udhëzues për mësuesin “Gjuha shqipe 3” - Albas
udhëzues për mësuesin “Gjuha shqipe 3” - Albas
udhëzues për mësuesin “Gjuha shqipe 3” - Albas
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
<strong>udhëzues</strong> <strong>për</strong> <strong>mësuesin</strong><br />
<strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Përgatitur nga:<br />
Brisida Çekrezi<br />
Ilda Alushaj
UDhëzUEsi <strong>për</strong> GjUhën shqipE 3<br />
Kritere të hartimit të tekstit Gjuha <strong>shqipe</strong> 3<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Teksti Gjuha <strong>shqipe</strong> 3, ashtu si parashihet në programin e ri, synon që të realizojë standardet e mësimit të gjuhës<br />
<strong>shqipe</strong> dhe t’u mësojë nxënësve të klasës së tretë gjuhën <strong>shqipe</strong>, <strong>për</strong> të komunikuar sa më mirë, më bukur e më<br />
lehtësisht, me gojë e me shkrim në situata të ndryshme. Këtë synim, ashtu si dhe në tekstin Gjuha <strong>shqipe</strong> 2, jemi<br />
<strong>për</strong>pjekur ta realizojmë në<strong>për</strong>mjet integrimit plotësisht të katër linjave të mësimit të gjuhës: të lexuarit, të folurit, të<br />
shkruarit dhe njohurive gramatikore.<br />
Këto katër linja të programit janë realizuar në tekst në<strong>për</strong>mjet rubrikave:<br />
TË LEXUARIT - pjesët e zgjedhura të Leximit<br />
TË FOLURIT - Bisedojmë së bashku<br />
TË SHKRUARIT - shkruajmë<br />
GRAMATIKA - njohim gjuhën tonë<br />
Këto rubrika <strong>për</strong>fshihen në gjashtë kapitujt kryesorë të librit, të ndarë nga ana tematike dhe didaktike:<br />
I. Rubrika Lexojmë është ndërtuar sipas tematikës në ndarjet e mëposhtme:<br />
· Unë mësoj nga të rriturit. · Unë mësoj nga natyra.<br />
· Unë mësoj nga miqtë e mi. · Unë mësoj nga lojërat dhe fantazitë.<br />
· Unë mësoj nga <strong>për</strong>rallat. · Unë mësoj nga kompjuteri.<br />
· Unë mësoj nga tregimet.<br />
Ndarja në tematikat e mësi<strong>për</strong>me dhe zgjedhja e pjesëve nuk është bazuar në synime antologjike, por në synimet<br />
didaktike e shkencore të kësaj lënde. Pjesët e zgjedhura në shumë raste janë <strong>për</strong>shtatur nga autoret e tekstit,<br />
me qëllim që të shkarkohen nga mbingarkesa leksikore e sintaksore. Gjithashtu, <strong>për</strong> arsye didaktike, disa pjesë<br />
janë shkruar posaçërisht nga autoret e tekstit që paraqiten në tekst me inicialet R. P dhe N. P.<br />
Në rubrikën Unë mësoj nga të rriturit <strong>për</strong>fshihen pjesë me temë nga jeta e <strong>për</strong>ditshme e nxënësit në shkollë,<br />
në familje, në mjedisin <strong>për</strong>reth. Në<strong>për</strong>mjet kësaj teme zgjerohet fjalori i tyre si në të folur, ashtu dhe në të shkruar.<br />
Gjithashtu, në<strong>për</strong>mjet pjesëve të zgjedhura nxënësi merr mjaft mesazhe, të cilat ndikojnë në formimin e karakterit të<br />
tij, në mënyrën e të sjellit me të tjerët brenda dhe jashtë shtëpisë. Pjesët e zgjedhura dëshmojnë tipa të ndryshëm<br />
shkrimi, si: copëza letrare nga tregimet e romanet <strong>për</strong> fëmijë, shkrime të marra nga gazetat dhe revistat <strong>për</strong> fëmijë,<br />
lloje të ndryshme të të shkruarit që lidhen me shkrimin e këshillave, të të drejtave të fëmijëve etj.<br />
Në rubrikën Unë mësoj nga miqtë e mi <strong>për</strong>fshihen pjesë me tema nga marrëdhëniet e fëmijëve me njëri-tjetrin.<br />
Aty mbizotëron tema e miqësisë, tema e solidaritetit, e mbështetjes që duhet t’i japin fëmijët njëri-tjetrit, dashuria<br />
<strong>për</strong> kafshët etj. Pjesët e zgjedhura dëshmojnë tipa të ndryshëm shkrimi, që lidhen me copëza letrare (në prozë<br />
dhe në vargje), shkrime të llojit të intervistës, të rregullave, gazmoreve, recetave etj.<br />
Në rubrikën Unë mësoj nga <strong>për</strong>rallat nxënësi nxitet të futet në botën e fantazisë, të njohë personazhet e<br />
<strong>për</strong>rallave, të marrë mesazhin e tyre që lidhet me fitoren e së mirës etj. Gjithashtu, në këtë rubrikë ai njihet me<br />
lloje të ndryshme <strong>për</strong>rallash, me personazhe njerëz apo kafshë (fabulat), me <strong>për</strong>rallat popullore, që ndryshojnë<br />
nga <strong>për</strong>rallat e shkruara nga shkrimtarë të ndryshëm etj. Në<strong>për</strong>mjet kësaj rubrike pasurohet fjalori i tyre me fjalë<br />
e shprehje sa të dashura, aq edhe të largëta <strong>për</strong> ta.<br />
Në rubrikën Unë mësoj nga tregimet nxënësi futet në botën e tregimeve historike, njeh personazhe e ngjarje<br />
reale historike. Gjithashtu, në këtë rubrikë <strong>për</strong>fshihen edhe personazhe të krijuara nga autorë të ndryshëm, të cilat<br />
sjellin mesazhet e tyre të dashurisë <strong>për</strong> vendin, <strong>për</strong> flamurin, <strong>për</strong> gjuhën etj. Në<strong>për</strong>mjet kësaj rubrike pasurohet<br />
fjalori i nxënësve dhe zhvillohen aftësitë komunikative të tyre <strong>për</strong> të folur si të rritur <strong>për</strong> ngjarje dhe personazhe<br />
historike, duke mbajtur edhe qëndrimin e tyre.<br />
Në rubrikën Unë mësoj nga natyra nxënësi nxitet të futet në brendësi të natyrës, me qëllim që ta shijojë atë sa<br />
më shumë, ta dojë dhe ta mbrojë. Në këtë rubrikë janë zgjedhur copa letrare në prozë e në poezi, të cilat pasurojnë<br />
fjalorin e nxënësit, e nxisin atë të flasë dhe ta <strong>për</strong>shkruajë sa më bukur natyrën.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Në rubrikën Unë mësoj nga lojërat dhe fantazitë nxënësit i nxitet fantazia e tij fëmijërore, shtyhet të mendojë <strong>për</strong><br />
tema të tilla që e shqetësojnë atë, si: frika, magjia, në<strong>për</strong>mjet figurave reale si dhe atyre fantastike, si: magjistarët<br />
apo fatat. Kjo rubrikë i zgjeron dhe i pasuron atij fjalorin në të folur dhe në të shkruar; e bën atë të shprehet hapur<br />
<strong>për</strong> ndjesitë që gjenden në nënvetëdijen e tij.<br />
Në rubrikën Unë mësoj nga kompjuteri nxënësi nxitet të familjarizohet me kompjuterin, qoftë si teknologji<br />
bashkëkohore, qoftë si terminologji gjuhësore. Në<strong>për</strong>mjet kësaj rubrike ai njihet me shkrime të tipit informativ dhe<br />
njohës <strong>për</strong> figura të ndryshme apo ngjarje të njohura nga bota.<br />
Të lexuarit<br />
Pjesët <strong>për</strong>gjithësisht parashikohen të zhvillohen në 2 orë, veçanërisht ato pjesë që janë të gjata. Kjo është bërë<br />
me qëllim që në orën e parë nxënësi të ushtrohet në të lexuarin e pjesës, ndërsa në orën e dytë, të arrijë të kapë<br />
kuptimin e pjesës dhe të shprehë edhe qëndrimin e tij ndaj temës së trajtuar. Për këtë ai ndihmohet edhe nga<br />
aparati pedagogjik i çdo pjese.<br />
Në parashikimin e bërë nga ana jonë në planin analitik nuk janë llogaritur orët <strong>për</strong> lexime jashtë klase, prandaj mjaft<br />
pjesë janë parashikuar të zhvillohen në 2 orë. Për të realizuar edhe orët e leximeve jashtë klase, mësuesi/ja mund<br />
t’i zhvillojë disa pjesë në një orë ose të mos i zhvillojë fare. Mësuesi/ja është i lirë të zhvillojë aq pjesë sa e sheh të<br />
arsyeshme, por gjithmonë do të mbajë parasysh që në planifikimin e tij të ruajë ato pjesë që kanë lidhje të ngushtë<br />
me rubrikën Flasim dhe Shkruajmë. Po kështu, pjesët që janë në fund të librit mund të <strong>për</strong>doren nga mësuesi/ja<br />
si lexime jashtë klase.<br />
Aparati pedagogjik realizohet në<strong>për</strong>mjet këtyre rubrikave.<br />
a. Pyetje rreth tekstit, b. Kthehu te teksti,<br />
c. Gjetja e <strong>për</strong>gjigjeve të sakta, d. Po ti? (Vlerësimi subjektiv i pjesës.)<br />
Rubrika Pyetje rreth tekstit, synon marrjen e kuptimit tërësor të tekstit gjatë ushtrimit të të lexuarit. Kjo rubrikë<br />
është shkalla e parë e kuptimit të <strong>për</strong>gjithshëm të tekstit. Prandaj punimi i pyetjeve të dhëna dhe të tjera që mund të<br />
mendojë mësuesi, janë shumë të rëndësishme, pasi që aty kalohet në shkallët e tjera të njohjes së tekstit. Në<strong>për</strong>mjet<br />
këtyre pyetjeve nxënësi ushtrohet jo vetëm <strong>për</strong> të folurin, po edhe <strong>për</strong> lidhjen logjike të mendimeve të tij.<br />
Rubrikat: Kthehu te teksti, Gjetja e <strong>për</strong>gjigjeve të sakta synojnë që nxënësi ta mbajë sa më gjatë tekstin në dorë<br />
duke e detyruar atë që të rikthehet disa herë te teksti. Alternativat në këtë rubrikë jepen herë mirë dhe herë gabim.<br />
Në<strong>për</strong>mjet kësaj rubrike tërhiqet vëmendja e nxënësit në drejtim të detajeve, hollësive. Alternativa, që i kërkohet, e<br />
bën nxënësin të kërkojë në tekst atë pjesë, grup fjalësh a një fjalë të vetme që i duhet atij. Kërkimi i fjalës në tekst<br />
edukon dhe ngulitjen pamore të fjalës a pjesëve të tekstit. Pra, në<strong>për</strong>mjet kësaj rubrike synojmë të realizojmë jo<br />
një lexim tërësor, por leximin me synim. Ky është një lexim me laps në dorë.<br />
Rubrika: Po ti? Synon që nxënësi të shprehë mendimin e gjykimin e tij <strong>për</strong> ato që mësoi. Në<strong>për</strong>mjet kësaj<br />
rubrike nxënësi vë në <strong>për</strong>dorim, në mënyrë të pavarur, fjalët e reja që mësoi, <strong>për</strong>piqet të argumentojë veprimet e<br />
personazheve, të krahasojë etj.<br />
Përveç këtyre rubrikave që janë më kryesoret, në rubrikat e leximit ka edhe punë me kërkesa të ndryshme dhe<br />
specifike <strong>për</strong> secilin tekst të zgjedhur (p.sh.: Plotëso, Lidh me shigjetë...). Disa herë nxënësit i kërkohet ndonjë<br />
detyrë e shkurtër me shkrim, e cila kërkohet të punohet në Fletoren e punës.<br />
Të folurit<br />
Temat e Të folurit janë parashikuar që të zhvillohen në 1 orë.<br />
Këto tema janë të integruara me tematikën e pjesëve të leximit. Pasi nxënësi e analizon një pjesë të lexuar, atij<br />
i kërkohet të reflektojë se si e <strong>për</strong>jeton atë ngjarje në jetën e tij personale.<br />
Qëllimi i temave të kësaj rubrike nga ana e standardeve lëndore është që nxënësi:<br />
· të ushtrojë të folurin <strong>për</strong> tema nga më të ndryshmet,<br />
· të zgjerojë fjalorin në varësi të këtyre temave dhe t’i <strong>për</strong>dorë fjalët e reja në situata të tjera të ngjashme,<br />
· të flasë qartë e pa gabime,<br />
· të lidhë me logjikë fjalët në fjali, si dhe të lidhë saktë fjalitë <strong>për</strong> të dhënë mendimin e tij,<br />
· të <strong>për</strong>shkruajë me gojë një personazh dhe të japë mendimin e tij <strong>për</strong> të,<br />
· të tregojë se si ka kaluar në një shëtitje, si luan me shokët, si reflekton ndaj të tjerëve në shtëpi apo<br />
mjedisin e jashtëm, si i <strong>për</strong>jeton ngjarjet, <strong>për</strong>rallat, tregimet, emocionet dhe mbresat.<br />
Të shkruarit<br />
Secila temë e kësaj rubrike do të zhvillohet në 1 orë. Temat e kësaj rubrike janë të integruara nga ana tematike<br />
me pjesët e leximit dhe rubrikën Të flasim.<br />
Në fillim të kësaj rubrike është mirë që mësuesi <strong>për</strong>para se nxënësit të fillojnë të shkruajnë të bëjë një para<strong>për</strong>gatitje
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
me gojë rreth temës që do të shkruhet.<br />
Qëllimi i këtyre temave nga ana e standardeve lëndore është që nxënësi:<br />
· të shkruajë saktë dhe pa gabime fjalë nga fjalori i fushave të ndryshme,<br />
· të lidhë me logjikë fjalët në fjali si dhe të lidhë fjalitë <strong>për</strong> të arritur në <strong>për</strong>shkrimin e një teksti të shkurtër,<br />
· të marrë njohuri rreth elementeve të para fillestare letrare dhe të realizojë <strong>për</strong>shkrimin e personazhit,<br />
shkrimin e <strong>për</strong>mbledhjes, të renditë ngjarje sipas skemës së tregimit, t’i vendosë titull një teksti,<br />
të shkruajë një <strong>për</strong>rallë etj.<br />
Në mbështetje të kësaj rubrike vjen edhe rubrika e Njohurive gjuhësore.<br />
njohuritë gjuhësore<br />
Temat e kësaj rubrike janë parashikuar të zhvillohen në 1 ose në 2 orë, varësisht nga materiali. Dukuria e re<br />
gjuhësore paraprihet nga rubrika Kujtojmë, ku nxënësi duhet të kujtojë njohuritë që di rreth asaj teme. Më pas<br />
shtjellohet njohuria e re, e cila veç shembujve dhe arritjes në <strong>për</strong>kufizimin e thjeshtë, mbështetet edhe me ilustrime<br />
a skema të thjeshta, në mënyrë që nxënësit t’i ngulitet sa më mirë kjo njohuri dhe nga ana pamore. Gjithashtu,<br />
në shtjellimin e dukurisë gjuhësore i është dhënë rëndësi trajtimit nga ana logjike, që nxënësi të mos e mësojë<br />
në mënyrë mekanike. Shembujt e <strong>për</strong>dorur janë shumë të thjeshtë e të pangarkuar stilistikisht. Këta shembuj nuk<br />
jepen me fjali të shkëputura, por <strong>për</strong>gjithësisht në tekste të shkurtra, në dialogë etj., që njohuritë të mos merren të<br />
shkëputura e si qëllim në vetvete. Është pasur kujdes që në shembujt të <strong>për</strong>doren fjali të thjeshta dhe jo të <strong>për</strong>bëra,<br />
sepse në këtë klasë nxënësi nuk e mëson fjalinë e <strong>për</strong>bërë.<br />
Konceptimi i ushtrimeve është bërë i tillë që dukuria gjuhësore e një teme të dhënë të vihet në kontekste të<br />
ndryshme, si fjalë në vetvete dhe në funksionin e saj në fjali.<br />
Të gjitha temat e gramatikës janë trajtuar në mënyrë të tillë që nxënësi t’i marrë njohuritë gjuhësore në mënyrë<br />
intuitive dhe të lidhura me Të lexuarin, Të shkruarin dhe Të folurin, prandaj nuk duhet të ngulet këmbë që nxënësi<br />
të thotë <strong>për</strong>mendsh <strong>për</strong>kufizimin, por ta kuptojë atë dhe të <strong>për</strong>dorë ku dhe si duhet njohuritë gjuhësore të fituara.<br />
Interpretimi i ilustrimeve dhe i fotografive<br />
Gjatë gjithë tekstit mësuesi/ja duhet të jetë i vëmendshëm ndaj ilustrimeve dhe fotove që janë pasqyruar në libër.<br />
Secili prej tyre është vënë me një qëllim didaktik të caktuar dhe sjell një informacion të caktuar.<br />
Në rubrikën e Leximit duhet t’i kushtohet një vëmendje e madhe ilustrimit. Ilustrimet janë dhënë me ngjyrime<br />
stilistike <strong>për</strong> ta tërhequr nxënësin drejt pjesës që lexon dhe gjithashtu <strong>për</strong> të ilustruar anën stilistike të tekstit. Në<br />
këtë rast kjo do të thotë se figuracioni letrar, simbolika, metafora, epiteti etj. nuk jepen si në moshat e rritura, me<br />
fjalë të vështira e të pakapshme, por me ilustrime. Kjo mënyrë zhvillon imagjinatën te nxënësi, shpirtin e tij artistik<br />
dhe jep njohuritë e para drejt ilustrimit, vizatimit, që të arrijë më vonë deri te piktura. Prandaj mësuesi/ja duhet t’ia<br />
drejtojë vëmendjen nxënësit jo vetëm drejt tekstit <strong>për</strong> lexim, por edhe drejt detajeve të vizatimit.<br />
Teksti i nxënësit është i shoqëruar me Fletore pune, ku ka ushtrime mjaft të larmishme që duhet të zhvillohen<br />
kryesisht te rubrikat: Shkruajmë dhe Njohim gjuhën tonë. Në këtë <strong>udhëzues</strong> janë parashikuar edhe temat dhe si<br />
do të punohet me fletoren e punës.<br />
Në këtë renditje mësuesi/ja është i lirë të bëjë ndryshime sipas kërkesave të tij/saj specifike. Ka pjesë leximi që<br />
disa mësues duan t’i zhvillojnë në 2 orë e disa të tjerë në orë, gjë që varet nga niveli i nxënësve të një klase të<br />
caktuar. Po kështu, nëse vijnë njëra pas tjetrës tri orë rresht Të lexuarit ose Të folurit, mësuesi mund të ndryshojë<br />
renditjen e temave duke futur ndërmjet një temë gramatike apo një temë Të shkruari.<br />
Në 90 orët e temave të leximit janë <strong>për</strong>fshirë dhe leximet jashtë klase <strong>për</strong> të cilat mund të shfrytëzohen dhe<br />
pjesë nga teksti.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
8
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong>
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
0
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong>
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
2
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong>
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong>
Metoda <strong>për</strong> leximin - Grafikët organizues<br />
Vështrim i <strong>për</strong>gjithshëm mbi metodat e leximit<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Leximi, si proces, është një nga elementet themelore të mësimdhënies së lëndës të gjuhës <strong>shqipe</strong>. Veç<br />
teknikave të njohura, si: leximi me zë, leximi heshtazi, leximi zinxhir, leximi i <strong>për</strong>sëritur, që kanë si qëllim aftësimin<br />
e nxënësve <strong>për</strong> të lexuar rrjedhshëm, shpejt e saktë, sot <strong>për</strong>doren me shumë efikasitet edhe shumë metoda e<br />
teknika që nxitin mendimin e pavarur e kritik të nxënësit. Me shumë efikasitet <strong>për</strong>doren grafikët organizues të<br />
llojeve të ndryshme, me anë të të cilëve bëhet i mundur aktivizimi i njohurive dhe aftësive të nxënësve, si: aftësive<br />
shprehëse dhe të të mbajturit mend. Me anë të grafikëve organizues bëhen të matshëm dhe objektivat e arritjes<br />
në lëndën e leximit. Llojet e grafikëve, si: Dora e pyetjes, Harta e ngjarjes, Parashikimi mbi bazë të titullit e fjalëve<br />
kyç (parashikimi me terma paraprakë), Diagrami i Venit, grafikët <strong>për</strong> punën me fjalorin, <strong>për</strong> analizën e personazhit<br />
etj. bëjnë të mundur që nxënësi në mënyrë të pavarur ose nën drejtimin e mësuesit të tregojë së është në gjendje<br />
të lexojë dhe të kuptojë <strong>për</strong>mbajtjen e asaj që lexon, të analizojë, të krahasojë dhe të krijojë <strong>për</strong> situata të njohura<br />
e të panjohura.<br />
Përse ndihmojnë grafikët organizues?<br />
Grafikët organizues prezantojnë informacionin në mënyrë pamore të qartë dhe të kuptueshme.<br />
Qëllimi nuk është thjesht prezantimi i <strong>për</strong>mbajtjes së informacionit, por krijimi i një lidhjeje midis njohurive të<br />
dhëna dhe ideve. Ato i ndihmojnë nxënësit të tregojnë dhe rikujtojnë informacionin që kanë në dorë si dhe të<br />
zbërthejnë kuptimin e asaj që lexojnë.<br />
Procedura e metodologjisë:<br />
1. Shpjegojuni nxënësve qëllimin dhe dobinë e <strong>për</strong>dorimit të grafikëve organizues. Tregojuni atyre se, duke<br />
<strong>për</strong>dorur një grafik organizues, ata mund të zhvillojnë aftësitë e tyre shprehëse dhe të të mbajturit mend.<br />
2. Shpjegojuni konkretisht një grafik organizues.<br />
3. Modeloni dhe shpjegoni se si të <strong>për</strong>dorin një grafik organizues me një informacion të njohur, pastaj me<br />
informacionin e ri.<br />
4. Kërkojuni nxënësve të plotësojnë në grup një grafik organizues me informacione të njohura <strong>për</strong>para se ta<br />
zbatojnë me informacione të reja.<br />
5. Kërkoni që nxënësit të shfaqin mendimin e tyre nëse u pëlqen grafiku organizues dhe si mund ta <strong>për</strong>dorin<br />
<strong>për</strong> qëllime të tjera.<br />
6. Krijojuni mundësi nxënësve të <strong>për</strong>dorin grafikun organizues.<br />
7. Inkurajoni nxënësit të ndërtojnë grafikun e tyre organizues.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Grafikë orGanizues <strong>për</strong> punën me fjalorin<br />
Këta grafikë mësuesi i <strong>për</strong>dor që nxënësit pasi të lexojnë tekstin, të nxjerrin fjalët e reja e të pakuptueshme <strong>për</strong><br />
ta, t’i shpjegojnë vetë dhe të krijojnë fjali me to.<br />
Grafik organizues 1: - Puno me fjalorin<br />
Tema: - Hajdi dhe Klara<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
Përkufizimi në fjalor<br />
që të çudit shumë,<br />
të lë me gojë hapur,<br />
të mahnit.<br />
Fjala<br />
E mahnitshme<br />
Përdore në fjali.<br />
Pamja e Klarës ishte e mahnitshme.<br />
Pamja e perëndimit të diellit ishte e mahnitshme.<br />
Sinonime me<br />
E çuditshme<br />
Sinonime me<br />
E habitshme<br />
Sinonime me<br />
E mrekullueshme
Grafik organizues 2: - Puno me fjalorin<br />
Tema: - Bukuroshja e Fjetur<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
FATA<br />
Fjala Figura ose simboli<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
. Si e kupton ti fjalën? ......................................................................................................................<br />
2. Kërko fjalën në fjalor dhe shkruaj kuptimin e saj.<br />
..............................................................................................................................................................<br />
..............................................................................................................................................................<br />
. Formo fjali me fjalën ........................................................................................................................
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Grafi k organizues 3: - Dora e pyetjeve<br />
Tema: .......................................................<br />
Për analizën e tekstit mund të <strong>për</strong>doren grafi kët organizues, si: Dora e pyetjeve, Harta e ngjarjes, Rrethi i<br />
koncepteve, Piramida e ngjarjes, Zinxhiri i shkaqeve etj.<br />
Grafi ku Dora e pyetjeve <strong>për</strong>doret pas leximit të tekstit. Ajo i ndihmon nxënësit <strong>për</strong> të ritreguar ngjarjen dhe <strong>për</strong><br />
të organizuar mendimet.<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
Kush<br />
Çfarë<br />
është personazhi kryesor?<br />
ndodhi?<br />
Kur<br />
filloi të <strong>për</strong>kulej?<br />
Si<br />
<strong>për</strong>fundoi ngjarja?<br />
8<br />
Ku<br />
ndodhi zënka?<br />
e ndryshoi sjelljen Rikoja?<br />
Pse
Grafik organizues 4: - Harta e ngjarjes<br />
Tema: - Gjuha e nënës<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
Ku ndodhi ngjarja?<br />
Në plazh, në një ëmbëltore.<br />
Si ndodhi?<br />
Shitësja e pyeste, vajza nuk mund<br />
të <strong>për</strong>gjigjej në shqip.<br />
Çfarë ndodhi?<br />
Një vajzë shqiptare që jeton jashtë<br />
shtetit, nuk di të flasë shqip.<br />
harta e ngjarjes<br />
Pse ndodhi?<br />
Vajza jetonte në Itali dhe kishte<br />
harruar gjuhën e nënës.<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Kur ndodhi?<br />
Në një ditë vere.<br />
Kush u <strong>për</strong>fshi në ngjarje<br />
Vajza 9 vjeçe, shitësja,<br />
teto Shpresa, një djalosh.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Grafik organizues 5: - Rrethi i koncepteve<br />
Tema: .........................................................<br />
Ky grafik realizon të njëjtin synim si grafiku Harta e ngjarjes, Dora e pyetjeve etj., por <strong>për</strong>doret <strong>për</strong> të hequr<br />
monotoninë e <strong>për</strong>sëritjes së grafikëve.<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
Si?<br />
Pse?<br />
Kush, çfarë?<br />
Rrethi i<br />
koncepteve<br />
Ku?<br />
20<br />
Çfarë bëri?<br />
Kur?
Grafik organizues 6: - Parashikimi i ngjarjeve në bazë të titullit dhe ilustrimeve<br />
Tema: .........................................................<br />
Nxënësit plotësojnë një organizues grafik me të dhënat e mëposhtme:<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
Lexo titullin dhe shiko ilustrimet e ngjarjes. Si mendon ti, <strong>për</strong> çfarë bëhet fjalë në këtë pjesë?<br />
Unë mendoj se në këtë tregim bëhet fjalë <strong>për</strong>__________________________________<br />
Pas leximit vizato diçka që të ka bërë <strong>për</strong>shtypje nga ngjarja.<br />
2<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong>
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Grafik organizues 7: - Grafiku alfabetik<br />
Tema: .........................................................<br />
si realizohet: Nxënësve u sh<strong>për</strong>ndahet modeli i para<strong>për</strong>gatitur nga mësuesi/ja. Ata mund të punojnë individualisht,<br />
në dyshe apo në grup, në varësi të kushteve. Nxënësit mundohen që të plotësojnë brenda një kohe të caktuar nga<br />
mësuesi/ja sa më shumë fjalë në secilën kuti të shkronjave. Më pas ata krahasojnë punën e bërë (individualisht,<br />
në çift ose në grupe) sidomos <strong>për</strong> shkronjat <strong>për</strong> të cilat ka më shumë vështirësi <strong>për</strong> të gjetur fjalë në lidhje me<br />
temën e dhënë.<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
ORGANIzUES ALFABETIK<br />
A B C Ç<br />
D Dh E ë<br />
F G Gj h<br />
i j K L<br />
LL M n nj<br />
O p q<br />
rr<br />
Th<br />
s sh<br />
U V<br />
xh Y z zh<br />
22<br />
r<br />
T<br />
x
Grafik organizues 8: - Ritregimi i ngjarjes<br />
Tema: .........................................................<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
personazhet: Ymer Aga, mbreti, e bukura<br />
2<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
problemet: Ymer Aga i burgosur i kërkon mbretit ta lirojë, sepse ka dhënë fjalën _______________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
ngjarja<br />
Këtu fëmijët shkruajnë shkurt ngjarjen me fjalët e tyre.<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
zgjidhja:<br />
Mbreti i dha lirinë Ymer Agës, sepse e meritonte atë.<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________________________
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Grafik organizues 9: - Piramida e ngjarjes<br />
Tema: - rosaku i shëmtuar<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
Me anë të këtij grafiku vihen në dukje çastet kryesore të analizës së një pjese, siç janë:<br />
• personazhi kryesor e tiparet e tij kryesore ( , 2)<br />
• vendi ku ndodh ngjarja ( )<br />
• problemi kryesor ( )<br />
• shtjellimi i ngjarjes ( , , )<br />
• zgjidhja e problemit (8)<br />
Me anë të këtij grafiku, nxënësit ushtrohen të zbulojnë thelbin e problemit, të flasin shkurt e qartë.<br />
Udhëzim: zgjidh me kujdes fjalët e duhura <strong>për</strong> të <strong>për</strong>shkruar shkurt tregimin apo <strong>për</strong>rallën. Shkruaj me të madhe<br />
shkronjën e parë të çdo rreshti.<br />
Shembull:<br />
rreshti 1 Një fjalë - Që tregon zakonisht emrin e personazhit kryesor.<br />
rreshti 2 Dy fjalë - Përshkrimi i personazhit.<br />
rreshti 3 Tri fjalë - Përshkrimi i vendit të ngjarjes.<br />
Rrjeshti 4 Katër fjalë - Paraqitja e çështjes ose problemit.<br />
Rreshti 5 Pesë fjalë - Fillimi i ngjarjes (së pari).<br />
Rreshti 6 Gjashtë fjalë - Ç’ndodh më pas (së dyti).<br />
Rreshti 7 Shtatë fjalë -Përshkrimi i ngjarjes (së treti).<br />
Rreshti 8 Tetë fjalë - Formulimi i zgjidhjes së problemit.<br />
. Rosaku<br />
2. I vogël, i shëmtuar<br />
. Pamja e rosakut ndryshe.<br />
. Rosakët tallnin rosakun ngjyrë kafe.<br />
. Rosaku largohet nga shtëpia e tij.<br />
. Mbi oborrin e shtëpisë së re pa mjellmat.<br />
. Ai frikësohet mos e tallin mjellmat <strong>për</strong> pamjen.<br />
8. Rosaku mjellmë u bashkua me familjen e tij të mjellmave.<br />
2
Grafik organizues 10: - Personazhi dhe unë<br />
Tema: ...............................<br />
2<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Ky grafik e ndihmon nxënësin të zbulojë cilësitë e personazhit. Ai mëson të krahasojë personazhin me veten<br />
dhe të flasë në situatë të re, duke zbuluar me sinqeritet cilësitë e dëshirat e veta.<br />
Emri i nxënësit:________________________________<br />
Titulli: ________________________________________<br />
. Plotëso:<br />
Unë Personazhi<br />
Emri: ................................................... Emri: ........................................................<br />
2. Plotëso tabelën:<br />
Dëshirat e mia Dëshirat e ............................<br />
Cilësitë e mia Cilësitë e ............................<br />
Unë ngjaj me ..................................................................................................................................................<br />
........................................................................................................................................................................<br />
........................................................................................................................................................................<br />
Unë ndryshoj me ............................................................................................................................................<br />
........................................................................................................................................................................<br />
........................................................................................................................................................................
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mësime model<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të tregojë atë që ndien <strong>për</strong> fillimin e shkollës.<br />
Të <strong>për</strong>shkruajë stinën e vjeshtës.<br />
Të lexojë me intonacionin e duhur vjershën.<br />
Të recitojë me zë të lartë.<br />
Të tregojë <strong>për</strong> punët në stinën e vjeshtës.<br />
Materiale: Fotografi të pushimeve verore, pamje nga stina e vjeshtës.<br />
Fjalë kyç: Vjeshta, shkolla, të korrat, të vjelat.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Erdhi koha<br />
Metoda dhe teknika: Bisedë, lexim i drejtuar, punë me tekstin.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi.<br />
hapi i. Bisedë me nxënësit <strong>për</strong> fillimin e shkollës.<br />
Disa nga pyetjet që mund të drejtojë mësuesi/ja janë:<br />
- Si ndiheni sot?<br />
- A kishit mall <strong>për</strong> njëri-tjetrin?<br />
- A u kënaqët me pushimet?<br />
- Ishin ato të mjaftueshme?<br />
Mësuesi/ja flet edhe <strong>për</strong> pushimet e tij/saj. Nxënësit i tregojnë njëri-tjetrit fotografi që kanë bërë gjatë<br />
pushimeve.<br />
realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar).<br />
hapi i. Lexohet vjersha nga mësuesi/ja. Nxënësit e ndjekin dhe nënvizojnë fjalët e reja, të cilave iu jepet shpjegimi.<br />
Rilexohet vjersha nga një pjesë e madhe e nxënësve. Mësuesja i ndjek dhe i ndihmon <strong>për</strong> një intonacion sa më<br />
të mirë.<br />
hapi ii. Punohen ushtrimet e rubrikës pyetje rreth tekstit. Mësuesja e vë theksin te lidhja e vjeshtës me fillimin<br />
e vitit të ri shkollor.<br />
hapi iii. Punohet rubrika Kthehu te teksti. Në mënyrë individuale nxënësit gjejnë në tekst vargjet sipas kërkesave<br />
të ushtrimeve.<br />
hapi iV. Në dyshe nxënësit u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve të rubrikës Po ti?. Mësuesi <strong>për</strong>zgjedh disa çifte <strong>për</strong> të<br />
bashkëbiseduar para klasës.<br />
Reflektimi. Hapi I. Mësuesja i udhëzon nxënësit të shkruajnë me pak fjalë <strong>për</strong>mbajtjen e vjershës. Sipas dëshirës<br />
mund të shprehin mbresat e tyre edhe me një vizatim të thjeshtë.<br />
hapi ii. Pas <strong>për</strong>fundimit të ushtrimit, disa nxënës paraqitin punimet e tyre. Vlerësimi bëhet nga mësuesi/ja në<br />
bashkëpunim me nxënësit.<br />
Detyrë shtëpie: Nxënësit do të mësojnë vjershën <strong>për</strong>mendsh.<br />
rubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Pushimet verore<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të <strong>për</strong>shkruajë me gojë dhe me shkrim pushimet verore.<br />
Të shkruajë duke u bazuar në figura.<br />
Të shkruajë saktë dhe drejt fjalët.<br />
Të <strong>për</strong>dorë si duhet shkronjën e madhe dhe shenjat e pikësimit.<br />
2
Materiale: Fotografi të sjella nga nxënësit, kaseta të filmuara.<br />
Fjalë kyç: Pushime, bregdet, mal, liqen.<br />
2<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Metoda dhe teknika: Shkrimi i drejtuar, Turi i galerisë, punë në çifte, paraqitje grafike.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Kjo orë mësimore është parashikuar të zhvillohet me metodën e shkrimit të drejtuar.<br />
Evokimi (Tabelë)<br />
hapi i. Mësuesi/ja e fillon mësimin me një tabelë <strong>për</strong> pushimet, të cilën do ta plotësojë në bashkëpunim me<br />
nxënësit. Kjo do të shërbejë <strong>për</strong> të <strong>për</strong>punuar fjalorin, të cilin nxënësit do ta <strong>për</strong>dorin gjatë punës me shkrim.<br />
Mësuesi/ja po të ketë mundësi, mund të shfaqë <strong>për</strong> disa minuta ndonjë filmim që dikush<br />
nga nxënësit ka sjellë në klasë.<br />
realizim i kuptimit (Shkrim i drejtuar).<br />
hapi i. Sipas vendit ku i kanë kaluar pushimet, mësuesi/ja i udhëzon nxënësit që të shikojnë figurat, të lexojnë<br />
fjalët kyç <strong>për</strong>bri çdo figure dhe fjalët që janë shkruar në tabelë.<br />
hapi ii. Mësuesi/ja kërkon që nxënësit të tregojnë me gojë <strong>për</strong> pushimet.<br />
hapi iii. Nxënësit do të <strong>për</strong>shkruajnë me shkrim pushimet. Në fletore ata mund të ngjitin dhe ndonjë fotografi,<br />
diçka nga pushimet ose të vizatojnë.<br />
Reflektimi.<br />
hapi i. Pasi <strong>për</strong>fundohet detyra, nxënësit në çift shkëmbejnë fletoren dhe bëjnë vlerësimin e <strong>për</strong>shkrimit. (Të<br />
shikojnë realizimin e <strong>për</strong>mbajtjes, gabimet drejtshkrimore, paraqitjen estetike).<br />
hapi ii. Punimet mund të ekspozohen edhe në formën e Turit të galerisë, ku nxënësit shfaqin interes <strong>për</strong> fotot<br />
e njëri-tjetrit.<br />
Materiale:<br />
Pushime verore<br />
Në bregdet Në mal Në liqen<br />
det, rërë, çadër,<br />
plazh, mbledh<br />
guaska, ujë i ngrohtë,<br />
i kripur, bëj kala etj.<br />
mal, pyll, ajër i pastër,<br />
burim, ujë i ftohtë,<br />
gjelbërim, lëndinë,<br />
freskët etj.<br />
Detyrë shtëpie: Punohet faqja e Fletës së punës. Këshillohet të ndahet në grupe.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Dita e parë e shkollës (ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të tregojë <strong>për</strong> ditën e parë të shkollës.<br />
Të lexojë tregimin.<br />
Të shpjegojë fjalët e reja dhe të formojë me to fjali.<br />
Të shprehë mendimet e veta në bazë të pyetjeve.<br />
Teksti Gjuha <strong>shqipe</strong> 3, fletë formati, fletë me ngjyra, lapustila, lapsa me ngjyra.<br />
Fjalë kyç: Dita e parë e shkollës, regjistrohem, udhët zienin.<br />
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimesh, DRTA, lexim zinxhir, pesëvargësh.<br />
liqen, rërë, ujë<br />
i ëmbël, peshk,<br />
peshkatar, varkë,<br />
guriçka etj.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (Stuhi mendimesh).<br />
hapi i. Nxënësit tregojnë <strong>për</strong> çdo gjë që ka lidhje me ditën e parë të shkollës dhe mësuesja plotëson skemën<br />
në dërrasë duke i nxitur ata të sjellin sa më shumë mbresa.<br />
buqeta me lule<br />
shkolla gumëzhin<br />
takoj shokët<br />
e shoqet<br />
realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar DRTA).<br />
hapi ii. ndalesa e parë. Lexohet pjesa nga: Sot është dita... deri te ... sa mezi hymë brenda dhe pyeten<br />
nxënësit:<br />
- Kur zhvillohen ngjarjet?<br />
- Kush e shoqëroi Enrikun në shkollë?<br />
- Si ishte atmosfera në qytet?<br />
- Si do të zhvillohet ngjarja më poshtë?<br />
ndalesa e dytë. Lexohet pjesa nga: Në korridor ... deri te... <strong>për</strong> fëmijët e tyre.<br />
- Si ishte atmosfera brenda shkollës?<br />
- Kë takoi Enriku dhe çfarë i tha ajo?<br />
- Si u ndje ai pas fjalëve të mësueses?<br />
- Pse u ndje i trishtuar? Mendon se mësuesi i ri nuk do t’i pëlqente?<br />
ndalesa e tretë. Lexohet pjesa: Disa nga shokët... deri te ... sa provime do të kemi!<br />
- Çfarë ndryshimesh vuri re Enriku te shokët?<br />
- Sa nxënës ishin në klasën e Enrikut?<br />
- Çfarë filloi të mendonte ai?<br />
- Po ju a e menduat diçka të tillë?<br />
- Si do të zhvillohet ngjarja më poshtë?<br />
ndalesa e katërt. Lexohet pjesa nga: Kur dola ...deri në fund.<br />
- Kush e priti Enrikun kur doli nga shkolla?<br />
- A arriti ta qetësonte e ëma Enrikun?<br />
- Në ç’mënyrë do ta ndihmonte nëna Enrikun?<br />
- Po ju, a ju ndihmojnë prindërit? Në ç’mënyrë?<br />
Gjatë leximit me ndalesa nxënësit gjejnë fjalët e reja, të cilat shpjegohen nga vetë ata ose në pamundësi, nga<br />
mësuesi/ja.<br />
hapi iii. Bëhet leximi zinxhir i tekstit nga nxënësit.<br />
pres me<br />
padurim<br />
Dita e parë<br />
e shkollës<br />
Reflektimi. (Pesëvargëshi).<br />
hapi i. Nxënësit plotësojnë një pesëvargësh <strong>për</strong> shkollën. Ky pesëvargësh është mirë të shkruhet në fletë formati<br />
ose në fletë me ngjyra, e cila të zbukurohet në varësi të tematikës.<br />
(Model)<br />
Shkolla,<br />
e dashur e rëndësishme<br />
mësoj edukohem argëtohem<br />
Shkolla më pëlqen shumë<br />
dituri<br />
Kjo punë ruhet <strong>për</strong> orën e dytë, e cila do të shërbejë <strong>për</strong> Evokimin.<br />
Nxënësve që nuk e kanë <strong>për</strong>funduar u jepet detyrë shtëpie.<br />
28<br />
takoj mësuesen<br />
shkoj në shkollë,<br />
jam i gëzuar<br />
vishem bukur
ubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Dita e parë e shkollës (ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë tregimin duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
Të ritregojë <strong>për</strong>mbajtjen e tregimit duke u bazuar në pyetjet e tekstit.<br />
Të krahasojë ditën e tij të parë të shkollës, me atë të Enrikut.<br />
Materiale: Teksti Gjuha <strong>shqipe</strong> 3, Grafik organizues, Diagrami i Venit.<br />
29<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Fjalë kyç: Dita e parë e shkollës, mësues, nxënës, regjistrohem, udhët zienin, provime.<br />
Metoda dhe teknika: 5-vargësh, Diagrami i Venit, punë individuale, diskutim.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: hapi i. Lexohen disa nga pesëvargëshit më të bukur të krijuar nga nxënësit orën e kaluar.<br />
hapi ii. Ekspozohen punimet dhe nxënësit zgjedhin një grup prej tre vetash që të bëjnë vlerësimin e punimeve<br />
më të mira.<br />
realizimi i kuptimit.<br />
hapi i. Punohet rubrika pyetje rreth tekstit. Nxënësit do të lexojnë dhe do të ritregojnë <strong>për</strong>mbajtjen duke u<br />
ndihmuar nga pyetjet:<br />
- Çfarë vuri re djali në rrugë? Librari? Shkollë?<br />
- Çfarë i tha atij mësuesja e klasës së dytë?<br />
- Pse u trishtua Enriku?<br />
- Kur arriti të futej në klasë?<br />
- Çfarë shqetësimi kishin mamatë e fëmijëve?<br />
- Pse klasa kishte kaq shumë nxënës? etj.<br />
hapi ii. Punohet rubrika Kthehu te teksti. Synimi i kësaj rubrike është të nxitet leximi i vëmendshëm dhe me<br />
kuptim i tekstit.<br />
Reflektimi. hapi i. Për këtë hap mësuesi/ja <strong>për</strong>dor Diagramin e Venit. Grafik organizues 19. Çdo nxënës plotëson<br />
individualisht në një fletë të bardhë Diagramin e Venit, <strong>për</strong> kërkesën e mëposhtme:<br />
Ku ngjason dhe ku ndryshon dita jote e parë e shkollës me atë të Enrikut.<br />
Shkoj në shkollë me gjyshen.<br />
Shkon me mamin.<br />
Unë Kam të njëjtën mësuese.<br />
I ka ndryshuar mësuesja.<br />
Enriku<br />
Numri i nxënësve është 0.<br />
Numri i nxënësve në klasë ishte 0.<br />
Atmosfera e gëzueshme.<br />
Korridoret gumëzhinin.<br />
Udhët zienin.<br />
Jemi në klasën e tretë.<br />
hapi ii. Pasi dëgjohen disa punime të nxënësve, nxirren në pah të <strong>për</strong>bashkëtat dhe ndryshimet në <strong>për</strong>vojën e<br />
secilit fëmijë ditën e parë të shkollës me mbresat dhe emocionet e veta.<br />
hapi iii. Bëhet vlerësimi i orës së mësimit.<br />
Detyrë shtëpie: U jepet nxënëve detyrë pika b. e rubrikës Po ti? Çfarë ndryshimesh vure re te shokët e tu?
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të dallojë fjalinë nga teksti.<br />
Të tregojë nga se <strong>për</strong>bëhet teksti.<br />
Të argumentojë pse disa fjali të dhëna <strong>për</strong>bëjnë një tekst.<br />
Të dallojë fjalitë e futura gabimisht në tekst.<br />
Të shndërrojë jofjalitë në fjali.<br />
Të krijojë një tekst duke u bazuar në figura.<br />
Materiale: Teksti Gjuha <strong>shqipe</strong> 3.<br />
Fjalë kyç: Teksti, fjalia, jofjalia.<br />
Metoda dhe teknika: Punë individuale, punë me shkrim, diskutim.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Teksti dhe fjalia<br />
Evokimi:<br />
hapi i. Nxënësit orientohen të shikojnë tekstin.<br />
- Lexoni në heshtje me vëmendje pjesën. Cila nga fjalitë e mëposhtme nuk bën pjesë në tekst?<br />
Nxënësit do të dallojnë dhe do të gjejnë se nuk janë pjesë e tekstit: Në bankën e parë. Mamaja e Besnikut është<br />
në punë.<br />
hapi ii. Një nxënës lexon shpjegimin që është dhënë në tekst.<br />
hapi iii. Nxënësit udhëzohen të shohin figurën dhe të krijojnë me shkrim një tekst.<br />
Një shembull mund të jetë:<br />
Mira e vogël po ëndërron. Ajo është ulur në hënë. Në qiell ka ca re. Ato zënë diellin. Mira i këndon diellit. Dielli<br />
sikur e <strong>për</strong>shëndet atë.<br />
Lexohet teksti nga disa nxënës. Mësuesi/ja nxit nxënësit t’u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve:<br />
- Pse pjesa që ju shkruat quhet tekst?<br />
- Si janë fjalitë në një tekst?<br />
- Çfarë shpreh teksti?<br />
Lexohet rubrika Mbaj mend nga mësuesi/ja ose nga nxënësit.<br />
realizimi i kuptimit.<br />
hapi i. Punimi i ushtrimeve.<br />
Nxënësit do të punojnë në mënyrë të pavarur ushtrimin 1. Do të nënvizojnë me laps fjalinë që është futur<br />
gabimisht në tekstin e dhënë, e cila është: Rruga është e shkurtër.<br />
Mësuesi/ja kërkon që nxënësit të thonë pse kjo fjali është futur gabimisht në tekst. Punohet ushtrimi 2. Nxënësit<br />
lexojnë fjalitë dhe vendosin numrin sipas radhës që duhet, <strong>për</strong> të krijuar tekst me to.<br />
Radha e duhur është:<br />
Klasa e Enrikut është në katin e dytë. Ai ka ndërruar jo vetëm katin, por edhe mësuesen. Ditën e parë kjo e<br />
trishtoi. Më pas, ai mendoi <strong>për</strong> mësimet. Këtë vit ato janë më të vështira. Enriku duhet të mësojë më shumë.<br />
Punohet në mënyrë të pavarur ushtrimi 3. Nxënësit do të lexojnë ushtrimin dhe do të nënvizojnë jofjalitë.<br />
Jofjalitë janë: Nxënësit po drejtohen. Ata vijnë <strong>për</strong> herë.<br />
Kërkesa e dytë e ushtrimit është: Ktheji në fjali ato që s’janë fjali.<br />
Nxënësit po drejtohen në klasë. Ata vijnë <strong>për</strong> herë të parë.<br />
Sipas kohës që ka mësuesi/ja në dispozicion punon edhe ushtrimet e tjera të Fletores së punës.<br />
0
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Reflektimi: Hapi I. Punohet Ushtrimi 1 dhe 3 i Fletores së punës. Ushtrimi synon t’i mësojë nxënësit se,<br />
ashtu si fjalitë në një tekst vendosen sipas radhës, vendosen edhe fjalët, ndryshe fjalia nuk ka kuptim. Nxënësit<br />
punojnë individualisht. Ata dallojnë jofjalitë dhe i shkruajnë ato si duhet. Për të gjetur radhën e duhur të fjalëve ata<br />
orientohen edhe nga figura.<br />
Teksti i saktë është:<br />
Era filloi të fryjë me shpejtësi.<br />
Qielli u mbush me re të zeza.<br />
Një varkë me vela kthehet në breg.<br />
Pushuesit u larguan nga plazhi.<br />
Në ushtrimin , nxënësit krijojnë një tekst duke radhitur si duhet fjalitë.<br />
Një herë një mjek gjeti në rrugë një qenush.<br />
Ai kishte këmbën e vrarë.<br />
Mjeku i mjekoi këmbën qenit.<br />
Qenushi duke lehur falënderoi mjekun.<br />
hapi ii. Vlerësimi i orës së mësimit.<br />
Bëhet vlerësimi i nxënësve:<br />
Për saktësinë dhe shpejtësinë në realizimin e ushtrimeve.<br />
Për argumentimin e kuptimin e tekstit dhe të fjalisë.<br />
Për krijimin e fjalive dhe të tekstit.<br />
Detyrë shtëpie: Fletore e punës, faqe , ushtrimi .<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Të drejtat dhe detyrat e lapsave<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë tregimin me zë të lartë.<br />
Të thotë mendimin e tij <strong>për</strong> temën.<br />
Të pasurojë fjalorin me fjalë dhe shprehje të reja në fushën e të drejtave.<br />
Të tregojë kuptimin e fjalëve të drejta dhe detyra.<br />
Të gjejë në tekst fjali sipas kërkesave të caktuara.<br />
Materiale: Lapsa të ndryshëm, letra të bardha.<br />
Fjalë kyç: Të drejta, detyra.<br />
Metoda dhe teknika: Imagjinatë e drejtuar, punë në çifte, bisedë, DRTA.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (Imagjinatë e drejtuar)<br />
hapi i. Klasa ndahet në dy grupe. Mësuesja drejton pyetjet sipas grupeve:<br />
Grupi i. - Secili prej jush të imagjinojë se është një laps në duart e një fëmije të pakujdesshëm. Ç‘do të ndodhë<br />
me ju? Mendoni se ku do të <strong>për</strong>fundoni?<br />
Grupi ii. - Ju jeni në duart e një fëmije të kujdesshëm. Ç‘do të ndodhë me ju? Ku imagjinoni se do të jeni tani?<br />
hapi ii. Nxiten fëmijët të tregojnë se çfarë imagjinuan. Përgjigjet mund të jenë të ndryshme, mësuesi/ja dhe<br />
fëmijët të pranojnë të gjitha llojet e <strong>për</strong>gjigjeve.<br />
realizimi i kuptimit: DRTA (Lexim i drejtuar)<br />
hapi i. Mësuesja lexon titullin e pjesës dhe pyet nxënësit:<br />
- Cilat janë detyrat dhe të drejtat e lapsave?<br />
ndalesa i. Lexohet pjesa nga: Pas orës së mësimit ... deri te...tha ajo.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Pyetje: - Si ishte mjedisi kur mësuesja hyri në klasë?<br />
- Pse u habitën fëmijët?<br />
- Po ju mendoni se lapsat duhet të kenë të drejtat e tyre?<br />
- Cilat mund të jenë të drejtat e lapsave?<br />
Pasi fëmijët shfaqin mendimet e tyre, kalohet në ndalesën ii, që është pjesa Të drejtat e lapsave.<br />
- A mendoni se këto janë të drejtat e lapsave?<br />
- Mund të shtoni të drejta të tjera?<br />
- Mendoni se lapsat duhet të kenë vetëm të drejta apo edhe...?<br />
ndalesa iii do të lexohet pjesa Detyrat e lapsave.<br />
- A janë vërtet këto detyrat e lapsave?<br />
- A i kryejnë vërtet këto detyra lapsat?<br />
- Që t’i realizojnë detyrat lapsat <strong>për</strong> kë kanë nevojë?<br />
hapi ii. Punohet rubrika: Kthehu te teksti.<br />
Pika a punohet individualisht nga nxënësit. Ata nënvizojnë fjalitë e gjetura dhe i lexojnë ato.<br />
Nxënësit punojnë në çifte pikën b, c, d, e. Ata kontrollojnë njëri-tjetrin se sa fjali kanë gjetur. Qëllimi i këtij ushtrimi<br />
është të gjejnë lidhjen e detyrave dhe të drejtave të lapsave me kujdesin e fëmijëve <strong>për</strong> sendet e veta, që do të<br />
punohet në rubrikën e mëposhtme.<br />
Reflektim: Bisedë.<br />
Punohet rubrika Po ti?<br />
Nxënësit tregojnë <strong>për</strong> kujdesin që kanë <strong>për</strong> sendet e shkollës dhe lodrat.<br />
Detyrë shtëpie: T’i mësojnë <strong>për</strong>mendsh gjëegjëzat dhe t’i <strong>për</strong>gatitin <strong>për</strong> t’i shfaqur orës<br />
tjetër. Mund të <strong>për</strong>gatitin edhe maska <strong>për</strong> t’i interpretuar në role.<br />
rubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Të drejtat dhe <strong>për</strong>gjegjësitë e mia<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të diskutojë të drejtat e tij duke u bazuar në Konventën e të Drejtave të Fëmijëve.<br />
Të shkruajë <strong>për</strong> të drejtat dhe <strong>për</strong>gjegjësitë në bazë të situatave.<br />
Të <strong>për</strong>dorë shprehjet “kam të drejtë, e kanë <strong>për</strong> detyrë...”.<br />
Të dallojë të drejtat nga detyrat duke u bazuar në situatat e dhëna.<br />
Materiale: Konventa e të drejtave të Fëmijëve, lapsa me ngjyra, letër A4, fisha ku janë shkruar fjalët kyç.<br />
Fjalë kyç: Të drejta, <strong>për</strong>gjegjësi, kam nevojë, e kam <strong>për</strong> detyrë, kam të drejtë.<br />
Metoda dhe teknika: Studim rasti, punë në grupe.<br />
puna para<strong>për</strong>gatitore: Mësuesi/ja ka shkruar në një tabak letre fjalët, që do t’i ndihmojnë nxënësit të<br />
shkruajnë të drejtat dhe <strong>për</strong>gjegjësitë e tyre.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi<br />
hapi i. Studim rasti.<br />
Miri është një djalë 9-vjeçar. Ai jeton në një familje të varfër. Një mëngjes Miri mori çantën <strong>për</strong> të shkuar<br />
në shkollë. Babai e urdhëroi duke i bërtitur:<br />
- Merr kutinë me paketat e cigareve dhe dil në rrugë <strong>për</strong> t’i shitur! Duhet të fitosh para. S’ka ç’të duhet shkolla!<br />
Miri filloi të qante. I mërzitur mori paketat dhe la çantën.<br />
Sa e ka marrë malli <strong>për</strong> shokët dhe mësuesen!<br />
2
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të dallojë paragrafët në një tekst të caktuar.<br />
Të renditë si duhet paragrafët e një teksti të dhënë.<br />
Të dallojë kryeradhën si element i paragrafit.<br />
Materiale: Tekste të ndryshme.<br />
Fjalë kyç: Paragraf, kryeradhë.<br />
Metoda dhe teknika : Vëzhgim, pyetje, shpjegim, punë individuale.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
hapi ii. Situata lexohet nga mësuesja. Pyetjet që mësuesi/ja iu drejton nxënësve mund të jenë:<br />
- Në ç’klasë mendoni se është Miri?<br />
- Ku duhet të shkojë ai?<br />
- Pse nuk shkon dot në shkollë?<br />
- A ka të drejtë babai i Mirit ta detyrojë të shesë cigare?<br />
- Pse vepron kështu babai i Mirit?<br />
- Si mendoni, cila e drejtë po i shkelet Mirit në këtë rast?<br />
- Cila është detyra e babait të Mirit?<br />
Përgjigjet mund të jenë të ndryshme. Mësuesi/ja duhet të synojë të arrijë te <strong>për</strong>fundimi:<br />
Miri ka të drejtë të shkojë në shkollë.<br />
Babai i tij e ka <strong>për</strong> detyrë ta rritë, ta ushqejë, ta shkollojë.<br />
hapi iii. Këto fjali mësuesja i shkruan në dërrasën e zezë.<br />
realizimi i kuptimit:<br />
hapi i. Mësuesi/ja lexon pjesë të zgjedhura nga Konventa e të Drejtave të fëmijëve dhe i njeh nxënësit me të<br />
drejtat e paraqitura aty. Më pas vendos në tabelë mjetin e <strong>për</strong>gatitur ku ka shkruar fjalët, të cilat do ta ndihmojnë<br />
nxënësin <strong>për</strong> të filluar fjalitë që do të krijojë në situatat e mëposhtme.<br />
hapi ii. Punohet ushtrimi plotëso dhe ti sipas shembujve të mëposhtëm. Nxënësit shkruajnë në fletore modelet<br />
e dhëna në libër dhe shtojnë edhe dy-tri fjali të tjera, që mund të jenë:<br />
Unë kam të drejtë të kem një emër.<br />
Unë kam të drejtë të mos dhunohem.<br />
Reflektimi: punë në grupe<br />
hapi i. Klasa ndahet në gjashtë grupe dhe secilit grup i jepet të shkruajë një nga situatat e dhëna në pikat a dhe<br />
b. Nxënësit do të shkruajë në një letër të bardhë sipas situatave. Nxënësit fillimisht punojnë individualisht, pastaj<br />
<strong>për</strong>zgjedhin krijimet më të mira <strong>për</strong> t’i prezantuar para klasës.<br />
hapi ii. Të gjitha punimet rekomandohen të ekspozohen në një kënd të klasës. Në orën e Veprimtarisë së lirë<br />
nxënësit duke u bazuar në të drejtat që kanë shkruar, mund të krijojnë dhe ata një listë me të drejtat e tyre.<br />
Detyrë shtëpie: Plotësohet faqja e Fletores së punës.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Teksti dhe paragrafi<br />
(Ora e parë)<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (Përshkrim i figurave dhe lexim):<br />
hapi i. Orientohen nxënësit të shohin tekstin në faqen 28 dhe tekstin në faqen 8 të librit Gjuha <strong>shqipe</strong> 3.<br />
(Mësuesi/ja sipas dëshirës mund të zgjedhë edhe tekste të tjera, të cilat mund t’i paraqitë edhe në tabakë letre).<br />
Pa i lexuar këto tekste nxënësit të thonë ndryshimet që vënë re. P.sh.:
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Teksti i parë është i ndarë në disa pjesë, kurse teksti i dytë është një i tërë. Me këtë veprimtari synohet që nxënësit<br />
të dallojnë nga ana pamore ndarjen e tekstit në paragrafë.<br />
realizimi i kuptimit. (Punë e drejtuar)<br />
hapi i. Nxënësit lexojnë tekstin e ndarë në paragrafë. Pas leximit të çdo paragrafi mësuesi/ja i orienton të shohin<br />
figurën <strong>për</strong>bri tij. Në fund të leximit të tekstit mësuesi/ja i pyet:<br />
- Në sa pjesë ishte ndarë ky tekst?<br />
- Teksti është i ndarë në katër pjesë.<br />
Çdo pjesë e tekstit quhet paragraf. Paragrafët, ashtu si dhe fjalitë e tekstit, lidhen me njëri-tjetrin <strong>për</strong> nga<br />
kuptimi.<br />
Si dallohet paragrafi? Mësuesja shpjegon dhe kuptimin e kryeradhës.<br />
hapi ii. Punohet ushtrimi 1 ku nxënësit lidhin me shigjetë paragrafët e tekstit me figurat.<br />
Nxënësit gjejnë numrin e paragrafëve, dallojnë cili ka kryeradhë si dhe numrin e fjalive <strong>për</strong> çdo paragraf.<br />
Reflektim. Punohet ushtrimi 3. Nxënësit orientohen të shohin tekstin Dita e parë e shkollës dhe të gjejnë<br />
numrin e paragrafëve. Në qoftë se ka kohë në dispozicion, mësuesi i lë të lirë të zgjedhin vetë një tekst tjetër dhe<br />
të dallojnë paragrafët.<br />
Detyrë shtëpie: Ushtrimi nr. 2. Nxënësit i vendosin sipas radhës paragrafët e tekstit.<br />
Gjejnë dhe numrin e fjalive <strong>për</strong> çdo paragraf.<br />
Porositen fëmijët të sjellin në klasë herën tjetër secili nga një libër jashtëshkollor <strong>për</strong> fëmijë.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Teksti dhe paragrafi (ora e dytë)<br />
Në orën e dytë mësuesja në fazën e evokimit i vë nxënësit të <strong>për</strong>zgjedhin nga një tekst në librat që kanë sjellë<br />
dhe të gjejnë numrin e paragrafëve dhe të fjalive <strong>për</strong> çdo paragraf etj. Fjalën e parë të kryeradhës ta nënvizojnë<br />
me të kuqe.<br />
Në vazhdim punohen ushtrimet e Fletores së punës, faqja 8.<br />
Ushtrimi 1. Nxënësit, pasi kanë dalluar në tekstet e sjella paragrafët dhe kanë dalluar kryeradhët, rrethojnë<br />
<strong>për</strong>gjigjen e saktë. Kërkesa e tretë e ushtrimit i para<strong>për</strong>gatit nxënësit <strong>për</strong> zgjidhjen e ushtrimit 2. Mësuesi/ja i<br />
orienton nxënësit të shikojnë figurat. Më pas nxënësit lexojnë paragrafët dhe e lidhin çdo paragraf me figurën. Në<br />
fund nxënësit vendosin numrin në kuti sipas renditjes që duhet <strong>për</strong> të formuar tekstin. Mësuesja u kujton rregullin<br />
Teksti formohet kur paragrafët renditen sipas kuptimit.<br />
Ushtrimi 3 ka një shkallë vështirësie më të lartë dhe mësuesja mund t’ua japë nxënësve më të mirë. Ata duhet<br />
të dallojnë brenda paragrafit fjalinë kyç, <strong>për</strong> të cilën do të punohet më shumë vitin e ardhshëm.<br />
Ushtrimi 4 mund të punohet me gojë në klasë dhe t’u jepet detyrë shtëpie.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Mësuesja humb bastin<br />
Objektivat: Në fund të orë së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë tekstin rrjedhshëm.<br />
Të shpjegojë fjalorin me fjalë dhe shprehje të reja.<br />
Të tregojë ndonjë rast të ngjashëm, me atë të tregimit.<br />
Të nxjerrë mesazhin e mbajtjes së fjalës së dhënë.
