mliber mesuesi matematika 2.indd - Albas
mliber mesuesi matematika 2.indd - Albas
mliber mesuesi matematika 2.indd - Albas
- No tags were found...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Libër për mësuesin“Matematika 2”Përgatitur nga:Edlira ÇupiServete CenallaBotime shkollore <strong>Albas</strong>
Botues:Latif AJRULLAIRita PETRORedaktore:Jorina KryeziuRedaktore letrare:Rudina ÇUPIArti grafik:Edmond GJIKOPULLIEva KUKALESHI© <strong>Albas</strong>, Tiranë 2008Të gjitha të drejtat janë të rezervuaraShtëpia Botuese <strong>Albas</strong>Në Tiranë: Rr. Budi, Pall. “Clasic Construction”, zyra nr. 2Tel/Fax: ++ 355 4 2379184e-mail: albas_tr@yahoo.comNë Tetovë: Rr.Ilindenit, nr.105Tel: 044 344047e-mail: albas_te@yahoo.comNë Prishtinë: Rr.Eqrem Çabej, nr.47Tel: 038 5457139e-mail: albas_pr@yahoo.com
Objektivat minimale të domosdoshmeObjektivat minimale të domosdoshme, kapitulli i parë:- Të numërojë, të shkruajë e të lexojë numrat deri në 100.- Të krahasojë numrat deri në 20 duke përdorur shenjat , =.- Të dallojë rendet e numrave natyrorë dyshifrorë.- Të numërojë me dhjetëshe e qindëshe të plota deri në 1000.- Të lexojë e të shkruajë thyesa të thjeshta, duke u mbështetur në modele konkrete.Objektivat minimale të domosdoshme, kapitulli i dytë:- Të mbledhë e të zbresë brenda 20 në rresht e në shtyllë.- Të mbledhë e të zbresë me dhjetëshe të plota, duke përfytyruar numrat njëshifrorë.- Të gjejë shumën e dy numrave dyshifrorë, kur rendi i njësheve nuk e plotëson 10.- Të gjejë ndryshesën e dy numrave dyshifrorë, kur rendi i njësheve nuk e plotëson 10.- Të përdorë mbledhjen në problema me një veprim.- Të gjejë përmasat e rreshtimeve.- Të gjejë prodhimin me 2-10 si faktor, duke e paraqitur shumëzimin edhe si mbledhjee shpejtë.- Të njehsojë prodhime në rresht e në shtyllë, ku njëri nga faktorët të jetë nga 0 deri në 10.- Të njehsojë prodhime në një rreshtim, duke përdorur copëtime të ndryshme tëfaktorit më të madh.- Të zgjidhë problema të thjeshta në situata konkrete me veprimin e shumëzimit.- Të interpretojë pjesëtimin si veprim të kundërt të shumëzimit.- Të kryejë pjesëtimin e numrave deri në 100 me faktorë (1, 2, 3, 4, ...10).- Të zgjidhë problema të thjeshta me veprimin e pjesëtimit.- Të njehsojë shumat dhe ndryshesat e numrave treshifrorë gjatë e shkurt me kalim10 e 100.- Të zgjidhë problema me 2 veprime duke shfrytëzuar relacionet “më shumë se”, “mëpak se”.Objektivat minimale të domosdoshme, kapitulli i tretë:- Të dallojë format gjeometrike të trupave në natyrë.- Të emërtojë trupat gjeometrikë: (kub, kuboid, kon, piramidë, sferë e cilindër).- Të dallojë elementet përbërëse kryesore të trupave gjeometrikë (kulme, faqe, brinjë).- Të emërtojë figurat gjeometrike, si: katror, drejtkëndësh, trapez, trekëndësh, rreth.- Të dallojë elementet përbërëse të figurave gjeometrike, si: kënd, brinjë.- Të dallojë drejtëzën e simetrisë në figurat gjeometrike.
- Të vizatojë simetriken e fi gurave gjeometrike.- Të zmadhojë, të vizatojë e të zvogëlojë fi gura në rrjetin katrorë.- Të përshkruajë vendndodhjen me anën e simboleve në një veprimtari të caktuar.Objektivat minimale të domosdoshme, kapitulli i katërt:- Të shpjegojë relacionet “më i gjatë se”, “më i shkurtër”, “më i rëndë se”.- Të njehsojë orën në të plota dhe në nënfi sha të saj, duke përdorur njësitë orë,gjysmë, çerek e treçerek.- Të përdorë kartëmonedhat dhe monedhat dhe të bëjë këmbimin e tyre.- Të përdorë kalendarin për të gjetur datën e ndodhjes së një ngjarjeje.- Të matë me njësi jostandarde.- Të matë me njësi standarde, duke përdorur si njësi matëse centimetrin (cm) e metrin (m).- Të zgjidhë problema me matje në situata konkrete.Objektivat minimale të domosdoshme, kapitulli i pestë:- Të plotësojë diagrame me numra për të realizuar çiftime të thjeshta.- Të japë mendime për makinën-funksion, që bën transformimin e sendeve sipasnjë rregulle.- Të dallojë në fi gura llojin e veprimit që kryen makina-funksion.- Të arrijë në përfundimin se mbledhja, zbritja, shumëzimi e pjesëtimi janë veprimetë kundërta me njëra–tjetrën.- Të zgjidhë ekuacione dhe inekuacione të thjeshta.Objektivat minimale të domosdoshme, kapitulli i gjashtë:- Të njehsojë numrin e nënbashkësive në një bashkësi të dhënë.- Të ndërtojë një grafi k me të dhëna të përcaktuara.- Të shfrytëzojë grafi kun për t’iu përgjigjur pyetjeve të ndryshme.- Të dallojë mundësinë e ndodhjes së një ngjarjeje.4
Kreu IKUPTIMI PËR NUMRINMësimi 1.1Tema: Numëro me ariunObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të shkruajë me fjalë numrat dyshifrorë deri në 20.• Të bëjë lidhjen e fjalës me shifrën për numrat deri në 20.• Të zbulojë rregullën për të plotësuar vargjet e numrave.Koncepte kryesore: numrat deri në 20.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Diskutojmë rreth fi gurës në tekst.- Ç’shihni në fi gurë?- Si është pylli?- Ç’po bëjnë lepujt?- Pse është i mërzitur ariu?- A do ta gjejë ai strofullën?- Sa hapa do të bëjë ai për të arritur te strofulla?Nxënësit plotësojnë vargun e numrave deri në 20.Plotësojnë përgjigjen: Ariu bëri 20 hapa.Nxënësit numërojnë disa herë nga 0 deri në 20.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Në tabelë mësuesi/ja ka shkruar disa numra me shifra dhe numra me fjalë.dymbëdhjetë 20njëzet 18gjashtëmbëdhjetë 12tetëmbëdhjetë 16nëntëmbëdhjetë 11njëmbëdhjetë 19trembëdhjetë 14katërmbëdhjetë 15pesëmbëdhjetë 139
Nxënësit lexojnë numra me shifra dhe me fjalë.Më pas i lidhin me vijë shifrat me fjalët.Kjo veprimtari kryhet nga nxënësit në tabelë.Në ushtrimin 1, nxënësit plotësojnë në tekst në mënyrë të pavarur në vend të pikavenumrat me fjalë ose numrat me shifra.Në ushtrimin 2 do të plotësojmë vargjet e numrave me numrat që mungojnë.Lexojmë vargun e parë të plotësuar: 3, 4, 5, 6, 7Zbulojmë rregullën: (rritet me një njësi)Plotësojmë vargun e dytë:2, __, __, 5, __- Cili numër është pas 2? (3)E plotësojmë në varg.- Cili numër është para 5? (4)E plotësojmë në varg.- Cili numër është pas 5? (6)Në të njëjtën mënyrë plotësohen edhe vargjet e tjera.4, 5, 6, 7, 8 0, 1, 2, 3, 49, 10, 11, 12, 13 12, 13, 14, 15, 16Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit punojnë në grupe.Ata paraqesin me vizatim situata të ngjashme me rrugën që bën ariu për të arritur testrofulla, p.sh., qeni arrin te kolibja, pula arrin te koteci, makina te garazhi, lepuri testrofulla.Në të gjitha rastet do të plotësojnë vargun e numrave deri në 20.Përfaqësuesit e grupeve paraqesin punën para klasës.Detyrë shtëpie: Shkruani numrat nga 1 deri në 0.Mësimi 1.2Tema: Më i vogël-më i madhObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrin më të vogël në një bashkësi numrash të dhënë.• Të përcaktojë numrin më të madh në një bashkësi numrash të dhënë.• Të krahasojë objekte të ndryshme duke i renditur nga më i vogli te më imadhi.Koncepte kryesore: krahasimi, më i madh, më i vogël.Mjete: ngjyra, laps.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe krahasoRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunim10
Zhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Dalin para klasës një grup nxënësish.Ata renditen nga më i gjati te më i shkurtri.Në të njëjtën mënyrë veprojmë edhe me një bashkësi lapsash.Punojmë ushtrimin 1 në faqen 8, të Fletores së punës.Plotësohen kutizat me numrat: 1, 2, 3, 4, 5, 6.Shohim lapsat me ngjyra.- Cili është më i shkurtër? (lapsi portokalli)Lidhim kutizën me numrin 1 me lapsin më të shkurtër.Në të njëjtën mënyrë veprohet për të renditur lapsat me ngjyra nga më i shkurtri te mëi gjati.Nxënësit punojnë ushtrimin 2, në faqen 8 të Fletores së punës.Çdo shigjetë thotë “është më i vogël se...”- Sa shigjeta dalin nga rrethori blu? (4)- A arrin ndonjë shigjetë te rrethori blu? (jo)- Pse? (sepse rrethi blu është më i vogli)Në të njëjtën mënyrë diskutojmë edhe për rrethorët e tjerë.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe krahaso.Hapen librat.Mësuesi/ja përshkruan fi gurën.- Ç’shihni në fi gurë?- U pëlqejnë balonat?- Çfarë janë shkruar në balona? (numra)- Cili numër është në qendër në balonën e parë? (7)- Lexojmë numrat e tjerë.- Cili numër është më i vogël se 7? (4, 6)Mësuesi/ja ngjyros trekëndëshat me numrin 4 dhe 6, që janë më të vegjël se 7.Nxënësit punojnë të pavarur për të gjetur numrat më të vegjël senumrat në qendër se dy kolonat e tjera.Në ushtrimin 2 në vend të pikave, ata do të shkruajnë numrin qëështë më i vogël se numrat që ka pranë.Krahasojmë 5 me 6.- Cili numër është më i vogël? (5)Pra, numri që do të vendosim në vend të pikave do të jetë më i vogël se 5.Nxënësit mund të vendosin në vend të pikave 4; 3; 2; 1; 0.Nxënësit punojnë të pavarur për të plotësuar numrat në kolona.Krahasojmë numrat që kanë vendosur në balona.- Cilin numër keni vendosur midis 5 dhe 8? Pse?6 5 8... ...5Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Punojmë ushtrimin 3, në faqe 9 të Fletores së punës.Lexohen numrat e shkruar në trupin e krimbit.- Cili numër është shkruar në kokën e krimbit? (6)- A ka numra më të mëdhenj se 6 në trupin e krimbit?- Cilët janë? (9, 7, 8, 10)11
