Fast Cargo Inc. - Punjab Times
Fast Cargo Inc. - Punjab Times
Fast Cargo Inc. - Punjab Times
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Wor or or orld or ld ldwide ld wide Travel, el, <strong>Inc</strong> <strong>Inc</strong> <strong>Inc</strong>. <strong>Inc</strong> <strong>Inc</strong><br />
Special Sale<br />
aMimRqsr, idwlI, bMby<br />
734-525-7304 jF 800-504-3044<br />
vfjb ryt, vDIaf srivs<br />
North American Truck Stop<br />
KusLKbrI! KusLKbrI!! KusLKbrI!!!<br />
qswlIbKLsL srivs<br />
iblkul vfjb Bfa<br />
$975*<br />
tYks smyq<br />
Eleventh Year in Publication imzvYst aYzIsLn Price 50¢<br />
isLkfgo aqy sYn PrFissko qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfr<br />
bykrjLPIlz ivc do bMdy<br />
kql, iek jLKmI<br />
kljugI Brf ny kIqf Brf df kql<br />
kYrIar QrmoikMg aYNz<br />
kYrIar XUint<br />
ieMjx ieQy ssqy Bfa<br />
Auqy bdly jFdy hn<br />
909-350-3310, 909-697-5808<br />
balwindernats@yahoo.com<br />
14320 Slover Ave., Fontana, CA 92337<br />
Ad Space Available<br />
Call: 847-359-0746<br />
nvIN idwlI: ruickf KudkusLI mfmly srkfr ny sÉq ruÉ apxfieaf hY. sUqrF sUqrF qoN imlI jfxkfrI muqfbk kyNdr<br />
ivc hirafxf dy irtfierz zI jI pI aYs muqfbk kyNdr srkfr ny ies mfmly ƒ skrfr ny qF hirafxf srkfr ƒ ieh<br />
bykrjLIPlz (mndIp mfn):<br />
25 dsMbr nUM jdoN sfrI dunIaF ikRsims<br />
dy jsLn mnf rhI sI qF bykrjLPIlz<br />
sLihr df smuwcf pMjfbI BfeIcfrf mfqm<br />
mnf irhf sI. ies idn nirMdr ibwlf nF<br />
dy iek ivakqI df KUn sPyd ho igaf<br />
pihlI vfrdfq hY aqy ies ny ieQoN dy<br />
pMjfbI BfeIcfry nUM skqy ivc ilaFdf<br />
hoieaf hY.<br />
puils aqy csLmdId gvfhF qoN<br />
imlI jfxkfrI anusfr moqI lfl aqy<br />
blivMdr isMG afpxy afeIs krIm dy<br />
vyarhfAUs ivc rojLfnf<br />
dI qrHF kMm kr rhy sn<br />
ik acfnk AuQy moqI lfl<br />
df vwzf Brf ibwlf afpxf<br />
afeIs krIm df trwk lY<br />
ky af igaf. Aus dy<br />
moiZaF Auqy do QYly sn<br />
aqy afAuNidaF hI qurMq<br />
pI aYs rfTOr nUM 19 sfl bfad sjLf<br />
suxfey jfx aqy Auh vI mfmUlI, dy mfmly<br />
ny pUry BfrqI isstm nUM ihlf ky rwK idwqf<br />
hY. ies GtnfkRm qoN bfad kyNdr srkfr,<br />
mnuwKI aiDkfr jQybMdI, inaF pRxflI aqy<br />
BfrqI mIzIaf srgrm ho igaf hY. hux<br />
ies smuwcy mfmly nUM muZ qoN KolH ky dubfrf<br />
jFc krfey jfx dIaF gwlF hox lwgIaF<br />
hn.<br />
14 sflf ruickf nfl CyV-CfV dy<br />
mfmly ‘c hirafxf dy sfbkf zI jI pI<br />
rfTOr ƒ 6 mhIny dI kYd qy iek hËfr<br />
jurmfny dI sËf qoN bfad 10 imMtF ‘c hI<br />
Ëmfnq iml jfx dy mfmly ‘c kyNdr<br />
gMBIrqf nfl lYNidaF hirafxf dy sfbkf<br />
zI jI pI ƒ vDIaf syvfvF leI idwqf mYzl<br />
vfps lYx qy Aus dI pYnÈn Éqm krn<br />
df ivcfr kr ilaf hY. gRih mMqrfly dy<br />
hukm vI dy idwqf hY ik Auh jld qoN jld<br />
rfTOr dI mdd krn vfilaF df pqf<br />
lgfey.<br />
(bfkI sPf 6 Auqy)<br />
aMdr clf igaf. Aus dy<br />
ipCy iek afeIs krIm sYks skYNzl `c Psy<br />
ijgrI Xfr-moqI lfl aqy blivMdr isMG<br />
lYx afieaf gfhk<br />
jugrfj isMG vI aMdr<br />
clf igaf aqy QoVHI dyr<br />
iqvfVI df asqIÌf<br />
nvIN idwlI:sYks skYNzl ‘c iGry<br />
aqy Ausny dupihr bfrF vjy dy krIb bfad hI Auh rOlf pfAuNdf bfhr af igaf aFDrf pRdyÈ dy rfjpfl aYn zI iqvfVI<br />
afpxy dyvqf srUp sky Brf moqI lfl ik ibwly ny afpxy Brf moqI lfl dy cfkU df asqIÌf rfÈtrpqI ny mnËUr kr<br />
aqy Aus dy ibjns BfeIvfl blivMdr mfr idwqf. ieh sux ky vyarhfAUs dy ilaf hY. iesy dOrfn CwqIsgVH dy rfjpfl<br />
isMG nUM cfkU mfr ky mOq dy Gft Auqfr bfhrly ivhVy ivc mOjUd blivMdr isMG eI aYs aYl nrisMG ƒ aglI ivvsQf<br />
idwqf jdoNik mIkf isMG mMzyr AurP POjI aqy mIkf isMG mMzyr moqI lfl nUM bcfAux hox qwk aFDrf pRdyÈ df vfDU kfrj Bfr<br />
nF dy iek qIjy ivakqI nUM PwtV kr leI aMdr vwl dOVy. aMdr blivMdr isMG sONipaf igaf hY. rfÈtrpqI Bvn vloN<br />
idwqf. cfkU dy jLKmF nfl blivMdr isMG qy mIkf isMG ny ibwly nUM kfbU krn dI jfrI ibafn ‘c ikhf igaf hY ik lMGI<br />
dI qF mOky ‘qy hI mOq ho geI jdoNik koisLsL kIqI aqy Aus pfsoN cfkU Koh 27 dsMbr nUM dyr rfq hI sUbf srkfr ny<br />
moqI lfl hspqfl jFidaF rfh ivc pUrf ilaf. ies hwQopfeI ivc mIkf isMG dy rfjpfl df asqIÌf AunHF ƒ Byj idwqf<br />
ho igaf. iksy pMjfbI dy hwQoN iksy hor swjy hwQ Aupr cfkU vwj igaf. iesy dOrfn sI, ijs ‘qy ivcfr kIqf igaf.<br />
pMjfbI dy kql dI bykrjLPIlz ivc ieh (bfkI sPf 9 Auqy)<br />
(bfkI sPf 5 Auqy)<br />
adfrf pMjfb tfeImjL vloN pfTkF nUM nvF sfl mubfrk<br />
<strong>Fast</strong> ast Car <strong>Cargo</strong> Car o <strong>Inc</strong> <strong>Inc</strong>. <strong>Inc</strong><br />
2330 Enterprise Park Dr., Indianapolis, IN 46218<br />
Phone # 317-472-6420<br />
trwikMg trwikMg kMpnI kMpnI leI leI Enr Enr aprytrF aprytrF dI dI loV loV hY<br />
hY<br />
sfzy pfs hyT ilKy rUt hn izspYc<br />
CA to IN, OH, PA, NJ, MD,<br />
VA, TN & Back to CA<br />
CA to OR & WA Back to CA<br />
aqy aqy WA to OH and Back to WA<br />
*rYNt Auqy trylr vI idMdy hF *vYst kost qoN eIst<br />
kost rUt `qy trfly huwk aYNz zrfp AuplbD hn<br />
Email:punjabtimes1@sbcglobal.net<br />
www.punjabtimesusa.com<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>, Vol 11, Issue 1, January 2, 2010 20451 N Plum Grove Rd. Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388<br />
ruickf mfmly `c rfTOr nUM sjLf<br />
ny ihlfieaf BfrqI isstm<br />
swqy idn<br />
24 GMty<br />
iPAUl<br />
azvFs<br />
shI pypr imlx ‘qy pYsy qurq
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (2)<br />
ruickf kys:mnuwKI aiDkfr sMgTn vloN ptIsLn<br />
cMzIgVH: BfvyN dyr nfl hI shI<br />
ruickf kys ivc kyNdr srkfr, rfj<br />
srkfrF aqy mnuwKI aiDkfr sMgTnF ny<br />
hux idlcspI lYxI sLurU kIqI hY. cMzIgVH<br />
nfl sMbMDq iek mnuwKI aiDkfr sMgTn,<br />
vrlz ihAUmn rfeIts kONsl ny pSjfb<br />
aqy hirafxf hfeIkort ivc iek ptIsLn<br />
pfAux df PYslf kIqf hY.<br />
mnuwKI aiDkfr sMgTn anusfr<br />
rUickf kys dy muwK dosLI hirafxf dy sfbkf<br />
puils muKI sRI aYs[pI[aYs[ rTOr qoN<br />
ielfvf ies ptIsLn rfhIN AunHF sfry lokF<br />
iKLlfP kfrvfeI dI mSg kIqI jfvygI ijnHF<br />
ny dosLI nUM bcfAux dI koisLsL kIqI jF<br />
AusnUM bcfAux ivc mdd kIqI. mnuwKI<br />
aiDkfr sMgTn dy cyarmYn sRI rMjn<br />
lKnpfl ny ikhf ik AunHF vloN pfeI jfx<br />
vflI arjLI ivc sYkrz hfrt pbilk<br />
skUl dI mYnyjmYNt dy iKlfP vI kfrvfeI<br />
dI mMg kIqI jfvygI ikAuNik AunHF ny rTOr<br />
dI bytI dI shUlq leI rUickf nUM skUl<br />
ivcoN kwZ idwqf sI.<br />
mnuwKI aiDkfr sMgTn dy afgU sRI<br />
pMjfb tfeImjL nfeIt<br />
27 mfrc nUM<br />
isLkfgo:pMjfb tfeImjL dI dsvIN<br />
vrHygMZ afAuNdI 27 mfrc nUM ieMzIaf<br />
hfAUs, sLfmbrg ivc ‘pMjfb tfeImjL<br />
nfeIt 2010’ dy qOr `qy mnfeI jfeygI.<br />
ies mOky vwK vwK KyqrF ivc nfmxf<br />
Kwtx vfly swjxF qoN ielfvf pMjfb<br />
tfeImjL dy hmfieqIaF df mfx snmfn<br />
kIqf jfeygf. gIq sMgIq df pRogrfm<br />
vI hovygf.<br />
ies mOky pMjfbI pwqrkfrI dy<br />
ajoky hflfq Auqy ivcfr vtFdrf vI<br />
kIqf jfeygf.<br />
rMjn lKnpfl ny ieh vI ikhf ik AunHF dy<br />
sMgTn vloN smuwcI kfrvfeI dI muV<br />
pVqfl dI mSg kIqI jfvygI. sRI lKnpfl<br />
ny ikhf ik asIN ieh vI mSg krFgy ik<br />
AunHF isafsqdfnf aqy puils aPLsrF<br />
iKLlfP kfnUMnI kfrvfeI kIqI jfvy ijnHF<br />
ny rTOr df sfQ idwqf.<br />
ieQy ijLkrXog hY ik rUickf vloN zI<br />
jI pI iKLlfP isLkfieq krn AuWqy kuJ<br />
puils QfixaF ivc Ausdy Brf iKLlfP JUTy<br />
kys drj kr ley gey sI. iesy dOrfn<br />
kyNdr srkfr ny vI ies kys nfl sMbMDq<br />
rfj srkfrF nUM iek srkUlr jfrI krn<br />
df PYslf kIqf hY qFik dosLI iKLlfP<br />
kfrvfeI nUM XkInI bxfieaf jf sky. bIqy<br />
somvfr gRih mSqrfly ny ieh PYslf kIqf<br />
hY ik aijhy kysF nUM rokx leI iek<br />
srkUlr jfrI kIqf jfvygf ijs ivc rfj<br />
srkfrF nUM ikhf jfvygf ik aijhIaF<br />
sfrIaF isLkfieqF nUM aYP[afeI[afr vjoN<br />
drj kIqf jfvy. Xfd rhy amn kfnUMn df<br />
ieMzIaf Poto<br />
mfmlf rfj srkfrF dy aDIn hY ies leI<br />
srkUlr Aupr aml krn leI rfj<br />
srkfrF nUM ihdfieq kIqI jfvygI . iesqoN<br />
ielfvf gRih mSqrfly dy iswDy aDIn afAuNdy<br />
XU[tI[ ivc vI ienF hukmF dI pflxf<br />
krvfeI jfvy.<br />
iesy dOrfn sI bI afeI dy sfbkf<br />
jfieMt zfierYktr afr aYm isMG vloN<br />
kIqy gey ieMksLfP ik hirafxf dy sfbkf<br />
zI jI pI rfTOr ny Aus dy sInIar<br />
aiDkfrIaF qwk phuMc krky afpxy ivruD<br />
KudkusLI df kfrn bxn dy dosL sI bI afeI<br />
dI Prd-ey-jLurm ivcoN kZvf ley sn.<br />
sI bI afeI aPsr dy dosL ny dysL dI<br />
ies bfvwkfr jFc eyjMsI dy vwkfr Auqy vwzf<br />
svflIaf insLfn lgf idwqf hY. Bfrq dy<br />
aYzIsLnl sfilstr jnrl sRI mohn jYn<br />
ny afiKaf hY ik BfvyN afr aYm isMG ny<br />
bhuq dyr bfad mUMh KoilHaf hY qd vI Aus<br />
dy ies ieMksLfP ny ruickf kys dI muV qoN<br />
jFc krvfey jfx leI rfh KolH idwqf hY.<br />
cMzIgVH ivc rfTOr nUM Gwt sjLf imlx dy ivruD mujfhrf kr rhy lok<br />
nfnksLfhI kYlMzr ‘c soDF bfry<br />
mIitMg byiswtf rhI<br />
aSimRqsr: nfnksLfhI kYlMzr ivc<br />
soDF sbMDI ieQy akfl qKq sfihb dy<br />
skwqryq ivc hoeI pSj isMG sfihbfn dI<br />
mIitMg iksy iswty ‘qy nhIN puwj skI aqy<br />
iesy muwdy ‘qy mIitMg hux dubfrf 30<br />
dsMbr nUM hovygI.<br />
mIitMg ivc akfl qKq sfihb dy<br />
jQydfr igafnI gurbcn isMG qoN ielfvf<br />
qKq sRI kysgVH sfihb dy jQydfr igafnI<br />
qrlocn isMG, qKq sRI dmdmf sfihb<br />
dy jQydfr igafnI blvMq isMG nMdgVH,<br />
qKq sRI ptnf sfihb dy jQydfr igafnI<br />
iekbfl isMG aqy qKq sRI hjLUr sfihb<br />
dy mIq jQydfr igafnI joqieMdr isMG<br />
sLfml sn.<br />
mIitMg dupihr 12 vjy sLurU hoeI aqy<br />
sLfm qk cwlI pr soDF sbMDI sihmqI nf<br />
hox ‘qy ieh mIitMg hux 30 dsMbr nUM<br />
svyry 11 vjy hovygI.<br />
akfl qKq sfihb dy nyVly sUqrF<br />
anusfr ies mIitMg ivc sLRomxI kmytI<br />
dy pRDfn jQydfr avqfr isMG mwkV aqy<br />
sMq smfj dy pRDfn bfbf hrnfm isMG<br />
DuMmf ‘qy afDfirq do-mYNbrI kmytI vloN<br />
idwqI irport nUM afDfr bxf ky ies ‘qy<br />
ivcfr kIqf igaf aqy sMgrFdF aqy gurU<br />
sfihbfn dy gurpurb ibkrmI kYlMzr<br />
anusfr kIqy jfx ‘qy sihmqI bxfAux dy<br />
Xqn hoey pr do jQydfr aijhf krn ‘qy<br />
sihmq nhIN hoey. ieh ikhf igaf ik<br />
aijhf hox nfl ieh nfnksLfhI kYlMzr<br />
nhIN rhygf.<br />
sUqrF anusfr nfnksLfhI kYlMzr<br />
ivclIaF Cy sMgrFdF ibkrmI kYlMzr nfl<br />
vI myl KFdIaF hn. ies mIitMg ivc ieh<br />
sihmqI bxfAux leI ieh Xqn kIqf<br />
igaf ik bfkI sMgrFdF ibkrmI kYlMzr<br />
anusfr kr idwqIaF jfx. iesy qrHF gurU<br />
goibMd isMG jI df pRkfsL purb qy joqI<br />
joq purb, gurU gRMQ sfihb df gurgwdI<br />
idvs, gurU arjn dyv jI df sLhIdI<br />
idhfVf aqy gurU nfnk dyv jI df pRkfsL<br />
purb ibkrmI sMmq anusfr kIqy jfxy<br />
sn pr ies ‘qy vI sihmqI nhIN ho skI.<br />
akfl qKq sfihb dy aiq nyVly<br />
sUqrF anusfr mIitMg ivc ieh vI jLor dy<br />
ky ikhf igaf ik soDF qoN pihlF kYlMzr<br />
iqafr krn vfly pfl isMG puryvfl nUM<br />
swidaf jfvy jF iPr kuJ vI krn qoN pihlF<br />
ieh muwdf sLRomxI kmytI dI aSiqRMg kmytI<br />
ivc lY jfieaf jfvy.<br />
nfnksLfhI kYlMzr iswK suqMqr soc<br />
qy hoNd hsqI nUM pRgt krn leI bxfieaf<br />
igaf sI. ies nUM pihlF nfnksLfhI<br />
kYlMzr bfry bxI 11 mYNbrI kmytI ny pfs<br />
kIqf sI. iPr Drm pRcfr kmytI, aSiqRMg<br />
kmytI aqy jnrl hfAUs ny iesnUM pRvfngI<br />
idwqI sI. ies mgroN akfl qKq sfihb<br />
vwloN pRvfn hox ‘qy 2003 dI ivsfKI nUM<br />
qKq sRI dmdmf sfihb ivKy ieh kYlMzr<br />
irlIjL kIqf igaf sI. Aus vyly pRo[<br />
ikrpfl isMG bzUMgr sLRomxI kmytI dy<br />
pRDfn sn.<br />
vrnxXog hY ik bIqy idn iswK vfc<br />
gruwp ny ieh ikhf sI ik kYlMzr ivc<br />
kIqIaF jfx vflIaF soDF pRvfn nhIN<br />
hoxgIaF. dl Kflsf ny vI soDF nf krn<br />
dI icqfvnI idwqI sI. nfnksLfhI kYlMzr<br />
bfry bxI iek kmytI dy mYNbr ny ieh gwl<br />
khI ik BfvyN awj koeI PYslf nhIN ho<br />
sikaf pr nfnksLfhI kYlMzr dI rUh df<br />
kql ienHF kr hI dyxf hY.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (3)<br />
<br />
ÃÄ siqgur pRsfid<br />
<br />
<br />
apfr duwK tfrkY invfrkY klysL dfs, vfs qo bYkuMT qyj pUirAu jhfn ko.<br />
gurU goibMd isMG ko nmo su hfQ joir kY, kusLqR qyj qor jfih pfilA ihMdfn ko.<br />
iswK iswK irlIjIas irlIjIas susfietI susfietI (isLkfgo)<br />
(isLkfgo)<br />
smUh sMgqF nUM srbMs dfnI, klgIDr dsmysL ipqf<br />
sfihb sRI gurU goibMd isMG jI dy pRkfsL purb dI<br />
sfl 2010 dI afmd ‘qy<br />
31 dsMbr vIrvfr nUM sLfm<br />
7 vjy qoN 12 vjy qk ivsLysL<br />
kIrqn drbfr hovygf<br />
kIrqnI jQy<br />
BfeI gurjMt isMG Kflsf<br />
bIbI bljIq kOr Kflsf qlvfVy vfly<br />
kQf vfck BfeI dieaf isMG<br />
qrnqfrn<br />
12 vjy nvyN sfl dI afmd ‘qy sLRI<br />
gurU gRMQ sfihb jI dy suK-afsn<br />
smyN PuwlF dI vrKf kIqI jfvygI<br />
smUh sMgqF dy crnF ivc bynqI hY ik dsmysL ipqf sRI gurU goibMd isMG jI df pRkfsL idhfVf isLkfgo<br />
invfsI sMgqF vloN bVy AuqsLfh aqy sLrDf nfl 5 jnvrI, 2010 aqy 10 jnvrI, 2010 nUM gurduafrf<br />
pYlftfeIn ivKy mnfieaf jf irhf hY. afp sB nUM hyT ilKy pRogrfm anusfr hfjLrIaF Br ky afpxf<br />
jIvn sPlf krn dI arjLoeI hY jI.<br />
afrMB sLRI aKMz pfT<br />
3 jnvrI (aYqvfr) svyry 10 vjy<br />
Bog sLRI aKMz pfT<br />
5 jnvrI (mMglvfr) svyry 10 vjy<br />
5 jnvrI mMglvfr sLfm 6 vjy qoN 9 vjy qk<br />
ivsLysL kIrqn dIvfn hovygf jI.<br />
gurduafrf sfihb, pYlftfeIn (isLkfgo)<br />
10 jnvrI (aYqvfr)<br />
svyry 7:30 vjy qoN 1 vjy qwk kIrqn drbfr hovygf<br />
kIrqnI jQy<br />
BfeI gurjMt isMG jI Kflsf<br />
BfeI aqr isMG jI<br />
BfeI dieaf isMG jI (kQf vfck) qrnqfrn vfly<br />
Sikh Religious Society of Chicago, Palatine<br />
1280, Winnetka St. Palatine, IL 60067 Ph. 847-358-1117
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (4)<br />
pRo[ drsLn isMG dy kQnF bfry ivvfd BKy rihx dy afsfr<br />
aMimRqsr : hirafxy leI vwKrI<br />
gurduafrf pRbMDk kmytI, nfnksLfhI<br />
kYlMzr ivc soD aqy ieMglYNz qoN ilaFdI<br />
geI sRI gurU goibMd isMG jI dI klgI<br />
dI pRmfixkqf sMbMDI ivvfdF kfrn sfl<br />
2009 dOrfn sLRomxI gurduafrf pRbMDk<br />
kmytI aqy sRI akfl qKLq sfihb<br />
aKLbfrF dIaF surKIaF ivc Cfey rhy.<br />
ienHF ivvfdF dy ajy qwk vI hwl hox dy<br />
afsfr nhIN bx rhy.<br />
pRo[ drsLn isMG nUM akfl qKLq<br />
‘qy qlb krnf, AunHF vloN pysL hoxf, sRI<br />
hirmMdr sfihb dy kfrjkfrI hYz gRMQI<br />
vloN iek njLdIkI irsLqydfr dy ivafh<br />
ivc BMgVf pfAuxf, meI dy mhIny ivc<br />
iek mfnisk rogI nOjvfn vloN drbfr<br />
sfihb aMdr pIVHf sfihb ‘qy jf bihxf,<br />
kYnyzf dy pRDfn mMqrI stIPn hfrpr<br />
dI sRI drbfr sfihb PyrI, jQydfr<br />
avqfr isMG mwkV df pMjvIN vfr sLRomxI<br />
kmytI df pRDfn bxnf, luiDafxy ivc<br />
vfpry golI kFz leI muK mMqrI pRkfsL<br />
isMG bfdl nUM dosLI dws ky akfl qKLq<br />
‘qy qlb krn dI mMg vrgIaF afid<br />
GtnfvF ny vI ies vrHy sLRomxI kmytI<br />
‘qy Poks bxfeI rwiKaf.<br />
nfnksLfhI kYlMzr sfl 2003 ivc<br />
sLRomxI kmytI dy jnrl iejlfs vloN<br />
pRvfn krn qoN bfad ies nUM akfl qKLq<br />
qy lfgU kr idwqf sI. Aus vyly 90 PIsdI<br />
qoN vD iswK sMsQfvF ny ies nUM pRvfn<br />
kr ilaf sI. kfPI smF ies bfry KfmosL<br />
rihx qoN bfad ies vrHy sMq smfj vloN<br />
ies ivc soD leI afvfjL AuTfeI geI.<br />
dIvflI mOky 17 akqUbr nUM pMj isMG<br />
sfihbfn dI mIitMg ivc nfnksLfhI<br />
kYlMzr ivc kIqIaF jfx vflIaF soDF nUM<br />
aMiqm rUp idwqf jf irhf sI ik kuJ pMQk<br />
jQybMdIaF nUM ies dI sUh lwg geI qy<br />
AunHF ny isMG sfihbfn nUM ilKqI mMg pwqr<br />
dy ky ies sMbMDI hox vfly iksy vI PYsly<br />
nUM rukvf ilaf. ies mgroN sLRomxI kmytI<br />
vloN vI pMQk jQybMdIaF dI mIitg swdI<br />
geI sI qy Aus mIitMg ivc vI kyvl ieMnf<br />
ku PYslf ilaf igaf ik soDF leI suJfa<br />
mMgy jfxgy aqy Auh suJfa ivdvfnF dI<br />
iek mIitMg ivc ivcfrn mgroN hI koeI<br />
PYslf ilaf jfvygf. ipCly idnIN akfl<br />
qKLq dy sfbkf jQydfr igafnI joigMdr<br />
isMG vydFqI ny vI mOjUdf jQydfr igafnI<br />
gurbcn isMG nUM iml ky ieh suJfa idwqf<br />
hY ik Auh ies mfmly ivc jldbfjLI nf<br />
krn. ies qrHF nfnksLfhI kYlMzr df muwdf<br />
vI ies vrHy surKIaF ivc irhf aqy ajy vI<br />
surKIaF ivc bxy rihx dy afsfr hn.<br />
ies vrHy 30 jUn nUM ieMglYNz qoN<br />
ilaFdI geI sRI gurU goibMd isMG jI dI<br />
klgI dI pRmfixkqf bfry ivvfd vI ajy<br />
qk iksy qx-pwqx nhIN lwigaf. akfl<br />
qKLq dy jQydfr igafnI gurbcn isMG ny<br />
rfjfsFsI eyarport ‘qy klgI df svfgq<br />
kIqf aqy ieh klgI lokF dy drsLnF leI<br />
sRI akfl qKLq ‘qy rwKI geI sI. sLRomxI<br />
kmytI dy pRDfn jQydfr avqfr isMG ny<br />
vI klgI df svfgq kIqf pr bfad ivc<br />
ies dI pRmfixkqf bfry jdoN ivvfd iCiVaf<br />
qF sLRomxI kmytI ny ies dI pRmfixkqf<br />
bfry jfxn leI iek kmytI df gTn kr<br />
idwqf sI. kmytI dIaF do mIitMgF vI ho<br />
cuwkIaF hn pr klgI dI pRmfixQqf bfry<br />
afrsYink hI kYNsr nfl hox vflIaF<br />
mOqF leI ijLMmyvfr<br />
jlMDr: pSjfb KyqI XUnIvristI<br />
luiDafxf dy DUV ivBfg dy kMtrol hyTF<br />
keI sInIar pRoPYsrF duafrf 36 mhIinaF<br />
qwk hoey Koj dy hfl ivc pRkfsLq nqIijaF<br />
ivc pfieaf igaf hY ik pIx vfly pfxI<br />
ivc mOjUd jLihrIlf ‘afrsYink’ (sMKIaf)<br />
hI muwK qOr ‘qy kYNsr nfl hox vflIaF<br />
mOqF df kfrn hY.<br />
pSjfb dy mogf, mfnsf, biTMzf,<br />
mukqsr, PrIdkot aqy iProjLpur ijLly<br />
aqy AuWqrI Bfrq dy alwg-alwg KyqrF<br />
qoN iekwqr kIqy gey 168 BUjl nmUinaF<br />
dy sfvDfnI pUrbk ivsLlysLx ivc jLrjLr<br />
cwtfnF aqy BUjl qoN irsx vfly jLihrIlf<br />
‘afrsYink’ (sMKIaf) dy aSsL Kqrnfk<br />
sImf qwk pfey gey. ieh dfavf<br />
aYgrokYmIkljL pfilsI gruwp dy jnrl<br />
mYnyjr rfjn sudrsLn ny kIqf. pI ey XU<br />
dy zf[ aYc aYs huMdl dI irport bfry<br />
jfxkfrI idMidaF AunHF ikhf ik iksy vI<br />
rogI ivc afrsink jLihr dy lwCxF nUM<br />
AuBrn ivc 6 qoN 24 mhIinaF qwk df<br />
smF lwg jFdf hY. afrsink jLihr dy<br />
lwCxF ivc cmVI df kflfpx qy motf<br />
hoxf, srIr dy vwK vwK ihwisaF ivc kfly<br />
sPYd dfg aqy aKIr ivc cmVI df kYNsr,<br />
ies dy kfrn hor jitlqfvF kItnfsLkF<br />
dy bjfey afrsYink jLihr qoN pfieaf igaf<br />
hY. AunHF awgy dwisaf ik pI jI afeI aYm<br />
eI afr vloN pRkfsLq iek irport ivc<br />
AuWc kYlorI Bojn, alkohl aqy qMbfkU<br />
dy syvn nUM ies Kyqr ivc ivc kYNsr dy<br />
vDdy asr leI ijLMmyvfr mSinaf igaf<br />
hY.<br />
pMjfb ivc iknUMaF dI irkfrz pYdfvfr<br />
cMzIgVH:ies vfr mOsm TIk rihx<br />
kfrn pMjfb ivc iknUMaF dI irkfrz<br />
pYdfvfr hox dI sMBfvnf hY. bfgbfnI<br />
ivBfg nUM afs hY ik ies sfl 7 lwK tn<br />
iknUM pYdf hoxgy. ivBfg dy izptI<br />
zfierYktr gurkml isMG ny pwqrkfrF<br />
nUM dwisaf hY ik sfnUM afs hY ik rfj ‘c<br />
ies sfl 7 lwK tn iknUM pYdf hoxgy, jo<br />
ik iek irkfrz hovygf. Auqpfdn vDx<br />
df muwK kfrn hY ik jdoN bUitaF ‘qy Puwl<br />
pey qF mOsm Aus leI TIk sI. ieh Pl<br />
dsMbr ivc bfjLfr aMdr af jFdf hY qy<br />
mfrc qk rihMdf hY.<br />
pMjfb ivc huisLafrpur, mukqsr qy<br />
abohr ivc ieh Pl pYdf huMdf hY. ipCly<br />
kuJ sflF ivc pMjfb aMdr 4 qoN 5 lwK<br />
tn qoN vD iknUM pYdf huMdy rhy hn. sfl<br />
2005-06 ‘c ies dI pYdfvfr jo 4[3<br />
lwK tn sI, 2007-08 ivc Krfb mOsm<br />
kfrn ies dI pYdfvfr ‘c BfrI igrfvt<br />
drj kIqI geI qy ieh Gwt ky 3[5 lwK<br />
tn rih geI. bfgbfnI ivBfg muqfbk<br />
pRqI hYktyar ivc afm qOr ‘qy 12 tn<br />
iknUM inkldy hn, jdik ies sfl 20<br />
tn iknUM inklx dI afs hY.<br />
AuDr iknUM Auqpfdk irkfrz<br />
pYdfvfr hox dy bfvjUd icMqq hn ikAuNik<br />
AunHF nUM zr hY ik ies sfl iknUMaF dI<br />
kImq Gt jfvygI. abohr dy iknUM Auqpfdk<br />
ajIq sLrn ny ikhf, ‘‘sIjLn sLurU hox ‘qy<br />
sfnUM pRqI iklo 10-11 rupey imldy hn,<br />
pr hux muwl izwgxf sLurU ho igaf hY.’’ ies<br />
dOrfn iksfnF nUM Psl df vDIaf muwl<br />
idvfAux leI srkfr ny iknUM leI hor<br />
bfjLfr lwBxf sLurU kr idwqf hY. iesy mksd<br />
qihq pMjfb KyqI inrDfrq ingm ny bMglOr,<br />
hYdrfbfd, cyneI, idwlI, kolkfqf qy vfrfnsI<br />
ivc zIlrF dI pCfx kIqI hY.<br />
koeI vI PYslf ajy qk isry nhIN lwigaf.<br />
hirafxf ivc siQq ieiqhfsk<br />
gurduafiraF dy pRbMD leI vwKrI<br />
gurduafrf pRbMDk kmytI df muwdf BfvyN<br />
kfPI smyN qoN cldf af irhf hY, pr ies<br />
vrHy 13 sqMbr nUM jdoN hirafxf<br />
gurduafrf pRbMDk kmytI (aYzhfk) dy<br />
pRDfn sLRI jgdIsL isMG JINzf ny afpxy<br />
sfQIaF nfl kurUksLyqr siQq gurduafrf<br />
pfqsLfhI CyvIN ‘qy kbjLf kIqf qF ieh<br />
ivvfd hor vI zUMGf ho igaf.<br />
akfl qKLq sfihb vloN sLRI JINzf qy<br />
AunHF dy sfQIaF nUM qlb kIqf igaf aqy<br />
qnKfh lfeI geI.<br />
sLRomxI kmytI vloN 28 sqMbr nUM<br />
ivsLysL iejlfs swd ky vwKrI kmytI dy<br />
muwdy nUM bhu-sMmqI mYNbrF dI rfie nfl<br />
rwd kr idwqf igaf pr sRI JINzf ajy vI<br />
bijLwd hn ik Auh vwKrI gurduafrf<br />
pRbMDk kmytI kfiem krky hI sfh lYxgy.<br />
akfl qKLq sfihb dy sfbkf jQydfr<br />
pRo[ drsLn isMG vloN inAUXfrk (amrIkf)<br />
ivc gurU goibMd isMG nfl iek vysvf dI<br />
mnGVHq khfxI suxfAux dy dosL ivc AunHF<br />
nUM akfl qKLq sfihb ‘qy qlb kIqy jfxf<br />
aqy AunHF nUM pysL hox dy bfvjUd vI<br />
qnKfhIaf krfr dyxf ajy vI pMQ leI<br />
vwzf sMkt bixaf hoieaf hY. ies ivvfd<br />
sMbMDI akfl qKLq dy sfbkf jQydfr<br />
igafnI joigMdr isMG vydFqI, qKLq sRI<br />
kysgVH sfihb dy sfbkf jQydfr pRo[<br />
mnjIq isMG aqy qKLq sRI dmdmf sfihb<br />
dy sfbkf jQydfr igafnI kyvl isMG ny<br />
jQydfr akfl qKLq nUM iml ky ieh ikhf<br />
hY ik ies ivvfd kfrn pMQ ivc tkrfa<br />
myz ien pfiksqfn<br />
mylf hoieaf smfpq<br />
cMzIgVH: cMzIgVH dy<br />
sI[afeI[afeI[Bvn ivKy 23 dsMbr qoN<br />
sLurU hoieaf ‘myz ien pfiksqfn’ mylf<br />
pfiksqfnI vpfrIaF vloN muV Bfrq<br />
afAux dy kIqy vfaidaF nfl sMpUrn ho<br />
igaf. ies 5 rojLf myly ‘c pfiksqfnI<br />
Kfxy, sUt qy pSjfbI juwqIaF Cfey rhy.<br />
gujrFvflf qoN afey kwpVf vpfrI iemrfn<br />
sLyK ny ikhf ik kmfeI qF coKI kIqI hI hY<br />
pr ies dy nfl-nfl Auh eyDrly<br />
pSjfbIaF vloN idwqf ipafr afpxy idlF<br />
dI gwTVI ‘c bMnH ky nfl iljf rhy hn.<br />
lfhOr qoN cmVy dIaF juwqIaF vycx<br />
afey jfvyd ny ikhf ik eyDrly lokF df<br />
pfiksqfnI vsqF KrIdx pRqI jnUMn dyK<br />
ky AusnUM hYrfnI qy KusLI hoeI hY. ‘vfrsI<br />
PUz’ stfl dy muhMmd XUsP ny ikhf ik<br />
AunHF nUM lwgdf sI ik BfrqI lok hlfl<br />
mIt nhIN Kfxgy pr AunHF dy bxfey rysLmI<br />
sIK kbfb qy isMDI km ibirafnI jLfieky<br />
nUM eyDrly lokF ny psMd krky afpxy<br />
ipafr df sbUq idwqf.<br />
pfiksqfn ivsLv vpfr qy aYkspo<br />
kyNdr dy muwK kfrjkfrI aPsr qy<br />
pfiksqfnI vPLd ny nyqf jnfb KursLId<br />
bfrlfs ny ikhf ik dovyN dysL sLFqI dI<br />
bhflI cfhuMdy hn qy ieh sLFqI brkrfr<br />
rih skdI hY jykr pfiksqfnI vpfrIaF<br />
vFg BfrqI vpfrI vI pfiksqfn ‘c aijhy<br />
myly lfAux. myly dy afKrI idn sMsdI<br />
mfmilaF aqy jl sMsfDn mSqrI sRI pvn<br />
kumfr bFsl ny myly df dOrf kIqf. myly<br />
‘c hfjLrI lvfAux vfilaF dI sUcI ‘c<br />
pSjfb dy muwK mSqrI s[ pRkfsL isMG bfdl<br />
dI Drm pqnI sRImqI suirMdr kOr vI<br />
sn ijnHF myly df dOrf kIqf. AunHF kZfeI<br />
kIqy kwpiVaF ‘c Kfs rucI idKfeI. pSjfb<br />
dy rfjpfl aYs[aYP[ rozirgjL dI pqnI<br />
jIn rozirgjL ny vI mylf vyiKaf.<br />
pYdf hox dy afsfr bx rhy hn, ies leI<br />
ies tkrfa nUM roikaf jfvy qF jo pMQ<br />
ivc vMzIaF nf pYx.<br />
sRI hirmMdr sfihb dy kfrjkfrI<br />
hYz gRMQI igafnI jsivMdr isMG df mfmlf<br />
vI aKLbfrF ivc kfPI grmfieaf irhf.<br />
pMQk jQybMdIaF ny akfl qKLq sfihb dy<br />
jQydfr nUM mMg pwqr dy ky ikhf sI ik<br />
igafnI jsivMdr isMG ny iek ivafh ivc<br />
BMgVf pfieaf aqy lfVI-lfVy ‘qy qfxI<br />
PulkfrI nUM ikrpfn nfl Auqy cuwikaf sI,<br />
ijhVf ik mirafdf dI AulMGxf hY. ies<br />
leI AunHF nUM akfl qKLq ‘qy qlb kIqf<br />
jfvy. akfl qKLq vloN AunHF nUM ies sMbMD<br />
ivc klIn icwt dy idwqI geI, ijs krky<br />
ieh mfmlf hux TMZy bsqy ivc pY igaf hY.<br />
iek mfnisk rogI vloN sRI hirmMdr<br />
sfihb aMdr pIVHf sfihb ‘qy bYT jfx dy<br />
mfmly ny vI aKLbfrF ivc kfPI qUl PVI<br />
sI, ijs dy isty vjoN AudoN dy mYnyjr<br />
hrBjn isMG nUM sLRomxI kmytI vloN mYnyjr<br />
dy ahudy qoN htfAuxf ipaf sI. jQydfr<br />
avqfr isMG mwkV df sLRomxI gurduafrf<br />
pRbMDk kmytI dy pMjvIN vfr pRDfn cuxy<br />
jfx dI ieiqhfsk Gtnf vI ies vrHy<br />
aKLbfrF dIaF surKIaF ivc CfeI rhI.<br />
luiDafxf ivc 5 dsMbr nUM svfmI<br />
afsLUqosL dy smfgm nUM rokx mOky hoey<br />
golI kFz leI pMQk jQybMdIaF ny muwK<br />
mMqrI sLRI pRkfsL isMG bfdl nUM dosLI<br />
TihrfAuNidaF akfl qKLq qoN mMg kIqI sI<br />
ik AunHF nUM akfl qKLq ‘qy qlb kIqf jfvy<br />
aqy ieh puwiCaf jfvy ik AunHF ny pMQk<br />
jQybMdIaF vloN smfgm ‘qy rok lfey jfx<br />
dI kIqI mMg nUM svIkfr ikAuN nhIN kIqf.<br />
lflVU : sfAuxI dI Psl dOrfn<br />
soky df sfhmxf krn qo bfad hux hfVI<br />
dI Psl leI mOsm dy anukUl nf hox<br />
kfrn iksfnI bhuq icMqq hY. dsMbr<br />
mhIny dy aKIrly idnF ivc vI idn vyly<br />
qfpmfn dy vD rihx ƒ iksfn hfVI dI<br />
Psl leI mfrU smJ rhy hn. Auh hux<br />
qoN hI kxk dI Psl ƒ lY ky gihrI icMqf<br />
ivc hn. iksfn mOsm dI ies bdimËfjI<br />
ƒ kudrqI kropI dy nfl-nfl aflmI<br />
qpÈ nfl joV ky dyK rhy hn.<br />
iËkrXog hY ik pihlF hI ies sfl<br />
hfVI dI Psl dI ibjfeI smyN loVINdf mINh<br />
nf pYx kfrn iksfn pUry rkby ivc Psl<br />
dI ibjfeI nhIN kr sky. iek aMdfËy<br />
anusfr ijwQy iekwly lflVU blfk ivc<br />
mINh dI Gft kfrn krIb 20 PIsdI rkby<br />
ivc ibjfeI nhIN ho skI, AuQy hux iksfnF<br />
ƒ mOsm dI mfr vI sihxI pY rhI hY.<br />
ies iKwqy dy ipMz lflVU, jlflpur, bsI,<br />
mgrf, bwlopur, jfsqnf klF, jfsqnf<br />
Kurd, DrmgVH, rfmgVH ruVkI, jVOq,<br />
mIrpur, mlkpur, jOlI, mIaFpur,<br />
BgvfsI aqy afgFpur afid drjnF ipMzF<br />
df dOrf krn AuprMq vyiKaf igaf ik<br />
ies Kyqr dy iksfn aflmI qpÈ kfrn<br />
ÌslF dy ho rhy nuksfn qoN icMqq hn.<br />
ienHF ipMzF dy iksfnF krnYl isMG,<br />
qrlocn isMG, jnk isMG, Drmpfl,<br />
BfnU isMG, Bjn isMG, rxDIr isMG,<br />
rivMdr sYxI, avqfr isMG, KrYqI rfm<br />
aqy jspfl isMG ny dwisaf ik dsMbr<br />
mhIny dy aKIrly idnF ivc hfVI dI Psl<br />
Kfs krky kxk jo ies ielfky dI pRmuwK<br />
Psl hY, ƒ jo qfpmfn vDx Puwlx leI<br />
cfhIdf hY, Auh nhIN iml irhf.<br />
idn vyly grmI pYx kfrn ijwQy<br />
qfpmfn loV nflNo vD rihMdf hY AuQy hI<br />
svyry-Èfm kohrf pYx kfrn Psl ƒ<br />
aKLbfrF ivc afeI ies mMg ‘qy<br />
akfl qKLq dy jQydfr vloN aKLbfrF nUM<br />
ieh ibafn jfrI kr idwqf igaf sI ik<br />
ibnF iksy Tos sbUqF qoN iksy nUM akfl<br />
qKLq ‘qy qlb nhIN kIqf jf skdf.<br />
kYnyzf dy pRDfn mMqrI stIPn<br />
hfrpr dI Cy mYNbrI vPd nfl 18 nvMbr<br />
nUM sRI hirmMdr sfihb PyrI vI ies vfr<br />
aKLbfrF ivc crcf df ivsLf rhI.<br />
sLRomxI kmytI dy pRDfn jQydfr<br />
avqfr isMG ny kYnyzf ivc pMjfbI nUM<br />
snmfnXog drjf idwqy jfx leI AunHF<br />
df DMnvfd kIqf, AuQy AunHF nUM ieh apIl<br />
vI kIqI ik PrFs ivc dsqfr ‘qy lfeI<br />
pfbMdI dy hwl leI Auh XU[ aYn[ E[ ivc<br />
mslf AuTfAux. akfl qKLq sfihb vloN<br />
sLRomxI kmytI dy azIsLnl skwqr rUp<br />
isMG dI afstRylIaf dy mYlborn sLihr<br />
ivc srb Drm sMmyln ivc sLmUlIaq<br />
vI ieiqhfsk Gtnf rhI, ijhVI pMjfb<br />
dIaF hI nhIN sgoN ivsLv dIaF aKbfrF<br />
dIaF surKIaF bxI.<br />
sLRomxI kmytI vloN kYNbirjL<br />
XUnIvristI lMzn nfl ies vrHy kIqf<br />
igaf smJoqf vI iek ieiqhfsk Gtnf<br />
rhI. kYNbirj kfmnvYlQ trwst nfl<br />
sLRomxI kmytI vloN kIqy gey ies smJOqy<br />
anusfr hr sfl pMj iswK ividafrQI<br />
XUnIvristI afP kYNbirj ivc AucyrI<br />
iswiKaf hfsl krn leI jfxgy. ies<br />
smJOqy anusfr ividafrQIaF dI<br />
XUnIvristI kMpojLIsLn PIs, sfieMs,<br />
afrts, kflj PIs aqy rihx-sihx dy<br />
sflfnf Krcy sLRomxI kmytI aqy kYNbirj<br />
XUnIvristI vloN iml ky kIqy jfxgy.<br />
aflmI qpÈ nfl hfVHI dIaF ÌslF ƒ<br />
vwzf nuksfn hox df KdÈf<br />
dohrf nuksfn Jwlxf pY irhf hY. mOsm dy<br />
ies ruÉ kfrn PslF df ivkfs nhIN ho<br />
irhf aqy pwqy pIly huMdy jf rhy hn. kxk<br />
df bUtf afly-duafly vDx (Puwtx) dI QF<br />
iewko zMzI dy rUp ivc KVHf hY. icMqq iksfnF<br />
ny dwisaf ik kxk dy bUty dy nf vDx<br />
Puwlx kfrn ies df kxk dy JfV ‘qy mfrU<br />
asr pvygf qy ieh afriQk qMgI ivc<br />
guËr rhI iksfnI leI vwzf afrQk Jtkf<br />
iswD hovygf. iksfnF ny dwisaf ik jykr<br />
mOsm iesy qrHF kuJ idn hor grm irhf<br />
qF kxk dy smyN qoN pihlF hI iswty inwkl<br />
jfxgy. ies qrHF Psl df pUrf ivkfs nf<br />
hox kfrn anfj aqy qUVI df pUrf JfV<br />
nhIN imlygf. iksfnF ny kudrq dI ies<br />
kropI ƒ aflmI qpÈ nfl joVidaF ikhf<br />
ik hr sfl bdl rhI mOsm dI cfl<br />
kudrq nfl kIqI jfx vflI CyV-CfV df<br />
iswtf hY, jo dyÈ dy aMndfqf ‘qy BfrI pY<br />
rhI hY. kuJ jfgrUk iksfnF ny ikhf ik<br />
smyN rihMidaF ies Auqy gMBIr ho ky ivcfr<br />
krn dI loV hY.<br />
ieQy ieh dwsxXog hY ik ies Kyqr<br />
ivc isMcfeI shUlqF nf mfqr hn aqy<br />
iËafdfqr iksfnI brfnI hY. ipCly sfl<br />
dI qrHF ies vfr vI mINh nf pYx krky<br />
ies Kyqr df 20 PIsdI dy lgBg rkbf<br />
KflI rih igaf hY. iksfnF ƒ hux mINh<br />
pYx dI AuzIk hY qF jo ies rkby ivc<br />
sUrjmuKI afid PslF bIjIaF jf skx<br />
aqy Gfty dI pUrqI kIqI jf sky. ies<br />
ielfky ivc ies vfr kxk dI pI bI<br />
zblXU 711 aqy pI bI zblXU 17 iksm<br />
dI iËafdf ibjfeI kIqI geI hY. ienHF<br />
iksmF ƒ anukUl mOsm aqy pfxI dI sKq<br />
loV huMdI hY pr iksfn cfhuMdy hoey vI kuwJ<br />
nhI kr pf rhy. ipCly vrHy vI hfVI dy<br />
mOsm ivc mOsm dI KrfbI kfrn agyqIaF<br />
PslF df BfrI nuksfn hoieaf sI .
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (5)<br />
kuVIaF qoN dyh vpfr krvf rhy ny eyjMt<br />
jlMDr: trYvl eyjMt pSjfb ivcoN<br />
kuVIaF nUM motI<br />
kmfeI df lflc<br />
dy ky lwKF rupey<br />
lY ky ivdysLF ivc<br />
lY jFdy hn AuQy<br />
jf ky AunHF ivcoN<br />
bhuqIaF nUM Auh<br />
dyh vpfr dy<br />
DMidaF ivc Dwk<br />
idMdy hn. ijhVIaF kuVIaF ihMmq idKf ky<br />
AunHF df ivroD krdIaF hn AunHF nUM qF<br />
Auh vfps Byj idMdy hn pr AunHF qoN leI<br />
rkm vfps nhIN kIqI jFdI.<br />
ienHF ivcfrF df pRgtfvf lok BlfeI<br />
pfrtI dy pRDfn blvMq isMG rfmUvflIaf<br />
ny srkt hfAUs ivKy pRYs kfnPrMs dOrfn<br />
kIqf. sRI rfmUvflIaf ny sfeIpRs qoN vfps<br />
afeIaF do kuVIaF nUM pwqrkfrF sfhmxy<br />
pysL kIqf qy ienHF kuVIaF ny afpxI hwz<br />
bIqI suxfeI. afsLf rfxI puwqrI mihMdr<br />
pfl vfsI qfjpur klonI lFbVf ny dwisaf<br />
ik qwlHx ipSz dI rihx vflI trYvl eyjMt<br />
kmljIq kOr dy Brf qy mF ny AunHF koloN<br />
4 lwK rupey lY ky PrvrI 2009 ivc<br />
sfeIpRs Byijaf sI, AuQy jf ky Ausny<br />
kmljIq kOr nUM kMm ‘qy lgfAux leI<br />
ikhf qF Ausny ikhf ik ieQy imhnq df<br />
koeI muwl nhIN hY, ies leI jy CyqI qy<br />
ijLafdf pYsf kmfAuxf hY qF ijvyN asIN<br />
kihMdy hF Ausy qrHF krnf pvygf. afsLf<br />
rfxI ny dwisaf ik kmljIq kOr ny AuQy<br />
iek pfiksqfnI pTfn muMzy nfl ivafh<br />
krvfieaf hoieaf hY aqy ieh dovyN<br />
lVkIaF nUM AuQy iljfky dyh vpfr ivc<br />
Dwk idMdy hn. Ausny dwisaf ik Ausny<br />
‘ieh kMm’ krn qoN nFh kr idwqI aqy<br />
AunHF nUM Bfrq Byjx leI jLor pfieaf,<br />
ijs ‘qy kmljIq ny AusnUM 14 mfrc nUM<br />
vfps Byj idwqf. iesy qrHF Ausdy cfcy dI<br />
lVkI AUsLf rfxI puwqrI rfm rwKf ny<br />
dwisaf ik Aus nMU vI Aukq eyjMt kmljIq<br />
kOr dy irsLqydfrF ny 4 lwK rupey lY ky<br />
20 mfrc nUM sfeIpRs Byijaf sI aqy Aus<br />
koloN vI dyh vpfr df DMdf krvfAux dI<br />
koisLsL kIqI geI pr Ausdy ivroD krn<br />
‘qy awTF idnF bfad AusnUM vfps Byj idwqf<br />
igaf. ienHF lVkIaF ny dosL lfieaf ik<br />
ies sbMDI AunHF ijLlf pulIs muKI kol<br />
28 julfeI nUM isLkfieq kIqI sI qy Auh<br />
keI vfr ies sbMDI pulIs aPsrF nUM<br />
imlIaF pr pulIs ny koeI hwQ-pwlf nhIN<br />
PVfieaf. AunHF dwisaf ik pulIs ny eyjMt<br />
dI mF suirMdr kOr isLMdo qy Brf sfQI nUM<br />
puwC pVqfl leI swidaf pr AunHF ivruD<br />
koeI kfrvfeI nhIN kIqI.<br />
sRI rfmUvflIaf ny ikhf ik trYvl<br />
eyjMtF vloN kuVIaF nUM iljf ky ivdysLF ivc<br />
dyh vpfr leI mjbUr kIqf jFdf hY.<br />
srkfr qy pulIs sB kuJ jfxdI hoeI AunHF<br />
ivruD koeI kfrvfeI nhIN krdI. AunHF ikhf<br />
ik 2007 ivc pSjfb dy muwK mSqrI ny<br />
AunHF nUM Brosf idwqf ik trYvl eyjMtF ‘qy<br />
isLkMjf kwsx leI vwKrf zI[jI[pI[<br />
lfieaf jfvygf. pr ies ‘qy koeI kfrvfeI<br />
nhIN hoeI, ies leI ipCly hPqy Auh pSjfb<br />
dy Aup muwK mSqrI nUM vI imly ijnHF ny<br />
iqMn mYNbrI kmytI bxfAux df Brosf idwqf<br />
hY.<br />
hfey rwbf kuVIaF ikhVf GWt ny, aYn[afr[afeI[ nUM DoKf<br />
rfeykot: hux qk pSjfbI muMizaF<br />
vloN ivdysL puwjx leI aYn[afr[afeI[<br />
lVkIaF nfl ivafh krvf ky ivdysL puwjx<br />
‘qy DoKf dyx dy anykF mfmly sfhmxy afey<br />
hn pr ipCly ds virHaF qoN amrIkf<br />
ivc rih rhy jgdyv isMG grcf puwqr<br />
hrpfl isMG grcf ipSz BYro muMnf ijLlHf<br />
luiDafxf jo awj klH pwky qOr qy amrIkf<br />
ivc rih irhf hY, ny sQfnk pwqrkfrF nUM<br />
eI-myl sMdysL rfhIN Byjy hlPIaf ibafn<br />
ivc dosL lfieaf hY ik DUrI lfeIn<br />
luiDafxf dI vsnIk primSdr kOr ny<br />
ivdysL jfx dy lflc ivc Aus nfl ivafh<br />
krvf ilaf aqy vIjLf lwgx sfr hI<br />
primSdr kOr ny Aus nfloN sfry sMprk<br />
qoV ley. jgdyv isMG grcf ny luiDafxf<br />
dI primSdr kOr vloN kIqy ies snsnIKyjL<br />
kfrnfmy bfry ivsQfr nfl cfnxf<br />
pfAuNidaF awgy disaf ik 9 nvMbr 08<br />
nUM Aus df ivafh sfdy iswK rIq irvfjLF<br />
nfl primSdr kOr nfl hoieaf sI jo ik<br />
hirmSdr isMG nfmI, 1292 DUrI lfeIn<br />
luiDafxf dI puqrI hY qy 3 dsMbr 08 nUM<br />
jgdyv isMG grcf vfps amrIkf prq<br />
igaf qy AuQy puwj ky Ausny primSdr kOr<br />
dy vIjLy leI loVINdI kfrvfeI arMB idqI.<br />
14 sqMbr 09 nUM idwlI siQq amrIkn<br />
abYNsI qoN ieMtrivAU dyx leI swdf pwqr<br />
afieaf aqy Ausy idn hI amrIkI<br />
dUqfvfs ny Aus nUM vIjLf dy idwqf sI.<br />
Aus idn qoN bfad primSdr kOr ny<br />
Pon suxnf bMd kr idwqf. jgdyv isMG<br />
grcf df kihxf hY ik primSdr kOr<br />
amrIkf qF phuMc geI pr Aus kol nhIN<br />
geI aqy iksy axdsI QF qy amrIkf<br />
ivc rih rhI hY.<br />
sYks skYNzl `c Psy iqvfVI df asqIÌf<br />
dwsxf bxdf hY ik bIqI hPqy<br />
sLukrvfr vfly idn iewk sitMg apryÈn<br />
‘c sRI iqvfVI ƒ iqMn aOrqF nfl<br />
ieqrfËXog hflq<br />
‘c ivKfieaf igaf<br />
sI. ies qoN bfad<br />
BfvyN iqvfVI ny<br />
hfeIkort qwk phuMc<br />
krky ieh irport<br />
tI vI ‘qy afAux qoN<br />
rukvf idwqI sI, pr<br />
vwK-vwK aOrq<br />
jQybMdIaF ny ros<br />
pRgtfAuNidaF<br />
rfjpfl iKlfÌ<br />
kfrvfeI dI mMg kIqI sI. hflfq ƒ gMBIr<br />
huMidaF vyK Éud rfjpfl ny ishq TIk nf<br />
rihx df hvflf idMidaF asqIÌf dy idwqf,<br />
jo ik rfÈtrpqI ny qurMq mnËUr kr<br />
ilaf. iËkrXog hY ik cYnl ny afpxI<br />
irport ‘c Kulfsf kIqf sI ik iqvfVI dy<br />
iewk nËdIkI ny AuqrfKMz dI rfiDkf nF<br />
dI aOrq ƒ AunHF kol Byijaf sI. inwjI<br />
inAUË cYnl vloN aFDrf pRdyÈ dy rfjpfl<br />
qy sfbkf kFgrsI afgU aYnzI iqvfVI ƒ<br />
iqMn aOrqF nfl ieqrfËXog hflq ‘c<br />
idKfieaf igaf.vwKry iqlMgfnf ƒ lY ky<br />
aFDrf pRdyÈ ‘c cwl irhf isafsI qUÌfn<br />
ajy ruikaf nhIN sI ik iek hor vwzI<br />
Ébr ny kFgrs leI sUby ‘c nvIN pRyÈfnI<br />
KVHI kr idwqI hY.<br />
inAUË cYnl dI ieh irport bIqy<br />
hPqy Èuwkrvfr svyry ivKfeI geI aqy<br />
ieh krIb awDf GMtf cYnl ‘qy cwlI. ies<br />
qoN bfad sRI iqvfVI vloN hfeI kort ‘c<br />
phuMc kIqI geI aqy AunHF qurMq ies mfmly<br />
‘c dÉlaMdfËI kridaF ieh irport<br />
ivKfAux ‘qy rok lfAux dI mMg kIqI.<br />
amr kfrpYts<br />
GrF/dPqrF aqy hr qrHF<br />
dy mkfnF ivc vDIaf<br />
kuafltI df kfrpYt ssqy<br />
Bfa puafAu<br />
dIvfn aYvinAU, isLkfgo ivc kfrpYts df<br />
iewko iewk stor ijwQoN qusI KrId skdy ho<br />
iblkul nvyN izjLfeIn dy rwg hr iek<br />
kvfiltI ivc, kImqF ienIaF Gwt ik qusIN<br />
soc vI nhIN skdy! afE! dyKo amr<br />
kfrpYts df nvF qy byhqrIn cox BrpUr<br />
nvF aqy vwzf sLoarUm<br />
hfeI kort dy hukmF qoN bfad hI cYnl ny<br />
ieh irport pyÈ krnI bMd kIqI. cYnl<br />
‘qy irport afAux qoN bfad vwK-vwK aOrq<br />
jQybMdIaF ny aFDrf<br />
rfj Bvn sfhmxy<br />
Drnf idwqf.<br />
aOrq jQybMdIaF<br />
dIaF kfrkuMnF vloN rfj<br />
Bvn ‘c dfÉl hox dI<br />
koiÈÈ vI kIqI geI, jo<br />
ik surwiKaf mulfËmF<br />
ny nfkfm kr idwqI. sUby<br />
dI muwK ivroDI iDr<br />
qylgU dysm pfrtI ny<br />
ies irport dI inKyDI<br />
kIqI hY. AunHF ikhf ik ieh isafsq ‘c<br />
af rhy inGfr df pRqIk hY. iËkrXog hY<br />
ik ies qoN pihlF vI iek nOjvfn ny sRI<br />
iqvfVI ‘qy doÈ lgfieaf sI ik Auh Ausdy<br />
ÊYr-kfƒnI ipqf hn.<br />
mYN nfjfiejL nhIN, myrf<br />
ipE nfjfiejL-roihq<br />
nvIN idwlI: ‘mYN Ausdf hrfmI bytf<br />
nhIN, Auh myrf hrfmI bfp hY.’’ ieh<br />
kihxf hY roihq sLyKr df. 30 sflf roihq<br />
Kud nUM nrfiex dwq iqvfVI df bytf iswD<br />
krn leI lMby smyN qoN kfnUMnI lVfeI lV<br />
irhf hY. roihq df dfavf hY ik iqvfVI dy<br />
AusdI mF Aujvl sLrmf nfl sMbMD sn pr<br />
iqvfVI ies qoN ienkfr krdy rhy hn.<br />
vrxnXog hY ik aFDrf pRdysL dy<br />
rfjpfl bxn qoN pihlF vI iqvfVI srkfr<br />
aqy rfjnIqI ivc mhwqvpUrn ahuidaF<br />
‘qy rih cuwky hn aqy AunHF dy nfl anyk<br />
aOrqF df nF juVdf irhf hY pr isafsI<br />
pRBfv dy kfrn Auh aijhy cricaF nUM<br />
dbfAuNdy rhy hn.<br />
amrIk isMG<br />
PrI aYstImyt, afrzr krn dy<br />
agly hI idn kfrpYt pfvFgy<br />
Same day service in<br />
Chicago and suburbs<br />
Amar Carpets <strong>Inc</strong><br />
vYstrn avYinAU qoN aDf blfk vYst, 2423 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />
kfl kro : amrIk isMG<br />
Ph: 773-508-5253,773-507-8043, Fax: 773-508-5249
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (6)<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />
Established in 2000<br />
11th Year in Publication<br />
Published every Saturday<br />
by A B Publication <strong>Inc</strong>.<br />
20451 N Plum Grove Rd.<br />
Palatine, IL 60074-2018<br />
Ph:847-359-0746<br />
Fax:847-705-9388<br />
Editor:<br />
Amolak Singh Jammu<br />
Astt. Editor:<br />
Jaspreet Kaur<br />
Kuljeet Singh<br />
Graphics:<br />
Mandeep Singh<br />
Business & Media<br />
Director<br />
Sunita Chopra<br />
Ph:773-370-7106<br />
California Bureau:<br />
Ashok Bhaura<br />
925-752-8025<br />
Tarlochan Singh Dupalpur<br />
(408) 903-9952<br />
Charanjit Singh Pannu<br />
408-608-4961<br />
Devinder Singh<br />
(510) 750-5757<br />
Shiara Dhindsa<br />
661-703-6664<br />
Mandeep Mann<br />
661-889-1927<br />
Honorary Directors<br />
Community Relations:<br />
Pritam S. Grewal<br />
408-406-0703<br />
Kuljeet Singh<br />
510-284-9580<br />
Jalandhar Bureau:<br />
Jasvir Singh Sheeri<br />
181-325-1889<br />
181-279-1422<br />
Distributed in:<br />
California, Illinois, Indiana, Michigan,<br />
Wisconsin, Ohio, Iowa,<br />
Missisipi, Arkansas, Texas, Nevada,<br />
Virginia, Oregon, Arizona, Georgia,<br />
Florida, Massachusettes, Washington,<br />
Kansas, Minnesota, New York<br />
fwk fwk rwhIN rwhIN prcw prcw mMgvwaux mMgvwaux leI<br />
leI<br />
swlwnw swlwnw cMdw: cMdw: 75 75 fwlr,<br />
fwlr,<br />
pMj pMj swl swl leI: leI: 350 350 fwlr<br />
fwlr<br />
not: not: not: pMjwb pMjwb tweImz tweImz ivc ivc Cpy<br />
Cpy<br />
lyKW lyKW ivcly ivcly ivcly ivcwrW ivcwrW nwl nwl Adwrw<br />
Adwrw<br />
pMjwb pMjwb tweImz tweImz dw dw sihmq sihmq sihmq hoxw<br />
hoxw<br />
jrUrI jrUrI jrUrI nhIN nhIN hY[<br />
hY[<br />
pMjwb pMjwb tweImz tweImz ivc ivc Cpy<br />
Cpy<br />
ieSiqhwrW ieSiqhwrW ivc ivc kIqy kIqy gey gey dwAivAW<br />
dwAivAW<br />
dI dI jrUrI jrUrI nhIN nhIN nhIN ik ik Adwrw Adwrw pMjwb pMjwb<br />
pMjwb<br />
tweImz tweImz tweImz qweId qweId krdw krdw krdw hovy[<br />
hovy[<br />
Disclaimer<br />
The views expressed in the<br />
articles published in the columns<br />
of <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong> are that of<br />
their writers, and it is not<br />
implied that <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />
endorses them.<br />
Sameway <strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong><br />
does not necessarily endorses<br />
the claims made in the<br />
advertisements published in<br />
<strong>Punjab</strong> <strong>Times</strong>.<br />
All disputes subject to<br />
Chicago jurisdiction.<br />
ruickf mfmly ny ihlfieaf BfrqI isstm<br />
sUqrF muqfbk kyNdrI gRih mMqrfly<br />
ny sfbkf zI jI pI ƒ 1985 ‘c vDIaf<br />
syvfvF bdly idwqf igaf mYzl vfps lYx<br />
qy Aus dI pYnÈn Éqm krn bfry iek<br />
noits jfrI kIqf hY. ies dy nfl hI kyNdrI<br />
kfƒn mMqrI ny ikhf hY ik ies qrHF dy<br />
mfmilaF ƒ Pfst trYk adflqF (pihl<br />
dy afDfr ‘qy jld ÌYsly dyx vflIaF<br />
adflqF) ƒ sONpx leI kdm cuwky jf rhy<br />
hn. kyNdrI kfƒn mMqrI vIrwpf moielI ny<br />
adflqI suDfrF bfry iek smfgm ƒ<br />
sMboDn kridaF ikhf ik srkfr ny<br />
aOrqF, bwicaF (ijnHF ivc CyVCfV,<br />
blfqkfr, dhyj qy soÈx) dy mfmilaF<br />
df vrgIkrn krn df vI ÌYslf ilaf<br />
hY. AunHF ikhf ik jykr asIN ies qrHF dy<br />
mfmilaF ‘c vrgIkrn krdy hF qF pIVqF<br />
ƒ jld iensfÌ imlx dI sMBfvnf mËbUq<br />
huMdI hY.<br />
kyNdrI mMqrI ny ieh vI ikhf ik<br />
aijhy mfmilaF ƒ pihl dy afDfr ‘qy<br />
inptfAuxf bhuq ËrUrI hY, ikAuNik aijhy<br />
mfmly hI srkfr dI kfrguËfrI dI aslI<br />
qsvIr pyÈ krdy hn. kyNdrI mMqrI ny<br />
ikhf hY ik ies smyN jo mfmly ipCly 15<br />
sflF qoN ltky pey hn, ƒ afAux vfly<br />
iqMn sflF ‘c hwl krn leI hukm dy idwqy<br />
gey hn. ruickf mfmly ‘c iensfÌ imlx<br />
leI hoeI dyrI ƒ AunHF bhuq hI mMdBfgf<br />
krfr idwqf.<br />
kyNdrI mMqrI ny ikhf ik ies qrHF<br />
dy mfmly sfhmxy afAux nfl ieh spwÈt<br />
huMdf hY ik sfzy kfƒn ‘c ajy hor suDfr<br />
dI loV hY. ies mfmly ‘c hirafxf dy<br />
afgUaF vloN iek dUjy ‘qy doÈ lgfAux<br />
dIaF ÉbrF ƒ gMBIrqf nfl lYNidaF kyNdrI<br />
mMqrI ny ikhf ik ies mfmly qoN isafsq<br />
ƒ dUr rwKxf cfhIdf hY. AunHF ikhf ik<br />
sfry mfmly dy qwQF dI pVcol kridaF<br />
ies ƒ iswty qwk phuMcfieaf jfvygf.<br />
Xfd rhy bIqI 24 dsMbr nUM afpxI<br />
cuwp qoVidaF ruickf dy ipqf ny ikhf sI<br />
ik hirafxf pulIs dy sfbkf muKI<br />
pMjfb tfeImjL ibAUro<br />
coxF qoN bfad jdoN nvIN srkfr bxdI<br />
hY qF swqfDfrI pfrtI dy nyqf afpxy<br />
ivroDIaF nfl isafsI ikVF kZx leI<br />
bhfinaF dI qlfsL ivc ruwJ jFdy hn.<br />
aijhy ruJfn kfrn bhuq sfry jfiejL/<br />
nfjfiejL kys drj huMdy hn. ies qoN vI<br />
mfVI gwl ieh hY ik jdoN pIVq iDr swqf<br />
sMBfldI hY qF Auh afpxy iKLlfP nfjfiejL<br />
kysF nUM rPLf-dPf krn ivc juwt jFdI hY.<br />
ivroDI iDr ivc huMidaF isafsI lok swqf<br />
‘qy kfbjL nyqfvF dy iKLlfPL iBRsLtfcfr dy<br />
ieljLfm lgfAuNidaF afsmfn isr ‘qy<br />
cuwk lYNdy hn. jdoN Auh Kud rfj Bfg sMBfl<br />
lYx qF AunHF nUM sB kuJ Buwl jFdf hY.<br />
sI[bI[afeI[ ny ipClI akflI<br />
srkfr (1997-2002) dy kfrjkfl<br />
dOrfn pScfieq skwqrF dI BrqI dI jFc<br />
qoN bfad spIkr, do afeI[ey[aYs[<br />
aiDkfrIaF aqy hornF ivruD kys drj<br />
kIqf sI. spIkr nUM rfhq imlx df rfh<br />
bIbI nvdIp kOr (zf[)<br />
sRI sMnI DUV (imsLIgn)<br />
poR joigMdr isMG rmdyv<br />
s[ svrnjIq isMG iZloN<br />
s[ amolk isMG gfKl<br />
s[ hridafl isMG idEl<br />
zf[ guridafl isMG bsrfn<br />
aYs[pI[aYs[ rfTOr, ijs nUM AunHF dI DI<br />
nfl CyVCfV df dosLI krfr idwqf igaf<br />
hY, nUM mihjL Cy mhIny kYd dI QF afqm<br />
hwiqaf leI mjbUr krn vfsqy sjLf idwqI<br />
jfxI cfhIdI hY.<br />
aYs[sI[ igrhoqrf ny ieQy pwqrkfrF<br />
nUM ikhf, ‘Cy mhIny kYd dI ieh koeI Kfs<br />
sjLf nhIN hY. asIN cfhuMdy sF ik koeI<br />
imsflI sjLf idwqI jFdI qF jo dubfrf koeI<br />
aijhf jurm krn dI ihMmq nf krdf.<br />
myrI DI hux ies dunIaF ivc nhIN hY, pr<br />
iksy hor bwcI nfl aijhI vDIkI nhIN<br />
hoxI cfhIdI.’<br />
dwsxXog hY ik 14 sflf ruickf<br />
tYins dI AuBrdI iKzfrn sI qy pulIs dy<br />
qqkflI ieMspYktr jnrl rfTOr ny<br />
1990 ivc Aus nfl CyVCfV kIqI sI.<br />
Aus qoN iqMn sfl bfad ruickf ny jLihr<br />
Kf ky KudkusLI kr leI sI.<br />
ruickf dy ipqf sRI igrhoqrf ny ikhf,<br />
‘‘AunHF Aus nUM (ruickf nUM) eynf pRysLfn<br />
kIqf ik aKIr Ausny KudkusLI kr leI.<br />
iesdy bfvjUd rfTOr ‘qy KudkusLI leI<br />
mjbUr krn df dosL ikAuN nhIN afied<br />
kIqf igaf? hflF ik sLurU ivc ivsLysL<br />
mYijstryt ny afpxy hukm ivc ies nUM<br />
KudkusLI leI mjbUr krn df mfmlf<br />
aYlfinaf sI.’’ AunHF ikhf ik hfeI kort<br />
ivc vI rfTOr ‘qy KudkusLI leI mjLbUr<br />
krn df dosL nhIN lfieaf igaf. ijLkrXog<br />
hY ik jy iksy ivakqI ‘qy iksy nfbflg<br />
nUM KudkusLI vfsqy mjbUr krn df dosL<br />
iswD huMdf hY qF Aus nUM afeI[pI[sI[ dI<br />
Dfrf 305 qihq sjfey mOq, Aumr kYd<br />
jF 10 sfl qk kYd dI sjLf ho skdI hY.<br />
AunHF ikhf, ‘‘asIN ipCly 19 sfl iek qoN<br />
dUjI QF Btkdy rhy. Auh (rfTOr) sfzf<br />
ipwCf krdf qy sfnUM pRysLfn krdf irhf.<br />
Auh zI[jI[pI[sI. asIN iks nUM isLkfieq<br />
krdy. qqkflI muwK mSqrI Em pRkfsL<br />
cOtflf vloN AusdI pUrI hmfieq kIqI jf<br />
rhI sI. jdoN ieh puwiCaf igaf ik kI<br />
AunHF nUM hux vI koeI DmkI imlI hY, qF<br />
srkfr vloN iBRsLtfcfr muwdy qy kfhloN nUM rfhq<br />
pwDrf ho igaf hY. pSjfb kYbint vloN<br />
spIkr inrml isMG kfhloN nUM pScfieq<br />
skwqrF dI BrqI bfry sI[bI[afeI[ nUM kys<br />
clfAux dI pRvfngI nf dyxf vI iehI sMkyq<br />
idMdf hY ik iBRsLtfcfr dy<br />
mfmly ivc isafsI iDrF<br />
df duhrf mfpdMz huMdf hY.<br />
spIkr nUM rfhq imlx dy<br />
sMkyq AudoN hI iml gey sn<br />
jdoN muwK mSqrI sRI pRkfsL<br />
isMG bfdl ny sRI kfhloN<br />
df asqIPf mSgx vflI<br />
ivroDI iDr dI nyqf bIbI<br />
rfijMdr kOr BwTl nUM ieh<br />
kih ky cuwp krvf idwqf sI<br />
ik AunHF ny afp asqIPf<br />
ikAuN nhIN sI idwqf jdoN AunHF iKLlfPL<br />
iBRsLtfcfr df kys drj hoieaf sI. hux<br />
muwK mSqrI dI pRDfngI hyT hoeI mIitMg<br />
ivc ies mhwqvpUrn muwdy ‘qy ivcfr qoN<br />
bfad PLYslf lYNidaF mSqrI mSzl ny ikhf<br />
pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz<br />
s[ blivMdr isMG sMDU<br />
s[ mnjIq isMG igwl<br />
s[ hrjIq isMG sfhI<br />
s[ jYdyv isMG BwTl<br />
s[ sLmsLyr isMG bopfrfey<br />
sRI igrhoqrf ny ikhf, ‘‘jy aijhf hoieaf<br />
qF asIN surwiKaf dI mSg krFgy, pr<br />
lgdf nhIN ik hux aijhf kuJ hovy ikAuNik<br />
ieh mfmlf byhwd cricq ho cuwkf hY. Xdf<br />
rhy ies mfmly ivc 67 sflf rfTOr nUM<br />
sI[bI[afeI[ dI ivsLysL adflq ny ruickf<br />
nfl CyVCfV dy dosL qihq lMGy somvfr Cy<br />
mhIny kYd dI sjLf suxfeI. rfTOr, ijsny<br />
jLmfnq hfsl kr leI, df kihxf hY ik<br />
Auh ies PYsly iKLlfP apIl krygf. sRI<br />
igrhoqrf ny dwisaf ik AunHF dI isLkfieq<br />
‘qy qqkflI zI[jI[pI[ sRI afr[afr[ isMG<br />
ny jFc krvfey jfx ipwCoN rfTOr iKlfPL<br />
aYP[afeI[afr[ drj krn dI isPfrsL<br />
kIqI sI. jy ikqy aijhf ho jFdf qF ruickf<br />
KudkusLI nf krdI. ies dOrfn pSjfb qy<br />
hirafxf hfeI kort dy sfbkf jwj<br />
afr[aYl[ afnMd ny dwisaf ik<br />
isLkfieqkrqf qy sI[bI[afeI[ dovF nUM<br />
ieh hwk hY ik Auh sjLf vDfey jfx leI<br />
ijLlHf sYsLn kort ivc apIl kr skdy<br />
hn.<br />
14 sflf ruickf, jo lfan tYins dI<br />
iek AuWBrdI iKzfrn sI, ny afpxy nfl<br />
hirafxf puls dy vyly dy afeI[jI[aYs[<br />
pI[aYs[rfTOr, jo hirafxf lfan tYins<br />
aYsosIeysLn dy pRDfn vI sn, vloN afpxy<br />
Gr swd ky kIqI geI CyVKfnI qoN iqMn<br />
sflF bfad 28 dsMbr 1993 nUM KudkusLI<br />
kr leI sI. Ausny ieh KudkusLI isrP<br />
rfTOr vloN afpxy nfl kIqy gey aBwdr<br />
vqIry qoN duKI ho ky nhIN kIqI, sgoN rfTOr<br />
ivruD isLkfieq krn ipwCoN puls vloN<br />
Ausdy pirvfr nUM pRysLfn kIqy jfx krky<br />
kIqI sI. 6 sqMbr 1992 qoN 20 agsq<br />
1993 qk Ausdy Brf afsLU ivruD kfr<br />
corI dy 6 mfmly drj kIqy gey. afsLU nUM<br />
sfry mfmilaF ‘c adflq ny brI kr<br />
idwqf pr Ausdy pirvfr nUM ieMnf pRysLfn<br />
kIqf igaf ik AunHF nUM pSckUlf ‘c iek<br />
knfl plft ‘c bxy afpxy mkfn nUM vyc<br />
ky luk ky rihxf ipaf.<br />
