Punjab Times, Vol 13, Issue 22, June 2
Punjab Times, Vol 13, Issue 22, June 2
Punjab Times, Vol 13, Issue 22, June 2
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
999 N. Main St., Suite#206<br />
Glen Ellyn, IL 60<strong>13</strong>7<br />
Ph:630-858-7200<br />
10 sflF qoN pMjfbI pirvfrF dI pihlI psMd<br />
Aftab:630-348-4255<br />
$25 ivc 3000 imMt (50 GMty)<br />
Gr dy Pon aqy sYl Pon leI ieko ryt<br />
India, Europe, Australia & Domestic<br />
American Airlines, Etihad, Qatar Airways, Emirates, Air<br />
24/7<br />
Customer<br />
Service<br />
ieh afPr huxy hI lYx leI ieh kUpn<br />
koz sfzI vYbsfeIt `qy jf ky afpxy<br />
akfAUNt ivc tfeIp kro qy afpxy<br />
ipafiraF nfl Zyr sfrIaF gwlF kro.<br />
India, British Airways, United, Lufthansa and many more.<br />
e-mail:aftab@rktravel.com - www.rktravel.com<br />
tOl PrI<br />
nMbr ‘qy<br />
kfl kro<br />
ijMnI dyr gwlF krogy Auny hI imMt kwty jfxgy<br />
1-888-652-6268,732-983-4332/4333<br />
Thirteenth Year in Publication<br />
imzvYst aYzIsLn<br />
Price 50¢<br />
isLkfgo, sYn PrFissko aqy inAU Xfrk qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfr<br />
ryzIE cMn pRdysI<br />
712-432-4419 `qy kfl krky aqy<br />
vYbsfeIt www.channpardesi.com rfhIN<br />
24 GMty 7 idn suxo<br />
hor jfxkfrI leI kfl kro<br />
drsLn isMG bsrfEN, Pon: 815-557-4991<br />
srvx isMG itvfxf, Pon:219-670-4579<br />
Email:punjabtimes1@sbcglobal.net<br />
www.punjabtimesusa.com<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>, <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 20451 N Plum Grove Rd. Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388<br />
bhfdrgVH (pitaflf) ivc pMjfb puils kmFzo isKlfeI kyNdr ivc<br />
isKlfeI lY rhI kuVIaF.<br />
bfdlF dI surwiKaf hux<br />
kmFzo kuVIaF krngIaF<br />
cMzIgVH: muwK mMqrI pRkfÈ isMG<br />
bfdl aqy Aup muwK mMqrI suKbIr isMG<br />
bfdl dI surwiKaf df kMm hux kmFzo<br />
kuVIaF sMBflxgIaF. Xfd rhy ik<br />
bI[aYs[aYP[ dIaF kmFzo kuVIaF pMjfb<br />
ivc pfiksqfnI srhwd ‘qy pihlF hI<br />
qfienfq hn.<br />
hux pMjfb ivc kmFzo kuVIaF dI iek<br />
hor kMpnI iqafr kIqI jf rhI hY ijs ƒ<br />
ienHF dohF afgUaF dI surwiKaf df iËMmf<br />
sONipaf jfvygf. Bfrq ivc ieh pihlI vfr<br />
hovygf ik kuVIaF ƒ ieAuN iksy isafsI<br />
afgU dI surwiKaf leI qfienfq kIqf jf<br />
irhf hY. pMjfb puils ivc hfl hI ivc<br />
BrqI hoeIaF 180 kuVIaF ivcoN 61 jxIaF<br />
nMU ies ivÈyÈ isKlfeI leI cuixaf igaf<br />
hY. pihlF 180 ivcoN 100 kuVIaF dI cox<br />
kIqI geI sI aqy iPr AunHF ivcoN vI 61<br />
kuVIaF nMU ies isKlfeI leI pitaflf dy<br />
nyVy iklf bhfdrgVH ivc pMjfb puils<br />
kmFzo isKlfeI kyNdr ivc Byijaf igaf<br />
hY. ienHF sfrIaF kuVIaF df kwd 5 Puwt 7<br />
ieMc jF ies qoN vI vwD hY. bhfdrgVH ivc<br />
(bfkI sPf 6 `qy)<br />
Gas Station For Sale<br />
Branded Philips 66 Gas Station in<br />
Decatur, IL along with former bank<br />
space for rent is available for sale<br />
by jobber.<br />
Indian restaurant also for sale.<br />
Gas sale over 100,000 gallons<br />
Contact: 847-620-2603 or 847-361-7274<br />
e-mail: info@sandhupetroleum.com<br />
iemfndfr pRDfn mMqrI Auqy<br />
nvIN idwlI (pMjfb tfeImË<br />
ibAUro): XU[pI[ey[ srkfr dI byVI ƒ<br />
iBRÈtfcfr dy JwKV ‘coN boc-boc ky kwZx<br />
dI koiÈÈ kr rhy ‘sfAU‘ aqy ‘iemfndfr‘<br />
mlfh zf[ mnmohn isMG dy ikrdfr Auqy<br />
vI koly dI dlflI ivc kflK dy Dwby pY<br />
gey hn. iesy dOrfn pRDfn mMqrI ny doÈ<br />
lfAux vfilaF nMU vMgfiraf hY ik jy AunHF<br />
iÉlfÌ iBRÈtfcfr dy doÈ sfbq ho jfx qF<br />
Auh isafsq Cwz dyxgy. AuNj, smfj syvk<br />
aMnf hËfry dI tIm vwloN qwQF aqy sbUqF<br />
sxy AuTfey gey nukiqaF ny XU[pI[ey[ leI<br />
vwzI musIbq KVHI kr idwqI hY.<br />
iËkrXog hY ik aMnf hËfry dI tIm<br />
ny <strong>13</strong> hor kYbint mMqrIaF dy nfl-nfl<br />
pRDfn mMqrI zf[ mnmohn isMG aqy ivwq<br />
mMqrI pRxb muKrjI Auqy vI iBRÈtfcfr dy<br />
doÈ lfey hn. iBRÈtfcfr dy muwdy ‘qy muihMm<br />
clf rhy ies gruwp ny 25 julfeI qoN<br />
byimafdI BuwK hVqfl krn df pihlF hI<br />
aYlfn kIqf hoieaf jo rwsy quVf rhI<br />
mihMgfeI kfrn cuPyirEN aflocnf df<br />
sfhmxf kr rhI srkfr dIaF muÈklF<br />
ivc hor vfDf krygI.<br />
AuDr, mOkf sMBflx dI koiÈÈ<br />
kridaF zf[ mnmohn isMG ny ikhf hY ik<br />
Aukq doÈ gYr-iËMmydfrfnf hn. jy AunHF<br />
iBRÈtfcfr dy doÈ<br />
tIm aMnf ny sbUqF smyq KoilHaf morcf<br />
‘qy lgfey gey doÈ iswD ho jfxgy qF Auh<br />
isafsq Cwz dyxgy. AunHF ikhf ik dyÈ dy<br />
ivwq mMqrI, rfj sBf ivc ivroDI iDr dy<br />
nyqf aqy hux pRDfn mMqrI vjoN AunHF df<br />
rfjsI jIvn KuwlHI ikqfb vFg hY qy jy<br />
zf[ mnmohn isMG<br />
ienHF doÈF ivc QoVHI ijhI vI swcfeI hY qF<br />
Auh isafsq qoN sMinafs lY lYxgy.<br />
Xfd rhy ik tIm aMnf ny kYg dI<br />
KrVf irport dy kuJ ihwisaF ƒ afDfr<br />
bxf ky pRDfn mMqrI ƒ pihlI vfr iswDf<br />
inÈfnf bxfieaf hY qy ikhf hY ik Aus<br />
vyly koielf mMqrflf AunHF kol sI. tIm<br />
aMnf ny pihlF kdy pRDfn mMqrI iKlfP<br />
doÈ nhIN lfey sn. zf[ mnmohn isMG qy<br />
pRxb muKrjI qoN ielfvf tIm aMnf ny ijnHF<br />
mMqrIaF df iBRÈtfcfr leI nF ilaf hY,<br />
AunHF ivc pI[ icdMbrm, Èrd pvfr,<br />
aYs[aYm[ ikRÈnf, kml nfQ, pRPul ptyl,<br />
ivlfs rfE dyÈmuK, vIrBwdr isMG, kipl<br />
iswbl, slmfn KurÈId, jI[ky[ vfsn,<br />
PfrUk abduwlf, aYm[ aVfigrI qy suÈIl<br />
kumfr iÈMdy Èfml hn.<br />
tIm aMnf dy sInIar mYNbrF arivMd<br />
kyjrIvfl, pRÈFq BUÈn, ÈFqI BUÈn qy<br />
ikrn bydI ny mMg kIqI hY ik iksy suqMqr<br />
jFc tIm vwloN ienHF dI jFc kIqI jfvy. sRI<br />
hËfry aqy AunHF dy sfQIaF ny pRDfn mMqrI<br />
ƒ pwqr ilK ky suqMqr jFc tIm bxfAux<br />
dI mMg vI kIqI qy ikhf ik iqMn syvfmukq<br />
jwjF ƒ ies tIm df mYNbr bxfieaf jfvy.<br />
dUjy pfsy kFgrs df kihxf hY ik ieh<br />
pihlI vfr nhIN jdoN ies qrHF dy doÈ lfey<br />
gey hox.<br />
tIm aMnf ny iliKaf hY ik ivÈyÈ<br />
jFc tIm 15 ‘iBRÈt` mMqrIaF qoN ielfvf<br />
bspf suprImo mfieafvqI, mulfiem isMG<br />
Xfdv, lflU pRsfd Xfdv qy qfimlnfzU<br />
dI muwK mMqrI jYlilqf iKlfP iBRÈtfcfr<br />
(bfkI sPf 6 `qy)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (2)<br />
Ç<br />
gurduafrf dsLmysL akYzmI, ieMzIanaYpoils<br />
afp smUh sMgqF nUM ieh jfx ky ÉuÈI hovygI ik amrIkn<br />
gurduafrf kONsl vwloN ieMzIanaYpoils Èihr ivc sQfpq kIqI<br />
jf rhI dsmyÈ akYzmI dy gurduafrf sfihb dI iblizMg iqafr ho<br />
cuwkI hY aqy dsmyÈ akYzmI (Kflsf skUl) dI iblizMg dI rYnovyÈn<br />
cl rhI hY. gurduafrf sfihb dI iemfrq df AudGftn DMn DMn sRI<br />
gurU gRMQ sfihb dI hËUrI ivc pMj isMGF vwloN ardfs krky hovygf.<br />
ies smfgm ivc pMQ dy mhfn kIrqnI jQy, kQfvfck qy ZfzI<br />
jQy iswK sMgqF ƒ gurbfxI, gur ieiqhfs srvx krf ky inhfl<br />
krngy. ies AudGftnI smfgm ‘c Aucycy qOr ‘qy ieMzIafnf styt<br />
asYNblI mYNbr, sQfnk istI kONsl mYNbr aqy sQfnk skUlF dy<br />
numfieMdy vI iÈrkq krngy.<br />
sUrf so pihcfnIaY, jo lVY dIn ky hyq] purjf purjf kt mrY, kbhuM nf CfzY Kyq]<br />
ÈhIdI smfgm<br />
3 jUn 2012 (idn aYqvfr)<br />
gurU rUp sfD sMgq jI, aYqvfr 3 jUn 2012 ƒ jUn 1984 dy GwlUGfrf idvs sbMDI ÈhIdI<br />
smfgm hovygf ijs ivc amrIkf dy vwK-vwK ihwisaF aqy hor dyÈF qoN pMQk afgUu ihwsf lYx leI<br />
Aucycy qOr ‘qy phuMc rhy hn jo iswK sMgqF nfl pMQk ivcfrF krngy.<br />
iswK sMgqF ƒ bynqI hY ik 2 aqy 3 jUn 2012 sinvfr qy aYqvfr dy smfgmF ivc pirvfrF<br />
smyq huMm-hmf ky phuMcx dI ikrpflqf krnI jI. afp jI dy bhuq DMnvfdI hovFgy.<br />
hor jfxkfrI leI<br />
sMprk kro ><br />
8400 Roy Rd., Indianapolis, IN 46219<br />
gurduafrf sfihb dI iemfrq df AudGftn<br />
2 jUn 2012 sincrvfr svyry 10 vjy<br />
BfeI ENkfr isMG hjUrI rfgI drbfr sfihb, aMimRqsr ivsLysL qOr `qy phuMcxgy.<br />
akYzmI dy muwK inÈfny<br />
1[ ivwidaf: AuqrI amrIkf ivc iswK bwicaF ƒ Drm ivc prpwk krn aqy iswK ivrsy nfl joVn leI vDIaf mfhOl ivc pVHfeI df pRbMD.<br />
2[ Dfrmk ivwidaf: iswK bwicaF ƒ gurmirafdf, Dfrmk prMprfvF nfl joVn leI gurmuKI BfÈf, gurbfxI dI iswiKaf, gur ieiqhfs, kIrqn,<br />
vfjf, qblf qy gqkf isKfAux df ivÈyÈ pRbMD.<br />
3[ KyzF: iswK bwicaF leI aMqrrfÈtrI KyzF, PIlz aqy trYk KyzF df pRbMD krnf.<br />
4[ gurmiq kYNp: bwicaF leI grmI dIaF CuwtIaF ivc gurmiq kYNpF aqy swiBafcfrk ivrsy nfl joVn df ivÈyÈ pRbMD.<br />
5[ hostl: ieMzIanaYpoilÈ Èihr qoN bfhroN afey bwicaF leI kYNps ‘qy rihx leI irhfieÈ df ivÈyÈ pRbMD hovygf.<br />
apIl<br />
amrIkn gurduafrf kONsl vwloN dÈmyÈ akYzmI leI 42000 vrg Puwt dI iblizMg dI rYnovyÈn ho rhI hY. ies ‘qy kfÌI<br />
mfieaf Érc afAuxI hY, iswK sMgqF ƒ purËor bynqI hY ik ies mhfn kfrj ivc vwD-cVH ky ihwsf pfE qF ik afAux vflI<br />
pIVHI ƒ gurmiq aqy iswK ivrsy nfl joVn leI Audm kIqf jf sky. afp jI dy DMnvfdI hovFgy.<br />
hor jfxkfrI leI Ìon jF eI-myl krn dI ikRpflqf krnI jI.<br />
BfeI blbIr isMG tuwt<br />
Pon:317-702-5051<br />
BfeI rfm isMG<br />
Pon:408-667-3116<br />
Ç
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (3)<br />
Sikh Religious Society of North West Indiana<br />
Ç siqgur pRswid<br />
Ç<br />
bynqI hY ik iswK irlIjIas susfietI, ieMzIafnf vloN gurU Gr dI smUh<br />
sMgq dy sihXog nfl bfxI dy boihQ, sLhIdF dy isrqfj pMcm ipqf sRI gurU<br />
arjn dyv jI df sLhIdI idhfVf bVI sLrDf nfl 15, 16 aqy 17 jUn nUM<br />
mnfieaf jf irhf hY. ies smfgm dOrfn gurU Gr dy kIrqnIey gurbfxI<br />
kIrqn rfhIN sMgqF nUM inhfl krngy. ies qoN ielfvf pMQ pRisD ZfzI jQf<br />
sLhIdI vfrF gf ky sMgqF nUM iswK ieiqhfs nfl joVygf. smUh sMgqF nUM<br />
hfjLrIaF Br ky jIvn sPly krn dI bynqI hY jI.<br />
ijQY jfie bhY myrf siqgurU so Qfn suhfvf rfm rfjy]<br />
pRogrfm<br />
15 jUn 2012, idn sLuwkrvfr<br />
arMB sRI aKMz pfT: svyry 10:30 vjy<br />
17 jUn 2012, idn aYqvfr<br />
Bog sRI aKMz pfT: svyry 10 vjy<br />
kIrqn<br />
BfeI hrpfl isMG: svyry 11 vjy qoN 11:30 vjy qwk<br />
BfeI ajIq isMG: svyry 11:30 qoN 12:15 vjy qwk<br />
ZfzI jQf: dupihr 12:15 qoN 2:00 vjy qwk<br />
S. Gurnam Singh Sidhu (President)<br />
S. Sarwan Singh Tiwana (Executive Sect.)<br />
S. Rajinder Singh Bains (Financial Sect.)<br />
syvfdfr<br />
Governing Body<br />
S. Kuldip Singh Tanda (Joint Financial Sect.)<br />
S. Surjit Singh Giljian (Religious Sect.)<br />
S. Jaspal Singh Ghotra (PRO & Ed. Sect.)<br />
Board Of Trustees: S. Surjit Singh Grewal, S. Harjit Singh Sahi, S. Gurnam<br />
Singh Sidhu, S. Kuldip Singh Turke, S. Sarwan Singh, S. Rajbir Singh Boparai,<br />
S. Gurinder Singh, S. Shamsher Singh Boparai, S. Rajinder Singh Bains, S.<br />
Baldev Singh, S. Balraj Singh, S. Amrik Singh Basra, S. Kuldip Singh, S.<br />
Lakhwinder Singh. Honorary-Members S. Inderpal Singh<br />
aYs[ afr[ aYs[ afP ieMzIafnf<br />
gurdvfrf krfAUn puafieMt (ieMzIafnf)<br />
10005 Colorado St, Crown Point, IN 46307, Ph: 219-793-9446<br />
gurU pMQ dy dfs<br />
smUh sMgq qy pRbMDk kmytI gurdvfrf krfAUn puafieMt
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (4)<br />
aTfeI virHaF bfad imilaf ‘AujiVaF` ƒ iensfÌ<br />
cMzIgVH (pMjfb tfeImjL ibAUro):<br />
dyr nfl imilaf inaF BfvyN inaF nhIN<br />
huMdf pr 28 sfl pihlF sfkf nIlf qfrf<br />
kfrn sRI hirmMdr sfihb dy afly-duafly<br />
dy iqMn bfËfrF muinafrF vflf bfËfr,<br />
ÈhId mfrkIt qy QVHf sfihb bfËfr qoN<br />
AujVy <strong>13</strong>3 ikrfeydfr dukfndfrF ƒ<br />
adflq vwloN idwqI rfhq ny AunHF dy<br />
murJfey ichiraF `qy rOxk lY aFdI. pMjfb<br />
qy hirafxf hfeIkort ny ienHF ikrfeydfrF<br />
dukfndfrF dy hwk ivc PYslf lYNidaF<br />
srkfr ƒ afdyÈ idwqy hn ik ienHF ƒ<br />
afpxf kfrobfr ÈurU krn vfsqy iksy hor<br />
QF `qy ZukvIN jgHf idwqI jfvy.<br />
ipCly qkrIbn iqMn dhfikaF qoN<br />
kdy vwK-vwK srkfrF qy kdy adflqF dy<br />
hfVHy kwZ rhy ienHF pIVq ikrfeydfr<br />
dukfndfrF dy ichiraF `qy qswlI dy icMnH<br />
hn. adflq df DMnvfd kridaF suBfÈ<br />
kumfr, gurjIq isMG Bolf, ipRqpfl isMG<br />
copVf, kml Tfkur, syvf isMG qy jspfl<br />
isMG ny dwisaf ik adflq ny afpxy<br />
afdyÈF ivc sQfnk srkfrF ivBfg ƒ<br />
afdyÈ idwqy hn ik Cy hÌiqaF ivc 12<br />
julfeI qk pRBfivq ikrfeydfr dukfndfrF<br />
ƒ kfrobfr ÈurU krn vfsqy dukfnF leI<br />
loVINdI QF idwqI jfvy.<br />
AunHF dwisaf ik ngr suDfr trswt<br />
cMzIgVH: pMjfb qy hirafxf hfeI kort dy<br />
hukmF ‘qy pMjfb dy pRBfvÈflI ivakqIaF dy kbËy<br />
hyTlI ËmIn dI pVqfl leI inaFiek itRibAUnl<br />
kfiem kIqf igaf hY. suprIm kort dy syvfmukq<br />
jwj jsits kuldIp isMG ies inaFiek itRibAUnl<br />
dy muKI hoxgy. adflq ny ieh vI hukm idwqf hY ik<br />
pMjfb srkfr do hPiqaF dy aMdr aMdr itRibAUnl<br />
dy muKI ƒ dÌqr qy loVINdf amlf dyvy. itRibAUnl ƒ<br />
ËmInF dI pVqfl df kMm cfr mhIinaF ‘c Éqm<br />
krn leI ikhf igaf hY.<br />
cMzIgVH nyVly ipMz krorF df rihx vfly kuldIp<br />
isMG vwloN dfier jn ihq ptIÈn ipCly keI sflF<br />
qoN suxvfeI aDIn sI. ptIÈnr df dfavf hY ik<br />
rsUKvfn ivakqIaF dy kbËy hyTlI ËmIn pMcfieqF<br />
jF horF srkfrI ivBfgF dI mflkI vflI hY. hfeI<br />
sfkf nIlf qfrf df sMqfp<br />
vwloN adflqI afdyÈF anusfr dukfnF<br />
vfsqy jI[tI[ roz ivKy jYn mMdr nyVy<br />
3[75 eykV ËmIn df rkbf ies mMqv<br />
leI dyx df PYslf kIqf hY ijQy pRBfivq<br />
ikrfeydfr dukfndfrF leI iek mfrkIt<br />
AusfrI jfvygI. ieQy pRqI dukfndfr ƒ 27<br />
gË QF dukfn vfsqy idwqI jfvygI ijQy<br />
dukfndfr vwloN afpxI dukfn dI AusfrI<br />
krvfeI jfvygI. jy sfry pRBfivq<br />
dukfndfrF ƒ ieQy dukfn nhIN imldI qF<br />
bfkIaF ƒ hor QF `qy dukfnF idwqIaF<br />
jfxgIaF. ies PYsly nfl pIVq<br />
dukfndfrF ƒ iek vfr muV sQfpqI dI<br />
afs bwJI hY.<br />
sfkf nIlf qfrf smyN sRI hirmMdr<br />
sfihb dy afly-duafly dy bfËfrF dIaF dukfnF<br />
qy Gr golIbfrI kfrn burI qrHF pRBfivq<br />
hoey sn. keI dukfnF qy Gr pUrI qrHF sV<br />
Syan Video Production, Inc.<br />
ivafh-sLfdI hovy, KusLI df koeI vI mOkf jF iPr XfdgfrI pl<br />
afpxIaF XfdF nUM ibhqrIn qrIky nfl sFBx leI syvf df mOkf idE<br />
imsLIgn, ieMzIafnf, ielInfey, EhfieE, afieEaf<br />
Professional HD Video & Digital Photo Production<br />
rfijMdr isMG<br />
ky suafh ho gey sn. Kfs krky sRI akfl<br />
qÉq sfihb dy ipCly pfsy lgdf muinafrF<br />
vflf bfËfr, QVHf sfihb bfËfr qy ÈhId<br />
mfrkIt ivwc vDyry nuksfn hoieafsI.<br />
sRI akfl qÉq sfihb dI AusfrI ay<br />
gilafry dI AusfrI vyly keIaF dI ËmIn<br />
vI ies Gyry ivc af geI. Aus vyly kyNdr<br />
srkfr vwloN dukfnF qy GrF dy mflkF ƒ<br />
qF muafvËf dy ky muV vsyby df pRbMD kr<br />
idwqf igaf pr ikrfeydfr dukfndfrF dI<br />
iksy vI srkfr ny bFh nhIN PVI. sfl<br />
2000 ivc ienHF pIVq dukfndfrF ny<br />
adflq df afsrf ilaf qy hux 12 sflF<br />
bfad ienHF ƒ rfhq nsIb hoeI hY.<br />
ies 28 virHaF dy arsy dOrfn vDyry<br />
pRBfivq dukfndfrF dI ijvyN dunIaf hI<br />
bdl geI hY. ienHF ivcoN 30-40 pIVq<br />
qF inaF dI AuzIk kridaF dunIaf qoN<br />
cly gey hn. ienHF `qy inrBr krdy<br />
pirvfrF ƒ roËI rotI dI Kfqr sVkF `qy<br />
afAuxf ipaf hY. ienHF ivcoN hI rijMdr<br />
isMG nF dy dukfndfr ny hflfq qoN qMg af<br />
ky 1993 ivc sRI hirmMdr sfihb dy<br />
srovr ivc Cfl mfr ky KudkuÈI kr leI<br />
sI. Aus dI ÈhId mfrkIt ivc nklI<br />
Ëyvrfq dI dukfn sI.<br />
Aus dI pqnI mnjIq kOr ny islfeI<br />
df kMm krky afpxy bwcy pfly hn. Aus dy<br />
inaFiek itRibAUnl krygf vwzy bMidaF dIaF ËmInF dI jFc<br />
kort dy qfËf PYsly nfl rfjDfnI qy horF vwzy ÈihrF<br />
ivc jF nfl lgdy ipMzF ivc ËmInF KrIdx dy<br />
mfmilaF dIaF keI prqF AuDVx dIaF<br />
ikafsrfeIaF lfeIaF jf rhIaF hn.<br />
pMjfb srkfr vwloN adflq dy hukmF ‘qy hI<br />
cMzIgVH dy nyVly ipMzF dIaF ËmInF dI jFc krky<br />
AunHF dy mflkF dI sUcI iqafr kIqI geI sI. rfj<br />
srkfr dI ies irport ivc 60 pRBfvÈflI ivakqI<br />
Èfml hn. AunHF ivc vwK vwK pfrtIaF nfl sbMDq<br />
isafsqdfn, afeI[ey[aYs[ qy afeI[pI[aYs[ aPsr<br />
Èfml hn, dI mflkI vflIaF ËmInF dI sUcI srkfr<br />
vwloN adflq ivc idwqI geI sI.<br />
ies irport dy adflq ivc jfx qoN bfad hfeI<br />
kort dy bYNc ny srkfr ƒ ikhf sI ik ienHF ivakqIaF<br />
dy kbËy hyTlI ËmIn bfry qwQ pyÈ kIqy jfx ik ienHF<br />
bfdl vwloN acfnk cYikMg, sfry mMqrI qy bhuqy<br />
aiDkfrI ÊYr hfËr<br />
cMzIgVH: pMjfb dy aPsrF ƒ srkfr dy hukmF<br />
dI koeI prvfh nhIN. ies gwl df sbUq Aus vyly<br />
imilaf jdoN muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl dy dPqr<br />
vflI QF pMjfb skwqryq ‘c hI aPsr Prlo ‘qy sn.<br />
muwK mMqrI ny 29 meI ƒ pMjfb isvl skwqryq ivc<br />
afpxy hukmF df pqf lgfAux leI acfnk hfËrI<br />
dI cYikMg krn df ÌYslf ilaf ik kI aiDkfrI<br />
srkfrI ÌYsly anusfr 9 qoN 5 drimafn dÌqrF<br />
ivc hfËr rihMdy hn pr AunHF ƒ isvl skwqryq<br />
dIaF 6 qy 8 mMËlF df cwkr lfAux qoN bfad kfÌI<br />
mXUsI hoeI ikAuNik koeI vI mMqrI, pfrlImfnI skwqr<br />
jF bhuqy sInIar aiDkfrI ienHF dovF mMËlF ‘qy<br />
hfËr nf pfey gey.<br />
muwK mMqrI ny svyry 9:15 vjy cYikMg ÈurU kIqI.<br />
AunHF ny koeI 10 imMt qwk dovF mMËlF ‘qy cwkr lfieaf<br />
qy afm jnqf vflI ilÌt ‘qy 6vIN qoN 8vIN mMËl qy<br />
iPr vfps dUjI mMËl ‘qy afey. ienHF mMËlF ‘qy Auh<br />
ivwq mMqrI primMdr isMG ZINzsf, srvn isMG iPlOr<br />
qy ivrsf isMG vltohf dy kmiraF qwk vI gey, pr<br />
mMqrIaF qoN ielfvf AunHF df stfÌ vI dÌqrF ivc<br />
nhIN puwjf sI. ienHF dovF mMËlF ‘qy bYTx vfly qkrIbn<br />
sfry afeI[ey[aYs[ qy pI[sI[aYs[ aiDkfrI ajy<br />
afpxy dÌqrF ivc nhIN puwjy sn pr muwK mMqrI vwloN<br />
skwqryq ivc cwkr lfAux dI Ébr ijvyN hI<br />
aiDkfrIaF qwk puwjI, ienHF aiDkfrIaF afpxy<br />
dÌqrF vwl dOV lf idwqI.<br />
dI mflkI jF kbËy vflI ËmIn iksy smyN srkfr dI<br />
huMdI sI jF nhIN. Aus qoN bfad srkfr ny ivwq<br />
kimÈnr mfl nvrIq isMG kMg dI agvfeI hyT<br />
kmytI df gTn kIqf sI.<br />
kMg kmytI ny swq pRBfvÈflI ivakqIaF dy<br />
kbËy hyTlI ËmIn iksy smyN pMcfieqF dI mflkI<br />
vflI hox dy qwQ adflq ivc pyÈ kIqy sn. pMjfb<br />
srkfr dI muZlI irport muqfbk ijnHF aPsrF dIaF<br />
ËmInF cMzIgVH nyVly pMjfb dy ipMzF ivc hn, AunHF<br />
ivc muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl, zI[jI[pI[ sumyD<br />
isMG sYxI, muwK mMqrI dy krIbI irÈqydfr kYroN<br />
byty suirMdr isMG qy jsivMdr isMG Poto<br />
PryimMg df kMm krky pirvfr df pyt pfl<br />
rhy hn. ipRqpfl isMG copVf dI dukfn<br />
bfËfr muinafrF ivc sI qy Aus df nklI<br />
Ëyvrfq df kfrobfr sI. Aus vyly dukfn<br />
sV ky suafh ho geI. Auh ies vyly<br />
gurdafrf ÈhIdF nyVy PVI lf ky pirvfr<br />
df pyt pfl irhf hY.<br />
Aus ny dwisaf ik ies lMmy arsy<br />
dOrfn pyt pflx Kfqr nf qF Auh Kud<br />
aqy nf hI Aus dy bwcy cMgI ividaf pRfpq<br />
kr sky hn. suBfÈ kumfr ijs dI glI<br />
rfgIaF ivwc nklI Ëyvrfq dI dukfn sI,<br />
ny dwisaf ik Auh awj vI nklI Ëyvrfq<br />
df hI kMm kr irhf sI pr ies arsy<br />
dOrfn afeIaF aOkVF kfrn Auh afpxy<br />
bwicaF ƒ cMgI ividaf muhweIaf nhIN krf<br />
sikaf. iehI dfsqfn bfkI sfiraF dI<br />
vI hY. gurjIq isMG Bolf ny disaf ik<br />
ies arsy dOrfn keI pirvfr roËI rotI<br />
dI Kfqr aMimRqsr Cwz ky hor ÈihrF<br />
ivc jf cuwky hn. ienHF pRBfivq<br />
dukfndfrF ny dwisaf ik muafvËf<br />
pRfpqI qy muV vsyby leI adflq ivc<br />
vwK-vwK cfr iDrF vwloN ptIÈnF dfier<br />
kIqIaF hoeIaF sn. ienHF ivc 147<br />
pIVq dukfndfr Èfml hn ijnHF ƒ ies<br />
PYsly nfl rfhq nsIb hovygI.<br />
pirvfr, mrhUm akflI nyqf kYptn kMvljIq isMG,<br />
muhflI dy ivDfiek blbIr isMG iswDU, KrV dy<br />
ivDfiek jgmohn isMG kMg, afeI[ey[aYs[ aiDkfrI<br />
krnbIr isMG iswDU jo isMjfeI ivBfg dy skwqr hn,<br />
sfbkf zI[jI[pI[ srbdIp isMG ivrk, krmjIq<br />
isMG, ajIq isMG cwTf, gurbcn jgq dy puwqr,<br />
gurcrn isMG PyrUrfey, syvf mukq aiDkfrI dljIq<br />
isMG iZwloN df 40 eykV Pfrm hfAUs aqy brijMdr<br />
isMG mfn Èfml hn.<br />
sumyD isMG sYxI dI isrÌ kFsl ipMz ivc hI<br />
377 knfl ËmIn hY. syvf mukq afeI[ey[aYs[ vI[ky[<br />
KMnf qy puils iespYktr gurmIq isMG ipMkI dy Pfrm<br />
hfAUs vI ies sUcI ivc Èfml hn. ibjlI borz dy<br />
sfbkf kfrjkfrI ieMjInIar mohnjIq isMG df 40<br />
eykV df Pfrm hfAUs vI iesy sUcI ivc hY.<br />
Multiple Camera shooting/Digital Still Photography<br />
(with flush mount album)<br />
Live Video Display With Large Screens<br />
DJ Service with Laseer Lights<br />
Call Toll Free: 1-800-RAJ-SYAN<br />
(with 17 years Experienced)<br />
Call:734-261-0936 Call:734-261-0936 or or 734-890-1767<br />
734-890-1767<br />
e-mail: raj@syanvideo.com or visit at: www.syanvideo.com
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (5)<br />
kYnyzf ivc 10 lwK nOjvfn byruËgfr<br />
torFto: kYnyzf ivc qkrIbn ds lwK nOjvfn byruËgfr hn qy ienHF ivcoN vwzI<br />
igxqI iksy ruËgfr dI Bfl leI XqnÈIl vI nhIN hn. srvyKx ivc 15 qoN 29 sfl<br />
dy nOjvfnF ƒ Èfml kIqf igaf hY. ENtfrIE sUby dy ruËgfr kyNdrF dI iek sMsQf<br />
‘Pst vrk` dy muKI mYt vuwz anusfr ieQy kMm lwBxf idno idn aOKf ho irhf hY.<br />
ies irport ivc nÈr kIqI geI byruËgfrF dI igxqI ivc Auh lwKF nOjvfn nhIN<br />
afAuNdy jo ies krky skUlF ivc lMmf smF rihMdy hn qF ik Auh koeI vDIaf nOkrI<br />
hfsl kr skx. mYt vuwz muqfbk anykF nOkrIaF vfsqy isKlfeI dI ËrUrq huMdI hY<br />
qy ivrly nOkrI dyx vfly (mflk) hI aijhI shUlq muhweIaf krdy hn. keI vfr<br />
iksy dI muhfrq dy muqfbk afsfmI hI nhIN huMdI.<br />
vuwz ny ikhf ik srkfr ƒ byruËgfrI dy hwl leI ZuwkvIN nIqI GVnI cfhIdI hY.<br />
ies irport muqfbk 904,000 kYnyzIan nOjvfn byruËgfr hn. ienHF ivcoN 391,000<br />
kMm lwBx dy Xqn krdy rhy hn jd ik 5<strong>13</strong>,000 ny aijhI ËrUrq nhIN smJI.<br />
byruËgfrF ivc kuVIaF nfloN muMizaF dI igxqI vwD hY. gruwp 7 ivcoN kYnyzf dI byruËgfrI<br />
dr 7[2 ‘qy hY jo bhuq nIvIN mMnI jf rhI hY.<br />
www.calyfone.com<br />
ieMzIaf kr lE<br />
muTI ivc<br />
Call Call India India $25/3300 $25/3300 Minutes<br />
Minutes<br />
Call Call Pakistan Pakistan $25/2500 $25/2500 $25/2500 Minutes<br />
Minutes<br />
Unlimited Validity<br />
*No Contract<br />
*Pinless Dialing<br />
*No Internet Required *Speed Dial<br />
24/7 Customer Support<br />
908-264-6490<br />
908-264-6490<br />
216-323-1698<br />
216-323-1698<br />
email:info@calyfone.com<br />
(734) 330-8859 Mobile<br />
(586) 802-7385 Fax<br />
Balbir.Grewal@SistarMortgage.com<br />
*Refinance up to 125% value of the house.<br />
Starting<br />
$10<br />
to<br />
$100<br />
Loans<br />
Available<br />
In<br />
Most<br />
States!<br />
> 100% FHA Financing >Residential (Purchase & *Refinance) >Self Employed >Cash<br />
Out Refinance >Investment Property Loans >Jumbo Loans >Commercial Property<br />
With Business or Business Only<br />
sqvMq isMG Jwj<br />
surgvfs<br />
ircmMz, vrjInIaf: sQfnk<br />
iswK BfeIcfry dI jfxI-pCfxI sLKsIaq<br />
s[ sqvMq isMG Jwj lMGy aYqvfr 27<br />
meI nUM acfnk sdIvI ivCoVf dy gey.<br />
Auh 86 virHaF dy sn aqy pMjfb ivc<br />
ijlf luiDafxf dy ipMz dburjI qoN sn.<br />
pMjfb `c ijLlf atfrnI vjoN lMmf smF<br />
nOkrI krn ipCoN irtfier hox AuprMq<br />
Auh ipCly <strong>22</strong>-23 sfl qoN afpxI Drm<br />
pqnI smyq ieQy afpxy bwicaF kol rih<br />
rhy sn. AunHF df sskfr somvfr nUM kr<br />
idwqf igaf.<br />
Auh afpxy ipCy pqnI gurmIq kOr<br />
qoN ielfvf puwqr qy DI aqy dohqiraFpoqiraF<br />
df Biraf pirvfr Cwz gey hn.<br />
Auh gurUGr dy pwky sLrDflU aqy inqnymI<br />
sn. aKbfr pMjfb tfeImjL dy vI Auh<br />
vzy pRsLMsk qy suportr sn. adfrf<br />
pMjfb tfeImjL Jwj pirvfr dy duK ivc<br />
sLrIk hY. pirvfr nfl sMprk 804-<br />
690-0<strong>22</strong>6 ‘qy kIqf jf skdf hY.<br />
hvf `c hI ltk rhy ny ÈRomxI<br />
kmytI dy nvyN mYNbr<br />
cMzIgVH: ÈRomxI gurduafrf pRbMDk<br />
kmytI dIaF coxF hoeIaF ƒ BfvyN awT<br />
mhIny lMG cuwky hn pr kmytI vwloN kIqy<br />
jFdy sfry KricaF ƒ pfs krn dI ÈkqI<br />
hfly qwk sfbkf mYNbrF kol hY. kmytI dy<br />
nvyN mYNbrF ƒ kmytI dy ibwlF ‘qy dsqÉq<br />
krn df aiDkfr nhIN hY.<br />
iËkrXog hY ik sqMbr 2011 ivc<br />
hoeI cox dOrfn BfvyN bhuqy purfxy mYNbrF<br />
dIaF pfrtIaF ny itktF kwt idwqIaF sn<br />
qy nvyN AumIdvfrF ƒ itktF dy ky coxF<br />
Indian Restaurant and<br />
Banquet Hall For Sale<br />
Western Suburbs of Chicago<br />
Good running Indian restaurant with banquet<br />
hall in Chicago west suburbs is for sale.<br />
*Restaurant capacity 100 people with bar inside<br />
*Banquet’s capacity 100+, well maintianed<br />
*Parking space for both banquet and restaurant<br />
isLkfgo eyrIey ivc bhuq cMgf cldf ieMzIan rYstorYNt<br />
ivkfAU hY ijs ivc bfr smyq sO bMidaF dy bYTx dI jgHf hY<br />
aqy ies dy nfl 100 bMidaF leI bYNkuiet hfl vI hY<br />
amr kfrpYts<br />
GrF/dPqrF aqy hr qrHF<br />
dy mkfnF ivc vDIaf<br />
kuafltI df kfrpYt ssqy<br />
Bfa puafAu<br />
dIvfn aYvinAU, isLkfgo ivc kfrpYts df<br />
iewko iewk stor ijwQoN qusI KrId skdy ho<br />
iblkul nvyN izjLfeIn dy rwg hr iek<br />
kvfiltI ivc, kImqF ienIaF Gwt ik qusIN<br />
soc vI nhIN skdy! afE! dyKo amr<br />
kfrpYts df nvF qy byhqrIn cox BrpUr<br />
nvF aqy vwzf sLoarUm<br />
ijqfeIaF sn pr coxF ijwq ky bxy sfry<br />
nvyN mYNbr isrÌ nF dy hI mYNbr rih gey<br />
hn. keI mhIinaF qoN ieh sfry nvyN mYNbr<br />
ÈRomxI kmytI dy smfgmF ivc bqOr mYNbr<br />
iÈrkq krdy hn pr AunHF smfgmF ‘qy<br />
hox vfly sfry KricaF dy ibwlF ‘qy dsqÉq<br />
sfbkf mYNbrF dy hI ho rhy hn. nvyN bxy<br />
mYNbr pRbMDkF qoN afpxy drjy anusfr<br />
shUlq dyx dI mMg krdy hn pr pRbMDk<br />
ies ÈÈopMj ivc hn ik dsqÉq krn dy<br />
hwkF vfly mYNbrF dI mMnx jF nvyN mYNbrF dI.<br />
For Detials Contact; K.V.R<br />
Ph: 630-747-5693<br />
amrIk isMG<br />
PrI aYstImyt, afrzr krn dy<br />
agly hI idn kfrpYt pfvFgy<br />
Same day service in<br />
Chicago and suburbs<br />
Amar Carpets Inc<br />
vYstrn avYinAU qoN aDf blfk vYst, 2423 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />
kfl kro : amrIk isMG<br />
Ph: 773-508-5253,773-507-8043, Fax: 773-508-5249
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (6)<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />
Established in 2000<br />
<strong>13</strong>th Year in Publication<br />
Published every Saturday<br />
by A B Publication Inc.<br />
20451 N Plum Grove Rd.<br />
Palatine, IL 60074-2018<br />
Ph:847-359-0746<br />
Fax:847-705-9388<br />
Editor:<br />
Amolak Singh Jammu<br />
Astt. Editor:<br />
Jaspreet Kaur<br />
Kuljeet Singh<br />
Graphics:<br />
Mandeep Singh<br />
Photographer<br />
Kamaljit Singh Virdi<br />
Ph. 847-502-2703<br />
Our Columnists<br />
Ashok Bhaura<br />
Tarlochan Singh Dupalpur<br />
Baljit Basi<br />
Prof. Kulwant S. Romana<br />
Corrspondents<br />
Detroit, MI<br />
Rajinder Syan<br />
734-261-0936<br />
New York<br />
Iqbal S. Jabowalia<br />
917-375-6395<br />
Distributed in:<br />
California, Illinois, Indiana, Michigan,<br />
Wisconsin, Ohio, Iowa,<br />
Missisipi, Arkansas, Texas, Nevada,<br />
Virginia, Oregon, Arizona, Georgia,<br />
Florida, Massachusettes, Washington,<br />
New York, Missouri<br />
zfk rfhIN prcf mMgvfAux leI<br />
sflfnf cMdf: 90 zflr,<br />
pMj sfl leI: 400 zflr<br />
not: pMjfb tfeImË ivc Cpy<br />
lyKF ivcly ivcfrF nfl adfrf pMjfb<br />
tfeImË df sihmq hoxf jrUrI nhIN<br />
hY. ieh pfTkF dI mihj jfxkfrI ihwq<br />
Cfpy jFdy hn. AunHF dy shI jF glq<br />
hox bfry PYslf pfTkF dy hwQ ivc hY.<br />
pMjfb tfeImË ivc Cpy<br />
ieÈiqhfrF ivc kIqy gey dfaivaF dI<br />
jrUrI nhIN ik adfrf pMjfb tfeImË<br />
qfeId krdf hovy. pfTk iksy vI<br />
iesLiqhfr dy dfaivaF dI pusLtI afp<br />
kr lYx.<br />
Disclaimer<br />
The views expressed in<br />
the articles published in the<br />
columns of <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> are<br />
that of their writers, and it is<br />
not implied that <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />
endorses them.<br />
Sameway <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />
does not necessarily endorses<br />
the claims made in the<br />
advertisements published in<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>.<br />
All disputes subject to<br />
Chicago jurisdiction.<br />
Dfrf 370 ƒ sMivDfn df pwkf ihwsf bxfAux ‘qy Ëor<br />
nvIN idwlI: jMmU-kÈmIr bfry<br />
kyNdr vwloN inXukq iqMn vfrqfkfrF ny<br />
dhfikaFbwDI Dfrf 370 ƒ lwgy ‘Kory` Auqy<br />
iPkr Ëfihr kridaF isÌfrÈ kIqI hY<br />
ik sUby ivc 1953 qoN bfad lfgU sfry<br />
kyNdrI kfƒnF aqy sMivDfn dIaF DfrfvF<br />
dI nËrsfnI kIqI jfvy. AunHF ies mksd<br />
leI sMivDfnk kmytI bxfAux aqy Éfs<br />
kr Dfrf 370 ƒ pwky qOr `qy sMivDfn df<br />
ihwsf bxfAux aqy ‘aÌspf’ bfry muV ÊOr<br />
krn leI ikhf hY.<br />
AuDr, vfrqfkfrF dI ies irport<br />
ƒ hurIaq kfnPrMs dy nrm DVy dy muKI<br />
mIrvfieË Aumr PfrUk ny rwd kr idwqf<br />
hY. hurIaq dy kwtVpMQI DVy dy muKI seId<br />
alI Èfh iglfnI ny qF irport ‘qy koeI<br />
vI itwpxI krn qoN ienkfr kr idwqf aqy<br />
ikhf ik jdoN AunHF ny vfrqfkfrF dI tIm<br />
ƒ koeI mfnqf hI nhIN idwqI qF Aus bfry<br />
kuJ vI kihxf vfjb nhIN hY. muwK mMqrI<br />
Aumr abduwlf ny ies bfry koeI vI itwpxI<br />
krn qoN nFh kr idwqI hY. AunHF ikhf ik Auh<br />
pihlF ies irport ƒ cMgI qrHF GoKxgy.<br />
kyNdr srkfr vwloN jfrI irport ivc<br />
vfrqfkfrF ny sUby ivc mIzIaf vwloN inBfey<br />
jf rhy ikrdfr dI vI inKyDI kIqI aqy<br />
doÈ lfieaf ik mIzIaf vwloN isafsI Kyz<br />
leI GtnfvF isrjIaF jFdIaF hn. AunHF<br />
ieh vI ikhf ik sUby df dohrf srUp hY<br />
aqy ies ƒ kfiem rwiKaf jfxf cfhIdf<br />
hY. afpxI 176 siÌaF dI irport ivc<br />
vfrqfkfrF ny Ëor dy ky ikhf ik smyN ƒ<br />
puwTf gyVf qF nhIN idwqf jf skdf aqy<br />
1953 qoN pihlF vflI siQqI nhIN bxfeI<br />
jf skdI, pr ies arsy dOrfn Dfrf 370<br />
ƒ lwgy ‘Kory` ƒ pUridaF ies Dfrf ƒ muV<br />
qoN mËbUq kIqf jfxf cfhIdf hY. ieh vI<br />
