1609I4 e-preprint

Obsługa 

magazynów 

Część 2 

SPL.01 

Podręcznik do nauki zawodu 

TECHNIK LOGISTYK 

MAGAZYNIER-LOGISTYK

WSP WS! 

 

3 aeriaw 

 

 

 

PW 

 

owoci w ubie 

oueaca 

ceiaie 

ece 

iaoya 

 

 

 

 

 

 

 

ocz do ubu 

auczyciea 

1 

Pomoce 

 

 

aoby ubu 

a bieco 

uzueiae 

i auaizowae 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

2 

3 

S 

 

P 

 

Wyorzya wyowe maeriay! 

 

 

W PPS 

 

 

W 

 

 

ei az u oo w iy erwiie WSiP wyarczy e i zaouez 

ei ie aiaz aa orzya z oci Przyoi ao 

PW PSW

S W 

 

 

 

Wybierz WSiP 

i ucz zawodowo! 

1 

eruemy odrczii 

do wzyic obowizucyc 

w zoe odaw roramowyc 

2 

o ierwze ay i eieo 

ecium do wybrayc 

zawodw zaewiamy odrczii 

z rzyierowymi umerami waiiaci 

PS P 

 

 

 

3 

z azyc odrcziw z 21 

i 21 r eia wymaaia owe 

odawy roramowe bo u wedy 

dooaimy awaiezyc zmia 

zodyc z reorm yemu owiay 

i daeo oecamy e do eormy 21 

WSP 

SW 

 

 

 

1 22 

 

racowaimy owe odrczii 

do zawodw obyc awizymi 

zmiaami w odawie roramowe 

21 

 

amy dowiadczeie w wydawaiu 

ubiaci o awyzym adardzie 

a aze odrczii ma douzczeia 

do uyu zoeo


Wszystko, czego potrzebujesz! 

Obsługa 

magazynów 

Część 1 

SPL.01 

Obsługa 

magazynów 

Część 2 

SPL.01 

+ TESTY 

EGZAMIN ZAWODOWY 

NOWE 

REPETYTORIUM 

Przykładowy arkusz egzaminacyjny 


MAGAZYNIER-LOGISTYK 




KWALIFIKACJA AU.22 



PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU 

Zbiór zadań 

z logistyki 

część 1 

branża ekonomiczna 



Pracownia 

gospodarki materiałowej 


PRAKTYCZNA NAUKA ZAWODU 

Zbiór zadań 

z logistyki 

część 2 

branża ekonomiczna 


TECHNIK SPEDYTOR 

Pracownia 

transportu 


WSPIERAMY WAS! 

W Klubie Nauczyciela na ucze.pl 

ok. 120 materiałów dydaktycznych 

i metodycznych do nauki zawodu technik 

logistyk. Zasoby stale uzupełniane 

i wzbogacane. 

Nowa podstawa programowa 2019. 

Rozkłady materiału, plany nauczania. 

Rozwiązania zadań ze Zbioru zadań 

z logistyki. 

Odpowiedzi do pytań i zadań 

z podręcznika Obsługa magazynów, cz. 1 i 2. 

Sprawdziany z możliwością edycji 

i dostosowania do swoich potrzeb. 

Do każdego zadania odpowiedzi i punktacja. 

Fragment przykładowego arkusza 

egzaminacyjnego. 

Poznaj pełną ofertę na: wsip.pl/oferta/wydawnictwa-zawodowe

Obsługa 

magazynów 

Część 2 

SPL.01 

Andrzej Kij 

Magda Ligaj 

Joanna Śliżewska 

Dorota Zadrożna 


• TECHNIK LOGISTYK 

• MAGAZYNIER-LOGISTYK

Typ szkoły: technikum, branżowa szkoła I stopnia. 

Zawód: technik logistyk, magazynier-logistyk. 

Kwalifikacja: SPL.01. Obsługa magazynów. 

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne 

Warszawa 2019 

Wydanie I 

ISBN 978-83-02-18758-2 (część 1) 

ISBN 978-83-02-18759-9 (całość) 

Opracowanie merytoryczne i redakcyjne: Barbara Jaworska (redaktor koordynator), 

Ewdokia Cydejko (redaktor merytoryczny), Julia Konkołowicz-Pniewska (redaktor merytoryczny), 

Mieczysława Kompanowska (redaktor merytoryczny), Agnieszka Wiąckowska (tłumaczenie 

podstawowych pojęć na język angielski), Magdalena Wessel-Zasadzka (tłumaczenie podstawowych 

pojęć na język niemiecki) 

Konsultacje: dr inż. Mateusz Zając, mgr Artur Gontarz, mgr Anna Wawruch-Lis 

Redakcja językowa: Lucyna Lewandowska, Elżbieta Filipczuk, Małgorzata Krygier, Hanna Kus 

Redakcja techniczna: Elżbieta Walczak 

Projekt okładki: Dominik Krajewski 

Fotoedycja: Agata Bażyńska-Khan 

Skład, łamanie i wykonanie schematów: , Katarzyna Pogrzebska 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spółka Akcyjna 

00-807 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 96 

KRS: 0000595068 

Tel.: 22 576 25 00 

Infolinia: 801 220 555 

www.wsip.pl 

Druk i oprawa: 

Publikacja, którą nabyłaś / nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegała / przestrzegał 

praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście 

znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie 

zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując jej część, rób to jedynie na użytek osobisty. 

Szanujmy cudzą własność i prawo. 

Więcej na www.legalnakultura.pl 

Polska Izba Książki

SPIS TREŚCI 

3 

SPIS TREŚCI 

Wstęp ......................................................................... 6 