Materiale: Skedë e <strong>për</strong>gatitur <strong>për</strong> një libër, Grafik organizues A 1.<br />
Fjalë kyç: Bast, kusht, skedë, mbaj fjalën, dëshirë <strong>për</strong> të lexuar.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimesh, lexim në heshtje, punë me shkrim, prezantim.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokim. Mësimi fillon me Stuhi mendimesh.<br />
hapi i. Mësuesi/ja shtron pyetjen:<br />
- A e keni dëgjuar fjalën bast dhe nëse po, ku e keni dëgjuar?<br />
Në dërrasë shënohet shprehja: Vë bast.<br />
?<br />
Për të vërtetuar<br />
diçka<br />
Nxënësit japin <strong>për</strong>gjigjet e tyre. Mësuesi/ja bën kujdes në shpjegimin e shprehjes.<br />
hapi ii. (Realizimi me anë të grafikut organizues 1 të fjalorit <strong>për</strong> këtë fjalë).<br />
realizimi i kuptimit<br />
hapi i. Mësuesi/ja u thotë fëmijëve se do të lexojnë një ngjarje të vërtetë të marrë nga një gazetë, që lidhet me<br />
fjalën bast. Shkruan në tabelë titullin e pjesës “Mësuesi/ja humb bastin”.<br />
hapi ii. Lexohet tregimi nga mësuesja. Nxënësit nënvizojnë fjalët e panjohura. Shpjegohen fjalët e shprehjet e<br />
panjohura, fillimisht nga nxënësit e tjerë dhe, kur nuk realizohet dot, i shpjegon fjalët mësuesi/ja.<br />
hapi iii. Punohen rubrikat Kthehu te teksti dhe plotëso. Nxënësit orientohen të lexojnë në heshtje <strong>për</strong> të<br />
plotësuar kërkesat e këtyre rubrikave.<br />
hapi iV. Punimi i rubrikës pyetje rreth tekstit.<br />
Për rezultatin<br />
e ndeshjes<br />
vë bast<br />
Për garat<br />
me makina<br />
Për garat<br />
me kuaj<br />
Reflektim. Rubrika Po ti? Punohet në grupe me shkrim.<br />
Grupi i - pyetja ,<br />
Grupi ii - pyetja 2,<br />
Grupi iii - pyetja .<br />
Grupi iV pyetjen: - Po ju po të ishit në vendin e saj, ç’mënyrë tjetër mund të gjenit <strong>për</strong> t’i bërë nxënësit<br />
tuaj që të lexojnë?<br />
Nxënësit kanë në dispozicion min. Përfaqësuesit e grupeve prezantojnë <strong>për</strong>gjigjet.<br />
Vlerësohen grupet <strong>për</strong> punën e kryer.<br />
Detyrë shtëpie: Para<strong>për</strong>gatitje <strong>për</strong> orën e ardhshme.<br />
Të sjellin në klasë një libër, i cili do t’iu shërbejë <strong>për</strong> të plotësuar skedën e librit.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë tekstin rrjedhshëm.<br />
Të shpjegojë fjalorin me fjalë dhe shprehje të reja.<br />
Të tregojë ndonjë rast të ngjashëm, me atë të tregimit.<br />
Të nxjerrë mesazhin e mbajtjes së fjalës së dhënë.<br />
Materiale: Teksti, letra të fëmijëve nga të afërmit e tyre.<br />
Fjalë kyç: Gjuha e nënës, gjuha <strong>shqipe</strong>.<br />
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimi, bisedë, organizuesi grafik, dora e pyetjeve.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. hapi i. Stuhi mendimesh me shprehjen gjuha e nënës:<br />
e ëmbël<br />
e dashur<br />
Nxënësit flasin <strong>për</strong> gjuhën <strong>shqipe</strong> dhe lidhjet që kanë ata me të.<br />
hapi ii. Bisedë me nxënësit <strong>për</strong> t’i paraprirë leximit të tekstit.<br />
- A keni të afërm jashtë Shqi<strong>për</strong>isë?<br />
- Ku jetojnë ata?<br />
- Në ç‘gjuhë komunikoni me ta?<br />
- Kur ata nuk flasin shqip, si arrini të komunikoni?<br />
- Si ndiheni <strong>për</strong> moshatarët tuaj që e kanë harruar gjuhën <strong>shqipe</strong>?<br />
- Dini ndonjë rast konkret?<br />
realizimi i kuptimit:<br />
hapi iii. Lexohet teksti nga mësuesi/ja.<br />
Ndërkohë nxënësit ndjekin leximin dhe nënvizojnë fjalët e reja<br />
ose të panjohura. Shpjegimi i fjalëve të reja bëhet me anë të<br />
grafikut organizues <strong>për</strong> fjalorin A1.<br />
Lexohet <strong>për</strong>sëri teksti nga nxënësit sipas paragrafëve.<br />
hapi iV. zhvillohet rubrika: pyetje rreth tekstit.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Gjuha e nënës (ora e parë)<br />
Gjuha ime<br />
Reflektimi. Fëmijët punojnë individualisht sipas grafikut organizues<br />
Dora e pyetjeve. Mësuesi/ja i orienton nxënësit të punojnë në një fletë<br />
të bardhë, në të cilën vendosin dorën e tyre dhe vizatojnë formën e saj.<br />
Në secilin gisht ata shkruajnë pyetjet si më poshtë:<br />
Kush?, Çfarë, Kur?, Ku?, Pse? Si?: Duke lexuar tekstin ata shkruajnë<br />
në gishtat e dorës <strong>për</strong>gjigjen e pyetjeve të bëra. Fjalitë të jenë të plota.<br />
Kush?<br />
Çfarë?<br />
e bukur<br />
e thjeshtë<br />
Kur?<br />
Detyrë shtëpie: Të mësojnë të lexojnë bukur pjesën. Para<strong>për</strong>gatiten<br />
nxënësit se herën e ardhshme pjesa do të lexohet me role.<br />
Si?<br />
Ku?<br />
Pse?
ubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Gjuha e nënës (ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë rrjedhshëm dhe pa gabime.<br />
Të lexojë me role.<br />
Të ritregojë pjesën me anë të organizuesit grafik.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Materiale: Tabak letre <strong>për</strong> grafikun organizues: Harta e ngjarjes dhe fisha të <strong>për</strong>gatitura <strong>për</strong> secilin nxënës<br />
sipas modelit të dhënë në libër.<br />
Fjalë kyç: Gjuhë amtare, fëmijë, jashtë shtetit.<br />
Metoda dhe teknika: Pyetja e ditës.<br />
Grafiku organizues: Harta e ngjarjes, diskutimi, lojë me role, punë me shkrim.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi.<br />
hapi i. pyetja e ditës:<br />
- Cili është problemi që ngrihet në letrën e tekstit ‘Gjuha e nënës”?<br />
Përpara se të <strong>për</strong>gjigjen <strong>për</strong> pyetjen, mësuesi/ja i kërkon një nxënësi të lexojë bukur letrën. Më pas dëgjojnë me<br />
vëmendje <strong>për</strong>gjigjen <strong>për</strong> pyetjen e ditës.<br />
realizim i kuptimit.<br />
hapi i. Realizohen ushtrimet e rubrikës Kthehu te teksti. Nxënësit lexojnë në mënyrë të vëmendshme tekstin<br />
dhe dallojnë hollësitë në të.<br />
hapi ii. Ritregohet pjesa duke <strong>për</strong>dorur grafikun organizues Harta e ngjarjes. Mësuesi/ja ka para<strong>për</strong>gatitur në<br />
një tabak letre Hartën e ngjarjes. Nxënësit mund të punojnë individualisht, në çifte ose në grupe <strong>për</strong> të plotësuar<br />
hartën e ngjarjes në letër format A4. Pasi plotësohet grafiku nga nxënësit, mësuesi/ja plotëson grafikun në tabelë<br />
me mendimet më të mira të paraqitura nga nxënësit.<br />
hapi iii. Lexohet në role tregimi nga dy grupe nxënësish.<br />
hapi iV. Punohet individualisht në libër rubrika plotëso me fjalë, ku <strong>për</strong>caktohen gjuhët <strong>për</strong> secilin shtetas.<br />
Trego <strong>për</strong> ndonjë shok ose të afërm që jeton jashtë shtetit? Si e flet ai gjuhën <strong>shqipe</strong>?<br />
Reflektim: Punë me shkrim. Tema: “Çfarë duhet të bësh kur je jashtë shtetit, që të mos harrosh <strong>shqipe</strong>n?”<br />
Jepni mendimin tuaj <strong>për</strong> këtë.<br />
Nxënësit do të shkruajnë disa këshilla si mund të mos harrosh gjuhën e nënës, kur ndodhesh jashtë atdheut.<br />
Kjo detyrë mund të jepet në klasë dhe, kur nuk arrin koha, mund të jepet si detyrë shtëpie.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të dallojë fjalinë dëftore dhe fjalinë pyetëse.<br />
T’i emërtojë fjalitë sipas llojit: dëftore, pyetëse.<br />
Të <strong>për</strong>dorë drejt shenjat e pikësimit (pikë dhe pikëpyetje).<br />
T’i lexojë fjalitë me intonacionin e duhur sipas llojit.<br />
Të krijojë fjali dëftore dhe pyetëse.<br />
Materiale: Teksti, fisha të <strong>për</strong>gatitura nga mësuesi/ja, dy kartona në formë kuadrati, që kanë të shënuara<br />
shenjat e pikësimit (?, . ).<br />
Metoda dhe teknika: Punë individuale, punë në çifte, shpjegim, lojë.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. Mësuesja ka <strong>për</strong>gatitur fisha me dialogë <strong>për</strong> nxënësit: P.sh.:<br />
- Kush je ti?<br />
- _________________<br />
- Ku jeton ti?<br />
- _________________<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalia dëftore dhe pyetëse<br />
Fjalë kyç: Fjali dëftore, fjali pyetëse, pikë, pikëpyetje.<br />
-_____________________<br />
- Unë kam një motër.<br />
-________________<br />
- Sot është e diel.<br />
realizimi i kuptimit. (B + I)<br />
Nxënësit plotësojnë fishat në mënyrë intuitive, sipas kërkesës. Pasi plotësohet detyra, lexohen fishat. Mësuesi/ja<br />
veçon fishën e parë dhe shpjegon:<br />
- Po të vërejmë me kujdes fjalitë, ato nuk janë njëlloj. Me fjalinë e parë pyesim, kurse me fjalinë tjetër<br />
<strong>për</strong>gjigjemi. Atëherë:<br />
Fjalia me të cilën pyesim quhet fjali pyetëse. – Kush je ti?<br />
Fjalia me të cilën tregojmë quhet fjali dëftore. – Unë jam ...<br />
Mësuesi/ja tërheq vëmendjen e nxënësve <strong>për</strong> shenjat e pikësimit të <strong>për</strong>doruara në fund të këtyre fjalive: ., ?,<br />
hapi ii. Vazhdon puna me shembujt e librit, ku fëmijët dallojnë fjalitë pyetëse dhe fjalitë dëftore. Mësuesja kërkon<br />
që fjalitë të lexohen me intonacionin e duhur, duke lidhur intonacionin me shenjat e pikësimit të <strong>për</strong>dorura.<br />
hapi iii. U kërkohet nxënësve të formojnë me gojë nga një fjali dëftore dhe fjali pyetëse. Ky lloj ushtrimi është<br />
mirë të punohet në formë loje me dy kartona të <strong>për</strong>gatitur që kanë secili nga një shenjë pikësimi. Mësuesja nxjerr<br />
kartonin me shenjën e pikëpyetjes dhe fëmijët formojnë fjali pyetëse dhe anasjellas.<br />
hapi iV. Punë me grupe. Punohet ushtrimi , grupi i pikën a dhe grupi ii pikën b. Lexohen fjalitë me intonacionin<br />
e duhur.<br />
Reflektim. Bëhet vlerësimi i orës së mësimit. Punohet ushtrimi 1 në fletoren e punës, f.10.<br />
Detyrë shtëpie: Punohet ushtrimi 2 në fletoren e punës.<br />
Ora e dytë.<br />
Hapet me lojën me kartona, ku nxënësit formojnë fjali sipas shenjës së pikësimit që shohin në karton dhe më<br />
pas punohen ushtrimet 2, 3, 4, dhe jepet <strong>për</strong> detyrë shtëpie Ushtrimi 3 në fletoren e punës, f.10.<br />
8
ubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Tregim <strong>për</strong> Jehonën e vogël. (ora e parë)<br />
Objektivat : Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë rrjedhshëm tekstin.<br />
Të dallojë fjalët e reja dhe të krijojë fjali me to.<br />
Të lexojë pjesën që i pëlqen më shumë.<br />
Të shprehë idetë e tij rreth temës.<br />
Materiale: Teksti, foto nga shtëpi fëmijësh.<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Fjalë kyç: Punonjës britanik, ndihma humanitare, ekip, shtëpi fëmije, jetim, miqësi, solidaritet<br />
Metoda dhe teknika: Kllaster, DRTA, punë me grupe.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Kllaster (Punë në grupe)<br />
Ç’vështirësi<br />
kanë?<br />
A i ke<br />
ndihmuar ti?<br />
Për çfarë<br />
kanë nevojë?<br />
Ku jetojnë?<br />
Fëmijë pa<br />
prindër<br />
Kush kujdeset<br />
<strong>për</strong> ta?<br />
Kush i<br />
ndihmon?<br />
Kllasteri plotësohet nga secili grup dhe paraqitet nga <strong>për</strong>faqësuesi i grupit.<br />
(Kllasteri i plotësuar ruhet, sepse do të shërbejë <strong>për</strong> punën me shkrim në orën e dytë.)<br />
realizim i kuptimit. Lexim i drejtuar.<br />
nxënësi i parë lexon pjesën nga: Në Shqi<strong>për</strong>i … deri te ... Sokoli nga Tirana.<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Nga vinte ky punonjës?<br />
- Cila është puna që bën një punonjës i ndihmave humanitare?<br />
- Cili ishte qëllimi i ekipit? Përse ata kaluan ditë të vështira?<br />
- Cilët ishin mjekët që realizuan operacionet?<br />
nxënësi i dytë lexon pjesën nga: Tre muaj …deri te ... takimi me Jehonën.<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Kur erdhi <strong>për</strong>sëri punonjësi?<br />
- Si i gjeti ai fëmijët?<br />
- Pse mendoni se e tërhoqi atë vajza e vogël katërvjeçare?<br />
- Përveç punës, cili ishte qëllimi tjetër i ardhjes së tij?<br />
nxënësi i tretë lexon pjesën nga: Në fillim Jehona …deri te ...jam nga Shkodra.<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Si reagonte Jehona kur ai largohej?<br />
- Sa vjet kanë që njihen ata të dy?<br />
- A mendoni se Jehona di not?<br />
nxënësi i katërt lexon pjesën nga: Unë dyshova …deri te ... Patjetër i thashë.<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Pse dyshoi punonjësi?<br />
- A keni parë ndonjëherë anije që shërben si restorant?
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
- Cila ishte dëshira e saj?<br />
- A ia plotësoi ai dëshirën?<br />
nxënësi i pestë lexon nga: Në kështjellën e Rozafës …deri në fund.<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Cila ishte shtëpia e Jehonës?<br />
- Pse mendonte ajo se ai do të kthehej <strong>për</strong>sëri?<br />
- Po ju si mendoni, a do të vazhdojë miqësia e tyre? Deri kur?<br />
- Çfarë gjuhe flet ai? Mendoni se do të jetë më mirë që Jehona të mësojë gjuhën angleze? Pse?<br />
Gjatë leximit të drejtuar punohen edhe fjalët dhe shprehjet e reja, të cilat shpjegohen. Nxënësit formojnë fjali me to.<br />
Reflektimi.<br />
Lexohet në heshtje teksti nga nxënësit duke i porositur të nënvizojnë pjesët që u bëjnë më shumë <strong>për</strong>shtypje.<br />
Secili lexon bukur, me zë pjesën e zgjedhur.<br />
Objektivat : Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë tekstin rrjedhshëm, pa gabime dhe me intonacionin e duhur.<br />
Të diskutojë <strong>për</strong> fëmijët që janë në nevojë.<br />
Të luajë në role intervistën.<br />
Të krijojë pyetje në formën e intervistës.<br />
Të dallojë cilësitë e personazheve.<br />
Të krahasojë personazhin me veten.<br />
Materiale: Teksti, grafik organizues, personazhi dhe unë.<br />
Metoda dhe teknika: Monitorim leximi, lojë në role, punë individuale, punë në grupe, grafik organizues, intervistë<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi<br />
hapi i. Monitorimi i leximit. Nxënësit lexojnë tekstin zinxhir, mësuesi/ja bën vlerësimin <strong>për</strong>katës, <strong>për</strong> të lexuarit<br />
rrjedhshëm, saktë, shpejt, me intonacion.<br />
realizimi i kuptimit. (B+I)<br />
hapi i. Punohet individualisht, rubrika Kthehu te teksti, ku nxënësit me anë të shenjave V, x vlerësojnë vërtetësinë e fjalive.<br />
hapi ii. Punohet individualisht rubrika Lidh me shigjetë fjalët. Me grupet e fjalëve formohen fjali. P.sh.: Jetim,<br />
shtëpi fëmije. Unë vizitova shtëpinë e fëmijës “Zyber Hallulli”, në Tiranë, ku jetojnë fëmijë jetimë.<br />
hapi iV. Mësuesi/ja <strong>për</strong>dor grafikun organizues. Personazhi dhe unë.<br />
Model. “personazhi dhe unë”<br />
Dëshirat e mia<br />
Qëllimet e mia<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Tregim <strong>për</strong> Jehonën e vogël. (ora e dytë)<br />
Fëmijët shkruajnë në mënyrë individuale. (Në pamundësi të fletëve të gatshme, mësuesi/ja e ndërton grafikun<br />
në dërrasë si modeli). Lexohen disa prej mendimeve të nxënësve.<br />
Në këtë mënyrë ata do të krahasojnë veten me Jehonën.<br />
0<br />
Dëshirat e Jehonës<br />
Qëllimet e ..............<br />
Cilësitë e mia Cilësitë e Jehonës
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Reflektim. Nxënësit diskutojnë <strong>për</strong> cilësitë e punonjësit britanik, që në këtë rast është dhe autori i pjesës. Kjo<br />
situatë ndërtohet në formë loje, ku një nxënës vihet në rolin e një gazetari, kurse tjetri vihet në rolin e autorit.<br />
Fillimisht punojnë të gjithë nxënësit <strong>për</strong> të hartuar pyetjet, që i shkruajnë në fletore. P.sh.:<br />
- Ç’ke dashur të tregosh në këtë pjesë?<br />
- Ke njohur edhe fëmijë të tjerë si Jehona?<br />
- Pse të pëlqeu Jehona? etj.<br />
Mësuesi/ja mund të zgjedhë dy çifte nxënësish që të dialogojnë me njëri-tjetrin. Të tjerët ndjekin dhe vlerësojnë<br />
dialogët.<br />
rubrika Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalia thirrmore<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
Të dallojë fjalinë thirmore nga fjalitë dëftore dhe pyetëse.<br />
Të tregojë çfarë shprehin llojet e fjalive thirrmore.<br />
Të <strong>për</strong>dorë drejt shenjat e pikësimit.<br />
Të krijojë fjali thirrmore duke u mbështetur në figura.<br />
Metoda dhe teknika: Lojë, diskutim, shpjegim, punë e pavarur.<br />
Materiale: Teksti, fotografi të ndryshme të nxënësve, libra me ilustrime.<br />
Fjalë kyç: Fjali thirrmore, ndjenjë, gëzim, hidhërim, keqardhje, habi, frikë etj.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokim.<br />
hapi i. Lojë.<br />
Mësuesi/ja cakton një nxënës që të dalë nga klasa, ndërkohë u kërkon fëmijëve të imitojnë njeriun e habitur.<br />
Nxënësi hyn brenda dhe gjen se ç’ndjenjë tregojnë fytyrat e nxënësve të klasës. Përsëritet veprimtaria <strong>për</strong> të<br />
dhënë me anë të mimikës ndjenjën e zemërimit, keqardhjes etj. (Mësuesi/ja udhëzon që fëmijët të shohin edhe<br />
figurat e dhëna në ushtrimin 1).<br />
realizimi i kuptimit<br />
hapi i parë: Diskutohen situatat që janë dhënë në tekst: Figurat me fjalitë <strong>për</strong>katëse poshtë tyre.<br />
Tërhiqet vëmendja e nxënësve <strong>për</strong> intonacionin me të cilin lexohen fjalitë, si <strong>për</strong> shenjën e pikësimit që është<br />
vendosur në fund të këtyre fjalive.<br />
- Ç’qen i pabindur që je!<br />
- Sa ftohtë qenka jashtë! etj.<br />
Analizohet secili rast <strong>për</strong> të treguar saktë se çfarë shpreh secila fjali. (Fjalitë shkruhen në dërrasë.)<br />
hapi ii. Mësuesi/ja shtron pyetjen:<br />
- Si mund të shpreheshim <strong>për</strong> secilën figurë duke dhënë kuptimin e saj pa <strong>për</strong>dorur ndjenjë? P.sh.:<br />
Je qen i pabindur.<br />
Jashtë është ftohtë.<br />
Këto fjali shkruhen në dërrasë krahas fjalive thirrmore, që janë shkruar më parë, me qëllim që nxënësit të bëjnë<br />
dallimin e fjalisë dëftore me atë thirrmore.<br />
Mësuesi/ja shpjegon:<br />
Me anë të fjalisë thirrmore ne mund të shprehim ndjenja të ndryshme, si: habi, kënaqësi, keqardhje, frikë, gëzim,<br />
pakënaqësi etj. Në fund të fjalisë thirrmore vendoset pikëçuditje.<br />
hapi iii. Punohet në mënyrë të pavarur ushtrimi 2 me shkrim dhe me gojë. Mësuesja u kërkon nxënësve të<br />
lexojnë me intonacionin e duhur fjalitë.<br />
Ushtrimi 3 punohet individualisht në fletore. Diskutohet zgjidhja që i ka dhënë secili.<br />
Reflektim. Punohet ushtrimi 1. Nxënësit do të gjejnë se çfarë shprehin fytyrat në vizatime dhe do të thonë nga<br />
një fjali <strong>për</strong> secilën ndjenjë të <strong>për</strong>faqësuar nga vizatimi <strong>për</strong>katës.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Ora e dytë<br />
hapi i. Fillon me lojën me kartonë ku janë shkruar shenjat e pikësimit ( . ? !). Kjo lojë është zhvilluar dhe më<br />
parë <strong>për</strong> dy shenjat e para të pikësimit (. ?).<br />
hapi ii. Më pas zhvillohet një veprimtari në dërrasën e zezë, ku kërkohet që e njëjta fjali të <strong>për</strong>doret si fjali: dëftore,<br />
pyetëse dhe thirrmore. Kujdes, që të jepen fjali të thjeshta, të cilat mund të <strong>për</strong>doren në të tri variantet. P.sh.:<br />
- Vajza ka temperaturë. (Theksi i fjalisë bie mbi fjalën ka, intonacioni është tregues).<br />
- Vajza ka temperaturë? (Theksohet fjala vajza, dhe intonacioni është pyetës).<br />
- Vajza ka temperaturë! (Theksohet fjala temperaturë dhe intonacioni shpreh shqetësim).<br />
hapi iii. Vazhdohet të punohen individualisht me shkrim ushtrimet e fletores së punës.<br />
Objektivat : Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë vjershën rrjedhshëm dhe pa gabime.<br />
Të recitojë vjershën me ndjenjë.<br />
Të shpjegojë kuptimin e fjalëve të reja dhe t’i <strong>për</strong>dorë ato në fjali.<br />
Të shprehë me fjalët e tij se kur ndihet i lumtur dhe i gëzuar.<br />
Të japë argumente dhe fakte rreth temës “Po të qeshin të gjithë fëmijët në botë”.<br />
Materiale: Teksti, grafikë organizues, minikonkurs.<br />
Fjalë kyç: Qesh, lumturi, fëmijë, vërshon.<br />
Teknika dhe metoda: Kllaster, grafik organizues, shkrim i drejtuar.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi.<br />
hapi i. Nxiten nxënësit të japin mendime se ç’dinë <strong>për</strong> fëmijët e botës.<br />
Si jetojnë ata?<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Po të qeshin gjithë fëmijët<br />
Fëmijët e botës.<br />
Mësuesi/ja punon në dërrasë duke shkruar mendimet e fëmijëve, të cilët lihen <strong>për</strong> disa çaste të reflektojnë mbi këtë temë.<br />
realizimi i kuptimit.<br />
hapi i. Lexohet vjersha nga mësuesi/ja me një intonacion shprese dhe gëzimi. Mësuesi/ja <strong>për</strong>cjell te fëmijët<br />
mesazhin se bota është vërtet e mirë, kur të gjithë fëmijët janë të lumtur dhe të qeshur.<br />
hapi ii. Punohet fjalori me grafikun organizues të fjalorit.<br />
Rubrika pyetje rreth tekstit punohet me gojë.<br />
Punohet nën drejtimin e mësueses rubrika: Kthehu te teksti.<br />
Nxënësit gjejnë vargjet që u kërkohen dhe i lexojnë bukur.<br />
hapi iii. Lexohet vjersha nga të gjithë nxënësit. Në fillim lexojnë ata që lexojnë më bukur. Mësuesja tërheq<br />
vëmendjen që të lexohet me ndjenjë. Në këtë hap mund të zhvillohet edhe një minikonkurs, ku nxënësit zgjedhin<br />
një juri, e cila vlerëson nxënësit që e lexojnë më bukur vjershën.<br />
hapi iV. Mësuesja flet <strong>për</strong> autorin Xhani Rodari, shkrimtarin e njohur italian <strong>për</strong> fëmijë.<br />
Diskutohen fotot e tekstit: - Çfarë tregojnë ato?<br />
Mësuesi/ja u kërkon fëmijëve që <strong>për</strong> secilën foto të krijojnë një fjali thirrmore <strong>për</strong> të lidhur njohuritë e marra në<br />
orën e gjuhës.<br />
2<br />
Po ti?<br />
A janë të gjithë<br />
të qeshur dhe të lumtur?
- Vendose veten në vend të fëmijës së fotos së parë. Çfarë po mendon ajo? P.sh.:<br />
- Sa bukur është këtu!<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Reflektimi.<br />
Detyrë krijuese me shkrim: “si do të ishte bota po të drejtohej nga fëmijët?”.<br />
Fëmijët duhet të lihen të fantazojnë sipas imagjinatës së tyre. Dikush mund ta shprehë edhe me vizatim.<br />
Lexohen disa prej punëve. Ekspozohen.<br />
Detyrë shtëpie: Jepet rubrika plotëso.<br />
rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Meritojmë jetë të lumtur<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të <strong>për</strong>shkruajë me gojë pamje të ndryshme.<br />
Të shprehë emocionet që i shkaktojnë figurat që sheh në libër.<br />
Të diskutojë <strong>për</strong> të drejtat e tij.<br />
Të shpjegojë rolin që ka luajtur Nënë Tereza.<br />
Të diskutojë disa nene nga Konventa e të Drejtave të Fëmijëve, që kanë lidhje me temën.<br />
Materiale: Konventa e të Drejtave të Fëmijëve, figura, foto nga jeta e fëmijëve, fishë ku është shkruar Të<br />
gjithë fëmijët janë po aq të rëndësishëm sa unë.<br />
Metoda dhe teknika: Diskutim, punë me grupe, vizatim, punë me shkrim.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. (B+E)<br />
hapi i. Nxënësit diskutojnë mbi figurat e dhëna në tekst.<br />
- Shiko fotografitë. Çfarë ndryshimi vini re në to?<br />
- Si ndiheni duke parë figurën e parë? Si ndiheni duke parë figurën e dytë.<br />
hapi ii. Punë në grupe.<br />
Ndahet klasa në tri grupe ku secili punon nga një situatë.<br />
Grupi i. Fëmijë që lypin në rrugë.<br />
Grupi ii. Fëmijë që braktisin shkollën dhe shesin në rrugë.<br />
Grupi iii. Fëmijë që abuzohen dhe shiten në vende të tjera, pra trafikohen.<br />
Nxiten nxënësit të diskutojnë e të japin argumente <strong>për</strong> të drejtat që u janë shkelur fëmijëve në situatat e mësi<strong>për</strong>me.<br />
Nxënësit duhet të sjellin fakte nga jeta, nga ngjarje që shohin dhe dëgjojnë <strong>për</strong>ditë.<br />
hapi iii. Paraqitet fisha ku është shkruar Të gjithë fëmijët janë po aq të rëndësishëm sa unë.<br />
Lexohet paragrafi ku flitet <strong>për</strong> nënë Terezën, figurë me të cilën tashmë fëmijët janë familjarizuar.<br />
Diskutohet rreth thënies: “Fëmija duhet dashur që në barkun e nënës”.<br />
Po ti a mendon kështu? Pse?<br />
hapi iV. Vazhdohet me veprimtari rreth të drejtave të fëmijëve. Nxënësit nën udhëheqjen e mësuesit/es lexojnë<br />
nenet, që flasin <strong>për</strong> të drejtën <strong>për</strong> të jetuar në kushte të mira, <strong>për</strong> një mjedis të shëndetshëm, e drejta <strong>për</strong> të mos<br />
punuar në moshë të vogël, e drejta <strong>për</strong> t‘u shkolluar, <strong>për</strong> t‘u argëtuar.<br />
në fund: Fëmijët shkruajnë mbresat e tyre ose, atyre që iu pëlqen vizatimi, mund t‘i shprehin ato me vizatim.<br />
Në këndin e paracaktuar afishohen krijimet që u realizuan gjatë diskutimit.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Varianti ii. Ky mësim mund të zhvillohet edhe në mënyra të tjera. P.sh.:<br />
Mësuesi/ja u ka dhënë detyrë paraprake nxënësve që gjatë javës të vëzhgojnë me kujdes shtypin e <strong>për</strong>ditshëm,<br />
dhe të grumbullojnë materiale, si foto apo artikuj, ku denoncohet shkelja e të drejtave të fëmijëve, si p.sh., gjendja e<br />
fëmijëve në vende që janë në luftë, në vende ku ka varfëri të madhe, fëmijë që lypin, fëmijë që braktisin shkollën e<br />
të tjera. I diskutojnë këto fakte duke u mbështetur te Konventa e të Drejtave të Fëmijëve <strong>për</strong> të dalë në konkluzionin<br />
që gjithë fëmijët meritojnë të jenë të lumtur.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema : Shenjat e pikësimit<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të <strong>për</strong>dorë drejt shenjat e pikësimit, pikë, pikëpyetje dhe pikëçuditje.<br />
Të vendosë shkronjën e madhe pas . ? ! .<br />
Të <strong>për</strong>caktojë shenjën e pikësimit sipas llojit të fjalisë.<br />
Të lexojë me intonacionin e duhur llojet e fjalive.<br />
Mjetet: Kartona që kanë shenjat e zmadhuara të pikësimit.<br />
Metoda dhe teknika: Lojë, mendo - argumento, punë individuale, punë në grup.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
hapi i. Mësuesi/ja paraqet fjali pa shenjën e pikësimit dhe kërkon nga nxënësit të thonë shenjën që duhet vënë<br />
dhe të argumenojnë pse duhet kjo shenjë.<br />
hapi ii. Më pas mësuesi/ja nxjerr kartona të vegjël, ku ka vizatuar në secilën një shenjë pikësimi. Mësuesi/ja<br />
nxjerr p.sh., një karton që tregon pikën, nxënësit duhet të krijojnë një fjali dëftore, që kërkon pikë në fund e kështu<br />
me radhë, kur nxjerr kartonin me pikëpyetje, ata duhet të krijojnë shpejt një fjali pyetëse.<br />
Mbas kësaj loje rikujtohen edhe njëherë rregullat e <strong>për</strong>dorimit të shenjave të pikësimit <strong>për</strong> të gjitha llojet e<br />
fjalive.<br />
hapi iii. Hapen librat dhe nxënësit lexojnë dhe punojnë ushtrimet 1 dhe 2. Nxënësit kontrollojnë njëri-tjetrin.<br />
Më pas mësuesja kërkon që nxënësit të lexojnë ushtrimet duke u kujdesur që fjalitë të lexohen me intonacionin e<br />
duhur. Për këtë ai/ajo tërheq vëmendjen e tyre që të vënë re edhe shenjat e pikësimit dhe ta <strong>për</strong>shtatin intonacionin<br />
në <strong>për</strong>puthje me to. Bëhet vlerësimi kolektiv i punës së bërë.<br />
Kalohet në ushtrimin 2 dhe 3 të fletës së punës. Ushtrimi 3 i tekstit dhe i Fletës së punës jepen si detyrë shtëpie.<br />
Nxënësit do të shkruajnë si duhet fjalitë në fletore.<br />
Detyrë shtëpie: si punë e pavarur jepen ushtrime të ndryshme nga fleta e punës. Për të<br />
realizuar të gjitha ushtrimet e fletës së punës, këto mund të punohen edhe me grupe.<br />
Kujtojmë se jo gjithmonë mund të realizohen gjithë ushtrimet e dhëna në libër apo fletoren e punës. Mësuesi/ja<br />
bën <strong>për</strong>zgjedhjen e ushtrimeve në bazë të mundësisë së klasës së tij/saj. Rëndësi ka që ushtrimet dhe veprimtaritë<br />
që bëhen, të jenë të kuptueshme <strong>për</strong> të gjithë.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Unë, gjyshi dhe shtëpia jonë në pemë.<br />
(ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të parashikojë ngjarjen në bazë të titullit, e fjalëve kyç.<br />
Të lexojë tregimin rrjedhshëm.<br />
Të shprehë lidhjen e ngushtë midis nipit dhe gjyshit të tij.<br />
Të tregojë ngjarje që i kanë ndodhur me gjyshërit e tij duke e ilustruar me pjesë nga teksti.<br />
Të shprehë dashurinë që ka <strong>për</strong> gjyshërit e tij/saj.
Mjetet: Fotografi të fëmijëve me gjyshërit e tyre, kanaçe, spango.<br />
Fjalë kyç: Gjej një zgjidhje, realizoje, gjysh, nip, shtëpi, pemë.<br />
Metoda e teknika: DRTA, grafik organizues, bisedë, shkrim.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. hapi i. Zhvillohet një veprimtari para leximit të pjesës me grafikun organizues: Parashikimi i ngjarjes<br />
në bazë të titullit e fjalëve kyç dhe nxënësit shkruajnë shkurt se <strong>për</strong>se bëhet fjalë në tregim.<br />
realizimi i kuptimit<br />
hapi ii. DRTA. Hapet libri dhe lexohet me ndalesa tregimi nga nxënësit.<br />
ndalesa e parë. Lexohet pjesa nga mësuesi/ja që nga:<br />
Mua më quajnë...deri te...nuk do të luante me mua.<br />
Pas leximit mësuesi/ja drejton pyetjet:<br />
- Kush e tregon ngjarjen?<br />
- Për kë na tregon Toni?<br />
- Cila ishte e fshehta e Tonit dhe gjyshit të tij?<br />
- Çfarë i kishte mësuar gjyshi?<br />
- Pse e qortonin prindërit Tonin?<br />
- Vërtet gjyshi ishte i pafuqishëm?<br />
ndalesa e dytë. Lexohet pjesa nga: Mirëpo...deri te ... në telefon.<br />
- Ç’ndodhi me gjyshin e Tonit?<br />
- Ç’mendonte Toni <strong>për</strong> gjyshin e tij?<br />
- A vazhduan të luanin më bashkë?<br />
- Cila ishte zgjidhja që gjetën?<br />
ndalesa e tretë. Lexohet pjesa nga: Gjyshi ...deri te...një shtëpi në pemë.<br />
- Çfarë i thoshte gjyshi Tonit?<br />
- Si mendoni ju, çfarë ndien Toni?<br />
- Cili është betimi që ka bërë ai kur të ketë fëmijët e tij?<br />
hapi i tretë. Mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të shprehin emocionet që ndjenë gjatë leximit të tregimit.<br />
Reflektimi. Secili fëmijë duhet të bëjë në mënyrë individuale katër-pesë fjali <strong>për</strong> gjyshin e tij, të cilat do të lexohen<br />
orën e ardhshme.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Unë, gjyshi dhe shtëpia jonë në pemë.<br />
(ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë tregimin duke u bazuar në pyetjet e tekstit.<br />
Të tregojë <strong>për</strong>mbajtjen e tregimit në bazë të pyetjeve.<br />
Të shprehë dashurinë që ka <strong>për</strong> gjyshërit.<br />
Metoda dhe teknika: Lexim zixhir, organizuesi grafik: Harta e ngjarjes, lojë me role.<br />
Evokimi. Nxënësit do të lexojnë krijimet me titull “Gjyshi im” që kanë bërë në shtëpi. Përzgjidhet tregimi më i<br />
bukur nga vetë nxënësit.<br />
realizimi i kuptimit<br />
hapi i. Punohet rubrika Kthehu te teksti. Gjenden dhe lexohen fjalitë sipas kërkesës. Fëmijët do të ushtrohen<br />
në lexim zixhir.<br />
hapi ii. Nxënësit ritregojnë <strong>për</strong>mbajtjen. Për këtë shërben organizuesi grafik. Harta e ngjarjes ose Dora e<br />
pyetjeve.<br />
Reflektimi. Në pjesën e fundit të orës së mësimit nxënësit do të luajnë lojën me role (gjyshi me nipin në telefon),<br />
duke <strong>për</strong>dorur telefonin me kanaçe, duke improvizuar.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Ora e dytë<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalia pohore dhe fjalia mohore<br />
(ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të ndërtojë fjali pohore dhe fjali mohore.<br />
Të dallojë në tekst këto lloje fjalish.<br />
Të <strong>për</strong>dorë fjalët nuk, s‘, mos, askush, kurrkush, asnjë <strong>për</strong> ndërtimin e fjalive mohore.<br />
Të dallojë fjalët që <strong>për</strong>doren në fjalitë pohore: gjithandej, të gjithë, gjithkund etj..<br />
Të shndërrojë fjalinë pohore në mohore dhe anasjellas.<br />
Të krijojë fjali pohore dhe mohore.<br />
Materiale: Fisha të <strong>për</strong>gatitura nga mësuesja me fjalët pohuese dhe mohuese.<br />
Fjalë kyç: Askush, asnjeri, askund, gjithandej, të gjithë, gjithkund.<br />
Metoda dhe teknika: Punë në çift, mendo-diskuto, punë individuale, lojë në role.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
hapi i. Nxënësit punojnë në çifte. Formohen dyshet: numrat tek shkruajnë një fjali pohore, numrat çift do ta<br />
shndërrojnë atë në një fjali mohore. Më pas nxënësit ndërrojnë rolet.<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të kujtojnë ç’është fjalia pohore dhe ajo mohore.<br />
hapi ii. Nxënësit lexojnë dialogun e paraqitur në figurë. Mësuesi/ja u shpjegon fëmijëve që fjalëzat nuk dhe s‘<br />
<strong>për</strong>doren në fjalinë mohore. Këto fjalëza në dialog janë shkruar me ngjyrë të kuqe.<br />
hapi iii. Punohet ushtrimi 1. Nxënësit duhet të dallojnë fjalinë pohore dhe atë mohore. Ky ushtrim mund të<br />
dramatizohet nga fëmijët, të cilët luajnë rolin e vëllait dhe motrës.<br />
Punohet ushtrimi 2. Nxënësit duhet të kthejnë fjalinë pohore në mohore dhe anasjellas.<br />
Nxënësit do të lexojnë me radhë fjalitë dhe do t’i kthejnë si duhet.<br />
Nxënësit me numrin punojnë ushtrimin 2 a, nxënësit me numrin 2 punojnë 2 b.<br />
Detyrë shtëpie: Nxënësit do të shkruajnë në një listë gjëra që ju pëlqejnë dhe gjëra që s‘iu pëlqejnë<br />
duke i klasifikuar: në fjali pohore dhe mohore.<br />
Mjete mësimore: Tabak kartoni, teksti, shkumësa me ngjyra.<br />
Metoda dhe teknika: Punë individuale, lojë, bisedë, punë në çift.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
hapi i. Fillon me njohjen e fjalëve pohuese dhe mohuese, që mësuesi/ja i ka <strong>për</strong>gatitur në një tabak kartoni ose<br />
i ka shkruar në tabelë.<br />
Fjalët pohore: gjithandej, të gjithë, gjithkund etj., janë shkruar me të gjelbër.<br />
Fjalët mohore: nuk, s’, askush, asnjeri etj., janë shkruar me të kuqe.<br />
Mësuesi/ja kërkon që nxënësit të <strong>për</strong>caktojnë llojin e fjalisë në të cilën <strong>për</strong>doren fjalët me të cilat pohojmë ose<br />
mohojmë dhe të formojnë me gojë nga një fjali me to.<br />
Për të mësuar të <strong>për</strong>dorin si duhet fjalët pohuese dhe mohuese, mësuesja organizon një lojë. Nxënësi i parë<br />
thotë fjalën pohuese, p.sh., gjithandej, nxënësi i dytë thotë fjalën mohuese: askund. Kështu vazhdohet me të gjitha<br />
fjalët. Nxënësit në bashkëpunim me <strong>mësuesin</strong>/en vendosin rregullat e lojës.<br />
hapi ii. Vazhdon me punimin e ushtrimeve 3, 4 dhe me ushtrimet në fletoren e punës. (Mësuesja zgjedh ushtrimet<br />
sipas qëllimit dhe nevojave të orës mësimore).<br />
Detyrë shtëpie jepet ushtrimi .
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Materiale: Letra, zarfa, pulla poste, koleksione të ndryshme, vula të ndryshme, formularë.<br />
Metoda dhe teknika: Shkrim i drejtuar, bisedë, punë në çift.<br />
Fjalë kyç: Postë, pullë, zarf, formular, vulë, pako, zyrë, <strong>për</strong>gjegjës zyre, punonjës.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi<br />
hapi i. Shkrim i drejtuar me fjalët kyç: postë, pullë, zarf, vulë, formular, pako, zyrë, <strong>për</strong>gjegjës. Mësuesja cakton<br />
kohën afërsisht minuta. Më pas <strong>për</strong> disa minuta të tjera lexohen çfarë kanë shkruar fëmijët.<br />
Mund të zhvillohet veprimtaria tjetër. Pyeten fëmijët:<br />
- A keni qenë ndonjëherë në postë dhe çfarë keni parë atje?<br />
- Nëse do të imagjinoni <strong>për</strong> një çast se punoni në postë, çfarë pune do të dëshironit të bëni atje?<br />
Shkruhen në dërrasë disa nga mendimet e tyre.<br />
Ky hap mund të zhvillohet edhe me një stuhi mendimesh, ku nxënësit të thonë çfarë u kujton fjala postë.<br />
vend ku postohen letra, pako, kartolina<br />
Postë<br />
realizimi i kuptimit.<br />
hapi i. Kalohet në leximin e pjesës nga nxënësit.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Tori punon në postë.<br />
(ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë qartë tregimin.<br />
Të shpjegojë fjalët e reja dhe t’i <strong>për</strong>dorë në fjali.<br />
Të japë informacion <strong>për</strong> punën në postë, mjetet që <strong>për</strong>doren atje.<br />
Të dallojë personazhet dhe cilësitë e tyre.<br />
hapi ii. Punohet fjalori. Nëse mësuesja ka mundësi të sigurojë formularë të gatshëm, të tregohen konkretisht.<br />
Shpjegohet që formularët duhen plotësuar me shkronja kapitale.<br />
hapi iii. Punohet me gojë rubrika: pyetje rreth tekstit.<br />
Nxënësit u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve, sipas radhës, me fjali të plota. Këtu dalin dhe analizohen edhe personazhet: Tori,<br />
Runi, kolegët e mamasë etj. Përshkruhet dhe vlerësohet vendi i punës.<br />
Reflektimi<br />
Punë në dyshe.Tregoji shokut të bankës gjërat e reja që mësoi Tori në postë.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Tori punon në postë.<br />
(ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë pjesën sipas roleve.<br />
Të japë informacion <strong>për</strong> mjetet që <strong>për</strong>doren në postë.<br />
Të <strong>për</strong>shkruajë vendin e punës së njërit prej prindërve.<br />
Të vlerësojë punën, si pjesë e rëndësishme në jetën e njeriut.<br />
T’i shkruajë një letër vetes me jo më pak se pesë fjali.<br />
.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Metoda dhe teknika : Punë me shkrim, kujto - diskuto, lojë në role, Turi i Galerisë, diskutimi.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi.<br />
hapi i. Bisedë sipas rubrikës Po ti?<br />
Nxënësit flasin <strong>për</strong> <strong>për</strong>vojat që kanë pasur kur kanë vizituar punën e prindërve.<br />
realizimi i kuptimit.<br />
hapi i. Punohet në libër rubrika Kthehu në tekst.<br />
hapi ii. Lexim me role. Dramatizimi i pjesës.<br />
hapi iii. Veprimtari me shkrim:<br />
- Shkruaji një letër vetes nën shembullin e Torit.<br />
Inkurajohen nxënësit që të shkruajnë fjalë lavdëruese <strong>për</strong> veten, me qëllim që të vetëvlerësohen.<br />
Reflektimi.<br />
Turi i Galerisë. Ekspozohen letrat që nxënësit i kanë shkruar vetes dhe diskutohen cilësitë e mira, me të cilat<br />
nxënësit kanë vlerësuar veten.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të <strong>për</strong>dorë saktë fjalëzën s’ në vend të fjalës nuk.<br />
Të shkruajë drejt fjalëzën s’.<br />
Të shkruajë e të shqiptojë si duhet fjalëzën s’ <strong>për</strong>para foljeve që fillojnë me bashkëtingëllore të zëshme.<br />
Mjetet: Teksti, tabela, fisha ku janë shkruar raste të <strong>për</strong>dorimit të fjalëzave s’ dhe nuk.<br />
Fjalë kyç: Fjalëzat nuk, s’, apostrof.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Drejtshkrim<br />
Tema: Drejtshkrimi i fjalëve mohuese s’ dhe nuk<br />
Aftësitë: Të vërejturit, të folurit, të lexuarit, të shkruarit.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi.<br />
hapi i. Mësuesi/ja ka para<strong>për</strong>gatitur një tabak letre ku janë shkruar fjalitë e mëposhtme. Mësuesi/ja mund t’i<br />
shkruajë fjalitë edhe në dërrasën e zezë.<br />
- Në klasë nuk mungon asnjë.<br />
- Artani nuk sqaron shokët.<br />
- Kush nuk mbjell, nuk korr.<br />
Orientohen nxënësit të zëvendësojnë në këto fjali fjalëzën nuk me fjalëzën s’.<br />
Mësuesi/ja u drejton nxënësve pyetjen:<br />
- A ndryshoi kuptimi i fjalisë nga zëvendësimi që bëtë?<br />
Në dërrasë të zezë shkruhen fjalitë ku është zëvendësuar fjalëza nuk me fjalëzën s’.<br />
- Në klasë s’mungon asnjë.<br />
- Kush s’mbjell, s’korr.<br />
- Artani s’ sqaron shokët.<br />
Mësuesja nxit nxënësit të arrijnë në <strong>për</strong>fundime duke iu drejtuar pyetjen:<br />
- Çfarë vini re?<br />
Përfundimi që do të nxjerrin nxënësit:<br />
- Nuk ndryshon kuptimi i fjalisë, pasi zëvendësohet fjala nuk me fjalëzën s’.<br />
8
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Për dy fjalitë e para ky zëvendësim është krejt i pranueshëm. Por, në rastin e fjalisë: Artani s’sqaron shokët, ka<br />
diçka që nuk shkon. Ka shumë vështirësi në shqiptimin e dy bashkëtingëlloreve s njëra - pas tjetrës. Në raste të<br />
tilla, kur takohen bashkëtingëlloret s, sh, zh me s’ është më mirë të <strong>për</strong>doret nuk dhe jo s’.<br />
Mësuesja iu kujton nxënësve shkrimin e fjalëzës s’ me apostrof.<br />
realizimi i kuptimit<br />
hapi i. Lexohen shembujt e dhënë në libër duke u ndalur në çdo rast.<br />
Në ushtrimin 1 nxënësit zgjedhin fjalëzën mohuese që është më mirë të <strong>për</strong>doret s’ apo nuk. Ky ushtrim punohet<br />
në libër duke nënvizuar fjalën e duhur.<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit shkruajnë në fletore fjalitë duke zëvendësuar fjalën nuk me s’.<br />
Në ushtrimin 3 nxënësit vendosin fjalën mohuese nuk ose s’ atje ku duhet.<br />
Reflektimi.<br />
hapi iii. Punohen ushtrimet , 2 në Fletoren e punës, f. .<br />
Detyrë shtëpie jepen ushtrimet që nuk u <strong>për</strong>funduan në klasë.<br />
rubrika : Lexojmë<br />
Tema: Shuplaka<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë rrjedhshëm dhe me intonacion.<br />
Të pasurojë fjalorin me fjalë dhe shprehje.<br />
Të shpjegojë kuptimin e fjalëve të reja dhe të krijojë fjali me to.<br />
Të diskutojë në grup <strong>për</strong> rastet kur fëmijët janë mërzitur me prindërit e tyre.<br />
Të ritregojë me fjali të thjeshta <strong>për</strong>mbajtjen e vjershës.<br />
Të nxjerrë mesazhin e vjershës.<br />
Të mbajë qëndrim ndaj sjelljeve të prindërve.<br />
Mjetet: Teksti, pamje të ndryshme me fëmijë të mërzitur, shtëpia ku banojmë, familja ku jetojmë.<br />
Fjalë kyç: Shuplaka, mot, ndoshta.<br />
goditje<br />
fyerje<br />
Stuhi mendimesh, DRTA, rrjeti i diskutimit.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të dëgjuarit, të interpretuarit, të shkruarit, të folurit.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. Stuhi mendimesh.<br />
hapi i. Mësuesja u drejton nxënësve pyetjen:<br />
-Ç’ju vjen në mendje kur dëgjoni fjalën shuplakë.<br />
Shkruhet fjala në dërrasën e zezë. Nxënësit nxiten të japin idetë e tyre dhe mësuesja i pranon të gjitha.<br />
shuplakë<br />
pëllëmbë<br />
qëlloj<br />
me forcë
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Vazhdohet me pyetje të tjera.<br />
Ju ka ndodhur të provoni një shuplakë?<br />
- Cili ka qenë shkaku? Si jeni ndier?<br />
Shkruhen disa nga idetë e nxënësve.<br />
realizimi i kuptimit (DrTA).<br />
hapi ii. Lexohet vjersha nga mësuesi/ja e ndarë në strofa. U kërkohet nxënësve të bëjnë pyetje <strong>për</strong> gjërat që<br />
iu lindin kur lexojnë këto vargje. Edhe mësuesi mund të bëjë pyetje që mendon se i vë nxënësit të mendojnë <strong>për</strong><br />
atë çka ndodh në këtë poezi.<br />
Disa nga pyetjet mund të jenë:<br />
- Çfarë po mendon djali?<br />
- Si mendoni ju, çfarë mund t’i ketë ndodhur atij?<br />
- Pse vërtet ai do që të ikë nga shtëpia?<br />
- Çfarë mund t’i thotë djali hënës?<br />
- A ju pëlqen mbyllja e vjershës?<br />
- Si do të donit të <strong>për</strong>fundonte ndryshe?<br />
hapi iii. Lexohet vjersha nga nxënësit. Shpjegohen fjalët e reja. Nxënësit krijojnë fjali me to.<br />
hapi iV. Punohet rubrika pyetje rreth tekstit duke filluar me pyetjen 3, <strong>për</strong> të cilën nxënësit punojnë në çift me<br />
shokun e bankës duke i treguar njëri-tjetrit se kujt ia hapin zemrën, kur ndihen të mërzitur.<br />
Nxënësi që dëshiron t’u tregojë dhe shokëve të tjerë të klasës, mund t’ua thotë.<br />
hapi V. Punohet pyetja numër . Nxënësit nxiten të tregojnë <strong>për</strong> pak minuta nëse iu ka shkuar në mendje t’i<br />
dënojnë prindërit duke u fshehur.<br />
hapi Vi. Punohet me shkrim pyetja numër në libër.<br />
Reflektimi.<br />
hapi Vii. Në këtë hap <strong>për</strong>doret teknika e rrjetit të diskutimit.<br />
Po<br />
A duhet të largohet djali nga<br />
shtëpia <strong>për</strong> një shuplakë?<br />
Pse?<br />
Jo<br />
Përfundimi: ...................................................................................................................................................<br />
Nxënësit punojnë në mënyrë individuale në fletët e tyre <strong>për</strong> të dhënë argumente pro ose kundër. Nxënësit<br />
grupohen sipas qëndrimeve të mbajtura.<br />
Nxirret mesazhi i vjershës.<br />
Detyrë shtëpie: Jepni mendimin tuaj me - fjali “Pse shtëpia është vendi më i sigurt <strong>për</strong> fëmijët?”<br />
Mësoni vjershën <strong>për</strong>mendsh.<br />
rubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Këshilla <strong>për</strong> të rriturit dhe <strong>për</strong> veten<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të shkruajë këshilla <strong>për</strong> të rriturit dhe <strong>për</strong> veten duke u mbështetur në situatat e dhëna.<br />
Të <strong>për</strong>dorë në të shkruar shprehjet: nuk ke të drejtë, mos më godit, ndihem keq etj.<br />
Të shkruajë këshilla <strong>për</strong> shokët, prindërit, mësuesit.<br />
Të <strong>për</strong>dorë pikën (.) në fund të një këshille.<br />
Mjetet: Libri, tabela, pamje të ndryshme.<br />
Fjalë kyç: Këshillë, shkrim i lirë, shenjë pikësimi.<br />
0
Aftësitë: Të shkruarit, të folurit, të vepruarit.<br />
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimesh, shkrim i lirë, Turi i Galerisë, punë në grupe.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. Stuhi mendimesh me fjalën “këshillë”.<br />
hapi i: - Ç’ju kujton kjo fjalë?<br />
porosi<br />
Shkruhen idetë e nxënësve në tabelë.<br />
ndreq gabimet<br />
Këshillë<br />
hapi ii. Mësuesi/ja u drejton nxënësve pyetjet:<br />
- Thoni një këshillë <strong>për</strong> veten dhe një këshillë <strong>për</strong> të rriturit.<br />
- Pse janë të domosdoshme këshillat?<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
e vlefshme<br />
si duhet të sillesh zhduk të metat<br />
realizimi i kuptimit (shkrim i lirë).<br />
hapi i. Hapen librat dhe punohen ushtrimet e faqes 9.<br />
Nxënësit punojnë në mënyrë individuale ushtrimin 1, e më pas diskutojnë në çift ose në grup. Nxënësit<br />
argumentojnë zgjedhjet e tyre dhe respektojnë mendimin ndryshe të shokut.<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit, duke lexuar situatat e dhëna, shkruajnë 2 këshilla. Ky ushtrim mund të punohet në<br />
grupe, ku klasa ndahet sipas situatave. Nxënësit paraqitin punën e tyre.<br />
<strong>për</strong> situatën 1 <strong>për</strong>gjigjet mund të jenë:<br />
- Mos u shoqëro me të, ajo nuk të <strong>për</strong>shtatet ty. (Këshilla që mamaja i jep Lindës.)<br />
- Të lutem, unë duhet ta zgjedh vetë shoqen time. (Këshilla që Linda i jep mamasë së vet).<br />
<strong>për</strong> situatën 2 <strong>për</strong>gjigjet mund të jenë:<br />
- Mos më shaj në sy të shokëve. (Këshilla që Beni i jep babait.)<br />
- Ndihem keq kur më shan në sy të shokëve. (Këshilla që Beni i jep babait.)<br />
- Mos u vono kur të thërras. (Këshilla që i jep babai Benit.)<br />
<strong>për</strong> situatën 3 <strong>për</strong>gjigjet mund të jenë:<br />
- Mos bëj zhurmë në klasë. (Këshilla që i jep mësuesja Benit.)<br />
- Nuk ke të drejtë të më nxjerrësh jashtë mësimit. (Këshilla që Beni i jep mësueses).<br />
Në ushtrimin 3 nxënësi shikon fotografitë dhe shkruan nga një këshillë <strong>për</strong> shokun, <strong>për</strong> prindin.<br />
Këshillë <strong>për</strong> prindin:<br />
-Ti duhet të më falësh çdo ditë dashuri.<br />
Këshillë <strong>për</strong> shokun:<br />
- Ne duhet ta duam njëri-tjetrin.<br />
Reflektimi (Turi i Galerisë).<br />
hapi iV. U jepet nxënësve detyrë të shkruajnë një këshillë <strong>për</strong> prindërit, shokun, mësuesen dhe veten e tyre.<br />
Mund t’i shoqërojnë punimet me vizatime dhe ilustrime.<br />
hapi V. Në fund të mësimit, me punimet që realizuan nxënësit, hapet një ekspozitë. Lihen të lirë nxënësit <strong>për</strong><br />
t’i lexuar dhe <strong>për</strong> t’i vlerësuar punimet.<br />
Detyrë shtëpie: Plotëso fjalët që mungojnë te këshillat në f. , të Fletores së Punës.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mjetet:<br />
Objektivat:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani emrat e miqve tuaj dhe thoni pse ata janë të tillë.<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të diskutojë mbi situatat e dhëna në tekst.<br />
Të shkruajë rregulla të reja duke u bazuar në figura.<br />
Të shkruajë sipas rregullave të drejtshkrimit.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, fletore pune, fletë të bardha ku nxënësit të shkruajnë rregullat.<br />
Rregull, situatë.<br />
rubrika Të lexojmë<br />
Tema: Mirëserdhët në klubin e miqve të mirë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
· Të lexojë rrjedhshëm tregimin e dhënë.<br />
· Të shprehë mendimin e tij <strong>për</strong> Klubin e miqve.<br />
· Të sjellë <strong>për</strong>vojat e tij/saj nga pjesëmarrja në një klub ose në një grup shoqëror.<br />
· Të shprehë mendimin e tij/saj <strong>për</strong> rregulloren e Klubit të miqve.<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, një fishë e madhe me urimin “Mirëserdhët në Klubin e miqve!”, foto të nxënësve me shokët/shoqet.<br />
Klub miqsh, rregulla.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
parashikim me anë të titullit, lexim i drejtuar, shkrim i lirë.<br />
Evokimi: Parashikim me anë të titullit.<br />
Mësuesi/ja fillon prezantimin e temës së re, duke i njohur nxënësit me kapitullin e ri:<br />
“Unë mësoj nga miqtë e mi”.<br />
Paraqitet fisha, e cila mund të shkruhet në një tabak letre me lapsa me ngjyra të ndryshme.<br />
Shtrohet pyetja: Si mendoni, ç’mund të jetë Klubi i miqve të mirë?<br />
Nxënësit japin mendimet e tyre. Këto mendime shkruhen në tabakun e letrës.<br />
realizimi i kuptimit: Lexohet tregimi nga mësuesi/ja. Fillimisht lexohet pjesa e parë Klubi i miqve.<br />
Mësuesi/ja i fton nxënësit të krahasojnë atë që mësuan, me atë çka dëgjuan nga leximi i librit.<br />
- Le të shohim se sa <strong>për</strong>puthet ajo çka mësuam me atë që thatë ju.<br />
Lexohet Rregullorja e klubit. Komentohet çdo rregull së bashku me nxënësit.<br />
Punohet rubrika: Pyetje rreth tekstit.<br />
Punohet rubrika: Po ti?<br />
Reflektimi: Shkruani një situatë që ju ka ndodhur dhe që i <strong>për</strong>gjigjet një rregulli të Klubit.<br />
Nxënësit punojnë individualisht. Në <strong>për</strong>fundim disa prej tyre lexojnë situatat e shkruara.<br />
rubrika Të shkruajmë<br />
Tema: Rregullorja<br />
2
Aftësitë:<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Të shkruarit, të shprehurit, të diskutuarit.<br />
Studim rasti, rrjet diskutimi, punë në grupe<br />
Evokimi. Rikujtohen rregullat e Klubit të miqve nga nxënësit.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit. Punë në grupe: Nxënësit të ndarë në gupe diskutojnë mbi një nga situatat e dhëna dhe<br />
shkruajnë një rregull që i <strong>për</strong>shtatet situatës. P.sh., nxënësit mund të shkruajnë <strong>për</strong> situatat e dhëna, rregullat si<br />
më poshtë:<br />
Për situatën e parë: “Çdokush mund të jetë anëtar i Klubit, pavarësisht nga ngjyra e lëkurës”.<br />
Për situatën e dytë: “Miqtë nuk duhet t’i nxjerrin të fshehtat e njëri-tjetrit”.<br />
Për situatën e tretë: “Miqtë mbeten miq edhe sikur njëri të shkojë larg”.<br />
Në situatën e katërt: “Miqtë nuk e kanë zili shokun”.<br />
Meqenëse me këto situata nuk u krijua ndonjë rregull i ri, mësuesi/ja i nxit nxënësit të shkruajnë një rregull,<br />
duke u nisur nga një situatë konkrete.<br />
Reflektimi. Shtrohet pyetja: Në situatën e tretë ju shkruat se miqtë mbeten miq, edhe sikur njëri të shkojë larg.<br />
A mund të shkruani disa arsye se si mund të ndodhë një gjë e tillë? Si mund të mbeteni miq, kur ju nuk e shihni<br />
njëri-tjetrin?<br />
Mund të punohet dhe një temë tjetër, p.sh.:<br />
___ ___<br />
PO! A është <strong>për</strong> ju klasa një klub i miqve të mirë? ! Jo<br />
Përfundimi: Klasa është një klub i miqve të mirë, sepse ne kalojmë një pjesë të mirë të kohës në të, mësojmë<br />
dhe luajmë me njëri-tjetrin.<br />
Objektivat:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie: Shkruani dy situata: në njërën situatë ju jeni sjellë si një mik i vërtetë; në<br />
situatën tjetër, ju e keni kuptuar se nuk jeni sjellë si një mik i vërtetë.<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë qartë tregimin.<br />
Të dallojë fjalët e reja në tekstin e ri.<br />
Të formojë fjali me fjalët e reja.<br />
Të dallojë personazhet e tregimit të dhënë.<br />
Të analizojë veprimet e dy personazheve, Tinës dhe Rikos, duke i ilustruar me pjesë nga teksti.<br />
Të nxjerrë mesazhin e tregimit me fjalët e tij/saj.<br />
Mjetet:<br />
Aftësitë:<br />
Grafik organizues i tregimit, grafik organizues i fjalorit.<br />
Vajzë e gjatë, skërfyell, gungaç, filloi të <strong>për</strong>kulej, tall (vë në lojë)<br />
Të lexuarit, të kuptuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Tina si skërfyell (Ora e parë)<br />
Mendo - diskuto, veprimtari e leximit të drejtuar.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Evokimi: Bisedë me nxënësit.<br />
- A ju ka tallur ndonjëherë dikush?<br />
- Si jeni ndier? Si keni reaguar?<br />
Sot ne do të njihemi me një vajzë të quajtur Tina. Ajo është shumë më e gjatë se moshatarët e saj. Le të<br />
mësojmë se ç’i ndodhi.<br />
realizimi i kuptimit: Veprimtari e leximit të drejtuar.<br />
ndalesa e parë: Një ditë…deri kishin pikturuar një gjigant.<br />
- Si ishte vajza që erdhi në lagje?<br />
- Cili filloi të tallej me të?<br />
- Çfarë gjeti një ditë Tina në bankën e saj?<br />
- Si mendoni, kush mund ta ketë shkruar?<br />
ndalesa e dytë: Tina filloi të qante... deri Ajo donte të ishte më e shkurtër.<br />
- Si filloi të sillej Tina?<br />
- Pse e qortoi motra e saj?<br />
- Si donte të ishte Tina?<br />
- Si mendoni se po vepron ajo?<br />
ndalesa e tretë: Një ditë … deri filluan të talleshin me Rikon.<br />
- Ç’ ndodhi një ditë kur Tina po kthehej në shtëpi?<br />
- Pse u larguan dy djemtë?<br />
- Kë filluan të tallnin ata?<br />
- Si mendoni ju, a u gëzua Tina?<br />
ndalesa e katërt: Sa keq është … deri në fund.<br />
- Si e ndihmoi Tina, Rikon?<br />
- Si mendoni ju, pse Rikoja ndryshoi sjellje me Tinën?<br />
- A mendoni se ata tani janë shokë të mirë? Ku e mbështetni pohimin tuaj?<br />
Lexohen fjalët e reja. Me ndihmën e mësuesit/ses shpjegohen fjalët e reja. Përdoren në fjali fjalët e mësuara.<br />
Lexohet teksi nga 2-3 nxënës. Identifikohen personazhet.<br />
Reflektimi: Çfarë mësuat nga ky tregim?<br />
Mësimi: Nuk duhet të tallim shokun. Një ditë mund të kemi nevojë <strong>për</strong> të.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Tina si skërfyell (Ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë qartë tregimin.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit të lexojnë tregimin dhe të tregojnë brendinë e tij.<br />
Të tregojë brendinë me fjalët e tij/saj ose duke u bazuar në organizuesin grafik.<br />
Të analizojë personazhet duke ilustruar me pjesë nga teksti.<br />
Të sjellë <strong>për</strong>voja të ngjashme me ato të personazheve të tregimit.<br />
Teksti i nxënësit.<br />
Ritregim, <strong>për</strong>vojë.