afiKr 19 sflF bfad rfTOr nUM 6<br />
hY ik sI[bI[afeI[ dy suprzYNt pulIs vloN<br />
pSjfb srkfr nUM ijhVI irport ByjI geI<br />
hY, Aus Aupr imlI kfnUMnI slfh qoN bfad<br />
Auh ies nqIjy qy phuMcy hn ik qqkflIn<br />
pScfieq aqy pyNzU ivkfs<br />
bfry mSqrI sRI kfhloN Auqy<br />
mukwdmf clfAux dI<br />
pRvfngI nhIN idwqI jfxI<br />
bxdI. mSqrI mSzl vloN<br />
ley gey PLYsly dI<br />
jfxkfrI rfjpfl nUM idwqI<br />
jfvygI ijnHF kol aglyrI<br />
kfrvfeI nUM pRvfngI dyx<br />
df ivsLysL aKLiqafr hY.<br />
hux qwk dI jFc nfl iksy<br />
vI ivakqI nUM AudoN qwk<br />
dosLI krfr nhIN idwqf jf skdf jdoN qwk<br />
mfmlf adflq ivc ivcfr aDIn hY.<br />
adflq dy PLYsly qoN bfad hI kfnUMnI rUp<br />
ivc swcfeI sfhmxy afvygI. ahudy dI<br />
mfx-mirafdf nUM kfiem rwKidaF aijhy<br />
mhIinaF dI kYd dI sjLf iml skI qy hux<br />
ieh sjLf vI AudoN imlI, jdoN ruickf dI<br />
shylI arfDnf dy ipqf afnMd pRkfsL ny<br />
pSjfb-hirafxf hfeIkort ivc iek<br />
jnihwq ptIsLn dfier krky ies mfmly<br />
dI jFc sI[bI[afeI[ nUM sONpx dI apIl<br />
kIqI sI. 17 nvMbr 2002 nUM sI[bI[afeI[<br />
ny rfTOr ivruD ruickf nfl CyVKfnI krn<br />
dy dosL ivc cfrjsLIt pysL kIqI. ruickf<br />
dy ipqf suBfsL igrhoqrf ny cOtflf ‘qy<br />
dosL lgfieaf hY ik Auh rfTOr nUM bcfAuNdy<br />
rhy hn. ies nfl cOtflf qy Bjn lfl<br />
ivcfly rfTOr nUM bcfAux dy mfmly ‘c iek<br />
dUjy ‘qy dosL lgfAux df islislf sLurU ho<br />
igaf. aslIaq ieh hY ik rfTOr df dohF<br />
ny hI bcfa kIqf. AunHF nUM 4 nvMbr 1999<br />
‘c Bjn lfl ny vDIk zI[jI[pI[ vjoN qrwkI<br />
idwqI. cODrI bMsI lfl dy smyN rfTOr nUM<br />
zfierYktr jnrl bnfAux dI isPfrsL<br />
kIqI geI qy 2000 ivc Aus nUM puls<br />
muKI dy ahudy ‘qy AudoN qrwkI idwqI geI,<br />
jdoN cOtflf muwK mSqrI sn qy 2002 ‘c<br />
rfTOr puls muKI dy ahudy qoN irtfier ho<br />
gey sI. cOtflf df kihxf hY ik jdoN rfTOr<br />
ivruwD cfrjsLIt dfier kIqI geI sI qF<br />
AunHF ny AusnUM sspYNz kr idwqf sI.<br />
aslIaq ieh hY ik rfTOr nUM AudoN lMmI<br />
CuwtI ‘qy Byijaf igaf sI, jdoN ies gwl<br />
nUM lY ky hMgfmf hoieaf sI ik nvMbr 2002<br />
‘c cfrjsLIt dfier hox qoN bfad vI rfTOr<br />
nUM zI[jI[pI[dy ahudy ‘qy ikAuN rwiKaf igaf<br />
hY? cOtflf dy sLfsn smyN rfTOr dy nF<br />
sLlfGfXog syvfvF leI puils mYzl dI<br />
isPfirsL kIqI geI sI. ies isPfirsL nUM<br />
AudoN Kfirj kIqf igaf jdoN afeI[bI[ny gRih<br />
mSqrfly nUM sUicq kIqf ik rfTOr ivruD<br />
aprfiDk cfrjsLIt dfier kIqI geI hY.<br />
srkfr nUM ruickf nfl CyVKfnI df mfmlf<br />
muV KolHxf cfhIdf hY. aijhy aprfDF ‘c<br />
srkfr nUM gvfhF vl vI iDafn dyxf cfhIdf<br />
hY. iesqoN ielfvf igrhoqrf pirvfr nUM AunHF<br />
vloN BogI geI lMmI pIVf leI muafvjLf vI<br />
imlxf cfhIdf hY.<br />
PLYsly srkfr dI inrpwKqf bfry keI<br />
svfl KVy krdy hn. cfhIdf qF ieh sI<br />
ik mSqrI mSzl sI[bI[afeI[ dI mSg nUM<br />
svIkfr krky muwkdmy dI pRvfngI idMdf.<br />
spIkr qoN ieh afs rwKI jFdI hY ik AunHF<br />
dI CbI aijhI hovy ijs Auqy koeI AuNgl<br />
nf kr sky.<br />
pihlF vI vfd-ivvfd qoN bcx leI<br />
iqMn spIkrF ny afpxy ahudy df iqafg<br />
kIqf sI. ieh qF mSinaf jf skdf hY ik<br />
sRI kfhloN iKLlfPL pScfieq skwqrF nUM<br />
BrqI krn vyly vwzI pwDr ‘qy hoeI<br />
irsLvqKorI df kys sI[bI[afeI[ qoN dosLF<br />
dI jFc krfAux ivc koeI hrj nhIN. sgoN<br />
jy sRI kfhloN kys cwlx qoN bfad inrdosL<br />
sfbq huMdy hn qF Aus nfl AunHF df isafsI<br />
aqy smfjk kwd hor AuWcf hovygf. jy<br />
mukwdmy dI afigaf nhIN idwqI jFdI qF<br />
swqfDfrI iDr nUM ieh Xfd rwKxf cfhIdf<br />
hY ik srkfr bdlx qoN bfad ieh kys<br />
iPr TMZy bsqy ivcoN kwiZaf jf skdf hY.<br />
s[ jgdIsLr isMG klyr (imlvfkI)<br />
s[ drsLn isMG drV<br />
s[ rfijMdr isMG bYNs<br />
s[ mndIp isMG BUrf<br />
s[ gurmIq isMG Kflsf (kYlyPornIaf)
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (7)<br />
kFgrs dy 125vF sQfpnf idvs mnfieaf<br />
nvIN idwlI : isafsI pfrtI vjoN<br />
kFgrs ƒ hor mËbUq krn df swdf<br />
idMidaF pRDfn mMqrI zf[ mnmohn isMG<br />
ny ikhf ik jykr kFgrs kmËor huMdI hY<br />
qF dyÈ kmËor ho jfvygf. kFgrs pfrtI<br />
dy 125vyN sQfpnf idvs mOky pUry dyÈ dI<br />
agvfeI kr rhy pRDfn mMqrI ny kFgrs<br />
df guxgfn kridaF ikhf ik sfzf pihlf<br />
PrË kFgrs ƒ isafsI pfrtI vjoN mËbUq<br />
krnf hY.<br />
sQfpnf idvs mOky pRDfn mMqrI ny<br />
ikhf ik dihÈqvfd, iPrkUvfd,<br />
nkslvfd qy Kyqrvfd dyÈ leI vwzI<br />
vMgfr bx cuwky hn qy ienHF df tfkrf<br />
krn leI sfƒ iqafr rihxf cfhIdf hY.<br />
lMGIaF lok sBf qy ivDfn sBf coxF ‘c<br />
cMgf huMgfrf imlx qoN AuqÈfihq ho rhy<br />
pRDfn mMqrI ny ikhf ik asIN vÉq dy<br />
nfl pfrtI ‘c bdlfa ilafAuxf jfxdy<br />
hF qy ieh nIqI asIN agFh ƒ vI jfrI<br />
rwKFgy.<br />
smfgm dOrfn kFgrs dI kul ihMd<br />
pRDfn sonIaf gFDI dI pRsMsf kridaF<br />
pRDfn mMqrI ny ikhf ik sfƒ aijhf krn<br />
leI sonIaf jI dI rihnumfeI hfsl hoeI<br />
hY. pRDfn mMqrI ny ikhf ik kFgrs dI<br />
isafsq smfj qy dyÈ ƒ joVn vflI hY nf<br />
ik qoVn vflI. AunHF ikhf ik kFgrs<br />
pfrtI sMivDfn dy dfiery ‘c rihMidaF hr<br />
qrHF dI ivcfrDfrf df snmfn krnf<br />
jfxdI hY qy asIN vwKo-vwKrf nËrIaf<br />
rwKx vfly qmfm lokF dIaF iÈkfieqF qy<br />
muÈklF df hwl gwlbfq rfhIN kwZx ‘c<br />
XkIn rwKdy hF. pRDfn mMqrI ny ikhf ik<br />
sfzI pfrtI smfj dy sB qoN grIb qy<br />
kmËor qbky dI BlfeI qy smfijk inaF<br />
leI sMGrÈ kr rhI hY qy iehI gwlF<br />
kFgrs ƒ awgy ilaf rhIaF hn. pRDfn<br />
mMqrI ny ikhf ik sfzf Drm inrpwKqf qy<br />
qmfm DrmF dI smfnqf ‘c atuwt Brosf<br />
hY qy asIN aijhy afriQk ivkfs leI<br />
kMm kr rhy hF, ijs df lfB smfj dy<br />
hryk qbky ƒ hovy. AunHF ipClI XUpIey<br />
srkfr vwloN kIqy gey kMmF ‘qy qswlI<br />
pRgtfeI, pr AunHF nfl hI ikhf ik Auh<br />
ieh dfavf nhIN krdy ik sB kuJ isry<br />
cVH igaf hY. AunHF smfroh mOky kFgrsI<br />
vrkrF ƒ vDyry imhnq qy lgn nfl kMm<br />
krn df swdf idwqf. AunHF ny ikhf ik iksy<br />
vI pfrtI df afDfr Aus dy hyTly vrkr<br />
huMdy hn qy ienHF ƒ Auicq qvwjoN dyx nfl<br />
hI koeI pfrtI qrwkI kr skdI hY.<br />
cMzIgVH : pMjfb pRdyÈ kFgrs<br />
kmytI aqy pMjfb kFgrs syvf dl vloN<br />
kFgrs df 125vF sQfpnf idvs awj<br />
pMjfb kFgrs Bvn ivwc mnfieaf igaf.<br />
rfijMdr rfsrfnIaf, muwK sMgTk,<br />
pMjfb kFgrs syvf dl vloN ieh smfroh<br />
bhuq pRBfvÈflI qrIky nfl AulIikaf igaf<br />
sI ijs ivwc ivroDI iDr dI nyqf rfijMdr<br />
kOr BwTl muwK mihmfn vjoN Èfml hoey.<br />
rfjpfl isMG, jnrl skwqr aqy<br />
mIzIaf ieMcfrj dy anusfr rfsrfnIaf<br />
dI agvfeI hyT pMjfb syvf dl dy<br />
vlMtIarF ny ivroDI iDr dI nyqf rfijMdr<br />
kOr BwTl ƒ slfmI pyÈ kIqI, ijnHF ny<br />
bfad ivwc sfry iekwqrq vrkrF ƒ<br />
kFgrs dy swcy aqy suwcy ispfhI dy qOr<br />
‘qy dyÈ dI eykqf aqy aKMzqf ƒ brkrfr<br />
rwKx leI hr kurbfnI dyx dI shuM cukfeI.<br />
sRImqI BwTl ny iekwqrq vrkrF ƒ<br />
sMboDn krdy hoey sfry vrkrF ƒ akflI<br />
dl aqy Bfjpf dI srkfr vloN pMjfb ivwc<br />
pyÈ kIqy jf rhy sMktF aqy muÈklF df<br />
mukfblf krn leI awgy afAux dI apIl<br />
kIqI . AunHF ny dwisaf ik pMjfb ivwc<br />
mOjUdf srkfr rfj ivwc afriQk/ivwqI<br />
sMkt ‘qy kfbU pfAux leI, amn aqy<br />
kfƒn ƒ brkrfr rwKx ivwc burI qrHF<br />
PylH hoeI hY. AunHF ny kFgrs dy smUh<br />
vrkrF ƒ sonIaf gFDI aqy zf[ mnmohn<br />
isMG, pRDfn mMqrI dI rihnumfeI hyT<br />
XUpIey srkfr dIaF nIqIaF aqy pRogrfmF<br />
ƒ vwD qoN vwD pRcfr krn leI Ëor idwqf.<br />
AunHF ny Bfrq srkfr dy pRogrfmF ƒ lfgU<br />
krn leI sucyq rihx leI ikhf aqy<br />
Bfrq srkfr vloN jfrI kIqy PMzF ƒ Xog<br />
vrqoN ƒ XkInI bnfAux leI pihrf dyx<br />
leI ikhf. ies qoN pihlF sRI rfsrfnIaf,<br />
muwK sMgTk, pMjfb syvf dl ny kFgrs<br />
pfrtI df iqrMgf JMzf lihrfieaf aqy syvf<br />
dl dy vrkrF vloN slfmI leI. ies mOky<br />
‘qy rfjpfl isMG, jnrl skwqr aqy<br />
mIzIaf ieMcfrj ny vI vrkrF ƒ sMboDn<br />
kIqf.<br />
mIzIaf ny mnmohn isSG nUM mhfn<br />
isafsqdfn ikhf<br />
cMzIgVH : brqfnIaf dy mIzIaf ny<br />
zf[ mnmohn isSG nUM mhfn isafsqdfn<br />
krfr idqf hY. ‘sMzy tfeImjL’ aqy<br />
‘gfrzIan’ vrgy aKLbfrF ny zf[ mnmohn<br />
isSG dI rwj ky pRsMsf kIqI hY. gfrzIan<br />
ivc Cpy sMpfdkI ‘c ikhf igaf ik Bfrq<br />
isrPL iek dysL hI nhIN, Aus qoN vI vwD ky<br />
hY. aflmI mSdI dOrfn jdoN sfrf ivsLv<br />
qrfh-qrfh kr irhf sI qF pCmI dysLF<br />
ny Bfrq vloN apxfeIaF nIqIaF vl<br />
iDafn mfiraf jo zf[ mnmohn isSG dI<br />
dyx hn.<br />
brqfnIaf dy mIzIaf df mSnxf hY<br />
ik zf[ mnmohn isSG ny afrQk aqy<br />
isafsI dohF pwKF qoN dysL nUM qrwkI dy rfh<br />
Auqy qoiraf. aSgryjLI mIzIaf ny<br />
rfsLtrpqI pRiqBf pfitl dy dOry nUM EnI<br />
aihmIaq nhIN idqI sI ijMnI zf[<br />
mnmohn isSG dy amrIkf dOry nUM idqI.<br />
ies qoN pihlF isrPL atl ibhfrI vfjpfeI<br />
nUM hI brqfnIaf dy mIzIaf ny inwjI qOr<br />
‘qy cMgf ivakqI disaf sI. ies qoN<br />
asfD rogF df kudrqI ielfj<br />
*afXUrvYd *aYkUpRYsLr *ryiekI<br />
KfndfnI vYd rfjIv kumfr agrvfl<br />
iqMn pusLqF df KfndfnI qjrbf<br />
Dr. Rajiv K Agarwal<br />
Ayurvadic Practitioner,<br />
Su-jok Accupressure Therapist<br />
and Reiki Grand Master<br />
India Health Today<br />
400 W. Main Street Ste. 204<br />
Executive Center, Gaylord, MI 49735<br />
ielfvf nrismHf rfAu nUM ivsLv arQcfry<br />
leI Bfrq dy drvfjLy KolHx df ishrf<br />
idqf igaf sI pr Aus vyly vI Bfrq dy<br />
ivwq mSqrI zf[ mnmohn isSG hI sn ijnHF<br />
dIaF nIqIaF ny Bfrq nUM afrQk<br />
mhFsLkqI bxf idqf. 1975 ivc<br />
aYmrjYNsI lgfAux kfrn brqfnIaf df<br />
mIzIaf ieSdrf gFDI dy ivruD ho igaf<br />
sI. brqfnIaf ivc rihSdy iswKF df iek<br />
vrg ieh vI mSndf sI ik hirmSdr<br />
sfihb Auqy hmly leI ieSdrf gFDI df<br />
bytf rfjIv gFDI vI jLuMmyvfr sI.<br />
afksPLorz aqy kYNbirj XUnIvristIaF<br />
ny zf[ mnmohn isSG nUM qF afnryrI<br />
zfktryt dIaF izgrIaF pRdfn kIqIaF<br />
pr brqfnIaf dI pRDfn mSqrI mfrgryt<br />
QYcr aqy jLuliPLkfr alI Buwto nUM ieh<br />
mfx hfsl nhIN hoieaf. brqfnvI aKLbfr<br />
zf[ mnmohn isSG nUM ivsLv dy swB qoN<br />
vwzy lokqMqr df mhfn afgU dsdy hn<br />
ijs dIaF Audfr afrQk nIqIaF ny dysL<br />
nUM nvF rUp idqf.<br />
Audfs ichry qy nm awKF vflI kuVI sI Auh<br />
cMzIgVH: Auh kuVI afKrI kqfr<br />
ivc bYNc ‘qy afpxf isr afpxIaF bfhvF<br />
ivc JukfeI, Audfs, duKI<br />
qy subkdI hoeI bYTI huMdI<br />
sI[[[mYnUM ruickf<br />
gihroqrf bfry hux bws<br />
ieho Xfd hY. hirafxf<br />
pulIs dy sfbkf muKI<br />
aYs[pI[aYs[ rfTOr nUM<br />
dosLI krfr idwqy aqy sjLf<br />
suxfey jfx ipwCoN jdoN mYN<br />
afpxy skUl bfry socdI<br />
hF qy myry ijLhn ivc<br />
kyvl ieho qsvIr AuBrdI hY.<br />
sykrz hfrt sYkMzrI skUl, sYktr<br />
26, ivc Auh kuVI iekwlI, sihmI hoeI qy<br />
sB qoN dUr rihMdI sI. jdoN mYN sfl 1990<br />
bfry socdI hF qF mYnUM iemfrq dI dUjI<br />
mSjl ‘qy lfiebryrI qoN awgy aKIrlf<br />
klfs rUm Xfd afAuNdf hY jo klfs dsvIN<br />
ey df sI, ieQy hI mYN aqy ruickf gihroqrf<br />
iekwTI bYTdIaF, iekwTIaF pVHdIaF aqy<br />
keI vfr iekwTIaF iksy glqI dI sjLf<br />
vI BugqdIaF sn. skUl ivc Ausdy<br />
afKrI idnF vyly Auh byhwd Audfs qy<br />
sihmI njLr afAuNdI sI. Aus dIaF awKF<br />
hmysLf hMJUaF nfl BrIaF<br />
huMdIaF sn. mYN BfvyN Aus<br />
df drd mihsUs krdI sF<br />
pr mYN kdy Aus nUM ies ivcoN<br />
bfhr kwZx df Xqn nhIN<br />
kr skI. mYN kdy ieh<br />
puwCx df hI hONslf nhIN kr<br />
skI ik ikQy, ikvyN aqy kI<br />
vfpiraf. Aus vyly skUl<br />
ivc AusdI ieko iek dosq<br />
pUjf hrjfeI hI sI jo<br />
AusnUM hONslf idMdI, Aus nfl gwlF krdI<br />
qy hmysLf Aus nfl rihMdI. Aus vyly hI<br />
Aus nfl CyVCfV dI vfprI sI. mYnUM BfvyN<br />
Auh mhInf Xfd nhIN pr ieh Kbr jMgl<br />
dI awg vFg PYl geI. iPr pqf nhIN iks<br />
ny sLbdF df ‘sUKm inKyVf’ kIqf qy asIN<br />
suixaf ik ruickf nfl ‘blfqkfr’ hoieaf<br />
hY.<br />
CyVCfV dI Gtnf ‘blfqkfr’ ivc<br />
ikvyN bdlI, ieh hfly vI iek rhws hY.<br />
asIN ieh vI suixaf ik ies mfmly df<br />
dosLI sfzI hI iksy hor sfQx df ipqf hY.<br />
ies Gtnf ipwCoN ruickf iblkul KfmosL<br />
rihx lwgI sI. Auh mUMhoN kuJ nhIN boldI<br />
sI pr AusdIaF awKF ivcoN hMJU izwgdy<br />
rihMdy sn. iPr smF lMGdf igaf. kuJ<br />
sfl bfad Auh iekvfr iPr AudoN aKbfrF<br />
dI surKIaF ivc afeI jdoN Ausny KudkusLI<br />
kr leI. mYN rfTOr dI DI nUM vI vyiKaf sI<br />
jo huisLafr qy imhnqI sI. ies Gtnf<br />
ipCoN Auh vI ruickf vFg KfmosL rihx lwg<br />
peI sI jdik bfkI ividafrQxF ies bfry<br />
gwlF krdIaF rihMdIaF sn. skUl dy idn<br />
Kqm ho gey aqy bIiqaf vylf XfdF bx<br />
igaf. hux vI mYN jdoN afpxIaF ienHF sfQI<br />
ividafrQxF dy sbMD bfry socdI hF qF<br />
myry aSdr qUPfn AuT KVoNdf hY.<br />
huwzf ny kfrvfeI df<br />
Brosf idvfieaf<br />
nvIN idwlI : rfj sBf ivc ruickf<br />
mfmly ƒ sB qoN pihlF AuTfAux vflI sI<br />
pI afeI (aYm) dI afgU birMdf krq ny<br />
ies mfmly ƒ aMjfm qwk phuMcfAux leI<br />
hirafxf dy muwK mMqrI BuipMdr isMG huwzf<br />
nfl mulfkfq kIqI.<br />
mulfkfq qoN bfad birMdf krq ny<br />
ikhf ik AunHF muwK mMqrI qoN ies mfmly<br />
ƒ aMjfm qwk phuMcfAux dI mMg kIqI hY<br />
qF jo dubfrf koeI swqf dy nÈy ivc ies<br />
qrHF dI iGnOxI hrkq nf kr sky.<br />
Swami Ramdev's<br />
Divya Products<br />
also available.<br />
Ph. 231-360-1435, 231-409-7692<br />
www.indiahealthtoday.com
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (8)<br />
nfnksLfhI kYlMzr nUM bYk gyar `c pfAux dI iqafrI mukMml<br />
-pMjfb tfeImjL inAUjL srivs<br />
aSimRqsr: nfnksLfhI kYlMzr dy<br />
mfmly `c sMq smfj dI slfh nUM svIkfr<br />
kridaF sLRomxI kmytI pRDfn avqfr<br />
isMG mwkV ny XUnIan dI qjvIjL nUM pRvfn<br />
kr ilaf hY aqy nfnksLfhI kYlMzr ivc<br />
soDF krn df PYslf kIqf hY. mIitMg ivc<br />
avqfr isMG mwkV qy sMq smfj dy<br />
hrnfm isMG DuMmf ivckfr gupq mIitMg<br />
dOrfn ieh PYslf ilaf igaf. DuMmf qy<br />
mwkV ivcfly gupq mIitMg ‘c mwkV ny<br />
sMq smfj awgy hiQafr sutidaF sMq<br />
smfj dIaF sfrIaF qjvIjLF nUM pRvfn kr<br />
ilaf. kYlMzr ivc soD krky nvyN kYlMzr<br />
df KrVf akfl qKLq dy muwK syvfdfr nUM<br />
sONp idqf hY jo hux iesnUM lfgU krngy.<br />
iswKF dI vKrI hoNd aqy afjLfd<br />
hsqI dy pRqIk nfnksLfhI kYlMzr sbMDI<br />
sLoRmxI kmytI dy pRDfn s[ avqfr isSG<br />
mwkV aqy sMq smfj XUnIan dy muKI<br />
BfeI hrnfm isSG DMumf ivcfly bIqy idnIN<br />
hoeI glbfq dy vyrvy hOlI-hOlI sfhmxy<br />
afAuxy sLurU ho gey hn. nfnksLfhI kYlMzr<br />
apRYl 2003 nUM ivsfKI vfly idn qKLq<br />
sRI dmdmf sfihb qoN sLoRmxI kmytI dy<br />
qqkflI pRDfn s[ ikRpfl isSG bzUMgr<br />
‘kYlMzr `c qbdIlI<br />
brdfsLq nhIN hovygI’<br />
aMimRqsr: iswK vfc gruwp<br />
aMimRqsr ny bIqy idnIN nfnksLfhI kYlMzr<br />
ivc soDF sMbMDI ho rhI pMj isMG sfihbfn<br />
dI mIitMg dy mwdynjLr spwsLt aYlfn kIqf<br />
ik jykr kYlMzr dy pYrfmItr (mfpdMz)<br />
nUM bdilaf igaf jF ibkrmI kYlMzr<br />
anusfr soD kIqI geI qF ies nUM pRvfn<br />
nhIN kIqf jfvygf aqy sKLq ivroD hovygf.<br />
iswK vfc gruwp, ijs ivc akfl qKLq<br />
sfihb vloN nfnksLfhI kYlMzr sMbMDI<br />
sbxfeI hoeI kmytI dy mYNbr vI sLfml<br />
hn, bfry jfxkfrI idMidaF zf[ gurbcn<br />
isMG bcn ny dwisaf ik ies gruwp df<br />
mMqv iswK ihqF leI pMQ ivroDI qfkqF<br />
vloN pMQ ivc BulyKy pfAux, duPyV pYdf<br />
krn aqy tkrfa dy afsfr bxfAux<br />
vflIaF srgrmIaF ‘qy njLr rwKxI aqy<br />
kOm nUM sucyq krky guMmrfh hox qoN<br />
bcfAuxf hY.<br />
akfl qKLq dy sfbkf jQydfr<br />
igafnI joigMdr isMG vydFqI ny ikhf ik<br />
ies kYlMzr nUM sLRomxI kmytI dI aMiqRMg<br />
kmytI ny pihlF pRvfn kIqf, iPr jnrl<br />
iejlfs ny aqy ies mgroN akfl qKLq<br />
vloN pRvfn krky ies nUM lfgU kIqf igaf.<br />
aSimRqsr: akfl qKLq sfihb dy<br />
muwK syvfdfr<br />
igafnI<br />
gurbcn isSG<br />
lMGI 24<br />
dsMbr nUM<br />
jldbfjLI ivc<br />
nfnksLfhI<br />
kYlMzr df<br />
m f m l f<br />
iblkul KLqm<br />
kr ky ‘DMumf<br />
Cfp kYlMzr’ rfqo-rfq hI kOm dy isr<br />
Qopxf cfhMudy sn pr aYn afKLrI mOky<br />
qKLq sRI dmdmf sfihb dy muwK syvfdfr<br />
igafnI blvMq isSG nMdgVH dI iek vfr<br />
iPr qoN ivKfeI aVI ny igafnI gurbcn<br />
isSG dI sfrI Xojnf PLylH kr idqI. pRfpq<br />
jfxkfrI anusfr 23 dsMbr svyry qoN<br />
ny iswK pSQ nUM smripq kIqf sI. AudoN vI<br />
ies ivc kuJ qbdIlIaF krvfAux leI<br />
sMq smfj ny apxf vwKrf JMzf bulMd kIqf<br />
sI pr sfbkf pRDfn s[ bzMUgr smyq<br />
smyN-smyN isr bxy pRDfnF ny ies vl<br />
iDafn nf idqf. sLoRmxI kmytI dy qqkflI<br />
pRDfnF vloN apxfey sKLq vqIry kfrn<br />
sfD sMq aSdro-aSdrI kuVHdy rhy. sLoRmxI<br />
kmytI dI pRDfngI s[ bzUMgr qoN bfad<br />
s[ gurcrn isSG tOhVf, alivMdr pfl<br />
isSG, bIbI jfgIr kOr qy aqy mOjUdf pRDfn<br />
s[ avqfr isSG mwkV dy hwQ afeI. ies<br />
smyN dOrfn sfry hI pRDfn kYlMzr mfmly<br />
bfry cup DfrI bYTy rhy. pSQ ny sLoRmxI<br />
kmytI vloN kYlMzr mfmly ivc apxfey<br />
sKLq vqIry qoN bfad ies kYlMzr nUM ieSnibSn<br />
pRvfn vI kr ilaf. igafnI joigMdr<br />
isSG vydFqI dI Gr vfpsI qoN bfad mOjUdf<br />
jQydfr jo ik BfeI hrnfm isSG DuMmf dy<br />
inkt vrqI hn, ny kYlMzr sbMDI sMq<br />
smfj dy ieqrfjLF nUM sLoRmxI kmytI dy<br />
iesLfry Auqy svIkfr kr ky ipCly 10<br />
sfl qoN db cuky muwdy nUM iek vfr iPr qoN<br />
pSQ sfhmxy KVHf kr idwqf hY. bIqI 24<br />
dsMbr nUM kYlMzr dy muwdy Auqy bfbf DMumf<br />
aqy mwkV dI bMd kmrf mIitSg hoeI.<br />
ies sMbMDI keI iDrF vloN qOKly pRgt<br />
kIqy jf rhy hn. iswK isafsq Auqy iqwKI<br />
aMimRqsr: idwlI dy sLoRmxI akflI<br />
dl aqy iswK gurdvfrf pRbMDk kmytI dy<br />
pRDfn s[ prmjIq isSG srnf qy pRo[<br />
drsLn isSG mfmly ivc iGry jQydfr<br />
sfihbfn dI rfh afsfn krn leI lMGI<br />
25 dsMbr nUM akfl qKLq skwqryq ivc<br />
pRo[ mnjIq isSG, igafnI joigMdr isSG<br />
vydFqI, qKLq sRI dmdmf sfihb dy sfbkf<br />
muwK syvfdfr igafnI kyvl isSG, sRI<br />
drbfr sfihb dy sfbkf gRMQI igafnI<br />
crn isSG aqy igafnI nirSdr isSG nUM<br />
pRo[ drsLn isSG dy spwsLtIkrn vflI<br />
PLfeIl dy ky muwK syvfdfr kol Byjx df<br />
nftk ricaf igaf. muwK syvfdfr nUM imlx<br />
leI sfbkf jQydfrF dI tIm sRI akfl<br />
qKLq sfihb Auqy 25 dsMbr nUM svyry<br />
krIb 10 vjy byhwd gupq ZMg nfl puwjI<br />
aqy muwK syvfdfr nUM pRoPLYsr drsLn isSG<br />
dy spwsLtIkrn dI PLfeIl sONpI ijs nUM<br />
muwK syvfdfr ny svIkfr kr ky muwK<br />
syvfdfrF dI 7 jnvrI nUM hox vflI mIitSg<br />
‘c pysL kIqy jfx df vfadf kIqf. PLfeIl<br />
imlx qoN bfad pwqrkfrF nfl gwlbfq<br />
kridaF jQydfr ny ikhf ik asIN hux afAux<br />
bhuq hI gupq qrIky nfl hox jf rhI<br />
mIitSg leI igafnI gurbcn isSG ny<br />
bfkI ‘jQydfrF’ nUM PLon KVkfAuxy sLurU kr<br />
idqy. pSj muwK syvfdfrF dI mIitSg leI<br />
korm pUrf krn leI igafnI gurbcn<br />
isSG nyy igafnI qrlocn isSG, igafnI<br />
blvMq isSG nMdgVH smyq pSjfb qoN bfhr<br />
mOjUd do qKLqF dy muwK syvfdfrF igafnI<br />
iekbfl isSG qy hjLUr sfihb qoN igafnI<br />
pRqfp isSG jF igafnI joqieSdr isSG nUM<br />
qurq phuMcx leI ikhf. ienHF do muwK<br />
syvfdfrF dy nf puwj skx dI hflq ivc<br />
drbfr sfihb dy hYWz gRMQI igafnI<br />
jsivMdr isSG qy igafnI jgqfr isSG<br />
nUM vI mIitSg leI iqafr-br-iqafr<br />
rihx dy afdysL suxf idqy pr igafnI<br />
nMdgVH dI aVI kfrn Xojnf isry nf cVH<br />
skI. igafnI nMdgVH ny iek vfr iPr qoN<br />
idvflI vfly idn vflf rol adf kIqf.<br />
njLr rKx vfly mihsUs krdy hn ik<br />
sMq smfj ny luiDafxf kFz ivc apxI<br />
hoeI bdnfmI nUM lukfAux aqy lokF ivc<br />
sfDF pRqI PYlI nPrq qoN iDafn lFBy krn<br />
leI kYlMzr vflf ‘pwqf’ Kyizaf hY.<br />
pRsqfivq soDF ivc krIb 6 AunHF sMgrFdF<br />
dIaF qrIkF pihlF vflIaF krnIaF qYa<br />
hoeIaF hn jo ibkrmI kYlMzr qoN alwg<br />
hn. ieQy hI bs nhIN sfD lfxf sfihb-<br />
igafnI nMdgVH nUM jd muwK syvfdfr ny<br />
sLbd jfl ivc AulJfAuNdy hoey ibnF eyjMzy<br />
dy mIitSg ivc afAux leI swdf idqf qF<br />
igafnI nMdgVH ny sfPL ienkfr kridaF<br />
‘jQydfr’ nUM ikhf, ‘‘jQydfr jI nf qF<br />
‘jQydfr’ jMmy hF aqy nf hI ‘jQydfr’ mrnf<br />
hY pr koeI vI aijhI gwl nf kIqI jfvy<br />
ijs nfl ieiqhfs klMkq ho jfvy.’’ muwK<br />
syvfdfr ny vfr-vfr igafnI nMdgVH nUM<br />
mIitSg ivc sLfml hox leI lylVIaF<br />
kZIaF pr igafnI nMdgVH dy sKLq vqIry<br />
nUM nrm krn ivc igafnI gurbcn isSG<br />
asPLl rhy. afKLr igafnI nMdgVH nUM<br />
sihmq nf huMdf vyK ky, igafnI qrlocn<br />
isSG vfps anMdpur sfihb cly gey qy<br />
do ‘jQydfrF’ nUM vI nf afAux leI PLon<br />
KVkf idqf.<br />
iesy dOrfn rfgI drsLn isMG ny afK<br />
idwqf ik pRo[ drsLn isSG ny nfnksLfhI<br />
ey-kmfl sRI gurU goibSd isSG jI mhfrfj<br />
df avqfr purb vI ibkrmI kYlMzr<br />
anusfr poh sUdI spqmI vflI qrIk nUM<br />
mnfAux leI sLoRmxI kmytI Auqy dbfa<br />
pfAux ivc sPLl ho igaf hY. sLoRmxI<br />
kmytI dy pRDfn Auqy dbfa pvf ky sfD<br />
lfxy ny ieh vI mnvf ilaf ik sRI gurU<br />
goibSd isSG jI df joqI joq purb, sRI<br />
gurU arjn dyv jI df sLhIdI purb vI<br />
ibkrmI kYlMzr muqfbk kIqf jfvy. kuJ<br />
sUqrF anusfr s[ mwkV ny BfeI DMumf qy<br />
sMq smfj dy suJfa pRvfn kr ky gyNd<br />
iek vfr iPr muwK syvfdfr dy pfly ivc<br />
suwt idqI hY. hux muwK syvfdfr isafsI<br />
dbfa ivc bxfey kYlMzr nUM Dfrmkqf df<br />
colf pvf ky jQydfrF dy dsqKLqF hyT jfrI<br />
kr ky pSQ nUM smripq krngy. BrosyXog<br />
sUqrF bMd kmrf mIitSg ivc dohF iDrF<br />
ivc ieh vI qYa kIqf igaf ik ies mfmly<br />
‘qy sfD lfxf aqy sLoRmxI kmytI 13 mfrc<br />
qk KLfmosL rihxgy. 14 mfrc nUM jd nvF<br />
nfnksLfhI sfl cVHygf qF sfD XUnIan<br />
dI rjLfmSdI nfl iek aijhf kYlMzr<br />
irlIjL kIqf jfvygf jo vyKx ivc<br />
nfnksLfhI kYlMzr hovygf pr ies dy idn,<br />
iqAuhfr, gurpurb sfry hI ibkrmI kYlMzr<br />
nfl imldy hoxgy. kYlMzr sbMDI ‘jQydfrF’<br />
dI mIitSg ivc kI qYa hovygf, ieh qF<br />
jQydfr nMdgVH kfrn soiDaf kYlMzr Qopx `c sPl nf hoey mwkV<br />
kYlMzr dy muwdy Auqy sLRomxI kmytI vloN<br />
sSq XUnIan awgy gozy tykx dy PLYsly nUM<br />
aPLsosnfk qy iswKF nUM kysfDfrI ihSdU<br />
sfbq krn df afr[aYs[aYs[ df lukvF<br />
eyjSzf krfr idqf hY. pRo[ drsLn isSG ny<br />
ikhf ik nfnksLfhI kYlMzr dy jnm vyly<br />
qoN hI afr[aYs[aYs[ ny KuwlHI cuxOqI idqI<br />
sI ik Auh ies kYlMzr nUM isry nhIN cVHx<br />
dyvygI ikAuNik ies nfl iswKF nUM ihSdU<br />
sfbq nhIN kIqf jf skdf pr hux KLud hI<br />
sLRomxI kmytI ny afr[aYs[aYs[ qy sSq<br />
smfj awgy gozy tykidaF nfnksLfhI<br />
kYlMzr nUM rwd krn dI muihSm arSB idqI<br />
hY aqy pSQ nUM muV ibkrmI kYlMzr vl<br />
Dwkx dI sfjLsL rcI hY. pRo[ drsLn isSG<br />
ny ieQy jfrI iek ibafn ivc sSq smfj<br />
nUM akfl qKLq vloN pSQ pRvfnq iswK<br />
rihq-mirafdf qoN BgOVf krfr idSidaF<br />
ikhf ik sSq smfj qF sLurU qoN hI pSQk<br />
smF hI dsygf pr iek gwl pwkI hY ik jy<br />
igafnI blvMq isSG nMdgVH ny apxI<br />
aVI nf CwzI qF ho skdf hY ik igafnI<br />
nMdgVH dI syvf mukqI kYlMzr ivvfd dOrfn<br />
hI ho jfvy. ies bfry akfl qKLq dy muwK<br />
syvfdfr igafnI gurbcn isSG ny disaf,<br />
‘‘sfzy kol sMq smfj dy suJfa phuMc cuky<br />
hn qy jQydfrF dI mIitSg ivc AunHF Auqy<br />
ivcfr kr ky soD kIqI jfvygI.’’<br />
ies dOrfn nfnksLfhI kYlMzr iqafr<br />
krn vfly pRvfsI iswK pfl isMG puryvfl<br />
ny sRI akfl qKq sfihb dy jQydfr<br />
igafnI gurbcn isMG nUM pwqr Byj ky<br />
ikhf hY ik kYlMzr bfry koeI vI PYslf<br />
lYx qoN pihlF AunHF nUM AuTfey gey svflF<br />
bfry pUrI qy jLrUrI jfxkfrI dyx df mOkf<br />
idwqf jfvy. sRI puryvfl ny pwqr ivc ikhf<br />
hY ik jykr nfnksLfhI kYlMzr ivc<br />
qbdIlIaF kIqIaF geIaF qF ies<br />
qbdIlsLudf kYlMzr nUM nfnksLfhI kdy vI<br />
nhIN ikhf jf skdf. AunHF ikhf ik ibkrmI<br />
sMgrFdF aqy cMdrmf iqQIaF anusfr<br />
gurpurb pihlf vFg lfgU krn df ivcfr<br />
ho irhf hY, Aus nfl ieh ibkrmI kYlMzr<br />
bx ky rih jfvygf. AunHF ikhf ik<br />
nfnksLfhI kYlMzr bhuq sflF dI Koj,<br />
gurbfxI, ieiqhfs aqy sfieMs ‘qy afDfrq<br />
hY. ies nUM bdl dyxf Auicq nhIN hY.<br />
drsLn isSG rfgI vfly mfmly nUM hwl krn dy Xqn qyjL<br />
drsLn<br />
drsLn<br />
isMG isMG dy dy<br />
dy<br />
mfmly mfmly ivc<br />
ivc<br />
srnf srnf vloN<br />
vloN<br />
nvF<br />
nvF<br />
PfrmUlf<br />
PfrmUlf<br />
vflI mIitSg ‘c ies bfry ivcfr krFgy.<br />
ijLkrXog hY ik pRo[ drsLn isSG ny<br />
bIqI 5 dsMbr nUM, jQydfrF dy nf afAux<br />
kfrn, akfl qKLq sfihb Auqy apxf<br />
ilKqI spwsLtIkrn sRI gurU gRMQ sfihb<br />
jI dI hjLUrI ivc rwK idqf sI. ies dOrfn<br />
jQydfr ieh kihMdy af rhy sn ik hfly<br />
qk spwsLtIkrn nhIN imilaf qy nf hI<br />
asIN gurU gRMQ sfihb jI dI hjLUrI ‘coN<br />
Auh spwsLtIkrn mSgvf ky pVHnf hY.<br />
aSdrKfqy hoey gupq smJOqy anusfr s[<br />
prmjIq isSG srnf ny jQydfrF nUM aOKI<br />
GyrfbMdI ‘qoN Cutkfrf idvfieaf. ik jy<br />
guurU gMRQ sfihb dI hjLUrI ivcoN PLfeIl<br />
cukxI AunHF nUM apxI hyTI lgdI hY qF<br />
Auh pSj sfbkf jQydfrF koloN PLfeIl AunHF<br />
kol iBjvf skdy hn. jQydfrF ny ies<br />
PLfrmUly nUM pRvfngI dy idqI. pqf lwgf<br />
hY ik PLfeIl ivc vI pRo[ drsLn isSG ny<br />
koeI spwsLtIkrn nhIN idqf qy kyvl kuwJ<br />
purfxy dsqfvyjLF dIaF PLoto kfpIaF hI<br />
nwQI kIqIaF hn.<br />
qKLqF ‘qy syvf inBfa rhy jQydfr<br />
sfihbfn ny pMQ dy AuGy ivdvfn pRo[ drsLn<br />
isSG rfgI dy mfmly ivc apxy bcfa<br />
leI dfa pyc vrqxy sLurU kr idqy hn.<br />
Xfd rhy lMGI 5 dsMbr nUM jQydfr<br />
sfihbfn ny pRo[ drsLn isSG df pwK suxy<br />
ibnf hI AuunHF nUM qnKLfhIaf krfr dy idqf<br />
sI aqy 7 jnvrI qk qnKLfh lgfAux df<br />
hukmnfmf vI jfrI kr idqf sI. ijAuN ijAuN<br />
7 jnvrI njLdIk af rhI hY, jQydfr<br />
sfihbfn apxy bcfa leI qyjLI nfl joVqoV<br />
kr rhy hn. ieQy ieh vI ijLkrXog<br />
hY ik bIqI 5 dsMbr dy hukmnfmy qoN bfad<br />
iswKF ny pRo[ drsLn isSG nUM afpxy pRogrfmF<br />
ivc swdxf jfrI rwiKaf aqy jQydfr<br />
sfihbfn hux apxy afp nUM ksUqI siQqI<br />
ivc Pisaf mihsUs krdy hn. nvyN hflfq<br />
nUM iDafn ivc rwK ky isMG sfihbfn ny<br />
jQydfrF dy nf afAux kfrn iek PLfrmUlf<br />
iqafr kIqf hY, ijs anusfr pSj sfbkf<br />
muwK syvfdfrF dI iek hMgfmI mIitSg sRI<br />
akfl qKLq sfihb skwqryq ivc CyqI hI<br />
hox jf rhI hY.<br />
akfl qKLq dy jQydfr igafnI<br />
gurbcn isSG ny akfl qKLq dy sfbkf<br />
kfrjkfrI syvfdfr poR mnjIq isSG,<br />
sfbkf jQydfr ig[ joigMdr isSG vydFqI,<br />
ig[ Bgvfn isSG, sRI drbfr sfihb dy<br />
sfbkf hYWz gRMQI ig[ mohn isSG qy qKLq<br />
sRI dmdmf sfihb dy sfbkf muwK syvfdfr<br />
ig[ kyvl isSG dIaF syvfvF hfsl krn<br />
leI sihmqI idqI hY. ieh pSjy sfbkf<br />
muwK syvfdfr pRo[ drsLn isSG mfmly ivc<br />
isMG sfihbfn aqy poR[ drsLn isSG<br />
ivckfr aijhf smJOqf PLfrmUlf iqafr<br />
kr ky mOjUdf muwK syvfdfrF nUM sONpxgy<br />
ijs nfl dohF iDrF df snmfn qy siqkfr<br />
kfiem rhy. pRfpq jfxkfrI anusfr ieh<br />
pRsqfvq mIitSg agly kuwJ idnF ivc<br />
iksy vI vyly ho skdI hY qy sfbkf muwK<br />
syvfdfr mOjUdf muwK syvfdfrF dy sMkt<br />
hrn leI kmrksI bYTy hn.<br />
r i h q -<br />
mirafdf qoN<br />
munkr hox dy<br />
nfl dyhDfrI<br />
gurUzSm qy<br />
krm-kFzF nUM<br />
AuqsLfhq kr<br />
irhf hY.<br />
pRo[<br />
drsLn isSG ny<br />
ikhf ik sLRomxI<br />
kmytI dy pRDfn avqfr isSG mwkV df<br />
ieh kihxf ik Auh sSq smfj nUM nfrfjL<br />
nhIN kr skdy. ieh AunHF dI injI rfey qF<br />
ho skdI hY pr ies leI AunHF nUM iswK<br />
isDFqF dI blI nhIN cVHfAux idqI jfvygI.<br />
AunHF ny puwTy pYrIN ipCy Cfl mfridaF<br />
nfnksLfhI kYlMzr nUM afr[aYs[aYs[ dI<br />
ByNt cVHf idqf hY.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (9)<br />
2009 kqlF, luwtF, blfqkfrF, corIaF aqy KohF dy nfm<br />
cMzIgVH : cMzIgVH ijs nUM<br />
aprfDgVH kihxf gLlq nhIN hovygf. kdy<br />
suMdr aqy sLFqmeI lokF df sLihr mSinaf<br />
jFdf hux aprfDk sLihr bxdf jf irhf<br />
hY. sfl 2009 ‘qy Jfq mfrIey qF cMzIgVH<br />
ivc ipsqOl dy jLor nfl luwtF, zkYqIaF,<br />
kql dy mfmly vDy hn. vfrdfqF ivc<br />
hux aprfDI ipsqOl, irvflvr qk dI<br />
vrqoN kr rhy hn jdik ipCly sfl<br />
vfrdfqF hiQafrF nfl kIqIaF sn. ies<br />
qoN ielfvf dUsry pfsy iksfnF nfl sQfnk<br />
puils dI hoeI KLUnI JVp ny ijQy puils<br />
dI surwiKaf dI pol KolHI AuQy mfrkIt<br />
kmytI dy sfbkf cyarmYn divMdr isSG<br />
bblf aqy gursfgr gurdvfrf dy muKI<br />
bfbf ipRqpfl isSG adflq vloN BgOVf<br />
aYlfny jfx qoN bfad vI puils dy hwk<br />
nhIN cVH sky. aYn[sI[bI[ dy sfbkf<br />
zfierYktr sfjI mohn, hfeIvy zkYq, sLfm<br />
mfl dy mflk amrjIq isSG Kurfxf df<br />
kql, sLfhUkfr hrijMdr isSG iZloN df<br />
kql aqy bfad ivc ivskI vrgy<br />
Kqrnfk dosLI df PiVaf jfxf, nfrI<br />
inkyqn blfqkfr mfmlf. ies sfl dy<br />
sPf iek dI bfkI<br />
moqI lfl ny jLKmI hflq ivc hI puils<br />
nUM Pon kr idwqf.<br />
ies qoN pihlF ik moqI lfl aqy<br />
blivMdr sMBldy, ibwly ny QYly ivcoN iek<br />
hor cfkU kwZ ky blivMdr isMG dy mfr<br />
idwqf. blivMdr isMG dI mOky ‘qy hI mOq<br />
ho geI. kiQq kfql ny mIkf isMG nUM vI<br />
sbUq imtfAux leI Kqm krn dI koisLsL<br />
kIqI pr mIkf isMG ny Bwj ky jfn bcfeI.<br />
ies smyN qwk aYNbUlYNs aqy puils vI phuMc<br />
cukI sI. jLKmI moqI lfl nUM hspqfl<br />
lYjfieaf igaf pr Aus dI rsqy ivc hI<br />
mOq ho geI. muljLm nirMdr ibwly nUM mOky<br />
‘qy hI kfbU kr ilaf igaf. Aus dy ichry<br />
Auqy koeI mlfl nhIN sI aqy Aus nUM puils<br />
nUM ieh dwsidaF suixaf igaf, ‘afeI<br />
iklz mfeI bRdr.’ muljLm ibwlf 62 sfl<br />
df hY.<br />
moqI lfl 53 sfl df sI aqy jlMDr<br />
ijLly dy ksbf gorfieaf qoN sI. Auh afpxy<br />
ipCy pqnI qoN ielfvf iqMn puwqr Cwz igaf<br />
hY ijnHF ivcoN iek ivafihaf hoieaf hY.<br />
jdoNik blivMdr isMG 54 sfl df sI aqy<br />
Auh pMjfb ivc ksbf iPlOr qoN sI. Auh<br />
afpxy ipCy pqnI qoN ielfvf do puwqr Cwz<br />
igaf hY ijnHF ivcoN iek ivafihaf hoieaf<br />
hY. blivMdr isMG df pirvfr afjLfdI<br />
GulftIaF df pirvfr hY.<br />
moqI lfl aqy blivMdr isMG dI<br />
dosqI dIaF ieQoN dy lok aksr khfxIaF<br />
aprfDF ivc isKLr ‘qy hn. nfrkoitk<br />
kMtrol ibAUro (aYn[sI[bI[) cMzIgVH Kyqr<br />
dy sfbkf zfierYktr sfjI mohn df<br />
zrwg qskrF nfl iml ky kfrobfr<br />
krn df mfmlf sfhmxy afieaf sI.<br />
rfm drbfr dy iek srkfrI skUl<br />
ivc skUlI ividafrQx df asLlIl<br />
aYs[aYm[aYs[ ny vI sLihr qy kflK<br />
ml idqI hY. iek aYn[afr[afeI[<br />
aOrq dI isLkfieq ‘qy DoKfDVI nfl<br />
Aus dI jLmIn vycx dy mfmly ivc<br />
loVINdy bfbf ipRqpfl isSG aqy<br />
sYktr 26 sbjLI mSzI ivc sLYWz<br />
alft krn dy mfmly ivc Psy<br />
loVINdy kFgrsI afgU divMdr isSG<br />
bblf ajy vI puils leI isrdrdI<br />
bixaf hoieaf hY. cMzIgVH pRsLfsn<br />
dI ingrfnI hyT cldy nfrI inkyqn<br />
sYktr 26 aqy afsry sYktr 47 dI<br />
iek mSdbuwDI lVkI nfl hoey blfqkfr<br />
ny qF puils aqy pRsLfsn nUM ijQy sLwk dy<br />
Gyry ivc KVf kr idqf hY, AuQy pRsLfsn<br />
dy KoKly pRbMDF dI vI pol Kol idqI hY.<br />
puils dI pVqfl kyvl nfrI inkyqn vwl<br />
bykrjLPIlz ivc do bMdy kql, iek jLKmI<br />
pfAuNdy hn. ieh dovyN 1985 ivc iekwTy<br />
hI amrIkf afey sn aqy iekwiTaF ny hI<br />
afeIs krIm vycx df kMm 1987 ivc<br />
sLurU kIqf. jdoN TMZ kfrn afeIs krIm<br />
df kMm Gt jFdf qF Auh dovyN hor kMm<br />
lwBx leI lfs eyNjls cly jFdy. iek<br />
vfr Auh dovyN iksy stor vfly kol kMm<br />
mMgx gey qF stor vfly ny ikhf ik mYnUM<br />
isrP iek hI bMdy dI loV hY aqy mYN isrP<br />
700 zflr pRqI mhInf hI dy skdf hF.<br />
AunHF dovF ny ikhf ik kMm asIN dovyN hI<br />
krFgy zflr BfvyN 700 hI dy idE. aqy<br />
dovyN 700 zflr ivc hI kMm krdy rhy.<br />
ijnHF lokF df moqI lfl nfl vfh<br />
ipaf hY Auh kihMdy hn ik moqI lfl<br />
swcmuwc hI iek lfl sI ijs ny hmysLf<br />
loVvMdF dI KulH ky mdd kIqI BfvyN Auh<br />
pMjfbI sn jF iPr mYkiskn mUl dy lok.<br />
jdoN ies pwqrkfr ny Aus dy keI<br />
gfhkF nfl gwl kIqI qF sB ny roNidaF<br />
ikhf ik Auh iensfn nhIN dyvqf sI ijs<br />
ny afpxy pfs afey iksy loVvMd iensfn<br />
nUM KflI nhIN sI moiVaf. Aus dy iek purfxy<br />
sfQI ny prl prl hMJU vhfAuNidaF ikhf<br />
ik moqI lfl vrgf iensfn lwBxf bhuq<br />
aOKf hY. PirjLno jylH qoN moqI lfl dy iek<br />
purfxy imwqr suKrfj DflIvfl ny mYnUM<br />
Aucycf Pon krky ikhf, “moqI lfl bMdf<br />
nhIN dyvqf sI. ikhVf bMdf ijsdI Ausny<br />
mdd nhIN kIqI? Kud myrI Ausny BrvIN<br />
mdd kIqI sI.” moqI nfl gujLiraf smF<br />
pMjfbI Zfbf<br />
<strong>Punjab</strong>i Dhaba<br />
North Shore Banquet<br />
Fine Indian Cuisine<br />
Restaurant& Banquet Hall<br />
2525 W. Devon Ave., Chicago IL 60659<br />
Lunch & Dinner Buffet<br />
afpxI aglI pfrtI buk krfAux aqy ibhqrIn syvf<br />
leI dyv jF sohx isMG nUM kfl kro<br />
773-262-2080, 773-764-9392<br />
cldI rhI pr asl dosLI afsLrY dy<br />
sfhmxy af rhy hn. ies mfmly ivc 23<br />
pursL mulfjLmF dy zI[aYn[ey[ dy tYst leI<br />
KLUn dy nmUny ley gey sn. 5 dsMbr nUM<br />
blfqkfr dI isLkfr mSdbuwDI lVkI vloN<br />
jnm idqI geI bwcI nfl jdoN nmUny imlfey<br />
gey qF afsLry dy do surwiKaf krmI CUty<br />
rfm aqy BgvfndIn Xfdv nUM igRPLqfr<br />
cyqy kridaF Aus ikhf Auh sB df Brf<br />
bx ky bhuiVaf.<br />
moqI lfl ny afpxf vyarhfAUs<br />
afpxy sky BrfvF qoN vwD ipafry dosq<br />
blivMdr isMG nfl rl ky 1992 ivc<br />
sLurU kIqf sI jo ik awj bykrjLPIlz df<br />
nMbr iek afeIs krIm vyarhfAUs hY.<br />
iksy dy vI koeI smfgm KusLI df hovy jF<br />
gmI df-moqI lfl qy blivMdr iekwTy hI<br />
jFdy sn. rwb dI lIlf dyKo ik ijLMdgI dy<br />
Aus sPr ‘qy vI dovyN iekwTy cwly ijQoN<br />
koeI muV ky vfps nhIN afAuNdf.<br />
bykrjLPIlz puils dy jFc aiDkfrI<br />
ircrz zfsI anusfr ajy jFc cwl rhI<br />
hY pr ieh kql iksy zkYqI jF corI dy<br />
mnsLy nfl kIqy gey nhIN jfpdy. moqI lfl<br />
nUM nyiVEN jfxdy lokF aqy Aus dy pirvfr<br />
dy sUqrF anusfr ibwlf afpxy Brf dI<br />
qrwkI qoN Kfr KFdf sI. aMqF dy sfVy krky<br />
Aus ny sLrfb dy nsLy ivc ies Gtnf nUM<br />
aMjfm idwqf. ieh vI idlcsp hY ik ibwly<br />
nUM bykrjLPIlz moqI lfl hI lY ky afieaf<br />
sI aqy Aus nUM afeIs krIm df trwk<br />
afpxy koloN pf ky dyx qoN ielfvf Aus dI<br />
hor vI keI qrHF nfl mdd kIqI sI.<br />
moqI lfl qy blivMdr isMG df aMiqm<br />
sMskfr sincrvfr 2 jnvrI nUM svyry 9<br />
qoN 12 vjy dy drimafn ieQy hovygf. duKI<br />
pirvfrF nfl sMprk Pon 661-205-<br />
1890, 661-487-7579 aqy 661-<br />
319-1101 Auqy kIqf jf skdf hY.<br />
asIN nfn aqy qMdUrI<br />
ickn qMdUr qoN iswDf<br />
quhfzy tybl qy<br />
prosdy hF<br />
kIqf igaf sI. ies vyly lutyiraF ny svyr<br />
dI sYr krn vfly bjLurgF qk nUM nhIN<br />
bKLisLaf. ipCly smyN KLfs kr ky<br />
bjLurg aOrqF dy isr ‘qy kMnF Aupr<br />
vfr kr ky luwtF krn vfly ieSdrjIq<br />
isSG BfvyN puils ny igRPLqfr kr ky<br />
vwzI sPLlqf ivKfeI hY pr ajy vI<br />
bjLurgF dy idlF ivcoN dihsLq nhIN<br />
inklI. AuDr sLfm mfl dy mflk<br />
amrjIq isSG Kurfxf nUM meI mhIny<br />
ivc Aus dy Gr sfhmxy hI hiqafiraF<br />
vloN golIaF nfl mOq dy Gft Auqfrx,<br />
idn idhfVy sYktr 35 siQq inrml<br />
kOr nUM agwsq mhIny dOrfn Gr ivc<br />
bMnH ky pSj lwK rupey luwtx aqy iesy<br />
sYktr dy pfrk ivcoN cfr sfl dI bwcI<br />
nUM agLvf kr ky hoey blfqkfr qoN<br />
ielfvf 25 nvMbr nUM sYktr 20 ivKy<br />
sLfhUkfr hrijMdr isSG iZloN df sLryafm<br />
mfrkIt ivc golI mfr ky kql krn dI<br />
Gtnf vI ies suMdr sLihr nUM aprfiDk<br />
sLihr dI rMgq idSdI rhI. sYktr 35<br />
mfrkIt ivc mfmUlI lVfeI ivc gurpRIq<br />
ssqIAW ssqIAW ssqIAW ssqIAW ssqIAW itktW, itktW, itktW, itktW, itktW, Krw Krw Krw Krw Krw<br />
sOdw, sOdw, sOdw, sOdw, sOdw, ibhqr ibhqr ibhqr ibhqr ibhqr srivs srivs srivs srivs srivs<br />
Easy Travel <strong>Inc</strong>.<br />
7191 Camelot Drive, Canton, MI 48187 Fax: 866-908-6663<br />
www.easytravelinc.net info@easytravelinc.net<br />
ssqIaF hvfeI itktF<br />
Please call us for the lowest fare<br />
from your city to india<br />
Tel: 734-451-9526, Toll Free 866-51-INDIA<br />
SUPER SUPER TRA TRAVEL TRA VEL<br />
AMERICAN AIR,<br />
CONTINENTAL AIR<br />
For Emergency<br />
Call anytime at<br />
847-673-3825<br />
ny iek nOjvfn nUM golI mfrI, 30 jUn nUM<br />
hfeIvy zkYq jspfl, gursLihr isSG,<br />
hirSdr aqy hrjoq nUM aqy sfZy cfr lwK<br />
rupey dI luwt dI rkm sxy igRPLqfr kIqf<br />
igaf sI. 7 julfeI nUM zI[ey[vI[ skUl df<br />
ividafrQI isLvkrn ipsqOl sxy PiVaf<br />
igaf. 24 julfeI mnI mfjrf ivc ivsLfl<br />
zYarI dy mflk nUM golI mfr ky 70 hjLfr<br />
rupey luwty gey. 13 agwsq sYktr 35<br />
ivc idn idhfVy aOrq nUM ipsqOl dI nok<br />
‘qy Gr ivc bMnH ky 5 lwK rupey aqy 10<br />
qoly sony dy gihxy luwty gey. 25 agwsq<br />
nUM pSjfb XUnIvristI coxF dOrfn<br />
ividafrQI afgUaF ny sLryafm golIaF<br />
clfeIaF, dosLIaF df ajy qk pqf nhIN<br />
lg sikaf. 4 sqMbr nUM sYktr 10 ivc<br />
kfr svfrF ny hvfeI PLfier kIqy. dosLIaF<br />
dI Bfl nhIN ho skI. 25 nvMbr nUM ipSz<br />
Dnfs dy pul ‘qy sonUM nfm dy nOjvfn ‘qy<br />
golI cwlI dosLI PVy gey. 20 dsMbr nUM<br />
mnI mfjrf ivc bMgflI svIts ‘qy iqMn<br />
hiQafrbMd ivakqIaF ny svf lwK rupey<br />
dI luwt kIqI aqy mOky qoN PLrfr ho gey.<br />
Freeway Travel <strong>Inc</strong><br />
Call Raju<br />
Tel: 773-973-0200<br />
Fax: 773-973-0557<br />
2542 W Devon Ave. Chicago IL 60659<br />
847-676-9090<br />
E-mail: supertravel2003@yahoo.com<br />
Lowest Fares With Excellent Service<br />
EARLY BIRD SALE!!!!<br />
JET AIRWAYS<br />
DELTA, AIR INDIA,<br />
KLM, LUFTHANSA.<br />
India $545<br />
London $250
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (10)<br />
kor kmytI dI 7 GMty cwlI mIitMg bynqIjf, hux mIitMg 2 nUM<br />
cMzIgVH : Bfjpf kor kmytI dI 27<br />
dsMbr nUM cMzIgVH ‘c hox vflI pRsqfvq<br />
bYTk mulqvI hox qoN bfad, hux ieh bYTk<br />
2 jnvrI nUM hovygI. BfvyN ies bYTk dy<br />
acfnk mulqvI kr dyx dy kfrn spsLt<br />
nhIN ho sky pr smiJaf jFdf hY ik ieh<br />
bYTk sLRomxI akflI dl dy pRDfn suKbIr<br />
isMG bfdl dy ivdysLI dOry `qy hox kfrn<br />
awgy pfeI geI hY ikAuNik AunHF dI mOjUdgI<br />
ibnf ibjlI drF ‘c vfDy dI vfpsI leI<br />
sbiszI dyx bfry PYslf hoxf musLkl hY.<br />
ies qoN pihlF do bYTkF bynqIjf rhIaF<br />
hn. suKbIr iek jnvrI qwk ivdysL dOry<br />
‘qy hn aqy Auh 2 nUM bYTk ivc sLfml ho<br />
skxgy. ijLkrXog hY ik suKbIr do mYNbrI<br />
ivwqI kmytI dy mYNbr vI hn, ijs krky<br />
sbiszIaF df PYslf ies kmytI nfl<br />
juiVaf hoieaf hY. ies qrHF hux 2 jnvrI<br />
nUM ivwqI kmytI dI irport dIaF isPfrsLF<br />
‘qy vI suKbIr dy hfjLr hox kfrn crcf<br />
ho skygI.<br />
Xfd rhy ies qoN pihlF bIqI 24<br />
dsMbr nUM pMjfb ivc ibjlI drF ivc vfDy<br />
dI vfpsI dy muwdy ‘qy akflI-Bfjpf kor<br />
kmytI dI mIitMg ivc dyr rfq qk koeI<br />
hwl nf inkl sikaf aqy ieh mIitMg<br />
koeI PYslf ley ibnF hI KLqm ho geI.<br />
kmytI dI mIitMg muwK mMqrI dy invfs<br />
ivc 24 dsMbr nUM 4 vjy sLurU hoeI qy 7<br />
puils nUM isLkfieq<br />
imlx ‘qy hI drj<br />
krnf pvygf kys<br />
nvIN idwlI: cricq ruickf<br />
mfmly ivc muZlI jFc irport 9<br />
virHaF bfad drj hox nUM gMBIrqf<br />
nfl lYNidaF kyNdr ny PLYslf kIqf hY<br />
ik ieh XkInI bxfieaf jfvy ik puils<br />
kol puwjx vflI hr isLkfieq nUM muWZlI<br />
jFc irport mMinaf jfvy. jy koeI vI<br />
Qfxf muKI aijhf nhIN krdf qF Aus<br />
dI bfkfiedf jvfbqlbI hovygI qy iksy<br />
vI mfmly `c iksy ivakqI nUM igRPLqfr<br />
krn jF nf krn dy kfrn vI puils<br />
nUM spwsLt rUp ivc dwsxy pYxgy. gRih<br />
mMqrfly vloN kfnUMn mMqrfly nfl<br />
qflmyl krky BfrqI dMz ivDfn ivc<br />
jLrUrI soDF krky Aukq gwlF XkInI<br />
bxfAux dI kfrvfeI nUM amlI rUp dyx<br />
dI iqafrI ivc hY. ies dy nfl hI ies<br />
sbMDI rfj srkfrF dI rfie vI leI<br />
jfvygI. dUjy pfsy ieh mfmlf suprIm<br />
kort dy ivcfr aDIn vI hY.<br />
ies qoN pihlF kyNdr srkfr ny<br />
kuJ aijhIaF soDF krn dI sLurUafq<br />
vI kIqI sI, ijnHF ivc ikhf igaf sI<br />
ik iksy vI ivakqI nUM EnI dyr<br />
igRPLqfr nhIN kIqf jf skdf, ijMnI<br />
dyr Aus ny mOq jF Aumr kYd dI sjLf<br />
vflf jurm nf kIqf hovy pr kfnUMn<br />
nfl sMbMDq iDrF dy sKLq ivroD kfrn<br />
ieh mfmlf TMZy bsqy ivc pf idwqf<br />
igaf sI. ienHF iDrF df qrk sI ik<br />
jykr puils qoN ieh qfkq Koh leI<br />
jFdI hY qF ies nfl TwgI, agvf qy<br />
luwt dIaF vfrdfqF jurmI lok byiJjk<br />
krn lwg pYxgy.<br />
kroVF dy gihxy corI<br />
luiDafxf: kflj roz `qy PLfraYvr<br />
ijAUlrjL ivc idn-idhfVy kroVF rupey<br />
dy gihxy corI ho gey. corI df Aus vyly<br />
pqf lwgf jdoN sLoarUm dy mulfjLmF ny svyry<br />
krIb svf ds vjy sLoarUm dy qfly KulHy<br />
vyKy qy mYnyjr qrnjIq kOr nUM jfxkfrI<br />
idqI. mYnyjr ny sLoarUm ivc pujdy hI<br />
puils nUM ieqlfh kIqI.<br />
GMty cwlI. mIitMg ivc dovF dl dy nyqf<br />
ivcfr-vtFdry ivc AulJy rhy.<br />
ies mIitMg ivc akflI dl vloN<br />
pfrtI pRDfn suKbIr isMG bfdl qy muwK<br />
mMqrI pRkfsL isMG bfdl qoN ielfvf<br />
suKdyv isMG ZINzsf, rxjIq isMG<br />
bRhmpurf, blivMdr isMG BUMdV qy qoqf<br />
isMG aqy Bfjpf vloN Bfjpf pRDfn rfijMdr<br />
BMzfrI, ivDfiek dl dy nyqf mnorMjn<br />
kflIaf, nvjoq isMG iswDU, blrfmjI dfs<br />
tMzn qy mdn mohn imwql sLfml hoey.<br />
kmytI dI mIitMg qoN pihlF suKbIrkflIaf<br />
kmytIaF dI mIitMg vI hoeI, jo<br />
awDf GMtf cwlI. dovF ny ies mIitMg bfry<br />
kuJ vI dwsx qoN ienkfr kr idwqf pr<br />
smiJaf jFdf hY ik mIitMg ivc ies<br />
kmytI vloN iqafr isPfrsLF ‘qy crcf hoeI<br />
aqy ienHF dy afDfr ‘qy hI akflI-Bfjpf<br />
kor kmytI dI mIitMg ivc vI crcf hoeI<br />
ik ibjlI drF ivc vfDy dI vfpsI bdly<br />
idwqI jfx vflI 800 kroV dI sbiszI<br />
leI sfDn ikvyN jutfey jfx.<br />
nvjoq iswDU iksy cYnl nfl<br />
ieMtrivAU kfrn 8[30 vjy mIitMg ivcoN<br />
cly gey. AunHF ny muwK mMqrI invfs qoN<br />
bfhr afAux ‘qy AuzIk ivc bYTy pwqrkfrF<br />
nUM mIitMg ivc hoeI crcf bfry kuJ vI<br />
dwsx qoN ienkfr kr idwqf pr ieMnf jLrUr<br />
ikhf ik AunHF nUM jfxf pY irhf hY aqy Auh<br />
Qrml plFt dI<br />
suafh df mfmlf<br />
biTMzf : Qrml dI suafh dy DuaFKy<br />
biTMzf dy lokF dI sMsd mYNbr hrismrq<br />
kOr bfdl df kyNdrI ibjlI mMqrI nUM<br />
iliKaf pwqr qF koeI rMg nhIN ivKf sikaf<br />
pr biTMzf dy sLihrIaF vloN rfj dy mnuwKI<br />
aiDkfr kimsLn kol kIqI phuMc ny asr<br />
jLrUr ivKf idwqf hY. kimsLn ny biTMzf<br />
Qrml dy jnrl mYnyjr (cIP<br />
ieMjInIar) dy pRdUsLx ivBfg dy KyqrI<br />
dPLqr biTMzf dy vfqfvrx ieMjInIar nUM<br />
14 jnvrI, 2009 nUM lokF dI sFJI<br />
qklIP dy muwdy ‘qy sMmn Byijaf hY.<br />
jfxkfrI anusfr biTMzf qoN lok sBf<br />
cox lVn dI iqafrI vjoN swqfDfrI pirvfr<br />
ny lokF nfl ieh vfadf kIqf sI ik<br />
suafh dy msly dy ievjL vjoN sLihr nUM<br />
inrMqr splfeI imlygI. srkfr vloN<br />
afpxy ies vfady ‘qy 1 PrvrI nUM pihrf<br />
vI dy idwqf igaf sI qy nfl hI lihrf<br />
muhwbq Qrml plFt qy ropV Qrml<br />
plFt dy 8 iklomItr dy Gyry ‘c AuQoN dy<br />
lokF nUM vI inrMqr ibjlI splfeI dyx<br />
rUpngr: pSjfb dy Qrml plFtF<br />
aSdr buafielr dI kfrgujLfrI nUM vDIaf<br />
bnfAux leI rsfiex dI vrqoN nUM lY ky<br />
keI qrHF dy sLMky KVyH ho gey hn.<br />
pRfpq jfxkfrI anusfr gurU nfnk<br />
dyv Qrml plFt biTMzf dI dUjI styj dy<br />
buafielrF leI ‘QrmYkt’ nF df ieh<br />
rsfiex vrqoN ivc ilaFdf jf irhf hY.<br />
Qrml plFt dy aiDkfrIaF ny mfrc<br />
2008 ivc trfiel dy afDfr ‘qy XUint<br />
nMbr 3 dy buafielr ivc koiely ivc imlf<br />
ky vrqx leI muMbeI dI iek Prm nUM<br />
6000 iklo rsfiex, ijs dI kImq 18<br />
lwK rupey qoN vI vD bxdI hY, splfeI<br />
krn df afrzr idwqf sI.<br />
sqMbr 2008 ivc vI ies Qrml<br />
plFt dy aiDkfrIaF ny XUint nMbr 3<br />
aqy 4 dy buafielrF ivc vrqy jfx leI<br />
12000 iklo rsfiex, ijs dI kImq 36<br />
lwK rupey qoN vI vD bxdI hY, splfeI<br />
mIitMg ivc ihWsf lYx aFdy Bfjpf afgU.<br />
afpxy sfQIaF nUM aiDkfr dy cwly hn ik<br />
Auh jo vI PYslf krngy, AunHF nUM mnjLUr<br />
hovygf.<br />
BfvyN kor kmytI dI mIitMg ivc hoeI<br />
crcf bfry dyr rfq qk mIzIaf nUM kuJ vI<br />
nf dwisaf igaf pr sUqrF df kihxf hY<br />
ik Bfjpf ibjlI drF ivc vfDf vfps<br />
krfAux dI afpxI mMg ‘qy pUrI qrHF atwl<br />
hY. dUjy pfsy muK mMqrI bfdl aqy dUjy<br />
akflI mYNbrF vloN Bfjpf mYNbrF nUM ieh<br />
svfl kIqf igaf ik qusIN hI dwso ik<br />
iekdm 800 kroV rupey ibjlI borz nUM<br />
dyx leI ikQoN jutfey jfx jdik srkfr<br />
pihlF hI borz nUM muPq ibjlI shUlq<br />
mnuwKI aiDkfr kimsLn vloN aiDkfrI qlb<br />
df notIiPkysLn kr idwqf igaf sI pr<br />
Jony df sIjLn afAux qy votF df sIjLn<br />
muwkx ‘qy 8 julfeI nUM ieh PYslf vfps<br />
vI ho igaf qy lok muV qoN kwtF jogy rih<br />
gey. grmIaF qF<br />
iek pfsy rhIaF, hux<br />
srdIaF ‘c vI lokF<br />
nUM rojLfnf 4 GMty df<br />
kwt sihxf pY irhf<br />
hY. lokF df kihxf hY<br />
ik jykr srkfr ny<br />
votF lYx leI hI<br />
ibjlI dyxI sI qF<br />
iPr vfadf ikAuN<br />
kIqf. Qrml dI<br />
suafh qoN duKI hoey<br />
biTMzf dy lok pMjfb qy hirafxf hfeIkort<br />
‘c vI jnihq ptIsLn pf cuwky hn.<br />
mnuwKI aiDkfr kimsLn kol ieh<br />
phuMc isLkfieq krqfvF zf[ jI[ aYs[ iZwloN<br />
qy afeI[ aYs[ klsI ny kIqI hoeI hY.<br />
cIP ieMjInIar nUM kimsLn vloN ies krky<br />
bdly 3100 kroV rupey sbiszI dy qOr<br />
‘qy dy rhI hY. pqf lwgf hY ik Bfjpf mYNbrF<br />
ny pihlF idwqIaF jfx vflIaF kuJ<br />
sbiszIaF ivc kuJ ktOqI krn afid dy<br />
suJfa vI idwqy pr muwK mMqrI iekdm<br />
ies qrHF df PYslf krn leI iqafr nhIN<br />
ikAuNik Auh iek musIbq ‘coN inkl ky<br />
dUjI ivc nhIN Psxf cfhuMdy.<br />
pqf lwgf hY ik dovF iDrF ivc hoeI<br />
crcf ivc ieh gwl qF svIkfr kIqI geI<br />
ik ijQy sLihrI lokF df iKafl rwKxf<br />
cfhIdf hY, AuQy iksfnF ‘qy vI koeI nvF<br />
boJ nf pfieaf jfvy ikAuNik iksfnF df<br />
anfj dI pYdfvfr dy rUp ivc dysL nUM bhuq<br />
qlb kIqf igaf hY ik ies qoN pihlF<br />
kimsLn kol pysL hoey lfa aPsr isLv<br />
kumfr qy aYzvokyt ey[ ky[ sLrmf vloN rwKy<br />
gey pwK qoN kimsLn dI sMqusLtI nhIN hoeI.<br />
kimsLn vloN<br />
suafh df muwK<br />
kfrn bxy hoey<br />
XUint nMbr iqMn<br />
qy cfr bfry<br />
Qrml vloN<br />
kIqI jf rhI<br />
kfrvfeI ‘qy<br />
dovF dy juafb<br />
aspwsLt hox<br />
kfrn hI cIP<br />
ieMjInIar nUM<br />
ieh spwsLt krn leI inwjI qOr ‘qy pysL<br />
hox leI afiKaf igaf hY.<br />
ijLkrXog hY ik Qrml dy ienHF dovyN<br />
XUintF dIaF icmnIaF ‘coN inkldy DUMeyN<br />
dy kx pRdUsLx ivBfg dy mOjUdf inXmF jo<br />
ik 150 kx pRqI nomrl Gx mItr hn,<br />
vwzf Xogdfn hY. mIitMg aKIr 11[30 vjy<br />
ibnF iksy PYsly dy KLqm ho geI.<br />
muwK mMqrI invfs qoN bfhr af ky<br />
Bfjpf nyqfvF ny dwisaf ik hux 27 dsMbr<br />
nUM iPr mIitMg swdI geI hY.hux ieh mIitMg<br />
mulqvI krky 2 jnvrI ‘qy pf idwqI geI<br />
hY. Bfjpf nyqfvF ny ieh vI spwsLt kIqf<br />
ik Auh ibjlI drF ivc vfDf vfps<br />
krvfAux dy afpxy PYsly ‘qy pUrI qrHF<br />
kfiem hn.<br />
Xfd rhy lMGI 23 dsMbr nUM pMjfb<br />
Bfjpf afgUaF dI ibjlI drF ‘c vfDy<br />
sbMDI muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl dy<br />
nfl iewQy hoeI mIitMg vI byiswtf rhI sI.<br />
s[ bfdl ny Bfjpf afgUaF ƒ spÈt kIqf<br />
ik ibjlI drF ‘c vfDy sbMDI koeI vI<br />
PYslf suKbIr-kflIaf dI 2 mYNbrI kmytI<br />
vloN bxfeI geI irport afAux qoN bfad<br />
hI kIqf jfvygf. AunHF ikhf ik srkfr dI<br />
afmdn vDy ibnHF aijhf krnf ajy sMBv<br />
nhIN hY. ies leI ivwqI vsIly pYdf krn<br />
leI bxfeI geI Auc pwDrI kmytI dI<br />
irport dI AuzIk kIqI jf rhI hY. iewQy<br />
ieh dwsxXog hY ik muwK mMqrI pRkfÈ<br />
isMG bfdl ny krIb pMj mhIny pihlF<br />
ibjlI ibjlI drF ivc pRsqfivq vfDf<br />
vfps lYx dI Bfjpf dI mMg mMn leI sI<br />
aqy ieh Brosf idvfieaf sI ik srkfr<br />
rfj dy KpqkfrF Auqy boJ nhIN pYx dyvygI.<br />
nUM pUrf nhIN krdy. ieh XUint ijs vyly<br />
inrimq hoey sn, Aus vyly pRdUsLx dy<br />
ienHF kxF dI mfqrf dI hwd 300 qwk sI.<br />
dovyN XUint ies vyly afpxI imafd pugf<br />
cuwky hox kfrn Dwky nfl hI clfey jf hn<br />
qy ienHF dovyN XUintF df plFt loz PYktr<br />
vI 85 PIsdI hI rih igaf hY. Qrml dy<br />
aiDkfrI ienHF dovyN XUintF df pRdUsLx<br />
GtfAux leI amolIaf zyijLMg vI kr rhy<br />