I. Organizacja produkcji ............................................... 11 

1 Przepływy i procesy logistyczne w produkcji ...................................... 12 

2 Formy organizacji produkcji ................................................... 20 

3 Organizacja i harmonogram prac ............................................... 39 

4 Stanowisko robocze .......................................................... 49 

5 Infrastruktura magazynowa i manipulacyjna w procesie produkcyjnym ............... 51 

II. Materiały i surowce w działalności produkcyjnej .................. 59 

6 Materiały i towary stosowane w funkcjonowaniu logistyki . .......................... 60 

III. Jakość w produkcji . ................................................ 75 

7 Jakość produktu ............................................................. 76 

8 Polityka jakości .............................................................. 79 

IV. Normy i procedury oceny jakości .................................. 81 

9 Normalizacja w logistyce ...................................................... 82 

10 Normy ISO ................................................................. 85 

11 Charakterystyka norm ISO serii 9000 . ........................................... 87 

12 Normy i procedury oceny zgodności podczas realizacji zadań zawodowych . ............ 91 

V. Zapasy produkcji w toku . ........................................... 95 

13 Kryteria podziału zapasów . .................................................... 96 

14 Charakterystyka zapasów produkcji w toku ....................................... 101 

15 Sterowanie zapasami w produkcji .............................................. 105 

16 Podstawowe modele optymalizacji zapasów ...................................... 108 

17 Metody optymalizacji zapasów w produkcji . ...................................... 110 

VI. Organizacja procesów magazynowych w produkcji ............... 117 

18 Powiązanie magazynów z produkcją ............................................ 118 

19 Zasady organizacji gospodarki magazynowej ..................................... 120 

20 Elementy magazynów i składów ................................................ 122 

21 Koszty magazynowania ....................................................... 124 

VII. Systemy informatyczne wykorzystywane w produkcji ............ 127 

22 Logistyczny system informacyjny ............................................... 128 

23 Systemy informatyczne wspomagające procesy zarządzania ......................... 131 

24 Systemy informatyczne wspomagające procesy logistyczne . ......................... 134 

25 System zarządzający produkcją . ................................................ 145

4 SPIS TREŚCI 

VIII. Odpady w procesie produkcji .................................... 147 

26 Regulacje prawa polskiego i UE dotyczące odpadów . ............................... 148 

27 Dyrektywa ramowa Unii Europejskiej ........................................... 151 

IX. Rodzaje odpadów .................................................. 155 

28 Pojęcie, klasyfikacja i podział odpadów .......................................... 156 

29 Klasyfikacja odpadów w Polsce ................................................. 158 

30 Rodzaje odpadów ............................................................ 160 

X. System odprowadzania i neutralizacji odpadów ................... 165 

31 Unieszkodliwianie odpadów ................................................... 166 

32 Sposoby zagospodarowania odpadów . ........................................... 169 

33 Minimalizacja ujemnych skutków składowania odpadów ........................... 171 

34 Sposoby redukowania przyczyn powstawania odpadów ............................. 173 

35 Rodzaje odpadów niebezpiecznych . ............................................. 176 

36 Metody wtórne redukcji dioksyn . ............................................... 178 

37 Recykling odpadów produkcyjnych ............................................. 181 

XI. Dokumentacja w procesie produkcyjnym ......................... 185 

38 Zasady sporządzania dokumentów . ............................................. 186 

39 Procedura dokumentowania przepływu zasobów w procesie produkcyjnym ............ 190 

40 Ewidencja przepływów produkcyjnych . .......................................... 193 

XII. Dystrybucja i jej elementy ........................................ 197 

41 Zadania, funkcje i cele dystrybucji .............................................. 198 

42 Rodzaje dystrybucji .......................................................... 203 

43 Instrumenty dystrybucji ...................................................... 208 

44 Metody planowania w dystrybucji . .............................................. 211 

45 Etapy procesu dystrybucji ..................................................... 215 

46 Sieci dystrybucji ............................................................. 223 

47 Obsługa klienta i kontrahenta . ................................................. 228 

XIII. Kanały dystrybucji . ............................................... 235 

48 Typy kanałów dystrybucji . ..................................................... 236 

49 Projektowanie kanałów dystrybucji . ............................................. 242 

50 Strategie w przedsiębiorstwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245 

51 Strategie logistyczne ......................................................... 248 

XIV. Proces magazynowania w centrach logistycznych 

i dystrybucyjnych ................................................. 257 

52 Centra logistyczne ........................................................... 258 

53 Centra dystrybucji ........................................................... 272 

54 Planowanie w centrach dystrybucji . ............................................. 274

SPIS TREŚCI 

5 

55 Etapy procesu magazynowania w centrach dystrybucji . ............................. 285 

56 Planowanie lokalizacji centrum logistycznego i dystrybucyjnego ..................... 291 

XV. Systemy przepływu informacji i systemy informatyczne 

w procesie dystrybucji . ............................................ 299 

57 Systemy zarządzania logistyką ................................................. 300 

58 Technologie wspomagające proces dystrybucji .................................... 310 

59 Przepływ informacji w kanale dystrybucji ........................................ 316 

60 Internet w dystrybucji ........................................................ 324 

XVI. Automatyczna identyfikacja towarów ............................ 327 

61 Produkt – właściwości i klasyfikacja ............................................. 328 

62 Znakowanie towarów . ........................................................ 336 

63 System identyfikacji towarów .................................................. 340 

64 Etykieta logistyczna .......................................................... 346 

XVII. Dokumentacja w procesach dystrybucji . ........................ 351 

65 Obsługa zamówienia ......................................................... 352 

66 Zapytanie ofertowe . .......................................................... 354 

67 Oferta ..................................................................... 356 

68 Zamówienie ................................................................ 358 

69 Wydanie na zewnątrz . ........................................................ 361 

70 Faktura .................................................................... 363 

71 List przewozowy ............................................................. 365 

72 Przyjęcie z zewnątrz . ......................................................... 369 

73 Kartoteki magazynowe . ....................................................... 371 

74 Dokumenty rozliczeniowe . .................................................... 373 

75 Przesunięcie międzymagazynowe .............................................. 376 

76 Przepisy prawa dotyczące procedur celnych i dokumentacja celna .................... 378 

77 Zabezpieczanie dokumentacji przeznaczonej do przechowywania .................... 386 

Słowniczek ..................................................................... 391 

Wykaz podstawowych pojęć w językach polskim, angielskim i niemieckim ................ 394 

Literatura ...................................................................... 397

82 NORMY I PROCEDURY OCENY JAKOŚCI 

9 

Normalizacja w logistyce 

ZAGADNIENIA 

■ Pojęcie normalizacji 

■ Cele normalizacji 

■ Obszary normalizacji w logistyce 

■ Normalizacja transportu 

■ Normy dotyczące opakowań 

Normalizacja towarzyszyła ludziom od zarania dziejów. Najpierw przypisano znaczenie 

dźwiękom, tak aby coraz większe grupy ludzi mogły posługiwać się zrozumiałą dla siebie 

nawzajem mową. Później znormalizowano wymiary w branży garncarskiej, ustalono miarę 

długości – jard, jednostkę masy – funt. W początkach obecnego stulecia znaczące działania 

normalizacyjne na skalę światową prowadzi międzynarodowe gremium normalizacyjne – 

Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna ISO. Dziś normalizacja służy nie tylko dbaniu 

o zadowolenie klienta, ale także o środowisko. Dzięki normalizacji unika się niepożądanych 

skutków ubocznych, zapewnia bezpieczeństwo użytkowania, a także niezawodność. 

ZAPAMIĘTAJ 

Normalizacja to działalność zmierzająca do uzyskania optymalnego w danych okolicznościach 

stopnia uporządkowania w określonym zakresie, przez ustalanie postanowień przeznaczonych 

do powszechnego i wielokrotnego stosowania, dotyczących istniejących lub 

mogących wystąpić problemów 1 . 

Norma to dokument przyjęty na zasadzie konsensu i zatwierdzony przez upoważnioną jednostkę 

organizacyjną, ustalający – do powszechnego i wielokrotnego stosowania – zasady, wytyczne 

lub charakterystyki odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników 

i zmierzający do uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w określonym zakresie 2 . 

Cele szczegółowe normalizacji: 

1. Racjonalizacja produkcji i usług przez stosowanie uznanych reguł technicznych lub 

rozwiązań organizacyjnych. 

2. Usuwanie barier technicznych w handlu i zapobieganie ich powstawaniu. 

3. Zapewnienie ochrony życia, zdrowia, środowiska i interesu konsumentów oraz bezpieczeństwa 

pracy. 

4. Poprawa funkcjonalności, kompatybilności i zamienności wyrobów, procesów i usług 

oraz regulowania ich różnorodności. 

1 

Ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (DzU z 2002 r. nr 169, poz. 1386, nowelizacja: DzU z 2015 r., poz. 1483) 

2 

Ibidem.

NORMALIZACJA W LOGISTYCE 

83 

5. Zapewnienie jakości i niezawodności wyrobów, procesów i usług. 

6. Działania na rzecz uwzględnienia interesów krajowych w normalizacji europejskiej 

i międzynarodowej. 

7. Ułatwianie porozumiewania się przez określanie terminów, definicji, oznaczeń i symboli 

do powszechnego stosowania. 

Korzyści ze stosowania norm: 

sprzyjają komunikowaniu się i likwidowaniu barier w handlu, 

przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa pracy, 

są uznawane za gwarancję odpowiedniej jakości, 

przyczyniają się do obniżenia kosztów ochrony zdrowia lub środowiska, 

ułatwiają eksport, 

sprzyjają swobodnemu przepływowi towarów i wpływają korzystnie na poziom ich cen, 

pozwalają na upowszechnianie postępu technicznego, 

sprzyjają utrwalaniu osiągnięć techniki, 

ułatwiają eksport globalny, 

• ułatwiają porozumiewanie się i dają gwarancję porównywalnego standardu wyrobów i usług. 

Typy norm: 

norma terminologiczna – norma dotycząca terminów, zawierająca zwykle także ich definicje; 

• norma podstawowa – norma obejmująca szeroki zakres zagadnień lub zawierająca 

ogólne postanowienia dotyczące jednej, określonej dziedziny; 

• norma badań – norma dotycząca metod badań, w niektórych przypadkach uzupełniona 

innymi postanowieniami dotyczącymi badań, np. pobieranie próbek, kolejność badań; 

• norma wyrobu – norma określająca wymagania, które powinny być spełnione przez 

wyrób lub grupę wyrobów w celu zapewnienia jego funkcjonalności; 

• norma procesu – norma określająca wymagania, które powinny być spełnione przez 

proces w celu zapewnienia jego funkcjonalności; 

• norma usługi – norma określająca wymagania, które powinny być spełnione przez usługę 

w celu zapewnienia jej funkcjonalności; 

• norma interfejsu – norma określająca wymagania dotyczące kompatybilności wyrobów 

lub systemów w miejscu ich łączenia; 

• norma danych (do dostarczenia) – norma zawierająca wykaz właściwości, dla których 

powinny być podane wartości lub inne dane w celu dokładnego określenia wyrobu. 