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Lexim zinxhir, lojë me role, analizë personazhesh, ditar dypjesësh.<br />
Evokimi: Lexim zinxhir i tregimit nga nxënësit.<br />
realizimi i kuptimit: Leximi i tregimit nga disa nxënës, plotësimi i grafikut organizues dhe ritregimi i ngjarjes<br />
në bazë të grafikut.<br />
Si vazhdoi të sillej Rikoja?<br />
Tina e ndihmoi Rikon nga dy<br />
djemtë, të cilët e ndiqnin, dhe ai<br />
nuk e talli më.<br />
Kush u <strong>për</strong>fshi?<br />
Tina, motra e saj, Rikoja, dy<br />
djemtë.<br />
Reflektimi: punimi i rubrikës “Kthehu te teksti”.<br />
Analizë e personazheve të tregimit.<br />
Rikoja Tina dy djemtë<br />
ngacmues tallës shumë e gjatë shoqe e mirë ngacmues<br />
Nxënësit japin mendimet e tyre rreth pyetjeve. Sjellin <strong>për</strong>voja personale të rasteve të ngjashme me shokët e<br />
tyre të klasës.<br />
Në fazën e realizimit të kuptimit nxënësit mund të dramatizojnë dialogun midis motrës dhe Tinës ose të punojnë<br />
në ditarin dypjesësh mbi fragmentin që iu pëlqen më shumë.<br />
Objektivat:<br />
Mjetet:<br />
Detyrë shtëpie: Shkruaj <strong>për</strong> klubin e miqve dy këshilla dhe dy rregulla.<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të <strong>për</strong>shkruajë cilësitë e personit duke u bazuar në figurat e dhëna në tekst.<br />
Të <strong>për</strong>shkruajë një person duke u bazuar në tiparet e tij/saj fizike.<br />
Të krahasojë shoqet/shokët duke u nisur nga tiparet fizike.<br />
Të <strong>për</strong>dorë mbiemra të nyjshëm dhe të panyjshëm gjatë <strong>për</strong>shkrimit.<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti i nxënësit, foto të fëmijëve, lapsa, fletë format A4, plastelinë.<br />
Përshkrim, tipare, gjatësi, peshë.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
“Tina si skërfyell”<br />
Ku zhvillohen ngjarjet?<br />
Në lagjen tonë.<br />
rubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Jemi të ndryshëm<br />
Çfarë i ndodh Tinës?<br />
Filluan ta tallnin.<br />
Punë në çifte, vrojto - vizato, diskutim.<br />
Pse? Sepse është e gjatë..<br />
Kur ndodhi?<br />
Kur shkoi Tina në lagjen e re.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. Në një fletë të bardhë vizatoni shokun ose shoqen tuaj. Ai që dëshiron, mund ta modelojë me<br />
plastelinë. Nxënësit punojnë rreth 0 minuta.<br />
Mësuesja i orienton nxënësit të <strong>për</strong>dorin fjalët e futura në kuti.<br />
realizimi i kuptimit. Mësuesja i orienton nxënësit të shohin figurat e dhëna në tekst. Nxënësit të shkruajnë<br />
<strong>për</strong> secilën figurë nga një cilësi të dukshme.<br />
i dobët, e qeshur, bullafiq, i inatosur, flokëverdhë, i trishtuar.<br />
Punimi i ushtrimit 2. Nxënësit, duke u ndihmuar nga të dhënat e librit, vizatojnë shokët e tyre sipas cilësive<br />
fizike që ata kanë.<br />
Pasi keni <strong>për</strong>funduar vizatimin, në fletët ku vizatuat, mund të <strong>për</strong>shkruani shokun ose shoqen tuaj me 5 fjali,<br />
sipas kërkesës së ushtrimit 2.<br />
Më pas krahasojeni me një shok tjetër të klasës.<br />
Lexohen <strong>për</strong>shkrimet nga disa nxënës.<br />
Reflektimi. Në fotot që keni marrë me vete krahasoni njëri-tjetrin.<br />
- Nga gjithë puna që kryet çfarë kuptuam?<br />
Të gjithë jemi të ndryshëm nga pamja.<br />
Detyrë shtëpie. Përshkruani motrën /vëllanë tuaj.<br />
rubrika: Të njohim gjuhën<br />
Tema: Pjesët plotësuese të fjalisë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të dallojë pjesët kryesore të fjalisë.<br />
Të bëjë dallimin ndërmjet pjesëve kryesore të fjalisë dhe pjesëve plotësuese.<br />
Të gjejë pjesët plotësuese të fjalisë duke drejtuar pyetjet si? dhe ku?.<br />
Të shpjegojë rolin e pjesëve kryesore dhe plotësuese në kuptimin e fjalisë.<br />
Materiale: Teksti, tabela, fletore pune, fisha me fjali.<br />
Metoda dhe teknika mësimore: Lojë, shpjegim, punë e drejtuar, punë në grupe.<br />
Fjalë kyç: Kryefjalë, kallëzues, grup kryesor, grup plotësues.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. Mësuesja ka <strong>për</strong>gatitur 4 fletë formati A ku janë shkruar katër fjalët e fjalisë:<br />
Zogu/ i vogël/ cicëron/ në degë/.<br />
Këto fletë u jepen në dorë 4 nxënësve vullnetarë dhe u thuhet të vendosen para klasës në mënyrë që me fletët<br />
që kanë në dorë të krijohet një fjali e thjeshtë me kuptim. Pastaj u drejtohen nxënësve pyetjet:<br />
- Sa fjalë ka fjalia që formuan nxënësit vullnetarë?<br />
- Cilat janë fjalët kryesore në këtë fjali?<br />
Në bazë të <strong>për</strong>gjigjeve që japin nxënësit, vullnetarët në tabelë ngrenë lart fletën me kryefjalën dhe foljen.<br />
- Si emërtohen këto fjalë?<br />
zogu-kryefjalë cicëron –folje<br />
Provojmë të largojmë njërin nga nxënësit bashkë me pjesën e fjalisë që ai mban në dorë. Mësuesi/ja largon<br />
njërin nga fëmijët, p.sh, largon fëmijën që mban letrën me fjalën zogu. Ai/ajo pyet fëmijët:<br />
- A ka kuptim fjalia që mbeti tani? (i vogël cicëron në degë)<br />
- Jo.<br />
- Pse?
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mësuesi/ja vazhdon <strong>për</strong>sëri këtë lojë duke futur në rresht nxënësin që mbante fjalën “zogu “dhe duke hequr nga<br />
katërshja një tjetër nxënës. (P.sh., nxënësin që mban fjalët në degë). Ai/ajo pyet <strong>për</strong>sëri:<br />
- Po tani a ka kuptim kjo fjali?<br />
- Po.<br />
- Pse?<br />
Pasi fëmijët heqin pjesë të ndryshme të fjalisë, mësuesi ndalet kur ngelen para tyre nxënësit që mbajnë në dorë<br />
fjalët zogu cicëron, pra fjalinë më të vogël.<br />
Mësuesi/ja pyet <strong>për</strong>sëri:<br />
- Si e quajmë këtë fjali?<br />
- Nga se është formuar ajo?<br />
- Si i quajmë këto dy pjesë?<br />
- Po pjesët që hoqëm si i quajmë?<br />
- Çfarë roli luajnë ato në këtë fjali?<br />
realizimi i kuptimit. Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në faqen dhe lexohet fjalia: Vajza e vogël kërcen në oborr.<br />
Nxënësit dallojnë pjesët kryesore nga ato plotësuese.<br />
Mësuesi/ja i orienton nxënësit që të arrijnë në <strong>për</strong>fundimet e mëposhtme:<br />
Pjesët kryesore mbajnë kuptimin kryesor të fjalisë.<br />
Pjesët plotësuese plotësojnë kuptimin e fjalëve kryesore.<br />
Pjesët plotësuese gjenden me pyetjet si?, ku?, kur? etj.<br />
punë në grupe<br />
Ndahen nxënësit në grupe dhe punojnë në fletore. Çdo grupi i jepet nga një fjali me pjesët kryesore dhe<br />
nxënësit shtojnë pjesët plotësuese ose <strong>për</strong>caktojnë fjalët kryesore e fjalët plotësuese <strong>për</strong> çdo fjali. Bëhet vlerësimi<br />
i punës.<br />
Grupi i. Punimi i ushtrimit 1. Nxënësit do t’iu shtojnë fjalëve kryesore të dhëna fjalë plotësuese.<br />
Këngëtari i vogël këndon në sallën e madhe.<br />
piktori i ri pikturon shumë bukur.<br />
Fëmijët e vegjël ndihmojnë më të rriturit.<br />
qenushët dalmatë luajnë me fëmijët.<br />
Dielli i zjarrtë ndriçon Tokën.<br />
zogu i vogël këndon në pemë.<br />
Grupi ii. Punimi i ushtrimit 2. Nxënësit duhet të gjejnë pjesët kryesore dhe plotësuese. Më pas do t’i<br />
shkruajnë në dy shtylla.<br />
Grupi iii. Punimi i ushtrimit 3. Nxënësit duhet të shkruajnë në vendin e duhur fjalët plotësuese duke u<br />
ndihmuar nga pyetjet.<br />
Bëhet prezantimi i punës nga <strong>për</strong>faqësuesit e çdo grupi dhe vlerësohet grupi që ka punuar më shpejt e më mirë.<br />
Reflektimi. Në këtë fazë mësuesi/ja punon ushtrime nga fleta e punës sipas nivelit të nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie: Nxënësit punojnë në Fletorën e punës ushtrimet që nuk arritën t’i punojnë në klasë.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë me intonacionin e duhur tregimin.<br />
Të dallojë intervistën nga llojet e tjera të shkrimeve.<br />
Të dramatizojë pjesën me role duke veçuar grupin më të mirë.<br />
Të <strong>për</strong>dorë fjalë dhe shprehje që i <strong>për</strong>kasin kësaj fushe.<br />
Të dallojë kafshët shtëpiake.<br />
Të japë argumente pro dhe kundër mbajtjes së kafshëvë shtëpiake.<br />
Mjetet: Teksti, tabela me pamje kafshësh shtëpiake, fotografi të fëmijëve me kafshët e tyre, mikrofon (lodër).<br />
Metoda dhe teknika: Stuhi mendimesh, lojë, intervistë, diagrami i Venit, rrjet diskutimi.<br />
Fjalë kyç: Intervistë, gazetare, i pambrojtur.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi. intervistë<br />
Stuhi mendimesh me fjalën intervistë.<br />
Mësuesi/ja me një mikrofon (lodër) e fillon mësimin duke iu drejtuar njërit prej nxënësve të klasës:<br />
- Mund të më thoni, ju lutem, a mbani në shtëpi kafshë shtëpiake?<br />
- Cilën kafshë?<br />
<strong>për</strong> kafshët<br />
radio<br />
- Si kujdeseni <strong>për</strong> të?<br />
- A do t’ju pëlqente të kishit dhe kafshë të tjera <strong>për</strong>veç saj?<br />
Mësuesja ia drejton mikrofonin edhe një nxënësi tjetër duke i bërë pyetje:<br />
- Ju lutem, mund të më thoni ç’mendim keni <strong>për</strong> mbajtjen e kafshëve shtëpiake?<br />
- Cila është <strong>për</strong>voja juaj me to?<br />
Mësuesi/ja mundohet që gjatë zhvillimit të kësaj loje të <strong>për</strong>dorë sa më natyrshëm një ton prej gazetareje.<br />
Mësuesi/ja iu kujton nxënësve se biseda që ata sapo realizuan quhet intervistë.<br />
- Çfarë ju kujton kjo fjalë?<br />
- Si quhet personi që drejton një intervistë?<br />
- A ju ka ndodhur të jepni një intervistë?<br />
- Kush ju ka intervistuar?<br />
gazetë<br />
- Keni lexuar ndonjë intervistë në shtyp apo keni dëgjuar të tilla në TV?<br />
Mësuesi/ja ishte në rolin e intervistueses dhe nxënësit në rolin e atij që intervistohet ose të intervistuarit.<br />
Pra, mësuesja ishte në rolin e një gazetareje.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Macja jonë Kiti<br />
<strong>për</strong> mësimet<br />
intervistë<br />
televizion<br />
8<br />
<strong>për</strong> mjedisin<br />
gazetari<br />
intervistuesi<br />
i intervistuari
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti i nxënësit, fletore pune, tabak letre, shkumësa me ngjyra.<br />
Intervistë, pyetje, <strong>për</strong>gjigje.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
- Cilin rol keni dëshirë të luani më shumë: të intervistuesit (gazetarit) apo të të intervistuarit?<br />
realizimi i kuptimit<br />
Mësuesja u ndan rolet disa fëmijëve dhe më pas lexohet tregimi me role. Përsëritet ky lexim disa herë duke ua<br />
dhënë rolet nxënësve të ndryshëm.<br />
Kalohet në diskutime. Punohen rubrikat e aparatit pedagogjik të tekstit.<br />
pyetje rreth tekstit:<br />
- A keni ndonjë pyetje tjetër që ju lind, ndërsa lexoni këtë intervistë?<br />
P.sh.: Dikush mund të pyesë se çfarë mund të ketë shkruar Ana në ditarin e saj.<br />
Më pas mësuesi/ja kërkon që secili nxënës të plotësojë Diagramin e Venit duke treguar ngjashmëritë dhe<br />
ndryshimet midis qenit dhe maces dhe duke nxjerrë konkluzionet <strong>për</strong>katëse.<br />
macja<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
mjaullin<br />
i pëlqen të hajë minj<br />
i pëlqen ta ledhatojmë<br />
lind kotele<br />
Reflektimi: Rrjeti i diskutimit.<br />
Në qendër të fletës nxënësit shkruajnë pyetjen:<br />
Objektivat:<br />
PO<br />
- A duhet të kujdesemi <strong>për</strong> kafshët shtëpiake,<br />
JO<br />
qofshin dhe kafshë rruge?<br />
Nxënësit ndahen në dy grupe, pro dhe kundër, sipas argumenteve që sjellin.<br />
Përfundimi: ...................................................................................................................................................<br />
Detyrë shtëpie: Rubrika Kthehu te teksti.<br />
rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Intervista<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të zgjedhë një ose dy nga situatat e dhëna në tekst.<br />
Të argumentojë zgjedhjen që bën.<br />
Të krijojë jo më pak se pyetje <strong>për</strong> të intervistuarin.<br />
Të krijojë një intervistë duke u bazuar në pyetjet e dhëna në tekst.<br />
•<br />
•<br />
•<br />
kafshë shtëpiake<br />
i duan njerëzit<br />
janë mishngrënës<br />
leh<br />
i pëlqen të hajë kocka<br />
i pëlqen të luajë me njerëzit<br />
lind këlyshë besnikë<br />
Përfundimi: Macet dhe qentë janë kafshë të këndshme. Ato bëhen miq të njeriut.<br />
Pyetje-<strong>për</strong>gjigje, punë në grupe, shkrim i lirë, lojë në role.<br />
Evokimi: Në figurën e dhënë në tekst dalloni dy persona: personin që pyet që quhet intervistuesi dhe personin<br />
që <strong>për</strong>gjigjet që quhet i intervistuari.<br />
Mësuesja pyet nxënësit: ku keni parë një situatë të tillë?<br />
Nxënësit japin mendimet e tyre rreth intervistave që kanë parë në TV.<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
qeni
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit. Leximi i pikës së parë në tekst nga mësuesi/ja. Leximi i tabelës së pyetjeve. Mësuesi/ja<br />
zgjedh një nga situatat dhe së bashku me nxënësit formulojnë pyetjet e intervistës, të ndihmuar nga tabela e<br />
pyetjeve, të cilën mësuesi/ja mund ta ketë shkruar në një tabak letre ose i shkruan pyetjet në tabelë, duke i dalluar<br />
me shkumësa me ngjyra.<br />
Nxënësit <strong>për</strong>zgjedhin një nga situatat e dhëna në tekst. Më pas të ndarë në grupe fillojnë të shkruajnë jo më<br />
pak se katër pyetje.<br />
Lexohen pyetjet nga disa nxënës sipas grupeve. Vlerësohen nxënësit <strong>për</strong> pyetjet më të arrira.<br />
Reflektimi. Nxënësit punojnë në fletoren e punës, f. 24.<br />
Pasi <strong>për</strong>fundojnë detyrën, nxënësit vihen të luajnë në role intervistën e krijuar.<br />
Detyrë shtëpie. Krijoni pyetjet <strong>për</strong> një intervistë me prindërit ose gjyshërit tuaj.<br />
Fillimisht zgjidhni situatën.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë qartë, me kuptim dhe me intonacionin e duhur tregimin.<br />
Të shpjegojë fjalorin me fjalë dhe shprehje dhe të ndërtojë fjali me to.<br />
Të tregojë raste kur dhe si e ka bërë të lumtur një shok ose shoqe.<br />
Të ritregojë dhe të gjejë mesazhin e pjesës.<br />
Të dallojë cilësitë, veprimet dhe sjelljet e personazhit kryesor.<br />
Të dramatizojë pjesën duke luajtur në grup me role.<br />
Mjete: Teksti, tabela, pamje të ndryshme gëzimi.<br />
Fjalë kyç: Çun, gëzim, shend e verë, ndaj me shokun.<br />
Metoda dhe teknika: DRTA, bisedë, lexim në role në çift, grafik organizues G15.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Tri gëzime<br />
Evokimi<br />
Mësuesi/ja u thotë nxënësve:<br />
- Mbyllni sytë dhe mendoni <strong>për</strong> një çast çfarë gjëje ju bën të ndieni gëzim?<br />
Rregulli: Do të thoni vetëm një gjë, atë më të rëndësishmen <strong>për</strong> ju.<br />
Mësuesi/ja kalon te të gjithë dhe dëgjon me kujdes <strong>për</strong>gjigjet e tyre. Kërkon që nxënësit të shprehin lirisht çfarë<br />
ndiejnë dhe të mos <strong>për</strong>sëritin njëri-tjetrin.<br />
Ai që e ka të vështirë të thotë diçka, thotë fjalën Pasoj dhe mësuesi/ja kalon te një fëmijë tjetër.<br />
realizimi i kuptimit. (DRTA)<br />
hapi i. Mësuesi/ja shkruan titullin e tregimit në tabelë. Lexohet tregimi me ndalesa nga nxënësit. Për çdo fragment<br />
nxënësit nxiten të bëjnë pyetje <strong>për</strong> të parashikuar vazhdimin e ngjarjes. Fëmijët gjithmonë duhet të nxiten të bëjnë<br />
pyetje <strong>për</strong> çdo gjë që iu shkon në mendje dhe që kërkojnë më shumë se një <strong>për</strong>gjigje. Mësuesi/ja ndërhyn vetëm<br />
kur shikon që nxënësit kanë vështirësi në gjetjen e pyetjeve.<br />
ndalesa e parë: Lexohet pjesa nga fillimi deri te ... <strong>për</strong> çunin e vogël. Mësuesi/ja drejton pyetjet:<br />
- Kush po flet me djalin?<br />
- A do ta hajë djali mollën?<br />
- Pse mendoni kështu?<br />
ndalesa e dytë: Lexohet pjesa nga: Te lumi i kaltër…deri te ...Ja i shtohet dhe një gëzim i dytë. Mësuesi/ja<br />
drejton pyetjet:<br />
0
- A është i thellë lumi?<br />
- Çfarë lloj peshqish rriten në lumë?<br />
- Çfarë mund t’i frikësojë peshqit?<br />
- Me çfarë mund ta krahasoni një peshk të madh?<br />
- Keni parë ndonjëherë peshq të tillë?<br />
- Sa gëzime iu bënë djalit?<br />
Fjalë kyç:<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
ndalesa e tretë: Lexohet pjesa nga: Çuni shtrihet mbi bar …deri në fund. Mësuesi/ja drejton pyetjet:<br />
- A ështe mirë të vendosim peshqit në një vend me mollët?<br />
- Si e kuptoni shprehjen “Gëzimi i njeriut nuk zgjat gjithmonë”? Pse?<br />
- Pse autori mendon se gëzimi i tretë zgjat më shumë?Jepni argumentet tuaja.<br />
hapi ii. Punohet pjesa në dyshe. Nxënësit ia lexojnë pjesën njëri-tjetrit me role.<br />
hapi iii. Punohet rubrika Kthehu te teksti. Nxënësit punojnë individualisht. Verifikojnë zgjidhjen e ushtrimit duke<br />
lexuar tekstin dhe pastaj bëjnë krahasimin e zgjidhjes me shokun e bankës.<br />
Ushtrimi Gjej në tekst synon leximin e vëmendshëm të tekstit, duke vënë theksin në dallimin e fjalëve kyç të pjesës:<br />
gëzim dhe çuni. Pasi nxënësit shënojnë sa herë janë <strong>për</strong>dorur këto fjalë në tekst, mësuesi/ja në bashkëbisedim<br />
me ta nxjerr <strong>për</strong>fundimin se fjalët kyç janë fjalët që mbajnë kuptimin kryesor të pjesës.<br />
Rubrika Po ti? Nxënësit drejtohen të interpretojnë ngjarjen duke diskutuar rreth situatave dhe alternativave të<br />
dhëna në tekst. Sipas kohës që mësuesi ka në dispozicion mund të japë si detyrë që nxënësit të krijojnë situata<br />
të kundërta me atë që jepet në pjesë.<br />
Reflektim. Puno në grupe. Ilustro.<br />
U jepet detyrë nxënësve të zgjedhin diçka të veçantë nga ngjarja dhe ta ilustrojnë duke bashkëpunuar me njëritjetrin.<br />
Grupi i parë: strofën e parë<br />
Grupi i dytë: strofën e dytë<br />
Grupi i tretë: strofën e tretë<br />
Pasi nxënësit mbarojnë, bashkohen ilustrimet dhe poezia shndërrohet në poezi me figura.<br />
Objektivat:<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Grupi i kryefjalës dhe grupi i kallëzuesit (ora e parë)<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të dallojë pjesët kryesore dhe pjesët plotësuese në fjalitë e dhëna.<br />
Të dallojë grupin e kryefjalës dhe grupin e kallëzuesit (foljes) me ndihmën e pyetjeve.<br />
Të dallojë fjalën kryesore në grupin e kryefjalës dhe fjalën kryesore në grupin e foljes në fjalitë e dhëna.<br />
Të krijojë jo më pak se katër fjali që të kenë pjesë kryesore dhe pjesë plotësuese.<br />
Të dallojë në fjalitë e krijuara, grupin e kryefjalës dhe të kallëzuesit.<br />
Mjetet:<br />
Teksti i nxënësit, fletore pune, tabak letre, shkumësa me ngjyra.<br />
Grupi i kryefjalës, grupi i kallëzuesit (foljes), pyetjet: kush?, cili?, ç’bën? ku?, si?, kë?, çfarë?.<br />
Analizë, sintezë, dallo-argumento.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Mësuesi/ja vë në tabelë tabakun e letrës ku ka shkruar një fjali me pjesë plotësuese, si p.sh.: Frutat<br />
e pjekura të mollës bien në tokë nga era, ose fjalinë e ka shkruar në dërrasë, ku me ngjyrë të kuqe ka shkruar<br />
kryefjalën dhe me blu kallëzuesin. U kërkohet nxënësve të dallojnë fjalët plotësuese: ato që plotësojnë kuptimin<br />
e kryefjalës dhe ato që plotësojnë kuptimin e kallëzuesit.<br />
Nxënësit orientohen të punojnë me librin. Lexohet rubrika Kujto.<br />
realizimi i kuptimit:<br />
Analizohet grupi i kryefjalës dhe i kallëzuesit në fjalinë e dhënë, e cila shkruhet në tabelë. U kërkohet nxënësve<br />
të dallojnë fjalën kryesore në grupin e kryefjalës, e cila nënvizohet me të kuqe. Po kështu veprohet edhe <strong>për</strong> fjalën<br />
kryesore në grupin e kallëzuesit, i cili nënvizohet me blu.<br />
Lexohen pyetjet që <strong>për</strong>doren <strong>për</strong> të dalluar fjalën kryesore në çdo grup. Lexohet rubrika Mbaj mend.<br />
Punohet ushtrimi 1. Nxënësit futin në etiketa me ngjyra të ndryshme grupin e kryefjalës dhe grupin e kallëzuesit<br />
(foljes). Bëjnë pyetjet që i ndihmojnë <strong>për</strong> gjetjen e fjalës kryesore.<br />
shokët e Rinës krijuan Klubin e Miqve.<br />
Klubi i tyre kishte pesë veta.<br />
Fëmijët e vegjël hartuan rregullat e Klubit.<br />
Anëtarët e rinj diskutuan <strong>për</strong> rregullat e Klubit.<br />
Punohet ushtrimi 2, ku nxënësit lidhin grupin e kryefjalës me grupin e foljes.<br />
Punohet ushtrimi dhe , ku nxënësit nënvizojnë fjalën kryesore në grupin e kryefjalës dhe fjalën kryesore në<br />
grupin e kallëzuesit (foljes).<br />
Reflektimi. Punohet ushtrimi 5. Nxënësit shohin figurën dhe krijojnë 4 fjali që të kenë <strong>për</strong>veç fjalëve kryesore,<br />
edhe fjalë plotësuese. Pasi i krijojnë fjalitë, ata i futin grupet në etiketa.<br />
Maçoku i bardhë po luan me topin e perit. Tre fëmijë të vegjël po kënaqen me lojën e maçokut.<br />
Shoqja e tyre Ema nuk do të luajë me maçokun. Maçoku lozonjar po prish topin e perit. Nëna e saj do të<br />
mërzitet shumë.<br />
Detyrë shtëpie. Krijo tri fjali dhe dallo grupin e kryefjalës dhe grupin e kallëzuesit.<br />
Objektivat janë po ato të orës së parë<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Grupi i kryefjalës dhe grupi i kallëzuesit (ora e dytë)<br />
Në orën e dytë nxënësit punojnë në fletoren e punës, faqe 25.<br />
Në rastet kur kërkohet të dallohet grupi i kryefjalës dhe grupi i kallëzuesit, është mirë që në fillim nxënësit të<br />
nënvizojnë me të kuqe kryefjalën dhe me blu kallëzuesin, duke u ndihmuar nga pyetjet <strong>për</strong>katëse. Më pas ata e<br />
kanë të lehtë të dallojnë grupet.<br />
Në ushtrimin , nxënësit pasi të dallojnë grupet do të nënvizojnë fjalën kryesore të çdo grupi.<br />
2
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë tregimin <strong>për</strong> të mbajtur mend sa më shumë hollësi.<br />
Të pasurojë fjalorin me fjalë dhe shprehje.<br />
Të tregojë brendinë e tregimit mbi bazën e pyetjeve.<br />
Të diskutojë <strong>për</strong> miqësinë dhe sjelljen ndaj njëri-tjetrit.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, grafik organizues i tregimit, grafik organizues i fjalorit.<br />
Shokë, breshkë, akuarium.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të kuptuarit.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Metoda dhe teknika mësimore: parashikim me terma paraprakë, lexim i drejtuar, rrjet diskutimi, shkrim i lirë.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Parashikim me terma paraprakë.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Dy shokët dhe dy breshkat (ora e parë)<br />
Jepen fjalët: dy breshka, akuarium, dy shokët, u grindën, bënë një betim, u ndjenë të lumtur dhe u kërkohet<br />
nxënësve të parashikojnë ngjarjen.<br />
Nxënësit punojnë individualisht në një fletë ose në fletore. Në <strong>për</strong>fundim lexohen disa prej punimeve të tyre.<br />
realizimi i kuptimit: Veprimtaria e leximit të drejtuar.<br />
ndalesa e parë: Unë dhe Regi ...deri secili nga një javë.<br />
- Cilat janë personazhet e tregimit?<br />
- Çfarë kafshësh kanë ato?<br />
- Si quhen breshkat e tyre?<br />
- Ku i futën breshkat?<br />
- Si vendosën t’i mbanin ato? Si mendoni se do të vazhdojë ngjarja?<br />
ndalesa e dytë: Por një ditë ... deri ma ktheu Regi.<br />
- Ç’ndodhi me të dy shokët?<br />
- Si do të vepronin me dy breshkat?<br />
- Si mendoni se do të vazhdojë ngjarja, Feliksi do të ndahet me Oskarin?<br />
ndalesa e tretë: Mbasdite ... deri Nuk do t’i ndaj jo, kurrë.<br />
- Çfarë po mendon djali <strong>për</strong> dy breshkat?<br />
- A jeni dakord me mendimin e tij?<br />
- Çfarë mësuat diçka të re nga kjo pjesë e tregimit?<br />
- Si mendoni, Regi duhet ta ketë nxjerrë Oskarin nga akuariumi?<br />
ndalesa e fundit: Kur arrita... deri në fund.<br />
- Cili ishte betimi i dy shokëve?<br />
- Po ju keni bërë ndonjë betim? Ku dhe <strong>për</strong> çfarë?<br />
Lexohet tregimi nga disa nxënës.<br />
Nxënësit dallojnë fjalën e re. Mësuesja u kërkon nxënësve që ta <strong>për</strong>dorin atë në fjali.<br />
Reflektimi: Shkrim i lirë<br />
Nxënësit u <strong>për</strong>gjigjen me shkrim pyetjeve:<br />
- Po ju keni bërë ndonjë betim? - Ku dhe <strong>për</strong> çfarë?<br />
Lexohen punët e nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie: Lexoni disa herë tregimin dhe shkruani me pesë-gjashtë fjali <strong>për</strong>mbajtjen.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Fjalë kyç: Shokë, breshkë, akuarium, miqësi.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Dy shokët dhe dy breshkat (ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin me intonacion.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>mbajtjen e tregimit me fjalët e tij ose me anë të organizuesit grafik.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>voja të ngjashme me atë të personazheve të tregimit.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e dashurisë dhe miqësisë midis njerëzve dhe kafshëve duke e ilustruar me pjesë nga teksti.<br />
Mjetet:<br />
Teksti.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Analogji, diskutim, ditari dy pjesësh.<br />
Evokimi. Hapi I. Mësuesi/ja u tregon fëmijëve fabulën e Leon Tolstoit “Luani dhe qeni” ose një fabul që tregon <strong>për</strong><br />
miqësinë ndërmjet kafshëve ose të kafshëve me njeriun, siç është fabula e Naim Frashërit “Qeni besnik”. Në<strong>për</strong>mjet<br />
fabulës mësuesja nxjerr në pah që edhe kafshët kanë ndjenja dhe i duan shokët e tyre, ashtu si dhe njerëzit.<br />
realizimi i kuptimit. Lexohet teksti nga disa nxënës.<br />
Hapi II. Punohet rubrika: Kthehu te teksti. Nxënësit, pasi kanë lexuar me vëmendje tekstin, plotësojnë kërkesat<br />
e ushtrimit.<br />
Hapi III. Tregohet <strong>për</strong>mbajtja e tregimit në vetën e tretë. Për të nxitur nxënësit që ta ritregojnë bukur, mund të<br />
organizohet një konkurs i vogël. Punohet ditari i të nxënit. Nxënësit gjejnë fragmentin që iu ka pëlqyer më shumë<br />
dhe e komentojnë atë.<br />
Reflektimi. Punohet rubrika: Po ti?. Është një rubrikë gjatë së cilës nxiten fëmijët të sjellin <strong>për</strong>vojat e tyre mbi<br />
miqësitë, grindjet dhe pajtimet, të cilat janë të shpeshta në këtë moshë.<br />
Detyrë shtëpie: Shkruaj dy këshilla <strong>për</strong> dy rastet a dhe b.<br />
Dhurata e shokut nuk kthehet mbrapsht.<br />
Shoku të besoi të fshehtat e tij, prandaj ti duhet të mos ia thuash askujt.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Nëse gjej një monedhë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacionin e duhur vjershën.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë dhe shprehje.<br />
• Të tregojë me fjalët e veta <strong>për</strong>mbajtjen e poezisë.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e poezisë me fjalët e tij/saj.<br />
• Të zbulojë humorin e poezisë, të nënvizojë fjalët dhe shprehjet që e shprehin atë.<br />
• Të tregojë si do të sillet ai në situata të ngjashme.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
fragmenti komenti<br />
Teksti, monedha, kartëmonedha.<br />
Monedhë, gjej, pasuri, pasurohem, nuk ndodh rastësisht.
Aftësitë:<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë <strong>për</strong> arkën e tij/saj të kursimit.<br />
• Të dallojë monedhat e kartëmonedhat duke u bazuar te figurat e dhëna në tekst.<br />
• Të formojë dhe të shkruajë fjali mbi bazën e figurave të dhëna.<br />
• Të plotësojë me fjalë numërorët në fjalitë e dhëna.<br />
• Të shkruajë fjali mbi bazën e pyetjeve të dhëna.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Monedha, kartëmonedha, arka të ndryshme kursimi.<br />
Lekë, monedha, kartëmonedha, arkë kursimi, kursej.<br />
Aftësitë: Të kuptuarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Të lexuarit, të kuptuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Imagjinatë e drejtuar, mendo-diskuto.<br />
rubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Arka ime e kursimeve<br />
Pyetje-<strong>për</strong>gjigje, shkrimi i lirë.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Evokimi: Imagjinatë e drejtuar. Mbyllini sytë. Ju jeni një monedhë, e cila ka dalë padashur nga xhepi i dikujt.<br />
Imagjinoni se në duart e kujt do të donit të ishit tani. Nxënësit japin mendimet e tyre. Mësuesja i respekton ato.<br />
Mësuesja vazhdon tregimin.<br />
Ju gjeni një monedhë në rrugë, në autobus, në dyqan etj. Si ndiheni? Besoj se të gjithëve na vjen mirë. Ju duhet<br />
të dini se një monedhë e humbur nga një i rritur nuk është shumë dësh<strong>për</strong>uese, sepse vlera e saj është e vogël.<br />
Por nëse e humbet një fëmijë, ai mërzitet. Ai/ajo që e gjen kënaqet shumë. Ç’do të bëni me të?<br />
Nxënësit japin <strong>për</strong>gjigjet e tyre. Le të shohim se si poeti Xhef Mos e <strong>për</strong>shkruan momentin e gjetjes së një<br />
monedhe.<br />
realizimi i kuptimit: Lexohet vjersha nga mësuesja me një ton gëzimi dhe humori.<br />
Nxënësit porositen të nënvizojnë fjalët e vështira që s’ua dinë kuptimin.<br />
Pyetje rreth vjershës.<br />
- Si mendoni, e ka gjetur apo jo djali/vajza monedhën? Për t’iu ndihmuar iu sugjeroj të shikoni titullin: Nëse gjej<br />
një monedhë. Djali apo vajza po imagjinon sikur të gjente një monedhë.<br />
Punohen edhe pyetjet e tjera të tekstit <strong>për</strong> të zbërthyer <strong>për</strong>mbajtjen e vjershës.<br />
Punohet rubrika: nënvizo fjalitë që ju bëjnë <strong>për</strong> të qeshur.<br />
Lexohet vjersha nga nxënësit në mënyrë që çdo nxënës të lexojë nga një strofë.<br />
Reflektimi: Punohet rubrika Po ti?<br />
Mësuesja dëgjon <strong>për</strong>gjigjet e nxënësve. Ajo më pas i informon se, në rast se gjejmë një shumë parash, një kuletë,<br />
ajo duhet dorëzuar në polici. Aty ka një zyrë <strong>për</strong> sendet e humbura. Personi që e ka humbur do të shkojë atje dhe<br />
do ta gjejë.<br />
Detyrë shtëpie: Mësoni vjershën <strong>për</strong>mendsh.<br />
Kjo është një orë e cila realizon më së miri lidhjen ndërlëndore me lëndën e matematikës.<br />
Evokimi: Pyetje-<strong>për</strong>gjigje:<br />
- A keni arkë kursimesh ose kumbara?<br />
- Çfarë futni aty?<br />
- Kur e hapni arkën?
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
- Për çfarë i <strong>për</strong>dorni lekët e kursyera në arkë?<br />
Mësuesja iu shpjegon nxënësve se të rriturit i futin lekët <strong>për</strong> t’i kursyer në bankë. Kursej do të thotë lë mënjanë,<br />
nuk i harxhoj të gjitha lekët që kam.<br />
realizimi i kuptimit: Para se të fillojnë të shkruajnë, lexohet teksti nga një nxënës. Teksti i dhënë i para<strong>për</strong>gatit<br />
nxënësit <strong>për</strong> të vazhduar tregimin duke u ndihmuar nga figurat. Nxënësit shkruajnë në fletore nga një fjali në bazë<br />
të figurës. Figurat janë të tilla që nxënësi me tri fjali krijon vazhdimin e tekstit:<br />
Bora dhe Blerimi kanë kursyer shumë monedha. Ata shkuan në dyqanin e luleve. Ata i dhuruan mësueses një<br />
tufë me lule të bukura.<br />
Nxënësit shkruajnë me fjalë numërorët: pesë, dhjetë, pesëdhjetë, dyqind lekë, pesëqind lekë, njëmijë (lekë).<br />
Nxënësit plotësojnë fjalët që mungojnë në fjalitë e dhëna. Për të kursyer kohë, ky ushtrim mund të plotësohet<br />
edhe në libër.<br />
Reflektimi: Turi i Galerisë.<br />
Vizato arkën tënde të kursimit. Mësuesja zgjedh vizatimin më të mirë. Ajo pyet nxënësit: çfarë do të bëni me lekët<br />
që keni ruajtur? Për çfarë do t‘i <strong>për</strong>dorni? Këto pyetje u drejtohen nxënësve që nuk marrin pjesë në vizatim.<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj tri fjali duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve. (Kërkesa e detyrës është në libër).<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë poezinë me intonacionin e duhur.<br />
• Të dallojë personazhet e poezisë së dhënë.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>mbajtjen e poezisë duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve të dhëna.<br />
• Të <strong>për</strong>shkruajë me gojë dy personazhet e poezisë.<br />
• Të tregojë të <strong>për</strong>bashkëtat dhe dallimet me një shok/shoqe sipas pëlqimeve të tij/saj.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>voja të ngjashme nga jeta e tij/saj.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, foto të ndryshme ku nxënësit kanë dalë me njëri-tjetrin.<br />
Shok/shoqe, gjëra të <strong>për</strong>bashkëta, betim, bereta, vogëlima.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të kuptuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Shkrim argumentues, lexim zinxhir.<br />
Evokimi: Shkrim argumentues. Ç’kuptoni me shprehjen shokë të ngushtë, shoqe të ngushta. Pse janë të tillë/<br />
të tilla. Shkruani në një fletë mendimin tuaj. Lexohen punimet nga disa nxënës.<br />
realizimi i kuptimit: Lexim i poezisë nga mësuesi/ja. Shpjegimi i fjalëve të vështira.<br />
Mësuesi/ja i njeh nxënësit me pjesën e re që do të marrin Dy shoqet. Lexohet vjersha nga disa nxënës.<br />
Punohen pyetjet e rubrikës pyetje rreth tekstit <strong>për</strong> të zbërthyer <strong>për</strong>mbajtjen e vjershës.<br />
Pyetja e tretë: - Nëse do të ishin dy shokë, cilat do të ishin gjërat e <strong>për</strong>bashkëta? Do të punohet në grupe.<br />
Nxënësit do të ndahen jo sipas gjinisë, por të gjithë bashkë dhe do të listojnë gjërat e <strong>për</strong>bashkëta.<br />
Mësuesja i nxit nxënësit me pyetjen: A mund të krijojmë një poezi me titull Dy shokët?<br />
- Cilat janë gjërat e <strong>për</strong>bashkëta që mund të kenë dy djem: janë në një ekip sportiv, iu pëlqen të vishen gati njëlloj,<br />
iu pëlqen të jenë të parët në garë, i tregojnë të fshehta njëri-tjetrit, kanë DVD-të që i këmbejnë me njëri-tjetri, dhe<br />
lista plotësohet nga nxënësit.<br />
Beni dhe Miri janë dy shokë<br />
Bashkë shkojnë në stërvitje,<br />
Ata kanë dy plejsteishën,<br />
Kanë dhe dy topa futbolli.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Dy shoqet<br />
Kanë dy qen, Reksin dhe Lulin<br />
Atletet i kanë njësoj<br />
Janë dy shokë të ngushtë<br />
Dhe unë këtë e besoj.
