12.02.2013 Views

Fast Cargo Inc. - Punjab Times

Fast Cargo Inc. - Punjab Times

Fast Cargo Inc. - Punjab Times

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Wor or or orld or ld ldwide ld wide Travel, el, <strong>Inc</strong> <strong>Inc</strong> <strong>Inc</strong>. <strong>Inc</strong> <strong>Inc</strong><br />

Special Sale<br />

aMimRqsr, idwlI, bMby<br />

734-525-7304 jF 800-504-3044<br />

vfjb ryt, vDIaf srivs<br />

North American Truck Stop<br />

KusLKbrI! KusLKbrI!! KusLKbrI!!!<br />

qswlIbKLsL srivs<br />

iblkul vfjb Bfa<br />

$975*<br />

tYks smyq<br />

Eleventh Year in Publication imzvYst aYzIsLn Price 50¢<br />

isLkfgo aqy sYn PrFissko qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfr<br />

bykrjLPIlz ivc do bMdy<br />

kql, iek jLKmI<br />

kljugI Brf ny kIqf Brf df kql<br />

kYrIar QrmoikMg aYNz<br />

kYrIar XUint<br />

ieMjx ieQy ssqy Bfa<br />

Auqy bdly jFdy hn<br />

909-350-3310, 909-697-5808<br />

balwindernats@yahoo.com<br />

14320 Slover Ave., Fontana, CA 92337<br />

Ad Space Available<br />

Call: 847-359-0746<br />

nvIN idwlI: ruickf KudkusLI mfmly srkfr ny sÉq ruÉ apxfieaf hY. sUqrF sUqrF qoN imlI jfxkfrI muqfbk kyNdr<br />

ivc hirafxf dy irtfierz zI jI pI aYs muqfbk kyNdr srkfr ny ies mfmly ƒ skrfr ny qF hirafxf srkfr ƒ ieh<br />

bykrjLIPlz (mndIp mfn):<br />

25 dsMbr nUM jdoN sfrI dunIaF ikRsims<br />

dy jsLn mnf rhI sI qF bykrjLPIlz<br />

sLihr df smuwcf pMjfbI BfeIcfrf mfqm<br />

mnf irhf sI. ies idn nirMdr ibwlf nF<br />

dy iek ivakqI df KUn sPyd ho igaf<br />

pihlI vfrdfq hY aqy ies ny ieQoN dy<br />

pMjfbI BfeIcfry nUM skqy ivc ilaFdf<br />

hoieaf hY.<br />

puils aqy csLmdId gvfhF qoN<br />

imlI jfxkfrI anusfr moqI lfl aqy<br />

blivMdr isMG afpxy afeIs krIm dy<br />

vyarhfAUs ivc rojLfnf<br />

dI qrHF kMm kr rhy sn<br />

ik acfnk AuQy moqI lfl<br />

df vwzf Brf ibwlf afpxf<br />

afeIs krIm df trwk lY<br />

ky af igaf. Aus dy<br />

moiZaF Auqy do QYly sn<br />

aqy afAuNidaF hI qurMq<br />

pI aYs rfTOr nUM 19 sfl bfad sjLf<br />

suxfey jfx aqy Auh vI mfmUlI, dy mfmly<br />

ny pUry BfrqI isstm nUM ihlf ky rwK idwqf<br />

hY. ies GtnfkRm qoN bfad kyNdr srkfr,<br />

mnuwKI aiDkfr jQybMdI, inaF pRxflI aqy<br />

BfrqI mIzIaf srgrm ho igaf hY. hux<br />

ies smuwcy mfmly nUM muZ qoN KolH ky dubfrf<br />

jFc krfey jfx dIaF gwlF hox lwgIaF<br />

hn.<br />

14 sflf ruickf nfl CyV-CfV dy<br />

mfmly ‘c hirafxf dy sfbkf zI jI pI<br />

rfTOr ƒ 6 mhIny dI kYd qy iek hËfr<br />

jurmfny dI sËf qoN bfad 10 imMtF ‘c hI<br />

Ëmfnq iml jfx dy mfmly ‘c kyNdr<br />

gMBIrqf nfl lYNidaF hirafxf dy sfbkf<br />

zI jI pI ƒ vDIaf syvfvF leI idwqf mYzl<br />

vfps lYx qy Aus dI pYnÈn Éqm krn<br />

df ivcfr kr ilaf hY. gRih mMqrfly dy<br />

hukm vI dy idwqf hY ik Auh jld qoN jld<br />

rfTOr dI mdd krn vfilaF df pqf<br />

lgfey.<br />

(bfkI sPf 6 Auqy)<br />

aMdr clf igaf. Aus dy<br />

ipCy iek afeIs krIm sYks skYNzl `c Psy<br />

ijgrI Xfr-moqI lfl aqy blivMdr isMG<br />

lYx afieaf gfhk<br />

jugrfj isMG vI aMdr<br />

clf igaf aqy QoVHI dyr<br />

iqvfVI df asqIÌf<br />

nvIN idwlI:sYks skYNzl ‘c iGry<br />

aqy Ausny dupihr bfrF vjy dy krIb bfad hI Auh rOlf pfAuNdf bfhr af igaf aFDrf pRdyÈ dy rfjpfl aYn zI iqvfVI<br />

afpxy dyvqf srUp sky Brf moqI lfl ik ibwly ny afpxy Brf moqI lfl dy cfkU df asqIÌf rfÈtrpqI ny mnËUr kr<br />

aqy Aus dy ibjns BfeIvfl blivMdr mfr idwqf. ieh sux ky vyarhfAUs dy ilaf hY. iesy dOrfn CwqIsgVH dy rfjpfl<br />

isMG nUM cfkU mfr ky mOq dy Gft Auqfr bfhrly ivhVy ivc mOjUd blivMdr isMG eI aYs aYl nrisMG ƒ aglI ivvsQf<br />

idwqf jdoNik mIkf isMG mMzyr AurP POjI aqy mIkf isMG mMzyr moqI lfl nUM bcfAux hox qwk aFDrf pRdyÈ df vfDU kfrj Bfr<br />

nF dy iek qIjy ivakqI nUM PwtV kr leI aMdr vwl dOVy. aMdr blivMdr isMG sONipaf igaf hY. rfÈtrpqI Bvn vloN<br />

idwqf. cfkU dy jLKmF nfl blivMdr isMG qy mIkf isMG ny ibwly nUM kfbU krn dI jfrI ibafn ‘c ikhf igaf hY ik lMGI<br />

dI qF mOky ‘qy hI mOq ho geI jdoNik koisLsL kIqI aqy Aus pfsoN cfkU Koh 27 dsMbr nUM dyr rfq hI sUbf srkfr ny<br />

moqI lfl hspqfl jFidaF rfh ivc pUrf ilaf. ies hwQopfeI ivc mIkf isMG dy rfjpfl df asqIÌf AunHF ƒ Byj idwqf<br />

ho igaf. iksy pMjfbI dy hwQoN iksy hor swjy hwQ Aupr cfkU vwj igaf. iesy dOrfn sI, ijs ‘qy ivcfr kIqf igaf.<br />

pMjfbI dy kql dI bykrjLPIlz ivc ieh (bfkI sPf 9 Auqy)<br />

(bfkI sPf 5 Auqy)<br />

adfrf pMjfb tfeImjL vloN pfTkF nUM nvF sfl mubfrk<br />

<strong>Fast</strong> ast Car <strong>Cargo</strong> Car o <strong>Inc</strong> <strong>Inc</strong>. <strong>Inc</strong><br />

2330 Enterprise Park Dr., Indianapolis, IN 46218<br />

Phone # 317-472-6420<br />

trwikMg trwikMg kMpnI kMpnI leI leI Enr Enr aprytrF aprytrF dI dI loV loV hY<br />

hY<br />

sfzy pfs hyT ilKy rUt hn izspYc<br />

CA to IN, OH, PA, NJ, MD,<br />

VA, TN & Back to CA<br />

CA to OR & WA Back to CA<br />

aqy aqy WA to OH and Back to WA<br />

*rYNt Auqy trylr vI idMdy hF *vYst kost qoN eIst<br />

kost rUt `qy trfly huwk aYNz zrfp AuplbD hn<br />

Email:punjabtimes1@sbcglobal.net<br />

www.punjabtimesusa.com<br />

<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>, Vol 11, Issue 1, January 2, 2010 20451 N Plum Grove Rd. Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388<br />

ruickf mfmly `c rfTOr nUM sjLf<br />

ny ihlfieaf BfrqI isstm<br />

swqy idn<br />

24 GMty<br />

iPAUl<br />

azvFs<br />

shI pypr imlx ‘qy pYsy qurq


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (2)<br />

ruickf kys:mnuwKI aiDkfr sMgTn vloN ptIsLn<br />

cMzIgVH: BfvyN dyr nfl hI shI<br />

ruickf kys ivc kyNdr srkfr, rfj<br />

srkfrF aqy mnuwKI aiDkfr sMgTnF ny<br />

hux idlcspI lYxI sLurU kIqI hY. cMzIgVH<br />

nfl sMbMDq iek mnuwKI aiDkfr sMgTn,<br />

vrlz ihAUmn rfeIts kONsl ny pSjfb<br />

aqy hirafxf hfeIkort ivc iek ptIsLn<br />

pfAux df PYslf kIqf hY.<br />

mnuwKI aiDkfr sMgTn anusfr<br />

rUickf kys dy muwK dosLI hirafxf dy sfbkf<br />

puils muKI sRI aYs[pI[aYs[ rTOr qoN<br />

ielfvf ies ptIsLn rfhIN AunHF sfry lokF<br />

iKLlfP kfrvfeI dI mSg kIqI jfvygI ijnHF<br />

ny dosLI nUM bcfAux dI koisLsL kIqI jF<br />

AusnUM bcfAux ivc mdd kIqI. mnuwKI<br />

aiDkfr sMgTn dy cyarmYn sRI rMjn<br />

lKnpfl ny ikhf ik AunHF vloN pfeI jfx<br />

vflI arjLI ivc sYkrz hfrt pbilk<br />

skUl dI mYnyjmYNt dy iKlfP vI kfrvfeI<br />

dI mMg kIqI jfvygI ikAuNik AunHF ny rTOr<br />

dI bytI dI shUlq leI rUickf nUM skUl<br />

ivcoN kwZ idwqf sI.<br />

mnuwKI aiDkfr sMgTn dy afgU sRI<br />

pMjfb tfeImjL nfeIt<br />

27 mfrc nUM<br />

isLkfgo:pMjfb tfeImjL dI dsvIN<br />

vrHygMZ afAuNdI 27 mfrc nUM ieMzIaf<br />

hfAUs, sLfmbrg ivc ‘pMjfb tfeImjL<br />

nfeIt 2010’ dy qOr `qy mnfeI jfeygI.<br />

ies mOky vwK vwK KyqrF ivc nfmxf<br />

Kwtx vfly swjxF qoN ielfvf pMjfb<br />

tfeImjL dy hmfieqIaF df mfx snmfn<br />

kIqf jfeygf. gIq sMgIq df pRogrfm<br />

vI hovygf.<br />

ies mOky pMjfbI pwqrkfrI dy<br />

ajoky hflfq Auqy ivcfr vtFdrf vI<br />

kIqf jfeygf.<br />

rMjn lKnpfl ny ieh vI ikhf ik AunHF dy<br />

sMgTn vloN smuwcI kfrvfeI dI muV<br />

pVqfl dI mSg kIqI jfvygI. sRI lKnpfl<br />

ny ikhf ik asIN ieh vI mSg krFgy ik<br />

AunHF isafsqdfnf aqy puils aPLsrF<br />

iKLlfP kfnUMnI kfrvfeI kIqI jfvy ijnHF<br />

ny rTOr df sfQ idwqf.<br />

ieQy ijLkrXog hY ik rUickf vloN zI<br />

jI pI iKLlfP isLkfieq krn AuWqy kuJ<br />

puils QfixaF ivc Ausdy Brf iKLlfP JUTy<br />

kys drj kr ley gey sI. iesy dOrfn<br />

kyNdr srkfr ny vI ies kys nfl sMbMDq<br />

rfj srkfrF nUM iek srkUlr jfrI krn<br />

df PYslf kIqf hY qFik dosLI iKLlfP<br />

kfrvfeI nUM XkInI bxfieaf jf sky. bIqy<br />

somvfr gRih mSqrfly ny ieh PYslf kIqf<br />

hY ik aijhy kysF nUM rokx leI iek<br />

srkUlr jfrI kIqf jfvygf ijs ivc rfj<br />

srkfrF nUM ikhf jfvygf ik aijhIaF<br />

sfrIaF isLkfieqF nUM aYP[afeI[afr vjoN<br />

drj kIqf jfvy. Xfd rhy amn kfnUMn df<br />

ieMzIaf Poto<br />

mfmlf rfj srkfrF dy aDIn hY ies leI<br />

srkUlr Aupr aml krn leI rfj<br />

srkfrF nUM ihdfieq kIqI jfvygI . iesqoN<br />

ielfvf gRih mSqrfly dy iswDy aDIn afAuNdy<br />

XU[tI[ ivc vI ienF hukmF dI pflxf<br />

krvfeI jfvy.<br />

iesy dOrfn sI bI afeI dy sfbkf<br />

jfieMt zfierYktr afr aYm isMG vloN<br />

kIqy gey ieMksLfP ik hirafxf dy sfbkf<br />

zI jI pI rfTOr ny Aus dy sInIar<br />

aiDkfrIaF qwk phuMc krky afpxy ivruD<br />

KudkusLI df kfrn bxn dy dosL sI bI afeI<br />

dI Prd-ey-jLurm ivcoN kZvf ley sn.<br />

sI bI afeI aPsr dy dosL ny dysL dI<br />

ies bfvwkfr jFc eyjMsI dy vwkfr Auqy vwzf<br />

svflIaf insLfn lgf idwqf hY. Bfrq dy<br />

aYzIsLnl sfilstr jnrl sRI mohn jYn<br />

ny afiKaf hY ik BfvyN afr aYm isMG ny<br />

bhuq dyr bfad mUMh KoilHaf hY qd vI Aus<br />

dy ies ieMksLfP ny ruickf kys dI muV qoN<br />

jFc krvfey jfx leI rfh KolH idwqf hY.<br />

cMzIgVH ivc rfTOr nUM Gwt sjLf imlx dy ivruD mujfhrf kr rhy lok<br />

nfnksLfhI kYlMzr ‘c soDF bfry<br />

mIitMg byiswtf rhI<br />

aSimRqsr: nfnksLfhI kYlMzr ivc<br />

soDF sbMDI ieQy akfl qKq sfihb dy<br />

skwqryq ivc hoeI pSj isMG sfihbfn dI<br />

mIitMg iksy iswty ‘qy nhIN puwj skI aqy<br />

iesy muwdy ‘qy mIitMg hux dubfrf 30<br />

dsMbr nUM hovygI.<br />

mIitMg ivc akfl qKq sfihb dy<br />

jQydfr igafnI gurbcn isMG qoN ielfvf<br />

qKq sRI kysgVH sfihb dy jQydfr igafnI<br />

qrlocn isMG, qKq sRI dmdmf sfihb<br />

dy jQydfr igafnI blvMq isMG nMdgVH,<br />

qKq sRI ptnf sfihb dy jQydfr igafnI<br />

iekbfl isMG aqy qKq sRI hjLUr sfihb<br />

dy mIq jQydfr igafnI joqieMdr isMG<br />

sLfml sn.<br />

mIitMg dupihr 12 vjy sLurU hoeI aqy<br />

sLfm qk cwlI pr soDF sbMDI sihmqI nf<br />

hox ‘qy ieh mIitMg hux 30 dsMbr nUM<br />

svyry 11 vjy hovygI.<br />

akfl qKq sfihb dy nyVly sUqrF<br />

anusfr ies mIitMg ivc sLRomxI kmytI<br />

dy pRDfn jQydfr avqfr isMG mwkV aqy<br />

sMq smfj dy pRDfn bfbf hrnfm isMG<br />

DuMmf ‘qy afDfirq do-mYNbrI kmytI vloN<br />

idwqI irport nUM afDfr bxf ky ies ‘qy<br />

ivcfr kIqf igaf aqy sMgrFdF aqy gurU<br />

sfihbfn dy gurpurb ibkrmI kYlMzr<br />

anusfr kIqy jfx ‘qy sihmqI bxfAux dy<br />

Xqn hoey pr do jQydfr aijhf krn ‘qy<br />

sihmq nhIN hoey. ieh ikhf igaf ik<br />

aijhf hox nfl ieh nfnksLfhI kYlMzr<br />

nhIN rhygf.<br />

sUqrF anusfr nfnksLfhI kYlMzr<br />

ivclIaF Cy sMgrFdF ibkrmI kYlMzr nfl<br />

vI myl KFdIaF hn. ies mIitMg ivc ieh<br />

sihmqI bxfAux leI ieh Xqn kIqf<br />

igaf ik bfkI sMgrFdF ibkrmI kYlMzr<br />

anusfr kr idwqIaF jfx. iesy qrHF gurU<br />

goibMd isMG jI df pRkfsL purb qy joqI<br />

joq purb, gurU gRMQ sfihb df gurgwdI<br />

idvs, gurU arjn dyv jI df sLhIdI<br />

idhfVf aqy gurU nfnk dyv jI df pRkfsL<br />

purb ibkrmI sMmq anusfr kIqy jfxy<br />

sn pr ies ‘qy vI sihmqI nhIN ho skI.<br />

akfl qKq sfihb dy aiq nyVly<br />

sUqrF anusfr mIitMg ivc ieh vI jLor dy<br />

ky ikhf igaf ik soDF qoN pihlF kYlMzr<br />

iqafr krn vfly pfl isMG puryvfl nUM<br />

swidaf jfvy jF iPr kuJ vI krn qoN pihlF<br />

ieh muwdf sLRomxI kmytI dI aSiqRMg kmytI<br />

ivc lY jfieaf jfvy.<br />

nfnksLfhI kYlMzr iswK suqMqr soc<br />

qy hoNd hsqI nUM pRgt krn leI bxfieaf<br />

igaf sI. ies nUM pihlF nfnksLfhI<br />

kYlMzr bfry bxI 11 mYNbrI kmytI ny pfs<br />

kIqf sI. iPr Drm pRcfr kmytI, aSiqRMg<br />

kmytI aqy jnrl hfAUs ny iesnUM pRvfngI<br />

idwqI sI. ies mgroN akfl qKq sfihb<br />

vwloN pRvfn hox ‘qy 2003 dI ivsfKI nUM<br />

qKq sRI dmdmf sfihb ivKy ieh kYlMzr<br />

irlIjL kIqf igaf sI. Aus vyly pRo[<br />

ikrpfl isMG bzUMgr sLRomxI kmytI dy<br />

pRDfn sn.<br />

vrnxXog hY ik bIqy idn iswK vfc<br />

gruwp ny ieh ikhf sI ik kYlMzr ivc<br />

kIqIaF jfx vflIaF soDF pRvfn nhIN<br />

hoxgIaF. dl Kflsf ny vI soDF nf krn<br />

dI icqfvnI idwqI sI. nfnksLfhI kYlMzr<br />

bfry bxI iek kmytI dy mYNbr ny ieh gwl<br />

khI ik BfvyN awj koeI PYslf nhIN ho<br />

sikaf pr nfnksLfhI kYlMzr dI rUh df<br />

kql ienHF kr hI dyxf hY.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (3)<br />

<br />

ÃÄ siqgur pRsfid<br />

<br />

<br />

apfr duwK tfrkY invfrkY klysL dfs, vfs qo bYkuMT qyj pUirAu jhfn ko.<br />

gurU goibMd isMG ko nmo su hfQ joir kY, kusLqR qyj qor jfih pfilA ihMdfn ko.<br />

iswK iswK irlIjIas irlIjIas susfietI susfietI (isLkfgo)<br />

(isLkfgo)<br />

smUh sMgqF nUM srbMs dfnI, klgIDr dsmysL ipqf<br />

sfihb sRI gurU goibMd isMG jI dy pRkfsL purb dI<br />

sfl 2010 dI afmd ‘qy<br />

31 dsMbr vIrvfr nUM sLfm<br />

7 vjy qoN 12 vjy qk ivsLysL<br />

kIrqn drbfr hovygf<br />

kIrqnI jQy<br />

BfeI gurjMt isMG Kflsf<br />

bIbI bljIq kOr Kflsf qlvfVy vfly<br />

kQf vfck BfeI dieaf isMG<br />

qrnqfrn<br />

12 vjy nvyN sfl dI afmd ‘qy sLRI<br />

gurU gRMQ sfihb jI dy suK-afsn<br />

smyN PuwlF dI vrKf kIqI jfvygI<br />

smUh sMgqF dy crnF ivc bynqI hY ik dsmysL ipqf sRI gurU goibMd isMG jI df pRkfsL idhfVf isLkfgo<br />

invfsI sMgqF vloN bVy AuqsLfh aqy sLrDf nfl 5 jnvrI, 2010 aqy 10 jnvrI, 2010 nUM gurduafrf<br />

pYlftfeIn ivKy mnfieaf jf irhf hY. afp sB nUM hyT ilKy pRogrfm anusfr hfjLrIaF Br ky afpxf<br />

jIvn sPlf krn dI arjLoeI hY jI.<br />

afrMB sLRI aKMz pfT<br />

3 jnvrI (aYqvfr) svyry 10 vjy<br />

Bog sLRI aKMz pfT<br />

5 jnvrI (mMglvfr) svyry 10 vjy<br />

5 jnvrI mMglvfr sLfm 6 vjy qoN 9 vjy qk<br />

ivsLysL kIrqn dIvfn hovygf jI.<br />

gurduafrf sfihb, pYlftfeIn (isLkfgo)<br />

10 jnvrI (aYqvfr)<br />

svyry 7:30 vjy qoN 1 vjy qwk kIrqn drbfr hovygf<br />

kIrqnI jQy<br />

BfeI gurjMt isMG jI Kflsf<br />

BfeI aqr isMG jI<br />

BfeI dieaf isMG jI (kQf vfck) qrnqfrn vfly<br />

Sikh Religious Society of Chicago, Palatine<br />

1280, Winnetka St. Palatine, IL 60067 Ph. 847-358-1117


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (4)<br />

pRo[ drsLn isMG dy kQnF bfry ivvfd BKy rihx dy afsfr<br />

aMimRqsr : hirafxy leI vwKrI<br />

gurduafrf pRbMDk kmytI, nfnksLfhI<br />

kYlMzr ivc soD aqy ieMglYNz qoN ilaFdI<br />

geI sRI gurU goibMd isMG jI dI klgI<br />

dI pRmfixkqf sMbMDI ivvfdF kfrn sfl<br />

2009 dOrfn sLRomxI gurduafrf pRbMDk<br />

kmytI aqy sRI akfl qKLq sfihb<br />

aKLbfrF dIaF surKIaF ivc Cfey rhy.<br />

ienHF ivvfdF dy ajy qwk vI hwl hox dy<br />

afsfr nhIN bx rhy.<br />

pRo[ drsLn isMG nUM akfl qKLq<br />

‘qy qlb krnf, AunHF vloN pysL hoxf, sRI<br />

hirmMdr sfihb dy kfrjkfrI hYz gRMQI<br />

vloN iek njLdIkI irsLqydfr dy ivafh<br />

ivc BMgVf pfAuxf, meI dy mhIny ivc<br />

iek mfnisk rogI nOjvfn vloN drbfr<br />

sfihb aMdr pIVHf sfihb ‘qy jf bihxf,<br />

kYnyzf dy pRDfn mMqrI stIPn hfrpr<br />

dI sRI drbfr sfihb PyrI, jQydfr<br />

avqfr isMG mwkV df pMjvIN vfr sLRomxI<br />

kmytI df pRDfn bxnf, luiDafxy ivc<br />

vfpry golI kFz leI muK mMqrI pRkfsL<br />

isMG bfdl nUM dosLI dws ky akfl qKLq<br />

‘qy qlb krn dI mMg vrgIaF afid<br />

GtnfvF ny vI ies vrHy sLRomxI kmytI<br />

‘qy Poks bxfeI rwiKaf.<br />

nfnksLfhI kYlMzr sfl 2003 ivc<br />

sLRomxI kmytI dy jnrl iejlfs vloN<br />

pRvfn krn qoN bfad ies nUM akfl qKLq<br />

qy lfgU kr idwqf sI. Aus vyly 90 PIsdI<br />

qoN vD iswK sMsQfvF ny ies nUM pRvfn<br />

kr ilaf sI. kfPI smF ies bfry KfmosL<br />

rihx qoN bfad ies vrHy sMq smfj vloN<br />

ies ivc soD leI afvfjL AuTfeI geI.<br />

dIvflI mOky 17 akqUbr nUM pMj isMG<br />

sfihbfn dI mIitMg ivc nfnksLfhI<br />

kYlMzr ivc kIqIaF jfx vflIaF soDF nUM<br />

aMiqm rUp idwqf jf irhf sI ik kuJ pMQk<br />

jQybMdIaF nUM ies dI sUh lwg geI qy<br />

AunHF ny isMG sfihbfn nUM ilKqI mMg pwqr<br />

dy ky ies sMbMDI hox vfly iksy vI PYsly<br />

nUM rukvf ilaf. ies mgroN sLRomxI kmytI<br />

vloN vI pMQk jQybMdIaF dI mIitg swdI<br />

geI sI qy Aus mIitMg ivc vI kyvl ieMnf<br />

ku PYslf ilaf igaf ik soDF leI suJfa<br />

mMgy jfxgy aqy Auh suJfa ivdvfnF dI<br />

iek mIitMg ivc ivcfrn mgroN hI koeI<br />

PYslf ilaf jfvygf. ipCly idnIN akfl<br />

qKLq dy sfbkf jQydfr igafnI joigMdr<br />

isMG vydFqI ny vI mOjUdf jQydfr igafnI<br />

gurbcn isMG nUM iml ky ieh suJfa idwqf<br />

hY ik Auh ies mfmly ivc jldbfjLI nf<br />

krn. ies qrHF nfnksLfhI kYlMzr df muwdf<br />

vI ies vrHy surKIaF ivc irhf aqy ajy vI<br />

surKIaF ivc bxy rihx dy afsfr hn.<br />

ies vrHy 30 jUn nUM ieMglYNz qoN<br />

ilaFdI geI sRI gurU goibMd isMG jI dI<br />

klgI dI pRmfixkqf bfry ivvfd vI ajy<br />

qk iksy qx-pwqx nhIN lwigaf. akfl<br />

qKLq dy jQydfr igafnI gurbcn isMG ny<br />

rfjfsFsI eyarport ‘qy klgI df svfgq<br />

kIqf aqy ieh klgI lokF dy drsLnF leI<br />

sRI akfl qKLq ‘qy rwKI geI sI. sLRomxI<br />

kmytI dy pRDfn jQydfr avqfr isMG ny<br />

vI klgI df svfgq kIqf pr bfad ivc<br />

ies dI pRmfixkqf bfry jdoN ivvfd iCiVaf<br />

qF sLRomxI kmytI ny ies dI pRmfixkqf<br />

bfry jfxn leI iek kmytI df gTn kr<br />

idwqf sI. kmytI dIaF do mIitMgF vI ho<br />

cuwkIaF hn pr klgI dI pRmfixQqf bfry<br />

afrsYink hI kYNsr nfl hox vflIaF<br />

mOqF leI ijLMmyvfr<br />

jlMDr: pSjfb KyqI XUnIvristI<br />

luiDafxf dy DUV ivBfg dy kMtrol hyTF<br />

keI sInIar pRoPYsrF duafrf 36 mhIinaF<br />

qwk hoey Koj dy hfl ivc pRkfsLq nqIijaF<br />

ivc pfieaf igaf hY ik pIx vfly pfxI<br />

ivc mOjUd jLihrIlf ‘afrsYink’ (sMKIaf)<br />

hI muwK qOr ‘qy kYNsr nfl hox vflIaF<br />

mOqF df kfrn hY.<br />

pSjfb dy mogf, mfnsf, biTMzf,<br />

mukqsr, PrIdkot aqy iProjLpur ijLly<br />

aqy AuWqrI Bfrq dy alwg-alwg KyqrF<br />

qoN iekwqr kIqy gey 168 BUjl nmUinaF<br />

dy sfvDfnI pUrbk ivsLlysLx ivc jLrjLr<br />

cwtfnF aqy BUjl qoN irsx vfly jLihrIlf<br />

‘afrsYink’ (sMKIaf) dy aSsL Kqrnfk<br />

sImf qwk pfey gey. ieh dfavf<br />

aYgrokYmIkljL pfilsI gruwp dy jnrl<br />

mYnyjr rfjn sudrsLn ny kIqf. pI ey XU<br />

dy zf[ aYc aYs huMdl dI irport bfry<br />

jfxkfrI idMidaF AunHF ikhf ik iksy vI<br />

rogI ivc afrsink jLihr dy lwCxF nUM<br />

AuBrn ivc 6 qoN 24 mhIinaF qwk df<br />

smF lwg jFdf hY. afrsink jLihr dy<br />

lwCxF ivc cmVI df kflfpx qy motf<br />

hoxf, srIr dy vwK vwK ihwisaF ivc kfly<br />

sPYd dfg aqy aKIr ivc cmVI df kYNsr,<br />

ies dy kfrn hor jitlqfvF kItnfsLkF<br />

dy bjfey afrsYink jLihr qoN pfieaf igaf<br />

hY. AunHF awgy dwisaf ik pI jI afeI aYm<br />

eI afr vloN pRkfsLq iek irport ivc<br />

AuWc kYlorI Bojn, alkohl aqy qMbfkU<br />

dy syvn nUM ies Kyqr ivc ivc kYNsr dy<br />

vDdy asr leI ijLMmyvfr mSinaf igaf<br />

hY.<br />

pMjfb ivc iknUMaF dI irkfrz pYdfvfr<br />

cMzIgVH:ies vfr mOsm TIk rihx<br />

kfrn pMjfb ivc iknUMaF dI irkfrz<br />

pYdfvfr hox dI sMBfvnf hY. bfgbfnI<br />

ivBfg nUM afs hY ik ies sfl 7 lwK tn<br />

iknUM pYdf hoxgy. ivBfg dy izptI<br />

zfierYktr gurkml isMG ny pwqrkfrF<br />

nUM dwisaf hY ik sfnUM afs hY ik rfj ‘c<br />

ies sfl 7 lwK tn iknUM pYdf hoxgy, jo<br />

ik iek irkfrz hovygf. Auqpfdn vDx<br />

df muwK kfrn hY ik jdoN bUitaF ‘qy Puwl<br />

pey qF mOsm Aus leI TIk sI. ieh Pl<br />

dsMbr ivc bfjLfr aMdr af jFdf hY qy<br />

mfrc qk rihMdf hY.<br />

pMjfb ivc huisLafrpur, mukqsr qy<br />

abohr ivc ieh Pl pYdf huMdf hY. ipCly<br />

kuJ sflF ivc pMjfb aMdr 4 qoN 5 lwK<br />

tn qoN vD iknUM pYdf huMdy rhy hn. sfl<br />

2005-06 ‘c ies dI pYdfvfr jo 4[3<br />

lwK tn sI, 2007-08 ivc Krfb mOsm<br />

kfrn ies dI pYdfvfr ‘c BfrI igrfvt<br />

drj kIqI geI qy ieh Gwt ky 3[5 lwK<br />

tn rih geI. bfgbfnI ivBfg muqfbk<br />

pRqI hYktyar ivc afm qOr ‘qy 12 tn<br />

iknUM inkldy hn, jdik ies sfl 20<br />

tn iknUM inklx dI afs hY.<br />

AuDr iknUM Auqpfdk irkfrz<br />

pYdfvfr hox dy bfvjUd icMqq hn ikAuNik<br />

AunHF nUM zr hY ik ies sfl iknUMaF dI<br />

kImq Gt jfvygI. abohr dy iknUM Auqpfdk<br />

ajIq sLrn ny ikhf, ‘‘sIjLn sLurU hox ‘qy<br />

sfnUM pRqI iklo 10-11 rupey imldy hn,<br />

pr hux muwl izwgxf sLurU ho igaf hY.’’ ies<br />

dOrfn iksfnF nUM Psl df vDIaf muwl<br />

idvfAux leI srkfr ny iknUM leI hor<br />

bfjLfr lwBxf sLurU kr idwqf hY. iesy mksd<br />

qihq pMjfb KyqI inrDfrq ingm ny bMglOr,<br />

hYdrfbfd, cyneI, idwlI, kolkfqf qy vfrfnsI<br />

ivc zIlrF dI pCfx kIqI hY.<br />

koeI vI PYslf ajy qk isry nhIN lwigaf.<br />

hirafxf ivc siQq ieiqhfsk<br />

gurduafiraF dy pRbMD leI vwKrI<br />

gurduafrf pRbMDk kmytI df muwdf BfvyN<br />

kfPI smyN qoN cldf af irhf hY, pr ies<br />

vrHy 13 sqMbr nUM jdoN hirafxf<br />

gurduafrf pRbMDk kmytI (aYzhfk) dy<br />

pRDfn sLRI jgdIsL isMG JINzf ny afpxy<br />

sfQIaF nfl kurUksLyqr siQq gurduafrf<br />

pfqsLfhI CyvIN ‘qy kbjLf kIqf qF ieh<br />

ivvfd hor vI zUMGf ho igaf.<br />

akfl qKLq sfihb vloN sLRI JINzf qy<br />

AunHF dy sfQIaF nUM qlb kIqf igaf aqy<br />

qnKfh lfeI geI.<br />

sLRomxI kmytI vloN 28 sqMbr nUM<br />

ivsLysL iejlfs swd ky vwKrI kmytI dy<br />

muwdy nUM bhu-sMmqI mYNbrF dI rfie nfl<br />

rwd kr idwqf igaf pr sRI JINzf ajy vI<br />

bijLwd hn ik Auh vwKrI gurduafrf<br />

pRbMDk kmytI kfiem krky hI sfh lYxgy.<br />

akfl qKLq sfihb dy sfbkf jQydfr<br />

pRo[ drsLn isMG vloN inAUXfrk (amrIkf)<br />

ivc gurU goibMd isMG nfl iek vysvf dI<br />

mnGVHq khfxI suxfAux dy dosL ivc AunHF<br />

nUM akfl qKLq sfihb ‘qy qlb kIqy jfxf<br />

aqy AunHF nUM pysL hox dy bfvjUd vI<br />

qnKfhIaf krfr dyxf ajy vI pMQ leI<br />

vwzf sMkt bixaf hoieaf hY. ies ivvfd<br />

sMbMDI akfl qKLq dy sfbkf jQydfr<br />

igafnI joigMdr isMG vydFqI, qKLq sRI<br />

kysgVH sfihb dy sfbkf jQydfr pRo[<br />

mnjIq isMG aqy qKLq sRI dmdmf sfihb<br />

dy sfbkf jQydfr igafnI kyvl isMG ny<br />

jQydfr akfl qKLq nUM iml ky ieh ikhf<br />

hY ik ies ivvfd kfrn pMQ ivc tkrfa<br />

myz ien pfiksqfn<br />

mylf hoieaf smfpq<br />

cMzIgVH: cMzIgVH dy<br />

sI[afeI[afeI[Bvn ivKy 23 dsMbr qoN<br />

sLurU hoieaf ‘myz ien pfiksqfn’ mylf<br />

pfiksqfnI vpfrIaF vloN muV Bfrq<br />

afAux dy kIqy vfaidaF nfl sMpUrn ho<br />

igaf. ies 5 rojLf myly ‘c pfiksqfnI<br />

Kfxy, sUt qy pSjfbI juwqIaF Cfey rhy.<br />

gujrFvflf qoN afey kwpVf vpfrI iemrfn<br />

sLyK ny ikhf ik kmfeI qF coKI kIqI hI hY<br />

pr ies dy nfl-nfl Auh eyDrly<br />

pSjfbIaF vloN idwqf ipafr afpxy idlF<br />

dI gwTVI ‘c bMnH ky nfl iljf rhy hn.<br />

lfhOr qoN cmVy dIaF juwqIaF vycx<br />

afey jfvyd ny ikhf ik eyDrly lokF df<br />

pfiksqfnI vsqF KrIdx pRqI jnUMn dyK<br />

ky AusnUM hYrfnI qy KusLI hoeI hY. ‘vfrsI<br />

PUz’ stfl dy muhMmd XUsP ny ikhf ik<br />

AunHF nUM lwgdf sI ik BfrqI lok hlfl<br />

mIt nhIN Kfxgy pr AunHF dy bxfey rysLmI<br />

sIK kbfb qy isMDI km ibirafnI jLfieky<br />

nUM eyDrly lokF ny psMd krky afpxy<br />

ipafr df sbUq idwqf.<br />

pfiksqfn ivsLv vpfr qy aYkspo<br />

kyNdr dy muwK kfrjkfrI aPsr qy<br />

pfiksqfnI vPLd ny nyqf jnfb KursLId<br />

bfrlfs ny ikhf ik dovyN dysL sLFqI dI<br />

bhflI cfhuMdy hn qy ieh sLFqI brkrfr<br />

rih skdI hY jykr pfiksqfnI vpfrIaF<br />

vFg BfrqI vpfrI vI pfiksqfn ‘c aijhy<br />

myly lfAux. myly dy afKrI idn sMsdI<br />

mfmilaF aqy jl sMsfDn mSqrI sRI pvn<br />

kumfr bFsl ny myly df dOrf kIqf. myly<br />

‘c hfjLrI lvfAux vfilaF dI sUcI ‘c<br />

pSjfb dy muwK mSqrI s[ pRkfsL isMG bfdl<br />

dI Drm pqnI sRImqI suirMdr kOr vI<br />

sn ijnHF myly df dOrf kIqf. AunHF kZfeI<br />

kIqy kwpiVaF ‘c Kfs rucI idKfeI. pSjfb<br />

dy rfjpfl aYs[aYP[ rozirgjL dI pqnI<br />

jIn rozirgjL ny vI mylf vyiKaf.<br />

pYdf hox dy afsfr bx rhy hn, ies leI<br />

ies tkrfa nUM roikaf jfvy qF jo pMQ<br />

ivc vMzIaF nf pYx.<br />

sRI hirmMdr sfihb dy kfrjkfrI<br />

hYz gRMQI igafnI jsivMdr isMG df mfmlf<br />

vI aKLbfrF ivc kfPI grmfieaf irhf.<br />

pMQk jQybMdIaF ny akfl qKLq sfihb dy<br />

jQydfr nUM mMg pwqr dy ky ikhf sI ik<br />

igafnI jsivMdr isMG ny iek ivafh ivc<br />

BMgVf pfieaf aqy lfVI-lfVy ‘qy qfxI<br />

PulkfrI nUM ikrpfn nfl Auqy cuwikaf sI,<br />

ijhVf ik mirafdf dI AulMGxf hY. ies<br />

leI AunHF nUM akfl qKLq ‘qy qlb kIqf<br />

jfvy. akfl qKLq vloN AunHF nUM ies sMbMD<br />

ivc klIn icwt dy idwqI geI, ijs krky<br />

ieh mfmlf hux TMZy bsqy ivc pY igaf hY.<br />

iek mfnisk rogI vloN sRI hirmMdr<br />

sfihb aMdr pIVHf sfihb ‘qy bYT jfx dy<br />

mfmly ny vI aKLbfrF ivc kfPI qUl PVI<br />

sI, ijs dy isty vjoN AudoN dy mYnyjr<br />

hrBjn isMG nUM sLRomxI kmytI vloN mYnyjr<br />

dy ahudy qoN htfAuxf ipaf sI. jQydfr<br />

avqfr isMG mwkV df sLRomxI gurduafrf<br />

pRbMDk kmytI dy pMjvIN vfr pRDfn cuxy<br />

jfx dI ieiqhfsk Gtnf vI ies vrHy<br />

aKLbfrF dIaF surKIaF ivc CfeI rhI.<br />

luiDafxf ivc 5 dsMbr nUM svfmI<br />

afsLUqosL dy smfgm nUM rokx mOky hoey<br />

golI kFz leI pMQk jQybMdIaF ny muwK<br />

mMqrI sLRI pRkfsL isMG bfdl nUM dosLI<br />

TihrfAuNidaF akfl qKLq qoN mMg kIqI sI<br />

ik AunHF nUM akfl qKLq ‘qy qlb kIqf jfvy<br />

aqy ieh puwiCaf jfvy ik AunHF ny pMQk<br />

jQybMdIaF vloN smfgm ‘qy rok lfey jfx<br />

dI kIqI mMg nUM svIkfr ikAuN nhIN kIqf.<br />

lflVU : sfAuxI dI Psl dOrfn<br />

soky df sfhmxf krn qo bfad hux hfVI<br />

dI Psl leI mOsm dy anukUl nf hox<br />

kfrn iksfnI bhuq icMqq hY. dsMbr<br />

mhIny dy aKIrly idnF ivc vI idn vyly<br />

qfpmfn dy vD rihx ƒ iksfn hfVI dI<br />

Psl leI mfrU smJ rhy hn. Auh hux<br />

qoN hI kxk dI Psl ƒ lY ky gihrI icMqf<br />

ivc hn. iksfn mOsm dI ies bdimËfjI<br />

ƒ kudrqI kropI dy nfl-nfl aflmI<br />

qpÈ nfl joV ky dyK rhy hn.<br />

iËkrXog hY ik pihlF hI ies sfl<br />

hfVI dI Psl dI ibjfeI smyN loVINdf mINh<br />

nf pYx kfrn iksfn pUry rkby ivc Psl<br />

dI ibjfeI nhIN kr sky. iek aMdfËy<br />

anusfr ijwQy iekwly lflVU blfk ivc<br />

mINh dI Gft kfrn krIb 20 PIsdI rkby<br />

ivc ibjfeI nhIN ho skI, AuQy hux iksfnF<br />

ƒ mOsm dI mfr vI sihxI pY rhI hY.<br />

ies iKwqy dy ipMz lflVU, jlflpur, bsI,<br />

mgrf, bwlopur, jfsqnf klF, jfsqnf<br />

Kurd, DrmgVH, rfmgVH ruVkI, jVOq,<br />

mIrpur, mlkpur, jOlI, mIaFpur,<br />

BgvfsI aqy afgFpur afid drjnF ipMzF<br />

df dOrf krn AuprMq vyiKaf igaf ik<br />

ies Kyqr dy iksfn aflmI qpÈ kfrn<br />

ÌslF dy ho rhy nuksfn qoN icMqq hn.<br />

ienHF ipMzF dy iksfnF krnYl isMG,<br />

qrlocn isMG, jnk isMG, Drmpfl,<br />

BfnU isMG, Bjn isMG, rxDIr isMG,<br />

rivMdr sYxI, avqfr isMG, KrYqI rfm<br />

aqy jspfl isMG ny dwisaf ik dsMbr<br />

mhIny dy aKIrly idnF ivc hfVI dI Psl<br />

Kfs krky kxk jo ies ielfky dI pRmuwK<br />

Psl hY, ƒ jo qfpmfn vDx Puwlx leI<br />

cfhIdf hY, Auh nhIN iml irhf.<br />

idn vyly grmI pYx kfrn ijwQy<br />

qfpmfn loV nflNo vD rihMdf hY AuQy hI<br />

svyry-Èfm kohrf pYx kfrn Psl ƒ<br />

aKLbfrF ivc afeI ies mMg ‘qy<br />

akfl qKLq dy jQydfr vloN aKLbfrF nUM<br />

ieh ibafn jfrI kr idwqf igaf sI ik<br />

ibnF iksy Tos sbUqF qoN iksy nUM akfl<br />

qKLq ‘qy qlb nhIN kIqf jf skdf.<br />

kYnyzf dy pRDfn mMqrI stIPn<br />

hfrpr dI Cy mYNbrI vPd nfl 18 nvMbr<br />

nUM sRI hirmMdr sfihb PyrI vI ies vfr<br />

aKLbfrF ivc crcf df ivsLf rhI.<br />

sLRomxI kmytI dy pRDfn jQydfr<br />

avqfr isMG ny kYnyzf ivc pMjfbI nUM<br />

snmfnXog drjf idwqy jfx leI AunHF<br />

df DMnvfd kIqf, AuQy AunHF nUM ieh apIl<br />

vI kIqI ik PrFs ivc dsqfr ‘qy lfeI<br />

pfbMdI dy hwl leI Auh XU[ aYn[ E[ ivc<br />

mslf AuTfAux. akfl qKLq sfihb vloN<br />

sLRomxI kmytI dy azIsLnl skwqr rUp<br />

isMG dI afstRylIaf dy mYlborn sLihr<br />

ivc srb Drm sMmyln ivc sLmUlIaq<br />

vI ieiqhfsk Gtnf rhI, ijhVI pMjfb<br />

dIaF hI nhIN sgoN ivsLv dIaF aKbfrF<br />

dIaF surKIaF bxI.<br />

sLRomxI kmytI vloN kYNbirjL<br />

XUnIvristI lMzn nfl ies vrHy kIqf<br />

igaf smJoqf vI iek ieiqhfsk Gtnf<br />

rhI. kYNbirj kfmnvYlQ trwst nfl<br />

sLRomxI kmytI vloN kIqy gey ies smJOqy<br />

anusfr hr sfl pMj iswK ividafrQI<br />

XUnIvristI afP kYNbirj ivc AucyrI<br />

iswiKaf hfsl krn leI jfxgy. ies<br />

smJOqy anusfr ividafrQIaF dI<br />

XUnIvristI kMpojLIsLn PIs, sfieMs,<br />

afrts, kflj PIs aqy rihx-sihx dy<br />

sflfnf Krcy sLRomxI kmytI aqy kYNbirj<br />

XUnIvristI vloN iml ky kIqy jfxgy.<br />

aflmI qpÈ nfl hfVHI dIaF ÌslF ƒ<br />

vwzf nuksfn hox df KdÈf<br />

dohrf nuksfn Jwlxf pY irhf hY. mOsm dy<br />

ies ruÉ kfrn PslF df ivkfs nhIN ho<br />

irhf aqy pwqy pIly huMdy jf rhy hn. kxk<br />

df bUtf afly-duafly vDx (Puwtx) dI QF<br />

iewko zMzI dy rUp ivc KVHf hY. icMqq iksfnF<br />

ny dwisaf ik kxk dy bUty dy nf vDx<br />

Puwlx kfrn ies df kxk dy JfV ‘qy mfrU<br />

asr pvygf qy ieh afriQk qMgI ivc<br />

guËr rhI iksfnI leI vwzf afrQk Jtkf<br />

iswD hovygf. iksfnF ny dwisaf ik jykr<br />

mOsm iesy qrHF kuJ idn hor grm irhf<br />

qF kxk dy smyN qoN pihlF hI iswty inwkl<br />

jfxgy. ies qrHF Psl df pUrf ivkfs nf<br />

hox kfrn anfj aqy qUVI df pUrf JfV<br />

nhIN imlygf. iksfnF ny kudrq dI ies<br />

kropI ƒ aflmI qpÈ nfl joVidaF ikhf<br />

ik hr sfl bdl rhI mOsm dI cfl<br />

kudrq nfl kIqI jfx vflI CyV-CfV df<br />

iswtf hY, jo dyÈ dy aMndfqf ‘qy BfrI pY<br />

rhI hY. kuJ jfgrUk iksfnF ny ikhf ik<br />

smyN rihMidaF ies Auqy gMBIr ho ky ivcfr<br />

krn dI loV hY.<br />

ieQy ieh dwsxXog hY ik ies Kyqr<br />

ivc isMcfeI shUlqF nf mfqr hn aqy<br />

iËafdfqr iksfnI brfnI hY. ipCly sfl<br />

dI qrHF ies vfr vI mINh nf pYx krky<br />

ies Kyqr df 20 PIsdI dy lgBg rkbf<br />

KflI rih igaf hY. iksfnF ƒ hux mINh<br />

pYx dI AuzIk hY qF jo ies rkby ivc<br />

sUrjmuKI afid PslF bIjIaF jf skx<br />

aqy Gfty dI pUrqI kIqI jf sky. ies<br />

ielfky ivc ies vfr kxk dI pI bI<br />

zblXU 711 aqy pI bI zblXU 17 iksm<br />

dI iËafdf ibjfeI kIqI geI hY. ienHF<br />

iksmF ƒ anukUl mOsm aqy pfxI dI sKq<br />

loV huMdI hY pr iksfn cfhuMdy hoey vI kuwJ<br />

nhI kr pf rhy. ipCly vrHy vI hfVI dy<br />

mOsm ivc mOsm dI KrfbI kfrn agyqIaF<br />

PslF df BfrI nuksfn hoieaf sI .


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (5)<br />

kuVIaF qoN dyh vpfr krvf rhy ny eyjMt<br />

jlMDr: trYvl eyjMt pSjfb ivcoN<br />

kuVIaF nUM motI<br />

kmfeI df lflc<br />

dy ky lwKF rupey<br />

lY ky ivdysLF ivc<br />

lY jFdy hn AuQy<br />

jf ky AunHF ivcoN<br />

bhuqIaF nUM Auh<br />

dyh vpfr dy<br />

DMidaF ivc Dwk<br />

idMdy hn. ijhVIaF kuVIaF ihMmq idKf ky<br />

AunHF df ivroD krdIaF hn AunHF nUM qF<br />

Auh vfps Byj idMdy hn pr AunHF qoN leI<br />

rkm vfps nhIN kIqI jFdI.<br />

ienHF ivcfrF df pRgtfvf lok BlfeI<br />

pfrtI dy pRDfn blvMq isMG rfmUvflIaf<br />

ny srkt hfAUs ivKy pRYs kfnPrMs dOrfn<br />

kIqf. sRI rfmUvflIaf ny sfeIpRs qoN vfps<br />

afeIaF do kuVIaF nUM pwqrkfrF sfhmxy<br />

pysL kIqf qy ienHF kuVIaF ny afpxI hwz<br />

bIqI suxfeI. afsLf rfxI puwqrI mihMdr<br />

pfl vfsI qfjpur klonI lFbVf ny dwisaf<br />

ik qwlHx ipSz dI rihx vflI trYvl eyjMt<br />

kmljIq kOr dy Brf qy mF ny AunHF koloN<br />

4 lwK rupey lY ky PrvrI 2009 ivc<br />

sfeIpRs Byijaf sI, AuQy jf ky Ausny<br />

kmljIq kOr nUM kMm ‘qy lgfAux leI<br />

ikhf qF Ausny ikhf ik ieQy imhnq df<br />

koeI muwl nhIN hY, ies leI jy CyqI qy<br />

ijLafdf pYsf kmfAuxf hY qF ijvyN asIN<br />

kihMdy hF Ausy qrHF krnf pvygf. afsLf<br />

rfxI ny dwisaf ik kmljIq kOr ny AuQy<br />

iek pfiksqfnI pTfn muMzy nfl ivafh<br />

krvfieaf hoieaf hY aqy ieh dovyN<br />

lVkIaF nUM AuQy iljfky dyh vpfr ivc<br />

Dwk idMdy hn. Ausny dwisaf ik Ausny<br />

‘ieh kMm’ krn qoN nFh kr idwqI aqy<br />

AunHF nUM Bfrq Byjx leI jLor pfieaf,<br />

ijs ‘qy kmljIq ny AusnUM 14 mfrc nUM<br />

vfps Byj idwqf. iesy qrHF Ausdy cfcy dI<br />

lVkI AUsLf rfxI puwqrI rfm rwKf ny<br />

dwisaf ik Aus nMU vI Aukq eyjMt kmljIq<br />

kOr dy irsLqydfrF ny 4 lwK rupey lY ky<br />

20 mfrc nUM sfeIpRs Byijaf sI aqy Aus<br />

koloN vI dyh vpfr df DMdf krvfAux dI<br />

koisLsL kIqI geI pr Ausdy ivroD krn<br />

‘qy awTF idnF bfad AusnUM vfps Byj idwqf<br />

igaf. ienHF lVkIaF ny dosL lfieaf ik<br />

ies sbMDI AunHF ijLlf pulIs muKI kol<br />

28 julfeI nUM isLkfieq kIqI sI qy Auh<br />

keI vfr ies sbMDI pulIs aPsrF nUM<br />

imlIaF pr pulIs ny koeI hwQ-pwlf nhIN<br />

PVfieaf. AunHF dwisaf ik pulIs ny eyjMt<br />

dI mF suirMdr kOr isLMdo qy Brf sfQI nUM<br />

puwC pVqfl leI swidaf pr AunHF ivruD<br />

koeI kfrvfeI nhIN kIqI.<br />

sRI rfmUvflIaf ny ikhf ik trYvl<br />

eyjMtF vloN kuVIaF nUM iljf ky ivdysLF ivc<br />

dyh vpfr leI mjbUr kIqf jFdf hY.<br />

srkfr qy pulIs sB kuJ jfxdI hoeI AunHF<br />

ivruD koeI kfrvfeI nhIN krdI. AunHF ikhf<br />

ik 2007 ivc pSjfb dy muwK mSqrI ny<br />

AunHF nUM Brosf idwqf ik trYvl eyjMtF ‘qy<br />

isLkMjf kwsx leI vwKrf zI[jI[pI[<br />

lfieaf jfvygf. pr ies ‘qy koeI kfrvfeI<br />

nhIN hoeI, ies leI ipCly hPqy Auh pSjfb<br />

dy Aup muwK mSqrI nUM vI imly ijnHF ny<br />

iqMn mYNbrI kmytI bxfAux df Brosf idwqf<br />

hY.<br />

hfey rwbf kuVIaF ikhVf GWt ny, aYn[afr[afeI[ nUM DoKf<br />

rfeykot: hux qk pSjfbI muMizaF<br />

vloN ivdysL puwjx leI aYn[afr[afeI[<br />

lVkIaF nfl ivafh krvf ky ivdysL puwjx<br />

‘qy DoKf dyx dy anykF mfmly sfhmxy afey<br />

hn pr ipCly ds virHaF qoN amrIkf<br />

ivc rih rhy jgdyv isMG grcf puwqr<br />

hrpfl isMG grcf ipSz BYro muMnf ijLlHf<br />

luiDafxf jo awj klH pwky qOr qy amrIkf<br />

ivc rih irhf hY, ny sQfnk pwqrkfrF nUM<br />

eI-myl sMdysL rfhIN Byjy hlPIaf ibafn<br />

ivc dosL lfieaf hY ik DUrI lfeIn<br />

luiDafxf dI vsnIk primSdr kOr ny<br />

ivdysL jfx dy lflc ivc Aus nfl ivafh<br />

krvf ilaf aqy vIjLf lwgx sfr hI<br />

primSdr kOr ny Aus nfloN sfry sMprk<br />

qoV ley. jgdyv isMG grcf ny luiDafxf<br />

dI primSdr kOr vloN kIqy ies snsnIKyjL<br />

kfrnfmy bfry ivsQfr nfl cfnxf<br />

pfAuNidaF awgy disaf ik 9 nvMbr 08<br />

nUM Aus df ivafh sfdy iswK rIq irvfjLF<br />

nfl primSdr kOr nfl hoieaf sI jo ik<br />

hirmSdr isMG nfmI, 1292 DUrI lfeIn<br />

luiDafxf dI puqrI hY qy 3 dsMbr 08 nUM<br />

jgdyv isMG grcf vfps amrIkf prq<br />

igaf qy AuQy puwj ky Ausny primSdr kOr<br />

dy vIjLy leI loVINdI kfrvfeI arMB idqI.<br />

14 sqMbr 09 nUM idwlI siQq amrIkn<br />

abYNsI qoN ieMtrivAU dyx leI swdf pwqr<br />

afieaf aqy Ausy idn hI amrIkI<br />

dUqfvfs ny Aus nUM vIjLf dy idwqf sI.<br />

Aus idn qoN bfad primSdr kOr ny<br />

Pon suxnf bMd kr idwqf. jgdyv isMG<br />

grcf df kihxf hY ik primSdr kOr<br />

amrIkf qF phuMc geI pr Aus kol nhIN<br />

geI aqy iksy axdsI QF qy amrIkf<br />

ivc rih rhI hY.<br />

sYks skYNzl `c Psy iqvfVI df asqIÌf<br />

dwsxf bxdf hY ik bIqI hPqy<br />

sLukrvfr vfly idn iewk sitMg apryÈn<br />

‘c sRI iqvfVI ƒ iqMn aOrqF nfl<br />

ieqrfËXog hflq<br />

‘c ivKfieaf igaf<br />

sI. ies qoN bfad<br />

BfvyN iqvfVI ny<br />

hfeIkort qwk phuMc<br />

krky ieh irport<br />

tI vI ‘qy afAux qoN<br />

rukvf idwqI sI, pr<br />

vwK-vwK aOrq<br />

jQybMdIaF ny ros<br />

pRgtfAuNidaF<br />

rfjpfl iKlfÌ<br />

kfrvfeI dI mMg kIqI sI. hflfq ƒ gMBIr<br />

huMidaF vyK Éud rfjpfl ny ishq TIk nf<br />

rihx df hvflf idMidaF asqIÌf dy idwqf,<br />

jo ik rfÈtrpqI ny qurMq mnËUr kr<br />

ilaf. iËkrXog hY ik cYnl ny afpxI<br />

irport ‘c Kulfsf kIqf sI ik iqvfVI dy<br />

iewk nËdIkI ny AuqrfKMz dI rfiDkf nF<br />

dI aOrq ƒ AunHF kol Byijaf sI. inwjI<br />

inAUË cYnl vloN aFDrf pRdyÈ dy rfjpfl<br />

qy sfbkf kFgrsI afgU aYnzI iqvfVI ƒ<br />

iqMn aOrqF nfl ieqrfËXog hflq ‘c<br />

idKfieaf igaf.vwKry iqlMgfnf ƒ lY ky<br />

aFDrf pRdyÈ ‘c cwl irhf isafsI qUÌfn<br />

ajy ruikaf nhIN sI ik iek hor vwzI<br />

Ébr ny kFgrs leI sUby ‘c nvIN pRyÈfnI<br />

KVHI kr idwqI hY.<br />

inAUË cYnl dI ieh irport bIqy<br />

hPqy Èuwkrvfr svyry ivKfeI geI aqy<br />

ieh krIb awDf GMtf cYnl ‘qy cwlI. ies<br />

qoN bfad sRI iqvfVI vloN hfeI kort ‘c<br />

phuMc kIqI geI aqy AunHF qurMq ies mfmly<br />

‘c dÉlaMdfËI kridaF ieh irport<br />

ivKfAux ‘qy rok lfAux dI mMg kIqI.<br />

amr kfrpYts<br />

GrF/dPqrF aqy hr qrHF<br />

dy mkfnF ivc vDIaf<br />

kuafltI df kfrpYt ssqy<br />

Bfa puafAu<br />

dIvfn aYvinAU, isLkfgo ivc kfrpYts df<br />

iewko iewk stor ijwQoN qusI KrId skdy ho<br />

iblkul nvyN izjLfeIn dy rwg hr iek<br />

kvfiltI ivc, kImqF ienIaF Gwt ik qusIN<br />

soc vI nhIN skdy! afE! dyKo amr<br />

kfrpYts df nvF qy byhqrIn cox BrpUr<br />

nvF aqy vwzf sLoarUm<br />

hfeI kort dy hukmF qoN bfad hI cYnl ny<br />

ieh irport pyÈ krnI bMd kIqI. cYnl<br />

‘qy irport afAux qoN bfad vwK-vwK aOrq<br />

jQybMdIaF ny aFDrf<br />

rfj Bvn sfhmxy<br />

Drnf idwqf.<br />

aOrq jQybMdIaF<br />

dIaF kfrkuMnF vloN rfj<br />

Bvn ‘c dfÉl hox dI<br />

koiÈÈ vI kIqI geI, jo<br />

ik surwiKaf mulfËmF<br />

ny nfkfm kr idwqI. sUby<br />

dI muwK ivroDI iDr<br />

qylgU dysm pfrtI ny<br />

ies irport dI inKyDI<br />

kIqI hY. AunHF ikhf ik ieh isafsq ‘c<br />

af rhy inGfr df pRqIk hY. iËkrXog hY<br />

ik ies qoN pihlF vI iek nOjvfn ny sRI<br />

iqvfVI ‘qy doÈ lgfieaf sI ik Auh Ausdy<br />

ÊYr-kfƒnI ipqf hn.<br />

mYN nfjfiejL nhIN, myrf<br />

ipE nfjfiejL-roihq<br />

nvIN idwlI: ‘mYN Ausdf hrfmI bytf<br />

nhIN, Auh myrf hrfmI bfp hY.’’ ieh<br />

kihxf hY roihq sLyKr df. 30 sflf roihq<br />

Kud nUM nrfiex dwq iqvfVI df bytf iswD<br />

krn leI lMby smyN qoN kfnUMnI lVfeI lV<br />

irhf hY. roihq df dfavf hY ik iqvfVI dy<br />

AusdI mF Aujvl sLrmf nfl sMbMD sn pr<br />

iqvfVI ies qoN ienkfr krdy rhy hn.<br />

vrxnXog hY ik aFDrf pRdysL dy<br />

rfjpfl bxn qoN pihlF vI iqvfVI srkfr<br />

aqy rfjnIqI ivc mhwqvpUrn ahuidaF<br />

‘qy rih cuwky hn aqy AunHF dy nfl anyk<br />

aOrqF df nF juVdf irhf hY pr isafsI<br />

pRBfv dy kfrn Auh aijhy cricaF nUM<br />

dbfAuNdy rhy hn.<br />

amrIk isMG<br />

PrI aYstImyt, afrzr krn dy<br />

agly hI idn kfrpYt pfvFgy<br />

Same day service in<br />

Chicago and suburbs<br />

Amar Carpets <strong>Inc</strong><br />

vYstrn avYinAU qoN aDf blfk vYst, 2423 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />

kfl kro : amrIk isMG<br />

Ph: 773-508-5253,773-507-8043, Fax: 773-508-5249


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (6)<br />

<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />

Established in 2000<br />

11th Year in Publication<br />

Published every Saturday<br />

by A B Publication <strong>Inc</strong>.<br />

20451 N Plum Grove Rd.<br />

Palatine, IL 60074-2018<br />

Ph:847-359-0746<br />

Fax:847-705-9388<br />

Editor:<br />

Amolak Singh Jammu<br />

Astt. Editor:<br />

Jaspreet Kaur<br />

Kuljeet Singh<br />

Graphics:<br />

Mandeep Singh<br />

Business & Media<br />

Director<br />

Sunita Chopra<br />

Ph:773-370-7106<br />

California Bureau:<br />

Ashok Bhaura<br />

925-752-8025<br />

Tarlochan Singh Dupalpur<br />

(408) 903-9952<br />

Charanjit Singh Pannu<br />

408-608-4961<br />

Devinder Singh<br />

(510) 750-5757<br />

Shiara Dhindsa<br />

661-703-6664<br />

Mandeep Mann<br />

661-889-1927<br />

Honorary Directors<br />

Community Relations:<br />

Pritam S. Grewal<br />

408-406-0703<br />

Kuljeet Singh<br />

510-284-9580<br />

Jalandhar Bureau:<br />

Jasvir Singh Sheeri<br />

181-325-1889<br />

181-279-1422<br />

Distributed in:<br />

California, Illinois, Indiana, Michigan,<br />

Wisconsin, Ohio, Iowa,<br />

Missisipi, Arkansas, Texas, Nevada,<br />

Virginia, Oregon, Arizona, Georgia,<br />

Florida, Massachusettes, Washington,<br />

Kansas, Minnesota, New York<br />

fwk fwk rwhIN rwhIN prcw prcw mMgvwaux mMgvwaux leI<br />

leI<br />

swlwnw swlwnw cMdw: cMdw: 75 75 fwlr,<br />

fwlr,<br />

pMj pMj swl swl leI: leI: 350 350 fwlr<br />

fwlr<br />

not: not: not: pMjwb pMjwb tweImz tweImz ivc ivc Cpy<br />

Cpy<br />

lyKW lyKW ivcly ivcly ivcly ivcwrW ivcwrW nwl nwl Adwrw<br />

Adwrw<br />

pMjwb pMjwb tweImz tweImz dw dw sihmq sihmq sihmq hoxw<br />

hoxw<br />

jrUrI jrUrI jrUrI nhIN nhIN hY[<br />

hY[<br />

pMjwb pMjwb tweImz tweImz ivc ivc Cpy<br />

Cpy<br />

ieSiqhwrW ieSiqhwrW ivc ivc kIqy kIqy gey gey dwAivAW<br />

dwAivAW<br />

dI dI jrUrI jrUrI nhIN nhIN nhIN ik ik Adwrw Adwrw pMjwb pMjwb<br />

pMjwb<br />

tweImz tweImz tweImz qweId qweId krdw krdw krdw hovy[<br />

hovy[<br />

Disclaimer<br />

The views expressed in the<br />

articles published in the columns<br />

of <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> are that of<br />

their writers, and it is not<br />

implied that <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />

endorses them.<br />

Sameway <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />

does not necessarily endorses<br />

the claims made in the<br />

advertisements published in<br />

<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>.<br />

All disputes subject to<br />

Chicago jurisdiction.<br />

ruickf mfmly ny ihlfieaf BfrqI isstm<br />

sUqrF muqfbk kyNdrI gRih mMqrfly<br />

ny sfbkf zI jI pI ƒ 1985 ‘c vDIaf<br />

syvfvF bdly idwqf igaf mYzl vfps lYx<br />

qy Aus dI pYnÈn Éqm krn bfry iek<br />

noits jfrI kIqf hY. ies dy nfl hI kyNdrI<br />

kfƒn mMqrI ny ikhf hY ik ies qrHF dy<br />

mfmilaF ƒ Pfst trYk adflqF (pihl<br />

dy afDfr ‘qy jld ÌYsly dyx vflIaF<br />

adflqF) ƒ sONpx leI kdm cuwky jf rhy<br />

hn. kyNdrI kfƒn mMqrI vIrwpf moielI ny<br />

adflqI suDfrF bfry iek smfgm ƒ<br />

sMboDn kridaF ikhf ik srkfr ny<br />

aOrqF, bwicaF (ijnHF ivc CyVCfV,<br />

blfqkfr, dhyj qy soÈx) dy mfmilaF<br />

df vrgIkrn krn df vI ÌYslf ilaf<br />

hY. AunHF ikhf ik jykr asIN ies qrHF dy<br />

mfmilaF ‘c vrgIkrn krdy hF qF pIVqF<br />

ƒ jld iensfÌ imlx dI sMBfvnf mËbUq<br />

huMdI hY.<br />

kyNdrI mMqrI ny ieh vI ikhf ik<br />

aijhy mfmilaF ƒ pihl dy afDfr ‘qy<br />

inptfAuxf bhuq ËrUrI hY, ikAuNik aijhy<br />

mfmly hI srkfr dI kfrguËfrI dI aslI<br />

qsvIr pyÈ krdy hn. kyNdrI mMqrI ny<br />

ikhf hY ik ies smyN jo mfmly ipCly 15<br />

sflF qoN ltky pey hn, ƒ afAux vfly<br />

iqMn sflF ‘c hwl krn leI hukm dy idwqy<br />

gey hn. ruickf mfmly ‘c iensfÌ imlx<br />

leI hoeI dyrI ƒ AunHF bhuq hI mMdBfgf<br />

krfr idwqf.<br />

kyNdrI mMqrI ny ikhf ik ies qrHF<br />

dy mfmly sfhmxy afAux nfl ieh spwÈt<br />

huMdf hY ik sfzy kfƒn ‘c ajy hor suDfr<br />

dI loV hY. ies mfmly ‘c hirafxf dy<br />

afgUaF vloN iek dUjy ‘qy doÈ lgfAux<br />

dIaF ÉbrF ƒ gMBIrqf nfl lYNidaF kyNdrI<br />

mMqrI ny ikhf ik ies mfmly qoN isafsq<br />

ƒ dUr rwKxf cfhIdf hY. AunHF ikhf ik<br />

sfry mfmly dy qwQF dI pVcol kridaF<br />

ies ƒ iswty qwk phuMcfieaf jfvygf.<br />

Xfd rhy bIqI 24 dsMbr nUM afpxI<br />

cuwp qoVidaF ruickf dy ipqf ny ikhf sI<br />

ik hirafxf pulIs dy sfbkf muKI<br />

pMjfb tfeImjL ibAUro<br />

coxF qoN bfad jdoN nvIN srkfr bxdI<br />

hY qF swqfDfrI pfrtI dy nyqf afpxy<br />

ivroDIaF nfl isafsI ikVF kZx leI<br />

bhfinaF dI qlfsL ivc ruwJ jFdy hn.<br />

aijhy ruJfn kfrn bhuq sfry jfiejL/<br />

nfjfiejL kys drj huMdy hn. ies qoN vI<br />

mfVI gwl ieh hY ik jdoN pIVq iDr swqf<br />

sMBfldI hY qF Auh afpxy iKLlfP nfjfiejL<br />

kysF nUM rPLf-dPf krn ivc juwt jFdI hY.<br />

ivroDI iDr ivc huMidaF isafsI lok swqf<br />

‘qy kfbjL nyqfvF dy iKLlfPL iBRsLtfcfr dy<br />

ieljLfm lgfAuNidaF afsmfn isr ‘qy<br />

cuwk lYNdy hn. jdoN Auh Kud rfj Bfg sMBfl<br />

lYx qF AunHF nUM sB kuJ Buwl jFdf hY.<br />

sI[bI[afeI[ ny ipClI akflI<br />

srkfr (1997-2002) dy kfrjkfl<br />

dOrfn pScfieq skwqrF dI BrqI dI jFc<br />

qoN bfad spIkr, do afeI[ey[aYs[<br />

aiDkfrIaF aqy hornF ivruD kys drj<br />

kIqf sI. spIkr nUM rfhq imlx df rfh<br />

bIbI nvdIp kOr (zf[)<br />

sRI sMnI DUV (imsLIgn)<br />

poR joigMdr isMG rmdyv<br />

s[ svrnjIq isMG iZloN<br />

s[ amolk isMG gfKl<br />

s[ hridafl isMG idEl<br />

zf[ guridafl isMG bsrfn<br />

aYs[pI[aYs[ rfTOr, ijs nUM AunHF dI DI<br />

nfl CyVCfV df dosLI krfr idwqf igaf<br />

hY, nUM mihjL Cy mhIny kYd dI QF afqm<br />

hwiqaf leI mjbUr krn vfsqy sjLf idwqI<br />

jfxI cfhIdI hY.<br />

aYs[sI[ igrhoqrf ny ieQy pwqrkfrF<br />

nUM ikhf, ‘Cy mhIny kYd dI ieh koeI Kfs<br />

sjLf nhIN hY. asIN cfhuMdy sF ik koeI<br />

imsflI sjLf idwqI jFdI qF jo dubfrf koeI<br />

aijhf jurm krn dI ihMmq nf krdf.<br />

myrI DI hux ies dunIaF ivc nhIN hY, pr<br />

iksy hor bwcI nfl aijhI vDIkI nhIN<br />

hoxI cfhIdI.’<br />

dwsxXog hY ik 14 sflf ruickf<br />

tYins dI AuBrdI iKzfrn sI qy pulIs dy<br />

qqkflI ieMspYktr jnrl rfTOr ny<br />

1990 ivc Aus nfl CyVCfV kIqI sI.<br />

Aus qoN iqMn sfl bfad ruickf ny jLihr<br />

Kf ky KudkusLI kr leI sI.<br />

ruickf dy ipqf sRI igrhoqrf ny ikhf,<br />

‘‘AunHF Aus nUM (ruickf nUM) eynf pRysLfn<br />

kIqf ik aKIr Ausny KudkusLI kr leI.<br />

iesdy bfvjUd rfTOr ‘qy KudkusLI leI<br />

mjbUr krn df dosL ikAuN nhIN afied<br />

kIqf igaf? hflF ik sLurU ivc ivsLysL<br />

mYijstryt ny afpxy hukm ivc ies nUM<br />

KudkusLI leI mjbUr krn df mfmlf<br />

aYlfinaf sI.’’ AunHF ikhf ik hfeI kort<br />

ivc vI rfTOr ‘qy KudkusLI leI mjLbUr<br />

krn df dosL nhIN lfieaf igaf. ijLkrXog<br />

hY ik jy iksy ivakqI ‘qy iksy nfbflg<br />

nUM KudkusLI vfsqy mjbUr krn df dosL<br />

iswD huMdf hY qF Aus nUM afeI[pI[sI[ dI<br />

Dfrf 305 qihq sjfey mOq, Aumr kYd<br />

jF 10 sfl qk kYd dI sjLf ho skdI hY.<br />

AunHF ikhf, ‘‘asIN ipCly 19 sfl iek qoN<br />

dUjI QF Btkdy rhy. Auh (rfTOr) sfzf<br />

ipwCf krdf qy sfnUM pRysLfn krdf irhf.<br />

Auh zI[jI[pI[sI. asIN iks nUM isLkfieq<br />

krdy. qqkflI muwK mSqrI Em pRkfsL<br />

cOtflf vloN AusdI pUrI hmfieq kIqI jf<br />

rhI sI. jdoN ieh puwiCaf igaf ik kI<br />

AunHF nUM hux vI koeI DmkI imlI hY, qF<br />

srkfr vloN iBRsLtfcfr muwdy qy kfhloN nUM rfhq<br />

pwDrf ho igaf hY. pSjfb kYbint vloN<br />

spIkr inrml isMG kfhloN nUM pScfieq<br />

skwqrF dI BrqI bfry sI[bI[afeI[ nUM kys<br />

clfAux dI pRvfngI nf dyxf vI iehI sMkyq<br />

idMdf hY ik iBRsLtfcfr dy<br />

mfmly ivc isafsI iDrF<br />

df duhrf mfpdMz huMdf hY.<br />

spIkr nUM rfhq imlx dy<br />

sMkyq AudoN hI iml gey sn<br />

jdoN muwK mSqrI sRI pRkfsL<br />

isMG bfdl ny sRI kfhloN<br />

df asqIPf mSgx vflI<br />

ivroDI iDr dI nyqf bIbI<br />

rfijMdr kOr BwTl nUM ieh<br />

kih ky cuwp krvf idwqf sI<br />

ik AunHF ny afp asqIPf<br />

ikAuN nhIN sI idwqf jdoN AunHF iKLlfPL<br />

iBRsLtfcfr df kys drj hoieaf sI. hux<br />

muwK mSqrI dI pRDfngI hyT hoeI mIitMg<br />

ivc ies mhwqvpUrn muwdy ‘qy ivcfr qoN<br />

bfad PLYslf lYNidaF mSqrI mSzl ny ikhf<br />

pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz<br />

s[ blivMdr isMG sMDU<br />

s[ mnjIq isMG igwl<br />

s[ hrjIq isMG sfhI<br />

s[ jYdyv isMG BwTl<br />

s[ sLmsLyr isMG bopfrfey<br />

sRI igrhoqrf ny ikhf, ‘‘jy aijhf hoieaf<br />

qF asIN surwiKaf dI mSg krFgy, pr<br />

lgdf nhIN ik hux aijhf kuJ hovy ikAuNik<br />

ieh mfmlf byhwd cricq ho cuwkf hY. Xdf<br />

rhy ies mfmly ivc 67 sflf rfTOr nUM<br />

sI[bI[afeI[ dI ivsLysL adflq ny ruickf<br />

nfl CyVCfV dy dosL qihq lMGy somvfr Cy<br />

mhIny kYd dI sjLf suxfeI. rfTOr, ijsny<br />

jLmfnq hfsl kr leI, df kihxf hY ik<br />

Auh ies PYsly iKLlfP apIl krygf. sRI<br />

igrhoqrf ny dwisaf ik AunHF dI isLkfieq<br />

‘qy qqkflI zI[jI[pI[ sRI afr[afr[ isMG<br />

ny jFc krvfey jfx ipwCoN rfTOr iKlfPL<br />

aYP[afeI[afr[ drj krn dI isPfrsL<br />

kIqI sI. jy ikqy aijhf ho jFdf qF ruickf<br />

KudkusLI nf krdI. ies dOrfn pSjfb qy<br />

hirafxf hfeI kort dy sfbkf jwj<br />

afr[aYl[ afnMd ny dwisaf ik<br />

isLkfieqkrqf qy sI[bI[afeI[ dovF nUM<br />

ieh hwk hY ik Auh sjLf vDfey jfx leI<br />

ijLlHf sYsLn kort ivc apIl kr skdy<br />

hn.<br />

14 sflf ruickf, jo lfan tYins dI<br />

iek AuWBrdI iKzfrn sI, ny afpxy nfl<br />

hirafxf puls dy vyly dy afeI[jI[aYs[<br />

pI[aYs[rfTOr, jo hirafxf lfan tYins<br />

aYsosIeysLn dy pRDfn vI sn, vloN afpxy<br />

Gr swd ky kIqI geI CyVKfnI qoN iqMn<br />

sflF bfad 28 dsMbr 1993 nUM KudkusLI<br />

kr leI sI. Ausny ieh KudkusLI isrP<br />

rfTOr vloN afpxy nfl kIqy gey aBwdr<br />

vqIry qoN duKI ho ky nhIN kIqI, sgoN rfTOr<br />

ivruD isLkfieq krn ipwCoN puls vloN<br />

Ausdy pirvfr nUM pRysLfn kIqy jfx krky<br />

kIqI sI. 6 sqMbr 1992 qoN 20 agsq<br />

1993 qk Ausdy Brf afsLU ivruD kfr<br />

corI dy 6 mfmly drj kIqy gey. afsLU nUM<br />

sfry mfmilaF ‘c adflq ny brI kr<br />

idwqf pr Ausdy pirvfr nUM ieMnf pRysLfn<br />

kIqf igaf ik AunHF nUM pSckUlf ‘c iek<br />

knfl plft ‘c bxy afpxy mkfn nUM vyc<br />

ky luk ky rihxf ipaf.<br />

afiKr 19 sflF bfad rfTOr nUM 6<br />

hY ik sI[bI[afeI[ dy suprzYNt pulIs vloN<br />

pSjfb srkfr nUM ijhVI irport ByjI geI<br />

hY, Aus Aupr imlI kfnUMnI slfh qoN bfad<br />

Auh ies nqIjy qy phuMcy hn ik qqkflIn<br />

pScfieq aqy pyNzU ivkfs<br />

bfry mSqrI sRI kfhloN Auqy<br />

mukwdmf clfAux dI<br />

pRvfngI nhIN idwqI jfxI<br />

bxdI. mSqrI mSzl vloN<br />

ley gey PLYsly dI<br />

jfxkfrI rfjpfl nUM idwqI<br />

jfvygI ijnHF kol aglyrI<br />

kfrvfeI nUM pRvfngI dyx<br />

df ivsLysL aKLiqafr hY.<br />

hux qwk dI jFc nfl iksy<br />

vI ivakqI nUM AudoN qwk<br />

dosLI krfr nhIN idwqf jf skdf jdoN qwk<br />

mfmlf adflq ivc ivcfr aDIn hY.<br />

adflq dy PLYsly qoN bfad hI kfnUMnI rUp<br />

ivc swcfeI sfhmxy afvygI. ahudy dI<br />

mfx-mirafdf nUM kfiem rwKidaF aijhy<br />

mhIinaF dI kYd dI sjLf iml skI qy hux<br />

ieh sjLf vI AudoN imlI, jdoN ruickf dI<br />

shylI arfDnf dy ipqf afnMd pRkfsL ny<br />

pSjfb-hirafxf hfeIkort ivc iek<br />

jnihwq ptIsLn dfier krky ies mfmly<br />

dI jFc sI[bI[afeI[ nUM sONpx dI apIl<br />

kIqI sI. 17 nvMbr 2002 nUM sI[bI[afeI[<br />

ny rfTOr ivruD ruickf nfl CyVKfnI krn<br />

dy dosL ivc cfrjsLIt pysL kIqI. ruickf<br />

dy ipqf suBfsL igrhoqrf ny cOtflf ‘qy<br />

dosL lgfieaf hY ik Auh rfTOr nUM bcfAuNdy<br />

rhy hn. ies nfl cOtflf qy Bjn lfl<br />

ivcfly rfTOr nUM bcfAux dy mfmly ‘c iek<br />

dUjy ‘qy dosL lgfAux df islislf sLurU ho<br />

igaf. aslIaq ieh hY ik rfTOr df dohF<br />

ny hI bcfa kIqf. AunHF nUM 4 nvMbr 1999<br />

‘c Bjn lfl ny vDIk zI[jI[pI[ vjoN qrwkI<br />

idwqI. cODrI bMsI lfl dy smyN rfTOr nUM<br />

zfierYktr jnrl bnfAux dI isPfrsL<br />

kIqI geI qy 2000 ivc Aus nUM puls<br />

muKI dy ahudy ‘qy AudoN qrwkI idwqI geI,<br />

jdoN cOtflf muwK mSqrI sn qy 2002 ‘c<br />

rfTOr puls muKI dy ahudy qoN irtfier ho<br />

gey sI. cOtflf df kihxf hY ik jdoN rfTOr<br />

ivruwD cfrjsLIt dfier kIqI geI sI qF<br />

AunHF ny AusnUM sspYNz kr idwqf sI.<br />

aslIaq ieh hY ik rfTOr nUM AudoN lMmI<br />

CuwtI ‘qy Byijaf igaf sI, jdoN ies gwl<br />

nUM lY ky hMgfmf hoieaf sI ik nvMbr 2002<br />

‘c cfrjsLIt dfier hox qoN bfad vI rfTOr<br />

nUM zI[jI[pI[dy ahudy ‘qy ikAuN rwiKaf igaf<br />

hY? cOtflf dy sLfsn smyN rfTOr dy nF<br />

sLlfGfXog syvfvF leI puils mYzl dI<br />

isPfirsL kIqI geI sI. ies isPfirsL nUM<br />

AudoN Kfirj kIqf igaf jdoN afeI[bI[ny gRih<br />

mSqrfly nUM sUicq kIqf ik rfTOr ivruD<br />

aprfiDk cfrjsLIt dfier kIqI geI hY.<br />

srkfr nUM ruickf nfl CyVKfnI df mfmlf<br />

muV KolHxf cfhIdf hY. aijhy aprfDF ‘c<br />

srkfr nUM gvfhF vl vI iDafn dyxf cfhIdf<br />

hY. iesqoN ielfvf igrhoqrf pirvfr nUM AunHF<br />

vloN BogI geI lMmI pIVf leI muafvjLf vI<br />

imlxf cfhIdf hY.<br />

PLYsly srkfr dI inrpwKqf bfry keI<br />

svfl KVy krdy hn. cfhIdf qF ieh sI<br />

ik mSqrI mSzl sI[bI[afeI[ dI mSg nUM<br />

svIkfr krky muwkdmy dI pRvfngI idMdf.<br />

spIkr qoN ieh afs rwKI jFdI hY ik AunHF<br />

dI CbI aijhI hovy ijs Auqy koeI AuNgl<br />

nf kr sky.<br />

pihlF vI vfd-ivvfd qoN bcx leI<br />

iqMn spIkrF ny afpxy ahudy df iqafg<br />

kIqf sI. ieh qF mSinaf jf skdf hY ik<br />

sRI kfhloN iKLlfPL pScfieq skwqrF nUM<br />

BrqI krn vyly vwzI pwDr ‘qy hoeI<br />

irsLvqKorI df kys sI[bI[afeI[ qoN dosLF<br />

dI jFc krfAux ivc koeI hrj nhIN. sgoN<br />

jy sRI kfhloN kys cwlx qoN bfad inrdosL<br />

sfbq huMdy hn qF Aus nfl AunHF df isafsI<br />

aqy smfjk kwd hor AuWcf hovygf. jy<br />

mukwdmy dI afigaf nhIN idwqI jFdI qF<br />

swqfDfrI iDr nUM ieh Xfd rwKxf cfhIdf<br />

hY ik srkfr bdlx qoN bfad ieh kys<br />

iPr TMZy bsqy ivcoN kwiZaf jf skdf hY.<br />

s[ jgdIsLr isMG klyr (imlvfkI)<br />

s[ drsLn isMG drV<br />

s[ rfijMdr isMG bYNs<br />

s[ mndIp isMG BUrf<br />

s[ gurmIq isMG Kflsf (kYlyPornIaf)