W logistyce istotne znaczenie ma normalizacja infrastruktury procesów logistycznych, 

a w tym 3 : 

• normalizacja opakowań i dystrybucji wyrobów: 

– terminologia, 

– znakowanie i metody badań, 

– materiały i przybory opakowaniowe – szpule, bębny, worki, torby, 

– opakowania z tworzyw sztucznych – beczki, kanistry, tuby oraz skrzynie, klatki, 

– opakowania transportowe, 

• normalizacja gospodarki magazynowej: 

– urządzeń i wyposażenia magazynowego (palety ładunkowe, paletowe jednostki ładunkowe, 

jednostki logistyczne, regały i stojaki magazynowe, mostki przeładunkowe, 

platformy podnośnikowe, drabiny magazynowe budowle magazynowe itp.); 

– maszyny pakujące; 

3 

Na podstawie: J. Figurski, B. Rogowski, Wymagania normalizacyjne obszaru transportu, gospodarki magazynowej i opakowań 

w aspekcie eksploatacji uzbrojenia, WITiU, Zeszyt 135 nr 3/2015, Warszawa 2015, s. 118–120.

258 PROCES MAGAZYNOWANIA W CENTRACH 

LOGISTYCZNYCH I DYSTRYBUCYJNYCH 

52 

Centra logistyczne 

ZAGADNIENIA 

■ Pojęcie centrum logistycznego 

■ Zadania centrów logistycznych 

■ Funkcje centrów logistycznych 

■ Rodzaje centrów logistycznych 

■ Procesy zachodzące w centrum logistycznym 

52.1. Pojęcie centrum logistycznego 

ZAPAMIĘTAJ 

Centrum logistyczne to obiekt przestrzenny z właściwą mu organizacją i infrastrukturą 

umożliwiający różnym niezależnym przedsiębiorstwom wykonywanie operacji na towarach 

w związku z ich magazynowaniem i przemieszczaniem między nadawcą a odbiorcą. 

Centra logistyczne obsługują przewozy intermodalne (wykorzystujące więcej niż jeden 

środek transportu) oraz udostępniają użytkownikom różne usługi dodatkowe. 1 

Najczęściej centra logistyczne są utożsamiane z ogromnymi magazynami pełniącymi 

funkcję składowania produktów przed ich wysyłką. W praktyce jednak są one formą integracji 

wielu usług w jednym miejscu, przejmują bowiem część operacji wykonywanych 

przez macierzyste komórki przedsiębiorstw klientów. 

W centrach logistycznych można wyróżnić obszary funkcjonalne, obszar usług towarzyszących 

oraz obszar usług wymagających powierzchni biurowych (rys. 52.1). 

• Obszary funkcjonalne to: 

– kolejowy terminal kontenerowy, 

– place składowe, 

– magazyny, 

– usługi logistyczne. 

• Do obszaru usług towarzyszących zalicza się: 

– techniczną obsługę pojazdów, 

– stacje paliw, 

– gastronomię. 

• Obszar usług wymagających powierzchni biurowych to: 

– usługi celne, 

– kantory, 

– filie banków. 

1 

Logistyka, red. D. Kisperska-Moroń, S. Krzyżaniak, Biblioteka Logistyka, Poznań 2009.

CENTRA LOGISTYCZNE 

259 

Rys. 52.1. Schemat organizacji centrum logistycznego 

Źródło: opracowano na podstawie I. Fechner, Centra logistyczne. Cel – Realizacja – Przyszłość, ILiM, 

Poznań 2004. 

Największe centra logistyczne w Polsce przedstawiono na rys. 52.2. 

a) b) 

c) d) 

Rys. 52.2. Największe centra logistyczne w Polsce: a) Zachodniopomorskie Centrum Logistyczne 

w Szczecinie, b) Centrum Logistyczne Północ w Gdańsku, c) Centrum Logistyczne Prologis Poznań, 

d) Centrum Logistyczne Prologis Wrocław



52.2. Zadania centrów logistycznych 

Główna rola centrów polega na zwiększeniu udziału transportu kombinowanego w przewozach 

towarowych oraz powiększeniu jego roli w łańcuchach transportowych. 

Centra logistyczne mają stwarzać warunki do sprawnego przepływu dóbr, łagodzić lub 

eliminować uciążliwości działalności logistycznej dla otoczenia, a także wspierać, a często 

inicjować pozytywne tendencje i kierunki rozwoju działalności gospodarczej, głównie 

w obszarze logistyki 2 . 

Centra logistyczne mają wpływ na wzrost sprawności i efektywności procesów logistycznych, 

na poziom obsługi klienta, a także na tworzenie wartości w łańcuchach dostaw 

i na redukcję kosztów logistycznych 3 . 

Jednym z głównych zadań stawianych centrom logistycznym jest wpływanie na wzrost 

intermodalności transportu towarowego. 

Rys. 52.3. Transport intermodalny 

ZAPAMIĘTAJ 

Transport intermodalny (rys. 52.3) to przewóz towarów w tej samej jednostce ładunkowej 

lub pojeździe z wykorzystaniem co najmniej dwóch gałęzi transportu 4 . 

Innym zadaniem centrów logistycznych jest uporządkowanie działalności gospodarczej 

i zwiększenie możliwości kształtowania ładu przestrzennego. Centra logistyczne bowiem 

skupiają inwestycje związane z produkcją i dystrybucją w infrastrukturę logistyczną, co 

w konsekwencji pozwala uniknąć chaosu przestrzennego związanego z inwestycjami 

przemysłowymi i pomaga sterować rozwojem stref działalności gospodarczej. 

Centra logistyczne sprzyjają rozwijaniu działalności gospodarczej wokół nich i powodują 

napływ inwestycji. Skupiają wokół siebie inne inwestycje, głównie związane z działalnością 

produkcyjną, handlową i usługową, która wymaga obsługi logistycznej. Budowa centrum 

logistycznego pociąga za sobą rozwój regionu, dzięki któremu powstają nowe miejsca pracy. 

Centra logistyczne pobudzają koniunkturę w budownictwie, stymulują rozwój infrastruktury 

drogowej oraz usług komunikacyjnych. Dzięki centrom logistycznym zmniejsza się liczba 

2 

I. Fechner, Centra logistyczne. Cel – Realizacja – Przyszłość, ILiM, Poznań 2004. 

3 

W. Rydzykowski, Usługi logistyczne, Biblioteka Logistyka, ILiM, Poznań 2007. 

4 

Logistyka, red. D. Kisperska-Moroń, S. Krzyżaniak, Biblioteka Logistyka, Poznań 2009.


261 

magazynów przyzakładowych, a teren przez nie zajmowany można wykorzystać do innych 

celów. Dotyczy to głównie magazynów, które są przenoszone poza teren miejski. 

Przed centrami logistycznymi stawiane jest jeszcze jedno zadanie, a mianowicie rozwój 

usług logistycznych z obszaru logistyki miejskiej. 

Podsumowując – do zadań centrów logistycznych można zaliczyć: 5 

• organizowanie strumieni towarowych zgodnie z potrzebami klientów, 

• uzupełnienie działalności transportowo-magazynowej usługami logistycznymi, 

• kooperację przedsiębiorstw transportowo-spedycyjnych i logistycznych, 

• korzystanie ze wspólnej infrastruktury, 

• rozbudowę zintegrowanych systemów logistycznych, 

• wykorzystanie i doskonalenie kompatybilnych systemów kodujących, 

• rozpowszechnianie elektronicznej wymiany danych, 

• wspólne zarządzanie, administrowanie, organizowanie procesów logistycznych, 

• kojarzenie przewoźników najodpowiedniejszych dla danego ładunku, 

• całodobową obsługę, 

• globalizację usług, 

• rozwój transportu intermodalnego, 

• rozwój regionu, w którym znajduje się centrum logistyczne. 

52.3. Funkcje centrów logistycznych 

Można wyróżnić trzy podstawowe funkcje centrów logistycznych: 

logistyczną, 

pomocniczą, 

• dodatkową. 

Na każdą z tych funkcji składa się wiele czynności związanych z działalnością centrum 

(tab. 52.1, rys. 52.4). 

Tabela 52.1. Funkcje centrów logistycznych 

Funkcje 

logistyczne pomocnicze dodatkowe 

• spedycja 

• transport 

• magazynowanie 

• zarządzanie zapasami 

• zarządzanie zamówieniami 

• zarządzanie dostawami 

• zarządzanie dystrybucją 

• pakowanie 

• kompletacja 

• przeładunki intermodalnych 

jednostek ładunkowych 

• obsługa celna 

• ubezpieczenia 

• zarządzanie obrotem 

zbiorczymi opakowaniami 

transportowymi 

• wynajem kontenerów, 

palet i innych opakowań 

transportowych 

• usługi informatyczne 

i telekomunikacyjne 

• promocja i marketing 

• techniczna obsługa pojazdów 

• sprzedaż paliw, olejów 

i akcesoriów 

• naprawa kontenerów i innych 

opakowań transportowych 

• usuwanie odpadów 

• dostarczanie mediów 

energetycznych 

• usługi hotelarskie 

• usługi gastronomiczne 

• usługi bankowe 

• usługi księgowe 

• usługi telekomunikacyjne 

• parkowanie pojazdów 

• usługi porządkowe 

Źródło: Logistyka, red. D. Kisperska-Moroń, S. Krzyżaniak, Biblioteka Logistyka, Poznań 2009, s. 297. 

