09.01.2013 Views

Punjab Times, Vol 13, Issue 22, June 2

Punjab Times, Vol 13, Issue 22, June 2

Punjab Times, Vol 13, Issue 22, June 2

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

999 N. Main St., Suite#206<br />

Glen Ellyn, IL 60<strong>13</strong>7<br />

Ph:630-858-7200<br />

10 sflF qoN pMjfbI pirvfrF dI pihlI psMd<br />

Aftab:630-348-4255<br />

$25 ivc 3000 imMt (50 GMty)<br />

Gr dy Pon aqy sYl Pon leI ieko ryt<br />

India, Europe, Australia & Domestic<br />

American Airlines, Etihad, Qatar Airways, Emirates, Air<br />

24/7<br />

Customer<br />

Service<br />

ieh afPr huxy hI lYx leI ieh kUpn<br />

koz sfzI vYbsfeIt `qy jf ky afpxy<br />

akfAUNt ivc tfeIp kro qy afpxy<br />

ipafiraF nfl Zyr sfrIaF gwlF kro.<br />

India, British Airways, United, Lufthansa and many more.<br />

e-mail:aftab@rktravel.com - www.rktravel.com<br />

tOl PrI<br />

nMbr ‘qy<br />

kfl kro<br />

ijMnI dyr gwlF krogy Auny hI imMt kwty jfxgy<br />

1-888-652-6268,732-983-4332/4333<br />

Thirteenth Year in Publication<br />

imzvYst aYzIsLn<br />

Price 50¢<br />

isLkfgo, sYn PrFissko aqy inAU Xfrk qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfr<br />

ryzIE cMn pRdysI<br />

712-432-4419 `qy kfl krky aqy<br />

vYbsfeIt www.channpardesi.com rfhIN<br />

24 GMty 7 idn suxo<br />

hor jfxkfrI leI kfl kro<br />

drsLn isMG bsrfEN, Pon: 815-557-4991<br />

srvx isMG itvfxf, Pon:219-670-4579<br />

Email:punjabtimes1@sbcglobal.net<br />

www.punjabtimesusa.com<br />

<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>, <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 20451 N Plum Grove Rd. Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388<br />

bhfdrgVH (pitaflf) ivc pMjfb puils kmFzo isKlfeI kyNdr ivc<br />

isKlfeI lY rhI kuVIaF.<br />

bfdlF dI surwiKaf hux<br />

kmFzo kuVIaF krngIaF<br />

cMzIgVH: muwK mMqrI pRkfÈ isMG<br />

bfdl aqy Aup muwK mMqrI suKbIr isMG<br />

bfdl dI surwiKaf df kMm hux kmFzo<br />

kuVIaF sMBflxgIaF. Xfd rhy ik<br />

bI[aYs[aYP[ dIaF kmFzo kuVIaF pMjfb<br />

ivc pfiksqfnI srhwd ‘qy pihlF hI<br />

qfienfq hn.<br />

hux pMjfb ivc kmFzo kuVIaF dI iek<br />

hor kMpnI iqafr kIqI jf rhI hY ijs ƒ<br />

ienHF dohF afgUaF dI surwiKaf df iËMmf<br />

sONipaf jfvygf. Bfrq ivc ieh pihlI vfr<br />

hovygf ik kuVIaF ƒ ieAuN iksy isafsI<br />

afgU dI surwiKaf leI qfienfq kIqf jf<br />

irhf hY. pMjfb puils ivc hfl hI ivc<br />

BrqI hoeIaF 180 kuVIaF ivcoN 61 jxIaF<br />

nMU ies ivÈyÈ isKlfeI leI cuixaf igaf<br />

hY. pihlF 180 ivcoN 100 kuVIaF dI cox<br />

kIqI geI sI aqy iPr AunHF ivcoN vI 61<br />

kuVIaF nMU ies isKlfeI leI pitaflf dy<br />

nyVy iklf bhfdrgVH ivc pMjfb puils<br />

kmFzo isKlfeI kyNdr ivc Byijaf igaf<br />

hY. ienHF sfrIaF kuVIaF df kwd 5 Puwt 7<br />

ieMc jF ies qoN vI vwD hY. bhfdrgVH ivc<br />

(bfkI sPf 6 `qy)<br />

Gas Station For Sale<br />

Branded Philips 66 Gas Station in<br />

Decatur, IL along with former bank<br />

space for rent is available for sale<br />

by jobber.<br />

Indian restaurant also for sale.<br />

Gas sale over 100,000 gallons<br />

Contact: 847-620-2603 or 847-361-7274<br />

e-mail: info@sandhupetroleum.com<br />

iemfndfr pRDfn mMqrI Auqy<br />

nvIN idwlI (pMjfb tfeImË<br />

ibAUro): XU[pI[ey[ srkfr dI byVI ƒ<br />

iBRÈtfcfr dy JwKV ‘coN boc-boc ky kwZx<br />

dI koiÈÈ kr rhy ‘sfAU‘ aqy ‘iemfndfr‘<br />

mlfh zf[ mnmohn isMG dy ikrdfr Auqy<br />

vI koly dI dlflI ivc kflK dy Dwby pY<br />

gey hn. iesy dOrfn pRDfn mMqrI ny doÈ<br />

lfAux vfilaF nMU vMgfiraf hY ik jy AunHF<br />

iÉlfÌ iBRÈtfcfr dy doÈ sfbq ho jfx qF<br />

Auh isafsq Cwz dyxgy. AuNj, smfj syvk<br />

aMnf hËfry dI tIm vwloN qwQF aqy sbUqF<br />

sxy AuTfey gey nukiqaF ny XU[pI[ey[ leI<br />

vwzI musIbq KVHI kr idwqI hY.<br />

iËkrXog hY ik aMnf hËfry dI tIm<br />

ny <strong>13</strong> hor kYbint mMqrIaF dy nfl-nfl<br />

pRDfn mMqrI zf[ mnmohn isMG aqy ivwq<br />

mMqrI pRxb muKrjI Auqy vI iBRÈtfcfr dy<br />

doÈ lfey hn. iBRÈtfcfr dy muwdy ‘qy muihMm<br />

clf rhy ies gruwp ny 25 julfeI qoN<br />

byimafdI BuwK hVqfl krn df pihlF hI<br />

aYlfn kIqf hoieaf jo rwsy quVf rhI<br />

mihMgfeI kfrn cuPyirEN aflocnf df<br />

sfhmxf kr rhI srkfr dIaF muÈklF<br />

ivc hor vfDf krygI.<br />

AuDr, mOkf sMBflx dI koiÈÈ<br />

kridaF zf[ mnmohn isMG ny ikhf hY ik<br />

Aukq doÈ gYr-iËMmydfrfnf hn. jy AunHF<br />

iBRÈtfcfr dy doÈ<br />

tIm aMnf ny sbUqF smyq KoilHaf morcf<br />

‘qy lgfey gey doÈ iswD ho jfxgy qF Auh<br />

isafsq Cwz dyxgy. AunHF ikhf ik dyÈ dy<br />

ivwq mMqrI, rfj sBf ivc ivroDI iDr dy<br />

nyqf aqy hux pRDfn mMqrI vjoN AunHF df<br />

rfjsI jIvn KuwlHI ikqfb vFg hY qy jy<br />

zf[ mnmohn isMG<br />

ienHF doÈF ivc QoVHI ijhI vI swcfeI hY qF<br />

Auh isafsq qoN sMinafs lY lYxgy.<br />

Xfd rhy ik tIm aMnf ny kYg dI<br />

KrVf irport dy kuJ ihwisaF ƒ afDfr<br />

bxf ky pRDfn mMqrI ƒ pihlI vfr iswDf<br />

inÈfnf bxfieaf hY qy ikhf hY ik Aus<br />

vyly koielf mMqrflf AunHF kol sI. tIm<br />

aMnf ny pihlF kdy pRDfn mMqrI iKlfP<br />

doÈ nhIN lfey sn. zf[ mnmohn isMG qy<br />

pRxb muKrjI qoN ielfvf tIm aMnf ny ijnHF<br />

mMqrIaF df iBRÈtfcfr leI nF ilaf hY,<br />

AunHF ivc pI[ icdMbrm, Èrd pvfr,<br />

aYs[aYm[ ikRÈnf, kml nfQ, pRPul ptyl,<br />

ivlfs rfE dyÈmuK, vIrBwdr isMG, kipl<br />

iswbl, slmfn KurÈId, jI[ky[ vfsn,<br />

PfrUk abduwlf, aYm[ aVfigrI qy suÈIl<br />

kumfr iÈMdy Èfml hn.<br />

tIm aMnf dy sInIar mYNbrF arivMd<br />

kyjrIvfl, pRÈFq BUÈn, ÈFqI BUÈn qy<br />

ikrn bydI ny mMg kIqI hY ik iksy suqMqr<br />

jFc tIm vwloN ienHF dI jFc kIqI jfvy. sRI<br />

hËfry aqy AunHF dy sfQIaF ny pRDfn mMqrI<br />

ƒ pwqr ilK ky suqMqr jFc tIm bxfAux<br />

dI mMg vI kIqI qy ikhf ik iqMn syvfmukq<br />

jwjF ƒ ies tIm df mYNbr bxfieaf jfvy.<br />

dUjy pfsy kFgrs df kihxf hY ik ieh<br />

pihlI vfr nhIN jdoN ies qrHF dy doÈ lfey<br />

gey hox.<br />

tIm aMnf ny iliKaf hY ik ivÈyÈ<br />

jFc tIm 15 ‘iBRÈt` mMqrIaF qoN ielfvf<br />

bspf suprImo mfieafvqI, mulfiem isMG<br />

Xfdv, lflU pRsfd Xfdv qy qfimlnfzU<br />

dI muwK mMqrI jYlilqf iKlfP iBRÈtfcfr<br />

(bfkI sPf 6 `qy)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (2)<br />

Ç<br />

gurduafrf dsLmysL akYzmI, ieMzIanaYpoils<br />

afp smUh sMgqF nUM ieh jfx ky ÉuÈI hovygI ik amrIkn<br />

gurduafrf kONsl vwloN ieMzIanaYpoils Èihr ivc sQfpq kIqI<br />

jf rhI dsmyÈ akYzmI dy gurduafrf sfihb dI iblizMg iqafr ho<br />

cuwkI hY aqy dsmyÈ akYzmI (Kflsf skUl) dI iblizMg dI rYnovyÈn<br />

cl rhI hY. gurduafrf sfihb dI iemfrq df AudGftn DMn DMn sRI<br />

gurU gRMQ sfihb dI hËUrI ivc pMj isMGF vwloN ardfs krky hovygf.<br />

ies smfgm ivc pMQ dy mhfn kIrqnI jQy, kQfvfck qy ZfzI<br />

jQy iswK sMgqF ƒ gurbfxI, gur ieiqhfs srvx krf ky inhfl<br />

krngy. ies AudGftnI smfgm ‘c Aucycy qOr ‘qy ieMzIafnf styt<br />

asYNblI mYNbr, sQfnk istI kONsl mYNbr aqy sQfnk skUlF dy<br />

numfieMdy vI iÈrkq krngy.<br />

sUrf so pihcfnIaY, jo lVY dIn ky hyq] purjf purjf kt mrY, kbhuM nf CfzY Kyq]<br />

ÈhIdI smfgm<br />

3 jUn 2012 (idn aYqvfr)<br />

gurU rUp sfD sMgq jI, aYqvfr 3 jUn 2012 ƒ jUn 1984 dy GwlUGfrf idvs sbMDI ÈhIdI<br />

smfgm hovygf ijs ivc amrIkf dy vwK-vwK ihwisaF aqy hor dyÈF qoN pMQk afgUu ihwsf lYx leI<br />

Aucycy qOr ‘qy phuMc rhy hn jo iswK sMgqF nfl pMQk ivcfrF krngy.<br />

iswK sMgqF ƒ bynqI hY ik 2 aqy 3 jUn 2012 sinvfr qy aYqvfr dy smfgmF ivc pirvfrF<br />

smyq huMm-hmf ky phuMcx dI ikrpflqf krnI jI. afp jI dy bhuq DMnvfdI hovFgy.<br />

hor jfxkfrI leI<br />

sMprk kro ><br />

8400 Roy Rd., Indianapolis, IN 46219<br />

gurduafrf sfihb dI iemfrq df AudGftn<br />

2 jUn 2012 sincrvfr svyry 10 vjy<br />

BfeI ENkfr isMG hjUrI rfgI drbfr sfihb, aMimRqsr ivsLysL qOr `qy phuMcxgy.<br />

akYzmI dy muwK inÈfny<br />

1[ ivwidaf: AuqrI amrIkf ivc iswK bwicaF ƒ Drm ivc prpwk krn aqy iswK ivrsy nfl joVn leI vDIaf mfhOl ivc pVHfeI df pRbMD.<br />

2[ Dfrmk ivwidaf: iswK bwicaF ƒ gurmirafdf, Dfrmk prMprfvF nfl joVn leI gurmuKI BfÈf, gurbfxI dI iswiKaf, gur ieiqhfs, kIrqn,<br />

vfjf, qblf qy gqkf isKfAux df ivÈyÈ pRbMD.<br />

3[ KyzF: iswK bwicaF leI aMqrrfÈtrI KyzF, PIlz aqy trYk KyzF df pRbMD krnf.<br />

4[ gurmiq kYNp: bwicaF leI grmI dIaF CuwtIaF ivc gurmiq kYNpF aqy swiBafcfrk ivrsy nfl joVn df ivÈyÈ pRbMD.<br />

5[ hostl: ieMzIanaYpoilÈ Èihr qoN bfhroN afey bwicaF leI kYNps ‘qy rihx leI irhfieÈ df ivÈyÈ pRbMD hovygf.<br />

apIl<br />

amrIkn gurduafrf kONsl vwloN dÈmyÈ akYzmI leI 42000 vrg Puwt dI iblizMg dI rYnovyÈn ho rhI hY. ies ‘qy kfÌI<br />

mfieaf Érc afAuxI hY, iswK sMgqF ƒ purËor bynqI hY ik ies mhfn kfrj ivc vwD-cVH ky ihwsf pfE qF ik afAux vflI<br />

pIVHI ƒ gurmiq aqy iswK ivrsy nfl joVn leI Audm kIqf jf sky. afp jI dy DMnvfdI hovFgy.<br />

hor jfxkfrI leI Ìon jF eI-myl krn dI ikRpflqf krnI jI.<br />

BfeI blbIr isMG tuwt<br />

Pon:317-702-5051<br />

BfeI rfm isMG<br />

Pon:408-667-3116<br />

Ç


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (3)<br />

Sikh Religious Society of North West Indiana<br />

Ç siqgur pRswid<br />

Ç<br />

bynqI hY ik iswK irlIjIas susfietI, ieMzIafnf vloN gurU Gr dI smUh<br />

sMgq dy sihXog nfl bfxI dy boihQ, sLhIdF dy isrqfj pMcm ipqf sRI gurU<br />

arjn dyv jI df sLhIdI idhfVf bVI sLrDf nfl 15, 16 aqy 17 jUn nUM<br />

mnfieaf jf irhf hY. ies smfgm dOrfn gurU Gr dy kIrqnIey gurbfxI<br />

kIrqn rfhIN sMgqF nUM inhfl krngy. ies qoN ielfvf pMQ pRisD ZfzI jQf<br />

sLhIdI vfrF gf ky sMgqF nUM iswK ieiqhfs nfl joVygf. smUh sMgqF nUM<br />

hfjLrIaF Br ky jIvn sPly krn dI bynqI hY jI.<br />

ijQY jfie bhY myrf siqgurU so Qfn suhfvf rfm rfjy]<br />

pRogrfm<br />

15 jUn 2012, idn sLuwkrvfr<br />

arMB sRI aKMz pfT: svyry 10:30 vjy<br />

17 jUn 2012, idn aYqvfr<br />

Bog sRI aKMz pfT: svyry 10 vjy<br />

kIrqn<br />

BfeI hrpfl isMG: svyry 11 vjy qoN 11:30 vjy qwk<br />

BfeI ajIq isMG: svyry 11:30 qoN 12:15 vjy qwk<br />

ZfzI jQf: dupihr 12:15 qoN 2:00 vjy qwk<br />

S. Gurnam Singh Sidhu (President)<br />

S. Sarwan Singh Tiwana (Executive Sect.)<br />

S. Rajinder Singh Bains (Financial Sect.)<br />

syvfdfr<br />

Governing Body<br />

S. Kuldip Singh Tanda (Joint Financial Sect.)<br />

S. Surjit Singh Giljian (Religious Sect.)<br />

S. Jaspal Singh Ghotra (PRO & Ed. Sect.)<br />

Board Of Trustees: S. Surjit Singh Grewal, S. Harjit Singh Sahi, S. Gurnam<br />

Singh Sidhu, S. Kuldip Singh Turke, S. Sarwan Singh, S. Rajbir Singh Boparai,<br />

S. Gurinder Singh, S. Shamsher Singh Boparai, S. Rajinder Singh Bains, S.<br />

Baldev Singh, S. Balraj Singh, S. Amrik Singh Basra, S. Kuldip Singh, S.<br />

Lakhwinder Singh. Honorary-Members S. Inderpal Singh<br />

aYs[ afr[ aYs[ afP ieMzIafnf<br />

gurdvfrf krfAUn puafieMt (ieMzIafnf)<br />

10005 Colorado St, Crown Point, IN 46307, Ph: 219-793-9446<br />

gurU pMQ dy dfs<br />

smUh sMgq qy pRbMDk kmytI gurdvfrf krfAUn puafieMt


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (4)<br />

aTfeI virHaF bfad imilaf ‘AujiVaF` ƒ iensfÌ<br />

cMzIgVH (pMjfb tfeImjL ibAUro):<br />

dyr nfl imilaf inaF BfvyN inaF nhIN<br />

huMdf pr 28 sfl pihlF sfkf nIlf qfrf<br />

kfrn sRI hirmMdr sfihb dy afly-duafly<br />

dy iqMn bfËfrF muinafrF vflf bfËfr,<br />

ÈhId mfrkIt qy QVHf sfihb bfËfr qoN<br />

AujVy <strong>13</strong>3 ikrfeydfr dukfndfrF ƒ<br />

adflq vwloN idwqI rfhq ny AunHF dy<br />

murJfey ichiraF `qy rOxk lY aFdI. pMjfb<br />

qy hirafxf hfeIkort ny ienHF ikrfeydfrF<br />

dukfndfrF dy hwk ivc PYslf lYNidaF<br />

srkfr ƒ afdyÈ idwqy hn ik ienHF ƒ<br />

afpxf kfrobfr ÈurU krn vfsqy iksy hor<br />

QF `qy ZukvIN jgHf idwqI jfvy.<br />

ipCly qkrIbn iqMn dhfikaF qoN<br />

kdy vwK-vwK srkfrF qy kdy adflqF dy<br />

hfVHy kwZ rhy ienHF pIVq ikrfeydfr<br />

dukfndfrF dy ichiraF `qy qswlI dy icMnH<br />

hn. adflq df DMnvfd kridaF suBfÈ<br />

kumfr, gurjIq isMG Bolf, ipRqpfl isMG<br />

copVf, kml Tfkur, syvf isMG qy jspfl<br />

isMG ny dwisaf ik adflq ny afpxy<br />

afdyÈF ivc sQfnk srkfrF ivBfg ƒ<br />

afdyÈ idwqy hn ik Cy hÌiqaF ivc 12<br />

julfeI qk pRBfivq ikrfeydfr dukfndfrF<br />

ƒ kfrobfr ÈurU krn vfsqy dukfnF leI<br />

loVINdI QF idwqI jfvy.<br />

AunHF dwisaf ik ngr suDfr trswt<br />

cMzIgVH: pMjfb qy hirafxf hfeI kort dy<br />

hukmF ‘qy pMjfb dy pRBfvÈflI ivakqIaF dy kbËy<br />

hyTlI ËmIn dI pVqfl leI inaFiek itRibAUnl<br />

kfiem kIqf igaf hY. suprIm kort dy syvfmukq<br />

jwj jsits kuldIp isMG ies inaFiek itRibAUnl<br />

dy muKI hoxgy. adflq ny ieh vI hukm idwqf hY ik<br />

pMjfb srkfr do hPiqaF dy aMdr aMdr itRibAUnl<br />

dy muKI ƒ dÌqr qy loVINdf amlf dyvy. itRibAUnl ƒ<br />

ËmInF dI pVqfl df kMm cfr mhIinaF ‘c Éqm<br />

krn leI ikhf igaf hY.<br />

cMzIgVH nyVly ipMz krorF df rihx vfly kuldIp<br />

isMG vwloN dfier jn ihq ptIÈn ipCly keI sflF<br />

qoN suxvfeI aDIn sI. ptIÈnr df dfavf hY ik<br />

rsUKvfn ivakqIaF dy kbËy hyTlI ËmIn pMcfieqF<br />

jF horF srkfrI ivBfgF dI mflkI vflI hY. hfeI<br />

sfkf nIlf qfrf df sMqfp<br />

vwloN adflqI afdyÈF anusfr dukfnF<br />

vfsqy jI[tI[ roz ivKy jYn mMdr nyVy<br />

3[75 eykV ËmIn df rkbf ies mMqv<br />

leI dyx df PYslf kIqf hY ijQy pRBfivq<br />

ikrfeydfr dukfndfrF leI iek mfrkIt<br />

AusfrI jfvygI. ieQy pRqI dukfndfr ƒ 27<br />

gË QF dukfn vfsqy idwqI jfvygI ijQy<br />

dukfndfr vwloN afpxI dukfn dI AusfrI<br />

krvfeI jfvygI. jy sfry pRBfivq<br />

dukfndfrF ƒ ieQy dukfn nhIN imldI qF<br />

bfkIaF ƒ hor QF `qy dukfnF idwqIaF<br />

jfxgIaF. ies PYsly nfl pIVq<br />

dukfndfrF ƒ iek vfr muV sQfpqI dI<br />

afs bwJI hY.<br />

sfkf nIlf qfrf smyN sRI hirmMdr<br />

sfihb dy afly-duafly dy bfËfrF dIaF dukfnF<br />

qy Gr golIbfrI kfrn burI qrHF pRBfivq<br />

hoey sn. keI dukfnF qy Gr pUrI qrHF sV<br />

Syan Video Production, Inc.<br />

ivafh-sLfdI hovy, KusLI df koeI vI mOkf jF iPr XfdgfrI pl<br />

afpxIaF XfdF nUM ibhqrIn qrIky nfl sFBx leI syvf df mOkf idE<br />

imsLIgn, ieMzIafnf, ielInfey, EhfieE, afieEaf<br />

Professional HD Video & Digital Photo Production<br />

rfijMdr isMG<br />

ky suafh ho gey sn. Kfs krky sRI akfl<br />

qÉq sfihb dy ipCly pfsy lgdf muinafrF<br />

vflf bfËfr, QVHf sfihb bfËfr qy ÈhId<br />

mfrkIt ivwc vDyry nuksfn hoieafsI.<br />

sRI akfl qÉq sfihb dI AusfrI ay<br />

gilafry dI AusfrI vyly keIaF dI ËmIn<br />

vI ies Gyry ivc af geI. Aus vyly kyNdr<br />

srkfr vwloN dukfnF qy GrF dy mflkF ƒ<br />

qF muafvËf dy ky muV vsyby df pRbMD kr<br />

idwqf igaf pr ikrfeydfr dukfndfrF dI<br />

iksy vI srkfr ny bFh nhIN PVI. sfl<br />

2000 ivc ienHF pIVq dukfndfrF ny<br />

adflq df afsrf ilaf qy hux 12 sflF<br />

bfad ienHF ƒ rfhq nsIb hoeI hY.<br />

ies 28 virHaF dy arsy dOrfn vDyry<br />

pRBfivq dukfndfrF dI ijvyN dunIaf hI<br />

bdl geI hY. ienHF ivcoN 30-40 pIVq<br />

qF inaF dI AuzIk kridaF dunIaf qoN<br />

cly gey hn. ienHF `qy inrBr krdy<br />

pirvfrF ƒ roËI rotI dI Kfqr sVkF `qy<br />

afAuxf ipaf hY. ienHF ivcoN hI rijMdr<br />

isMG nF dy dukfndfr ny hflfq qoN qMg af<br />

ky 1993 ivc sRI hirmMdr sfihb dy<br />

srovr ivc Cfl mfr ky KudkuÈI kr leI<br />

sI. Aus dI ÈhId mfrkIt ivc nklI<br />

Ëyvrfq dI dukfn sI.<br />

Aus dI pqnI mnjIq kOr ny islfeI<br />

df kMm krky afpxy bwcy pfly hn. Aus dy<br />

inaFiek itRibAUnl krygf vwzy bMidaF dIaF ËmInF dI jFc<br />

kort dy qfËf PYsly nfl rfjDfnI qy horF vwzy ÈihrF<br />

ivc jF nfl lgdy ipMzF ivc ËmInF KrIdx dy<br />

mfmilaF dIaF keI prqF AuDVx dIaF<br />

ikafsrfeIaF lfeIaF jf rhIaF hn.<br />

pMjfb srkfr vwloN adflq dy hukmF ‘qy hI<br />

cMzIgVH dy nyVly ipMzF dIaF ËmInF dI jFc krky<br />

AunHF dy mflkF dI sUcI iqafr kIqI geI sI. rfj<br />

srkfr dI ies irport ivc 60 pRBfvÈflI ivakqI<br />

Èfml hn. AunHF ivc vwK vwK pfrtIaF nfl sbMDq<br />

isafsqdfn, afeI[ey[aYs[ qy afeI[pI[aYs[ aPsr<br />

Èfml hn, dI mflkI vflIaF ËmInF dI sUcI srkfr<br />

vwloN adflq ivc idwqI geI sI.<br />

ies irport dy adflq ivc jfx qoN bfad hfeI<br />

kort dy bYNc ny srkfr ƒ ikhf sI ik ienHF ivakqIaF<br />

dy kbËy hyTlI ËmIn bfry qwQ pyÈ kIqy jfx ik ienHF<br />

bfdl vwloN acfnk cYikMg, sfry mMqrI qy bhuqy<br />

aiDkfrI ÊYr hfËr<br />

cMzIgVH: pMjfb dy aPsrF ƒ srkfr dy hukmF<br />

dI koeI prvfh nhIN. ies gwl df sbUq Aus vyly<br />

imilaf jdoN muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl dy dPqr<br />

vflI QF pMjfb skwqryq ‘c hI aPsr Prlo ‘qy sn.<br />

muwK mMqrI ny 29 meI ƒ pMjfb isvl skwqryq ivc<br />

afpxy hukmF df pqf lgfAux leI acfnk hfËrI<br />

dI cYikMg krn df ÌYslf ilaf ik kI aiDkfrI<br />

srkfrI ÌYsly anusfr 9 qoN 5 drimafn dÌqrF<br />

ivc hfËr rihMdy hn pr AunHF ƒ isvl skwqryq<br />

dIaF 6 qy 8 mMËlF df cwkr lfAux qoN bfad kfÌI<br />

mXUsI hoeI ikAuNik koeI vI mMqrI, pfrlImfnI skwqr<br />

jF bhuqy sInIar aiDkfrI ienHF dovF mMËlF ‘qy<br />

hfËr nf pfey gey.<br />

muwK mMqrI ny svyry 9:15 vjy cYikMg ÈurU kIqI.<br />

AunHF ny koeI 10 imMt qwk dovF mMËlF ‘qy cwkr lfieaf<br />

qy afm jnqf vflI ilÌt ‘qy 6vIN qoN 8vIN mMËl qy<br />

iPr vfps dUjI mMËl ‘qy afey. ienHF mMËlF ‘qy Auh<br />

ivwq mMqrI primMdr isMG ZINzsf, srvn isMG iPlOr<br />

qy ivrsf isMG vltohf dy kmiraF qwk vI gey, pr<br />

mMqrIaF qoN ielfvf AunHF df stfÌ vI dÌqrF ivc<br />

nhIN puwjf sI. ienHF dovF mMËlF ‘qy bYTx vfly qkrIbn<br />

sfry afeI[ey[aYs[ qy pI[sI[aYs[ aiDkfrI ajy<br />

afpxy dÌqrF ivc nhIN puwjy sn pr muwK mMqrI vwloN<br />

skwqryq ivc cwkr lfAux dI Ébr ijvyN hI<br />

aiDkfrIaF qwk puwjI, ienHF aiDkfrIaF afpxy<br />

dÌqrF vwl dOV lf idwqI.<br />

dI mflkI jF kbËy vflI ËmIn iksy smyN srkfr dI<br />

huMdI sI jF nhIN. Aus qoN bfad srkfr ny ivwq<br />

kimÈnr mfl nvrIq isMG kMg dI agvfeI hyT<br />

kmytI df gTn kIqf sI.<br />

kMg kmytI ny swq pRBfvÈflI ivakqIaF dy<br />

kbËy hyTlI ËmIn iksy smyN pMcfieqF dI mflkI<br />

vflI hox dy qwQ adflq ivc pyÈ kIqy sn. pMjfb<br />

srkfr dI muZlI irport muqfbk ijnHF aPsrF dIaF<br />

ËmInF cMzIgVH nyVly pMjfb dy ipMzF ivc hn, AunHF<br />

ivc muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl, zI[jI[pI[ sumyD<br />

isMG sYxI, muwK mMqrI dy krIbI irÈqydfr kYroN<br />

byty suirMdr isMG qy jsivMdr isMG Poto<br />

PryimMg df kMm krky pirvfr df pyt pfl<br />

rhy hn. ipRqpfl isMG copVf dI dukfn<br />

bfËfr muinafrF ivc sI qy Aus df nklI<br />

Ëyvrfq df kfrobfr sI. Aus vyly dukfn<br />

sV ky suafh ho geI. Auh ies vyly<br />

gurdafrf ÈhIdF nyVy PVI lf ky pirvfr<br />

df pyt pfl irhf hY.<br />

Aus ny dwisaf ik ies lMmy arsy<br />

dOrfn pyt pflx Kfqr nf qF Auh Kud<br />

aqy nf hI Aus dy bwcy cMgI ividaf pRfpq<br />

kr sky hn. suBfÈ kumfr ijs dI glI<br />

rfgIaF ivwc nklI Ëyvrfq dI dukfn sI,<br />

ny dwisaf ik Auh awj vI nklI Ëyvrfq<br />

df hI kMm kr irhf sI pr ies arsy<br />

dOrfn afeIaF aOkVF kfrn Auh afpxy<br />

bwicaF ƒ cMgI ividaf muhweIaf nhIN krf<br />

sikaf. iehI dfsqfn bfkI sfiraF dI<br />

vI hY. gurjIq isMG Bolf ny disaf ik<br />

ies arsy dOrfn keI pirvfr roËI rotI<br />

dI Kfqr aMimRqsr Cwz ky hor ÈihrF<br />

ivc jf cuwky hn. ienHF pRBfivq<br />

dukfndfrF ny dwisaf ik muafvËf<br />

pRfpqI qy muV vsyby leI adflq ivc<br />

vwK-vwK cfr iDrF vwloN ptIÈnF dfier<br />

kIqIaF hoeIaF sn. ienHF ivc 147<br />

pIVq dukfndfr Èfml hn ijnHF ƒ ies<br />

PYsly nfl rfhq nsIb hovygI.<br />

pirvfr, mrhUm akflI nyqf kYptn kMvljIq isMG,<br />

muhflI dy ivDfiek blbIr isMG iswDU, KrV dy<br />

ivDfiek jgmohn isMG kMg, afeI[ey[aYs[ aiDkfrI<br />

krnbIr isMG iswDU jo isMjfeI ivBfg dy skwqr hn,<br />

sfbkf zI[jI[pI[ srbdIp isMG ivrk, krmjIq<br />

isMG, ajIq isMG cwTf, gurbcn jgq dy puwqr,<br />

gurcrn isMG PyrUrfey, syvf mukq aiDkfrI dljIq<br />

isMG iZwloN df 40 eykV Pfrm hfAUs aqy brijMdr<br />

isMG mfn Èfml hn.<br />

sumyD isMG sYxI dI isrÌ kFsl ipMz ivc hI<br />

377 knfl ËmIn hY. syvf mukq afeI[ey[aYs[ vI[ky[<br />

KMnf qy puils iespYktr gurmIq isMG ipMkI dy Pfrm<br />

hfAUs vI ies sUcI ivc Èfml hn. ibjlI borz dy<br />

sfbkf kfrjkfrI ieMjInIar mohnjIq isMG df 40<br />

eykV df Pfrm hfAUs vI iesy sUcI ivc hY.<br />

Multiple Camera shooting/Digital Still Photography<br />

(with flush mount album)<br />

Live Video Display With Large Screens<br />

DJ Service with Laseer Lights<br />

Call Toll Free: 1-800-RAJ-SYAN<br />

(with 17 years Experienced)<br />

Call:734-261-0936 Call:734-261-0936 or or 734-890-1767<br />

734-890-1767<br />

e-mail: raj@syanvideo.com or visit at: www.syanvideo.com


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (5)<br />

kYnyzf ivc 10 lwK nOjvfn byruËgfr<br />

torFto: kYnyzf ivc qkrIbn ds lwK nOjvfn byruËgfr hn qy ienHF ivcoN vwzI<br />

igxqI iksy ruËgfr dI Bfl leI XqnÈIl vI nhIN hn. srvyKx ivc 15 qoN 29 sfl<br />

dy nOjvfnF ƒ Èfml kIqf igaf hY. ENtfrIE sUby dy ruËgfr kyNdrF dI iek sMsQf<br />

‘Pst vrk` dy muKI mYt vuwz anusfr ieQy kMm lwBxf idno idn aOKf ho irhf hY.<br />

ies irport ivc nÈr kIqI geI byruËgfrF dI igxqI ivc Auh lwKF nOjvfn nhIN<br />

afAuNdy jo ies krky skUlF ivc lMmf smF rihMdy hn qF ik Auh koeI vDIaf nOkrI<br />

hfsl kr skx. mYt vuwz muqfbk anykF nOkrIaF vfsqy isKlfeI dI ËrUrq huMdI hY<br />

qy ivrly nOkrI dyx vfly (mflk) hI aijhI shUlq muhweIaf krdy hn. keI vfr<br />

iksy dI muhfrq dy muqfbk afsfmI hI nhIN huMdI.<br />

vuwz ny ikhf ik srkfr ƒ byruËgfrI dy hwl leI ZuwkvIN nIqI GVnI cfhIdI hY.<br />

ies irport muqfbk 904,000 kYnyzIan nOjvfn byruËgfr hn. ienHF ivcoN 391,000<br />

kMm lwBx dy Xqn krdy rhy hn jd ik 5<strong>13</strong>,000 ny aijhI ËrUrq nhIN smJI.<br />

byruËgfrF ivc kuVIaF nfloN muMizaF dI igxqI vwD hY. gruwp 7 ivcoN kYnyzf dI byruËgfrI<br />

dr 7[2 ‘qy hY jo bhuq nIvIN mMnI jf rhI hY.<br />

www.calyfone.com<br />

ieMzIaf kr lE<br />

muTI ivc<br />

Call Call India India $25/3300 $25/3300 Minutes<br />

Minutes<br />

Call Call Pakistan Pakistan $25/2500 $25/2500 $25/2500 Minutes<br />

Minutes<br />

Unlimited Validity<br />

*No Contract<br />

*Pinless Dialing<br />

*No Internet Required *Speed Dial<br />

24/7 Customer Support<br />

908-264-6490<br />

908-264-6490<br />

216-323-1698<br />

216-323-1698<br />

email:info@calyfone.com<br />

(734) 330-8859 Mobile<br />

(586) 802-7385 Fax<br />

Balbir.Grewal@SistarMortgage.com<br />

*Refinance up to 125% value of the house.<br />

Starting<br />

$10<br />

to<br />

$100<br />

Loans<br />

Available<br />

In<br />

Most<br />

States!<br />

> 100% FHA Financing >Residential (Purchase & *Refinance) >Self Employed >Cash<br />

Out Refinance >Investment Property Loans >Jumbo Loans >Commercial Property<br />

With Business or Business Only<br />

sqvMq isMG Jwj<br />

surgvfs<br />

ircmMz, vrjInIaf: sQfnk<br />

iswK BfeIcfry dI jfxI-pCfxI sLKsIaq<br />

s[ sqvMq isMG Jwj lMGy aYqvfr 27<br />

meI nUM acfnk sdIvI ivCoVf dy gey.<br />

Auh 86 virHaF dy sn aqy pMjfb ivc<br />

ijlf luiDafxf dy ipMz dburjI qoN sn.<br />

pMjfb `c ijLlf atfrnI vjoN lMmf smF<br />

nOkrI krn ipCoN irtfier hox AuprMq<br />

Auh ipCly <strong>22</strong>-23 sfl qoN afpxI Drm<br />

pqnI smyq ieQy afpxy bwicaF kol rih<br />

rhy sn. AunHF df sskfr somvfr nUM kr<br />

idwqf igaf.<br />

Auh afpxy ipCy pqnI gurmIq kOr<br />

qoN ielfvf puwqr qy DI aqy dohqiraFpoqiraF<br />

df Biraf pirvfr Cwz gey hn.<br />

Auh gurUGr dy pwky sLrDflU aqy inqnymI<br />

sn. aKbfr pMjfb tfeImjL dy vI Auh<br />

vzy pRsLMsk qy suportr sn. adfrf<br />

pMjfb tfeImjL Jwj pirvfr dy duK ivc<br />

sLrIk hY. pirvfr nfl sMprk 804-<br />

690-0<strong>22</strong>6 ‘qy kIqf jf skdf hY.<br />

hvf `c hI ltk rhy ny ÈRomxI<br />

kmytI dy nvyN mYNbr<br />

cMzIgVH: ÈRomxI gurduafrf pRbMDk<br />

kmytI dIaF coxF hoeIaF ƒ BfvyN awT<br />

mhIny lMG cuwky hn pr kmytI vwloN kIqy<br />

jFdy sfry KricaF ƒ pfs krn dI ÈkqI<br />

hfly qwk sfbkf mYNbrF kol hY. kmytI dy<br />

nvyN mYNbrF ƒ kmytI dy ibwlF ‘qy dsqÉq<br />

krn df aiDkfr nhIN hY.<br />

iËkrXog hY ik sqMbr 2011 ivc<br />

hoeI cox dOrfn BfvyN bhuqy purfxy mYNbrF<br />

dIaF pfrtIaF ny itktF kwt idwqIaF sn<br />

qy nvyN AumIdvfrF ƒ itktF dy ky coxF<br />

Indian Restaurant and<br />

Banquet Hall For Sale<br />

Western Suburbs of Chicago<br />

Good running Indian restaurant with banquet<br />

hall in Chicago west suburbs is for sale.<br />

*Restaurant capacity 100 people with bar inside<br />

*Banquet’s capacity 100+, well maintianed<br />

*Parking space for both banquet and restaurant<br />

isLkfgo eyrIey ivc bhuq cMgf cldf ieMzIan rYstorYNt<br />

ivkfAU hY ijs ivc bfr smyq sO bMidaF dy bYTx dI jgHf hY<br />

aqy ies dy nfl 100 bMidaF leI bYNkuiet hfl vI hY<br />

amr kfrpYts<br />

GrF/dPqrF aqy hr qrHF<br />

dy mkfnF ivc vDIaf<br />

kuafltI df kfrpYt ssqy<br />

Bfa puafAu<br />

dIvfn aYvinAU, isLkfgo ivc kfrpYts df<br />

iewko iewk stor ijwQoN qusI KrId skdy ho<br />

iblkul nvyN izjLfeIn dy rwg hr iek<br />

kvfiltI ivc, kImqF ienIaF Gwt ik qusIN<br />

soc vI nhIN skdy! afE! dyKo amr<br />

kfrpYts df nvF qy byhqrIn cox BrpUr<br />

nvF aqy vwzf sLoarUm<br />

ijqfeIaF sn pr coxF ijwq ky bxy sfry<br />

nvyN mYNbr isrÌ nF dy hI mYNbr rih gey<br />

hn. keI mhIinaF qoN ieh sfry nvyN mYNbr<br />

ÈRomxI kmytI dy smfgmF ivc bqOr mYNbr<br />

iÈrkq krdy hn pr AunHF smfgmF ‘qy<br />

hox vfly sfry KricaF dy ibwlF ‘qy dsqÉq<br />

sfbkf mYNbrF dy hI ho rhy hn. nvyN bxy<br />

mYNbr pRbMDkF qoN afpxy drjy anusfr<br />

shUlq dyx dI mMg krdy hn pr pRbMDk<br />

ies ÈÈopMj ivc hn ik dsqÉq krn dy<br />

hwkF vfly mYNbrF dI mMnx jF nvyN mYNbrF dI.<br />

For Detials Contact; K.V.R<br />

Ph: 630-747-5693<br />

amrIk isMG<br />

PrI aYstImyt, afrzr krn dy<br />

agly hI idn kfrpYt pfvFgy<br />

Same day service in<br />

Chicago and suburbs<br />

Amar Carpets Inc<br />

vYstrn avYinAU qoN aDf blfk vYst, 2423 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />