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (7)<br />

kFgrs dy 125vF sQfpnf idvs mnfieaf<br />

nvIN idwlI : isafsI pfrtI vjoN<br />

kFgrs ƒ hor mËbUq krn df swdf<br />

idMidaF pRDfn mMqrI zf[ mnmohn isMG<br />

ny ikhf ik jykr kFgrs kmËor huMdI hY<br />

qF dyÈ kmËor ho jfvygf. kFgrs pfrtI<br />

dy 125vyN sQfpnf idvs mOky pUry dyÈ dI<br />

agvfeI kr rhy pRDfn mMqrI ny kFgrs<br />

df guxgfn kridaF ikhf ik sfzf pihlf<br />

PrË kFgrs ƒ isafsI pfrtI vjoN mËbUq<br />

krnf hY.<br />

sQfpnf idvs mOky pRDfn mMqrI ny<br />

ikhf ik dihÈqvfd, iPrkUvfd,<br />

nkslvfd qy Kyqrvfd dyÈ leI vwzI<br />

vMgfr bx cuwky hn qy ienHF df tfkrf<br />

krn leI sfƒ iqafr rihxf cfhIdf hY.<br />

lMGIaF lok sBf qy ivDfn sBf coxF ‘c<br />

cMgf huMgfrf imlx qoN AuqÈfihq ho rhy<br />

pRDfn mMqrI ny ikhf ik asIN vÉq dy<br />

nfl pfrtI ‘c bdlfa ilafAuxf jfxdy<br />

hF qy ieh nIqI asIN agFh ƒ vI jfrI<br />

rwKFgy.<br />

smfgm dOrfn kFgrs dI kul ihMd<br />

pRDfn sonIaf gFDI dI pRsMsf kridaF<br />

pRDfn mMqrI ny ikhf ik sfƒ aijhf krn<br />

leI sonIaf jI dI rihnumfeI hfsl hoeI<br />

hY. pRDfn mMqrI ny ikhf ik kFgrs dI<br />

isafsq smfj qy dyÈ ƒ joVn vflI hY nf<br />

ik qoVn vflI. AunHF ikhf ik kFgrs<br />

pfrtI sMivDfn dy dfiery ‘c rihMidaF hr<br />

qrHF dI ivcfrDfrf df snmfn krnf<br />

jfxdI hY qy asIN vwKo-vwKrf nËrIaf<br />

rwKx vfly qmfm lokF dIaF iÈkfieqF qy<br />

muÈklF df hwl gwlbfq rfhIN kwZx ‘c<br />

XkIn rwKdy hF. pRDfn mMqrI ny ikhf ik<br />

sfzI pfrtI smfj dy sB qoN grIb qy<br />

kmËor qbky dI BlfeI qy smfijk inaF<br />

leI sMGrÈ kr rhI hY qy iehI gwlF<br />

kFgrs ƒ awgy ilaf rhIaF hn. pRDfn<br />

mMqrI ny ikhf ik sfzf Drm inrpwKqf qy<br />

qmfm DrmF dI smfnqf ‘c atuwt Brosf<br />

hY qy asIN aijhy afriQk ivkfs leI<br />

kMm kr rhy hF, ijs df lfB smfj dy<br />

hryk qbky ƒ hovy. AunHF ipClI XUpIey<br />

srkfr vwloN kIqy gey kMmF ‘qy qswlI<br />

pRgtfeI, pr AunHF nfl hI ikhf ik Auh<br />

ieh dfavf nhIN krdy ik sB kuJ isry<br />

cVH igaf hY. AunHF smfroh mOky kFgrsI<br />

vrkrF ƒ vDyry imhnq qy lgn nfl kMm<br />

krn df swdf idwqf. AunHF ny ikhf ik iksy<br />

vI pfrtI df afDfr Aus dy hyTly vrkr<br />

huMdy hn qy ienHF ƒ Auicq qvwjoN dyx nfl<br />

hI koeI pfrtI qrwkI kr skdI hY.<br />

cMzIgVH : pMjfb pRdyÈ kFgrs<br />

kmytI aqy pMjfb kFgrs syvf dl vloN<br />

kFgrs df 125vF sQfpnf idvs awj<br />

pMjfb kFgrs Bvn ivwc mnfieaf igaf.<br />

rfijMdr rfsrfnIaf, muwK sMgTk,<br />

pMjfb kFgrs syvf dl vloN ieh smfroh<br />

bhuq pRBfvÈflI qrIky nfl AulIikaf igaf<br />

sI ijs ivwc ivroDI iDr dI nyqf rfijMdr<br />

kOr BwTl muwK mihmfn vjoN Èfml hoey.<br />

rfjpfl isMG, jnrl skwqr aqy<br />

mIzIaf ieMcfrj dy anusfr rfsrfnIaf<br />

dI agvfeI hyT pMjfb syvf dl dy<br />

vlMtIarF ny ivroDI iDr dI nyqf rfijMdr<br />

kOr BwTl ƒ slfmI pyÈ kIqI, ijnHF ny<br />

bfad ivwc sfry iekwqrq vrkrF ƒ<br />

kFgrs dy swcy aqy suwcy ispfhI dy qOr<br />

‘qy dyÈ dI eykqf aqy aKMzqf ƒ brkrfr<br />

rwKx leI hr kurbfnI dyx dI shuM cukfeI.<br />

sRImqI BwTl ny iekwqrq vrkrF ƒ<br />

sMboDn krdy hoey sfry vrkrF ƒ akflI<br />

dl aqy Bfjpf dI srkfr vloN pMjfb ivwc<br />

pyÈ kIqy jf rhy sMktF aqy muÈklF df<br />

mukfblf krn leI awgy afAux dI apIl<br />

kIqI . AunHF ny dwisaf ik pMjfb ivwc<br />

mOjUdf srkfr rfj ivwc afriQk/ivwqI<br />

sMkt ‘qy kfbU pfAux leI, amn aqy<br />

kfƒn ƒ brkrfr rwKx ivwc burI qrHF<br />

PylH hoeI hY. AunHF ny kFgrs dy smUh<br />

vrkrF ƒ sonIaf gFDI aqy zf[ mnmohn<br />

isMG, pRDfn mMqrI dI rihnumfeI hyT<br />

XUpIey srkfr dIaF nIqIaF aqy pRogrfmF<br />

ƒ vwD qoN vwD pRcfr krn leI Ëor idwqf.<br />

AunHF ny Bfrq srkfr dy pRogrfmF ƒ lfgU<br />

krn leI sucyq rihx leI ikhf aqy<br />

Bfrq srkfr vloN jfrI kIqy PMzF ƒ Xog<br />

vrqoN ƒ XkInI bnfAux leI pihrf dyx<br />

leI ikhf. ies qoN pihlF sRI rfsrfnIaf,<br />

muwK sMgTk, pMjfb syvf dl ny kFgrs<br />

pfrtI df iqrMgf JMzf lihrfieaf aqy syvf<br />

dl dy vrkrF vloN slfmI leI. ies mOky<br />

‘qy rfjpfl isMG, jnrl skwqr aqy<br />

mIzIaf ieMcfrj ny vI vrkrF ƒ sMboDn<br />

kIqf.<br />

mIzIaf ny mnmohn isSG nUM mhfn<br />

isafsqdfn ikhf<br />

cMzIgVH : brqfnIaf dy mIzIaf ny<br />

zf[ mnmohn isSG nUM mhfn isafsqdfn<br />

krfr idqf hY. ‘sMzy tfeImjL’ aqy<br />

‘gfrzIan’ vrgy aKLbfrF ny zf[ mnmohn<br />

isSG dI rwj ky pRsMsf kIqI hY. gfrzIan<br />

ivc Cpy sMpfdkI ‘c ikhf igaf ik Bfrq<br />

isrPL iek dysL hI nhIN, Aus qoN vI vwD ky<br />

hY. aflmI mSdI dOrfn jdoN sfrf ivsLv<br />

qrfh-qrfh kr irhf sI qF pCmI dysLF<br />

ny Bfrq vloN apxfeIaF nIqIaF vl<br />

iDafn mfiraf jo zf[ mnmohn isSG dI<br />

dyx hn.<br />

brqfnIaf dy mIzIaf df mSnxf hY<br />

ik zf[ mnmohn isSG ny afrQk aqy<br />

isafsI dohF pwKF qoN dysL nUM qrwkI dy rfh<br />

Auqy qoiraf. aSgryjLI mIzIaf ny<br />

rfsLtrpqI pRiqBf pfitl dy dOry nUM EnI<br />

aihmIaq nhIN idqI sI ijMnI zf[<br />

mnmohn isSG dy amrIkf dOry nUM idqI.<br />

ies qoN pihlF isrPL atl ibhfrI vfjpfeI<br />

nUM hI brqfnIaf dy mIzIaf ny inwjI qOr<br />

‘qy cMgf ivakqI disaf sI. ies qoN<br />

asfD rogF df kudrqI ielfj<br />

*afXUrvYd *aYkUpRYsLr *ryiekI<br />

KfndfnI vYd rfjIv kumfr agrvfl<br />

iqMn pusLqF df KfndfnI qjrbf<br />

Dr. Rajiv K Agarwal<br />

Ayurvadic Practitioner,<br />

Su-jok Accupressure Therapist<br />

and Reiki Grand Master<br />

India Health Today<br />

400 W. Main Street Ste. 204<br />

Executive Center, Gaylord, MI 49735<br />

ielfvf nrismHf rfAu nUM ivsLv arQcfry<br />

leI Bfrq dy drvfjLy KolHx df ishrf<br />

idqf igaf sI pr Aus vyly vI Bfrq dy<br />

ivwq mSqrI zf[ mnmohn isSG hI sn ijnHF<br />

dIaF nIqIaF ny Bfrq nUM afrQk<br />

mhFsLkqI bxf idqf. 1975 ivc<br />

aYmrjYNsI lgfAux kfrn brqfnIaf df<br />

mIzIaf ieSdrf gFDI dy ivruD ho igaf<br />

sI. brqfnIaf ivc rihSdy iswKF df iek<br />

vrg ieh vI mSndf sI ik hirmSdr<br />

sfihb Auqy hmly leI ieSdrf gFDI df<br />

bytf rfjIv gFDI vI jLuMmyvfr sI.<br />

afksPLorz aqy kYNbirj XUnIvristIaF<br />

ny zf[ mnmohn isSG nUM qF afnryrI<br />

zfktryt dIaF izgrIaF pRdfn kIqIaF<br />

pr brqfnIaf dI pRDfn mSqrI mfrgryt<br />

QYcr aqy jLuliPLkfr alI Buwto nUM ieh<br />

mfx hfsl nhIN hoieaf. brqfnvI aKLbfr<br />

zf[ mnmohn isSG nUM ivsLv dy swB qoN<br />

vwzy lokqMqr df mhfn afgU dsdy hn<br />

ijs dIaF Audfr afrQk nIqIaF ny dysL<br />

nUM nvF rUp idqf.<br />

Audfs ichry qy nm awKF vflI kuVI sI Auh<br />

cMzIgVH: Auh kuVI afKrI kqfr<br />

ivc bYNc ‘qy afpxf isr afpxIaF bfhvF<br />

ivc JukfeI, Audfs, duKI<br />

qy subkdI hoeI bYTI huMdI<br />

sI[[[mYnUM ruickf<br />

gihroqrf bfry hux bws<br />

ieho Xfd hY. hirafxf<br />

pulIs dy sfbkf muKI<br />

aYs[pI[aYs[ rfTOr nUM<br />

dosLI krfr idwqy aqy sjLf<br />

suxfey jfx ipwCoN jdoN mYN<br />

afpxy skUl bfry socdI<br />

hF qy myry ijLhn ivc<br />

kyvl ieho qsvIr AuBrdI hY.<br />

sykrz hfrt sYkMzrI skUl, sYktr<br />

26, ivc Auh kuVI iekwlI, sihmI hoeI qy<br />

sB qoN dUr rihMdI sI. jdoN mYN sfl 1990<br />

bfry socdI hF qF mYnUM iemfrq dI dUjI<br />

mSjl ‘qy lfiebryrI qoN awgy aKIrlf<br />

klfs rUm Xfd afAuNdf hY jo klfs dsvIN<br />

ey df sI, ieQy hI mYN aqy ruickf gihroqrf<br />

iekwTI bYTdIaF, iekwTIaF pVHdIaF aqy<br />

keI vfr iekwTIaF iksy glqI dI sjLf<br />

vI BugqdIaF sn. skUl ivc Ausdy<br />

afKrI idnF vyly Auh byhwd Audfs qy<br />

sihmI njLr afAuNdI sI. Aus dIaF awKF<br />

hmysLf hMJUaF nfl BrIaF<br />

huMdIaF sn. mYN BfvyN Aus<br />

df drd mihsUs krdI sF<br />

pr mYN kdy Aus nUM ies ivcoN<br />

bfhr kwZx df Xqn nhIN<br />

kr skI. mYN kdy ieh<br />

puwCx df hI hONslf nhIN kr<br />

skI ik ikQy, ikvyN aqy kI<br />

vfpiraf. Aus vyly skUl<br />

ivc AusdI ieko iek dosq<br />

pUjf hrjfeI hI sI jo<br />

AusnUM hONslf idMdI, Aus nfl gwlF krdI<br />

qy hmysLf Aus nfl rihMdI. Aus vyly hI<br />

Aus nfl CyVCfV dI vfprI sI. mYnUM BfvyN<br />

Auh mhInf Xfd nhIN pr ieh Kbr jMgl<br />

dI awg vFg PYl geI. iPr pqf nhIN iks<br />

ny sLbdF df ‘sUKm inKyVf’ kIqf qy asIN<br />

suixaf ik ruickf nfl ‘blfqkfr’ hoieaf<br />

hY.<br />

CyVCfV dI Gtnf ‘blfqkfr’ ivc<br />

ikvyN bdlI, ieh hfly vI iek rhws hY.<br />

asIN ieh vI suixaf ik ies mfmly df<br />

dosLI sfzI hI iksy hor sfQx df ipqf hY.<br />

ies Gtnf ipwCoN ruickf iblkul KfmosL<br />

rihx lwgI sI. Auh mUMhoN kuJ nhIN boldI<br />

sI pr AusdIaF awKF ivcoN hMJU izwgdy<br />

rihMdy sn. iPr smF lMGdf igaf. kuJ<br />

sfl bfad Auh iekvfr iPr AudoN aKbfrF<br />

dI surKIaF ivc afeI jdoN Ausny KudkusLI<br />

kr leI. mYN rfTOr dI DI nUM vI vyiKaf sI<br />

jo huisLafr qy imhnqI sI. ies Gtnf<br />

ipCoN Auh vI ruickf vFg KfmosL rihx lwg<br />

peI sI jdik bfkI ividafrQxF ies bfry<br />

gwlF krdIaF rihMdIaF sn. skUl dy idn<br />

Kqm ho gey aqy bIiqaf vylf XfdF bx<br />

igaf. hux vI mYN jdoN afpxIaF ienHF sfQI<br />

ividafrQxF dy sbMD bfry socdI hF qF<br />

myry aSdr qUPfn AuT KVoNdf hY.<br />

huwzf ny kfrvfeI df<br />

Brosf idvfieaf<br />

nvIN idwlI : rfj sBf ivc ruickf<br />

mfmly ƒ sB qoN pihlF AuTfAux vflI sI<br />

pI afeI (aYm) dI afgU birMdf krq ny<br />

ies mfmly ƒ aMjfm qwk phuMcfAux leI<br />

hirafxf dy muwK mMqrI BuipMdr isMG huwzf<br />

nfl mulfkfq kIqI.<br />

mulfkfq qoN bfad birMdf krq ny<br />

ikhf ik AunHF muwK mMqrI qoN ies mfmly<br />

ƒ aMjfm qwk phuMcfAux dI mMg kIqI hY<br />

qF jo dubfrf koeI swqf dy nÈy ivc ies<br />

qrHF dI iGnOxI hrkq nf kr sky.<br />

Swami Ramdev's<br />

Divya Products<br />

also available.<br />

Ph. 231-360-1435, 231-409-7692<br />

www.indiahealthtoday.com


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (8)<br />

nfnksLfhI kYlMzr nUM bYk gyar `c pfAux dI iqafrI mukMml<br />

-pMjfb tfeImjL inAUjL srivs<br />

aSimRqsr: nfnksLfhI kYlMzr dy<br />

mfmly `c sMq smfj dI slfh nUM svIkfr<br />

kridaF sLRomxI kmytI pRDfn avqfr<br />

isMG mwkV ny XUnIan dI qjvIjL nUM pRvfn<br />

kr ilaf hY aqy nfnksLfhI kYlMzr ivc<br />

soDF krn df PYslf kIqf hY. mIitMg ivc<br />

avqfr isMG mwkV qy sMq smfj dy<br />

hrnfm isMG DuMmf ivckfr gupq mIitMg<br />

dOrfn ieh PYslf ilaf igaf. DuMmf qy<br />

mwkV ivcfly gupq mIitMg ‘c mwkV ny<br />

sMq smfj awgy hiQafr sutidaF sMq<br />

smfj dIaF sfrIaF qjvIjLF nUM pRvfn kr<br />

ilaf. kYlMzr ivc soD krky nvyN kYlMzr<br />

df KrVf akfl qKLq dy muwK syvfdfr nUM<br />

sONp idqf hY jo hux iesnUM lfgU krngy.<br />

iswKF dI vKrI hoNd aqy afjLfd<br />

hsqI dy pRqIk nfnksLfhI kYlMzr sbMDI<br />

sLoRmxI kmytI dy pRDfn s[ avqfr isSG<br />

mwkV aqy sMq smfj XUnIan dy muKI<br />

BfeI hrnfm isSG DMumf ivcfly bIqy idnIN<br />

hoeI glbfq dy vyrvy hOlI-hOlI sfhmxy<br />

afAuxy sLurU ho gey hn. nfnksLfhI kYlMzr<br />

apRYl 2003 nUM ivsfKI vfly idn qKLq<br />

sRI dmdmf sfihb qoN sLoRmxI kmytI dy<br />

qqkflI pRDfn s[ ikRpfl isSG bzUMgr<br />

‘kYlMzr `c qbdIlI<br />

brdfsLq nhIN hovygI’<br />

aMimRqsr: iswK vfc gruwp<br />

aMimRqsr ny bIqy idnIN nfnksLfhI kYlMzr<br />

ivc soDF sMbMDI ho rhI pMj isMG sfihbfn<br />

dI mIitMg dy mwdynjLr spwsLt aYlfn kIqf<br />

ik jykr kYlMzr dy pYrfmItr (mfpdMz)<br />

nUM bdilaf igaf jF ibkrmI kYlMzr<br />

anusfr soD kIqI geI qF ies nUM pRvfn<br />

nhIN kIqf jfvygf aqy sKLq ivroD hovygf.<br />

iswK vfc gruwp, ijs ivc akfl qKLq<br />

sfihb vloN nfnksLfhI kYlMzr sMbMDI<br />

sbxfeI hoeI kmytI dy mYNbr vI sLfml<br />

hn, bfry jfxkfrI idMidaF zf[ gurbcn<br />

isMG bcn ny dwisaf ik ies gruwp df<br />

mMqv iswK ihqF leI pMQ ivroDI qfkqF<br />

vloN pMQ ivc BulyKy pfAux, duPyV pYdf<br />

krn aqy tkrfa dy afsfr bxfAux<br />

vflIaF srgrmIaF ‘qy njLr rwKxI aqy<br />

kOm nUM sucyq krky guMmrfh hox qoN<br />

bcfAuxf hY.<br />

akfl qKLq dy sfbkf jQydfr<br />

igafnI joigMdr isMG vydFqI ny ikhf ik<br />

ies kYlMzr nUM sLRomxI kmytI dI aMiqRMg<br />

kmytI ny pihlF pRvfn kIqf, iPr jnrl<br />

iejlfs ny aqy ies mgroN akfl qKLq<br />

vloN pRvfn krky ies nUM lfgU kIqf igaf.<br />

aSimRqsr: akfl qKLq sfihb dy<br />

muwK syvfdfr<br />

igafnI<br />

gurbcn isSG<br />

lMGI 24<br />

dsMbr nUM<br />

jldbfjLI ivc<br />

nfnksLfhI<br />

kYlMzr df<br />

m f m l f<br />

iblkul KLqm<br />

kr ky ‘DMumf<br />

Cfp kYlMzr’ rfqo-rfq hI kOm dy isr<br />

Qopxf cfhMudy sn pr aYn afKLrI mOky<br />

qKLq sRI dmdmf sfihb dy muwK syvfdfr<br />

igafnI blvMq isSG nMdgVH dI iek vfr<br />

iPr qoN ivKfeI aVI ny igafnI gurbcn<br />

isSG dI sfrI Xojnf PLylH kr idqI. pRfpq<br />

jfxkfrI anusfr 23 dsMbr svyry qoN<br />

ny iswK pSQ nUM smripq kIqf sI. AudoN vI<br />

ies ivc kuJ qbdIlIaF krvfAux leI<br />

sMq smfj ny apxf vwKrf JMzf bulMd kIqf<br />

sI pr sfbkf pRDfn s[ bzMUgr smyq<br />

smyN-smyN isr bxy pRDfnF ny ies vl<br />

iDafn nf idqf. sLoRmxI kmytI dy qqkflI<br />

pRDfnF vloN apxfey sKLq vqIry kfrn<br />

sfD sMq aSdro-aSdrI kuVHdy rhy. sLoRmxI<br />

kmytI dI pRDfngI s[ bzUMgr qoN bfad<br />

s[ gurcrn isSG tOhVf, alivMdr pfl<br />

isSG, bIbI jfgIr kOr qy aqy mOjUdf pRDfn<br />

s[ avqfr isSG mwkV dy hwQ afeI. ies<br />

smyN dOrfn sfry hI pRDfn kYlMzr mfmly<br />

bfry cup DfrI bYTy rhy. pSQ ny sLoRmxI<br />

kmytI vloN kYlMzr mfmly ivc apxfey<br />

sKLq vqIry qoN bfad ies kYlMzr nUM ieSnibSn<br />

pRvfn vI kr ilaf. igafnI joigMdr<br />

isSG vydFqI dI Gr vfpsI qoN bfad mOjUdf<br />

jQydfr jo ik BfeI hrnfm isSG DuMmf dy<br />

inkt vrqI hn, ny kYlMzr sbMDI sMq<br />

smfj dy ieqrfjLF nUM sLoRmxI kmytI dy<br />

iesLfry Auqy svIkfr kr ky ipCly 10<br />

sfl qoN db cuky muwdy nUM iek vfr iPr qoN<br />

pSQ sfhmxy KVHf kr idwqf hY. bIqI 24<br />

dsMbr nUM kYlMzr dy muwdy Auqy bfbf DMumf<br />

aqy mwkV dI bMd kmrf mIitSg hoeI.<br />

ies sMbMDI keI iDrF vloN qOKly pRgt<br />

kIqy jf rhy hn. iswK isafsq Auqy iqwKI<br />

aMimRqsr: idwlI dy sLoRmxI akflI<br />

dl aqy iswK gurdvfrf pRbMDk kmytI dy<br />

pRDfn s[ prmjIq isSG srnf qy pRo[<br />

drsLn isSG mfmly ivc iGry jQydfr<br />

sfihbfn dI rfh afsfn krn leI lMGI<br />

25 dsMbr nUM akfl qKLq skwqryq ivc<br />

pRo[ mnjIq isSG, igafnI joigMdr isSG<br />

vydFqI, qKLq sRI dmdmf sfihb dy sfbkf<br />

muwK syvfdfr igafnI kyvl isSG, sRI<br />

drbfr sfihb dy sfbkf gRMQI igafnI<br />

crn isSG aqy igafnI nirSdr isSG nUM<br />

pRo[ drsLn isSG dy spwsLtIkrn vflI<br />

PLfeIl dy ky muwK syvfdfr kol Byjx df<br />

nftk ricaf igaf. muwK syvfdfr nUM imlx<br />

leI sfbkf jQydfrF dI tIm sRI akfl<br />

qKLq sfihb Auqy 25 dsMbr nUM svyry<br />

krIb 10 vjy byhwd gupq ZMg nfl puwjI<br />

aqy muwK syvfdfr nUM pRoPLYsr drsLn isSG<br />

dy spwsLtIkrn dI PLfeIl sONpI ijs nUM<br />

muwK syvfdfr ny svIkfr kr ky muwK<br />

syvfdfrF dI 7 jnvrI nUM hox vflI mIitSg<br />

‘c pysL kIqy jfx df vfadf kIqf. PLfeIl<br />

imlx qoN bfad pwqrkfrF nfl gwlbfq<br />

kridaF jQydfr ny ikhf ik asIN hux afAux<br />

bhuq hI gupq qrIky nfl hox jf rhI<br />

mIitSg leI igafnI gurbcn isSG ny<br />

bfkI ‘jQydfrF’ nUM PLon KVkfAuxy sLurU kr<br />

idqy. pSj muwK syvfdfrF dI mIitSg leI<br />

korm pUrf krn leI igafnI gurbcn<br />

isSG nyy igafnI qrlocn isSG, igafnI<br />

blvMq isSG nMdgVH smyq pSjfb qoN bfhr<br />

mOjUd do qKLqF dy muwK syvfdfrF igafnI<br />

iekbfl isSG qy hjLUr sfihb qoN igafnI<br />

pRqfp isSG jF igafnI joqieSdr isSG nUM<br />

qurq phuMcx leI ikhf. ienHF do muwK<br />

syvfdfrF dy nf puwj skx dI hflq ivc<br />

drbfr sfihb dy hYWz gRMQI igafnI<br />

jsivMdr isSG qy igafnI jgqfr isSG<br />

nUM vI mIitSg leI iqafr-br-iqafr<br />

rihx dy afdysL suxf idqy pr igafnI<br />

nMdgVH dI aVI kfrn Xojnf isry nf cVH<br />

skI. igafnI nMdgVH ny iek vfr iPr qoN<br />

idvflI vfly idn vflf rol adf kIqf.<br />

njLr rKx vfly mihsUs krdy hn ik<br />

sMq smfj ny luiDafxf kFz ivc apxI<br />

hoeI bdnfmI nUM lukfAux aqy lokF ivc<br />

sfDF pRqI PYlI nPrq qoN iDafn lFBy krn<br />

leI kYlMzr vflf ‘pwqf’ Kyizaf hY.<br />

pRsqfivq soDF ivc krIb 6 AunHF sMgrFdF<br />

dIaF qrIkF pihlF vflIaF krnIaF qYa<br />

hoeIaF hn jo ibkrmI kYlMzr qoN alwg<br />

hn. ieQy hI bs nhIN sfD lfxf sfihb-<br />

igafnI nMdgVH nUM jd muwK syvfdfr ny<br />

sLbd jfl ivc AulJfAuNdy hoey ibnF eyjMzy<br />

dy mIitSg ivc afAux leI swdf idqf qF<br />

igafnI nMdgVH ny sfPL ienkfr kridaF<br />

‘jQydfr’ nUM ikhf, ‘‘jQydfr jI nf qF<br />

‘jQydfr’ jMmy hF aqy nf hI ‘jQydfr’ mrnf<br />

hY pr koeI vI aijhI gwl nf kIqI jfvy<br />

ijs nfl ieiqhfs klMkq ho jfvy.’’ muwK<br />

syvfdfr ny vfr-vfr igafnI nMdgVH nUM<br />

mIitSg ivc sLfml hox leI lylVIaF<br />

kZIaF pr igafnI nMdgVH dy sKLq vqIry<br />

nUM nrm krn ivc igafnI gurbcn isSG<br />

asPLl rhy. afKLr igafnI nMdgVH nUM<br />

sihmq nf huMdf vyK ky, igafnI qrlocn<br />

isSG vfps anMdpur sfihb cly gey qy<br />

do ‘jQydfrF’ nUM vI nf afAux leI PLon<br />

KVkf idqf.<br />

iesy dOrfn rfgI drsLn isMG ny afK<br />

idwqf ik pRo[ drsLn isSG ny nfnksLfhI<br />

ey-kmfl sRI gurU goibSd isSG jI mhfrfj<br />

df avqfr purb vI ibkrmI kYlMzr<br />

anusfr poh sUdI spqmI vflI qrIk nUM<br />

mnfAux leI sLoRmxI kmytI Auqy dbfa<br />

pfAux ivc sPLl ho igaf hY. sLoRmxI<br />

kmytI dy pRDfn Auqy dbfa pvf ky sfD<br />

lfxy ny ieh vI mnvf ilaf ik sRI gurU<br />

goibSd isSG jI df joqI joq purb, sRI<br />

gurU arjn dyv jI df sLhIdI purb vI<br />

ibkrmI kYlMzr muqfbk kIqf jfvy. kuJ<br />

sUqrF anusfr s[ mwkV ny BfeI DMumf qy<br />

sMq smfj dy suJfa pRvfn kr ky gyNd<br />

iek vfr iPr muwK syvfdfr dy pfly ivc<br />

suwt idqI hY. hux muwK syvfdfr isafsI<br />

dbfa ivc bxfey kYlMzr nUM Dfrmkqf df<br />

colf pvf ky jQydfrF dy dsqKLqF hyT jfrI<br />

kr ky pSQ nUM smripq krngy. BrosyXog<br />

sUqrF bMd kmrf mIitSg ivc dohF iDrF<br />

ivc ieh vI qYa kIqf igaf ik ies mfmly<br />

‘qy sfD lfxf aqy sLoRmxI kmytI 13 mfrc<br />

qk KLfmosL rihxgy. 14 mfrc nUM jd nvF<br />

nfnksLfhI sfl cVHygf qF sfD XUnIan<br />

dI rjLfmSdI nfl iek aijhf kYlMzr<br />

irlIjL kIqf jfvygf jo vyKx ivc<br />

nfnksLfhI kYlMzr hovygf pr ies dy idn,<br />

iqAuhfr, gurpurb sfry hI ibkrmI kYlMzr<br />

nfl imldy hoxgy. kYlMzr sbMDI ‘jQydfrF’<br />

dI mIitSg ivc kI qYa hovygf, ieh qF<br />

jQydfr nMdgVH kfrn soiDaf kYlMzr Qopx `c sPl nf hoey mwkV<br />

kYlMzr dy muwdy Auqy sLRomxI kmytI vloN<br />

sSq XUnIan awgy gozy tykx dy PLYsly nUM<br />

aPLsosnfk qy iswKF nUM kysfDfrI ihSdU<br />

sfbq krn df afr[aYs[aYs[ df lukvF<br />

eyjSzf krfr idqf hY. pRo[ drsLn isSG ny<br />

ikhf ik nfnksLfhI kYlMzr dy jnm vyly<br />

qoN hI afr[aYs[aYs[ ny KuwlHI cuxOqI idqI<br />

sI ik Auh ies kYlMzr nUM isry nhIN cVHx<br />

dyvygI ikAuNik ies nfl iswKF nUM ihSdU<br />

sfbq nhIN kIqf jf skdf pr hux KLud hI<br />

sLRomxI kmytI ny afr[aYs[aYs[ qy sSq<br />

smfj awgy gozy tykidaF nfnksLfhI<br />

kYlMzr nUM rwd krn dI muihSm arSB idqI<br />

hY aqy pSQ nUM muV ibkrmI kYlMzr vl<br />

Dwkx dI sfjLsL rcI hY. pRo[ drsLn isSG<br />

ny ieQy jfrI iek ibafn ivc sSq smfj<br />

nUM akfl qKLq vloN pSQ pRvfnq iswK<br />

rihq-mirafdf qoN BgOVf krfr idSidaF<br />

ikhf ik sSq smfj qF sLurU qoN hI pSQk<br />

smF hI dsygf pr iek gwl pwkI hY ik jy<br />

igafnI blvMq isSG nMdgVH ny apxI<br />

aVI nf CwzI qF ho skdf hY ik igafnI<br />

nMdgVH dI syvf mukqI kYlMzr ivvfd dOrfn<br />

hI ho jfvy. ies bfry akfl qKLq dy muwK<br />

syvfdfr igafnI gurbcn isSG ny disaf,<br />

‘‘sfzy kol sMq smfj dy suJfa phuMc cuky<br />

hn qy jQydfrF dI mIitSg ivc AunHF Auqy<br />

ivcfr kr ky soD kIqI jfvygI.’’<br />

ies dOrfn nfnksLfhI kYlMzr iqafr<br />

krn vfly pRvfsI iswK pfl isMG puryvfl<br />

ny sRI akfl qKq sfihb dy jQydfr<br />

igafnI gurbcn isMG nUM pwqr Byj ky<br />

ikhf hY ik kYlMzr bfry koeI vI PYslf<br />

lYx qoN pihlF AunHF nUM AuTfey gey svflF<br />

bfry pUrI qy jLrUrI jfxkfrI dyx df mOkf<br />

idwqf jfvy. sRI puryvfl ny pwqr ivc ikhf<br />

hY ik jykr nfnksLfhI kYlMzr ivc<br />

qbdIlIaF kIqIaF geIaF qF ies<br />

qbdIlsLudf kYlMzr nUM nfnksLfhI kdy vI<br />

nhIN ikhf jf skdf. AunHF ikhf ik ibkrmI<br />

sMgrFdF aqy cMdrmf iqQIaF anusfr<br />

gurpurb pihlf vFg lfgU krn df ivcfr<br />

ho irhf hY, Aus nfl ieh ibkrmI kYlMzr<br />

bx ky rih jfvygf. AunHF ikhf ik<br />

nfnksLfhI kYlMzr bhuq sflF dI Koj,<br />

gurbfxI, ieiqhfs aqy sfieMs ‘qy afDfrq<br />

hY. ies nUM bdl dyxf Auicq nhIN hY.<br />

drsLn isSG rfgI vfly mfmly nUM hwl krn dy Xqn qyjL<br />

drsLn<br />

drsLn<br />

isMG isMG dy dy<br />

dy<br />

mfmly mfmly ivc<br />

ivc<br />

srnf srnf vloN<br />

vloN<br />

nvF<br />

nvF<br />

PfrmUlf<br />

PfrmUlf<br />

vflI mIitSg ‘c ies bfry ivcfr krFgy.<br />

ijLkrXog hY ik pRo[ drsLn isSG ny<br />

bIqI 5 dsMbr nUM, jQydfrF dy nf afAux<br />

kfrn, akfl qKLq sfihb Auqy apxf<br />

ilKqI spwsLtIkrn sRI gurU gRMQ sfihb<br />

jI dI hjLUrI ivc rwK idqf sI. ies dOrfn<br />

jQydfr ieh kihMdy af rhy sn ik hfly<br />

qk spwsLtIkrn nhIN imilaf qy nf hI<br />

asIN gurU gRMQ sfihb jI dI hjLUrI ‘coN<br />

Auh spwsLtIkrn mSgvf ky pVHnf hY.<br />

aSdrKfqy hoey gupq smJOqy anusfr s[<br />

prmjIq isSG srnf ny jQydfrF nUM aOKI<br />

GyrfbMdI ‘qoN Cutkfrf idvfieaf. ik jy<br />

guurU gMRQ sfihb dI hjLUrI ivcoN PLfeIl<br />

cukxI AunHF nUM apxI hyTI lgdI hY qF<br />

Auh pSj sfbkf jQydfrF koloN PLfeIl AunHF<br />

kol iBjvf skdy hn. jQydfrF ny ies<br />

PLfrmUly nUM pRvfngI dy idqI. pqf lwgf<br />

hY ik PLfeIl ivc vI pRo[ drsLn isSG ny<br />

koeI spwsLtIkrn nhIN idqf qy kyvl kuwJ<br />

purfxy dsqfvyjLF dIaF PLoto kfpIaF hI<br />

nwQI kIqIaF hn.<br />

qKLqF ‘qy syvf inBfa rhy jQydfr<br />

sfihbfn ny pMQ dy AuGy ivdvfn pRo[ drsLn<br />

isSG rfgI dy mfmly ivc apxy bcfa<br />

leI dfa pyc vrqxy sLurU kr idqy hn.<br />

Xfd rhy lMGI 5 dsMbr nUM jQydfr<br />

sfihbfn ny pRo[ drsLn isSG df pwK suxy<br />

ibnf hI AuunHF nUM qnKLfhIaf krfr dy idqf<br />

sI aqy 7 jnvrI qk qnKLfh lgfAux df<br />

hukmnfmf vI jfrI kr idqf sI. ijAuN ijAuN<br />

7 jnvrI njLdIk af rhI hY, jQydfr<br />

sfihbfn apxy bcfa leI qyjLI nfl joVqoV<br />

kr rhy hn. ieQy ieh vI ijLkrXog<br />

hY ik bIqI 5 dsMbr dy hukmnfmy qoN bfad<br />

iswKF ny pRo[ drsLn isSG nUM afpxy pRogrfmF<br />

ivc swdxf jfrI rwiKaf aqy jQydfr<br />

sfihbfn hux apxy afp nUM ksUqI siQqI<br />

ivc Pisaf mihsUs krdy hn. nvyN hflfq<br />

nUM iDafn ivc rwK ky isMG sfihbfn ny<br />

jQydfrF dy nf afAux kfrn iek PLfrmUlf<br />

iqafr kIqf hY, ijs anusfr pSj sfbkf<br />

muwK syvfdfrF dI iek hMgfmI mIitSg sRI<br />

akfl qKLq sfihb skwqryq ivc CyqI hI<br />

hox jf rhI hY.<br />

akfl qKLq dy jQydfr igafnI<br />

gurbcn isSG ny akfl qKLq dy sfbkf<br />

kfrjkfrI syvfdfr poR mnjIq isSG,<br />

sfbkf jQydfr ig[ joigMdr isSG vydFqI,<br />

ig[ Bgvfn isSG, sRI drbfr sfihb dy<br />

sfbkf hYWz gRMQI ig[ mohn isSG qy qKLq<br />

sRI dmdmf sfihb dy sfbkf muwK syvfdfr<br />

ig[ kyvl isSG dIaF syvfvF hfsl krn<br />

leI sihmqI idqI hY. ieh pSjy sfbkf<br />

muwK syvfdfr pRo[ drsLn isSG mfmly ivc<br />

isMG sfihbfn aqy poR[ drsLn isSG<br />

ivckfr aijhf smJOqf PLfrmUlf iqafr<br />

kr ky mOjUdf muwK syvfdfrF nUM sONpxgy<br />

ijs nfl dohF iDrF df snmfn qy siqkfr<br />

kfiem rhy. pRfpq jfxkfrI anusfr ieh<br />

pRsqfvq mIitSg agly kuwJ idnF ivc<br />

iksy vI vyly ho skdI hY qy sfbkf muwK<br />

syvfdfr mOjUdf muwK syvfdfrF dy sMkt<br />

hrn leI kmrksI bYTy hn.<br />

r i h q -<br />

mirafdf qoN<br />

munkr hox dy<br />

nfl dyhDfrI<br />

gurUzSm qy<br />

krm-kFzF nUM<br />

AuqsLfhq kr<br />

irhf hY.<br />

pRo[<br />

drsLn isSG ny<br />

ikhf ik sLRomxI<br />

kmytI dy pRDfn avqfr isSG mwkV df<br />

ieh kihxf ik Auh sSq smfj nUM nfrfjL<br />

nhIN kr skdy. ieh AunHF dI injI rfey qF<br />

ho skdI hY pr ies leI AunHF nUM iswK<br />

isDFqF dI blI nhIN cVHfAux idqI jfvygI.<br />

AunHF ny puwTy pYrIN ipCy Cfl mfridaF<br />

nfnksLfhI kYlMzr nUM afr[aYs[aYs[ dI<br />

ByNt cVHf idqf hY.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (9)<br />

2009 kqlF, luwtF, blfqkfrF, corIaF aqy KohF dy nfm<br />

cMzIgVH : cMzIgVH ijs nUM<br />

aprfDgVH kihxf gLlq nhIN hovygf. kdy<br />

suMdr aqy sLFqmeI lokF df sLihr mSinaf<br />

jFdf hux aprfDk sLihr bxdf jf irhf<br />

hY. sfl 2009 ‘qy Jfq mfrIey qF cMzIgVH<br />

ivc ipsqOl dy jLor nfl luwtF, zkYqIaF,<br />

kql dy mfmly vDy hn. vfrdfqF ivc<br />

hux aprfDI ipsqOl, irvflvr qk dI<br />

vrqoN kr rhy hn jdik ipCly sfl<br />

vfrdfqF hiQafrF nfl kIqIaF sn. ies<br />

qoN ielfvf dUsry pfsy iksfnF nfl sQfnk<br />

puils dI hoeI KLUnI JVp ny ijQy puils<br />

dI surwiKaf dI pol KolHI AuQy mfrkIt<br />

kmytI dy sfbkf cyarmYn divMdr isSG<br />

bblf aqy gursfgr gurdvfrf dy muKI<br />

bfbf ipRqpfl isSG adflq vloN BgOVf<br />

aYlfny jfx qoN bfad vI puils dy hwk<br />

nhIN cVH sky. aYn[sI[bI[ dy sfbkf<br />

zfierYktr sfjI mohn, hfeIvy zkYq, sLfm<br />

mfl dy mflk amrjIq isSG Kurfxf df<br />

kql, sLfhUkfr hrijMdr isSG iZloN df<br />

kql aqy bfad ivc ivskI vrgy<br />

Kqrnfk dosLI df PiVaf jfxf, nfrI<br />

inkyqn blfqkfr mfmlf. ies sfl dy<br />

sPf iek dI bfkI<br />

moqI lfl ny jLKmI hflq ivc hI puils<br />

nUM Pon kr idwqf.<br />

ies qoN pihlF ik moqI lfl aqy<br />

blivMdr sMBldy, ibwly ny QYly ivcoN iek<br />

hor cfkU kwZ ky blivMdr isMG dy mfr<br />

idwqf. blivMdr isMG dI mOky ‘qy hI mOq<br />

ho geI. kiQq kfql ny mIkf isMG nUM vI<br />

sbUq imtfAux leI Kqm krn dI koisLsL<br />

kIqI pr mIkf isMG ny Bwj ky jfn bcfeI.<br />

ies smyN qwk aYNbUlYNs aqy puils vI phuMc<br />

cukI sI. jLKmI moqI lfl nUM hspqfl<br />

lYjfieaf igaf pr Aus dI rsqy ivc hI<br />

mOq ho geI. muljLm nirMdr ibwly nUM mOky<br />

‘qy hI kfbU kr ilaf igaf. Aus dy ichry<br />

Auqy koeI mlfl nhIN sI aqy Aus nUM puils<br />

nUM ieh dwsidaF suixaf igaf, ‘afeI<br />

iklz mfeI bRdr.’ muljLm ibwlf 62 sfl<br />

df hY.<br />

moqI lfl 53 sfl df sI aqy jlMDr<br />

ijLly dy ksbf gorfieaf qoN sI. Auh afpxy<br />

ipCy pqnI qoN ielfvf iqMn puwqr Cwz igaf<br />

hY ijnHF ivcoN iek ivafihaf hoieaf hY.<br />

jdoNik blivMdr isMG 54 sfl df sI aqy<br />

Auh pMjfb ivc ksbf iPlOr qoN sI. Auh<br />

afpxy ipCy pqnI qoN ielfvf do puwqr Cwz<br />

igaf hY ijnHF ivcoN iek ivafihaf hoieaf<br />

hY. blivMdr isMG df pirvfr afjLfdI<br />

GulftIaF df pirvfr hY.<br />

moqI lfl aqy blivMdr isMG dI<br />

dosqI dIaF ieQoN dy lok aksr khfxIaF<br />

aprfDF ivc isKLr ‘qy hn. nfrkoitk<br />

kMtrol ibAUro (aYn[sI[bI[) cMzIgVH Kyqr<br />

dy sfbkf zfierYktr sfjI mohn df<br />

zrwg qskrF nfl iml ky kfrobfr<br />

krn df mfmlf sfhmxy afieaf sI.<br />

rfm drbfr dy iek srkfrI skUl<br />

ivc skUlI ividafrQx df asLlIl<br />

aYs[aYm[aYs[ ny vI sLihr qy kflK<br />

ml idqI hY. iek aYn[afr[afeI[<br />

aOrq dI isLkfieq ‘qy DoKfDVI nfl<br />

Aus dI jLmIn vycx dy mfmly ivc<br />

loVINdy bfbf ipRqpfl isSG aqy<br />

sYktr 26 sbjLI mSzI ivc sLYWz<br />

alft krn dy mfmly ivc Psy<br />

loVINdy kFgrsI afgU divMdr isSG<br />

bblf ajy vI puils leI isrdrdI<br />

bixaf hoieaf hY. cMzIgVH pRsLfsn<br />

dI ingrfnI hyT cldy nfrI inkyqn<br />

sYktr 26 aqy afsry sYktr 47 dI<br />

iek mSdbuwDI lVkI nfl hoey blfqkfr<br />

ny qF puils aqy pRsLfsn nUM ijQy sLwk dy<br />

Gyry ivc KVf kr idqf hY, AuQy pRsLfsn<br />

dy KoKly pRbMDF dI vI pol Kol idqI hY.<br />

puils dI pVqfl kyvl nfrI inkyqn vwl<br />

bykrjLPIlz ivc do bMdy kql, iek jLKmI<br />

pfAuNdy hn. ieh dovyN 1985 ivc iekwTy<br />

hI amrIkf afey sn aqy iekwiTaF ny hI<br />

afeIs krIm vycx df kMm 1987 ivc<br />

sLurU kIqf. jdoN TMZ kfrn afeIs krIm<br />

df kMm Gt jFdf qF Auh dovyN hor kMm<br />

lwBx leI lfs eyNjls cly jFdy. iek<br />

vfr Auh dovyN iksy stor vfly kol kMm<br />

mMgx gey qF stor vfly ny ikhf ik mYnUM<br />

isrP iek hI bMdy dI loV hY aqy mYN isrP<br />

700 zflr pRqI mhInf hI dy skdf hF.<br />

AunHF dovF ny ikhf ik kMm asIN dovyN hI<br />

krFgy zflr BfvyN 700 hI dy idE. aqy<br />

dovyN 700 zflr ivc hI kMm krdy rhy.<br />

ijnHF lokF df moqI lfl nfl vfh<br />

ipaf hY Auh kihMdy hn ik moqI lfl<br />

swcmuwc hI iek lfl sI ijs ny hmysLf<br />

loVvMdF dI KulH ky mdd kIqI BfvyN Auh<br />

pMjfbI sn jF iPr mYkiskn mUl dy lok.<br />

jdoN ies pwqrkfr ny Aus dy keI<br />

gfhkF nfl gwl kIqI qF sB ny roNidaF<br />

ikhf ik Auh iensfn nhIN dyvqf sI ijs<br />

ny afpxy pfs afey iksy loVvMd iensfn<br />

nUM KflI nhIN sI moiVaf. Aus dy iek purfxy<br />

sfQI ny prl prl hMJU vhfAuNidaF ikhf<br />

ik moqI lfl vrgf iensfn lwBxf bhuq<br />

aOKf hY. PirjLno jylH qoN moqI lfl dy iek<br />

purfxy imwqr suKrfj DflIvfl ny mYnUM<br />

Aucycf Pon krky ikhf, “moqI lfl bMdf<br />

nhIN dyvqf sI. ikhVf bMdf ijsdI Ausny<br />

mdd nhIN kIqI? Kud myrI Ausny BrvIN<br />

mdd kIqI sI.” moqI nfl gujLiraf smF<br />

pMjfbI Zfbf<br />

<strong>Punjab</strong>i Dhaba<br />

North Shore Banquet<br />

Fine Indian Cuisine<br />

Restaurant& Banquet Hall<br />

2525 W. Devon Ave., Chicago IL 60659<br />

Lunch & Dinner Buffet<br />

afpxI aglI pfrtI buk krfAux aqy ibhqrIn syvf<br />

leI dyv jF sohx isMG nUM kfl kro<br />

773-262-2080, 773-764-9392<br />

cldI rhI pr asl dosLI afsLrY dy<br />

sfhmxy af rhy hn. ies mfmly ivc 23<br />

pursL mulfjLmF dy zI[aYn[ey[ dy tYst leI<br />

KLUn dy nmUny ley gey sn. 5 dsMbr nUM<br />

blfqkfr dI isLkfr mSdbuwDI lVkI vloN<br />

jnm idqI geI bwcI nfl jdoN nmUny imlfey<br />

gey qF afsLry dy do surwiKaf krmI CUty<br />

rfm aqy BgvfndIn Xfdv nUM igRPLqfr<br />

cyqy kridaF Aus ikhf Auh sB df Brf<br />

bx ky bhuiVaf.<br />

moqI lfl ny afpxf vyarhfAUs<br />

afpxy sky BrfvF qoN vwD ipafry dosq<br />

blivMdr isMG nfl rl ky 1992 ivc<br />

sLurU kIqf sI jo ik awj bykrjLPIlz df<br />

nMbr iek afeIs krIm vyarhfAUs hY.<br />

iksy dy vI koeI smfgm KusLI df hovy jF<br />

gmI df-moqI lfl qy blivMdr iekwTy hI<br />

jFdy sn. rwb dI lIlf dyKo ik ijLMdgI dy<br />

Aus sPr ‘qy vI dovyN iekwTy cwly ijQoN<br />

koeI muV ky vfps nhIN afAuNdf.<br />

bykrjLPIlz puils dy jFc aiDkfrI<br />

ircrz zfsI anusfr ajy jFc cwl rhI<br />

hY pr ieh kql iksy zkYqI jF corI dy<br />

mnsLy nfl kIqy gey nhIN jfpdy. moqI lfl<br />

nUM nyiVEN jfxdy lokF aqy Aus dy pirvfr<br />

dy sUqrF anusfr ibwlf afpxy Brf dI<br />

qrwkI qoN Kfr KFdf sI. aMqF dy sfVy krky<br />

Aus ny sLrfb dy nsLy ivc ies Gtnf nUM<br />

aMjfm idwqf. ieh vI idlcsp hY ik ibwly<br />

nUM bykrjLPIlz moqI lfl hI lY ky afieaf<br />

sI aqy Aus nUM afeIs krIm df trwk<br />

afpxy koloN pf ky dyx qoN ielfvf Aus dI<br />

hor vI keI qrHF nfl mdd kIqI sI.<br />

moqI lfl qy blivMdr isMG df aMiqm<br />

sMskfr sincrvfr 2 jnvrI nUM svyry 9<br />

qoN 12 vjy dy drimafn ieQy hovygf. duKI<br />

pirvfrF nfl sMprk Pon 661-205-<br />

1890, 661-487-7579 aqy 661-<br />

319-1101 Auqy kIqf jf skdf hY.<br />

asIN nfn aqy qMdUrI<br />

ickn qMdUr qoN iswDf<br />

quhfzy tybl qy<br />

prosdy hF<br />

kIqf igaf sI. ies vyly lutyiraF ny svyr<br />

dI sYr krn vfly bjLurgF qk nUM nhIN<br />

bKLisLaf. ipCly smyN KLfs kr ky<br />

bjLurg aOrqF dy isr ‘qy kMnF Aupr<br />

vfr kr ky luwtF krn vfly ieSdrjIq<br />

isSG BfvyN puils ny igRPLqfr kr ky<br />

vwzI sPLlqf ivKfeI hY pr ajy vI<br />

bjLurgF dy idlF ivcoN dihsLq nhIN<br />

inklI. AuDr sLfm mfl dy mflk<br />

amrjIq isSG Kurfxf nUM meI mhIny<br />

ivc Aus dy Gr sfhmxy hI hiqafiraF<br />

vloN golIaF nfl mOq dy Gft Auqfrx,<br />

idn idhfVy sYktr 35 siQq inrml<br />

kOr nUM agwsq mhIny dOrfn Gr ivc<br />

bMnH ky pSj lwK rupey luwtx aqy iesy<br />

sYktr dy pfrk ivcoN cfr sfl dI bwcI<br />

nUM agLvf kr ky hoey blfqkfr qoN<br />

ielfvf 25 nvMbr nUM sYktr 20 ivKy<br />

sLfhUkfr hrijMdr isSG iZloN df sLryafm<br />

mfrkIt ivc golI mfr ky kql krn dI<br />

Gtnf vI ies suMdr sLihr nUM aprfiDk<br />

sLihr dI rMgq idSdI rhI. sYktr 35<br />

mfrkIt ivc mfmUlI lVfeI ivc gurpRIq<br />

ssqIAW ssqIAW ssqIAW ssqIAW ssqIAW itktW, itktW, itktW, itktW, itktW, Krw Krw Krw Krw Krw<br />

sOdw, sOdw, sOdw, sOdw, sOdw, ibhqr ibhqr ibhqr ibhqr ibhqr srivs srivs srivs srivs srivs<br />