Ngjyrosen unazat ku janë shkruar këto numra.P.sh.: Nxënësit punojnë në grupe. Ata do të vizatojnë një krimb në kokën e të cilit ështëshkruar numri 10.Nxënësit do të plotësojnë unazat në trupin e krimbit me numra më të vegjël se 10. (grupi I)Pjesëtarët e grupeve të tjera vendosin në kokën e krimbit numra të tjerë.Përfaqësuesit e grupeve paraqesin detyrën.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 4, faqe 9, Fletore pune.Mësimi 1.3Tema: Më i madh-më i vogël-i barabartëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrin më të madh ose më të vogël në një bashkësi numrash.• Të përdorë shenjat >, , ,
Mësimi 1.5Tema: Numrat natyrorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të tregojë përdorimin e numrave natyrorë.• Të përcaktojë numrat paraardhës e pasardhës për çdo numër të dhënë.• Të krahasojë numrat nga 1 deri në 20.Koncepte kryesore: numri pasardhës, numri paraardhës.Mjete: laps, etiketa me numra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiStuhi mendimeshRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Stuhi mendimesh.Mësuesi/ja organizon një stuhi mendimesh për numrin.- Ku e kemi përdorur numrin?në problemambledhimzbresimNumrinumërojmë sendekrahasojmënë bosht numerikNumrat 1, 2, 3, 4... që përdoren për të kryer veprime quhen numra natyrorë.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Plotësojmë numrat në boshtin numerik duke shtuar nga një njësi.Diskutojmë për disa numra që janë paraqitur në boshtin numerik.- Cilin numër shkruat pas 3? (4)- Si e formuat 4? (duke i shtuar 1 për njësi)Numri 4 është pasardhës i 3.Po t’i heqim 6 njësi, cili numër fi tohet? (5)Numri 5 quhet paraardhës i 6.Diskutojmë në këtë mënyrë edhe për disa numra të tjerë të paraqitur në boshtinnumerik.Përdorim një diagram për të paraqitur numrin paraardhës e pasardhës.paraardhës -1 +1 pasardhës9 10 11Krahasojmë numrin paraardhës dhe numrin pasardhës me numrin e dhënë:9 < 10 10 < 1110 > 9 11 > 10Pra, numri paraardhës është më i vogël se numri i dhënë, kurse numri pasardhësështë më i madh se numri i dhënë.15
Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1 poshtë çdo fjale ata vendosin numrat.Nxënësit qarkojnë me të gjelbër numrat njëshifrorë dhe me ngjyrë të kuqe numratdyshifrorë. Lexojmë numrat.Në detyrën 2 krahasojnë numrat duke përdorur shenjat >, 4; 10 > 9; 17 > 18; 20 > 18Në detyrën 3 shkruajnë numrat paraardhës për çdo numër të dhënë.19; 20; 2116; 17; 18Nxënësit punojnë detyrën në mënyrë të pavarur.Pas përfundimit të detyrës diskutojmë për numrat që kanë plotësuar duke i krahasuarme numrin e dhënë.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, në faqen 13, të Fletores së punës.Mësimi 1.6Tema: Më shumë..., më pak..., aq...saObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të krahasojë elementet e bashkësive duke përdorur diagrame.• Të zbulojë numrin që mungon në një barazim ose mosbarazim të dhënë.• Të nxjerrë përfundime duke përdorur shprehjet “më i madh se”, “më i vogël se”, “ibarabartë”.Koncepte kryesore: krahasimi, shenjat >, 3 etj.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Hapet libri.Në ushtrimin 1 kujtojmë se si i krahasojmë dy numra duke përdorur shprehjet “më imadh”, “më i vogël”, “i barabartë”.Në ushtrimin 2, nxënësit ngjyrosin një për çdo element të bashkësisë.- Sa lule ka bashkësia e parë? (3)- Sa katrorë janë ngjyrosur? (3)- Sa lule ka bashkësia e dytë? (1)16
- Sa katrorë janë ngjyrosur? (1)Mësuesi/ja krahason numrat 3 > 1.Nxënësit punojnë të pavarur në dy rastet e tjera, ngjyrosin nga një katror për çdoelement të bashkësisë, shkruajnë numrat dhe plotësojnë shenjat >,
Kemi bashkësinë e petëzave të mëdha e bashkësinë e petëzave të vogla.- Çfarë ka më shumë?Një nxënës shoqëron petëzat në tabelë.Mësuesi/ja arrin në përfundimin se petëza të vogla ka aq sa petëza të mëdha.Mësuesi/ja thotë kam 4 lapsa në dorë, nxirrni dhe ju aq fletore sa lapsa kam unë në dorë.Nxënësit nxjerrin aq fl etore sa ka edhe mësuesi/ja.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Në ushtrimin 1 emërtojmë bashkësitë.Shoqërojmë elementet e bashkësive.- A ka çdo qen koliben e tij? (Po)Dy bashkësitë janë aq të barasvlershme.Në ushtrimin 2 në fi llim, mësuesi/ja bashkëbisedon me nxënësit për akulloret.Lidhim çdo fëmijë me akullore.- A ka çdo fëmijë akulloren e tij? (Jo)Kemi më shumë fëmijë se akullore.Pra, akullore kemi më pak se fëmijë.Reflektimi: Këmbim në dyshe.Mësuesi/ja u kërkon nxënësve që sa herë të përplasë duart aq petëza të nxjerrin mbibankë.Mësuesi/ja përplas duart 2, 3, 4, 5 herë me interval nga një përplasje në tjetrën.Nxënësit nxjerrin petëza pas çdo përplasjeje. Punojnë ushtrimin 2, në faqen 14 te Fletorjae punës. Formojnë bashkësi që kanë të njëjtin numër elementesh me bashkësinë edhënë.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 4, faqe 15, te Fletorja e punës.Mësimi 1.8Tema: Sa më shumë? Sa më pak?Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë bashkësi që kanë më shumë ose më pak elemente.• Të krahasojë numrat duke treguar sa më i madh ose më i vogël është seciliprej tyre.• Të përcaktojë numrat që janë më shumë ose më pak se numri i dhënë.Koncepte kryesore: krahasimi, bashkësi.Mjete: petëza, laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiVëzhgo dhe krahasoZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.18
Veprimtari me petëza.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit vendosin brenda një fi je 5 petëza të kuqe.Brenda fi jes tjetër vendosen dy petëza më pak.- Sa petëza vendosët brenda fi jes së dytë? (3)- Çfarë ndodhi me numrin e elementeve të bashkësisë?- Numri i elementeve të bashkësisë rritet apo zvogëlohet?Kryen veprimtari të tilla për 2 më shumë; 3 më pak; 4 më shumë etj.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Në detyrën në tekst shoqërojmë mollët me lulet.Mësuesi/ja plotëson etiketat me numra.- Sa lule mbeten pa shoqëruar? (2)- Sa elemente më shumë ka bashkësia e luleve se e mollëve? (2)- Sa elemente më pak ka bashkësia e mollëve? (2 më pak)Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1 për rastin e parë nxënësit punojnë së bashku.- Sa elemente do të vizatoni në bashkësinë e parë? (6)- Sa elemente do të vizatoni në bashkësinë e dytë? (2 më shumë se 6, pra 8)Mësuesi/ja vendos shenjën e krahasimit mes etiketave të dy bashkësive.6 < 82 më shumë- Çfarë ndodhi me numrin e elementeve të bashkësisë së dytë?(Numri i elementeve u rrit)Në të njëjtën mënyrë diskutohet edhe për rastin e dytë, pasi nxënësit kanë punuar tëpavarur.Në ushtrimin 2, nxënësit do të plotësojnë çiftet e numrave kur është dhënë numri iparë.2 më shumë (5, 7)- Sa është numri i parë? (5)- Sa do të jetë numri i dytë? (2 më shumë se 5, pra 7)Në të njëjtën mënyrë nxënësit plotësojnë çiftet e numrave, kur numri i dytë do të jetë 2më shumë ose 3 më pak se numri i dhënë.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimin 3.Mësuesi/ja lexon detyrën e parë.4 < 54, 55 > 4 (1)Mësuesi/ja krahason numrat e çiftit (4, 5).- Sa më e vogël është 4 se 5? (1)- Sa më e madhe është 5 se 4? (1)19
Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe për rastin e dytë.Mësuesi/ja krahason 7 me 5.- Sa më e madhe është 7 se 5? (2)- Sa më e vogël është 5 se 7? (2)Plotëso:7 < 57, 55 > 7 (2)Nxënësit punojnë të pavarur në rastet e tjera.Reflektimi: Vëzhgo dhe krahaso.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punon ushtrimin 1, në faqen 15 te Fletorja epunës. Diskutohet për rastin e parë.- Sa yje do të futim në kuti nga bashkësia e parë? (12)- Sa luleshtrydhe kemi nxjerrë? (4 më shumë)Në të njëjtën mënyrë veprohet për të lidhur bashkësitë e tjera me kutitë me numra.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3, faqe 16, te Fletorja e punës.Nxënësit shkruajnë në fl etore çiftet e formuara në ushtrimin 2.Mësimi 1.9 Tema: Të numërojmë me nga 2, 5Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë një varg numerik që formohet sipas një rregulle.• Të plotësojë vargun e numrave duke numëruar me nga 2 ose me nga 5.• Të zbulojë rregullën e formimit të një vargu numerik.Koncepte kryesore: varg numerik.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiDiskutim për njohuritë paraprakeZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja vizaton në fl etore një bosht numerik deri në 20.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit ndërton vargun e numrave:1 3 5 7 9 11 13 15 17 19Mësuesi/ja diskuton me nxënësit se si do t’i përcaktojmë këta numra.- A duhet t’i mbajmë mend të 10 numrat? (Jo)- A duhet të zbulojmë një rregull për krijimin e vargut?Nxënësit kërcejnë në bosht numerik nga 1 te 3. Mësuesi/ja pyet:- Sa njësi kërcyet? (2 njësi)Në këtë mënyrë zbulohet rregulla, duke kërcyer nga 2 njësi formohet numri tjetër pasardhës.Nxënësit thonë nga një numër me dy shifra.20
Mësuesi/ja i vendos së bashku këto numra nga më i vogli te më i madhi.- A formojnë këto numra një varg numerik? Pse?Pra, kusht për të krijuar një varg numerik është një rregull i caktuar.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Mësuesi/ja numëron 2 e nga 2 dhe shkruan në tabelë:0, 2, 4, 6, 8, 10...Mësuesi/ja i vendos këta numra në boshtin numerik duke kërcyer nga dy njësi.Kur numërojmë dy e nga dy çdo numër është dy më i madh se numri paraardhës.Mësuesi/ja vrojton vijën dhe plotëson duke numëruar 5 e nga 5.Pra, kur numërojmë pesë e nga pesë, çdo numër është 5 herë më i madh se numriparaardhës.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit plotësojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1 plotësohen numrat që mungojnë duke numëruar me nga 2.Për secilin rast përcaktohet nëse vargu është rritës apo zbritës.38, 40, 42, 44 (rritet me 2)64, 66, 68, 70... (rritet me 2)Për të plotësuar vargun e fundit _ _ 48 _ _ 54, mësuesi/ja diskuton së bashku menxënësit duke formuar një varg zbritës nga 54 (me nga 2)Në ushtrimin 2 numërohet me nga 5.Për të plotësuar vargun e fundit do të krijojmë një varg zbritës nga 100 (me nga 5).Reflektimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Punohen ushtrimet 1 dhe 4 në faqen 16, te Fletorja e punës. Në ushtrimin 1plotësohen kërcimet dhe shkruhen numrat që preken.Genti duke kërcyer me nga 2.0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24 26Përcaktohet rregulla (rritet me 2) në ushtrimin 4, plotësohen kërcimet e kangurit dheshkruhen numrat që ai prek duke kërcyer nga pesë.0 5 10 15 20 25Pra, mësuesi/ja ka përcaktuar rregullën (rritet me 5).Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3 faqe 16, te Fletorja e punës.Shkruani në fl etore vargjet numerike të ushtrimit 2.Mësimi 1.10Tema: Njëshet dhe dhjetëshetObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të tregojë lidhjet e shufrave dhe kubeve me njëshet e dhjetëshet.• Të përdorë shufrat e kubet për të paraqitur numrat dyshifrorë.• Të përcaktojë njëshet e dhjetëshet te numrat dyshifrorë.Koncepte kryesore: njëshet, dhjetëshet.Mjete: shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiMinikonkurs21
Zhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Veprimtari me shufra e kube.Nxënësit kujtojnë nga klasa e parë që një shufër ka 10 kube, pra është një dhjetëshe.Ata punojnë me shokun e bankës për të ngjitur 10 kube që formojnë 1 shufër.Kubet e veçuara që nuk formojnë një shifër quhen njëshe.Nxënësit nxjerrin 2 shufra e 5 kube.- Sa shufra nxorën? (2)- Sa dhjetëshe janë? (2 dhjetëshe)- Sa kube nxorët? (5)- Sa njëshe janë? (5 njëshe)- Cilin numër formuat? (25)Pra, shifra e parë tregon dhjetëshe, shifra e dytë tregon njëshe.Nxënësit paraqesin me shufra e kube numrat 23, 35, 41.Mësuesi/ja i njeh nxënësit me rendin e parë, njëshet dhe rendin e dytë, dhjetëshet.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet 1 dhe 2, te rubrika Tani di tëbëj.Për ushtrimin 1 diskutohet në klasë:- Sa shufra ka në fi gurë? (2)- Sa dhjetëshe janë? (2 dhjetëshe)- Sa kube ka në fi gurë? (4)- Sa njëshe janë? (4 njëshe)- Cilin numër formojnë? (24)Plotësojmë barazimin:2 dhjetëshe dhe 4 njëshe = 24Në të njëjtën mënyrë diskutohet edhe për rastet e tjera.Plotësohen barazimet.4 dhjetëshe dhe 1 njëshe = 413 dhjetëshe dhe 6 njëshe = 363 dhjetëshe dhe 0 njëshe = 30Në ushtrimin 2, nxënësit të ndarë në grupe paraqesin në fl etore numërorët me shufrae kube:20, 61, 83, 70, 50, 97, 35Ata tregojnë për secilin rast njëshet dhe dhjetëshet.Reflektimi: Minikonkurs.Zhvillohet një minikonkurs mes grupeve.Nxënësit përcaktojnë numrin e njësheve e të dhjetësheve për numrat e shkruar nëtabelë.Ata ndërtojnë me shufra e kube fi gura. Tregojnë numrin e kubeve të përdorura.Fiton grupi që punon më saktë e më shpejt.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 17, te Fletorja e punës.2242 = 4 dhjetëshe dhe 2 njëshe34 =47 =49 =38 =70 =64 =41 =39 =
Mësimi 1.11Tema: Njëshet dhe dhjetëshetObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të plotësojë vargjet e numrave duke numëruar me nga 10.• Të përdorë shufrat e kubet për të paraqitur numrat dyshifrorë.• Të përcaktojë njëshet e dhjetëshet te numrat dyshifrorë.Koncepte kryesore: njëshe, dhjetëshe.Mjeti: shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit formojnë me shufra e kube numrat: 45, 62, 74, 81.Përcaktojmë numrin e njësheve e të dhjetësheve për secilin rastP.sh., 45 = 4 dhjetëshe dhe 5 njëshe.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet 3 dhe 4, te rubrika Tani di tëbëj.Në ushtrimin 3 plotësohet boshti me numra, duke kërcyer 10 e nga 10.Lexohen numrat nga nxënësit: 0, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100.Në ushtrimin 4 plotësohet boshti me numra duke kërcyer 20 e nga 20.- Cili numër është shkruar pas kërcimit të parë? (20)Nxënësit kalojnë (2 njësi) duke kërcyer edhe 20.- Cilin numër do të shkruani? (40)Vazhdojmë në këtë mënyrë duke plotësuar boshtin me numra deri në 100:0 20 40 60 80 100Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimin 2, në faqen 18, te Fletorja epunës.Plotësohen tabelat me numrat paraardhës e pasardhës për numrat e dhënë.- Cili numër është para 90 kur numërojmë me nga 10? (80)- Cili numër është pas 90? (100)Nxënësit plotësojnë të pavarur shtyllat e tjera të tabelës.Në tabelën e dytë nxënësit kanë 4 shtylla për të plotësuar, dy numra paraardhës dhedy numra pasardhës.- Cili numër është para 80? (70)- Cili numër është para 70? (60)- Cili numër është pas 80? (90)- Cili numër është pas 90? (100)Në këtë mënyrë nxënësit plotësojnë të pavarur shtyllat e tjera të tabelës.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit plotësojnë ushtrimin 4, faqe 18, te Fletorja e2
punës. Në këtë ushtrim është dhënë një bashkësi me kube.Do të ndërtohen shufrat dhe kubet.Nxënësit kujtojnë që një shufër ka 10 kube.Ata do të ndërtojnë shufrat dhe kubet.Qarkohet me nga 10 kube.- Sa grupe me nga 10 formohen? (2)- Sa shufra do të ndërtohen? (2)Nxënësit vizatojnë shufrat dhe kubet, ata plotësojnë tabelën.dhjetëshenjëshe2 9- Cili numër formohet? (29)Nxënësit punojnë të pavarur për të plotësuar rastin e dytë.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 3, faqe 18, te Fletorja e punës.Mësimi 1.12Tema: Qindëshet, dhjetëshet, njëshetObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të tregojë lidhjet e pllakave, shufrave e kubeve me qindëshet, dhjetëshet enjëshet.• Të përdorë pllakat, shufrat e kubet për të paraqitur numra treshifrorë.• Të përcaktojë qindëshet, dhjetëshet, njëshet te numrat treshifrorë.Koncepte kryesore: njëshe, dhjetëshe, qindëshe.Mjete: pllaka, shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit e një banke punojnë së bashku, si Mira në fi gurën e tekstit, për të ngjitur 10shufra.- Sa shufra përdorët? (10 shufra)- Sa dhjetëshe janë? (10 dhjetëshe)- Sa qindëshe formuat? (1 qindëshe)Pra, 10 shufra formojnë 1 pllakë.1 plakë = 1 qindësheNxënësit nxjerrin 1 pllakë dhe 3 shufra.- Sa kube janë gjithsej? (njëqind + tridhjetë)Ndryshe themi njëqind e tridhjetë.Pra, 1 qindëshe, 3 dhjetëshe dhe 0 njëshe = 13024
