D:\Hydrogelogia PDFY\tom1\Hydrogeologia część trzecia.vp
D:\Hydrogelogia PDFY\tom1\Hydrogeologia część trzecia.vp
D:\Hydrogelogia PDFY\tom1\Hydrogeologia część trzecia.vp
- TAGS
- www.mos.gov.pl
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Pobór wód podziemnych<br />
11.1. Przegl¹d badañ i ocen wielkoœci poboru<br />
11.1.1. Badania ukierunkowane na ustalenie wielkoœci poboru<br />
Badania i prace naukowe, które uwzglêdnia³y ustalenie<br />
wielkoœci poboru s³odkich wód podziemnych w ró¿nych<br />
rejonach kraju prowadzone by³y w szeregu instytucjach<br />
naukowo-badawczych. Pañstwowy Instytut Geologiczny<br />
rozpocz¹³ prace badawcze nad oszacowaniem poboru<br />
wód podziemnych w skali kraju ju¿ w 1957 r. Prace<br />
dokumentacyjne mia³y charakter przegl¹dowy i oparte<br />
by³y na istniej¹cych materia³ach hydrogeologicznych i gospodarki<br />
wodnej. Prace o podobnym charakterze by³y podejmowane<br />
równie¿ w innych instytutach, np. resortu rolnictwa.<br />
Bardziej precyzyjne podejœcie do oceny wielkoœci poboru<br />
wód podziemnych oraz jego struktury rozpoczê³o<br />
siê z chwil¹ dokumentowania regionalnych zasobów wód<br />
podziemnych. Zakres badañ i rozpoznania oraz sposób<br />
ustalania zasobów najpe³niej oddawa³a instrukcja Centralnego<br />
Urzêdu Geologii (Przepisy,1969), która obowi¹zywa³a<br />
do 1994 r. W myœl tych dokumentów, najpe³niejszy<br />
zakres badañ obowi¹zywa³ przy rozpoznawaniu<br />
zasobów eksploatacyjnych w skali regionalnej –<br />
struktur hydrogeologicznych zlewni, jak równie¿ jednostek<br />
administracyjnych (województw, powiatów, regionów<br />
gospodarczych) oraz dla du¿ych ujêæ wody podziemnej<br />
(B. Paczyñski, 1995). W okresie obowi¹zywania<br />
instrukcji wykonano szereg dokumentacji hydrogeologicznych,<br />
które swoim zakresem nie objê³y jednak ca³ego<br />
kraju. Pierwsz¹ ocenê wielkoœci poboru, równie¿ dla ca-<br />
³ego kraju, przeprowadzono w ramach realizacji opracowania:<br />
Atlas zasobów zwyk³ych wód podziemnych i ich<br />
wykorzystanie w Polsce (J. Malinowski red., 1976). Atlas<br />
wykonany w skali 1:500 000 by³ pierwsz¹ monografi¹<br />
hydrogeologiczn¹, zawieraj¹c¹ ustalenie poboru wód<br />
podziemnych, które zosta³o oparte na badaniach regionalnych<br />
prowadzonych przez przedsiêbiorstwa geologiczne<br />
i oœrodki uniwersyteckie. Wed³ug stanu na 1971 r. (J.<br />
Malinowski op. cit.), krajowy sumaryczny pobór s³odkich<br />
478<br />
wód podziemnych z ró¿nego rodzaju ujêæ (uwzglêdniono<br />
studnie wiercone i kopane, systemy odwodnienia kopalñ,<br />
nie uwzglêdniono ujêæ infiltracyjnych) wynosi³ 7,3 mln<br />
m 3 /d (tj. ok. 2,7 km 3 /rok), przy ówczesnych ³¹cznych zasobach<br />
eksploatacyjnych kraju oszacowanych na 17 mln<br />
m 3 /d. Opracowanie to sta³o siê podstaw¹ dla ustalenia<br />
d³ugoplanowych zamierzeñ racjonalnego gospodarowania<br />
wodami podziemnymi kraju.<br />
W latach 90. XX w. pojawi³o siê kilka znacz¹cych prac<br />
monograficznych syntetyzuj¹cych wiedzê o s³odkich wodach<br />
podziemnych kraju. Zosta³a opracowana m.in. Mapa<br />
obszarów g³ównych zbiorników wód podziemnych<br />
(GZWP) w Polsce wymagaj¹cych szczególnej ochrony<br />
w skali 1:500 000 (A.S. Kleczkowski red., 1990) oraz<br />
szereg prac badawczych dotycz¹cych ochrony wód podziemnych<br />
(A.S. Kleczkowski i in., 1991; A.S. Kleczkowski<br />
red., 1994). Prace zawiera³y ustalenie zaktualizowanych<br />
wielkoœci poboru dla wybranych rejonów oraz podkreœla³y<br />
kluczow¹ pozycjê w³aœciwej oceny poboru wód<br />
podziemnych dla poprawnego planowania ich ochrony.<br />
W opracowaniu monograficznym – Atlas hydrogeologicznego<br />
Polski w skali 1: 500 000 (B. Paczyñsk red., 1995),<br />
z uwagi na brak pe³nych wiarygodnych danych wyjœciowych,<br />
nie dokonano oceny zasobów dyspozycyjnych,<br />
w tym równie¿ wielkoœci poboru wód podziemnych. Syntezê<br />
informacji o wykorzystaniu wód w wybranych<br />
ga³êziach przemys³u i rolnictwie oraz zmian w gospodarowaniu<br />
wodami zawarto w monografii poœwiêconej strategii<br />
ochrony wód podziemnych, w œwietle przyst¹pienia<br />
Polski do Unii Europejskiej (M. Gromiec red., 1999).<br />
Pobór wód podziemnych przez ujêcia wodoci¹gowe, od<br />
po³owy lat 90.XX w., by³ przedmiotem dokumentowania<br />
przez Pañstwowy Instytut Geologiczny dla potrzeb realizacji<br />
Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000.Od<br />
2003 r. Pañstwowy Instytut Geologiczny w ramach terenowej<br />
weryfikacji komunalnych ujêæ wód podziemnych
Change language