Easy Travel <strong>Inc</strong>.<br />

7191 Camelot Drive, Canton, MI 48187 Fax: 866-908-6663<br />

www.easytravelinc.net info@easytravelinc.net<br />

ssqIaF hvfeI itktF<br />

Please call us for the lowest fare<br />

from your city to india<br />

Tel: 734-451-9526, Toll Free 866-51-INDIA<br />

SUPER SUPER TRA TRAVEL TRA VEL<br />

AMERICAN AIR,<br />

CONTINENTAL AIR<br />

For Emergency<br />

Call anytime at<br />

847-673-3825<br />

ny iek nOjvfn nUM golI mfrI, 30 jUn nUM<br />

hfeIvy zkYq jspfl, gursLihr isSG,<br />

hirSdr aqy hrjoq nUM aqy sfZy cfr lwK<br />

rupey dI luwt dI rkm sxy igRPLqfr kIqf<br />

igaf sI. 7 julfeI nUM zI[ey[vI[ skUl df<br />

ividafrQI isLvkrn ipsqOl sxy PiVaf<br />

igaf. 24 julfeI mnI mfjrf ivc ivsLfl<br />

zYarI dy mflk nUM golI mfr ky 70 hjLfr<br />

rupey luwty gey. 13 agwsq sYktr 35<br />

ivc idn idhfVy aOrq nUM ipsqOl dI nok<br />

‘qy Gr ivc bMnH ky 5 lwK rupey aqy 10<br />

qoly sony dy gihxy luwty gey. 25 agwsq<br />

nUM pSjfb XUnIvristI coxF dOrfn<br />

ividafrQI afgUaF ny sLryafm golIaF<br />

clfeIaF, dosLIaF df ajy qk pqf nhIN<br />

lg sikaf. 4 sqMbr nUM sYktr 10 ivc<br />

kfr svfrF ny hvfeI PLfier kIqy. dosLIaF<br />

dI Bfl nhIN ho skI. 25 nvMbr nUM ipSz<br />

Dnfs dy pul ‘qy sonUM nfm dy nOjvfn ‘qy<br />

golI cwlI dosLI PVy gey. 20 dsMbr nUM<br />

mnI mfjrf ivc bMgflI svIts ‘qy iqMn<br />

hiQafrbMd ivakqIaF ny svf lwK rupey<br />

dI luwt kIqI aqy mOky qoN PLrfr ho gey.<br />

Freeway Travel <strong>Inc</strong><br />

Call Raju<br />

Tel: 773-973-0200<br />

Fax: 773-973-0557<br />

2542 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />

847-676-9090<br />

E-mail: supertravel2003@yahoo.com<br />

Lowest Fares With Excellent Service<br />

EARLY BIRD SALE!!!!<br />

JET AIRWAYS<br />

DELTA, AIR INDIA,<br />

KLM, LUFTHANSA.<br />

India $545<br />

London $250


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (10)<br />

kor kmytI dI 7 GMty cwlI mIitMg bynqIjf, hux mIitMg 2 nUM<br />

cMzIgVH : Bfjpf kor kmytI dI 27<br />

dsMbr nUM cMzIgVH ‘c hox vflI pRsqfvq<br />

bYTk mulqvI hox qoN bfad, hux ieh bYTk<br />

2 jnvrI nUM hovygI. BfvyN ies bYTk dy<br />

acfnk mulqvI kr dyx dy kfrn spsLt<br />

nhIN ho sky pr smiJaf jFdf hY ik ieh<br />

bYTk sLRomxI akflI dl dy pRDfn suKbIr<br />

isMG bfdl dy ivdysLI dOry `qy hox kfrn<br />

awgy pfeI geI hY ikAuNik AunHF dI mOjUdgI<br />

ibnf ibjlI drF ‘c vfDy dI vfpsI leI<br />

sbiszI dyx bfry PYslf hoxf musLkl hY.<br />

ies qoN pihlF do bYTkF bynqIjf rhIaF<br />

hn. suKbIr iek jnvrI qwk ivdysL dOry<br />

‘qy hn aqy Auh 2 nUM bYTk ivc sLfml ho<br />

skxgy. ijLkrXog hY ik suKbIr do mYNbrI<br />

ivwqI kmytI dy mYNbr vI hn, ijs krky<br />

sbiszIaF df PYslf ies kmytI nfl<br />

juiVaf hoieaf hY. ies qrHF hux 2 jnvrI<br />

nUM ivwqI kmytI dI irport dIaF isPfrsLF<br />

‘qy vI suKbIr dy hfjLr hox kfrn crcf<br />

ho skygI.<br />

Xfd rhy ies qoN pihlF bIqI 24<br />

dsMbr nUM pMjfb ivc ibjlI drF ivc vfDy<br />

dI vfpsI dy muwdy ‘qy akflI-Bfjpf kor<br />

kmytI dI mIitMg ivc dyr rfq qk koeI<br />

hwl nf inkl sikaf aqy ieh mIitMg<br />

koeI PYslf ley ibnF hI KLqm ho geI.<br />

kmytI dI mIitMg muwK mMqrI dy invfs<br />

ivc 24 dsMbr nUM 4 vjy sLurU hoeI qy 7<br />

puils nUM isLkfieq<br />

imlx ‘qy hI drj<br />

krnf pvygf kys<br />

nvIN idwlI: cricq ruickf<br />

mfmly ivc muZlI jFc irport 9<br />

virHaF bfad drj hox nUM gMBIrqf<br />

nfl lYNidaF kyNdr ny PLYslf kIqf hY<br />

ik ieh XkInI bxfieaf jfvy ik puils<br />

kol puwjx vflI hr isLkfieq nUM muWZlI<br />

jFc irport mMinaf jfvy. jy koeI vI<br />

Qfxf muKI aijhf nhIN krdf qF Aus<br />

dI bfkfiedf jvfbqlbI hovygI qy iksy<br />

vI mfmly `c iksy ivakqI nUM igRPLqfr<br />

krn jF nf krn dy kfrn vI puils<br />

nUM spwsLt rUp ivc dwsxy pYxgy. gRih<br />

mMqrfly vloN kfnUMn mMqrfly nfl<br />

qflmyl krky BfrqI dMz ivDfn ivc<br />

jLrUrI soDF krky Aukq gwlF XkInI<br />

bxfAux dI kfrvfeI nUM amlI rUp dyx<br />

dI iqafrI ivc hY. ies dy nfl hI ies<br />

sbMDI rfj srkfrF dI rfie vI leI<br />

jfvygI. dUjy pfsy ieh mfmlf suprIm<br />

kort dy ivcfr aDIn vI hY.<br />

ies qoN pihlF kyNdr srkfr ny<br />

kuJ aijhIaF soDF krn dI sLurUafq<br />

vI kIqI sI, ijnHF ivc ikhf igaf sI<br />

ik iksy vI ivakqI nUM EnI dyr<br />

igRPLqfr nhIN kIqf jf skdf, ijMnI<br />

dyr Aus ny mOq jF Aumr kYd dI sjLf<br />

vflf jurm nf kIqf hovy pr kfnUMn<br />

nfl sMbMDq iDrF dy sKLq ivroD kfrn<br />

ieh mfmlf TMZy bsqy ivc pf idwqf<br />

igaf sI. ienHF iDrF df qrk sI ik<br />

jykr puils qoN ieh qfkq Koh leI<br />

jFdI hY qF ies nfl TwgI, agvf qy<br />

luwt dIaF vfrdfqF jurmI lok byiJjk<br />

krn lwg pYxgy.<br />

kroVF dy gihxy corI<br />

luiDafxf: kflj roz `qy PLfraYvr<br />

ijAUlrjL ivc idn-idhfVy kroVF rupey<br />

dy gihxy corI ho gey. corI df Aus vyly<br />

pqf lwgf jdoN sLoarUm dy mulfjLmF ny svyry<br />

krIb svf ds vjy sLoarUm dy qfly KulHy<br />

vyKy qy mYnyjr qrnjIq kOr nUM jfxkfrI<br />

idqI. mYnyjr ny sLoarUm ivc pujdy hI<br />

puils nUM ieqlfh kIqI.<br />

GMty cwlI. mIitMg ivc dovF dl dy nyqf<br />

ivcfr-vtFdry ivc AulJy rhy.<br />

ies mIitMg ivc akflI dl vloN<br />

pfrtI pRDfn suKbIr isMG bfdl qy muwK<br />

mMqrI pRkfsL isMG bfdl qoN ielfvf<br />

suKdyv isMG ZINzsf, rxjIq isMG<br />

bRhmpurf, blivMdr isMG BUMdV qy qoqf<br />

isMG aqy Bfjpf vloN Bfjpf pRDfn rfijMdr<br />

BMzfrI, ivDfiek dl dy nyqf mnorMjn<br />

kflIaf, nvjoq isMG iswDU, blrfmjI dfs<br />

tMzn qy mdn mohn imwql sLfml hoey.<br />

kmytI dI mIitMg qoN pihlF suKbIrkflIaf<br />

kmytIaF dI mIitMg vI hoeI, jo<br />

awDf GMtf cwlI. dovF ny ies mIitMg bfry<br />

kuJ vI dwsx qoN ienkfr kr idwqf pr<br />

smiJaf jFdf hY ik mIitMg ivc ies<br />

kmytI vloN iqafr isPfrsLF ‘qy crcf hoeI<br />

aqy ienHF dy afDfr ‘qy hI akflI-Bfjpf<br />

kor kmytI dI mIitMg ivc vI crcf hoeI<br />

ik ibjlI drF ivc vfDy dI vfpsI bdly<br />

idwqI jfx vflI 800 kroV dI sbiszI<br />

leI sfDn ikvyN jutfey jfx.<br />

nvjoq iswDU iksy cYnl nfl<br />

ieMtrivAU kfrn 8[30 vjy mIitMg ivcoN<br />

cly gey. AunHF ny muwK mMqrI invfs qoN<br />

bfhr afAux ‘qy AuzIk ivc bYTy pwqrkfrF<br />

nUM mIitMg ivc hoeI crcf bfry kuJ vI<br />

dwsx qoN ienkfr kr idwqf pr ieMnf jLrUr<br />

ikhf ik AunHF nUM jfxf pY irhf hY aqy Auh<br />

Qrml plFt dI<br />

suafh df mfmlf<br />

biTMzf : Qrml dI suafh dy DuaFKy<br />

biTMzf dy lokF dI sMsd mYNbr hrismrq<br />

kOr bfdl df kyNdrI ibjlI mMqrI nUM<br />

iliKaf pwqr qF koeI rMg nhIN ivKf sikaf<br />

pr biTMzf dy sLihrIaF vloN rfj dy mnuwKI<br />

aiDkfr kimsLn kol kIqI phuMc ny asr<br />

jLrUr ivKf idwqf hY. kimsLn ny biTMzf<br />

Qrml dy jnrl mYnyjr (cIP<br />

ieMjInIar) dy pRdUsLx ivBfg dy KyqrI<br />

dPLqr biTMzf dy vfqfvrx ieMjInIar nUM<br />

14 jnvrI, 2009 nUM lokF dI sFJI<br />

qklIP dy muwdy ‘qy sMmn Byijaf hY.<br />

jfxkfrI anusfr biTMzf qoN lok sBf<br />

cox lVn dI iqafrI vjoN swqfDfrI pirvfr<br />

ny lokF nfl ieh vfadf kIqf sI ik<br />

suafh dy msly dy ievjL vjoN sLihr nUM<br />

inrMqr splfeI imlygI. srkfr vloN<br />

afpxy ies vfady ‘qy 1 PrvrI nUM pihrf<br />

vI dy idwqf igaf sI qy nfl hI lihrf<br />

muhwbq Qrml plFt qy ropV Qrml<br />

plFt dy 8 iklomItr dy Gyry ‘c AuQoN dy<br />

lokF nUM vI inrMqr ibjlI splfeI dyx<br />

rUpngr: pSjfb dy Qrml plFtF<br />

aSdr buafielr dI kfrgujLfrI nUM vDIaf<br />

bnfAux leI rsfiex dI vrqoN nUM lY ky<br />

keI qrHF dy sLMky KVyH ho gey hn.<br />

pRfpq jfxkfrI anusfr gurU nfnk<br />

dyv Qrml plFt biTMzf dI dUjI styj dy<br />

buafielrF leI ‘QrmYkt’ nF df ieh<br />

rsfiex vrqoN ivc ilaFdf jf irhf hY.<br />

Qrml plFt dy aiDkfrIaF ny mfrc<br />

2008 ivc trfiel dy afDfr ‘qy XUint<br />

nMbr 3 dy buafielr ivc koiely ivc imlf<br />

ky vrqx leI muMbeI dI iek Prm nUM<br />

6000 iklo rsfiex, ijs dI kImq 18<br />

lwK rupey qoN vI vD bxdI hY, splfeI<br />

krn df afrzr idwqf sI.<br />

sqMbr 2008 ivc vI ies Qrml<br />

plFt dy aiDkfrIaF ny XUint nMbr 3<br />

aqy 4 dy buafielrF ivc vrqy jfx leI<br />

12000 iklo rsfiex, ijs dI kImq 36<br />

lwK rupey qoN vI vD bxdI hY, splfeI<br />

mIitMg ivc ihWsf lYx aFdy Bfjpf afgU.<br />

afpxy sfQIaF nUM aiDkfr dy cwly hn ik<br />

Auh jo vI PYslf krngy, AunHF nUM mnjLUr<br />

hovygf.<br />

BfvyN kor kmytI dI mIitMg ivc hoeI<br />

crcf bfry dyr rfq qk mIzIaf nUM kuJ vI<br />

nf dwisaf igaf pr sUqrF df kihxf hY<br />

ik Bfjpf ibjlI drF ivc vfDf vfps<br />

krfAux dI afpxI mMg ‘qy pUrI qrHF atwl<br />

hY. dUjy pfsy muK mMqrI bfdl aqy dUjy<br />

akflI mYNbrF vloN Bfjpf mYNbrF nUM ieh<br />

svfl kIqf igaf ik qusIN hI dwso ik<br />

iekdm 800 kroV rupey ibjlI borz nUM<br />

dyx leI ikQoN jutfey jfx jdik srkfr<br />

pihlF hI borz nUM muPq ibjlI shUlq<br />

mnuwKI aiDkfr kimsLn vloN aiDkfrI qlb<br />

df notIiPkysLn kr idwqf igaf sI pr<br />

Jony df sIjLn afAux qy votF df sIjLn<br />

muwkx ‘qy 8 julfeI nUM ieh PYslf vfps<br />

vI ho igaf qy lok muV qoN kwtF jogy rih<br />

gey. grmIaF qF<br />

iek pfsy rhIaF, hux<br />

srdIaF ‘c vI lokF<br />

nUM rojLfnf 4 GMty df<br />

kwt sihxf pY irhf<br />

hY. lokF df kihxf hY<br />

ik jykr srkfr ny<br />

votF lYx leI hI<br />

ibjlI dyxI sI qF<br />

iPr vfadf ikAuN<br />

kIqf. Qrml dI<br />

suafh qoN duKI hoey<br />

biTMzf dy lok pMjfb qy hirafxf hfeIkort<br />

‘c vI jnihq ptIsLn pf cuwky hn.<br />

mnuwKI aiDkfr kimsLn kol ieh<br />

phuMc isLkfieq krqfvF zf[ jI[ aYs[ iZwloN<br />

qy afeI[ aYs[ klsI ny kIqI hoeI hY.<br />

cIP ieMjInIar nUM kimsLn vloN ies krky<br />

bdly 3100 kroV rupey sbiszI dy qOr<br />

‘qy dy rhI hY. pqf lwgf hY ik Bfjpf mYNbrF<br />

ny pihlF idwqIaF jfx vflIaF kuJ<br />

sbiszIaF ivc kuJ ktOqI krn afid dy<br />

suJfa vI idwqy pr muwK mMqrI iekdm<br />

ies qrHF df PYslf krn leI iqafr nhIN<br />

ikAuNik Auh iek musIbq ‘coN inkl ky<br />

dUjI ivc nhIN Psxf cfhuMdy.<br />

pqf lwgf hY ik dovF iDrF ivc hoeI<br />

crcf ivc ieh gwl qF svIkfr kIqI geI<br />

ik ijQy sLihrI lokF df iKafl rwKxf<br />

cfhIdf hY, AuQy iksfnF ‘qy vI koeI nvF<br />

boJ nf pfieaf jfvy ikAuNik iksfnF df<br />

anfj dI pYdfvfr dy rUp ivc dysL nUM bhuq<br />

qlb kIqf igaf hY ik ies qoN pihlF<br />

kimsLn kol pysL hoey lfa aPsr isLv<br />

kumfr qy aYzvokyt ey[ ky[ sLrmf vloN rwKy<br />

gey pwK qoN kimsLn dI sMqusLtI nhIN hoeI.<br />

kimsLn vloN<br />

suafh df muwK<br />

kfrn bxy hoey<br />

XUint nMbr iqMn<br />

qy cfr bfry<br />

Qrml vloN<br />

kIqI jf rhI<br />

kfrvfeI ‘qy<br />

dovF dy juafb<br />

aspwsLt hox<br />

kfrn hI cIP<br />

ieMjInIar nUM<br />

ieh spwsLt krn leI inwjI qOr ‘qy pysL<br />

hox leI afiKaf igaf hY.<br />

ijLkrXog hY ik Qrml dy ienHF dovyN<br />

XUintF dIaF icmnIaF ‘coN inkldy DUMeyN<br />

dy kx pRdUsLx ivBfg dy mOjUdf inXmF jo<br />

ik 150 kx pRqI nomrl Gx mItr hn,<br />

vwzf Xogdfn hY. mIitMg aKIr 11[30 vjy<br />

ibnF iksy PYsly dy KLqm ho geI.<br />

muwK mMqrI invfs qoN bfhr af ky<br />

Bfjpf nyqfvF ny dwisaf ik hux 27 dsMbr<br />

nUM iPr mIitMg swdI geI hY.hux ieh mIitMg<br />

mulqvI krky 2 jnvrI ‘qy pf idwqI geI<br />

hY. Bfjpf nyqfvF ny ieh vI spwsLt kIqf<br />

ik Auh ibjlI drF ivc vfDf vfps<br />

krvfAux dy afpxy PYsly ‘qy pUrI qrHF<br />

kfiem hn.<br />

Xfd rhy lMGI 23 dsMbr nUM pMjfb<br />

Bfjpf afgUaF dI ibjlI drF ‘c vfDy<br />

sbMDI muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl dy<br />

nfl iewQy hoeI mIitMg vI byiswtf rhI sI.<br />

s[ bfdl ny Bfjpf afgUaF ƒ spÈt kIqf<br />

ik ibjlI drF ‘c vfDy sbMDI koeI vI<br />

PYslf suKbIr-kflIaf dI 2 mYNbrI kmytI<br />

vloN bxfeI geI irport afAux qoN bfad<br />

hI kIqf jfvygf. AunHF ikhf ik srkfr dI<br />

afmdn vDy ibnHF aijhf krnf ajy sMBv<br />

nhIN hY. ies leI ivwqI vsIly pYdf krn<br />

leI bxfeI geI Auc pwDrI kmytI dI<br />

irport dI AuzIk kIqI jf rhI hY. iewQy<br />

ieh dwsxXog hY ik muwK mMqrI pRkfÈ<br />

isMG bfdl ny krIb pMj mhIny pihlF<br />

ibjlI ibjlI drF ivc pRsqfivq vfDf<br />

vfps lYx dI Bfjpf dI mMg mMn leI sI<br />

aqy ieh Brosf idvfieaf sI ik srkfr<br />

rfj dy KpqkfrF Auqy boJ nhIN pYx dyvygI.<br />

nUM pUrf nhIN krdy. ieh XUint ijs vyly<br />

inrimq hoey sn, Aus vyly pRdUsLx dy<br />

ienHF kxF dI mfqrf dI hwd 300 qwk sI.<br />

dovyN XUint ies vyly afpxI imafd pugf<br />

cuwky hox kfrn Dwky nfl hI clfey jf hn<br />

qy ienHF dovyN XUintF df plFt loz PYktr<br />

vI 85 PIsdI hI rih igaf hY. Qrml dy<br />

aiDkfrI ienHF dovyN XUintF df pRdUsLx<br />

GtfAux leI amolIaf zyijLMg vI kr rhy<br />

hn qy DrmYkt nF df rsfiex vI vrq<br />

rhy hn pr pRdUsLx rukx df nF nhIN lY<br />

irhf.<br />

Qrml vloN ienHF XUintF df BfrqI<br />

hYvI ielYktRIkljL ilmitz nfl kIqf<br />

nvAusfrI df 465 kroV rupey df Tykf vI<br />

hfl dI GVI kMm sLurU nf ho skx kfrn<br />

vwzI musIbq bixaf hoieaf hY. ieh Tykf<br />

sfl 2006 ‘c idwqf igaf sI. borz<br />

aiDkfrI 16 dsMbr nUM vI BfrqI hYvI<br />

ielYktRIkljL ilmitz nfl mIitMg kr<br />

cuwky hn pr ajy qk koeI hF pwKI nqIjf<br />

nhIN inkl sikaf.<br />

Qrml plFtF `c Kqrnfk rsfiex dI vrqoN kIqI jf rhI<br />

krn leI afrzr idwqf sI. ies sfl<br />

akqUbr ivc vI Qrml plFt dy<br />

aiDkfrIaF ny 45 lwK rupey kImq dy<br />

rsfiex dI splfeI df afrzr idwqf hY.<br />

iesy qrHF gurU goibMd isMG supr Qrml<br />

plFt rUpngr dy aiDkfrIaF vloN vI hfl<br />

hI ivc qkrIbn 40 lwK rupey kImq dy<br />

ies rsfiex dI splfeI leI iesy Prm<br />

nUM afrzr idwqf igaf hY.<br />

Prm df ieh dfavf hY ik ieh<br />

rsfiex iek bhu mSqvI pfAUzr hY, jo ik<br />

Qrml plFtF aSdr ibjlI Auqpfdn leI<br />

vrqy jFdy eINDx dI kfrgujfrI vDIaf<br />

bnfAux leI ivkisq kIqf igaf hY aqy<br />

iesdI vrqoN nfl koiely dI Kpq Gt jFdI<br />

hY.<br />

iewQy ijLkrXog hY ik iesy Prm ny<br />

kuwJ sfl pihlF gurU goibMd isMG supr<br />

Qrml plFt rUpngr dy aiDkfrIaF kol<br />

ies rsfiex dI vrqoN krn df pRsqfv<br />

lY ky phuMc kIqI sI, pRMqU Aus vyly dy muwK<br />

ieMjInIar ny ies rsfiex nUM vrqx qoN<br />

ienkfr kr idwqf sI aqy ies sbMDI 20<br />

julfeI 2004 nUM Aus vyly dy pSjfb rfj<br />

ibjlI borz dy mYNbr jnrysLn nUM iewk<br />

afpxf not Byijaf sI. ies not ivc AunHF<br />

iliKaf sI ik Prm nUM ieh ivDI dwsx<br />

leI ikhf igaf sI ijs rfhIN ies rsfiex<br />

dI vrqoN nfl buafielr dI kfrgujfrI<br />

vDIaf hox dI imxqI kIqI jf sky. pRMqU<br />

Prm ieh jfxkfrI muhweIaf nhIN krvf<br />

skI.<br />

shI ivDI qoN bgYr ies rsfiex dI<br />

AupXogqf sQfpq nhIN kIqI jf skdI.<br />

ies qoN vI vD ky ieh rsfiex Bfrq hYvI<br />

ielYktRIkl ilmitz (bI aYc eI aYl)<br />

vloN vI pRvfinq nhIN hY aqy iesnUM nYsLnl<br />

Qrml pfvr kfrporysLn (aYn[tI[pI[sI[)<br />

vloN vrqoN ivc nhIN ilaFdf jf irhf.<br />

Qrml mfhrF df kihxf hY ik buafielr<br />

dI kfrgujfrI ivc suDfr aqy koiely dI<br />

vrqoN vDx Gtx df mfp krn df koeI<br />

Tos qrIkf nhIN hY.<br />

mfihrF anusfr rUpngr aqy biTMzf<br />

Qrml plFtF ivc koielf mfpx leI<br />

volIAUmYtirk qrIkf vriqaf jf irhf hY<br />

jdoN ik lihrf muhwbq Qrml plFt dy<br />

styj-2 dy XUintF ivc grYvImYtirk<br />

qrIkf vriqaf jf irhf hY.<br />

mfhrF anusfr, koielf mfpx df<br />

grYvImYtirk qrIkf isDFqk qOr qy shI<br />

qrIkf hY jdoN ik volIAUmYtirk qrIkf<br />

glq qrIkf hY. mfhrF anusfr jykr<br />

aiDkfrIaF ny ies rsfiex dI vrqoN nfl<br />

hox vfly Pfiedy df anumfn lgfAuxf sI<br />

qF AunHF nUM pihlF ieh rsfiex lihrf<br />

muhwbq Qrml plFt dy styj-2 dy XUintF<br />

ivc vrqoN ivc ilafAuxf cfhIdf sI, ijwQy<br />

koiely df mfp krn leI vDIaf suivDfvF<br />

AuplbD hn.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (11)<br />

sLRomxI kmytI coxF qoN dUr hI rhygI kFgrs pfrtI<br />

nvIN idwlI: pSjfb kFgrs dI<br />

qflmyl kmytI dI ieQy hoeI iek bYTk<br />

dOrfn pSjfb dI rfjsI siQqI bfry gMBIr<br />

crcf hoeI. pSjfb kFgrs dy pRDfn dI<br />

cox vI pfrtI mYNbrisLp dI mukMml qOr<br />

Auqy BrqI hox qoN bfad hI krn bfry vI<br />

iek rfie ho ky PYslf kIqf igaf. nfl<br />

hI sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dIaF<br />

coxF ivc kFgrs vloN iksy vI iksm dI<br />

iswDI jF aiswDI sLmUlIaq nf krn bfry<br />

mohisnf ikdveI vloN inrdysL idwqy gey<br />

jo kYptn amirMdr isMG leI Jtkf sfbq<br />

ho skdy hn.<br />

idwlI ivKy 24 akbr roz qy siQq<br />

kuwl ihMd kFgrs dy kOmI dPqr ivKy hoeI<br />

bYTk mgroN pSjfb kFgrs dy pRDfn<br />

mihMdr isMG ky[pI[ ny pwqrkfrF nUM<br />

dwisaf ik pSjfb dI mOjUdf srkfr dIaF<br />

nIqIaF bfry crcf krn qoN ielfvf nvIN<br />

BrqI bfry vI ivcfr-vtFdrf hoieaf.<br />

pSjfb srkfr dI rfj ‘c amn kfnUMn<br />

bxfeI ‘c asPlqf dy muwdy vI ivcfry gey.<br />

luiDafxf ivKy hoeI Gtnf nfl juVIaF<br />

jQybMdIaF bfry vI crcf hoeI. jgmIq<br />

isMG brfV ny dwisaf ik pSjfb ‘c 50<br />

lwK lok pSjfb kFgrs dy mYNbr bxn<br />

leI Auqfvly hn. ies bYTk ‘c munIsL<br />

iqvfVI, asLvnI kumfr, sLmsLyr isMG<br />

dUlo, asLvnI kumfr syKVI, lfl isMG,<br />

bRhm mihMdrf, virMdr ktfrIaf qy<br />

suirMdr isMglf vI sLfml hoey. sfZy iqMn<br />

vjy sLurU hoeI ieh bYTk krIb svf Cy vjy<br />

qwk cwlI. sUqrF anusfr bYTk dOrfn<br />

mohisnf ikdveI ny sfP kIqf ik kFgrs<br />

df sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI coxF<br />

nfl koeI lYxf-dyxf nhIN. prmjIq isMG<br />

srnf sbMDI hoeI crcf pRqfp isMG kYroN<br />

vyly bxfey gey qflmyl sfD sMgq borz<br />

dI crcf vI kIqI geI ik AudoN vI kFgrs<br />

df nuksfn hoieaf sI.<br />

idwlI gurduafrf kmytI dI mdd lYx<br />

bfry awDf GStf crcf hoeI. pSjfb kFgrs<br />

dy pRDfn dI cox leI vI sfry blfkF ivc<br />

mYNbr BrqI mukMml hox qoN bfad hI kIqI<br />

jfx bfry qflmyl kmytI dy bhuqy mYNbr<br />

iekmwq dwsy jf rhy hn. sUqrF anusfr<br />

suirMdr isMglf smyq hor kuJ mYNbrF ny<br />

pfrtI ivc lIzrisLp drimafn ieksurqf<br />

Aupr jLor idwqf. gujrfq dI kFgrsI afgU<br />

AUsLf twkr nUM pI[afr[E[ bxfieaf igaf<br />

hY jo mYNbr BrqI dI sfrI pRikiraf Aupr<br />

njLr rwKxgy.<br />

qflmyl kmytI dy mYNbrF ny pSjfb<br />

ivc 50 lwK mYNbr BrqI hox df Brosf<br />

idwqf hY. pSjfb kFgrs dy iek afgU vloN<br />

rfjsI ivroDIaF qy pfrtI aSdr hI sur<br />

nfl sur nf imlfAux vfly nyqfvF nUM<br />

jfnvrF dy nfvF nfl blfAux qy vI crcf<br />

hoeI. ies dOrfn awqvfd ivroDI PrMt dy<br />

kOmI knvInr minMdrjIq isMG ibwtf ny<br />

kFgrsI hfeIkmfn qoN mSg kIqI hY ik<br />

idwlI akflI dl dy pRDfn prmjIq isMG<br />

srnf nfloN idwlI ‘c vI sMbMD qoV lvy<br />

ikAuNik srnf dIaF srgrmIaF dysL<br />

ivroDIaF hn.<br />

ieQy pwqrkfr sMmyln nUM sMboDn<br />

krdy hoey AunHF ikhf ik srnf dIaF<br />

isafsI srgrmIaF nfloN pSjfb kFgrs<br />

dI ieMcfrj mohisnf ikdveI ny iknfrf<br />

kr ilaf hY aqy hux pfrtI nUM spsLt<br />

stYNz lYxf cfhIdf hY ik srnf dy iksy vI<br />

pYlftfeIn gurUGr ‘c sfihbjfidaF<br />

dI sLhIdI sbMDI ivsLysL kIrqn drbfr<br />

isLkfgo: gurU goibMd isMG jI dy sfihbjfidaF<br />

aqy mfqf gujLrI jI df sLhIdI idhfVf ieQy gurdvfrf<br />

pYlftfeIn ivc sLhIdI joV myly vjoN mnfieaf igaf.<br />

vzy sfihbjfidaF bfbf ajIq isMG qy juJfr isMG<br />

dI Xfd ivc 19 dsMbr nUM aKMzpfT arMiBaf igaf<br />

aqy 21 dsMbr nUM Bog pfieaf igaf. Coty<br />

sfihbjfidaF bfbf jorfvr isMG aqy bfbf Piqh<br />

isMG dI Xfd ivc aKMzpfT df Bog 27 dsMbr nUM<br />

pfieaf igaf. ies mOky ivsLysL kIrqn drbfr<br />

sjfieaf igaf aqy gurmiq skUl dy bwicaF df dorojLf<br />

kYNp lfieaf igaf.<br />

BfeI anUp isMG AUnf vfly, BfeI suirMdr isMG<br />

ieMglYNz vfilaF aqy bIbI bljIq kOr qlvfVy<br />

vfilaF dy kIrqnI jiQaF qoN ielfvf hjUrI rfgI<br />

BfeI gurjMt isMG dy jQy ny sLbd kIrqn rfhIN sMgqF<br />

do rojLf BMgVf vrksLfp 8<br />

jnvrI qoN<br />

isLkfgo (pMjfb tfeImjL ibAUro): sQfnk<br />

gYr munfPf siBafcfrk sMsQf pMjfbI amYirkn<br />

afrgynfeIjysLn vloN iek BMgVf vrksLfp 8 qoN<br />

10 jnvrI 2010 qwk sLfmIN 4 vjy qoN 7 vjy qwk<br />

lfeI jf rhI hY. ieh isLkfgo ielfky ivc BMgVy dI<br />

muZlI tryinMg hfsl krn leI lfeI jf rhI aijhI<br />

pihlI vrksLfp hY aqy ieh aYlk grUv ivlyj<br />

ivc 850 aYlmhrst roz ‘qy lgfeI jfeygI.<br />

sMsQf dy iek bulfry ny ieh jfxkfrI idMidaF<br />

dwisaf ik ieh klfsF muPq hn. hor jfxkfrI<br />

leI ieMdr huMJx Pon 708-774-0887 jF jgmIq<br />

mfn Pon 248-494-1395 nfl sMprk kIqf jf<br />

skdf hY. ies vrksLfp df pRbMD sMsQf dy<br />

zfierYktr guljLfr isMG aqy pRDfn jYsI isMG dy<br />

Audm nfl kIqf jf irhf hY.<br />

kFgrs idwlI<br />

`c vI srnf<br />

nfl sMbMD<br />

qoVy-ibwtf<br />

nUM gurU crnF nfl joiVaf.<br />

BfeI anUp isMG ny buDvfr, vIrvfr aqy<br />

sLukrvfr nUM ielfhI bfxI dy kIrqn rfhIN sMgqF nUM<br />

inhfl kIqf. BfeI suirMdr isMG dy jQy ny bwicaF dy<br />

kYNp ivc hfjr ho ky AunHF nUM sfihbjfidaF dI sLhIdI<br />

dy sfky qoN jfxU krvfieaf aqy klfsIkl sMgIq<br />

bfry jfxkfrI idwqI.<br />

BfeI suirMdr isMG qMqI sfjF nfl kIrqn krdy<br />

hn. AunHF dy kIrqn qoN sMgqF ivsLysL qOr qy pRBfivq<br />

hoeIaF. bIbI bljIq kOr dy jQy ny vI gur sLbd dy<br />

kIrqn dI Cihbr lfeI. Auh nvyN sfl dI pUrb sMiDaf<br />

qk ies gurUGr kIrqn krngy.<br />

kIrqn drbfr dI ivsLysLqf ieh rhI ik svyry<br />

10 vjy qoN 12[30 qk vI gurdvfrf sfihb kIrqn<br />

huMdf sI.<br />

gurmiq skUl vloN lfey gey kYNp df pRbMD bIbI<br />

suKdyv kOr Gumfx ny sMBfilaf. bwicaF nUM ijQy<br />

gurbfxI dy kIrqn dI isKlfeI idqI geI AuQy bwicaF<br />

nUM BfeI qfrU isMG qy bfbf bMdf isMG bhfdur bfry<br />

iPlmF vI idKfeIaF. bwicaF nUM iswK ieiqhfs dy<br />

rONgty KVy kr dyx vfly sfikaF bfry vI jfxkfrI<br />

idqI geI. bjurgF dI hfl hI ivc bxI nvIN sMsQf<br />

XUnfeItz sInIar istIjLn aYsosIeysLn dy pRDfn<br />

BfeI amrjIq isM G jOhr ny ivsLysL qOr qy bwicaF<br />

dy kYNp ivc syvf kIqI. AunHF bwicaF nUM dsqfr bxn<br />

bfry jfxkfrI idqI aqy AunHF nUM afsLIrvfd idwqf.<br />

nvyN sfl sbMDI poRgrfm<br />

pYlftfeIn gurUGr ivKy nvyN sfl dI pUrb sMiDaf<br />

‘qy vIrvfr 31 dsMbr nUM ivsLysL dIvfn sjfey jfxgy.<br />

bIbI bljIq kOr qlvfVy vfilaF dy jQy aqy hjUrI<br />

rfgI BfeI gurjMt isMG dy kIrqnI jQy vloN kIrqn<br />

pRvfh clfieaf jfeygf. BfeI dieaf isMG kQfivafiKaf<br />

rfhIN sMgqF nUM gurU nfl joVngy. dIvfn<br />

sLfmI 6[30 qoN rfq 12[30 vjy qk clxgy.<br />

pRogrfm ‘c kFgrs sLfml nhIN hovygI.<br />

AunHF ikhf ik luiDafxf ihMsf qoN<br />

bfad srnf dI BUimkf sLwkI rhI aqy<br />

AunHF pSjfb dy hflfq nUM Krfb krn dI<br />

koisLsL kIqI. AunHF ikhf ik zyrf swcf sOdf<br />

kFz df jnmdfqf vI srnf sI. ibwtf ny<br />

ikhf ik idwlI ‘c srnf ny gurduafrf<br />

pRbMDk kmytI dI cox ijwqI pr afpxy<br />

afp nUM Dfrimk srgrmIaF qk sIimq<br />

rwiKaf. AunHF dosL lgfieaf ik kyNdrI<br />

KuPIaf eyjMsIaF vI srnf ‘qy njLr nhIN<br />

rwK rhIaF. idwlI ‘c gurduafrf kmytI dy<br />

dPqrF ‘c sLwkI lok invfs kr rhy hn<br />

ijs nfl sMsd dI surwiKaf nUM iPr qoN<br />

Kqrf pYdf ho igaf hY.<br />

AunHF luiDafxf ihMsf leI Bfjpf<br />

ivDfiek nUM dosLI TihrfAuNdy hoey ikhf ik<br />

AunHF nUM smfgm krvfAux leI ijLwd nhIN<br />

krnI cfhIdI sI. AunHF ikhf ik Dfrimk<br />

sMq nUM gurU gRMQ sfihb jF iswK gurUaF df<br />

apmfn nhIN krnf cfhIdf sI. ies qrHF<br />

dy Dfrimk vfd-ivvfd nUM Kqm krn leI<br />

Dfrimk afgUaF dI AuWcpwDrI kmytI<br />

bxnI cfhIdI hY ijs ‘c sLRI akfl qKq<br />

dy jQydfr, sLMkrfcfrIaf qy hor DrmF dy<br />

numfieMdy sLfml kIqy jfx.<br />

ibwtf ny gRih mSqrI pI[icdMbrm dy<br />

Aus ibafn dI pRsLMsf kIqI ijs ‘c AunHF<br />

ny ieMtrnl ieMtYlIjYNs ivMg nUM gRih<br />

mSqrflf qoN vwK krn dI gwl khI sI.<br />

AunHF ikhf ik pSjfb dy hflfq bhuq Krfb<br />

hn aqy kOmI aqy kOmFqrI kMpnIaF pSjfb<br />

‘c pUMjI invysL krn leI awgy nhIN af<br />

rhIaF. iesnUM dyKdy hoey srkfr nUM hflfq<br />

afm vrgy bnfAuxy cfhIdy hn. ies mOky<br />

‘qy AunHF nfl PrMt dy aqul sUd, jgjIq<br />

isMG lwkI aqy lflI Bfskr vI mOjUd<br />

sn.<br />

PiqhgVH sfihb df sLhIdI<br />

joV mylf smfpq<br />

PiqhgVH sfihb: dsmyÈ ipqf sRI<br />

gurU goibMd isMG jI dy Coty sfihbËfidaF<br />

bfbf Ëorfvr isMG, bfbf Pqih isMG aqy<br />

mfqf gujrI jI dI lfsfnI Èhfdq sbMDI<br />

24 dsMbr nUM sLurU hoieaf ÈhIdI joV mylf<br />

ieQy 26 dsMbr nUM PiqhgVH sfihb ivKy<br />

smfpq ho igaf. iqMn idnF sflfnf ÈhIdI<br />

joV myly ivc iewQy ivÈfl ngr kIrqn<br />

gurduafrf sRI PiqhgVH sfihb qoN sRI<br />

jXoqI srUp sfihb ivKy phuMcx qy ardfs<br />

AuprMq rsmI qOr ‘qy sMpMn ho igaf.<br />

ipCly sflF dy mukfbly ies vfr sMgqF<br />

df iekwT Gwt vyKx ƒ imilaf.<br />

gurduafrf sRI PiqhgVH sfihb qoN<br />

ngr kIrqn svyry 9 vjy qKq sRI kysgVH<br />

sfihb dy jQydfr igafnI qrlocn isMG<br />

vloN ardfs krn AuprMq pMj ipafiraF<br />

dI agvfeI ivc afrMB hoieaf aqy sRI<br />

drbfr sfihb dy hYz grMQI igafnI<br />

jsivMdr isMG vloN hukmnfmf ilaf<br />

igaf. Xfd rhy hr sfl ies ngr kIrqn<br />

dOrfn hYlIkpftr duafrf pflkI sfihb<br />

‘qy PuwlF dI vrKf kIqI jFdI sI pr<br />

ies vfr hYlIkpftr dI QF jIp ivc<br />

rwKI geI iek mÈIn rfhIN Puwl vrsfey<br />

gey. inhMg isMGF dIaF gwqkf pfrtIaF<br />

qoN ielfvf bIbIaF dI gwqkf pfrtI ny<br />

vI ngr kIrqn ivc ivÈyÈ qOr ‘qy<br />

ÈmUlIaq kIqI.<br />

ngr kIrqn 2 iklomItr df sÌr<br />

qYa krn AuprMq 1-30 vjy gurduafrf<br />

sRI jXoqI srUp sfihb ivKyy kIrqn soihlf<br />

dy pfT AuprMq igafnI iqRlocn isMG<br />

jQydfr qKq sRI kysgVH sfihb vloN<br />

ardfs krn AuprMq smfpq ho igaf.<br />

Law Office of Navdeep S. Jhaj<br />

Immigration Law Attorney<br />

General Legal Practice<br />

Navdeep S. Jhaj<br />

Member, American Immigration<br />

Lawyers Association<br />

drbfr sfihb dy hYz grMQI igafnI<br />

jsivMdr isMG ny vfk ilaf.<br />

ies mOky ÈRomxI gurduafrf pRbMDk<br />

kmytI dy pRDfn jQydfr avqfr isMG<br />

mwkV ny sMgqF ƒ sMboDn huMidaF Coty<br />

sfihbËfidaF, mfqf gujrI jI aqy gurU<br />

goibMd isMG jI dI jIvnI ‘qy cfnxf pfieaf<br />

aqy iswKI isDFqF ‘qy cwlidaF bfxI aqy<br />

bfxy dy DfrnI bxn leI pRyiraf.<br />

Xfd rhy sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />

Coty ÈfihbËfidaF bfbf Ëorfvr isMG, bfbf<br />

Ìiqh isMG aqy mfqf gujrI jI dI lfsfnI<br />

Èhfdq ƒ smripq iqMn idnF ÈhIdI joVmylf<br />

lMGI 24 dsMbr nUM iewQy ÈurU ho igaf.<br />

pihly idn lwKF ÈrDflUaF ny gurduafrf<br />

PiqhgVH sfihb, gurduafrf TMzf burj<br />

aqy gurduafrf joqI srUp sfihb ivKy mwQf<br />

tyk ky ÈhIdF ƒ afpxI ÈrDFjlI aripq<br />

kIqI.<br />

gurduafrf sRI joqI srUp sfihb ivKy<br />

afKMz pfT afrMB hoey , ijnHF dy Bog 26<br />

dsMbr ƒ pfey gey. ivckfrly idn vwKvwK<br />

isafsI pfrtIaF dIaF kfnPrMsF<br />

hoeIaF. joV-myly dOrfn ÈrDFlUaF dI<br />

shUlq leI ÈRomxI kmytI qy iËlHf pRÈfsn<br />

vloN pUry pRbMD kIqy gey sn. puils ivBfg<br />

vloN vI surwiKaf dy mwdynËr vwzI igxqI<br />

ivc puils krmcfrIaF ƒ qfienfq kIqf<br />

igaf sI.<br />

ÈrDflUaF ƒ gurduafrf sfihb<br />

phuMcfAux leI iËlHf pRÈfsn vloN 12 muÌq<br />

bwsF clfeIaF geIaF hn. ÈRomxI kmytI<br />

qoN ielfvf iswK smfj vloN afpxy qOr ‘qy<br />

vI ÈhIdI smfgmF dy Kyqr ivc 400 dy<br />

krIb lMgr lgfey gey hn.<br />

Estate Planning<br />

Personal Injury<br />

Bankruptcy<br />

asIN hyT ilKIaF syvfvF<br />

muhweIaf krdy hF<br />

�iemIgrysLn<br />

�jnrl lfa<br />

�prsnl ieMjrI<br />

�bYNkrpsI<br />

�aYstyt plfinMg<br />

1930 W Hubbard, 2nd Floor, Chicago, IL 60622<br />

Voice: 312.404.8893, Fax: 312.243.2277<br />

email: navjhaj@me.com


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (12)<br />

‘BMzI pRcfr` hI sfbq hoeIaF sfrIaF isafsI pfrtIaF dIaF kfnPrMsF<br />

akflI dl dI kfnPLrMs `c<br />

sLRomxI kmytI coxF df pRcfr<br />

PLiqhgVH sfihb : PLiqhgVH sfihb ivKy Coty<br />

sfihbjLfidaF bfbf jLorfvr isSG, bfbf PLiqh isSG<br />

aqy mfqf gujrI dI 305 vIN lfsfnI sLhfdq mOky<br />

sLRomxI akflI dl vloN kIqy gey sLrDFjlI smfgm<br />

ivcoN smuwcI Bfjpf lIzrisLp, mSqrI mSzl, sSsdI<br />

skwqr aqy ijLafdfqr ivDfiek gLYr hfjLr rhy aqy<br />

muwK mSqrI vI lokF nUM koeI nvF pRogrfm dyx ivc<br />

asPLl rhy. AuDr kwuJ dyr bYTx qoN bfad hI suKbIr<br />

isSG bfdl vI smfgm nUM sSboDn kr ky cly gey<br />

aqy AunHF qoN kwuJ smF bfad hI sLRomxI akflI dl<br />

dy jnrl skwqr aqy sfbkf kyNdrI mSqrI suKdyv<br />

isG ZINzsf vI sSboDn kr ky cly gey. qyjL qrfr<br />

afgU bIr divSdr isSG ijnHF df ieh jwdI hlkf hY,<br />

smfgm ivcoN gLYr hfjLr rhy.<br />

ijLkrXog hY ik kfPLI lMmf smF ies sLhIdI<br />

joV myly dIaF iqafrIaF sbSDI mrhUm sfbkf mSqrI<br />

kYptn kSvljIq isSG ieScfrj rhy pr awj AunHF<br />

df iksy ny ijLkr nf kIqf. AunHF df PLrjLSd ivDfiek<br />

jsjIq isSG bSnI BfvyN styj ‘qy bYTf sI pr Aus<br />

vl iksy ny koeI iDafn nf idqf jdik muwK mSqrI<br />

pRkfsL isSG bfdl kfPLI lMmf smF styj ‘qy bYTy<br />

rhy. s[ pRkfsL isSG bfdl ny smfgm nUM sSboDn<br />

kridaF sLRomxI kmytI coxF vl iesLfrf kIqf aqy<br />

ikhf ik kFgrs pfrtI AunHF sLkqIaF dI mdd kr<br />

rhI hY ijhVIaF pSjfb nUM kmjLor krn dI koisLsL<br />

kr rhIaF hn. AunHF prmjIq isSG srnf Auqy dosL<br />

lgfAuNidaF ikhf ik Auh kFgrs df JolI cuwk bixaf<br />

hoieaf hY aqy pSjfb dI sLFqI nUM awg lwgfAux Auqy<br />

quilaf hoieaf hY. AunHF akflI vrkrF nUM sLRomxI<br />

kmytI coxF sbSDI lfmbSd kridaF ikhf ik Auh<br />

hux qoN hI ienHF coxF dI iqafrI kr lYx ikAuNik<br />

agly sfl sLRomxI kmytI coxF isr ‘qy hn. AunHF<br />

ikhf ik srnf aqy kFgrs nUM coxF ivc krfrI hfr<br />

idqI jfvygI.<br />

AuWp muwK mSqrI suKbIr isSG bfdl ny ikhf<br />

ik akflI dl ny hmysLf hI jLulm ivruD aqy afm<br />

afdmI dI lVfeI lVI hY jdik ies dy Ault kFgrs<br />

ny hmysLf hI afm afdmI dy hwkF Auqy zfkf mfiraf<br />

hY. AunHF ‘84 dy kqlyafm dI gwl kridaF ikhf ik<br />

kyNdr ny ‘84 dy kfqlF nUM koeI sjLf nhIN idqI. BfvyN<br />

anykF hI kimsLn ibTfey gey pr kyNdr df mksd<br />

dosLIaF nUM sjLfvF dyxf nhIN sI sgoN Aus df mksd<br />

dosLIaF nUM bcfAuxf sI. AunHF ikhf ik iswK kqlyafm<br />

dI jFc leI sI[bI[afeI nUM rIport sONpI nUM kfPLI<br />

smF ho igaf hY pr hfly qk cflfn pysL nhIN kIqf<br />

aqy nf hI mnjLUrI idqI geI hY. AunHF ikhf ik afAux<br />

vfly sfl ivc iek nvIN Kyz nIqI bxfeI jf rhI hY<br />

ijs ivc 1200 ipSzF nUM iek lwK rupey dI gRFt idqI<br />

jfvygI ijs nfl KyzF df sfmfn KLrId ky nOjvfnF nUM<br />

idqf jfvygf qF ik pSjfb dI jvfnI nUM nisLaF qoN<br />

mukq krvfieaf jfvy. ies mOky sLRomxI gurdvfrf<br />

pRbSDk kmytI dy pRDfn avqfr isSG mwkV ny apxy<br />

pRBfvsLflI BfsLn ivc ikhf ik kFgrs dy sLRomxI<br />

kmytI coxF sbSDI mnsUby isry nhIN cVH skxgy<br />

ikAuNik pSjfb dy lok kFgrs dIaF cflF qoN sucyq ho<br />

gey hn. AunHF ikhf ik jo kmytI dIaF coxF sbSDI<br />

vwzy-vwzy dfavy krdy hn, AunHF nUM vI mUSh dI KfxI<br />

pvygI. AunHF ikhf ik iswK kOm leI bfbf bSdf isSG<br />

bhfdr dI kurbfnI ivlwKx hY ikAuNik mugLl hkUmq<br />

ny AunHF dy pOxy cfr sflf puwqr df ijgr kwZ ky AunHF<br />

dy mUSh ivc pfieaf pr Auh iPr vI azol rhy. AunHF<br />

ikhf bfbf bSdf isSG bhfdr dI Xfd ivc cpVicVI<br />

ivKy Xfdgfr sQfpq kIqI jfvygI aqy PLiqhgVH<br />

sfihb dy ds eykV Qyh 20 kroV rupey dI lfgq<br />

nfl bxn vfly imAUjLIam dI sQfpn kIqI jfvygI.<br />

kYptn dy nf phuScx kfrn<br />

kFgrsIaF df AuqsLfh TMZf<br />

AunHF ikhf ik iek jfigRqI Xfqrf nMdyV sfihb qoN<br />

sLurU kIqI jfvygI jo cpVicVI huSdI hoeI PLiqhgVH<br />

sfihb phuScygI. ies mOky kYbint mSqrI hIrf isSG<br />

gfbVIaf, sLRomxI akflI dl dy jnrl skwqr suKdyv<br />

isSG ZINzsf, blivSdr isSG BUSdV, pRo[ pRym isSG<br />

cSdUmfjrf, sLRomxI akflI dy ijLlHf pRDfn jgdIp<br />

isSG cImf, hlkf ivDfiek dIdfr isSG BwtI,<br />

smrflf dy ivDfiek jgjIvn isSG KIrnIaf, sfbkf<br />

mSqrI jQydfr qoqf isSG afid mOjUd sn.<br />

kFgrs dI kfnPrMs iPwkI rhI : sLhIdI<br />

idhfVy mOky kFgrsI vrkrF ivc kYptn amirSdr<br />

isSG dI kFgrs dI isafsI kfnPLrSs ivc afmd<br />

sbSDI BfrI AuqsLfh, AunHF dy nf phuScx kfrn TMZf<br />

pY igaf aqy Auh vfr-vfr kYptn amirSdr isMG<br />

df rfh qkdy rhy. sInIar kFgrsI afgU ilbVf<br />

aqy nirSdr isSG itvfxf vI gLYr hfjLr rhy.<br />

kfnPLrSs ivc bfdl srkfr nUM pSjfb qy iksfn<br />

ivroDI dsidaF qfbVqoV hmly kIqy gey. kFgrs<br />

dI ies rfjsI kfnPLrSs ivc ieh gwl vyKx nUM<br />

jLrUr imlI hY ik kFgrs ny lokF dy iekwT nUM ibTfeI<br />

rwKx leI Dfrmk pRogrfm dI bjfey hfsrfs klfkfr<br />

gurdyv isSG Bjnf amlI aqy sSqI dy totikaF df<br />

shfrf ilaf aqy QoVy-QoVy smyN bfad klfkfrF nUM<br />

styj qy pRogrfm pysL krn leI bulfieaf jFdf irhf.<br />

kfnPLrSs nUM sPl bxfAux leI kFgrs pfrtI dy<br />

ijLlHf pRDfn lKbIr isSG rfey ny kfPLI Xogdfn<br />

pfieaf. ies mOky afl ieSzIaf kFgrs dI jnrl<br />

skwqr aqy pSjfb mfmilaF dI ieScfrj sRImqI<br />

mohisnf ikdveI ny sLrDFjlI ByNt kridaF ikhf<br />

ik gurU goibSd isSG jI dy Coty sfihbjLfidaF aqy<br />

mfqf gujrI ny jbr aqy jLulm ivruD gurU goibSd<br />

isSG jI vloN arSBI lVfeI dOrfn PLiqhgVH sfihb<br />

ivKy kurbfnIaF idqIaF. AunHF ny ikhf ik sfnUM apxy<br />

gurUaF dIaF kurbfnIaF nUM Xfd rKidaF jbr aqy<br />

jLulm ivruD ijSnIaF vI kurbfnIaF krnIaF pYx,<br />

ipCy nhIN htxf cfhIdf aqy hmysLf iensfnIaq nUM<br />

pihl idSdy hoey jfq-pfq AUc nIc, Byd-Bfv KLqm<br />

kr ky iekmuT ho ky mnuwKqf dI rfKI leI kSm krnf<br />

cfhIdf hY. AunHF ikhf ik pSjfb dI mOjUdf akflI<br />

srkfr lokF dI srkfr nhIN, isrPL iek prvfr dI<br />

srkfr hY jo ihltrsLfhI dI dukfn hY. AunHF ny ikhf<br />

mfn vwloN iswKF ƒ hwk-swc<br />

`qy pihrf dyx df swdf<br />

ik akflI srkfr kyNdr srkfr vloN Byjy gey PLSzF<br />

dI durvrqoN kr rhI hY aqy Aus nUM cSgy ZSg nfl<br />

lokF qk nhIN phuScf rhI. AunHF ikhf ik kyNdr vloN<br />

ijMnF pYsf pSjfb dy ivkfs leI Byijaf jf irhf hY,<br />

Aus nUM KLurd-burd kIqf jf irhf hY. AunHF pSjfb dy<br />

lokF nUM byiensfPLI df tfkrf krn leI aqy ies<br />

srkfr nUM lFBy krn leI iekmuT hox df swdf kIqf.<br />

sRImqI rfijSdr kOr BwTl sfbkf pRDfn pSjfb pRdysL<br />

kFgrs ny sLrDFjlI ByNt kridaF ikhf ik gurU<br />

goibSd isSG ny jbr jLulm aqy ainaF ivruD lVidaF<br />

apxf sfrf prvfr vfr idqf pr pRkfsL isSG bfdl<br />

jo apxy-afp nUM iswKF aqy iksfnF df hmfieqI dwsdf<br />

hY, gLrIb qy krjLeI iksfnF nUM jylF ivc zwk irhf<br />

hY aqy pSjfb dy hr vrg dy lokF qy jLlum kr irhf<br />

hY. AunHF ikhf ik jdoN srkfr bxfAuxI huSdI hY qF<br />

lokF df nfm ilaf jFdf, jdoN srkfr bx jFdI hY qF<br />

Aus ivc apxy prvfr dy mYNbr ley jFdy hn. AunHF<br />

ikhf ik ieh srkfr pSjfb nUM luwt rhI hY aqy kuwt<br />

rhI hY. nrygf skIm aDIn jo pYsf kyNdr srkfr ny<br />

Byijaf hY, Aus dI vrqoN iblkul TIk ZSg nfl nhIN<br />

ho rhI hY. pSjfb kFgrs dy pRDfn sRI mihSdr isSG<br />

ky pI ny ikhf ik ijQy pSjfb aqy mnuwKqf dI rfKI<br />

leI gurU goibSd isSG ny apxf prvfr vfr idqf,<br />

AuQy bfdl pSjfb nUM brbfdI vl lY ky jf irhf hY.<br />

gLrIbF nUM pYnsLnF nhIN iml rhIaF, sLgn skIm<br />

KLqm ho cuwkI hY aqy iksfnF nUM AunHF dI ijxs dy<br />

bkfey nhIN iml rhy. AunHF ny ikhf ik mnpRIq isSG<br />

bfdl rojL ieh rOlf pf irhf hY ik pSjfb df KLjLfnf<br />

KLflI hY, KLjLfnf kdy vI KLflI nhIN ho skdf hY. isrPL<br />

akflIaF dI akl df KLjLfnf KLflI hY. mihSdr isSG<br />

kypI ny ikhf ik Auh 40 mukiqaF dy sLihr mukqsr<br />

adflq vloN cImf qy gurduafrf cox kimsLn qlb<br />

huisLafrpur : sLRomxI akflI dl bfdl vloN cox lVn leI iesqymfl kIqy gey jfalI sMivDfn<br />

sMbMDI dosLF nUM lY ky huisLafrpur dy cIP juzIsLIal mYijstryt gurjMt isMG<br />

dI adflq ‘c bkfieaf peI ptIsLn dI suxvfeI mOky sLRomxI akflI dl dy<br />

jnrl skwqr zf[ dljIq isMG cImf adflq ivc hfjLr nhIN hoey. mfxXog<br />

adflq ny zf[ cImf aqy gurduafrf cox kimsLn dy sYktrI nUM kys dI aglI<br />

suxvfeI mOky 11 PrvrI 2010 nUM irkfrz lY ky adflq ivc pysL hox leI<br />

sMmn jfrI kIqy hn.<br />

vrnxXog hY ik mfltf kFz durGtnf jFc kmytI dy cyarmYn blvMq<br />

isMG KyVf ny sLRomxI akflI dl vloN iesqymfl kIqy jf rhy do sMivDfnF nUM lY<br />

ky muwK mSqrI pRkfsL isMG bfdl qy Aup muwK mSqrI suKbIr isMG bfdl smyq<br />

pfrtI dy sInIar afgUaF suKdyv isMG ZINzsf aqy pfrtI dy huisLafrpur<br />

ijLlf pRDfn suirMdr isMG Buwlyvfl rfTF iKlfP 20 PrvrI 2009 nUM dosL<br />

lgfieaf sI ik sfl 1920 ivc jdoN akflI dl hoNd ivc afieaf, Aus smyN iesdy sMivDfn ivc iliKaf<br />

igaf sI ik ieh iswKF dI pfrtI hY qy isrP iswK ivakqI hI iesdf mYNbr ho skdf hY. iesy dOrfn sfl<br />

1989 ivc kyNdrI cox kimsLn ny rIpRjLYNtysLn afPL pIpljL aYkt 1951 ivc sYksLn 29-ey sLfml<br />

kIqf, ijs ivc spwsLt kIqf igaf sI ik Drm inrpwK rfjnIqk pfrtIaF hI cox lV skdIaF hn aqy<br />

cox kimsLn kol afpxI rijstrysLn krvf skdIaF hn. KyVf vloN dfier ptIsLn ivc ikhf igaf hY ik<br />

14 agsq 1989 nUM sLRomxI akflI dl ny kyNdrI cox kimsLn kol ijhVf sMivDfn aqy arjLI pysL kIqI,<br />

Aus ivc ies pfrtI dy Drm inrpwK hox df vrnx kIqf igaf sI, ijsqoN sfPL jLfihr hY ik ies pfrtI<br />

vloN 2-2 sMivDfn iesqymfl kIqy jf rhy hn.<br />

lONgovfl, 1920 dl vloN coxF<br />

sFJIaF lVn df aYlfn<br />

nUM mukqsr sfihb df nfm dyx leI pRDfn mSqrI<br />

nfl gwl krngy. jgmIq isSG brfV mYNbr vrikSg<br />

kmytI afl ieSzIaf kFgrs ny sLrDFjlI ByNt<br />

kridaF ikhf ik Bfrq dI afbrU, nksLf aqy axK<br />

isrPL sLhfdqF ‘qy inrBr hY. AunHF ikhf ik gurU<br />

goibSd isSG dy sfihbjLfidaF dI sLhfdq iek lfsfnI<br />

sLhfdq hY ijs nUM kdy vI nhIN Bulfieaf jf skdf<br />

hY. AunHF ikhf ik ies vfr cmkOr sfihb dy myly<br />

ivc akflI dl vloN nf phuScxf bhuq nfmosLI dI<br />

gwl hY. AunHF ikhf ik 1920 qoN bfad akflI dl<br />

ivc iksy vI dilq ivakqI nUM nyqf nhIN bxfieaf<br />

igaf. AunHF ikhf ik pSjfb ivc bfdl df 500 bsF<br />

df PLlIt cwl irhf hY aqy sfry afrQk soimaF ‘qy<br />

bfdl prvfr df kbjLf hY. ies mOky suKdyv isSG<br />

ilbVf mYNbr pfrlImYNt, sLmsLyr isSG dUlo, zf[<br />

hrnfmdfs jOhr, blbIr isSG iswDU, drsLn isSG<br />

brfV, hrimSdr isSG, sfDU isSG Drmsoq sLrmf<br />

afid hfjLr sn.<br />

ÈRomxI akflI dl (a) vloN kfnPrMs :<br />

ÈRomxI akflI dl (aMimRqsr) vloN iewQy kIqI geI<br />

ieiqhfsk kfnÌrMs ivc s[ ismrnjIq isMG mfn<br />

pRDfn ÈRomxI akflI dl (aMimRqsr) ny afpxI<br />

qkrIr ivc sfihbËfidaF ƒ nqmsqk huMdy hoey<br />

smuwcy iswK BfeIcfry ƒ sfihbËfidaF dI qrHF azol<br />

icwq ho ky swc-hwk Auqy pihrf dyx dI apIl kIqI.<br />

s[ mfn ny ikhf ik iewk pfsy mnuwKqf aqy iswKI<br />

isDFqf leI dsm ipqf ny afpxf smuwcf srbMs<br />

vfr idwqf aqy afpxy mfsUm sfihbËfidaF ƒ mYdfny<br />

jMg ivc afp Kud iqafr krky qoiraf pr dUjy pfsy<br />

sfzy awj dy aKOqI afgU hn, jo afpxy DIaF, puwqrF,<br />

sbMDIaF leI hr qrHF dI byeImfnI, Pryb krn qoN<br />

vI nhIN iJjkdy. ies qoN ielfvf ieh afgU iswKI<br />

isDFqF aqy soc ƒ ipwT dy ky afpo-afpxy pirvfrF,<br />

ktMUbF ƒ ÊYr-ieKlfkI aqy ÊYr-smfijk ZMg nfl<br />

Dfrimk sMsQfvF aqy isafsq AuWqy kbËy krfAux<br />

aqy gurU dIaF golkF qy pMjfb dy KËfny dI durvrqoN<br />

krn ivc mlIn hoey pey hn.<br />

awj dy iekwT ivc 20 dy krIb iswK BfeIcfry<br />

aqy pMjfbIaF nfl sMbMiDq mqy srbsMmqI nfl pfs<br />

kIqy gey, ijnHF ‘c muwK srbwq dy Bly dI vwzmuwlI<br />

soc ƒ lfgU krnf, cMzIgVH hYzvrks aqy pMjfbI<br />

boldy ielfky qurMq pMjfb dy hvfly krn, iËmIdfrF<br />

nfl srkfr aqy bYNkF vloN kIqIaF jf rhIaF vDIkIaF<br />

bMd krn, byruËgfrI, ÊrIbI, irÈvqKorI leI bfdl<br />

hkUmq ƒ iËMmyvfr TihrfAux, ÈihrF, ipMzF aqy<br />

srkfrI sMsQfvF dy borzF dy nfm pMjfbI ivc ilKx<br />

afid Èfml sn.<br />

ÈRomxI akflI dl aMimRqsr dI kfnPrMs ‘c<br />

s[ ismrnjIq isMG mfn qoN ielfvf pfrtI dy<br />

sInIar afgUaF BfeI iDafn isMG mMz, Bfg isMG<br />

surqfpur, jspfl isMG mMgl afid afgUaF ny<br />

ÈmUlIaq kIqI.<br />

ies dOrfn sLRomxI akflI dl (lONgovfl),<br />

sLRomxI akflI dl 1920 aqy idwlI akflI dl dI<br />

sFJI kfnPLrMs ivc sLRomxI kmytI coxF sFJy qOr qy<br />

lVn df aYlfn kIqf igaf. kfnPrMs nUM sMboDn<br />

kridaF lONgovfl dl dI pRDfn bIbI surjIq kOr<br />

brnflf ny ikhf, ‘‘prcIaF aqy ilPLfiPaF ivcoN<br />

inkldy pRDfn gurDfmF ivcoN bfhr kIqy jfxgy aqy<br />

iswKF Auqy golIaF clfAux vfly bfdlikaF dy cuMgl<br />

ivcoN pSjfb aqy pSjfbIaq nUM mukq krvfieaf<br />

jfvygf.’’ AunHF ikhf ik sLRomxI kmytI ivc PYilaf<br />

iBRsLtfcfr iksy qoN Cuipaf nhIN irhf qy ies dy pRbMDkF<br />

ny ‘gurU kI golk’ dy mUMh bfdl prvfr leI KolH<br />

idqy hn.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (13)<br />

ÅÆ siqgur pRsfid..<br />

cUM kfr ajL hmf hIlqy dr gujsLq..<br />

hlfl asq burdn b sLmsLIr dsq..<br />

BgqI qy sLkqI dy mujwsmy dsm pfqsLfh<br />

sfihb sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />

afgmn purb dI kul lokfeI nUM<br />

The Sikh Temple of North Texas<br />

506 Gatewood Drive, Garland, TX 75043, Telephone: 972-240-5348<br />

www.sikhtempledallas.org


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (14)<br />

pMjfb tfeImjL<br />

sincrvfr, 2 jnvrI 2009<br />

Brosy ivcoN pihlkdmI krn df hOslf imldf hY - tOm vftsn<br />

iqlMgfnf muwdf iPr miGaf<br />

kyNdr srkfr vloN iqlMgfnf rfj kfiem krn dy afpxy ibafn qoN muwkrn qoN ipCoN ies<br />

nvyN sUby dI kfiemI df sMGrsL muV ky sLurU ho igaf. ies mfmly nUM lY ky hux iqlMgfnf pwKI<br />

sLkqIaF vloN vwzI pwDr ‘qy mujLfhry, ros pRdrsLn aqy sfV-PUk kIqI jf rhI hY.<br />

Xfd rhy, bIqy idnIN kyNdrI gRih mMqrI sLRI pI[ icdMbrm ny afpxy ibafn ivc ikhf sI<br />

ik iqlMgfnf muwdy `qy hux ivafpk slfh-msLvry dI jLrUrq hY. ies qoN ielfvf srkfr dy<br />

keI hor sInIar mMqrIaF ny vI ieh gwl duhrfeI hY ik ies muwdy nUM lY ky hfly ivafpk pwDr<br />

‘qy ivcfr-crcf kIqy jfx dI loV hY. ies qoN ielfvf kyNdr srkfr ny iqlMgfnf muwdy dy<br />

sMdrB ivc rfjF dy punrgTn leI iek hor kimsLn kfiem krn df ivcfr pysL kIqf hY.<br />

srkfrI sUqrF df afKxf hY ik afjLfdI qoN bfad hoNd ivc afAux vflI ies iksm dI ieh<br />

dUjI sMsQf hovygI, jo ies smuwcy muwdy dI zUMGI pVcol krn qoN bfad afpxIaF isPfrsLF<br />

krygI. kuJ aflockF df afKxf hY ik kyNdr srkfr vloN kimsLn df ieh ivcfr asl ivc<br />

muwdy nUM awgy pfAux dy mksd nfl hI ilaFdf igaf hY. kuJ vI hovy, ieh rfie vI AuBr rhI<br />

hY ik kimsLn bxn nfl afm rfey bxfAux aqy sLFqI vfly hflfq pYdf krn ivc mdd<br />

imlygI.<br />

ieQy ieh Xfd krvfAuxf vI bxdf hY ik kyNdrI gRih mMqrI sLRI pI[ icdMbrm ny lMGI 9<br />

dsMbr nUM vwKrf qylMgfnf rfj kfiem krn leI aml sLurU krn df aYlfn kIqf sI aqy ies<br />

df aFDrf dy rfiel sImf aqy qwtI KyqrF ivc jLordfr ivroD hoieaf sI. sLRI icdMbrm ny hux<br />

afpxf ibafn bdlidaF ikhf hY ik 9 dsMbr dy ibafn qoN bfad rfj dI siQqI bdl<br />

geI hY aqy rfj ivc sfrIaF isafsI pfrtIaF aqy grwupF nfl ivafpk crcf dI loV KVHI<br />

ho geI hY. ieQy ieh vI ijLkr krnf bxdf hY ik 9 dsMbr nUM kyNdr vloN iqlMgfnf sUby dI<br />

kfiemI sMbMDI aYlfn krn qoN ipCoN dysL dy bhuq sfry rfjF ivc nvyN sUibaF dIaF mMgF AuT<br />

KVHIaF hoeIaF sn. ieQoN qwk ik Auqr pRdysL dI muwK mMqrI bIbI mfieafvqI, sfbkf Bfjpf<br />

afgU sLRI jsvMq isMG aqy ajIq isMG ijhy sInIar afgUaF ny vI afpo-afpxy KyqrF leI<br />

Coty sUby bxfAux dI mMg AuBfr idwqI sI. ienHF mMgF dy mwdynjLr hI ieh vI ikhf jf irhf hY ik<br />

nvF rfj punrgTn kimsLn gorKflYNz (pwCmI bMgfl), buMdylKMz aqy hirq pRdysL (Auqr<br />

pRdysL) afid KyqrF ivc vwKry rfj bxfAux dIaF mMgF Aupr vI ivcfr kr skdf hY.<br />

jy isafsI lIzrisLp swc muwc rfjF leI punrgTn kimsLn kfiem krn dy hwk ivc<br />

PYslf lYNdI hY qF ieh mwudf pRvfngI leI kyNdrI kYbint kol jfvygf, ies qoN ipCoN suprIm<br />

kort jF hfeIkort dy iksy syvfmukq jwj nUM kimsLn df muKI Qfipaf jfvygf qy kuJ mYNbr hor<br />

vI ley jf skdy hn. ies aml dy agy vDx nfl srkfr nUM ihMsf aqy bdamnI qoN sfh<br />

iml skdf hY aqy ieho hfl dI GVI kyNdr srkfr df imsLn jfpdf hY. ies muwdy Aupr cwlI<br />

crcf nUM vDyry spwsLt kridaF kyNdrI sUucnf aqy pRsfrx mMqrI sLRImqI aMibkf sonI ny ikhf<br />

hY ik ies msly ‘qy afm sihmqI dI loV hY aqy smF pf ky lok kimsLn dy ivcfr nUM pRvfn<br />

kr lYxgy. AunHF dlIl idwqI ik koeI vI aihm PYslf hr iek dI sihmqI nfl aqy hr iek<br />

nfl slfh-msLvry qoN ipCoN hI hwl kIqf jf skdf hY. AunHF srkfr dy mnsLy nUM Aukf hI spsLt<br />

kr idwqf qy ikhf ik srkfr ieh mihsUs krdI hY ik iekqrPf PYsly nUM acfnk lfgU nhIN<br />

kIqf jf skdf. qylMgfnf dI kfiemI dy mfmly ivc ies iKwqy dIaF sfrIaF pfrtIaF iekmq<br />

hn jdoNik bfkI aFDrf pRdysL dIaF sfrIaF pfrtIaF aFDrf pRdysL nUM iekmuwT rwKx dy ihq<br />

ivc hn. aFDrf pRdysL asYNblI dIaF kuwl 294 sItF hn aqy ies ivcoN 119 mYNbr qylMgfnf<br />

Kyqr nfl sMbMDq hn. kyNdrI gRih mMqrI vloN afpxy pihly ibafn qoN ipwCy htx nfl sfrIaF<br />

pfrtIaF nfl sMbMDq ieQoN dy 82 ivDfiekF ny asqIPLy dy idwqy. ienHF ivc 39 ivDfiek<br />

qylgU dysm nfl sMbMDq hn, 30 kFgrs pfrtI nfl, 10 tI[ afr[ aYs[ aqy 2 prjfrfjm<br />

aqy 1 BfrqI jnqf pfrtI nfl sMbMDq hY. ieMj asIN vyKdy hF ik qylMgfnf Kyqr dy asYNblI<br />

mYNbrF dI bhuigxqI nvF sUbf bxfAux dy hwk ivc hY. ieho hfl ies Kyqr nfl sMbMDq sMsd<br />

mYNbrF df hY. AunHF dI bhuigxqI vI qylMgfnf sUbf kfiem krn dy hwk ivc KVHI hY. aFDrf<br />

pRdysL dy 42 lok sBf hlikaF ivcoN 17 hlky qylMgfnf Kyqr ivc pYNdy hn. sfrI siQqI dy<br />

bfvjUd aFDrf asYNblI ivc ies vyly ijs iksm dI hflq hY, Aus qoN nhIN lwgdf ik nvyN<br />

sUby dy hwk ivc mqf pfs ho skdf hY. asl ivc ies muwdy nUM lY ky rfjnIqIvfnF vloN vwK-vwK<br />

KyqrF dIaF BfvnfvF BVkfAux dI QF ies nUM sMjIdf ZMg nfl hwl krn dy Xqn krny cfhIdy<br />

hn. ipCly idnIN isrP iek idn ivc hI qylMgfnf Kyqr ivc aMdolnkfrIaF ny qkrIbn<br />

100 bwsF sfV idwqIaF. keI hor QfvF Aupr vI agjLnI dIaF GtnfvF aqy ivKfvy hoey. ies<br />

qoN pqf lwgdf hY ik hflq ikMny Krfb hn aqy amn-kfnUMn dI siQqI ikMnI mfVI hY. pYdf<br />

hoeI siQqI dy sMdrB ivc kyNdr aqy rfj srkfr df pihlf Xqn ieh hoxf cfhIdf hY ik<br />

iksy vI qrHF lokF dy jjLbfq TMzy kIqy jfx aqy amn-amfn vflI hflq pYdf kIqI jfvy.<br />

kyNdr srkfr nUM vI msly dI qih qwk jf ky Xog hwl iqafr krny cfhIdy hn. ies gwl nfl<br />

qkrIbn sfry hI ivsLlysLk sihmq hn ik aFDrf pRdysL df ivkfs kfPI asfvF ijhf hY.<br />

hYdrfbfd smyq kuJ iKwqy kfPI ivkfs kr gey hn jdik dUjy pwCV gey hn. ieho hfl<br />

qylMgfnf Kyqr df hY. ies Kyqr dy lokF dI afriQk hflq bhuq mfVI hY aqy sQfnk lok<br />

afpxy-afp nUM aFDrf muwK Dfrf dy gulfm mihsUs krdy hn.<br />

ies qrHF dIaF BfvnfvF vI keI vfr sfhmxy af cuwkIaF hn ik qylMgfnf Kyqr aFDrf<br />

aqy kyNdr dI bsqI hY. kyNdr aqy rfj srkfr dI pihlI Xojnf ieh hoxI cfhIdI hY ik<br />

aijhIaF BfvnfvF nUM smfpq kIqf jfvy.<br />

Tfh-sotf<br />

-cfcf byilhfjL<br />

DrmIN bfbl dI pRysLfnI!<br />

mwiq mfrI muMzHIr dI PYsLnF ny, vrkf pfV`qf Drm dy ipafr vflf.<br />

iPlmI aYktrF vFg mUMh rVy kIqy, Bog pfieaf ey iswKI nuhfr vflf.<br />

cUpy aSb dI gutI dy vFg bUQy, nisLaF kIqf ey hfl ibmfr vflf.<br />

Cokr-KylH ny ivrsy nUM ipwT dy ky, hwQIN iqafigaf rUp ‘srdfr’ vflf.<br />

jfxy siqgurU afeygf kdoN muVky! iswKI bfg `qy mOsm bhfr vflf.<br />

DI dy iPkr ivc bfbl pRysLfn iPrdf, vru lwBdf nhIAuN dsqfr vflf!<br />

KbrF dI suwcqf nUM brkrfr rwiKaf jfvy<br />

rfjdIp srdysfeI<br />

asIN ieho ijhy smyN ‘c rih rhy hF ijwQy<br />

iBRsLtfcfr pwkf rUp lY cuwikaf hY. nyqfvF qoN lY ky<br />

jwj, AuWc aiDkfrI nOkrsLfhF qoN lY ky puils<br />

aiDkfrI, kfrporyt dy krqf-DrqfvF qoN lY ky Coty<br />

krmcfrIaF qwk mfno hryk dI kImq qYa hY. pwqrkfr<br />

hox dy nfqy sfzy kMm df qkfjf hY ik asIN iBRsLtfcfr<br />

dy mfmilaF dI pVqfl krIey aqy AunHF nUM Aujfgr<br />

krIey. ies leI jdoN iek mDUkozf nUM jylH Byijaf jFdf<br />

hY qF asIN ieh soc ky KusL huMdy hF ik kfnUMn ny sfbkf<br />

muwK mSqrI nUM dboc ilaf igaf hY.<br />

jd iek jwj dy iKlfP dosLF dI vjHf nfl mhfdosL<br />

dI pRikRaf sLurU huMdI hY qF asIN sLFqI jLfihr krdy<br />

hF. jd iek ieMPotYk hsqI nUM sjLf imldI hY qF<br />

asIN kMpnIaF dy<br />

kMmkfj ivc suDfr dI<br />

AumId krdy hF. pr jd<br />

kYmrf aSdr vl nUM<br />

GuMmdf hY, jd Kud KLbr<br />

dI kImq qYa hox lgdI<br />

hY, AudoN kI huMdf hY?<br />

iBRsLt nyqf jF<br />

ibjns lIzr nUM jylH<br />

Byijaf jFdf hY. jwj dy<br />

iKlfP mhfdosL ho skdf<br />

hY, bfbU qy iBRsLtfcfr<br />

inroDk kfnUMn dy qihq<br />

mukwdmf clfieaf jf<br />

skdf hY pr KLbr dy<br />

bdly Dn nMU pihl dyx<br />

vfly sMpfdk, irportr<br />

df kI huMdf hY? hfl hI<br />

ivc pwqrkfrqf dIaF<br />

jVHF `qy hmlf krn<br />

vflI ‘pyz inAUjL’ df<br />

ivvfd Aus isDFq dI<br />

buinafd `qy vI cot<br />

krdf hY ijsdI sugMD<br />

nfl asIN bwJy hoey hF.<br />

Auh isDFq hY jvfbdyhI<br />

df. jd asIN afpxy Kud<br />

dy pysLy ivc AuT rhy<br />

qUPfn dy leI awKF bMd<br />

rKdy hF sfnUM lokqMqr<br />

dy dUjy sqMBF dy iKlfP<br />

kfrvfeI dI mSg krn<br />

df kI nYiqk hwk hY?<br />

pwqrkfrF dI brfdrI Kud nUM nYiqk smJx vflI<br />

aqy snkI huMdI hY. snkIpuxy dy cldy asIN mSndy<br />

hF ik iglfs hmysLf awDf KflI huMdf hY. afpxy afp<br />

nUM nYiqk smJx dI vjHf nfl jd sfnUM igrdy nYiqk<br />

mfndMz df dosLI Tihrfieaf jFdf hY qF asIN guwsy<br />

nfl Br AuTdy hF. ‘pyz inAUjL’ dy sMkt `qy ienHF<br />

dovF hI pRqIikRafvF dI jrUrq nhIN hY. jLrUrq<br />

ivvhfirk kusLlqf dy nfl musLiklF nUM svIkfr krn<br />

aqy nfl hI igrdI sLfK nUM bhfl krn dy mOky dy<br />

rUp ivc dyKx dI hY.<br />

pihlF qF sfnUM smJxf cfhIdf hY ik ‘pyz inAUjL’<br />

kI hY. hfl hI ivc kuJ lyKF ivc jfiej<br />

‘aYzvrtorIal’ aqy KbrF dI anYikqf ‘ivkrI’ nUM<br />

iek mMn ilaf igaf hY. Prk ‘aYlfn’ dy isDFq<br />

ivc hY.<br />

jykr iek rfjnyqf jF kfrporyt Grfxf aKLbfr<br />

ivc sMpfdkI jgHf jF tI[vI[ qy eyartfeIm KrIdxf<br />

cfhuMdf hY qF Auh iedF kr skdf hY, pr iesdy leI<br />

AusnUM inXm anusfr iesdf aYlfn krnf hovygf.<br />

jd rfjnIqk, ivvsfiek bRFz pfrdrsLI ZMg nfl<br />

pysL kIqy jFdy hn, jdoN ivigafpn Pfrm jF kMtYNt<br />

ivc sfP Prk dy ibnf KLbr dy rUp ivc pfTk jF<br />

drsLk dy sfhmxy afAuNdf hY, AudoN Auh KLbrF dI<br />

mirXfdf df AulMGx hY.<br />

dUjf, sfnUM ieh smJx dI jLrUrq hY ik ‘pyz<br />

inAUjL’ rfqo rfq vfprI Gtnf nhIN hY jo cox ‘pYkyj’<br />

dy nfl sLurU hoeI hovy. imsfl dy leI, iPlm aqy<br />

Kyz pwqrkfrqf ivc KLbr aqy jnsMprk ivc Prk<br />

imtfAux dy leI mjLbUr kIqf jFdf hY. kfrporyt<br />

Bfrq, rfjnIqk Bfrq ivc iek kdm awgy irhf hY,<br />

‘pRfeIvyt tRItIj’ ipCly kuJ sflF qoN hoNd ivc hY,<br />

ijnHF rfhIN aKLbfr ibjnYs iekwT dy nfl kMpnI ivc<br />

ihwsydfrI dy bdly anukUl kvryj df smJOqf krdy<br />

hn. anukUl mIzIaf kvryj leI Dn adf krn vflI<br />

rfjnIqk AumIdvfrI dI ijwq dI gfrMtI nhIN huMdI,<br />

jdik ‘pRfeIvyt tRItIj’ dy rfhIN kfrporyt Grfxy nUM<br />

pwqrkfrI inrpwKqf qoN bcx leI lgBg aimt<br />

grMtI iml jFdI hY.<br />

qIjy, sfnUM ieh mSnxf hovygf ik sfry sMbMiDq<br />

pwKF ivc ‘pyz inAUjL’ nUM apnfAux df lflc afiKr<br />

ikAuN vDdf jf irhf hY? coxF dy mfmly ivc hux ieh<br />

rhws nhIN hY ik sBfvF aqy pRcfr smwgrI `qy kMtrol<br />

lf ky AUt-ptFg KricaF nUM rokx dIaF cox kimsLn<br />

dIaF koisLsLF dy cldy coxF ivc rfjnIqk Dn df<br />

pRvfh ‘BUmIgq’ ZMg nfl hox lwigaf hY. sLrfb dI<br />

qrHF ‘pyz inAUjL’ ies ‘smfnMqr’ cox msLInrI df<br />

ihwsf hY. isrP nYtvrk aqy aKLbfrF `qy keI KyqrI<br />

rfjnIqkF dy kMtrol dy<br />

cldy Kfs krky<br />

sQfnk mIzIaf<br />

afsfnI nfl muwl aqy<br />

smJOqf kr lYNdy hn.<br />

iehI nhIN, hfl dy<br />

sflF ivc inAUjL<br />

‘ibjns’ dy svrUp<br />

ivc buinafdI bdlfE<br />

afey hn. tYlIvIjLn<br />

Auqy aqy kuJ hd qwk<br />

aKLbfr ivc KLbrF dI<br />

jgHf sMkuicq huMdI geI<br />

hY aqy mukfblf bfjLfr<br />

ivc ivwqI dbfa vD<br />

gey hn. hflF ik<br />

ivigafpnF dy pRkfsLn<br />

ivc vfDf hoieaf hY.<br />

pr vDdy KLricaF dI<br />

vjHf nfl Auh brfbr<br />

ho geI hY. aKLbfr dI<br />

kImq jF cYnl dy<br />

pRcfr-pRsfr ivc hux<br />

vI hF pwKI mfndMzF qoN<br />

kfPI Gwt hY. ies<br />

kiTn bfhrI mfhOl<br />

ivc ‘pyz inAUjL’ kuJ<br />

dy leI hoNd bxfey<br />

rwKx df rsqf bx<br />

geI hY. ies pRikRaf<br />

ivc pwqrkfr qy<br />

ivigafpndfqf dy<br />

ivc, KLbr aqy mfrkIitMg dy ivc mOjUd ‘cIn dI<br />

dIvfr’ lgBg iblkul gfieb ho cuwkI hY. qF vI<br />

‘pyz inAUjL’ nUM jfiejL bxfAux leI mfrkIitMg tImF<br />

nUM dosLI Tihrf ky asIN pwqrkfr dy rUp ivc afpxI<br />

ijLMmydfrI qoN pwlf JfV rhy hovFgy. aKLbfr dy aSq<br />

ivc sMpfdk df nfm jFdf hY, pROprfeItr jF<br />

mfrkIitMg gurU df nhIN. aKLbfr ivc jo Cwp irhf hY<br />

jF cYnl qoN jo pRsfirq ho irhf hY, Ausdy leI kfnUMnn<br />

sMpfdk hI ijMmyvfr hY. syljL qy mfrkIitMg pRoPYsLnl<br />

nUM mflIaf vDfAux df pYsf imldf hY, qF sMpfdkI<br />

pRoPYsLnl nUM kMtYNt nUM ibhqr bxfAux df. pwqrkfr<br />

df kMm kMtYNt nUM sMpfdkI qOr ‘qy ibhqr bxfAuxf<br />

hY, nf ik AusnUM vD qoN vD pYisaF ‘c vycxf. ies<br />

sMpfdkI ibhqrI ivc iemfndfrI aqy ivsLvfsXogqf<br />

dy isDFq byhd aihm hn, dovF nUM nkd DnrfsLI<br />

nfl nhIN qoilaf jf skdf. bdiksmqI nfl KLbrF<br />

dy vfc zfg dy rUp ivc sMpfdk dI GtdI BUimkf<br />

aqy rfqo rfq AuBry mflkF dy cldy iek jLIro pYdf<br />

huMdI hY ijsdI vjHf nfl inXmF aqy mfpdMzF leI<br />

lgBg sMpUrxqf dI siQqI bx geI hY. jykr KLbrF<br />

dI sLfK GtfAux ivc sMpfdkF df sihXog irhf hY qF<br />

hux AunHF df mhwqv bhfl krn ivc vI AunHF nUM hI<br />

pihlI BUimkf inBfAuxI hovygI. jykr dysL df hr<br />

sMpfdk ‘pyz inAUjL’ dy mfmly ivc sKLq anusLfsn<br />

df pflx krn qy sihmq ho jfvy, jykr aYlfn dy<br />

inXmF dy anupflx `qy jor idwqf jfvy qF ies kYNsr<br />

nUM PYlx qoN roikaf jf skdf hY. shI soc rwKx<br />

vflIaF ijLafdf smfcfr sMsQfvF svIkfr krngIaF<br />

ik ‘pyz inAUjL’ aSq AunHF dy bRFz nUM imtf dyvygI aqy<br />

ieh ijLMmyvfrI sMpfdkF `qy hY ik Auh sfry mIzIaf<br />

Porm rfhIN shI rfh `qy afAux qoN ienkfr krn vfilaF<br />

nUM sLrimSdf aqy alg-Qlwg krn leI nYiqk dbfa<br />

pfAux. pRikRaf holI ho skdI hY, pr iesdI sPlqf<br />

ies pysLy dy BivK dy leI bhuq aihm hY.<br />

pwqrkfrF dI brfdrI Kud nUM nYiqk smJx<br />

vflI aqy snkI huMdI hY. snkIpuxy dy cldy<br />

asIN mSndy hF ik glfs hmysLf awDf KflI<br />

huMdf hY. afpxy afp nUM nYiqk smJx nfl<br />

jd sfnUM igrdy nYiqk mfndMz df dosLI<br />

Tihrfieaf jFdf hY qF asIN guwsy nfl Br<br />

AuTdy hF. ‘pyz inAUjL’ dy sMkt `qy ienHF<br />

dovF hI pRqIikRafvF dI jrUrq nhIN hY.<br />

jrUrq ivvhfirk kusLlqf dy nfl musLiklF<br />

nUM svIkfr krn qy nfl hI igrdI sLfK<br />

bhfl krn dy rUp `c dyKx dI hY.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (15)<br />