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin qartë dhe me intonacion.<br />
• Të tregojë me fjalët e tij se si <strong>për</strong>gatitet një hamburger.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë dhe shprehje nga fusha e kuzhinës.<br />
• Të gjejë të <strong>për</strong>bashkëtat dhe ndryshimet midis ushqimeve të dhëna.<br />
• Të dallojë tregimin nga një shkrim <strong>udhëzues</strong>.<br />
Fjalë kyç:<br />
Libër kuzhine, produktet që duhen <strong>për</strong> të <strong>për</strong>gatitur një hamburger.<br />
Hamburger, sanduiç, salcë, proshutë, qofte.<br />
Stuhi mendimesh, diagrami i Venit.<br />
Nxënësit janë porositur dhe kanë sjellë të gjithë <strong>për</strong>bërësit e një hamburgeri.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mësuesja mund të <strong>për</strong>dorë leximin zinxhir, ku nxënësit lexojnë nga dy vargje njëri pas tjetrit.<br />
Reflektimi: Punohet rubrika Po ti?<br />
Mjetet:<br />
Detyrë shtëpie. Kërkesa është në tekst.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Stuhi mendimesh. Cilat janë ushqimet që <strong>për</strong>gatiten në një fast fud (Fast food)?<br />
Nxënësit japin <strong>për</strong>gjigjet e tyre, të cilat shkruhen në një fletë ose në tabelën e zezë.<br />
- Pse quhet fast fud - ushqim i shpejtë?<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kuzhinieri ynë<br />
ushqim i<br />
shpejtë<br />
- Në cilën rubrikë vazhdojmë të jemi? - Unë mësoj nga miqtë e mi.<br />
realizimi i kuptimit<br />
- Vazhdojmë të jemi te rubrika: Unë mësoj nga miqtë e mi. Sot do të shohim se çfarë të papriturash na ofrojnë<br />
miqtë tanë.<br />
Klasa improvizon një skenë ku një fëmijë vishet si kuzhinier dhe thotë fjalët që janë në tekst. Ai <strong>për</strong>gatit një<br />
hamburger sipas recetës që paraqitet në tekst.<br />
Pas kësaj nxënësit fillojnë dhe <strong>për</strong>gatitin hamburgerin e tyre.<br />
Punohet rubrika Ushtrohu.<br />
Reflektimi: Nxënësit, me anë të Diagramit të Venit, nxjerrin në pah të <strong>për</strong>bashkëtat dhe të veçantat ndërmjet<br />
hamburgerit dhe sanduiçit.<br />
Hamburgeri sanduiçi<br />
“Fast food”<br />
hamburger doner<br />
sanduiç<br />
Detyrë: Nxënësit porositen të sjellin në klasë libra kuzhine si dhe receta gatimi.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
- Të lexojë receta gatimi në librin e kuzhinës.<br />
- Të tregojë me fjalët e tij se si <strong>për</strong>gatitet një hamburger.<br />
- Të dallojë elementet e një recete gatimi (<strong>për</strong>bërësit dhe mënyrën e <strong>për</strong>gatitjes) në tekstin e dhënë.<br />
- Të shkruajë një recetë gatimi të ushqimit të tij të preferuar duke u bazuar në librin e kuzhinës.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Libër kuzhine, letra të vogla në formën e recetave të gatimit<br />
Recetë, <strong>për</strong>bërës, mënyrë gatimi.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Receta e gatimit<br />
Pyetje-<strong>për</strong>gjigje, punë në çifte.<br />
Evokimi. Mësuesi/ja e nis orën e mësimit duke drejtuar disa pyetje.<br />
- Cili gatuan në shtëpinë tuaj?<br />
- Po ju i ndihmoni prindërit ose gjyshërit në gatim.<br />
- Si gatuajnë ata?<br />
- Kanë ndonjë libër <strong>për</strong>para apo thjesht e mbajnë mend.<br />
Nxënësit japin <strong>për</strong>gjigjet e tyre.<br />
realizimi i kuptimit. Mësuesja paraqet para nxënësve një ose disa libra kuzhine ku ka receta të ndryshme<br />
gatimi.<br />
Disa nxënës lexojnë në libër receta të ndryshme.<br />
Më pas të ndarë në çifte, nxënësit shkruajnë recetat e gatimit të ushqimit të tyre të parapëlqyer.<br />
Lexohen recetat e shkruara nga disa nxënës dhe bëhet analiza e tyre. Cila pjesë është shkruar më saktë: Pjesa<br />
I – <strong>për</strong>bërësit që <strong>për</strong>doren në gatim; pjesa II – mënyra e gatimit.<br />
Reflektimi. Pas kësaj mësuesi/ja i fton nxënësit të shkruajnë në tabelë emrin e ushqimit, të cilit i kanë shkruar<br />
recetën e gatimit. Pas kësaj, ushqimit që është shkruar nga më shumë nxënës, i paraqitet në tabelë receta e<br />
shkruar nga një nxënës.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj një recetë gatimi të një ushqimi tradicional që gatuhet në familjen tënde.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Heqim grupe fjalësh në fjali<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë grupet e fjalëve të domosdoshme në fjalitë e dhëna, duke lëvizur etiketat.<br />
• Të dallojë grupet e fjalëve jo të domosdoshme në fjalitë e dhëna, duke lëvizur etiketat.<br />
• Të zbulojë në<strong>për</strong>mjet manipulimit me etiketa, se fjalisë nuk i prishet kuptimi nëse hiqen grupet jo të<br />
domosdoshme.<br />
• Të zbulojë fjalinë më të vogël në fjalitë e dhëna në tekst duke hequr grupet jo të domosdoshme.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, fletore pune.<br />
Fjalë kyç:<br />
Grupi i fjalëve jo të domosdoshme, grupi i fjalëve të domosdoshme, fjali, kuptim.<br />
8
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Punë e drejtuar.<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Evokimi: Rikujtojmë njohuritë mbi zvogëlimin e fjalisë.<br />
Në fjalinë Zogu cicëron mbi degë. Cilat fjalë mund t’i heqim fjalisë pa ia prishur kuptimin?<br />
Nxënësit japin <strong>për</strong>gjigjet e tyre: Mbi degë.<br />
Mësuesja paraqet disa fjali në tabelë.<br />
- Mirela luan në oborrin e shtëpisë.<br />
- Fëmijët e vegjël këndojnë një këngë të bukur.<br />
Cilat fjalë mund t’i heqim fjalisë dhe asaj të mos i prishet kuptimi? Nxënësit japin <strong>për</strong>gjigjet e tyre.<br />
realizimi i kuptimit. Punë e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja drejton nxënësit të punojnë në libër. Lexohet fjalia Kuzhinieri ynë gatuan gjithmonë gjellë të shijshme.<br />
Kjo fjali është ndarë në katër etiketa. Lexohen ato nga nxënësit dhe më pas fillojnë të heqin etiketat, duke u drejtuar<br />
nga mësuesi/ja.<br />
- Hiqni etiketën nr 4. Lexoni fjalinë e mbetur. A ka kuptim ajo?<br />
Pasi ky veprim kryhet dhe me etiketën nr. , nxënësit arrijnë vetë në <strong>për</strong>fundimin se, nëse fjalisë i hiqen grupet<br />
jo të domosdoshme, fjalisë nuk i prishet kuptimi.<br />
E njëjta procedurë ndiqet dhe <strong>për</strong> etiketën nr. 2 dhe <strong>për</strong> atë me nr. . Nxënësit arrijnë në <strong>për</strong>fundimin se fjalia<br />
e humbet kuptimin, kur heqim prej saj grupet e fjalëve të domosdoshme.<br />
Lexohet rubrika Mbaj mend.<br />
Nxënësit nën drejtimin e mësueses punojnë ushtrimet , 2 dhe . Në ushtrimin nxënësit do të gjejnë grupet e<br />
domosdoshme dhe jo të domosdoshme. Kështu grupet jo të domosdoshme janë: shumë shpesh dhe byrek me<br />
qumësht.<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit lidhin me shigjetë fjalët majtas me etiketat e duhura.<br />
p.sh.:<br />
Gjyshja ime bëri një tortë të mrekullueshme.<br />
Hamburgeri ishte shumë i shijshëm.<br />
Babai im pjek në skarë peshkun e freskët.<br />
Në ushtrimin nxënësit dallojnë vetë kur grupet me të kuqe janë të domosdoshme ose jo.<br />
Reflektimi: Punohet ushtrimi nr. . Nxënësit duhet të heqin sa më shumë etiketa që të jetë e mundur, deri sa<br />
të mbetet fjalia më e vogël.<br />
Ora e dytë.<br />
Në orën e dytë objektivat janë të njëjta. Nxënësit do të punojnë ndonjë ushtrim nga teksti i nxënësit që mësuesi/ja<br />
ndien se nuk është <strong>për</strong>vetësuar si duhet dhe mandej punohet f. 28 e Fletores së punës.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin me intonacion.<br />
• Të lexojë me role tregimin.<br />
• Të dallojë elementet gazmore të tregimit duke ilustruar me leximin e pjesëve nga teksti.<br />
• Të tregojë me gojë një gazmore që ka lexuar ose dëgjuar.<br />
• Të dramatizojë gazmoret me fjalët e tij ose duke i lexuar në libër.<br />
Mjetet:<br />
fëmijë.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Gazmoret e Çapaçulit<br />
Teksti, libri <strong>për</strong> fëmijë “Çapaçuli” i Dionis Bubanit, gazmore të shkëputura nga revistat <strong>për</strong>
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Fjalë kyç:<br />
Çapaçul, okulist.<br />
Metoda dhe teknika mësimore: Diskutim i ideve, lexo - kupto - dramatizo.<br />
Evokimi: - A dini të tregoni ndonjë gazmore qe keni dëgjuar ose lexuar?<br />
Mësimi nis me tregimin e një historie gazmore nga një nxënës që ka dëshirë. Nxënësit e tjerë <strong>për</strong>piqen të<br />
tregojnë me fjalët e tyre se si e kuptuan këtë gazmore. Mësuesi/ja ka <strong>për</strong>gatitur dhe gazmore të tjera, të cilat ua<br />
lexon fëmijëve, në rast se ata nuk mund të tregojnë një të tillë.<br />
Mësuesi/ja shtron pyetjen:<br />
- Pse quhen gazmore? Thjesht se na bëjnë <strong>për</strong> të qeshur apo.. dhe drejton nxënësit të arrijnë te <strong>për</strong>gjigjja:<br />
- Na bëjnë <strong>për</strong> të qeshur, por dhe na mësojnë të mos bëjmë gabime.<br />
realizimi i kuptimit: Lexo-kupto-dramatizo.<br />
Mësuesja orienton nxënësit mbi temën e re.<br />
- Ne vazhdojmë të jemi në Klubin e miqve ku <strong>për</strong> kënaqësinë tonë është futur dhe Çapaçuli. Ai tregon gazmore<br />
shumë të bukura. Ejani t’i lexojmë dy prej tyre.<br />
Mësuesja lexon gazmoren e parë. Pasi e lexon, i drejton nxënësit të bëjnë pyetje rreth asaj që dëgjuan. Nxënësit<br />
bëjnë pyetje dhe u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve të njëri-tjetrit.<br />
Kështu vazhdohet dhe <strong>për</strong> gazmoren e dytë.<br />
Më pas kalohet në dramatizimin e gazmoreve. Nxënësit dramatizojnë në grupe dhe vlerësohen nga shokët se<br />
cilët interpretuan më bukur.<br />
Punimi i rubrikës Kthehu te teksti.<br />
Reflektimi: Mendo-trego-reflekto. Punimi i rubrikës Po ti? Nxiten nxënësit të tregojnë gazmoret që kanë dëgjuar<br />
ose kanë lexuar.<br />
Detyrë shtëpie. Lexo bukur një gazmore dhe më pas shkruaje në fletore.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Lushi shpëtimtari (ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të parashikojë ngjarjen duke u bazuar në fjalët kyç.<br />
• Të lexojë tregimin me intonacion.<br />
• T’u <strong>për</strong>gjigjet pyetjeve <strong>për</strong> të treguar se e ka kuptuar brendinë.<br />
• Të lexojë në mënyrë të vëmendshme, duke gjetur fjalitë që i <strong>për</strong>kasin tregimit dhe duke i lexuar në tekst.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë në fjali fjalët e fjalorit.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti<br />
Bibliotekë, zjarr, shpëtimtar.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Parashikim me terma paraprake, shkrim i lirë, veprimtari e leximit të drejtuar.<br />
Evokimi: Parashikim me terma paraprakë.<br />
Udhëzohen nxënësit që me fjalët: bibliotekë, zjarr, shpëtoi, shoi, fletë lavdërimi, të hartojnë me shkrim një<br />
tregim të shkurtër.<br />
Lexohet tregimi nga 2- nxënës.<br />
realizimi i kuptimit. Veprimtari e leximit të drejtuar.<br />
Mësuesi/ja lexon tekstin me ndalesa dhe bën pyetje rreth pjesëve.<br />
0
ndalesa e parë: Zjarr! Zjarrr! ... deri te në<strong>për</strong> tym.<br />
- Çfarë ndodhi në shkollë?<br />
- Cilat janë fjalët e para me të cilat fillon tregimi?<br />
- Çfarë ndodhi në shkollë?<br />
- Çfarë menduan të bënin njerëzit <strong>për</strong> shuarjen e zjarrit?<br />
- Po Lushi si veproi?<br />
- A do t’ia dalë mbanë apo ...?<br />
ndalesa e dytë: Pas pak... deri te të ketë marrë një libër tek unë.<br />
- Si ishte Lushi kur doli nga biblioteka?<br />
- Midis kujt po zhvillohet dialogu në tekst?<br />
- Si mendoni, a e njihnin Lushin personat që ishin aty?<br />
- Si mendoni çfarë nxënësi mund të jetë Lushi?<br />
ndalesa e tretë. Të nesërmen... deri te në fund.<br />
- Çfarë organizuan <strong>për</strong> shpëtimtarin e bibliotekës?<br />
- Si e pritën shokët e Lushit veprimin e tij?<br />
- Po Lushi si reagoi ?<br />
Reflektimi. Punimi i rubrikës Kthehu te teksti.<br />
Fjalë kyç:<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Detyrë shtëpie. Lexo disa herë tregimin dhe tregoja brendinë e tij prindërve.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacionin e duhur tregimin.<br />
• Të ritregojë brendinë me fjalët e tij ose duke u bazuar në grafikun e ngjarjes.<br />
• Të <strong>për</strong>shkruajë portretin e Lushit duke ilustruar me pjesë nga tregimi.<br />
• Të tregojë raste të ngjashme me tregimin nga <strong>për</strong>voja e tij/saj.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, grafik organizues i ngjarjes.<br />
Ritregim, <strong>për</strong>shkrim.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Lushi shpëtimtari (ora e dytë)<br />
Diskutim, konkurse, pesëvargëshi, ditari dypjesësh.<br />
Evokimi: A mund të sillni raste nga <strong>për</strong>voja juaj ose nga ato që keni dëgjuar nga të tjerët mbi ndihmën që japin<br />
njerëzit <strong>për</strong> të shuar zjarrin, <strong>për</strong> të shpëtuar dikë që po mbytet në det, në lumë ose në liqen. Nxiten nxënësit të<br />
tregojnë.<br />
realizimi i kuptimit: Lexim i tregimit nga - nxënës. Ritregimi i ngjarjes me fjalët e veta. Në rast se nxënësit<br />
kanë vështirësi, mësuesi/ja i nxit të punojnë me grafikun organizues të ngjarjes.<br />
Për etapën e parë mund të organizohen konkurse, ku nxënësit të vlerësohen <strong>për</strong> leximin e rrjedhshëm, të<br />
shpejtë dhe pa gabime drejtshqiptimore.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Reflektimi.<br />
Veprimtaritë mund të jenë të ndryshme. P.sh.:<br />
Punimi i rubrikës Bëj portretin e Lushit.<br />
1. Përshkruaj Lushin nga pamja fizike.<br />
2. Krahaso Lushin me veten ose me dikë tjetër.<br />
Lushi Unë<br />
. Kujto një fragment nga libri që të ka mbetur në mend. Fragmenti...<br />
. Analizo cilësitë e Lushit.<br />
. Përmblidh me - fjali gjithçka mësove <strong>për</strong> Lushin.<br />
. Argumento: Lushi e kreu veprimin e shuarjes së zjarrit <strong>për</strong> t’u dukur apo....<br />
Punimi i një pesëvargëshi.<br />
Punimi i një ditari dypjesësh: fragmenti, komenti.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të diskutojë <strong>për</strong> bibliotekën si një vend ku merren dhe lexohen libra.<br />
• Të diskutojë mbi librat dhe llojet e tyre.<br />
• Të listojë tituj librash jo më pak se që ka lexuar ose i ka në bibliotekën e tij/saj.<br />
• Të shprehë me fjalët e tij pëlqimet e tij/saj <strong>për</strong> lloje të caktuara librash.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Rubrika Detyrë.<br />
Teksti, libra të sjellë nga fëmijët, fotografi të bibliotekave të tyre personale.<br />
Libër, bibliotekë, titull, autor.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Evokimi: Pyetje-<strong>për</strong>gjigje<br />
Pyetje-<strong>për</strong>gjigje, diskutim i lirë, klasifikim, diagrami i Venit.<br />
Kjo orë mësimi mund të zhvillohet shumë bukur në bibliotekën e shkollës.<br />
Nxënësit <strong>për</strong>gatitin një listë me pyetje <strong>për</strong> bibliotekaren e shkollës.<br />
- Si mund të bëhem anëtar i bibliotekës?<br />
- Çfarë duhet të plotësoj <strong>për</strong> të marrë një libër?<br />
- Sa lloj librash ka në bibliotekë?<br />
- Si radhiten librat në bibliotekë? etj.<br />
rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Biblioteka<br />
2
Përralla, ngjarje fantastike,<br />
personazhe imagjinarë,<br />
fund i lumtur.<br />
Janë krijime.<br />
Na kënaqin<br />
kur i lexojmë.<br />
Vjersha,<br />
ka strofa,<br />
janë më të shkurtra.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Lëvizim fjalët ose grupet e fjalëve në fjali<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë grupet e fjalëve të qëndrueshme në fjali, duke lëvizur etiketat.<br />
• Të dallojë grupet e fjalëve të lëvizshme në fjali, duke lëvizur etiketat.<br />
• Të zhvendosë grupet e fjalëve në fjalitë e dhëna.<br />
• Të tregojë gjatë zhvendosjes kur i prishet ose jo kuptimi fjalisë.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit:<br />
Pasi marrin <strong>për</strong>gjigjet e pyetjeve, nxënësit mund të zgjedhin një libër që iu pëlqen, dhe mësojnë konkretisht<br />
sesi merret libri në bibliotekë.<br />
Pasi kthehen në klasë, nxënësit ekspozojnë në dy tavolina librat e sjellë nga shtëpia. Bëhet një minipanair<br />
i librit në klasë. Nxiten nxënësit <strong>për</strong> të prezantuar librin e tyre: titulli, autori, lloji i librit, nr i faqeve. Pastaj librat<br />
ndahen sipas llojeve. Mësuesja/si diskuton me nxënësit <strong>për</strong> mirëmbajtjen e librave dhe rregullimin e tyre në rast<br />
të dëmtimeve nga pakujdesia.<br />
Bëni një diagram Veni. Ku ndryshojnë librat me <strong>për</strong>ralla nga librat me tregime, librat me vjersha etj.<br />
Reflektimi: Listoni librat që keni sjellë, sipas rendit alfabetik të titujve të tyre.<br />
Mësuesi/ja <strong>për</strong> të nxitur nxënësit të lexojnë e të mirëmbajnë librat, mund t’u japë nxënësve një punë të tillë:<br />
Në një bllok të madh të ndarë në fletë sipas shkronjave të alfabetit të shkruajnë titujt e librave që do të lexojnë<br />
deri në fund të vitit. Kështu në fletët e shkronjës A, të shkruajnë titujt e librave që fillojnë me A, e kështu me radhë.<br />
Në fund të vitit të shpallet lexuesi më i mirë, nxënësi që ka lexuar më shumë libra.<br />
Në këtë orë mësimi, mësuesi/ja mund të iniciojë një fushatë me titullin “Një libër nga biblioteka ime <strong>për</strong> bibliotekën<br />
e shkollës”, ku fëmijët mund të sjellin nga një libër <strong>për</strong> bibliotekën e klasës.<br />
Teksti, fletore pune, copa kartoni në formë etikete, ku janë të shkruara dy a më shumë fjali.<br />
Grup i lëvizshëm, grup i qëndrueshëm, zhvendosje.<br />
Veprimtari e pavarur, diskutim, punë në çifte, shkrim i lirë.<br />
Evokimi: Punë në çifte.<br />
Punohet rubrika Kujto. Nxënësit në çifte shkruajnë nga një fjali në një fletë të bardhë.<br />
- Ndajeni në etiketa. Lëvizni etiketat dhe diskutoni me njëri-tjetrin se ç’ndodh me kuptimin e fjalisë.<br />
realizimi i kuptimit: Analizohet fjalia e dhënë në tekst, e cila është e shkruar në etiketa me ngjyra.<br />
Ermira shkon çdo të shtunë në bibliotekë.<br />
Lëvizen etiketat në pozicione të ndryshme. Kjo veprimtari udhëhiqet nga mësuesi/ja. Në fund nxënësit duhet<br />
të arrijnë në <strong>për</strong>fundimin se: grupet e fjalëve, të cilat i lëvizim në fjali dhe kuptimi i fjalisë nuk ndryshon<br />
quhen grupe të lëvizshme.<br />
Grupet e fjalëve, të cilat po t’i lëvizim, fjalisë i ndryshon kuptimi, quhen grupe të qëndrueshme.<br />
Punohet ushtrimi 1 ku nxënësve u kërkohet të shënojnë me x, kur fjalisë i prishet kuptimi dhe me V kur fjalisë<br />
nuk i prishet kuptimi.<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit e lëvizin në vende të ndryshme etiketën, pa ia prishur kuptimin fjalive.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Reflektimi: Ushtrimi 3 nxënësit shkruajnë fjalitë në fletore duke lëvizur etiketat e fjalisë sipas skemave të<br />
dhëna. Ky ushtrim mund të bëhet në shkronjën e lojës.<br />
Nxënësit të ndarë në grupe, shkruajnë në etiketa fjalët, i presin, i vendosin sipas kërkesave dhe i shkruajnë në<br />
libër. Komentojnë rastet kur fjalisë i prishet kuptimi.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi nr. .<br />
Ora e dytë<br />
Objektivat mësimore janë po ato të orës së parë.<br />
Gjatë orës së dytë nxënësit punojnë ushtrimin dhe ushtrimet në f. 29 të Fletores së punës.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Hajdi dhe Klara (ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin qartë dhe me intonacion.<br />
• T’iu <strong>për</strong>gjigjet pyetjeve rreth tekstit të dhënë duke ilustruar me pjesë nga teksti.<br />
• Të dallojë personazhet e tregimit.<br />
• Të lexojë fjalët e fjalorit me ndihmën e mësueses.<br />
• Të dallojë hollësitë te fjalitë që janë shkëputur nga teksti i dhënë.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Romani <strong>për</strong> fëmijë “Hajdi”, kasetë e filmit (nëse ka mundësi).<br />
Hajdi, Klara, e befasuar, e mallëngjyer, e mahnitshme.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të shprehurit, të kuptuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Shkrim i lirë, grafik organizues.<br />
Evokimi: Shkrim i lirë.<br />
Nxënësit orientohen të shkruajnë jo më pak se fjali. Tema e shkrimit të lirë mund të jetë: “Shoqja ime më e<br />
ngushtë”. Lexohen punimet nga 2- nxënës.<br />
realizimi i kuptimit. Prezantimi i tekstit të ri nga mësuesi/ja.<br />
- Sot do të njihemi me dy shoqe të ngushta: Hajdin dhe Klarën. Të dyja janë personazhet e një filmi. A ju<br />
kujtohen ato?<br />
Ndonjë nga fëmijët mund të fillojë të tregojë ngjarjen. Mësuesi/ja e ndërpret kur vjen momenti i vizitës së gjyshes<br />
së Klarës në shtëpinë e Hajdit në Alpe.<br />
Lexohet tregimi nga mësuesi/ja. Nxënësit orientohen të nënvizojnë fjalët e reja që s’ua dinë kuptimin.<br />
Lexohen fjalët e fjalorit dhe shpjegohen me ndihmën e mësuesit/es.<br />
Punohet rubrika pyetje rreth tekstit.<br />
Reflektimi: Grafik organizues Personazhi dhe unë.<br />
Krahasohet personazhi me veten.<br />
. Plotëso tabelën.<br />
Dëshirat e mia Dëshirat e Hajdit<br />
Cilësitë e mia Cilësitë e Hajdit<br />
2. Ku ngjaj unë me Hajdin?<br />
. Ku ndryshoj unë me Hajdin?<br />
Detyrë shtëpie. Të lexojnë dhe të tregojnë <strong>për</strong>mbajtjen.
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin qartë dhe me intonacion.<br />
• Të ritregojë <strong>për</strong>mbajtjen me fjalët e tij/saj ose me ndihmën e organizuesit grafik.<br />
• Të analizojë personazhet duke u bazuar në cilësitë e dhëna në tekst.<br />
• Të diskutojë <strong>për</strong> filmin “Hajdi” duke shprehur pëlqimin e tij.<br />
• Të diskutojë <strong>për</strong> vlerat e miqësisë së vërtetë duke e ilustruar me pjesë nga teksti.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e tregimit duke u bazuar në veprimet e personazheve.<br />
Fjalë kyç:<br />
rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Ata janë si ne<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Romani <strong>për</strong> fëmijë “Hajdi”, kasetë e filmit (nëse ka mundësi), grafik organizues.<br />
Ritregim, analizë, personazhe.<br />
Të lexuarit, të ritreguarit, të analizuarit.<br />
Shkrimi i lirë, kubimi.<br />
Evokimi: - Cili nga ju e ka parë filmin “Hajdi”?<br />
- Çfarë u ka pëlqyer më shumë në këtë film? Shkruajeni mendimin me fjalët tuaja me 4 fjali.<br />
Lexohen disa nga punimet e nxënësve.<br />
realizimi i kuptimit.<br />
Lidhur me leximin të mbahet parasysh zhdërvjelltësia e nxënësve në të lexuar. Në fillim janë dhënë disa<br />
metoda <strong>për</strong> leximin, duhet të shfrytëzohen.<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
•<br />
Mjetet:<br />
Aftësitë:<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Hajdi dhe Klara (ora e dytë)<br />
Leximi i tregimit, me fragmente, zinxhir.<br />
Ritregimi me fjalët e veta ose me grafikun organizues Dora e pyetjeve.<br />
Analizohet pjesa me metodën e kubimit.<br />
Përshkruaj Hajdin dhe Klarën.<br />
Krahasoji ato me dy shoqe të tjera.<br />
Kujto një fragment nga filmi.<br />
Analizo.<br />
Përmblidhe pjesën me fjali.<br />
Argumento: Si arriti Klara të ngrihej në këmbë?<br />
Reflektimi: Punimi i rubrikës: Lidh me shigjetë.<br />
Analiza e personazheve duke nxjerrë në pah anët e <strong>për</strong>bashkëta e të veçanta.<br />
Detyrë shtëpie. zgjidh një fragment që të pëlqen më shumë dhe komentoje atë.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të komentojë me fjalët e tij/saj figurën e dhënë në libër.<br />
• Të dallojë cilët quhen persona me aftësi të kufizuara.<br />
• Të diskutojë pse personat me aftësi të kufizuar janë si ne.<br />
• Të tregojë raste të të afërmve me aftësi të kufizuar.<br />
• Të diskutojë <strong>për</strong> vlerat që ka mbështetja dhe ndihma jonë <strong>për</strong> personat me aftësi të kufizuara dhe pranimi i tyre.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Fletëpalosje të shoqatave në ndihmë të personave me aftësi të kufizuara.<br />
Aftësi e kufizuar, ndihmë, solidaritet.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
realizimi i kuptimit<br />
Punim i rubrikës Po ti? Punohet rubrika plotëso.<br />
Lexohet vjersha nga një nxënës. Punohet rubrika pyetje rreth tekstit.<br />
Lexohet nga nxënësit zinxhir sipas vargjeve.<br />
Reflektimi: Komento vargjet që të pëlqejnë më shumë.<br />
Detyrë shtëpie. Mëso vjershën <strong>për</strong>mendsh.<br />
Diskutim i ideve, studim rasti, të nxënët bashkëpunues.<br />
Evokimi: komentohet figura duke iu drejtuar nxënësve pyetjet:<br />
- Ku është ulur djali që shihni në figurë? Si mendoni, pse luan i ulur në karrocë?<br />
- Çfarë mund t’i ketë ndodhur atij?<br />
- Me çfarë duhej të ishte plotësuar figura?<br />
- Me fëmijë të tjerë që luajnë me të.<br />
realizimi i kuptimit. Mësuesi/ja i sqaron nxënësit.<br />
Djali në karrocë është një fëmijë me aftësi të kufizuara. Pra, ai ka diçka që e pengon të kryejë veprime si të tjerët.<br />
Lexohen pyetjet e rubrikës A. Nxënësit japin ide rreth pyetjeve të rubrikës. Ata ndahen në grupe dhe i japin<br />
zgjidhje situatës.<br />
Studim rasti. Regina e vogël vjeçe ka humbur krahun në një aksident tragjik, që ndodhi pranë qytetit të<br />
Tiranës. Fytyra e saj është dëmtuar.<br />
Jep disa mënyra se si do të duhej ta ndihmonit që ajo të ndihej njësoj si ju.<br />
Reflektimi: Punohet situata b.<br />
Kujto rregullin e Klubit të miqve mbi personat me aftësi të kufizuara.<br />
Punohen pyetjet e kësaj rubrike. Nxënësit duhet të arrijnë në <strong>për</strong>fundimin se ata janë si ne, kanë të drejtë të<br />
jetojnë jetën e tyre.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani një rast të një të afërmi tuaj që është person me aftësi të kufizuara.<br />
Si silleni ju me të?<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Për shoqen që ndërroi qytet<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë vjershën me intonacion.<br />
• Të dallojë strofat dhe vargjet.<br />
• Të dallojë vargjet ku shprehet mërzia <strong>për</strong> ikjen e shoqes dhe t’i lexojë me intonacionin e duhur.<br />
• Të tregojë raste të ngjashme që i kanë ndodhur atij/asaj.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e vjershës duke u bazuar në vargjet e vjershës.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Foto të fëmijëve, letra të korrespondencës që ata kanë me shokët e tyre që janë larg.<br />
Shoqe, larg.<br />
Të lexuarit, të shprehurit.<br />
Mendo-diskuto, dora e fshehtë, komenti-fragmenti.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: A ju ka ndodhur që ndonjë miku/ja juaj e ngushtë ose një i afërmi juaj të largohet nga qyteti?<br />
Nëse po, si jeni ndier? Përshkruajeni me tri-katër fjali në një fletë. Lexim nga - nxënës.
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë një letër <strong>për</strong> shokun/shoqen e tij, jo më pak se fjali.<br />
• Të shkruajë një letër në kompjuter dhe ta dërgojë me postë elektronike (e-postë ose në anglisht e-mail).<br />
• Të krahasojë letrën e zakonshme me letrën e dërguar me e-mail.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi:<br />
Mësuesja iu drejton nxënësve pyetjet:<br />
- Cilat janë mjetet me të cilat komunikojmë me një mik/e që është larg? Plotësohet kllasteri.<br />
interneti letra<br />
mjetet e<br />
komunikimit<br />
e-mail telefon<br />
Nxënësit japin mendimet e tyre. Mësuesi/ja i shkruan në tabelë dhe ndalet te letra.<br />
realizimi i kuptimit: Mësuesi/ja iu kujton nxënësve një nga rregullat e Klubit të miqve:<br />
Kujtoni rregullin e Klubit <strong>për</strong> miqtë që ndahen. Shkruaji një letër shoqes të cilën e ke larg. Ty të ka marrë malli<br />
shumë. Do t’i thuash se dhe gjërat tani duken ndryshe pa të.<br />
Nxënësit orientohen të lexojnë letrën e dhënë. U tërhiqet vëmendja të dallojnë hyrjen, zhvillimin dhe mbylljen e letrës.<br />
Mësuesi/ja i njeh nxënësit me një mënyrë tjetër të shkrimit të letrës, siç është letra që shkruhet në kompjuter<br />
dhe dërgohet me postën elektronike (dërgohet nga kompjuteri, kur ai është i lidhur me një rrjet në internet).<br />
Reflektimi: Diagrami i Venit. Të <strong>për</strong>bashkëtat dhe ndryshimet ndërmjet letrës që dërgohet me e-mail (e-postë)<br />
dhe letrës që dërgohet me postën e zakonshme.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin duke zëvendësuar figurat me fjalë.<br />
• Të renditë veprimet në tregim duke i ilustruar me leximin nga teksti.<br />
• Të shkruajë në vend të figurave të tregimit fjalët <strong>për</strong>katëse.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Letër, lapsa.<br />
Letër, postë elektronike, kompjuter.<br />
letra<br />
dërgohet me postë, mund të shkruhet<br />
me shkrim dore ose me kompjuter<br />
zbukurime të Vitit të Ri.<br />
Bredh, figura, Viti i Ri.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Letra<br />
Stuhi mendimi, shkrim, diagram i Venit.<br />
mjete<br />
komunikimi<br />
e-mail<br />
shkruhet me kompjuter, mbërrin <strong>për</strong><br />
tri sekonda<br />
Shënim: Kjo orë mësimi <strong>për</strong> shkollat që kanë kabinete kompjuteri mund të zhvillohet atje ose në ndonjë qendër<br />
interneti. Nëse fëmijët kanë kompjuter në shtëpi dhe e kanë të lidhur me internetin, atëherë detyra e tyre është t’i<br />
shkruajnë njëri-tjetrit nga një letër dhe t’ia dërgojnë me e-mail, por më parë duhet të marrin adresat.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Bredhi i parë i Vitit të Ri<br />
Mendo-diskuto, veprimtari e dëgjimit të drejtuar.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Stuhi mendimesh. Mësuesi/ja drejton disa pyetje që i fut nxënësit në atmosferën e festës së Vitit<br />
të Ri, dhe i <strong>për</strong>gatit <strong>për</strong> temën e re.<br />
- Cila është festa e fundit e vitit?<br />
- Si e festojmë atë?<br />
- A iu pëlqen të zbukuroni bredhin e Vitit të Ri?<br />
- Me se e zbukuroni atë?<br />
- A keni ndonjë ide se pse është bërë traditë zbukurimi i bredhit?<br />
realizimi i kuptimit:<br />
Mësuesi/ja e prezanton tregimin para nxënësve.<br />
Sot do të lexojmë një tregim të bukur, ku në vend të disa fjalëve janë vendosur figura.<br />
Lexohet teksti nga mësuesi/ja.<br />
Pyetje rreth tekstit.<br />
- Kur zhvillohet ngjarja në këtë <strong>për</strong>rallë?<br />
- Çfarë donte t’iu dhuronte rojtari i pyllit fëmijëve të tij?<br />
- Kë takoi ai dhe çfarë i dhanë ata?<br />
- Në se u shndërruan dhuratat e plakut dhe të plakës?<br />
- A ju pëlqen <strong>për</strong>ralla e krijimit të bredhit të Vitit të Ri?<br />
- Si mendoni ju, pse njerëzit, që rojtari i pyllit takonte, i dhuronin nga një gjë?<br />
- A mendoni se diçka magjike i shndërroi sendet në zbukurime?<br />
- Pse kjo pjesë është <strong>për</strong>rallë?<br />
Lexohet tregimi nga disa nxënës.<br />
Fjalët që do të zëvendësojnë nxënësit: shtëpi (kasolle), tre, dhurata, fëmijëve, plak, thes, shishe, pipë, sapun,<br />
bredh, kovë me ujë, fill (pe), lëmsh, shallin, dru, plaka, plaku, flluska sapuni, drita, fjongo, yll.<br />
Reflektimi: Nxënësit vizatojnë bredhin e Vitit të Ri ose e modelojnë atë.<br />
Më pas punimet ekspozohen në një kënd të klasës.<br />
Detyrë shtëpie. Kërkesat janë në tekst.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Bukuroshja e fjetur (ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të njësisë mësimore nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë rrjedhshëm e me intonacionin e duhur <strong>për</strong>rallën.<br />
Të shpjegojë kuptimin e fjalëve e shprehjeve të reja dhe të krijojë fjali me to.<br />
Të dallojë <strong>për</strong>rallën nga gjinitë e tjera letrare.<br />
Të thotë disa elemente dalluese të <strong>për</strong>rallës.<br />
Mjetet: Libri, libër me <strong>për</strong>ralla, pamje me ilustrimet e <strong>për</strong>rallës, kasetë me muzikë.<br />
Metoda dhe teknika: Mendo - diskuto, punë e drejtuar me tekstin, diskutim, pyetja e ditës.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi<br />
hapi i. Pyetja e ditës “Pse fëmijët i duan <strong>për</strong>rallat? (Kjo pyetje është e shkruar bukur në dërrasën e zezë).<br />
Mësuesi/ja i lë fëmijët <strong>për</strong> pak minuta të mendohen <strong>për</strong> pyetjen dhe të shkruajnë mendimet e tyre shkurt. Më pas<br />
dëgjon me kujdes <strong>për</strong>gjigjet e tyre. Mësuesi/ja i shkruan në dërrasë komentet e nxënësve.<br />
Me pas i fton ata të kujtojnë dhe të thonë tituj <strong>për</strong>rallash që kanë lexuar, dëgjuar ose kanë parë në TV.<br />
8
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit<br />
hapi i. Në sfond mësuesja ka vënë një muzikë nga filmi “Bukuroshja e fjetur”. Nxënësit janë porositur të sjellin<br />
në klasë librin me këtë <strong>për</strong>rallë. Mësuesi/ja i drejton nxënësit <strong>për</strong> të parë figurat dhe <strong>për</strong> t’i komentuar ato. Përralla<br />
lexohet nga disa nxënës.<br />
hapi ii. Punohet fjalori dhe shprehjet e reja. Nxiten nxënësit të formojnë fjali me fjalët e reja.<br />
hapi iii. Punohen rubrikat pyetje rreth tekstit dhe Kthehu te teksti.<br />
Reflektimi. Organizohet një diskutim <strong>për</strong>mbledhës. Shkruhet në dërrasë pyetja:<br />
- Si i dallojmë <strong>për</strong>rallat nga tregimet e zakonshme?<br />
Mësuesi/ja dëgjon mendimet e nxënësve dhe në fund kur ata s’ kanë ç’të thonë më i plotëson me mendimet e<br />
tij/saj.<br />
Shënim: Elementet dalluese në një <strong>për</strong>rallë janë:<br />
- Ngjarja vendoset në të shkuarën e largët.<br />
- Përfshin brenda saj fantazinë, të mbinatyrshmen.<br />
- Dallohen qartë personazhet e mira dhe të këqija.<br />
- Ka elemente magjike, të cilat mund të jenë njerëz, kafshë ose sende.<br />
Magjia mund të jetë e mirë ose e keqe.<br />
- E mira ndeshet me të keqen dhe gjithmonë fiton e mira.<br />
- Në <strong>për</strong>gjithësi <strong>për</strong>ralla ka fund të lumtur.<br />
- Zakonisht jep një mesazh që ka vlera morale të spikatura.<br />
Përfundimet e diskutimit shkruhen në tabelë.<br />
Detyrë shtëpie: Shkruaj disa urime që do të doje të të bënin ty fatat.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Bukuroshja e fjetur (ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të njësisë mësimore nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të rikujtojë elementet e <strong>për</strong>rallës.<br />
Të ritregojë <strong>për</strong>rallat sipas organizuesit grafik.<br />
Të dallojë fillimin, vazhdimin dhe fundin e <strong>për</strong>rallës.<br />
Mjetet: Libri, skema të organizuesve grafikë.<br />
Metoda dhe mjete didaktike: Organizuesi grafik (G 16) dhe Harta e ngjarjes.<br />
(G. ), Piramida e ngjarjes, punë në çift.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi<br />
hapi i. Rikujtohen elementet dalluese të <strong>për</strong>rallës. Nxënësit në dyshe shkruajnë ato që mbajnë mend nga çka<br />
është thënë <strong>për</strong> këtë gjë në orën e kaluar, duke u ndihmuar nga pyetjet e mëposhtme, si:<br />
- Ku zhvillohet ngjarja në <strong>për</strong>rallë?<br />
- Kur zhvillohen ngjarjet?<br />
- Cilat elemente e dallojnë <strong>për</strong>rallën?<br />
- Cilat janë personazhet dhe si janë ato?<br />
- Si mbaron <strong>për</strong>ralla?<br />
hapi ii. Lexohen me zë të lartë <strong>për</strong>gjigjet e pyetjeve nga disa nxënës. Të tjerët plotësojnë ato që nuk i kanë shkruar.<br />
Evokimi mund të zhvillohet edhe me anë të kllasterit, ku nxënësit plotësojnë ç’dinë <strong>për</strong> <strong>për</strong>rallën.<br />
realizimi i kuptimit<br />
hapi i. Nxënësit do të plotësojnë organizuesit grafikë, të cilët mësuesi/ja i ka <strong>për</strong>gatitur në fletë të veçanta <strong>për</strong><br />
secilin nxënës.<br />
Grupi A- harta e ngjarjes - Punë në grupe.<br />
- Duke u <strong>për</strong>qendruar në kërkesat e tekstit u <strong>për</strong>gjigjet pyetjeve:<br />
- Për kë flet kjo <strong>për</strong>rallë?
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
- Ku zhvillohen ngjarjet e kësaj <strong>për</strong>ralle?<br />
- Kush merr pjesë në këtë <strong>për</strong>rallë?<br />
- Cili ishte problemi kryesor që del në këtë <strong>për</strong>rallë?<br />
- Pse ndodhi kjo gjë?<br />
- Si u zgjidh?<br />
Grupi B - Punon <strong>për</strong> të ndarë <strong>për</strong>rallën në tri pjesë: Hyrje, Vazhdim, Mbyllje,<br />
- Vëreni se çfarë <strong>për</strong>shkruhet në këto tri pjesë.<br />
- Tregoni se çfarë elementesh të <strong>për</strong>rallave vërehen në këtë <strong>për</strong>rallë, duke i ilustruar me fragmentet <strong>për</strong>katëse.<br />
- Ritregoni <strong>për</strong>rallën sipas këtyre tri pjesëve.<br />
Ky grup ndihmohet gjatë punës nga grafiku organizues “Hyrja, Vazhdimi, Mbyllja”. Ky grafik i ndihmon nxënësit<br />
të ritregojnë, të dallojnë pjesët kryesore të një <strong>për</strong>ralle, gjithashtu i paraprin mësimit që vjen më pas, ku nxënësi<br />
duhet të shkruajë vetë një fillim ose një mbarim <strong>për</strong>ralle. (20 minuta)<br />
Grupi C - Përqendrohet në personazhin e Bukuroshes së fjetur.<br />
- Si e imagjinojnë personazhin e Bukuroshes së fjetur?<br />
Nxënësit numërojnë cilësitë që ka personazhi dhe i listojnë ato. (Në qoftë se në grup ka nxënës që vizatojnë<br />
bukur, mund ta realizojnë këtë kërkesë duke e vizatuar personazhin).<br />
- Cilat ishin veprimet e princeshës që nga lindja deri në fund (sipas radhës)?<br />
Kjo punë mbështetet në tekst. Librat mbahen të hapur gjatë kohës që plotësohen grafikët.<br />
hapi ii. Çdo grup me anë të <strong>për</strong>faqësuesit të vet, paraqet punën e bërë para klasës. Mësuesi/ja dhe shokët e<br />
grupeve të tjera bëjnë vlerësimin e punës.<br />
Reflektimi. (Piramida e ngjarjes).<br />
Kjo piramidë e ngjarjes <strong>për</strong>doret <strong>për</strong> të <strong>për</strong>shkruar të dhënat më të rëndësishme të një tregimi, si p.sh., personazhin<br />
kryesor, vendin dhe kohën e zhvillimit të tregimit, çastet kryesore të ngjarjes që <strong>për</strong>shkruhet. (Udhëzimet ndodhen<br />
në kapitullin e parë.)<br />
shembull:<br />
Lexohen disa prej punëve të bëra.<br />
1- Princesha<br />
2- E bukur, e gëzuar.<br />
3- Kulla e pallatit mbretëror.<br />
4- Fata e keqe mallkon princeshën.<br />
5- Princesha shpon dorën e bie në gjumë.<br />
6- Princi me forcë futet në kullë e çuditet.<br />
7- Princi puth princeshën e bukur e magjia e keqe prishet.<br />
8-Bëhet festë e madhe <strong>për</strong> princin e princeshën që trashëgohen.<br />
rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Hyrje <strong>për</strong>rallash<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të dallojë hyrjen e një <strong>për</strong>ralle.<br />
Të gjejë shprehjet me të cilat fillojnë <strong>për</strong>rallat.<br />
Të shkruajë hyrje <strong>për</strong>rallash.<br />
Mjetet: Teksti, libra me <strong>për</strong>ralla, fisha ku janë shkruar shprehjet hyrëse të <strong>për</strong>rallave (Mund të jetë një<br />
tabak i madh e i bardhë letre.)<br />
80
Metoda dhe teknika: Lexim i drejtuar, punë e pavarur, punë individuale.<br />
struktura: Evokim - Lexim fragmentesh të fillimit të <strong>për</strong>rallave<br />
realizim kuptimi-Lexim i drejtuar<br />
Reflektim- Punë e pavarur<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokim - Mësuesja pyet:<br />
-Si fillon <strong>për</strong>ralla “Bukuroshja e fjetur”?<br />
Një nxënës lexon hyrjen e kësaj <strong>për</strong>ralle.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Agimi dhe lulja e tij (ora i)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë <strong>për</strong>rallën rrjedhshëm.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë fjalët apo shprehjet e fjalorit në fjali të ndryshme rreth <strong>për</strong>mbajtjes.<br />
• Të identifikojë personazhet e pjesës duke mbajtur qëndrim ndaj tyre.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Tabela, teksti, letër formati, lapustila.<br />
Nata, agimi, <strong>për</strong>shëndet, ditë.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të diskutuarit, të dalluarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
8<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Më pas mësuesi/ja i orienton nxënësit të hapin librat me <strong>për</strong>ralla që kanë sjellë me vete dhe të nënvizojnë fjalët<br />
me të cilat fillojnë <strong>për</strong>rallat. Nxënësit lexojnë disa fillime <strong>për</strong>rallash. Mësuesi/ja shkruan në tabelë shprehjet tipike<br />
me të cilat fillojnë <strong>për</strong>rallat.<br />
realizimi i kuptimit. Lexim i drejtuar i fragmenteve të dhëna në libër. Ndahet klasa në tri grupe. Pas leximit të<br />
çdo fragmenti mësuesi/ja pyet <strong>për</strong>faqësuesin e secilit grup:<br />
- Si titullohet <strong>për</strong>ralla?<br />
- Me çfarë shprehje fillon <strong>për</strong>ralla?<br />
- Ku ndodh ngjarja?<br />
- Kur ndodh ngjarja?<br />
- Cilat janë personazhet e <strong>për</strong>rallës?<br />
- Si <strong>për</strong>shkruhen ato?<br />
Pasi dëgjon <strong>për</strong>gjigjet e tyre, mësuesi/ja <strong>për</strong>mbledh me pak fjalë se çfarë <strong>për</strong>mban një hyrje <strong>për</strong>rallash.<br />
Reflektim. Punë e pavarur në fletën e punës, f. 31.<br />
Nxënësit punojnë individualisht. Në <strong>për</strong>fundim të punës, disa nxënës lexojnë punimet e tyre.<br />
Diskutimi i ideve, lexim i drejtuar, lexim zinxhir dhe me paragrafë,<br />
shkrim argumentues.<br />
Evokimi (Diskutimi i ideve).<br />
Shkruhen nga mësuesi/ja në tabelë fjalët: agim, mëngjes, ditë, muzg, natë dhe kërkohet prej nxënësve që të<br />
thonë kuptimin.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Agim/i. Koha kur nis të zbardhë dita; drita e parë e mëngjesit para se të dalë dielli.<br />
Mëngjes/i. Fillimi i ditës, koha pak <strong>për</strong>para e pas lindjes së diellit; pjesa e parë e ditës, koha që kur gdhihet e<br />
deri në mesditë, paradreka.<br />
Ditë/a. Koha kur lind dielli e derisa perëndon, koha që kur gdhin e deri sa ngryset.<br />
Muzg/u. Gjysmerrësira, që bie pas perëndimit; koha kur zë e ngryset.<br />
natë/a. Koha që kur erret, që kur perëndon dielli, deri në agim.<br />
Shkruhen <strong>për</strong>gjigjet e nxënësve në tabelë. Në fund saktësohet kuptimi i çdo fjale.<br />
Përralla që do të mësojmë sot tregon si është krijuar agimi, koha kur zë e zbardh dita.<br />
realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar).<br />
Mësuesi/ja shkruan temën në dërrasë, autorin dhe llojin e pjesës.<br />
Caktohen paragrafët nga mësuesi/ja.<br />
Për çdo paragraf nxënësit i drejtohen pyetje të ndryshme dhe parashikuese.<br />
Paragrafi i parë: E keqja ... deri te si shi i artë.<br />
- Kush ia rrëmben së Mirës djalin?<br />
- Ku e çoi atë? Pse?<br />
- Ç’bëri djali?<br />
- Cila u duk më vonë?<br />
- Si <strong>për</strong>shkruhet “Nata”?<br />
- Ç’do të ndodhë me djalin e së Mirës?<br />
Paragrafi i dytë: Kush të ka... deri te të kthehen te nëna.<br />
- Për çfarë e pyeti Nata djalin?<br />
- Ç’bëri më pas “Nata”? Si ishte ajo?<br />
- Si u ndie djali nga veprimi i Natës?<br />
- Ju ka rastisur t’ju ndihmojë dikush në rast rreziku? Si jeni ndier?<br />
Paragrafi i tretë: Natës ... deri te me një zë të çuditshëm:<br />
- Çfarë i propozoi Nata djalit? A pranoi djali?<br />
- Ç’emër i vendosi ajo djalit?<br />
- Pse i picërroi Nata sytë?<br />
Paragrafi i katërt: Ti do të zbresësh ... deri te “Erdhi Agimi” .<br />
- Çfarë bëjnë njerëzit natën?<br />
- Pse e duan shumë zbardhjen e ditës?<br />
- Ju pëlqen mbyllja e <strong>për</strong>rallës?<br />
- Do të donit mbyllje tjetër <strong>për</strong> <strong>për</strong>rallën?<br />
- Shpjegohen fjalë apo shprehje që nxënësit nuk i dinë. Disa mund të jenë në fjalorin e tekstit, por mund të<br />
ketë edhe të tjera, si:<br />
thikë e artë - thikë që është prej ari, floriri<br />
egërsirat - kafshët e egra grabitqare, bishat<br />
picërroj - i mbyll sytë <strong>për</strong>gjysmë të mos m’i vrasë dielli.<br />
- Lexim i <strong>për</strong>rallës zinxhir dhe me paragrafë nga nxënësit e klasës.<br />
- Identifikohen personazhet e <strong>për</strong>rallës:<br />
E keqja djali (Agimi)<br />
Personazhet me fustan me xixa<br />
E mira Nata<br />
82<br />
flokë me yje
8<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Reflektimi (Shkrim argumentues).<br />
Nxënësit i <strong>për</strong>gjigjen pyetjes argumentuese: “Pse njerëzit e duan shumë “Agimin”, jo më pak se me fjali.<br />
Lexohen punimet e disa nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie: Paraqite me vizatim paragrafin që të pëlqen më shumë.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Agimi dhe lulja e tij (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë tri cilësi të së Mirës dhe të së Keqes, sipas <strong>për</strong>rallës.<br />
• Të ritregojë <strong>për</strong>mbajtjen e <strong>për</strong>rallës duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të paraqesë ngjarjen e <strong>për</strong>rallës me anën e dorës së pyetjeve.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e <strong>për</strong>rallës.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, tabela, fletë formati, <strong>për</strong>ralla të ngjashme me atë të mësimit.<br />
Fjalë kyç: Ritrego, mesazh, dorë pyetjesh.<br />
Aftësitë:<br />
Të ritreguarit, të shkruarit, të diskutuarit, të klasifikuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Pema e mendjes, shkrim i lirë.<br />
Evokimi: Pema e mendjes.<br />
Duke menduar të Mirën dhe të Keqen e <strong>për</strong>rallës “Agimi dhe lulja e tij”, paraqit tri cilësi <strong>për</strong> secilën.<br />
e dashur e egër<br />
e mira e keqja<br />
e butë zemërgur<br />
e ëmbël e pashpirt<br />
- Kujtoni personazhe të tjera që kanë cilësitë e lart<strong>për</strong>mendura.<br />
- Dëgjohen mendimet e nxënësve.<br />
realizimi i kuptimit: Të dëgjuarit dhe Dora e pyetjeve.<br />
Ritregohet <strong>për</strong>ralla duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve rreth tekstit.<br />
Lexohet teksti me intonacion nga nxënësit dhe gjatë leximit nxënësit nënvizojnë fjalitë që tregojnë:<br />
- frikësimin e djalit,<br />
- gëzimin e djalit,<br />
- krahasimin e Natës me nënën e djalit,<br />
- çudia e djalit <strong>për</strong> emrin që i vuri Nata,<br />
- djali s’harron nënën e tij.<br />
- Plotësohet grafiku Dora e pyetjeve (ku secili nxënës vizaton dorën e tij në një fletë formati dhe e plotëson<br />
sipas pyetjeve):<br />
- Kush e rrëmbeu djalin?<br />
- Çfarë bëri ajo pasi e rrëmbeu atë?
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
- Ku u qetësua djali?<br />
- Kur do të udhëtonte djali?<br />
- Pse njerëzit e duan Agimin?<br />
- Si thonë njerëzit sapo zbardh Agimi?<br />
Mësuesi i nxit nxënësit të thonë mesazhin e <strong>për</strong>rallës dhe më pas e shkruan atë në tabelë.<br />
Lumturia në këtë botë vjen vetëm nga “mirësia”.<br />
Reflektimi (shkrim i lirë):<br />
Shkruani çfarë ju pëlqen më shumë te “Dita” dhe te “Nata”.<br />
Lexohen disa shkrime të nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani fjalë të urta <strong>për</strong> të mirën dhe të keqen.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Emrat e <strong>për</strong>gjithshëm dhe emrat e <strong>për</strong>veçëm<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë emrat e <strong>për</strong>veçëm nga emrat e <strong>për</strong>gjithshëm sipas rregullës gjuhësore, duke gabuar deri në %.<br />
• Të grupojë emrat sipas skemës së dhënë në tekst.<br />
• Të drejtshkruajë emrat e <strong>për</strong>veçëm sipas rregullës së drejtshkrimit, duke gabuar deri në %.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, tabela, fisha me fjalë e fjali.<br />
Emër, i <strong>për</strong>veçëm, i <strong>për</strong>gjithshëm.<br />
Aftësitë: Të menduarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe mendo teknika – diskuto mësimore: idetë, Punë e pavarur, punë në bashkëveprim.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (mendo – diskuto idetë):<br />
Lexohen fjalitë e shkruara në fisha:<br />
Veçohen emrat e çdo fjalie.<br />
Ç’tregojnë emrat e shkruar në fisha?<br />
Emrat tregojnë njerëz, kafshë, sende, vende, objekte.<br />
Nxënësit i grupojnë emrat në tabelë në:<br />
emra njerëzish emra kafshësh, emra sendesh,<br />
vajzë, Ani, Bora, fëmijë, vendesh, objektesh<br />
gjyshja, mësuese, Ilda, qen, mace, fletore, kukull, Barbi, arushi Tedi<br />
mami, Klajdi, Aldoja Balo, Kiti, Pisika, laps, makinë Benc, Tiranë<br />
realizimi i kuptimit (punë në bashkëpunim):<br />
Diskutohet me nxënësit <strong>për</strong> grupet e emrave të: njerëzve, kafshëve dhe sendeve.<br />
- A mund t’i ndajmë emrat e secilit grup në dy grupe të tjera?<br />
88
Ndahet klasa në tri grupe, <strong>për</strong> të ndarë emrat e <strong>për</strong>gjithshëm dhe të <strong>për</strong>veçëm.<br />
Lexohen punimet e të tri grupeve. Nxënësit argumentojnë ndarjen.<br />
Nxiten nxënësit të arrijnë të formulojnë rregullën, gjithmonë me ndihmën e mësuesit/es.<br />
- Si i dalluat emrat e <strong>për</strong>veçëm në grupet tuaja?<br />
- Ata shkruhen me shkronjë të madhe.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Rosaku vogël dhe i shëmtuar (ora i)<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Pastaj hapen librat në faqen 107 dhe nxënësit lexojnë në libër dhe verifikojnë formulimin e rregullës së tyre.<br />
Lexohen shembujt dhe rregullat e dhënë në tekst.<br />
- Punohet ushtrimi 2: Vendos shenjën + në emrat e <strong>për</strong>gjithshëm dhe shenjën – në emrat e <strong>për</strong>veçëm.<br />
- Punohet ushtrimi 3: Nënvizo shkronjën që është shkruar gabim, p.sh.: Mësuese arta, këngëtare valbona,<br />
qeni rodi.<br />
- Punohet ushtrimi 4: Dallo emrat që <strong>për</strong>doren edhe si emra të <strong>për</strong>veçëm dhe shkruaji si duhet ata (në tekst<br />
me laps).<br />
- Punohet ushtrimi 5: Nënvizo emrat e tekstit të dhënë në ushtrimin dhe plotëso sipas skemës.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë pjesën duke gabuar deri në 0% - % (sipas nivelit të klasës).<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë e shprehje të reja, duke i <strong>për</strong>dorur ato në fjali të ndryshme.<br />
• Të identifikojë personazhet e <strong>për</strong>rallës, duke mbajtur qëndrim ndaj tyre.<br />
• Të flasë <strong>për</strong> mjellmën sipas imagjinatës dhe atyre që di dhe ka parë.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
emra njerëzish emra kafshësh<br />
të <strong>për</strong>gjithshëm të <strong>për</strong>veçëm të <strong>për</strong>gjithshëm të <strong>për</strong>veçëm<br />
- Punohet ushtrimi 6: Plotëso fjalitë me emra të <strong>për</strong>veçëm (në tekst me laps).<br />
- Punohet ushtrimi 7: Gjej gabimet dhe shkruaj tekstin si duhet (Gencin, Shpresën, Sarandë, Durrës, Fier,<br />
Myzeqesë, Tepelenës, Vjosës, Dropullit, Dhëmbelit, Muzinës, Jon).<br />
Reflektimi: Punë e pavarur – zbatim njohurish.<br />
- Shkruaj emra të <strong>për</strong>veçëm dhe emra të <strong>për</strong>gjithshëm. Për këtë etapë të mësimit mund të <strong>për</strong>doret edhe<br />
ushtrimi ose ushtrimi 2 në Fletoren e punës.<br />
- Vlerësimi i nxënësve <strong>për</strong> punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi në Fletoren e punës ose të shkruajnë emrat e <strong>për</strong>veçëm<br />
të familjarëve dhe shokëve të tyre të ngushtë.<br />
Tabela, teksti, pamje e “Mjellmës”, <strong>për</strong>ralla “Rosaku i shëmtuar”.<br />
Rosak, i shëmtuar, ishte shndërruar, mjellmë.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të folurit, të diskutuarit.<br />
emra sendesh, vendesh<br />
të <strong>për</strong>gjithshëm të <strong>për</strong>veçëm
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Diskutimi i ideve, të nxënë në bashkëpunim: INSERT (Di, Dua të di, Mësoj),<br />
punë në grupe, identifiko, turi i galerisë.<br />
Evokimi (diskutimi i ideve):<br />
Paraqitet pamja e një mjellme para klase. Vendoset pamja e saj në tabelë.<br />
Pyeten nxënësit: - Ç’dini ju <strong>për</strong> mjellmën?<br />
Shkruhen idetë e nxënësve në tabelë.<br />
Personazhi kryesor i <strong>për</strong>rallës që do të marrim sot është pikërisht “Mjellma”.<br />
2. realizimi i kuptimit (të nxënë në bashkëpunim: Di, Dua të di, Mësoj).<br />
Ndahen nxënësit në grupe duke numëruar , 2, , (njëshat formojnë grupin I, dyshat grupin 2, treshat grupin<br />
, katrat grupin ).<br />
Njihen me pjesën e re të leximit “Rosaku i vogël i shëmtuar” .<br />
Pyeten nxënësit: - Çfarë mendoni se mund të ketë shkruar autori nën këtë titull?<br />
Mblidhen disa mendime. Mësuesi/ja i jep detyrë çdo grupi <strong>për</strong> ta lexuar pjesën <strong>për</strong>katëse (<strong>për</strong>ralla është ndarë<br />
në paragrafë sipas numrave) dhe të <strong>për</strong>gatisin <strong>për</strong>mbajtjen <strong>për</strong> pjesën e tyre.<br />
Pas një pune prej 0’ çdo grup paraqet <strong>për</strong>mbajtjen e pjesës para të tjerëve, pyesin <strong>për</strong> pjesë të vështira, me<br />
qëllim që të kompletohet e gjithë pjesa.<br />
Mësuesja në flipçart ka bërë një tabelë dhe nxënësit e plotësojnë.<br />
Di<br />
Rreshtohen gjëra<br />
që nxënësit i dinë.<br />
Reflektimi. Identifiko, turi i galerisë.<br />
- Identifikohen personazhet e <strong>për</strong>rallës dhe vihen në dukje cilësitë e jashtme (pamja e tyre e jashtme):<br />
rosat e rosakët<br />
Dua të di<br />
Rreshtohen pyetje <strong>për</strong> të<br />
cilat nxënësit duan të dinë<br />
më te<strong>për</strong>.<br />
nëna e rosakut<br />
Personazhet<br />
mjellmat<br />
- Vizato një mjellmë dhe ngjite në murin e klasës.<br />
- Përzgjidhet vizatimi më i bukur nga nxënësit.<br />
8<br />
Mësoj<br />
Rreshtohen gjëra, të cilat nxënësit<br />
i vlerësojnë si informacione të<br />
mësuara në klasë.<br />
pendë të bardha<br />
rosaku i shëmtuar<br />
mjellma e re e bukur<br />
Detyrë shtëpie. Lexo <strong>për</strong>rallën “Rosaku i shëmtuar”, <strong>për</strong>zgjidh pjesën që të pëlqen dhe<br />
argumento me katër- pesë fjali pse të pëlqen.
ubrika: Lexojmë<br />
Tema: Rosaku vogël dhe i shëmtuar (ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të ritregojë <strong>për</strong>mbajtjen e <strong>për</strong>rallës duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të dallojë fjalitë që flasin <strong>për</strong> shqetësimin e rosakut.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e <strong>për</strong>rallës.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>rallën duke plotësuar piramidën e ngjarjes.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, libri me <strong>për</strong>ralla “Rosaku i shëmtuar”, kaseta me këtë <strong>për</strong>rallë.<br />
Ritrego, dallo, diskuto, mesazh.<br />
Aftësitë: Të treguarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (shenja e heshtjes ose pyetja e ditës):<br />
Shenja e heshtjes ose pyetja e ditës, të dëgjuarit;<br />
ditari dypjesësh, piramida e ngjarjes<br />
8<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Në rast se është mundësia, nxënësit shohin në klasë filmin <strong>për</strong> fëmijë “Rosaku i shëmtuar”. Mësuesi/ja mund<br />
të drejtojë disa pyetje, si:<br />
- Pse një mëngjes pranvere shpendi u ndje i lumtur?<br />
realizimi i kuptimit (të dëgjuarit; ditari dypjesësh):<br />
- Ritregohet <strong>për</strong>mbajtja e <strong>për</strong>rallës me ndihmën e pyetjeve të tekstit.<br />
- Gjej në tekst sa herë është <strong>për</strong>dorur fjala “i shëmtuar dhe i mrekullueshëm”, <strong>për</strong> të mbajtur të ngritur vëmendjen<br />
e nxënësve.<br />
rosakut i vjen turp nga vetja.<br />
- Gjej fjalitë që tregojnë se rosakun s’e <strong>për</strong>zuri askush.<br />
veza e mjellmës ishte ngatërruar me vezët e rosave.<br />
- Plotësohet ditari dypjesësh:<br />
Fragmenti Komenti<br />
Rosaku i ndryshëm Pse ndryshon?<br />
Nxirret mesazhi i <strong>për</strong>rallës: Mjellma është mjellmë, edhe kur lind me pulat ose rosat.<br />
Reflektimi. Piramida e ngjarjes.<br />
Plotësohen 8 fjalitë e piramidës së ngjarjes:<br />
. Rosaku.<br />
2. I shëmtuar, i vogël.<br />
. Notimi në <strong>për</strong>rua.<br />
. Strukja e rosakut pranë nënës.<br />
. ...............................................<br />
. ................................................<br />
. ...................................................<br />
8. ....................................................