5 

E. Płaczek, , Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2006.



Według innego podziału funkcji centrów logistycznych wyróżnia się funkcje podstawowe, 

uzupełniające i pomocnicze. 

Do funkcji podstawowych zalicza się: 

• transport, 

• spedycję, 

Na funkcje uzupełniające składają się: 

• przeładunek, 

• magazynowanie, 

• transport zewnętrzny, 

• transport wewnętrzny, 

• kompletacja, 

Do funkcji pomocniczych zalicza się: 

• promocję, 

• obsługę klientów, 

• ubezpieczenia, 

• informacje, 

• zarządzanie. 

• rzeczoznawstwo, 

• przetwarzanie, 

• serwis, 

• usługi bytowe. 

• obsługę kredytową, 

• doradztwo, 

• automatyzację. 

• obsługę celną, 

Suma wymienionych funkcji stanowi rynek usług logistycznych. 

Rys. 52.4. Czynności wchodzące w zakres funkcji centrum logistycznego 

Źródło: B. Skowron-Grabowska, Centra logistyczne w łańcuchu dostaw, PWE, Warszawa 2010. 

Funkcje w centrum logistycznym można podzielić na 6 : 

• zaopatrzeniowe, 

• produkcyjne, 

• dystrybucyjne. 

Pełnienie funkcji zaopatrzeniowej polega na: 

• przyjmowaniu i magazynowaniu towarów przeznaczonych na cele produkcyjne, 

• konsolidacji dostaw zaopatrzeniowych na cele produkcji, 

6 

Logistyka, red. D. Kisperska-Moroń, S. Krzyżaniak, Biblioteka Logistyka, Poznań 2009 r.


263 

• kompletacji zestawów montażowych, 

• dostarczaniu towarów dla przedsiębiorstw produkcyjnych, w tym są bieżące dostawy na 

linie montażowe. 

Funkcja produkcyjna polega na montażu zespołów i podzespołów. Funkcji dystrybucyjna 

polega na montażu końcowym produktów, pakowaniu i dostarczaniu ich do odbiorcy. 

Z racji pełnionych funkcji centrum logistyczne przyjmuje trzy formy organizacyjne 

(rys. 52.5): 

• centrum zaopatrzenia, 

• centrum montażu, 

• centrum dystrybucji. 

Rys. 52.5. Formy organizacyjne centrum logistycznego 

Źródło: opracowanie własne. 

52.4. Rodzaje centrów logistycznych 

Ze względu na zasięg terytorialny oddziaływania centrów logistycznych wyróżnia się: 7 

międzynarodowe centra logistyczne o promieniu oddziaływania ok. 500 km, 

• regionalne centra logistyczne, w których promień oddziaływania wynosi ok. 50–80 km 

(czasem przyjmuje się 80–100 km), 

• lokalne centra logistyczne o promieniu oddziaływania 5–8 km. 

Rys. 52.6. Podział centrów logistycznych ze względu na zasięg terytorialny 


7 

S. Abt, Uzależnienie funkcji centrów logistycznych do infrastruktury logistycznej, I Ogólnopolska Konferencja „Centra logistyczne 

w Polsce”, Wrocław 20.04.2001.



Podział ten, choć często stosowany, z wielu względów jest podziałem sztucznym. O zasięgu 

oddziaływania decydują bowiem użytkownicy centrum logistycznego, w tym operatorzy 

logistyczni prowadzący działalność w łańcuchach dostaw o różnym zasięgu, którzy kierują się 

lokalizacją pod względem atrakcyjności rynku czy dostępności infrastruktury transportowej. 

Międzynarodowe centra logistyczne działają w wymiarze globalnym i ich rolą jest koordynacja 

działań przedsiębiorstw współpracujących na rynkach światowych. Centra te dysponują 

w pełni rozwiniętą infrastrukturą oraz najnowszymi systemami informatycznymi 

potrzebnymi do ich obsługi. Oferują one pełną gamę usług logistycznych. 

Regionalne centra logistyczne mają stymulować rozwój regionu, w którym funkcjonują. 

Pod względem zasięgu i powierzchni są zdecydowanie mniejsze od międzynarodowych 

centrów logistycznych. 

Lokalne centra logistyczne to z reguły centra dystrybucyjne, które pełnią funkcję dystrybutorów 

ładunków na małym obszarze. 

Zgodnie z tym kryterium podziału można jeszcze wyróżnić branżowe centra logistyczne, 

które świadczą usługi dla firm z danej branży lub dla jednego dużego zakładu produkcyjnego. 

Wielkość i zasięg tych centrów wynika z liczby obsługiwanych jednostek oraz 

lokalizacji jednostek z nim współpracujących. 

Inne podziały centrów logistycznych i ich charakterystykę przedstawiono w tabeli 52.2. 

Kryterium podziału centrów logistycznych może być również rodzaj obsługiwanych towarów 

(rys. 52.7) . Według tego kryterium centra logistyczne dzieli się na: 8 

• uniwersalne, które umożliwiają gromadzenie zapasów bez ograniczeń co do ich natury 

i postaci fizycznej; 

• branżowe, które gromadzą zapasy określonych asortymentów, co na ogół wiąże się 

z koncentracją określonego rodzaju produkcji w otoczeniu; 

• specjalistyczne, które zajmują się obsługą towarów wymagających specjalnego traktowania, 

np. produktów chemicznych, które ze względów bezpieczeństwa muszą mieć 

zapewnione określone warunki magazynowania i transportu. 

Tabela 52.2. Rodzaje centrów logistycznych wg różnych kryteriów podziału 

Kryterium Rodzaj Charakterystyka 

organizacyjnoprzestrzenne 

skupione 

modułowe 

rozproszone 

Wszystkie elementy infrastruktury i suprastruktury znajdują 

się na jednym ściśle określonym terenie stanowiącym 

całość pod względem organizacyjnym 

Na terenie będącym do dyspozycji oddziela się funkcjonalnie 

główne obszary działalności, a użytkownicy wraz 

z inicjatorami budowy centrum logistycznego tworzą struktury 

zarządzania zróżnicowane pod względem własności 

Wykorzystują lokalne możliwości w zakresie przejęcia 

w ramach procesów rewitalizacyjnych gruntów, na 

których została zaniechana dotychczasowa działalność 

gospodarcza, a z których żaden nie jest wystarczający 

do zaspokojenia wszystkich potrzeb inwestorów 

zainteresowanych podjęciem działalności na terenie 

centrum logistycznego 

8 

I. Fechner, Zarządzanie łańcuchem dostaw, Wyższa Szkoła Logistyki, Poznań 2007.


265 

Kryterium Rodzaj Charakterystyka 

transportowe intermodalne Zapewniają dostęp do infrastruktury transportowej 

przynależnej do co najmniej dwóch gałęzi transportu, np. 

kolejowego i drogowego, a także wodnego i śródlądowego. 

Posiadają na swoim terenie co najmniej jeden terminal 

przeładunkowy do przeładunku intermodalnych jednostek 

transportowych: kontenerów, nadwozi wymiennych 

i naczep, między środkami transportu należącymi do 

wspomnianych różnych gałęzi transportu 

monotransportowe 

Mają dostęp wyłącznie do infrastruktury drogowej, ale 

spełniają podstawowe kryteria określone w definicji 

centrum logistycznego 

formalnoprawne publiczno-prywatne Budowane są w ramach tzw. partnerstwa publicznoprywatnego, 

czyli w ramach wspólnych inwestycji instytucji 

sektora publicznego, gdzie stroną inicjującą współpracę 

i przygotowującą warunki do realizacji inwestycji jest 

z reguły sektor publiczny 

prywatne 

Budowane są przez prywatnych przedsiębiorców jako 

inwestycje deweloperskie lub charakteryzujące się wysokim 

stopniem specjalizacji, np. usługi logistyczne dla sektora 

chemicznego 

Źródło: opracowanie własne na podstawie I. Fechner, Zarządzanie łańcuchem dostaw, Wyższa 

Szkoła Logistyki, Poznań 2007. 

