Skoða/Opna - Skemman

eignarskatt, að afla yfirlita frá Reiknistofu bankanna um
bankareikninga, án þess að aðilum væri gert viðvart, og hvort það
samrýmdist 43. gr. laga nr. 113/1996, um viðskiptabanka og
sparisjóði.
Umboðsmaður rakti ákvæði 43. gr. laga nr. 113/1996, 1. mgr. 94. gr.
laga nr. 75/1981 og 36. gr. eldri laga um tekjuskatt og eignarskatt nr.
55/1964, sbr. 5. gr. laga nr. 70/1965, en ákvæði 36. gr. laga nr.
55/1964, sem fjallað var um í dómi Hæstaréttar (H 1965:930), var
sambærilegt 1. mgr. 94. gr. laga nr. 75/1981 hvað mál A snertir.
Niðurstaða umboðsmanns var að af áðurnefndum dómi og ummælum
í lögskýringargögnum væri ljóst að 43. gr. laga nr. 113/1996 stæði
ekki í vegi fyrir því að skattyfirvöld öfluðu upplýsinga um einstaka
skattaðila frá bankastofnum í þágu skatteftirlits eða skattrannsókna,
sbr. 1. mgr. 94. gr. laga nr. 75/1981.“
Þá kom fram í álitinu hvað varðaði andmælarétt í 4. mgr. 94. gr. :
“að með orðinu aðili í fyrrgreindu ákvæði væri átt við þá sem væri
óskað upplýsinga hjá en ekki þá aðila sem óskað væri upplýsinga um.
Andmælaréttur hafði því ekki verið brotinn á A.”
4.5. Tengsl 94. gr. við 96. gr. laga um tekjuskatt
Tengslin á milli 94. og 96. gr. laga um tekjuskatt, eru þau að ef ríkisskattstjóri óskar
eftir upplýsingum frá gjaldanda sjálfum með vísan til 94. gr. er verið að afla upplýsinga þ.e.
bara fyrirspurn og ekki er verið að véfengja framtalið. Telji ríkisskattstjóri eftir athugun
gagna og skýringa eitthvað athugavert er rétt að hann geri gjaldanda grein fyrir því á hvern
hátt hann telji svar ófullnægjandi og boði viðkomandi endurákvörðun opinberra gjalda á þeim
grundvelli sem gert er ráð fyrir í 96. gr. laga um tekjuskatt. Með 94. gr. er verið að afla
upplýsinga áður og geta þær orðið að grunni véfengingu eða fyrirspurnar og boðunar
samkvæmt 96. gr.
Í dómi Hæstaréttar nr. 201/1965, hafði ríkisskattstjóri óskað eftir upplýsingum frá
Landsbanka Íslands um tiltekinn viðskiptamann á grundvelli lagaákvæðis sem samsvarar
núgildandi 94. gr. TSL (36. gr. þágildandi laga). Óskað var eftirfarandi upplýsinga og gagna:
Hafði NN (tiltekinn einstaklingur) og BB (fyrirtæki) veltufjárreikninga
á árunum 1962 og 1963? Áttu þeir innistæður á
sparifjárreikningum? Skulduðu þeir bankanum á þessu tímabili?
Höfðu þeir önnur viðskipti á þessu tímabili?
Landsbankinn taldi ekki heimilt að láta gögnin af hendi vegna þagnarskylduákvæða og
hafnaði því beiðninni. Í dómi sakadóms, sem staðfestur var af Hæstarétti, segir m.a.:
„Er ljóst að mat á því, hvort þörf sé á slíkum upplýsingum, ber undir
skattyfirvöld sjálf, en eigi dómstóla, þannig að ekki er þörf
dómsúrskurðar í hverju einstöku tilviki. Ákvæðin í 36. gr. [skattalaga]
39