D:\Hydrogelogia PDFY\tom1\Hydrogeologia część trzecia.vp
D:\Hydrogelogia PDFY\tom1\Hydrogeologia część trzecia.vp
D:\Hydrogelogia PDFY\tom1\Hydrogeologia część trzecia.vp
- TAGS
- www.mos.gov.pl
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Zagro¿enia i ochrona s³odkich wód podziemnych<br />
azotanów po okresie wieloletniej (1989–1992) suszy hydrologicznej<br />
(maks. 18 mg N NO3 /dm 3 w wodach Warty w rejonie<br />
Poznania). Zjawisko to zwi¹zane by³o z kumulowaniem<br />
siê azotanów na terenach rolniczych w glebie i strefie aeracji<br />
w okresie suszy i ich skoncentrowanym sp³ywem po jej zakoñczeniu.<br />
13.1.2. Zró¿nicowanie presji ognisk zanieczyszczeñ<br />
Najwiêkszej presji ognisk zanieczyszczeñ poddane s¹<br />
rejony po³udniowej, centralnej i zachodniej Polski – patrz<br />
figura 13.2 (T. B³aszyk, J. Górski, 1993; A. Macioszczyk,<br />
J. Mitrega, 1997; J. Mitrega, A. Sadurski, 1999). Du¿a<br />
koncentracja ognisk zanieczyszczeñ wystêpuje w rejonach<br />
eksploatacji surowców mineralnych tj. w okrêgach: Górnoœl¹skim,<br />
Legnicko-G³ogowskim, Wa³brzyskim, Tarnobrzeskim,<br />
Lubelskim i Kujawskim oraz w rejonach odkrywkowej<br />
eksploatacji wêgla brunatnego. W obszarach<br />
tych czêsto wystêpuj¹ nie tylko oddzia³ywania na jakoœæ<br />
wód podziemnych ale równie¿ ich degradacja iloœciowa.<br />
Oddzia³ywania te zwi¹zane s¹ z wp³ywem odpadów, œcieków,<br />
emisji py³owo-gazowych, a tak¿e negatywnych przekszta³ceñ<br />
naturalnego œrodowiska hydrogeochemicznego.<br />
Zró¿nicowanie ognisk zanieczyszczeñ powoduje, ¿e<br />
do wód podziemnych przedostaj¹ siê ró¿ne substancje.<br />
Mo¿emy je podzieliæ na takie, które wystêpuj¹ w warunkach<br />
naturalnych oraz obce, nie spotykane w naturalnym<br />
œrodowisku. W szerokiej gamie ró¿nych substancji zanieczyszczaj¹cych<br />
nale¿y wymieniæ przede wszystkim te,<br />
które stanowi¹ powszechny czynnik zanieczyszczaj¹cy<br />
na znacznych obszarach i decyduj¹ o mo¿liwoœci wykorzystania<br />
wód. S¹ to g³ównie azotany i pestycydy, jak<br />
równie¿ wielopierœcieniowe wêglowodory aromatyczne<br />
(WWA), substancje ropopochodne, detergenty i fenole<br />
oraz metale ciê¿kie. Najbardziej powszechne s¹ zanieczyszczenia<br />
azotanami. Ich Ÿród³em s¹ g³ównie nawozy<br />
502<br />
13.1.3. G³ówne substancje zanieczyszczaj¹ce<br />
Nale¿y podkreœliæ, ¿e zagro¿enia w znacznym stopniu<br />
pozostaj¹, a niekiedy wrêcz zwiêkszaj¹ siê w przypadku<br />
likwidacji zak³adów górniczych. Du¿y stopieñ zagro¿enia<br />
wystêpuje równie¿ w rejonach aglomeracji miejsko-<br />
-przemys³owych.<br />
Ogniska zanieczyszczeñ zwi¹zane z rolnictwem i hodowl¹<br />
rozproszone s¹ po ca³ym terytorium kraju na terenach<br />
u¿ytków rolnych. Najwiêksze zagro¿enia z racji najwy¿szych<br />
dawek nawozów sztucznych oraz koncentracji<br />
hodowli wystêpuj¹ jednak w zachodniej Polsce. W centralnej<br />
i wschodniej Polsce koncentruj¹ siê one w takich<br />
rejonach jak Kujawy, otoczenie aglomeracji warszawskiej<br />
oraz niektóre rejony Ziemi Zamojskiej.<br />
mineralne i organiczne oraz œcieki i odpady, a tak¿e emisje<br />
py³owo-gazowe.<br />
Istotny czynnik zagro¿enia wód podziemnych na terenach<br />
rolniczych stanowiæ mog¹ pestycydy. Wskazuj¹ na to<br />
wyniki badañ w USA i krajach Europy Zachodniej. W Polsce<br />
problem ten jest dotychczas s³abo rozpoznany. Wykonane<br />
badania dokumentuj¹ g³ównie zanieczyszczenie wód<br />
podziemnych w rejonach niew³aœciwie urz¹dzonych i eksploatowanych<br />
mogilników. Nieliczne badania dokumentuj¹<br />
zanieczyszczenie p³ytkich wód podziemnych w obszarach<br />
intensywnych upraw ogrodniczych i sadowniczych.<br />
W zanieczyszczonych wodach podziemnych doœæ czêsto<br />
obserwuje siê wystêpowanie detergentów, WWA i w mniej-