Voyant (Ocak 2021) internet (1)

V
KÜLTÜR SANAT
3
BIR CÜMLENIN NE KADAR UZUN
OLABILECEĞINI ISPATLAYAN ROMAN:
Sefiller
İnanılmaz! Çok komik! Yanındayım!.. Artık
emojiler iş başında. Cümleler kısaldı, aynı zaman
gibi. Oysa durum geçmişte hiç de böyle değildi.
Cümleler uzun uzun düşünülerek kurulurdu,
kelimelerin her birinin ayrı anlamı, önemi vardı.
Pek çok kişiye nostaljik gelse de bu bir değerdi.
En değerlilerden biri de “Sefiller” romanında icra
edildi. Böylelikle Fransız yazar Victor Hugo, ilginç
yaşamıyla ve romanlarıyla olduğu gibi “bu ilginç
değer” ile de bir kez daha eşsizleşti. En uzun
cümleyle ilgili aktaracağımız bilgilerse şöyle: Victor
Hugo’nun 1862’de yazdığı “Sefiller” romanının
bir cümlesi 823 kelimeden oluşuyor ve üç sayfa
boyunca devam ediyor. Eski mahkûm Jean Valjean’ın
mücadelesinin anlatıldığı, yasa, merhamet, aile ve sevgi gibi
olguların irdelendiği roman, film ve müzikal uyarlamalarıyla
güncelliğini korumaya devam ediyor.
5
DÜNYANIN EN ÇOK SATILAN
KLASIK ROMANI:
İki Şehrin
Hikâyesi
1789 Fransız Devrimi’nin gölgesi altında
Paris ve Londra eksenli bir hikâyenin anlatıldığı
roman, tüm dünyada 200 milyon adet satılmasıyla
listemizde haklı bir yer ediniyor. Victoria
döneminin en iyi romancısı olarak nitelendirilen
İngiliz yazar Charles Dickens, “İki Şehrin
Hikâyesi” romanında suçsuz yere hapis yapan Dr.
Manette’nin Fransız Charles Darnay’nin kızıyla
yaptığı evliliği, Fransız Devrimi’nin etkilerini,
umudu, hüznü anlatıyor. Charles Dickens’in
“Yazdığım en iyi hikâye” olarak tanımladığı “İki
Şehri Hikâyesi”, 1859 yılında yani devrimden 70
yıl sonra gazetelerde tefrika halinde yayınlandı ve
o günden bugüne güncelliğini korumayı başardı.
6
DÜNYANIN EN ÇOK SATILAN
POLISIYE ROMANI:
On Küçük
Zenci
İngiliz polisiye yazarı Agatha Christie’nin en
çok ilgi gören, pek çok kez sinemaya aktarılan
romanı “On Küçük Zenci”, bugüne kadar 100
milyon adet satmasıyla kendi alanında bir rekora
imza atmış bulunuyor. “On Küçük Zenci”nin
böylesine çok ilgi görmesinin nedeni, çarpıcı
konusunda ve bunun işleniş tarzında yatıyor.
Bir adadaki kıstırılmışlık duygusu, her biri şu
veya bu şekilde bir cinayet işlemiş on kişi ve bir
cezalandırıcı. Üstelik “cezalandırıcı” rolünü kimin
üstlendiği de belli değil. Bir dedektif yok, tek bir
suç konusu yok; tam tersine bilinmezliğin hükmü
söz konusu. İnanılmaz üretim yeteneği kadar
ilginç yaşam öyküsüyle de ölümünün üzerinden uzun yıllar
geçse de vazgeçilmezliğini her daim koruyan polisiyenin
kraliçesi, sadece bu cümleleri değil pek çok övgüyü daha
hak ediyor.
4
EN ÇOK YABANCI DILE
ÇEVRILEN ROMAN:
Küçük
Prens
Aynı Frida Kahlo gibi, Che Guevara gibi bir
kültten söz edeceğiz size; Fransız yazar ve pilot
Antoine de Saint-Exupery’den, ama aslında onun
“Küçük Prens”inden. Kahramanın yaratıcının
önüne geçtiği bir durum var burada çünkü.
Antoine de Saint-Exupery, naifliği ve hayatı
özümsemiş cümleleriyle büyük küçük pek çok
kişinin vazgeçilmezi olan “Küçük Prens”i 1943
yılında yazdı. Bundan bir yıl sonra II. Dünya
Savaşı sırasında kullandığı uçak, Marsilya
açıklarında düştü ve kendisinden bir daha haber
alınamadı. Bir çocuk kitabı gibi sunulmuş olsa da
aslında yetişkinler için yazılan “Küçük Prens” ise
140 milyon adet sattı, 279 farklı dile ve lehçeye çevrilerek
dünyanın en çok yabancı dile çevrilen romanı oldu. “Küçük
Prens”in bu başarısı, tüm baskılarından oluşan bir sergiyle
dünyayı dolaştı; sergi 2015 ve 2016 yıllarında İstanbul ve
Ankara’da da “Küçük Prens” sevenleriyle buluştu.
7
SAYFALARI YANDIKÇA
OKUNAN ROMAN:
Fahrenheit
451
Totaliter rejimlere bir isyan niteliğindeki
“Fahrenheit 451”i, kitaplara ve edebiyata ilgi
duyan herkes okumuştur, en azından adını
duymuştur. Ray Bradbury’nin 1953 yılında yazdığı
bu distopik roman, kitapların okunmayı bırakın
yakıldığı, bunun için itfaiyecilerin görevlendirildiği
bir zamanda geçiyor. Kült bilimkurgu eserleri
arasında yer alan roman, bambaşka bir
formatta okurla buluşturulmasıyla listemize
girmiş bulunuyor. Bu format, kitabın sayfaların
yakılması suretiyle okunmasını içeriyor; kitapların
yakıldığını anlatan bir dünya için ne kadar ironik
bir yaklaşım, öyle değil mi? Avrupalı yayın şirket
Super Terrain tarafından “yanmayan bir kitap” olarak
tasarlanan “Fahrenheit 451”in sayfaları, ancak üzerlerine ısı
uygulandığında okunur oluyor.
46 OCAK 2021 OCAK 2021 47