ikhf igaf hY ik ies GoK bfry bxfeI<br />
jfx vflI sMivDfnk kmytI Cy mhIinaF<br />
iemfndfr pRDfn mMqrI Auqy<br />
iBRÈtfcfr dy doÈ<br />
(sPf iek dI bfkI)<br />
dy doÈF dI vI jFc kry. jFc tIm AunHF dy<br />
gruwp iKlfP lwgy doÈF dI jFc vI kr<br />
skdI hY. nfl hI altImytm idwqf hY ik<br />
24 julfeI qwk AuzIk kIqI jfvygI, jy<br />
srkfr ny ivÈyÈ jFc tIm ibTfAux leI<br />
koeI kdm nf cuwikaf qF 25 julfeI qoN<br />
byimafdI BuwK hVqfl ÈurU kr kr idwqI<br />
jfvygI.<br />
tIm aMnf dy mYNbr arivMd kyjrIvfl<br />
ny ikhf ik dyÈ ivc aijhI koeI jFc eyjMsI<br />
nhIN ijhVI ies qrHF dy ÈkqIÈflI<br />
mMqrIaF iKlfP jFc kr sky. ies leI<br />
mMqrIaF iKlfP doÈF dI suqMqr ivÈyÈ jFc<br />
tIm qoN jFc krvfAux dI mMg kIqI geI<br />
hY. tIm ny mMg kIqI ik ivÈyÈ jFc tIm<br />
mMqrIaF iKlfP Cy mhIinaF dy aMdraMdr<br />
jFc kry qy jFc tIm ƒ sfrIaF<br />
ËrUrI shUlqF muhweIaf kIqIaF jfx.<br />
AunHF dfavf kIqf ik kYbint<br />
mMqrIaF iKlfP doÈ qwQF qy dsqfvyËF ‘qy<br />
bIbI nvdIp kOr (zf[)<br />
blivMdr (inwkI) kOr syKoN<br />
sRI sMnI DUV (imsLIgn)<br />
poR[ joigMdr isMG rmdyv<br />
s[ svrnjIq isMG iZloN<br />
s[ amolk isMG gfKl<br />
s[ hridafl isMG idEl<br />
zf[ guridafl isMG bsrfn<br />
s[ blivMdr isMG sMDU<br />
ivc afpxI irport dyvy.<br />
ÊOrqlb hY ik Bfjpf lgfqfr Dfrf<br />
370 ƒ Éqm krn ‘qy Ëor idMdI afeI hY.<br />
iesy Dfrf qihq jMmU-kÈmIr ƒ ivÈyÈ<br />
drjf hfsl hY. kmytI ny ikhf ik ies<br />
Dfrf ivcoN ‘vkqI’ Èbd kwt idwqf jfvy qy<br />
ies dI QF ‘ivÈyÈ’ Èbd Èfml krky<br />
sMivDfn df ihwsf bxf idwqf jfvy.<br />
iËkrXog hY ik kyNdr srkfr ny AuGy<br />
pwqrkfr idlIp pVgfAuNkr dI agvfeI<br />
hyT akqUbr 2010 ivc ieh iqMn mYNbrI<br />
kmytI bxfeI sI ijs ivc iswiKaf ÈfsqrI<br />
aYm[aYm[ aMsfrI qy pRo[ rfDf kumfr ƒ<br />
vI Èfml kIqf sI. kmytI ny ipCly sfl<br />
akqUbr ivc afpxI irport gRih mMqrI<br />
pI[ icdMbrm ƒ pyÈ kIqI sI ijs ƒ keI<br />
mhIny gRih mMqrfly ny hvf nhIN lwgx<br />
idwqI. kmytI ny sUby dy vwK-vwK ihwisaF<br />
df dOrf kIqf sI qy ies ƒ swq sO qoN vwD<br />
vÌd ies ƒ imly.<br />
pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz<br />
s[ hrjIq isMG sfhI<br />
s[ srvx isMG itvfxf<br />
s[ jYdyv isMG BwTl<br />
s[ jsivMdr isMG (jwsI) igwl<br />
zf[ hrgurmuKpfl isMG<br />
sRI aXuiDaf slvfn<br />
s[ srbjIq isMG iQafVf<br />
kmytI ny ikhf hY ik sUby ivc 1952<br />
dy smJOqy qoN bfad lfgU sfry kyNdrI kfƒnF<br />
qy DfrvF df mulMkx kIqf jfvy qy ies<br />
leI AuWc kotI dI ÈKsIaq dI agvfeI<br />
ivc sMivDfnk kmytI bxfeI jfvy. AunHF<br />
ikhf ik ieh isPfrÈ krn lwigaf iDafn<br />
ivc rwiKaf igaf hY ik jMmU-kÈmIr df<br />
dohrf srUp hY. iek, ieh BfrqI gxrfj<br />
df ihwsf hY qy nfl hI ies ƒ ivÈyÈ drjf<br />
vI imilaf hY. ies leI ieh drjf pwky<br />
qOr ‘qy brkrfr rihxf cfhIdf hY.<br />
kmytI ny ikhf hY ik sUby ivc iqMn<br />
kONslF bxfeIaF jfx aqy ienHF ƒ<br />
bfkfiedf ivDfnk, afriQk qy pRÈfskI<br />
aiDkfr idwqy jfx. kmytI ƒ imly vPdF<br />
ny ikhf ik lwdfÉ iKwqy nfl kfPI ivqkrf<br />
kIqf igaf hY aqy bhuqf pYsf kÈmIr<br />
ivc hI Kricaf jFdf hY. nOkrIaF vI<br />
kÈmIr ivc iËafdf imldIaF hn. jy<br />
kOslF bx jfx qF ies nfl asfvIN vMz<br />
kFgrs vwloN bfdl srkfr<br />
ivruwD morcf KolHx df aYlfn<br />
cMzIgVH: pMjfb kFgrs vwloN akflI<br />
dl-Bfjpf srkfr vwloN ingm coxF ivc<br />
kFgrsI AumIdvfrF ƒ zrfAux DmkfAux<br />
ivruwD morcf lfAux df PYslf kIqf igaf<br />
hY. 29 meI ƒ ivroDI iDr dy afgU cODrI<br />
sunIl jfKV dI agvfeI hyT hoeI kFgrs<br />
ivDfiek dl dI mIitMg ivc kuwl 46<br />
ivDfiekF ivcoN 41 ivDfiek Èfml hoey.<br />
mIitMg ivc vwK-vwK ivDfiekF ny doÈ<br />
lfieaf ik pMjfb srkfr vwloN ngr ingm<br />
qy ngr kONslF ivc KVHy kFgrsI<br />
AumIdvfrF qy AunHF dy irÈqydfrF qwk ƒ<br />
zrf-Dmkf ky ibTfAux dy Xqn kIqy jf<br />
afDfrq hn. tIm aMnf dy dUsry mYNbr<br />
pRÈFq BUÈn ny ikhf ik ieh dsqfvyË<br />
mIzIaf, kYg irportF qy dUsry sroqF dy<br />
afDfr ‘qy iqafr kIqy gey hn. ies mOky<br />
AunHF dsqfvyËF dIaF kfpIaF idKfeIaF<br />
ijhVIaF AuQy mOjUd pwqrkfrF ƒ vMzIaF<br />
vI geIaF.<br />
tIm aMnf ny ikhf ik Auh mMqrIaF<br />
vwloN dfier kIqy jfx vfly mfxhfnI dy<br />
mfmilaF df sfhmxf krn leI iqafr<br />
hn. tIm aMnf ny doÈ lfieaf ik kFgrs<br />
dI agvfeI vflI sFJf pRgqIÈIl gTjoV<br />
srkfr iBRÈtfcfr ivroDI mËbUq jn<br />
lokpfl ibwl nhIN ilafAuxf cfhuMdI<br />
ikAuNik jykr mËbUq lokpfl hoNd ivc<br />
afAuNdf hY qF keI mMqrI qy sMsd mYNbr<br />
jylH aMdr hoxgy. AunHF awgy ikhf ik jy<br />
Bfjpf swcmuc hI jn lokpfl cfhuMdI hY<br />
qF pfrtI ƒ afpxy Èfsn vfly sUibaF<br />
ivc mËbUq lokaXukq ibwl ilafAuxy<br />
cfhIdy hn.<br />
rhy hn.<br />
keIaF ƒ afpxy kfgË vfps lYx<br />
leI mjbUr kIqf igaf hY qy keIaF iÉlfÌ<br />
JUTy puils kys vI drj krvfey gey sn.<br />
iek ivDfiek ny doÈ lfieaf ik pMjfb<br />
srkfr hux pMjfb qy hirafxf hfeI kort<br />
vwloN ingm coxF dOrfn vIzIEgRfPI krn<br />
dI idwqI pRvfngI qoN Gbrf geI hY qy keI<br />
iËilHaF ivc vIzIEgRfPI krn vfly<br />
ivakqIaF ƒ hI kFgrs afgUaF leI<br />
vIzIEgRfPI nf krn leI Dmkfieaf jf<br />
irhf hY. ies mOky krIb hryk ivDfiek ny<br />
afpo-afpxy hlky ivc srkfr vwloN kFgrs<br />
dy vrkrF nfl srkfrI iDr vwloN kIqIaF<br />
jf rhIaF vDIkIaF dI jfxkfrI idwqI.<br />
mIitMg ivc pMjfb srkfr vwloN ingm<br />
coxF dOrfn kIqIaF jf rhIaF vDIkIaF<br />
dI iÈkfieq pMjfb dy rfjpfl iÈvrfj<br />
pfitl ƒ krn df PYslf ilaf igaf hY.<br />
ies bfbq kFgrs df vPd jldI hI sRI<br />
pfitl ƒ mMg pwqr dyvygf. ies qoN ielfvf<br />
ingm coxF hr hIly ijwqx leI rxnIqI<br />
bxfeI geI hY qy cox pRcfr leI ivDfiekF<br />
dIaF izAUtIaF lfeIaF geIaF hn.<br />
mIitMg qoN bfad cODrI jfKV ny<br />
dwisaf ik ivDfiekF ƒ suxn qoN bfad<br />
spwÈt ho igaf hY ik pMjfb srkfr<br />
lokqMqr dIaF jVHF vwZ rhI hY. AunHF doÈ<br />
lfieaf ik muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl<br />
dI dUhrI nIqI sfhmxy af geI hY ikAuNik<br />
iek pfsy AunHF ipCly smyN kFgrsI vrkrF<br />
‘qy hoey qÈwdd bfbq zI[jI[pI[ sumyD sYxI<br />
ƒ 15 idnF ivc irport iqafr krn leI<br />
ikhf sI qy dUjy pfsy hux muV ingm coxF<br />
dOrfn kFgrsI vrkrF ‘qy bdlf lAU<br />
kfrvfeIaF ÈurU kr idwqIaF hn. AunHF<br />
ikhf ik kFgrs dy smUh ivDfiekF ny<br />
srkfr ivruwD morcf lfAux df PYslf lY<br />
ilaf hY. Auh pMjfb kFgrs dy pRDfn<br />
kYptn amirMdr isMG ƒ iml ky ies<br />
morcy dI rUp ryKf ƒ aMiqm rUp dyxgy.<br />
dUr krn ivc mwdd imlygI.<br />
kmytI df kihxf hY ik kÈmIr msly<br />
df isafsI hwl hoxf cfhIdf hY. kÈmIr<br />
ivc bhuq ihMsf hoeI hY qy ies dOrfn AujVy<br />
qy byGr hoey lokF ƒ vsfieaf jfxf<br />
cfhIdf hY. mfmly gwlbfq rfhIN inbyVn<br />
‘qy Ëor idMidaF ikhf ik Bfrq ny ÈFqI<br />
pRikiraf rfhIN sRIngr-muËwPrfbfd rsqy<br />
ƒ 2007 ivc KoilHaf sI qy iPr kMtrol<br />
ryKf Auqy kuJ hor rfh vI KolHy gey.<br />
pfiksqfn nfl gYr rsmI gwlbfq clfeI<br />
geI, nfl hI sUby ivc pMcfieq qy ivDfn<br />
sBf coxF hoeIaF ijnHF ivc vwzI igxqI<br />
lokF ny ihwsf ilaf.<br />
ies aml sdkf sUby ivcoN ihMsf<br />
kfPI Gt geI. nfl hI cuxI hoeI srkfr<br />
ny surwiKaf blF dIaF iËafdqIaF rokx<br />
leI vI keI kdm cuwky. nIm POjI blF qy<br />
POj ƒ qkrIbn bYrkF ivc bulf ilaf.<br />
kmytI ny suJfa idwqf hY ik sUby dI puils<br />
ƒ ihMsf nfl nijwTx dyxf cfhIdf hY.<br />
kmytI ny surwiKaf PorsF nfl mukfbilaF<br />
ivc mfry gey nOjvfnF qy axpCfqIaF<br />
kbrF df mfmlf vI AuTfieaf hY qy ies<br />
bfry muwK mMqrI vloN kbrF ivc dPnfey<br />
ivakqIaF df zI[aYn[ey[ tYst krfAux<br />
dy ÌYsly ƒ TIk dwisaf hY. kmytI ny<br />
pfiksqfn nfl AulJy mfmilaF ƒ ivÈv<br />
bYNk dI ivcolgI rfhIN hwl krn bfry crcf<br />
kridaF ikhf ik ies nfl bglIhfr<br />
ibjlI pRojYkt df mslf hwl ho igaf hY.<br />
kmytI ny igligq smyq keI hor msly<br />
vI afpxI irport df ihwsf bxfey hn.<br />
bfdlF dI surwiKaf hux<br />
kmFzo kuVIaF krngIaF<br />
(sPf iek dI bfkI)<br />
ienHF kuVIaF ƒ ivÈyÈ surwiKaf gruwp<br />
(aYs[aYs[jI[) ivc Èfml krn leI ieh<br />
isKlfeI idwqI jf rhI hY. aYs[aYs[jI[<br />
sRI bfdl aqy hor aiq aihm afgUaF dI<br />
surwiKaf leI bxfieaf igaf sI. ienHF<br />
kmFzoaF dI qfienfqI ‘kloË pRotYkÈn<br />
tIm’ qihq kIqI jfvygI. ieh tIm aiq<br />
aihm ivakqIaF dI rfKI leI surwiKaf<br />
Gyry ivc afKrI sP df kMm krdI hY. hr<br />
tIm ivc 7 kmFzo aftomYitk hiQafrF<br />
nfl lYs huMdy hn. tIm dy 4 mYNbrF kol<br />
afstrylIaf ivc bxI ipsqOl hovygI aqy<br />
2 kol aYm[pI[-5 jF aYm[pI[-9 (jrmn<br />
sb-mÈIngMn) hovygI. pihlF-pihl tIm<br />
dy kuwl 7 mYNbrF ivc kuVIaF dI igxqI 3<br />
rwKI jfvygI. hfl dI ivc bfdlF dI<br />
surwiKaf leI 7 ‘kloË pRotYkÈn tImF’<br />
lfeIaF hoeIaF hn. ieAuN kuwl 21 kuVIaF<br />
dI izAUtI ienHF afgUaF dI surwiKaf leI<br />
lfeI jfxI hY.<br />
ies bfry iek aPsr df kihxf hY<br />
ik muwK mMqrI aqy Aup muwK mMqrI ƒ<br />
imlx vfilaF ivc iesqrIaF vI Èfml<br />
huMdIaF hn. ies hflq ivc kuVIaF, mOky<br />
‘qy vDyry cMgI qrHF PrË adf kr skdIaF<br />
hn. iek gwl hor, muMizaF dy mukfbly<br />
kuVIaF qwk phuMc krnI mukfblqn aOKyrI<br />
huMdI hY.<br />
s[ jgdIsLr isMG klyr (imlvfkI)<br />
s[ drsLn isMG drV<br />
s[ rfijMdr isMG bYNs<br />
s[ mndIp isMG BUrf<br />
s[ sLmsLyr isMG bopfrfey<br />
sRI guirMdr isMG igwl<br />
sRI hYpI hIr
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (7)<br />
kFgrs ivc muV bgfvq df qUPfn<br />
cMzIgVH: ivDfn sBf coxF qoN bfad<br />
kFgrs ivc muV bgfvq dI hnyrI ÈurU ho<br />
geI hY. pMjfb dIaF cfr ngr ingm coxF<br />
ivc itktF nf imlx kfrn bfgIaF ny<br />
Èryafm ivroD ÈurU kr idwqf hY. dUjy pfsy<br />
nfrfË kFgrsIaF ƒ pRdyÈ kFgrs pRDfn<br />
kYptn amirMdr isMG ny icqfvnI dy idwqI<br />
hY ik anuÈfsn BMg krn vfilaF ƒ pfrtI<br />
ivcoN kwZ idwqf jfvygf, AuQy nfl hI ikhf<br />
hY ik pfrtI afpxy aYlfny AumIdvfrF dI<br />
sUcI ivc koeI Pyrbdl nhIN krygI.<br />
kFgrs ngr ingm luiDafxf dIaF<br />
coxF ivc Kfs krky bfgI AumIdvfrF qoN<br />
pRyÈfn hY ikAuNik ieQoN dy iek drjn dy<br />
krIb bfgI kFgrsI afËfd AumIdvfr<br />
vjoN cox lVn dI DmkI dy cuwky hn.<br />
pitaflf ivc vI kuJ kFgrsI afËfd<br />
AumIdvfr vjoN cox lVn dI gwl kih<br />
cuwky hn. ngr ingm jlMDr dIaF coxF<br />
leI jdoN pfrtI ny AumIdvfrF df aYlfn kIqf<br />
qF iekdm bfgI surF AuT peIaF sn.<br />
iewQy aYlfny AumIdvfrF ivcoN awDI<br />
drjn AumIdvfrF ivc rwdobdl krn leI<br />
hfeI kmFz Aupr Ëor pfieaf jf irhf<br />
hY. sUqrF anusfr ieh smwisaf pMjfb<br />
ivDfn sBf coxF vFg hI iËlHf pwDr dI<br />
lIzriÈp qy sbMDq iËilHaF ivcly<br />
sInIar kFgrsI afgUaF dI DVybMdI<br />
kfrn hI pYdf ho rhI hY.<br />
sUbf pRDfn ny ikhf ik ies mOky<br />
AumIdvfrF ivc iksy qrHF dI qbdIlI nhIN<br />
Freeway Travel Inc<br />
ssqIaF itktF, Krf sOdf,<br />
ibhqr srivs<br />
Call Raju<br />
Tel: 773-973-0200<br />
Fax: 773-973-0557<br />
2542 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />
ryzIE cVHdI klf suxo<br />
hux dunIaF Br ivc<br />
www.radiock.com ‘qy<br />
byeyrIaf aqy XUbf istI<br />
hPqy dy swqy idn, 24 GMty<br />
Dfrimk, siBafcfrk pRogrfm, qfjLf KbrF, tfk sLoa,<br />
gurduafrf sYn hojLy qoN gurbfxI df iswDf pRsfrx<br />
hux $40 vflf vwzf ryzIE isrP $30 ivc KrIdo<br />
bhuq hI vDIaf kuafiltI<br />
> Preet Fabric, Fremont > Kash Fabrics, Hayward<br />
> LA Merchandise, Yuba City > Sidhartha International, Fremont<br />
ryzIE qusIN Pon<br />
832-551-5038<br />
832-551-5038<br />
832-551-5038<br />
510-972-0442<br />
510-972-0442<br />
510-972-0442<br />
`qy vI sux skdy ho<br />
kIqI jfvygI. pfrtI dy aiDkfrq<br />
AumIdvfrF ƒ hrfAux leI XqnÈIl jF<br />
bfgI ho ky cox lVn vfly AumIdvfrF dI<br />
pfrtI ivc koeI QF nhIN hovygI ijs vI<br />
kFgrsI lIzr bfry ieh sfbq ho igaf<br />
ik Aus ny aiDkfrq AumIdvfr dI ijwq<br />
ivc roVf bxn df Xqn kIqf hY qF Aus ƒ<br />
Gwto-Gwt Cy sflF leI pfrtI ivcoN CFg<br />
idwqf jfvygf. aMimRqsr, luiDafxf,<br />
pitaflf qy jlMDr ngr ingm cox leI<br />
votF 10 jUn ƒ pYxIaF hn.<br />
zyrf muKI ny ivdyÈ PyrI<br />
leI afigaf mMgI<br />
cMzIgVH: zyrf isrsf dy muKI rfm<br />
rhIm isMG ny biTMzf adflq qoN ivdyÈ<br />
jfx dI afigaf mMgI hY. Auh afpxy<br />
goizaF dy ielfj leI nypfl jfxf cfhuMdy<br />
hn. ies bfry aYzIÈnl sYÈn jwj biTMzf<br />
idlbfg isMG jOhl dI adflq ivc zyrf<br />
muKI dy vkIlF ny drKfsq dfier kIqI hY<br />
aqy zyrf muKI df pfsport irlIË krn<br />
dI mMg vI kIqI geI hY.<br />
gurduafrf isMG sBf biTMzf dy pRDfn<br />
rijMdr isMG iswDU ny 20 meI, 2007 ƒ<br />
biTMzf ivKy zyrf muKI iÉlfÌ kys drj<br />
krfieaf sI ijs dI qPqIÈ dOrfn AunHF<br />
df pfsport Ëbq kr ilaf igaf sI.<br />
Auh pihlF vI iek do eyÈIan mulkF dI<br />
Xfqrf kr cuwky hn.<br />
gurcrn isMG mfn, Pon 510-557-0061<br />
lKbIr isMG, Pon 510-760-9882<br />
Radio CK, PO Box 296, Fremont, CA 94537<br />
SUPER SUPER TRA TRAVEL TRA VEL<br />
847-676-9090, 773-465-5566<br />
E-mail: supertravel2003@yahoo.com<br />
Lowest Fares With Excellent Service<br />
AMERICAN AIR,<br />
CONTINENTAL AIR<br />
For Emergency<br />
Call anytime at<br />
847-673-3825<br />
EARLY BIRD SALE!!!!<br />
*Commercial<br />
*Residential<br />
*Industrial<br />
*Sales<br />
JET AIRWAYS<br />
DELTA, AIR INDIA,<br />
KLM, LUFTHANSA.<br />
India $545<br />
London $250<br />
Khalsa Khalsa USA USA Inc.<br />
Inc.<br />
Enr aprytr aqy zrfeIvr<br />
cfhIdy hn<br />
imzvYst qoN sfrIaF 48<br />
stytF leI pwky rUt<br />
loz cwkx leI koeI<br />
ieMqjLfr nhIN<br />
kfgjL pUry krn ‘qy<br />
qurq Bugqfn<br />
Dr Dry Dr y and and R RReef<br />
RR<br />
eef eefer eef er loads<br />
loads<br />
kfl kro:847-477-9968<br />
or email: khalsausa55@gmail.com<br />
Desi Desi Desi Desi Desi Bazar Bazar Bazar Bazar Bazar<br />
916 E. Main Street #118, Greenwood, IN, 46143<br />
Tel: 317-888-2040, Fax: 317-887-6116<br />
We specialize in all kind of Indian Groceries and Sweets<br />
J FRESH VEGETABLES EVERY THURSDAY<br />
J FRESH GOAT MEAT<br />
10% off on all Gurudwara supplies<br />
and Religious programs!!<br />
We Are Open 7 Days a Week<br />
KulHf qy sfP suQrf stor, pMjfbIaF df mfx dysI bfjLfr<br />
Carpet &<br />
Flooring, Inc.<br />
6346 N. Claremont Ave. Chicago, IL 60659<br />
vfjLb Bfa, BrosyXog srivs<br />
*Installation<br />
*Cleaning<br />
*Repair<br />
Matrimonials<br />
vr dI loV hY<br />
US/Canadian professional<br />
match sought for a US educated,<br />
pretty, charming Jat Sikh 30, 5"5<br />
tall girl, on work permit. Respond<br />
to Ph. 408-439-4761or email:<br />
panjabandeep@gmail.com<br />
Wanted suitable Jat Sikh US<br />
citizen or green card holder match<br />
for Jat Sikh girl 27, 5’-4", Masters<br />
in Public Health, doing city job.<br />
Contact: kismit1987@gmail.com<br />
kMinaf dI loV hY<br />
jwt iswK Aumr 33 sfl, kwd 6<br />
Put amrIkf rihMdy qlfksLudf lVky<br />
leI amrIkI istIjLn jF grIn kfrz<br />
holzr lVkI dI loV hY. sMprk kro:<br />
Pon 734-353-2112<br />
jwt iswK grIn kfrz holzr<br />
lVky, 30 sfl, kwd 5’-6” leI suMdr<br />
susLIl lVkI dI loV hY. sMprk kro:<br />
99159-83690 jF eImyl:<br />
sohijasvir@yahoo.com<br />
jwt iswK ielYktrIkl<br />
ieMjInIar, Aumr 26 sfl, kwd 5’-<br />
7" amrIkI istIjLn lVky leI<br />
poRPYsLnl jwt iswK lVkI dI loV hY.<br />
sMprk kro: 209-675-5441<br />
Public Notice<br />
Change of Name<br />
I, Harpiyar Singh S/O<br />
Namdev Singh resident of V.P.O.<br />
Mohawa, Distt. Amritsar, <strong>Punjab</strong><br />
(India), currently living at 9128<br />
W Alvarado St., Phoenix AZ,<br />
85037 USA, have changed my<br />
name from Harpiyar Singh to<br />
Harpiyar Singh Mann. All<br />
concerned please note.<br />
-----------------------------<br />
Change of Name<br />
I, Namdev Singh S/O Ajit<br />
Singh resident of V.P.O.<br />
Mohawa, Distt. Amritsar, <strong>Punjab</strong><br />
(India), currently living at 9128<br />
W Alvarado St., Phoenix AZ,<br />
85037 USA, have changed my<br />
name from Namdev Singh to<br />
Namdev Singh Mann. All<br />
concerned please note.<br />
Ravinder Singh Ravi<br />
Ph:773-761-6888<br />
Fax:773-761-6865
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (8)<br />
vot-smuMdr irVkx dI kvfied ÈurU<br />
aYqkIN vI inklxgy Ëihr aqy Èrfb ‘rqn’?<br />
vot ƒ ‘mwq-dfn` ikhf jFdf hY ijs df Bfv ieh hY ik votr ies mOky afpxI mwq, afpxI akl, df dfn krdf hY. [[[iewdF df<br />
dfn iewk vfr iPr Bfrq dy lokF qoN mMgx dIaF iqafrIaF hox lwg peIaF hn. votrF ny afpxI mwq iks dy pyty pfAuxI hY, ies<br />
bfry bhuqI cox lokF kol nhIN hoxI. Auho Gsy-ipty nfhry qy Auho Gsy-ipty cox mYnIPYsto. sfrf kuJ ‘Auho purfxI quxquxI qy Auho purfxf<br />
rfg` dy pMjfbI muhfvry vflf hoxf hY. hfly do sfl ies cox-qmfÈy ivc rihMdy hn, pr dovyN pfsy ijhVy lÈkrF ny rwQ joV ky<br />
‘pfxIpq df mYdfn` mfrn nMU inklxf hY, AunHF leI huxy qoN iewk dUjy nfl ‘bFh PV qy bFh PVf` vflf islislf ÈurU ho igaf<br />
hY.[[[aPsos dI gwl ieh hY ik ijs lok-rfj dy vot-smuMdr ƒ do sfl bfad irVkx leI do iDrF lÈkr joVn leI huxy qoN lwgIaF<br />
nËr afAuNdIaF hn, Aus ivcoN rqn dy rUp ivc aMimRq dI Jfk vI huxy muwkdI jFdI qy Ëihr aqy Èrfb vfly ‘rqn` inklx dy<br />
afsfr vDdy jFdy hn. kI asIN hux ieh qswlI kr leIey ik Èrfb qy Ëihr hI shI, cOdF rqnF ivc qF igxy hI jfxgy!<br />
BfrqI imQhfs dIaF sB qoN<br />
purfxIaF kQfvF ivcoN iewk ieh hY ik iewk<br />
vfr smuMdr irVikaf igaf sI ijs ivc<br />
sumyr prbq ƒ mDfxI vFg vriqaf<br />
igaf, ÈyÈ nfg df nyqrf bxfieaf igaf.<br />
iewk pfsy dyvqy aqy dUjy pfsy dYNq lwg ky<br />
ies ƒ iKwc-iKwc ky irVkdy rhy sn. eyzI<br />
muÈwkq dy bfad cOdF rqn inkly sn<br />
ijnHF ivc aMimRq vI Èfml sI, Ëihr vI<br />
qy Èrfb vI. ienHF iqMnF dI qfsIr qF vwKovwK<br />
sI pr ‘rqn` ieh sfry hI aKvfAuNdy<br />
sn. Bfrq df lokqMqr vI hr pMj sflF<br />
bfad, kdy kdfeIN ivc-ivcfly vI, Bfrq<br />
df vot-smuMdr irVkdf hY. ies ivcoN cOdF<br />
dI QF aTfeI jF ies qoN vI vwD rqn<br />
inkldy hn. akbr df nON rqnF nfl sr<br />
jFdf sI, Bfrq dy lok-rfj df ieh igxqI<br />
qoN bfhry ‘rqn` vI awj qwk kwK nhIN<br />
sMvfr sky.<br />
lokqMqr dI ies ËrUrI pRikiraf ƒ<br />
keI lok pivwqr kfrj df nF idMdy hn<br />
aqy afKdy hn ik ijhVf koeI vot pfAux<br />
nhIN jFdf, Aus dy iKlfP kfƒnI kfrvfeI<br />
hoxI cfhIdI hY. jy asIN ieh dyK rhy hoeIey<br />
ik iewk pfsy kql df doÈI KVHf hY, dUjy<br />
pfsy qoN zfkU vjoN ‘pRiswDI` pRfpq kr cuwkf<br />
aqy qIjy pfisEN koeI blfqkfrIaf cox<br />
lV irhf hY, Auh kihMdy hn ik iPr vI<br />
vot pfAux jfxf cfhIdf hY. vot ƒ ‘mwqdfn`<br />
ikhf jFdf hY ijs df Bfv ieh hY ik<br />
votr ies mOky afpxI mwq, afpxI akl,<br />
df dfn krdf hY. iqMn iewko ijhy mMdy ikrdfr<br />
vfly KVHy kr ky ikhf jfvy ik vot pfAuxI hI<br />
pfAuxI hY qF ieh ‘ËorI mMgY dfn vy lflo` dI<br />
ÈRyxI ivc af jFdf hY.<br />
iewdF df dfn iewk vfr iPr Bfrq dy<br />
lokF qoN mMgx dIaF iqafrIaF hox lwg<br />
peIaF hn. ibnF Èwk ajy ieh pRbMD nhIN<br />
kIqf igaf ik hr iksy ƒ vot pfAux jfxf<br />
hI pvygf aqy nf jfx vfly dy iKlfP<br />
kfrvfeI kIqI jfvygI, pr jdoN jfxf hY<br />
qF afpxI mwq iks dy pyty pfAuxI hY,<br />
ies bfry bhuqI cox lokF kol nhIN hoxI.<br />
Auho Gsy-ipty nfhry qy Auho Gsy-ipty<br />
cox mYnIPYsto. sfrf kuJ ‘Auho purfxI<br />
quxquxI qy Auho purfxf rfg` dy pMjfbI<br />
muhfvry vflf hoxf hY. hfly do sfl ies<br />
cox-qmfÈy ivc rihMdy hn, pr dovyN pfsy<br />
ijhVy lÈkrF ny rwQ joV ky ‘pfxIpq df<br />
mYdfn` mfrn nMU inklxf hY, AunHF leI<br />
huxy qoN iewk dUjy nfl ‘bFh PV qy bFh<br />
PVf` vflf islislf ÈurU ho igaf hY.<br />
pihl kIqI hY dyÈ dy ies vkq dy<br />
rfj dI agvfeI kr rhI kFgrs pfrtI<br />
ny. pihlF Aus ƒ ieh Brosf huMdf sI ik<br />
Aus df lokqMqrIaf rfjkumfr rfhul gFDI<br />
ikRÈmf kr idKfvygf qy pfrtI dI byVI<br />
pfr lwg jfvygI. bfbr dy smyN<br />
aPgfinsqfn ivc hyrfq dI irafsq ivc<br />
do Brf rfjf bxn dI iKwcoqfx ivc dovyN<br />
rfjy bx gey. dovF kol afpo-afpxf<br />
pRDfn mMqrI qy afpo-afpxf mMqrI mMzl<br />
sI, pr rfj dI rfKI leI POj iewko qy<br />
sYnfpqI vI iewko sI ijs ƒ mOj lwgI peI<br />
sI. Aus sYnfpqI df aslI nF lok Buwl<br />
gey qy nvF nF ihËbr-AulHf, arQfq ‘awlf<br />
df Èyr` afKdy sn. Auh afp afKdf sI<br />
ik Auh awlf df Èyr hY qy jdoN lVn dI<br />
loV peI, lVnf Aus ny hY, Pqih awlf ny<br />
afpxy afp dy dyxI hY. jdoN mOkf afieaf<br />
qF Auh cfry Kfny icwq ipaf sI. kFgrs<br />
vfly vI afpxy rfjkumfr dI ieho ijhI<br />
krfmfqI ÈKsIaq df zMkf vjfAuNdy iPrdy<br />
sn qy hfrF df lVI bwJx ipwCoN ieh kihx<br />
lwg pey ik Aus dI ÈKsIaq qF krfmfqI<br />
hY, hyTF jQybMdI dI Gft ny mfr ilaf hY.<br />
ieh Gft hfrF pwly pvfAux ipwCoN ikAuN idsI<br />
qy AudoN idKfeI ikAuN nf idsI, jdoN Aus dy<br />
dfdy aqy nfny dI Aumr dy vI Aus dy awgyipwCy<br />
mor vFg pYlF pfAuNdy iPrdy sn?<br />
hux Aus pfrtI dI lIzriÈp ƒ kuJkuJ<br />
cfnx ho jfx mgroN Aus ny mulfiem<br />
isMG Xfdv aqy lflU pRsfd Xfdv AuWqy<br />
zory suwty hn. Auh dovyN vI mOkf AuzIkdy<br />
sn, sYnq vwjdy sfr jf vVy. kfrn ieh<br />
sI ik purfxy sFJIdfrF ivcoN mmqf bYnrjI<br />
vrgy kuJ nfl inBdy nhIN jfpdy,<br />
zI[aYm[ky[ vrgy byVI dy pwQr bx gey<br />
hn qy jy lgfqfr qIjI vfr dyÈ dI kmfn<br />
sFBx df suPnf lYxf hY qF awsI sItF<br />
vfly AuWqr pRdyÈ aqy cflI sItF vfly<br />
ibhfr qoN ibnF ies bfry soicaf hI nhIN<br />
jf skdf. lflU dI aVI ipClI vfrI Kyz<br />
Krfb krn df kfrn bxI sI qy AuWqr<br />
nirMdr modI: afr[aYWs[aYWs ny<br />
iTwbI lfeI.<br />
pRdyÈ ivc afpxy zOilaF AuWqy loV qoN vwD<br />
mfx krn dI Buwl mihMgI pY cuwkI hY.<br />
‘zuwbdI ƒ iqxky df shfrf` vFg ijwQoN vI<br />
koeI mfVI ijhI hF huMdI hovy, kFgrs<br />
lIzriÈp hux Ausy ƒ cuwlHy-inAuNdf dyx<br />
lwg peI hY.<br />
dUjf pwK BfrqI jnqf pfrtI vfilaF<br />
df hY ijnHF kol lIzr bhuq hn, pr ieMny<br />
‘bhuq` hoey pey hn ik iewk pfrtI ivc<br />
sfiraF ƒ rwKx leI itkfxy nhIN lwB<br />
rhy. hr koeI AuqlI pOVI cVHn dy cwkr<br />
ivc dUjy ƒ moZy mfrdf hY, pr jnqk qOr<br />
AuWqy iewk-dUjy dy hyjly bx ky idKfAux<br />
df Xqn krdy hn. ipCly idnIN ieh pRBfv<br />
kfiem rwKxf vI aOKf ho igaf. lgfqfr<br />
keI mhIinaF qwk pfrtI df kyNdrI pRDfn<br />
iniqn gzkrI aqy gujrfq df muwK mMqrI<br />
nirMdr modI iewk-dUjy nfl Pon AuWqy vI<br />
gwl krnI CwzI bYTy sn. modI do kyNdrI<br />
mIitMgF ivc vI nhIN sI afieaf. dovyN jxy<br />
hI Aus afr[aYWs[aYWs[ dI lIzriÈp dy<br />
QfpVy vfly sn ijs ƒ BfrqI jnqf pfrtI<br />
df aslI kMtorl kyNdr ikhf jFdf hY.<br />
Bfjpf lIzriÈp dI ieh Kfnf jMgI aMq ƒ<br />
rfhul gFDI: kFgrs df PylH<br />
ÈihËfdf.<br />
afr[aYWs[aYWs dy drbfr jf puwjI.<br />
ijhVf afr[aYWs[aYWs[ awgy hr smyN<br />
ieh pRBfv idMdf huMdf sI ik Auh rfjnIqI<br />
qoN dUr hY, mOjUdf muKI mohx Bfgvq dy<br />
dOr ivc KuwlH ky Bfjpf dy aMdrUnI mwqBydF<br />
dI adflq bx KVoqf hY. ipClI vfrI Aus<br />
ny rfj pwDr dy sfbkf mMqrI iniqn<br />
gzkrI ƒ pfrtI df kOmI pRDfn bxfAux<br />
vfsqy hukm cfVH idwqf sI. rfjnIqI ivc<br />
AudoN Aus df dKl vI KuwlH ky bfhr af<br />
igaf aqy ieh vI ik nfgpur ivcly<br />
hYWzkuafrtr vfly afr[aYWs[aYWs[ dI<br />
hfeI kmfn vI nfgpur dy pUMjIpqI gzkrI<br />
dI dOlq df pRBfv mMn ky Aus df Cotf kwd<br />
huMdy hoey vwzf ahudf idvfAux qur peI hY.<br />
ieh gzkrI Auho hY ijs dy puwqr df ivafh<br />
afr[aYWs[aYWs[ dy muwK dÌqr dy sfhmxy<br />
Aus mYdfn ivc kIqf igaf sI ijwQy ieho<br />
ijhy hor smfgm hox dI mnfhI hY qy<br />
gzkrI dy puwqr dy ivafh df Krcf ZfeI<br />
sO kroV rupey qoN twp igaf sI. dOlq<br />
keIaF dIaF awKF cuMiDaf idMdI hY,<br />
afr[aYWs[aYWs[ dy mhF-pRBUaF dIaF awKF<br />
vI cuMiDaf geIaF. AunHF ny ipClI iprq<br />
qoV ky gzkrI ƒ lgfqfr dUjI vfrI pRDfn<br />
bxfAux df hukm vI cfVH idwqf hY.<br />
BfrqI jnqf pfrtI bfry iewk gwl<br />
Kfs ieh hY ik jdoN ieh hfly bxI nhIN sI<br />
qy jn sMG huMdf sI, AudoN vI ies dy pRDfn<br />
jF ahudydfrF dI cox kdy nhIN sI hoeI.<br />
afr[aYWs[aYWs[ dy dPqr qoN afey nF hI<br />
pRvfn kIqy jFdy sn. ieh rIq hux qwk<br />
kfiem hY. jdoN vI lIzriÈp dI cox krnI<br />
hovy, mUhrly nF nfgpur qoN afAuNdy hn qy<br />
ieh sunyhf ies vfrI vI af igaf ik iniqn<br />
gzkrI dUjI vfrI vI pRDfngI hMZfvygf qy<br />
lok sBf dIaF coxF qwk pfrtI dI<br />
agvfeI krygf. bfkI koeI ies dy iKlfP<br />
bolx dI juraq nhIN sI kr sikaf, pr<br />
nirMdr modI ny sunyhf Byj idwqf ik jy<br />
gzkrI dI lwq ieMj hI gwzI rihxI hY qF<br />
Auh iewdF df PYslf krn vflI pfrtI<br />
mIitMg ivc hI nhIN afvygf.<br />
iesy dOrfn afr[aYWs[aYWs[ hfeI<br />
kmfn ny afpxy purfxy soiem syvk<br />
nirMdr modI ƒ QoVHf Jtkf dyx leI iniqn<br />
gzkrI ƒ afK ky sMjy joÈI ƒ Bfjpf df<br />
jnrl skwqr bxvf idwqf. sMjy joÈI df<br />
bhuqy lokF ƒ cyqf Buwl cuwkf sI. ieh<br />
pihlF vI Bfjpf df jnrl skwqr huMdf<br />
sI qy ies dI rMgIn sI[zI[ bfhr af geI<br />
sI. jdoN ieh sI[zI[ Ëfhr hoeI, AudoN sMjy<br />
joÈI qy nirMdr modI dy sbMD ivgVy hoey<br />
sn. sfry jfxdy hn ik modI ijs dy ipwCy<br />
pY jfvy, Aus dI KYr nhIN huMdI. gujrfq dy<br />
sfbkf gRih mMqrI hirn pFizaf df qF<br />
kql vI nirMdr modI vwloN krvfieaf ikhf<br />
jFdf hY, ikAuNik Aus ny modI vfsqy afpxI<br />
ivDfn sBf sIt Cwzx qoN nFh kr idwqI<br />
sI qy vfjpfeI qy azvfnI Aus dy nfl<br />
KVHy sn. sMjy joÈI dI Auh sI[zI[ swcI vI<br />
hovy qF jdoN qwk modI nfl sbMD nhIN sn<br />
ivgV gey, iksy ƒ pqf nhIN sI qy pqf<br />
lwgx mgroN Aus ƒ asqIPf dy ky guMmnfm<br />
iËMdgI ijAuxI peI sI. gzkrI jfxdf sI<br />
ik sMjy joÈI ƒ jnrl skwqr muV ky<br />
lfAux AuWqy modI ny qVPxf hY, ies leI<br />
ieh kMm Auh afpxy-afp nhIN sI kr<br />
skdf, nfgpur vfly kih ky krvf rhy<br />
sn qy soc ies dy ipwCy ieh sI ik jy<br />
iksy dI iewko gwl dI iËd hovy qF mMndf<br />
nhIN, jy iËd dIaF do mwdF ho jfx qF iewk<br />
Cwzx leI sOdybfËI kIqI jf skdI hY.<br />
ies leI AunHF ny joÈI dy bhfny modI<br />
mulfiem isMG Xfdv qy lflU pRsfd<br />
Xfdv: kFgrs dy nvyN jotIdfr?<br />
sfhmxy ros dy do muwdy KVHy kr idwqy,<br />
iewk gzkrI dI dUjI vfrI dI pRDfngI df<br />
aqy dUjf joÈI dy jnrl skwqr hox jF nf<br />
hox df. nirMdr modI ny ies qoN BVk ky<br />
nf isrÌ mIitMgF dy bfeIkft dI, blik<br />
vwKrI ‘gujrfq Bfjpf` nF dI pfrtI bMnHx<br />
dI DmkI vI dy idwqI. ies ipwCoN hoeI<br />
sOdybfËI ivc modI ƒ mnfAux leI sMjy<br />
joÈI koloN asqIPf lY ky gzkrI dI dUjI<br />
vfrI mMnx leI Aus ƒ sihmq kr ilaf.<br />
Bfrq ivc pRBfv ieh igaf ik sMjy joÈI<br />
dy svfl AuWqy modI ny sfiraF ƒ eIn mMnvf<br />
leI hY, pr asl ivc Aus ƒ nfgpur<br />
vfly iTwbI lf gey hn.<br />
ijhVI gwl AunHF dy iDafn ivc nhIN<br />
sI, Auh ieh hY ik do sfl bfad pRDfn<br />
mMqrI bxn dy suPny lYx vfly lIzr hux<br />
Bfjpf ivc bhuq iËafdf ho gey hn. gwl<br />
gzkrI iekwly dI nhIN, idwlI ivc bYTy<br />
keI hor vI socdy hn ik jy modI af igaf<br />
isafsq df ipV<br />
jiqMdr pnMU<br />
qF AunHF leI Kqrf bx jfvygf. jdoN<br />
nirMdr modI muMbeI dI mIitMg ivc afAuxf<br />
mMinaf, bfkI dy mUMh ivMgf kr bYTy.<br />
mIitMg muwkx mgroN muMbeI ivc rfq ƒ<br />
Bfjpf ny jnqk jlsf kIqf qF pfrtI dI<br />
qfËf-qfËf hoeI eykqf df jlUs inkl<br />
igaf. pfrlImYNt ivc ivroDI iDr dI nyqf<br />
suÈmf svrfj jlsy ivc jfx dI QF<br />
gfËIafbfd ivc inwkI ijhI sBf df bhfnf<br />
lf ky idwlI ƒ AuzfrI lf geI aqy lfl<br />
ikRÈn azvfnI ƒ iksy ibmfr irÈqydfr<br />
df pqf lYx leI vI Auho vkq TIk lwgf<br />
qy Auh qurdf bixaf.<br />
do vwzIaF pfrtIaF dy lIzr ies<br />
vkq afpo-afpxIaF AulJxF ƒ ieh soc<br />
ky sulJfAux leI Ëor lf rhy hn ik<br />
aglIaF pfrlImYNt coxF sfzy dovF ivc<br />
rvfieqI ByV hI hoxIaF hn. dUjy pfsy<br />
bhuq sfry hor dl afpo afpxf pYNqVf<br />
cuxn vfsqy ijwQy vI mIitMg krdy hn,<br />
pihlI gwl ieh huMdI hY ik ienHF dovF iDrF<br />
qoN ibnF hor iDrF vI ihMdusqfn ivc hn.<br />
kFgrs pfrtI sB qoN vwzy pRBfv vflI<br />
pfrtI huMdI sI, pr ipCly sflF ivc ies<br />
df pRBfv idno idn suMgVdf nËr afAux<br />
lwg ipaf qF Bfjpf ny ies df bdl bxn<br />
dy dfavy krny ÈurU kr idwqy sn. Bfjpf<br />
dy aMdr dIaF AulJxF ƒ afpxI QF Cwz<br />
ky vI dyKx vflI gwl ieh hY ik ieh dyÈ<br />
dy iewk bhuq vwzy ihwsy ivc afpxf dIvf<br />
vI jgdf nhIN dyK skI. kFgrs df hr<br />
rfj ivc koeI nf koeI pRqIinD mOjUd hY,<br />
pr Bfjpf df ipClI vfrI dyÈ dy kuwl<br />
aTfeI rfjF ivcoN cOdF ivc iewk vI pRqIinD<br />
lokF df Brosf nhIN sI ijwq sikaf. kyrlf,<br />
bMgfl ƒ qF Cwzo, AuVIsf, qfiml nfzU qy<br />
aFDrf ivc vI jdoN kdy Aus ƒ koeI sIt<br />
imlI hY, iksy nf iksy dI pUC PV ky imlI<br />
hY. pMjfb qy hirafxy ivc Auh afpxI<br />
vwzI qfkq df dfavf krdI rihMdI hY,<br />
pr sIt AudoN koeI ijwqdI hY, jdoN akflI<br />
dl jF Em pRkfÈ cOtflf dI ienYlo pfrtI<br />
dy ipwCy cwlx df awk cwbx ƒ mMn jFdI<br />
hY. pfrlImYNt dIaF kuwl pMj sO iqrqflI<br />
sItF ivcoN pMjvyN ihwsy ivc Auh AumIdvfr<br />
hI KVHy nhIN kr skdI qy ijwQy KVHy krdI<br />
hY, Aus dI kfrguËfrI df hfl ies qoN<br />
pqf lwg jFdf hY ik ipClI vfrI 433<br />
bMdy KVHy kr ky 116 ijwqy qy 170 sItF<br />
AuWqy Aus dy AumIdvfrF dI Ëmfnq Ëbq<br />
ho geI sI. ijhVI pfrtI awDy ihMdusqfn<br />
ivc pihlF hI hfr mMn ky GroN qurdI hY,<br />
Auh nf isrP aglI vfrI srkfr bxfAux<br />
dy dfavy kr rhI hY, sgoN Aus dy afgU<br />
pRDfn mMqrI bxn vfsqy iewk-dUjy ƒ moZf<br />
mfr ky kUVy dy kcry ivc suwtx dI Kyz vI<br />
agfAUN hI ÈurU krI bYTy hn.<br />
aPsos dI gwl ieh hY ik ijs lokrfj<br />
dy vot-smuMdr ƒ do sfl bfad<br />
irVkx leI do iDrF lÈkr joVn leI<br />
huxy qoN lwgIaF nËr afAuNdIaF hn, Aus<br />
ivcoN rqn dy rUp ivc aMimRq dI Jfk vI<br />
huxy muwkdI jFdI qy Ëihr aqy Èrfb vfly<br />
‘rqn` inklx dy afsfr vDdy jFdy hn.<br />
kI asIN hux ieh qswlI kr leIey ik Èrfb<br />
qy Ëihr hI shI, cOdF rqnF ivc qF igxy hI<br />
jfxgy! afKr lok-rfj dy ‘rqn` ju hoey?