kfl kro : amrIk isMG<br />

Ph: 773-508-5253,773-507-8043, Fax: 773-508-5249


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (6)<br />

<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />

Established in 2000<br />

<strong>13</strong>th Year in Publication<br />

Published every Saturday<br />

by A B Publication Inc.<br />

20451 N Plum Grove Rd.<br />

Palatine, IL 60074-2018<br />

Ph:847-359-0746<br />

Fax:847-705-9388<br />

Editor:<br />

Amolak Singh Jammu<br />

Astt. Editor:<br />

Jaspreet Kaur<br />

Kuljeet Singh<br />

Graphics:<br />

Mandeep Singh<br />

Photographer<br />

Kamaljit Singh Virdi<br />

Ph. 847-502-2703<br />

Our Columnists<br />

Ashok Bhaura<br />

Tarlochan Singh Dupalpur<br />

Baljit Basi<br />

Prof. Kulwant S. Romana<br />

Corrspondents<br />

Detroit, MI<br />

Rajinder Syan<br />

734-261-0936<br />

New York<br />

Iqbal S. Jabowalia<br />

917-375-6395<br />

Distributed in:<br />

California, Illinois, Indiana, Michigan,<br />

Wisconsin, Ohio, Iowa,<br />

Missisipi, Arkansas, Texas, Nevada,<br />

Virginia, Oregon, Arizona, Georgia,<br />

Florida, Massachusettes, Washington,<br />

New York, Missouri<br />

zfk rfhIN prcf mMgvfAux leI<br />

sflfnf cMdf: 90 zflr,<br />

pMj sfl leI: 400 zflr<br />

not: pMjfb tfeImË ivc Cpy<br />

lyKF ivcly ivcfrF nfl adfrf pMjfb<br />

tfeImË df sihmq hoxf jrUrI nhIN<br />

hY. ieh pfTkF dI mihj jfxkfrI ihwq<br />

Cfpy jFdy hn. AunHF dy shI jF glq<br />

hox bfry PYslf pfTkF dy hwQ ivc hY.<br />

pMjfb tfeImË ivc Cpy<br />

ieÈiqhfrF ivc kIqy gey dfaivaF dI<br />

jrUrI nhIN ik adfrf pMjfb tfeImË<br />

qfeId krdf hovy. pfTk iksy vI<br />

iesLiqhfr dy dfaivaF dI pusLtI afp<br />

kr lYx.<br />

Disclaimer<br />

The views expressed in<br />

the articles published in the<br />

columns of <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> are<br />

that of their writers, and it is<br />

not implied that <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />

endorses them.<br />

Sameway <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />

does not necessarily endorses<br />

the claims made in the<br />

advertisements published in<br />

<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>.<br />

All disputes subject to<br />

Chicago jurisdiction.<br />

Dfrf 370 ƒ sMivDfn df pwkf ihwsf bxfAux ‘qy Ëor<br />

nvIN idwlI: jMmU-kÈmIr bfry<br />

kyNdr vwloN inXukq iqMn vfrqfkfrF ny<br />

dhfikaFbwDI Dfrf 370 ƒ lwgy ‘Kory` Auqy<br />

iPkr Ëfihr kridaF isÌfrÈ kIqI hY<br />

ik sUby ivc 1953 qoN bfad lfgU sfry<br />

kyNdrI kfƒnF aqy sMivDfn dIaF DfrfvF<br />

dI nËrsfnI kIqI jfvy. AunHF ies mksd<br />

leI sMivDfnk kmytI bxfAux aqy Éfs<br />

kr Dfrf 370 ƒ pwky qOr `qy sMivDfn df<br />

ihwsf bxfAux aqy ‘aÌspf’ bfry muV ÊOr<br />

krn leI ikhf hY.<br />

AuDr, vfrqfkfrF dI ies irport<br />

ƒ hurIaq kfnPrMs dy nrm DVy dy muKI<br />

mIrvfieË Aumr PfrUk ny rwd kr idwqf<br />

hY. hurIaq dy kwtVpMQI DVy dy muKI seId<br />

alI Èfh iglfnI ny qF irport ‘qy koeI<br />

vI itwpxI krn qoN ienkfr kr idwqf aqy<br />

ikhf ik jdoN AunHF ny vfrqfkfrF dI tIm<br />

ƒ koeI mfnqf hI nhIN idwqI qF Aus bfry<br />

kuJ vI kihxf vfjb nhIN hY. muwK mMqrI<br />

Aumr abduwlf ny ies bfry koeI vI itwpxI<br />

krn qoN nFh kr idwqI hY. AunHF ikhf ik Auh<br />

pihlF ies irport ƒ cMgI qrHF GoKxgy.<br />

kyNdr srkfr vwloN jfrI irport ivc<br />

vfrqfkfrF ny sUby ivc mIzIaf vwloN inBfey<br />

jf rhy ikrdfr dI vI inKyDI kIqI aqy<br />

doÈ lfieaf ik mIzIaf vwloN isafsI Kyz<br />

leI GtnfvF isrjIaF jFdIaF hn. AunHF<br />

ieh vI ikhf ik sUby df dohrf srUp hY<br />

aqy ies ƒ kfiem rwiKaf jfxf cfhIdf<br />

hY. afpxI 176 siÌaF dI irport ivc<br />

vfrqfkfrF ny Ëor dy ky ikhf ik smyN ƒ<br />

puwTf gyVf qF nhIN idwqf jf skdf aqy<br />

1953 qoN pihlF vflI siQqI nhIN bxfeI<br />

jf skdI, pr ies arsy dOrfn Dfrf 370<br />

ƒ lwgy ‘Kory` ƒ pUridaF ies Dfrf ƒ muV<br />

qoN mËbUq kIqf jfxf cfhIdf hY. ieh vI<br />

ikhf igaf hY ik ies GoK bfry bxfeI<br />

jfx vflI sMivDfnk kmytI Cy mhIinaF<br />

iemfndfr pRDfn mMqrI Auqy<br />

iBRÈtfcfr dy doÈ<br />

(sPf iek dI bfkI)<br />

dy doÈF dI vI jFc kry. jFc tIm AunHF dy<br />

gruwp iKlfP lwgy doÈF dI jFc vI kr<br />

skdI hY. nfl hI altImytm idwqf hY ik<br />

24 julfeI qwk AuzIk kIqI jfvygI, jy<br />

srkfr ny ivÈyÈ jFc tIm ibTfAux leI<br />

koeI kdm nf cuwikaf qF 25 julfeI qoN<br />

byimafdI BuwK hVqfl ÈurU kr kr idwqI<br />

jfvygI.<br />

tIm aMnf dy mYNbr arivMd kyjrIvfl<br />

ny ikhf ik dyÈ ivc aijhI koeI jFc eyjMsI<br />

nhIN ijhVI ies qrHF dy ÈkqIÈflI<br />

mMqrIaF iKlfP jFc kr sky. ies leI<br />

mMqrIaF iKlfP doÈF dI suqMqr ivÈyÈ jFc<br />

tIm qoN jFc krvfAux dI mMg kIqI geI<br />

hY. tIm ny mMg kIqI ik ivÈyÈ jFc tIm<br />

mMqrIaF iKlfP Cy mhIinaF dy aMdraMdr<br />

jFc kry qy jFc tIm ƒ sfrIaF<br />

ËrUrI shUlqF muhweIaf kIqIaF jfx.<br />

AunHF dfavf kIqf ik kYbint<br />

mMqrIaF iKlfP doÈ qwQF qy dsqfvyËF ‘qy<br />

bIbI nvdIp kOr (zf[)<br />

blivMdr (inwkI) kOr syKoN<br />

sRI sMnI DUV (imsLIgn)<br />

poR[ joigMdr isMG rmdyv<br />

s[ svrnjIq isMG iZloN<br />

s[ amolk isMG gfKl<br />

s[ hridafl isMG idEl<br />

zf[ guridafl isMG bsrfn<br />

s[ blivMdr isMG sMDU<br />

ivc afpxI irport dyvy.<br />

ÊOrqlb hY ik Bfjpf lgfqfr Dfrf<br />

370 ƒ Éqm krn ‘qy Ëor idMdI afeI hY.<br />

iesy Dfrf qihq jMmU-kÈmIr ƒ ivÈyÈ<br />

drjf hfsl hY. kmytI ny ikhf ik ies<br />

Dfrf ivcoN ‘vkqI’ Èbd kwt idwqf jfvy qy<br />

ies dI QF ‘ivÈyÈ’ Èbd Èfml krky<br />

sMivDfn df ihwsf bxf idwqf jfvy.<br />

iËkrXog hY ik kyNdr srkfr ny AuGy<br />

pwqrkfr idlIp pVgfAuNkr dI agvfeI<br />

hyT akqUbr 2010 ivc ieh iqMn mYNbrI<br />

kmytI bxfeI sI ijs ivc iswiKaf ÈfsqrI<br />

aYm[aYm[ aMsfrI qy pRo[ rfDf kumfr ƒ<br />

vI Èfml kIqf sI. kmytI ny ipCly sfl<br />

akqUbr ivc afpxI irport gRih mMqrI<br />

pI[ icdMbrm ƒ pyÈ kIqI sI ijs ƒ keI<br />

mhIny gRih mMqrfly ny hvf nhIN lwgx<br />

idwqI. kmytI ny sUby dy vwK-vwK ihwisaF<br />

df dOrf kIqf sI qy ies ƒ swq sO qoN vwD<br />

vÌd ies ƒ imly.<br />

pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz<br />

s[ hrjIq isMG sfhI<br />

s[ srvx isMG itvfxf<br />

s[ jYdyv isMG BwTl<br />

s[ jsivMdr isMG (jwsI) igwl<br />

zf[ hrgurmuKpfl isMG<br />

sRI aXuiDaf slvfn<br />

s[ srbjIq isMG iQafVf<br />

kmytI ny ikhf hY ik sUby ivc 1952<br />

dy smJOqy qoN bfad lfgU sfry kyNdrI kfƒnF<br />

qy DfrvF df mulMkx kIqf jfvy qy ies<br />

leI AuWc kotI dI ÈKsIaq dI agvfeI<br />

ivc sMivDfnk kmytI bxfeI jfvy. AunHF<br />

ikhf ik ieh isPfrÈ krn lwigaf iDafn<br />

ivc rwiKaf igaf hY ik jMmU-kÈmIr df<br />

dohrf srUp hY. iek, ieh BfrqI gxrfj<br />

df ihwsf hY qy nfl hI ies ƒ ivÈyÈ drjf<br />

vI imilaf hY. ies leI ieh drjf pwky<br />

qOr ‘qy brkrfr rihxf cfhIdf hY.<br />

kmytI ny ikhf hY ik sUby ivc iqMn<br />

kONslF bxfeIaF jfx aqy ienHF ƒ<br />

bfkfiedf ivDfnk, afriQk qy pRÈfskI<br />

aiDkfr idwqy jfx. kmytI ƒ imly vPdF<br />

ny ikhf ik lwdfÉ iKwqy nfl kfPI ivqkrf<br />

kIqf igaf hY aqy bhuqf pYsf kÈmIr<br />

ivc hI Kricaf jFdf hY. nOkrIaF vI<br />

kÈmIr ivc iËafdf imldIaF hn. jy<br />

kOslF bx jfx qF ies nfl asfvIN vMz<br />

kFgrs vwloN bfdl srkfr<br />

ivruwD morcf KolHx df aYlfn<br />

cMzIgVH: pMjfb kFgrs vwloN akflI<br />

dl-Bfjpf srkfr vwloN ingm coxF ivc<br />

kFgrsI AumIdvfrF ƒ zrfAux DmkfAux<br />

ivruwD morcf lfAux df PYslf kIqf igaf<br />

hY. 29 meI ƒ ivroDI iDr dy afgU cODrI<br />

sunIl jfKV dI agvfeI hyT hoeI kFgrs<br />

ivDfiek dl dI mIitMg ivc kuwl 46<br />

ivDfiekF ivcoN 41 ivDfiek Èfml hoey.<br />

mIitMg ivc vwK-vwK ivDfiekF ny doÈ<br />

lfieaf ik pMjfb srkfr vwloN ngr ingm<br />

qy ngr kONslF ivc KVHy kFgrsI<br />

AumIdvfrF qy AunHF dy irÈqydfrF qwk ƒ<br />

zrf-Dmkf ky ibTfAux dy Xqn kIqy jf<br />

afDfrq hn. tIm aMnf dy dUsry mYNbr<br />

pRÈFq BUÈn ny ikhf ik ieh dsqfvyË<br />

mIzIaf, kYg irportF qy dUsry sroqF dy<br />

afDfr ‘qy iqafr kIqy gey hn. ies mOky<br />

AunHF dsqfvyËF dIaF kfpIaF idKfeIaF<br />

ijhVIaF AuQy mOjUd pwqrkfrF ƒ vMzIaF<br />

vI geIaF.<br />

tIm aMnf ny ikhf ik Auh mMqrIaF<br />

vwloN dfier kIqy jfx vfly mfxhfnI dy<br />

mfmilaF df sfhmxf krn leI iqafr<br />

hn. tIm aMnf ny doÈ lfieaf ik kFgrs<br />

dI agvfeI vflI sFJf pRgqIÈIl gTjoV<br />

srkfr iBRÈtfcfr ivroDI mËbUq jn<br />

lokpfl ibwl nhIN ilafAuxf cfhuMdI<br />

ikAuNik jykr mËbUq lokpfl hoNd ivc<br />

afAuNdf hY qF keI mMqrI qy sMsd mYNbr<br />

jylH aMdr hoxgy. AunHF awgy ikhf ik jy<br />

Bfjpf swcmuc hI jn lokpfl cfhuMdI hY<br />

qF pfrtI ƒ afpxy Èfsn vfly sUibaF<br />

ivc mËbUq lokaXukq ibwl ilafAuxy<br />

cfhIdy hn.<br />

rhy hn.<br />

keIaF ƒ afpxy kfgË vfps lYx<br />

leI mjbUr kIqf igaf hY qy keIaF iÉlfÌ<br />

JUTy puils kys vI drj krvfey gey sn.<br />

iek ivDfiek ny doÈ lfieaf ik pMjfb<br />

srkfr hux pMjfb qy hirafxf hfeI kort<br />

vwloN ingm coxF dOrfn vIzIEgRfPI krn<br />

dI idwqI pRvfngI qoN Gbrf geI hY qy keI<br />

iËilHaF ivc vIzIEgRfPI krn vfly<br />

ivakqIaF ƒ hI kFgrs afgUaF leI<br />

vIzIEgRfPI nf krn leI Dmkfieaf jf<br />

irhf hY. ies mOky krIb hryk ivDfiek ny<br />

afpo-afpxy hlky ivc srkfr vwloN kFgrs<br />

dy vrkrF nfl srkfrI iDr vwloN kIqIaF<br />

jf rhIaF vDIkIaF dI jfxkfrI idwqI.<br />

mIitMg ivc pMjfb srkfr vwloN ingm<br />

coxF dOrfn kIqIaF jf rhIaF vDIkIaF<br />

dI iÈkfieq pMjfb dy rfjpfl iÈvrfj<br />

pfitl ƒ krn df PYslf ilaf igaf hY.<br />

ies bfbq kFgrs df vPd jldI hI sRI<br />

pfitl ƒ mMg pwqr dyvygf. ies qoN ielfvf<br />

ingm coxF hr hIly ijwqx leI rxnIqI<br />

bxfeI geI hY qy cox pRcfr leI ivDfiekF<br />

dIaF izAUtIaF lfeIaF geIaF hn.<br />

mIitMg qoN bfad cODrI jfKV ny<br />

dwisaf ik ivDfiekF ƒ suxn qoN bfad<br />

spwÈt ho igaf hY ik pMjfb srkfr<br />

lokqMqr dIaF jVHF vwZ rhI hY. AunHF doÈ<br />

lfieaf ik muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl<br />

dI dUhrI nIqI sfhmxy af geI hY ikAuNik<br />

iek pfsy AunHF ipCly smyN kFgrsI vrkrF<br />

‘qy hoey qÈwdd bfbq zI[jI[pI[ sumyD sYxI<br />

ƒ 15 idnF ivc irport iqafr krn leI<br />

ikhf sI qy dUjy pfsy hux muV ingm coxF<br />

dOrfn kFgrsI vrkrF ‘qy bdlf lAU<br />

kfrvfeIaF ÈurU kr idwqIaF hn. AunHF<br />

ikhf ik kFgrs dy smUh ivDfiekF ny<br />

srkfr ivruwD morcf lfAux df PYslf lY<br />

ilaf hY. Auh pMjfb kFgrs dy pRDfn<br />

kYptn amirMdr isMG ƒ iml ky ies<br />

morcy dI rUp ryKf ƒ aMiqm rUp dyxgy.<br />

dUr krn ivc mwdd imlygI.<br />

kmytI df kihxf hY ik kÈmIr msly<br />

df isafsI hwl hoxf cfhIdf hY. kÈmIr<br />

ivc bhuq ihMsf hoeI hY qy ies dOrfn AujVy<br />

qy byGr hoey lokF ƒ vsfieaf jfxf<br />

cfhIdf hY. mfmly gwlbfq rfhIN inbyVn<br />

‘qy Ëor idMidaF ikhf ik Bfrq ny ÈFqI<br />

pRikiraf rfhIN sRIngr-muËwPrfbfd rsqy<br />

ƒ 2007 ivc KoilHaf sI qy iPr kMtrol<br />

ryKf Auqy kuJ hor rfh vI KolHy gey.<br />

pfiksqfn nfl gYr rsmI gwlbfq clfeI<br />

geI, nfl hI sUby ivc pMcfieq qy ivDfn<br />

sBf coxF hoeIaF ijnHF ivc vwzI igxqI<br />

lokF ny ihwsf ilaf.<br />

ies aml sdkf sUby ivcoN ihMsf<br />

kfPI Gt geI. nfl hI cuxI hoeI srkfr<br />

ny surwiKaf blF dIaF iËafdqIaF rokx<br />

leI vI keI kdm cuwky. nIm POjI blF qy<br />

POj ƒ qkrIbn bYrkF ivc bulf ilaf.<br />

kmytI ny suJfa idwqf hY ik sUby dI puils<br />

ƒ ihMsf nfl nijwTx dyxf cfhIdf hY.<br />

kmytI ny surwiKaf PorsF nfl mukfbilaF<br />

ivc mfry gey nOjvfnF qy axpCfqIaF<br />

kbrF df mfmlf vI AuTfieaf hY qy ies<br />

bfry muwK mMqrI vloN kbrF ivc dPnfey<br />

ivakqIaF df zI[aYn[ey[ tYst krfAux<br />

dy ÌYsly ƒ TIk dwisaf hY. kmytI ny<br />

pfiksqfn nfl AulJy mfmilaF ƒ ivÈv<br />

bYNk dI ivcolgI rfhIN hwl krn bfry crcf<br />

kridaF ikhf ik ies nfl bglIhfr<br />

ibjlI pRojYkt df mslf hwl ho igaf hY.<br />

kmytI ny igligq smyq keI hor msly<br />

vI afpxI irport df ihwsf bxfey hn.<br />

bfdlF dI surwiKaf hux<br />

kmFzo kuVIaF krngIaF<br />

(sPf iek dI bfkI)<br />

ienHF kuVIaF ƒ ivÈyÈ surwiKaf gruwp<br />

(aYs[aYs[jI[) ivc Èfml krn leI ieh<br />

isKlfeI idwqI jf rhI hY. aYs[aYs[jI[<br />

sRI bfdl aqy hor aiq aihm afgUaF dI<br />

surwiKaf leI bxfieaf igaf sI. ienHF<br />

kmFzoaF dI qfienfqI ‘kloË pRotYkÈn<br />

tIm’ qihq kIqI jfvygI. ieh tIm aiq<br />

aihm ivakqIaF dI rfKI leI surwiKaf<br />

Gyry ivc afKrI sP df kMm krdI hY. hr<br />

tIm ivc 7 kmFzo aftomYitk hiQafrF<br />

nfl lYs huMdy hn. tIm dy 4 mYNbrF kol<br />

afstrylIaf ivc bxI ipsqOl hovygI aqy<br />

2 kol aYm[pI[-5 jF aYm[pI[-9 (jrmn<br />

sb-mÈIngMn) hovygI. pihlF-pihl tIm<br />

dy kuwl 7 mYNbrF ivc kuVIaF dI igxqI 3<br />

rwKI jfvygI. hfl dI ivc bfdlF dI<br />

surwiKaf leI 7 ‘kloË pRotYkÈn tImF’<br />

lfeIaF hoeIaF hn. ieAuN kuwl 21 kuVIaF<br />

dI izAUtI ienHF afgUaF dI surwiKaf leI<br />

lfeI jfxI hY.<br />

ies bfry iek aPsr df kihxf hY<br />

ik muwK mMqrI aqy Aup muwK mMqrI ƒ<br />

imlx vfilaF ivc iesqrIaF vI Èfml<br />

huMdIaF hn. ies hflq ivc kuVIaF, mOky<br />

‘qy vDyry cMgI qrHF PrË adf kr skdIaF<br />

hn. iek gwl hor, muMizaF dy mukfbly<br />

kuVIaF qwk phuMc krnI mukfblqn aOKyrI<br />

huMdI hY.<br />

s[ jgdIsLr isMG klyr (imlvfkI)<br />

s[ drsLn isMG drV<br />

s[ rfijMdr isMG bYNs<br />

s[ mndIp isMG BUrf<br />

s[ sLmsLyr isMG bopfrfey<br />

sRI guirMdr isMG igwl<br />

sRI hYpI hIr


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (7)<br />

kFgrs ivc muV bgfvq df qUPfn<br />

cMzIgVH: ivDfn sBf coxF qoN bfad<br />

kFgrs ivc muV bgfvq dI hnyrI ÈurU ho<br />

geI hY. pMjfb dIaF cfr ngr ingm coxF<br />

ivc itktF nf imlx kfrn bfgIaF ny<br />

Èryafm ivroD ÈurU kr idwqf hY. dUjy pfsy<br />

nfrfË kFgrsIaF ƒ pRdyÈ kFgrs pRDfn<br />

kYptn amirMdr isMG ny icqfvnI dy idwqI<br />

hY ik anuÈfsn BMg krn vfilaF ƒ pfrtI<br />

ivcoN kwZ idwqf jfvygf, AuQy nfl hI ikhf<br />

hY ik pfrtI afpxy aYlfny AumIdvfrF dI<br />

sUcI ivc koeI Pyrbdl nhIN krygI.<br />

kFgrs ngr ingm luiDafxf dIaF<br />

coxF ivc Kfs krky bfgI AumIdvfrF qoN<br />

pRyÈfn hY ikAuNik ieQoN dy iek drjn dy<br />

krIb bfgI kFgrsI afËfd AumIdvfr<br />

vjoN cox lVn dI DmkI dy cuwky hn.<br />

pitaflf ivc vI kuJ kFgrsI afËfd<br />

AumIdvfr vjoN cox lVn dI gwl kih<br />

cuwky hn. ngr ingm jlMDr dIaF coxF<br />

leI jdoN pfrtI ny AumIdvfrF df aYlfn kIqf<br />

qF iekdm bfgI surF AuT peIaF sn.<br />

iewQy aYlfny AumIdvfrF ivcoN awDI<br />

drjn AumIdvfrF ivc rwdobdl krn leI<br />

hfeI kmFz Aupr Ëor pfieaf jf irhf<br />

hY. sUqrF anusfr ieh smwisaf pMjfb<br />

ivDfn sBf coxF vFg hI iËlHf pwDr dI<br />

lIzriÈp qy sbMDq iËilHaF ivcly<br />

sInIar kFgrsI afgUaF dI DVybMdI<br />

kfrn hI pYdf ho rhI hY.<br />

sUbf pRDfn ny ikhf ik ies mOky<br />

AumIdvfrF ivc iksy qrHF dI qbdIlI nhIN<br />

Freeway Travel Inc<br />

ssqIaF itktF, Krf sOdf,<br />

ibhqr srivs<br />

Call Raju<br />

Tel: 773-973-0200<br />

Fax: 773-973-0557<br />

2542 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />

ryzIE cVHdI klf suxo<br />

hux dunIaF Br ivc<br />

www.radiock.com ‘qy<br />

byeyrIaf aqy XUbf istI<br />

hPqy dy swqy idn, 24 GMty<br />

Dfrimk, siBafcfrk pRogrfm, qfjLf KbrF, tfk sLoa,<br />

gurduafrf sYn hojLy qoN gurbfxI df iswDf pRsfrx<br />

hux $40 vflf vwzf ryzIE isrP $30 ivc KrIdo<br />

bhuq hI vDIaf kuafiltI<br />

> Preet Fabric, Fremont > Kash Fabrics, Hayward<br />

> LA Merchandise, Yuba City > Sidhartha International, Fremont<br />

ryzIE qusIN Pon<br />

832-551-5038<br />

832-551-5038<br />

832-551-5038<br />

510-972-0442<br />

510-972-0442<br />

510-972-0442<br />

`qy vI sux skdy ho<br />

kIqI jfvygI. pfrtI dy aiDkfrq<br />

AumIdvfrF ƒ hrfAux leI XqnÈIl jF<br />

bfgI ho ky cox lVn vfly AumIdvfrF dI<br />

pfrtI ivc koeI QF nhIN hovygI ijs vI<br />

kFgrsI lIzr bfry ieh sfbq ho igaf<br />

ik Aus ny aiDkfrq AumIdvfr dI ijwq<br />

ivc roVf bxn df Xqn kIqf hY qF Aus ƒ<br />

Gwto-Gwt Cy sflF leI pfrtI ivcoN CFg<br />

idwqf jfvygf. aMimRqsr, luiDafxf,<br />

pitaflf qy jlMDr ngr ingm cox leI<br />

votF 10 jUn ƒ pYxIaF hn.<br />

zyrf muKI ny ivdyÈ PyrI<br />

leI afigaf mMgI<br />

cMzIgVH: zyrf isrsf dy muKI rfm<br />

rhIm isMG ny biTMzf adflq qoN ivdyÈ<br />

jfx dI afigaf mMgI hY. Auh afpxy<br />

goizaF dy ielfj leI nypfl jfxf cfhuMdy<br />

hn. ies bfry aYzIÈnl sYÈn jwj biTMzf<br />

idlbfg isMG jOhl dI adflq ivc zyrf<br />

muKI dy vkIlF ny drKfsq dfier kIqI hY<br />

aqy zyrf muKI df pfsport irlIË krn<br />

dI mMg vI kIqI geI hY.<br />

gurduafrf isMG sBf biTMzf dy pRDfn<br />

rijMdr isMG iswDU ny 20 meI, 2007 ƒ<br />

biTMzf ivKy zyrf muKI iÉlfÌ kys drj<br />

krfieaf sI ijs dI qPqIÈ dOrfn AunHF<br />

df pfsport Ëbq kr ilaf igaf sI.<br />

Auh pihlF vI iek do eyÈIan mulkF dI<br />

Xfqrf kr cuwky hn.<br />

gurcrn isMG mfn, Pon 510-557-0061<br />

lKbIr isMG, Pon 510-760-9882<br />

Radio CK, PO Box 296, Fremont, CA 94537<br />

SUPER SUPER TRA TRAVEL TRA VEL<br />

847-676-9090, 773-465-5566<br />

E-mail: supertravel2003@yahoo.com<br />

Lowest Fares With Excellent Service<br />

AMERICAN AIR,<br />

CONTINENTAL AIR<br />

For Emergency<br />

Call anytime at<br />

847-673-3825<br />

EARLY BIRD SALE!!!!<br />

*Commercial<br />

*Residential<br />

*Industrial<br />

*Sales<br />

JET AIRWAYS<br />

DELTA, AIR INDIA,<br />

KLM, LUFTHANSA.<br />

India $545<br />

London $250<br />

Khalsa Khalsa USA USA Inc.<br />

Inc.<br />

Enr aprytr aqy zrfeIvr<br />

cfhIdy hn<br />

imzvYst qoN sfrIaF 48<br />

stytF leI pwky rUt<br />

loz cwkx leI koeI<br />

ieMqjLfr nhIN<br />

kfgjL pUry krn ‘qy<br />

qurq Bugqfn<br />

Dr Dry Dr y and and R RReef<br />

RR<br />

eef eefer eef er loads<br />

loads<br />

kfl kro:847-477-9968<br />

or email: khalsausa55@gmail.com<br />

Desi Desi Desi Desi Desi Bazar Bazar Bazar Bazar Bazar<br />

916 E. Main Street #118, Greenwood, IN, 46143<br />

Tel: 317-888-2040, Fax: 317-887-6116<br />

We specialize in all kind of Indian Groceries and Sweets<br />

J FRESH VEGETABLES EVERY THURSDAY<br />

J FRESH GOAT MEAT<br />

10% off on all Gurudwara supplies<br />

and Religious programs!!<br />

We Are Open 7 Days a Week<br />

KulHf qy sfP suQrf stor, pMjfbIaF df mfx dysI bfjLfr<br />

Carpet &<br />

Flooring, Inc.<br />

6346 N. Claremont Ave. Chicago, IL 60659<br />

vfjLb Bfa, BrosyXog srivs<br />

*Installation<br />

*Cleaning<br />

*Repair<br />

Matrimonials<br />

vr dI loV hY<br />

US/Canadian professional<br />

match sought for a US educated,<br />

pretty, charming Jat Sikh 30, 5"5<br />

tall girl, on work permit. Respond<br />

to Ph. 408-439-4761or email:<br />

panjabandeep@gmail.com<br />

Wanted suitable Jat Sikh US<br />

citizen or green card holder match<br />

for Jat Sikh girl 27, 5’-4", Masters<br />

in Public Health, doing city job.<br />

Contact: kismit1987@gmail.com<br />

kMinaf dI loV hY<br />

jwt iswK Aumr 33 sfl, kwd 6<br />

Put amrIkf rihMdy qlfksLudf lVky<br />

leI amrIkI istIjLn jF grIn kfrz<br />

holzr lVkI dI loV hY. sMprk kro:<br />

Pon 734-353-2112<br />

jwt iswK grIn kfrz holzr<br />

lVky, 30 sfl, kwd 5’-6” leI suMdr<br />

susLIl lVkI dI loV hY. sMprk kro:<br />

99159-83690 jF eImyl:<br />

sohijasvir@yahoo.com<br />

jwt iswK ielYktrIkl<br />

ieMjInIar, Aumr 26 sfl, kwd 5’-<br />

7" amrIkI istIjLn lVky leI<br />

poRPYsLnl jwt iswK lVkI dI loV hY.<br />

sMprk kro: 209-675-5441<br />

Public Notice<br />

Change of Name<br />

I, Harpiyar Singh S/O<br />

Namdev Singh resident of V.P.O.<br />

Mohawa, Distt. Amritsar, <strong>Punjab</strong><br />

(India), currently living at 9128<br />

W Alvarado St., Phoenix AZ,<br />

85037 USA, have changed my<br />

name from Harpiyar Singh to<br />

Harpiyar Singh Mann. All<br />

concerned please note.<br />

-----------------------------<br />

Change of Name<br />

I, Namdev Singh S/O Ajit<br />

Singh resident of V.P.O.<br />

Mohawa, Distt. Amritsar, <strong>Punjab</strong><br />

(India), currently living at 9128<br />

W Alvarado St., Phoenix AZ,<br />

85037 USA, have changed my<br />

name from Namdev Singh to<br />

Namdev Singh Mann. All<br />

concerned please note.<br />

Ravinder Singh Ravi<br />

Ph:773-761-6888<br />

Fax:773-761-6865


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (8)<br />

vot-smuMdr irVkx dI kvfied ÈurU<br />

aYqkIN vI inklxgy Ëihr aqy Èrfb ‘rqn’?<br />

vot ƒ ‘mwq-dfn` ikhf jFdf hY ijs df Bfv ieh hY ik votr ies mOky afpxI mwq, afpxI akl, df dfn krdf hY. [[[iewdF df<br />

dfn iewk vfr iPr Bfrq dy lokF qoN mMgx dIaF iqafrIaF hox lwg peIaF hn. votrF ny afpxI mwq iks dy pyty pfAuxI hY, ies<br />

bfry bhuqI cox lokF kol nhIN hoxI. Auho Gsy-ipty nfhry qy Auho Gsy-ipty cox mYnIPYsto. sfrf kuJ ‘Auho purfxI quxquxI qy Auho purfxf<br />

rfg` dy pMjfbI muhfvry vflf hoxf hY. hfly do sfl ies cox-qmfÈy ivc rihMdy hn, pr dovyN pfsy ijhVy lÈkrF ny rwQ joV ky<br />

‘pfxIpq df mYdfn` mfrn nMU inklxf hY, AunHF leI huxy qoN iewk dUjy nfl ‘bFh PV qy bFh PVf` vflf islislf ÈurU ho igaf<br />

hY.[[[aPsos dI gwl ieh hY ik ijs lok-rfj dy vot-smuMdr ƒ do sfl bfad irVkx leI do iDrF lÈkr joVn leI huxy qoN lwgIaF<br />

nËr afAuNdIaF hn, Aus ivcoN rqn dy rUp ivc aMimRq dI Jfk vI huxy muwkdI jFdI qy Ëihr aqy Èrfb vfly ‘rqn` inklx dy<br />

afsfr vDdy jFdy hn. kI asIN hux ieh qswlI kr leIey ik Èrfb qy Ëihr hI shI, cOdF rqnF ivc qF igxy hI jfxgy!<br />

BfrqI imQhfs dIaF sB qoN<br />

purfxIaF kQfvF ivcoN iewk ieh hY ik iewk<br />

vfr smuMdr irVikaf igaf sI ijs ivc<br />

sumyr prbq ƒ mDfxI vFg vriqaf<br />

igaf, ÈyÈ nfg df nyqrf bxfieaf igaf.<br />

iewk pfsy dyvqy aqy dUjy pfsy dYNq lwg ky<br />

ies ƒ iKwc-iKwc ky irVkdy rhy sn. eyzI<br />

muÈwkq dy bfad cOdF rqn inkly sn<br />

ijnHF ivc aMimRq vI Èfml sI, Ëihr vI<br />

qy Èrfb vI. ienHF iqMnF dI qfsIr qF vwKovwK<br />

sI pr ‘rqn` ieh sfry hI aKvfAuNdy<br />

sn. Bfrq df lokqMqr vI hr pMj sflF<br />

bfad, kdy kdfeIN ivc-ivcfly vI, Bfrq<br />

df vot-smuMdr irVkdf hY. ies ivcoN cOdF<br />

dI QF aTfeI jF ies qoN vI vwD rqn<br />

inkldy hn. akbr df nON rqnF nfl sr<br />

jFdf sI, Bfrq dy lok-rfj df ieh igxqI<br />

qoN bfhry ‘rqn` vI awj qwk kwK nhIN<br />

sMvfr sky.<br />

lokqMqr dI ies ËrUrI pRikiraf ƒ<br />

keI lok pivwqr kfrj df nF idMdy hn<br />

aqy afKdy hn ik ijhVf koeI vot pfAux<br />

nhIN jFdf, Aus dy iKlfP kfƒnI kfrvfeI<br />

hoxI cfhIdI hY. jy asIN ieh dyK rhy hoeIey<br />

ik iewk pfsy kql df doÈI KVHf hY, dUjy<br />

pfsy qoN zfkU vjoN ‘pRiswDI` pRfpq kr cuwkf<br />

aqy qIjy pfisEN koeI blfqkfrIaf cox<br />

lV irhf hY, Auh kihMdy hn ik iPr vI<br />

vot pfAux jfxf cfhIdf hY. vot ƒ ‘mwqdfn`<br />

ikhf jFdf hY ijs df Bfv ieh hY ik<br />

votr ies mOky afpxI mwq, afpxI akl,<br />

df dfn krdf hY. iqMn iewko ijhy mMdy ikrdfr<br />

vfly KVHy kr ky ikhf jfvy ik vot pfAuxI hI<br />

pfAuxI hY qF ieh ‘ËorI mMgY dfn vy lflo` dI<br />

ÈRyxI ivc af jFdf hY.<br />

iewdF df dfn iewk vfr iPr Bfrq dy<br />

lokF qoN mMgx dIaF iqafrIaF hox lwg<br />

peIaF hn. ibnF Èwk ajy ieh pRbMD nhIN<br />

kIqf igaf ik hr iksy ƒ vot pfAux jfxf<br />

hI pvygf aqy nf jfx vfly dy iKlfP<br />

kfrvfeI kIqI jfvygI, pr jdoN jfxf hY<br />

qF afpxI mwq iks dy pyty pfAuxI hY,<br />

ies bfry bhuqI cox lokF kol nhIN hoxI.<br />

Auho Gsy-ipty nfhry qy Auho Gsy-ipty<br />

cox mYnIPYsto. sfrf kuJ ‘Auho purfxI<br />

quxquxI qy Auho purfxf rfg` dy pMjfbI<br />

muhfvry vflf hoxf hY. hfly do sfl ies<br />

cox-qmfÈy ivc rihMdy hn, pr dovyN pfsy<br />

ijhVy lÈkrF ny rwQ joV ky ‘pfxIpq df<br />

mYdfn` mfrn nMU inklxf hY, AunHF leI<br />

huxy qoN iewk dUjy nfl ‘bFh PV qy bFh<br />

PVf` vflf islislf ÈurU ho igaf hY.<br />

pihl kIqI hY dyÈ dy ies vkq dy<br />

rfj dI agvfeI kr rhI kFgrs pfrtI<br />

ny. pihlF Aus ƒ ieh Brosf huMdf sI ik<br />

Aus df lokqMqrIaf rfjkumfr rfhul gFDI<br />

ikRÈmf kr idKfvygf qy pfrtI dI byVI<br />

pfr lwg jfvygI. bfbr dy smyN<br />

aPgfinsqfn ivc hyrfq dI irafsq ivc<br />

do Brf rfjf bxn dI iKwcoqfx ivc dovyN<br />

rfjy bx gey. dovF kol afpo-afpxf<br />

pRDfn mMqrI qy afpo-afpxf mMqrI mMzl<br />

sI, pr rfj dI rfKI leI POj iewko qy<br />

sYnfpqI vI iewko sI ijs ƒ mOj lwgI peI<br />

sI. Aus sYnfpqI df aslI nF lok Buwl<br />

gey qy nvF nF ihËbr-AulHf, arQfq ‘awlf<br />

df Èyr` afKdy sn. Auh afp afKdf sI<br />

ik Auh awlf df Èyr hY qy jdoN lVn dI<br />

loV peI, lVnf Aus ny hY, Pqih awlf ny<br />

afpxy afp dy dyxI hY. jdoN mOkf afieaf<br />

qF Auh cfry Kfny icwq ipaf sI. kFgrs<br />

vfly vI afpxy rfjkumfr dI ieho ijhI<br />

krfmfqI ÈKsIaq df zMkf vjfAuNdy iPrdy<br />

sn qy hfrF df lVI bwJx ipwCoN ieh kihx<br />

lwg pey ik Aus dI ÈKsIaq qF krfmfqI<br />

hY, hyTF jQybMdI dI Gft ny mfr ilaf hY.<br />

ieh Gft hfrF pwly pvfAux ipwCoN ikAuN idsI<br />

qy AudoN idKfeI ikAuN nf idsI, jdoN Aus dy<br />

dfdy aqy nfny dI Aumr dy vI Aus dy awgyipwCy<br />

mor vFg pYlF pfAuNdy iPrdy sn?<br />

hux Aus pfrtI dI lIzriÈp ƒ kuJkuJ<br />

cfnx ho jfx mgroN Aus ny mulfiem<br />

isMG Xfdv aqy lflU pRsfd Xfdv AuWqy<br />

zory suwty hn. Auh dovyN vI mOkf AuzIkdy<br />

sn, sYnq vwjdy sfr jf vVy. kfrn ieh<br />

sI ik purfxy sFJIdfrF ivcoN mmqf bYnrjI<br />

vrgy kuJ nfl inBdy nhIN jfpdy,<br />

zI[aYm[ky[ vrgy byVI dy pwQr bx gey<br />

hn qy jy lgfqfr qIjI vfr dyÈ dI kmfn<br />

sFBx df suPnf lYxf hY qF awsI sItF<br />

vfly AuWqr pRdyÈ aqy cflI sItF vfly<br />

ibhfr qoN ibnF ies bfry soicaf hI nhIN<br />

jf skdf. lflU dI aVI ipClI vfrI Kyz<br />

Krfb krn df kfrn bxI sI qy AuWqr<br />

nirMdr modI: afr[aYWs[aYWs ny<br />

iTwbI lfeI.<br />

pRdyÈ ivc afpxy zOilaF AuWqy loV qoN vwD<br />

mfx krn dI Buwl mihMgI pY cuwkI hY.<br />

‘zuwbdI ƒ iqxky df shfrf` vFg ijwQoN vI<br />

koeI mfVI ijhI hF huMdI hovy, kFgrs<br />

lIzriÈp hux Ausy ƒ cuwlHy-inAuNdf dyx<br />

lwg peI hY.<br />

dUjf pwK BfrqI jnqf pfrtI vfilaF<br />

df hY ijnHF kol lIzr bhuq hn, pr ieMny<br />

‘bhuq` hoey pey hn ik iewk pfrtI ivc<br />

sfiraF ƒ rwKx leI itkfxy nhIN lwB<br />

rhy. hr koeI AuqlI pOVI cVHn dy cwkr<br />

ivc dUjy ƒ moZy mfrdf hY, pr jnqk qOr<br />

AuWqy iewk-dUjy dy hyjly bx ky idKfAux<br />

df Xqn krdy hn. ipCly idnIN ieh pRBfv<br />

kfiem rwKxf vI aOKf ho igaf. lgfqfr<br />

keI mhIinaF qwk pfrtI df kyNdrI pRDfn<br />

iniqn gzkrI aqy gujrfq df muwK mMqrI<br />

nirMdr modI iewk-dUjy nfl Pon AuWqy vI<br />

gwl krnI CwzI bYTy sn. modI do kyNdrI<br />

mIitMgF ivc vI nhIN sI afieaf. dovyN jxy<br />

hI Aus afr[aYWs[aYWs[ dI lIzriÈp dy<br />

QfpVy vfly sn ijs ƒ BfrqI jnqf pfrtI<br />

df aslI kMtorl kyNdr ikhf jFdf hY.<br />

Bfjpf lIzriÈp dI ieh Kfnf jMgI aMq ƒ<br />

rfhul gFDI: kFgrs df PylH<br />

ÈihËfdf.<br />

afr[aYWs[aYWs dy drbfr jf puwjI.<br />

ijhVf afr[aYWs[aYWs[ awgy hr smyN<br />

ieh pRBfv idMdf huMdf sI ik Auh rfjnIqI<br />

qoN dUr hY, mOjUdf muKI mohx Bfgvq dy<br />

dOr ivc KuwlH ky Bfjpf dy aMdrUnI mwqBydF<br />

dI adflq bx KVoqf hY. ipClI vfrI Aus<br />

ny rfj pwDr dy sfbkf mMqrI iniqn<br />

gzkrI ƒ pfrtI df kOmI pRDfn bxfAux<br />

vfsqy hukm cfVH idwqf sI. rfjnIqI ivc<br />

AudoN Aus df dKl vI KuwlH ky bfhr af<br />

igaf aqy ieh vI ik nfgpur ivcly<br />

hYWzkuafrtr vfly afr[aYWs[aYWs[ dI<br />

hfeI kmfn vI nfgpur dy pUMjIpqI gzkrI<br />

dI dOlq df pRBfv mMn ky Aus df Cotf kwd<br />

huMdy hoey vwzf ahudf idvfAux qur peI hY.<br />

ieh gzkrI Auho hY ijs dy puwqr df ivafh<br />

afr[aYWs[aYWs[ dy muwK dÌqr dy sfhmxy<br />

Aus mYdfn ivc kIqf igaf sI ijwQy ieho<br />

ijhy hor smfgm hox dI mnfhI hY qy<br />

gzkrI dy puwqr dy ivafh df Krcf ZfeI<br />

sO kroV rupey qoN twp igaf sI. dOlq<br />

keIaF dIaF awKF cuMiDaf idMdI hY,<br />

afr[aYWs[aYWs[ dy mhF-pRBUaF dIaF awKF<br />

vI cuMiDaf geIaF. AunHF ny ipClI iprq<br />

qoV ky gzkrI ƒ lgfqfr dUjI vfrI pRDfn<br />

bxfAux df hukm vI cfVH idwqf hY.<br />

BfrqI jnqf pfrtI bfry iewk gwl<br />

Kfs ieh hY ik jdoN ieh hfly bxI nhIN sI<br />

qy jn sMG huMdf sI, AudoN vI ies dy pRDfn<br />

jF ahudydfrF dI cox kdy nhIN sI hoeI.<br />

afr[aYWs[aYWs[ dy dPqr qoN afey nF hI<br />

pRvfn kIqy jFdy sn. ieh rIq hux qwk<br />

kfiem hY. jdoN vI lIzriÈp dI cox krnI<br />

hovy, mUhrly nF nfgpur qoN afAuNdy hn qy<br />

ieh sunyhf ies vfrI vI af igaf ik iniqn<br />

gzkrI dUjI vfrI vI pRDfngI hMZfvygf qy<br />

lok sBf dIaF coxF qwk pfrtI dI<br />

agvfeI krygf. bfkI koeI ies dy iKlfP<br />

bolx dI juraq nhIN sI kr sikaf, pr<br />

nirMdr modI ny sunyhf Byj idwqf ik jy<br />

gzkrI dI lwq ieMj hI gwzI rihxI hY qF<br />

Auh iewdF df PYslf krn vflI pfrtI<br />

mIitMg ivc hI nhIN afvygf.<br />

iesy dOrfn afr[aYWs[aYWs[ hfeI<br />

kmfn ny afpxy purfxy soiem syvk<br />

nirMdr modI ƒ QoVHf Jtkf dyx leI iniqn<br />

gzkrI ƒ afK ky sMjy joÈI ƒ Bfjpf df<br />

jnrl skwqr bxvf idwqf. sMjy joÈI df<br />

bhuqy lokF ƒ cyqf Buwl cuwkf sI. ieh<br />

pihlF vI Bfjpf df jnrl skwqr huMdf<br />

sI qy ies dI rMgIn sI[zI[ bfhr af geI<br />

sI. jdoN ieh sI[zI[ Ëfhr hoeI, AudoN sMjy<br />

joÈI qy nirMdr modI dy sbMD ivgVy hoey<br />

sn. sfry jfxdy hn ik modI ijs dy ipwCy<br />

pY jfvy, Aus dI KYr nhIN huMdI. gujrfq dy<br />

sfbkf gRih mMqrI hirn pFizaf df qF<br />

kql vI nirMdr modI vwloN krvfieaf ikhf<br />

jFdf hY, ikAuNik Aus ny modI vfsqy afpxI<br />

ivDfn sBf sIt Cwzx qoN nFh kr idwqI<br />

sI qy vfjpfeI qy azvfnI Aus dy nfl<br />

KVHy sn. sMjy joÈI dI Auh sI[zI[ swcI vI<br />

hovy qF jdoN qwk modI nfl sbMD nhIN sn<br />

ivgV gey, iksy ƒ pqf nhIN sI qy pqf<br />

lwgx mgroN Aus ƒ asqIPf dy ky guMmnfm<br />

iËMdgI ijAuxI peI sI. gzkrI jfxdf sI<br />

ik sMjy joÈI ƒ jnrl skwqr muV ky<br />

lfAux AuWqy modI ny qVPxf hY, ies leI<br />

ieh kMm Auh afpxy-afp nhIN sI kr<br />

skdf, nfgpur vfly kih ky krvf rhy<br />

sn qy soc ies dy ipwCy ieh sI ik jy<br />

iksy dI iewko gwl dI iËd hovy qF mMndf<br />

nhIN, jy iËd dIaF do mwdF ho jfx qF iewk<br />

Cwzx leI sOdybfËI kIqI jf skdI hY.<br />

ies leI AunHF ny joÈI dy bhfny modI<br />

mulfiem isMG Xfdv qy lflU pRsfd<br />

Xfdv: kFgrs dy nvyN jotIdfr?<br />

sfhmxy ros dy do muwdy KVHy kr idwqy,<br />

iewk gzkrI dI dUjI vfrI dI pRDfngI df<br />

aqy dUjf joÈI dy jnrl skwqr hox jF nf<br />

hox df. nirMdr modI ny ies qoN BVk ky<br />

nf isrÌ mIitMgF dy bfeIkft dI, blik<br />

vwKrI ‘gujrfq Bfjpf` nF dI pfrtI bMnHx<br />

dI DmkI vI dy idwqI. ies ipwCoN hoeI<br />

sOdybfËI ivc modI ƒ mnfAux leI sMjy<br />

joÈI koloN asqIPf lY ky gzkrI dI dUjI<br />

vfrI mMnx leI Aus ƒ sihmq kr ilaf.<br />

Bfrq ivc pRBfv ieh igaf ik sMjy joÈI<br />

dy svfl AuWqy modI ny sfiraF ƒ eIn mMnvf<br />

leI hY, pr asl ivc Aus ƒ nfgpur<br />

vfly iTwbI lf gey hn.<br />

ijhVI gwl AunHF dy iDafn ivc nhIN<br />

sI, Auh ieh hY ik do sfl bfad pRDfn<br />

mMqrI bxn dy suPny lYx vfly lIzr hux<br />

Bfjpf ivc bhuq iËafdf ho gey hn. gwl<br />

gzkrI iekwly dI nhIN, idwlI ivc bYTy<br />

keI hor vI socdy hn ik jy modI af igaf<br />

isafsq df ipV<br />

jiqMdr pnMU<br />

qF AunHF leI Kqrf bx jfvygf. jdoN<br />

nirMdr modI muMbeI dI mIitMg ivc afAuxf<br />

mMinaf, bfkI dy mUMh ivMgf kr bYTy.<br />

mIitMg muwkx mgroN muMbeI ivc rfq ƒ<br />

Bfjpf ny jnqk jlsf kIqf qF pfrtI dI<br />

qfËf-qfËf hoeI eykqf df jlUs inkl<br />

igaf. pfrlImYNt ivc ivroDI iDr dI nyqf<br />

suÈmf svrfj jlsy ivc jfx dI QF<br />

gfËIafbfd ivc inwkI ijhI sBf df bhfnf<br />

lf ky idwlI ƒ AuzfrI lf geI aqy lfl<br />

ikRÈn azvfnI ƒ iksy ibmfr irÈqydfr<br />

df pqf lYx leI vI Auho vkq TIk lwgf<br />

qy Auh qurdf bixaf.<br />

do vwzIaF pfrtIaF dy lIzr ies<br />

vkq afpo-afpxIaF AulJxF ƒ ieh soc<br />

ky sulJfAux leI Ëor lf rhy hn ik<br />

aglIaF pfrlImYNt coxF sfzy dovF ivc<br />

rvfieqI ByV hI hoxIaF hn. dUjy pfsy<br />

bhuq sfry hor dl afpo afpxf pYNqVf<br />

cuxn vfsqy ijwQy vI mIitMg krdy hn,<br />

pihlI gwl ieh huMdI hY ik ienHF dovF iDrF<br />

qoN ibnF hor iDrF vI ihMdusqfn ivc hn.<br />

kFgrs pfrtI sB qoN vwzy pRBfv vflI<br />

pfrtI huMdI sI, pr ipCly sflF ivc ies<br />

df pRBfv idno idn suMgVdf nËr afAux<br />

lwg ipaf qF Bfjpf ny ies df bdl bxn<br />

dy dfavy krny ÈurU kr idwqy sn. Bfjpf<br />

dy aMdr dIaF AulJxF ƒ afpxI QF Cwz<br />

ky vI dyKx vflI gwl ieh hY ik ieh dyÈ<br />

dy iewk bhuq vwzy ihwsy ivc afpxf dIvf<br />

vI jgdf nhIN dyK skI. kFgrs df hr<br />

rfj ivc koeI nf koeI pRqIinD mOjUd hY,<br />

pr Bfjpf df ipClI vfrI dyÈ dy kuwl<br />

aTfeI rfjF ivcoN cOdF ivc iewk vI pRqIinD<br />

lokF df Brosf nhIN sI ijwq sikaf. kyrlf,<br />

bMgfl ƒ qF Cwzo, AuVIsf, qfiml nfzU qy<br />

aFDrf ivc vI jdoN kdy Aus ƒ koeI sIt<br />

imlI hY, iksy nf iksy dI pUC PV ky imlI<br />

hY. pMjfb qy hirafxy ivc Auh afpxI<br />

vwzI qfkq df dfavf krdI rihMdI hY,<br />

pr sIt AudoN koeI ijwqdI hY, jdoN akflI<br />

dl jF Em pRkfÈ cOtflf dI ienYlo pfrtI<br />

dy ipwCy cwlx df awk cwbx ƒ mMn jFdI<br />

hY. pfrlImYNt dIaF kuwl pMj sO iqrqflI<br />

sItF ivcoN pMjvyN ihwsy ivc Auh AumIdvfr<br />

hI KVHy nhIN kr skdI qy ijwQy KVHy krdI<br />

hY, Aus dI kfrguËfrI df hfl ies qoN<br />

pqf lwg jFdf hY ik ipClI vfrI 433<br />

bMdy KVHy kr ky 116 ijwqy qy 170 sItF<br />

AuWqy Aus dy AumIdvfrF dI Ëmfnq Ëbq<br />

ho geI sI. ijhVI pfrtI awDy ihMdusqfn<br />

ivc pihlF hI hfr mMn ky GroN qurdI hY,<br />

Auh nf isrP aglI vfrI srkfr bxfAux<br />

dy dfavy kr rhI hY, sgoN Aus dy afgU<br />

pRDfn mMqrI bxn vfsqy iewk-dUjy ƒ moZf<br />

mfr ky kUVy dy kcry ivc suwtx dI Kyz vI<br />

agfAUN hI ÈurU krI bYTy hn.<br />

aPsos dI gwl ieh hY ik ijs lokrfj<br />

dy vot-smuMdr ƒ do sfl bfad<br />

irVkx leI do iDrF lÈkr joVn leI<br />

huxy qoN lwgIaF nËr afAuNdIaF hn, Aus<br />

ivcoN rqn dy rUp ivc aMimRq dI Jfk vI<br />

huxy muwkdI jFdI qy Ëihr aqy Èrfb vfly<br />

‘rqn` inklx dy afsfr vDdy jFdy hn.<br />

kI asIN hux ieh qswlI kr leIey ik Èrfb<br />

qy Ëihr hI shI, cOdF rqnF ivc qF igxy hI<br />

jfxgy! afKr lok-rfj dy ‘rqn` ju hoey?


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (9)<br />

akflI dl `c iksy kImq `qy nhIN rlFgf: mnpRIq<br />

cMzIgVH (ibAUro): pIplË pfrtI afP pMjfb<br />

bxf ky afpxy qfey muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl ƒ<br />

cuxOqI dyx vfly mnpRIq isMG<br />

bfdl ƒ jËbfqF dIaF jMjIrF ‘c<br />

jkVx dI kvfied dy nfl hI<br />

Aus dy hmfieqIaF df mnobl<br />

zygx dI koiÈÈ kIqI jf rhI<br />

hY. ÈRomxI akflI vwloN aMdr<br />

Kfqy ieh pRcfr kIqf jf irhf hY<br />

ik mnpRIq jld hI afpxI ipwqrI<br />

pfrtI ‘c prq irhf hY. AuNj<br />

mnpRIq ies pRcfr qoN kfPI KPf<br />

nËr af irhf hY.<br />

ies bfry mnpRIq bfdl df<br />

kihxf hY ik BivwK ivc AunHF dI<br />

ÈRomxI akflI dl ivc vfpsI<br />

dIaF aPvfhF glq qy pfrtI<br />

vrkrF ƒ guMmrfh krn vflIaF hn. AunHF ikhf ik<br />

jykr AunHF dy ipqf gurdfs isMG bfdl qy qfieaf<br />

pRkfÈ isMG bfdl iek dUsry ƒ imldy hn qF mIzIaf<br />

ƒ Aukq imlxIaF dy glq arQ nhIN kwZxy cfhIdy.<br />

AunHF ikhf ik ies vfr ivDfn sBf coxF ivc pfrtI<br />

ny QoVHy hI smyN ivc afpxI alwg pCfx bxfeI hY qy<br />

kFgrs pfrtI dy kOmI afgU vI pfrtI df pMjfb ivc<br />

pRBfv kbUl kr rhy hn jo pfrtI<br />

dI vwzI pRfpqI hY.<br />

AunHF df kihxf hY ik ies<br />

vfr pI[pI[pI[ ny bspf nfl ngr<br />

ingm qy ngr pMcfieq coxF rlky<br />

lVn dI gwlbfq kIqI hY qy nfl<br />

hI sI[pI[aYm[, sI[pI[afeI,<br />

akflI dl lONgovfl smyq hor<br />

pRBfv rwKx vfly afgUaF nfl<br />

iml ky coxF lVn leI AumIdvfr<br />

mYdfn ivc Auqfry hn. AunHF<br />

dfavf kIqf ik sFJf morcf ies<br />

vfr ngr ingm qy ngr pMcfieq<br />

coxF ivc hUMJfPyr ijwq pRfpq<br />

krygf.<br />

AunHF afiKaf ik pMjfb srkfr pUrI qrHF kMgfl<br />

ho cuwkI hY qy ies dy mMqrI aqy muwK mMqrI kyNdr<br />

dIaF skImF leI af rhI gRFt afpxy inwjI ihwqF<br />

leI hor QfvF ‘qy Krc ky zMg tpf rhy hn. mulfËmF<br />

ƒ qnKfhF dyx leI KËfny ivwc koeI pYsf nhIN aqy<br />

pfÈ nfloN isafsI rfh vwKrf: dfs<br />

cMzIgVH: ipCly idnIN muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl (pfÈ) qy sfbkf sMsd<br />

mYNbr gurdfs isMG bfdl (dfs) ivckfr hoeIaF mIitMgF bfad isafsI ipV<br />

ivc vwKo vwKrIaF<br />

atklF BfrU hn. lok jËbfqF df bfx insLfny qoN KuMiJaf<br />

pfÈ qy dfs ivckfr<br />

smJOqy dI gwl krn lwg pey hn pr s[ gurdfs bfdl ny ienHF sfrIaF<br />

atklF ƒ PËUl krfr kr idwqf hY.<br />

AunHF ikhf ik pfÈ nfl pirvfrk sFJ ËrUr hY qy Auh rhygI vI pr isafsI rfh<br />

awzo awz hn. AunHF ikhf ik kdy vI afps ivc isafsI gwl nhIN hoeI. Auh dovyN<br />

Brf iek dUjy df hfl cfl puwCx leI hI imldy hn. AunHF ny ikhf AunHF dI<br />

pfrtI dI akflI dl nfl koeI sFJ nhIN pr BrfvF ivc ipafr brkrfr hY. AunHF ikhf ik BfvyN ivDfn sBf<br />

coxF ivc cMgy nqIjy nhIN imly pr pMjfb dy ihqF leI sMGrÈ krdy hoey pfrtI dI mËbUqI leI kMm jfrI<br />

rhygf.<br />

srkfr dI afmdn qy Krc df nON hËfr kroV rupey<br />

df Prk hY.<br />

mnpRIq bfdl ny ikhf ik AunHF vwloN ivDfn sBf<br />

coxF qo pihlF pMjfb rfj mnuwKI aiDkfr kimÈn<br />

kol bdlfKorI dI isafsq krn kfrn srkfr ivruwD<br />

pfeI ptIÈn ies leI vfps leI hY ikAuNik Aus df<br />

smyN isr koeI hwl nhI inkilaf. AunHF ikhf ik<br />

srkfr qF hux vI bdlflAU nIqIaF nfl pfrtI<br />

vrkrF qy afgUaF ƒ pRyÈfn kr rhI hY.<br />

AunHF ikhf ik ivDfn sBf coxF AunHF ny sFJy<br />

morcy dI srkfr bxfAux leI lVIaF sn nf ik<br />

akflI dl-Bfjpf gTjoV ƒ lfB phuMcfAux leI.<br />

Auh asUlF dI lVfeI leI awj vI afpxy vwloN ley<br />

gey PYsilaF ‘qy kfiem hn. AunHF ikhf ik isafsq<br />

ivc hr gwl sMBv hY pr ies df mqlb ieh nhIN<br />

ik Auh afpxy ivcfr vI bdl lYxgy.<br />

Madan Khatri<br />

INTEREST RATES BELOW 4.00% and<br />

PRICES ARE DOWN 30% ! Buy Home NOW !!<br />

Prudential at 25 Turner Ave., Elk Grove Village, IL<br />

www.PropertyZoo.com<br />

nYsLnl trwk zrfeIivMg skUl<br />

Na National Na tional Truc uc uck uc k Dri Driving Dri ving Sc School Sc hool<br />