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Bukuria<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
•Të flasë <strong>për</strong> atë që është e bukur dhe <strong>për</strong> atë që është e shëmtuar.<br />
•Të dallojë te vetja gjërat më të bukura që ka duke i paraqitur në fisha.<br />
•Të tregojë gjërat më të bukura që ka shoku apo shoqja.<br />
• Të gjejë disa fjalë të urta <strong>për</strong> bukurinë.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, foto të ndryshme, fisha.<br />
Bukuri, shëmtuar, shokë, shoqe, vetja.<br />
Aftësitë: Të folurit, të dalluarit, të treguarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Diskutim i ideve, punë në grupe.<br />
Evokimi (diskutim i ideve):<br />
Shkruaj në një fishë ç’gjë është e bukur te shoku/shoqja juaj.<br />
Lexohen fishat dhe grupohen sipas <strong>për</strong>gjigjeve të nxënësve. Nxënësit argumentojnë <strong>për</strong>gjigjet e tyre.<br />
Mësuesi/ja i nxit nxënësit të flasin çiltër e me sinqeritet duke pranuar të gjitha idetë e mendimet e tyre.<br />
Mësuesi/ja shkruan në fisha fjalët e urta:<br />
“Bukuria të verbon, mendja të ndriçon”.<br />
“Bukuria një ditë, veprat një jetë.”<br />
“Njerëzit janë të njëjtë para natyrës, edukata i bën ata të dallohen.”<br />
“S’ka asgjë më të keqe se të <strong>për</strong>qeshurit, sepse më shumë prek të mirët se të këqijtë.”<br />
“Shoku më i pavlefshëm është ai i cili <strong>për</strong> një fjalë që ka dëgjuar <strong>për</strong> shokun e tij, nuk e do më atë.”<br />
“Bukuria e njeriut <strong>për</strong>bëhet nga bukuria e fjalëve që flet.”<br />
- Si i kuptoni këto fjalë të urta?<br />
Shkruhen idetë e nxënësve në tabelë:<br />
- Bukuria është vetëm pamja e jashtme, mendja të çon në rrugë të mbarë.<br />
- Bukuria është <strong>për</strong> momentin, dituria të çon <strong>për</strong>para.<br />
- Bukuria <strong>për</strong> budallain, mençuria <strong>për</strong> dijetarin etj.<br />
realizimi i kuptimit (diskutim i ideve):<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
Çdo grupi i caktohet detyra <strong>për</strong>katëse.<br />
Grupi i parë – Ç’mendoni <strong>për</strong> foton e parë? Cili mendon se është i bukur/ e bukur në klasën tuaj?<br />
- Do të shaje njeri në qoftë se s’është i bukur? Kur ju duket një njeri i shëmtuar?<br />
- A është e mirë kjo?<br />
Grupi i dytë – Ç’mendoni <strong>për</strong> foton e dytë? Cila nga kafshët ose shpendët mendoni se është i bukur/ e<br />
bukur? Pse ju duket i tillë? Po i shëmtuar?<br />
Reflektimi (diskutimi i lirë): Nxënësit diskutojnë <strong>për</strong> shprehjet që janë në libër: Sjellja e zbukuron njeriun.<br />
Nuk ka njeri pa diçka të bukur.<br />
Detyrë shtëpie. Me ndihmën e prindërve a më të rriturve nxënësit të shkruajnë në<br />
fletore dy fjalë të urta <strong>për</strong> bukurinë.<br />
88
ubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Mbyllje <strong>për</strong>rallash<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë një mbyllje <strong>për</strong>ralle sipas shembujve të dhënë në tekst.<br />
• Të shkruajë mbylljen e një <strong>për</strong>ralle që i ka pëlqyer më shumë.<br />
• Të lexojë nga libra të ndryshëm me <strong>për</strong>ralla vetëm mbylljen e tyre.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, libra me <strong>për</strong>ralla.<br />
Fjalë kyç: Mbyllje, hyrje, ngjarje.<br />
Aftësitë: Të shkruarit, të lexuarit, të dalluarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (trego – diskuto):<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Ç’<strong>për</strong>ralla keni mësuar në shkollë dhe ç’<strong>për</strong>ralla keni lexuar në shtëpi?<br />
- Ç’keni vënë re kur keni lexuar një <strong>për</strong>rallë?<br />
zhvillim<br />
Trego – diskuto, punë e drejtuar, shkrim i lirë.<br />
<strong>për</strong>ralla<br />
hyrje mbyllje<br />
pësim fund i lumtur dënim<br />
ata që bëjnë gabime ata që bëjnë mirë ata që bëjnë keq<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Gjinia e emrit<br />
89<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit (punë e drejtuar):<br />
Hapen tekstet e gjuhës në f. 2.<br />
Lexohen mbylljet e tri <strong>për</strong>rallave të dhëna në tekst: “Sirena”, “Peshku i artë”, “Hansi dhe Gretel”.<br />
Në librat me <strong>për</strong>ralla të sjella nga nxënësit, nxënës të ndryshëm lexojnë mbyllje <strong>për</strong>rallash, duke i nënvizuar<br />
me laps.<br />
3. Reflektimi (shkrim i lirë):<br />
Shkruani me fjali mbylljen e një <strong>për</strong>ralle që të pëlqen më shumë.<br />
Lexohen disa shkrime para klasës.<br />
Dhënia e detyrave të shtëpisë.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të klasifikojë emrat e një teksti të dhënë sipas gjinisë: femërore dhe mashkullore.<br />
• Të dallojë emrat e gjinisë mashkullore nga emrat e gjinisë femërore, duke kujtuar rregullat.<br />
• Të formojë çifte duke lidhur emrat femërorë me emrat mashkullorë.<br />
• Të zëvendësojë në fjalitë e një teksti emrat e gjinisë femërore me emrat e gjinisë mashkullore.<br />
• Të krijojë një tekst duke <strong>për</strong>dorur emra mashkullorë dhe emra femërorë.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mjetet:<br />
Teksti, tabela, fletore klase, stilolaps, objekte të ndryshme.<br />
Fjalë kyç: Gjini, femërore, mashkullore, zëvendëso, krijo.<br />
Aftësitë: Të menduarit, të dalluarit, të krijuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Përvijim i të menduarit, të nxënit në bashkëpunim,<br />
punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra.<br />
Evokimi (<strong>për</strong>vijimi të menduarit):<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë ose në tabak letre fjalitë:<br />
Beni i vogël shkoi te shtëpia e Zanës. Sytë e zinj i shkëlqenin nga kënaqësia.<br />
Miku i vogël kishte një letër. Letra ishte nga vëllai i madh.<br />
- Dallo emrat në tekstin e dhënë.<br />
- Në ç’gjini janë emrat e <strong>për</strong>dorur?<br />
- Shkruhen në tabelë emra profesionesh në gjininë mashkullore, p.sh.:<br />
mjek, mësues, punëtor, valltar, sportist, farmacist etj.<br />
- Si mund t’i kthesh këta emra në gjininë femërore?<br />
mjeke, mësuese, punëtore, valltare, sportiste, farmaciste etj.<br />
2. realizimi i kuptimit (të nxënit në bashkëpunim):<br />
Hapet teksti në f. . - Kujtohet rregulla: emrat e gjinisë mashkullore mbarojnë me -i, -u, emrat e gjinisë femërore<br />
mbarojnë me -a, -ja. Nxënësit lexojnë në tekst.<br />
Lexohet teksti i dhënë. U kërkohet nxënësve:<br />
- Dallo emrat duke i nënvizuar me laps.<br />
- Vendosi në bashkësitë e gjinisë.<br />
gjinia mashkullore<br />
lepuri, ketri, bariu, miu,<br />
flamuri, zogu, vendi<br />
emrat<br />
dy gjini<br />
femërore mashkullore<br />
-a -ja -i -u<br />
shtëpia<br />
zanës<br />
letër<br />
Reflektimi (punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra).<br />
Shkruaj emra të gjinisë femërore dhe emra të gjinisë mashkullore.<br />
Formo fjali me këta emra duke krijuar një tekst.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
90<br />
sytë<br />
Beni<br />
gëzimi<br />
gjinia femërore<br />
breshka, gara, rruga, tabela<br />
- Në ushtrimin 2 nxënësit formojnë çifte me emra femërorë + emra mashkullorë. (lidhni me shigjetë).<br />
mamaja → babai motra → vëllai etj.<br />
Gjej gjininë femërore të emrave të dhënë:<br />
këngëtari – këngëtarja, maçoku – macja etj.<br />
Shkruaj fjalitë e tekstit, duke zëvendësuar emrat e gjinisë femërore me emrat e gjinisë mashkullore. p.sh.:<br />
Motra e Evës është këngëtare.<br />
Vëllai i Evës është këngëtar.<br />
Gjyshja e Siditës ka qenë mësuese.<br />
Gjyshi i Siditës ka qenë mësues.<br />
vëllai<br />
Detyrë shtëpie.<br />
Ushtrimi dhe ushtrime nga<br />
Fletorja e punës.
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion <strong>për</strong>rallën, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë e shprehje të reja, duke i <strong>për</strong>dorur ato në fjali të ndryshme.<br />
• Të identifikojë personazhet e <strong>për</strong>rallës duke mbajtur qëndrim ndaj tyre.<br />
• Të flasë <strong>për</strong> stinën e pranverës.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, pamje nga stina e pranverës, dimrit.<br />
Fjalë kyç: Kopsht, pranverë, lulëzoj, fëmijë, gjiganti.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të diskutuarit, të folurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (parashikim me terma paraprakë):<br />
Shkruhen nga mësuesja në tabelë termat:<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kopshti i gjigantit (ora I)<br />
Parashikim me terma paraprakë, lexim i drejtuar – DRTA, rrjeti i diskutimit.<br />
pranvera zogjtë harbonin<br />
kopshti<br />
gjiganti dimri pema fëmijët çelin<br />
Nxënësit me këto fjalë krijojnë një ngjarje me gojë ose me shkrim. Lexohen disa nga krijimet e nxënësve. Më<br />
pas u thuhet se cili nga tregimet i është afruar <strong>për</strong>rallës që do të lexojmë.<br />
realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar – DRTA):<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë titullin e pjesës “Kopshti i gjigantit”. Përralla lexohet me paragrafë dhe <strong>për</strong> çdo<br />
paragraf u drejtohen nxënësve pyetje të ndryshme.<br />
Paragrafi i parë: Atë vit ... deri te zuri gjumi.<br />
- Pse nuk po vinte pranvera në kopshtin e Gjigantit?<br />
- Cilët mungonin në kopshtin e tij?<br />
- Çfarë pa një lule sapo nxori kokën mbi bar?<br />
- Pse ajo u fut sërish nën tokë?<br />
- Po ju si do t’ju dukej një kopsht që i mungonte gjelbërimi, lulëzimi, zogjtë?<br />
- Si do të vazhdojë <strong>për</strong>ralla?<br />
Paragrafi i dytë: Vetëm bora ... deri te drejt kopshtit.<br />
- Cilët ishin të kënaqur me Gjigantin?<br />
- Ç’thoshte prapa dritares Gjiganti?<br />
- Pse Gjiganti brofi nga shtrati?<br />
- Çfarë do të ndodhë më tej? Pse mendoni kështu?<br />
Ku e mbështetni parashikimin tuaj?<br />
Paragrafi i tretë: Përmes... deri te lule e gjethe.<br />
- Cilët e bënë të mrekullueshme pamjen e kopshtit të Gjigantit?<br />
- Ku ishte ende dimër?<br />
- Pse fëmija dukej shumë i trishtuar?<br />
- Si do të <strong>për</strong>fundojë <strong>për</strong>ralla?<br />
Paragrafi i katërt: Gjiganti... deri te në kopsht.<br />
- A i <strong>për</strong>zuri Gjiganti fëmijët nga kopshti?<br />
- Ç’mendoi ai me vete?
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
- Pse u pendua ai dhe pse e prishi murin?<br />
- Ju pëlqen mbyllja e <strong>për</strong>rallës?<br />
- Ka ndonjëri ndonjë ide <strong>për</strong> një mbyllje tjetër?<br />
- A iu afrua parashikimeve tuaja kjo <strong>për</strong>rallë?<br />
- Lexohet <strong>për</strong>ralla zinxhir nga nxënësit e klasës.<br />
- Shpjegohen fjalët e fjalorit: acar, harboj, brofi si dhe fjalë të tjera që nxënësit nuk ua dinë kuptimin.<br />
- Identifikohen personazhet e <strong>për</strong>rallës:<br />
në fillim<br />
më pas<br />
Reflektimi (rrjeti i diskutimit):<br />
Në tabelë shkruhet pyetja:<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>mbajtjen e <strong>për</strong>rallës duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të thotë <strong>për</strong>mbajtjen e pjesës me fjalët e tij.<br />
• Të hartojë pikat e planit duke e ndarë <strong>për</strong>rallën në pjesë.<br />
• Të krahasojë kopshtin pa fëmijë me kopshtin me fëmijë.<br />
• Të japë vlerësimin e <strong>për</strong>rallës duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve të rubrikës “Po ti?”.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, pamje të kopshtit në pranverë, dimër.<br />
Fjalë kyç: Harto, pika plani, mesazh.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kopshti i gjigantit (ora II)<br />
Aftësitë: Të treguarit, të hartuarit, të krahasuarit, të vlerësuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
fëmijët personazhet Gjiganti<br />
Po Jo<br />
A veproi mirë Gjiganti<br />
më fëmijët? Pse?<br />
Përfundimi<br />
Nxënësit grupohen sipas zgjedhjes së tyre. Grupet argumentojnë <strong>për</strong>gjigjet e tyre <strong>për</strong> ’ .<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrave:<br />
Shkruani pjesën që ju pëlqen dhe paraqiteni atë me anë të vizatimit (pamje të ndryshme të kopshtit).<br />
Diskutimi i ideve, të nxënit bashkëpunues, argumento – diskuto.<br />
Evokimi (diskutimi i ideve):<br />
U paraqiten nxënësve dy pamje: të një kopshti me fëmijë dhe të një kopshti pa fëmijë.<br />
U kërkohet nxënësve t’i krahasojnë duke diskutuar pamjet e tyre.<br />
Kopshti pa fëmijë Kopshti me fëmijë<br />
acar, ftohtë, pa lule, lule, zogj, gjethe, flutura,<br />
borë, ngricë, pa fruta, fruta, trëndafila, bar,<br />
pa zogj. gjelbërim.<br />
92<br />
në fillim<br />
më pas
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit (të nxënit bashkëpunues):<br />
Ritregohet pjesa nga disa nxënës duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve të tekstit dhe nga dy nxënës me fjalët e tyre.<br />
Punohet rubrika Kthehu te teksti. Shënoni me V dhe X <strong>për</strong> të dalluar fjalitë e shkëputura nga teksti.<br />
Ndahet klasa në grupe sipas niveleve: Çdo grupi i caktohet detyra e tij.<br />
Grupi i - harto pikën e planit <strong>për</strong> paragrafin e dhënë.<br />
Grupi ii - paraqite paragrafin me anë të vizatimit.<br />
Grupi iii – nxirr cilësitë e personazhit.<br />
Grupi iV – nxirr mesazhin e pjesës.<br />
Mesazhi i pjesës shkruhet në tabelë:<br />
Bota pa fëmijët do të ishte e errët, pa lodra, pa shkolla, pa harmoni, pa paqe.<br />
Reflektimi (argumento – diskuto):<br />
Diskutohen me njëri-tjetrin pyetjet e tekstit:<br />
- Si e vlerëson ti sjelljen e gjigantit në fillim të <strong>për</strong>rallës?<br />
- Pse aty ku hyjnë fëmijët, çelin lulet? (Ato sjellin gjallëri.)<br />
- A njihni të rritur që bezdisen nga fëmijët dhe lojërat e tyre?<br />
- Si do të ngjante bota pa fëmijët?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë tabelat në mjediset publike.<br />
• Të tregojë rëndësinë që kanë tabelat e ndryshme të vendosura në mjedise të ndryshme publike.<br />
• Të dallojë llojet e ndryshme të tabelave në mjediset publike: që tregojnë lejim dhe ndalim, duke nënvizuar<br />
fjalët e kundërta dhe ato të njëjta.<br />
• Të shkruajë katër tabela sipas modeleve të dhëna në tekst.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, fisha në formë tabele me fjalë.<br />
Fjalë kyç:<br />
Tabelë, ndalohet, lejohet<br />
rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Plotësojmë tabela<br />
Aftësitë: Të treguarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Vëzhgo – trego, punë e drejtuar,<br />
punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra, shkrim i lirë.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (vëzhgo – trego)<br />
U paraqiten nxënësve dy tabela në tabakë letre ose të vizatuara në tabelë:<br />
Ndalohet Lejohet<br />
loja me top loja me top<br />
në rrugë! në park!<br />
- Cilat fjalë u japin tabelave kuptim të kundërt? (Ndalohet – Lejohet)<br />
- Cilat fjalë janë njëlloj në dy tabelat? (loja me top)<br />
- Ku keni parë tabela të tilla?<br />
- Jepni shembuj tabelash të ndryshme në mjedise publike.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit (punë e drejtuar):<br />
Hapet teksti në f. 8. Lexohen shembujt e dhënë në tekst duke bërë krahasimet midis tyre.<br />
Punohet ushtrimi 1 në tekst ose në fletore. Nxënësit ushtrohen të formulojnë dhe të shkruajnë tabela:<br />
Gjërat e ndaluara<br />
- Ndalohet hedhja e mbeturinave!<br />
- Ndalohet këputja e luleve!<br />
- Ndalohet pirja e cigareve në vendet publike!<br />
- Ndalohet hyrja e biçikletave në park!<br />
- Ndalohet parkimi i makinave!<br />
Gjërat e lejuara<br />
Lejohen lojërat me top në park!<br />
Lejohet hyrja e fëmijëve të shoqëruar me prindër! (Në kopshtin zoologjik)<br />
Lejohet hyrja me biletë.<br />
Punohet ushtrimi 2. Shiko figurat dhe <strong>për</strong> secilën plotëso nga një tabelë:<br />
Fig. . Ndalohet loja e fëmijëve në rrugë!<br />
Fig. 2. Ndalohet loja me top në klasë!<br />
Fig. . Ndalohet hyrja nga dritaret!<br />
Fig. . Ndalohet hyrja nga kangjellat!<br />
Reflektimi (punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra):<br />
Shkruani 2 tabela (që tregojnë lejim a ndalim) që keni parë në mjedise publike.<br />
- Paraqitini ato me anë të vizatimit.<br />
- Vlerësimi i nxënësve.<br />
- Dhënia e detyrave të shtëpisë.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion <strong>për</strong>rallën, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë fjalët e reja në fjali, sipas <strong>për</strong>mbajtjes së pjesës.<br />
• Të identifikojë personazhet e pjesës duke mbajtur qëndrim ndaj tyre.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>mbajtjen e pjesës, duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të dallojë cilësitë e personazheve.<br />
• Të dramatizojë <strong>për</strong>rallën sipas roleve.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e pjesës.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, pamje nga kopshti zoologjik, tabela.<br />
Arinj, cirk, kopsht zoologjik, vizitoj, vend pëllumbash.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të treguarit, të dramatizuarit, të identifikuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
rubrika: Të lexojmë (ora i-ii)<br />
Tema: Në kopshtin zoologjik<br />
diskutim i ideve, dëgjim i drejtuar, ditari dypjesësh,<br />
dramatizim në role; turi i galerisë.<br />
9
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (diskutim i ideve):<br />
Paraqiten pamje nga kopshti zoologjik dhe u drejtohen nxënësve pyetjet:<br />
- Cilët prej jush kanë vizituar kopshtin zoologjik?<br />
- Ç’keni parë atje?<br />
- Cila nga kafshët ju ka pëlqyer më shumë? Pse?<br />
Thoni disa nga cilësitë e personazheve të kafshëve që marrin pjesë në <strong>për</strong>rallë.<br />
dhelpra – bishtkuqe<br />
palloi – bishtkurorë<br />
mjellma – pendëbardha<br />
lejleku – qafëgjatë<br />
ariu – babaxhan<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit (dëgjim i drejtuar, ditari dypjesësh).<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë titullin e <strong>për</strong>rallës “Në kopshtin zoologjik”, nga Gaqo Bushaka.<br />
Lexohet <strong>për</strong>ralla nga mësuesja me intonacion. U drejtohen nxënësve pyetjet:<br />
- Cilat janë personazhet e kësaj <strong>për</strong>ralle?<br />
- Ku shkuan tre arinjtë me mjeshtrin e tyre?<br />
- Cilat kafshë vizituan kopshtin zoologjik?<br />
- Ç’dini <strong>për</strong> këto kafshë?<br />
Lexohet <strong>për</strong>ralla zinxhir nga nxënësit e klasës.<br />
Shpjegohen fjalët dhe shprehjet e reja.<br />
Liqen artificial, fyej dikë, lajka, vend pëllumbash. Vihen nxënësit të ndërtojnë fjali me to.<br />
- Identifikohen personazhet e <strong>për</strong>rallës duke nxjerrë në pah tiparet dalluese të tyre dhe duke mbajtur qëndrim ndaj tyre.<br />
Mesazhi i <strong>për</strong>rallës: Të mos jemi ziliqarë e të mos fyejmë të tjerët.<br />
Lexohet <strong>për</strong>ralla sipas roleve.<br />
II. Ditari dypjesësh.<br />
kishte humbur<br />
krehrin<br />
pasqyrën<br />
mjellma Personazhet<br />
Në tabelën e ditarit dypjesësh nxënësit plotësojnë.<br />
Fragmenti<br />
palloi<br />
bishtkurorë<br />
• Ku jeni kushërinj të dashur?<br />
Si ia çoni këtu? .......<br />
ariu i murrmë<br />
lejleku<br />
qafëgjatë<br />
Komenti<br />
dhelpra<br />
arinjtë<br />
mjeshtri<br />
dinake<br />
bishtkuqe<br />
Nxënësit u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve të tekstit.<br />
Punohet rubrika Kthehu te teksti: Shënoni me V dhe X në tekst <strong>për</strong>gjigjet.<br />
Punohet ushtrimi Lidh me shigjetë. Mësuesi/ja e vë theksin në një cilësi të veçantë të kafshës, që e dallon atë<br />
nga të tjerat. Nxënësit mund të thonë edhe cilësi të tjera. Më pas nxiten ata të tregojnë si janë formuar fjalët që<br />
tregojnë cilësitë e personazheve.<br />
Diku<br />
Neli<br />
Loloja<br />
Suloja<br />
• zilia është vesi më i keq. Ajo duhet<br />
luftuar pa u kthyer në ves.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
bishtkuqe = bisht + kuqe<br />
qafëgjatë = qafë – gjatë ....<br />
këto fjalë janë formuar nga dy fjalë dhe quhen fjalë të <strong>për</strong>bëra.<br />
Reflektimi (dramatizim në role; Turi i Galerisë):<br />
Me grupe nxënësish bëhet dramatizimi i <strong>për</strong>rallës. U ndahen nxënësve rolet (mjeshtri, palloi, Loli, dhelpra,<br />
Suloja, arinjtë, ariu i murrmë).<br />
Vizatoni një nga kafshët që ju pëlqen më shumë në kopshtin zoologjik.<br />
Punët e nxënësve ngjiten në faqet e mureve të klasës dhe zgjidhen nga vetë nxënësit punimet më të mira.<br />
Vlerësimi i orës së mësimit.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë rreth kafshëve që i kanë lënë mbresa në kopshtin zoologjik.<br />
• Të diskutojë me të tjerët <strong>për</strong> pamjet e kafshëve të ndryshme.<br />
• Të <strong>për</strong>shkruajë një veshje të tijën që e ka me kafshë.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie: Shkruani një tekst me fjali me titull “Një ditë në kopshtin zoologjik”.<br />
Aftësitë: Të folurit, të diskutuarit, të <strong>për</strong>shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Të lexojmë (ora i-ii)<br />
Tema: Në kopshtin zoologjik<br />
Teksti, pamje kafshësh të ndryshme.<br />
Kopsht zoologjik, kafshë të egra, të buta.<br />
Loja enigmë, të nxënit bashkëpunues, <strong>për</strong>shkruaj – piktura.<br />
Evokimi (loja enigmë):<br />
Me pazëlla të ndryshme formohen kafshë që jetojnë në kopshtin zoologjik.<br />
- Formoni figura kafshësh.<br />
- Thoni ku rriten? Ku i keni parë?<br />
Mësuesi/ja vendos disa kartolina me kafshë të kthyera nga ana e pasme në tabelën enigmatike. Më pas ai/ajo<br />
thotë disa cilësi të kafshës, që është në kartolinë dhe nxënësit zbulojnë emrin e kafshës. P.sh.:<br />
Jeton në pyje, është me bisht të gjatë, i pëlqejnë pulat, është dinake: (dhelpra).<br />
Jeton në drurë, është me ngjyrë të murrme, i pëlqejnë lajthitë: (ketri).<br />
Jeton në drurë, çukit pemët dhe ha insektet e dëmshme: (qukapiku).<br />
Mësuesi/ja paraqit tiparet sipas figurave që radhit në tabelën enigmatike.<br />
realizimi i kuptimit (të nxënit bashkëpunues):<br />
Hapet teksti i gjuhës në f. 22.<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
Gr. . Përgjigjjuni pyetjeve të situatës së parë.<br />
Gr. 2. Shikoni pamjet e tekstit dhe diskutoni rreth tyre.<br />
Gr. . Vizatoni kafshë që rriten në kopshtin zoologjik.<br />
9
Çdo <strong>për</strong>faqësues grupi jep <strong>për</strong>gjigjen në emër të grupit që mbulon.<br />
Dëgjohen me vëmendje <strong>për</strong>gjigjet e <strong>për</strong>faqësuesve të grupeve.<br />
Reflektimi (<strong>për</strong>shkruaj – piktura):<br />
Përshkruaj veshjen tënde (me kafshë) dhe më pas pikturoje.<br />
Vlerësimi i nxënësve <strong>për</strong> punën e bërë.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Njëjësi dhe shumësi i emrave mashkullorë<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë numrin shumës dhe numrin njëjës tek emrat e dhënë.<br />
• Të kthejë emrat nga njëjësi në shumës dhe anasjellas duke gabuar deri në %.<br />
• Të formojë një tekst duke shndërruar emrat mashkullorë të numrit njëjës në emra të numrit shumës.<br />
• Të shkruajë njëjësin dhe shumësin e emrave mashkullorë të 4 emrave të figurës, duke formuar edhe fjali me to.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Detyrë: Krijo një vjershë ( vargje) <strong>për</strong> një kafshë që të pëlqen.<br />
Tabela, teksti, fisha me fjalë, fletore klase, stilolaps.<br />
Numri njëjës, shumës, mashkullore.<br />
Të dalluarit, të krijuarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Diskutim i ideve, punë e drejtuar.<br />
Evokimi (diskutim i ideve):<br />
Në një flipçart paraqiten fjalitë, ku fjalët e nënvizuara shkruhen me ngjyrë dhe me nënvizim.<br />
Një peshk doli nga akuariumi.<br />
Disa peshq janë në akuarium.<br />
Lapsi im është i kuq.<br />
Lapsat e tjerë janë të motrës.<br />
- Në ç’numër janë <strong>për</strong>dorur emrat e nënvizuar?<br />
(njëjës, shumës)<br />
njëjës<br />
- Emrat e gjuhës <strong>shqipe</strong> <strong>për</strong>doren në numrin:<br />
shumës<br />
Së bashku me nxënësit mësuesi/ja formulon rregullën:<br />
Emri në numrin njëjës → tregon një njeri, një kafshë, një vend, një send.<br />
Emri në numrin shumës →tregon disa njerëz, kafshë, vende, sende.<br />
Gruponi emrat sipas numrit:<br />
mjeshtri, kopshtet, disa fëmijë, ariu, kuajt, zogu, nxënësit, ca lapsa, mësues.<br />
2. realizimi i kuptimit (punë e drejtuar):<br />
Hapet teksti i gjuhës në faqen 2 .
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Lexohen shembujt e dhënë në tekst dhe kujtohet me nxënësit: Emri është në numrin njëjës dhe shumës.<br />
Emrat mashkullorë <strong>për</strong>doren në numrin njëjës dhe shumës.<br />
Punohet ushtrimi 1. Ndani në dy bashkësi (njëjës, shumës) emrat mashkullorë me ngjyrë blu.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
· Të lexojë vjershën me intonacion të rrjedhshëm.<br />
· Të thotë <strong>për</strong>mbajtjen e vjershës me fjalët e veta.<br />
· Të zëvendësojë shprehjet e dhëna me fjalët <strong>për</strong>katëse.<br />
· Të flasë <strong>për</strong> lopën si kafshë shtëpiake dhe me shumë dobi <strong>për</strong> njeriun.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Njëjës Shumës<br />
pylli, mjeshtri, një liqen etj. plepat, arinjtë, peshqit, zogjtë etj.<br />
Kujdes. Ushtrimi 2 kërkon që nxënësit të kthejnë në numrin shumës emrat e gjinisë mashkullore, edhe në<br />
trajtën e pashquar, edhe në të shquar, njohuri që nxënësit do t’i marrin më vonë. Nxënësit do ta zhvillojnë ushtrimin<br />
në mënyrë intuitive me ndihmën e mësuesit dhe këto ushtrime e para<strong>për</strong>gatitin atë edhe <strong>për</strong> të dalluar më vonë<br />
trajtën e emrit.<br />
Punohet ushtrimi 2: Shkruani shumësin e emrave të dhënë (me laps në tekst).<br />
Një punëtor→ disa punëtorë (në shumës një pjesë e emrave mashkullorë shkruhen më -ë)<br />
punëtori → punëtorët.<br />
Ushtrimi 3: Ktheni në njëjës emrat e dhënë (me laps në tekst).<br />
disa lapsa – një laps disa majmunë – një majmun<br />
Kujdes: <strong>për</strong> të dalluar numrin shumës të emrave mund t’u vëmë para fjalët (<strong>për</strong>emrat e pacaktuar): ca, disa,<br />
shumë, kurse numrit njëjës → një.<br />
Punohet ushtrimi 4: Vendosni në shumës emrat në kllapa.<br />
bilbil, laps → bilbila, lapsa<br />
çelës→ çelësa<br />
gur → gurë<br />
zinxhir → zinxhirë<br />
Punohet ushtrimi 5: Kthe në njëjës emrat e gjinisë mashkullore në tekstin e dhënë.<br />
pyjet - pylli,<br />
arinjtë - ariu,<br />
ujqërit- ujku,<br />
çakajtë - çakalli,<br />
gjar<strong>për</strong>injtë - gjarpri<br />
lepuj - lepuri,<br />
fazanët - fazani,<br />
bilbilat – bilbili etj.<br />
Reflektimi (punë e pavarur → zbatim i njohurive të marra):<br />
Shkruaj emra të gjinisë mashkullore duke i <strong>për</strong>dorur në numrin njëjës dhe në numrin shumës.<br />
Formo fjali duke i <strong>për</strong>dorur këta emra.<br />
- Vlerësimi i nxënësve <strong>për</strong> punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi dhe ushtrime nga Fletorja e punës.<br />
Teksti, pamje e lopës në stallë apo fshat.<br />
Lopë, qytet, fshat, hambar.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Lopa që shkoi në qytet<br />
98
Aftësitë: Të lexuarit, të ritreguarit, të folurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (diskutim i ideve):<br />
- Thoni emrat e disa kafshëve shtëpiake.<br />
- Ku jeton lopa, në qytet apo fshat? Pse?<br />
- Ç’dini <strong>për</strong> lopën?<br />
Shkruhen idetë e nxënësve në tabelë.<br />
99<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Diskutim i ideve, dora e fshehtë, dëgjim i drejtuar, shkrim i imagjinuar.<br />
realizimi i kuptimit (dora e fshehtë, dëgjim i drejtuar):<br />
Vjersha “Lopa që shkoi në qytet” është copëzuar në vargje, të cilat janë shkruar në fisha.<br />
Nxënësit do të bashkohen në grupe dhe do ta ndërtojnë vjershën ashtu siç e mendojnë ata.<br />
Fishat e vargjeve ngjiten në një fletë dhe, më pas, lexohet vjersha e krijuar nga çdo grup.<br />
Mësuesja <strong>për</strong>cakton se cili grup e ka krijuar më saktë vjershën.<br />
Reflektimi: (Lexim zinxhir)<br />
- Hapet libri, lexohet vjersha në f. 2 (zinxhir).<br />
- Shpjegohen fjalët që nxënësit s’ua dinë kuptimin.<br />
- Nxënësit flasin <strong>për</strong> lopën duke sjellë informacione dhe kuriozitete <strong>për</strong> të.<br />
- Nxënësit u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve të tekstit.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Emrat mashkullorë në<br />
shumës hero, mulli, barinj<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë drejt format e numrit shumës të emrave mashkullorë që mbarojnë me zanore të theksuar, deri<br />
në % me gabime.<br />
• Të kthejë në njëjës ose shumës emrat e dhënë.<br />
• Të formojë shumësin e emrave që mbarojnë me zanore të theksuar në tekstin e dhënë.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
jep qumësht<br />
pëllet<br />
Teksti, tabela, tabak letre ku janë shkruar emra të numrit shumës.<br />
Drejtshkrim, shumës, zanore e theksuar.<br />
Aftësitë: Të shkruarit, të shndërruarit, të ndërtuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
lopë<br />
kafshë shtëpiake<br />
barngrënëse<br />
Diskutim i ideve; minigarë, puna me tekstin, të nxënit në bashkëpunim,<br />
punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (diskutim i ideve; minigarë):<br />
Njohuria drejtshkrimore që duhet të mësojnë nxënësit është:<br />
Emrat e gjinisë mashkullore që mbarojnë me zanore të theksuar, në shumës dalin më –nj e jo më –j.<br />
Kjo njohuri do të fitohet në mënyrë intuitive nga nxënësit.<br />
Në tabak letre ose në tabelë paraqiten emrat e mëposhtëm në njëjës dhe kërkohet që nxënësit t’i kthejnë në<br />
numrin shumës. Numri shumës mbulohet ose shkruhet më vonë. Nxënësit vetëkontrollojnë zgjidhjen e detyrës<br />
ose shkëmbejnë fletoren me shokun e bankës.<br />
Mësuesi/ja vëren rastet që janë kthyer gabim në numrin shumës dhe llojin e gabimit.<br />
një hero disa hero-nj<br />
një bari disa bari-nj<br />
një mulli disa mulli-nj<br />
një shalqi disa shalqi-nj<br />
- Në ç’gjini dhe numër janë emrat e shtyllës së parë? (njëjës, mashkullore)<br />
- Në ç’numër janë emrat e shtyllës së dytë? (shumës)<br />
Lihen nxënësit në heshtje dy minuta që të fiksojnë emrat e shtyllës së dytë.<br />
realizimi i kuptimit (puna me tekstin: të nxënit në bashkëpunim):<br />
Hapet teksti i gjuhës në faqen 2 .<br />
Ndahen nxënësit në grupe sipas niveleve.<br />
Grupi i parë: Lidhni me shigjetë numrin njëjës me numrin shumës, ushtrimi 1.<br />
Grupi i dytë: Ktheni në numrin njëjës dhe shumës emrat e dhënë, ushtrimi 2.<br />
Grupi i tretë: Shkruani tekstin duke i kthyer në numrin shumës emrat në kllapa, ushtrimi 3.<br />
- Secili grup me anë të një <strong>për</strong>faqësuesi paraqit punën e grupit. Bëhet vlerësimi i punës duke diskutuar me<br />
njëri-tjetrin.<br />
Reflektimi (punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra):<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalët: zotërinjtë, heronjtë, komshinjtë.<br />
Formoni fjali duke i <strong>për</strong>dorur këta emra në numrin njëjës dhe shumës.<br />
Lexohen fjalitë e formuara nga disa nxënës.<br />
Vlerësimi i nxënësve <strong>për</strong> punën e bërë.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Njëjësi dhe shumësi i emrave femërorë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë njëjësin dhe shumësin e emrave femërorë duke gabuar deri në %.<br />
• Të kthejë në numrin shumës dhe njëjës emrat e gjinisë femërore me –a dhe –ja, duke vënë në dukje emrat<br />
që s’ndryshojnë. (një mollë – disa mollë.)<br />
• Të formojë shumësin e emrave femërorë në tekstin e dhënë.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Punohen ushtrimet e Fletores së punës, f. .<br />
Teksti, tabela, tabakë letre, fletore klase, stilolaps.<br />
Emra femërorë, njëjës, shumës.<br />
00<br />
një kalli disa kalli-nj<br />
një <strong>për</strong>rua disa <strong>për</strong>re-nj<br />
një lumë disa lume-nj<br />
një kushëri disa kushëri-nj
Aftësitë:<br />
Të dalluarit, të shkruarit, të ndërtuarit<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (diskutim i ideve):<br />
Në një tabak letre është shkruar teksti me fjalitë:<br />
Në një lulishte ka shumë lule të bukura.<br />
Disa flutura fluturojnë mbi disa lule.<br />
Një lule dallohet më te<strong>për</strong> nga lulet e tjera.<br />
Diskutim i ideve, të nxënit bashkëpunues,<br />
punë e pavarur → zbatim i njohurive të marra.<br />
Dallohen emrat që janë <strong>për</strong>dorur në këtë tekst (lulishte, lule, flutura, lule).<br />
- Në ç’gjini janë emrat e nënvizuar?<br />
- Në ç’numër janë <strong>për</strong>dorur emrat femërorë?<br />
Emrat e gjinisë femërore grupohen sipas numrit.<br />
një<br />
njëjës → një lulishte, lule, një lule<br />
shumës → shumë lule, disa flutura, ca lule<br />
shumë, disa, ca<br />
Nxiten nxënësit të formulojnë rregullën:<br />
Emrat e gjinisë femërore <strong>për</strong>doren në numrin njëjës dhe shumës.<br />
0<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Vëzhgoni rreth e rrotull klasës. Tregoni sende apo objekte që emërtohen me emra të gjinisë femërore në numrin<br />
njëjës dhe numrin shumës, p.sh.: dërrasa, fletoret, bankat, mësuesja etj.<br />
realizimi i kuptimit (të nxënit bashkëpunues):<br />
Hapet teksti në faqen 0.<br />
Lexohet teksti në libër dhe shembujt e punuar më parë në tabelë nga mësuesja.<br />
Ndahet klasa në tri grupe (sipas niveleve).<br />
Grupi i parë: Ndani në dy bashkësi (njëjës, shumës) emrat e gjinisë femërore të nënvizuar në tekstin e ushtrimit 1.<br />
Grupi i dytë: Ushtrimi 2. Ktheni në shumës dhe njëjës emrat femërorë. Cilët prej emrave nuk ndryshojnë? (qarkoni).<br />
Grupi i tretë: Shkruani në shumës emrat femërorë në tekstin e dhënë të ushtrimit 3.<br />
Dëgjohen me vëmendje punët e çdo grupi.<br />
Diskutohen dhe vlerësohen punët e çdo grupi nga nxënësit.<br />
Reflektimi (punë e pavarur → zbatim i njohurive të marra).<br />
Shkruani emra të gjinisë femërore.<br />
Përdorini ata në numrin njëjës dhe shumës në fjali të ndryshme.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrave të shtëpisë.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Luani dhe miu<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
· Të lexojë fabulën rrjedhshëm e me intonacion.<br />
· Të thotë <strong>për</strong>mbajtjen e fabulës me fjalët e veta.<br />
· Të lexojë fabulën në role.<br />
· Të diskutojë <strong>për</strong> ndihmën që ka dhënë, pavarësisht nga mosha që ka.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, pamje nga luani, miu, libri me fabula.<br />
Luani, miu, liroj, fabul.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të diskutuarit, të dramatizuarit, të treguarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Pyetja e ditës, DRTA, lexim në role, shkrim i lirë.<br />
Evokimi: (pyetja e ditës):<br />
Në fishë paraqitet e shkruar shprehja: “Miqtë e vegjël janë po aq të rëndësishëm sa miqtë e mëdhenj”.<br />
- Si e kuptoni këtë shprehje?<br />
Përgjigjet e nxënësve shkruhen në tabelë.<br />
- Si janë luani dhe miu?<br />
luani miu<br />
realizimi i kuptimit (DRTA):<br />
Hapet teksti dhe lexohet fabula “Luani dhe miu”.<br />
- Shpjegohen fjalët e vështira të fabulës.<br />
- Thuhet fabula me fjalët e veta nga nxënësit.<br />
- Nxirret mesazhi i fabulës:<br />
“Jo vetëm i madhi e ndihmon të voglin, por edhe i vogli e ndihmon të madhin”.<br />
- Lexohet fabula në role (luani, miu).<br />
Reflektimi (shkrim i lirë):<br />
Shkruani fjali, një tekst të shkurtër me temë: “Si mund të ndihmosh të tjerët, pavarësisht nga mosha që ke”.<br />
Lexohen dy-tri punime të nxënësve që kanë <strong>për</strong>funduar më shpejt punën.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Gjej fabula të tjera.<br />
rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Fjalët e personazheve të fabulës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
· Të dallojë fjalët e personazheve kafshë në fabula të ndryshme.<br />
· Të <strong>për</strong>dorë maska të ndryshme në dramatizimin e fabulave.<br />
· Të dramatizojë fabula të ndryshme duke <strong>për</strong>dorur edhe kukulla të llojeve të ndryshme.<br />
02
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
rubrika: Njohim gjuhën<br />
Tema: Trajta e emrit<br />
0<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë trajtën e pashquar nga trajta e shquar në emrat e dhënë duke gabuar deri %.<br />
• Të zbatojë rregullën <strong>për</strong> të dalluar trajtën e emrit.<br />
• Të grupojë emrat e një teksti sipas trajtave në tabelën e trajtës.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, libër me fabula, maska, kukulla prej lecke.<br />
Fabul, maskë, kukulla prej lecke.<br />
Të dalluarit, të dramatizuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Tabela, teksti, fletore klase, stilolaps.<br />
Trajtë e shquar, trajtë e pashquar.<br />
Aftësitë: Të dalluarit, të zbatuarit, të grupuarit.<br />
Harta e mendimit, punë e drejtuar,<br />
punë e pavarur→ zbatim i njohurive të marra.<br />
Evokimi (harta e mendimit):<br />
Pyeten nxënësit: -Ç’kemi mësuar <strong>për</strong> emrin?<br />
femërore mashkullore<br />
Lojë në role, të nxënit bashkëpunues, vizatim i lirë.<br />
Evokimi (lojë në role):<br />
Dramatizohet dhe luhet para klasës fabula “Miu dhe luani”. Ndahen rolet: një nxënës thotë fjalët e luanit, një<br />
tjetër fjalët e miut dhe një i tretë thotë fjalët e autorit.<br />
realizimi i kuptimit (të nxënit bashkëpunues):<br />
Lexohet në tekst shembulli i dhënë nga fabula “Luani dhe miu”.<br />
Ndahen nxënësit në grupe. Çdo grup <strong>për</strong>zgjedh, një fabul nga libri me fabula.<br />
Veçoni fjalët që thonë kafshët në fabul dhe fjalët e autorit.<br />
Dramatizoni fabulën në role.<br />
Reflektimi (vizatim i lirë):<br />
Përgatitni maska sipas kafshëve që dramatizuat në fabulën e zgjedhur.<br />
Përgatitni kukulla prej lecke që futen si dorashka në duar.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrave të shtëpisë.<br />
Fjalë kyç:<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
e pashquar e shquar
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Jepen shembuj <strong>për</strong> çdo rast.<br />
realizimi i kuptimit (punë e drejtuar):<br />
Shkruaj në tabelë emrat:<br />
një djalë → disa djem; një fletore → disa fletore<br />
një park→ disa parqe; një klasë → disa klasa<br />
Formohet fjali me një prej tyre: p.sh.:<br />
Një djalë mori një fletore. Një djalë, një fletore janë në trajtë të pashquar, sepse nuk dallohen nga të tjerët<br />
ose janë të pa<strong>për</strong>caktuar.<br />
Djali (që mori fletoren) shkoi te mësuesja.<br />
Fletorja (që mori djali ) ishte e korrigjuar.<br />
Emrat: djali, fletorja janë në trajtë të shquar, njëjës. sepse dallohen nga të tjerët.<br />
Disa djem morën disa fletore. Disa djem, disa fletore janë në trajtë të pashquar.<br />
Djemtë (që morën fletoret) shkuan te mësuesja.<br />
Fletoret (që morën djemtë ) ishin të korrigjuara.<br />
Emrat: djemtë, fletoret janë në trajtë të shquar, shumës.<br />
Trajta e pashquar dallohet nga trajta e shquar, sepse <strong>për</strong>para emrave janë fjalëzat një, disa ose ca që tregojnë<br />
në mënyrë të pa<strong>për</strong>caktuar sende, njerëz, kafshë.<br />
djali, fletorja, parku, klasa (djemtë, fletoret, parqet, klasat)<br />
Djali mori fletoren. Djemtë morën fletoret.<br />
Fjalët që s’kanë <strong>për</strong>para një, disa ose ca dhe mbarojnë në numrin njëjës me -i, -u, -a, -ja janë në trajtën e<br />
shquar; pra në këtë trajtë emrat tregojnë në mënyrë të <strong>për</strong>caktuar a të dalluar sende, njerëz, kafshë.<br />
Në hartën e mendimit <strong>për</strong> emrin shtohet edhe trajta.<br />
Hapet teksti në faqen 135. Nxënësit udhëzohen të shohin me kujdes figurat <strong>për</strong> të kuptuar dallimin ndërmjet<br />
trajtës së shquar dhe të pashquar. (një djalë i padalluar, i pa<strong>për</strong>caktuar, po kështu edhe një bredh, i cili është i<br />
pa<strong>për</strong>caktuar).<br />
Lexohen shembujt dhe rregullat <strong>për</strong> trajtën e emrave.<br />
Shkruani me laps në tekst trajtën e shquar e të pashquar të emrave të dhënë:<br />
një flutur – flutura baballarët – disa baballarë<br />
Emrat e nënvizuar në tekstet e dhënë (a, b) vendosi në tabelën e trajtave.<br />
Numri njëjës Numri shumës<br />
Trajta e pashquar Trajta e shquar Trajta e pashquar Trajta e shquar<br />
ditë, kockë, qen pellgu disa qen qentë<br />
(Mirë është që tabela e trajtave të <strong>për</strong>gatitet nga mësuesi/ja dhe nxënësit ta plotësojnë ose mund të shfrytëzohet<br />
tabela e trajtave në f. 9 të Fletores së punës.).<br />
Reflektimi (punë e pavarur→ zbatim i njohurive të marra):<br />
Shkruani emra në trajtën e shquar dhe emra në trajtën e pashquar.<br />
Formoni fjali duke i <strong>për</strong>dorur ato në numrin njëjës dhe shumës.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Të punojnë ushtrimet e faqes 9 të Fletores së punës.<br />
0
Mjetet:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Shkruhet në tabelë titulli i tregimit “Toka dhe oqeani”.<br />
realizimi i kuptimit. Veprimtaria e mendimit të drejtuar.<br />
Tërhiqet vëmendja <strong>për</strong> leximin e tregimit.Tregimi lexohet nga mësuesi/ja.<br />
ndalesa e parë: Fëmijët që lindën .... deri te Toka u zemërua shumë.<br />
- Me kë u martua Toka?<br />
- Si u quajtën fëmijët e tyre?<br />
- Ç’ bëri Toka?<br />
- Si mendoni se do të vazhdojë ngjarja?<br />
ndalesa e dytë: Ajo e thirri ... deri te vëllezërit e tu.<br />
- Kush ishte Saturni?<br />
- Çfarë vendosi të bënte Toka?<br />
- Si e <strong>për</strong>shkruan ajo Qiellin?<br />
- Si mendoni se do të veprojë Qielli?<br />
ndalesa e tretë: Kaluan shumë vite... deri në fund.<br />
- Me kë u takua Toka?<br />
- Si e <strong>për</strong>shkruan Oqeanin?<br />
- Ç’ndodhi me Tokën?<br />
Lexohet teksti nga disa nxënës. Nxënësit u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve rreth tekstit.<br />
Punojnë rubrikën Kthehu te teksti.<br />
Reflektimi: Vizatoni Tokën dhe Oqeanin.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Toka dhe oqeani (Ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin qartë, rrjedhshëm dhe t’i shqiptojë drejt fjalët.<br />
• Të tregojë brendinë e tregimit duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve.<br />
• Të dallojë titullin dhe autorin/autoren.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë të reja.<br />
• Të lexojë dhe të mbajë mend hollësi nga tregimi.<br />
• Të dallojë personazhet dhe të ilustrojë tiparet e tyre me pjesë nga tregimi.<br />
Teksti i nxënësit, një hartë fizike e Botës ose një glob.<br />
Fjalë kyç: Toka, Qielli, Oqeani, Titanët.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
dhe<br />
gurë<br />
njerëz pyje<br />
Toka<br />
kafshë<br />
fusha dhe male<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit të lexojnë tekstin dhe të ritregojnë brendinë e tij.<br />
0<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Pema e mendimit. Veprimtaria e mendimit të drejtuar.<br />
peshq<br />
Oqeani<br />
bimë<br />
kafshë<br />
Identifikohen personazhet në letërsi: Toka, Qielli, Oqeani, Titanët dhe perzonazhet në veçanti.<br />
ujë
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Fjalë kyç:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Ritregim, personazh.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Dramatizim, punë në grupe.<br />
Kjo orë mund të jetë dhe një pjesë e bukur <strong>për</strong> t’u dramatizuar nga nxënësit duke krijuar dhe skenografi në e<br />
duhur, kostumet.<br />
Evokimi: Nxënësit improvizojnë një skenë të tregimit, p.sh., pjesën e parë të tregimit.<br />
realizimi i kuptimit. Punë në grupe. Të nxënit në bashkëveprim<br />
Cilat janë<br />
personazhet e<br />
<strong>për</strong>rallës?<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Toka dhe Oqeani (Ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tekstin rrjedhshëm duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të tregojë brendinë e tregimit me anë të organizuesit grafi k.<br />
• Të renditë veprimet e personazheve të tregimit.<br />
• Të analizojë personazhet e tregimit.<br />
• Të dallojë historinë e krijuar si një histori e imagjinuar.<br />
Mjetet:<br />
Teksti i nxënësit, enciklopedia <strong>për</strong> fëmijë.<br />
HARTA E NGJARJES<br />
Pse Toka u nda me Qiellin?<br />
Toka dhe Oqeani<br />
Ku zhvillohet ngjarja?<br />
Lexohet tregimi nga disa nxënës.<br />
Grupi i. Ritregimi me anë të organizuesit grafi k të mësi<strong>për</strong>m.<br />
Grupi ii. Nxënësit renditin veprimet e personazheve:<br />
• Martesa e Tokës me Qiellin.<br />
• Lindja e titanëve me një sy.<br />
• Burgosja e titanëve me <strong>për</strong>jashtim të Saturnit, djalit të madh.<br />
• Ndarja e Tokës nga Qielli.<br />
• Takimi i Tokës me Oqeanin.<br />
• Toka bie në dashuri me Oqeanin.<br />
• Martesa e Tokës me Oqeanin.<br />
• Lulëzimi i jetës në Tokë.<br />
Grupi iii. Analizë e personazheve.<br />
Nxënësit pasi analizojnë mund të vizatojnë dhe personazhin e tyre.<br />
Refl ektimi: Mund të punohet rubrika Kujto dhe krahaso.<br />
Prezantohen punimet nga <strong>për</strong>faqësuesit e grupeve.<br />
Detyrë shtëpie. Gjeni në revistat <strong>për</strong> fëmijë histori të ngjashme. Mësuesi/ja mund t’iu sugjerojë<br />
nxënësve të lexojnë tregime nga vëllimi: Persefoni dhe perëndesha.<br />
Mund t’u jepet si detyrë edhe të gjejnë kuriozitete <strong>për</strong> formimin e Tokës, Qiellit, Ujit..<br />
0<br />
Ku u takua Toka<br />
me Oqeanin?<br />
Çfarë ndodhi pasi u martua<br />
Toka me Oqeanin?