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (9)<br />
akflI dl `c iksy kImq `qy nhIN rlFgf: mnpRIq<br />
cMzIgVH (ibAUro): pIplË pfrtI afP pMjfb<br />
bxf ky afpxy qfey muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl ƒ<br />
cuxOqI dyx vfly mnpRIq isMG<br />
bfdl ƒ jËbfqF dIaF jMjIrF ‘c<br />
jkVx dI kvfied dy nfl hI<br />
Aus dy hmfieqIaF df mnobl<br />
zygx dI koiÈÈ kIqI jf rhI<br />
hY. ÈRomxI akflI vwloN aMdr<br />
Kfqy ieh pRcfr kIqf jf irhf hY<br />
ik mnpRIq jld hI afpxI ipwqrI<br />
pfrtI ‘c prq irhf hY. AuNj<br />
mnpRIq ies pRcfr qoN kfPI KPf<br />
nËr af irhf hY.<br />
ies bfry mnpRIq bfdl df<br />
kihxf hY ik BivwK ivc AunHF dI<br />
ÈRomxI akflI dl ivc vfpsI<br />
dIaF aPvfhF glq qy pfrtI<br />
vrkrF ƒ guMmrfh krn vflIaF hn. AunHF ikhf ik<br />
jykr AunHF dy ipqf gurdfs isMG bfdl qy qfieaf<br />
pRkfÈ isMG bfdl iek dUsry ƒ imldy hn qF mIzIaf<br />
ƒ Aukq imlxIaF dy glq arQ nhIN kwZxy cfhIdy.<br />
AunHF ikhf ik ies vfr ivDfn sBf coxF ivc pfrtI<br />
ny QoVHy hI smyN ivc afpxI alwg pCfx bxfeI hY qy<br />
kFgrs pfrtI dy kOmI afgU vI pfrtI df pMjfb ivc<br />
pRBfv kbUl kr rhy hn jo pfrtI<br />
dI vwzI pRfpqI hY.<br />
AunHF df kihxf hY ik ies<br />
vfr pI[pI[pI[ ny bspf nfl ngr<br />
ingm qy ngr pMcfieq coxF rlky<br />
lVn dI gwlbfq kIqI hY qy nfl<br />
hI sI[pI[aYm[, sI[pI[afeI,<br />
akflI dl lONgovfl smyq hor<br />
pRBfv rwKx vfly afgUaF nfl<br />
iml ky coxF lVn leI AumIdvfr<br />
mYdfn ivc Auqfry hn. AunHF<br />
dfavf kIqf ik sFJf morcf ies<br />
vfr ngr ingm qy ngr pMcfieq<br />
coxF ivc hUMJfPyr ijwq pRfpq<br />
krygf.<br />
AunHF afiKaf ik pMjfb srkfr pUrI qrHF kMgfl<br />
ho cuwkI hY qy ies dy mMqrI aqy muwK mMqrI kyNdr<br />
dIaF skImF leI af rhI gRFt afpxy inwjI ihwqF<br />
leI hor QfvF ‘qy Krc ky zMg tpf rhy hn. mulfËmF<br />
ƒ qnKfhF dyx leI KËfny ivwc koeI pYsf nhIN aqy<br />
pfÈ nfloN isafsI rfh vwKrf: dfs<br />
cMzIgVH: ipCly idnIN muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl (pfÈ) qy sfbkf sMsd<br />
mYNbr gurdfs isMG bfdl (dfs) ivckfr hoeIaF mIitMgF bfad isafsI ipV<br />
ivc vwKo vwKrIaF<br />
atklF BfrU hn. lok jËbfqF df bfx insLfny qoN KuMiJaf<br />
pfÈ qy dfs ivckfr<br />
smJOqy dI gwl krn lwg pey hn pr s[ gurdfs bfdl ny ienHF sfrIaF<br />
atklF ƒ PËUl krfr kr idwqf hY.<br />
AunHF ikhf ik pfÈ nfl pirvfrk sFJ ËrUr hY qy Auh rhygI vI pr isafsI rfh<br />
awzo awz hn. AunHF ikhf ik kdy vI afps ivc isafsI gwl nhIN hoeI. Auh dovyN<br />
Brf iek dUjy df hfl cfl puwCx leI hI imldy hn. AunHF ny ikhf AunHF dI<br />
pfrtI dI akflI dl nfl koeI sFJ nhIN pr BrfvF ivc ipafr brkrfr hY. AunHF ikhf ik BfvyN ivDfn sBf<br />
coxF ivc cMgy nqIjy nhIN imly pr pMjfb dy ihqF leI sMGrÈ krdy hoey pfrtI dI mËbUqI leI kMm jfrI<br />
rhygf.<br />
srkfr dI afmdn qy Krc df nON hËfr kroV rupey<br />
df Prk hY.<br />
mnpRIq bfdl ny ikhf ik AunHF vwloN ivDfn sBf<br />
coxF qo pihlF pMjfb rfj mnuwKI aiDkfr kimÈn<br />
kol bdlfKorI dI isafsq krn kfrn srkfr ivruwD<br />
pfeI ptIÈn ies leI vfps leI hY ikAuNik Aus df<br />
smyN isr koeI hwl nhI inkilaf. AunHF ikhf ik<br />
srkfr qF hux vI bdlflAU nIqIaF nfl pfrtI<br />
vrkrF qy afgUaF ƒ pRyÈfn kr rhI hY.<br />
AunHF ikhf ik ivDfn sBf coxF AunHF ny sFJy<br />
morcy dI srkfr bxfAux leI lVIaF sn nf ik<br />
akflI dl-Bfjpf gTjoV ƒ lfB phuMcfAux leI.<br />
Auh asUlF dI lVfeI leI awj vI afpxy vwloN ley<br />
gey PYsilaF ‘qy kfiem hn. AunHF ikhf ik isafsq<br />
ivc hr gwl sMBv hY pr ies df mqlb ieh nhIN<br />
ik Auh afpxy ivcfr vI bdl lYxgy.<br />
Madan Khatri<br />
INTEREST RATES BELOW 4.00% and<br />
PRICES ARE DOWN 30% ! Buy Home NOW !!<br />
Prudential at 25 Turner Ave., Elk Grove Village, IL<br />
www.PropertyZoo.com<br />
nYsLnl trwk zrfeIivMg skUl<br />
Na National Na tional Truc uc uck uc k Dri Driving Dri ving Sc School Sc hool<br />
sYkrfmYNto, kYlIPornIaf<br />
jLordfr mMg `qy hux XUbf istI lokysLn vI sLurU<br />
Enr aprytr aqy zrfeIvr cfhIdy hn<br />
kMpnI zrfeIvr nUM 35 sYNt pRqI mIl idwqy jfxgy<br />
*trwk zrfieivMg skUl<br />
srkfr qoN mfnqf pRfpq hY<br />
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb<br />
dI gfrMtI<br />
*irhfiesL df vI Kfs pRbMD<br />
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl<br />
trwk zrfievr bxo<br />
mnpRIq bfdl vwloN srkfr<br />
iÉlfÌ ptIÈn vfps<br />
cMzIgVH: pIplË pfrtI afÌ pMjfb dy pRDfn<br />
qy sfbkf ivwq mMqrI mnpRIq isMG bfdl ny pMjfb<br />
rfj mnuwKI aiDkfr kimÈn kol pMjfb srkfr ivruwD<br />
dfier ptIÈn vfps lY leI hY ijs kfrn kimÈn ny<br />
kys Kfrj kr idwqf hY. ptIÈnr ny srkfr AuWqy<br />
isafsI bdlyKorI qihq pfrtI vrkrF ‘qy JUTy kys<br />
drj krn dy doÈ lfey sn.<br />
mnpRIq bfdl ny kimÈn ƒ nvIN idwqI arËI<br />
ivc ikhf hY ik ivDfn sBf coxF qoN bfad pihlF<br />
vflI bdlf lAU nIqI ivc bdlfa af igaf hY ijs<br />
krky Auh ptIÈn vfps lY rhy hn. kimÈn ny nvIN<br />
arËI ƒ afDfr mMn ky kys Kfrj krky suxvfeI<br />
pwky qOr ‘qy bMd kr idwqI hY. AunHF srkfr ivruwD<br />
27 jUn, 2011 ƒ kys dfier kIqf sI pr Aus vwloN<br />
doÈF dy sbUq dyx leI vfr vfr smyN dI mMg kIqy<br />
jfx krky ptIÈn ‘qy suxvfeI sLurU nhIN ho skI sI.<br />
THANK YOU!!!<br />
To be successful, we need Support from Friends and<br />
Clients like you, in addition to Divine Blessings and hard<br />
work. Thank You for supporting and helping me to<br />
become the Top Agent in 2011 in our office and I look<br />
forward to working with you in the future! -Madan Khatri<br />
Madan Khatri 1-847-530-1550<br />
A Broker who can work with you<br />
from Beginning to End, Call Now!<br />
Call For Special Price<br />
Kashmir S. Thandi<br />
Office: (866) 933-3038<br />
Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733<br />
Yuba City Ph:530-383-2785<br />
4585 Pell Dr. Secramento CA, 95838
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (10)<br />
pMjfb tfeImjL<br />
Èincrvfr, 2 jUn 2012<br />
iswKI, sfkf aqy isafsq<br />
hr sfl ieh hPqf lok mnF, Kfs krky iswK mnF nMU lUh dyx vflf<br />
huMdf hY. qwqI qvI Auqy bYTy pMjvyN pfqÈfh gurU arjn dyv jI dI ÈhIdI<br />
aqy awj qoN 28 sfl pihlF sRI akfl qKq df ZwTxf aijhIaF GtnfvF<br />
hn ijnHF nMU Jwlx leI iswKI isdk dy ivhVy ivcoN lMGxf pYNdf hY. srbwq<br />
dy Bly df hokf idMdI iswKI aijhy krUr kihrF nMU Aus swcy pfqÈfh dy Bfxy<br />
nfl joVdI, swc aqy sFJ df sunyhf idMdI hY. ieh iswKI, swc Kfqr hr<br />
pl hr mrhwly leI afhUqI dyx leI iqafr-br-iqafr rihMdI hY. jdoN<br />
kwtV sUPI sMq ÈyK aihmd al-PfrUkI al-srihMdI alP-ey-sfnI<br />
mujwdd ny iswKI dy vD rhy pRBfv bfry bfdÈfh jhFgIr kol cuglI lfeI<br />
sI aqy ies pRBfv nMU ieslfm leI Kqrf bxf ky pyÈ kIqf qF swcy<br />
pfqÈfh arjn dyv jI nMU vrqx vfly Bfxy dI pyÈIngoeI ho geI sI; pr<br />
ieh sB jfxidaF vI AunHF mOkf bxn ‘qy ÈihËfdf Kusro nMU gl nfl<br />
lfieaf ijhVf afpxy ipqf, bfdÈfh jhFgIr ivruD bgfvq ‘qy inkilaf<br />
hoieaf sI. drasl swcy pfqÈfh nMU Kbr sI ik ÈihËfdf Kusro Drm<br />
ivc pYr psfr rhI kwtVqf ivruD vI jUJ irhf sI aqy bfdÈfh dy slfhU<br />
sUPI sMq mujwdd vwloN Drm dI kwtVqf bfry kIqy jf rhy pRcfr aqy pRsfr<br />
df vI hmfieqI nhIN sI. swcy pfqÈfh aqy ÈihËfdf Kusro ivckfr iehI<br />
Auh sFJ sI ijs leI swcy pfqÈfh hr Bfxf mMnx leI iqafr sn. Auh<br />
sUPI sMq mujwdd aqy bfdÈfh jhFgIr dI isafsq nMU bfkfiedf smJ rhy<br />
sn, pr AunHF leI isafsq nfloN vDyry aihm iswKI sI ijs leI hr<br />
kurbfnI idwqI jf skdI sI. iPr smyN ny nfl dI nfl sfbq vI kr idwqf<br />
ik AunHF dI kurbfnI ny iswKI nMU hor inKfiraf aqy ‘isafsq dI JUTI<br />
dukfn’ nf swcy pfqÈfh aqy nf hI iswKI df koeI nuksfn kr skI; sgoN<br />
CyvyN pfqÈfh sRI hrgoibMd rfey dy rUp ivc iswKI nMU mIrI aqy pIrI df<br />
sMklp bKiÈaf. AuNj vI, awj mjwdd df iksy nMU vI icq-cyqf nhIN hY<br />
aqy swcy pfqÈfh nfl qurn vfly sUPI sMq mIaF mIr nMU bwcf-bwcf jfxdf<br />
hY. jdoN pMjvyN swcy pfqÈfh ny mIaF mIr koloN sRI hirmMdr sfihb dI nINh<br />
rKvfeI sI qF ies df iehI arQ sI ik iswKI sdf sFJIvflqf dy swc<br />
nfl qurdI hY. jdoN sRI hirmMdr sfihb dy cfr drvfËy rwKy gey qF sFJ df<br />
ieh suwcf sunyhf hor vI Aucf ho igaf. mujwdd vwloN pRcfrI-pRsfrI jf rhI<br />
Dfrimk kwtVqf dy ies ny pYr nhIN lwgx idwqy. swcy pfqÈfh dI ÈhIdI<br />
df sfkf iswKI df isKr bx igaf.<br />
curfsI df sfkf iqMn dhfikaF bfad vI iswK ihridaF nMU vlUMDr<br />
irhf hY. hr iswK aqy hr swcf pMjfbI ies sfky df drd afpo-afpxy ZMg<br />
nfl hMZf irhf hY, ies drd nMU vwKo-vwKry koxF qoN joh-jfc irhf hY. ieh<br />
axhoxI asl ivc Ausy isafsq df iswtf sI jo pMjvyN pfqÈfh dy vyilaF<br />
ivc bfdÈfh jhFgIr aqy sUPI sMq mujwdd Kyz rhy sn. mujwdd dI<br />
isafsI cfl df pqf ieMnIaF sdIaF bfad jf ky pqf lwgf hY, curfsI dy<br />
sfky bfry isafsq dIaF ieh lVIaF ajy juV-tuwt rhIaF hn. curfsI dy<br />
sfky qoN iek dhfkf pihlF dy isafsI mfhOl Auqy jy ingHf mfrI jfvy qF<br />
spÈt hoxf ÈrU ho jFdf hY ik kyNdrI hkUmq iks qrHF isafsq dIaF<br />
gotIaF iKlfr rhI sI. pMjfb dI isafsq ivc srgrm afgU Aus vyly<br />
ienHF gotIaF dI cfl smJx ivc ikqy nf ikqy Kqf Kf gey. kyNdrI swqf<br />
vwloN gyiVaf isafsq df KUh, afKrkfr TMZy-imwTy pfxI dI QF lhUrilaf<br />
pfxI kwZx lwg ipaf. hfl hI ivc cMgI gwl hoeI hY ik sfkf<br />
curfsI dy ÈhIdF dI Xfdgfr bxnI afrMB hoeI hY. bysLk ies dy srUp<br />
bfry sfry pMQ dI qswlI nhIN pr ieh Xfdgfr sMgq nMU AunHF hflfq dy<br />
dIdfry krvf skdI hY ijnHF kfrn smyN ny pMjfb nMU sMsfr dI ies ieMnI<br />
vwzI Gtnf vwl moVf dy idwqf sI. hux df vkq AunHF hflfq nMU hMGfl ky swc<br />
df inqfrf krn df hY. swc dI ieh kMnI iswKI nfl juVI hoeI hY aqy sdf<br />
juVI rihxI hY. JUT aqy JUTI isafsq dIaF dukfnF pihlF vI bMd hoeIaF<br />
sn aqy agFh vI hoxIaF hn. hux iswKI dy swc aqy smyN dy srokfrF nMU<br />
afqmsfq krky hokf dyx df vylf hY. ipwCy vwl Jfq mfrnI ies krky vI<br />
ËrUrI hY ik AuhI koqfhIaF iPr vfr-vfr nf hox. aijhf qF hI sMBv hY,<br />
jy asIN iswKI dy swc, sFJ dI pirkrmf krdy hF. ies sFJ nMU vwZxtuwkx<br />
leI lgfqfr Xqn huMdy rhy hn aqy huMdy rihxgy pr qpdy mnF nMU<br />
Tfrn df isrP iek hI ËrIaf hY ik iswKI dy swc nMU hr hIly sfkfr kIqf<br />
jfvy. gurU sihbfn ny iswK dy jo nkÈ AulIky hn, Auh sUPI sMq mIaF mIr<br />
nfl imldy hn, mujwdd nfl nhIN. mujwdd iswKI dy swc aqy sFJ df doKI<br />
hY. so, sfikaF df tfkrf kwtVqf nfl nhIN, sFJIvflqf nfl hI kIqf jf<br />
skdf hY. gurU sfihbfn df iehI swcf-swucf aqy AuWcf hokf hY.<br />
Tfh-sotf<br />
-cfcf byilhfjL<br />
pMjy qy kml df hfl mMdf!<br />
lok rfj dy mihl df hfl mMdf byeImfnI dI vrKf ivc coeI jFdf.<br />
votF pfieky lok srkfr cuxdy DMdf pihlF dy vFg hI hoeI jFdf.<br />
Bly idnF dI afs grIb krdY mfVI iksmq nUM JUrdf roeI jFdf.<br />
afgU ikvyN Auh dysL df Blf socU Dn jo bfhrly bYNkF nUM ZoeI jFdf.<br />
ikhVI pfrtI Auqy ivsLvfs krIey votr icMqf ivc miq-buwD KoeI jFdf.<br />
‘pMjf’ ipMj ky rwK`qf GpilaF ny ‘Puwl kml’ vI KKVIaF hoeI jFdf.<br />
kI Kwitaf kI guafieaf?<br />
ipCly smyN dOrfn anMd mYirj aYkt bfry keI<br />
qrHF dy ivcfr sfhmxy afey hn. vwK-vwK ivdvfnF<br />
ny ies bfry vwKo-vwKry koxF qoN gwl kIqI hY. kuJ<br />
iDrF ny qF ieh aYkt sMsd ivcoN pfs krvfAux df<br />
ishrf vI afpxy isr ‘qy sjf ilaf hY. Kflsf<br />
kflj, aMimRqsr dy ipRMsIpl zf[ dljIq isMG ny<br />
ieh aYkt pfs hox qoN aYn pihlF anMd mYirj<br />
aYkt df iek KrVf iqafr kIqf sI. ies bfry<br />
crcf vI hoeI sI aqy sRI akfl qKq dy jQydfr ny<br />
ies KrVy bfry bihs krvf ky afm rfey bxfAux<br />
qoN bfad iehI KrVf pfs krvfAux leI Xqn<br />
krn df hokf vI idwqf sI, pr bfad ivc Auh<br />
afpxy ies pYNqVy qoN ipCFh ht gey aqy srkfr<br />
ny vI zf[ dljIq isMG dy KrVy nMU gOly bgYr anMd<br />
mYirj (soD) ibwl-2012 pfs kr idwqf. hux sMsd<br />
vwloN pfs kIqy soD ibl zf[ dljIq isMG ny kuJ<br />
nukqy AuBfry hn jo asIN ibnF iksy itwpxI qoN afpxy<br />
pfTkF nfl sFJy kr rhy hF. -sMpfdk<br />
anMd mYirj (soD) ibwl-2012 rfj<br />
sBf aqy lok sBf ivc sfrIaF pfrtIaF<br />
dI srbsMmqI nfl pfs ho igaf hY. ieh<br />
vI swc hY ik Bfrq aqy sUby dIaF muwK<br />
rfjsI ÈÉsIaqF ny ies ibwl dy pfs<br />
krvfAux df ishrf afpxI-afpxI pfrtI<br />
dy nyqfvF jF iksy Éfs ivakqI dy isr<br />
bMnHx ivc koeI ksr nhIN CwzI. anMd<br />
mYirj (soD) ibwl-2012 dI kfƒnn aqy<br />
iswK mirXfdf pwKoN smIiKaf krn, iswK<br />
BfeIcfry ‘qy pYx<br />
vfly pRBfv bfry<br />
pVcol krn aqy<br />
pUrI swcfeI jfxn<br />
df Xqn krn dI<br />
loV hY. sfzy<br />
sfhmxy sB qoN<br />
vwzf svfl ieh hY<br />
ik ies soD nfl<br />
iswKF ny kI kuJ<br />
zf[ dljIq isMG<br />
Pon:91-98145-18877<br />
Kwitaf jF kI kuJ gvfieaf hY? kuJ<br />
ivakqIgq lfhf lYx vfly lokF vwloN ieh<br />
pRcfr bVy Ëor Èor nfl kIqf jf irhf hY<br />
ik ies nfl iswK kOm dI lMmy smyN qoN<br />
cwlI af rhI mMg pUrI ho geI hY. bfhrly<br />
mulkF ivc ies soD nfl iswKF ƒ ivafh<br />
rijstryÈn smyN iswKF dy vwKry ivafh<br />
df pRmfx pwqr imilaf krygf. AunHF vwloN<br />
ieh vI pRcfr kIqf igaf ik iswKF ivc<br />
qlfk dI pRQf nhIN hY qy ies krky ies<br />
soD rfhIN anMd mYirj aYkt ivc jfxbuwJ<br />
ky ieh gwl nhIN ilaFdI geI.<br />
jy asIN kyNdrI mMqrI mMzl vwloN 12<br />
aprYl ƒ ies soD ibwl dI mnËUrI qoN<br />
bfad df smF dyKIey qF ieh qwQ iblkul<br />
spÈt hn ik pihlF ies soD dy<br />
hmfieqIaF ny iswKF ivc ieh afm pRBfv<br />
dyx dI isrqoV koiÈÈ kIqI ik Auh ‘anMd<br />
ivafh aYkt-1909’ lfgU krvf rhy hn.<br />
iswKF dI nvIN pCfx bxfeI jf rhI hY pr<br />
keI muwK aÉbfrF ivc ies bfry lyK Cpx<br />
nfl hr pfTk sucyq ho igaf ik anMd<br />
mYirj aYkt iksy qrIky nfl lfgU hox<br />
nhIN jf irhf, blik ieh 1909 qoN lfgU<br />
cilaf af irhf hY. iswKF dI vwKrI hoNd jo<br />
anMd mYirj aYkt dy 1909 ivc pfs hox<br />
anMd mYirj aYkt<br />
nfl bxI sI, Auh hmyÈf brkrfr hY. ieh<br />
gwl vI sfhmxy afeI ik asl ivc ieh<br />
koeI vwKrf ivafh df kfƒn nhIN bx irhf<br />
blik anMd kfrj rIqI rfhIN iswKF ivc<br />
ivafh ƒ kfƒnI mfnqf jo 1909 ivc idwqI<br />
geI sI, ivc isrÌ ivafh dI rijstryÈn<br />
krfAux dI hI md joVI jf rhI hY.<br />
kI swcfeI ieh nhIN hY ik ipCly 60-<br />
62 sflF qoN iswKF dI aslI mMg qF AunHF<br />
df afpxf suqMqr prsnl kfƒn aqy<br />
afpxf sMpUrn iswK ivafh aYkt sI? kI<br />
AunHF dI mUl mMg ieh nhIN sI ik iswKF ƒ<br />
ihMdU ivafh aYkt-1955 ivcoN kwZ ky<br />
suqMqr aYkt bxfieaf jfvy? hux jdoN<br />
ieh soD ibl rfj sBf qy lok sBf ivc<br />
pfs ho igaf hY aqy ies dI kfpI ieMtrnYt<br />
‘qy vI iml rhI hY qF ibwlI QYilEN bfhr<br />
af geI hY. ies pfs hoey ibwl ƒ jykr<br />
gihrfeI nfl GoiKaf jfvy qF anMd mYirj<br />
aYkt 1909 ivc nvIN Dfrf 6 joVI geI<br />
hY jo ivafh dI rijstryÈn qwk hI sImq<br />
hY qy jdoN asIN nvIN Dfrf 6 ƒ zUMGfeI<br />
nfl vfcdy hF qF keI hYrfnIjnk qwQ<br />
sfhmxy aAuNdy hn. jo ‘ivafh’ iswKF<br />
ivc anMd kfrj rfhIN sMpUrn hovygf, Aus<br />
ƒ ikqy vI ‘iswK ivafh’ df nF nhIN idwqf<br />
igaf. ijs rijstr ivc ivafh rijstr<br />
hovygf, Aus ƒ ‘iswK ivafh rijstr’<br />
nhIN blik ‘ivafh rijstr’ df nF idwqf<br />
igaf hY. anMd kfrj dI mirafdf jF rIqI<br />
ijs ƒ gurU sfihbfn qy sRI gurU gRMQ sfihb<br />
jI df Prmfn smiJaf jFdf hY aqy ijs<br />
ƒ aMgryËF ny vI 1909 ivc anMd mYirj<br />
aYkt pfs krn vyly svIkfiraf sI, Auh<br />
ies nvIN joVI Dfrf 6 aDIn isrÌ iswKF<br />
ivc ‘irvfj’ bxf idwqI geI hY. ihMdU<br />
ivafh aYkt ivc rijstryÈn dI Dfrf<br />
8 dI anMd mYirj aYkt dI soD nfl joVI<br />
geI nvIN Dfrf 6 nfl qulnf krIey qF<br />
spÈt ho jFdf hY ik ihMdU ivafh aYkt<br />
1955 aDIn hoeI rijstryÈn ‘ihMdU<br />
ivafh’ df pRmfx hY jd ik anMd mYirj<br />
aYkt dI Dfrf 6 anusfr ieh pRmfx ‘iswK<br />
ivafh’ df nhINN blik isrÌ ivafh dI<br />
rsm iswKF ivc pRcilq ‘irvfj’ df hovygf.<br />
ieh vI jfxnf bhuq mhwqv rwKdf hY ik<br />
1909 ivc jdoN anMd mYirj aYkt<br />
bxfieaf igaf qF Aus ivc ikqy vI ihMdU<br />
Èbd jF ihMdUaF nfl sbMDq iksy kfƒn<br />
df iËkr nhIN kIqf igaf, blik iswKF dI<br />
vwKrI hoNd ƒ pRmfxq krdy hoey isrÌ<br />
iswKF leI hI bxfieaf igaf sI pr hux<br />
nvIN soD nfl joVI geI Dfrf 6 ivc spÈt<br />
ilK idwqf igaf hY ik jo iDrF dy ivafh<br />
dI rijstryÈn hoxI hY, ieh ‘ihMdU ivafh<br />
aYkt 1955’ ivc drj koeI vI cIË dy<br />
Ault jF ivprIq pfey ibnF hovygI. kI<br />
ieh inrol iswKF nfl sbMDq ‘anMd mYirj<br />
aYkt’ ivc ‘ihMdU ivafh aYkt’ df drj<br />
krnf hI iswKF dI bhuq vwzI pRfpqI hY?<br />
ivcfrn vflI gwl ieh hY ik ihMdUaF<br />
leI ihMdU ivafh aYkt dI Dfrf 8 ivc<br />
‘ihMdU ivafh rijstr’ dI ivvsQf aqy<br />
iswKF leI anMd mYirj aYkt dI nvIN Dfrf<br />
6 ivc isrÌ ‘ivafh rijstr’ Èbd<br />
vrqxf, kI iswKF dI bhuq vwzI pRfpqI<br />
hY? ihMdU ivafh aYkt dI Dfrf 7 ivc<br />
ihMdUaF dy ivafh dI pRikiraf (spqpdI)<br />
ƒ qF ‘rIqI’ df drjf dyxf pr iswKF ƒ<br />
hux soD qoN bfad anMd kfrj dI mirafdf<br />
ƒ ‘irvfj’ df drjf dyxf, ikMnI ku vwzI<br />
pRfpqI hY?<br />
afm pfTkF ƒ qF ieh lwgygf ik<br />
Èfied ieh CotIaF ijhIaF AUxqfeIaF<br />
hoxgIaF pr kfƒn ƒ jfxn vfly ies<br />
gwl dI mhwqqf ƒ ËrUr smJ lYxgy ik<br />
hux rijÈtrysn dI nvIN Dfrf 6 joVn<br />
nfl iswKF ƒ anMd mYirj aYkt-1909<br />
ivc anMd kfrj dI ‘mirXfdf’ (sMskfr)<br />
ƒ ‘rIqI’ dI pRmfixkqf ƒ Éqm krdy<br />
hoey Aus df srUp bdl ky isrÌ ‘irvfj’<br />
kihxf ikMnf nuksfndyh hY. iewQy iewk hor<br />
vI qwQ mhwqvpUrn hY ik jo ies soD bfry<br />
kuJ inwjI suafrQI hmfieqIaF vwloN pRcfr<br />
kIqf igaf ik jo ieh anMd mYirj soD<br />
ibwl-2012 pfs hoieaf hY, Auh AunHF<br />
duafrf 2007 ivc afrMBy Xqnf sdkf<br />
rfj sBf ivc pRfeIvyt ibl pyÈ krn krky<br />
hoieaf hY. qusIN ieh jfx ky hYrfn hovogy<br />
ik jo ieh soD ibl 2012 hux rfj sBf<br />
qy lok sBf ivc pfs hoieaf hY, Aus df<br />
srUp 2007 vfly KrVy qoN iblkul vwKrf<br />
hY. jy 2007 dy soD ibwl ƒ ghu nfl vyKIey<br />
qF Aus ivc iliKaf sI ik “koeI hor<br />
kfƒn hox dy bfvjUd anMd ivafh dy pRmfx<br />
vjoN” anMd mYirj aYkt-1909 aDIn<br />
anMd ivafh dI rijstryÈn df pRbMD hoxf<br />
hY. BfvyN Aus vkq vI ies ibwl ivc pqf<br />
(bfkI sPf 12 `qy)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (11)<br />
ËmIn pRfpqI bnfm DnfZ aqy afm lok zf[ mnmohn isMG dI<br />
kfhdI pRfpqI?<br />
sUbf srkfrF duafrf ËmIn pRfpq<br />
krn bfry ÌYsilaF kfrn AuWqr pRdyÈ,<br />
pwCmI bMgfl aqy keI hor sUibaF ivc<br />
iksfnF dIaF jQybMdIaF aqy keI<br />
rfjnIqk pfrtIaF vwloN smyN-smyN ‘qy ies<br />
df sÉq ivroD aqy sMGrÈ kIqf jFdf<br />
irhf hY. ies ny kFgrs pfrtI dI agvfeI<br />
vfly sFJy pRgqIÈIl gwTjoV dI srkfr<br />
ƒ ipCly sfl mjbUr kr idwqf sI ik<br />
kfÌI lMmy smyN qoN cwly af rhy ËmIn pRfpq<br />
krn sbMDI 1894 dy aYkt dIaF<br />
AUxqfeIaF dUr krn leI nvF kfƒn<br />
bxfieaf jfvy. sMn 1894 df aYkt ÈurU<br />
ivc isrÌ jnqk mksd leI srkfrI<br />
pRojYktF vfsqy ËmIn pRfpqI qwk sImq<br />
sI pr smyN-smyN ies ivc aijhIaF soDF<br />
kIqIaF jFdIaF rhIaF hn ik jnqk<br />
mksd dI pirBfÈf ivc hux iksy leI vI<br />
sfry qrHF dy pRfjYktF ƒ Èfml kr ilaf<br />
igaf hY. srkfrF ny ivÈyÈ afriQk ËonF<br />
dy nfm AuWqy iksfnF dI lwKF eykV ËmIn<br />
pRfpq krky munfÌy dI hoV ivc kMm kr<br />
rhy kuJ kfrporyt GrfixaF ƒ sONp idwqI<br />
sI pr 200 qoN vwD QfvF AuWpr ienHF ËonF<br />
ivc koeI vI kMm ÈurU hI nhIN kIqf igaf.<br />
kyNdr srkfr ny ipCly sfl AuWqr pRdyÈ<br />
srkfr duafrf pRfeIvyt irhfieÈI kflonIaF<br />
bxfAux vfilaF dy hwk ivc ËmIn pRfpq<br />
krn dy nqIjy vjoN AuWqr pRdyÈ dy ipMz BwTf,<br />
prsOl dy iksfnF vwloN kIqy sMGrÈ qoN koeI<br />
vI sbk nhIN ilaf. ies ËmIn pRfpqI ƒ<br />
dyÈ dI suprIm kort ny rfj ÈkqI dI glq<br />
vrqoN dwsdy hoey inMidaf sI.<br />
Bfrq srkfr ny Aus duafrf ipCly<br />
sfl pRsqfivq ËmIn pRfpqI ibwl dI vwKvwK<br />
iksfn jQybMdIaF aqy rfjnIqk<br />
pfrtIaF, iewQoN qwk ik sFJy pRgqIÈIl<br />
gwTjoV dIaF kuJ BfeIvfl pfrtIaF, vwloN<br />
sÉq ivroD aqy suprIm kort dIaF<br />
itwpxIaF dyKdy hoey ies smwisaf dy hwl<br />
leI BfrqI jnqf pfrtI dI lIzr suimqrf<br />
mhfjn dI agvfeI Qwly vwK-vwK rfjnIqk<br />
pfrtIaF dy sMsd mYNbrF dI ÈmUlIaq<br />
vflI kmytI bxfeI sI. ies kmytI ny 17<br />
meI, 2012 ƒ afpxI irport sMsd ivc<br />
pyÈ kr idwqI hY. ies irport anusfr<br />
ËmIn pRfpqI iksy vI qrHF nÌy leI nf<br />
krky, isrÌ smfijk kilafx vfly<br />
pRojYktF dI hI kIqI jfvy aqy KyqIbfVI<br />
ËmIn ƒ jnqk-inwjI-ihwsydfrI vfly<br />
pRfjYktF leI vI pRfpq nf kIqf jfvy.<br />
srkfr ƒ pRfeIvyt adfiraF leI ËmIn<br />
pRfpqI qoN dUr rihx dI slfh idMdy hoey<br />
sMsdI kmytI ny kFgrs dy jnrl<br />
skwqr rfhul gFDI dIaF koiÈÈF duafrf<br />
ËmIn pRfpqI aqy muV-vsybf ibwl 2011<br />
ivc rfÈtrI sVkF, inAUklIar plFtF<br />
aqy KfxF ƒ Èfml krn bfry vI isÌfrÈ<br />
kIqI hY.<br />
sMsdI kmytI ny afpxIaF isÌfrÈF<br />
sbMDI dlIl idwqI ik AuWnq dyÈF ivc<br />
ËmIn pRfpqI srkfr nhIN, sgoN ËmIn dI<br />
loV vfly adfiraF vwloN kIqI jFdI hY.<br />
zf[ igafn isMG<br />
Pon: 91-99156-82196<br />
ies leI Bfrq ivc ienHF adfiraF leI<br />
ËmIn pRfpq krnf byqukI pRQf hY. sMsdI<br />
kmytI anusfr Auqpfdn dy iqMn muwK sfDn<br />
ËmIn, ikrq aqy pUMjI hn. srkfr<br />
duafrf ikAuNik ikrq aqy pUMjI pRfpqI df<br />
suafl hI pYdf nhIN huMdf, qF iPr pRfeIvyt<br />
adfiraF leI srkfr duafrf ËmIn<br />
pRfpqI leI ikAuN Bwj-dOV kIqI jfvy?<br />
sMsdI kmytI dIaF ËmIn pRfpqI<br />
sbMDI ienHF isÌfrÈF dI srmfeydfr jgq<br />
vwloN aflocnf kIqf jfxf suBfivk hY<br />
ikAuNik Auh ËmIn pRfpqI sbMDI jnqk<br />
mksd dI pirBfÈf df ivsqfr krn leI<br />
dlIl GVdf hY ik ÉuÈhflI aqy ruËgfr<br />
leI AudXogF, vpfr jF sMsQfgq mksdF<br />
leI vI ËmIn hfisl kIqI jf sky. ipClf<br />
qjrbf ieh drsfAuNdf hY ik srmfeydfr<br />
jgq df ËmIn pRfpq krn df AudyÈ isrÌ<br />
afpxy nÌy ƒ vDfAux leI Auqpfdn dy<br />
ies kImqI aqy durlwB sfDn AuWpr<br />
afpxf kbËf krnf huMdf hY.<br />
kyNdrI ivkfs mMqrI jY rfm rmyÈ ny<br />
ies bfry ikhf ik AudXogIkrn aqy<br />
ÈihrIkrn dovyN nf tfly jf skx vfly<br />
aqy loVINdy hn. asIN Aus pVfa AuWpr<br />
nhIN, ijwQy srkfr dy rol ƒ iqafigaf<br />
jf sky. nfly srkfr dI qrjIh afriQk<br />
ivkfs dI dr ƒ vDfAux dI hY, invyÈ<br />
krn vfilaF dIaF BfvnfvF ƒ swt mfrn<br />
dI nhIN. aijhy smyN jdoN invyÈkF dIaF<br />
BfvnfvF ainÈicq hn aqy afriQk<br />
ivkfs burI qrHF pRBfivq ho irhf hY, Aus<br />
smyN sfƒ Auh kfƒn bxfAuxf cfhIdf hY<br />
ijs nfl afriQk ivkfs ƒ ipwCy dI bjfey<br />
awgy vwl qoiraf jf sky.<br />
jY rfm rmyÈ dy ibafnF qoN lwgdf hY<br />
ik sMsdI kmytI dIaF isÌfrÈF ƒ ËmIn<br />
pRfpqI sbMDI nvyN kfƒn ivc Èfml krn<br />
bfry ijhVI gwl kIqI geI hY, Auh qF ‘pMcF<br />
df kihxf isr mwQy, prnflf AuWQy df AuWQy’<br />
vfly muhfvry AuWqy pUrI qrHF AuqrdI hY jo<br />
iksy vI qrHF lMmy smyN ivc nf qF dyÈ aqy<br />
nf hI iksfnF aqy ipMzF ivc rihx vfly<br />
hor lokF ijnHF ƒ ËmIn pRfpqI leI<br />
AujfiVaf jfvygf, dy hwk ivc hovygI. ËmIn<br />
pRfpqI vfly sMsdI kmytI dI knvInr<br />
suimqrf mhfjn ny ies kmytI dIaF<br />
isÌfrÈF df pwK lYNdy hoey ikhf ik srkfr<br />
ny ipCly sfl vflf ibwl bxfAux mOky<br />
sfrIaF iDrF-sUibaF aqy iksfnF dy<br />
sMgTn nfl slfh-mÈvrf nhIN kIqf sI<br />
aqy sMsdI kmytI dIaF isÌfrÈF ienHF<br />
iDrF nfl slfh-mÈvry AuWpr aDfrq<br />
hn. ieh kmytI Aus afm bMdy bfry socdI hY<br />
jo afpxI roËI-rotI leI ËmIn AuWpr kMm<br />
krdf hY. ipCly sfl vfly ibwl ivc anfj<br />
surwiKaf, muafvËy aqy muV-vsyby aqy<br />
ÌslF Qwly sfrIaF ËmInF bfry gMBIrqf nfl<br />
ivcfr hI nhIN kIqf igaf sI.<br />
Bfrq srkfr vwloN sMn 1991 qoN<br />
apxfeI geI nvIN afriQk nIqI dy nqIjy<br />
vjoN pihlF qoN hI ÉuÈhfl lokF aqy<br />
kfrporyt GrfixaF ƒ hr qrHF mwdd idwqI<br />
jf rhI hY aqy vwzI igxqI ÊrIb lokF ƒ<br />
lqfiVaf jf irhf hY. awj kwlH ijs qrHF<br />
AudXoigk adfiraF aqy ÈihrIkrn vfsqy<br />
srkfrF duafrf ËmIn pRfpq krn leI<br />
iksfnF aqy hor pyNzU lokF ƒ AujfiVaf jf<br />
irhf hY, Aus qoN sihjy hI dyiKaf jf skdf<br />
hY ik afey idn KyqI leI ËmInF Gt<br />
rhIaF hn aqy dyÈ dI jnsMiKaf lgfqfr<br />
Bfrq srkfr vwloN sMn 1991 qoN apxfeI geI nvIN afriQk nIqI dy nqIjy vjoN pihlF<br />
qoN hI ÉuÈhfl lokF aqy kfrporyt GrfixaF ƒ hr qrHF mwdd idwqI jf rhI hY aqy vwzI igxqI<br />
ÊrIb lokF ƒ lqfiVaf jf irhf hY. awj kwlH ijs qrHF AudXoigk adfiraF aqy ÈihrIkrn<br />
vfsqy srkfrF duafrf ËmIn pRfpq krn leI iksfnF aqy hor pyNzU lokF ƒ AujfiVaf jf<br />
irhf hY, Aus qoN sihjy hI dyiKaf jf skdf hY ik afey idn KyqI leI ËmInF Gt rhIaF<br />
hn aqy dyÈ dI jnsMiKaf lgfqfr vD rhI hY. anfj surwiKaf dy pwK qoN vI dyÈ dI mfVI<br />
hflq hY. bfhrly dyÈF qoN anfj drfmd nf krn ƒ anfjF ivc svY-inrBrqf grdfnxf<br />
ies leI BulyKfpfAU hY ik Bfrq srkfr dy afpxy aMkiVaF anusfr Bfrq dy pyNzU KyqrF<br />
ivc 60 ÌIsdI lok roËfnf 35 rupey qk Krcx dI smrwQf hI rwKdy hn. ienHF lokF dI<br />
ÉrId ÈkqI Gwt hox kfrn ienHF dI anfjF dI mMg df Gwt hoxf vI suBfvk hY. dunIaf dy<br />
81 dyÈF leI BuwKmrI dy iqafr kIqy gey sUck ivc Bfrq df 66vF sQfn hY.<br />
vD rhI hY. anfj surwiKaf dy pwK qoN vI<br />
dyÈ dI mfVI hflq hY. bfhrly dyÈF qoN<br />
anfj drfmd nf krn ƒ anfjF ivc svYinrBrqf<br />
grdfnxf ies leI BulyKfpfAU<br />
hY ik Bfrq srkfr dy afpxy aMkiVaF<br />
anusfr Bfrq dy pyNzU KyqrF ivc 60 ÌIsdI<br />
lok roËfnf 35 rupey qk Krcx dI<br />
smrwQf hI rwKdy hn. ienHF lokF dI ÉrId<br />
ÈkqI Gwt hox kfrn ienHF dI anfjF dI<br />
mMg df Gwt hoxf vI suBfvk hY. dunIaf dy<br />
81 dyÈF leI BuwKmrI dy iqafr kIqy gey<br />
sUck ivc Bfrq df 66vF sQfn hY. Bfrq<br />
ivc anfjF df pRqI jIa Épq dunIaF dy<br />
bhuqy dyÈF nfloN Gwt hY. ies leI dyÈ<br />
ivc sfry lokF dI anfj surwiKaf leI<br />
ËrUrI hY ik cIn dy qjrby qoN Ìfiedf lYNdy<br />
hoey AudXog muwK qOr AuWqy ÊYr-KyqI ÉyqrF<br />
ivc hI lfey jfx.<br />
sMktF nfl nijwTx df jo qrIkf srkfr ny hux qwk<br />
apxfieaf hY, Aus nfl ieh hor nvyN sMkt ivc Ps jFdI rhI<br />
hY. aMnf hËfry aqy bfbf rfmdyv dy aMdolnF nfl nijwTx df<br />
ies ny jo qrIkf apxfieaf, Aus nfl ies df aks Krfb hI<br />
hoieaf hY. aMnf dy keI idn cwly mrn vrq aMdoln smyN sonIaf<br />
gFDI dyÈ qoN bfhr afpxf ielfj krvf rhI sI. Aus smyN zf[<br />
mnmohn isMG ƒ mOkf imilaf sI ik Auh afpxy ahudy kfrn<br />
imlIaF ÈkqIaF dI KuwlH ky vrqoN krdy aqy ies aMdoln nfl<br />
kfmXfbI nfl nijwTdy pr AunHF ny aijhf kuJ vI nhIN kIqf.<br />
AunHF afpxy hwQoN cMgf mOkf guaf ilaf.<br />
ky[ ÈMkr<br />
jdoN pRDfn mMqrI zf[ mnmohn isMG<br />
ny afpxy ipCly kfrjkfl df pihlf<br />
sfl 2005 ivc pUrf kIqf sI qF AunHF<br />
ny ikhf sI ik Auh afpxy kMmkfj leI<br />
afpxy-afp ƒ 10 ivcoN 6 aMk idMdy hn.<br />
Aus qoN bfad dy sflF ivc AunHF ny ies<br />
qrHF df mulMkx krnf bMd kr idwqf.<br />
hux jdoN AunHF qoN puwiCaf jfvy ik Auh<br />
afpxI mOjUdf srkfr dy iqMn sfl pUry<br />
hox ‘qy afpxy-afp ƒ 10 ivcoN ikMny<br />
aMk dyxgy qF AunHF df kI jvfb hovygf?<br />
srkfr dy iqMn sfl pUry hox ‘qy<br />
cfry pfsy inrfÈf hY aqy afm kFgrsI<br />
vI ies inrfÈf df sfhmxf kr irhf hY.<br />
afm kFgrsI afpxy BivwK ƒ lY ky<br />
iPkrmMd hY. hux zf[ mnmohn isMG aqy<br />
kFgrs pRDfn sonIaf gFDI kol srkfr<br />
aqy jQybMdI ivc suDfr ilafAux df<br />
afKrI mOkf hY ikAuNik ieh srkfr iqMn<br />
sfl pUry kr cuwkI hY aqy 2014 dIaF<br />
afm coxF isr ‘qy hn. ieh srkfr sfry<br />
moricaF ‘qy nfkfmXfb rhI hY. isafsI<br />
hI nhIN, sgoN afriQk morcy ‘qy vI pRfpqI<br />
vjoN idKfAux leI ies srkfr kol kuJ<br />
nhIN hY.<br />
svfl AuWTdf hY ik afKrkfr<br />
ÊlqI ikwQy hoeI? 2009 ivc sFJy<br />
pRgqIÈIl gTjoV (XU[pI[ey[) dI swqf<br />
ivc Èfndfr vfpsI hoeI sI pr awj<br />
ieh PosV ikAuN sfbq ho rhI hY? swc<br />
ikhf jfvy qF ieh srkfr sMkr-drsMkt<br />
iGr rhI hY. sMktF nfl nijwTx<br />
df jo qrIkf srkfr ny hux qwk<br />
apxfieaf hY, Aus nfl ieh hor nvyN<br />
sMkt ivc Ps jFdI rhI hY. aMnf hËfry<br />
aqy bfbf rfmdyv dy aMdolnF nfl nijwTx<br />
df ies ny jo qrIkf apxfieaf, Aus<br />
nfl ies df aks Krfb hI hoieaf hY.<br />
aMnf dy keI idn cwly mrn vrq aMdoln<br />
smyN sonIaf gFDI dyÈ qoN bfhr afpxf<br />
ielfj krvf rhI sI. Aus smyN zf[<br />
mnmohn isMG ƒ mOkf imilaf sI ik<br />
Auh afpxy ahudy kfrn imlIaF ÈkqIaF<br />
dI KuwlH ky vrqoN krdy aqy ies aMdoln<br />
nfl kfmXfbI nfl nijwTdy pr AunHF ny<br />
aijhf kuJ vI nhIN kIqf. AunHF afpxy<br />
hwQoN cMgf mOkf guaf ilaf.<br />
ies qoN ielfvf kyNdr srkfr ivc<br />
iekjutqf dI kmI vI rhI hY. ies sfl<br />
dI ÈurUafq hI do sInIar kyNdrI mMqrIaF<br />
dy afpsI JgVy nfl hoeI sI. pRxb<br />
muKrjI aqy pI[ icdMbrm afhmosfhmxy<br />
ho gey sn. ies qihq pRxb<br />
muKrjI dy dÌqr ivc jfsUsI krvfAux<br />
df mfmlf vI sfhmxy afieaf. kyNdrI<br />
rwiKaf mMqrI ey[ ky[ aYNtnI dy dÌqr<br />
ivc vI jfsUsI kIqy jfx dIaF gwlF<br />
sfhmxy afeIaF. AuWqr pRdyÈ nfl<br />
sbMiDq iqMn kyNdrI mMqrIaF ny vI AuWqr<br />
pRdyÈ ivDfn sBf coxF ivc pRcfr krdy<br />
smyN ÊYr-iËMmyvfrfnf ibafn idwqy.<br />
kyNdrI srkfr dy sMktF ƒ TwlH<br />
pfAux dy Xqn vI byhwd Krfb iswD hoey.<br />
jdoN-jdoN vI sMkt afAuNdf irhf hY,<br />
kyNdr srkfr df pRqIkrm ÊYriËMmyvfrfnf<br />
irhf. ‘kYg’ dIaF irportF<br />
dy mfmly ivc srkfr ibhqr qrIky nfl<br />
lokF sfhmxy afpxf pwK rwK skdI sI.<br />
kyNdrI ivjIlYNs kimÈnr dI inXukqI<br />
dy mfmly ivc vI kyNdr srkfr afpxI<br />
bdnfmI qoN bc skdI sI. Ql sYnf muKI<br />
dy Aumr sbMDI ivvfd dy msly ƒ vI<br />
pur-amn qrIky nfl inbyiVaf jf<br />
skdf sI pr srkfr asPl ho geI.<br />
ies qoN pRDfn mMqrI dÌqr dy inkMmypx<br />
df hI pqf nhIN lwgdf, sgoN ieh vI sfbq<br />
huMdf hY ik srkfr pRBfvÈflI lIzriÈp<br />
qoN swKxI hY.<br />
afpxy BfeIvfl dlF nfl irÈiqaF<br />
ƒ shI ZMg nfl bxfeI rwKx ivc vI<br />
mnmohn isMG aqy AunHF dy sMkt-mock<br />
sfQI asPl rhy hn. rfÈtrI pfrtIaF<br />
kmËor hox nfl KyqrI pfrtIaF mËbUq<br />
ho rhIaF hn pr ies qwQ ƒ kFgrs<br />
lgfqfr nkfrdI nËr af rhI hY. Aus<br />
ƒ aiqvfd rokU kOmI kyNdr<br />
(aYn[sI[tI[sI[) aqy ËmIn pRfpqI ibwl<br />
dy msOdy dI iqafrI qoN pihlF afpxy<br />
BfeIvfl dlF dI rfie lYxI cfhIdI sI.<br />
ies qoN ielfvf hor keI msilaF ‘qy<br />
BfeIvfl pfrtIaF ƒ ivÈvfs ivc ley<br />
ibnF hI srkfr ny awgy vDxf cfihaf<br />
aqy bfad ivc AunHF dy ivroD kfrn<br />
afpxy-afp ƒ byvws mihsUs kIqf.<br />
ies qoN ielfvf hux nOkrÈfh vI<br />
isafsI vrg df ivÈvfs guaf cuwky hn.<br />
keI Gutfly mfmly sfhmxy afAux qoN<br />
bfad isfasI vrg ƒ bcfAux leI<br />
nOkrÈfhF ƒ blI df bwkrf bxfieaf jf<br />
irhf hY. ies kfrn hux nOkrÈfh ÌYslf<br />
krn ivc iJjk idKfAux lwgy hn. Auh<br />
aijhf koeI ÌYslf nhIN krnf cfhuMdy<br />
ijs kfrn BivwK ivc AunHF ƒ koeI pRyÈfnI<br />
hovy. ies df nqIjf ieh inkilaf hY ik<br />
keI ËrUrI ÌYsly vI ltky pey hn. dyÈ<br />
dI afriQk dÈf Krfb hY. ivkfs dr<br />
ivc kmI afeI hY aqy 10 ÌIsdI qoN vI<br />
iËafdf qyËI nfl ivkfs krn df mnsUbf<br />
pflx vflI sfzI srkfr hux 7 ÌIsdI<br />
ivkfs dr ƒ vI bxfeI rwKx dI AumId<br />
nhIN kr skdI. mihMgfeI bylgfm hY.<br />
pUrf afriQk pRbMD ihwilaf ipaf hY.<br />
ijQoN qwk pRDfn mMqrI zf[ mnmohn<br />
isMG df svfl hY, AunHF df aks vI<br />
lgfqfr Krfb hoieaf hY. Auh iemfndfr<br />
nyqf dy qOr ‘qy jfxy jFdy hn pr AunHF<br />
dI iemfndfrI hux mËfk bx geI hY<br />
ikAuNik AunHF ‘qy iBRÈt lokF ƒ bcfAux<br />
dy doÈ hn.
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (12)<br />
bfibaF qy bIbIaF dIaF bfqF!<br />
gwl bhuqI purfxI nhIN, do dhfky<br />
pihlF jlMDr ivc hoey sYmInfr dOrfn<br />
koeI ivdvfn aÉbfrF ‘qy iglf kridaF<br />
kih irhf sI ik Drm dy keI gMBIr muwidaF<br />
ƒ sfzf ipRMt mIzIaf ‘tuwcl’ ijhI crcf<br />
dy rUp ivc pyÈ kr idMdf hY jdik asIN<br />
afpxIaF DIaF BYxF dIaF prdy vflIaF<br />
gwlF ƒ kdy aÉbfrF jF ryzIAu-tI[vI[<br />
‘qy nhIN AuCfldy. smyN ny krvt bdlI<br />
nhIN, sgoN ‘CwVpf mfr ilaf’ kihxf<br />
cfhIdf hY. Drm dy sMjIdf msilaF dy<br />
nfl-nfl hux DIaF-iDafxIaF dy<br />
sMvydnÈIl mfmly vI bVy PÉr nfl mIzIey<br />
‘c ibafn kIqy jFdy hn. mIzIaf iksy<br />
sfD-sMq bfry jrf ku gwl lwBy shI, bVI<br />
cmkf cmkf ky nsLr krdf hY, ieh vwKrI<br />
gwl hY ik keI pYr ipCy iKwcx lwigaF vI<br />
awgf-ipwCf nhIN vyKdy. hYrfnI dI gwl hY<br />
ik iksy aijhI cldI crcf ivc hr jxf-<br />
Kxf afpxI ‘ivdvqf‘<br />
GsoVn df Xqn krdf hY.<br />
iksy kol BfvyN cldy ivÈy<br />
nfl sbMDq koeI BrosyXog<br />
smwgrI nf vI hovy, qF vI<br />
ivcfr pRgtfAux dI<br />
afËfdI dy nF hyT afpxI<br />
hoNd pRgtfAux dy BrpUr<br />
Xqn kIqy jFdy hn.<br />
hY qF ieh gwl bhuq<br />
nmoÈI aqy ÈrimMdgI vflI<br />
ik Buwly BtikaF ƒ gurU<br />
dy lV lfAux aqy lwKF<br />
pRfxIaF ƒ aMimRq CkfAux<br />
df dfavf krn vfly iewk<br />
sMq Auqy jF Aus dy sMgI-sfQIaF ‘qy<br />
ieKlfkhIxqf dy doÈ lwgx pr mIzIey<br />
vfly ies mMdBfgI Ébr dy vwK-vwK<br />
ihwisaf ƒ iÈMgfr-iÈMgfr ky ieAuN pros<br />
rhy hn ijvyN Auh icrokxy iesy Ébr dI<br />
AuzIk ivc bYTy rhy hox, ijvyN ibwlI dy<br />
BfgIN iCwkf tuwtx vFg AunHF dI rIJ huxy<br />
pUrI hoeI hovy.<br />
kYlIPornIaf dy aYl sbrFty gurUGr<br />
ivKy bfbf rxjIq isMG ZwzrIaFvfly dy do<br />
sfQI kIrqnIaF ivcoN iek Aupr, AuQoN dy<br />
hI iek gRMQI isMG dI kuafrI bytI vloN<br />
lfey cirqrhIxqf dy ielËfmF dI hfly<br />
isafhI vI nhIN sI suwkI ik pMjfb ivc<br />
ieho ijhf hI iewk hor Bfxf vrq igaf.<br />
AuQy ies ‘sMq’ dy ‘pRmyÈr duafr’ ivc<br />
lMmf arsf rihMdI rhI rmndIp kOr nF<br />
dI axivafhI lVkI ny ÈwkI hflfq ivc<br />
afqm hwiqaf kr leI. mrn vflI kuVI<br />
dI vwzI BYx ny kYnyzIan ryzIE ‘hmsÌr’<br />
nfl gwl kridaF iswDI bfby ZwzrIaFvfly<br />
`qy hI dUÈxbfËI kIqI. iesy dOrfn bfby<br />
dy iewk hor sfQI ZolkI-mfstr suKivMdr<br />
isMG ny afpxy nfl hoeI bIqI ibafn<br />
kridaF ‘pRmyÈr duafr` ivc huMdy kiQwq<br />
anYiqk kfiraF df ieMkÈfP vI kr idwqf<br />
ijnHF df ieMtrnYt dI bdOlq dunIaF Br<br />
ivc iKlfrf pY igaf hY.<br />
‘ZkI irwJy koeI nf buwJy` dy aKfx<br />
vFg aijhIaF axhoxIaF GtnfvF dy<br />
pRqIkrm vjoN ijvyN aksr huMdf hI hY,<br />
ijMny mUMh AunIaF gwlF! koeI ryzIE ‘tfk-<br />
Èoa’ ivc afK irhf hY ik sMq qF sfry hY<br />
hI ieko ijhy qy dUjf dfavf kr irhf hY<br />
ik sMqF vloN kIqy jf rhy iswKI pRcfr ƒ<br />
rokx leI ieh ‘pMQ ivroDIaF` dIaF cflF<br />
hn. alwg-alwg zyiraF nfl juVy keI<br />
ÈrDflU ZwzrIaFvfly bfby dI aflocnf<br />
kridaF ‘afpxy sMqF` dy pihrfvy dI<br />
imsfl dy ky dwsdy hn ik sMqF dI pihlI<br />
qy pwkI ‘inÈfnI` ieh huMdI hY ik Auh aiq<br />
dI sfdgI ƒ pRxfey huMdy hn. Auh hmyÈf<br />
icwtI dsqfr aqy icwtf colf pihndy hn.<br />
AunHF (ÈrDflUaF) df KdsLf hY ik kdy<br />
BgvyN, kdy sMqrI, kdy duwD-icwty aqy kdy<br />
inhMg isMGF ijhy bfxy pihn ky bVy jlOa<br />
`c rihMdy bfbf ZwzrIaFvflf dI mfniskqf<br />
qy soc, suKmnI sfihb ivc drsfey gey<br />
sMq vrgI kqweI nhIN ho skdI. iksy ny<br />
svfl AuTfieaf hY ik ‘pRmyÈr duafr’<br />
zyry ivc rihMdIaF nOjvfn kuVIaF ivcoN<br />
jy iksy iewk-awD ny afqm hwiqaf kr<br />
leI qF iehdy `c ‘mhFpurKF` df kI ksUr<br />
hoieaf?<br />
[[[ksUr qF hux adflqF kwZxgIaF,<br />
ikAuNik ÉbrF dwsdIaF ny ik Aukq sfry<br />
mfmly kortF-kcihrIaF dIaF pOVIaF<br />
vwl vD rhy ny. myrf ieh lyK ilKx df<br />
mMqv vI iksy ƒ ksUrvfr TihrfAuxf<br />
nhIN, sgoN ies rfm-rOly ivc suxINdy sMq,<br />
kIrqnIey, zyry aqy bIbIaF vÊYrf Èbd<br />
sux ky myry ijLhn ivc pey kuwJ vfikafq<br />
Auslvwty lYx lwgy hn. ienHF ƒ pVH ky<br />
Èfied pfTk jn ‘ZwzrIaF vfd-ivvfd`<br />
pRqI koeI rfey bxf skx.<br />
dmdmI tksfl dy pihly muKIaF ‘coN<br />
sMq igafnI gurbcn isMG dy gVHveI BfeI<br />
lCmx isMG dy dwsx anusfr iewk vfr<br />
bfbf jI jQy smyq iksy isMG dy Gry pRÈfdf<br />
Ckx gey. ardfs krn lwigaF sMqF ny<br />
puwiCaf ik BfeI iks pRXojn leI ardfs<br />
krnI hY? isMG dI pqnI kihMdI ik sMq<br />
jI, qusIN iewk pfsy ho ky myrI bynqI sux<br />
lE, iPr ardfs kirE. pMjF isMGF<br />
ivckfr bYTy bfbf gurbcn isMG kihx<br />
lwgy ik bIbI jo kfmnf hY, Auh pMjF isMG<br />
sfhmxy hI dwso, mYN ienHF cOhF qoN prdf<br />
rwK ky koeI gwl nhIN kr skdf. kihMdy<br />
jdoN bIbI iËd krn lwgI, quhfƒ iekwilaF<br />
ƒ hI gwl dwsxI hY, qd sMqF ny ‘ivxu<br />
boilaf sBu ikCu jfxf[[[.‘ vflIaF qukF<br />
pVH ky ardfsf soD idwqf pr AunHF afpxy<br />
sfQI isMGF qoN Auhly ho ky prfeI aOrq<br />
kol jf ky kMn ‘c gwl nhIN suxI.<br />
nvF Èihr qoN bMgy vwl<br />
jFidaF swjy hwQ ipMz bYNs<br />
afAuNdf hY. ies ipMz ivc myry<br />
BUaf jI dy Gr dy aYn sfhmxy<br />
iewk bËurg joVf rihMdf huMdf<br />
sI. ienHF df ieklOqf jvfn<br />
puwqr rOilaF vyly mhfloN ipMz<br />
dy muslmfnF hwQoN mfiraf<br />
igaf sI. Aus qoN bfad ieh<br />
dovyN jIa imhnq-poirHaf<br />
krky jUn-ktI krdy rhy.<br />
mfqf dI mfVI iksmq ƒ Auhdy<br />
Gr vflf cVHfeI kr igaf.<br />
mfeI ƒ by-shfrf hoeI jfx ky<br />
ipMz dI pMcfieq aqy kuwJ<br />
pqvMqy Aus ƒ jlMDr lfgy dy pRiswD sMq,<br />
jOhlF vfilaF dy zyry lY gey ikAuNik Aus<br />
zyry dy qqkflI sMq bfbf igafn isMG,<br />
ies mfeI dy sky Brf lwgdy sn. ipMz<br />
bYNs dy bMidaF ny bfbf jI ƒ sfrI hflq<br />
dws ky bIbI ƒ zyry ivc invfs dyx dI<br />
bynqI kIqI.<br />
dwsdy ny ik sMqF ny spwÈt ienkfr<br />
kridaF afiKaf ik ieh zyrf myrf ‘Gr’<br />
nhIN hY. nf hI ieh koeI ibrD-afÈrm<br />
hY. mYN qF Éud sMgqF df JfVUbrdfr hF.<br />
ies bIbI dy shfry df ieMqËfm ipMz bYNs<br />
dI sMgq hI kry. iewk ieh sMq sn ijnHF<br />
afpxI BYx ƒ vI afpxy zyry ivc nhIN<br />
rwiKaf pr pMjfb `c iewk aijhf sMq vI<br />
suixaF hY ijs ny afpxy viKafnf dIaF<br />
typF-sIzIaF irkfrz aqy ‘syl` krn df<br />
ibËnYs, afpxy BUaf-PuwPV ƒ sONipaf<br />
hoieaf hY jo zyry ivc hI aYÈ-afrfm nfl<br />
jIvn ibqf rhy ny.<br />
qIjI gwl qKq sRI kysgVH sfihb<br />
dI hY. iewk sfl holy mhwly smyN mYN qKq<br />
sfihb dy hyT bxy hoey ÈRomxI kmytI dÌqr<br />
anMd mYirj aYkt: kI Kwitaf kI guafieaf?<br />
(sPf 10 dI bfkI)<br />
nhI’ iknHF kfrnF krky ‘iswK’ Èbd<br />
vrqx qo’ guryj kIqf igaf hY aqy hux<br />
hoeI soD rfhIN qF ihMdU ivafh aYkt-1955<br />
dy iksy vI pRbMD dy Ault asr pfey ibnF<br />
jF srl ÈbdF ivc kih leIey ik ihMdU<br />
ivafh aYkt-1955 dy sfry pRbMD mMndy<br />
hoey jF AunHF aDIn rihMdy hoey kI ies<br />
gwl df pRmfx nhIN ik iswKF ƒ hmyÈf leI<br />
ihMdU kfƒn aDIn kr dyx vflf kfƒn<br />
pfs hoieaf hY. hux ies nvIN soD nfl<br />
anMd mYirj aYkt ivc ihMdU mYirj aYkt<br />
df iËkr krnf kI hmyÈf leI iswKF ƒ<br />
ihMdUaF dy ivafh aYkt aDIn rwKxf nhIN<br />
hovygf? anMd kfrj irvfj rfhIN iswKF<br />
ivc ivafh dI rijstryÈn anMd mYirj<br />
aYkt dI Dfrf 6 aDIn pr ivafh dIaF<br />
ÈrqF, inaFiek alihdgI, ivafh df muV<br />
sQfpn, qlfk, jfiej-nfjfieË bwicaF<br />
dI hflq, guËfrf qy sQfeI ivafh guËfrf,<br />
bwicaF dI iswiKaf, sMBfl aqy dyKBfl<br />
aqy ivafhuqf iDrF dI jfiedfd df inbyVf<br />
sB kuJ ihMdU ivafh aYkt 1955 aDIn<br />
rwKxf kI iehI iswKF dI lMmy smyN qoN af<br />
rhI mMg sI jo hux mMnI geI hY?<br />
swc qF ieh hY ik iswKF dI mMg qF<br />
hmyÈf iswKF leI vwKrf iswK ivafh kfƒn<br />
dI rhI hY. jdo’ nvIN soD dI mwd 6 aDIn<br />
iswK hux ‘iswK ivafh’ nhI’ ilKvf skdy,<br />
ivafh rijstr ƒ ‘iswK ivafh rijstr’<br />
hI nhI’ kih skdy qF iks afDfr `qy<br />
asIN iswKF leI vwKrI hoNd dI pRfpqI dI<br />
gwl kr rhy hF? nvIN soD duafrf joVI<br />
geI Dfrf 6 ƒ jy pUrn qOr `qy vyKIey qF<br />
iswK ivafh dI mirXfdf ƒ ihMdU mYirj<br />
aYkt dy mfqihq bxf idwqf igaf hY.<br />
ÈRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dy iewk<br />
AuWc aiDkfrI vwlo’ jdo’ 8 meI 2012 ƒ<br />
ies nvI’ soD dI mwd 6 bfry GoKx leI<br />
ikhf igaf qF AunHF ƒ ieh bynqI kIqI ik<br />
asIN qF hmyÈf ies ivcfrDfrf dy rhy hF<br />
ik iswKF df afpxf suqMqr sMpUrn ‘iswK<br />
ivafh aYkt’ hoxf cfhIdf hY jo iswKF ƒ<br />
ihMdU ivafh aYkt coN’ bfhr kwZ sky, nf<br />
ik anMd mYirj aYkt-1909 ivc isrÌ<br />
rijstryÈn dI Dfrf joV ky iswKF ƒ hor<br />
AulJxF ivc Psfieaf jfvy.<br />
sB qoN vwD hYrfnIjnk qwQ ieh hY<br />
ivc bYTf Ércy dy ibwlF ‘qy dsqÉq kr<br />
irhf sF. iewk mfqf aqy iewk Br-juafn<br />
kuVI dÌqr ‘c afeIaF. mfeI ny muitafr<br />
kuVI df iewk hwQ ieAuN PiVaf hoieaf sI<br />
ijvyN pulsIaF ny myly ‘coN koeI jyb kqrf<br />
PiVaf huMdf hY.<br />
“BfeI quhfzy `coN aYQy df pRDfn kOx<br />
aY?” dÌqr ivc bYTy keI sfry isMGF<br />
vwl cwlvIN ijhI nËr mfridaF mfqf ny<br />
puwiCaf.<br />
“dwso bIbI jI?” mYnyjr blkfr<br />
isMG ny bVI afËjI nfl puwiCaf.<br />
rox hfkI hoeI mfqf kihx lwgI ik<br />
asIN mFvF-DIaF mylf dyKx iewQy prsoNcOQ<br />
dIaF afeIaF hoeIaF. jd mYN awj<br />
vfps muVn dI gwl kIqI qF ieh kuVI<br />
aV ky bih‘gI. mYƒ kihMdI-qUM jfh, mYN<br />
qF bws iewQy hI rhUMgI, sdf leI!<br />
duiKafrI ‘vfË ivc mfeI hwQ joV ky<br />
mYnyjr ƒ kihMdI, “BfeI, iehƒ do ku<br />
idn afp dy Gry rwK lE. mYN iProËpur jf<br />
ky afpxy GridaF ƒ lY afvF.”<br />
ieh gwl suxidaF hI s[ blkfr<br />
isMG hwQ joV ky Klo igaf, “Auh BfeI<br />
bIbI, mYQoN qF afpxy inafxy nhIN sFBy<br />
jFdy. mYN qF AunHF ƒ ikqy Cwz afAux leI<br />
QF Bfldf iPrdf![[[qUM ies DI-rfxI ƒ<br />
puckfr ky nfly lY jf, jF koeI hor<br />
bMdobsq kr!!”<br />
“bIbI quhfƒ Plfxy sMqF dy zyry df<br />
pqf aY?” AuQy eI bYTy iewk axjfx bMdy<br />
ny mfeI ƒ puwiCaf. mfqf vwloN ‘nFh` kihx<br />
`qy Auh swjx PurqI nfl AuiTaf aqy AunHF<br />
mFvF-DIaF ƒ ‘sMqF dy zyry` vwl lY igaf!<br />
BfrqI imiQhfs ivc DuMd irÈI df<br />
iËkr afAuNdf hY. kihMdy, Aus ny jMglF<br />
ivc smfDI lf ky Gor qpwisaf kIqI.<br />
pRXojn sI ‘kfm` ƒ Ìqih krn df. BgqI<br />
krdy df srIr suwk igaf. awKF aMdr<br />
vV geIaF. hwzIaF dI muwT bxy ƒ ivcfr<br />
afieaf ik hux myrI ‘cyÈtf` mr cuwkI hY.<br />
mYƒ hux kfm nhIN poh skdf. hfly Auhdy<br />
mn ivc ieh Purny Pury hI sn ik Aus ny<br />
dyiKaf-sfhmixEN nOjvfn lVkI BwjI af<br />
rhI hY.<br />
“bfbf jI[[[bfbf jI!” zrI sihmI<br />
KUbsUrq lVkI irÈI awgy hwQ joV ky<br />
kihMdI, “mhfrfj, myry ipwCy kuwJ bdmfÈ<br />
iksm dy bMdy pey hoey hn jo myrI iewjLq<br />
luwtxf cfhuMdy ny[[[afpxI kutIaf `c pnfh<br />
idE[[[mYƒ guMizaF qoN bcf lE mhfrfj!”<br />
muitafr lVkI Auqy qrs kridaF<br />
DuMd irÈI ny kuVI ƒ afpxI kutIaf ‘c vV<br />
ky bih jfx leI kih idwqf. jd Auh kuVI<br />
kutIaf df bUhf twpI qF mn ivc ‘kuwJ<br />
soc‘ ky DuMd irÈI ny Aus ƒ hukm idwqf<br />
ik aMdr vV ky aMdrlf kuMzf lf lY. iksy<br />
ik ÈRomxI kmytI vwloN jo rfj sBf ivc<br />
ibwl dy KrVy ƒ pyÈ hox qoN pihlF qrmImF<br />
suJfeIaF geIaF, ƒ vI nhIN mMinaf igaf<br />
ijnHF ƒ mnvfAux df Brosf idwqf igaf<br />
sI. iswKF leI afpxf vwKrf iswK mYirj<br />
aYkt bxvfAux df sunihrI mOkf imilaf<br />
ijs ƒ bdiksmqI nfl asIN guaf idwqf.<br />
sqMbr 2011 ƒ cIP Éflsf dIvfn ivc<br />
hoey pRBfvÈflI sYmInfr qo’ bfad lyKk<br />
ƒ ieh iËMmyvfrI sONpI geI sI ik sMpUrn<br />
iswK ivafh df KrVf iqafr kIqf jfvy.<br />
pirvfrk kfƒn pVHfAux dy 26 sfl dy<br />
qjrby aqy 1989 ivc pMjfbI ivc pRkfÈq<br />
ikqfb ‘ihMdU ivafh aqy qlfk df kfƒn’<br />
ijs qy anYksr vjoN anMd mYirj aYkt<br />
vI joiVaf igaf sI qy ieh KrVf pyÈ kIqf<br />
ijs bfry 16 meI dIaF aÉbfrF ivc Aus<br />
smyN bxI rfie bfry iliKaf igaf.<br />
iswKF ƒ isrÌ ihMdU mYirj aYkt<br />
ilKqum<br />
qrlocn isMG dupflpur<br />
Pon: 408-915-1268<br />
dy vI khy qoN kuMzf nf KolHIN, BfvyN mYN vI<br />
khI jfvF. kihMdy Auh kuVI kutIaf aMdr<br />
vV ky bih geI. iewDr DuMd irÈI dIaF<br />
awKF ‘c kuVI df gorf inCoh rMg-rUp qYrn<br />
lwg ipaf. hnyrf psrn lwgf. irÈI df<br />
mn bykfbU hox lwgf. Aus ƒ vfr-vfr<br />
aMdr bYTI kuVI dy suMdr suzOl srIr df<br />
iÉafl afeI jfvy. afKr Auh AuiTaf qy<br />
kutIaf df drvfjLf KVkf ky kihMdff,<br />
“bIbf kuMzf Kol?” aMdroN afeI ‘kOx’ dI<br />
afvfË sux ky irÈI ny dwisaf ik mYN hI<br />
hF irÈI mhfqmf. kuVI ny Xfd krfieaf<br />
ik qusIN qF afdyÈ idwqf sI ik myry afKy<br />
qoN vI kuMzf nf KolHIN. ies leI mYN iksy<br />
hfl vI drvfËf nhIN KolHFgI.<br />
dohF ivckfr svfl-jvfb hox lwgy.<br />
irÈI qoN irhf nf igaf. kutIaf Aupr cVH<br />
ky Aus ny Cwq pfV leI aqy DVMm krky<br />
aMdr jf izwgf!<br />
“irÈI jI, quhfƒ myry kol afAux<br />
leI bVf qrwdd krnf ipaf.” ieh Èbd<br />
kihMidaF kuVI dI QF, icwtI dfVHI vfly buwZy<br />
mhfqmf ny izwgy pey DuMd irÈI ƒ gl nfl<br />
lf ilaf.<br />
ieh sqrF ilKidaF acfnk mYƒ<br />
Xfd afieaf ik pMjfb rihMdy myry iewk<br />
dosq df pirvfr vI bfby ZwzrIaF df<br />
ÈrDflU irhf hY. ikAuN nf AunHF nfl vI<br />
ieh jfxkfrI sFJI kr lvF. kudrqI Aus<br />
dI Gr vflI ny Pon cuwikaf. gwlbfq hoeI.<br />
Aus bIbI dy ‘bcn` suxo, “Brf jI, Ëmfnf<br />
eI inKsmF ieho ijhf af igaf[[[kfm<br />
BUqnf glI-glI hVbUM hVbUM krdf iPrdf<br />
aY[[[ikaf Gr-bfr ikaf zyry, ikaf<br />
jvfn ikaf buwZy-Tyry! sB iesy dI lpyt<br />
`c afey vy af. mhfrfj dI bfxI TIk eI<br />
kihMdI aY, jg, iesnfn, qfp, Qfn KMzy<br />
ikaf ieh jMq ivcfrf! ieQy bIibaF<br />
ichiraF vfly vI Bly nI[[[Auh socdy aY,<br />
sfzy `qy ikhVf iksy ny Èwk krnI hY.<br />
iksy df koeI Brosf nhIN-sONh KfeIey jIa<br />
dI, nf puwq dI nf DI dI! Éud qoN ibnF iksy<br />
dUjy bfry dfeIey nhIN bMnHxy cfhIdy.”<br />
ivco’ bfhr inkl ky afpxf suqMqr ‘iswK<br />
ivafh aYkt’ qk hI sImq nhI’ rihxf,<br />
blik prsnl lfa aDIn ihMdU god lYx qy<br />
guËfrf aYkt-1956, ihMdU nfbflgI aqy<br />
srpRsqI aYkt-1956 aqy ihMdU<br />
AuqrfiDkfrI aYkt-1956 jo iswKF `qy vI<br />
lfgU huMdy hn, AunHF ivcoN vI bfhr inkl<br />
ky afpxf suqMqr kfƒn bxfAuxf hY.<br />
ivafh rijstryÈn bfry iswKF leI<br />
jo ieko iewk mhqwvpUrn pRfpqI hoeI hY,<br />
Auh iswKF leI cMgf sMkyq hY. ies nvyN<br />
soD ibl ‘qy bihs dOrfn rfj sBf aqy<br />
lok sBf ivc jo sMivDfn dI Dfrf 25 ivc<br />
qrmIm dI mMg kIqI geI, Auh bhuq<br />
ÈlfGfXog hY. sfry qwQF ‘qy ivcfr krn<br />
aqy ÌYslf krn dI loV hY ik anMd mYirj<br />
aYkt-1909 ivc nvIN joVI geI ivafh<br />
dI rijstryÈn vflI Dfrf 6 nfl iswKF ny<br />
kI Kwitaf qy kI gvfieaf hY?