sYkrfmYNto, kYlIPornIaf<br />

jLordfr mMg `qy hux XUbf istI lokysLn vI sLurU<br />

Enr aprytr aqy zrfeIvr cfhIdy hn<br />

kMpnI zrfeIvr nUM 35 sYNt pRqI mIl idwqy jfxgy<br />

*trwk zrfieivMg skUl<br />

srkfr qoN mfnqf pRfpq hY<br />

*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb<br />

dI gfrMtI<br />

*irhfiesL df vI Kfs pRbMD<br />

*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl<br />

trwk zrfievr bxo<br />

mnpRIq bfdl vwloN srkfr<br />

iÉlfÌ ptIÈn vfps<br />

cMzIgVH: pIplË pfrtI afÌ pMjfb dy pRDfn<br />

qy sfbkf ivwq mMqrI mnpRIq isMG bfdl ny pMjfb<br />

rfj mnuwKI aiDkfr kimÈn kol pMjfb srkfr ivruwD<br />

dfier ptIÈn vfps lY leI hY ijs kfrn kimÈn ny<br />

kys Kfrj kr idwqf hY. ptIÈnr ny srkfr AuWqy<br />

isafsI bdlyKorI qihq pfrtI vrkrF ‘qy JUTy kys<br />

drj krn dy doÈ lfey sn.<br />

mnpRIq bfdl ny kimÈn ƒ nvIN idwqI arËI<br />

ivc ikhf hY ik ivDfn sBf coxF qoN bfad pihlF<br />

vflI bdlf lAU nIqI ivc bdlfa af igaf hY ijs<br />

krky Auh ptIÈn vfps lY rhy hn. kimÈn ny nvIN<br />

arËI ƒ afDfr mMn ky kys Kfrj krky suxvfeI<br />

pwky qOr ‘qy bMd kr idwqI hY. AunHF srkfr ivruwD<br />

27 jUn, 2011 ƒ kys dfier kIqf sI pr Aus vwloN<br />

doÈF dy sbUq dyx leI vfr vfr smyN dI mMg kIqy<br />

jfx krky ptIÈn ‘qy suxvfeI sLurU nhIN ho skI sI.<br />

THANK YOU!!!<br />

To be successful, we need Support from Friends and<br />

Clients like you, in addition to Divine Blessings and hard<br />

work. Thank You for supporting and helping me to<br />

become the Top Agent in 2011 in our office and I look<br />

forward to working with you in the future! -Madan Khatri<br />

Madan Khatri 1-847-530-1550<br />

A Broker who can work with you<br />

from Beginning to End, Call Now!<br />

Call For Special Price<br />

Kashmir S. Thandi<br />

Office: (866) 933-3038<br />

Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733<br />

Yuba City Ph:530-383-2785<br />

4585 Pell Dr. Secramento CA, 95838


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (10)<br />

pMjfb tfeImjL<br />

Èincrvfr, 2 jUn 2012<br />

iswKI, sfkf aqy isafsq<br />

hr sfl ieh hPqf lok mnF, Kfs krky iswK mnF nMU lUh dyx vflf<br />

huMdf hY. qwqI qvI Auqy bYTy pMjvyN pfqÈfh gurU arjn dyv jI dI ÈhIdI<br />

aqy awj qoN 28 sfl pihlF sRI akfl qKq df ZwTxf aijhIaF GtnfvF<br />

hn ijnHF nMU Jwlx leI iswKI isdk dy ivhVy ivcoN lMGxf pYNdf hY. srbwq<br />

dy Bly df hokf idMdI iswKI aijhy krUr kihrF nMU Aus swcy pfqÈfh dy Bfxy<br />

nfl joVdI, swc aqy sFJ df sunyhf idMdI hY. ieh iswKI, swc Kfqr hr<br />

pl hr mrhwly leI afhUqI dyx leI iqafr-br-iqafr rihMdI hY. jdoN<br />

kwtV sUPI sMq ÈyK aihmd al-PfrUkI al-srihMdI alP-ey-sfnI<br />

mujwdd ny iswKI dy vD rhy pRBfv bfry bfdÈfh jhFgIr kol cuglI lfeI<br />

sI aqy ies pRBfv nMU ieslfm leI Kqrf bxf ky pyÈ kIqf qF swcy<br />

pfqÈfh arjn dyv jI nMU vrqx vfly Bfxy dI pyÈIngoeI ho geI sI; pr<br />

ieh sB jfxidaF vI AunHF mOkf bxn ‘qy ÈihËfdf Kusro nMU gl nfl<br />

lfieaf ijhVf afpxy ipqf, bfdÈfh jhFgIr ivruD bgfvq ‘qy inkilaf<br />

hoieaf sI. drasl swcy pfqÈfh nMU Kbr sI ik ÈihËfdf Kusro Drm<br />

ivc pYr psfr rhI kwtVqf ivruD vI jUJ irhf sI aqy bfdÈfh dy slfhU<br />

sUPI sMq mujwdd vwloN Drm dI kwtVqf bfry kIqy jf rhy pRcfr aqy pRsfr<br />

df vI hmfieqI nhIN sI. swcy pfqÈfh aqy ÈihËfdf Kusro ivckfr iehI<br />

Auh sFJ sI ijs leI swcy pfqÈfh hr Bfxf mMnx leI iqafr sn. Auh<br />

sUPI sMq mujwdd aqy bfdÈfh jhFgIr dI isafsq nMU bfkfiedf smJ rhy<br />

sn, pr AunHF leI isafsq nfloN vDyry aihm iswKI sI ijs leI hr<br />

kurbfnI idwqI jf skdI sI. iPr smyN ny nfl dI nfl sfbq vI kr idwqf<br />

ik AunHF dI kurbfnI ny iswKI nMU hor inKfiraf aqy ‘isafsq dI JUTI<br />

dukfn’ nf swcy pfqÈfh aqy nf hI iswKI df koeI nuksfn kr skI; sgoN<br />

CyvyN pfqÈfh sRI hrgoibMd rfey dy rUp ivc iswKI nMU mIrI aqy pIrI df<br />

sMklp bKiÈaf. AuNj vI, awj mjwdd df iksy nMU vI icq-cyqf nhIN hY<br />

aqy swcy pfqÈfh nfl qurn vfly sUPI sMq mIaF mIr nMU bwcf-bwcf jfxdf<br />

hY. jdoN pMjvyN swcy pfqÈfh ny mIaF mIr koloN sRI hirmMdr sfihb dI nINh<br />

rKvfeI sI qF ies df iehI arQ sI ik iswKI sdf sFJIvflqf dy swc<br />

nfl qurdI hY. jdoN sRI hirmMdr sfihb dy cfr drvfËy rwKy gey qF sFJ df<br />

ieh suwcf sunyhf hor vI Aucf ho igaf. mujwdd vwloN pRcfrI-pRsfrI jf rhI<br />

Dfrimk kwtVqf dy ies ny pYr nhIN lwgx idwqy. swcy pfqÈfh dI ÈhIdI<br />

df sfkf iswKI df isKr bx igaf.<br />

curfsI df sfkf iqMn dhfikaF bfad vI iswK ihridaF nMU vlUMDr<br />

irhf hY. hr iswK aqy hr swcf pMjfbI ies sfky df drd afpo-afpxy ZMg<br />

nfl hMZf irhf hY, ies drd nMU vwKo-vwKry koxF qoN joh-jfc irhf hY. ieh<br />

axhoxI asl ivc Ausy isafsq df iswtf sI jo pMjvyN pfqÈfh dy vyilaF<br />

ivc bfdÈfh jhFgIr aqy sUPI sMq mujwdd Kyz rhy sn. mujwdd dI<br />

isafsI cfl df pqf ieMnIaF sdIaF bfad jf ky pqf lwgf hY, curfsI dy<br />

sfky bfry isafsq dIaF ieh lVIaF ajy juV-tuwt rhIaF hn. curfsI dy<br />

sfky qoN iek dhfkf pihlF dy isafsI mfhOl Auqy jy ingHf mfrI jfvy qF<br />

spÈt hoxf ÈrU ho jFdf hY ik kyNdrI hkUmq iks qrHF isafsq dIaF<br />

gotIaF iKlfr rhI sI. pMjfb dI isafsq ivc srgrm afgU Aus vyly<br />

ienHF gotIaF dI cfl smJx ivc ikqy nf ikqy Kqf Kf gey. kyNdrI swqf<br />

vwloN gyiVaf isafsq df KUh, afKrkfr TMZy-imwTy pfxI dI QF lhUrilaf<br />

pfxI kwZx lwg ipaf. hfl hI ivc cMgI gwl hoeI hY ik sfkf<br />

curfsI dy ÈhIdF dI Xfdgfr bxnI afrMB hoeI hY. bysLk ies dy srUp<br />

bfry sfry pMQ dI qswlI nhIN pr ieh Xfdgfr sMgq nMU AunHF hflfq dy<br />

dIdfry krvf skdI hY ijnHF kfrn smyN ny pMjfb nMU sMsfr dI ies ieMnI<br />

vwzI Gtnf vwl moVf dy idwqf sI. hux df vkq AunHF hflfq nMU hMGfl ky swc<br />

df inqfrf krn df hY. swc dI ieh kMnI iswKI nfl juVI hoeI hY aqy sdf<br />

juVI rihxI hY. JUT aqy JUTI isafsq dIaF dukfnF pihlF vI bMd hoeIaF<br />

sn aqy agFh vI hoxIaF hn. hux iswKI dy swc aqy smyN dy srokfrF nMU<br />

afqmsfq krky hokf dyx df vylf hY. ipwCy vwl Jfq mfrnI ies krky vI<br />

ËrUrI hY ik AuhI koqfhIaF iPr vfr-vfr nf hox. aijhf qF hI sMBv hY,<br />

jy asIN iswKI dy swc, sFJ dI pirkrmf krdy hF. ies sFJ nMU vwZxtuwkx<br />

leI lgfqfr Xqn huMdy rhy hn aqy huMdy rihxgy pr qpdy mnF nMU<br />

Tfrn df isrP iek hI ËrIaf hY ik iswKI dy swc nMU hr hIly sfkfr kIqf<br />

jfvy. gurU sihbfn ny iswK dy jo nkÈ AulIky hn, Auh sUPI sMq mIaF mIr<br />

nfl imldy hn, mujwdd nfl nhIN. mujwdd iswKI dy swc aqy sFJ df doKI<br />

hY. so, sfikaF df tfkrf kwtVqf nfl nhIN, sFJIvflqf nfl hI kIqf jf<br />

skdf hY. gurU sfihbfn df iehI swcf-swucf aqy AuWcf hokf hY.<br />

Tfh-sotf<br />

-cfcf byilhfjL<br />

pMjy qy kml df hfl mMdf!<br />

lok rfj dy mihl df hfl mMdf byeImfnI dI vrKf ivc coeI jFdf.<br />

votF pfieky lok srkfr cuxdy DMdf pihlF dy vFg hI hoeI jFdf.<br />

Bly idnF dI afs grIb krdY mfVI iksmq nUM JUrdf roeI jFdf.<br />

afgU ikvyN Auh dysL df Blf socU Dn jo bfhrly bYNkF nUM ZoeI jFdf.<br />

ikhVI pfrtI Auqy ivsLvfs krIey votr icMqf ivc miq-buwD KoeI jFdf.<br />

‘pMjf’ ipMj ky rwK`qf GpilaF ny ‘Puwl kml’ vI KKVIaF hoeI jFdf.<br />

kI Kwitaf kI guafieaf?<br />

ipCly smyN dOrfn anMd mYirj aYkt bfry keI<br />

qrHF dy ivcfr sfhmxy afey hn. vwK-vwK ivdvfnF<br />

ny ies bfry vwKo-vwKry koxF qoN gwl kIqI hY. kuJ<br />

iDrF ny qF ieh aYkt sMsd ivcoN pfs krvfAux df<br />

ishrf vI afpxy isr ‘qy sjf ilaf hY. Kflsf<br />

kflj, aMimRqsr dy ipRMsIpl zf[ dljIq isMG ny<br />

ieh aYkt pfs hox qoN aYn pihlF anMd mYirj<br />

aYkt df iek KrVf iqafr kIqf sI. ies bfry<br />

crcf vI hoeI sI aqy sRI akfl qKq dy jQydfr ny<br />

ies KrVy bfry bihs krvf ky afm rfey bxfAux<br />

qoN bfad iehI KrVf pfs krvfAux leI Xqn<br />

krn df hokf vI idwqf sI, pr bfad ivc Auh<br />

afpxy ies pYNqVy qoN ipCFh ht gey aqy srkfr<br />

ny vI zf[ dljIq isMG dy KrVy nMU gOly bgYr anMd<br />

mYirj (soD) ibwl-2012 pfs kr idwqf. hux sMsd<br />

vwloN pfs kIqy soD ibl zf[ dljIq isMG ny kuJ<br />

nukqy AuBfry hn jo asIN ibnF iksy itwpxI qoN afpxy<br />

pfTkF nfl sFJy kr rhy hF. -sMpfdk<br />

anMd mYirj (soD) ibwl-2012 rfj<br />

sBf aqy lok sBf ivc sfrIaF pfrtIaF<br />

dI srbsMmqI nfl pfs ho igaf hY. ieh<br />

vI swc hY ik Bfrq aqy sUby dIaF muwK<br />

rfjsI ÈÉsIaqF ny ies ibwl dy pfs<br />

krvfAux df ishrf afpxI-afpxI pfrtI<br />

dy nyqfvF jF iksy Éfs ivakqI dy isr<br />

bMnHx ivc koeI ksr nhIN CwzI. anMd<br />

mYirj (soD) ibwl-2012 dI kfƒnn aqy<br />

iswK mirXfdf pwKoN smIiKaf krn, iswK<br />

BfeIcfry ‘qy pYx<br />

vfly pRBfv bfry<br />

pVcol krn aqy<br />

pUrI swcfeI jfxn<br />

df Xqn krn dI<br />

loV hY. sfzy<br />

sfhmxy sB qoN<br />

vwzf svfl ieh hY<br />

ik ies soD nfl<br />

iswKF ny kI kuJ<br />

zf[ dljIq isMG<br />

Pon:91-98145-18877<br />

Kwitaf jF kI kuJ gvfieaf hY? kuJ<br />

ivakqIgq lfhf lYx vfly lokF vwloN ieh<br />

pRcfr bVy Ëor Èor nfl kIqf jf irhf hY<br />

ik ies nfl iswK kOm dI lMmy smyN qoN<br />

cwlI af rhI mMg pUrI ho geI hY. bfhrly<br />

mulkF ivc ies soD nfl iswKF ƒ ivafh<br />

rijstryÈn smyN iswKF dy vwKry ivafh<br />

df pRmfx pwqr imilaf krygf. AunHF vwloN<br />

ieh vI pRcfr kIqf igaf ik iswKF ivc<br />

qlfk dI pRQf nhIN hY qy ies krky ies<br />

soD rfhIN anMd mYirj aYkt ivc jfxbuwJ<br />

ky ieh gwl nhIN ilaFdI geI.<br />

jy asIN kyNdrI mMqrI mMzl vwloN 12<br />

aprYl ƒ ies soD ibwl dI mnËUrI qoN<br />

bfad df smF dyKIey qF ieh qwQ iblkul<br />

spÈt hn ik pihlF ies soD dy<br />

hmfieqIaF ny iswKF ivc ieh afm pRBfv<br />

dyx dI isrqoV koiÈÈ kIqI ik Auh ‘anMd<br />

ivafh aYkt-1909’ lfgU krvf rhy hn.<br />

iswKF dI nvIN pCfx bxfeI jf rhI hY pr<br />

keI muwK aÉbfrF ivc ies bfry lyK Cpx<br />

nfl hr pfTk sucyq ho igaf ik anMd<br />

mYirj aYkt iksy qrIky nfl lfgU hox<br />

nhIN jf irhf, blik ieh 1909 qoN lfgU<br />

cilaf af irhf hY. iswKF dI vwKrI hoNd jo<br />

anMd mYirj aYkt dy 1909 ivc pfs hox<br />

anMd mYirj aYkt<br />

nfl bxI sI, Auh hmyÈf brkrfr hY. ieh<br />

gwl vI sfhmxy afeI ik asl ivc ieh<br />

koeI vwKrf ivafh df kfƒn nhIN bx irhf<br />

blik anMd kfrj rIqI rfhIN iswKF ivc<br />

ivafh ƒ kfƒnI mfnqf jo 1909 ivc idwqI<br />

geI sI, ivc isrÌ ivafh dI rijstryÈn<br />

krfAux dI hI md joVI jf rhI hY.<br />

kI swcfeI ieh nhIN hY ik ipCly 60-<br />

62 sflF qoN iswKF dI aslI mMg qF AunHF<br />

df afpxf suqMqr prsnl kfƒn aqy<br />

afpxf sMpUrn iswK ivafh aYkt sI? kI<br />

AunHF dI mUl mMg ieh nhIN sI ik iswKF ƒ<br />

ihMdU ivafh aYkt-1955 ivcoN kwZ ky<br />

suqMqr aYkt bxfieaf jfvy? hux jdoN<br />

ieh soD ibl rfj sBf qy lok sBf ivc<br />

pfs ho igaf hY aqy ies dI kfpI ieMtrnYt<br />

‘qy vI iml rhI hY qF ibwlI QYilEN bfhr<br />

af geI hY. ies pfs hoey ibwl ƒ jykr<br />

gihrfeI nfl GoiKaf jfvy qF anMd mYirj<br />

aYkt 1909 ivc nvIN Dfrf 6 joVI geI<br />

hY jo ivafh dI rijstryÈn qwk hI sImq<br />

hY qy jdoN asIN nvIN Dfrf 6 ƒ zUMGfeI<br />

nfl vfcdy hF qF keI hYrfnIjnk qwQ<br />

sfhmxy aAuNdy hn. jo ‘ivafh’ iswKF<br />

ivc anMd kfrj rfhIN sMpUrn hovygf, Aus<br />

ƒ ikqy vI ‘iswK ivafh’ df nF nhIN idwqf<br />

igaf. ijs rijstr ivc ivafh rijstr<br />

hovygf, Aus ƒ ‘iswK ivafh rijstr’<br />

nhIN blik ‘ivafh rijstr’ df nF idwqf<br />

igaf hY. anMd kfrj dI mirafdf jF rIqI<br />

ijs ƒ gurU sfihbfn qy sRI gurU gRMQ sfihb<br />

jI df Prmfn smiJaf jFdf hY aqy ijs<br />

ƒ aMgryËF ny vI 1909 ivc anMd mYirj<br />

aYkt pfs krn vyly svIkfiraf sI, Auh<br />

ies nvIN joVI Dfrf 6 aDIn isrÌ iswKF<br />

ivc ‘irvfj’ bxf idwqI geI hY. ihMdU<br />

ivafh aYkt ivc rijstryÈn dI Dfrf<br />

8 dI anMd mYirj aYkt dI soD nfl joVI<br />

geI nvIN Dfrf 6 nfl qulnf krIey qF<br />

spÈt ho jFdf hY ik ihMdU ivafh aYkt<br />

1955 aDIn hoeI rijstryÈn ‘ihMdU<br />

ivafh’ df pRmfx hY jd ik anMd mYirj<br />

aYkt dI Dfrf 6 anusfr ieh pRmfx ‘iswK<br />

ivafh’ df nhINN blik isrÌ ivafh dI<br />

rsm iswKF ivc pRcilq ‘irvfj’ df hovygf.<br />

ieh vI jfxnf bhuq mhwqv rwKdf hY ik<br />

1909 ivc jdoN anMd mYirj aYkt<br />

bxfieaf igaf qF Aus ivc ikqy vI ihMdU<br />

Èbd jF ihMdUaF nfl sbMDq iksy kfƒn<br />

df iËkr nhIN kIqf igaf, blik iswKF dI<br />

vwKrI hoNd ƒ pRmfxq krdy hoey isrÌ<br />

iswKF leI hI bxfieaf igaf sI pr hux<br />

nvIN soD nfl joVI geI Dfrf 6 ivc spÈt<br />

ilK idwqf igaf hY ik jo iDrF dy ivafh<br />

dI rijstryÈn hoxI hY, ieh ‘ihMdU ivafh<br />

aYkt 1955’ ivc drj koeI vI cIË dy<br />

Ault jF ivprIq pfey ibnF hovygI. kI<br />

ieh inrol iswKF nfl sbMDq ‘anMd mYirj<br />

aYkt’ ivc ‘ihMdU ivafh aYkt’ df drj<br />

krnf hI iswKF dI bhuq vwzI pRfpqI hY?<br />

ivcfrn vflI gwl ieh hY ik ihMdUaF<br />

leI ihMdU ivafh aYkt dI Dfrf 8 ivc<br />

‘ihMdU ivafh rijstr’ dI ivvsQf aqy<br />

iswKF leI anMd mYirj aYkt dI nvIN Dfrf<br />

6 ivc isrÌ ‘ivafh rijstr’ Èbd<br />

vrqxf, kI iswKF dI bhuq vwzI pRfpqI<br />

hY? ihMdU ivafh aYkt dI Dfrf 7 ivc<br />

ihMdUaF dy ivafh dI pRikiraf (spqpdI)<br />

ƒ qF ‘rIqI’ df drjf dyxf pr iswKF ƒ<br />

hux soD qoN bfad anMd kfrj dI mirafdf<br />

ƒ ‘irvfj’ df drjf dyxf, ikMnI ku vwzI<br />

pRfpqI hY?<br />

afm pfTkF ƒ qF ieh lwgygf ik<br />

Èfied ieh CotIaF ijhIaF AUxqfeIaF<br />

hoxgIaF pr kfƒn ƒ jfxn vfly ies<br />

gwl dI mhwqqf ƒ ËrUr smJ lYxgy ik<br />

hux rijÈtrysn dI nvIN Dfrf 6 joVn<br />

nfl iswKF ƒ anMd mYirj aYkt-1909<br />

ivc anMd kfrj dI ‘mirXfdf’ (sMskfr)<br />

ƒ ‘rIqI’ dI pRmfixkqf ƒ Éqm krdy<br />

hoey Aus df srUp bdl ky isrÌ ‘irvfj’<br />

kihxf ikMnf nuksfndyh hY. iewQy iewk hor<br />

vI qwQ mhwqvpUrn hY ik jo ies soD bfry<br />

kuJ inwjI suafrQI hmfieqIaF vwloN pRcfr<br />

kIqf igaf ik jo ieh anMd mYirj soD<br />

ibwl-2012 pfs hoieaf hY, Auh AunHF<br />

duafrf 2007 ivc afrMBy Xqnf sdkf<br />

rfj sBf ivc pRfeIvyt ibl pyÈ krn krky<br />

hoieaf hY. qusIN ieh jfx ky hYrfn hovogy<br />

ik jo ieh soD ibl 2012 hux rfj sBf<br />

qy lok sBf ivc pfs hoieaf hY, Aus df<br />

srUp 2007 vfly KrVy qoN iblkul vwKrf<br />

hY. jy 2007 dy soD ibwl ƒ ghu nfl vyKIey<br />

qF Aus ivc iliKaf sI ik “koeI hor<br />

kfƒn hox dy bfvjUd anMd ivafh dy pRmfx<br />

vjoN” anMd mYirj aYkt-1909 aDIn<br />

anMd ivafh dI rijstryÈn df pRbMD hoxf<br />

hY. BfvyN Aus vkq vI ies ibwl ivc pqf<br />

(bfkI sPf 12 `qy)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (11)<br />

ËmIn pRfpqI bnfm DnfZ aqy afm lok zf[ mnmohn isMG dI<br />

kfhdI pRfpqI?<br />

sUbf srkfrF duafrf ËmIn pRfpq<br />

krn bfry ÌYsilaF kfrn AuWqr pRdyÈ,<br />

pwCmI bMgfl aqy keI hor sUibaF ivc<br />

iksfnF dIaF jQybMdIaF aqy keI<br />

rfjnIqk pfrtIaF vwloN smyN-smyN ‘qy ies<br />

df sÉq ivroD aqy sMGrÈ kIqf jFdf<br />

irhf hY. ies ny kFgrs pfrtI dI agvfeI<br />

vfly sFJy pRgqIÈIl gwTjoV dI srkfr<br />

ƒ ipCly sfl mjbUr kr idwqf sI ik<br />

kfÌI lMmy smyN qoN cwly af rhy ËmIn pRfpq<br />

krn sbMDI 1894 dy aYkt dIaF<br />

AUxqfeIaF dUr krn leI nvF kfƒn<br />

bxfieaf jfvy. sMn 1894 df aYkt ÈurU<br />

ivc isrÌ jnqk mksd leI srkfrI<br />

pRojYktF vfsqy ËmIn pRfpqI qwk sImq<br />

sI pr smyN-smyN ies ivc aijhIaF soDF<br />

kIqIaF jFdIaF rhIaF hn ik jnqk<br />

mksd dI pirBfÈf ivc hux iksy leI vI<br />

sfry qrHF dy pRfjYktF ƒ Èfml kr ilaf<br />

igaf hY. srkfrF ny ivÈyÈ afriQk ËonF<br />

dy nfm AuWqy iksfnF dI lwKF eykV ËmIn<br />

pRfpq krky munfÌy dI hoV ivc kMm kr<br />

rhy kuJ kfrporyt GrfixaF ƒ sONp idwqI<br />

sI pr 200 qoN vwD QfvF AuWpr ienHF ËonF<br />

ivc koeI vI kMm ÈurU hI nhIN kIqf igaf.<br />

kyNdr srkfr ny ipCly sfl AuWqr pRdyÈ<br />

srkfr duafrf pRfeIvyt irhfieÈI kflonIaF<br />

bxfAux vfilaF dy hwk ivc ËmIn pRfpq<br />

krn dy nqIjy vjoN AuWqr pRdyÈ dy ipMz BwTf,<br />

prsOl dy iksfnF vwloN kIqy sMGrÈ qoN koeI<br />

vI sbk nhIN ilaf. ies ËmIn pRfpqI ƒ<br />

dyÈ dI suprIm kort ny rfj ÈkqI dI glq<br />

vrqoN dwsdy hoey inMidaf sI.<br />

Bfrq srkfr ny Aus duafrf ipCly<br />

sfl pRsqfivq ËmIn pRfpqI ibwl dI vwKvwK<br />

iksfn jQybMdIaF aqy rfjnIqk<br />

pfrtIaF, iewQoN qwk ik sFJy pRgqIÈIl<br />

gwTjoV dIaF kuJ BfeIvfl pfrtIaF, vwloN<br />

sÉq ivroD aqy suprIm kort dIaF<br />

itwpxIaF dyKdy hoey ies smwisaf dy hwl<br />

leI BfrqI jnqf pfrtI dI lIzr suimqrf<br />

mhfjn dI agvfeI Qwly vwK-vwK rfjnIqk<br />

pfrtIaF dy sMsd mYNbrF dI ÈmUlIaq<br />

vflI kmytI bxfeI sI. ies kmytI ny 17<br />

meI, 2012 ƒ afpxI irport sMsd ivc<br />

pyÈ kr idwqI hY. ies irport anusfr<br />

ËmIn pRfpqI iksy vI qrHF nÌy leI nf<br />

krky, isrÌ smfijk kilafx vfly<br />

pRojYktF dI hI kIqI jfvy aqy KyqIbfVI<br />

ËmIn ƒ jnqk-inwjI-ihwsydfrI vfly<br />

pRfjYktF leI vI pRfpq nf kIqf jfvy.<br />

srkfr ƒ pRfeIvyt adfiraF leI ËmIn<br />

pRfpqI qoN dUr rihx dI slfh idMdy hoey<br />

sMsdI kmytI ny kFgrs dy jnrl<br />

skwqr rfhul gFDI dIaF koiÈÈF duafrf<br />

ËmIn pRfpqI aqy muV-vsybf ibwl 2011<br />

ivc rfÈtrI sVkF, inAUklIar plFtF<br />

aqy KfxF ƒ Èfml krn bfry vI isÌfrÈ<br />

kIqI hY.<br />

sMsdI kmytI ny afpxIaF isÌfrÈF<br />

sbMDI dlIl idwqI ik AuWnq dyÈF ivc<br />

ËmIn pRfpqI srkfr nhIN, sgoN ËmIn dI<br />

loV vfly adfiraF vwloN kIqI jFdI hY.<br />

zf[ igafn isMG<br />

Pon: 91-99156-82196<br />

ies leI Bfrq ivc ienHF adfiraF leI<br />

ËmIn pRfpq krnf byqukI pRQf hY. sMsdI<br />

kmytI anusfr Auqpfdn dy iqMn muwK sfDn<br />

ËmIn, ikrq aqy pUMjI hn. srkfr<br />

duafrf ikAuNik ikrq aqy pUMjI pRfpqI df<br />

suafl hI pYdf nhIN huMdf, qF iPr pRfeIvyt<br />

adfiraF leI srkfr duafrf ËmIn<br />

pRfpqI leI ikAuN Bwj-dOV kIqI jfvy?<br />

sMsdI kmytI dIaF ËmIn pRfpqI<br />

sbMDI ienHF isÌfrÈF dI srmfeydfr jgq<br />

vwloN aflocnf kIqf jfxf suBfivk hY<br />

ikAuNik Auh ËmIn pRfpqI sbMDI jnqk<br />

mksd dI pirBfÈf df ivsqfr krn leI<br />

dlIl GVdf hY ik ÉuÈhflI aqy ruËgfr<br />

leI AudXogF, vpfr jF sMsQfgq mksdF<br />

leI vI ËmIn hfisl kIqI jf sky. ipClf<br />

qjrbf ieh drsfAuNdf hY ik srmfeydfr<br />

jgq df ËmIn pRfpq krn df AudyÈ isrÌ<br />

afpxy nÌy ƒ vDfAux leI Auqpfdn dy<br />

ies kImqI aqy durlwB sfDn AuWpr<br />

afpxf kbËf krnf huMdf hY.<br />

kyNdrI ivkfs mMqrI jY rfm rmyÈ ny<br />

ies bfry ikhf ik AudXogIkrn aqy<br />

ÈihrIkrn dovyN nf tfly jf skx vfly<br />

aqy loVINdy hn. asIN Aus pVfa AuWpr<br />

nhIN, ijwQy srkfr dy rol ƒ iqafigaf<br />

jf sky. nfly srkfr dI qrjIh afriQk<br />

ivkfs dI dr ƒ vDfAux dI hY, invyÈ<br />

krn vfilaF dIaF BfvnfvF ƒ swt mfrn<br />

dI nhIN. aijhy smyN jdoN invyÈkF dIaF<br />

BfvnfvF ainÈicq hn aqy afriQk<br />

ivkfs burI qrHF pRBfivq ho irhf hY, Aus<br />

smyN sfƒ Auh kfƒn bxfAuxf cfhIdf hY<br />

ijs nfl afriQk ivkfs ƒ ipwCy dI bjfey<br />

awgy vwl qoiraf jf sky.<br />

jY rfm rmyÈ dy ibafnF qoN lwgdf hY<br />

ik sMsdI kmytI dIaF isÌfrÈF ƒ ËmIn<br />

pRfpqI sbMDI nvyN kfƒn ivc Èfml krn<br />

bfry ijhVI gwl kIqI geI hY, Auh qF ‘pMcF<br />

df kihxf isr mwQy, prnflf AuWQy df AuWQy’<br />

vfly muhfvry AuWqy pUrI qrHF AuqrdI hY jo<br />

iksy vI qrHF lMmy smyN ivc nf qF dyÈ aqy<br />

nf hI iksfnF aqy ipMzF ivc rihx vfly<br />

hor lokF ijnHF ƒ ËmIn pRfpqI leI<br />

AujfiVaf jfvygf, dy hwk ivc hovygI. ËmIn<br />

pRfpqI vfly sMsdI kmytI dI knvInr<br />

suimqrf mhfjn ny ies kmytI dIaF<br />

isÌfrÈF df pwK lYNdy hoey ikhf ik srkfr<br />

ny ipCly sfl vflf ibwl bxfAux mOky<br />

sfrIaF iDrF-sUibaF aqy iksfnF dy<br />

sMgTn nfl slfh-mÈvrf nhIN kIqf sI<br />

aqy sMsdI kmytI dIaF isÌfrÈF ienHF<br />

iDrF nfl slfh-mÈvry AuWpr aDfrq<br />

hn. ieh kmytI Aus afm bMdy bfry socdI hY<br />

jo afpxI roËI-rotI leI ËmIn AuWpr kMm<br />

krdf hY. ipCly sfl vfly ibwl ivc anfj<br />

surwiKaf, muafvËy aqy muV-vsyby aqy<br />

ÌslF Qwly sfrIaF ËmInF bfry gMBIrqf nfl<br />

ivcfr hI nhIN kIqf igaf sI.<br />

Bfrq srkfr vwloN sMn 1991 qoN<br />

apxfeI geI nvIN afriQk nIqI dy nqIjy<br />

vjoN pihlF qoN hI ÉuÈhfl lokF aqy<br />

kfrporyt GrfixaF ƒ hr qrHF mwdd idwqI<br />

jf rhI hY aqy vwzI igxqI ÊrIb lokF ƒ<br />

lqfiVaf jf irhf hY. awj kwlH ijs qrHF<br />

AudXoigk adfiraF aqy ÈihrIkrn vfsqy<br />

srkfrF duafrf ËmIn pRfpq krn leI<br />

iksfnF aqy hor pyNzU lokF ƒ AujfiVaf jf<br />

irhf hY, Aus qoN sihjy hI dyiKaf jf skdf<br />

hY ik afey idn KyqI leI ËmInF Gt<br />

rhIaF hn aqy dyÈ dI jnsMiKaf lgfqfr<br />

Bfrq srkfr vwloN sMn 1991 qoN apxfeI geI nvIN afriQk nIqI dy nqIjy vjoN pihlF<br />

qoN hI ÉuÈhfl lokF aqy kfrporyt GrfixaF ƒ hr qrHF mwdd idwqI jf rhI hY aqy vwzI igxqI<br />

ÊrIb lokF ƒ lqfiVaf jf irhf hY. awj kwlH ijs qrHF AudXoigk adfiraF aqy ÈihrIkrn<br />

vfsqy srkfrF duafrf ËmIn pRfpq krn leI iksfnF aqy hor pyNzU lokF ƒ AujfiVaf jf<br />

irhf hY, Aus qoN sihjy hI dyiKaf jf skdf hY ik afey idn KyqI leI ËmInF Gt rhIaF<br />

hn aqy dyÈ dI jnsMiKaf lgfqfr vD rhI hY. anfj surwiKaf dy pwK qoN vI dyÈ dI mfVI<br />

hflq hY. bfhrly dyÈF qoN anfj drfmd nf krn ƒ anfjF ivc svY-inrBrqf grdfnxf<br />

ies leI BulyKfpfAU hY ik Bfrq srkfr dy afpxy aMkiVaF anusfr Bfrq dy pyNzU KyqrF<br />

ivc 60 ÌIsdI lok roËfnf 35 rupey qk Krcx dI smrwQf hI rwKdy hn. ienHF lokF dI<br />

ÉrId ÈkqI Gwt hox kfrn ienHF dI anfjF dI mMg df Gwt hoxf vI suBfvk hY. dunIaf dy<br />

81 dyÈF leI BuwKmrI dy iqafr kIqy gey sUck ivc Bfrq df 66vF sQfn hY.<br />

vD rhI hY. anfj surwiKaf dy pwK qoN vI<br />

dyÈ dI mfVI hflq hY. bfhrly dyÈF qoN<br />

anfj drfmd nf krn ƒ anfjF ivc svYinrBrqf<br />

grdfnxf ies leI BulyKfpfAU<br />

hY ik Bfrq srkfr dy afpxy aMkiVaF<br />

anusfr Bfrq dy pyNzU KyqrF ivc 60 ÌIsdI<br />

lok roËfnf 35 rupey qk Krcx dI<br />

smrwQf hI rwKdy hn. ienHF lokF dI ÉrId<br />

ÈkqI Gwt hox kfrn ienHF dI anfjF dI<br />

mMg df Gwt hoxf vI suBfvk hY. dunIaf dy<br />

81 dyÈF leI BuwKmrI dy iqafr kIqy gey<br />

sUck ivc Bfrq df 66vF sQfn hY. Bfrq<br />

ivc anfjF df pRqI jIa Épq dunIaF dy<br />

bhuqy dyÈF nfloN Gwt hY. ies leI dyÈ<br />

ivc sfry lokF dI anfj surwiKaf leI<br />

ËrUrI hY ik cIn dy qjrby qoN Ìfiedf lYNdy<br />

hoey AudXog muwK qOr AuWqy ÊYr-KyqI ÉyqrF<br />

ivc hI lfey jfx.<br />

sMktF nfl nijwTx df jo qrIkf srkfr ny hux qwk<br />

apxfieaf hY, Aus nfl ieh hor nvyN sMkt ivc Ps jFdI rhI<br />

hY. aMnf hËfry aqy bfbf rfmdyv dy aMdolnF nfl nijwTx df<br />

ies ny jo qrIkf apxfieaf, Aus nfl ies df aks Krfb hI<br />

hoieaf hY. aMnf dy keI idn cwly mrn vrq aMdoln smyN sonIaf<br />

gFDI dyÈ qoN bfhr afpxf ielfj krvf rhI sI. Aus smyN zf[<br />

mnmohn isMG ƒ mOkf imilaf sI ik Auh afpxy ahudy kfrn<br />

imlIaF ÈkqIaF dI KuwlH ky vrqoN krdy aqy ies aMdoln nfl<br />

kfmXfbI nfl nijwTdy pr AunHF ny aijhf kuJ vI nhIN kIqf.<br />

AunHF afpxy hwQoN cMgf mOkf guaf ilaf.<br />

ky[ ÈMkr<br />

jdoN pRDfn mMqrI zf[ mnmohn isMG<br />

ny afpxy ipCly kfrjkfl df pihlf<br />

sfl 2005 ivc pUrf kIqf sI qF AunHF<br />

ny ikhf sI ik Auh afpxy kMmkfj leI<br />

afpxy-afp ƒ 10 ivcoN 6 aMk idMdy hn.<br />

Aus qoN bfad dy sflF ivc AunHF ny ies<br />

qrHF df mulMkx krnf bMd kr idwqf.<br />

hux jdoN AunHF qoN puwiCaf jfvy ik Auh<br />

afpxI mOjUdf srkfr dy iqMn sfl pUry<br />

hox ‘qy afpxy-afp ƒ 10 ivcoN ikMny<br />

aMk dyxgy qF AunHF df kI jvfb hovygf?<br />

srkfr dy iqMn sfl pUry hox ‘qy<br />

cfry pfsy inrfÈf hY aqy afm kFgrsI<br />

vI ies inrfÈf df sfhmxf kr irhf hY.<br />

afm kFgrsI afpxy BivwK ƒ lY ky<br />

iPkrmMd hY. hux zf[ mnmohn isMG aqy<br />

kFgrs pRDfn sonIaf gFDI kol srkfr<br />

aqy jQybMdI ivc suDfr ilafAux df<br />

afKrI mOkf hY ikAuNik ieh srkfr iqMn<br />

sfl pUry kr cuwkI hY aqy 2014 dIaF<br />

afm coxF isr ‘qy hn. ieh srkfr sfry<br />

moricaF ‘qy nfkfmXfb rhI hY. isafsI<br />

hI nhIN, sgoN afriQk morcy ‘qy vI pRfpqI<br />

vjoN idKfAux leI ies srkfr kol kuJ<br />

nhIN hY.<br />

svfl AuWTdf hY ik afKrkfr<br />

ÊlqI ikwQy hoeI? 2009 ivc sFJy<br />

pRgqIÈIl gTjoV (XU[pI[ey[) dI swqf<br />

ivc Èfndfr vfpsI hoeI sI pr awj<br />

ieh PosV ikAuN sfbq ho rhI hY? swc<br />

ikhf jfvy qF ieh srkfr sMkr-drsMkt<br />

iGr rhI hY. sMktF nfl nijwTx<br />

df jo qrIkf srkfr ny hux qwk<br />

apxfieaf hY, Aus nfl ieh hor nvyN<br />

sMkt ivc Ps jFdI rhI hY. aMnf hËfry<br />

aqy bfbf rfmdyv dy aMdolnF nfl nijwTx<br />

df ies ny jo qrIkf apxfieaf, Aus<br />

nfl ies df aks Krfb hI hoieaf hY.<br />

aMnf dy keI idn cwly mrn vrq aMdoln<br />

smyN sonIaf gFDI dyÈ qoN bfhr afpxf<br />

ielfj krvf rhI sI. Aus smyN zf[<br />

mnmohn isMG ƒ mOkf imilaf sI ik<br />

Auh afpxy ahudy kfrn imlIaF ÈkqIaF<br />

dI KuwlH ky vrqoN krdy aqy ies aMdoln<br />

nfl kfmXfbI nfl nijwTdy pr AunHF ny<br />

aijhf kuJ vI nhIN kIqf. AunHF afpxy<br />

hwQoN cMgf mOkf guaf ilaf.<br />

ies qoN ielfvf kyNdr srkfr ivc<br />

iekjutqf dI kmI vI rhI hY. ies sfl<br />

dI ÈurUafq hI do sInIar kyNdrI mMqrIaF<br />

dy afpsI JgVy nfl hoeI sI. pRxb<br />

muKrjI aqy pI[ icdMbrm afhmosfhmxy<br />

ho gey sn. ies qihq pRxb<br />

muKrjI dy dÌqr ivc jfsUsI krvfAux<br />

df mfmlf vI sfhmxy afieaf. kyNdrI<br />

rwiKaf mMqrI ey[ ky[ aYNtnI dy dÌqr<br />

ivc vI jfsUsI kIqy jfx dIaF gwlF<br />

sfhmxy afeIaF. AuWqr pRdyÈ nfl<br />

sbMiDq iqMn kyNdrI mMqrIaF ny vI AuWqr<br />

pRdyÈ ivDfn sBf coxF ivc pRcfr krdy<br />

smyN ÊYr-iËMmyvfrfnf ibafn idwqy.<br />

kyNdrI srkfr dy sMktF ƒ TwlH<br />

pfAux dy Xqn vI byhwd Krfb iswD hoey.<br />

jdoN-jdoN vI sMkt afAuNdf irhf hY,<br />

kyNdr srkfr df pRqIkrm ÊYriËMmyvfrfnf<br />

irhf. ‘kYg’ dIaF irportF<br />

dy mfmly ivc srkfr ibhqr qrIky nfl<br />

lokF sfhmxy afpxf pwK rwK skdI sI.<br />

kyNdrI ivjIlYNs kimÈnr dI inXukqI<br />

dy mfmly ivc vI kyNdr srkfr afpxI<br />

bdnfmI qoN bc skdI sI. Ql sYnf muKI<br />

dy Aumr sbMDI ivvfd dy msly ƒ vI<br />

pur-amn qrIky nfl inbyiVaf jf<br />

skdf sI pr srkfr asPl ho geI.<br />

ies qoN pRDfn mMqrI dÌqr dy inkMmypx<br />

df hI pqf nhIN lwgdf, sgoN ieh vI sfbq<br />

huMdf hY ik srkfr pRBfvÈflI lIzriÈp<br />

qoN swKxI hY.<br />

afpxy BfeIvfl dlF nfl irÈiqaF<br />

ƒ shI ZMg nfl bxfeI rwKx ivc vI<br />

mnmohn isMG aqy AunHF dy sMkt-mock<br />

sfQI asPl rhy hn. rfÈtrI pfrtIaF<br />

kmËor hox nfl KyqrI pfrtIaF mËbUq<br />

ho rhIaF hn pr ies qwQ ƒ kFgrs<br />

lgfqfr nkfrdI nËr af rhI hY. Aus<br />

ƒ aiqvfd rokU kOmI kyNdr<br />

(aYn[sI[tI[sI[) aqy ËmIn pRfpqI ibwl<br />

dy msOdy dI iqafrI qoN pihlF afpxy<br />

BfeIvfl dlF dI rfie lYxI cfhIdI sI.<br />

ies qoN ielfvf hor keI msilaF ‘qy<br />

BfeIvfl pfrtIaF ƒ ivÈvfs ivc ley<br />

ibnF hI srkfr ny awgy vDxf cfihaf<br />

aqy bfad ivc AunHF dy ivroD kfrn<br />

afpxy-afp ƒ byvws mihsUs kIqf.<br />

ies qoN ielfvf hux nOkrÈfh vI<br />

isafsI vrg df ivÈvfs guaf cuwky hn.<br />

keI Gutfly mfmly sfhmxy afAux qoN<br />

bfad isfasI vrg ƒ bcfAux leI<br />

nOkrÈfhF ƒ blI df bwkrf bxfieaf jf<br />

irhf hY. ies kfrn hux nOkrÈfh ÌYslf<br />

krn ivc iJjk idKfAux lwgy hn. Auh<br />

aijhf koeI ÌYslf nhIN krnf cfhuMdy<br />

ijs kfrn BivwK ivc AunHF ƒ koeI pRyÈfnI<br />

hovy. ies df nqIjf ieh inkilaf hY ik<br />

keI ËrUrI ÌYsly vI ltky pey hn. dyÈ<br />

dI afriQk dÈf Krfb hY. ivkfs dr<br />

ivc kmI afeI hY aqy 10 ÌIsdI qoN vI<br />

iËafdf qyËI nfl ivkfs krn df mnsUbf<br />

pflx vflI sfzI srkfr hux 7 ÌIsdI<br />

ivkfs dr ƒ vI bxfeI rwKx dI AumId<br />

nhIN kr skdI. mihMgfeI bylgfm hY.<br />

pUrf afriQk pRbMD ihwilaf ipaf hY.<br />

ijQoN qwk pRDfn mMqrI zf[ mnmohn<br />

isMG df svfl hY, AunHF df aks vI<br />

lgfqfr Krfb hoieaf hY. Auh iemfndfr<br />

nyqf dy qOr ‘qy jfxy jFdy hn pr AunHF<br />

dI iemfndfrI hux mËfk bx geI hY<br />

ikAuNik AunHF ‘qy iBRÈt lokF ƒ bcfAux<br />

dy doÈ hn.