nvyN rfjF dI loV qy rfjnIqI dy rMg<br />

zf[ ipRQIpfl isMG sohI<br />

BfrqI gRih mSqrI dy iek ibafn,<br />

ik aFDrf pRdysL dy iek ihwsy qylMgfnf nUM<br />

‘rfj’ df drjf dyx leI ikiraf sLurU kr<br />

idwqI hY, ny aFDrf pRdysL aqy bfkI dy<br />

dysL ivc iek nvIN rfjnIqk aqy Kyqrvfd<br />

dI lihr sLurU kr idwqI hY. qwt vrqI<br />

Kyqr jo ik aFDrf pRdysL rhygf aqy<br />

qylMgfnf Kyqr jo nvF rfj bxygf, ivc<br />

nvIN drfV KVHI ho geI hY. qylMgfnf<br />

rfsLtr simqI dy muKI ky[ cMdrsLyKr rfE<br />

df ieh kihxf kfPI Auicq pRqIq huMdf hY<br />

ik hux qIr kmfn coN inkl cuwikaf hY.<br />

ies leI qylMgfnf qF bx ky hI rhygf.<br />

jdoN ik iek vfr kyNdrI srkfr ies nUM<br />

pRvfn kr cuwkI hY, hux ies qoN vfps<br />

nhIN muiVaf jf skdf. iraflf sImf aqy<br />

qtvrqI KyqrF dy lIzr ijMny mrjLI<br />

asqIPy dy lYx, rOlf pf lYx jF bMd dy<br />

swdy dy lYx pr hux qylMgfnf nUM rfj bxn<br />

qoN rokxf musLkl hY. kyNdr srkfr pfs<br />

kyvl iek hI smF tpfAU bdl hY ik<br />

iesdI bxqr nUM kuJ smyN leI tfl mtol<br />

krky jF dUjf rfj punr gTn kimsLn<br />

bYTf ky kuJ smyN leI awgy pf idwqf jfvy.<br />

qylMgfnf rfj dI mSg koeI nvIN mSg<br />

nhIN hY. asl ivc ieh mSg 1948 qoN hI<br />

clI af rhI hY, jdoN hYdrfbfd injLfm dy<br />

suqMqr rfj (dysL) nUM Bfrq ivc sLfml<br />

kIqf igaf sI. Aus smyN iqlMgfnf Kyqr<br />

ivc iek bhuq vwzI kimAUinst lihr<br />

AuWTI sI jo kyNdrI srkfr ny dbf idwqI<br />

sI. ies smyN ieh ikhf jFdf sI ik<br />

kimAUinst lIzrisLp ny kRFqI dI pOVI,<br />

isry phuMc ky ipwCy iKwc leI sI. KYr,<br />

hYdrfbfd Bfrq ‘c sLfml ho igaf. Aus<br />

qoN bfad jdoN s[ ptyl dI soc aDIn rfjF<br />

df punrgTn sLurU hoieaf qF potI sRIrmulU<br />

ny mdrfs ivc qylgU BfsLf dy afDfr `qy<br />

nvyN rfj aFDrf pRdysL dI mSg leI mrn<br />

vrq rwK idwqf. pr pSzq nihrU AunHF dy<br />

vrq awgy nhIN Juwky, sRIrmulU 58 idnF<br />

bfad sLhIdI pRfpq kr gey. AunHF dI<br />

sLyKr gupqf<br />

mfnvqf dy sMpUrx ieiqhfs ivc vwzy sLihr<br />

isafsI lflc aqy nPrq df sbwb rhy hn. pRfcIn<br />

kfl ivc sLihr afpxI ivjY df JMzf lihrfAux<br />

vfilaF nUM afikRsLq krdy sn, jo afpxI smRDI<br />

leI AunHF sLihrF nUM lwutdy sn. hux lokqMqr ivc<br />

isafsI vrg ieh jfxdf hY ik Ausdf asl vot<br />

bYNk idhfqI ielfikaF ivc aqy aslI Dn sLihrF<br />

ivc hY. sDfrx lokF leI vI vwzy sLihr smfijk<br />

hYsIaq qy gOrv df pRqIk bx gey hn. iesy leI<br />

qylMgfnf dy inrmfx nUM kyNdr dI iejfjLq imlx `qy<br />

sMbMiDq sfry qrk Gwt vD hYdrfbfd dy ierd igrd<br />

sImq ho gey hn. ieAuN lgdf hY ik aFDrf pRdysL<br />

dy invfsIaF nUM qylMgfnf Kyqr ivc afAux vfly<br />

ijLilaF nUM guafAux nfl Aunf Prk nhIN pYNdf, ijnf<br />

hYdrfbfd guafAux nfl. TIk Ausy qrHF jo qylMgfnf<br />

ivc rihMdy hn, Auh afpxI rfjDfnI hYdrfbfd nUM<br />

aFDrf pRdysL dy nfl sFJf krn dy leI ieCuwk nhIN<br />

hn. ies gwl dI sMBfvnf hY ik hYdrfbfd leI koeI<br />

‘asQfeI’ bdl inkl afey. afiKrkfr ienHF dovF<br />

ivcoN iksy vI rfj dy leI acfnk qusIN koeI nvIN<br />

rfjDfnI nhIN bxf skdy ho. Aus dy bfad ijvyN ik<br />

Bfrq ivc hmysLf huMdf hY, ivroD pRdrsLn, bykfrI<br />

aqy iensfnI ijLMdgIaF nUM hfnI dy nfl Auh<br />

‘asQfeI’ siQqI ainsLicq smyN dy leI bxI rhygI.<br />

pr iek lMbI smF sImf ivc aFDrf pRdysL aqy<br />

iqlMgfnf, dovyN hI rfj ies ivc nfKusL hoxgy aqy<br />

hYdrfbfd ivc BIV BVkf vD irhf hY. hYdrfbfd<br />

iek isafsI XqIm dI qrHF hovygf, jo do do srkfrF<br />

df boJ AuTf irhf hovygf, lyikn bdly ivc iesnUM<br />

bhuq Gwt imlygf. iPr kI asIN nf socy jfx vfly<br />

kfrn soc skdy hF? hYdrfbfd nUM iqlMgfnf dy nfl<br />

jfx idE aqy aFDrf pRdysL leI iek iblkul nvIN<br />

rfjDfnI bxfAux bfry socIey. bysLk jd qwk ieh<br />

nhIN ho jFdf, aFDrf pRdysL dI srkfr dI sfrI<br />

sLhIdI qoN bfad aFDrf pRdysL nF df rfj<br />

bxfieaf igaf pr mdrfs sLihr ies<br />

ivc sLfml nf kIqf igaf. hux ky[<br />

cMdrsLyKr rfE ny igafrF idn dI BuwK<br />

hVqfl krky qylMgfnf dI mSg vI pRvfn<br />

krvf leI aqy aFDrf pRdysL dI rfjDfnI<br />

hYdrfbfd nUM vI sr kr ilaf. ijwq dIaF<br />

KusLIaF hflIN mnfAuxIaF sLurU hI kIqIaF<br />

sn ik qtvrqI aFDrf aqy iraflsImf<br />

Kyqr dy lIzrF ny ahuidaF qoN asqIPy<br />

dyx dI ikiraf jF rfjnIqI sLurU kr idwqI.<br />

sfrIaF hI isafsI pfrtIaF dI<br />

ivcfrDfrf aqy kyzr KyrUM-KyrUM ho igaf.<br />

hr lIzr nUM isrP afpxy rfjnIqk<br />

BivwK dI icMqf ho geI.<br />

iraflfsImf aqy<br />

qtvrqI aFDrf dy ivDfiekF<br />

aqy sMsd mYNbrF ny afpxy<br />

votrF nUM KusL krn leI<br />

asqIPy sONp idwqy. dUjy pfsy<br />

iqlMgfnf Kyqr nfl sbMDq<br />

ivDfiekF ny afpxI sFJI<br />

mIitMg kr leI. sB lIzr<br />

pfrtIaF nUM Cwz ky KyqrI<br />

afDfr qy iekwTy ho gey.<br />

kFgrs, Bfjpf, qylgU dysm,<br />

prjf rijXm aqy<br />

sI[pI[afeI[ jo pihlF vwKry iqlMgfnf pRFq<br />

dI hmfieq krdIaF sn, hux sfry hI<br />

vMzy gey. pihlF meI ‘c lok sBf coxF<br />

smyN ienHF sB ny vwKry iqlMgfnf dI<br />

hmfieq kIqI sI. pr hux iekdm sB<br />

vMzy gey. ies qoN iek gwl spsLt ho geI<br />

ik rfjnIqk pfrtIaF dI kyNdrI lIzrisLp<br />

nUM vI KyqrI lIzr afpxy rfjnIqk<br />

suafrQ leI awKF ivKf skdy hn.<br />

iPlhfl qylMgfnf pwKI aqy ivroDI jor<br />

ajLmfeI kr rhy hn.<br />

kyNdrI srkfr aqy kFgrs vI hux<br />

mfmly nUM QoVHf dyrI nfl nijwTx dy rAuN<br />

ivc hY. kyNdr srkfr dI jldbfjLI kuJ<br />

afqmGfqI iswD hoeI hY. jy Auh vwKrf<br />

qylMgfnf bxfAuNdI hY qF aFDrf `c ies dI<br />

isafsI sLfK nUM Korf lwgdf hY. qylMgfnf `c<br />

BfvyN AusdI Bwl bxygI pr AuQy qylMgfnf<br />

rfsLtr simqI muwK rUp ivc lfB pRfpq<br />

krygI. kFgrs dUjy nMbr ‘qy rih ky ies<br />

pfrtI nfl smJOqf hI kr skdI hY.<br />

ies GtnfkRm nfl aglf jo<br />

rfjnIqk mslf pYdf hoieaf hY Auh hY<br />

ik hor nvyN rfjF dIaF mSgF sLurU ho geIaF<br />

hn. jo mSgF lMby smyN qoN dwbIaF peIaF<br />

sn, hux iPr AuBr afeIaF hn. AuWqr<br />

pRdysL ivcoN iqMn, mwD pRdysL ‘coN do, asfm,<br />

gujrfq, krnftk, mhfrfsLtr,<br />

rfjsQfn, pwCmI bMgfl ivcoN iek-iewk<br />

hor rfj inklx dIaF mMgF df hVH af<br />

igaf hY. kyNdrI ivwq mSqrI sRI pRxb<br />

muKrjI nUM ieh ibafn vI dyxf ipaf ik<br />

hor rfjF dI mSg pRvfn nhIN kIqI jfvygI.<br />

pr kI ieh ibafn nvyN rfjF nUM bxn qoN<br />

rok dyvygf? ienHF rfjF dy bxn dI ikiraf<br />

qF aml ivc AudoN hI sLurU ho geI sI jdoN<br />

nvMbr 2000 ivc AuqrfKSz, CwqIsgVH<br />

aqy JfrKSz pRFq bxy sn. ieh pRFq BfsLf<br />

dy afDfr `qy nhIN bxy sn jo ik pihly<br />

rfj punrgTn kimsLn dI nIqI sI. 1956<br />

`c bxy ies kimsLn ny BfsLf nUM afDfr bxf<br />

ky hI nvyN sUibaF dI isPfrsL kIqI sI pr<br />

2000 `c BfsLf dI QF KyqrI aqy afriQk<br />

ivkfs nUM afDfr bxf ky Auprokq iqMn rfjF<br />

dI sQfpnf kIqI geI sI.<br />

hux jy 9-10 nvyN rfjF dI mSg muV<br />

srgrm ho rhI hY, ienHF ivc vI BfsLf dI<br />

QF KyqrI aqy afriQk muwdy BfrU hn.<br />

qylMgfnf dy lok vI ieh mihsUs krdy<br />

hn ik AunHF nfl afriQk qOr `qy ivqkrf<br />

ho irhf hY. AuQy koeI vwzf AudXog sQfpq<br />

nhIN kIqf igaf. bIVI AudXog ‘c Gwt<br />

idhfVI `qy lok kMm kr rhy hn. KyqI<br />

leI pfxI df Auicq pRbMD nhIN hY. ieho<br />

ijhy dI dosL gorKflYNz, buMdylKSz, ivdrB<br />

aqy sorfsLtr dy lIzr lf rhy hn.<br />

kyNdr srkfr hux afpxI iewCf<br />

anusfr iksy Kyqr nUM vwKrf rfj GoisLq<br />

nhIN kr skdI. jy aijhf kIqf jFdf hY<br />

qF rOlf pvygf. asl `c nvyN rfjF dI<br />

sQfpnf leI hux muV nvIN nIqI<br />

dI loV hY. nvyN rfj isrP ies<br />

afDfr ‘qy nhIN bxf dyvy cfhIdy<br />

ik iksy ivsLysL lIzr ny afpxf<br />

iek gruwp bxf ky sMGrsL sLurU<br />

kr idwqf hY, mrn vrq rwK idwqf<br />

aqy kyNdr ny rfj aYlfn idwqf.<br />

ieh vyiKaf jfxf cfhIdf hY ik vwzy<br />

rfjF ivc kI vfikaf hI iksy Kfs<br />

BUgoilk Kyqr nfl ivqkrf ho irhf<br />

hY? kI AuQy KyqrI afriQk<br />

asMquln pYdf kIqf igaf hY? kI<br />

nvF rfj bxn nfl Ausdf ivkfs<br />

sMBv ho skygf? kI Aus Kyqr pfs afpxy<br />

sfDn hn jF nhIN. ies qoN vI vD Aus<br />

Kyqr dy lokF df jnmq sMgRih vI jy ho<br />

sky qF krvf lYxf cfhIdf hY.<br />

sfzI rfjnIqk lIzrisLp dI soc<br />

bhuq KyqrI ho geI hY. kyNdr ‘c ijhVf<br />

ryl mSqrI bxdf hY AusdI iewCf huMdI hY<br />

ik ryl dy pRfjYkt Ausdy rfj ivc awgoN<br />

Ausdy cox Kyqr ivc hI lwgx. bfkI dy<br />

mSqrI vI iesy qrHF socdy aqy kMm krdy<br />

hn. ieh rfsLtrI Bfvnf nfl kMm nhIN<br />

krdy. iehI hfl pRFqF ivc hY, ijs hlky<br />

jF Kyqr df muwK mSqrI bx jFdf hY, AusdI<br />

koisLsL huMdI hY ik smuwcy rfj dy pYsy df<br />

vwzf ihwsf Ausdy Kyqr jF hlky ivc hI<br />

Kricaf jfvy. ieho kuJ pRFq dy mSqrI<br />

dysL nUM cfhIdy nvyN sLihr<br />

ivvsQf hYdrfbfd qoN cldI rhy .<br />

aFDrf pRdysL df btvfrf ienf ivsLysL hY ik<br />

ies bfry itwpxI krn vfly df kMm hor vI ijLafdf<br />

musLikl ho jFdf hY. koeI afdmI ienHF do pwKF nUM<br />

ikvyN vrnx krygf? dovyN qylgU hn, dovF dy ieQy<br />

ieko ijhI jfq ivvsQf hY, ieko ijhI nsl sMsikRqI<br />

aqy hor cIjF hn. qylMgfnf dI mSg dy ipCy muwK<br />

KyqrI KfihsLF hn jF afpxI hI DrqI `qy Auh afpxf<br />

rfjnIqk pRBUqv cfhuMdy hn. ijwQoN qwk ik swqf<br />

sMsQfvF df suafl hY, ienHF ivc hux qwk smuMdr<br />

qwtI ielfikaF jF ikRsLxf aqy godfvrI dy qwt `dy<br />

AunHF dI hI nsl dy AunHF dy simRD qy amIr BrfvF<br />

df bolbflf irhf hY. iqlMgfnf iek swuikaf qy grIb<br />

ielfkf hY, ijsnUM rfj dy vwzy vwzy pRojYktF ivc bhuq<br />

Gwt Pfiedf imilaf hY aqy Auh hYdrfbfd nUM afpxy<br />

iek mfqr aslI sfDn jF aOjfr dy rUp ivc dyKdf<br />

hY.<br />

dUjy pfsy ijLafdf AudmI, AUrjf nfl Bry hoey<br />

aqy smirD smuMdr qwtI ijlyH ieh mSndy hn ik<br />

nvF smirD hYdrfbfd AunHF df ienfm hY aqy ieh<br />

AunHF df hI isrjxf hY. pr ieh gwl AunHF dy njLrIey<br />

nUM vI ivkRq krdI hY. asl ivc aFDrf pRdysL iek<br />

smuMdr qwtI rfj hY pr iesdy pwCmI iknfry `qy<br />

hYdrfbfd dI hfjLrI ny ieQoN dy invfsIaF, Kfs krky<br />

ieQoN dy AudmIaF, rfjnIqkF aqy buwDIjIvIaF nUM<br />

smMudr aqy qwtI ielfikaF `qy, ijQy asl sMBfvnvF<br />

hn aqy amIr lok rihMdy hn, iDafn kyNdrq krn<br />

dI bjfey aSdr vl ijLafdf iDafn dyx leI pRyirq<br />

kIqf hY. aFDrf pRdysL dy smuMdrI qwt dy ielfikaF<br />

dI afriQk AuWnqI dI dr, smirD huMdI KyqI aqy<br />

lgBg 35 arb zflr dy ivcfrDIn KyqI pRojYkt,<br />

nvIN bMdrgfh aqy ibjlI pRjYktF nUM dyKdy hoey<br />

suBfivk rUp nfl AuQoN dy lokF df Jukfa Aus idsLf<br />

ivc hoxf cfhIdf. pr hYdrfbfd dI hfjLrI AunHF nUM<br />

Aus vl hor dyKx nUM AuksfAuNdI hY. ieh Auh vkq<br />

hY, jd mYksIko dI KfVI dy bfad dunIaF dI dUjy sB<br />

qoN vwzy hfeIzrokfrbn dy sroq dI Koj AunHF dy smMudr<br />

qwt dy kol hoeI hY. vfeI aYs afr ieh jfxdy sn<br />

iesy leI Auh smuMdrI qwt dy ijilHaF ivc ibjlI qy<br />

Kfd XojnfvF qy iDafn kyNdirq kr rhy sn qF ik<br />

Auh AUrjf dI ies nvIN Koj df ijLafdf ihwsf afpxy<br />

rfj dy leI iesqymfl kr skx. ies nfl rfj df<br />

mhwqv vDdf aqy nvINaF nOkrIaF pYdf huMdIaF hn.<br />

hux sMBv hY ik hYdrfbfd hwQ `coN inkl jfx qoN<br />

bfad aFDr dy qwtIaf ielfikaF dy invfsI apfr<br />

AumIdF qoN Bry ies ielfky dy ivkfs vl iDafn<br />

dyx. Bfrq dy nfl hmysLf ‘eIst afP kfnpur’ dI<br />

musLikl rhI hY. afm qOr `qy ijvyN ijvyN qusIN idwlI<br />

pfr krky pUrbI ielfikaF vl vDdy jFdy ho afriQk<br />

siQqI, jIvn pwDr aqy srkfrI pRbMDn df pwDr vI<br />

Gtdf clf jFdf hY. pr ijvyN hI kfnHpur nUM pfr<br />

krdy hF, jIvn pwDr df ieh pqn hor vI ijLafdf<br />

qIbr gqI nfl huMdf hY. sMBv rUp ‘c ieh siQqI<br />

AuQoN dI bhuq Krfb qrHF dI rfjnIqI dy kfrn hY. jF<br />

qF ieQy AuQy df durBfg hY. kOx jfxdf hY. sLfied<br />

Krfb vfsqU AusdI vjHf hovy. pr swcfeI ieh hY ik<br />

pUrf pUrbI qwtI Kyqr afpxy ivkfs dI gqI bxf ky<br />

rwKx ivc asPl ho irhf hY. AuQy dUjy pfsy hor<br />

sMpUrx pwCmI smMudrI qwtI ielfkf ivkfs qy smirDI<br />

dy mfmly ivc Bfrq dI agvfeI kr irhf hY. iek<br />

krdy hn. jdoN asIN ieMny hI sImq soc<br />

dy mflk bx gey hF qF ikAuN nhIN Coty<br />

Coty pRFq bxf idwqy jFdy? dUjy ivDfnk<br />

hlky Kqm krky anupfqk pRqIinDqf dy<br />

afDfr `qy pRFq ivcoN hI, iekwTy pRFq nUM<br />

iek hlkf mSn ky pRqIinDqf dI cox bhu<br />

mYNbrI Kyqr dy afDfr `qy kIqI jfvy. KYr,<br />

ieh vwKrf mslf hY.<br />

Coty rfj rfsLtrI aqy KyqrI<br />

pfrtIaF, dovF leI hI rfjnIqk qOr ‘qy<br />

lfhyvMd hn. awj kwlH kyNdr ivc koeI vI<br />

rfjnIqk pfrtI rfsLtrI afDfr vflI<br />

nhIN hY. sfrIaF hI pfrtIaF iml jul ky<br />

srkfr bxfAuNdIaF hn. kFgrs aqy<br />

Bfjpf do vwzIaF pfrtIaF hn. jy vwzy<br />

pRFq hoxgy qF keI KyqrI pfrtIaF 20,<br />

30 jF 40 qwk vI lok sB sItF lY<br />

jFdIaF hn ijs kfrn AunHF dy hwQ ‘c<br />

sLkqI Durf af jFdf hY.<br />

jy pRFq Coty hoxgy qF KyqrI pfrtI<br />

koeI vI bhuq pRBfvsLflI nhIN hovygI.<br />

CotIaF-CotIaF pfrtIaF nUM srkfr<br />

bxfAux leI nfl lfAuxf vwzI rfsLtrI<br />

pfrtI nUM sOKf hovygf. ies leI dovyN<br />

vwzIaF pfrtIaF Coty rfjF dy hwk ivwc<br />

hoxgIaF.<br />

Coty rfjF dy bxn nfl vDyry KyqrI<br />

rfjnIqk pfrtIaF AuBrngIaF aqy AunHF<br />

dy rfjnIqk ihwqF dI pUrqI hovygI. Coty<br />

Kyqr ivc AunHF dI pfrtI afm lokF qwk<br />

phuMc krn ivc vDyry sPl hovygI. jy<br />

asIN vrqmfn sMsdI ZFcf kfiem hI<br />

rwKxf hY aqy iek mYNbrI cox Kyqr vI<br />

ieMj hI rwKxy hn iPr Coty rfj bxfAux<br />

dI nIqI qy aml krnf cfhIdf hY. jy<br />

sMsdI dI QF pRDfnfqmk rfjnIqk ZFcf<br />

bxfAuxf hY aqy iek mYNbrI dI QF bhu<br />

mYNbrI cox Kyqr bxfAuxy hox iPr vwzy<br />

rfj vI cwl skdy hn. iPr sB KyqrF dy<br />

ivkfs dI vwzI XojnfbMdI iqafr krky<br />

ivkfs df mfzl apnfAuxf pvygf. ies<br />

msly ‘qy rfsLtrI bihs hoxI cfhIdI hY<br />

qy iksy srbsMmqI qy phuMcxf cfhIdf hY.<br />

mfqr apvfd kyrl nUM Cwz ky bfkI sfry rfj invysL<br />

kr rhy hn aqy Bfrq ivc ho rhy sMpUrx nvyN<br />

invysL df iek vwzf ihwsf ienHF KyqrF ivc kIqf<br />

igaf hY. ho skdf hY ik ieh mihj iek sMjog<br />

hovy, pr dysL ivc bxy sfry nvyN, afDuink aqy<br />

ivsLfl eyarport amUmn pwCmI qwt dy inkt hI<br />

bxfey gey hn. dUjy pfsy pUrb ivc kuJ asl ivc<br />

bhuq mhwqvpUrn iksm dy rfj hn, ijvyN pwCmI<br />

bMgfl aqy AuVIsf. lgBg AudF dI hI hflq vfly<br />

rfj qfimlnfzU aqy aFDrf pRdysL vfeI[aYs[afr<br />

dI agvfeI ivc pUrbI smMudrI qwt dy AuBrdy hoey<br />

rfj sn. sfzy ivcoN kuJ lok ies gwl leI vI<br />

icMqq hn ik vfeI[aYs[afr[ dI mOq nfl Aus<br />

nvIN AUrjf df vI aSq ho igaf. ivzMbnf ieh hY ik<br />

ies ivBfjn qoN sMBvq sfzI rfKI ho sky. agr<br />

nvF aFDrf pRdysL muafvjyL ivc imlIaF cIjLF `qy<br />

iek nvIN rfjDfnI, jo sMBv hI smMudrI qwt dy<br />

inkt hovygI, bxfAux dy afpxy Audm dy blbUqy<br />

hYdrfbfd dI hfnI ivcoN AuBr skdf hY, qF Ausdy<br />

kol AunHF dovF cIjF dy inrmfx df mOkf hovygf,<br />

ijs `qy Ausdy invfsI mfx kr skxgy.<br />

aqIq dy hmlfvrF dI qrHF Bfrq dy rfjnyqfvF<br />

nUM sLfsn krnf aqy sLihrF nUM luwtxf bhuq ipafrf<br />

hY. pr muglF dI qrHF Auh bhuq Gwt hI nvyN sLihr<br />

bxfAuNdy hn. asIN nvyN sLihr AudoN bxfAuNdy hF<br />

jdoN iksy nvyN rfj dy leI rfjDfnI bxfAuxf bhuq<br />

jLrUrI ho jfvy. cMzIgVH aqy gFDIngr iesy qrHF<br />

bxy. Bfrq nUM nvyN sLihrF dI jLrUrq hY aqy aFDr<br />

df AuWdm Bfrq aqy afpxy leI nvyN sLihr df<br />

inrmfx kr skdf hY. agr Bfrq afpxI ‘eIst<br />

afP kfnpur’ musLikl qoN injfq pfAuxf cfhuMdf hY<br />

qF Aus nUM afpxy pUrbI qwt qy ieho ijhy AuBrdy<br />

hoey rfj dI jLrUrq hY, jo sfrIaF PYldIaF hoeIaF<br />

afriQkqfvF dI qrHF aSdr dyKx dI bjfey smMudr<br />

aqy Ausdy pfr afpxf iDafn kyNdrq kry.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (16)<br />

bfjF vflf `vfjF mfrdf!<br />

iewk nhIN, khfxIaF do suxfAux jf<br />

irhf hF. dohF ivc hI jMgl dy bfdsLfh<br />

sLyr df ijLkr hY. bhfdrI df isKr smJy<br />

jFdy sLyr dy nfl nfl, ienHF khfxIaF ivc<br />

hmysLf AUNDIaF pf ky qurn vflIaF ByzF<br />

aqy mhF-mUrK mSny jFdy gDy df vyrvf<br />

vI hY. ienHF jfnvrF dy nF sux ky ikqy<br />

ieh aSdfjLf nf lgf ilAu ik KOry ieh<br />

lyK ‘bwicaF dy mnorMjn leI iliKaf jf<br />

irhf hY. bwcy ivcfry qF mn dy swcy hI huMdy<br />

hn. Auh ipafr nfl jF QoVHI ijhI GUr<br />

nfl hI puckfry jf skdy hn. puafVf qF<br />

ivgVy iqgVy hoey ‘vwizaf’ df hY. ijnHF nUM<br />

‘iswDy rfh’ pfAux leI rojLfnf hI aKLbfrF<br />

dy sYNkVy-hjfrF sPy kfly kIqy jFdy hn.<br />

ZyrF dy Zyr mYgjLIn-ikqfbF CfpIaF jFdIaF<br />

hn. ienHF nUM pVH ky bwicaF vrgy sfP qy<br />

koml idl vfly leI ‘vwzy’ koeI nf koeI<br />

asr kbUl lYNdy hn. bhuiqaF df hfl Aus<br />

‘cOpfey jfnvr’ dI pUC vrgf hI huMdf hY,<br />

ijs nUM iswiDaF krn leI bfrF sfl nlI<br />

ivc pfeI rwiKaf igaf sI, pr[[[!<br />

KYr! sfzI pihlI khfxI, ieiqhfsk<br />

ngr sRI anMdpur sfihb dy afspfs dy<br />

ipSzF nfl sbMD rwKdI hY. phfVIaF dIaF<br />

rmxIk vfdIaF ivc amn-amfn nfl<br />

vsdy-rsdy ienHF ipSzF dy vsnIkF nUM iek<br />

vfr acfnk isr af peI ibpqf ny BYaBIq<br />

kr idwqf. hoieaf ieh ik phfVIaF ivcoN<br />

iewk KUM-Kfr sLyr, ies pyNzU Kyqr ivc af<br />

inkilaf. ienHF ipSzF dy keI bMidaF ny<br />

KulHIaF crFdF ivc afpxy mfl-zMgr<br />

crfAuNidaF ies sLyr nUM JfVF-JUMizaF ivc<br />

ieDr-AuDr iPridaF qwikaf. ijs iksy<br />

dy vI njrIN sLyr pY jFdf Auh zrdf mfiraf<br />

pYr isr ‘qy rwK ky ipSz vl Bwj afAuNdf.<br />

rfq vyly acfnk hoieaf koeI KVfk sux<br />

ky ‘sLyr af igaf Eey, sLyr af igaf’ dI<br />

hfhfkfr mwc jFdI. dihly hoey pyNzU, idn<br />

KVHy hI kMmkfr inbyV ky GrF nUM prq<br />

afAuNdy. pUry ielfky ivc dihsLq Cf geI<br />

ikAuNik iBafnk sLyr kdy iek ipSz dy<br />

Kyq bMny idKfeI idMdf, kdy dUsry ipSz.<br />

aijhy KOPjLdf mfhOl ivc ikMnf ku<br />

icr cuwp rih ky jIivaf jf skdf sI?<br />

afpo ivcI rfie msLvrf krky sfry ipSzF<br />

dy coxvyN bMidaF df iek ‘zYpUtysLn’ sRI<br />

anMdpur sfihb jfx leI iqafr hoieaf.<br />

ieh Auh idn sn jd pSQ Kflsf sfjy nUM<br />

hfly kuwJ hI mhIny bIqy sn. nvyN sjy<br />

pSQ dIaF bhuq sfrIaF ijLMmyvfrIaF aqy<br />

nvIaF cuxOqIaF kfrn BfvyN sRI gurU goibMd<br />

isMG mhfrfj pUrI qrHF ivasq sn, pr<br />

dXflU qy ikRpflU siqgurU ny, sLyr dI<br />

dihsLq qoN Gbrfey ielfkf vfsIaF df duwK<br />

suixaf. AunHF nUM DIrj bMnfieaf aqy<br />

vfps Gro GrI jfx leI afiKaf.<br />

iek do idn iesy qrHF gujr gey.<br />

hjUrIey isMG, jdoN vI gurU jI nUM sLyr dI<br />

drKfsq lY ky afey ielfkf vfsIaF dI<br />

smwisaf Xfd krvfAuNdy qF siqgurU jI<br />

tflf-mflf kr Cwzdy inktvrqI iswKsyvk<br />

ies gwloN bVy hYrfn hoey. afKr<br />

qIsry idn AuhI zYpUtysLn jdoN drbfr ivc<br />

iPr af hfjLr hoieaf qF gurU jI ny Jwtpwt<br />

asqr-bsqr sjfey, afpxy nfl kuwJ<br />

coxvyN jMg-jU isMGF nUM nfl lY ky pIiVq<br />

ipSzF vl nUM cVHfeI kIqI. iewk ipSz dy<br />

byilaF ivc msq-cfl cldf sLyr idKfeI<br />

idwqf. iekwTy hoey qmfsLbInF dy sfh sUqy<br />

gey! gurU jI ny iek dm afpxI bMdUk<br />

sMBflI[[[GoVf dwibaf[[[Tfh![[[[[jor dI<br />

KVfkf hoieaf !![[[pr ieh kI? golI qF<br />

ikqy hoDry hI jf vwjI[[[aqy sLyr vI jMgl<br />

vl Bwjx dI bjfey ipSz vl nUM vfho dfhI<br />

dOV ipaf!<br />

iek hor Pfier krn dI QF gurU<br />

sfihb ny sfiraF nUM, Bwjy jFdy sLyr dy<br />

mgry mgr ipSz vl jfx df afdysL idwqf<br />

gurU jI aqy isMGF dy sndbwD jQy dI<br />

hfjrI kfrn sfry jxy hONsly nfl AuDr<br />

nUM cwl pey. sfiraF ny hI ingfhF sLyr<br />

AuWqy hI itkfeIaF hoeIaF sn. sB dy<br />

dyKidaF dyKidaF, ipSz dy bfhrvfr<br />

Gumfr dy ivhVy mohry sLyr jf phuMicaf.<br />

ivhVy ivc bMnHy hoey gDy, sLyr nUM dyK ky<br />

zrdy mfry AuWcI AuWcI hINgx lwg pey.<br />

AudoN sfiraF dIaF awKF hYrfnI nfl<br />

awzIaF rih geIaF, jdoN hINgdy twpdy<br />

giDaF ‘qy Jpt pYx dI bjfey Bwjf afieaf<br />

‘sLyr’ Kud hINgx lwg ipaf!<br />

ieh ajIbogrIb kOqk dyK ky sfry<br />

gurnYb isMG mMGfxIaf<br />

hux pFDI icVI cUkdI nfl nhIN qurdy. mobfiel df alfrm ieh<br />

QF lY cuwikaf hY. irVkixaF ivc mDfxIaF pfAux vflf kfrj pihlF<br />

df inbV cuwikaf hY. vMgF dI CxCx tI[ vI[ ‘qy hI dyKx nUM imldI hY.<br />

icVIaF nhIN rhIaF. kuVIaF dI qulnf bfry Koj krnI peygI ik ikhVy<br />

kmjLor pSCI nfl krIey. AuNj sfzI mrdfngI nUM keI QfvF ‘qy cuxOqI<br />

iml rhI hY. kuVIaF dy sbMD ivc bhuq sfry kfrj asIN arMBy hoey<br />

hn. ‘‘BrUx hwiqaf pfp hY.’’ ilMg tYst krfAuxf kfnUMnn jurm hY.<br />

dfj iek lfhnq hY. kuVIaF muMizaF dy brfbr hn. sLyrnIaF bxn<br />

lwg peIaF hn, bxngIaF. ajy qF sLurUafq hY. jdoN kuVIaF sfeIkl<br />

clfAux lwgIaF sn asIN qF AudoN hI sLyrnIaF afKx lwg pey sF hux<br />

qF gwl jhfjLF qoN vI awgy lMG geI hY. nhIN roikaf jf skdf. sB kuJ<br />

cuwpcfp nhIN Qoipaf jf skdf. gwlF hux kihx khfAux qwk sImq<br />

nhIN rhIaF. kuVIaF dI jdojihd jfrI hY. icVIaF ‘qy ijwq asIN pRfpq<br />

kr leI hY. cIN cIN bhuq Gt geI hY. hux svyr vyly ieh sfzy kMn nhIN<br />

KFdIaF. tI[ vI[ dI swjrI svyr sfnUM vD moihq krn lwg peI hY. vYsy<br />

awj-kwlH dy nOjvfnF nUM svyr dI sYr vyly icVIaF dI cIN cIN dI bjfey<br />

mobfiel AuWqy rOk jF pOp sMgIq suxnf vDyry cMgf lwgdf hY.<br />

gwl AuWQy eI ilafeIey. pihlF igrJF mukfeIaF. Pyr kfvF nUM<br />

lyKy lfieaf. hux icVIaF nhIN rhIaF. kihMdy icVIaF df Kfqmf tfvrF<br />

dIaF qrMgF nfl ho igaf. icVIaF ibnf qF asIN sfr lFgy pr tfvrF<br />

ibnf qF asIN iek imSt nI kwtdy. icVIaF qoiqaF df kI aY PV ky do<br />

ipSjry ‘c pf ky bMd krky rwK lFgy. jdoN jI kIqf dyK lFgy. jy ieh vI<br />

nf imly qF plfsitk dy qF ikDry gey nhIN. icVI qy kF dI khfxI<br />

suxfAux leI hux Poto qoN kMm clfAuxf pvygf. jdoN gwl loB lflc,<br />

svfrQIpuxy dI hovy qF bMdy qoN vD ZukvF pfqr ikhVf ho skdf hY?<br />

bMdy dI sfrI Aumr lMGx vflI hovygI ajy qwk bMdf nhIN bixaf qy kF<br />

ivcfrf AueIN bdnfm kr rwiKaf.<br />

drKLqF nUM mukfAux dI jMg jfrI hY. kihMdy, aYvyN KVHy gMd pfeI<br />

jFdy aY. pwqy KlfrI jFdy aY. QoVHI jhI hvf nfl Zyr sfrf KVkf. ienHF<br />

pyNzU dsmysL gurU dy ichry vl svflIaf<br />

njLrF nfl qwkx lwgy. muskRfAuNidaF<br />

hoieaF gurU jI ny afpxy sfQI BfeI Audy<br />

isMG nUM iesLfrf kIqf jo AuWcI AuWcI hws<br />

irhf sI. ibjlI dI PurqI nfl BfeI Audy<br />

isMG ny hINgdy ‘sLyr’ nUM jf DOxoN PiVaf.<br />

sB dy sfhmxy plF ivc hI gurU dy isMG<br />

ny Aus sLyr nUM gDf bxf idwqf! Xfd rhy<br />

ieh BfeI Audy isMG, sRI afnMdpur sfihb<br />

dy Gyry smyN phfVI rfijaF dy msqy hoey<br />

KUnI hfQI df, nfgxI brCI nfl mwQf pfVn<br />

vfly sUrbIr BfeI bicwqr isMG df vwzf<br />

Brfqf sI. lVfeI ivc rfjy kysrI cMd<br />

jsvflIey df isr vwZ ky BfeI Audy isMG<br />

afpxy nyjy ‘qy tMg ky ikly ivc lY afieaf<br />

sI qF ik Auh klgIaF vfly siqgurU dIaF<br />

KusLIaF pRfpq kr sky. ienHF dohF sUrmyN<br />

BrfvF vloN vrqy gey hiQafr, nfgxI,<br />

brCI aqy brCf, sRI kysgVH sfihb dy<br />

asQfn ‘qy susLoiBq hn.<br />

hux sLyr qoN gDf bxfAux dI khfxI<br />

df rfjL! acMiBq ho ky buwq bxy hoey lokF<br />

dy iekwT sfhmxy ijvyN gurU sfihb ny ies<br />

kOqk df Byd KoilHaf. Aus df sfr qwq<br />

kuwJ ies qrHF hY. Gxy jMglF ivc isLkfr<br />

Kyzx igaf BfeI Audy isMG, iewk idn iek<br />

KUM-Kfr sLyr nUM mfr ilafieaf. afpxy<br />

isMG dI ihMmq aqy PurqI dI dfd idMidaF<br />

gurU jI dy mn ivc Purnf Puiraf. ikAuN<br />

nf iek kOqk rcf ky ‘isMG srUp’ dI<br />

ivsLysLqf drsfeI jfvy? so, prdy nfl<br />

gurU jI ny BfeI Audy isMG nUM sfrI ivAuNq<br />

smJf idwqI. bxfeI geI skIm anusfr<br />

sLyr dI Kwl lfh ky, bVy ihsfb nfl gDy<br />

AuWpr pf idwqI geI. BfeI Audy isMG cuwp<br />

cpIqy ies sLyr rUpI gDy nUM lfgly ipSzF<br />

dy bfhrvfr Cwz afieaf. bws, iesy ‘sLyr’<br />

ny ielfky Br ivc qihlkf mcfeI rwiKaf.<br />

keIaF dI nINd hrfm krI rwKI!<br />

motIaF motIaF poQIaF pVHn jF keI<br />

keI GSty viKafn-AupdysL suxn nfloN,<br />

jy dsmysL ipqf vloN vrqfieaf ieh<br />

ivaSgmeI tRylr jLrf gMBIrqf nfl ivcfr<br />

ilaf jfvy qF myrf iKafl hY ik sfry rogF<br />

dI jVH vwZ ho skdI hY. nIly dy sLfhasvfr<br />

nUM afpxf bfpU mSn ilaf, Ausdf<br />

AuzdI DUV idsy koeI<br />

nI hYgf bylI[[<br />

dI bjfey sfzIaF koTIaF dIaF cugfTF ‘c lwgy ieh drKLq ikMny sohxy<br />

lgdy aY. rMg brMgy sLIisLaF ‘c ienHF dI lwkV ikMnI PbdI aY. ieh<br />

sohxf kfrj ieh jMglF ‘c KVHy Blf ikvyN inBfa skdy sn? rhI gwl<br />

cOigrdf qpsL dI, kUlr hYgy. ey[sI[ afpF bxf ley. hor vI KojF jfrI<br />

ny. icMqf Blf kfhdI. jy kudrqI njLfiraF bfry gwl hovy qF ikwzI gwl<br />

aY. ds vIh hjLfr rupeIaf lfE. phfVF ‘c GuMm iPr afE. ieh Gftf<br />

pUrf hojUgf. mSzI df dOr aY. hryk cIjL muwl ivkdI aY. afnMd, skUn,<br />

kudrq, KrId lE. dyr kfhdI?<br />

bImfrIaF KfsIaF vDxgIaF. dvfeIaF vI EnIaF ho geIaF. pYr<br />

pYr ‘qy zfktr. cwpy cwpy ‘qy dukfn. igwT igwT ‘qy hspqfl. iek vfr<br />

bKisLaf srUp aSgIkfr kr ilaf. dyKx<br />

vfilaF sfnUM ‘sLyr’ svIkfr kr ilaf.<br />

sLyrF vflf mfx-siqkfr lYNidaF asIN<br />

KusLI ‘c afpxI CfqI vI cOVI kr leI.<br />

ies sfry kfsy dy bfvjUd jd asIN<br />

jwt, Bfpy, rfmgVHIey, sYxI, rivdfsIey<br />

jF dilq aKvf ky KusL huMdy hF qF smJo<br />

AudoN BfeI Audy isMG sfzy AuproN sLyr dI<br />

Kwl Auqfr idMdf hY. jfq-brfdrI df cfa<br />

cVHidaF sfr asIN hINgx lwg pYNdy hF. do<br />

GVIaF pihlF, ijhdy koloN sfrf ielfkf<br />

Qr Qr kMbdf sI, jd hINigaf qF Aus<br />

vyly Gumfr Brf ny do zMzy igwitaF ‘c mfry,<br />

AuWpr Bfr lwd ky qor ilaf! af igaf<br />

afny vflI QF!! aYn iesy qrHF sfzf hINgxf<br />

sux ky, ijsdf dfa lgdY AuhI sfzy qy<br />

afpxf Bfr lwd lYNdf hY. mfVI iksmq<br />

nUM, hux asIN aijhy Bfr Zox dy ieMny afdI<br />

ho cuwky hF ik sfzy ‘coN ieh aihsfs hI<br />

muwk cuwikaY! koeI iksy dI KurjI ipwT AuWpr<br />

lwdI iPrdf hY koeI iksy hor dI!! Auh vI<br />

bVy PKLr nfl!! kI koeI sfzf hINgxf bMd<br />

krf ky, sfnUM muV ky sLyr bxf skdf hY?<br />

ies aihm svfl dy jvfb vjoN dUjI khfxI<br />

pysL-ey-iKdmq hY;<br />

afpxy Gurny ivc iek sLyrnI sU peI.<br />

pqf nhIN kI kfrn bixaF, Auh afpxy<br />

nv-jfq bwicaF pRqI aYzI avyslI ho geI<br />

ik Ausny shI ZMg nfl AunHF df pflx<br />

posLx kIqf hI nf. mF dy moh qoN ivrvy<br />

hoey bwcy ieDr-AuDr Btkx lwgy. ienHF<br />

ivcoN iewk bwcf jMgl ivc ByzF cfrn vfly<br />

afjVI dy hwQ lwg igaf. dXflU suBfa<br />

vfly afjVI ny qqkfl ies bwcy nUM iek<br />

Byz df duwD cuMGfieaf. bwcy nUM surq afeI.<br />

afjVI ny bwicaF vFg Aus dI prvirsL<br />

kIqI. ByzF df duwD cuMG cuMG ky, awj hor<br />

kwlH hor sLyr df bwcf vwzf huMdf igaf.<br />

idn rfq ByzF qy lyilaF ivckfr ivcrn<br />

krky, AusnUM ByzF vFg hI DOx nIvIN krky<br />

qurn dI afdq pY geI. dUjy lPjF ivc<br />

Ausny pUrI qrHF ‘Byz-cfl’ apnf leI.<br />

ByzF vFg hI sLfm peI AusnUM vfVy ivc<br />

qfV idwqf jFdf. kdI kdI afjVI dy bfl<br />

bwcy lyilaF nfl Kyzx smyN, sLyr dy bwcy<br />

dI ipwT `qy vI cVH ky KrmsqIaF krdy<br />

rihMdy. jd kdy Auh cfmHly hoey sLyr dy<br />

bwcy dIaF muwCF nUM PV PV iKwcdy qF awigAuN<br />

Auh awKF muMd lYNdf. ieMj bwicaF nfl Kyz<br />

ky AusnUM vI qswlI imldI.<br />

rojLfnf dI qrHF iek idn afjVI<br />

ilKqum<br />

qrlocn isMG dupflpur<br />

afpxy iewjV nUM crfAuNdf hoieaf Gxy<br />

jMgl vl inwkl igaf. bVy arfm nfl<br />

ByzF qy lyly ieDr AuDr mUMh mfrdy iPr<br />

rhy sn. ieMny nUM QoVI dUr phfVI dI iewk<br />

tIsI ‘qy KVHf sLyr, ByzF vl dyK ky<br />

dhfiVaf. acfnk Aus vyly sLyr df bwcf<br />

iewjV dy sB qoN mohry quiraf iPrdf sI.<br />

sLyr dI Bbkfr suxidaF sfr ByzF qF ijwDr<br />

mUMh hoieaf nwT qurIaF. zrdf mfiraf<br />

afjVI vI POrn iek drKq ‘qy jf ciVHaf.<br />

tIsI qoN AuWqr ky Qwly vl afAuNidaF<br />

jMglI sLyr ny iewk hor grjvIN Bbk mfrI.<br />

AusnUM dyK ky sLyr dy bwcy ny kMn Prky!<br />

sLyr ny dyK ilaf ik ieh qF myrI nsl df<br />

hI bwcf hY. ieDroN sLyr dI Bbkfr sux ky<br />

sLyr dy bwcy ny vI aSgVfeI leI. Ausny<br />

glyL `coN afvfjL kwZx dI koisLsL kIqI.<br />

iesdI inwkI ijhI grj sux ky, sLyr iehnUM<br />

cwtx cuMmx lwg ipaf. hux sLyr dy bwcy dy<br />

aSdrlf ‘sLyr’ jfg ipaf. afpxI sLklsUriq<br />

nfl imldy juldy vwzy sLyr nfl<br />

jMgl vl nUM quiraf jf irhf ‘inwkf sLyr’<br />

cfa qy Aumfh nfl BbkfrF hI mfrI jf<br />

irhf sI.<br />

sfnUM ByzF dy iewjVF ivc rulidaF<br />

BtkidaF nUM, sfnUM gDy bx ky kwcyipwilaF<br />

df Bfr ZoNidaF nUM qwk qwk ky,<br />

ahu qKq sRI kysgVH dI TyrI qoN, awj vI<br />

sfzf bfpU sfnUM muV sLyr bxfAux leI<br />

‘vfjF mfr irhf hY. pr sfnUM gDy bxn<br />

aqy ByzF vFg AUNDIaF pfAux ‘c hI mjLf<br />

af irhf hY. sfnUM byiksmqF nUM bfjF vfly<br />

dIaF ‘vfjF suxdIaF hI nhIN!<br />

zfktr kol phuMc ky mrIjL dI mfniskqf eI bdl jFdI aY. awDf qF<br />

AueIN TIk ho jFdY. jy mn arog ho igaf qF qn ny qF arog afpxy afp<br />

ho jfxY. nvIN qoN nvIN ibmfrI rojL afeI jFdI aY. kYNsr pIVqF dIaF ryl<br />

gwzIaF Br ky bIkfnyr nUM jfx lwg peIaF. svfeIn PlU jhfjLF ‘c<br />

ciVHaf iPrdY. ieh vI ajIb iksm dI dfsqfn hY. hr bMdf mrIjL aY.<br />

hryk nUM koeI nf koeI bImfrI aY.<br />

bMdy dIaF icMqfvF vD geIaF hn. hr vkq koeI nf koeI icMqf.<br />

amn cYn KLqm ho igaf. afqimk sMqusLtI aqy afnMd qoN asIN vFJy ho<br />

gey. sfzI mfniskqf pQrf geI. sfzI sMvydnsLIlqf KSB lf ky AuWz<br />

geI. ‘awK myry Xfr dI duKy lflI myrIaF awKF ivc rVky’ vrgIaF<br />

BfvnfvF Kqm ho geIaF. hux qF sVk ‘qy afKrI sfh igxdy iensfn<br />

nUM Cwz ky kort kcihrI dy cwkrF qoN zrn dI mfniskqf qihq qurdy<br />

bxdy hF. ijho ijhy afpfDfpI vfly mhOl ivc asIN rihMdy hF, ijwQy<br />

pYdl qoN sfeIkl[[[sfeIkl qoN skUtr[[[skUtr qoN kfr[[[kfr qoN<br />

hvfeI jhfjL qwk dI qyjLI afpxy ivkfs nfl joVI hY AuWQy ijLhnI qOr<br />

‘qy sfzI mfniskqf ivc, sfzy irsLiqaF nfiqaF ivc vI qyjLI afAuxI<br />

lfjLmI sI. sMgmrmrI pwQr vI kdy mom idl hoey ny. kudrqI mfhOl<br />

qoN tuwt ky[[[GrF nUM pwQrF ivc jVH ky pwQr idl hI hoieaf jf skdf<br />

hY. jdoN sfry XMqr asIN aftomYitk vrqxy hn qF mnuwKqf vI aftomYitk<br />

dy pRBfv hyT eI cwlygI. vfqfvrx ‘c ieMnI grmI pYdf krky idmfg<br />

ey[ sI[, kUlrF nfl QoVHf TMZf hoxY. vfdVIaF sjfdVIaF inBx isrF dy<br />

nfl. ijho jy kMm krFgy cMm nUM vI Auho ijhf bxfAuxf pYxY. ijMnf ku<br />

vfqfvrx nUM gMdf asIN bxf rhy hF Enf ku suDfrn leI kfgjLI rOlf<br />

vI pf rhy hF. nfly ijhVIaF mfVIaF cMgIaF asIN krdy aF Auh sfzy<br />

‘qy eI lfgU huMdIaF ny. bfkI AupdysL qF dUijaF nUM dyx vfsqy huMdy ny.<br />

hux dUjf koeI hY eI nhIN. asIN sfry afp eI aF. afp eI krI jfny aF<br />

afp eI BrI jfny aF. asIN qF sfrf jLor nwcx ‘qy lfieaf hoieaf. hux<br />

DUV cfhy ijwQy mrjLI pvy. ieh icMqkF df mslf, Auh socx.<br />

isafxy kihMdy aY vI AuWzdI DUV hmysLf isr ivc hI pYNdI huMdI<br />

aY[[[.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (17)<br />

Sikh Religious Society of North West Indiana<br />

siqgur siqgur siqgur siqgur siqgur pRswid pRswid pRswid pRswid pRswid<br />

Ç Ç<br />

pRogrfm<br />

rfgI jQy qy kQf vfck<br />

BfeI hrpfl isMG<br />

BfeI ajIq isMG jwblpurvfly<br />

bwicaF vloN kIrqn aqy gurU sfihb dI<br />

jIvnI bfry ivcfrF<br />

gurU kf lMgr aquwt vrqygf<br />

smUh sMgqF nUM sfl 2010 mubfrk!<br />

dIn dunI dy pfqsLfh, aMimRq ky dfqy, dsmysL ipqf<br />

sRI gurU goibMd isMG jI dy pRkfsL idhfVy dI smUh sMgqF nUM<br />

smUh sMgqF dy crnF ivc bynqI hY ik dsmysL ipqf sRI gurU goibMd isMG jI df pRkfsL purb gurduafrf krfAUn puafieMt<br />

ivc sMgqF vloN aYqvfr 10 jnvrI, 2010 nUM mnfieaf jf irhf hY. 5 jnvrI nUM gurpurb vfly idn vI ivsLysL dIvfn<br />

sjxgy. ies mOky sLbd kIrqn df pRvfh cwlygf, gur sLbd ivafiKaf hovygI aqy pMQk ivcfrF hoxgIaF. afp sB nUM ies<br />

mOky hfjLrIaF Br ky jIvn sPlf krn dI bynqI hY jI.<br />

5 jnvrI, 2010 (gurpurb vfly idn)<br />

sLfmI 5:30 vjy pfT sRI rihrfs sfihb<br />

AuprMq gurbfxI kIrqn<br />

lK lK vDfeI<br />

ijQY jfie bhY myrf siqgurU so Qfn suhfvf rfm rfjy]<br />

arMB aKMz pfT-8 jnvrI, 2010<br />

afsf dy vfr AuprMq<br />

Bog sRI aKMz pfT-10 jnvrI, 2010<br />

sLbd kIrqn svyry 11 qoN 2:30<br />

sfD sMgq dy JfVUbrdfr<br />

Governing Body;<br />

Dr. Gurbachan Singh Kapoor, M.D.(President)<br />

S. Gurnam Singh Sidhu (Executive Sect.)<br />

S. Rajinder Singh Bains (Financial Sect.)<br />

S.Ravinder Singh Pannu (Religious Sect.)<br />

S. Jaspal Singh Ghotra (PR & Ed. Sect.)<br />

Board Of Trustees: 1.Dr. Gurbachan Singh Kapoor, M.D. 2. S. Surjit Singh<br />

Grewal 3. S. Harjit Singh Sahi.4. S. Sukhdev Singh Multani.5. S. Gurnam<br />

Singh Sidhu. 6.Dr. Renu Juneja, Ph.D. 7. S. Kuldip Singh Turke. 8. S. Sarwan<br />

Singh. 9. S. Rajbir Singh Boparai.10. S. Gurinder Singh. 11. S. Shamsher Singh<br />

Boparai. 12. S. Rajinder Singh Bains.13. S. Baldev Singh.14. S. Balraj<br />

Singh.15. S. Amrik Singh Basra. 16. S. Kuldip Singh. I7. S. Lakhwinder Singh.<br />

Honorary -Members. S. Inderpal Singh.<br />

aYs[ afr[ aYs[ afP ieMzIafnf<br />

gurdvfrf krfAUn puafieMt (ieMzIafnf)<br />

10005 Colorado St, Crown Point, IN 46307, Ph: 219-793-9446<br />

gurU pMQ dy dfs<br />

smUh sMgq qy pRbMDk kmytI gurdvfrf krfAUn puafieMt


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (18)<br />

Ç siqgur siqgur pRswid pRswid<br />

pRswid<br />

sMgqy abfd rhYN, afvqY pRsLfid rhYN, buMgy Jlf Jl rhYN pUry AuqsLfh ky]<br />

Ç<br />

dyg qyg Piqh<br />

lfgqy dIvfn rhYN, gfvqy sujfn rhYN, JUlqy insLfn rhYN sfcy pfqsLfh ky] pMQ kI jIq<br />

amYirkn gurduafrf kONsl<br />

gurduafrf sfihb dsLmysL akYzmI<br />

Gurdwara Sahib Dashmesh Academy, 8300 East Roy Road, Indianapolis, IN 46219<br />

gurU ipafrI sfD sMgq jI afp nUM nvyN sfl 2010 aqy<br />

srbMsdfnI dsLmysL ipqf gurU goibMd isMG jI dy pRkfsL Auqsv dI<br />

lwK lwK vDfeI<br />

sRI dsLmysL ipqf dy gurpurb dI KusLI ivc gurduafrf sfihb dsLmysL akYzmI, ieMzIanaYpoils (ieMzIafnf) ivKy 1 jnvrI qoN 10 jnvrI<br />

2010 qwk mhfn kIrqn smfgm hovygf ijs ivc pMQ df pRisD kIrqnI jQf bIbI bljIq kOr Kflsf qlvfVyvfly sMgqF nUM gurbfxI kIrqn<br />

nfl inhfl krngy. smUh sMgqF nUM bynqI hY ik 1 jnvrI 2010 qoN hr rojL sLfm dy dIvfn ivc hfjLrIaF Br ky gurbfxI kIrqn df anMd mfxo<br />

aqy gurU sfihb dIaF KusLIaF pRfpq kro. afE sB iswK sMgqF rl iml ky DMn DMn sRI gurU goibMd isMG jI df gurpurb mnfeIey ijnHF ny Kflsf<br />

pMQ leI afpxf sfrf srbMs vfiraf.<br />

pRogrfmF df vyrvf (1 jnvrI qoN 10 jnvrI 2010 qwk)<br />

pihlI jnvrI qoN 10 jnvrI qwk<br />

hr rojL sLfm nUM 6 qoN 8:30 vjy qwk<br />

kIrqn smfgm<br />

pfT rihrfs sfihb 6 qoN 6:30 qwk<br />

bwicaF dy jQy df kIrqn sLfm 6:30 qoN 7<br />

bIbI bljIq kOr Kflsf 7 qoN 8 vjy qwk<br />

ardfs qy smfpqI 8:30 vjy<br />

aYqvfr dy dIvfn<br />

svyry 10 vjy qoN 1 vjy<br />

qwk hoxgy. smUh<br />

sMgqF nUM bynqI hY ik<br />

lMgr dI syvf ivc<br />

ihwsf pf ky gurU kIaF<br />

KusLIaF pRfpq kro jI.<br />

jfrI krqf:dsLmysL akYzmI dy zfierYktr<br />

hor jfxkfrI leI Pon kro<br />

BfeI blbIr isMG tuwt 317-702-5051<br />

BfeI kfbl isMG 281-222-6951<br />

BfeI krmjIq isMG 916-416-4384<br />

BfeI muKiqafr isMG 916-826-2528<br />

BfeI joigMdr isMG 317-363-3351<br />

BfeI mnjIq isMG 317-522-6222<br />

BfeI blbIr isMG tuwt BfeI kfbl isMG<br />

BfeI rfm isMG BfeI bldyv isMG mwtU BfeI gurmyl isMG Kflsf


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (19)<br />

sfihbjfidaF df sLhIdI joV-mylf mnfieaf<br />

zYls, tYkss (rfxf iekbfl):<br />

dsm pfqsLfh sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />

Coty sfihbjfidaF bfbf jorfvr isMG aqy<br />

bfbf Piqh isMG qy mfqf gujLrI jI df<br />

sLhIdI idhfVf PiqhgV sfihb dIaF<br />

sMgqF ny gurdvfrf XUils ivKy sLrDf qy<br />

AuqsLfh nfl mnfieaf.<br />

sRI aKMzpfT sfihb dy Bog AuprMq<br />

pMQ pRisD kIrqnIey BfeI amrjIq isMG<br />

qfn ny sLbd kIrqn rfhIN sMgqF nUM inhfl<br />

kIqf aqy vzy qy Coty sfihbjfidaF qy mfqf<br />

gujLrI dI sLhIdI bfry sMgqF nUM bVy<br />

vYrfgmeI qrIky nfl dwisaf. AunHF ikhf<br />

Gwgf nUM swc bolx `qy<br />

mfrn dIaF DmkIaF<br />

kotkpUrf:iswK ivdvfn pRo[ ieSdr<br />

isSG Gwgf vloN akfl qKLq ‘qy pysLI qoN<br />

pihlF sbSDq ivakqIaF vloN kIqI jFdI<br />

gupq sOdybfjLI df Byq KolHx dIaF KLbrF<br />

nfl Aukq syvfdfr aqy AunF dy ipClwg<br />

iqlimlf AuTy hn aqy pRo[ Gwgf nUM jfnoN<br />

mfrn dIaF DmkIaF idqIaF jf rhIaF<br />

hn. Aukq mfmly df idlcsp pihlU ieh<br />

hY ik pRo[ Gwgf nUM ies KLbr sbSDI krIb<br />

150 PLon afey ijnHF ivcoN ijLafdfqr pRsMLsLf<br />

krn vfly ivakqIaF dy sn jdik 8<br />

PLon jfnoN mfrn dIaF DmkIaF dy vI afey.<br />

ik Auh kOmF hmysLF ijMdf rihMdIaF hn<br />

ijnHF dIaF nIhF sLhIdF dy KUn nfl isMjIaF<br />

huMdIaF hn.<br />

ies mOky sMgqF nUM sMboDn kridaF<br />

gurUGr dI pRbMDk kmytI dy pRDfn BfeI<br />

BuipMdr isMG vflIaf ny sfihbjfidaF<br />

aqy mfqf gujLrI dI sLhIdI nUM cyqy kridaF<br />

afiKaf ik aj dy dOr ivc iswK kOm<br />

sMkt ivcoN gujLr rhI hY. ieh sMkt afpxy<br />

ivrsy qoN tutx krky pYdf hoieaf hY. iswK<br />

kOm dI afpxI kmjorI krky hI aj iswK<br />

kOm ieh AuzIk rhI hY ik nvMbr 1984<br />

Ç gurduafrf gurU nfnk PfAUNzysLn, jYksn (imsIispI) Ç<br />

ÃÄ siqgur pRsfid<br />

Ehu gurU goibMd huie pRgitaf, dsvy avqfrf..<br />

ijn alK akfl inrMjnf, jipAu krqfrf..<br />

afp smUh sMgqF dy crnF ivc bynqI hY ik srbMsdfnI<br />

dsLmys ipqf DMn DMn sRI gurU goibMd isMG jI df jnm<br />

idhfVf gurduafrf gurU nfnk PfAUNzysLn, jYksn vloN 17<br />

jnvrI, 2010 nUM sLrDf aqy AuqsLfh nfl mnfieaf jf<br />

irhf hY. pMQ pRisD kIrqnIey BfeI amrjIq isMG qfn<br />

ies mOky gurbfxI kIrqn rfhIN sMgqF nUM inhfl krngy.<br />

afp sB sMgqF nUM bynqI hY ik ies mOky hfjLrIaF Br ky<br />

gurbfxI kIrqn srvx krky jIvn sPly kro.<br />

pRogrfm<br />

15 jnvrI, 2010<br />

arMB sRI aKMz pfT:svyry 6 vjy<br />

17 jnvrI, 2010<br />

Bog sRI aKMz pfT:svyry 9:30 vjy<br />

sLbd kIrqn:svyry 11 vjy qoN 2 vjy qwk<br />

AuprMq smfpqI dIvfn aqy lMgr<br />

bIbIaF dy jQy aqy BfeI mihMdr isMG Bwlf dy jQy dy<br />

kIrqn AuprMq BfeI amrjIq isMG qfn kIrqn krngy.<br />

dy kqlyafm dy dosLIaF nUM kdoN sjLfvF<br />

imlxgIaF. pMjfb dI jvfnI nisLaF ‘c<br />

glqfn hY aqy lok iesfeI mq vfl jF<br />

iPr zyrydfr sfDF vl iKcy jf rhy hn.<br />

ies mOky hwsdf pMjfb aYsosIeysLn<br />

aqy zI aYP zbilAU sports klwb dy<br />

mYNbrF ny bVI sLrDf nfl syvf kIqI. BfeI<br />

rfjf isMG, Aupkfr isMG, hrjIq isMG,<br />

ryzIE pMjfbI ivrsf, ibwlU bYxIvfl, hrjIq<br />

isMG ZysI, soZI, gursLrn isMG, hrjIq<br />

isMG bglI, rfjU BfeI bglI, ikMdf jOhl<br />

aqy hor syvfdfrF ny idn rfq syvf kIqI.<br />

gurdvfrf pilmQ ivc muPq ishq kYNp<br />

iztrfiet, imsLIgn (pMjfb tfeImjL ibAUro): ieQy gurdvfrf ihznPfl,<br />

pilmQ ivc iek muPq aYkUpRYsLr, afXurvYidk qy ryiekI ishq kYNp lfieaf igaf<br />

ijs ivc zf[ rfjIv agrvfl ny mrIjLF nUM kudrqI qrIky nfl vK vK mrjLF df<br />

ielfj krn dy ZMg dwsy. iek hPqf cwly ies kYNp ivc 70 qoN vwD lokF ny kudrqI<br />

ielfj df lfB AuTfieaf.<br />

kYNp dy iek ihwsy vjoN lfeI geI vrksLfp ivc zf[ agrvfl ny dwisaf ik ikvyN<br />

gMBIr ibmfrIaF df ielfj vI afXUrvYd, aYkUpRYsLr, ryiekI aqy hor kudrqI ielfj<br />

pRxflIaF nfl kIqf jf skdf hY. hor jfxkfrI leI zf[ agrvfl nfl Pon 231-<br />

360-1435 qy sMprk kIqf jf skdf hY.<br />

dMdF nUM iswDy, sfP suQry qy<br />

cmkdy vyKxf cfhuMdy ho qF awj<br />

hI apuafieMtmYNt bxfE<br />

Dr. Harjinder Khaira DMD & Associates<br />

Lakestreet Dental<br />

490 W. Lake Street, Suite 107<br />

Roselle, IL 60172<br />

630-894-8008<br />

dMdF df qswlIbKLsL ielfj<br />

iswDI kfl kro 630-479-0031<br />

�ieMsLorYNs nhIN? iPkr nhIN. 20-40% Cot idwqI jfvygI.<br />

�kI qusIN jfnxf cfhuMdy ho ik quhfzy bwcy Invisialign<br />

(Clear Braces) dy Xog hn? muPq msLvrf lE.<br />

�dMdF qy msUiVaF dI bdbU, KUn inklx qoN pRysLfn ho?<br />

ies df ielfj nvIn qknIk nfl kIqf jFdf hY<br />

sMgqF dy JfVUbrdfr<br />

smUh pRbMDk gurduafrf pRbMDk kmytI<br />

Guru Nanak Foundation of Jackson, Mississippi<br />

4324 Welota Drive, Jackson, MS 39209, Ph:601-922-8202<br />

hor jfxkfrI leI<br />

Pon:601-709-1913<br />

Fillings, Dentures,<br />

Crowns, Bridge, Veneers,<br />

Extractions, Cleaning,<br />

Lakeland Dental<br />

115 E. State Rd.,<br />

Island Lake, IL 60042<br />

847-526-1920


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (20)<br />

Ç<br />

siqgur siqgur pRswid<br />

pRswid<br />

jb lg Kflsf rhy inafrf. qb lg qyj dyEU mY sfrf.<br />

jb Xh jhY ibprn kI rIq. mY n krhUM ien kI pRqIq.<br />

Ç<br />

BgqI qy sLkqI dy mujwsmy dsm pfqsLfh<br />

sfihb sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />

afgmn purb dI kul lokfeI nUM<br />

Sikh Religious Society of Wisconsin<br />

3675 N Calhoun Rd Brookfield WI 53207 Ph: 414-262-1600


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (21)<br />

Ç<br />

siqgur siqgur pRswid<br />

pRswid<br />

sB jg qyrf Kyl hY qUM guxI ghylf..<br />

vfh vfh goibMd isMG afpy gur cylf..<br />

Ç<br />

klgIDr pfqsLfh sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />

pRogrfm<br />

31 dsMbr 2009 (ivsLysL dIvfn)<br />

sLfm 6 vjy qoN 10 vjy qwk<br />

3 jnvrI 2010 (aYqvfr df dIvfn)<br />

svyry 10[30 qoN 12[15 qk, sLfmI 6[30 qoN 7[30<br />

5 jnvrI nUM gurpurb `qy ivsLysL dIvfn hoxgy.<br />

gurpurb 10 jnvrI nUM mnfieaf jfeygf.<br />

not: sMq hrdyv isMG 17 jnvrI qk hr<br />

rojL gurbfxI kQf-ivafiKaf rfhIN sMgqF nUM<br />

hrI js nfl joVngy.<br />

sMq hrdyv isMG lUloN<br />

ivsLysL kIrqn drbfr<br />

ijQY jfie bhY myrf siqgurU so Qfn suhfvf rfm rfjy]<br />

sMq bfbf hrdyv isMG lUloN vfly gurduafrf isMG sBf imsLIgn ivKy<br />

nvyN sfl nUM jI afieaF kihx leI ho rhy kIrqn drbfr ivc sLfml<br />

ho ky sMgqF nUM gur-sLbd kIrqn ivafiKaf nfl inhfl krn leI<br />

Aucycy qOr `qy phuMc rhy hn. sMq hrdyv isMG jI 31 dsMbr dy dIvfn<br />

ivc 2 GMty hfjrI Brngy. pRbMDk kmytI vloN smUh sMgqF nUM ienHF<br />

dIvfnF ivc hfjrI Br ky gurU-sLbd df lfhf lYx dI bynqI hY. 10<br />

jnvrI nUM gurpurb sbMDI ivsLysL smfgm hoxgy.<br />

gurduafrf isMG sBf afP imsLIgn, kYNtn<br />

3310 S. Canton Center Road, Canton. MI-48188, Ph. #. 734-397-7281<br />

jfrI krqf: pRbMDk syvfdfr aqy smUh sMgq


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (22)<br />

kFgrsvumn jYn isLkfskI leI PMzryjLr<br />

mYN dysL aqy ivsLv nUM ibhqr bxfAux leI vcnbwD hF-jYn isLkfskI<br />

isLkfgo (pMjfb tfeImjL ibAUro):<br />

XU aYs kFgrs dy nONvyN ijLly leI<br />

zYmokrYt AumIdvfr jYn isLkfskI dI cox<br />

muihMm leI iek PMzryjLr ieQoN dy iek<br />

AuGy ibjnsmYn blivMdr isMG (ey-vn<br />

kfrpYts) aqy AunHF dy sfQIaF dy Audm<br />

nfl lMGy aYqvfr kIqf igaf. ies<br />

PMzryjLr mOky jYn isLkfskI qoN ielfvf<br />

ielInfey kMptrolr leI zYmokrYt pfrtI<br />

dy AumIdvfr rfjf ikRsLnfmUrQI, isLkfgo<br />

dy 49vyN vfrz qoN aflzrmYn, jo mUr,<br />

stIvn jymjL (kuwk kfAUNtI dy nONvy sb<br />

srkt jwj leI zYmokrYt AumIdvfr) aqy<br />

zf[ bYrI imnrfP vI mOjUd sn.<br />

afm lokF dy msilaF pRqI srokfr,<br />

prvfsIaF dy ihqF leI KVHn aqy kOmI<br />

aihmIaq dy hr msly Auqy cyqn PYslf<br />

lYx dy guxF krky kFgrsvUmn jYn<br />

isLkfskI BfrqI BfeIcfry ivc vI kfPI<br />

lokipRa hn. prvfsI BfeIcfry ivc 1998<br />

ivc Aus smyN jYn isLkfskI dI kfPI crcf<br />

hoeI sI jdoN Auh iemIgrysLn dy dPqr dy<br />

bfhr prvfsIaF dIaF musLiklF df jfiejf<br />

lYx leI Kud iek afm prvfsI vjoN lfeIn<br />

ivc jf lwgy sn aqy AunHF ny iemIgrysLn<br />

ivBfg dy kMm kfr ivc iZwlH-mwT bfry<br />

bVI jLordfr afvfjL AuTfeI sI. AunHF dy<br />

inAU Xfrk (pMjfb tfeImjL<br />

ibAUro): sLhId kOmF df srmfieaf huMdy<br />

hn aqy jfgdIaF kOmF afpxy sLhIdF nUM<br />

kdy nhIN BuwldIaF. aijhy hI ivsLvfs aqy<br />

ierfdy nfl sLhId AUDm isMG df jnm<br />

idn sLhId AUDm isMG sBf inAU Xfrk<br />

vloN ieQy atlFitk aYvinAU ‘qy siQq<br />

rfiel pYlys ivc 26 dsMbr nUM mnfieaf<br />

igaf. ies smfgm ivc eIst kost dy<br />

pMjfbI BfeIcfry ny bVy AuqsLfh nfl vD<br />

cVH ky isLrkq kIqI.<br />

ieQy ijLkrXog hY ik sLhId AUDm<br />

isMG sBf vloN hr sfl sLhId AUDm isMG<br />

df sLhIdI idn 31 julfeI nUM bVI sMjIdgI<br />

nfl aqy jnm idn 26 dsMbr nUM bVy<br />

mfx aqy BrpUr KusLIaF nfl mnfieaf<br />

jFdf hY. prvfsI iPjLf ivc vwsdy pMjfbI<br />

afpxI mfq BUmI ‘qy Zhy jLulm df bdlf<br />

ies dKLl qoN bfad isLkfgo dy iemIgrysLn<br />

dPqr dy kMm-kfj ivc vwzy pwDr ‘qy<br />

suDfr afieaf sI.<br />

kFgrsvUmn jYn isLkfskI dI afey<br />

mihmfnF nfl jfx-pCfx blivMdr isMG<br />

ny krvfeI jdoNik mMc sMcfln zf[<br />

hrijMdr isMG Kihrf ny kIqf. zf[ Kihrf<br />

ny blivMdr isMG dI jfx-pCfx<br />

krfAuNidaF afey mihmfnF nUM dwisaf ik<br />

jdoN rfsLtrpqI brfk Ebfmf ny afpxf<br />

pihlf styt iznr BfrqI pRDfn mMqrI<br />

zf[ mnmohn isMG dy mfx ivc idwqf sI<br />

qF ies iznr leI bulfey gey 320 aihm<br />

isafsqdfnF, arQsLfsqrIaF,<br />

ivigafnIaF, sPIrF aqy klfkfrF ivc<br />

blivMdr isMG vI sLfml sn.<br />

rfsLtrpqI Ebfmf afpxy ies purfxy<br />

imwqr nUM bulfAuxf Buwly nhIN sn.<br />

vrxnXog hY ik blivMdr isMG sRI<br />

Ebfmf dy styt sYnytr bxn smyN qoN<br />

hmfieqI cly af rhy hn.<br />

kFgrsvUmn isLkfskI dI jfxpCfx<br />

krfAuNidaF zf[ Kihrf ny dwisaf<br />

ik Auh ielInfey styt asYNblI leI awT<br />

sfl lok pRqIinD rihx AuprMq 1998<br />

ivc pihlI vfr ielInfey dy nONvyN ijLly<br />

leI kFgrs vfsqy cuxy gey sn. ienHF<br />

lYx vfly mhfn sLhId aqy srbsFJIvflqf<br />

dy pRqIk rfm muhMmd isMG afjLfd nUM<br />

afpxy hr sfh nfl Xfd rwKdy hn.<br />

smfgm dy arMB ivc ipRMsIpl<br />

blbIr isMG ny sLhId AUDm isMG dy<br />

jIvn Auqy cfnxf pfAuNidaF afiKaf<br />

ik ies mhfn sLhId ny jilaFvfly bfg<br />

dy sfky df bdlf lYx df jjLbf 21 sfl<br />

afpxy mn aMdr sFB ky rwiKaf aqy<br />

ies nUM mwTf nhIN pYx idwqf. dunIaF Br<br />

dy mulkF ivc Btkx qoN bfad aKIr<br />

Auh afpxy imsLn ivc kfmXfb ho igaf<br />

ikAuNik Aus dy mn ivc dsLmysL ipqf<br />

gurU goibMd isMG jI dy anmol bcn<br />

sn, “inscY kr apnI jIq kroN.”<br />

sflF ivc cfry vfrI Auh 70 qoN 76 PIsd<br />

votF lY ky kfmXfb hoey. ieh AunHF dI<br />

lokipRXqf df pRmfx hY. hux Auh pMjvIN<br />

vfr cox lV rhy hn. ieh cox agly<br />

sfl PrvrI mhIny hoxI hY. sdn ivc<br />

Auh zYmokrYt pfrtI dI lIzrisLp dy cIP<br />

izptI ivpH hn. Auh aYnrjI aqy kfmrs<br />

kmytI dy mYNbr vI hn aqy ies ruqby<br />

ivc Auh sfry amrIknF leI hYlQkyar<br />

kvryj leI isrqoV Xqn kr rhy hn.<br />

kfmrs sb kmytI dI vfeIs cyarprsn<br />

dy qOr ‘qy sRImqI isLkfskI kfmrs, vpfr<br />

aqy Kpqkfr suriKaf ijhy mfmilaF dI<br />

dyK-ryK krdy hn. hfAUs spIkr nYNsI<br />

pflosI ny hfl hI ivc sRImqI isLkfskI<br />

nUM KuPIaf syvfvF bfry hfAUs islYkt<br />

kmytI df mYNbr bxfieaf. sRImqI<br />

isLkfskI kFgrs ivc aOrqF dy mfmilaF<br />

dI vI zt ky pYrvI krdy hn. Auh ierfk<br />

‘coN POjF kwZx bfry kOks dy bfnI mYNbr<br />

vI hn. sRImqI isLkfskI ny pfiksqfn<br />

ivc jmhUrI sMsQfvF dI hmfieq krn<br />

aqy Bfrq dy pRmfxU sLkqI bxn dy hwk<br />

ivc vot pfeI sI. ies qoN ielfvf AunHF ny<br />

gYrkfnUMnI prvfsIaF dy bwicaF nUM skUlF<br />

ivc pVHfeI krn dI iejfjLq dyx dy hwk<br />

ivc vI afvfjL bulMd kIqI sI.<br />

ies mOky bolidaF kFgrsvUmn jYn<br />

isLkfskI ny afiKaf ik amrIkf ivc<br />

62% bYNkrpsIaF hYlQkyar dy Krcy<br />

isroN lMG jfx krky huMdIaF hn. ies<br />

inAU Xfrk dy cricq sLfier dIp<br />

mMglI ny mMc sMBflidaF afpxy ilKy gIqF<br />

dI JVI lf idwqI. lok gfiekf bIbI nirMdr<br />

kOr mfvI ny pMjfbI gIqF aqy bolIaF rfhIN<br />

sroiqaF df BrpUr mnorMjn kIqf.<br />

vqnpRsqI dy gIq sux ky mihmfnF ivcoN<br />

hI s[ anUp isMG pRDfn ieMtrnYsLnl<br />

sports aYNz klcrl aYsosIeysLn aqy<br />

s[ drsLn KwK vI styj ‘qy phuMc gey<br />

aqy AunHF afpxI sLyaro sLfierI nfl KUb<br />

smF bMinaf. bIbI jmIlf ny vI afpxy<br />

nvyN aqy purfxy gIqF nfl pRogrfm ivc<br />

rMg Biraf. bwicaF ny sLhId AUDm isMG<br />

bfry lyK aqy kivqfvF pVHy aqy sLbd<br />

gfien rfhIN hfjLrI lvfeI. ies pRogrfm<br />

leI hr amrIkI leI hYlQkyar kvryj<br />

jLrUrI hY. rfsLtrpqI Ebfmf vloN arMBy<br />

gey suDfrF dI jLordfr hmfieq kridaF<br />

AunHF ikhf ik keI lokF nUM ieh isLkfieq<br />

hY ik suDfrF dy mfmly ivc asIN bhuq<br />

DImI cfl nfl cwl rhy hF pr ieh gwl<br />

Xfd rwKxI cfhIdI hY ik iksy vI isstm<br />

nUM rfqo rfq nhIN bdilaf jf skdf. keI<br />

vfr lokF dy inihq svfrQF krky qbdIlI<br />

ilafAux ivc lMmf smF lwg jFdf hY.<br />

sLkqIsLflI lok sMGrsL qoN ibnf kuJ vI<br />

Cwzx leI iqafr nhIN huMdy. mYN afpxy<br />

BfeIcfry aqy ivsLv nUM rihx leI iek<br />

ibhqr jgHf bxfAuxf cfhuMdI hF. ajy bhuq<br />

sfrIaF cuxOqIaF df sfhmxf krnf bfkI<br />

hY. ienHF cuxOqIaF df mYN quhfzy sihXog<br />

ivc ihwsf lYx vfly sfry bwicaF nUM sLhId<br />

AUDm isMG sMsQf vloN trfPIaF nfl<br />

invfijaf igaf.<br />

ies sfry smfgm nUM amrIkf dy<br />

pihly pMjfbI tI vI cYnl js tI vI ny<br />

kvr kIqf. ijLkrXog hY ik ies tI vI<br />

cYnl dy sI eI E bIbI pYnI rfj, sRI kfrl<br />

KMzylvfl aqy tYknIkl zfierYktr dIpk<br />

DImfn sfrf smF afpxy stfP sihq mOjUd<br />

rhy. AunHF ny ipRMsIpl blbIr isMG vloN<br />

amrIkn lokF aqy bwicaF leI ilKI<br />

aMgryjLI pusqk “df gryt pYtrIEt sLhId<br />

AUDm isMG” irlIjL kIqI. sMsQf dy sI<br />

eI E suKdyv isMG lflI ny bwicaF nUM<br />

trfPIaF aqy ienfm dyx df ivsLysL pRbMD<br />

nfl zt ky mukfblf krFgI iesy krky<br />

mYN hor do sflF leI kFgrs leI cox lV<br />

rhI hF.<br />

ieQy ijLkrXog hY ik jYins zI[<br />

isLkfskI df jnm 26 meI 1944 nUM<br />

isLkfgo ivc hoieaf aqy Auh rUsI aqy<br />

XhUdI mUl dy mfipaF dI DI hY. Auh 1999<br />

qoN lok pRqIinD sBf dy zYmokrYt mYNbr<br />

hn. ies smyN Auh isLkfgo dI sbrb<br />

ievYNstn ivc afpxy pqI rObrt krImr<br />

nfl rihMdy hn. AunHF dy iqMn bwcy hn aqy<br />

cfr poqy-poqIaF.<br />

ies mOky bolidaF ielInfey<br />

kMptrolr dI cox lV rhy rfjf<br />

ikRsLnfmUrQI ny afiKaf ik Auh cuxy<br />

jfx ‘qy styt ivc iBRsLtfcfr nUM Kqm<br />

krn leI hr hIlf vrqxgy. AunHF ies<br />

mOky keI pRsqfivq AuprfilaF df<br />

ijLkr vI kIqf ijnHF ivc styt dI sfrI<br />

KrIddfrI nUM eI-mfrikt rfhIN krnf<br />

vI sLfml hY.<br />

kFgrsvUmn jYn isLkfskI dI cox<br />

leI Xogdfn golz spFsr 2400 zflr,<br />

islvr spFsr 1000 aqy spFsr 500<br />

zflr rwiKaf igaf hY.<br />

BfrqI BfeIcfry dI qrPoN ies mOky<br />

hfjLr ivakqIaF ivc muwK bfbU BfeI ptyl,<br />

zf[ cMdrkFq modI, jiqMdr blsfrf,<br />

iePiqKfr sLrIP, pRsLFq sLfh, kIrqI<br />

rUvyrI, inwk gfKl, jYdyv isMG BwTl, sMnI<br />

qy ronI kulfr, aYs[ pI[ isMG, moNtI,<br />

avqfr isMG cImf, sMqoK isMG, lKvMq<br />

isMG koml aqy hor bhuq sfry BfeIcfrk<br />

afgU mOjUd sn.<br />

DUm Dfm nfl mnfieaf sLhId AUDm isMG df jnm idhfVf<br />

kIqf. sMsQf dy jnrl sYktrI sivMdr<br />

isMG josn ny sLhId AUDm isMG dy jIvn<br />

dIaF JlkIaF pysL kridaF styj nUM<br />

vDIaf clfieaf. sMsQf dy pRDfn jsvMq<br />

isMG jwsf ny sMsQf dy smUh mYNbrF Kfs<br />

krky s[ suKdyv isMG lflI, s[ pRIqm<br />

isMG, s[ avqfr isMG, s[ ipRqpfl isMG<br />

vflIaf, s[ jgIr isMG aqy s[ sivMdr<br />

isMG josn df BrpUr sihXog leI DMnvfd<br />

kIqf. sMsQf vloN idwqy gey KuwlHy swdy kfrn<br />

hfl ieqnf Br igaf ik keI swjxF nUM<br />

sItF vI nf imlIaF. sRI jwsf ny mihmfnF<br />

nUM ies kfrn hoeI pRysLfnI leI iKmf dI<br />

jfcnf vI kIqI. AunHF afs pRgtfeI ik<br />

sMsQf nUM sLhId df idhfVf mnfAux leI<br />

awgoN vI BfeIcfry qoN iesy qrHF sihXog<br />

imldf rhygf.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (23)<br />

ÃÄ siqgur pRsfid..<br />

srbMsdfnI, aMimRq ky dfqy, sfihb-ey-kmfl<br />

sfihb sRI gurU goibMd isMG jI mhfrfj dy<br />

pfvn pRkfsL purb dI srbwq iswK sMgq nUM<br />

dsLmys ipqf sfihb sRI gurU goibMd isMG jI df pRkfsL idhfVf gurduafrf iswK klcrl<br />

susfietI ieMzIafnf sfAUQbYNz ivKy sfAUQbYNz qy imsLvfkf dIaF sMgqF vloN sincrvfr<br />

9 jnvrI, 2010 nUM sLrDf qy AuqsLfh nfl mnfieaf jf irhf hY. smUh sMgqF dy crnF<br />

ivc bynqI hY ik ies mOky hfjLrIaF Br ky gur sLbd df lfhf lY ky jIvn sPlf kro jI<br />

arMB sRI aKMz pfT<br />

vIrvfr 7 jnvrI, 2010<br />

Bog sRI aKMz pfT<br />

sincrvfr 9 jnvrI, 2010<br />

2010<br />

mubfrk<br />

pRogrfm<br />

sB jg qyrf Kyl hY qUM guxI ghylf..<br />

vfh vfh goibMd isMG afpy gur cylf..<br />

sLbd kIrqn hjLUrI rfgI 11:30 qoN 12:30 qwk<br />

sLbd kIrqn bfbf mfn isMG iphovf vfly 12:30<br />

qoN 2:30 vjy qwk<br />

ardfs qy smfpqI 2:30 vjy<br />

Sikh Sikh Sikh Sikh Sikh Cultural Cultural Cultural Cultural Cultural Society Society Society Society Society of of of of of Indiana Indiana Indiana Indiana Indiana<br />

Gur Gur Guru Gur Guru<br />

u u u Nanak Nanak Nanak Nanak Nanak Darbar Darbar Darbar Darbar Darbar<br />

12800 Day Rd. Mishawaka, IN, 46545, Tel: (574) 255-7400<br />

bfbf mfn isMG iphovf vfly<br />

not:sMq bfbf mfn isMG jI iphovf vfilaF df 10 jnvrI df dIvfn gurduafrf grInvuwz, ieMzIanaYpoils ivc hovygf.<br />

hor jfxkfrI leI:srvx isMG 574-532-7858, mnjIq isMG 574-850-3218, hrBjn isMG 574-292-5101<br />