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (<strong>13</strong>)<br />
pMjfb sports klwb, klIvlYNz (EhfieE)<br />
dUjf pMjfbI Kyz mylf<br />
aqy gIq sMgIq df mylf<br />
sincrvfr, 23 jUn 2012<br />
svyry 8:30 vjy qoN sLfm 8 vjy qwk<br />
Longw Longwood Longw ood P PPar<br />
P ar ark ar<br />
1494 E. Aurora Rd, Macedonia, OH 44056<br />
PrI aYNtrI, PrI Kfxf<br />
gfAux-vjfAux df muPq sLoa<br />
igwDf, BMgVf aqy pMjfbI muitafr<br />
qy pMjfbI gwBrU suMdrqf mukfbly<br />
kbwzI<br />
pihlf ienfm-5100 zflr<br />
dUjf ienfm-4100 zflr<br />
ienfm<br />
kbwzI tImF: kYlIPornIaf (nfjr isMG shoqf dy sihXog nfl)<br />
zYls, tYkss (sLyry pMjfb isMG aqy gurmyl isMG dy sihXog nfl)<br />
torFto sports aYNz klcrl PYzrysLn, ENtfrIE<br />
(myjr smrf, ieMdrjIq bugf, jws sohl, pMmf idEl qy jogf kMg)<br />
ieMzIafnf (mIrI pIrI sports klwb)<br />
kbwzI<br />
vflIbfl<br />
aQlYitks<br />
KyzF<br />
bwicaF dIaF<br />
dOVF aqy<br />
rwsfksLI<br />
bIbIaF leI<br />
dOVF aqy<br />
iqMn tMgI dOV<br />
vflIbfl<br />
pihlf ienfm 1500 zflr<br />
dUjf ienfm 1100 zflr<br />
bYst stfpr aqy ryzr nUM vI ienfm idwqy jfxgy.<br />
inAU Xfrk (inAU Xfrk sports klwb) aqy isLkfgo<br />
vflIbfl tImF: imsLIgn, isLkfgo, iztrfiet qy kolMbs<br />
gfiek suirMdr iCMdf qy jwsI DMjl<br />
sroiqaF df mnorMjn krngy<br />
lMgr dI syvf: hrivMdr isMG nfgrf<br />
aqy mnmohn isMG Blvfn vloN<br />
hor jfxkfrI leI sMprk kro:<br />
mihMdr isMG Bylf (mylf)<br />
Pon:216-280-4201<br />
hrjIq isMG iZwloN (mylf)<br />
Pon:216-244-5727<br />
amrjIq isMG kMg (vflIbfl)<br />
Pon:330-998-3501<br />
plivMdr isMG sohl (vflIbfl)<br />
Pon:216-375-8463<br />
iekbfl isMG bopfrfey (kbwzI)<br />
Pon:330-754-9396<br />
smrQk sMsQfvF: gurU goibMd isMG iswK gurduafrf-bYzPorz, gurU nfnk PfAUNzysLn-ircPIlz,<br />
pMjfb pRozksLnjL, pMjfbI klcrl susfietI, ihMdosqfn hYrItyj afrgynfeIjysLn.<br />
<strong>Punjab</strong> Sports Club, Cleveland, OH
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (14)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (15)<br />
pI[ pI[ pI[ ivdysF ‘c bxfeygI<br />
afpxf jQybMdk ZFcf<br />
aMimRqsr (ibAUro): pIpljL<br />
pfrtI afP pMjfb (pI pI pI) ivdysF ivc<br />
jld hI afpxf<br />
jQybMdk ZFcf kfiem<br />
krygI aqy pRdysF ivc<br />
bYTy pMjfbI BfeIcfry<br />
ƒ afpxI soc nfl<br />
joV ky pMjfb dI<br />
isafsq ƒ iek nvyN<br />
rfh ‘qy pfvygI. ieQy<br />
jfrI iek ibafn ivc<br />
pI pI pI dy aYn[ afr[<br />
afeI[ ivMg dy pRDfn<br />
amnpRIq isMG CInf<br />
ny ikhf ik dyÈ dI<br />
afjLfdI qoN pihlF<br />
ivdyÈF ivc bYTy<br />
BfrqIaF ny afjLfdI<br />
dI jMg ivc bhuq aihm rol adf kIqf<br />
sI. ÊdrI bfibaF ny gdr lihr rfhIN<br />
afpxf jIvn dyÈ dy lyKy lfieaf sI. AunHF<br />
afiKaf ik asIN dyÈ BgqF dI soc qoN<br />
pRyirq pRdysF ivc vwsy pMjfbIaF ƒ pfrtI<br />
dI ivcfrDfrf nfl joV ky pMjfb dI<br />
isafsq ivc qbdIlI ilafvFgy. awj<br />
pRvfsI pMjfbI ƒ pMjfb ivc af ky vot<br />
pfAux aqy cox lVHn df aiDkfr pRfpq<br />
hY. ies leI pRvfsI pMjfbIaF dI pMjfb<br />
dI isafsq ivc vI aihm BUimkf rhygI.<br />
s[ CInf ny ikhf ik pI pI pI<br />
amrIkf, kYnyzf, ieMglYNz, inAUËIlYNz<br />
aqy hor dyÈF ivc<br />
afpxy aYn[ afr[<br />
afeI[ jQybMdk ZFcy<br />
ƒ sQfipq krky<br />
pfrtI dIaF<br />
gqIivDIaF aqy<br />
muwidaF ƒ pRdysF ivc<br />
bYTy pMjfbIaF dy Gr-<br />
Gr phuMcfeygI aqy<br />
pMjfb dy isafsI ZFcy<br />
ivc guxfqmk<br />
qbdIlI ilafAux<br />
leI AunHF df BrpUr<br />
sihXog lvygI.<br />
prvfsI pMjfbI pMjfb<br />
amnpRIq isMG CInf<br />
dy ivkfs ivc aihm<br />
rol inBf skdy hn.<br />
afpxI gwl jfrI rwKidaF s[ CInf<br />
ny afiKaf ik pI pI pI nUM hflIaf pMjfb<br />
coxF ivc sItF ijwqx ivc koeI kfmXfbI<br />
hfsl nhIN hoeI pr ies gwl qoN ienkfrI<br />
nhIN hoieaf jf skdf ik pfrtI pMjfb<br />
ivc sfrQk qIjy bdl vjoN AuBrI hY. mOjUdf<br />
isafsI ZFcy ivc iksy nvIN pfrtI leI ieh<br />
koeI CotI ijhI gwl nhIN. AunHF afs pRgtfeI<br />
ik af rhIaF ngr pfilkf coxF ivc pfrtI<br />
nUM lokF qoN BrvF huMgfrf imlygf.<br />
isLkfgo ivc ihMdI hfs kvI sMmyln 21 jUn nUM<br />
isLkfgo (ibAUro): ihMdI pRymI klwb, isLkfgo vloN afpxf pihlf hfsrs<br />
kvI sMmyln vIrvfr 21 jUn nUM ieQy ieMzo-amYirkn sYNtr (6328 nfrQ<br />
kYlIPornIaf aYvinAU) ivc sLfm 7 vjy qoN krvfieaf jf irhf hY.<br />
ies kvI sMmyln ivc ihMdI dy iqMn nfmI kvI sRI mihMdr ajnbI (idwlI),<br />
PrIdfbfd qoN mnjIq isMG aqy ajmyr qoN rfs ibhfrI gOV sLfml hoxgy. mihMdr<br />
ajnbI dIaF hfsrs kfiv dIaF do ikqfbF Cp cukIaF hn. mnjIq isMG ihMdI kfiv<br />
jgq nUM Cy kfiv sMgRih dy cuky hn jdoN ik sRI gOV df iek kfiv sMgRih Cp cukf hY.<br />
ies kvI sMmyln dI itkt vI afeI pI, 50 zflr aqy afm dfKlf 10<br />
zflr rwKI geI hY. hor jfxkfrI leI gurbcn kOr nIlm Pon 847-962-8595<br />
jF ivnIqf Pon 630-915-0658 nfl sMprk kIqf jf skdf hY.<br />
hirMdr isMG bIslf amrIkf dy dOry `qy<br />
lfs eyNjls (aYs[ aÈok<br />
BOrf): pMjfbI dy nfmvr<br />
Èfier pfÈ aqy ÈmÈyr<br />
sMDU dy nyVly imwqr,<br />
pdmsRI surjIq pfqr dI<br />
swjI bFh krky jfxy jFdy<br />
hirMdr isMG bIslf ienHIN<br />
idnI amrIkf dOry ‘qy<br />
afey hoey hn.<br />
sRI bIslf jo nvF<br />
Serving<br />
SE Michigan<br />
44205 Ford Road,<br />
Canton, MI<br />
Cell # (734)560-2753<br />
Email: grewal_navdeep@hotmail.com<br />
Website: www.navdeephomes.com<br />
sfAUQ-eIst imsLIgn ivc<br />
Gr vycx jF KrIdx leI<br />
sfnUM Xfd kro<br />
Navdeep Grewal<br />
Realtor<br />
Èihr qoN ÈRomxI akflI dl dy jnrl<br />
skwqr hn qy kYbint mMqrI<br />
srvx isMG iPlOr dy<br />
isafsI skwqr rih cuwky<br />
hn, lfs eyNjls lfgy afpxy<br />
puwqr kol afey hoey hn.<br />
s[ hirMdr isMG bIslf<br />
nfl Pon nMbr 314-<strong>22</strong>6-<br />
4120 ‘qy sMprk kIqf jf<br />
skdf hY.<br />
To Advertise with <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>, Call: 847-359-0746<br />
asIN quhfzy leI<br />
vDIaf zIl<br />
krvf skdy hF<br />
Whether buying or<br />
selling a home, hire<br />
someone who looks<br />
after your best interests.<br />
“Your Best Interest is<br />
my # 1 Priority!”<br />
pI sI aYs dI grYjUeysLn nfeIt 10 jUn nUM<br />
isLkfgo (ibAUro): isLkfgo dI AuGI<br />
siBafcfrk sMsQf pMjfbI klcrl<br />
susfietI (pI sI aYs) vloN afpxI 12vIN<br />
sflfnf ‘pMjfbI XUQ grYjUeysLn aqy<br />
skflrisLp aYvfrz nfeIt’ afAuNdI 10<br />
jUn nUM mnfeI jfeygI. ies sLfm dy muwK<br />
spIkr XUtopIaf ieMk dy sI eI E sRI<br />
arivMd isMG hoxgy.<br />
ieQoN dI iek sbrb lfmbrz dy<br />
vfiesrfey afP ieMzIaf bYNkuiet hfl<br />
(233 eIst rUjLvYlt roz, lfmbrz) ivc<br />
sLfmI 5 vjy qoN krvfey jf rhy ies<br />
smfgm dOrfn pI sI aYs skflrisLp<br />
8455 US 31 South<br />
(US 31 & stop 12 Rd.,)<br />
Indianapolis, IN 46<strong>22</strong>7<br />
grInvuwz mfl dy iblkul njLdIk<br />
ieMzIanaYpoils eyrIey `c quhfzI mnpsMd kfr zIlrisLp<br />
ieMzI hFzf Indy Indy Honda<br />
Honda<br />
nvINaF aqy purfxIaF hFzf aqy hor iksy vI mfzl jF myk dIaF kfrF<br />
bhuq hI vfjb kImq ‘qy lYx leI sfnUM Xfd rwKo<br />
Jassi Singh<br />
Sales Consultant<br />
asIN pMjfbI, ihMdI aqy AurdU boldy hF<br />
Civic<br />
Civic<br />
Accord<br />
Accord<br />
CR CRV CR<br />
Pilot<br />
Pilot<br />
Odysey<br />
Odysey<br />
idwqy jfxgy aqy sfl 2012 dI klfs<br />
ivc grYjUeyt hox vfly sfry pMjfbI<br />
ividafrQIaF df snmfn kIqf jfvygf.<br />
vjLIPy leI cuxy gey ividafrQIaF nUM<br />
1000 aqy 750 zflr dy vjLIPy idwqy<br />
jfxgy. ienHF vjLIiPaF leI arjIaF dyx<br />
dI afKrI qfrIK 25 meI sI.<br />
ies sLfm dOrfn snmfn icMnH,<br />
skflrisLp idqy jfx qoN ielfvf kyk kwtx<br />
dI rsm hovygI. zI jy sMgIq Auqy nwcxtwpx<br />
aqy iznr df pRbMD hovygf. ies<br />
sLfm dOrfn rMglf pMjfb 2012 dOrfn<br />
ihwsf lYx vfly sfry klfkfrF nUM vI<br />
Call Call Call Call Call For For For For For Monthly Monthly Monthly Monthly Monthly Specials<br />
Specials<br />
Specials<br />
Specials<br />
Specials<br />
quhfzf afpxf syljLmYn, jwsI isMG (syl slfhkfr)<br />
Cell:317-444-9772<br />
snmfn icMnH idwqy jfxgy. sMsQf vloN jfrI<br />
iek ibafn anusfr grYjUeytF aqy rMglf<br />
pMjfb dy klfkfrF leI ies pfrtI vfsqy<br />
koeI itkt nhIN hovygI. ies pRogrfm ivc<br />
ihwsf lYx leI sfry grYjUeytF, rMglf<br />
pMjfb dy klfkfrF aqy mihmfnF leI nF<br />
rijstr krfAuxf jLrUrI hY. hor jfxkfrI<br />
leI Pon 847-359-5727, bljIq iswDU<br />
Pon 630-862-0941, suirMdr isMG<br />
sMGf Pon 847-532-0610, blivMdr<br />
isMG igrn Pon 847-452-9897 jF sMnI<br />
kulfr Pon 312-318-4428 nfl sMprk<br />
kIqf jf skdf hY.<br />
kI qusIN ijafdf Bfr dy kfrn sLUgr, kolYstrol, blwz<br />
pYRsLr, kbjL, kmr drd, joVF dy drd, hrdm Qkfvt<br />
mihsUs hox, QoVf ijhf qurn nfl sfh cVHn afid<br />
alfmqF qoN rfhq pfAuxf cfhuMdy ho?<br />
> kI trwk clfAux kr ky quhfzy kol ijLm jfx jF ksrq<br />
krn df ivhl hI nhIN hY?<br />
> sfzI kMpnI dIaF dysI dvfeIaF vrq ky qusIN afpxf<br />
vjLn sOiKaF hI Gtf skdy ho. ienHF dvfeIaF dy koeI<br />
sfeIz iePYkt vI nhIN hn.<br />
> sfzI kMpnI ipCly 32 sfl qoN 72 dysLF ivc afpxIaF<br />
hrbl dvfeIaF nfl lokF dI syvf kr rhI hY.<br />
Safe & Easy Weight Loss<br />
Ph:317-886-4858<br />
916 East Main Street, Suite 106,<br />
Greenwood, IN 46143<br />
dysI bfjLfr dy iblkul krIb<br />
dPqr hfeIvya afeI-65 dy aYgijt 99 dy iblkul nyVy<br />
www.punjabiweightloss.blogspot.com<br />
www.goherbalife.com/skaur<br />
hrjIq isMG jOhl:pihlF Bfr 204 pONz<br />
aqy bfad ivc 164 pONz<br />
trwkr vIr EFS, T-check,<br />
Com-check rfhIN pyamYNt<br />
kr skdy hn.<br />
0[9%<br />
aqy<br />
1[9%‘qy<br />
lon vI<br />
AuplbD<br />
hY<br />
Office:317-887-0800<br />
e-mail: jsjassie@yahoo.com
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (16)<br />
axQwk smfijk qy Dfrimk afgU sn sMq pRym isMG<br />
bfbf pRym isMG murflyvfilaF dI<br />
brsI do-iqMn jUn ƒ sMsfr Br ivc<br />
bVy hI adb aqy siqkfr nfl mnfeI<br />
jFdI hY. ipMz bygovfl iËlHf kpUrQlf<br />
(pMjfb) qoN lY ky dunIaF dy hr mulk qy<br />
Èihr ivc ijQy ikqy vI bfbf jI dy ÈrDflU<br />
bYTy hn, Auh hr sfl AunHF dI Xfd<br />
mnfAux leI bVy ipafr nfl iqafrI krdy<br />
hn aqy do-iqMn jUn jF awgy-ipwCy hor<br />
qrIkF ‘qy vI gurUGrF ivc bfbf jI dy<br />
kIqy hoey AupkfrF ƒ Xfd krdy hn qy<br />
afpxI akIdq dy Puwl Byt krdy hn.<br />
BfvyN sMq pRym isMG lubfxf BfeIcfry<br />
dy afgU vjoN AuBry pr AunHF hmysLf gurU<br />
dy drsfey mfrg ‘qy cwlidaF jfq-pfq<br />
qoN Aupr AuTx df hokf idwqf. hux<br />
pfiksqfn rih gey ijLlHf gujrfq dy ipMz<br />
KorI dUnf isMG ivc pYdf hoey sMq pRym<br />
isMG df bcpn ipMz ivc hI gujLiraf.<br />
Auh ajy bhuq Coty sn jdoN AunHF dI<br />
mfqf df dyhFq ho igaf. AunHF dy ipqf ny<br />
dUjf ivafh krvf ilaf aqy ijvyN ik<br />
aksr huMdf hI hY mqryeI mF ny AunHF<br />
nUM kdy vI mF vflf bxdf ipafr dulfr<br />
nf idwqf. cMgy BfgF nUM AunHF dI prvirsL<br />
afpxy dfdf jI s[ arUV isMG dy hwQF<br />
ivc hoeI. ajy bfbf jI pMdrF sflF dy<br />
vI nhIN sn hoey ik AunHF dy dfdf jI vI<br />
clfxf kr gey. AunHF dy gvFZI s[ bIr<br />
isMG ny ies bflk dI kfPI mdd kIqI.<br />
AunHF dy ipMz aksr zwgI vfly sfeIklF<br />
Auqy kwpVf vycx afieaf krdy sn.<br />
aijhy hI iek zwgI vfly s[ rfm isMG<br />
nfl bfbf pRym isMG horF ny kMm krnf<br />
sLurU kr idqf.<br />
sMq pRym isMG dy ruhfnI jIvn df<br />
arMB zyrf murflf sfihb qoN hoieaf. Auh<br />
bfbf ibsLn isMG dI ruhfnI sLKLsIaq<br />
qoN bhuq pRBfivq hoey aqy ies nOjvfn ny<br />
murflf sfihb rih ky pMjfbI dI pVHfeI<br />
aqy kIrqn dI isKlfeI arMB kr idwqI.<br />
kuJ lokF df iKafl hY ik bfbf pRym isMG<br />
1905 ivc zyry dy ruhfnI afgU bxy aqy<br />
1907 ivc bfbf ibsLn isMG dy akfl<br />
clfxf krn AuprMq sMq pRym isMG horF<br />
zyry df kMm sMBfl ilaf. AunHF aMimRq<br />
sMcfr nUM afpxf mUl mksd bxf ilaf<br />
aqy 1911-12 ivc aMimRq sMcfr df<br />
kMm afpxy ipMz KorI dUnf isMG qoN<br />
arMB kIqf. 1921 ivc AunHF<br />
nnkfxf sfihb ivKy iek buMgf<br />
bxvfieaf. 1926 ivc sMq pRym<br />
isMG sLRomxI gurduafrf pRbMDk<br />
kmytI dy mYNbr bxy. 1937 aqy<br />
1945 ivc Auh do vfr ivDfn<br />
sBf mYNbr cuxy gey aqy Auqr<br />
pRdysL, mwD pRdysL, pIlI BIq qy<br />
hjLUr sfihb aMimRq sMcfr leI<br />
AunHF muihMm clfeI.<br />
igafnI cyq isMG dI<br />
agvfeI hyT AunHF 25 isMGF df<br />
iek jQf morcy ivc Byijaf. smfj<br />
suDfr lihr ivc Auh iek AuGy afgU<br />
vjoN AuBry. cuglIaF krn jF nsLy pwqy<br />
krn, sLrfb pIx, inwkIaF bwcIaF df<br />
ivafh krn, dfj, jY mflf aqy sqI pRQf<br />
ijhIaF kurIqIaF ivruwD AunHF jLbrdsq<br />
muihMm clfeI. ies mksd nUM lY ky iek<br />
insLkfm syvk vjoN AunHF sLyKUpurf,<br />
isaflkot, gujrFvflf aqy lfhOr ivc<br />
keI kfnPrMsF krvfeIaF. bfbf jI ny<br />
aMimRq sMcfr kridaF hmysLf ieh afiKaf<br />
ik sfry iswK gurU dy snmuK brfbr hn<br />
aqy jfq pfq df koeI iBMn Byd nhIN. AunHF<br />
rmdfsIey iswKF aqy myG BfeIcfry dy iswKF<br />
ivc vI aMimRq sMcfr kIqf. 1927 ivc<br />
Dhillon Dhillon Truc uc uck uc k k Stop<br />
Stop<br />
Dhillon Dhillon R RRoad<br />
R oad Ser Service Ser vice<br />
Interstate 40, exit 356, San Jon, NM<br />
zIjLl aqy<br />
roz srivs<br />
Gill Manj Gurdaspur Wale<br />
New & Used Tires<br />
Oil Change<br />
Ph:575-576-4111, 317-918-6776<br />
AunHF sLRomxI kmytI pfsoN jfq-pfq qoVU<br />
mqf vI pfs krvfieaf.<br />
sMq pRym isMG ny hmysLf isiKaf df<br />
cfnx vMzx Auqy jLor idwqf. 1921 ivc<br />
sMq pRym isMG jI murflyvfly<br />
AunHF ijLlHf gujrfq dy ipMz tFzf ivc gurU<br />
goibMd isMG Kflsf lubfxf hfeI skUl<br />
KoilHaf. ies qoN bfad AunHF 1944<br />
bfbkvfl, ijLlHf sLyKUpurf, 1945 KorI dUnf<br />
ijLlHf gujrfq aqy 1946 ivc jlMDr ivc<br />
sMq pRym isMG Kflsf hfeI skUl KolHy.<br />
ies qoN ielfvf hor vI keI skUl AunHF<br />
KolHy. Auh ikhf krdy sn ik smfj nUM<br />
qrwkI dy rfh pfAux aqy shI rsqf<br />
idKfAux leI ividaf qoN vwzf koeI cfnx<br />
nhIN. sMq pRym isMG 2 jUn 1950 nUM akfl<br />
purK dy crnF ivc jf ibrfjy. hr sfl 2<br />
jUn nUM AunHF dy sLrDflUaF vloN AunHF dI<br />
brsI mnfeI jFdI hY.<br />
bfbf pRym isMG dy AuprfilaF sdkf<br />
awj lubfxf brfdrI PrÈF qoN AuT ky arÈF<br />
ƒ hwQ pf rhI hY. ieh sB AunHF mhFpurÈF<br />
dI hI dyx hY. ijs syvf qy ismrn dy<br />
rsqy Auqy qur ky bfbf pRym isMG ny<br />
bfbf ibÈn isMG qoN dyÈ, Drm aqy<br />
mnuwKqf dI syvf krn leI jo<br />
iswiKaf leI sI, Aus nMU afpxy<br />
afKrI svfsF qk bfKUbI inBfAuNdy<br />
rhy. mhFpurÈ BfvyN sfrI mnuwKqf<br />
dy sFJy huMdy hn pr bfbf jI ny<br />
lubfxf brfdrI ivc jnm lY ky jo<br />
Gflxf brfdrI leI GflI,<br />
kurIqIaF qy BYVy rsmF irvfjF ivcoN<br />
kwZx leI jo mfrg drÈn kIqf,<br />
Auh byimsfl qy bfkmfl sI. AunHF ny<br />
anpVHqf dy hnHyry ƒ jVHoN puwtx leI<br />
ipMz-ipMz ividaf dy kyNdr KolHy ijs df<br />
sdkf awj brfdrI dunIaF dy hr mulk<br />
ivc bYTI mwlF mfr rhI hY qy Dn-dOlqF<br />
nfl mflf-mfl ho rhI hY.<br />
myry siqkfrXog ipqf BfeI drgfhf<br />
isMG afpxy jIvn dy pMjfh sfl gurUGr<br />
dI syvf nfl juVy rhyy. AunHF dy jIvn df<br />
kfPI ihwsf bfbf jI dI sMgq ivc guËiraf.<br />
jd 1950 ivc bfbf jI ies PfnI sMsfr<br />
ƒ iqafg ky akfl purK dy dyÈ jf ibrfjy<br />
qF Aus qoN bfad vI bfbf jI dy asQfn<br />
‘qy ipqf jI gRMQI qy kIrqn dI syvf keI<br />
sfl inBfAuNdy rhy. Aus smyN bfbf hrnfm<br />
isMG bfbf jI df zyrf clf rhy sn.<br />
brsI ‘qy ivÈyÈ<br />
hr sfl bfbf jI dI brsI ‘qy bfbf<br />
jI dy siqkfr ivc mYN afpxy vwloN kuJ<br />
alPfË ilK ky afpxI hfËrI lvfAuNdI<br />
hF pr ies vfrI mn Aucft hY qy inrfÈ<br />
vI hY. gurUGr dI syvf qy kIrqn dI<br />
dfq jo akfl purK ny ivrsy ivc myrI<br />
JolI ivc pfeI hoeI hY, Aus ‘qy mYƒ<br />
PÉr hY. mYN iek-do bynqIaF sMgqF<br />
sfhmxy ËrUr rwKxIaF cfhFgI. awj gurU<br />
dI ikrpf qy mhFpurÈF dI rihmq sdkf<br />
brfdrI df isqfrf bulMdIaF ‘qy hY aqy<br />
mfieaf qy Èohrq dI koeI kmI nhIN hY.<br />
jy koeI kmI hY qF afpsI imlvrqx,<br />
sFJIvflqf, cMgI sUJ-bUJ qy iekwTy ho<br />
ky qurn dI hY. ijs anpVHqf qy jhflq<br />
ivcoN bfhr kwZ ky mhFpurÈF ny ividaf<br />
df cfnx vMizaf sI, awj asIN iPr Ausy<br />
rsqy ‘qy qur pey hF. sfzI aglI pIVHI<br />
vI rsqy qoN Btk rhI hY.<br />
smF bVf blvfn hY. kuJ GtnfvF<br />
aYsIaF Gt cuwkIaF hn ijnHF nfl ajIb<br />
ijhy hflfq bx cuwky hn. awj brfdrI<br />
dy isafxy, smJdfr, dUraMdyÈ, bËurgF<br />
aqy vIrF ƒ Auprfly krny cfhIdy hn<br />
ik bfbf pRym isMG dy pivwqr nfm aqy<br />
asQfn df siqkfr qy snmfn sdf<br />
brkrfr rhy; brfdrI afpxy vwzyvzyiraF<br />
bfbf mwKx Èfh lubfxf, bfbf<br />
lwKI Èfh lubfxf aqy bfbf pRym isMG dy<br />
pfey hoey pUrinaF ‘qy KrI AuqrdI rhy.<br />
ieh vylf afpsI rMiËÈF jF lVfeIaF-<br />
JgiVaF df nhIN. ieh smF soc-ivcfr<br />
ky aqy nyk purÈF dI agvfeI lY ky<br />
cwlx df hY. jykr asIN bfbf pRym isMG dy<br />
clfey hoey imÈn ƒ, AunHF dy dwsy hoey rsqy<br />
‘qy hI lY ky awgy vDFgy qy smyN dy nfl<br />
kdm imlf ky cwlFgy qF hI qF bfbf jI dy<br />
pYrokfr khfAux dy hwkdfr ho skFgy.<br />
-surjIq kOr sYkrfmYNto<br />
Auto & Home Insurance<br />
The AARP Auto & Home Insurance<br />
Program from The Hartford<br />
Now available through your local<br />
Hartford independent agent!<br />
Call for your free, no-obligation quote.<br />
Find out more about the special benefits of The Hartford‘s Program for AAFP<br />
members and how you can save even more when you bundle your auto and<br />
home insurance together! This auto and home insurance is designed exclusively<br />
for AARP members... and is now available through your local agent!<br />
Sunny Dhillon<br />
ssqI aqy BrosyXog ieMsLorYNs<br />
PrI kot leI awj hI kfl kro aqy 50<br />
ieMc PlYt skrIn tI[vI[ ijwqx leI<br />
lfto ‘c sLfml hovo<br />
Call Today<br />
up to<br />
15%<br />
discount<br />
847-858-5683<br />
847-858-5683<br />
e-mail: sunnydhillon3@gmail.com<br />
Amro Insurance Group<br />
2021 Midwest Rd., Oakbrook, IL 60523
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (17)<br />
iswK siqsMg afP ieMzIanaYpoils, ieMzIafnf<br />
10950 South East Ave., Indianapolis, Indiana, 46239 Ph: 317-862-SIKH (7454) www.indianapolisgurdwara.org<br />
Ç<br />
ÅÆ siqgur pRsfid]<br />
ijnf sfis igrfis nf ivsrY hir nfmF min mMqu.. DMnu is syeI nfnkf pUrnu soeI sMqu..<br />
iswK pMQ ivc sMq pRym isMG jI murflyvfly iek aijhI aduwqI sLKLsIaq hoey hn, jo dYvI guxF df BMzfr<br />
aqy prAupkfr dI mUrq sn. gurmiq aqy gurbfxI nUM hI afp jI ny afpxf jIvn bxfieaf hoieaf sI.<br />
aMimRq sMcfr dI lihr clf ky AunHF ny iswKI dI PulvfVI nUM awgy vDfieaf.<br />
iswK siqsMg afP ieMzIanaYpoils, ieMzIafnf dI<br />
smUh sfD sMgq vloN sMq pRym isMG jI murflyvfilaF dI<br />
inwGI Xfd 1, 2 aqy 3 jUn, 2012 nUM sLrDf aqy AuqsLfh<br />
nfl mnfeI jf rhI hY. smUh sMgqF nUM bynqI hY ik ies<br />
mOky gurU Gr ivc hfjLrIaF Br ky jnm sPlf kro jI.<br />
1 jUn, 2012 arMB sRI aKMz pfT sfihb-10 vjy svyry<br />
3 jUn, 2010 Bog sRI aKMz pfT sfihb-9 vjy svyry<br />
Ç<br />
sMq pRym isMG jI murflyvfly<br />
sMq pRym isSG jI murflyvfilaF dI<br />
62vIN brsI<br />
pMQ pRisD<br />
rfgI jQy<br />
sLbd kIrqn<br />
rfhIN sMgqF nUM<br />
inhfl krngy<br />
BfeI blivMdr isMG jI rMgIlf sLbd<br />
kIrqn rfhIN sMgqF nUM inhfl krngy.<br />
> gurU kf lMgr aqwut vrqygf. > grmf grm Coly-BTUiraF, jlybIaF, pkOiVaF aqy hdvfxy dy ivsLysL stfl lgxgy.<br />
hor jfxkfrI leI kfl kro: ieMdrjIq isMG zflf, Pon: 317-605-2901
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (18)<br />
iswK BfeIcfry vloN mYmorIal zy pryz `c sLmUlIaq<br />
isLkfgo (ibAUro): amrIkf vloN<br />
lVIaF geIaF do ivsLv jMgF aqy hor jMgF<br />
ivc sLhId hoey POjIaF dI Xfd ivc mnfey<br />
gey mYmorIal zy smfgmF ivc isLkfgo<br />
dy iswK amYirkn BfeIcfry ny vI vD cVH<br />
ky ihwsf ilaf. isLkfgo ivc 26 meI nUM<br />
hoeI mYmorIal zy pryz ivc iswK BfeIcfry<br />
dy lok iek Plot lY ky sLfml hoey ijs<br />
Aupr dUjI sMsfr jMg ivc lfimsfl<br />
bhfdrI nfl lVy iswK POjIaF dIaF<br />
qsvIrF aqy AunHF bfry POjI jrnYlF vloN<br />
kIqIaF geIaF pRsLMsfmeI itwpxIaF dI<br />
numfiesL lfeI geI sI. KMzy dy insLfn vflf<br />
kysrI JMzf aqy Zol df zgf pMjfbI qy<br />
iswK siBafcfr dI numfiesL kr irhf sI.<br />
pryz ivc sLfml aqy pryz dyKx afey<br />
koeI 50 hjLfr lokF ‘c iswK BfeIcfry dI<br />
mOjUdgI nUM not kIqf. isLkfgo dy myar ny<br />
iswK Plot Aupr hfjLr lokF nUM hwQ ihlf<br />
ky sqkfr idwqf.<br />
ies pryz qoN bfad iek ipkink df<br />
ieMqjLfm kIqf igaf sI ijQy ky ky pMmf df<br />
iqafr kIqf Bojn vrqfieaf igaf.<br />
ies qoN ielfvf 28 meI nUM hfPmYn<br />
aYstyts aqy sLfmbrg ivlyj vjoN sFJy<br />
qOr ‘qy mnfey gey mYmorIal zy smfgm<br />
ivc vI amYirkn iswK kimAUintI sLrIk<br />
dI mUvI QIeytr ivc idKfeI geI ijs ivcoN<br />
ds imMt do sMsfr jMgF ivc sLhId hoey<br />
iswK POjIaF nUM smripq sn. POjI<br />
vrdIaF ivc sjy iswK POjIaF dIaF<br />
qsvIrF jdoN skrIn ‘qy afeIaF qF<br />
drsLkF ny qfVIaF mfr ky ies nUM huMgfrf<br />
Biraf. iek awsI sflf amrIkn aOrq<br />
df kihxf sI ik Aus nUM qF pqf hI nhIN<br />
POjF dy nfl lVy sn aqy nf hI sfnUM skUlF<br />
ivc ies bfry kdI dwisaf igaf sI. keI<br />
sQfnk lokF ny hfjLr iswKF pfsoN iswK<br />
Drm bfry svfl puwCy. ies smfgm dOrfn<br />
vI dohF sMsfr jMgF dOrfn iswK POjIaF<br />
vloN idKfeI geI bhfdrI bfry numfiesL<br />
lfeI geI sI.<br />
isLkfgo dy myar rYm iemYnual ny<br />
mYmorIal zy pryz ivc iswK BfeIcfry dI<br />
sLmUlIaq aqy sMsfr jMgF ivc iswKF vloN<br />
idKfeI geI bhfdrI bfry afm lokF nUM<br />
jfxU krvfAux dI sLlfGf kIqI. hfPmYn<br />
aYstyts dy myar ivlIam mYklOz ny vI<br />
iswK BfeIcfry dI sLmUlIaq dI pRsLMsf<br />
kIqI. Auh gurduafrf pYlftfeIn vI keI<br />
vfr jf cuky hn. sLfmbrg sLihr dy myar<br />
aYl lfrsn ny vI iswKF dI pryz ivc<br />
sLmUlIaq dI srfhnf kIqI.<br />
ieh Auprflf srvx isMG rfjU,<br />
Tfkr isMG bsfqI aqy AunHF dy sfQIaF dy<br />
Audm sdkf sMBv hoieaf. sRI rfjU ny iek<br />
brqfnvI jrnYl sr PrYNk mYsrvI dy<br />
hvfly nfl dwisaf ik do sMsfr jMgF ivc<br />
83,005 dsqfrDfrI iswK brqfnvI afjLfdI<br />
mYmorIal zy smfgm dOrfn myjr (irtfierz) iswK BfeIcfry dy pqvMqy hfPmYn aYstyts dy myar<br />
gurcrn isMG Jwj (aYn swjy)<br />
ivlIam mYklOz nfl<br />
hoeI. ies smfgm dOrfn iek awDy GMty sI ik ivsLv jMgF ivc iswK POjI sfzIaF leI sLhId hoey aqy 109,045 jKmI hoey.<br />
BfrI bMbfrI df sfhmxf AunHF isr Aupr<br />
sjI afpxI dsqfr dy shfry hI kIqf.<br />
New India Carry-out & Sweets dUjI ivsLv jMg ivc brqfnvI POj<br />
dI qrPoN lVy s[ mukMd isMG DflIvfl ny<br />
Address: 773 N. Quinton Rd., Palatine, IL 60067 ikhf ik asIN iswK rYjImYNt dy jvfnF vloN<br />
kYtirMg:vDIaf aqy qswlIbKLsL pRbMD<br />
isLkfgo, imlvfkI aqy<br />
ienHF sMsfr jMgF ivc kIqIaF geIaF<br />
kurbfnIaF nUM kdy vI nhIN Bulf skdy.<br />
vfihgurU ienHF jMgF ivc sLhId hox vfly<br />
POjIaF dI afqmf nUM sLFqI bKsLy.<br />
ieMzIafnf, imsLIgn qy<br />
pryz ivc dUjI sMsfr jMg ivc ihwsf<br />
ivskfnisn dy ielfikaF<br />
ivc ivafh-sLfdI jF iksy<br />
vI pfrtI leI kYtirMg<br />
vfsqy Xfd rwKo<br />
lY cuky syvf isMG ivrdI qoN ielfvf<br />
iekbfl isMG copVf qy pirvfr, myjr<br />
gurcrn isMG Jwj, iswK irlIjIas<br />
susfietI dy sfbkf pRDfn kulvMq isMG<br />
huMdl qy pirvfr, kuldIp isMG, jIq isMG,<br />
gurduafrf pYlftfeIn dy sfbkf hYz gRMQI<br />
BfeI mihMdr isMG, ieMdr kOr iswDU,<br />
sfzI KfsIaq<br />
grmf grm<br />
jlybIaF<br />
amolk isMG igwDf, pRo[ joigMdr isMG<br />
rmdyv, ivk isMG qy pI sI aYs isLkfgo<br />
dy sfbkf pRDfn blivMdr isMG igrn aqy<br />
hor bhuq sfry iswK pqvMqy hfjLr sn.<br />
ky ky pMmf<br />
Pon:847-219-7432<br />
847-359-9630<br />
qsvIr ivc KwibEN srvx isMG rfjU, ENkfr isMG, pRo[ kulvMq isMG,<br />
jIq isMG, BfeI mihMdr isMG, kuldIp isMG aqy Tfkr isMG bsfqI<br />
pfTkF df kflm<br />
Kyz jgq<br />
afK qsvIrF boldIaF<br />
‘pMjfb tfeImË’ dy pfTkF leI ÈurU kIqy kflm ‘afK<br />
qsvIrF boldIaF’ nMU BrpUr huMgfrf imilaf hY. ies kflm<br />
ny pfTkF dy idlF aMdr bYTy Èfier nMU KUb hlUixaf hY. ieh<br />
kflm ÈurU krn df sfzf mksd vI iehI sI. ies kflm<br />
qihq hr hPqy iek qsvIr CfpI jFdI hY. ieh qsvIr<br />
dyK ky quhfzy mn ivc ijhVy vlvly AuTdy hn, Auh kivqf<br />
dy iek bMd jF iek-do vfkF ivc sfnUM qsvIr dy isrlyK<br />
dy qOr `qy Byjo. bMd iËafdf lMmf nf hovy. ‘gfgr ivc<br />
sfgr’ Brn vfilaF nMU pihl imlygI. vDIaf, CFtvINaF<br />
ilKqF prcy ivc CfpIaF jfxgIaF. pfTkF dI shUlq<br />
leI, Audfhrx vjoN Poto nfl kfiv totf vI idwqf igaf hY.<br />
bws, qusIN Poto leI ZuwkvyN aijhy kfiv toty sfnMU Gwlxy hn.<br />
kfiv totf quhfzI afpxI jF iksy hor dI rcnf vI ho skdI<br />
hY. ies vfr aijhIaF ilKqF sfzy pfs phuMcx leI<br />
afKrI qfrIK 9 jUn hY. -sMpfdk<br />
kYpsLn mukfblf-15<br />
phuMc ky vqn ienHF nwcxf qy JUmxf!<br />
ryl gwzI jfpdI ey bMidaF df zUmxf!!<br />
kYpsLn mukfblf-<strong>13</strong><br />
kYpÈnF<br />
af nI myrIey zwzIey mwzIey,<br />
afpF dovyN nwk imlfeIey.<br />
gwzI df vI tfeIm ho igaf,<br />
iPr imlx leI ivCV jfeIey.<br />
iesy qrHF qUM hwsI jfvIN,<br />
mMmI df vI rwKIN iKafl.<br />
dyÈ dI rwiKaf bVI jrUrI,<br />
bws afieaf mYN agly sfl.<br />
-krnYl kOr<br />
snfqn ividaf mMdr skUl<br />
aihmdgVH, ijlHf-sMgrUr<br />
Pon:91-89680-70777<br />
--kwky<br />
ryqy, prbq gfhuMdf<br />
POjI jUn hMZfvy.<br />
mUMh ‘qy hfsf POjI vIrF<br />
kdy-kdy qF afvy.<br />
do ipafr dIaF gwlF ilK ky<br />
jd icwTI koeI pfvy.<br />
jF bwicaF ƒ lf ky sIny<br />
jd CuwtI Gr afvy.<br />
-rfTyÈvr isMG sUrfpurI<br />
sYkrfmYNto<br />
Pon: 916-969-9337<br />
--iswK<br />
rYjmYNt ivc POjI aPsr<br />
krdf nyk kmfeI,<br />
CuwtI lY ky Gr nUM afieaf,<br />
jd mmqf ny iKwc pfeI.<br />
lfz lzfvy, puwq nUM afKy,<br />
‘qUM aPsr bx idKlfeIN.<br />
afpxy ipE qy dfdy vFgu,<br />
ijMd vqn qoN Gol GumfeIN.’<br />
-srdfrnI jgjIq kOr<br />
kYNtn, imsLIgn.<br />
--cMgf<br />
puwqrf mYN cwilaF<br />
dysL afpxy dI rfKI,<br />
agly sfl mMnfvFgy<br />
iekwiTaF asIN ivsfKI.<br />
dusLmx sfzy dysL aMdr<br />
ipaf awq mcfvy,<br />
bVI dyr qoN smJfieaf,<br />
AuhnUM smJ nf afvy.<br />
pr AuhnUM pqf nhIN,<br />
hr pMjfbI sUrmf, hr gwBrU,<br />
afpxy dysL leI mr imt jfvy.<br />
-gorf pRjfpq<br />
ircmMz ihwl, inAU Xfrk<br />
Pon: 646-721-1964
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (19)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (20)<br />
pMjfbI iÌlmkfrI ƒ gurivMdr isMG df mhfdfn<br />
virafm isMG sMDU<br />
nfvlkfr guridafl isMG dy nfvl<br />
‘qy afDfirq keI rfsLtrI qy aMqrrfsLtrI<br />
ienfm-snmfn ijwq cukI iPlm ‘aMnHy GoVy<br />
df dfn’ dI awj-kwlH bVI crcf hY. pihlI<br />
vfr pMjfbI isnymy dI eynI pYNT bxI hY.<br />
Bfrq dIaF sB jLbfnF dIaF iPlmF ivcoN<br />
pihlf sQfn pRfpq krn vflI ies iPlm<br />
ny afbU DfbI ivc hoey kOmFqrI iPlm myly<br />
‘c pihly QF ‘qy rih ky zfierYksLn qy<br />
kYmry dI sucwjI vrqoN leI 50,000 zflr<br />
df ienfm pRfpq kIqf hY. ipCly idnIN<br />
torFto ivc hoey pMjfbI iPlm myly dy<br />
afiKrI idn ieh iPlm rojL QIeytr ivc<br />
ivKfeI geI. hfl ivc swbrkwqI BIV sI.<br />
mYnUM dwisaf igaf ik pihlIaF iPlmF<br />
vyly eyny drsLk hfijLr nhIN sn.<br />
mYN hfl aMdr vVdf hF qF iPlm<br />
sLurU hI hoeI hY. iPlm bVI DImI cwl rhI<br />
hY. kfhlI nfl bdlx vfly nftkI idRsL<br />
nhIN hn. ipMz dy dilq BfeIcfry dI khfxI<br />
hY. AunHF dI ijLMdgI ivc rojL rojL jF pl<br />
pl kuJ nvF qy nftkI nhIN vfprdf.<br />
khfxI ivc ikvyN vfpr jfvy? AunHF lokF<br />
dI TihrI hoeI ijLMdgI vFg iPlm dI khfxI<br />
vI ruk ruk ky cwldI hY.<br />
myry qoN ipClI lfeIn ivc bYTy torFto<br />
dy kuJ pwqrkfrF-lyKkF qy agFhvDU<br />
jwQybMdIaF dy kfrkunF nUM ‘gwl bxdI nhIN<br />
lwgdI.’ hOlI-hOlI AunHF dI Gusr musr<br />
ivcoN iKJ pRgt hox lwgdI hY. koeI jxf<br />
iksy nvyN idRsL `qy itwpxI krdf hY, “lY<br />
iehdI ksr sI!” Auhdy nyVy bYTy sfQI<br />
mwDm ijhf sihmqI-hfsf hwsdy sn. mYN<br />
socdF ienHF nUM aijhIaF itwpxIaF krn<br />
dI kfhlI nhIN krnI cfhIdI. dunIaF dy<br />
keI myilaF ivc ivdysLI iPlm aflockF<br />
qy jwjF ny ies iPlm nUM ienfm-snmfn<br />
idwqy ny! koeI gwl qF hoAU ies ivc. pihlF<br />
pihlF khfxI dI kyNdrI qMd myry hwQ vI<br />
nhIN sI af rhI. khfxI iksy dilq<br />
pirvfr dy bjLurg dy svyry sfJry AuT ky<br />
GrvflI nUM cfh bxf ky dyx dy afKx qoN<br />
sLurU huMdI hY ik cOkIdfr af ky Drmy df<br />
Gr jbrI Zfhy jfx dy msly df hwl lBx<br />
leI pMcfieq ivc juV bYTx df swdf dy<br />
jFdf hY. mYN vI hornF vFg socdf sF ik<br />
ijs kfmy df Gr Zfh idwqf igaf hY, Aus<br />
nfl juVI khfxI qrk-sMgq aMjfm qk<br />
Blf ikvyN puwjdI hY? CyqI hI pqf lwg<br />
igaf ik ieh ieko iek dilq pirvfr dy<br />
Zih gey Gr dI khfxI nhIN, sgoN ieh qF<br />
hryk dilq ‘Gr’ dy inwq ZihMdy jfx dI<br />
dfsqfn hY. ies ivc pUry dilq BfeIcfry<br />
dy sMqfp nUM kolfjL dI sLkl ivc pysL<br />
krn df Xqn kIqf igaf hY.<br />
eydF hI DImI cfly cwldI iPlm muwk<br />
jFdI hY. afKLrI idRsL ivc dilq pirvfr<br />
dI kuVI Gr dy hflfq dI qfeI-sqfeI<br />
awDI rfqy bYtrI PVI glI ivc inkldI<br />
hY. awgoN sLihr rihMdf, pr Aus ijLMdgI<br />
qoN Kipaf-qipaf, Auhdf Brf mylU ipMz<br />
qy ‘Gr’ nUM prqdf AuhnUM bIhI ivc imÜdf<br />
hY. lok qfVI mfr ky iPlm dy KLfqmy dI<br />
pusLtI krdy hn.<br />
iPlm df zfierYktr gurivMdr isMG<br />
styj ’qy afAuNdf hY. Aus ny ajy qk iPlm<br />
bfhrly mulkF dy iPlm nfl juVy isafxy<br />
bMidaF nUM hI ivKfeI hY. Auhdy afpxy TyT<br />
pMjfbI drsLkF ny iPlm pihlI vfr vyKI<br />
hY. AuhdI afpxI jLbfn dy bMidaF ny. AuhnUM<br />
sLfied pRsLMsf dI BrpUr afs hY. Auh<br />
Boly-Bfa svfl krdf hY, “qusIN dwso ik<br />
quhfnUM iPlm ivc mfVf kI lwgf?” iqMn<br />
cfr hwQ KVHy huMdy hn. pihlf puwCdf hY,<br />
“qusIN ies iPlm ivc kihxf kI cfihaf<br />
hY?” dUjf afKdf hY, “mYnUM qy myrI Gr<br />
vflI nUM iPlm iblkul smJ nhIN peI.”<br />
gurivMdr iCwQf-ijhf pY igaf hY. ikvyN<br />
smJfey iPlm df sfr-qwq? Auh sMKyp<br />
ivc iPlm dI khfxI dwsx dI koisLsL<br />
krdf hY, “ieh vwKrI qrHF dI iPlm hY.<br />
Epn aYNzz. mYN iPlm ivc vI kuJ<br />
smJfAuxf nhIN cfihaf. ies nUM qusF Éud<br />
smJxf hY. iehdy arQ qusF afp qlfsL<br />
krny ny. mYN qF iPlm bxf idwqI ey.”<br />
mYN iPr iPlm dy afKLrI idRsL bfry<br />
socx lwgdf hF.<br />
hux qk smJ nf afAux vflI iPlm<br />
dI khfxI myry aMdr pUrI dI pUrI ilsLk<br />
AuTdI hY. tuwty qy iKMzy jfpdy ibrqFq dy<br />
Dfgy myry hwQ afAux lwgdy hn. mYnUM lwgdf<br />
hY gurivMdr nfl ijLafdqI ho rhI hY.<br />
nhIN; sfzI afpxI pMjfbIaF dI suhj Bfvnf<br />
df mjLfk Auz irhf hY. rcnf dy guhj qy<br />
suhj qk phuMcx qoN pihlF hI sfzI smJ<br />
hiQafr suwt idMdI hY. asIN isrjxf dy<br />
kwd qk afpf Aucf krn dI loV nhIN<br />
smJdy, sgoN cfhuMdy hF ik isrjxf dy<br />
kwd nUM CFg ky afpxy mycy df kr leIey.<br />
jy aijhf huMdf nhIN qF ‘Cwzo prHy jI! aYvyN<br />
tfeIm kfhnUM KLrfb krnf hoieaf!’<br />
mYN cfhuMdf hF ik mYN ho rhy ies<br />
ainaF dy iKLlfPL bolF. pr myry qoN pihlF<br />
iek hor swjx bolx lwgdf hY, “qusIN<br />