hn qy DrmYkt nF df rsfiex vI vrq<br />
rhy hn pr pRdUsLx rukx df nF nhIN lY<br />
irhf.<br />
Qrml vloN ienHF XUintF df BfrqI<br />
hYvI ielYktRIkljL ilmitz nfl kIqf<br />
nvAusfrI df 465 kroV rupey df Tykf vI<br />
hfl dI GVI kMm sLurU nf ho skx kfrn<br />
vwzI musIbq bixaf hoieaf hY. ieh Tykf<br />
sfl 2006 ‘c idwqf igaf sI. borz<br />
aiDkfrI 16 dsMbr nUM vI BfrqI hYvI<br />
ielYktRIkljL ilmitz nfl mIitMg kr<br />
cuwky hn pr ajy qk koeI hF pwKI nqIjf<br />
nhIN inkl sikaf.<br />
Qrml plFtF `c Kqrnfk rsfiex dI vrqoN kIqI jf rhI<br />
krn leI afrzr idwqf sI. ies sfl<br />
akqUbr ivc vI Qrml plFt dy<br />
aiDkfrIaF ny 45 lwK rupey kImq dy<br />
rsfiex dI splfeI df afrzr idwqf hY.<br />
iesy qrHF gurU goibMd isMG supr Qrml<br />
plFt rUpngr dy aiDkfrIaF vloN vI hfl<br />
hI ivc qkrIbn 40 lwK rupey kImq dy<br />
ies rsfiex dI splfeI leI iesy Prm<br />
nUM afrzr idwqf igaf hY.<br />
Prm df ieh dfavf hY ik ieh<br />
rsfiex iek bhu mSqvI pfAUzr hY, jo ik<br />
Qrml plFtF aSdr ibjlI Auqpfdn leI<br />
vrqy jFdy eINDx dI kfrgujfrI vDIaf<br />
bnfAux leI ivkisq kIqf igaf hY aqy<br />
iesdI vrqoN nfl koiely dI Kpq Gt jFdI<br />
hY.<br />
iewQy ijLkrXog hY ik iesy Prm ny<br />
kuwJ sfl pihlF gurU goibMd isMG supr<br />
Qrml plFt rUpngr dy aiDkfrIaF kol<br />
ies rsfiex dI vrqoN krn df pRsqfv<br />
lY ky phuMc kIqI sI, pRMqU Aus vyly dy muwK<br />
ieMjInIar ny ies rsfiex nUM vrqx qoN<br />
ienkfr kr idwqf sI aqy ies sbMDI 20<br />
julfeI 2004 nUM Aus vyly dy pSjfb rfj<br />
ibjlI borz dy mYNbr jnrysLn nUM iewk<br />
afpxf not Byijaf sI. ies not ivc AunHF<br />
iliKaf sI ik Prm nUM ieh ivDI dwsx<br />
leI ikhf igaf sI ijs rfhIN ies rsfiex<br />
dI vrqoN nfl buafielr dI kfrgujfrI<br />
vDIaf hox dI imxqI kIqI jf sky. pRMqU<br />
Prm ieh jfxkfrI muhweIaf nhIN krvf<br />
skI.<br />
shI ivDI qoN bgYr ies rsfiex dI<br />
AupXogqf sQfpq nhIN kIqI jf skdI.<br />
ies qoN vI vD ky ieh rsfiex Bfrq hYvI<br />
ielYktRIkl ilmitz (bI aYc eI aYl)<br />
vloN vI pRvfinq nhIN hY aqy iesnUM nYsLnl<br />
Qrml pfvr kfrporysLn (aYn[tI[pI[sI[)<br />
vloN vrqoN ivc nhIN ilaFdf jf irhf.<br />
Qrml mfhrF df kihxf hY ik buafielr<br />
dI kfrgujfrI ivc suDfr aqy koiely dI<br />
vrqoN vDx Gtx df mfp krn df koeI<br />
Tos qrIkf nhIN hY.<br />
mfihrF anusfr rUpngr aqy biTMzf<br />
Qrml plFtF ivc koielf mfpx leI<br />
volIAUmYtirk qrIkf vriqaf jf irhf hY<br />
jdoN ik lihrf muhwbq Qrml plFt dy<br />
styj-2 dy XUintF ivc grYvImYtirk<br />
qrIkf vriqaf jf irhf hY.<br />
mfhrF anusfr, koielf mfpx df<br />
grYvImYtirk qrIkf isDFqk qOr qy shI<br />
qrIkf hY jdoN ik volIAUmYtirk qrIkf<br />
glq qrIkf hY. mfhrF anusfr jykr<br />
aiDkfrIaF ny ies rsfiex dI vrqoN nfl<br />
hox vfly Pfiedy df anumfn lgfAuxf sI<br />
qF AunHF nUM pihlF ieh rsfiex lihrf<br />
muhwbq Qrml plFt dy styj-2 dy XUintF<br />
ivc vrqoN ivc ilafAuxf cfhIdf sI, ijwQy<br />
koiely df mfp krn leI vDIaf suivDfvF<br />
AuplbD hn.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (11)<br />
sLRomxI kmytI coxF qoN dUr hI rhygI kFgrs pfrtI<br />
nvIN idwlI: pSjfb kFgrs dI<br />
qflmyl kmytI dI ieQy hoeI iek bYTk<br />
dOrfn pSjfb dI rfjsI siQqI bfry gMBIr<br />
crcf hoeI. pSjfb kFgrs dy pRDfn dI<br />
cox vI pfrtI mYNbrisLp dI mukMml qOr<br />
Auqy BrqI hox qoN bfad hI krn bfry vI<br />
iek rfie ho ky PYslf kIqf igaf. nfl<br />
hI sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dIaF<br />
coxF ivc kFgrs vloN iksy vI iksm dI<br />
iswDI jF aiswDI sLmUlIaq nf krn bfry<br />
mohisnf ikdveI vloN inrdysL idwqy gey<br />
jo kYptn amirMdr isMG leI Jtkf sfbq<br />
ho skdy hn.<br />
idwlI ivKy 24 akbr roz qy siQq<br />
kuwl ihMd kFgrs dy kOmI dPqr ivKy hoeI<br />
bYTk mgroN pSjfb kFgrs dy pRDfn<br />
mihMdr isMG ky[pI[ ny pwqrkfrF nUM<br />
dwisaf ik pSjfb dI mOjUdf srkfr dIaF<br />
nIqIaF bfry crcf krn qoN ielfvf nvIN<br />
BrqI bfry vI ivcfr-vtFdrf hoieaf.<br />
pSjfb srkfr dI rfj ‘c amn kfnUMn<br />
bxfeI ‘c asPlqf dy muwdy vI ivcfry gey.<br />
luiDafxf ivKy hoeI Gtnf nfl juVIaF<br />
jQybMdIaF bfry vI crcf hoeI. jgmIq<br />
isMG brfV ny dwisaf ik pSjfb ‘c 50<br />
lwK lok pSjfb kFgrs dy mYNbr bxn<br />
leI Auqfvly hn. ies bYTk ‘c munIsL<br />
iqvfVI, asLvnI kumfr, sLmsLyr isMG<br />
dUlo, asLvnI kumfr syKVI, lfl isMG,<br />
bRhm mihMdrf, virMdr ktfrIaf qy<br />
suirMdr isMglf vI sLfml hoey. sfZy iqMn<br />
vjy sLurU hoeI ieh bYTk krIb svf Cy vjy<br />
qwk cwlI. sUqrF anusfr bYTk dOrfn<br />
mohisnf ikdveI ny sfP kIqf ik kFgrs<br />
df sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI coxF<br />
nfl koeI lYxf-dyxf nhIN. prmjIq isMG<br />
srnf sbMDI hoeI crcf pRqfp isMG kYroN<br />
vyly bxfey gey qflmyl sfD sMgq borz<br />
dI crcf vI kIqI geI ik AudoN vI kFgrs<br />
df nuksfn hoieaf sI.<br />
idwlI gurduafrf kmytI dI mdd lYx<br />
bfry awDf GStf crcf hoeI. pSjfb kFgrs<br />
dy pRDfn dI cox leI vI sfry blfkF ivc<br />
mYNbr BrqI mukMml hox qoN bfad hI kIqI<br />
jfx bfry qflmyl kmytI dy bhuqy mYNbr<br />
iekmwq dwsy jf rhy hn. sUqrF anusfr<br />
suirMdr isMglf smyq hor kuJ mYNbrF ny<br />
pfrtI ivc lIzrisLp drimafn ieksurqf<br />
Aupr jLor idwqf. gujrfq dI kFgrsI afgU<br />
AUsLf twkr nUM pI[afr[E[ bxfieaf igaf<br />
hY jo mYNbr BrqI dI sfrI pRikiraf Aupr<br />
njLr rwKxgy.<br />
qflmyl kmytI dy mYNbrF ny pSjfb<br />
ivc 50 lwK mYNbr BrqI hox df Brosf<br />
idwqf hY. pSjfb kFgrs dy iek afgU vloN<br />
rfjsI ivroDIaF qy pfrtI aSdr hI sur<br />
nfl sur nf imlfAux vfly nyqfvF nUM<br />
jfnvrF dy nfvF nfl blfAux qy vI crcf<br />
hoeI. ies dOrfn awqvfd ivroDI PrMt dy<br />
kOmI knvInr minMdrjIq isMG ibwtf ny<br />
kFgrsI hfeIkmfn qoN mSg kIqI hY ik<br />
idwlI akflI dl dy pRDfn prmjIq isMG<br />
srnf nfloN idwlI ‘c vI sMbMD qoV lvy<br />
ikAuNik srnf dIaF srgrmIaF dysL<br />
ivroDIaF hn.<br />
ieQy pwqrkfr sMmyln nUM sMboDn<br />
krdy hoey AunHF ikhf ik srnf dIaF<br />
isafsI srgrmIaF nfloN pSjfb kFgrs<br />
dI ieMcfrj mohisnf ikdveI ny iknfrf<br />
kr ilaf hY aqy hux pfrtI nUM spsLt<br />
stYNz lYxf cfhIdf hY ik srnf dy iksy vI<br />
pYlftfeIn gurUGr ‘c sfihbjfidaF<br />
dI sLhIdI sbMDI ivsLysL kIrqn drbfr<br />
isLkfgo: gurU goibMd isMG jI dy sfihbjfidaF<br />
aqy mfqf gujLrI jI df sLhIdI idhfVf ieQy gurdvfrf<br />
pYlftfeIn ivc sLhIdI joV myly vjoN mnfieaf igaf.<br />
vzy sfihbjfidaF bfbf ajIq isMG qy juJfr isMG<br />
dI Xfd ivc 19 dsMbr nUM aKMzpfT arMiBaf igaf<br />
aqy 21 dsMbr nUM Bog pfieaf igaf. Coty<br />
sfihbjfidaF bfbf jorfvr isMG aqy bfbf Piqh<br />
isMG dI Xfd ivc aKMzpfT df Bog 27 dsMbr nUM<br />
pfieaf igaf. ies mOky ivsLysL kIrqn drbfr<br />
sjfieaf igaf aqy gurmiq skUl dy bwicaF df dorojLf<br />
kYNp lfieaf igaf.<br />
BfeI anUp isMG AUnf vfly, BfeI suirMdr isMG<br />
ieMglYNz vfilaF aqy bIbI bljIq kOr qlvfVy<br />
vfilaF dy kIrqnI jiQaF qoN ielfvf hjUrI rfgI<br />
BfeI gurjMt isMG dy jQy ny sLbd kIrqn rfhIN sMgqF<br />
do rojLf BMgVf vrksLfp 8<br />
jnvrI qoN<br />
isLkfgo (pMjfb tfeImjL ibAUro): sQfnk<br />
gYr munfPf siBafcfrk sMsQf pMjfbI amYirkn<br />
afrgynfeIjysLn vloN iek BMgVf vrksLfp 8 qoN<br />
10 jnvrI 2010 qwk sLfmIN 4 vjy qoN 7 vjy qwk<br />
lfeI jf rhI hY. ieh isLkfgo ielfky ivc BMgVy dI<br />
muZlI tryinMg hfsl krn leI lfeI jf rhI aijhI<br />
pihlI vrksLfp hY aqy ieh aYlk grUv ivlyj<br />
ivc 850 aYlmhrst roz ‘qy lgfeI jfeygI.<br />
sMsQf dy iek bulfry ny ieh jfxkfrI idMidaF<br />
dwisaf ik ieh klfsF muPq hn. hor jfxkfrI<br />
leI ieMdr huMJx Pon 708-774-0887 jF jgmIq<br />
mfn Pon 248-494-1395 nfl sMprk kIqf jf<br />
skdf hY. ies vrksLfp df pRbMD sMsQf dy<br />
zfierYktr guljLfr isMG aqy pRDfn jYsI isMG dy<br />
Audm nfl kIqf jf irhf hY.<br />
kFgrs idwlI<br />
`c vI srnf<br />
nfl sMbMD<br />
qoVy-ibwtf<br />
nUM gurU crnF nfl joiVaf.<br />
BfeI anUp isMG ny buDvfr, vIrvfr aqy<br />
sLukrvfr nUM ielfhI bfxI dy kIrqn rfhIN sMgqF nUM<br />
inhfl kIqf. BfeI suirMdr isMG dy jQy ny bwicaF dy<br />
kYNp ivc hfjr ho ky AunHF nUM sfihbjfidaF dI sLhIdI<br />
dy sfky qoN jfxU krvfieaf aqy klfsIkl sMgIq<br />
bfry jfxkfrI idwqI.<br />
BfeI suirMdr isMG qMqI sfjF nfl kIrqn krdy<br />
hn. AunHF dy kIrqn qoN sMgqF ivsLysL qOr qy pRBfivq<br />
hoeIaF. bIbI bljIq kOr dy jQy ny vI gur sLbd dy<br />
kIrqn dI Cihbr lfeI. Auh nvyN sfl dI pUrb sMiDaf<br />
qk ies gurUGr kIrqn krngy.<br />
kIrqn drbfr dI ivsLysLqf ieh rhI ik svyry<br />
10 vjy qoN 12[30 qk vI gurdvfrf sfihb kIrqn<br />
huMdf sI.<br />
gurmiq skUl vloN lfey gey kYNp df pRbMD bIbI<br />
suKdyv kOr Gumfx ny sMBfilaf. bwicaF nUM ijQy<br />
gurbfxI dy kIrqn dI isKlfeI idqI geI AuQy bwicaF<br />
nUM BfeI qfrU isMG qy bfbf bMdf isMG bhfdur bfry<br />
iPlmF vI idKfeIaF. bwicaF nUM iswK ieiqhfs dy<br />
rONgty KVy kr dyx vfly sfikaF bfry vI jfxkfrI<br />
idqI geI. bjurgF dI hfl hI ivc bxI nvIN sMsQf<br />
XUnfeItz sInIar istIjLn aYsosIeysLn dy pRDfn<br />
BfeI amrjIq isM G jOhr ny ivsLysL qOr qy bwicaF<br />
dy kYNp ivc syvf kIqI. AunHF bwicaF nUM dsqfr bxn<br />
bfry jfxkfrI idqI aqy AunHF nUM afsLIrvfd idwqf.<br />
nvyN sfl sbMDI poRgrfm<br />
pYlftfeIn gurUGr ivKy nvyN sfl dI pUrb sMiDaf<br />
‘qy vIrvfr 31 dsMbr nUM ivsLysL dIvfn sjfey jfxgy.<br />
bIbI bljIq kOr qlvfVy vfilaF dy jQy aqy hjUrI<br />
rfgI BfeI gurjMt isMG dy kIrqnI jQy vloN kIrqn<br />
pRvfh clfieaf jfeygf. BfeI dieaf isMG kQfivafiKaf<br />
rfhIN sMgqF nUM gurU nfl joVngy. dIvfn<br />
sLfmI 6[30 qoN rfq 12[30 vjy qk clxgy.<br />
pRogrfm ‘c kFgrs sLfml nhIN hovygI.<br />
AunHF ikhf ik luiDafxf ihMsf qoN<br />
bfad srnf dI BUimkf sLwkI rhI aqy<br />
AunHF pSjfb dy hflfq nUM Krfb krn dI<br />
koisLsL kIqI. AunHF ikhf ik zyrf swcf sOdf<br />
kFz df jnmdfqf vI srnf sI. ibwtf ny<br />
ikhf ik idwlI ‘c srnf ny gurduafrf<br />
pRbMDk kmytI dI cox ijwqI pr afpxy<br />
afp nUM Dfrimk srgrmIaF qk sIimq<br />
rwiKaf. AunHF dosL lgfieaf ik kyNdrI<br />
KuPIaf eyjMsIaF vI srnf ‘qy njLr nhIN<br />
rwK rhIaF. idwlI ‘c gurduafrf kmytI dy<br />
dPqrF ‘c sLwkI lok invfs kr rhy hn<br />
ijs nfl sMsd dI surwiKaf nUM iPr qoN<br />
Kqrf pYdf ho igaf hY.<br />
AunHF luiDafxf ihMsf leI Bfjpf<br />
ivDfiek nUM dosLI TihrfAuNdy hoey ikhf ik<br />
AunHF nUM smfgm krvfAux leI ijLwd nhIN<br />
krnI cfhIdI sI. AunHF ikhf ik Dfrimk<br />
sMq nUM gurU gRMQ sfihb jF iswK gurUaF df<br />
apmfn nhIN krnf cfhIdf sI. ies qrHF<br />
dy Dfrimk vfd-ivvfd nUM Kqm krn leI<br />
Dfrimk afgUaF dI AuWcpwDrI kmytI<br />
bxnI cfhIdI hY ijs ‘c sLRI akfl qKq<br />
dy jQydfr, sLMkrfcfrIaf qy hor DrmF dy<br />
numfieMdy sLfml kIqy jfx.<br />
ibwtf ny gRih mSqrI pI[icdMbrm dy<br />
Aus ibafn dI pRsLMsf kIqI ijs ‘c AunHF<br />
ny ieMtrnl ieMtYlIjYNs ivMg nUM gRih<br />
mSqrflf qoN vwK krn dI gwl khI sI.<br />
AunHF ikhf ik pSjfb dy hflfq bhuq Krfb<br />
hn aqy kOmI aqy kOmFqrI kMpnIaF pSjfb<br />
‘c pUMjI invysL krn leI awgy nhIN af<br />
rhIaF. iesnUM dyKdy hoey srkfr nUM hflfq<br />
afm vrgy bnfAuxy cfhIdy hn. ies mOky<br />
‘qy AunHF nfl PrMt dy aqul sUd, jgjIq<br />
isMG lwkI aqy lflI Bfskr vI mOjUd<br />
sn.<br />
PiqhgVH sfihb df sLhIdI<br />
joV mylf smfpq<br />
PiqhgVH sfihb: dsmyÈ ipqf sRI<br />
gurU goibMd isMG jI dy Coty sfihbËfidaF<br />
bfbf Ëorfvr isMG, bfbf Pqih isMG aqy<br />
mfqf gujrI jI dI lfsfnI Èhfdq sbMDI<br />
24 dsMbr nUM sLurU hoieaf ÈhIdI joV mylf<br />
ieQy 26 dsMbr nUM PiqhgVH sfihb ivKy<br />
smfpq ho igaf. iqMn idnF sflfnf ÈhIdI<br />
joV myly ivc iewQy ivÈfl ngr kIrqn<br />
gurduafrf sRI PiqhgVH sfihb qoN sRI<br />
jXoqI srUp sfihb ivKy phuMcx qy ardfs<br />
AuprMq rsmI qOr ‘qy sMpMn ho igaf.<br />
ipCly sflF dy mukfbly ies vfr sMgqF<br />
df iekwT Gwt vyKx ƒ imilaf.<br />
gurduafrf sRI PiqhgVH sfihb qoN<br />
ngr kIrqn svyry 9 vjy qKq sRI kysgVH<br />
sfihb dy jQydfr igafnI qrlocn isMG<br />
vloN ardfs krn AuprMq pMj ipafiraF<br />
dI agvfeI ivc afrMB hoieaf aqy sRI<br />
drbfr sfihb dy hYz grMQI igafnI<br />
jsivMdr isMG vloN hukmnfmf ilaf<br />
igaf. Xfd rhy hr sfl ies ngr kIrqn<br />
dOrfn hYlIkpftr duafrf pflkI sfihb<br />
‘qy PuwlF dI vrKf kIqI jFdI sI pr<br />
ies vfr hYlIkpftr dI QF jIp ivc<br />
rwKI geI iek mÈIn rfhIN Puwl vrsfey<br />
gey. inhMg isMGF dIaF gwqkf pfrtIaF<br />
qoN ielfvf bIbIaF dI gwqkf pfrtI ny<br />
vI ngr kIrqn ivc ivÈyÈ qOr ‘qy<br />
ÈmUlIaq kIqI.<br />
ngr kIrqn 2 iklomItr df sÌr<br />
qYa krn AuprMq 1-30 vjy gurduafrf<br />
sRI jXoqI srUp sfihb ivKyy kIrqn soihlf<br />
dy pfT AuprMq igafnI iqRlocn isMG<br />
jQydfr qKq sRI kysgVH sfihb vloN<br />
ardfs krn AuprMq smfpq ho igaf.<br />
Law Office of Navdeep S. Jhaj<br />
Immigration Law Attorney<br />
General Legal Practice<br />
Navdeep S. Jhaj<br />
Member, American Immigration<br />
Lawyers Association<br />
drbfr sfihb dy hYz grMQI igafnI<br />
jsivMdr isMG ny vfk ilaf.<br />
ies mOky ÈRomxI gurduafrf pRbMDk<br />
kmytI dy pRDfn jQydfr avqfr isMG<br />
mwkV ny sMgqF ƒ sMboDn huMidaF Coty<br />
sfihbËfidaF, mfqf gujrI jI aqy gurU<br />
goibMd isMG jI dI jIvnI ‘qy cfnxf pfieaf<br />
aqy iswKI isDFqF ‘qy cwlidaF bfxI aqy<br />
bfxy dy DfrnI bxn leI pRyiraf.<br />
Xfd rhy sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />
Coty ÈfihbËfidaF bfbf Ëorfvr isMG, bfbf<br />
Ìiqh isMG aqy mfqf gujrI jI dI lfsfnI<br />
Èhfdq ƒ smripq iqMn idnF ÈhIdI joVmylf<br />
lMGI 24 dsMbr nUM iewQy ÈurU ho igaf.<br />
pihly idn lwKF ÈrDflUaF ny gurduafrf<br />
PiqhgVH sfihb, gurduafrf TMzf burj<br />
aqy gurduafrf joqI srUp sfihb ivKy mwQf<br />
tyk ky ÈhIdF ƒ afpxI ÈrDFjlI aripq<br />
kIqI.<br />
gurduafrf sRI joqI srUp sfihb ivKy<br />
afKMz pfT afrMB hoey , ijnHF dy Bog 26<br />
dsMbr ƒ pfey gey. ivckfrly idn vwKvwK<br />
isafsI pfrtIaF dIaF kfnPrMsF<br />
hoeIaF. joV-myly dOrfn ÈrDFlUaF dI<br />
shUlq leI ÈRomxI kmytI qy iËlHf pRÈfsn<br />
vloN pUry pRbMD kIqy gey sn. puils ivBfg<br />
vloN vI surwiKaf dy mwdynËr vwzI igxqI<br />
ivc puils krmcfrIaF ƒ qfienfq kIqf<br />
igaf sI.<br />
ÈrDflUaF ƒ gurduafrf sfihb<br />
phuMcfAux leI iËlHf pRÈfsn vloN 12 muÌq<br />
bwsF clfeIaF geIaF hn. ÈRomxI kmytI<br />
qoN ielfvf iswK smfj vloN afpxy qOr ‘qy<br />
vI ÈhIdI smfgmF dy Kyqr ivc 400 dy<br />
krIb lMgr lgfey gey hn.<br />
Estate Planning<br />
Personal Injury<br />
Bankruptcy<br />
asIN hyT ilKIaF syvfvF<br />
muhweIaf krdy hF<br />
�iemIgrysLn<br />
�jnrl lfa<br />
�prsnl ieMjrI<br />
�bYNkrpsI<br />
�aYstyt plfinMg<br />
1930 W Hubbard, 2nd Floor, Chicago, IL 60622<br />
Voice: 312.404.8893, Fax: 312.243.2277<br />
email: navjhaj@me.com
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (12)<br />
‘BMzI pRcfr` hI sfbq hoeIaF sfrIaF isafsI pfrtIaF dIaF kfnPrMsF<br />
akflI dl dI kfnPLrMs `c<br />
sLRomxI kmytI coxF df pRcfr<br />
PLiqhgVH sfihb : PLiqhgVH sfihb ivKy Coty<br />
sfihbjLfidaF bfbf jLorfvr isSG, bfbf PLiqh isSG<br />
aqy mfqf gujrI dI 305 vIN lfsfnI sLhfdq mOky<br />
sLRomxI akflI dl vloN kIqy gey sLrDFjlI smfgm<br />
ivcoN smuwcI Bfjpf lIzrisLp, mSqrI mSzl, sSsdI<br />
skwqr aqy ijLafdfqr ivDfiek gLYr hfjLr rhy aqy<br />
muwK mSqrI vI lokF nUM koeI nvF pRogrfm dyx ivc<br />
asPLl rhy. AuDr kwuJ dyr bYTx qoN bfad hI suKbIr<br />
isSG bfdl vI smfgm nUM sSboDn kr ky cly gey<br />
aqy AunHF qoN kwuJ smF bfad hI sLRomxI akflI dl<br />
dy jnrl skwqr aqy sfbkf kyNdrI mSqrI suKdyv<br />
isG ZINzsf vI sSboDn kr ky cly gey. qyjL qrfr<br />
afgU bIr divSdr isSG ijnHF df ieh jwdI hlkf hY,<br />
smfgm ivcoN gLYr hfjLr rhy.<br />
ijLkrXog hY ik kfPLI lMmf smF ies sLhIdI<br />
joV myly dIaF iqafrIaF sbSDI mrhUm sfbkf mSqrI<br />
kYptn kSvljIq isSG ieScfrj rhy pr awj AunHF<br />
df iksy ny ijLkr nf kIqf. AunHF df PLrjLSd ivDfiek<br />
jsjIq isSG bSnI BfvyN styj ‘qy bYTf sI pr Aus<br />
vl iksy ny koeI iDafn nf idqf jdik muwK mSqrI<br />
pRkfsL isSG bfdl kfPLI lMmf smF styj ‘qy bYTy<br />
rhy. s[ pRkfsL isSG bfdl ny smfgm nUM sSboDn<br />
kridaF sLRomxI kmytI coxF vl iesLfrf kIqf aqy<br />
ikhf ik kFgrs pfrtI AunHF sLkqIaF dI mdd kr<br />
rhI hY ijhVIaF pSjfb nUM kmjLor krn dI koisLsL<br />
kr rhIaF hn. AunHF prmjIq isSG srnf Auqy dosL<br />
lgfAuNidaF ikhf ik Auh kFgrs df JolI cuwk bixaf<br />
hoieaf hY aqy pSjfb dI sLFqI nUM awg lwgfAux Auqy<br />
quilaf hoieaf hY. AunHF akflI vrkrF nUM sLRomxI<br />
kmytI coxF sbSDI lfmbSd kridaF ikhf ik Auh<br />
hux qoN hI ienHF coxF dI iqafrI kr lYx ikAuNik<br />
agly sfl sLRomxI kmytI coxF isr ‘qy hn. AunHF<br />
ikhf ik srnf aqy kFgrs nUM coxF ivc krfrI hfr<br />
idqI jfvygI.<br />
AuWp muwK mSqrI suKbIr isSG bfdl ny ikhf<br />
ik akflI dl ny hmysLf hI jLulm ivruD aqy afm<br />
afdmI dI lVfeI lVI hY jdik ies dy Ault kFgrs<br />
ny hmysLf hI afm afdmI dy hwkF Auqy zfkf mfiraf<br />
hY. AunHF ‘84 dy kqlyafm dI gwl kridaF ikhf ik<br />
kyNdr ny ‘84 dy kfqlF nUM koeI sjLf nhIN idqI. BfvyN<br />
anykF hI kimsLn ibTfey gey pr kyNdr df mksd<br />
dosLIaF nUM sjLfvF dyxf nhIN sI sgoN Aus df mksd<br />
dosLIaF nUM bcfAuxf sI. AunHF ikhf ik iswK kqlyafm<br />
dI jFc leI sI[bI[afeI nUM rIport sONpI nUM kfPLI<br />
smF ho igaf hY pr hfly qk cflfn pysL nhIN kIqf<br />
aqy nf hI mnjLUrI idqI geI hY. AunHF ikhf ik afAux<br />
vfly sfl ivc iek nvIN Kyz nIqI bxfeI jf rhI hY<br />
ijs ivc 1200 ipSzF nUM iek lwK rupey dI gRFt idqI<br />
jfvygI ijs nfl KyzF df sfmfn KLrId ky nOjvfnF nUM<br />
idqf jfvygf qF ik pSjfb dI jvfnI nUM nisLaF qoN<br />
mukq krvfieaf jfvy. ies mOky sLRomxI gurdvfrf<br />
pRbSDk kmytI dy pRDfn avqfr isSG mwkV ny apxy<br />
pRBfvsLflI BfsLn ivc ikhf ik kFgrs dy sLRomxI<br />
kmytI coxF sbSDI mnsUby isry nhIN cVH skxgy<br />
ikAuNik pSjfb dy lok kFgrs dIaF cflF qoN sucyq ho<br />
gey hn. AunHF ikhf ik jo kmytI dIaF coxF sbSDI<br />
vwzy-vwzy dfavy krdy hn, AunHF nUM vI mUSh dI KfxI<br />
pvygI. AunHF ikhf ik iswK kOm leI bfbf bSdf isSG<br />
bhfdr dI kurbfnI ivlwKx hY ikAuNik mugLl hkUmq<br />
ny AunHF dy pOxy cfr sflf puwqr df ijgr kwZ ky AunHF<br />
dy mUSh ivc pfieaf pr Auh iPr vI azol rhy. AunHF<br />
ikhf bfbf bSdf isSG bhfdr dI Xfd ivc cpVicVI<br />
ivKy Xfdgfr sQfpq kIqI jfvygI aqy PLiqhgVH<br />
sfihb dy ds eykV Qyh 20 kroV rupey dI lfgq<br />
nfl bxn vfly imAUjLIam dI sQfpn kIqI jfvygI.<br />
kYptn dy nf phuScx kfrn<br />
kFgrsIaF df AuqsLfh TMZf<br />
AunHF ikhf ik iek jfigRqI Xfqrf nMdyV sfihb qoN<br />
sLurU kIqI jfvygI jo cpVicVI huSdI hoeI PLiqhgVH<br />
sfihb phuScygI. ies mOky kYbint mSqrI hIrf isSG<br />
gfbVIaf, sLRomxI akflI dl dy jnrl skwqr suKdyv<br />
isSG ZINzsf, blivSdr isSG BUSdV, pRo[ pRym isSG<br />
cSdUmfjrf, sLRomxI akflI dy ijLlHf pRDfn jgdIp<br />
isSG cImf, hlkf ivDfiek dIdfr isSG BwtI,<br />
smrflf dy ivDfiek jgjIvn isSG KIrnIaf, sfbkf<br />
mSqrI jQydfr qoqf isSG afid mOjUd sn.<br />
kFgrs dI kfnPrMs iPwkI rhI : sLhIdI<br />
idhfVy mOky kFgrsI vrkrF ivc kYptn amirSdr<br />
isSG dI kFgrs dI isafsI kfnPLrSs ivc afmd<br />
sbSDI BfrI AuqsLfh, AunHF dy nf phuScx kfrn TMZf<br />
pY igaf aqy Auh vfr-vfr kYptn amirSdr isMG<br />
df rfh qkdy rhy. sInIar kFgrsI afgU ilbVf<br />
aqy nirSdr isSG itvfxf vI gLYr hfjLr rhy.<br />
kfnPLrSs ivc bfdl srkfr nUM pSjfb qy iksfn<br />
ivroDI dsidaF qfbVqoV hmly kIqy gey. kFgrs<br />
dI ies rfjsI kfnPLrSs ivc ieh gwl vyKx nUM<br />
jLrUr imlI hY ik kFgrs ny lokF dy iekwT nUM ibTfeI<br />
rwKx leI Dfrmk pRogrfm dI bjfey hfsrfs klfkfr<br />
gurdyv isSG Bjnf amlI aqy sSqI dy totikaF df<br />
shfrf ilaf aqy QoVy-QoVy smyN bfad klfkfrF nUM<br />
styj qy pRogrfm pysL krn leI bulfieaf jFdf irhf.<br />
kfnPLrSs nUM sPl bxfAux leI kFgrs pfrtI dy<br />
ijLlHf pRDfn lKbIr isSG rfey ny kfPLI Xogdfn<br />
pfieaf. ies mOky afl ieSzIaf kFgrs dI jnrl<br />
skwqr aqy pSjfb mfmilaF dI ieScfrj sRImqI<br />
mohisnf ikdveI ny sLrDFjlI ByNt kridaF ikhf<br />
ik gurU goibSd isSG jI dy Coty sfihbjLfidaF aqy<br />
mfqf gujrI ny jbr aqy jLulm ivruD gurU goibSd<br />
isSG jI vloN arSBI lVfeI dOrfn PLiqhgVH sfihb<br />
ivKy kurbfnIaF idqIaF. AunHF ny ikhf ik sfnUM apxy<br />
gurUaF dIaF kurbfnIaF nUM Xfd rKidaF jbr aqy<br />
jLulm ivruD ijSnIaF vI kurbfnIaF krnIaF pYx,<br />
ipCy nhIN htxf cfhIdf aqy hmysLf iensfnIaq nUM<br />
pihl idSdy hoey jfq-pfq AUc nIc, Byd-Bfv KLqm<br />
kr ky iekmuT ho ky mnuwKqf dI rfKI leI kSm krnf<br />
cfhIdf hY. AunHF ikhf ik pSjfb dI mOjUdf akflI<br />
srkfr lokF dI srkfr nhIN, isrPL iek prvfr dI<br />
srkfr hY jo ihltrsLfhI dI dukfn hY. AunHF ny ikhf<br />
mfn vwloN iswKF ƒ hwk-swc<br />
`qy pihrf dyx df swdf<br />
ik akflI srkfr kyNdr srkfr vloN Byjy gey PLSzF<br />
dI durvrqoN kr rhI hY aqy Aus nUM cSgy ZSg nfl<br />
lokF qk nhIN phuScf rhI. AunHF ikhf ik kyNdr vloN<br />
ijMnF pYsf pSjfb dy ivkfs leI Byijaf jf irhf hY,<br />
Aus nUM KLurd-burd kIqf jf irhf hY. AunHF pSjfb dy<br />
lokF nUM byiensfPLI df tfkrf krn leI aqy ies<br />
srkfr nUM lFBy krn leI iekmuT hox df swdf kIqf.<br />
sRImqI rfijSdr kOr BwTl sfbkf pRDfn pSjfb pRdysL<br />
kFgrs ny sLrDFjlI ByNt kridaF ikhf ik gurU<br />
goibSd isSG ny jbr jLulm aqy ainaF ivruD lVidaF<br />
apxf sfrf prvfr vfr idqf pr pRkfsL isSG bfdl<br />
jo apxy-afp nUM iswKF aqy iksfnF df hmfieqI dwsdf<br />
hY, gLrIb qy krjLeI iksfnF nUM jylF ivc zwk irhf<br />
hY aqy pSjfb dy hr vrg dy lokF qy jLlum kr irhf<br />
hY. AunHF ikhf ik jdoN srkfr bxfAuxI huSdI hY qF<br />
lokF df nfm ilaf jFdf, jdoN srkfr bx jFdI hY qF<br />
Aus ivc apxy prvfr dy mYNbr ley jFdy hn. AunHF<br />
ikhf ik ieh srkfr pSjfb nUM luwt rhI hY aqy kuwt<br />
rhI hY. nrygf skIm aDIn jo pYsf kyNdr srkfr ny<br />
Byijaf hY, Aus dI vrqoN iblkul TIk ZSg nfl nhIN<br />
ho rhI hY. pSjfb kFgrs dy pRDfn sRI mihSdr isSG<br />
ky pI ny ikhf ik ijQy pSjfb aqy mnuwKqf dI rfKI<br />
leI gurU goibSd isSG ny apxf prvfr vfr idqf,<br />
AuQy bfdl pSjfb nUM brbfdI vl lY ky jf irhf hY.<br />
gLrIbF nUM pYnsLnF nhIN iml rhIaF, sLgn skIm<br />
KLqm ho cuwkI hY aqy iksfnF nUM AunHF dI ijxs dy<br />
bkfey nhIN iml rhy. AunHF ny ikhf ik mnpRIq isSG<br />
bfdl rojL ieh rOlf pf irhf hY ik pSjfb df KLjLfnf<br />
KLflI hY, KLjLfnf kdy vI KLflI nhIN ho skdf hY. isrPL<br />
akflIaF dI akl df KLjLfnf KLflI hY. mihSdr isSG<br />
kypI ny ikhf ik Auh 40 mukiqaF dy sLihr mukqsr<br />
adflq vloN cImf qy gurduafrf cox kimsLn qlb<br />
huisLafrpur : sLRomxI akflI dl bfdl vloN cox lVn leI iesqymfl kIqy gey jfalI sMivDfn<br />
sMbMDI dosLF nUM lY ky huisLafrpur dy cIP juzIsLIal mYijstryt gurjMt isMG<br />
dI adflq ‘c bkfieaf peI ptIsLn dI suxvfeI mOky sLRomxI akflI dl dy<br />
jnrl skwqr zf[ dljIq isMG cImf adflq ivc hfjLr nhIN hoey. mfxXog<br />
adflq ny zf[ cImf aqy gurduafrf cox kimsLn dy sYktrI nUM kys dI aglI<br />
suxvfeI mOky 11 PrvrI 2010 nUM irkfrz lY ky adflq ivc pysL hox leI<br />
sMmn jfrI kIqy hn.<br />
vrnxXog hY ik mfltf kFz durGtnf jFc kmytI dy cyarmYn blvMq<br />
isMG KyVf ny sLRomxI akflI dl vloN iesqymfl kIqy jf rhy do sMivDfnF nUM lY<br />
ky muwK mSqrI pRkfsL isMG bfdl qy Aup muwK mSqrI suKbIr isMG bfdl smyq<br />
pfrtI dy sInIar afgUaF suKdyv isMG ZINzsf aqy pfrtI dy huisLafrpur<br />
ijLlf pRDfn suirMdr isMG Buwlyvfl rfTF iKlfP 20 PrvrI 2009 nUM dosL<br />
lgfieaf sI ik sfl 1920 ivc jdoN akflI dl hoNd ivc afieaf, Aus smyN iesdy sMivDfn ivc iliKaf<br />
igaf sI ik ieh iswKF dI pfrtI hY qy isrP iswK ivakqI hI iesdf mYNbr ho skdf hY. iesy dOrfn sfl<br />
1989 ivc kyNdrI cox kimsLn ny rIpRjLYNtysLn afPL pIpljL aYkt 1951 ivc sYksLn 29-ey sLfml<br />
kIqf, ijs ivc spwsLt kIqf igaf sI ik Drm inrpwK rfjnIqk pfrtIaF hI cox lV skdIaF hn aqy<br />
cox kimsLn kol afpxI rijstrysLn krvf skdIaF hn. KyVf vloN dfier ptIsLn ivc ikhf igaf hY ik<br />
14 agsq 1989 nUM sLRomxI akflI dl ny kyNdrI cox kimsLn kol ijhVf sMivDfn aqy arjLI pysL kIqI,<br />
Aus ivc ies pfrtI dy Drm inrpwK hox df vrnx kIqf igaf sI, ijsqoN sfPL jLfihr hY ik ies pfrtI<br />
vloN 2-2 sMivDfn iesqymfl kIqy jf rhy hn.<br />
lONgovfl, 1920 dl vloN coxF<br />
sFJIaF lVn df aYlfn<br />
nUM mukqsr sfihb df nfm dyx leI pRDfn mSqrI<br />
nfl gwl krngy. jgmIq isSG brfV mYNbr vrikSg<br />
kmytI afl ieSzIaf kFgrs ny sLrDFjlI ByNt<br />
kridaF ikhf ik Bfrq dI afbrU, nksLf aqy axK<br />
isrPL sLhfdqF ‘qy inrBr hY. AunHF ikhf ik gurU<br />
goibSd isSG dy sfihbjLfidaF dI sLhfdq iek lfsfnI<br />
sLhfdq hY ijs nUM kdy vI nhIN Bulfieaf jf skdf<br />
hY. AunHF ikhf ik ies vfr cmkOr sfihb dy myly<br />
ivc akflI dl vloN nf phuScxf bhuq nfmosLI dI<br />
gwl hY. AunHF ikhf ik 1920 qoN bfad akflI dl<br />
ivc iksy vI dilq ivakqI nUM nyqf nhIN bxfieaf<br />
igaf. AunHF ikhf ik pSjfb ivc bfdl df 500 bsF<br />
df PLlIt cwl irhf hY aqy sfry afrQk soimaF ‘qy<br />
bfdl prvfr df kbjLf hY. ies mOky suKdyv isSG<br />
ilbVf mYNbr pfrlImYNt, sLmsLyr isSG dUlo, zf[<br />
hrnfmdfs jOhr, blbIr isSG iswDU, drsLn isSG<br />
brfV, hrimSdr isSG, sfDU isSG Drmsoq sLrmf<br />
afid hfjLr sn.<br />
ÈRomxI akflI dl (a) vloN kfnPrMs :<br />
ÈRomxI akflI dl (aMimRqsr) vloN iewQy kIqI geI<br />
ieiqhfsk kfnÌrMs ivc s[ ismrnjIq isMG mfn<br />
pRDfn ÈRomxI akflI dl (aMimRqsr) ny afpxI<br />
qkrIr ivc sfihbËfidaF ƒ nqmsqk huMdy hoey<br />
smuwcy iswK BfeIcfry ƒ sfihbËfidaF dI qrHF azol<br />
icwq ho ky swc-hwk Auqy pihrf dyx dI apIl kIqI.<br />
s[ mfn ny ikhf ik iewk pfsy mnuwKqf aqy iswKI<br />
isDFqf leI dsm ipqf ny afpxf smuwcf srbMs<br />
vfr idwqf aqy afpxy mfsUm sfihbËfidaF ƒ mYdfny<br />
jMg ivc afp Kud iqafr krky qoiraf pr dUjy pfsy<br />
sfzy awj dy aKOqI afgU hn, jo afpxy DIaF, puwqrF,<br />
sbMDIaF leI hr qrHF dI byeImfnI, Pryb krn qoN<br />
vI nhIN iJjkdy. ies qoN ielfvf ieh afgU iswKI<br />
isDFqF aqy soc ƒ ipwT dy ky afpo-afpxy pirvfrF,<br />
ktMUbF ƒ ÊYr-ieKlfkI aqy ÊYr-smfijk ZMg nfl<br />
Dfrimk sMsQfvF aqy isafsq AuWqy kbËy krfAux<br />
aqy gurU dIaF golkF qy pMjfb dy KËfny dI durvrqoN<br />
krn ivc mlIn hoey pey hn.<br />
awj dy iekwT ivc 20 dy krIb iswK BfeIcfry<br />
aqy pMjfbIaF nfl sMbMiDq mqy srbsMmqI nfl pfs<br />
kIqy gey, ijnHF ‘c muwK srbwq dy Bly dI vwzmuwlI<br />
soc ƒ lfgU krnf, cMzIgVH hYzvrks aqy pMjfbI<br />
boldy ielfky qurMq pMjfb dy hvfly krn, iËmIdfrF<br />
nfl srkfr aqy bYNkF vloN kIqIaF jf rhIaF vDIkIaF<br />
bMd krn, byruËgfrI, ÊrIbI, irÈvqKorI leI bfdl<br />
hkUmq ƒ iËMmyvfr TihrfAux, ÈihrF, ipMzF aqy<br />
srkfrI sMsQfvF dy borzF dy nfm pMjfbI ivc ilKx<br />
afid Èfml sn.<br />
ÈRomxI akflI dl aMimRqsr dI kfnPrMs ‘c<br />
s[ ismrnjIq isMG mfn qoN ielfvf pfrtI dy<br />
sInIar afgUaF BfeI iDafn isMG mMz, Bfg isMG<br />
surqfpur, jspfl isMG mMgl afid afgUaF ny<br />
ÈmUlIaq kIqI.<br />
ies dOrfn sLRomxI akflI dl (lONgovfl),<br />
sLRomxI akflI dl 1920 aqy idwlI akflI dl dI<br />
sFJI kfnPLrMs ivc sLRomxI kmytI coxF sFJy qOr qy<br />
lVn df aYlfn kIqf igaf. kfnPrMs nUM sMboDn<br />
kridaF lONgovfl dl dI pRDfn bIbI surjIq kOr<br />
brnflf ny ikhf, ‘‘prcIaF aqy ilPLfiPaF ivcoN<br />
inkldy pRDfn gurDfmF ivcoN bfhr kIqy jfxgy aqy<br />
iswKF Auqy golIaF clfAux vfly bfdlikaF dy cuMgl<br />
ivcoN pSjfb aqy pSjfbIaq nUM mukq krvfieaf<br />
jfvygf.’’ AunHF ikhf ik sLRomxI kmytI ivc PYilaf<br />
iBRsLtfcfr iksy qoN Cuipaf nhIN irhf qy ies dy pRbMDkF<br />
ny ‘gurU kI golk’ dy mUMh bfdl prvfr leI KolH<br />
idqy hn.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (13)<br />
ÅÆ siqgur pRsfid..<br />
cUM kfr ajL hmf hIlqy dr gujsLq..<br />
hlfl asq burdn b sLmsLIr dsq..<br />
BgqI qy sLkqI dy mujwsmy dsm pfqsLfh<br />
sfihb sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />
afgmn purb dI kul lokfeI nUM<br />
The Sikh Temple of North Texas<br />
506 Gatewood Drive, Garland, TX 75043, Telephone: 972-240-5348<br />
www.sikhtempledallas.org
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (14)<br />
pMjfb tfeImjL<br />
sincrvfr, 2 jnvrI 2009<br />
Brosy ivcoN pihlkdmI krn df hOslf imldf hY - tOm vftsn<br />
iqlMgfnf muwdf iPr miGaf<br />
kyNdr srkfr vloN iqlMgfnf rfj kfiem krn dy afpxy ibafn qoN muwkrn qoN ipCoN ies<br />
nvyN sUby dI kfiemI df sMGrsL muV ky sLurU ho igaf. ies mfmly nUM lY ky hux iqlMgfnf pwKI<br />
sLkqIaF vloN vwzI pwDr ‘qy mujLfhry, ros pRdrsLn aqy sfV-PUk kIqI jf rhI hY.<br />
Xfd rhy, bIqy idnIN kyNdrI gRih mMqrI sLRI pI[ icdMbrm ny afpxy ibafn ivc ikhf sI<br />
ik iqlMgfnf muwdy `qy hux ivafpk slfh-msLvry dI jLrUrq hY. ies qoN ielfvf srkfr dy<br />
keI hor sInIar mMqrIaF ny vI ieh gwl duhrfeI hY ik ies muwdy nUM lY ky hfly ivafpk pwDr<br />
‘qy ivcfr-crcf kIqy jfx dI loV hY. ies qoN ielfvf kyNdr srkfr ny iqlMgfnf muwdy dy<br />
sMdrB ivc rfjF dy punrgTn leI iek hor kimsLn kfiem krn df ivcfr pysL kIqf hY.<br />
srkfrI sUqrF df afKxf hY ik afjLfdI qoN bfad hoNd ivc afAux vflI ies iksm dI ieh<br />
dUjI sMsQf hovygI, jo ies smuwcy muwdy dI zUMGI pVcol krn qoN bfad afpxIaF isPfrsLF<br />
krygI. kuJ aflockF df afKxf hY ik kyNdr srkfr vloN kimsLn df ieh ivcfr asl ivc<br />
muwdy nUM awgy pfAux dy mksd nfl hI ilaFdf igaf hY. kuJ vI hovy, ieh rfie vI AuBr rhI<br />
hY ik kimsLn bxn nfl afm rfey bxfAux aqy sLFqI vfly hflfq pYdf krn ivc mdd<br />
imlygI.<br />
ieQy ieh Xfd krvfAuxf vI bxdf hY ik kyNdrI gRih mMqrI sLRI pI[ icdMbrm ny lMGI 9<br />
dsMbr nUM vwKrf qylMgfnf rfj kfiem krn leI aml sLurU krn df aYlfn kIqf sI aqy ies<br />
df aFDrf dy rfiel sImf aqy qwtI KyqrF ivc jLordfr ivroD hoieaf sI. sLRI icdMbrm ny hux<br />
afpxf ibafn bdlidaF ikhf hY ik 9 dsMbr dy ibafn qoN bfad rfj dI siQqI bdl<br />
geI hY aqy rfj ivc sfrIaF isafsI pfrtIaF aqy grwupF nfl ivafpk crcf dI loV KVHI<br />
ho geI hY. ieQy ieh vI ijLkr krnf bxdf hY ik 9 dsMbr nUM kyNdr vloN iqlMgfnf sUby dI<br />
kfiemI sMbMDI aYlfn krn qoN ipCoN dysL dy bhuq sfry rfjF ivc nvyN sUibaF dIaF mMgF AuT<br />
KVHIaF hoeIaF sn. ieQoN qwk ik Auqr pRdysL dI muwK mMqrI bIbI mfieafvqI, sfbkf Bfjpf<br />
afgU sLRI jsvMq isMG aqy ajIq isMG ijhy sInIar afgUaF ny vI afpo-afpxy KyqrF leI<br />
Coty sUby bxfAux dI mMg AuBfr idwqI sI. ienHF mMgF dy mwdynjLr hI ieh vI ikhf jf irhf hY ik<br />
nvF rfj punrgTn kimsLn gorKflYNz (pwCmI bMgfl), buMdylKMz aqy hirq pRdysL (Auqr<br />
pRdysL) afid KyqrF ivc vwKry rfj bxfAux dIaF mMgF Aupr vI ivcfr kr skdf hY.<br />
jy isafsI lIzrisLp swc muwc rfjF leI punrgTn kimsLn kfiem krn dy hwk ivc<br />
PYslf lYNdI hY qF ieh mwudf pRvfngI leI kyNdrI kYbint kol jfvygf, ies qoN ipCoN suprIm<br />
kort jF hfeIkort dy iksy syvfmukq jwj nUM kimsLn df muKI Qfipaf jfvygf qy kuJ mYNbr hor<br />
vI ley jf skdy hn. ies aml dy agy vDx nfl srkfr nUM ihMsf aqy bdamnI qoN sfh<br />
iml skdf hY aqy ieho hfl dI GVI kyNdr srkfr df imsLn jfpdf hY. ies muwdy Aupr cwlI<br />
crcf nUM vDyry spwsLt kridaF kyNdrI sUucnf aqy pRsfrx mMqrI sLRImqI aMibkf sonI ny ikhf<br />
hY ik ies msly ‘qy afm sihmqI dI loV hY aqy smF pf ky lok kimsLn dy ivcfr nUM pRvfn<br />
kr lYxgy. AunHF dlIl idwqI ik koeI vI aihm PYslf hr iek dI sihmqI nfl aqy hr iek<br />
nfl slfh-msLvry qoN ipCoN hI hwl kIqf jf skdf hY. AunHF srkfr dy mnsLy nUM Aukf hI spsLt<br />
kr idwqf qy ikhf ik srkfr ieh mihsUs krdI hY ik iekqrPf PYsly nUM acfnk lfgU nhIN<br />
kIqf jf skdf. qylMgfnf dI kfiemI dy mfmly ivc ies iKwqy dIaF sfrIaF pfrtIaF iekmq<br />
hn jdoNik bfkI aFDrf pRdysL dIaF sfrIaF pfrtIaF aFDrf pRdysL nUM iekmuwT rwKx dy ihq<br />
ivc hn. aFDrf pRdysL asYNblI dIaF kuwl 294 sItF hn aqy ies ivcoN 119 mYNbr qylMgfnf<br />
Kyqr nfl sMbMDq hn. kyNdrI gRih mMqrI vloN afpxy pihly ibafn qoN ipwCy htx nfl sfrIaF<br />
pfrtIaF nfl sMbMDq ieQoN dy 82 ivDfiekF ny asqIPLy dy idwqy. ienHF ivc 39 ivDfiek<br />
qylgU dysm nfl sMbMDq hn, 30 kFgrs pfrtI nfl, 10 tI[ afr[ aYs[ aqy 2 prjfrfjm<br />
aqy 1 BfrqI jnqf pfrtI nfl sMbMDq hY. ieMj asIN vyKdy hF ik qylMgfnf Kyqr dy asYNblI<br />
mYNbrF dI bhuigxqI nvF sUbf bxfAux dy hwk ivc hY. ieho hfl ies Kyqr nfl sMbMDq sMsd<br />
mYNbrF df hY. AunHF dI bhuigxqI vI qylMgfnf sUbf kfiem krn dy hwk ivc KVHI hY. aFDrf<br />
pRdysL dy 42 lok sBf hlikaF ivcoN 17 hlky qylMgfnf Kyqr ivc pYNdy hn. sfrI siQqI dy<br />
bfvjUd aFDrf asYNblI ivc ies vyly ijs iksm dI hflq hY, Aus qoN nhIN lwgdf ik nvyN<br />
sUby dy hwk ivc mqf pfs ho skdf hY. asl ivc ies muwdy nUM lY ky rfjnIqIvfnF vloN vwK-vwK<br />
KyqrF dIaF BfvnfvF BVkfAux dI QF ies nUM sMjIdf ZMg nfl hwl krn dy Xqn krny cfhIdy<br />
hn. ipCly idnIN isrP iek idn ivc hI qylMgfnf Kyqr ivc aMdolnkfrIaF ny qkrIbn<br />
100 bwsF sfV idwqIaF. keI hor QfvF Aupr vI agjLnI dIaF GtnfvF aqy ivKfvy hoey. ies<br />
qoN pqf lwgdf hY ik hflq ikMny Krfb hn aqy amn-kfnUMn dI siQqI ikMnI mfVI hY. pYdf<br />
hoeI siQqI dy sMdrB ivc kyNdr aqy rfj srkfr df pihlf Xqn ieh hoxf cfhIdf hY ik<br />
iksy vI qrHF lokF dy jjLbfq TMzy kIqy jfx aqy amn-amfn vflI hflq pYdf kIqI jfvy.<br />
kyNdr srkfr nUM vI msly dI qih qwk jf ky Xog hwl iqafr krny cfhIdy hn. ies gwl nfl<br />
qkrIbn sfry hI ivsLlysLk sihmq hn ik aFDrf pRdysL df ivkfs kfPI asfvF ijhf hY.<br />
hYdrfbfd smyq kuJ iKwqy kfPI ivkfs kr gey hn jdik dUjy pwCV gey hn. ieho hfl<br />
qylMgfnf Kyqr df hY. ies Kyqr dy lokF dI afriQk hflq bhuq mfVI hY aqy sQfnk lok<br />
afpxy-afp nUM aFDrf muwK Dfrf dy gulfm mihsUs krdy hn.<br />
ies qrHF dIaF BfvnfvF vI keI vfr sfhmxy af cuwkIaF hn ik qylMgfnf Kyqr aFDrf<br />
aqy kyNdr dI bsqI hY. kyNdr aqy rfj srkfr dI pihlI Xojnf ieh hoxI cfhIdI hY ik<br />
aijhIaF BfvnfvF nUM smfpq kIqf jfvy.<br />
Tfh-sotf<br />
-cfcf byilhfjL<br />
DrmIN bfbl dI pRysLfnI!<br />
mwiq mfrI muMzHIr dI PYsLnF ny, vrkf pfV`qf Drm dy ipafr vflf.<br />
iPlmI aYktrF vFg mUMh rVy kIqy, Bog pfieaf ey iswKI nuhfr vflf.<br />
cUpy aSb dI gutI dy vFg bUQy, nisLaF kIqf ey hfl ibmfr vflf.<br />
Cokr-KylH ny ivrsy nUM ipwT dy ky, hwQIN iqafigaf rUp ‘srdfr’ vflf.<br />
jfxy siqgurU afeygf kdoN muVky! iswKI bfg `qy mOsm bhfr vflf.<br />
DI dy iPkr ivc bfbl pRysLfn iPrdf, vru lwBdf nhIAuN dsqfr vflf!<br />
KbrF dI suwcqf nUM brkrfr rwiKaf jfvy<br />
rfjdIp srdysfeI<br />
asIN ieho ijhy smyN ‘c rih rhy hF ijwQy<br />
iBRsLtfcfr pwkf rUp lY cuwikaf hY. nyqfvF qoN lY ky<br />
jwj, AuWc aiDkfrI nOkrsLfhF qoN lY ky puils<br />
aiDkfrI, kfrporyt dy krqf-DrqfvF qoN lY ky Coty<br />
krmcfrIaF qwk mfno hryk dI kImq qYa hY. pwqrkfr<br />
hox dy nfqy sfzy kMm df qkfjf hY ik asIN iBRsLtfcfr<br />
dy mfmilaF dI pVqfl krIey aqy AunHF nUM Aujfgr<br />
krIey. ies leI jdoN iek mDUkozf nUM jylH Byijaf jFdf<br />
hY qF asIN ieh soc ky KusL huMdy hF ik kfnUMn ny sfbkf<br />
muwK mSqrI nUM dboc ilaf igaf hY.<br />
jd iek jwj dy iKlfP dosLF dI vjHf nfl mhfdosL<br />
dI pRikRaf sLurU huMdI hY qF asIN sLFqI jLfihr krdy<br />
hF. jd iek ieMPotYk hsqI nUM sjLf imldI hY qF<br />
asIN kMpnIaF dy<br />
kMmkfj ivc suDfr dI<br />
AumId krdy hF. pr jd<br />
kYmrf aSdr vl nUM<br />
GuMmdf hY, jd Kud KLbr<br />
dI kImq qYa hox lgdI<br />
hY, AudoN kI huMdf hY?<br />
iBRsLt nyqf jF<br />
ibjns lIzr nUM jylH<br />
Byijaf jFdf hY. jwj dy<br />
iKlfP mhfdosL ho skdf<br />
hY, bfbU qy iBRsLtfcfr<br />
inroDk kfnUMn dy qihq<br />
mukwdmf clfieaf jf<br />
skdf hY pr KLbr dy<br />
bdly Dn nMU pihl dyx<br />
vfly sMpfdk, irportr<br />
df kI huMdf hY? hfl hI<br />
ivc pwqrkfrqf dIaF<br />
jVHF `qy hmlf krn<br />
vflI ‘pyz inAUjL’ df<br />
ivvfd Aus isDFq dI<br />
buinafd `qy vI cot<br />
krdf hY ijsdI sugMD<br />
nfl asIN bwJy hoey hF.<br />
Auh isDFq hY jvfbdyhI<br />
df. jd asIN afpxy Kud<br />
dy pysLy ivc AuT rhy<br />
qUPfn dy leI awKF bMd<br />
rKdy hF sfnUM lokqMqr<br />
dy dUjy sqMBF dy iKlfP<br />
kfrvfeI dI mSg krn<br />
df kI nYiqk hwk hY?<br />
pwqrkfrF dI brfdrI Kud nUM nYiqk smJx vflI<br />
aqy snkI huMdI hY. snkIpuxy dy cldy asIN mSndy<br />
hF ik iglfs hmysLf awDf KflI huMdf hY. afpxy afp<br />
nUM nYiqk smJx dI vjHf nfl jd sfnUM igrdy nYiqk<br />
mfndMz df dosLI Tihrfieaf jFdf hY qF asIN guwsy<br />
nfl Br AuTdy hF. ‘pyz inAUjL’ dy sMkt `qy ienHF<br />
dovF hI pRqIikRafvF dI jrUrq nhIN hY. jLrUrq<br />
ivvhfirk kusLlqf dy nfl musLiklF nUM svIkfr krn<br />
aqy nfl hI igrdI sLfK nUM bhfl krn dy mOky dy<br />
rUp ivc dyKx dI hY.<br />
pihlF qF sfnUM smJxf cfhIdf hY ik ‘pyz inAUjL’<br />
kI hY. hfl hI ivc kuJ lyKF ivc jfiej<br />
‘aYzvrtorIal’ aqy KbrF dI anYikqf ‘ivkrI’ nUM<br />
iek mMn ilaf igaf hY. Prk ‘aYlfn’ dy isDFq<br />
ivc hY.<br />
jykr iek rfjnyqf jF kfrporyt Grfxf aKLbfr<br />
ivc sMpfdkI jgHf jF tI[vI[ qy eyartfeIm KrIdxf<br />
cfhuMdf hY qF Auh iedF kr skdf hY, pr iesdy leI<br />
AusnUM inXm anusfr iesdf aYlfn krnf hovygf.<br />
jd rfjnIqk, ivvsfiek bRFz pfrdrsLI ZMg nfl<br />
pysL kIqy jFdy hn, jdoN ivigafpn Pfrm jF kMtYNt<br />
ivc sfP Prk dy ibnf KLbr dy rUp ivc pfTk jF<br />
drsLk dy sfhmxy afAuNdf hY, AudoN Auh KLbrF dI<br />
mirXfdf df AulMGx hY.<br />
dUjf, sfnUM ieh smJx dI jLrUrq hY ik ‘pyz<br />
inAUjL’ rfqo rfq vfprI Gtnf nhIN hY jo cox ‘pYkyj’<br />
dy nfl sLurU hoeI hovy. imsfl dy leI, iPlm aqy<br />
Kyz pwqrkfrqf ivc KLbr aqy jnsMprk ivc Prk<br />
imtfAux dy leI mjLbUr kIqf jFdf hY. kfrporyt<br />
Bfrq, rfjnIqk Bfrq ivc iek kdm awgy irhf hY,<br />
‘pRfeIvyt tRItIj’ ipCly kuJ sflF qoN hoNd ivc hY,<br />
ijnHF rfhIN aKLbfr ibjnYs iekwT dy nfl kMpnI ivc<br />
ihwsydfrI dy bdly anukUl kvryj df smJOqf krdy<br />
hn. anukUl mIzIaf kvryj leI Dn adf krn vflI<br />
rfjnIqk AumIdvfrI dI ijwq dI gfrMtI nhIN huMdI,<br />
jdik ‘pRfeIvyt tRItIj’ dy rfhIN kfrporyt Grfxy nUM<br />
pwqrkfrI inrpwKqf qoN bcx leI lgBg aimt<br />
grMtI iml jFdI hY.<br />
qIjy, sfnUM ieh mSnxf hovygf ik sfry sMbMiDq<br />
pwKF ivc ‘pyz inAUjL’ nUM apnfAux df lflc afiKr<br />
ikAuN vDdf jf irhf hY? coxF dy mfmly ivc hux ieh<br />
rhws nhIN hY ik sBfvF aqy pRcfr smwgrI `qy kMtrol<br />
lf ky AUt-ptFg KricaF nUM rokx dIaF cox kimsLn<br />
dIaF koisLsLF dy cldy coxF ivc rfjnIqk Dn df<br />
pRvfh ‘BUmIgq’ ZMg nfl hox lwigaf hY. sLrfb dI<br />
qrHF ‘pyz inAUjL’ ies ‘smfnMqr’ cox msLInrI df<br />
ihwsf hY. isrP nYtvrk aqy aKLbfrF `qy keI KyqrI<br />
rfjnIqkF dy kMtrol dy<br />
cldy Kfs krky<br />
sQfnk mIzIaf<br />
afsfnI nfl muwl aqy<br />
smJOqf kr lYNdy hn.<br />
iehI nhIN, hfl dy<br />
sflF ivc inAUjL<br />
‘ibjns’ dy svrUp<br />
ivc buinafdI bdlfE<br />
afey hn. tYlIvIjLn<br />
Auqy aqy kuJ hd qwk<br />
aKLbfr ivc KLbrF dI<br />
jgHf sMkuicq huMdI geI<br />
hY aqy mukfblf bfjLfr<br />
ivc ivwqI dbfa vD<br />
gey hn. hflF ik<br />
ivigafpnF dy pRkfsLn<br />
ivc vfDf hoieaf hY.<br />
pr vDdy KLricaF dI<br />
vjHf nfl Auh brfbr<br />
ho geI hY. aKLbfr dI<br />
kImq jF cYnl dy<br />
pRcfr-pRsfr ivc hux<br />
vI hF pwKI mfndMzF qoN<br />
kfPI Gwt hY. ies<br />
kiTn bfhrI mfhOl<br />
ivc ‘pyz inAUjL’ kuJ<br />
dy leI hoNd bxfey<br />
rwKx df rsqf bx<br />
geI hY. ies pRikRaf<br />
ivc pwqrkfr qy<br />
ivigafpndfqf dy<br />
ivc, KLbr aqy mfrkIitMg dy ivc mOjUd ‘cIn dI<br />
dIvfr’ lgBg iblkul gfieb ho cuwkI hY. qF vI<br />
‘pyz inAUjL’ nUM jfiejL bxfAux leI mfrkIitMg tImF<br />
nUM dosLI Tihrf ky asIN pwqrkfr dy rUp ivc afpxI<br />
ijLMmydfrI qoN pwlf JfV rhy hovFgy. aKLbfr dy aSq<br />
ivc sMpfdk df nfm jFdf hY, pROprfeItr jF<br />
mfrkIitMg gurU df nhIN. aKLbfr ivc jo Cwp irhf hY<br />
jF cYnl qoN jo pRsfirq ho irhf hY, Ausdy leI kfnUMnn<br />
sMpfdk hI ijMmyvfr hY. syljL qy mfrkIitMg pRoPYsLnl<br />
nUM mflIaf vDfAux df pYsf imldf hY, qF sMpfdkI<br />
pRoPYsLnl nUM kMtYNt nUM ibhqr bxfAux df. pwqrkfr<br />
df kMm kMtYNt nUM sMpfdkI qOr ‘qy ibhqr bxfAuxf<br />
hY, nf ik AusnUM vD qoN vD pYisaF ‘c vycxf. ies<br />
sMpfdkI ibhqrI ivc iemfndfrI aqy ivsLvfsXogqf<br />
dy isDFq byhd aihm hn, dovF nUM nkd DnrfsLI<br />
nfl nhIN qoilaf jf skdf. bdiksmqI nfl KLbrF<br />
dy vfc zfg dy rUp ivc sMpfdk dI GtdI BUimkf<br />
aqy rfqo rfq AuBry mflkF dy cldy iek jLIro pYdf<br />
huMdI hY ijsdI vjHf nfl inXmF aqy mfpdMzF leI<br />
lgBg sMpUrxqf dI siQqI bx geI hY. jykr KLbrF<br />
dI sLfK GtfAux ivc sMpfdkF df sihXog irhf hY qF<br />
hux AunHF df mhwqv bhfl krn ivc vI AunHF nUM hI<br />
pihlI BUimkf inBfAuxI hovygI. jykr dysL df hr<br />
sMpfdk ‘pyz inAUjL’ dy mfmly ivc sKLq anusLfsn<br />
df pflx krn qy sihmq ho jfvy, jykr aYlfn dy<br />
inXmF dy anupflx `qy jor idwqf jfvy qF ies kYNsr<br />
nUM PYlx qoN roikaf jf skdf hY. shI soc rwKx<br />
vflIaF ijLafdf smfcfr sMsQfvF svIkfr krngIaF<br />
ik ‘pyz inAUjL’ aSq AunHF dy bRFz nUM imtf dyvygI aqy<br />
ieh ijLMmyvfrI sMpfdkF `qy hY ik Auh sfry mIzIaf<br />
Porm rfhIN shI rfh `qy afAux qoN ienkfr krn vfilaF<br />
nUM sLrimSdf aqy alg-Qlwg krn leI nYiqk dbfa<br />
pfAux. pRikRaf holI ho skdI hY, pr iesdI sPlqf<br />
ies pysLy dy BivK dy leI bhuq aihm hY.<br />
pwqrkfrF dI brfdrI Kud nUM nYiqk smJx<br />
vflI aqy snkI huMdI hY. snkIpuxy dy cldy<br />
asIN mSndy hF ik glfs hmysLf awDf KflI<br />
huMdf hY. afpxy afp nUM nYiqk smJx nfl<br />
jd sfnUM igrdy nYiqk mfndMz df dosLI<br />
Tihrfieaf jFdf hY qF asIN guwsy nfl Br<br />
AuTdy hF. ‘pyz inAUjL’ dy sMkt `qy ienHF<br />
dovF hI pRqIikRafvF dI jrUrq nhIN hY.<br />
jrUrq ivvhfirk kusLlqf dy nfl musLiklF<br />
nUM svIkfr krn qy nfl hI igrdI sLfK<br />
bhfl krn dy rUp `c dyKx dI hY.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (15)<br />
nvyN rfjF dI loV qy rfjnIqI dy rMg<br />
zf[ ipRQIpfl isMG sohI<br />
BfrqI gRih mSqrI dy iek ibafn,<br />
ik aFDrf pRdysL dy iek ihwsy qylMgfnf nUM<br />
‘rfj’ df drjf dyx leI ikiraf sLurU kr<br />
idwqI hY, ny aFDrf pRdysL aqy bfkI dy<br />
dysL ivc iek nvIN rfjnIqk aqy Kyqrvfd<br />
dI lihr sLurU kr idwqI hY. qwt vrqI<br />
Kyqr jo ik aFDrf pRdysL rhygf aqy<br />
qylMgfnf Kyqr jo nvF rfj bxygf, ivc<br />
nvIN drfV KVHI ho geI hY. qylMgfnf<br />
rfsLtr simqI dy muKI ky[ cMdrsLyKr rfE<br />
df ieh kihxf kfPI Auicq pRqIq huMdf hY<br />
ik hux qIr kmfn coN inkl cuwikaf hY.<br />
ies leI qylMgfnf qF bx ky hI rhygf.<br />
jdoN ik iek vfr kyNdrI srkfr ies nUM<br />
pRvfn kr cuwkI hY, hux ies qoN vfps<br />
nhIN muiVaf jf skdf. iraflf sImf aqy<br />
qtvrqI KyqrF dy lIzr ijMny mrjLI<br />
asqIPy dy lYx, rOlf pf lYx jF bMd dy<br />
swdy dy lYx pr hux qylMgfnf nUM rfj bxn<br />
qoN rokxf musLkl hY. kyNdr srkfr pfs<br />
kyvl iek hI smF tpfAU bdl hY ik<br />
iesdI bxqr nUM kuJ smyN leI tfl mtol<br />
krky jF dUjf rfj punr gTn kimsLn<br />
bYTf ky kuJ smyN leI awgy pf idwqf jfvy.<br />
qylMgfnf rfj dI mSg koeI nvIN mSg<br />
nhIN hY. asl ivc ieh mSg 1948 qoN hI<br />
clI af rhI hY, jdoN hYdrfbfd injLfm dy<br />
suqMqr rfj (dysL) nUM Bfrq ivc sLfml<br />
kIqf igaf sI. Aus smyN iqlMgfnf Kyqr<br />
ivc iek bhuq vwzI kimAUinst lihr<br />
AuWTI sI jo kyNdrI srkfr ny dbf idwqI<br />
sI. ies smyN ieh ikhf jFdf sI ik<br />
kimAUinst lIzrisLp ny kRFqI dI pOVI,<br />
isry phuMc ky ipwCy iKwc leI sI. KYr,<br />
hYdrfbfd Bfrq ‘c sLfml ho igaf. Aus<br />
qoN bfad jdoN s[ ptyl dI soc aDIn rfjF<br />
df punrgTn sLurU hoieaf qF potI sRIrmulU<br />
ny mdrfs ivc qylgU BfsLf dy afDfr `qy<br />
nvyN rfj aFDrf pRdysL dI mSg leI mrn<br />
vrq rwK idwqf. pr pSzq nihrU AunHF dy<br />
vrq awgy nhIN Juwky, sRIrmulU 58 idnF<br />
bfad sLhIdI pRfpq kr gey. AunHF dI<br />
sLyKr gupqf<br />
mfnvqf dy sMpUrx ieiqhfs ivc vwzy sLihr<br />
isafsI lflc aqy nPrq df sbwb rhy hn. pRfcIn<br />
kfl ivc sLihr afpxI ivjY df JMzf lihrfAux<br />
vfilaF nUM afikRsLq krdy sn, jo afpxI smRDI<br />
leI AunHF sLihrF nUM lwutdy sn. hux lokqMqr ivc<br />
isafsI vrg ieh jfxdf hY ik Ausdf asl vot<br />
bYNk idhfqI ielfikaF ivc aqy aslI Dn sLihrF<br />
ivc hY. sDfrx lokF leI vI vwzy sLihr smfijk<br />
hYsIaq qy gOrv df pRqIk bx gey hn. iesy leI<br />
qylMgfnf dy inrmfx nUM kyNdr dI iejfjLq imlx `qy<br />
sMbMiDq sfry qrk Gwt vD hYdrfbfd dy ierd igrd<br />
sImq ho gey hn. ieAuN lgdf hY ik aFDrf pRdysL<br />
dy invfsIaF nUM qylMgfnf Kyqr ivc afAux vfly<br />
ijLilaF nUM guafAux nfl Aunf Prk nhIN pYNdf, ijnf<br />
hYdrfbfd guafAux nfl. TIk Ausy qrHF jo qylMgfnf<br />
ivc rihMdy hn, Auh afpxI rfjDfnI hYdrfbfd nUM<br />
aFDrf pRdysL dy nfl sFJf krn dy leI ieCuwk nhIN<br />
hn. ies gwl dI sMBfvnf hY ik hYdrfbfd leI koeI<br />
‘asQfeI’ bdl inkl afey. afiKrkfr ienHF dovF<br />
ivcoN iksy vI rfj dy leI acfnk qusIN koeI nvIN<br />
rfjDfnI nhIN bxf skdy ho. Aus dy bfad ijvyN ik<br />
Bfrq ivc hmysLf huMdf hY, ivroD pRdrsLn, bykfrI<br />
aqy iensfnI ijLMdgIaF nUM hfnI dy nfl Auh<br />
‘asQfeI’ siQqI ainsLicq smyN dy leI bxI rhygI.<br />
pr iek lMbI smF sImf ivc aFDrf pRdysL aqy<br />
iqlMgfnf, dovyN hI rfj ies ivc nfKusL hoxgy aqy<br />
hYdrfbfd ivc BIV BVkf vD irhf hY. hYdrfbfd<br />
iek isafsI XqIm dI qrHF hovygf, jo do do srkfrF<br />
df boJ AuTf irhf hovygf, lyikn bdly ivc iesnUM<br />
bhuq Gwt imlygf. iPr kI asIN nf socy jfx vfly<br />
kfrn soc skdy hF? hYdrfbfd nUM iqlMgfnf dy nfl<br />
jfx idE aqy aFDrf pRdysL leI iek iblkul nvIN<br />
rfjDfnI bxfAux bfry socIey. bysLk jd qwk ieh<br />
nhIN ho jFdf, aFDrf pRdysL dI srkfr dI sfrI<br />
sLhIdI qoN bfad aFDrf pRdysL nF df rfj<br />
bxfieaf igaf pr mdrfs sLihr ies<br />
ivc sLfml nf kIqf igaf. hux ky[<br />
cMdrsLyKr rfE ny igafrF idn dI BuwK<br />
hVqfl krky qylMgfnf dI mSg vI pRvfn<br />
krvf leI aqy aFDrf pRdysL dI rfjDfnI<br />
hYdrfbfd nUM vI sr kr ilaf. ijwq dIaF<br />
KusLIaF hflIN mnfAuxIaF sLurU hI kIqIaF<br />
sn ik qtvrqI aFDrf aqy iraflsImf<br />
Kyqr dy lIzrF ny ahuidaF qoN asqIPy<br />
dyx dI ikiraf jF rfjnIqI sLurU kr idwqI.<br />
sfrIaF hI isafsI pfrtIaF dI<br />
ivcfrDfrf aqy kyzr KyrUM-KyrUM ho igaf.<br />
hr lIzr nUM isrP afpxy rfjnIqk<br />
BivwK dI icMqf ho geI.<br />
iraflfsImf aqy<br />
qtvrqI aFDrf dy ivDfiekF<br />
aqy sMsd mYNbrF ny afpxy<br />
votrF nUM KusL krn leI<br />
asqIPy sONp idwqy. dUjy pfsy<br />
iqlMgfnf Kyqr nfl sbMDq<br />
ivDfiekF ny afpxI sFJI<br />
mIitMg kr leI. sB lIzr<br />
pfrtIaF nUM Cwz ky KyqrI<br />
afDfr qy iekwTy ho gey.<br />
kFgrs, Bfjpf, qylgU dysm,<br />
prjf rijXm aqy<br />
sI[pI[afeI[ jo pihlF vwKry iqlMgfnf pRFq<br />
dI hmfieq krdIaF sn, hux sfry hI<br />
vMzy gey. pihlF meI ‘c lok sBf coxF<br />
smyN ienHF sB ny vwKry iqlMgfnf dI<br />
hmfieq kIqI sI. pr hux iekdm sB<br />
vMzy gey. ies qoN iek gwl spsLt ho geI<br />
ik rfjnIqk pfrtIaF dI kyNdrI lIzrisLp<br />
nUM vI KyqrI lIzr afpxy rfjnIqk<br />
suafrQ leI awKF ivKf skdy hn.<br />
iPlhfl qylMgfnf pwKI aqy ivroDI jor<br />
ajLmfeI kr rhy hn.<br />
kyNdrI srkfr aqy kFgrs vI hux<br />
mfmly nUM QoVHf dyrI nfl nijwTx dy rAuN<br />
ivc hY. kyNdr srkfr dI jldbfjLI kuJ<br />
afqmGfqI iswD hoeI hY. jy Auh vwKrf<br />
qylMgfnf bxfAuNdI hY qF aFDrf `c ies dI<br />
isafsI sLfK nUM Korf lwgdf hY. qylMgfnf `c<br />
BfvyN AusdI Bwl bxygI pr AuQy qylMgfnf<br />
rfsLtr simqI muwK rUp ivc lfB pRfpq<br />
krygI. kFgrs dUjy nMbr ‘qy rih ky ies<br />
pfrtI nfl smJOqf hI kr skdI hY.<br />
ies GtnfkRm nfl aglf jo<br />
rfjnIqk mslf pYdf hoieaf hY Auh hY<br />
ik hor nvyN rfjF dIaF mSgF sLurU ho geIaF<br />
hn. jo mSgF lMby smyN qoN dwbIaF peIaF<br />
sn, hux iPr AuBr afeIaF hn. AuWqr<br />
pRdysL ivcoN iqMn, mwD pRdysL ‘coN do, asfm,<br />
gujrfq, krnftk, mhfrfsLtr,<br />
rfjsQfn, pwCmI bMgfl ivcoN iek-iewk<br />
hor rfj inklx dIaF mMgF df hVH af<br />
igaf hY. kyNdrI ivwq mSqrI sRI pRxb<br />
muKrjI nUM ieh ibafn vI dyxf ipaf ik<br />
hor rfjF dI mSg pRvfn nhIN kIqI jfvygI.<br />
pr kI ieh ibafn nvyN rfjF nUM bxn qoN<br />
rok dyvygf? ienHF rfjF dy bxn dI ikiraf<br />
qF aml ivc AudoN hI sLurU ho geI sI jdoN<br />
nvMbr 2000 ivc AuqrfKSz, CwqIsgVH<br />
aqy JfrKSz pRFq bxy sn. ieh pRFq BfsLf<br />
dy afDfr `qy nhIN bxy sn jo ik pihly<br />
rfj punrgTn kimsLn dI nIqI sI. 1956<br />
`c bxy ies kimsLn ny BfsLf nUM afDfr bxf<br />