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (12)<br />

bfibaF qy bIbIaF dIaF bfqF!<br />

gwl bhuqI purfxI nhIN, do dhfky<br />

pihlF jlMDr ivc hoey sYmInfr dOrfn<br />

koeI ivdvfn aÉbfrF ‘qy iglf kridaF<br />

kih irhf sI ik Drm dy keI gMBIr muwidaF<br />

ƒ sfzf ipRMt mIzIaf ‘tuwcl’ ijhI crcf<br />

dy rUp ivc pyÈ kr idMdf hY jdik asIN<br />

afpxIaF DIaF BYxF dIaF prdy vflIaF<br />

gwlF ƒ kdy aÉbfrF jF ryzIAu-tI[vI[<br />

‘qy nhIN AuCfldy. smyN ny krvt bdlI<br />

nhIN, sgoN ‘CwVpf mfr ilaf’ kihxf<br />

cfhIdf hY. Drm dy sMjIdf msilaF dy<br />

nfl-nfl hux DIaF-iDafxIaF dy<br />

sMvydnÈIl mfmly vI bVy PÉr nfl mIzIey<br />

‘c ibafn kIqy jFdy hn. mIzIaf iksy<br />

sfD-sMq bfry jrf ku gwl lwBy shI, bVI<br />

cmkf cmkf ky nsLr krdf hY, ieh vwKrI<br />

gwl hY ik keI pYr ipCy iKwcx lwigaF vI<br />

awgf-ipwCf nhIN vyKdy. hYrfnI dI gwl hY<br />

ik iksy aijhI cldI crcf ivc hr jxf-<br />

Kxf afpxI ‘ivdvqf‘<br />

GsoVn df Xqn krdf hY.<br />

iksy kol BfvyN cldy ivÈy<br />

nfl sbMDq koeI BrosyXog<br />

smwgrI nf vI hovy, qF vI<br />

ivcfr pRgtfAux dI<br />

afËfdI dy nF hyT afpxI<br />

hoNd pRgtfAux dy BrpUr<br />

Xqn kIqy jFdy hn.<br />

hY qF ieh gwl bhuq<br />

nmoÈI aqy ÈrimMdgI vflI<br />

ik Buwly BtikaF ƒ gurU<br />

dy lV lfAux aqy lwKF<br />

pRfxIaF ƒ aMimRq CkfAux<br />

df dfavf krn vfly iewk<br />

sMq Auqy jF Aus dy sMgI-sfQIaF ‘qy<br />

ieKlfkhIxqf dy doÈ lwgx pr mIzIey<br />

vfly ies mMdBfgI Ébr dy vwK-vwK<br />

ihwisaf ƒ iÈMgfr-iÈMgfr ky ieAuN pros<br />

rhy hn ijvyN Auh icrokxy iesy Ébr dI<br />

AuzIk ivc bYTy rhy hox, ijvyN ibwlI dy<br />

BfgIN iCwkf tuwtx vFg AunHF dI rIJ huxy<br />

pUrI hoeI hovy.<br />

kYlIPornIaf dy aYl sbrFty gurUGr<br />

ivKy bfbf rxjIq isMG ZwzrIaFvfly dy do<br />

sfQI kIrqnIaF ivcoN iek Aupr, AuQoN dy<br />

hI iek gRMQI isMG dI kuafrI bytI vloN<br />

lfey cirqrhIxqf dy ielËfmF dI hfly<br />

isafhI vI nhIN sI suwkI ik pMjfb ivc<br />

ieho ijhf hI iewk hor Bfxf vrq igaf.<br />

AuQy ies ‘sMq’ dy ‘pRmyÈr duafr’ ivc<br />

lMmf arsf rihMdI rhI rmndIp kOr nF<br />

dI axivafhI lVkI ny ÈwkI hflfq ivc<br />

afqm hwiqaf kr leI. mrn vflI kuVI<br />

dI vwzI BYx ny kYnyzIan ryzIE ‘hmsÌr’<br />

nfl gwl kridaF iswDI bfby ZwzrIaFvfly<br />

`qy hI dUÈxbfËI kIqI. iesy dOrfn bfby<br />

dy iewk hor sfQI ZolkI-mfstr suKivMdr<br />

isMG ny afpxy nfl hoeI bIqI ibafn<br />

kridaF ‘pRmyÈr duafr` ivc huMdy kiQwq<br />

anYiqk kfiraF df ieMkÈfP vI kr idwqf<br />

ijnHF df ieMtrnYt dI bdOlq dunIaF Br<br />

ivc iKlfrf pY igaf hY.<br />

‘ZkI irwJy koeI nf buwJy` dy aKfx<br />

vFg aijhIaF axhoxIaF GtnfvF dy<br />

pRqIkrm vjoN ijvyN aksr huMdf hI hY,<br />

ijMny mUMh AunIaF gwlF! koeI ryzIE ‘tfk-<br />

Èoa’ ivc afK irhf hY ik sMq qF sfry hY<br />

hI ieko ijhy qy dUjf dfavf kr irhf hY<br />

ik sMqF vloN kIqy jf rhy iswKI pRcfr ƒ<br />

rokx leI ieh ‘pMQ ivroDIaF` dIaF cflF<br />

hn. alwg-alwg zyiraF nfl juVy keI<br />

ÈrDflU ZwzrIaFvfly bfby dI aflocnf<br />

kridaF ‘afpxy sMqF` dy pihrfvy dI<br />

imsfl dy ky dwsdy hn ik sMqF dI pihlI<br />

qy pwkI ‘inÈfnI` ieh huMdI hY ik Auh aiq<br />

dI sfdgI ƒ pRxfey huMdy hn. Auh hmyÈf<br />

icwtI dsqfr aqy icwtf colf pihndy hn.<br />

AunHF (ÈrDflUaF) df KdsLf hY ik kdy<br />

BgvyN, kdy sMqrI, kdy duwD-icwty aqy kdy<br />

inhMg isMGF ijhy bfxy pihn ky bVy jlOa<br />

`c rihMdy bfbf ZwzrIaFvflf dI mfniskqf<br />

qy soc, suKmnI sfihb ivc drsfey gey<br />

sMq vrgI kqweI nhIN ho skdI. iksy ny<br />

svfl AuTfieaf hY ik ‘pRmyÈr duafr’<br />

zyry ivc rihMdIaF nOjvfn kuVIaF ivcoN<br />

jy iksy iewk-awD ny afqm hwiqaf kr<br />

leI qF iehdy `c ‘mhFpurKF` df kI ksUr<br />

hoieaf?<br />

[[[ksUr qF hux adflqF kwZxgIaF,<br />

ikAuNik ÉbrF dwsdIaF ny ik Aukq sfry<br />

mfmly kortF-kcihrIaF dIaF pOVIaF<br />

vwl vD rhy ny. myrf ieh lyK ilKx df<br />

mMqv vI iksy ƒ ksUrvfr TihrfAuxf<br />

nhIN, sgoN ies rfm-rOly ivc suxINdy sMq,<br />

kIrqnIey, zyry aqy bIbIaF vÊYrf Èbd<br />

sux ky myry ijLhn ivc pey kuwJ vfikafq<br />

Auslvwty lYx lwgy hn. ienHF ƒ pVH ky<br />

Èfied pfTk jn ‘ZwzrIaF vfd-ivvfd`<br />

pRqI koeI rfey bxf skx.<br />

dmdmI tksfl dy pihly muKIaF ‘coN<br />

sMq igafnI gurbcn isMG dy gVHveI BfeI<br />

lCmx isMG dy dwsx anusfr iewk vfr<br />

bfbf jI jQy smyq iksy isMG dy Gry pRÈfdf<br />

Ckx gey. ardfs krn lwigaF sMqF ny<br />

puwiCaf ik BfeI iks pRXojn leI ardfs<br />

krnI hY? isMG dI pqnI kihMdI ik sMq<br />

jI, qusIN iewk pfsy ho ky myrI bynqI sux<br />

lE, iPr ardfs kirE. pMjF isMGF<br />

ivckfr bYTy bfbf gurbcn isMG kihx<br />

lwgy ik bIbI jo kfmnf hY, Auh pMjF isMG<br />

sfhmxy hI dwso, mYN ienHF cOhF qoN prdf<br />

rwK ky koeI gwl nhIN kr skdf. kihMdy<br />

jdoN bIbI iËd krn lwgI, quhfƒ iekwilaF<br />

ƒ hI gwl dwsxI hY, qd sMqF ny ‘ivxu<br />

boilaf sBu ikCu jfxf[[[.‘ vflIaF qukF<br />

pVH ky ardfsf soD idwqf pr AunHF afpxy<br />

sfQI isMGF qoN Auhly ho ky prfeI aOrq<br />

kol jf ky kMn ‘c gwl nhIN suxI.<br />

nvF Èihr qoN bMgy vwl<br />

jFidaF swjy hwQ ipMz bYNs<br />

afAuNdf hY. ies ipMz ivc myry<br />

BUaf jI dy Gr dy aYn sfhmxy<br />

iewk bËurg joVf rihMdf huMdf<br />

sI. ienHF df ieklOqf jvfn<br />

puwqr rOilaF vyly mhfloN ipMz<br />

dy muslmfnF hwQoN mfiraf<br />

igaf sI. Aus qoN bfad ieh<br />

dovyN jIa imhnq-poirHaf<br />

krky jUn-ktI krdy rhy.<br />

mfqf dI mfVI iksmq ƒ Auhdy<br />

Gr vflf cVHfeI kr igaf.<br />

mfeI ƒ by-shfrf hoeI jfx ky<br />

ipMz dI pMcfieq aqy kuwJ<br />

pqvMqy Aus ƒ jlMDr lfgy dy pRiswD sMq,<br />

jOhlF vfilaF dy zyry lY gey ikAuNik Aus<br />

zyry dy qqkflI sMq bfbf igafn isMG,<br />

ies mfeI dy sky Brf lwgdy sn. ipMz<br />

bYNs dy bMidaF ny bfbf jI ƒ sfrI hflq<br />

dws ky bIbI ƒ zyry ivc invfs dyx dI<br />

bynqI kIqI.<br />

dwsdy ny ik sMqF ny spwÈt ienkfr<br />

kridaF afiKaf ik ieh zyrf myrf ‘Gr’<br />

nhIN hY. nf hI ieh koeI ibrD-afÈrm<br />

hY. mYN qF Éud sMgqF df JfVUbrdfr hF.<br />

ies bIbI dy shfry df ieMqËfm ipMz bYNs<br />

dI sMgq hI kry. iewk ieh sMq sn ijnHF<br />

afpxI BYx ƒ vI afpxy zyry ivc nhIN<br />

rwiKaf pr pMjfb `c iewk aijhf sMq vI<br />

suixaF hY ijs ny afpxy viKafnf dIaF<br />

typF-sIzIaF irkfrz aqy ‘syl` krn df<br />

ibËnYs, afpxy BUaf-PuwPV ƒ sONipaf<br />

hoieaf hY jo zyry ivc hI aYÈ-afrfm nfl<br />

jIvn ibqf rhy ny.<br />

qIjI gwl qKq sRI kysgVH sfihb<br />

dI hY. iewk sfl holy mhwly smyN mYN qKq<br />

sfihb dy hyT bxy hoey ÈRomxI kmytI dÌqr<br />

anMd mYirj aYkt: kI Kwitaf kI guafieaf?<br />

(sPf 10 dI bfkI)<br />

nhI’ iknHF kfrnF krky ‘iswK’ Èbd<br />

vrqx qo’ guryj kIqf igaf hY aqy hux<br />

hoeI soD rfhIN qF ihMdU ivafh aYkt-1955<br />

dy iksy vI pRbMD dy Ault asr pfey ibnF<br />

jF srl ÈbdF ivc kih leIey ik ihMdU<br />

ivafh aYkt-1955 dy sfry pRbMD mMndy<br />

hoey jF AunHF aDIn rihMdy hoey kI ies<br />

gwl df pRmfx nhIN ik iswKF ƒ hmyÈf leI<br />

ihMdU kfƒn aDIn kr dyx vflf kfƒn<br />

pfs hoieaf hY. hux ies nvIN soD nfl<br />

anMd mYirj aYkt ivc ihMdU mYirj aYkt<br />

df iËkr krnf kI hmyÈf leI iswKF ƒ<br />

ihMdUaF dy ivafh aYkt aDIn rwKxf nhIN<br />

hovygf? anMd kfrj irvfj rfhIN iswKF<br />

ivc ivafh dI rijstryÈn anMd mYirj<br />

aYkt dI Dfrf 6 aDIn pr ivafh dIaF<br />

ÈrqF, inaFiek alihdgI, ivafh df muV<br />

sQfpn, qlfk, jfiej-nfjfieË bwicaF<br />

dI hflq, guËfrf qy sQfeI ivafh guËfrf,<br />

bwicaF dI iswiKaf, sMBfl aqy dyKBfl<br />

aqy ivafhuqf iDrF dI jfiedfd df inbyVf<br />

sB kuJ ihMdU ivafh aYkt 1955 aDIn<br />

rwKxf kI iehI iswKF dI lMmy smyN qoN af<br />

rhI mMg sI jo hux mMnI geI hY?<br />

swc qF ieh hY ik iswKF dI mMg qF<br />

hmyÈf iswKF leI vwKrf iswK ivafh kfƒn<br />

dI rhI hY. jdo’ nvIN soD dI mwd 6 aDIn<br />

iswK hux ‘iswK ivafh’ nhI’ ilKvf skdy,<br />

ivafh rijstr ƒ ‘iswK ivafh rijstr’<br />

hI nhI’ kih skdy qF iks afDfr `qy<br />

asIN iswKF leI vwKrI hoNd dI pRfpqI dI<br />

gwl kr rhy hF? nvIN soD duafrf joVI<br />

geI Dfrf 6 ƒ jy pUrn qOr `qy vyKIey qF<br />

iswK ivafh dI mirXfdf ƒ ihMdU mYirj<br />

aYkt dy mfqihq bxf idwqf igaf hY.<br />

ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dy iewk<br />

AuWc aiDkfrI vwlo’ jdo’ 8 meI 2012 ƒ<br />

ies nvI’ soD dI mwd 6 bfry GoKx leI<br />

ikhf igaf qF AunHF ƒ ieh bynqI kIqI ik<br />

asIN qF hmyÈf ies ivcfrDfrf dy rhy hF<br />

ik iswKF df afpxf suqMqr sMpUrn ‘iswK<br />

ivafh aYkt’ hoxf cfhIdf hY jo iswKF ƒ<br />

ihMdU ivafh aYkt coN’ bfhr kwZ sky, nf<br />

ik anMd mYirj aYkt-1909 ivc isrÌ<br />

rijstryÈn dI Dfrf joV ky iswKF ƒ hor<br />

AulJxF ivc Psfieaf jfvy.<br />

sB qoN vwD hYrfnIjnk qwQ ieh hY<br />

ivc bYTf Ércy dy ibwlF ‘qy dsqÉq kr<br />

irhf sF. iewk mfqf aqy iewk Br-juafn<br />

kuVI dÌqr ‘c afeIaF. mfeI ny muitafr<br />

kuVI df iewk hwQ ieAuN PiVaf hoieaf sI<br />

ijvyN pulsIaF ny myly ‘coN koeI jyb kqrf<br />

PiVaf huMdf hY.<br />

“BfeI quhfzy `coN aYQy df pRDfn kOx<br />

aY?” dÌqr ivc bYTy keI sfry isMGF<br />

vwl cwlvIN ijhI nËr mfridaF mfqf ny<br />

puwiCaf.<br />

“dwso bIbI jI?” mYnyjr blkfr<br />

isMG ny bVI afËjI nfl puwiCaf.<br />

rox hfkI hoeI mfqf kihx lwgI ik<br />

asIN mFvF-DIaF mylf dyKx iewQy prsoNcOQ<br />

dIaF afeIaF hoeIaF. jd mYN awj<br />

vfps muVn dI gwl kIqI qF ieh kuVI<br />

aV ky bih‘gI. mYƒ kihMdI-qUM jfh, mYN<br />

qF bws iewQy hI rhUMgI, sdf leI!<br />

duiKafrI ‘vfË ivc mfeI hwQ joV ky<br />

mYnyjr ƒ kihMdI, “BfeI, iehƒ do ku<br />

idn afp dy Gry rwK lE. mYN iProËpur jf<br />

ky afpxy GridaF ƒ lY afvF.”<br />

ieh gwl suxidaF hI s[ blkfr<br />

isMG hwQ joV ky Klo igaf, “Auh BfeI<br />

bIbI, mYQoN qF afpxy inafxy nhIN sFBy<br />

jFdy. mYN qF AunHF ƒ ikqy Cwz afAux leI<br />

QF Bfldf iPrdf![[[qUM ies DI-rfxI ƒ<br />

puckfr ky nfly lY jf, jF koeI hor<br />

bMdobsq kr!!”<br />

“bIbI quhfƒ Plfxy sMqF dy zyry df<br />

pqf aY?” AuQy eI bYTy iewk axjfx bMdy<br />

ny mfeI ƒ puwiCaf. mfqf vwloN ‘nFh` kihx<br />

`qy Auh swjx PurqI nfl AuiTaf aqy AunHF<br />

mFvF-DIaF ƒ ‘sMqF dy zyry` vwl lY igaf!<br />

BfrqI imiQhfs ivc DuMd irÈI df<br />

iËkr afAuNdf hY. kihMdy, Aus ny jMglF<br />

ivc smfDI lf ky Gor qpwisaf kIqI.<br />

pRXojn sI ‘kfm` ƒ Ìqih krn df. BgqI<br />

krdy df srIr suwk igaf. awKF aMdr<br />

vV geIaF. hwzIaF dI muwT bxy ƒ ivcfr<br />

afieaf ik hux myrI ‘cyÈtf` mr cuwkI hY.<br />

mYƒ hux kfm nhIN poh skdf. hfly Auhdy<br />

mn ivc ieh Purny Pury hI sn ik Aus ny<br />

dyiKaf-sfhmixEN nOjvfn lVkI BwjI af<br />

rhI hY.<br />

“bfbf jI[[[bfbf jI!” zrI sihmI<br />

KUbsUrq lVkI irÈI awgy hwQ joV ky<br />

kihMdI, “mhfrfj, myry ipwCy kuwJ bdmfÈ<br />

iksm dy bMdy pey hoey hn jo myrI iewjLq<br />

luwtxf cfhuMdy ny[[[afpxI kutIaf `c pnfh<br />

idE[[[mYƒ guMizaF qoN bcf lE mhfrfj!”<br />

muitafr lVkI Auqy qrs kridaF<br />

DuMd irÈI ny kuVI ƒ afpxI kutIaf ‘c vV<br />

ky bih jfx leI kih idwqf. jd Auh kuVI<br />

kutIaf df bUhf twpI qF mn ivc ‘kuwJ<br />

soc‘ ky DuMd irÈI ny Aus ƒ hukm idwqf<br />

ik aMdr vV ky aMdrlf kuMzf lf lY. iksy<br />

ik ÈRomxI kmytI vwloN jo rfj sBf ivc<br />

ibwl dy KrVy ƒ pyÈ hox qoN pihlF qrmImF<br />

suJfeIaF geIaF, ƒ vI nhIN mMinaf igaf<br />

ijnHF ƒ mnvfAux df Brosf idwqf igaf<br />

sI. iswKF leI afpxf vwKrf iswK mYirj<br />

aYkt bxvfAux df sunihrI mOkf imilaf<br />

ijs ƒ bdiksmqI nfl asIN guaf idwqf.<br />

sqMbr 2011 ƒ cIP Éflsf dIvfn ivc<br />

hoey pRBfvÈflI sYmInfr qo’ bfad lyKk<br />

ƒ ieh iËMmyvfrI sONpI geI sI ik sMpUrn<br />

iswK ivafh df KrVf iqafr kIqf jfvy.<br />

pirvfrk kfƒn pVHfAux dy 26 sfl dy<br />

qjrby aqy 1989 ivc pMjfbI ivc pRkfÈq<br />

ikqfb ‘ihMdU ivafh aqy qlfk df kfƒn’<br />

ijs qy anYksr vjoN anMd mYirj aYkt<br />

vI joiVaf igaf sI qy ieh KrVf pyÈ kIqf<br />

ijs bfry 16 meI dIaF aÉbfrF ivc Aus<br />

smyN bxI rfie bfry iliKaf igaf.<br />

iswKF ƒ isrÌ ihMdU mYirj aYkt<br />

ilKqum<br />

qrlocn isMG dupflpur<br />

Pon: 408-915-1268<br />

dy vI khy qoN kuMzf nf KolHIN, BfvyN mYN vI<br />

khI jfvF. kihMdy Auh kuVI kutIaf aMdr<br />

vV ky bih geI. iewDr DuMd irÈI dIaF<br />

awKF ‘c kuVI df gorf inCoh rMg-rUp qYrn<br />

lwg ipaf. hnyrf psrn lwgf. irÈI df<br />

mn bykfbU hox lwgf. Aus ƒ vfr-vfr<br />

aMdr bYTI kuVI dy suMdr suzOl srIr df<br />

iÉafl afeI jfvy. afKr Auh AuiTaf qy<br />

kutIaf df drvfjLf KVkf ky kihMdff,<br />

“bIbf kuMzf Kol?” aMdroN afeI ‘kOx’ dI<br />

afvfË sux ky irÈI ny dwisaf ik mYN hI<br />

hF irÈI mhfqmf. kuVI ny Xfd krfieaf<br />

ik qusIN qF afdyÈ idwqf sI ik myry afKy<br />

qoN vI kuMzf nf KolHIN. ies leI mYN iksy<br />

hfl vI drvfËf nhIN KolHFgI.<br />

dohF ivckfr svfl-jvfb hox lwgy.<br />

irÈI qoN irhf nf igaf. kutIaf Aupr cVH<br />

ky Aus ny Cwq pfV leI aqy DVMm krky<br />

aMdr jf izwgf!<br />

“irÈI jI, quhfƒ myry kol afAux<br />

leI bVf qrwdd krnf ipaf.” ieh Èbd<br />

kihMidaF kuVI dI QF, icwtI dfVHI vfly buwZy<br />

mhfqmf ny izwgy pey DuMd irÈI ƒ gl nfl<br />

lf ilaf.<br />

ieh sqrF ilKidaF acfnk mYƒ<br />

Xfd afieaf ik pMjfb rihMdy myry iewk<br />

dosq df pirvfr vI bfby ZwzrIaF df<br />

ÈrDflU irhf hY. ikAuN nf AunHF nfl vI<br />

ieh jfxkfrI sFJI kr lvF. kudrqI Aus<br />

dI Gr vflI ny Pon cuwikaf. gwlbfq hoeI.<br />

Aus bIbI dy ‘bcn` suxo, “Brf jI, Ëmfnf<br />

eI inKsmF ieho ijhf af igaf[[[kfm<br />

BUqnf glI-glI hVbUM hVbUM krdf iPrdf<br />

aY[[[ikaf Gr-bfr ikaf zyry, ikaf<br />

jvfn ikaf buwZy-Tyry! sB iesy dI lpyt<br />

`c afey vy af. mhfrfj dI bfxI TIk eI<br />

kihMdI aY, jg, iesnfn, qfp, Qfn KMzy<br />

ikaf ieh jMq ivcfrf! ieQy bIibaF<br />

ichiraF vfly vI Bly nI[[[Auh socdy aY,<br />

sfzy `qy ikhVf iksy ny Èwk krnI hY.<br />

iksy df koeI Brosf nhIN-sONh KfeIey jIa<br />

dI, nf puwq dI nf DI dI! Éud qoN ibnF iksy<br />

dUjy bfry dfeIey nhIN bMnHxy cfhIdy.”<br />

ivco’ bfhr inkl ky afpxf suqMqr ‘iswK<br />

ivafh aYkt’ qk hI sImq nhI’ rihxf,<br />

blik prsnl lfa aDIn ihMdU god lYx qy<br />

guËfrf aYkt-1956, ihMdU nfbflgI aqy<br />

srpRsqI aYkt-1956 aqy ihMdU<br />

AuqrfiDkfrI aYkt-1956 jo iswKF `qy vI<br />

lfgU huMdy hn, AunHF ivcoN vI bfhr inkl<br />

ky afpxf suqMqr kfƒn bxfAuxf hY.<br />

ivafh rijstryÈn bfry iswKF leI<br />

jo ieko iewk mhqwvpUrn pRfpqI hoeI hY,<br />

Auh iswKF leI cMgf sMkyq hY. ies nvyN<br />

soD ibl ‘qy bihs dOrfn rfj sBf aqy<br />

lok sBf ivc jo sMivDfn dI Dfrf 25 ivc<br />

qrmIm dI mMg kIqI geI, Auh bhuq<br />

ÈlfGfXog hY. sfry qwQF ‘qy ivcfr krn<br />

aqy ÌYslf krn dI loV hY ik anMd mYirj<br />

aYkt-1909 ivc nvIN joVI geI ivafh<br />

dI rijstryÈn vflI Dfrf 6 nfl iswKF ny<br />

kI Kwitaf qy kI gvfieaf hY?


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (<strong>13</strong>)<br />

pMjfb sports klwb, klIvlYNz (EhfieE)<br />

dUjf pMjfbI Kyz mylf<br />

aqy gIq sMgIq df mylf<br />

sincrvfr, 23 jUn 2012<br />

svyry 8:30 vjy qoN sLfm 8 vjy qwk<br />

Longw Longwood Longw ood P PPar<br />

P ar ark ar<br />

1494 E. Aurora Rd, Macedonia, OH 44056<br />

PrI aYNtrI, PrI Kfxf<br />

gfAux-vjfAux df muPq sLoa<br />

igwDf, BMgVf aqy pMjfbI muitafr<br />

qy pMjfbI gwBrU suMdrqf mukfbly<br />

kbwzI<br />

pihlf ienfm-5100 zflr<br />

dUjf ienfm-4100 zflr<br />

ienfm<br />

kbwzI tImF: kYlIPornIaf (nfjr isMG shoqf dy sihXog nfl)<br />

zYls, tYkss (sLyry pMjfb isMG aqy gurmyl isMG dy sihXog nfl)<br />

torFto sports aYNz klcrl PYzrysLn, ENtfrIE<br />

(myjr smrf, ieMdrjIq bugf, jws sohl, pMmf idEl qy jogf kMg)<br />

ieMzIafnf (mIrI pIrI sports klwb)<br />

kbwzI<br />

vflIbfl<br />

aQlYitks<br />

KyzF<br />

bwicaF dIaF<br />

dOVF aqy<br />

rwsfksLI<br />

bIbIaF leI<br />

dOVF aqy<br />

iqMn tMgI dOV<br />

vflIbfl<br />

pihlf ienfm 1500 zflr<br />

dUjf ienfm 1100 zflr<br />

bYst stfpr aqy ryzr nUM vI ienfm idwqy jfxgy.<br />

inAU Xfrk (inAU Xfrk sports klwb) aqy isLkfgo<br />

vflIbfl tImF: imsLIgn, isLkfgo, iztrfiet qy kolMbs<br />

gfiek suirMdr iCMdf qy jwsI DMjl<br />

sroiqaF df mnorMjn krngy<br />

lMgr dI syvf: hrivMdr isMG nfgrf<br />

aqy mnmohn isMG Blvfn vloN<br />

hor jfxkfrI leI sMprk kro:<br />

mihMdr isMG Bylf (mylf)<br />

Pon:216-280-4201<br />

hrjIq isMG iZwloN (mylf)<br />

Pon:216-244-5727<br />

amrjIq isMG kMg (vflIbfl)<br />

Pon:330-998-3501<br />

plivMdr isMG sohl (vflIbfl)<br />

Pon:216-375-8463<br />

iekbfl isMG bopfrfey (kbwzI)<br />

Pon:330-754-9396<br />

smrQk sMsQfvF: gurU goibMd isMG iswK gurduafrf-bYzPorz, gurU nfnk PfAUNzysLn-ircPIlz,<br />

pMjfb pRozksLnjL, pMjfbI klcrl susfietI, ihMdosqfn hYrItyj afrgynfeIjysLn.<br />

<strong>Punjab</strong> Sports Club, Cleveland, OH


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (14)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (15)<br />

pI[ pI[ pI[ ivdysF ‘c bxfeygI<br />

afpxf jQybMdk ZFcf<br />

aMimRqsr (ibAUro): pIpljL<br />

pfrtI afP pMjfb (pI pI pI) ivdysF ivc<br />

jld hI afpxf<br />

jQybMdk ZFcf kfiem<br />

krygI aqy pRdysF ivc<br />

bYTy pMjfbI BfeIcfry<br />

ƒ afpxI soc nfl<br />

joV ky pMjfb dI<br />

isafsq ƒ iek nvyN<br />

rfh ‘qy pfvygI. ieQy<br />

jfrI iek ibafn ivc<br />

pI pI pI dy aYn[ afr[<br />

afeI[ ivMg dy pRDfn<br />

amnpRIq isMG CInf<br />

ny ikhf ik dyÈ dI<br />

afjLfdI qoN pihlF<br />

ivdyÈF ivc bYTy<br />

BfrqIaF ny afjLfdI<br />

dI jMg ivc bhuq aihm rol adf kIqf<br />

sI. ÊdrI bfibaF ny gdr lihr rfhIN<br />

afpxf jIvn dyÈ dy lyKy lfieaf sI. AunHF<br />

afiKaf ik asIN dyÈ BgqF dI soc qoN<br />

pRyirq pRdysF ivc vwsy pMjfbIaF ƒ pfrtI<br />

dI ivcfrDfrf nfl joV ky pMjfb dI<br />

isafsq ivc qbdIlI ilafvFgy. awj<br />

pRvfsI pMjfbI ƒ pMjfb ivc af ky vot<br />

pfAux aqy cox lVHn df aiDkfr pRfpq<br />

hY. ies leI pRvfsI pMjfbIaF dI pMjfb<br />

dI isafsq ivc vI aihm BUimkf rhygI.<br />

s[ CInf ny ikhf ik pI pI pI<br />

amrIkf, kYnyzf, ieMglYNz, inAUËIlYNz<br />

aqy hor dyÈF ivc<br />

afpxy aYn[ afr[<br />

afeI[ jQybMdk ZFcy<br />

ƒ sQfipq krky<br />

pfrtI dIaF<br />

gqIivDIaF aqy<br />

muwidaF ƒ pRdysF ivc<br />

bYTy pMjfbIaF dy Gr-<br />

Gr phuMcfeygI aqy<br />

pMjfb dy isafsI ZFcy<br />

ivc guxfqmk<br />

qbdIlI ilafAux<br />

leI AunHF df BrpUr<br />

sihXog lvygI.<br />

prvfsI pMjfbI pMjfb<br />

amnpRIq isMG CInf<br />

dy ivkfs ivc aihm<br />

rol inBf skdy hn.<br />

afpxI gwl jfrI rwKidaF s[ CInf<br />

ny afiKaf ik pI pI pI nUM hflIaf pMjfb<br />

coxF ivc sItF ijwqx ivc koeI kfmXfbI<br />

hfsl nhIN hoeI pr ies gwl qoN ienkfrI<br />

nhIN hoieaf jf skdf ik pfrtI pMjfb<br />

ivc sfrQk qIjy bdl vjoN AuBrI hY. mOjUdf<br />

isafsI ZFcy ivc iksy nvIN pfrtI leI ieh<br />

koeI CotI ijhI gwl nhIN. AunHF afs pRgtfeI<br />

ik af rhIaF ngr pfilkf coxF ivc pfrtI<br />

nUM lokF qoN BrvF huMgfrf imlygf.<br />

isLkfgo ivc ihMdI hfs kvI sMmyln 21 jUn nUM<br />

isLkfgo (ibAUro): ihMdI pRymI klwb, isLkfgo vloN afpxf pihlf hfsrs<br />

kvI sMmyln vIrvfr 21 jUn nUM ieQy ieMzo-amYirkn sYNtr (6328 nfrQ<br />

kYlIPornIaf aYvinAU) ivc sLfm 7 vjy qoN krvfieaf jf irhf hY.<br />

ies kvI sMmyln ivc ihMdI dy iqMn nfmI kvI sRI mihMdr ajnbI (idwlI),<br />

PrIdfbfd qoN mnjIq isMG aqy ajmyr qoN rfs ibhfrI gOV sLfml hoxgy. mihMdr<br />

ajnbI dIaF hfsrs kfiv dIaF do ikqfbF Cp cukIaF hn. mnjIq isMG ihMdI kfiv<br />

jgq nUM Cy kfiv sMgRih dy cuky hn jdoN ik sRI gOV df iek kfiv sMgRih Cp cukf hY.<br />

ies kvI sMmyln dI itkt vI afeI pI, 50 zflr aqy afm dfKlf 10<br />

zflr rwKI geI hY. hor jfxkfrI leI gurbcn kOr nIlm Pon 847-962-8595<br />

jF ivnIqf Pon 630-915-0658 nfl sMprk kIqf jf skdf hY.<br />

hirMdr isMG bIslf amrIkf dy dOry `qy<br />

lfs eyNjls (aYs[ aÈok<br />

BOrf): pMjfbI dy nfmvr<br />

Èfier pfÈ aqy ÈmÈyr<br />

sMDU dy nyVly imwqr,<br />

pdmsRI surjIq pfqr dI<br />

swjI bFh krky jfxy jFdy<br />

hirMdr isMG bIslf ienHIN<br />

idnI amrIkf dOry ‘qy<br />

afey hoey hn.<br />

sRI bIslf jo nvF<br />

Serving<br />

SE Michigan<br />

44205 Ford Road,<br />

Canton, MI<br />

Cell # (734)560-2753<br />

Email: grewal_navdeep@hotmail.com<br />

Website: www.navdeephomes.com<br />

sfAUQ-eIst imsLIgn ivc<br />

Gr vycx jF KrIdx leI<br />

sfnUM Xfd kro<br />

Navdeep Grewal<br />

Realtor<br />

Èihr qoN ÈRomxI akflI dl dy jnrl<br />

skwqr hn qy kYbint mMqrI<br />

srvx isMG iPlOr dy<br />

isafsI skwqr rih cuwky<br />

hn, lfs eyNjls lfgy afpxy<br />

puwqr kol afey hoey hn.<br />

s[ hirMdr isMG bIslf<br />

nfl Pon nMbr 314-<strong>22</strong>6-<br />

4120 ‘qy sMprk kIqf jf<br />

skdf hY.<br />

To Advertise with <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>, Call: 847-359-0746<br />

asIN quhfzy leI<br />

vDIaf zIl<br />

krvf skdy hF<br />

Whether buying or<br />

selling a home, hire<br />

someone who looks<br />

after your best interests.<br />

“Your Best Interest is<br />

my # 1 Priority!”<br />

pI sI aYs dI grYjUeysLn nfeIt 10 jUn nUM<br />

isLkfgo (ibAUro): isLkfgo dI AuGI<br />

siBafcfrk sMsQf pMjfbI klcrl<br />

susfietI (pI sI aYs) vloN afpxI 12vIN<br />

sflfnf ‘pMjfbI XUQ grYjUeysLn aqy<br />

skflrisLp aYvfrz nfeIt’ afAuNdI 10<br />

jUn nUM mnfeI jfeygI. ies sLfm dy muwK<br />

spIkr XUtopIaf ieMk dy sI eI E sRI<br />

arivMd isMG hoxgy.<br />

ieQoN dI iek sbrb lfmbrz dy<br />

vfiesrfey afP ieMzIaf bYNkuiet hfl<br />

(233 eIst rUjLvYlt roz, lfmbrz) ivc<br />

sLfmI 5 vjy qoN krvfey jf rhy ies<br />

smfgm dOrfn pI sI aYs skflrisLp<br />

8455 US 31 South<br />

(US 31 & stop 12 Rd.,)<br />

Indianapolis, IN 46<strong>22</strong>7<br />

grInvuwz mfl dy iblkul njLdIk<br />

ieMzIanaYpoils eyrIey `c quhfzI mnpsMd kfr zIlrisLp<br />

ieMzI hFzf Indy Indy Honda<br />

Honda<br />

nvINaF aqy purfxIaF hFzf aqy hor iksy vI mfzl jF myk dIaF kfrF<br />

bhuq hI vfjb kImq ‘qy lYx leI sfnUM Xfd rwKo<br />

Jassi Singh<br />

Sales Consultant<br />

asIN pMjfbI, ihMdI aqy AurdU boldy hF<br />

Civic<br />

Civic<br />

Accord<br />

Accord<br />

CR CRV CR<br />

Pilot<br />

Pilot<br />

Odysey<br />

Odysey<br />

idwqy jfxgy aqy sfl 2012 dI klfs<br />

ivc grYjUeyt hox vfly sfry pMjfbI<br />

ividafrQIaF df snmfn kIqf jfvygf.<br />

vjLIPy leI cuxy gey ividafrQIaF nUM<br />

1000 aqy 750 zflr dy vjLIPy idwqy<br />

jfxgy. ienHF vjLIiPaF leI arjIaF dyx<br />

dI afKrI qfrIK 25 meI sI.<br />

ies sLfm dOrfn snmfn icMnH,<br />

skflrisLp idqy jfx qoN ielfvf kyk kwtx<br />

dI rsm hovygI. zI jy sMgIq Auqy nwcxtwpx<br />

aqy iznr df pRbMD hovygf. ies<br />

sLfm dOrfn rMglf pMjfb 2012 dOrfn<br />

ihwsf lYx vfly sfry klfkfrF nUM vI<br />

Call Call Call Call Call For For For For For Monthly Monthly Monthly Monthly Monthly Specials<br />

Specials<br />

Specials<br />

Specials<br />

Specials<br />

quhfzf afpxf syljLmYn, jwsI isMG (syl slfhkfr)<br />

Cell:317-444-9772<br />

snmfn icMnH idwqy jfxgy. sMsQf vloN jfrI<br />

iek ibafn anusfr grYjUeytF aqy rMglf<br />

pMjfb dy klfkfrF leI ies pfrtI vfsqy<br />

koeI itkt nhIN hovygI. ies pRogrfm ivc<br />

ihwsf lYx leI sfry grYjUeytF, rMglf<br />

pMjfb dy klfkfrF aqy mihmfnF leI nF<br />

rijstr krfAuxf jLrUrI hY. hor jfxkfrI<br />

leI Pon 847-359-5727, bljIq iswDU<br />

Pon 630-862-0941, suirMdr isMG<br />

sMGf Pon 847-532-0610, blivMdr<br />

isMG igrn Pon 847-452-9897 jF sMnI<br />

kulfr Pon 312-318-4428 nfl sMprk<br />

kIqf jf skdf hY.<br />

kI qusIN ijafdf Bfr dy kfrn sLUgr, kolYstrol, blwz<br />

pYRsLr, kbjL, kmr drd, joVF dy drd, hrdm Qkfvt<br />

mihsUs hox, QoVf ijhf qurn nfl sfh cVHn afid<br />

alfmqF qoN rfhq pfAuxf cfhuMdy ho?<br />

> kI trwk clfAux kr ky quhfzy kol ijLm jfx jF ksrq<br />

krn df ivhl hI nhIN hY?<br />

> sfzI kMpnI dIaF dysI dvfeIaF vrq ky qusIN afpxf<br />

vjLn sOiKaF hI Gtf skdy ho. ienHF dvfeIaF dy koeI<br />

sfeIz iePYkt vI nhIN hn.<br />

> sfzI kMpnI ipCly 32 sfl qoN 72 dysLF ivc afpxIaF<br />

hrbl dvfeIaF nfl lokF dI syvf kr rhI hY.<br />

Safe & Easy Weight Loss<br />

Ph:317-886-4858<br />

916 East Main Street, Suite 106,<br />

Greenwood, IN 46143<br />

dysI bfjLfr dy iblkul krIb<br />

dPqr hfeIvya afeI-65 dy aYgijt 99 dy iblkul nyVy<br />

www.punjabiweightloss.blogspot.com<br />

www.goherbalife.com/skaur<br />

hrjIq isMG jOhl:pihlF Bfr 204 pONz<br />

aqy bfad ivc 164 pONz<br />

trwkr vIr EFS, T-check,<br />

Com-check rfhIN pyamYNt<br />

kr skdy hn.<br />

0[9%<br />

aqy<br />

1[9%‘qy<br />

lon vI<br />

AuplbD<br />

hY<br />

Office:317-887-0800<br />

e-mail: jsjassie@yahoo.com


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (16)<br />

axQwk smfijk qy Dfrimk afgU sn sMq pRym isMG<br />

bfbf pRym isMG murflyvfilaF dI<br />

brsI do-iqMn jUn ƒ sMsfr Br ivc<br />

bVy hI adb aqy siqkfr nfl mnfeI<br />

jFdI hY. ipMz bygovfl iËlHf kpUrQlf<br />

(pMjfb) qoN lY ky dunIaF dy hr mulk qy<br />

Èihr ivc ijQy ikqy vI bfbf jI dy ÈrDflU<br />

bYTy hn, Auh hr sfl AunHF dI Xfd<br />

mnfAux leI bVy ipafr nfl iqafrI krdy<br />

hn aqy do-iqMn jUn jF awgy-ipwCy hor<br />

qrIkF ‘qy vI gurUGrF ivc bfbf jI dy<br />

kIqy hoey AupkfrF ƒ Xfd krdy hn qy<br />

afpxI akIdq dy Puwl Byt krdy hn.<br />

BfvyN sMq pRym isMG lubfxf BfeIcfry<br />

dy afgU vjoN AuBry pr AunHF hmysLf gurU<br />

dy drsfey mfrg ‘qy cwlidaF jfq-pfq<br />

qoN Aupr AuTx df hokf idwqf. hux<br />

pfiksqfn rih gey ijLlHf gujrfq dy ipMz<br />

KorI dUnf isMG ivc pYdf hoey sMq pRym<br />

isMG df bcpn ipMz ivc hI gujLiraf.<br />

Auh ajy bhuq Coty sn jdoN AunHF dI<br />

mfqf df dyhFq ho igaf. AunHF dy ipqf ny<br />

dUjf ivafh krvf ilaf aqy ijvyN ik<br />

aksr huMdf hI hY mqryeI mF ny AunHF<br />

nUM kdy vI mF vflf bxdf ipafr dulfr<br />

nf idwqf. cMgy BfgF nUM AunHF dI prvirsL<br />

afpxy dfdf jI s[ arUV isMG dy hwQF<br />

ivc hoeI. ajy bfbf jI pMdrF sflF dy<br />

vI nhIN sn hoey ik AunHF dy dfdf jI vI<br />

clfxf kr gey. AunHF dy gvFZI s[ bIr<br />

isMG ny ies bflk dI kfPI mdd kIqI.<br />

AunHF dy ipMz aksr zwgI vfly sfeIklF<br />

Auqy kwpVf vycx afieaf krdy sn.<br />

aijhy hI iek zwgI vfly s[ rfm isMG<br />

nfl bfbf pRym isMG horF ny kMm krnf<br />

sLurU kr idqf.<br />

sMq pRym isMG dy ruhfnI jIvn df<br />

arMB zyrf murflf sfihb qoN hoieaf. Auh<br />

bfbf ibsLn isMG dI ruhfnI sLKLsIaq<br />

qoN bhuq pRBfivq hoey aqy ies nOjvfn ny<br />

murflf sfihb rih ky pMjfbI dI pVHfeI<br />

aqy kIrqn dI isKlfeI arMB kr idwqI.<br />

kuJ lokF df iKafl hY ik bfbf pRym isMG<br />

1905 ivc zyry dy ruhfnI afgU bxy aqy<br />

1907 ivc bfbf ibsLn isMG dy akfl<br />

clfxf krn AuprMq sMq pRym isMG horF<br />

zyry df kMm sMBfl ilaf. AunHF aMimRq<br />

sMcfr nUM afpxf mUl mksd bxf ilaf<br />

aqy 1911-12 ivc aMimRq sMcfr df<br />

kMm afpxy ipMz KorI dUnf isMG qoN<br />

arMB kIqf. 1921 ivc AunHF<br />

nnkfxf sfihb ivKy iek buMgf<br />

bxvfieaf. 1926 ivc sMq pRym<br />

isMG sLRomxI gurduafrf pRbMDk<br />

kmytI dy mYNbr bxy. 1937 aqy<br />

1945 ivc Auh do vfr ivDfn<br />

sBf mYNbr cuxy gey aqy Auqr<br />

pRdysL, mwD pRdysL, pIlI BIq qy<br />

hjLUr sfihb aMimRq sMcfr leI<br />

AunHF muihMm clfeI.<br />

igafnI cyq isMG dI<br />

agvfeI hyT AunHF 25 isMGF df<br />

iek jQf morcy ivc Byijaf. smfj<br />

suDfr lihr ivc Auh iek AuGy afgU<br />

vjoN AuBry. cuglIaF krn jF nsLy pwqy<br />

krn, sLrfb pIx, inwkIaF bwcIaF df<br />

ivafh krn, dfj, jY mflf aqy sqI pRQf<br />

ijhIaF kurIqIaF ivruwD AunHF jLbrdsq<br />

muihMm clfeI. ies mksd nUM lY ky iek<br />

insLkfm syvk vjoN AunHF sLyKUpurf,<br />

isaflkot, gujrFvflf aqy lfhOr ivc<br />

keI kfnPrMsF krvfeIaF. bfbf jI ny<br />

aMimRq sMcfr kridaF hmysLf ieh afiKaf<br />

ik sfry iswK gurU dy snmuK brfbr hn<br />

aqy jfq pfq df koeI iBMn Byd nhIN. AunHF<br />

rmdfsIey iswKF aqy myG BfeIcfry dy iswKF<br />

ivc vI aMimRq sMcfr kIqf. 1927 ivc<br />

Dhillon Dhillon Truc uc uck uc k k Stop<br />

Stop<br />

Dhillon Dhillon R RRoad<br />

R oad Ser Service Ser vice<br />

Interstate 40, exit 356, San Jon, NM<br />

zIjLl aqy<br />

roz srivs<br />

Gill Manj Gurdaspur Wale<br />

New & Used Tires<br />

Oil Change<br />

Ph:575-576-4111, 317-918-6776<br />

AunHF sLRomxI kmytI pfsoN jfq-pfq qoVU<br />

mqf vI pfs krvfieaf.<br />

sMq pRym isMG ny hmysLf isiKaf df<br />

cfnx vMzx Auqy jLor idwqf. 1921 ivc<br />

sMq pRym isMG jI murflyvfly<br />

AunHF ijLlHf gujrfq dy ipMz tFzf ivc gurU<br />

goibMd isMG Kflsf lubfxf hfeI skUl<br />

KoilHaf. ies qoN bfad AunHF 1944<br />

bfbkvfl, ijLlHf sLyKUpurf, 1945 KorI dUnf<br />

ijLlHf gujrfq aqy 1946 ivc jlMDr ivc<br />

sMq pRym isMG Kflsf hfeI skUl KolHy.<br />

ies qoN ielfvf hor vI keI skUl AunHF<br />

KolHy. Auh ikhf krdy sn ik smfj nUM<br />

qrwkI dy rfh pfAux aqy shI rsqf<br />

idKfAux leI ividaf qoN vwzf koeI cfnx<br />

nhIN. sMq pRym isMG 2 jUn 1950 nUM akfl<br />

purK dy crnF ivc jf ibrfjy. hr sfl 2<br />

jUn nUM AunHF dy sLrDflUaF vloN AunHF dI<br />

brsI mnfeI jFdI hY.<br />

bfbf pRym isMG dy AuprfilaF sdkf<br />

awj lubfxf brfdrI PrÈF qoN AuT ky arÈF<br />

ƒ hwQ pf rhI hY. ieh sB AunHF mhFpurÈF<br />

dI hI dyx hY. ijs syvf qy ismrn dy<br />

rsqy Auqy qur ky bfbf pRym isMG ny<br />

bfbf ibÈn isMG qoN dyÈ, Drm aqy<br />

mnuwKqf dI syvf krn leI jo<br />

iswiKaf leI sI, Aus nMU afpxy<br />

afKrI svfsF qk bfKUbI inBfAuNdy<br />

rhy. mhFpurÈ BfvyN sfrI mnuwKqf<br />

dy sFJy huMdy hn pr bfbf jI ny<br />

lubfxf brfdrI ivc jnm lY ky jo<br />

Gflxf brfdrI leI GflI,<br />

kurIqIaF qy BYVy rsmF irvfjF ivcoN<br />

kwZx leI jo mfrg drÈn kIqf,<br />

Auh byimsfl qy bfkmfl sI. AunHF ny<br />

anpVHqf dy hnHyry ƒ jVHoN puwtx leI<br />

ipMz-ipMz ividaf dy kyNdr KolHy ijs df<br />

sdkf awj brfdrI dunIaF dy hr mulk<br />

ivc bYTI mwlF mfr rhI hY qy Dn-dOlqF<br />

nfl mflf-mfl ho rhI hY.<br />

myry siqkfrXog ipqf BfeI drgfhf<br />

isMG afpxy jIvn dy pMjfh sfl gurUGr<br />

dI syvf nfl juVy rhyy. AunHF dy jIvn df<br />

kfPI ihwsf bfbf jI dI sMgq ivc guËiraf.<br />

jd 1950 ivc bfbf jI ies PfnI sMsfr<br />

ƒ iqafg ky akfl purK dy dyÈ jf ibrfjy<br />

qF Aus qoN bfad vI bfbf jI dy asQfn<br />

‘qy ipqf jI gRMQI qy kIrqn dI syvf keI<br />

sfl inBfAuNdy rhy. Aus smyN bfbf hrnfm<br />

isMG bfbf jI df zyrf clf rhy sn.<br />

brsI ‘qy ivÈyÈ<br />

hr sfl bfbf jI dI brsI ‘qy bfbf<br />

jI dy siqkfr ivc mYN afpxy vwloN kuJ<br />

alPfË ilK ky afpxI hfËrI lvfAuNdI<br />

hF pr ies vfrI mn Aucft hY qy inrfÈ<br />

vI hY. gurUGr dI syvf qy kIrqn dI<br />

dfq jo akfl purK ny ivrsy ivc myrI<br />

JolI ivc pfeI hoeI hY, Aus ‘qy mYƒ<br />

PÉr hY. mYN iek-do bynqIaF sMgqF<br />

sfhmxy ËrUr rwKxIaF cfhFgI. awj gurU<br />

dI ikrpf qy mhFpurÈF dI rihmq sdkf<br />

brfdrI df isqfrf bulMdIaF ‘qy hY aqy<br />

mfieaf qy Èohrq dI koeI kmI nhIN hY.<br />

jy koeI kmI hY qF afpsI imlvrqx,<br />

sFJIvflqf, cMgI sUJ-bUJ qy iekwTy ho<br />

ky qurn dI hY. ijs anpVHqf qy jhflq<br />

ivcoN bfhr kwZ ky mhFpurÈF ny ividaf<br />

df cfnx vMizaf sI, awj asIN iPr Ausy<br />

rsqy ‘qy qur pey hF. sfzI aglI pIVHI<br />

vI rsqy qoN Btk rhI hY.<br />

smF bVf blvfn hY. kuJ GtnfvF<br />

aYsIaF Gt cuwkIaF hn ijnHF nfl ajIb<br />

ijhy hflfq bx cuwky hn. awj brfdrI<br />

dy isafxy, smJdfr, dUraMdyÈ, bËurgF<br />

aqy vIrF ƒ Auprfly krny cfhIdy hn<br />

ik bfbf pRym isMG dy pivwqr nfm aqy<br />

asQfn df siqkfr qy snmfn sdf<br />

brkrfr rhy; brfdrI afpxy vwzyvzyiraF<br />

bfbf mwKx Èfh lubfxf, bfbf<br />

lwKI Èfh lubfxf aqy bfbf pRym isMG dy<br />

pfey hoey pUrinaF ‘qy KrI AuqrdI rhy.<br />

ieh vylf afpsI rMiËÈF jF lVfeIaF-<br />

JgiVaF df nhIN. ieh smF soc-ivcfr<br />

ky aqy nyk purÈF dI agvfeI lY ky<br />

cwlx df hY. jykr asIN bfbf pRym isMG dy<br />

clfey hoey imÈn ƒ, AunHF dy dwsy hoey rsqy<br />

‘qy hI lY ky awgy vDFgy qy smyN dy nfl<br />

kdm imlf ky cwlFgy qF hI qF bfbf jI dy<br />

pYrokfr khfAux dy hwkdfr ho skFgy.<br />

-surjIq kOr sYkrfmYNto<br />

Auto & Home Insurance<br />

The AARP Auto & Home Insurance<br />

Program from The Hartford<br />

Now available through your local<br />

Hartford independent agent!<br />

Call for your free, no-obligation quote.<br />

Find out more about the special benefits of The Hartford‘s Program for AAFP<br />

members and how you can save even more when you bundle your auto and<br />

home insurance together! This auto and home insurance is designed exclusively<br />

for AARP members... and is now available through your local agent!<br />

Sunny Dhillon<br />

ssqI aqy BrosyXog ieMsLorYNs<br />

PrI kot leI awj hI kfl kro aqy 50<br />

ieMc PlYt skrIn tI[vI[ ijwqx leI<br />

lfto ‘c sLfml hovo<br />

Call Today<br />

up to<br />

15%<br />

discount<br />

847-858-5683<br />

847-858-5683<br />

e-mail: sunnydhillon3@gmail.com<br />

Amro Insurance Group<br />

2021 Midwest Rd., Oakbrook, IL 60523


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (17)<br />

iswK siqsMg afP ieMzIanaYpoils, ieMzIafnf<br />

10950 South East Ave., Indianapolis, Indiana, 46239 Ph: 317-862-SIKH (7454) www.indianapolisgurdwara.org<br />

Ç<br />

ÅÆ siqgur pRsfid]<br />

ijnf sfis igrfis nf ivsrY hir nfmF min mMqu.. DMnu is syeI nfnkf pUrnu soeI sMqu..<br />

iswK pMQ ivc sMq pRym isMG jI murflyvfly iek aijhI aduwqI sLKLsIaq hoey hn, jo dYvI guxF df BMzfr<br />

aqy prAupkfr dI mUrq sn. gurmiq aqy gurbfxI nUM hI afp jI ny afpxf jIvn bxfieaf hoieaf sI.<br />

aMimRq sMcfr dI lihr clf ky AunHF ny iswKI dI PulvfVI nUM awgy vDfieaf.<br />

iswK siqsMg afP ieMzIanaYpoils, ieMzIafnf dI<br />

smUh sfD sMgq vloN sMq pRym isMG jI murflyvfilaF dI<br />

inwGI Xfd 1, 2 aqy 3 jUn, 2012 nUM sLrDf aqy AuqsLfh<br />

nfl mnfeI jf rhI hY. smUh sMgqF nUM bynqI hY ik ies<br />

mOky gurU Gr ivc hfjLrIaF Br ky jnm sPlf kro jI.<br />

1 jUn, 2012 arMB sRI aKMz pfT sfihb-10 vjy svyry<br />

3 jUn, 2010 Bog sRI aKMz pfT sfihb-9 vjy svyry<br />

Ç<br />

sMq pRym isMG jI murflyvfly<br />

sMq pRym isSG jI murflyvfilaF dI<br />

62vIN brsI<br />

pMQ pRisD<br />

rfgI jQy<br />

sLbd kIrqn<br />

rfhIN sMgqF nUM<br />

inhfl krngy<br />

BfeI blivMdr isMG jI rMgIlf sLbd<br />

kIrqn rfhIN sMgqF nUM inhfl krngy.<br />

> gurU kf lMgr aqwut vrqygf. > grmf grm Coly-BTUiraF, jlybIaF, pkOiVaF aqy hdvfxy dy ivsLysL stfl lgxgy.<br />

hor jfxkfrI leI kfl kro: ieMdrjIq isMG zflf, Pon: 317-605-2901


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (18)<br />

iswK BfeIcfry vloN mYmorIal zy pryz `c sLmUlIaq<br />

isLkfgo (ibAUro): amrIkf vloN<br />

lVIaF geIaF do ivsLv jMgF aqy hor jMgF<br />

ivc sLhId hoey POjIaF dI Xfd ivc mnfey<br />

gey mYmorIal zy smfgmF ivc isLkfgo<br />

dy iswK amYirkn BfeIcfry ny vI vD cVH<br />

ky ihwsf ilaf. isLkfgo ivc 26 meI nUM<br />

hoeI mYmorIal zy pryz ivc iswK BfeIcfry<br />

dy lok iek Plot lY ky sLfml hoey ijs<br />

Aupr dUjI sMsfr jMg ivc lfimsfl<br />

bhfdrI nfl lVy iswK POjIaF dIaF<br />

qsvIrF aqy AunHF bfry POjI jrnYlF vloN<br />

kIqIaF geIaF pRsLMsfmeI itwpxIaF dI<br />

numfiesL lfeI geI sI. KMzy dy insLfn vflf<br />

kysrI JMzf aqy Zol df zgf pMjfbI qy<br />

iswK siBafcfr dI numfiesL kr irhf sI.<br />

pryz ivc sLfml aqy pryz dyKx afey<br />

koeI 50 hjLfr lokF ‘c iswK BfeIcfry dI<br />

mOjUdgI nUM not kIqf. isLkfgo dy myar ny<br />

iswK Plot Aupr hfjLr lokF nUM hwQ ihlf<br />

ky sqkfr idwqf.<br />

ies pryz qoN bfad iek ipkink df<br />

ieMqjLfm kIqf igaf sI ijQy ky ky pMmf df<br />

iqafr kIqf Bojn vrqfieaf igaf.<br />

ies qoN ielfvf 28 meI nUM hfPmYn<br />

aYstyts aqy sLfmbrg ivlyj vjoN sFJy<br />

qOr ‘qy mnfey gey mYmorIal zy smfgm<br />

ivc vI amYirkn iswK kimAUintI sLrIk<br />

dI mUvI QIeytr ivc idKfeI geI ijs ivcoN<br />

ds imMt do sMsfr jMgF ivc sLhId hoey<br />

iswK POjIaF nUM smripq sn. POjI<br />

vrdIaF ivc sjy iswK POjIaF dIaF<br />

qsvIrF jdoN skrIn ‘qy afeIaF qF<br />

drsLkF ny qfVIaF mfr ky ies nUM huMgfrf<br />

Biraf. iek awsI sflf amrIkn aOrq<br />

df kihxf sI ik Aus nUM qF pqf hI nhIN<br />

POjF dy nfl lVy sn aqy nf hI sfnUM skUlF<br />

ivc ies bfry kdI dwisaf igaf sI. keI<br />

sQfnk lokF ny hfjLr iswKF pfsoN iswK<br />

Drm bfry svfl puwCy. ies smfgm dOrfn<br />

vI dohF sMsfr jMgF dOrfn iswK POjIaF<br />

vloN idKfeI geI bhfdrI bfry numfiesL<br />

lfeI geI sI.<br />

isLkfgo dy myar rYm iemYnual ny<br />

mYmorIal zy pryz ivc iswK BfeIcfry dI<br />

sLmUlIaq aqy sMsfr jMgF ivc iswKF vloN<br />

idKfeI geI bhfdrI bfry afm lokF nUM<br />

jfxU krvfAux dI sLlfGf kIqI. hfPmYn<br />

aYstyts dy myar ivlIam mYklOz ny vI<br />

iswK BfeIcfry dI sLmUlIaq dI pRsLMsf<br />

kIqI. Auh gurduafrf pYlftfeIn vI keI<br />

vfr jf cuky hn. sLfmbrg sLihr dy myar<br />

aYl lfrsn ny vI iswKF dI pryz ivc<br />

sLmUlIaq dI srfhnf kIqI.<br />

ieh Auprflf srvx isMG rfjU,<br />

Tfkr isMG bsfqI aqy AunHF dy sfQIaF dy<br />

Audm sdkf sMBv hoieaf. sRI rfjU ny iek<br />

brqfnvI jrnYl sr PrYNk mYsrvI dy<br />

hvfly nfl dwisaf ik do sMsfr jMgF ivc<br />

83,005 dsqfrDfrI iswK brqfnvI afjLfdI<br />

mYmorIal zy smfgm dOrfn myjr (irtfierz) iswK BfeIcfry dy pqvMqy hfPmYn aYstyts dy myar<br />

gurcrn isMG Jwj (aYn swjy)<br />

ivlIam mYklOz nfl<br />

hoeI. ies smfgm dOrfn iek awDy GMty sI ik ivsLv jMgF ivc iswK POjI sfzIaF leI sLhId hoey aqy 109,045 jKmI hoey.<br />

BfrI bMbfrI df sfhmxf AunHF isr Aupr<br />

sjI afpxI dsqfr dy shfry hI kIqf.<br />

New India Carry-out & Sweets dUjI ivsLv jMg ivc brqfnvI POj<br />

dI qrPoN lVy s[ mukMd isMG DflIvfl ny<br />

Address: 773 N. Quinton Rd., Palatine, IL 60067 ikhf ik asIN iswK rYjImYNt dy jvfnF vloN<br />

kYtirMg:vDIaf aqy qswlIbKLsL pRbMD<br />

isLkfgo, imlvfkI aqy<br />

ienHF sMsfr jMgF ivc kIqIaF geIaF<br />

kurbfnIaF nUM kdy vI nhIN Bulf skdy.<br />

vfihgurU ienHF jMgF ivc sLhId hox vfly<br />

POjIaF dI afqmf nUM sLFqI bKsLy.<br />

ieMzIafnf, imsLIgn qy<br />

pryz ivc dUjI sMsfr jMg ivc ihwsf<br />

ivskfnisn dy ielfikaF<br />

ivc ivafh-sLfdI jF iksy<br />

vI pfrtI leI kYtirMg<br />

vfsqy Xfd rwKo<br />

lY cuky syvf isMG ivrdI qoN ielfvf<br />

iekbfl isMG copVf qy pirvfr, myjr<br />

gurcrn isMG Jwj, iswK irlIjIas<br />

susfietI dy sfbkf pRDfn kulvMq isMG<br />

huMdl qy pirvfr, kuldIp isMG, jIq isMG,<br />

gurduafrf pYlftfeIn dy sfbkf hYz gRMQI<br />

BfeI mihMdr isMG, ieMdr kOr iswDU,<br />

sfzI KfsIaq<br />

grmf grm<br />

jlybIaF<br />

amolk isMG igwDf, pRo[ joigMdr isMG<br />

rmdyv, ivk isMG qy pI sI aYs isLkfgo<br />

dy sfbkf pRDfn blivMdr isMG igrn aqy<br />

hor bhuq sfry iswK pqvMqy hfjLr sn.<br />

ky ky pMmf<br />

Pon:847-219-7432<br />

847-359-9630<br />

qsvIr ivc KwibEN srvx isMG rfjU, ENkfr isMG, pRo[ kulvMq isMG,<br />

jIq isMG, BfeI mihMdr isMG, kuldIp isMG aqy Tfkr isMG bsfqI<br />

pfTkF df kflm<br />

Kyz jgq<br />

afK qsvIrF boldIaF<br />

‘pMjfb tfeImË’ dy pfTkF leI ÈurU kIqy kflm ‘afK<br />

qsvIrF boldIaF’ nMU BrpUr huMgfrf imilaf hY. ies kflm<br />

ny pfTkF dy idlF aMdr bYTy Èfier nMU KUb hlUixaf hY. ieh<br />

kflm ÈurU krn df sfzf mksd vI iehI sI. ies kflm<br />

qihq hr hPqy iek qsvIr CfpI jFdI hY. ieh qsvIr<br />

dyK ky quhfzy mn ivc ijhVy vlvly AuTdy hn, Auh kivqf<br />

dy iek bMd jF iek-do vfkF ivc sfnUM qsvIr dy isrlyK<br />

dy qOr `qy Byjo. bMd iËafdf lMmf nf hovy. ‘gfgr ivc<br />

sfgr’ Brn vfilaF nMU pihl imlygI. vDIaf, CFtvINaF<br />

ilKqF prcy ivc CfpIaF jfxgIaF. pfTkF dI shUlq<br />

leI, Audfhrx vjoN Poto nfl kfiv totf vI idwqf igaf hY.<br />

bws, qusIN Poto leI ZuwkvyN aijhy kfiv toty sfnMU Gwlxy hn.<br />

kfiv totf quhfzI afpxI jF iksy hor dI rcnf vI ho skdI<br />

hY. ies vfr aijhIaF ilKqF sfzy pfs phuMcx leI<br />

afKrI qfrIK 9 jUn hY. -sMpfdk<br />

kYpsLn mukfblf-15<br />

phuMc ky vqn ienHF nwcxf qy JUmxf!<br />

ryl gwzI jfpdI ey bMidaF df zUmxf!!<br />

kYpsLn mukfblf-<strong>13</strong><br />

kYpÈnF<br />

af nI myrIey zwzIey mwzIey,<br />

afpF dovyN nwk imlfeIey.<br />

gwzI df vI tfeIm ho igaf,<br />

iPr imlx leI ivCV jfeIey.<br />

iesy qrHF qUM hwsI jfvIN,<br />

mMmI df vI rwKIN iKafl.<br />

dyÈ dI rwiKaf bVI jrUrI,<br />

bws afieaf mYN agly sfl.<br />

-krnYl kOr<br />

snfqn ividaf mMdr skUl<br />

aihmdgVH, ijlHf-sMgrUr<br />

Pon:91-89680-70777<br />

--kwky<br />

ryqy, prbq gfhuMdf<br />

POjI jUn hMZfvy.<br />

mUMh ‘qy hfsf POjI vIrF<br />

kdy-kdy qF afvy.<br />

do ipafr dIaF gwlF ilK ky<br />

jd icwTI koeI pfvy.<br />

jF bwicaF ƒ lf ky sIny<br />

jd CuwtI Gr afvy.<br />

-rfTyÈvr isMG sUrfpurI<br />

sYkrfmYNto<br />

Pon: 916-969-9337<br />

--iswK<br />

rYjmYNt ivc POjI aPsr<br />

krdf nyk kmfeI,<br />

CuwtI lY ky Gr nUM afieaf,<br />

jd mmqf ny iKwc pfeI.<br />

lfz lzfvy, puwq nUM afKy,<br />

‘qUM aPsr bx idKlfeIN.<br />

afpxy ipE qy dfdy vFgu,<br />

ijMd vqn qoN Gol GumfeIN.’<br />

-srdfrnI jgjIq kOr<br />

kYNtn, imsLIgn.<br />

--cMgf<br />

puwqrf mYN cwilaF<br />

dysL afpxy dI rfKI,<br />

agly sfl mMnfvFgy<br />

iekwiTaF asIN ivsfKI.<br />

dusLmx sfzy dysL aMdr<br />

ipaf awq mcfvy,<br />

bVI dyr qoN smJfieaf,<br />

AuhnUM smJ nf afvy.<br />

pr AuhnUM pqf nhIN,<br />

hr pMjfbI sUrmf, hr gwBrU,<br />

afpxy dysL leI mr imt jfvy.<br />

-gorf pRjfpq<br />

ircmMz ihwl, inAU Xfrk<br />

Pon: 646-721-1964


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (19)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (20)<br />