Përsëritet veprimtaria për 1 pllakë, 5 shufra, 2 kube;3 pllaka, 0 shufra, 7 kube; 2 pllaka, 8 shufra, 0 kube.Për çdo rast nxënësit emërtojnë numrin e qindësheve, dhjetësheve e njësheve.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Në detyrën e paraqitur në tekst vëzhgojmë pllakat, shufrat dhe kubet. Tregohet lidhjae tyre me qindëshet, dhjetëshet dhe njëshet.Mësuesi/ja lexon numrin që formohet duke treguar sa qindëshe, dhjetëshe e njësheka numri.2 qindëshe, 3 dhjetëshe dhe 5 njëshe = 2351 qindëshe, 2 dhjetëshe dhe 4 njëshe = 124Mësuesi/ja i njeh nxënësit me klasën e thjeshtë, që formohet nga numri me tri shifra.Klasa e thjeshtë ka rendet I, II, III; njëshe, dhjetëshe, qindëshe.Në rubrikën Tani di të bëj, nxënësit shkruajnë numrin që është paraqitur me pllaka,shufra e kube.- Sa pllaka ka në detyrën (a)? (1 pllakë)1 pllakë = 1 qindëshe- Sa shufra ka në fi gurë? (2 shufra)2 shufra = 2 dhjetëshe- Sa kube ka në fi gurë? (3 kube)3 kube = 3 njëshe- Cili numër formohet? (123)Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe për rastet e tjera.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Mësuesi/ja shkruan në tabelë 236.Nxënësit lexojnë numërorin dhe e paraqesin me pllaka, shufra e kube.Përsëritet kjo veprimtari edhe me disa numra të tjerë.Nxënësit formojnë me shufra, plaka e kube fi gura të ndryshme.Ata tregojnë se sa kube kanë përdorur për çdo rast p.sh.,25Nxënësit formojnë shkronja, dritare, shtëpi etj.Detyrë shtëpie: Një pjesë e ushtrimit 1 në faqen 19, te Fletorja e punës.68Mësimi 1.13Tema: Qindëshet, dhjetëshet dhe njëshetObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të tregojë lidhjen e numëratorit me pllakat, shufrat dhe kubet.• Të përdorë numëratorin për të paraqitur numrat.• Të zbërthejë numrat sipas rendeve në qindëshe, dhjetëshe dhe njëshe.25
Koncepte kryesore: njëshet, dhjetëshet, qindëshet.Mjete: pllaka, shufra, kube, numërator.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Përmbledhja pohim-mbështetjeRefl ektimiMarrëdhëniet pyetje-përgjigjeZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja u tregon nxënësve numëratorin me tela pingulë, ai ka 3 boshte.Boshti i parë djathtas tregon shifrën e njësheve, boshti i mesit shifrën e dhjetësheve,ndërsa boshti i parë majtas tregon shifrën e qindësheve.Paraqesim në numërator numrin 99.- Çfarë ndodh nëse i shtojmë 1 numrit 99?Mësuesi/ja sheh numëratoret e paraqitura në tekst dhe diskuton rreth këmbimeve qëjanë kryer.Formojmë numrin 243 me pllaka, shufra dhe kube.- Sa kube janë gjithsej? (dyqind plus dyzet plus tre)Ndryshe themi 243.Pra, 2Q + 4Dh + 3Nj = 243Mësuesi/ja paraqet këtë numër në numërator.Lihen të lirë nxënësit ta paraqesin numrin në numërator, pas tyre e paraqet edhemësuesi/ja në numëratorin e tij/saj.Përsëritet veprimtaria për disa numra me 2 e 3 shifra.Realizimi i kuptimit: Përmbledhja pohim-mbështetje.Punojmë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1, nxënësit lexojnë numrat e paraqitur në numërator, më pas shkruajnëme shifra numrat në tabelat ku tregohen njëshet, dhjetëshet dhe qindëshet.114; 225; 260; 306Në ushtrimin 2 nxënësit plotësojnë numrin që formohet ku është dhënë numri iqindësheve, dhjetësheve dhe njësheve.4Q + 6Dh + 3Nj → 4633Q + 2 Dh + 1Nj → 321 etj.Në ushtrimin 3 do të zbërthejnë numrat në qindëshe, dhjetëshe e njëshe.138 → 1 Q + 3 Dh + 8 Nj230 → 2 Q + 3 Dh + 0 Nj etj.Nxënësit punojnë të pavarur për zbërthimet e rasteve të tjera. Lexohet detyra.Reflektimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Mësuesi/ja shkruan në tabelë numrin 43.Numri 43 shkruhet me ndihmën e dy shifrave: 4 dhe 3.26
Shifra 3 tregon numrin e njësheve.- Çfarë tregon shifra 4? (numrin e dhjetësheve)Mësuesi/ja shkruan në tabelë numrin 462.Tregoni shifrën e njësheve (numri 2).Tregoni shifrën e dhjetësheve (numri 6).Tregoni shifrën e qindësheve (numri 4).Mësuesi/ja shkruan në tabelë numrat 352, 465, 527.Ai/ajo tregon me gisht shifrën e numrit të parë.- Çfarë tregon shifra 5? (tregon dhjetëshe)- Çfarë tregon shifra 5 te numri i dytë? (tregon njëshe)- Çfarë tregon shifra 5 te numri i tretë? (tregon qindëshe)Nxënësit punojnë në fl etoret e tyre. Ata zbërthejnë numërorët: 64, 320, 540, 125.Detyrë shtëpie: Vazhdim i ushtrimit 1, në faqen 19, te Fletorja e punës.Nxënësit duhet të zbërthejnë numrat 47, 189, 406, 729.Mësimi 1.14Tema: Shkrimi i numrave me dhjetëshe dhe qindëshe të plotaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të plotësojë vargun e numrave duke numëruar 10 e nga 10 deri në 100.• Të përdorë shufrat për të paraqitur numrat me dhjetëshe të plota.• Të përcaktojë numërorët që do të shkruhen me fjalë ose me shufra në vendet boshtë tabelës.Koncepte kryesore: numrat me dhjetëshe të plota.Mjete: shufra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiVëzhgo dhe plotësoZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Veprimtari me shufra.Nxënësit nxjerrin 1 shufër.- Sa kube ka një shufër? (dhjetë)Nxënësit nxjerrin 2 shufra.- Sa kube kanë 2 shufra? (njëzet)Mësuesi/ja shkruan numrat në tabelë për çdo rast.Vazhdohet veprimtaria duke nxjerrë 6, 4, 9 shufra.Mësuesi/ja u tregon nxënësve pllakën.- Sa shufra ka një pllakë? (dhjetë)- Sa kube ka një pllakë? (njëqind)Mësuesi/ja shkruan numrin 100 në tabelë.Nxënësit lexojnë numrat që janë shkruar në tabelë.Mësuesi/ja shkruan në tabelë numrin 30.27
Nxënësit nxjerrin aq kube sa tregon numërori.- Sa shufra nxorët? (tre)- Sa kube nxorët? (tridhjetë)Mësuesi/ja vazhdon në këtë mënyrë duke shkruar numërorë të tjerë:p.sh., 40, 20, 70, 100.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Hapen librat.Në ushtrimin 1, mësuesi/ja së bashku me nxënësit plotësojnë vargun me numrat qëmungojnë.Nxënësit fi llojnë numërimin 10 e nga 10, deri në 100.- Cili numër është pas 50? (60)Nxënësit plotësojnë numrin 60.- Cili numër është pas 80? (90)Nxënësit plotësojmë numrin 90.Lexohet nga disa nxënës vargu i numrave i plotësuar:0, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100.Në vagonët e trenit lexohen numrat e shkruar me fjalë.Plotësohen edhe në tabelë numrat e shkruar në vagonët e trenit nga nxënës tëndryshëm.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit diskutojnë rreth barazimeve të shkruara në tekst:1 shufër = 10 kube = 1 dhjetëshe (dhjetë)3 shufra = 30 kube = 3 dhjetëshe (tridhjetë)5 shufra = 50 kube = 5 dhjetëshe (pesëdhjetë)- A shikoni ndonjë rast kur emërtimet e numrave me dhjetëshe të plota nukndjekin rregullën e mësipërme? (po)2 shufra = 2 dhjetëshe (njëzet); 4 shufra = 4 dhjetëshe (dyzet)4 shufra = 2 shufra + 2 shufranjëzet + njëzet = 2 njëzet (dyzet)Reflektimi: Vëzhgo dhe plotëso.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1, nxënësit plotësojnë numrin e kubeve për rastet e paraqitura me shufra.- Sa shufra janë në fi gurë? (2 shufra)- Sa kube? (20 kube)Nxënësit plotësojnë numrat për të gjitha rastet 50, 30, 60, 40.Në ushtrimin 2 plotësojnë tabelën duke plotësuar numrin që mungon me fjalë ose meshifra.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, në faqen 20, te Fletorja e punës.Mësimi 1.15Tema: Shkrimi i numrave me dhjetëshe dhe qindëshe të plotaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të paraqesë me pllaka, shufra e kube numrat me tri shifra.• Të përdorë shifrat dhe fjalët për të shkruar numrat dyshifrorë e treshifrorë.• Të formojë vargun e numrave me qindëshe të plota duke numëruar 100 e nga 100.Koncepte kryesore: numrat me qindëshe të plota.28
Mjete: pllaka, shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.- Sa kube ka një pllakë? (100 kube)Nxënësit nxjerrin dy pllaka.- Sa kube nxorët gjithsej? (200 kube)Mësuesi/ja shkruan numrat në tabelë.Mësuesi/ja vazhdon në këtë mënyrë që të plotësohet vargu i numrave deri në 900(100, 200, 300, 400, 500, 600, 700, 800, 900).Mësuesi/ja së bashku me nxënësit lexojnë numrat në vargun e trenit, që janë shkruarmë fjalë.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Mësuesi/ja shkruan në tabelë 132.Nxënësit lexojnë numërorin.Nxjerrin nxënësit aq kube sa tregon numërori (1 pllakë, 3 shufra, 2 kube)- Sa pllaka nxorët? (një)- Sa shufra? (tri)- Sa kube? (dy)Përsëritet veprimtaria për numrat 27, 38, 149, 347.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1, nxënësit shkruajnë 8 numra dyshifrorë dhe 8 numra treshifrorë.Lexojnë nxënësit rreshtat me numra duke treguar shufrat e pllakat nga të cilatpërsëritet çdo numër.Në ushtrimin 2, nxënësit plotësojnë tabelën duke shkruar numrat dyshifrorë me shifradhe me fjalë.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit punojnë ushtrimin 4, në faqen 21, te Fletorja e punës.Nxënësit lidhin fjalët me numrat.Ata shkruajnë numrat dyshifrorë të zbërthyer në fl etore.12 → 1 Dh + 2 Nj 15 → 1 Dh + 5 Nj etj.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 3 në faqen 20, te Fletorja e punës.Mësimi 1.16Tema: Numrat tek dhe çiftObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrat çift e numrat tek.• Të ndërtojë vargje numerike sipas një rregulle të dhënë.• Të zbulojë rregullën e formimit të vargjeve numerike.29