ky hI nvyN sUibaF dI isPfrsL kIqI sI pr<br />
2000 `c BfsLf dI QF KyqrI aqy afriQk<br />
ivkfs nUM afDfr bxf ky Auprokq iqMn rfjF<br />
dI sQfpnf kIqI geI sI.<br />
hux jy 9-10 nvyN rfjF dI mSg muV<br />
srgrm ho rhI hY, ienHF ivc vI BfsLf dI<br />
QF KyqrI aqy afriQk muwdy BfrU hn.<br />
qylMgfnf dy lok vI ieh mihsUs krdy<br />
hn ik AunHF nfl afriQk qOr `qy ivqkrf<br />
ho irhf hY. AuQy koeI vwzf AudXog sQfpq<br />
nhIN kIqf igaf. bIVI AudXog ‘c Gwt<br />
idhfVI `qy lok kMm kr rhy hn. KyqI<br />
leI pfxI df Auicq pRbMD nhIN hY. ieho<br />
ijhy dI dosL gorKflYNz, buMdylKSz, ivdrB<br />
aqy sorfsLtr dy lIzr lf rhy hn.<br />
kyNdr srkfr hux afpxI iewCf<br />
anusfr iksy Kyqr nUM vwKrf rfj GoisLq<br />
nhIN kr skdI. jy aijhf kIqf jFdf hY<br />
qF rOlf pvygf. asl `c nvyN rfjF dI<br />
sQfpnf leI hux muV nvIN nIqI<br />
dI loV hY. nvyN rfj isrP ies<br />
afDfr ‘qy nhIN bxf dyvy cfhIdy<br />
ik iksy ivsLysL lIzr ny afpxf<br />
iek gruwp bxf ky sMGrsL sLurU<br />
kr idwqf hY, mrn vrq rwK idwqf<br />
aqy kyNdr ny rfj aYlfn idwqf.<br />
ieh vyiKaf jfxf cfhIdf hY ik vwzy<br />
rfjF ivc kI vfikaf hI iksy Kfs<br />
BUgoilk Kyqr nfl ivqkrf ho irhf<br />
hY? kI AuQy KyqrI afriQk<br />
asMquln pYdf kIqf igaf hY? kI<br />
nvF rfj bxn nfl Ausdf ivkfs<br />
sMBv ho skygf? kI Aus Kyqr pfs afpxy<br />
sfDn hn jF nhIN. ies qoN vI vD Aus<br />
Kyqr dy lokF df jnmq sMgRih vI jy ho<br />
sky qF krvf lYxf cfhIdf hY.<br />
sfzI rfjnIqk lIzrisLp dI soc<br />
bhuq KyqrI ho geI hY. kyNdr ‘c ijhVf<br />
ryl mSqrI bxdf hY AusdI iewCf huMdI hY<br />
ik ryl dy pRfjYkt Ausdy rfj ivc awgoN<br />
Ausdy cox Kyqr ivc hI lwgx. bfkI dy<br />
mSqrI vI iesy qrHF socdy aqy kMm krdy<br />
hn. ieh rfsLtrI Bfvnf nfl kMm nhIN<br />
krdy. iehI hfl pRFqF ivc hY, ijs hlky<br />
jF Kyqr df muwK mSqrI bx jFdf hY, AusdI<br />
koisLsL huMdI hY ik smuwcy rfj dy pYsy df<br />
vwzf ihwsf Ausdy Kyqr jF hlky ivc hI<br />
Kricaf jfvy. ieho kuJ pRFq dy mSqrI<br />
dysL nUM cfhIdy nvyN sLihr<br />
ivvsQf hYdrfbfd qoN cldI rhy .<br />
aFDrf pRdysL df btvfrf ienf ivsLysL hY ik<br />
ies bfry itwpxI krn vfly df kMm hor vI ijLafdf<br />
musLikl ho jFdf hY. koeI afdmI ienHF do pwKF nUM<br />
ikvyN vrnx krygf? dovyN qylgU hn, dovF dy ieQy<br />
ieko ijhI jfq ivvsQf hY, ieko ijhI nsl sMsikRqI<br />
aqy hor cIjF hn. qylMgfnf dI mSg dy ipCy muwK<br />
KyqrI KfihsLF hn jF afpxI hI DrqI `qy Auh afpxf<br />
rfjnIqk pRBUqv cfhuMdy hn. ijwQoN qwk ik swqf<br />
sMsQfvF df suafl hY, ienHF ivc hux qwk smuMdr<br />
qwtI ielfikaF jF ikRsLxf aqy godfvrI dy qwt `dy<br />
AunHF dI hI nsl dy AunHF dy simRD qy amIr BrfvF<br />
df bolbflf irhf hY. iqlMgfnf iek swuikaf qy grIb<br />
ielfkf hY, ijsnUM rfj dy vwzy vwzy pRojYktF ivc bhuq<br />
Gwt Pfiedf imilaf hY aqy Auh hYdrfbfd nUM afpxy<br />
iek mfqr aslI sfDn jF aOjfr dy rUp ivc dyKdf<br />
hY.<br />
dUjy pfsy ijLafdf AudmI, AUrjf nfl Bry hoey<br />
aqy smirD smuMdr qwtI ijlyH ieh mSndy hn ik<br />
nvF smirD hYdrfbfd AunHF df ienfm hY aqy ieh<br />
AunHF df hI isrjxf hY. pr ieh gwl AunHF dy njLrIey<br />
nUM vI ivkRq krdI hY. asl ivc aFDrf pRdysL iek<br />
smuMdr qwtI rfj hY pr iesdy pwCmI iknfry `qy<br />
hYdrfbfd dI hfjLrI ny ieQoN dy invfsIaF, Kfs krky<br />
ieQoN dy AudmIaF, rfjnIqkF aqy buwDIjIvIaF nUM<br />
smMudr aqy qwtI ielfikaF `qy, ijQy asl sMBfvnvF<br />
hn aqy amIr lok rihMdy hn, iDafn kyNdrq krn<br />
dI bjfey aSdr vl ijLafdf iDafn dyx leI pRyirq<br />
kIqf hY. aFDrf pRdysL dy smuMdrI qwt dy ielfikaF<br />
dI afriQk AuWnqI dI dr, smirD huMdI KyqI aqy<br />
lgBg 35 arb zflr dy ivcfrDIn KyqI pRojYkt,<br />
nvIN bMdrgfh aqy ibjlI pRjYktF nUM dyKdy hoey<br />
suBfivk rUp nfl AuQoN dy lokF df Jukfa Aus idsLf<br />
ivc hoxf cfhIdf. pr hYdrfbfd dI hfjLrI AunHF nUM<br />
Aus vl hor dyKx nUM AuksfAuNdI hY. ieh Auh vkq<br />
hY, jd mYksIko dI KfVI dy bfad dunIaF dI dUjy sB<br />
qoN vwzy hfeIzrokfrbn dy sroq dI Koj AunHF dy smMudr<br />
qwt dy kol hoeI hY. vfeI aYs afr ieh jfxdy sn<br />
iesy leI Auh smuMdrI qwt dy ijilHaF ivc ibjlI qy<br />
Kfd XojnfvF qy iDafn kyNdirq kr rhy sn qF ik<br />
Auh AUrjf dI ies nvIN Koj df ijLafdf ihwsf afpxy<br />
rfj dy leI iesqymfl kr skx. ies nfl rfj df<br />
mhwqv vDdf aqy nvINaF nOkrIaF pYdf huMdIaF hn.<br />
hux sMBv hY ik hYdrfbfd hwQ `coN inkl jfx qoN<br />
bfad aFDr dy qwtIaf ielfikaF dy invfsI apfr<br />
AumIdF qoN Bry ies ielfky dy ivkfs vl iDafn<br />
dyx. Bfrq dy nfl hmysLf ‘eIst afP kfnpur’ dI<br />
musLikl rhI hY. afm qOr `qy ijvyN ijvyN qusIN idwlI<br />
pfr krky pUrbI ielfikaF vl vDdy jFdy ho afriQk<br />
siQqI, jIvn pwDr aqy srkfrI pRbMDn df pwDr vI<br />
Gtdf clf jFdf hY. pr ijvyN hI kfnHpur nUM pfr<br />
krdy hF, jIvn pwDr df ieh pqn hor vI ijLafdf<br />
qIbr gqI nfl huMdf hY. sMBv rUp ‘c ieh siQqI<br />
AuQoN dI bhuq Krfb qrHF dI rfjnIqI dy kfrn hY. jF<br />
qF ieQy AuQy df durBfg hY. kOx jfxdf hY. sLfied<br />
Krfb vfsqU AusdI vjHf hovy. pr swcfeI ieh hY ik<br />
pUrf pUrbI qwtI Kyqr afpxy ivkfs dI gqI bxf ky<br />
rwKx ivc asPl ho irhf hY. AuQy dUjy pfsy hor<br />
sMpUrx pwCmI smMudrI qwtI ielfkf ivkfs qy smirDI<br />
dy mfmly ivc Bfrq dI agvfeI kr irhf hY. iek<br />
krdy hn. jdoN asIN ieMny hI sImq soc<br />
dy mflk bx gey hF qF ikAuN nhIN Coty<br />
Coty pRFq bxf idwqy jFdy? dUjy ivDfnk<br />
hlky Kqm krky anupfqk pRqIinDqf dy<br />
afDfr `qy pRFq ivcoN hI, iekwTy pRFq nUM<br />
iek hlkf mSn ky pRqIinDqf dI cox bhu<br />
mYNbrI Kyqr dy afDfr `qy kIqI jfvy. KYr,<br />
ieh vwKrf mslf hY.<br />
Coty rfj rfsLtrI aqy KyqrI<br />
pfrtIaF, dovF leI hI rfjnIqk qOr ‘qy<br />
lfhyvMd hn. awj kwlH kyNdr ivc koeI vI<br />
rfjnIqk pfrtI rfsLtrI afDfr vflI<br />
nhIN hY. sfrIaF hI pfrtIaF iml jul ky<br />
srkfr bxfAuNdIaF hn. kFgrs aqy<br />
Bfjpf do vwzIaF pfrtIaF hn. jy vwzy<br />
pRFq hoxgy qF keI KyqrI pfrtIaF 20,<br />
30 jF 40 qwk vI lok sB sItF lY<br />
jFdIaF hn ijs kfrn AunHF dy hwQ ‘c<br />
sLkqI Durf af jFdf hY.<br />
jy pRFq Coty hoxgy qF KyqrI pfrtI<br />
koeI vI bhuq pRBfvsLflI nhIN hovygI.<br />
CotIaF-CotIaF pfrtIaF nUM srkfr<br />
bxfAux leI nfl lfAuxf vwzI rfsLtrI<br />
pfrtI nUM sOKf hovygf. ies leI dovyN<br />
vwzIaF pfrtIaF Coty rfjF dy hwk ivwc<br />
hoxgIaF.<br />
Coty rfjF dy bxn nfl vDyry KyqrI<br />
rfjnIqk pfrtIaF AuBrngIaF aqy AunHF<br />
dy rfjnIqk ihwqF dI pUrqI hovygI. Coty<br />
Kyqr ivc AunHF dI pfrtI afm lokF qwk<br />
phuMc krn ivc vDyry sPl hovygI. jy<br />
asIN vrqmfn sMsdI ZFcf kfiem hI<br />
rwKxf hY aqy iek mYNbrI cox Kyqr vI<br />
ieMj hI rwKxy hn iPr Coty rfj bxfAux<br />
dI nIqI qy aml krnf cfhIdf hY. jy<br />
sMsdI dI QF pRDfnfqmk rfjnIqk ZFcf<br />
bxfAuxf hY aqy iek mYNbrI dI QF bhu<br />
mYNbrI cox Kyqr bxfAuxy hox iPr vwzy<br />
rfj vI cwl skdy hn. iPr sB KyqrF dy<br />
ivkfs dI vwzI XojnfbMdI iqafr krky<br />
ivkfs df mfzl apnfAuxf pvygf. ies<br />
msly ‘qy rfsLtrI bihs hoxI cfhIdI hY<br />
qy iksy srbsMmqI qy phuMcxf cfhIdf hY.<br />
mfqr apvfd kyrl nUM Cwz ky bfkI sfry rfj invysL<br />
kr rhy hn aqy Bfrq ivc ho rhy sMpUrx nvyN<br />
invysL df iek vwzf ihwsf ienHF KyqrF ivc kIqf<br />
igaf hY. ho skdf hY ik ieh mihj iek sMjog<br />
hovy, pr dysL ivc bxy sfry nvyN, afDuink aqy<br />
ivsLfl eyarport amUmn pwCmI qwt dy inkt hI<br />
bxfey gey hn. dUjy pfsy pUrb ivc kuJ asl ivc<br />
bhuq mhwqvpUrn iksm dy rfj hn, ijvyN pwCmI<br />
bMgfl aqy AuVIsf. lgBg AudF dI hI hflq vfly<br />
rfj qfimlnfzU aqy aFDrf pRdysL vfeI[aYs[afr<br />
dI agvfeI ivc pUrbI smMudrI qwt dy AuBrdy hoey<br />
rfj sn. sfzy ivcoN kuJ lok ies gwl leI vI<br />
icMqq hn ik vfeI[aYs[afr[ dI mOq nfl Aus<br />
nvIN AUrjf df vI aSq ho igaf. ivzMbnf ieh hY ik<br />
ies ivBfjn qoN sMBvq sfzI rfKI ho sky. agr<br />
nvF aFDrf pRdysL muafvjyL ivc imlIaF cIjLF `qy<br />
iek nvIN rfjDfnI, jo sMBv hI smMudrI qwt dy<br />
inkt hovygI, bxfAux dy afpxy Audm dy blbUqy<br />
hYdrfbfd dI hfnI ivcoN AuBr skdf hY, qF Ausdy<br />
kol AunHF dovF cIjF dy inrmfx df mOkf hovygf,<br />
ijs `qy Ausdy invfsI mfx kr skxgy.<br />
aqIq dy hmlfvrF dI qrHF Bfrq dy rfjnyqfvF<br />
nUM sLfsn krnf aqy sLihrF nUM luwtxf bhuq ipafrf<br />
hY. pr muglF dI qrHF Auh bhuq Gwt hI nvyN sLihr<br />
bxfAuNdy hn. asIN nvyN sLihr AudoN bxfAuNdy hF<br />
jdoN iksy nvyN rfj dy leI rfjDfnI bxfAuxf bhuq<br />
jLrUrI ho jfvy. cMzIgVH aqy gFDIngr iesy qrHF<br />
bxy. Bfrq nUM nvyN sLihrF dI jLrUrq hY aqy aFDr<br />
df AuWdm Bfrq aqy afpxy leI nvyN sLihr df<br />
inrmfx kr skdf hY. agr Bfrq afpxI ‘eIst<br />
afP kfnpur’ musLikl qoN injfq pfAuxf cfhuMdf hY<br />
qF Aus nUM afpxy pUrbI qwt qy ieho ijhy AuBrdy<br />
hoey rfj dI jLrUrq hY, jo sfrIaF PYldIaF hoeIaF<br />
afriQkqfvF dI qrHF aSdr dyKx dI bjfey smMudr<br />
aqy Ausdy pfr afpxf iDafn kyNdrq kry.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (16)<br />
bfjF vflf `vfjF mfrdf!<br />
iewk nhIN, khfxIaF do suxfAux jf<br />
irhf hF. dohF ivc hI jMgl dy bfdsLfh<br />
sLyr df ijLkr hY. bhfdrI df isKr smJy<br />
jFdy sLyr dy nfl nfl, ienHF khfxIaF ivc<br />
hmysLf AUNDIaF pf ky qurn vflIaF ByzF<br />
aqy mhF-mUrK mSny jFdy gDy df vyrvf<br />
vI hY. ienHF jfnvrF dy nF sux ky ikqy<br />
ieh aSdfjLf nf lgf ilAu ik KOry ieh<br />
lyK ‘bwicaF dy mnorMjn leI iliKaf jf<br />
irhf hY. bwcy ivcfry qF mn dy swcy hI huMdy<br />
hn. Auh ipafr nfl jF QoVHI ijhI GUr<br />
nfl hI puckfry jf skdy hn. puafVf qF<br />
ivgVy iqgVy hoey ‘vwizaf’ df hY. ijnHF nUM<br />
‘iswDy rfh’ pfAux leI rojLfnf hI aKLbfrF<br />
dy sYNkVy-hjfrF sPy kfly kIqy jFdy hn.<br />
ZyrF dy Zyr mYgjLIn-ikqfbF CfpIaF jFdIaF<br />
hn. ienHF nUM pVH ky bwicaF vrgy sfP qy<br />
koml idl vfly leI ‘vwzy’ koeI nf koeI<br />
asr kbUl lYNdy hn. bhuiqaF df hfl Aus<br />
‘cOpfey jfnvr’ dI pUC vrgf hI huMdf hY,<br />
ijs nUM iswiDaF krn leI bfrF sfl nlI<br />
ivc pfeI rwiKaf igaf sI, pr[[[!<br />
KYr! sfzI pihlI khfxI, ieiqhfsk<br />
ngr sRI anMdpur sfihb dy afspfs dy<br />
ipSzF nfl sbMD rwKdI hY. phfVIaF dIaF<br />
rmxIk vfdIaF ivc amn-amfn nfl<br />
vsdy-rsdy ienHF ipSzF dy vsnIkF nUM iek<br />
vfr acfnk isr af peI ibpqf ny BYaBIq<br />
kr idwqf. hoieaf ieh ik phfVIaF ivcoN<br />
iewk KUM-Kfr sLyr, ies pyNzU Kyqr ivc af<br />
inkilaf. ienHF ipSzF dy keI bMidaF ny<br />
KulHIaF crFdF ivc afpxy mfl-zMgr<br />
crfAuNidaF ies sLyr nUM JfVF-JUMizaF ivc<br />
ieDr-AuDr iPridaF qwikaf. ijs iksy<br />
dy vI njrIN sLyr pY jFdf Auh zrdf mfiraf<br />
pYr isr ‘qy rwK ky ipSz vl Bwj afAuNdf.<br />
rfq vyly acfnk hoieaf koeI KVfk sux<br />
ky ‘sLyr af igaf Eey, sLyr af igaf’ dI<br />
hfhfkfr mwc jFdI. dihly hoey pyNzU, idn<br />
KVHy hI kMmkfr inbyV ky GrF nUM prq<br />
afAuNdy. pUry ielfky ivc dihsLq Cf geI<br />
ikAuNik iBafnk sLyr kdy iek ipSz dy<br />
Kyq bMny idKfeI idMdf, kdy dUsry ipSz.<br />
aijhy KOPjLdf mfhOl ivc ikMnf ku<br />
icr cuwp rih ky jIivaf jf skdf sI?<br />
afpo ivcI rfie msLvrf krky sfry ipSzF<br />
dy coxvyN bMidaF df iek ‘zYpUtysLn’ sRI<br />
anMdpur sfihb jfx leI iqafr hoieaf.<br />
ieh Auh idn sn jd pSQ Kflsf sfjy nUM<br />
hfly kuwJ hI mhIny bIqy sn. nvyN sjy<br />
pSQ dIaF bhuq sfrIaF ijLMmyvfrIaF aqy<br />
nvIaF cuxOqIaF kfrn BfvyN sRI gurU goibMd<br />
isMG mhfrfj pUrI qrHF ivasq sn, pr<br />
dXflU qy ikRpflU siqgurU ny, sLyr dI<br />
dihsLq qoN Gbrfey ielfkf vfsIaF df duwK<br />
suixaf. AunHF nUM DIrj bMnfieaf aqy<br />
vfps Gro GrI jfx leI afiKaf.<br />
iek do idn iesy qrHF gujr gey.<br />
hjUrIey isMG, jdoN vI gurU jI nUM sLyr dI<br />
drKfsq lY ky afey ielfkf vfsIaF dI<br />
smwisaf Xfd krvfAuNdy qF siqgurU jI<br />
tflf-mflf kr Cwzdy inktvrqI iswKsyvk<br />
ies gwloN bVy hYrfn hoey. afKr<br />
qIsry idn AuhI zYpUtysLn jdoN drbfr ivc<br />
iPr af hfjLr hoieaf qF gurU jI ny Jwtpwt<br />
asqr-bsqr sjfey, afpxy nfl kuwJ<br />
coxvyN jMg-jU isMGF nUM nfl lY ky pIiVq<br />
ipSzF vl nUM cVHfeI kIqI. iewk ipSz dy<br />
byilaF ivc msq-cfl cldf sLyr idKfeI<br />
idwqf. iekwTy hoey qmfsLbInF dy sfh sUqy<br />
gey! gurU jI ny iek dm afpxI bMdUk<br />
sMBflI[[[GoVf dwibaf[[[Tfh![[[[[jor dI<br />
KVfkf hoieaf !![[[pr ieh kI? golI qF<br />
ikqy hoDry hI jf vwjI[[[aqy sLyr vI jMgl<br />
vl Bwjx dI bjfey ipSz vl nUM vfho dfhI<br />
dOV ipaf!<br />
iek hor Pfier krn dI QF gurU<br />
sfihb ny sfiraF nUM, Bwjy jFdy sLyr dy<br />
mgry mgr ipSz vl jfx df afdysL idwqf<br />
gurU jI aqy isMGF dy sndbwD jQy dI<br />
hfjrI kfrn sfry jxy hONsly nfl AuDr<br />
nUM cwl pey. sfiraF ny hI ingfhF sLyr<br />
AuWqy hI itkfeIaF hoeIaF sn. sB dy<br />
dyKidaF dyKidaF, ipSz dy bfhrvfr<br />
Gumfr dy ivhVy mohry sLyr jf phuMicaf.<br />
ivhVy ivc bMnHy hoey gDy, sLyr nUM dyK ky<br />
zrdy mfry AuWcI AuWcI hINgx lwg pey.<br />
AudoN sfiraF dIaF awKF hYrfnI nfl<br />
awzIaF rih geIaF, jdoN hINgdy twpdy<br />
giDaF ‘qy Jpt pYx dI bjfey Bwjf afieaf<br />
‘sLyr’ Kud hINgx lwg ipaf!<br />
ieh ajIbogrIb kOqk dyK ky sfry<br />
gurnYb isMG mMGfxIaf<br />
hux pFDI icVI cUkdI nfl nhIN qurdy. mobfiel df alfrm ieh<br />
QF lY cuwikaf hY. irVkixaF ivc mDfxIaF pfAux vflf kfrj pihlF<br />
df inbV cuwikaf hY. vMgF dI CxCx tI[ vI[ ‘qy hI dyKx nUM imldI hY.<br />
icVIaF nhIN rhIaF. kuVIaF dI qulnf bfry Koj krnI peygI ik ikhVy<br />
kmjLor pSCI nfl krIey. AuNj sfzI mrdfngI nUM keI QfvF ‘qy cuxOqI<br />
iml rhI hY. kuVIaF dy sbMD ivc bhuq sfry kfrj asIN arMBy hoey<br />
hn. ‘‘BrUx hwiqaf pfp hY.’’ ilMg tYst krfAuxf kfnUMnn jurm hY.<br />
dfj iek lfhnq hY. kuVIaF muMizaF dy brfbr hn. sLyrnIaF bxn<br />
lwg peIaF hn, bxngIaF. ajy qF sLurUafq hY. jdoN kuVIaF sfeIkl<br />
clfAux lwgIaF sn asIN qF AudoN hI sLyrnIaF afKx lwg pey sF hux<br />
qF gwl jhfjLF qoN vI awgy lMG geI hY. nhIN roikaf jf skdf. sB kuJ<br />
cuwpcfp nhIN Qoipaf jf skdf. gwlF hux kihx khfAux qwk sImq<br />
nhIN rhIaF. kuVIaF dI jdojihd jfrI hY. icVIaF ‘qy ijwq asIN pRfpq<br />
kr leI hY. cIN cIN bhuq Gt geI hY. hux svyr vyly ieh sfzy kMn nhIN<br />
KFdIaF. tI[ vI[ dI swjrI svyr sfnUM vD moihq krn lwg peI hY. vYsy<br />
awj-kwlH dy nOjvfnF nUM svyr dI sYr vyly icVIaF dI cIN cIN dI bjfey<br />
mobfiel AuWqy rOk jF pOp sMgIq suxnf vDyry cMgf lwgdf hY.<br />
gwl AuWQy eI ilafeIey. pihlF igrJF mukfeIaF. Pyr kfvF nUM<br />
lyKy lfieaf. hux icVIaF nhIN rhIaF. kihMdy icVIaF df Kfqmf tfvrF<br />
dIaF qrMgF nfl ho igaf. icVIaF ibnf qF asIN sfr lFgy pr tfvrF<br />
ibnf qF asIN iek imSt nI kwtdy. icVIaF qoiqaF df kI aY PV ky do<br />
ipSjry ‘c pf ky bMd krky rwK lFgy. jdoN jI kIqf dyK lFgy. jy ieh vI<br />
nf imly qF plfsitk dy qF ikDry gey nhIN. icVI qy kF dI khfxI<br />
suxfAux leI hux Poto qoN kMm clfAuxf pvygf. jdoN gwl loB lflc,<br />
svfrQIpuxy dI hovy qF bMdy qoN vD ZukvF pfqr ikhVf ho skdf hY?<br />
bMdy dI sfrI Aumr lMGx vflI hovygI ajy qwk bMdf nhIN bixaf qy kF<br />
ivcfrf AueIN bdnfm kr rwiKaf.<br />
drKLqF nUM mukfAux dI jMg jfrI hY. kihMdy, aYvyN KVHy gMd pfeI<br />
jFdy aY. pwqy KlfrI jFdy aY. QoVHI jhI hvf nfl Zyr sfrf KVkf. ienHF<br />
pyNzU dsmysL gurU dy ichry vl svflIaf<br />
njLrF nfl qwkx lwgy. muskRfAuNidaF<br />
hoieaF gurU jI ny afpxy sfQI BfeI Audy<br />
isMG nUM iesLfrf kIqf jo AuWcI AuWcI hws<br />
irhf sI. ibjlI dI PurqI nfl BfeI Audy<br />
isMG ny hINgdy ‘sLyr’ nUM jf DOxoN PiVaf.<br />
sB dy sfhmxy plF ivc hI gurU dy isMG<br />
ny Aus sLyr nUM gDf bxf idwqf! Xfd rhy<br />
ieh BfeI Audy isMG, sRI afnMdpur sfihb<br />
dy Gyry smyN phfVI rfijaF dy msqy hoey<br />
KUnI hfQI df, nfgxI brCI nfl mwQf pfVn<br />
vfly sUrbIr BfeI bicwqr isMG df vwzf<br />
Brfqf sI. lVfeI ivc rfjy kysrI cMd<br />
jsvflIey df isr vwZ ky BfeI Audy isMG<br />
afpxy nyjy ‘qy tMg ky ikly ivc lY afieaf<br />
sI qF ik Auh klgIaF vfly siqgurU dIaF<br />
KusLIaF pRfpq kr sky. ienHF dohF sUrmyN<br />
BrfvF vloN vrqy gey hiQafr, nfgxI,<br />
brCI aqy brCf, sRI kysgVH sfihb dy<br />
asQfn ‘qy susLoiBq hn.<br />
hux sLyr qoN gDf bxfAux dI khfxI<br />
df rfjL! acMiBq ho ky buwq bxy hoey lokF<br />
dy iekwT sfhmxy ijvyN gurU sfihb ny ies<br />
kOqk df Byd KoilHaf. Aus df sfr qwq<br />
kuwJ ies qrHF hY. Gxy jMglF ivc isLkfr<br />
Kyzx igaf BfeI Audy isMG, iewk idn iek<br />
KUM-Kfr sLyr nUM mfr ilafieaf. afpxy<br />
isMG dI ihMmq aqy PurqI dI dfd idMidaF<br />
gurU jI dy mn ivc Purnf Puiraf. ikAuN<br />
nf iek kOqk rcf ky ‘isMG srUp’ dI<br />
ivsLysLqf drsfeI jfvy? so, prdy nfl<br />
gurU jI ny BfeI Audy isMG nUM sfrI ivAuNq<br />
smJf idwqI. bxfeI geI skIm anusfr<br />
sLyr dI Kwl lfh ky, bVy ihsfb nfl gDy<br />
AuWpr pf idwqI geI. BfeI Audy isMG cuwp<br />
cpIqy ies sLyr rUpI gDy nUM lfgly ipSzF<br />
dy bfhrvfr Cwz afieaf. bws, iesy ‘sLyr’<br />
ny ielfky Br ivc qihlkf mcfeI rwiKaf.<br />
keIaF dI nINd hrfm krI rwKI!<br />
motIaF motIaF poQIaF pVHn jF keI<br />
keI GSty viKafn-AupdysL suxn nfloN,<br />
jy dsmysL ipqf vloN vrqfieaf ieh<br />
ivaSgmeI tRylr jLrf gMBIrqf nfl ivcfr<br />
ilaf jfvy qF myrf iKafl hY ik sfry rogF<br />
dI jVH vwZ ho skdI hY. nIly dy sLfhasvfr<br />
nUM afpxf bfpU mSn ilaf, Ausdf<br />
AuzdI DUV idsy koeI<br />
nI hYgf bylI[[<br />
dI bjfey sfzIaF koTIaF dIaF cugfTF ‘c lwgy ieh drKLq ikMny sohxy<br />
lgdy aY. rMg brMgy sLIisLaF ‘c ienHF dI lwkV ikMnI PbdI aY. ieh<br />
sohxf kfrj ieh jMglF ‘c KVHy Blf ikvyN inBfa skdy sn? rhI gwl<br />
cOigrdf qpsL dI, kUlr hYgy. ey[sI[ afpF bxf ley. hor vI KojF jfrI<br />
ny. icMqf Blf kfhdI. jy kudrqI njLfiraF bfry gwl hovy qF ikwzI gwl<br />
aY. ds vIh hjLfr rupeIaf lfE. phfVF ‘c GuMm iPr afE. ieh Gftf<br />
pUrf hojUgf. mSzI df dOr aY. hryk cIjL muwl ivkdI aY. afnMd, skUn,<br />
kudrq, KrId lE. dyr kfhdI?<br />
bImfrIaF KfsIaF vDxgIaF. dvfeIaF vI EnIaF ho geIaF. pYr<br />
pYr ‘qy zfktr. cwpy cwpy ‘qy dukfn. igwT igwT ‘qy hspqfl. iek vfr<br />
bKisLaf srUp aSgIkfr kr ilaf. dyKx<br />
vfilaF sfnUM ‘sLyr’ svIkfr kr ilaf.<br />
sLyrF vflf mfx-siqkfr lYNidaF asIN<br />
KusLI ‘c afpxI CfqI vI cOVI kr leI.<br />
ies sfry kfsy dy bfvjUd jd asIN<br />
jwt, Bfpy, rfmgVHIey, sYxI, rivdfsIey<br />
jF dilq aKvf ky KusL huMdy hF qF smJo<br />
AudoN BfeI Audy isMG sfzy AuproN sLyr dI<br />
Kwl Auqfr idMdf hY. jfq-brfdrI df cfa<br />
cVHidaF sfr asIN hINgx lwg pYNdy hF. do<br />
GVIaF pihlF, ijhdy koloN sfrf ielfkf<br />
Qr Qr kMbdf sI, jd hINigaf qF Aus<br />
vyly Gumfr Brf ny do zMzy igwitaF ‘c mfry,<br />
AuWpr Bfr lwd ky qor ilaf! af igaf<br />
afny vflI QF!! aYn iesy qrHF sfzf hINgxf<br />
sux ky, ijsdf dfa lgdY AuhI sfzy qy<br />
afpxf Bfr lwd lYNdf hY. mfVI iksmq<br />
nUM, hux asIN aijhy Bfr Zox dy ieMny afdI<br />
ho cuwky hF ik sfzy ‘coN ieh aihsfs hI<br />
muwk cuwikaY! koeI iksy dI KurjI ipwT AuWpr<br />
lwdI iPrdf hY koeI iksy hor dI!! Auh vI<br />
bVy PKLr nfl!! kI koeI sfzf hINgxf bMd<br />
krf ky, sfnUM muV ky sLyr bxf skdf hY?<br />
ies aihm svfl dy jvfb vjoN dUjI khfxI<br />
pysL-ey-iKdmq hY;<br />
afpxy Gurny ivc iek sLyrnI sU peI.<br />
pqf nhIN kI kfrn bixaF, Auh afpxy<br />
nv-jfq bwicaF pRqI aYzI avyslI ho geI<br />
ik Ausny shI ZMg nfl AunHF df pflx<br />
posLx kIqf hI nf. mF dy moh qoN ivrvy<br />
hoey bwcy ieDr-AuDr Btkx lwgy. ienHF<br />
ivcoN iewk bwcf jMgl ivc ByzF cfrn vfly<br />
afjVI dy hwQ lwg igaf. dXflU suBfa<br />
vfly afjVI ny qqkfl ies bwcy nUM iek<br />
Byz df duwD cuMGfieaf. bwcy nUM surq afeI.<br />
afjVI ny bwicaF vFg Aus dI prvirsL<br />
kIqI. ByzF df duwD cuMG cuMG ky, awj hor<br />
kwlH hor sLyr df bwcf vwzf huMdf igaf.<br />
idn rfq ByzF qy lyilaF ivckfr ivcrn<br />
krky, AusnUM ByzF vFg hI DOx nIvIN krky<br />
qurn dI afdq pY geI. dUjy lPjF ivc<br />
Ausny pUrI qrHF ‘Byz-cfl’ apnf leI.<br />
ByzF vFg hI sLfm peI AusnUM vfVy ivc<br />
qfV idwqf jFdf. kdI kdI afjVI dy bfl<br />
bwcy lyilaF nfl Kyzx smyN, sLyr dy bwcy<br />
dI ipwT `qy vI cVH ky KrmsqIaF krdy<br />
rihMdy. jd kdy Auh cfmHly hoey sLyr dy<br />
bwcy dIaF muwCF nUM PV PV iKwcdy qF awigAuN<br />
Auh awKF muMd lYNdf. ieMj bwicaF nfl Kyz<br />
ky AusnUM vI qswlI imldI.<br />
rojLfnf dI qrHF iek idn afjVI<br />
ilKqum<br />
qrlocn isMG dupflpur<br />
afpxy iewjV nUM crfAuNdf hoieaf Gxy<br />
jMgl vl inwkl igaf. bVy arfm nfl<br />
ByzF qy lyly ieDr AuDr mUMh mfrdy iPr<br />
rhy sn. ieMny nUM QoVI dUr phfVI dI iewk<br />
tIsI ‘qy KVHf sLyr, ByzF vl dyK ky<br />
dhfiVaf. acfnk Aus vyly sLyr df bwcf<br />
iewjV dy sB qoN mohry quiraf iPrdf sI.<br />
sLyr dI Bbkfr suxidaF sfr ByzF qF ijwDr<br />
mUMh hoieaf nwT qurIaF. zrdf mfiraf<br />
afjVI vI POrn iek drKq ‘qy jf ciVHaf.<br />
tIsI qoN AuWqr ky Qwly vl afAuNidaF<br />
jMglI sLyr ny iewk hor grjvIN Bbk mfrI.<br />
AusnUM dyK ky sLyr dy bwcy ny kMn Prky!<br />
sLyr ny dyK ilaf ik ieh qF myrI nsl df<br />
hI bwcf hY. ieDroN sLyr dI Bbkfr sux ky<br />
sLyr dy bwcy ny vI aSgVfeI leI. Ausny<br />
glyL `coN afvfjL kwZx dI koisLsL kIqI.<br />
iesdI inwkI ijhI grj sux ky, sLyr iehnUM<br />
cwtx cuMmx lwg ipaf. hux sLyr dy bwcy dy<br />
aSdrlf ‘sLyr’ jfg ipaf. afpxI sLklsUriq<br />
nfl imldy juldy vwzy sLyr nfl<br />
jMgl vl nUM quiraf jf irhf ‘inwkf sLyr’<br />
cfa qy Aumfh nfl BbkfrF hI mfrI jf<br />
irhf sI.<br />
sfnUM ByzF dy iewjVF ivc rulidaF<br />
BtkidaF nUM, sfnUM gDy bx ky kwcyipwilaF<br />
df Bfr ZoNidaF nUM qwk qwk ky,<br />
ahu qKq sRI kysgVH dI TyrI qoN, awj vI<br />
sfzf bfpU sfnUM muV sLyr bxfAux leI<br />
‘vfjF mfr irhf hY. pr sfnUM gDy bxn<br />
aqy ByzF vFg AUNDIaF pfAux ‘c hI mjLf<br />
af irhf hY. sfnUM byiksmqF nUM bfjF vfly<br />
dIaF ‘vfjF suxdIaF hI nhIN!<br />
zfktr kol phuMc ky mrIjL dI mfniskqf eI bdl jFdI aY. awDf qF<br />
AueIN TIk ho jFdY. jy mn arog ho igaf qF qn ny qF arog afpxy afp<br />
ho jfxY. nvIN qoN nvIN ibmfrI rojL afeI jFdI aY. kYNsr pIVqF dIaF ryl<br />
gwzIaF Br ky bIkfnyr nUM jfx lwg peIaF. svfeIn PlU jhfjLF ‘c<br />
ciVHaf iPrdY. ieh vI ajIb iksm dI dfsqfn hY. hr bMdf mrIjL aY.<br />
hryk nUM koeI nf koeI bImfrI aY.<br />
bMdy dIaF icMqfvF vD geIaF hn. hr vkq koeI nf koeI icMqf.<br />
amn cYn KLqm ho igaf. afqimk sMqusLtI aqy afnMd qoN asIN vFJy ho<br />
gey. sfzI mfniskqf pQrf geI. sfzI sMvydnsLIlqf KSB lf ky AuWz<br />
geI. ‘awK myry Xfr dI duKy lflI myrIaF awKF ivc rVky’ vrgIaF<br />
BfvnfvF Kqm ho geIaF. hux qF sVk ‘qy afKrI sfh igxdy iensfn<br />
nUM Cwz ky kort kcihrI dy cwkrF qoN zrn dI mfniskqf qihq qurdy<br />
bxdy hF. ijho ijhy afpfDfpI vfly mhOl ivc asIN rihMdy hF, ijwQy<br />
pYdl qoN sfeIkl[[[sfeIkl qoN skUtr[[[skUtr qoN kfr[[[kfr qoN<br />
hvfeI jhfjL qwk dI qyjLI afpxy ivkfs nfl joVI hY AuWQy ijLhnI qOr<br />
‘qy sfzI mfniskqf ivc, sfzy irsLiqaF nfiqaF ivc vI qyjLI afAuxI<br />
lfjLmI sI. sMgmrmrI pwQr vI kdy mom idl hoey ny. kudrqI mfhOl<br />
qoN tuwt ky[[[GrF nUM pwQrF ivc jVH ky pwQr idl hI hoieaf jf skdf<br />
hY. jdoN sfry XMqr asIN aftomYitk vrqxy hn qF mnuwKqf vI aftomYitk<br />
dy pRBfv hyT eI cwlygI. vfqfvrx ‘c ieMnI grmI pYdf krky idmfg<br />
ey[ sI[, kUlrF nfl QoVHf TMZf hoxY. vfdVIaF sjfdVIaF inBx isrF dy<br />
nfl. ijho jy kMm krFgy cMm nUM vI Auho ijhf bxfAuxf pYxY. ijMnf ku<br />
vfqfvrx nUM gMdf asIN bxf rhy hF Enf ku suDfrn leI kfgjLI rOlf<br />
vI pf rhy hF. nfly ijhVIaF mfVIaF cMgIaF asIN krdy aF Auh sfzy<br />
‘qy eI lfgU huMdIaF ny. bfkI AupdysL qF dUijaF nUM dyx vfsqy huMdy ny.<br />
hux dUjf koeI hY eI nhIN. asIN sfry afp eI aF. afp eI krI jfny aF<br />
afp eI BrI jfny aF. asIN qF sfrf jLor nwcx ‘qy lfieaf hoieaf. hux<br />
DUV cfhy ijwQy mrjLI pvy. ieh icMqkF df mslf, Auh socx.<br />
isafxy kihMdy aY vI AuWzdI DUV hmysLf isr ivc hI pYNdI huMdI<br />
aY[[[.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (17)<br />
Sikh Religious Society of North West Indiana<br />
siqgur siqgur siqgur siqgur siqgur pRswid pRswid pRswid pRswid pRswid<br />
Ç Ç<br />
pRogrfm<br />
rfgI jQy qy kQf vfck<br />
BfeI hrpfl isMG<br />
BfeI ajIq isMG jwblpurvfly<br />
bwicaF vloN kIrqn aqy gurU sfihb dI<br />
jIvnI bfry ivcfrF<br />
gurU kf lMgr aquwt vrqygf<br />
smUh sMgqF nUM sfl 2010 mubfrk!<br />
dIn dunI dy pfqsLfh, aMimRq ky dfqy, dsmysL ipqf<br />
sRI gurU goibMd isMG jI dy pRkfsL idhfVy dI smUh sMgqF nUM<br />
smUh sMgqF dy crnF ivc bynqI hY ik dsmysL ipqf sRI gurU goibMd isMG jI df pRkfsL purb gurduafrf krfAUn puafieMt<br />
ivc sMgqF vloN aYqvfr 10 jnvrI, 2010 nUM mnfieaf jf irhf hY. 5 jnvrI nUM gurpurb vfly idn vI ivsLysL dIvfn<br />
sjxgy. ies mOky sLbd kIrqn df pRvfh cwlygf, gur sLbd ivafiKaf hovygI aqy pMQk ivcfrF hoxgIaF. afp sB nUM ies<br />
mOky hfjLrIaF Br ky jIvn sPlf krn dI bynqI hY jI.<br />
5 jnvrI, 2010 (gurpurb vfly idn)<br />
sLfmI 5:30 vjy pfT sRI rihrfs sfihb<br />
AuprMq gurbfxI kIrqn<br />
lK lK vDfeI<br />
ijQY jfie bhY myrf siqgurU so Qfn suhfvf rfm rfjy]<br />
arMB aKMz pfT-8 jnvrI, 2010<br />
afsf dy vfr AuprMq<br />
Bog sRI aKMz pfT-10 jnvrI, 2010<br />
sLbd kIrqn svyry 11 qoN 2:30<br />
sfD sMgq dy JfVUbrdfr<br />
Governing Body;<br />
Dr. Gurbachan Singh Kapoor, M.D.(President)<br />
S. Gurnam Singh Sidhu (Executive Sect.)<br />
S. Rajinder Singh Bains (Financial Sect.)<br />
S.Ravinder Singh Pannu (Religious Sect.)<br />
S. Jaspal Singh Ghotra (PR & Ed. Sect.)<br />
Board Of Trustees: 1.Dr. Gurbachan Singh Kapoor, M.D. 2. S. Surjit Singh<br />
Grewal 3. S. Harjit Singh Sahi.4. S. Sukhdev Singh Multani.5. S. Gurnam<br />
Singh Sidhu. 6.Dr. Renu Juneja, Ph.D. 7. S. Kuldip Singh Turke. 8. S. Sarwan<br />
Singh. 9. S. Rajbir Singh Boparai.10. S. Gurinder Singh. 11. S. Shamsher Singh<br />
Boparai. 12. S. Rajinder Singh Bains.13. S. Baldev Singh.14. S. Balraj<br />
Singh.15. S. Amrik Singh Basra. 16. S. Kuldip Singh. I7. S. Lakhwinder Singh.<br />
Honorary -Members. S. Inderpal Singh.<br />
aYs[ afr[ aYs[ afP ieMzIafnf<br />
gurdvfrf krfAUn puafieMt (ieMzIafnf)<br />
10005 Colorado St, Crown Point, IN 46307, Ph: 219-793-9446<br />
gurU pMQ dy dfs<br />
smUh sMgq qy pRbMDk kmytI gurdvfrf krfAUn puafieMt
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (18)<br />
Ç siqgur siqgur pRswid pRswid<br />
pRswid<br />
sMgqy abfd rhYN, afvqY pRsLfid rhYN, buMgy Jlf Jl rhYN pUry AuqsLfh ky]<br />
Ç<br />
dyg qyg Piqh<br />
lfgqy dIvfn rhYN, gfvqy sujfn rhYN, JUlqy insLfn rhYN sfcy pfqsLfh ky] pMQ kI jIq<br />
amYirkn gurduafrf kONsl<br />
gurduafrf sfihb dsLmysL akYzmI<br />
Gurdwara Sahib Dashmesh Academy, 8300 East Roy Road, Indianapolis, IN 46219<br />
gurU ipafrI sfD sMgq jI afp nUM nvyN sfl 2010 aqy<br />
srbMsdfnI dsLmysL ipqf gurU goibMd isMG jI dy pRkfsL Auqsv dI<br />
lwK lwK vDfeI<br />
sRI dsLmysL ipqf dy gurpurb dI KusLI ivc gurduafrf sfihb dsLmysL akYzmI, ieMzIanaYpoils (ieMzIafnf) ivKy 1 jnvrI qoN 10 jnvrI<br />
2010 qwk mhfn kIrqn smfgm hovygf ijs ivc pMQ df pRisD kIrqnI jQf bIbI bljIq kOr Kflsf qlvfVyvfly sMgqF nUM gurbfxI kIrqn<br />
nfl inhfl krngy. smUh sMgqF nUM bynqI hY ik 1 jnvrI 2010 qoN hr rojL sLfm dy dIvfn ivc hfjLrIaF Br ky gurbfxI kIrqn df anMd mfxo<br />
aqy gurU sfihb dIaF KusLIaF pRfpq kro. afE sB iswK sMgqF rl iml ky DMn DMn sRI gurU goibMd isMG jI df gurpurb mnfeIey ijnHF ny Kflsf<br />
pMQ leI afpxf sfrf srbMs vfiraf.<br />
pRogrfmF df vyrvf (1 jnvrI qoN 10 jnvrI 2010 qwk)<br />
pihlI jnvrI qoN 10 jnvrI qwk<br />
hr rojL sLfm nUM 6 qoN 8:30 vjy qwk<br />
kIrqn smfgm<br />
pfT rihrfs sfihb 6 qoN 6:30 qwk<br />
bwicaF dy jQy df kIrqn sLfm 6:30 qoN 7<br />
bIbI bljIq kOr Kflsf 7 qoN 8 vjy qwk<br />
ardfs qy smfpqI 8:30 vjy<br />
aYqvfr dy dIvfn<br />
svyry 10 vjy qoN 1 vjy<br />
qwk hoxgy. smUh<br />
sMgqF nUM bynqI hY ik<br />
lMgr dI syvf ivc<br />
ihwsf pf ky gurU kIaF<br />
KusLIaF pRfpq kro jI.<br />
jfrI krqf:dsLmysL akYzmI dy zfierYktr<br />
hor jfxkfrI leI Pon kro<br />
BfeI blbIr isMG tuwt 317-702-5051<br />
BfeI kfbl isMG 281-222-6951<br />
BfeI krmjIq isMG 916-416-4384<br />
BfeI muKiqafr isMG 916-826-2528<br />
BfeI joigMdr isMG 317-363-3351<br />
BfeI mnjIq isMG 317-522-6222<br />
BfeI blbIr isMG tuwt BfeI kfbl isMG<br />
BfeI rfm isMG BfeI bldyv isMG mwtU BfeI gurmyl isMG Kflsf
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (19)<br />
sfihbjfidaF df sLhIdI joV-mylf mnfieaf<br />
zYls, tYkss (rfxf iekbfl):<br />
dsm pfqsLfh sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />
Coty sfihbjfidaF bfbf jorfvr isMG aqy<br />
bfbf Piqh isMG qy mfqf gujLrI jI df<br />
sLhIdI idhfVf PiqhgV sfihb dIaF<br />
sMgqF ny gurdvfrf XUils ivKy sLrDf qy<br />
AuqsLfh nfl mnfieaf.<br />
sRI aKMzpfT sfihb dy Bog AuprMq<br />
pMQ pRisD kIrqnIey BfeI amrjIq isMG<br />
qfn ny sLbd kIrqn rfhIN sMgqF nUM inhfl<br />
kIqf aqy vzy qy Coty sfihbjfidaF qy mfqf<br />
gujLrI dI sLhIdI bfry sMgqF nUM bVy<br />
vYrfgmeI qrIky nfl dwisaf. AunHF ikhf<br />
Gwgf nUM swc bolx `qy<br />
mfrn dIaF DmkIaF<br />
kotkpUrf:iswK ivdvfn pRo[ ieSdr<br />
isSG Gwgf vloN akfl qKLq ‘qy pysLI qoN<br />
pihlF sbSDq ivakqIaF vloN kIqI jFdI<br />
gupq sOdybfjLI df Byq KolHx dIaF KLbrF<br />
nfl Aukq syvfdfr aqy AunF dy ipClwg<br />
iqlimlf AuTy hn aqy pRo[ Gwgf nUM jfnoN<br />
mfrn dIaF DmkIaF idqIaF jf rhIaF<br />
hn. Aukq mfmly df idlcsp pihlU ieh<br />
hY ik pRo[ Gwgf nUM ies KLbr sbSDI krIb<br />
150 PLon afey ijnHF ivcoN ijLafdfqr pRsMLsLf<br />
krn vfly ivakqIaF dy sn jdik 8<br />
PLon jfnoN mfrn dIaF DmkIaF dy vI afey.<br />
ik Auh kOmF hmysLF ijMdf rihMdIaF hn<br />
ijnHF dIaF nIhF sLhIdF dy KUn nfl isMjIaF<br />
huMdIaF hn.<br />
ies mOky sMgqF nUM sMboDn kridaF<br />
gurUGr dI pRbMDk kmytI dy pRDfn BfeI<br />
BuipMdr isMG vflIaf ny sfihbjfidaF<br />
aqy mfqf gujLrI dI sLhIdI nUM cyqy kridaF<br />
afiKaf ik aj dy dOr ivc iswK kOm<br />
sMkt ivcoN gujLr rhI hY. ieh sMkt afpxy<br />
ivrsy qoN tutx krky pYdf hoieaf hY. iswK<br />
kOm dI afpxI kmjorI krky hI aj iswK<br />
kOm ieh AuzIk rhI hY ik nvMbr 1984<br />
Ç gurduafrf gurU nfnk PfAUNzysLn, jYksn (imsIispI) Ç<br />
ÃÄ siqgur pRsfid<br />
Ehu gurU goibMd huie pRgitaf, dsvy avqfrf..<br />
ijn alK akfl inrMjnf, jipAu krqfrf..<br />
afp smUh sMgqF dy crnF ivc bynqI hY ik srbMsdfnI<br />
dsLmys ipqf DMn DMn sRI gurU goibMd isMG jI df jnm<br />
idhfVf gurduafrf gurU nfnk PfAUNzysLn, jYksn vloN 17<br />
jnvrI, 2010 nUM sLrDf aqy AuqsLfh nfl mnfieaf jf<br />
irhf hY. pMQ pRisD kIrqnIey BfeI amrjIq isMG qfn<br />
ies mOky gurbfxI kIrqn rfhIN sMgqF nUM inhfl krngy.<br />
afp sB sMgqF nUM bynqI hY ik ies mOky hfjLrIaF Br ky<br />
gurbfxI kIrqn srvx krky jIvn sPly kro.<br />
pRogrfm<br />
15 jnvrI, 2010<br />
arMB sRI aKMz pfT:svyry 6 vjy<br />
17 jnvrI, 2010<br />
Bog sRI aKMz pfT:svyry 9:30 vjy<br />
sLbd kIrqn:svyry 11 vjy qoN 2 vjy qwk<br />
AuprMq smfpqI dIvfn aqy lMgr<br />
bIbIaF dy jQy aqy BfeI mihMdr isMG Bwlf dy jQy dy<br />
kIrqn AuprMq BfeI amrjIq isMG qfn kIrqn krngy.<br />
dy kqlyafm dy dosLIaF nUM kdoN sjLfvF<br />
imlxgIaF. pMjfb dI jvfnI nisLaF ‘c<br />
glqfn hY aqy lok iesfeI mq vfl jF<br />
iPr zyrydfr sfDF vl iKcy jf rhy hn.<br />
ies mOky hwsdf pMjfb aYsosIeysLn<br />
aqy zI aYP zbilAU sports klwb dy<br />
mYNbrF ny bVI sLrDf nfl syvf kIqI. BfeI<br />
rfjf isMG, Aupkfr isMG, hrjIq isMG,<br />
ryzIE pMjfbI ivrsf, ibwlU bYxIvfl, hrjIq<br />
isMG ZysI, soZI, gursLrn isMG, hrjIq<br />
isMG bglI, rfjU BfeI bglI, ikMdf jOhl<br />
aqy hor syvfdfrF ny idn rfq syvf kIqI.<br />
gurdvfrf pilmQ ivc muPq ishq kYNp<br />
iztrfiet, imsLIgn (pMjfb tfeImjL ibAUro): ieQy gurdvfrf ihznPfl,<br />
pilmQ ivc iek muPq aYkUpRYsLr, afXurvYidk qy ryiekI ishq kYNp lfieaf igaf<br />
ijs ivc zf[ rfjIv agrvfl ny mrIjLF nUM kudrqI qrIky nfl vK vK mrjLF df<br />
ielfj krn dy ZMg dwsy. iek hPqf cwly ies kYNp ivc 70 qoN vwD lokF ny kudrqI<br />
ielfj df lfB AuTfieaf.<br />
kYNp dy iek ihwsy vjoN lfeI geI vrksLfp ivc zf[ agrvfl ny dwisaf ik ikvyN<br />
gMBIr ibmfrIaF df ielfj vI afXUrvYd, aYkUpRYsLr, ryiekI aqy hor kudrqI ielfj<br />
pRxflIaF nfl kIqf jf skdf hY. hor jfxkfrI leI zf[ agrvfl nfl Pon 231-<br />
360-1435 qy sMprk kIqf jf skdf hY.<br />
dMdF nUM iswDy, sfP suQry qy<br />
cmkdy vyKxf cfhuMdy ho qF awj<br />
hI apuafieMtmYNt bxfE<br />
Dr. Harjinder Khaira DMD & Associates<br />
Lakestreet Dental<br />
490 W. Lake Street, Suite 107<br />
Roselle, IL 60172<br />
630-894-8008<br />
dMdF df qswlIbKLsL ielfj<br />
iswDI kfl kro 630-479-0031<br />
�ieMsLorYNs nhIN? iPkr nhIN. 20-40% Cot idwqI jfvygI.<br />
�kI qusIN jfnxf cfhuMdy ho ik quhfzy bwcy Invisialign<br />
(Clear Braces) dy Xog hn? muPq msLvrf lE.<br />
�dMdF qy msUiVaF dI bdbU, KUn inklx qoN pRysLfn ho?<br />
ies df ielfj nvIn qknIk nfl kIqf jFdf hY<br />
sMgqF dy JfVUbrdfr<br />
smUh pRbMDk gurduafrf pRbMDk kmytI<br />
Guru Nanak Foundation of Jackson, Mississippi<br />
4324 Welota Drive, Jackson, MS 39209, Ph:601-922-8202<br />
hor jfxkfrI leI<br />
Pon:601-709-1913<br />
Fillings, Dentures,<br />
Crowns, Bridge, Veneers,<br />
Extractions, Cleaning,<br />
Lakeland Dental<br />
115 E. State Rd.,<br />
Island Lake, IL 60042<br />
847-526-1920
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (20)<br />
Ç<br />
siqgur siqgur pRswid<br />
pRswid<br />
jb lg Kflsf rhy inafrf. qb lg qyj dyEU mY sfrf.<br />
jb Xh jhY ibprn kI rIq. mY n krhUM ien kI pRqIq.<br />
Ç<br />
BgqI qy sLkqI dy mujwsmy dsm pfqsLfh<br />
sfihb sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />
afgmn purb dI kul lokfeI nUM<br />
Sikh Religious Society of Wisconsin<br />
3675 N Calhoun Rd Brookfield WI 53207 Ph: 414-262-1600
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (21)<br />
Ç<br />
siqgur siqgur pRswid<br />
pRswid<br />
sB jg qyrf Kyl hY qUM guxI ghylf..<br />
vfh vfh goibMd isMG afpy gur cylf..<br />
Ç<br />
klgIDr pfqsLfh sRI gurU goibMd isMG jI dy<br />
pRogrfm<br />
31 dsMbr 2009 (ivsLysL dIvfn)<br />
sLfm 6 vjy qoN 10 vjy qwk<br />
3 jnvrI 2010 (aYqvfr df dIvfn)<br />
svyry 10[30 qoN 12[15 qk, sLfmI 6[30 qoN 7[30<br />
5 jnvrI nUM gurpurb `qy ivsLysL dIvfn hoxgy.<br />
gurpurb 10 jnvrI nUM mnfieaf jfeygf.<br />
not: sMq hrdyv isMG 17 jnvrI qk hr<br />
rojL gurbfxI kQf-ivafiKaf rfhIN sMgqF nUM<br />
hrI js nfl joVngy.<br />
sMq hrdyv isMG lUloN<br />
ivsLysL kIrqn drbfr<br />
ijQY jfie bhY myrf siqgurU so Qfn suhfvf rfm rfjy]<br />
sMq bfbf hrdyv isMG lUloN vfly gurduafrf isMG sBf imsLIgn ivKy<br />
nvyN sfl nUM jI afieaF kihx leI ho rhy kIrqn drbfr ivc sLfml<br />
ho ky sMgqF nUM gur-sLbd kIrqn ivafiKaf nfl inhfl krn leI<br />
Aucycy qOr `qy phuMc rhy hn. sMq hrdyv isMG jI 31 dsMbr dy dIvfn<br />
ivc 2 GMty hfjrI Brngy. pRbMDk kmytI vloN smUh sMgqF nUM ienHF<br />
dIvfnF ivc hfjrI Br ky gurU-sLbd df lfhf lYx dI bynqI hY. 10<br />
jnvrI nUM gurpurb sbMDI ivsLysL smfgm hoxgy.<br />
gurduafrf isMG sBf afP imsLIgn, kYNtn<br />
3310 S. Canton Center Road, Canton. MI-48188, Ph. #. 734-397-7281<br />
jfrI krqf: pRbMDk syvfdfr aqy smUh sMgq
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (22)<br />
kFgrsvumn jYn isLkfskI leI PMzryjLr<br />
mYN dysL aqy ivsLv nUM ibhqr bxfAux leI vcnbwD hF-jYn isLkfskI<br />
isLkfgo (pMjfb tfeImjL ibAUro):<br />
XU aYs kFgrs dy nONvyN ijLly leI<br />
zYmokrYt AumIdvfr jYn isLkfskI dI cox<br />
muihMm leI iek PMzryjLr ieQoN dy iek<br />
AuGy ibjnsmYn blivMdr isMG (ey-vn<br />
kfrpYts) aqy AunHF dy sfQIaF dy Audm<br />
nfl lMGy aYqvfr kIqf igaf. ies<br />
PMzryjLr mOky jYn isLkfskI qoN ielfvf<br />
ielInfey kMptrolr leI zYmokrYt pfrtI<br />
dy AumIdvfr rfjf ikRsLnfmUrQI, isLkfgo<br />
dy 49vyN vfrz qoN aflzrmYn, jo mUr,<br />
stIvn jymjL (kuwk kfAUNtI dy nONvy sb<br />
srkt jwj leI zYmokrYt AumIdvfr) aqy<br />
zf[ bYrI imnrfP vI mOjUd sn.<br />
afm lokF dy msilaF pRqI srokfr,<br />
prvfsIaF dy ihqF leI KVHn aqy kOmI<br />
aihmIaq dy hr msly Auqy cyqn PYslf<br />
lYx dy guxF krky kFgrsvUmn jYn<br />
isLkfskI BfrqI BfeIcfry ivc vI kfPI<br />
lokipRa hn. prvfsI BfeIcfry ivc 1998<br />
ivc Aus smyN jYn isLkfskI dI kfPI crcf<br />
hoeI sI jdoN Auh iemIgrysLn dy dPqr dy<br />
bfhr prvfsIaF dIaF musLiklF df jfiejf<br />
lYx leI Kud iek afm prvfsI vjoN lfeIn<br />
ivc jf lwgy sn aqy AunHF ny iemIgrysLn<br />
ivBfg dy kMm kfr ivc iZwlH-mwT bfry<br />
bVI jLordfr afvfjL AuTfeI sI. AunHF dy<br />
inAU Xfrk (pMjfb tfeImjL<br />
ibAUro): sLhId kOmF df srmfieaf huMdy<br />
hn aqy jfgdIaF kOmF afpxy sLhIdF nUM<br />
kdy nhIN BuwldIaF. aijhy hI ivsLvfs aqy<br />
ierfdy nfl sLhId AUDm isMG df jnm<br />
idn sLhId AUDm isMG sBf inAU Xfrk<br />
vloN ieQy atlFitk aYvinAU ‘qy siQq<br />
rfiel pYlys ivc 26 dsMbr nUM mnfieaf<br />
igaf. ies smfgm ivc eIst kost dy<br />
pMjfbI BfeIcfry ny bVy AuqsLfh nfl vD<br />
cVH ky isLrkq kIqI.<br />
ieQy ijLkrXog hY ik sLhId AUDm<br />
isMG sBf vloN hr sfl sLhId AUDm isMG<br />
df sLhIdI idn 31 julfeI nUM bVI sMjIdgI<br />
nfl aqy jnm idn 26 dsMbr nUM bVy<br />
mfx aqy BrpUr KusLIaF nfl mnfieaf<br />
jFdf hY. prvfsI iPjLf ivc vwsdy pMjfbI<br />
afpxI mfq BUmI ‘qy Zhy jLulm df bdlf<br />
ies dKLl qoN bfad isLkfgo dy iemIgrysLn<br />
dPqr dy kMm-kfj ivc vwzy pwDr ‘qy<br />
suDfr afieaf sI.<br />
kFgrsvUmn jYn isLkfskI dI afey<br />
mihmfnF nfl jfx-pCfx blivMdr isMG<br />
ny krvfeI jdoNik mMc sMcfln zf[<br />
hrijMdr isMG Kihrf ny kIqf. zf[ Kihrf<br />
ny blivMdr isMG dI jfx-pCfx<br />
krfAuNidaF afey mihmfnF nUM dwisaf ik<br />
jdoN rfsLtrpqI brfk Ebfmf ny afpxf<br />
pihlf styt iznr BfrqI pRDfn mMqrI<br />
zf[ mnmohn isMG dy mfx ivc idwqf sI<br />
qF ies iznr leI bulfey gey 320 aihm<br />
isafsqdfnF, arQsLfsqrIaF,<br />
ivigafnIaF, sPIrF aqy klfkfrF ivc<br />
blivMdr isMG vI sLfml sn.<br />
rfsLtrpqI Ebfmf afpxy ies purfxy<br />
imwqr nUM bulfAuxf Buwly nhIN sn.<br />
vrxnXog hY ik blivMdr isMG sRI<br />
Ebfmf dy styt sYnytr bxn smyN qoN<br />
hmfieqI cly af rhy hn.<br />
kFgrsvUmn isLkfskI dI jfxpCfx<br />
krfAuNidaF zf[ Kihrf ny dwisaf<br />
ik Auh ielInfey styt asYNblI leI awT<br />
sfl lok pRqIinD rihx AuprMq 1998<br />
ivc pihlI vfr ielInfey dy nONvyN ijLly<br />
leI kFgrs vfsqy cuxy gey sn. ienHF<br />
lYx vfly mhfn sLhId aqy srbsFJIvflqf<br />
dy pRqIk rfm muhMmd isMG afjLfd nUM<br />
afpxy hr sfh nfl Xfd rwKdy hn.<br />
smfgm dy arMB ivc ipRMsIpl<br />
blbIr isMG ny sLhId AUDm isMG dy<br />
jIvn Auqy cfnxf pfAuNidaF afiKaf<br />
ik ies mhfn sLhId ny jilaFvfly bfg<br />
dy sfky df bdlf lYx df jjLbf 21 sfl<br />
afpxy mn aMdr sFB ky rwiKaf aqy<br />
ies nUM mwTf nhIN pYx idwqf. dunIaF Br<br />
dy mulkF ivc Btkx qoN bfad aKIr<br />
Auh afpxy imsLn ivc kfmXfb ho igaf<br />
ikAuNik Aus dy mn ivc dsLmysL ipqf<br />
gurU goibMd isMG jI dy anmol bcn<br />
sn, “inscY kr apnI jIq kroN.”<br />
sflF ivc cfry vfrI Auh 70 qoN 76 PIsd<br />
votF lY ky kfmXfb hoey. ieh AunHF dI<br />
lokipRXqf df pRmfx hY. hux Auh pMjvIN<br />
vfr cox lV rhy hn. ieh cox agly<br />
sfl PrvrI mhIny hoxI hY. sdn ivc<br />
Auh zYmokrYt pfrtI dI lIzrisLp dy cIP<br />
izptI ivpH hn. Auh aYnrjI aqy kfmrs<br />
kmytI dy mYNbr vI hn aqy ies ruqby<br />
ivc Auh sfry amrIknF leI hYlQkyar<br />
kvryj leI isrqoV Xqn kr rhy hn.<br />
kfmrs sb kmytI dI vfeIs cyarprsn<br />
dy qOr ‘qy sRImqI isLkfskI kfmrs, vpfr<br />
aqy Kpqkfr suriKaf ijhy mfmilaF dI<br />
dyK-ryK krdy hn. hfAUs spIkr nYNsI<br />
pflosI ny hfl hI ivc sRImqI isLkfskI<br />
nUM KuPIaf syvfvF bfry hfAUs islYkt<br />
kmytI df mYNbr bxfieaf. sRImqI<br />
isLkfskI kFgrs ivc aOrqF dy mfmilaF<br />
dI vI zt ky pYrvI krdy hn. Auh ierfk<br />
‘coN POjF kwZx bfry kOks dy bfnI mYNbr<br />
vI hn. sRImqI isLkfskI ny pfiksqfn<br />
ivc jmhUrI sMsQfvF dI hmfieq krn<br />
aqy Bfrq dy pRmfxU sLkqI bxn dy hwk<br />
ivc vot pfeI sI. ies qoN ielfvf AunHF ny<br />
gYrkfnUMnI prvfsIaF dy bwicaF nUM skUlF<br />
ivc pVHfeI krn dI iejfjLq dyx dy hwk<br />
ivc vI afvfjL bulMd kIqI sI.<br />
ies mOky bolidaF kFgrsvUmn jYn<br />
isLkfskI ny afiKaf ik amrIkf ivc<br />
62% bYNkrpsIaF hYlQkyar dy Krcy<br />
isroN lMG jfx krky huMdIaF hn. ies<br />
inAU Xfrk dy cricq sLfier dIp<br />
mMglI ny mMc sMBflidaF afpxy ilKy gIqF<br />
dI JVI lf idwqI. lok gfiekf bIbI nirMdr<br />
kOr mfvI ny pMjfbI gIqF aqy bolIaF rfhIN<br />
sroiqaF df BrpUr mnorMjn kIqf.<br />
vqnpRsqI dy gIq sux ky mihmfnF ivcoN<br />
hI s[ anUp isMG pRDfn ieMtrnYsLnl<br />
sports aYNz klcrl aYsosIeysLn aqy<br />
s[ drsLn KwK vI styj ‘qy phuMc gey<br />
aqy AunHF afpxI sLyaro sLfierI nfl KUb<br />
smF bMinaf. bIbI jmIlf ny vI afpxy<br />
nvyN aqy purfxy gIqF nfl pRogrfm ivc<br />
rMg Biraf. bwicaF ny sLhId AUDm isMG<br />
bfry lyK aqy kivqfvF pVHy aqy sLbd<br />
gfien rfhIN hfjLrI lvfeI. ies pRogrfm<br />
leI hr amrIkI leI hYlQkyar kvryj<br />
jLrUrI hY. rfsLtrpqI Ebfmf vloN arMBy<br />
gey suDfrF dI jLordfr hmfieq kridaF<br />
AunHF ikhf ik keI lokF nUM ieh isLkfieq<br />
hY ik suDfrF dy mfmly ivc asIN bhuq<br />
DImI cfl nfl cwl rhy hF pr ieh gwl<br />
Xfd rwKxI cfhIdI hY ik iksy vI isstm<br />
nUM rfqo rfq nhIN bdilaf jf skdf. keI<br />
vfr lokF dy inihq svfrQF krky qbdIlI<br />
ilafAux ivc lMmf smF lwg jFdf hY.<br />
sLkqIsLflI lok sMGrsL qoN ibnf kuJ vI<br />
Cwzx leI iqafr nhIN huMdy. mYN afpxy<br />
BfeIcfry aqy ivsLv nUM rihx leI iek<br />
ibhqr jgHf bxfAuxf cfhuMdI hF. ajy bhuq<br />
sfrIaF cuxOqIaF df sfhmxf krnf bfkI<br />
hY. ienHF cuxOqIaF df mYN quhfzy sihXog<br />
ivc ihwsf lYx vfly sfry bwicaF nUM sLhId<br />
AUDm isMG sMsQf vloN trfPIaF nfl<br />
invfijaf igaf.<br />
ies sfry smfgm nUM amrIkf dy<br />
pihly pMjfbI tI vI cYnl js tI vI ny<br />
kvr kIqf. ijLkrXog hY ik ies tI vI<br />
cYnl dy sI eI E bIbI pYnI rfj, sRI kfrl<br />
KMzylvfl aqy tYknIkl zfierYktr dIpk<br />
DImfn sfrf smF afpxy stfP sihq mOjUd<br />
rhy. AunHF ny ipRMsIpl blbIr isMG vloN<br />
amrIkn lokF aqy bwicaF leI ilKI<br />
aMgryjLI pusqk “df gryt pYtrIEt sLhId<br />
AUDm isMG” irlIjL kIqI. sMsQf dy sI<br />
eI E suKdyv isMG lflI ny bwicaF nUM<br />
trfPIaF aqy ienfm dyx df ivsLysL pRbMD<br />
nfl zt ky mukfblf krFgI iesy krky<br />
mYN hor do sflF leI kFgrs leI cox lV<br />
rhI hF.<br />
ieQy ijLkrXog hY ik jYins zI[<br />
isLkfskI df jnm 26 meI 1944 nUM<br />
isLkfgo ivc hoieaf aqy Auh rUsI aqy<br />
XhUdI mUl dy mfipaF dI DI hY. Auh 1999<br />
qoN lok pRqIinD sBf dy zYmokrYt mYNbr<br />
hn. ies smyN Auh isLkfgo dI sbrb<br />
ievYNstn ivc afpxy pqI rObrt krImr<br />
nfl rihMdy hn. AunHF dy iqMn bwcy hn aqy<br />
cfr poqy-poqIaF.<br />
ies mOky bolidaF ielInfey<br />
kMptrolr dI cox lV rhy rfjf<br />
ikRsLnfmUrQI ny afiKaf ik Auh cuxy<br />
jfx ‘qy styt ivc iBRsLtfcfr nUM Kqm<br />
krn leI hr hIlf vrqxgy. AunHF ies<br />
mOky keI pRsqfivq AuprfilaF df<br />
ijLkr vI kIqf ijnHF ivc styt dI sfrI<br />
KrIddfrI nUM eI-mfrikt rfhIN krnf<br />
vI sLfml hY.<br />
kFgrsvUmn jYn isLkfskI dI cox<br />
leI Xogdfn golz spFsr 2400 zflr,<br />
islvr spFsr 1000 aqy spFsr 500<br />
zflr rwiKaf igaf hY.<br />
BfrqI BfeIcfry dI qrPoN ies mOky<br />
hfjLr ivakqIaF ivc muwK bfbU BfeI ptyl,<br />
zf[ cMdrkFq modI, jiqMdr blsfrf,<br />
iePiqKfr sLrIP, pRsLFq sLfh, kIrqI<br />
rUvyrI, inwk gfKl, jYdyv isMG BwTl, sMnI<br />
qy ronI kulfr, aYs[ pI[ isMG, moNtI,<br />
avqfr isMG cImf, sMqoK isMG, lKvMq<br />
isMG koml aqy hor bhuq sfry BfeIcfrk<br />
afgU mOjUd sn.<br />
DUm Dfm nfl mnfieaf sLhId AUDm isMG df jnm idhfVf<br />
kIqf. sMsQf dy jnrl sYktrI sivMdr<br />
isMG josn ny sLhId AUDm isMG dy jIvn<br />
dIaF JlkIaF pysL kridaF styj nUM<br />
vDIaf clfieaf. sMsQf dy pRDfn jsvMq<br />
isMG jwsf ny sMsQf dy smUh mYNbrF Kfs<br />
krky s[ suKdyv isMG lflI, s[ pRIqm<br />
isMG, s[ avqfr isMG, s[ ipRqpfl isMG<br />
vflIaf, s[ jgIr isMG aqy s[ sivMdr<br />
isMG josn df BrpUr sihXog leI DMnvfd<br />
kIqf. sMsQf vloN idwqy gey KuwlHy swdy kfrn<br />
hfl ieqnf Br igaf ik keI swjxF nUM<br />
sItF vI nf imlIaF. sRI jwsf ny mihmfnF<br />
nUM ies kfrn hoeI pRysLfnI leI iKmf dI<br />
jfcnf vI kIqI. AunHF afs pRgtfeI ik<br />
sMsQf nUM sLhId df idhfVf mnfAux leI<br />
awgoN vI BfeIcfry qoN iesy qrHF sihXog<br />
imldf rhygf.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (23)<br />
ÃÄ siqgur pRsfid..<br />
srbMsdfnI, aMimRq ky dfqy, sfihb-ey-kmfl<br />
sfihb sRI gurU goibMd isMG jI mhfrfj dy<br />
pfvn pRkfsL purb dI srbwq iswK sMgq nUM<br />
dsLmys ipqf sfihb sRI gurU goibMd isMG jI df pRkfsL idhfVf gurduafrf iswK klcrl<br />
susfietI ieMzIafnf sfAUQbYNz ivKy sfAUQbYNz qy imsLvfkf dIaF sMgqF vloN sincrvfr<br />
9 jnvrI, 2010 nUM sLrDf qy AuqsLfh nfl mnfieaf jf irhf hY. smUh sMgqF dy crnF<br />
ivc bynqI hY ik ies mOky hfjLrIaF Br ky gur sLbd df lfhf lY ky jIvn sPlf kro jI<br />
arMB sRI aKMz pfT<br />
vIrvfr 7 jnvrI, 2010<br />
Bog sRI aKMz pfT<br />
sincrvfr 9 jnvrI, 2010<br />
2010<br />
mubfrk<br />
pRogrfm<br />
sB jg qyrf Kyl hY qUM guxI ghylf..<br />
vfh vfh goibMd isMG afpy gur cylf..<br />
sLbd kIrqn hjLUrI rfgI 11:30 qoN 12:30 qwk<br />
sLbd kIrqn bfbf mfn isMG iphovf vfly 12:30<br />
qoN 2:30 vjy qwk<br />
ardfs qy smfpqI 2:30 vjy<br />
Sikh Sikh Sikh Sikh Sikh Cultural Cultural Cultural Cultural Cultural Society Society Society Society Society of of of of of Indiana Indiana Indiana Indiana Indiana<br />
Gur Gur Guru Gur Guru<br />
u u u Nanak Nanak Nanak Nanak Nanak Darbar Darbar Darbar Darbar Darbar<br />
12800 Day Rd. Mishawaka, IN, 46545, Tel: (574) 255-7400<br />
bfbf mfn isMG iphovf vfly<br />
not:sMq bfbf mfn isMG jI iphovf vfilaF df 10 jnvrI df dIvfn gurduafrf grInvuwz, ieMzIanaYpoils ivc hovygf.<br />
hor jfxkfrI leI:srvx isMG 574-532-7858, mnjIq isMG 574-850-3218, hrBjn isMG 574-292-5101<br />
2010<br />
mubfrk
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (24)<br />
rfjsI kuVwqx, iKwcoqfx qy AuQl-puQl df irhf ieh sfl<br />
cMzIgVH : pMjfb dy rfjnIqk aqy<br />
smfijk ipV ‘c sfl 2009 dOrfn<br />
vfprIaF aihm GtnfvF lok mnF ‘qy<br />
AukrIaF rihxgIaF. bfrF mhIinaF dy<br />
smyN dOrfn vfprIaF vwzIaF rfjnIqk<br />
GtnfvF kfrn ijwQy pMjfb dI swqfDfrI<br />
aqy ivroDI iDr leI ieh sfl keI qrHF<br />
dy qjLribaF vflf mMinaf jfvygf, AuQy<br />
pMjfb vfsIaF leI ieh kOVIaF XfdF<br />
Cwzx vflf vrHf vI sI.<br />
rfjnIqk pwK qoN dyiKaf jfvy qF muwK<br />
mMqrI pRkfsL isMG bfdl ny ies sfl dy<br />
sLurUafqI idnF ‘c afpxy PrjLMd suKbIr<br />
bfdl nUM pMjfb srkfr ‘c Aup mwuK mMqrI<br />
bxfieaf. sUby dI isafsq ‘c ies qoN<br />
bfad vfprI iek vwzI Gtnf vI pMjfbIaF<br />
leI nf BuwlxXog rhI. Auh hY sLRomxI<br />
akflIdl dy sInIar afgU kYptn<br />
kMvljIq isMG df iek sVk hfdsy ‘c<br />
dyhFq hoxf. sfl dy afKrI mhIny pMjfb<br />
ivDfn sBf ‘c hfkm aqy ivroDI iDr dy<br />
ivDfiekF vloN iek-dUjy dIaF pwgF lfhux<br />
df vrqfrf ies sfl dIaF ieiqhfsk<br />
GtnfvF ‘c sLumfr ho igaf. sfl dy mwD<br />
vyly zyrf bwlF dy sMq rfmfnMd dI hwiqaf<br />
qoN bfad pMjfb ‘c hoeI ihMsf nUM vI lok<br />
lMby smyN qwk Bulf nhIN skxgy.<br />
iesy qrHF amn-kfnUMn dy mfmly ‘c<br />
sfl dy afKrI mhIny ‘c luiDafxf ‘c<br />
pihlF pRvfsI mjLdUrF vloN ihMsf df rfh<br />
PVnf aqy iPr afsLUqosL dy smfgm qoN<br />
bfad dIaF GtnfvF ny ijQy srkfr nUM<br />
nmosLI idwqI, AuQy pMjfb dy smfijk qfxybfxy<br />
dIaF qMdF nUM vI ivgfiVaf.<br />
rfjnIqI dy Kyqr ‘c hI bfdl<br />
pirvfr dI nUMh hrismrq kOr df AuBfr<br />
aqy sfbkf muwK mMqrI kYptn amirdr<br />
isMG dI pqnI prnIq kOr dy kyNdrI mMqrI<br />
mMzl ‘c rfj mMqrI bxnf hI aihm<br />
GtnfvF hn. akflI rfjnIqI ivc isKr<br />
qwk bfdl pirvfr ivcoN pihlI vfrI koeI<br />
aOrq isafsq ‘c afpxI QF bxfAux ‘c<br />
kfmXfb hoeI hY. hrismrq kOr pihlI<br />
vfrI lok sBf mYNbr cuxI geI. pfrlImYNt<br />
ivc do vfrI pMjfb dy muwidaF ‘qy bolx<br />
nfl bfdl pirvfr dI nUMh cMgI bulfrI<br />