pMjfbI iÌlmkfrI ƒ gurivMdr isMG df mhfdfn<br />

virafm isMG sMDU<br />

nfvlkfr guridafl isMG dy nfvl<br />

‘qy afDfirq keI rfsLtrI qy aMqrrfsLtrI<br />

ienfm-snmfn ijwq cukI iPlm ‘aMnHy GoVy<br />

df dfn’ dI awj-kwlH bVI crcf hY. pihlI<br />

vfr pMjfbI isnymy dI eynI pYNT bxI hY.<br />

Bfrq dIaF sB jLbfnF dIaF iPlmF ivcoN<br />

pihlf sQfn pRfpq krn vflI ies iPlm<br />

ny afbU DfbI ivc hoey kOmFqrI iPlm myly<br />

‘c pihly QF ‘qy rih ky zfierYksLn qy<br />

kYmry dI sucwjI vrqoN leI 50,000 zflr<br />

df ienfm pRfpq kIqf hY. ipCly idnIN<br />

torFto ivc hoey pMjfbI iPlm myly dy<br />

afiKrI idn ieh iPlm rojL QIeytr ivc<br />

ivKfeI geI. hfl ivc swbrkwqI BIV sI.<br />

mYnUM dwisaf igaf ik pihlIaF iPlmF<br />

vyly eyny drsLk hfijLr nhIN sn.<br />

mYN hfl aMdr vVdf hF qF iPlm<br />

sLurU hI hoeI hY. iPlm bVI DImI cwl rhI<br />

hY. kfhlI nfl bdlx vfly nftkI idRsL<br />

nhIN hn. ipMz dy dilq BfeIcfry dI khfxI<br />

hY. AunHF dI ijLMdgI ivc rojL rojL jF pl<br />

pl kuJ nvF qy nftkI nhIN vfprdf.<br />

khfxI ivc ikvyN vfpr jfvy? AunHF lokF<br />

dI TihrI hoeI ijLMdgI vFg iPlm dI khfxI<br />

vI ruk ruk ky cwldI hY.<br />

myry qoN ipClI lfeIn ivc bYTy torFto<br />

dy kuJ pwqrkfrF-lyKkF qy agFhvDU<br />

jwQybMdIaF dy kfrkunF nUM ‘gwl bxdI nhIN<br />

lwgdI.’ hOlI-hOlI AunHF dI Gusr musr<br />

ivcoN iKJ pRgt hox lwgdI hY. koeI jxf<br />

iksy nvyN idRsL `qy itwpxI krdf hY, “lY<br />

iehdI ksr sI!” Auhdy nyVy bYTy sfQI<br />

mwDm ijhf sihmqI-hfsf hwsdy sn. mYN<br />

socdF ienHF nUM aijhIaF itwpxIaF krn<br />

dI kfhlI nhIN krnI cfhIdI. dunIaF dy<br />

keI myilaF ivc ivdysLI iPlm aflockF<br />

qy jwjF ny ies iPlm nUM ienfm-snmfn<br />

idwqy ny! koeI gwl qF hoAU ies ivc. pihlF<br />

pihlF khfxI dI kyNdrI qMd myry hwQ vI<br />

nhIN sI af rhI. khfxI iksy dilq<br />

pirvfr dy bjLurg dy svyry sfJry AuT ky<br />

GrvflI nUM cfh bxf ky dyx dy afKx qoN<br />

sLurU huMdI hY ik cOkIdfr af ky Drmy df<br />

Gr jbrI Zfhy jfx dy msly df hwl lBx<br />

leI pMcfieq ivc juV bYTx df swdf dy<br />

jFdf hY. mYN vI hornF vFg socdf sF ik<br />

ijs kfmy df Gr Zfh idwqf igaf hY, Aus<br />

nfl juVI khfxI qrk-sMgq aMjfm qk<br />

Blf ikvyN puwjdI hY? CyqI hI pqf lwg<br />

igaf ik ieh ieko iek dilq pirvfr dy<br />

Zih gey Gr dI khfxI nhIN, sgoN ieh qF<br />

hryk dilq ‘Gr’ dy inwq ZihMdy jfx dI<br />

dfsqfn hY. ies ivc pUry dilq BfeIcfry<br />

dy sMqfp nUM kolfjL dI sLkl ivc pysL<br />

krn df Xqn kIqf igaf hY.<br />

eydF hI DImI cfly cwldI iPlm muwk<br />

jFdI hY. afKLrI idRsL ivc dilq pirvfr<br />

dI kuVI Gr dy hflfq dI qfeI-sqfeI<br />

awDI rfqy bYtrI PVI glI ivc inkldI<br />

hY. awgoN sLihr rihMdf, pr Aus ijLMdgI<br />

qoN Kipaf-qipaf, Auhdf Brf mylU ipMz<br />

qy ‘Gr’ nUM prqdf AuhnUM bIhI ivc imÜdf<br />

hY. lok qfVI mfr ky iPlm dy KLfqmy dI<br />

pusLtI krdy hn.<br />

iPlm df zfierYktr gurivMdr isMG<br />

styj ’qy afAuNdf hY. Aus ny ajy qk iPlm<br />

bfhrly mulkF dy iPlm nfl juVy isafxy<br />

bMidaF nUM hI ivKfeI hY. Auhdy afpxy TyT<br />

pMjfbI drsLkF ny iPlm pihlI vfr vyKI<br />

hY. AuhdI afpxI jLbfn dy bMidaF ny. AuhnUM<br />

sLfied pRsLMsf dI BrpUr afs hY. Auh<br />

Boly-Bfa svfl krdf hY, “qusIN dwso ik<br />

quhfnUM iPlm ivc mfVf kI lwgf?” iqMn<br />

cfr hwQ KVHy huMdy hn. pihlf puwCdf hY,<br />

“qusIN ies iPlm ivc kihxf kI cfihaf<br />

hY?” dUjf afKdf hY, “mYnUM qy myrI Gr<br />

vflI nUM iPlm iblkul smJ nhIN peI.”<br />

gurivMdr iCwQf-ijhf pY igaf hY. ikvyN<br />

smJfey iPlm df sfr-qwq? Auh sMKyp<br />

ivc iPlm dI khfxI dwsx dI koisLsL<br />

krdf hY, “ieh vwKrI qrHF dI iPlm hY.<br />

Epn aYNzz. mYN iPlm ivc vI kuJ<br />

smJfAuxf nhIN cfihaf. ies nUM qusF Éud<br />

smJxf hY. iehdy arQ qusF afp qlfsL<br />

krny ny. mYN qF iPlm bxf idwqI ey.”<br />

mYN iPr iPlm dy afKLrI idRsL bfry<br />

socx lwgdf hF.<br />

hux qk smJ nf afAux vflI iPlm<br />

dI khfxI myry aMdr pUrI dI pUrI ilsLk<br />

AuTdI hY. tuwty qy iKMzy jfpdy ibrqFq dy<br />

Dfgy myry hwQ afAux lwgdy hn. mYnUM lwgdf<br />

hY gurivMdr nfl ijLafdqI ho rhI hY.<br />

nhIN; sfzI afpxI pMjfbIaF dI suhj Bfvnf<br />

df mjLfk Auz irhf hY. rcnf dy guhj qy<br />

suhj qk phuMcx qoN pihlF hI sfzI smJ<br />

hiQafr suwt idMdI hY. asIN isrjxf dy<br />

kwd qk afpf Aucf krn dI loV nhIN<br />

smJdy, sgoN cfhuMdy hF ik isrjxf dy<br />

kwd nUM CFg ky afpxy mycy df kr leIey.<br />

jy aijhf huMdf nhIN qF ‘Cwzo prHy jI! aYvyN<br />

tfeIm kfhnUM KLrfb krnf hoieaf!’<br />

mYN cfhuMdf hF ik mYN ho rhy ies<br />

ainaF dy iKLlfPL bolF. pr myry qoN pihlF<br />

iek hor swjx bolx lwgdf hY, “qusIN<br />

ieh kmfl dI iPlm bxfeI hY. smJ qF<br />

bVy gLulfm alI ÉF vI ikhVf sfiraF nUM<br />

afAuNdf sI. pr bVy gLulfm alI ÉF ‘bVy<br />

gLulfm alI ÉF’ hI sn. ijnHF nUM smJ<br />

afAuNdf hY AunHF nUM pqf hY ik Auh kI sI?<br />

ieh iPlm vI ijAuN ijAuN smJ peygI iqAuN<br />

iqAuN iehdI kImq df pqf cwlygf.”<br />

pihly aflockF dy svfl sux ky bYTy<br />

lokF dI KLfmosL BIV ivc iPlm bfry hor<br />

iPlm df iek idRsL<br />

jfxn dI idlcspI jfg cuwkI hY. Auh Dur<br />

aMdroN aflockF nfl sihmq nhIN jfpdy.<br />

sLfied ieho kfrn hY ik jdoN iPlm dI<br />

qfrIPL hoeI, qF lokF ny qfVI mfr ky afKI<br />

gwl df svfgq kIqf hY. mYN aYvyN pMjfbIaF<br />

dI smJ qy suhj Bfvnf bfry sLMkflU bx<br />

igaf sF. lwgdf hY ik hfl ivc kdrdfn<br />

vI bYTy hn. myrI vfrI afAuNdI hY. mYN sfry<br />

iPlm df iek idRsL<br />

hfl ivc suxn jogI afvfjL AucI krdf<br />

hF, “dosqo! asl ivc asIN ijvyN dIaF<br />

lVIbwD khfxIaF vfÜIaF qy KLfs qrHF df<br />

mnorMjn krn vfÜIaF iPlmF vyKx igwJy<br />

hoey hF, ieh iPlm AunHF qoN asloN vwKrI<br />

hY. ieh nf AunHF pfqrF bfry hY nf AunHF dI<br />

ijLMdgI bfry. nf hI AunHF iPlmF vFg<br />

bxfAuxf ies dy zfierYktr df AudysL sI.<br />

ies iPlm nUM jfxn leI, ies nUM smJx<br />

leI pihlF Aus vrg dy lokF dI QF afpxy<br />

afp nUM rwK ky vyKxf pvygf; ijnHF bfry<br />

ieh iPlm bxfeI geI hY. kYnyzf ivc suKsuivDf<br />

df jIvn Bog rhy bMdy nUM iÌlm<br />

ivclf nrk qy ainaF df jIvn Bog rhy<br />

lokF nfl afpxf afp rIlyt krnf sLfied<br />

eynf sOKf nhIN lwgdf. GVI dI GVI AunHF<br />

lokF dI QF ho ky soco. AunHF dI pIV nfl<br />

ieksur ho ky khfxI ivc jI ky vyKo. soc<br />

ky vyKo ik jy ieh khfxI quhfzI afpxI<br />

huMdI qF iPr ikvyN lwgdI! AunHF ivcoN qy<br />

AunHF vrgy ho ky iPlm vyKo; quhfnUM sB<br />

smJ af jfeygf.”<br />

lokF nUM sLfied myrI gwl TIk lwgI<br />

hY. Auh BrpUr qfVI mfr ky huMgfrf Brdy<br />

hn.<br />

“ijhVy dosq kihMdy hn ik khfxI<br />

smJ nhIN afeI AunHF nUM myrI bynqI hY ik<br />

khfxI dy arQ qF sMkyqk qOr `qy khfxI<br />

dy aKLIrly idRsL ivc hI pey hn. sLihr<br />

ivc irksLf clfAux df DMdf krdf mylU<br />

sLfied sOKf sfh lYx leI ipMz qoN sLihr<br />

vwl Bwjf sI, pr sLihr ny vI Aus nUM<br />

afpxI buwkl ivc nhIN ilaf. sLihr ivc<br />

vI Auhdf sfh Guwitaf jf irhf sI. Auh<br />

mrnhfr hflqF ivc EQy jI irhf sI.<br />

sLihr qoN inrfsL hoieaf Auh muV ipMz<br />

prqdf hY, qF awDI rfq nUM gÜI ivc AuhnUM<br />

AuhdI BYx imldI hY. sLihroN priqaf Brf<br />

kuVI nUM eynI rfq gey GroN bfhr inklx<br />

df kfrx puwCdf hY. Auh dwsdI hY ik Gr<br />

ivc Auhdf sfh Guwtdf sI, icq kfhÜf<br />

pYNdf sI. jLfihr hY; ipMz ivc vI ijLwlq qy<br />

nmosLI dI ijLMdgI hY. ies vrg dy lokF<br />

nUM sOKf sfh ikwQoN afvy! AunHF nUM nf ipMz<br />

ivc Tfhr hY, nf sLihr ivc. Auh jfx qF<br />

ikwQy jfx? awDI rfq hY, bYtrI df mwDm<br />

cfnx hY; cMd nUM gRihx lwgf hY. glI<br />

hnyrI hY. ieh hnyrI glI ivc qurdy AunHF<br />

lokF dI TihrI hoeI ijLMdgI dI iPlm hY.<br />

iehnUM kyvl ies qrHF hI vyiKaf qy ies<br />

qrHF hI smiJaf jf skdf hY.”<br />

lok BrpUr qfVIaF nfl dwsdy lwgdy<br />

ny, ‘gwl AunHF dy gyV ivc af geI hY.’<br />

gurivMdr dy ichry `qy vI muskfn hY.<br />

itwpxI krdf hY, “koeI lyKk hI ies qrHF<br />

smJ qy bol skdf hY.”<br />

hux Auh pYr Dr afieaf hY. prlI<br />

nuwkroN koeI ijLafdf ienklfbI afKdf hY,<br />

“qusIN iPlm ivc ieh nhIN dwisaf ik<br />

ikhVIaF jmfqF qy iDrF Dur AuproN ies<br />

jbr leI ijLMmyvfr ny.” Auh jvfb idMdf<br />

hY, “ipMz ivc srpMc Aus cuxI hoeI AuprlI<br />

iDr df hI pRqIinD hY.” pr aglf bijLd<br />

hY, “nhIN quhfnUM Dur Aupr qwk ies nUM<br />

joV ky ivKfAuxf cfhIdf sI.” gurivMdr<br />

afKdf hY, “mYN aYWsy (lyK) nhIN iliKaf,<br />

iPlm bxfeI hY.” Auh TIk afKdf hY.<br />

iPlm ivc iek idn dI khfxI hY.<br />

hkIkI vI qy pRqIkfqmk vI. iPlm qVky<br />

aMimRq-vyly sLurU huMdI hY qy awDI rfq nUM<br />

KLqm. pr aMimRq-vylf ‘swc nfmu vizafeI<br />

vIcfru’ vfÜf nhIN. DuaFiKaf hoieaf hY.<br />

kOVf qy jLihrIlf. sLFqI dI QF roxf hY.<br />

ipMz dy ivhVy dy lok iekwTy ho rhy hn.<br />

iksy ‘vwzI iDr’ ny kfrKLfnf lfAux leI<br />

jLmIn KLrId leI hY, AunHF ny Aus jLmIn<br />

ivc pihlF qoN bxy kfmy Drmy dy koTy Zfh<br />

idwqy hn. Drmy dy twbr qy ivhVy vfilaF<br />

nUM ieh byinafeIN lwgdI hY. inrHf Dwkf.<br />

pMjfb ivc qy dysL ivc vI ieh Dwky inwq<br />

ho rhy ny. lokF dIaF cuxIaF afpxIaF<br />

srkfrF KLud ienHF DwikaF ivc BfeIvfÜ<br />

hn. vwK-vwK vwzy snaqI adfiraF qy<br />

kMpnIaF nUM jLmInF idwqI jf rhIaF hn.<br />

ipMzF dy ipMz AujfVy jf rhy ny. ieh iek<br />

ipMz dI khfxI nhIN rih jFdI; pUry mulk<br />

dI bx jFdI hY, ijwQy ivroD df jvfb<br />

golIaF qy zFgF nfl idwqf jf irhf hY.<br />

Drmf ivcfrf iks bfgL dI mUlLI hY! DwkVF<br />

iPlm df<br />

iek idRsL<br />

dy Dwky ipwCy eyQy vI styt hfijLr hY. puils<br />

dIaF jIpF, bMdUkF qy vrdIaF vfÜy<br />

ipCokV ivc Kloqy hn. nvF mfilk Drmy<br />

nUM ‘sfiÜaf!’ afK ky dMd krIcdf ‘bMidaF<br />

vFg’ QF ÉflI kr dyx nUM afKdf hY.<br />

Drmy dy BfeIcfry dy lok iekwTy ho<br />

ky srpMc kol jFdy hn. jfxf hI hoieaf.<br />

cuxI hoeI srkfr df sB qoN hyTlf qy nyVlf<br />

pRqIinD qF Auho hI hY. AunHF dy afpxy<br />

BfeIcfry df mYNbr vI AunHF dI iDr bx ky<br />

nfl jFdf hY. srpMc sfry msly nUM jfxdf<br />

hoieaf vI axjfx bxdf hY. Auhdy swjy-<br />

Kwby Kloqy bMdy afey bMidaF nUM AuÜtf<br />

kosdy hn, JfVdy hn. AunHF ‘coN iek dy<br />

hwQ ivc rfeIPLl hY. qkiVaF dI DwkV<br />

qfkq df ichn. AunHF dIaF muwCF hAumY dI<br />

qsvIr ny; vwt dy ky KVHIaF kIqIaF. ieh<br />

srpMc dI lukvIN isafsI inrmfxqf df<br />

jLfihrf srUp hn. zfierYktr ny KVHIaF<br />

muwCF qy hiQafrF vfly bMdy srpMc dy swjy-<br />

Kwby aYvyN hI KVHy nhIN kr idwqy. ‘kfnUMn<br />

vI koeI cIjL huMdI hY!’ qy ‘ienHF nUM<br />

irafieqF dy ky awgy hI srkfr ny isr<br />

‘qy cVHf CwizaY’ afKx vfly asl ivc<br />

srpMc qy moiZaF ‘qy bYTy icq(r)gupq<br />

hI hn. Auhdf luikaf hoieaf rUp hI hn.<br />

srpMc dMBI qy pfKMzI jfpdf hI hY. Auh<br />

afey lokF qoN vI pihlF kcihrI phuMcx<br />

df vfadf krdf hY. pr Auhdy kQn aqy<br />

ivhfr qoN pqf lwgdf hY, Auh shfieqf<br />

leI afey lokF df nhIN; AunHF df hY ijhVy<br />

AuhdI aMdrlI afvfjL anusfr ‘kfnUMnI<br />

qOr ‘qy jLmIn dy mflk’ bx cuwky hn.<br />

afAux vfilaF nUM vI pqf hY ik srpMc df<br />

vfadf vPLf nhIN hoxf. AunHF df afpxf<br />

cuixaf dilq mYNbr jtkI DONs awgy<br />

‘jLnfnI’ bixaf srpMc nUM jLor nfl afpxI<br />

gwl kihx qy mnvfAux dy smrwQ nhIN.<br />

sMkyqk qOr ‘qy dilqF nUM imlI jnpRqIinDqf<br />

dy KoKlypn dI hkIkq df pol<br />

KwulH jFdf hY. dilq mYNbr vI AuprlIaF<br />

sLRyxIaF dy dbfa aDIn hn. AunHF dy<br />

anusfrI ho ky cwlxf AunHF dI isafsI<br />

mjbUrI hY. qkVI iDr nUM jLor dy ky afpxI<br />

qy afpxy lokF dy ihq dI gwl mMnvf skxI<br />

AunHF dy vws ivc nhIN.<br />

inaF dI BfÜ ivc Btkdy BfeIcfry<br />

dy lok BIV dI sLkl ivc hnyrIaF gÜIaF<br />

ivc qury iPrdy hn. AunHF dI bycYnI AunHF<br />

nUM joVdI qF hY, pr AunHF ivc hflfq nfl<br />

lVn dI qfkq nhIN. juVdy vI Auh iek<br />

dUjy nfl sLrmo-kusLrmI hn. mylU df bfp<br />

BIV ivc jFdf-jFdf BIV qoN ipwCy rih jFdf<br />

hY. ruk jFdf hY. BIV prqdI hY, qF muV<br />

axmMny mn nfl AunHF dy ipwCy-ipwCy qur<br />

pYNdf hY. axmMny mn nfl lVfeI lVn<br />

vfÜf aijhf iekwT ikvyN lV lvygf? sfrI<br />

iPlm ivc Aus bËurg dy duafÜy kMbÜ<br />

lpyitaf rihMdf hY. AuhdIaF bfhvF kMbÜ<br />

ivcoN isrPL AudoN bfhr inkldIaF<br />

ivKfeIaF hn, jdoN Auh svyry isr dy<br />

iKwlry vfÜF nUM pwg ivc bMnHdf hY; cfh<br />

bxfAux ivc DI dI mdd krdf hY qy jF<br />

iek vfr hwQF ‘qy rotI Dr ky KFdf hY.<br />

iPlm dws rhI hY ik ies sLRyxI dIaF<br />

bfhvF ajy kyvl iZwz nUM Julkf dyx leI<br />

hI bfhr inklx jogIaF ny. ieh hwQ ajy<br />

mUMh ivc burkI pfAux jogy qy iKwlry vfÜ<br />

sFBx df Xqn krn jogy hI hn; ieh hwQ<br />

ajy lVn jogy nhIN. ieh bfhvF ajy kMbl<br />

ivcoN bfhr af ky dusLmx nUM vMgfrn dy<br />

smrwQ nhIN hoeIaF.<br />

iPlm ivc inwky-inwky keI idRsL hn<br />

ijnHF ivc ienHF inwky lokF dy rojL-mwrf<br />

jIvn dy keI kvfV KuwlHdy hn. Gr dI<br />

muKI aOrq duKI hY ik ijhdy nrmy dy KyqF<br />

nUM Auh rojL cugx jFdI hY, Auhdy KyqF ivcoN<br />

cIrnI sfg qoVn leI Aus nUM sO gwlF<br />

suxnIaF peIaF hn. ruwg bflx df mMgx<br />

leI bypq hoxf pYNdf hY. bÜdI-KpdI<br />

afpxI bycYnI, apmfn qy roh df rlvFimlvF<br />

pRgtf krdI Auh AucI-AucI cIk<br />

ky boldI hY. AuhdI pIV qy AuhdI cIk<br />

(bfkI sPf 28`qy )


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (21)<br />

gurmiq igafn<br />

zf[ gurnfm kOr, kYnyzf<br />

ipCly lyK ivc asIN ‘nym` aqy<br />

‘sMjm` dI gwl kIqI sI. aglf pRÈn hY<br />

ik igafn aqy aigafn kI hY? igafn<br />

sMsikRq dy Èbd ‘jnfn` df pMjfbI rUp hY<br />

jo ik sMigaf hY. ies df mUl ‘ivd` hY jo<br />

ik ‘ivMdq` df smrUp hY. ‘ivd` Èbd df<br />

arQ hY pfAuxf, Kojxf, pRfpq krnf. Èbd<br />

‘jnfn` df arQ hY jfxnf, iksy qwQ df<br />

vfkP hoxf, Kfs krky Aucqm igafn jo<br />

srb-ivafpk afqmf df iDafn Drn<br />

nfl pRfpq huMdf hY. ieh cyqMnqf dI avsQf<br />

hY, jfxn dI ikRaf hY. iswK Drm icMqn<br />

ivc ‘igafn` Èbd dI vrqoN hoeI hY. igafn<br />

df aMgryËI anuvfd ‘nflj` hY ijs dI<br />

pirBfÈf keI qrHF nfl kIqI geI hY.<br />

‘izkÈnrI afP iÌlfsÌI` anusfr igafn<br />

df arQ hY ‘irÈiqaF dI jfxkfrI aqy<br />

siq df anuBv`. jfxn qoN Bfv hY cyqMnqf.<br />

vydFq anusfr igafn svY-pRkfÈq hY,<br />

ies ƒ jxn leI iksy hor igafn dI loV<br />

nhIN pYNdI. igafn nf hI afpxy afp ƒ<br />

anuBv kr skdf hY aqy nf iksy hor<br />

igafn rfhIN anuBv kIqf jf skdf hY.<br />

ijs qrHF sUrj ƒ pRkfÈq hox leI iksy<br />

hor pRkfÈ dI loV nhIN pYNdI, iesy qrHF<br />

igafn ƒ anuBv krn leI iksy hor<br />

igafn dI loV nhIN pYNdI. ieh afpxy afp<br />

qoN pRkfÈq hY.<br />

iswK Drm icMqn ivc igafn pRfpq<br />

krn dy afm qOr ‘qy iqMn somy pRvfn kIqy<br />

gey hn-pRqwK igafn jo igafn ieMidRaF<br />

dy iswDy sMprk nfl pRfpq kIqf jFdf hY.<br />

dUsrf qrk jF ivcfr rfhIN pRfpq kIqf<br />

igafn hY ijs ƒ anumfn igafn vI ikhf<br />

jFdf hY aqy qIsrI iksm df igafn<br />

anuBv rfhIN pRfpq kIqf igafn hY ijs<br />

df iËkr ‘acyq pRkfÈ‘ dy rUp ivc pihlF<br />

vI ho cukf hY. pRqwK sMsikRq dy Èbd<br />

‘pRiqakÈ‘ df pMjfbI rUp hY ijs df<br />

inrukqk arQ hY igafn-ieMidRaF df<br />

cIËF dy sMprk ivc afAux df kfrj.<br />

qIjf, ies df sbMD iksy vsqU df iswDf<br />

aqy qurMq igafn hox nfl hY. ies dy<br />

ivÈfl arQF ivc ‘pRqwK‘ Èbd iksy vI<br />

iswDy aqy qurMq igafn dy sfDnF ƒ Ëfhr<br />

krdf hY, nf ik isrÌ ieMidRafvI igafn<br />

dy aml ƒ. ies qrHF ‘pRqwK‘ Auh pRmfx<br />

hY jo iswDy aqy shI igafn vwl lY jFdf<br />

hY. afpxy dohry rUp ivc pRqwK igafn do<br />

qrHF df hY-bfhrI aqy aMdrUnI. jdoN iksy<br />

vI vsqU df pMj igafn ieMidRaF rfhIN<br />

suxn, dyKx, Cuhx, cwKx aqy suMGx dI<br />

ikRaf rfhIN igafn pRfpq kIqf jFdf hY,<br />

ieh bfhrI boD hY.<br />

KuÈI aqy gm, igafn aqy aigafn,<br />

pRym aqy nÌrq afid df mfnisk boD<br />

aMdrUnI boD hY. bfhrI vsqUaF df igafnieMidRaF<br />

rfhI pRfpq kIqf boD bhuq hI<br />

kudrqI aqy iswDf igafn hY. ‘jpujI‘ ivc<br />

iqMnF hI qrHF dy igafn ƒ jigafsU leI<br />

ËrUrI mMinaf hY ikAuNik igafn ieMidRaF<br />

Bfv suxn, dyKx, Cuhx, cwKx aqy suMGx<br />

rfhIN pRfpq kIqy igafn ‘qy ivcfr krky<br />

hI jigafsU qfrikk igafn pRfpq kr<br />

skdf hY. iPr ies ivcfr rfhIN pRfpq<br />

igafn duafrf Aucqm siq Bfv prmfqmf<br />

vwl Aus dI lgn lwgdI hY aqy Aus df<br />

iDafn Dr ky Auh anuBv rfhIN igafn dy<br />

Auprly sqr qwk phuMcdf hY. jpujI ivc<br />

ieh vI dwisaf igaf hY ik Aucf igafn<br />

pRfpq krn leI pRqwK igafn iewk<br />

mhwqvpUrn kVI hY ijs dI ivafiKaf pMj<br />

KMzF dy pihly pVf ‘igafn KMz‘ ivc kIqI<br />

geI hY (ies df iËkr ‘acyq pRkfÈ‘ ivc<br />

ho cuwkf hY).<br />

pRqwK igafn ivc jigafsU kudrqI<br />

vrqfry ijvyN hvf, pfxI, agnI afid df<br />

igafn anMqqf ivc pRfpq krdf hY. Auh<br />

sMsfr df iviBMnqf ivc vsqUgq igafn<br />

pRfpq krdf hY. Auh vwKo-vwKrIaF GtnfvF<br />

dy kfrn aqy kfrj df, vsqUaF,<br />

irÈiqaF, jnm aqy mrn, afid aqy aMq,<br />

kudrqI inXmF df igafn pRfpq krdf<br />

hY. jigafsU qoN qvwko kIqI geI hY ik<br />

Auh BOiqk sMsfr ijvyN gRih, sUrjI pRbMD,<br />

qfry, cMdrmf, sUrjF df igafn pRfpq kry<br />

(jpujI anusfr sUrj aqy cMdrmf iewk<br />

nhIN, anyk hn). ieh ies igafn df<br />

iewk pwK hY.<br />

pRqwK igafn df dUsrf pwK jo iesy<br />

pAuVI ivc ibafn kIqf igaf hY, smfj<br />

ivc inihq isDFqF, irÈiqaF, lokF dIaF<br />

pRcilq Dfrimk prMprfvF, AunHF dIaF<br />

imwQF, Dfrimk icMnHF afid df igafn pRfpq<br />

krnf hY. ies igafn dy qIsry pwK df<br />

sbMD lokF dIaF siBafcfrk prMprfvF,<br />

sfihq aqy mnuwK df ieiqhfsk pwK,<br />

igafn aqy iswiKaf dy Kyqr ivc kIqf<br />

Audm aqy pRfpqIaF dI jfxkfrI pRfpq<br />

krnf hY. ies qrHF gurU nfnk sfihb df<br />

jpujI ivc drsfieaf pRqwK igafn df<br />

Kyqr bhuq ivÈfl hY jo mnuwK dI cyqMnqf<br />

ƒ hr pfsy bhuq ivÈfl krdf hY. swc dy<br />

KojI vfsqy igafn dy ienHF sfry KyqrF ƒ<br />

jfxnf pihlf aqy ËrUrI kdm hY.<br />

iswK Drm drÈn anusfr igafn<br />

dI dUsrI iksm qfrikk igafn hY ijs<br />

ƒ ihMdU DrmÈfsqRF anusfr anumfn<br />

igafn vI kihMdy hn. ies igafn df somf<br />

mnuwKI ivcfr aqy qrk hY. ies qrHF jo<br />

igafn pRfpq kIqf jFdf hY Auh suDfiraf<br />

hoieaf igafn huMdf hY ikAuNik BfvyN ieh<br />

igafn-ieMidRaF rfhIN pRfpq kIqI jfxkfrI<br />

‘qy hI afDfrq huMdf hY pr igafn ieMidRaF<br />

dI iswDI phuMc qoN pry df igafn hY,<br />

axdyiKaf aqy afm igafn hY. ikhf jFdf<br />

hY ik ijQy pRqwK vsqUaF dI ivÈyÈqf df<br />

igafn krfAuNdf hY AuQy anumfn rfhIN<br />

igafn vsqUaF dy afm suBfa dI jfxkfrI<br />

idMdf hY. igafn dI qIsrI iksm anuBvI<br />

jF rhwsfqmk igafn hY. ieh Auh igafn<br />

hY jo ivcfr aqy igafn-ieMidRaF qoN pfr<br />

df igafn hY, ijs dI anuBUqI iDafn rfhIN<br />

huMdI hY.<br />

ieh rhwsfqmk anuBv ivcfr aqy<br />

irÈiqaF qoN Auqy hY aqy prmsiq df<br />

igafn hY. gurU nfnk sfihb ny jigafsU<br />

vfsqy igafn dIaF ienHF iqMnF iksmF dI<br />

mhqwqf dwsI hY aqy lfËm krfr idwqf<br />

hY. gurmiq icMqn anusfr igafn df iewk<br />

pwK dUjy df pUrk hY. iewk iksm dy igafn<br />

dI dUjy nfl koeI ivroDqf nhIN hY ikAuNik<br />

hr iek pwK dy aml df afpxf Kyqr hY.<br />

krqf purK ny mnuwK ƒ pMj igafn ieMdRy<br />

aqy sUKm ieMdRy idwqy hn ijnHF rfhIN Auh<br />

sMsfr df, bRihmMz df igafn pRfpq krdf<br />

hY. mnuwK kol jfx skx dI Xogqf hY.<br />

jdoN mnuwK ies pRfpq kIqy igafn Auqy<br />

ivcfr krdf hY qF Auh qfrikk igafn<br />

pRfpq krdf hY ijs nfl Aus dy aMdroN BY<br />

Éqm ho jFdf hY aqy Auh inrBY ho jFdf<br />

hY. ies iksm dy igafn ƒ gurU nfnk<br />

sfihb ny ‘igafn aMjnu‘ ikhf hY, aMjn<br />

surmy ƒ kihMdy hn ijs ƒ awKF ivc pfAux<br />

nfl ingHf sfÌ ho jFdI hY.<br />

prmfqmf df nfm inrml jl hY ijs<br />

ivc ieÈnfn kIiqaF igafn-ieMidRaF qoN<br />

ivkfrF dI mYl DoqI jFdI hY. Auh prmfqmf<br />

hI pivwqr hY, bfkI hr QF ivkfrF dI mYl<br />

khf igafn aigafn<br />

BrI hoeI hY. Aus pivwqr nfm-jl nfl<br />

sFJ gurU rfhIN pYNdI hY aqy mnuwK df mn<br />

aqy srIr pivwqr ho jFdy hn. Aus sdIvI<br />

prmfqmf jo mnuwK dy mn dI vydnf ƒ<br />

jfxdf hY, df anuBv mnuwK dy mn aMdr<br />

pRgt ho jFdf hY. ies pRkfÈ rfhIN pRfpq<br />

sihj avsQf ivc itikaf hoieaf mn<br />

afqmk anMd pRfpq krdf hY aqy mOq df<br />

BY Éqm ho jFdf hY. aijhy jigafsU dy<br />

aMdr Aus ivafpk prmfqmf dI anUp<br />

joiq jg pYNdI hY, Aus dy aMdr sUrj aqy<br />

cMd rUpI dIvy jg pYNdy hn Bfv igafn df<br />

pRkfÈ ho jFdf hY aqy aigafn df hnyrf<br />

dUr ho jFdf hY. iswK Drm drÈn ivc<br />

aigafn ƒ aMDyrf ikhf hY, aMDyrf<br />

aslIaq pRgt nhIN hox idMdf. iesy qrHF<br />

aigafn aslIaq ƒ pRgt nhIN hox<br />

idMdf. igafn rUpI surmf mnuwK ƒ gurU qoN<br />

pRfpq huMdf hY ijs rfhIN Auh hr QF Aus pRBU<br />

dI ivafpkqf ƒ anuBv krdf hY,<br />

igafn aMjnu BY BMjnf<br />

dyKu inrMjn Bfie]<br />

gupqu pRgtu sB jfxIaY<br />

jy mnu rfKY Tfie]<br />

aYsf siqguru jy imlY<br />

qf shjy ley imlfie«3«<br />

(pMnf 57)<br />

igafn pRfpq krn df mksd mnuwK<br />

dy mn df prmfqmf nfl juVy rihxf hY.<br />

mnuwK ƒ prmfqmf nfl aijhf pRym krn<br />

leI ikhf hY ijho ijhf pfxI df kMvl-<br />

Puwl nfl hY jo pfxI dy Dwky Kf ky vI pfxI<br />

nfl hI iKVdf hY. iesy qrHF mwCI dy nIr<br />

nfl pRym dI Audfhrx idwqI hY jo pfxI qoN<br />

ibnf iËMdf nhIN rih skdI. ppIhy df mINh<br />

nfl pRym hY, mINh dI bUMd qoN ibnf Aus dI<br />

ipafs nhIN buJdI. mnuwK df prmfqmf<br />

nfl aijhf pRym hoxf cfhIdf hY ijvyN pfxI<br />

df duwD nfl hY jo awg Auqy afp sVdf hY<br />

pr duwD ƒ nhIN sVn idMdf. ckvI df sUrj<br />

nfl pRym Aus ƒ sOx nhIN idMdf aqy dUr<br />

ibrfjmfn sUrj ƒ Auh afpxy aMg-sMg<br />

smJdI hY. aijhI soJI afpxy mn dy ipwCy<br />

lwg ky qurn vfly mnuwK ƒ nhIN huMdI.<br />

ijhVf mnuwK gurU dI iswiKaf ‘qy cwldf<br />

hY, Aus ƒ aijhI soJI huMdI hY. jy aijhf<br />

gurU iml pvy qF hI Aus rfhIN prmfqmf<br />

nfl pwkf ipafr pYNdf hY jo tuwtdf nhIN.<br />

prmfqmf nfl zUMGI sFJ pfAux vflf nfm<br />

pdfrQ imldf hY. mnuwK ƒ ieh igafn<br />

pRfpq huMdf hY ik prmfqmf hr QF vws<br />

irhf hY. jy mnuwK prmfqm-guxF df gRfhk<br />

bx jfvy qF Aus ƒ prmfqmf df nfm kdy<br />

nhIN Buwldf (prmfqm guxF ƒ afpxy<br />

aMdr vsfAuxf hI Aus dy nfm df ismrn<br />

hY. iswK Drm icMqn anusfr gurU df Èbd<br />

arQfq bfxI hI gurU hY),<br />

scf nyhu n quteI<br />

jy siqguru Byty soie«<br />

igafn pdfrQu pfeIaY<br />

iqRBvx soJI hoie«<br />

inrmlu nfmu n vIsrY<br />

jy gux kf gfhku hoie«7«<br />

(pMnf 60)<br />

gurU nfnk sfihb ny aigafn ƒ<br />

hnyrf ikhf hY aqy igafn cfnx hY, roÈnI<br />

hY. igafn qoN ibnf, ivcfr qoN ibnf mnuwK<br />

afpxy kIqy hoey krmF dy iekwTy hoey<br />

sMskfrF dy kfrn kdy pfqfl vwl izgdf<br />

hY, kdy akfÈ vwl cVHdf hY Bfv kdy duKI<br />

huMdf hY aqy kdy suKI huMdf hY. mnuwK df<br />

aigafn prmfqmf dI isÌiq-sflfh<br />

krn nfl imtdf hY. ieQy kihx qoN Bfv<br />

hY ik prmfqmf dI isÌiq-slfh rfhIN<br />

mnuwK prmfqm-guxF ƒ gRihx krdf hY.<br />

dIvf aqy sUrj cfnx dy sRoq hn aqy<br />

igafn dy pRqIk hn. gurmiq drÈn ivc,<br />

ijvyN Aupr sMkyq kIqf hY, igafn ƒ cfnx<br />

aqy aigafn ƒ hnyrf ikhf hY. jdoN dIvf<br />

jwg jFdf hY qF hnyrf afpxy afp dUr ho<br />

jFdf hY. iesy qrHF jdoN sUrj cVHdf hY qF<br />

cMdrmf Aus dI rosnI ivc alop ho jFdf<br />

hY (cMdrmf dI afpxI koeI roÈnI nhIN.<br />

Auh sUrj qoN AuDfry ley cfnx nfl hI<br />

rfq ƒ cmkdf hY iesy leI sUrj cVHn<br />

‘qy nËr nhIN afAuNdf). iesy qrHF jdoN<br />

igafn df pRkfÈ huMdf hY qF aigafn<br />

rUpI aMDyrf afpxy afp Éqm ho jFdf<br />

hY.<br />

prMprf anusfr vydF ƒ igafn<br />

mMinaf igaf hY pr vyd afidk DrmpusqkF<br />

dy inry pfT qF duinafvI ivhfr<br />

dI qrHF hn ijnHF ƒ pVH pVH ky ivdvfn<br />

lok ienHF dy isrÌ arQ hI ivcfrdy hn.<br />

jd qwk miq nhIN bdldI inry pfT aqy<br />

arQ-ivcfr nfl lokfeI Éuafr hI huMdI<br />

hY. ijhVf mnuwK afpxI miq ƒ gurU dy<br />

smrpx kr idMdf hY Auh hI aigafn<br />

mn ry kAunu kumiq qY lInI<br />

ÃÄ siqgur pRsfid]<br />

soriT mhlf 9<br />

mn ry kAunu kumiq qY lInI]<br />

pr dfrf inMidaf rs ricE<br />

rfm Bgiq nih kInI]ñ] rhfAu]<br />

mukiq pMQu jfinE qY nfihn<br />

Dn jorn kAu Dfieaf]<br />

aMiq sMg kfhU nhI dInf<br />

ibrQf afpu bMDfieaf]ñ]<br />

nf hir BijE n gur jnu syivE<br />

nh AupijE kCu igafnf]<br />

Gt hI mfih inrMjnu qyrY<br />

qY Kojq Auidafnf]ò]<br />

bhuqu jnm Brmq qY<br />

hfirE asiQr miq nhI pfeI]<br />

mfns dyh pfie pd hir Bju<br />

nfnk bfq bqfeI]ó]<br />

ies jgq dy qfrnhfr siqgurU qyg<br />

bhfdr jI Aucfrn krdy hn ik hy mn,<br />

kumiq Bfv qUM burI afdq iswK ky mfVy<br />

rsqy qur ipaf hYN pr dfrf Bfv qUM prfeI<br />

iesqrI qy prfeI inMidaf-cuglI krn<br />

dy rs lYx ivc hI lwgf rihMdf hYN aqy<br />

jo sMsfr df mflk pRBU hY, Aus dI BgqI<br />

qF qUM kdI kIqI hI nhIN.<br />

mukiq pMQu jfinE qY nfihn<br />

Dn jorn kAu Dfieaf]<br />

aMiq sMg kfhU nhI dInf<br />

ibrQf afpu bMDfieaf]ñ]<br />

hy BfeI! mukiq pMQu Bfv ivÈy-ivkfrF<br />

qoN Cutkfrf pfAux df rsqf qF qUM ajy<br />

qwk smiJaf hI nhIN, qy idn-rfq DndOlq<br />

iekwTy krn leI hI qUM dOV-Bwj<br />

krdf rihMdf hYN pr Xfd rwK, ienHF DndOlqF<br />

ny aKIrly smyN awj qwk iksy df<br />

sfQ nhIN idwqf. qUM qF bykfr hI afpxyafp<br />

ƒ ienHF duinafvI pdfrQF ivc<br />

AulJfeI bYTf hYN. qUM sMsfr ƒ Cwz ky pRBU<br />

dy nfm ismrn nfl juV.<br />

nf hir BijE n gur jnu syivE<br />

nh AupijE kCu igafnf]<br />

Gt hI mfih inrMjnu qyrY<br />

qY Kojq Auidafnf]ò]<br />

hy BfeI! ajy qwk qF qMU nf hI pRBU<br />

BijE, Bfv pRBU df nfm ismrn hI kIqf<br />

hY aqy nf hI qUM gurU dI Èrn ivc jf ky<br />

gurU df kihxf hI mMinaf hY; nf hI igafn,<br />

Bfv qyry aMdr Aus afqimk jIvn dI<br />

rUpI pfpF dy hnyry qoN bfhr inkldf hY,<br />

dIvf blY aMDyrf jfie«<br />

byd pfT miq pfpf Kfie«<br />

AugvY sUru n jfpY cMdu«<br />

jh igafn pRgfsu aigafnu imtMqu«<br />

(pMnf 791)<br />

bfxI ielhfmI Bfv rhwsfqmk<br />

igafn hY ijs dI pRfpqI akfl purK qy<br />

iDafn DiraF hoeI hY. ieh Aucqm igafn<br />

hY ijs df sbMD prm siq nfl hY. gurU<br />

aMgd dyv iesy sMdrB ivc PurmfAuNdy hn<br />

ik jo igafn vydF ny ilaFdf Aus ivc<br />

pfp aqy puMn df ivcfr hY ijs anusfr<br />

hwQoN dy ky kuwJ leIdf hY aqy jo ies jnm<br />

ivc iksy qoN lYNdy hF Auh agly jnm ivc<br />

moVnf pYNdf hY. ies qrHF mnuwK nrk aqy<br />

svrg ivc pYNdf rihMdf hY. vydF dI iswiKaf<br />

anusfr dunIaF AucIaF nIvIaF jfqF qy<br />

keI iksm dy vihmF ivc Éuafr huMdI hY.<br />

jo bfxI gurU ny AucfrI hY, ijs dy zUMGy<br />

Byq ƒ gurU ny smiJaf hY qy suriqaF ny<br />

jipaf hY, Auh nfm-aMimRq nfl BrI hoeI<br />

hY. ieh bfxI prmfqm-guxF ƒ ibafn<br />

krdI hY, prmfqm-guxF dI ivcfr kIiqaF<br />

aqy prmfqmf ivc suriq joiVaF pRfpq<br />

hoeI hY. ies bfxI qoN pqf lgdf hY ik<br />

prmfqmf ny afpxy hukm ivc hI sMsfr<br />

ƒ sfijaf hY aqy hukm ivc hI sMBfl<br />

krdf hY. ies igafn nfl jIv dI hAumY<br />

dUr huMdI hY aqy jIv prmfqmf dI hËUrI<br />

ivc pRvfn huMdf hY,<br />

aMimRq bfxI qqu vKfxI<br />

igafn iDafn ivic afeI«<br />

gurmuiK afKI gurmuiK jfqI<br />

surqI krim iDafeI« (pMnf 1243)<br />

gurU rfmdfs ny igafn ƒ suxn aqy<br />

ivcfr nfl joiVaf hY. igafn ƒ KVg<br />

arQfq KMzf ikhf hY, KMzf ÈkqI df pRqIk<br />

hY. igafn-KVg mn dI aMdrUnI ÈkqI<br />

hY. ijnHF mnuwKF ny prmfqmf df nfm<br />

ismiraf hY, prmfqmf AunHF dy sfry duwK<br />

drd dUr kr idMdf hY. gurU ny ijs mnuwK<br />

dy hwQ ivc afqmk jIvn dy igafn df<br />

KMzf PVf idwqf Aus ny jmrfj dy dUq mfr<br />

ky mukf idwqy arQfq Aus df afqmk mOq<br />

df Éqrf muwk jFdf hY. ieh igafn Aus ƒ<br />

pRfpq huMdf hY ijs qy prmfqmf dI imhr<br />

huMdI hY,<br />

hir hir nfmu ijnI afrfiDaf<br />

iqn ky duK pfp invfry«<br />

siqguir igafn KVgu hiQ dInf<br />

jm kMkr mfir ibdfry] (pMnf 574)<br />

(cldf)<br />

gurbfxI igafn<br />

koeI sUJ-bUJ hI afeI hY. hy BfeI! ‘Gt<br />

hI mfih inrMjnu qyrY’, Bfv Auh sB jIvF<br />

df mflk akfl purK pRBU qF qyry aMdr<br />

hI vs irhf hY, pr qUM Aus pRBU ƒ jMglF<br />

ivc Bfldf iPrdf hYN. Aus ƒ afpxy<br />

aMdroN hI lwB.<br />

bhuqu jnm Brmq qY<br />

hfirE asiQr miq nhI pfeI]<br />

mfns dyh pfie pd hir Bju<br />

nfnk bfq bqfeI]ó]<br />

hy BfeI! bhuq jnmF ivc Btk-<br />

Btk ky qUM hfr igaf hYN, Qwk igaf hYN,<br />

pr qYƒ ajy ieho ijhI mwq nhIN afeI<br />

ijs mwq nfl qUM jnm mrn dy gyV ivcoN<br />

inkl jfvyN, qy qYƒ azolqf df itkfxf<br />

iml sky. ieh nfnk afKdf hY, hy BfeI!<br />

sfƒ qF pUry gurU ny ieh gwl smJf<br />

idwqI hY ik hux jo qYƒ pRBU dI apfr<br />

ikRpf sdkf mfns jnm imilaf hY,<br />

ies ƒ pRBU df nfm ismrn krky sÌl<br />

kro.<br />

dyhDfrI gurUaF ƒ Cwz ky Èbd gurU<br />

nfl juVo.<br />

-bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto<br />

Pon: 916-687-3536


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (<strong>22</strong>)<br />

ajmyr isMG dI iswK ieiqhfskfrI aqy KfilsqfnI lihr<br />

hux qwk CpIaF afpxIaF iqMn ikrqF<br />

‘vIhvIN sdI dI iswK rfjnIqI: iek gulfmI<br />

qoN dUjI gulfmI qwk`, ‘iswK rfjnIqI df<br />

duKFq: iks ibD rulI pfqÈfhI` aqy<br />

‘1984: axicqivaf kihr: nf mMnxXog,<br />

nf BuwlxXog aqy nf bKÈxXog` nfl<br />

ajmyr isMG ny iswK ieiqhfskfrI ivc<br />

invyklf sQfn hfsl kIqf hY. Kfs krky<br />

iswK ihridaF ivc KMjr bx ky cuwBIaF<br />

jUn `84 qoN bfad dIaF GtnfvF ƒ<br />

gurbcn isMG<br />

Pon: 91-98156-98451<br />

iblkuwl vwKry aMdfË ivc pyÈ krky iswK<br />

mfniskqf ƒ tuMibaf hY. iesy krky iswK<br />

jgq ivc Aus dIaF ilKqF ƒ BrvF<br />

huMgfrf imilaf hY. iswK pMQ vwloN imly<br />

ies vwzy huMgfry kfrn Aus dI ieiqhfsk<br />

ibrqFqkfrI df ZMg, iswK ivdvfnF ivc<br />

crcf df ivÈf bixaf hY. KfilsqfnI<br />

lihr Auqy ienHF ilKqF dy pey PYslfkun<br />

pRBfv kfrn ienHF dI BrvIN pVcol krnI<br />

iswK icMqkF dI mjbUrI vI hY aqy AunHF<br />

leI ËrUrI vI.<br />

zf[ jsvIr isMG ny s[ ajmyr isMG<br />

dI iswK ieiqhfskfrI bfry itwpxI kridaF<br />

drusq ikhf hY, “ajmyr isMG dI iswK<br />

rfjnIiqk ieiqhfskfrI aiswDy qOr `qy<br />

iswKF ƒ afpxy ibrqFq dI isrjxf aqy<br />

afpxy igafn dI vMz ƒ kfbU krn df<br />

sunyhf idMdI hY.[[[ajmyr isMG vwloN<br />

isrijaf ibrqFq hr Aus iswK ƒ<br />

qfkqvr bxfeygf jo iswK swc ƒ jfxn<br />

dI koiÈÈ krygf.”<br />

ieiqhfs dI ies qfkq dy bfvjUd<br />

ieiqhfskfrI dI afpxI sImf hY. ieiqhfs<br />

BivwK isrjx dI pRyrnf idMdf hY, pr<br />

afpxy-afp ivc BivwK ƒ rfh nhIN idKf<br />

skdf. BivwK leI rfh hmyÈf iÌlfsÌI<br />

idKfAuNdI hY. iÌlfsÌI qoN ibnF BivwK dy<br />

nkÈ nhIN GVy jf skdy. s[ ajmyr isMG<br />

dy ieiqhfsk ibrqFq dI iehI kmËorI<br />

hY. Auh iswK ÌlsÌy dI QF, iswK ieiqhfs<br />

ivcoN KfilsqfnI lihr dI idÈf qYa krn<br />

dy Xqn kr rhy hn jo asMBv hY. ieiqhfs<br />

ivcoN BivwK dI idÈf qYa krn dy Xqn<br />

keI vfrI ieiqhfskfr ƒ bhuq Kqrnfk<br />

rfh vwl qor idMdy hn. s[ ajmyr isMG<br />

iesy Kqrnfk rfh Auqy qury hoey hn.<br />

ies rfh ny AunHF dy pRBfv hyTlI<br />

KfilsqfnI lihr ƒ vI nFhpwKI rUp ivc<br />

pRBfivq kIqf hY.<br />

ies Kqrnfk rfh dI ÈurUafq AunHF<br />

dI ies Dfrnf qoN huMdI hY, “sMq jrnYl<br />

isMG ny aml `coN ieh BFp ilaf sI ik<br />

ihMdU hfkm hor iksy vI gwl nfloN vwD<br />

pMjfb aMdr ihMdU vrg dy kqlF dI sB<br />

qoN iËafdf coB mMndy hn. ies krky ihMdU<br />

vrg dy kqlF dI nIqI ‘vrjk’<br />

(deterrent) dy rUp ivc iesqymfl krn<br />

dI Dfrnf AunHF dy mn ƒ jc geI hoeI sI.<br />

Auh ieh mihsUs krn lwg pey sn ik<br />

iPrkU hfkmF dy vihÈI ËulmF qoN bcx<br />

leI iswKF vwloN bcfE dy ies hiQafr dI<br />

vrqoN krnI nYiqk idRÈtI qoN axAuicq<br />

nhIN TihrfeI jf skdI. AunHF drbfr<br />

sfihb Auqy POjI hmly dI sUrq ivc ies<br />

svY-rwiKaf dy hiQafr ƒ ivafpk pYmfny<br />

Auqy vrqx df mn bxf ilaf hoieaf sI.<br />

AunHF iswK sMgqF ƒ ies sbMDI agfAUN hI<br />

sMkyq qy inrdyÈ dyxy ÈurU kr idwqy hoey<br />

sn. AunHF df spwÈt afdyÈ sI ik drbfr<br />

sfihb Auqy POjI hmly dI Ébr sux ky<br />

aMimRqsr vwl vhIrF Gwqx dI koeI loV<br />

nhIN, blik afpo-afpxIaF QfvF `qy<br />

‘inÈfny imQ ky’ hmly krn qoN nhIN<br />

Aukxf.”<br />

‘inÈfny imQ ky’ hmly krn qoN nhIN<br />

s[ ajmyr isMG dI iswK KfVkU lihr bfry ‘20vIN sdI dI iswK rfjnIqI’ dy isrlyK<br />

hyTlI pusqk lVI bfry ‘pMjfb tfeImË’ dy kflmF ivc gih-gwzvIN bihs cwlI sI ijs<br />

ivc vwK-vwK ivdvfnF ny BrvF ihwsf ilaf sI. ies bihs dI mukMml ikqfb vI Cp geI<br />

hY. iesy pRsMg ivc sfnMU ajmyr isMG dy nkslI idnF dy purfxy sfQI aqy hmiKafl s[<br />

gurbcn isMG df lMmf lyK hfsl hoieaf hY ijs ivc s[ ajmyr isMG dIaF ikqfbF bfry<br />

ivsQfr sihq Kulfsf kIqf igaf hY. ajmyr isMG vFg gurbcn isMG dy ivcfrF ivc vI<br />