Koncepte kryesore: numra tek, numra çift.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiDiskutim për njohuritë paraprakeZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit vizatojnë një bosht numerik.0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Nxënësit ndërtojnë vargun e numrave.0 2 4 6 8 10- Si e formuat këtë varg? (duke kërcyer 2 e nga 2)Këta janë numra çift, që fi tohen kur numërojmë 2 e nga 2 duke fi lluar nga zero.- Çdo numër çift ka para një numër tek.Nxënësit vizatojnë një bosht tjetër numerik.0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Nxënësit ndërtojnë vargun e numrave.1 3 5 7 9- Si e formuat këtë varg?Këta janë numra tek, që fi tohen kur numërojmë dy e nga dy duke fi lluar nga 1.Çdo numër tek ka para një numër çift.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Hapen librat.Shohin nxënësit numrat në skuadrën A dhe B.Dallojnë numrat çift dhe tek.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Nxënësit shkruajnë numrat çift njëshifrorë: 2, 4, 6, 8.Ata shkruajnë numrat tek njëshifrorë: 1, 3, 5, 7.Nxënësit shkruajnë në fl etore vargjet me numra duke numëruar dy e nga dy.Fillo nga 20, ndalo te 30.20 22 24 26 28 30 (numra çift)Fillo nga 41, ndalo te 51.41 43 45 47 49 51 (numra tek)Fillo nga 85, ndalo te 95.85 87 89 91 93 95 (numra tek)Mësuesi/ja së bashku me nxënësit përcaktojnë vargjet me numra çift ose tek.Një numër dyshifror ose treshifror është numër çift, në qoftë se shifra e fundit ështënumër çift ose zero.0
Një numër dyshifror ose treshifror është numër tek në qoftë se shifra e fundit ështënumër tek.Reflektimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit punojnë ushtrimin në faqen 22, te Fletorja e punës.Ata plotësojnë vargun e numrave nga 1 deri në 50.Mësuesi/ja ngjyros me të verdhë numrat tek, ndërsa me të gjelbër numrat çift, duketreguar kur një numër dyshifror është tek apo çift.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 2 në faqen 22, te Fletorja e punës.Mësimi 1.17Tema: Numrat tek dhe çiftObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrat çift e numrat tek.• Të ndërtojë vargje numerike sipas një rregulle të dhënë.• Të zbulojë rregullën e formimit të vargjeve numerike.Koncepte kryesore: numra tek, numra çift.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj, nëfi llim të faqes 24.Në ushtrimin 4, mësuesi/ja lexon numra që janë vendosur në vagonët e trenit.Nxënësit përcaktojnë numrat çift dhe tek.Ata ngjyrosin numrat tek që ndodhen pas 3 dhe para 9.Në ushtrimin 5 ngjyrosen me të verdhë numrat tek, ndërsa me të gjelbër numrat çift.Nxënësit plotësojnë në tabelë vargun e numrave.18, 20 ... 30- Si formohet vargu? (zbulohet rregulla)- Numrat e vargut janë çift apo tek? (çift)- Kur një numër dyshifror është çift?Nxënësit plotësojnë në tabelë vargun e numrave.15, 17 ... 31.- Si formohet vargu?- Numrat e vargut janë çift apo tek?- Kur është një numër dyshifrorë tek?Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1, nxënësit plotësojnë numrat në kurorën me lule:1
+31, 4, 7, 10, 13, 16, 19, 21, 24Çdo numër pasardhës rritet me 3 kufi za.- Numrat e vargut janë çift apo tek? (çift dhe tek)Nxënësit ngjyrosim me të kuqe numrat tek.Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me ushtrimin 2.Nxënësit plotësojnë vargun e numrave pasi zbulojnë rregullën (rritet me 4)1, 5, 9, 13, 17, 21, 25- Numrat e vargut janë çift apo tek? (tek)Në ushtrimin 4, nxënësit rrethojnë numrat tek.5, 18, 64, 37, 21, 14, 20, 80, 91, 100Ata kujtojnë konkluzionin që nxorëm më sipër për numrat tek dhe numrat çift.Nxënësit punojnë në fl etore detyrën 3, shkruajnë vargje numrash duke numëruar ngapesë.Në çdo varg nxënësi ngjyros me të kuqe numrat tek dhe me blu numrat çift.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit punojnë me grupe.Secili grup duke vizatuar objekte të ndryshme shkruan vargun e numrave nga 0 derinë 20.Ngjyros me të kuqe numrat tek, ndërsa me blu numrat çift.Nxënësit mund të vizatojnë një tren, një kurorë me lule, një krimb etj.Përfaqësuesit e grupeve lexojnë detyrën dhe e paraqesin para klasës.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 3, faqe 23, te Fletorja e punës.Mësimi 1.18Tema: Loja tek a çiftObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrat çift e tek njëshifrorë e dyshifrorë.• Të ndërtojë vargje me numra tek dhe me numra çift.• Të përcaktojë çiftësinë e shumës së dy numrave.Koncepte kryesore: numri tek, numri çift.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLojë në çiftRealizimi i kuptimit Vëzhgo, plotëso, analizoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Lojë në çift.Nxënësi organizon me shokun e bankës lojën “tek a çift”.Njëri bëhet numri tek, ndërsa tjetri çift.Nxënësit nxjerrin 6 herë gishtat përballë njëri-tjetrit. Lojën e fi ton ai që mbledh mëshumë numra tek apo çift, sipas numrave që ka zgjedhur.Mësuesi/ja numëron për gjithë klasën nxënësit “tek” dhe “çift” që fi tuan.Përcaktohen fi tuesit “tek” apo “çift” sipas rastit.2
Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, plotëso, analizo.Hapet libri.Beni dhe Miri po luajnë “tek a çift”.Në tabelë janë regjistruar rezultatet e çdo loje.Nxënësit mbledhin numrin e gishtave që nxorën të dy.Përcaktojnë nëse numri është tek apo çift, gjithashtu përcaktojnë edhe fi tuesin.9 + 6 → 15 tek Beni2 + 4 → 6 çift Miri7 + 7 →14 çift Miri4 + 9 →13 tek Beni3 + 5 → 8 çift Miri6 + 8 →14 çift MiriLojën e fi toi Miri.Vumë re që:Shuma e dy numrave çift është numër çift.Shuma e dy numrave tek është numër çift.Shuma e një numri çift me një numër tek është numër tek.Nxënësit shkruajmë barazimet që nxorën nga tabela në fl etore.9 + 6 = 15 4 + 9 = 132 + 4 = 6 3 + 5 = 87 + 7 = 14 6 + 8 = 14Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në ushtrimet 2 dhe 3 plotësojnë vargjet me numrat tek e me numrat çift.0, 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 161, 3, 5, 7, 9, 11, 13, 15, 17Nxënësit zbulojnë rregullën për secilin rast (rritet me 2 njësi).Në ushtrimin 4, nxënësit ngjyrosin vetëm mollët me numër tek.- Kur një numër dyshifror është tek? (në qoftë se shifra e fundit është tek)Nxënësit do të ngjyrosin mollët me numër: 23, 45, 27, 71, 39, 63, 89.Detyrë shtëpie: Shkruani numrat tek dhe ata çift nga 1 në 20.Mësimi 1.19Tema: Loja tek a çiftObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrat tek e çift njëshifrorë e dyshifrorë.• Të ndërtojë vargje me numra tek e me numra çift.• Të përcaktojë çiftësinë e shumës së dy numrave.Koncepte kryesore: numra çift, numra tek.Mjeti: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLojë në çiftRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiPërvijim i të menduarit
Zhvillimi i mësimit:Evokimi: Lojë në çift.Si në orën paraardhëse nxënësit zhvillojnë lojën “tek a çift”.Ata tashmë ndërrojnë rolet me njëri-tjetrin.Lojën e fi ton ai që mbledh më shumë numra tek apo çift sipas rastit.Mësuesi/ja numëron për gjithë klasën nxënësit “tek” dhe “çift” që fi tuan.Përcaktohet fi tuesit “tek” apo “çift”Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit punojnë ushtrimin në faqen 25, te Fletorja e punës. Bashkohen pikat nga 1deri në 50.- Çfarë po vëzhgon ariu? (kërmillin mbi kërpudha)Nxënësit ngjyrosin vizatimin e fi tuar.Ata punojnë ushtrimet 2 dhe 3, shkruajnë numrat tek dhe çift nga 1 në 50.0, 2, 4... 501, 3, 5... 49Ata duhet të zbulojnë rregullën (rritet 2 njësi)Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit shkruajnë nga 3 shembuj për secilin nga rastet e mëposhtme:- Gjej shumën e dy numrave çift:4 + 2 = 6+ =+ =- Gjej shumën e dy numrave tek:5 + 3 = 8+ =+ =- Gjej shumën e një numri tek me një numër çift:6 + 3 = 9+ =+ =Mësuesi/ja së bashku me nxënësit diskutojnë për shumën kur është numër çift dhekur është numër tek.Detyrë shtëpie: Shkruani nga 4 shembuj për secilin nga rastet e mësipërme.Mësimi 1.20Tema: Numrat rreshtorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrat rreshtorë si numra që tregojnë rreshtin.• Të përcaktojë radhën e fi gurave duke i emërtuar me numra rreshtorë.• Të renditë shkronjat sipas radhës së treguar nga numrat rreshtorë.Koncepte kryesore: numrat rreshtorë.Mjete: laps, ngjyra.4