2010<br />

mubfrk


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (24)<br />

rfjsI kuVwqx, iKwcoqfx qy AuQl-puQl df irhf ieh sfl<br />

cMzIgVH : pMjfb dy rfjnIqk aqy<br />

smfijk ipV ‘c sfl 2009 dOrfn<br />

vfprIaF aihm GtnfvF lok mnF ‘qy<br />

AukrIaF rihxgIaF. bfrF mhIinaF dy<br />

smyN dOrfn vfprIaF vwzIaF rfjnIqk<br />

GtnfvF kfrn ijwQy pMjfb dI swqfDfrI<br />

aqy ivroDI iDr leI ieh sfl keI qrHF<br />

dy qjLribaF vflf mMinaf jfvygf, AuQy<br />

pMjfb vfsIaF leI ieh kOVIaF XfdF<br />

Cwzx vflf vrHf vI sI.<br />

rfjnIqk pwK qoN dyiKaf jfvy qF muwK<br />

mMqrI pRkfsL isMG bfdl ny ies sfl dy<br />

sLurUafqI idnF ‘c afpxy PrjLMd suKbIr<br />

bfdl nUM pMjfb srkfr ‘c Aup mwuK mMqrI<br />

bxfieaf. sUby dI isafsq ‘c ies qoN<br />

bfad vfprI iek vwzI Gtnf vI pMjfbIaF<br />

leI nf BuwlxXog rhI. Auh hY sLRomxI<br />

akflIdl dy sInIar afgU kYptn<br />

kMvljIq isMG df iek sVk hfdsy ‘c<br />

dyhFq hoxf. sfl dy afKrI mhIny pMjfb<br />

ivDfn sBf ‘c hfkm aqy ivroDI iDr dy<br />

ivDfiekF vloN iek-dUjy dIaF pwgF lfhux<br />

df vrqfrf ies sfl dIaF ieiqhfsk<br />

GtnfvF ‘c sLumfr ho igaf. sfl dy mwD<br />

vyly zyrf bwlF dy sMq rfmfnMd dI hwiqaf<br />

qoN bfad pMjfb ‘c hoeI ihMsf nUM vI lok<br />

lMby smyN qwk Bulf nhIN skxgy.<br />

iesy qrHF amn-kfnUMn dy mfmly ‘c<br />

sfl dy afKrI mhIny ‘c luiDafxf ‘c<br />

pihlF pRvfsI mjLdUrF vloN ihMsf df rfh<br />

PVnf aqy iPr afsLUqosL dy smfgm qoN<br />

bfad dIaF GtnfvF ny ijQy srkfr nUM<br />

nmosLI idwqI, AuQy pMjfb dy smfijk qfxybfxy<br />

dIaF qMdF nUM vI ivgfiVaf.<br />

rfjnIqI dy Kyqr ‘c hI bfdl<br />

pirvfr dI nUMh hrismrq kOr df AuBfr<br />

aqy sfbkf muwK mMqrI kYptn amirdr<br />

isMG dI pqnI prnIq kOr dy kyNdrI mMqrI<br />

mMzl ‘c rfj mMqrI bxnf hI aihm<br />

GtnfvF hn. akflI rfjnIqI ivc isKr<br />

qwk bfdl pirvfr ivcoN pihlI vfrI koeI<br />

aOrq isafsq ‘c afpxI QF bxfAux ‘c<br />

kfmXfb hoeI hY. hrismrq kOr pihlI<br />

vfrI lok sBf mYNbr cuxI geI. pfrlImYNt<br />

ivc do vfrI pMjfb dy muwidaF ‘qy bolx<br />

nfl bfdl pirvfr dI nUMh cMgI bulfrI<br />

vI sfbq hoeI. dyiKaf jfvy qF ijs qrHF<br />

hrismrq aqy prnIq kOr ny kyNdrI<br />

isafsq ‘c afpxI Bwl bxfeI hY, Aus ny<br />

pMjfbxF df mfx kOmI pwDr ‘qy kfPI<br />

mflyrkotlf : 1947 ivc dysL dI vMz smyN<br />

vwzI igxqI ‘c ies dysL ivc muslmfn ihjrq kr<br />

ky pfiksqfn cly gey qy Auh afpxIaF aqy Dfrimk<br />

sfrIaF jfiedfdF vI Cwz gey, ijnHF ‘qy bfad ivc<br />

njfiejL kbjLy kr ley gey. ies nUM vyKidaF kyNdrI<br />

srkfr ny 1954 ivc iek vkP aYkt pfs kIqf qy<br />

Bfrq dIaF sfrIaF hI sUbf pwDrI srkfrF nUM ieh<br />

afiKaf ik vkP borz nUM gTn ivc ilaf ky<br />

muslmfnF dIaF sfrIaF hI Dfrimk jfiedfdF nUM<br />

afpxy kbjLy `c lY lvy. 1960 ivc pSjfb vkP<br />

borz dI sQfpnf hoeI aqy vkP jfiedfdF df nvyN<br />

isry qoN srvy krvfAux leI iek kimsLn vI bxfieaf<br />

igaf. ijs kimsLn ny 1960 aqy 1970 dy dhfky<br />

ivc sfrIaF hI vkP jfiedfdF df srvy kr ky borz<br />

dy kbjLy ivc dy idqf. Aus smyN pSjfb, hirafxf<br />

ihmfcl aqy cMzIgVH df sFJf borz bixaf sI aqy<br />

kyNdr srkfr aDIn kMm krdf sI. iksy vyly ieh<br />

borz dysL df sB qoN amIr borz sI. ies qoN bfad<br />

vwK-vwK lokF dI mSg ‘qy kyNdr srkfr ny sFJy borz<br />

nUM 2003 ivc vwK-vwK kridaF hirafxf, ihmfcl,<br />

pSjfb aqy cMzIgVH borz nUM alwg-alwg kr ky<br />

ies df btvfrf kr idqf. ies btvfry nUM lY ky lok<br />

bVy pCqf rhy hn ikAuNik vMz qoN bfad pSjfb vkP<br />

borz dy mfmilaF dy ivc rfj srkfrF dI iswDI<br />

pRkfsL isMG bfdl, suKbIr isMG bfdl qy hrismrq kOr<br />

kYptn amirdr isMG, prnIq kOr qy rxieMdr isMG<br />

vDfieaf hY. amirMdr isMG dy pirvfr<br />

leI prnIq kOr df qIjI vfrI lok sBf<br />

df mYNbr cuixaf jfxf ijQy sLuB sLgn hY,<br />

AuQy sfbkf muwK mMqrI df spuwqr rxieMdr<br />

nvjoq aqy sonI ny coxF `c imwQy qoN vD Krc kIqf<br />

cMzIgVH : sMsd mYNbr qy Bfjpf afgU<br />

nvjoq isMG iswDU aqy AunHF dy mukfbly<br />

cox lVn vfly kFgrs dy AumIdvfr Em<br />

pRkfsL sonI ny lok sBf coxF dOrfn cox<br />

kimsLn vloN inrDfrq cox Krcy qoN ikqy<br />

ijLafdf Krc kIqf sI. sUcnf aiDkfr<br />

kfnUMn qihq mMgI geI jfxkfrI dOrfn<br />

qwQ sfhmxy afey hn ik aMimRqsr lok<br />

sBf cox hlky ‘c qfienfq kyNdrI cox<br />

ingrfnF vloN lfey gey ihsfb-ikqfb<br />

muqfbk lok sBf coxF dOrfn BfrqI jnqf<br />

pfrtI dy AumIdvfr nvjoq isMG iswDU ny<br />

56 lwK 2 hjLfr 210 rupey aqy kFgrs<br />

pfrtI dy AumIdvfr Em pRkfsL sonI ny<br />

46 lwK 82 hjLfr 296 rupey Krc kIqy<br />

sn. lok pRqIinDqf kfnUMn muqfbk lok<br />

sBf coxF dOrfn iek AumIdvfr 25 lwK<br />

rupey hI Krc kr skdf hY. ies qoN vwD<br />

kIqf igaf Krc gYr kfnUMnI mMinaf jFdf<br />

isMG df pihlI hI cox ‘c hfr jfxf<br />

isafsI Jtky qoN Gwt nhIN sI. AuNJ lok<br />

sBf coxF dOrfn 8 sItF ‘qy ijwq ky<br />

kFgrs ‘c jfn hI nhIN pfeI sgoN kYptn<br />

hY. aMimRqsr ‘c qfienfq iqMn<br />

cox ingrfnF aimq kumfr,<br />

igafnysL BfrqI aqy isLKf dUby<br />

ny afpxI irport izptI<br />

kimsLnr km ijLlf cox<br />

aPsr nUM 15 meI nUM dy idwqI<br />

sI. cox ingrfnF dI ies<br />

irport muqfbk Bfjpf<br />

AumIdvfr nvjoq iswD iswDU ny<br />

vfhnF Aupr 1 lwK 39 hjLfr 500 rupey,<br />

horizMgjL `qy 21 lwK 33 hjLfr 428 rupey,<br />

iesLiqhfrbfjLI ‘qy 19 lwK 81 hjLfr 950<br />

rupey aqy rYlIaF afid ‘qy 13 lwK<br />

47hjLfr 382 rupey Krc kIqy. kFgrs<br />

dy AumIdvfr Em pRkfsL sonI vloN afpxI<br />

cox muihMm dOrfn vfhnF ‘qy 1 lwK 88<br />

hjLfr 850 rupey, dOrfn vfhnF ‘qy 1 lwK<br />

88 hjLfr 850 rupey, horizMgjL ‘qy 13<br />

lwK 42 hjLfr 770 rupey, iesLiqhfrbfjLI<br />

amirMdr isMG dy muV AuBfr df mYdfn vI<br />

iqafr kIqf. ieh vwKrI gwl hY ik pMjfb<br />

pRdysL kFgrs dI pRDfngI leI ies vrHy<br />

kFgrsIaF dI KfnfjMgI isKrF ‘qy rhI.<br />

amirMdr isMG afpxI cVHq dy bfvjUd<br />

pfrtI aMdrly ivroDIaF dy insLfny ‘qy<br />

rhy. AuNJ pMjfb dI rfjnIqI ‘c ieh vI<br />

pihlI dPf hoieaf ik nIlIaF pwgF vfilaF<br />

ny kFgrs df hwQ PVH ilaf. suKdyv isMG<br />

ilbVf aqy hornF keI akflIaF dIaF<br />

dlbdlIaF ies sfl dIaF aihm<br />

rfjnIqk GtnfvF sfbq hoeIaF.<br />

sLRomxI akflI dl dy pRDfn suKbIr<br />

isMG bfdl pihlI vfrI jlflfbfd qoN cox<br />

ijwq ky pMjfb ivDfn sBf dy mYNbr bxy.<br />

ies nUM vI ieqPfk hI ikhf jf skdf hY<br />

ik Aup muwK mMqrI vjoN pihlI vfr shMu<br />

cuwkx qoN bfad Auh ivDfnk sLrq pUrI<br />

nf krn kfrn asqIPf dy gey aqy iPr<br />

Aup muK mMqrI vjoN hlP ilaf. suKbIr<br />

nUM Aup muwK mMqrI dy ahudy ‘qy phuMcfAux<br />

leI AunHF dy ibkrmjq isMG mjITIaf nUM<br />

mMqrI mMzl qoN bfhr hoxf ipaf.<br />

pMjfb aMdr ies sfl dOrfn 4 Aup<br />

coxF hoeIaF. ienHF sfrIaF coxF ‘c<br />

swqfDfrI iDr jyqU rhI. hfkm gTjoV<br />

sLRomxI akflI dl qy BfrqI jnqf pfrtI<br />

drimafn kuVwqx kfrn vI rfjnIqk<br />

‘qy 18 lwK 97 hjLfr rupey aqy rYlIaF<br />

afid ‘qy 46 lwK 92 hjLfr 296 rupey<br />

Krc kIqy gey. lok pRqIinDqf kfnUMn<br />

qihq iksy vI AumIvfr vloN jykr<br />

inrDfrq hwd qoN ijLafdf Krc kIqy jFdf<br />

hY qF Aus nUM ‘kurwpt pRYkits’ arQfq<br />

cox leI iBRsLt qrIky apxfAuxf mMinaf<br />

jFdf hY. dosL iswD hox ‘qy sMbMDq ivakqI<br />

dI cox rwd ho skdI hY qy 6 sflF leI<br />

cox lVn dy aXog vI krfr idwqf jf skdf<br />

mfhOl grm irhf. ivDfn sBf ‘c ZfeI<br />

sfl qwk sLFqI rihx qoN bfad pihlI vfr<br />

ivroDI iDr ny hmlfvr ruK aKiqafr<br />

kridaF pihlF amn kfnUMn dy muwdy ‘qy<br />

srkfr nUM Gyrn dI koisLsL kIqI aqy iPr<br />

spIkr inrml isMG kfhloN ivruD<br />

iBRsLtfcfr dy mfmly nUM lY ky ivDfn sBf<br />

dI kfrvfeI nf cwlx idwqI. ienHF GtnfvF<br />

nfl ivroDI iDr dI nyqf bIbI rfijMdr<br />

kOr BwTl vI surKIaF ‘c rhI. qfimlnfzU<br />

dy rfjpfl surjIq isMG brnflf dI pqnI<br />

surjIq kOr dI agvfeI ‘c sLRomxI akflI<br />

dl lONgovfl dI surjIqI vI ies sfl dI<br />

iek muwK Gtnf bxI.<br />

idwlI iswK gurduafrf pRbMDk kmytI<br />

dy pRDfn prmjIq isMG srnf nUM ies sfl<br />

kuJ nfmosLI df sfhmxf krnf ipaf. pMjfb<br />

dI rfjnIqI ‘c sfbkf muwK mMqrI kYptn<br />

amirMdr isMG dI sLih ‘qy bfdlF nfl<br />

KihMdf af irhf ieh afgU akflIaF dy hI<br />

nhIN sgoN kFgrsIaF dy vI insLfny ‘qy af<br />

igaf hY. ibjlI dy sMkt hor vI zUMGf hox<br />

kfrn rfj dy lokF nUM BfrI pRysLfnIaF df<br />

sfhmxf krnf ipaf. ivjIlYNs ibAUro vloN<br />

AudXog ivBfg pMjfb dy zfierYktr qy<br />

afeI[ ey[ aYs[ aiDkfrI ivjy kumfr<br />

jMjUaf nUM irsLvq lYx dy kiQq dosLF qihq<br />

igRPLqfr krnf vI vwzI Gtnf rhI.<br />

hY. ies qrHF nfl ienHF dohF isafsqdfnF<br />

‘qy cox kimsLn dI kfrvfeI dI qlvfr<br />

ltk rhI hY.<br />

idlcsp qwQ ieh hY ik dohF<br />

isafsqdfnF ny lok sBf coxF dOrfn hoey<br />

Krc df ijhVf ‘vhI Kfqf’ izptI<br />

kimsLnr rfhIN cox kimsLn nUM sONipaf<br />

hY, Aus muqfbk sLRI iswDU ny qkrIbn 17<br />

lwK aqy sLRI sonI ny krIb 20 lwK rupey<br />

df Krc kfnUMnI dfiery ‘c rihMdy hoey kIqf<br />

igaf idKfieaf sI.<br />

ieh vI pqf lwgf hY ik pMjfb dy<br />

hornF hlikaF dy iksy AumIdvfr sMbMDI<br />

cox ingrfnF ny ies qrHF dI sLwkI irport<br />

nhIN idwqI. ieh vI ijLkrXog hY ik<br />

AumIdvfrF vloN coxF dOrfn kIqf jFdf Krc<br />

aksr crcf df ivsLf rihMdf hY. mIzIaf<br />

rfhIN kIqf jFdf Krc qF awj kwlH ijLafdf<br />

hI crcf `c hY.<br />

pSjfb vkP borz dIaF jfiedfdF qy ivafpk kbjLy hoey<br />

dKlaSdfjLI hox lwg peI hY. ipCly idnIN pSjfb<br />

srkfr ny vkP borz nUM nvyN isry qoN 11 mYNbrF `qy<br />

aDfrq iek borz bxfieaf hY ijs dy cyarmYn leI<br />

4 jnvrI dI qrIk qYa hoeI hY. ieQy ieh gwl vI<br />

vrxnXog hY ik pSjfb dy Aup muwK mSqrI suKbIr<br />

bfdl ny vkP jfiedfdF df lfa kimsLn dI isPfrsL<br />

‘qy srvy krfAux leI iek kimsLn giTq kIqf hY<br />

ijhVf vkP jfiedfdF df muV nvyN isirEN srvy krygf<br />

aqy ieh qYa krygf ik ikhVIaF-ikhVIaF jfiedfdF<br />

vkP hn. ieQy ieh gwl aihm hY ik ies smyN borz<br />

dIaF hjLfrF jfiedfdF ‘qy srkfrI aqy gYr srkfrI<br />

njfiejL kbjLy kIqy hoey hn ijnHF dI kImq kroVFarbF<br />

rupey qoN vI vD hY. pSjfb dy muslmfnF ivc<br />

bxfey gey ies kimsLn nUM lY ky BfrI ros pfieaf<br />

jf irhf hY. ies sfrI siQqI nUM lY ky pSjfb dy<br />

muslmfnF ny jLordfr pRqIkrm pRgt kIqy hn.<br />

afl ieMzIaf musilm mjilsy musLfvrq pSjfb<br />

dy pRDfn ajmq alI KF ny vkP borz dI mOjUdf<br />

siQqI aqy pSjfb srkfr dy rol dy sMbMD ivc ikhf<br />

ik pSjfb ivc akflI-Bfjpf dI sFJI srkfr hY<br />

aqy Bfjpf sLurU qoN hI muslmfnF dy iKlfP rhI hY.<br />

Bfjpf dy isafsI eyjMzy muqfbk pSjfb vkP borz qy<br />

srkfr vloN pfbMdIaF lf ky aqy isafsI dKlaSdfjLI<br />

nfl ies df BfrI nuksfn ho cuwikaf hY ijs dI<br />

BrpfeI musLkl hY. srkfr vloN vkP borz dIaF<br />

jfiedfdF df nvyN isry qoN srvy krvfAux leI kimsLn<br />

bnfAuxf srkfr dI glq nIqI jLfihr huMdI hY.<br />

pSjfb pRdysL Gwt igxqI sYWl dy cyarmYn<br />

aqIkur rihmfn luiDafxvI ny bxfey gey nvyN srvy<br />

kimsLn ‘qy vI sKq ieqrfjL kridaF ikhf ik ies<br />

dy ipwCy Bfjpf aqy akflI dl dy lflcI lIzrF dI<br />

soc kMm kr rhI hY ijhVy ik muslmfnF dIaF vkP<br />

jfiedfdF nUM Kqm krn ‘qy quly hoey hn.<br />

musilm vYlPyar aYksLn kmytI pSjfb dy<br />

jnrl skwqr aYzvokyt muhMmd aXfjL ny vkP borz<br />

dI mOjUdf siQqI ‘qy gwlbfq kridaF ikhf ik pSjfb<br />

dI akflI-Bfjpf srkfr muslmfnF dy msilaF<br />

bfry kdI vI sMjIdf nhIN sI. jdoN qoN ieh srkfr<br />

bxI hY muslmfnF nUM kuJ vI nhIN idqf igaf. Aultf<br />

muslmfnF dy ieko iek adfry vkP borz aqy Ausdy<br />

isstm nUM vI qihs-nihs krn dIaF koisLsLF<br />

kIqIaF jf rhIaF hn. aYzvokyt ny awgy ikhf ik<br />

vkP borz dI afmdn df ieko iek jLrIaf vkP<br />

jfiedfdF hn AunHF Aupr vI ienHF lflcI lIzrF dIaF<br />

njLrF itkIaF hoeIaF hn. al kurafn susfietI<br />

pSjfb dy jnrl skwqr hfiPjL muhMmd iblfl qfihr<br />

ny ikhf ik vkP borz dy ivc isafsI dKlaSdfjLI ny<br />

vkP borz nUM brbfd kr idwqf hY. shI gwl qF ieh hY<br />

ik pSjfb dI akflI-Bfjpf srkfr vI ies adfry nUM<br />

brbfd hI dyKxf cfhuMdI hY.<br />

pRiswD lyKk afirP hlIm ny ies musly ‘qy<br />

ikhf ik akflI srkfr jdoN qoN hoNd ivc afeI hY<br />

AudoN qoN hI muslmfnF dy smfjI, Dfrimk Kfs qOr<br />

‘qy pSjfb vkP borz pRqI srkfr dI byruKI dyKx<br />

ivc afeI hY. borz dy sfry hI aPsr aqy pUrf<br />

amlf ijvyN isafsI ho ky rih igaf hY. srkfr vloN<br />

bxfieaf igaf srvy kimsLn mYN smJdf hF ik vkP<br />

jfiedfdF nUM hVwp krn leI iek rsqf hY. afl<br />

ieMzIaf pTfn aYsosIeysLn dy mIq pRDfn mubwsr<br />

alI KF ny ikhf ik pSjfb srkfr ny muslmfnF dy<br />

jjLbfq nUM iek pfsy rwKdy hoey srvy kimsLn bxf ky<br />

ipwT ivc Curf mfiraf hY. lwgdf ieMJ hY ik srkfr<br />

ny borz nUM Kqm krn df mn bxf ilaf hY. AunHF<br />

iqwKy lihjLy ivc ikhf ik jykr hflq ieh hI rhI qF<br />

asIN iensfP lYx leI adflq dy bUhy jfvFgy.<br />

imwlI kONsl pSjfb dy sfbkf jnrl skwqr<br />

muhMmd ierPfn ny ikhf ik pSjfb vkP borz muslmfnF<br />

df iek Dfrimk adfrf hY pr vkq dIaF srkfrF dI<br />

dKl aSdfjLI kfrn ieh adfrf vI hux isafsI ho ky<br />

rih igaf hY. ies adfry nUM bjfey iesdy Kud muKiqafr<br />

bxfieaf jFdf srkfrF ny afpxI dKlaSdfjLI kr ky<br />

isafsq df aKfVf bxf idqf hY.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (25)<br />

TMZI mfrikt ivc afpxf Gr ikvyN vycIey?<br />

sunIqf copVf<br />

BfvyN ipCly kuJ mhIinaF qoN rIal aYstyt<br />

mfrikt ivc mMdy df ruK cl irhf hY, ies dy bfvjUd<br />

KrIddfrF dI aYzI koeI kmI nhIN. jy quhfnUM ieh<br />

pqf hovy ik afpxy Gr nUM ivkrI dy Xog iks qrHF<br />

bxfAuxf hY, kdoN Gr KrIddfr nUM idKfAuxf hY aqy<br />

iks qrHF qusIN afpxy Gr nUM KrIddfr leI afkrsLk<br />

bxf skdy ho, ienHF sfrIaF gwlF dy shfry qusIN mMdy<br />

bfjLfr ivc vI cMgf KrIddfr lwB skdy ho.<br />

afpxf mkfn bfjLfr ivc ivkrI ‘qy lfAux qoN<br />

pihlF ieh gwl XkInI bxf lE ik Gr dIaF sfrIaF<br />

murMmqF krvf leIaF geIaF hn. ieh gwl hmysLf<br />

iKafl ‘c rwKo ik iZwlHIaF ryilMgF, tuwty skrIn zor<br />

aqy kpborzF df guMm hfrzvyar iksy vI cMgy gfhk<br />

nUM Krfb krn leI kfPI hY. ienHF inwkIaF inwkIaF<br />

cIjLF ‘qy koeI bhuqy pYsy nhIN<br />

lwgdy. jy koeI KrIddfr ieh<br />

dyKdf hY ik ienHF inwkIaF<br />

inwkIaF cIjLF df iKafl nhIN<br />

kIqf igaf qF Auh ieh soc lYNdf hY ik ienHF vwzIaF<br />

cIjLF df qF Aukf hI iKafl nhIN rwiKaf hoxf. afpxy<br />

Gr ivc loVINdIaF inwkIaF inwkIaF murMmqF krvf<br />

ky KrIddfr nUM ieh aihsfs krvfE ik quhfnUM afpxy<br />

Gr Auqy pUrf pUrf mfx hY.<br />

ijMnf smF Gr mfrikt ivc rihMdf hY afpxy<br />

smuwcy Gr nUM pUrI qrHF sfP suQrf rwKo. TMZI rIal<br />

aYstyt mfrikt ivc ieh gwl bhuq lfjLmI hY ik<br />

quhfzf Gr kuJ hI iCxF dy noits Auqy idKfieaf jf<br />

sky. ijMnI ijLafdf vfr quhfzf Gr idKfieaf jf<br />

skygf, EnI hI ies gwl dI sMBfvnf hY ik quhfzf<br />

Gr CyqI ivkygf. afpxf Gr afpxy iraYltr leI<br />

AuplbD rwKo qF jo Auh idlcspI rwKx vfly iksy<br />

vI KrIddfr nUM Jwtpt idKf sky.<br />

afpxy Gr dI sfj sjfvt Xfin styijMg iksy<br />

pysLyvr ivakqI qoN krvfE. hfl hI dy smyN ivc<br />

GrF dI sfj sjfvt vI iek qkVf ibjns bxdf jf<br />

irhf hY. ieh hom styjr Gr dI sfj sjfvt kuJ<br />

ies qrIky nfl krygf ik ies ivcoN quhfzI Cfp<br />

pqy dI gwl<br />

njLr nf afvy. sMBfvI KrIddfr KrIdy jfx vfly Gr hY. jdoN bfjLfr KrIddfrF df hovy qF KrIddfrF nUM<br />

ivc afpxy pirvfr leI Gr dI Cfp dyKxf cfhuMdy bhuqI sOdybfjLI nhIN krnI pYNdI. KrIddfrF nUM pqf<br />

hn nf ik quhfzI Cfp. ies sUrq ivc jy quhfzf Gr huMdf hY ik qusIN afpxf Gr vycxf cfhuMdy ho aqy<br />

quhfzI sLKsIaq dI afBf idMdf hY qF ho skdf hY ijs Gr dI kImq kuJ ijLafdf hI AucI rwKI geI hY<br />

sMBfvI KrIddfr ies nUM psMd nf kry.<br />

Aus nUM njLraMdfjL kr dyxf hI ibhqr hY. ies leI<br />

sMBfvI KrIddfr nUM Gr idKfAux smyN afpxy loVoN vwD sOdybfjLI dI loV qoN bcx leI Gr dI vfjb<br />

pflqU jfnvr Xfin ibwlI, kuwqf KuwlHy nf<br />

kImq hI mMgo. TMZI mfrikt ivc<br />

Cwzo aqy ieh gwl XkInI bxfE ik ibwlI<br />

rIal aYstyt eyjMt rwKxf<br />

df pfKfnf Xfin iltr bfks sfP suQrf<br />

lfjLmI hY qF jo quhfzf Gr vfjb<br />

hY. pflqU jfnvrF dy mflkF dIaF nfsF<br />

smyN aMdr vyicaf jf sky. ieh<br />

iltr bfks ivcoN AuTdI bo pRqI sihMdV<br />

TIk hY ik qusIN afpxf Gr<br />

ho cuwkIaF huMdIaF hn Xfin AunHF nUM bo<br />

ieMtrnYt dI vrqoN krky hom<br />

nhIN afAuNdI pr bfhroN afAux vflf<br />

Pfr syl bfeI Enr ‘qy lf skdy<br />

ivakqI Jwt ies bo qoN burf mnf skdf<br />

ho pRMqU rIal aYstyt eyjMt dy<br />

hY. ies leI jLrUrI hY ik qusIN iltr<br />

qjLrby df mukfblf nhIN kIqf<br />

bfks hr rojL sfP<br />

jf skdf jo ik quhfzy Gr nUM<br />

kro. soco, ijs Gr<br />

vycx leI sfry hIly kr skdf<br />

ivcoN bo afAuNdI hovy<br />

hY.<br />

Aus Gr ivc ikhVf<br />

afpxy Gr nUM vycxf quhfzy<br />

Gr KrIddfr jfxf cfhvygf? AuNj vI<br />

leI aOKf kfrj bx ky sfhmxy<br />

keI lok kwuiqaF qoN qRihMdy hn, Kfskr<br />

ijnHF nfl AunHF dI vfkPI nhIN hoeI huMdI.<br />

sunIqf copVf af skdf hY pr jy qusIN<br />

sihxsLIl, vfjb aqy lcksLIl<br />

ies leI XkInI qOr ‘qy qusIN afpxy kuwqy nUM jF qy hovo qF afpxy mnorQ ivc qusIN lfjLmI kfmXfb<br />

bfhr ikqy bMnH idE jF iPr afpxy nfl hI rwKo. hovogy. GrF dy KrIddfr hmysLf mOjUd huMdy hn pr<br />

afpxy Gr dI kImq pRqI vI XQfrQk rho. nukqf ieh hY ik qusIN AunHF nUM afpxy Gr dy moh ivc<br />

hwdoN vwD Jfk nf rwKo. ieh gwl Buwl jfE ik Gr iks qrHF pfE?<br />

ipCly sfl ikMny ‘c ivk skdf sI aqy ieh iKafl sunIqf copVf nfl POn 773-370-7106 `qy<br />