Zyr Prk afieaf hY. AunHF iswK Drm Èfsqr qy drÈn df inwT ky aiDaYn kIqf hY aqy<br />

iswK isDFq afqmsfq kr ilaf hoieaf hY. AunHF ny ajmyr isMG dIaF pusqkF ivcoN pRgt<br />

ho rhI iswK Drm Èfsqr aqy rfjnIqI dI smJ bfry anyk ÈMky pRgtfey hn aqy bVy hI<br />

mOilk nËrIey qoN itwpxIaF kIqIaF hn. sMpfdk df ienHF ivcfrF nfl sihmq hoxf jF nf<br />

hoxf ËrUrI nhIN hY. asIN ieh ivcfr pfTkF dI nËr kr rhy hF. pRqIkrm ivc afey<br />

ivcfrF nMU vI bxdI QF idwqI jfvygI. -sMpfdk<br />

Aukxf qoN s[ ajmyr isMG df ieÈfrf<br />

ihMdUaF dy kql krn qoN hY; pr hkIkq<br />

ieAuN nhIN vfprI. sMqF dI ÈhIdI qoN bfad<br />

ikqy vI pMjfb aMdr vwzI pwDr `qy ihMdUaF<br />

df kqlyafm nhIN hoieaf. s[ ajmyr<br />

isMG dy afpxy ÈbdF ivc, “drbfr sfihb<br />

Auqy POjI hmly AuprMq iswK jnqf duafrf<br />

afm rUp ivc pRgtfieaf igaf pRqIkrm<br />

hkIkI arQF ivc ilaf sMq iBMzrFvfly<br />

dy afdyÈ dy anusfrI nhIN sI.[[[aihm<br />

s[ ajmyr isMG<br />

gwl ieh dyKx ivc afeI ik bgfvq krky<br />

qury iswK nOjvfnF ny BfrI asly dy bfvjUd<br />

rfh ivc iksy vI jgHf iksy ihMdU `qy hmlf<br />

nhIN kIqf.[[[ies gwl qoN vI iehI qwQ sfbq<br />

huMdf hY ik sMq jrnYl isMG dI ihMdUaF ƒ<br />

hmly df inÈfnf bxfAux vflI syD, iswK<br />

jnqf dy mnF ƒ bhuqI nhIN BfeI.”<br />

s[ ajmyr isMG dIaF iqMnF ilKqF<br />

df qrk hux ies suafl dy juafb lwBx<br />

qoN ÈurU huMdf hY ik sMq jrnYl isMG dI<br />

ihMdUaF ƒ hmly df inÈfnf bxfAux vflI<br />

syD iswK jnqf dy mnF ƒ ikAuN nhIN BfeI?<br />

ies qrk qoN qurdy hoey Auh afpxIaF<br />

ilKqF df smuwcf cOKtf GVdy hn. AunHF<br />

dy afpxy ÈbdF ivc, “ies dy keI kfrn<br />

igxfey jf skdy hn.[[[iswK mn, afm<br />

rUp ivc hI ihMdU vrg ƒ duÈmx imQ lYx<br />

leI iqafr nhIN sI hoieaf. iswK mn ny<br />

ijs kdr muslmfnF ƒ ‘gYr`, ‘iswK doKI`<br />

qswvr kr ilaf hoieaf hY, Aus qrHF<br />

ihMdUaF ƒ nhIN kIqf.”<br />

AunHF dIaF sfrIaF ilKqF df qfxfbfxf<br />

ies qrk qoN AuGVdf hY ik iswK<br />

mn ny muslmfnF vFg ihMdU vrg ƒ afpxf<br />

duÈmx ikAuN nhIN imiQaf? AunHF dy kQn<br />

anusfr, “hkIkq ieh hY ik iswK mn<br />

Auqy ihMdU Drm, sMsikRqI aqy smfj nfl<br />

atuwt sFJf df ivcfr qy jËbf lgfqfr<br />

afpxf BfrU asr kfiem rwK irhf hY.<br />

ies krky afm iswK jnqf ijMnI muslmfnF<br />

nfl inKyVy bfry spwÈt aqy iek icq hY,<br />

Auh ihMdUaF dy mfmly `c EnI hI Gcoly aqy<br />

do-icqI `c gRsI hoeI hY.”<br />

s[ ajmyr isMG hux ies Gcoly aqy<br />

do-icqI ƒ Kqm krn df kfrj imQ ky<br />

afpxIaF vwz afkfrI ilKqF dI ÈurUafq<br />

krdy hn. iesy krky AunHF dI pihlI ikrq<br />

‘vIhvIN sdI dI iswK rfjnIqI` df muwZ<br />

‘hm ihMdU nhIN` qoN bwJdf hY. Auh ‘iswK<br />

rfj` jF Kfilsqfn df pYNqVf ikAuNik ‘hm<br />

ihMdU nhIN` dy qrk `coN GVnf cfhuMdy hn,<br />

ies leI ‘vIhvIN sdI dI iswK rfjnIqI:<br />

iek gulfmI qoN dUjI gulfmI qwk’ dI<br />

ÈurUafq vI Auh afpxy iesy qrk nfl<br />

krdy hn. BfeI kfnH isMG nfBf dI iesy<br />

nF dI ieiqhfsk ikrq ƒ afDfr bxf ky<br />

Auh afpxI smuwcI ivcfrDfrf df qfxfpytf<br />

buxdy hn. vIhvIN sdI ivc iswKF dI<br />

invyklI pCfx bxfAux ivc ies ikrq<br />

df bhuq aihm aqy ieiqhfsk rol hY;<br />

pr ieh ikrq BfeI kfnH isMG nfBf ny<br />

smuwcy iswK ÌlsÌy dy incoV vjoN nhIN,<br />

sgoN s[ ajmyr isMG dy afpxy dwsx<br />

muqfbk 1899 ivc bfvf nrfiex isMG qy<br />

lflf Tfkr dfs dI ilKq ‘iswK ihMdU hYN’<br />

dy juafb ivc ilKI sI. BfeI kfnH isMG<br />

nfBf ny afpxI ies ilKq ivc hI ieh<br />

gwl spwÈt kr idwqI sI ik ies ikqfb<br />

ƒ gurU ÌlsÌy dI smuwcI ivafiKaf dy<br />

rUp ivc nf piVHaf jfvy; pr s[ ajmyr<br />

isMG AunHF dy ies suJfa ƒ Aukf hI<br />

axgOilaf kr idMdy hn.<br />

duKdfeI gwl ieh hY ik s[ ajmyr<br />

isMG iswKF ƒ ihMdUaF nfloN inKyVdyinKyVdy<br />

iswK mnF aMdr smuwcy ihMdU vrg<br />

pRqI nPrq Brn df kfrj imQ lYNdy hn.<br />

Auh pMjfb dI nv-bsqIvfdI luwt kr rhI<br />

sfmrfjI-kyNdr srkfr df rfjsI afDfr<br />

bxy, DnfZ bRfhmxI ihMdUaF jF afrIaf<br />

smfjI ihMdUaF dy iek DVy ƒ<br />

inÈfnf bxfAux dI bjfey, smuwcy<br />

ihMdU vrg ƒ hI afpxy hmly df<br />

inÈfnf bxf Drdy hn. AunHF dIaF<br />

DfrnfvF, “Kflsf pMQ vwloN<br />

afpxI vwKrI pCfx jqfAux df<br />

hr Xqn qIr vFg ihMdU vrg dy<br />

klyjy `c jf vwjdf hY”, pMjfb<br />

aMdr ihMdU mnF ivc iswKF pRqI<br />

nÌrq GtfAux dI bjfey nPrq<br />

vDfAux df sbwb ho inwbVIaF<br />

hn. ienHF DfrnfvF ny KfilsqfnI<br />

lihr pRqI afm ihMdU vrg dy<br />

mnF ivc bxy ÈMky GtfAux dI<br />

bjfey hor vDfAux ivc ihwsf<br />

pfieaf hY aqy bRfhmxvfd dy<br />

iÈkfr ihMdU dilqF ƒ vI Kflsf<br />

rfj qoN dUr iswKI dI duÈmx,<br />

kyNdr srkfr vwl Dwk idwqf hY.<br />

s[ ajmyr isMG df ieh qrk AunHF<br />

ƒ ijwDr leI jFdf hY, AuDr hI Auh qurI<br />

jFdy hn, ibnF idmfg Auqy Ëor pfieaF ik<br />

iswK ÌlsÌf ies bfry kI kihMdf hY, jF<br />

Kflsf pMQ dI iËMmyvfrI kI hY? AunHF dy<br />

mn ivc ieh suafl aiVaf hoieaf hY ik<br />

‘sMq jrnYl isMG dI ihMdUaF ƒ hmly df<br />

inÈfnf bxfAux vflI syD iswK jnqf dy<br />

mnF ƒ ikAuN nhIN BfeI?’ ies df iek<br />

kfrn qF Auh iswKF df ihMdUaF nfloN pUrn<br />

qOr `qy afpxf inKyVf nf krnf dwsdy hn<br />

aqy dUjf kfrn Auh iswKF df afpxy-afp<br />

ƒ kOm vjoN qswvr nf krnf smJdy hn.<br />

iPr Auh iswKF df ihMdUaF nfloN inKyVf krn<br />

leI ieiqhfsk hvfilaF dI vrqoN krdy<br />

hn aqy pwCmI ivdvfnF dIaF ilKqF dy<br />

shfry ‘iswK iek kOm hY’ df isDFq bVy<br />

Ëor nfl pyÈ krdy hn. ies isDFq `qy<br />

Ëor idMidaF Auh ieh vI Buwl jFdy hn ik<br />

‘pMQ` df qswvr ‘kOm’ nfloN ikqy vwzf hY<br />

aqy kOm jdoN ik 18-19vIN sdI ivc afrMB<br />

hoieaf iek vkqI vrqfrf hY, ‘pMQ` muwZ<br />

qoN cwilaf af irhf hY aqy rihMdI dunIaF<br />

qwk ies ny ievyN hI awgy qurdy jfxf hY.<br />

iswK hmyÈf hI pMQk jËby nfl<br />

srÈfr ho ky afpf vfrdy afey hn. iswKF<br />

vfsqy pMQk qy kOmI jËbf iek hI avsQf<br />

hY. AunHF ƒ vwzy aqy ivÈfl pMQk jËby qoN<br />

qoV ky pMjfb dy Coty ijhy iKwqy nfl sbMDq<br />

kOmI jËby qwk sIimq krnf, afpxyafp<br />

ivc hI ipwCl-moVf hY. dUjy ÈbdF ivc,<br />

ieh iswK ÌlsPy df ivroD hY; ieh iswK pMQ<br />

dy ‘srbwq dy Bly` dy inÈfny ƒ mytxf hY.<br />

iswK kOm bxn dy bfad suafl pYdf<br />

hoieaf ik ieh iks dy ivruD lVy aqy<br />

iks koloN afËfdI pRfpq kry? Auqlf<br />

‘qrk` kihMdf hY ik iswK kOm, ihMdU kOm<br />

ivruD lV ky Aus koloN afËfdI pRfpq kry<br />

pr idlcsp gwl ieh hY ik hkIkq ivc<br />

ihMdU kOm nF dI koeI hoNd hI nhIN hY. ajmyr<br />

isMG dy afpxy kQn anusfr “iewQy jdoN mYN<br />

ihMdU Èbd dI vrqoN krdf hF qF ieh ‘svrn<br />

jfqI` ihMdU vrgF dI gwl krdf hF.”<br />

AunHF dy afpxy ies qrk muqfbk<br />

s[ ajmyr isMG ƒ Èfied ies gwl df<br />

aihsfs hI nhIN ik Auh ieh kih ky iswK<br />

ÌlsPy df ikwzf vwzf mËfk Auzf rhy hn ik<br />

“iqMn sdIaF qoN vI vwD lMmy smyN qwk iswK pCfx<br />

dy nkÈ muwK rUp ivc musilm ivroDI twkr `coN<br />

hI GVy qrfÈy jFdy rhy.” asl ivc iswK ÌlsÌy<br />

dI smJ nf hox krky hI AunHF dy mn ivc ies<br />

iksm dIaF DfrnfvF pYdf huMdIaF hn. iswK<br />

ÌlsÌf iksy BfeIcfry nfl twkr dy rUp ivc<br />

nhIN AuBiraf, sgoN iswK ÌlsÌf mnuwK jfqI dI<br />

hux qwk dI arijq smuwcI mnuwKI isafxp df<br />

incoV hY aqy gurU nfnk sfihb ny afpxy qoN<br />

pihly sfry mnuwKI anuBvI igafn ƒ afqmsfq<br />

kridaF hoieaF hI, ies ƒ ÃÄ dy rUp ivc<br />

nvIN mOilkqf aqy smuwcqf bKÈI hY.<br />

hI iek Cotf ijhf Auc jfqI DnfZ ihMdU<br />

vrg afpxy jmfqI-jfqI ihq pUry krn<br />

leI iswK ivroDI jƒn ƒ BVkf irhf hY<br />

aqy iehI vrg kyNdr srkfr Auqy kfbË<br />

hY. iPr ihMdU khy jFdy lokF dI bhuigxqI<br />

qF Kud rUhfnI qOr ‘qy bRfhmxI Brmjfl<br />

aqy afriQk qy siBafcfrk qOr ‘qy<br />

pUMjIvfdI sfmrfjvfd dI gulfm hY. Auc<br />

jfqI DnfZ ihMdUaF df ijhVf vrg iswKF<br />

dI luwt qy kuwt krdf hY, AuhI vrg ienHF<br />

grIb ihMdU dilqF dI luwt qy kuwt krdf<br />

hY. iPr suafl hY ik iswK afpxI gulfmI<br />

dy bMDn qoVn dy nfl-nfl ienHF gulfm<br />

grIb dilqF ƒ bRfhmxvfd aqy sfmrfj<br />

dy iÈkMjy ‘coN mukq ikvyN krvfAux? iewQy<br />

af ky s[ ajmyr isMG dV vwt jFdy hn.<br />

mfrksvfdI ÌlsÌy ƒ Auh bhuq pihlF<br />

rwd kr afey hn aqy iswK ÌlsÌy bfry<br />

AunHF dI smJ AUxI hY. inrsMdyh, pUMjIvfd<br />

aqy sfmrfjvfd bfry smJ mfrksvfdI<br />

igafn df iek aMg hY. AuNj, ieh AunHF<br />

dIaF afpxIaF rfjnIiqk DfrnfvF df vI<br />

inKyD hY.<br />

AunHF dy afpxy kQn anusfr<br />

“aMdrUnI bsqIvfd vwloN bfhrI bsqIvfd<br />

dI jgHf lY lYx nfl sMsfr dI rfjsI<br />

siQqI aMdr buinafdI bdlfa af igaf.<br />

alwg-alwg kOmI rfjF ivckfr jMgF qy<br />

KUn-Krfby dI jgHf nvyN afËfd hoey kOmI<br />

rfjF dIaF hwdF aMdrly KUn-Krfby ny lY<br />

leI. vIhvIN sdI dy afrMB ivc jMgF ivc<br />

mrn vfly kuwl lokF `coN qkrIbn 90 PIsdI<br />

pyÈyvr sYink hoieaf krdy sn; jdik<br />

hux ies KUn-Krfby df iÈkfr hox vfilaF<br />

`coN qkrIbn 90 PIsdI isvlIan lokF<br />

dI hY. 1989 qoN lY ky 1992 qwk dunIaF<br />

aMdr jo KUn-Krfby not kIqy gey, AunHF<br />

`coN isrP iqMn hI iek-dUjy dy ivroDI kOmI<br />

rfjF drimafn hoey sn. bfkI dy 79 KUn-<br />

Krfby alwg-alwg kOmI rfjF dy afpxy<br />

aMdr hI hoey sn.”<br />

AunHF df ieh kQn vI ies gwl dI<br />

puÈtI krdf hY ik “sfmrfjI pRbMDF<br />

(Imperial regimes) dIaF buinafdI<br />

loVF, ihq qy qOr-qrIky ieko ijhy hI<br />

hoieaf krdy hn. hflfq dy pRsMg df hI<br />

Prk huMdf hY. brqfnvI sfmrfjI rfjkI<br />

ZFcy dI qrHF hI, Bfrq dy ihMdU sfmrfjI<br />

rfj pRbMD dy ihq vI, pMjfb Auqy pUrf<br />

kwsvF glbf sQfpq krn dI mMg krdy<br />

sn. aMgryËF vFg hI, Auh vI pMjfb vrgy<br />

nfËuk srhwdI sUby aMdr iswKF vrgI<br />

afËfdI psMd kOm (dy mn) aMdr afËfdI<br />

df ivcfr qy jËbf pRPuwlq huMdf dyK jr<br />

nhIN sn skdy. 1973 ivc ÈRomxI akflI<br />

dl vwloN anMdpur sfihb dy mqy Auqy<br />

pRvfngI dI mohr lfey jfx dy vyly qoN hI<br />

ihMdU (sfmrfjI) hfkmF ny kMn KVHy kr<br />

ley sn. AudoN hI AunHF ies ‘Kqrnfk<br />

ruJfn` ƒ pUrI gMBIrqf nfl lYxf aqy<br />

ies ƒ kfbU ivc krn leI<br />

loVINdy AupfvF bfry socxf<br />

ÈurU kr idwqf hoieaf sI.<br />

iswK rfjnIqI Auqy inrMqr<br />

krVI ingHf rwKxI, iswK<br />

kOm aMdr afpxf vPfdfr<br />

vrg pYdf krnf, ies df<br />

Aucycf pflx poÈx krnf,<br />

iswKF dI qfkq ƒ kmËor<br />

krn dy ierfdy nfl pMQ<br />

aMdrly vKryivaF qy ivroDF<br />

ƒ hvf dyxI, pfiksqfn dy<br />

iKlfP lgfqfr nPrq qy<br />

duÈmxI dIaF BfvnfvF<br />

bxfeI rwKxIaF, iswK kOm<br />

aMdr KrI pMQk cyqnf dy<br />

ivkfs ƒ cfry pfisEN bMnH<br />

mfrn dy Xqn krny aqy<br />

ies Auqy BfrqI rfÈtrvfd<br />

dI amr vyl df sfh-sUqvF jfl kws ky<br />

rwKxf[[[afid sB Aupfa iesy mMqv vwl<br />

syDq hn.”<br />

asl ivc s[ ajmyr isMG<br />

mfrksvfd ƒ rwd krky, BfrqI rfj pRbMD<br />

dy Kfsy bfry bxIaF afpxIaF hI ienHF<br />

DfrnfvF ƒ rwd kr idMdy hn; ikAuNik ieh<br />

(agly sPy `qy jfrI)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (23)<br />

sfrIaF DfrnfvF mfrksvfdI idRÈtIkox<br />

dI dyx hn.<br />

Bfrq dy hfkm vrg bfry, AunHF dI<br />

ieh itwpxI iblkuwl drusq hY ik “1947<br />

ivc brqfnvI bsqIvfdI rfj dy Kfqmy<br />

AuprMq Bfrq dy hfkm vrg ny kuJ bhuq<br />

hI Aucy qy vwzy inÈfny sfhmxy rwK ky,<br />

afËfdI qy ivkfs dy sPr dI AuqÈfh BrI<br />

ÈurUafq kIqI sI. sB nfloN aihm qy pRmuwK<br />

inÈfnf sI DrmF, jfqF qy iPrikaF ivc<br />

vMzI dys dI jnqf ƒ ieko sFJI kOm dy<br />

sFcy ivc Zflxf. dUjf, rfjkI ZFcy aMdr<br />

iek-purKfÈfhI dy jgIrU dsqUr df Kfqmf<br />

kr ky, Bfrq aMdr pwCmI qrË df<br />

pfrlImfnI jmhUrI ZFcf sQfpq krnf.<br />

qIjf, Bfrq ƒ pwCmI nmUny df DrminrpwK<br />

(sYkUlr) rfj bxfAuxf. cOQf, dys<br />

aMdr afriQk mMdhflI qy grIbI df<br />

Kfqmf krky, ies ƒ afriQk qOr `qy<br />

KuÈhfl qy afqm-inrBr bxfAuxf.”<br />

AunHF df ieh kihxf vI shI hY ik<br />

“Bfrq dy qqkflI hfkm Auprokq sfry<br />

tIicaF ƒ iek-dUjy nfl gUVHI qrHF juVy<br />

hoey dyKdy sn. pMizq jvfhr lfl nihrU<br />

df socxf sI ik Bfrq dy snaqIkrn qy<br />

afDuink ivwidaf dy psfr nfl lokF df<br />

‘ivigafnk imËfj` ivkisq ho jfvygf ijs<br />

nfl AunHF dI Dfrimk socxI lgfqfr<br />

kmËor pYNdI clI jfvygI aqy AunHF aMdr<br />

Drm-inrpwK kdrF-kImqF gihrIaF<br />

jVHF PVdIaF clIaF jfxgIaF. ies qrHF<br />

Bfrq dy lok Drm, jfq, BfÈf qy<br />

siBafcfr afid vKryivaF qoN Aupr AuT<br />

ky iek vzyrI qy ivÈfl sFJI (BfrqI)<br />

pCfx gRihx kr lYxgy jo kOmI eykqf dI<br />

mËbUq qy BrosyXog buinafd ho guËrygI.”<br />

BfrqI hfkmF dy icqvy ies ‘afdrÈ`<br />

rfj qy smfj ijs dI AusfrI AunHF ny 1947<br />

qoN bfad afrMB kIqI, bfry s[ ajmyr<br />

isMG df ieh inrxf vI iblkuwl shI hY<br />

ik ieh “XQfriQk Gwt aqy kflpink<br />

iËafdf sn. ies supn-pRojYkt dIaF<br />

vjUd-smoeIaF kmËorIaF ny CyqI hI afpxf<br />

asr idKfAuxf ÈurU kr idwqf sI. swTivaF<br />

dy mwD ivc jf ky BfrqI ZFcy dy gMBIr rUp<br />

ivc sMkt-gRsq ho jfx dI hkIkq df jfdU<br />

isr cVH ky bolx lwg ipaf sI.”<br />

jvfhr lfl nihrU dI agvfeI hyTly<br />

BfrqI hfkm vrg df icqivaf ieh<br />

afdrÈk inÈfnf, XQfrQk Gwt aqy<br />

kflpink iËafdf ikvyN sI aqy ies supn<br />

pRfjYkt dy vjUd smoeIaF ikhVIaF<br />

kmËorIaF sn? ies df juafb isrP<br />

mfrksvfdI ÌlsPy dy afDfr ‘qy hI idwqf<br />

jf skdf hY; ikAuNik ieh bVf spwÈt hY<br />

ik BfrqI hfkm vrg afpxy ies supn<br />

pRfjYkt ƒ bRfhmxvfdI ÌlsÌy<br />

(Brmjfl) aqy sfmrfjI afriQkqf dy<br />

sumyl nfl pUrf krnf cfhuMdf sI.<br />

bRfhmxvfdI ÌlsÌf mnuwK ƒ kudrq qoN<br />

tuwtI hoeI iksy kflpink hoNd ivc ijAux<br />

lfAuNdf hY aqy sfmrfjI afriQkqf mnuwK<br />

dIaF gYr-kudrqI iewCfvF (iqRÈnf) ƒ<br />

klpnf dy pr lf ky, Aus ƒ afpxy<br />

KpqkfrI siBafcfr df iÈkfr bxfAuNdI<br />

hY. sfmrfjI afriQkqf dI buinafd bixaf<br />

pUMjIvfd afpxy vjUd ivc hI aMqhIx<br />

lflc, isrvwZ mukfbly aqy Gor<br />

arfjkqf ƒ smoeI bYTf hY. inrol klpnf<br />

dy afDfr Auqy bxy ies supn pRfjYkt df<br />

hÈr iehI ho skdf sI.<br />

glbf pfAU sfmrfjI pUMjIvfd nf qF<br />

pfrlImfnI jmhUrIaq dyx dy smrwQ sI<br />

aqy nf hI Auh dys aMdroN afriQk mMdhflI<br />

aqy grIbI Kqm krn dy Xog sI. Auh qF<br />

sgoN ies dyÈ ivcly afriQk asfvyNpx<br />

ƒ vDfAux aqy dyÈ df bhukOmI cirwqr<br />

ivgfVn df kfrn bixaf. hF, ies ny iek<br />

isry dI iqRÈnflU, kudrq qoN tuwtI aqy<br />

mnorogI DnfZ qy mwDvrgI jmfq ËrUr<br />

pYdf kIqI, ijhVI ies dy ‘jmhUrI` rfj<br />

df QMmH bxI. pwCmI qrË dI Drm<br />

inrpwKqf df sMklp qF AuNj hI mnuwK<br />

jfqI nfl hoieaf vwzf Prfz hY. ies dI<br />

pVcol mfrks aqy iswK icMqk isrdfr<br />

kpUr isMG ny bfKUbI kIqI hY. ‘swTivaF<br />

dy mwD ivc jf ky, BfrqI ZFcy dy gMBIr<br />

rUp ivc sMktgRsq hox’ dy iehI Tos kfrn<br />

sn. mfrksvfdI ÌlsPy ƒ rwd krky s[<br />

ajmyr isMG ienHF Tos kfrnF dI qih<br />

qwk jfxo KuMJ jFdy hn ijs krky apxy mn<br />

ivc bxy sMklpF ƒ ieiqhfsk GtnfvF<br />

anusfr qrfÈx dI bjfey, Auh ieiqhfsk<br />

GtnfvF ƒ afpxy mn ivc bxy sMklpF<br />

anusfrI Zflx dI koiÈÈ krdy hn.<br />

ieiqhfs ‘coN mn iewCq iswty pRfpq<br />

krn leI ajmyr isMG qwQF dI BMnqoV<br />

krn qoN vI Ërf nhIN kqrfAuNdy. AunHF dy<br />

kQn anusfr “pMjvyN pfqÈfh dI ÈhIdI<br />

qoN lY ky 1947 dy btvfry qwk, iswK pMQ<br />

dI musilm vrg nfl iksy nf iksy Èkl<br />

ivc lgfqfr iKwcoqfx qy twkr cwldI rhI<br />

hY. iqMn sdIaF qoN vI vwD lMby smyyN qwk<br />

iswK pCfx dy nkÈ muwK rUp ivc musilm<br />

ivroDI twkr ‘coN hI GVy qrfÈy jFdy rhy.<br />

ies krky iswK mn aMdr afm rUp ivc hI<br />

musilm ivroDI Bfv gihrIaF jVHF PV gey.”<br />

pr ieiqhfsk qwQ ies gwl dI puÈtI<br />

iblkuwl nhIN krdy. gurU arjn dyv dI<br />

ÈhIdI qoN bfad, AunHF dI ÈhIdI dy iËMmyvfr<br />

smJy jFdy cMdU ƒ jhFgIr bfdÈfh ny CyvIN<br />

pfqÈfhI gurU hrgoibMd ƒ sONp idwqf ijs<br />

ƒ iswKF ny sËf idwqI. ipqf gurU qyg<br />

bhfdr dI ÈhIdI aqy afpxy cfry<br />

sfihbËfidaF dI kurbfnI dyx qoN bfad<br />

gurU goibMd isMG aOrMgËyb ƒ ‘Piqhnfmf`<br />

qy ‘ËPrnfmf` dy rUp ivc do icwTIaF ilK<br />

rhy hn qy mugl bfdÈfh bhfdr Èfh nfl<br />

AunHF dI keI sfl lMbI gwlbfq cldI<br />

rhI. bfbf bMdf isMG bhfdr dI agvfeI<br />

hyT iswKF ny srihMd dy sUby dI iewt nfl<br />

iewt KVkfeI. gurU qyg bhfdr ƒ ÈhId<br />

krn vfly smfxy dy jwlfdF df mlIafmyt<br />

kIqf, pr ieh vI ieiqhfsk swc hY ik<br />

bfbf bMdf isMG bhfdr dI POj ivc pMj<br />

hËfr muslmfn Èfiml sn ijnHF ƒ nmfË<br />

pVHn dI KuwlH sI. sRI hrgoibMdpur ivc<br />

‘gurU kI msIq` ajy vI kfiem hY. iPr<br />

ijhVy muslmfnF vwloN iswKF Auqy Ëulm<br />

kIqy gey sn, jF ijnHF nfl iswKF dI twkr<br />

rhI, mhfrfjf rxjIq isMG dy rfj qwk<br />

afAuNdy-afAuNdy, ieh afpsI nPrq jF qF<br />

Kqm ho geI sI, jF iPr ieh kdI hY hI<br />

nhIN sI. Èfier vjoN bhuq sMvydnÈIl smJy<br />

jFdy muslmfn Èfier Èfh muhMmd<br />

‘jMgnfmf` ‘iswKF qy PrMgIaF` ivc Kud<br />

ilK rhy hn-‘rfËI bhuq rihMdy ihMdU<br />

muslmfn dovyN, isr dohF dy Auqy aPfq<br />

afeI. Èfh muhMmdf ivc pMjfb dy jI, kdy<br />

nhIN sI qIsrI jfq afeI.` iesy jMgnfmy<br />

ivc myvf isMG qy mfKy KF df rl ky aMgryËF<br />

ivruD lVn df iËkr vI kIqf igaf hY.<br />

ieh isrP aMgryË bsqIvfdIaF dI ‘pfVo<br />

qy rfj kro’ dI nIqI hI sI ijs aDIn<br />

pMjfb aMdr rihMdy sfry qbikaF dy mnF<br />

ivc iek-dUjy pRqI nPrq BrI geI ijs<br />

df iswtf 1947 df vwZ-vZFgf sI ijs ƒ<br />

Èih nihrU-ptyl juMzlI krky imlI;<br />

ikAuNik Auh musilm ivroDI, Auc jfqI<br />

ihMdU jËby ƒ iekwTf krky kyNdirq<br />

ihMdusqfn kfiem krnf cfhuMdy sn.<br />

iswKF dI iek Drm vjoN muslmfn<br />

BfeIcfry nfl kdy vI twkr nhIN rhI.<br />

s[ ajmyr isMG ƒ Èfied ies gwl<br />

df aihsfs hI nhIN ik Auh ieh kih ky<br />

iswK ÌlsPy df ikwzf vwzf mËfk Auzf rhy<br />

hn ik “iqMn sdIaF qoN vI vwD lMmy smyN<br />

qwk iswK pCfx dy nkÈ muwK rUp ivc<br />

musilm ivroDI twkr `coN hI GVy qrfÈy<br />

jFdy rhy.” asl ivc iswK ÌlsÌy dI<br />

smJ nf hox krky hI AunHF dy mn ivc<br />

ies iksm dIaF DfrnfvF pYdf huMdIaF<br />

hn. iswK ÌlsÌf iksy BfeIcfry nfl twkr<br />

dy rUp ivc nhIN AuBiraf, sgoN iswK<br />

ÌlsÌf mnuwK jfqI dI hux qwk dI arijq<br />

smuwcI mnuwKI isafxp df incoV hY aqy<br />

gurU nfnk sfihb ny afpxy qoN pihly sfry<br />

mnuwKI anuBvI igafn ƒ afqmsfq<br />

kridaF hoieaF hI, ies ƒ ÃÄ dy rUp<br />

ivc nvIN mOilkqf aqy smuwcqf bKÈI hY.<br />

gurU ÌlsÌf kudrqI hkIkq qoN qur<br />

ky rwb bfry bxy jF bxfey gey sfry bRfhmxI<br />

kflpink sMklpF dy ivroD ivc aqy<br />

pYdfvfrI sfDnF Auqy kbËf krI bYTI<br />

rjvfVfÈfhI nfl twkr dy rUp ivc afpxI<br />

hoNd aKiqafr kr sikaf hY. iswK ÌlsÌy<br />

dy afDfr ‘qy Ausry nvyN smfj dI iswK<br />

pCfx dy nkÈ jy musilm ivroDI twkr<br />

‘coN GVy jFdy qF pIr buwDU Èfh afpxy cfr<br />

puwqrF ƒ gurU ÌlsÌy dI rfKI kridaF<br />

kdy vI ÈhId nf krvfAuNdf. gurU arjn<br />

dyv sRI hirmMdr sfihb df nINh pwQr sfeIN<br />

mIaF mIr qoN nf rKvfAuNdy. gurU nfnk sfihb<br />

df pihlF sMgI BfeI mrdfnf nf huMdf ijnHF<br />

dIaF aMiqm rsmF gurU sfihb ny Kud<br />

musilm rhurIqF anusfr kIqIaF sn.<br />

gurU nfnk sfihb ny mnuwKI cyqnf<br />

dI pwDr ‘qy kI ienklfb ilaFdf, jF<br />

ÌlsÌy dy Kyqr ivc AunHF dI kI mOilk<br />

dyx hY, ies df igafn nf hox krky hI<br />

s[ ajmyr isMG ‘iswK ivcfrDfrf aqy<br />

jQybMdI’ bfry kuJ lyKkF dy hvfly nfl<br />

ikafPy lfAuNdy hn. zf[ POjf isMG dy hvfly<br />

nfl Auh dwsdy hn,<br />

“gurU nfnk dyv jI ny iswK Drm dy<br />

kuJ muZly asUl inrDfrq kIqy jo nvyN<br />

BfeIcfry dI isrjxf df afDfr bxy. AunHF<br />

ny ijhVIaF gwlF `qy Ëor idwqf, AunHF dy<br />

pwK ieh sn:<br />

1[ ieko sFJf rwb (Unity of God<br />

head)<br />

2[ mnuwKI brfbrI<br />

3[ mnuwKI eykqf qy BfeIcfrf<br />

4[ pRym Bfv<br />

6[ smfj syvf afid afid.”<br />

hux s[ ajmyr isMG ƒ ies gwl dI<br />

Aukf hI koeI jfxkfrI nhIN ik gurU nfnk<br />

sfihb ny ikqy vI iswK Drm dy koeI muwZly<br />

asUl inrDfirq nhIN kIqy. AunHF ny isrP<br />

qy isrP mnuwKI cyqnf aMdr pRgt hoieaf,<br />

kudrqI swc ibafn kIqf, ‘jo bRhmMzy soeI<br />

ipMzy jo KojY so pfvY]’ AunHF ny kudrq qy<br />

mnuwK dy atuwt irÈqy ƒ spwÈt kIqf, ‘inkit<br />

jIa kY sd hI sMgf kudriq vrqY rUp aru<br />

rMgf]` (gurU gRMQ sfihb, pMnf 376)<br />

AunHF ny kudrq qy mnuwK dI rcnf<br />

bfry afpxy qoN pihlF cwlIaF afAuNdIaF<br />

sfrIaF kflpink DfrnfvF ƒ rwd krky<br />

ieh dwisaf ik ieh idsdf aqy aMqhIx<br />

axidsdf psfrf iek df hI ivsQfr hY<br />

aqy mnuwK ies psfry df hI iek aMg hY.<br />

AunHF ny isRÈtI dI rcnf bfry (buwD Drm<br />

ƒ Cwz ky) afpxy qoN pihly sfry DrmF dy<br />

isDFqF ƒ rwd kIqf aqy mnuwKI cyqnf ƒ<br />

ieh jfxkfrI idwqI,<br />

‘jf iqsu Bfxf qf jgqu Aupfieaf]’<br />

‘iQiq vfru nf jogI jfxY<br />

ruiq mfhu n koeI]<br />

jf krqf isrTI ko kAu sfjY<br />

afpy jfxY soeI.]’<br />

ieh krqf kOx hY?<br />

‘nfnk swc dfqfru isnfKq kudrqI]’<br />

‘kudriq kr ky visaf soie]’<br />

ieh sI mnuwKI ÌlsÌy aMdrlf<br />

ienklfb ijs ny ‘hukim rjfeI clxf`<br />

aqy ‘min jIqY jgu jIqu` dI nvIN jIvn<br />

jugiq dwsI aqy smuwcy mnuwKI smfj ƒ<br />

nvyN isirEN jQybMd krn df isrP aYlfn<br />

hI nhIN kIqf, sgoN jQybMd krky<br />

ajmyr isMG dy mn ivc ikAuNik ieh suafl aiVaf hoieaf hY ik ‘sMq jrnYl isMG dI<br />

ihMdUaF ƒ hmly df inÈfnf bxfAux vflI syD iswK jnqf dy mnF ƒ ikAuN nhIN BfeI?’ ies df<br />

iek kfrn qF Auh iswKF df ihMdUaF nfloN pUrn qOr `qy afpxf inKyVf nf krnf dwsdy hn aqy ies<br />

df dUjf kfrn Auh iswKF df afpxy-afp ƒ kOm vjoN qswvr nf krnf smJdy hn. iPr Auh iswKF<br />

df ihMdUaF nfloN inKyVf krn leI ieiqhfsk hvfilaF dI vrqoN krdy hn aqy pwCmI ivdvfnF<br />

dIaF ilKqF dy shfry ‘iswK iek kOm hY’ df isDFq bVy Ëor nfl pyÈ krdy hn. ies isDFq `qy<br />

Ëor idMidaF Auh ieh vI Buwl jFdy hn ik ‘pMQ` df qswvr ‘kOm’ nfloN ikqy vwzf hY aqy kOm jdoN<br />

ik 18-19vIN sdI ivc afrMB hoieaf iek vkqI vrqfrf hY, ‘pMQ` muwZ qoN cwilaf af irhf hY<br />

aqy rihMdI dunIaF qwk ies ny ievyN hI awgy qurdy jfxf hY.[[[iswK hmyÈf hI pMQk jËby nfl<br />

srÈfr ho ky afpf vfrdy afey hn. iswKF vfsqy pMQk qy kOmI jËbf iek hI avsQf hY. AunHF ƒ<br />

vwzy aqy ivÈfl pMQk jËby qoN qoV ky pMjfb dy Coty ijhy iKwqy nfl sbMDq kOmI jËby qwk sIimq<br />

krnf, afpxy-afp ivc hI ipwCl-moVf hY. dUjy ÈbdF ivc, ieh iswK ÌlsPy df ivroD hY; ieh<br />

iswK pMQ dy ‘srbwq dy Bly` dy inÈfny ƒ mytxf hY.<br />

idKfieaf. gurU goibMd isMG vwloN pRgt<br />

kIqy gey Éflsf pMQ df gurU nfnk sfihb<br />

dy iswK ÌlsÌy nfl iehI irÈqf hY.<br />

brfbrI, afËfdI, BfeIcfrf, pRym Bfv,<br />

cMgf afcrn, smfj syvf afid sB ies<br />

ÌlsÌy `coN iek Jrny vFg Puwtdy qury<br />

afAuNdy hn.<br />

iesy ƒ pRoPYsr pUrn isMG ny smuwcI<br />

mnuwK jfqI leI gfzI rfh ikhf hY. pRo[<br />

pUrn isMG dy ÈbdF ivc, “ieh gwl bVI<br />

ivÈyÈ hY ik gurU nfnk dyv jI ny iksy<br />

sMklpgq prmfqmf ƒ nhIN iDafieaf,<br />

sgoN afp ny bRihmMz dI prm-afqmf ƒ<br />

arfiDaf hY, gurU vI aqy inwj srUp rwKx<br />

vflf pRBU vI. jo Èbd srUp arQfq<br />

siqnfm df DfrnI vI hY, krqfrI gux<br />

rwKx vflf krqf purK, inrBAu qy inrvYr<br />

hY, jo akfl mUrq arQfq sdIvI hY aqy<br />

jo afqmf qoN pRgt hoieaf hY. ijs kol<br />

afqmf dy swcy jIvn dIaF cMigafVIaF ƒ<br />

dUijaF ivc sMcfr krn dI ÈkqI mOjUd<br />

hY.”[[[“gurU nfnk dyv jI ny afpxy duafrf<br />

sQfipq iswK sMgq ƒ pMQ jF mfrg dI hI<br />

sMigaf idwqI hY aqy ies ƒ iksy iPrky<br />

nfl nhIN joiVaf. pUrnqf qwk puwjx leI<br />

sfrI mnuwK jfqI leI ieh gfzI-rfh hY.”<br />

pRo[ pUrn isMG dI ies ivafiKaf qoN<br />

bfad s[ ajmyr isMG dI iswK ivcfrDfrf<br />

qy jQybMdI bfry kIqI geI ivafiKaf bVI<br />

EprI-EprI lwgdI hY; ikAuNik Aus ivc<br />

iswK ÌlsÌy dI Aukf hI koeI mihk nhIN<br />

hY. iesy gfzI rfh dy afDfr ‘qy hI Kflsf<br />

rfj dy icMnH AulIky gey.<br />

ÌlsÌy dI pwDr ‘qy gurU sfihbfn<br />

dI twkr ihMdU Drm/lokfeI nfl nhIN,<br />

blik krmkFzI bRfhmxvfdI iÌlfsÌI<br />

(Brm jfl) nfl sI aqy kudrqI sfDnF<br />

dI mflkI Kohx leI, AunHF dI twkr<br />

muslmfn rjvfVfÈfhI nfl rhI, pr ikqy<br />

vI gurU sfihbfn ny muslmfnF qy ihMdUaF<br />

pRqI nÌrq nhIN BrI aqy nf hI iswK pMQ<br />

iksy BfeIcfry nfl tkrfa dy rUp ivc<br />

ivkisq hoieaf hY. ieh qF prm afqmf<br />

dI rjf ‘c pRgt hoeI akfl purK dI POj<br />

hY aqy ‘akfl’ qKq dy akflI (rwbI Bfv<br />

kudrqI) ‘hukm’ lfgU krvfAuxf ies df<br />

Drm hY. ‘min jIqY jgu jIqu’ df ieh<br />

DfrnI hY.<br />

iehI nhIN, s[ ajmyr isMG sMq<br />

iBMzrFvfilaF dI hsqI ƒ iswK ÌlsÌy dy<br />

pRsMg ivc rwK ky prKx aqy AunHF ƒ<br />

iswK ieiqhfskfrI ivc bxdI QF dyx dI<br />

bjfey, sMqF dI rfjnIqI ƒ afpxy qrkF<br />

nfl prKx dI koiÈÈ krdy hn. ies qrHF<br />

Auh sMqF dI ‘iswK hsqI` ƒ bulMd krn<br />

dI bjfey AunHF dI ‘ihMdU ivroDI’ hsqI ƒ<br />

pRgt krn dy rfh pY jFdy hn ijhVI nf<br />

isrP isDFqk pwK qoN glq hY, sgoN<br />

rfjnIiqk pwK qoN afqmGfqI hY. iswKF dy<br />

‘srbq dy Bly’ dy inÈfny bfry sMq Kud<br />

bVy spÈt sn. igafnI Bjn isMG nfl<br />

hoeI lMbI gwlbfq ivc iek suafl dy<br />

juafb ivc sMqF dy khy ieh bcn hI s[<br />

ajmyr isMG dI ies Dfrnf ƒ rwd krn<br />

leI kfPI hn. igafnI Bjn isMG dy ieh<br />

puwCx `qy, ik “ihMdU-iswK iKcoqfx jF JÊVy<br />

df muwZ srkfr af?”, sMqF df juafb<br />

bVf spwÈt sI, “srkfr af.” afpxy<br />

ies juafb ƒ hor spwÈt krdy hoey sMqF<br />

ny aYmrjYNsI dI imsfl idMidaF ikhf sI,<br />

“aYmrjYNsI lwgI, ihMdU rfj vfilaF ny<br />

ihMdU mËlUmF ƒ pkV ky jylH `c pf idwqf,<br />

ihMdU rfj vfilaF ny; pRDfn mMqrI qy ieho<br />

hI sI nf, hux vflI (ieMdrf gFDI), ihMdU<br />

mËlUmF ƒ pkV ky jylH ivc pf idwqf.<br />

vYȃ dyvI qoN, kumwiKaf dyvI qoN, iÈv ilMg<br />

qoN, mQrf qoN, bdrI nrfiex qoN, kydfr<br />

nfQ qoN, ikqoN aYjItyÈn ÈurU hoeI af? qy<br />

iswK iksy ƒ PiVaf sI? nhIN sI PiVaf.<br />

hwQ `c QflI `c pf ky idMdI sI, ijhVf<br />

kuJ lYxf lY lE, pr myrf KihVf Cwzo.<br />

mYƒ ienHF (jn sMGIaF afid) ƒ sUq kr<br />

lYx idE. akfl qKq sfihb qoN morcf<br />

lwgf nf, ikAuN lwgf?-‘nfnk nfm cVHdI<br />

klf] qyry Bfxy srbq df Blf]’ iswK df<br />

ieh inÈfnf. iehƒ muwK rwK ky mËlUm<br />

ihMdU ƒ jfbr ihMdU dy hyToN kwZx vfsqy<br />

AunHF dI gulfmI gloN lfhux vfsqy 57<br />

hËfr iswKF ny igRPqfrI idwqI do kroV ivcoN,<br />

2 kroV dI vwsoN vfilaF ny 60 kroV ƒ<br />

suqMqr krfAux vfsqy, 57 hËfr ny<br />

igRPqfrI idwqI.”<br />

sMqF df ieh iek juafb hI AunHF dI<br />

srbwq dy Bly dI rfjnIqI ƒ spwÈt kr<br />

idMdf hY. inrsMdyh sMqF dy kuJ ibafnF qy<br />

AunHF dIaF kuJ DfrnfvF ‘coN ihMdU ivroD<br />

dI Jlk imldI hY; pr ieh Jlk Aus<br />

ivÈyÈ rfjnIiqk mfhOl dI dyx sI ijs<br />

ivc kyNdr srkfr aqy Aus dy pMjfb ivcly<br />

BfeIvflF ny sMqF ƒ Gyrn dI koiÈÈ kIqI.<br />

sMqF dI ies mjbUrI ƒ spwÈt krn dI<br />

bjfey s[ ajmyr isMG ies dI puÈtI krn<br />

dy rfh pY jFdy hn.<br />

s[ ajmyr isMG dI iehI kmËorI<br />

ÉfilsqfnI lihr ƒ bMd glI ivc lY vVI<br />

hY. ieQy socx vflf nukqf ieh hY ik kuJ<br />

plF leI Blf jy s[ ajmyr isMG dI ieh<br />

Dfrnf mMn vI leI jfvy ik sMqF ny drbfr<br />

sfihb ‘qy POjI hmly qoN bfad afpxy<br />

hmfieqIaF ƒ ihMdUaF Auqy hmly krn<br />

leI afdyÈ idwqy sn aqy jy iswKF ny sMq<br />

iBMzrFvfilaF df ieh afdyÈ mMn ky<br />

ihMdUaF dy kql nhIN kIqy, qF ies dy Tos<br />

kfrn ËrUr hI iswK PlsPy ivc pey<br />

hoxgy. s[ ajmyr isMG AunHF Tos kfrnF<br />

ƒ iswK ÌlsPy ivcoN lwBx dI bjfey,<br />

ieiqhfs dy kuJ hvfly dy ky iswK-ihMdU<br />

nPrq vDfAux vwl qur pey hn. iehI<br />

AunHF dI ieiqhfskfrI dI sImf hY. iehI<br />

AunHF dI rfjnIqI dI sImf hY. AunHF dI<br />

iesy ihMdU ivroDI rfjnIqI ny KfilsqfnI<br />

lihr ƒ AulJf idwqf hY.<br />

(cldf)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (24)<br />

lVI joVn leI ipClf aMk vyKo<br />

hrpfl isMG pMnU<br />

rMcn ny hAukf lY ky ikhf-Auh Xfd<br />

afAuNdy rihMdy hn. lflI dy ipMz dIaF<br />

XfdF, igwDy, nfc, lMmIaF sYrF, ivcfrvtFdry,<br />

sB kuJ sfÌ ids irhf hY. AunHF<br />

ƒ sfzy ivc koeI KUbI nhIN idwsI aqy<br />

amrIknF ivc koeI nuks nhIN idisaf.<br />

kI sfƒ vI Xfd krdy hoxgy Auh kdI?<br />

Èfied hF, Èfied nf. bMdy ny afKr[[[XfdF<br />

ipwCf qF nhIN CwzdIaF, pr beI Auh<br />

amrIkn hn, jËibaF qoN mukq[[[nhIN<br />

nhIN, jËibaF ƒ nPrq krn vfly. asIN<br />

ies gwloN sMquÈt hF ik asIN AunHF ƒ<br />

ipafr idwqf, sfQ idwqf, jfxkfrI idwqI<br />

qy iPr rwd kIqf. irjYkÈn aYbsoilAUt<br />

nhIN huMdI. asIN Ausy ƒ iqafgdy hF,<br />

ijhƒ ipafr kIqf. jo aiDafpk<br />

afiKaf krdy sn-swc nhIN idisaf qF<br />

iPkr ikAuN? ids jfvygf BivwK ivc.<br />

ies jnm ivc nf shI agly ivc. AumId<br />

nhIN CwzxI.<br />

mhfrfjf dlIp isMG aqy koihnUr<br />

hIry dIaF gwlF dOrfn keI vfr mYN iswK<br />

roNdy dyKy hn. ijwzI ku myrI hYsIaq hY,<br />

mYN afpxI rfjDfnI PiqhgVH qy Aus dy<br />

mihl AujVdy dyKy.<br />

pitafly vflf gryvfl Kfndfn koeI<br />

Gwt KwbIKfn nhIN sI. AuDr srdfr ny vI<br />

ƒh ƒ iek ikwlo sonf pfieaf sI. koeI<br />

gwl sI ijs krky srdfr sMquÈt nhIN<br />

sI. mwq smJxf koeI lYx-dyx dI khfxI<br />

hovy. ipAu puwq dI PkIrI hI qF ieh lyK<br />

ilKx vfsqy mjbUr krdI rhI pr Auh<br />

KuÈ nhIN sI. myrI mfmI ny mYƒ afpxy<br />

kol ibTf ky bhuq DImI afvfË ivc<br />

dwisaf-ivafh ipCoN kuJ idn qF lflI<br />

afpxI vhutI nfl GuMmdf-GumfAuNdf irhf.<br />

iPr PiqhgVH ipMz cly gey. sfrI hvylI<br />

KuÈ. muwdq bfad iksy aOrq df kdm<br />

aMdr igaf[[[mflkx df kdm. iek idn<br />

srdfr ny lflI ƒ iek pfsy iljf ky hOlI<br />

dyxy ikhf-Èihr aqy ipMz df Prk qF<br />

jfxdy E lflI. qyrI vhutI hvylI dI Cwq<br />

‘qy Klo ky kys vfh rhI sI. aMdr zRYisMg<br />

tybl pey hn. ipMz dy lok ies qrHF dI<br />

gwl psMd nhIN krdy. lflI ny vhutI kol<br />

ieh slfh pucf idwqI. vhutI nfrfË ho ky<br />

pitafly af geI. kys ktf ky bObz ho<br />

geI. kih idwqf, muV ky ipMz nhIN jFdI.<br />

dohqy, myrf mn Aus idn df Audfs hY<br />

ijs idn dI mYN ieh Kbr suxI. vzy<br />

KfndfnF dIaF ƒhF DIaF bhuq vwzy idlF,<br />

vwzIaF nËrF vflIaF hoieaf krdIaF hn.<br />

cMgy Ègn nhIN ieh. ies hvylI ƒ nËr<br />

lwg geI hY. ijs dI gwl ielfkf mMndf<br />

hY, ƒh ƒ sB qoN pihlF mMnxI cfhIdI sI.<br />

cfhIdf qF ieh sI, ijs sinafsI ny Aumr<br />

Br bxvfs kwitaf, ƒh ipMz ivc rihMdI.<br />

ieQy ikhVf koeI sws nxd sI, qfhny imhxy<br />

dyx vflI? PiqhgVH Audfs hoieaf.<br />

-aOrq bgYr Gr vIrfn hY. aOrq<br />

kol Gr dIaF cfbIaF hn. aMn dy gudfm<br />

dIaF, almfrIaF, trMkF dIaF. svyry<br />

DUp, ÈfmI dIvf bflxf Aus df kMm hY.<br />

rwb df nfm lY ky rsoeI ivc awg bfldI<br />

hY. bfkI pirvfr Aus df mihmfn hY qy<br />

aOrq myËbfn. Auh iqAuhfrF dIaF qrIkF<br />

Xfd rwKdI hY. vrqF dy idnF df pqf hY.<br />

mrdF ƒ Xfd krfAuNdI hY ik vzyiraF ƒ<br />

Xfd krnf hY, Aus ivc sUKmqf hY. mrdF<br />

ƒ KyqF, kMmF qoN ielfvf hor kuJ nhIN pqf.<br />

ijs Gr ivc aOrq nhIN Aus dy drvfËy<br />

awgy qF mMgqf vI nhIN rukdf.<br />

smF iBafnk hY, piVHaf sI, suixaF<br />

sI, ieMnf KOÌnfk mYN pihlI vfr dyiKaf.<br />

tYgor ny iliKaf-mfrQUl ny Gfh dI<br />

pwqI ƒ ipafr dI pyÈkÈ kIqI. pwqI ny<br />

nFh ivc isr ihlfieaf qy dOV geI.<br />

mfrUQl lwK sfl qoN ivjog dI awg ivc<br />

lflI df cOigrdf-5<br />

nfiek dI hoxI bfry cMd gwlF<br />

pMj dhfky pihlF hoNd ivc afieaf pitafly df BUqvfVf hux lok kQf dI jUny pY<br />

cuwkf hY. ieh kQf hux cwldI hI rihxI hY. ies kQf rfhIN BUqvfVy ivc rihMdy BUq ikqy<br />

nf ikqy hfËrI luafeI jFdy hn. pRo[ hrpfl isMG pMnU ny ies lok kQf dy iek pfqr<br />

hridljIq isMG iswDU AurP lflI nMU kyNdr ivc rwK ny BUqvfVy bfry kQf kIqI hY. lflI<br />

jo hux lflI bfby vjoN jfixaf jFdf hY, Kud lok kQf hY ijs df koeI afid, koeI aMq<br />

nhIN. ies ÈKs bfry pRo[ pMnU ny bVI rIJ nfl lMmf lyK ‘lflI df cOigrdf’ iliKaf<br />

hY jo ‘pMjfb tfeImË’ dy pfTkF leI lVIvfr Cfipaf jf irhf hY. lyK dy ies pMjvNy<br />

aqy aKIrly ihwsy ivc lyKk ny pIVHI pfVy dI gwl qorI hY, qy nfl hI jgIrdfrI juwg<br />

aqy nvyN bx rhy smfj ivckfr lwgy afZy bfry crcf kIqI hY. lyKk ny vwK-vwK afDfr<br />

bxf ky pMjfb dI rihql aqy Kfsy bfry gwlF kIqIaF hn. keI vfr qF ieh gwlF purfxy<br />

pMjfb leI mfrIaF kUkF vI jfpx lgdIaF hn. ieh Auh gwlF hn ijhVIaF lflI dy<br />

twbr jF kho ik Aus dy bfp nfl vfbsqf rhIaF hn. pMnMU ny ienHF gwlF ivcoN hI lflI<br />