ieh kmfl dI iPlm bxfeI hY. smJ qF<br />
bVy gLulfm alI ÉF vI ikhVf sfiraF nUM<br />
afAuNdf sI. pr bVy gLulfm alI ÉF ‘bVy<br />
gLulfm alI ÉF’ hI sn. ijnHF nUM smJ<br />
afAuNdf hY AunHF nUM pqf hY ik Auh kI sI?<br />
ieh iPlm vI ijAuN ijAuN smJ peygI iqAuN<br />
iqAuN iehdI kImq df pqf cwlygf.”<br />
pihly aflockF dy svfl sux ky bYTy<br />
lokF dI KLfmosL BIV ivc iPlm bfry hor<br />
iPlm df iek idRsL<br />
jfxn dI idlcspI jfg cuwkI hY. Auh Dur<br />
aMdroN aflockF nfl sihmq nhIN jfpdy.<br />
sLfied ieho kfrn hY ik jdoN iPlm dI<br />
qfrIPL hoeI, qF lokF ny qfVI mfr ky afKI<br />
gwl df svfgq kIqf hY. mYN aYvyN pMjfbIaF<br />
dI smJ qy suhj Bfvnf bfry sLMkflU bx<br />
igaf sF. lwgdf hY ik hfl ivc kdrdfn<br />
vI bYTy hn. myrI vfrI afAuNdI hY. mYN sfry<br />
iPlm df iek idRsL<br />
hfl ivc suxn jogI afvfjL AucI krdf<br />
hF, “dosqo! asl ivc asIN ijvyN dIaF<br />
lVIbwD khfxIaF vfÜIaF qy KLfs qrHF df<br />
mnorMjn krn vfÜIaF iPlmF vyKx igwJy<br />
hoey hF, ieh iPlm AunHF qoN asloN vwKrI<br />
hY. ieh nf AunHF pfqrF bfry hY nf AunHF dI<br />
ijLMdgI bfry. nf hI AunHF iPlmF vFg<br />
bxfAuxf ies dy zfierYktr df AudysL sI.<br />
ies iPlm nUM jfxn leI, ies nUM smJx<br />
leI pihlF Aus vrg dy lokF dI QF afpxy<br />
afp nUM rwK ky vyKxf pvygf; ijnHF bfry<br />
ieh iPlm bxfeI geI hY. kYnyzf ivc suKsuivDf<br />
df jIvn Bog rhy bMdy nUM iÌlm<br />
ivclf nrk qy ainaF df jIvn Bog rhy<br />
lokF nfl afpxf afp rIlyt krnf sLfied<br />
eynf sOKf nhIN lwgdf. GVI dI GVI AunHF<br />
lokF dI QF ho ky soco. AunHF dI pIV nfl<br />
ieksur ho ky khfxI ivc jI ky vyKo. soc<br />
ky vyKo ik jy ieh khfxI quhfzI afpxI<br />
huMdI qF iPr ikvyN lwgdI! AunHF ivcoN qy<br />
AunHF vrgy ho ky iPlm vyKo; quhfnUM sB<br />
smJ af jfeygf.”<br />
lokF nUM sLfied myrI gwl TIk lwgI<br />
hY. Auh BrpUr qfVI mfr ky huMgfrf Brdy<br />
hn.<br />
“ijhVy dosq kihMdy hn ik khfxI<br />
smJ nhIN afeI AunHF nUM myrI bynqI hY ik<br />
khfxI dy arQ qF sMkyqk qOr `qy khfxI<br />
dy aKLIrly idRsL ivc hI pey hn. sLihr<br />
ivc irksLf clfAux df DMdf krdf mylU<br />
sLfied sOKf sfh lYx leI ipMz qoN sLihr<br />
vwl Bwjf sI, pr sLihr ny vI Aus nUM<br />
afpxI buwkl ivc nhIN ilaf. sLihr ivc<br />
vI Auhdf sfh Guwitaf jf irhf sI. Auh<br />
mrnhfr hflqF ivc EQy jI irhf sI.<br />
sLihr qoN inrfsL hoieaf Auh muV ipMz<br />
prqdf hY, qF awDI rfq nUM gÜI ivc AuhnUM<br />
AuhdI BYx imldI hY. sLihroN priqaf Brf<br />
kuVI nUM eynI rfq gey GroN bfhr inklx<br />
df kfrx puwCdf hY. Auh dwsdI hY ik Gr<br />
ivc Auhdf sfh Guwtdf sI, icq kfhÜf<br />
pYNdf sI. jLfihr hY; ipMz ivc vI ijLwlq qy<br />
nmosLI dI ijLMdgI hY. ies vrg dy lokF<br />
nUM sOKf sfh ikwQoN afvy! AunHF nUM nf ipMz<br />
ivc Tfhr hY, nf sLihr ivc. Auh jfx qF<br />
ikwQy jfx? awDI rfq hY, bYtrI df mwDm<br />
cfnx hY; cMd nUM gRihx lwgf hY. glI<br />
hnyrI hY. ieh hnyrI glI ivc qurdy AunHF<br />
lokF dI TihrI hoeI ijLMdgI dI iPlm hY.<br />
iehnUM kyvl ies qrHF hI vyiKaf qy ies<br />
qrHF hI smiJaf jf skdf hY.”<br />
lok BrpUr qfVIaF nfl dwsdy lwgdy<br />
ny, ‘gwl AunHF dy gyV ivc af geI hY.’<br />
gurivMdr dy ichry `qy vI muskfn hY.<br />
itwpxI krdf hY, “koeI lyKk hI ies qrHF<br />
smJ qy bol skdf hY.”<br />
hux Auh pYr Dr afieaf hY. prlI<br />
nuwkroN koeI ijLafdf ienklfbI afKdf hY,<br />
“qusIN iPlm ivc ieh nhIN dwisaf ik<br />
ikhVIaF jmfqF qy iDrF Dur AuproN ies<br />
jbr leI ijLMmyvfr ny.” Auh jvfb idMdf<br />
hY, “ipMz ivc srpMc Aus cuxI hoeI AuprlI<br />
iDr df hI pRqIinD hY.” pr aglf bijLd<br />
hY, “nhIN quhfnUM Dur Aupr qwk ies nUM<br />
joV ky ivKfAuxf cfhIdf sI.” gurivMdr<br />
afKdf hY, “mYN aYWsy (lyK) nhIN iliKaf,<br />
iPlm bxfeI hY.” Auh TIk afKdf hY.<br />
iPlm ivc iek idn dI khfxI hY.<br />
hkIkI vI qy pRqIkfqmk vI. iPlm qVky<br />
aMimRq-vyly sLurU huMdI hY qy awDI rfq nUM<br />
KLqm. pr aMimRq-vylf ‘swc nfmu vizafeI<br />
vIcfru’ vfÜf nhIN. DuaFiKaf hoieaf hY.<br />
kOVf qy jLihrIlf. sLFqI dI QF roxf hY.<br />
ipMz dy ivhVy dy lok iekwTy ho rhy hn.<br />
iksy ‘vwzI iDr’ ny kfrKLfnf lfAux leI<br />
jLmIn KLrId leI hY, AunHF ny Aus jLmIn<br />
ivc pihlF qoN bxy kfmy Drmy dy koTy Zfh<br />
idwqy hn. Drmy dy twbr qy ivhVy vfilaF<br />
nUM ieh byinafeIN lwgdI hY. inrHf Dwkf.<br />
pMjfb ivc qy dysL ivc vI ieh Dwky inwq<br />
ho rhy ny. lokF dIaF cuxIaF afpxIaF<br />
srkfrF KLud ienHF DwikaF ivc BfeIvfÜ<br />
hn. vwK-vwK vwzy snaqI adfiraF qy<br />
kMpnIaF nUM jLmInF idwqI jf rhIaF hn.<br />
ipMzF dy ipMz AujfVy jf rhy ny. ieh iek<br />
ipMz dI khfxI nhIN rih jFdI; pUry mulk<br />
dI bx jFdI hY, ijwQy ivroD df jvfb<br />
golIaF qy zFgF nfl idwqf jf irhf hY.<br />
Drmf ivcfrf iks bfgL dI mUlLI hY! DwkVF<br />
iPlm df<br />
iek idRsL<br />
dy Dwky ipwCy eyQy vI styt hfijLr hY. puils<br />
dIaF jIpF, bMdUkF qy vrdIaF vfÜy<br />
ipCokV ivc Kloqy hn. nvF mfilk Drmy<br />
nUM ‘sfiÜaf!’ afK ky dMd krIcdf ‘bMidaF<br />
vFg’ QF ÉflI kr dyx nUM afKdf hY.<br />
Drmy dy BfeIcfry dy lok iekwTy ho<br />
ky srpMc kol jFdy hn. jfxf hI hoieaf.<br />
cuxI hoeI srkfr df sB qoN hyTlf qy nyVlf<br />
pRqIinD qF Auho hI hY. AunHF dy afpxy<br />
BfeIcfry df mYNbr vI AunHF dI iDr bx ky<br />
nfl jFdf hY. srpMc sfry msly nUM jfxdf<br />
hoieaf vI axjfx bxdf hY. Auhdy swjy-<br />
Kwby Kloqy bMdy afey bMidaF nUM AuÜtf<br />
kosdy hn, JfVdy hn. AunHF ‘coN iek dy<br />
hwQ ivc rfeIPLl hY. qkiVaF dI DwkV<br />
qfkq df ichn. AunHF dIaF muwCF hAumY dI<br />
qsvIr ny; vwt dy ky KVHIaF kIqIaF. ieh<br />
srpMc dI lukvIN isafsI inrmfxqf df<br />
jLfihrf srUp hn. zfierYktr ny KVHIaF<br />
muwCF qy hiQafrF vfly bMdy srpMc dy swjy-<br />
Kwby aYvyN hI KVHy nhIN kr idwqy. ‘kfnUMn<br />
vI koeI cIjL huMdI hY!’ qy ‘ienHF nUM<br />
irafieqF dy ky awgy hI srkfr ny isr<br />
‘qy cVHf CwizaY’ afKx vfly asl ivc<br />
srpMc qy moiZaF ‘qy bYTy icq(r)gupq<br />
hI hn. Auhdf luikaf hoieaf rUp hI hn.<br />
srpMc dMBI qy pfKMzI jfpdf hI hY. Auh<br />
afey lokF qoN vI pihlF kcihrI phuMcx<br />
df vfadf krdf hY. pr Auhdy kQn aqy<br />
ivhfr qoN pqf lwgdf hY, Auh shfieqf<br />
leI afey lokF df nhIN; AunHF df hY ijhVy<br />
AuhdI aMdrlI afvfjL anusfr ‘kfnUMnI<br />
qOr ‘qy jLmIn dy mflk’ bx cuwky hn.<br />
afAux vfilaF nUM vI pqf hY ik srpMc df<br />
vfadf vPLf nhIN hoxf. AunHF df afpxf<br />
cuixaf dilq mYNbr jtkI DONs awgy<br />
‘jLnfnI’ bixaf srpMc nUM jLor nfl afpxI<br />
gwl kihx qy mnvfAux dy smrwQ nhIN.<br />
sMkyqk qOr ‘qy dilqF nUM imlI jnpRqIinDqf<br />
dy KoKlypn dI hkIkq df pol<br />
KwulH jFdf hY. dilq mYNbr vI AuprlIaF<br />
sLRyxIaF dy dbfa aDIn hn. AunHF dy<br />
anusfrI ho ky cwlxf AunHF dI isafsI<br />
mjbUrI hY. qkVI iDr nUM jLor dy ky afpxI<br />
qy afpxy lokF dy ihq dI gwl mMnvf skxI<br />
AunHF dy vws ivc nhIN.<br />
inaF dI BfÜ ivc Btkdy BfeIcfry<br />
dy lok BIV dI sLkl ivc hnyrIaF gÜIaF<br />
ivc qury iPrdy hn. AunHF dI bycYnI AunHF<br />
nUM joVdI qF hY, pr AunHF ivc hflfq nfl<br />
lVn dI qfkq nhIN. juVdy vI Auh iek<br />
dUjy nfl sLrmo-kusLrmI hn. mylU df bfp<br />
BIV ivc jFdf-jFdf BIV qoN ipwCy rih jFdf<br />
hY. ruk jFdf hY. BIV prqdI hY, qF muV<br />
axmMny mn nfl AunHF dy ipwCy-ipwCy qur<br />
pYNdf hY. axmMny mn nfl lVfeI lVn<br />
vfÜf aijhf iekwT ikvyN lV lvygf? sfrI<br />
iPlm ivc Aus bËurg dy duafÜy kMbÜ<br />
lpyitaf rihMdf hY. AuhdIaF bfhvF kMbÜ<br />
ivcoN isrPL AudoN bfhr inkldIaF<br />
ivKfeIaF hn, jdoN Auh svyry isr dy<br />
iKwlry vfÜF nUM pwg ivc bMnHdf hY; cfh<br />
bxfAux ivc DI dI mdd krdf hY qy jF<br />
iek vfr hwQF ‘qy rotI Dr ky KFdf hY.<br />
iPlm dws rhI hY ik ies sLRyxI dIaF<br />
bfhvF ajy kyvl iZwz nUM Julkf dyx leI<br />
hI bfhr inklx jogIaF ny. ieh hwQ ajy<br />
mUMh ivc burkI pfAux jogy qy iKwlry vfÜ<br />
sFBx df Xqn krn jogy hI hn; ieh hwQ<br />
ajy lVn jogy nhIN. ieh bfhvF ajy kMbl<br />
ivcoN bfhr af ky dusLmx nUM vMgfrn dy<br />
smrwQ nhIN hoeIaF.<br />
iPlm ivc inwky-inwky keI idRsL hn<br />
ijnHF ivc ienHF inwky lokF dy rojL-mwrf<br />
jIvn dy keI kvfV KuwlHdy hn. Gr dI<br />
muKI aOrq duKI hY ik ijhdy nrmy dy KyqF<br />
nUM Auh rojL cugx jFdI hY, Auhdy KyqF ivcoN<br />
cIrnI sfg qoVn leI Aus nUM sO gwlF<br />
suxnIaF peIaF hn. ruwg bflx df mMgx<br />
leI bypq hoxf pYNdf hY. bÜdI-KpdI<br />
afpxI bycYnI, apmfn qy roh df rlvFimlvF<br />
pRgtf krdI Auh AucI-AucI cIk<br />
ky boldI hY. AuhdI pIV qy AuhdI cIk<br />
(bfkI sPf 28`qy )
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (21)<br />
gurmiq igafn<br />
zf[ gurnfm kOr, kYnyzf<br />
ipCly lyK ivc asIN ‘nym` aqy<br />
‘sMjm` dI gwl kIqI sI. aglf pRÈn hY<br />
ik igafn aqy aigafn kI hY? igafn<br />
sMsikRq dy Èbd ‘jnfn` df pMjfbI rUp hY<br />
jo ik sMigaf hY. ies df mUl ‘ivd` hY jo<br />
ik ‘ivMdq` df smrUp hY. ‘ivd` Èbd df<br />
arQ hY pfAuxf, Kojxf, pRfpq krnf. Èbd<br />
‘jnfn` df arQ hY jfxnf, iksy qwQ df<br />
vfkP hoxf, Kfs krky Aucqm igafn jo<br />
srb-ivafpk afqmf df iDafn Drn<br />
nfl pRfpq huMdf hY. ieh cyqMnqf dI avsQf<br />
hY, jfxn dI ikRaf hY. iswK Drm icMqn<br />
ivc ‘igafn` Èbd dI vrqoN hoeI hY. igafn<br />
df aMgryËI anuvfd ‘nflj` hY ijs dI<br />
pirBfÈf keI qrHF nfl kIqI geI hY.<br />
‘izkÈnrI afP iÌlfsÌI` anusfr igafn<br />
df arQ hY ‘irÈiqaF dI jfxkfrI aqy<br />
siq df anuBv`. jfxn qoN Bfv hY cyqMnqf.<br />
vydFq anusfr igafn svY-pRkfÈq hY,<br />
ies ƒ jxn leI iksy hor igafn dI loV<br />
nhIN pYNdI. igafn nf hI afpxy afp ƒ<br />
anuBv kr skdf hY aqy nf iksy hor<br />
igafn rfhIN anuBv kIqf jf skdf hY.<br />
ijs qrHF sUrj ƒ pRkfÈq hox leI iksy<br />
hor pRkfÈ dI loV nhIN pYNdI, iesy qrHF<br />
igafn ƒ anuBv krn leI iksy hor<br />
igafn dI loV nhIN pYNdI. ieh afpxy afp<br />
qoN pRkfÈq hY.<br />
iswK Drm icMqn ivc igafn pRfpq<br />
krn dy afm qOr ‘qy iqMn somy pRvfn kIqy<br />
gey hn-pRqwK igafn jo igafn ieMidRaF<br />
dy iswDy sMprk nfl pRfpq kIqf jFdf hY.<br />
dUsrf qrk jF ivcfr rfhIN pRfpq kIqf<br />
igafn hY ijs ƒ anumfn igafn vI ikhf<br />
jFdf hY aqy qIsrI iksm df igafn<br />
anuBv rfhIN pRfpq kIqf igafn hY ijs<br />
df iËkr ‘acyq pRkfÈ‘ dy rUp ivc pihlF<br />
vI ho cukf hY. pRqwK sMsikRq dy Èbd<br />
‘pRiqakÈ‘ df pMjfbI rUp hY ijs df<br />
inrukqk arQ hY igafn-ieMidRaF df<br />
cIËF dy sMprk ivc afAux df kfrj.<br />
qIjf, ies df sbMD iksy vsqU df iswDf<br />
aqy qurMq igafn hox nfl hY. ies dy<br />
ivÈfl arQF ivc ‘pRqwK‘ Èbd iksy vI<br />
iswDy aqy qurMq igafn dy sfDnF ƒ Ëfhr<br />
krdf hY, nf ik isrÌ ieMidRafvI igafn<br />
dy aml ƒ. ies qrHF ‘pRqwK‘ Auh pRmfx<br />
hY jo iswDy aqy shI igafn vwl lY jFdf<br />
hY. afpxy dohry rUp ivc pRqwK igafn do<br />
qrHF df hY-bfhrI aqy aMdrUnI. jdoN iksy<br />
vI vsqU df pMj igafn ieMidRaF rfhIN<br />
suxn, dyKx, Cuhx, cwKx aqy suMGx dI<br />
ikRaf rfhIN igafn pRfpq kIqf jFdf hY,<br />
ieh bfhrI boD hY.<br />
KuÈI aqy gm, igafn aqy aigafn,<br />
pRym aqy nÌrq afid df mfnisk boD<br />
aMdrUnI boD hY. bfhrI vsqUaF df igafnieMidRaF<br />
rfhI pRfpq kIqf boD bhuq hI<br />
kudrqI aqy iswDf igafn hY. ‘jpujI‘ ivc<br />
iqMnF hI qrHF dy igafn ƒ jigafsU leI<br />
ËrUrI mMinaf hY ikAuNik igafn ieMidRaF<br />
Bfv suxn, dyKx, Cuhx, cwKx aqy suMGx<br />
rfhIN pRfpq kIqy igafn ‘qy ivcfr krky<br />
hI jigafsU qfrikk igafn pRfpq kr<br />
skdf hY. iPr ies ivcfr rfhIN pRfpq<br />
igafn duafrf Aucqm siq Bfv prmfqmf<br />
vwl Aus dI lgn lwgdI hY aqy Aus df<br />
iDafn Dr ky Auh anuBv rfhIN igafn dy<br />
Auprly sqr qwk phuMcdf hY. jpujI ivc<br />
ieh vI dwisaf igaf hY ik Aucf igafn<br />
pRfpq krn leI pRqwK igafn iewk<br />
mhwqvpUrn kVI hY ijs dI ivafiKaf pMj<br />
KMzF dy pihly pVf ‘igafn KMz‘ ivc kIqI<br />
geI hY (ies df iËkr ‘acyq pRkfÈ‘ ivc<br />
ho cuwkf hY).<br />
pRqwK igafn ivc jigafsU kudrqI<br />
vrqfry ijvyN hvf, pfxI, agnI afid df<br />
igafn anMqqf ivc pRfpq krdf hY. Auh<br />
sMsfr df iviBMnqf ivc vsqUgq igafn<br />
pRfpq krdf hY. Auh vwKo-vwKrIaF GtnfvF<br />
dy kfrn aqy kfrj df, vsqUaF,<br />
irÈiqaF, jnm aqy mrn, afid aqy aMq,<br />
kudrqI inXmF df igafn pRfpq krdf<br />
hY. jigafsU qoN qvwko kIqI geI hY ik<br />
Auh BOiqk sMsfr ijvyN gRih, sUrjI pRbMD,<br />
qfry, cMdrmf, sUrjF df igafn pRfpq kry<br />
(jpujI anusfr sUrj aqy cMdrmf iewk<br />
nhIN, anyk hn). ieh ies igafn df<br />
iewk pwK hY.<br />
pRqwK igafn df dUsrf pwK jo iesy<br />
pAuVI ivc ibafn kIqf igaf hY, smfj<br />
ivc inihq isDFqF, irÈiqaF, lokF dIaF<br />
pRcilq Dfrimk prMprfvF, AunHF dIaF<br />
imwQF, Dfrimk icMnHF afid df igafn pRfpq<br />
krnf hY. ies igafn dy qIsry pwK df<br />
sbMD lokF dIaF siBafcfrk prMprfvF,<br />
sfihq aqy mnuwK df ieiqhfsk pwK,<br />
igafn aqy iswiKaf dy Kyqr ivc kIqf<br />
Audm aqy pRfpqIaF dI jfxkfrI pRfpq<br />
krnf hY. ies qrHF gurU nfnk sfihb df<br />
jpujI ivc drsfieaf pRqwK igafn df<br />
Kyqr bhuq ivÈfl hY jo mnuwK dI cyqMnqf<br />
ƒ hr pfsy bhuq ivÈfl krdf hY. swc dy<br />
KojI vfsqy igafn dy ienHF sfry KyqrF ƒ<br />
jfxnf pihlf aqy ËrUrI kdm hY.<br />
iswK Drm drÈn anusfr igafn<br />
dI dUsrI iksm qfrikk igafn hY ijs<br />
ƒ ihMdU DrmÈfsqRF anusfr anumfn<br />
igafn vI kihMdy hn. ies igafn df somf<br />
mnuwKI ivcfr aqy qrk hY. ies qrHF jo<br />
igafn pRfpq kIqf jFdf hY Auh suDfiraf<br />
hoieaf igafn huMdf hY ikAuNik BfvyN ieh<br />
igafn-ieMidRaF rfhIN pRfpq kIqI jfxkfrI<br />
‘qy hI afDfrq huMdf hY pr igafn ieMidRaF<br />
dI iswDI phuMc qoN pry df igafn hY,<br />
axdyiKaf aqy afm igafn hY. ikhf jFdf<br />
hY ik ijQy pRqwK vsqUaF dI ivÈyÈqf df<br />
igafn krfAuNdf hY AuQy anumfn rfhIN<br />
igafn vsqUaF dy afm suBfa dI jfxkfrI<br />
idMdf hY. igafn dI qIsrI iksm anuBvI<br />
jF rhwsfqmk igafn hY. ieh Auh igafn<br />
hY jo ivcfr aqy igafn-ieMidRaF qoN pfr<br />
df igafn hY, ijs dI anuBUqI iDafn rfhIN<br />
huMdI hY.<br />
ieh rhwsfqmk anuBv ivcfr aqy<br />
irÈiqaF qoN Auqy hY aqy prmsiq df<br />
igafn hY. gurU nfnk sfihb ny jigafsU<br />
vfsqy igafn dIaF ienHF iqMnF iksmF dI<br />
mhqwqf dwsI hY aqy lfËm krfr idwqf<br />
hY. gurmiq icMqn anusfr igafn df iewk<br />
pwK dUjy df pUrk hY. iewk iksm dy igafn<br />
dI dUjy nfl koeI ivroDqf nhIN hY ikAuNik<br />
hr iek pwK dy aml df afpxf Kyqr hY.<br />
krqf purK ny mnuwK ƒ pMj igafn ieMdRy<br />
aqy sUKm ieMdRy idwqy hn ijnHF rfhIN Auh<br />
sMsfr df, bRihmMz df igafn pRfpq krdf<br />
hY. mnuwK kol jfx skx dI Xogqf hY.<br />
jdoN mnuwK ies pRfpq kIqy igafn Auqy<br />
ivcfr krdf hY qF Auh qfrikk igafn<br />
pRfpq krdf hY ijs nfl Aus dy aMdroN BY<br />
Éqm ho jFdf hY aqy Auh inrBY ho jFdf<br />
hY. ies iksm dy igafn ƒ gurU nfnk<br />
sfihb ny ‘igafn aMjnu‘ ikhf hY, aMjn<br />
surmy ƒ kihMdy hn ijs ƒ awKF ivc pfAux<br />
nfl ingHf sfÌ ho jFdI hY.<br />
prmfqmf df nfm inrml jl hY ijs<br />
ivc ieÈnfn kIiqaF igafn-ieMidRaF qoN<br />
ivkfrF dI mYl DoqI jFdI hY. Auh prmfqmf<br />
hI pivwqr hY, bfkI hr QF ivkfrF dI mYl<br />
khf igafn aigafn<br />
BrI hoeI hY. Aus pivwqr nfm-jl nfl<br />
sFJ gurU rfhIN pYNdI hY aqy mnuwK df mn<br />
aqy srIr pivwqr ho jFdy hn. Aus sdIvI<br />
prmfqmf jo mnuwK dy mn dI vydnf ƒ<br />
jfxdf hY, df anuBv mnuwK dy mn aMdr<br />
pRgt ho jFdf hY. ies pRkfÈ rfhIN pRfpq<br />
sihj avsQf ivc itikaf hoieaf mn<br />
afqmk anMd pRfpq krdf hY aqy mOq df<br />
BY Éqm ho jFdf hY. aijhy jigafsU dy<br />
aMdr Aus ivafpk prmfqmf dI anUp<br />
joiq jg pYNdI hY, Aus dy aMdr sUrj aqy<br />
cMd rUpI dIvy jg pYNdy hn Bfv igafn df<br />
pRkfÈ ho jFdf hY aqy aigafn df hnyrf<br />
dUr ho jFdf hY. iswK Drm drÈn ivc<br />
aigafn ƒ aMDyrf ikhf hY, aMDyrf<br />
aslIaq pRgt nhIN hox idMdf. iesy qrHF<br />
aigafn aslIaq ƒ pRgt nhIN hox<br />
idMdf. igafn rUpI surmf mnuwK ƒ gurU qoN<br />
pRfpq huMdf hY ijs rfhIN Auh hr QF Aus pRBU<br />
dI ivafpkqf ƒ anuBv krdf hY,<br />
igafn aMjnu BY BMjnf<br />
dyKu inrMjn Bfie]<br />
gupqu pRgtu sB jfxIaY<br />
jy mnu rfKY Tfie]<br />
aYsf siqguru jy imlY<br />
qf shjy ley imlfie«3«<br />
(pMnf 57)<br />
igafn pRfpq krn df mksd mnuwK<br />
dy mn df prmfqmf nfl juVy rihxf hY.<br />
mnuwK ƒ prmfqmf nfl aijhf pRym krn<br />
leI ikhf hY ijho ijhf pfxI df kMvl-<br />
Puwl nfl hY jo pfxI dy Dwky Kf ky vI pfxI<br />
nfl hI iKVdf hY. iesy qrHF mwCI dy nIr<br />
nfl pRym dI Audfhrx idwqI hY jo pfxI qoN<br />
ibnf iËMdf nhIN rih skdI. ppIhy df mINh<br />
nfl pRym hY, mINh dI bUMd qoN ibnf Aus dI<br />
ipafs nhIN buJdI. mnuwK df prmfqmf<br />
nfl aijhf pRym hoxf cfhIdf hY ijvyN pfxI<br />
df duwD nfl hY jo awg Auqy afp sVdf hY<br />
pr duwD ƒ nhIN sVn idMdf. ckvI df sUrj<br />
nfl pRym Aus ƒ sOx nhIN idMdf aqy dUr<br />
ibrfjmfn sUrj ƒ Auh afpxy aMg-sMg<br />
smJdI hY. aijhI soJI afpxy mn dy ipwCy<br />
lwg ky qurn vfly mnuwK ƒ nhIN huMdI.<br />
ijhVf mnuwK gurU dI iswiKaf ‘qy cwldf<br />
hY, Aus ƒ aijhI soJI huMdI hY. jy aijhf<br />
gurU iml pvy qF hI Aus rfhIN prmfqmf<br />
nfl pwkf ipafr pYNdf hY jo tuwtdf nhIN.<br />
prmfqmf nfl zUMGI sFJ pfAux vflf nfm<br />
pdfrQ imldf hY. mnuwK ƒ ieh igafn<br />
pRfpq huMdf hY ik prmfqmf hr QF vws<br />
irhf hY. jy mnuwK prmfqm-guxF df gRfhk<br />
bx jfvy qF Aus ƒ prmfqmf df nfm kdy<br />
nhIN Buwldf (prmfqm guxF ƒ afpxy<br />
aMdr vsfAuxf hI Aus dy nfm df ismrn<br />
hY. iswK Drm icMqn anusfr gurU df Èbd<br />
arQfq bfxI hI gurU hY),<br />
scf nyhu n quteI<br />
jy siqguru Byty soie«<br />
igafn pdfrQu pfeIaY<br />
iqRBvx soJI hoie«<br />
inrmlu nfmu n vIsrY<br />
jy gux kf gfhku hoie«7«<br />
(pMnf 60)<br />
gurU nfnk sfihb ny aigafn ƒ<br />
hnyrf ikhf hY aqy igafn cfnx hY, roÈnI<br />
hY. igafn qoN ibnf, ivcfr qoN ibnf mnuwK<br />
afpxy kIqy hoey krmF dy iekwTy hoey<br />
sMskfrF dy kfrn kdy pfqfl vwl izgdf<br />
hY, kdy akfÈ vwl cVHdf hY Bfv kdy duKI<br />
huMdf hY aqy kdy suKI huMdf hY. mnuwK df<br />
aigafn prmfqmf dI isÌiq-sflfh<br />
krn nfl imtdf hY. ieQy kihx qoN Bfv<br />
hY ik prmfqmf dI isÌiq-slfh rfhIN<br />
mnuwK prmfqm-guxF ƒ gRihx krdf hY.<br />
dIvf aqy sUrj cfnx dy sRoq hn aqy<br />
igafn dy pRqIk hn. gurmiq drÈn ivc,<br />
ijvyN Aupr sMkyq kIqf hY, igafn ƒ cfnx<br />
aqy aigafn ƒ hnyrf ikhf hY. jdoN dIvf<br />
jwg jFdf hY qF hnyrf afpxy afp dUr ho<br />
jFdf hY. iesy qrHF jdoN sUrj cVHdf hY qF<br />
cMdrmf Aus dI rosnI ivc alop ho jFdf<br />
hY (cMdrmf dI afpxI koeI roÈnI nhIN.<br />
Auh sUrj qoN AuDfry ley cfnx nfl hI<br />
rfq ƒ cmkdf hY iesy leI sUrj cVHn<br />
‘qy nËr nhIN afAuNdf). iesy qrHF jdoN<br />
igafn df pRkfÈ huMdf hY qF aigafn<br />
rUpI aMDyrf afpxy afp Éqm ho jFdf<br />
hY.<br />
prMprf anusfr vydF ƒ igafn<br />
mMinaf igaf hY pr vyd afidk DrmpusqkF<br />
dy inry pfT qF duinafvI ivhfr<br />
dI qrHF hn ijnHF ƒ pVH pVH ky ivdvfn<br />
lok ienHF dy isrÌ arQ hI ivcfrdy hn.<br />
jd qwk miq nhIN bdldI inry pfT aqy<br />
arQ-ivcfr nfl lokfeI Éuafr hI huMdI<br />
hY. ijhVf mnuwK afpxI miq ƒ gurU dy<br />
smrpx kr idMdf hY Auh hI aigafn<br />
mn ry kAunu kumiq qY lInI<br />
ÃÄ siqgur pRsfid]<br />
soriT mhlf 9<br />
mn ry kAunu kumiq qY lInI]<br />
pr dfrf inMidaf rs ricE<br />
rfm Bgiq nih kInI]ñ] rhfAu]<br />
mukiq pMQu jfinE qY nfihn<br />
Dn jorn kAu Dfieaf]<br />
aMiq sMg kfhU nhI dInf<br />
ibrQf afpu bMDfieaf]ñ]<br />
nf hir BijE n gur jnu syivE<br />
nh AupijE kCu igafnf]<br />
Gt hI mfih inrMjnu qyrY<br />
qY Kojq Auidafnf]ò]<br />
bhuqu jnm Brmq qY<br />
hfirE asiQr miq nhI pfeI]<br />
mfns dyh pfie pd hir Bju<br />
nfnk bfq bqfeI]ó]<br />
ies jgq dy qfrnhfr siqgurU qyg<br />
bhfdr jI Aucfrn krdy hn ik hy mn,<br />
kumiq Bfv qUM burI afdq iswK ky mfVy<br />
rsqy qur ipaf hYN pr dfrf Bfv qUM prfeI<br />
iesqrI qy prfeI inMidaf-cuglI krn<br />
dy rs lYx ivc hI lwgf rihMdf hYN aqy<br />
jo sMsfr df mflk pRBU hY, Aus dI BgqI<br />
qF qUM kdI kIqI hI nhIN.<br />
mukiq pMQu jfinE qY nfihn<br />
Dn jorn kAu Dfieaf]<br />
aMiq sMg kfhU nhI dInf<br />
ibrQf afpu bMDfieaf]ñ]<br />
hy BfeI! mukiq pMQu Bfv ivÈy-ivkfrF<br />
qoN Cutkfrf pfAux df rsqf qF qUM ajy<br />
qwk smiJaf hI nhIN, qy idn-rfq DndOlq<br />
iekwTy krn leI hI qUM dOV-Bwj<br />
krdf rihMdf hYN pr Xfd rwK, ienHF DndOlqF<br />
ny aKIrly smyN awj qwk iksy df<br />
sfQ nhIN idwqf. qUM qF bykfr hI afpxyafp<br />
ƒ ienHF duinafvI pdfrQF ivc<br />
AulJfeI bYTf hYN. qUM sMsfr ƒ Cwz ky pRBU<br />
dy nfm ismrn nfl juV.<br />
nf hir BijE n gur jnu syivE<br />
nh AupijE kCu igafnf]<br />
Gt hI mfih inrMjnu qyrY<br />
qY Kojq Auidafnf]ò]<br />
hy BfeI! ajy qwk qF qMU nf hI pRBU<br />
BijE, Bfv pRBU df nfm ismrn hI kIqf<br />
hY aqy nf hI qUM gurU dI Èrn ivc jf ky<br />
gurU df kihxf hI mMinaf hY; nf hI igafn,<br />
Bfv qyry aMdr Aus afqimk jIvn dI<br />
rUpI pfpF dy hnyry qoN bfhr inkldf hY,<br />
dIvf blY aMDyrf jfie«<br />
byd pfT miq pfpf Kfie«<br />
AugvY sUru n jfpY cMdu«<br />
jh igafn pRgfsu aigafnu imtMqu«<br />
(pMnf 791)<br />
bfxI ielhfmI Bfv rhwsfqmk<br />
igafn hY ijs dI pRfpqI akfl purK qy<br />
iDafn DiraF hoeI hY. ieh Aucqm igafn<br />
hY ijs df sbMD prm siq nfl hY. gurU<br />
aMgd dyv iesy sMdrB ivc PurmfAuNdy hn<br />
ik jo igafn vydF ny ilaFdf Aus ivc<br />
pfp aqy puMn df ivcfr hY ijs anusfr<br />
hwQoN dy ky kuwJ leIdf hY aqy jo ies jnm<br />
ivc iksy qoN lYNdy hF Auh agly jnm ivc<br />
moVnf pYNdf hY. ies qrHF mnuwK nrk aqy<br />
svrg ivc pYNdf rihMdf hY. vydF dI iswiKaf<br />
anusfr dunIaF AucIaF nIvIaF jfqF qy<br />
keI iksm dy vihmF ivc Éuafr huMdI hY.<br />
jo bfxI gurU ny AucfrI hY, ijs dy zUMGy<br />
Byq ƒ gurU ny smiJaf hY qy suriqaF ny<br />
jipaf hY, Auh nfm-aMimRq nfl BrI hoeI<br />
hY. ieh bfxI prmfqm-guxF ƒ ibafn<br />
krdI hY, prmfqm-guxF dI ivcfr kIiqaF<br />
aqy prmfqmf ivc suriq joiVaF pRfpq<br />
hoeI hY. ies bfxI qoN pqf lgdf hY ik<br />
prmfqmf ny afpxy hukm ivc hI sMsfr<br />
ƒ sfijaf hY aqy hukm ivc hI sMBfl<br />
krdf hY. ies igafn nfl jIv dI hAumY<br />
dUr huMdI hY aqy jIv prmfqmf dI hËUrI<br />
ivc pRvfn huMdf hY,<br />
aMimRq bfxI qqu vKfxI<br />
igafn iDafn ivic afeI«<br />
gurmuiK afKI gurmuiK jfqI<br />
surqI krim iDafeI« (pMnf 1243)<br />
gurU rfmdfs ny igafn ƒ suxn aqy<br />
ivcfr nfl joiVaf hY. igafn ƒ KVg<br />
arQfq KMzf ikhf hY, KMzf ÈkqI df pRqIk<br />
hY. igafn-KVg mn dI aMdrUnI ÈkqI<br />
hY. ijnHF mnuwKF ny prmfqmf df nfm<br />
ismiraf hY, prmfqmf AunHF dy sfry duwK<br />
drd dUr kr idMdf hY. gurU ny ijs mnuwK<br />
dy hwQ ivc afqmk jIvn dy igafn df<br />
KMzf PVf idwqf Aus ny jmrfj dy dUq mfr<br />
ky mukf idwqy arQfq Aus df afqmk mOq<br />
df Éqrf muwk jFdf hY. ieh igafn Aus ƒ<br />
pRfpq huMdf hY ijs qy prmfqmf dI imhr<br />
huMdI hY,<br />
hir hir nfmu ijnI afrfiDaf<br />
iqn ky duK pfp invfry«<br />
siqguir igafn KVgu hiQ dInf<br />
jm kMkr mfir ibdfry] (pMnf 574)<br />
(cldf)<br />
gurbfxI igafn<br />
koeI sUJ-bUJ hI afeI hY. hy BfeI! ‘Gt<br />
hI mfih inrMjnu qyrY’, Bfv Auh sB jIvF<br />
df mflk akfl purK pRBU qF qyry aMdr<br />
hI vs irhf hY, pr qUM Aus pRBU ƒ jMglF<br />
ivc Bfldf iPrdf hYN. Aus ƒ afpxy<br />
aMdroN hI lwB.<br />
bhuqu jnm Brmq qY<br />
hfirE asiQr miq nhI pfeI]<br />
mfns dyh pfie pd hir Bju<br />
nfnk bfq bqfeI]ó]<br />
hy BfeI! bhuq jnmF ivc Btk-<br />
Btk ky qUM hfr igaf hYN, Qwk igaf hYN,<br />
pr qYƒ ajy ieho ijhI mwq nhIN afeI<br />
ijs mwq nfl qUM jnm mrn dy gyV ivcoN<br />
inkl jfvyN, qy qYƒ azolqf df itkfxf<br />
iml sky. ieh nfnk afKdf hY, hy BfeI!<br />
sfƒ qF pUry gurU ny ieh gwl smJf<br />
idwqI hY ik hux jo qYƒ pRBU dI apfr<br />
ikRpf sdkf mfns jnm imilaf hY,<br />
ies ƒ pRBU df nfm ismrn krky sÌl<br />
kro.<br />
dyhDfrI gurUaF ƒ Cwz ky Èbd gurU<br />
nfl juVo.<br />
-bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto<br />
Pon: 916-687-3536
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (<strong>22</strong>)<br />
ajmyr isMG dI iswK ieiqhfskfrI aqy KfilsqfnI lihr<br />
hux qwk CpIaF afpxIaF iqMn ikrqF<br />
‘vIhvIN sdI dI iswK rfjnIqI: iek gulfmI<br />
qoN dUjI gulfmI qwk`, ‘iswK rfjnIqI df<br />
duKFq: iks ibD rulI pfqÈfhI` aqy<br />
‘1984: axicqivaf kihr: nf mMnxXog,<br />
nf BuwlxXog aqy nf bKÈxXog` nfl<br />
ajmyr isMG ny iswK ieiqhfskfrI ivc<br />
invyklf sQfn hfsl kIqf hY. Kfs krky<br />
iswK ihridaF ivc KMjr bx ky cuwBIaF<br />
jUn `84 qoN bfad dIaF GtnfvF ƒ<br />
gurbcn isMG<br />
Pon: 91-98156-98451<br />
iblkuwl vwKry aMdfË ivc pyÈ krky iswK<br />
mfniskqf ƒ tuMibaf hY. iesy krky iswK<br />
jgq ivc Aus dIaF ilKqF ƒ BrvF<br />
huMgfrf imilaf hY. iswK pMQ vwloN imly<br />
ies vwzy huMgfry kfrn Aus dI ieiqhfsk<br />
ibrqFqkfrI df ZMg, iswK ivdvfnF ivc<br />
crcf df ivÈf bixaf hY. KfilsqfnI<br />
lihr Auqy ienHF ilKqF dy pey PYslfkun<br />
pRBfv kfrn ienHF dI BrvIN pVcol krnI<br />
iswK icMqkF dI mjbUrI vI hY aqy AunHF<br />
leI ËrUrI vI.<br />
zf[ jsvIr isMG ny s[ ajmyr isMG<br />
dI iswK ieiqhfskfrI bfry itwpxI kridaF<br />
drusq ikhf hY, “ajmyr isMG dI iswK<br />
rfjnIiqk ieiqhfskfrI aiswDy qOr `qy<br />
iswKF ƒ afpxy ibrqFq dI isrjxf aqy<br />
afpxy igafn dI vMz ƒ kfbU krn df<br />
sunyhf idMdI hY.[[[ajmyr isMG vwloN<br />
isrijaf ibrqFq hr Aus iswK ƒ<br />
qfkqvr bxfeygf jo iswK swc ƒ jfxn<br />
dI koiÈÈ krygf.”<br />
ieiqhfs dI ies qfkq dy bfvjUd<br />
ieiqhfskfrI dI afpxI sImf hY. ieiqhfs<br />
BivwK isrjx dI pRyrnf idMdf hY, pr<br />
afpxy-afp ivc BivwK ƒ rfh nhIN idKf<br />
skdf. BivwK leI rfh hmyÈf iÌlfsÌI<br />
idKfAuNdI hY. iÌlfsÌI qoN ibnF BivwK dy<br />
nkÈ nhIN GVy jf skdy. s[ ajmyr isMG<br />
dy ieiqhfsk ibrqFq dI iehI kmËorI<br />
hY. Auh iswK ÌlsÌy dI QF, iswK ieiqhfs<br />
ivcoN KfilsqfnI lihr dI idÈf qYa krn<br />
dy Xqn kr rhy hn jo asMBv hY. ieiqhfs<br />
ivcoN BivwK dI idÈf qYa krn dy Xqn<br />
keI vfrI ieiqhfskfr ƒ bhuq Kqrnfk<br />
rfh vwl qor idMdy hn. s[ ajmyr isMG<br />
iesy Kqrnfk rfh Auqy qury hoey hn.<br />
ies rfh ny AunHF dy pRBfv hyTlI<br />
KfilsqfnI lihr ƒ vI nFhpwKI rUp ivc<br />
pRBfivq kIqf hY.<br />
ies Kqrnfk rfh dI ÈurUafq AunHF<br />
dI ies Dfrnf qoN huMdI hY, “sMq jrnYl<br />
isMG ny aml `coN ieh BFp ilaf sI ik<br />
ihMdU hfkm hor iksy vI gwl nfloN vwD<br />
pMjfb aMdr ihMdU vrg dy kqlF dI sB<br />
qoN iËafdf coB mMndy hn. ies krky ihMdU<br />
vrg dy kqlF dI nIqI ‘vrjk’<br />
(deterrent) dy rUp ivc iesqymfl krn<br />
dI Dfrnf AunHF dy mn ƒ jc geI hoeI sI.<br />
Auh ieh mihsUs krn lwg pey sn ik<br />
iPrkU hfkmF dy vihÈI ËulmF qoN bcx<br />
leI iswKF vwloN bcfE dy ies hiQafr dI<br />
vrqoN krnI nYiqk idRÈtI qoN axAuicq<br />
nhIN TihrfeI jf skdI. AunHF drbfr<br />
sfihb Auqy POjI hmly dI sUrq ivc ies<br />
svY-rwiKaf dy hiQafr ƒ ivafpk pYmfny<br />
Auqy vrqx df mn bxf ilaf hoieaf sI.<br />
AunHF iswK sMgqF ƒ ies sbMDI agfAUN hI<br />
sMkyq qy inrdyÈ dyxy ÈurU kr idwqy hoey<br />
sn. AunHF df spwÈt afdyÈ sI ik drbfr<br />
sfihb Auqy POjI hmly dI Ébr sux ky<br />
aMimRqsr vwl vhIrF Gwqx dI koeI loV<br />
nhIN, blik afpo-afpxIaF QfvF `qy<br />
‘inÈfny imQ ky’ hmly krn qoN nhIN<br />
Aukxf.”<br />
‘inÈfny imQ ky’ hmly krn qoN nhIN<br />
s[ ajmyr isMG dI iswK KfVkU lihr bfry ‘20vIN sdI dI iswK rfjnIqI’ dy isrlyK<br />
hyTlI pusqk lVI bfry ‘pMjfb tfeImË’ dy kflmF ivc gih-gwzvIN bihs cwlI sI ijs<br />
ivc vwK-vwK ivdvfnF ny BrvF ihwsf ilaf sI. ies bihs dI mukMml ikqfb vI Cp geI<br />
hY. iesy pRsMg ivc sfnMU ajmyr isMG dy nkslI idnF dy purfxy sfQI aqy hmiKafl s[<br />
gurbcn isMG df lMmf lyK hfsl hoieaf hY ijs ivc s[ ajmyr isMG dIaF ikqfbF bfry<br />
ivsQfr sihq Kulfsf kIqf igaf hY. ajmyr isMG vFg gurbcn isMG dy ivcfrF ivc vI<br />
Zyr Prk afieaf hY. AunHF iswK Drm Èfsqr qy drÈn df inwT ky aiDaYn kIqf hY aqy<br />
iswK isDFq afqmsfq kr ilaf hoieaf hY. AunHF ny ajmyr isMG dIaF pusqkF ivcoN pRgt<br />
ho rhI iswK Drm Èfsqr aqy rfjnIqI dI smJ bfry anyk ÈMky pRgtfey hn aqy bVy hI<br />
mOilk nËrIey qoN itwpxIaF kIqIaF hn. sMpfdk df ienHF ivcfrF nfl sihmq hoxf jF nf<br />
hoxf ËrUrI nhIN hY. asIN ieh ivcfr pfTkF dI nËr kr rhy hF. pRqIkrm ivc afey<br />
ivcfrF nMU vI bxdI QF idwqI jfvygI. -sMpfdk<br />
Aukxf qoN s[ ajmyr isMG df ieÈfrf<br />
ihMdUaF dy kql krn qoN hY; pr hkIkq<br />
ieAuN nhIN vfprI. sMqF dI ÈhIdI qoN bfad<br />
ikqy vI pMjfb aMdr vwzI pwDr `qy ihMdUaF<br />
df kqlyafm nhIN hoieaf. s[ ajmyr<br />
isMG dy afpxy ÈbdF ivc, “drbfr sfihb<br />
Auqy POjI hmly AuprMq iswK jnqf duafrf<br />
afm rUp ivc pRgtfieaf igaf pRqIkrm<br />
hkIkI arQF ivc ilaf sMq iBMzrFvfly<br />
dy afdyÈ dy anusfrI nhIN sI.[[[aihm<br />
s[ ajmyr isMG<br />
gwl ieh dyKx ivc afeI ik bgfvq krky<br />
qury iswK nOjvfnF ny BfrI asly dy bfvjUd<br />
rfh ivc iksy vI jgHf iksy ihMdU `qy hmlf<br />
nhIN kIqf.[[[ies gwl qoN vI iehI qwQ sfbq<br />
huMdf hY ik sMq jrnYl isMG dI ihMdUaF ƒ<br />
hmly df inÈfnf bxfAux vflI syD, iswK<br />
jnqf dy mnF ƒ bhuqI nhIN BfeI.”<br />
s[ ajmyr isMG dIaF iqMnF ilKqF<br />
df qrk hux ies suafl dy juafb lwBx<br />
qoN ÈurU huMdf hY ik sMq jrnYl isMG dI<br />
ihMdUaF ƒ hmly df inÈfnf bxfAux vflI<br />
syD iswK jnqf dy mnF ƒ ikAuN nhIN BfeI?<br />
ies qrk qoN qurdy hoey Auh afpxIaF<br />
ilKqF df smuwcf cOKtf GVdy hn. AunHF<br />
dy afpxy ÈbdF ivc, “ies dy keI kfrn<br />
igxfey jf skdy hn.[[[iswK mn, afm<br />
rUp ivc hI ihMdU vrg ƒ duÈmx imQ lYx<br />
leI iqafr nhIN sI hoieaf. iswK mn ny<br />
ijs kdr muslmfnF ƒ ‘gYr`, ‘iswK doKI`<br />
qswvr kr ilaf hoieaf hY, Aus qrHF<br />
ihMdUaF ƒ nhIN kIqf.”<br />
AunHF dIaF sfrIaF ilKqF df qfxfbfxf<br />
ies qrk qoN AuGVdf hY ik iswK<br />
mn ny muslmfnF vFg ihMdU vrg ƒ afpxf<br />
duÈmx ikAuN nhIN imiQaf? AunHF dy kQn<br />
anusfr, “hkIkq ieh hY ik iswK mn<br />
Auqy ihMdU Drm, sMsikRqI aqy smfj nfl<br />
atuwt sFJf df ivcfr qy jËbf lgfqfr<br />
afpxf BfrU asr kfiem rwK irhf hY.<br />
ies krky afm iswK jnqf ijMnI muslmfnF<br />
nfl inKyVy bfry spwÈt aqy iek icq hY,<br />
Auh ihMdUaF dy mfmly `c EnI hI Gcoly aqy<br />
do-icqI `c gRsI hoeI hY.”<br />
s[ ajmyr isMG hux ies Gcoly aqy<br />
do-icqI ƒ Kqm krn df kfrj imQ ky<br />
afpxIaF vwz afkfrI ilKqF dI ÈurUafq<br />
krdy hn. iesy krky AunHF dI pihlI ikrq<br />
‘vIhvIN sdI dI iswK rfjnIqI` df muwZ<br />
‘hm ihMdU nhIN` qoN bwJdf hY. Auh ‘iswK<br />
rfj` jF Kfilsqfn df pYNqVf ikAuNik ‘hm<br />
ihMdU nhIN` dy qrk `coN GVnf cfhuMdy hn,<br />
ies leI ‘vIhvIN sdI dI iswK rfjnIqI:<br />
iek gulfmI qoN dUjI gulfmI qwk’ dI<br />
ÈurUafq vI Auh afpxy iesy qrk nfl<br />
krdy hn. BfeI kfnH isMG nfBf dI iesy<br />
nF dI ieiqhfsk ikrq ƒ afDfr bxf ky<br />
Auh afpxI smuwcI ivcfrDfrf df qfxfpytf<br />
buxdy hn. vIhvIN sdI ivc iswKF dI<br />
invyklI pCfx bxfAux ivc ies ikrq<br />
df bhuq aihm aqy ieiqhfsk rol hY;<br />
pr ieh ikrq BfeI kfnH isMG nfBf ny<br />
smuwcy iswK ÌlsÌy dy incoV vjoN nhIN,<br />
sgoN s[ ajmyr isMG dy afpxy dwsx<br />
muqfbk 1899 ivc bfvf nrfiex isMG qy<br />
lflf Tfkr dfs dI ilKq ‘iswK ihMdU hYN’<br />
dy juafb ivc ilKI sI. BfeI kfnH isMG<br />
