ulrich lins niebezpieczny język - Verkoj tradukitaj en Esperanton

Katalońska Federacja Esperantystów była oskarżana o dążenia separatystyczne. W
odpowiedzi na żądanie, aby połączyła się z hiszpańskimi Związkami, rozwiązała się.
Po upadku reżimu w 1938 r. Federacja odnowiła swoją działalność i wydała "Antologię
Katalońską" wołającą o prawo do własnego języka i narodu[note:EdE, p. 219-2200]
Pierwsza antologia wydana w 1925 r. była powodem do prześladowań.
Za rządów Franko całkowicie zabroniono działalności związkowej w całej Hiszpanii.
Esperantyści w Walencji potajemnie wydawali antyfaszystowską gazetę "Front Narodowy",
o walce Hiszpanów przeciw faszyzmowi. Katalończycy wydawali "Biuletyn Informacyjny"
w języku esperanto z komunikatami swoich władz[note:Comunicat de Premsa] Ukazały się
33 numery od 1937 do 1938 r..Wydawano też anarchistyczny Biuletyn Informacyjny i kilka
innych.
Do Brygad Międzynarodowych przybywali ochotnicy z Austrii, Niemiec, Czechosłowacji,
Francji, Włoch, Bułgarii, Polski, Węgier, Jugosławii, Szwajcarii i innych krajów[note: Franz
Haiderer, "La Internaciaj Brigadoj kaj la esperantistoj", Der Esperantist 10. 1974, n-ro 5/6, p.
10-12]
Był też oddział esperantystów i odbywały się kursy języka dla uczestników [note: Samloke, p.
11; La Socialisto 11. 1937, n-ro 1, p. 5]
Radio Barcelona nadawała pozdrowienia w języku esperanto dla walczących brygad[note:Sur
Posteno 4. 1937, n-ro 49, p.5]
Walczył w nich Julio Mangada Rosenörn, przewodniczący Hiszpańskiego Związku
Esperantystów, który wydał broszurę Zamenhofa o homaranizmie i pisał wiersze w języku
esperanto[note: Hugh Thomas(Der Spanische Bürgerkrieg. 2-a eldono, Berlin, Framfurt a. M.,
Wien 1964, p. 164)]
Gazeta Heroldo de Esperanto otrzymała prośbę od czytelnika, by nie pisać do niego w
języku esperanto, ponieważ "jest to niebezpieczne jak śmierć"[note: Jung Ĉiu-Ciun, p. 195]
Był to adwokat Andres Pino z Walencji, socjalistyczny poseł do parlamentu.
Po zwycięstwie Franco esperantyści byli podejrzliwie obserwowani [note:Esperanto 40. 1947,
p. 114-115] 11. 19 W 1948r. odrodziła się
Hiszpańska Federacja Esperancka, a w 1951r. po 14 latach rozpoczęto kursy Esperanta.
Jednak w La Laguna na Tenerifie kiedy organizowano kurs studencka faszystowska gazeta
zażądała, by go zabroniono[note:Esperanto 42. 1949, p. 23] 30 lat po Wojnie Domowej w
1968 r. odbył się 53 Międzynarodowy Kongres pod protektoratem Franco.
Włochy pod rządami Mussoliniego pozwoliły istnieć Ruchowi Esperantystów przez 15 lat.
Wydawało się, że współżycie z rządem faszystowskim jest możliwe, bo rząd uważał
esperanto za dobre narzędzie reklamujące turystyczne uroki Włoch.
Franz Thierfelder zwalczający Esperanto w Niemczech, twierdził, iż Włosi tolerują ten język
z powodu jego łacińskich korzeni i przez to wabią do języka włoskiego[note: Franz
Thierfelder, Sprachpolitik und Rundfunk, Berlin 1941, p. 38-39]
W 1935r. odbył się 27 Międzynarodowy Kongres Esperanta w Rzymie.
Włoski Związek Esperantystów skompromitował się wzywając zagranicznych
esperantystów, aby wyrazili aprobatę dla Włoch z powodu podboju Etiopii.[note: Laŭ
Sennaciulo 12. 1935, p. 33]
Jednak w latach 1936-37 nie zezwolono już na krajowe kongresy, a w 1938r. władze pod
naciskiem Niemiec przyjęły prawa skierowane przeciw Żydom. Zaczęto kampanię w
gazetach, zakwestionowano nazwę ulicy Zamenhofa[note:Laux Esperanto 35. 1939, p. 11] i
powtarzano po niemieckich gazetach, że esperanto jest językiem Żydów[note: "La plej stulta
argumento", Esperanto Internacia 3. 1939, p. 321]
W 1939 r. uniemożliwiono zorganizowanie już zapowiedzianego kongresu w Torino, przestał