vI sfbq hoeI. dyiKaf jfvy qF ijs qrHF<br />
hrismrq aqy prnIq kOr ny kyNdrI<br />
isafsq ‘c afpxI Bwl bxfeI hY, Aus ny<br />
pMjfbxF df mfx kOmI pwDr ‘qy kfPI<br />
mflyrkotlf : 1947 ivc dysL dI vMz smyN<br />
vwzI igxqI ‘c ies dysL ivc muslmfn ihjrq kr<br />
ky pfiksqfn cly gey qy Auh afpxIaF aqy Dfrimk<br />
sfrIaF jfiedfdF vI Cwz gey, ijnHF ‘qy bfad ivc<br />
njfiejL kbjLy kr ley gey. ies nUM vyKidaF kyNdrI<br />
srkfr ny 1954 ivc iek vkP aYkt pfs kIqf qy<br />
Bfrq dIaF sfrIaF hI sUbf pwDrI srkfrF nUM ieh<br />
afiKaf ik vkP borz nUM gTn ivc ilaf ky<br />
muslmfnF dIaF sfrIaF hI Dfrimk jfiedfdF nUM<br />
afpxy kbjLy `c lY lvy. 1960 ivc pSjfb vkP<br />
borz dI sQfpnf hoeI aqy vkP jfiedfdF df nvyN<br />
isry qoN srvy krvfAux leI iek kimsLn vI bxfieaf<br />
igaf. ijs kimsLn ny 1960 aqy 1970 dy dhfky<br />
ivc sfrIaF hI vkP jfiedfdF df srvy kr ky borz<br />
dy kbjLy ivc dy idqf. Aus smyN pSjfb, hirafxf<br />
ihmfcl aqy cMzIgVH df sFJf borz bixaf sI aqy<br />
kyNdr srkfr aDIn kMm krdf sI. iksy vyly ieh<br />
borz dysL df sB qoN amIr borz sI. ies qoN bfad<br />
vwK-vwK lokF dI mSg ‘qy kyNdr srkfr ny sFJy borz<br />
nUM 2003 ivc vwK-vwK kridaF hirafxf, ihmfcl,<br />
pSjfb aqy cMzIgVH borz nUM alwg-alwg kr ky<br />
ies df btvfrf kr idqf. ies btvfry nUM lY ky lok<br />
bVy pCqf rhy hn ikAuNik vMz qoN bfad pSjfb vkP<br />
borz dy mfmilaF dy ivc rfj srkfrF dI iswDI<br />
pRkfsL isMG bfdl, suKbIr isMG bfdl qy hrismrq kOr<br />
kYptn amirdr isMG, prnIq kOr qy rxieMdr isMG<br />
vDfieaf hY. amirMdr isMG dy pirvfr<br />
leI prnIq kOr df qIjI vfrI lok sBf<br />
df mYNbr cuixaf jfxf ijQy sLuB sLgn hY,<br />
AuQy sfbkf muwK mMqrI df spuwqr rxieMdr<br />
nvjoq aqy sonI ny coxF `c imwQy qoN vD Krc kIqf<br />
cMzIgVH : sMsd mYNbr qy Bfjpf afgU<br />
nvjoq isMG iswDU aqy AunHF dy mukfbly<br />
cox lVn vfly kFgrs dy AumIdvfr Em<br />
pRkfsL sonI ny lok sBf coxF dOrfn cox<br />
kimsLn vloN inrDfrq cox Krcy qoN ikqy<br />
ijLafdf Krc kIqf sI. sUcnf aiDkfr<br />
kfnUMn qihq mMgI geI jfxkfrI dOrfn<br />
qwQ sfhmxy afey hn ik aMimRqsr lok<br />
sBf cox hlky ‘c qfienfq kyNdrI cox<br />
ingrfnF vloN lfey gey ihsfb-ikqfb<br />
muqfbk lok sBf coxF dOrfn BfrqI jnqf<br />
pfrtI dy AumIdvfr nvjoq isMG iswDU ny<br />
56 lwK 2 hjLfr 210 rupey aqy kFgrs<br />
pfrtI dy AumIdvfr Em pRkfsL sonI ny<br />
46 lwK 82 hjLfr 296 rupey Krc kIqy<br />
sn. lok pRqIinDqf kfnUMn muqfbk lok<br />
sBf coxF dOrfn iek AumIdvfr 25 lwK<br />
rupey hI Krc kr skdf hY. ies qoN vwD<br />
kIqf igaf Krc gYr kfnUMnI mMinaf jFdf<br />
isMG df pihlI hI cox ‘c hfr jfxf<br />
isafsI Jtky qoN Gwt nhIN sI. AuNJ lok<br />
sBf coxF dOrfn 8 sItF ‘qy ijwq ky<br />
kFgrs ‘c jfn hI nhIN pfeI sgoN kYptn<br />
hY. aMimRqsr ‘c qfienfq iqMn<br />
cox ingrfnF aimq kumfr,<br />
igafnysL BfrqI aqy isLKf dUby<br />
ny afpxI irport izptI<br />
kimsLnr km ijLlf cox<br />
aPsr nUM 15 meI nUM dy idwqI<br />
sI. cox ingrfnF dI ies<br />
irport muqfbk Bfjpf<br />
AumIdvfr nvjoq iswD iswDU ny<br />
vfhnF Aupr 1 lwK 39 hjLfr 500 rupey,<br />
horizMgjL `qy 21 lwK 33 hjLfr 428 rupey,<br />
iesLiqhfrbfjLI ‘qy 19 lwK 81 hjLfr 950<br />
rupey aqy rYlIaF afid ‘qy 13 lwK<br />
47hjLfr 382 rupey Krc kIqy. kFgrs<br />
dy AumIdvfr Em pRkfsL sonI vloN afpxI<br />
cox muihMm dOrfn vfhnF ‘qy 1 lwK 88<br />
hjLfr 850 rupey, dOrfn vfhnF ‘qy 1 lwK<br />
88 hjLfr 850 rupey, horizMgjL ‘qy 13<br />
lwK 42 hjLfr 770 rupey, iesLiqhfrbfjLI<br />
amirMdr isMG dy muV AuBfr df mYdfn vI<br />
iqafr kIqf. ieh vwKrI gwl hY ik pMjfb<br />
pRdysL kFgrs dI pRDfngI leI ies vrHy<br />
kFgrsIaF dI KfnfjMgI isKrF ‘qy rhI.<br />
amirMdr isMG afpxI cVHq dy bfvjUd<br />
pfrtI aMdrly ivroDIaF dy insLfny ‘qy<br />
rhy. AuNJ pMjfb dI rfjnIqI ‘c ieh vI<br />
pihlI dPf hoieaf ik nIlIaF pwgF vfilaF<br />
ny kFgrs df hwQ PVH ilaf. suKdyv isMG<br />
ilbVf aqy hornF keI akflIaF dIaF<br />
dlbdlIaF ies sfl dIaF aihm<br />
rfjnIqk GtnfvF sfbq hoeIaF.<br />
sLRomxI akflI dl dy pRDfn suKbIr<br />
isMG bfdl pihlI vfrI jlflfbfd qoN cox<br />
ijwq ky pMjfb ivDfn sBf dy mYNbr bxy.<br />
ies nUM vI ieqPfk hI ikhf jf skdf hY<br />
ik Aup muwK mMqrI vjoN pihlI vfr shMu<br />
cuwkx qoN bfad Auh ivDfnk sLrq pUrI<br />
nf krn kfrn asqIPf dy gey aqy iPr<br />
Aup muK mMqrI vjoN hlP ilaf. suKbIr<br />
nUM Aup muwK mMqrI dy ahudy ‘qy phuMcfAux<br />
leI AunHF dy ibkrmjq isMG mjITIaf nUM<br />
mMqrI mMzl qoN bfhr hoxf ipaf.<br />
pMjfb aMdr ies sfl dOrfn 4 Aup<br />
coxF hoeIaF. ienHF sfrIaF coxF ‘c<br />
swqfDfrI iDr jyqU rhI. hfkm gTjoV<br />
sLRomxI akflI dl qy BfrqI jnqf pfrtI<br />
drimafn kuVwqx kfrn vI rfjnIqk<br />
‘qy 18 lwK 97 hjLfr rupey aqy rYlIaF<br />
afid ‘qy 46 lwK 92 hjLfr 296 rupey<br />
Krc kIqy gey. lok pRqIinDqf kfnUMn<br />
qihq iksy vI AumIvfr vloN jykr<br />
inrDfrq hwd qoN ijLafdf Krc kIqy jFdf<br />
hY qF Aus nUM ‘kurwpt pRYkits’ arQfq<br />
cox leI iBRsLt qrIky apxfAuxf mMinaf<br />
jFdf hY. dosL iswD hox ‘qy sMbMDq ivakqI<br />
dI cox rwd ho skdI hY qy 6 sflF leI<br />
cox lVn dy aXog vI krfr idwqf jf skdf<br />
mfhOl grm irhf. ivDfn sBf ‘c ZfeI<br />
sfl qwk sLFqI rihx qoN bfad pihlI vfr<br />
ivroDI iDr ny hmlfvr ruK aKiqafr<br />
kridaF pihlF amn kfnUMn dy muwdy ‘qy<br />
srkfr nUM Gyrn dI koisLsL kIqI aqy iPr<br />
spIkr inrml isMG kfhloN ivruD<br />
iBRsLtfcfr dy mfmly nUM lY ky ivDfn sBf<br />
dI kfrvfeI nf cwlx idwqI. ienHF GtnfvF<br />
nfl ivroDI iDr dI nyqf bIbI rfijMdr<br />
kOr BwTl vI surKIaF ‘c rhI. qfimlnfzU<br />
dy rfjpfl surjIq isMG brnflf dI pqnI<br />
surjIq kOr dI agvfeI ‘c sLRomxI akflI<br />
dl lONgovfl dI surjIqI vI ies sfl dI<br />
iek muwK Gtnf bxI.<br />
idwlI iswK gurduafrf pRbMDk kmytI<br />
dy pRDfn prmjIq isMG srnf nUM ies sfl<br />
kuJ nfmosLI df sfhmxf krnf ipaf. pMjfb<br />
dI rfjnIqI ‘c sfbkf muwK mMqrI kYptn<br />
amirMdr isMG dI sLih ‘qy bfdlF nfl<br />
KihMdf af irhf ieh afgU akflIaF dy hI<br />
nhIN sgoN kFgrsIaF dy vI insLfny ‘qy af<br />
igaf hY. ibjlI dy sMkt hor vI zUMGf hox<br />
kfrn rfj dy lokF nUM BfrI pRysLfnIaF df<br />
sfhmxf krnf ipaf. ivjIlYNs ibAUro vloN<br />
AudXog ivBfg pMjfb dy zfierYktr qy<br />
afeI[ ey[ aYs[ aiDkfrI ivjy kumfr<br />
jMjUaf nUM irsLvq lYx dy kiQq dosLF qihq<br />
igRPLqfr krnf vI vwzI Gtnf rhI.<br />
hY. ies qrHF nfl ienHF dohF isafsqdfnF<br />
‘qy cox kimsLn dI kfrvfeI dI qlvfr<br />
ltk rhI hY.<br />
idlcsp qwQ ieh hY ik dohF<br />
isafsqdfnF ny lok sBf coxF dOrfn hoey<br />
Krc df ijhVf ‘vhI Kfqf’ izptI<br />
kimsLnr rfhIN cox kimsLn nUM sONipaf<br />
hY, Aus muqfbk sLRI iswDU ny qkrIbn 17<br />
lwK aqy sLRI sonI ny krIb 20 lwK rupey<br />
df Krc kfnUMnI dfiery ‘c rihMdy hoey kIqf<br />
igaf idKfieaf sI.<br />
ieh vI pqf lwgf hY ik pMjfb dy<br />
hornF hlikaF dy iksy AumIdvfr sMbMDI<br />
cox ingrfnF ny ies qrHF dI sLwkI irport<br />
nhIN idwqI. ieh vI ijLkrXog hY ik<br />
AumIdvfrF vloN coxF dOrfn kIqf jFdf Krc<br />
aksr crcf df ivsLf rihMdf hY. mIzIaf<br />
rfhIN kIqf jFdf Krc qF awj kwlH ijLafdf<br />
hI crcf `c hY.<br />
pSjfb vkP borz dIaF jfiedfdF qy ivafpk kbjLy hoey<br />
dKlaSdfjLI hox lwg peI hY. ipCly idnIN pSjfb<br />
srkfr ny vkP borz nUM nvyN isry qoN 11 mYNbrF `qy<br />
aDfrq iek borz bxfieaf hY ijs dy cyarmYn leI<br />
4 jnvrI dI qrIk qYa hoeI hY. ieQy ieh gwl vI<br />
vrxnXog hY ik pSjfb dy Aup muwK mSqrI suKbIr<br />
bfdl ny vkP jfiedfdF df lfa kimsLn dI isPfrsL<br />
‘qy srvy krfAux leI iek kimsLn giTq kIqf hY<br />
ijhVf vkP jfiedfdF df muV nvyN isirEN srvy krygf<br />
aqy ieh qYa krygf ik ikhVIaF-ikhVIaF jfiedfdF<br />
vkP hn. ieQy ieh gwl aihm hY ik ies smyN borz<br />
dIaF hjLfrF jfiedfdF ‘qy srkfrI aqy gYr srkfrI<br />
njfiejL kbjLy kIqy hoey hn ijnHF dI kImq kroVFarbF<br />
rupey qoN vI vD hY. pSjfb dy muslmfnF ivc<br />
bxfey gey ies kimsLn nUM lY ky BfrI ros pfieaf<br />
jf irhf hY. ies sfrI siQqI nUM lY ky pSjfb dy<br />
muslmfnF ny jLordfr pRqIkrm pRgt kIqy hn.<br />
afl ieMzIaf musilm mjilsy musLfvrq pSjfb<br />
dy pRDfn ajmq alI KF ny vkP borz dI mOjUdf<br />
siQqI aqy pSjfb srkfr dy rol dy sMbMD ivc ikhf<br />
ik pSjfb ivc akflI-Bfjpf dI sFJI srkfr hY<br />
aqy Bfjpf sLurU qoN hI muslmfnF dy iKlfP rhI hY.<br />
Bfjpf dy isafsI eyjMzy muqfbk pSjfb vkP borz qy<br />
srkfr vloN pfbMdIaF lf ky aqy isafsI dKlaSdfjLI<br />
nfl ies df BfrI nuksfn ho cuwikaf hY ijs dI<br />
BrpfeI musLkl hY. srkfr vloN vkP borz dIaF<br />
jfiedfdF df nvyN isry qoN srvy krvfAux leI kimsLn<br />
bnfAuxf srkfr dI glq nIqI jLfihr huMdI hY.<br />
pSjfb pRdysL Gwt igxqI sYWl dy cyarmYn<br />
aqIkur rihmfn luiDafxvI ny bxfey gey nvyN srvy<br />
kimsLn ‘qy vI sKq ieqrfjL kridaF ikhf ik ies<br />
dy ipwCy Bfjpf aqy akflI dl dy lflcI lIzrF dI<br />
soc kMm kr rhI hY ijhVy ik muslmfnF dIaF vkP<br />
jfiedfdF nUM Kqm krn ‘qy quly hoey hn.<br />
musilm vYlPyar aYksLn kmytI pSjfb dy<br />
jnrl skwqr aYzvokyt muhMmd aXfjL ny vkP borz<br />
dI mOjUdf siQqI ‘qy gwlbfq kridaF ikhf ik pSjfb<br />
dI akflI-Bfjpf srkfr muslmfnF dy msilaF<br />
bfry kdI vI sMjIdf nhIN sI. jdoN qoN ieh srkfr<br />
bxI hY muslmfnF nUM kuJ vI nhIN idqf igaf. Aultf<br />
muslmfnF dy ieko iek adfry vkP borz aqy Ausdy<br />
isstm nUM vI qihs-nihs krn dIaF koisLsLF<br />
kIqIaF jf rhIaF hn. aYzvokyt ny awgy ikhf ik<br />
vkP borz dI afmdn df ieko iek jLrIaf vkP<br />
jfiedfdF hn AunHF Aupr vI ienHF lflcI lIzrF dIaF<br />
njLrF itkIaF hoeIaF hn. al kurafn susfietI<br />
pSjfb dy jnrl skwqr hfiPjL muhMmd iblfl qfihr<br />
ny ikhf ik vkP borz dy ivc isafsI dKlaSdfjLI ny<br />
vkP borz nUM brbfd kr idwqf hY. shI gwl qF ieh hY<br />
ik pSjfb dI akflI-Bfjpf srkfr vI ies adfry nUM<br />
brbfd hI dyKxf cfhuMdI hY.<br />
pRiswD lyKk afirP hlIm ny ies musly ‘qy<br />
ikhf ik akflI srkfr jdoN qoN hoNd ivc afeI hY<br />
AudoN qoN hI muslmfnF dy smfjI, Dfrimk Kfs qOr<br />
‘qy pSjfb vkP borz pRqI srkfr dI byruKI dyKx<br />
ivc afeI hY. borz dy sfry hI aPsr aqy pUrf<br />
amlf ijvyN isafsI ho ky rih igaf hY. srkfr vloN<br />
bxfieaf igaf srvy kimsLn mYN smJdf hF ik vkP<br />
jfiedfdF nUM hVwp krn leI iek rsqf hY. afl<br />
ieMzIaf pTfn aYsosIeysLn dy mIq pRDfn mubwsr<br />
alI KF ny ikhf ik pSjfb srkfr ny muslmfnF dy<br />
jjLbfq nUM iek pfsy rwKdy hoey srvy kimsLn bxf ky<br />
ipwT ivc Curf mfiraf hY. lwgdf ieMJ hY ik srkfr<br />
ny borz nUM Kqm krn df mn bxf ilaf hY. AunHF<br />
iqwKy lihjLy ivc ikhf ik jykr hflq ieh hI rhI qF<br />
asIN iensfP lYx leI adflq dy bUhy jfvFgy.<br />
imwlI kONsl pSjfb dy sfbkf jnrl skwqr<br />
muhMmd ierPfn ny ikhf ik pSjfb vkP borz muslmfnF<br />
df iek Dfrimk adfrf hY pr vkq dIaF srkfrF dI<br />
dKl aSdfjLI kfrn ieh adfrf vI hux isafsI ho ky<br />
rih igaf hY. ies adfry nUM bjfey iesdy Kud muKiqafr<br />
bxfieaf jFdf srkfrF ny afpxI dKlaSdfjLI kr ky<br />
isafsq df aKfVf bxf idqf hY.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (25)<br />
TMZI mfrikt ivc afpxf Gr ikvyN vycIey?<br />
sunIqf copVf<br />
BfvyN ipCly kuJ mhIinaF qoN rIal aYstyt<br />
mfrikt ivc mMdy df ruK cl irhf hY, ies dy bfvjUd<br />
KrIddfrF dI aYzI koeI kmI nhIN. jy quhfnUM ieh<br />
pqf hovy ik afpxy Gr nUM ivkrI dy Xog iks qrHF<br />
bxfAuxf hY, kdoN Gr KrIddfr nUM idKfAuxf hY aqy<br />
iks qrHF qusIN afpxy Gr nUM KrIddfr leI afkrsLk<br />
bxf skdy ho, ienHF sfrIaF gwlF dy shfry qusIN mMdy<br />
bfjLfr ivc vI cMgf KrIddfr lwB skdy ho.<br />
afpxf mkfn bfjLfr ivc ivkrI ‘qy lfAux qoN<br />
pihlF ieh gwl XkInI bxf lE ik Gr dIaF sfrIaF<br />
murMmqF krvf leIaF geIaF hn. ieh gwl hmysLf<br />
iKafl ‘c rwKo ik iZwlHIaF ryilMgF, tuwty skrIn zor<br />
aqy kpborzF df guMm hfrzvyar iksy vI cMgy gfhk<br />
nUM Krfb krn leI kfPI hY. ienHF inwkIaF inwkIaF<br />
cIjLF ‘qy koeI bhuqy pYsy nhIN<br />
lwgdy. jy koeI KrIddfr ieh<br />
dyKdf hY ik ienHF inwkIaF<br />
inwkIaF cIjLF df iKafl nhIN<br />
kIqf igaf qF Auh ieh soc lYNdf hY ik ienHF vwzIaF<br />
cIjLF df qF Aukf hI iKafl nhIN rwiKaf hoxf. afpxy<br />
Gr ivc loVINdIaF inwkIaF inwkIaF murMmqF krvf<br />
ky KrIddfr nUM ieh aihsfs krvfE ik quhfnUM afpxy<br />
Gr Auqy pUrf pUrf mfx hY.<br />
ijMnf smF Gr mfrikt ivc rihMdf hY afpxy<br />
smuwcy Gr nUM pUrI qrHF sfP suQrf rwKo. TMZI rIal<br />
aYstyt mfrikt ivc ieh gwl bhuq lfjLmI hY ik<br />
quhfzf Gr kuJ hI iCxF dy noits Auqy idKfieaf jf<br />
sky. ijMnI ijLafdf vfr quhfzf Gr idKfieaf jf<br />
skygf, EnI hI ies gwl dI sMBfvnf hY ik quhfzf<br />
Gr CyqI ivkygf. afpxf Gr afpxy iraYltr leI<br />
AuplbD rwKo qF jo Auh idlcspI rwKx vfly iksy<br />
vI KrIddfr nUM Jwtpt idKf sky.<br />
afpxy Gr dI sfj sjfvt Xfin styijMg iksy<br />
pysLyvr ivakqI qoN krvfE. hfl hI dy smyN ivc<br />
GrF dI sfj sjfvt vI iek qkVf ibjns bxdf jf<br />
irhf hY. ieh hom styjr Gr dI sfj sjfvt kuJ<br />
ies qrIky nfl krygf ik ies ivcoN quhfzI Cfp<br />
pqy dI gwl<br />
njLr nf afvy. sMBfvI KrIddfr KrIdy jfx vfly Gr hY. jdoN bfjLfr KrIddfrF df hovy qF KrIddfrF nUM<br />
ivc afpxy pirvfr leI Gr dI Cfp dyKxf cfhuMdy bhuqI sOdybfjLI nhIN krnI pYNdI. KrIddfrF nUM pqf<br />
hn nf ik quhfzI Cfp. ies sUrq ivc jy quhfzf Gr huMdf hY ik qusIN afpxf Gr vycxf cfhuMdy ho aqy<br />
quhfzI sLKsIaq dI afBf idMdf hY qF ho skdf hY ijs Gr dI kImq kuJ ijLafdf hI AucI rwKI geI hY<br />
sMBfvI KrIddfr ies nUM psMd nf kry.<br />
Aus nUM njLraMdfjL kr dyxf hI ibhqr hY. ies leI<br />
sMBfvI KrIddfr nUM Gr idKfAux smyN afpxy loVoN vwD sOdybfjLI dI loV qoN bcx leI Gr dI vfjb<br />
pflqU jfnvr Xfin ibwlI, kuwqf KuwlHy nf<br />
kImq hI mMgo. TMZI mfrikt ivc<br />
Cwzo aqy ieh gwl XkInI bxfE ik ibwlI<br />
rIal aYstyt eyjMt rwKxf<br />
df pfKfnf Xfin iltr bfks sfP suQrf<br />
lfjLmI hY qF jo quhfzf Gr vfjb<br />
hY. pflqU jfnvrF dy mflkF dIaF nfsF<br />
smyN aMdr vyicaf jf sky. ieh<br />
iltr bfks ivcoN AuTdI bo pRqI sihMdV<br />
TIk hY ik qusIN afpxf Gr<br />
ho cuwkIaF huMdIaF hn Xfin AunHF nUM bo<br />
ieMtrnYt dI vrqoN krky hom<br />
nhIN afAuNdI pr bfhroN afAux vflf<br />
Pfr syl bfeI Enr ‘qy lf skdy<br />
ivakqI Jwt ies bo qoN burf mnf skdf<br />
ho pRMqU rIal aYstyt eyjMt dy<br />
hY. ies leI jLrUrI hY ik qusIN iltr<br />
qjLrby df mukfblf nhIN kIqf<br />
bfks hr rojL sfP<br />
jf skdf jo ik quhfzy Gr nUM<br />
kro. soco, ijs Gr<br />
vycx leI sfry hIly kr skdf<br />
ivcoN bo afAuNdI hovy<br />
hY.<br />
Aus Gr ivc ikhVf<br />
afpxy Gr nUM vycxf quhfzy<br />
Gr KrIddfr jfxf cfhvygf? AuNj vI<br />
leI aOKf kfrj bx ky sfhmxy<br />
keI lok kwuiqaF qoN qRihMdy hn, Kfskr<br />
ijnHF nfl AunHF dI vfkPI nhIN hoeI huMdI.<br />
sunIqf copVf af skdf hY pr jy qusIN<br />
sihxsLIl, vfjb aqy lcksLIl<br />
ies leI XkInI qOr ‘qy qusIN afpxy kuwqy nUM jF qy hovo qF afpxy mnorQ ivc qusIN lfjLmI kfmXfb<br />
bfhr ikqy bMnH idE jF iPr afpxy nfl hI rwKo. hovogy. GrF dy KrIddfr hmysLf mOjUd huMdy hn pr<br />
afpxy Gr dI kImq pRqI vI XQfrQk rho. nukqf ieh hY ik qusIN AunHF nUM afpxy Gr dy moh ivc<br />
hwdoN vwD Jfk nf rwKo. ieh gwl Buwl jfE ik Gr iks qrHF pfE?<br />
ipCly sfl ikMny ‘c ivk skdf sI aqy ieh iKafl sunIqf copVf nfl POn 773-370-7106 `qy<br />
kro ik awj dy bfjLfr ivc ieh ikMny df ivk skdf gwl kIqI jf skdI hY.<br />
afeI[ey[aYs[ aPsrF dy sMpqI vyrvy jfrI<br />
cMzIgVH: afeI[ ey[ aYs[ aiDkfrIaF vloN<br />
BrIaF irtrnF `c drj AunHF dI sMpqI dy vyrvy<br />
KrId qy vyc dy aYvyN akfAU ijhy aMkVy mfqr nhIN<br />
hn, sgoN ienHF `c bVy kmfl dy vrnx kIqy hoey<br />
hn. sUcnf aiDkfr aYkt aDIn 600 siPaF dI<br />
jfxkfrI ‘c sB qoN vD idl nUM CUh lYx vfly vyrvy<br />
cMzIgVH dy 19 sYktr ‘c ky[ bI[ aYs[ iswDU vloN<br />
afpxI pqnI dy nF ‘qy ley gey Gr sMbMDI hn.<br />
vyrivaF anusfr Gr ‘jLjLbfqI’ kfrnF krky<br />
KrIidaf igaf sI qy 50 lwK rupey dy sOdy ‘c<br />
aiDkfrI dI pqnI ny 101 rupey qoN vI Gwt df Xogdfn<br />
pfieaf hoieaf hY. luiDafxf dy sfbkf zI[ sI[ sumyr<br />
isMG guwjr kol vI suxfAux leI bVI idlcsp khfxI<br />
hY. jUn 2004 ‘c jLmIn KrIdI sI, ijs dI ies vyly<br />
kImq iqMn lwK rupey hY qy ies qoN AuhdI sflfnf<br />
afmdn do lwK rupey hY. Auhny luiDafxf ‘c vI kuJ<br />
jLmIn leI sI, ijs qoN sflfnf afmdn isrP 5000<br />
rupey afAuNdI hY. ieh do sMpqIaF KrIdx leI ijhVy<br />
sroq dwsy gey hn, Auh pirvfr dy jIaF dy nyVly<br />
irsLqydfrF qoN imly qohPy hn!<br />
ies qoN ielfvf sI[ rOl, anurfg vrmf, ky[<br />
ey[ pI[ isnhf, ivkfs grg, sumIr kumfr, rfkysL<br />
isMG, roimlf dUby qy aflivn dIdfr isMG ny iek qoN<br />
vD gruwp hfAUisMg susfietIaF ‘c plft qy PlYt<br />
ley hoey hn qy keI mfmilaF ‘c qF cMzIgVH, muhflI,<br />
pMckUlf df ieko hI ielfkf hY.<br />
ipMk rojL koafpRyitv susfietI cMzIgVH, nv<br />
sMsd ivhfr koafpRyitv gruwp hfAUisMg susfietI<br />
dvfrkf nvIN idwlI, ipRaf koafpRyitv gruwp hfAUisMg<br />
susfietI dvfrkf nvIN idwlI, aYlpfeIn syKrI afvfs<br />
simqI grytr noiezf, grIn vuwzjL gOrimMt afPIsrjL<br />
susfietI noiezf, gOrimMt afPIsrjL koafpRyitv hfAUs<br />
iblizMg susfietI pMckUlf, nYsLnl koafpRyitv hfAUs<br />
iblizMg susfietI ipMz nfZf muhflI, afkfsL<br />
koafpRyitv hfAUs iblizMg susfietI muhflI, idsLf<br />
koafpRyitv hfAUs iblizMg susfietI pMckUlf,<br />
srvipRaf koafpRyitv hfAUisMg susfietI nvIN idwlI<br />
qy kIrqI koafpRyitv gruwp hfAUisMg susfietI nvIN<br />
idwlI, aijhIaF kuJ QfvF hn, ijQy pMjfb dy afeI[<br />
ey[ aYs[ aiDkfrIaF dy Gr hn.<br />
krjLdfr iksfnF dIaF<br />
igRPqfrIaF rokIaF<br />
cMzIgVH:pSjfb dy muwK mSqrI pRkfsL isMG bfdl<br />
ny sihkfrqf ivBfg nUM inrdysL idqy hn ik iksy vI<br />
iksfn nUM KyqI, zyarI murgI pflx qy sUr pflx<br />
KyqrF leI bYNk krijLaF leI iksLqF df Bugqfn nf<br />
krn ‘qy igRPqfr nf kIqf jfvy. ieh mfmlf BfrqI<br />
iksfn XUnIan rfjyvfl dy afgUaF vwloN muwK mSqrI<br />
nfl bYTk ‘c AuTfieaf igaf.<br />
bYTk dOrfn srkfr vloN jldI hI JgVy vfly<br />
ieMqkfl kysF dy smFbwD hwl leI iek kmytI df<br />
gTn krn df PYslf vI kIqf igaf hY. iksfn XUnIan<br />
dy vPd dI agvfeI blbIr isMG rfjyvfl ny kIqI.<br />
Matrimonials<br />
Parents seek Jat Sikh professional, tall,<br />
US educated match for their US born and<br />
educated daughter 26, 5’6", currently doing<br />
MBA and MHA. Family well settled in<br />
Florida. Father medical physician in Florida.<br />
One brother, senior in H. S and top Jr. golfer<br />
in Florida. Contact: r5645@strato.net<br />
jwt iswK, 22 sfl, 6 Puwt amrIkn iemIgRFt<br />
lVky leI ieMzIaf rihMdI lVkI dI loV hY. lVky dy<br />
ieMzIaf rihMdy iekwly Brf, 24 sfl, 5’12” leI<br />
amrIkn istIjLn lVkI dI jLrUrq hY. sMprk kro:<br />
317-313-5909 jF 317-217-9930<br />
Ramgariah Sikh Family looking for suitable<br />
match for their son, performing residency<br />
(DPM). Girl should be well educated and belong<br />
to ramgariah family. Send photograph/<br />
biodata to angelhavok@aol.com<br />
cMzIgVH dI jMmpl, sYxI iswK, 28 sfl, 5’3”,<br />
aYm[ey[ (sfiekOlojI), bI aYz, XU[jI[sI[ nYt pfs,<br />
alfieMs PrONsy qoN PrYNc BfsLf dI Auc izgrI dy 7<br />
lYvl pfs, XUnIvristI kflj lYkcrr, qnKfh<br />
30,000 ru, rMg gorf, sohxy nYx nksL, sucwjI qy<br />
susLIl lVkI leI Xog iswK lVky dI jLrUrq hY.<br />
ipqf kflj lYkcrr, DVmYq, mF aOjlf.<br />
sMprk:mobfiel-91-94171-32373, Gr<br />
(aYqvfr):91-172-2703943<br />
Sikh Parents seeking a Jatt Skih match<br />
for their beautiful, U.S. Citizen daughter,<br />
Born and raised in India, Feb 1978, 5' 7",<br />
Licensed Vocational Nurse, California;<br />
currently working as LVN and studying for<br />
Registered Nursing Diploma. All immediate<br />
family settled in United States. Looking for<br />
qualified match within U.S. someone with<br />
Student visa, H1B visa are also welcomed.<br />
Send your info along with your most current<br />
photo to sunny@prolynks.com or call 408-<br />
661-7285<br />
Parents seek suitable match for 27 years<br />
5 feet 8.5 inches tall Jat Sikh Electrical<br />
Engineer boy and 25 years 5 feet 3 inches<br />
High school girl, US Citizen, family well<br />
settled in Ludhiana and US. Please contact<br />
jspludhiana1@gmail.com or (510)715-9045<br />
Jat Sikh parents invite correspondence for<br />
their US born handsome, clean shaven, 26,<br />
6’1” Engineer son, professionally employed<br />
in a large national corporation. The girl<br />
should be Jat Sikh, beautiful and university<br />
graduate. Please contact:<br />
sikh5family@gmail.com<br />
Business Directory<br />
India Desi Bazaar<br />
11304 NE Fourth Plain Rd.,<br />
Vancouver WA 98662<br />
Ph:(360) 882-7703<br />
Editing & Translation<br />
Professional Text Editing in English and<br />
Translation Work from <strong>Punjab</strong>i to English<br />
(Academic, Technical and Creative)<br />
Prithvi Raj<br />
prithviraj46@yahoo.com<br />
shaprithvi@gmail.com<br />
Cell (India)-094173-50789
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (26)<br />
bhuq iBafnk hY ruickf aqy rfTOr kys dI lMmI qPsIl<br />
-jiqMdr pnUM<br />
ijvyN hmysLf huMdf hY, hirafxy dy sfbkf puls<br />
muKI sLMBU pRqfp isMG rfTOr dy mfmly ivc vI hux<br />
hr koeI afpxI kMnI iKskf ky inkl jfxf cfhuMdf<br />
hY. kwlH qwk dy Aus dy rfjsI srpRsq hux AusnUM<br />
afpxy ivroDIaF df joVIdfr afK rhy hn qy ieh<br />
sfbq krn dI koisLsL krI jFdy hn ik Auh qF rfTOr<br />
nUM sjLf idvfAux leI Xqn krdy rhy sn. asl<br />
ivc rfTOr vrgy kukrmI aPLsr dy mfmly ivc koeI<br />
iDr vI hirafxy dI rfjnIqI jF rfj drbfr ivc<br />
pfk-sfPL njLr nhIN af rhI. Auh isKrly pwDr df<br />
puls aPLsr sI, mukfbly ivc sDfrn lok sn,<br />
AunHF df sfQ dyx df iksy nUM lfB hI koeI nhIN sI.<br />
rfTOr AuWqy dosL hY ik Ausny iek qyrF sfl<br />
Aumr dI tYins iKzfrn kuVI nUM afpxI hvs df<br />
isLkfr bxfAuxf cfihaf. jdoN Auh nf mSnI qF rfTOr<br />
ny Aus dy pUry prvfr nUM insLfny Auqy rwK ilaf. jbr<br />
dI hwd hI sI ik JUTy kysF ivc Psf ky PVy Aus dy<br />
Brf nUM byqhfsLf qsLwdd krn mgroN, jdoN Auh qurn<br />
jogf vI nhIN sI, Aus dy Gr iljf ky kuVI nUM ieh<br />
aKvfieaf igaf ik Auh afpxy Brf nUM kuwt qoN bcfAux<br />
leI afpxI ijLwd Cwz dyvy. eydF dI khfxI iksy pCVy<br />
hoey jF kbfielI ielfky ivwc vfprdI qF iesdf hor<br />
arQ inkldf, pr ieh sfrf kuJ qF Aus cMzIgVH<br />
sLihr dI iPrnI Auqy vwsdy afDuink sLihr pSckUly<br />
ivc huMdf irhf, ijQy do rfjF dIaF srkfrF vI cwldIaF<br />
hn qy dovF rfjF dI sFJI hfeI kort vI inaF dI joq<br />
jgfeI bYTI hY. ies qrHF ieh khfxI ‘dIvy hyT hnyrf’<br />
dI khfvq nUM swc sfbq krn vflI ho geI hY.<br />
ruickf dI mOq qoN vI solF sfl hor lMGf ky<br />
AuWnI sfl purfxy mfmly ivc rfTOr nUM isrP Cy mhIny<br />
dI sjLf hoeI hY. ies sjLf qoN bcx dI vfh Aus ny<br />
Kud vI lfeI qy bcfAux vfly vI QoVHy nhIN sn. Gtnf<br />
agsq 1990 dI sI,jdoN AuQy Em pRkfsL cOtflf dI<br />
pfrtI dy hukm isMG df rfj huMdf sI. hukm isMG qF<br />
hukm df bwDf cwldf sI, rfj ipwCy KVy cOtfly hI<br />
clfAuNdy sn. isLkfieq hoeI, pVqfl ipwCoN rfTOr dy<br />
ivruD kys drj krn dI isPfrsL ho geI, pr gRih<br />
mMqrI sMpq isMG ny PLfeIl mSgvf ky ieh hdfieq<br />
kr idwqI ik muwK mSqrI hukm isMG df hukm hY ik<br />
kys drj nhIN krnf, ivBfgI kfrvfeI krnI hY.<br />
Gr dIaF dusLvfrIaF leI Kud nUM musIbq dI jVH<br />
mSn ky kuVI ivcfrI ny 1993 ivc KudkusLI kr leI<br />
qF iqMn GSty ivc Ausdf Brf vI Cwz idwqf igaf.<br />
rfTOr dy lMmy hwQF dI phuMc dI koeI hwd nhIN<br />
sI. Aus ny post mfrtm irport ivc kuVI df nFa<br />
vI ruickf igrhoqrf dI QF ‘rUbI’ aqy Ausdy ipqf<br />
aYs sI igrhoqrf df nFa vI bdl ky ‘suBfsL cMdr<br />
KwqrI’ ilKvf idwqf. AusdI mOq df kfrn bxI<br />
jLihrIlI dvfeI vI irkfrz ivc hor drj sI, post<br />
mfrtm irport ivc hor ilKx dI QF ‘zI zI afr’<br />
(rojLnfmcy dI sDfrn irport) drj krvf ky kMm<br />
mukf Cwizaf.<br />
jbr df isLkfr hoieaf prvfr Bugqdf irhf,<br />
rfTOr mOjF mfxdf irhf. kFgrsI afgU Bjn lfl dy<br />
muwK mSqrI huMidaf rfTOr nUM kys ivc Psy hox dy<br />
bfvjUd afeI jI qoN aYzIsLnl zfierYktr jnrl<br />
bxfieaf igaf. Aus ipwCoN cODrI bMsI lfl dI Bfjpf<br />
nfl sFJI srkfr vyly rfTOr nUM qrwkI dy ky zI jI pI<br />
df rYNk dy idwqf igaf, qy Auh vI AudoN jdoN Ausdy<br />
ivruD ruickf kys qoN ibnF jylHF dy mfmly ivc vI<br />
iek aprfDk mukwdmf cl irhf sI. Pyr cODrI Em<br />
pRkfsL cOtflf ny muwK mSqrI bx ky AusnUM rfj dI<br />
puils df muKI vI bxf idwqf qy nfl dI nfl iek hor<br />
rfsLtrpqI puls mYzl dyx dI isPfrsL vI kr idwqI.<br />
mYzl imlx qoN rih nf jfvy, ies krky cwldy kys<br />
dI jfxkfrI lukf leI geI, pr rfsLtrpqI Bvn nUM<br />
imlI KuPLIaf sUcnf dy aDfr Auqy mYzl qoN nFh kr<br />
idwqI geI. hux ieh sfry lIzr afpo afpxIaF<br />
sPLfeIaF dyNdy hoey dUijaF ‘qy dosL Qwp rhy hn. mYzl<br />
dI isPLfrsL bfry vI cOtflf sfihb kihMdy hn, ‘‘hyToN<br />
irport af geI, mYN awgy Byj idwqI, myrf qF koeI<br />
ksUr hI nhIN sI.’’ rfj dy puls muKI dI irport<br />
ieMj hyToN af ky PLfeIlF dy Qwby ivcoN nhIN inkldI<br />
huMdI, isrPL muwK mSqrI dI inwjI imhr sdkf hI<br />
awgy iKskdI hY. aPLsrF qy lIzrF nUM pfsy rwiKaf<br />
jfvy qF sfzI inaF pfilkf vI dosLF qoN nhIN bc skdI.<br />
keI hor kysF ivc jdoN hyToN iensfP nf imilaf qF<br />
AuqlIaF adflqF ivcoN iml jFdf irhf hY, pr ies<br />
kys ivc AuqlIaF adflqF ivcoN vI rfTOr dy bcfa<br />
leI rfh hI inkldy rhy.<br />
lgfqfr swqF sflF dI pYrvI ipwCoN 1990 vfly<br />
ruickf mfmly dI isLkfieq dI jFc irport 1997<br />
ivc jf ky vfrsF nUM iml skI. Byd ieh KuwlHf ik<br />
ruickf dI KudkusLI qoN isrPL do mhIny mgroN ivBfgI<br />
jFc vI bMd kr idwqI geI sI. eyny smyN dOrfn ruickf<br />
dy pirvfr nUM KfnfbdosLF vFg QF-pur-QF Bwjxf ipaf,<br />
ruickf dI shylI anurfDf dy ipqf afnMd pRkfsL nUM<br />
vI kys dI pYrvI df Kimafjf Bugqx kr ky kysF<br />
ivc AulJfieaf igaf qy iPr sInIar ieMjInIar dI<br />
nOkrI qoN vyly qoN pihlF jbrI irtfier krvf idwqf<br />
igaf.<br />
krjLy `c jMmdy qy krjLy `c mrdy pMjfb dy iksfn<br />
-zf[ igafn isMG<br />
zf[aYc[aYssLyrigwl duafrf sMn<br />
1997 aqy 2008 leI pSjfb dy iksfnF<br />
isr krjLy sbMDI kIqy gey aiDaYn qoN<br />
bhuq hI duKdfeI pihlU sfhmxy afAuNdy<br />
hn. ies aiDaYn anusfr pSjfb dy<br />
iksfnF isr sMn 1997 ivc 5700 kroV<br />
rupey df krjLf sI, jo sMn 2008 ivc<br />
vwDky 30394 kroV rupey ho igaf hY.<br />
ieh krjLf vrqmfn kImqF anusfr<br />
pSj guxf qoN vD viDaf hY, pRMqU jy iesnUM<br />
sMn 1997 dIaF siQr kImqF anusfr<br />
vI vyiKaf jfvy qF ieh duwgxf ho igaf hY.<br />
ies ds sflF dy arsy dOrfn pRqI iksfn<br />
pirvfr krjLf 52,000 rupey qoN vD ky<br />
1, 39,000 rupey pRqI eykV krjLf 5721<br />
rupey qoN vD ky 13062 rupey ho igaf hY.<br />
72 pRqIsLq iksfn pirvfrF isr krjLy<br />
df Bfr bhuq ijLafdf hY aqy ienHF ivcoN<br />
17 pRqIsLq iksfn pirvfr qF krjLy dy<br />
cwkrivAU ivc Psy hoey hn ijhVy afpxI<br />
vrqmfn afmdn ivcoN afpxy krjLy Aupr<br />
bxdy ivafj nUM vI adf nhIN kr skdy.<br />
ienHF iksfn pirvfrF ivc 60 pRqIsLq<br />
iksfn pirvfr sImFqk aqy CotI iksfnI<br />
ivcoN hn.<br />
ies smyN dOrfn iksfn pirvfrF df<br />
krjLf AunHF dI afmdn dy 68 pRqIsLq qoN<br />
vD ky 84 pRqIsLq aqy AunHF dI msLInrI<br />
dy muwl dy 15 pRqIsLq qoN vD ky 53 pRqIsLq<br />
ho igaf hY. ies arsy dOrfn pSjfb ivc<br />
jLmIn dIaF kImqF ivc bhuq hI ijLafdf<br />
vfDf hox dy bfvjUd pirvfrF isr krjLf<br />
AunHF dI jLmIn dy muwl dy 3 pRqIsLq qoN<br />
vD ky 4 pRqIsLq ho igaf hY.<br />
pSjfbI XUnIvristI, pitaflf ivKy<br />
KojfrQIaF zf[ ruipSdr kOr, suKvIr kOr<br />
aqy Drmpfl ny afpxy Koj aiDaYnF rfhIN<br />
spsLt kIqf hY ik ‘pSjfb dy bhuqy iksfn<br />
krjLy ivc jMmdy hn, krjLy ivc idn ktI<br />
krdy hn aqy afpxIaF afAux vflIaF<br />
pIVHIaF leI krjLy dI vDI hoeI pSz aqy<br />
GtI hoeI pUrn qOr qy ivkI hoeI jLmIn<br />
Cwz ky mr jFdy hn.’ Bfrq srkfr vloN<br />
sMn 2008 ivc pUry dysL dy iksfnF leI<br />
70 hjLfr kroV rupey dy krjLy muafP<br />
krn dy afdysL idwqy gey sn,prMqU Aus<br />
ivcoN pSjfb dy iksfnF nUM isrP 1[4<br />
pRqIsLq lfB hI imilaf hY, ikAuNik pSjfb<br />
dy iksfn gYr sMsQfgq sroqF qoN AuWcIaF<br />
ivafj dIaF drF Aupr krjLy lY ky afpxy<br />
AupBog df nIvF pwDr rwK ky aqy afpxI<br />
jfiedfd vyc ky vI afpxf sMsQfgq krjLf<br />
moVdy af rhy hox kfrn izPfltr<br />
kYtfgrI ivc bhuq hI Gwt afAuNdy hn.<br />
pSjfb dy iksfnF nUM krjLy ivc zuwbx<br />
qoN bcfAux leI qurMq Bfrq srkfr duafrf<br />
afriQk pYkyj imlxf cfhIdf hY. Bfrq<br />
srkfr dI nkfrfqmk KyqIbfVI kImq<br />
nIqI dy PlsrUp pSjfb dy iksfnF nUM pey<br />
Gfty nUM mwdynjLr rwKdy hoey sMn 1970 qoN<br />
bfad pSjfb dy iksfnF duafrf idwqy gey<br />
ivafj nUM AunHF nUM vfps moVnf cfhIdf<br />
hY. KyqIbfVI kImq nIqI ies qrHF sfrQk<br />
bnfAuxI cfhIdI hY qF jo iksfn afpxIaF<br />
ijLMdgI dIaF muwZlIaF loVF nUM<br />
siqkfrXog ZMg nfl pUrf krdy hoey krjLy<br />
dy cwkrivAU qoN bfhr hI rihx.<br />
pRiswD KyqIbfVI ivigafnI<br />
zf[aYm[aYs[svfmInfQn, duafrf idwqy gey<br />
suJfa anusfr iksfnF dy krjLy Aupr<br />
ivafjL dI dr isrP 4 pRqIsLq hoxI<br />
cfhIdI hY. ieh qF hI sMBv ho skdf hY,<br />
jy srkfr iksfnF nUM sMsQfeI krjLf AunHF<br />
dIaF loVF anusfr aqy loVINdy smyN AuWpr<br />
muhweIaf krvfey. ijnHF gYr sMsQfeI<br />
krijLaF Aupr iksfnF ny ivafj dy rUp<br />
ivc mUl dy brfbr jF AusqoN vD moV idwqf<br />
hY, nUM rwd kr idwqf jfxf cfhIdf hY.<br />
KyqIbfVI Auqpfdn leI vrqI jfx vflI<br />
msLInrI ko-afpryitv adfiraF rfhIN<br />
vfjb ikrfey AuWpr loVINdy smyN iksfnF<br />
nUM muhweIaf krvfAuxI cfhIdI hY. ies qoN<br />
ibnF iksfn jQybMdIaF aqy iksfnI nfl<br />
sbMDq hor iDrF nUM iksfnF nUM afpxI<br />
ijsmfnI imhnq vrqx aqy vDfAux leI<br />
pRyirq krnf cfhIdf hY.<br />
aKLbfrF ivc lgfqfr CpdIaF irportF df<br />
noits lYNdy hoey hfeI kort dy iek mfxXog jwj ny<br />
bfrF dsMbr 2000 nUM afpxy afp kys dI suxvfeI<br />
sLurU kIqI aqy muwZlI kfrvfeI ipwCoN hfeI kort dy<br />
mfxXog muwK jwj nUM ieh mfmlf iksy zvIjLn bYNc nUM<br />
sONpx leI Byj idwqf. muwK jwj vloN inrDfrq do jwjF<br />
dy bYNc ny pitaflf dy sYsLn jwj aYs aYn agrvfl<br />
nUM rfTOr dy imwQy hoey AuWc kotI dy vkIl ajy jYn dI<br />
hfjLrI ivc hoeI qy Aus nUM svfl-jvfb krn df vI<br />
pUrf mOkf idwqf igaf sI, ijs dI irport hfeI kort<br />
nUM ByjI geI. jdoN qwk ies irport df bMd ilPLfPLf<br />
hfeI kort ny KolHxf sI, rfTOr ny suprIm kort ivc<br />
jf phuMc kIqI qy EQoN dy jwj ny qwQF dI pux-Cfx<br />
kIqy ibnF hI ies jFc bfry hfeI kort df hukm rwd<br />
kr idwqf. nqIjy vjoN irport vI ilPLfPLy ivc bMd dI<br />
bMd hI dm qoV geI.<br />
ieho nhIN, iewk moV ies ivc hor vI afieaf,<br />
jdoN sI bI afeI ny aSbfly dI sI bI afeI adflq<br />
mUhry cfrjsLIt pysL krdy hoieaf rfTOr ivruD isrP<br />
CyV-CfV df mukwdmf hI pysL kIqf. sI bI afeI<br />
adflq dy jwj jgdyv isMG DMjl ny cfrjsLIt pVH<br />
ky iesy kys nfl ruickf nUM KudkusLI leI mjbUr<br />
krn dI Dfrf vI joVn df hukm dy idwqf. rfTOr hfeI<br />
kort jf puwjf qy EQy bYTy jwj jsits kQUrIaf ny<br />
ieh Dfrf rwd kr ky mukwdmf isrPL CyV-CfV df<br />
bxf idwqf. hor qF hor, mukwdmy nUM lmkfeI rwKx<br />
leI keI vfrI hfeI kort ny rfTOr dI bynqI mSn ky<br />
kdy ieh kys aSbfly dI adflq ivc qy kdy cMzIgVH<br />
dI adflq ivc Byijaf qy bynqI hr vfrI isrP ieho<br />
huMdI sI ik eyQoN iensfP imlx dI afs nhIN. kfnUMnI<br />
rfh nhIN sI inkldf, vrnf rfTOr ny afpxf mukwdmf<br />
iksy isafsI pfrtI dy dPqr pysL krn df pRbMD vI<br />
kr lYxf sI, ijwQy bYTy hukm isMG, Bjn lfl, bMsI<br />
lfl jF Em pRkfsL cOtflf AusnUM bfiejLq brI kr<br />
dyNdy.<br />
dUjy pfsy ijhVy kys ruickf dy Brf `qy bxfey<br />
gey sn, Auh hfeIkort ivc jf ky qF kI, pSckUly dI<br />
hyTlI adflq ivc vI nf itk sky. jwj ny sfP<br />
iliKaf ik ibnF sbUqF qoN JUTy kys bxfey jf rhy<br />
hn. mfmlf hfeI kort puwjf qF do mfxXog jwjF ny<br />
hukm dyNdy hoey iliKaf ik ‘‘mihsUs huMdf hY ik<br />
pSckUlf dy puls aiDkfrIaF nUM nbflg muMzy (ruickf<br />
dy Brf afsLU) dy iKlfPL rfTOr ny lfieaf hoieaf hY,<br />
ijs dy iKLlfP afsLU dI BYx nfl CyV-CfV df mukwdmf<br />
drj kIqf igaf sI.’’ hfeIkort ny noits jfrI<br />
kridaF ieh vI drj kIqf ik ‘‘afsLU ivruD mukwdmy<br />
PrImFt (qrlocn isMG<br />
dupflpur): iswK pMQ dy qKLqF dy jQydfrF<br />
smyq sLRomxI gurduafrf pRbMDk kmytI dy<br />
pRDfn avqfr isMG mwkV aksr ieh<br />
ibafnbfjLI krdy rihMdy hn ik Auh ibnf<br />
iksy isafsI dbf dy afjLfdfnf qOr ‘qy<br />
kMm kfj krdy hn. lyikn sO prdy pfV<br />
ky bfhr af rhI aMdrlI hkIkq ieh<br />
drsfAuNdI hY ik hor qF hor, hux pMQ df<br />
ruhfnI kyNdr swc KMz sRI drbfr sfihb,<br />
aMimRqsr vI isafsI dKLlaMdfjLI qoN<br />
mihPUjL nhIN rih sikaf. ieh ies pfvn<br />
asQfn dy sfbkf hjLUrI rfgI vloN idwqI<br />
geI jfxkfrI ‘qy XkIn krIey qF PfrsI<br />
dI ieh khfvq Xfd afAuNdI hY ik jy mwky<br />
ivc hI kuPr hox lwg pvy qF ieslfm<br />
ikQy slfmq rih skygf.<br />
AuqrI amrIkf dy keI gurU GrF ivc<br />
kIrqn kr cuwky sRI drbfr sfihb dy iek<br />
hjLUrI rfgI jQy dy isMGF ny afpxf nF nf<br />
Cfpx dI sLrq ‘qy ieh ieMksLfP kIqf ik<br />
AunHF nUM bIbI suirMdr kOr bfdl dy iesLfry<br />
‘qy sspYNz kr idwqf igaf. afpxI hwqbIqI<br />
ies pwqrkfr nUM suxfAuNidaF ies jQy ny<br />
dwisaf ik sfzf jQf afm vFg afpxI<br />
izAUtI anusfr drbfr sfihb ivKy kIrqn<br />
kr irhf sI aqy asIN anMd sfihb dI<br />
iek pAuVI df kIrqn kr rhy sF, “ey<br />
srIrf myiraf ies jgu mY afieky ikaf<br />
drj krky AusdI ijLMdgI musLkl kIqI geI jfpdI<br />
hY aqy Aus nUM afpxI BYx nUM isLkfieq vfps lYx<br />
leI mnfAux vfsqy hI dihsLq df isLkfr bxfieaf<br />
igaf sI.’’ ieh noits jfrI huMdy sfr rfTOr iPr<br />
suprIm kort jf puwjf qy AuQoN ies hukm `qy vI rok<br />
lgvf leI. svfl qF ieh hY ik afKr muV muV ky<br />
suprIm kort vI rfTOr df sfh suKflf krn df<br />
sfDn ikvyN bxdI rhI?<br />
jvfb sfPL hY ik aprfDIaF dy hwQ hux ies<br />
dysL ivc kfnUMn nfloN vD lMmy huMdy jf rhy hn. ikMny<br />
lMmy, iesdI crcf leI kysF dI lVI lfeI jf skdI<br />
hY, pr asIN isrPL iqMnF df ijLkr hI krnf cfhFgy.<br />
iewk kys sMgrUr ijLlyH dy mihl klF dI<br />
ikrnjIq kOr df sI. isKr dupihry rfh jFdI nUM<br />
cuwk ky Kyq ivc iljfieaf igaf qy blfqkfr kr ky<br />
mfr idwqf igaf sI. vwzI isafsI phuMc vfly muljLmF<br />
df kwK nhIN sI ivgiVaf qy mukwdmy dI pYrvI krn<br />
vfilaF nUM jylH jfxf pY igaf sI. dUjf mfmlf<br />
iProjLpur ijLlyH df hY. EQy awT nON sfl pihlF iewk<br />
aOrq nfl blfqkfr hoieaf qy puls ny mukwdmf vI<br />
drj krnoN pfsf vwt ilaf sI. Pyr vI jdoN Auh<br />
adflq qwk phuMc geI, AusnUM DmkIaF idwqIaF jfx<br />
lwgIaF. ijs idn Auh ibafn drj krvf ky muVI,<br />
awDI rfq nUM hmlfvrF ny Ausdy Gr dIaF kMDF twpIaF<br />
qy AusdI iewk lwq pwt qoN vwZ ky nfl lY gey sn.<br />
ivcfrI grIbVI nUM gwlIN bfqIN idlfsy idwqy jFdy rhy<br />
qy muljLmF dI srpRsqI Pyr vI huMdI rhI sI. qIjf<br />
kys buwD isMG nFa dy puls ieMspYktr df hY, ijs<br />
ny iewk vfrI biTMzf dy sI afeI ey stfP aSdr iewk<br />
mF nUM sky puwqr dy sfhmxy nMigaF krky KVHI kIqI<br />
rwiKaf sI. sfry pSjfb ivc rOlf pYNdf irhf, pr Aus<br />
dI aPsrI kFgrsI rfj ivc vI kfiem rhI sI,<br />
akflI-Bfjpf rfj ivc vI. hux Auh Pyr jylH ivc<br />
hY, pr Aus kmInI krqUq kr ky nhIN, sgoN iek<br />
jmInI hyrfPyrI dy kys ivc AuhnUM iewk adflq vloN<br />
gunfhgfr Tihrfieaf igaf hY.<br />
qd iPr gwl iks dI krIey? pulsIaf<br />
jfbrpuxy dI, rfTOrIaf hvs dI jF srkfrF aqy<br />
adflqF aSdroN muljLmF nfl vrq jFdy ilhfj dI?<br />
jF iPr gwl krIey rfjsI lIzrF dy Aus ikrdfr dI,<br />
ijhVf hirafxf hovy jF pSjfb jF iPr idwlI qoN dwKx<br />
qwk df koeI vI sUbf, kuVqy, topIaF qy pwgF df rMg<br />
hI vwKrf ho skdf hY, krqUqF ieko ijhIaF njLr<br />
afAuNdIaF hn? sLfied ieh muhfvrf vI kdy ieho<br />
ijhy hflfq ivc hI bixaf hovygf.<br />
‘iewk nUM kI ronI eyN, AUq igaf eI afvf.’<br />
isafsI dbf hux kIrqnIaF qwk vI puwjf<br />
quD krm kmfieaf”. sfnUM ieh pqf nhIN<br />
sI ik sMgq ivc pMjfb dy muwK mMqrI dI<br />
Drm pqnI bIbI suirMdr kOr bfdl bYTy<br />
hoey hn. smfpqI AuprMq sfnUM Gr jFidaF<br />
nUM rok ky sLRomxI kmytI dy dPqr<br />
bulfieaf igaf. aiDkfrIaF ny sfzy ivc<br />
nuks kwiZaf ik qusIN icqfvnI Bfv vfly<br />
ies sLbd df kIrqn igximQ ky kIqf hY<br />
qF jo bIbI bfdl nUM ijwc kIqf jf sky.<br />
jQy ny jor dy ky ikhf ik hkIkq ivc<br />
aijhf kuJ vI nhIN sI, iPr vI sfnUM bIbI<br />
bfdl dy guwsy hox kfrn AunHF dy hukm<br />
‘qy sspYNz kr idwqf igaf. sfzf pwK vI<br />
nhIN suixaf igaf.<br />
ies rfgI jQy ny duKI ihrdy nfl<br />
afiKaf ik cOQy pfqsLfh sRI gurU rfmdfs<br />
jI dy ijs drbfr ivc sLyr-ey-pMjfb<br />
mhfrfjf rxjIq isMG jYsf sLfsk vI<br />
inmrqf nfl isr JukfAuNdf sI, awj Ausy<br />
pfvn asQfn ‘qy kIrqn krn vfly rfgI<br />
jiQaF nUM isafsqdfnF vloN hukm cfVHy<br />
jf rhy hn ik AunHF ny ikhVy smyN iknHF<br />
sLbdF df kIrqn krnf hY. kuJ aMdrUnI<br />
gwlF nf Cfpx dy vfady ‘qy dwsidaF AunHF<br />
ikhf ik Auh iswK jgq dI sLrDf nUM Tys<br />
nhIN phuMcfAuxf cfhuMdy.<br />
Visit us on the web:<br />
punjabtimesusa.com
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (27)<br />
qUM pfs nhIN ho skdf, kihMdf sI mfstr afsf isMG<br />
ieh gwl 1969 dI hY, mYN aTvIN<br />
jmfq mOjdIn qoN pfs krky gOrimMt<br />
hfier sYkMzrI skUl, isrsf ivc nONvIN<br />
‘c dfKlf lY ilaf. rihMdf mYN afpxy vkIl<br />
cfcy pfs sF. Gr qoN bfhr inklx df<br />
ieh myrf pihlf mOkf sI. idl lwigaf nf<br />
kry, AuDroN skUl svyry grmIaF hox jF<br />
srdIaF, 7 vjy lwgdf sI. sLihrI mMuizaF<br />
df rihx-sihx aqy gwl-bfq df ZMg<br />
qrIkf alwg sI. AuqoN mYnUM myry cfcy ny<br />
amolk isMG jMmU<br />
dfKlf mYzIkl ivc lY idwqf. mYzIkl<br />
sYksLn ivc mIzIam aMgyRjLI sI. mOjdIn<br />
QoVI aMgRjLI jfx ky vI mYN ies pwKoN bfkI<br />
jmfqIaF qoN kfPI awgy qy ‘aMinHaF ivc<br />
kfxf rfjf’ sF pr ieQy mYzIkl sYksLn<br />
ivc sfry muMizaF df mIzIam aMgyRjLI sI.<br />
myry pwly koeI gwl pYxI qy koeI nF. Bly nUM<br />
myry vrgf hI iek hor muMzf BuipMdr iml<br />
ipaf. Auhdf hfl vI myry vrgf hI sI. asIN<br />
dovF ny rl-iml ky ienf ku vsIlf kr<br />
ilaf ik nOvIN-dsvIN coN mYzIkl nfl hI<br />
DUh-GVIs ky pfs ho gey.<br />
srdIaF ivc svyry swq vjy skUl<br />
jfxf bVf aOKf lgxf. kpVy vI kol koeI<br />
bhuqy grm nhIN sn, bs iek kotI sI jo<br />
srdI kZf idMdI sI. POjf isMG smoisaF<br />
vfly dI dukfn nvIN nvIN KulHI sI. ies<br />
dukfn qoN pihlI vfr BuipMdr nfl awDI<br />
CutI vyly 15 pYsy df smosf CoilaF smyq<br />
lY ky KfDf. AudoN qk ieh vI nhIN sI pqf<br />
ik smosf vI koeI cIjL huMdI hY.<br />
skUl dI lfiebryrI ivc pihlI vfr<br />
aKbfr pVHnf sLurU kIqf. pMjfbI aKbfr<br />
akflI pwiqRkf jo ik pMjfbI mfstr afsf<br />
isMG dy kihx krky lwgI hoeI sI, ivc<br />
keI vfr nkslbfVIaF bfry Kbr pVHnI<br />
qF myry gwl koeI bhuqI smJ nf afAuxI.<br />
bfad ivc pqf lwgf ik myrI aMimRqsr<br />
rihMdI BUaf df puwqr blkfr isMG vI<br />
nkslIaF ivc rilaf hoieaf hY. myry<br />
asl qoN Gwt dwsy jf rhy hn iksfnF dI KudkusLI dy aMkVy<br />
cMzIgVH: srkfrI dmn ivroDI<br />
lihr dy knvInr ieMdrjIq isMG jyjI ny<br />
pMjfb srkfr vloN iksfnF dIaF afqm<br />
hwiqafvF sMbMDI krvfeI jf rhI gxnf dy<br />
qrIikaF ‘c soD dI mMg kIqI hY. sLRI<br />
jyjI df kihxf hY ik pMjfb KyqIbfVI<br />
XUnIvristI dy afriQk mfihrF dI<br />
agvfeI ‘c sMgrUr aqy biTMzf ijLlyH ivc<br />
iksfnF vloN kIqIaF afqm hwiqafvF<br />
sMbMDI qwQ iekwTy krn leI ijhVI gxnf<br />
kIqI geI hY, Aus ivc keI qrHF dIaF<br />
KfmIaF njLr af rhIaF hn. jy ieho<br />
KfmIaF pUry pMjfb dI gxnf dOrfn rih<br />
geIaF qF pIVq pirvfrF nfl byiensfPI<br />
hovygI.<br />
ieMdrjIq isMG jyjI ny ikhf ik pI[<br />
ey[ XU[ dy srvyKx ivc KfmIaF dI vwzI<br />
Audfhrx sMgrUr ijLly dI mUnk aqy<br />
lihrfgfgf qihsIlF dy qwQF qoN dyKI jf<br />
skdI hY. AunHF vloN ienHF dohF qihsIlF<br />
dy ipMzF, ksibaF aqy mMzIaF ‘coN iksfnF<br />
dIaF KudkusLIaF dy iekwTy kIqy aMkiVaF<br />
muqfbk sfl 2000 qoN 2008 qwk 969<br />
iksfnF ny afqm hwiqafvF kIqIaF hn.<br />
969 iksfnF dIaF afqm hwiqafvF sMbMDI<br />
gRfm pMcfieqF ny 906 mqy pf ky idwqy<br />
hoey hn. ies dy Ault srvyKx ‘c iesy<br />
ielfky aMdr 546 iksfnF dIaF afqm<br />
hwiqafvF dy qwQ sfhmxy aAuNdy hn.<br />
muV muV Xfd sqfvy[[[<br />
Bfpf jI ny Aus nUM keI vfr smJfAux dI<br />
koisLsL kIqI pr sB dy rokidaF vI Auh<br />
nkslI lihr dy muMizaF nfl quiraf<br />
iPrdf irhf. ienHF hI idnF ivc pMjfb ivc<br />
ividafrQIaF dI iksy hVqfl dI hmdrdI<br />
ivc hirafxy dy kfljF ivc vI hVqfl<br />
hoeI. kflj dy muMizaF ny sfzy skUl ivc<br />
vI jLbrdsqI hVqfl krvf idwqI. kflj<br />
dy ienHF muMizaF ivc kfmryz svrn isMG<br />
ivrk vI sLfml sI jo hux hirafxy dI<br />
isafsq ivc srgrm hY. mfstr afsf<br />
isMG nUM nkslIaF bfry gwlF kridaF suixaf<br />
jo kfmryzF qy nkslIaF nUM burf-Blf kih<br />
rhy sn. pr sfnUM nkslIaF bfry AuNj kuJ<br />
nhIN sI pqf. aKbfrI KbrF pVH ky bs<br />
ieMnf ku lwgdf sI ik ieh lok hor lokF nUM<br />
mfr rhy hn qy srkfr ienHF nUM.<br />
mfstr afsf isMG sI qF BfvyN pMjfbI<br />
dI aYm ey pr nOvIN qy dsvIN nUM Auh<br />
pVHfAuNdf ihsfb sI. myrf ihsfb vI bs<br />
gujfry jogf hI sI. aljLbrf aqy iQAurmf<br />
mYnUM Aukf hI nhIN sI afAuNdy. hF! ryKfgixq<br />
aqy ihsfb dy kuJ PfrmUly myrIaF AuNglF<br />
dy poitaF qy sn. mfstr afsf isMG ny<br />
hr rojL ikhf krnf, ‘mYN ilK ky dy skdF,<br />
qUM ihsfb ivc pfs nhIN ho skdf.’ hr<br />
rojL Aus zMzf pryz vI kiraf krnI. jfxbuJ<br />
ky Aus myrI ientrnl asYsmYNt vI<br />
dsF ivcoN iek hI ByjI pr sflfnf<br />
iemiqhfn ivc afpxy iek dosq vloN<br />
aljLbry dy do svflF dI nkl mrvf dyx<br />
dy shfry mYN dsvIN ivcoN pfs ho igaf.<br />
irjLlt qoN bfad mfstr afsf isMG imly<br />
qF boly, ‘qUM pfs ikdF ho igaf, jrUr<br />
nkl mfrI hoAU. mYN qF qyrI asYsmYNt vI<br />
dsF ‘coN iek nMbr ByjI sI.’ myry qoN<br />
sihj-suBf hI kih ho igaf, hFjI mfstr<br />
jI aljLbry dy do svfl nkl mfr ky<br />
kIqy sI.<br />
jdoN mYN cMzIgVH aYm ey krdf sF qF<br />
ieho mfstr afsf isMG keI sfl bfad<br />
cMzIgVH afey, hostl sfzy sInIar<br />
srvyKx qoN ieh gwl vI sfhmxy afeI hY<br />
ik vristI dI tIm ny ies ielfky dy 6<br />
vwzy ipMzF qy 3 mMzIaF ‘c kIqIaF afqm<br />
hwiqafvF nUM irkfrz ‘qy nhIN ilaFdf.<br />
ieMdrjIq isMG jyjI anusfr ijhVy<br />
ipMz pI[ ey[ XU[ dy mfihrF ny Cwz idwqy<br />
sn, AunHF ipMzF qy mMzIaF PqihgVH,<br />
goibMdgVH jyjIaF, kdYl, KnOrI klF,<br />
sMgIqvflf, Pulydf, lihrf mUnk aqy<br />
KnOrI ‘c ies smyN dOrfn 143 iksfnF ny<br />
krjLy dy boJ kfrn KudkusLIaF kIqIaF<br />
hn. ieh Dfrnf iblkul glq hY ik<br />
mMzIaF (arD sLihrI ielfky) ‘c iksfnF<br />
ny KudkusLIaF nhIN kIqIaF.<br />
sLRI jyjI ny ikhf ik lihrf, mUnk<br />
aqy KnOrI mMzIaF dy vfsI iksfn jLmInF<br />
vfly qF hn pr ienHF isr vI krjLf afm<br />
iksfnF ijMnf hI hY. pI[ ey[ XU[ nUM afpxI<br />
irport ‘c soD krky ienHF ielfikaF<br />
ivc hoeIaF afqm hwiqafvF nUM vI gxnf<br />
irport ‘c sLfml krnf cfhIdf hY<br />
ikAuNik jy pMjfb srkfr pIVq pirvfrF<br />
nUM mflI rfhq dyx df PYslf krdI hY<br />
qF sYNkVy pirvfr ies rfhq qoN vFJy<br />
rih jfxgy.<br />
ieMdrjIq isMG jyjI ny ikhf ik pMjfb<br />
srkfr vloN iksfnF dIaF afqm<br />
hwiqafvF dI gxnf leI bhuq QoVHy smyN<br />
nUM afDfr bxfieaf igaf hY. srkfr dIaF<br />
bldyv isMG kol Tihry. mYN aYm ey dy<br />
pihly Bfg ivc XUnIvristI ivc dUjy nMbr<br />
qy afieaf sF. bldyv ny imlfieaf qy<br />
myry bfry dwisaf qF iekdm kihx lwgy,<br />
‘mYnUM pqf sI ik ieh muMzf bVf lfiek hY<br />
aqy iksy idn bhuq awgy jfeygf.’ myrf<br />
hfsf inkl igaf qy mYN afK idwqf, mfstr<br />
jI AudoN qy qusIN kihMdy sI qUM pfs ho hI<br />
nhIN skdf qy myrI ihsfb dI asYsmYNt<br />
qusIN ds nMbrF ivcoN iek ByjI sI. mfstr<br />
afsf isMG QoVf kwcy ijhy ho ky iPr boly,<br />
“E kfkf Auh qy qYnUM hwlfsLyrI dyx leI<br />
sI ik qUM sKq imhnq kryN.”<br />
hfier sYkMzrI skUl qoN pfrt vn<br />
Xfin dsvIN krky mYN nYsLnl kflj srsy<br />
dfKlf lY ilaf. skUl dy GutvyN mfhOl qoN<br />
ijvyN iekdm afjfdI iml geI hovy.<br />
kuVIaF df kflj Ausy sfl alwg hoieaf<br />
sI. isrP bI ey PfeInl ivc do kuVIaF<br />
pVHdIaF sn. muMizaF ienHF kuVIaF nUM<br />
vyKx leI AunHF dI klfs awgy keI keI<br />
gyVy mfrny jF iPr gyt nyVy AuzIkdy KVy<br />
rihxf.<br />
poR CInf sfnUM pMjfbI pVHfAuNdy sn.<br />
prYp dI klfs ivc koeI 15 ku muMzy sn<br />
ijnHF ivcoN kuJ aksr gfieb rihMdy qy<br />
klfs msIN ds ku jixaF dI huMdI. sfzI<br />
klfs nUM koeI kmrf iml nf sikaf ies<br />
kr ky grmIaF ivc klfs bfhr drwKqF<br />
Qwly hI lgdI aqy srdIaF ivc Duwpy. poR<br />
CInf kivqf vI ilKdy sn aqy AuNj vI kuJ<br />
mlMg suBfa dy sn. hr dUjy idn muMizaF<br />
kihxf, ‘poR sfihb cfh ipafE nfly kivqf<br />
suxfE!’ CInf sfihb ny QoVI ijhI nFh-nukr<br />
kridaF kih dyxf, ‘clo dPf hovo, pI lE,<br />
qusIN AudF KihVf Czxf?’<br />
kflj dy ipRMsIpl rfm pRkfsL<br />
hoieaf krdy sn. mUMh ivc koeI dMd nf<br />
hox kfrx QQlf ky boldy sn. kflj dy<br />
nfl hI ipRMsIpl dI koTI sI. AunHF dI<br />
lVkI vrsLf jo bI ey kr cukI sI, keI<br />
vfr ipRMsIpl sfihb nUM AunHF dy dPqr<br />
hdfieqF ‘qy pI[ ey[ XU[ ny sfl 2000 qoN<br />
ho rhIaF afqm hwiqafvF nUM vI irkfrz<br />
‘qy ilaFdf hY jdoNik pMjfb dI iksfnI df<br />
sMkt Aus qoN vI pihlF cwl irhf hY. sfl<br />
1991 qoN 1999 qwk mUnk aqy lihrfgfgf<br />
qihsIlF aMdr hI 614 iksfnF ny<br />
KudkusLIaF kr leIaF sn. AunHF kol ies<br />
dy bfkfiedf sbUq mOjUd hn. srkfr ny<br />
pihly hI Jtky ‘c 614 iksfn pirvfrF<br />
nfl qF iswDy qOr ‘qy nfiensfPI kIqI hY.<br />
AunHF mMg kIqI ik pMjfb srkfr vloN Kud<br />
pIVq pirvfrF nUM muafvjLf idwqf jfvy qy<br />
kyNdr srkfr awgy vI Tos irport pysL<br />
kIqI jfvy.<br />
ieMdrjIq isMG jyjI ny ieh ikhf ik<br />
pI[ ey[ XU[ jF hornF XUnIvristIaF dy<br />
mfihrF vloN pMjfb dy hornF ijLilaF ‘c<br />
iksfnF dIaF afqm hwiqafvF dI gxnf<br />
krn lwigaF ipMzF dIaF pMcfieqF nUM 15<br />
idn pihlF pRPfrmy afid idwqy jfx. iksfn<br />
jF mjLdUrF dIaF afqm hwiqafvF dI<br />
gxnf mOky mMzIaF, ksibaF aqy sLihrI<br />
Kyqr nUM vI srvyKx df afDfr bxfieaf<br />
jfvy. pMjfb nUM iksfnF dIaF afqm<br />
hwiqafvF qoN pRBfvq rfjF ivc sLfml krnf<br />
cfhIdf hY qF jo pMjfb dy pIVq iksfn<br />
pirvfrF nUM vI aFDrf pRdysL aqy<br />
krnftkf dI qrj ‘qy mflI mwdd iml<br />
sky.<br />
ivc vI imlx clI jFdI. ipRMsIpl dy dPqr<br />
dy nfl iek KulHf hfl aqy kflj dy bfkI<br />
kmiraF nUM jFdy brFzy sn. ies KulHy hfl<br />
ivc inAUjL stYNz ‘qy lwgy aKbfr muMzy<br />
pVHdy rihMdy. AuNj vI ieQy muMizaF df<br />
aksr jmGtf lgf rihMdf ikAuNik kflj<br />
dI iblizMg df muK drvfjf vI iesy hfl<br />
ivc afAuNdf sI. iek idn vrsLf afpxy<br />
ipqf ipRMsIpl rfm pRkfsL nUM imlx ijAuN<br />
hI muK drvfjy qoN aMdr afeI, sbwbIN<br />
bfhr mINh pYx lg ipaf. muMizaF ivcoN<br />
iksy iek ny afvfjLf kwisaf, “vrsLf af<br />
geI”. bs iPr kI sI, hfl ivc ijMny<br />
muMzy sn sfiraF rOlf pf idqf, “vrsLf<br />
af geI, vrsLf af geI.” kuVI ny iKJ ky<br />
aMdr afpxy bfp kol jf isLkfieq lfeI.<br />
ipRMsIpl sfihb bVy iKJ ky bfhr afey<br />
aqy boly, “ary llko, ikaf sLor mcf<br />
rwKf hY?” muMzy mINh vl iesLfrf krky<br />
iekwiTaF hI boly, “sr vrsLf af geI.”<br />
ipRMsIpl nUM muMizaF dI sLrfrq smJ af<br />
geI aqy Auh muskrfAuxoN nf rih sky,<br />
isrP ienf boly, “clo apnI klfsoN myN<br />
jfE.”<br />
do ku gwlF afpxy srsy sLihr aqy<br />
nYsLnl kflj bfry. srsf sLihr df<br />
ieiqhfs mhFBfrq vyly qoN mMinaf jFdf<br />
hY. iek rvfieq muqfbk mhFBfrq ivc<br />
isLRsLkf df ijLkr hY. ieh isLRsLkf hI ivgV<br />
ky isrsf bixaf. iek hor rvfieq<br />
anusfr isrsf asl ivc pivqr ndI<br />
srsvqI qoN ivgV ky bixaf hY jo ik<br />
kdI sLihr dy koloN dI vgdI sI. pivqr<br />
srsvqI hI mOjUdf Gwgr hY, ijsnUM ies<br />
ielfky ivc nflI krky jfixaf jFdf hY.<br />
sLihr 8vIN sdI ivc iksy rfjy ny vsfieaf<br />
smiJaf jFdf hY ijsny iek bhuq vzf<br />