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Toka, qielli dhe uji<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë kuriozitete mbi Tokën që ka lexuar ose dëgjuar.<br />
• Të krijojë një <strong>për</strong>fytyrim <strong>për</strong> Tokën si planet, duke u bazuar në fotografitë e dhëna.<br />
Enciklopedia <strong>për</strong> fëmijë, kuriozitete <strong>për</strong> Tokën, Qiellin, Oqeanin,<br />
pamje të Tokës të marra nga satelitët, glob.<br />
Tokë, qiell, ujë, satelit, glob.<br />
Mendo - diskuto, DDM, vizatim i lirë.<br />
0<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Evokimi: (mendo - diskuto) Mësuesi/ja nis një bisedë me nxënësit.<br />
- Pasi lexuam historinë e autores Sofia Zarabuka, ju besoni se vërtet ka ndodhur kështu?<br />
- Cili nga ju, nga ato që ka lexuar, ka ndonjë ide tjetër <strong>për</strong> krijimin e Tokës, Qiellit, Oqeanit?<br />
Nxënësit shprehin idetë dhe njohuritë e tyre në këtë drejtim.<br />
realizimi i kuptimit: Di, Dua të di, Mësova. Mësuesi/ja u tregon nxënësve:<br />
Shumë kohë më parë, njerëzit e kishin të vështirë të shpjegonin se si ishte krijuar Toka. Kështu ata krijuan shumë<br />
histori të imagjinuara dhe me plot fantazi. Në<strong>për</strong>mjet tyre ata donin të shpjegonin dukuritë e natyrës. Me kalimin<br />
e viteve njerëzit u zhvilluan, ecën shumë <strong>për</strong>para në teknologji dhe shumë pyetjeve filluan t’u jepnin <strong>për</strong>gjigje.<br />
Megjithatë, ka dhe shumë pyetje të cilave edhe sot nuk iu është dhënë <strong>për</strong>gjigje.<br />
Në një fletë të bardhë ose në një grafik organizues nxënësit punojnë me teknikën DDM:<br />
Di Dua të di Mësova<br />
- Shkruani, çfarë dini ju <strong>për</strong> planetin Tokë? Ç’pyetje iu vijnë në mendje tani.<br />
Së bashku do të <strong>për</strong>piqemi t’iu japim <strong>për</strong>gjigje. Për këtë do të na ndihmojë dhe enciklopedia <strong>për</strong> fëmijë. Mund<br />
ta hapni dhe të gjeni <strong>për</strong>gjigje.<br />
Ndonjë pyetjeje që nuk mund t’i <strong>për</strong>gjigjeni, mos nguroni t’u thoni fëmijëve se nuk e dini, por premtojuni atyre<br />
se <strong>për</strong>gjigjen do t’ua jepni ditën tjetër.<br />
Lexohet teksti nga disa nxënës.<br />
Nxënësit shohin figurat dhe i komentojnë ato.<br />
Të nxënit në bashkëveprim:<br />
Grupi i, komenton figurën e parë.<br />
Grupi ii, komenton figurën e dytë.<br />
Grupi iii, komenton figurën e tretë.<br />
Reflektimi: (vizatim i lirë).<br />
Nxënësit pikturojnë një rreth. Me të kaltër ngjyrosin ujërat dhe me ngjyrë kafe ngjyrosin kontinentet. Rrethin<br />
që pikturojnë e ngjitin në një sfond të zi. Kjo është hapësira. Ideale do të ishte që mësuesi/ja të paraqiste hartën<br />
e botës bardhë e zi dhe nxënësit ta ngjyrosnin atë.<br />
Më pas nxënësit lexojnë kuriozitetet e gjetura.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Trajta e shquar dhe e pashquar<br />
e emrave mashkullorë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë trajtën e shquar dhe të pashquar të emrave mashkullorë të dhënë.<br />
• Të dallojë që emrat e gjinisë mashkullore, në numrin njëjës, trajta e shquar mbarojnë me -i, -u.<br />
• Të dallojë mbarësën –t të emrave mashkullorë, trajta e shquar, numri shumës.<br />
• Të lakojë emrat mashkullorë në njëjës dhe shumës, në trajtën e pashquar.<br />
• Të lakojë emrat mashkullorë në njëjës dhe shumës, në trajtën e shquar.<br />
• Të klasifikojë emrat e dhënë sipas trajtës.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Teksti i nxënësit, fletorja e punës.<br />
Emër, numër, trajta e pashquar, trajta e shquar, mbaresë, gjinia mashkullore.<br />
Evokimi: Mësuesi/ja iu kërkon nxënësve të shkruajnë emra të gjinisë mashkullore.<br />
Më pas mësuesja udhëzon nxënësit të ndajnë emrat e gjinisë sipas trajtës.<br />
Mësuesi/ja merr informacionin e parë mbi atë çka dinë fëmijët rreth trajtës së emrave mashkullorë.<br />
realizimi i kuptimit: Duke parë figurën mësuesi/ja i nxit nxënësit të rikujtojnë fabulën “Luani dhe miu”.<br />
I nxit ata të shkruajnë fabulën në pesë fjali.<br />
Lexohet fabula nga dy-tre nxënës. Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalët miu, luani sipas trajtës që kanë dalë në<br />
fjalitë e krijuara nga nxënësit.<br />
Mësuesja lexon rubrikën Mbaj mend.<br />
Në tabelë mësuesi/ja paraqet trajtën e pashquar dhe të shquar të emrave të dhënë në libër ose mund të<br />
paraqesë dhe emra të tjerë.<br />
Punohet ushtrimi ku nxënësit nënvizojnë emrat e gjinisë mashkullore dhe tregojnë trajtën e tyre.<br />
Emrat janë: një tigër, babai, pyll, gjah, tigri, pylli, vend, një zog, zogu, tigrin, zogjtë, tigrat, tigri, zogjtë.<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit gjejnë trajtën e shquar njëjës e shumës të emrave të gjinisë mashkullore:<br />
elefant elefanti elefantët<br />
libër libri librat<br />
laps lapsi lapsat<br />
qen qeni qentë<br />
shok shoku shokët<br />
mekanik mekaniku mekanikët<br />
maçok maçoku maçokët<br />
shofer shoferi shoferët<br />
Ky ushtrim mund të zhvillohet dhe në formë loje, <strong>për</strong> t’u kuptuar qartë nga nxënësit.<br />
Kështu nxënësit ndahen në grupe me nga një etiketë:<br />
Grupi i parë trajta e pashquar njëjës.<br />
Grupi i dytë trajta e shquar njëjës.<br />
Grupi i tretë trajta e pashquar shumës.<br />
Grupi i katërt trajta e shquar shumës.<br />
Mësuesi/ja cakton nxënësit e katër grupeve që do të mbajnë etiketat e trajtës dhe numrit. Nxënësit e tjerë ndahen<br />
në grupe, ku secili në një fletë shkruan formën e saktë të emrit.<br />
Në ushtrimin 3 nxënësit udhëzohen të lexojnë njëherë tekstin dhe të vendosin në formën e duhur emrat në kllapa.<br />
Ushtrimin 4 nxënësit e punojnë në fletore ose në libër duke plotësuar tabelën.<br />
Reflektimi: shkruani katër emra të gjinisë mashkullore.<br />
Formo fjali me to në trajtën e shquar dhe në atë të pashquar.<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit punojnë ushtrimin në Fletoren e punës, faqe 0.<br />
08
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tekstin rrjedhshëm duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të ritregojë me fjalët e tij/e saj brendinë e tekstit.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë fjalët e reja në fjali.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e tregimit duke u bazuar në veprimet e personazheve.<br />
• Të diskutojë mbi dobinë e punës.<br />
• Të dallojë hollësitë duke <strong>për</strong>caktuar fjalitë e sakta që i <strong>për</strong>kasin tregimit.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti i nxënësit, grafiku, zinxhiri i pasojave, filmi i animuar,<br />
prodhim i Kinostudios Shqi<strong>për</strong>ia e Re (nëse ka mundësi <strong>për</strong> gjetjen e tij).<br />
Dhe, flori, qyp, të holla.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të shprehurit, të vlerësuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Dheu është flori<br />
09<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Parashikim me anë të titullit, veprimtaria e leximit të drejtuar, shkrim argumentues.<br />
Evokimi: Parashikimi me anë të titullit.<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë titullin e tregimit “Dheu është flori”. Pyet nxënësit:<br />
- Si e kuptoni këtë titull? Si mendoni, <strong>për</strong> çfarë flitet në këtë tregim?<br />
- Shkruani në një fletë 3 fjali ku të shprehni idetë tuaja.<br />
realizimi i kuptimit. Lexim me ndalesa, veprimtaria e leximit të drejtuar.<br />
ndalesa e parë: Një bujk plak ... deri te të varfër asnjëherë.<br />
- Çfarë u tha bujku plak bijve të tij para se të vdiste?<br />
- Si mendoni, çfarë do të bëjnë bijtë e tij?<br />
- A do ta gjejnë ata qypin që ka fshehur babai i tyre?<br />
ndalesa e dytë: Të tre bijtë ... deri te nuk e gjenin dot.<br />
- Çfarë bënë bijtë?<br />
- Si mendoni, a u mërzitën ata që nuk po e gjenin qypin?<br />
- Çfarë bënë ata me të hollat që merrnin?<br />
- Atëherë, ku ishte qypi me florinj që u tha i ati?<br />
Mësuesi/ja i drejton të shohin fletën ku shkruan idetë e tyre <strong>për</strong> titullin dhe të vënë re a <strong>për</strong>kojnë ato me<br />
ngjarjen që lexuan.<br />
Pasi dëgjojnë disa nga punimet e nxënësve, mësuesi/ja shkruan në dërrasë thënien, që është dhe mesazhi i pjesës:<br />
Puna e tyre e <strong>për</strong>bashkët dhe e palodhur ishte në të vërtetë qypi me florinj.<br />
Punohet rubrika Kthehu te teksti. Kjo rubrikë mund të punohet duke i kërkuar një nxënësi të lexojë tekstin<br />
dhe nxënësit e tjerë të jenë të vëmendshëm në dëgjimin e tekstit dhe plotësimin e fjalive të sakta.<br />
Punohet rubrika plotëso. Nxënësit e nivelit bazë dhe të mesëm e plotësojnë në libër, kurse nxënësit shumë<br />
të mirë mund të punojnë zinxhirin e ngjarjes sipas grafikut organizues Nr. 13.<br />
Reflektimi: Shkrim argumentues.<br />
Shkruani me tri fjali <strong>për</strong>gjigjen e pyetjes: Pse babai iu la djemve të tij këtë porosi?<br />
Përgjigjet janë të pranueshme. Variante <strong>për</strong>gjigjesh mund të jenë: Sepse djemtë ishin dembelë. Ai donte t’i<br />
nxiste që të punonin dhe të fitonin. Duke punuar së bashku ata s’do ta ndjenin lodhjen etj.<br />
Detyrë shtëpie. Lexim i tregimit, tregimi i <strong>për</strong>mbajtjes.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Aftësitë: Të lexuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kthimi i Ymer Agës (Ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë legjendën me intonacion.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>mbajtjen me fjalët e veta.<br />
• Të dallojë legjendën nga gjinitë e tjera letrare të mësuara.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti i nxënësit, libër me legjenda shqiptare të Mitrush Kutelit.<br />
Legjendë, kthim, rob, lë peng, nishan, jap besën, Ymer Ago.<br />
Parashikimi me terma paraprakë DRTA, shkrim i lirë.<br />
Evokimi: Parashikimi me terma paraprake.<br />
Jepen fjalët: martesë, Ymer Aga, luftë, rob, besë, kthim. Nxënësit lihen të shkruajnë një tekst <strong>për</strong> 8 minuta.<br />
Lexohen 2- krijime të nxënësve.<br />
realizimi i kuptimit: Sot do të lexojmë një legjendë shumë të bukur shqiptare. Imagjinoni një luftëtar shqiptar<br />
shumë trim dhe të hijshëm.<br />
Mësuesi/ja lexon legjendën. Udhëzon nxënësit të nënvizojnë fjalët që nuk ua dinë kuptimin.<br />
Kjo veprimtari mund të zhvillohet dhe me metodën e leximit të drejtuar.<br />
ndalesa e parë: Ymer Aga ... deri te a kthehem <strong>për</strong>sëri.<br />
- Cili është personazhi kryesor?<br />
- Me cilën martohet ai?<br />
- Çfarë ndodhi?<br />
- Si mendoni ju, çfarë do të ndodhë më pas? A do të kthehet ai?<br />
ndalesa e dytë: Nëntë vjet ... deri te as të hante, as të pinte.<br />
- Për sa kohë do ta priste e Bukura e tij?<br />
- Çfarë i tha Ymer Aga asaj?<br />
- Çfarë ndodhi në luftë?<br />
- Pse nuk pranoi as të hante, as të pinte?<br />
ndalesa e tretë: Vetë mbreti ... deri te ta lironin.<br />
- A ishte i saktë parashikimi juaj <strong>për</strong> mërzinë e Ymer Agës?<br />
- Çfarë premtimi i dha Ymer Aga mbretit?<br />
- Si mendoni, do ta mbajë ai besën?<br />
ndalesa e fundit: Tërë ditën ... deri në fund.<br />
- Çfarë po ndodhte në vendin e tij?<br />
- Si e njohu nusja e tij pas kaq vitesh?<br />
- Cili ishte sh<strong>për</strong>blimi që mori pasi e mbajti besën?<br />
Nxënësit nxiten të tregojnë legjendën me fjalët e tyre.<br />
Punim i fjalorit. Formimi i fjalëve me to.<br />
Leximi i tekstit nga nxënësit, identifikohen personazhet: E bukura, Ymer Aga, Mbreti.<br />
Më pas nxënësit nxiten të kujtojnë legjendën e Gjergj Elez Alisë.<br />
- Cila është legjenda që iu vjen në mend, ku flitet <strong>për</strong> luftëtar tjetër shqiptar që mbrojti nderin e motrës dhe të atdheut.<br />
Reflektimi: Shkrim i lirë. Shkruani dy raste në të cilat ju tregoni premtimet që ju keni dhënë prindërve, shokëve<br />
ose dikujt të afërt.<br />
Detyrë shtëpie. Lexim i legjendës, tregimi i saj. Gjetja e fjalëve të urta <strong>për</strong> besën.<br />
0
ubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kthimi i Ymer Agës (Ora e dytë)<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm legjendën.<br />
• Të ritregojë brendinë duke <strong>për</strong>dorur grafikun e ngjarjes.<br />
• Të analizojë personazhet e legjendës.<br />
• Të <strong>për</strong>zgjedhë alternativat e sakta nga tri të dhëna.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e mbajtjes së besës si cilësi dhe virtyt i shqiptarëve, duke u bazuar në veprimet e<br />
personazhit kryesor.<br />
Mjetet:<br />
Teksti i nxënësit, libër me legjenda shqiptare të Mitrush Kutelit, grafiku organizues Kocka e zhveshur.<br />
Fjalë kyç: Ritregim, <strong>për</strong>zgjedh.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Lexim në role, punë e pavarur, Turi i galerisë, analizë personazhesh.<br />
Evokimi: Nxënësit paraqesin në një kënd të klasës fjalët e urta që kanë gjetur me ndihmën e prindërve. Lexohen<br />
dhe komentohen.<br />
Besa e shqiptarit është shqiptaria.<br />
Besa e shqiptarit si purteka e arit.<br />
realizimi i kuptimit:<br />
Cilat janë personazhet e legjendës:<br />
Ymer Aga, e Bukura e Tij, mbreti, autori ose tregimtari i legjendës.<br />
Lexim i tregimit në role.<br />
- Punimi i grafikut Harta e ngjarjes.<br />
- Punimi i rubrikës Kthehu te teksti<br />
- Punim i rubrikës Lish <strong>për</strong>gjigjen e duhur me shigjetë.<br />
Reflektimi: Analizë personazhesh. Nxënësit ndahen në grupe <strong>për</strong> të analizuar personazhet:<br />
Ymer Agën, të Bukurën e tij, mbretin.<br />
Ymer Aga<br />
trim i hijshëm<br />
mban fjalën e dhënë plot gëzim në shpirt<br />
Mbreti<br />
i jep lirinë bindet pasi kthehet<br />
Ymer Aga<br />
nuk beson te besa<br />
E bukura<br />
e dashur e bukur<br />
pret zotin e saj<br />
Diskutim argumentues. A e ruajnë ende shqiptarët zakonin e besës? Pyetni prindërit tuaj.<br />
Detyrë shtëpie. Kërkoju ndihmë më të rriturve të të tregojnë një legjendë dhe shkruaje atë<br />
me -8 fjali. Nëse ke dëshirë, vizatoje personazhin e legjendës.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë fjalitë e dhëna.<br />
• Të renditë veprimet e personazheve të legjendës së dhënë.<br />
• Të shkruajë veprimet e renditura të legjendës.<br />
• Të shkruajë një tekst të shkurtër (fjali të renditura sipas radhës së veprimeve të personazheve të një tregimi të dhënë).<br />
Mjetet:<br />
Objektivat:<br />
Teksti<br />
Fjalë kyç: Veprime, personazhe, renditje.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Flamuri magjik (Ora e parë)<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin me intonacion.<br />
• Të dallojë titullin dhe autorin e tregimit të dhënë.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë në fjali fjalët e reja.<br />
rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Veprimet e personazheve<br />
Punë e pavarur, zbatim i njohurive, diskutim argumentues.<br />
Evokimi: Mësuesi/ja i fton nxënësit të tregojnë shkurt legjendën e Ymer Agës. Dy-tri nxënës tregojnë <strong>për</strong>mbajtjen<br />
e legjendës.<br />
realizimi i kuptimit. Mësuesi/ja e realizon objektivin e mësimit në dy faza:<br />
Faza i: Nxënësit para<strong>për</strong>gatiten <strong>për</strong> të ritreguar me shkrim në mënyrë të <strong>për</strong>mbledhur legjendën. Ata duhet<br />
të mbajnë parasysh që personazhi i realizon veprimet sipas një radhe të caktuar. Për këtë ata lexojnë në tekst<br />
veprimet e personazhit Ymer Aga që nuk janë të renditura saktë dhe, duke njohur legjendën, i renditin ngjarjet si<br />
duhet, duke vendosur numrat në kuti.<br />
Lexohet <strong>për</strong>mbledhja nga disa nxënës sipas radhës kur ndodh veprimi në legjendë.<br />
Faza ii: Nxënësit shkruajnë në mënyrë të pavarur <strong>për</strong>mbledhjen e legjendës duke u munduar të shkruajnë sa<br />
më shumë fjali nga ato që lexuan.<br />
Për nxënësit me nivel mesatar mësuesi/ja kërkon që të shkruajnë <strong>për</strong>mbledhjen e pjesës “Dheu është flori”.<br />
Reflektimi: Disa nxënës të niveleve të ndryshme lexojnë krijimet e tyre.<br />
Detyrë: Nxënësit të gjejnë flamur shqiptar në masa të ndryshme dhe ta sjellin herën tjetër në klasë.<br />
• Të shprehë me fjalët e tij emocionet që i shkakton leximi i tregimit.<br />
2
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Teksti i nxënësit, flamur shqiptar i masave të ndryshme.<br />
Flamur magjik, katedrale, at, top.<br />
Të lexuarit, të kuptuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Parashikim me anë të titullit, pesëvargësh.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Evokimi:<br />
Në këtë fazë nxënësit vendosin flamujt e sjellë ose të realizuar në lëndët e tjera në kënde të ndryshme të klasës.<br />
Mësuesi/ja e vazhdon mësimin me një hyrje rreth tregimit me të cilin ata do të njihen.<br />
Sot ne do të lexojmë një tregim <strong>për</strong> një flamur magjik. Si mendoni ju, pse mund të jetë magjik ky flamur? Nxënësit<br />
japin ide të ndryshme dhe mësuesi/ja kujdeset që t’i shkruajë ato në një tabak letre ose në tabelën e zezë.<br />
realizimi i kuptimit (lexo-mendo-<strong>për</strong>gjigju)<br />
Mësuesi/ja lexon tregimin bukur dhe në mënyrë shprehëse.<br />
Punohet fjalorthi. Nxënësit mund të kenë nënvizuar dhe fjalë të tjera, p.sh.: ani, shtiza, era e Veriut etj. Formojnë<br />
fjali me to.<br />
Mësuesi/ja iu bën të ditur nxënësve se At Gjergj Fishta ishte një atdhetar shqiptar i madh, që e donte shumë<br />
vendin e tij. Ai ka shkruar shumë libra. Ka shkruar vjershën <strong>për</strong> gjuhën <strong>shqipe</strong>. Ata e kanë lexuar në librin e parë<br />
të Abetares. Ndonjë nxënës mund ta kujtojë atë. Më shumë nxënësit do të mësojnë kur të rriten.<br />
Punohet rubrika pyetje rreth tekstit.<br />
Leximi i tregimit nga nxënësit<br />
Reflektimi: (Pesëvargësh)<br />
flamuri magjik<br />
ndriçon nuk zhduket<br />
Flamuri<br />
i kuq magjik<br />
valëvitet qëndiset ngjyroset<br />
flamuri ynë është magjik<br />
simbol<br />
Detyrë shtëpie. Leximi i tregimit, ritregimi.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin me role.<br />
• Të tregojë brendinë e tregimit me fjalët e tij/saj.<br />
• Të dallojë fjalitë ku gjenden emrat e kërkuar.<br />
• Të shprehë emocionet e tij/saj <strong>për</strong> flamurin kuqezi.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Lapsa, fletë format, tabakë letre.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Flamur magjik, katedrale, at, top.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të kuptuarit, të shprehurit.<br />
Tema: Flamuri magjik (Ora e dytë)<br />
Metoda dhe teknika mësimore: Mendo-diskuto, të nxënit në bashkëveprim
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Mësuesi/ja shtron pyetjen: Pse është i rëndësishëm flamuri <strong>për</strong> një komb (vend)<br />
realizimi i kuptimit: të nxënit në bashkëpunim.<br />
Tregimi lexohet nga nxënësit në role ose mund ta dramatizojnë atë.<br />
Ritregohet <strong>për</strong>mbajtja me fjalët e veta.<br />
Grupi i. Gjej dhe lexo fjalët ku <strong>për</strong>menden fjalët: veri, nder, magjik, ka mbirë.<br />
Grupi ii. Sa herë <strong>për</strong>mendet në tekst fjala flamur dhe kuqezi?<br />
Grupi iii. Plotëso, në zemrën e djalit ka lulëzuar:<br />
a) flamuri (cili?) kuqezi.<br />
b) guximi (<strong>për</strong> çfarë?) <strong>për</strong> mbrojtjen e atdheut.<br />
c) urrejtja (kundrejt kujt?) armiqve që donin të rrëzonin flamurin.<br />
d) dashuria (<strong>për</strong> kë?) atdhetarizmin.<br />
Reflektimi: ditari dypjesësh.<br />
Cila është fjalia ose pjesa e tekstit që ju pëlqen?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë flamurin si simbol i një shteti.<br />
• Të dallojë ndryshimet midis 6 flamujve të dhënë (numri varet nga flamujt e sjellë.)<br />
• Të diskutojë mbi autorin e vargjeve të Himnit.<br />
• Të këndojë me emocion Himnin e Flamurit.<br />
Mjetet: Flamuj shqiptarë, kaseta me Himnin e Flamurit, shalle, kapuça, bluza, bojëra, lapsa, foto e Asdrenit,<br />
magnetofon, foto ose vizatime nga flamurë të shteteve të tjera.<br />
Fjalë kyç: Himn, flamur, komb, shenjë.<br />
rubrika: Të flasim<br />
Tema: Himni i Flamurit<br />
Aftësitë: Të shprehurit, të lexuarit, të kënduarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
fjalia komenti (pse më pëlqen?)<br />
Mesazhi:<br />
Dashuria <strong>për</strong> liri është aq e fuqishme, saqë armiqtë nuk mund ta zhdukin atë.<br />
Mendo-diskuto.<br />
Evokimi: loja festive, pyetja e ditës.<br />
Mësuesi/ja krijon në klasë një atmosferë festive. Nxënësit veshin bluzat me shqiponjë, vënë shallet, kapuçat<br />
me shqiponjë. Dikush që vizaton bukur mund të pikturojë në faqe, në ballë ngjyrat kuqezi. Mund të ndihmoheni<br />
nga mësuesi/ja e edukimit figurativ ose një prind. E rëndësishme është të krijohet një atmosferë festive ku flamuri<br />
do të jetë aktori kryesor.<br />
realizimi i kuptimit: (Punë e drejtuar). Mësuesi/ja i nxit nxënësit të flasin rreth flamurit kuqezi.<br />
Arrihet në <strong>për</strong>fundimin se çdo shtet ka flamurin e tij. Flamuri është shenja dalluese e çdo kombi.<br />
Në tabelë ose në një tabak letre mësuesi/ja ka shkruar Himnin e Flamurit.<br />
Nxënësit e lexojnë në kor atë. Mësuesi/ja komenton vargjet, në mënyrë që nxënësit të kuptojnë sa më mirë<br />
<strong>për</strong>mbajtjen e himnit.
ubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Trajta e shquar dhe e pashquar e emrave femërorë<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
U flitet nxënësve <strong>për</strong> poetin Aleksandër Stavre Drenova me pseudonim Asdreni, i cili i ka shkruar vargjet e himnit<br />
shumë kohë më parë, kur ka qenë i ri dhe ka jetuar në Rumani. Kompozitori i këngës së himnit është një rumun.<br />
Më pas nxënësit këndojnë himnin, të ngritur në këmbë, me dorën në zemër.<br />
Është mirë të sigurohet dhe kaseta me himnin dhe nxënësit të këndojnë duke e shoqëruar.<br />
Nxënësit kanë sjellë flamuj të shteteve të ndryshme ose janë porositur t’i vizatojnë disa prej tyre. Thonë emrat<br />
e shteteve që u <strong>për</strong>kasin dhe ndryshimet midis tyre.<br />
Reflektimi: Rrjet diskutimi.<br />
- A të pëlqen flamuri shqiptar? Pse? Rendit tri-katër arsye.<br />
Mësuesi/ja i nxit nxënësit me pyetje të tjera, si p.sh.: Pse flamuri ka ngjyrë të kuqe, pse ka shqiponjë në mes.<br />
Për kuriozitetin e nxënësve mësuesi/ja mund t’u ofrojë dhe foto të ndryshimeve që ka pësuar flamuri shqiptar nga<br />
koha e Skënderbeut deri në ditët tona.<br />
Dita e Flamurit është festë kombëtare dhe është e tillë në nder të shpalljes së Pavarësisë në Vlorë më 28<br />
Nëntor 9 2, nga Ismail Qemali.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë trajtën e shquar dhe të pashquar të emrave femërorë të dhënë.<br />
• Të dallojë mbaresën në trajtën e shquar dhe të pashquar -a, -ja dhe -t, -të në emrat e dhënë.<br />
• Të klasifikojë emrat sipas gjinisë, numrit dhe trajtës.<br />
• Të krijojë jo më pak se fjali, ku emri të vendoset në të dyja trajtat dhe në të dy numrat.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti i nxënësit, fletore e punës, kllaster.<br />
Emër i gjinisë femërore, trajtë e shquar, trajtë e pashquar, mbaresë.<br />
Aftësitë: Të kuptuarit, të dalluarit, të krijuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Detyrë shtëpie. Vizatoni flamurin shqiptar.<br />
Pemë e mendimit, analizë<br />
Evokimi: Nxënësit me anë të një stuhie mendimi, plotësojnë kllasterin <strong>për</strong> emrin, duke kujtuar njohuritë <strong>për</strong><br />
të. Emri ka dy gjini: mashkullore, femërore; dy numra: njëjës, shumës; dy trajta: i shquar, i pashquar.<br />
shumës<br />
njëjës<br />
i <strong>për</strong>gjithshëm<br />
lloji<br />
i <strong>për</strong>veçëm<br />
numri Emri gjinia<br />
trajta<br />
i shquar i pashquar<br />
mashkullore<br />
femërore<br />
këmba<br />
lulja<br />
bleta<br />
shoqja
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
U kërkohet nxënësve të shkruajnë emra të gjinisë femërore.<br />
Komentohet figura dhe lexohen fjalitë. Emri era është në gjininë femërore, numri njëjës, trajta e shquar. Në të<br />
pashquar emri era ka formën erë. Emri varka dhe emri pemët analizohen si në rastin e parë.<br />
realizimi i kuptimit: hapi i. Punohet ushtrimi 1. Nxënësit individualisht vendosin shkronjën që mungon në<br />
emrat e dhënë të gjinisë femërore. Pasi e <strong>për</strong>fundojnë të gjithë, mësuesi/ja kërkon prej tyre të tregojnë gjininë<br />
dhe trajtën e emrave të plotësuar.<br />
hapi ii. Para se të lexohet rubrika Mbaj mend, mësuesi/ja kërkon prej tyre, që emrat e dhënë t’i vendosin në<br />
numrin shumës. Një nxënës i shkruan emrat në tabelë ose mësuesi/ja mund t’i ketë shkruar në tabakë letre dhe<br />
ka dalluar me ngjyra mbaresat e numrit njëjës dhe shumës në trajtë të shquar.<br />
hapi iii. Në fund kërkohet që vetë nxënësit të arrijnë të thonë rregullën, të cilën në fund e lexojnë së bashku.<br />
Punohet ushtrimi 2 ku nxënësit plotësojnë tabelën sipas shembullit të dhënë. Mësuesi/ja shpjegon edhe<br />
rastet, kur bie e-ja në trajtën e shquar tek emrat e tipit lule, dele, anije etj.<br />
Punohet ushtrimi 3 ku nxënësit vendosin në trajtën e duhur emrat në kllapa. Punohet ushtrimi 4 ku<br />
nxënësit vendosin emrin lule në trajtën e pashquar dhe të shquar, në numrin njëjës dhe shumës.<br />
Reflektimi: Nxënësit shkruajnë në tabelën e dhënë emra të gjinisë femërore, në numrin njëjës e shumës,<br />
trajta e shquar dhe e pashquar.<br />
Trajta e pashquar Trajta e shquar<br />
Njëjës Shumës Njëjës Shumës<br />
Ose mësuesi/ja mund të orientojë nxënësit të punojnë në fletoren e punës, të ndarë sipas niveleve.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi në Fletoren e punës, f. 2.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Vendi im<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë vjershën me intonacion.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë fjalët e fjalorit në fjali.<br />
• Të <strong>për</strong>gjigjet rreth tekstit duke ilustruar me vargje nga poezia.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e dashurisë <strong>për</strong> atdheun që <strong>për</strong>shkon poezinë.<br />
Mjetet:<br />
Album me pamje nga Shqi<strong>për</strong>ia, fletëpalosje <strong>për</strong> vendet turistike të Shqi<strong>për</strong>isë, kartolina me pamje<br />
nga Shqi<strong>për</strong>ia, foto personale të fëmijëve në vende të ndryshme etj., fisha me vargjet e vjershës.<br />
Fjalë kyç:<br />
Vend, kroje të argjendta, petrit, burra viganë.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të shprehurit, të recituarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Diskutim mbi fotot, dora e fshehtë, punë në grupe.<br />
Evokimi: Mësuesi/ja e nis orën e mësimit me prezantimin e fotove nga Shqi<strong>për</strong>ia. Kërkon nga nxënësit që ata<br />
t’i komentojnë dhe të tregojnë rreth <strong>për</strong>vojave që kanë pasur me prindërit në këto vende.<br />
realizimi i kuptimit: Dora e fshehtë. Mësuesi/ja ka <strong>për</strong>gatitur fisha me vargjet e vjershës dhe nxënësit të ndarë<br />
në grupe renditin saktë duke formuar strofat e vjershës. Më pas poezia lexohet e plotë nga nxënësit.<br />
Punohen fjalët e fjalorit. Kërkohet që nxënësit të formojnë fjali me këto fjalë.<br />
Lexohet vjersha nga disa nxënës. Punohet rubrika pyetje rreth tekstit.
Nxënësit komentojnë fotot.<br />
Nxënësit të ndarë në grupe punojnë rubrikën “Lidh me shigjetë”.<br />
Grupi i. Shkruaj nga një fjali <strong>për</strong> secilën strofë.<br />
. Vendi im ka natyrë të bukur.<br />
2. Në vendin tim burrat janë trima dhe gratë të bukura.<br />
2. Gjuha <strong>shqipe</strong> është si vala e detit.<br />
Grupi ii. Komento figurat mbi veshjet popullore.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Reflektimi: Me kartolinat e sjella në klasë nxënësit krijojnë një miniekspozitë me pamje nga Shqi<strong>për</strong>ia. Në këtë<br />
miniekspozitë <strong>për</strong>fshihen dhe foto të fëmijëve nga pushimet e tyre në vendet turistike të vendit.<br />
Detyrë shtëpie. Pyet prindërit mbi veshjet popullore të krahinës.<br />
Pyet më të rriturit mbi luftën e popullit shqiptar nën udhëheqjen e Skënderbeut.<br />
Shënim: Në shkolla ku ka rrjet të zhvilluar teknologjik, në faqet e uebsajteve (website) shqiptare, mësuesi/ja<br />
mund të prezantojë foto nga Shqi<strong>për</strong>ia, të realizuara mjeshtërisht nga fotografë shqiptarë. Mendojmë se kjo do ta<br />
bënte interesante orën e mësimit.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kështjella<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë një tregim të ilustruar me figura.<br />
• Të lidhë tekstin me <strong>për</strong>mbajtjen e figurës.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>mbajtjen e tregimit duke u mbështetur mbi figurat dhe tekstin.<br />
• Të prezantojë informacione të mbledhura mbi luftën e shqiptarëve në kohën e Skënderbeut.<br />
Mjetet: Foto të kështjellave shqiptare, kuriozitete, informacione mbi Skënderbeun, foto të monumentit të<br />
Skënderbeut në Tiranë, të kështjellës së Krujës etj.<br />
Fjalë kyç:<br />
Tregim me figura, kështjellë, bedena, ushtri osmane, Arbri, flamur, ushtarë.<br />
Aftësitë: Të vrojtuarit, të lexuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Stuhi mendimesh, vëzhgimi, bashkëbisedimi.<br />
Evokimi: stuhi mendimesh mbi fjalën kështjellë.<br />
Mësuesi/ja prezanton para nxënësve fotot mbi kështjellat e Shqi<strong>për</strong>isë: Beratit, Petrelës, Krujës etj., kohën kur<br />
janë ngritur, <strong>për</strong>se <strong>për</strong>doreshin dhe cili është funksioni i tyre i tanishëm.<br />
Mësuesi/ja mund të drejtojë edhe pyetje të ndryshme, që nxënësit të flasin <strong>për</strong> Skënderbeun dhe ku kanë<br />
mësuar <strong>për</strong> të, si p.sh.,<br />
- Kush nga ju e di se cili ka luftuar mbi muret e këtyre kështjellave?<br />
- Si <strong>për</strong>kujtohet ai? Keni lexuar ndonjë libër <strong>për</strong> Skënderbeun? Keni parë filmin <strong>për</strong> të? etj.<br />
realizimi i kuptimit: Iu lihet kohë nxënësve të shohin figurat dhe të lexojnë tekstin. Pasi <strong>për</strong>fundon koha që<br />
mësuesi/ja parashikon <strong>për</strong> realizimin e kësaj faze, kërkohet prej nxënësve të niveleve të ndryshme të ritregojnë<br />
<strong>për</strong>mbajtjen, ashtu si e kanë kuptuar ata. Nxiten nxënësit të fantazojnë duke u mbështetur në vizatimet.<br />
Nxënësit mund të ndihmohen duke <strong>për</strong>dorur grafikun Dora e pyetjeve.<br />
Reflektimi: Iu lihet kohë nxënësve që të vizatojnë pamje të tregimit.<br />
Detyrë shtëpie. Sipas dëshirës, nxënësit të shkruajnë me - fjali <strong>për</strong>mbledhjen e tregimit<br />
Kështjella ose të vizatojnë pamje nga tregimi.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë vjershën e dhënë në tekst.<br />
• Të plotësojë vjershën sipas modelit të dhënë me ndihmën e mësuesit/es.<br />
• Të krijojë një vjershë sipas modelit.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë fjalë krahasuese në vjershat e krijuara.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, foto <strong>për</strong> Skënderbeun, pamje nga atdheu.<br />
Vjershë, strofë, varg.<br />
Metoda dhe teknika mësimore: Interpretim i figurës, të nxënit në bashkëveprim.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Përshkruaj tablonë e Skënderbeut. Nxënësit <strong>për</strong>shkruajnë sipas mendimit dhe perceptimit të tyre.<br />
Në lëndën e Edukimit figurativ ekziston një linjë e veçantë. Nxënësit nxiten të shohin dhe të interpretojnë figurën.<br />
Pyetjet dhe fjalët kyç të dhëna i ndihmojnë ata.<br />
Kështjella. Kush?<br />
Sulmohet nga turqit. Çfarë?<br />
rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Vjersha<br />
realizimi i kuptimit: Lexohet Vjersha “Skënderbeu” nga mësuesi/ja. Interpretohet mënyra e krijimit të vjershës.<br />
Udhëzohen nxënësit të krijojnë një vjershë <strong>për</strong> atdheun sipas modelit të dhënë. Është mirë që nxënësve t’iu<br />
kërkohet të krijojnë thesin e fjalëve dhe të <strong>për</strong>zgjedhin më pas fjalët më të bukura dhe shprehëse.<br />
Në mënyrë që nxënësit të jenë të qartë <strong>për</strong> atë që do të kryejnë, mësuesi/ja duhet të <strong>për</strong>gatitet më parë,<br />
duke <strong>për</strong>dorur fjalorin dhe duke <strong>për</strong>zgjedhur shumë fjalë, të cilat do t’i ndihmojnë nxënësit në gjetjen e fjalëve të<br />
<strong>për</strong>shtatshme.<br />
Atdheu.<br />
Fjalë me A - ajri, ari.<br />
T – toka e begatë, trim, trimëri, triumf.<br />
Dh – dheu i shkrifët, dhurata, dhimbja.<br />
E - era, emri i nënës.<br />
U - uji, udha e gjatë, udhëheqës i zoti e trim, uragani, urimi, urtësia.<br />
Më pas nxënësit krijojnë vjershën duke <strong>për</strong>zgjedhur fjalët e duhura. Mund të punohet në grupe.<br />
Reflektimi: Vjershat e krijuara lexohen nga nxënësit dhe inkurajohen nga juria e nxënësve, e cila <strong>për</strong>zgjedh<br />
krijimet më të arrira. Ato ekspozohen në muret e klasës.<br />
Nxënësit mund të punojnë dhe në Fletoren e punës. Në ushtrimin 1 nxënësit gjejnë renditjen e saktë të<br />
strofave. Në ushtrimin 2 plotësojnë rimat në vjershën që ka shkruar poeti <strong>për</strong> fëmijë Odise Grillo. Nxënësit do<br />
të ndihmohen nga fjalët e dhëna në mënyrë të <strong>për</strong>mbysur në kutizë.<br />
Detyrë shtëpie. Krijo një vjershë <strong>për</strong> <strong>mësuesin</strong> ose mësuesen, sipas modeleve të dhëna.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë (Drejtshkrim)<br />
Tema: Drejtshkrimi i emrave femërorë të<br />
tipit çati, shami, shoqëri, në trajtën e shquar<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë saktë në trajtën e shquar emrat femërorë të tipit çati, shami.<br />
• Të dallojë emrat e gjinisë femërore të tipit çati, shami nga emrat e gjinisë mashkullore në trajtë të shquar.<br />
• Të shkruajë saktë mbaresën -a, -ja të emrave femërorë të tipit çati, shami në trajtën e shquar.<br />
• Të krijojë fjali duke <strong>për</strong>dorur emrat e tipit çati, shami etj.<br />
8<br />
Në Krujë. Ku?<br />
Duan të mundin Skënderbeun. Pse?
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Evokimi: Mësuesi/ja paraqet në tabelën e zezë ose në një tabak letre disa emra që mbarojnë më -i, ndërmjet<br />
të cilëve edhe emra të gjinisë mashkullore që në trajtën e shquar mbarojnë më -i, si p.sh.: qyteti, çati, shtëpi, dielli,<br />
deti, shami, hardhi, shoqëri, miqësi, pylli. Më pas shtron pyetjen:<br />
- Në cilën trajtë janë emrat e paraqitur në tabelë? Në cilën gjini? Mësuesi/ja ose një nxënës nënvizon me blu<br />
emrat e gjinisë mashkullore dhe me të kuqe emrat e gjinisë femërore.<br />
Si mendoni ju, cila është trajta e shquar e këtyre emrave? Nxënësit lihen të lirë të japin mendimin e tyre. Emrat<br />
e gjinisë femërore nxënësit i shkruajnë në fletore duke i kthyer në trajtën e shquar:<br />
Çatia, shtëpia, shamia, hardhia, shoqëria, miqësia.<br />
- Edhe mësuesi/ja shkruan në tabelë trajtën e shquar të emrave dhe thekson format e sakta duke paraqitur<br />
dhe formën e gabuar. Nxënësit shkruajnë në fletoret e tyre.<br />
realizimi i kuptimit: Punë në çift.<br />
Punohen ushtrimet <strong>për</strong>katëse. Pasi <strong>për</strong>fundojnë ushtrimin 1, 2, 3 u kërkohet nxënësve në grupe dyshe të bëjnë<br />
vlerësimin e punës së shokut. Një nxënës lexon zgjidhjen e saktë të ushtrimeve.<br />
Nxënësit lexojnë punën e tyre në mënyrë që nxënësit që kanë punuar gabim t’i ndreqin ato.<br />
Reflektimi: Punohet në fletoren e punës, f. 44. Nxënësit ndahen sipas niveleve dhe punojnë ushtrimet.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi nr. i librit.<br />
rubrika: Njohuri gjuhësore<br />
Tema: Folja në kohën e tashme,<br />
të shkuar, të ardhme<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë tri kohët e foljes, sipas kuptimit të veprimit të tyre.<br />
• Të nënvizojë foljet në një tekst të dhënë, duke i klasifikuar ato sipas kohës.<br />
• Të krijojë fjali, duke i <strong>për</strong>dorur foljet në kohën e tashme, të shkuar, të ardhme.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti i nxënësit, fletore pune.<br />
Trajta e shquar, emër, çati, shtëpi, mbaresë.<br />
Të shkruarit, të krijuarit.<br />
Teksti, tabela, tabak letre, fletore klase, stilolaps.<br />
Folje, koha e tashme, e shkuar, e ardhme.<br />
Aftësitë: Të dalluarit, të klasifikuarit, të ndërtuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Punë në çift, diskutim, punë e pavarur.<br />
Diskutim i ideve, të nxënit bashkëpunues,<br />
punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra.<br />
1. Evokimi (diskutim i ideve): Në një tabak letre janë paraqitur fjalitë:<br />
Dje mora dhjetë.<br />
Sot është kohë me diell.<br />
Nesër do të shkojë në cirk.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Në çdo fjali veçohet folja.<br />
Kur është kryer veprimi në çdo rast? (para, tani, pas)<br />
- Fjalët: dje, sot, nesër ndihmojnë <strong>për</strong> të <strong>për</strong>caktuar kohën e foljes.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë tregimin rrjedhshëm, me intonacion duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
Të <strong>për</strong>shkruajë stinën e vjeshtës me tiparet karakteristike të saj.<br />
Të flasë <strong>për</strong> rëndësinë që ka kjo stinë në jetën e njeriut.<br />
Mjetet:<br />
nesër, pasnesër,<br />
pas një viti etj.<br />
e ardhme kohët e foljes e shkuar<br />
veprimi do të<br />
kryhet më vonë<br />
Jepen shembuj <strong>për</strong> çdo rast nga nxënësit.<br />
realizimi i kuptimit (të nxënit bashkëpunues):<br />
Hapet teksti në faqen .<br />
Lexohen shembujt dhe rubrika Mbaj mend në tekst.<br />
Ndahen nxënësit në grupe, sipas niveleve.<br />
Grupi i. Punon ushtrimin 1: Lidh kohën e foljes me foljen.<br />
Grupi ii. Punon ushtrimin 2: Foljet e nënvizuara ndajini sipas kohëve (e shkuar, e tashme, e ardhme).<br />
Grupi iii. Punon ushtrimin 3: Gjeni foljet në tekstin e dhënë. Shkruani në kuti kohën <strong>për</strong> çdo folje të fjalisë.<br />
Grupi iV. Punon ushtrimin 4: Krijoni tri fjali sipas kohës së tashme, të shkuar, të ardhme.<br />
Dëgjohen punët e çdo grupi dhe vlerësohen <strong>për</strong>gjigjet e tyre.<br />
3. Reflektimi (punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra):<br />
Paraqitet një tekst i shkruar në një tabak letre.<br />
Nxënësit do të gjejnë foljet dhe do t’i klasifikojnë sipas skemës:<br />
E shkuar E tashme E ardhme<br />
Lexohen fjalitë nga nxënësit.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
veprimi kryhet tani,<br />
në këtë çast<br />
e tashme<br />
Detyrë shtëpie. Punohen ushtrimet e Fletores së punës, faqe .<br />
Teksti, stinët e vitit, pamje nga vjeshta.<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Vjeshta e artë (ora e parë)<br />
20<br />
dje, pardje, para një<br />
jave, muaji, viti etj.<br />
veprimi është<br />
kryer më parë
Fjalë kyç:<br />
E artë, monedha ari, vjeshtë e artë.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të folurit, të <strong>për</strong>shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (<strong>për</strong>vijim i të menduarit):<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalën “stinët”.<br />
Paraqiten edhe pamje nga stinët e vitit.<br />
vera<br />
2<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Përvijim i të menduarit, lexim i drejtuar – DRTA, pesëvargësh.<br />
dimri stinët pranvera<br />
me qilimin e gjetheve vjeshta e artë<br />
e frutave e praruar<br />
Nxënësit <strong>për</strong>qendrohen te stina e vjeshtës duke treguar tiparet karakteristike të saj.<br />
Shkruhen idetë e nxënësve në tabelë.<br />
realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar – DRTA):<br />
Lexohet tregimi me ndalesa. Për çdo ndalesë u drejtohen nxënësve pyetje të ndryshme.<br />
ndalesa 1. Na ishte ... deri tek i ati.<br />
- Ku jetonte vajza e vogël?<br />
- Për çfarë e pyeti ajo babanë?<br />
- Çfarë mendoni ju <strong>për</strong> vjeshtën?<br />
- Si vazhdon ngjarja?<br />
ndalesa ii. Dhe ajo ... deri te të vitit.<br />
- Çfarë mendoi vajza herën e parë, të dytë dhe të tretë?<br />
- Si e <strong>për</strong>fytyronte vajza vjeshtën e artë?<br />
- Si do të mbyllet ngjarja?<br />
ndalesa iii. Më në fund... deri tek e botës.<br />
- Pse babai e çoi vajzën në pyll?<br />
- Ç’pa vajza në pyll?<br />
- Ç’kishte ngatërruar ajo?<br />
- Pse harroi kukullat që do të blinte me arin?<br />
- Si mbyllet ngjarja?<br />
- Ju pëlqen mbyllja? Si do të doje të <strong>për</strong>fundonte?<br />
Leximi i pjesës zinxhir nga nxënësit.<br />
Shpjegimi i fjalëve të fjalorit.<br />
3. Reflektimi (pesëvargësh):<br />
Përshkruani stinën e vjeshtës në një pesëvargësh<br />
Vjeshta<br />
e artë e praruar<br />
freskohet vjelim (fruta) bien gjethe<br />
Vjeshta sjell plot begati.<br />
stinë e artë<br />
- Ç’rëndësi ka kjo stinë në jetën e njeriut?<br />
Detyrë: Përshkruani një ditë vjeshte.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
· Të thotë <strong>për</strong>mbajtjen e pjesës duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve me fjalët e veta.<br />
· Të hartojë pikat e planit duke e ndarë tregimin në tri pjesë.<br />
· Të gjykojë veprimet e personazheve duke i argumentuar veprimet e tyre.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, tabela, fletë formati, lapustila, kaseta me pjesën muzikore të Vivaldit “Katër stinët”.<br />
Aftësitë: Të treguarit, të hartuarit, të argumentuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (harta e mendimit):<br />
Vjeshtë, kafshë, bimë, pika plani.<br />
Harta e mendimit, punë në grupe, shkrim i lirë.<br />
Në tabelë është paraqitur një fletë e madhe ku është vizatuar një dru me degë pa gjethe.<br />
Nxënësit vizatojnë në fletët e punëdores gjethe dhe më pas i ngjisin në degët e drurit të vizatuar.<br />
- Cila ngjyrë mbizotëron në drurin dhe gjethet që vendosët rreth tij?<br />
- Si do të dukej pylli në rast se të gjithë drurët do të ishin si ky i yni?<br />
realizimi i kuptimit (punë në grupe):<br />
- Nxënësit u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve të tekstit.<br />
- Thuhet <strong>për</strong>mbajtja e tregimit nga dy nxënës.<br />
- Punohet rubrika Kthehu te teksti: Shëno me V dhe X fjalitë që janë në tekst.<br />
- Lidh me shigjetë figurat me gjethet.<br />
Ndahet klasa në tri grupe.<br />
Çdo grup harton pikën e planit <strong>për</strong> paragrafin e caktuar.<br />
Grupi i: Paraqit me vizatim <strong>për</strong>mbajtjen e paragrafit të caktuar.<br />
Grupi ii: Flet <strong>për</strong> personazhet, cilësitë dhe shfaq gjykimin e grupit <strong>për</strong> to.<br />
Grupi iii: Nxjerr mesazhin e pjesës.<br />
- Plotësohet tabela sipas ndarjes:<br />
3. Reflektimi (shkrim i lirë):<br />
Përshkruaj me dy cilësi çdo stinë:<br />
vera<br />
e nxehtë<br />
piqen frutat<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Vjeshta e artë (ora e dytë)<br />
Gjethet bimët kafshët<br />
të kuqe lajthi ketri<br />
të gjelbra kërpudha<br />
të arta<br />
të verdha<br />
të kafenjta<br />
pranvera<br />
22<br />
e gjelbëruar<br />
çelin lulet
vjeshta<br />
2<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë foljet në kohën e tashme.<br />
• Të zgjedhojë foljet e rregullta në kohën e tashme të mënyrës dëftore, duke veçuar mbaresat <strong>për</strong> çdo vetë.<br />
• Të dallojë foljet e kohës së tashme, duke u mbështetur te veprimi që kryhet dhe mbaresat e kohës së tashme.<br />
• Të shkruajë një tekst, duke <strong>për</strong>dorur folje të kohës së tashme.<br />
Mjetet:<br />
e artë<br />
vjelim frutat<br />
Gjatë <strong>për</strong>shkrimit nxënësit dëgjojnë në sfond tingujt e Vivaldit.<br />
Vlerësimi i nxënësve <strong>për</strong> punën e bërë.<br />
Detyrë: Shkruaj me fjalë numrin e kukullave që donte të blinte vajza.<br />
Tabela, teksti, tabelë me zgjedhimin e foljes në kohën e tashme.<br />
Fjalë kyç: zgjedhim, folje që mbarojnë me -j, koha e tashme.<br />
Aftësitë: Të zgjedhurit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (mendo – diskuto):<br />
Shkruaj në tabelë folje me -j.<br />
Mendo – diskuto, të nxënit bashkëpunues,<br />
punë e pavarur →zbatim i njohurive të marra<br />
vizatoj këndoj shkruaj lexoj filloj<br />
mësoj punoj luaj vallëzoj shikoj<br />
- Si ndryshojnë këto folje kur lidhen me <strong>për</strong>emrat vetorë të njëjësit dhe shumësit?<br />
Paraqitet para nxënësve tabela e zgjedhimit të foljeve mësoj – luaj në kohën e tashme.<br />
Kujdes, sqarohet fjala zgjedhim → ndryshim.<br />
dimri<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Folja në kohën e tashme<br />
Unë mëso-j lua-j<br />
Ti mëso-n lua-n<br />
Ai/ajo mëso-n lua-n<br />
Ne mëso-jmë lua-jmë<br />
Ju mëso-ni lua-ni<br />
Ata/ato mëso-jnë lua-jnë<br />
i ftohtë<br />
më dëborë<br />
Vini re me kujdes mbaresat e foljeve në kohën e tashme.<br />
Të gjitha foljet që mbarojnë me -j marrin këto mbaresa në kohën e tashme.<br />
zgjedhohen foljet vizatoj, këndoj etj. nga nxënës të tjerë.<br />
Shkruhet në tabelë folja lexoj, jo sipas vetave.<br />
P.sh.: lexoni, lexon, lexojmë, lexoj, lexon, lexojnë. Nxënësit e radhitin atë si duhet.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit (të nxënit bashkëpunues).<br />
Hapet teksti në faqen 8.<br />
Lexohen shembujt e dhënë dhe rregulla mbaj mend.<br />
Ndahet klasa në grupe sipas niveleve.<br />
Grupi i – zgjedhoni folje të grupit të parë në kohën e tashme, duke ndarë me vizë mbaresat.<br />
Grupi ii – Nënvizoni foljet e kohës së tashme në tekstin e ushtrimit 1.<br />
Grupi iii – Përgjigjjuni pyetjeve të ushtrimit 2, duke nënvizuar foljet.<br />
Grupi iV - Shkruani një tekst, duke <strong>për</strong>dorur folje në kohën e tashme.<br />
Çdo grup paraqit me anë të një <strong>për</strong>faqësuesi punën e tij. Diskutohet <strong>për</strong> punën e çdo grupi dhe bëhen vlerësime<br />
<strong>për</strong> ta.<br />
Reflektimi (punë e pavarur →zbatim i njohurive të marra):<br />
Nxënësit nënvizojnë foljet e kohës së tashme në ushtrimin të Fletores së punës.<br />
Punohet ushtrimi . U kërkohet nxënësve të shkruajnë një tekst duke <strong>për</strong>dorur foljet mësoj, dëgjoj, mbaroj,<br />
nxitoj në kohën e tashme.<br />
Vlerësimi i nxënësve <strong>për</strong> punën e bërë.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të drejtshkruajë foljet e grupit të parë të mënyrës dëftore, duke gabuar deri në %.<br />
• Të dallojë foljet që janë shkruar gabim, duke korrigjuar gabimet.<br />
• Të vendosë si duhet foljet që mbarojnë me -j në kohën e tashme.<br />
• Të shkruajë fjali duke <strong>për</strong>dorur folje në kohën e tashme.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Jepet ushtrimi i tekstit, në qoftë se nuk e kanë zhvilluar në klasë, si dhe<br />
ushtrimet e Fletores së punës.<br />
Tabela, teksti, shkumësa me ngjyra, fletore klase, stilolaps, tabak letre.<br />
Koha e tashme, folje që mbarojnë me -j.<br />
Aftësitë: Të shkruarit, të dalluarit, të vendosurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Vëzhgo – mendo- diskuto, punë e pavarur → zbatim njohurish.<br />
Evokimi (vëzhgo - mendo - diskuto):<br />
Disa nxënës të shkruajnë në tabelë folje të zgjedhimit të parë (që mbarojnë më -j).<br />
Vështroni si i kanë shkruar shokët tuaj këto folje në vetën e parë njëjës.<br />
- Çfarë vini re?<br />
Të gjitha foljet e grupit të parë shkruhen me -j dhe jo me -nj.<br />
- Në një tabak letre është shkruar një tekst i shkurtër.<br />
Foljet në kllapa vendosen si duhet në kohën e tashme (teksti <strong>për</strong>zgjidhet nga mësuesi/ja me shumë kujdes, jo<br />
më shumë se fjali).<br />
realizimi i kuptimit (punë e drejtuar):<br />
Hapet teksti në faqen 9.<br />
Lexohen shembujt e dhënë në tekst.<br />
- Plotësoni foljet me shkronjat që mungojnë.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Drejtshkrimi i foljeve në<br />
kohën e tashme<br />
2
Kujdes! Foljet të plotësohen në kohën e tashme.<br />
Të gjenden gabimet në foljet e shkruara në tekst, korrigjo me laps në tekst.<br />
Punohet Ushtrimi 3: Vendos foljet në kohën e tashme.<br />
(vjen, pastron, gërmon, vrapon, këndojnë, cicërojnë, ke).<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të <strong>për</strong>shkruarit, të treguarit, të recituarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kur bie shi<br />
2<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
3. Reflektimi (punë e pavarur → zbatim njohurish):<br />
- Shkruhet teksti i ushtrimit dhe shtohen fjali të tjera duke i <strong>për</strong>dorur në kohën e tashme.<br />
Vështroj e gëzuar natyrën e lulëzuar. Kafshët më pëlqejnë kur zgjohen nga gjumi i thellë i dimrit. Në kohën e<br />
lirë luaj me shokët e lagjes. (Përdoren variante të ndryshme.)<br />
Vlerësimi i nxënësve <strong>për</strong> punën e bërë.<br />
Dhënia e detyrave të shtëpisë.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm vjershën, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë fjalët apo shprehjet e reja në fjali të ndryshme sipas <strong>për</strong>mbajtjes së vjershës.<br />
• Të <strong>për</strong>shkruajë një ditë me shi duke imagjinuar <strong>për</strong> gjërat që ndodhin kur bie shi.<br />
• Të tregojë rëndësinë që ka shiu në jetën e njeriut.<br />
• Të recitojë vjershën bukur.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, pamje të ndryshme nga ditët me shi, shirita letre me vargjet e vjershës.<br />
Shi, re, fllad, bujk, lule, djalë i vocërr.<br />
Parashikim me anë të titullit, lexim i drejtuar, shkrim i lirë, punë në grupe.<br />
Evokimi (lista e fshehtë).<br />
Vargjet e vjershës “Kur bie shi” janë shkruar në disa shirita letre (fisha). Nxënësit ndahen në grupe dhe u jepen<br />
fishat. U lihet kohë e mjaftueshme që t’i lexojnë dhe t’i renditin si te vjersha në tekst. Pasi i renditin në mënyrë të<br />
<strong>për</strong>shtatshme, ngjiten në një fletë dhe <strong>për</strong>gjegjësi i çdo grupi i lexon para klasës.<br />
Vlerësohet grupi që ka bërë renditjen më të saktë.<br />
realizimi i kuptimit (Lexim i drejtuar – DRTA):<br />
Lexohet vjersha e ndarë në strofa. Për çdo strofë u drejtohen nxënësve pyetje të ndryshme, si:<br />
strofa 1 - Si duket qielli kur bie shi?<br />
- Ç’ndodh me lumin kur bie shi?<br />
- Si e imagjinoni një ditë me shi?<br />
strofa 2 - Cilën njom këndshëm shiu kur bie?<br />
- Pse gëzohet bujku, kur bie shi?<br />
- Cilët gëzohen tjetër kur bie shi?<br />
strofa 3 - Çfarë i ndodh lules kur bie shi?<br />
- Po djali i vogël ç’bën kur bie shi?<br />
- Në ç’stinë bie më shumë shi?<br />
- Pse është i nevojshëm shiu?<br />
Shpjegohen fjalët e fjalorit apo fjalë që nxënësit s’i kuptojnë:<br />
i vocërr, fllad, i këndshëm.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Me fjalët e reja që mësuan nxënësit mund të nxiten të ndërtojnë fjali.<br />
Lexohet vjersha zinxhir nga nxënësit dhe me intonacion nga disa nxënës të klasës.<br />
Recitohet vjersha nga nxënësit.<br />
Reflektimi (shkrim i lirë, rrjeti i diskutimit):<br />
- U jepet detyrë nxënësve të <strong>për</strong>shkruajnë me fjali një ditë me shi duke imagjinuar gjërat që ndodhin në atë<br />
kohë.<br />
• Në qendër të tabelës shkruhet pyetja:<br />
Arsyet<br />
Po Jo<br />
- A do t’u pëlqente një ditë me shi? Pse?<br />
Përfundimi<br />
Nxënësit grupohen sipas <strong>për</strong>gjigjeve. Dëgjohen argumentimet e <strong>për</strong>gjigjes së tyre.<br />
Vlerësimi i orës.<br />
Detyrë shtëpie. Përshkruani një ditë (me diell, me shi, me borë) që ju pëlqen më shumë.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë. Drejtshkrim<br />
Tema: Foljet që mbarojnë me -t<br />
në kohën e tashme<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të zgjedhojë foljet e zgjedhimit të dytë që mbarojnë me –t në kohën e tashme.<br />
• Të shkruajë me -t dhe jo me -s foljet e zgjedhimit të dytë që mbarojnë me -t në të gjitha vetat.<br />
• Të plotësojë foljet me shkronjat që u mungojnë.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Tabela, teksti, zgjedhim i foljeve me -t, fletore klase, stilolaps.<br />
Folje që mbarojnë më -t (mat, shëtit, <strong>për</strong>gatit), koha e tashme.<br />
Aftësitë: Të zgjedhuarit, të shkruarit, të plotësuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (vëzhgo – diskuto):<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë foljet:<br />
shëtit – shëtis shndrit – shndris<br />
- Cila është forma e rregullt e foljeve?<br />
Paraqitet tabela e zgjedhimit të foljeve me -t para klasës:<br />
unë <strong>për</strong>gatit ne <strong>për</strong>gatitim<br />
ti <strong>për</strong>gatit ju <strong>për</strong>gatitni<br />
ai/ajo <strong>për</strong>gatit ata/ato <strong>për</strong>gatitin<br />
- Ç’vini re? Në të gjitha vetat shkruhet me –t dhe jo me -s.<br />
Nxënësit japin shembuj me folje që mbarojnë me –t.<br />
Përdorini ato në fjali të ndryshme.<br />
Vëzhgo – diskuto, të nxënit në bashkëpunim, diskuto – korrigjo.<br />
2
ealizimi i kuptimit (të nxënit në bashkëpunim):<br />
Lexohen në tekst, në faqen , shembujt e dhënë dhe rregulla në rubrikën Mbaj mend.<br />
Punohen ushtrimet e tekstit. Klasa ndahet në grupe sipas niveleve.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Peizazhi i pyllit të zgjuar<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë vjershën me intonacion duke gabuar deri në % .<br />
• Të <strong>për</strong>dorë në fjali shprehjet e reja të vjershës.<br />
• Të <strong>për</strong>shkruajë pyllin në stinën e pranverës duke <strong>për</strong>dorur jo më pak se fjali.<br />
• Të tregojë ndryshimet që ndodhin në pyll me ardhjen e stinës së pranverës.<br />
• Të recitojë vjershën me ndjenjë e shprehje të mimikës.<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, tabela, pamje nga stina e pranverës, laps, format, lapustila.<br />
Peizazh, pyll, ç’ka e ç’mban pylli, bëj injeksion, pranverë, u zgjuan.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të treguarit, të interpretuarit.<br />
Evokimi (parashikim me terma paraprakë):<br />
Shkruaj në tabelë fjalët:<br />
2<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Grupi i → Punon ushtrimin 1: Lidhni me shigjetë <strong>për</strong>emrat vetorë me pjesët e fjalive. zgjedhoni foljen shëtit<br />
në kohën e tashme.<br />
Grupi ii. → Punon ushtrimin 2: Shkruani si duhet foljet në kllapa, në tekstin e dhënë.<br />
Grupi iii. → Punon ushtrimin 3: Plotësoni foljet në fjalitë e tekstit të dhënë.<br />
Reflektimi (diskuto – korrigjo):<br />
Diskutohen <strong>për</strong>gjigjet e nxënësve sipas grupeve.<br />
Vlerësohen <strong>për</strong>gjigjet e çdo grupi.<br />
Mjetet:<br />
Detyrë shtëpie: Shkruani një tekst ku të <strong>për</strong>doren folje me –t në kohën e tashme.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Parashikim me terma paraprakë, dora e pyetjeve, Turi i galerisë.<br />
pranverë, pyll, kafshë, zgjohen, qukapikë, bletë.<br />
Me këto fjalë nxënësit në dyshe formojnë një tregim të shkurtër me gojë ose me shkrim.<br />
- Dëgjohet tregimi nga 2- çifte, duke vlerësuar çiftin që i është afruar <strong>për</strong>mbajtjes së vjershës në tekst.<br />
realizimi i kuptimit (dora e pyetjeve):<br />
- Lexohet vjersha nga nxënësit në heshtje.<br />
- Lexohet zinxhir nga nxënësit.<br />
- Shpjegohen fjalët e reja dhe <strong>për</strong>doren ato në fjali sipas <strong>për</strong>mbajtjes së vjershës.<br />
Më pas çdo nxënës në një fletë formati vizaton dorën e pyetjeve dhe e plotëson atë.<br />
Nxënësit u <strong>për</strong>gjigjen me fjali të plota pyetjeve të grafikut organizues.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Dora e pyetjeve.<br />
Punohet me kujdes rubrika<br />
Kthehu te teksti.<br />
Reflektimi (Turi i galerisë):<br />
Nxënësit paraqitin me vizatim pyllin në stinën e pranverës.<br />
Vizatimet ngjiten në muret e klasës.<br />
Nxënësit lëvizin lirshëm dhe <strong>për</strong>zgjedhin vizatimet më të mira duke<br />
i vënë në këndin e ekspozitës së klasës.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj se ç’bën ti kur vjen pranvera. Mëso vjershën <strong>për</strong>mendsh.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Folja në kohën e ardhme<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të zgjedhojë foljet e grupit të parë të mënyrës dëftore në kohën e ardhme.<br />
b. të dallojë foljet e kohës së ardhme duke u mbështetur te veprimi që kryhet, treguesit kohorë dhe mbaresat e veta.<br />
c. të shkruajë foljet e kohës së ardhme në fjalitë ku mungon folja.<br />
Tabela, teksti, shkumësa me ngjyra, fletore klase.<br />
zgjedhim, koha e ardhme, mbaresa.<br />
Të menduarit, të zgjedhuarit, të diktuarit.<br />
28<br />
Kush<br />
Kur<br />
gjallërohet pylli?<br />
u zgjua në pranverë?<br />
Diskutim i ideve, të nxënit bashkëpunues,<br />
punë e pavarur →zbatim sipas rregullave.<br />
Evokimi (diskutim i ideve):<br />
Mësuesi/ja ka shkruar në tabak letre ose shkruan në tabelë fjalitë:<br />
Unë po festoj ditëlindjen me shokët.<br />
Unë kërcej me shokët.<br />
Unë do të festoj ditëlindjen me shokët.<br />
Unë do të kërcej me shokët.<br />
- Në ç’kohë janë <strong>për</strong>dorur foljet në dy fjalitë e para? (k. e tashme)<br />
- Në ç’kohë janë <strong>për</strong>dorur foljet në dy fjalitë e dyta? (k. e ardhme)<br />
Paraqitet zgjedhimi i foljes vrapoj në kohën e ardhme.<br />
Unë do të vrapo-j ne do të vrapo-jmë<br />
Ti do të vrapo-sh ju do të vrapo- ni<br />
Ai/ajo do të vrapo-jë ata/ato do të vrapo-jnë<br />
Ku<br />
qëndrojnë qukapikët?<br />
Çfarë<br />
bëjnë bletët?<br />
Si u bë pylli në<br />
këtë stinë?<br />
Pse
Si folja vrapoj, zgjedhohen në kohën e ardhme të gjitha foljet që mbarojnë më -j.<br />
realizimi i kuptimit (të nxënit bashkëpunues):<br />
Hapet teksti në faqen dhe lexohet shembulli i dhënë në tekst.<br />
Ndahen nxënësit në grupe sipas niveleve dhe punohen ushtrimet.<br />
Grupi i. Punon ushtrimin 1: zgjedhoni foljet që mbarojnë me -j në kohën e ardhshme.<br />
Grupi ii. Punon ushtrimin 3: Nënvizoni foljet në kohën e ardhme, <strong>për</strong>gjigjjuni pyetjeve.<br />
Grupi iii. Punon ushtrimin 4: Shkruani foljet në kllapa aty ku duhet.<br />
Çdo grup paraqit punën. Diskutohen dhe vlerësohet puna e çdo grupi.<br />
Reflektimi (punë e pavarur →zbatim sipas rregullave)<br />
Punohet individualisht nga çdo nxënës ushtrimi 2: Nënvizo folje të kohës së ardhme.<br />
Ndërto tri fjali ku të <strong>për</strong>dorësh folje të kohës së ardhme.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
29<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
· Të shkruajë si duhet në kohën e ardhme foljet e zgjedhimit të dytë që mbarojnë me -t.<br />
· Të shkruajë si duhet foljet që mbarojnë me -t, në vetën e dytë njëjës të së ardhmes me -ësh dhe në vetën e tretë me -ë.<br />
· Të shkruajë fjali me folje që mbarojnë me -t në kohën e ardhme.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Punohen ushtrimet e Fletores së punës , f. 8.<br />
Tabela, teksti, zgjedhim foljesh, shkumësa me ngjyra.<br />
zgjedhim, folje me –t, mbaresa.<br />
Aftësitë: Të shkruarit, të zgjedhuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Vëzhgo – diskuto, punë e drejtuar, punë e pavarur, zbatim i njohurive të marra.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (vëzhgo – diskuto)<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabak letre ose në tabelë foljet stërvit, <strong>për</strong>gatit në kohën e ardhme:<br />
do të stërvitë – do të stërvisë<br />
do të <strong>për</strong>gatitë – do të <strong>për</strong>gatisë<br />
- Cila formë është shkruar saktë?<br />
Paraqitet zgjedhimi i foljes mat në kohën e ardhme:<br />
unë do të mat ne do të mat-im<br />
ti do të mat-ësh ju do të mat-ni<br />
ai/ajo do të mat-ë ata/ato do të mat-in<br />
Vëreni me kujdes! Shkronja - t ruhet në të gjitha vetat.<br />
Në vetën e tretë njëjës shkruhet me -ë.<br />
Në vetën e dytë njëjës shkruhet me -ësh.<br />
Si folja “mat” zgjedhohen të gjitha foljet që mbarojnë me –t në kohën e ardhme.<br />
2. realizimi i kuptimit (punë e drejtuar)<br />
Hapet teksti i gjuhës në faqen .<br />
rubrika: Njohuri gjuhësore<br />
Tema: Foljet që mbarojnë me –t<br />
në kohën e ardhme
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Lexohen shembujt e dhënë dhe rubrika Mbaj mend.<br />
zgjedho foljet shëtit, stërvit, këput në kohën e ardhme sipas modelit të dhënë (me laps në tekst).<br />
Gjej foljet dhe <strong>për</strong>dori edhe në kohën e ardhme (me laps në tekst) p.sh.:<br />
Ti, Diana, fut pjatat në raft.<br />
Ti, Diana do të futësh pjatat në raft.<br />
Nënvizo foljet e kohës së ardhme.<br />
Trego si janë shkruar ato. Nëse janë shkruar gabim, shpejt korrigjoji:<br />
p.sh.: do të stërvisë - do të stërvitë<br />
do të zhysë - do të zhytë<br />
do të sodis - do të sodit<br />
do të çudisin - do të çuditin<br />
Reflektimi (punë e pavarur, zbatim i njohurive të marra)<br />
Shkruaj fjali me foljet: <strong>për</strong>gatit, rrit, zhyt në kohën e ardhme.<br />
Lexohen fjalitë nga nxënësit.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrave të shtëpisë.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kënga e bletëve<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë vjershën rrjedhshëm, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të këndojë këngën e bletës duke u kapur <strong>për</strong>dore në formë rrethi.<br />
• Të tregojë mënyrën e jetesës së bletëve.<br />
• Të argumentojë ngjashmëritë dhe ndryshimet midis bletës dhe njeriut (<strong>për</strong> mënyrën e jetesës).<br />
• Të recitojë vjershën bukur.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Libri, format, lapustila, informacione të ndryshme <strong>për</strong> bletët, pamje të ndryshme të bletës.<br />
Fryn veriu, koshere, breshër.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të treguarit, të interpretuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Gushëkuqi rrethor, kllaster, rrethi i koncepteve, lexim zinxhir,<br />
lexim në heshtje, diagrami i Venit.<br />
Evokimi (gushëkuqi rrethor):<br />
Ndahen nxënësit në grupe të vogla - nxënës.<br />
Në grup fleta kalon dorë më dorë të nxënësve <strong>për</strong> të shkruar nga një fjalë <strong>për</strong> bletën (dobia, jetesa, ushqimi,<br />
rritja etj.).<br />
Fleta paloset në formë fizarmonike dhe në fund <strong>për</strong>gjegjësi i grupit e shpalos <strong>për</strong> të plotësuar kllasterin <strong>për</strong><br />
bletën.<br />
0
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
2. realizimi i kuptimit (rrethi i koncepteve).<br />
Shkruhet titulli i vjershës në tabelë.<br />
- Lexohet vjersha në heshtje nga nxënësit.<br />
- Lexohet zinxhir nga nxënësit e klasës dhe me intonacion nga 2- nxënës.<br />
- Shpjegohen fjalët e reja: breshër, fryn veriu, koshere dhe <strong>për</strong>doren në fjali sipas <strong>për</strong>mbajtjes së vjershës.<br />
- Formohen rrathë me grupe nxënësish duke u kapur <strong>për</strong>dore, që këndojnë vjershën.<br />
- Nxënësit sjellin informacione të mbledhura <strong>për</strong> bletët duke i treguar në klasë të shoqëruara edhe me figura<br />
të ndryshme <strong>për</strong> bletët.<br />
- Plotësohet nga nxënësit rrethi i koncepteve.<br />
Cilat bletë<br />
shkojnë <strong>për</strong> të<br />
kërkuar nektarin?<br />
Çfarë di<br />
<strong>për</strong> bletën?<br />
Ç’bën<br />
mbretëresha?<br />
rrethi i<br />
koncepteve<br />
- Lexohet rrethi i koncepteve nga nxënës të ndryshëm.<br />
Pse bleta<br />
shkon lule më<br />
lule?<br />
Pse të<br />
thumbon<br />
bleta?<br />
Si është<br />
mjalti që<br />
bën bleta?<br />
Reflektimi (Diagrami i Venit):<br />
Me anë të diagramit të Venit nxënësit do të evidentojnë të <strong>për</strong>bashkëtat dhe dallimet ndërmjet bletës e<br />
njeriut:<br />
Leximi i diagramit të plotësuar nga disa nxënës.<br />
jeta e bletës jeta e njeriut<br />
- Detyrë shtëpie: Mësoni vjershën <strong>për</strong>mendsh. Vizatoni një bletë duke marrë nektarin mbi një lule.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të lexojë tregimin duke gabuar deri në %.<br />
Të pasurojë fjalët e fjalorit me fjalë të reja.<br />
Të shtojë njohuritë <strong>për</strong> të fshehtat e botës nënujore duke lexuar pjesën dhe informacione të ndryshme nga<br />
enciklopeditë dhe revistat.<br />
Të nxjerrë mesazhin e pjesës.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Një vizitë në fund të detit<br />
Teksti, pamje nga bota nënujore, informacione nga libri “Enciklopedia <strong>për</strong> fëmijë”,<br />
grafiku i treguesit alfabetik.<br />
Kureshtje, e murrme, i <strong>për</strong>hershëm.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Aftësitë: Të lexuarit, të diskutuarit, të treguarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Punë në grupe, lexim i drejtuar DRTA, lexim zinxhir, rrjeti i diskutimit.<br />
Evokimi (grafiku i treguesit alfabetik).<br />
U sh<strong>për</strong>ndahet nxënësve modeli i para<strong>për</strong>gatitur nga mësuesi/ja. Nxënësit punojnë në grupe <strong>për</strong> plotësimin e<br />
grafikut të treguesit alfabetik duke formuar fjalë <strong>për</strong> detin në një kohë të caktuar nga mësuesi/ja.<br />
Organizuesi alfabetik<br />
A B C K<br />
alga balenë cekët korale<br />
G D DH E<br />
gaforre delfini dhjam elefant<br />
Krahasohen punët e nxënësve në grupe. Vlerësohet grupi që ka plotësuar më shumë kutiza me fjalë.<br />
realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar DRTA). Lexohet tregimi me ndalesa.<br />
ndalesa 1. Mëngjesi ... deri te nënujore.<br />
- Pse fëmijët mezi prisnin mëngjesin e nesërm?<br />
- Ç’bëri zhytësi më i vjetër?<br />
- Për çfarë e ndihmoi zhytësi drejtorin?<br />
- Si vazhdon ngjarja?<br />
- Ju pëlqen të bëheni zhytës? Pse?<br />
ndalesa 2. Pasi... ... deri te së detit.<br />
- Ç’bënë fëmijët pasi u zhytën?<br />
- Pse u mahnitën ata?<br />
- Çfarë shfaqeshin para syve të tyre?<br />
- Si do të <strong>për</strong>fundojë tregimi?<br />
ndalesa 3. Sapo ... deri te të <strong>për</strong>hershme.<br />
- Ç’bënë fëmijët sapo dolën në breg?<br />
- Pse fëmijët tani e duan më shumë detin?<br />
- Si u mbyll tregimi?<br />
- Ju pëlqen mbyllja?<br />
- Si do të doje të mbyllej tregimi?<br />
Shpjegohen fjalët e vështira duke i <strong>për</strong>dorur më pas ato në fjali të ndryshme.<br />
Leximi i pjesës zinxhir dhe me paragrafë nga nxënësit.<br />
Punohet rubrika Kthehu në tekst.<br />
Nxënësit sjellin shembujt e informacioneve nga bota nënujore.<br />
Mesazhi i pjesës: Ta duam detin, ai fsheh në brendësi bukuri të mahnitshme.<br />
Reflektimi (rrjeti i diskutimit):<br />
Shkruani fjalët e <strong>për</strong>bëra që janë <strong>për</strong>dorur në tekst.<br />
Argumentoni <strong>për</strong>gjigjen e pyetjes:<br />
Po - A do t’ju pëlqente të zbulonit të Jo<br />
fshehtat e detit? Pse?<br />
Grupohen nxënësit sipas zgjedhjes.<br />
Dëgjohen argumentet e nxënësve me vëmendje.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
2<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani çfarë ka<br />
në fund të detit.
