HYRJE NË PUNËN E REFERENCAVE - Biblioteka Kombëtare dhe ...

55
HYRJE NË PUNËN E REFERENCAVE
fund të faqes së parë të librit - përfaqëson dy kontrollime të rëndësishme
në veprën e referencës. Së pari, data e dhënë jep një indikacion se kur
materiali ishte vënë ne versionin e shtypur apo Online, dhe kur ishte
modifikuar. Më e rëndësishme, nëse vepra ka shkelur të drejtën autoriale,
p.sh. është së paku 50 vjet e vjetër (apo disa herë edhe më e vjetër), a është
bërë ndonjë përpjekje që të modifikohet, apo është thjeshtë një version, i
cila ka vlerë të vogël për kërkuesit-hulumtuesit e sotëm.
Bazat elektronike të të dhënave. Bazat Online të të dhënave i kanë bërë
të dhënat aktuale një realitet. Tashmë, askush nuk ka nevojë që të presë
për një indeks në version të shtypur, që të arrijë në bibliotekë, kështu që
të jetë në gjendje të marrë vesh se çka ka ndodhur një javë apo muaj më
parë. Duke përdorur Internetin, përgjigja mund të gjendet brenda disa
minutave, nëse jo për vetëm disa sekonda.
Një përparësi e madhe e Internetit, e po ashtu edhe e disa bazave
komerciale të të dhënave, është fakti se lejon që materiali të modifikohet
brenda minutave. Natyrisht, shumë pak web-sajte janë aq aktuale, mirëpo
shumica shumë vënë në pah të dhënat e “freskëta”. Shumë web-sajte tregojnë
se kur janë modifikuar së fundi. Kjo nuk është e rëndësishme për të
dhënat historike, mirëpo është tjerr gjë me ngjarjet që kanë ndodhur
ditën e djeshme. Gjithmonë, kontrollo datën. Nëse asgjë tjetër, tregon
interesin e vazhdueshëm apo të humbur të sponsorit.
3. Audienca (Publiku). Me përjashtim të enciklopedive për të rinj, shumica
e veprave të referencave, pavarësisht nga formati i tyre, u dedikohen
dhe janë për të rritur. Kur merr në konsideratë pyetjen e audiencës
(Online apo në versionin e shtypur), bibliotekari duhet të shtrojë një
pyetje të rëndësishme: A është kjo vepër për një studiues apo student të
subjektit, apo është për një person laik, i cili ka pak apo fare njohuri? Për
shembull, në fushën e kimisë organike, vepra Handbuch de Organischen
Chemie nga Beilsten është shumë e njohur për kimistët. Pra, ju dedikohet
studentëve, të cilët kanë njohuri të përgjithshme për kiminë. Zakonisht,
ndarja në aspektin e audiencës nuk është fort e qartë.
Një metodë mjaft e mirë e kontrollimit të nivelit të leximit të audiencës
së një vepre të referencës është që bibliotekari të ekzaminojë një
subje kti që e njeh mirë ai/ajo dhe më pastaj t’i kthehet një subjekti tjetër,
që nuk kuptohet lehtë. Nëse të dy janë të kuptueshëm, nëse gjuha e
përdo rur nuk përfshin terminologji teknike dhe zhargon, nëse stili
informa tiv është i gjallë, bibliotekari mund të jetë i sigurt se vepra është