nfBf ny afpxI ies ilKq ivc hI ieh<br />
gwl spwÈt kr idwqI sI ik ies ikqfb<br />
ƒ gurU ÌlsÌy dI smuwcI ivafiKaf dy<br />
rUp ivc nf piVHaf jfvy; pr s[ ajmyr<br />
isMG AunHF dy ies suJfa ƒ Aukf hI<br />
axgOilaf kr idMdy hn.<br />
duKdfeI gwl ieh hY ik s[ ajmyr<br />
isMG iswKF ƒ ihMdUaF nfloN inKyVdyinKyVdy<br />
iswK mnF aMdr smuwcy ihMdU vrg<br />
pRqI nPrq Brn df kfrj imQ lYNdy hn.<br />
Auh pMjfb dI nv-bsqIvfdI luwt kr rhI<br />
sfmrfjI-kyNdr srkfr df rfjsI afDfr<br />
bxy, DnfZ bRfhmxI ihMdUaF jF afrIaf<br />
smfjI ihMdUaF dy iek DVy ƒ<br />
inÈfnf bxfAux dI bjfey, smuwcy<br />
ihMdU vrg ƒ hI afpxy hmly df<br />
inÈfnf bxf Drdy hn. AunHF dIaF<br />
DfrnfvF, “Kflsf pMQ vwloN<br />
afpxI vwKrI pCfx jqfAux df<br />
hr Xqn qIr vFg ihMdU vrg dy<br />
klyjy `c jf vwjdf hY”, pMjfb<br />
aMdr ihMdU mnF ivc iswKF pRqI<br />
nÌrq GtfAux dI bjfey nPrq<br />
vDfAux df sbwb ho inwbVIaF<br />
hn. ienHF DfrnfvF ny KfilsqfnI<br />
lihr pRqI afm ihMdU vrg dy<br />
mnF ivc bxy ÈMky GtfAux dI<br />
bjfey hor vDfAux ivc ihwsf<br />
pfieaf hY aqy bRfhmxvfd dy<br />
iÈkfr ihMdU dilqF ƒ vI Kflsf<br />
rfj qoN dUr iswKI dI duÈmx,<br />
kyNdr srkfr vwl Dwk idwqf hY.<br />
s[ ajmyr isMG df ieh qrk AunHF<br />
ƒ ijwDr leI jFdf hY, AuDr hI Auh qurI<br />
jFdy hn, ibnF idmfg Auqy Ëor pfieaF ik<br />
iswK ÌlsÌf ies bfry kI kihMdf hY, jF<br />
Kflsf pMQ dI iËMmyvfrI kI hY? AunHF dy<br />
mn ivc ieh suafl aiVaf hoieaf hY ik<br />
‘sMq jrnYl isMG dI ihMdUaF ƒ hmly df<br />
inÈfnf bxfAux vflI syD iswK jnqf dy<br />
mnF ƒ ikAuN nhIN BfeI?’ ies df iek<br />
kfrn qF Auh iswKF df ihMdUaF nfloN pUrn<br />
qOr `qy afpxf inKyVf nf krnf dwsdy hn<br />
aqy dUjf kfrn Auh iswKF df afpxy-afp<br />
ƒ kOm vjoN qswvr nf krnf smJdy hn.<br />
iPr Auh iswKF df ihMdUaF nfloN inKyVf krn<br />
leI ieiqhfsk hvfilaF dI vrqoN krdy<br />
hn aqy pwCmI ivdvfnF dIaF ilKqF dy<br />
shfry ‘iswK iek kOm hY’ df isDFq bVy<br />
Ëor nfl pyÈ krdy hn. ies isDFq `qy<br />
Ëor idMidaF Auh ieh vI Buwl jFdy hn ik<br />
‘pMQ` df qswvr ‘kOm’ nfloN ikqy vwzf hY<br />
aqy kOm jdoN ik 18-19vIN sdI ivc afrMB<br />
hoieaf iek vkqI vrqfrf hY, ‘pMQ` muwZ<br />
qoN cwilaf af irhf hY aqy rihMdI dunIaF<br />
qwk ies ny ievyN hI awgy qurdy jfxf hY.<br />
iswK hmyÈf hI pMQk jËby nfl<br />
srÈfr ho ky afpf vfrdy afey hn. iswKF<br />
vfsqy pMQk qy kOmI jËbf iek hI avsQf<br />
hY. AunHF ƒ vwzy aqy ivÈfl pMQk jËby qoN<br />
qoV ky pMjfb dy Coty ijhy iKwqy nfl sbMDq<br />
kOmI jËby qwk sIimq krnf, afpxyafp<br />
ivc hI ipwCl-moVf hY. dUjy ÈbdF ivc,<br />
ieh iswK ÌlsPy df ivroD hY; ieh iswK pMQ<br />
dy ‘srbwq dy Bly` dy inÈfny ƒ mytxf hY.<br />
iswK kOm bxn dy bfad suafl pYdf<br />
hoieaf ik ieh iks dy ivruD lVy aqy<br />
iks koloN afËfdI pRfpq kry? Auqlf<br />
‘qrk` kihMdf hY ik iswK kOm, ihMdU kOm<br />
ivruD lV ky Aus koloN afËfdI pRfpq kry<br />
pr idlcsp gwl ieh hY ik hkIkq ivc<br />
ihMdU kOm nF dI koeI hoNd hI nhIN hY. ajmyr<br />
isMG dy afpxy kQn anusfr “iewQy jdoN mYN<br />
ihMdU Èbd dI vrqoN krdf hF qF ieh ‘svrn<br />
jfqI` ihMdU vrgF dI gwl krdf hF.”<br />
AunHF dy afpxy ies qrk muqfbk<br />
s[ ajmyr isMG ƒ Èfied ies gwl df<br />
aihsfs hI nhIN ik Auh ieh kih ky iswK<br />
ÌlsPy df ikwzf vwzf mËfk Auzf rhy hn ik<br />
“iqMn sdIaF qoN vI vwD lMmy smyN qwk iswK pCfx<br />
dy nkÈ muwK rUp ivc musilm ivroDI twkr `coN<br />
hI GVy qrfÈy jFdy rhy.” asl ivc iswK ÌlsÌy<br />
dI smJ nf hox krky hI AunHF dy mn ivc ies<br />
iksm dIaF DfrnfvF pYdf huMdIaF hn. iswK<br />
ÌlsÌf iksy BfeIcfry nfl twkr dy rUp ivc<br />
nhIN AuBiraf, sgoN iswK ÌlsÌf mnuwK jfqI dI<br />
hux qwk dI arijq smuwcI mnuwKI isafxp df<br />
incoV hY aqy gurU nfnk sfihb ny afpxy qoN<br />
pihly sfry mnuwKI anuBvI igafn ƒ afqmsfq<br />
kridaF hoieaF hI, ies ƒ ÃÄ dy rUp ivc<br />
nvIN mOilkqf aqy smuwcqf bKÈI hY.<br />
hI iek Cotf ijhf Auc jfqI DnfZ ihMdU<br />
vrg afpxy jmfqI-jfqI ihq pUry krn<br />
leI iswK ivroDI jƒn ƒ BVkf irhf hY<br />
aqy iehI vrg kyNdr srkfr Auqy kfbË<br />
hY. iPr ihMdU khy jFdy lokF dI bhuigxqI<br />
qF Kud rUhfnI qOr ‘qy bRfhmxI Brmjfl<br />
aqy afriQk qy siBafcfrk qOr ‘qy<br />
pUMjIvfdI sfmrfjvfd dI gulfm hY. Auc<br />
jfqI DnfZ ihMdUaF df ijhVf vrg iswKF<br />
dI luwt qy kuwt krdf hY, AuhI vrg ienHF<br />
grIb ihMdU dilqF dI luwt qy kuwt krdf<br />
hY. iPr suafl hY ik iswK afpxI gulfmI<br />
dy bMDn qoVn dy nfl-nfl ienHF gulfm<br />
grIb dilqF ƒ bRfhmxvfd aqy sfmrfj<br />
dy iÈkMjy ‘coN mukq ikvyN krvfAux? iewQy<br />
af ky s[ ajmyr isMG dV vwt jFdy hn.<br />
mfrksvfdI ÌlsÌy ƒ Auh bhuq pihlF<br />
rwd kr afey hn aqy iswK ÌlsÌy bfry<br />
AunHF dI smJ AUxI hY. inrsMdyh, pUMjIvfd<br />
aqy sfmrfjvfd bfry smJ mfrksvfdI<br />
igafn df iek aMg hY. AuNj, ieh AunHF<br />
dIaF afpxIaF rfjnIiqk DfrnfvF df vI<br />
inKyD hY.<br />
AunHF dy afpxy kQn anusfr<br />
“aMdrUnI bsqIvfd vwloN bfhrI bsqIvfd<br />
dI jgHf lY lYx nfl sMsfr dI rfjsI<br />
siQqI aMdr buinafdI bdlfa af igaf.<br />
alwg-alwg kOmI rfjF ivckfr jMgF qy<br />
KUn-Krfby dI jgHf nvyN afËfd hoey kOmI<br />
rfjF dIaF hwdF aMdrly KUn-Krfby ny lY<br />
leI. vIhvIN sdI dy afrMB ivc jMgF ivc<br />
mrn vfly kuwl lokF `coN qkrIbn 90 PIsdI<br />
pyÈyvr sYink hoieaf krdy sn; jdik<br />
hux ies KUn-Krfby df iÈkfr hox vfilaF<br />
`coN qkrIbn 90 PIsdI isvlIan lokF<br />
dI hY. 1989 qoN lY ky 1992 qwk dunIaF<br />
aMdr jo KUn-Krfby not kIqy gey, AunHF<br />
`coN isrP iqMn hI iek-dUjy dy ivroDI kOmI<br />
rfjF drimafn hoey sn. bfkI dy 79 KUn-<br />
Krfby alwg-alwg kOmI rfjF dy afpxy<br />
aMdr hI hoey sn.”<br />
AunHF df ieh kQn vI ies gwl dI<br />
puÈtI krdf hY ik “sfmrfjI pRbMDF<br />
(Imperial regimes) dIaF buinafdI<br />
loVF, ihq qy qOr-qrIky ieko ijhy hI<br />
hoieaf krdy hn. hflfq dy pRsMg df hI<br />
Prk huMdf hY. brqfnvI sfmrfjI rfjkI<br />
ZFcy dI qrHF hI, Bfrq dy ihMdU sfmrfjI<br />
rfj pRbMD dy ihq vI, pMjfb Auqy pUrf<br />
kwsvF glbf sQfpq krn dI mMg krdy<br />
sn. aMgryËF vFg hI, Auh vI pMjfb vrgy<br />
nfËuk srhwdI sUby aMdr iswKF vrgI<br />
afËfdI psMd kOm (dy mn) aMdr afËfdI<br />
df ivcfr qy jËbf pRPuwlq huMdf dyK jr<br />
nhIN sn skdy. 1973 ivc ÈRomxI akflI<br />
dl vwloN anMdpur sfihb dy mqy Auqy<br />
pRvfngI dI mohr lfey jfx dy vyly qoN hI<br />
ihMdU (sfmrfjI) hfkmF ny kMn KVHy kr<br />
ley sn. AudoN hI AunHF ies ‘Kqrnfk<br />
ruJfn` ƒ pUrI gMBIrqf nfl lYxf aqy<br />
ies ƒ kfbU ivc krn leI<br />
loVINdy AupfvF bfry socxf<br />
ÈurU kr idwqf hoieaf sI.<br />
iswK rfjnIqI Auqy inrMqr<br />
krVI ingHf rwKxI, iswK<br />
kOm aMdr afpxf vPfdfr<br />
vrg pYdf krnf, ies df<br />
Aucycf pflx poÈx krnf,<br />
iswKF dI qfkq ƒ kmËor<br />
krn dy ierfdy nfl pMQ<br />
aMdrly vKryivaF qy ivroDF<br />
ƒ hvf dyxI, pfiksqfn dy<br />
iKlfP lgfqfr nPrq qy<br />
duÈmxI dIaF BfvnfvF<br />
bxfeI rwKxIaF, iswK kOm<br />
aMdr KrI pMQk cyqnf dy<br />
ivkfs ƒ cfry pfisEN bMnH<br />
mfrn dy Xqn krny aqy<br />
ies Auqy BfrqI rfÈtrvfd<br />
dI amr vyl df sfh-sUqvF jfl kws ky<br />
rwKxf[[[afid sB Aupfa iesy mMqv vwl<br />
syDq hn.”<br />
asl ivc s[ ajmyr isMG<br />
mfrksvfd ƒ rwd krky, BfrqI rfj pRbMD<br />
dy Kfsy bfry bxIaF afpxIaF hI ienHF<br />
DfrnfvF ƒ rwd kr idMdy hn; ikAuNik ieh<br />
(agly sPy `qy jfrI)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (23)<br />
sfrIaF DfrnfvF mfrksvfdI idRÈtIkox<br />
dI dyx hn.<br />
Bfrq dy hfkm vrg bfry, AunHF dI<br />
ieh itwpxI iblkuwl drusq hY ik “1947<br />
ivc brqfnvI bsqIvfdI rfj dy Kfqmy<br />
AuprMq Bfrq dy hfkm vrg ny kuJ bhuq<br />
hI Aucy qy vwzy inÈfny sfhmxy rwK ky,<br />
afËfdI qy ivkfs dy sPr dI AuqÈfh BrI<br />
ÈurUafq kIqI sI. sB nfloN aihm qy pRmuwK<br />
inÈfnf sI DrmF, jfqF qy iPrikaF ivc<br />
vMzI dys dI jnqf ƒ ieko sFJI kOm dy<br />
sFcy ivc Zflxf. dUjf, rfjkI ZFcy aMdr<br />
iek-purKfÈfhI dy jgIrU dsqUr df Kfqmf<br />
kr ky, Bfrq aMdr pwCmI qrË df<br />
pfrlImfnI jmhUrI ZFcf sQfpq krnf.<br />
qIjf, Bfrq ƒ pwCmI nmUny df DrminrpwK<br />
(sYkUlr) rfj bxfAuxf. cOQf, dys<br />
aMdr afriQk mMdhflI qy grIbI df<br />
Kfqmf krky, ies ƒ afriQk qOr `qy<br />
KuÈhfl qy afqm-inrBr bxfAuxf.”<br />
AunHF df ieh kihxf vI shI hY ik<br />
“Bfrq dy qqkflI hfkm Auprokq sfry<br />
tIicaF ƒ iek-dUjy nfl gUVHI qrHF juVy<br />
hoey dyKdy sn. pMizq jvfhr lfl nihrU<br />
df socxf sI ik Bfrq dy snaqIkrn qy<br />
afDuink ivwidaf dy psfr nfl lokF df<br />
‘ivigafnk imËfj` ivkisq ho jfvygf ijs<br />
nfl AunHF dI Dfrimk socxI lgfqfr<br />
kmËor pYNdI clI jfvygI aqy AunHF aMdr<br />
Drm-inrpwK kdrF-kImqF gihrIaF<br />
jVHF PVdIaF clIaF jfxgIaF. ies qrHF<br />
Bfrq dy lok Drm, jfq, BfÈf qy<br />
siBafcfr afid vKryivaF qoN Aupr AuT<br />
ky iek vzyrI qy ivÈfl sFJI (BfrqI)<br />
pCfx gRihx kr lYxgy jo kOmI eykqf dI<br />
mËbUq qy BrosyXog buinafd ho guËrygI.”<br />
BfrqI hfkmF dy icqvy ies ‘afdrÈ`<br />
rfj qy smfj ijs dI AusfrI AunHF ny 1947<br />
qoN bfad afrMB kIqI, bfry s[ ajmyr<br />
isMG df ieh inrxf vI iblkuwl shI hY<br />
ik ieh “XQfriQk Gwt aqy kflpink<br />
iËafdf sn. ies supn-pRojYkt dIaF<br />
vjUd-smoeIaF kmËorIaF ny CyqI hI afpxf<br />
asr idKfAuxf ÈurU kr idwqf sI. swTivaF<br />
dy mwD ivc jf ky BfrqI ZFcy dy gMBIr rUp<br />
ivc sMkt-gRsq ho jfx dI hkIkq df jfdU<br />
isr cVH ky bolx lwg ipaf sI.”<br />
jvfhr lfl nihrU dI agvfeI hyTly<br />
BfrqI hfkm vrg df icqivaf ieh<br />
afdrÈk inÈfnf, XQfrQk Gwt aqy<br />
kflpink iËafdf ikvyN sI aqy ies supn<br />
pRfjYkt dy vjUd smoeIaF ikhVIaF<br />
kmËorIaF sn? ies df juafb isrP<br />
mfrksvfdI ÌlsPy dy afDfr ‘qy hI idwqf<br />
jf skdf hY; ikAuNik ieh bVf spwÈt hY<br />
ik BfrqI hfkm vrg afpxy ies supn<br />
pRfjYkt ƒ bRfhmxvfdI ÌlsÌy<br />
(Brmjfl) aqy sfmrfjI afriQkqf dy<br />
sumyl nfl pUrf krnf cfhuMdf sI.<br />
bRfhmxvfdI ÌlsÌf mnuwK ƒ kudrq qoN<br />
tuwtI hoeI iksy kflpink hoNd ivc ijAux<br />
lfAuNdf hY aqy sfmrfjI afriQkqf mnuwK<br />
dIaF gYr-kudrqI iewCfvF (iqRÈnf) ƒ<br />
klpnf dy pr lf ky, Aus ƒ afpxy<br />
KpqkfrI siBafcfr df iÈkfr bxfAuNdI<br />
hY. sfmrfjI afriQkqf dI buinafd bixaf<br />
pUMjIvfd afpxy vjUd ivc hI aMqhIx<br />
lflc, isrvwZ mukfbly aqy Gor<br />
arfjkqf ƒ smoeI bYTf hY. inrol klpnf<br />
dy afDfr Auqy bxy ies supn pRfjYkt df<br />
hÈr iehI ho skdf sI.<br />
glbf pfAU sfmrfjI pUMjIvfd nf qF<br />
pfrlImfnI jmhUrIaq dyx dy smrwQ sI<br />
aqy nf hI Auh dys aMdroN afriQk mMdhflI<br />
aqy grIbI Kqm krn dy Xog sI. Auh qF<br />
sgoN ies dyÈ ivcly afriQk asfvyNpx<br />
ƒ vDfAux aqy dyÈ df bhukOmI cirwqr<br />
ivgfVn df kfrn bixaf. hF, ies ny iek<br />
isry dI iqRÈnflU, kudrq qoN tuwtI aqy<br />
mnorogI DnfZ qy mwDvrgI jmfq ËrUr<br />
pYdf kIqI, ijhVI ies dy ‘jmhUrI` rfj<br />
df QMmH bxI. pwCmI qrË dI Drm<br />
inrpwKqf df sMklp qF AuNj hI mnuwK<br />
jfqI nfl hoieaf vwzf Prfz hY. ies dI<br />
pVcol mfrks aqy iswK icMqk isrdfr<br />
kpUr isMG ny bfKUbI kIqI hY. ‘swTivaF<br />
dy mwD ivc jf ky, BfrqI ZFcy dy gMBIr<br />
rUp ivc sMktgRsq hox’ dy iehI Tos kfrn<br />
sn. mfrksvfdI ÌlsPy ƒ rwd krky s[<br />
ajmyr isMG ienHF Tos kfrnF dI qih<br />
qwk jfxo KuMJ jFdy hn ijs krky apxy mn<br />
ivc bxy sMklpF ƒ ieiqhfsk GtnfvF<br />
anusfr qrfÈx dI bjfey, Auh ieiqhfsk<br />
GtnfvF ƒ afpxy mn ivc bxy sMklpF<br />
anusfrI Zflx dI koiÈÈ krdy hn.<br />
ieiqhfs ‘coN mn iewCq iswty pRfpq<br />
krn leI ajmyr isMG qwQF dI BMnqoV<br />
krn qoN vI Ërf nhIN kqrfAuNdy. AunHF dy<br />
kQn anusfr “pMjvyN pfqÈfh dI ÈhIdI<br />
qoN lY ky 1947 dy btvfry qwk, iswK pMQ<br />
dI musilm vrg nfl iksy nf iksy Èkl<br />
ivc lgfqfr iKwcoqfx qy twkr cwldI rhI<br />
hY. iqMn sdIaF qoN vI vwD lMby smyyN qwk<br />
iswK pCfx dy nkÈ muwK rUp ivc musilm<br />
ivroDI twkr ‘coN hI GVy qrfÈy jFdy rhy.<br />
ies krky iswK mn aMdr afm rUp ivc hI<br />
musilm ivroDI Bfv gihrIaF jVHF PV gey.”<br />
pr ieiqhfsk qwQ ies gwl dI puÈtI<br />
iblkuwl nhIN krdy. gurU arjn dyv dI<br />
ÈhIdI qoN bfad, AunHF dI ÈhIdI dy iËMmyvfr<br />
smJy jFdy cMdU ƒ jhFgIr bfdÈfh ny CyvIN<br />
pfqÈfhI gurU hrgoibMd ƒ sONp idwqf ijs<br />
ƒ iswKF ny sËf idwqI. ipqf gurU qyg<br />
bhfdr dI ÈhIdI aqy afpxy cfry<br />
sfihbËfidaF dI kurbfnI dyx qoN bfad<br />
gurU goibMd isMG aOrMgËyb ƒ ‘Piqhnfmf`<br />
qy ‘ËPrnfmf` dy rUp ivc do icwTIaF ilK<br />
rhy hn qy mugl bfdÈfh bhfdr Èfh nfl<br />
AunHF dI keI sfl lMbI gwlbfq cldI<br />
rhI. bfbf bMdf isMG bhfdr dI agvfeI<br />
hyT iswKF ny srihMd dy sUby dI iewt nfl<br />
iewt KVkfeI. gurU qyg bhfdr ƒ ÈhId<br />
krn vfly smfxy dy jwlfdF df mlIafmyt<br />
kIqf, pr ieh vI ieiqhfsk swc hY ik<br />
bfbf bMdf isMG bhfdr dI POj ivc pMj<br />
hËfr muslmfn Èfiml sn ijnHF ƒ nmfË<br />
pVHn dI KuwlH sI. sRI hrgoibMdpur ivc<br />
‘gurU kI msIq` ajy vI kfiem hY. iPr<br />
ijhVy muslmfnF vwloN iswKF Auqy Ëulm<br />
kIqy gey sn, jF ijnHF nfl iswKF dI twkr<br />
rhI, mhfrfjf rxjIq isMG dy rfj qwk<br />
afAuNdy-afAuNdy, ieh afpsI nPrq jF qF<br />
Kqm ho geI sI, jF iPr ieh kdI hY hI<br />
nhIN sI. Èfier vjoN bhuq sMvydnÈIl smJy<br />
jFdy muslmfn Èfier Èfh muhMmd<br />
‘jMgnfmf` ‘iswKF qy PrMgIaF` ivc Kud<br />
ilK rhy hn-‘rfËI bhuq rihMdy ihMdU<br />
muslmfn dovyN, isr dohF dy Auqy aPfq<br />
afeI. Èfh muhMmdf ivc pMjfb dy jI, kdy<br />
nhIN sI qIsrI jfq afeI.` iesy jMgnfmy<br />
ivc myvf isMG qy mfKy KF df rl ky aMgryËF<br />
ivruD lVn df iËkr vI kIqf igaf hY.<br />
ieh isrP aMgryË bsqIvfdIaF dI ‘pfVo<br />
qy rfj kro’ dI nIqI hI sI ijs aDIn<br />
pMjfb aMdr rihMdy sfry qbikaF dy mnF<br />
ivc iek-dUjy pRqI nPrq BrI geI ijs<br />
df iswtf 1947 df vwZ-vZFgf sI ijs ƒ<br />
Èih nihrU-ptyl juMzlI krky imlI;<br />
ikAuNik Auh musilm ivroDI, Auc jfqI<br />
ihMdU jËby ƒ iekwTf krky kyNdirq<br />
ihMdusqfn kfiem krnf cfhuMdy sn.<br />
iswKF dI iek Drm vjoN muslmfn<br />
BfeIcfry nfl kdy vI twkr nhIN rhI.<br />
s[ ajmyr isMG ƒ Èfied ies gwl<br />
df aihsfs hI nhIN ik Auh ieh kih ky<br />
iswK ÌlsPy df ikwzf vwzf mËfk Auzf rhy<br />
hn ik “iqMn sdIaF qoN vI vwD lMmy smyN<br />
qwk iswK pCfx dy nkÈ muwK rUp ivc<br />
musilm ivroDI twkr `coN hI GVy qrfÈy<br />
jFdy rhy.” asl ivc iswK ÌlsÌy dI<br />
smJ nf hox krky hI AunHF dy mn ivc<br />
ies iksm dIaF DfrnfvF pYdf huMdIaF<br />
hn. iswK ÌlsÌf iksy BfeIcfry nfl twkr<br />
dy rUp ivc nhIN AuBiraf, sgoN iswK<br />
ÌlsÌf mnuwK jfqI dI hux qwk dI arijq<br />
smuwcI mnuwKI isafxp df incoV hY aqy<br />
gurU nfnk sfihb ny afpxy qoN pihly sfry<br />
mnuwKI anuBvI igafn ƒ afqmsfq<br />
kridaF hoieaF hI, ies ƒ ÃÄ dy rUp<br />
ivc nvIN mOilkqf aqy smuwcqf bKÈI hY.<br />
gurU ÌlsÌf kudrqI hkIkq qoN qur<br />
ky rwb bfry bxy jF bxfey gey sfry bRfhmxI<br />
kflpink sMklpF dy ivroD ivc aqy<br />
pYdfvfrI sfDnF Auqy kbËf krI bYTI<br />
rjvfVfÈfhI nfl twkr dy rUp ivc afpxI<br />
hoNd aKiqafr kr sikaf hY. iswK ÌlsÌy<br />
dy afDfr ‘qy Ausry nvyN smfj dI iswK<br />
pCfx dy nkÈ jy musilm ivroDI twkr<br />
‘coN GVy jFdy qF pIr buwDU Èfh afpxy cfr<br />
puwqrF ƒ gurU ÌlsÌy dI rfKI kridaF<br />
kdy vI ÈhId nf krvfAuNdf. gurU arjn<br />
dyv sRI hirmMdr sfihb df nINh pwQr sfeIN<br />
mIaF mIr qoN nf rKvfAuNdy. gurU nfnk sfihb<br />
df pihlF sMgI BfeI mrdfnf nf huMdf ijnHF<br />
dIaF aMiqm rsmF gurU sfihb ny Kud<br />
musilm rhurIqF anusfr kIqIaF sn.<br />
gurU nfnk sfihb ny mnuwKI cyqnf<br />
dI pwDr ‘qy kI ienklfb ilaFdf, jF<br />
ÌlsÌy dy Kyqr ivc AunHF dI kI mOilk<br />
dyx hY, ies df igafn nf hox krky hI<br />
s[ ajmyr isMG ‘iswK ivcfrDfrf aqy<br />
jQybMdI’ bfry kuJ lyKkF dy hvfly nfl<br />
ikafPy lfAuNdy hn. zf[ POjf isMG dy hvfly<br />
nfl Auh dwsdy hn,<br />
“gurU nfnk dyv jI ny iswK Drm dy<br />
kuJ muZly asUl inrDfrq kIqy jo nvyN<br />
BfeIcfry dI isrjxf df afDfr bxy. AunHF<br />
ny ijhVIaF gwlF `qy Ëor idwqf, AunHF dy<br />
pwK ieh sn:<br />
1[ ieko sFJf rwb (Unity of God<br />
head)<br />
2[ mnuwKI brfbrI<br />
3[ mnuwKI eykqf qy BfeIcfrf<br />
4[ pRym Bfv<br />
6[ smfj syvf afid afid.”<br />
hux s[ ajmyr isMG ƒ ies gwl dI<br />
Aukf hI koeI jfxkfrI nhIN ik gurU nfnk<br />
sfihb ny ikqy vI iswK Drm dy koeI muwZly<br />
asUl inrDfirq nhIN kIqy. AunHF ny isrP<br />
qy isrP mnuwKI cyqnf aMdr pRgt hoieaf,<br />
kudrqI swc ibafn kIqf, ‘jo bRhmMzy soeI<br />
ipMzy jo KojY so pfvY]’ AunHF ny kudrq qy<br />
mnuwK dy atuwt irÈqy ƒ spwÈt kIqf, ‘inkit<br />
jIa kY sd hI sMgf kudriq vrqY rUp aru<br />
rMgf]` (gurU gRMQ sfihb, pMnf 376)<br />
AunHF ny kudrq qy mnuwK dI rcnf<br />
bfry afpxy qoN pihlF cwlIaF afAuNdIaF<br />
sfrIaF kflpink DfrnfvF ƒ rwd krky<br />
ieh dwisaf ik ieh idsdf aqy aMqhIx<br />
axidsdf psfrf iek df hI ivsQfr hY<br />
aqy mnuwK ies psfry df hI iek aMg hY.<br />
AunHF ny isRÈtI dI rcnf bfry (buwD Drm<br />
ƒ Cwz ky) afpxy qoN pihly sfry DrmF dy<br />
isDFqF ƒ rwd kIqf aqy mnuwKI cyqnf ƒ<br />
ieh jfxkfrI idwqI,<br />
‘jf iqsu Bfxf qf jgqu Aupfieaf]’<br />
‘iQiq vfru nf jogI jfxY<br />
ruiq mfhu n koeI]<br />
jf krqf isrTI ko kAu sfjY<br />
afpy jfxY soeI.]’<br />
ieh krqf kOx hY?<br />
‘nfnk swc dfqfru isnfKq kudrqI]’<br />
‘kudriq kr ky visaf soie]’<br />
ieh sI mnuwKI ÌlsÌy aMdrlf<br />
ienklfb ijs ny ‘hukim rjfeI clxf`<br />
aqy ‘min jIqY jgu jIqu` dI nvIN jIvn<br />
jugiq dwsI aqy smuwcy mnuwKI smfj ƒ<br />
nvyN isirEN jQybMd krn df isrP aYlfn<br />
hI nhIN kIqf, sgoN jQybMd krky<br />
ajmyr isMG dy mn ivc ikAuNik ieh suafl aiVaf hoieaf hY ik ‘sMq jrnYl isMG dI<br />
ihMdUaF ƒ hmly df inÈfnf bxfAux vflI syD iswK jnqf dy mnF ƒ ikAuN nhIN BfeI?’ ies df<br />
iek kfrn qF Auh iswKF df ihMdUaF nfloN pUrn qOr `qy afpxf inKyVf nf krnf dwsdy hn aqy ies<br />
df dUjf kfrn Auh iswKF df afpxy-afp ƒ kOm vjoN qswvr nf krnf smJdy hn. iPr Auh iswKF<br />
df ihMdUaF nfloN inKyVf krn leI ieiqhfsk hvfilaF dI vrqoN krdy hn aqy pwCmI ivdvfnF<br />
dIaF ilKqF dy shfry ‘iswK iek kOm hY’ df isDFq bVy Ëor nfl pyÈ krdy hn. ies isDFq `qy<br />
Ëor idMidaF Auh ieh vI Buwl jFdy hn ik ‘pMQ` df qswvr ‘kOm’ nfloN ikqy vwzf hY aqy kOm jdoN<br />
ik 18-19vIN sdI ivc afrMB hoieaf iek vkqI vrqfrf hY, ‘pMQ` muwZ qoN cwilaf af irhf hY<br />
aqy rihMdI dunIaF qwk ies ny ievyN hI awgy qurdy jfxf hY.[[[iswK hmyÈf hI pMQk jËby nfl<br />
srÈfr ho ky afpf vfrdy afey hn. iswKF vfsqy pMQk qy kOmI jËbf iek hI avsQf hY. AunHF ƒ<br />
vwzy aqy ivÈfl pMQk jËby qoN qoV ky pMjfb dy Coty ijhy iKwqy nfl sbMDq kOmI jËby qwk sIimq<br />
krnf, afpxy-afp ivc hI ipwCl-moVf hY. dUjy ÈbdF ivc, ieh iswK ÌlsPy df ivroD hY; ieh<br />
iswK pMQ dy ‘srbwq dy Bly` dy inÈfny ƒ mytxf hY.<br />
idKfieaf. gurU goibMd isMG vwloN pRgt<br />
kIqy gey Éflsf pMQ df gurU nfnk sfihb<br />
dy iswK ÌlsÌy nfl iehI irÈqf hY.<br />
brfbrI, afËfdI, BfeIcfrf, pRym Bfv,<br />
cMgf afcrn, smfj syvf afid sB ies<br />
ÌlsÌy `coN iek Jrny vFg Puwtdy qury<br />
afAuNdy hn.<br />
iesy ƒ pRoPYsr pUrn isMG ny smuwcI<br />
mnuwK jfqI leI gfzI rfh ikhf hY. pRo[<br />
pUrn isMG dy ÈbdF ivc, “ieh gwl bVI<br />
ivÈyÈ hY ik gurU nfnk dyv jI ny iksy<br />
sMklpgq prmfqmf ƒ nhIN iDafieaf,<br />
sgoN afp ny bRihmMz dI prm-afqmf ƒ<br />
arfiDaf hY, gurU vI aqy inwj srUp rwKx<br />
vflf pRBU vI. jo Èbd srUp arQfq<br />
siqnfm df DfrnI vI hY, krqfrI gux<br />
rwKx vflf krqf purK, inrBAu qy inrvYr<br />
hY, jo akfl mUrq arQfq sdIvI hY aqy<br />
jo afqmf qoN pRgt hoieaf hY. ijs kol<br />
afqmf dy swcy jIvn dIaF cMigafVIaF ƒ<br />
dUijaF ivc sMcfr krn dI ÈkqI mOjUd<br />
hY.”[[[“gurU nfnk dyv jI ny afpxy duafrf<br />
sQfipq iswK sMgq ƒ pMQ jF mfrg dI hI<br />
sMigaf idwqI hY aqy ies ƒ iksy iPrky<br />
nfl nhIN joiVaf. pUrnqf qwk puwjx leI<br />
sfrI mnuwK jfqI leI ieh gfzI-rfh hY.”<br />
pRo[ pUrn isMG dI ies ivafiKaf qoN<br />
bfad s[ ajmyr isMG dI iswK ivcfrDfrf<br />
qy jQybMdI bfry kIqI geI ivafiKaf bVI<br />
EprI-EprI lwgdI hY; ikAuNik Aus ivc<br />
iswK ÌlsÌy dI Aukf hI koeI mihk nhIN<br />
hY. iesy gfzI rfh dy afDfr ‘qy hI Kflsf<br />
rfj dy icMnH AulIky gey.<br />
ÌlsÌy dI pwDr ‘qy gurU sfihbfn<br />
dI twkr ihMdU Drm/lokfeI nfl nhIN,<br />
blik krmkFzI bRfhmxvfdI iÌlfsÌI<br />
(Brm jfl) nfl sI aqy kudrqI sfDnF<br />
dI mflkI Kohx leI, AunHF dI twkr<br />
muslmfn rjvfVfÈfhI nfl rhI, pr ikqy<br />
vI gurU sfihbfn ny muslmfnF qy ihMdUaF<br />
pRqI nÌrq nhIN BrI aqy nf hI iswK pMQ<br />
iksy BfeIcfry nfl tkrfa dy rUp ivc<br />
ivkisq hoieaf hY. ieh qF prm afqmf<br />
dI rjf ‘c pRgt hoeI akfl purK dI POj<br />
hY aqy ‘akfl’ qKq dy akflI (rwbI Bfv<br />
kudrqI) ‘hukm’ lfgU krvfAuxf ies df<br />
Drm hY. ‘min jIqY jgu jIqu’ df ieh<br />
DfrnI hY.<br />
iehI nhIN, s[ ajmyr isMG sMq<br />
iBMzrFvfilaF dI hsqI ƒ iswK ÌlsÌy dy<br />
pRsMg ivc rwK ky prKx aqy AunHF ƒ<br />
iswK ieiqhfskfrI ivc bxdI QF dyx dI<br />
bjfey, sMqF dI rfjnIqI ƒ afpxy qrkF<br />
nfl prKx dI koiÈÈ krdy hn. ies qrHF<br />
Auh sMqF dI ‘iswK hsqI` ƒ bulMd krn<br />
dI bjfey AunHF dI ‘ihMdU ivroDI’ hsqI ƒ<br />
pRgt krn dy rfh pY jFdy hn ijhVI nf<br />
isrP isDFqk pwK qoN glq hY, sgoN<br />
rfjnIiqk pwK qoN afqmGfqI hY. iswKF dy<br />
‘srbq dy Bly’ dy inÈfny bfry sMq Kud<br />
bVy spÈt sn. igafnI Bjn isMG nfl<br />
hoeI lMbI gwlbfq ivc iek suafl dy<br />
juafb ivc sMqF dy khy ieh bcn hI s[<br />
ajmyr isMG dI ies Dfrnf ƒ rwd krn<br />
leI kfPI hn. igafnI Bjn isMG dy ieh<br />
puwCx `qy, ik “ihMdU-iswK iKcoqfx jF JÊVy<br />
df muwZ srkfr af?”, sMqF df juafb<br />
bVf spwÈt sI, “srkfr af.” afpxy<br />
ies juafb ƒ hor spwÈt krdy hoey sMqF<br />
ny aYmrjYNsI dI imsfl idMidaF ikhf sI,<br />
“aYmrjYNsI lwgI, ihMdU rfj vfilaF ny<br />
ihMdU mËlUmF ƒ pkV ky jylH `c pf idwqf,<br />
ihMdU rfj vfilaF ny; pRDfn mMqrI qy ieho<br />
hI sI nf, hux vflI (ieMdrf gFDI), ihMdU<br />
mËlUmF ƒ pkV ky jylH ivc pf idwqf.<br />
vYȃ dyvI qoN, kumwiKaf dyvI qoN, iÈv ilMg<br />
qoN, mQrf qoN, bdrI nrfiex qoN, kydfr<br />
nfQ qoN, ikqoN aYjItyÈn ÈurU hoeI af? qy<br />
iswK iksy ƒ PiVaf sI? nhIN sI PiVaf.<br />
hwQ `c QflI `c pf ky idMdI sI, ijhVf<br />
kuJ lYxf lY lE, pr myrf KihVf Cwzo.<br />
mYƒ ienHF (jn sMGIaF afid) ƒ sUq kr<br />
lYx idE. akfl qKq sfihb qoN morcf<br />
lwgf nf, ikAuN lwgf?-‘nfnk nfm cVHdI<br />
klf] qyry Bfxy srbq df Blf]’ iswK df<br />
ieh inÈfnf. iehƒ muwK rwK ky mËlUm<br />
ihMdU ƒ jfbr ihMdU dy hyToN kwZx vfsqy<br />
AunHF dI gulfmI gloN lfhux vfsqy 57<br />
hËfr iswKF ny igRPqfrI idwqI do kroV ivcoN,<br />
2 kroV dI vwsoN vfilaF ny 60 kroV ƒ<br />
suqMqr krfAux vfsqy, 57 hËfr ny<br />
igRPqfrI idwqI.”<br />
sMqF df ieh iek juafb hI AunHF dI<br />
srbwq dy Bly dI rfjnIqI ƒ spwÈt kr<br />
idMdf hY. inrsMdyh sMqF dy kuJ ibafnF qy<br />
AunHF dIaF kuJ DfrnfvF ‘coN ihMdU ivroD<br />
dI Jlk imldI hY; pr ieh Jlk Aus<br />
ivÈyÈ rfjnIiqk mfhOl dI dyx sI ijs<br />
ivc kyNdr srkfr aqy Aus dy pMjfb ivcly<br />
BfeIvflF ny sMqF ƒ Gyrn dI koiÈÈ kIqI.<br />
sMqF dI ies mjbUrI ƒ spwÈt krn dI<br />
bjfey s[ ajmyr isMG ies dI puÈtI krn<br />
dy rfh pY jFdy hn.<br />
s[ ajmyr isMG dI iehI kmËorI<br />
ÉfilsqfnI lihr ƒ bMd glI ivc lY vVI<br />
hY. ieQy socx vflf nukqf ieh hY ik kuJ<br />
plF leI Blf jy s[ ajmyr isMG dI ieh<br />
Dfrnf mMn vI leI jfvy ik sMqF ny drbfr<br />
sfihb ‘qy POjI hmly qoN bfad afpxy<br />
hmfieqIaF ƒ ihMdUaF Auqy hmly krn<br />
leI afdyÈ idwqy sn aqy jy iswKF ny sMq<br />
iBMzrFvfilaF df ieh afdyÈ mMn ky<br />
ihMdUaF dy kql nhIN kIqy, qF ies dy Tos<br />
kfrn ËrUr hI iswK PlsPy ivc pey<br />
hoxgy. s[ ajmyr isMG AunHF Tos kfrnF<br />
ƒ iswK ÌlsPy ivcoN lwBx dI bjfey,<br />
ieiqhfs dy kuJ hvfly dy ky iswK-ihMdU<br />
nPrq vDfAux vwl qur pey hn. iehI<br />
AunHF dI ieiqhfskfrI dI sImf hY. iehI<br />
AunHF dI rfjnIqI dI sImf hY. AunHF dI<br />
iesy ihMdU ivroDI rfjnIqI ny KfilsqfnI<br />
lihr ƒ AulJf idwqf hY.<br />
(cldf)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (24)<br />
lVI joVn leI ipClf aMk vyKo<br />
hrpfl isMG pMnU<br />
rMcn ny hAukf lY ky ikhf-Auh Xfd<br />
afAuNdy rihMdy hn. lflI dy ipMz dIaF<br />
XfdF, igwDy, nfc, lMmIaF sYrF, ivcfrvtFdry,<br />
sB kuJ sfÌ ids irhf hY. AunHF<br />
ƒ sfzy ivc koeI KUbI nhIN idwsI aqy<br />
amrIknF ivc koeI nuks nhIN idisaf.<br />
kI sfƒ vI Xfd krdy hoxgy Auh kdI?<br />
Èfied hF, Èfied nf. bMdy ny afKr[[[XfdF<br />
ipwCf qF nhIN CwzdIaF, pr beI Auh<br />
amrIkn hn, jËibaF qoN mukq[[[nhIN<br />
nhIN, jËibaF ƒ nPrq krn vfly. asIN<br />
ies gwloN sMquÈt hF ik asIN AunHF ƒ<br />
ipafr idwqf, sfQ idwqf, jfxkfrI idwqI<br />
qy iPr rwd kIqf. irjYkÈn aYbsoilAUt<br />
nhIN huMdI. asIN Ausy ƒ iqafgdy hF,<br />
ijhƒ ipafr kIqf. jo aiDafpk<br />
afiKaf krdy sn-swc nhIN idisaf qF<br />
iPkr ikAuN? ids jfvygf BivwK ivc.<br />
ies jnm ivc nf shI agly ivc. AumId<br />
nhIN CwzxI.<br />
mhfrfjf dlIp isMG aqy koihnUr<br />
hIry dIaF gwlF dOrfn keI vfr mYN iswK<br />
roNdy dyKy hn. ijwzI ku myrI hYsIaq hY,<br />
mYN afpxI rfjDfnI PiqhgVH qy Aus dy<br />
mihl AujVdy dyKy.<br />
pitafly vflf gryvfl Kfndfn koeI<br />
Gwt KwbIKfn nhIN sI. AuDr srdfr ny vI<br />
ƒh ƒ iek ikwlo sonf pfieaf sI. koeI<br />
gwl sI ijs krky srdfr sMquÈt nhIN<br />
sI. mwq smJxf koeI lYx-dyx dI khfxI<br />
hovy. ipAu puwq dI PkIrI hI qF ieh lyK<br />
ilKx vfsqy mjbUr krdI rhI pr Auh<br />
KuÈ nhIN sI. myrI mfmI ny mYƒ afpxy<br />
kol ibTf ky bhuq DImI afvfË ivc<br />
dwisaf-ivafh ipCoN kuJ idn qF lflI<br />
afpxI vhutI nfl GuMmdf-GumfAuNdf irhf.<br />
iPr PiqhgVH ipMz cly gey. sfrI hvylI<br />
KuÈ. muwdq bfad iksy aOrq df kdm<br />
aMdr igaf[[[mflkx df kdm. iek idn<br />
srdfr ny lflI ƒ iek pfsy iljf ky hOlI<br />
dyxy ikhf-Èihr aqy ipMz df Prk qF<br />
jfxdy E lflI. qyrI vhutI hvylI dI Cwq<br />
‘qy Klo ky kys vfh rhI sI. aMdr zRYisMg<br />
tybl pey hn. ipMz dy lok ies qrHF dI<br />
gwl psMd nhIN krdy. lflI ny vhutI kol<br />
ieh slfh pucf idwqI. vhutI nfrfË ho ky<br />
pitafly af geI. kys ktf ky bObz ho<br />
geI. kih idwqf, muV ky ipMz nhIN jFdI.<br />
dohqy, myrf mn Aus idn df Audfs hY<br />
ijs idn dI mYN ieh Kbr suxI. vzy<br />
KfndfnF dIaF ƒhF DIaF bhuq vwzy idlF,<br />
vwzIaF nËrF vflIaF hoieaf krdIaF hn.<br />
cMgy Ègn nhIN ieh. ies hvylI ƒ nËr<br />
lwg geI hY. ijs dI gwl ielfkf mMndf<br />
hY, ƒh ƒ sB qoN pihlF mMnxI cfhIdI sI.<br />
cfhIdf qF ieh sI, ijs sinafsI ny Aumr<br />
Br bxvfs kwitaf, ƒh ipMz ivc rihMdI.<br />
ieQy ikhVf koeI sws nxd sI, qfhny imhxy<br />
dyx vflI? PiqhgVH Audfs hoieaf.<br />
-aOrq bgYr Gr vIrfn hY. aOrq<br />
kol Gr dIaF cfbIaF hn. aMn dy gudfm<br />
dIaF, almfrIaF, trMkF dIaF. svyry<br />
DUp, ÈfmI dIvf bflxf Aus df kMm hY.<br />
rwb df nfm lY ky rsoeI ivc awg bfldI<br />
hY. bfkI pirvfr Aus df mihmfn hY qy<br />
aOrq myËbfn. Auh iqAuhfrF dIaF qrIkF<br />
Xfd rwKdI hY. vrqF dy idnF df pqf hY.<br />
mrdF ƒ Xfd krfAuNdI hY ik vzyiraF ƒ<br />
Xfd krnf hY, Aus ivc sUKmqf hY. mrdF<br />
ƒ KyqF, kMmF qoN ielfvf hor kuJ nhIN pqf.<br />
ijs Gr ivc aOrq nhIN Aus dy drvfËy<br />
awgy qF mMgqf vI nhIN rukdf.<br />
smF iBafnk hY, piVHaf sI, suixaF<br />
sI, ieMnf KOÌnfk mYN pihlI vfr dyiKaf.<br />
tYgor ny iliKaf-mfrQUl ny Gfh dI<br />
pwqI ƒ ipafr dI pyÈkÈ kIqI. pwqI ny<br />
nFh ivc isr ihlfieaf qy dOV geI.<br />
mfrUQl lwK sfl qoN ivjog dI awg ivc<br />
lflI df cOigrdf-5<br />
nfiek dI hoxI bfry cMd gwlF<br />
pMj dhfky pihlF hoNd ivc afieaf pitafly df BUqvfVf hux lok kQf dI jUny pY<br />
cuwkf hY. ieh kQf hux cwldI hI rihxI hY. ies kQf rfhIN BUqvfVy ivc rihMdy BUq ikqy<br />
nf ikqy hfËrI luafeI jFdy hn. pRo[ hrpfl isMG pMnU ny ies lok kQf dy iek pfqr<br />
hridljIq isMG iswDU AurP lflI nMU kyNdr ivc rwK ny BUqvfVy bfry kQf kIqI hY. lflI<br />
jo hux lflI bfby vjoN jfixaf jFdf hY, Kud lok kQf hY ijs df koeI afid, koeI aMq<br />
nhIN. ies ÈKs bfry pRo[ pMnU ny bVI rIJ nfl lMmf lyK ‘lflI df cOigrdf’ iliKaf<br />
hY jo ‘pMjfb tfeImË’ dy pfTkF leI lVIvfr Cfipaf jf irhf hY. lyK dy ies pMjvNy<br />
aqy aKIrly ihwsy ivc lyKk ny pIVHI pfVy dI gwl qorI hY, qy nfl hI jgIrdfrI juwg<br />
aqy nvyN bx rhy smfj ivckfr lwgy afZy bfry crcf kIqI hY. lyKk ny vwK-vwK afDfr<br />
bxf ky pMjfb dI rihql aqy Kfsy bfry gwlF kIqIaF hn. keI vfr qF ieh gwlF purfxy<br />
pMjfb leI mfrIaF kUkF vI jfpx lgdIaF hn. ieh Auh gwlF hn ijhVIaF lflI dy<br />
twbr jF kho ik Aus dy bfp nfl vfbsqf rhIaF hn. pMnMU ny ienHF gwlF ivcoN hI lflI<br />
aqy pMjfb bfry nkÈ AulIkx df Xqn kIqf hY. -sMpfdk<br />
bl irhf hY.<br />
ijhVy Xfr bylI lflI ƒ byaMq vwzf<br />
sfihq pfrKU afKdy, mYN svfl krdfkuwJ<br />
iliKaf hY qF idKfAu. AuWqr imldfsukrfq<br />
ny iek lfeIn nhIN ilKI; iPr<br />
sukrfq, sukrfq nhIN? mYN dUjf svfl<br />
krdf-iek juafn ijs df nfm plYto sI,<br />
afpxy murÈd dy bolF sdkf aijhf<br />
ivMinHaf igaf ik Aus rfhIN sukrfq pRgt<br />
ho igaf. quhfƒ mYN plYto smJdf hF, quhfzy<br />
rfhIN lflI ikAuN pRgt nhIN hoieaf?<br />
myrI bIvI ieh lyK ilKx dy iKlfÌ<br />
hY. Aus df afKxf hY-hfry hoey bMdy dI<br />
khfxI CyVn df kI mqlb? ies ivcoN<br />
iksy ƒ kI imlygf? mYN afKdf hF ivjyqf<br />
dI khfxI qF sfry ilKx ƒ iqafr ny[[[mYN<br />
hfry hoey nfiek dI khfxI ilKFgf.<br />
iKlfP ies krky vI hY Auh ik<br />
rMgmMc Aupr myrf rol mfVf hY.<br />
pihrydfr df rol mYƒ svIkfr nhIN<br />
sI krnf cfhIdf. mYN kI krdf? jy<br />
bMdf sUqrDfr huMdf, mYN afpy jvfb<br />
dy idMdf. ies zrfmy df sUqrDfr<br />
rwb hY. Aus ƒ kOx nFh krygf?<br />
kdI kdI mfVf rol, cMgI aYkitMg<br />
kfrn cMgf lwgx lwg jFdf hY. jo<br />
iËMmyvfrI imlI, inBfeI.<br />
ajIq df ivafh mYQoN iqMn<br />
sfl pihlF ho igaf sI. srdfr<br />
brfq ivc lONgovfl afieaf sI ijQy<br />
brfq ZuwkI. mYN afpxy ivafh dI<br />
qrIk pwkI hox ipCoN ajIq ƒ<br />
puiCaf-srdfr ƒ afp kfrz dyx<br />
igaf sI ik iksy ƒ Byijaf sI?<br />
ajIq ny ikhf-kfhƒ, mYN qF kfrz<br />
Cpvfey hI nhIN. hwQ nfl ilK ky<br />
icwTI zfk ivc pf idwqI sI. mYN vI<br />
kfrz nhIN Cpvfey sn, icwTI pf<br />
idwqI. Aus Gr bfry dwisaf sI ijQy<br />
brfq jfxI sI, mfnsf.<br />
srdfr nhIN afieaf. pqf<br />
lwgf ik pitafly afieaf hoieaf<br />
hY. afpxI bIvI smyq mYN bhyVf roz<br />
clf igaf. crnIN hwQ lfey. asIsF<br />
imilaF. Ègn imilaf. TMZf qwqf Kfx<br />
pIx ƒ imilaf. mYN puwiCaf-icwTI nhIN<br />
imlI myrI?<br />
ikhf-iml geI sI.<br />
iPr puwiCaf-afey ikAuN nI? ajIq<br />
dI brfq cVHy sI, mYƒ lwgdf sI afAuNgy.<br />
kihx lwgf-ajIq qyry nfloN isafxf<br />
hY. icwTI ivc Aus ny iliKaf sI ik aqflF<br />
qoN lONgovfl brfq jfeygI, iek gwzI<br />
PiqhgVH ivcoN dI quhfƒ ibTf ky lY<br />
afeygI. svyry ds vjy iqafr rihE. qUM<br />
sunfm ivcoN dI lMGxf sI nf mfnsf vfsqy?<br />
ilK idMdf iek gwzI PiqhgVH ivc dI<br />
jfeygI. mYN af jFdf. qYƒ qy bIbf ƒ pqf<br />
nI hoxf, bIbf df pfpf cihl srdfr myrf<br />
dosq aY. Auh myry nfloN vwzf hY ruqby ivc.<br />
mYN iek ipMz df mflk, Auh Cy ipMzF df<br />
mflk. ipMz dy lokF ny cihl srdfr kol<br />
gwl kIqI ik afpxy ipMz lfigAuN ryl gwzI<br />
lMGdI hY, rukdI nhIN. sfƒ mfnsf jfxf<br />
pYNdY. srdfr ny ikhf-rukvf idMny aF. ryl<br />