mihl bxvfieaf. ies mihl dIaF kMDF<br />
dy insLfn aj vI sLihr dy dwKx-pUrb<br />
vl bhuq vzy Qyh ivc imldy hn. mYnUM<br />
Xfd hY AunHIN idnIN kuJ suinafry Kfs kr<br />
brsfqF dy idnF ivc Qyh qoN imwtI iekwTI<br />
rMg-byrMg<br />
krky iesnUM Cfxdy rihMdy ijs ivc<br />
inklIaF TIkrIaF dy Zyr njLr afAuNdy.<br />
AudoN isafxy dwsdy sn ik ienHF suinafrF<br />
nUM kdy kdy koeI mohr, koeI iswkf jF sony<br />
df gihxf lB pYNdf hY. sLihr ivc iek<br />
purfxy mihl dy KMzr vI mOjUd sn jo<br />
sfry df sfrf jLmIn Qwly sI. ies mihl<br />
bfry khfxIaF sn ik iksy rfjy ny<br />
afpxIaF rfxIaF leI bxvfieaf sI aqy<br />
ies mihl qoN iek surMg rfxIaF ksby<br />
qk jFdI sI, hux ies mihl vflI QF<br />
Auqy imwtI Br ky ngrpfilkf ny pfrk<br />
bxfieaf hoieaf hY.<br />
isrsf 1885 qk ijlf hoieaf krdf<br />
sI, iPr aMgRyjLF ny iesnUM qoV ky ihsfr<br />
ivc imlf idwqf. 1975 ivc bMsI lfl dI<br />
srkfr ny iesnUM ijlf bxf idqf. isrsf<br />
sLihr dy bfjLfr afm krky iswDy hn aqy<br />
iksy vyly bhuq KulHy hoieaf krdy sn.<br />
iPr dukfndfr Cwjy agy vDf vDf ky dukfnF<br />
vzIaF krI gey aqy bfjLfr Coty huMdy gey.<br />
sLihr ivc iksy vyly mfrvfVI bfxIaF<br />
bFslF dI srdfrI hoieaf krdI sI ijnHF<br />
pfs sYNkVy ipMzF dI jfgIr sI. sLihr dy<br />
muK bfjLfr ivc ienHF dy mhwlF vrgy Gr<br />
sn. hux qk hor bhuq lok awgy vD gey<br />
hn aqy bFslF ijnHF nUM kdy iksy rfjy dy<br />
KjfncI rhy hox krky KjfncIaF krky<br />
jfixaf jFdf hY, df Auh pihlF vflf<br />
roab-dfb nhIN irhf. ienHF KjfncIaF dI<br />
ihMmq nfl hI srsy df nYsLnl kflj<br />
bixaf ijsdy nF sO eykV dy krIb jLmIn<br />
lfeI geI. 1980 dy gyVH ivc dyvI lfl<br />
srkfr smyN srkfrI kflj bxf idqf<br />
igaf. hux ieQy dyvI lfl XUnIvristI<br />
bx cukI hY.<br />
1972 ivc mYN bI ey pihly sfl ivc<br />
sF. iesy sfl mogf golI kFz hoieaf aqy<br />
iesy sfl hI aiDafpkF dI lMbI hVqfl<br />
cwlI. mogf golI kFz qoN vI pihlF isnmyN<br />
dIaF itktF qy irafieq lYx leI nYsLnl<br />
kflj dy ividafrQI vI hVqfl kr cuky<br />
sn. ies hVqfl ivc KjfncIaF df bFsl<br />
isnmf muMizaF ikvyN qoiVaf? ieh vyrvf<br />
aglI vfr.<br />
kflI sUcI vfly iswKF dI mdd<br />
krygf mnuwKI aiDkfr kimsLn<br />
nMgl : pMjfb puils vloN jfrI kIqI<br />
geI kflI sUcI ivc sLfml prvfsI iswKF<br />
dy muV vsyby leI pMjfb mnuwKI aiDkfr<br />
kimsLn hr sMBv shfieqf krygf. ieh<br />
pRgtfvf pMjfb dy mnwuKI aiDkfr kimsLn<br />
dy mYNbr aivnfsL rfey KMnf ny njLdIkI<br />
ipMz pwtI ivKy mnuwKI aiDkfrF bfry lokF<br />
nUM jfgrUk krn leI lgfey sYmInfr dOrfn<br />
kIqf. AunHF ikhf ik kflI sUcI ivc sLfml<br />
pRvfsI iswKF dy muV vsyby leI mnuwKI<br />
aiDkfr kimsLn hr sMBv shfieqf krn<br />
leI vcnbwD hY pr ies leI pRBfvq lok<br />
kimsLn nUM shfieqf leI apIl krn.<br />
sLRI KMnf ny ikhf ik AunHF ny pfrlImYNt ‘c<br />
kflI sUcI ivc sLfml iswKF dy muV vsyby<br />
df muwdf AuTfieaf sI, ijs nUM srkfr ny<br />
BrpUr huMgfrf dy ky ies sUcI ivc sLfml<br />
pRvfsI iswKF nUM iqMn kYtfigrIaF ‘c vMizaf<br />
sI. ‘ey’ kYtfigrI ivc AunHF lokF nUM drj<br />
kIqf igaf, ijnHF iKlfPL dysL Droh df mfmlf<br />
drj hY jF srkfr ivruD sfijLsLF rcx df<br />
mfmlf drj hY jF KfVkUvfd lihr dOrfn<br />
mfmly drj hoey sn.<br />
dUjI ‘bI’ kYtfigrI ivc Auh lok hn,<br />
ijnHF iKlfPL KfVkUvfd dy kys qF drj<br />
hn, pr srkfr jF dysL Droh dy mfmly<br />
nhIN hn. qIjI kYtfigrI ‘sI’ ivc AunHF<br />
lokF nUM rwiKaf igaf sI jo ihMdusqfn qoN<br />
zrdy mfry ivdysLF ivc phuMc gey hn, pr<br />
ienHF lokF qoN dysL nUM iksy vI pRkfr df<br />
KLqrf nhIN hY qy pMjfb ivc muV vsybf<br />
krnf cfhuMdy hn. sLRI KMnf ny dwisaf ik<br />
srkfr ny bI aqy sI kYtfigrI dy lokF dy<br />
muV vsyby vfsqy afigaf idwqI sI. sLRI<br />
KMnf ny ikhf ik jykr pMjfb srkfr kflI<br />
sUcI ivc sLfml lokF dy kysF ‘qy iDafn<br />
nhIN idMdI qF AunHF kysF nUM lY ky mnuwKI<br />
aiDkfr kimsLn pMjfb srkfr nUM<br />
juafbqlbI krygI.<br />
AunHF kflI sUcI ivc sLfml lokF nUM<br />
apIl kIqI ik pMjfb ivc muV vsybf krn<br />
leI Auh nYsLnl ihAUmn rfeIts kimsLn<br />
aqy pMjfb mnuwKI aiDkfr kimsLn dI<br />
shfieqf lY skdy hn. AunHF ikhf ik<br />
pRdysF ivc gey lokF nfl pMjfb ivc muV<br />
vsyby smyN kfnUMn anusfr pysL afieaf<br />
jfvygf.<br />
Visit us on the web:<br />
punjabtimesusa.com<br />
To Advertise with us<br />
Call:847-359-0746<br />
Fax:847-705-9388
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (28)<br />
ies inafrI dunIaF dy inafry lok<br />
pRo[ kulvMq isMG romfxf<br />
smfijk idRsLtIkox qoN prKIey qF<br />
sLYrI sMDU jy<br />
pUrI qrHF gYrrvfieqI<br />
bMdf<br />
nhINN qF Auh<br />
Pfrml vI<br />
iblkul nhINN<br />
hY. sLfied ieho<br />
kfrn hY ik<br />
Auh sfry jIvn<br />
‘c 15 qoN vD<br />
pRo[ romfxf<br />
vDIaf imwqr<br />
nhINN bxf<br />
sikaf. pr ieh 14-15 lokF, ijnHF ‘coN<br />
kfPI rwb nUM ipafry ho cuwky hn, AunHF nUM<br />
Ausdf hr bol-kbol kbUl irhf hY.<br />
ikAuNik Auh nf hI mclf hY aqy nf hI<br />
ihpokryt. nf AusnUM JUTI mUTI cMgf bxnf<br />
afAuNdf hY qy nf hI Auh iksy dI PokI qfrIP<br />
krn df afdI hY. sLfied iesy krky 37-<br />
38 sfl pihlF luiDafxy Ausdy ivafh<br />
‘c sLfml zf[ ivsLvfnfQ iqvfVI ny sLYrI<br />
qy AusdI pqnI mnmIq nUM asLIrvfd<br />
idMidaF ikhf sI, ‘‘sLYrI, qyry vrgy spft<br />
qy Tfh sotf mfrn vfly mlveI muMzy ny<br />
sfzI XUnIvrstI dI ies mlUk qy sLYl<br />
CbIlI kuVI nUM ikvyN afpxy gyV ‘c lY<br />
ilaf, myrI smJoN bfhr hY.’’ Aus nUM<br />
gwlIN-bfqIN jF isrP pYsy Dyly nfl pqvMqy<br />
bxy lokF nfl icVH hY. Auh kdy vI iksy<br />
Dfrimk jF smfjk sMsQf df mYNbr nhINN<br />
irhf. Aus anusfr ieh sB PokI vfh vfh<br />
Kwtx leI kIqIaF jfalI koisLsLF hn jF<br />
afpxf AuWlU iswDf krn leI iewk ZONg hY.<br />
Aus kol votr kfrz qF hY pr myrf<br />
nhINN iKafl ik Ausny awj qwk kdy vI<br />
iksy isafsI srgrmI ‘c ihwsf ilaf hovy<br />
jF kdy iksy isafsI ielYksLn ‘c vot<br />
pfAux leI smF kwiZaf hovy. dUjy<br />
pfsy Auh mihmfn imwqrF dI<br />
afE-Bgq krn leI jF sfQIaF<br />
nfl cMzIgVHoN pYdl hI isLmlf jfx<br />
leI jF BUsLx nfl dfrU `qy svfr<br />
ho ky sfry cMzIgVH dI pYdl<br />
pirkrmf krn leI qy jF lok<br />
nfQ dy srkfrI kflj mukqsr<br />
df ipRMsIpl bxn qy AuQy hPqf<br />
Br jsLn mnfAux leI dPLqroN<br />
keI keI idnF dIaF CuwtIaF lY<br />
skdf hY. pr Auh kdy vI dPqr<br />
lyt nhINN igaf aqy kdy vI CuwtI<br />
ley ibnf dPqroN gYrhfjLr nhINN irhf.<br />
Ausny kdy vI qy iksy vI sLkl ‘c koeI<br />
irsLvq nhINN leI pr Ausny afpxy sfQIaF<br />
jF mfqihqF dy ies qrHF dy kMmkfj ‘c<br />
dKl vI nhINN idqf qy Auh dPqr dy<br />
kMmkfj aqy mUMh muhFdry nUM koeI aFc<br />
nhINN afAux idMdy. sLYrI iksmq jF bMdgI<br />
‘c iblkul vI ivsLvfs nhINN krdf aqy<br />
bMdy dy duwKF-suwKF nUM mOkf myl GtnfvF<br />
jF durGtnfvF hI (CO-INCIDENTS OR<br />
ACCIDENTS) smJdf hY. pr mYN iesnUM<br />
AusdI KusLiksmqI hI smJdf hF ik Ausdy<br />
jIvn aqy kbIldfrI `c koeI aFc nhINN<br />
afeI aqy Auh afpxI msq mlMgI nUM vI<br />
kfiem rwK sikaf. iesdf vwzf kfrn hY<br />
ik Ausdy mF-bfp ny AusnUM mnpsMd nOkrI<br />
lY ky aqy cMzIgVH ‘c koTI bxvf ky dyx<br />
qwk AusnUM koeI iPkr jF boJ mihsUs<br />
nhINN hox idwqf aqy AunHF dy cly jfx bfad<br />
Gr dIaF sfrIaF ijLMmyvfrIaF Ausdy<br />
bwicaF ny sMBfl leIaF. ipCly idnIN mYnUM<br />
ieh sux ky hYrfnI hoeI ik awj kwl sLYrI<br />
cMzIgVH ‘c iksy sMsQf leI bVI srgrmI<br />
nfl Bwj nwT kr irhf hY. mYN iesdI qsdIk<br />
krn leI Pon kIqf qF sLYrI ny dwisaf ik<br />
ieh swc hY pr ies sB kuJ bfry ilK ky<br />
Byjygf’’ jo hyTF hfjLr hYpSnf<br />
iewk<br />
myry iek gvFZI hn sRI bYnrjI. ieh<br />
huxy-huxy irtfier hoey afeI[ ey[ aYs[<br />
aiDkfrI ny. BfvyN ieh koTI qF ienHF<br />
crokxI bxvf rwKI sI. pr irhfiesL eyQy<br />
pSj swq mhIny pihlF hI kIqI hY. afeI[<br />
ey[ aYs[ lfbI ‘c ieh iek inpuMn imhnqI<br />
qy iemfndfr aPsr vjoN jfxy jFdy hn.<br />
mYnUM ‘bYnrjI’ nF ies leI vI cMgf lgdf<br />
hY ikAuNik ies nfl vfDU ‘jI nhINN lfAuxf<br />
pYNdf’ AunHF vloN Byijaf iek swdf pwqr<br />
imldf hY ijs ‘c AunHF vloN sfzy nyVy dI<br />
lfiebryrI dy mIitMg hfl ‘c smyN isr<br />
phuMcx leI bynqI kIqI geI hY ijQy<br />
klkwqy dI ‘PrYNzjL afP df pIpl’ nfmI<br />
sMsQf dy bulfry sRI hir-dyv ny sfzy nfl<br />
afpxy ivcfr sFJy krny hn. ies hfl<br />
‘c kuwl 150-200 kursIaF lwgIaF<br />
hoeIaF hn jo sfrIaF dIaF sfrIaF pur<br />
hn. pRogrfm sLurU huMdf hY qy bYnrjI mfeIk<br />
`qy af ky sfnUM sB lokF nUM jI afieaF<br />
kihMdy hn aqy sfzf DMnvfd krdy hn ik<br />
asIN AunHF df swdf kbUl kIqf hY. iPr<br />
Auh dsdy hn hir-dyv jI nUM qF Auh kwl<br />
hI imly hn pr bMgfl ‘c ies sMsQf dy<br />
kMmF dI bVI pRsLMsf hY. klkwqf ivKy AunHF<br />
dy keI imwqr ies sMsQf nfl sLurU qoN hI<br />
juVy hoey hn.<br />
AunHF qoN bfad iek 55-60 sfl df<br />
idsdf bMdf mfeIk ‘qy afAuNdf hY ijsny<br />
krIm rMg df Kwulf-zuwlf kmIjL pjfmf<br />
pihinaf hoieaf hY qy Ausy hI rMg dI<br />
sfDfrx ijhI tOry vflI pgVI bMnI hoeI<br />
hY, svfmI agnIvysL vFg KulI dfVHI hY.<br />
ieho hI hir dyv hY. Auh vI sfnUM jI<br />
afieaF kih ky sfzf DMnvfd krdf hY qy<br />
afpxI gwl sLurU krdf hY. ‘‘hfjLrIn ieh<br />
iek inrol smfijk, gYr-isafsI qy gYr-<br />
Auh mihmfn imwqrF dI afE-Bgq krn<br />
leI jF sfQIaF nfl cMzIgVHoN pYdl hI isLmlf<br />
jfx leI jF BUsLx nfl dfrU `qy svfr ho ky sfry<br />
cMzIgVH dI pYdl pirkrmf krn leI qy jF<br />
lok nfQ dy srkfrI kflj mukqsr df ipRMsIpl<br />
bxn qy AuQy hPqf Br jsLn mnfAux leI dPLqroN<br />
keI keI idnF dIaF CuwtIaF lY skdf hY. pr<br />
Auh kdy vI dPqr lyt nhINN igaf aqy kdy vI<br />
CuwtI ley ibnf dPqroN gYrhfjLr nhINN irhf.<br />
Dfrimk sMsQf hY, jo afpxy afly duafly<br />
‘c vfpr rhIaF byiensfPIaF aqy<br />
vDIkIaF iKlfP afpxI smrQf anusfr<br />
afvfjL AuTfAuNdI hY. ies ‘c kMm krn<br />
vfilaF nUM nf koeI isafsI srpRsqI hfsl<br />
hY aqy nf hI koeI Kfs smfijk ruqbf.<br />
pr ies sMsQf ‘c kMm krky qusIN afpxf<br />
idn cYn nfl gujfrNogy aqy rfq arfm<br />
nfl sONvoNgy, ieh myrf XkIn hY. kfrn hY<br />
ik qusIN hmysLf dUijaF dy Bly bfry soc<br />
rhy hovogy qy ijMnf kr rhy hovogy cMgf<br />
kr rhy hovogy. iesdI koeI mYNbrisLp PIs<br />
nhINN aqy nf hI ies sMsQf nUM koeI Kfs<br />
dPqr dI loV hY. qusIN ikDry vI iml<br />
bYTx leI QF bxf skdy ho ijvyN ieh<br />
lfiebRyrI hY jF iksy mYNbr df Gr. ies<br />
sMsQf ‘c isrP iek skwqr df ahudf hI<br />
hY ijs kol iek irkfrz PfeIl, kuJ pYn,<br />
iek pYz qy mohr huMdI hY. sB qoN<br />
mhwqvpUrn quhfzf kMm hY. hux mYN quhfnUM<br />
iewk iek Pfrm dyvFgf ijs ivc ies<br />
sMsQf df sMKyp ieiqhfs aqy ivDfn drjL<br />
hY. ieh vI drjL hY ik kOx lok iesdy<br />
mYNbr bx skdy hn qy kOx nhINN. ieh<br />
Pfrm qusIN jdoN mrjLI pUrf krky bYnrjI<br />
sfihb nUM dy skdy ho, awj, kwl, mhIny<br />
nUM, do mhIny nUM jF jdoN vI qusIN smfj dI<br />
ibhqrI leI mn bxf ilaf. hux myrf<br />
kMm pUrf ho igaf hY. vYsy mYNbr bxn qoN<br />
pihlF dy quhfzy sfry svflF dy jvfb ies<br />
Pfrm ‘c drjL hn iPr vI jy koeI sLMkf<br />
hovy qF Pfrm ‘qy idwqy eI-myl pqy qy<br />
svfl puwC skdy ho. cMgy vyly jvfb imlygf.<br />
DMnvfd.’’<br />
asIN sB lok iek iek Pfrm Gr<br />
lY afey hF. ies bMdy bfry soc ky qy Pfrm<br />
pVH ky mYnUM ies sMsQf ‘c dm njLr<br />
afAuNdf hY. iliKaf hY ik iksy vI Drm<br />
‘c sLrDf rwKx vfly pRfxI nUM ies sMsQf<br />
df mYNbr nhINN bxfieaf jf skdf ikAuNik<br />
jdoN sMsQf hr Drm dy nfm qy kIqy jFdy<br />
pfKSzF, kurIqIaF jF vDIkIaF dy iKlfP<br />
gwl krdI hY qF aijhy lokF df mn duKI<br />
huMdf hY qy Auh sMsQf df sfQ nhINN dy skdy.<br />
swqf dI kursI dOV ‘c lwgI iksy vI<br />
isafsI pfrtI df pYrokfr ies sMsQf df<br />
mYNbr nhINN bx skdf ikAuNik ieh lok<br />
kursI qwk phuMcx leI koeI vI gYr mnuwKI<br />
qy gYr lokqMqrI kMm krn leI iqafr<br />
huMdy hn. ies leI jdoN asIN ienHF dIaF<br />
smfj ivroDI krqUqF nUM nMgf krdy hF qF<br />
aijhy mYNbr qoV nhINN inBf skdy. hor<br />
smfj ivroDI kfrvfeIaF ‘c msLrUP lokF<br />
nUM vI iesdy mYNbr nhINN bxnf cfhIdf BfvyN<br />
dPqrF ‘c leI-idwqI jFdI irsLvq hI ikAuN<br />
nf hovy ikAuNik keI vfr sMsQf nUM aijhy<br />
mYNbrF nfl hI afZf lYxf pY skdf hY.<br />
agly pihry ‘c iliKaf hY ik<br />
Auprokq gwlF smJ ky vI jy qusIN ies<br />
sMsQf dy mYNbr bxnf cfhuMdy ho aqy smfj<br />
leI kuJ hFpwKI kfrj krky ieQoN ruKsq<br />
hoxf cfhuMdy ho qF asIN quhfnUM jI afieaF<br />
kihMdy hF pr ieh vI dws dyxf cfhuMdy hF<br />
ik sMsQf dy kMmF leI quhfnUM smF aqy<br />
ies kMm leI afpxy Krcy, ikqy jfx,<br />
aOx, tYlIPon afid df pRbMD<br />
qusIN afp krnf hovygf. quhfnUM<br />
ies gwl df vI iKafl rwKxf<br />
pvygf ik burfeI nfl lVidaF<br />
quhfnUM Kud vI burIaF hflqF<br />
df sfhmxf krnf pY skdf hY.<br />
pr smfj dy Bly aqy inrBY<br />
lokF ‘c sLumfr hox leI ieh<br />
kImq kuJ vI nhINN. awgy ies<br />
hlPnfmf numf Pfrm `qy<br />
quhfzy dsqKqF aqy pqy leI<br />
jgf bxI hoeI hY.<br />
agly idn svyry Pfrm dyx<br />
aqy hir dyv dy drsLn krn leI mYN bYnrjI<br />
dI koTI phuMcdf hF. afpxy bfry kuJ mYN afp<br />
dsdf hF qy kuJ bYnrjI myry bfry dsdy hn.<br />
mYnUM bVI hYrfnI huMdI hY jdoN mYN hir-dyv nUM<br />
bYnrjI nfl bMgflI ‘c qy myry nfl TyT<br />
pSjfbI ‘c gwl krdy suxdf hF. Pyr Auh<br />
afpxI iviQaf sLurU krdy hn-<br />
‘‘myrf asl nF hrdyv isMG sMDU hY<br />
qy iProjLpur ijLly ‘c myrf ipSz hY ijQy<br />
myrf jnm hoieaf. ipqf jI rylvy ‘c<br />
mulfjLm sn so mYN swq jmfqF qwk<br />
iProjLpur piVHaf. iPr AunHF dI qrwkI hox<br />
kfrn bdlI idwlI ho geI ijQy mYN dsvIN<br />
pfs kIqI. sfzf pirvfr sFJf sI. iesy<br />
dOrfn myry cfcf jI ny klkwqy trFsport<br />
df kMm sLurU kr ilaf qy AusdI mdd<br />
leI ipqf jI ny bdlI klkwqy krvf leI<br />
qy sfzf pirvfr vI klkwqy phuMc igaf qy<br />
asIN ssqy smyN hox krky dovF pirvfrF<br />
leI jgHf KrId ky kfPI vwzf Gr bxvf<br />
ilaf. awj kwl ieh jgHf pUrI qrHF vwzy<br />
bfjLfr ‘c hY. mYN klkwqy qoN bI[ ey[ qy<br />
aYm[ ey[ iPlfsPI kIqI. ividafrQI jIvn<br />
dOrfn mYN pihlF sI[ pI[ aYm dy ividafrQI<br />
ivMg df mYNbr irhf. iPr mYN pfrtI ‘c<br />
srgrm ho igaf. aYmrjYNsI dy smyN dOrfn<br />
mYN nkslbfVI pfrtI leI kMm krn lwg<br />
ipaf. iPr mYN idwlI jy[ aYn[ XU[ ivc<br />
soisaflojLI dI aYm[ ey[ krn lwg ipaf<br />
qy mnuwKI aiDkfr sMgTnF nfl kMm vI<br />
krdf irhf. mYN vfps klkwqy phuMc igaf<br />
qy 1986 ‘c sfzf pirvfr ieh iqMn<br />
kmiraF qy do vwzIaF dukfnF vflf Gr myry<br />
hvfly krky bfkI sB kuJ vyc vwt ky vfps<br />
iProjLpur clf igaf. mYN afpxy ‘kMm ‘c<br />
msq hF qy Auh afpxy pirvfrF ‘c.’’ rihx<br />
leI Gr bVf hY qy Krcy leI dukfnF df<br />
ikrfieaf. myry puCx `qy Ausny dwisaf ik<br />
bMgflI lok hrdyv nUM hrIdyv sddy sn<br />
ijsqoN mYN hir dyv ilKxf sLurU kr idwqf.<br />
bVIaF CotIaF loVF qy vwzIaF mSjlF<br />
vflf ieh bMdf mYnUM mhfn lwg irhf sI.<br />
pSnf do<br />
ipCly do idnF qoN ‘inAU Xfrk df<br />
iek amrIkI pwqrkfr alYks rojL myrf<br />
mihmfn hY. ieh cMzIgVH ruickf-rfTOr<br />
kys kvr krn afieaf hY aqy iek PrI<br />
lFs pwqrkfr hY. iesdIaF ByjIaF<br />
storIaF amrIkf aqy Xorp dy cMgy vwkfrI<br />
pricaF ‘c CpdIaF hn. mYN iesnUM pihlF<br />
nhINN sI jfxdf. ieh myry kol myry byty dI<br />
rfhdfrI nfl afieaf hY ikAuNik rojL dI<br />
skI BYx myry byty dI sihkrmI hY. iesny<br />
afpxf kMm mukf ilaf qy svyry idwlI nUM<br />
rvfnf hoxf hY. ieh dsdf hY ik ieh ipCly<br />
cfr mhIinaF qoN Bfrq, sRIlMkf, bMglf<br />
dysL qy pfiksqfn nUM kvr kr irhf hY.<br />
mYN sfzy BfrqI smfj bfry iesdy ivcfr<br />
jfnx dI koisLsL kIqI qF iesdf do tuk<br />
jvfb sI (MIGHT IS RIGHT) Xfin qkVy<br />
df swqIN vIhIN sO jF ijsdI lfTI AusdI<br />
BYNs hY ieQy. ieh dysL sDfrx, Bly qy<br />
kmf ky Kfx vfly lokF leI bVI Kqrnfk<br />
jgHf hY. pr sLkqIsLflI, lwTmfrF qy DnfZF<br />
leI mOj msqI leI sB qoN vDIaf QF hY.<br />
ieQy jLmIr, kfnUMn jF hwk-hlfl ikqfbI<br />
bfqF ny. mYN Ausdf incoV sux ky hYrfn<br />
rih jFdf hF.<br />
iPr Auh afpxI soc nUM pRmfixq<br />
krn leI afpxy vloN ipCly smyN ‘c kvr<br />
kIqIaF GtnfvF df ijLkr krdf hY. Auh<br />
iek sUby dI sUbydfrnI df ijLkr krdf hY<br />
jo bMidaF qy psLUaF dy buqF qy hjLfrF<br />
kroVF rupey Krc kr rhI hY pr AusdI<br />
prjf dy 70 PIsdI lok do vkq dI rotI<br />
vloN afqur hn. ihsfb ikqfb lYx vflf<br />
koeI nhINN. dUjy sUby df iek sfDfrx<br />
afdmI do sfl qoN Gwt muwK mSqrI rihMdf<br />
hY qy Auh 4000 kroV rupey iekwTy kr<br />
lYNdf hY. BfvyN Auh jylH ‘c hY pr dysL dy<br />
keI sUibaF ‘c aqy sMsfr dy keI dysLF<br />
‘c AusdI jfiedfd nUM koeI aFc nhINN<br />
afvygI. AusdI pqnI dIaF Ausy dy nF `qy<br />
hI lokF ny votF nfl msLInF Br idwqIaF<br />
qy Auh pihly nMbr `qy ijwqI hY. rUsI kuVI<br />
nfl goaf ‘c blfqkfr hoieaf hY. Ausdy<br />
isafsqdfn puils qy aPsrsLfhI sB<br />
blfqkfrI isafsqdfn nfl zt ky KVy<br />
hn qy Auh kuVI muafPI mSg ky Bwjx nUM<br />
iqafr hY. goaf dy iek kFgrsI aYm[<br />
pI[ ny qF quhfzI pfrlImYNt ‘c ieQoN qwk<br />
kih idwqf hY ik jdoN ieh ieDr AuDr qurI<br />
iPrdI hY qF ies nfl blfqkfr qF hoxf<br />
hI sI. kI khogy qusIN aYsy smfj bfry?<br />
iPr huxy huxy kvr kIqy ruickf kys<br />
bfry gwlF krdf hY ik asl ivc ruickf<br />
aqy Ausdy pirvfr dI iviQaf sLYqfn qy<br />
jLflm bxy bMidaF vloN sLrIP qy gLrIb<br />
lokF qy Zfey jLulmF dI dfsqF hY. iek<br />
14-15 sfl dI BolI BflI kuVI df ksUr<br />
isrP eynf sI ik Ausny srkfr dy chyqy<br />
aPsr vloN Aus nfl kIqI koJI qy<br />
axmnuwKI hrkq nUM nsLr kIqf sI. iesdy<br />
ievjLfny ‘c AusnUM skUl ivcoN kZvf idwqf<br />
sLYrI dI zfierI<br />
igaf, Ausdy ipqf nUM nOkrIE kZvf idwqf<br />
igaf, Ausdy Brf `qy hr rojL kys bxn<br />
lwgy. hr rojL puils vfly afnIN-bhfnIN<br />
AusnUM Tfxy lY jFdy qy cMgI qrHF kuwt mfr<br />
ky Cwz jFdy. AunHF dy Gr `qy guMizaF vloN<br />
pQrfE krvfieaf jFdf irhf. kuVI nUM<br />
afqmhwiqaf leI mjbUr kr idwqf igaf.<br />
Aus aPsr rfTOr ivruD 19 sfl koeI<br />
kfrvfeI nf hoeI. sB cIP minstrF ny<br />
cfhy Auh bMsI lfl sI jF Bjn lfl jF<br />
Em pRkfsL cOtflf sI, sBnF ny Aus<br />
aPsr rfTOr nUM qrwkIaF idwqIaF qy<br />
bhfdrI dy mYzlF leI AusdI isPfrsL<br />
kIqI. ienHF isPfrsLF nfl Auh hux qwk<br />
bhfdrI dy 85 mYzl pRfpq kr cuwkf hY<br />
ijnHF ‘c pRYjIzYNt mYzl vI sLfml hY. ieAuN<br />
lgdf hY ijvyN ividaf ivBfg kI qy<br />
adflqF kI, qy srkfr kI qy bfkI aPsr<br />
kI, sB ny ies iek pirvfr nUM qbfh<br />
krn leI iek muihMm clf rwKI hovy. 19<br />
sfl bfad PYslf kIqf igaf ik ies<br />
aPsr rfTOr nUM 6 mhIny kYd qy 1000<br />
rupey jurmfnf kIqf jFdf hY. PYsly qoN<br />
awDf GStf bfad AusnUM jmfnq dy idwqI<br />
jFdI hY. ieh kQf suxf ky Auh mYnUM puCdf<br />
hY ijs smfj ‘c ieh kuJ ies qrHF vfpr<br />
irhf hY Aus bfry quhfnUM koeI puwCy qF qusIN<br />
kI khogy qy mYN cuwp ho jFdf hF.<br />
mYN AusnUM puCdf hF ik AusnUM sfzy<br />
ies smfj ’c kI kuJ hF-pwKI idsdf hY<br />
qF Auh kihMdf hY ik quhfzy mnmohn isMG,<br />
sonIaf gFDI qy icdMbrm vrgy bVy hFpwKI<br />
nyqf hn ijnHF nUM Auh iml cuwkf hY<br />
pr ajy ienHF dI koeI pysL jfx vflI nhINN.<br />
Bfrq dy afm lok bVy hF-pwKI soc rKdy<br />
hn pr sLYqfnF sfhmxy Auh dubk jFdy<br />
hn. jy kdy BIV dy rUp ‘c burfeI df ivroD<br />
vI krdy hn qF iekwly iekwly ho ky sB<br />
kuJ Buwl jFdy hn. hF-pwKI soc nfl dlyrI<br />
aqy inrMqrqf dI vI loV huMdI hY. hF<br />
mIzIaf bhuq sLkqIsLflI ho irhf hY. ijs<br />
idn inrpwK qy inzr mIzIaf, iemfndfr<br />
nyqf aqy kfiem XfdsLfq vflI prjf<br />
iekwTy ho ky cwl pey qF mSjLl bhuq dUr<br />
nhINN rihxI, ktfrf kys, jYsIkf lfl aqy<br />
bI aYm zblXU vrgy kysF ‘c sLkqIsLflI<br />
lokF nUM sjLf ieQoN df mIzIaf hI idvf sikaf<br />
hY. ruickf kys ‘c vI BfrqI mIzIey nUM dfd<br />
dyxI bxdI hY. afh do idnF ‘c mYN Aus vyly<br />
dy cIP minstrF, sYktrIaF qy jwjF afid<br />
nUM imilaf hY qy lgdf hY ik hr koeI dosL<br />
dI AuNgl dUjy vl kr irhf hY. sB zry hoey<br />
ny. lgdf hY hux iensfP ho ky hI rhygf qy<br />
ieh sB kuJ iksy isstm dI idafnqdfrI<br />
krky nhINN blik mIzIey aqy lokF vloN AusnUM<br />
imly huMgfry krky hovygf.<br />
iPr mYN AusnUM puCdf hF ik jdoN<br />
amrIkf jF Xorp dy lok qyry vloN ByjIaF<br />
ies qrHF dIaF KbrF pVHdy hn qF Auh kI<br />
socdy hn sfzy dysL bfry. Auh hws ky kihx<br />
lwgf ik AunHF nUM keI vfr qF XkIn hI<br />
nhINN afAuNdf. kdy kdy eI-mylF rfhIN iksy<br />
Gtnf dy hor vyrivaF dI vI mSg krdy<br />
hn. keI ijhVy kdy bhuqf bfhr nhINN gey<br />
Auh ieh vI ilK Byjdy ny ik qusIN afpxy<br />
dysL ‘c rho aijhy dysLF ‘c ikAuN jFdy ho.<br />
hux Auh sOxf cfhuMdf hF ikAuNik svyry<br />
Ausny jldI idwlI phuMc ky qy kuJ<br />
pwqrkfrI df kMm krky rFcI phuMcxf hY<br />
ijQy Aus anusfr aYm[ aYl[ eyjL dI<br />
afksLn hfAUs dI qrHF bolI lwgx dy<br />
afsfr bx rhy hn. dunIaF dI sB qoN<br />
vwzI zYmokrysI bfry ieh Kbr vI kfPI<br />
idlcsp hovygI Kfs qOr `qy amrIkf,<br />
ieMglYNz qy kYnyzf dy isafsI mwq rwKx<br />
vfly lokF leI. ieh kih ky Auh afpxy<br />
kmry ‘c sOx clf jFdf hY qy svyry idwlI<br />
leI rvfnf ho jFdf hY.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (29)<br />
klyjI df tukVf vI jylH dIaF sIKF ipwCy iljf skdY!<br />
Drm df Klfrf ikMnf vI pY igaf hovy pr Drm kI krygf jy Gr ‘c Kot qy byeImfnI hY. iesy krky iehdI shuM Kfxo nhIN<br />
htdy ‘Drm nfl mYN ikqy eydF df hF.’ Drm nfl mnuwK duwD qy mlfeI vFg rc imc qF jfxf cfhuMdf hY pr ijhVI kMj hwQIN<br />
Gol leI hY Auhdf ielfj nhIN lwB irhf. mSndy ho ik ijhVf jrmn sLYPrz kuwqf puils nfl srkfrI izAUtI `qy huMdf hY Auhny<br />
ieh Xogqf vIh iklo klyjI Kf ky hfisl kIqI huMdI hY. klyjI kuwqy dI jIB df sB qoN vwzf suafd hY pr bMdy ny ieh suafd<br />
kdoN df pf ilaf hY koeI pqf nhIN? iek gwl hor vI mSnx vflI hY ik hwzfroVI dy mfs dy sLOkIn kuwiqaF ivc iek muKI vI<br />
huMdf hY, ijhVf zMgr dI mnuwK dy ihwsy ‘coN bcI klyjI Kf ky iPr dUijaF nUM afKdf hY ‘Bog lg igaf hY Ck lo qy afpxIaF<br />
BYxF iewlF nUM vI `vfj mfr lvo.’ iek vfr rwj ky qury BuwKy kuwiqaF dy kfPly nUM rfh ‘c mfs dI musLk af geI. sfry AuDr<br />
nUM Bwjy qF awgy kuwqf miraf ipaf sI. BuwK nUM iqafg ky sfry Audfs mUMh lY ky AuQy bYT gey. sfiraF ny PYslf kIqf ik awj Brf<br />
dI mOq dy duwK ivc koeI vI kuJ nhIN Kfvygf. pr smJ nhIN pYNdI ik mnuwK eynf isafxf kdoN df ho igaf hY ik Auh afpixaF<br />
nUM Kfx qoN iJjk mihsUs nhINN krdf? asl ivc hwzfroVI dy ierd-igrd rihx qy ies DMdy ‘c ruwJy lokF dI suMGx sLkqI<br />
hI Kqm nhIN hoeI huMdI sgoN cMgy mfVy ivclf Byd vI Kqm ho igaf huMdf hY. muklfvy vflI rfq qoN pihlf idn nv-ivafhI<br />
joVI leI aTqflIaF df vI nhIN bhwqr GSitaF df huMdf hY, qy ijs dI jIB ‘qy suafd df tukVf mfs df itkx lwg pvy<br />
Auh vYsLno lokF dI pRsLMsf krno nhIN rih skdf. aKy CWzo ieh vI koeI bMdy ny DrqI ‘qy Bfr. DI jy mr jfxI khf ky vI KusL<br />
hY qy KsmF KfxI khf ky vI Audfs nhIN huMdI qF puwq cursqy ‘c KVH ky rfhIaF nUM ikAuN puwCdy hn, TwgF dI lfrI corF dy ipSz<br />
vl kdoN jfvygI? swc nhIN ik hosL qy akl AudoN qlfk dyNdIaF hn jdoN isr ‘qy KVHy sUrj vyly bMdf socdY ‘pRCfvF sflf pYrF<br />
hyT dwb ilaf hY.’ jd mUrKF dI numfiesL isafxy lok vyKx afAux lwg pYx qF lgdf nhIN lok izgy drKqF dI CfvyN bYTx<br />
dI gusqfKI krn lwgy hn?<br />
bMdy dy sLOk vI bVy avwly ny qy Kfs<br />
qOr ‘qy jIB dy suafd ny qF keI vfr bVIaF<br />
axhoxIaF GtnfvF nUM jnm idwqf hY. hfl<br />
hI ivc ‘shfrf smX’ tI[ vI[ cYnl<br />
vfilaF ny iek sitMg apRysLn nfl dunIaF<br />
dy lokF nUM iek vwzy GtnfkRm qoN prdf<br />
cuwk ky hYrfn kr idwqf hY ik dunIaF ivc<br />
zrwg mfPIaf sRoq jF muMbeI ivc<br />
aSzrvrlz hI srgrm nhIN hn sgoN<br />
mnuwK dI llcfeI jIB nUM suafd dyx leI<br />
psLUaF dy mfs df DMdf clfAux vflf mIt<br />
df mfPIaf gRoh vI afpxy mulk ivc mfs<br />
Kfx dy sLOkInF nUM icwty idn srkfrF qy<br />
puils pRsLfsn dy awKF ivc Gwtf pf ky<br />
buDU bxf skdf hY qy ieh mry jF mfry gey<br />
psLUaF df mIt vI quhfnUM aflIsLfn hotlF<br />
rfhIN aflIsLfn qrIky nfl pros ky pysL<br />
kIqf jf irhf hY. ies sfrI vfrdfq df<br />
prdf cuwkx qoN pihlF quhfnUM Aus iek<br />
hYrfn kr dyx vflI durGtnf-Gtnf df<br />
Kulfsf krdf hF ik afm bMdf vI socygf<br />
ik mukwdr jF iksmq eydF vI bury dy Gr<br />
vl nUM moV kwt skdI hY.<br />
gwl koeI vIh ku sfl purfxI hY, mYN<br />
hfly nvF nvF hI srkfrI nOkrI ivc<br />
afieaf sF, hflFik ipRMt mIzIey ivc pUrf<br />
srgrm sI pr aiDafpk lwgx df vI<br />
afpxf hI luqP sI. myry nfl iek zrfieMg<br />
tIcr huMdf sI. Aumr Aus vyly AuhdI koeI<br />
cflI-bqflI sfl hovygI. nf hI Auhdf<br />
rMgU rfm nhIN sI sgoN bMdf vI bhuq rMgIlf.<br />
afpxI klf qy hwQ dI sPfeI ivc eynf<br />
mfihr sI ik awKrF dI bxqr qoN lY ky<br />
icwqr eyny vDIaf bxfAuNdf sI ik vyKx<br />
vflf socdf sI ik isrP jfn hI pfAuxI<br />
bfkI rihMdI hY. iesy krky Auh afpxI<br />
qnKfh nfloN vI keI vfr vD kmfeI bfhroN<br />
kr lYNdf sI. eynf imhnqI aiDafpk sI<br />
ik Auhdy mfVy moty aYbF vl kdy skUl<br />
muKI jF ipSz dy lokF ny iDafn hI nhIN<br />
idwqf sI. ivhly pIrIaz ivc Auh mflvy<br />
dy amlIaF dIaF gwlF eyny vDIaf ZMg<br />
nfl suxfAuNdf ik GuwgI qy BgvMq mfn<br />
vrigaF nUM vI iPwkf pf idMdf. AuhnUM skUl<br />
pVHdy nUM hI nsLy dI bVI mfVI lq pY geI<br />
sI. Auh bfpU nUM rojLfnf BuwkI df CMnf Brky<br />
pINdy nUM vyKdf qy corI suafd vyKidaF ies<br />
df afdI ho igaf. skUl dy smyN ivc Aus<br />
ny do vfrI cInI df kwp iBAuN ky Ckxf.<br />
pihlF ds ku vjy qy iPr bfd dupihr. qy<br />
ipCoN stIl df glfs iqwKy imwTy vflI cfh<br />
df Br ky pIxf qy iPr sfrf idn inafixaF<br />
nUM pVHfAux ivc lgfeI rwKxf. Auh<br />
sfeIkl nfl ijhVf do KfinaF vflf rotI<br />
df zwbf tMg ky ilafAuNdf sI, asl ivc<br />
Aus zwby ivc kdy vI rotI dI burkI nhIN<br />
huMdI sI, dovyN nwko-nwk BuwkI nfl Bry huMdy<br />
sn. bwicaF qy sfQI aiDafpkF nUM pqf<br />
sI ik rMgI rfm BuwkI df sLOkIn hY pr<br />
iehdy vl bhuqI iksy dI qvwko nhIN huMdI<br />
sI. ijvyN afm skUlF ivc bwcy aiDafpkF<br />
dy suBfa muqfibk jF kuwtx PYNtx krky<br />
hor nF jF awlF pf lYNdy hn ievyN rMgI<br />
rfm zrfieMg tIcr Gwt ‘klyjI mfstr’<br />
krky aiDafpkF ivc vI vD jfixaf jFdf<br />
sI. ikAuNik Auh skUl qoN muVdy vkq rfh<br />
‘c pYNdy iek Coty ijhy ksby vrgy sLihr<br />
ivc hr dUjy qIjy idn bwkrI dI klyjI dI<br />
plyt Kf ky jFdf qy agly idn skUl<br />
ctkfrIaF lf lf dwsdf beI bVI suafd<br />
lgdI sI, pqf nhIN Zfby aflf Bfnf sflf<br />
ikhVy bdfm Kfx vfly bwkiraF dI klyjI<br />
ilafAuNdY, mUMhoN nhIN lihMdI. qy ieMj Auh<br />
pwkf hI klyjI vflf mfstr bx igaf.<br />
pr idlcsp gwl ieh sI ik jy koeI AusnUM<br />
rMgI rfm kihx nfloN ies nF nfl vI<br />
bulf lYNdf qF rqf guwsf nf krdf.<br />
hoieaf ieh ik rMgI rfm dy Brf df<br />
ivafh hoieaf qF aiDafpk Ausdy ipwCy<br />
pY gey ik pfrtI kr qy nfl hI ieh sLrq<br />
vI rwK idwqI ik sfiraF nUM Ausy klyjI df<br />
suafd vI ivKf ijs Zfby ‘qy qUM CkdYN.<br />
rMgI rfm afKy gwl ikhVI aY, idn qYa<br />
ho igaf. pRfiemrI qy imzl skUl qy<br />
sInIar sYkMzrI skUl dy aiDafpk, kuJ<br />
ipSz dy sMgI-sfQI rlf imlf ky swT ku<br />
jxy ho gey.<br />
skUl muKI ny rMgI rfm nUM dPLqr<br />
bulf ky puwiCaf ‘jvfn bMdy’ swT swqr<br />
‘kwTy kr ley ny. bwkry ‘c hoAU zUZ, do<br />
iklo klyjI sfiraF nUM ikvyN KuafeyNgf?’<br />
“hjLUr gwl ikhVI aY huxy puwC lYny<br />
aF. Bfny nUM Zfby qy Pon krky.” qy Auhny<br />
skUl dy Pon qoN Zfby nUM Pon imlf ilaf.<br />
‘Bfinaf mYN rMgI rfm boldF mfhtr<br />
rMgI rfm. awj asIN sT ku bMidaF ny<br />
afAuxY klyjI Ckx, hYgI af aYinaF ku<br />
jogI?’<br />
‘mfhtr jI BfvyN sO ilafE. gwl<br />
ikhVI aY?’ Bfny ny hF kr idwqI.<br />
qy mfstr ivcfry koeI sfiekl qy<br />
koeI motr sfeIkl qy koeI skUtr qy<br />
lfqf kfmryzF dy Drny vFg grf Zfby<br />
mUhry. AuDr mfhtrnIaF dy hwQ qy nvF<br />
nvF cwilaf gFDI aflf pSj sO df not rwK<br />
‘qf peI Kf lE gulfb jfmxF, rsguwly qy<br />
pnIr dy pkOVy.<br />
awDoN vwD mfhtr pIx dy sLOkIn. dyh<br />
glfsI ‘qy glfsI KVky. qy klyjI dIaF<br />
plytF Br Br afAux. jIhny iek KfxI<br />
sI do do KfDIaF.<br />
‘mYN hOlI dyxI Bfny nUM puwiCaf, hjUr<br />
ieh eyny bwkry ikwQy Jtkfey jFdy aY?’<br />
‘mfhtr jI sfnUM bVy QfvF qoN splfeI<br />
mSgfAuxI pYNdI aY.’<br />
qy iPr aYsy mfhtr klyjI dI cft<br />
‘qy lwgy qy keI qF iPr vlH pf ky Bfny dy<br />
Zfby vl dI jfx lwg pey.<br />
ies gwl qoN koeI pSdrF ku idn ipwCoN<br />
myry iek lfgly ipSz dy srpSc df Pon<br />
afieaf. Blf koeI Qozy ipSz df sLMgfr<br />
cMd vI hYgf?<br />
‘hF jI, corIaF ckfrIaF krdY. qIjy<br />
ku idn ikqoN nf ikqoN mUMh isr BnfeI<br />
rwKdY, icwbf hoieaf ipaY.’<br />
‘afjo iPr Bwj ky jI[ tI[ roz afly<br />
pfsy kmfd mUhry bVf ‘kwT hoieaf ipaY.’<br />
‘[[[gwl kI hoeI?’<br />
‘afjo AuQy eI pqf lwgU.’<br />
qy AuhI gwl hoeI sLMgfr cMd sfPf pf<br />
ky tfhlI nfl nUV ky bMinaf ipaf.<br />
gwl asl ivc ieh hoeI ik ipSz<br />
dIaF kuJ jnfnIaF ikqy afQx vyly pwTy<br />
dwQy leI kmfd vl geIaF qF aSdroN iksy<br />
kwtVU dI dhfVF pfAuNdy dI afvfjL afvy.<br />
AunHF ‘coN iek ny cwl ky srpSc nUM dwisaf<br />
peI pqf nhIN kmfd ‘c kI blf aY? jdoN<br />
ipSz dy mohqbr bMdy afey qF vyiKaf ik<br />
sLMgfr cMd ny qfjI sUeI mwJ df kwtVU<br />
Zfihaf hoieaf.<br />
gwBrUaF ny jdoN cfr pSj Auhdy<br />
lfeIaF qF kihx lwgf ‘mfro nf sB dws<br />
dUM.’ AuDr ikqy iksy ny Bfny Zfby vfly nUM<br />
vI dws`qf. prdf pfAux leI Auh vI jyb<br />
Br ky af igaf.<br />
Kulfsf hoieaf ik sLMgfr cMd ny nfl<br />
dy ipSz dy vsIvyN qy bYTy muslmfn guwjrF<br />
qoN kwl sUeI mwJ df kwtf ijAUNdf cwikaf<br />
qy kmfd ‘c ilaf ky Auh ieh df glf BMn<br />
ky lwqF mfr mfr sfh kwZdf sI. jfn<br />
Blf inkldI aY kwtVU duhfeIaF pfvy.<br />
kmfd Cfixaf qF cfr pSj hor KwlF<br />
kwtVUaF dIaF inkl afeIaF.<br />
AuDroN mfVI iksmq puils dI jIp<br />
Br ky af geI. lwg peI sLMgfr cMd dy<br />
iCwqrF dI brsfq hox.<br />
bol sfilaf kwtVU kfhqoN mfrdY?<br />
‘jnfb muslmfn guwjr jy mwJ kwtf<br />
dyvy qF rfqo rfq cukf dyNdy af.’<br />
ieQy sfilaf kmfd ‘c hwzfroVI aY,<br />
ijhVf eyQy cuwk ilafAuNdf sI?’<br />
mhfrfj vwzy mhfrfj dI shuM mYN ienHF<br />
ktVUaF dI klyjI kwZ lYNdf qy mfs afh<br />
Bfny nUM vycdf sI. iqMn rupey ikwlo dy ihsfb<br />
nfl?.’<br />
‘qy hor?’<br />
‘Bfny dy klyjI bVI lgdI aY Auh<br />
hwzfroVI qoN ilaf ky dyNdf sI pSj rupey<br />
iklo.’<br />
qy Qfxydfr df cVH igaf guwsf swqvyN<br />
asmfnIN, Auhny sLMgfr cMd nUM Cwz ky Bfnf<br />
suwt ilaf hyTF, dyh ijwDr pYNdI aY, kMjr<br />
idaf ijhVf pqIlf Br ky Qfxy Byjdf sI,<br />
qy bonlYWs myrI koTI ‘c sfilaf sfnUM<br />
kwtVU qy mry psLU KuafAuNdf irhYN. qYnUM nI<br />
Cwzdf.’<br />
dohF nUM cwk ky lY igaf Qfxy. bfad<br />
‘c pqf lwgf ik kuJ bMidaF ny ivc pY ky<br />
lY dy ky smJOqf krvf idwqf sI.<br />
AuDr ikqy Kbr puwj geI rMgI rfm<br />
qwk. AuhnUM jdoN Bfny dI krqUq df pqf<br />
lwgf qF Aubilaf iPry, klyjI df cyqf<br />
afvy qF kwtU vwCU awKF mUhry BUqF vFg<br />
GuMmx, klyjI dy sLOkIn df kfljf bfhr<br />
nUM afvy.<br />
iek idn rMgI rfm dy mn ‘c afieaf<br />
peI awj kMjr dy Bfny dI Kbr lYxI af.<br />
do kwp pIqy BuwkI dy qy pfeIaf pIqf rs<br />
BrI df. cwikaf sfeIkl qy jf vwijaf<br />
Bfny dy Zfby ‘qy.<br />
Bfnf qF cMgI iksmq nUM Zfby ‘qy hY<br />
nhIN sI qy rMgI rfm nUM twkr igaf suwikaf<br />
siVaf Auhdf hlvfeI rfm lfl. guwsf<br />
Puwt ipaf jvflfmuKI vFg. hrfm jfidE,<br />
sfilE, kuwiqE, sfnUM psLUaF dI klyjI Kf<br />
ky luwtdy rhy. quhfzI E mF[[[. qy rMgI<br />
rfm ny mF BYx iek krqI ivcy Bfny dI qy<br />
ivcy rfm lfl dI.<br />
iBV ipaf ierfn-ierfk df XuwD. rfm<br />
lfl ny cwikaf kUMzy ‘coN Gotxf qy rMgI<br />
rfm ny ck ilaf Kurcxf, gfhkF nUM khy<br />
Bwj jo hrfmidaF dy Kfx nf afE, sfly<br />
mry psLUaF df mfs qy klyjI vycdy af.<br />
hwQopfeI ‘c rMgI rfm qoN Kurcxf vwj<br />
igaf rfm lfl dy isr `c, Auh qF BuVk<br />
ky ZyrI ho igaf koiely vflI BwTI ‘c.<br />
jfn jFdI ho gI. Bwj ilaf rMgI rfm, lih<br />
geI BuwkI qy rs BrI.’<br />
agly idn lwg geIaF hwQkVIaF<br />
gwl bxI ik nhIN<br />
gwlIN-bfqIN<br />
aYs[ asLok BOrf<br />
Pon: 925-752-8025<br />
qy zwikaf igaf klyjI df sLOkIn sYNtrl<br />
jylH ‘c. klyjI df sLOk qF ivcfry nUM Buwl<br />
Bulf igaf qy jdoN nOkrI guaf ky swq sflIN<br />
kwt ky afieaf qF awDf-pcwDf pfgl<br />
hoieaf iqMn ku sfl pihlF imilaf qF<br />
kihMdf iPry rwb dy vfsqy bc lo, ikqy<br />
hux qF nI klyjI KFdf koeI, muslmfn<br />
guwjr hYgy af ik nhIN, mwJF kwty dyxoN<br />
htIaF ik nhINN.<br />
qy huxy Kbr imlI hY ik ivcfrf rMgI<br />
rfm vI rMglI dunIaF nUM alivdf kih<br />
igaY.<br />
qy shfrf smX vfilaF ny mIt dy<br />
ijs mfPIaf gRoh df BFzf BMinaf hY, Auh<br />
ieho ik mry psLUaF df mIt hI nhIN sgoN<br />
KyqF ‘coN mwJF-gfvF nUM slPfs Kuaf ky<br />
pihlF mfiraf jFdf hY qy iPr iksy<br />
aigafq QF `qy iljf ky ienHF dy gurdyklyjy<br />
kwZ ky mIt bwkry dy mfs ‘c rlf<br />
ky ZfibaF `qy hI nhIN pSj qfrf hotlF<br />
ivc Byijaf jf irhf hY, qy mIt dyK ky<br />
mUMh ‘c pfxI Brn vfilaF nUM pqf hI nhIN<br />
lgdf ik plyt ‘c proisaf kI jf irhf<br />
hY. ieh sfrf kuJ Bfrq mhfn dI rfjDfnI<br />
idwlI ‘c qy Ausdy afspfs ho irhf hY,<br />
pihlF sLIlf dIksLq ipwtI, iPr myar<br />
pr Jwg dy bulbuly vFg kuJ idnF ‘c hI<br />
sB sLFq ies krky ho igaf hY ik ies<br />
mfPIey ‘c mwCIaF nhIN mgrmwC vI sLfml<br />
hn. ijhVI plyt isLMgfr ky zUZ sO ‘c<br />
quhfzy mUhry rwKI jf rhI hY Auhdy ‘c rupey<br />
ku df hI mIt hY qy ieh nhIN pqf ik mwJ<br />
df hY jF gF df, mr geI df hY jF mfr<br />
idwqI geI df hY. dyiKaf! cMigaF BilaF<br />
dIaF awKF qy pwtI bMnI jf rhI hY. rMgI<br />
rfm ivcfrf qF aYvyN BMg dy BfVy mfiraf<br />
igaf.<br />
aYs[ asLok BOrf<br />
vrdI hyT aprfD<br />
bysLrmF dy ipMz nhINN huMdy. ieh quhfzy aFZ-guaFZ jF afly-duafly hI rih<br />
rhy huMdy hn. ijvyN hirafxf df sfbkf zI[ jI[ pI[ aYs pI aYs rfTOr. isafxf<br />
bMdf pwg ‘qy iCwtf vI pY jfvy qF mUMh nhIN nMgf krdf pr ieh imwtI df mfDo tYins<br />
iKzfrn nfl CyV CfV dy cwkr ivc dosLI hY. ivcfrI ruickf ny qF axK dI mfrI ny<br />
jfn guaf leI pr ieh pqf nhIN ikhVf mUMh lY ky DIaF mUhry jFdf hovygf, mF nUM<br />
kI kih ky crn bMDnf kihMdf hovygf qy nUMhF qoN pYrIN hwQ ikvyN luafAuNdf hovygf.<br />
isqmjLrIPI ieh hY ik ijs pqnI nUM iehdy isr suafh pfAuxI cfhIdI sI AUh<br />
vkIl bx ky AuhnUM bcfAuNdI af rhI hY. ievyN afpxy pMjfb ivc iek mihlf<br />
aPsr dy kulHy ‘qy hwQ mfr ky zI[ jI[ pI[ ny sLrm mMnx dI QF muwCF AuqFh nUM<br />
KVIaF kr leIaF sn qy ieh vI adflq ‘coN KcrI hfsI hwsdf bfhr inkilaf.<br />
sLfierI dI ivafiKaf qF nhINN huMdI pr zFgF vrHfAux vfilaF dy afpF qF hUrf vI<br />
nhIN mfr skdy. iesy leI ienHF sLbdF nfl AuhnUM ijAuNdy jIa iPwt lfhxq pfAux<br />
lwgf hF AuvyN ijvyN afpxy ipMzF ivc cOkIdfr avfrf kuwqy mfrn leI kVfh ‘c<br />
jLihr imlf ky idMdy huMdy sI:<br />
aYnkF lgf ky hwsy buwlHF ‘c rTOr hfsI, suixaf grIbVI df munisPF ny pwK nf.<br />
vrdI dy hyT aprfD sI lukfeI bYTf, GVIaF adflqF qoN Jwgf hoieaf cwk nf.<br />
bVI byinafeI iek kMjk dI mOq hoeI, sLrm dI mfrI koloN cuwkI geI awK nf.<br />
bfrF sflF bfd rUVI dI vI suxI jFdI, dunIaF ‘c hoeI ijhVI rucI nfl sLwk nf.<br />
Bfrq mhfn ivc kfqlF dI puwT vDI, kiVaF kfnUMnF qoN vI pYNdy AuQy hwQ nf.<br />
idwlI drbfr ivc rOlf ikMnf peI jfvy, mfVy nUM nf dyx jLorfvr kdy hwk nf.<br />
byeImfn iensfP df qrfjU jdoN hoieaf, bMnH ky AuzfAuNdy lokIN bMb Pyr lwk ‘nf.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (30)<br />
Kflsf pMQ<br />
amrjIq isMG gryvfl<br />
ivigafnk qrk aqy snaqI<br />
pUMjIvfdI Aupr itkI afDuinkqf iek<br />
aijhy smfj-afrQk rfjnIqk pRbMD df<br />
nksLf pysL krdI hY ijs ivc Dfrimk,<br />
aiDafqimk, sMsikRqk aqy sQfnk<br />
pRvcnF/prMprfvF/sMsQfvF leI koeI QF<br />
nhIN hY. smfj ivcoN Drm aqy sMsikRqI<br />
nUM Kfrj krky, iesdI afrQkqf aqy<br />
rfjnIqI nUM pwCmI isDFqF Aupr KVHf<br />
krnf, ies afDuinkqf dI pihlI loV<br />
bx geI hY. pUMjIvfd dI sPlqf leI ieh<br />
jLrUrI hY ik ivsLv Br ivc PYlI<br />
siBafcfrk vMn-svMnqf aqy sQfnk<br />
ivlwKxqf nUM Kqm krky, pUMjIvfdI loVF<br />
aqy Drm inrpwKqf dy isDFqF Aupr itkI<br />
afDuinkqf nUM hI jIx, QIx df afDfr<br />
bxfieaf jfvy.<br />
ivigafnk qrk aqy Drm<br />
inrpwKqf df afDuink pUMjIvfdI psfrf,<br />
vMn-svMny Dfrimk aqy siBafcfrk<br />
BfeIcfiraF nUM, afpxI vwKo vwKrI<br />
pihcfx pYdf krky, afpxy srbpwKI<br />
ivkfs leI, sQfnk loVF, vsIilaF,<br />
KfihsLF, qknIkF, prMprfvF anusfr afpxy<br />
vwKo vwKry mfrg cuxn dI iejfjLq nhIN idMdf.<br />
ieh ivakqI nUM Ausdy sQfnk BfeIcfry<br />
aqy siBafcfrk pRsMg ivcoN bfhr kwZ ky<br />
Aus dy ivkfs nUM ivigafn aqy qknflojI<br />
rfhIN kyvl pYdfvfr, munfPy aqy Kpq ivc<br />
vfDy nfl joV idMdf hY.<br />
Drm inrpwKqf dy ies psfry ny,<br />
Dfrimk siBafcfrk vKryivaF aqy<br />
smfjk aSqrF Aupr itky ivqkiraF nUM<br />
njLraSdfjL krn df hI rfh apnfieaf<br />
hoieaf hY. jdoN koeI Drm inrpwK afdmI<br />
ieh afKdf hY ik ihMdUaF, iswKF aqy<br />
muslmfnF ivckfr koeI BydBfv jF aSqr<br />
nhI hY, qF ies df arQ ieh nhIN huMdf<br />
ik Auh ihMdU, iswK jF ieslfmI prMprfvF<br />
nUM iewko ijMnI smfnMqr iewjLq idMdf hY,<br />
sgoN iesdy Ault, Auh qF ihMdUaF, iswKF<br />
aqy muslmfnF pfsoN ieh qvwko rwK irhf<br />
huMdf hY ik Auh sfry lok afpo afpxy<br />
Dfrimk, aiDafqmk, nYiqk,<br />
siBafcfrk aqy ivcfrDfrk akIidaF<br />
nUM iqafg ky, ivigafnk qrk aqy<br />
snaqI pUMjIvfd Aupr itky afDuink<br />
idRsLtIkox nUM apnf lYx. Auh ienHF sBnF<br />
nUM afpxI Dfrimk ivlwKxqf aqy<br />
siBafcfrk pihcfx imtf dyx leI<br />
pRyirq kr irhf huMdf hY, qF jo sB QfeIN<br />
afDuinkqfvfdI ivcfrDfrf df bolbflf<br />
pYdf kIqf jf sky. so ies ihsfb Drm<br />
inrpwKqf aqy ies nfl juVIaF afDuink<br />
sLkqIaF, sMsQfvF, prMprfvF nUM inrpwK<br />
aqy sihxsLIl nhIN afiKaf jf skdf.<br />
ieh hmysLf hI qMgidl, kwtV,<br />
eykfiDkfrvfdI (aYkskilAUsivst)<br />
aqy pwKpfqI huMdIaF hn, ikAuNik ieh<br />
afpxy qoN vwKry hr rMg-rUp, ivcfrDfrf<br />
aqy prMprf nUM imtf ky kyvl afpxI cODr<br />
sQfpq krnf locdIaF hn. Drm inrpwKqf<br />
iek bsqIvfdI prMprf ho inbVdI hY jo<br />
afpxy qoN vwKrI jF ivroDI prMprf nfl<br />
sMvfd rcfAux dI QF AusnUM qrkhIx, gYr<br />
ivigafnk, aSDivsLvfsI jF nfmfkUl pKSz<br />
afK ky Kqm krn dy afhr `c lwgI rihMdI<br />
hY. kI ieh afDuinkqf jF DrminrpwKqf<br />
df PfsLIvfdI rvweIaf nhIN hY?<br />
Drm aqy sMsikRqI nUM rfjnIqI nfloN<br />
alwg krky, afDuinkqf dy ies isDFq<br />
ny iswK BfeIcfry smyq jgq dy qmfm<br />
Dfrimk-sMsikRqk BfeIcfiraF nUM<br />
afpxy bsqIvfdI pRvcnF df gulfm bxf<br />
ilaf hY. ieho kfrn hY ik awj iswK<br />
BfeIcfry dI afriQkqf aqy rfjnIqI jF<br />
iesdf smfjk ivkfs gurU gRMQ sfihb<br />
dI smfj afriQk rfjnIqk sMsikRqk<br />
idRsLtI Aupr nhIN, sgoN pUMjIvfdI soc dI<br />
iswK prMprf `c Drm aqy rfjnIqI df sumyl<br />
gurmiq ivroDI mfieafvI-ivcfrDfrf<br />
Aupr itikaf hoieaf hY. iswK Drm aqy<br />
iswK BfeIcfry dI numfieMidgI krn vflIaF<br />
isafsI pfrtIaF jQybMdIaF vI jdoN iswK<br />
BfeIcfry dy afriQk rfjnIqk ivkfs df<br />
pRogrfm iqafr krdIaF hn, qF Auh gurU<br />
gRMQ sfihb dI QF pUMjIvfdI pRogrfmF qoN<br />
hI syD lYNdIaF hn. iesy krky AuhnF dy<br />
pRogrfm vI sihXog dI QF pRiqXog, ikrq<br />
dI QF munfPy aqy nfm dI QF mfieaf Aupr<br />
hI itky huMdy hn.<br />
ieh TIk hY ik Drm inrpwKqf aqy<br />
afDuink psfry ny isK Drm aqy sMsikRqI<br />
nUM Kqm qF nhIN kIqf pr iswK rfjnIqI/<br />
afriQkqf nUM gurU gRMQ sfihb dI<br />
ivcfrDfrf nfloN qoV ky iesdI smfjk<br />
pRsMigkqf jLrUr Kqm kr idwqI hY. iswKF<br />
dIaF isafsI pfrtIaF jQybMdIaF vI iswK<br />
BfeIcfry dI afriQkqf, rfjnIqI aqy<br />
smfjk qbdIlI dy mhwqvpUrn msilaF<br />
nUM sulJfAux leI gurU gRMQ sfihb qoN<br />
imlx vflI syD nUM njLraSdfjL krky,<br />
DrminrpwKqf, ivigafnk qrk aqy<br />
snaqI pUMjIvfd dI ivcfrDfrf qoN hI<br />
rosLnI lYNdIaF hn.<br />
ies qrHF iswK Drm jo iswKF nUM jIx<br />
QIx leI arQF df iek pUrf sMsfr isrj<br />
ky idMdf sI, AuhnF dy smfj, afriQk,<br />
rfjnIqk, sMsikRqk, nYiqk jIvn nUM<br />
arQ BrpUrqf aqy pRfsMigkqf pRdfn<br />
krdf sI, hux AuhnF dy inwjI Kyqr qwk<br />
sImq ho ky rih igaf hY. bhuq sfry iswKF<br />
leI qF Drm AuhnF dIaF inwjI loVF aqy<br />
ivakqIgq smwisafvF nUM hwl krn vflf<br />
krfmfqI DMdf bx ky hI rih igaf hY. lok<br />
sfDF sMqF kol mSqr lYx aqy gurdvfiraF<br />
ivc kyvl mSnqF mSnx leI hI jFdy hn.<br />
sfD sMq aqy BfeI gurdvfiraF ivc bYT ky<br />
KuwlHyafm krfmfqF df mfl vycdy hn. aijhf<br />
krn leI aKLbfrF, iesLiqhfrF, bYnrF afid<br />
rfhIN mSzIkrx dy sfry ZMg qrIky apxfey<br />
jf rhy hn.<br />
swcy sLrDfvfn lok vI hux iswK<br />
sMsQfvF nUM iswK BfeIcfry dy afriQk,<br />
rfjnIqk, sMsikRqk aqy nYiqk ivkfs<br />
dIaF kfrj ivDIaF smJx dI QF skUl,<br />
kflj, hspqfl, sVkF pul afid Ausfrn<br />
dy lok BlfeI aqy jn kilafx pRogrfmF<br />
qwk hI sImq kr lYNdy hn. iswK isafsq<br />
nfl sbMDq lok iswK sMsikRqI nUM iesdy<br />
smfj afrQk rfjnIqk arQF dy<br />
Auqpfdn nfloN qoV ky iesnUM kyvl afpxy<br />
isafsI DVybMdk mnorQ pUry krn leI<br />
vrqx qwk hI sImq rKdy hn.<br />
ies qrHF Drm, sMsikRqI nUM<br />
rfjnIqI, afriQkqf nfloN alwg krky<br />
aqy rfjnIqI, afriQkqf dy ivkfs nUM<br />
snaqI pUMjIvfd dI ivcfrDfrf Aupr KVHf<br />
krky, Drm sMsikRqI nUM kyvl jVH ho<br />
jfx leI Cwz idwqf jFdf hY. nqIjy vjoN<br />
Dfrimk aqy siBafcfrk prMprfvF iek<br />
KVoq df isLkfr ho ky afpxI pRfsMigkqf<br />
aqy arQ BrpUrqf guaf lYNdIaF hn. ies<br />
leI Dfrimk sMsikRqk vMnsuvMnqf nUM<br />
Kqm krky sfrI dunIaF AuWprpwCm dI<br />
pUMjIvfdI sMsikRqI df dbdbf kfiem krn<br />
leI, Drm nUM rfjnIqI nfloN alwg krnf<br />
pihlI loV bx jFdI hY. ies vfsqy Drm<br />
nfloN rfjnIqI nUM alwg krn ipwCy pwCmI<br />
pUMjIvfd dI pUMjIvfdI sfijLsL CupI hoeI hY.<br />
iviBMn Dfrimk sMsikRqk BfeIcfry,<br />
ijnHF ny iek dUsry nfl sMvfd, sMGrsL,<br />
jwdojihd ivcoN nvIaF aqy vDyry pRfsMigk<br />
pRMprfvF nUM jnm dy ky sMsikRqk ivkfs<br />
dy mfrg nUM awgy qornf sI, Drm<br />
inrpwKqf dy bsqIvfdI pRogrfmF kfrn<br />
aijhf krn ivc pUrI qrHF Pyl ho jFdy<br />
hn. ies qrHF Drm kyvl dUsrIaF<br />
Dfrimk pRMprfvF nfl sMvfd rcfAux ivc<br />
asmrwQqf kfrn hI nhIN, sgoN afpxy<br />
aSdrlIaF AWup pRMprfvF dy afpsI sMvfd<br />
dI axhoNd kfrn vI ivkfs dy mOky guaf<br />
lYNdf hY. Drm Aupr KVoq, gqIhIxqf,<br />
mUlvfd afid dy ieljLfm vI iesy leI<br />
lgdy hn ikAuNik Drm dy rfjnIqk<br />
afriQk ivkfs nfloN alwg ho jfx kfrn<br />
rfjnIqI afriQkqf qF pUMjIvfdI lIhF<br />
Aupr ivkfs krdI rihMdI hY, pr Drm<br />
inrpwKqf aqy ivigafnk qrk Drm,<br />
sMsikRqI dy ivkfs nUM rok ky AuQy hI jVH<br />
kr idMdy hn. ijQy Bfrq dIaF Dfrimk<br />
sMsikRqk prMprfvF ny afpsI sihXog<br />
pRqIXog, sMvfd ivcoN vYidk, AupinsLidk,<br />
jYn, buwD, pOrfixk, BgqI, iswK afid<br />
prMprfvF nUM jnm idwqf hY, AuQy iswK<br />
prMprf aSdr mOjUd Aup pRMprfvF ny<br />
afpsI sihXog, pRiqXog, sMvfd ivcoN isMG<br />
sBf lihr, akflI lihr afid prMprfvF<br />
nUM jnm dy ky isK sMsikRqI dy ivkfs nUM<br />
awgy qoiraf hY. pr awj dy smyN aSdr<br />
Drm inrpwKqf ny iswK pRMprf nUM Drm<br />
aqy rfjnIqI ivc vMz ky ijQy rfjnIqI<br />
aqy afrQkqf Aupr afpxI afDuinkqfvfdI<br />
cODr sQfpq kr leI hY, AuQy Drm nUM mnuwK<br />
dy inwjI pRogrfmF qwk sImq krky aqy dUsry<br />
DrmF, sMsikRqIaF nfl iesdf sMvfd rok<br />
ky iesdI smfijk gqIsLIlqf aqy<br />
pRfsMigkqf Kqm kr idwqI hY.<br />
ieh gwl pUrI idRVqf nfl afKI jf<br />
iswK prMprf dI sB qoN vwzI<br />
KUbsUrqI ies gwl ivc hY ik<br />
ieh mfnv kilafx leI kyvl<br />
ihMdUaF aqy muslmfnF dIaF<br />
afpo afpxIaF prMprfvF nUM<br />
afpxy brfbr dIaF aiDkfrI<br />
hI nhIN smJdI sgoN AunHF nUM<br />
afpo afpxy mfrgF Aupr cwlx<br />
leI nsIhq vI idMdI hY. iswK<br />
prMprf ivc ihMdUaF aqy<br />
muslmfnF nUM afpxy vrgf<br />
bxfAux dI QF, cMgf ihMdU aqy<br />
cMgf muslmfn bxn dI hI<br />
nsIhq hY.<br />
skdI hY ik Drm inrpwKqf aqy pUMjIvfd<br />
dy afDuink psfry ny iswK BfeIcfry dI<br />
afriQkqf, rfjnIqI nUM iesdy Drm<br />
sMsikRqI nfloN alwg krky, iesdI<br />
afriQkqf, rfjnIqI nUM iswK isDFq dI<br />
QF pUMjIvfdI Drm inrpwK isDFqF Aupr<br />
Ausfr ky aqy Drm sMsikRqI nUM Drm<br />
inrpwKqf, ivigafnk qrk rfhIN jVH<br />
krky, kyvl iswK prMprf dy ivkfs nUM hI<br />
nhIN roikaf, sgoN Bfrq dIaF vMnsvMnqf<br />
BrpUr qmfm Dfrimk sMsikRqk<br />
prMprfvF nfl vI ieho kuJ hI kIqf hY.<br />
ies leI vMn-svMnIaF BfrqI prMprfvF<br />
ivckfr sMvfd ruk jfx kfrn BfrqI<br />
sMsikRqI vI pwCmI pUMjIvfd dI Drm<br />
inrpwK ivcfrDfrf Aupr aDfirq<br />
bsqIvfdI soc dy Bfr Qwly db ky afpxf<br />
dm qoVdI jf rhI hY.<br />
iksy vI sMsikRqk BfeIcfry dy<br />
srbpwKI ivkfs leI Aus dy Drm aqy<br />
rfjnIqI ivckfr sMvfdmuKI irsLqf pihlI<br />
sLrq bx jFdI hY. ijvyN BfrqI sMsikRqI<br />
dy ivkfs leI iesdIaF qmfm sMsikRqk<br />
prMprfvF df ivkfs aqy AunHF ivckfr<br />
afpsI sMvfd afvsLwk hY, Ausy qrHF ienHF<br />
KyqrI prMprfvF dI aSdrUnI vMn-svMnqf<br />
nUM AuqsLfihq krnf vI Enf hI lfjLmI ho<br />
jFdf hY. so iswK prMprf dy ivkfs leI<br />
iesdy Drm aqy rfjnIqI ivckfr<br />
sMvfdmuKI irsLqy dy nfl nfl iesdf<br />
dUsrIaF BfrqI aqy ivsLv sMsikRqk<br />
prMprfvF nfl sMvfd nUM AuqsLfihq krnf<br />
qF jLrUrI hY hI, pr iswK prMprf dI<br />
aSdrUnI vMn-svMnqf nUM pUrf mfx siqkfr<br />
dy ky AunHF ivckfr iek sMvfdmuKI irsLqf<br />
pYdf krnf hor vI jLrUrI ho jFdf hY. bws<br />
ies bhuprqI aqy bhuidsLfvI sMvfd df<br />
rukxf hI Kqrnfk hY.<br />
smfj nUM iksy Drm jF ivcfrDfrf<br />
qoN Kqrf nhIN huMdf. Kqrf qF kyvl AudoN<br />
hI pYdf huMdf hY jdoN koeI Drm jF<br />
ivcfrDfrf smfj nUM afpxI ieklOqI jkV<br />
ivc kYd krn dI koisLsL krdI hY. jdoN<br />
XOrp Aupr kYQoilk crc, eIrfn Aupr<br />
ieslfm, rUs Aupr mfrksvfd, jrmnI<br />
Aupr nfjLIvfd aqy eysLIaf Aupr<br />
DrminrpwKqf afpxf eykfiDkfr sQfpq<br />
krky ienHF dysLF/kOmF dI afpxI vMnsvMnqf<br />
nUM Kqm krn dI koisLsL krdI<br />
hY, qF inrsMdyh gMBIr Kqry vflI gwl<br />
huMdI hY. ies leI Kqrf ieslfm, crc,<br />
akfl qKq jF mfrksvfd qoN nhIN, sgoN<br />
eykfiDkfrvfd qoN hY. iek pfsy ieslfm,<br />
ihMdUqv, kYQoilk crc aqy dUsry pfsy<br />
ihtlr, stfiln, mfE aqy Drm inrpwKqf<br />
ivckfr sFJ iksy Dfrimk jF ivcfrDfrk<br />
mUlvfd dI nhIN sgoN eykfiDkfrvfd<br />
(aYkskilAUsivjLm) dI hY.<br />
dunIaF dI brbfdI df kfrn bxn<br />
vfly Dfrimk mUlvfd aqy ivcfrDfrk<br />
kwtVvfd dI qih Qwly ieh eykfiDkfrvfd<br />
hI kMm kr irhf huMdf hY, jo afpxy qoN<br />
vwKrI, asMigk jF ivroDI soc nUM Kqm<br />
krn dI koisLsL ivc rihMdf hY. QIEkrysI<br />
dI klrjI (pujfrI sRLyxI) aqy smfjvfd<br />
dI ibAUrokrysI jdoN afpxI ivcfrDfrfk<br />
Auqmqf dy nfhiraF rfhIN iksy smfj dI<br />
vMn-svMnqf jF iknfiraF qy ivcrdIaF<br />
sMsQfvF nUM Kqm krky afpxI cODr<br />
sQfpq krn dI koisLsL krdI hY qF aslI<br />
Kqrf sLurU huMdf hY. ies leI ieh spsLt hY<br />
ik iswK pSQ nUM afpxy sMsikRqk ivkfs dy<br />
nfl nfl ivsLv sMsikRqI dy ivkfs ivc<br />
afpxf mhwqvpUrn rol adf krn leI<br />
sYkUlirjLm (Drm inrpwKqf) dI nhIN, sgoN<br />
plUirljLm (bhuvfd) dI loV hY.<br />
keI lokF df ivcfr hY ik iPrkU<br />
dMigaF vrgIaF iGnfAuxIaF hrkqF ipCy<br />
Dfrimk soc hI kMm kr rhI huMdI hY.<br />
AunHF dI soc anusfr kyvl afDuinkqf<br />
df Drm inrpwK, ivigafnk aqy lokrfjI<br />
psfrf hI iPrkUvfd df aSq kr skdf<br />
hY. ies leI Auh hmysLf Drm nUM rfjnIqI<br />
nfloN alwg krky smfj ivc Drm<br />
inrpwKqf, ivigafnk soc, snaqI<br />
pUMjIvfd, lok rfj, qrksLIl idRsLtIkox<br />
afid nfl juVIaF kdrF-kImqF df pRsfr<br />
krn dI gwl krdy hn. ienHF lokF df<br />
idRV ivsLvfs hY ik snaqI pUMjIvfd dy<br />
ivkfs nfl smfj ivc hox vfly<br />
afDuinkqfvfd dy psfry kfrn Dfrimk<br />
mUlvfd aqy iPrkU dMgy afpxy afp hI<br />
Kqm ho jfxgy. pr ienHF lokF nUM ieh<br />
jfx ky bVI duibDf huMdI hY ik iPrkU dMgy<br />
snaqI pUMjIvfd aqy afDuinkqf qoN dUr<br />
bYTy ipSzF ivc nhIN, sgoN afDuinkqf vwl<br />
qyjI nfl vD rhy sLihrF ivc vDyry huMdy<br />