aqy pMjfb bfry nkÈ AulIkx df Xqn kIqf hY. -sMpfdk<br />

bl irhf hY.<br />

ijhVy Xfr bylI lflI ƒ byaMq vwzf<br />

sfihq pfrKU afKdy, mYN svfl krdfkuwJ<br />

iliKaf hY qF idKfAu. AuWqr imldfsukrfq<br />

ny iek lfeIn nhIN ilKI; iPr<br />

sukrfq, sukrfq nhIN? mYN dUjf svfl<br />

krdf-iek juafn ijs df nfm plYto sI,<br />

afpxy murÈd dy bolF sdkf aijhf<br />

ivMinHaf igaf ik Aus rfhIN sukrfq pRgt<br />

ho igaf. quhfƒ mYN plYto smJdf hF, quhfzy<br />

rfhIN lflI ikAuN pRgt nhIN hoieaf?<br />

myrI bIvI ieh lyK ilKx dy iKlfÌ<br />

hY. Aus df afKxf hY-hfry hoey bMdy dI<br />

khfxI CyVn df kI mqlb? ies ivcoN<br />

iksy ƒ kI imlygf? mYN afKdf hF ivjyqf<br />

dI khfxI qF sfry ilKx ƒ iqafr ny[[[mYN<br />

hfry hoey nfiek dI khfxI ilKFgf.<br />

iKlfP ies krky vI hY Auh ik<br />

rMgmMc Aupr myrf rol mfVf hY.<br />

pihrydfr df rol mYƒ svIkfr nhIN<br />

sI krnf cfhIdf. mYN kI krdf? jy<br />

bMdf sUqrDfr huMdf, mYN afpy jvfb<br />

dy idMdf. ies zrfmy df sUqrDfr<br />

rwb hY. Aus ƒ kOx nFh krygf?<br />

kdI kdI mfVf rol, cMgI aYkitMg<br />

kfrn cMgf lwgx lwg jFdf hY. jo<br />

iËMmyvfrI imlI, inBfeI.<br />

ajIq df ivafh mYQoN iqMn<br />

sfl pihlF ho igaf sI. srdfr<br />

brfq ivc lONgovfl afieaf sI ijQy<br />

brfq ZuwkI. mYN afpxy ivafh dI<br />

qrIk pwkI hox ipCoN ajIq ƒ<br />

puiCaf-srdfr ƒ afp kfrz dyx<br />

igaf sI ik iksy ƒ Byijaf sI?<br />

ajIq ny ikhf-kfhƒ, mYN qF kfrz<br />

Cpvfey hI nhIN. hwQ nfl ilK ky<br />

icwTI zfk ivc pf idwqI sI. mYN vI<br />

kfrz nhIN Cpvfey sn, icwTI pf<br />

idwqI. Aus Gr bfry dwisaf sI ijQy<br />

brfq jfxI sI, mfnsf.<br />

srdfr nhIN afieaf. pqf<br />

lwgf ik pitafly afieaf hoieaf<br />

hY. afpxI bIvI smyq mYN bhyVf roz<br />

clf igaf. crnIN hwQ lfey. asIsF<br />

imilaF. Ègn imilaf. TMZf qwqf Kfx<br />

pIx ƒ imilaf. mYN puwiCaf-icwTI nhIN<br />

imlI myrI?<br />

ikhf-iml geI sI.<br />

iPr puwiCaf-afey ikAuN nI? ajIq<br />

dI brfq cVHy sI, mYƒ lwgdf sI afAuNgy.<br />

kihx lwgf-ajIq qyry nfloN isafxf<br />

hY. icwTI ivc Aus ny iliKaf sI ik aqflF<br />

qoN lONgovfl brfq jfeygI, iek gwzI<br />

PiqhgVH ivcoN dI quhfƒ ibTf ky lY<br />

afeygI. svyry ds vjy iqafr rihE. qUM<br />

sunfm ivcoN dI lMGxf sI nf mfnsf vfsqy?<br />

ilK idMdf iek gwzI PiqhgVH ivc dI<br />

jfeygI. mYN af jFdf. qYƒ qy bIbf ƒ pqf<br />

nI hoxf, bIbf df pfpf cihl srdfr myrf<br />

dosq aY. Auh myry nfloN vwzf hY ruqby ivc.<br />

mYN iek ipMz df mflk, Auh Cy ipMzF df<br />

mflk. ipMz dy lokF ny cihl srdfr kol<br />

gwl kIqI ik afpxy ipMz lfigAuN ryl gwzI<br />

lMGdI hY, rukdI nhIN. sfƒ mfnsf jfxf<br />

pYNdY. srdfr ny ikhf-rukvf idMny aF. ryl<br />

mihkmy nfl gwl kIqI, mihkmy ny ikhfds<br />

eykV ËmIn dy idAu muPq, styÈn<br />

bxf idMny aF. srdfr ny ËmIn dy idwqI.<br />

jdoN pihlI vfr nirMdrpury styÈn ‘qy gwzI<br />

rukI, jÈnF vfly iekwT ivc mYN vI sF.<br />

pitaflf ivc Èfier nvqyj BfrqI dI ikqfb<br />

‘lflI’ bfry krvfey smfgm ivc lflI bfbf<br />

bIbf jI qyry pfpf, ivskI bVI pINdy. aPIm<br />

vI Ck lYNdy. do iqMn pYWg lf ky iPr GoVI<br />

‘qy KyqF vwl gyVf lfAuxf. sfl 1962<br />

ivc cIn dI lfm lwgI. ijs pfsy hnyry<br />

ivc srdfr ny GoVI ƒ awzI lf idwqI,<br />

Aus pfsy KfeIaF puwtIaF hoeIaF<br />

sn[[[sfiern suxn sfr KfeIaF ivc jf<br />

luko. srdfr ƒ pqf nhIN sI. GoVI KfeI<br />

ivc izg peI, lwqF tuwt geIaF, mr geI.<br />

cfhl srdfr ieMnf Audfs hoieaf ik sdf<br />

leI ivskI, aPIm Cwz idqI. jy nhIN, qF<br />

kdI nhIN.<br />

iek idn isDfrQ iml igaf,<br />

icwqrkfr. lflI ƒ 25 sfl qoN jfxdf hY.<br />

mYN dwisaf-lflI bfry ilKx df Xqn<br />

kr irhf hF, kuwJ idKfeI nhIN idMdf.<br />

hws ipaf, ikhf-lflI BUq hY. sfÌ<br />

idsdf BUq. iek hor BUq hovy qF lflI ƒ<br />

buwJy.<br />

mYN ikhf-dUjf BUq lflI ƒ buwJ leygf<br />

pr afpF ƒ dUjy ny vI gwl nhIN<br />

smJfAuxI. afpxy sfhmxy iek dI QF do<br />

BUq hoxgy, afpxI muÈkl duwgxI ho<br />

jfvygI.<br />

isDfrQ ny ikhf-Auh sMkyqF, imwQF<br />

qy rUpkF nfl gwl PVn df Xqn krdf.<br />

Auhdy hwQ, bfhF, awKF, bolF nfloN vDIk<br />

gwlF krdIaF. iek idn jFidaF<br />

jFidaF ruky; sVk dy ivckfr QoVHf<br />

ku Gfh Auigaf dyiKaf. Klo gey.<br />

Gfh ƒ ikhf-Auey qYƒ nf gF KfeygI<br />

nf mwJ, nf Byz dy kMm afeyNgf nf<br />

bwkrI dy. ikAuN Aug afieaYN ieQy?<br />

phIaF hyT kucly jfx leI? iPr<br />

bYT gey, sfƒ ikhf-dyKo, Aupr jfx<br />

vfsqy ijMnI ku ies ivc qfkq sI<br />

lf idqI, jdoN Qwk igaf, isr Jukf<br />

idwqf. afh dyKo, Juikaf isr dyKo.<br />

‘nfd pRgfs’ dy juafn lflI<br />

ƒ imlx gey. Aumr vDIk hox<br />

krky iËafdf gwlF nf kr sky.<br />

AuTy. AunHF dIaF dsqfrF plosidaF<br />

plosidaF ikhf-dsqfr bgYr bMdf<br />

lfhOr nhIN jf skdf.<br />

cupky ijhy, ieho ijhI gwl<br />

lflI hI kr skdf hY. lfhOr pMjfb<br />

dI dsqfr hY. pMjfb jdoN pMjfb ƒ<br />

imlx qoN sMgxf Cwzygf, AudIN<br />

mfrUQl ivc guMmÈudf puƒ lwB<br />

jfeygf.<br />

pitafly jF PiqhgVH. awj<br />

lflI kol kuJ nhIN. jdoN sB kuJ<br />

sI, AudoN jfiedfd kfrn mfx nhIN<br />

kIqf. hux nhIN hY qF koeI gwl nhIN.<br />

KflI asmfn kflI Gtf ny Gyr ilaf,<br />

dyr qwk CfeI rhI. bfrÈF hoeIaF. kuVIaF<br />

qIaF ivc nwcIaF. gIq gfey. iPr asmfn<br />

sfP ho igaf. qIaF, gIq, kuVIaF, Gtf<br />

nfl lop ho geIaF, lflI drÈk irhf.<br />

ijs vrgf hor koeI nhIN, aijhf dRÈtf.<br />

irÈIaF ny vyd mMqr ilKy nhIN, dyKy sn.<br />

ies krky ijhVf bMdf irÈIaF ƒ lyKk<br />

afKdf hY, Aus ƒ anpVH smiJaf jFdf<br />

hY. irÈI mMqr-dRÈtf sn.<br />

mYzm itvfxf (dlIp kOr) ny<br />

dwisaf-jdoN srdfr ny lflI dI mF ivafh<br />

ky ilaFdI, sws ƒ pqf lwgf ik isr nhIN<br />

guMidaf hoieaf, swgI Puwl nhIN pihny.<br />

ikhf-pihlF isr guMdo, iPr rwQ ivcoN<br />

Auqfr ky pfxI vfrFgI. rwQ ivc isr<br />

guMidaf igaf qF sws drvfËy ‘qy afeI.<br />

bVI sKq sI Auh.<br />

mYN afpxI bIvI nfl gwl kIqI. Aus<br />

ny ikhf-ieh swc nhIN. sfzy KfndfnF ivc<br />

ƒh DI ƒ bUhy ‘qy KlHfrI rwKx df irvfj<br />

nhIN. pihr lwgdY isr guMdx nUM, pqY hY<br />

nfeI, nfiexF, bfhmx, bfhmxIaF kfhdy<br />

leI huMdy ny?[[[ik iksy rsm ivc kuqfhI<br />

nf ho jfvy. ieh sfry slfhkfr bfmulfhËf<br />

hoiÈafr rihMdy sn. KuwlHy kys<br />

bdÈgnI dI inÈfnI huMdy ny. mYzm itvfxf<br />

ƒ glq sUcnf imlI hY. sfƒ AunHF df pqf<br />

hY ijnHF ny ieho ijhIaF gwlF GVIaF.<br />

lflI dI pRyrnf qihq pfqr aqy<br />

aimqoj ny spynI Èfier lorkf df nftk<br />

‘awg dy klIry’ pMjfbI ivc anuvfd krky<br />

nIlm mfn isMG dy inrdyÈn hyT jdoN pMjfb<br />

XUnIvristI cMzIgVH ivc Kyizaf qF<br />

drÈk dMg rih gey sn.<br />

‘awKIN izwTf sMq jrnYl isMG’ ikqfb<br />

ilKx vflf dlbIr isMG afpRyÈn<br />

blUstfr bfad sqMbr 1984 ivc<br />

guridafl bl dy Gr XUnIvristI kYNps<br />

ivc aMzr-grfAUNz rih irhf sI. bl ny<br />

lflI nUM Gr swd ilaf. kyhr isMG qy<br />

blkfr isMG puwj gey. iswK sdmy ivcoN<br />

lMG rhy sn. mfhOl Audfs sI. lflI ny<br />

ikhf-akfl qKq dI qurMq AusfrI nhIN<br />

hoxI cfhIdI. iek iewt hr roË lwgxI<br />

cfhIdI aY, isrÌ iek iewt roË. iPr Aus<br />

ny afË bhfdrI, rudn, twkr dIaF gwlF<br />

suxfAuNidaF spYinÈ sfihq dy moZI<br />

srvFqIj dy zfn kivgjot qoN lY ky hux<br />

qwk dy sfihq dI sYr krfeI. XUnfnI<br />

nfvlkfr icMqk inkso kjFqjYiks dI<br />

amr rcnf ‘PrIzm aYNz zYWQ’ dI kQf<br />

CyV leI. XUnfn dy nfl lgdy tfpU krIt<br />

ivc sQfnk iesfeI, qurkF nfl tkrf<br />

rhy hn. mfeIkl aqy pfÈf EzIsI<br />

rIiviËitz ivc XoDy hn. ies ikqfb<br />

ivclI afËfdI dI gfQf suxfAuNidaF lflI<br />

ny afdmI dI Èfn df Auh mfrimk vrxn<br />

kIqf ik cfr GMty hor koeI nf boilaf.<br />

hux dlbIr 85 sfl df ho igaY. Aus ƒ<br />

Aus idn df lflI ajy Buwilaf nhIN. Pon<br />

`qy puwC lYNdY-ikvy aY bl quhfzf lflI<br />

hux? jIvn ivc iek vfr Aus ƒ imilaF,<br />

Aus df ichrf, aMdfË sqfeI sfl qoN<br />

myrIaF awKF awgy sjIv iPr irhf hYN. Aus<br />

dIaF afvfËF dI Dun suxfeI dyxoN, hwQF dI<br />

mudrf idKfeI dyxoN ajy htI nhIN.<br />

hr svyr Aus ƒ iek sroqf cfhIdf<br />

sI. mwky Aupr jhfdIaF df hmlf, kÈmIr<br />

df hËrq bl sMkt, imsr ivc musilm<br />

bRdrhuwz dI cVHq, sRIlMkf ivc ilwty dI<br />

mfarkybfËI. byaMq isMG dI hwiqaf jF<br />

iksy nobYl ienfmdfr df hunr ieko ijhI<br />

romFicq ÈYlI ivc vrxn krdf. rivMdr<br />

rvI aqy blvMq mFgt vrgy Aus dy ivroDI<br />

isr invf ky suxn lwg pYNdy. glob Aus<br />

vfsqy bhuq CotI gyNd hY, kuJ hor vwzI<br />

hoxI cfhIdI sI.<br />

pMjfbI lok-vyd df ijMnf lflI ƒ<br />

pqf hY, awj hor iksy ƒ nhIN pqf. ies<br />

krky lok-vyd dy vfk rfhIN gwl mukfAuNdf<br />

hF-jy vs krn df mMqr nf afAuNdf hovy<br />

qF isvf nf jgfAu.<br />

kfPkf ny iliKaf-lwK sfl pihlF<br />

mr muwkI iksy Xfd ivc jy jfn pY jfvy,<br />

iPr nf Auh sONeygI, nf sOx deygI. lflI<br />

aqy kfÌkf ijAuN peIaF XfdF dy nfm hn.<br />

rMcn, pfqr aqy suirMdr Èrmf ies<br />

ilKq ivc af Auqry. mYN AunHF df<br />

ÈukrguËfr hF. bl ny kYtfilst df rol<br />

inBfieaf. myrI kYimstrI dI ikqfb df<br />

iek aiDafie kYtfilst sI. kYtfilst<br />

(bfkI agly sPy `qy)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (25)<br />

gurU arjn dyv jI dI Èhfdq<br />

zf[ srbijMdr isMG<br />

gurU nfnk pfqÈfh ny ihMdusqfn dI<br />

DrqI ‘qy ÃÄ df dYvI nfd guMjf ky iewQoN<br />

dI dwbI-kuclI lokfeI ƒ ieh aihsfs<br />

krfieaf ik kuwl kfienfq Aus akfl<br />

purK dI sMqfn hY. BfrqI BU-mMzl qy<br />

akfl purK iek aqy Aus dI isrjI ikrq<br />

vI iek df, aijhf nvF qy invyklf pfT<br />

pVHfieaf ik ihMdusqfn dI lokfeI dIaF<br />

nfVF ivc sdIaF qoN XÉ hoey KUn ny rumkxf<br />

ÈurU kr idwqf. gulfm ËihnIaq dy kfly<br />

bwdl CMzx lwgy aqy ienHF ivcoN nvyN-nvyly<br />

sUrj dy ilÈkfry dwbI-kuclI lokfeI leI<br />

nvF sunyhf lY ky afAux lwgy.<br />

ienHF pUrinaF ƒ bfkI gurU sfihbfn<br />

ny aml ivc qbdIl kIqf. gurU nfnk<br />

pfqÈfh dy Gr nf ihMdU-muslmfn df<br />

Prk sI, nf hI AUc nIc aqy aOrq-mrd<br />

df. gurU nfnk sfihb df sMgI-sfQI BfeI<br />

mrdfnf jo gurU sfihb nfl aMqm suafs<br />

qwk iniBaf, muslmfn sI aqy BfeI lflo<br />

qrKfx jfq df sI. gurU nfnk pfqÈfh ny<br />

afpxy iswK BfeI lihxy ƒ gurU aMgd vjoN<br />

gur gwdI ‘qy suÈoiBq kr ieh vI aihsfs<br />

krvf idwqf sI ik nfnk Gr ivc Xogqf<br />

afDfr hY, jnm nhIN. iPr amrdfs nfnk<br />

Gr dI inrKF-prKF ivc pfs hoey aqy<br />

qIjy gurU pfqÈfh vjoN gurgwdI ‘qy suÈoiBq<br />

hoey. AunHF ny mihsUs kr ilaf sI ik<br />

afAux vflf smF vMgfrF Biraf hoieaf<br />

hY. ienHF vMgfrF df tfkrf<br />

krn leI BfrqI mfniskqf<br />

dy aMdr pey zr ƒ dUr kr<br />

sUrbIr mfniskqf ƒ Aujfgr<br />

krnf hY. ies vfsqy sB qoN<br />

pihlF AunHF ny iswK Drm dy<br />

pRcfr ihq bfeI mMjIaF dI<br />

sQfpqI kr idwqI. dUjf<br />

mMjIaF dI igxqI muglIaf<br />

hkUmq dy bfeI sUibaF dI<br />

igxqI dy brfbr rwK ky<br />

lokfeI dy mn ivcoN BYa kwZ<br />

idwqf. ienHF mMjIaF ƒ AunHF<br />

ny sUibaF df nF vI idwqf.<br />

ienHF mMjIaF AuprMq bvMjf<br />

pIiVHaF dI sQfpqI kIqI.<br />

AudoN akbr dy surwiKaf<br />

amly dI igxqI vI bvMjf hI<br />

sI. nfl hI gurU pfqÈfh dy dIdfr krn<br />

qoN pihlF lMgr Ckxf lfËmI krfr dy ky<br />

mnuwKI hkUk dI brfbrI df nvF QMmH KVHf<br />

kr idwqf sI. ieiqhfs gvfh hY ik akbr<br />

vI gur pfqÈfh dy drÈn sMgq ivc lMgr<br />

Ckx AuprMq hI kr sikaf sI.<br />

qIjy pfqÈfh qoN bfad cOQy nfnk<br />

vjoN gurU rfmdfs jI gurgwdI ‘qy suÈoiBq<br />

hoey. AunHF duafrf aMimRqsr aqy sMqoKsr<br />

srovrF dI AusfrI kr iksy vwzy kyNdrI<br />

asQfn vl ieÈfrf kr idwqf sI. iswK<br />

lflI df cOigrdf<br />

(ipCly sPy qoN jfrI)<br />

dI aYktIvyÈn aYnrjI ikMnI ku hY qy Auh<br />

ikwzy vwzy kMm krvf lYNdf hY, asIN<br />

PfrmUilaF nfl hwl kr lYNdy sF. lflI<br />

df svfl hwl nf hoieaf.<br />

lflI Aupr ilKxf ÈurU kIqf sI. pfpf<br />

vDIk hfËr hY pr lflI gYr hfËr nhIN.<br />

Aus dI hfËrI aqy gYrhfËrI df pqf nhIN<br />

lgdf. pMjfbI XUnIvristI ivc hfËr huMdf<br />

hoieaf Auh sfrI Aumr gYrhfËr irhf.<br />

kYimstrI ny aYbsYNt aYlImYNt dI gwl<br />

dwsI. keI vfr koeI aYlImYNt iksy<br />

Drm df ieh pRcfr aqy psfr hkUmq<br />

aqy hor ivroDIaF dy aMdr zr dI Bfvnf<br />

pYdf kr irhf sI. ieh zr AunHF ƒ iswK<br />

Drm ivruwD lfmbMd kr irhf sI aqy<br />

iesy lfmbMdI ivcoN hI pMjvyN pfqÈfh dI<br />

Èhfdq sfhmxy afeI.<br />

gurU arjn dyv jI ny gur gwdI ‘qy<br />

bYTdy hI iswK Drm dy pRcfr psfr ƒ<br />

nfnk isDFq anusfr awgy clfieaf. AunHF<br />

ny sB qoN pihlF 1589 eI[ ƒ gurU ipqf<br />

rfmdfs jI vwloN iqafr kIqy aMimRqsrovr<br />

dy aYn ivckfr hirmMdr dI<br />

sQfpnf kIqI aqy pivwqr hirmMdr dI<br />

nINh sfeIN mIaF mIr koloN rKvfeI. sfeIN<br />

mIaF mIr gurU arjn pfqÈfh dy bhuq<br />

pRÈMsk sn aqy pRiswD sUPI islisly<br />

kfdrI dy muKI vI sn. gurU sfihb df ieh<br />

kdm ijwQy Drm dy nfm ‘qy Dfrimk<br />

asQfnF duafly lgfeIaF Dfrimk kwtVqf<br />

dIaF vlgxF ƒ qoVn vflf sI, AuQy<br />

sdIaF qoN ihMdU Drm dy vrx-afÈrm<br />

duafrf kIqI jFdI mnuwKqf dI luwt ivruwD<br />

vMgfr vI sI. hirmMdr dy cfry pfsy drvfËy<br />

ies gwl dy sUck sn ik ieQy ibnF rMgjfq<br />

Byd qoN sB ƒ gly lgfieaf jfvygf.<br />

gurU arjn dyv jI dovyN vwzy BrfvF<br />

ipRQI cMd aqy mhFdyv jI ƒ byhwd ipafr<br />

aqy siqkfr idMdy sn, pr Auh dovyN ipafr<br />

aqy siqkfr ƒ awKoN Ehly kr ienHF pRqI<br />

nÌrq df pRgtfa krdy rihMdy. ipRQI cMd<br />

aMdroN loB-lflc ivc gRisaf hoieaf sI.<br />

gurU arjn dyv jI ny gur gwdI ‘qy bYTidaF<br />

hI iswK Drm dy pRcfr psfr ƒ nfnk isDFq<br />

anusfr awgy clfieaf. AunHF ny sB qoN pihlF<br />

1589 eI[ ƒ gurU ipqf rfmdfs jI vwloN iqafr<br />

kIqy aMimRq-srovr dy aYn ivckfr hirmMdr<br />

dI sQfpnf kIqI aqy pivwqr hirmMdr dI nINh<br />

sfeIN mIaF mIr koloN rKvfeI. sfeIN mIaF mIr<br />

gurU arjn pfqÈfh dy bhuq pRÈMsk sn aqy<br />

pRiswD sUPI islisly kfdrI dy muKI vI sn. gurU<br />

sfihb df ieh kdm ijwQy Drm dy nfm ‘qy<br />

Dfrimk asQfnF duafly lgfeIaF Dfrimk<br />

kwtVqf dIaF vlgxF ƒ qoVn vflf sI, AuQy<br />

sdIaF qoN ihMdU Drm dy vrx-afÈrm duafrf<br />

kIqI jFdI mnuwKqf dI luwt ivruwD vMgfr vI sI.<br />

Auh cOQy gurU pfqÈfh df vwzf puwqr hox<br />

dI hAumY ƒ pflI bYTf sI. gur gwdI gurU<br />

arjn dyv jI ƒ imlx ‘qy Aus aMdr<br />

eIrKf dy BFbV bl AuTy. ipRQI cMd ny gur<br />

gwdI hfsl krn leI hr qrIkf vriqaf.<br />

akbr bfdÈfh dI mOq qoN bfad Aus<br />

dI sihnÈIlqf dI nIqI vI Aus dI kbr<br />

ivc dPn kr idwqI geI. Aus df vwzf<br />

bytf slIm jhFgIr dy lkb nfl rfj<br />

gwdI ‘qy bYTf. Auh kwtV suMnI muslmfn<br />

sI aqy gYr-DrmIaF ƒ sKq nÌrq<br />

krdf sI. AuDr, Aus vyly gurU jI df rsUÉ<br />

kMpfAUNz ivc Èfml ho jFdf hY, iPr clf<br />

jFdf hY. hux sfzy sfhmxy do kMpfAUNzË<br />

pey hn. iek ivc aYlImYNt kdI nhIN<br />

afieaf. dUjy ivc afieaf qy clf igaf.<br />

hux dovF ivc ieh aYlImYNt gYrhfËr hY,<br />

ies leI brfbr hoxy cfhIdy hn, pr ieh<br />

dovyN vwK-vwK hn. aYlImYNt gYrhfËr ho<br />

igaf, pr hfËrI lwgI dws rhI hY ik<br />

afieaf sI. afpxy afAux aqy jfx dI<br />

inÈfnI Cwz ky kMpfAUNz nUM pRBfivq kr<br />

igaf hY.<br />

pfTkF ny gorkI ricq tflstfey df<br />

Èbd icwqr piVHaf hY. ienHF dohF df afpsI<br />

sbMD sfihq qoN ielfvf vI sI. iJVkF Kf<br />

lYNdf, qF kI? iPr af jFdf. tflstfey<br />

bhuq vD irhf sI. ihMdU aqy muslmfn<br />

dovyN hI iswK bx rhy sn. Auh kyvl gurU<br />

arjn jI ƒ hI iGRxf nhIN sI krdf, sgoN<br />

cfr pIVHIaF qoN clI af rhI gur-gwdI ƒ vI<br />

‘JUT dI dukfn’ smJdf sI. Aus ny afpxI<br />

ieh rfey muwlF-mulfixaF jF gurU-inMdkF<br />

qoN sux-sux ky hI bxfeI sI.<br />

ieslfm Drm dy BrfqrI Bfv aqy<br />

rwbI ipafr vrgy sMdyÈ jdoN ieslfmI<br />

kwtVqf dI Byt cVH gey qF ies dy ivroD<br />

ivc sUPIvfd nF dI lihr cwlI ijs ny<br />

kwtVqf dI hnHyrI ƒ TwlH pfAux df Xqn<br />

kIqf. ies lihr df bfnI abU hfÈm kUPI<br />

sI jo kUP Èihr df vsnIk sI. ies lihr<br />

dy pYrokfr hr mËHb, hr bMdy ivc awlf<br />

dy dIdfry krdy. ihMdusqfn dI<br />

DrqI ‘qy ieh lihr nOvIN sdI<br />

qwk phuMcI pr iewQy phuMcx qk<br />

ieh lihr keI ihwisaF ivc vMzI<br />

geI sI. ijnHF ƒ islsly df nF<br />

idwqf igaf sI. ienHF ivc muwK<br />

islisly sn-suhrfvrdI,<br />

icÈqI, kfdrI aqy nkÈbMdI.<br />

ienHF islisilaF dy iswK Drm<br />

nfl ipafr aqy ivroD vfly dovyN<br />

sbMD rhy hn. icÈqI islisly<br />

dy PkIr bfbf PrId jI dI bfxI<br />

sRI gurU gRMQ sfihb df ihwsf hY.<br />

kfdrI islisly dy PkIr sfeIN<br />

mIaF mIr ny gurU pMcm pfqÈfh<br />

dy hukmF nfl hirmMdr sfihb<br />

dI nINh rwKI. nkÈbMdI<br />

islisly df rol bhuq hI nFh-pwKI sI<br />

aqy ieh islislf pMcm pfqÈfh hËUr<br />

aqy nOvyN pfqÈfh hËUr dI Èhfdq leI<br />

doKI bixaf.<br />

nkÈbMdI islisly ny sUPIvfd dy<br />

inmrqf aqy ipafr dy guxF ƒ iqlFjlI<br />

dy idwqI aqy kwtVqf ƒ hI afpxf Drm<br />

pRvfn kr ilaf sI. afpxI kwtVqf dI<br />

ies agnI ivc Auh kuwl ‘kfPrF’ ƒ Pnfh<br />

krn ihq qfkq leI awlf awgy arjoeIaF<br />

vI krdy sn aqy hfkmF ƒ gYr DrmIaF<br />

ƒ Kqm krn df sMdyÈ vI idMdy sn. nPrq<br />

inwky moty kMm afKdf, KuÈI nfl krdf.<br />

sfihq mnPI hY. myrf aqy srdfr df AuhI<br />

irÈqf sI ijhVf gorkI aqy tflstfey<br />

df. iek Prk vI hY. tflstfey ivcly<br />

aYb, srdfr ivc nhIN hn.<br />

myry aMgryËI dy aiDafpk pRoPYsr<br />

nirMdr kflIaf sn. do idn dI CuwtI bfad<br />

klfs vwl af rhy sn qF mYN siq sRI<br />

akfl bulfeI. AurdU dy Èfier sn, klfs<br />

qoN bfhr AurdU ivc gwl krdy. mYN ikhfsr,<br />

koeI koeI tIcr huMdf hY aijhf, ijhVf<br />

jy nf afvy qF ividafrQI Audfs huMdy hn.<br />

AuWqr idqf-koeI koeI qfilby ielm BI<br />

aYsf hoqf hY, tIcr pihly nËr dOVfqf hY<br />

ieDr AuDr, Aus kf mnpsMd qfilby-<br />

dy ies krm df isKr ÈyK aihmd<br />

srihMdI df vylf sI. Auh muËwdd<br />

aliPsfnI (hËfrF XuwgF df suDfrk) df<br />

iKqfb Dfrn krky ipCFhiKcU ÈkqIaF<br />

df afgU bx bYTf sI. Aus dI iewCf sI ik<br />

sB rfjnIiqk, smfijk aqy Dfrimk<br />

mfmilaF df inbyVf purfqn suMnI asUlF<br />

anusfr kIqf jfvy.<br />

sRI gurU arjn pfqÈfh vyly pMjfb<br />

dI sfrI DrqI Auqy ‘gur mihmf df gfien’<br />

sI. pMjfbI mfniskqf ny sRI gurU arjn<br />

dyv jI ƒ ‘swcy pfqÈfh’ vjoN pRvfn kr<br />

ilaf sI. ies lok ipafr ny gurUGr pRqI<br />

eIrKf aqy sfVy dI Bfvnf vI Br idwqI<br />

sI. ieslfmI rfj ivc kfPr Drm df<br />

pRkfÈ nkÈbMdIaF leI ikafmq dy idnF<br />

vrgf sI pr akbr dI nIqI kfrn Auh<br />

kuJ vI krn qoN asmrQ sn. 1605<br />

eIsvI ƒ ihMdusqfn dy bfdÈfh akbr dI<br />

mOq ho geI aqy jhFgIr gwdI Auqy bYTf.<br />

jhFgIr nkÈbMdIaF dy pRBfv hyT sI. gwdI<br />

hfsl krn ivc nkÈbMdIaF ny aihm<br />

rol adf kIqf sI. ies leI ienHF dy pRBfv<br />

ƒ gRihx kridaF Aus ny kwtVpuxy dI<br />

qlvfr ƒ qyË kr idwqf. iswty vjoN AunHF<br />

sfry lokF dy ichry `qy muskfn af geI<br />

sI ijhVy iswK Drm dI vDdI lihr dy<br />

ivroDI sn aqy ienHF ivc sB qoN vwzI<br />

BUimkf nkÈbMdI islislf inBfa irhf<br />

sI. Aus ny hux iswK Drm ƒ qkVy hwQIN<br />

nijwTx df mn bxfieaf aqy ieslfmk<br />

PqivaF ƒ afpxI rMgq dy ky ÈfhI Prmfn<br />

vjoN jfrI krvfAux ivc sPl ho igaf.<br />

iek Pqvf Audfhrx leI pyÈ hY:<br />

awlf ibnF hor koeI Kudf nhIN aqy<br />

muhMmd sfihb hI awlf df sunyhf dyx vflf<br />

pYbMgr hY. ies klmy ‘qy XkIn rwKx<br />

vflf moimn (iemfnvflf) aqy ies ƒ nf<br />

mMnx vflf kfÌr (nfsqk) hY. awlfh dI<br />

Èfn ƒ ruÈnfAux leI moimn df PrË hY<br />

ik Auh kfÌrF dI hiQafrbMd (dfrulf<br />

hrb) dunIaf ƒ ÈFqI dI dunIaf (dfrulieslfm)<br />

ivc qbdIl krn leI Drm<br />

XuwD (jhfd) krn.<br />

ielm gYrhfËr ho, voh BI Audfs hoqf hY.<br />

KUb hwsy.<br />

sUcnf<br />

sfihq aqy ieiqhfs dy<br />

ividafrQIaF vfsqy ies zrfmy ivcly<br />

pfqrF dy nF, QF qy GtnfvF swcIaF hn.<br />

mYN Drm df ividafrQI hF. myry vfsqy<br />

sB kuJ klipq hY, imiQaf, mfieaf. mMc<br />

qy kyNdrI rol izAUk df hY. bfkI dy pfqr,<br />

aMgryËI sfihq dy ÈukIn, pUrb dy bwcy<br />

hn. kuJ pfqr iswDy hn, kuJ aYbsrz.<br />

pUrb ny pwCm nfl sMvfd rcfieaf. myrI<br />

adfkfrI qoN koeI sMquÈt hY ik nhIN, kOx<br />

jfxy? iksy ny qfVIaF nhIN mfrIaF. cuwpcfp<br />

ibnf iek dUjy nfl gwl kIqy, nIvINaF<br />

sLhIdI idvs<br />

`qy ivsLysL<br />

spÈt hY ik iswK Drm dI lokipRaqf<br />

Aus leI ikvyN asih ho rhI sI. iewQoN qwk<br />

ik Auh kfdrI islisly dy Aus vyly dy muKI<br />

ƒ vI sKq nÌrq dI ingHf nfl dyKdf sI<br />

ikAuNik Auh sRI gurU arjn dyv jI ƒ rwbI<br />

rUh dy qOr ‘qy mfnqf idMdf sI.<br />

Kusro jhFgIr df sB qoN vwzf bytf<br />

sI aqy afpxy dfdy akbr vFg byhwd<br />

sihnÈIl mnuwK sI pr ieh sihnÈIlqf<br />

Aus leI smwisaf bx geI. akbr jdoN<br />

ibmfrI dI hflq ivc mOq dIaF GVIaF<br />

igx irhf sI qF Aus dI iewCf sI ik<br />

rfjgwdI Aus dy puwqr dI QF poqry ƒ idwqI<br />

jfvy. Aus df ieh atwl ivÈvfs sI ik<br />

ihMdosqfn ivc mugleI hkUmq dI sQfpnf<br />

leI sÉqI dI nhIN, ipafr dI loV hY.<br />

akbr dy drbfr ivc do iDrF KVHIaF ho<br />

geIaF ijnHF ivcoN kuJ jhFgIr dI ipwT<br />

‘qy sn aqy kuJ Kusro dI ‘qy. kwtVpMQIaF<br />

dI ijwq hoeI. akbr dI mOq dy nfl hI<br />

jhFgIr ihMdusqfn df bfdÈfh aYlfn<br />

idwqf. qKq ‘qy bYTidaF hI jhFgIr ny<br />

Kusro ƒ bfgI grdfn ky afgry ivc jylH<br />

dIaF slfKF ipCy zwk idwqf.<br />

iek idn Kusro ny bynqI kIqI ik<br />

Auh afpxy dfdy dI kbr ‘qy isjdf krnf<br />

cfhuMdf hY. bynqI svIkfr kr leI geI.<br />

Kusro jylH ivcoN bfhr afieaf aqy afpxy<br />

ipqf ivruwD bgfvq df aYlfn kr idwqf<br />

pr vsIilaF dI axhoNd Aus dy rfh df<br />

aiVwkf sI. Aus ny mn bxfieaf ik<br />

aPgfinsqfn phuMc ky qfkq iekwTI kIqI<br />

jfvy aqy jhFgIr ƒ gwdI qoN lfh ky akbr<br />

vrgy Audfr Èfsn dI bhflI kIqI jfvy.<br />

aPgfinsqfn vwl jFdy hoey rsqy ivc<br />

Auh goieMdvfl ruikaf. gurU sfihb koloN<br />

aÈIrvfd ilaf, lMgr Cikaf aqy awgy<br />

cwl ipaf pr jldI hI jhFgIr dIaF POjF<br />

ny Aus ƒ Gyr ilaf, igRPqfr kIqf aqy<br />

Aus dy ipqf dy snmuK pyÈ kr idwqf.<br />

jhFgIr ny Aus dy sfQIaF ƒ mOq dI sËf<br />

suxfeI aqy Kusro ƒ aMnHf krky afgry dy<br />

ikly ivc suwtx df hukm kIqf.<br />

jhFgIr ƒ jdoN ies gwl df pqf lwgf<br />

ik Kusro goieMdvfl ruikaf qy gurU sfihb<br />

qoN aÈIrvfd pRfpq kIqf sI qF Aus dy<br />

guwsy dI sImf sfrIaF hwdF pfr kr geI.<br />

Aus ny qurMq gurU sfihb dI igRPqfrI dy<br />

hukm jfrI kr idwqy.<br />

sRI gurU arjn dyv jI ƒ qwqI qvI<br />

‘qy ibTfAux, isr Aupr ryq pfAux afid<br />

dIaF sÉq sËfvF idwqIaF geIaF.<br />

jhFgIr dy aihlkfrF dIaF sÉqIaF ƒ<br />

iKVy mwQy shfrdy hoey gur pfqÈfh 1606<br />

eIsvI ƒ Èhfdq df jfm pI gey. AunHF ny<br />

afpxI ies Èhfdq ƒ lokmukqI aqy<br />

ihMdusqfnIaF ƒ ‘pq syqI’ iËMdgI aqy<br />

Ëulm ivruwD drsfieaf. jbr aqy Ëulm<br />

ivruwD afvfË AuTfAux dy ies anoKy qrIky<br />

ny afAux vfly smyN ivc ihMdosqfn dI<br />

qkdIr ‘qy nvyN pUrny pf idwqy.<br />

pf ky kbrsqfn ivcoN drÈk afpo-afpxy<br />

GrF ƒ cly gey. mYN kbr Aupr dIvf bfl<br />

idwqf. kI pqf ksIdy, kwvflIaF gfAux<br />

vfsqy kwvfl af jfx. Aus bfry ies qrHF<br />

dI myrI ieh ilKq pihlI hovy Èfied, hy<br />

swcy pfqÈfh! afKrI iblkul nf hovy.<br />

kfPkf dy pfpf ny ikhf sI-TIk hY, awg<br />

ivcoN dI inkl ky sonf ÈuwD ho jFdf hY pr<br />

afdmI awg ivcoN inkl ky KUnI jfnvr ho<br />

jFdf hY.<br />

mYN qyry nfl sihmq nhIN ipqf. qyrf<br />

vfk pwCm vfsqy TIk hY, pUrb leI glq.<br />

mYN pUrbI hF. awg ivcoN inkl ky pUrbI<br />

bMdf sfD ho jFdf hY, Krf sonf. ijvyN izAUk.<br />

(smfpq)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (26)<br />

khfxIkfr virafm isMD sMDU dI svY-jIvnI ‘DUV ivcly kx’ dI afKrI ikÈq ies vfr ‘pMjfb tfeImË’ dy pfTkF dI nËr hY.<br />

ies aiDafie ivc virafm ny afpxI kivqf bfry gwl kIqI hY. Èfied igxvyN-cuxvyN pfTkF nMU pqf hovy ik virafm sMDU ny klm<br />

vfhux df mhUrq kivqf nfl hI kIqf sI. Aus vyly styt dI DONs nMU vMgfr rhy nOjvfnF df kfPlf idnF-mhIinaF ivc hI lMmf aqy<br />

ivrft ho igaf sI. AudoN pVHy-ilKy nOjvfnF nMU nkslI lihr dy juwg pltfAux dy swdy ny bhuq pRBfivq kIqf. pMjfb ivc ies lihr<br />

ny sfihq Auqy bhuq BrvF asr pfieaf. kivqf ny sB qoN vwD asr kbUilaf. ies dOr ivc hI virafm aMdrlf kvI-mn TfTF<br />

mfr AuiTaf aqy Aus ny juJfrU kivqf rcI. bfad ivc Aus nMU lwigaf ik Auh afpxI gwl khfxI rfhIN vDyry asrdfr ZMg nfl kih<br />

skdf hY. iPr qF Aus ny khfxI dy Kyqr ivc jo pYVF pfeIaF, Auh sfihq df atuwt ieiqhfs ho inbVIaF. pwCmI qrË vflI pMjfbI<br />

khfxI ivc Aus ny afpxf aiDafey joiVaf aqy khfxI df cOKtf hI bdl ky rwK idwqf. ipMz, pMjfb aqy iksfnF df drd Aus ny<br />

bhuq iÈwdq nfl lokF dy sfhmxy ibafn kIqf. Aus ny ‘vfpsI’, ‘aMg sMg’, ‘sunihrI ikxkf’, ‘zuMmH’ vrgIaF XfdgfrI khfxIaF<br />

ilKIaF. pMjfb sMkt bfry Aus dIaF ilKqF df koeI jvfb nhIN. sB qoN pihlI khfxI ‘BwjIaF bfhIN’, iPr ‘cOQI kUt’ aqy ‘hux mYN<br />

TIk-Tfk hF’ ivcly vyrvy pfTk dI jfn kwZI rwKdy hn. ‘BwjIaF bfhIN’ ivc jy pMjfb msly nMU smJx-smJfAux df Xqn hY qF<br />

‘cOQI kUt’ ivc lokF aMdr Gr kr gey BYa df iËkr hY. ‘hux mYN TIk-Tfk hF’ ivc do puVF ivc ips rhy pMjfbI bMdy dI byvsI df<br />

jo hfl ibafn hoieaf hY, Auh ruaf dyx vflf hY. Aus dI khfxI ivc ivaMg aqy swc dI CurI ieMnI iqwKI cwldI hY ik awK JpkidaF<br />

pfTk dy iËhn dy afr-pfr ho jFdI hY. ilKx df ieho ijhf krqfrI gux iksy iksy lyKk dy hI ihwsy afAuNdf hY. virafm sMG sMDU<br />