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Teksti, tabela, shkumësa me ngjyra, tabelë e zgjedhimit të foljeve, koha e pakryer, fletore, stilolaps.<br />
zgjedhim, koha e pakryer, veprim i pa<strong>për</strong>funduar, mbaresa, <strong>për</strong>shtatje.<br />
Aftësitë: Të zgjedhuarit, të dalluarit, të <strong>për</strong>shtaturit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Folja në kohën e pakryer<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë foljet në kohën e pakryer, nisur nga mbaresat dhe veprimi që tregojnë ato është i pa<strong>për</strong>funduar.<br />
• Të zgjedhojë foljet që mbarojnë me -j në kohën e pakryer (të mënyrës dëftore), duke nënvizuar mbaresat.<br />
• Të formojë fjali me folje të grupit të parë, duke i <strong>për</strong>dorur në kohën e pakryer në veta e numër të caktuar.<br />
• Të vendosë foljet në vetën dhe numrin e duhur në fjalitë pyetëse.<br />
diskutim i ideve, punë e drejtuar, punë e pavarur – zbatim i njohurive të marra.<br />
Evokimi (diskutim i ideve): Rikujtohen njohuritë që kanë nxënësit <strong>për</strong> kohën e tashme dhe të ardhme të<br />
foljeve.<br />
lexoj<br />
luaj<br />
këndoj<br />
Koha e<br />
tashme<br />
folje<br />
Koha e<br />
ardhme<br />
- Në ç’kohë kemi mësuar t’i zgjedhojmë këto folje? (në kohën e tashme, në kohën e ardhme).<br />
Shkruhen foljet e mësi<strong>për</strong>me në veta e në numra të ndryshëm: lexojmë, luani, do të punosh, do të mësojmë,<br />
vizaton, këndojnë.<br />
Diskutohet me nxënësit koha, veta dhe numri që është <strong>për</strong>dorur <strong>për</strong> çdo folje.<br />
- Si mund të <strong>për</strong>doren këto folje në kohën e shkuar? (Lihen nxënësit të diskutojnë me njëri-tjetrin <strong>për</strong> kohën e<br />
shkuar.)<br />
Paraqitet tabela e zgjedhimit të foljeve në kohën e pakryer.<br />
unë trego-ja ne trego-nim<br />
ti trego-je ju trego-nit<br />
ai/ajo trego-nte ata/ato trego-nin<br />
do të punoj<br />
do të mësoj<br />
do të vizatoj<br />
Vini re me kujdes mbaresat. Si folja “tregoj” zgjedhohen të gjitha foljet e grupit të parë të mënyrës dëftore.<br />
realizimi i kuptimit (punë e drejtuar):<br />
Hapen tekstet në faqen 8.<br />
- Lexohen shembujt e tekstit dhe rubrika Mbaj mend.<br />
Mësuesi/ja mund të bëjë krahasimin e kohës së pakryer, në të cilën veprimi është në zhvillim e si<strong>për</strong> në të<br />
shkuarën, kurse në kohën e kryer të thjeshtë veprimi <strong>për</strong>fundon në të shkuarën.<br />
Bruna merrte pjesë në garën e vrapimit.<br />
Bruna mori pjesë në garën e vrapimit.<br />
- zgjedhohen foljet këndoj, shikoj, vizatoj sipas modelit të dhënë në tekst (me laps në libër).<br />
Punohen ushtrimet e librit.<br />
- Ushtrimi 2: Nënvizo në tekstin e dhënë foljet e kohës së pakryer (me laps dhe gojë).<br />
- Ushtrimi 3: Lidh me shigjetë <strong>për</strong>emrat vetorë me pjesën e fjalisë (duke <strong>për</strong>shtatur foljen me <strong>për</strong>emrin<br />
vetor). zgjedho foljen vrapoj në kohën e pakryer.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Reflektimi (punë e pavarur→zbatim njohurish):<br />
Nënvizo në Fletoren e punës folje të kohës së pakryer (ushtrimi ).<br />
Krijo fjali me folje të kohës së pakryer (folje që mbarojnë me -j).<br />
Lexohen fjalitë nga nxënësit.<br />
Objektivat:<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Liqeni<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë vjershën rrjedhshëm, me intonacion duke zbatuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të imagjinojë liqenin, duke e paraqitur me vizatim imagjinatën <strong>për</strong> liqenin.<br />
• Të shkruajë fjali <strong>për</strong> liqenin ashtu si e <strong>për</strong>fytyron vetë ai.<br />
• Të gjejë fjalët me të cilat poeti e krahason liqenin në vargjet e vjershës.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4 në Fletoren e punës.<br />
Teksti, tabela, pamje të liqeneve nga vendi e bota.<br />
Liqen, qiell, hënë, yje.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të imagjinuarit, të interpretuarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (diskutim i ideve):<br />
Diskutohet me nxënësit rreth pyetjes: Ç’dini <strong>për</strong> liqenet?<br />
Shkruhen idetë e nxënësve në tabelë.<br />
realizimi i kuptimit (grafik <strong>për</strong> leximin e drejtuar):<br />
Lexohet në heshtje vjersha.<br />
Diskutim i ideve, grafik <strong>për</strong> leximin e drejtuar, lexim zinxhir,<br />
shkrim dhe vizatim i lirë.<br />
Shpjegohen fjalët e reja dhe nxiten nxënësit t’i <strong>për</strong>dorin ato në fjali të ndryshme.<br />
Lexim i vjershës zinxhir me vargje.<br />
Si alternativë me lexim me ndalesa <strong>për</strong>doret grafiku i tullumbaceve.
Kur ndodh ngjarja?<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Çfarë ndodh në liqen?<br />
Me ç’gjë e krahason poeti liqenin? Kur duket në liqen hëna dhe yjet?
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Reflektimi (shkrim dhe vizatim i lirë):<br />
Shkruaj fjali si e <strong>për</strong>fytyron liqenin që <strong>për</strong>shkruan kjo vjershë.<br />
Paraqite me vizatim liqenin e vjershës.<br />
Vlerësimi i punëve të nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. “Liqeni në ëndrrat e mia” – krijim i lirë.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm pjesën, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong> jetën e një peme.<br />
• Të lexojë ditarin e një peme.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, foto me pemë, kuriozitete.<br />
Brengë, ditar, vragat.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të treguarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Pyetja e ditës, INSERT, lexim zinxhir, shkrim i lirë.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (pyetja e ditës):<br />
Pyeten nxënësit: - Pse kanë rëndësi pemët?<br />
Përgjigjet e nxënësve shkruhen në tabelë.<br />
- pastrojnë ajrin - sigurojnë lëndën e parë në ndërtim<br />
- zbukurojnë mjedisin - sigurojnë lëndën e zjarrit<br />
- japin fruta...<br />
Rikujtohen njohuritë e marra në orën e diturisë.<br />
drurë - pemë - shkurre - barishte<br />
realizimi i kuptimit (INSERT):<br />
Gjatë leximit të pjesës “Ditari i pemës” nxënësit vendosin shenjat <strong>për</strong>katëse:<br />
V <strong>për</strong> atë që ju e dini.<br />
+ <strong>për</strong> informacionin që është i ri <strong>për</strong> ju.<br />
- <strong>për</strong> atë që ju e dinit ndryshe.<br />
? <strong>për</strong> atë që ju nuk e keni të qartë.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Ditari i pemës<br />
V + - ?<br />
Pema ka jetën Edhe pema ka Një degë e thyer Rrathët tregojnë<br />
e saj, siç keni ditarin e saj që është si një krah ngjarjet e jetës së<br />
dhe ju jetën tuaj... e ruan brenda saj... i vrarë, i këputur që pemës.<br />
e ndien trupi ynë.
Lexim zinxhir i pjesës.<br />
Shpjegimi i fjalëve të fjalorit dhe <strong>për</strong>dorimi i tyre në fjali të ndryshme.<br />
Punohet rubrika Kthehu te teksti. Shëno me V dhe X fjalitë e dhëna në tekst.<br />
Reflektimi (shkrim i lirë):<br />
Shkruaj jo më pak se fjali rreth temës “Pemët pjesë e jetës sonë”.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: T’i mbrojmë drurët<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë <strong>për</strong> rëndësinë e madhe që kanë pemët <strong>për</strong> njerëzit.<br />
• Të tregojë disa mënyra se si mund t’i mbrojmë pemët nga dëmtimet.<br />
• Të komentojë figurat e tekstit.<br />
• Të diskutojë me shokët <strong>për</strong> kënaqësinë që sjell shëtitja në pyll.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Plotëso duke u ndihmuar edhe nga figura.<br />
Teksti, foto të ndryshme nga mjedisi.<br />
Pemë, pyll, mjedis, shëtitje.<br />
Aftësitë: Të folurit, të treguarit, të diskutuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Diskutim i ideve, të nxënit bashkëpunues, punë në grupe, mendo – trego.<br />
1. Evokimi (diskutimi i ideve):<br />
U paraqiten nxënësve disa foto dhe nxiten ata të flasin rreth tyre.<br />
. Gjelbërimi i pemëve: 2. Dru të prerë e pemë të thara:<br />
- ajër i pastër - mjedis jo i këndshëm<br />
- mjedis i zbukuruar - mungon gjelbërimi<br />
- sigurim i ushqimit <strong>për</strong> - çdo gjë e zymtë.<br />
njerëzit e kafshët.<br />
realizimi i kuptimit (të nxënit bashkëpunues):<br />
Hapen tekstet në faqen 8 .<br />
- Komentohen figurat e tekstit.<br />
- Ndahen nxënësit në grupe.<br />
Grupi 1: Flisni <strong>për</strong> rëndësinë e pemëve.<br />
Grupi 2: Tregoni mënyrën e mbrojtjes së pemëve.<br />
Grupi 3: Paraqitni me vizatim një pyll me dru të gjelbëruar dhe një pyll me dru të prerë e të tharë.<br />
Një <strong>për</strong>faqësues i grupit paraqit punën e grupit. Dëgjohen <strong>për</strong>gjigjet e grupeve.<br />
Reflektimi (mendo – trego):<br />
Tregoni <strong>për</strong> kënaqësinë që ju ka sjellë shëtitja në pyll.<br />
- çlodhje<br />
- kënaqësi shpirtërore<br />
- shëndet.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë pjesën duke gabuar deri në %.<br />
• Të marrë informacion <strong>për</strong> hapësirën qiellore.<br />
• Të paraqesë me anë të vizatimit qiellin në një ditë vere.<br />
• Të krahasojë qiellin në një ditë vere, me qiellin në një ditë dimri.<br />
Mjetet:<br />
rubrika: Njohim gjuhën<br />
Tema: Koha e kryer e thjeshtë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të zgjedhojë foljet që mbarojnë me -j në kohën e kryer të thjeshtë.<br />
• Të dallojë foljet e kohës së kryer të thjeshtë në tekstin e dhënë, duke i nënvizuar.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë foljen në kohën e duhur.<br />
• Të kthejë foljen nga koha e kryer e thjeshtë në kohën e tashme.<br />
Mjetet:<br />
Teksti, materiale që flasin <strong>për</strong> Gjithësinë, pamje e qiellit në ditë të ndryshme.<br />
Fjalë kyç: Qiell, dritë, astronaut, Hënë, rreze.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të krahasuarit, të vizatuarit<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Pse qielli duket blu?<br />
Mendo – krahaso, dëgjim i drejtuar – DLTA, turi i galerisë.<br />
Evokimi (mendo - krahaso):<br />
Drejtohen nxënësit të mendojnë <strong>për</strong> një ditë vere dhe një ditë dimri.<br />
- Si duket qielli në çdo rast?<br />
- Pse qielli duket blu në një ditë vere?<br />
2. realizimi i kuptimit (dëgjim i drejtuar – DLTA):<br />
- Lexohet pjesa nga mësuesja.<br />
- Nxënësit dëgjojnë me vëmendje.<br />
- Nxënësit u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve:<br />
- Pse qielli duket blu në një ditë me diell?<br />
- Pse qielli në fotografitë që kanë bërë astronautët është i zi?<br />
- Si duket qielli në një ditë me shi? Po me shtrëngatë?<br />
- Kur të pëlqen ta shohësh qiellin, ditën apo natën?<br />
- Gjej <strong>për</strong>gjigjen e saktë në dy rastet:<br />
e bardhë <strong>për</strong>zierje ngjyrash<br />
3. Reflektimi (turi i galerisë):<br />
Pikturoni qiellin në një ditë vere. Përdorni pambuk <strong>për</strong> retë duke i ngjitur ato mbi karton.<br />
- Ngjiten punimet e nxënësve në muret e klasës dhe <strong>për</strong>zgjidhen nga vetë nxënësit punimet më të mira.<br />
Teksti, zgjedhimi i foljes, fisha me folje të kohës së kryer të thjeshtë.<br />
8
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë: Të zgjedhuarit, të dalluarit, të vepruarit.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Dielli<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë pjesën rrjedhshëm, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të zgjerojë fjalorin me fjalë e shprehje <strong>për</strong> trupat qiellorë.<br />
• Të imagjinojë një udhëtim në hapësirë.<br />
• Të <strong>për</strong>shkruajë Diellin duke e krahasuar me trupat qiellorë.<br />
• Të argumentojë mundësinë e fluturimit afër Diellit në të ardhmen, duke u mbështetur tek informacionet e mbledhura.<br />
Mjetet:<br />
Koha e kryer e thjeshtë, veta, numri, mbaresa.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Teksti, tabelë ku paraqitet Dielli, fisha, Enciklopedia <strong>për</strong> fëmijë, fjalë të urta.<br />
Diell, i zjarrtë, anije kozmike, yje, gjithësi, hapësirë.<br />
Aftësitë:<br />
Të lexuarit, të imagjinuarit, të diskutuarit.<br />
Përvijim i të menduarit, punë e drejtuar.<br />
Evokimi (<strong>për</strong>vijim i të menduarit):<br />
Mësuesi/ja e ka shkruar në një tabak letre ose shkruan në tabelë fjalinë:<br />
Bruna merr pjesë në garën e vrapimit dhe fiton vendin e parë.<br />
Nënvizohen foljet e fjalisë.<br />
- Në ç’kohë janë foljet? Në kohën e tashme.<br />
Përdor foljet e fjalisë së dhënë në kohën e ardhme dhe në të pakryerën.<br />
do të marrë do të fitojë (e ardhme)<br />
merrte fitonte (e pakryer)<br />
- Ç ’tregon koha e pakryer: Ka <strong>për</strong>funduar veprimi?<br />
realizimi i kuptimit (punë e drejtuar):<br />
Hapen tekstet në faqen 8 .<br />
Lexohet fjalia, e cila mund të jetë e shkruar edhe në tabelë ose në tabak letre.<br />
U drejtohen pyetjet nxënësve:<br />
- Në ç’kohë ndodh veprimi i treguar nga foljet mori, fitoi?<br />
- Veprimi që tregojnë këto folje ka <strong>për</strong>funduar?<br />
Foljet mori, fitoi tregojnë se veprimi që ka ndodhur është i <strong>për</strong>funduar. Këto folje janë në kohën e kryer të<br />
thjeshtë.<br />
- Paraqitet tabela me zgjedhimin e foljes në kohën e kryer të thjeshtë duke tërhequr vëmendjen e nxënësve te<br />
mbaresat: (fitoi dhe jo fitovi) lexoi, shkroi.<br />
Punohen ushtrimet 1, 2, 4, 3. Punë e pavarur ushtrimi 5.<br />
Reflektimi:<br />
Kthe tekstin në kohën e tashme.<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Kthe tekstin e ushtrimit në kohën e ardhme.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Diskutim i ideve; loja e fjalëve, lexim i drejtuar, kubimi, lexim zinxhir,<br />
punë me grupe, rrjeti i diskutimit, shkrim imagjinar.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (diskutim i ideve; loja e fjalëve):<br />
Pyeten nxënësit: - Me cilin do të donit t’ju krahasonin prindërit kur ju <strong>për</strong>këdhelin?<br />
Formohet fjala “Diell” me shkronjat e sh<strong>për</strong>ndara.<br />
Plotësoni fisha me fjalë që kanë lidhje me Diellin. Vendosen fjalët pranë fjalës Dielli.<br />
dritë<br />
rreze<br />
sistem diellor<br />
Dielli<br />
realizimi i kuptimit (lexim i drejtuar, kubimi):<br />
Lexohet teksti me ndalesa.<br />
ndalesa 1. - Me çfarë po udhëtojmë?<br />
- Ku do të shëtitim?<br />
- Çfarë është Dielli? Si është ai?<br />
- Sa i madh është?<br />
- Si do të vazhdojë udhëtimi? Pse?<br />
ndalesa 2. - Si duket Dielli? Çfarë ngjyre kanë retë?<br />
- Pse Dielli duket më i madh se yjet?<br />
- Ç’ndodh nëse e shohim Diellin gjatë?<br />
- Si mendoni që do të <strong>për</strong>fundojë udhëtimi?<br />
ndalesa 3. - Pse s’mund t’i afrohemi Diellit?<br />
- Na tregoni disa gjëra të nxehta.<br />
- A janë ato më të nxehta se Dielli?<br />
- Me cilën do ta krahasosh nxehtësinë e Diellit? Pse?<br />
- A ju pëlqeu fundi i tregimit? Pse?<br />
- Si do të donit të mbaronte ndryshe?<br />
Lexohet tregimi zinxhir nga nxënësit dhe me paragrafë nga nxënës.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që s’i kuptojnë.<br />
Punë me grupe dhe kubim. Klasa ndahet në gjashtë grupe.<br />
Në faqet e kubit janë shkruar kërkesa <strong>për</strong> çdo grup. Anëtarët e grupeve hedhin kubin dhe i <strong>për</strong>gjigjen<br />
kërkesës që është në faqen e kubit. Në faqet e kubit mund të shkruhen:<br />
. – Përshkruaj Diellin (forma, ngjyra, madhësia).<br />
2. – Krahaso Diellin me Tokën (<strong>për</strong>dor diagramin e Venit).<br />
. – Kujto ose shoqëro (nxënësit shkruajnë se çfarë u kujton kjo fjalë).<br />
. – Analizo <strong>për</strong>bërjen e Diellit, krijimin e tij etj.<br />
. – zbato (tregohen dobitë e tij, <strong>për</strong>dorimet).<br />
. – Argumento (domosdoshmërinë ose të kundërtën).<br />
3. Reflektimi (rrjeti i diskutimit, shkrim imagjinar):<br />
Shkruaj në qendër pyetjen dhe nxënësit argumentojnë.<br />
Po A mundet që në të ardhmen njerëzit t’i afrohen Diellit? Pse? Jo<br />
hije<br />
Grupohen nxënësit dhe secili argumenton zgjedhjen.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj duke imagjinuar: “Një udhëtim drejt Diellit”.<br />
0<br />
nxehtësi<br />
lule dielli
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të <strong>për</strong>dorë drejt me shkrim dhe gojë format e së kryerës të thjeshtë të foljeve marr, dal, jap, shoh.<br />
• Të kthejë foljet e kohës së kryer të thjeshtë në kohën e tashme.<br />
• Të plotësojë foljet e kohës së kryer të thjeshtë me pjesën që u mungon (mbaresat).<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Tabelë <strong>për</strong> zgjedhimin e foljeve, teksti, shkumësa me ngjyra, fletore klase, stilolaps.<br />
Marr, dal, jap, shoh, koha e kryer e thjeshtë, zgjedhim.<br />
Aftësitë: Të vëzhguarit, të krahasuarit, të plotësuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Vëzhgo – mendo – diskuto, punë e drejtuar, punë e pavarur→zbatim njohurish<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi (vëzhgo – mendo – diskuto):<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë foljet dal, jap, shoh, marr në veta të ndryshme dhe në numrin njëjës e shumës:<br />
dilni, dilnit, dilte, do të dalësh<br />
jep, do të japë, jepnin<br />
shohim, do të shohin, shihnim<br />
marrin, do të merrni, merrnim<br />
U kërkohet nxënësve t’i grupojnë sipas kohës:<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Foljet marr, dal, jap, shoh në kohën e<br />
kryer të thjeshtë<br />
e tashme e ardhme e pakryer.<br />
- Si do të zgjedhohen këto folje në kohën e kryer të thjeshtë?<br />
Paraqitet tabela me zgjedhimin e këtyre foljeve:<br />
unë mor-a dola dhashë pashë<br />
ti mor-e dole dhe pe<br />
ai/ajo mor-i doli dha pa<br />
ne mor-ëm dolëm dhamë pamë<br />
ju mor-ët dolët dhatë patë<br />
ata/ato mor-ën dolën dhanë panë<br />
Foljet marr, dal, marrin mbaresat -a, -e, -i, -ëm, -ët, -ën.<br />
Foljet shoh, jap ndryshojnë tërësisht:<br />
shoh – pashë, jap – dhashë<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve <strong>për</strong> të <strong>për</strong>dorur drejt foljet marr, dal në kohën e kryer të thjeshtë:<br />
marr – mora dhe jo morra shoh – pashë<br />
dal – dola dhe jo dolla shikoj – shikova<br />
realizimi i kuptimit (punë e drejtuar):<br />
Hapet teksti i gjuhës në faqen 90.<br />
Lexohen shembujt e tekstit dhe rubrika Mbaj mend.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Punohen ushtrimet e tekstit.<br />
Ushtrimi 2: Plotësohen foljet në kohën e kryer të thjeshtë me shkronjat që mungojnë.<br />
Pa → pashë; ble→ bleva; dhashë; mori, dola, pashë, priste.<br />
Ushtrimi 3: Nënvizo foljet e kohës së kryer të thjeshtë dhe korrigjo ato që janë shkruar gabim.<br />
Ushtrimi 4: Nënvizo foljet e tekstit dhe trego kohën, vetën dhe numrin e tyre.<br />
Reflektimi (punë e pavarur → zbatim i njohurive të marra):<br />
Tekstin e ushtrimit ktheje nga koha e kryer e thjeshtë në kohën e tashme.<br />
(shoh, është, mendoj, jam, djeg, fërkoj, shikoj, shoh)<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Aftësitë: Të kuptuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: mendo-fantazo.<br />
Mësuesja shkruan idetë e nxënësve në tabelë.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Djemtë që fantazojnë (Ora e parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
· Të lexojë tregimin e dhënë me intonacion.<br />
· Të dallojë personazhet e tregimit.<br />
· Të dallojë titullin dhe autorin.<br />
· Të tregojë brendinë e tregimit duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve.<br />
· Të <strong>për</strong>dorë në fjali fjalët e reja.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, f. .<br />
Teksti i nxënësit, grafik i fjalorit<br />
Fantazi, sajesë, <strong>për</strong>laj, gënjeshtër<br />
Për një robot që më bën detyrat<br />
<strong>për</strong> një makinë fluturuese<br />
Lexim i koduar i tekstit, mendo - fantazo, diskutim.<br />
Për çfarë fantazoj?<br />
<strong>për</strong> një shtëpi prej çokollate<br />
realizimi i kuptimit: Mësuesi/ja prezanton para nxënësve titullin e tregimit “Djemtë që fantazojnë”.<br />
Le të zbulojmë se çfarë fantazojnë ata? Lexim nga mësuesi/ja. Lexim i fjalëve të fjalorit, <strong>për</strong>dorimi i tyre në fjali.<br />
Lexim i koduar i tekstit. Lexim nga nxënësit sipas paragrafëve, që caktohen nga mësuesi/ja. Vendos një s te sajesa.<br />
Identifikimi i personazheve të tregimit: Stasiku, Mishutka, Igori.<br />
Reflektimi: Diskutim i pyetjeve. Cila është sajesa më e madhe e tyre? Jep mendimin tënd. Gënjejnë ata apo....?<br />
Detyrë shtëpie. Lexim dhe tregim i <strong>për</strong>mbajtjes.<br />
2<br />
<strong>për</strong> një udhëtim në Hënë<br />
<strong>për</strong> një takim me një alien
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë në role tregimin e dhënë.<br />
• Të dallojë sajesat e dy personazheve, duke ilustruar me pjesë nga tregimi.<br />
• Të gjejë ndryshimet midis gënjeshtrës dhe fantazisë.<br />
• Të sjellë <strong>për</strong>vojat e tij/saj të të fantazuarit.<br />
• Të marrë pjesë në lojën e fantazisë.<br />
• Të luajë në role pjesën.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Fletore, grafik i gatshëm Dora e pyetjeve.<br />
Lojë, gënjeshtër, sajesë.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të treguarit, të fantazuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Tema: Djemtë që fantazojnë (Ora e dytë)<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mendo-diskutim, lexim në role, të nxënit bashkëveprues, konkurs.<br />
Evokimi: Pyetja e ditës.<br />
Kush fantazon më shumë, fëmijët apo të rriturit? Fëmijët fantazojnë <strong>për</strong> gjëra që të rriturit e kanë kuptuar që<br />
është e vështirë të realizohen.<br />
Përfundimi: të gjithëve na pëlqen të fantazojmë.<br />
realizimi i kuptimit: leximi i tregimit në role.<br />
Punimi i grafikut:<br />
Ku po luanin?<br />
Kush kishte gënjyer<br />
me të vërtetë?<br />
Çfarë po bëjnë djemtë?<br />
Djemtë që fantazojnë<br />
Pse e vazhdojnë lojën?<br />
Të nxënit bashkëveprues:<br />
Grupi i. Puno rubrikën Kthehu te teksti.<br />
Grupi ii. Trego ku ndryshon gënjeshtra nga fantazia.<br />
Grupi iii. Grupo sajesat e Stasikut dhe Mishutkës.<br />
Reflektimi: konkurs. Sajesa më e bukur. Nxënësit të ndarë në grupe shkruajnë sajesa të ndryshme. Brenda<br />
grupit zgjedhin më të bukurën. Prezantohet para klasës. Shpallet grupi fitues.<br />
Detyrë shtëpie. Klasa mund të ndahet në dy grupe: Grupi i punon ushtrimin e dhënë në rubrikën<br />
Grupi ii. Shkruaj një sajesë që ke kohë që e fantazon në mendjen tënde.<br />
rubrika: Njohuri gjuhësore<br />
Tema: Ndajfolja (Ora e parë)<br />
Si u soll Igori?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë ndajfoljet në fjalitë e dhëna.<br />
• Të klasifikojë ndajfoljet sipas llojit me ndihmën e pyetjeve.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë pyetjet ku?, kur?, si? dhe sa? <strong>për</strong> të gjetur llojin e ndajfoljes.<br />
• Të krijojë një tekst me jo më pak se fjali, ku të <strong>për</strong>dorë ndajfolje të llojeve të ndryshme.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, fletore pune.<br />
Ndajfolje.<br />
Aftësitë: Të kuptuarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Mësimi fillon me leximin e tekstit të dhënë në libër. Mësuesi/ja i orienton nxënësit të shohin fjalët me<br />
ngjyrë blu. Fjalët sonte, afër, shumë, bukur janë ndajfolje.<br />
Lexohet rubrika Mbaj mend.<br />
realizimi i kuptimit Mësuesi/ja i orienton nxënësit mbi llojet e ndajfoljeve.<br />
Lexohen llojet e ndajfoljeve dhe pyetjet që na ndihmojnë <strong>për</strong> gjetjen e tyre.<br />
Punohet ushtrimi 1, në të cilin nxënësit duhet të nënvizojnë ndajfoljet në tekstin e dhënë.<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit vendosin ndajfoljet që gjetën në ushtrimin 1 në tabelë.<br />
Në ushtrimin 3 nxënësit duhet të vendosin ndajfoljet e duhura në tekstin e dhënë.<br />
Reflektimi<br />
Punohet ushtrimi 4 ku nxënësit dallojnë ndajfoljet në tekstin e dhënë.<br />
Punohet Fletorja e punës, f. .<br />
rubrika: Njohuri gjuhësore<br />
Tema: Ndajfolja (Ora e dytë)<br />
Evokimi. Nxënësit plotësojnë pemën e mendimit <strong>për</strong> ndajfoljen.<br />
mënyre<br />
plotëson kuptimin e foljes<br />
Vëzhgo-diskuto, të nxënit bashkëveprues, zbatimi i njohurive.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi . Nxënësit do të krijojnë një tekst me fjali që të ketë ndajfolje<br />
vendi, kohe, mënyre, sasie.<br />
gjendet me pyetjen Si? gjendet me pyetjen Sa?<br />
vendi<br />
ndajfolja<br />
sasie<br />
gjendet me pyetjen Ku? gjendet me pyetjen Kur?<br />
realizimi i kuptimit: Të nxënit bashkëveprues.<br />
Punimi i ushtrimeve të fletores së punës.<br />
Nxënësit ndahen në grupe sipas niveleve.<br />
Grupi I, →nënvizo ndajfoljet (ushtrimi I).<br />
Grupi II,→ nënvizo ndajfoljet dhe plotëso tabelën.<br />
Grupi III,→ vendos ndajfoljet që duhen.<br />
Grupi IV, → dallo ndajfoljet në fjali.<br />
kohe<br />
Reflektimi.<br />
Shkruaj katër ndajfolje (vendi, kohe, mënyre, sasie), formo fjali me to.
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë një tregim fantastik.<br />
• Të gjejë fjalët e reja në tregim.<br />
• Të <strong>për</strong>dorë në fjali fjalët e reja.<br />
• T’iu <strong>për</strong>gjigjet pyetjeve rreth tekstit duke treguar se e ka kuptuar brendinë.<br />
• Të shprehë me fjalët e tij/saj se çfarë e bënte të çuditshëm qytetin.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, fletë format A4, lapsa, grafiku i fjalorit.<br />
Qytet, i çuditshëm, kancelari, ushqimore, <strong>për</strong>shëndet, buzagaz.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të kuptuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Stuhi mendimesh, pyetje argumentuese.<br />
Evokimi: U drejtohen nxënësve disa pyetje rreth qytetit. Nxënësit japin mendimet e tyre.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit: Mësuesi/ja flet pak <strong>për</strong> autorin Xhani Rodari, që është një nga autorët më të njohur të<br />
letërsisë <strong>për</strong> fëmijë. Në këtë pjesë tregohet <strong>për</strong> një qytet të çuditshëm. Le të shohim pse është i tillë.<br />
Lexohet tregimi nga mësuesi/ja. Nxënësit nënvizojnë fjalët e reja që nuk ua dinë kuptimin. Shpjegohen dhe<br />
<strong>për</strong>doren në fjali.<br />
Punohet rubrika pyetje rreth tekstit. Kjo rubrikë punohet pasi nxënësit janë lënë <strong>për</strong> minuta të lexojnë tregimin<br />
në mënyrë që të kuptojnë dhe t’u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve rreth tekstit.<br />
Lexohet teksti me role nga disa nxënës.<br />
Reflektimi: Rrjet diskutimi<br />
me shumë<br />
pallate<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Qyteti i çuditshëm (Ora e parë)<br />
pak gjelbërim<br />
Tirana<br />
qyteti<br />
PO A ekziston një qytet i tillë? JO<br />
i bukur<br />
pak parqe<br />
<strong>për</strong> fëmijë<br />
Detyrë shtëpie. Leximi i tekstit dhe ritregimi i <strong>për</strong>mbajtjes.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Qyteti i çuditshëm (Ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin qartë.<br />
• Të tregojë brendinë me ndihmën e pyetjeve.<br />
• Të luajë në role tregimin.<br />
• Të dallojë fjalitë e sakta në tregim duke i lexuar ato.<br />
• Të dallojë elementet që e bëjnë të çuditshëm qytetin.<br />
• Të krahasojë qytetin e tij/saj me qytetin e çuditshëm.<br />
• Të shprehë nëse i pëlqen ose jo të jetojë në një qytet të çuditshëm.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Drejtshkrimi i ndajfoljes<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë ndajfoljet në tekstin e dhënë duke <strong>për</strong>dorur pyetjet.<br />
• Të korrigjojë ndajfoljet e dhëna të shkruara gabim.<br />
• Të krijojë çifte ndajfoljesh të kundërta me ndajfoljet e dhëna.<br />
• Të krijojë një tekst me jo më pak se fjali, ku të <strong>për</strong>dorë ndajfolje të llojeve të mësuara.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, foto me pamje nga dyqane të ndryshme, si ushqimore, grafik organizues.<br />
Luaj, krahasoj.<br />
Aftësitë: Të krahasuarit, të lexuarit, të interpretuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Teksti.<br />
Drejtshkrim, ndajfolje.<br />
Rrjet diskutimi.<br />
Evokimi: Mësuesi/ja pyet nxënësit: - Si u ndjetë kur lexuat tregimin? Mos ndoshta ju lodhi pak?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre.<br />
realizimi i kuptimit: Leximi i tregimit në role.<br />
Punimi i rubrikës Kthehu te teksti.<br />
Dramatizimi nga dy-tre grupe fëmijësh i rubrikës Luajmë së bashku.<br />
Punimi i rubrikës Lidh me shigjetë.<br />
Punimi i grafikut organizues.<br />
Emri___________________________________<br />
Titulli: Qyteti i çuditshëm<br />
Data_________________<br />
qyteti im qyteti i çuditshëm<br />
Ushqimore - blej ushqime,<br />
Kancelar i- blej _______________<br />
_____________________________<br />
Përshëndetjet gjatë ditës: ________<br />
Kur duhet të blesh bukë, thuhet<br />
______________________________<br />
______________________________.<br />
Reflektimi: Rrjet diskutimi.<br />
Ushqimore blej: fletore, lapsa, kuti boje,<br />
goma.Kancelari- blej bukë, ushqime,<br />
proshutë, reçel.<br />
Përshëndetjet gjatë ditës: mirëmbrëma<br />
ose __________________. Kur duhet të<br />
blesh bukë, thuhet: Ju lutem, më jep një<br />
shishe me bojë të kuqe.<br />
PO A të pëlqen të jetosh në një qytet të çuditshëm? JO<br />
Përfundimi: ..................................................................................................................................<br />
Detyrë shtëpie. Kujto librin ose filmin “Liza në botën e çudirave”. Përshkruaj tri- katër gjëra<br />
që ishin të çuditshme.
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: vëzhgo –diskuto.<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë ndajfoljet dhe shtron pyetjen:<br />
- Si janë shkruar këto ndajfolje:<br />
fort V fortë posht poshtë V<br />
larg V largë shpejt V shpejtë<br />
Objektivat:<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kopshti i jashtëzakonshëm<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Nxiten nxënësit të japin mendimet e tyre.<br />
Mësuesi/ja sqaron nxënësit se disa ndajfolje, si fort, shpejt, kur janë mbiemra shkruhen me ë, kur janë ndajfolje<br />
shkruhen pa ë.<br />
Po kështu sqaron se edhe ndajfoljet, si: poshtë, pranë, mirë etj. shkruhen gjithmonë me ë në fund, pavarësisht<br />
se ë nuk shqiptohet qartë.<br />
realizimi i kuptimit: punë e pavarur, zbatimi i njohurive.<br />
punohen ushtrimet e tekstit.<br />
Në ushtrimin 1, 2, nxënësit nënvizojnë ndajfoljet dhe shkruajnë si duhet në fletore ndajfoljet që janë shkruar<br />
gabim.<br />
Në ushtrimin 3, nxënësit shkruajnë bri mbiemrit ndajfoljen, sipas modelit.<br />
Në ushtrimin 4, shkruajnë ndajfolje me kuptim të kundërt.<br />
Reflektimi: shkrim i lirë.<br />
Nxënësit shkruajnë një tekst ku të <strong>për</strong>dorin ndajfolje, si: poshtë, ngushtë, gjatë, ftohet, thellë etj.<br />
• Të lexojë vjershën.<br />
Detyrë shtëpie. Jepet ushtrimi .<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë strofat dhe vargjet e vjershës.<br />
• Të dallojë autorin e vjershës.<br />
• Të dallojë elemente fantastike në vjershë duke ilustruar me leximin e tyre.<br />
• Të dallojë vargjet ku <strong>për</strong>sëriten fjalët e caktuara.<br />
• Të shndërrojë poezinë në një tregim me pesë fjali.<br />
• Të dallojë të <strong>për</strong>bashkëtat ndërmjet pjesës Kopshti i çuditshëm dhe kësaj vjershe.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti<br />
Kopsht i jashtëzakonshëm<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: grafik organizues i parashikimit të ngjarjes.<br />
Parashikimi i ngjarjes në bazë të titullit dhe ilustrimeve.<br />
Mësuesi/ja i nxit nxënësit të shohin ilustrimin dhe të lexojnë titullin. Mbi bazën e këtyre dy elementeve nxënësit<br />
parashikojnë duke shkruar në grafik <strong>për</strong>se bën fjalë vjersha.<br />
realizimi i kuptimit: diskutim.<br />
Lexohet vjersha nga mësuesi/ja ose nga një nxënës që lexon bukur. Tre –katër nxënës lexojnë parashikimin<br />
e tyre dhe e krahasojnë me <strong>për</strong>mbajtjen e vjershës.<br />
Punimi i rubrikës pyetje rreth tekstit. Nxënësit të ndihmuar nga pyetjet diskutojnë çfarë e bën të jashtëzakonshëm<br />
kopshtin dhe ilustrojnë me vargje nga teksti.<br />
zbërthimi i vjershës bëhet edhe me anë të rubrikës Kthehu te teksti. Nxënësit ndahen në tri grupe:<br />
Grupi i - punon pikën a.<br />
Grupi ii - punon pikën b.<br />
Grupi iii - e kthen në prozë poezinë me disa fjali.<br />
Në fund <strong>për</strong>faqësuesi i grupit prezanton punën e grupit, të tjerët vlerësojnë.<br />
Reflektimi: shkrim i lirë.<br />
Vizatoni ose <strong>për</strong>shkruani me imagjinatë një kopsht të jashtëzakonshëm.<br />
Detyrë shtëpie. Mëso të recitosh bukur vjershën.<br />
8
ubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalët me parashtesa<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë fjalët me parashtesa në fjalët e dhëna.<br />
• Të dallojë parashtesën e fjalëve të dhëna në tekst.<br />
• Të krijojë fjalë të reja me ndihmën e parashtesave të dhëna.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Teksti, fletore pune, tabak letre, shkumësa me ngjyra.<br />
Parashtesë: ç-, pa-, ri-, sh-, zh-, nën-, mbi-, <strong>për</strong>-.<br />
Të kuptuarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalët me prapashtesa<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë fjalët me prapashtesa në fjalët e dhëna.<br />
• Të dallojë prapashtesën e fjalëve të dhëna në tekst.<br />
• Të krijojë fjalë të reja me ndihmën e prapashtesave të dhëna.<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Vëzhgim, punë e drejtuar, punë e pavarur, zbatim i njohurive.<br />
Evokim. Mund të shërbejë rubrika Kujto. Mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të thonë të kundërtën e fjalës: i<br />
pastër, i lodhur, i larë etj., të cilat i shkruan në tabelë. U drejton nxënësve pyetjen:<br />
Si u formuan fjalët me kuptim të kundërt? Ndërkohë me shkumës me ngjyrë nënvizon parashtesën.<br />
Lexohet rubrika Kujto.<br />
Lexohen fjalët me parashtesa dhe rregulla e futur në kutizë.<br />
realizimi i kuptimit<br />
hapi i. Figurat e librit të shërbejnë si fillim <strong>për</strong> të realizuar kuptimin. Nxënësit kuptojnë se një fjalë, p.sh., e<br />
rregullt, kur i vendoset para pjesëza ç- ndryshon kuptimin. Mund të krijohet edhe një situatë në klasë, ku ngrihet<br />
një nxënës dhe i kërkohet të zhveshë e të veshë trikon, të zbathë e të mbathë këpucët, <strong>për</strong> të kuptuar se vendosja<br />
e parashtesës i jep fjalës kuptim të ri.<br />
hapi ii. Mësuesi/ja shkruan në tabelë ose në një tabak letre fjalët:<br />
letër, e fshirë, ndërtoj, rindërtoj, mësoj, i pjekur, i papjekur, zhvesh, nënshkruaj, mbikalim, <strong>për</strong>shkruaj.<br />
Nxiten nxënësit të dallojnë fjalët me parashtesë. Në këto fjalë, pjesëzat pa-, ri-, nën-, mbi-, <strong>për</strong>- quhen<br />
parashtesa.<br />
hapi iii. Punohen ushtrimet e tekstit.<br />
Në ushtrimin 1 nxënësit lidhin fjalët me parashtesat dhe i shkruajnë në fletore fjalët që u krijuan.<br />
Në ushtrimin 2 vendosin në vend të pikave parashtesën ç-, pa-, sh-, zh- dhe i shkruajnë në fletore.<br />
Në ushtrimin 3 nxënësit gjejnë fjalët që janë me parashtesa. Ndajnë parashtesën nga pjesa tjetër e fjalës duke<br />
u bazuar në shembullin e dhënë.<br />
Reflektimi: punohen sipas niveleve të nxënësve ushtrimet e Fletores së punës, f. 8.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4 i tekstit.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, fletore pune, tabak letre, shkumësa me ngjyra.<br />
Prapashtesë: -tar, -or, -an, -ist, -isht.<br />
Aftësitë: Të kuptuarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Pyetje-<strong>për</strong>gjigje, punë e drejtuar, punë në çift.<br />
Evokimi: Mësuesi/ja u kërkon nxënësve t’u <strong>për</strong>gjigjen pyetjeve:<br />
- Si quhet vendi i mbjellë me lule ku pushojnë njerëzit? lulishte<br />
- Si quhet njeriu që kujdeset <strong>për</strong> lulet në lulishte? lulishtar<br />
- Ç’bën një lule në pranverë? lulëzon<br />
Mësuesi/ja i shkruan edhe pyetjet, edhe <strong>për</strong>gjigjet në tabelë dhe nënvizon me shkumës me ngjyrë fjalën lule<br />
dhe me ngjyrë tjetër prapashtesën.<br />
realizimi i kuptimit: Lexohen fjalitë e dhëna në tekst.<br />
Unë luaj futboll.<br />
Unë jam futbollist.<br />
Unë këndoj këngë.<br />
Unë jam këngëtar.<br />
Në fjalët futbollist dhe këngëtar pjesa e fjalës së nënvizuar quhet prapashtesë. Pra, nga fjala futboll u formua<br />
fjala futbollist që ka kuptim të ri.<br />
Nga fjala këngë u formua fjala këngëtar me ndihmën e prapashtesës -tar.<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë ose vendos në tabelë një tabak letre ku janë shkruar disa fjalë me prapashtesa<br />
ose pa prapashtesa, si p.sh.: ndihmë, ndihmës, fshatar, qytet, pianist, rrugor, punëtor, punë, punishte etj.<br />
Nxiten nxënësit të dallojnë fjalët me prapashtesë, të cilat i nënvizojnë me ngjyrë.<br />
Mësuesi/ja sqaron se ashtu si me parashtesa, edhe me prapashtesa formohen fjalë të reja. Disa nga prapashtesat<br />
janë: -tar, -tor, -ar, -ist, -isht, -ës etj.<br />
Lexohet rregulla e futur në kuti.<br />
Më pas punohen ushtrimet e dhëna në tekst. Nxënësit ndahen në grupe sipas nivelit.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit lidhin fjalët me prapashtesat dhe shkruajnë në fletore fjalët që krijuan.<br />
Në ushtrimin 2, vendosin në vend të pikave prapashtesat -ar, -tar, -ishte, -as, -ist.<br />
Në ushtrimin 3, nënvizojnë fjalët me prapashtesa.<br />
Reflektimi: punohen sipas niveleve të nxënësve ushtrimet e Fletores së punës, f. 8.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi nr. .<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Gjërat që më frikësojnë mua (Ora e parë)<br />
Objektivat:<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin qartë, rrjedhshëm.<br />
• Të dallojë paragrafët.<br />
• Të tregojë <strong>për</strong>mbajtjen e tregimit duke u bazuar në paragrafë.<br />
• Të dallojë gjërat që e frikësojnë Rinën dhe gjërat që nuk e frikësojnë, duke ilustruar me leximin e tregimit.<br />
0
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Teksti, maska.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Frikësoj, fantazmë.<br />
Të lexuarit, të kuptuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Stuhi mendimesh, turi i galerisë, të nxënët në bashkëpunim.<br />
Evokimi: Mësuesi/ja paraqet në dërrasë titullin e tregimit “Gjërat që më frikësojnë mua”.<br />
Me anë të një stuhie mendimesh rreth titullit të pjesës, nxiten nxënësit të shkruajnë ose të vizatojnë në një fletë<br />
gjërat që i frikësojnë më shumë. Nxënësit i vendosin punimet e tyre në një kënd të murit të klasës.<br />
Grafiku organizues: Personazhi dhe unë.<br />
Gjërat që<br />
frikësojnë Rinën.<br />
gjërat që më frikësojnë<br />
errësira bubullimat kafshët e egra vetmia<br />
Personazhi Unë<br />
Gjërat që më<br />
frikësojnë mua.<br />
realizimi i kuptimit: Mësuesi/ja vazhdon më pas prezantimin e tregimit të ri.<br />
- Një vajzë me emrin Rina do të na tregojë sot se cilat janë gjërat që e frikësojnë më shumë dhe gjërat nga të<br />
cilat ajo nuk ka frikë.<br />
Nxënësit udhëzohen të nënvizojnë fjalët të cilave nuk ua dinë kuptimin.<br />
Lexohet tregimi nga mësuesi/ja. Pas kësaj shpjegohen fjalët që mund të kenë nënvizuar nxënësit, si p.sh.,<br />
fantazmë.<br />
Në Fjalorin e Gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong> fjala fantazmë ka shpjegimin: Hija e një të vdekuri, që u fanitet a u <strong>për</strong>hihet<br />
njerëzve të sëmurë nga ana psikike ose njerëzve besëtytë; lugat, hije.<br />
Për nxënësit e kësaj moshe kjo fjalë mund të shpjegohet me frikën që kanë fëmijët nga gjërat që nuk i njohin<br />
dhe nuk i kuptojnë, qoftë edhe nga hija e vet apo nga bubullimat etj., të cilat i bëjnë ata të sajojnë a të trillojnë<br />
figura të frikshme të paqena.<br />
Lexohet teksti nga disa nxënës.<br />
Mësuesi/ja së bashku me nxënësit e ndajnë tekstin në pesë paragrafë. Ndahet klasa në po aq grupe dhe secili<br />
grup tregon <strong>për</strong>mbajtjen e një paragrafi.<br />
Grupi i, emri im është Rina...., deri nga bubullimat.<br />
Grupi ii, por të them...., deri shumë i ftohtë.<br />
Grupi iii, fillova të lahesha...., deri si shoqet e mia.<br />
Grupi iV, mua më trembin..., deri rashë të flija.<br />
Grupi V, jemi trembur..., deri unë kam frikë prej tyre.<br />
Punohet rubrika pyetje rreth tekstit.<br />
Reflektimi: Turi i galerisë. Lexoni gjërat nga të cilat kanë frikë shokët ose shoqet tuaja.<br />
Detyrë shtëpie. Të lexojnë tregimin dhe të ritregojnë <strong>për</strong>mbajtjen.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Gjërat që më frikësojnë mua (Ora e dytë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin qartë.<br />
• Të tregojë një situatë të ngjashme <strong>për</strong> veten në rastin kur ka pasur frikë.<br />
• Të renditë veprimet e Rinës në pishinë duke u bazuar në organizuesin grafik.<br />
Mjetet:<br />
Grafik organizues.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Punë në çifte. Nxënësit punojnë rreth temës “Gjërat që nuk më frikësojnë mua”.<br />
Këmbejnë punimet me njëri-tjetrin. Lexohen punimet nga disa nxënës.<br />
realizimi i kuptimit:<br />
Leximi i tregimit nga disa nxënës.<br />
Ritregimi i <strong>për</strong>mbajtjes. Nxënësve iu sh<strong>për</strong>ndahen grafikët organizues. Një grup nxënësish plotëson grafikun<br />
mbi veprimet e Rinës në pishinë ku ajo mposht frikën nga uji dhe grupi tjetër tregon frikën që Rina kishte nga<br />
fantazmat.<br />
Emri: _________________________<br />
Titulli: _________________________<br />
Rendit veprimet e Rinës në pishinë.<br />
Pse vepron ashtu? (shkaku)<br />
Çfarë fitoi? (pasoja)<br />
Veprimet Shkaku<br />
Ditën I Rina futi në ujë vetëm këmbët. Kishte frikë nga uji.<br />
Ditën II Rina futi në ujë trupin duke u mbajtur. Kërkonte të sigurohej.<br />
Ditën III notoi vetë. Fitoi më shumë siguri.<br />
Pasoja: Tani ajo nuk ka më frikë nga uji.<br />
Punimi i rubrikës Pyetje rreth tekstit.<br />
Reflektimi: Nxënësit tregojnë situata të ngjashme ose raste, kur ata kanë pasur frikë dhe mënyra se si e kanë<br />
mposhtur frikën.<br />
Nxënësit punojnë me lapustila këshillën që autorët iu kanë dhënë në libër.<br />
Detyrë shtëpie. Bisedoni me prindërit ose me të rriturit se a duhet që njeriu të ketë frikë?<br />
Sillni në klasë librat që keni lexuar mbi fantazmat.<br />
rubrika: Të flasim<br />
Tema: A ekzistojnë fantazmat?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shprehë mendimin e tij/saj mbi ekzistencën e fantazmave.<br />
• Të diskutojë mbi librat, personazhet me fantazma që ai ka lexuar ose parë në televizor.<br />
• Të luajë lojën me fantazma.<br />
• Të vizatojë një fantazmë sipas imagjinatës së tij/saj.<br />
2
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Çarçaf, gërshërë, fletë të bardha ose me ngjyra, lapsa me ngjyra,<br />
libra me personazhe fantazma: Kasperi, Fredi.<br />
Fantazmë, lojë.<br />
Aftësitë: Të shprehurit, të fantazuarit, lëvizore.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Pyetje-<strong>për</strong>gjigje, mendo-diskuto, lojë.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
E gjithë kjo orë do t’u lihet nxënësve të diskutojnë mbi fantazmat. Sigurisht, jo <strong>për</strong> t’i frikësuar, por <strong>për</strong> t’iu<br />
treguar atyre se nuk ka pse të shqetësohen dhe të kenë frikë.<br />
hapi i: Mësuesi/ja shkruan në tabelë pyetjen:<br />
PO A ekzistojnë fantazmat? JO<br />
Në fund nxjerrin <strong>për</strong>fundimin: Nuk duhet të kemi frikë nga fantazmat.<br />
hapi ii: Rubrika A ka shumë pyetje mbi fantazmat mund të zhvillohet dhe në formën e intervistës. Tre nxënës<br />
marrin rolin e intervistuesit. Improvizojnë mikrofonat, duke <strong>për</strong>dorur lapsin. Ata i bëjnë pyetje njëri-tjetrit.<br />
Nxënësit janë në bankat e tyre. Mësuesi/ja jep shenjën që ata të lëvizin në klasë. Kur ajo thotë stop, nxënësi i<br />
drejton pyetje nxënësit që është afër. Kështu vazhdohet deri sa mësuesi/ja ta shohë të arsyeshme. Nëse nxënësit<br />
nuk kanë lexuar apo parë filma me fantazma, mësuesi/ja u tregon një të tillë.<br />
hapi iii: Punohen ushtrimet e rubrikës A.<br />
Nxënësit mund të kujtojnë fantazmën e Kasperit, një fantazmë e mirë. Nëse nxënësit nuk e kanë parë filmin,<br />
mësuesi/ja mund t’iu tregojë me pak fjalë <strong>për</strong>mbajtjen e tij.<br />
Një vajzë 12-vjeçare shkoi të jetonte me babanë e saj, në një qytet tjetër. Ata u strehuan në një shtëpi ku nuk<br />
jetonte asnjeri. Shtëpia ishte shumë e madhe. Por, në të vërtetë në këtë shtëpi jetonin tri fantazma. Më i vogli ishte<br />
Kasperi. Vajza u miqësua shumë me të. Kasperi kishte vdekur në moshën 12-vjeçare. Babai i tij i dësh<strong>për</strong>uar kishte<br />
ndërtuar një makinë, me të cilën do ta sillte në jetë Kasperin. Por, nuk ia arriti. Befas vajzës i vdes babai. Atëherë<br />
Kasperi shpikjen e babait ia dhuroi mikeshës së tij që të kthente në jetë të atin.<br />
Është një film i këndshëm i cili nuk të krijon aspak frikë nga fantazmat.<br />
Fëmijët bëjnë pyetje rreth filmit dhe <strong>për</strong> frikën që kanë ata nga shkaqe të ndryshme.<br />
hapi iV: Luajmë së bashku.<br />
Organizohet loja e shpjeguar në tekst. Mësuesi/ja lexon pjesën ku thuhet se ishte ana e jashtme ajo që iu shtinte<br />
frikën. Ndërsa në të vërtetë, pasi hoqëm çarçafin, ju patë se ai ishte shoku juaj.<br />
hapi V: Shikoni se si e ka paraqitur fantazmën një moshatarja juaj. Ajo jo vetëm që nuk është e frikshme, por<br />
po i çon dhe një dhuratë <strong>për</strong> ditëlindje.<br />
hapi Vi: Nxënësit vihen të pikturojnë një fantazmë, sipas imagjinatës së tyre.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të shpjegojë me fjalë të thjeshta e me shembuj se ç’është antonimi.<br />
Të emërtojë antonimin si emër, mbiemër, folje dhe ndajfolje.<br />
Të dallojë antonimet në një tekst.<br />
Të gjejë antonimet e fjalëve <strong>për</strong>katëse.<br />
Mjetet: Figura që të tregojnë gjëra të kundërta, si: natë, ditë, verë, dimër, ftohtë, ngrohtë,<br />
një gotë me ujë, një gotë bosh, një triko e bardhë, një e zezë etj.<br />
Metoda dhe teknika : Lojë, punë në dyshe, punë individuale.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
hapi i. Mësimi nis me një lojë. Mësuesi/ja i vendos objektet në dy banka dhe ngre dy nxënës. Pasi i pari tregon,<br />
p.sh., gotën bosh, i dyti duhet të gjejë menjëherë dhe të tregojë objektin e kundërt me të, gotën plot. Kështu loja<br />
vazhdon duke ndryshuar dyshet deri sa të kenë mbaruar të gjitha objektet që janë mbi bankë.<br />
hapi ii. Mësuesi/ja ka shkruar në dërrasë disa fjalë dhe kërkon nga nxënësit të shkruajnë fjalët e kundërta me<br />
to. Nxënësit punojnë individualisht në fletore. Në <strong>për</strong>fundim një nxënës plotëson në tabelë fjalët, të tjerët bëjnë<br />
korrigjimet në fletore.<br />
Një model mund të jetë: Shkruaj fjalët e kundërta dhe shëno në kllapa se çfarë lloji janë këto fjalë.<br />
ditë natë (emër)<br />
verë __________ ( __________ )<br />
i ri __________ ( __________ )<br />
hap __________ ( __________ )<br />
larg __________ ( __________ )<br />
Mësuesi/ja shpjegon: Fjalët me kuptim të kundërt quhen Antonime.<br />
Për të nxjerrë nga nxënësit rregullën, mësuesi/ja i orienton nxënësit të lexojnë tabelën duke iu <strong>për</strong>gjigjur<br />
pyetjes:<br />
- Çfarë mund të jenë fjalët me kuptim të kundërt?<br />
Antonimet mund të jenë: emra, mbiemra, folje, ndajfolje. (Duke ju referuar shembullit të mësi<strong>për</strong>m).<br />
hapi iii. Klasa punon në dy grupe:<br />
Grupi a – zhvillon ushtrimet 1, 3.<br />
Grupi b - zhvillon ushtrimet 2, 4.<br />
Pas zhvillimit të ushtrimeve, nxënës nga të dyja grupet<br />
lexojnë ushtrimet e <strong>për</strong>funduara.<br />
Më pas mund të zhvillohet një ushtrim si më poshtë:<br />
Hapi IV. Loja me fluturat<br />
Plotëso krahun e fluturës me antonimin që duhet.<br />
Fëmijët shkëmbejnë fletët me njëri-tjetrin dhe lexojnë<br />
punimet e shokut duke korrigjuar dhe gabimet që<br />
mund të jenë bërë.<br />
Detyrë shtëpie: Ushtrimi .<br />
rubrika: Të njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Antonimet<br />
i ftohtë<br />
i vogël<br />
i mirë<br />
djalë<br />
lart<br />
para<br />
ngjitem<br />
afrohem<br />
shkoj<br />
ditë
ubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Sinonimet<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
Të shpjegojë me fjalë të thjeshta e me shembuj se ç’është sinonimi.<br />
Të tregojë që një fjalë mund të ketë më shumë se një sinonim.<br />
Të dallojë sinonimet në një tekst.<br />
Të shmangë <strong>për</strong>dorimin e sinonimeve dialektore.<br />
Metoda dhe teknika: Bisedë, punë individuale, punë në çift.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi<br />
Bisedë paraprake me fëmijët që kanë udhëtuar me teleferik <strong>për</strong> në malin e Dajtit,<br />
që të dalin në pah fjalët sinonime: shikoj, vërej, vëzhgoj, sodit.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Realizimi i kuptimit<br />
Punohet teksti në libër. Përqendrohet vëmendja e nxënësve te fjalët me të kuqe. Vërehen kuptimet e tyre të<br />
<strong>për</strong>afërta.<br />
Mësojnë se ç’janë sinonimet. Krahasohen ato me antonimet.<br />
Më pas fëmijët punojnë në heshtje individualisht ushtrimet 1, 2 të tekstit. Ata kontrollojnë në dyshe punën e<br />
bërë.<br />
Ushtrimi 3 punohet me gojë. Dallohen sinonimet dhe diskutohet pse disa fjalë nuk i <strong>për</strong>dorim më, si: penxhere,<br />
gjitone. Fëmijët tregojnë edhe disa sinonime të tjera, që ne nuk i <strong>për</strong>dorim më në gjuhën letrare, si: çikë, sini etj.<br />
3. Reflektim: Sh<strong>për</strong>ndahet ushtrimi i <strong>për</strong>gatitur nga mësuesi/ja. (Në pamundësi të fotokopjeve, punohet me pak<br />
fleta në grupe.)<br />
sinonimet e akullores<br />
Lexo fjalët në çdo akullore. Në qoftë se fjalët janë sinonime, vizato një shigjetë. Njëra është bërë gati.<br />
vajzë<br />
gjitone<br />
djalë<br />
çupë<br />
tryezë<br />
tavolinë çun<br />
komshi fqinj<br />
gocë<br />
voc
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Gjej fjalët sinonime dhe vendosi në akullore.<br />
shtëpi vajzë gjiton<br />
banesë çupë fqinj<br />
ndërtesë gocë komshi<br />
Objektivat:<br />
• Të lexojë qartë tregimin.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Gjërat që frikësojnë shoqen time<br />
Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë nga se ka frikë Viola, duke e ilustruar me leximin e pjesës në tregim.<br />
• Të diskutojë mbi gjërat nga të cilat ka frikë shoku/shoqja e tij/saj.<br />
• Të tregojë brendinë e tregimit, duke iu <strong>për</strong>gjigjur pyetjeve.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Teksti, foto të fëmijëve me kafshë të ndryshme.<br />
Frikë, paralajmëron, rrezik.<br />
Të lexuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Lojë, rrjet diskutimi.