mihkmy nfl gwl kIqI, mihkmy ny ikhfds<br />
eykV ËmIn dy idAu muPq, styÈn<br />
bxf idMny aF. srdfr ny ËmIn dy idwqI.<br />
jdoN pihlI vfr nirMdrpury styÈn ‘qy gwzI<br />
rukI, jÈnF vfly iekwT ivc mYN vI sF.<br />
pitaflf ivc Èfier nvqyj BfrqI dI ikqfb<br />
‘lflI’ bfry krvfey smfgm ivc lflI bfbf<br />
bIbf jI qyry pfpf, ivskI bVI pINdy. aPIm<br />
vI Ck lYNdy. do iqMn pYWg lf ky iPr GoVI<br />
‘qy KyqF vwl gyVf lfAuxf. sfl 1962<br />
ivc cIn dI lfm lwgI. ijs pfsy hnyry<br />
ivc srdfr ny GoVI ƒ awzI lf idwqI,<br />
Aus pfsy KfeIaF puwtIaF hoeIaF<br />
sn[[[sfiern suxn sfr KfeIaF ivc jf<br />
luko. srdfr ƒ pqf nhIN sI. GoVI KfeI<br />
ivc izg peI, lwqF tuwt geIaF, mr geI.<br />
cfhl srdfr ieMnf Audfs hoieaf ik sdf<br />
leI ivskI, aPIm Cwz idqI. jy nhIN, qF<br />
kdI nhIN.<br />
iek idn isDfrQ iml igaf,<br />
icwqrkfr. lflI ƒ 25 sfl qoN jfxdf hY.<br />
mYN dwisaf-lflI bfry ilKx df Xqn<br />
kr irhf hF, kuwJ idKfeI nhIN idMdf.<br />
hws ipaf, ikhf-lflI BUq hY. sfÌ<br />
idsdf BUq. iek hor BUq hovy qF lflI ƒ<br />
buwJy.<br />
mYN ikhf-dUjf BUq lflI ƒ buwJ leygf<br />
pr afpF ƒ dUjy ny vI gwl nhIN<br />
smJfAuxI. afpxy sfhmxy iek dI QF do<br />
BUq hoxgy, afpxI muÈkl duwgxI ho<br />
jfvygI.<br />
isDfrQ ny ikhf-Auh sMkyqF, imwQF<br />
qy rUpkF nfl gwl PVn df Xqn krdf.<br />
Auhdy hwQ, bfhF, awKF, bolF nfloN vDIk<br />
gwlF krdIaF. iek idn jFidaF<br />
jFidaF ruky; sVk dy ivckfr QoVHf<br />
ku Gfh Auigaf dyiKaf. Klo gey.<br />
Gfh ƒ ikhf-Auey qYƒ nf gF KfeygI<br />
nf mwJ, nf Byz dy kMm afeyNgf nf<br />
bwkrI dy. ikAuN Aug afieaYN ieQy?<br />
phIaF hyT kucly jfx leI? iPr<br />
bYT gey, sfƒ ikhf-dyKo, Aupr jfx<br />
vfsqy ijMnI ku ies ivc qfkq sI<br />
lf idqI, jdoN Qwk igaf, isr Jukf<br />
idwqf. afh dyKo, Juikaf isr dyKo.<br />
‘nfd pRgfs’ dy juafn lflI<br />
ƒ imlx gey. Aumr vDIk hox<br />
krky iËafdf gwlF nf kr sky.<br />
AuTy. AunHF dIaF dsqfrF plosidaF<br />
plosidaF ikhf-dsqfr bgYr bMdf<br />
lfhOr nhIN jf skdf.<br />
cupky ijhy, ieho ijhI gwl<br />
lflI hI kr skdf hY. lfhOr pMjfb<br />
dI dsqfr hY. pMjfb jdoN pMjfb ƒ<br />
imlx qoN sMgxf Cwzygf, AudIN<br />
mfrUQl ivc guMmÈudf puƒ lwB<br />
jfeygf.<br />
pitafly jF PiqhgVH. awj<br />
lflI kol kuJ nhIN. jdoN sB kuJ<br />
sI, AudoN jfiedfd kfrn mfx nhIN<br />
kIqf. hux nhIN hY qF koeI gwl nhIN.<br />
KflI asmfn kflI Gtf ny Gyr ilaf,<br />
dyr qwk CfeI rhI. bfrÈF hoeIaF. kuVIaF<br />
qIaF ivc nwcIaF. gIq gfey. iPr asmfn<br />
sfP ho igaf. qIaF, gIq, kuVIaF, Gtf<br />
nfl lop ho geIaF, lflI drÈk irhf.<br />
ijs vrgf hor koeI nhIN, aijhf dRÈtf.<br />
irÈIaF ny vyd mMqr ilKy nhIN, dyKy sn.<br />
ies krky ijhVf bMdf irÈIaF ƒ lyKk<br />
afKdf hY, Aus ƒ anpVH smiJaf jFdf<br />
hY. irÈI mMqr-dRÈtf sn.<br />
mYzm itvfxf (dlIp kOr) ny<br />
dwisaf-jdoN srdfr ny lflI dI mF ivafh<br />
ky ilaFdI, sws ƒ pqf lwgf ik isr nhIN<br />
guMidaf hoieaf, swgI Puwl nhIN pihny.<br />
ikhf-pihlF isr guMdo, iPr rwQ ivcoN<br />
Auqfr ky pfxI vfrFgI. rwQ ivc isr<br />
guMidaf igaf qF sws drvfËy ‘qy afeI.<br />
bVI sKq sI Auh.<br />
mYN afpxI bIvI nfl gwl kIqI. Aus<br />
ny ikhf-ieh swc nhIN. sfzy KfndfnF ivc<br />
ƒh DI ƒ bUhy ‘qy KlHfrI rwKx df irvfj<br />
nhIN. pihr lwgdY isr guMdx nUM, pqY hY<br />
nfeI, nfiexF, bfhmx, bfhmxIaF kfhdy<br />
leI huMdy ny?[[[ik iksy rsm ivc kuqfhI<br />
nf ho jfvy. ieh sfry slfhkfr bfmulfhËf<br />
hoiÈafr rihMdy sn. KuwlHy kys<br />
bdÈgnI dI inÈfnI huMdy ny. mYzm itvfxf<br />
ƒ glq sUcnf imlI hY. sfƒ AunHF df pqf<br />
hY ijnHF ny ieho ijhIaF gwlF GVIaF.<br />
lflI dI pRyrnf qihq pfqr aqy<br />
aimqoj ny spynI Èfier lorkf df nftk<br />
‘awg dy klIry’ pMjfbI ivc anuvfd krky<br />
nIlm mfn isMG dy inrdyÈn hyT jdoN pMjfb<br />
XUnIvristI cMzIgVH ivc Kyizaf qF<br />
drÈk dMg rih gey sn.<br />
‘awKIN izwTf sMq jrnYl isMG’ ikqfb<br />
ilKx vflf dlbIr isMG afpRyÈn<br />
blUstfr bfad sqMbr 1984 ivc<br />
guridafl bl dy Gr XUnIvristI kYNps<br />
ivc aMzr-grfAUNz rih irhf sI. bl ny<br />
lflI nUM Gr swd ilaf. kyhr isMG qy<br />
blkfr isMG puwj gey. iswK sdmy ivcoN<br />
lMG rhy sn. mfhOl Audfs sI. lflI ny<br />
ikhf-akfl qKq dI qurMq AusfrI nhIN<br />
hoxI cfhIdI. iek iewt hr roË lwgxI<br />
cfhIdI aY, isrÌ iek iewt roË. iPr Aus<br />
ny afË bhfdrI, rudn, twkr dIaF gwlF<br />
suxfAuNidaF spYinÈ sfihq dy moZI<br />
srvFqIj dy zfn kivgjot qoN lY ky hux<br />
qwk dy sfihq dI sYr krfeI. XUnfnI<br />
nfvlkfr icMqk inkso kjFqjYiks dI<br />
amr rcnf ‘PrIzm aYNz zYWQ’ dI kQf<br />
CyV leI. XUnfn dy nfl lgdy tfpU krIt<br />
ivc sQfnk iesfeI, qurkF nfl tkrf<br />
rhy hn. mfeIkl aqy pfÈf EzIsI<br />
rIiviËitz ivc XoDy hn. ies ikqfb<br />
ivclI afËfdI dI gfQf suxfAuNidaF lflI<br />
ny afdmI dI Èfn df Auh mfrimk vrxn<br />
kIqf ik cfr GMty hor koeI nf boilaf.<br />
hux dlbIr 85 sfl df ho igaY. Aus ƒ<br />
Aus idn df lflI ajy Buwilaf nhIN. Pon<br />
`qy puwC lYNdY-ikvy aY bl quhfzf lflI<br />
hux? jIvn ivc iek vfr Aus ƒ imilaF,<br />
Aus df ichrf, aMdfË sqfeI sfl qoN<br />
myrIaF awKF awgy sjIv iPr irhf hYN. Aus<br />
dIaF afvfËF dI Dun suxfeI dyxoN, hwQF dI<br />
mudrf idKfeI dyxoN ajy htI nhIN.<br />
hr svyr Aus ƒ iek sroqf cfhIdf<br />
sI. mwky Aupr jhfdIaF df hmlf, kÈmIr<br />
df hËrq bl sMkt, imsr ivc musilm<br />
bRdrhuwz dI cVHq, sRIlMkf ivc ilwty dI<br />
mfarkybfËI. byaMq isMG dI hwiqaf jF<br />
iksy nobYl ienfmdfr df hunr ieko ijhI<br />
romFicq ÈYlI ivc vrxn krdf. rivMdr<br />
rvI aqy blvMq mFgt vrgy Aus dy ivroDI<br />
isr invf ky suxn lwg pYNdy. glob Aus<br />
vfsqy bhuq CotI gyNd hY, kuJ hor vwzI<br />
hoxI cfhIdI sI.<br />
pMjfbI lok-vyd df ijMnf lflI ƒ<br />
pqf hY, awj hor iksy ƒ nhIN pqf. ies<br />
krky lok-vyd dy vfk rfhIN gwl mukfAuNdf<br />
hF-jy vs krn df mMqr nf afAuNdf hovy<br />
qF isvf nf jgfAu.<br />
kfPkf ny iliKaf-lwK sfl pihlF<br />
mr muwkI iksy Xfd ivc jy jfn pY jfvy,<br />
iPr nf Auh sONeygI, nf sOx deygI. lflI<br />
aqy kfÌkf ijAuN peIaF XfdF dy nfm hn.<br />
rMcn, pfqr aqy suirMdr Èrmf ies<br />
ilKq ivc af Auqry. mYN AunHF df<br />
ÈukrguËfr hF. bl ny kYtfilst df rol<br />
inBfieaf. myrI kYimstrI dI ikqfb df<br />
iek aiDafie kYtfilst sI. kYtfilst<br />
(bfkI agly sPy `qy)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (25)<br />
gurU arjn dyv jI dI Èhfdq<br />
zf[ srbijMdr isMG<br />
gurU nfnk pfqÈfh ny ihMdusqfn dI<br />
DrqI ‘qy ÃÄ df dYvI nfd guMjf ky iewQoN<br />
dI dwbI-kuclI lokfeI ƒ ieh aihsfs<br />
krfieaf ik kuwl kfienfq Aus akfl<br />
purK dI sMqfn hY. BfrqI BU-mMzl qy<br />
akfl purK iek aqy Aus dI isrjI ikrq<br />
vI iek df, aijhf nvF qy invyklf pfT<br />
pVHfieaf ik ihMdusqfn dI lokfeI dIaF<br />
nfVF ivc sdIaF qoN XÉ hoey KUn ny rumkxf<br />
ÈurU kr idwqf. gulfm ËihnIaq dy kfly<br />
bwdl CMzx lwgy aqy ienHF ivcoN nvyN-nvyly<br />
sUrj dy ilÈkfry dwbI-kuclI lokfeI leI<br />
nvF sunyhf lY ky afAux lwgy.<br />
ienHF pUrinaF ƒ bfkI gurU sfihbfn<br />
ny aml ivc qbdIl kIqf. gurU nfnk<br />
pfqÈfh dy Gr nf ihMdU-muslmfn df<br />
Prk sI, nf hI AUc nIc aqy aOrq-mrd<br />
df. gurU nfnk sfihb df sMgI-sfQI BfeI<br />
mrdfnf jo gurU sfihb nfl aMqm suafs<br />
qwk iniBaf, muslmfn sI aqy BfeI lflo<br />
qrKfx jfq df sI. gurU nfnk pfqÈfh ny<br />
afpxy iswK BfeI lihxy ƒ gurU aMgd vjoN<br />
gur gwdI ‘qy suÈoiBq kr ieh vI aihsfs<br />
krvf idwqf sI ik nfnk Gr ivc Xogqf<br />
afDfr hY, jnm nhIN. iPr amrdfs nfnk<br />
Gr dI inrKF-prKF ivc pfs hoey aqy<br />
qIjy gurU pfqÈfh vjoN gurgwdI ‘qy suÈoiBq<br />
hoey. AunHF ny mihsUs kr ilaf sI ik<br />
afAux vflf smF vMgfrF Biraf hoieaf<br />
hY. ienHF vMgfrF df tfkrf<br />
krn leI BfrqI mfniskqf<br />
dy aMdr pey zr ƒ dUr kr<br />
sUrbIr mfniskqf ƒ Aujfgr<br />
krnf hY. ies vfsqy sB qoN<br />
pihlF AunHF ny iswK Drm dy<br />
pRcfr ihq bfeI mMjIaF dI<br />
sQfpqI kr idwqI. dUjf<br />
mMjIaF dI igxqI muglIaf<br />
hkUmq dy bfeI sUibaF dI<br />
igxqI dy brfbr rwK ky<br />
lokfeI dy mn ivcoN BYa kwZ<br />
idwqf. ienHF mMjIaF ƒ AunHF<br />
ny sUibaF df nF vI idwqf.<br />
ienHF mMjIaF AuprMq bvMjf<br />
pIiVHaF dI sQfpqI kIqI.<br />
AudoN akbr dy surwiKaf<br />
amly dI igxqI vI bvMjf hI<br />
sI. nfl hI gurU pfqÈfh dy dIdfr krn<br />
qoN pihlF lMgr Ckxf lfËmI krfr dy ky<br />
mnuwKI hkUk dI brfbrI df nvF QMmH KVHf<br />
kr idwqf sI. ieiqhfs gvfh hY ik akbr<br />
vI gur pfqÈfh dy drÈn sMgq ivc lMgr<br />
Ckx AuprMq hI kr sikaf sI.<br />
qIjy pfqÈfh qoN bfad cOQy nfnk<br />
vjoN gurU rfmdfs jI gurgwdI ‘qy suÈoiBq<br />
hoey. AunHF duafrf aMimRqsr aqy sMqoKsr<br />
srovrF dI AusfrI kr iksy vwzy kyNdrI<br />
asQfn vl ieÈfrf kr idwqf sI. iswK<br />
lflI df cOigrdf<br />
(ipCly sPy qoN jfrI)<br />
dI aYktIvyÈn aYnrjI ikMnI ku hY qy Auh<br />
ikwzy vwzy kMm krvf lYNdf hY, asIN<br />
PfrmUilaF nfl hwl kr lYNdy sF. lflI<br />
df svfl hwl nf hoieaf.<br />
lflI Aupr ilKxf ÈurU kIqf sI. pfpf<br />
vDIk hfËr hY pr lflI gYr hfËr nhIN.<br />
Aus dI hfËrI aqy gYrhfËrI df pqf nhIN<br />
lgdf. pMjfbI XUnIvristI ivc hfËr huMdf<br />
hoieaf Auh sfrI Aumr gYrhfËr irhf.<br />
kYimstrI ny aYbsYNt aYlImYNt dI gwl<br />
dwsI. keI vfr koeI aYlImYNt iksy<br />
Drm df ieh pRcfr aqy psfr hkUmq<br />
aqy hor ivroDIaF dy aMdr zr dI Bfvnf<br />
pYdf kr irhf sI. ieh zr AunHF ƒ iswK<br />
Drm ivruwD lfmbMd kr irhf sI aqy<br />
iesy lfmbMdI ivcoN hI pMjvyN pfqÈfh dI<br />
Èhfdq sfhmxy afeI.<br />
gurU arjn dyv jI ny gur gwdI ‘qy<br />
bYTdy hI iswK Drm dy pRcfr psfr ƒ<br />
nfnk isDFq anusfr awgy clfieaf. AunHF<br />
ny sB qoN pihlF 1589 eI[ ƒ gurU ipqf<br />
rfmdfs jI vwloN iqafr kIqy aMimRqsrovr<br />
dy aYn ivckfr hirmMdr dI<br />
sQfpnf kIqI aqy pivwqr hirmMdr dI<br />
nINh sfeIN mIaF mIr koloN rKvfeI. sfeIN<br />
mIaF mIr gurU arjn pfqÈfh dy bhuq<br />
pRÈMsk sn aqy pRiswD sUPI islisly<br />
kfdrI dy muKI vI sn. gurU sfihb df ieh<br />
kdm ijwQy Drm dy nfm ‘qy Dfrimk<br />
asQfnF duafly lgfeIaF Dfrimk kwtVqf<br />
dIaF vlgxF ƒ qoVn vflf sI, AuQy<br />
sdIaF qoN ihMdU Drm dy vrx-afÈrm<br />
duafrf kIqI jFdI mnuwKqf dI luwt ivruwD<br />
vMgfr vI sI. hirmMdr dy cfry pfsy drvfËy<br />
ies gwl dy sUck sn ik ieQy ibnF rMgjfq<br />
Byd qoN sB ƒ gly lgfieaf jfvygf.<br />
gurU arjn dyv jI dovyN vwzy BrfvF<br />
ipRQI cMd aqy mhFdyv jI ƒ byhwd ipafr<br />
aqy siqkfr idMdy sn, pr Auh dovyN ipafr<br />
aqy siqkfr ƒ awKoN Ehly kr ienHF pRqI<br />
nÌrq df pRgtfa krdy rihMdy. ipRQI cMd<br />
aMdroN loB-lflc ivc gRisaf hoieaf sI.<br />
gurU arjn dyv jI ny gur gwdI ‘qy bYTidaF<br />
hI iswK Drm dy pRcfr psfr ƒ nfnk isDFq<br />
anusfr awgy clfieaf. AunHF ny sB qoN pihlF<br />
1589 eI[ ƒ gurU ipqf rfmdfs jI vwloN iqafr<br />
kIqy aMimRq-srovr dy aYn ivckfr hirmMdr<br />
dI sQfpnf kIqI aqy pivwqr hirmMdr dI nINh<br />
sfeIN mIaF mIr koloN rKvfeI. sfeIN mIaF mIr<br />
gurU arjn pfqÈfh dy bhuq pRÈMsk sn aqy<br />
pRiswD sUPI islisly kfdrI dy muKI vI sn. gurU<br />
sfihb df ieh kdm ijwQy Drm dy nfm ‘qy<br />
Dfrimk asQfnF duafly lgfeIaF Dfrimk<br />
kwtVqf dIaF vlgxF ƒ qoVn vflf sI, AuQy<br />
sdIaF qoN ihMdU Drm dy vrx-afÈrm duafrf<br />
kIqI jFdI mnuwKqf dI luwt ivruwD vMgfr vI sI.<br />
Auh cOQy gurU pfqÈfh df vwzf puwqr hox<br />
dI hAumY ƒ pflI bYTf sI. gur gwdI gurU<br />
arjn dyv jI ƒ imlx ‘qy Aus aMdr<br />
eIrKf dy BFbV bl AuTy. ipRQI cMd ny gur<br />
gwdI hfsl krn leI hr qrIkf vriqaf.<br />
akbr bfdÈfh dI mOq qoN bfad Aus<br />
dI sihnÈIlqf dI nIqI vI Aus dI kbr<br />
ivc dPn kr idwqI geI. Aus df vwzf<br />
bytf slIm jhFgIr dy lkb nfl rfj<br />
gwdI ‘qy bYTf. Auh kwtV suMnI muslmfn<br />
sI aqy gYr-DrmIaF ƒ sKq nÌrq<br />
krdf sI. AuDr, Aus vyly gurU jI df rsUÉ<br />
kMpfAUNz ivc Èfml ho jFdf hY, iPr clf<br />
jFdf hY. hux sfzy sfhmxy do kMpfAUNzË<br />
pey hn. iek ivc aYlImYNt kdI nhIN<br />
afieaf. dUjy ivc afieaf qy clf igaf.<br />
hux dovF ivc ieh aYlImYNt gYrhfËr hY,<br />
ies leI brfbr hoxy cfhIdy hn, pr ieh<br />
dovyN vwK-vwK hn. aYlImYNt gYrhfËr ho<br />
igaf, pr hfËrI lwgI dws rhI hY ik<br />
afieaf sI. afpxy afAux aqy jfx dI<br />
inÈfnI Cwz ky kMpfAUNz nUM pRBfivq kr<br />
igaf hY.<br />
pfTkF ny gorkI ricq tflstfey df<br />
Èbd icwqr piVHaf hY. ienHF dohF df afpsI<br />
sbMD sfihq qoN ielfvf vI sI. iJVkF Kf<br />
lYNdf, qF kI? iPr af jFdf. tflstfey<br />
bhuq vD irhf sI. ihMdU aqy muslmfn<br />
dovyN hI iswK bx rhy sn. Auh kyvl gurU<br />
arjn jI ƒ hI iGRxf nhIN sI krdf, sgoN<br />
cfr pIVHIaF qoN clI af rhI gur-gwdI ƒ vI<br />
‘JUT dI dukfn’ smJdf sI. Aus ny afpxI<br />
ieh rfey muwlF-mulfixaF jF gurU-inMdkF<br />
qoN sux-sux ky hI bxfeI sI.<br />
ieslfm Drm dy BrfqrI Bfv aqy<br />
rwbI ipafr vrgy sMdyÈ jdoN ieslfmI<br />
kwtVqf dI Byt cVH gey qF ies dy ivroD<br />
ivc sUPIvfd nF dI lihr cwlI ijs ny<br />
kwtVqf dI hnHyrI ƒ TwlH pfAux df Xqn<br />
kIqf. ies lihr df bfnI abU hfÈm kUPI<br />
sI jo kUP Èihr df vsnIk sI. ies lihr<br />
dy pYrokfr hr mËHb, hr bMdy ivc awlf<br />
dy dIdfry krdy. ihMdusqfn dI<br />
DrqI ‘qy ieh lihr nOvIN sdI<br />
qwk phuMcI pr iewQy phuMcx qk<br />
ieh lihr keI ihwisaF ivc vMzI<br />
geI sI. ijnHF ƒ islsly df nF<br />
idwqf igaf sI. ienHF ivc muwK<br />
islisly sn-suhrfvrdI,<br />
icÈqI, kfdrI aqy nkÈbMdI.<br />
ienHF islisilaF dy iswK Drm<br />
nfl ipafr aqy ivroD vfly dovyN<br />
sbMD rhy hn. icÈqI islisly<br />
dy PkIr bfbf PrId jI dI bfxI<br />
sRI gurU gRMQ sfihb df ihwsf hY.<br />
kfdrI islisly dy PkIr sfeIN<br />
mIaF mIr ny gurU pMcm pfqÈfh<br />
dy hukmF nfl hirmMdr sfihb<br />
dI nINh rwKI. nkÈbMdI<br />
islisly df rol bhuq hI nFh-pwKI sI<br />
aqy ieh islislf pMcm pfqÈfh hËUr<br />
aqy nOvyN pfqÈfh hËUr dI Èhfdq leI<br />
doKI bixaf.<br />
nkÈbMdI islisly ny sUPIvfd dy<br />
inmrqf aqy ipafr dy guxF ƒ iqlFjlI<br />
dy idwqI aqy kwtVqf ƒ hI afpxf Drm<br />
pRvfn kr ilaf sI. afpxI kwtVqf dI<br />
ies agnI ivc Auh kuwl ‘kfPrF’ ƒ Pnfh<br />
krn ihq qfkq leI awlf awgy arjoeIaF<br />
vI krdy sn aqy hfkmF ƒ gYr DrmIaF<br />
ƒ Kqm krn df sMdyÈ vI idMdy sn. nPrq<br />
inwky moty kMm afKdf, KuÈI nfl krdf.<br />
sfihq mnPI hY. myrf aqy srdfr df AuhI<br />
irÈqf sI ijhVf gorkI aqy tflstfey<br />
df. iek Prk vI hY. tflstfey ivcly<br />
aYb, srdfr ivc nhIN hn.<br />
myry aMgryËI dy aiDafpk pRoPYsr<br />
nirMdr kflIaf sn. do idn dI CuwtI bfad<br />
klfs vwl af rhy sn qF mYN siq sRI<br />
akfl bulfeI. AurdU dy Èfier sn, klfs<br />
qoN bfhr AurdU ivc gwl krdy. mYN ikhfsr,<br />
koeI koeI tIcr huMdf hY aijhf, ijhVf<br />
jy nf afvy qF ividafrQI Audfs huMdy hn.<br />
AuWqr idqf-koeI koeI qfilby ielm BI<br />
aYsf hoqf hY, tIcr pihly nËr dOVfqf hY<br />
ieDr AuDr, Aus kf mnpsMd qfilby-<br />
dy ies krm df isKr ÈyK aihmd<br />
srihMdI df vylf sI. Auh muËwdd<br />
aliPsfnI (hËfrF XuwgF df suDfrk) df<br />
iKqfb Dfrn krky ipCFhiKcU ÈkqIaF<br />
df afgU bx bYTf sI. Aus dI iewCf sI ik<br />
sB rfjnIiqk, smfijk aqy Dfrimk<br />
mfmilaF df inbyVf purfqn suMnI asUlF<br />
anusfr kIqf jfvy.<br />
sRI gurU arjn pfqÈfh vyly pMjfb<br />
dI sfrI DrqI Auqy ‘gur mihmf df gfien’<br />
sI. pMjfbI mfniskqf ny sRI gurU arjn<br />
dyv jI ƒ ‘swcy pfqÈfh’ vjoN pRvfn kr<br />
ilaf sI. ies lok ipafr ny gurUGr pRqI<br />
eIrKf aqy sfVy dI Bfvnf vI Br idwqI<br />
sI. ieslfmI rfj ivc kfPr Drm df<br />
pRkfÈ nkÈbMdIaF leI ikafmq dy idnF<br />
vrgf sI pr akbr dI nIqI kfrn Auh<br />
kuJ vI krn qoN asmrQ sn. 1605<br />
eIsvI ƒ ihMdusqfn dy bfdÈfh akbr dI<br />
mOq ho geI aqy jhFgIr gwdI Auqy bYTf.<br />
jhFgIr nkÈbMdIaF dy pRBfv hyT sI. gwdI<br />
hfsl krn ivc nkÈbMdIaF ny aihm<br />
rol adf kIqf sI. ies leI ienHF dy pRBfv<br />
ƒ gRihx kridaF Aus ny kwtVpuxy dI<br />
qlvfr ƒ qyË kr idwqf. iswty vjoN AunHF<br />
sfry lokF dy ichry `qy muskfn af geI<br />
sI ijhVy iswK Drm dI vDdI lihr dy<br />
ivroDI sn aqy ienHF ivc sB qoN vwzI<br />
BUimkf nkÈbMdI islislf inBfa irhf<br />
sI. Aus ny hux iswK Drm ƒ qkVy hwQIN<br />
nijwTx df mn bxfieaf aqy ieslfmk<br />
PqivaF ƒ afpxI rMgq dy ky ÈfhI Prmfn<br />
vjoN jfrI krvfAux ivc sPl ho igaf.<br />
iek Pqvf Audfhrx leI pyÈ hY:<br />
awlf ibnF hor koeI Kudf nhIN aqy<br />
muhMmd sfihb hI awlf df sunyhf dyx vflf<br />
pYbMgr hY. ies klmy ‘qy XkIn rwKx<br />
vflf moimn (iemfnvflf) aqy ies ƒ nf<br />
mMnx vflf kfÌr (nfsqk) hY. awlfh dI<br />
Èfn ƒ ruÈnfAux leI moimn df PrË hY<br />
ik Auh kfÌrF dI hiQafrbMd (dfrulf<br />
hrb) dunIaf ƒ ÈFqI dI dunIaf (dfrulieslfm)<br />
ivc qbdIl krn leI Drm<br />
XuwD (jhfd) krn.<br />
ielm gYrhfËr ho, voh BI Audfs hoqf hY.<br />
KUb hwsy.<br />
sUcnf<br />
sfihq aqy ieiqhfs dy<br />
ividafrQIaF vfsqy ies zrfmy ivcly<br />
pfqrF dy nF, QF qy GtnfvF swcIaF hn.<br />
mYN Drm df ividafrQI hF. myry vfsqy<br />
sB kuJ klipq hY, imiQaf, mfieaf. mMc<br />
qy kyNdrI rol izAUk df hY. bfkI dy pfqr,<br />
aMgryËI sfihq dy ÈukIn, pUrb dy bwcy<br />
hn. kuJ pfqr iswDy hn, kuJ aYbsrz.<br />
pUrb ny pwCm nfl sMvfd rcfieaf. myrI<br />
adfkfrI qoN koeI sMquÈt hY ik nhIN, kOx<br />
jfxy? iksy ny qfVIaF nhIN mfrIaF. cuwpcfp<br />
ibnf iek dUjy nfl gwl kIqy, nIvINaF<br />
sLhIdI idvs<br />
`qy ivsLysL<br />
spÈt hY ik iswK Drm dI lokipRaqf<br />
Aus leI ikvyN asih ho rhI sI. iewQoN qwk<br />
ik Auh kfdrI islisly dy Aus vyly dy muKI<br />
ƒ vI sKq nÌrq dI ingHf nfl dyKdf sI<br />
ikAuNik Auh sRI gurU arjn dyv jI ƒ rwbI<br />
rUh dy qOr ‘qy mfnqf idMdf sI.<br />
Kusro jhFgIr df sB qoN vwzf bytf<br />
sI aqy afpxy dfdy akbr vFg byhwd<br />
sihnÈIl mnuwK sI pr ieh sihnÈIlqf<br />
Aus leI smwisaf bx geI. akbr jdoN<br />
ibmfrI dI hflq ivc mOq dIaF GVIaF<br />
igx irhf sI qF Aus dI iewCf sI ik<br />
rfjgwdI Aus dy puwqr dI QF poqry ƒ idwqI<br />
jfvy. Aus df ieh atwl ivÈvfs sI ik<br />
ihMdosqfn ivc mugleI hkUmq dI sQfpnf<br />
leI sÉqI dI nhIN, ipafr dI loV hY.<br />
akbr dy drbfr ivc do iDrF KVHIaF ho<br />
geIaF ijnHF ivcoN kuJ jhFgIr dI ipwT<br />
‘qy sn aqy kuJ Kusro dI ‘qy. kwtVpMQIaF<br />
dI ijwq hoeI. akbr dI mOq dy nfl hI<br />
jhFgIr ihMdusqfn df bfdÈfh aYlfn<br />
idwqf. qKq ‘qy bYTidaF hI jhFgIr ny<br />
Kusro ƒ bfgI grdfn ky afgry ivc jylH<br />
dIaF slfKF ipCy zwk idwqf.<br />
iek idn Kusro ny bynqI kIqI ik<br />
Auh afpxy dfdy dI kbr ‘qy isjdf krnf<br />
cfhuMdf hY. bynqI svIkfr kr leI geI.<br />
Kusro jylH ivcoN bfhr afieaf aqy afpxy<br />
ipqf ivruwD bgfvq df aYlfn kr idwqf<br />
pr vsIilaF dI axhoNd Aus dy rfh df<br />
aiVwkf sI. Aus ny mn bxfieaf ik<br />
aPgfinsqfn phuMc ky qfkq iekwTI kIqI<br />
jfvy aqy jhFgIr ƒ gwdI qoN lfh ky akbr<br />
vrgy Audfr Èfsn dI bhflI kIqI jfvy.<br />
aPgfinsqfn vwl jFdy hoey rsqy ivc<br />
Auh goieMdvfl ruikaf. gurU sfihb koloN<br />
aÈIrvfd ilaf, lMgr Cikaf aqy awgy<br />
cwl ipaf pr jldI hI jhFgIr dIaF POjF<br />
ny Aus ƒ Gyr ilaf, igRPqfr kIqf aqy<br />
Aus dy ipqf dy snmuK pyÈ kr idwqf.<br />
jhFgIr ny Aus dy sfQIaF ƒ mOq dI sËf<br />
suxfeI aqy Kusro ƒ aMnHf krky afgry dy<br />
ikly ivc suwtx df hukm kIqf.<br />
jhFgIr ƒ jdoN ies gwl df pqf lwgf<br />
ik Kusro goieMdvfl ruikaf qy gurU sfihb<br />
qoN aÈIrvfd pRfpq kIqf sI qF Aus dy<br />
guwsy dI sImf sfrIaF hwdF pfr kr geI.<br />
Aus ny qurMq gurU sfihb dI igRPqfrI dy<br />
hukm jfrI kr idwqy.<br />
sRI gurU arjn dyv jI ƒ qwqI qvI<br />
‘qy ibTfAux, isr Aupr ryq pfAux afid<br />
dIaF sÉq sËfvF idwqIaF geIaF.<br />
jhFgIr dy aihlkfrF dIaF sÉqIaF ƒ<br />
iKVy mwQy shfrdy hoey gur pfqÈfh 1606<br />
eIsvI ƒ Èhfdq df jfm pI gey. AunHF ny<br />
afpxI ies Èhfdq ƒ lokmukqI aqy<br />
ihMdusqfnIaF ƒ ‘pq syqI’ iËMdgI aqy<br />
Ëulm ivruwD drsfieaf. jbr aqy Ëulm<br />
ivruwD afvfË AuTfAux dy ies anoKy qrIky<br />
ny afAux vfly smyN ivc ihMdosqfn dI<br />
qkdIr ‘qy nvyN pUrny pf idwqy.<br />
pf ky kbrsqfn ivcoN drÈk afpo-afpxy<br />
GrF ƒ cly gey. mYN kbr Aupr dIvf bfl<br />
idwqf. kI pqf ksIdy, kwvflIaF gfAux<br />
vfsqy kwvfl af jfx. Aus bfry ies qrHF<br />
dI myrI ieh ilKq pihlI hovy Èfied, hy<br />
swcy pfqÈfh! afKrI iblkul nf hovy.<br />
kfPkf dy pfpf ny ikhf sI-TIk hY, awg<br />
ivcoN dI inkl ky sonf ÈuwD ho jFdf hY pr<br />
afdmI awg ivcoN inkl ky KUnI jfnvr ho<br />
jFdf hY.<br />
mYN qyry nfl sihmq nhIN ipqf. qyrf<br />
vfk pwCm vfsqy TIk hY, pUrb leI glq.<br />
mYN pUrbI hF. awg ivcoN inkl ky pUrbI<br />
bMdf sfD ho jFdf hY, Krf sonf. ijvyN izAUk.<br />
(smfpq)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (26)<br />
khfxIkfr virafm isMD sMDU dI svY-jIvnI ‘DUV ivcly kx’ dI afKrI ikÈq ies vfr ‘pMjfb tfeImË’ dy pfTkF dI nËr hY.<br />
ies aiDafie ivc virafm ny afpxI kivqf bfry gwl kIqI hY. Èfied igxvyN-cuxvyN pfTkF nMU pqf hovy ik virafm sMDU ny klm<br />
vfhux df mhUrq kivqf nfl hI kIqf sI. Aus vyly styt dI DONs nMU vMgfr rhy nOjvfnF df kfPlf idnF-mhIinaF ivc hI lMmf aqy<br />
ivrft ho igaf sI. AudoN pVHy-ilKy nOjvfnF nMU nkslI lihr dy juwg pltfAux dy swdy ny bhuq pRBfivq kIqf. pMjfb ivc ies lihr<br />
ny sfihq Auqy bhuq BrvF asr pfieaf. kivqf ny sB qoN vwD asr kbUilaf. ies dOr ivc hI virafm aMdrlf kvI-mn TfTF<br />
mfr AuiTaf aqy Aus ny juJfrU kivqf rcI. bfad ivc Aus nMU lwigaf ik Auh afpxI gwl khfxI rfhIN vDyry asrdfr ZMg nfl kih<br />
skdf hY. iPr qF Aus ny khfxI dy Kyqr ivc jo pYVF pfeIaF, Auh sfihq df atuwt ieiqhfs ho inbVIaF. pwCmI qrË vflI pMjfbI<br />
khfxI ivc Aus ny afpxf aiDafey joiVaf aqy khfxI df cOKtf hI bdl ky rwK idwqf. ipMz, pMjfb aqy iksfnF df drd Aus ny<br />
bhuq iÈwdq nfl lokF dy sfhmxy ibafn kIqf. Aus ny ‘vfpsI’, ‘aMg sMg’, ‘sunihrI ikxkf’, ‘zuMmH’ vrgIaF XfdgfrI khfxIaF<br />
ilKIaF. pMjfb sMkt bfry Aus dIaF ilKqF df koeI jvfb nhIN. sB qoN pihlI khfxI ‘BwjIaF bfhIN’, iPr ‘cOQI kUt’ aqy ‘hux mYN<br />
TIk-Tfk hF’ ivcly vyrvy pfTk dI jfn kwZI rwKdy hn. ‘BwjIaF bfhIN’ ivc jy pMjfb msly nMU smJx-smJfAux df Xqn hY qF<br />
‘cOQI kUt’ ivc lokF aMdr Gr kr gey BYa df iËkr hY. ‘hux mYN TIk-Tfk hF’ ivc do puVF ivc ips rhy pMjfbI bMdy dI byvsI df<br />
jo hfl ibafn hoieaf hY, Auh ruaf dyx vflf hY. Aus dI khfxI ivc ivaMg aqy swc dI CurI ieMnI iqwKI cwldI hY ik awK JpkidaF<br />
pfTk dy iËhn dy afr-pfr ho jFdI hY. ilKx df ieho ijhf krqfrI gux iksy iksy lyKk dy hI ihwsy afAuNdf hY. virafm sMG sMDU<br />
dIaF rcnfvF asIN afpxy pfTkF nfl awgoN vI sFJIaF krdy rhFgy. –sMpfdk<br />
lVI joVn leI ipClf aMk vyKo<br />
juJfrvfdI kivqf dy dOr ivc<br />
khfxIaF dy nfl nfl mYN kivqfvF vI<br />
ilKdf irhf. Aus vyly dy iËkrXog kvIaF<br />
`c myrf nF vI Èfml huMdf sI. pr hOlI hOlI<br />
mYN kivqf qoN dUr huMdf igaf. BfvyN khfxIaF<br />
aqy vfrqk dy BfÈfeI suhj ivc hor rMg<br />
Brn leI mYN afpxy Èfierfnf imËfj dI<br />
vrqoN kr ky ies qoN lfhf vI ilaf hY pr<br />
kivqf ilKxI mYN lgBg iqafg hI idwqI.<br />
Aus vyly ikqfb CpfAux jogIaF kivqfvF<br />
kol hox dy bfvjUd mYN koeI kfiv-sMgRih<br />
nfN Cpvfieaf. ‘aMiqkf’ ivc Aus smyN<br />
ilKIaF kivqfvF ivcoN ‘pMj kivqfvF’<br />
afpxI kivqf dy nmUny vjoN Èfml kIqIaF<br />
hn qfik pfTk myrI kivqf dy ichrymuhry<br />
df vI QoVHf ku aMdfËf lf skx:<br />
ÈhId df buwq<br />
nIvIaF DOxF qy iQVkdy kdmF vfly<br />
hjUm nUM sfhmxy qwk ky<br />
ÈhId dy buwq ny<br />
iqVkdy hoTF ‘coN ikhf:<br />
myry buwq nUM qusIN, jy<br />
buwq bx ky vyKdy rihxf<br />
qF mYnUM BMn dyvo, qoV dyvo,<br />
qy imwtI ‘c imlf dyvo.<br />
ijs imwtI ‘c mYN<br />
qlvfr bx ky Augxf sI<br />
qy dihkdy aMigafr vFgUM<br />
kflIaF rfqF ‘c<br />
awg df Puwl bx ky sI iKVnf.<br />
myry buwq dI CfvyN jo nyqf,<br />
quhfzIaF awKF ‘c<br />
imwTy Ëihr iBwjy qIr mfr ky hitaf<br />
Ausy dy qIr kdI<br />
myrI CfqI ‘c vwjy sn<br />
qusIN E BoilE loko!<br />
ÈbdF df gyV smJ nhIN pfey<br />
iesnUM ruwqF dy gyV vFgUM<br />
smJ bYTy ho.<br />
ieho hI lok ny jo iksy gl ivc,<br />
kdI ÌFsI df rwsf ny pfAuNdy<br />
qy vkq bIq jfvx ‘qy<br />
Ausy hI gl ivc<br />
PuwlF dy hfr pfAuNdy ny.<br />
ieho eI hwQ ny<br />
ijnHF myrI lhU iBwjI imwtI dy Ëwry<br />
poitaF nfl cux ky<br />
mYnUM kr ilaf Drq qoN awzrf<br />
qy Qwp ky Es imwtI nUM<br />
myry buwq Auqy, myrI rUh nUM<br />
Aus dy Kol aMdr kYd kr idwqf<br />
ijwQy Auh qVpdI rhI<br />
PVPVfAuNdI rhI<br />
qy hr sfl jwlfd dy hwQoN<br />
ÈrDFjlI dy Pwt KFdI rhI<br />
ivlkdI rhI, vyKdI rhI<br />
ik myry bolF nUM mulMmf lf ky<br />
pusqkF ivc kYd kr idwqf igaf sI.<br />
kyvl sjfvt leI sjf idwqI geI sI<br />
ajfieb Gr ivc myrI qlvfr<br />
DUV ivcly kx<br />
qy qusIN sfry bxf idwqy gey sE<br />
icVIaf Gr dy jnOr<br />
jo AudoN qoN lY ky hux qwk vyKdy pey ho<br />
pwQr dIaF awKF nfl<br />
myry pwQr dy buwq vwly<br />
pr myry buwq nUM qusIN<br />
jy buwq bx ky vyKdy rihxf<br />
qF mYnUM BMn dyvo, qoV dyvo,<br />
qy imwtI ‘c imlf dyvo. (1971)<br />
-0nf<br />
ro!<br />
nf ro aYvyN dIdy nf gfl!<br />
Guwt lY dMdF ‘c Ìrkdy hoTF dI pIV,<br />
sFB lY gl ‘c iKwlry vfl!<br />
nf ro aYvyN dIdy nf gfl.<br />
ikMnf ku icr awKF ‘c awQrU lY ky<br />
qy koTy ‘qy cVH ky<br />
vyKyNgI jFdy prdysI dI kMz!<br />
ikMnf ku icr cuwkyNgI isr ‘qy<br />
suwqy hoey idn<br />
qy jfgdIaF rfqF dI pMz.<br />
hYrfn nf ho!<br />
Auh kvI qyrf kuJ nhIN lwgdf,<br />
jo ryzIE ‘qy jf ky<br />
qyry BuwKy bfpU dy KyqF ‘c nwcdI<br />
hrI kRFqI nUM qwkdf hY.<br />
ijs nUM DrqI dy cwpy cwpy ‘qy<br />
zuwlHf ÉUn nhIN idwsdf,<br />
jo iqrMgy ‘c muskrfAuNdI<br />
ÈFqI nUM qwkdf hY<br />
Auh kvI qyrf kuJ nhIN lwgdf.<br />
Auh qF hwsdf hY<br />
qYnUM ÈrfbI syT dIaF<br />
awKF ‘c zuwbidaF qwk ky.<br />
AuNj Auh vI swcf hY!<br />
kfr dI ipClI sIt ‘qy<br />
jdoN qyrIaF awKF ‘c cuBdIaF hn<br />
ÈrfbI smglr dIaF muwCF<br />
qy kfr dy agly tfierF hyT<br />
qyry ivclI aOrq<br />
afty df pIpf PVHI kuclI jFdI hY;<br />
Auh AudoN lY irhf huMdf hY<br />
‘pdmÈRI’ vÊYrf df iÉqfb<br />
qy Auqrvf irhf huMdf hY,<br />
pRDfn mMqrI dy nfl Ìoto.<br />
ieMj Aus nUM qyrf pqf vI kI hoxf hY!<br />
qy Aus qyry leI kI roxf hY!<br />
AuNj Auh vI swcf hY!<br />
nf ro, eyQy qF ajy<br />
afpxy vMzy df afpy hI hUMgxf pYNdf<br />
ajy qF qoqf vI awKF ‘c awK pfAuxoN<br />
Èrm KFdf hY.<br />
ËÉmI sIny vflf hfr jdoN<br />
afx itkdf hY<br />
icwt-kwpVIey nyqf dI kflI DOx Auqy<br />
qF ÌuwlF dI mihk vI<br />
Br afAuNdI hY awKF ‘c awQrU.<br />
pr ikMnf ku icr roeyNgI DUMeyN dy pwj?<br />
eydF iksy zfcI df Éurf nhIN idwsxf.<br />
aYvyN cuwlHy dI TMzI svfh ‘qy<br />
aONsIaF pf ky AuNglF nf lUh<br />
qyrf nMgyj kwjx<br />
iksy ikRÈn nhIN afAuxf,<br />
ikAuNik qUM iksy pMcfl dy<br />
virafm isMG sMDU<br />
rfjy dI DI dRopdI nhIN.<br />
AuNj vI ikRÈn drXoDn dI<br />
kfr ivc bih ky<br />
AudGftn smfroh dI rsm<br />
adf krn igaf hoieaf hY<br />
qy sfrIaF ‘BfrqI sfVHIaF’<br />
storF ivc Byj idwqIaF geIaF hn;<br />
qF ik AunHF ‘qy lfey jf skx<br />
‘myz ien jfpfn’ dy lybl.<br />
nf ro, ik roieaF kdI DrqI dy<br />
ipMzy ‘qoN mYl nhIN DupdI<br />
roieaF kdI gey nhIN muVdy<br />
roieaF kdI rfhF dy roVy nhIN ruVHdy<br />
iËMdgI ‘coN mnÌI hoey<br />
idn Ìyr nhIN juVdy.<br />
nf ro aYvyN dIdy nf gfl!<br />
Guwt lY dMdF ‘c Ìrkdy hoTF dI pIV<br />
sFB lY gl ‘c iKwlry vfl! (1979)<br />
-0mYnUM<br />
iÉmf krnf<br />
mYnUM iÉmf krnf<br />
mYN dyÈ dIaF hwdF qy bxy Éqry sbMDI<br />
kivqf nhIN ilÉ sikaf<br />
nf hI lhU mfs dy sMdF dy hwQIN PVy<br />
loh-hiQafrF dI isÌq kIqI hY.<br />
mYnUM iÉmf krnf<br />
myry boilaF kMnF ‘qy<br />
quhfzf ‘dUr-drÈI rOlf’<br />
asr-aMdfË nhIN hoieaf.<br />
pYrF hyTly PuwtpfQ qoN lY ky<br />
isr `qy KVoqI<br />
keI mMiËlF AucI iemfrq qoN awgy<br />
myrI ‘sIimq nËr’ nhIN phuMcI.<br />
iÉmf krnf ienHF ‘doÈI ingfhF’ nUM<br />
afpxy duafly vgIaF ryKfvF ‘coN<br />
afpxy hwQF dI ryK nhIN lwBI<br />
nf hI afpxf dyÈ idisaf hY<br />
bhuq icr hoieaf<br />
hux srHoaF nUM Puwl nhIN lwgy.<br />
nf hI ipMz dI iksy ikafrI ivc<br />
gulfb iKiVaf hY.<br />
Èihr ivc qpidwkI DUMaF CwzdI<br />
kfrÉfny dI icmnI<br />
cOrfhy ‘c gwzI slIb idwsdI hY,<br />
mYnUM qF idwsdy hn<br />
ÈrfbI ipE dIaF awKF dy lfl zory<br />
mF dy ipMzy ‘qy isafVF ijhIaF lfsF<br />
mYnUM qF idwsdf hY<br />
sihkfrI bYNk dy krËy df nfÊ<br />
jo myry isr ‘qy CF kIqI<br />
mYnUM AuTx nhIN idMdf<br />
qy aODr Éyq myry nUM<br />
iksy df mfl zwÌ cwilaf.<br />
mYnUM qF Éqrf hY<br />
iewk rotI dI burkI ny<br />
myry qn df mfs Kf lYxF<br />
pr qusIN dUjy ku idn<br />
sMkt suxf ky, Éqrf bxf ky<br />
sfzIaF hI AuNglF sMg<br />
sfzf sMG Guwtdy ho.<br />
pr ies Éqry dI kflÉ ivc<br />
myry leI Éqrf nhIN lwgdf<br />
sgoN iewk bol mGdf hY<br />
ik dunIaF dy iksy vI kony<br />
jdoN inrdoÈ bMdy ‘qy<br />
koeI hY cwldI golI<br />
ËÉm myrI CfqI ‘c huMdf hY. (1972)<br />
-0iks<br />
nUM AuzIkdy ho<br />
iks nUM AuzIkdy ho?<br />
goibMd ny hux ptny `coN nhIN afAuxf!<br />
msqk qoN hwQ qwk ieho hI rsqf<br />
kysgVH dy mYdfn nUM jFdf hY.<br />
mOsm dI puwCdy ho? qF suxo!<br />
(AuNj mOsm suxIdf nhIN, vyKIdf hY)<br />
ieh mOsm hY<br />
jd kuJ qlIaF ivc sIs Augxy ny<br />
qy bdlxI hY dUjIaF qlIaF dI ryK.<br />
vihm nf kro qwkVI ‘c nuks hY<br />
quhfzf mfs hOlf nhIN.<br />
BuwKf afdmI jIvy<br />
jy QoVHy idn muÈikl nfl<br />
qF ÉflI iZwz vfly BfÈx<br />
iÌr jIxgy ikMnf ku icr?<br />
sfzIaF kbrF sn<br />
AunHF dy mwQy dy vwt<br />
sPLr iËMdgI df<br />
virafm isMG sMDU<br />
asIN hux AuT ky qur pey<br />
Auh sfnUM BUq kihMdy ny<br />
ivcfry! swc kihMdy ny.<br />
ieh bdldy arQF df mOsm<br />
klm dy Aus sÌr df sUck<br />
AuzIk rhy ijs nUM<br />
ËÌrnfmy dy qVpdy kfÊË.<br />
qy jy sÌr df mOsm hY<br />
qF iks nUM AuzIkdy ho?<br />
goibMd ny hux<br />
ptny ‘coN nhIN afAuxf! (1971)<br />
-0kql<br />
mYN jd vI kql hoieaf hF<br />
myrf kwd hor viDaf hY<br />
mYnUM kwt ky<br />
afpxy jyzf nIvF kr lYx dI<br />
quhfzI hr sfijÈ<br />
nfkfm rih geI hY.<br />
myrf isr kfiem df kfiem<br />
kdm DrqI ‘qy jMmy<br />
aYh jo ÉUn zuwilHaf hY<br />
ieh qF ruwq afvx ‘qy<br />
kyvl brÌ ipGlI hY.<br />
myrI CfqI ‘qy hwQ Dr ky<br />
myry mrn df XkIn krdy ho<br />
pr mYN qF DVkdf hF<br />
lokF dy idl ivc.<br />
jy JukI hoeI kmr<br />
myrI kmfn bx geI hY.<br />
ieh awK qIr bx geI hY<br />
qy bFh ikrpfn bx geI hY.<br />
qF ieh koeI jfdU qF nhIN hoieaf<br />
bws eynI gwl hY kyvl<br />
mYN ijAUNdy-jI nhIN moieaf.<br />
jfdU qF qusIN kIqf hY<br />
ijnHF ryÈmI ËulÌF<br />
qy nrgsI awKF dy shfry<br />
lokF nUM ijAUNidaF rwiKaf<br />
qy eynF icr KflI borI nUM<br />
iswDf KVf rwKx df dMB kIqf hY.<br />
jfdU qF qusIN kIqf hY.<br />
ijnHF sfzIaF jIBF nUM kwt ky<br />
‘pivwqr pusqk’ dy<br />
siÌaF `c sIqf hY.<br />
qy sfzIaF ‘apivwqr mMgF’ df<br />
hmyÈF lhU pI ky<br />
afpxy afp nUM idEqf Ëfhr kIqf hY<br />
jfdU qF qusF kIqf hY.<br />
hux myry iÉlfÌ zONzI kI ipwtdy ho?<br />
mYN Éud afp mMndf hF<br />
quhfzI hwQF dI sfrI sÌfeI<br />
mYN hux jfx lIqI hY<br />
qy kwtIaF jIBF nUM Ébr kIqI hY,<br />
E! axK dy ky jfnF bcfvx vfilE!<br />
awj jfn dy ky axKF bcfvx df<br />
vkq afieaf hY.<br />
qusIN bOÉlf ky<br />
vkq dI DOx ‘qy qlvfr Drdy ho.<br />
ieMj afpxy Bfxy<br />
mYnUM kql krdy ho.<br />