kro ik awj dy bfjLfr ivc ieh ikMny df ivk skdf gwl kIqI jf skdI hY.<br />

afeI[ey[aYs[ aPsrF dy sMpqI vyrvy jfrI<br />

cMzIgVH: afeI[ ey[ aYs[ aiDkfrIaF vloN<br />

BrIaF irtrnF `c drj AunHF dI sMpqI dy vyrvy<br />

KrId qy vyc dy aYvyN akfAU ijhy aMkVy mfqr nhIN<br />

hn, sgoN ienHF `c bVy kmfl dy vrnx kIqy hoey<br />

hn. sUcnf aiDkfr aYkt aDIn 600 siPaF dI<br />

jfxkfrI ‘c sB qoN vD idl nUM CUh lYx vfly vyrvy<br />

cMzIgVH dy 19 sYktr ‘c ky[ bI[ aYs[ iswDU vloN<br />

afpxI pqnI dy nF ‘qy ley gey Gr sMbMDI hn.<br />

vyrivaF anusfr Gr ‘jLjLbfqI’ kfrnF krky<br />

KrIidaf igaf sI qy 50 lwK rupey dy sOdy ‘c<br />

aiDkfrI dI pqnI ny 101 rupey qoN vI Gwt df Xogdfn<br />

pfieaf hoieaf hY. luiDafxf dy sfbkf zI[ sI[ sumyr<br />

isMG guwjr kol vI suxfAux leI bVI idlcsp khfxI<br />

hY. jUn 2004 ‘c jLmIn KrIdI sI, ijs dI ies vyly<br />

kImq iqMn lwK rupey hY qy ies qoN AuhdI sflfnf<br />

afmdn do lwK rupey hY. Auhny luiDafxf ‘c vI kuJ<br />

jLmIn leI sI, ijs qoN sflfnf afmdn isrP 5000<br />

rupey afAuNdI hY. ieh do sMpqIaF KrIdx leI ijhVy<br />

sroq dwsy gey hn, Auh pirvfr dy jIaF dy nyVly<br />

irsLqydfrF qoN imly qohPy hn!<br />

ies qoN ielfvf sI[ rOl, anurfg vrmf, ky[<br />

ey[ pI[ isnhf, ivkfs grg, sumIr kumfr, rfkysL<br />

isMG, roimlf dUby qy aflivn dIdfr isMG ny iek qoN<br />

vD gruwp hfAUisMg susfietIaF ‘c plft qy PlYt<br />

ley hoey hn qy keI mfmilaF ‘c qF cMzIgVH, muhflI,<br />

pMckUlf df ieko hI ielfkf hY.<br />

ipMk rojL koafpRyitv susfietI cMzIgVH, nv<br />

sMsd ivhfr koafpRyitv gruwp hfAUisMg susfietI<br />

dvfrkf nvIN idwlI, ipRaf koafpRyitv gruwp hfAUisMg<br />

susfietI dvfrkf nvIN idwlI, aYlpfeIn syKrI afvfs<br />

simqI grytr noiezf, grIn vuwzjL gOrimMt afPIsrjL<br />

susfietI noiezf, gOrimMt afPIsrjL koafpRyitv hfAUs<br />

iblizMg susfietI pMckUlf, nYsLnl koafpRyitv hfAUs<br />

iblizMg susfietI ipMz nfZf muhflI, afkfsL<br />

koafpRyitv hfAUs iblizMg susfietI muhflI, idsLf<br />

koafpRyitv hfAUs iblizMg susfietI pMckUlf,<br />

srvipRaf koafpRyitv hfAUisMg susfietI nvIN idwlI<br />

qy kIrqI koafpRyitv gruwp hfAUisMg susfietI nvIN<br />

idwlI, aijhIaF kuJ QfvF hn, ijQy pMjfb dy afeI[<br />

ey[ aYs[ aiDkfrIaF dy Gr hn.<br />

krjLdfr iksfnF dIaF<br />

igRPqfrIaF rokIaF<br />

cMzIgVH:pSjfb dy muwK mSqrI pRkfsL isMG bfdl<br />

ny sihkfrqf ivBfg nUM inrdysL idqy hn ik iksy vI<br />

iksfn nUM KyqI, zyarI murgI pflx qy sUr pflx<br />

KyqrF leI bYNk krijLaF leI iksLqF df Bugqfn nf<br />

krn ‘qy igRPqfr nf kIqf jfvy. ieh mfmlf BfrqI<br />

iksfn XUnIan rfjyvfl dy afgUaF vwloN muwK mSqrI<br />

nfl bYTk ‘c AuTfieaf igaf.<br />

bYTk dOrfn srkfr vloN jldI hI JgVy vfly<br />

ieMqkfl kysF dy smFbwD hwl leI iek kmytI df<br />

gTn krn df PYslf vI kIqf igaf hY. iksfn XUnIan<br />

dy vPd dI agvfeI blbIr isMG rfjyvfl ny kIqI.<br />

Matrimonials<br />

Parents seek Jat Sikh professional, tall,<br />

US educated match for their US born and<br />

educated daughter 26, 5’6", currently doing<br />

MBA and MHA. Family well settled in<br />

Florida. Father medical physician in Florida.<br />

One brother, senior in H. S and top Jr. golfer<br />

in Florida. Contact: r5645@strato.net<br />

jwt iswK, 22 sfl, 6 Puwt amrIkn iemIgRFt<br />

lVky leI ieMzIaf rihMdI lVkI dI loV hY. lVky dy<br />

ieMzIaf rihMdy iekwly Brf, 24 sfl, 5’12” leI<br />

amrIkn istIjLn lVkI dI jLrUrq hY. sMprk kro:<br />

317-313-5909 jF 317-217-9930<br />

Ramgariah Sikh Family looking for suitable<br />

match for their son, performing residency<br />

(DPM). Girl should be well educated and belong<br />

to ramgariah family. Send photograph/<br />

biodata to angelhavok@aol.com<br />

cMzIgVH dI jMmpl, sYxI iswK, 28 sfl, 5’3”,<br />

aYm[ey[ (sfiekOlojI), bI aYz, XU[jI[sI[ nYt pfs,<br />

alfieMs PrONsy qoN PrYNc BfsLf dI Auc izgrI dy 7<br />

lYvl pfs, XUnIvristI kflj lYkcrr, qnKfh<br />

30,000 ru, rMg gorf, sohxy nYx nksL, sucwjI qy<br />

susLIl lVkI leI Xog iswK lVky dI jLrUrq hY.<br />

ipqf kflj lYkcrr, DVmYq, mF aOjlf.<br />

sMprk:mobfiel-91-94171-32373, Gr<br />

(aYqvfr):91-172-2703943<br />

Sikh Parents seeking a Jatt Skih match<br />

for their beautiful, U.S. Citizen daughter,<br />

Born and raised in India, Feb 1978, 5' 7",<br />

Licensed Vocational Nurse, California;<br />

currently working as LVN and studying for<br />

Registered Nursing Diploma. All immediate<br />

family settled in United States. Looking for<br />

qualified match within U.S. someone with<br />

Student visa, H1B visa are also welcomed.<br />

Send your info along with your most current<br />

photo to sunny@prolynks.com or call 408-<br />

661-7285<br />

Parents seek suitable match for 27 years<br />

5 feet 8.5 inches tall Jat Sikh Electrical<br />

Engineer boy and 25 years 5 feet 3 inches<br />

High school girl, US Citizen, family well<br />

settled in Ludhiana and US. Please contact<br />

jspludhiana1@gmail.com or (510)715-9045<br />

Jat Sikh parents invite correspondence for<br />

their US born handsome, clean shaven, 26,<br />

6’1” Engineer son, professionally employed<br />

in a large national corporation. The girl<br />

should be Jat Sikh, beautiful and university<br />

graduate. Please contact:<br />

sikh5family@gmail.com<br />

Business Directory<br />

India Desi Bazaar<br />

11304 NE Fourth Plain Rd.,<br />

Vancouver WA 98662<br />

Ph:(360) 882-7703<br />

Editing & Translation<br />

Professional Text Editing in English and<br />

Translation Work from <strong>Punjab</strong>i to English<br />

(Academic, Technical and Creative)<br />

Prithvi Raj<br />

prithviraj46@yahoo.com<br />

shaprithvi@gmail.com<br />

Cell (India)-094173-50789


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (26)<br />

bhuq iBafnk hY ruickf aqy rfTOr kys dI lMmI qPsIl<br />

-jiqMdr pnUM<br />

ijvyN hmysLf huMdf hY, hirafxy dy sfbkf puls<br />

muKI sLMBU pRqfp isMG rfTOr dy mfmly ivc vI hux<br />

hr koeI afpxI kMnI iKskf ky inkl jfxf cfhuMdf<br />

hY. kwlH qwk dy Aus dy rfjsI srpRsq hux AusnUM<br />

afpxy ivroDIaF df joVIdfr afK rhy hn qy ieh<br />

sfbq krn dI koisLsL krI jFdy hn ik Auh qF rfTOr<br />

nUM sjLf idvfAux leI Xqn krdy rhy sn. asl<br />

ivc rfTOr vrgy kukrmI aPLsr dy mfmly ivc koeI<br />

iDr vI hirafxy dI rfjnIqI jF rfj drbfr ivc<br />

pfk-sfPL njLr nhIN af rhI. Auh isKrly pwDr df<br />

puls aPLsr sI, mukfbly ivc sDfrn lok sn,<br />

AunHF df sfQ dyx df iksy nUM lfB hI koeI nhIN sI.<br />

rfTOr AuWqy dosL hY ik Ausny iek qyrF sfl<br />

Aumr dI tYins iKzfrn kuVI nUM afpxI hvs df<br />

isLkfr bxfAuxf cfihaf. jdoN Auh nf mSnI qF rfTOr<br />

ny Aus dy pUry prvfr nUM insLfny Auqy rwK ilaf. jbr<br />

dI hwd hI sI ik JUTy kysF ivc Psf ky PVy Aus dy<br />

Brf nUM byqhfsLf qsLwdd krn mgroN, jdoN Auh qurn<br />

jogf vI nhIN sI, Aus dy Gr iljf ky kuVI nUM ieh<br />

aKvfieaf igaf ik Auh afpxy Brf nUM kuwt qoN bcfAux<br />

leI afpxI ijLwd Cwz dyvy. eydF dI khfxI iksy pCVy<br />

hoey jF kbfielI ielfky ivwc vfprdI qF iesdf hor<br />

arQ inkldf, pr ieh sfrf kuJ qF Aus cMzIgVH<br />

sLihr dI iPrnI Auqy vwsdy afDuink sLihr pSckUly<br />

ivc huMdf irhf, ijQy do rfjF dIaF srkfrF vI cwldIaF<br />

hn qy dovF rfjF dI sFJI hfeI kort vI inaF dI joq<br />

jgfeI bYTI hY. ies qrHF ieh khfxI ‘dIvy hyT hnyrf’<br />

dI khfvq nUM swc sfbq krn vflI ho geI hY.<br />

ruickf dI mOq qoN vI solF sfl hor lMGf ky<br />

AuWnI sfl purfxy mfmly ivc rfTOr nUM isrP Cy mhIny<br />

dI sjLf hoeI hY. ies sjLf qoN bcx dI vfh Aus ny<br />

Kud vI lfeI qy bcfAux vfly vI QoVHy nhIN sn. Gtnf<br />

agsq 1990 dI sI,jdoN AuQy Em pRkfsL cOtflf dI<br />

pfrtI dy hukm isMG df rfj huMdf sI. hukm isMG qF<br />

hukm df bwDf cwldf sI, rfj ipwCy KVy cOtfly hI<br />

clfAuNdy sn. isLkfieq hoeI, pVqfl ipwCoN rfTOr dy<br />

ivruD kys drj krn dI isPfrsL ho geI, pr gRih<br />

mMqrI sMpq isMG ny PLfeIl mSgvf ky ieh hdfieq<br />

kr idwqI ik muwK mSqrI hukm isMG df hukm hY ik<br />

kys drj nhIN krnf, ivBfgI kfrvfeI krnI hY.<br />

Gr dIaF dusLvfrIaF leI Kud nUM musIbq dI jVH<br />

mSn ky kuVI ivcfrI ny 1993 ivc KudkusLI kr leI<br />

qF iqMn GSty ivc Ausdf Brf vI Cwz idwqf igaf.<br />

rfTOr dy lMmy hwQF dI phuMc dI koeI hwd nhIN<br />

sI. Aus ny post mfrtm irport ivc kuVI df nFa<br />

vI ruickf igrhoqrf dI QF ‘rUbI’ aqy Ausdy ipqf<br />

aYs sI igrhoqrf df nFa vI bdl ky ‘suBfsL cMdr<br />

KwqrI’ ilKvf idwqf. AusdI mOq df kfrn bxI<br />

jLihrIlI dvfeI vI irkfrz ivc hor drj sI, post<br />

mfrtm irport ivc hor ilKx dI QF ‘zI zI afr’<br />

(rojLnfmcy dI sDfrn irport) drj krvf ky kMm<br />

mukf Cwizaf.<br />

jbr df isLkfr hoieaf prvfr Bugqdf irhf,<br />

rfTOr mOjF mfxdf irhf. kFgrsI afgU Bjn lfl dy<br />

muwK mSqrI huMidaf rfTOr nUM kys ivc Psy hox dy<br />

bfvjUd afeI jI qoN aYzIsLnl zfierYktr jnrl<br />

bxfieaf igaf. Aus ipwCoN cODrI bMsI lfl dI Bfjpf<br />

nfl sFJI srkfr vyly rfTOr nUM qrwkI dy ky zI jI pI<br />

df rYNk dy idwqf igaf, qy Auh vI AudoN jdoN Ausdy<br />

ivruD ruickf kys qoN ibnF jylHF dy mfmly ivc vI<br />

iek aprfDk mukwdmf cl irhf sI. Pyr cODrI Em<br />

pRkfsL cOtflf ny muwK mSqrI bx ky AusnUM rfj dI<br />

puils df muKI vI bxf idwqf qy nfl dI nfl iek hor<br />

rfsLtrpqI puls mYzl dyx dI isPfrsL vI kr idwqI.<br />

mYzl imlx qoN rih nf jfvy, ies krky cwldy kys<br />

dI jfxkfrI lukf leI geI, pr rfsLtrpqI Bvn nUM<br />

imlI KuPLIaf sUcnf dy aDfr Auqy mYzl qoN nFh kr<br />

idwqI geI. hux ieh sfry lIzr afpo afpxIaF<br />

sPLfeIaF dyNdy hoey dUijaF ‘qy dosL Qwp rhy hn. mYzl<br />

dI isPLfrsL bfry vI cOtflf sfihb kihMdy hn, ‘‘hyToN<br />

irport af geI, mYN awgy Byj idwqI, myrf qF koeI<br />

ksUr hI nhIN sI.’’ rfj dy puls muKI dI irport<br />

ieMj hyToN af ky PLfeIlF dy Qwby ivcoN nhIN inkldI<br />

huMdI, isrPL muwK mSqrI dI inwjI imhr sdkf hI<br />

awgy iKskdI hY. aPLsrF qy lIzrF nUM pfsy rwiKaf<br />

jfvy qF sfzI inaF pfilkf vI dosLF qoN nhIN bc skdI.<br />

keI hor kysF ivc jdoN hyToN iensfP nf imilaf qF<br />

AuqlIaF adflqF ivcoN iml jFdf irhf hY, pr ies<br />

kys ivc AuqlIaF adflqF ivcoN vI rfTOr dy bcfa<br />

leI rfh hI inkldy rhy.<br />

lgfqfr swqF sflF dI pYrvI ipwCoN 1990 vfly<br />

ruickf mfmly dI isLkfieq dI jFc irport 1997<br />

ivc jf ky vfrsF nUM iml skI. Byd ieh KuwlHf ik<br />

ruickf dI KudkusLI qoN isrPL do mhIny mgroN ivBfgI<br />

jFc vI bMd kr idwqI geI sI. eyny smyN dOrfn ruickf<br />

dy pirvfr nUM KfnfbdosLF vFg QF-pur-QF Bwjxf ipaf,<br />

ruickf dI shylI anurfDf dy ipqf afnMd pRkfsL nUM<br />

vI kys dI pYrvI df Kimafjf Bugqx kr ky kysF<br />

ivc AulJfieaf igaf qy iPr sInIar ieMjInIar dI<br />

nOkrI qoN vyly qoN pihlF jbrI irtfier krvf idwqf<br />

igaf.<br />

krjLy `c jMmdy qy krjLy `c mrdy pMjfb dy iksfn<br />

-zf[ igafn isMG<br />

zf[aYc[aYssLyrigwl duafrf sMn<br />

1997 aqy 2008 leI pSjfb dy iksfnF<br />

isr krjLy sbMDI kIqy gey aiDaYn qoN<br />

bhuq hI duKdfeI pihlU sfhmxy afAuNdy<br />

hn. ies aiDaYn anusfr pSjfb dy<br />

iksfnF isr sMn 1997 ivc 5700 kroV<br />

rupey df krjLf sI, jo sMn 2008 ivc<br />

vwDky 30394 kroV rupey ho igaf hY.<br />

ieh krjLf vrqmfn kImqF anusfr<br />

pSj guxf qoN vD viDaf hY, pRMqU jy iesnUM<br />

sMn 1997 dIaF siQr kImqF anusfr<br />

vI vyiKaf jfvy qF ieh duwgxf ho igaf hY.<br />

ies ds sflF dy arsy dOrfn pRqI iksfn<br />

pirvfr krjLf 52,000 rupey qoN vD ky<br />

1, 39,000 rupey pRqI eykV krjLf 5721<br />

rupey qoN vD ky 13062 rupey ho igaf hY.<br />

72 pRqIsLq iksfn pirvfrF isr krjLy<br />

df Bfr bhuq ijLafdf hY aqy ienHF ivcoN<br />

17 pRqIsLq iksfn pirvfr qF krjLy dy<br />

cwkrivAU ivc Psy hoey hn ijhVy afpxI<br />

vrqmfn afmdn ivcoN afpxy krjLy Aupr<br />

bxdy ivafj nUM vI adf nhIN kr skdy.<br />

ienHF iksfn pirvfrF ivc 60 pRqIsLq<br />

iksfn pirvfr sImFqk aqy CotI iksfnI<br />

ivcoN hn.<br />

ies smyN dOrfn iksfn pirvfrF df<br />

krjLf AunHF dI afmdn dy 68 pRqIsLq qoN<br />

vD ky 84 pRqIsLq aqy AunHF dI msLInrI<br />

dy muwl dy 15 pRqIsLq qoN vD ky 53 pRqIsLq<br />

ho igaf hY. ies arsy dOrfn pSjfb ivc<br />

jLmIn dIaF kImqF ivc bhuq hI ijLafdf<br />

vfDf hox dy bfvjUd pirvfrF isr krjLf<br />

AunHF dI jLmIn dy muwl dy 3 pRqIsLq qoN<br />

vD ky 4 pRqIsLq ho igaf hY.<br />

pSjfbI XUnIvristI, pitaflf ivKy<br />

KojfrQIaF zf[ ruipSdr kOr, suKvIr kOr<br />

aqy Drmpfl ny afpxy Koj aiDaYnF rfhIN<br />

spsLt kIqf hY ik ‘pSjfb dy bhuqy iksfn<br />

krjLy ivc jMmdy hn, krjLy ivc idn ktI<br />

krdy hn aqy afpxIaF afAux vflIaF<br />

pIVHIaF leI krjLy dI vDI hoeI pSz aqy<br />

GtI hoeI pUrn qOr qy ivkI hoeI jLmIn<br />

Cwz ky mr jFdy hn.’ Bfrq srkfr vloN<br />

sMn 2008 ivc pUry dysL dy iksfnF leI<br />

70 hjLfr kroV rupey dy krjLy muafP<br />

krn dy afdysL idwqy gey sn,prMqU Aus<br />

ivcoN pSjfb dy iksfnF nUM isrP 1[4<br />

pRqIsLq lfB hI imilaf hY, ikAuNik pSjfb<br />

dy iksfn gYr sMsQfgq sroqF qoN AuWcIaF<br />

ivafj dIaF drF Aupr krjLy lY ky afpxy<br />

AupBog df nIvF pwDr rwK ky aqy afpxI<br />

jfiedfd vyc ky vI afpxf sMsQfgq krjLf<br />

moVdy af rhy hox kfrn izPfltr<br />

kYtfgrI ivc bhuq hI Gwt afAuNdy hn.<br />

pSjfb dy iksfnF nUM krjLy ivc zuwbx<br />

qoN bcfAux leI qurMq Bfrq srkfr duafrf<br />

afriQk pYkyj imlxf cfhIdf hY. Bfrq<br />

srkfr dI nkfrfqmk KyqIbfVI kImq<br />

nIqI dy PlsrUp pSjfb dy iksfnF nUM pey<br />

Gfty nUM mwdynjLr rwKdy hoey sMn 1970 qoN<br />

bfad pSjfb dy iksfnF duafrf idwqy gey<br />

ivafj nUM AunHF nUM vfps moVnf cfhIdf<br />

hY. KyqIbfVI kImq nIqI ies qrHF sfrQk<br />

bnfAuxI cfhIdI hY qF jo iksfn afpxIaF<br />

ijLMdgI dIaF muwZlIaF loVF nUM<br />

siqkfrXog ZMg nfl pUrf krdy hoey krjLy<br />

dy cwkrivAU qoN bfhr hI rihx.<br />

pRiswD KyqIbfVI ivigafnI<br />

zf[aYm[aYs[svfmInfQn, duafrf idwqy gey<br />

suJfa anusfr iksfnF dy krjLy Aupr<br />

ivafjL dI dr isrP 4 pRqIsLq hoxI<br />

cfhIdI hY. ieh qF hI sMBv ho skdf hY,<br />

jy srkfr iksfnF nUM sMsQfeI krjLf AunHF<br />

dIaF loVF anusfr aqy loVINdy smyN AuWpr<br />

muhweIaf krvfey. ijnHF gYr sMsQfeI<br />

krijLaF Aupr iksfnF ny ivafj dy rUp<br />

ivc mUl dy brfbr jF AusqoN vD moV idwqf<br />

hY, nUM rwd kr idwqf jfxf cfhIdf hY.<br />

KyqIbfVI Auqpfdn leI vrqI jfx vflI<br />

msLInrI ko-afpryitv adfiraF rfhIN<br />

vfjb ikrfey AuWpr loVINdy smyN iksfnF<br />

nUM muhweIaf krvfAuxI cfhIdI hY. ies qoN<br />

ibnF iksfn jQybMdIaF aqy iksfnI nfl<br />

sbMDq hor iDrF nUM iksfnF nUM afpxI<br />

ijsmfnI imhnq vrqx aqy vDfAux leI<br />

pRyirq krnf cfhIdf hY.<br />

aKLbfrF ivc lgfqfr CpdIaF irportF df<br />

noits lYNdy hoey hfeI kort dy iek mfxXog jwj ny<br />

bfrF dsMbr 2000 nUM afpxy afp kys dI suxvfeI<br />

sLurU kIqI aqy muwZlI kfrvfeI ipwCoN hfeI kort dy<br />

mfxXog muwK jwj nUM ieh mfmlf iksy zvIjLn bYNc nUM<br />

sONpx leI Byj idwqf. muwK jwj vloN inrDfrq do jwjF<br />

dy bYNc ny pitaflf dy sYsLn jwj aYs aYn agrvfl<br />

nUM rfTOr dy imwQy hoey AuWc kotI dy vkIl ajy jYn dI<br />

hfjLrI ivc hoeI qy Aus nUM svfl-jvfb krn df vI<br />

pUrf mOkf idwqf igaf sI, ijs dI irport hfeI kort<br />

nUM ByjI geI. jdoN qwk ies irport df bMd ilPLfPLf<br />

hfeI kort ny KolHxf sI, rfTOr ny suprIm kort ivc<br />

jf phuMc kIqI qy EQoN dy jwj ny qwQF dI pux-Cfx<br />

kIqy ibnF hI ies jFc bfry hfeI kort df hukm rwd<br />

kr idwqf. nqIjy vjoN irport vI ilPLfPLy ivc bMd dI<br />

bMd hI dm qoV geI.<br />

ieho nhIN, iewk moV ies ivc hor vI afieaf,<br />

jdoN sI bI afeI ny aSbfly dI sI bI afeI adflq<br />

mUhry cfrjsLIt pysL krdy hoieaf rfTOr ivruD isrP<br />

CyV-CfV df mukwdmf hI pysL kIqf. sI bI afeI<br />

adflq dy jwj jgdyv isMG DMjl ny cfrjsLIt pVH<br />

ky iesy kys nfl ruickf nUM KudkusLI leI mjbUr<br />

krn dI Dfrf vI joVn df hukm dy idwqf. rfTOr hfeI<br />

kort jf puwjf qy EQy bYTy jwj jsits kQUrIaf ny<br />

ieh Dfrf rwd kr ky mukwdmf isrPL CyV-CfV df<br />

bxf idwqf. hor qF hor, mukwdmy nUM lmkfeI rwKx<br />

leI keI vfrI hfeI kort ny rfTOr dI bynqI mSn ky<br />

kdy ieh kys aSbfly dI adflq ivc qy kdy cMzIgVH<br />

dI adflq ivc Byijaf qy bynqI hr vfrI isrP ieho<br />

huMdI sI ik eyQoN iensfP imlx dI afs nhIN. kfnUMnI<br />

rfh nhIN sI inkldf, vrnf rfTOr ny afpxf mukwdmf<br />

iksy isafsI pfrtI dy dPqr pysL krn df pRbMD vI<br />

kr lYxf sI, ijwQy bYTy hukm isMG, Bjn lfl, bMsI<br />

lfl jF Em pRkfsL cOtflf AusnUM bfiejLq brI kr<br />

dyNdy.<br />

dUjy pfsy ijhVy kys ruickf dy Brf `qy bxfey<br />

gey sn, Auh hfeIkort ivc jf ky qF kI, pSckUly dI<br />

hyTlI adflq ivc vI nf itk sky. jwj ny sfP<br />

iliKaf ik ibnF sbUqF qoN JUTy kys bxfey jf rhy<br />

hn. mfmlf hfeI kort puwjf qF do mfxXog jwjF ny<br />

hukm dyNdy hoey iliKaf ik ‘‘mihsUs huMdf hY ik<br />

pSckUlf dy puls aiDkfrIaF nUM nbflg muMzy (ruickf<br />

dy Brf afsLU) dy iKlfPL rfTOr ny lfieaf hoieaf hY,<br />

ijs dy iKLlfP afsLU dI BYx nfl CyV-CfV df mukwdmf<br />

drj kIqf igaf sI.’’ hfeIkort ny noits jfrI<br />

kridaF ieh vI drj kIqf ik ‘‘afsLU ivruD mukwdmy<br />

PrImFt (qrlocn isMG<br />

dupflpur): iswK pMQ dy qKLqF dy jQydfrF<br />

smyq sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dy<br />

pRDfn avqfr isMG mwkV aksr ieh<br />

ibafnbfjLI krdy rihMdy hn ik Auh ibnf<br />

iksy isafsI dbf dy afjLfdfnf qOr ‘qy<br />

kMm kfj krdy hn. lyikn sO prdy pfV<br />

ky bfhr af rhI aMdrlI hkIkq ieh<br />

drsfAuNdI hY ik hor qF hor, hux pMQ df<br />

ruhfnI kyNdr swc KMz sRI drbfr sfihb,<br />

aMimRqsr vI isafsI dKLlaMdfjLI qoN<br />

mihPUjL nhIN rih sikaf. ieh ies pfvn<br />

asQfn dy sfbkf hjLUrI rfgI vloN idwqI<br />

geI jfxkfrI ‘qy XkIn krIey qF PfrsI<br />

dI ieh khfvq Xfd afAuNdI hY ik jy mwky<br />

ivc hI kuPr hox lwg pvy qF ieslfm<br />

ikQy slfmq rih skygf.<br />

AuqrI amrIkf dy keI gurU GrF ivc<br />

kIrqn kr cuwky sRI drbfr sfihb dy iek<br />

hjLUrI rfgI jQy dy isMGF ny afpxf nF nf<br />

Cfpx dI sLrq ‘qy ieh ieMksLfP kIqf ik<br />

AunHF nUM bIbI suirMdr kOr bfdl dy iesLfry<br />

‘qy sspYNz kr idwqf igaf. afpxI hwqbIqI<br />

ies pwqrkfr nUM suxfAuNidaF ies jQy ny<br />

dwisaf ik sfzf jQf afm vFg afpxI<br />

izAUtI anusfr drbfr sfihb ivKy kIrqn<br />

kr irhf sI aqy asIN anMd sfihb dI<br />

iek pAuVI df kIrqn kr rhy sF, “ey<br />

srIrf myiraf ies jgu mY afieky ikaf<br />

drj krky AusdI ijLMdgI musLkl kIqI geI jfpdI<br />

hY aqy Aus nUM afpxI BYx nUM isLkfieq vfps lYx<br />

leI mnfAux vfsqy hI dihsLq df isLkfr bxfieaf<br />

igaf sI.’’ ieh noits jfrI huMdy sfr rfTOr iPr<br />

suprIm kort jf puwjf qy AuQoN ies hukm `qy vI rok<br />

lgvf leI. svfl qF ieh hY ik afKr muV muV ky<br />

suprIm kort vI rfTOr df sfh suKflf krn df<br />

sfDn ikvyN bxdI rhI?<br />

jvfb sfPL hY ik aprfDIaF dy hwQ hux ies<br />

dysL ivc kfnUMn nfloN vD lMmy huMdy jf rhy hn. ikMny<br />

lMmy, iesdI crcf leI kysF dI lVI lfeI jf skdI<br />

hY, pr asIN isrPL iqMnF df ijLkr hI krnf cfhFgy.<br />

iewk kys sMgrUr ijLlyH dy mihl klF dI<br />

ikrnjIq kOr df sI. isKr dupihry rfh jFdI nUM<br />

cuwk ky Kyq ivc iljfieaf igaf qy blfqkfr kr ky<br />

mfr idwqf igaf sI. vwzI isafsI phuMc vfly muljLmF<br />

df kwK nhIN sI ivgiVaf qy mukwdmy dI pYrvI krn<br />

vfilaF nUM jylH jfxf pY igaf sI. dUjf mfmlf<br />

iProjLpur ijLlyH df hY. EQy awT nON sfl pihlF iewk<br />

aOrq nfl blfqkfr hoieaf qy puls ny mukwdmf vI<br />

drj krnoN pfsf vwt ilaf sI. Pyr vI jdoN Auh<br />

adflq qwk phuMc geI, AusnUM DmkIaF idwqIaF jfx<br />

lwgIaF. ijs idn Auh ibafn drj krvf ky muVI,<br />

awDI rfq nUM hmlfvrF ny Ausdy Gr dIaF kMDF twpIaF<br />

qy AusdI iewk lwq pwt qoN vwZ ky nfl lY gey sn.<br />

ivcfrI grIbVI nUM gwlIN bfqIN idlfsy idwqy jFdy rhy<br />

qy muljLmF dI srpRsqI Pyr vI huMdI rhI sI. qIjf<br />

kys buwD isMG nFa dy puls ieMspYktr df hY, ijs<br />

ny iewk vfrI biTMzf dy sI afeI ey stfP aSdr iewk<br />

mF nUM sky puwqr dy sfhmxy nMigaF krky KVHI kIqI<br />

rwiKaf sI. sfry pSjfb ivc rOlf pYNdf irhf, pr Aus<br />

dI aPsrI kFgrsI rfj ivc vI kfiem rhI sI,<br />

akflI-Bfjpf rfj ivc vI. hux Auh Pyr jylH ivc<br />

hY, pr Aus kmInI krqUq kr ky nhIN, sgoN iek<br />

jmInI hyrfPyrI dy kys ivc AuhnUM iewk adflq vloN<br />

gunfhgfr Tihrfieaf igaf hY.<br />

qd iPr gwl iks dI krIey? pulsIaf<br />

jfbrpuxy dI, rfTOrIaf hvs dI jF srkfrF aqy<br />

adflqF aSdroN muljLmF nfl vrq jFdy ilhfj dI?<br />

jF iPr gwl krIey rfjsI lIzrF dy Aus ikrdfr dI,<br />

ijhVf hirafxf hovy jF pSjfb jF iPr idwlI qoN dwKx<br />

qwk df koeI vI sUbf, kuVqy, topIaF qy pwgF df rMg<br />

hI vwKrf ho skdf hY, krqUqF ieko ijhIaF njLr<br />

afAuNdIaF hn? sLfied ieh muhfvrf vI kdy ieho<br />

ijhy hflfq ivc hI bixaf hovygf.<br />

‘iewk nUM kI ronI eyN, AUq igaf eI afvf.’<br />

isafsI dbf hux kIrqnIaF qwk vI puwjf<br />

quD krm kmfieaf”. sfnUM ieh pqf nhIN<br />

sI ik sMgq ivc pMjfb dy muwK mMqrI dI<br />

Drm pqnI bIbI suirMdr kOr bfdl bYTy<br />

hoey hn. smfpqI AuprMq sfnUM Gr jFidaF<br />

nUM rok ky sLRomxI kmytI dy dPqr<br />

bulfieaf igaf. aiDkfrIaF ny sfzy ivc<br />

nuks kwiZaf ik qusIN icqfvnI Bfv vfly<br />

ies sLbd df kIrqn igximQ ky kIqf hY<br />

qF jo bIbI bfdl nUM ijwc kIqf jf sky.<br />

jQy ny jor dy ky ikhf ik hkIkq ivc<br />

aijhf kuJ vI nhIN sI, iPr vI sfnUM bIbI<br />

bfdl dy guwsy hox kfrn AunHF dy hukm<br />

‘qy sspYNz kr idwqf igaf. sfzf pwK vI<br />

nhIN suixaf igaf.<br />

ies rfgI jQy ny duKI ihrdy nfl<br />

afiKaf ik cOQy pfqsLfh sRI gurU rfmdfs<br />

jI dy ijs drbfr ivc sLyr-ey-pMjfb<br />

mhfrfjf rxjIq isMG jYsf sLfsk vI<br />

inmrqf nfl isr JukfAuNdf sI, awj Ausy<br />

pfvn asQfn ‘qy kIrqn krn vfly rfgI<br />

jiQaF nUM isafsqdfnF vloN hukm cfVHy<br />

jf rhy hn ik AunHF ny ikhVy smyN iknHF<br />

sLbdF df kIrqn krnf hY. kuJ aMdrUnI<br />

gwlF nf Cfpx dy vfady ‘qy dwsidaF AunHF<br />

ikhf ik Auh iswK jgq dI sLrDf nUM Tys<br />

nhIN phuMcfAuxf cfhuMdy.<br />

Visit us on the web:<br />

punjabtimesusa.com


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (27)<br />

qUM pfs nhIN ho skdf, kihMdf sI mfstr afsf isMG<br />

ieh gwl 1969 dI hY, mYN aTvIN<br />

jmfq mOjdIn qoN pfs krky gOrimMt<br />

hfier sYkMzrI skUl, isrsf ivc nONvIN<br />

‘c dfKlf lY ilaf. rihMdf mYN afpxy vkIl<br />

cfcy pfs sF. Gr qoN bfhr inklx df<br />

ieh myrf pihlf mOkf sI. idl lwigaf nf<br />

kry, AuDroN skUl svyry grmIaF hox jF<br />

srdIaF, 7 vjy lwgdf sI. sLihrI mMuizaF<br />

df rihx-sihx aqy gwl-bfq df ZMg<br />

qrIkf alwg sI. AuqoN mYnUM myry cfcy ny<br />

amolk isMG jMmU<br />

dfKlf mYzIkl ivc lY idwqf. mYzIkl<br />

sYksLn ivc mIzIam aMgyRjLI sI. mOjdIn<br />

QoVI aMgRjLI jfx ky vI mYN ies pwKoN bfkI<br />

jmfqIaF qoN kfPI awgy qy ‘aMinHaF ivc<br />

kfxf rfjf’ sF pr ieQy mYzIkl sYksLn<br />

ivc sfry muMizaF df mIzIam aMgyRjLI sI.<br />

myry pwly koeI gwl pYxI qy koeI nF. Bly nUM<br />

myry vrgf hI iek hor muMzf BuipMdr iml<br />

ipaf. Auhdf hfl vI myry vrgf hI sI. asIN<br />

dovF ny rl-iml ky ienf ku vsIlf kr<br />

ilaf ik nOvIN-dsvIN coN mYzIkl nfl hI<br />

DUh-GVIs ky pfs ho gey.<br />

srdIaF ivc svyry swq vjy skUl<br />

jfxf bVf aOKf lgxf. kpVy vI kol koeI<br />

bhuqy grm nhIN sn, bs iek kotI sI jo<br />

srdI kZf idMdI sI. POjf isMG smoisaF<br />

vfly dI dukfn nvIN nvIN KulHI sI. ies<br />

dukfn qoN pihlI vfr BuipMdr nfl awDI<br />

CutI vyly 15 pYsy df smosf CoilaF smyq<br />

lY ky KfDf. AudoN qk ieh vI nhIN sI pqf<br />

ik smosf vI koeI cIjL huMdI hY.<br />

skUl dI lfiebryrI ivc pihlI vfr<br />

aKbfr pVHnf sLurU kIqf. pMjfbI aKbfr<br />

akflI pwiqRkf jo ik pMjfbI mfstr afsf<br />

isMG dy kihx krky lwgI hoeI sI, ivc<br />

keI vfr nkslbfVIaF bfry Kbr pVHnI<br />

qF myry gwl koeI bhuqI smJ nf afAuxI.<br />

bfad ivc pqf lwgf ik myrI aMimRqsr<br />

rihMdI BUaf df puwqr blkfr isMG vI<br />

nkslIaF ivc rilaf hoieaf hY. myry<br />

asl qoN Gwt dwsy jf rhy hn iksfnF dI KudkusLI dy aMkVy<br />

cMzIgVH: srkfrI dmn ivroDI<br />

lihr dy knvInr ieMdrjIq isMG jyjI ny<br />

pMjfb srkfr vloN iksfnF dIaF afqm<br />

hwiqafvF sMbMDI krvfeI jf rhI gxnf dy<br />

qrIikaF ‘c soD dI mMg kIqI hY. sLRI<br />

jyjI df kihxf hY ik pMjfb KyqIbfVI<br />

XUnIvristI dy afriQk mfihrF dI<br />

agvfeI ‘c sMgrUr aqy biTMzf ijLlyH ivc<br />

iksfnF vloN kIqIaF afqm hwiqafvF<br />

sMbMDI qwQ iekwTy krn leI ijhVI gxnf<br />

kIqI geI hY, Aus ivc keI qrHF dIaF<br />

KfmIaF njLr af rhIaF hn. jy ieho<br />

KfmIaF pUry pMjfb dI gxnf dOrfn rih<br />

geIaF qF pIVq pirvfrF nfl byiensfPI<br />

hovygI.<br />

ieMdrjIq isMG jyjI ny ikhf ik pI[<br />

ey[ XU[ dy srvyKx ivc KfmIaF dI vwzI<br />

Audfhrx sMgrUr ijLly dI mUnk aqy<br />

lihrfgfgf qihsIlF dy qwQF qoN dyKI jf<br />

skdI hY. AunHF vloN ienHF dohF qihsIlF<br />

dy ipMzF, ksibaF aqy mMzIaF ‘coN iksfnF<br />

dIaF KudkusLIaF dy iekwTy kIqy aMkiVaF<br />

muqfbk sfl 2000 qoN 2008 qwk 969<br />

iksfnF ny afqm hwiqafvF kIqIaF hn.<br />

969 iksfnF dIaF afqm hwiqafvF sMbMDI<br />

gRfm pMcfieqF ny 906 mqy pf ky idwqy<br />

hoey hn. ies dy Ault srvyKx ‘c iesy<br />

ielfky aMdr 546 iksfnF dIaF afqm<br />

hwiqafvF dy qwQ sfhmxy aAuNdy hn.<br />

muV muV Xfd sqfvy[[[<br />

Bfpf jI ny Aus nUM keI vfr smJfAux dI<br />

koisLsL kIqI pr sB dy rokidaF vI Auh<br />

nkslI lihr dy muMizaF nfl quiraf<br />

iPrdf irhf. ienHF hI idnF ivc pMjfb ivc<br />

ividafrQIaF dI iksy hVqfl dI hmdrdI<br />

ivc hirafxy dy kfljF ivc vI hVqfl<br />

hoeI. kflj dy muMizaF ny sfzy skUl ivc<br />

vI jLbrdsqI hVqfl krvf idwqI. kflj<br />

dy ienHF muMizaF ivc kfmryz svrn isMG<br />

ivrk vI sLfml sI jo hux hirafxy dI<br />

isafsq ivc srgrm hY. mfstr afsf<br />

isMG nUM nkslIaF bfry gwlF kridaF suixaf<br />

jo kfmryzF qy nkslIaF nUM burf-Blf kih<br />

rhy sn. pr sfnUM nkslIaF bfry AuNj kuJ<br />

nhIN sI pqf. aKbfrI KbrF pVH ky bs<br />

ieMnf ku lwgdf sI ik ieh lok hor lokF nUM<br />

mfr rhy hn qy srkfr ienHF nUM.<br />

mfstr afsf isMG sI qF BfvyN pMjfbI<br />

dI aYm ey pr nOvIN qy dsvIN nUM Auh<br />

pVHfAuNdf ihsfb sI. myrf ihsfb vI bs<br />

gujfry jogf hI sI. aljLbrf aqy iQAurmf<br />

mYnUM Aukf hI nhIN sI afAuNdy. hF! ryKfgixq<br />

aqy ihsfb dy kuJ PfrmUly myrIaF AuNglF<br />

dy poitaF qy sn. mfstr afsf isMG ny<br />

hr rojL ikhf krnf, ‘mYN ilK ky dy skdF,<br />

qUM ihsfb ivc pfs nhIN ho skdf.’ hr<br />

rojL Aus zMzf pryz vI kiraf krnI. jfxbuJ<br />

ky Aus myrI ientrnl asYsmYNt vI<br />

dsF ivcoN iek hI ByjI pr sflfnf<br />

iemiqhfn ivc afpxy iek dosq vloN<br />

aljLbry dy do svflF dI nkl mrvf dyx<br />

dy shfry mYN dsvIN ivcoN pfs ho igaf.<br />

irjLlt qoN bfad mfstr afsf isMG imly<br />

qF boly, ‘qUM pfs ikdF ho igaf, jrUr<br />

nkl mfrI hoAU. mYN qF qyrI asYsmYNt vI<br />

dsF ‘coN iek nMbr ByjI sI.’ myry qoN<br />

sihj-suBf hI kih ho igaf, hFjI mfstr<br />

jI aljLbry dy do svfl nkl mfr ky<br />

kIqy sI.<br />

jdoN mYN cMzIgVH aYm ey krdf sF qF<br />

ieho mfstr afsf isMG keI sfl bfad<br />

cMzIgVH afey, hostl sfzy sInIar<br />

srvyKx qoN ieh gwl vI sfhmxy afeI hY<br />

ik vristI dI tIm ny ies ielfky dy 6<br />

vwzy ipMzF qy 3 mMzIaF ‘c kIqIaF afqm<br />

hwiqafvF nUM irkfrz ‘qy nhIN ilaFdf.<br />

ieMdrjIq isMG jyjI anusfr ijhVy<br />

ipMz pI[ ey[ XU[ dy mfihrF ny Cwz idwqy<br />

sn, AunHF ipMzF qy mMzIaF PqihgVH,<br />

goibMdgVH jyjIaF, kdYl, KnOrI klF,<br />

sMgIqvflf, Pulydf, lihrf mUnk aqy<br />

KnOrI ‘c ies smyN dOrfn 143 iksfnF ny<br />

krjLy dy boJ kfrn KudkusLIaF kIqIaF<br />

hn. ieh Dfrnf iblkul glq hY ik<br />

mMzIaF (arD sLihrI ielfky) ‘c iksfnF<br />

ny KudkusLIaF nhIN kIqIaF.<br />

sLRI jyjI ny ikhf ik lihrf, mUnk<br />

aqy KnOrI mMzIaF dy vfsI iksfn jLmInF<br />

vfly qF hn pr ienHF isr vI krjLf afm<br />

iksfnF ijMnf hI hY. pI[ ey[ XU[ nUM afpxI<br />

irport ‘c soD krky ienHF ielfikaF<br />

ivc hoeIaF afqm hwiqafvF nUM vI gxnf<br />

irport ‘c sLfml krnf cfhIdf hY<br />

ikAuNik jy pMjfb srkfr pIVq pirvfrF<br />

nUM mflI rfhq dyx df PYslf krdI hY<br />

qF sYNkVy pirvfr ies rfhq qoN vFJy<br />

rih jfxgy.<br />

ieMdrjIq isMG jyjI ny ikhf ik pMjfb<br />

srkfr vloN iksfnF dIaF afqm<br />

hwiqafvF dI gxnf leI bhuq QoVHy smyN<br />

nUM afDfr bxfieaf igaf hY. srkfr dIaF<br />

bldyv isMG kol Tihry. mYN aYm ey dy<br />

pihly Bfg ivc XUnIvristI ivc dUjy nMbr<br />

qy afieaf sF. bldyv ny imlfieaf qy<br />

myry bfry dwisaf qF iekdm kihx lwgy,<br />

‘mYnUM pqf sI ik ieh muMzf bVf lfiek hY<br />

aqy iksy idn bhuq awgy jfeygf.’ myrf<br />

hfsf inkl igaf qy mYN afK idwqf, mfstr<br />

jI AudoN qy qusIN kihMdy sI qUM pfs ho hI<br />

nhIN skdf qy myrI ihsfb dI asYsmYNt<br />

qusIN ds nMbrF ivcoN iek ByjI sI. mfstr<br />

afsf isMG QoVf kwcy ijhy ho ky iPr boly,<br />

“E kfkf Auh qy qYnUM hwlfsLyrI dyx leI<br />

sI ik qUM sKq imhnq kryN.”<br />

hfier sYkMzrI skUl qoN pfrt vn<br />

Xfin dsvIN krky mYN nYsLnl kflj srsy<br />

dfKlf lY ilaf. skUl dy GutvyN mfhOl qoN<br />

ijvyN iekdm afjfdI iml geI hovy.<br />

kuVIaF df kflj Ausy sfl alwg hoieaf<br />

sI. isrP bI ey PfeInl ivc do kuVIaF<br />

pVHdIaF sn. muMizaF ienHF kuVIaF nUM<br />

vyKx leI AunHF dI klfs awgy keI keI<br />

gyVy mfrny jF iPr gyt nyVy AuzIkdy KVy<br />

rihxf.<br />

poR CInf sfnUM pMjfbI pVHfAuNdy sn.<br />

prYp dI klfs ivc koeI 15 ku muMzy sn<br />

ijnHF ivcoN kuJ aksr gfieb rihMdy qy<br />

klfs msIN ds ku jixaF dI huMdI. sfzI<br />

klfs nUM koeI kmrf iml nf sikaf ies<br />

kr ky grmIaF ivc klfs bfhr drwKqF<br />

Qwly hI lgdI aqy srdIaF ivc Duwpy. poR<br />

CInf kivqf vI ilKdy sn aqy AuNj vI kuJ<br />

mlMg suBfa dy sn. hr dUjy idn muMizaF<br />

kihxf, ‘poR sfihb cfh ipafE nfly kivqf<br />

suxfE!’ CInf sfihb ny QoVI ijhI nFh-nukr<br />

kridaF kih dyxf, ‘clo dPf hovo, pI lE,<br />

qusIN AudF KihVf Czxf?’<br />

kflj dy ipRMsIpl rfm pRkfsL<br />

hoieaf krdy sn. mUMh ivc koeI dMd nf<br />

hox kfrx QQlf ky boldy sn. kflj dy<br />

nfl hI ipRMsIpl dI koTI sI. AunHF dI<br />

lVkI vrsLf jo bI ey kr cukI sI, keI<br />

vfr ipRMsIpl sfihb nUM AunHF dy dPqr<br />

hdfieqF ‘qy pI[ ey[ XU[ ny sfl 2000 qoN<br />

ho rhIaF afqm hwiqafvF nUM vI irkfrz<br />

‘qy ilaFdf hY jdoNik pMjfb dI iksfnI df<br />

sMkt Aus qoN vI pihlF cwl irhf hY. sfl<br />

1991 qoN 1999 qwk mUnk aqy lihrfgfgf<br />

qihsIlF aMdr hI 614 iksfnF ny<br />

KudkusLIaF kr leIaF sn. AunHF kol ies<br />

dy bfkfiedf sbUq mOjUd hn. srkfr ny<br />

pihly hI Jtky ‘c 614 iksfn pirvfrF<br />

nfl qF iswDy qOr ‘qy nfiensfPI kIqI hY.<br />

AunHF mMg kIqI ik pMjfb srkfr vloN Kud<br />

pIVq pirvfrF nUM muafvjLf idwqf jfvy qy<br />

kyNdr srkfr awgy vI Tos irport pysL<br />

kIqI jfvy.<br />

ieMdrjIq isMG jyjI ny ieh ikhf ik<br />

pI[ ey[ XU[ jF hornF XUnIvristIaF dy<br />

mfihrF vloN pMjfb dy hornF ijLilaF ‘c<br />

iksfnF dIaF afqm hwiqafvF dI gxnf<br />

krn lwigaF ipMzF dIaF pMcfieqF nUM 15<br />

idn pihlF pRPfrmy afid idwqy jfx. iksfn<br />

jF mjLdUrF dIaF afqm hwiqafvF dI<br />

gxnf mOky mMzIaF, ksibaF aqy sLihrI<br />

Kyqr nUM vI srvyKx df afDfr bxfieaf<br />

jfvy. pMjfb nUM iksfnF dIaF afqm<br />

hwiqafvF qoN pRBfvq rfjF ivc sLfml krnf<br />

cfhIdf hY qF jo pMjfb dy pIVq iksfn<br />

pirvfrF nUM vI aFDrf pRdysL aqy<br />

krnftkf dI qrj ‘qy mflI mwdd iml<br />

sky.<br />

ivc vI imlx clI jFdI. ipRMsIpl dy dPqr<br />

dy nfl iek KulHf hfl aqy kflj dy bfkI<br />

kmiraF nUM jFdy brFzy sn. ies KulHy hfl<br />

ivc inAUjL stYNz ‘qy lwgy aKbfr muMzy<br />

pVHdy rihMdy. AuNj vI ieQy muMizaF df<br />

aksr jmGtf lgf rihMdf ikAuNik kflj<br />

dI iblizMg df muK drvfjf vI iesy hfl<br />

ivc afAuNdf sI. iek idn vrsLf afpxy<br />

ipqf ipRMsIpl rfm pRkfsL nUM imlx ijAuN<br />

hI muK drvfjy qoN aMdr afeI, sbwbIN<br />

bfhr mINh pYx lg ipaf. muMizaF ivcoN<br />

iksy iek ny afvfjLf kwisaf, “vrsLf af<br />

geI”. bs iPr kI sI, hfl ivc ijMny<br />

muMzy sn sfiraF rOlf pf idqf, “vrsLf<br />

af geI, vrsLf af geI.” kuVI ny iKJ ky<br />

aMdr afpxy bfp kol jf isLkfieq lfeI.<br />

ipRMsIpl sfihb bVy iKJ ky bfhr afey<br />

aqy boly, “ary llko, ikaf sLor mcf<br />

rwKf hY?” muMzy mINh vl iesLfrf krky<br />

iekwiTaF hI boly, “sr vrsLf af geI.”<br />

ipRMsIpl nUM muMizaF dI sLrfrq smJ af<br />

geI aqy Auh muskrfAuxoN nf rih sky,<br />

isrP ienf boly, “clo apnI klfsoN myN<br />

jfE.”<br />

do ku gwlF afpxy srsy sLihr aqy<br />

nYsLnl kflj bfry. srsf sLihr df<br />

ieiqhfs mhFBfrq vyly qoN mMinaf jFdf<br />

hY. iek rvfieq muqfbk mhFBfrq ivc<br />

isLRsLkf df ijLkr hY. ieh isLRsLkf hI ivgV<br />

ky isrsf bixaf. iek hor rvfieq<br />

anusfr isrsf asl ivc pivqr ndI<br />

srsvqI qoN ivgV ky bixaf hY jo ik<br />

kdI sLihr dy koloN dI vgdI sI. pivqr<br />

srsvqI hI mOjUdf Gwgr hY, ijsnUM ies<br />

ielfky ivc nflI krky jfixaf jFdf hY.<br />

sLihr 8vIN sdI ivc iksy rfjy ny vsfieaf<br />

smiJaf jFdf hY ijsny iek bhuq vzf<br />

mihl bxvfieaf. ies mihl dIaF kMDF<br />

dy insLfn aj vI sLihr dy dwKx-pUrb<br />

vl bhuq vzy Qyh ivc imldy hn. mYnUM<br />

Xfd hY AunHIN idnIN kuJ suinafry Kfs kr<br />

brsfqF dy idnF ivc Qyh qoN imwtI iekwTI<br />

rMg-byrMg<br />

krky iesnUM Cfxdy rihMdy ijs ivc<br />

inklIaF TIkrIaF dy Zyr njLr afAuNdy.<br />

AudoN isafxy dwsdy sn ik ienHF suinafrF<br />

nUM kdy kdy koeI mohr, koeI iswkf jF sony<br />

df gihxf lB pYNdf hY. sLihr ivc iek<br />

purfxy mihl dy KMzr vI mOjUd sn jo<br />

sfry df sfrf jLmIn Qwly sI. ies mihl<br />

bfry khfxIaF sn ik iksy rfjy ny<br />

afpxIaF rfxIaF leI bxvfieaf sI aqy<br />

ies mihl qoN iek surMg rfxIaF ksby<br />

qk jFdI sI, hux ies mihl vflI QF<br />

Auqy imwtI Br ky ngrpfilkf ny pfrk<br />

bxfieaf hoieaf hY.<br />

isrsf 1885 qk ijlf hoieaf krdf<br />

sI, iPr aMgRyjLF ny iesnUM qoV ky ihsfr<br />

ivc imlf idwqf. 1975 ivc bMsI lfl dI<br />

srkfr ny iesnUM ijlf bxf idqf. isrsf<br />

sLihr dy bfjLfr afm krky iswDy hn aqy<br />

iksy vyly bhuq KulHy hoieaf krdy sn.<br />

iPr dukfndfr Cwjy agy vDf vDf ky dukfnF<br />

vzIaF krI gey aqy bfjLfr Coty huMdy gey.<br />

sLihr ivc iksy vyly mfrvfVI bfxIaF<br />

bFslF dI srdfrI hoieaf krdI sI ijnHF<br />

pfs sYNkVy ipMzF dI jfgIr sI. sLihr dy<br />

muK bfjLfr ivc ienHF dy mhwlF vrgy Gr<br />

sn. hux qk hor bhuq lok awgy vD gey<br />

hn aqy bFslF ijnHF nUM kdy iksy rfjy dy<br />

KjfncI rhy hox krky KjfncIaF krky<br />

jfixaf jFdf hY, df Auh pihlF vflf<br />

roab-dfb nhIN irhf. ienHF KjfncIaF dI<br />

ihMmq nfl hI srsy df nYsLnl kflj<br />

bixaf ijsdy nF sO eykV dy krIb jLmIn<br />

lfeI geI. 1980 dy gyVH ivc dyvI lfl<br />

srkfr smyN srkfrI kflj bxf idqf<br />

igaf. hux ieQy dyvI lfl XUnIvristI<br />

bx cukI hY.<br />

1972 ivc mYN bI ey pihly sfl ivc<br />

sF. iesy sfl mogf golI kFz hoieaf aqy<br />

iesy sfl hI aiDafpkF dI lMbI hVqfl<br />

cwlI. mogf golI kFz qoN vI pihlF isnmyN<br />

dIaF itktF qy irafieq lYx leI nYsLnl<br />

kflj dy ividafrQI vI hVqfl kr cuky<br />

sn. ies hVqfl ivc KjfncIaF df bFsl<br />

isnmf muMizaF ikvyN qoiVaf? ieh vyrvf<br />

aglI vfr.<br />

kflI sUcI vfly iswKF dI mdd<br />

krygf mnuwKI aiDkfr kimsLn<br />

nMgl : pMjfb puils vloN jfrI kIqI<br />

geI kflI sUcI ivc sLfml prvfsI iswKF<br />

dy muV vsyby leI pMjfb mnuwKI aiDkfr<br />

kimsLn hr sMBv shfieqf krygf. ieh<br />

pRgtfvf pMjfb dy mnwuKI aiDkfr kimsLn<br />

dy mYNbr aivnfsL rfey KMnf ny njLdIkI<br />

ipMz pwtI ivKy mnuwKI aiDkfrF bfry lokF<br />

nUM jfgrUk krn leI lgfey sYmInfr dOrfn<br />

kIqf. AunHF ikhf ik kflI sUcI ivc sLfml<br />

pRvfsI iswKF dy muV vsyby leI mnuwKI<br />

aiDkfr kimsLn hr sMBv shfieqf krn<br />

leI vcnbwD hY pr ies leI pRBfvq lok<br />

kimsLn nUM shfieqf leI apIl krn.<br />

sLRI KMnf ny ikhf ik AunHF ny pfrlImYNt ‘c<br />

kflI sUcI ivc sLfml iswKF dy muV vsyby<br />

df muwdf AuTfieaf sI, ijs nUM srkfr ny<br />

BrpUr huMgfrf dy ky ies sUcI ivc sLfml<br />

pRvfsI iswKF nUM iqMn kYtfigrIaF ‘c vMizaf<br />

sI. ‘ey’ kYtfigrI ivc AunHF lokF nUM drj<br />

kIqf igaf, ijnHF iKlfPL dysL Droh df mfmlf<br />

drj hY jF srkfr ivruD sfijLsLF rcx df<br />

mfmlf drj hY jF KfVkUvfd lihr dOrfn<br />

mfmly drj hoey sn.<br />

dUjI ‘bI’ kYtfigrI ivc Auh lok hn,<br />

ijnHF iKlfPL KfVkUvfd dy kys qF drj<br />

hn, pr srkfr jF dysL Droh dy mfmly<br />

nhIN hn. qIjI kYtfigrI ‘sI’ ivc AunHF<br />

lokF nUM rwiKaf igaf sI jo ihMdusqfn qoN<br />

zrdy mfry ivdysLF ivc phuMc gey hn, pr<br />

ienHF lokF qoN dysL nUM iksy vI pRkfr df<br />

KLqrf nhIN hY qy pMjfb ivc muV vsybf<br />

krnf cfhuMdy hn. sLRI KMnf ny dwisaf ik<br />

srkfr ny bI aqy sI kYtfigrI dy lokF dy<br />

muV vsyby vfsqy afigaf idwqI sI. sLRI<br />

KMnf ny ikhf ik jykr pMjfb srkfr kflI<br />

sUcI ivc sLfml lokF dy kysF ‘qy iDafn<br />

nhIN idMdI qF AunHF kysF nUM lY ky mnuwKI<br />

aiDkfr kimsLn pMjfb srkfr nUM<br />

juafbqlbI krygI.<br />

AunHF kflI sUcI ivc sLfml lokF nUM<br />

apIl kIqI ik pMjfb ivc muV vsybf krn<br />

leI Auh nYsLnl ihAUmn rfeIts kimsLn<br />

aqy pMjfb mnuwKI aiDkfr kimsLn dI<br />

shfieqf lY skdy hn. AunHF ikhf ik<br />

pRdysF ivc gey lokF nfl pMjfb ivc muV<br />

vsyby smyN kfnUMn anusfr pysL afieaf<br />

jfvygf.<br />

Visit us on the web:<br />

punjabtimesusa.com<br />

To Advertise with us<br />

Call:847-359-0746<br />

Fax:847-705-9388


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (28)<br />

ies inafrI dunIaF dy inafry lok<br />

pRo[ kulvMq isMG romfxf<br />

smfijk idRsLtIkox qoN prKIey qF<br />

sLYrI sMDU jy<br />

pUrI qrHF gYrrvfieqI<br />

bMdf<br />

nhINN qF Auh<br />

Pfrml vI<br />

iblkul nhINN<br />

hY. sLfied ieho<br />

kfrn hY ik<br />

Auh sfry jIvn<br />

‘c 15 qoN vD<br />

pRo[ romfxf<br />

vDIaf imwqr<br />

nhINN bxf<br />

sikaf. pr ieh 14-15 lokF, ijnHF ‘coN<br />

kfPI rwb nUM ipafry ho cuwky hn, AunHF nUM<br />

Ausdf hr bol-kbol kbUl irhf hY.<br />

ikAuNik Auh nf hI mclf hY aqy nf hI<br />

ihpokryt. nf AusnUM JUTI mUTI cMgf bxnf<br />

afAuNdf hY qy nf hI Auh iksy dI PokI qfrIP<br />

krn df afdI hY. sLfied iesy krky 37-<br />

38 sfl pihlF luiDafxy Ausdy ivafh<br />

‘c sLfml zf[ ivsLvfnfQ iqvfVI ny sLYrI<br />

qy AusdI pqnI mnmIq nUM asLIrvfd<br />

idMidaF ikhf sI, ‘‘sLYrI, qyry vrgy spft<br />

qy Tfh sotf mfrn vfly mlveI muMzy ny<br />

sfzI XUnIvrstI dI ies mlUk qy sLYl<br />

CbIlI kuVI nUM ikvyN afpxy gyV ‘c lY<br />

ilaf, myrI smJoN bfhr hY.’’ Aus nUM<br />

gwlIN-bfqIN jF isrP pYsy Dyly nfl pqvMqy<br />

bxy lokF nfl icVH hY. Auh kdy vI iksy<br />

Dfrimk jF smfjk sMsQf df mYNbr nhINN<br />

irhf. Aus anusfr ieh sB PokI vfh vfh<br />

Kwtx leI kIqIaF jfalI koisLsLF hn jF<br />

afpxf AuWlU iswDf krn leI iewk ZONg hY.<br />

Aus kol votr kfrz qF hY pr myrf<br />

nhINN iKafl ik Ausny awj qwk kdy vI<br />

iksy isafsI srgrmI ‘c ihwsf ilaf hovy<br />

jF kdy iksy isafsI ielYksLn ‘c vot<br />

pfAux leI smF kwiZaf hovy. dUjy<br />

pfsy Auh mihmfn imwqrF dI<br />

afE-Bgq krn leI jF sfQIaF<br />

nfl cMzIgVHoN pYdl hI isLmlf jfx<br />

leI jF BUsLx nfl dfrU `qy svfr<br />

ho ky sfry cMzIgVH dI pYdl<br />

pirkrmf krn leI qy jF lok<br />

nfQ dy srkfrI kflj mukqsr<br />

df ipRMsIpl bxn qy AuQy hPqf<br />

Br jsLn mnfAux leI dPLqroN<br />

keI keI idnF dIaF CuwtIaF lY<br />

skdf hY. pr Auh kdy vI dPqr<br />

lyt nhINN igaf aqy kdy vI CuwtI<br />

ley ibnf dPqroN gYrhfjLr nhINN irhf.<br />

Ausny kdy vI qy iksy vI sLkl ‘c koeI<br />

irsLvq nhINN leI pr Ausny afpxy sfQIaF<br />

jF mfqihqF dy ies qrHF dy kMmkfj ‘c<br />

dKl vI nhINN idqf qy Auh dPqr dy<br />

kMmkfj aqy mUMh muhFdry nUM koeI aFc<br />

nhINN afAux idMdy. sLYrI iksmq jF bMdgI<br />

‘c iblkul vI ivsLvfs nhINN krdf aqy<br />

bMdy dy duwKF-suwKF nUM mOkf myl GtnfvF<br />

jF durGtnfvF hI (CO-INCIDENTS OR<br />

ACCIDENTS) smJdf hY. pr mYN iesnUM<br />

AusdI KusLiksmqI hI smJdf hF ik Ausdy<br />

jIvn aqy kbIldfrI `c koeI aFc nhINN<br />

afeI aqy Auh afpxI msq mlMgI nUM vI<br />

kfiem rwK sikaf. iesdf vwzf kfrn hY<br />

ik Ausdy mF-bfp ny AusnUM mnpsMd nOkrI<br />

lY ky aqy cMzIgVH ‘c koTI bxvf ky dyx<br />

qwk AusnUM koeI iPkr jF boJ mihsUs<br />

nhINN hox idwqf aqy AunHF dy cly jfx bfad<br />

Gr dIaF sfrIaF ijLMmyvfrIaF Ausdy<br />

bwicaF ny sMBfl leIaF. ipCly idnIN mYnUM<br />

ieh sux ky hYrfnI hoeI ik awj kwl sLYrI<br />

cMzIgVH ‘c iksy sMsQf leI bVI srgrmI<br />

nfl Bwj nwT kr irhf hY. mYN iesdI qsdIk<br />

krn leI Pon kIqf qF sLYrI ny dwisaf ik<br />

ieh swc hY pr ies sB kuJ bfry ilK ky<br />

Byjygf’’ jo hyTF hfjLr hYpSnf<br />

iewk<br />

myry iek gvFZI hn sRI bYnrjI. ieh<br />

huxy-huxy irtfier hoey afeI[ ey[ aYs[<br />

aiDkfrI ny. BfvyN ieh koTI qF ienHF<br />

crokxI bxvf rwKI sI. pr irhfiesL eyQy<br />

pSj swq mhIny pihlF hI kIqI hY. afeI[<br />

ey[ aYs[ lfbI ‘c ieh iek inpuMn imhnqI<br />

qy iemfndfr aPsr vjoN jfxy jFdy hn.<br />

mYnUM ‘bYnrjI’ nF ies leI vI cMgf lgdf<br />

hY ikAuNik ies nfl vfDU ‘jI nhINN lfAuxf<br />

pYNdf’ AunHF vloN Byijaf iek swdf pwqr<br />

imldf hY ijs ‘c AunHF vloN sfzy nyVy dI<br />

lfiebryrI dy mIitMg hfl ‘c smyN isr<br />

phuMcx leI bynqI kIqI geI hY ijQy<br />

klkwqy dI ‘PrYNzjL afP df pIpl’ nfmI<br />

sMsQf dy bulfry sRI hir-dyv ny sfzy nfl<br />

afpxy ivcfr sFJy krny hn. ies hfl<br />

‘c kuwl 150-200 kursIaF lwgIaF<br />

hoeIaF hn jo sfrIaF dIaF sfrIaF pur<br />

hn. pRogrfm sLurU huMdf hY qy bYnrjI mfeIk<br />

`qy af ky sfnUM sB lokF nUM jI afieaF<br />

kihMdy hn aqy sfzf DMnvfd krdy hn ik<br />

asIN AunHF df swdf kbUl kIqf hY. iPr<br />

Auh dsdy hn hir-dyv jI nUM qF Auh kwl<br />

hI imly hn pr bMgfl ‘c ies sMsQf dy<br />

kMmF dI bVI pRsLMsf hY. klkwqf ivKy AunHF<br />

dy keI imwqr ies sMsQf nfl sLurU qoN hI<br />

juVy hoey hn.<br />

AunHF qoN bfad iek 55-60 sfl df<br />

idsdf bMdf mfeIk ‘qy afAuNdf hY ijsny<br />

krIm rMg df Kwulf-zuwlf kmIjL pjfmf<br />

pihinaf hoieaf hY qy Ausy hI rMg dI<br />

sfDfrx ijhI tOry vflI pgVI bMnI hoeI<br />

hY, svfmI agnIvysL vFg KulI dfVHI hY.<br />

ieho hI hir dyv hY. Auh vI sfnUM jI<br />

afieaF kih ky sfzf DMnvfd krdf hY qy<br />

afpxI gwl sLurU krdf hY. ‘‘hfjLrIn ieh<br />

iek inrol smfijk, gYr-isafsI qy gYr-<br />

Auh mihmfn imwqrF dI afE-Bgq krn<br />

leI jF sfQIaF nfl cMzIgVHoN pYdl hI isLmlf<br />

jfx leI jF BUsLx nfl dfrU `qy svfr ho ky sfry<br />

cMzIgVH dI pYdl pirkrmf krn leI qy jF<br />

lok nfQ dy srkfrI kflj mukqsr df ipRMsIpl<br />

bxn qy AuQy hPqf Br jsLn mnfAux leI dPLqroN<br />

keI keI idnF dIaF CuwtIaF lY skdf hY. pr<br />

Auh kdy vI dPqr lyt nhINN igaf aqy kdy vI<br />

CuwtI ley ibnf dPqroN gYrhfjLr nhINN irhf.<br />

Dfrimk sMsQf hY, jo afpxy afly duafly<br />

‘c vfpr rhIaF byiensfPIaF aqy<br />

vDIkIaF iKlfP afpxI smrQf anusfr<br />

afvfjL AuTfAuNdI hY. ies ‘c kMm krn<br />

vfilaF nUM nf koeI isafsI srpRsqI hfsl<br />

hY aqy nf hI koeI Kfs smfijk ruqbf.<br />

pr ies sMsQf ‘c kMm krky qusIN afpxf<br />

idn cYn nfl gujfrNogy aqy rfq arfm<br />

nfl sONvoNgy, ieh myrf XkIn hY. kfrn hY<br />

ik qusIN hmysLf dUijaF dy Bly bfry soc<br />

rhy hovogy qy ijMnf kr rhy hovogy cMgf<br />

kr rhy hovogy. iesdI koeI mYNbrisLp PIs<br />

nhINN aqy nf hI ies sMsQf nUM koeI Kfs<br />

dPqr dI loV hY. qusIN ikDry vI iml<br />

bYTx leI QF bxf skdy ho ijvyN ieh<br />

lfiebRyrI hY jF iksy mYNbr df Gr. ies<br />

sMsQf ‘c isrP iek skwqr df ahudf hI<br />

hY ijs kol iek irkfrz PfeIl, kuJ pYn,<br />

iek pYz qy mohr huMdI hY. sB qoN<br />

mhwqvpUrn quhfzf kMm hY. hux mYN quhfnUM<br />

iewk iek Pfrm dyvFgf ijs ivc ies<br />

sMsQf df sMKyp ieiqhfs aqy ivDfn drjL<br />

hY. ieh vI drjL hY ik kOx lok iesdy<br />

mYNbr bx skdy hn qy kOx nhINN. ieh<br />

Pfrm qusIN jdoN mrjLI pUrf krky bYnrjI<br />

sfihb nUM dy skdy ho, awj, kwl, mhIny<br />

nUM, do mhIny nUM jF jdoN vI qusIN smfj dI<br />

ibhqrI leI mn bxf ilaf. hux myrf<br />

kMm pUrf ho igaf hY. vYsy mYNbr bxn qoN<br />

pihlF dy quhfzy sfry svflF dy jvfb ies<br />

Pfrm ‘c drjL hn iPr vI jy koeI sLMkf<br />

hovy qF Pfrm ‘qy idwqy eI-myl pqy qy<br />

svfl puwC skdy ho. cMgy vyly jvfb imlygf.<br />

DMnvfd.’’<br />

asIN sB lok iek iek Pfrm Gr<br />

lY afey hF. ies bMdy bfry soc ky qy Pfrm<br />

pVH ky mYnUM ies sMsQf ‘c dm njLr<br />

afAuNdf hY. iliKaf hY ik iksy vI Drm<br />

‘c sLrDf rwKx vfly pRfxI nUM ies sMsQf<br />

df mYNbr nhINN bxfieaf jf skdf ikAuNik<br />

jdoN sMsQf hr Drm dy nfm qy kIqy jFdy<br />

pfKSzF, kurIqIaF jF vDIkIaF dy iKlfP<br />

gwl krdI hY qF aijhy lokF df mn duKI<br />

huMdf hY qy Auh sMsQf df sfQ nhINN dy skdy.<br />

swqf dI kursI dOV ‘c lwgI iksy vI<br />

isafsI pfrtI df pYrokfr ies sMsQf df<br />

mYNbr nhINN bx skdf ikAuNik ieh lok<br />

kursI qwk phuMcx leI koeI vI gYr mnuwKI<br />

qy gYr lokqMqrI kMm krn leI iqafr<br />

huMdy hn. ies leI jdoN asIN ienHF dIaF<br />

smfj ivroDI krqUqF nUM nMgf krdy hF qF<br />

aijhy mYNbr qoV nhINN inBf skdy. hor<br />

smfj ivroDI kfrvfeIaF ‘c msLrUP lokF<br />

nUM vI iesdy mYNbr nhINN bxnf cfhIdf BfvyN<br />

dPqrF ‘c leI-idwqI jFdI irsLvq hI ikAuN<br />

nf hovy ikAuNik keI vfr sMsQf nUM aijhy<br />

mYNbrF nfl hI afZf lYxf pY skdf hY.<br />

agly pihry ‘c iliKaf hY ik<br />

Auprokq gwlF smJ ky vI jy qusIN ies<br />

sMsQf dy mYNbr bxnf cfhuMdy ho aqy smfj<br />

leI kuJ hFpwKI kfrj krky ieQoN ruKsq<br />

hoxf cfhuMdy ho qF asIN quhfnUM jI afieaF<br />

kihMdy hF pr ieh vI dws dyxf cfhuMdy hF<br />

ik sMsQf dy kMmF leI quhfnUM smF aqy<br />

ies kMm leI afpxy Krcy, ikqy jfx,<br />

aOx, tYlIPon afid df pRbMD<br />

qusIN afp krnf hovygf. quhfnUM<br />

ies gwl df vI iKafl rwKxf<br />

pvygf ik burfeI nfl lVidaF<br />

quhfnUM Kud vI burIaF hflqF<br />

df sfhmxf krnf pY skdf hY.<br />

pr smfj dy Bly aqy inrBY<br />

lokF ‘c sLumfr hox leI ieh<br />

kImq kuJ vI nhINN. awgy ies<br />

hlPnfmf numf Pfrm `qy<br />

quhfzy dsqKqF aqy pqy leI<br />

jgf bxI hoeI hY.<br />

agly idn svyry Pfrm dyx<br />

aqy hir dyv dy drsLn krn leI mYN bYnrjI<br />

dI koTI phuMcdf hF. afpxy bfry kuJ mYN afp<br />

dsdf hF qy kuJ bYnrjI myry bfry dsdy hn.<br />

mYnUM bVI hYrfnI huMdI hY jdoN mYN hir-dyv nUM<br />

bYnrjI nfl bMgflI ‘c qy myry nfl TyT<br />

pSjfbI ‘c gwl krdy suxdf hF. Pyr Auh<br />

afpxI iviQaf sLurU krdy hn-<br />

‘‘myrf asl nF hrdyv isMG sMDU hY<br />

qy iProjLpur ijLly ‘c myrf ipSz hY ijQy<br />

myrf jnm hoieaf. ipqf jI rylvy ‘c<br />

mulfjLm sn so mYN swq jmfqF qwk<br />

iProjLpur piVHaf. iPr AunHF dI qrwkI hox<br />

kfrn bdlI idwlI ho geI ijQy mYN dsvIN<br />

pfs kIqI. sfzf pirvfr sFJf sI. iesy<br />

dOrfn myry cfcf jI ny klkwqy trFsport<br />

df kMm sLurU kr ilaf qy AusdI mdd<br />

leI ipqf jI ny bdlI klkwqy krvf leI<br />

qy sfzf pirvfr vI klkwqy phuMc igaf qy<br />

asIN ssqy smyN hox krky dovF pirvfrF<br />

leI jgHf KrId ky kfPI vwzf Gr bxvf<br />

ilaf. awj kwl ieh jgHf pUrI qrHF vwzy<br />

bfjLfr ‘c hY. mYN klkwqy qoN bI[ ey[ qy<br />

aYm[ ey[ iPlfsPI kIqI. ividafrQI jIvn<br />

dOrfn mYN pihlF sI[ pI[ aYm dy ividafrQI<br />

ivMg df mYNbr irhf. iPr mYN pfrtI ‘c<br />

srgrm ho igaf. aYmrjYNsI dy smyN dOrfn<br />

mYN nkslbfVI pfrtI leI kMm krn lwg<br />

ipaf. iPr mYN idwlI jy[ aYn[ XU[ ivc<br />

soisaflojLI dI aYm[ ey[ krn lwg ipaf<br />

qy mnuwKI aiDkfr sMgTnF nfl kMm vI<br />

krdf irhf. mYN vfps klkwqy phuMc igaf<br />

qy 1986 ‘c sfzf pirvfr ieh iqMn<br />

kmiraF qy do vwzIaF dukfnF vflf Gr myry<br />

hvfly krky bfkI sB kuJ vyc vwt ky vfps<br />

iProjLpur clf igaf. mYN afpxy ‘kMm ‘c<br />

msq hF qy Auh afpxy pirvfrF ‘c.’’ rihx<br />

leI Gr bVf hY qy Krcy leI dukfnF df<br />

ikrfieaf. myry puCx `qy Ausny dwisaf ik<br />

bMgflI lok hrdyv nUM hrIdyv sddy sn<br />

ijsqoN mYN hir dyv ilKxf sLurU kr idwqf.<br />

bVIaF CotIaF loVF qy vwzIaF mSjlF<br />

vflf ieh bMdf mYnUM mhfn lwg irhf sI.<br />

pSnf do<br />

ipCly do idnF qoN ‘inAU Xfrk df<br />

iek amrIkI pwqrkfr alYks rojL myrf<br />

mihmfn hY. ieh cMzIgVH ruickf-rfTOr<br />

kys kvr krn afieaf hY aqy iek PrI<br />

lFs pwqrkfr hY. iesdIaF ByjIaF<br />

storIaF amrIkf aqy Xorp dy cMgy vwkfrI<br />

pricaF ‘c CpdIaF hn. mYN iesnUM pihlF<br />

nhINN sI jfxdf. ieh myry kol myry byty dI<br />

rfhdfrI nfl afieaf hY ikAuNik rojL dI<br />

skI BYx myry byty dI sihkrmI hY. iesny<br />

afpxf kMm mukf ilaf qy svyry idwlI nUM<br />

rvfnf hoxf hY. ieh dsdf hY ik ieh ipCly<br />

cfr mhIinaF qoN Bfrq, sRIlMkf, bMglf<br />

dysL qy pfiksqfn nUM kvr kr irhf hY.<br />

mYN sfzy BfrqI smfj bfry iesdy ivcfr<br />

jfnx dI koisLsL kIqI qF iesdf do tuk<br />

jvfb sI (MIGHT IS RIGHT) Xfin qkVy<br />

df swqIN vIhIN sO jF ijsdI lfTI AusdI<br />

BYNs hY ieQy. ieh dysL sDfrx, Bly qy<br />

kmf ky Kfx vfly lokF leI bVI Kqrnfk<br />

jgHf hY. pr sLkqIsLflI, lwTmfrF qy DnfZF<br />

leI mOj msqI leI sB qoN vDIaf QF hY.<br />

ieQy jLmIr, kfnUMn jF hwk-hlfl ikqfbI<br />

bfqF ny. mYN Ausdf incoV sux ky hYrfn<br />

rih jFdf hF.<br />

iPr Auh afpxI soc nUM pRmfixq<br />

krn leI afpxy vloN ipCly smyN ‘c kvr<br />

kIqIaF GtnfvF df ijLkr krdf hY. Auh<br />

iek sUby dI sUbydfrnI df ijLkr krdf hY<br />

jo bMidaF qy psLUaF dy buqF qy hjLfrF<br />

kroVF rupey Krc kr rhI hY pr AusdI<br />

prjf dy 70 PIsdI lok do vkq dI rotI<br />

vloN afqur hn. ihsfb ikqfb lYx vflf<br />

koeI nhINN. dUjy sUby df iek sfDfrx<br />

afdmI do sfl qoN Gwt muwK mSqrI rihMdf<br />

hY qy Auh 4000 kroV rupey iekwTy kr<br />

lYNdf hY. BfvyN Auh jylH ‘c hY pr dysL dy<br />

keI sUibaF ‘c aqy sMsfr dy keI dysLF<br />

‘c AusdI jfiedfd nUM koeI aFc nhINN<br />

afvygI. AusdI pqnI dIaF Ausy dy nF `qy<br />

hI lokF ny votF nfl msLInF Br idwqIaF<br />

qy Auh pihly nMbr `qy ijwqI hY. rUsI kuVI<br />

nfl goaf ‘c blfqkfr hoieaf hY. Ausdy<br />

isafsqdfn puils qy aPsrsLfhI sB<br />

blfqkfrI isafsqdfn nfl zt ky KVy<br />

hn qy Auh kuVI muafPI mSg ky Bwjx nUM<br />

iqafr hY. goaf dy iek kFgrsI aYm[<br />

pI[ ny qF quhfzI pfrlImYNt ‘c ieQoN qwk<br />

kih idwqf hY ik jdoN ieh ieDr AuDr qurI<br />

iPrdI hY qF ies nfl blfqkfr qF hoxf<br />

hI sI. kI khogy qusIN aYsy smfj bfry?<br />

iPr huxy huxy kvr kIqy ruickf kys<br />

bfry gwlF krdf hY ik asl ivc ruickf<br />

aqy Ausdy pirvfr dI iviQaf sLYqfn qy<br />

jLflm bxy bMidaF vloN sLrIP qy gLrIb<br />

lokF qy Zfey jLulmF dI dfsqF hY. iek<br />

14-15 sfl dI BolI BflI kuVI df ksUr<br />

isrP eynf sI ik Ausny srkfr dy chyqy<br />

aPsr vloN Aus nfl kIqI koJI qy<br />

axmnuwKI hrkq nUM nsLr kIqf sI. iesdy<br />

ievjLfny ‘c AusnUM skUl ivcoN kZvf idwqf<br />

sLYrI dI zfierI<br />

igaf, Ausdy ipqf nUM nOkrIE kZvf idwqf<br />

igaf, Ausdy Brf `qy hr rojL kys bxn<br />

lwgy. hr rojL puils vfly afnIN-bhfnIN<br />

AusnUM Tfxy lY jFdy qy cMgI qrHF kuwt mfr<br />

ky Cwz jFdy. AunHF dy Gr `qy guMizaF vloN<br />

pQrfE krvfieaf jFdf irhf. kuVI nUM<br />

afqmhwiqaf leI mjbUr kr idwqf igaf.<br />

Aus aPsr rfTOr ivruD 19 sfl koeI<br />

kfrvfeI nf hoeI. sB cIP minstrF ny<br />

cfhy Auh bMsI lfl sI jF Bjn lfl jF<br />

Em pRkfsL cOtflf sI, sBnF ny Aus<br />

aPsr rfTOr nUM qrwkIaF idwqIaF qy<br />

bhfdrI dy mYzlF leI AusdI isPfrsL<br />

kIqI. ienHF isPfrsLF nfl Auh hux qwk<br />

bhfdrI dy 85 mYzl pRfpq kr cuwkf hY<br />

ijnHF ‘c pRYjIzYNt mYzl vI sLfml hY. ieAuN<br />

lgdf hY ijvyN ividaf ivBfg kI qy<br />

adflqF kI, qy srkfr kI qy bfkI aPsr<br />

kI, sB ny ies iek pirvfr nUM qbfh<br />

krn leI iek muihMm clf rwKI hovy. 19<br />

sfl bfad PYslf kIqf igaf ik ies<br />

aPsr rfTOr nUM 6 mhIny kYd qy 1000<br />

rupey jurmfnf kIqf jFdf hY. PYsly qoN<br />

awDf GStf bfad AusnUM jmfnq dy idwqI<br />

jFdI hY. ieh kQf suxf ky Auh mYnUM puCdf<br />

hY ijs smfj ‘c ieh kuJ ies qrHF vfpr<br />

irhf hY Aus bfry quhfnUM koeI puwCy qF qusIN<br />

kI khogy qy mYN cuwp ho jFdf hF.<br />

mYN AusnUM puCdf hF ik AusnUM sfzy<br />

ies smfj ’c kI kuJ hF-pwKI idsdf hY<br />

qF Auh kihMdf hY ik quhfzy mnmohn isMG,<br />

sonIaf gFDI qy icdMbrm vrgy bVy hFpwKI<br />

nyqf hn ijnHF nUM Auh iml cuwkf hY<br />

pr ajy ienHF dI koeI pysL jfx vflI nhINN.<br />

Bfrq dy afm lok bVy hF-pwKI soc rKdy<br />

hn pr sLYqfnF sfhmxy Auh dubk jFdy<br />

hn. jy kdy BIV dy rUp ‘c burfeI df ivroD<br />

vI krdy hn qF iekwly iekwly ho ky sB<br />

kuJ Buwl jFdy hn. hF-pwKI soc nfl dlyrI<br />

aqy inrMqrqf dI vI loV huMdI hY. hF<br />

mIzIaf bhuq sLkqIsLflI ho irhf hY. ijs<br />

idn inrpwK qy inzr mIzIaf, iemfndfr<br />

nyqf aqy kfiem XfdsLfq vflI prjf<br />

iekwTy ho ky cwl pey qF mSjLl bhuq dUr<br />

nhINN rihxI, ktfrf kys, jYsIkf lfl aqy<br />

bI aYm zblXU vrgy kysF ‘c sLkqIsLflI<br />

lokF nUM sjLf ieQoN df mIzIaf hI idvf sikaf<br />

hY. ruickf kys ‘c vI BfrqI mIzIey nUM dfd<br />

dyxI bxdI hY. afh do idnF ‘c mYN Aus vyly<br />

dy cIP minstrF, sYktrIaF qy jwjF afid<br />

nUM imilaf hY qy lgdf hY ik hr koeI dosL<br />

dI AuNgl dUjy vl kr irhf hY. sB zry hoey<br />

ny. lgdf hY hux iensfP ho ky hI rhygf qy<br />

ieh sB kuJ iksy isstm dI idafnqdfrI<br />

krky nhINN blik mIzIey aqy lokF vloN AusnUM<br />

imly huMgfry krky hovygf.<br />

iPr mYN AusnUM puCdf hF ik jdoN<br />

amrIkf jF Xorp dy lok qyry vloN ByjIaF<br />

ies qrHF dIaF KbrF pVHdy hn qF Auh kI<br />

socdy hn sfzy dysL bfry. Auh hws ky kihx<br />

lwgf ik AunHF nUM keI vfr qF XkIn hI<br />

nhINN afAuNdf. kdy kdy eI-mylF rfhIN iksy<br />

Gtnf dy hor vyrivaF dI vI mSg krdy<br />

hn. keI ijhVy kdy bhuqf bfhr nhINN gey<br />

Auh ieh vI ilK Byjdy ny ik qusIN afpxy<br />

dysL ‘c rho aijhy dysLF ‘c ikAuN jFdy ho.<br />

hux Auh sOxf cfhuMdf hF ikAuNik svyry<br />

Ausny jldI idwlI phuMc ky qy kuJ<br />

pwqrkfrI df kMm krky rFcI phuMcxf hY<br />

ijQy Aus anusfr aYm[ aYl[ eyjL dI<br />

afksLn hfAUs dI qrHF bolI lwgx dy<br />

afsfr bx rhy hn. dunIaF dI sB qoN<br />

vwzI zYmokrysI bfry ieh Kbr vI kfPI<br />

idlcsp hovygI Kfs qOr `qy amrIkf,<br />

ieMglYNz qy kYnyzf dy isafsI mwq rwKx<br />

vfly lokF leI. ieh kih ky Auh afpxy<br />

kmry ‘c sOx clf jFdf hY qy svyry idwlI<br />

leI rvfnf ho jFdf hY.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (29)<br />

klyjI df tukVf vI jylH dIaF sIKF ipwCy iljf skdY!<br />

Drm df Klfrf ikMnf vI pY igaf hovy pr Drm kI krygf jy Gr ‘c Kot qy byeImfnI hY. iesy krky iehdI shuM Kfxo nhIN<br />

htdy ‘Drm nfl mYN ikqy eydF df hF.’ Drm nfl mnuwK duwD qy mlfeI vFg rc imc qF jfxf cfhuMdf hY pr ijhVI kMj hwQIN<br />

Gol leI hY Auhdf ielfj nhIN lwB irhf. mSndy ho ik ijhVf jrmn sLYPrz kuwqf puils nfl srkfrI izAUtI `qy huMdf hY Auhny<br />

ieh Xogqf vIh iklo klyjI Kf ky hfisl kIqI huMdI hY. klyjI kuwqy dI jIB df sB qoN vwzf suafd hY pr bMdy ny ieh suafd<br />

kdoN df pf ilaf hY koeI pqf nhIN? iek gwl hor vI mSnx vflI hY ik hwzfroVI dy mfs dy sLOkIn kuwiqaF ivc iek muKI vI<br />

huMdf hY, ijhVf zMgr dI mnuwK dy ihwsy ‘coN bcI klyjI Kf ky iPr dUijaF nUM afKdf hY ‘Bog lg igaf hY Ck lo qy afpxIaF<br />

BYxF iewlF nUM vI `vfj mfr lvo.’ iek vfr rwj ky qury BuwKy kuwiqaF dy kfPly nUM rfh ‘c mfs dI musLk af geI. sfry AuDr<br />

nUM Bwjy qF awgy kuwqf miraf ipaf sI. BuwK nUM iqafg ky sfry Audfs mUMh lY ky AuQy bYT gey. sfiraF ny PYslf kIqf ik awj Brf<br />

dI mOq dy duwK ivc koeI vI kuJ nhIN Kfvygf. pr smJ nhIN pYNdI ik mnuwK eynf isafxf kdoN df ho igaf hY ik Auh afpixaF<br />

nUM Kfx qoN iJjk mihsUs nhINN krdf? asl ivc hwzfroVI dy ierd-igrd rihx qy ies DMdy ‘c ruwJy lokF dI suMGx sLkqI<br />

hI Kqm nhIN hoeI huMdI sgoN cMgy mfVy ivclf Byd vI Kqm ho igaf huMdf hY. muklfvy vflI rfq qoN pihlf idn nv-ivafhI<br />

joVI leI aTqflIaF df vI nhIN bhwqr GSitaF df huMdf hY, qy ijs dI jIB ‘qy suafd df tukVf mfs df itkx lwg pvy<br />

Auh vYsLno lokF dI pRsLMsf krno nhIN rih skdf. aKy CWzo ieh vI koeI bMdy ny DrqI ‘qy Bfr. DI jy mr jfxI khf ky vI KusL<br />

hY qy KsmF KfxI khf ky vI Audfs nhIN huMdI qF puwq cursqy ‘c KVH ky rfhIaF nUM ikAuN puwCdy hn, TwgF dI lfrI corF dy ipSz<br />

vl kdoN jfvygI? swc nhIN ik hosL qy akl AudoN qlfk dyNdIaF hn jdoN isr ‘qy KVHy sUrj vyly bMdf socdY ‘pRCfvF sflf pYrF<br />

hyT dwb ilaf hY.’ jd mUrKF dI numfiesL isafxy lok vyKx afAux lwg pYx qF lgdf nhIN lok izgy drKqF dI CfvyN bYTx<br />

dI gusqfKI krn lwgy hn?<br />

bMdy dy sLOk vI bVy avwly ny qy Kfs<br />

qOr ‘qy jIB dy suafd ny qF keI vfr bVIaF<br />

axhoxIaF GtnfvF nUM jnm idwqf hY. hfl<br />

hI ivc ‘shfrf smX’ tI[ vI[ cYnl<br />

vfilaF ny iek sitMg apRysLn nfl dunIaF<br />

dy lokF nUM iek vwzy GtnfkRm qoN prdf<br />

cuwk ky hYrfn kr idwqf hY ik dunIaF ivc<br />

zrwg mfPIaf sRoq jF muMbeI ivc<br />

aSzrvrlz hI srgrm nhIN hn sgoN<br />

mnuwK dI llcfeI jIB nUM suafd dyx leI<br />

psLUaF dy mfs df DMdf clfAux vflf mIt<br />

df mfPIaf gRoh vI afpxy mulk ivc mfs<br />

Kfx dy sLOkInF nUM icwty idn srkfrF qy<br />

puils pRsLfsn dy awKF ivc Gwtf pf ky<br />

buDU bxf skdf hY qy ieh mry jF mfry gey<br />

psLUaF df mIt vI quhfnUM aflIsLfn hotlF<br />

rfhIN aflIsLfn qrIky nfl pros ky pysL<br />

kIqf jf irhf hY. ies sfrI vfrdfq df<br />

prdf cuwkx qoN pihlF quhfnUM Aus iek<br />

hYrfn kr dyx vflI durGtnf-Gtnf df<br />

Kulfsf krdf hF ik afm bMdf vI socygf<br />

ik mukwdr jF iksmq eydF vI bury dy Gr<br />

vl nUM moV kwt skdI hY.<br />

gwl koeI vIh ku sfl purfxI hY, mYN<br />

hfly nvF nvF hI srkfrI nOkrI ivc<br />

afieaf sF, hflFik ipRMt mIzIey ivc pUrf<br />

srgrm sI pr aiDafpk lwgx df vI<br />

afpxf hI luqP sI. myry nfl iek zrfieMg<br />

tIcr huMdf sI. Aumr Aus vyly AuhdI koeI<br />

cflI-bqflI sfl hovygI. nf hI Auhdf<br />

rMgU rfm nhIN sI sgoN bMdf vI bhuq rMgIlf.<br />

afpxI klf qy hwQ dI sPfeI ivc eynf<br />

mfihr sI ik awKrF dI bxqr qoN lY ky<br />

icwqr eyny vDIaf bxfAuNdf sI ik vyKx<br />

vflf socdf sI ik isrP jfn hI pfAuxI<br />

bfkI rihMdI hY. iesy krky Auh afpxI<br />

qnKfh nfloN vI keI vfr vD kmfeI bfhroN<br />

kr lYNdf sI. eynf imhnqI aiDafpk sI<br />

ik Auhdy mfVy moty aYbF vl kdy skUl<br />

muKI jF ipSz dy lokF ny iDafn hI nhIN<br />

idwqf sI. ivhly pIrIaz ivc Auh mflvy<br />

dy amlIaF dIaF gwlF eyny vDIaf ZMg<br />

nfl suxfAuNdf ik GuwgI qy BgvMq mfn<br />

vrigaF nUM vI iPwkf pf idMdf. AuhnUM skUl<br />

pVHdy nUM hI nsLy dI bVI mfVI lq pY geI<br />

sI. Auh bfpU nUM rojLfnf BuwkI df CMnf Brky<br />

pINdy nUM vyKdf qy corI suafd vyKidaF ies<br />

df afdI ho igaf. skUl dy smyN ivc Aus<br />

ny do vfrI cInI df kwp iBAuN ky Ckxf.<br />

pihlF ds ku vjy qy iPr bfd dupihr. qy<br />

ipCoN stIl df glfs iqwKy imwTy vflI cfh<br />

df Br ky pIxf qy iPr sfrf idn inafixaF<br />

nUM pVHfAux ivc lgfeI rwKxf. Auh<br />

sfeIkl nfl ijhVf do KfinaF vflf rotI<br />

df zwbf tMg ky ilafAuNdf sI, asl ivc<br />

Aus zwby ivc kdy vI rotI dI burkI nhIN<br />

huMdI sI, dovyN nwko-nwk BuwkI nfl Bry huMdy<br />

sn. bwicaF qy sfQI aiDafpkF nUM pqf<br />

sI ik rMgI rfm BuwkI df sLOkIn hY pr<br />

iehdy vl bhuqI iksy dI qvwko nhIN huMdI<br />

sI. ijvyN afm skUlF ivc bwcy aiDafpkF<br />

dy suBfa muqfibk jF kuwtx PYNtx krky<br />

hor nF jF awlF pf lYNdy hn ievyN rMgI<br />

rfm zrfieMg tIcr Gwt ‘klyjI mfstr’<br />

krky aiDafpkF ivc vI vD jfixaf jFdf<br />

sI. ikAuNik Auh skUl qoN muVdy vkq rfh<br />

‘c pYNdy iek Coty ijhy ksby vrgy sLihr<br />

ivc hr dUjy qIjy idn bwkrI dI klyjI dI<br />

plyt Kf ky jFdf qy agly idn skUl<br />

ctkfrIaF lf lf dwsdf beI bVI suafd<br />

lgdI sI, pqf nhIN Zfby aflf Bfnf sflf<br />

ikhVy bdfm Kfx vfly bwkiraF dI klyjI<br />

ilafAuNdY, mUMhoN nhIN lihMdI. qy ieMj Auh<br />

pwkf hI klyjI vflf mfstr bx igaf.<br />

pr idlcsp gwl ieh sI ik jy koeI AusnUM<br />

rMgI rfm kihx nfloN ies nF nfl vI<br />

bulf lYNdf qF rqf guwsf nf krdf.<br />

hoieaf ieh ik rMgI rfm dy Brf df<br />

ivafh hoieaf qF aiDafpk Ausdy ipwCy<br />

pY gey ik pfrtI kr qy nfl hI ieh sLrq<br />

vI rwK idwqI ik sfiraF nUM Ausy klyjI df<br />

suafd vI ivKf ijs Zfby ‘qy qUM CkdYN.<br />

rMgI rfm afKy gwl ikhVI aY, idn qYa<br />

ho igaf. pRfiemrI qy imzl skUl qy<br />

sInIar sYkMzrI skUl dy aiDafpk, kuJ<br />

ipSz dy sMgI-sfQI rlf imlf ky swT ku<br />

jxy ho gey.<br />

skUl muKI ny rMgI rfm nUM dPLqr<br />

bulf ky puwiCaf ‘jvfn bMdy’ swT swqr<br />

‘kwTy kr ley ny. bwkry ‘c hoAU zUZ, do<br />

iklo klyjI sfiraF nUM ikvyN KuafeyNgf?’<br />

“hjLUr gwl ikhVI aY huxy puwC lYny<br />

aF. Bfny nUM Zfby qy Pon krky.” qy Auhny<br />

skUl dy Pon qoN Zfby nUM Pon imlf ilaf.<br />

‘Bfinaf mYN rMgI rfm boldF mfhtr<br />

rMgI rfm. awj asIN sT ku bMidaF ny<br />

afAuxY klyjI Ckx, hYgI af aYinaF ku<br />

jogI?’<br />

‘mfhtr jI BfvyN sO ilafE. gwl<br />

ikhVI aY?’ Bfny ny hF kr idwqI.<br />

qy mfstr ivcfry koeI sfiekl qy<br />

koeI motr sfeIkl qy koeI skUtr qy<br />

lfqf kfmryzF dy Drny vFg grf Zfby<br />

mUhry. AuDr mfhtrnIaF dy hwQ qy nvF<br />

nvF cwilaf gFDI aflf pSj sO df not rwK<br />

‘qf peI Kf lE gulfb jfmxF, rsguwly qy<br />

pnIr dy pkOVy.<br />

awDoN vwD mfhtr pIx dy sLOkIn. dyh<br />

glfsI ‘qy glfsI KVky. qy klyjI dIaF<br />

plytF Br Br afAux. jIhny iek KfxI<br />

sI do do KfDIaF.<br />

‘mYN hOlI dyxI Bfny nUM puwiCaf, hjUr<br />

ieh eyny bwkry ikwQy Jtkfey jFdy aY?’<br />

‘mfhtr jI sfnUM bVy QfvF qoN splfeI<br />

mSgfAuxI pYNdI aY.’<br />

qy iPr aYsy mfhtr klyjI dI cft<br />

‘qy lwgy qy keI qF iPr vlH pf ky Bfny dy<br />

Zfby vl dI jfx lwg pey.<br />

ies gwl qoN koeI pSdrF ku idn ipwCoN<br />

myry iek lfgly ipSz dy srpSc df Pon<br />

afieaf. Blf koeI Qozy ipSz df sLMgfr<br />

cMd vI hYgf?<br />

‘hF jI, corIaF ckfrIaF krdY. qIjy<br />

ku idn ikqoN nf ikqoN mUMh isr BnfeI<br />

rwKdY, icwbf hoieaf ipaY.’<br />

‘afjo iPr Bwj ky jI[ tI[ roz afly<br />

pfsy kmfd mUhry bVf ‘kwT hoieaf ipaY.’<br />

‘[[[gwl kI hoeI?’<br />

‘afjo AuQy eI pqf lwgU.’<br />

qy AuhI gwl hoeI sLMgfr cMd sfPf pf<br />

ky tfhlI nfl nUV ky bMinaf ipaf.<br />

gwl asl ivc ieh hoeI ik ipSz<br />

dIaF kuJ jnfnIaF ikqy afQx vyly pwTy<br />

dwQy leI kmfd vl geIaF qF aSdroN iksy<br />

kwtVU dI dhfVF pfAuNdy dI afvfjL afvy.<br />

AunHF ‘coN iek ny cwl ky srpSc nUM dwisaf<br />

peI pqf nhIN kmfd ‘c kI blf aY? jdoN<br />

ipSz dy mohqbr bMdy afey qF vyiKaf ik<br />

sLMgfr cMd ny qfjI sUeI mwJ df kwtVU<br />

Zfihaf hoieaf.<br />

gwBrUaF ny jdoN cfr pSj Auhdy<br />

lfeIaF qF kihx lwgf ‘mfro nf sB dws<br />

dUM.’ AuDr ikqy iksy ny Bfny Zfby vfly nUM<br />

vI dws`qf. prdf pfAux leI Auh vI jyb<br />

Br ky af igaf.<br />

Kulfsf hoieaf ik sLMgfr cMd ny nfl<br />

dy ipSz dy vsIvyN qy bYTy muslmfn guwjrF<br />

qoN kwl sUeI mwJ df kwtf ijAUNdf cwikaf<br />

qy kmfd ‘c ilaf ky Auh ieh df glf BMn<br />

ky lwqF mfr mfr sfh kwZdf sI. jfn<br />

Blf inkldI aY kwtVU duhfeIaF pfvy.<br />

kmfd Cfixaf qF cfr pSj hor KwlF<br />

kwtVUaF dIaF inkl afeIaF.<br />

AuDroN mfVI iksmq puils dI jIp<br />

Br ky af geI. lwg peI sLMgfr cMd dy<br />

iCwqrF dI brsfq hox.<br />

bol sfilaf kwtVU kfhqoN mfrdY?<br />

‘jnfb muslmfn guwjr jy mwJ kwtf<br />

dyvy qF rfqo rfq cukf dyNdy af.’<br />

ieQy sfilaf kmfd ‘c hwzfroVI aY,<br />

ijhVf eyQy cuwk ilafAuNdf sI?’<br />

mhfrfj vwzy mhfrfj dI shuM mYN ienHF<br />

ktVUaF dI klyjI kwZ lYNdf qy mfs afh<br />

Bfny nUM vycdf sI. iqMn rupey ikwlo dy ihsfb<br />

nfl?.’<br />

‘qy hor?’<br />

‘Bfny dy klyjI bVI lgdI aY Auh<br />

hwzfroVI qoN ilaf ky dyNdf sI pSj rupey<br />

iklo.’<br />

qy Qfxydfr df cVH igaf guwsf swqvyN<br />

asmfnIN, Auhny sLMgfr cMd nUM Cwz ky Bfnf<br />

suwt ilaf hyTF, dyh ijwDr pYNdI aY, kMjr<br />

idaf ijhVf pqIlf Br ky Qfxy Byjdf sI,<br />

qy bonlYWs myrI koTI ‘c sfilaf sfnUM<br />

kwtVU qy mry psLU KuafAuNdf irhYN. qYnUM nI<br />

Cwzdf.’<br />

dohF nUM cwk ky lY igaf Qfxy. bfad<br />

‘c pqf lwgf ik kuJ bMidaF ny ivc pY ky<br />

lY dy ky smJOqf krvf idwqf sI.<br />

AuDr ikqy Kbr puwj geI rMgI rfm<br />

qwk. AuhnUM jdoN Bfny dI krqUq df pqf<br />

lwgf qF Aubilaf iPry, klyjI df cyqf<br />

afvy qF kwtU vwCU awKF mUhry BUqF vFg<br />

GuMmx, klyjI dy sLOkIn df kfljf bfhr<br />

nUM afvy.<br />

iek idn rMgI rfm dy mn ‘c afieaf<br />

peI awj kMjr dy Bfny dI Kbr lYxI af.<br />

do kwp pIqy BuwkI dy qy pfeIaf pIqf rs<br />

BrI df. cwikaf sfeIkl qy jf vwijaf<br />

Bfny dy Zfby ‘qy.<br />

Bfnf qF cMgI iksmq nUM Zfby ‘qy hY<br />

nhIN sI qy rMgI rfm nUM twkr igaf suwikaf<br />

siVaf Auhdf hlvfeI rfm lfl. guwsf<br />

Puwt ipaf jvflfmuKI vFg. hrfm jfidE,<br />

sfilE, kuwiqE, sfnUM psLUaF dI klyjI Kf<br />

ky luwtdy rhy. quhfzI E mF[[[. qy rMgI<br />

rfm ny mF BYx iek krqI ivcy Bfny dI qy<br />

ivcy rfm lfl dI.<br />

iBV ipaf ierfn-ierfk df XuwD. rfm<br />

lfl ny cwikaf kUMzy ‘coN Gotxf qy rMgI<br />

rfm ny ck ilaf Kurcxf, gfhkF nUM khy<br />

Bwj jo hrfmidaF dy Kfx nf afE, sfly<br />

mry psLUaF df mfs qy klyjI vycdy af.<br />

hwQopfeI ‘c rMgI rfm qoN Kurcxf vwj<br />

igaf rfm lfl dy isr `c, Auh qF BuVk<br />

ky ZyrI ho igaf koiely vflI BwTI ‘c.<br />

jfn jFdI ho gI. Bwj ilaf rMgI rfm, lih<br />

geI BuwkI qy rs BrI.’<br />

agly idn lwg geIaF hwQkVIaF<br />

gwl bxI ik nhIN<br />

gwlIN-bfqIN<br />

aYs[ asLok BOrf<br />

Pon: 925-752-8025<br />

qy zwikaf igaf klyjI df sLOkIn sYNtrl<br />

jylH ‘c. klyjI df sLOk qF ivcfry nUM Buwl<br />

Bulf igaf qy jdoN nOkrI guaf ky swq sflIN<br />

kwt ky afieaf qF awDf-pcwDf pfgl<br />

hoieaf iqMn ku sfl pihlF imilaf qF<br />

kihMdf iPry rwb dy vfsqy bc lo, ikqy<br />

hux qF nI klyjI KFdf koeI, muslmfn<br />

guwjr hYgy af ik nhIN, mwJF kwty dyxoN<br />

htIaF ik nhINN.<br />

qy huxy Kbr imlI hY ik ivcfrf rMgI<br />

rfm vI rMglI dunIaF nUM alivdf kih<br />

igaY.<br />

qy shfrf smX vfilaF ny mIt dy<br />

ijs mfPIaf gRoh df BFzf BMinaf hY, Auh<br />

ieho ik mry psLUaF df mIt hI nhIN sgoN<br />

KyqF ‘coN mwJF-gfvF nUM slPfs Kuaf ky<br />

pihlF mfiraf jFdf hY qy iPr iksy<br />

aigafq QF `qy iljf ky ienHF dy gurdyklyjy<br />

kwZ ky mIt bwkry dy mfs ‘c rlf<br />

ky ZfibaF `qy hI nhIN pSj qfrf hotlF<br />

ivc Byijaf jf irhf hY, qy mIt dyK ky<br />

mUMh ‘c pfxI Brn vfilaF nUM pqf hI nhIN<br />

lgdf ik plyt ‘c proisaf kI jf irhf<br />

hY. ieh sfrf kuJ Bfrq mhfn dI rfjDfnI<br />

idwlI ‘c qy Ausdy afspfs ho irhf hY,<br />

pihlF sLIlf dIksLq ipwtI, iPr myar<br />

pr Jwg dy bulbuly vFg kuJ idnF ‘c hI<br />

sB sLFq ies krky ho igaf hY ik ies<br />

mfPIey ‘c mwCIaF nhIN mgrmwC vI sLfml<br />

hn. ijhVI plyt isLMgfr ky zUZ sO ‘c<br />

quhfzy mUhry rwKI jf rhI hY Auhdy ‘c rupey<br />

ku df hI mIt hY qy ieh nhIN pqf ik mwJ<br />

df hY jF gF df, mr geI df hY jF mfr<br />

idwqI geI df hY. dyiKaf! cMigaF BilaF<br />

dIaF awKF qy pwtI bMnI jf rhI hY. rMgI<br />

rfm ivcfrf qF aYvyN BMg dy BfVy mfiraf<br />

igaf.<br />

aYs[ asLok BOrf<br />

vrdI hyT aprfD<br />

bysLrmF dy ipMz nhINN huMdy. ieh quhfzy aFZ-guaFZ jF afly-duafly hI rih<br />

rhy huMdy hn. ijvyN hirafxf df sfbkf zI[ jI[ pI[ aYs pI aYs rfTOr. isafxf<br />

bMdf pwg ‘qy iCwtf vI pY jfvy qF mUMh nhIN nMgf krdf pr ieh imwtI df mfDo tYins<br />

iKzfrn nfl CyV CfV dy cwkr ivc dosLI hY. ivcfrI ruickf ny qF axK dI mfrI ny<br />

jfn guaf leI pr ieh pqf nhIN ikhVf mUMh lY ky DIaF mUhry jFdf hovygf, mF nUM<br />

kI kih ky crn bMDnf kihMdf hovygf qy nUMhF qoN pYrIN hwQ ikvyN luafAuNdf hovygf.<br />

isqmjLrIPI ieh hY ik ijs pqnI nUM iehdy isr suafh pfAuxI cfhIdI sI AUh<br />

vkIl bx ky AuhnUM bcfAuNdI af rhI hY. ievyN afpxy pMjfb ivc iek mihlf<br />

aPsr dy kulHy ‘qy hwQ mfr ky zI[ jI[ pI[ ny sLrm mMnx dI QF muwCF AuqFh nUM<br />

KVIaF kr leIaF sn qy ieh vI adflq ‘coN KcrI hfsI hwsdf bfhr inkilaf.<br />

sLfierI dI ivafiKaf qF nhINN huMdI pr zFgF vrHfAux vfilaF dy afpF qF hUrf vI<br />

nhIN mfr skdy. iesy leI ienHF sLbdF nfl AuhnUM ijAuNdy jIa iPwt lfhxq pfAux<br />

lwgf hF AuvyN ijvyN afpxy ipMzF ivc cOkIdfr avfrf kuwqy mfrn leI kVfh ‘c<br />

jLihr imlf ky idMdy huMdy sI:<br />

aYnkF lgf ky hwsy buwlHF ‘c rTOr hfsI, suixaf grIbVI df munisPF ny pwK nf.<br />

vrdI dy hyT aprfD sI lukfeI bYTf, GVIaF adflqF qoN Jwgf hoieaf cwk nf.<br />

bVI byinafeI iek kMjk dI mOq hoeI, sLrm dI mfrI koloN cuwkI geI awK nf.<br />

bfrF sflF bfd rUVI dI vI suxI jFdI, dunIaF ‘c hoeI ijhVI rucI nfl sLwk nf.<br />

Bfrq mhfn ivc kfqlF dI puwT vDI, kiVaF kfnUMnF qoN vI pYNdy AuQy hwQ nf.<br />

idwlI drbfr ivc rOlf ikMnf peI jfvy, mfVy nUM nf dyx jLorfvr kdy hwk nf.<br />

byeImfn iensfP df qrfjU jdoN hoieaf, bMnH ky AuzfAuNdy lokIN bMb Pyr lwk ‘nf.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (30)<br />

Kflsf pMQ<br />

amrjIq isMG gryvfl<br />

ivigafnk qrk aqy snaqI<br />

pUMjIvfdI Aupr itkI afDuinkqf iek<br />

aijhy smfj-afrQk rfjnIqk pRbMD df<br />

nksLf pysL krdI hY ijs ivc Dfrimk,<br />

aiDafqimk, sMsikRqk aqy sQfnk<br />

pRvcnF/prMprfvF/sMsQfvF leI koeI QF<br />

nhIN hY. smfj ivcoN Drm aqy sMsikRqI<br />

nUM Kfrj krky, iesdI afrQkqf aqy<br />

rfjnIqI nUM pwCmI isDFqF Aupr KVHf<br />

krnf, ies afDuinkqf dI pihlI loV<br />

bx geI hY. pUMjIvfd dI sPlqf leI ieh<br />

jLrUrI hY ik ivsLv Br ivc PYlI<br />

siBafcfrk vMn-svMnqf aqy sQfnk<br />

ivlwKxqf nUM Kqm krky, pUMjIvfdI loVF<br />

aqy Drm inrpwKqf dy isDFqF Aupr itkI<br />

afDuinkqf nUM hI jIx, QIx df afDfr<br />

bxfieaf jfvy.<br />

ivigafnk qrk aqy Drm<br />

inrpwKqf df afDuink pUMjIvfdI psfrf,<br />

vMn-svMny Dfrimk aqy siBafcfrk<br />

BfeIcfiraF nUM, afpxI vwKo vwKrI<br />

pihcfx pYdf krky, afpxy srbpwKI<br />

ivkfs leI, sQfnk loVF, vsIilaF,<br />

KfihsLF, qknIkF, prMprfvF anusfr afpxy<br />

vwKo vwKry mfrg cuxn dI iejfjLq nhIN idMdf.<br />

ieh ivakqI nUM Ausdy sQfnk BfeIcfry<br />

aqy siBafcfrk pRsMg ivcoN bfhr kwZ ky<br />

Aus dy ivkfs nUM ivigafn aqy qknflojI<br />

rfhIN kyvl pYdfvfr, munfPy aqy Kpq ivc<br />

vfDy nfl joV idMdf hY.<br />

Drm inrpwKqf dy ies psfry ny,<br />

Dfrimk siBafcfrk vKryivaF aqy<br />

smfjk aSqrF Aupr itky ivqkiraF nUM<br />

njLraSdfjL krn df hI rfh apnfieaf<br />

hoieaf hY. jdoN koeI Drm inrpwK afdmI<br />

ieh afKdf hY ik ihMdUaF, iswKF aqy<br />

muslmfnF ivckfr koeI BydBfv jF aSqr<br />

nhI hY, qF ies df arQ ieh nhIN huMdf<br />

ik Auh ihMdU, iswK jF ieslfmI prMprfvF<br />

nUM iewko ijMnI smfnMqr iewjLq idMdf hY,<br />

sgoN iesdy Ault, Auh qF ihMdUaF, iswKF<br />

aqy muslmfnF pfsoN ieh qvwko rwK irhf<br />

huMdf hY ik Auh sfry lok afpo afpxy<br />

Dfrimk, aiDafqmk, nYiqk,<br />

siBafcfrk aqy ivcfrDfrk akIidaF<br />

nUM iqafg ky, ivigafnk qrk aqy<br />

snaqI pUMjIvfd Aupr itky afDuink<br />

idRsLtIkox nUM apnf lYx. Auh ienHF sBnF<br />

nUM afpxI Dfrimk ivlwKxqf aqy<br />

siBafcfrk pihcfx imtf dyx leI<br />

pRyirq kr irhf huMdf hY, qF jo sB QfeIN<br />

afDuinkqfvfdI ivcfrDfrf df bolbflf<br />

pYdf kIqf jf sky. so ies ihsfb Drm<br />

inrpwKqf aqy ies nfl juVIaF afDuink<br />

sLkqIaF, sMsQfvF, prMprfvF nUM inrpwK<br />

aqy sihxsLIl nhIN afiKaf jf skdf.<br />

ieh hmysLf hI qMgidl, kwtV,<br />

eykfiDkfrvfdI (aYkskilAUsivst)<br />

aqy pwKpfqI huMdIaF hn, ikAuNik ieh<br />

afpxy qoN vwKry hr rMg-rUp, ivcfrDfrf<br />

aqy prMprf nUM imtf ky kyvl afpxI cODr<br />

sQfpq krnf locdIaF hn. Drm inrpwKqf<br />

iek bsqIvfdI prMprf ho inbVdI hY jo<br />

afpxy qoN vwKrI jF ivroDI prMprf nfl<br />

sMvfd rcfAux dI QF AusnUM qrkhIx, gYr<br />

ivigafnk, aSDivsLvfsI jF nfmfkUl pKSz<br />

afK ky Kqm krn dy afhr `c lwgI rihMdI<br />

hY. kI ieh afDuinkqf jF DrminrpwKqf<br />

df PfsLIvfdI rvweIaf nhIN hY?<br />

Drm aqy sMsikRqI nUM rfjnIqI nfloN<br />

alwg krky, afDuinkqf dy ies isDFq<br />

ny iswK BfeIcfry smyq jgq dy qmfm<br />

Dfrimk-sMsikRqk BfeIcfiraF nUM<br />

afpxy bsqIvfdI pRvcnF df gulfm bxf<br />

ilaf hY. ieho kfrn hY ik awj iswK<br />

BfeIcfry dI afriQkqf aqy rfjnIqI jF<br />

iesdf smfjk ivkfs gurU gRMQ sfihb<br />

dI smfj afriQk rfjnIqk sMsikRqk<br />

idRsLtI Aupr nhIN, sgoN pUMjIvfdI soc dI<br />

iswK prMprf `c Drm aqy rfjnIqI df sumyl<br />

gurmiq ivroDI mfieafvI-ivcfrDfrf<br />

Aupr itikaf hoieaf hY. iswK Drm aqy<br />

iswK BfeIcfry dI numfieMidgI krn vflIaF<br />

isafsI pfrtIaF jQybMdIaF vI jdoN iswK<br />

BfeIcfry dy afriQk rfjnIqk ivkfs df<br />

pRogrfm iqafr krdIaF hn, qF Auh gurU<br />

gRMQ sfihb dI QF pUMjIvfdI pRogrfmF qoN<br />

hI syD lYNdIaF hn. iesy krky AuhnF dy<br />

pRogrfm vI sihXog dI QF pRiqXog, ikrq<br />

dI QF munfPy aqy nfm dI QF mfieaf Aupr<br />

hI itky huMdy hn.<br />

ieh TIk hY ik Drm inrpwKqf aqy<br />

afDuink psfry ny isK Drm aqy sMsikRqI<br />

nUM Kqm qF nhIN kIqf pr iswK rfjnIqI/<br />

afriQkqf nUM gurU gRMQ sfihb dI<br />

ivcfrDfrf nfloN qoV ky iesdI smfjk<br />

pRsMigkqf jLrUr Kqm kr idwqI hY. iswKF<br />

dIaF isafsI pfrtIaF jQybMdIaF vI iswK<br />

BfeIcfry dI afriQkqf, rfjnIqI aqy<br />

smfjk qbdIlI dy mhwqvpUrn msilaF<br />

nUM sulJfAux leI gurU gRMQ sfihb qoN<br />

imlx vflI syD nUM njLraSdfjL krky,<br />

DrminrpwKqf, ivigafnk qrk aqy<br />

snaqI pUMjIvfd dI ivcfrDfrf qoN hI<br />

rosLnI lYNdIaF hn.<br />

ies qrHF iswK Drm jo iswKF nUM jIx<br />

QIx leI arQF df iek pUrf sMsfr isrj<br />

ky idMdf sI, AuhnF dy smfj, afriQk,<br />

rfjnIqk, sMsikRqk, nYiqk jIvn nUM<br />

arQ BrpUrqf aqy pRfsMigkqf pRdfn<br />

krdf sI, hux AuhnF dy inwjI Kyqr qwk<br />

sImq ho ky rih igaf hY. bhuq sfry iswKF<br />

leI qF Drm AuhnF dIaF inwjI loVF aqy<br />

ivakqIgq smwisafvF nUM hwl krn vflf<br />

krfmfqI DMdf bx ky hI rih igaf hY. lok<br />

sfDF sMqF kol mSqr lYx aqy gurdvfiraF<br />

ivc kyvl mSnqF mSnx leI hI jFdy hn.<br />

sfD sMq aqy BfeI gurdvfiraF ivc bYT ky<br />

KuwlHyafm krfmfqF df mfl vycdy hn. aijhf<br />

krn leI aKLbfrF, iesLiqhfrF, bYnrF afid<br />

rfhIN mSzIkrx dy sfry ZMg qrIky apxfey<br />

jf rhy hn.<br />

swcy sLrDfvfn lok vI hux iswK<br />

sMsQfvF nUM iswK BfeIcfry dy afriQk,<br />

rfjnIqk, sMsikRqk aqy nYiqk ivkfs<br />

dIaF kfrj ivDIaF smJx dI QF skUl,<br />

kflj, hspqfl, sVkF pul afid Ausfrn<br />

dy lok BlfeI aqy jn kilafx pRogrfmF<br />

qwk hI sImq kr lYNdy hn. iswK isafsq<br />

nfl sbMDq lok iswK sMsikRqI nUM iesdy<br />

smfj afrQk rfjnIqk arQF dy<br />

Auqpfdn nfloN qoV ky iesnUM kyvl afpxy<br />

isafsI DVybMdk mnorQ pUry krn leI<br />

vrqx qwk hI sImq rKdy hn.<br />

ies qrHF Drm, sMsikRqI nUM<br />

rfjnIqI, afriQkqf nfloN alwg krky<br />

aqy rfjnIqI, afriQkqf dy ivkfs nUM<br />

snaqI pUMjIvfd dI ivcfrDfrf Aupr KVHf<br />

krky, Drm sMsikRqI nUM kyvl jVH ho<br />

jfx leI Cwz idwqf jFdf hY. nqIjy vjoN<br />

Dfrimk aqy siBafcfrk prMprfvF iek<br />

KVoq df isLkfr ho ky afpxI pRfsMigkqf<br />

aqy arQ BrpUrqf guaf lYNdIaF hn. ies<br />

leI Dfrimk sMsikRqk vMnsuvMnqf nUM<br />

Kqm krky sfrI dunIaF AuWprpwCm dI<br />

pUMjIvfdI sMsikRqI df dbdbf kfiem krn<br />

leI, Drm nUM rfjnIqI nfloN alwg krnf<br />

pihlI loV bx jFdI hY. ies vfsqy Drm<br />

nfloN rfjnIqI nUM alwg krn ipwCy pwCmI<br />

pUMjIvfd dI pUMjIvfdI sfijLsL CupI hoeI hY.<br />

iviBMn Dfrimk sMsikRqk BfeIcfry,<br />

ijnHF ny iek dUsry nfl sMvfd, sMGrsL,<br />

jwdojihd ivcoN nvIaF aqy vDyry pRfsMigk<br />

pRMprfvF nUM jnm dy ky sMsikRqk ivkfs<br />

dy mfrg nUM awgy qornf sI, Drm<br />

inrpwKqf dy bsqIvfdI pRogrfmF kfrn<br />

aijhf krn ivc pUrI qrHF Pyl ho jFdy<br />

hn. ies qrHF Drm kyvl dUsrIaF<br />

Dfrimk pRMprfvF nfl sMvfd rcfAux ivc<br />

asmrwQqf kfrn hI nhIN, sgoN afpxy<br />

aSdrlIaF AWup pRMprfvF dy afpsI sMvfd<br />

dI axhoNd kfrn vI ivkfs dy mOky guaf<br />

lYNdf hY. Drm Aupr KVoq, gqIhIxqf,<br />

mUlvfd afid dy ieljLfm vI iesy leI<br />

lgdy hn ikAuNik Drm dy rfjnIqk<br />

afriQk ivkfs nfloN alwg ho jfx kfrn<br />

rfjnIqI afriQkqf qF pUMjIvfdI lIhF<br />

Aupr ivkfs krdI rihMdI hY, pr Drm<br />

inrpwKqf aqy ivigafnk qrk Drm,<br />

sMsikRqI dy ivkfs nUM rok ky AuQy hI jVH<br />

kr idMdy hn. ijQy Bfrq dIaF Dfrimk<br />

sMsikRqk prMprfvF ny afpsI sihXog<br />

pRqIXog, sMvfd ivcoN vYidk, AupinsLidk,<br />

jYn, buwD, pOrfixk, BgqI, iswK afid<br />

prMprfvF nUM jnm idwqf hY, AuQy iswK<br />

prMprf aSdr mOjUd Aup pRMprfvF ny<br />

afpsI sihXog, pRiqXog, sMvfd ivcoN isMG<br />

sBf lihr, akflI lihr afid prMprfvF<br />

nUM jnm dy ky isK sMsikRqI dy ivkfs nUM<br />

awgy qoiraf hY. pr awj dy smyN aSdr<br />

Drm inrpwKqf ny iswK pRMprf nUM Drm<br />

aqy rfjnIqI ivc vMz ky ijQy rfjnIqI<br />

aqy afrQkqf Aupr afpxI afDuinkqfvfdI<br />

cODr sQfpq kr leI hY, AuQy Drm nUM mnuwK<br />

dy inwjI pRogrfmF qwk sImq krky aqy dUsry<br />

DrmF, sMsikRqIaF nfl iesdf sMvfd rok<br />

ky iesdI smfijk gqIsLIlqf aqy<br />

pRfsMigkqf Kqm kr idwqI hY.<br />

ieh gwl pUrI idRVqf nfl afKI jf<br />

iswK prMprf dI sB qoN vwzI<br />

KUbsUrqI ies gwl ivc hY ik<br />

ieh mfnv kilafx leI kyvl<br />

ihMdUaF aqy muslmfnF dIaF<br />

afpo afpxIaF prMprfvF nUM<br />

afpxy brfbr dIaF aiDkfrI<br />

hI nhIN smJdI sgoN AunHF nUM<br />

afpo afpxy mfrgF Aupr cwlx<br />

leI nsIhq vI idMdI hY. iswK<br />

prMprf ivc ihMdUaF aqy<br />

muslmfnF nUM afpxy vrgf<br />

bxfAux dI QF, cMgf ihMdU aqy<br />

cMgf muslmfn bxn dI hI<br />

nsIhq hY.<br />

skdI hY ik Drm inrpwKqf aqy pUMjIvfd<br />

dy afDuink psfry ny iswK BfeIcfry dI<br />

afriQkqf, rfjnIqI nUM iesdy Drm<br />

sMsikRqI nfloN alwg krky, iesdI<br />

afriQkqf, rfjnIqI nUM iswK isDFq dI<br />

QF pUMjIvfdI Drm inrpwK isDFqF Aupr<br />

Ausfr ky aqy Drm sMsikRqI nUM Drm<br />

inrpwKqf, ivigafnk qrk rfhIN jVH<br />

krky, kyvl iswK prMprf dy ivkfs nUM hI<br />

nhIN roikaf, sgoN Bfrq dIaF vMnsvMnqf<br />

BrpUr qmfm Dfrimk sMsikRqk<br />

prMprfvF nfl vI ieho kuJ hI kIqf hY.<br />

ies leI vMn-svMnIaF BfrqI prMprfvF<br />

ivckfr sMvfd ruk jfx kfrn BfrqI<br />

sMsikRqI vI pwCmI pUMjIvfd dI Drm<br />

inrpwK ivcfrDfrf Aupr aDfirq<br />

bsqIvfdI soc dy Bfr Qwly db ky afpxf<br />

dm qoVdI jf rhI hY.<br />

iksy vI sMsikRqk BfeIcfry dy<br />

srbpwKI ivkfs leI Aus dy Drm aqy<br />

rfjnIqI ivckfr sMvfdmuKI irsLqf pihlI<br />

sLrq bx jFdI hY. ijvyN BfrqI sMsikRqI<br />

dy ivkfs leI iesdIaF qmfm sMsikRqk<br />

prMprfvF df ivkfs aqy AunHF ivckfr<br />

afpsI sMvfd afvsLwk hY, Ausy qrHF ienHF<br />

KyqrI prMprfvF dI aSdrUnI vMn-svMnqf<br />

nUM AuqsLfihq krnf vI Enf hI lfjLmI ho<br />

jFdf hY. so iswK prMprf dy ivkfs leI<br />

iesdy Drm aqy rfjnIqI ivckfr<br />

sMvfdmuKI irsLqy dy nfl nfl iesdf<br />

dUsrIaF BfrqI aqy ivsLv sMsikRqk<br />

prMprfvF nfl sMvfd nUM AuqsLfihq krnf<br />

qF jLrUrI hY hI, pr iswK prMprf dI<br />

aSdrUnI vMn-svMnqf nUM pUrf mfx siqkfr<br />

dy ky AunHF ivckfr iek sMvfdmuKI irsLqf<br />

pYdf krnf hor vI jLrUrI ho jFdf hY. bws<br />

ies bhuprqI aqy bhuidsLfvI sMvfd df<br />

rukxf hI Kqrnfk hY.<br />

smfj nUM iksy Drm jF ivcfrDfrf<br />

qoN Kqrf nhIN huMdf. Kqrf qF kyvl AudoN<br />

hI pYdf huMdf hY jdoN koeI Drm jF<br />

ivcfrDfrf smfj nUM afpxI ieklOqI jkV<br />

ivc kYd krn dI koisLsL krdI hY. jdoN<br />

XOrp Aupr kYQoilk crc, eIrfn Aupr<br />

ieslfm, rUs Aupr mfrksvfd, jrmnI<br />

Aupr nfjLIvfd aqy eysLIaf Aupr<br />

DrminrpwKqf afpxf eykfiDkfr sQfpq<br />

krky ienHF dysLF/kOmF dI afpxI vMnsvMnqf<br />

nUM Kqm krn dI koisLsL krdI<br />

hY, qF inrsMdyh gMBIr Kqry vflI gwl<br />

huMdI hY. ies leI Kqrf ieslfm, crc,<br />

akfl qKq jF mfrksvfd qoN nhIN, sgoN<br />

eykfiDkfrvfd qoN hY. iek pfsy ieslfm,<br />

ihMdUqv, kYQoilk crc aqy dUsry pfsy<br />

ihtlr, stfiln, mfE aqy Drm inrpwKqf<br />

ivckfr sFJ iksy Dfrimk jF ivcfrDfrk<br />

mUlvfd dI nhIN sgoN eykfiDkfrvfd<br />

(aYkskilAUsivjLm) dI hY.<br />

dunIaF dI brbfdI df kfrn bxn<br />

vfly Dfrimk mUlvfd aqy ivcfrDfrk<br />

kwtVvfd dI qih Qwly ieh eykfiDkfrvfd<br />

hI kMm kr irhf huMdf hY, jo afpxy qoN<br />

vwKrI, asMigk jF ivroDI soc nUM Kqm<br />

krn dI koisLsL ivc rihMdf hY. QIEkrysI<br />

dI klrjI (pujfrI sRLyxI) aqy smfjvfd<br />

dI ibAUrokrysI jdoN afpxI ivcfrDfrfk<br />

Auqmqf dy nfhiraF rfhIN iksy smfj dI<br />

vMn-svMnqf jF iknfiraF qy ivcrdIaF<br />

sMsQfvF nUM Kqm krky afpxI cODr<br />

sQfpq krn dI koisLsL krdI hY qF aslI<br />

Kqrf sLurU huMdf hY. ies leI ieh spsLt hY<br />

ik iswK pSQ nUM afpxy sMsikRqk ivkfs dy<br />

nfl nfl ivsLv sMsikRqI dy ivkfs ivc<br />

afpxf mhwqvpUrn rol adf krn leI<br />

sYkUlirjLm (Drm inrpwKqf) dI nhIN, sgoN<br />

plUirljLm (bhuvfd) dI loV hY.<br />

keI lokF df ivcfr hY ik iPrkU<br />

dMigaF vrgIaF iGnfAuxIaF hrkqF ipCy<br />

Dfrimk soc hI kMm kr rhI huMdI hY.<br />

AunHF dI soc anusfr kyvl afDuinkqf<br />

df Drm inrpwK, ivigafnk aqy lokrfjI<br />

psfrf hI iPrkUvfd df aSq kr skdf<br />

hY. ies leI Auh hmysLf Drm nUM rfjnIqI<br />

nfloN alwg krky smfj ivc Drm<br />

inrpwKqf, ivigafnk soc, snaqI<br />

pUMjIvfd, lok rfj, qrksLIl idRsLtIkox<br />

afid nfl juVIaF kdrF-kImqF df pRsfr<br />

krn dI gwl krdy hn. ienHF lokF df<br />

idRV ivsLvfs hY ik snaqI pUMjIvfd dy<br />

ivkfs nfl smfj ivc hox vfly<br />

afDuinkqfvfd dy psfry kfrn Dfrimk<br />

mUlvfd aqy iPrkU dMgy afpxy afp hI<br />

Kqm ho jfxgy. pr ienHF lokF nUM ieh<br />

jfx ky bVI duibDf huMdI hY ik iPrkU dMgy<br />

snaqI pUMjIvfd aqy afDuinkqf qoN dUr<br />

bYTy ipSzF ivc nhIN, sgoN afDuinkqf vwl<br />

qyjI nfl vD rhy sLihrF ivc vDyry huMdy<br />

hn. Pyr ijvyN ijvyN asIN ieiqhfs ivc<br />

ipCFh nUM afDuinkqf qoN dUr jFdy hF, iPrkU<br />

dMigaF dI igxqI vI GtdI clI jFdI hY.<br />

dMigaF df iBafnk rUp qF afDuink kfl<br />

ivc snaqI pUMjIvfd, qrksLIl<br />

idRsLtIkox, Drm inrpwKqf aqy lokrfjI<br />

sMsQfvF dy pfsfr nfl hI sLurU huMdf hY.<br />

dysL dI vMz smyN 1947 ivc vI iPrkU<br />

awg EnI irafsqF ivc nhIN BVkI ijMnI<br />

afDuinkqfvfd vl vD rhy aSgryjLI rfj<br />

ivc. ieh qF mSnxf hI pvygf ik iPrkU<br />

dMigaF df afDuink kfl dI pRbMDkI<br />

kusLlqf, pUMjIvfdI soc, lok rfj sMGrsL<br />

(vot sMGrsL), Drm inrpwKqf afid nfl<br />

Drm nfloN ikqy zUMGf sMbMD hY. iPrkU<br />

dMigaF df sbMD Enf Dfrimk aqy<br />

aiDafqmk jjLibaF nfl nhIN ijMnf<br />

pUMjIvfdI pRiqXogqf, nPy, luwt Ksuwt,<br />

blfqkfr, mIzIaf, afDuink hiQafrF,<br />

pRbMDkI kusLlqfvF, jmhUrIaq (vot<br />

XuwD) aqy qrksLIl plYinMg nfl hY. so,<br />

mOjUdf smyN dy iPrkU dMgy asl ivc Drm<br />

inrpwK dMgy hI huMdy hn ijnHF nUM Dfrimk<br />

aqy aiDafqmk ivcfrDfrf dI Aupj<br />

afK ky afDuinkqf aqy pUMjIvfd df ichrf<br />

sfP rwKx dI koisLsL kIqI jFdI hY.<br />

1984 dy iswK ivroDI idwlI dMgy ies<br />

gwl dI pUrI gvfhI Brdy hn. idwlI dy<br />

iswK pirvfrF Aupr hmlf krn vfly lok<br />

koeI Dfrimk aqy aiDafqmk pRivrqI<br />

vfly afm sLihrI nhIN sn, sgoN ieh Auh<br />

lok sn ijnHF nUM bwsF aqy trwkF ivc<br />

luwt Ksuwt aqy blfqkfr dy lflc aDIn,<br />

votF dI lVfeI lVn vfly Drm inrpwK<br />

lok afpxy isafsI ihwqF dI pUrqI leI<br />

iekwTy krky ilafey sn. ieh dMgy koeI<br />

Dfrimk jjLbfqI vhf duafrf nhIN, sgoN gYr<br />

jjLbfqI ZMg nfl pUrI pRbMDkI kusLlqf,<br />

qrksLIl plYinMg aqy afDuink mIzIaf<br />

dI shfieqf nfl afDuink qknIkF rfhIN<br />

sMgiTq kIqy gey sn. ijhVy lokF ny ieh<br />

luwt mfr aqy kqlogfrq kIqI, AunHF nUM<br />

ieMdrf gFDI dy kql df Enf guwsf nhIN sI,<br />

ijMnf luwt dy smfn aqy aOrqF dy blfqkfr<br />

df lflc sI.<br />

nf qF iPrkU iswK pSjfb dI iswK<br />

bhuigxqI vfly pyNzU ielfikaF ivc ihMdUaF<br />

ivruD iek vI iPrku dMgf BVkf sky aqy<br />

nf hI sLihrF ivc kwtV ihMdU pRcfrk<br />

iswKF ivruD Dfrimk iksm dy ihMdUaF nUM<br />

BVkf ky koeI dMgf krvf sky. ieh qF<br />

ivigafnk aqy qrksLIl Xojnf rfhIN<br />

aqy gYr jjLbfqI ZMg nfl vot XuwD nIqI<br />

(jmhUrIaq) ivc ijwqx leI kuJ Kfs<br />

iksm dy lokF nUM (ijnHF df Dfrimk aqy<br />

aiDafqmk soc nfl koeI irsLqf nhIN)<br />

luwt-Ksuwt aqy blfqkfr dy lflc dy ky<br />

vrqx dI afDuink pRbMDkI nIqI hY. BfvyN<br />

ieh sqMbr 1984 dy muslmfn ivroDI<br />

hYdrfbfd dy dMgy hox, BfvyN nvMbr 1984<br />

dy iswK ivroDI idwlI dMgy, BfvyN apRYl<br />

1985 dy dilq ivroDI aihmdfbfd dy<br />

dMgy, ieh sfry Dfrimk-aiDafqmk<br />

ivcfrF/jjLbfq qoN ailpq afDuink<br />

qknIkI dMgy sn. ienHF nUM ies leI iPrkU<br />

dMgy kihx dI QF, Drm inrpwK dMgy<br />

kihxf vDyry Auicq hovygf ikAuNik ieh<br />

dMgy iksy Dfrimk jjLibaF dy vihx ivc<br />

vih ky nhIN kIqy jFdy, sgoN bVy qrksLIl<br />

ZMg nfl pUrI soc ivcfr bfad, aqy<br />

afDuink pRbMDkI qknIkF rfhIN, iek<br />

pdfrQk aqy jmhUrI jMg ijwqx leI<br />

kIqy jFdy hn. ies leI ieh mwuK qOr qy<br />

afpxy afp nUM bcf ky rwKx leI afpxy<br />

Drm ivc prpwk lokF dy iKlfP nhIN,<br />

sgoN AunHF lokF dy iKlfP kIqy jFdy hn<br />

ijnHF dI koeI pihcfx hI nf hovy. Audfhrx<br />

dy qOr ‘qy 1984 dy dMigaF ivc Eny mwD<br />

vrg dy aSimRqDfrI iswK nhIN mfry gey ijMny<br />

grIb kflonIaF ivc rihx vfly ihMdI BfsLI,<br />

gYr-aSimRqDfrI jF piqq iksm dy grIb<br />

iswK mfry gey sn. ies leI ieh ieljLfm<br />

ik Dfrimk jjLby iPrkU dMigaF nUM jnm<br />

idMdy sn, srfsr glq hY.<br />

Bfrq dy iPrkU dMigaF ipCy qF insLcy<br />

hI lokrfjI, Drm inrpwK aqy qrksLIl<br />

sLkqIaF hI kMm krdIaF idKfeI idMdIaF<br />

hn. iesy leI ienHF dMigaF nUM Drm inrpwK<br />

iPrkU dMgy kihxf vDyry Auicq hY.<br />

ies ihsfb nfl iPrkUvfd jF<br />

mUlvfd nUM iksy BfeIcfry dI sMsikRqk<br />

eykqf aSdr Drm aqy rfjnIqI dI duPyV<br />

KVHI krn df afDfr nhIN bxfieaf jf<br />

skdf. hkIkq ivc ijvyN ik Aupr dyiKaf<br />

igaf hY, Drm aqy rfjnIqI dI ieh ivQ<br />

hI, Drm dy aijhy durAupXog df afDfr<br />

bxdI hY. (agly sPy `qy jfrI)


