ulrich lins niebezpieczny język - Verkoj tradukitaj en Esperanton

W Norwegii [note: Arnfinn Jensson, "Norvega Esperantista Ligo dum la milito", Esperanto
Internacia 9. 1945, p. 7/8] i Danii [note: K. T. Hansen, "En Danujo dum la milito",
Esperanto Internacia 9. 1945, p. 87]nie zabraniano działalności związkowej.
w 1942 r. Robotniczy Klub Esperancki w Kopenhadze wydał książkę "Tra densa mallumo".
krytykującą niemieckich esperantystów, którzy niby ratując związek sami oddali się na
służbę nazistom[note:Tra densa mallumo. Esperantoeseoj pri movado kaj lingvo, Kopenhago
1942, p. 27, 25]
Niemiecki żołnierz esperantysta podłączył telefon swego przyjaciela Duńczyka do sztabu, aby
mógł on słyszeć, kto będzie deportowany i ostrzegać ludzi[note: Heroldo de esperanto 22.
1946, n-ro 7, p. 2]
W Belgii udało się wydać bez zezwolenia 5 numerów gazety esperanckiej.
Podczas drukowania szóstego numeru weszło Gestapo i zabroniło dalszej działalności.
Miejscowa grupa w Brugii wydawała potajemni miesięcznik "Paco kaj Justeco"[note: E.
Cortvriendt, "Flandra Ligo Esperantista dum la milito", Esperanto Internacia 9. 1945, p. 88-
89]
W Holandii początkowo zezwolono esperantystom na korespondencję z krajami neutralnymi,
ale w marcu 1941 r. "Holenderski Związek Esperantystów" został rozwiązany przez Tajną
Policję[note: "La verda stelo brilis en la mallumo. Esperantista vivo en la okupita
Nederlando", La Praktiko 11. 1946, p. 87].
Fanatyczny wróg Esperanta Werner Schwier zamykając Instytut Esperanta w Hadze
chwalił się, że zlikwidował już esperanto w Niemczech i Polsce grożąc pracownikom
obozem, jeżeli będą protestować. Jego zdaniem : "...pacyfizm i humanizm są największymi
zbrodniami przeciw narodom"[note: Andreo Cseh, "La Ĉe Instituto dum la milito", Esperanto
Internacia 9. 1945, p. 57; la sama , " Dum la uragano", La Praktiko 11. 1946, p. 15.] Część
biblioteki Instytutu została przesłana do Berlina Wyższej Szkole NSDAP jako materiał do
analizy o "Konspiracyjnej działalności Żydów"[note: Kp. Der Prozess gegen die
Hauptkriegsverbrecher vor dem Internationalen Militärgerichtshof, Nürnberg 1947, p.
252-253]
2.8 Naśladując model nazistowski.
Już przed inwazją Niemiec w demokratycznych krajach Europy obserwowano tendencje
hamujące rozwój esperanta. Były to antykomunizm i antysemityzm. Antypatię do Esperanta
powodował fakt, że jego twórcą był Żyd.
W Polsce w 1934 r. nauczyciel języka Esperanto w bydgoskim gimnazjum prosił uczniów o
wypełnienie ankiety, dlaczego odmówili nauki tego języka.
Uczniowie odpowiadali:
"....bo jest to żydowski żargon, którego nie wolno lubić....
...esperanto służy antyreligijnej propagandzie...
.. esperantyści są najczęściej Żydami, albo ateistami.
... esperanto należy doszczętnie zniszczyć.
...jestem wielkim antysemitą, dlatego nie lubię esperanta...
...ponieważ to jest według mnie syjonistyczny wymysł do łatwiejszego rozpowszechniania
komunizmu, wolnomyślicielstwa i innych niepotrzebnych rzeczy..." [note: Mieczysław
Sygnarski, "Kion opinias la junularo pri Esperanto?", Internacia Pedagogia Revuo 17. 1938,
n-ro 1, p. 6-14]
Kiedy w 1937 roku w 50 rocznicę istnienia języka esperanto władze Warszawy zgodziły się