Język polski. Zamieńmy słowo. Klasa 7. Podręcznik

Marian Turski
Auschwitz nie spadło z nieba 1
fragmenty
Wedle wszelkiego prawdopodobieństwa ja nie doczekam już następnego
jubileuszu. Takie są prawa. Dlatego wybaczcie mi, że będzie może
trochę wzruszenia w tym, co będę mówił.
A oto, co chciałbym powiedzieć przede wszystkim mojej córce, mojej wnuczce, która
jest tutaj na sali i której dziękuję, że jest ze mną, mojemu wnukowi, ale chodzi mi
głównie o tych, którzy są rówieśnikami i mojej córki, i moich wnuków, a więc młodemu
pokoleniu, zwłaszcza tym najmłodszym […].
Kiedy wybuchła wojna światowa, ja byłem nastolatkiem. […] kiedy dzisiaj spotykam
się z młodymi, zdaję sobie sprawę z tego, że po 75–80 latach […] są troszkę
znużeni tym tematem: i wojna, i Holokaust, i Shoah 2 , i ludobójstwo. I ja ich rozumiem.
Dlatego obiecuję wam, młodzi, że nie będę opowiadał wam o moich cierpieniach, nie
będę wam opowiadał o moich przeżyciach, o moich dwóch marszach śmierci, o tym, jak
kończyłem wojnę, ważąc 32 kilo, zupełnie już na skraju życia, na skraju wyczerpania.
Nie będę opowiadał o czymś, co było najgorsze […], to jest o tragedii pożegnania, o tragedii
rozstania z najbliższymi, kiedy widzisz po selekcji, przeczuwasz, co ich czeka.
Nie, nie będę o tym mówił. […]
Przenieśmy się na chwilę myślami, wyobraźnią we wczesne lata 30. do Berlina.
Jest tam, gdzie dzisiaj jest stacja metra, park Bawarski. I oto jednego dnia, w tych
wczesnych latach 30. na ławkach pojawia się napis: „Żydom nie wolno siadać na tych
ławkach”. Można powiedzieć: nieprzyjemne, to jest nie fair, to nie jest okej, ale w końcu
jest tyle ławek dokoła, można usiąść gdzieś indziej. […]
Jednocześnie pojawia się gdzieś indziej napis: „Żydom nie wolno należeć do niemieckich
związków śpiewaczych”. No to co, […] chcą śpiewać, chcą muzykować, niech
się zbiorą oddzielnie, będą śpiewali, okej.
Potem pojawia się napis i rozkaz: „Dzieciom żydowskim, niearyjskim, nie wolno
się bawić z dziećmi niemieckimi, z dziećmi aryjskimi”. Będą się bawiły same. A potem
pojawia się napis: „Żydom sprzedajemy chleb i produkty żywnościowe tylko po
godzinie 17.00”. No, to już jest utrudnienie, jest mniejszy wybór, ale w końcu po 17.00
też można robić zakupy.
Uwaga, uwaga, zaczynamy się oswajać z myślą, że można kogoś wykluczyć […].
I tak powolutku, powolutku, stopniowo, dzień za dniem ludzie zaczynają się oswajać
z tym, i ofiary, i oprawcy, i widzowie, świadkowie […]. Ci, którzy to widzą, wszyscy
zaczynają się oswajać, i zaczynają przywykać do myśli i do idei, że ta mniejszość […]
jest inna, że ona może być wypchnięta ze społeczeństwa, że to są ludzie inni, że to są
ludzie obcy, że to są ludzie, którzy roznoszą zarazki, epidemie. To już jest straszne,
to jest niebezpieczne, to jest początek tego, co za chwilę może nastąpić.
[…] ludzi powoli ogarnia znieczulica, obojętność, przestają reagować na zło. I wtedy
[…] władza może sobie pozwolić na dalsze przyśpieszenie procesu zła. I potem następuje
już gwałtownie, a więc zakaz przyjmowania Żydów do pracy, zakaz emigracji,
1
Przemówienie wygłoszone podczas obchodów 75. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau
2
Shoah (czytaj: szoa) – zagłada Żydów w czasie II wojny światowej, synonim pojęcia Holokaust
Zabierz głos w sprawie. Jak napisać przemówienie 95