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiLojë në grupZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja tregon përrallën “Borëbardha dhe shtatë xhuxhët”, kur prezanton xhuxhëtshkruan në tabelë numrat rreshtorë:i pari → Gjumashii pesti → I zgjuarii dyti → Teshtimai gjashti → I drejtii treti → Memecii shtati → Dembelii katërti → NevrikuI pari është Gjumashi.- Ku është Dembeli?- Sa janë pas Nevrikut?- Sa janë para Memecit?Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Mësuesi/ja përshkruan fi gurën e tekstit.Disa robotë po presin bileta për në planetin Tokë.I emërtojmë duke treguar radhën e tyre.I pari → Tedi, i dyti → Eni, i treti → Tipi etj.Mësuesi/ja i njeh nxënësit edhe me numrat e tjerë rreshtorë nga 10 deri në 20.I njëmbëdhjeti, i dymbëdhjeti... i njëzeti.Diskutojmë për fi gurën duke iu përgjigjur pyetjeve në rubrikën Tani di të bëj.Tedi është i pari.- Kush është i fundit? (Pifi )- Ku është Tipi në radhë? (i treti)- Sa janë përpara Betit? (shtatë) etj.Pyetjet në tekst lexohen nga nxënësit.Reflektimi: Lojë në grup.Zhvillohet një lojë në grup.Nxënësit do të gjejnë se cili është mali më i lartë dhe lumi më i gjatë në vendin tonë,duke renditur shkronjat sipas radhës së saktë.Në përfundim dalin fjalët: Korabi, Drini.Nxënësit përgatitin një pyetësorë tjetër për grupet e tjera, ku duhet të renditin saktë 6shkronja ose më shumë sipas radhës së numrave rreshtorë: e para, e dyta... e gjashta.P.sh., - Si e ka emrin shoku im?Shkronja e tretë GShkronja e parë RShkronja e gjashtë SShkronja e pestë RShkronja e dytë IShkronja e katërt E (Rigers)Detyrë shtëpie: Shkruani numrat rreshtorë nga i pari deri te i njëzeti.5
Mësimi 1.21Tema: Numrat rreshtorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrat rreshtorë si numra që tregojnë rreshtin.• Të përcaktojë radhën e fi gurave duke i emërtuar me numër rreshtor.• Të renditë shokët sipas radhës së treguar nga numrat rreshtorë.Konceptet kryesore: numrat rreshtorë.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiLojë në grupZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja emërton tavolinat ku janë ulur nxënësit me numër rreshtor: e parë, e dytë,e tretë, e katërt, e pestë.Mësuesi/ja bashkëbisedon me nxënësit:- Cili nxënës është në tavolinën e parë?- Po në tavolinën e tretë?- Mira është në tavolinën e pestë?- Sa janë përpara saj?- Sa tavolina janë pas Erlit? Etj.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit punojnë në grupe, ata vizatojnë në fl etë një rresht me objekte të ndryshme,p.sh., lule, varka, makina, fruta etj.Nxënësit i emërtojnë me numra rreshtorë: i pari, i dyti...Vizatimet paraqiten në tabelë, nga përfaqësuesi i grupit lexohet edhe pyetësori qëështë përgatitur për të treguar radhën e objekteve të vizatuara p.sh.,- Cila është e para?- Sa janë para lules së kuqe?- Sa janë pas makinës së verdhë? Etj.Reflektimi: Lojë në grup.Mësuesi/ja organizon një lojë.Një nxënës është vendosur në qendër, ndërsa nxënësit e tjerë janë vendosur në dyrreshta përballë njëri-tjetrit.Secili nxënës nga çdo rresht tregon vendin e tij, p.sh.: i pari, i dyti, e treti... ipesëmbëdhjeti.Nxënësi që është vendosur në qendër ka në dorë një shami.Ai thërret numrat (p.sh., i pesti) dhe të dy nxënësit nga secili rresht duhet të vrapojnëpër të kapur shaminë.Lojën e fi ton grupi që kapi më shumë herë shaminë.Detyrë shtëpie: Punoni faqen 24, te Fletorja e punës.6
Mësimi 1.22Tema: Vlerat e pozicionitObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrat njëshifrorë, dyshifrorë e treshifrorë.• Të përdorë pllakat, shufrat e kubet për të paraqitur numrat.• Të përcaktojë vlerën e shufrës në një numër.Koncepte kryesore: njëshe, dhjetëshe, qindëshe.Mjete: pllaka, shufra, kube, zar loje ose ruletë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiRishikim në dysheRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit punojnë me njëri-tjetrin në bankë.Njëri nxënës paraqet me pllaka, shufra e kube një numër.Nxënësi tjetër shkruan numrin dhe tregon për secilin rast: qindëshet, dhjetëshet dhenjëshet p.sh., 324 = 3Q + 2Dh + 4 NjNxënësit ndërrojnë rolet me njëri-tjetrin.Q Dh NjRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim. 5 6 7 567Mësuesi/ja organizon një lojë duke përdorur një zarNjloje ose një ruletë.2 2Hedhim zarin ose rrotullojmë ruletën aq herë sa ështëDh Njnumri i kutizave në tabela.5 4 54Nxënësit shkruajnë numra treshifrorë, njëshifrorë edyshifrorë.Dh Nj6 2 62Numrat në tabela vendosen nga numri që del kurrrotullojmë ruletën ose hedhim zarin.Lexohen numrat dhe shkruhen me fjalë.Q Dh Nj6 5 3 653Q Dh Nj1 5 4 154Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimet 3 dhe 4 në faqen 26, te Fletorja e punës.Në ushtrimin 3, nxënësit përcaktojnë vlerën e shifrës 5 për çdo numër:500 qindëshe 805 njëshe 523 qindëshe351 dhjetëshe 115 njëshe 454 dhjetëshe541 qindëshe 256 dhjetëshe 65 njësheVlera e shifrës në një numër varet nga pozicioni që zë.Në ushtrimin 4 nxënësit shkruajnë numrat që janë paraqitur me pllaka, shufra ekube: 124, 620.Mësuesi/ja i kujton nxënësve rendet te klasa e thjeshtë: I, II, III njëshe, dhjetëshe,qindëshe.Nxënësit tregojnë vlerën e çdo shifre sipas pozicionit që zë.Ata shkruajnë numrat që kanë 2 Dh, 3 Q, 5 Nj = 3250 Nj, 0 Q, 5 Dh = 50Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 26, te Fletorja e punës.7
Mësimi 1.23Tema: Vlera e pozicionitObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë numrat njëshifrorë, dyshifrorë, treshifrorë.• Të përcaktojë numëratorin për të paraqitur numra.• Të përcaktojë vlerën e shifrës në një numër.Koncepte kryesore: njëshe, dhjetëshe, qindëshe.Mjete: numërator.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiRishikim në dysheRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit punojnë me njëri-tjetrin në bankë.Njëri nxënës paraqet një numër në numërator.Nxënësi tjetër shkruan numrin dhe tregon për secilin rast: qindëshet, dhjetëshet dhenjëshet. 214 → 2 Q + 1 Dh + 4 NjNxënësit ndërrojnë rolet me njëri-tjetrin.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Nxënësit vëzhgojnë numëratorin e paraqiturnë tekst me numrin 343Plotëso:Në boshtin e parë nga e djathta ka tri gogla = 3 njësheNë boshtin e dytë ka katër gogla = 4 dhjetësheNë boshtin e tretë ka tri gogla = 3 qindësheNumri 343 ka dy shifra të njëjta, por vlera e tyre është e ndryshme.3Q 343 3NjQDh Nj3 4 3Në numërator janë paraqitur 3 numra.4DhShifra 5 për çdo numër tregon vlera të ndryshme, varet nga pozicioni që zë:500 → 5 qindëshe50 → 5 dhjetëshe5 → 5 njësheNxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.1 Q 9 Dh = 1903 Q 5 Nj = dhjetëshe2 Q 5 Dh 2 Nj = njëshe4 Dh = 4040 Dh = 40012 Dh = 1208
12 Nj 1 Q = 112Tri ushtrimet e fundit janë për nxënës shumë të mirë.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja diskutojnë me nxënësit se sa numra treshifrorë mund të gjesh që të kenëvetëm 0 dhe 1 (tre numra).- Cilët janë ata? 100; 101; 110Nxënësit plotësojnë barazimet në fl etore.4 Q + 6 Dh + 3 Nj = 138 = _ Q + _ Dh + _ Nj2 Q + 0 Dh + 5 Nj = 209 =5 Q + 9 Dh + 0 Nj = 430 =Detyrë shtëpie: Ushtrimi 5 faqe 27, te Fletorja e punës.Mësimi 1.24Tema: Krahasimi i numrave dyshifrorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të paraqesë numrat dyshifrorë në numërator.• Të krahasojë numrat dyshifrorë duke krahasuar shifrat e dhjetësheve e të njësheve.• Të përcaktojë vlerën e shifrës sipas rendit ku është vendosur.Koncepte kryesore: krahasim, numra dyshifrorë, shenjat >, 18, sepse numri i shufrave të përdorura është më i madh.Mësuesi/ja u kërkon nxënësve që me një numër të caktuar kubesh e shufrash tëformojnë shkronja e fi gura të thjeshta.- Formoni shkronjën M duke përdorur 2 shufra e 5 kube.- Formoni një dritare duke përdorur 5 shufra e 8 kube.Nxënësit krahasojmë numrin e kubeve që kemi përdorur 25 < 58, sepse numri ishufrave të përdorura te dritarja është më i madh.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Mësuesi/ja diskuton me nxënësit rreth problemës:9
Edi është 23 vjeç, ndërsa vëllai i tij është 32 vjeç.- Kush është më i madh?Nxënësit duhet të paraqesin numrat në numëratore.Dh NjDh Nj23 → 2 Dh, 3 Nj 32 → 3 Dh, 2 NjNxënësit krahasojnë shufrën e dhjetësheve (numri që ka shifrën e dhjetësheve më tëmadhe është më i madhi). 2 < 3 → 23 < 32Pra, vëllai i Edit është më i madh se ai.Mësuesi/ja bashkëbisedon me nxënësit për krahasimin e dy numrave dyshifrorë dhenxirren konkluzionet.Krahasojmë shifrat e dhjetësheve të dy numraveNumri që ka shifrat e dhjetëshevemë të madhe është më i madhNë qoftëse shifrat e dhjetëshevejanë të barabarta shohim njëshetP.sh., 23 → 2 Dh, 3 Nj.25 → 2 Dh, 5 Nj.3 < 5 → 23 < 25.Në të njëjtën mënyrë krahasojmë: 34 < 3842 > 4027 > 38Krahasojmë shifrat enjësheve të numraveNumri që ka këtë shifër mëtë madhe është më i madhReflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin 1 në faqen 28, te Fletorja e punës.Ata krahasojnë numrat dyshifrorë, vendosin shenjat >, ,