Rys. 52.7. Podział centrów logistycznych ze względu na rodzaj obsługiwanych towarów 


52.5. Procesy zachodzące w centrum logistycznym 

52.5.1. Centrum logistyczne w łańcuchu logistycznym 

Centrum logistyczne działające na rynku jako samodzielna jednostka nie miałoby racji 

bytu, dlatego też wymaga ono umiejscowienia w łańcuchu dostaw. Centrum czerpie korzyści 

z przynależności do łańcucha logistycznego, ale również użytkownicy tegoż łańcucha 

w różnym stopniu czerpią korzyści z przynależności do danego centrum. Centrum stwarza 

operatorom logistycznym dogodne warunki do prowadzenia działalności, takie jak: 

łatwość osiedlania, 

dostępność podstawowej infrastruktury, 

• współdzielenie z innymi użytkownikami kosztów dotyczących dróg i placu, mediów 

energetycznych, oświetlenia, usuwania odpadów, gospodarki wodno-ściekowej.



Poza tym operatorzy logistyczni mogą poszerzać zakres świadczonych przez siebie 

usług przez uzupełnienie swoich kompetencji usługami innych operatorów. W łańcuchu 

tym znajdą również swoje miejsce dostawcy i odbiorcy, którzy dzięki centrum mają dostęp 

do pełnych usług logistycznych. 

Działanie centrum logistycznego koncentruje się na realizacji czterech procesów (rys. 52.8): 

• zaopatrzenia, 

• magazynowania, 

• kompletacji, 

• wysyłki. 

To one pozwalają na sprawne funkcjonowanie centrum logistycznego. 

Rys. 52.8. Procesy zachodzące w centrum logistycznym 


52.5.2. Proces zaopatrzenia 

ZAPAMIĘTAJ 

W procesie zaopatrzenia uczesniczy grupa współpracujących przedsiębiorstw realizujących 

dostawy do odbiorcy. Mogą to być przedsiębiorstwa produkcyjne, handlowe i centrum 

logistyczne. 

Centrum logistyczne bardzo często stanowi jeden z elementów sieci zaopatrzenia, 

z której może korzystać wielu odbiorców mających określone potrzeby. W przypadku sieci 

zaopatrzenia przedsiębiorstw produkcyjnych dostawy obejmują surowce i materiały, półprodukty, 

części zamienne i podzespoły niezbędne w procesie produkcji, a także materiały 

opakowaniowe dla produktów 9 . W przypadku sieci zaopatrzenia przedsiębiorstw handlowych 

dostawy obejmują towary przeznaczone do sprzedaży. Poza wymienionymi podstawowymi 

obszarami zaopatrzenia centrum logistyczne bez względu na swoją specyfikę 

współpracuje z siecią dostawców materiałów wykorzystywanych w codziennej działalności 

centrum, np. materiałów administracyjnych, odzieży roboczej. 

Celem tworzenia sieci zaopatrzenia w centrum logistycznym jest zapewnienie dostępności 

materiałów, podzespołów do produkcji oraz towarów na potrzeby prowadzenia ciągłej 

i planowej działalności produkcyjnej lub handlowej. 

ZAPAMIĘTAJ 

Koordynacja współpracy z dostawcami w sieci zaopatrzenia ma na celu zabezpieczenie 

dostępności materiałów lub towarów w wymaganym czasie, miejscu, ilości, jakości 

i asortymencie. 

9 

B. Śliwczyński, Planowanie logistyczne, ILiM, Poznań 2008.


267 

52.5.3. Proces magazynowania 

ZAPAMIĘTAJ 

Technologiczny proces magazynowania to zestaw czynności, które są wykonywane w czasie 

przepływu towarów przez magazyn, od rozładunku środków transportu zewnętrznego 

dostawcy, przez kolejne fazy, aż do załadunku na środki transportu. 

Aby proces magazynowania został zrealizowany zgodnie z założeniami, centrum logistyczne 

musi spełnić pewne warunki techniczno-organizacyjne, tzn. dysponować: 

• odpowiednio dużą powierzchnią magazynową, na której będą wykonywane czynności; 

• maszynami i urządzeniami, za pomocą których czynności będą wykonywane; 

• personelem magazynowym wykonującym przydzielone zadania; 

• systemem ewidencji stanu i przepływu towarów przez magazyny. 

Na proces magazynowania składają się (rys. 52.9): 

• rozładunek środków transportu zewnętrznego, zarówno samochodowego, jak i kolejowego, 

• kontrola ilościowa i jakościowa przyjmowanej partii towaru, 

• segregacja, sortowanie, przepakowywanie i oznakowanie dostawy zgodnie z ustaloną 

organizacją magazynu, 

• przechowywanie przez określony czas. 

Rys. 52.9. Proces magazynowania 


Proces magazynowania rozpoczyna się z chwilą odbioru od dostawcy partii towaru lub 

produktu oraz jego przyjęcia do magazynu. Przyjęcie do magazynu może nastąpić jako 

dostawa od kontrahenta zewnętrznego bądź też z wewnątrz przedsiębiorstwa. 

Odbiór towarów polega na ilościowym oraz jakościowym sprawdzeniu dostawy. Sprawdzenie 

to ma na celu ujawnienie niedoborów lub nadwyżek ilościowych oraz wad i braków 

jakościowych. Jeżeli występują jakiekolwiek braki, należy sporządzić odpowiednie protokoły 

i przekazać dokumentację do odpowiedzialnych komórek organizacyjnych, które podejmą 

właściwe działania. 

Przyjęcie ładunku do magazynu polega na skontrolowaniu strony formalnej, to znaczy 

sprawdzeniu, czy dostawa jest zgodna z zamówieniem lub z umową magazynowania. 

Potem zostaje wystawiony dokument przychodowy oraz następuje zaewidencjonowanie 

przychodu w stan magazynowy. 

Proces magazynowania może się rozpocząć: 

• w magazynie odbiorcy, 

• w magazynie dostawcy, 

• u przewoźnika na jego terenie.



Proces magazynowy przebiega najsprawniej wówczas, gdy jednostki ładunkowe wchodzące 

do magazynu mogą przechodzić do strefy składowania pod taką postacią, w jakiej 

zostały dostarczone. 

Sam proces magazynowania (przechowywania) polega na prowadzeniu różnego rodzaju 

zabiegów konserwacyjnych chroniących materiały, towary, produkty przed zniszczeniem 

i zepsuciem. Charakter tych działań zależy od właściwości fizycznych i chemicznych przechowywanych 

produktów. 

Fazy przyjmowania i składowania towarów pokazano na rysunku 52.10. 

I faza 

rozładunek 

Rys. 52.10. Przyjmowanie i składowanie towarów 

52.5.4 Proces kompletacji 

II faza 

transport towarów w magazynie 

III faza 

składowanie, magazynowanie 

ZAPAMIĘTAJ 

Kompletacja stanowi jedną z podstawowych faz procesu magazynowania, w której następuje 

zestawienie składowanych w magazynie asortymentów zgodnie ze zleceniami wewnętrznymi 

powstałymi na podstawie zamówień odbiorców. 

Kompletacja asortymentu w centrum logistycznym polega na wykonaniu operacji 

i czynności związanych z realizacją otrzymanych zamówień. Obejmuje ona: 

• przeformowanie materiałów, towarów lub produktów, 

• wybór asortymentu według zamówień, 

• przemieszczenie materiałów do wydania. 

W sferze tej wykonywane są czynności, w których wyniku następuje zestawienie towarów 

zgodnie z ilościowym i asortymentowym zapotrzebowaniem poszczególnych klientów 

(rys. 52.11). 

Rys. 52.11. Proces kompletacji zamówienia


269 

Kompletacja może odbywać się w miejscu składowania lub na specjalnie do tego 

celu wyodrębnionych stanowiskach kompletacyjnych. Uzależnione jest to przede 

wszystkim od: 

• czasu realizacji zamówienia – im krótszy jest czas realizacji zamówienia, tym większe 

prawdopodobieństwo dokonywania kompletacji w miejscu składowania i odwrotnie – 

jeżeli czas realizacji jest dłuższy, wtedy kompletacja następuje w odpowiednio do tego 

przygotowanej strefie; 

• wielkości zamówienia – w przypadku większej partii towarów wskazane jest wykonanie 

czynności kompletacyjnych w miejscu składowania, gdyż przewożenie towarów do strefy 

kompletacyjnej zajęłoby dużo czasu. 

52.5.5. Wydawanie i transport 

Ostatnimi operacjami, jakie przeprowadza się w centrum logistycznym, są wydanie i transport. 

Wydawanie asortymentu z magazynu obejmuje: 

• pakowanie i formowanie jednostek, 

• przygotowanie do wysyłki i załadunek środków transportu zewnętrznego, 

• kontrolę wyjścia. 

Następnie towar jest transportowany do odbiorcy. Jak już wcześniej zostało powiedziane, 

centra logistyczne promują transport intermodalny – dysponują różnymi środkami 

transportu. 