pr- mYN jd vI kql hoieaf hF<br />
myrf kwd hor viDaf hY. (1971)<br />
-0npuMsk<br />
ÈfierI dy nF<br />
ieh kyhf pRÈn hY ‘dosqo’ (! ?)<br />
ieh jfxdf hoieaf vI<br />
(bfkI sPf 28 `qy)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (27)<br />
AuDroN muslmfn aqy iewDroN ihMdU ajy<br />
qwk af-jf rhy sn. kYNpF dy kYNp Bry pey<br />
sn ijnHF ivc khfvq anusfr iql Drn<br />
leI swc-muwc koeI QF nhI sI. ies dy<br />
bfvjUd Auh AunHF ivc QuMny jf rhy snloVINdf<br />
anfj hY nI, ishq dI sFB-sMBfl<br />
df koeI pRbMD nI, ibmfrIaF PYl rhIaF<br />
ny, iehdI hoÈ iks ƒ sI, hPVf dPVI qF<br />
mwcI hoeI sI.<br />
sMn aTqflI cVH cuwikaf sI qy Èfied<br />
mfrc df mhInf.<br />
ieDr aqy AuDr<br />
donoN pfsy rËfkfrF<br />
rfhIN AuDflIaF<br />
hoeIaF qIvIaF aqy<br />
bwicaF ƒ lY jfx<br />
df Aumdf kMm ÈurU<br />
ho cuwikaf sI.<br />
safdq hsn mMto<br />
anuvfd: mohn BMzfrI<br />
sYNkVy mrd, aOrqF, muMzy aqy kuVIaF ies<br />
nyk kMm ivc ihwsf lY rhy sn. mYN jdoN<br />
AunHF ƒ vD-cVH ky ies kfrj ivc juty<br />
dyKdf qF mYƒ hYrfnI BrI KuÈI huMdI. ies<br />
vfsqy ik iensfn afp, iensfnI burfeIaF<br />
dy afsfr imtfAux dI koiÈÈ ivc ruiJaf<br />
hoieaf sI. jo iewËqF luwtIaF jf cuwkIaF<br />
sn, AunHF ƒ hor luwt-Ksuwt qoN bcfAuxf<br />
cfhuMdf sI. iks vfsqy? ies vfsqy ik<br />
Auhdf dfmn hor DwibaF aqy dfÊF nfl<br />
lQpQ nf ho jfvy, ies vfsqy ik Auh<br />
CyqI-CyqI lhU nfl ilbVIaF AuNglIaF<br />
cwt lvy, ies vfsqy ik Auh iensfnIaq<br />
df sUeI-Dfgf lY ky iewËqF dy pfty hoey<br />
dfmn rPU kr dyvy. kuJ smJ ivc nhIN<br />
sI afAuNdf, pr AunHF rËfkfrF df sMGrÈ<br />
iPr vI qfrIPXog jfpdf sI.<br />
AunHF ƒ sYNkVy aOkVF df sfhmxf<br />
‘nhIN, myrI bytI ƒ koeI<br />
kql nhIN kr skdf[[[.`<br />
mYN puwiCaf, ‘ikAuN kql<br />
nhIN kr skdf[[[?`<br />
buwZI ny hOlI-hOlI ikhf,<br />
‘Auh KUbsUrq aY, aYnI sohxI<br />
aYN ik Auhƒ koeI kql nhIN<br />
kr skdf[[[Auhƒ koeI cpyV<br />
qwk nhIN mfr skdf[[[!`<br />
mYN socx lwigaf, kI<br />
swcIN muwcIN Auh aYnI sohxI<br />
sI ik[[[hr mF dIaF awKF<br />
‘c AuhdI aOlfd cMdyafÌqfb,<br />
cMdy-mfhqfb huMdI<br />
aY[[[mgr ies qUPfn ivc,<br />
Auh ikhVI KUbsUrqI hY jo<br />
iensfn dy Kurdry hwQoN bcI<br />
aY[[[iPr vI ho skdY, Auh kuVI<br />
swcmuwc KUbsUrq hovy[[[pr<br />
Prfr dy lwKF rfh ny[[[duwK aYsf<br />
cOk hY jo afpxy ierd-igrd<br />
lwKF, sgoN kroVF sVkF df jfl<br />
bux idMdY[[[.’<br />
krnf pYNdf sI; hËfrF bKyVy sn, jo AunHF<br />
ƒ Jwlxy pYNdy sn, ikAuNik ijnHF ny aOrqF<br />
aqy lVkIaF cuwkIaF sn, Auh iek QF<br />
nhIN sI Tihrdy. awj ieQy, kwlH AuQy. hux<br />
ies muhwly ivc, iPr Aus muhwly ivc aqy<br />
iPr lfgy rihx vfly lok vI AunHF dI mwdd<br />
nhIN sn krdy.<br />
ajIb-ajIb khfxIaF vI suxn<br />
ivc afAuNdIaF sn.<br />
iek ilafËF aPsr ny mYƒ dwisaf<br />
ik shfrnpur ivc do kuVIaF ny pfiksqfn<br />
ivc afpxy mfipaF kol jfx qoN ienkfr<br />
kr idwqf. dUjy ny gwl suxfeI ik jdoN<br />
jlMDr ivc iek kuVI ƒ ËbrdsqI kwiZaf<br />
igaf qF kbËf krI bYTy bMdy dy sfry<br />
Kudf kI ksm<br />
AurdU aPsfnfingfr safdq hsn mMto ny 1947 dI vMz<br />
bfry bVIaF mfrimk ilKqF sfihq jgq dI JolI pfeIaF hn.<br />
AunHF dIaF ienHF ilKqF ivc AunHF Aubldy vkqF dOrfn lIro-lIr<br />
hoeIaF sFJF aqy mnuwKI irÈiqaF df drd smoieaf ipaf hY.<br />
ieh ilKqF pfTk nMU Dur aMdr qwk hlUx ky rwK idMdIaF hn.<br />
sfihq jgq awj kwlH AunHF dI jnm ÈqfbdI mnf irhf hY. AunHF<br />
dIaF keI ilKqF asIN afpxy pfTkF nfl sFJIaF kIqIaF<br />
hn. iesy islisly ivc AunHF dI khfxI ‘Kudf kI ksm’ Cfp rhy<br />
hF. ies khfxI df anuvfd pMjfbI dy nfmI khfxIkfr mohn<br />
BMzfrI ny ‘pMjfb tfeImË’ dy pfTkF leI Byijaf hY. ieh khfxI<br />
vI vMz dy drd nMU rUpmfn krdI hY. drasl ieh koeI khfxI<br />
nhIN, sgoN AunHF vkqF ivc pwCIaF geIaF ijMdVIaF dIaF<br />
cIkF hn. ieh cIkF ieMnIaF AucIaF aqy duwK dyx vflIaF hn<br />
ik kMnF ivc ho rhI sF-sF Kqm hox df nF nhIN lYNdI. -sMpfdk<br />
Éfndfn ny Auhƒ ieAuN ivdf kIqf ijvyN<br />
Auh AunHF dI bhU hovy qy iksy dUr-durfzy<br />
sPr ‘qy jf rhI hovy; keI kuVIaF ny<br />
mfipaF dy zr krky rfh ivc hI KudkusLI<br />
kr leI. keI sdmy nfl pfgl ho geIaF.<br />
kuJ aijhIaF vI sn ijnHF ƒ Èrfb pIx<br />
dI afdq pY geI. AunHF ƒ iqhf lgdI qF<br />
pfxI dI bjfey Èrfb mMgdIaF aqy nMgIaF<br />
gflF bkdIaF.<br />
mYN AunHF brfmd kIqIaF kuVIaF aqy<br />
qIvIaF bfry socdf qF myrIaF awKF<br />
sfhmxy kyvl Puwly hoey iZwz AuBrn<br />
lwgdy. ienHF iZwzF df kI hoAU? ienHF ivc<br />
jo kuJ Biraf hoieaf, Auhdf mfilk kOx<br />
hY, pfiksqfn jF ihMdusqfn?<br />
[[[aqy Auh nON mhIinaF df Bfr<br />
Zoxf[[[ies dI Aujrq pfiksqfn adf krU<br />
jF ihMdusqfn? kI ieh sB kuJ Ëfilm<br />
iPqrq dy vhI Kfqy ivc drj hovygf? kI<br />
vhI Kfqy df koeI sPf KflI rih irhf hY?<br />
brfmd hoeIaF qIvIaF af rhIaF<br />
sn-brfmd hoeIaF qIvIaF jf rhIaF sn.<br />
mYN socdf ik ienHF qIvIaF ƒ<br />
‘AuDflIaF’ ikAuN ikhf jFdf hY-ienHF ƒ<br />
AuDfilaf kdoN igaf hY?<br />
AuDflf qF bVf rumFitk aml hY<br />
ijs ivc mrd aqy aOrq dovyN ÈrIk huMdy<br />
ny. AuDflf qF aijhI KfeI hY ijs ƒ twpx<br />
qoN pihlF dovF rUhF dy sfry qfr CxCxf<br />
AuTdy ny, pr ieh ikho ijhf AuDflf hY ik<br />
iksy inhwQI ƒ PV ky koTVI ivc kYd kr<br />
ilaf. Auh Ëmfnf hI aijhf sI ik drÈn,<br />
dlIl aqy PlsÌf sBf bykfr cIËF sn.<br />
AunHIN idnIN ijs qrHF lok grmIaF ivc vI<br />
drvfËy aqy iKVkIaF bMd krky sONdy sn,<br />
Ausy qrHF mYN afpxy idl qy idmfÊ dIaF<br />
sB iKVkIaF aqy drvfËy bMd kr ley<br />
sn, hflFik AunHF ƒ KuwlHf rwKx dI iËafdf<br />
ËrUrq Ausy vyly sI; pr mYN kI krdf,<br />
mYƒ kuJ suwJdf hI nhIN sI.<br />
brfmd hoeIaF aOrqF af rhIaF<br />
sn-brfmd hoeIaF aOrqF jf rhIaF sn.<br />
ieh drfmd aqy brfmd jfrI sI,<br />
smuwcy vpfrk lwCxF nfl. pwqrkfr,<br />
khfxIkfr aqy kvI afpxIaF klmF cuwkI<br />
iÈkfr ivc ruwJy hoey sn. ÉbrF, khfxIaF<br />
aqy nËmF df hVH sI ik hwdF bMnHy twpdf<br />
cilaf jf irhf sI. klmF dy kdm AuKV<br />
AuKV jFdy, Auh aYny jkVy hoey sn ik<br />
sB Bmwqr gey.<br />
iek ilafËf aPsr mYƒ imilaf<br />
aqy kihx lwgf, ‘qusIN guMmsuMm ikAuN<br />
rihMdy E?’<br />
mYN koeI jvfb nf idwqf.<br />
Auhny mYƒ iek dfsqfn suxfeI:<br />
AuDflIaF hoeIaF aOrqF dI Koj ivc asIN<br />
mfry-mfry iPrdy aF. iek ÈihroN dUjy<br />
Èihr, iek ipMz qoN dUjy ipMz, iPr qIjy<br />
ipMz, iPr cOQy. glI-glI, muhwly-muhwly,<br />
kUcy-kUcy. bVIaF muÈklF nfl Auh moqI<br />
hwQ afAuNdY ijs ƒ asIN Bfldy huMny aF.<br />
qUM nhIN jfxdf, sfƒ ikMnIaF idwkqF<br />
df sfhmxf krnf pYNdY[[[KYr, mYN qYƒ iek<br />
gwl dwsx lwgf sI-asIN bfrzr dy Aus<br />
pfr sYNkVy Pyry mfr cuwky aF. ajIb bfq<br />
hY ik mYN hr Pyry ivc iek buwZI ƒ dyiKaf.<br />
iek muslmfn buwZI ƒ[[[aDyV Aumr dI<br />
muslmfn buwZI[[[.<br />
pihlI vyrF mYN Auhƒ jlMDr dIaF<br />
bsqIaF ‘c dyiKaf. burf hfl, ihwilaf<br />
hoieaf idmfg, vIrfn-vIrfn awKF,<br />
grd nfl awty hoey vfl, pfty purfxy<br />
kwpVy, nf qn df hoÈ nf mn df; pr<br />
AuhdIaF ingfhF qoN sfÌ Ëfihr sI ik<br />
Auh iksy ƒ lwB rhI aY.<br />
mYƒ ‘s` BYx ny dwisaf ik Auh aOrq<br />
sdmy dI mfrI pfgl ho geI hY[[[pitafly<br />
dI rihx vflI aY[[afpxI ieklOqI DI qoN<br />
ivCV geI hY[[[asI bVy Xqn kIqy. AuhdI<br />
lVkI ƒ lwBx dy, pr asPl rhy[[[lwgdY,<br />
hwilaF `c mfrI geI, pr buwZI nhIN mMndI.<br />
dUjI vyrF mYN Aus pfgl buwZI nMU<br />
shfrnpur dy lfrIaF dy awzy Auqy dyiKaf.<br />
Aus dI hflq pihlF qoN vI BYVI aqy Ksqf<br />
sI. AuhidaF buwlHF Auqy pypVIaF jMmIaF<br />
hoeIaF sn. vfl sfDF dIaF jtF vrgy ho<br />
gey sn.<br />
mYN Auhdy nfl gwl krn dI koiÈÈ<br />
kIqI aqy cfihaf ik Auh afpxf Brm<br />
Cwzy aqy lwBxf bMd kry. mYN ies grË<br />
nfl bVf pwQr idl bx ky Auhƒ ikhf:<br />
‘mfeI qyrI lVkI kql kr idwqI geI<br />
sI[[[.`<br />
pglI ny myrI vwl dyiKaf- kql<br />
[[[? nhIN[[[Auhdy lihËy ivc POlfdI XkIn<br />
pYdf ho igaf; Auhƒ koeI kql nhIN kr<br />
skdf[[[myrI bytI ƒ koeI kql nhIN kr<br />
skdf[[[aqy Auh clI geI. BrmIN pey<br />
icwq nfl, afpxI DI dI qlfÈ ivc.<br />
mYN soicaf: ‘inrMqr aqy vihmI<br />
Bfl[[[.`<br />
pr pglI ƒ ikAuN ieMnf XkIn sI<br />
ik AuhdI bytI Auqy koeI ikrpfn nhIN AuT<br />
skdI. koeI qyË Dfr vflf jF KuMZf Curf<br />
AuhdI grdn vwl nhIN vD skdf? mmqf<br />
ibafnoN prHy XkIn huMdI hY, qF kI Auh<br />
afpxI mmqf ZUMz rhI sI?<br />
qIjy Pyry smyN mYN AuhnMU iPr dyiKaf.<br />
hux Auh iblkul cIQiVaF ivc sI,<br />
krIb-krIb nMgI.<br />
mYN Auhƒ kwpVy idwqy, pr Auhny kbUl<br />
nf kIqy. mYN Auhƒ afiKaf, ‘mfeI, mYN swc<br />
kihnF, qyrI lVkI pitafly ivc hI kql<br />
kr idwqI geI sI.`<br />
Auhny iPr Ausy POlfdI XkIn nfl<br />
ikhf, ‘qUM JUT boldYN.’<br />
mYN afpxI gwl mnvfAux dI Éfiqr<br />
ikhf, ‘nhIN, mYN swc kihnF[[bQyrI Éfk<br />
Cfx leI qYN[[[bQyrf ro-ipwt ilaf[[[cwl<br />
myry nfl, mYN qYƒ pfiksqfn lY clUMgf.`<br />
Auhny ijvyN myrI gwl nf suxI hovy<br />
aqy buVbVfAux lwgI. buVbVfAuNidaF Auh<br />
iekdm cONkI. hux Auhdy lihËy ivc POlfd<br />
qoN vI Tos XkIn sI, ‘nhIN, myrI bytI ƒ<br />
koeI kql nhIN kr skdf[[[.`<br />
mYN puwiCaf, ‘ikAuN kql nhIN kr<br />
skdf[[[?`<br />
buwZI ny hOlI-hOlI ikhf, ‘Auh<br />
KUbsUrq aY, aYnI sohxI aYN ik Auhƒ<br />
koeI kql nhIN kr skdf[[[Auhƒ koeI<br />
cpyV qwk nhIN mfr skdf[[[!`<br />
mYN socx lwigaf, kI swcIN muwcIN Auh<br />
aYnI sohxI sI ik[[[hr mF dIaF awKF ‘c<br />
AuhdI aOlfd cMdy-afÌqfb, cMdy-mfhqfb<br />
vMz-47: bws rihx dy CyV nf drdF nMU.<br />
huMdI aY[[[mgr ies qUPfn ivc, Auh ikhVI<br />
KUbsUrqI hY jo iensfn dy Kurdry hwQoN<br />
bcI aY[[[iPr vI ho skdY, Auh kuVI swcmuwc<br />
KUbsUrq hovy[[[pr Prfr dy lwKF rfh<br />
ny[[[duwK aYsf cOk hY jo afpxy ierdigrd<br />
lwKF, sgoN kroVF sVkF df jfl<br />
bux idMdY[[[.‘<br />
bfrzr dy Aus pfr keI Pyry lwgy<br />
aqy hr vfr mYN Aus pglI ƒ dyiKafhux<br />
Auh hwzIaF df ZFcf rih geI sI;<br />
ingfh Gt geI sI. toh-toh cldI sI;<br />
AurdU<br />
AuhdI Bfl jfrI sI. bVI iÈwdq nfl. Auhdf<br />
XkIn Ausy qrHF pwkf sI ik AuhdI DI<br />
ijAuNdI aY, ies vfsqy ik Auhƒ koeI mfr<br />
nhIN skdf.<br />
‘s` BYx ny mYƒ ikhf ik ies aOrq<br />
nfl mgËKpfeI PËUl aY[[[ies df idmfg<br />
ihwl cuwikaY[[[ibhqr iehI aY ik qUM iehƒ<br />
pfiksqfn lY jf aqy pfglKfny dfiKl<br />
krf dy[[[<br />
mYN munfisb nf smiJaf. mYN AuhdI<br />
vihmI Bfl jo Aus dI iËMdgI df hkIkI<br />
shfrf sI, Aus qoN Kohxf nhIN sI cfhuMdf.<br />
mYN Aus ƒ ivÈfl aqy lMby cOVy pfglÉfny<br />
‘coN ijs ivc Auh mIlF df Pfslf qYa<br />
krky afpxy pYrF dy CfilaF dI qyh buJf<br />
skdI sI, AuTf ky inwkI ijhI cfrdIvfrI<br />
ivc kYd krfAuxf nhIN cfhuMdf sI.<br />
afKrI vfr mYN Auhƒ aMimRqsr ivc<br />
dyiKaf. AuhdI hfrI hoeI dyh df ieh hfl<br />
sI ik myrIaF awKF ivc hMJU af gey aqy<br />
mYN PYslf kr ilaf ik Auh ƒ pfiksqfn<br />
lY jfAUNgf aqy pfglKfny dfÉl krf<br />
dAUNgf.<br />
Auh PrId dy cOk ivc KVHI afpxIaF<br />
nIm aMnHIaF awKF nfl ieDr-AuDr dyK<br />
rhI sI.<br />
mYN ‘s` BYx nfl iek dukfn `qy bYTf<br />
iksy AuDflI hoeI lVkI bfbq gwl kr<br />
irhf sI, ijs bfry sfƒ ieqlfh imlI sI<br />
ik Auh sfbx bfËfr ivc iksy ihMdU bfxIey<br />
dy Gr bYTI hY. gwlbfq muwkI qF mYN AuiTaf<br />
ik Aus pglI ƒ JUT-swc kih ky Auhƒ<br />
pfiksqfn jfx leI rfËI krF ik iek<br />
joVf AuDroN lMiGaf.<br />
qIvIN ny GuMz kwiZaf hoieaf sI, Cotf<br />
ijhf GuMz. Auhdy nfl koeI iswK gwBrU<br />
sI. bVf CYl-bFkf, bVf nroaf, iqwKy nYx<br />
nkÈF vflf.<br />
jdoN Auh dovyN Aus pglI dy kol dI<br />
lMGy qF gwBrU iekdm TTMbr igaf. Auhny<br />
do hwQ ipwCy ht ky qIvIN df hwQ PiVaf,<br />
kuJ ieMny acfnk ZMg nfl ik qIvIN ny<br />
afpxf Cotf ijhf GuMz cuwikaf-lwTy dI<br />
DoqI hoeI icwtI cfdr dy Gyry ‘c mYƒ kuVI<br />
df aijhf gulfbI ichrf idKfeI idwqf ijs<br />
df husn ibafn nhIN kIqf jf skdf.<br />
mYN AunHF dy aYn kol KVHf sI.<br />
iswK gwBrU ny Aus rUp dI rfxI ƒ<br />
Aus pglI vwl ieÈfrf kridaF hOlI ijhy<br />
afiKaf, ‘qyrI mF[[[.’<br />
gulfbI ichry vflI kuVI ny iek pl<br />
leI dyiKaf aqy GuMz Cwz idwqf aqy iPr<br />
iswK gwBrU dI bFh PV ky mlkVy afiKaf,<br />
‘clo!’ qy Auh dovyN sVk qoN rqf prHF ht<br />
ky PurqI nfl agFh inkl gey. pglI<br />
cIkI, ‘Bfg BrI[[[Bfg BrI!’<br />
Auh bVI bycYn sI.<br />
mYN hor lfgy ho puwiCaf, ‘kI gwl aY<br />
mfeI?’<br />
Auh kMb rhI sI, ‘mYN Auhƒ<br />
dyiKaY[[[mYN Auhƒ dyiKaY[[!`<br />
mYN puwiCaf, ‘kIhƒ?’<br />
Auhdy mwQy hyTF do KuwzF ‘c AuhdIaF<br />
awKF dy bynUr zyly GuMm rhy sn, ‘afpxI<br />
DI ƒ[[[afpxI Bfg BrI ƒ[[[!‘<br />
mYN ikhf, ‘Auh mr Kp cuwkI hY mfeI!`<br />
Auhny cIkidaF afiKaf, ‘qUM JUT<br />
boldYN!`<br />
iek vyrF mYN Auhƒ pUrf XkIn<br />
idvfAux Éfiqr ikhf, ‘mYN Kudf dI ksm<br />
Kf ky kihnF, Auh mr cuwkI hY[[[!`<br />
ieh suxidaF hI pglI cOk ‘c ZyrI<br />
ho geI.
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (28)<br />
hr sLKsIaq invyklI huMdI hY qy<br />
hr sLKsIaq dy hwsx df aMdfjL vI afpxf<br />
huMdf hY. keI hwsx vjoN isrP bulH hI<br />
Prkf idMdy hn qy keI eynf jLbrdsq<br />
hwsdy hn ik AunHF dy iZz, zOly qy gwlHF<br />
PrkdIaF afm hI dyKIdIaF hn. keI josL<br />
ivc afey hwsdy qfVI mfr ky gujfrf kr<br />
lYNdy hn pr dUijaF ‘qy sLfmq qF Auh<br />
ilafAuNdy hn jo afpy qoN bfhr ho ky<br />
dUijaF dI ipT hI syk idMdy hn. kuJ ieknF<br />
dy hfisaF ivc jfnvrF dIaF afvfjLF<br />
suxfeI idMdIaF hn. imx imx krky hwsx<br />
vfilaF ivc ibwlI imaFk rhI huMdI hY.<br />
mUMh bMd krky mIsxf hwsx vfly kbUqr<br />
dI qrHF gutkdy hn. giDaF dI ZYNcU ZYNcU<br />
df alfp vI kuJ hfisaF c suixaf igaf<br />
hY. hfsy dy dOry ivc gDy vflf iek hor<br />
gux arQfq lotpot hoxf vI dyiKaf igaf<br />
hY. aijhy sLKs vI hn jo inwkI inwkI gwl<br />
‘qy hws pYNdy hn pr motI cmVI vfly aijhy<br />
vI hn jo BfvyN kuJ vI hsOxf vfpr jfvy,<br />
ichry ‘qy lIk nhIN pYx idMdy. kuJ<br />
KridmfgF nUM hfsy vflI gwl df hsOxfpx<br />
mOky ‘qy pwly nhIN pYNdf, ivcfry Gr jf ky<br />
idmfg lVfAuNdy hn, smJ pYx ‘qy iPr<br />
hwsxo nhIN htdy.<br />
myry nfloN qF KYr iPr vI Auh cMgy hI<br />
hn, mYN qF keI sfDfrn cutkilaF nUM<br />
smJx ivc mhInf mhInf lf idMdf hF.<br />
ijLMdgI nUM hs-dMdF dI pRIq ikhf igaf hY<br />
pr mYnUM qF ijLMdgI ijMnI hfsohIxI sLYa<br />
koeI nhIN lwgI, hwsx dI cfhq ivc lok<br />
sfrI ijLMdgI roNdy rihMdy hn. keIaF dIaF<br />
KfKF ‘c hfsf eynf rc cuwkf huMdf hY ik<br />
Auh koeI vI gwl krn qoN pihlF hfsy df<br />
iek Puhfrf Czxgy. Pon vI cuwkxgy qF<br />
hYlo kihx dI QF ihV ihV krn lgdy<br />
hn, iPr gwl Gt krdy hn, hfisaF dy<br />
bfx vDyry Cwzdy hn. hfsy dI KfsIaq<br />
CUq vflI vI huMdI hY, iek hwisaf dUjy<br />
ibn puiCaF dMdIaF kZx lgdy hn.<br />
hfsf mnuKI sMcfr df iek aihm<br />
sfDn hY. ies leI BfsLf-ivigafnk<br />
njLrIey qoN ies dI pVqfl jLrUrI hY. BfvyN<br />
hfsy dI ikRaf sLfbidk nf ho ky<br />
ivsmYboDk hY pr ieh sLbd dI hI qrHF<br />
bhuarQk pRgtfvf hY. hfsy dI ikRaf ivc<br />
sLfied sfry hI Bfv rlfey jf skdy hn:<br />
KusLI, duK, ipafr, qrs, dieaf, eIrKf,<br />
guwsf, iGrxf afid. jo lok gwl kQ krdy<br />
nflo nfl ‘hIN hIN, hU hU’ vI krdy rihMdy<br />
hn, lok isafxp anusfr AunHF `qy<br />
ivsLvfs nhIN krnf cfhIdf, mqlb ik jo<br />
iPlm aMny GoVy df dfn<br />
isrPL Auhdy Gr dy jIa qy Gr dIaF kMDF<br />
hI suxdIaF hn; ijnHF nUM suxfAuxf cfhuMdI<br />
hY, AunHF qk ieh afvfjL nhIN phuMcdI.<br />
jLmIn-mflk iDr awgy inmn iDr nUM hr<br />
rojL jLlflq sihxI pYNdI hY. Gr dy Coty<br />
muMzy nUM bwkrI cfrn gey nUM koeI iksfn<br />
kuwtdf hY. bwkrI nUM ksIaf mfr ky jLKLmI<br />
kr idMdf hY. ieh jLlflq iek idn dI nhIN,<br />
hr rojL dI hY. muMzy dI BYx jLKLmI bwkrI nUM<br />
plosdI hY. smuwcy hflfq qoN avfjLfr hoeI<br />
awDI rfq nUM AuT ky qurn lgdI hY, qF Cotf<br />
Brf puwCdf hY ik ikwQy cwlI hYN? Auh jvfb<br />
moVdI hY ik bwkrI nUM vyKx cwlI hY, ikqy<br />
qfp nf ciVHaf hovy. psLU ivcfry ny ikhVf<br />
dws lYxf hY! bwkrI inmn iDr dI bybsI dI<br />
pRqIk hY. inmn iDr; ijhVI rojL jLKmI huMdI<br />
hY; byvws hY; bybol hY. ijs dI bycYnI, ijs<br />
df roh aMdry aMdr AubfÜy KFdf hY. qfp<br />
iekwlI bwkrI nUM nhIN ciVHaf, sfrI inmn<br />
sLRyxI qfp-gRsq hY.<br />
inwq idn dI jtkI DONs qy Dwky qoN<br />
pIiVq ho ky hI sLfied iesy pirvfr df<br />
nOjvfn puwqr mylU sLihr mjUrI krn igaf<br />
sI. sLihr jf ky irksLf clfAuNdf hY.<br />
sfQIaF nfl rÜ ky sLrfb pINdf hY. Qrml<br />
plFt dy ipCokV ivcly idRsL dwsdy hn<br />
ik snaqI ivkfs ny vI ajy sfry mjLdUrF<br />
nUM afpxI buwkl ivc lY ky bxdI srdI<br />
rotI rojLI nhIN idwqI jF AunHF koloN rotI<br />
Koh leI hY. sLihr ivc vI jIvn sOKf<br />
nhIN. irksLy vfilaF dI afpxIaF mMgF<br />
leI kIqI hVqfl df idRsL hY. mylU ÉflI<br />
jyb qy ibnF svfrI rfq nUM sVkF ‘qy<br />
irksLf BjfeI iPrdf hY. Gr vl mUMh krn<br />
nUM iqafr nhIN. ÉflI jyb lY ky Gr ikvyN<br />
jfvy? Auh afp qF Zfby qoN rotI AuDfr<br />
KI KI krnf<br />
KFdf hY, do bwicaF qy bIvI df iZwz ikwQoN<br />
Brygf? ieh iek idn jF rfq dI gwl<br />
nhIN. iPlm ivc hI iek rfq dI gwl hY.<br />
AuNj rojL rojL dI gwl hovygI. asl ivc<br />
iPlm sMkyqk qOr ‘qy dwsdI hY ik sLihrIN<br />
vwsdI mjLdUr jmfq df jIvn vI<br />
ijAUxXog nhIN. mylU dy dUjy sfQI vI GrivhUxy<br />
jF pirvfr ivCuMny hI hn. sLrfb<br />
pINdy, qfsL Kyzdy. Auh ikMny hI GrivhUixaF<br />
dy pRqIinD hn. sB siQqI qoN<br />
plfien krdy jfpdy ny. KLud mylU ies<br />
jIvn qoN awikaf-Qwikaf hflfq nfl<br />
twkrn dI QF plfien krdf hoieaf<br />
KudkusLI krn leI ahuldf hY. sbwbIN bc<br />
jFdf hY. lwgdf hY, ieh sLRyxI sbwbIN bcI<br />
clI af rhI hY. AuNj ienHF df jIvn<br />
mrnhfr hI hY. ieh qF ijAUx df sbwb<br />
lwBx leI qrlomwCI ho rhI sLRyxI hY.<br />
ijAUx df sbwb imÜ nhIN irhf. rfh lwBx<br />
leI mylU ipMzoN Bwjf sI. rfh lwBdf hI<br />
awDI rfqIN ipMz muV afieaf hY. bwcy qy<br />
bIvI sLihr ivc Cwz afieaf hY. ipMz ivc<br />
mF-bfp qy BYx Brf hn. jy ienHF nUM iqafg<br />
ky igaf sI, qF hux kIhdy kol afieaf<br />
hY? dUjy jIaF nUM ipwCy ikAuN Cwz afieaf<br />
hY? nrsrI vfÜy hmdrd cOkIdfr df<br />
ahfqf qF Auhdf sdIvI rYx-bsyrf nhIN<br />
bx skdf? AuhnUM qF Auhdy afpxy grfeIN<br />
jF irsLqydfr ny vI rfqIN Gr rKx qoN<br />
ienkfr kr idwqf sI. ijhVy ipMzoN Bwj ky<br />
igaf sI, kI Auh ipMz hux AuhnUM Tfhr dy<br />
skygf? Auh ipMz vflf Gr Cwz ky sLihr<br />
igaf sI. sLihr vflf Gr gvf ky ipMz<br />
muiVaf hY. Auhdf aslI qy afpxf Gr hY<br />
ikwQy? DrmU df Gr qF aslIaq ivc<br />
Zih igaf hY. pr kI ies sfrI sLRyxI df<br />
afp hI afpxI gwl `qy hws irhf hY, Auh<br />
jLrUr JUT bol irhf hY.<br />
mfnqf hY ik hfsy ivc ipafr dI<br />
svIikRqI dy vI Bfv pRgt kIqy jFdy hn.<br />
‘kuVI hwsI ik PsI’ aYvyN nhIN ikhf igaf.<br />
‘hIr hws ky qy imhrbfn hoeI’ qoN ies<br />
kQn dI swcfeI sfbq huMdI hY. kuVI hsdI<br />
Puwl mMg lvy qF kfhly pey nOjvfn bfg<br />
hvfly krn qwk vI cly jFdy hn. kuJ<br />
Boly nOjvfn ies sfdy ijhy PfrmUly nfl<br />
hI kuVI PsfAux dy jqn krdy hn pr<br />
AunHF dy hfsy df keI vfrI mVfsf vI bx<br />
jFdf hY. AunHF nUM ieh nhIN pqf huMdf ik<br />
hfsf asIvkirqI dI insLfnI vI hY ijvyN<br />
asIN afm hI kih idMdy hF ik Auh myry<br />
suJfa `qy hws Cizaf- hws kI Cwizaf,<br />
suJfa rwd kr idwqf. Kisafnf hfsf<br />
sLrimMdgI nUM jLfihr krdf hY. inrCl<br />
hfsf Aucf, lMmf, jLordfr qy qxfAuivryck<br />
huMdf hY. aijhf hfsf hwsx vfly<br />
dy dMd igxy jf skdy hn. jy koeI bwcf jF<br />
ibrD sVk `qy iqlk ky izg pvy qF asIN<br />
icMqfqur hoey Aus nUM bcfAux dOVdy hF pr<br />
jykr motf afdmI DVYN krky izg pvy qF<br />
asIN hwsx lgdy hF. ies nUM kihMdy hn<br />
icVIaF dI mOq qy gMvfrF df hfsf.<br />
srIr-ivigafnk qOr ‘qy hwsxf<br />
PyPiVaF ‘coN inkldI hvf kfrn srIr<br />
ivc pYdf huMdI iek inXmq, lYabD qy<br />
inrMqr DunIafqmk pRqIikRaf hY. ies dI<br />
iksy ieMjx dy Pwrfty mfrn nfl qulnf<br />
kIqI jf skdI hY. hwsx dI ikRaf ivc<br />
awKF dI cmk vD jFdI hY, buwlH PYl jFdy<br />
hn, dMdF vfilaF dy dMd qy boiVaF dy,<br />
buwt idsx lgdy hn, ichrf iKV puV jFdf<br />
hY, rgF ivc KUn dOVn lgdf hY qy iCx<br />
Br leI mnuK afpf Bul jFdf hY. qMdrusq<br />
rihx leI qy rogF dy duK GtfAux leI<br />
afpf iKMzy, tuwty qy gvfcy Gr df ichn<br />
nhIN? iPlm ies vrgy ikMny hI svfl<br />
pYdf krdI hY. msln: cMn nUM gRihx lwgf<br />
hY. rfhU kyqU ny cMn nUM Gyiraf hoieaf hY.<br />
ies hnyrI rfq ivc ieh lok ikwDr jfx?<br />
inmn sLRyxIaF afpxI imhnq dI dfndwKxf<br />
nfl rfhU-kyqUaF qoN cMn nUM gRihx<br />
qoN bcfAux df cfrf krdIaF afeIaF ny.<br />
pIVHI dr pIVHI ikMnIaF ku sdIaF rfhU<br />
kyqU df AunHF dy cMn duafÜy pihrf rhygf?<br />
AunHF dy rfhF Auqy; AunHF dI rosLnI Auqy<br />
ikhVy rfhU kyqU kfbjL hn? ienHF rfhUkyqUaF<br />
nUM ikMnf ku icr Auh apxI imhnq<br />
qy iewjLq ‘dfn’ krdy rihxgy? nvIN pIVHI<br />
afpxI cfnxI nUM ikvyN afjLfd krvfey?<br />
biTMzy dy iklHy qy rfq nUM sLrfb dI<br />
boql qoVidaF jdoN afpxy lokF dI siQqI<br />
bfry roh qy rMj ivc kihrvfn hoieaf mylU<br />
df sfQI KVf ho ky llkfrdf hY, “myrf<br />
vws cwly qF mYN Qrml plFt qy sfry sLihr<br />
nUM awg ikhVf nf lf idaF!” qF iKLlfa<br />
ivcoN AuhdI afvfjL prq ky Auhdy kol hI<br />
prq afAuNdI hY. Aus afvfjL nUM Auhdy<br />
nsLweI sfQIaF qoN ibnF suxn vflf EQy<br />
hor koeI nhIN.<br />
hnyrI gÜI ivc Kloqy BYx-Brf qy<br />
ipMz dy lokF dy qurdy-iPrdy bypCfx hjUm<br />
dy arQF dy guhj ivc AuqridaF pfsL<br />
dIaF sqrF Xfd afAuNdIaF ny, ‘surMg<br />
vrgI ijLMdgI ivc quridaF hoieaF jdoN<br />
afpxy hI pfs prq afAuNdI hY afpxI<br />
afvfjL qF krn leI bws ieho bcdf hY ik<br />
cwilaf jfvy hux AuzidaF bfjLF mgr.’<br />
mylU dy byGry sfQI dI llkfr ivc<br />
bfjLF mgr Auzx leI icVIaF dy KMB PVPVf<br />
qF rhy hn. jy ies llkfr nUM idsLf qy<br />
agvfeI iml jfvy, qF ieh nOjvfn pIVHI<br />
ienklfbI vI bx skdI hY qy jy aijhf<br />
hwsxf jLrUrI dwisaf igaf hY. khfvq hY,<br />
hwsxy Gr vsxy. gurU rfmdfs jI<br />
PrmfAuNdy hn, ‘lY lfhf min his jIAu]’<br />
hwsxf eynI Bfvuk qy kdImI ikRaf<br />
hY ik ies Bfv nfl sbMiDq bhuq sfry<br />
sLbd DunIanukRmk hn arQfq hwsx dI<br />
ikRaf nfl AuqpMn huMdI DunI qoN hI ivkisq<br />
ho gey hn. bhuq sfrIaF BfsLfvF ivc<br />
hwsx leI ivsLysL sLbd qoN ibnf hf hf;<br />
hI hI; hy hy; ho ho, hU hU afid ivsmYboDk<br />
sLbd vI cldy hn. AuNj ieh sfrIaF<br />
DunIaF hfsy dy arQF ivc suqMqr sLbdF<br />
vjoN vI vrqIaF jFdIaF hn. koJy jF<br />
bymqlb hfsy nUM ihV ihV krnf afK idwqf<br />
jFdf hY. ipMzF dy lokF nUM hfsf qy sLihrF<br />
dy lokF nUM hfsI afAuNdI hY ijvyN ipMzF ivc<br />
prONTf pkdf hY qy sLihrF ivc prONTI.<br />
mlysLIan BfsLf ivc hwsx nUM ‘khkhkh’<br />
krnf ikhf jFdf hY. sMjog vs sfzIaF<br />
BfsLfvF ivc iekwT ivc hfsy dy AuBry<br />
jvfrBfty nUM kihkhf ikhf jFdf hY.<br />
vfsqv ivc qF ‘hfsf’ sLbd vI ‘hf<br />
hf’ dI DunI qoN hI bixaf hY. iDafn nfl<br />
dyKIey suxIey qF pqf lgdf hY ik hfsy dI<br />
afvfjL muK qOr `qy kMTI hY arQfq ies<br />
afvfjL dOrfn inkldI hvf qflU, jIB,<br />
dMdF, bulHF afid nfl nhIN tkrfAuNdI. ‘h’<br />
qy kkfr (k, K, g, G) dIaF DunIaF kMT<br />
`coN isDIaF byrok inkl jFdIaF hn. iesy<br />
leI hwsx nUM hf hf, hI hI qoN ielfvf KI<br />
nhIN huMdf qF AunHF dy nsLweI bx ky qbfh<br />
hox jF iksy ryl dI ptVI ‘qy isr rwK ky<br />
afpxf afp KLqm kr lYx dIaF sMBfvnfvF<br />
qF hn hI. ieh iPlm eysy PVPVfAuNdI bycYnI<br />
qy roh nUM afvfjL idMdI hY.<br />
jo kuJ mYN dwisaf hY, Auh afpxy<br />
koloN nhIN dwisaf. ieh qy hor ikMnf kuJ<br />
ijhVf mYQoN dwisaf nhIN jf sikaf, Auh<br />
iPLLlm hI dwsdI qy ivKfAuNdI hY bsLrqy<br />
ik iÌlm vyKxI qy smJxI afAuNdI hovy.<br />
ieh sfrI klfkfrI iÌlm dy inrdysLk,<br />
AuhdI qknIkI tolI qy klfkfrF dI hY.<br />
iÌlm eynI sihj hY ik lwgdf hI nhIN ik<br />
DUV ivcly kx<br />
(sPf 26 dI bfkI)<br />
ik qusIN kI ho!<br />
mYN puwCdf hF,<br />
jd ‘Aus’ mrd ny mwQy dI ryKf<br />
ÈmÈIr ‘qy vfhI<br />
qF ijnHF pfÊl ikhf Aus nUM<br />
ikqy qusIN Auh qF nhIN?<br />
AuNj Aus nUM gurU vI kih skdy ho<br />
ikAuNik qusIN gurUaF dy vI gurU ho.<br />
ieh kyhI awK hY ‘dosqo’ (? !)<br />
jo Auzvfier df ÉUn<br />
vgdf qwk ky qF ro AuTI hY<br />
pr jwilHaFvfly dI<br />
ihwk ‘coN isMmdf ÉUn<br />
ijs nUM nËr nhIN afAuNdf.<br />
ieh kyhI ÈfierI hY<br />
‘arog vkqF’ dI<br />
jo afpxy qn dI qpidk nUM<br />
koeI Ìqvf dyx qoN sMgdI hY<br />
sLbd<br />
JroKf<br />
bljIq bfsI<br />
Pon: 734-454-4958<br />
KI krnf vI afiKaf jFdf hY BfvyN ies<br />
ivc inMdnI Bfv hI ikAuN nf hovy. idlcsp<br />
gwl hY ik ies KI KI dI DunI qoN hI sMsikRq<br />
ivc hwsx leI iek sLbd ‘kiK’ bixaf<br />
hY. sMsikRq ivc ies sLbd dy hor rUp<br />
hn, KwK, gwg, Gwg afid. BfsLfivigafnIaF<br />
ny hwsx leI aMgryjLI<br />
sLbd laugh nUM ies kiK df skf-sohdrf<br />
dwisaf hY. cODvIN sdI dI purfxI aMgryjLI<br />
ivc ies ikRaf leI ‘hilihn’ sLbd huMdf<br />
sI jo purfxI jrmYink ‘klKjnn’ qoN<br />
bixaf. purfxI nOrs, PrIjLIan, zwc,<br />
jrmn, gOiQk afid ivc vI ies DunI nfl<br />
imldy-juldy sLbd hn. spsLt hY ik<br />
aMgryjLI ‘lfPL’ bxidaF muZlI ‘h’ DunI<br />
alop ho geI. pMjfbI ivc gwlH leI<br />
vriqaf jFdf sLbd KfK mYnUM iesy nfl<br />
juVdf pRqIq huMdf hY. KI KI krn ivc KfK<br />
dI BUimkf spsLt hI hY. kuJ lok hsdy<br />
hoey Qy Qy; Py Py; Ty Ty; Cy Cy afid Aucfrdy<br />
hn. Qy Qy krn vfly qF hwsx nfloN<br />
QQlfAuNdy vDyry lgdy hn. ‘E PeI’ krky<br />
Pokf ijhf hwsx vfly qF hwsx nUM mUMh `coN<br />
PUk kZxf hI smJdy hn. Thfkf mfrnf<br />
Ty Ty dI DunI qoN bixaf hY. asIN bwcy nUM<br />
‘CIq’ krky hsfAux leI AuksfAuNdy hF<br />
qF ies df Bfv hY CIq krnf hwsxf hI<br />
hoieaf. hfsy dy alwg alwg pwDrF leI<br />
alwg alwg sLbd hn ijvyN muskrfAuxf,<br />
vVfCF iKVnf, iKVpuV jfxf afid. ienHF<br />
sBnF `qy vwKrI crcf kIqI jfvygI.<br />
koeI pfqr aYkitMg kr irhf hY. jfpdf<br />
hY ijvyN lok rojL-mwrf df jIvn ijAUNdy<br />
qury iPrdy qy gwlF krdy hn. ieh sLfied<br />
ies krky vI sMBv hoieaf ik ies ivc<br />
do-iqMn QIeytr dy klfkfrF qoN ielfvf<br />
bfkI sfry pfqr ipMz dy sfDfrx lok hI<br />
hn. iksy iÌlm ivc ieh qjrbf vI pihlI<br />
vfr hoieaf hY ik ijhVI sLRyxI dy lokF dI<br />
ieh iÌlm hY Esy sLRyxI dy sfDfrx pyNzU<br />
lok prdy Auqy afpxI khfxI ivKf rhy hn.<br />
inscY hI ieh sB kuJ ivKfAux ipwCy awK<br />
iÌlm dy inrdysLk gurivMdr isMG dI hY.<br />
ieh sfrf cmqkfr gurivMdr df hY.<br />
qy ijwQy ienfmF, iÉqfbF dy<br />
jrfsImF dI Érfieq imldI hY<br />
AunHF drF ‘qy kfsf PVH ky<br />
kuwby lwk idn rfq KMGdI hY<br />
qy mMgdI hY.<br />
ieh kyhI npuMsk soc hY Èfiero!<br />
jo murdy aqy ÈhId df<br />
aMqr imtf ky<br />
hr aMqr nUM<br />
inrMqr kfiem rwKxf cfhy<br />
qy ‘Aus dy Gr qoN<br />
afpxI GrvflI dy Gr qwk’<br />
ijs df sÌr muwk jfvy<br />
ieh kyhI npuMsk soc hY Èfiero!<br />
Èfiero! ÈfierI qF afp sUrj hY<br />
ieh kbrF ‘qy jgdy dIvy ‘coN<br />
cfnx nhIN lwBdI.<br />
jfE! pihlF DV ‘qy<br />
sIs pYdf kr ky afE<br />
qy aYvyN ÈfierI dy nF nUM lfj nf lfE!<br />
ÈfierI qF afp sUrj hY. (1971)<br />
-smfpq-
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (29)
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (30)<br />
strONg mYn-pfvr ilPtr hrjIq Prflf<br />
iekbfl jwbovflIaf<br />
tYkss styt dI vYbzl kMpnI vloN<br />
krvfey gey ‘ihAUstn Epn pfvrilPitMg’<br />
mukfbilaF ivc hrjIq kumfr<br />
ny Epn kYtfgrI dy 125 iklogRfm bfzIvyt<br />
(275 pONz) vrg ‘c Bfg lY ky 303<br />
iklo bYNc prYs lf ky nvF irkfrz kfiem<br />
kIqf hY. amrIkf dy ‘ibl iglspI` df<br />
ieh 2009 df irkfrz sI. hrjIq ny<br />
301 iklo (662 pONz) dI bYNc prYs df<br />
irkfrz qoiVaf. hrjIq pihlf BfrqI hY<br />
ijs ny goiraF ƒ pCfV ky nvF ieiqhfs<br />
isrijaf. BfrqIaF, Kfs krky pMjfbIaF<br />
vfsqy ieh bVy mfx vflI gwl hY. ies df<br />
ishrf hrjIq ny afpxy amrIkn koc<br />
tfnI mIkr ƒ idqf jo Kud vrlz cYNpIan<br />
rih cukY.<br />
ijLkrXog hY ik hrjIq df vwzf Brf<br />
hrijMdr kumfr vI rfmgVHIaf kflj df<br />
DwkV pfvr ilPtr rih cukY. pMj vfr<br />
Auh Bfrq df nYÈnl cYNpIan bixaf. Aus<br />
df bxfieaf 420 iklo dI bYTk df hfly<br />
qwk koeI irkfrz nhIN qoV sikaf.<br />
mukfbly lVn Auh afstRylIaf vI igaf<br />
hrijMdr aqy hrjIq hrijMdr dI DI nfl<br />
ijQy pihlIaF puËIÈnF leIaF.<br />
afstRylIaf qoN amrIkf af ky vI iehI<br />
ÈOk brkrfr irhY. amrIkf dy pfvr<br />
ilPitMg mukfbilaF ivc vwD-cVH ky<br />
ihwsf ilaf. ipCly sfl hoey mukfbilaF<br />
‘c 282 iklo (6<strong>22</strong> pONz) dI bYNc prYs<br />
lf ky supr hYvI df nvF irkfrz kfiem<br />
kIqf. ienHF dohF BrfvF df sfQI pfvr<br />
ilPtr PiqhdIp isMG vI ienHF<br />
mukfbilaF ‘c Bfg lY ky pihlIaF<br />
puËIÈnF df cYNpIan bixaf.<br />
hrijMdr dI hwlfÈyrI aqy qknIk<br />
nfl hrjIq ny vI rfmgVHIaf kflj dy<br />
pfvr ilPitMg mukfbly lVy. Aus vloN<br />
pMjfb df bxfieaf irkfrz hfly qwk iksy<br />
qoN nhIN tuwtf. Auh keI vfr nYÈnl cYNpIan<br />
irhf. eyÈIaf df golz mYzilst bixaf.<br />
iPr Aus ny ieMglYNz, nfrvy, cIn,<br />
qfievfn aqy korIaf vgYrf mulkF ‘c keI<br />
mYzl ijwqy. Auh ipCly sfl amrIkf df<br />
vrlz cYNpIan bixaf. dovyN Brf ies vyly<br />
amrIkf dy ieiqhfs dy sunihrI pMinaF<br />
ivc cmk rhy hn. bYNc prYs lfAuNdf hoieaf hrjIq
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (31)<br />
myjr isMG mOjI<br />
s[ pRkfsL isMG bfdl<br />
(muK mMqrI, pMjfb)<br />
mnijMdr isMG BMbrf<br />
(kMbfeINz afiel)<br />
s[ suKbIr isMG bfdl<br />
(Aup muK mMqrI, pMjfb)<br />
svrgI s[ myjr isMG mOjI dI Xfd ivc<br />
aMqrrfsLtrI kbwzI kwp mylf<br />
s[ surjIq isMG rKVf<br />
(pyNzU ivkfs mMqrI, pMjfb)<br />
12 agsq 2012 sUbydfr<br />
(idn aYqvfr)<br />
kbwzI mYcF qoN bfad pMjfb qoN phuMcy cotI<br />
dy lok gfiek drsLkF dy mnorMjn leI<br />
rMgfrMg poRgrfm pysL krngy.<br />
mnjIq isMG dsUhf<br />
(pRDfn, akflI dl amrIkf)<br />
dljIq isMG rfjpurf<br />
cyarmYn<br />
hrivMdr isMG GoqVf<br />
(pRDfn)<br />
pihlf ienfm<br />
dUjf ienfm<br />
virMdr sfhI, drsLn isMG<br />
drV qy ipRQpfl isMG GoqVf<br />
smUh kbwzI aqy Kyz pRymIaF nUM ieh jfx ky KusLI hovygI ik pMjfb sports<br />
klwb vloN iek aMqrfsLtrI kbwzI kwp 12 agsq 2012 aYqvfr nUM<br />
krvfieaf jf irhf hY ijs ivc pMjfb dy muK mMqrI s[ pRkfsL isMG bfdl<br />
muK mihmfn hoxgy. afp sB nUM ies myly ivc phuMc ky ies dIaF rOxkF<br />
vDfAux leI ipafr Biraf swdf hY jI.<br />
-----> hor jfxkfrI leI sMprk kro
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> <strong>Vol</strong> <strong>13</strong>, <strong>Issue</strong> <strong>22</strong>, <strong>June</strong> 2, 2012 pMjfb tfeImjL sfl <strong>13</strong>, aMk <strong>22</strong>, 2 jUn 2012 (32)<br />
sMq bfbf pRym isMG jI susfietI afP ieMzIafnf<br />
vloN<br />
iswK irlIjIas susfietI afP ieMzIafnf dy sihXog nfl<br />
gurduafrf krfAUn puafieMt<br />
10005 Colorado St, Crown Point, IN 46307, Ph: 219-793-9446<br />
ivKy pUrn sLrDf nfl mnfeI jf rhI hY<br />
pRogrfm<br />
sLuwkrvfr, 8 jUn 2012<br />
arMB sRI aKMz pfT: svyry 10:00 vjy<br />
sincrvfr, 9 jUn 2012<br />
kIrqn drbfr: sLfm 7:30 qoN 8:30 vjy qwk<br />
aYqvfr, 10 jUn 2012<br />
Bog sRI aKMz pfT: svyry 9:30 vjy<br />
AuprMq kIrqn drbfr<br />
—> rfgI jQy