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiRishikim në dysheRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokim: Rishikim në dyshe.Nxënësit bashkëpunojnë me njëri-tjetrin.Njëri nxënës paraqet një numër me dy shifra në numërator.Nxënësi tjetër paraqet një numër më të madh ose më të vogël.Përsëritet veprimtaria 5-6 herë.Nxënësit shkruajnë mosbarazimet në fl etore.Lexohen mosbarazimet duke shpjeguar se si i kanë krahasuar numrat.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1 nxënësit rishkruajnë numrat nga më i vogli te më i madhi.Numrat renditen duke krahasuar shifrën e dhjetësheve:12, 34, 57, 81 9, 27, 87, 98Në ushtrimin 2 nxënësit rishkruajmë numrat nga më i madhi te më i vogli: (krahasohendhjetëshet) 82, 65, 57, 34 92, 76, 39, 25Në ushtrimin 3 nxënësit krahasojnë numrat dyshifrorë duke vendosur shenjat >, 32 25 < 85 etj.Për dy rastet e para, nxënësit shpjegojnë mënyrën e krahasimit.Ata punojnë të pavarur rastet e tjera.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit do të punojnë në grupe.Secili pjesëtar i grupit do të shkruajë një mosbarazim me numër dyshifror (fl etën iapason shokut).Vlerësohet grupi që punon më saktë e më shpejt.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3, faqe 28, te Fletorja e punës.Mësimi 1.26 Tema: Pas 999 vjen 1000Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të paraqesë numrat në numërator duke treguar rendet.• Të zbërthejë një numër në mijëshe, qindëshe, dhjetëshe e njëshe.• Të përcaktojë vlerën e shifrës sipas rendit.Koncepte kryesore: klasa e mijësheve.Mjete: numërator.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Përmbledhja pohim-mbështetjeRefl ektimiMendo/ Puno në dyshe/ Shkëmbe mendime41
Zhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja shkruan në tabelë numrin 624 dhe së bashku me nxënësit e zbërthen:624 → 6Q + 2Dh + 4NjNxënësit paraqesin numrin në numërator.Përsëritet veprimtaria për disa numra.Mësuesi/ja paraqet me radhë në numërator disa numra, nxënësit lexojnë numrat eparaqitur.+1Realizimi i kuptimit:0Përmbledhja pohim-mbështetje.Paraqesim në numërator 9.Në qoftë se, këtij numri i shtojmë 1,cili numër formohet?Dh NjDh NjNxënësit këmbejnë në numërator10 njëshe me 1 dhjetëshe.Pra, 10 = 10 Nj.Ata paraqesin në numërator 99.Në qoftë se, këtij numri i shtojmë 1,cili numër formohet?Dh NjNxënësit këmbejnë 10 njësha me1 dhjetëshe, më pas këmbejmë10 dhjetëshe me 1 qindëshe (i paraqesim9 9këmbimet në numërator) 100 = 10 Nj = 100 Nj9Q1Dh Nj0 01 0Nxënësit paraqesin nënumërator 999.Në qoftë se, 999 i shtojmë 1,cili numër formohet?Q9Dh Nj9 9M1Q0Dh Nj0 0Nxënësit këmbejnë 10 njëshe me një dhjetëshe, më pas këmbejmë 10 dhjetëshe me1 qindëshe. Në fund këmbejmë 10 qindëshe me 1 mijëshe (i paraqesim këmbimet nënumërator).Shufra e parë nga e majta tregon shifrën e mijësheve.1000 = 10 Q = 100 Dh = 1000 NjMësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Për rastin e parë nxënësit lexojnë numërorin 1203.E zbërthejnë 1203 → 1 M + 2 Q 0 Dh + 3 NjParaqesin në numërator me ngjyra të ndryshme njëshet, dhjetëshet, qindëshet dhemijëshet.Për rastin e dytë shënojnë në tabelë numrin e njësheve, dhjetësheve, qindëshevedhe mijësheve, të cilët janë paraqitur me vizatim në numërator. Zbërthejnë numërorin1064 1 M + 0 Q + 6 Dh + 4 NjNxënësit punojnë të pavarur për rastet e tjera.42
Ngjyrosin unazën me ngjyrë të kuqe.- Cili numër ka 1 mijëshe? 1000Ngjyrosin unazën me ngjyrë blu.- Cili numër ka 0 njëshe? 1000, 650Ngjyrosin unazën me ngjyrë të gjelbër.- Cili numër ka 6 dhjetëshe? 561Ngjyrosin unazën me ngjyrë kafe.- Cili numër ka 8 njëshe? 248Ngjyrosin unazën me ngjyrë të verdhë.Nxënësit zbërthejnë numërorët sipas rendeve.546 → 5 Q + 4 Dh + 6 Nj650 → 6 Q + 5 Dh + 0 Nj561 → 5 Q + 6 Dh + 1 Nj248 → 2 Q + 4 Dh + 8 Nj1000 → 1 M + 0 Q + 0 Dh + 0 NjReflektimi: Vëzhgo dhe krahaso.Nxënësit punojnë ushtrimin në faqen 29, te Fletorja e punës.Ata lexojnë numërorët në shtyllën A dhe lidhim numërorët e shtyllës A me fjalët eshtyllës B.- Cili numër ka 7 qindëshe? 742Nxënësit lidhin fjalët me numrin.Në të njëjtën mënyrë veprojnë edhe për rastet e tjera.Pra, vlera e shifrës varet nga vendndodhja.Detyrë shtëpie: Zbërtheni sipas rendeve numrat e dhëna në detyrën te Fletorja epunës.Mësimi 1.29Tema: Krahasimi i numrave treshifrorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të paraqesë numrat treshifrorë në numërator.• Të krahasojë numrat treshifrorë duke krahasuar vlerën e shifrave sipas rendeve.• Të radhisë numrat nga më i madhi te më i vogli.Koncepte kryesore: krahasim, numra treshifrorë, shenja >,
- Sa kube janë përdorurpër të ndërtuar shtëpinë? (227 kube)- Kur janë përdorur më shumë kube?(në rastin e dytë)- Kur ndërtuat shtëpinë e dytëa përdorët më shumë pllaka? (227 > 125)Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Nxënësit diskutojmë rreth problemës në tekst.- Me çfarë arrijmë më shpejt?Rruga Tiranë-Vlorë me makinë përshkohet për 150 minuta,kurse me tren përshkohet për 300 minuta. Për të gjetur cili numër është më i madh ikrahasojmë ata. Nxënësit i paraqesin numrat në numërator.Nxënësit krahasojnë shifrën e qindësheve.1 < 3 → 150 < 300 (numri që ka shifrën e qindëshevemë të madhe është më i madhi).Pra, më shpejt arrijmë me makinë në Vlorë.Mësuesi/ja bashkëbisedon me nxënësit për krahasimine dy numrave dyshifrorë dhe nxjerrim konkluzionin:Q Dh Nj Q Dh NjFillojmë nga e majta dhekrahasojmë shifrat eqindësheveNë qoftë se shifrat e qindëshevejanë të barabarta, krahasojmëshifrat e dhjetësheveP.sh.,235 → 2 Q, 3 Dh, 5 Nj249 → 2 Q, 4 Dh, 9 Nj3Dh < 4 Dh → 235 < 249359 → 3 Q, 5 Dh, 9 Nj357 → 3 Q, 5 Dh, 7 Nj9Nj > 7Nj → 359 > 357Në qoftë se shifrat e dhjetëshevejanë të barabarta, krahasojmëshifrat e njësheveNxënësit punojnë ushtrimin 3 në rubrikën Tani di të bëj.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin 1 në faqen 30, te Fletorja e punës.Në çdo tren ngjyrosim vagonët me numra më të mëdhenj se ai që është shkruar nëlokomotivë.Nxënësit kujtojnë konkluzionin që nxorëm më lart për të krahasuar numrat treshifrorë.Ata shkruajnë mosbarazime nga krahasimi i numrave në vagonët e trenit.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 4 dhe 5 te rubrika Tani di të bëj, shkruaj mosbarazime ngaushtrimi 5 në fl etore.46
Mësimi 1.30Tema: Krahasimi i numrave treshifrorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të paraqesë numrat treshifrorë në numërator.• Të rendisë numrat nga më i vogli te më i madhi.• Të krahasojë numrat treshifrorë duke krahasuar vlerën e shifrave sipas rendeve.Koncepte kryesore: krahasim, shenja >, 63426423426>423692598692>598e tjera duke treguar për çdo rast mënyrën se si i krahasuan numrat.Në fi llim krahasojnë qindëshet, kur ato janë të barabarta krahasojnë dhjetëshet dhenë qoftë se dhjetëshet janë të barabarta krahasojnë njëshet.Punojnë ushtrimin 2 duke renditur numrat nga më i vogli te më i madh, krahasojnëqindëshet, dhjetëshet e njëshet.(15, 75, 201, 301, 305, 427, 532, 600, 700, 701, 802)Nxënësit lexojnë numrat e renditur nga më i vogli te më i madhi.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Punojnë në grupe.Secili pjesëtar i grupit do të shkruajë nga një mosbarazim me numra treshifrorë.Vlerësohet grupi që punon më saktë e më shpejt.Nxënësit punojnë ushtrimin në rubrikën Mendo.Formojnë numra treshifrorë me numrat 6, 4, 3346, 643, 436, 463, 634, 36447
Nxënësit i renditin nga më i vogli te më i madhi:346, 364, 436, 463, 634, 643Detyrë shtëpie: Ushtrimi 2 në faqen 30, te Fletorja e punës.Mësimi 1.31Tema: Kuptimi për thyesatObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të ndajë të tërën në pjesë të barabarta.• Të paraqesë me thyesa pjesët e ngjyrosura të figurave të ndara në pjesë të barabarta.• Të krijojë lidhje mes fi gurës dhe numrit thyesor.Koncepte kryesore: thyesa.Mjete: fl etë vizatimi, plastelinë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiTë nxënit në bashkëpunimRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit ndajnë një fl etë vizatimi në 4 pjesë.Ata e ndajnë në mënyra të ndryshme.Kur pjesët në të cilat është ndarë fl eta nuk janë të barabarta themi se fl eta ështëcopëtuar në katër pjesë. Në qoftë se pjesët janë të barabarta, themi se fl eta ështëndarë në katër pjesë të barabarta.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Mësuesi/ja merr një fl etë vizatimi dhe e ndan në dy pjesë të barabarta.Ai/ajo i njeh nxënësit me gjysmën e fl etës.1Në gjuhën e matematikës shkruhet dhe lexohet një e dyta ose gjysma.2Ndarja e një fi gure në pjesë të barabarta na jep thyesën.Mësuesi/ja u tregon nxënësve një mollë, e cila mund të jetë edhe prej plasteline.Nxënësit e ndajnë mollën në dy pjesë të barabarta.- Sa gjysma ka molla? (dy gjysma)- Sa të dyta ka molla? (dy të dyta)Nxënësit bashkojnë pjesët e mollës dhe i ndajnë në 4 pjesë të barabarta, veçojnënjërën prej tyre.Ky është çereku i mollës ose një e katërta.- Sa çerekë ka molla? (katër)- Sa të katërta ka molla? (katër të katërta)2Në qoftë se thamë dy pjesë, sa pjesë mbeten? (4)Mësuesi/ja merr një mollë tjetër dhe e ndan në tri pjesë të barabarta;Çdo pjesë e tillë quhet “një e treta” e mollës.- Sa të treta ka molla? (tre të treta)1- Në qoftë se hamë 2 pjesë, sa pjesë mbeten? ( )483