Transport intermodalny to przewóz towarów w tej samej jednostce ładunkowej lub pojeździe 

z wykorzystaniem co najmniej dwóch gałęzi transportu (rys. 52.12). 

Najważniejsze cechy transportu intermodalnego to: 

• użycie co najmniej dwóch środków transportu, 

• tylko jedna umowa na przewóz, 

• jeden wykonawca odpowiedzialny za przebieg dostawy towaru, 

• konieczność zjednostkowania ładunku (np. w kontenerze). 

a) b) c) 

Rys. 52.12. Przykłady transportu intermodalnego 

Zalety transportu intermodalnego: 

• zmniejsza koszty procesu transportowego, 

• zwiększa liczbę możliwych wariantów przewozowych, 

• podnosi jakość usług, 

• zwiększa szybkość i terminowość, 

• zwiększa częstotliwość okazji załadowczych, 

• zmniejsza ryzyko uszkodzenia towaru, 

• polepsza dostępność do usług transportowych oraz umożliwia jednorazowe przewiezienie 

większej partii ładunku.



SPRAWDŹ SWOJE WIADOMOŚCI I UMIEJĘTNOŚCI 

1. Czym jest centrum logistyczne? 

2. Z jakich elementów składają się centra logistyczne? 

3. Wymień największe centra logistyczne w Polsce. 

4. Jaką funkcję pełnią centra logistyczne? 

5. Czym charakteryzuje się transport intermodalny? 

6. Jakie zadania są stawiane przed centrami logistycznymi? 

7. Jakie elementy wchodzą w skład funkcji logistycznych? 

8. Jakie elementy wchodzą w skład funkcji pomocniczych? 

9. Jakie funkcje zaliczamy do funkcji dodatkowych? 

10. Na czym polega funkcja zaopatrzenia w centrum logistycznym? 

11. Jak jest realizowana funkcja produkcyjna? 

12. Co oznacza funkcja dystrybucyjna w centrum logistycznym? 

13. Jakie wyróżniamy formy organizacyjne centrum logistycznego? 

14. Jak dzielimy centra logistyczne ze względu na zasięg terytorialny? 

15. Czym charakteryzują się branżowe centra logistyczne? 

16. Jakie mechanizmy są uruchamiane w centrach logistycznych? 

17. Z jakich elementów składa się proces zaopatrzenia? 

18. Na czym polega współpraca z dostawcami? 

19. Co się kryje pod pojęciem procesu magazynowego? 

20. Co to jest technologiczny proces magazynowy? 

21. Co wchodzi w skład procesu magazynowania? 

22. Jak przebiega proces magazynowania? 

23. Co to jest proces kompletacji? 

24. W jaki sposób przebiega kompletacja zamówienia? 

25. Co obejmuje proces wydania asortymentu z magazynu? 

26. Wymień zalety transportu intermodalnego. 

ZADANIA 

1. Wyszukaj w internecie informacje na temat dwóch największych centrów logistycznych 

na świecie. Opisz je. Przygotuj i przedstaw prezentację jednego z nich na zajęciach. 

2. Kontrahent z Warszawy ma za zadanie dostarczyć części samochodowe do odbiorcy 

w Oslo. Jaki środek lub środki transportu mu zaproponujesz i dlaczego? Zaplanuj proces 

transportowy. 

3. Załóżmy, że w miejscowości, w której mieszkasz, znajduje się centrum logistyczne. 

Określ, jaki miałoby zasięg jako lokalne centrum logistyczne, a jaki – jako regionalne 

i jako międzynarodowe. Do wykonania tego zadania wykorzystaj mapę Polski.


271 

Źródło: mapa-polski.seda.pl 

4. Sprawdź, czy w okolicy, w której mieszkasz, znajduje się centrum logistyczne. Jeżeli 

tak, to postaraj się zdobyć jak najwięcej informacji na jego temat. Jeżeli nie, to znajdź 

w internecie informacje o centrum znajdującym się najbliżej i zaprezentuj je na zdjęciach. 

5. Przedsiębiorstwo produkuje trzy rodzaje wyrobów: 

◦ 

Produkt A 

 

Produkt B 

Otrzymało ono trzy zamówienia: 

Zamównienie I 

Zamównienie II 

8 szt. wyrobu A 


8 szt. wyrobu B 


8 szt. wyrobu C 


Skompletuj dostawy na poniższych paletach 

 

Produkt C 

Zamównienie III 




Zamównienie I Zamównienie II Zamównienie III 

Zadanie wykonaj w zeszycie.



54 

Planowanie 

w centrach 

dystrybucji 

ZAGADNIENIA 

■ Planowanie 

■ Planowanie logistyczne 

■ Planowanie zapotrzebowania materiałowego (MRP) 

■ Planowanie zasobów wytwórczych (MRP / DRP) 

■ Just-in-time – dokładnie na czas 

■ KANBAN 

■ Analiza ABC 

■ Analiza XYZ 

54.1. Planowanie 

Planowanie w centrach dystrybucji to złożony proces logistyczny. Mamy w nim do czynienia 

z więcej niż jednym etapem transportowania oraz z ogniwami pośrednimi. Proces ten 

polega nie tylko na ustaleniu ile i kiedy, ale również skąd oraz dokąd ma być dostarczony 

produkt, towar czy też materiał. 

Ten sam ładunek może pochodzić z różnych źródeł i być kierowany do różnych miejsc 

odbioru (rys. 54.1). 

Zakład 

produkcyjny 

Główne centrum 

dystrybucji 

Zakład 

produkcyjny 

Rys. 54.1. Planowanie w centrach dystrybucji 



dystrybucji 

Lokalne centra 

dystrybucji

PLANOWANIE W CENTRACH DYSTRYBUCJI 

275 

54.2. Planowanie logistyczne 

Proces planowania jest procesem cyklicznym, każdy z jego etapów wykorzystuje dane wygenerowane 

w etapie poprzedzającym. 

Planowanie logistyczne jest ściśle powiązane z popytem ostatecznych odbiorców. Takie 

podejście wskazuje idea łańcucha dostaw sterowanego przez klienta (ang. customer driven 

supply chain [kastome drajwen saplaj czejn]) 1 . 

Dopasowanie dostaw do popytu decyduje o efektywności łańcucha dostaw, dlatego prognoza 

popytu musi być wyjściem do planowania dystrybucji 2 . 

Za pierwszy etap cyklu planistycznego należy przyjąć planowanie zapotrzebowania 

w lokalnych centrach dystrybucji, gdyż na tym etapie jest analizowany popyt zgłaszany 

przez odbiorców końcowych. 

W następnej kolejności popyt ten jest przekazywany do głównego centrum dystrybucji 

jako zapotrzebowanie na dostawy do lokalnego centrum, a następnie trafia do zakładu 

produkcyjnego – jako zapotrzebowanie z głównego centrum. Na podstawie tego zapotrzebowania 

odbywa się planowanie produkcji (rys. 54.2). 

Informacja 

InformacjaInformacja 

Klient 

Lokalne centrum 

dystrybucji 


dystrybucji 

Zakład 

produkcyjny 

Klient 

Produkt 

Lokalne centrum 

dystrybucji 

Produkt 


dystrybucji 

Produkt 

Rys. 54.2. Główne czynności w procesie planowania dystrybucji 

Źródło: opracowano na podstawie: G. Klimczak, Planowanie dystrybucji – wprowadzenie, Logistyka 

3/2015, s. 54. 

Po ustaleniu wielkości zapotrzebowania na produkt należy przejść do procedury planowania 

w zakładzie przemysłowym. Tam również następuje proces planowania zapotrzebowania 

na materiały i surowce. 

1 

G. Klimczak, Planowanie dystrybucji – wprowadzenie, Logistyka 3/2015, s. 53. 

2 

Ibidem, s. 53.



54.3. Planowanie zapotrzebowania materiałowego (MRP) 

Strategia planowania zapotrzebowania materiałowego MRP (ang. Material Requirements 

Planning [matirial rikłajements planin]) polega na takim planowaniu potrzeb materiałowych 

na postawie prognozy popytu, by „ściągnięcie” zapasu w jedno miejsce w łańcuchu przepływu 

dóbr było jednocześnie jego eliminacją w kolejnych fazach przepływu materiałów. 

Przy uwzględnieniu faktu, że zapas koncentruje się w punkcie rozdziału (miejsce rozdzielania 

obiegu zamówień klientów od obiegu zamówień i zleceń na materiały), stosowanie 

tej strategii obejmuje: 

wybór punktu rozdziału dla klientów i grup produktów, 

organizację przepływu nietworzącego zapasu, 

• włączenie w działalność przedsiębiorstwa elementów prognozowania. 