hn. Pyr ijvyN ijvyN asIN ieiqhfs ivc<br />
ipCFh nUM afDuinkqf qoN dUr jFdy hF, iPrkU<br />
dMigaF dI igxqI vI GtdI clI jFdI hY.<br />
dMigaF df iBafnk rUp qF afDuink kfl<br />
ivc snaqI pUMjIvfd, qrksLIl<br />
idRsLtIkox, Drm inrpwKqf aqy lokrfjI<br />
sMsQfvF dy pfsfr nfl hI sLurU huMdf hY.<br />
dysL dI vMz smyN 1947 ivc vI iPrkU<br />
awg EnI irafsqF ivc nhIN BVkI ijMnI<br />
afDuinkqfvfd vl vD rhy aSgryjLI rfj<br />
ivc. ieh qF mSnxf hI pvygf ik iPrkU<br />
dMigaF df afDuink kfl dI pRbMDkI<br />
kusLlqf, pUMjIvfdI soc, lok rfj sMGrsL<br />
(vot sMGrsL), Drm inrpwKqf afid nfl<br />
Drm nfloN ikqy zUMGf sMbMD hY. iPrkU<br />
dMigaF df sbMD Enf Dfrimk aqy<br />
aiDafqmk jjLibaF nfl nhIN ijMnf<br />
pUMjIvfdI pRiqXogqf, nPy, luwt Ksuwt,<br />
blfqkfr, mIzIaf, afDuink hiQafrF,<br />
pRbMDkI kusLlqfvF, jmhUrIaq (vot<br />
XuwD) aqy qrksLIl plYinMg nfl hY. so,<br />
mOjUdf smyN dy iPrkU dMgy asl ivc Drm<br />
inrpwK dMgy hI huMdy hn ijnHF nUM Dfrimk<br />
aqy aiDafqmk ivcfrDfrf dI Aupj<br />
afK ky afDuinkqf aqy pUMjIvfd df ichrf<br />
sfP rwKx dI koisLsL kIqI jFdI hY.<br />
1984 dy iswK ivroDI idwlI dMgy ies<br />
gwl dI pUrI gvfhI Brdy hn. idwlI dy<br />
iswK pirvfrF Aupr hmlf krn vfly lok<br />
koeI Dfrimk aqy aiDafqmk pRivrqI<br />
vfly afm sLihrI nhIN sn, sgoN ieh Auh<br />
lok sn ijnHF nUM bwsF aqy trwkF ivc<br />
luwt Ksuwt aqy blfqkfr dy lflc aDIn,<br />
votF dI lVfeI lVn vfly Drm inrpwK<br />
lok afpxy isafsI ihwqF dI pUrqI leI<br />
iekwTy krky ilafey sn. ieh dMgy koeI<br />
Dfrimk jjLbfqI vhf duafrf nhIN, sgoN gYr<br />
jjLbfqI ZMg nfl pUrI pRbMDkI kusLlqf,<br />
qrksLIl plYinMg aqy afDuink mIzIaf<br />
dI shfieqf nfl afDuink qknIkF rfhIN<br />
sMgiTq kIqy gey sn. ijhVy lokF ny ieh<br />
luwt mfr aqy kqlogfrq kIqI, AunHF nUM<br />
ieMdrf gFDI dy kql df Enf guwsf nhIN sI,<br />
ijMnf luwt dy smfn aqy aOrqF dy blfqkfr<br />
df lflc sI.<br />
nf qF iPrkU iswK pSjfb dI iswK<br />
bhuigxqI vfly pyNzU ielfikaF ivc ihMdUaF<br />
ivruD iek vI iPrku dMgf BVkf sky aqy<br />
nf hI sLihrF ivc kwtV ihMdU pRcfrk<br />
iswKF ivruD Dfrimk iksm dy ihMdUaF nUM<br />
BVkf ky koeI dMgf krvf sky. ieh qF<br />
ivigafnk aqy qrksLIl Xojnf rfhIN<br />
aqy gYr jjLbfqI ZMg nfl vot XuwD nIqI<br />
(jmhUrIaq) ivc ijwqx leI kuJ Kfs<br />
iksm dy lokF nUM (ijnHF df Dfrimk aqy<br />
aiDafqmk soc nfl koeI irsLqf nhIN)<br />
luwt-Ksuwt aqy blfqkfr dy lflc dy ky<br />
vrqx dI afDuink pRbMDkI nIqI hY. BfvyN<br />
ieh sqMbr 1984 dy muslmfn ivroDI<br />
hYdrfbfd dy dMgy hox, BfvyN nvMbr 1984<br />
dy iswK ivroDI idwlI dMgy, BfvyN apRYl<br />
1985 dy dilq ivroDI aihmdfbfd dy<br />
dMgy, ieh sfry Dfrimk-aiDafqmk<br />
ivcfrF/jjLbfq qoN ailpq afDuink<br />
qknIkI dMgy sn. ienHF nUM ies leI iPrkU<br />
dMgy kihx dI QF, Drm inrpwK dMgy<br />
kihxf vDyry Auicq hovygf ikAuNik ieh<br />
dMgy iksy Dfrimk jjLibaF dy vihx ivc<br />
vih ky nhIN kIqy jFdy, sgoN bVy qrksLIl<br />
ZMg nfl pUrI soc ivcfr bfad, aqy<br />
afDuink pRbMDkI qknIkF rfhIN, iek<br />
pdfrQk aqy jmhUrI jMg ijwqx leI<br />
kIqy jFdy hn. ies leI ieh mwuK qOr qy<br />
afpxy afp nUM bcf ky rwKx leI afpxy<br />
Drm ivc prpwk lokF dy iKlfP nhIN,<br />
sgoN AunHF lokF dy iKlfP kIqy jFdy hn<br />
ijnHF dI koeI pihcfx hI nf hovy. Audfhrx<br />
dy qOr ‘qy 1984 dy dMigaF ivc Eny mwD<br />
vrg dy aSimRqDfrI iswK nhIN mfry gey ijMny<br />
grIb kflonIaF ivc rihx vfly ihMdI BfsLI,<br />
gYr-aSimRqDfrI jF piqq iksm dy grIb<br />
iswK mfry gey sn. ies leI ieh ieljLfm<br />
ik Dfrimk jjLby iPrkU dMigaF nUM jnm<br />
idMdy sn, srfsr glq hY.<br />
Bfrq dy iPrkU dMigaF ipCy qF insLcy<br />
hI lokrfjI, Drm inrpwK aqy qrksLIl<br />
sLkqIaF hI kMm krdIaF idKfeI idMdIaF<br />
hn. iesy leI ienHF dMigaF nUM Drm inrpwK<br />
iPrkU dMgy kihxf vDyry Auicq hY.<br />
ies ihsfb nfl iPrkUvfd jF<br />
mUlvfd nUM iksy BfeIcfry dI sMsikRqk<br />
eykqf aSdr Drm aqy rfjnIqI dI duPyV<br />
KVHI krn df afDfr nhIN bxfieaf jf<br />
skdf. hkIkq ivc ijvyN ik Aupr dyiKaf<br />
igaf hY, Drm aqy rfjnIqI dI ieh ivQ<br />
hI, Drm dy aijhy durAupXog df afDfr<br />
bxdI hY. (agly sPy `qy jfrI)
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (31)<br />
“jfxhu joiq n pUChu jfqI afgY jfiqn qy”<br />
zf[ gurnfm kOr*<br />
iswK Drm-icMqn ivc mnuwK nUM<br />
jgdIsLY-aMsL pRvfn kIqf hY. gurbfxI<br />
anusfr mnuwK sMsfr ‘qy AudoN afAuNdf hY<br />
jF jnm lYNdf hY jdoN prmfqmf Aus ivc<br />
afpxI joiq rwKdf hY. gurU amrdfs jI<br />
ny rfg rfmklI, anMd sfihb bfxI ivc<br />
mnuwK dy sMsfr ‘qy afAux dy mnorQ nUM<br />
spwsLt kIqf hY. AunHF Purmfieaf hY;<br />
ey srIrf myiraf<br />
hir qum mih joiq rKI<br />
qf qU jg mih afieaf..(pMnf 921)<br />
mnuwKI srIr sMsfr ‘qy qF afAuNdf<br />
hY, jnm Dfrdf hY jdoN prmfqmf afpxI<br />
joiq Aus ivc rwKdf hY. prmfqmf afpxy<br />
afp qoN mnuwK dI GfVq GVdf hY ies<br />
leI Auh hI ies sMsfr df isrjxhfrf<br />
hY. Auh afp hI mfqf hY qy afp hI ipqf<br />
hY ijhVf mnuwK nUM pYdf krky ies sMsfr<br />
df cln mnuwK nUM idKfAuNdf hY. ieh sMsfr<br />
prmfqmf df pYdf kIqf hoieaf iewk Kyl<br />
hY, qmfsLf hY ijs dI soJI mnuwK nUM gurU<br />
qoN huMdI hY. gurU nfnk dyv jI PurmfAuNdy<br />
hn ik sfrI isRstI ivc iewk prmfqmf<br />
df nUr vs irhf hY. Auh prmfqmf hI sB<br />
QfeIN iek-rs ivafpk hY jo sdf rihx<br />
vflf hY. ijhVf mnuwK ies ivafpkqf nUM<br />
smJ lYNdf hY, Auh ies sMsfr sfgr qoN<br />
pfr ho jFdf hY. prmfqmf dy drbfr ivc<br />
ies gwl dI prK nhIN huMdI ik mnuwK<br />
ikhVI jfq df hY, ikAuNik jfq vMz mnuwK<br />
ny afp kIqI hY. prmfqmf dy drbfr ivc<br />
qF mnuwK dy krm ivcfry jFdy hn ik sMsfr<br />
‘qy krm ikho ijhy krdf afieaf hY. ies<br />
leI ieh mMnxf ik mnuwK AucI jF nIvIN<br />
jfq df hY glq hY. jfqI-aiBmfn glq<br />
hY. ies leI vrx vMz inraDfr hY. mnuwK<br />
vloN pfeI jfq-vMz ivc bRfhmx nUM sB qoN<br />
Auqy mMinaf igaf hY pr gurbfxI anusfr<br />
bRfhmx Auh nhIN jo bRfhmx kul ivc pYdf<br />
hoieaf hY. bRfhmx Auh hY ijs ny bRhm<br />
df anuBv kr ilaf hY, ijs ny Aus nUM pf<br />
ilaf hY. mnuwK cfr vrxF dI gwl krdf<br />
hY pr Auh ieh nhIN smJdf ik prmfqmf<br />
sfrI isRsLtI df mUl hY, Aus joiq-rUp qoN<br />
hI ieh sfrI isRsLtI pYdf hoeI hY. ijvyN<br />
Guimafr iewko imwtI qoN keI iksm dy BFzy<br />
bxfAuNdf hY, Ausy qrHF prmfqmf ny afpxy<br />
afp qoN ieh sfrf sMsfr bxfieaf hY. pMj<br />
Drm aqy rfjnIqI<br />
iswK prMprf ivc sMsikRqk ivkfs<br />
df iek pUrf sUrf smfj afriQkrfjnIqk-sMsikRqk-nYiqk<br />
mfzl ipaf<br />
hoieaf hY. iswK prMprf ivc Drm aqy<br />
rfjnIqI nUM alwg alwg krn df arQ<br />
hY iek sMgiTq mfzl nUM nkfr ky iswK<br />
BfeIcfry nUM afDuinkqf aqy pUMjIvfd dIaF<br />
gYr-iswK jF iswK-ivroDI prMprfvF Aupr<br />
KVHf krnf. kOmI jF KyqrI pwDr dIaF<br />
sfrIaF isafsI pfrtIaF ijnHF ivc sfry<br />
akflI dl vI sLfml hn, ieho kr rhIaF<br />
hn. sLRomxI akflI dl smyq sfrIaF<br />
pSQk jQybMdIaF iswK mfzl nUM afpxI<br />
afrQk-rfjnIqk pfilsI df afDfr<br />
bxfAux dI QF, pSjfb dI afDuink<br />
pUMjIvfdI rfjnIqI ivc afpxf sQfn<br />
bxfAux leI iswK Drm, iswK ieiqhfs<br />
aqy iswK prMprfvF Aupr afpxf<br />
eykfiDkfr iswD krky, ienHF df durAupXog<br />
hI kr rhIaF hn.<br />
iswK prMprf dI sB qoN vwzI KUbsUrqI<br />
ies gwl ivc hY ik ieh mfnv kilafx<br />
leI kyvl ihMdUaF aqy muslmfnF dIaF<br />
afpo afpxIaF prMprfvF nUM afpxy<br />
brfbr dIaF aiDkfrI hI nhIN smJdI<br />
sgoN AunHF nUM afpo afpxy mfrgF Aupr<br />
qwqF qoN iml ky ieh srIr bxdf hY. koeI<br />
vI mnuwK ieh nhIN kih skdf ik iks<br />
vrn dy mnuwK ivc ikhVy qwq ijLafdf<br />
mfqrf ivc hn, iks ivc Gwt mfqrf ivc<br />
hn. mnuwK sMsfr ivc ijs iksm dy krm<br />
krdf hY, AunHF anusfr hI Auh sMskfrF<br />
dy krm-bMDn ivc bwJf hoieaf hY. ienHF<br />
sMskfrF dy bMDn qoN Aucf AuTx leI gurU<br />
dy dsy mfrg ‘qy clx dI loV hY. gurU<br />
rfhIN mnuwK nUM pqf lgdf hY ik Aus nUM<br />
ikho ijhy krm krny cfhIdy hn. gurU nfnk<br />
ny afpxy afp nUM nIc jfiq dy khy jfx vfly<br />
lokF dy nfl KVf kIqf. AunHF ny spsLt kIqf<br />
ik, “nIcf aMdir nIc jfiq nIcI hU aiq<br />
nIc. nfnk iqn kY sMig sfiQ vizaf isAu<br />
ikaf rIs.. ijQY nIc smflIain iqQY ndir<br />
qyrI bKsIs.. (pMnf 15)<br />
gurU nfnk dyv jI ny mnuwKqf dy AuDfr<br />
leI cfr idsLfvF ivc cfr XfqrfvF kIqIaF<br />
ijnHF nUM AudfsIaF ikhf jFdf hY. Auh<br />
ihMdusqfn ivc dUr-durfzy Dur lwdfK qwk,<br />
asfm qwk gey. AunHF ny QF QF Dfrimk<br />
afgUaF nfl gosLtIaF kIqIaF aqy afm<br />
lokF nUM AupdysL kIqf. dwKx ivc sRI lMkf<br />
qwk gey. ihMdusqfn qoN bfhr mwkf mdInf<br />
aqy bgdfd qwk gey. AunHF ny lokF nUM<br />
AupdysL idwqf ik sfry mnuwK Aus iewk<br />
prmfqmf qoN pYdf hoey hn. ies leI sfry<br />
mnuwK brfbr hn. mnuwK nUM jfiq jF Drm<br />
dy nF ‘qy vMzxf TIk nhIN. Auh nIc khy<br />
jfx vfly lokF dy Gr Tihrdy. AudfsIaF<br />
qoN bfad afpxy isDFq dy pRcfr leI aqy<br />
isDFqF nUM amlI rUp dyx AunHF ny<br />
krqfrpur (hux pfiksqfn ivc) vsfieaf<br />
aqy krqfrpur nUM pRcfr df kyNdr<br />
bxfieaf. AunHF dy clfey mfrg nUM BfeI<br />
gurdfs ny ibafn kridaF ikhf hY,<br />
“mfiraf iswkf jgq ivc nfnk inrml<br />
pMQ clfieaf”. ieQoN hI ikrq krn, nfm<br />
jpx aqy vMz Ckx df isDFq pRsfrq<br />
kIqf. vrx-vMz ivc hwQ dI ikrq krn<br />
vfly nUM sB qoN nIvF drjf idwqf igaf hY<br />
pr gurU nfnk ny mnuwK nUM hwQIN kMm krky,<br />
loVvMdF nfl vMz ky Ckx df AupdysL kIqf.<br />
swcI suwcI ikrq krn vflf mnuwK hI<br />
prmfqmf dy nfm ismrn dy rfh pY skdf<br />
hY. gurU aMgd dyv ny gurU nfnk dy hukm<br />
nUM mMnidaF KzUr sfihb ngr vsfieaf.<br />
lMgr dI prMprf nUM mjLbUq kIqf ijQy<br />
cwlx leI nsIhq vI idMdI hY. iswK<br />
prMprf ivc ihMdUaF aqy muslmfnF nUM<br />
afpxy vrgf bxfAux dI QF, cMgf ihMdU<br />
aqy cMgf muslmfn bxn dI hI nsIhq<br />
hY. iswK prMprf mfnv kilafx leI<br />
afpxy isDFqF nUM srboqm kihx dI QF,<br />
sfrIaF prMprfvF nUM brfbr aqy<br />
smfnMqr mMndI hY. ieh afpxy isDFqk<br />
rUp ivc eykfiDkfrvfdI nhIN sgoN bhuvfdI<br />
hY. ies sfrI crcf ivcoN ieh nqIjf kwiZaf<br />
jf skdf hY ik iswK prMprf afpxf bfhr<br />
aqy aSdr dUsrIaF prMprfvF aqy Aup<br />
prMprfvF nUM brfbr df smfnMqr mfx<br />
siqkfr dy ky dunIaF nUM afpxy sMsikRqk<br />
ivkfs leI eykfiDkfrvfd aqy Drm<br />
inrpKqf dI QF bhuvfd aqy sMvfd df sunyhf<br />
idMdI hY. gurbfxI qoN ielfvf gurU gRMQ sfihb<br />
df sMkln ijs ivc iviBMn DrmF,<br />
sMsikRqIaF, rfjF, prMprfvF, bolIaF vfly<br />
BgqF nUM gurU sfihbfn dy brfbr smfnMqr<br />
mfx siqkfr dy ky eykfiDkfrvfd dI jVH<br />
puwtI geI hY, dunIaF nUM anykqfvfdI<br />
smfnMqrqf aqy bhuvfd dy nvyN mfrg AuWpr<br />
qordf hY.<br />
iswK prMprf aSdr ieh gwl kyvl<br />
khI jF ilKI hI nhIN geI. sRI gurU qyg<br />
bhfdr ny dUsry dy dUsrypx (vwKrypx)<br />
dI rfKI leI afpxI jfn dy ky ies nvIN<br />
sMgq afpxy hwQIN lMgr iqafr krky iewk<br />
QF iewkTy bYT ky pRsLfdy CkdI. gurU aMgd<br />
dyv dI supqnI mfqf KIvI lMgr dI syvf<br />
afpxI ingrfnI hyT afp krdy aqy<br />
krvfAuNdy. ies df ijLkr sqy aqy blvMz<br />
ny afpxI vfr ivc kIqf hY. gurU amrdfs<br />
ny goieMdvfl ngr vsf ky Aus nUM Drm<br />
pRcfr df kyNdr bxfieaf. pfxI dI loV nUM<br />
muwK rKidaF bAulI bxvfeI. eykqf aqy<br />
brfbrI dy isDFq nUM hor mjLbUq krn<br />
leI AunHF ny lMgr Ckx nUM jLrurI krfr<br />
idwqf. akbr bfdsLfh vI jdoN gurU<br />
amrdfs nUM imlx afieaf qF Aus nUM<br />
afdysL kIqf ik pihlF sMgq ivc bYT ky<br />
lMgr Cko. sdIaF qoN AUc-nIc dI rsoeI<br />
dI sucmqf dI ijhVI prMprf clI afAuNdI<br />
sI Aus nUM sKqI nfl qoiVaf. gurU<br />
rfmdfs ny Drm pRcfr dy kyNdr dy rUp<br />
ivc rfmdfs ngr (aMimRqsr) dI nINh<br />
rwKI aqy srovr dI AusfrI sLurU kIqI.<br />
gurU arjn dyv ny srovr dI AusfrI<br />
sMpUrn krvfeI aqy srovr ivc hirmMdr<br />
sfihb bxfieaf. drbfr sfihb dy cfr<br />
idsLfvF ivc cfr drvfjLy rwKy gey. ieQy<br />
hr Drm, hr jfiq, nsl jF kOm dy mnuwK<br />
af skdy hn. sfrI mnuwKqf leI ies dy<br />
drvfjLy Kol idwqy. iehI nhIN isDFqk rUp<br />
ivc gurU arjn dyv ny jo jfq aqy kul<br />
df nfsL mfzl idwqf Auh ies pRkfr hY;<br />
mfqr ipqr iqafig kY<br />
mnu sMqn pfih bycfieE..<br />
bhuvfdI ivsLv cyqnf Aupr sLhIdI dI<br />
mohr vI lgf idwqI hY. ijvyN aOrMgjLyb<br />
dUsry DrmF nUM afpxI qlvfr nfl KLqm<br />
krky sfrI dunIaF ivc ieslfm df<br />
eykfiDkfr sQfpq krnf cfhuMdf sI aqy<br />
gurU qyg bhfdr jI ny Aus dy ies<br />
eykfiDkfr nUM cYlMj krky sBnF dy DrmF,<br />
akIidaF aqy ivcfrDfrk prMprfvF nUM<br />
brfbr dIaF smfnMqr prMprfvF mSnx<br />
Aupr jLor idMdy hoey dUsry dy dUsrypx<br />
aqy vwKrypx dI surwiKaf leI sB qoN<br />
vwzI kurbfnI dy ivsLv cyqnf aSdr iek<br />
qbdIlI ilaFdI hY. gurU sfihb duafrf<br />
pYdf kIqI ies bhuvfdI cyqnf aqy ies<br />
qoN pihlI eykfiDkfrvfdI cyqnf ivckfr<br />
iek igafnmUlk vwZ hY. ieh nvIN ivsLv<br />
cyqnf kyvl ivcfrDfrk pwDr qk hI<br />
KLqm nhIN ho jFdI. sRI gurU goibMd isMG<br />
ny ies nUM iek nvyN isafsI pRbMD ivc vI<br />
anuvfd kIqf hY. gurU goibMd isMG ny ies<br />
ivcfrDfrf nUM afDfr bxf ky dunIaF nUM<br />
iek aijhf rfjsI mfzl idwqf hY ijs<br />
ivc afDuink jmhUrI sMkt df smfDfn<br />
ipaf hoieaf imldf hY. gurU sfihb ny<br />
iviBMn DrmF, sMsikRqIaF, jfqF, jmfqF,<br />
nslF afid dI ivlwKxqf nUM nhIN<br />
pihcfixaf, sgoN AunHF ny qF hr iek<br />
ivakqI dy nvyklypx nUM pihcfxdy hoey<br />
jfiq jnm kul KoeIaY<br />
hAu gfvAu hir hrI.. (pMnf 1230)<br />
gurU arjn dyv PurmfAuNdy hn ik<br />
gurU dy AupdysL sdkf mYN afpxy mfqf ipqf<br />
df moh Cwz idqf hY aqy afpxf mn sMq<br />
jnF dy hvfly kr idwqf hY. mYN AucI jfiq,<br />
jnm, kul afid df mfx Cwz idwqf hY aqy<br />
afpxy mn nUM prmfqmf dI isPiq sflfh<br />
ivc lf ilaf hY. ieh kul df, jfiq jnm<br />
df moh aiBmfn iqafgx nfl pRBU ny mYnUM<br />
inhfl kr idwqf hY. gurU ny mYnUM iehI<br />
isiKaf idwqI hY ik sdf hI prmfqmf dI<br />
sLrn ipaf rhF.<br />
dsvIN nfnk joiq gurU goibMd isMG<br />
ny gurU dI sMgiq nUM Kflsy df rUp idwqf.<br />
1699 dI ivsfKI nUM KMzy bfty df aMimRq<br />
pfn krf ky pMj ipafry sfjy aqy gurU df<br />
iswK isMG swj igaf. ieh pMj ipafry<br />
iksy iewk AucI jfq ivcoN nhIN sn. sgoN<br />
nIvIaF khIaF jfx vflIaF vwK vwK jfqF<br />
ivcoN sn. gurU dy hwQoN iewko bfty ivcoN<br />
aMimRqpfn krky sfry gurU dy isMG bx<br />
gey. gurU goibMd isMG ny hukm kIqf ik<br />
awj qoN quhfzf jnm anMdpur sfihb df<br />
hY, mfqf sfihb kOr hY aqy ipqf gurU<br />
goibMd isMG hY. iswK Drm ivc mnuwK dy<br />
jnm df AudysL afpxy asly dy anuBv,<br />
afpxy joiq srUp hox dy anuBv nUM mMinaf<br />
igaf hY. mnuwK aiDafqmk qOr ‘qy qF hI<br />
Aucf AuT skdf hY jdoN Auh afpxy afqm<br />
srUp nUM anuBv kr lYNdf hY. mnuwK dy<br />
afqmk anuBv leI smfj dI<br />
aiDafqmk AunqI nUM jLrUrI mMinaf igaf<br />
hY. aijhf aiDafqmk Aunq smfj qF<br />
hI sMBv hY jy Aus ivcoN jfiq aqy jnm,<br />
nsl afid dy ivqkry Kqm ho jfx.<br />
gurU ny qF iswK nUM rl-iml ky rihx,<br />
iewk ipqf dI aOlfd hox df Purmfn kIqf<br />
sI pr awj iswK vMizaf hoieaf hY. iswK<br />
ny afpxf gurU Gr vMizaf hoieaf hY. ikDry<br />
rfmgVIaf gurdvfrf hY qF ikqy<br />
afhlUvflIaf. Bgq rivdfs dy gurdvfry<br />
alwg sQfipq ho gey hn. ies dy kI<br />
kfrx hn? mYnUM ieAuN jfpdf hY ik ies dy<br />
ipwCy rfjnIqk kfrx ijLafdf hn. awj<br />
iswKF ivc gurU vflf hox nfloN srdfrI<br />
vflI Bfvnf ijLafdf vD geI hY. cODr dI<br />
BuwK nUM pUrf krn leI hI asIN afpxy<br />
sQfn bxfAux ivc ijLafdf ruicq ho gey<br />
Aus dI afjLfd aqy suqMqr hsqI AuWpr<br />
mohr lgfeI hY.<br />
ijwQy afDuink jmhUrI cyqnf ny<br />
ivakqI nUM prjf qo nfgirk bxfieaf<br />
hY, AuQy sRI gurU goibMd isMG ny ivakqI<br />
nUM iksy vI rfjsI pRbMD ivc iek purjy<br />
vFg ivcrn vfly stYNzrzfeIjLz nfgirk<br />
qoN suqMqr aqy svrn Kflsf bxf idwqf.<br />
ijvyN prjf aqy Ausdy rfjsI sMgTn<br />
ivckfr rfjf aqy Ausdf pRbMDkI amlf<br />
iek mfiDam sI, iblkul iesy qrHF<br />
afDuink nfgirk aqy AusdI sMsikRqkrfjnIqk<br />
sMgTnkfrI kOmI-rfj ivckfr<br />
nfgirkF dy cuxy hoey numfieMdy dlfl bx<br />
bYTy. pr gurU goibMd isMG ny afpxy<br />
ivakqI Kflsf aqy AusdI sMsikRqkrfjnIqk<br />
sMgTnkfrI Kflsf pSQ<br />
ivckfr ienHF cuxy hoey numfieMidaF dI<br />
ivcolgIrI vI KLqm krky, pSQ aqy Kflsy<br />
ivc iswDf irsLqf kfiem krky Kflsy nUM<br />
cuxy hoey numfieMidaF qoN vI suqMqr krvf<br />
idwqf. srbwq Kflsf qoN Bfv hY Kflsf pSQ<br />
dIaF PYsly lYx vflIaF sMsQfvF ivc sBnF<br />
iswKF dI brfbr dI smfnMqr iswDI<br />
sLmUlIaq. afriQk, rfjnIqk aqy<br />
sMsikRqk PYsly lYx vflIaF qmfm sMsQfvF<br />
ivc AunHF lokF dI suqMqr aqy iswDI<br />
sLmUlIaq ijnHF lokF dI Aus PYsly rfhIN<br />
hF. awj iswKF ivc pujfrI jmfq BfrU ho<br />
geI hY. brfbrI vflI Bfvnf qoN asIN dUr<br />
huMdy jf rhy hF. jfqIvfd, ijs nUM Kqm<br />
krn leI gurU sfihbfn ny isDFqk aqy<br />
amlI rUp ivc iewk sMpUrn mfzl idwqf,<br />
nUM votF dI rfjnIqI ny muV pwikaF kr<br />
idwqf hY. ipMzF ivc iewk BfeIcfry dy alwg<br />
gurdvfry jF DrmsLfl bxfAux leI nyqf<br />
lok pYsy aqy grFtF idMdy hn qF ik Aus<br />
BfeIcfry dI vot AunHF leI pwkI ho jfvy.<br />
votF Drm aqy jfiq dy nF qy pwkIaF<br />
kIqIaF jFdIaF hn. votF dI rfjnIqI ny<br />
iswK dI pCfx iswK dy qOr ‘qy Kqm krky<br />
jfq nfl joV idwqI hY. ieh gurU dy dwsy<br />
rsqy qoN AultI cfl hY. gurU ny sfnUM Xogqf<br />
mUlk mfzl idwqf hY. ies mfzl anusfr<br />
gurgwdI vI Xogqf dy afDfr ‘qy idwqI geI.<br />
awj jLrUrq hY ik asIN afpxy afp nUM<br />
gurU dy iswK dy qOr ‘qy gurU nfl joVIey nf<br />
ik jfq jnm dy afDfr Auqy afpxy afp<br />
nUM vMzIey. gurU sfihbfn ny ikqy vI afpxy<br />
srIrk rUp nUM mhwqv nhIN idwqf. afpxy<br />
srIrk rUpI jfmy nUM, sLbd dI tyk lYx<br />
df afdysL kIqf hY. ieQy iPr AunHF rcnfvF<br />
dI gwl vI af jFdI hY ijQy gurU sfihbfn<br />
nUM bydI jF soZI hox krky AucI jfq dy<br />
dwisaf igaf hY. kI jfq jnm dy nfsL df<br />
mfzl dyx vflf gurU afpxI jfq aqy jnm<br />
dy mhwqv dI gwl krygf? Kflsf ies<br />
gwl df PYslf kry (gurU ny Kflsy nUM jugiq<br />
idwqI hY) ik sLbd gurU anusfr kI aijhI<br />
ilKq gurU goibMd isMG dI ho skdI hY<br />
ijs ivc jfq aqy kul dI gwl nUM AuBfiraf<br />
igaf hY? gurmiq anusfr qF mnuwK Aucf<br />
jF nIvF afpxIaF ibrqIaF kfrn, AunHF<br />
ibrqIaF anusfr krm krn krky huMdf<br />
hY. gurU sfihb ny qF hr qrHF dy jnm jfq<br />
dy hMkfr nUM iqafg ky sfiraF ivc Aus<br />
rwbI joiq df invfs mMn ky srb<br />
sFJIvflqf df AupdysL kIqf hY. gurU<br />
arjn dyv df Purmfn hY;<br />
sBu ko afsY qyrI bYTf..<br />
Gt Gt aMqir qUMhY vuTf..<br />
sBy sFJIvfl sdfiein<br />
qUM iksY n idsih bfhrf jIAu..3..<br />
(pMnf 97)<br />
*sfbkf muKI, gurU gRMQ sfihb ivBfg,<br />
pMjfbI XUnIvristI, pitaflf.<br />
Pon:905-866-6091<br />
pRBfivq hox dI sMBfvnf hY, hI Kflsf pSQ<br />
dI isrjxf df AudysL hY.<br />
ies qrHF Kflsf pSQ ny jmhUrI<br />
pRqIinDqf dy sMklp nUM Kqm krky<br />
jmhUrI sLmUlIaq df sMklp awgy ilaFdf<br />
hY. Kflsy dy rfj df arQ hY pRqIinD<br />
jmhUrIaq dI QF pfrtIsIpytrI<br />
zYmokrysI df rfj sQfpq krnf.<br />
rIprIjYNtysLn zYmokrysI (numfieMdgI<br />
jmhUrIaq) dy sMkt ivc pYdf ho rhI<br />
pfrtIsIpytrI zYmokrysI (BfeIvfl<br />
jmhUrIaq) dI afvsLwkqf aqy afDuink<br />
igafn aqy sMcfr qknflojI rfhIN<br />
pfrtIsIpytrI zYmokrysI dy inrimq ho<br />
rhy afDfr ZFcy ny dunIaF ivc Kflsf<br />
rfj Bfv pfrtIsIpytrI zYmokrysI dI<br />
sQfpnf nUM iek ieiqhfsk atwlqf bxf<br />
idwqf hY. so gurbfxI ny iek nvIN ivsLv<br />
cyqnf hI pYdf nhIN kIqI, sgoN gurbfxI<br />
dunIaF nUM Kflsf rfj dy rUp ivc Ausdf<br />
BivK dyx leI vI vcnbwD hY. ivakqI<br />
dI ies suqMqr aqy sfDfrn hsqI nUM<br />
sfkfr huMdf dyKx leI asIN afpxI<br />
ardfs ivc hr rojL afKdy hF ik ‘‘rfj<br />
krygf Kflsf, afkI rhy nf koie.’’ mYN<br />
smJdf hF ik ieho hI gurbfxI jF iswK<br />
prMprf dI ivsLv cyqnf nUM sB qoN anUTI<br />
ieiqhfsk dyx hY.
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (32)<br />
pMjfbI gfiekI `c kuVIaF dI Gwt igxqI dy kfrn gIq-sMgIq<br />
svrn isMG tihxf<br />
pMjfbI gfiekI df sMsfr vI iblkul muMbeI<br />
iPlm ngrI vrgf ey. ijvyN iPLlm ngrI ivc cMgIaF<br />
hIroienF dI Gft hY, AuvyN pMjfbI gfiekI ivc cMgIaF<br />
kuVIaF dI Gft hY. vwzy-vwzy iPLlmsfjLF df kihxf<br />
hY ik mfieafngrI sLurU qoN cMgI pRiqBf vflIaF<br />
kuVIaF qoN vFJI rhI hY. hr sfl pMj-cfr nvINaF<br />
kuVIaF sfhmxy afAuNdIaF ny qy Auh Gwt mukfblf<br />
hox krky kfmXfb ho jFdIaF ny. Auh shI mOky ‘qy<br />
shI PLYslf lYNdIaF hn qy AunHF dI qUqI bolx lwg<br />
jFdI hY. hIroienF dI sPLlqf dI Aumr hIro dy mukfbly<br />
Gwt huMdI hY. jy iksy df ivafh ho igaf qF smJo<br />
adfkfrI ‘coN bfhr. jy iksy gLlq bMdy nfl nF juV<br />
igaf qF kMm KLqm. jy srIr nUM iPwt nf rwiKaf,<br />
ichrf iZwlf pY igaf qF smJo bxI-bxfeI Kyz ivgV<br />
geI.<br />
iblkul iehI gwl pMjfbI gfiekI ivc afAux<br />
vflIaF kuVIaF nfl imldI hY. hr sfl muMizaF dy<br />
mukfbly bhuq Gwt kuVIaF gfiekI vwl afAuNdIaF<br />
ny. ijhVIaF gfAux dI QF hor kMmF krky nF kmf<br />
lYNdIaF ny, AunHF dI vYsy qoey-qoey hox lwg jFdI hY.<br />
ijhVIaF df ivafh ho jFdf hY, AunHF df iDafn Gr<br />
gRihsQI clfAux krky vMizaf jFdf hY qy ijhVIaF<br />
afpxI idwK dI sMBfl nhIN krdIaF, Auh vYsy styj<br />
‘qy nhIN jwcdIaF.<br />
ijhVy muMzy pYNqI cflI sfl pihlF gfiekI ‘c<br />
nvyN sn, Auh awj aDKV Aumr ivc vI sohxf gf<br />
rhy ny, pr AunHF nfl gfiekI dI sLurUafq krn<br />
vflIaF kuVIaF pqf nhIN ikwQy guafc geIaF. gfiekI<br />
vI sLurU qoN mrd pRDfn rhI hY. ipCly qIh sflF vwl<br />
JfqI mfrIey qF ikMnIaF kuVIaF gfAux afeIaF qy<br />
ikMnf-ikMnf smF kfmXfb rhIaF? ikMnIaF ku df<br />
awj vI siqkfr brkrfr hY? pMjfb dIaF keI<br />
gfiekfvF aijhIaF vI hn, ijnHF dI iewk vylLy qUqI<br />
boldI sI, pr awj AunHF dy nF dI pCfx dyx leI<br />
gIqF dy bol dwsxy pYNdy ny. ienHF ivcoN ijLafdfqr Auh<br />
hn, ijnHF ny vkq nUM nhIN sMBfilaf qy ijnHF df nF<br />
iewk, do, iqMn dI igxqI qoN vD ky pqf nhIN ikMinaF<br />
ku nfl shI, gLlq ZMg nfl juV igaf.<br />
vkq bdl irhf hY, bdlygf vI, pr ieh swc<br />
hY ik qIh sfl pihlF pMjfbI gfiekI ivc kuVIaF<br />
dI igxqI ijMnI sI awj vI msF EnI ku hI hY. ies<br />
df kfrn lwBIey, qF keI pwK sfhmxy afAuNdy ny.<br />
kuVIaF nUM gfiekI vwl qorn leI ijLafdfqr lok<br />
hfly vI isafxp dI insLfnI nhIN smJdy. hr koeI<br />
ies gwl nUM smJdf hY ik jy sfzI kuVI surIlI hY qF<br />
jLrUrI nhIN ies dy ‘kMT’ df hI muwl pvygf. gfiekI<br />
dy pfk dfmn nUM dfgLdfr krn leI BfvyN QoVHy lok<br />
ijLMmyvfr hox, pr ieh Kyqr awj vI ‘sIrq’ nfloN<br />
‘sUrq’ aqy klf nfloN ‘mnafeIaF’ nUM pihl dy irhf<br />
hY.<br />
ijhVIaF kuVIaF ny ies Kyqr ivc bMdy-kubMdy<br />
nUM pCfixaf, ijnHF ny rMg vtfAux vfilaF nUM nyVy<br />
nhIN Ptkx idwqf, Auh lMmf smF gfiekI dy isMGfsn<br />
‘qy bYTIaF rhIaF qy ijnHF nUM afAuuNidaF hI ‘jI<br />
afieaF’ kihx vfly gLlq lok twkr gey, AunHF df<br />
byVf qYrn qoN pihlF hI zuwb igaf. ieh nhIN ik ihMdI<br />
gfiekI dI siQqI pMjfbI nfloN iBMn hY, hflfq sB<br />
pfsy ieko ijhy hn, pr ikAuNik pMjfbI gfiekI ivc<br />
Auqrn vfly ijLafdfqr lok Gwt pVHy-ilKy huMdy hn,<br />
ies krky ienHF df BivwK hornF BfsLfvF dy gfiekF<br />
dy mukfbly ijLafdf zfvFzol rihMdf hY.<br />
iewk motI ijhI Audfhrx, pMjfbI gfiekI aMdr<br />
hr dhfky pMj-Cy kuVIaF aijhIaF sfhmxy afeIaF,<br />
ijnHF df kYist klcr nfl bhuqf vfsqf nhIN irhf.<br />
AunHF ny kYistF kIqIaF, ijnHF nUM iksy nf puwiCaf,<br />
pr Auh ihwt kYistF dyx vflIaF kuVIaF dy mukfbly<br />
ikqy vwD ivdysLI tUrF ‘qy geIaF. kfrn pRmotrF nfl<br />
aMdrKfqy gMZ-quwp hY. jdoN pRmotr pMj stfr klfkfr<br />
ivc do AunHF kuVIaF nUM pf irhf hovy, ijnHF nUM pUrf<br />
muhwlf vI nf jfxdf hovy, qF aMdfjLf Kud lgfE,<br />
AunHF qoN ivdysLF ivc ikhVf rMg bMnHx dI AumId kIqI<br />
jf skdI hY.<br />
jLrf lMGy vylLy vwl JfqI mfro. suirMdr kOr,<br />
pRkfsL kOr, jgmohx kOr, nirMdr bIbf, rfijMdr<br />
rfjn df nF awj vI siqkfr nfl ilaf jFdf hY.<br />
ienHF ny AunHF vyilaF ivc pMjfbI gfiekI ‘c pYr<br />
Diraf, jdoN ieh Kyqr awj nfloN vI vrijq mMinaf<br />
jFdf sI. ienHF dy gIqF ny sMgIq pRymIaF dy BKdy<br />
ihrdy Tfry. iswtf ieh hY ik BfvyN ieh awj jhfn ivc<br />
nhIN hn, pr ienHF dy gIq aqy XfdF sfzy mnF aMdr<br />
vsIaF hoeIaF hn. svrn lqf df nF awj vI byqhrIn<br />
gfiekf vjoN ilaf jFdf hY, pr ieh iksy nUM nhIN pqf<br />
ik ieh PLnkfrf ikwQy rihMdI hY. rxjIq kOr dI<br />
muhMmd sdIk nfloN joVI tuwt geI qy hux Auh ietlI<br />
ivc gRihsQI clf rhI hY.<br />
suirMdr sonIaf, ijs ny amr isMG cmkIlf<br />
dI ‘tkUey ‘qy tkUaf KVky’ nfl sLurUafq krfeI sI,<br />
awj mMdI hflq ‘coN lMG rhI hY. Aus nfl juV ky<br />
joVI bxfAux vfly cmkIly ny bfad ‘c amrjoq<br />
nfl iml aMbrIN AuzfrIaF BrIaF, pr sonIaf ivcfrI<br />
AuQy dI AuQy rih geI. sudysL kpUr, ijs ny rmysL<br />
rMgIlf nfl axigxq ihwt gIq sroiqaF dI JolI<br />
pfey, Aumr dy ies pVfa ivc gfAuxf bMd kr cuwkI<br />
hY. gulsLn koml, ijs ny bVy vrHy suirMdr iCMdf<br />
nfl gfieaf, awj gfiekI vwloN rucI Gtf ky afpxy<br />
pirvfrk jIvn ivc msLrUP hYY. blbIr surweIaf,<br />
ijs nUM dlIp isMG dIp ny gfiekI vwl ilaFdf, bfry<br />
awj iksy nUM nhIN pqf ik Auh ikho ijhI ijLMdgI bsr<br />
kr rhI hY. gurmIq bfvf awj vI sMgIq pRymIaF dy<br />
ijLhn ivc vsI hoeI hY qy rMjnf vrgI gfiekf, ijs<br />
ny isrPL dUrdrsLn aqy ryzIE jLrIey pMjfbI gfiekI<br />
ivc afpxI inwgr pCfx bxfeI, df vI siqkfr<br />
brkrfr hY. ‘kokyvflI’ srbjIq kOr awj vI BIV<br />
‘coN vwKrI idKfeI dy rhI hY ikAuNik ienHF ny afpxf<br />
mfx-siqkfr sMBfilaf hoieaf hY.<br />
ienHF gfiekfvF dy kfl ivc vI anykF hor kuVIaF<br />
mukfblf krn leI inwqrIaF pr gLlq PLYsilaF<br />
kfrn AunHF dI ijLMdgI KLrfb ho geI. Auh ijhVI gwl<br />
soc ky GroN qurIaF sn, ijhVI soc qihq mfipaF dI<br />
ivroDqf krdIaF sn, AunHF dI Auh soc sfkfr nf<br />
hoeI ikAuNik sB jfxdy ny ik ies lfeIn ivc ‘hunr’<br />
nUM prKx vfilaF dI igxqI bhuq Gwt hY qy sbjLbfg<br />
idKf ky ‘Jptx’ vfilaF dI igxqI ikqy ijLafdf.<br />
zOlI gulyrIaf, kmljIq nIrU, BuipMdr kOr<br />
muhflI, primMdr sMDU, rfxI rxdIp, sqivMdr ibwtI,<br />
aMimRqf ivrk, jsivMdr brfV aqy ies bYc dIaF<br />
hor gfiekfvF keI sfl pMjfbI gfiekI dIaF isrmOr<br />
rhIaF. ienHF dy gIq hr vrg vwloN psMd kIqy gey, pr<br />
vkq dy bdldy imjfjL, gfiekI dy bdldy stfeIl aqy<br />
ijLMdgI dy hor ruJyivaF kfrn ienHF ivcoN ijLafdfqr<br />
hux kdy-kdfeIN hI gfAux dI cuwp qoVdIaF hn.<br />
qfnIaf igwl, gurlyjL aKLqr, dIpk iZwloN,<br />
anIqf smfxf, rivMdr rojLI, anmol ivrk, divMdr<br />
idEl, bblI brfV aqy keI hor nF ipCly kfPI<br />
smyN qoN gfiekI ivc ivcr rhy hn. gfiek dI sPLlqf<br />
sLoa ibjnYs ‘qy itkI huMdI hY, pr ienHF ivcoN<br />
ijLafdfqr gfiekfvF ivdysLI tUr jLrIey afpxy nF nUM<br />
sroiqaF dy cyqy ivc rwK rhIaF hn. ims nIlm dI<br />
pCfx cmkI hoeI sI, pr Auh BuipMdr igwl nfl<br />
klysL kfrn afpxf aks ivgfV bYTI.<br />
ipCly cfr ku sflF jdoN qoN pMjfbI gfiekI ivc<br />
dogfixaF df ‘ienklfb’ afieaf hY, AudoN qoN jsipMdr<br />
nrUlf, sfierf KLfn, ims pUjf, sudysL kumfrI, pRvIn<br />
Bfrtf, minMdr bfvf qy do-cfr hor nFvF dI srdfrI<br />
bxI hoeI hY. ies vylLy ims pUjf qy sudysL kumfrI ‘qy<br />
cVHq dy idn hn. pUjf vpfrk ibrqI aqy sohxI<br />
adfkfrI jLrIey awgy lMGx ivc sPLl hoeI qy sudysL<br />
kumfrI afpxy surIlypx aqy cMgI mYtr cox krky.<br />
jdoN qoN tI[vI[ cYnlF vloN pRiqBfvF pCfnx dy<br />
pRogrfm sLurU kIqy gey hn, AudoN qoN nvyN ichiraF nUM<br />
sohxI pCfx imlxI sLurU hoeI hY qy ruipMdr hFzf dy<br />
nfl-nfl sYNzI, arsLpRIq aqy ismrn nUM ies kqfr<br />
ivc rwiKaf jf skdf hY. BfvyN suirMdr kOr dI gfiekI<br />
df dOr hovy, BfvyN sudysL kpUr df, BfvyN kmljIq<br />
nIrU df, BfvyN jsivMdr brfV qy BfvyN awj df, koeI<br />
vI sfl dyK lvo, Aus ivc msF do-cfr nF hI cricq<br />
hoey hoxgy qy bfkIaF dI nF qy nfmf kmfAux dI<br />
ims pUjf dI nvIN Dfrimk aYlbm ‘bygmpurf vsfAuxf’ dI vIzIE df iek idRsL<br />
hsrq sLfied hI pUrI hoeI hovygI.<br />
hux jy ies gwl ‘qy pMCI Jfq mfrIey ik pMjfbI<br />
gfiekI ivc kuVIaF dI Gwt afmd leI ikhVy kfrn<br />
ijLMmyvfr hn, ikAuN kuVIaF Gwt smF kfmXfb<br />
rihMdIaF ny qy ikAuN ienHF dI igxqI vDdI-vDdI<br />
muV Gt jFdI hY qF keI luky hoey pihlU sfhmxy<br />
afAuNdy ny.<br />
sB qoN pihlf kfrn qF iehI hY ik ieh gwl<br />
hfly qwk pMjfbI lokF dy mnF ivcoN inkl nhIN skI<br />
ik ieh lfeIn bhuq ‘cMigaF’ vflI nhIN hY. lok<br />
mnF ivc hfly vI ieh gwl Gr krI bYTI hY ik ies<br />
Kyqr ivc mfieafngrI vFg sLosx dy Kqry pcfnvyN<br />
PLIsdI hn qy jLrUrI nhIN ik iewjLq dfa ‘qy lfAux<br />
qoN bfad vI kuVIaF nUM sPLlqf iml skygI. ikMny hI<br />
nF ijLhn ivc afAuNdy hn, ijnHF dI afvfjL kmfl dI<br />
sI, pr ikAuNik Auh jfalI pysLkfrF, JUTy gIqkfrF<br />
qy nklI kMpnIaF dy mflkF dy tyty cVH geIaF, ies<br />
krky AunHF nfl ‘hm qo zUby hYN snm, quJy BI ly<br />
zUbyNgy’ sLyar vflI gwl vfpr geI. jdoN qwk AunHF dy<br />
husn df jlOa sI, ies Kyqr nfl juVy lok BMviraF<br />
vFg AunHF dy awgy ipwCy mMzrfAuNdy rhy qy jdoN husn<br />
df sUrj TMZf pY igaf, AunHF ny AunHF nUM ijLMdgI ivcoN<br />
vgfh mfiraf.<br />
dUjf vwzf kfrn ieh hY ik kuVIaF dy mfmly<br />
ivc awj hr koeI gIqkfr, pRoizAUsr, sMgIqkfr,<br />
pysLkfr qy pRmotr bixaf hoieaf hY. jy nvIN AuWTdI<br />
kuVI iksy nUM kih dyvy, ‘mYN gfiekI ivc Auqrnf<br />
cfhuMdI hF[[[mYnUM kI krnf pvygf?’ BfvyN Auh bMdf<br />
tky df nf hovy, Auh pYNdI swty afKygf, ‘awj qYnUM myry<br />
nfl rihxf pvygf[[[.’ jdoN sLurUafq ivc hI kflIaF<br />
ByzF twkr jfxgIaF qF BivwK cmkx vflI gwl idn<br />
ivc qfry lwBx vflI hI hovygI.<br />
qIjf sB qoN vwzf kfrn ieh hY ik pMjfbI gfiekI<br />
ivc afAux vflIaF kuVIaF Gr ‘c qF bgfvq kr<br />
lYNdIaF hn, pr sLosx krn vfilaF dI bgfvq qoN<br />
kMnI kqrfAuNdIaF ny. pqf nhIN ikMnIaF ku kuVIaF<br />
aijhIaF ny, ijnHF nUM kYistF krfAux, vwzy sLoaF<br />
ivc gfAux df mOkf idvfAux aqy kYnyzf-amrIkf<br />
iljfx dy supny idKf ky mnafeIaF kIqIaF geIaF,<br />
pr AunHF dy pwly kuwJ nf pfieaf igaf. ieh iewkoiewk<br />
aijhf Kyqr hY, ijwQy gwl BFbV bx ky awgy<br />
vDdI hY, kuVI iksy nfl do PrlFg nhIN geI ik awDy<br />
sMgIq jgq ivc gwl PLYl jFdI hY, ‘PLlfxy vflI awj<br />
mYN PLlfxy nfl dyKI[[[Auh afpxy mukfblybfjLF nfl<br />
iPrdI aY, Aus nUM awgy nhIN vDx dyxf[[[.’<br />
pMjfb dI iewk gfiekf, ijhVI ivdysLF vwl ieMj<br />
jFdI hY ijvyN afm bMdy ny cMzIgVH jF luiDafxy jfxf<br />
hovy, dI ‘klf’ bfry ipCly keI sflF qoN KLbrF AuWz<br />
rhIaF ny. gfiekI BfvyN Aus dy pwly nf hovy, pr<br />
gfiekI dy Bys ivc Auh afpxy suhwpx df muwl vwtx<br />
dIaF gLlq rfhF ‘qy qurI hoeI hY.<br />
purfxIaF aqy awj dy vylLy dIaF gfiekfvF dI<br />
qulnf krn df kfrn isrPL iewko hY ik ies Kyqr<br />
ivc hflfq awj vI pihlF vfly hn qy ieh EnI dyr<br />
bdlxy sMBv vI nhIN, ijMnI dyr burkf pihnx vfly<br />
rfKsLsI soc dy mflk lok iqwqr nhIN hoxgy. iewk<br />
idl hlUxvF vfikaf ieh vI hY ik ds ku sfl pihlF<br />
iewk stfr gfiek kol iewk muitafr Aus nUM Ausqfd<br />
Dfrn dy mnsLy nfl clI geI sI qy gfiek sfihb ny<br />
pihly hI idn Aus nUM hwQ pf ky kih idwqf sI, ‘afpxI<br />
lfeIn ivc sB kuwJ cwldY[[[mYN qYnUM iksy lflc krky<br />
hI isKfvFgf[[[jdoN qUM stfr ho geI Pyr mYnUM kfhdf<br />
pCfnxf[[[nfly mYN ikhVf iksy hor kol gwl krnI<br />
ey[[[qUM myrI bx ky rih qy mYN qyrf hF[[[.’ pr Auh<br />
puMgrdI gfiekf Aus dy hrmonIam nUM Tuwz mfr ky<br />
kmry ‘coN dOV geI sI.<br />
Kyqr BfvyN koeI vI hovy, Aus ivc kflIaF ByzF<br />
huMdIaF hI ny. pr gfiekI vwl iDafn ies krky<br />
ijLafdf jFdf hY ikAuNik ieh ikwqf glYmr nfl juiVaf<br />
hoieaf hY. sfzI idlI iewCf hY ik pMjfbI gfiekI ivc<br />
surIlIaF gfiekfvF dI igxqI vDy, kuVIaF dI igxqI<br />
muMizaF dy brfbr hovy, iksy gfiekf nUM sbjLbfg<br />
idKf ky koeI ‘mnafeIaF’ nf kry. ieh Kyqr sB dI<br />
iewjLq vDfAux vflf hovy, sB dIaF hsrqF pUrIaF<br />
hox, kuVIaF nUM isrPL ‘mOkfqfVU’ ingHf nfl nf dyiKaf<br />
jfvy, pr ieh sB AudoN hI ho skygf, jdoN kuVIaF<br />
awgy vDx leI Buclfvy ivc afAuxf bMd krngIaF<br />
aqy gLlq hrkqF krn vfilaF nUM smfj ivc nMgy<br />
krn df jLyrf rwKxgIaF.<br />
*Pon:98141-78883
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (33)<br />
afpixaF hwQoN bykdrI dI duhfeI pfAuNdy pMjfbI aKbfr<br />
mndIp mfn*<br />
jLrf iDafn nfl vyKxf quhfnUM ies ilKq dy<br />
nfl lgI Poto ivcoN pMjfbI aKbfr afpxI bykdrI<br />
dI duhfeI pfAuNdy njLr afAuxgy. isafixaF swc ikhf<br />
hY, ijhVI cIjL muPq imly AusdI kdr nhIN huMdI.<br />
sLfied iesy kr ky pMjfbI aKbfrF nUM bykdrI df<br />
sfhmxf krnf pYNdf hY. ies siQqI df dUjf pihlU<br />
ieh hY ik pMjfbI sLrfb dI boql Auqy qF Jwt sO zflr<br />
Krc kr skdy hn pr aKbfr jF iPr iksy cMgI<br />
ikqfb ‘qy pYsf Krcx dy nF qy AunHF dI jyb KflI ho<br />
jFdI hY. iksy gfAux vfly df aKfVf lwgf hovy qF dyiKE<br />
sLrfbI hoey pMjfbI not ikvyN jyb ivcoN kwZ kwZ sutI jFdy<br />
hn. pr ienHF hI pMjfbIaF nUM jy koeI bhuq vDIaf<br />
ikqfb KrIdx nUM afK idE qF sLfied quhfnUM jvfb<br />
imly, ‘tfeIm hI ikQy huMdf hY, pVHn leI’.<br />
ies vyly amrIkf ivc kYlIPornIaf aqy inAU<br />
Xfrk pMjfbI aKbfrF dy do vzy pRkfsLn kyNdr hn.<br />
aT aT, ds ds prcy ienHF dohF QfvF qoN inkldy<br />
hn. dohF hI QfvF ‘qy pMjfbI aKbfrF dI bykdrI<br />
awKIN dyKI jf skdI hY. AuNj suixaY kYnyzf dy vYnkUvr<br />
aqy torFto sLihrF ivc hflq iesqoN vI BYVI hY. pMjfbI<br />
storF aqy gurUGrF ivc rKy gey ienHF pricaF ivcoN<br />
pfTk afpxI mnpsMd dy kuJ prcy cuk lYNdy hn aqy<br />
kuJ nUM kohV dI bImfrI vfly mrIjL dI qrHF hwQ vI nhIN<br />
lfAuNdy. ieh vzy sfry trYsL kYn dI soLBf bxdy hn.<br />
amrIkf ivc pMjfbI aKbfrF df ieiqhfs<br />
1984 dy eyV-gyV sLurU huMdf hY. aprysLn bilAU<br />
stfr dI rosLnI ivc ‘vrlz iswK inAUjL’ inkilaf<br />
sI. ies aKbfr nUM iswK BfeIcfry qoN huMgfrf vI cMgf<br />
imilaf sI. iesy hI smyN dOrfn by-eyrIey ivcoN zf[<br />
suKivMdr isMG vloN ‘sUrj’ nF df iek pMjfbI hPqfvfr<br />
inkilaf. poR[ sLyr isMG kMvl ny vI iek mfisk<br />
prcf ‘jfgo’ kwiZaf. pr ieh prcy QoVy QoVy icr<br />
bfad mflI aqy hor musLiklF kfrn bMd ho gey.<br />
AunHF idnF ivc kMipAUtr aqy ieMtrnYt dIaF suKshUlqF<br />
AuplbD nhIN sn. iPr kYnyzf qoN inkldy<br />
pricaF df ieDr afAuxf sLurU hoieaf. ienHF ivc<br />
‘ieMzo kYnyzIan tfeImjL’ aqy ‘cVHdI klf’ mohrI<br />
sn. ies smyN qk sfry pMjfbI aKbfr bfkfiedf<br />
ivkdy sn. bfad ivc torFto qoN ‘ajIq’ inkilaf<br />
jo sB qoN pihlF muPq vMizaf jfx lwgf. iPr iek<br />
iek kr ky hor ikMny hI prcy kYnyzf ivc hoNd ivc<br />
af gey. ienHF ivcoN ‘ajIq’ sB qoN pihlF amrIkf<br />
vI imlx lwgf. muPq pricaF dI iprq ieQoN hI<br />
siqkfrXog sMpfdk jI,<br />
zf[ jsvIr isMG aflUvflIaf df<br />
kYlMzr bfry Koj BrBUr lyK, ‘nfnksLfhI<br />
kYlMzr ivc kuJ gMBIr qrutIaF’ Cfpx<br />
leI afp jI df buhq-buhq DMnvfd. ieh<br />
lyK mYN keI sfl pihlF vI piVHaf sI.<br />
ipCly keI sflF ivc jdo qoN zf[ jsvIr<br />
isMG nUM ienHF qrutIaF df igafn hoieaf<br />
hY qF ienHF ny hux qfeIN koeI Tos suJfE<br />
nhIN idwqf. kYlMzr qF gixq df ivsLf hY.<br />
koeI vI ivdvfn ijs nUM ies ivsLy bfry<br />
jfxkfrI hY Auh dlIl nfl qrwutIaF nUM<br />
pysL kr skdf hY. hYrfnI dI gwl hY ik<br />
aijhf nhIN hoieaf.<br />
kYlMzr koeI Dfrimk ivsLf nhIN hY<br />
ieh qF smyN df ihsfb-ikqfb hY. sB qo<br />
pihlF jdoN qoN iensfn ny hosL sMBflI sI<br />
qF cMd dy dy vDx-Gtx df hI cyqf rwK<br />
ky koeI kYlMzr hoNd ivc afieaf hovygf<br />
pr ijAuN ijAuN jfxkfrI ivc vfDf huMdf<br />
igaf qF pihlIaF imQF ivc soDF df hoxf<br />
lfjLmI sI. hux ivigafn ny buhq qrwkI<br />
kr leI hY. awj CotI qoN CotI glqI vI<br />
soD dI mMg krdI hY. ies df Bfv ieh<br />
nhIN hY ik ibkrmI kYlMzr glq hY ieh<br />
soc ky vI hYrfnI huMdI hY ik ikvNy awj qoN<br />
2066 sfl pihlF hI isafixaF ny iek<br />
vDIaf kYlMzr bxf ilaf sI. asIN awj<br />
vI lVI jf rhy hF.<br />
ibkrmI kYlMzr cMd dI cfl nfl<br />
peI. hux kYnyzf qoN afAux vfly pricaF smyq sfry<br />
pMjfbI prcy muPq imldy hn. ‘ieMzo kYnyzIan<br />
tfeImjL’ ajy vI muwl imldf hY pr ies dy pfTkF<br />
dI igxqI bhuq hI sImq hY. pMjfbI pricaF dI<br />
igxqI vDx df vwzf kfrn ieh hY ik awj kwl prcf<br />
kwZxf sOKf bhuq ho igaf hY, bs quhfzy ivc iksy vI<br />
hIly hrby iesLiqhfr kwTy krn jF iPr PotoaF Cfp<br />
ky lokF dI jyb ivcoN pYsy kZfAux dI jfc hoxI cfhIdI<br />
hY. pMjfb ivc bQyry lok aijhy hn jo quhfnUM kuJ<br />
hjLfr rupey ivc hr rojL bixaf bxfieaf prcf<br />
kMipAUtr rfhIN Byj skdy hn. pMjfbI pricaF dI<br />
bykdrI df iek kfrn gYr pysLyvr lokF df ies<br />
Kyqr ivc af vVnf vI hY.<br />
ijvyN ik Aupr dwisaf igaf hY ik ijLafdfqr<br />
aKbfrF gurUGrF jF iPr pMjfbI storF qoN imldIaF<br />
hn, keI pMjfbI storF dy bfhr hI aKbfrF leI rYk<br />
nfnksLfhI kYlMzr df ryVHkf<br />
cldf hY. cMd df iek sfl 354 idnF df<br />
huMdf hY pr awj sUrj df sfl, jo lgBg<br />
365[25 idn df huMdf hYY, Aus qoN ijafdf<br />
TIk mMinaf jFdf hY. hux jdoN asIN ibkrmI<br />
kYlMzr dI vrqoN krdy hF, jo sUrjI sfl<br />
nfloN 11 idn Cotf hY qF hr sfl koeI vI<br />
gurpurb 11 idn pihlF af jFdf hY. agly<br />
sfl Auh purb hor 11 idn pihlF ho<br />
jfvygf. Bfv cMd dy sfl aqy sUrj dy<br />
sfl ivc, 2 sflF ivc hI 22 idnF df<br />
aMqr ho igaf. hux cMd dy sfl nUM sUrj<br />
dy sfl dy brfbr krn leI cMd dy sfl<br />
ivc qIjy jF cOQy sfl iek mhInf hor joV<br />
idwqf jfvygf qF jo Auh sUrjI sfl dy<br />
brfbr ho sky. ieh qyrvF mhInf, ijs<br />
nUM lONd df mhInf ikhf jFdf hY, mfVf huMdf<br />
hY ies ivc koeI ÈuB kMm nhIN kIqf jFdf.<br />
lONd dy mhIny qoN ipCoN afAux vfly purb<br />
18/19 idn pCV jFdy hn. imsfl vjoN<br />
holf 2009 ivc 11 mfrc nUM sI, 2010<br />
ivc 1 mfrc nUM aqy 2011 ivc ieh 20<br />
mfrc nMU hovygf. hux svfl pYdf huMdf hY<br />
ik jy ibkrmI kYlMzr nUM vI iKwcDuh ky<br />
sUrjI kYlMzr dy brfbr hI krnf pYxf hY<br />
qF ikAuN nf sUrjI kYlMzr hI vrq ilaf<br />
jfvy?<br />
dunIaF ivc smyN-smyN keI kYlMzr<br />
hoNd ivc afey ijvyN ibkrmI, jUlIas aqy<br />
grYgorIan kYlMzr. smyN-smyN kYlMzr<br />
ivc soDF vI hoeIaf hn ijvyN 5 akqUbr<br />
1582 nUM 15 akqUbr jF 3 sqMbr 1752<br />
nUM 14 sqMbr mMn ilaf igaf sI. hux<br />
grYgorIan kYlMzr nUM hI sI eI (kOmn<br />
aYrf) ikhf jFdf hY. jo sfrI dunIaF ivc<br />
pRclq hY. ies ivc hox vfly vfDy-Gfty<br />
nUM moty ihsfb nfl hr cOQy sfl PrvrI<br />
dy mhIny ivc 1 idn joV ky sUrjI mOsmI<br />
sfl dy brfbr kr ilaf jFdf hY. ieh<br />
PrvrI 29 idnF dI hMudI hY ies nUM lIp<br />
df ikhf jFdf hY.<br />
zf[ jsvIr isMG ny ‘afid gRMQ<br />
sfihb’ dy pihly pRkfsL dI qrIK BfdoN<br />
sudI 1 (ibkrmI 1661) dI imsfl idwqI<br />
hY. jo AunHF muqfbk agsq 1604 sI[eI[<br />
ivc sI. 1604 dy agsq dI 16 qrIK nUM<br />
pey huMdy hn aqy keIaF Auqy qF ieh rYk vI nhIN hn<br />
aqy PrsL Auqy hI aKbfrF peIaF huMdIaF hn. AuNj<br />
bfhr ies qrHF aKbfrF rKxf Pfier koz dI AulMGxf<br />
hY. keI isafxy stor mflk aKbfr aMdr hI rKfAuNdy<br />
hn qF jo aKbfr lYx afieaf gfhk koeI sfmfn vI<br />
KrId lvy. ieh vI idlcsp gwl hY ik keI bMidaF<br />
ny hwQ ivc ieko aKbfr dIaF cfr cfr kfpIaF PVIaF<br />
huMdIaF hn. puCo qF kihMdy hn iek afpxI kfr ivc<br />
rKx leI, iek zYzI leI aqy iek Gr dy hor jIaF<br />
leI. jF ieh kihxgy do afpxy leI do guafZIaF<br />
leI. keI vfr huMdf ieh hY ik Gr dy sfry jIa hI<br />
stor jF gurUGr gey iesy Pfrmuly nfl aKbfrF<br />
cukI qury afAuNdy hn. qy jy sfrIaF aKbfrF dIaF<br />
eynIaF kfpIaF Gr phuMcx qF aMdfjLf lf lE kI<br />
bxygf? AuNj iksy iksy pfTk df qF bVf iswDf ijhf<br />
jvfb huMdf hY, ‘koeI nhIN muPq hI hY ikhVy rokVy<br />
afeI BfdoN sudI 1, 1605 ivc 5 agsq,<br />
1606 ivc 24 agsq aqy 1996 ivc<br />
BfdoN suDI 1, 13 sqMbr nUM afeI sI. 1997<br />
ivc BfdoN sudI 1, sqMbr 2 aqy sqMbr 3<br />
nUM do vfrI afeI sI. kI 1997 ivc afid<br />
bIV df pRkfsL idhfVf do vfrI mnfieaf<br />
sI jy nhIN qF ikAuN?<br />
zf[ jsvIr isMG ny dUjI imsfl guwz<br />
PrfeIzy dI idwqI hY ik Aus dI qrIK vI<br />
hr sfl bdldI rihMdI hY. ies sbMD<br />
ivc bynqI hY ik 1928 ivc ieMglYNz dI<br />
pfrlImYNt ivc ieh ibl pysL hoieaf sI<br />
ik ies qrIK nUM iPks kIqf jfvy pr<br />
AuQy dy Dfrimk lIzrF dy dKl krn ieh<br />
nhIN sI ho sikaf. bVI hYrfnI dI gwl hY<br />
pMjfb tfeImjL nUM mubfrkF<br />
sMpfdk jI, sB qoN pihlF quhfnUM pMjfb tfeImjL dy pRkfsLn dy ds sfl pUry hox<br />
‘qy idlI mubfrk. ies gwl ‘c koeI sLwk nhIN ik aKbfr clfAuxf koeI sOKf kMm nhIN<br />
hY aqy jy koeI imafr rwK ky clfAuxf hY qF hor vI aOKf hY. mYnUM ieh gwl kihx ivc<br />
koeI sMkoc nhIN ik pMjfb tfeImjL ny pMjfbI pwqrkfrI ivc Aucy imafr kfiem kIqy<br />
hn. sfnUM afpxy ies ipafry aKbfr df hr buwDvfr ieMqjLfr rihMdf hY. asIN sfrf<br />
aKbfr idl lf ky pVHdy hF. KbrF aqy hor kflm hor lokF nfl sFJy krdy hF. keI<br />
vfr iksy mfmly Auqy kfPI bihs vI huMdI hY pr ijwq hmysLf bylfg, bybfk aqy inDVk<br />
pwqrkfrI dI huMdI hY. sfnUM sB qoN ijLafdf psMd hY pMjfb tfeImjL ivc vrqI jFdI<br />
srl, TyT aqy apxwq BrI pMjfbI.<br />
ies dy sfry sQfeI PIcr byhwd slfhuxXog hn, BfvyN Auh asLok BOrf df ‘gwlINbfqIN’<br />
hY jF qrlocn isMG dupflpur horF df ‘ilKqum’, pRo[ kulvMq isMG romfxf df ‘sLYrI dI<br />
zfierI’ jF bljIq bfsI df ‘ieMnI ku bfq’. ‘kmilaF df twbr’ kflm dI gYrhfjLrI<br />
aksr rVkdI rihMdI hY. prmfqmf awgy ardfs hY ik sfzf ieh mnpsMd aKbfr<br />
afAux vfly sflF ivc hor qrwkI kry.<br />
ieMdrjIq mMgf qy nIlm mMgf<br />
iptsbrg, kYlIPornIaf.<br />
lwgy hn.’ vYsy jy kdI ieMzIaf vFg rwdI ivkdI huMdI<br />
qF stor mflk ny aKbfr luko-luko rKxy sn aqy<br />
lokF iek dy cfr cukxy sn.<br />
stor dy bfhr iKlry aKbfr vyK ky jy kdI<br />
stor mflk nfl gwl kro qF jvfb imldf hY, aKbfr<br />
vMzx vflf stor bMd hox qoN bfad ivc jF Kulx qoN<br />
pihlF Cz igaf hY. aKbfr izilvr krn vfly df<br />
afpxf lflc huMdf hY ik Gt qoN Gwt smyN ivc aqy<br />
Auh vI vyly-kuvyly sut ky vD qoN vD pYsf kmf lvF.<br />
ipCly hPqy hI mYnUM iek bjurg ny pMjfbI<br />
aKbfrF dI durgq vyK ky afiKaf, sfry aKbfr<br />
Blf rl ky aijhf koeI PYslf ikAuN nhIN krdy ik<br />
aKbfr dI koeI Gwto-Gwt kImq rKI jfvy. hr<br />
aKbfr afpxI mrjI nfl Gwt jF vD kImq rK<br />
skdf hY. jy ieh vI sMBv nhIN qF AunHF storF Auqy<br />
aKbfr iblkul nf riKaf jfvy ijhVy stor dy bfhr<br />
aKbfr rKdy hn. stor mflk aMdroN isrP Aus<br />
gfhk nUM hI aKbfr dyvy jo aKbfr mMgy.<br />
bjurg dI gwl ivc vjn hY, ies qrHF hI aKbfrF<br />
dI kImq pY skdI hY. gwl ieQy inrI ‘pMjfb tfeImjL’<br />
dI nhIN sgoN sfry pMjfbI aKbfrF dI hY. ies smyN<br />
sLfied koeI vI aKbfr ies krky kImq rKx leI<br />
iqafr nhIN ik ijs ny aijhf kIqf Ausdf nuksfn<br />
ho jfeygf. ieh TIk hY ik ies smyN pMjfbI aKbfr<br />
iesLiqhfrF dI afmdn `qy inrBr hn aqy aKbfr<br />
dI kImq nfl afmdn koeI bhuqI vDx vflI nhIN.<br />
pr ies qrHF iek gwl lfjLmI hY ik aKbfrF dI<br />
durgwq GtygI.<br />
*661-889-1927<br />
kursI puwq dI<br />
zyrfvfd ny PVHy muV AuhI cfly,<br />
smF aTwqr df Pyr mMzrfAux lwgf.<br />
afsLUqosL, Binafry qy isrisaF dy,<br />
jf ky zyiraF ‘qy sIs JukfAux lwgf.<br />
ihMdusqfn dI iksmq dy mflk sI jo,<br />
AunHF qfeIN Gimafry bxfAux lwgf.<br />
ijnHF kfbl, kMDfrF qwk pfey moCy,<br />
axK AunHF dI awj mukfAux lwgf.<br />
kursI puwq dI pwikaF krn Kfqr,<br />
‘bfdl’ iswKF dy puwq mrvfAux lwgf.<br />
jsvMq isMG sLfd, stfktn<br />
209-992-7185<br />
sMpfdk dI zfk<br />
ik goiraF dy sMqF aqy sfzy sMq smfj<br />
ivc ikMnI sFJ hY!<br />
awj iswK kOm dunIaF Br ivc PYl<br />
cuwkI hY. hux svfl pYdf huMdf hY ik kI<br />
sfzf sI[eI[ kYlMzr ibnf gujLfrf ho<br />
jfvygf? ieh svfl sfry pfTk afpxy<br />
afp nUM puwCx. awj (idn Èukrvfr) ikMnI<br />
qrIK hY? jy qF quhfzf jvfb 25 dsMbr<br />
2009 hY. qF sfnUM sI[eI[ kYlMzr dI<br />
loV hY. jy quhfzf jvfb poh sudI 8<br />
ibkrmI 2066 hY qF sfnUM sI[eI[ kYlMzr<br />
dI koeI loV nhIN. jy gurU nfnk dyv df<br />
purb ivsfK dI bjfey kwqk ivc mnfAux<br />
nfl koeI Prk nhIN ipaf qF hux jy koeI<br />
purb iek idn awgy jF ipCy vI ho jFdf<br />
hY qF kI Bucfl af jfvygf? Gwto-Gwt<br />
sfnUM Aus dI qrIK df qF pqf hovygf.<br />
hr idn iqMn qfrIKF huMdIaF hn ijvyN ik<br />
gurU goibMd isMG jI df pRkfsL 23 poh,<br />
poh sudI 7 aqy 22 dsMbr nUM hoieaf<br />
sI. hux ieh iqMny qfrIKF kdy vI ies<br />
qrHF iekwTIaF nhIN afAuxgIaF. ies leI<br />
sfnUM iewk qfrIK hI imQxI pvygI.<br />
nfnksLfhI kYlMzr muqfbk hr sfl ieh<br />
idhfVf, 23 poh 5 jnvrI nUM hI afvygf.<br />
kI koeI ieh dws skygf ik ibkrmI<br />
kYlMzr muqfbk 2010 ivc ieh gurpurb<br />
kdoN afvygf, afvygf vI jF nhI jy nhIN<br />
qF ikAuN?<br />
srvjIq isMG
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (34)<br />
iekdm awBVvfhy AuT bYiTaF hF. Aupr leI<br />
cfdr AuqoN lfh ky prHF vgfh mfrI hY. BmwqiraF<br />
vFg awKF mldf ieDr AuDr vyK irhf hF. srIr<br />
muVko-muVkI hoieaf ipaf hY. hosL ‘c afieaF qF<br />
kuJ sMBlx dI koisLsL kr irhf hF pr idl dI DVkx<br />
hfly vI qyjL cwl rhI hY. ieAuN lwgdY ijvyN aSdr cwkI<br />
dy puV iek dUjy nfl vwj-vwj ky KVkf kr rhy hox.<br />
srIr nUM kMtrol krn dI koisLsL kr irhf hF pr ho<br />
nhIN irhf. gurbfxI dIaF qukF aSdry aSdr iDaf<br />
ky, aSdrly nUM nfrml krn dI koisLsL kr irhf hF.<br />
lwgdY ijvyN bhuq vwzy qUPfn `coN bc inkilaf hF.<br />
‘‘lE! cfh pI lE, awj vfhvf sdyhF AuWTy bYTy<br />
ho.’’ pqnI dI afvfjL ny itkitkI qoV idwqI hY. AusdI<br />
afvfjL sux Aus vl cuwpcfp vyKx lwgdf hF.<br />
‘‘kI gwl icwq TIk nhIN. aYN cuwp ijhy ikAuN bYTy<br />
ho. iks gwl dI icMqf hY? rfq vI suwqy pey brVfeI<br />
jFdy sI. mYN soicaf koeI supnf afieaf hoAU. aYvyN<br />
iPkr nf kiraf kro. vDIaf ijLMdgI aY afpxI,<br />
cMgf qusIN kmfAuNdy E. mYN nOkrI krdI aF. bwcy sYWt<br />
ny. hor dwso kI cfhIdY quhfnUM. lokF ‘c quhfzI pUrI<br />
iewjLq aY. iks gwl df iPkr krI jFdy E?’’<br />
pqnI afpxy suBfa muqfibk gwlF krdI-krdI<br />
cfh df kwp myjL ‘qy rwK, rsoeI vl clI geI. kMbdy<br />
hwQF nfl kwp cuwk ky cfh dI Guwt Brn lwgdf hF qF<br />
pqnI dI gwl sUeI dI coB vFg aSdr vwjx lwgdI<br />
aY. jy lokF ‘c myrI pUrI iewjLq aY, eysy krky qF<br />
ikMnIaF rfqF dI nINd AuWzI peI aY. kdy golI nhIN<br />
leI sI. kwlH jd isr nUM bhuq ijLafdf GuMmyrIaf af<br />
rhIaF sI, zf[ vrmy koloN bI[pI[ cYk krvfieaf.<br />
iek sO awsI qy phuMicaf ipaf sI. bI[pI[ aqy tYnsLn<br />
GtfAux dIaF golIaF lY ky Gry af igaf sF. ieh<br />
golIaF vI asr nhIN kr rhIaF. pqnI hrpRIq qoN<br />
golIaF dy pwqy lukoa ky rwKy ny. iesnUM dvfeIaF df<br />
pqf lwigaf, ivcfrI hor aOKI hovygI. myrf ichrf<br />
vyK ky eI ikMnf Audfs ho jFdI hY. KflI kwp muV ky<br />
myjL `qy rwKidaF smfgm vflI gwl idmfg ivc cwlx<br />
lwg pYNdI hY. amndIp df hwsdf ichrf awKF sfhmxy<br />
af jFdf hY. AusdI iKwl-iblIaF huMdI afvfjL kMnF<br />
ivc tuxkx lwg pYNdI hY. Pon ‘qy gwlF krdf amndIp<br />
kih irhf sI, ‘‘pRoPYsr sfihb, sfzf swdf jLrUr<br />
kbUl kirE. ies KusLk jMgl vrgy ielfky ivc<br />
afp afEgy qF bhfr afeygI. sfihqrsIaF nUM sfihq<br />
df rs imlygf. nvIaF klmF nUM syD imlygI. afpdy<br />
ikMny hI stUzYNt asIN bulfey ny.’’ amndIp KusL mUz<br />
‘c gwlF krdf myrI vizafeI kr irhf sI. smfgm<br />
dy kfrzF ‘qy ivsLysL nfAu sI myrf. kfrz mYnUM pihlF<br />
hI iml cuwikaf sI.<br />
smfgm vfly idn sdyhF hI AuT iqafr hoieaf<br />
sF. ikMnf cMgf cMgf lwg irhf sI. rsqy ‘c jFdy<br />
vkq kfr dy sLIisLaF ivcoN bfhr vl ingfh jFidaF<br />
mYnUM amndIp dI gwl cyqy afAux lwgI. vfikaf eI<br />
jMgl bIafbfn vrgf sI ieh ielfkf. meI-jUn dI<br />
iqwKV grmI. kuJ pl vI bfhr inwkly mUMh suwkx<br />
lwg jFdf. hfVI dI Psl dI ktfeI ho cuwkI sI. kpfh<br />
nrmf hfly isafVF dy aSdr hI sfh lY irhf sI.<br />
ikqy-ikqy koeI hry cfry dI dOgI njLr peI sI rfh<br />
‘c jFidaF. ijafdf Kyq KflI pey sI. iesy krky<br />
ingHf dUr dUr qwk jFdI sI. qwqI hvf ‘c ryq AuWzdI<br />
vI ikqy njLrI pYNdI.<br />
ikqy-ikqy koeI tfvF-tfvF drKq njLrI pYNdf<br />
sI.<br />