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (31)<br />

“jfxhu joiq n pUChu jfqI afgY jfiqn qy”<br />

zf[ gurnfm kOr*<br />

iswK Drm-icMqn ivc mnuwK nUM<br />

jgdIsLY-aMsL pRvfn kIqf hY. gurbfxI<br />

anusfr mnuwK sMsfr ‘qy AudoN afAuNdf hY<br />

jF jnm lYNdf hY jdoN prmfqmf Aus ivc<br />

afpxI joiq rwKdf hY. gurU amrdfs jI<br />

ny rfg rfmklI, anMd sfihb bfxI ivc<br />

mnuwK dy sMsfr ‘qy afAux dy mnorQ nUM<br />

spwsLt kIqf hY. AunHF Purmfieaf hY;<br />

ey srIrf myiraf<br />

hir qum mih joiq rKI<br />

qf qU jg mih afieaf..(pMnf 921)<br />

mnuwKI srIr sMsfr ‘qy qF afAuNdf<br />

hY, jnm Dfrdf hY jdoN prmfqmf afpxI<br />

joiq Aus ivc rwKdf hY. prmfqmf afpxy<br />

afp qoN mnuwK dI GfVq GVdf hY ies<br />

leI Auh hI ies sMsfr df isrjxhfrf<br />

hY. Auh afp hI mfqf hY qy afp hI ipqf<br />

hY ijhVf mnuwK nUM pYdf krky ies sMsfr<br />

df cln mnuwK nUM idKfAuNdf hY. ieh sMsfr<br />

prmfqmf df pYdf kIqf hoieaf iewk Kyl<br />

hY, qmfsLf hY ijs dI soJI mnuwK nUM gurU<br />

qoN huMdI hY. gurU nfnk dyv jI PurmfAuNdy<br />

hn ik sfrI isRstI ivc iewk prmfqmf<br />

df nUr vs irhf hY. Auh prmfqmf hI sB<br />

QfeIN iek-rs ivafpk hY jo sdf rihx<br />

vflf hY. ijhVf mnuwK ies ivafpkqf nUM<br />

smJ lYNdf hY, Auh ies sMsfr sfgr qoN<br />

pfr ho jFdf hY. prmfqmf dy drbfr ivc<br />

ies gwl dI prK nhIN huMdI ik mnuwK<br />

ikhVI jfq df hY, ikAuNik jfq vMz mnuwK<br />

ny afp kIqI hY. prmfqmf dy drbfr ivc<br />

qF mnuwK dy krm ivcfry jFdy hn ik sMsfr<br />

‘qy krm ikho ijhy krdf afieaf hY. ies<br />

leI ieh mMnxf ik mnuwK AucI jF nIvIN<br />

jfq df hY glq hY. jfqI-aiBmfn glq<br />

hY. ies leI vrx vMz inraDfr hY. mnuwK<br />

vloN pfeI jfq-vMz ivc bRfhmx nUM sB qoN<br />

Auqy mMinaf igaf hY pr gurbfxI anusfr<br />

bRfhmx Auh nhIN jo bRfhmx kul ivc pYdf<br />

hoieaf hY. bRfhmx Auh hY ijs ny bRhm<br />

df anuBv kr ilaf hY, ijs ny Aus nUM pf<br />

ilaf hY. mnuwK cfr vrxF dI gwl krdf<br />

hY pr Auh ieh nhIN smJdf ik prmfqmf<br />

sfrI isRsLtI df mUl hY, Aus joiq-rUp qoN<br />

hI ieh sfrI isRsLtI pYdf hoeI hY. ijvyN<br />

Guimafr iewko imwtI qoN keI iksm dy BFzy<br />

bxfAuNdf hY, Ausy qrHF prmfqmf ny afpxy<br />

afp qoN ieh sfrf sMsfr bxfieaf hY. pMj<br />

Drm aqy rfjnIqI<br />

iswK prMprf ivc sMsikRqk ivkfs<br />

df iek pUrf sUrf smfj afriQkrfjnIqk-sMsikRqk-nYiqk<br />

mfzl ipaf<br />

hoieaf hY. iswK prMprf ivc Drm aqy<br />

rfjnIqI nUM alwg alwg krn df arQ<br />

hY iek sMgiTq mfzl nUM nkfr ky iswK<br />

BfeIcfry nUM afDuinkqf aqy pUMjIvfd dIaF<br />

gYr-iswK jF iswK-ivroDI prMprfvF Aupr<br />

KVHf krnf. kOmI jF KyqrI pwDr dIaF<br />

sfrIaF isafsI pfrtIaF ijnHF ivc sfry<br />

akflI dl vI sLfml hn, ieho kr rhIaF<br />

hn. sLRomxI akflI dl smyq sfrIaF<br />

pSQk jQybMdIaF iswK mfzl nUM afpxI<br />

afrQk-rfjnIqk pfilsI df afDfr<br />

bxfAux dI QF, pSjfb dI afDuink<br />

pUMjIvfdI rfjnIqI ivc afpxf sQfn<br />

bxfAux leI iswK Drm, iswK ieiqhfs<br />

aqy iswK prMprfvF Aupr afpxf<br />

eykfiDkfr iswD krky, ienHF df durAupXog<br />

hI kr rhIaF hn.<br />

iswK prMprf dI sB qoN vwzI KUbsUrqI<br />

ies gwl ivc hY ik ieh mfnv kilafx<br />

leI kyvl ihMdUaF aqy muslmfnF dIaF<br />

afpo afpxIaF prMprfvF nUM afpxy<br />

brfbr dIaF aiDkfrI hI nhIN smJdI<br />

sgoN AunHF nUM afpo afpxy mfrgF Aupr<br />

qwqF qoN iml ky ieh srIr bxdf hY. koeI<br />

vI mnuwK ieh nhIN kih skdf ik iks<br />

vrn dy mnuwK ivc ikhVy qwq ijLafdf<br />

mfqrf ivc hn, iks ivc Gwt mfqrf ivc<br />

hn. mnuwK sMsfr ivc ijs iksm dy krm<br />

krdf hY, AunHF anusfr hI Auh sMskfrF<br />

dy krm-bMDn ivc bwJf hoieaf hY. ienHF<br />

sMskfrF dy bMDn qoN Aucf AuTx leI gurU<br />

dy dsy mfrg ‘qy clx dI loV hY. gurU<br />

rfhIN mnuwK nUM pqf lgdf hY ik Aus nUM<br />

ikho ijhy krm krny cfhIdy hn. gurU nfnk<br />

ny afpxy afp nUM nIc jfiq dy khy jfx vfly<br />

lokF dy nfl KVf kIqf. AunHF ny spsLt kIqf<br />

ik, “nIcf aMdir nIc jfiq nIcI hU aiq<br />

nIc. nfnk iqn kY sMig sfiQ vizaf isAu<br />

ikaf rIs.. ijQY nIc smflIain iqQY ndir<br />

qyrI bKsIs.. (pMnf 15)<br />

gurU nfnk dyv jI ny mnuwKqf dy AuDfr<br />

leI cfr idsLfvF ivc cfr XfqrfvF kIqIaF<br />

ijnHF nUM AudfsIaF ikhf jFdf hY. Auh<br />

ihMdusqfn ivc dUr-durfzy Dur lwdfK qwk,<br />

asfm qwk gey. AunHF ny QF QF Dfrimk<br />

afgUaF nfl gosLtIaF kIqIaF aqy afm<br />

lokF nUM AupdysL kIqf. dwKx ivc sRI lMkf<br />

qwk gey. ihMdusqfn qoN bfhr mwkf mdInf<br />

aqy bgdfd qwk gey. AunHF ny lokF nUM<br />

AupdysL idwqf ik sfry mnuwK Aus iewk<br />

prmfqmf qoN pYdf hoey hn. ies leI sfry<br />

mnuwK brfbr hn. mnuwK nUM jfiq jF Drm<br />

dy nF ‘qy vMzxf TIk nhIN. Auh nIc khy<br />

jfx vfly lokF dy Gr Tihrdy. AudfsIaF<br />

qoN bfad afpxy isDFq dy pRcfr leI aqy<br />

isDFqF nUM amlI rUp dyx AunHF ny<br />

krqfrpur (hux pfiksqfn ivc) vsfieaf<br />

aqy krqfrpur nUM pRcfr df kyNdr<br />

bxfieaf. AunHF dy clfey mfrg nUM BfeI<br />

gurdfs ny ibafn kridaF ikhf hY,<br />

“mfiraf iswkf jgq ivc nfnk inrml<br />

pMQ clfieaf”. ieQoN hI ikrq krn, nfm<br />

jpx aqy vMz Ckx df isDFq pRsfrq<br />

kIqf. vrx-vMz ivc hwQ dI ikrq krn<br />

vfly nUM sB qoN nIvF drjf idwqf igaf hY<br />

pr gurU nfnk ny mnuwK nUM hwQIN kMm krky,<br />

loVvMdF nfl vMz ky Ckx df AupdysL kIqf.<br />

swcI suwcI ikrq krn vflf mnuwK hI<br />

prmfqmf dy nfm ismrn dy rfh pY skdf<br />

hY. gurU aMgd dyv ny gurU nfnk dy hukm<br />

nUM mMnidaF KzUr sfihb ngr vsfieaf.<br />

lMgr dI prMprf nUM mjLbUq kIqf ijQy<br />

cwlx leI nsIhq vI idMdI hY. iswK<br />

prMprf ivc ihMdUaF aqy muslmfnF nUM<br />

afpxy vrgf bxfAux dI QF, cMgf ihMdU<br />

aqy cMgf muslmfn bxn dI hI nsIhq<br />

hY. iswK prMprf mfnv kilafx leI<br />

afpxy isDFqF nUM srboqm kihx dI QF,<br />

sfrIaF prMprfvF nUM brfbr aqy<br />

smfnMqr mMndI hY. ieh afpxy isDFqk<br />

rUp ivc eykfiDkfrvfdI nhIN sgoN bhuvfdI<br />

hY. ies sfrI crcf ivcoN ieh nqIjf kwiZaf<br />

jf skdf hY ik iswK prMprf afpxf bfhr<br />

aqy aSdr dUsrIaF prMprfvF aqy Aup<br />

prMprfvF nUM brfbr df smfnMqr mfx<br />

siqkfr dy ky dunIaF nUM afpxy sMsikRqk<br />

ivkfs leI eykfiDkfrvfd aqy Drm<br />

inrpKqf dI QF bhuvfd aqy sMvfd df sunyhf<br />

idMdI hY. gurbfxI qoN ielfvf gurU gRMQ sfihb<br />

df sMkln ijs ivc iviBMn DrmF,<br />

sMsikRqIaF, rfjF, prMprfvF, bolIaF vfly<br />

BgqF nUM gurU sfihbfn dy brfbr smfnMqr<br />

mfx siqkfr dy ky eykfiDkfrvfd dI jVH<br />

puwtI geI hY, dunIaF nUM anykqfvfdI<br />

smfnMqrqf aqy bhuvfd dy nvyN mfrg AuWpr<br />

qordf hY.<br />

iswK prMprf aSdr ieh gwl kyvl<br />

khI jF ilKI hI nhIN geI. sRI gurU qyg<br />

bhfdr ny dUsry dy dUsrypx (vwKrypx)<br />

dI rfKI leI afpxI jfn dy ky ies nvIN<br />

sMgq afpxy hwQIN lMgr iqafr krky iewk<br />

QF iewkTy bYT ky pRsLfdy CkdI. gurU aMgd<br />

dyv dI supqnI mfqf KIvI lMgr dI syvf<br />

afpxI ingrfnI hyT afp krdy aqy<br />

krvfAuNdy. ies df ijLkr sqy aqy blvMz<br />

ny afpxI vfr ivc kIqf hY. gurU amrdfs<br />

ny goieMdvfl ngr vsf ky Aus nUM Drm<br />

pRcfr df kyNdr bxfieaf. pfxI dI loV nUM<br />

muwK rKidaF bAulI bxvfeI. eykqf aqy<br />

brfbrI dy isDFq nUM hor mjLbUq krn<br />

leI AunHF ny lMgr Ckx nUM jLrurI krfr<br />

idwqf. akbr bfdsLfh vI jdoN gurU<br />

amrdfs nUM imlx afieaf qF Aus nUM<br />

afdysL kIqf ik pihlF sMgq ivc bYT ky<br />

lMgr Cko. sdIaF qoN AUc-nIc dI rsoeI<br />

dI sucmqf dI ijhVI prMprf clI afAuNdI<br />

sI Aus nUM sKqI nfl qoiVaf. gurU<br />

rfmdfs ny Drm pRcfr dy kyNdr dy rUp<br />

ivc rfmdfs ngr (aMimRqsr) dI nINh<br />

rwKI aqy srovr dI AusfrI sLurU kIqI.<br />

gurU arjn dyv ny srovr dI AusfrI<br />

sMpUrn krvfeI aqy srovr ivc hirmMdr<br />

sfihb bxfieaf. drbfr sfihb dy cfr<br />

idsLfvF ivc cfr drvfjLy rwKy gey. ieQy<br />

hr Drm, hr jfiq, nsl jF kOm dy mnuwK<br />

af skdy hn. sfrI mnuwKqf leI ies dy<br />

drvfjLy Kol idwqy. iehI nhIN isDFqk rUp<br />

ivc gurU arjn dyv ny jo jfq aqy kul<br />

df nfsL mfzl idwqf Auh ies pRkfr hY;<br />

mfqr ipqr iqafig kY<br />

mnu sMqn pfih bycfieE..<br />

bhuvfdI ivsLv cyqnf Aupr sLhIdI dI<br />

mohr vI lgf idwqI hY. ijvyN aOrMgjLyb<br />

dUsry DrmF nUM afpxI qlvfr nfl KLqm<br />

krky sfrI dunIaF ivc ieslfm df<br />

eykfiDkfr sQfpq krnf cfhuMdf sI aqy<br />

gurU qyg bhfdr jI ny Aus dy ies<br />

eykfiDkfr nUM cYlMj krky sBnF dy DrmF,<br />

akIidaF aqy ivcfrDfrk prMprfvF nUM<br />

brfbr dIaF smfnMqr prMprfvF mSnx<br />

Aupr jLor idMdy hoey dUsry dy dUsrypx<br />

aqy vwKrypx dI surwiKaf leI sB qoN<br />

vwzI kurbfnI dy ivsLv cyqnf aSdr iek<br />

qbdIlI ilaFdI hY. gurU sfihb duafrf<br />

pYdf kIqI ies bhuvfdI cyqnf aqy ies<br />

qoN pihlI eykfiDkfrvfdI cyqnf ivckfr<br />

iek igafnmUlk vwZ hY. ieh nvIN ivsLv<br />

cyqnf kyvl ivcfrDfrk pwDr qk hI<br />

KLqm nhIN ho jFdI. sRI gurU goibMd isMG<br />

ny ies nUM iek nvyN isafsI pRbMD ivc vI<br />

anuvfd kIqf hY. gurU goibMd isMG ny ies<br />

ivcfrDfrf nUM afDfr bxf ky dunIaF nUM<br />

iek aijhf rfjsI mfzl idwqf hY ijs<br />

ivc afDuink jmhUrI sMkt df smfDfn<br />

ipaf hoieaf imldf hY. gurU sfihb ny<br />

iviBMn DrmF, sMsikRqIaF, jfqF, jmfqF,<br />

nslF afid dI ivlwKxqf nUM nhIN<br />

pihcfixaf, sgoN AunHF ny qF hr iek<br />

ivakqI dy nvyklypx nUM pihcfxdy hoey<br />

jfiq jnm kul KoeIaY<br />

hAu gfvAu hir hrI.. (pMnf 1230)<br />

gurU arjn dyv PurmfAuNdy hn ik<br />

gurU dy AupdysL sdkf mYN afpxy mfqf ipqf<br />

df moh Cwz idqf hY aqy afpxf mn sMq<br />

jnF dy hvfly kr idwqf hY. mYN AucI jfiq,<br />

jnm, kul afid df mfx Cwz idwqf hY aqy<br />

afpxy mn nUM prmfqmf dI isPiq sflfh<br />

ivc lf ilaf hY. ieh kul df, jfiq jnm<br />

df moh aiBmfn iqafgx nfl pRBU ny mYnUM<br />

inhfl kr idwqf hY. gurU ny mYnUM iehI<br />

isiKaf idwqI hY ik sdf hI prmfqmf dI<br />

sLrn ipaf rhF.<br />

dsvIN nfnk joiq gurU goibMd isMG<br />

ny gurU dI sMgiq nUM Kflsy df rUp idwqf.<br />

1699 dI ivsfKI nUM KMzy bfty df aMimRq<br />

pfn krf ky pMj ipafry sfjy aqy gurU df<br />

iswK isMG swj igaf. ieh pMj ipafry<br />

iksy iewk AucI jfq ivcoN nhIN sn. sgoN<br />

nIvIaF khIaF jfx vflIaF vwK vwK jfqF<br />

ivcoN sn. gurU dy hwQoN iewko bfty ivcoN<br />

aMimRqpfn krky sfry gurU dy isMG bx<br />

gey. gurU goibMd isMG ny hukm kIqf ik<br />

awj qoN quhfzf jnm anMdpur sfihb df<br />

hY, mfqf sfihb kOr hY aqy ipqf gurU<br />

goibMd isMG hY. iswK Drm ivc mnuwK dy<br />

jnm df AudysL afpxy asly dy anuBv,<br />

afpxy joiq srUp hox dy anuBv nUM mMinaf<br />

igaf hY. mnuwK aiDafqmk qOr ‘qy qF hI<br />

Aucf AuT skdf hY jdoN Auh afpxy afqm<br />

srUp nUM anuBv kr lYNdf hY. mnuwK dy<br />

afqmk anuBv leI smfj dI<br />

aiDafqmk AunqI nUM jLrUrI mMinaf igaf<br />

hY. aijhf aiDafqmk Aunq smfj qF<br />

hI sMBv hY jy Aus ivcoN jfiq aqy jnm,<br />

nsl afid dy ivqkry Kqm ho jfx.<br />

gurU ny qF iswK nUM rl-iml ky rihx,<br />

iewk ipqf dI aOlfd hox df Purmfn kIqf<br />

sI pr awj iswK vMizaf hoieaf hY. iswK<br />

ny afpxf gurU Gr vMizaf hoieaf hY. ikDry<br />

rfmgVIaf gurdvfrf hY qF ikqy<br />

afhlUvflIaf. Bgq rivdfs dy gurdvfry<br />

alwg sQfipq ho gey hn. ies dy kI<br />

kfrx hn? mYnUM ieAuN jfpdf hY ik ies dy<br />

ipwCy rfjnIqk kfrx ijLafdf hn. awj<br />

iswKF ivc gurU vflf hox nfloN srdfrI<br />

vflI Bfvnf ijLafdf vD geI hY. cODr dI<br />

BuwK nUM pUrf krn leI hI asIN afpxy<br />

sQfn bxfAux ivc ijLafdf ruicq ho gey<br />

Aus dI afjLfd aqy suqMqr hsqI AuWpr<br />

mohr lgfeI hY.<br />

ijwQy afDuink jmhUrI cyqnf ny<br />

ivakqI nUM prjf qo nfgirk bxfieaf<br />

hY, AuQy sRI gurU goibMd isMG ny ivakqI<br />

nUM iksy vI rfjsI pRbMD ivc iek purjy<br />

vFg ivcrn vfly stYNzrzfeIjLz nfgirk<br />

qoN suqMqr aqy svrn Kflsf bxf idwqf.<br />

ijvyN prjf aqy Ausdy rfjsI sMgTn<br />

ivckfr rfjf aqy Ausdf pRbMDkI amlf<br />

iek mfiDam sI, iblkul iesy qrHF<br />

afDuink nfgirk aqy AusdI sMsikRqkrfjnIqk<br />

sMgTnkfrI kOmI-rfj ivckfr<br />

nfgirkF dy cuxy hoey numfieMdy dlfl bx<br />

bYTy. pr gurU goibMd isMG ny afpxy<br />

ivakqI Kflsf aqy AusdI sMsikRqkrfjnIqk<br />

sMgTnkfrI Kflsf pSQ<br />

ivckfr ienHF cuxy hoey numfieMidaF dI<br />

ivcolgIrI vI KLqm krky, pSQ aqy Kflsy<br />

ivc iswDf irsLqf kfiem krky Kflsy nUM<br />

cuxy hoey numfieMidaF qoN vI suqMqr krvf<br />

idwqf. srbwq Kflsf qoN Bfv hY Kflsf pSQ<br />

dIaF PYsly lYx vflIaF sMsQfvF ivc sBnF<br />

iswKF dI brfbr dI smfnMqr iswDI<br />

sLmUlIaq. afriQk, rfjnIqk aqy<br />

sMsikRqk PYsly lYx vflIaF qmfm sMsQfvF<br />

ivc AunHF lokF dI suqMqr aqy iswDI<br />

sLmUlIaq ijnHF lokF dI Aus PYsly rfhIN<br />

hF. awj iswKF ivc pujfrI jmfq BfrU ho<br />

geI hY. brfbrI vflI Bfvnf qoN asIN dUr<br />

huMdy jf rhy hF. jfqIvfd, ijs nUM Kqm<br />

krn leI gurU sfihbfn ny isDFqk aqy<br />

amlI rUp ivc iewk sMpUrn mfzl idwqf,<br />

nUM votF dI rfjnIqI ny muV pwikaF kr<br />

idwqf hY. ipMzF ivc iewk BfeIcfry dy alwg<br />

gurdvfry jF DrmsLfl bxfAux leI nyqf<br />

lok pYsy aqy grFtF idMdy hn qF ik Aus<br />

BfeIcfry dI vot AunHF leI pwkI ho jfvy.<br />

votF Drm aqy jfiq dy nF qy pwkIaF<br />

kIqIaF jFdIaF hn. votF dI rfjnIqI ny<br />

iswK dI pCfx iswK dy qOr ‘qy Kqm krky<br />

jfq nfl joV idwqI hY. ieh gurU dy dwsy<br />

rsqy qoN AultI cfl hY. gurU ny sfnUM Xogqf<br />

mUlk mfzl idwqf hY. ies mfzl anusfr<br />

gurgwdI vI Xogqf dy afDfr ‘qy idwqI geI.<br />

awj jLrUrq hY ik asIN afpxy afp nUM<br />

gurU dy iswK dy qOr ‘qy gurU nfl joVIey nf<br />

ik jfq jnm dy afDfr Auqy afpxy afp<br />

nUM vMzIey. gurU sfihbfn ny ikqy vI afpxy<br />

srIrk rUp nUM mhwqv nhIN idwqf. afpxy<br />

srIrk rUpI jfmy nUM, sLbd dI tyk lYx<br />

df afdysL kIqf hY. ieQy iPr AunHF rcnfvF<br />

dI gwl vI af jFdI hY ijQy gurU sfihbfn<br />

nUM bydI jF soZI hox krky AucI jfq dy<br />

dwisaf igaf hY. kI jfq jnm dy nfsL df<br />

mfzl dyx vflf gurU afpxI jfq aqy jnm<br />

dy mhwqv dI gwl krygf? Kflsf ies<br />

gwl df PYslf kry (gurU ny Kflsy nUM jugiq<br />

idwqI hY) ik sLbd gurU anusfr kI aijhI<br />

ilKq gurU goibMd isMG dI ho skdI hY<br />

ijs ivc jfq aqy kul dI gwl nUM AuBfiraf<br />

igaf hY? gurmiq anusfr qF mnuwK Aucf<br />

jF nIvF afpxIaF ibrqIaF kfrn, AunHF<br />

ibrqIaF anusfr krm krn krky huMdf<br />

hY. gurU sfihb ny qF hr qrHF dy jnm jfq<br />

dy hMkfr nUM iqafg ky sfiraF ivc Aus<br />

rwbI joiq df invfs mMn ky srb<br />

sFJIvflqf df AupdysL kIqf hY. gurU<br />

arjn dyv df Purmfn hY;<br />

sBu ko afsY qyrI bYTf..<br />

Gt Gt aMqir qUMhY vuTf..<br />

sBy sFJIvfl sdfiein<br />

qUM iksY n idsih bfhrf jIAu..3..<br />

(pMnf 97)<br />

*sfbkf muKI, gurU gRMQ sfihb ivBfg,<br />

pMjfbI XUnIvristI, pitaflf.<br />

Pon:905-866-6091<br />

pRBfivq hox dI sMBfvnf hY, hI Kflsf pSQ<br />

dI isrjxf df AudysL hY.<br />

ies qrHF Kflsf pSQ ny jmhUrI<br />

pRqIinDqf dy sMklp nUM Kqm krky<br />

jmhUrI sLmUlIaq df sMklp awgy ilaFdf<br />

hY. Kflsy dy rfj df arQ hY pRqIinD<br />

jmhUrIaq dI QF pfrtIsIpytrI<br />

zYmokrysI df rfj sQfpq krnf.<br />

rIprIjYNtysLn zYmokrysI (numfieMdgI<br />

jmhUrIaq) dy sMkt ivc pYdf ho rhI<br />

pfrtIsIpytrI zYmokrysI (BfeIvfl<br />

jmhUrIaq) dI afvsLwkqf aqy afDuink<br />

igafn aqy sMcfr qknflojI rfhIN<br />

pfrtIsIpytrI zYmokrysI dy inrimq ho<br />

rhy afDfr ZFcy ny dunIaF ivc Kflsf<br />

rfj Bfv pfrtIsIpytrI zYmokrysI dI<br />

sQfpnf nUM iek ieiqhfsk atwlqf bxf<br />

idwqf hY. so gurbfxI ny iek nvIN ivsLv<br />

cyqnf hI pYdf nhIN kIqI, sgoN gurbfxI<br />

dunIaF nUM Kflsf rfj dy rUp ivc Ausdf<br />

BivK dyx leI vI vcnbwD hY. ivakqI<br />

dI ies suqMqr aqy sfDfrn hsqI nUM<br />

sfkfr huMdf dyKx leI asIN afpxI<br />

ardfs ivc hr rojL afKdy hF ik ‘‘rfj<br />

krygf Kflsf, afkI rhy nf koie.’’ mYN<br />

smJdf hF ik ieho hI gurbfxI jF iswK<br />

prMprf dI ivsLv cyqnf nUM sB qoN anUTI<br />

ieiqhfsk dyx hY.


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (32)<br />

pMjfbI gfiekI `c kuVIaF dI Gwt igxqI dy kfrn gIq-sMgIq<br />

svrn isMG tihxf<br />

pMjfbI gfiekI df sMsfr vI iblkul muMbeI<br />

iPlm ngrI vrgf ey. ijvyN iPLlm ngrI ivc cMgIaF<br />

hIroienF dI Gft hY, AuvyN pMjfbI gfiekI ivc cMgIaF<br />

kuVIaF dI Gft hY. vwzy-vwzy iPLlmsfjLF df kihxf<br />

hY ik mfieafngrI sLurU qoN cMgI pRiqBf vflIaF<br />

kuVIaF qoN vFJI rhI hY. hr sfl pMj-cfr nvINaF<br />

kuVIaF sfhmxy afAuNdIaF ny qy Auh Gwt mukfblf<br />

hox krky kfmXfb ho jFdIaF ny. Auh shI mOky ‘qy<br />

shI PLYslf lYNdIaF hn qy AunHF dI qUqI bolx lwg<br />

jFdI hY. hIroienF dI sPLlqf dI Aumr hIro dy mukfbly<br />

Gwt huMdI hY. jy iksy df ivafh ho igaf qF smJo<br />

adfkfrI ‘coN bfhr. jy iksy gLlq bMdy nfl nF juV<br />

igaf qF kMm KLqm. jy srIr nUM iPwt nf rwiKaf,<br />

ichrf iZwlf pY igaf qF smJo bxI-bxfeI Kyz ivgV<br />

geI.<br />

iblkul iehI gwl pMjfbI gfiekI ivc afAux<br />

vflIaF kuVIaF nfl imldI hY. hr sfl muMizaF dy<br />

mukfbly bhuq Gwt kuVIaF gfiekI vwl afAuNdIaF<br />

ny. ijhVIaF gfAux dI QF hor kMmF krky nF kmf<br />

lYNdIaF ny, AunHF dI vYsy qoey-qoey hox lwg jFdI hY.<br />

ijhVIaF df ivafh ho jFdf hY, AunHF df iDafn Gr<br />

gRihsQI clfAux krky vMizaf jFdf hY qy ijhVIaF<br />

afpxI idwK dI sMBfl nhIN krdIaF, Auh vYsy styj<br />

‘qy nhIN jwcdIaF.<br />

ijhVy muMzy pYNqI cflI sfl pihlF gfiekI ‘c<br />

nvyN sn, Auh awj aDKV Aumr ivc vI sohxf gf<br />

rhy ny, pr AunHF nfl gfiekI dI sLurUafq krn<br />

vflIaF kuVIaF pqf nhIN ikwQy guafc geIaF. gfiekI<br />

vI sLurU qoN mrd pRDfn rhI hY. ipCly qIh sflF vwl<br />

JfqI mfrIey qF ikMnIaF kuVIaF gfAux afeIaF qy<br />

ikMnf-ikMnf smF kfmXfb rhIaF? ikMnIaF ku df<br />

awj vI siqkfr brkrfr hY? pMjfb dIaF keI<br />

gfiekfvF aijhIaF vI hn, ijnHF dI iewk vylLy qUqI<br />

boldI sI, pr awj AunHF dy nF dI pCfx dyx leI<br />

gIqF dy bol dwsxy pYNdy ny. ienHF ivcoN ijLafdfqr Auh<br />

hn, ijnHF ny vkq nUM nhIN sMBfilaf qy ijnHF df nF<br />

iewk, do, iqMn dI igxqI qoN vD ky pqf nhIN ikMinaF<br />

ku nfl shI, gLlq ZMg nfl juV igaf.<br />

vkq bdl irhf hY, bdlygf vI, pr ieh swc<br />

hY ik qIh sfl pihlF pMjfbI gfiekI ivc kuVIaF<br />

dI igxqI ijMnI sI awj vI msF EnI ku hI hY. ies<br />

df kfrn lwBIey, qF keI pwK sfhmxy afAuNdy ny.<br />

kuVIaF nUM gfiekI vwl qorn leI ijLafdfqr lok<br />

hfly vI isafxp dI insLfnI nhIN smJdy. hr koeI<br />

ies gwl nUM smJdf hY ik jy sfzI kuVI surIlI hY qF<br />

jLrUrI nhIN ies dy ‘kMT’ df hI muwl pvygf. gfiekI<br />

dy pfk dfmn nUM dfgLdfr krn leI BfvyN QoVHy lok<br />

ijLMmyvfr hox, pr ieh Kyqr awj vI ‘sIrq’ nfloN<br />

‘sUrq’ aqy klf nfloN ‘mnafeIaF’ nUM pihl dy irhf<br />

hY.<br />

ijhVIaF kuVIaF ny ies Kyqr ivc bMdy-kubMdy<br />

nUM pCfixaf, ijnHF ny rMg vtfAux vfilaF nUM nyVy<br />

nhIN Ptkx idwqf, Auh lMmf smF gfiekI dy isMGfsn<br />

‘qy bYTIaF rhIaF qy ijnHF nUM afAuuNidaF hI ‘jI<br />

afieaF’ kihx vfly gLlq lok twkr gey, AunHF df<br />

byVf qYrn qoN pihlF hI zuwb igaf. ieh nhIN ik ihMdI<br />

gfiekI dI siQqI pMjfbI nfloN iBMn hY, hflfq sB<br />

pfsy ieko ijhy hn, pr ikAuNik pMjfbI gfiekI ivc<br />

Auqrn vfly ijLafdfqr lok Gwt pVHy-ilKy huMdy hn,<br />

ies krky ienHF df BivwK hornF BfsLfvF dy gfiekF<br />

dy mukfbly ijLafdf zfvFzol rihMdf hY.<br />

iewk motI ijhI Audfhrx, pMjfbI gfiekI aMdr<br />

hr dhfky pMj-Cy kuVIaF aijhIaF sfhmxy afeIaF,<br />

ijnHF df kYist klcr nfl bhuqf vfsqf nhIN irhf.<br />

AunHF ny kYistF kIqIaF, ijnHF nUM iksy nf puwiCaf,<br />

pr Auh ihwt kYistF dyx vflIaF kuVIaF dy mukfbly<br />

ikqy vwD ivdysLI tUrF ‘qy geIaF. kfrn pRmotrF nfl<br />

aMdrKfqy gMZ-quwp hY. jdoN pRmotr pMj stfr klfkfr<br />

ivc do AunHF kuVIaF nUM pf irhf hovy, ijnHF nUM pUrf<br />

muhwlf vI nf jfxdf hovy, qF aMdfjLf Kud lgfE,<br />

AunHF qoN ivdysLF ivc ikhVf rMg bMnHx dI AumId kIqI<br />

jf skdI hY.<br />

jLrf lMGy vylLy vwl JfqI mfro. suirMdr kOr,<br />

pRkfsL kOr, jgmohx kOr, nirMdr bIbf, rfijMdr<br />

rfjn df nF awj vI siqkfr nfl ilaf jFdf hY.<br />

ienHF ny AunHF vyilaF ivc pMjfbI gfiekI ‘c pYr<br />

Diraf, jdoN ieh Kyqr awj nfloN vI vrijq mMinaf<br />

jFdf sI. ienHF dy gIqF ny sMgIq pRymIaF dy BKdy<br />

ihrdy Tfry. iswtf ieh hY ik BfvyN ieh awj jhfn ivc<br />

nhIN hn, pr ienHF dy gIq aqy XfdF sfzy mnF aMdr<br />

vsIaF hoeIaF hn. svrn lqf df nF awj vI byqhrIn<br />

gfiekf vjoN ilaf jFdf hY, pr ieh iksy nUM nhIN pqf<br />

ik ieh PLnkfrf ikwQy rihMdI hY. rxjIq kOr dI<br />

muhMmd sdIk nfloN joVI tuwt geI qy hux Auh ietlI<br />

ivc gRihsQI clf rhI hY.<br />

suirMdr sonIaf, ijs ny amr isMG cmkIlf<br />

dI ‘tkUey ‘qy tkUaf KVky’ nfl sLurUafq krfeI sI,<br />

awj mMdI hflq ‘coN lMG rhI hY. Aus nfl juV ky<br />

joVI bxfAux vfly cmkIly ny bfad ‘c amrjoq<br />

nfl iml aMbrIN AuzfrIaF BrIaF, pr sonIaf ivcfrI<br />

AuQy dI AuQy rih geI. sudysL kpUr, ijs ny rmysL<br />

rMgIlf nfl axigxq ihwt gIq sroiqaF dI JolI<br />

pfey, Aumr dy ies pVfa ivc gfAuxf bMd kr cuwkI<br />

hY. gulsLn koml, ijs ny bVy vrHy suirMdr iCMdf<br />

nfl gfieaf, awj gfiekI vwloN rucI Gtf ky afpxy<br />

pirvfrk jIvn ivc msLrUP hYY. blbIr surweIaf,<br />

ijs nUM dlIp isMG dIp ny gfiekI vwl ilaFdf, bfry<br />

awj iksy nUM nhIN pqf ik Auh ikho ijhI ijLMdgI bsr<br />

kr rhI hY. gurmIq bfvf awj vI sMgIq pRymIaF dy<br />

ijLhn ivc vsI hoeI hY qy rMjnf vrgI gfiekf, ijs<br />

ny isrPL dUrdrsLn aqy ryzIE jLrIey pMjfbI gfiekI<br />

ivc afpxI inwgr pCfx bxfeI, df vI siqkfr<br />

brkrfr hY. ‘kokyvflI’ srbjIq kOr awj vI BIV<br />

‘coN vwKrI idKfeI dy rhI hY ikAuNik ienHF ny afpxf<br />

mfx-siqkfr sMBfilaf hoieaf hY.<br />

ienHF gfiekfvF dy kfl ivc vI anykF hor kuVIaF<br />

mukfblf krn leI inwqrIaF pr gLlq PLYsilaF<br />

kfrn AunHF dI ijLMdgI KLrfb ho geI. Auh ijhVI gwl<br />

soc ky GroN qurIaF sn, ijhVI soc qihq mfipaF dI<br />

ivroDqf krdIaF sn, AunHF dI Auh soc sfkfr nf<br />

hoeI ikAuNik sB jfxdy ny ik ies lfeIn ivc ‘hunr’<br />

nUM prKx vfilaF dI igxqI bhuq Gwt hY qy sbjLbfg<br />

idKf ky ‘Jptx’ vfilaF dI igxqI ikqy ijLafdf.<br />

zOlI gulyrIaf, kmljIq nIrU, BuipMdr kOr<br />

muhflI, primMdr sMDU, rfxI rxdIp, sqivMdr ibwtI,<br />

aMimRqf ivrk, jsivMdr brfV aqy ies bYc dIaF<br />

hor gfiekfvF keI sfl pMjfbI gfiekI dIaF isrmOr<br />

rhIaF. ienHF dy gIq hr vrg vwloN psMd kIqy gey, pr<br />

vkq dy bdldy imjfjL, gfiekI dy bdldy stfeIl aqy<br />

ijLMdgI dy hor ruJyivaF kfrn ienHF ivcoN ijLafdfqr<br />

hux kdy-kdfeIN hI gfAux dI cuwp qoVdIaF hn.<br />

qfnIaf igwl, gurlyjL aKLqr, dIpk iZwloN,<br />

anIqf smfxf, rivMdr rojLI, anmol ivrk, divMdr<br />

idEl, bblI brfV aqy keI hor nF ipCly kfPI<br />

smyN qoN gfiekI ivc ivcr rhy hn. gfiek dI sPLlqf<br />

sLoa ibjnYs ‘qy itkI huMdI hY, pr ienHF ivcoN<br />

ijLafdfqr gfiekfvF ivdysLI tUr jLrIey afpxy nF nUM<br />

sroiqaF dy cyqy ivc rwK rhIaF hn. ims nIlm dI<br />

pCfx cmkI hoeI sI, pr Auh BuipMdr igwl nfl<br />

klysL kfrn afpxf aks ivgfV bYTI.<br />

ipCly cfr ku sflF jdoN qoN pMjfbI gfiekI ivc<br />

dogfixaF df ‘ienklfb’ afieaf hY, AudoN qoN jsipMdr<br />

nrUlf, sfierf KLfn, ims pUjf, sudysL kumfrI, pRvIn<br />

Bfrtf, minMdr bfvf qy do-cfr hor nFvF dI srdfrI<br />

bxI hoeI hY. ies vylLy ims pUjf qy sudysL kumfrI ‘qy<br />

cVHq dy idn hn. pUjf vpfrk ibrqI aqy sohxI<br />

adfkfrI jLrIey awgy lMGx ivc sPLl hoeI qy sudysL<br />

kumfrI afpxy surIlypx aqy cMgI mYtr cox krky.<br />

jdoN qoN tI[vI[ cYnlF vloN pRiqBfvF pCfnx dy<br />

pRogrfm sLurU kIqy gey hn, AudoN qoN nvyN ichiraF nUM<br />

sohxI pCfx imlxI sLurU hoeI hY qy ruipMdr hFzf dy<br />

nfl-nfl sYNzI, arsLpRIq aqy ismrn nUM ies kqfr<br />

ivc rwiKaf jf skdf hY. BfvyN suirMdr kOr dI gfiekI<br />

df dOr hovy, BfvyN sudysL kpUr df, BfvyN kmljIq<br />

nIrU df, BfvyN jsivMdr brfV qy BfvyN awj df, koeI<br />

vI sfl dyK lvo, Aus ivc msF do-cfr nF hI cricq<br />

hoey hoxgy qy bfkIaF dI nF qy nfmf kmfAux dI<br />

ims pUjf dI nvIN Dfrimk aYlbm ‘bygmpurf vsfAuxf’ dI vIzIE df iek idRsL<br />

hsrq sLfied hI pUrI hoeI hovygI.<br />

hux jy ies gwl ‘qy pMCI Jfq mfrIey ik pMjfbI<br />

gfiekI ivc kuVIaF dI Gwt afmd leI ikhVy kfrn<br />

ijLMmyvfr hn, ikAuN kuVIaF Gwt smF kfmXfb<br />

rihMdIaF ny qy ikAuN ienHF dI igxqI vDdI-vDdI<br />

muV Gt jFdI hY qF keI luky hoey pihlU sfhmxy<br />

afAuNdy ny.<br />

sB qoN pihlf kfrn qF iehI hY ik ieh gwl<br />

hfly qwk pMjfbI lokF dy mnF ivcoN inkl nhIN skI<br />

ik ieh lfeIn bhuq ‘cMigaF’ vflI nhIN hY. lok<br />

mnF ivc hfly vI ieh gwl Gr krI bYTI hY ik ies<br />

Kyqr ivc mfieafngrI vFg sLosx dy Kqry pcfnvyN<br />

PLIsdI hn qy jLrUrI nhIN ik iewjLq dfa ‘qy lfAux<br />

qoN bfad vI kuVIaF nUM sPLlqf iml skygI. ikMny hI<br />

nF ijLhn ivc afAuNdy hn, ijnHF dI afvfjL kmfl dI<br />

sI, pr ikAuNik Auh jfalI pysLkfrF, JUTy gIqkfrF<br />

qy nklI kMpnIaF dy mflkF dy tyty cVH geIaF, ies<br />

krky AunHF nfl ‘hm qo zUby hYN snm, quJy BI ly<br />

zUbyNgy’ sLyar vflI gwl vfpr geI. jdoN qwk AunHF dy<br />

husn df jlOa sI, ies Kyqr nfl juVy lok BMviraF<br />

vFg AunHF dy awgy ipwCy mMzrfAuNdy rhy qy jdoN husn<br />

df sUrj TMZf pY igaf, AunHF ny AunHF nUM ijLMdgI ivcoN<br />

vgfh mfiraf.<br />

dUjf vwzf kfrn ieh hY ik kuVIaF dy mfmly<br />

ivc awj hr koeI gIqkfr, pRoizAUsr, sMgIqkfr,<br />

pysLkfr qy pRmotr bixaf hoieaf hY. jy nvIN AuWTdI<br />

kuVI iksy nUM kih dyvy, ‘mYN gfiekI ivc Auqrnf<br />

cfhuMdI hF[[[mYnUM kI krnf pvygf?’ BfvyN Auh bMdf<br />

tky df nf hovy, Auh pYNdI swty afKygf, ‘awj qYnUM myry<br />

nfl rihxf pvygf[[[.’ jdoN sLurUafq ivc hI kflIaF<br />

ByzF twkr jfxgIaF qF BivwK cmkx vflI gwl idn<br />

ivc qfry lwBx vflI hI hovygI.<br />

qIjf sB qoN vwzf kfrn ieh hY ik pMjfbI gfiekI<br />

ivc afAux vflIaF kuVIaF Gr ‘c qF bgfvq kr<br />

lYNdIaF hn, pr sLosx krn vfilaF dI bgfvq qoN<br />

kMnI kqrfAuNdIaF ny. pqf nhIN ikMnIaF ku kuVIaF<br />

aijhIaF ny, ijnHF nUM kYistF krfAux, vwzy sLoaF<br />

ivc gfAux df mOkf idvfAux aqy kYnyzf-amrIkf<br />

iljfx dy supny idKf ky mnafeIaF kIqIaF geIaF,<br />

pr AunHF dy pwly kuwJ nf pfieaf igaf. ieh iewkoiewk<br />

aijhf Kyqr hY, ijwQy gwl BFbV bx ky awgy<br />

vDdI hY, kuVI iksy nfl do PrlFg nhIN geI ik awDy<br />

sMgIq jgq ivc gwl PLYl jFdI hY, ‘PLlfxy vflI awj<br />

mYN PLlfxy nfl dyKI[[[Auh afpxy mukfblybfjLF nfl<br />

iPrdI aY, Aus nUM awgy nhIN vDx dyxf[[[.’<br />

pMjfb dI iewk gfiekf, ijhVI ivdysLF vwl ieMj<br />

jFdI hY ijvyN afm bMdy ny cMzIgVH jF luiDafxy jfxf<br />

hovy, dI ‘klf’ bfry ipCly keI sflF qoN KLbrF AuWz<br />

rhIaF ny. gfiekI BfvyN Aus dy pwly nf hovy, pr<br />

gfiekI dy Bys ivc Auh afpxy suhwpx df muwl vwtx<br />

dIaF gLlq rfhF ‘qy qurI hoeI hY.<br />

purfxIaF aqy awj dy vylLy dIaF gfiekfvF dI<br />

qulnf krn df kfrn isrPL iewko hY ik ies Kyqr<br />

ivc hflfq awj vI pihlF vfly hn qy ieh EnI dyr<br />

bdlxy sMBv vI nhIN, ijMnI dyr burkf pihnx vfly<br />

rfKsLsI soc dy mflk lok iqwqr nhIN hoxgy. iewk<br />

idl hlUxvF vfikaf ieh vI hY ik ds ku sfl pihlF<br />

iewk stfr gfiek kol iewk muitafr Aus nUM Ausqfd<br />

Dfrn dy mnsLy nfl clI geI sI qy gfiek sfihb ny<br />

pihly hI idn Aus nUM hwQ pf ky kih idwqf sI, ‘afpxI<br />

lfeIn ivc sB kuwJ cwldY[[[mYN qYnUM iksy lflc krky<br />

hI isKfvFgf[[[jdoN qUM stfr ho geI Pyr mYnUM kfhdf<br />

pCfnxf[[[nfly mYN ikhVf iksy hor kol gwl krnI<br />

ey[[[qUM myrI bx ky rih qy mYN qyrf hF[[[.’ pr Auh<br />

puMgrdI gfiekf Aus dy hrmonIam nUM Tuwz mfr ky<br />

kmry ‘coN dOV geI sI.<br />

Kyqr BfvyN koeI vI hovy, Aus ivc kflIaF ByzF<br />

huMdIaF hI ny. pr gfiekI vwl iDafn ies krky<br />

ijLafdf jFdf hY ikAuNik ieh ikwqf glYmr nfl juiVaf<br />

hoieaf hY. sfzI idlI iewCf hY ik pMjfbI gfiekI ivc<br />

surIlIaF gfiekfvF dI igxqI vDy, kuVIaF dI igxqI<br />

muMizaF dy brfbr hovy, iksy gfiekf nUM sbjLbfg<br />

idKf ky koeI ‘mnafeIaF’ nf kry. ieh Kyqr sB dI<br />

iewjLq vDfAux vflf hovy, sB dIaF hsrqF pUrIaF<br />

hox, kuVIaF nUM isrPL ‘mOkfqfVU’ ingHf nfl nf dyiKaf<br />

jfvy, pr ieh sB AudoN hI ho skygf, jdoN kuVIaF<br />

awgy vDx leI Buclfvy ivc afAuxf bMd krngIaF<br />

aqy gLlq hrkqF krn vfilaF nUM smfj ivc nMgy<br />

krn df jLyrf rwKxgIaF.<br />

*Pon:98141-78883


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (33)<br />

afpixaF hwQoN bykdrI dI duhfeI pfAuNdy pMjfbI aKbfr<br />

mndIp mfn*<br />

jLrf iDafn nfl vyKxf quhfnUM ies ilKq dy<br />

nfl lgI Poto ivcoN pMjfbI aKbfr afpxI bykdrI<br />

dI duhfeI pfAuNdy njLr afAuxgy. isafixaF swc ikhf<br />

hY, ijhVI cIjL muPq imly AusdI kdr nhIN huMdI.<br />

sLfied iesy kr ky pMjfbI aKbfrF nUM bykdrI df<br />

sfhmxf krnf pYNdf hY. ies siQqI df dUjf pihlU<br />

ieh hY ik pMjfbI sLrfb dI boql Auqy qF Jwt sO zflr<br />

Krc kr skdy hn pr aKbfr jF iPr iksy cMgI<br />

ikqfb ‘qy pYsf Krcx dy nF qy AunHF dI jyb KflI ho<br />

jFdI hY. iksy gfAux vfly df aKfVf lwgf hovy qF dyiKE<br />

sLrfbI hoey pMjfbI not ikvyN jyb ivcoN kwZ kwZ sutI jFdy<br />

hn. pr ienHF hI pMjfbIaF nUM jy koeI bhuq vDIaf<br />

ikqfb KrIdx nUM afK idE qF sLfied quhfnUM jvfb<br />

imly, ‘tfeIm hI ikQy huMdf hY, pVHn leI’.<br />

ies vyly amrIkf ivc kYlIPornIaf aqy inAU<br />

Xfrk pMjfbI aKbfrF dy do vzy pRkfsLn kyNdr hn.<br />

aT aT, ds ds prcy ienHF dohF QfvF qoN inkldy<br />

hn. dohF hI QfvF ‘qy pMjfbI aKbfrF dI bykdrI<br />

awKIN dyKI jf skdI hY. AuNj suixaY kYnyzf dy vYnkUvr<br />

aqy torFto sLihrF ivc hflq iesqoN vI BYVI hY. pMjfbI<br />

storF aqy gurUGrF ivc rKy gey ienHF pricaF ivcoN<br />

pfTk afpxI mnpsMd dy kuJ prcy cuk lYNdy hn aqy<br />

kuJ nUM kohV dI bImfrI vfly mrIjL dI qrHF hwQ vI nhIN<br />

lfAuNdy. ieh vzy sfry trYsL kYn dI soLBf bxdy hn.<br />

amrIkf ivc pMjfbI aKbfrF df ieiqhfs<br />

1984 dy eyV-gyV sLurU huMdf hY. aprysLn bilAU<br />

stfr dI rosLnI ivc ‘vrlz iswK inAUjL’ inkilaf<br />

sI. ies aKbfr nUM iswK BfeIcfry qoN huMgfrf vI cMgf<br />

imilaf sI. iesy hI smyN dOrfn by-eyrIey ivcoN zf[<br />

suKivMdr isMG vloN ‘sUrj’ nF df iek pMjfbI hPqfvfr<br />

inkilaf. poR[ sLyr isMG kMvl ny vI iek mfisk<br />

prcf ‘jfgo’ kwiZaf. pr ieh prcy QoVy QoVy icr<br />

bfad mflI aqy hor musLiklF kfrn bMd ho gey.<br />

AunHF idnF ivc kMipAUtr aqy ieMtrnYt dIaF suKshUlqF<br />

AuplbD nhIN sn. iPr kYnyzf qoN inkldy<br />

pricaF df ieDr afAuxf sLurU hoieaf. ienHF ivc<br />

‘ieMzo kYnyzIan tfeImjL’ aqy ‘cVHdI klf’ mohrI<br />

sn. ies smyN qk sfry pMjfbI aKbfr bfkfiedf<br />

ivkdy sn. bfad ivc torFto qoN ‘ajIq’ inkilaf<br />

jo sB qoN pihlF muPq vMizaf jfx lwgf. iPr iek<br />

iek kr ky hor ikMny hI prcy kYnyzf ivc hoNd ivc<br />

af gey. ienHF ivcoN ‘ajIq’ sB qoN pihlF amrIkf<br />

vI imlx lwgf. muPq pricaF dI iprq ieQoN hI<br />

siqkfrXog sMpfdk jI,<br />

zf[ jsvIr isMG aflUvflIaf df<br />

kYlMzr bfry Koj BrBUr lyK, ‘nfnksLfhI<br />

kYlMzr ivc kuJ gMBIr qrutIaF’ Cfpx<br />

leI afp jI df buhq-buhq DMnvfd. ieh<br />

lyK mYN keI sfl pihlF vI piVHaf sI.<br />

ipCly keI sflF ivc jdo qoN zf[ jsvIr<br />

isMG nUM ienHF qrutIaF df igafn hoieaf<br />

hY qF ienHF ny hux qfeIN koeI Tos suJfE<br />

nhIN idwqf. kYlMzr qF gixq df ivsLf hY.<br />

koeI vI ivdvfn ijs nUM ies ivsLy bfry<br />

jfxkfrI hY Auh dlIl nfl qrwutIaF nUM<br />

pysL kr skdf hY. hYrfnI dI gwl hY ik<br />

aijhf nhIN hoieaf.<br />

kYlMzr koeI Dfrimk ivsLf nhIN hY<br />

ieh qF smyN df ihsfb-ikqfb hY. sB qo<br />

pihlF jdoN qoN iensfn ny hosL sMBflI sI<br />

qF cMd dy dy vDx-Gtx df hI cyqf rwK<br />

ky koeI kYlMzr hoNd ivc afieaf hovygf<br />

pr ijAuN ijAuN jfxkfrI ivc vfDf huMdf<br />

igaf qF pihlIaF imQF ivc soDF df hoxf<br />

lfjLmI sI. hux ivigafn ny buhq qrwkI<br />

kr leI hY. awj CotI qoN CotI glqI vI<br />

soD dI mMg krdI hY. ies df Bfv ieh<br />

nhIN hY ik ibkrmI kYlMzr glq hY ieh<br />

soc ky vI hYrfnI huMdI hY ik ikvNy awj qoN<br />

2066 sfl pihlF hI isafixaF ny iek<br />

vDIaf kYlMzr bxf ilaf sI. asIN awj<br />

vI lVI jf rhy hF.<br />

ibkrmI kYlMzr cMd dI cfl nfl<br />

peI. hux kYnyzf qoN afAux vfly pricaF smyq sfry<br />

pMjfbI prcy muPq imldy hn. ‘ieMzo kYnyzIan<br />

tfeImjL’ ajy vI muwl imldf hY pr ies dy pfTkF<br />

dI igxqI bhuq hI sImq hY. pMjfbI pricaF dI<br />

igxqI vDx df vwzf kfrn ieh hY ik awj kwl prcf<br />

kwZxf sOKf bhuq ho igaf hY, bs quhfzy ivc iksy vI<br />

hIly hrby iesLiqhfr kwTy krn jF iPr PotoaF Cfp<br />

ky lokF dI jyb ivcoN pYsy kZfAux dI jfc hoxI cfhIdI<br />

hY. pMjfb ivc bQyry lok aijhy hn jo quhfnUM kuJ<br />

hjLfr rupey ivc hr rojL bixaf bxfieaf prcf<br />

kMipAUtr rfhIN Byj skdy hn. pMjfbI pricaF dI<br />

bykdrI df iek kfrn gYr pysLyvr lokF df ies<br />

Kyqr ivc af vVnf vI hY.<br />

ijvyN ik Aupr dwisaf igaf hY ik ijLafdfqr<br />

aKbfrF gurUGrF jF iPr pMjfbI storF qoN imldIaF<br />

hn, keI pMjfbI storF dy bfhr hI aKbfrF leI rYk<br />

nfnksLfhI kYlMzr df ryVHkf<br />

cldf hY. cMd df iek sfl 354 idnF df<br />

huMdf hY pr awj sUrj df sfl, jo lgBg<br />

365[25 idn df huMdf hYY, Aus qoN ijafdf<br />

TIk mMinaf jFdf hY. hux jdoN asIN ibkrmI<br />

kYlMzr dI vrqoN krdy hF, jo sUrjI sfl<br />

nfloN 11 idn Cotf hY qF hr sfl koeI vI<br />

gurpurb 11 idn pihlF af jFdf hY. agly<br />

sfl Auh purb hor 11 idn pihlF ho<br />

jfvygf. Bfv cMd dy sfl aqy sUrj dy<br />

sfl ivc, 2 sflF ivc hI 22 idnF df<br />

aMqr ho igaf. hux cMd dy sfl nUM sUrj<br />

dy sfl dy brfbr krn leI cMd dy sfl<br />

ivc qIjy jF cOQy sfl iek mhInf hor joV<br />

idwqf jfvygf qF jo Auh sUrjI sfl dy<br />

brfbr ho sky. ieh qyrvF mhInf, ijs<br />

nUM lONd df mhInf ikhf jFdf hY, mfVf huMdf<br />

hY ies ivc koeI ÈuB kMm nhIN kIqf jFdf.<br />

lONd dy mhIny qoN ipCoN afAux vfly purb<br />

18/19 idn pCV jFdy hn. imsfl vjoN<br />

holf 2009 ivc 11 mfrc nUM sI, 2010<br />

ivc 1 mfrc nUM aqy 2011 ivc ieh 20<br />

mfrc nMU hovygf. hux svfl pYdf huMdf hY<br />

ik jy ibkrmI kYlMzr nUM vI iKwcDuh ky<br />

sUrjI kYlMzr dy brfbr hI krnf pYxf hY<br />

qF ikAuN nf sUrjI kYlMzr hI vrq ilaf<br />

jfvy?<br />

dunIaF ivc smyN-smyN keI kYlMzr<br />

hoNd ivc afey ijvyN ibkrmI, jUlIas aqy<br />

grYgorIan kYlMzr. smyN-smyN kYlMzr<br />

ivc soDF vI hoeIaf hn ijvyN 5 akqUbr<br />

1582 nUM 15 akqUbr jF 3 sqMbr 1752<br />

nUM 14 sqMbr mMn ilaf igaf sI. hux<br />

grYgorIan kYlMzr nUM hI sI eI (kOmn<br />

aYrf) ikhf jFdf hY. jo sfrI dunIaF ivc<br />

pRclq hY. ies ivc hox vfly vfDy-Gfty<br />

nUM moty ihsfb nfl hr cOQy sfl PrvrI<br />

dy mhIny ivc 1 idn joV ky sUrjI mOsmI<br />

sfl dy brfbr kr ilaf jFdf hY. ieh<br />

PrvrI 29 idnF dI hMudI hY ies nUM lIp<br />

df ikhf jFdf hY.<br />

zf[ jsvIr isMG ny ‘afid gRMQ<br />

sfihb’ dy pihly pRkfsL dI qrIK BfdoN<br />

sudI 1 (ibkrmI 1661) dI imsfl idwqI<br />

hY. jo AunHF muqfbk agsq 1604 sI[eI[<br />

ivc sI. 1604 dy agsq dI 16 qrIK nUM<br />

pey huMdy hn aqy keIaF Auqy qF ieh rYk vI nhIN hn<br />

aqy PrsL Auqy hI aKbfrF peIaF huMdIaF hn. AuNj<br />

bfhr ies qrHF aKbfrF rKxf Pfier koz dI AulMGxf<br />

hY. keI isafxy stor mflk aKbfr aMdr hI rKfAuNdy<br />

hn qF jo aKbfr lYx afieaf gfhk koeI sfmfn vI<br />

KrId lvy. ieh vI idlcsp gwl hY ik keI bMidaF<br />

ny hwQ ivc ieko aKbfr dIaF cfr cfr kfpIaF PVIaF<br />

huMdIaF hn. puCo qF kihMdy hn iek afpxI kfr ivc<br />

rKx leI, iek zYzI leI aqy iek Gr dy hor jIaF<br />

leI. jF ieh kihxgy do afpxy leI do guafZIaF<br />

leI. keI vfr huMdf ieh hY ik Gr dy sfry jIa hI<br />

stor jF gurUGr gey iesy Pfrmuly nfl aKbfrF<br />

cukI qury afAuNdy hn. qy jy sfrIaF aKbfrF dIaF<br />

eynIaF kfpIaF Gr phuMcx qF aMdfjLf lf lE kI<br />

bxygf? AuNj iksy iksy pfTk df qF bVf iswDf ijhf<br />

jvfb huMdf hY, ‘koeI nhIN muPq hI hY ikhVy rokVy<br />

afeI BfdoN sudI 1, 1605 ivc 5 agsq,<br />

1606 ivc 24 agsq aqy 1996 ivc<br />

BfdoN suDI 1, 13 sqMbr nUM afeI sI. 1997<br />

ivc BfdoN sudI 1, sqMbr 2 aqy sqMbr 3<br />

nUM do vfrI afeI sI. kI 1997 ivc afid<br />

bIV df pRkfsL idhfVf do vfrI mnfieaf<br />

sI jy nhIN qF ikAuN?<br />

zf[ jsvIr isMG ny dUjI imsfl guwz<br />

PrfeIzy dI idwqI hY ik Aus dI qrIK vI<br />

hr sfl bdldI rihMdI hY. ies sbMD<br />

ivc bynqI hY ik 1928 ivc ieMglYNz dI<br />

pfrlImYNt ivc ieh ibl pysL hoieaf sI<br />

ik ies qrIK nUM iPks kIqf jfvy pr<br />

AuQy dy Dfrimk lIzrF dy dKl krn ieh<br />

nhIN sI ho sikaf. bVI hYrfnI dI gwl hY<br />

pMjfb tfeImjL nUM mubfrkF<br />

sMpfdk jI, sB qoN pihlF quhfnUM pMjfb tfeImjL dy pRkfsLn dy ds sfl pUry hox<br />

‘qy idlI mubfrk. ies gwl ‘c koeI sLwk nhIN ik aKbfr clfAuxf koeI sOKf kMm nhIN<br />

hY aqy jy koeI imafr rwK ky clfAuxf hY qF hor vI aOKf hY. mYnUM ieh gwl kihx ivc<br />

koeI sMkoc nhIN ik pMjfb tfeImjL ny pMjfbI pwqrkfrI ivc Aucy imafr kfiem kIqy<br />

hn. sfnUM afpxy ies ipafry aKbfr df hr buwDvfr ieMqjLfr rihMdf hY. asIN sfrf<br />

aKbfr idl lf ky pVHdy hF. KbrF aqy hor kflm hor lokF nfl sFJy krdy hF. keI<br />

vfr iksy mfmly Auqy kfPI bihs vI huMdI hY pr ijwq hmysLf bylfg, bybfk aqy inDVk<br />

pwqrkfrI dI huMdI hY. sfnUM sB qoN ijLafdf psMd hY pMjfb tfeImjL ivc vrqI jFdI<br />

srl, TyT aqy apxwq BrI pMjfbI.<br />

ies dy sfry sQfeI PIcr byhwd slfhuxXog hn, BfvyN Auh asLok BOrf df ‘gwlINbfqIN’<br />

hY jF qrlocn isMG dupflpur horF df ‘ilKqum’, pRo[ kulvMq isMG romfxf df ‘sLYrI dI<br />

zfierI’ jF bljIq bfsI df ‘ieMnI ku bfq’. ‘kmilaF df twbr’ kflm dI gYrhfjLrI<br />