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: - A kujtoni se cilat ishin gjërat që frikësonin shokun/shoqen tuaj?<br />
Nxënësit lihen të kujtojnë gjërat nga të cilat kishin frikë shokët/shoqet e tyre.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mund të zhvillohet në formën e një loje. Shkruani gjërat nga të cilat keni frikë. Hidhini në një kuti. Mos shkruani<br />
emrin tuaj! Le të <strong>për</strong>piqemi ta gjejmë se cili është shoku ose shoqja. Nxënësit zhvillojnë lojën <strong>për</strong> pak minuta. Edhe<br />
mësuesi/ja mund të bëhet pjesë e lojës duke shkruar dhe ai/ajo nga se ka frikë.<br />
realizimi i kuptimit.<br />
Rina na tregoi se cilat ishin gjërat që e frikësonin atë. Tani ajo do të na tregojë <strong>për</strong> Violën.<br />
- A e kujtoni ju Violën?<br />
Nxënësit lihen të tregojnë se Viola është shoqja e Rinës, e cila lahej në pishinë dhe nuk kishte frikë nga uji.<br />
Mësuesi/ja vazhdon më tej.<br />
Viola ishte shumë trime në pishinë, por a e dini se dhe ajo kishte frikë? Si mendoni ju, nga mund të ketë frikë Viola?<br />
Nxënësit japin idetë e tyre, të cilat mësuesi/ja i shkruan në dërrasën e zezë.<br />
Lexohet tregimi nga mësuesi/ja ose ndonjë nxënës.<br />
- A ishte i saktë parashikimi juaj mbi frikën e Violës?<br />
Punohen fjalët që janë të reja. Leximi i tekstit nga nxënësit.<br />
Punohet rubrika: pyetje rreth tekstit.<br />
Reflektimi: Punohet pyetja në formën e rrjetit të diskutimit.<br />
Po A duhet ta tregosh frikën që ke apo ta fshehësh atë? Pse? Jo<br />
<strong>për</strong>fundimi: Lexim në kor i rubrikës Mëso.<br />
Të kesh frikë nuk do të thotë që je frikacak. Të gjithë njerëzit tremben nga gjëra të<br />
ndryshme. Por secili prej nesh duhet ta luftojë frikën.<br />
Detyrë shtëpie. Pyetja e rubrikës pyetje rreth tekstit. Pyet prindërit nga se kanë frikë.<br />
Pse? Shkruaji <strong>për</strong>gjigjet e tyre në fletore.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Fata ime<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin në role.<br />
• Të dallojë personazhet e tregimit të dhënë.<br />
• T’iu <strong>për</strong>gjigjet pyetjeve mbi tekstin e dhënë.<br />
• Të diskutojë <strong>për</strong> librat që kanë personazhe fatat.<br />
• Të vizatojë fatën sipas imagjinatës së tij/saj.<br />
• Të <strong>për</strong>shkruajë me fjali fatën e tij/saj.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Libra me <strong>për</strong>ralla ku personazhe janë fatat, si: “Bukuroshja e Fjetur”, letra të bardha ose<br />
me ngjyra, rruaza, lapsa, plastelinë etj.<br />
Fatë, fat, <strong>për</strong>rallë.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
Pyetja sjell pyetjen, vizatim i lirë.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Pyetja sjell pyetjen:<br />
- A e dini fëmijë se ç’do të thotë fjala “Fata ime”?<br />
- Në cilat <strong>për</strong>ralla ose filma ju i keni parë si personazhe Fatat?<br />
- A besoni ju se ekzistojnë fatat? Pse?<br />
realizimi i kuptimit:<br />
Në rubrikën që ne kemi kohë që kemi punuar, autoret duan t’iu bëjnë dhe një pyetje tjetër.<br />
- A ekzistojnë Fatat?<br />
Sot do të shohim se si një moshatarja juaj zhvillon një bisedë me mamin e saj. Nënvizoni fjalët që nuk ua dini<br />
kuptimin.<br />
Mësuesi/ja lexon tekstin. Nxënësit lihen <strong>për</strong> pak minuta të lexojnë në heshtje. Lexohet tregimi në role nga disa nxënës.<br />
Punohet rubrika pyetje rreth tekstit. Pyetja jepet detyrë shtëpie.<br />
Reflektimi: Luajmë së bashku. Nxënësit lihen të pikturojnë Fatën e tyre sipas imagjinatës.<br />
E <strong>për</strong>shkruajnë atë me katër fjali.<br />
Si i ka flokët? Si e ka kurorën?<br />
Si e ka fustanin? Çfarë mban në dorë?<br />
Punimet e nxënësve ekspozohen në një kënd të klasës.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi i rubrikës pyetje rreth tekstit. Një ushtrim krijues <strong>për</strong> nxënësit shumë<br />
të mirë mund të jetë: Shkruaj në fletore të gjitha pyetjet që vajza e tregimit i bën mamit të saj. Pasi t’i<br />
kesh shkruar ato, pyete mamin tënd dhe shkruaji <strong>për</strong>gjigjet në fletore. Krahasoji <strong>për</strong>gjigjet e mamit tënd<br />
me ato të mamit të vajzës së tregimit. Këto punime është mirë që nxënësit t’i lexojnë. Një orë që mund<br />
të shfrytëzohet në kuadrin e projekteve mund të jetë dhe tema Fata ime ose zana ime.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë shprehjet frazeologjike në fjalitë e dhëna.<br />
• Të zëvendësojë shprehjet frazeologjike të dhëna me një fjalë të vetme.<br />
• Të krijojë çifte shprehjesh frazeologjike me kuptime të kundërta me ato që janë dhënë në tekst.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, fletore pune.<br />
Shprehje frazeologjike.<br />
Aftësitë: Të kuptuarit, të lexuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Shprehjet frazeologjike<br />
Vëzhgo-kupto, punë e pavarur, punë e drejtuar.<br />
Evokimi:<br />
Tema e re fillon me leximin e tekstit. Mësuesi/ja orienton nxënësit të dallojnë fjalët e shkruara me ngjyrë<br />
blu. Sqarohen nxënësit se këto grupe fjalësh, të cilat kanë kuptim kur <strong>për</strong>doren së bashku dhe mund të<br />
zëvendësohen me një fjalë të vetme quhen shprehje frazeologjike.<br />
realizimi i kuptimit.<br />
Punohen ushtrimet e tekstit.<br />
Në ushtrimin 1 nxënësit lidhin shprehjen frazeologjike me fjalën që mund të zëvendësojnë.<br />
Në ushtrimin 2 gjejnë shprehjet frazeologjike dhe i zëvendësojnë me një fjalë të vetme.<br />
Në ushtrimin 3 lidhin shprehjet frazeologjike me fjalët që kanë kuptim të kundërt.<br />
Reflektimi: Nxënësit të ndarë në nivele punojnë ushtrimet e Fletores së punës, f. 9.<br />
Detyrë shtëpie. Me ndihmën e prindërve gjeni dhe shkruani shprehje frazeologjike.<br />
8
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë vjershën.<br />
• Të dallojë titullin dhe autorin e vjershës së dhënë.<br />
• Të dallojë strofat dhe vargjet e vjershës së dhënë.<br />
• Të dallojë dëshirat e poetit në vjershën e dhënë duke e ilustruar me leximin e tyre.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e vjershës me fjalët e tij.<br />
• Të shkruajë me fantazi jo më pak se fjali një tregim.<br />
Mjetet:<br />
Pelerinë, shkop.<br />
Fjalë kyç: Shkop magjik, magjistar, mrekulli.<br />
Aftësitë: Të lexuarit, të kuptuarit, të interpretuarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Stuhi mendimesh. Nxënësit plotësojnë kllasterin.<br />
Idetë që japin nxënësit shkruhen në tabelë.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Shkopi magjik<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Stuhi mendimesh, ditari dypjesësh, punë e drejtuar, shkrim i lirë.<br />
shkopi magjik<br />
realizimi i kuptimit:<br />
Komentimi i figurës. Leximi i vjershës nga mësuesi/ja.<br />
Leximi nga disa nxënës. Nxënësit dallojnë autorin, numrin e strofave, numrin e vargjeve.<br />
Mësuesi/ja iu tregon nxënësve <strong>për</strong> shkrimtarin Rifat Kukaj, një shkrimtar shqiptar nga Kosova, i cili ka shkruar mjeshtërisht<br />
<strong>për</strong> fëmijët. Në klasat e tjera ata do të vazhdojnë të lexojnë pjesë të zgjedhura nga krijimtaria e këtij shkrimtari.<br />
Punohet rubrika pyetje rreth tekstit.<br />
Në ushtrimin 3 nxënësit shkruajnë dëshirat e poetit, pastaj plotësojnë ditarin dypjesësh.<br />
Lotët e vogëlushit kokrra rrushi<br />
Gurin tortë strofa komenti<br />
Frikacakun në një trim të fortë<br />
Ujkun lepurush<br />
Gurrëzat qershi.<br />
Reflektimi: Shkrim i lirë. Imagjino sikur ke një shkop magjik. Çfarë do të bëje me të?<br />
Lexohen punimet e nxënësve. Vlerësohen nga shokët/shoqet.<br />
Detyrë shtëpie. Mësimi <strong>për</strong>mendsh i vjershës.<br />
rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Numrat e shpejtësisë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të diskutojë mbi numrat e shpejtësisë.<br />
• Të sjellë mbresa nga shfaqjet e cirkut.<br />
• Të luajë një numër shpejtësie.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Fill peri, unazë, pelerinë, shkop “magjik”<br />
Cirk, numër shpejtësie, magjistar.<br />
Të lexuarit, të shprehurit<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Stuhi mendimesh, mendo-diskuto, pesëvargësh.<br />
Evokimi: Stuhi mendimesh. Plotësohet kllasteri.<br />
Çfarë ju sjell në mendje fjala magjistar? Shkruani mendimet tuaja.<br />
Magjistari<br />
realizimi i kuptimit: Mësuesi/ja prezanton shpjegimin e fjalës magjistar duke iu treguar nxënësve se ajo që<br />
i bën ata të magjishëm është shkathtësia dhe shpejtësia me të cilën ata i kryejnë numrat e shpejtësisë.<br />
Punohen pyetjet.<br />
- A keni parë ndonjë magjistar?<br />
- Çfarë numrash shpejtësie bën ai?<br />
- Çfarë sendesh <strong>për</strong>dor zakonisht?<br />
- A kënaqesh ti me shfaqje të tilla? Pse?<br />
Mësuesi/ja pyet nxënësit nëse duan t’i ngjajnë një magjistari?<br />
Mësuesi/ja fillon bashkë me nxënësit të demonstrojë lojën e shpejtësisë me fillin magjik. Ndiqen udhëzimet e<br />
dhëna në tekst.<br />
Pasi nxënësit e zhvillojnë disa herë numrin, demonstrohet nga nxënësit që e kryejnë më shpejt atë.<br />
Reflektimi: Krijo një pesëvargësh me fjalën magjistar.<br />
Magjistar<br />
i shpejtë i shkathët<br />
luan krijon mrekullon<br />
Magjistari mrekullon të gjithë shikuesit<br />
fantazist<br />
Mësuesi/ja u jep nxënësve informacione mbi festivalet me magjistarë që zhvillohen në botë. Një festival i tillë<br />
zhvillohet në Monte Karlo ku magjistarë nga e gjithë bota vijnë e japin shfaqje magjie. Magjistarët quhen ndryshe<br />
iluzionistë.<br />
rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Mbiemrat që mbarojnë me -t ose -të<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë mbiemrat në fjalitë e dhëna.<br />
• Të korrigjojë mbiemrat e shkruar gabim në mbiemrat e dhënë në tekst.<br />
• Të plotësojë fjalitë me mbiemrat e dhënë duke i <strong>për</strong>shtatur në gjini dhe numër me emrat.<br />
• Të shkruajë saktë mbiemrat që mbarojnë me -t dhe -të.<br />
0
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, fletore pune.<br />
Aftësitë: Të kuptuarit, të shkruarit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
Mbiemër, drejtshkrim, korrigjim, plotësim.<br />
Shkrim i drejtuar, punë e pavarur, punë e drejtuar.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Evokimi<br />
Koment i figurës. Nxënësit krijojnë një <strong>për</strong>shkrim të shkurtër me 4 fjali ku <strong>për</strong>dorin grupet e fjalive të dhëna.<br />
Lexohen shkrimet e disa nxënësve. Lexohet rubrika “Kujto”.<br />
realizimi i kuptimit<br />
Në mbiemrat me ngjyrë të kuqe gjeni numrin dhe gjininë e tyre. Nxënësit rikujtojnë se mbiemri merr numrin<br />
dhe gjininë e emrit që cilëson.<br />
Punohen ushtrimet e dhëna në tekst.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit duhet të lidhin me shigjetë -t ose -të. Shkruajnë mbiemrat si duhet.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit nënvizojnë mbiemrat. Më pas korrigjojnë mbiemrat e shkruar gabim.<br />
Në ushtrimin 3, nxënësit shkruajnë <strong>për</strong>bri emra dhe mbiemra në gjininë mashkullore duke u ndihmuar nga<br />
shembulli i dhënë.<br />
Reflektimi: Nxënësit të ndarë në nivele punojnë ushtrimet e fletores së punës, f. 59.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4 i tekstit.<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin me intonacion.<br />
• Të tregojë me fjalët e tij historinë e Uollt Dizneit.<br />
• Të plotësojë fjalitë e dhëna me fjalët e duhura nga teksti.<br />
• Të shprehë pëlqimet e tij/e saj mbi personazhet e filmave me kartonë.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Aftësitë:<br />
Teksti, foto të personazheve të Uollt Dizneit.<br />
Film vizatimor ose me kartonë, Uollt Diznei, Miki Maus etj.<br />
Të lexuarit, të shprehurit.<br />
Metoda dhe teknika mësimore:<br />
zhvillimi i mësimit<br />
rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Uollt Diznei (Walt Dizney)<br />
Mendo-diskuto, puna me organizues grafik, imagjino-vizato.<br />
Evokimi. Stuhi mendimesh.<br />
Shkruani disa personazhe të filmave me kartonë. Pse ju pëlqejnë ata?<br />
Ndonjë nga nxënësit mund të vizatojë një personazh dhe ta komentojë atë.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
realizimi i kuptimit:<br />
Sot do të njihemi me historinë e një njeriu, i cili ka<br />
krijuar personazhin e Miki Mausit. Ai u bë një nga<br />
njerëzit më të famshëm në botën e kinemasë <strong>për</strong> fëmijë.<br />
Lexohet tregimi nga mësuesi/ja ose ndonjë nxënës.<br />
Punohet fjalorthi.<br />
Nxënësit nxiten të krijojnë pyetje ose<br />
me ndihmën e grafi kut Dora e<br />
pyetjeve ritregojnë brendinë e tregimit.<br />
Punohet rubrika plotëso.<br />
Refl ektimi: Vizato një personazh sipas imagjinatës sate. Mos<br />
ki frikë se nuk ia arrin dot. Kujto Uollt Diznein. Nuk i dihet, një ditë<br />
mund të bëhesh i famshëm.<br />
Këto janë fjalë inkurajuese <strong>për</strong> nxënësit që të punojnë me<br />
dëshirë detyrën e ngarkuar.<br />
2<br />
Ku zhvillohen<br />
ngjarjet? (Misuri)<br />
Detyrë shtëpie. Vazhdohet puna e nisur në klasë. Nxënësit<br />
mund të krijojnë një ngjarje me personazhin që kanë krijuar.<br />
rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Kryqi i Kuq<br />
Kur u bë i famshëm? Kur<br />
vizatoi <strong>për</strong> fi lmat me kartonë?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
- Të lexojë tregimin me intonacion.<br />
- Të tregojë me fjalët e tij historinë e Florencës dhe krijimit të Kryqit të Kuq.<br />
- Të krijojë pyetje <strong>për</strong> <strong>për</strong>gjigjet e dhëna në tekst.<br />
- Të analizojë veprimet e Florencës dhe mjekëve.<br />
Mjetet:<br />
Fjalë kyç:<br />
Teksti, materiale të marra në internet <strong>për</strong> Kryqin e kuq,<br />
fl etëpalosje të veprimtarisë së Kryqit të Kuq.<br />
zhvillimi i mësimit<br />
organizatë, Kryq i Kuq<br />
Kush janë personazhet? (Uollt Disnei,<br />
motra, vëllezërit, babai, Lili etj)<br />
Cila ishte ideja që i lindi<br />
një ditë në shtëpi?<br />
Si sillej babai<br />
i Uolltit?<br />
Pse parku mban emrin e tij?<br />
Evokimi: Mësuesja paraqet para nxënësve materiale të marra në internet ose pranë organizatës së Kryqit të<br />
Kuq mbi veprimtarinë e tij.<br />
realizimi i kuptimit: Mësuesja prezanton temën e mësimit:<br />
- Sot ne do të njihemi me historinë e krijimit të organizatës së Kryqit të Kuq.<br />
Mësuesi/ja lexon tregimin. Lexohet tregimi dhe nga disa nxënës të tjerë.<br />
Punohet rubrika Ushtrohu. Nxënësit formojnë pyetje <strong>për</strong> <strong>për</strong>gjigjet e dhëna.<br />
Tregohet brendia nga 2- nxënës.<br />
Refl ektimi: Analizo personazhin e Florencës. Në gjuhën angleze emri i saj është Florenca Nightingale (Florenca<br />
Najtingejl). Kur të rriteni do të lexoni më shumë <strong>për</strong> të.<br />
Detyrë shtëpie. Pyetni prindërit mbi organizata të tjera që ndihmojnë njerëzit në nevojë.<br />
Ku?<br />
Kur?<br />
Kush?<br />
Çfarë?<br />
Pse?
TEsTET:<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Shënim. Për disa nga rubrikat janë <strong>për</strong>gatitur dy modele testesh: një me material që nxënësi e ka punuar në<br />
klasë dhe tjetri me material të ri letrar, i cili njohuritë që ka marrë i provon në një situatë të re. Mësuesi/ja mund t’i<br />
<strong>për</strong>dorë sipas nivelit të klasës, mund t’i kombinojë të hartojë teste të reja.<br />
Test 1 rubrika: Unë mësoj nga të rriturit<br />
1 - shkruaj po kur është fjali dhe jo kur nuk është fjali.<br />
a) Era tund degët e pemëve. ________<br />
b) Librat tanë janë. ________<br />
c) Në shkollë kemi. ________<br />
d) Gjyshi lexon gazetën. ________<br />
2 - Formo tekst duke vendosur fjalitë sipas radhës. shkruaj numrat në kuti.<br />
Në orën ³° u nisa <strong>për</strong> në shkollë.<br />
Pastaj rregullova shtratin.<br />
Në fillim u lava e u pastrova.<br />
Sot u zgjova herët në mëngjes.<br />
3 - Vendos shenjën e pikësimit. shkruaj llojin e fjalisë:<br />
Kush ta bleu këtë qenush të bukur ________________<br />
Po ti qenke më të vërtetë artiste ________________<br />
Gjyshja u lexon fëmijëve <strong>për</strong>rallën e Borëbardhës ________________<br />
Ua, sa qenke rritur ________________<br />
4 - Kthe fjalinë nga pohore në mohore dhe të kundërtën.<br />
Beni luan me shokët në oborr.<br />
________________________________________________________________<br />
Miri nuk shkon kurrkund pa shokët.<br />
________________________________________________________________<br />
5 - Qarko fjalët e shkruara drejt.<br />
Kurkund - kurrkund as njeri - asnjeri, asnjë –as një, askurrkush as kur kund<br />
6- Qarko fjalët ku mund të <strong>për</strong>doret edhe fjalëza nuk, edhe fjalëza s’.<br />
s’shkon - nuk shkon<br />
s’këndon - nuk këndon<br />
s’zhvishet - nuk zhvishet<br />
s’stërvitet - nuk stërvitet<br />
s’sëmuret - nuk sëmuret<br />
s’luan - nuk luan<br />
7- Hiq fjalë <strong>për</strong> të arritur te fjalia më e vogël. Nënvizo kryefjalën dhe kallëzuesin.<br />
Dje Albani shkoi në kinema me shokët e shkollës. Mamaja e Mirit po ushqen Besën në dhomën e ngrënies. Koha<br />
ishte e bukur. zogu cicërinte në pemë.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
8 - Shiko ballinën e librit Gjuha <strong>shqipe</strong> 3 dhe plotëso skedën.<br />
Titulli i librit: ______________________________________<br />
Emri i autorit: ______________________________________<br />
Lloji i librit: ______________________________________<br />
numri i faqeve: ______________________________________<br />
ngjyrat: ______________________________________<br />
ilustrimet: ______________________________________<br />
9 - Plotëso zarfin.<br />
10- Shkruaj një këshillë <strong>për</strong> vete dhe një këshillë <strong>për</strong> të rriturit.<br />
__________________________________________________________<br />
__________________________________________________________<br />
11 – qarko pjesën që të ka pëlqyer më shumë. shkruaj me dy-tri fjali pse të pëlqeu.<br />
. Dita e parë e shkollës.<br />
2. Të drejtat dhe <strong>për</strong>gjegjësitë e mia.<br />
. Mësuesja humbi bastin.<br />
. Gjuha e nënës.<br />
. Tregim <strong>për</strong> Jehonën e vogël.<br />
. Unë, gjyshi dhe shtëpia në pemë.<br />
. Tori punon në postë.<br />
8. Shuplaka.<br />
9. Kush banon këtu pranë?<br />
0. Shtëpia në fshat.<br />
. Kali i vjetër.<br />
________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________<br />
12 - qarko tregimet nga të cilat mësove <strong>për</strong> profesionet. shto dhe të tjera.<br />
Tori punon në postë. ____________________________________<br />
Kush banon këtu pranë? ____________________________________<br />
Gjuha e nënës. ____________________________________<br />
13 – Lidh emrat e personazhit me pjesën. Kujdes, mund të ketë një personazh që del në disa pjesë.<br />
. Dita e parë e shkollës. Mësues<br />
2. Të drejtat dhe <strong>për</strong>gjegjësitë e mia. Shitëse<br />
. Mësuesja humbi bastin. Vajza e vogël<br />
. Gjuha e nënës. Jehona<br />
. Tregim <strong>për</strong> Jehonën e vogël. gjyshi<br />
. Unë, gjyshi dhe shtëpia në pemë. fëmija<br />
. Tori punon në postë. babai<br />
8. Shuplaka. Detjoni<br />
9. Kush banon këtu pranë? Tori<br />
0. Shtëpia në fshat. nipi<br />
. Kali i vjetër. Besmiri<br />
14 - Shkruaj emrat e disa personazheve nga të cilat mësove më shumë në rubrikën Unë mësoj nga të rriturit.<br />
____________________________________ ____________________________________________<br />
____________________________________ ____________________________________________
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Test 2 rubrika: Unë mësoj nga të rriturit<br />
Lexo tekstin e mëposhtëm.<br />
Unë mbeta i habitur nga ajo që pashë në zgavër. Më pas u ktheva, mora Bertin e vogël dhe ia dhashë vrapit.<br />
Doja t’u tregoja motrës dhe dy shokëve të mi atë që pashë në zgavër. Ata do të çuditeshin shumë.<br />
- Ç’ka ndodhur, Genci? – më pyeti Sara, motra ime. - Ç’më rri aty? Do të luash me ne?<br />
- Kam zbuluar një zgavër, - u thashë unë.<br />
- Po pastaj? - më tha Beni, shoku i Sarës.<br />
- Brenda në të unë gjeta diçka.<br />
- Ti paske zbuluar një gjë të veçantë! Na thuaj shpejt çfarë ke gjetur!<br />
Unë nxora copën e letrës.<br />
- Çfarë është ajo? - më pyeti Sara.<br />
- Një hartë thesari, - i thashë unë.<br />
1- qarko <strong>për</strong>gjigjen e duhur:<br />
a. Ku mbeti i habitur djali:<br />
- para shkëmbit<br />
- para pyllit<br />
- para zgavrës?<br />
b. Çfarë zbuloi ai:<br />
- një thesar<br />
- një hartë thesari<br />
- një arush prej letre?<br />
c. Si u sollën miqtë e tij:<br />
- u gëzuan<br />
- u mërzitën<br />
- u habitën?<br />
2- Po ti, a ëndërron të gjesh një thesar? Çfarë dëshiron të ketë ky thesar? Pse?<br />
______________________________________________________________________________________<br />
______________________________________________________________________________________<br />
______________________________________________________________________________________<br />
______________________________________________________________________________________<br />
______________________________________________________________________________________
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
3- Lidh fjalinë me llojin e saj.<br />
Çfarë ka ndodhur Genci? Fjali dëftore<br />
Unë nxora copën e letrës. Fjali pyetëse<br />
Ç’më rri ashtu? Fjali thirrmore<br />
Ti paske zbuluar një gjë të veçantë!<br />
4- Kthe fjalitë pohore në mohore.<br />
Ata do të çuditeshin. ___________________________________________________________<br />
Unë kam zbuluar një zgavër. ___________________________________________________________<br />
5- Hiq fjalë <strong>për</strong> të arritur në fjalinë më të vogël.<br />
Shokët e mi do të habiteshin <strong>për</strong> zbulimin tim. _________________________________________<br />
Unë nxora hartën nga xhepi im i xhaketës. _________________________________________<br />
6- Vendos ku duhet fjalët në kllapa (askush, asnjëherë, të gjithë, gjithkund).<br />
Genci ka gjetur një hartë.<br />
_____________ nuk e kishte gjetur më parë.<br />
_____________ do të çuditen.<br />
_______________ nuk ishte kënaqur kaq shumë.<br />
7- Lidh me shigjetë.<br />
Genci u çuditën shumë.<br />
Shokët nuk e besuan Gencin.<br />
Sara dhe Beni a e beson?<br />
Po ti, gjeti një hartë thesari.<br />
8- Nënvizo kryefjalën dhe kallëzuesin në fjalitë e mëposhtme.<br />
Djali mbeti i hutuar para zgavrës.<br />
Fëmijët shkuan te zgavra.<br />
Nesër ata do të gërmojnë brenda në zgavër.
1) a) Fjalëve kryesore të fjalisë shtoju fjalë plotësuese.<br />
) Nxënësit _________________ mbollën____________________.<br />
2) Macja _________________ po luan _____________________.<br />
) Mësuesja _________________ shpjegon_____________________.<br />
) Miri __________________ recitoi ____________________.<br />
b) <strong>për</strong>gjigjju pyetjeve. nënvizo në <strong>për</strong>gjigjet e tua fjalët plotësuese.<br />
) Çfarë organizuan vajzat e klasës? ____________________________<br />
2) Kur e organizuan shfaqjen? ____________________________<br />
) Ku e organizuan atë? ____________________________<br />
) Pse e organizuan? ____________________________<br />
) Si ishte shfaqja? ____________________________<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Test 1 rubrika: Unë mësoj nga miqtë e mi<br />
2 - Vendos në etiketa grupin e kryefjalës dhe të foljes. nënvizo me të kuqe fjalët plotësuese të kryefjalës<br />
dhe me blu fjalët plotësuese të foljes.<br />
Motra e vogël e Mirës rri në oborr me shoqet e motrës.<br />
Të gjitha shoqet e Mirës kujdesen <strong>për</strong> të.<br />
Miranda e vogël ka ditëlindjen ditën e shtunë.<br />
Mamaja e Mirandës <strong>për</strong>gatiti ftesat <strong>për</strong> të ftuarit.<br />
3 - Përgjigju me “po” ose “jo”. A është i domosdoshëm grupi me shkronja të zeza?<br />
zogu i vogël çukiste me sqepin e verdhë thërrimet e bukës. ______<br />
në mëngjes zogu <strong>për</strong>shëndeste me cicërima fëmijët e vegjël.______<br />
Macja ndjek miun. ______<br />
Fëmijët i dhuruan mësueses lule <strong>për</strong> ditëlindjen e saj. ______<br />
4 - Lëvizi disa herë grupet e fjalëve sipas numrave <strong>për</strong>bri. Nënvizo rastin kur fjalisë i prishet kuptimi.<br />
2<br />
Në lagjen tonë ka një kënd lojërash <strong>për</strong> fëmijët e vegjël.<br />
2 ____________________________________________________<br />
2 ____________________________________________________<br />
2 ____________________________________________________<br />
5 – Shkruaj çfarë duhet të kesh që të bësh një hamburger.<br />
__________________ __________________ __________________<br />
__________________ __________________ __________________<br />
6 – Shkruaji shoqes ose shokut<br />
një urim <strong>për</strong> ditëlindjen.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
7 - Shkruaj disa rregulla që i zbaton kur luan me shokët kukafshehthi.<br />
________________________________________________________________<br />
________________________________________________________________<br />
8 – Qarko pjesën që të ka pëlqyer më shumë. Shkruaj me dy-tri fjali pse të pëlqeu.<br />
. Klubi i miqve.<br />
2. Tina si skërfyell.<br />
. Macja jonë Kiti.<br />
. Tri gëzimet.<br />
. Dy shokët dhe dy breshkat. në prozë<br />
. Nëse gjej një monedhë.<br />
. Kuzhinieri ynë.<br />
8. Dy shoqet.<br />
9. Gazmoret e Çapaçulit. në vargje<br />
0. Lushi shpëtimtari.<br />
. Për shoqen që ndërroi qytet.<br />
2. Hajdi dhe Klara.<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
9 - Dallo pjesët e leximit të ushtrimit 8 që janë në prozë dhe ato që janë në vargje. Lidhi me shigjetë.<br />
10 - Qarko tregimet nga të cilat mësove <strong>për</strong> miqësinë e pastër. Shto dhe të tjera.<br />
. Tina si skërfyell.<br />
2. Dy shokët dhe dy breshkat.<br />
. Dy shoqet.<br />
. Gazmoret e Çapaçulit.<br />
. Lushi shpëtimtari.<br />
. Për shoqen që ndërroi qytet.<br />
. Hajdi dhe Klara.<br />
__________________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________________<br />
11 – shkruaj emrat e personazheve vajza që të kanë pëlqyer më shumë te rubrika Mësoj nga miqtë e mi.<br />
__________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________<br />
__________________________________________________________________<br />
12 - shkruaj emrat e disa personazheve nga të cilat mësove më shumë në rubrikën Unë mësoj nga të<br />
rriturit.<br />
_______________________________________ _________________________________________<br />
_______________________________________ _________________________________________<br />
13 – shkruaj disa cilësi të Tinës dhe të Lushit.<br />
Tina Lushi<br />
____________________________ ______________________________<br />
____________________________ ______________________________<br />
____________________________ ______________________________<br />
____________________________ ______________________________<br />
8
zgjidh fjalën e duhur dhe plotëso fjalinë.<br />
- Ne mbollëm disa ___________ në oborrin e shtëpisë.<br />
Plisa pleh pemë<br />
2- Qeni gërryente ________________ me kënaqësi.<br />
Koren kockën kutinë<br />
- ___________ ka shumë libra <strong>për</strong> kuajt.<br />
Libraria letërsia lidhja<br />
- Babai parkoi makinën në _________________.<br />
Gurore garë garazh<br />
5- Shqiponja fluturoi __________ qiellit blu.<br />
Nga në<strong>për</strong> <strong>për</strong>mes<br />
- ___________ <strong>për</strong>plaseshin në breg me zhurmë.<br />
Varkat degëzat dallgët<br />
- Ata _________________ poshtë kodrës me vrap.<br />
Rrëshqitnin shkuan zbritën<br />
8- Ora e murit __________ pesë herë.<br />
1. Lexo tekstin e mëposhtëm.<br />
Trokiti tha tingëlloi<br />
Elona është një vajzë 8 vjeçe. Sot ajo po shkon me prindërit te dentistja.<br />
Elonës nuk i dhemb asnjë dhëmb, po dhëmbi i ri i ka dalë shumë i shtrembër.<br />
Pasi e kontrolloi, dentistja tha:<br />
- Duhet t’i vëmë një aparat në gojë. Kështu dhëmbi do t’i drejtohet.<br />
- Aparat?! - klithi Elona. Ai teli i shëmtuar që të vënë te dhëmbët?....<br />
- Sigurisht, - tha dentistja.<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Test 2 rubrika: Unë mësoj nga miqtë e mi<br />
Elona u mërzit. Asaj iu kujtuan fëmijët që kishte parë me aparat. Sa i shëmtuar i është dukur asaj! Ç’të bënte?<br />
2. qarko <strong>për</strong>gjigjen e saktë.<br />
a. Elona shkoi te dentistja, sepse:<br />
I dhembtë dhëmballa.<br />
I luante dhëmbi.<br />
Dhëmbi i ri i kishte dalë i shtrembër.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
b. Dentistja e këshilloi:<br />
6. Lëviz disa herë grupet e fjalëve sipas numrave në kuti. Qarko numrin e fjalisë që i është prishur<br />
kuptimi.<br />
Të hiqte dhëmbin.<br />
Të mos fliste.<br />
Të vinte aparat.<br />
c. Elona u mërzit, sepse:<br />
Aparati ishte i shëmtuar.<br />
Shokët do ta tallnin.<br />
Edhe ajo do të dukej e shëmtuar.<br />
3. Si vazhdon ngjarja? Shkruaj 3 fjali.<br />
_____________________________________________________________________________________<br />
_____________________________________________________________________________________<br />
_____________________________________________________________________________________<br />
_____________________________________________________________________________________<br />
4. Fjalëve kryesore të fjalisë shtoju fjalë plotësuese.<br />
Dhëmbi ……………... ka dalë ……………………………<br />
Dentistja …………….. e vuri ……………………<br />
Shokët……………….. nuk do të talleshin ………………………. .<br />
5. A është i domosdoshëm grupi plotësues i nënvizuar? Përgjigju me Po ose Jo.<br />
Fëmijët e vegjël lajnë dhëmbët çdo ditë pas ngrënies. ___________<br />
Unë e mbaj furçën e dhëmbëve në vendin e caktuar. ___________<br />
Dentisti mjekon dhëmbët. ___________<br />
. Në lagjen time ka një klinikë dentare <strong>për</strong> fëmijët e vegjël.<br />
2. ka Në lagjen time <strong>për</strong> fëmijët e vegjël një klinikë dentare<br />
. një klinikë dentare Në lagjen time ka <strong>për</strong> fëmijët e vegjël.<br />
. <strong>për</strong> fëmijët e vegjël Në lagjen time një klinikë dentare ka.<br />
6 – Plotëso diagramin e Venit. Krahaso dhe gjej të <strong>për</strong>bashkëtat dhe dallimet e tua me Elonën.<br />
Unë Elona<br />
0
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Test 1 rubrika: Unë mësoj nga <strong>për</strong>rallat<br />
1- Vendos në kuti + kur emrat janë të <strong>për</strong>gjithshëm dhe – kur janë emra të <strong>për</strong>veçëm.<br />
vajza qeni Era syzet<br />
Mira era Tirana mjeku<br />
miza Dajti Dritani stilolapsi<br />
lepuri Korça lumi Shkumbini<br />
2- shkruaj nga dy emra të <strong>për</strong>veçëm:<br />
të shoqeve të tua __________________ ________________<br />
të shokëve të tu __________________ ________________<br />
kafshësh __________________ ________________<br />
lodrash __________________ ________________<br />
vendesh __________________ ________________<br />
3- nënvizo me të kuqe emrat e gjinisë mashkullore dhe me blu emrat e gjinisë femërore.<br />
letër, bari, luan, mi, shami, pulë, qershi, zog, mace, shok, shtëpi, fletore.<br />
4- Ktheji emrat e numrit njëjës në numrin shumës.<br />
Numri njëjës Numri shumës Numri njëjës Numri shumës<br />
një letër<br />
një mi<br />
një zog<br />
një ftua<br />
një hero<br />
5- Ktheji emrat nga trajta e pashquar në trajtën e shquar.<br />
Trajta e pashquar Trajta e shquar Trajta e pashquar Trajta e shquar<br />
një zog<br />
një djalë<br />
një qershi<br />
një lule<br />
një kodër<br />
disa<br />
disa<br />
disa<br />
disa<br />
disa<br />
një bari<br />
një trung<br />
një mace<br />
një shkëmb<br />
një vegël<br />
disa mace<br />
disa heronj<br />
disa miq<br />
disa lodra<br />
disa mësues<br />
disa<br />
disa<br />
disa<br />
disa<br />
disa<br />
6- Në fjalitë e mëposhtme nënvizo fjalët e shkruara gabim dhe shkruaji ato saktë.<br />
Të dielën unë me gjyshin agim dhe me nëna teutën shkuam në Malin e dajtit.<br />
Durrësi laget nga deti adriatik.<br />
Macja e tezes, piska, i shikonte me zili kanarinat.<br />
Barijtë i çojnë çdo ditë bagëtitë në kullotë.<br />
Fshatarët vilnin ftojtë.<br />
Shtëpija ime ndodhet në rrugicën e gjerë.<br />
Në oborrin e shtëpisë ka çelur kajsia, qershija, hardhija, zerdelia.
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
7- Shkruaj fjalët që zakonisht fillojnë <strong>për</strong>rallën.<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
8- shkruaj fjalët që zakonisht mbyllin <strong>për</strong>rallën.<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
9- Shkruaj titujt e dy <strong>për</strong>rallave që të kanë pëlqyer më shumë. Pse të kanë pëlqyer?<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
10- Si ndahen personazhet e <strong>për</strong>rallave? Thuaj emrat e tyre.<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
11- Si <strong>për</strong>fundojnë zakonisht <strong>për</strong>rallat? Sill një shembull.<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
12- Lidh emrat e personazhit me <strong>për</strong>rallën:<br />
princesha Rosaku i vogël i shëmtuar<br />
mjellma Bukuroshja e fjetur<br />
Nata Kopshti i gjigantit<br />
Loli Në kopshtin zoologjik<br />
Gjiganti Iriqi dhe mollët<br />
Iriqi zogu dhe djali<br />
zogu Agimi dhe lulja e tij<br />
2
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Test 1 rubrika: Unë mësoj nga natyra<br />
1- pasi të lexosh tregimin e shkurtër, <strong>për</strong>gjigjju pyetjeve duke qarkuar <strong>për</strong>gjigjen e saktë.<br />
Blerta dhe Berti shkuan <strong>për</strong> peshkim. Ata u ulën në cep të molit. Ata futën karremin në grepat e peshkimit dhe<br />
pastaj i hodhën ata në ujë. Pas pak grepi i Blertës filloi të dridhej. Ajo numëroi deri në dhjetë që të sigurohej që<br />
peshku ngeci te grepi. Pastaj filloi të tërhiqte fijen. Një peshk i madh doli në si<strong>për</strong>faqe. Berti e ndihmoi atë ta nxirrte<br />
peshkun mbi ujë.<br />
Papritur grepi i Bertit filloi të tundej. Ai me të shpejtë ia lëshoi Blertës peshkun e saj në dorë dhe filloi të tërhiqte<br />
fijen e grepit me nxitim. Në këtë kohë Blerta e kishte nxjerrë nga grepi peshkun e saj. Berti e vendosi peshkun e<br />
tij në çantë.<br />
1. Kush e kapi peshkun i pari?<br />
a. Bena c. Berti<br />
b. Blerta d. Beni<br />
2. Pse numëroi Blerta deri në dhjetë:<br />
a. ishte e nxehur,<br />
b. po mësonte të numëronte,<br />
c. donte të kapte peshkun,<br />
d. ajo kapi dhjetë peshq ?<br />
3. Pse Berti ia la peshkun Blertës në dorë me shpejtësi:<br />
a. ai nuk kishte dëshirë ta mbante,<br />
b. i rrëshqiste nga dora,<br />
c. Blerta po qante,<br />
d. do të kapte të vetin ?<br />
4. Si mendon ti se do të <strong>për</strong>fundojë ky tregim?<br />
____________________________________________________________<br />
____________________________________________________________<br />
____________________________________________________________<br />
____________________________________________________________<br />
____________________________________________________________<br />
2- Vendos foljet e nënvizuara në tekst në tabelën e mëposhtme. shëno se në ç’kohë janë:
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
3- Vendos në vendet bosh foljen në kohën e tashme.<br />
a. Kur _________ vjeshta, fillojnë shirat e shumta.<br />
Vinte do të vijë vjen erdhi<br />
b. Moti ___________ dhe njerëzit vishen me xhaketa.<br />
ndryshoi ndryshon ndryshova do të ndryshojë<br />
c. zogjtë _____________ <strong>për</strong> në viset e ngrohta.<br />
shtegtonin shtegtonte shtegtojnë do të shtegtonin<br />
4- Shkruaj tri fjali me foljet ujit, stërvit, gostit, në kohën e ardhme:<br />
_______________________________________________________________________<br />
2_______________________________________________________________________<br />
_______________________________________________________________________<br />
5- Nënvizo foljen e duhur në fjalitë e mëposhtme:<br />
a. Shokët e mi kanë / janë besim në fitore.<br />
b. Në shkollën tonë kanë / janë të gjithë mbështetës të ekipit të futbollit.<br />
c. Në vjeshtë do të kemi /do të jemi kampionatin midis shkollave.<br />
d. Trajneri i skuadrës sonë do të ketë /do të jetë shumë i kujdesshëm.<br />
6- Vendos foljet në kllapa në kohën e duhur.<br />
Tërë ditën e tërë natën (udhëtoj)__________ Ymer Aga mbi kalë. Kur (arrij) ________ në shtëpi, nusen po e<br />
(marr)__________ krushqit. Ai i (tregoj)________ asaj nishanin në vetull e në sqetull dhe nusja iu hodh e lumtur<br />
në krahët e tij.<br />
7- Në tekstin e mëposhtëm gjej foljet dhe plotëso tabelën.<br />
Unë dhe Regi jemi miq të ngushtë. Unë kam një breshkë. Atë e quajnë Feliks. Në verë ne luanim shpesh me<br />
Feliksin tim. Kur kishte ditëlindjen, edhe Regit i dhuruan prindërit një breshkë. Kështu u bëmë barabar. Ne rrinim<br />
tërë kohën bashkë, prandaj e futëm edhe breshkën e Feliksit në akuariumin e madh.<br />
Folja Koha Veta Numri
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
8- nënvizo foljet në kohën e kryer të : thjeshtë. Ktheji foljet që nënvizove në kohën e tashme.<br />
Sot Mira shkoi në shkollë e gëzuar. Në rrugë takoi shoqen e saj të ngushtë, Anën. Ana e <strong>për</strong>shëndeti dhe së<br />
bashku hynë në shkollë. Në klasë shokët e pritën me buzëqeshje dhe i uruan ditëlindjen. Sa shumë u gëzua vajza.<br />
Ajo falënderoi shokët dhe shoqet.<br />
9- Zgjedho foljen <strong>për</strong>gatit në kohën e pakryer dhe foljen marr në të kryerën e thjeshtë.<br />
Unë<br />
Ti<br />
Ai / Ajo<br />
Ne<br />
Ju<br />
Ata /Ato<br />
10- Nënvizo ndajfoljet dhe shkruaj llojin e tyre.<br />
Sot është e hënë. _________________<br />
Këtu është ngrohtë. _________________<br />
Lart në qiell dielli shkëlqen shumë. _________________<br />
Era fryn lehtë. _________________<br />
Koha e pakryer <strong>për</strong>gatit Koha e kryer e thjeshtë marr<br />
Larg në horizont duket një aeroplan. _________________<br />
Unë rri poshtë dhe e shoh me habi. __________________<br />
11- nënvizo ndajfoljet e shkruara gabim. shkruaji si duhet.<br />
Pak _________________<br />
Drejt _________________<br />
Posht _________________<br />
Ngushtë _________________<br />
Ngadal _________________<br />
Pran _________________<br />
Vonë _________________<br />
Kurr _________________
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Lexo tekstin e mëposhtëm.<br />
Kur u zgjua, Simbad Detari ndodhej në një plazh me rërë. Ai ishte i lagur dhe i mbuluar me alga dhe<br />
molusqe.<br />
Dielli lart në qiell po e shikonte. Vështroi <strong>për</strong>qark. Ishte në një ishull të mrekullueshëm. Kudo kishte lule të<br />
bukura. Frutat vareshin në pemë. Nuk kishte parë asnjëherë fruta të tilla. zogjtë ishin shumëngjyrësh me bishta<br />
të gjatë si ylberi. Një <strong>për</strong>rua me ujë të kulluar rrëshqiste deri në brendësi të detit. Në të dy anët e tij shtriheshin<br />
fusha të gjelbra me bar të njomë.<br />
2<br />
Test 2 rubrika: Unë mësoj nga natyra<br />
Simbadi pas pak u ngrit. Tani ai do të zbulonte të fshehtat e ishullit.<br />
1-Vendos √ në <strong>për</strong>gjigjen e duhur.<br />
simbadi ndodhej në:<br />
pyll<br />
mal<br />
ishull<br />
Ai po shihte <strong>për</strong> herë të parë<br />
lulet<br />
algat<br />
frutat<br />
zogjtë shumëngjyrësh<br />
simbadi u nis të gjente:<br />
Princeshën<br />
Të zbulonte të fshehtat e ishullit<br />
Të shëtiste<br />
2- nënvizo foljet në fjalitë e mëposhtme.<br />
- Një <strong>për</strong>rua rrëshqiste deri në brendësi të detit.<br />
- Ai do të zbulojë të fshehtat e ishullit.<br />
- Frutat ishin të shijshme.<br />
- Zogjtë fluturonin larg.<br />
- Në breg kishte shumë guaska.<br />
- Simbadi ishte detar.<br />
3- Vendosi në tabelë foljet që nënvizove në ushtrimin 2.<br />
Folja Koha Veta numri
5- Folja lexonit është në:<br />
Kohën e tashme<br />
Kohën e pakryer<br />
Kohën e kryer të thjeshtë<br />
Kohën e ardhme<br />
6- Zgjedho foljen hap në kohën e kryer të thjeshtë.<br />
Unë<br />
Ti<br />
Ai ajo<br />
Ne<br />
Ju<br />
Ata, ato<br />
E kryer e thjeshtë<br />
7- Ktheji në kohën e tashme foljet në fjalitë e mëposhtme.<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Mira doli nga shkolla e mërzitur.__________________________________________<br />
Mësuesja e qortoi <strong>për</strong> detyrat.____________________________________________<br />
Ajo do të mësojë me Erionin._____________________________________________<br />
7- Si i <strong>për</strong>shkruan zogjtë autori në tekstin e mësi<strong>për</strong>m?<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Test 1 rubrika: Unë mësoj nga lojërat dhe fantazitë<br />
Lexo tekstin e mëposhtëm.<br />
Mua më quajnë Xhimi dhe jetoj me familjen time në anijen “ Lundërtarja e dëshirave”. Atje jeton babai im,<br />
Kapiteni Mjekërblu, nëna ime zonja Mjekërblu, dhe motra ime, motra ime e jashtëzakonshme, e cila quhet Molli.<br />
Dhe nëse nuk e keni kuptuar ende, ne jemi… piratë!<br />
Ne bëjmë gjithçka që bëjnë piratët. Këndojmë këngë pirate dhe vishemi si ata. Lundrojmë në të gjitha detet<br />
kudo në botë. zbarkojmë në ishujt e shkretë. Jeta <strong>për</strong> një familje pirate është një aventurë e gjatë…<br />
Disa punë <strong>për</strong> mua janë të pakëndshme. Për shembull: çdo mëngjes pastroj kabinën time dhe rregulloj<br />
shtratin e varur në ajër. Më pas ushqej papagallin dhe qenin tonë.<br />
Molli dhe unë i ndajmë së bashku punët e tjera. Kuverta duhet larë çdo ditë, topat duhen pastruar, direkët e<br />
anijes duhen kontrolluar ose mbledhur, nëse anija bëhet gati <strong>për</strong> lundrim, duhet të hedhim spirancën.<br />
Puna që më pëlqen më shumë është të shkoj te vendvrojtimi në direk. Por kjo gjë i pëlqen dhe Mollit, kështu<br />
që zihemi gjithmonë.<br />
1. Dallo veprimet që kryen familja e Mollit ashtu si dhe piratët e tjerë. nënvizoji në tekstin e mësi<strong>për</strong>m.<br />
2. Cila është puna që i pëlqen më shumë Xhimit? Vendos √<br />
Të lajë kuvertën.<br />
Të pastrojë topat.<br />
Të shkojë te vendvrojtimi.<br />
3. Pse ai zihet me Mollin?<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
___________________________________________________________________________________<br />
4. Cilat janë personazhet e tregimit.<br />
Emri Si është<br />
__________________________________ _________________________________________________<br />
__________________________________ _________________________________________________<br />
__________________________________ _________________________________________________<br />
__________________________________ _________________________________________________<br />
5. Lidh ndajfoljen me llojin.<br />
këtu<br />
pasnesër vend<br />
lehtë mënyrë<br />
shumë sasi<br />
dje kohë<br />
poshtë<br />
bukur<br />
8
5- Nënvizo ndajfoljet e shkruara gabim. Shkruaji si duhet.<br />
9<br />
Libër mësuesi <strong>për</strong> tekstin <strong>“Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> <strong>3”</strong><br />
Largë ____________ posht_____________ drejt ___________<br />
Pak _______________ kurrr _____________ vonë ___________<br />
6- Formo fjalë të reja me parashtesat c-, zh-, pa-, sh-.<br />
lodh ____________________<br />
vesh ____________________<br />
i larë ____________________<br />
rregulloj ____________________<br />
i pastër ____________________<br />
7- Formo fjalë të reja me prapashtesat –tar, -tor, -ist, -isht.<br />
punë __________________<br />
sport __________________<br />
udhë __________________<br />
not __________________<br />
8- Cila nga fjalët e mëposhtme është sinonime e fjalës “ kurriz”. Vendos √<br />
trup<br />
gungë<br />
shpinë<br />
9- Lidh fjalët antonime me njëra – tjetrën.<br />
burrë vajzë<br />
djalë i vogël<br />
ditë i shëmtuar<br />
i madh grua<br />
i bukur natë<br />
10- Zëvendëso shprehjen frazeologjike të mëposhtme me një fjalë të vetme:<br />
si pushon goja ________________________________<br />
11- Ti ke një shkop magjik. në çfarë do ta ktheje:<br />
Shiun ____________________________________________________<br />
Borën____________________________________________________<br />
shënim: Sistemi i pikëzimit është në kompetencën e mësuesit të lëndës.<br />
Në rastin e pyetjeve objektive çdo <strong>për</strong>gjigje e nxënësit vlerësohet me një pikë. Nuk <strong>për</strong>doret sistemi i gjysmë pikës.<br />
Në rastin e pyetjeve subjektive, kur nxënësi duhet të japë mendimet dhe argumentet e tij, mësuesi/ja vlerëson mendimin,<br />
qartësinë dhe kuptueshmërinë e të shprehurit.<br />
Në rastin kur kërkon të vlerësojë drejtshkrimin, atëherë llogarit sasinë e gabimeve në <strong>për</strong>gjigjet me shkrim të nxënësve.<br />
Këta janë disa tipa testesh që ju sugjerohen mësuesve, por gjithsecili mësues bazuar në <strong>për</strong>vojën profesionale të tij, është<br />
i lirë të hartojë teste sipas nivelit të nxënësve në klasat e treta të ciklit fillor.<br />
Autoret e këtij libri ju urojnë: Suksese!