ZAPAMIĘTAJ 

Planowanie zapotrzebowania materiałowego (MRP) (rys. 54.3) to ciąg logicznie powiązanych 

ze sobą procedur, reguł decyzyjnych i rejestrów, których celem jest przełożenie głównego 

harmonogramu produkcji na rozłożone w czasie zapotrzebowanie netto na zapasy 

i planowane pokrycie tych potrzeb według poszczególnych pozycji. 

Rys. 54.3. Struktura systemu MRP 


PRZYKŁAD 

Planujemy przekazanie do realizacji (uwolnienie) zlecenia produkcyjnego na 

10 sztuk pozycji A w dniu 3 września. Proces rozwijania produktu wygeneruje 

zapotrzebowania dla pozycji podrzędnych B i C w liczbie odpowiednio 20 sztuk 

i 30 sztuk. Proces równoważenia czasów realizacji określi, że aby sprostać zapotrzebowaniom 

na pozycję B, należy uwolnić zlecenie w dniu 1 września, a na pozycję C 

– w dniu 2 września. Przesunięcia w czasie dla pozycji B i C wynikają z ich czasów


277 

realizacji. Załóżmy, że pozycja B jest dostępna w magazynie w liczbie 5 sztuk oraz 

że pozycja B ma zaplanowane przyjęcie do magazynu (wynikające z dostaw w drodze) 

w liczbie 10 sztuk w dniu 2 września. Proces bilansowania określi zapotrzebowania: 

dla pozycji B w liczbie 15 sztuk, a dla pozycji C w liczbie 20 sztuk. W ostateczności 

zostanie utworzone planowane zlecenie na pozycję B w liczbie 15 sztuk 

do uwolnienia w dniu 1 września i na pozycję C w liczbie 20 sztuk do uwolnienia 

w dniu 2 września. 

54.4. Planowanie zasobów wytwórczych (MRP / DRP) 

Rosnące koszty działalności, generowane zarówno przez surowce, materiały i zapasy, 

jak i energię niezbędną w procesie, sprawiają, że w planowaniu produkcji powinno się 

uwzględnić optymalne wykorzystanie potencjału materiałowego, jakim dysponuje przedsiębiorstwo, 

i wyposażenia technicznego. Do decyzji podjętych na szczeblu operacyjnym 

należy również dodać elementy planowania finansowego. 

Strategia planowania zasobów wytwórczych łączy rozbudowaną strategię MRP, nazywaną 

MRP II, oraz system planowania zapotrzebowania dystrybucji DRP (ang. Distribution 

Requirements Planning). Relacje między MRP a DRP przedstawiono na rysunku 54.4. 

ZAPAMIĘTAJ 

Planowanie zasobów wytwórczych (MRP / DRP) to opracowanie harmonogramu zamawiania 

wyrobów gotowych, poczynając od przewidywanego (prognozowanego) poziomu popytu 

rynkowego, wstecz poprzez kolejne ogniwa dystrybucji. 

Rys. 54.4. Relacje MRP i DRP 

Źródło: opracowanie własne.



54.5. Just-in-time – dokładnie na czas 

Podstawowe założenia strategii just-in-time (JiT) są następujące: 

• „zero” zapasów, 

• krótkie cykle realizacji zamówień, 

• małe, ale częste dostawy, 

• wysoka jakość oferowanych produktów, 

• obniżenie kosztów (kapitału, magazynowania, przeładunków, ubezpieczenia, zużycia 

i starzenia się zapasów), 

• wzrost zysków, 

• zredukowanie nadprodukcji, 

• lepsze wykorzystanie kapitału ludzkiego, 

• skrócenie cykli dostaw, 

• pełne wykorzystanie zasobów, 

• ograniczenie biurokracji, 

• podwyższenie jakości produktów, 

• minimalizacja ilości odpadów, 

• podwyższenie poziomu obsługi klienta. 

ZAPAMIĘTAJ 

Just-in-time – dokładnie na czas (JIT) to system pozwalający produkować oraz dostarczać 

materiały i produkty dokładnie wtedy, kiedy są one potrzebne. Prowadzi do eliminacji 

z procesów wytwórczych i usługowych elementów, które nie wnoszą wartości dodanej. 

Aby przedsiębiorstwo mogło stosować powyższą strategię, muszą być spełnione następujące 

warunki: 

• mała różnorodność produkcji, co wiąże się z regularnym zapotrzebowaniem i możliwością 

dokładnego prognozowania, 

• właściwy dobór dostawców i prawidłowa współpraca z nimi głównie poprzez podpisywanie 

długoterminowych umów, utrzymywanie wielu źródeł zaopatrzenia oraz odpowiedniej 

jakości dostaw, 

• wykorzystanie strategii TQM (Total Quality Management, inaczej: kompleksowe zarządzanie 

jakością) do zarządzania jakością w procesach produkcyjnych, 

• zaangażowanie odpowiednio przeszkolonej kadry menedżerskiej i pracowników niższego 

szczebla, 

• stabilność przepływów materiałowych na poziomie operacyjnym, 

• efektywny przepływ informacji. 

Elementy charakterystyczne dla rzeczywistego funkcjonowania JiT pokazano na rysunku 

54.5.


279 

Rys. 54.5. Elementy charakterystyczne dla rzeczywistego funkcjonowania systemu JiT 


TEMAT DO DYSKUSJI 

Firma X 3 

Firma X to firma gastronomiczna zajmująca się m.in. pełną obsługą wesel, dostawą żywności 

na pikniki i spotkania biznesowe, organizacją obiadów i firmowych party itp. Firma 

została utworzona przez państwa Wayne’a i Janet Williamsów i na początku zajmowała się 

jedynie dostawą posiłków do biur. W miarę upływu czasu firma znacznie się rozrosła i jest 

obecnie jedną z największych firm gastronomicznych zajmujących się dostawą żywności 

w Raleigh w stanie Karolina Północna. Państwo Williamsowie dzielą oferowane przez 

swoją firmę usługi na dwie kategorie: dostawa posiłków oraz dostawa i obsługa. 

Usługa dostawy polega głównie na dostarczaniu klientom zapakowanych posiłków, na które 

składają się kanapki, sałatki, desery oraz owoce. Menu tej usługi ogranicza się do sześciu 

rodzajów kanapek, trzech rodzajów sałatek lub chipsów oraz przekąsek i wybranych owoców. 

Do każdego posiłku jest dostarczany sok grapefruitowy lub pomarańczowy (lub – na 

zamówienie – mrożona herbata). Ogólny popyt na tę usługę w ciągu roku jest stosunkowo 

stały, aczkolwiek zmieniają się zestawy zamawianych posiłków. Horyzont planistyczny dla 

tej usługi jest bardzo krótki: klienci zazwyczaj zamawiają posiłki co najwyżej z dziennym 

wyprzedzeniem. Firma X zapewnia dostawę żywności tego samego dnia jedynie wtedy, gdy 

zamówienie jest złożone do godziny 10 rano. 

Z kolei usługa dostawa i obsługa polega głównie na obsłudze dużych przyjęć, obiadów i wesel. 

W tym przypadku menu jest bardzo urozmaicone i obejmuje cały zakres zakąsek, przystawek, 

napojów i posiłków na specjalne życzenie. Popyt na tę usługę jest bardzo sezonowy. Największy 

popyt w przypadku wesel występuje późną wiosną i wczesnym latem, a w przypadku 

weekendowych przyjęć późną jesienią i na początku zimy. W przypadku tej usługi horyzont 

planowania jest dłuższy. Klienci składają zamówienia tygodnie, a nawet miesiące wcześniej. 

3 

www.zie.pg.gda.pl/~amacia/zarzprod/jit.doc [dostęp: 07.07.2014].