jMz df drKq vyKdy mn ‘c bcpn dIaF XfdF<br />
cyqy afAux lwgIaF. sLihr ‘c rih ky qF ienHF drKqF<br />
nUM Buwl hI igaf sF. skUl pVHdy. sMdlI dI Zfb ‘qy<br />
af ky ruk jfxf. zUMGI Zfb ‘c pfxI ‘c itmitmfAuNdy<br />
qfry ijhy idsdy. PVn nUM jIa krdf pr hvf nfl<br />
JlkorF ijhIaF hor pfsy qur jFdIaF. Zfb dy iknfry<br />
roVF vflI DrqI ‘c iesy qrHF df jMz df drKq sI.<br />
jyT hfVH dy mhIny jMz `qy lwgy KoKy hyTF izwgy pey<br />
huMdy. PwtI-bsqf rwK ky Kyzx lwg jFdy, nfloN KoKy<br />
cug ky Kfx lwg jFdy. loa ‘c suwky hoey KoiKaF dI<br />
KV KV suxdI ieh bVf ipafrf sMgIq sI. hvf nfl<br />
tuwt ky izgdy KoiKaF nUM Bwj Bwj ky iekwTf krdy.<br />
Gry gey nUM mF kihMdI, ‘‘AuQy nf puwq ruikaf<br />
kro. dupihr vyly jMzF dy drKqF `qy blfvF huMdIaF<br />
ny. juafkF dy mgr lwg jFdIaF ny.’’<br />
awj vI Auho ijhI blfa mgr lwgI hoeI aY.<br />
hux qF byby vI nhIN jo dwsy blfvF BYVIaF huMdIaF ny.<br />
juafkF dy mgr pY jFdIaF ny. nfly AuQy qF koeI toa<br />
itwbf vI nhIN sI ijQoN ieh blfa myry mgr pYgI.<br />
koeI jMz nI sI nyVy qyVy. pqf nIN ieh blfa ikhVy<br />
Kyq ‘coN myry mgr lwg peI.<br />
pOVI drsLn<br />
AuQy qF smfgm sI vDIaf sLihr dI iqMn mSjLlI<br />
sfP suQrI iemfrq. smfgm vfly KulHy ivhVy ivc<br />
vDIaf tYNt lwgf hoieaf. pSzfl ‘c plfsitk dIaF<br />
kursIaF dIaF kqfrF. mSc Aupr soPy dy mUhry kwc<br />
df myjL qy guldsqf sijaf hoieaf sI. mYN qF swq<br />
jixaf dy ivckfr bYTf sF. ijvyN swq ijLMdiraF aSdr<br />
koeI cIjL sMBflI peI hovy. AuQy koeI blfa ikvyN<br />
phuMc skdI sI. myry Kwby hwQ bulfry mfeIk AuqoN<br />
afpxy afpxy ivcfr pysL kr rhy sn. sfhmxy gMBIr<br />
ichiraF vfly cyqMn sroqy. PuwlF vFg tihkdy Br<br />
jobn dI cmk vfly muKiVaF ‘c iKaflF dI qfjLgI<br />
zuwl zuwl pY rhI sI. mn KusLI nfl JUm irhf sI.<br />
‘‘asIN ijnHF dIaF ilKqF nUM pVH ky ijLMdgI<br />
ijAUxI iswKI. ilKxf pVHnf iswiKaf awj sfzy<br />
drimafn ny[[[.’’<br />
myry bfry bolx vfilaF dy<br />
mUMhoN ikrdy bol, mn nUM hor vI<br />
qswlI qy mfx dy rhy sn.<br />
mn aSdroN-aSdr gd gd ho<br />
irhf sI. aYny vDIaf smfgm ivcoN<br />
lokF dy Bry iekwT ‘c ikMny hI hwQ<br />
myry vl siqkfr nfl AuWT rhy sn.<br />
keI nOjvfn muMizaF ny afpxI<br />
gwl kridaF vfr-vfr myrIaF<br />
rcnfvF df ijLkr kIqf. iek idl<br />
iKcvyN pihrfvy vflI kuVI ny kivqf<br />
kihMidaF bVy hI vwKry aSdfjL ‘c<br />
myrIaF kivqfvF dI qfrIP kIqI.<br />
Ausdf ieh aSdfjL mn nUM KusL kr<br />
igaf. mSc ‘qy afAux vflf hr<br />
sLKs isr Jukfa mYnUM nmskfr<br />
kr irhf sI. bVf ipafrf mfhOl,<br />
myrf vI isr AunHF awgy Juk jFdf.<br />
‘‘pfpf jI iksnUM hwQ joV isr<br />
JukfeI jFdy ho. hfly qF nHfqy vI nIN<br />
qusI. ikhVy gurU nUM sIs invf ky<br />
bynqI kr rhy ho? ‘‘bytI lvpRIq<br />
dy bolF nfl myrI ibrqI tuwt jFdI<br />
hY.’’<br />
socdf iehnUM kI dwsF ik byty,<br />
iksnUM isr Jukf irhf. isr mwQf<br />
qF myrf hux pqf nI kIhdy kIhdy<br />
mUhry rgVnf pAU. myry aSdrlI<br />
hflq kI bxI peI aY? qYnUM kI<br />
pqY ipafrI bwcI.<br />
KFsI Pyr AuWT KVI hY. awKF<br />
‘c pfxI inklx lwgdY.<br />
‘‘pfpf kI gwl aY, quhfzI KSG<br />
TIk ikAuN nhIN hoeI?’’ bytI lvpRIq<br />
dy svfl ny aSdrlI rIl Pyr rok<br />
idwqI.<br />
‘‘nhIN byty, awgy nfloN kfPI<br />
TIk aY.’’<br />
‘‘pfpf rfq vI qusIN KSGdy rhy ho. mhIny qoN<br />
Aupr ho igaY. aSdr koeI ieMnPYksLn ijLafdf nf<br />
hovy, zfktr nUM cMgI qrHF cYk krvfE. kwl bursL<br />
krdy vI qusIN ikMnf aOKf ho rhy sI KSG nfl.’’<br />
‘‘byty qUM iPkr nf kr awj iPr jfvFgf zfktr<br />
kol. TIk ho jfvygI.’’<br />
lvpRIq dI gwl sux ky AusnUM jvfb dy byiPLkr<br />
krn dI koisLsL kIqI hY. pr afpxy aSdrly zr nUM<br />
ikvyN vI ipwCy nhIN pf irhf hF. asl ‘c ieh KSG vI<br />
myry Ausy aSdrly iPkr krky TIk nhIN ho rhI .<br />
sgoN zr nfl hor vwD rhI hY. jd kdy socF dIaF<br />
zUMGfxF ivc bhuq nIvF clf jFdf hF qF KSG dy bhfny<br />
bfhr inklx dI koisLsL krdf hF.<br />
kwl jd pqnI ny mYnUM bYWz ‘qy bysuriqaF vFg<br />
ipaf vyiKaf qF ikhf, ‘‘kI gwl Kfxf qF Kf lYxf sI.<br />
quhfnUM pqf mYN qF lyt afvFgI. lvpRIq vI sLfm nUM<br />
muVygI. qusIN AuvyN pey E ijvyN Cwz ky geI sF. awj<br />
kflj vI nhIN gey. CuwtI mfrI bYTy E. nf nfqy E. kI<br />
krdy rhy hux qwk.’’<br />
pqnI dI gwl df jvfb nhIN aOV irhf. kuJ pl<br />
sMBlx leI CfqI ‘qy hwQ rwK ky KSGx lwg ipaf<br />
sI. ieh KSG vI mYnUM keI vfr afpxy afp nUM izPYNs<br />
khfxI<br />
jogf<br />
krn ‘c shfeI huMdI hY. pr htdI ikAuN nhIN? ieh<br />
Xfd krky srIr nUM qrylIaF afAux lwg pYNdIaF ny.<br />
pqnI bfhroN grmI ‘c afeI hY. buV buV krdI plyt<br />
‘c rotI qy sbjI, dhI vflIaF kOlIaF myj qy rwK ky<br />
clI jFdI hY.<br />
rotI dI burkI qoVdf hF qF ibrqI iPr jMzF<br />
vflI khfxI vl clI jFdI hY.<br />
socdF jy nf jFdf. iek pl dI qF gwl sI jy<br />
clf vI igaf sI, smfgm Kqm hox sfr Gr muV<br />
afAuNdf. pr clf igaf qF awj ieh hflq hoeI peI<br />
aY. kuJ vI TIk nf kIqf. ieMnf isafxf qy smJdfr<br />
smJdy ny sfry dosq pr jd iksy nUM ies gwl df<br />
pqf lwg igaf. kI khygf hr koeI? kI jvfb dyvFgf.<br />
bfhr inklx nUM idl nhIN krdf. iksy dy mwQy lwgx<br />
qoN Bjdf hF. iksy smfgm dy nF qoN BYa afAuNdY hux.<br />
pqnI dI shylI kmljIq dy lVky dI sLfdI sI.<br />
aYhI gwl idmfg nUM cVHI hoeI sI. mYirj pYlys ivcoN<br />
pqnI nUM lY ky AuT quiraf sF. hflFik sfry lok<br />
vDIaf hws hws ky iml rhy sI. pqnI mnpRIq dIaF<br />
ikMnIaF hI shylIaF afeIaF hoeIaF sn. mnpRIq nUM<br />
iml rhIaF sn. keI qF mnpRIq nUM jwPI pf ky<br />
imlIaF. mYnUM hwQ joV ky siq sRI akfl bulfeI AunHF<br />
ny. hfl cfl puwiCaf. PuwlF vFg iKVIaF PrUt cft<br />
Kfx lwgIaF. mnpRIq vI AunHF nfl gwlF krdI AuCl<br />
rhI sI. imrg vFg ieDr AuDr cMugIaF BrdI mYnUM<br />
AuWkf hI cMgI nhIN lwg rhI sI.<br />
sfhmixEN do iqMn jxy iekwTy afAuNdy idsdy<br />
hn qF mYnUM zr lwgx lwg pYNdf hY. lgdY ienHF nUM<br />
myrI gwl df pqf hY qy ienHF ny gwlF gwlF ivc myrI<br />
KuMb TwpxI aYN ijhVy myry vl iswDy hoey afAuNdy ny.<br />
pr Auh qF dUroN hI hwQ ihlf ky hYlo hYlo krdy,<br />
afpxIaF gwlF ‘c msq prHy lwgy gol tybl kol<br />
zhIaF kursIaF `qy jf bYTy hn. mYN iCwQf ijhf pYNdf<br />
afpxy afp nUM sMBfldf bUtF dI ilsLk vl vyK ky,<br />
kdy pwg dI cuMJ ijhI TIk krdf eIjI mUz ‘c hox df<br />
Xqn krdf jF idKfvf krn dI koisLsL krdf hF.<br />
bws iek KVf jLrUr hF.<br />
kuJ plF mgroN iekwT nUM vyK ky mn hI mn iPr<br />
zrn lwgdf hF.<br />
sfhmixEN qyijMdr qy mlkIq af rhy ny. myry<br />
vDIaf imwqr ny. vyKky pry nUM iKskx dI koisLsL<br />
krdf hF.<br />
mn ‘c afAuNdY jy ienHF nUM iBxk pYgI. iPr kI<br />
bxU? qyijMdr qF mUMh Pwt bVY. muinafdI vfly nUM<br />
pYsy dyx dI loV nIN, Gr-Gr gwl phuMcfAux leI.<br />
iesnUM jy gwl df pqf lwg jy. ikMnIaF hI hor rMgdfr<br />
pwgF myrIaF jfxU ny pr mYN AunHF qoN lukdf iPrdF.<br />
‘‘afE quhfnUM mnIsLf nUM imlfvF, Ausdf pqI<br />
vkIl vI nfl afieaf hoieaY.’’<br />
pqnI dI gwl suxnsfr iekdm suMn ijhf ho<br />
igaf hF. pr BwjF vI ikDr. sfhmxy KiVaF nUM vyKdF.<br />
ieh vkIl qF Aus idn mYnUM Aus PMksLn ivc vI<br />
imilaf sI. vyKxsfr lwqF kMbx lwg pYNdIaF hn.<br />
pr mnpRIq df ikhf vI moV nhIN skdf. sihm nfl<br />
Bry mn nfl AunHF kol jf rukdf hF.<br />
pqnI qy mnIsLf Guwt ky jwPI pf ky imldIaF,<br />
muskrfAuNdIaF sfzy vl huMdIaF ny.<br />
‘‘myrI pqI rivMdr[[[.’’ myry vl vyKdI mnIsLf<br />
bolI.<br />
‘‘hF, hF asIN imly sI kuJ idn<br />
hoey iek PMksLn `qy. jfxdF mYN<br />
pRoPYsr sfihb nUM.<br />
drasl Aus kflj dI<br />
mYnyjmYNt ivc myry keI dosq ny.<br />
mYnUM aksr bulfAuNdy rihMdy aY.<br />
lIgl azvfeIjr vI hF mYN kflj<br />
df. kdy kdfeIN jd loV pYNdI aY,<br />
syvf krIdI aY AunHF dI.<br />
quhfzy bfry AuQy jf ky pqf<br />
lwigaf sfzy sLihr dI aYnI vDIaf<br />
sfihqk hsqI. asIN pihlF kdy<br />
imly vI nhIN. quhfzy ilKy dIaF<br />
qrIPF sux ky mn KusL hoeI jFdf<br />
sI.<br />
pr aPsos ieh irhf ik kort<br />
‘c koeI jrUrI kMm hox qy mYnUM Pon<br />
af igaf. smfgm dy ivcoN hI mYnUM<br />
afAuxf pY igaf. quhfzy sLuB ivcfr<br />
vI nhIN sux sikaf sF. KYr jd<br />
kdy iPr mOkf imilaf jLrUr<br />
suxFgy.’’<br />
mnIsLf df vkIl pqI iekdm<br />
ibnf ruky ikMnIaF hI gwlF myry bfry<br />
kr irhf sI. sux ky mn nUM kuJ<br />
Zfrs ijhI imlI.<br />
pr aSdroN iksy zr dI qfr<br />
hfly vI vwj rhI sI. gwlF vI kr<br />
irhf sF. pr idmfg ‘c hor vI<br />
hnyrIaF vg rhIaF sn. hIxqf<br />
vfly Bfv ‘c dosLIaF vFg mnIsLf<br />
aqy Ausdy pqI dy sfhmxy KVf hUM<br />
hF kr irhf pr awK nhIN iml irhf.<br />
‘‘mnpRIq! Bfa jI qF bVy sfAU<br />
ny. qusIN aYvyN sfnUM kihMdy rihMdy ho.<br />
sKq suBfa ny. afpxy hI mUz dy.’’<br />
AuhdI gwl sux ky idl dI DVkx kuJ TIk qF<br />
huMdI hY pr AunHF nfl do cfr gwlF hor musLikl nfl<br />
krdf hF. hwQ joV ky bnfAutI muskRfht ichry `qy<br />
ilafAux dI koisLsL krdf rihMdf hF, ‘‘aCf sr!<br />
quhfnUM iml ky KusLI hoeI hY. afAuxf kdy Gr.’’<br />
mnpRIq myry hwQ dy iesLfry nfl myry nfl awgy<br />
nUM qur pYNdI hY.<br />
ikMny hI lok lfan ivc lwgy gol tyblF duafly<br />
bYTy gwlF mfrdy hws rhy ny. kuC nf kuJ Kf pI rhy<br />
ny.<br />
sfhmxy tybl ‘qy ingfh jFdI hY. keI iglfs<br />
trya ivc rwKI vytr Juk ky bYiTaF awgy rwK irhf<br />
hY. iek culbulI ijhI aOrq iglfs mrdF dy awgy<br />
krdI insLMg hws rhI hY. tybl duafly bYTy dUsry<br />
mrd aOrqF vI hws rhy ny.<br />
vyKxsfr idmfg dIaF nfVF ksIaF jFdIaF ny.<br />
iesy qrHF df hI jsLn sI Aus idn jd asIN cfro<br />
dosq iekwTy mihiPl sjfeI bYTy sF. lokF dI BIV jf<br />
cuwkI sI. smfgm vI kdoN df Kqm ho cuwikaf sI.<br />
kuJ pRbMDk sfzI mihmfn invfjI ‘c juty hoey sn.<br />
vDIaf gwlF qy cutkly cwl rhy sI. mn mOjL ivc sI.<br />
hotl dy kmry ivc lwgy ey[sI[ ny grmI df mOsm<br />
Bulf riKaf sI. sLIisLaF awgy lwgy pridaF aqy<br />
kmry aSdr jg rhIaF do itAUbF ny sUrj dI rosLnI
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (35)<br />
nfloN sfnUM qoV rwiKaf sI. sLfm ZlI qy rfq pYx df<br />
vI pqf nhIN lwigaf sI. suhfvxf mOsm bixaf hoieaf<br />
sI aSdr.<br />
hux sfQIaF nfl sfQxF vI sfzf sfQ krn<br />
leI pqf nIN ikQoN phuMc geIaF. mihPl hor vI rMgIn<br />
bx geI sI.<br />
‘‘sr ikvyN lwigaF ieQy af ky awj df PMksLn.’’<br />
myry nfl bYTI idl iKcvyN pihrfvy ‘c nIlIaF awKF<br />
vflI ny ikhf.<br />
Ausdy mUhoN inkly sLbdF ny mYnUM hor nisLaf<br />
idwqf.<br />
‘‘bhuq vDIaf lwigaf.’’<br />
‘‘sr vYsy qF smfgm ‘c bolx vyly vI mYN ikhf<br />
sI, mYN bhuq piVHaf hY quhfnUM. quhfzIaF rcnfvF<br />
mYnUM bhuq pRBfvq krdIaF ny. ies krky sfry ruJyvyN<br />
Cwz ky rfjpury qoN quhfzy krky hI afeI aF jd swdf<br />
pwqr ivc quhfzf nF piVHaf. nhIN qF sLfied dosqF dy<br />
swdy ‘qy nf vI phuMicaf jFdf.<br />
‘‘sLbdF dy jfdUgr ho sr qusIN.’’<br />
‘‘boldI boldI ny Aus afpxI kursI myry hor<br />
nyVy kIqI. mYnUM cMgI cMgI lwgI.’’<br />
‘‘nhIN aYsI gwl nIN. bws aYvyN jo ahuVdY JrIt<br />
CwzIdY. quhfnUM cMgf lwgdY vDIaf gwl.’’<br />
‘‘sr mYN qF XUnIvristI ivc vI jf ky vyiKaY.<br />
ivdvfn qF bhuq bYTy ny.<br />
pr krIeyitv lyKk bhuq Gwt ny Qozy vrgy.’’<br />
‘‘hF, ieh qF hY[[[.’’<br />
asIN iek dUjy ivc ieMny Ko gey. sfzIaF gwlF<br />
cldIaF rhIaF. dosq vI pqf nhIN lwigaf hor nfl<br />
gwlF krdy ikDr nUM cly gey.<br />
gwlF kridaF Ausny puiCaf, ‘‘sr quhfzf rfq<br />
df kI pRogrfm aY?’’<br />
‘‘awj qF ieQy hI rhFgf. 22 nMbr kmrf hY<br />
myrf. cfbI dy gey ny muMzy.’’<br />
‘‘clo cMgf mYN vI pihlF iksy afpxy rYlyitv<br />
nUM Pon kIqf sI.<br />
pr jy qusIN ieQy E qF mYN vI quhfzy kol quhfzI<br />
syvf ‘c hI rhFgI.’’<br />
‘‘nhIN[[[nhIN[[[.’’<br />
‘‘nhIN ikAuN sr! mYN qF spYsLl quhfzy leI<br />
rfjpury qoN afeI aF. kI gwl quhfnUM myry nfl koeI<br />
nfrfjLgI aY?’’<br />
Auh myry hwQ ‘c hwQ pfAuNdI. myry kmry vl lY<br />
geI. myrf srIr nsLy dy dUhry lor ‘c lVKVf irhf<br />
sI. ijAu ijAuN rfq aqy nsLf gihry ho rhy sI idmfg<br />
ivc sB kuJ rlgwz ho irhf sI. Pyr pqf hI nI<br />
lwigaf ikvyN ipaf kI kI hoieaf.<br />
svyry Ausny mYnUM hlUx ky jgfieaf, afp Auh<br />
pihlF sfJry hI bfQrUm ‘c nhf ky bfhr af vfl<br />
sMvfr rhI sI.<br />
mYN vI iqafr hoieaf. Aus nfl kuJ gwlF kr,<br />
hotl mflk nUM dws, gwzI lY Gry af phuMicaF sF.<br />
sr kolz zirMks lEgy? bihry dI afvfjL ny<br />
myrI ibrqI nUM qoV idwqf .<br />
iekdm iKafl afieaf ik mYN qF tyblF vl<br />
vyKdf ikQy dI ikQy phuMc igaf sF.<br />
ieh vI pqf nIN lwgf ik mnpRIq ikhVy vyly<br />
myry koloN ikDr clI geI hY. muVI afAuNdI nUM vyK<br />
irhF.<br />
‘‘qusIN qF pqf nIN ikQy guafcy rihMdy AuN aYny<br />
rsLipMdrpfl kOr<br />
jIvn ivc mOkf-myl dIaF GtnfvF df aihm<br />
rol huMdf hY. mnuwK shI smyN ‘qy shI PYslf lY ky<br />
ijLMdgI dI ptVI ‘qy jf cVHy qF sPlqf hfsl krky<br />
rukdf hY. jykr rfhoN Btk jfvy qF hfr hI nsIb<br />
huMdI hY pr ies mOkf-myl nUM afpxy inwj leI ijAUx<br />
vfly lok hI vrq lYNdy hn ijhVy dfa lwgx ‘qy<br />
tpUsI mfr ky Auprly zMzy ‘qy jf cVHdy hn. ies nUM<br />
simaF dI mfr khIey qF sfzy pRbMD df ‘kuhj’,<br />
jIvn ‘c aijhy ivakqIaF nfl vfh pYNdf hY ijhVy<br />
aXog hox dy bfvjUd vI bulMdI ‘qy phuMcdy hn.<br />
cfplUsI dy aml ‘qy clidaF afpxy ‘afkfvF’ dI<br />
CqrCfieaf hyT mnmrjLI krdy hn, jfiejLnfjfiejL<br />
ZMg qrIikaF nfl awgy qurdy rihMdy hn.<br />
AunHF dy asUl, eImfndfrI qy smfijk irsLiqaF qy<br />
kdrF dI koeI aihmIaq nhIN huMdI. myry nyVly irsLqy<br />
‘coN vIr lwgdf ies qrHF df pfqr aksr hI myrIaF<br />
awKF sfhvyN af KVHdf hY qy mYnUM socx leI mjbUr<br />
krdf hY. Aus dy aqIq df idRsL myry sfhvyN gujLrn<br />
lwgdf hY. Auh muwZ qoN hI pVHfeI ‘c lfpRvfh irhf qy<br />
Aus ny mfipaF dI bhuqI pRvfh nhIN kIqI. iksy qrHF<br />
iekwT ‘coN msF kmljIq bfhr afeI sI mYN sLgn dy<br />
afeI aF.<br />
mYN bulfieaf vI qusIN afh kursIaF bMnI<br />
itkitkI lfeI KVy sI.’’<br />
‘‘awCf PVf afeI sLgn, cwlIey Pyr. myrf grmI<br />
nfl idl jfh vI GbrfeI jFdY.<br />
mYQoN KiVaf nIN jFdf.’’<br />
‘‘qusIN qF hr QF aeIN krdy EN. ieMjUafey kro.<br />
pqf nIN ikvyN mOkf imldY PrI ho ky imlx iglx df,<br />
Kfx pIx df.’’<br />
‘‘nhIN bws cwlIey[[[.’’<br />
pqnI nUM iek iksm nfl GVIs ky mYN Gry lY<br />
afieaf sF. gwzI grYj ivc lf ky pY igaf sF pr<br />
nINd nhIN afeI. awj vI Ausy qrHF Gbrfht vDI peI<br />
aY. kuJ pqf nIN lwgdf kI krF. kdy vkIl sfhmxy<br />
af jFdY. kdy qyijMdr qy mlkIq AuWcI AuWcI hsdy<br />
qfVIaF mfrdy suxdy ny. bybws hoieaf ipaf.<br />
‘‘kI bolF?’’<br />
‘‘do vfr mobfiel dI GStI vwj ky bMd ho geI<br />
hY. ikQy aY quhfzI surqI.’’ pqnI dI afvfjL nfl<br />
iekdm zOr BOr ijhf ho ky mobfiel vyKx leI bYWz<br />
`qy hwQ mfrdf hF. mobfiel qF sLoapIs ivc sLIsLy<br />
ipwCy ipaf hY.<br />
cuwk ky vyKdF. do imsz kflF afeIaF peIaF<br />
ny. nMbr kwZx qoN pihlF hI idmfg ivc hor zr BfrU<br />
ho jFdY. sflI df Ausy df Pon hovygf.<br />
Aus idn vI ies qrHF mobfiel dI GStI vwjI<br />
sI. klfs ivc pVHf irhf sF. bfhr brFzy ‘c suxn<br />
leI igaf. hYlo kIqI koeI nf boilaf. iesy qrHF dUjI<br />
vfr hoieaf sI. qIjI bYl qy hYlo kIqI, qF Aus dI<br />
afvfjL sI, ‘‘mYN suKmn boldI hF, siq sRI akfl<br />
sr.’’<br />
‘‘siq sRI akfl[[[mYN zrdy zrdy ny awDf ku<br />
jvfb idwqf sI.’’<br />
‘‘kflj ‘c eI EN sr?’’<br />
‘‘hF[[[dwso[[[?’’<br />
‘‘sr dwsF kI bVI ksUqI Ps geI hF. hPqf<br />
AuproN dI lMG igaY mYnsjL nhIN afey. kI krF bVf<br />
zr lwg irhY.’’<br />
sux ky isr qoN pYrF qwk kMb igaf sF. DrqI<br />
akfsL GuMmx lwg pey sI. awKF awgy hnyrf af igaf<br />
sI. kuJ sMBl ky klfs ‘c CuwtI kr lfiebryrI ivc<br />
af bYiTaf sF. AuQoN bYTy nfl dy pRoPYsr ieAuN lwg<br />
rhy sn ijvyN myrIaF gwlF kr rhy hox. ijvyN ienHF ny<br />
myrf Pon sux ilaf hovy.<br />
iksy nfl koeI gwl nhIN ho rhI. dPqr ’c af<br />
lIv dy ky rfjpury vflI bws PV leI. mnpRIq nUM Pon<br />
kr idwqf XUnIvristI jLrUrI kMm hY, ies leI jf<br />
irhf. rfqI dyr nfl afvFgf. jykr lyt ho igaf<br />
sLfied rihxf vI pY skdY. kih Pon bMd kr idMdf<br />
hF.<br />
rsqf muwkx ivc nhIN af irhf. socdF iswDF<br />
iksy nrisMg hom jfvFgf. awj kwl pYsy nfl sB<br />
kuJ ho jFdY. afQx nUM Ausdf Psqf vZfa ky muV<br />
afvFgf. jykr nf mSnI? bVI ksUqI siQqI ivc Ps<br />
igaf hF. nfly awj kwlH hryk irsk nIN lYNdf. bfhrly<br />
bMdy qy ikhVf zfktr ieqbfr krU. sgoN aglf aijhI<br />
gwl sux ky puils nUM Pon krky aSdr krvf idAu.<br />
awKF awgy KfkI vrdI, hvflfq dIaF sIKF<br />
sfhmxy af jFdIaF ny. gflHF, kurKq lPjL kMnF ‘c<br />
gUMjdy suxfeI dyx lwgdy ny. muVko-muVkI hoieaf<br />
ipaY srIr. iKafl bdldf hF-pihlF isDf Ausy<br />
kol jfvFgf. kI kihMdI aY. AuhdI gwl sux ky kr<br />
lvFgy ijvyN hoAU. Ausny Pon kIqf hY, kuJ nf kuJ qF<br />
soc ky bulfieaY. ies qrHF dI AuDyV-bux ivc pqf<br />
hI nIN lwigaf kd rfjpury dy awzy `qy bws myn roz<br />
AuWpr af ruwkI.<br />
mobfiel `qy Ausdf nMbr imlfieaf hY.<br />
‘‘hYlo’’ AusdI afvfjL hY.<br />
‘‘phuMc gey qusIN’’<br />
‘‘hF[[[.’’<br />
‘‘awCf! mYN bws stYNz dy nyVy hI hF do cfr imMtF<br />
‘c hI quhfzy kol phuMcI.’’<br />
myry kuJ ku sfh itky clo af qF rhI hY. ikqy<br />
hor nI jfxf ipaf. bfkI ijvyN hoAu dyKI jfAU.’’<br />
sfhmxy bfiek rukI hY<br />
vyiKaf, EhI hY.<br />
mYN qurdf srIr nfl lwqF GVIsdf Auhdy vl<br />
jf irhf.<br />
siq sRI akfl sr.<br />
siq sRI akf[[. sLbd ijvyN myry sMG ivc hI<br />
aV gey hn.<br />
‘afE sfhmxy hotl ’c kwp cfh df pIny aF.<br />
nfly gwlF krdy hF.’ Ausny byiJjk mYnUM afiKaf hY.<br />
mujrm vFg Ausdy ipwCy bYT igaf hF. bfiek<br />
KVI krky aSdr bYT ky Ausny cfh dy do kwp df<br />
afrzr idwqf hY.<br />
ey[sI[ dI TMzk nfl srIr kuJ arfm qF<br />
mihsUs kr irhf lwgdY. pr idl qyjLI nfl DVk<br />
irhY.<br />
‘‘kI gwl aY?’’ dosLIaF vFg zry ny mYN iswDf hI<br />
svfl kIqf.<br />
‘‘sr gwl qF quhfnUM dws eI idwqI hY.’’<br />
‘‘Pyr zfktr kol cly jfxf sI.’’<br />
‘‘AuQy Pfdr df nF puwCdy ny. kI dwsdI.’’<br />
sux ky DVm krky kursI qoN izgdf izgdf msF<br />
afpxy afpnUM bcfAuNdf hF.<br />
mwQy nUM qrylIaf af rhIaF ny.<br />
Pyr hor dws ikvyN krIey?’’<br />
mYN huxy iek shylI kol jf ky afeI aF. AusdI<br />
iek zfktr dosq hY AusnUM sfrI khfxI dwsI. Auh<br />
kihMdI iPkr nf kro mYN quhfzI pUrI mdd krFgI.<br />
sB TIk ho jfvygf.<br />
mYN hor vI dwisaf agly hPqy myrI ieMtrivAU<br />
aY lYkcrfr dI. AusqoN pihlF ieh TIk ho jy.<br />
nfly mfnisk qOr `qy vI mYN TIk hovF qF hI kuJ<br />
dws skFgI ieMtrivAU ‘qy.<br />
Krcf vI TIk hI lvygI zfktr.<br />
mYN dyvF lY ky afieaf hF.<br />
nhIN nhIN sr quhfzy qoN QoVy lYxy ny. mYnUM pqf<br />
lwigaf sbjYkt aYksprt dy qOr `qy. quhfnUM nfmjd<br />
kIqY XUnIvristI vloN. myrI iqafrI iqAUrI qF hux<br />
quhfnUM idsdI aY. bws qusIN ieMtrivAU `qy iDafn<br />
rwiKE myrf. myrI iehI irkUaYst hY.’’ ‘‘qUM iPkr nf<br />
kr, ieh myrI izAUtI hY. ishq TIk kr[[[.’’<br />
‘ishq vI quhfzy arpn kIqI aY sr.’ awKF<br />
BrdI boldI ny ikhf.<br />
suxky cuwp sF.<br />
‘‘vYsy quhfzy sLihr eI rihMdy aY aYzvokyt<br />
rivMdr jI. AunHF nfl vI myrI gwl hoeI sI. kihMdy<br />
[qy jdoN klrkI lot afeI<br />
ruVH-KuVH ky 12 jmfqF pfs kr igaf. ijLMdgI ny<br />
krvt bdlI, Aus dy aiDafpk ipqf dI acfnk<br />
mOq hoeI. Aus nUM ipqf dI QF qrs dy afDfr ‘qy<br />
skUl ‘c klrk dI nOkrI iml geI. Aus nUM kMm<br />
krn df koeI igafn qy qjrbf nhIN sI. Auh aksr<br />
hI sfzy Gr afAuNdf qy afKdf, ‘‘mYN ies nOkrI qoN<br />
bhuq duKI hF, klrk dI vI koeI jUn aY? hryk<br />
aiDafpk ibnf gwl qoN eI af ky roab JfVdY qy<br />
ipMRsIpl dy nKiraF df myry kol koeI jvfb hI nhIN.’’<br />
smF bIiqaf, Auh kMm iswKx lwg ipaf. kudrqI<br />
Aus df ipMz nvyN bxy ijLly ‘c afieaf qy Aus ijLlHy<br />
‘c iswiKaf dPLqr ivc Aus nUM bulf ilaf igaf.<br />
dPLqr jf ky Aus df njLrIaf bdlx lwigaf.<br />
aiDafpkF dy kMmF-kfrF ‘c nfl dy sMgI-sfQIaF<br />
nUM vyK ky Auh vI cusqI-clfkI qoN kMm lYx lwigaf.<br />
hux jd Auh sfzy kol afAuNdf hY qF Aus df ichrf<br />
skUn nfl Biraf huMdf hY. Auh afKdf, hux suwK dI<br />
nINd sOx lwigaF. pihlF qF aYvyN jxy-Kxy dIaF<br />
iJVkF suxdf sF, hux afpxy qoN vwizaF nUM ‘iJVkx’<br />
qy AunHF df kMm krn leI syvf pfxI krfAux dy rfh<br />
quiraf hF. ieQy irhf qF ijLMdgI sOKI rhygI.’’<br />
kuJ smyN bad Auh iPr imilaf qF AudoN Auh<br />
zI[sI[ dPLqr clf igaf sI. kuJ idnF ‘c hI Auh<br />
aMbrIN Auzx lwigaf, sLfied Auh mOkfpRsqI dy ‘rfjL’<br />
nUM jfx igaf sI. dPLqrF ‘c kMm krn vfilaF dI<br />
Gft dy clidaF iksy ‘snyhI’ ny Aus nUM KjLfnf dPLqr<br />
‘c afpxf pwkf itkfxf bxf ilaf. hux Gr ‘c Aus<br />
dy nfl-nfl bIvI-bwicaF dI sLkl sUrq vI bdlx<br />
lwgI. ijQy pihlF BMg BuwjdI sI, hux lihrF-bihrF<br />
hox lwgIaF. Gr dy Aus dI vizafeI krn lwgy.<br />
ies mfhOl dy clidaF Auh hr pwK qoN inKrn lwigaf.<br />
jd Auh sfzy kol afieaf qF Aus dI khfxI hI hor<br />
sI. ichry ‘qy nUr, gwlHF ‘qy hfsI, qor ‘c mtk qy<br />
bdilaf aMdfjL, afpxy afp Auh afpxI gfQf ibafn<br />
kr irhf sI.<br />
Auh byiJjk afK irhf sI, ‘‘hux mYN Auh nhIN<br />
mYYnyjmYNt vfilaF nfl AunHF dy vI cMgy sbMD ny. Auh<br />
vI kihxgy myry leI. quhfnUM cMgI qrHF jfxdy ny,<br />
dwsdy sI.’’<br />
vkIl df ichrf iekdm awKF awgoN dI GuMm<br />
jFdf hY. jy ikqy vkIl nUM pqf lwg igaf. ikqy KVn<br />
jogf nIN rihxf mYN.<br />
‘‘awCf! awCf! hF hYgy ny[[[.’’ afpxy afp nUM<br />
sMBfldy ny AusnUM jvfb idwqf sI.<br />
AusqoN KihVf Cuzfa vfips af igaf sF. Gry<br />
af ky bytI lvpRIq nUM vyK ky mn hor Br Br afAuNdf<br />
irhf. socdf sF jy ikqy iesnUM pqf lwgU kI socU<br />
afpxy zYzI bfry.<br />
ieMtrivAU vfly idn gwzI kflj dy dPqr mUhry<br />
KVI kr cuwp cfp aSdr igaf sF. bfkI kmytI mYNbr<br />
bYTy sn.? iqMn AumIdvfr sn. iek lVkf pihlf<br />
tYNpryrI qOr `qy kMm kr irhf sI, isrP aYm[ey[ sI.<br />
dUjf lVkf pI[aYc[zI[ sI. pSj sfl dy qjrby nfl<br />
hor keI vDIaf snmfn vI pRfpq kIqy hoey sI. AusdI<br />
iek ikqfb vI CpI sI kivqfvF dI. myrf ividafrQI<br />
vI irhf sI. qIjI ieh sI. ieMtrivAU vyly svfl<br />
jvfb kIqy suxy sB kfsy nUM aKoN pry kridaF, mn<br />
pwQr krky. iesdy nFa sfhmxy sB qoN vwD nMbr<br />
ilKky isPfrsL XUnIvristI nUM Byj afieaf sF. pr<br />
mn ‘c Aus pI[aYc[zI[ muMzy df Audfs ichrf Ausdy<br />
sfihqk snmfn aqy tybl qy pey Ausdy kfiv sMgRih<br />
df tfietl ijvyN sfrf kuJ hI myrf mUMh icVf irhf<br />
hovy. mobfeIl dI GStI ny Pyr ibrqI qoVI hY.<br />
‘‘hYlo!’’<br />
‘‘hF jI pRoPYsr sfihb? mYN suKmn!’’<br />
‘‘hF jI bol irhf.’’<br />
‘‘pqf lwigaf kuJ slYksLn bfry.’’<br />
‘‘mYN pUrI koisLsL kr irhf. pwkf hovygf kMm, do<br />
cfr idnF ‘c lYtr iesLU hox dI AumId hY. bfkI hor<br />
suxf qyrf ikvyN hY?’’<br />
‘‘hF, mYN geI sI zfktr kol. Auh iksy jrUrI<br />
ruJyvyN ‘c bfhr geI hoeI hY, iek do idnF ‘c ho<br />
jfvygf TIk.’’<br />
‘‘jy ishq TIk nhIN qF awj CuwtI Byj idE.<br />
afKo qF isr GuwtF. awj lvpRIq dI shylI dI<br />
aMgyjmYNt hY. ieh kwl dI khIN jFdI hY. nfl cwlogy.”<br />
pqnI dUsry kmry ivcoN af mYnUM puCdI hY.<br />
‘‘nhIN! nhIN! mYN TIk aF koeI aYsI gwl nI.<br />
qusIN jfAu iqafr hoeIaF KVIEN.<br />
dovF dy jfx nfl QoVI rfhq mihsUs hoeI aY.<br />
pr pUrI rfhq qF Ausdy Pon nfl hI afvygI.<br />
‘‘qUM myrf rfKf sBnIN QfeI[[[.’’ mobfiel dI<br />
irMg ton iPr vwjx lwgdI hY.<br />
iek aidK ijhy zr nfl myrf hwQ mobfiel dy<br />
btn nUM CoNhdy.<br />
‘‘hYlo sr. QYNk XU vYrI mwc, myrI slYksLn<br />
hogI. Pon ‘qy pqf lwigaY. lYtr vI iesLU ho igaf!’’<br />
sr mYN quhfzf kdy aihsfn nhIN BulfvFgI.<br />
awCf! awCf! bhuq cMgf hoieaf. pr qUM ikvyN<br />
aYN[[[?’’<br />
‘‘Auho sr mYN qF iesy KusLI ‘c Buwl eI geI sF<br />
rfqI bYz nUM kmry ‘c ihlf ky TIk krdI df jLor<br />
ijhf lwigaf ieh kMm vI rfq TIk ho igaf[[[.’’<br />
‘‘ieh hor vI vDIaf hoieaf’’<br />
mobfiel rwKidaF mn ‘c afAuNdY cMgf blfa<br />
tlI. pr aSdrlf hfly vI GftIeyN ipaf iPrdf hY.<br />
irhf ik hr koeI mYnUM iJVky qy mYQoN kMm dI afs<br />
kry. mYN hux ‘pfqsLfh’ hF[[[ KjLfnf dPLqr df ‘pors’<br />
bfAU[[[ ijs nUM iksy dI pRvfh nhIN[[[ ijQy hr koeI<br />
af ky kursI nUM ‘slfm’ krdf hY[[[ jo mMgIey, Auh<br />
hfjLr krdf hY qy afAux-jfx vyly ‘isr JukfAuNdf’<br />
hY. jd mYN Aus nUM dPLqr dy bfhr lwgy ivjIlYNs dy<br />
borz dI Xfd idvfeI qF Auh hwisaf qy kihx lwigaf,<br />
‘‘ieh qF kihx dIaF gwlF ny[[[‘aml’ qF hor hY.<br />
jykr ieQy kihxI qy krnI ‘c aml huMdf qF awj<br />
dysL ‘c afjLfdI’ dy Cy dhfikaF bfad vI ‘aftfdfl’<br />
dI isafsq nf huMdI. sfzy kol af ky, ishq,<br />
iswiKaf, rozvyjL, jn ishq, ibjlI borz qy ivjIlYNs<br />
vrgy ivBfg dy bfAU ‘pfxI Brdy’ ny. sfzI mMg ‘qy<br />
hws ky ‘Puwl cVHfAuNdy’ ny. [[[ hux afieaY[[[ ijAUx<br />
df mjLf. ‘rl iml’ ky cwlIey qF kOx puwCdY?’’<br />
KjLfny ‘c afrjLI izAUtI ‘qy igaf ieh<br />
‘pfqsLfh’ qF pRbMD df iek Cotf ijhf purjLf hY pr<br />
ijhVy AuQy pwkI izAUtI krdy ny qy aPsrF dI kursI<br />
‘qy bYTdy ny, AunHF dIaF ‘mOjF’ qF Auprly aPsrF<br />
qy isafsqdfnF dI ‘ikrpf’ nfl cldIaF hoxgIaF<br />
nf?
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (36)<br />
nvyN sfl dI vDfeI!<br />
myry vloN sB nUM<br />
vDfeI nvyN sfl dI,<br />
hovy dUxI cOxI vD ky<br />
kmfeI nvyN sfl dI.<br />
qrwkI qy bulMdI rhy<br />
sdf pYr cuMmdI,<br />
kfmXfbI bUhy awgy<br />
rhy dIvy bfldI.<br />
ilafvy KusLIaF qy KyVy<br />
sfrI dunIaF dy ivhVy,<br />
rwbf aYsI qUM clfeIN,<br />
purvfeI nvyN sfl dI.<br />
jhfjLF ivc Auz ky<br />
pMjfb jfx vfilE,<br />
dyxf myry ipMz nUM<br />
vDfeI nvyN sfl dI.<br />
jfh nI hvfey<br />
dy vDfeI myrI mF nUM,<br />
ihwk nfl lf ky<br />
ijhVI rhI mYnUM pfldI.<br />
luiDafxy dIaF glIaF nUM<br />
aD moeIaF jlIaF nUM,<br />
BwulxI nhIN Xfd kdy<br />
jfx vfly sfl dI.<br />
ByjI ey brMg icwTI<br />
qIr vfh ky idl Auqy,<br />
ieh iks ByjI ey?<br />
vDfeI nvyN sfl dI!<br />
aYs aYm aYs Byijaf ey<br />
nMbr krky blOk,<br />
ieh ikhnUM Xfd afeI<br />
awj myry hfl dI.<br />
corI corI hwQF ‘qy<br />
lgvfeIaF ijnHF mihMdIaF,<br />
hovy mubfrk AunHF nUM<br />
sgfeI nvyN sfl dI.<br />
Buwl hoxf nI mhInf mYQoN<br />
jfx vfly sfl df,<br />
ijs idn hoeI sI<br />
prfeI myry nfl dI.<br />
svyiraF dI GoVI Auqy<br />
idn cVH afieaf ey,<br />
sj ky hY rfq rfxI<br />
afeI nvyN sfl dI.<br />
kulvIr ny kI dyxf<br />
cMd lPLjL ilK ky dy irhf,<br />
kfrz smJ ky rwK leIN<br />
ieh rubfeI nvyN sfl dI.<br />
kulvIr isMG zfnsIvfl<br />
778-863-2472<br />
nvF vrHf<br />
nivaF virHaf! BfgF Biraf!<br />
idl dI afK suxfvF vy.<br />
lY ky afvIN cfnx irsLmF,<br />
ieho aWj iDafvF vy.<br />
irsLmF qyrIaF iJliml-iJliml,<br />
sfrf jWg rusLnf dyvx.<br />
suK-sLFqI ipafr sunyhf,<br />
Gr-Gr ivc phuMcf dyvx.<br />
pMjfb myry ivc cVHyN jdoN qUM,<br />
sUhI ijhI svyr hovy.<br />
mfnvqf dIaF gwlF cwlx,<br />
nyk kMmIN nf dyr hovy.<br />
ikrn qyrI jd pihlI aiVaf,<br />
ipMz myry dI jUh vVy.<br />
gurbfxI df kIrqn hovy,<br />
amlF dI qkrIr GVHy.<br />
CohvyN jd myry bfbl ivhVf,<br />
KLusLIaF dI Jnkfr iCVy.<br />
KLusL-pRIq dIaF iklkfrF nfl,<br />
Gr df aMdr-bfhr iKVy.<br />
psryN jd myry shury Gr qUM,<br />
kfiv-mMc<br />
ieqPLfk dI hI gwl qorIN.<br />
vMzIaF ivc ny huMdIaF BMzIaF,<br />
eyky vl sB df ruK moVIN.<br />
pYgLfm ipafr dy sfry vMzdf,<br />
amrIkf ivc qUM afx cVHIN.<br />
mMdhflI dy nyrHy nUM qUM,<br />
plF-iCxF ivc dUr krIN.<br />
prdys bYTy myry dysL dy vfsI,<br />
kr dyvIN sB dI dUr AudfsI.<br />
sB dy ichry rOxk hovy,<br />
hwQ ivc KLusLIaF vflI kfsI.<br />
nIlm sYxI<br />
510-502-0551<br />
nhIN dosL iksy `qy lfeIdf<br />
swjx swdIey Gr jy swjxF,<br />
Ausdf mfx vDfeI df.<br />
Bul-BulyKy af koeI jfvy,<br />
afdr nfl bTfeI df.<br />
swjx nUM swjx jy khIey,<br />
nfl gly dy lfeI df.<br />
imwTy bolF nfl bulfeIey,<br />
qn mn Gol GumfeI df.<br />
Bul-BulyKy dy ivc af ky,<br />
aYvyN nhIN GbrfeI df.<br />
bol ky iPr bol swjxF,<br />
nhIN afpxf afp GtfeI df.<br />
dosL lgf ky dUijaF Auqy,<br />
nhIN afpxf dosL CpfeI df.<br />
‘bydI’ sdf glqI qoN iswKo,<br />
nhIN dosL iksy qy lfeI df.<br />
bldyv isMG bydI<br />
sYn hojy, kYlyPornIaf<br />
supnf<br />
sOx qoN pihlF soihlf pVHky<br />
nfm iDafieaf siqgurU df,<br />
rihmq df hwQ isr qy rwKo,<br />
sLukr mnfieaf siqgur df.<br />
ies klXug dy Gor smyN ivc<br />
rhF mfxdI CF qyrI,<br />
qUM hI myrf bfbl ipafrf,<br />
qUM hI siqgur mF myrI.<br />
siqgur myry bKsLx hfry<br />
imhr qyrI jy ho jfvy,<br />
krdI rhF qyry dr dI syvf<br />
jIvn sPl ho jfvy.<br />
ievyN ardfsF krdI krdI<br />
iksy sLihr ivc qur geI hF mYN.<br />
glIaF dy ivc iPrdI iPrdI<br />
moV ijhf iek muV geI hF mYN.<br />
muVI moV qy sfhmxy qwikaf<br />
vwzf ijhf iek pfrk hY,<br />
iek borz qy iliKaf hoieaf<br />
sLihr df nF inAU Xfrk hY.<br />
inAU Xfrk `c iPridaF iPridaF,<br />
vyKy bVy njLfry ny,<br />
mSdr vyKy igrjy vyKy,<br />
vyKy gurUduafry ny.<br />
‘afey iml guriswK afey iml qUM’<br />
sLbd rMgIlf gfeI jfvy,<br />
hr iek guriswK mfeI BfeI,<br />
mfieaf Byt cVHfeI jfvy.<br />
iek bMdf dUjy nUM kihMdf<br />
sfl ipwCoN ieh af jFdy ny,<br />
ijMnf sfl ‘c asIN kmfAuNdy,<br />
hPqy ivc hI lY jFdy ny.<br />
sMq sfD qy bfby sfry<br />
inAU Xfrk ivc af bYTy ny,<br />
luwtx leI BolI jnqf nUM,<br />
bfeI mSjIaF zfh bYTy ny.<br />
koeI bfbf hY coilaF vflf<br />
koeI bfbf hY lIrF vflf,<br />
koeI bfbf hY JMzIaF vflf,<br />
koeI bfbf hY pIrF vflf.<br />
bfibaF dy hux bx gey<br />
eyQy vwzy vwzy zyry ny,<br />
kwcy pwky bMdy sfry<br />
bfibaF iml ky Gyry ny.<br />
gYrkfnUMnI bMidaF nUM rwb ny,<br />
rwKxf ey ik kwZxf ey.<br />
pr lgdf ey ienHF bfibaF ny<br />
Auh, kwcy hI Kf Cwzxy ny.<br />
hovy sLfm jF hoey dupihrf<br />
jF iPr hox svyry jI,<br />
bIbIaF dy nfl Pul rihMdy ny<br />
sB bfibaF dy zyry jI.<br />
keI bIbIaF joVy pUMjx<br />
keI GutyNdIaF lwqF ny.<br />
keI qy Gr nUM muVdIaF hI nhIN,<br />
mfrIaF geIaF mwqF ny.<br />
lgdf ey hux inAU Xfrk ivc<br />
nvyN ngfry vwjxgy,<br />
Bul jfxf ey siqgur nUM lokF<br />
bfby hI hux gwjxgy.<br />
twbr BfvyN BwuiKaF hI rih jy<br />
bfibaF dy iZwz rwjxgy<br />
pr iek idn vyKIN bfby,<br />
ieQoN duMb dbf ky Bwjxgy.<br />
gwlF sux ky do vIrF dIaF<br />
rUh myrI byhfl sI hoeI<br />
rwbf qyry nfm `qy TwgIaF<br />
hwQ joV kIqI arjoeI.<br />
qurdI qurdI afqmf myrI<br />
vrlz tryz kol jf KloeI,<br />
krky Xfd Auh KUnI sfkf<br />
rUh myrI rwj rwj ky roeI.<br />
afdmKfxy jLflm lokF<br />
mjLlUmF df Gfx sI kIqf.<br />
mfry hjLfrF dI bydosLy<br />
afpxy Drm qy mfx sI kIqf.<br />
ieh ikho ijhy Drm ny eyQy,<br />
kyho ijhy iensfn ny eyQy.<br />
ieh kYsf hY awlHf eyQy<br />
kYsy ieh sLYqfn ny ieQy.<br />
kYsy ny ieh mjHb eyQy,<br />
kyho ijhy kurfn ny eyQy.<br />
Drm dy nfm `qy bMdy mfro<br />
kYsy dIn eImfn ny eyQy.<br />
muwk igaf supnf awKF KuwlHIaF,<br />
ilKdI mYN koeI gIq peI sI<br />
soicaf sI surjIq hY mr geI,<br />
pr ijAuNdI surjIq peI sI.<br />
-surjIq kOr bygovfl<br />
916-682-8482<br />
pKSzI-sfD df zyrf<br />
Cwz pKSzI sfD df zyrf<br />
kMm koeI cMgf kr lY<br />
subHf svyry sLfm dy vyly<br />
Gr bih ismrn kr lY.<br />
kI ienHF sfDF qoN lYxf<br />
ijhVy sulPy sUty lfAuNdy ny<br />
sfry puTy kMm eyh krdy<br />
Twg lokF nUM BrmfAuNdy ny.<br />
zyiraF ivc kI kfry krdy<br />
kI inq cMd cVHfAuNdy ny?<br />
bKsLx eyh bwcy bwcIaF<br />
ivcfr qUM afpy kr lY.<br />
mF BYx qy DI iksy dI<br />
ds kI ienHF dI lwgy?<br />
lutx leI eyh nfr bygfnI<br />
sdf iek dUjy qoN awgy.<br />
jr jLorU jLmIn dy ipwCy<br />
eyh inwq rihMdy ny lwgy.<br />
kql, ryp dy kysF dI<br />
qUM afpy igxqI kr lY.<br />
bfxI bfry kuJ n jfnx<br />
sB JUTI bfxI pVHdy ny<br />
lIzr sfzI kOm dy sfry<br />
ienHF df pfxI Brdy ny.<br />
pfly ienHF dy pflqU kuwqy<br />
inwq lokF sMg lVdy ny.<br />
swcI gwl jy koeI afKy<br />
afKx ‘mUMh bMd kr lY’.<br />
BuwkI, crs, aPIm qy gFjf<br />
inq zyiraF ivc vrqfAuNdy.<br />
puwTy pfsy bwcy qy bwcIaF<br />
jLrf vyK kOx ny lfAuNdy.<br />
vwzy aPsr lokF dy rfKy<br />
eyQy af ky KusLI mnfAuNdy<br />
‘bydI’ iknHF hY jfl vCfieaf?<br />
hux afpy lyKf kr lY<br />
-bldyv isMG bydI<br />
650-331-7277<br />
myrf rMglf pMjfb<br />
myry rMgly pMjfb dI cVHfeI vwKrI<br />
ikqy JUldf ey pMjf, ikqy JUly qwkVI.<br />
lokIN subHf-sLfm pVHdy ny<br />
gurUaF dI bfxI nUM<br />
cUVy vflI hwQ pfAuNdI<br />
AuT qVky mDfnI nUM<br />
twkF KuilHaF ‘c pYlI<br />
vfhuMdy AuxfT igafrF<br />
cobrF dI ijMd<br />
kwZI jFdIaF muitafrF<br />
zwkIaF koly dy nfl<br />
afAux aTfrF cwkIaF<br />
mfr mfr Dwky<br />
pfxI kZdIaF mwCIaF<br />
hrjIq bfjyKfny vflf<br />
sLfn sI mYdfnF dI<br />
AuT ky svyry muTI<br />
KFdf sI bdfmF dI<br />
ipMz ipMz ivc ieQy<br />
pYNdIaF kbwzIaF<br />
mYtro dy vFg BwjdIaF<br />
bYl gwzIaF<br />
sony ijhf rMg<br />
myry dysL dI kxk df<br />
iBMzrFvflf sLyr sI<br />
rfKf axK df<br />
Qwly ipwplF dy lfAux<br />
qIaF kuVIaF kuafrIaF<br />
CwpVF dy ivc lfAuNdy<br />
gwBrU ny qfrIaF<br />
zugrI df cmkIlf<br />
qy dIdfr Brovfl df<br />
sfnUM mr ky vI dyeI jfx<br />
nsLf kfly mfl df<br />
gurdfs mfn dwsy<br />
hfl ipMz dIaF glIaF df<br />
tutxf nhIN irkfrz iksy qoN<br />
mfxk dIaF klIaF df<br />
amrIkf af ky vI Builaf nhIN<br />
‘rMizafly’ vflf bult qy Porz<br />
kwZ ky btUey ‘coN Borf Kf lYNdf<br />
jy lwgI hovy qoV.<br />
rfjivMdr rMizaflf<br />
916-335-7748<br />
axK nfl jIxf<br />
axK nfl jIxf qy mrnf<br />
krm sI gdrIaF df.<br />
nf iksy nfZU KF qoN zrnf,<br />
krm sI gdrIaF df.<br />
mMdr, msijd, gurduafrf<br />
bysLk crc hovy,<br />
Drm dI rfKI krnf<br />
krm sI gdfrIaF df.<br />
idl dI afvfjL AuTfAuxI<br />
qy zrnf nf iksy qoN,<br />
sony dI icVI bcfAuxf<br />
krm dI gdrIaF df.<br />
gulfmI df hAUaf<br />
idlF `coN kwZx vfsqy,<br />
jfn qlI `qy itkfAuxf<br />
krm dI gdrIaF df.<br />
cfhuMdy sI kdr Auh<br />
hr iek iensfn dI,<br />
Bly leI sUlI vI cVHnf,<br />
krm dI gdrIaF df.<br />
awj afjLfdI mfx rhy hF,<br />
hryk jgHf hI ‘kml’<br />
jflmF dI ihwk `qy morcf lfAuxf<br />
krm sI gdrIaF df.<br />
kml bMgf, sYkrfmYNto<br />
Pon: 916-525-2570
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (37)<br />
-dys rfj kflI<br />
awj-klH sLimq amIn dI iPlm ‘rfkyt isMGsylsmYn<br />
afP d XIar’ crcf ivc hY. ies crcf<br />
dy keI kfrn aqy keI kox hn. ies iPlm `qy<br />
gwl kIqI jfxI bhuq jLrUrI hY. ieh iPlm smkflIn<br />
smfj nUM lY ky ijQy afpxf idRsLtIkox pysL krdI<br />
hY, AuQy bhuq sfry svfl vI pYdf ho jFdy hn. iek<br />
pfsy XQfrQ ienf kOVf hY ik mnuwK nUM sMvydnhIx<br />
bxf irhf hY. dUjy pfsy iPlm iek afdrsL dI<br />
isrjxf kr rhI hY. iPlm ijs afdrsL dy pwK<br />
ivc hY, XQfrQ AuhnUM icVfAuNdf hY. iesdy nfl hI<br />
ies iPLlm ivc kuJ KfmosLIaF hn, jo bhuq<br />
gihrfeI ivc keI svflF nUM leI bYTIaF hn. ienHF<br />
KfmosLIaf nUM vI bulfAuxf hovygf. iPlm dy afrpfr<br />
aqy ies dy pfqrF dy ieiqhfs ivc bhuq kuJ Cuipaf<br />
hoieaf hY, ijs dI gwl kIqy ibnf asIN awj dy<br />
smfj ivc ies iPlm dI sfrQkqf aqy BUimkf<br />
bfry soc vI nhIN skdy. pihlF kuJ KfmosLIaF dI<br />
gwl krIey. ijs bydI pirvfr dI ieh khfxI hY,<br />
Aus pirvfr dy do mYNbr gfieb hn. hrpRIq bydI<br />
(rxbIr kpUr) dy mfqf ipqf ikQy hn? iPlm ivc<br />
Ausdf dfdf kihMdf hY ik mYN qYnUM 21 sfl qwk<br />
pfilaf hY. ieh pirvfr iswK pirvfr hY. muMbeI<br />
ivc rihMdf hY. drsLk dy mn ivc iek qsvIr<br />
bxdI hY, ijs ivc ikqy dMgy idKfeI idMdy hn,<br />
pirvfr dy do mYNbr mfry jFdy hn aqy ieh pirvfr<br />
ihjrq krdf hY. hux ieh dMgy idwlI dy vI ho skdy<br />
hn, muMbeI dy vI ho skdy hn jF aihmdfbfd dy vI<br />
ho skdy hn. clo ieh mSn leIey ik pirvfr idwlI<br />
qoN AujV ky afieaf hY, qF iPr mn ivc ieh afAuNdf<br />
hY ik idwlI ivc rih rhy iswK pirvfr dysL dy<br />
btvfry dOrfn pfiksqfn qoN AujV ky afey sn.<br />
hux AujVnf ienHF dI iksmq ivc iliKaf hY. jo<br />
iPlm rfkyt isMG dIaF gwlF<br />
lmhy KLqf krdy hn<br />
sdIaF AunHF dI sjf<br />
pfAuNdIaF hn. iedF<br />
hI hoieaf hY hr dOr<br />
ivc pSjfbIaF dy<br />
nfl.<br />
XQfrQ dIaF<br />
keI kOVIaF<br />
swcfeIaF ieh iPlm<br />
cupky nfl kih jFdI<br />
hY, ies leI mYN ienUM<br />
pRqIkfqmk iPlm<br />
mSndf hF. ieh bhuq<br />
hI sUKm sMkyq nfl<br />
afpxI gwl kihMdI<br />
hY. ies ivc ijMny vI<br />
sYlsmYn hn, AunHF<br />
dIaF sMvydnfvF mr<br />
cuwkIaF hn. ies<br />
gwl nUM smJx qoN<br />
pihlF jo iesLfry<br />
iPlm ivc afAuNdy<br />
hn, AunHF dI gwl<br />
krnf cfhuMdf hF. Auh<br />
pfrtI kr rhy hn.<br />
sLrfb Auz rhI hY.<br />
bhuq hI PUhV qrIkf<br />
hY pIx df. Aus dI sfrI PRsLtRysLn bfhr afAuNdI hY.<br />
AunHF dy aSdr jo sLor hY, bfhr af irhf hY. iPlm<br />
bhuq hI spsLt qrIky nfl aSdr dy sLor nUM bfhr<br />
kYt ny krInf nUM ipwCy Cwizaf<br />
lgfqfr cfr sPl iPLlmF dy ky<br />
kYtrInf kYP sfl 2009 dI sB qoN sPl<br />
hIroien bx geI hY. huxy ijhy hoey<br />
iek srvy muqfbk kYt nUM sfl 2009<br />
dI sB qoN sPl hIroien mMinaf igaf<br />
hY. kYt dIaF sfrIaF iPLlmF bfks<br />
afiPs ‘qy suprihwt hoeIaF. iPr<br />
Auh cfhy ‘inAU Xfrk’ hovy<br />
jF iPr ‘ajb pRym kI<br />
gjb khfxI.’<br />
ies sfl Aus ny<br />
cfr iPLlmF ivc<br />
kMm kIqf qy cfroN<br />
iPLlmF bfks<br />
afiPs ‘qy sPl<br />
rhIaF. dUjy pfsy<br />
krInf kpUr dIaF<br />
2009 ivc pMj<br />
iPLlmF irlIjL hoeIaF pr koeI vI iPLlm<br />
bhuqI sPl nhIN ho skI. ies qoN ielfvf<br />
sYP nfl Aus dI ipClI iPLlm<br />
‘kurbfn’ vI burI qrHF ipt geI.<br />
krInf nUM Brosf sI ik Aus dI<br />
ieh iPLlm jLrUr kfmXfb<br />
hovygI, pr hoieaf Aus dI soc<br />
dy iblkul Ault.<br />
iPLlm sYNsr borz dI<br />
muKI qy iPLlm adfkfr sYP<br />
alI KLfn dI mF sLrmIlf<br />
tYgor ny ikhf hY ik sYP<br />
dI psMd adfkfrf krInf<br />
kpUr mYnUM vI psMd hY.<br />
AunHF pwqrkfrF dy svflF<br />
df jvfb idMidaF ikhf ik<br />
mYnUM AunHF dy ivafh ‘qy<br />
koeI ieqrfjL nhIN hY pr<br />
ajy ivafh leI koeI<br />
pRogrfm qYa nhIN hoieaf hY.<br />
mnIsLf dI lftrI inklI<br />
ipCly kfPI smyN qoN mnIsLf koierflf prdy qoN<br />
gfieb hY. mnIsLf bfry iehI mMinaf jf irhf sI ik<br />
mnIsLf df kYrIar hux bflIvuwz ‘c pUrI qrHF KLqm<br />
ho cuwkf hY. XkInn iehI kfrn irhf ik mnIsLf bfry<br />
ieh crcf cwlI ik Auh hux bflIvuwz nUM alivdf<br />
kih ky rfjnIqI ‘c jfx df mn bxf cuwkI hY aqy<br />
ies dy leI afpxy dysL nypfl prq jfxf cfhuMdI hY<br />
pr sLfied iksmq nUM ajy mnIsLf df rfjnIqI ‘c<br />
jfxf mnjLUr nhIN hY. sLfied iesy leI ipCly kfPI smyN qoN iPlmF leI qrs rhI<br />
mnIsLf nUM iek nhIN, sgoN 3 iPLlmF iekwTIaF iml geIaF hn. ienHF ‘coN iek<br />
iPLlm hY sMjy BMsflI dI, ijs ‘c Aus nUM iek aihm ikrdfr inBfAux df mOkf<br />
imilaf hY. mnIsLf nUM dUjI iPLlm imlI hY EnIr dI ‘afeI aYm myGf’ ijs ‘c Aus<br />
nfl jUhI cfvlf vI aihm ikrdfr inBfa rhI hY. iPLlm ‘c iek ihMdU kuVI df<br />
ikrdfr aqy dUjI iek muslmfn kuVI df ikrdfr inBfvygI.<br />
jo qIjI iPLlm mnIsLf nUM imlI hY, Auh hY ryvqI sLrmf dI ‘afpky lIey hm’.<br />
ies ‘c mnNIsLf qoN ielfvf jXf bwcn vI aihm ikrdfr inBfa rhI hY. mnIsLf nUM<br />
ies iPLlm ‘c iek Klnfiekf dy ikrdfr leI sfeIn kIqf igaf hY. kYrIar dy<br />
KLqm hox dy moV ‘qy ieko vyly iqMn iPlmF df iml jfxf mnIsLf leI bhuq vwzI<br />
lftrI KuwlH jfx vFg hY.<br />
afstRylIaf `c BfrqIaF<br />
`qy nslI ivqkry df<br />
icqrx hY ‘stYp mOm’<br />
krn jOhr ny iPLlm ‘stYp mOm’<br />
AurP mqryeI mF df rImyk inAU Xfrk<br />
aqy isznI ivc nfl-nfl sLurU kr idwqf<br />
hY. iPLlm dI kfst, ijs ivc kfjol,<br />
krInf aqy arjun rfmpfl sLfml hn,<br />
hfl hI ivc sLYizAUl leI vfps af<br />
geI hY. isDfrQ mlhoqrf dy inrdysLn<br />
hyT ies iPLlm df tfeItl ‘lv XU mF’<br />
nfl lgBg imldf hY. ies sUqr ny<br />
Kulfsf kIqf hY ik kfjol aqy krInf<br />
nfl iek ivsLysL sIn hY, ijhVf<br />
afstRylIaf ivc BfrqIaF pRqI nslI<br />
ivqkry dy nfjLuk muwdy nUM tMubdf hY.<br />
ies sIn bfry gwlbfq kridaF<br />
sUqr ny ikhf hY, ‘‘ies dI sLUitMg<br />
kfjol, krInf aqy iek shfiek aYktr<br />
nfl iek mfl ivc kIqI geI hY. ies<br />
ivc stor mflk nUM iek BfrqI mMuzy<br />
Aupr nslI itwpxI kridaF idKfieaf<br />
igaf hY, ijs dI mdd leI kfjol awgy<br />
afAuNdI hY. jdoN Auh ies GtIaf itwpxI<br />
nUM suxdI hY qF Auh bybo nUM kihMdI hY ik<br />
sfnUM ienHF goiraF nUM sbk isKfAuxf<br />
hI pvygf aqy dukfn mflk nUM vI qfVnf<br />
krdI hY. ieh iek aijhf sIn hY,<br />
ijhVf BfrqIaF vloN ipCly kuJ smyN<br />
ivc brdfsLq kIqI geI siQqI nUM<br />
mUrqImfn krn leI bVI KUbsUrqI nfl<br />
iliKaf igaf hY. kyvl ieh hI iek<br />
aijhf sIn nhIN hY, ijhVf nslvfd<br />
bfry gwl krdf hY blik kYNps ivc<br />
afpxy afstRylIan dosqF qoN gflI-gloc<br />
df sfhmxf kr rhy iek BfrqI<br />
ividafrQI dy bcfa leI afeI kfjol<br />
bfry vI iek smfnqMr khfxI hY. sUqrF<br />
anusfr ‘isDfrQ ny bVI zUMGI Koj kIqI<br />
hY aqy BfrqIaF vloN suxIaF jf rhIaF<br />
gflHF dy keI kys vI ghu nfl pVHy hn.<br />
Aus ny iPLlm ivc klipRq idRsL pYdf krn<br />
leI vI AunHF nUM sbUqF vjoN vriqaf hY.’’<br />
kwZ ky rwK idMdI hY.<br />
ieMnf sLor hY ik iek<br />
nUM dUjy dI gwl suxfeI<br />
nhIN idMdI. do pfqr<br />
gwl krn leI jgHf<br />
lwBdy hn tfielyt.<br />
hux AunHF dI sLrfb<br />
pIx dI llk<br />
PRsLtRysLn qoN inklI hY<br />
qF bImfr ho jFdy hn.<br />
ienHF idRsLF ivc bhuq<br />
hI iBafnk rUp<br />
idKfieaf hY sfzI<br />
afAux vflI pIVHI df.<br />
idl dihl jFdf hY. kI<br />
sfzI afAux vflI<br />
pIVI iehI hY?<br />
sylsmYn dy<br />
bhfny iPlm ivc ijs<br />
bfjLfr dI mfniskqf<br />
vl, iBRsLtfcfr vl<br />
guafc rhy afdmI dI<br />
jo gwl khI geI hY,<br />
ivcfrxXog hY. dysL<br />
ivc iBRsLtfcfr dI jo<br />
qsvIr hY, Auh iksy<br />
qoN CupI nhIN hY, pRMqU<br />
iesdy zUMGy pRBfv iks qrHF dy hoxgy, iesdf qfjf<br />
icqr ies iPlm ivc pysL kIqf igaf hY. iPlm<br />
bhuq sfrIaF ieho ijhIaF gwlF krdI hY, jo awj dy<br />
bfjLfr nUM nMgf krdIaF hn, ijs ivc mnuwK ikqy<br />
vI stYNz nhIN krdf. Auh iek tfrgYt acIv krn<br />
vflI msLIn bx igaf hY. iek sMvydnhIx msLIn.<br />
ieho ijhI msLIn, jo dUjy dy isr `qy pYr rwK ky awgy<br />
vDxf jfxdI hY. ieh mnuwK dI hoNd df svfl hY.<br />
ies iPlm ivc jo kMpnI df pIan hY, AusnUM jd<br />
cor morI qoN bxfeI jf rhI kMpnI ivc pfrtnr<br />
bxf ilaf jFdf hY, qF AudoN iek pfqr Aus nfl<br />
nPrq dy aSdfjL nfl gwl krdf hY, qF Ausdy aSdr<br />
df mfnv gusy ivc awg bbUlf ho jFdf hY aqy AusnUM<br />
bhuq hI gMdIaF gflF kwZ ky kihMdf hY ik mYnUM hux<br />
kp plyt nhIN imsLrf jI kih ky bulfE. bs iPlm<br />
iehI gwl drsLk dy mn ivc jgfxf cfhuMdI hY.<br />
iensfn dI hoNd dy svfl nUM sfhmxy ilafAuxf<br />
cfhuMdI hY. Aus iensfn nUM ijsnUM bfjLfr ny kfmozytI<br />
bxf idwqf hY. kuJ hor sUKm gwlF hn ies iPlm<br />
ivc. iek sfry pfqrF dy mn ivc iek gwl PsI<br />
hoeI hY. do, sfiraF ny aSdr dI gwl nUM dbfAuxf<br />
iswK ilaf hY. iqMn, lVfeI hux iswDI nf rih ky<br />
ipwT dy ipwCy pRhfr dy rUp ivc ho rhI hY. cfr,<br />
ivsLvfs Kud `qy vI nhIN irhf. jo pIVHI, afdrsLL dI<br />
gwl krdI sI, AuhnUM AujVnf ipaf hY. pSj, nvIN<br />
afriQkqf ny aivsLvfs, asuriKaf, iekwlypn dy<br />
aihsfs nUM jnm idwqf hY. Cy, pfqr ipafr krdf<br />
hY, pr iDafn ikqy hor hY. ipafr ijs smfDI dy<br />
smfn asIN mSndy hF, hux ikQy hY? ieh svfl<br />
bhuq vwzy drdnfk isstm vl iesLfrf krdf hY.<br />
ies isstm ny ipafr Auzf idwqf hY. iensfn dI<br />
buinafdI KfihsL hI nhI hY. bs tfrgyt hY. Auh vI<br />
sfl Br df. AusqoN bfad iPr hnyrf hY. ijLMdgI<br />
Btkx hY. asihj hY. sihj kuJ vI nhIN irhf.<br />
ipafr vI nhIN. ieh asihj ho gey mnuwK dI khfxI<br />
hY. vsqU bx gey mnuwK dI.<br />
rxbIr-dIipkf iPr iewkTy!<br />
rxbIr kpUr aqy dIipkf pfdUkox dovF nUM bIqy idnIN iekwiTaF dyiKaf igaf.<br />
dovyN vrlI ivKy iek PfeIv stfr hotl ivcoN bfhr inkly aqy bfhr AuzIk kr rhI<br />
iek kfr ivc svfr ho ky cly gey. akqUbr ivc afpxI axbx dy bfad pihlf mOkf<br />
hY ik dIipkf aqy rxbIr nUM<br />
iekwiTaF dyiKaf igaf hY. pRmuK<br />
hsqIaF dy svfgqI imlx<br />
smfroh dI ies hotl ny<br />
myjLbfnI kIqI, ijs ivc ies<br />
joVI nUM vI swdf idwqf igaf sI<br />
aqy ies smfroh nUM Bfvnf pFzy<br />
vloN afXoijq kIqf igaf sI<br />
aqy bhuq sfrIaF bflIvuz dIaF<br />
hsqIaF AuQy mOjUd sn.<br />
mihmfnF ivc gOrI Kfn, krn<br />
jOhr aqy kfjl afnMd vI<br />
sLfml sn. sUqrF df kihxf hY ik rxbIr aqy dIipkf ies eIvYNt ivc sLfml hox<br />
leI afey qF vwK-vwK sI pr ies smfroh dy aMdr Auh dovyN iekwTy sn. jdoN Auh ies<br />
hotl ivcoN iekwTy bfhr inkl ky ieko kfr ivc bYTy qF sfry hYrfn rih gey. dovyN hI<br />
rxbIr dI kfr ivc rvfnf hoey. hux ieQy ieh svfl pYdf huMdf hY ik kI Auh afpxy<br />
mqBydF nUM dUr krn leI hI iekwTy kfr ivc gey jF iek-dUjy nUM ieh dwsx leI ik<br />
kOx ikQy glq sI. ieQy ieh vrnxXog hY ik dIipkf ny afpxI DOx ipwCy rxbIr dy<br />
nF df tYtU Kuxvfieaf hoieaf hY jo hux vI mOjUd hY.<br />
aimqfB dI psMd blfigMg<br />
awj-klH afpxI iPLlm ‘pf’ leI vfh-vfh<br />
Kwt rhy aimqfB bwcn mMndy hn ik AunHF ‘c<br />
ilKx dI pRiqBf nhIN hY. qF hI Auh afqmkQf<br />
nhIN ilKdy. aimqfB df kihxf hY ik jdoN kuJ<br />
ilKx dI gwl afAuNdI hY qF Auh afpxy mn dI<br />
suxdy hn. afpxy ivcfr pysL krky AunHF nUM bhuq<br />
skUn imldf hY, iPr BfvyN Auh afm DfrnfvF dy<br />
Ault hI ikAuN nf hox. iehI kfrn hY ik AunHF nUM<br />
ieMtrnYt ‘qy blfgs ‘qy afpxy ivcfr pRgt krnf<br />
psMd hY. AunHF df kihxf hY ik blfigMg rfhIN<br />
AunHF nUM DfrnfvF nUM cuxOqI dyx, hfr svIkfr<br />
krn qy ies qoN Cutkfrf pRfpq krn leI qfkq jutfAux ‘c mdd imldI hY. Auh<br />
aksr blfigMg krdy hn. AunHF ny dwisaf, ‘‘qusIN mYnUM idn ‘c kMm vyly jF dyr<br />
rfq sOx qoN TIk pihlF blfigMg krdy dyK skdy ho. ieh jfxkfrI dy iek ivsLfl<br />
BMzfr vFg hY. aksr mYN afpxy pfTkF nUM Auqr dyx ‘c ibjLI rihMdf hF, ijnHF ‘coN<br />
keI myrIaF glqIaF df aihsfs vI krvfAuNdy hn.’’
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (38)<br />
pMjfb tfeImjL dy pfTkF nUM nvF sfl mubfrk!<br />
Special Sale<br />
Rice<br />
Taj Mahal Basmati Rice 10Lb- $9.99<br />
Kohinoor Super Basmati Rice 10 Lb- $8.99<br />
Natraj Basmati Rice 10 Lb- $9.99<br />
Indus Valley Basmati Rice 10 Lb- $10.99<br />
Atta<br />
Rasoi Ka Raja 20 Lb- $9.99<br />
Kohinoor 20 Lb- $9.99<br />
Desi Desi Desi Desi Desi Bazar Bazar Bazar Bazar Bazar<br />
Indian Groceries & Sweets<br />
916 E. Main Street #118, Greenwood, IN, 46143<br />
Tel:317-888-2040, Fax:317-887-6116<br />
www.desibazargreenwood.com<br />
*Gr dy bxy qfjLf Pulky<br />
*qfjLf sbjLIaF hr vIrvfr<br />
kYtirMg srivs-spYsLl ryt leI kfl kro<br />
We specialize in Indian Sweets.<br />
Sweets are also available<br />
for bulk orders.<br />
Weekend specials<br />
* 4 Order Dosa get one Aloo Tikki Chat free<br />
* 4 Order Chhole Bhature get one Samosa Chat free<br />
* 4 Order Puri Chhole get one Dahi Wada Free<br />
We specialize in all kind of Indian Groceries and Sweets<br />
J J FRESH VEGETABLES EVERY THURSDAY<br />
J J FRESH GOAT MEAT<br />
10% off on all Gurudwara supplies<br />
and Religious programs!!<br />
We Are Open 7 Days a Week<br />
KulHf qy sfP suQrf stor, pMjfbIaF df mfx dysI bfjLfr
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (39)
sfl 11 aMk 1 pMjfb tfeImjL 2 jnvrI 2010 (40)<br />
cUM kfr ajL hmf hIlqy dr gujsLq..<br />
hlfl asq burdn b sLmsLIr dsq..<br />
srbMsdfnI pfqsLfhF dy pfqsLfh sfihb-ey-kmfl<br />
sRI gurU goibMd isMG jI dy pRkfsL purb dI<br />
Pan-Oceanic Engineering<br />
General Contractors<br />
& Engineers Our Clients:<br />
Our Expertise:<br />
• Sewer & Water Lines Installation<br />
• Excavation & Demolition<br />
• Concrete & Asphalt Paving<br />
• Commercial & Residential Construction Management<br />
• Ornamental and Temporary Fence Installation<br />
guljLfr isMG mulqfnI aqy<br />
pirvfr vloN afp sB nUM<br />
sfl 2010<br />
mubfrk!<br />
prmfqmf kry nvF sfl quhfzy<br />
leI BfgF Biraf cVHy<br />
Awarded with “Green Certification”<br />
for “Sustainable Construction”<br />
at O’Hare Airport by City of Chicago.<br />
8501 W. Higgins Rd., Suite 630, Chicago, IL 60631<br />
Ph: 773-601-8408, Fax: 773-601-8409 www.panoceanicinc.com<br />
• City of Chicago<br />
• Illinois Department of Transportation<br />
• METRA Rail<br />
• O’ Hare Airport<br />
• Capital Development Board<br />
• Chicago Public Schools<br />
• All Kinds of Construction Customers