dIaF rcnfvF asIN afpxy pfTkF nfl awgoN vI sFJIaF krdy rhFgy. –sMpfdk<br />

lVI joVn leI ipClf aMk vyKo<br />

juJfrvfdI kivqf dy dOr ivc<br />

khfxIaF dy nfl nfl mYN kivqfvF vI<br />

ilKdf irhf. Aus vyly dy iËkrXog kvIaF<br />

`c myrf nF vI Èfml huMdf sI. pr hOlI hOlI<br />

mYN kivqf qoN dUr huMdf igaf. BfvyN khfxIaF<br />

aqy vfrqk dy BfÈfeI suhj ivc hor rMg<br />

Brn leI mYN afpxy Èfierfnf imËfj dI<br />

vrqoN kr ky ies qoN lfhf vI ilaf hY pr<br />

kivqf ilKxI mYN lgBg iqafg hI idwqI.<br />

Aus vyly ikqfb CpfAux jogIaF kivqfvF<br />

kol hox dy bfvjUd mYN koeI kfiv-sMgRih<br />

nfN Cpvfieaf. ‘aMiqkf’ ivc Aus smyN<br />

ilKIaF kivqfvF ivcoN ‘pMj kivqfvF’<br />

afpxI kivqf dy nmUny vjoN Èfml kIqIaF<br />

hn qfik pfTk myrI kivqf dy ichrymuhry<br />

df vI QoVHf ku aMdfËf lf skx:<br />

ÈhId df buwq<br />

nIvIaF DOxF qy iQVkdy kdmF vfly<br />

hjUm nUM sfhmxy qwk ky<br />

ÈhId dy buwq ny<br />

iqVkdy hoTF ‘coN ikhf:<br />

myry buwq nUM qusIN, jy<br />

buwq bx ky vyKdy rihxf<br />

qF mYnUM BMn dyvo, qoV dyvo,<br />

qy imwtI ‘c imlf dyvo.<br />

ijs imwtI ‘c mYN<br />

qlvfr bx ky Augxf sI<br />

qy dihkdy aMigafr vFgUM<br />

kflIaF rfqF ‘c<br />

awg df Puwl bx ky sI iKVnf.<br />

myry buwq dI CfvyN jo nyqf,<br />

quhfzIaF awKF ‘c<br />

imwTy Ëihr iBwjy qIr mfr ky hitaf<br />

Ausy dy qIr kdI<br />

myrI CfqI ‘c vwjy sn<br />

qusIN E BoilE loko!<br />

ÈbdF df gyV smJ nhIN pfey<br />

iesnUM ruwqF dy gyV vFgUM<br />

smJ bYTy ho.<br />

ieho hI lok ny jo iksy gl ivc,<br />

kdI ÌFsI df rwsf ny pfAuNdy<br />

qy vkq bIq jfvx ‘qy<br />

Ausy hI gl ivc<br />

PuwlF dy hfr pfAuNdy ny.<br />

ieho eI hwQ ny<br />

ijnHF myrI lhU iBwjI imwtI dy Ëwry<br />

poitaF nfl cux ky<br />

mYnUM kr ilaf Drq qoN awzrf<br />

qy Qwp ky Es imwtI nUM<br />

myry buwq Auqy, myrI rUh nUM<br />

Aus dy Kol aMdr kYd kr idwqf<br />

ijwQy Auh qVpdI rhI<br />

PVPVfAuNdI rhI<br />

qy hr sfl jwlfd dy hwQoN<br />

ÈrDFjlI dy Pwt KFdI rhI<br />

ivlkdI rhI, vyKdI rhI<br />

ik myry bolF nUM mulMmf lf ky<br />

pusqkF ivc kYd kr idwqf igaf sI.<br />

kyvl sjfvt leI sjf idwqI geI sI<br />

ajfieb Gr ivc myrI qlvfr<br />

DUV ivcly kx<br />

qy qusIN sfry bxf idwqy gey sE<br />

icVIaf Gr dy jnOr<br />

jo AudoN qoN lY ky hux qwk vyKdy pey ho<br />

pwQr dIaF awKF nfl<br />

myry pwQr dy buwq vwly<br />

pr myry buwq nUM qusIN<br />

jy buwq bx ky vyKdy rihxf<br />

qF mYnUM BMn dyvo, qoV dyvo,<br />

qy imwtI ‘c imlf dyvo. (1971)<br />

-0nf<br />

ro!<br />

nf ro aYvyN dIdy nf gfl!<br />

Guwt lY dMdF ‘c Ìrkdy hoTF dI pIV,<br />

sFB lY gl ‘c iKwlry vfl!<br />

nf ro aYvyN dIdy nf gfl.<br />

ikMnf ku icr awKF ‘c awQrU lY ky<br />

qy koTy ‘qy cVH ky<br />

vyKyNgI jFdy prdysI dI kMz!<br />

ikMnf ku icr cuwkyNgI isr ‘qy<br />

suwqy hoey idn<br />

qy jfgdIaF rfqF dI pMz.<br />

hYrfn nf ho!<br />

Auh kvI qyrf kuJ nhIN lwgdf,<br />

jo ryzIE ‘qy jf ky<br />

qyry BuwKy bfpU dy KyqF ‘c nwcdI<br />

hrI kRFqI nUM qwkdf hY.<br />

ijs nUM DrqI dy cwpy cwpy ‘qy<br />

zuwlHf ÉUn nhIN idwsdf,<br />

jo iqrMgy ‘c muskrfAuNdI<br />

ÈFqI nUM qwkdf hY<br />

Auh kvI qyrf kuJ nhIN lwgdf.<br />

Auh qF hwsdf hY<br />

qYnUM ÈrfbI syT dIaF<br />

awKF ‘c zuwbidaF qwk ky.<br />

AuNj Auh vI swcf hY!<br />

kfr dI ipClI sIt ‘qy<br />

jdoN qyrIaF awKF ‘c cuBdIaF hn<br />

ÈrfbI smglr dIaF muwCF<br />

qy kfr dy agly tfierF hyT<br />

qyry ivclI aOrq<br />

afty df pIpf PVHI kuclI jFdI hY;<br />

Auh AudoN lY irhf huMdf hY<br />

‘pdmÈRI’ vÊYrf df iÉqfb<br />

qy Auqrvf irhf huMdf hY,<br />

pRDfn mMqrI dy nfl Ìoto.<br />

ieMj Aus nUM qyrf pqf vI kI hoxf hY!<br />

qy Aus qyry leI kI roxf hY!<br />

AuNj Auh vI swcf hY!<br />

nf ro, eyQy qF ajy<br />

afpxy vMzy df afpy hI hUMgxf pYNdf<br />

ajy qF qoqf vI awKF ‘c awK pfAuxoN<br />

Èrm KFdf hY.<br />

ËÉmI sIny vflf hfr jdoN<br />

afx itkdf hY<br />

icwt-kwpVIey nyqf dI kflI DOx Auqy<br />

qF ÌuwlF dI mihk vI<br />

Br afAuNdI hY awKF ‘c awQrU.<br />

pr ikMnf ku icr roeyNgI DUMeyN dy pwj?<br />

eydF iksy zfcI df Éurf nhIN idwsxf.<br />

aYvyN cuwlHy dI TMzI svfh ‘qy<br />

aONsIaF pf ky AuNglF nf lUh<br />

qyrf nMgyj kwjx<br />

iksy ikRÈn nhIN afAuxf,<br />

ikAuNik qUM iksy pMcfl dy<br />

virafm isMG sMDU<br />

rfjy dI DI dRopdI nhIN.<br />

AuNj vI ikRÈn drXoDn dI<br />

kfr ivc bih ky<br />

AudGftn smfroh dI rsm<br />

adf krn igaf hoieaf hY<br />

qy sfrIaF ‘BfrqI sfVHIaF’<br />

storF ivc Byj idwqIaF geIaF hn;<br />

qF ik AunHF ‘qy lfey jf skx<br />

‘myz ien jfpfn’ dy lybl.<br />

nf ro, ik roieaF kdI DrqI dy<br />

ipMzy ‘qoN mYl nhIN DupdI<br />

roieaF kdI gey nhIN muVdy<br />

roieaF kdI rfhF dy roVy nhIN ruVHdy<br />

iËMdgI ‘coN mnÌI hoey<br />

idn Ìyr nhIN juVdy.<br />

nf ro aYvyN dIdy nf gfl!<br />

Guwt lY dMdF ‘c Ìrkdy hoTF dI pIV<br />

sFB lY gl ‘c iKwlry vfl! (1979)<br />

-0mYnUM<br />

iÉmf krnf<br />

mYnUM iÉmf krnf<br />

mYN dyÈ dIaF hwdF qy bxy Éqry sbMDI<br />

kivqf nhIN ilÉ sikaf<br />

nf hI lhU mfs dy sMdF dy hwQIN PVy<br />

loh-hiQafrF dI isÌq kIqI hY.<br />

mYnUM iÉmf krnf<br />

myry boilaF kMnF ‘qy<br />

quhfzf ‘dUr-drÈI rOlf’<br />

asr-aMdfË nhIN hoieaf.<br />

pYrF hyTly PuwtpfQ qoN lY ky<br />

isr `qy KVoqI<br />

keI mMiËlF AucI iemfrq qoN awgy<br />

myrI ‘sIimq nËr’ nhIN phuMcI.<br />

iÉmf krnf ienHF ‘doÈI ingfhF’ nUM<br />

afpxy duafly vgIaF ryKfvF ‘coN<br />

afpxy hwQF dI ryK nhIN lwBI<br />

nf hI afpxf dyÈ idisaf hY<br />

bhuq icr hoieaf<br />

hux srHoaF nUM Puwl nhIN lwgy.<br />

nf hI ipMz dI iksy ikafrI ivc<br />

gulfb iKiVaf hY.<br />

Èihr ivc qpidwkI DUMaF CwzdI<br />

kfrÉfny dI icmnI<br />

cOrfhy ‘c gwzI slIb idwsdI hY,<br />

mYnUM qF idwsdy hn<br />

ÈrfbI ipE dIaF awKF dy lfl zory<br />

mF dy ipMzy ‘qy isafVF ijhIaF lfsF<br />

mYnUM qF idwsdf hY<br />

sihkfrI bYNk dy krËy df nfÊ<br />

jo myry isr ‘qy CF kIqI<br />

mYnUM AuTx nhIN idMdf<br />

qy aODr Éyq myry nUM<br />

iksy df mfl zwÌ cwilaf.<br />

mYnUM qF Éqrf hY<br />

iewk rotI dI burkI ny<br />

myry qn df mfs Kf lYxF<br />

pr qusIN dUjy ku idn<br />

sMkt suxf ky, Éqrf bxf ky<br />

sfzIaF hI AuNglF sMg<br />

sfzf sMG Guwtdy ho.<br />

pr ies Éqry dI kflÉ ivc<br />

myry leI Éqrf nhIN lwgdf<br />

sgoN iewk bol mGdf hY<br />

ik dunIaF dy iksy vI kony<br />

jdoN inrdoÈ bMdy ‘qy<br />

koeI hY cwldI golI<br />

ËÉm myrI CfqI ‘c huMdf hY. (1972)<br />

-0iks<br />

nUM AuzIkdy ho<br />

iks nUM AuzIkdy ho?<br />

goibMd ny hux ptny `coN nhIN afAuxf!<br />

msqk qoN hwQ qwk ieho hI rsqf<br />

kysgVH dy mYdfn nUM jFdf hY.<br />

mOsm dI puwCdy ho? qF suxo!<br />

(AuNj mOsm suxIdf nhIN, vyKIdf hY)<br />

ieh mOsm hY<br />

jd kuJ qlIaF ivc sIs Augxy ny<br />

qy bdlxI hY dUjIaF qlIaF dI ryK.<br />

vihm nf kro qwkVI ‘c nuks hY<br />

quhfzf mfs hOlf nhIN.<br />

BuwKf afdmI jIvy<br />

jy QoVHy idn muÈikl nfl<br />

qF ÉflI iZwz vfly BfÈx<br />

iÌr jIxgy ikMnf ku icr?<br />

sfzIaF kbrF sn<br />

AunHF dy mwQy dy vwt<br />

sPLr iËMdgI df<br />

virafm isMG sMDU<br />

asIN hux AuT ky qur pey<br />

Auh sfnUM BUq kihMdy ny<br />

ivcfry! swc kihMdy ny.<br />

ieh bdldy arQF df mOsm<br />

klm dy Aus sÌr df sUck<br />

AuzIk rhy ijs nUM<br />

ËÌrnfmy dy qVpdy kfÊË.<br />

qy jy sÌr df mOsm hY<br />

qF iks nUM AuzIkdy ho?<br />

goibMd ny hux<br />

ptny ‘coN nhIN afAuxf! (1971)<br />

-0kql<br />

mYN jd vI kql hoieaf hF<br />

myrf kwd hor viDaf hY<br />

mYnUM kwt ky<br />

afpxy jyzf nIvF kr lYx dI<br />

quhfzI hr sfijÈ<br />

nfkfm rih geI hY.<br />

myrf isr kfiem df kfiem<br />

kdm DrqI ‘qy jMmy<br />

aYh jo ÉUn zuwilHaf hY<br />

ieh qF ruwq afvx ‘qy<br />

kyvl brÌ ipGlI hY.<br />

myrI CfqI ‘qy hwQ Dr ky<br />

myry mrn df XkIn krdy ho<br />

pr mYN qF DVkdf hF<br />

lokF dy idl ivc.<br />

jy JukI hoeI kmr<br />

myrI kmfn bx geI hY.<br />

ieh awK qIr bx geI hY<br />

qy bFh ikrpfn bx geI hY.<br />

qF ieh koeI jfdU qF nhIN hoieaf<br />

bws eynI gwl hY kyvl<br />

mYN ijAUNdy-jI nhIN moieaf.<br />

jfdU qF qusIN kIqf hY<br />

ijnHF ryÈmI ËulÌF<br />

qy nrgsI awKF dy shfry<br />

lokF nUM ijAUNidaF rwiKaf<br />

qy eynF icr KflI borI nUM<br />

iswDf KVf rwKx df dMB kIqf hY.<br />

jfdU qF qusIN kIqf hY.<br />

ijnHF sfzIaF jIBF nUM kwt ky<br />

‘pivwqr pusqk’ dy<br />

siÌaF `c sIqf hY.<br />

qy sfzIaF ‘apivwqr mMgF’ df<br />

hmyÈF lhU pI ky<br />

afpxy afp nUM idEqf Ëfhr kIqf hY<br />

jfdU qF qusF kIqf hY.<br />

hux myry iÉlfÌ zONzI kI ipwtdy ho?<br />

mYN Éud afp mMndf hF<br />

quhfzI hwQF dI sfrI sÌfeI<br />

mYN hux jfx lIqI hY<br />

qy kwtIaF jIBF nUM Ébr kIqI hY,<br />

E! axK dy ky jfnF bcfvx vfilE!<br />

awj jfn dy ky axKF bcfvx df<br />

vkq afieaf hY.<br />

qusIN bOÉlf ky<br />

vkq dI DOx ‘qy qlvfr Drdy ho.<br />

ieMj afpxy Bfxy<br />

mYnUM kql krdy ho.<br />

pr- mYN jd vI kql hoieaf hF<br />

myrf kwd hor viDaf hY. (1971)<br />

-0npuMsk<br />

ÈfierI dy nF<br />

ieh kyhf pRÈn hY ‘dosqo’ (! ?)<br />

ieh jfxdf hoieaf vI<br />

(bfkI sPf 28 `qy)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (27)<br />

AuDroN muslmfn aqy iewDroN ihMdU ajy<br />

qwk af-jf rhy sn. kYNpF dy kYNp Bry pey<br />

sn ijnHF ivc khfvq anusfr iql Drn<br />

leI swc-muwc koeI QF nhI sI. ies dy<br />

bfvjUd Auh AunHF ivc QuMny jf rhy snloVINdf<br />

anfj hY nI, ishq dI sFB-sMBfl<br />

df koeI pRbMD nI, ibmfrIaF PYl rhIaF<br />

ny, iehdI hoÈ iks ƒ sI, hPVf dPVI qF<br />

mwcI hoeI sI.<br />

sMn aTqflI cVH cuwikaf sI qy Èfied<br />

mfrc df mhInf.<br />

ieDr aqy AuDr<br />

donoN pfsy rËfkfrF<br />

rfhIN AuDflIaF<br />

hoeIaF qIvIaF aqy<br />

bwicaF ƒ lY jfx<br />

df Aumdf kMm ÈurU<br />

ho cuwikaf sI.<br />

safdq hsn mMto<br />

anuvfd: mohn BMzfrI<br />

sYNkVy mrd, aOrqF, muMzy aqy kuVIaF ies<br />

nyk kMm ivc ihwsf lY rhy sn. mYN jdoN<br />

AunHF ƒ vD-cVH ky ies kfrj ivc juty<br />

dyKdf qF mYƒ hYrfnI BrI KuÈI huMdI. ies<br />

vfsqy ik iensfn afp, iensfnI burfeIaF<br />

dy afsfr imtfAux dI koiÈÈ ivc ruiJaf<br />

hoieaf sI. jo iewËqF luwtIaF jf cuwkIaF<br />

sn, AunHF ƒ hor luwt-Ksuwt qoN bcfAuxf<br />

cfhuMdf sI. iks vfsqy? ies vfsqy ik<br />

Auhdf dfmn hor DwibaF aqy dfÊF nfl<br />

lQpQ nf ho jfvy, ies vfsqy ik Auh<br />

CyqI-CyqI lhU nfl ilbVIaF AuNglIaF<br />

cwt lvy, ies vfsqy ik Auh iensfnIaq<br />

df sUeI-Dfgf lY ky iewËqF dy pfty hoey<br />

dfmn rPU kr dyvy. kuJ smJ ivc nhIN<br />

sI afAuNdf, pr AunHF rËfkfrF df sMGrÈ<br />

iPr vI qfrIPXog jfpdf sI.<br />

AunHF ƒ sYNkVy aOkVF df sfhmxf<br />

‘nhIN, myrI bytI ƒ koeI<br />

kql nhIN kr skdf[[[.`<br />

mYN puwiCaf, ‘ikAuN kql<br />

nhIN kr skdf[[[?`<br />

buwZI ny hOlI-hOlI ikhf,<br />

‘Auh KUbsUrq aY, aYnI sohxI<br />

aYN ik Auhƒ koeI kql nhIN<br />

kr skdf[[[Auhƒ koeI cpyV<br />

qwk nhIN mfr skdf[[[!`<br />

mYN socx lwigaf, kI<br />

swcIN muwcIN Auh aYnI sohxI<br />

sI ik[[[hr mF dIaF awKF<br />

‘c AuhdI aOlfd cMdyafÌqfb,<br />

cMdy-mfhqfb huMdI<br />

aY[[[mgr ies qUPfn ivc,<br />

Auh ikhVI KUbsUrqI hY jo<br />

iensfn dy Kurdry hwQoN bcI<br />

aY[[[iPr vI ho skdY, Auh kuVI<br />

swcmuwc KUbsUrq hovy[[[pr<br />

Prfr dy lwKF rfh ny[[[duwK aYsf<br />

cOk hY jo afpxy ierd-igrd<br />

lwKF, sgoN kroVF sVkF df jfl<br />

bux idMdY[[[.’<br />

krnf pYNdf sI; hËfrF bKyVy sn, jo AunHF<br />

ƒ Jwlxy pYNdy sn, ikAuNik ijnHF ny aOrqF<br />

aqy lVkIaF cuwkIaF sn, Auh iek QF<br />

nhIN sI Tihrdy. awj ieQy, kwlH AuQy. hux<br />

ies muhwly ivc, iPr Aus muhwly ivc aqy<br />

iPr lfgy rihx vfly lok vI AunHF dI mwdd<br />

nhIN sn krdy.<br />

ajIb-ajIb khfxIaF vI suxn<br />

ivc afAuNdIaF sn.<br />

iek ilafËF aPsr ny mYƒ dwisaf<br />

ik shfrnpur ivc do kuVIaF ny pfiksqfn<br />

ivc afpxy mfipaF kol jfx qoN ienkfr<br />

kr idwqf. dUjy ny gwl suxfeI ik jdoN<br />

jlMDr ivc iek kuVI ƒ ËbrdsqI kwiZaf<br />

igaf qF kbËf krI bYTy bMdy dy sfry<br />

Kudf kI ksm<br />

AurdU aPsfnfingfr safdq hsn mMto ny 1947 dI vMz<br />

bfry bVIaF mfrimk ilKqF sfihq jgq dI JolI pfeIaF hn.<br />

AunHF dIaF ienHF ilKqF ivc AunHF Aubldy vkqF dOrfn lIro-lIr<br />

hoeIaF sFJF aqy mnuwKI irÈiqaF df drd smoieaf ipaf hY.<br />

ieh ilKqF pfTk nMU Dur aMdr qwk hlUx ky rwK idMdIaF hn.<br />

sfihq jgq awj kwlH AunHF dI jnm ÈqfbdI mnf irhf hY. AunHF<br />

dIaF keI ilKqF asIN afpxy pfTkF nfl sFJIaF kIqIaF<br />

hn. iesy islisly ivc AunHF dI khfxI ‘Kudf kI ksm’ Cfp rhy<br />

hF. ies khfxI df anuvfd pMjfbI dy nfmI khfxIkfr mohn<br />

BMzfrI ny ‘pMjfb tfeImË’ dy pfTkF leI Byijaf hY. ieh khfxI<br />

vI vMz dy drd nMU rUpmfn krdI hY. drasl ieh koeI khfxI<br />

nhIN, sgoN AunHF vkqF ivc pwCIaF geIaF ijMdVIaF dIaF<br />

cIkF hn. ieh cIkF ieMnIaF AucIaF aqy duwK dyx vflIaF hn<br />

ik kMnF ivc ho rhI sF-sF Kqm hox df nF nhIN lYNdI. -sMpfdk<br />

Éfndfn ny Auhƒ ieAuN ivdf kIqf ijvyN<br />

Auh AunHF dI bhU hovy qy iksy dUr-durfzy<br />

sPr ‘qy jf rhI hovy; keI kuVIaF ny<br />

mfipaF dy zr krky rfh ivc hI KudkusLI<br />

kr leI. keI sdmy nfl pfgl ho geIaF.<br />

kuJ aijhIaF vI sn ijnHF ƒ Èrfb pIx<br />

dI afdq pY geI. AunHF ƒ iqhf lgdI qF<br />

pfxI dI bjfey Èrfb mMgdIaF aqy nMgIaF<br />

gflF bkdIaF.<br />

mYN AunHF brfmd kIqIaF kuVIaF aqy<br />

qIvIaF bfry socdf qF myrIaF awKF<br />

sfhmxy kyvl Puwly hoey iZwz AuBrn<br />

lwgdy. ienHF iZwzF df kI hoAU? ienHF ivc<br />

jo kuJ Biraf hoieaf, Auhdf mfilk kOx<br />

hY, pfiksqfn jF ihMdusqfn?<br />

[[[aqy Auh nON mhIinaF df Bfr<br />

Zoxf[[[ies dI Aujrq pfiksqfn adf krU<br />

jF ihMdusqfn? kI ieh sB kuJ Ëfilm<br />

iPqrq dy vhI Kfqy ivc drj hovygf? kI<br />

vhI Kfqy df koeI sPf KflI rih irhf hY?<br />

brfmd hoeIaF qIvIaF af rhIaF<br />

sn-brfmd hoeIaF qIvIaF jf rhIaF sn.<br />

mYN socdf ik ienHF qIvIaF ƒ<br />

‘AuDflIaF’ ikAuN ikhf jFdf hY-ienHF ƒ<br />

AuDfilaf kdoN igaf hY?<br />

AuDflf qF bVf rumFitk aml hY<br />

ijs ivc mrd aqy aOrq dovyN ÈrIk huMdy<br />

ny. AuDflf qF aijhI KfeI hY ijs ƒ twpx<br />

qoN pihlF dovF rUhF dy sfry qfr CxCxf<br />

AuTdy ny, pr ieh ikho ijhf AuDflf hY ik<br />

iksy inhwQI ƒ PV ky koTVI ivc kYd kr<br />

ilaf. Auh Ëmfnf hI aijhf sI ik drÈn,<br />

dlIl aqy PlsÌf sBf bykfr cIËF sn.<br />

AunHIN idnIN ijs qrHF lok grmIaF ivc vI<br />

drvfËy aqy iKVkIaF bMd krky sONdy sn,<br />

Ausy qrHF mYN afpxy idl qy idmfÊ dIaF<br />

sB iKVkIaF aqy drvfËy bMd kr ley<br />

sn, hflFik AunHF ƒ KuwlHf rwKx dI iËafdf<br />

ËrUrq Ausy vyly sI; pr mYN kI krdf,<br />

mYƒ kuJ suwJdf hI nhIN sI.<br />

brfmd hoeIaF aOrqF af rhIaF<br />

sn-brfmd hoeIaF aOrqF jf rhIaF sn.<br />

ieh drfmd aqy brfmd jfrI sI,<br />

smuwcy vpfrk lwCxF nfl. pwqrkfr,<br />

khfxIkfr aqy kvI afpxIaF klmF cuwkI<br />

iÈkfr ivc ruwJy hoey sn. ÉbrF, khfxIaF<br />

aqy nËmF df hVH sI ik hwdF bMnHy twpdf<br />

cilaf jf irhf sI. klmF dy kdm AuKV<br />

AuKV jFdy, Auh aYny jkVy hoey sn ik<br />

sB Bmwqr gey.<br />

iek ilafËf aPsr mYƒ imilaf<br />

aqy kihx lwgf, ‘qusIN guMmsuMm ikAuN<br />

rihMdy E?’<br />

mYN koeI jvfb nf idwqf.<br />

Auhny mYƒ iek dfsqfn suxfeI:<br />

AuDflIaF hoeIaF aOrqF dI Koj ivc asIN<br />

mfry-mfry iPrdy aF. iek ÈihroN dUjy<br />

Èihr, iek ipMz qoN dUjy ipMz, iPr qIjy<br />

ipMz, iPr cOQy. glI-glI, muhwly-muhwly,<br />

kUcy-kUcy. bVIaF muÈklF nfl Auh moqI<br />

hwQ afAuNdY ijs ƒ asIN Bfldy huMny aF.<br />

qUM nhIN jfxdf, sfƒ ikMnIaF idwkqF<br />

df sfhmxf krnf pYNdY[[[KYr, mYN qYƒ iek<br />

gwl dwsx lwgf sI-asIN bfrzr dy Aus<br />

pfr sYNkVy Pyry mfr cuwky aF. ajIb bfq<br />

hY ik mYN hr Pyry ivc iek buwZI ƒ dyiKaf.<br />

iek muslmfn buwZI ƒ[[[aDyV Aumr dI<br />

muslmfn buwZI[[[.<br />

pihlI vyrF mYN Auhƒ jlMDr dIaF<br />

bsqIaF ‘c dyiKaf. burf hfl, ihwilaf<br />

hoieaf idmfg, vIrfn-vIrfn awKF,<br />

grd nfl awty hoey vfl, pfty purfxy<br />

kwpVy, nf qn df hoÈ nf mn df; pr<br />

AuhdIaF ingfhF qoN sfÌ Ëfihr sI ik<br />

Auh iksy ƒ lwB rhI aY.<br />

mYƒ ‘s` BYx ny dwisaf ik Auh aOrq<br />

sdmy dI mfrI pfgl ho geI hY[[[pitafly<br />

dI rihx vflI aY[[afpxI ieklOqI DI qoN<br />

ivCV geI hY[[[asI bVy Xqn kIqy. AuhdI<br />

lVkI ƒ lwBx dy, pr asPl rhy[[[lwgdY,<br />

hwilaF `c mfrI geI, pr buwZI nhIN mMndI.<br />

dUjI vyrF mYN Aus pfgl buwZI nMU<br />

shfrnpur dy lfrIaF dy awzy Auqy dyiKaf.<br />

Aus dI hflq pihlF qoN vI BYVI aqy Ksqf<br />

sI. AuhidaF buwlHF Auqy pypVIaF jMmIaF<br />

hoeIaF sn. vfl sfDF dIaF jtF vrgy ho<br />

gey sn.<br />

mYN Auhdy nfl gwl krn dI koiÈÈ<br />

kIqI aqy cfihaf ik Auh afpxf Brm<br />

Cwzy aqy lwBxf bMd kry. mYN ies grË<br />

nfl bVf pwQr idl bx ky Auhƒ ikhf:<br />

‘mfeI qyrI lVkI kql kr idwqI geI<br />

sI[[[.`<br />

pglI ny myrI vwl dyiKaf- kql<br />

[[[? nhIN[[[Auhdy lihËy ivc POlfdI XkIn<br />

pYdf ho igaf; Auhƒ koeI kql nhIN kr<br />

skdf[[[myrI bytI ƒ koeI kql nhIN kr<br />

skdf[[[aqy Auh clI geI. BrmIN pey<br />

icwq nfl, afpxI DI dI qlfÈ ivc.<br />

mYN soicaf: ‘inrMqr aqy vihmI<br />

Bfl[[[.`<br />

pr pglI ƒ ikAuN ieMnf XkIn sI<br />

ik AuhdI bytI Auqy koeI ikrpfn nhIN AuT<br />

skdI. koeI qyË Dfr vflf jF KuMZf Curf<br />

AuhdI grdn vwl nhIN vD skdf? mmqf<br />

ibafnoN prHy XkIn huMdI hY, qF kI Auh<br />

afpxI mmqf ZUMz rhI sI?<br />

qIjy Pyry smyN mYN AuhnMU iPr dyiKaf.<br />

hux Auh iblkul cIQiVaF ivc sI,<br />

krIb-krIb nMgI.<br />

mYN Auhƒ kwpVy idwqy, pr Auhny kbUl<br />

nf kIqy. mYN Auhƒ afiKaf, ‘mfeI, mYN swc<br />

kihnF, qyrI lVkI pitafly ivc hI kql<br />

kr idwqI geI sI.`<br />

Auhny iPr Ausy POlfdI XkIn nfl<br />

ikhf, ‘qUM JUT boldYN.’<br />

mYN afpxI gwl mnvfAux dI Éfiqr<br />

ikhf, ‘nhIN, mYN swc kihnF[[bQyrI Éfk<br />

Cfx leI qYN[[[bQyrf ro-ipwt ilaf[[[cwl<br />

myry nfl, mYN qYƒ pfiksqfn lY clUMgf.`<br />

Auhny ijvyN myrI gwl nf suxI hovy<br />

aqy buVbVfAux lwgI. buVbVfAuNidaF Auh<br />

iekdm cONkI. hux Auhdy lihËy ivc POlfd<br />

qoN vI Tos XkIn sI, ‘nhIN, myrI bytI ƒ<br />

koeI kql nhIN kr skdf[[[.`<br />

mYN puwiCaf, ‘ikAuN kql nhIN kr<br />

skdf[[[?`<br />

buwZI ny hOlI-hOlI ikhf, ‘Auh<br />

KUbsUrq aY, aYnI sohxI aYN ik Auhƒ<br />

koeI kql nhIN kr skdf[[[Auhƒ koeI<br />

cpyV qwk nhIN mfr skdf[[[!`<br />

mYN socx lwigaf, kI swcIN muwcIN Auh<br />

aYnI sohxI sI ik[[[hr mF dIaF awKF ‘c<br />

AuhdI aOlfd cMdy-afÌqfb, cMdy-mfhqfb<br />

vMz-47: bws rihx dy CyV nf drdF nMU.<br />

huMdI aY[[[mgr ies qUPfn ivc, Auh ikhVI<br />

KUbsUrqI hY jo iensfn dy Kurdry hwQoN<br />

bcI aY[[[iPr vI ho skdY, Auh kuVI swcmuwc<br />

KUbsUrq hovy[[[pr Prfr dy lwKF rfh<br />

ny[[[duwK aYsf cOk hY jo afpxy ierdigrd<br />

lwKF, sgoN kroVF sVkF df jfl<br />

bux idMdY[[[.‘<br />

bfrzr dy Aus pfr keI Pyry lwgy<br />

aqy hr vfr mYN Aus pglI ƒ dyiKafhux<br />

Auh hwzIaF df ZFcf rih geI sI;<br />

ingfh Gt geI sI. toh-toh cldI sI;<br />

AurdU<br />

AuhdI Bfl jfrI sI. bVI iÈwdq nfl. Auhdf<br />

XkIn Ausy qrHF pwkf sI ik AuhdI DI<br />

ijAuNdI aY, ies vfsqy ik Auhƒ koeI mfr<br />

nhIN skdf.<br />

‘s` BYx ny mYƒ ikhf ik ies aOrq<br />

nfl mgËKpfeI PËUl aY[[[ies df idmfg<br />

ihwl cuwikaY[[[ibhqr iehI aY ik qUM iehƒ<br />

pfiksqfn lY jf aqy pfglKfny dfiKl<br />

krf dy[[[<br />

mYN munfisb nf smiJaf. mYN AuhdI<br />

vihmI Bfl jo Aus dI iËMdgI df hkIkI<br />

shfrf sI, Aus qoN Kohxf nhIN sI cfhuMdf.<br />

mYN Aus ƒ ivÈfl aqy lMby cOVy pfglÉfny<br />

‘coN ijs ivc Auh mIlF df Pfslf qYa<br />

krky afpxy pYrF dy CfilaF dI qyh buJf<br />

skdI sI, AuTf ky inwkI ijhI cfrdIvfrI<br />

ivc kYd krfAuxf nhIN cfhuMdf sI.<br />

afKrI vfr mYN Auhƒ aMimRqsr ivc<br />

dyiKaf. AuhdI hfrI hoeI dyh df ieh hfl<br />

sI ik myrIaF awKF ivc hMJU af gey aqy<br />

mYN PYslf kr ilaf ik Auh ƒ pfiksqfn<br />

lY jfAUNgf aqy pfglKfny dfÉl krf<br />

dAUNgf.<br />

Auh PrId dy cOk ivc KVHI afpxIaF<br />

nIm aMnHIaF awKF nfl ieDr-AuDr dyK<br />

rhI sI.<br />

mYN ‘s` BYx nfl iek dukfn `qy bYTf<br />

iksy AuDflI hoeI lVkI bfbq gwl kr<br />

irhf sI, ijs bfry sfƒ ieqlfh imlI sI<br />

ik Auh sfbx bfËfr ivc iksy ihMdU bfxIey<br />

dy Gr bYTI hY. gwlbfq muwkI qF mYN AuiTaf<br />

ik Aus pglI ƒ JUT-swc kih ky Auhƒ<br />

pfiksqfn jfx leI rfËI krF ik iek<br />

joVf AuDroN lMiGaf.<br />

qIvIN ny GuMz kwiZaf hoieaf sI, Cotf<br />

ijhf GuMz. Auhdy nfl koeI iswK gwBrU<br />

sI. bVf CYl-bFkf, bVf nroaf, iqwKy nYx<br />

nkÈF vflf.<br />

jdoN Auh dovyN Aus pglI dy kol dI<br />

lMGy qF gwBrU iekdm TTMbr igaf. Auhny<br />

do hwQ ipwCy ht ky qIvIN df hwQ PiVaf,<br />

kuJ ieMny acfnk ZMg nfl ik qIvIN ny<br />

afpxf Cotf ijhf GuMz cuwikaf-lwTy dI<br />

DoqI hoeI icwtI cfdr dy Gyry ‘c mYƒ kuVI<br />

df aijhf gulfbI ichrf idKfeI idwqf ijs<br />

df husn ibafn nhIN kIqf jf skdf.<br />

mYN AunHF dy aYn kol KVHf sI.<br />

iswK gwBrU ny Aus rUp dI rfxI ƒ<br />

Aus pglI vwl ieÈfrf kridaF hOlI ijhy<br />

afiKaf, ‘qyrI mF[[[.’<br />

gulfbI ichry vflI kuVI ny iek pl<br />

leI dyiKaf aqy GuMz Cwz idwqf aqy iPr<br />

iswK gwBrU dI bFh PV ky mlkVy afiKaf,<br />

‘clo!’ qy Auh dovyN sVk qoN rqf prHF ht<br />

ky PurqI nfl agFh inkl gey. pglI<br />

cIkI, ‘Bfg BrI[[[Bfg BrI!’<br />

Auh bVI bycYn sI.<br />

mYN hor lfgy ho puwiCaf, ‘kI gwl aY<br />

mfeI?’<br />

Auh kMb rhI sI, ‘mYN Auhƒ<br />

dyiKaY[[[mYN Auhƒ dyiKaY[[!`<br />

mYN puwiCaf, ‘kIhƒ?’<br />

Auhdy mwQy hyTF do KuwzF ‘c AuhdIaF<br />

awKF dy bynUr zyly GuMm rhy sn, ‘afpxI<br />

DI ƒ[[[afpxI Bfg BrI ƒ[[[!‘<br />

mYN ikhf, ‘Auh mr Kp cuwkI hY mfeI!`<br />

Auhny cIkidaF afiKaf, ‘qUM JUT<br />

boldYN!`<br />

iek vyrF mYN Auhƒ pUrf XkIn<br />

idvfAux Éfiqr ikhf, ‘mYN Kudf dI ksm<br />

Kf ky kihnF, Auh mr cuwkI hY[[[!`<br />

ieh suxidaF hI pglI cOk ‘c ZyrI<br />

ho geI.


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (28)<br />

hr sLKsIaq invyklI huMdI hY qy<br />

hr sLKsIaq dy hwsx df aMdfjL vI afpxf<br />

huMdf hY. keI hwsx vjoN isrP bulH hI<br />

Prkf idMdy hn qy keI eynf jLbrdsq<br />

hwsdy hn ik AunHF dy iZz, zOly qy gwlHF<br />

PrkdIaF afm hI dyKIdIaF hn. keI josL<br />

ivc afey hwsdy qfVI mfr ky gujfrf kr<br />

lYNdy hn pr dUijaF ‘qy sLfmq qF Auh<br />

ilafAuNdy hn jo afpy qoN bfhr ho ky<br />

dUijaF dI ipT hI syk idMdy hn. kuJ ieknF<br />

dy hfisaF ivc jfnvrF dIaF afvfjLF<br />

suxfeI idMdIaF hn. imx imx krky hwsx<br />

vfilaF ivc ibwlI imaFk rhI huMdI hY.<br />

mUMh bMd krky mIsxf hwsx vfly kbUqr<br />

dI qrHF gutkdy hn. giDaF dI ZYNcU ZYNcU<br />

df alfp vI kuJ hfisaF c suixaf igaf<br />

hY. hfsy dy dOry ivc gDy vflf iek hor<br />

gux arQfq lotpot hoxf vI dyiKaf igaf<br />

hY. aijhy sLKs vI hn jo inwkI inwkI gwl<br />

‘qy hws pYNdy hn pr motI cmVI vfly aijhy<br />

vI hn jo BfvyN kuJ vI hsOxf vfpr jfvy,<br />

ichry ‘qy lIk nhIN pYx idMdy. kuJ<br />

KridmfgF nUM hfsy vflI gwl df hsOxfpx<br />

mOky ‘qy pwly nhIN pYNdf, ivcfry Gr jf ky<br />

idmfg lVfAuNdy hn, smJ pYx ‘qy iPr<br />

hwsxo nhIN htdy.<br />

myry nfloN qF KYr iPr vI Auh cMgy hI<br />

hn, mYN qF keI sfDfrn cutkilaF nUM<br />

smJx ivc mhInf mhInf lf idMdf hF.<br />

ijLMdgI nUM hs-dMdF dI pRIq ikhf igaf hY<br />

pr mYnUM qF ijLMdgI ijMnI hfsohIxI sLYa<br />

koeI nhIN lwgI, hwsx dI cfhq ivc lok<br />

sfrI ijLMdgI roNdy rihMdy hn. keIaF dIaF<br />

KfKF ‘c hfsf eynf rc cuwkf huMdf hY ik<br />

Auh koeI vI gwl krn qoN pihlF hfsy df<br />

iek Puhfrf Czxgy. Pon vI cuwkxgy qF<br />

hYlo kihx dI QF ihV ihV krn lgdy<br />

hn, iPr gwl Gt krdy hn, hfisaF dy<br />

bfx vDyry Cwzdy hn. hfsy dI KfsIaq<br />

CUq vflI vI huMdI hY, iek hwisaf dUjy<br />

ibn puiCaF dMdIaF kZx lgdy hn.<br />

hfsf mnuKI sMcfr df iek aihm<br />

sfDn hY. ies leI BfsLf-ivigafnk<br />

njLrIey qoN ies dI pVqfl jLrUrI hY. BfvyN<br />

hfsy dI ikRaf sLfbidk nf ho ky<br />

ivsmYboDk hY pr ieh sLbd dI hI qrHF<br />

bhuarQk pRgtfvf hY. hfsy dI ikRaf ivc<br />

sLfied sfry hI Bfv rlfey jf skdy hn:<br />

KusLI, duK, ipafr, qrs, dieaf, eIrKf,<br />

guwsf, iGrxf afid. jo lok gwl kQ krdy<br />

nflo nfl ‘hIN hIN, hU hU’ vI krdy rihMdy<br />

hn, lok isafxp anusfr AunHF `qy<br />

ivsLvfs nhIN krnf cfhIdf, mqlb ik jo<br />

iPlm aMny GoVy df dfn<br />

isrPL Auhdy Gr dy jIa qy Gr dIaF kMDF<br />

hI suxdIaF hn; ijnHF nUM suxfAuxf cfhuMdI<br />

hY, AunHF qk ieh afvfjL nhIN phuMcdI.<br />

jLmIn-mflk iDr awgy inmn iDr nUM hr<br />

rojL jLlflq sihxI pYNdI hY. Gr dy Coty<br />

muMzy nUM bwkrI cfrn gey nUM koeI iksfn<br />

kuwtdf hY. bwkrI nUM ksIaf mfr ky jLKLmI<br />

kr idMdf hY. ieh jLlflq iek idn dI nhIN,<br />

hr rojL dI hY. muMzy dI BYx jLKLmI bwkrI nUM<br />

plosdI hY. smuwcy hflfq qoN avfjLfr hoeI<br />

awDI rfq nUM AuT ky qurn lgdI hY, qF Cotf<br />

Brf puwCdf hY ik ikwQy cwlI hYN? Auh jvfb<br />

moVdI hY ik bwkrI nUM vyKx cwlI hY, ikqy<br />

qfp nf ciVHaf hovy. psLU ivcfry ny ikhVf<br />

dws lYxf hY! bwkrI inmn iDr dI bybsI dI<br />

pRqIk hY. inmn iDr; ijhVI rojL jLKmI huMdI<br />

hY; byvws hY; bybol hY. ijs dI bycYnI, ijs<br />

df roh aMdry aMdr AubfÜy KFdf hY. qfp<br />

iekwlI bwkrI nUM nhIN ciVHaf, sfrI inmn<br />

sLRyxI qfp-gRsq hY.<br />

inwq idn dI jtkI DONs qy Dwky qoN<br />

pIiVq ho ky hI sLfied iesy pirvfr df<br />

nOjvfn puwqr mylU sLihr mjUrI krn igaf<br />

sI. sLihr jf ky irksLf clfAuNdf hY.<br />

sfQIaF nfl rÜ ky sLrfb pINdf hY. Qrml<br />

plFt dy ipCokV ivcly idRsL dwsdy hn<br />

ik snaqI ivkfs ny vI ajy sfry mjLdUrF<br />

nUM afpxI buwkl ivc lY ky bxdI srdI<br />

rotI rojLI nhIN idwqI jF AunHF koloN rotI<br />

Koh leI hY. sLihr ivc vI jIvn sOKf<br />

nhIN. irksLy vfilaF dI afpxIaF mMgF<br />

leI kIqI hVqfl df idRsL hY. mylU ÉflI<br />

jyb qy ibnF svfrI rfq nUM sVkF ‘qy<br />

irksLf BjfeI iPrdf hY. Gr vl mUMh krn<br />

nUM iqafr nhIN. ÉflI jyb lY ky Gr ikvyN<br />

jfvy? Auh afp qF Zfby qoN rotI AuDfr<br />

KI KI krnf<br />

KFdf hY, do bwicaF qy bIvI df iZwz ikwQoN<br />

Brygf? ieh iek idn jF rfq dI gwl<br />

nhIN. iPlm ivc hI iek rfq dI gwl hY.<br />

AuNj rojL rojL dI gwl hovygI. asl ivc<br />

iPlm sMkyqk qOr ‘qy dwsdI hY ik sLihrIN<br />

vwsdI mjLdUr jmfq df jIvn vI<br />

ijAUxXog nhIN. mylU dy dUjy sfQI vI GrivhUxy<br />

jF pirvfr ivCuMny hI hn. sLrfb<br />

pINdy, qfsL Kyzdy. Auh ikMny hI GrivhUixaF<br />

dy pRqIinD hn. sB siQqI qoN<br />

plfien krdy jfpdy ny. KLud mylU ies<br />

jIvn qoN awikaf-Qwikaf hflfq nfl<br />

twkrn dI QF plfien krdf hoieaf<br />

KudkusLI krn leI ahuldf hY. sbwbIN bc<br />

jFdf hY. lwgdf hY, ieh sLRyxI sbwbIN bcI<br />

clI af rhI hY. AuNj ienHF df jIvn<br />

mrnhfr hI hY. ieh qF ijAUx df sbwb<br />

lwBx leI qrlomwCI ho rhI sLRyxI hY.<br />

ijAUx df sbwb imÜ nhIN irhf. rfh lwBx<br />

leI mylU ipMzoN Bwjf sI. rfh lwBdf hI<br />

awDI rfqIN ipMz muV afieaf hY. bwcy qy<br />

bIvI sLihr ivc Cwz afieaf hY. ipMz ivc<br />

mF-bfp qy BYx Brf hn. jy ienHF nUM iqafg<br />

ky igaf sI, qF hux kIhdy kol afieaf<br />

hY? dUjy jIaF nUM ipwCy ikAuN Cwz afieaf<br />

hY? nrsrI vfÜy hmdrd cOkIdfr df<br />

ahfqf qF Auhdf sdIvI rYx-bsyrf nhIN<br />

bx skdf? AuhnUM qF Auhdy afpxy grfeIN<br />

jF irsLqydfr ny vI rfqIN Gr rKx qoN<br />

ienkfr kr idwqf sI. ijhVy ipMzoN Bwj ky<br />

igaf sI, kI Auh ipMz hux AuhnUM Tfhr dy<br />

skygf? Auh ipMz vflf Gr Cwz ky sLihr<br />

igaf sI. sLihr vflf Gr gvf ky ipMz<br />

muiVaf hY. Auhdf aslI qy afpxf Gr hY<br />

ikwQy? DrmU df Gr qF aslIaq ivc<br />

Zih igaf hY. pr kI ies sfrI sLRyxI df<br />

afp hI afpxI gwl `qy hws irhf hY, Auh<br />

jLrUr JUT bol irhf hY.<br />

mfnqf hY ik hfsy ivc ipafr dI<br />

svIikRqI dy vI Bfv pRgt kIqy jFdy hn.<br />

‘kuVI hwsI ik PsI’ aYvyN nhIN ikhf igaf.<br />

‘hIr hws ky qy imhrbfn hoeI’ qoN ies<br />

kQn dI swcfeI sfbq huMdI hY. kuVI hsdI<br />

Puwl mMg lvy qF kfhly pey nOjvfn bfg<br />

hvfly krn qwk vI cly jFdy hn. kuJ<br />

Boly nOjvfn ies sfdy ijhy PfrmUly nfl<br />

hI kuVI PsfAux dy jqn krdy hn pr<br />

AunHF dy hfsy df keI vfrI mVfsf vI bx<br />

jFdf hY. AunHF nUM ieh nhIN pqf huMdf ik<br />

hfsf asIvkirqI dI insLfnI vI hY ijvyN<br />

asIN afm hI kih idMdy hF ik Auh myry<br />

suJfa `qy hws Cizaf- hws kI Cwizaf,<br />

suJfa rwd kr idwqf. Kisafnf hfsf<br />

sLrimMdgI nUM jLfihr krdf hY. inrCl<br />

hfsf Aucf, lMmf, jLordfr qy qxfAuivryck<br />

huMdf hY. aijhf hfsf hwsx vfly<br />

dy dMd igxy jf skdy hn. jy koeI bwcf jF<br />

ibrD sVk `qy iqlk ky izg pvy qF asIN<br />

icMqfqur hoey Aus nUM bcfAux dOVdy hF pr<br />

jykr motf afdmI DVYN krky izg pvy qF<br />

asIN hwsx lgdy hF. ies nUM kihMdy hn<br />

icVIaF dI mOq qy gMvfrF df hfsf.<br />

srIr-ivigafnk qOr ‘qy hwsxf<br />

PyPiVaF ‘coN inkldI hvf kfrn srIr<br />

ivc pYdf huMdI iek inXmq, lYabD qy<br />

inrMqr DunIafqmk pRqIikRaf hY. ies dI<br />

iksy ieMjx dy Pwrfty mfrn nfl qulnf<br />

kIqI jf skdI hY. hwsx dI ikRaf ivc<br />

awKF dI cmk vD jFdI hY, buwlH PYl jFdy<br />

hn, dMdF vfilaF dy dMd qy boiVaF dy,<br />

buwt idsx lgdy hn, ichrf iKV puV jFdf<br />

hY, rgF ivc KUn dOVn lgdf hY qy iCx<br />

Br leI mnuK afpf Bul jFdf hY. qMdrusq<br />

rihx leI qy rogF dy duK GtfAux leI<br />

afpf iKMzy, tuwty qy gvfcy Gr df ichn<br />

nhIN? iPlm ies vrgy ikMny hI svfl<br />

pYdf krdI hY. msln: cMn nUM gRihx lwgf<br />

hY. rfhU kyqU ny cMn nUM Gyiraf hoieaf hY.<br />

ies hnyrI rfq ivc ieh lok ikwDr jfx?<br />

inmn sLRyxIaF afpxI imhnq dI dfndwKxf<br />

nfl rfhU-kyqUaF qoN cMn nUM gRihx<br />

qoN bcfAux df cfrf krdIaF afeIaF ny.<br />

pIVHI dr pIVHI ikMnIaF ku sdIaF rfhU<br />

kyqU df AunHF dy cMn duafÜy pihrf rhygf?<br />

AunHF dy rfhF Auqy; AunHF dI rosLnI Auqy<br />

ikhVy rfhU kyqU kfbjL hn? ienHF rfhUkyqUaF<br />

nUM ikMnf ku icr Auh apxI imhnq<br />

qy iewjLq ‘dfn’ krdy rihxgy? nvIN pIVHI<br />

afpxI cfnxI nUM ikvyN afjLfd krvfey?<br />

biTMzy dy iklHy qy rfq nUM sLrfb dI<br />

boql qoVidaF jdoN afpxy lokF dI siQqI<br />

bfry roh qy rMj ivc kihrvfn hoieaf mylU<br />

df sfQI KVf ho ky llkfrdf hY, “myrf<br />

vws cwly qF mYN Qrml plFt qy sfry sLihr<br />

nUM awg ikhVf nf lf idaF!” qF iKLlfa<br />

ivcoN AuhdI afvfjL prq ky Auhdy kol hI<br />

prq afAuNdI hY. Aus afvfjL nUM Auhdy<br />

nsLweI sfQIaF qoN ibnF suxn vflf EQy<br />

hor koeI nhIN.<br />

hnyrI gÜI ivc Kloqy BYx-Brf qy<br />

ipMz dy lokF dy qurdy-iPrdy bypCfx hjUm<br />

dy arQF dy guhj ivc AuqridaF pfsL<br />

dIaF sqrF Xfd afAuNdIaF ny, ‘surMg<br />

vrgI ijLMdgI ivc quridaF hoieaF jdoN<br />

afpxy hI pfs prq afAuNdI hY afpxI<br />

afvfjL qF krn leI bws ieho bcdf hY ik<br />

cwilaf jfvy hux AuzidaF bfjLF mgr.’<br />

mylU dy byGry sfQI dI llkfr ivc<br />

bfjLF mgr Auzx leI icVIaF dy KMB PVPVf<br />

qF rhy hn. jy ies llkfr nUM idsLf qy<br />

agvfeI iml jfvy, qF ieh nOjvfn pIVHI<br />

ienklfbI vI bx skdI hY qy jy aijhf<br />

hwsxf jLrUrI dwisaf igaf hY. khfvq hY,<br />

hwsxy Gr vsxy. gurU rfmdfs jI<br />

PrmfAuNdy hn, ‘lY lfhf min his jIAu]’<br />

hwsxf eynI Bfvuk qy kdImI ikRaf<br />

hY ik ies Bfv nfl sbMiDq bhuq sfry<br />

sLbd DunIanukRmk hn arQfq hwsx dI<br />

ikRaf nfl AuqpMn huMdI DunI qoN hI ivkisq<br />

ho gey hn. bhuq sfrIaF BfsLfvF ivc<br />

hwsx leI ivsLysL sLbd qoN ibnf hf hf;<br />

hI hI; hy hy; ho ho, hU hU afid ivsmYboDk<br />

sLbd vI cldy hn. AuNj ieh sfrIaF<br />

DunIaF hfsy dy arQF ivc suqMqr sLbdF<br />

vjoN vI vrqIaF jFdIaF hn. koJy jF<br />

bymqlb hfsy nUM ihV ihV krnf afK idwqf<br />

jFdf hY. ipMzF dy lokF nUM hfsf qy sLihrF<br />

dy lokF nUM hfsI afAuNdI hY ijvyN ipMzF ivc<br />

prONTf pkdf hY qy sLihrF ivc prONTI.<br />

mlysLIan BfsLf ivc hwsx nUM ‘khkhkh’<br />

krnf ikhf jFdf hY. sMjog vs sfzIaF<br />

BfsLfvF ivc iekwT ivc hfsy dy AuBry<br />

jvfrBfty nUM kihkhf ikhf jFdf hY.<br />

vfsqv ivc qF ‘hfsf’ sLbd vI ‘hf<br />

hf’ dI DunI qoN hI bixaf hY. iDafn nfl<br />

dyKIey suxIey qF pqf lgdf hY ik hfsy dI<br />

afvfjL muK qOr `qy kMTI hY arQfq ies<br />

afvfjL dOrfn inkldI hvf qflU, jIB,<br />

dMdF, bulHF afid nfl nhIN tkrfAuNdI. ‘h’<br />

qy kkfr (k, K, g, G) dIaF DunIaF kMT<br />

`coN isDIaF byrok inkl jFdIaF hn. iesy<br />

leI hwsx nUM hf hf, hI hI qoN ielfvf KI<br />

nhIN huMdf qF AunHF dy nsLweI bx ky qbfh<br />

hox jF iksy ryl dI ptVI ‘qy isr rwK ky<br />

afpxf afp KLqm kr lYx dIaF sMBfvnfvF<br />

qF hn hI. ieh iPlm eysy PVPVfAuNdI bycYnI<br />

qy roh nUM afvfjL idMdI hY.<br />

jo kuJ mYN dwisaf hY, Auh afpxy<br />

koloN nhIN dwisaf. ieh qy hor ikMnf kuJ<br />

ijhVf mYQoN dwisaf nhIN jf sikaf, Auh<br />

iPLLlm hI dwsdI qy ivKfAuNdI hY bsLrqy<br />

ik iÌlm vyKxI qy smJxI afAuNdI hovy.<br />

ieh sfrI klfkfrI iÌlm dy inrdysLk,<br />

AuhdI qknIkI tolI qy klfkfrF dI hY.<br />

iÌlm eynI sihj hY ik lwgdf hI nhIN ik<br />

DUV ivcly kx<br />

(sPf 26 dI bfkI)<br />

ik qusIN kI ho!<br />

mYN puwCdf hF,<br />

jd ‘Aus’ mrd ny mwQy dI ryKf<br />

ÈmÈIr ‘qy vfhI<br />

qF ijnHF pfÊl ikhf Aus nUM<br />

ikqy qusIN Auh qF nhIN?<br />

AuNj Aus nUM gurU vI kih skdy ho<br />

ikAuNik qusIN gurUaF dy vI gurU ho.<br />

ieh kyhI awK hY ‘dosqo’ (? !)<br />

jo Auzvfier df ÉUn<br />

vgdf qwk ky qF ro AuTI hY<br />

pr jwilHaFvfly dI<br />

ihwk ‘coN isMmdf ÉUn<br />

ijs nUM nËr nhIN afAuNdf.<br />

ieh kyhI ÈfierI hY<br />

‘arog vkqF’ dI<br />

jo afpxy qn dI qpidk nUM<br />

koeI Ìqvf dyx qoN sMgdI hY<br />

sLbd<br />

JroKf<br />

bljIq bfsI<br />

Pon: 734-454-4958<br />

KI krnf vI afiKaf jFdf hY BfvyN ies<br />

ivc inMdnI Bfv hI ikAuN nf hovy. idlcsp<br />

gwl hY ik ies KI KI dI DunI qoN hI sMsikRq<br />

ivc hwsx leI iek sLbd ‘kiK’ bixaf<br />

hY. sMsikRq ivc ies sLbd dy hor rUp<br />

hn, KwK, gwg, Gwg afid. BfsLfivigafnIaF<br />

ny hwsx leI aMgryjLI<br />

sLbd laugh nUM ies kiK df skf-sohdrf<br />

dwisaf hY. cODvIN sdI dI purfxI aMgryjLI<br />

ivc ies ikRaf leI ‘hilihn’ sLbd huMdf<br />

sI jo purfxI jrmYink ‘klKjnn’ qoN<br />

bixaf. purfxI nOrs, PrIjLIan, zwc,<br />

jrmn, gOiQk afid ivc vI ies DunI nfl<br />

imldy-juldy sLbd hn. spsLt hY ik<br />

aMgryjLI ‘lfPL’ bxidaF muZlI ‘h’ DunI<br />

alop ho geI. pMjfbI ivc gwlH leI<br />

vriqaf jFdf sLbd KfK mYnUM iesy nfl<br />

juVdf pRqIq huMdf hY. KI KI krn ivc KfK<br />

dI BUimkf spsLt hI hY. kuJ lok hsdy<br />

hoey Qy Qy; Py Py; Ty Ty; Cy Cy afid Aucfrdy<br />

hn. Qy Qy krn vfly qF hwsx nfloN<br />

QQlfAuNdy vDyry lgdy hn. ‘E PeI’ krky<br />

Pokf ijhf hwsx vfly qF hwsx nUM mUMh `coN<br />

PUk kZxf hI smJdy hn. Thfkf mfrnf<br />

Ty Ty dI DunI qoN bixaf hY. asIN bwcy nUM<br />

‘CIq’ krky hsfAux leI AuksfAuNdy hF<br />

qF ies df Bfv hY CIq krnf hwsxf hI<br />

hoieaf. hfsy dy alwg alwg pwDrF leI<br />

alwg alwg sLbd hn ijvyN muskrfAuxf,<br />

vVfCF iKVnf, iKVpuV jfxf afid. ienHF<br />

sBnF `qy vwKrI crcf kIqI jfvygI.<br />

koeI pfqr aYkitMg kr irhf hY. jfpdf<br />

hY ijvyN lok rojL-mwrf df jIvn ijAUNdy<br />

qury iPrdy qy gwlF krdy hn. ieh sLfied<br />

ies krky vI sMBv hoieaf ik ies ivc<br />

do-iqMn QIeytr dy klfkfrF qoN ielfvf<br />

bfkI sfry pfqr ipMz dy sfDfrx lok hI<br />

hn. iksy iÌlm ivc ieh qjrbf vI pihlI<br />

vfr hoieaf hY ik ijhVI sLRyxI dy lokF dI<br />

ieh iÌlm hY Esy sLRyxI dy sfDfrx pyNzU<br />

lok prdy Auqy afpxI khfxI ivKf rhy hn.<br />

inscY hI ieh sB kuJ ivKfAux ipwCy awK<br />

iÌlm dy inrdysLk gurivMdr isMG dI hY.<br />

ieh sfrf cmqkfr gurivMdr df hY.<br />

qy ijwQy ienfmF, iÉqfbF dy<br />

jrfsImF dI Érfieq imldI hY<br />

AunHF drF ‘qy kfsf PVH ky<br />

kuwby lwk idn rfq KMGdI hY<br />

qy mMgdI hY.<br />

ieh kyhI npuMsk soc hY Èfiero!<br />

jo murdy aqy ÈhId df<br />

aMqr imtf ky<br />

hr aMqr nUM<br />

inrMqr kfiem rwKxf cfhy<br />

qy ‘Aus dy Gr qoN<br />

afpxI GrvflI dy Gr qwk’<br />

ijs df sÌr muwk jfvy<br />

ieh kyhI npuMsk soc hY Èfiero!<br />

Èfiero! ÈfierI qF afp sUrj hY<br />

ieh kbrF ‘qy jgdy dIvy ‘coN<br />

cfnx nhIN lwBdI.<br />

jfE! pihlF DV ‘qy<br />

sIs pYdf kr ky afE<br />

qy aYvyN ÈfierI dy nF nUM lfj nf lfE!<br />

ÈfierI qF afp sUrj hY. (1971)<br />

-smfpq-


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (29)


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (30)<br />

strONg mYn-pfvr ilPtr hrjIq Prflf<br />

iekbfl jwbovflIaf<br />

tYkss styt dI vYbzl kMpnI vloN<br />

krvfey gey ‘ihAUstn Epn pfvrilPitMg’<br />

mukfbilaF ivc hrjIq kumfr<br />

ny Epn kYtfgrI dy 125 iklogRfm bfzIvyt<br />

(275 pONz) vrg ‘c Bfg lY ky 303<br />

iklo bYNc prYs lf ky nvF irkfrz kfiem<br />

kIqf hY. amrIkf dy ‘ibl iglspI` df<br />

ieh 2009 df irkfrz sI. hrjIq ny<br />

301 iklo (662 pONz) dI bYNc prYs df<br />

irkfrz qoiVaf. hrjIq pihlf BfrqI hY<br />

ijs ny goiraF ƒ pCfV ky nvF ieiqhfs<br />

isrijaf. BfrqIaF, Kfs krky pMjfbIaF<br />

vfsqy ieh bVy mfx vflI gwl hY. ies df<br />

ishrf hrjIq ny afpxy amrIkn koc<br />

tfnI mIkr ƒ idqf jo Kud vrlz cYNpIan<br />

rih cukY.<br />

ijLkrXog hY ik hrjIq df vwzf Brf<br />

hrijMdr kumfr vI rfmgVHIaf kflj df<br />

DwkV pfvr ilPtr rih cukY. pMj vfr<br />

Auh Bfrq df nYÈnl cYNpIan bixaf. Aus<br />

df bxfieaf 420 iklo dI bYTk df hfly<br />

qwk koeI irkfrz nhIN qoV sikaf.<br />

mukfbly lVn Auh afstRylIaf vI igaf<br />

hrijMdr aqy hrjIq hrijMdr dI DI nfl<br />

ijQy pihlIaF puËIÈnF leIaF.<br />

afstRylIaf qoN amrIkf af ky vI iehI<br />

ÈOk brkrfr irhY. amrIkf dy pfvr<br />

ilPitMg mukfbilaF ivc vwD-cVH ky<br />

ihwsf ilaf. ipCly sfl hoey mukfbilaF<br />

‘c 282 iklo (6<strong>22</strong> pONz) dI bYNc prYs<br />

lf ky supr hYvI df nvF irkfrz kfiem<br />

kIqf. ienHF dohF BrfvF df sfQI pfvr<br />

ilPtr PiqhdIp isMG vI ienHF<br />

mukfbilaF ‘c Bfg lY ky pihlIaF<br />

puËIÈnF df cYNpIan bixaf.<br />

hrijMdr dI hwlfÈyrI aqy qknIk<br />

nfl hrjIq ny vI rfmgVHIaf kflj dy<br />

pfvr ilPitMg mukfbly lVy. Aus vloN<br />

pMjfb df bxfieaf irkfrz hfly qwk iksy<br />

qoN nhIN tuwtf. Auh keI vfr nYÈnl cYNpIan<br />

irhf. eyÈIaf df golz mYzilst bixaf.<br />

iPr Aus ny ieMglYNz, nfrvy, cIn,<br />

qfievfn aqy korIaf vgYrf mulkF ‘c keI<br />

mYzl ijwqy. Auh ipCly sfl amrIkf df<br />

vrlz cYNpIan bixaf. dovyN Brf ies vyly<br />

amrIkf dy ieiqhfs dy sunihrI pMinaF<br />

ivc cmk rhy hn. bYNc prYs lfAuNdf hoieaf hrjIq


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (31)<br />

myjr isMG mOjI<br />

s[ pRkfsL isMG bfdl<br />

(muK mMqrI, pMjfb)<br />

mnijMdr isMG BMbrf<br />

(kMbfeINz afiel)<br />

s[ suKbIr isMG bfdl<br />

(Aup muK mMqrI, pMjfb)<br />

svrgI s[ myjr isMG mOjI dI Xfd ivc<br />

aMqrrfsLtrI kbwzI kwp mylf<br />

s[ surjIq isMG rKVf<br />

(pyNzU ivkfs mMqrI, pMjfb)<br />

12 agsq 2012 sUbydfr<br />

(idn aYqvfr)<br />

kbwzI mYcF qoN bfad pMjfb qoN phuMcy cotI<br />

dy lok gfiek drsLkF dy mnorMjn leI<br />

rMgfrMg poRgrfm pysL krngy.<br />

mnjIq isMG dsUhf<br />

(pRDfn, akflI dl amrIkf)<br />

dljIq isMG rfjpurf<br />

cyarmYn<br />

hrivMdr isMG GoqVf<br />

(pRDfn)<br />

pihlf ienfm<br />

dUjf ienfm<br />

virMdr sfhI, drsLn isMG<br />

drV qy ipRQpfl isMG GoqVf<br />

smUh kbwzI aqy Kyz pRymIaF nUM ieh jfx ky KusLI hovygI ik pMjfb sports<br />

klwb vloN iek aMqrfsLtrI kbwzI kwp 12 agsq 2012 aYqvfr nUM<br />

krvfieaf jf irhf hY ijs ivc pMjfb dy muK mMqrI s[ pRkfsL isMG bfdl<br />

muK mihmfn hoxgy. afp sB nUM ies myly ivc phuMc ky ies dIaF rOxkF<br />

vDfAux leI ipafr Biraf swdf hY jI.<br />

-----> hor jfxkfrI leI sMprk kro


<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (32)<br />

sMq bfbf pRym isMG jI susfietI afP ieMzIafnf<br />

vloN<br />

iswK irlIjIas susfietI afP ieMzIafnf dy sihXog nfl<br />

gurduafrf krfAUn puafieMt<br />

10005 Colorado St, Crown Point, IN 46307, Ph: 219-793-9446<br />

ivKy pUrn sLrDf nfl mnfeI jf rhI hY<br />

pRogrfm<br />

sLuwkrvfr, 8 jUn 2012<br />

arMB sRI aKMz pfT: svyry 10:00 vjy<br />

sincrvfr, 9 jUn 2012<br />

kIrqn drbfr: sLfm 7:30 qoN 8:30 vjy qwk<br />

aYqvfr, 10 jUn 2012<br />

Bog sRI aKMz pfT: svyry 9:30 vjy<br />

AuprMq kIrqn drbfr<br />

—> rfgI jQy

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!