Źródła ilustracji i fotografii 

Okładka: (ludzie w magazynie) Dmytro Zinkevych/Shutterstock.com 

Tekst główny: s. 12 (przepływy fizyczne w przedsiębiorstwie – magazyn surowców) aNataliia Zhekova/Shutterstock.co, (maszyna 

produkcyjna) goldenporshe/Shutterstock.com, (magazyn wyrobów gotowych) Maxim Blinkov/Shutterstock.com, (klient) 

Phovoir/Shutterstock.com; s. 54 (wózek ręczny) Somchai Buddha/Shutterstock.com, (wózek ręczny) Vereshchagin Dmitry/ 

Shutterstock.com, (wózek ręczny) Andrey_Popov/Shutterstock.com, (wózek ręczny) www.freewtc.com, (wózek zmechanizowany) 

Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com, (wózek zmechanizowany) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com, (wózek 

zmechanizowany) Vereshchagin Dmitry/Shutterstock.com; s. 55 (paleta drewniana) EPAL, (paleta metalowa) TAP, (paleta klatkowa) 

Caddie, (paleta słupkowa) Trademagic, (paleta skrzyniowa) Arcawa, (paleta z burtami składanymi) www.provost.pl, (nakładki 

paletowe), (nakładki paletowe); s. 56 (transportowy pojemnik metalowy) ESKOPAK S.C., (pojemnik przejezdny składany) 

www.northerntool.com, (pojemnik termoizolacyjny) Stalgast, (pojemnik z tworzywa sztucznego) PRILL/Shutterstock.com; 

s. 57 (serwery) dotshock/Shutterstock.com, (komputer) Telnov Oleksii/Shutterstock.com; s. 113 (pojemniki KANBAN) Keller 

& Kalmbach; s. 139 (komputer) Telnov Oleksii/Shutterstock.com; s. 204 (kosmetyki) Poznyakov/Shutterstock.com, (produkty 

spożywcze) monticello/Shutterstock.com, (gazety) Skylines/Shutterstock.com, (środki chemiczne) Voronin76/Shutterstock. 

com; s. 205 (komputer, tablet) LFor/Shutterstock.com, (sprzęt AGD) Rakic/Shutterstock.com, (meble) anyunov/Shutterstock. 

com, (samochód) Charlie Hutton/Shutterstock.com, (sofa) VAndreas/Shutterstock.com, (zegarek) AlexRoz/Shutterstock. 

com; s. 209 (wózek widłowy) Supertrooper/Shutterstock.com; s. 224 sprzedaż bezpośrednia Corepics VOF/Shutterstock.com; 

s. 229 (klientka) Phovoir/Shutterstock.com, (budynek firmy) bubutu/Shutterstock.com; s. 239 (księgarnia) arindambanerjee/ 

Shutterstock.com, (dziewczyna z książkami) lithian/Shutterstock.com, (magazyn) Doug Schneider / Alamy/BE&W, (kobieta 

z książkami) paffy/Shutterstock.com; s. 240 (zakład jubilerski) pan_kung/Shutterstock.com, (hurtownia jubilerska) cypopcolour/Shutterstock.com, 

(sklep jubilerski) Martin Good/Shutterstock.com, (sklep jubilerski wystawa) Iakov Filimonov/Shutterstock.com; 

s. 259 (a) Zachodniopomorskie Centrum Logistyczne w Szczecinie) MAREK CZASNOJC / Zarząd Morskich 

Portów Szczecin i Świnoujście S.A., (b) Centrum Logistyczne Północ w Gdańsku, Fot. Dominik Werner / Agencja Gazeta, (c) 

Centrum Logistyczne Prologis Poznań) Prologis, (d) Centrum Logistyczne Prologis Wrocław) Prologis; s. 260 (transport intermodalny) 

GE_4530/Shutterstock.com; s. 268 (rozładunek) Champiofoto/Shutterstock.com, (transport towarów w magazynie) 

Andrei Kholmov/Shutterstock.com, (składowanie, magazynowanie) Dmitry Kalinovsky/Shutterstock.com, (proces kompletacji 

zamówienia) ESB Professional/Shutterstock.com, (proces kompletacji zamówienia) wavebreakmedia/Shutterstock.com; 

s. 269 (tir na platformie kolejowej) Frank Bienewald / Alamy Stock Photo/BE&W, (tir wjeżdża do samolotu) vicspacewalker/ 

Shutterstock.com, (cysterna ładowana na statek) T33kid/Shutterstock.com; s. 273 (centrum logistyczne) PAP/Grzegorz Michałowski, 

(centrum logistyczne) PAP/Mirosław Trembecki, (centrum logistyczne) PAP/Stanisław Rozpędzik; s. 297 (notes) Amnaj 

Khetsamtip/Shutterstock.com, (plac budowy) Richard Thornton/Shutterstock.com, (faza rozwoju) Peteri/Shutterstock.com; 

s. 311 (serwer aplikacyjny) Sashkin/Shutterstock.com; s. 311 (sieć radiowa) lucadp/Shutterstock.com, (przenośny terminal ze 

skanerem kodów paskowych) mrkob/Shutterstock.com, (przenośne drukarka kodów kreskowych) Sergiy Zavgorodny/Shutterstock.com, 

(komputer) Ksander/Shutterstock.com, (laptop) ifong/Shutterstock.com, (przemysłowa drukarka kodów kreskowych) 

Nerthuz/Shutterstock.com; s. 321 (reklama prasowa) Maxx-Studio/Shutterstock.com, (reklama telewizyjna) Ljupco 

Smokovski/Shutterstock.com, (radio) Alex Kalmbach/Shutterstock.com, (rozmowa) BortN66/Shutterstock.com; s. 329 (produkty 

spożywcze) monticello/Shutterstock.com, (bankomat i karta) Maxx-Studio/Shutterstock.com, (szewc) Toranico/Shutterstock.com; 

s. 331 (pieczywo) monticello/Shutterstock.com, (guma do żucia) Darios/Shutterstock.com, (lekarstwa) Sergey 

Prikhod’ko/Shutterstock.com; s. 332 (chłopak z rowerem) Mindscape studio/Shutterstock.com, (odzież na wieszaku) Africa 

Studio/Shutterstock.com, (samochód) Charlie Hutton/Shutterstock.com, (ostrygi) Africa Studio/Shutterstock.com, (panna 

młoda) number-one/Shutterstock.com, (wózek) Kitch Bain/Shutterstock.com, (ekspres do kawy) /Shutterstock.com; s. 337 

(ciastka w opakowaniu) repro, (Teraz Polska znak) repro, (znak jakości Q) repro, (znak CE) repro, (znak B) repro, (znak ekologia) 

repro, (znak uwaga) repro; s. 338 (znaki niebezpieczeństwa) repro; s. 339 (oznaczenia opakowań) repro, (kod kreskowy) repro; 

s. 340-343 (kody kreskowe) repro; s. 344 (bramka wjazdowa RFID) Dirk Mahler/www.capturetech.com, (etykieta RFID) Jochen 

Tack/Alamy/BE&W, (czytnik RFID) Marc F. Henning/Alamy/BE&W, (terminal RFID) Cipherlab; s. 345 (transportery RFID) 

hannovermesse, (transportery RFID) Digi-Key, (transportery RFID) repro, (drukarka kodów) Zebra, (czytnik RFID) Datalogic, 

(terminal RFID) Datalogic, (bramka) Magielek RFID; s. 346 (etykieta logistyczna) repro. 

Opracowanie rysunków: 

Ireneusz Gawliński – s. 142, 282. 

Roman Kirilenko – s. 28, 30, 31, 34, 111, 115, 123, 139, 161, 166, 167, 181, 224, 236, 238, 240, 248, 249, 252, 253, 272, 276, 277, 311, 

312, 314, 317, 321, 328, 343. 

Katarzyna Pogrzebska – s. 57, 122, 230, 274, 275. 

Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że podjęły starania mające na celu dotarcie do właścicieli 

i dysponentów praw autorskich wszystkich zamieszczonych utworów. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 

przy-taczając w celach dydaktycznych utwory lub fragmenty, postępują zgodnie z art. 27 1 ustawy o prawie autorskim. 

Jed-nocześnie Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne oświadczają, że są jedynym podmiotem właściwym do 

kontaktu autorów tych utworów lub innych podmiotów uprawnionych w wypadkach, w których twórcy przysługuje 

prawo do wynagrodzenia.

sklep.wsip.pl 

Bogaty wybór: 

• podręczników do wszystkich obowiązujących 

w szkole podstaw programowych, 

• publikacji uzupełniających: pracownie, zbiory zadań, 

repetytoria i testy, testy i zadania egzaminacyjne, 

zeszyty ćwiczeń do języka obcego zawodowego. 

Dokładne informacje o: 

• cenach i dostępności publikacji, 

• rabatach i promocjach, 

• warunkach zakupu i dostawy. 

WYGODNY I PROSTY SPOSÓB SKŁADANIA ZAMÓWIEŃ 

wsip.pl 

sklep.wsip.pl 

infolinia: 801 220 555 

Kształcimy zawodowo!

Konsultant edukacyjny 

Wyjani wtliwoci zarezentuje ublikacje wskae najlesz 

oert omoe w wyborze i zamwieniu odrcznikw 

wsil 

normacje o wszystkic ublikacjac zawodowyc WSiP 

w tym o nowociac i zaowiedziac moliwo obejrzenia 

ramentw odrcznikw 

sklewsil 

Pena oerta ublikacji zawodowyc 

inormacja o cenac rabatac i romocjac 

nolinia 1 22 

ezoredni kontakt z racownikiem wydawnictwa

1609I4 e-preprint

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?