aksr rVkdI rihMdI hY. prmfqmf awgy ardfs hY ik sfzf ieh mnpsMd aKbfr<br />

afAux vfly sflF ivc hor qrwkI kry.<br />

ieMdrjIq mMgf qy nIlm mMgf<br />

iptsbrg, kYlIPornIaf.<br />

lwgy hn.’ vYsy jy kdI ieMzIaf vFg rwdI ivkdI huMdI<br />

qF stor mflk ny aKbfr luko-luko rKxy sn aqy<br />

lokF iek dy cfr cukxy sn.<br />

stor dy bfhr iKlry aKbfr vyK ky jy kdI<br />

stor mflk nfl gwl kro qF jvfb imldf hY, aKbfr<br />

vMzx vflf stor bMd hox qoN bfad ivc jF Kulx qoN<br />

pihlF Cz igaf hY. aKbfr izilvr krn vfly df<br />

afpxf lflc huMdf hY ik Gt qoN Gwt smyN ivc aqy<br />

Auh vI vyly-kuvyly sut ky vD qoN vD pYsf kmf lvF.<br />

ipCly hPqy hI mYnUM iek bjurg ny pMjfbI<br />

aKbfrF dI durgq vyK ky afiKaf, sfry aKbfr<br />

Blf rl ky aijhf koeI PYslf ikAuN nhIN krdy ik<br />

aKbfr dI koeI Gwto-Gwt kImq rKI jfvy. hr<br />

aKbfr afpxI mrjI nfl Gwt jF vD kImq rK<br />

skdf hY. jy ieh vI sMBv nhIN qF AunHF storF Auqy<br />

aKbfr iblkul nf riKaf jfvy ijhVy stor dy bfhr<br />

aKbfr rKdy hn. stor mflk aMdroN isrP Aus<br />

gfhk nUM hI aKbfr dyvy jo aKbfr mMgy.<br />

bjurg dI gwl ivc vjn hY, ies qrHF hI aKbfrF<br />

dI kImq pY skdI hY. gwl ieQy inrI ‘pMjfb tfeImjL’<br />

dI nhIN sgoN sfry pMjfbI aKbfrF dI hY. ies smyN<br />

sLfied koeI vI aKbfr ies krky kImq rKx leI<br />

iqafr nhIN ik ijs ny aijhf kIqf Ausdf nuksfn<br />

ho jfeygf. ieh TIk hY ik ies smyN pMjfbI aKbfr<br />

iesLiqhfrF dI afmdn `qy inrBr hn aqy aKbfr<br />

dI kImq nfl afmdn koeI bhuqI vDx vflI nhIN.<br />

pr ies qrHF iek gwl lfjLmI hY ik aKbfrF dI<br />

durgwq GtygI.<br />

*661-889-1927<br />

kursI puwq dI<br />

zyrfvfd ny PVHy muV AuhI cfly,<br />

smF aTwqr df Pyr mMzrfAux lwgf.<br />

afsLUqosL, Binafry qy isrisaF dy,<br />

jf ky zyiraF ‘qy sIs JukfAux lwgf.<br />

ihMdusqfn dI iksmq dy mflk sI jo,<br />

AunHF qfeIN Gimafry bxfAux lwgf.<br />

ijnHF kfbl, kMDfrF qwk pfey moCy,<br />

axK AunHF dI awj mukfAux lwgf.<br />

kursI puwq dI pwikaF krn Kfqr,<br />

‘bfdl’ iswKF dy puwq mrvfAux lwgf.<br />

jsvMq isMG sLfd, stfktn<br />

209-992-7185<br />

sMpfdk dI zfk<br />

ik goiraF dy sMqF aqy sfzy sMq smfj<br />

ivc ikMnI sFJ hY!<br />

awj iswK kOm dunIaF Br ivc PYl<br />

cuwkI hY. hux svfl pYdf huMdf hY ik kI<br />

sfzf sI[eI[ kYlMzr ibnf gujLfrf ho<br />

jfvygf? ieh svfl sfry pfTk afpxy<br />

afp nUM puwCx. awj (idn Èukrvfr) ikMnI<br />

qrIK hY? jy qF quhfzf jvfb 25 dsMbr<br />

2009 hY. qF sfnUM sI[eI[ kYlMzr dI<br />

loV hY. jy quhfzf jvfb poh sudI 8<br />

ibkrmI 2066 hY qF sfnUM sI[eI[ kYlMzr<br />

dI koeI loV nhIN. jy gurU nfnk dyv df<br />

purb ivsfK dI bjfey kwqk ivc mnfAux<br />

nfl koeI Prk nhIN ipaf qF hux jy koeI<br />

purb iek idn awgy jF ipCy vI ho jFdf<br />

hY qF kI Bucfl af jfvygf? Gwto-Gwt<br />

sfnUM Aus dI qrIK df qF pqf hovygf.<br />

hr idn iqMn qfrIKF huMdIaF hn ijvyN ik<br />

gurU goibMd isMG jI df pRkfsL 23 poh,<br />

poh sudI 7 aqy 22 dsMbr nUM hoieaf<br />

sI. hux ieh iqMny qfrIKF kdy vI ies<br />

qrHF iekwTIaF nhIN afAuxgIaF. ies leI<br />

sfnUM iewk qfrIK hI imQxI pvygI.<br />

nfnksLfhI kYlMzr muqfbk hr sfl ieh<br />

idhfVf, 23 poh 5 jnvrI nUM hI afvygf.<br />

kI koeI ieh dws skygf ik ibkrmI<br />

kYlMzr muqfbk 2010 ivc ieh gurpurb<br />

kdoN afvygf, afvygf vI jF nhI jy nhIN<br />

qF ikAuN?<br />

srvjIq isMG


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (34)<br />

iekdm awBVvfhy AuT bYiTaF hF. Aupr leI<br />

cfdr AuqoN lfh ky prHF vgfh mfrI hY. BmwqiraF<br />

vFg awKF mldf ieDr AuDr vyK irhf hF. srIr<br />

muVko-muVkI hoieaf ipaf hY. hosL ‘c afieaF qF<br />

kuJ sMBlx dI koisLsL kr irhf hF pr idl dI DVkx<br />

hfly vI qyjL cwl rhI hY. ieAuN lwgdY ijvyN aSdr cwkI<br />

dy puV iek dUjy nfl vwj-vwj ky KVkf kr rhy hox.<br />

srIr nUM kMtrol krn dI koisLsL kr irhf hF pr ho<br />

nhIN irhf. gurbfxI dIaF qukF aSdry aSdr iDaf<br />

ky, aSdrly nUM nfrml krn dI koisLsL kr irhf hF.<br />

lwgdY ijvyN bhuq vwzy qUPfn `coN bc inkilaf hF.<br />

‘‘lE! cfh pI lE, awj vfhvf sdyhF AuWTy bYTy<br />

ho.’’ pqnI dI afvfjL ny itkitkI qoV idwqI hY. AusdI<br />

afvfjL sux Aus vl cuwpcfp vyKx lwgdf hF.<br />

‘‘kI gwl icwq TIk nhIN. aYN cuwp ijhy ikAuN bYTy<br />

ho. iks gwl dI icMqf hY? rfq vI suwqy pey brVfeI<br />

jFdy sI. mYN soicaf koeI supnf afieaf hoAU. aYvyN<br />

iPkr nf kiraf kro. vDIaf ijLMdgI aY afpxI,<br />

cMgf qusIN kmfAuNdy E. mYN nOkrI krdI aF. bwcy sYWt<br />

ny. hor dwso kI cfhIdY quhfnUM. lokF ‘c quhfzI pUrI<br />

iewjLq aY. iks gwl df iPkr krI jFdy E?’’<br />

pqnI afpxy suBfa muqfibk gwlF krdI-krdI<br />

cfh df kwp myjL ‘qy rwK, rsoeI vl clI geI. kMbdy<br />

hwQF nfl kwp cuwk ky cfh dI Guwt Brn lwgdf hF qF<br />

pqnI dI gwl sUeI dI coB vFg aSdr vwjx lwgdI<br />

aY. jy lokF ‘c myrI pUrI iewjLq aY, eysy krky qF<br />

ikMnIaF rfqF dI nINd AuWzI peI aY. kdy golI nhIN<br />

leI sI. kwlH jd isr nUM bhuq ijLafdf GuMmyrIaf af<br />

rhIaF sI, zf[ vrmy koloN bI[pI[ cYk krvfieaf.<br />

iek sO awsI qy phuMicaf ipaf sI. bI[pI[ aqy tYnsLn<br />

GtfAux dIaF golIaF lY ky Gry af igaf sF. ieh<br />

golIaF vI asr nhIN kr rhIaF. pqnI hrpRIq qoN<br />

golIaF dy pwqy lukoa ky rwKy ny. iesnUM dvfeIaF df<br />

pqf lwigaf, ivcfrI hor aOKI hovygI. myrf ichrf<br />

vyK ky eI ikMnf Audfs ho jFdI hY. KflI kwp muV ky<br />

myjL `qy rwKidaF smfgm vflI gwl idmfg ivc cwlx<br />

lwg pYNdI hY. amndIp df hwsdf ichrf awKF sfhmxy<br />

af jFdf hY. AusdI iKwl-iblIaF huMdI afvfjL kMnF<br />

ivc tuxkx lwg pYNdI hY. Pon ‘qy gwlF krdf amndIp<br />

kih irhf sI, ‘‘pRoPYsr sfihb, sfzf swdf jLrUr<br />

kbUl kirE. ies KusLk jMgl vrgy ielfky ivc<br />

afp afEgy qF bhfr afeygI. sfihqrsIaF nUM sfihq<br />

df rs imlygf. nvIaF klmF nUM syD imlygI. afpdy<br />

ikMny hI stUzYNt asIN bulfey ny.’’ amndIp KusL mUz<br />

‘c gwlF krdf myrI vizafeI kr irhf sI. smfgm<br />

dy kfrzF ‘qy ivsLysL nfAu sI myrf. kfrz mYnUM pihlF<br />

hI iml cuwikaf sI.<br />

smfgm vfly idn sdyhF hI AuT iqafr hoieaf<br />

sF. ikMnf cMgf cMgf lwg irhf sI. rsqy ‘c jFdy<br />

vkq kfr dy sLIisLaF ivcoN bfhr vl ingfh jFidaF<br />

mYnUM amndIp dI gwl cyqy afAux lwgI. vfikaf eI<br />

jMgl bIafbfn vrgf sI ieh ielfkf. meI-jUn dI<br />

iqwKV grmI. kuJ pl vI bfhr inwkly mUMh suwkx<br />

lwg jFdf. hfVI dI Psl dI ktfeI ho cuwkI sI. kpfh<br />

nrmf hfly isafVF dy aSdr hI sfh lY irhf sI.<br />

ikqy-ikqy koeI hry cfry dI dOgI njLr peI sI rfh<br />

‘c jFidaF. ijafdf Kyq KflI pey sI. iesy krky<br />

ingHf dUr dUr qwk jFdI sI. qwqI hvf ‘c ryq AuWzdI<br />

vI ikqy njLrI pYNdI.<br />

ikqy-ikqy koeI tfvF-tfvF drKq njLrI pYNdf<br />

sI.<br />

jMz df drKq vyKdy mn ‘c bcpn dIaF XfdF<br />

cyqy afAux lwgIaF. sLihr ‘c rih ky qF ienHF drKqF<br />

nUM Buwl hI igaf sF. skUl pVHdy. sMdlI dI Zfb ‘qy<br />

af ky ruk jfxf. zUMGI Zfb ‘c pfxI ‘c itmitmfAuNdy<br />

qfry ijhy idsdy. PVn nUM jIa krdf pr hvf nfl<br />

JlkorF ijhIaF hor pfsy qur jFdIaF. Zfb dy iknfry<br />

roVF vflI DrqI ‘c iesy qrHF df jMz df drKq sI.<br />

jyT hfVH dy mhIny jMz `qy lwgy KoKy hyTF izwgy pey<br />

huMdy. PwtI-bsqf rwK ky Kyzx lwg jFdy, nfloN KoKy<br />

cug ky Kfx lwg jFdy. loa ‘c suwky hoey KoiKaF dI<br />

KV KV suxdI ieh bVf ipafrf sMgIq sI. hvf nfl<br />

tuwt ky izgdy KoiKaF nUM Bwj Bwj ky iekwTf krdy.<br />

Gry gey nUM mF kihMdI, ‘‘AuQy nf puwq ruikaf<br />

kro. dupihr vyly jMzF dy drKqF `qy blfvF huMdIaF<br />

ny. juafkF dy mgr lwg jFdIaF ny.’’<br />

awj vI Auho ijhI blfa mgr lwgI hoeI aY.<br />

hux qF byby vI nhIN jo dwsy blfvF BYVIaF huMdIaF ny.<br />

juafkF dy mgr pY jFdIaF ny. nfly AuQy qF koeI toa<br />

itwbf vI nhIN sI ijQoN ieh blfa myry mgr pYgI.<br />

koeI jMz nI sI nyVy qyVy. pqf nIN ieh blfa ikhVy<br />

Kyq ‘coN myry mgr lwg peI.<br />

pOVI drsLn<br />

AuQy qF smfgm sI vDIaf sLihr dI iqMn mSjLlI<br />

sfP suQrI iemfrq. smfgm vfly KulHy ivhVy ivc<br />

vDIaf tYNt lwgf hoieaf. pSzfl ‘c plfsitk dIaF<br />

kursIaF dIaF kqfrF. mSc Aupr soPy dy mUhry kwc<br />

df myjL qy guldsqf sijaf hoieaf sI. mYN qF swq<br />

jixaf dy ivckfr bYTf sF. ijvyN swq ijLMdiraF aSdr<br />

koeI cIjL sMBflI peI hovy. AuQy koeI blfa ikvyN<br />

phuMc skdI sI. myry Kwby hwQ bulfry mfeIk AuqoN<br />

afpxy afpxy ivcfr pysL kr rhy sn. sfhmxy gMBIr<br />

ichiraF vfly cyqMn sroqy. PuwlF vFg tihkdy Br<br />

jobn dI cmk vfly muKiVaF ‘c iKaflF dI qfjLgI<br />

zuwl zuwl pY rhI sI. mn KusLI nfl JUm irhf sI.<br />

‘‘asIN ijnHF dIaF ilKqF nUM pVH ky ijLMdgI<br />

ijAUxI iswKI. ilKxf pVHnf iswiKaf awj sfzy<br />

drimafn ny[[[.’’<br />

myry bfry bolx vfilaF dy<br />

mUMhoN ikrdy bol, mn nUM hor vI<br />

qswlI qy mfx dy rhy sn.<br />

mn aSdroN-aSdr gd gd ho<br />

irhf sI. aYny vDIaf smfgm ivcoN<br />

lokF dy Bry iekwT ‘c ikMny hI hwQ<br />

myry vl siqkfr nfl AuWT rhy sn.<br />

keI nOjvfn muMizaF ny afpxI<br />

gwl kridaF vfr-vfr myrIaF<br />

rcnfvF df ijLkr kIqf. iek idl<br />

iKcvyN pihrfvy vflI kuVI ny kivqf<br />

kihMidaF bVy hI vwKry aSdfjL ‘c<br />

myrIaF kivqfvF dI qfrIP kIqI.<br />

Ausdf ieh aSdfjL mn nUM KusL kr<br />

igaf. mSc ‘qy afAux vflf hr<br />

sLKs isr Jukfa mYnUM nmskfr<br />

kr irhf sI. bVf ipafrf mfhOl,<br />

myrf vI isr AunHF awgy Juk jFdf.<br />

‘‘pfpf jI iksnUM hwQ joV isr<br />

JukfeI jFdy ho. hfly qF nHfqy vI nIN<br />

qusI. ikhVy gurU nUM sIs invf ky<br />

bynqI kr rhy ho? ‘‘bytI lvpRIq<br />

dy bolF nfl myrI ibrqI tuwt jFdI<br />

hY.’’<br />

socdf iehnUM kI dwsF ik byty,<br />

iksnUM isr Jukf irhf. isr mwQf<br />

qF myrf hux pqf nI kIhdy kIhdy<br />

mUhry rgVnf pAU. myry aSdrlI<br />

hflq kI bxI peI aY? qYnUM kI<br />

pqY ipafrI bwcI.<br />

KFsI Pyr AuWT KVI hY. awKF<br />

‘c pfxI inklx lwgdY.<br />

‘‘pfpf kI gwl aY, quhfzI KSG<br />

TIk ikAuN nhIN hoeI?’’ bytI lvpRIq<br />

dy svfl ny aSdrlI rIl Pyr rok<br />

idwqI.<br />

‘‘nhIN byty, awgy nfloN kfPI<br />

TIk aY.’’<br />

‘‘pfpf rfq vI qusIN KSGdy rhy ho. mhIny qoN<br />

Aupr ho igaY. aSdr koeI ieMnPYksLn ijLafdf nf<br />

hovy, zfktr nUM cMgI qrHF cYk krvfE. kwl bursL<br />

krdy vI qusIN ikMnf aOKf ho rhy sI KSG nfl.’’<br />

‘‘byty qUM iPkr nf kr awj iPr jfvFgf zfktr<br />

kol. TIk ho jfvygI.’’<br />

lvpRIq dI gwl sux ky AusnUM jvfb dy byiPLkr<br />

krn dI koisLsL kIqI hY. pr afpxy aSdrly zr nUM<br />

ikvyN vI ipwCy nhIN pf irhf hF. asl ‘c ieh KSG vI<br />

myry Ausy aSdrly iPkr krky TIk nhIN ho rhI .<br />

sgoN zr nfl hor vwD rhI hY. jd kdy socF dIaF<br />

zUMGfxF ivc bhuq nIvF clf jFdf hF qF KSG dy bhfny<br />

bfhr inklx dI koisLsL krdf hF.<br />

kwl jd pqnI ny mYnUM bYWz ‘qy bysuriqaF vFg<br />

ipaf vyiKaf qF ikhf, ‘‘kI gwl Kfxf qF Kf lYxf sI.<br />

quhfnUM pqf mYN qF lyt afvFgI. lvpRIq vI sLfm nUM<br />

muVygI. qusIN AuvyN pey E ijvyN Cwz ky geI sF. awj<br />

kflj vI nhIN gey. CuwtI mfrI bYTy E. nf nfqy E. kI<br />

krdy rhy hux qwk.’’<br />

pqnI dI gwl df jvfb nhIN aOV irhf. kuJ pl<br />

sMBlx leI CfqI ‘qy hwQ rwK ky KSGx lwg ipaf<br />

sI. ieh KSG vI mYnUM keI vfr afpxy afp nUM izPYNs<br />

khfxI<br />

jogf<br />

krn ‘c shfeI huMdI hY. pr htdI ikAuN nhIN? ieh<br />

Xfd krky srIr nUM qrylIaF afAux lwg pYNdIaF ny.<br />

pqnI bfhroN grmI ‘c afeI hY. buV buV krdI plyt<br />

‘c rotI qy sbjI, dhI vflIaF kOlIaF myj qy rwK ky<br />

clI jFdI hY.<br />

rotI dI burkI qoVdf hF qF ibrqI iPr jMzF<br />

vflI khfxI vl clI jFdI hY.<br />

socdF jy nf jFdf. iek pl dI qF gwl sI jy<br />

clf vI igaf sI, smfgm Kqm hox sfr Gr muV<br />

afAuNdf. pr clf igaf qF awj ieh hflq hoeI peI<br />

aY. kuJ vI TIk nf kIqf. ieMnf isafxf qy smJdfr<br />

smJdy ny sfry dosq pr jd iksy nUM ies gwl df<br />

pqf lwg igaf. kI khygf hr koeI? kI jvfb dyvFgf.<br />

bfhr inklx nUM idl nhIN krdf. iksy dy mwQy lwgx<br />

qoN Bjdf hF. iksy smfgm dy nF qoN BYa afAuNdY hux.<br />

pqnI dI shylI kmljIq dy lVky dI sLfdI sI.<br />

aYhI gwl idmfg nUM cVHI hoeI sI. mYirj pYlys ivcoN<br />

pqnI nUM lY ky AuT quiraf sF. hflFik sfry lok<br />

vDIaf hws hws ky iml rhy sI. pqnI mnpRIq dIaF<br />

ikMnIaF hI shylIaF afeIaF hoeIaF sn. mnpRIq nUM<br />

iml rhIaF sn. keI qF mnpRIq nUM jwPI pf ky<br />

imlIaF. mYnUM hwQ joV ky siq sRI akfl bulfeI AunHF<br />

ny. hfl cfl puwiCaf. PuwlF vFg iKVIaF PrUt cft<br />

Kfx lwgIaF. mnpRIq vI AunHF nfl gwlF krdI AuCl<br />

rhI sI. imrg vFg ieDr AuDr cMugIaF BrdI mYnUM<br />

AuWkf hI cMgI nhIN lwg rhI sI.<br />

sfhmixEN do iqMn jxy iekwTy afAuNdy idsdy<br />

hn qF mYnUM zr lwgx lwg pYNdf hY. lgdY ienHF nUM<br />

myrI gwl df pqf hY qy ienHF ny gwlF gwlF ivc myrI<br />

KuMb TwpxI aYN ijhVy myry vl iswDy hoey afAuNdy ny.<br />

pr Auh qF dUroN hI hwQ ihlf ky hYlo hYlo krdy,<br />

afpxIaF gwlF ‘c msq prHy lwgy gol tybl kol<br />

zhIaF kursIaF `qy jf bYTy hn. mYN iCwQf ijhf pYNdf<br />

afpxy afp nUM sMBfldf bUtF dI ilsLk vl vyK ky,<br />

kdy pwg dI cuMJ ijhI TIk krdf eIjI mUz ‘c hox df<br />

Xqn krdf jF idKfvf krn dI koisLsL krdf hF.<br />

bws iek KVf jLrUr hF.<br />

kuJ plF mgroN iekwT nUM vyK ky mn hI mn iPr<br />

zrn lwgdf hF.<br />

sfhmixEN qyijMdr qy mlkIq af rhy ny. myry<br />

vDIaf imwqr ny. vyKky pry nUM iKskx dI koisLsL<br />

krdf hF.<br />

mn ‘c afAuNdY jy ienHF nUM iBxk pYgI. iPr kI<br />

bxU? qyijMdr qF mUMh Pwt bVY. muinafdI vfly nUM<br />

pYsy dyx dI loV nIN, Gr-Gr gwl phuMcfAux leI.<br />

iesnUM jy gwl df pqf lwg jy. ikMnIaF hI hor rMgdfr<br />

pwgF myrIaF jfxU ny pr mYN AunHF qoN lukdf iPrdF.<br />

‘‘afE quhfnUM mnIsLf nUM imlfvF, Ausdf pqI<br />

vkIl vI nfl afieaf hoieaY.’’<br />

pqnI dI gwl suxnsfr iekdm suMn ijhf ho<br />

igaf hF. pr BwjF vI ikDr. sfhmxy KiVaF nUM vyKdF.<br />

ieh vkIl qF Aus idn mYnUM Aus PMksLn ivc vI<br />

imilaf sI. vyKxsfr lwqF kMbx lwg pYNdIaF hn.<br />

pr mnpRIq df ikhf vI moV nhIN skdf. sihm nfl<br />

Bry mn nfl AunHF kol jf rukdf hF.<br />

pqnI qy mnIsLf Guwt ky jwPI pf ky imldIaF,<br />

muskrfAuNdIaF sfzy vl huMdIaF ny.<br />

‘‘myrI pqI rivMdr[[[.’’ myry vl vyKdI mnIsLf<br />

bolI.<br />

‘‘hF, hF asIN imly sI kuJ idn<br />

hoey iek PMksLn `qy. jfxdF mYN<br />

pRoPYsr sfihb nUM.<br />

drasl Aus kflj dI<br />

mYnyjmYNt ivc myry keI dosq ny.<br />

mYnUM aksr bulfAuNdy rihMdy aY.<br />

lIgl azvfeIjr vI hF mYN kflj<br />

df. kdy kdfeIN jd loV pYNdI aY,<br />

syvf krIdI aY AunHF dI.<br />

quhfzy bfry AuQy jf ky pqf<br />

lwigaf sfzy sLihr dI aYnI vDIaf<br />

sfihqk hsqI. asIN pihlF kdy<br />

imly vI nhIN. quhfzy ilKy dIaF<br />

qrIPF sux ky mn KusL hoeI jFdf<br />

sI.<br />

pr aPsos ieh irhf ik kort<br />

‘c koeI jrUrI kMm hox qy mYnUM Pon<br />

af igaf. smfgm dy ivcoN hI mYnUM<br />

afAuxf pY igaf. quhfzy sLuB ivcfr<br />

vI nhIN sux sikaf sF. KYr jd<br />

kdy iPr mOkf imilaf jLrUr<br />

suxFgy.’’<br />

mnIsLf df vkIl pqI iekdm<br />

ibnf ruky ikMnIaF hI gwlF myry bfry<br />

kr irhf sI. sux ky mn nUM kuJ<br />

Zfrs ijhI imlI.<br />

pr aSdroN iksy zr dI qfr<br />

hfly vI vwj rhI sI. gwlF vI kr<br />

irhf sF. pr idmfg ‘c hor vI<br />

hnyrIaF vg rhIaF sn. hIxqf<br />

vfly Bfv ‘c dosLIaF vFg mnIsLf<br />

aqy Ausdy pqI dy sfhmxy KVf hUM<br />

hF kr irhf pr awK nhIN iml irhf.<br />

‘‘mnpRIq! Bfa jI qF bVy sfAU<br />

ny. qusIN aYvyN sfnUM kihMdy rihMdy ho.<br />

sKq suBfa ny. afpxy hI mUz dy.’’<br />

AuhdI gwl sux ky idl dI DVkx kuJ TIk qF<br />

huMdI hY pr AunHF nfl do cfr gwlF hor musLikl nfl<br />

krdf hF. hwQ joV ky bnfAutI muskRfht ichry `qy<br />

ilafAux dI koisLsL krdf rihMdf hF, ‘‘aCf sr!<br />

quhfnUM iml ky KusLI hoeI hY. afAuxf kdy Gr.’’<br />

mnpRIq myry hwQ dy iesLfry nfl myry nfl awgy<br />

nUM qur pYNdI hY.<br />

ikMny hI lok lfan ivc lwgy gol tyblF duafly<br />

bYTy gwlF mfrdy hws rhy ny. kuC nf kuJ Kf pI rhy<br />

ny.<br />

sfhmxy tybl ‘qy ingfh jFdI hY. keI iglfs<br />

trya ivc rwKI vytr Juk ky bYiTaF awgy rwK irhf<br />

hY. iek culbulI ijhI aOrq iglfs mrdF dy awgy<br />

krdI insLMg hws rhI hY. tybl duafly bYTy dUsry<br />

mrd aOrqF vI hws rhy ny.<br />

vyKxsfr idmfg dIaF nfVF ksIaF jFdIaF ny.<br />

iesy qrHF df hI jsLn sI Aus idn jd asIN cfro<br />

dosq iekwTy mihiPl sjfeI bYTy sF. lokF dI BIV jf<br />

cuwkI sI. smfgm vI kdoN df Kqm ho cuwikaf sI.<br />

kuJ pRbMDk sfzI mihmfn invfjI ‘c juty hoey sn.<br />

vDIaf gwlF qy cutkly cwl rhy sI. mn mOjL ivc sI.<br />

hotl dy kmry ivc lwgy ey[sI[ ny grmI df mOsm<br />

Bulf riKaf sI. sLIisLaF awgy lwgy pridaF aqy<br />

kmry aSdr jg rhIaF do itAUbF ny sUrj dI rosLnI


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (35)<br />

nfloN sfnUM qoV rwiKaf sI. sLfm ZlI qy rfq pYx df<br />

vI pqf nhIN lwigaf sI. suhfvxf mOsm bixaf hoieaf<br />

sI aSdr.<br />

hux sfQIaF nfl sfQxF vI sfzf sfQ krn<br />

leI pqf nIN ikQoN phuMc geIaF. mihPl hor vI rMgIn<br />

bx geI sI.<br />

‘‘sr ikvyN lwigaF ieQy af ky awj df PMksLn.’’<br />

myry nfl bYTI idl iKcvyN pihrfvy ‘c nIlIaF awKF<br />

vflI ny ikhf.<br />

Ausdy mUhoN inkly sLbdF ny mYnUM hor nisLaf<br />

idwqf.<br />

‘‘bhuq vDIaf lwigaf.’’<br />

‘‘sr vYsy qF smfgm ‘c bolx vyly vI mYN ikhf<br />

sI, mYN bhuq piVHaf hY quhfnUM. quhfzIaF rcnfvF<br />

mYnUM bhuq pRBfvq krdIaF ny. ies krky sfry ruJyvyN<br />

Cwz ky rfjpury qoN quhfzy krky hI afeI aF jd swdf<br />

pwqr ivc quhfzf nF piVHaf. nhIN qF sLfied dosqF dy<br />

swdy ‘qy nf vI phuMicaf jFdf.<br />

‘‘sLbdF dy jfdUgr ho sr qusIN.’’<br />

‘‘boldI boldI ny Aus afpxI kursI myry hor<br />

nyVy kIqI. mYnUM cMgI cMgI lwgI.’’<br />

‘‘nhIN aYsI gwl nIN. bws aYvyN jo ahuVdY JrIt<br />

CwzIdY. quhfnUM cMgf lwgdY vDIaf gwl.’’<br />

‘‘sr mYN qF XUnIvristI ivc vI jf ky vyiKaY.<br />

ivdvfn qF bhuq bYTy ny.<br />

pr krIeyitv lyKk bhuq Gwt ny Qozy vrgy.’’<br />

‘‘hF, ieh qF hY[[[.’’<br />

asIN iek dUjy ivc ieMny Ko gey. sfzIaF gwlF<br />

cldIaF rhIaF. dosq vI pqf nhIN lwigaf hor nfl<br />

gwlF krdy ikDr nUM cly gey.<br />

gwlF kridaF Ausny puiCaf, ‘‘sr quhfzf rfq<br />

df kI pRogrfm aY?’’<br />

‘‘awj qF ieQy hI rhFgf. 22 nMbr kmrf hY<br />

myrf. cfbI dy gey ny muMzy.’’<br />

‘‘clo cMgf mYN vI pihlF iksy afpxy rYlyitv<br />

nUM Pon kIqf sI.<br />

pr jy qusIN ieQy E qF mYN vI quhfzy kol quhfzI<br />

syvf ‘c hI rhFgI.’’<br />

‘‘nhIN[[[nhIN[[[.’’<br />

‘‘nhIN ikAuN sr! mYN qF spYsLl quhfzy leI<br />

rfjpury qoN afeI aF. kI gwl quhfnUM myry nfl koeI<br />

nfrfjLgI aY?’’<br />

Auh myry hwQ ‘c hwQ pfAuNdI. myry kmry vl lY<br />

geI. myrf srIr nsLy dy dUhry lor ‘c lVKVf irhf<br />

sI. ijAu ijAuN rfq aqy nsLf gihry ho rhy sI idmfg<br />

ivc sB kuJ rlgwz ho irhf sI. Pyr pqf hI nI<br />

lwigaf ikvyN ipaf kI kI hoieaf.<br />

svyry Ausny mYnUM hlUx ky jgfieaf, afp Auh<br />

pihlF sfJry hI bfQrUm ‘c nhf ky bfhr af vfl<br />

sMvfr rhI sI.<br />

mYN vI iqafr hoieaf. Aus nfl kuJ gwlF kr,<br />

hotl mflk nUM dws, gwzI lY Gry af phuMicaF sF.<br />

sr kolz zirMks lEgy? bihry dI afvfjL ny<br />

myrI ibrqI nUM qoV idwqf .<br />

iekdm iKafl afieaf ik mYN qF tyblF vl<br />

vyKdf ikQy dI ikQy phuMc igaf sF.<br />

ieh vI pqf nIN lwgf ik mnpRIq ikhVy vyly<br />

myry koloN ikDr clI geI hY. muVI afAuNdI nUM vyK<br />

irhF.<br />

‘‘qusIN qF pqf nIN ikQy guafcy rihMdy AuN aYny<br />

rsLipMdrpfl kOr<br />

jIvn ivc mOkf-myl dIaF GtnfvF df aihm<br />

rol huMdf hY. mnuwK shI smyN ‘qy shI PYslf lY ky<br />

ijLMdgI dI ptVI ‘qy jf cVHy qF sPlqf hfsl krky<br />

rukdf hY. jykr rfhoN Btk jfvy qF hfr hI nsIb<br />

huMdI hY pr ies mOkf-myl nUM afpxy inwj leI ijAUx<br />

vfly lok hI vrq lYNdy hn ijhVy dfa lwgx ‘qy<br />

tpUsI mfr ky Auprly zMzy ‘qy jf cVHdy hn. ies nUM<br />

simaF dI mfr khIey qF sfzy pRbMD df ‘kuhj’,<br />

jIvn ‘c aijhy ivakqIaF nfl vfh pYNdf hY ijhVy<br />

aXog hox dy bfvjUd vI bulMdI ‘qy phuMcdy hn.<br />

cfplUsI dy aml ‘qy clidaF afpxy ‘afkfvF’ dI<br />

CqrCfieaf hyT mnmrjLI krdy hn, jfiejLnfjfiejL<br />

ZMg qrIikaF nfl awgy qurdy rihMdy hn.<br />

AunHF dy asUl, eImfndfrI qy smfijk irsLiqaF qy<br />

kdrF dI koeI aihmIaq nhIN huMdI. myry nyVly irsLqy<br />

‘coN vIr lwgdf ies qrHF df pfqr aksr hI myrIaF<br />

awKF sfhvyN af KVHdf hY qy mYnUM socx leI mjbUr<br />

krdf hY. Aus dy aqIq df idRsL myry sfhvyN gujLrn<br />

lwgdf hY. Auh muwZ qoN hI pVHfeI ‘c lfpRvfh irhf qy<br />

Aus ny mfipaF dI bhuqI pRvfh nhIN kIqI. iksy qrHF<br />

iekwT ‘coN msF kmljIq bfhr afeI sI mYN sLgn dy<br />

afeI aF.<br />

mYN bulfieaf vI qusIN afh kursIaF bMnI<br />

itkitkI lfeI KVy sI.’’<br />

‘‘awCf PVf afeI sLgn, cwlIey Pyr. myrf grmI<br />

nfl idl jfh vI GbrfeI jFdY.<br />

mYQoN KiVaf nIN jFdf.’’<br />

‘‘qusIN qF hr QF aeIN krdy EN. ieMjUafey kro.<br />

pqf nIN ikvyN mOkf imldY PrI ho ky imlx iglx df,<br />

Kfx pIx df.’’<br />

‘‘nhIN bws cwlIey[[[.’’<br />

pqnI nUM iek iksm nfl GVIs ky mYN Gry lY<br />

afieaf sF. gwzI grYj ivc lf ky pY igaf sF pr<br />

nINd nhIN afeI. awj vI Ausy qrHF Gbrfht vDI peI<br />

aY. kuJ pqf nIN lwgdf kI krF. kdy vkIl sfhmxy<br />

af jFdY. kdy qyijMdr qy mlkIq AuWcI AuWcI hsdy<br />

qfVIaF mfrdy suxdy ny. bybws hoieaf ipaf.<br />

‘‘kI bolF?’’<br />

‘‘do vfr mobfiel dI GStI vwj ky bMd ho geI<br />

hY. ikQy aY quhfzI surqI.’’ pqnI dI afvfjL nfl<br />

iekdm zOr BOr ijhf ho ky mobfiel vyKx leI bYWz<br />

`qy hwQ mfrdf hF. mobfiel qF sLoapIs ivc sLIsLy<br />

ipwCy ipaf hY.<br />

cuwk ky vyKdF. do imsz kflF afeIaF peIaF<br />

ny. nMbr kwZx qoN pihlF hI idmfg ivc hor zr BfrU<br />

ho jFdY. sflI df Ausy df Pon hovygf.<br />

Aus idn vI ies qrHF mobfiel dI GStI vwjI<br />

sI. klfs ivc pVHf irhf sF. bfhr brFzy ‘c suxn<br />

leI igaf. hYlo kIqI koeI nf boilaf. iesy qrHF dUjI<br />

vfr hoieaf sI. qIjI bYl qy hYlo kIqI, qF Aus dI<br />

afvfjL sI, ‘‘mYN suKmn boldI hF, siq sRI akfl<br />

sr.’’<br />

‘‘siq sRI akfl[[[mYN zrdy zrdy ny awDf ku<br />

jvfb idwqf sI.’’<br />

‘‘kflj ‘c eI EN sr?’’<br />

‘‘hF[[[dwso[[[?’’<br />

‘‘sr dwsF kI bVI ksUqI Ps geI hF. hPqf<br />

AuproN dI lMG igaY mYnsjL nhIN afey. kI krF bVf<br />

zr lwg irhY.’’<br />

sux ky isr qoN pYrF qwk kMb igaf sF. DrqI<br />

akfsL GuMmx lwg pey sI. awKF awgy hnyrf af igaf<br />

sI. kuJ sMBl ky klfs ‘c CuwtI kr lfiebryrI ivc<br />

af bYiTaf sF. AuQoN bYTy nfl dy pRoPYsr ieAuN lwg<br />

rhy sn ijvyN myrIaF gwlF kr rhy hox. ijvyN ienHF ny<br />

myrf Pon sux ilaf hovy.<br />

iksy nfl koeI gwl nhIN ho rhI. dPqr ’c af<br />

lIv dy ky rfjpury vflI bws PV leI. mnpRIq nUM Pon<br />

kr idwqf XUnIvristI jLrUrI kMm hY, ies leI jf<br />

irhf. rfqI dyr nfl afvFgf. jykr lyt ho igaf<br />

sLfied rihxf vI pY skdY. kih Pon bMd kr idMdf<br />

hF.<br />

rsqf muwkx ivc nhIN af irhf. socdF iswDF<br />

iksy nrisMg hom jfvFgf. awj kwl pYsy nfl sB<br />

kuJ ho jFdY. afQx nUM Ausdf Psqf vZfa ky muV<br />

afvFgf. jykr nf mSnI? bVI ksUqI siQqI ivc Ps<br />

igaf hF. nfly awj kwlH hryk irsk nIN lYNdf. bfhrly<br />

bMdy qy ikhVf zfktr ieqbfr krU. sgoN aglf aijhI<br />

gwl sux ky puils nUM Pon krky aSdr krvf idAu.<br />

awKF awgy KfkI vrdI, hvflfq dIaF sIKF<br />

sfhmxy af jFdIaF ny. gflHF, kurKq lPjL kMnF ‘c<br />

gUMjdy suxfeI dyx lwgdy ny. muVko-muVkI hoieaf<br />

ipaY srIr. iKafl bdldf hF-pihlF isDf Ausy<br />

kol jfvFgf. kI kihMdI aY. AuhdI gwl sux ky kr<br />

lvFgy ijvyN hoAU. Ausny Pon kIqf hY, kuJ nf kuJ qF<br />

soc ky bulfieaY. ies qrHF dI AuDyV-bux ivc pqf<br />

hI nIN lwigaf kd rfjpury dy awzy `qy bws myn roz<br />

AuWpr af ruwkI.<br />

mobfiel `qy Ausdf nMbr imlfieaf hY.<br />

‘‘hYlo’’ AusdI afvfjL hY.<br />

‘‘phuMc gey qusIN’’<br />

‘‘hF[[[.’’<br />

‘‘awCf! mYN bws stYNz dy nyVy hI hF do cfr imMtF<br />

‘c hI quhfzy kol phuMcI.’’<br />

myry kuJ ku sfh itky clo af qF rhI hY. ikqy<br />

hor nI jfxf ipaf. bfkI ijvyN hoAu dyKI jfAU.’’<br />

sfhmxy bfiek rukI hY<br />

vyiKaf, EhI hY.<br />

mYN qurdf srIr nfl lwqF GVIsdf Auhdy vl<br />

jf irhf.<br />

siq sRI akfl sr.<br />

siq sRI akf[[. sLbd ijvyN myry sMG ivc hI<br />

aV gey hn.<br />

‘afE sfhmxy hotl ’c kwp cfh df pIny aF.<br />

nfly gwlF krdy hF.’ Ausny byiJjk mYnUM afiKaf hY.<br />

mujrm vFg Ausdy ipwCy bYT igaf hF. bfiek<br />

KVI krky aSdr bYT ky Ausny cfh dy do kwp df<br />

afrzr idwqf hY.<br />

ey[sI[ dI TMzk nfl srIr kuJ arfm qF<br />

mihsUs kr irhf lwgdY. pr idl qyjLI nfl DVk<br />

irhY.<br />

‘‘kI gwl aY?’’ dosLIaF vFg zry ny mYN iswDf hI<br />

svfl kIqf.<br />

‘‘sr gwl qF quhfnUM dws eI idwqI hY.’’<br />

‘‘Pyr zfktr kol cly jfxf sI.’’<br />

‘‘AuQy Pfdr df nF puwCdy ny. kI dwsdI.’’<br />

sux ky DVm krky kursI qoN izgdf izgdf msF<br />

afpxy afpnUM bcfAuNdf hF.<br />

mwQy nUM qrylIaf af rhIaF ny.<br />

Pyr hor dws ikvyN krIey?’’<br />

mYN huxy iek shylI kol jf ky afeI aF. AusdI<br />

iek zfktr dosq hY AusnUM sfrI khfxI dwsI. Auh<br />

kihMdI iPkr nf kro mYN quhfzI pUrI mdd krFgI.<br />

sB TIk ho jfvygf.<br />

mYN hor vI dwisaf agly hPqy myrI ieMtrivAU<br />

aY lYkcrfr dI. AusqoN pihlF ieh TIk ho jy.<br />

nfly mfnisk qOr `qy vI mYN TIk hovF qF hI kuJ<br />

dws skFgI ieMtrivAU ‘qy.<br />

Krcf vI TIk hI lvygI zfktr.<br />

mYN dyvF lY ky afieaf hF.<br />

nhIN nhIN sr quhfzy qoN QoVy lYxy ny. mYnUM pqf<br />

lwigaf sbjYkt aYksprt dy qOr `qy. quhfnUM nfmjd<br />

kIqY XUnIvristI vloN. myrI iqafrI iqAUrI qF hux<br />

quhfnUM idsdI aY. bws qusIN ieMtrivAU `qy iDafn<br />

rwiKE myrf. myrI iehI irkUaYst hY.’’ ‘‘qUM iPkr nf<br />

kr, ieh myrI izAUtI hY. ishq TIk kr[[[.’’<br />

‘ishq vI quhfzy arpn kIqI aY sr.’ awKF<br />

BrdI boldI ny ikhf.<br />

suxky cuwp sF.<br />

‘‘vYsy quhfzy sLihr eI rihMdy aY aYzvokyt<br />

rivMdr jI. AunHF nfl vI myrI gwl hoeI sI. kihMdy<br />

[qy jdoN klrkI lot afeI<br />

ruVH-KuVH ky 12 jmfqF pfs kr igaf. ijLMdgI ny<br />

krvt bdlI, Aus dy aiDafpk ipqf dI acfnk<br />

mOq hoeI. Aus nUM ipqf dI QF qrs dy afDfr ‘qy<br />

skUl ‘c klrk dI nOkrI iml geI. Aus nUM kMm<br />

krn df koeI igafn qy qjrbf nhIN sI. Auh aksr<br />

hI sfzy Gr afAuNdf qy afKdf, ‘‘mYN ies nOkrI qoN<br />

bhuq duKI hF, klrk dI vI koeI jUn aY? hryk<br />

aiDafpk ibnf gwl qoN eI af ky roab JfVdY qy<br />

ipMRsIpl dy nKiraF df myry kol koeI jvfb hI nhIN.’’<br />

smF bIiqaf, Auh kMm iswKx lwg ipaf. kudrqI<br />

Aus df ipMz nvyN bxy ijLly ‘c afieaf qy Aus ijLlHy<br />

‘c iswiKaf dPLqr ivc Aus nUM bulf ilaf igaf.<br />

dPLqr jf ky Aus df njLrIaf bdlx lwigaf.<br />

aiDafpkF dy kMmF-kfrF ‘c nfl dy sMgI-sfQIaF<br />

nUM vyK ky Auh vI cusqI-clfkI qoN kMm lYx lwigaf.<br />

hux jd Auh sfzy kol afAuNdf hY qF Aus df ichrf<br />

skUn nfl Biraf huMdf hY. Auh afKdf, hux suwK dI<br />

nINd sOx lwigaF. pihlF qF aYvyN jxy-Kxy dIaF<br />

iJVkF suxdf sF, hux afpxy qoN vwizaF nUM ‘iJVkx’<br />

qy AunHF df kMm krn leI syvf pfxI krfAux dy rfh<br />

quiraf hF. ieQy irhf qF ijLMdgI sOKI rhygI.’’<br />

kuJ smyN bad Auh iPr imilaf qF AudoN Auh<br />

zI[sI[ dPLqr clf igaf sI. kuJ idnF ‘c hI Auh<br />

aMbrIN Auzx lwigaf, sLfied Auh mOkfpRsqI dy ‘rfjL’<br />

nUM jfx igaf sI. dPLqrF ‘c kMm krn vfilaF dI<br />

Gft dy clidaF iksy ‘snyhI’ ny Aus nUM KjLfnf dPLqr<br />

‘c afpxf pwkf itkfxf bxf ilaf. hux Gr ‘c Aus<br />

dy nfl-nfl bIvI-bwicaF dI sLkl sUrq vI bdlx<br />

lwgI. ijQy pihlF BMg BuwjdI sI, hux lihrF-bihrF<br />

hox lwgIaF. Gr dy Aus dI vizafeI krn lwgy.<br />

ies mfhOl dy clidaF Auh hr pwK qoN inKrn lwigaf.<br />

jd Auh sfzy kol afieaf qF Aus dI khfxI hI hor<br />

sI. ichry ‘qy nUr, gwlHF ‘qy hfsI, qor ‘c mtk qy<br />

bdilaf aMdfjL, afpxy afp Auh afpxI gfQf ibafn<br />

kr irhf sI.<br />

Auh byiJjk afK irhf sI, ‘‘hux mYN Auh nhIN<br />

mYYnyjmYNt vfilaF nfl AunHF dy vI cMgy sbMD ny. Auh<br />

vI kihxgy myry leI. quhfnUM cMgI qrHF jfxdy ny,<br />

dwsdy sI.’’<br />

vkIl df ichrf iekdm awKF awgoN dI GuMm<br />

jFdf hY. jy ikqy vkIl nUM pqf lwg igaf. ikqy KVn<br />

jogf nIN rihxf mYN.<br />

‘‘awCf! awCf! hF hYgy ny[[[.’’ afpxy afp nUM<br />

sMBfldy ny AusnUM jvfb idwqf sI.<br />

AusqoN KihVf Cuzfa vfips af igaf sF. Gry<br />

af ky bytI lvpRIq nUM vyK ky mn hor Br Br afAuNdf<br />

irhf. socdf sF jy ikqy iesnUM pqf lwgU kI socU<br />

afpxy zYzI bfry.<br />

ieMtrivAU vfly idn gwzI kflj dy dPqr mUhry<br />

KVI kr cuwp cfp aSdr igaf sF. bfkI kmytI mYNbr<br />

bYTy sn.? iqMn AumIdvfr sn. iek lVkf pihlf<br />

tYNpryrI qOr `qy kMm kr irhf sI, isrP aYm[ey[ sI.<br />

dUjf lVkf pI[aYc[zI[ sI. pSj sfl dy qjrby nfl<br />

hor keI vDIaf snmfn vI pRfpq kIqy hoey sI. AusdI<br />

iek ikqfb vI CpI sI kivqfvF dI. myrf ividafrQI<br />

vI irhf sI. qIjI ieh sI. ieMtrivAU vyly svfl<br />

jvfb kIqy suxy sB kfsy nUM aKoN pry kridaF, mn<br />

pwQr krky. iesdy nFa sfhmxy sB qoN vwD nMbr<br />

ilKky isPfrsL XUnIvristI nUM Byj afieaf sF. pr<br />

mn ‘c Aus pI[aYc[zI[ muMzy df Audfs ichrf Ausdy<br />

sfihqk snmfn aqy tybl qy pey Ausdy kfiv sMgRih<br />

df tfietl ijvyN sfrf kuJ hI myrf mUMh icVf irhf<br />

hovy. mobfeIl dI GStI ny Pyr ibrqI qoVI hY.<br />

‘‘hYlo!’’<br />

‘‘hF jI pRoPYsr sfihb? mYN suKmn!’’<br />

‘‘hF jI bol irhf.’’<br />

‘‘pqf lwigaf kuJ slYksLn bfry.’’<br />

‘‘mYN pUrI koisLsL kr irhf. pwkf hovygf kMm, do<br />

cfr idnF ‘c lYtr iesLU hox dI AumId hY. bfkI hor<br />

suxf qyrf ikvyN hY?’’<br />

‘‘hF, mYN geI sI zfktr kol. Auh iksy jrUrI<br />

ruJyvyN ‘c bfhr geI hoeI hY, iek do idnF ‘c ho<br />

jfvygf TIk.’’<br />

‘‘jy ishq TIk nhIN qF awj CuwtI Byj idE.<br />

afKo qF isr GuwtF. awj lvpRIq dI shylI dI<br />

aMgyjmYNt hY. ieh kwl dI khIN jFdI hY. nfl cwlogy.”<br />

pqnI dUsry kmry ivcoN af mYnUM puCdI hY.<br />

‘‘nhIN! nhIN! mYN TIk aF koeI aYsI gwl nI.<br />

qusIN jfAu iqafr hoeIaF KVIEN.<br />

dovF dy jfx nfl QoVI rfhq mihsUs hoeI aY.<br />

pr pUrI rfhq qF Ausdy Pon nfl hI afvygI.<br />

‘‘qUM myrf rfKf sBnIN QfeI[[[.’’ mobfiel dI<br />

irMg ton iPr vwjx lwgdI hY.<br />

iek aidK ijhy zr nfl myrf hwQ mobfiel dy<br />

btn nUM CoNhdy.<br />

‘‘hYlo sr. QYNk XU vYrI mwc, myrI slYksLn<br />

hogI. Pon ‘qy pqf lwigaY. lYtr vI iesLU ho igaf!’’<br />

sr mYN quhfzf kdy aihsfn nhIN BulfvFgI.<br />

awCf! awCf! bhuq cMgf hoieaf. pr qUM ikvyN<br />

aYN[[[?’’<br />

‘‘Auho sr mYN qF iesy KusLI ‘c Buwl eI geI sF<br />

rfqI bYz nUM kmry ‘c ihlf ky TIk krdI df jLor<br />

ijhf lwigaf ieh kMm vI rfq TIk ho igaf[[[.’’<br />

‘‘ieh hor vI vDIaf hoieaf’’<br />

mobfiel rwKidaF mn ‘c afAuNdY cMgf blfa<br />

tlI. pr aSdrlf hfly vI GftIeyN ipaf iPrdf hY.<br />

irhf ik hr koeI mYnUM iJVky qy mYQoN kMm dI afs<br />

kry. mYN hux ‘pfqsLfh’ hF[[[ KjLfnf dPLqr df ‘pors’<br />

bfAU[[[ ijs nUM iksy dI pRvfh nhIN[[[ ijQy hr koeI<br />

af ky kursI nUM ‘slfm’ krdf hY[[[ jo mMgIey, Auh<br />

hfjLr krdf hY qy afAux-jfx vyly ‘isr JukfAuNdf’<br />

hY. jd mYN Aus nUM dPLqr dy bfhr lwgy ivjIlYNs dy<br />

borz dI Xfd idvfeI qF Auh hwisaf qy kihx lwigaf,<br />

‘‘ieh qF kihx dIaF gwlF ny[[[‘aml’ qF hor hY.<br />

jykr ieQy kihxI qy krnI ‘c aml huMdf qF awj<br />

dysL ‘c afjLfdI’ dy Cy dhfikaF bfad vI ‘aftfdfl’<br />

dI isafsq nf huMdI. sfzy kol af ky, ishq,<br />

iswiKaf, rozvyjL, jn ishq, ibjlI borz qy ivjIlYNs<br />

vrgy ivBfg dy bfAU ‘pfxI Brdy’ ny. sfzI mMg ‘qy<br />

hws ky ‘Puwl cVHfAuNdy’ ny. [[[ hux afieaY[[[ ijAUx<br />

df mjLf. ‘rl iml’ ky cwlIey qF kOx puwCdY?’’<br />

KjLfny ‘c afrjLI izAUtI ‘qy igaf ieh<br />

‘pfqsLfh’ qF pRbMD df iek Cotf ijhf purjLf hY pr<br />

ijhVy AuQy pwkI izAUtI krdy ny qy aPsrF dI kursI<br />

‘qy bYTdy ny, AunHF dIaF ‘mOjF’ qF Auprly aPsrF<br />

qy isafsqdfnF dI ‘ikrpf’ nfl cldIaF hoxgIaF<br />

nf?


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (36)<br />

nvyN sfl dI vDfeI!<br />

myry vloN sB nUM<br />

vDfeI nvyN sfl dI,<br />

hovy dUxI cOxI vD ky<br />

kmfeI nvyN sfl dI.<br />

qrwkI qy bulMdI rhy<br />

sdf pYr cuMmdI,<br />

kfmXfbI bUhy awgy<br />

rhy dIvy bfldI.<br />

ilafvy KusLIaF qy KyVy<br />

sfrI dunIaF dy ivhVy,<br />

rwbf aYsI qUM clfeIN,<br />

purvfeI nvyN sfl dI.<br />

jhfjLF ivc Auz ky<br />

pMjfb jfx vfilE,<br />

dyxf myry ipMz nUM<br />

vDfeI nvyN sfl dI.<br />

jfh nI hvfey<br />

dy vDfeI myrI mF nUM,<br />

ihwk nfl lf ky<br />

ijhVI rhI mYnUM pfldI.<br />

luiDafxy dIaF glIaF nUM<br />

aD moeIaF jlIaF nUM,<br />

BwulxI nhIN Xfd kdy<br />

jfx vfly sfl dI.<br />

ByjI ey brMg icwTI<br />

qIr vfh ky idl Auqy,<br />

ieh iks ByjI ey?<br />

vDfeI nvyN sfl dI!<br />

aYs aYm aYs Byijaf ey<br />

nMbr krky blOk,<br />

ieh ikhnUM Xfd afeI<br />

awj myry hfl dI.<br />

corI corI hwQF ‘qy<br />

lgvfeIaF ijnHF mihMdIaF,<br />

hovy mubfrk AunHF nUM<br />

sgfeI nvyN sfl dI.<br />

Buwl hoxf nI mhInf mYQoN<br />

jfx vfly sfl df,<br />

ijs idn hoeI sI<br />

prfeI myry nfl dI.<br />

svyiraF dI GoVI Auqy<br />

idn cVH afieaf ey,<br />

sj ky hY rfq rfxI<br />

afeI nvyN sfl dI.<br />

kulvIr ny kI dyxf<br />

cMd lPLjL ilK ky dy irhf,<br />

kfrz smJ ky rwK leIN<br />

ieh rubfeI nvyN sfl dI.<br />

kulvIr isMG zfnsIvfl<br />

778-863-2472<br />

nvF vrHf<br />

nivaF virHaf! BfgF Biraf!<br />

idl dI afK suxfvF vy.<br />

lY ky afvIN cfnx irsLmF,<br />

ieho aWj iDafvF vy.<br />

irsLmF qyrIaF iJliml-iJliml,<br />

sfrf jWg rusLnf dyvx.<br />

suK-sLFqI ipafr sunyhf,<br />

Gr-Gr ivc phuMcf dyvx.<br />

pMjfb myry ivc cVHyN jdoN qUM,<br />

sUhI ijhI svyr hovy.<br />

mfnvqf dIaF gwlF cwlx,<br />

nyk kMmIN nf dyr hovy.<br />

ikrn qyrI jd pihlI aiVaf,<br />

ipMz myry dI jUh vVy.<br />

gurbfxI df kIrqn hovy,<br />

amlF dI qkrIr GVHy.<br />

CohvyN jd myry bfbl ivhVf,<br />

KLusLIaF dI Jnkfr iCVy.<br />

KLusL-pRIq dIaF iklkfrF nfl,<br />

Gr df aMdr-bfhr iKVy.<br />

psryN jd myry shury Gr qUM,<br />

kfiv-mMc<br />

ieqPLfk dI hI gwl qorIN.<br />

vMzIaF ivc ny huMdIaF BMzIaF,<br />

eyky vl sB df ruK moVIN.<br />

pYgLfm ipafr dy sfry vMzdf,<br />

amrIkf ivc qUM afx cVHIN.<br />

mMdhflI dy nyrHy nUM qUM,<br />

plF-iCxF ivc dUr krIN.<br />

prdys bYTy myry dysL dy vfsI,<br />

kr dyvIN sB dI dUr AudfsI.<br />

sB dy ichry rOxk hovy,<br />

hwQ ivc KLusLIaF vflI kfsI.<br />

nIlm sYxI<br />

510-502-0551<br />

nhIN dosL iksy `qy lfeIdf<br />

swjx swdIey Gr jy swjxF,<br />

Ausdf mfx vDfeI df.<br />

Bul-BulyKy af koeI jfvy,<br />

afdr nfl bTfeI df.<br />

swjx nUM swjx jy khIey,<br />

nfl gly dy lfeI df.<br />

imwTy bolF nfl bulfeIey,<br />

qn mn Gol GumfeI df.<br />

Bul-BulyKy dy ivc af ky,<br />

aYvyN nhIN GbrfeI df.<br />

bol ky iPr bol swjxF,<br />

nhIN afpxf afp GtfeI df.<br />

dosL lgf ky dUijaF Auqy,<br />

nhIN afpxf dosL CpfeI df.<br />

‘bydI’ sdf glqI qoN iswKo,<br />

nhIN dosL iksy qy lfeI df.<br />

bldyv isMG bydI<br />

sYn hojy, kYlyPornIaf<br />

supnf<br />

sOx qoN pihlF soihlf pVHky<br />

nfm iDafieaf siqgurU df,<br />

rihmq df hwQ isr qy rwKo,<br />

sLukr mnfieaf siqgur df.<br />

ies klXug dy Gor smyN ivc<br />

rhF mfxdI CF qyrI,<br />

qUM hI myrf bfbl ipafrf,<br />

qUM hI siqgur mF myrI.<br />

siqgur myry bKsLx hfry<br />

imhr qyrI jy ho jfvy,<br />

krdI rhF qyry dr dI syvf<br />

jIvn sPl ho jfvy.<br />

ievyN ardfsF krdI krdI<br />

iksy sLihr ivc qur geI hF mYN.<br />

glIaF dy ivc iPrdI iPrdI<br />

moV ijhf iek muV geI hF mYN.<br />

muVI moV qy sfhmxy qwikaf<br />

vwzf ijhf iek pfrk hY,<br />

iek borz qy iliKaf hoieaf<br />

sLihr df nF inAU Xfrk hY.<br />

inAU Xfrk `c iPridaF iPridaF,<br />

vyKy bVy njLfry ny,<br />

mSdr vyKy igrjy vyKy,<br />

vyKy gurUduafry ny.<br />

‘afey iml guriswK afey iml qUM’<br />

sLbd rMgIlf gfeI jfvy,<br />

hr iek guriswK mfeI BfeI,<br />

mfieaf Byt cVHfeI jfvy.<br />

iek bMdf dUjy nUM kihMdf<br />

sfl ipwCoN ieh af jFdy ny,<br />

ijMnf sfl ‘c asIN kmfAuNdy,<br />

hPqy ivc hI lY jFdy ny.<br />

sMq sfD qy bfby sfry<br />

inAU Xfrk ivc af bYTy ny,<br />

luwtx leI BolI jnqf nUM,<br />

bfeI mSjIaF zfh bYTy ny.<br />

koeI bfbf hY coilaF vflf<br />

koeI bfbf hY lIrF vflf,<br />

koeI bfbf hY JMzIaF vflf,<br />

koeI bfbf hY pIrF vflf.<br />

bfibaF dy hux bx gey<br />

eyQy vwzy vwzy zyry ny,<br />

kwcy pwky bMdy sfry<br />

bfibaF iml ky Gyry ny.<br />

gYrkfnUMnI bMidaF nUM rwb ny,<br />

rwKxf ey ik kwZxf ey.<br />

pr lgdf ey ienHF bfibaF ny<br />

Auh, kwcy hI Kf Cwzxy ny.<br />

hovy sLfm jF hoey dupihrf<br />

jF iPr hox svyry jI,<br />

bIbIaF dy nfl Pul rihMdy ny<br />

sB bfibaF dy zyry jI.<br />

keI bIbIaF joVy pUMjx<br />

keI GutyNdIaF lwqF ny.<br />

keI qy Gr nUM muVdIaF hI nhIN,<br />

mfrIaF geIaF mwqF ny.<br />

lgdf ey hux inAU Xfrk ivc<br />

nvyN ngfry vwjxgy,<br />

Bul jfxf ey siqgur nUM lokF<br />

bfby hI hux gwjxgy.<br />

twbr BfvyN BwuiKaF hI rih jy<br />

bfibaF dy iZwz rwjxgy<br />

pr iek idn vyKIN bfby,<br />

ieQoN duMb dbf ky Bwjxgy.<br />

gwlF sux ky do vIrF dIaF<br />

rUh myrI byhfl sI hoeI<br />

rwbf qyry nfm `qy TwgIaF<br />

hwQ joV kIqI arjoeI.<br />

qurdI qurdI afqmf myrI<br />

vrlz tryz kol jf KloeI,<br />

krky Xfd Auh KUnI sfkf<br />

rUh myrI rwj rwj ky roeI.<br />

afdmKfxy jLflm lokF<br />

mjLlUmF df Gfx sI kIqf.<br />

mfry hjLfrF dI bydosLy<br />

afpxy Drm qy mfx sI kIqf.<br />

ieh ikho ijhy Drm ny eyQy,<br />

kyho ijhy iensfn ny eyQy.<br />

ieh kYsf hY awlHf eyQy<br />

kYsy ieh sLYqfn ny ieQy.<br />

kYsy ny ieh mjHb eyQy,<br />

kyho ijhy kurfn ny eyQy.<br />

Drm dy nfm `qy bMdy mfro<br />

kYsy dIn eImfn ny eyQy.<br />

muwk igaf supnf awKF KuwlHIaF,<br />

ilKdI mYN koeI gIq peI sI<br />

soicaf sI surjIq hY mr geI,<br />

pr ijAuNdI surjIq peI sI.<br />

-surjIq kOr bygovfl<br />

916-682-8482<br />

pKSzI-sfD df zyrf<br />

Cwz pKSzI sfD df zyrf<br />

kMm koeI cMgf kr lY<br />

subHf svyry sLfm dy vyly<br />

Gr bih ismrn kr lY.<br />

kI ienHF sfDF qoN lYxf<br />

ijhVy sulPy sUty lfAuNdy ny<br />

sfry puTy kMm eyh krdy<br />

Twg lokF nUM BrmfAuNdy ny.<br />

zyiraF ivc kI kfry krdy<br />

kI inq cMd cVHfAuNdy ny?<br />

bKsLx eyh bwcy bwcIaF<br />

ivcfr qUM afpy kr lY.<br />

mF BYx qy DI iksy dI<br />

ds kI ienHF dI lwgy?<br />

lutx leI eyh nfr bygfnI<br />

sdf iek dUjy qoN awgy.<br />

jr jLorU jLmIn dy ipwCy<br />

eyh inwq rihMdy ny lwgy.<br />

kql, ryp dy kysF dI<br />

qUM afpy igxqI kr lY.<br />

bfxI bfry kuJ n jfnx<br />

sB JUTI bfxI pVHdy ny<br />

lIzr sfzI kOm dy sfry<br />

ienHF df pfxI Brdy ny.<br />

pfly ienHF dy pflqU kuwqy<br />

inwq lokF sMg lVdy ny.<br />

swcI gwl jy koeI afKy<br />

afKx ‘mUMh bMd kr lY’.<br />

BuwkI, crs, aPIm qy gFjf<br />

inq zyiraF ivc vrqfAuNdy.<br />

puwTy pfsy bwcy qy bwcIaF<br />

jLrf vyK kOx ny lfAuNdy.<br />

vwzy aPsr lokF dy rfKy<br />

eyQy af ky KusLI mnfAuNdy<br />

‘bydI’ iknHF hY jfl vCfieaf?<br />

hux afpy lyKf kr lY<br />

-bldyv isMG bydI<br />

650-331-7277<br />

myrf rMglf pMjfb<br />

myry rMgly pMjfb dI cVHfeI vwKrI<br />

ikqy JUldf ey pMjf, ikqy JUly qwkVI.<br />

lokIN subHf-sLfm pVHdy ny<br />

gurUaF dI bfxI nUM<br />

cUVy vflI hwQ pfAuNdI<br />

AuT qVky mDfnI nUM<br />

twkF KuilHaF ‘c pYlI<br />

vfhuMdy AuxfT igafrF<br />

cobrF dI ijMd<br />

kwZI jFdIaF muitafrF<br />

zwkIaF koly dy nfl<br />

afAux aTfrF cwkIaF<br />

mfr mfr Dwky<br />

pfxI kZdIaF mwCIaF<br />

hrjIq bfjyKfny vflf<br />

sLfn sI mYdfnF dI<br />

AuT ky svyry muTI<br />

KFdf sI bdfmF dI<br />

ipMz ipMz ivc ieQy<br />

pYNdIaF kbwzIaF<br />

mYtro dy vFg BwjdIaF<br />

bYl gwzIaF<br />

sony ijhf rMg<br />

myry dysL dI kxk df<br />

iBMzrFvflf sLyr sI<br />

rfKf axK df<br />

Qwly ipwplF dy lfAux<br />

qIaF kuVIaF kuafrIaF<br />

CwpVF dy ivc lfAuNdy<br />

gwBrU ny qfrIaF<br />

zugrI df cmkIlf<br />

qy dIdfr Brovfl df<br />

sfnUM mr ky vI dyeI jfx<br />

nsLf kfly mfl df<br />

gurdfs mfn dwsy<br />

hfl ipMz dIaF glIaF df<br />

tutxf nhIN irkfrz iksy qoN<br />

mfxk dIaF klIaF df<br />

amrIkf af ky vI Builaf nhIN<br />

‘rMizafly’ vflf bult qy Porz<br />

kwZ ky btUey ‘coN Borf Kf lYNdf<br />

jy lwgI hovy qoV.<br />

rfjivMdr rMizaflf<br />

916-335-7748<br />

axK nfl jIxf<br />

axK nfl jIxf qy mrnf<br />

krm sI gdrIaF df.<br />

nf iksy nfZU KF qoN zrnf,<br />

krm sI gdrIaF df.<br />

mMdr, msijd, gurduafrf<br />

bysLk crc hovy,<br />

Drm dI rfKI krnf<br />

krm sI gdfrIaF df.<br />

idl dI afvfjL AuTfAuxI<br />

qy zrnf nf iksy qoN,<br />

sony dI icVI bcfAuxf<br />

krm dI gdrIaF df.<br />

gulfmI df hAUaf<br />

idlF `coN kwZx vfsqy,<br />

jfn qlI `qy itkfAuxf<br />

krm dI gdrIaF df.<br />

cfhuMdy sI kdr Auh<br />

hr iek iensfn dI,<br />

Bly leI sUlI vI cVHnf,<br />

krm dI gdrIaF df.<br />

awj afjLfdI mfx rhy hF,<br />

hryk jgHf hI ‘kml’<br />

jflmF dI ihwk `qy morcf lfAuxf<br />

krm sI gdrIaF df.<br />

kml bMgf, sYkrfmYNto<br />

Pon: 916-525-2570


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (37)<br />

-dys rfj kflI<br />

awj-klH sLimq amIn dI iPlm ‘rfkyt isMGsylsmYn<br />

afP d XIar’ crcf ivc hY. ies crcf<br />

dy keI kfrn aqy keI kox hn. ies iPlm `qy<br />

gwl kIqI jfxI bhuq jLrUrI hY. ieh iPlm smkflIn<br />

smfj nUM lY ky ijQy afpxf idRsLtIkox pysL krdI<br />

hY, AuQy bhuq sfry svfl vI pYdf ho jFdy hn. iek<br />

pfsy XQfrQ ienf kOVf hY ik mnuwK nUM sMvydnhIx<br />

bxf irhf hY. dUjy pfsy iPlm iek afdrsL dI<br />

isrjxf kr rhI hY. iPlm ijs afdrsL dy pwK<br />

ivc hY, XQfrQ AuhnUM icVfAuNdf hY. iesdy nfl hI<br />

ies iPLlm ivc kuJ KfmosLIaF hn, jo bhuq<br />

gihrfeI ivc keI svflF nUM leI bYTIaF hn. ienHF<br />

KfmosLIaf nUM vI bulfAuxf hovygf. iPlm dy afrpfr<br />

aqy ies dy pfqrF dy ieiqhfs ivc bhuq kuJ Cuipaf<br />

hoieaf hY, ijs dI gwl kIqy ibnf asIN awj dy<br />

smfj ivc ies iPlm dI sfrQkqf aqy BUimkf<br />

bfry soc vI nhIN skdy. pihlF kuJ KfmosLIaF dI<br />

gwl krIey. ijs bydI pirvfr dI ieh khfxI hY,<br />

Aus pirvfr dy do mYNbr gfieb hn. hrpRIq bydI<br />

(rxbIr kpUr) dy mfqf ipqf ikQy hn? iPlm ivc<br />

Ausdf dfdf kihMdf hY ik mYN qYnUM 21 sfl qwk<br />

pfilaf hY. ieh pirvfr iswK pirvfr hY. muMbeI<br />

ivc rihMdf hY. drsLk dy mn ivc iek qsvIr<br />

bxdI hY, ijs ivc ikqy dMgy idKfeI idMdy hn,<br />

pirvfr dy do mYNbr mfry jFdy hn aqy ieh pirvfr<br />

ihjrq krdf hY. hux ieh dMgy idwlI dy vI ho skdy<br />

hn, muMbeI dy vI ho skdy hn jF aihmdfbfd dy vI<br />

ho skdy hn. clo ieh mSn leIey ik pirvfr idwlI<br />

qoN AujV ky afieaf hY, qF iPr mn ivc ieh afAuNdf<br />

hY ik idwlI ivc rih rhy iswK pirvfr dysL dy<br />

btvfry dOrfn pfiksqfn qoN AujV ky afey sn.<br />

hux AujVnf ienHF dI iksmq ivc iliKaf hY. jo<br />

iPlm rfkyt isMG dIaF gwlF<br />

lmhy KLqf krdy hn<br />

sdIaF AunHF dI sjf<br />

pfAuNdIaF hn. iedF<br />

hI hoieaf hY hr dOr<br />

ivc pSjfbIaF dy<br />

nfl.<br />

XQfrQ dIaF<br />

keI kOVIaF<br />

swcfeIaF ieh iPlm<br />

cupky nfl kih jFdI<br />

hY, ies leI mYN ienUM<br />

pRqIkfqmk iPlm<br />

mSndf hF. ieh bhuq<br />

hI sUKm sMkyq nfl<br />

afpxI gwl kihMdI<br />

hY. ies ivc ijMny vI<br />

sYlsmYn hn, AunHF<br />

dIaF sMvydnfvF mr<br />

cuwkIaF hn. ies<br />

gwl nUM smJx qoN<br />

pihlF jo iesLfry<br />

iPlm ivc afAuNdy<br />

hn, AunHF dI gwl<br />

krnf cfhuMdf hF. Auh<br />

pfrtI kr rhy hn.<br />

sLrfb Auz rhI hY.<br />

bhuq hI PUhV qrIkf<br />

hY pIx df. Aus dI sfrI PRsLtRysLn bfhr afAuNdI hY.<br />

AunHF dy aSdr jo sLor hY, bfhr af irhf hY. iPlm<br />

bhuq hI spsLt qrIky nfl aSdr dy sLor nUM bfhr<br />

kYt ny krInf nUM ipwCy Cwizaf<br />

lgfqfr cfr sPl iPLlmF dy ky<br />

kYtrInf kYP sfl 2009 dI sB qoN sPl<br />

hIroien bx geI hY. huxy ijhy hoey<br />

iek srvy muqfbk kYt nUM sfl 2009<br />

dI sB qoN sPl hIroien mMinaf igaf<br />

hY. kYt dIaF sfrIaF iPLlmF bfks<br />

afiPs ‘qy suprihwt hoeIaF. iPr<br />

Auh cfhy ‘inAU Xfrk’ hovy<br />

jF iPr ‘ajb pRym kI<br />

gjb khfxI.’<br />

ies sfl Aus ny<br />

cfr iPLlmF ivc<br />

kMm kIqf qy cfroN<br />

iPLlmF bfks<br />

afiPs ‘qy sPl<br />

rhIaF. dUjy pfsy<br />

krInf kpUr dIaF<br />

2009 ivc pMj<br />

iPLlmF irlIjL hoeIaF pr koeI vI iPLlm<br />

bhuqI sPl nhIN ho skI. ies qoN ielfvf<br />

sYP nfl Aus dI ipClI iPLlm<br />

‘kurbfn’ vI burI qrHF ipt geI.<br />

krInf nUM Brosf sI ik Aus dI<br />

ieh iPLlm jLrUr kfmXfb<br />

hovygI, pr hoieaf Aus dI soc<br />

dy iblkul Ault.<br />

iPLlm sYNsr borz dI<br />

muKI qy iPLlm adfkfr sYP<br />

alI KLfn dI mF sLrmIlf<br />

tYgor ny ikhf hY ik sYP<br />

dI psMd adfkfrf krInf<br />

kpUr mYnUM vI psMd hY.<br />

AunHF pwqrkfrF dy svflF<br />

df jvfb idMidaF ikhf ik<br />

mYnUM AunHF dy ivafh ‘qy<br />

koeI ieqrfjL nhIN hY pr<br />

ajy ivafh leI koeI<br />

pRogrfm qYa nhIN hoieaf hY.<br />

mnIsLf dI lftrI inklI<br />

ipCly kfPI smyN qoN mnIsLf koierflf prdy qoN<br />

gfieb hY. mnIsLf bfry iehI mMinaf jf irhf sI ik<br />

mnIsLf df kYrIar hux bflIvuwz ‘c pUrI qrHF KLqm<br />

ho cuwkf hY. XkInn iehI kfrn irhf ik mnIsLf bfry<br />

ieh crcf cwlI ik Auh hux bflIvuwz nUM alivdf<br />

kih ky rfjnIqI ‘c jfx df mn bxf cuwkI hY aqy<br />

ies dy leI afpxy dysL nypfl prq jfxf cfhuMdI hY<br />

pr sLfied iksmq nUM ajy mnIsLf df rfjnIqI ‘c<br />

jfxf mnjLUr nhIN hY. sLfied iesy leI ipCly kfPI smyN qoN iPlmF leI qrs rhI<br />

mnIsLf nUM iek nhIN, sgoN 3 iPLlmF iekwTIaF iml geIaF hn. ienHF ‘coN iek<br />

iPLlm hY sMjy BMsflI dI, ijs ‘c Aus nUM iek aihm ikrdfr inBfAux df mOkf<br />

imilaf hY. mnIsLf nUM dUjI iPLlm imlI hY EnIr dI ‘afeI aYm myGf’ ijs ‘c Aus<br />

nfl jUhI cfvlf vI aihm ikrdfr inBfa rhI hY. iPLlm ‘c iek ihMdU kuVI df<br />

ikrdfr aqy dUjI iek muslmfn kuVI df ikrdfr inBfvygI.<br />

jo qIjI iPLlm mnIsLf nUM imlI hY, Auh hY ryvqI sLrmf dI ‘afpky lIey hm’.<br />

ies ‘c mnNIsLf qoN ielfvf jXf bwcn vI aihm ikrdfr inBfa rhI hY. mnIsLf nUM<br />

ies iPLlm ‘c iek Klnfiekf dy ikrdfr leI sfeIn kIqf igaf hY. kYrIar dy<br />

KLqm hox dy moV ‘qy ieko vyly iqMn iPlmF df iml jfxf mnIsLf leI bhuq vwzI<br />

lftrI KuwlH jfx vFg hY.<br />

afstRylIaf `c BfrqIaF<br />

`qy nslI ivqkry df<br />

icqrx hY ‘stYp mOm’<br />

krn jOhr ny iPLlm ‘stYp mOm’<br />

AurP mqryeI mF df rImyk inAU Xfrk<br />

aqy isznI ivc nfl-nfl sLurU kr idwqf<br />

hY. iPLlm dI kfst, ijs ivc kfjol,<br />

krInf aqy arjun rfmpfl sLfml hn,<br />

hfl hI ivc sLYizAUl leI vfps af<br />

geI hY. isDfrQ mlhoqrf dy inrdysLn<br />

hyT ies iPLlm df tfeItl ‘lv XU mF’<br />

nfl lgBg imldf hY. ies sUqr ny<br />

Kulfsf kIqf hY ik kfjol aqy krInf<br />

nfl iek ivsLysL sIn hY, ijhVf<br />

afstRylIaf ivc BfrqIaF pRqI nslI<br />

ivqkry dy nfjLuk muwdy nUM tMubdf hY.<br />

ies sIn bfry gwlbfq kridaF<br />

sUqr ny ikhf hY, ‘‘ies dI sLUitMg<br />

kfjol, krInf aqy iek shfiek aYktr<br />

nfl iek mfl ivc kIqI geI hY. ies<br />

ivc stor mflk nUM iek BfrqI mMuzy<br />

Aupr nslI itwpxI kridaF idKfieaf<br />

igaf hY, ijs dI mdd leI kfjol awgy<br />

afAuNdI hY. jdoN Auh ies GtIaf itwpxI<br />

nUM suxdI hY qF Auh bybo nUM kihMdI hY ik<br />

sfnUM ienHF goiraF nUM sbk isKfAuxf<br />

hI pvygf aqy dukfn mflk nUM vI qfVnf<br />

krdI hY. ieh iek aijhf sIn hY,<br />

ijhVf BfrqIaF vloN ipCly kuJ smyN<br />

ivc brdfsLq kIqI geI siQqI nUM<br />

mUrqImfn krn leI bVI KUbsUrqI nfl<br />

iliKaf igaf hY. kyvl ieh hI iek<br />

aijhf sIn nhIN hY, ijhVf nslvfd<br />

bfry gwl krdf hY blik kYNps ivc<br />

afpxy afstRylIan dosqF qoN gflI-gloc<br />

df sfhmxf kr rhy iek BfrqI<br />

ividafrQI dy bcfa leI afeI kfjol<br />

bfry vI iek smfnqMr khfxI hY. sUqrF<br />

anusfr ‘isDfrQ ny bVI zUMGI Koj kIqI<br />

hY aqy BfrqIaF vloN suxIaF jf rhIaF<br />

gflHF dy keI kys vI ghu nfl pVHy hn.<br />

Aus ny iPLlm ivc klipRq idRsL pYdf krn<br />

leI vI AunHF nUM sbUqF vjoN vriqaf hY.’’<br />

kwZ ky rwK idMdI hY.<br />

ieMnf sLor hY ik iek<br />

nUM dUjy dI gwl suxfeI<br />

nhIN idMdI. do pfqr<br />

gwl krn leI jgHf<br />

lwBdy hn tfielyt.<br />

hux AunHF dI sLrfb<br />

pIx dI llk<br />

PRsLtRysLn qoN inklI hY<br />

qF bImfr ho jFdy hn.<br />

ienHF idRsLF ivc bhuq<br />

hI iBafnk rUp<br />

idKfieaf hY sfzI<br />

afAux vflI pIVHI df.<br />

idl dihl jFdf hY. kI<br />

sfzI afAux vflI<br />

pIVI iehI hY?<br />

sylsmYn dy<br />

bhfny iPlm ivc ijs<br />

bfjLfr dI mfniskqf<br />

vl, iBRsLtfcfr vl<br />

guafc rhy afdmI dI<br />

jo gwl khI geI hY,<br />

ivcfrxXog hY. dysL<br />

ivc iBRsLtfcfr dI jo<br />

qsvIr hY, Auh iksy<br />

qoN CupI nhIN hY, pRMqU<br />

iesdy zUMGy pRBfv iks qrHF dy hoxgy, iesdf qfjf<br />

icqr ies iPlm ivc pysL kIqf igaf hY. iPlm<br />

bhuq sfrIaF ieho ijhIaF gwlF krdI hY, jo awj dy<br />

bfjLfr nUM nMgf krdIaF hn, ijs ivc mnuwK ikqy<br />

vI stYNz nhIN krdf. Auh iek tfrgYt acIv krn<br />

vflI msLIn bx igaf hY. iek sMvydnhIx msLIn.<br />

ieho ijhI msLIn, jo dUjy dy isr `qy pYr rwK ky awgy<br />

vDxf jfxdI hY. ieh mnuwK dI hoNd df svfl hY.<br />

ies iPlm ivc jo kMpnI df pIan hY, AusnUM jd<br />

cor morI qoN bxfeI jf rhI kMpnI ivc pfrtnr<br />

bxf ilaf jFdf hY, qF AudoN iek pfqr Aus nfl<br />

nPrq dy aSdfjL nfl gwl krdf hY, qF Ausdy aSdr<br />

df mfnv gusy ivc awg bbUlf ho jFdf hY aqy AusnUM<br />

bhuq hI gMdIaF gflF kwZ ky kihMdf hY ik mYnUM hux<br />

kp plyt nhIN imsLrf jI kih ky bulfE. bs iPlm<br />

iehI gwl drsLk dy mn ivc jgfxf cfhuMdI hY.<br />

iensfn dI hoNd dy svfl nUM sfhmxy ilafAuxf<br />

cfhuMdI hY. Aus iensfn nUM ijsnUM bfjLfr ny kfmozytI<br />

bxf idwqf hY. kuJ hor sUKm gwlF hn ies iPlm<br />

ivc. iek sfry pfqrF dy mn ivc iek gwl PsI<br />

hoeI hY. do, sfiraF ny aSdr dI gwl nUM dbfAuxf<br />

iswK ilaf hY. iqMn, lVfeI hux iswDI nf rih ky<br />

ipwT dy ipwCy pRhfr dy rUp ivc ho rhI hY. cfr,<br />

ivsLvfs Kud `qy vI nhIN irhf. jo pIVHI, afdrsLL dI<br />

gwl krdI sI, AuhnUM AujVnf ipaf hY. pSj, nvIN<br />

afriQkqf ny aivsLvfs, asuriKaf, iekwlypn dy<br />

aihsfs nUM jnm idwqf hY. Cy, pfqr ipafr krdf<br />

hY, pr iDafn ikqy hor hY. ipafr ijs smfDI dy<br />

smfn asIN mSndy hF, hux ikQy hY? ieh svfl<br />

bhuq vwzy drdnfk isstm vl iesLfrf krdf hY.<br />

ies isstm ny ipafr Auzf idwqf hY. iensfn dI<br />

buinafdI KfihsL hI nhI hY. bs tfrgyt hY. Auh vI<br />

sfl Br df. AusqoN bfad iPr hnyrf hY. ijLMdgI<br />

Btkx hY. asihj hY. sihj kuJ vI nhIN irhf.<br />

ipafr vI nhIN. ieh asihj ho gey mnuwK dI khfxI<br />

hY. vsqU bx gey mnuwK dI.<br />

rxbIr-dIipkf iPr iewkTy!<br />

rxbIr kpUr aqy dIipkf pfdUkox dovF nUM bIqy idnIN iekwiTaF dyiKaf igaf.<br />

dovyN vrlI ivKy iek PfeIv stfr hotl ivcoN bfhr inkly aqy bfhr AuzIk kr rhI<br />

iek kfr ivc svfr ho ky cly gey. akqUbr ivc afpxI axbx dy bfad pihlf mOkf<br />

hY ik dIipkf aqy rxbIr nUM<br />

iekwiTaF dyiKaf igaf hY. pRmuK<br />

hsqIaF dy svfgqI imlx<br />

smfroh dI ies hotl ny<br />

myjLbfnI kIqI, ijs ivc ies<br />

joVI nUM vI swdf idwqf igaf sI<br />

aqy ies smfroh nUM Bfvnf pFzy<br />

vloN afXoijq kIqf igaf sI<br />

aqy bhuq sfrIaF bflIvuz dIaF<br />

hsqIaF AuQy mOjUd sn.<br />

mihmfnF ivc gOrI Kfn, krn<br />

jOhr aqy kfjl afnMd vI<br />

sLfml sn. sUqrF df kihxf hY ik rxbIr aqy dIipkf ies eIvYNt ivc sLfml hox<br />

leI afey qF vwK-vwK sI pr ies smfroh dy aMdr Auh dovyN iekwTy sn. jdoN Auh ies<br />

hotl ivcoN iekwTy bfhr inkl ky ieko kfr ivc bYTy qF sfry hYrfn rih gey. dovyN hI<br />

rxbIr dI kfr ivc rvfnf hoey. hux ieQy ieh svfl pYdf huMdf hY ik kI Auh afpxy<br />

mqBydF nUM dUr krn leI hI iekwTy kfr ivc gey jF iek-dUjy nUM ieh dwsx leI ik<br />

kOx ikQy glq sI. ieQy ieh vrnxXog hY ik dIipkf ny afpxI DOx ipwCy rxbIr dy<br />

nF df tYtU Kuxvfieaf hoieaf hY jo hux vI mOjUd hY.<br />

aimqfB dI psMd blfigMg<br />

awj-klH afpxI iPLlm ‘pf’ leI vfh-vfh<br />

Kwt rhy aimqfB bwcn mMndy hn ik AunHF ‘c<br />

ilKx dI pRiqBf nhIN hY. qF hI Auh afqmkQf<br />

nhIN ilKdy. aimqfB df kihxf hY ik jdoN kuJ<br />

ilKx dI gwl afAuNdI hY qF Auh afpxy mn dI<br />

suxdy hn. afpxy ivcfr pysL krky AunHF nUM bhuq<br />

skUn imldf hY, iPr BfvyN Auh afm DfrnfvF dy<br />

Ault hI ikAuN nf hox. iehI kfrn hY ik AunHF nUM<br />

ieMtrnYt ‘qy blfgs ‘qy afpxy ivcfr pRgt krnf<br />

psMd hY. AunHF df kihxf hY ik blfigMg rfhIN<br />

AunHF nUM DfrnfvF nUM cuxOqI dyx, hfr svIkfr<br />

krn qy ies qoN Cutkfrf pRfpq krn leI qfkq jutfAux ‘c mdd imldI hY. Auh<br />

aksr blfigMg krdy hn. AunHF ny dwisaf, ‘‘qusIN mYnUM idn ‘c kMm vyly jF dyr<br />

rfq sOx qoN TIk pihlF blfigMg krdy dyK skdy ho. ieh jfxkfrI dy iek ivsLfl<br />

BMzfr vFg hY. aksr mYN afpxy pfTkF nUM Auqr dyx ‘c ibjLI rihMdf hF, ijnHF ‘coN<br />

keI myrIaF glqIaF df aihsfs vI krvfAuNdy hn.’’


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (38)<br />

pMjfb tfeImjL dy pfTkF nUM nvF sfl mubfrk!<br />

Special Sale<br />

Rice<br />

Taj Mahal Basmati Rice 10Lb- $9.99<br />

Kohinoor Super Basmati Rice 10 Lb- $8.99<br />

Natraj Basmati Rice 10 Lb- $9.99<br />

Indus Valley Basmati Rice 10 Lb- $10.99<br />

Atta<br />

Rasoi Ka Raja 20 Lb- $9.99<br />

Kohinoor 20 Lb- $9.99<br />

Desi Desi Desi Desi Desi Bazar Bazar Bazar Bazar Bazar<br />

Indian Groceries & Sweets<br />

916 E. Main Street #118, Greenwood, IN, 46143<br />

Tel:317-888-2040, Fax:317-887-6116<br />

www.desibazargreenwood.com<br />

*Gr dy bxy qfjLf Pulky<br />

*qfjLf sbjLIaF hr vIrvfr<br />

kYtirMg srivs-spYsLl ryt leI kfl kro<br />

We specialize in Indian Sweets.<br />

Sweets are also available<br />

for bulk orders.<br />

Weekend specials<br />

* 4 Order Dosa get one Aloo Tikki Chat free<br />

* 4 Order Chhole Bhature get one Samosa Chat free<br />

* 4 Order Puri Chhole get one Dahi Wada Free<br />

We specialize in all kind of Indian Groceries and Sweets<br />

J J FRESH VEGETABLES EVERY THURSDAY<br />

J J FRESH GOAT MEAT<br />

10% off on all Gurudwara supplies<br />

and Religious programs!!<br />

We Are Open 7 Days a Week<br />

KulHf qy sfP suQrf stor, pMjfbIaF df mfx dysI bfjLfr


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (39)


sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (40)<br />

cUM kfr ajL hmf hIlqy dr gujsLq..<br />

hlfl asq burdn b sLmsLIr dsq..<br />

srbMsdfnI pfqsLfhF dy pfqsLfh sfihb-ey-kmfl<br />

sRI gurU goibMd isMG jI dy pRkfsL purb dI<br />

Pan-Oceanic Engineering<br />

General Contractors<br />

& Engineers Our Clients:<br />

Our Expertise:<br />

• Sewer & Water Lines Installation<br />

• Excavation & Demolition<br />

• Concrete & Asphalt Paving<br />

• Commercial & Residential Construction Management<br />

• Ornamental and Temporary Fence Installation<br />

guljLfr isMG mulqfnI aqy<br />

pirvfr vloN afp sB nUM<br />

sfl 2010<br />

mubfrk!<br />

prmfqmf kry nvF sfl quhfzy<br />

leI BfgF Biraf cVHy<br />

Awarded with “Green Certification”<br />

for “Sustainable Construction”<br />

at O’Hare Airport by City of Chicago.<br />

8501 W. Higgins Rd., Suite 630, Chicago, IL 60631<br />

Ph: 773-601-8408, Fax: 773-601-8409 www.panoceanicinc.com<br />

• City of Chicago<br />

• Illinois Department of Transportation<br />

• METRA Rail<br />

• O’ Hare Airport<br />

• Capital Development Board<br />

• Chicago Public Schools<br />

• All Kinds of Construction Customers

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!