- Cila fl etë është ndarë në pjesë të barabarta? (B)1- A themi se çdo pjesë e A-së është e së tërës? (jo)3- Pse?1- Po çdo pjesë e B-së është sa e së tërës? (po)3Mësuesi/ja krijon një lidhje mes fi gurës dhe thyesës.3 → pjesa e ngjyrosur54→ pjesa në të cilat është ndarë fi gura8Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1 nxënësit shkruajnë thyesën që paraqet pjesa e ngjyrosur:3 2 6 4 14 8 10 4 2Në ushtrimin 2 nxënësit ngjyrosin pjesët e treguara nga thyesat:1 2 7 53 3 8 6Ata përshkruajnë punën që kanë bërë.Reflektimi: Mendo/ puno në dyshe/ shkëmbe mendime.Nxënësit ndërtojnë me plastelinë objekte të ndryshme, si: top, mollë, biskotë, pite etj.Ata i ndajnë fi gurat në pjesë të barabarta me vizore.Për secilën fi gurë nxënësit përshkruajnë në sa pjesë të barabarta e kanë ndarë.Detyrë shtëpie: Ushtrimi në faqen 31, te Fletorja e punës.→→Mësimi 1.33Tema: Thyesat e barabartaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të ndajë të tërën në pjesë të barabarta.• Të përcaktojë thyesa që tregojnë të njëjtën pjesë të së tërës.• Të krijojë lidhje mes fi gurës dhe numrit thyesor.Koncepte kryesore: thyesat e barabarta.Mjete: fl etë vizatimi.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit ndajnë fl etën e vizatimit në formë drejtkëndëshi në dy pjesë.Ngjyrosin njërën pjesë të drejtkëndëshit.1- Ç’pjesë e drejtkëndëshit është ngjyrosur? (2)Nxënësit ndajnë fl etën e vizatimit në formë drejtkëndëshi në katër pjesë.Ngjyrosin 2 pjesë.2- Ç’pjesë e drejtkëndëshit është ngjyrosur? ( )504
Nxënësit krahasojmë pjesët e ngjyrosura dhe vëmë re sa kanë ngjyrosur nxënësit tënjëjtën pjesë të drejtkëndëshave.121 2Pra, thyesa dhe janë të barabarta. =2Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Nxënësit plotësojnë thyesat që mungojnë, nëse hasin vështirësi të pyesin mësuesin/en.Nëpërmjet ndarjeve të ndryshme do të përftojmë thyesa të barabarta.1- Ç’pjesë është ngjyrosur në fi gurën e parë? ( 2 )- Në sa pjesë është ndarë fi gura e dytë? 9 në 6 pjesë)- Sa pjesë janë ngjyrosur? (3 pjesë)3- Ç’pjesë e fi gurës është ngjyrosur? ( 6 )11 3Thyesat dhe 3/6 tregojnë të njëjtën pjesë të fi gurës. Pra, =22 6Në të njëjtën mënyrë veprojmë edhe për rastet tjera dhe plotësojmë thyesa tëbarabarta me1;1=4;1=5;1=1222Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit vizatojnë në fl etore fi guranë formë katrori e drejtkëndëshi.Nxënësit përftojnë thyesa të barabartanëpërmjet ndarjeve të ndryshme.482102Nxënësit kanë përfi tuar thyesa të barabarta, duke punuar në grup shkruajnë në njëfl etë të gjithë thyesat e barabarta në tabelë.Detyrë shtëpie: Një pjesë e ushtrimit 1 në faqen 31, te Fletorja e punës24241224==2448Mësimi 1.34Tema: Thyesat e barabartaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të ndajë të tërën në pjesë të barabarta.• Të krijojë lidhje mes fi gurës dhe numrit thyesor.• Të përcaktojë thyesa që tregojnë të njëjtën pjesë të së tërës.Koncepte kryesore: thyesat e barabarta.Mjete: shirit letre.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin në rubrikën Mendo.Marrin një shirit letre, të cilin e palosim një herë.51
- Në sa pjesë u nda shiriti? (në dy pjesë të barabarta)Nxënësit ngjyrosin njërën pjesë.1E shprehin me thyesë në gjuhën e matematikës ( )2Nxënësit palosin shiritin përsëri.- Si e ndatë shiritin? (në pjesë të barabarta)- Sa pjesë janë të ngjyrosura? (2 pjesë)2- Si e shprehim me thyesë?1 24- Pra, =2 41Palosin shiritin edhe disa herë të tjera dhe përftojmë thyesa të barabarta me .Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Nxënësit punojnë ushtrimin në rubrikën Tani di të bëj.Plotësohen nga nxënësit thyesat që mungojnë.- Në sa pjesë është ndarë fi gura e parë? (në 4 pjesë të barabarta)1- Sa pjesë janë ngjyrosur? ( )4- Në sa pjesë është ndarë fi gura tjetër? (në 8 pjesë të barabarta)1 2Nxënësit shkruajnë thyesën poshtë fi gurës dhe përftojmë thyesat e barabarta = .4 8Punojnë nxënësit në mënyrë të pavarur ushtrimet e tjera.Diskutojmë për thyesat e barabarta që përftojnë.1 2 1 22 3===5 10 3 64 62110=1010048=5101425 1= =100 520100Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit vizatojnë në fl etore fi guranë formë katrori e drejtkëndëshi.Përftohen thyesa të ndryshmenëpërmjet ndarjeve të ndryshme.Nxënësit e një grupi shkruajnë nënjë fl etë të gjithë thyesat e barabartaqë përftuan. Ato lexohen nga përfaqësuesit e grupeve.14=2812=36Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1 në faqen 32, te Fletorja e punës.Mësimi 1.35Tema: Krahasimi i thyesaveObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të lidhë fi gurën me numrin thyesor.• Të krahasojë thyesat duke përdorur shiritat e letrës.• Të përcaktojë thyesën më të madhe duke u mbështetur te fi gurat e ngjyrosura nëtekst.Koncepte kryesore: thyesat, shenjat >,
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiTë nxënit në bashkëpunimRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Të nxënit në bashkëpunim.Në çdo grup shpërndaj 5 shirita letre me ngjyra të ndryshme.Shiritat do t’i ndajnë në pjesë të barabarta me anë të palosjes.1 1 1 1 1Në çdo rast do të ngjyrosin ; ; ; ; dhe do të shkruajnë numërorin përkatës.2 3 4 5 10Nxënësit vendosin shiritat njëri nën tjetrin që të mund të krahasohen më lehtë.1 1Mësuesi/ja shkruan në tabelë numërorët dhe dhe pyet nxënësit:1 1 2 3- Cila është më e madhe apo ?2 3Nxënësit lihen të lirë të mendojnë e të diskutojnë duke vendosur pranë njëri-tjetrit dyshirita letre.12Plotësohet mosbarazimi 2 > 3 .1 2 1 2Përsëritet veprimtaria për dhe ; dhe .14152Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin në rubrikën Tani di të bëj.Në kuti do të vendosim shenjën >, < etj.2 3 5 3Nxënësit lexojnë mosbarazimet duke treguar për çdo rast se si kanë vepruar përkrahasimin e thyesave.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit punojnë ushtrimin 1 në faqen 32, te Fletorja e punës.Ata rrethojnë thyesën më të madhe duke vëzhguar fi gurat e ngjyrosura në tekst.2 12 11 2apoapoapo3 34 48 8Nxënësit paraqesin thyesat me shirita letre dhe i krahasojnë, punojnë me shokun ebankës për paraqitjen e shiritave të letrës për krahasim.Detyrë shtëpie: Përgatitin 5 shirita letre të ndarë në të dyta, të treta, të pesta, tëdhjeta.134Mësimi 1.36Tema: Krahasimi i thyesaveObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të paraqesë thyesat në boshtin numerik.• Të renditë thyesat nga më e vogla te më e madhja duke u mbështetur te boshtinumerik.• Të krahasojë thyesat me emërues të njëjtë duke krahasuar numëruesin.5
Koncepte kryesore: thyesat, shenja >, 2 → > → Kali ka ngjyrosur më shumë.5 5Nxënësit i paraqesin thyesat në bosht numerik dhe i krahasojnë.Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1, nxënësit do të lidhin fi gurën me numrin thyesor.- Në sa pjesë të barabarta është ndarë katrori? (16)- Sa pjesë do të ngjyrosni? (5)Në të njëjtën mënyrë plotësohen dhe ngjyrosen edhe fi gurat e tjera.5 9 3 7Krahasohen thyesat: ; ; ;16 16 16 16Meqë të gjithë fi gurat janë ndarë në 16 pjesë të barabarta, nxënësit krahasojnë pjesëte ngjyrosura.3 5 7 9Mësuesi/ja i rendit thyesat nga më e vogla te më e madhja:16 16 16 16Nxënësit rrethojnë thyesën më të madhe.Në ushtrimin 2, nxënësit shkruajnë thyesat nga më e vogla te më e madhja, dukekrahasuar numrin sipër vijës së thyesës, meqë numri poshtë vijës së thyesës është injëjtë:1 , 2 , 3 , 4 1 , 2 , 3 , 4 , 505555Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit vizatojnë në fl etore4 boshte numerike, që i ndajnënë të dyta, të katërta, të gjashta,të teta.66666000161426122436463456224466Nxënësit krahasojnë thyesat:1828384858687888243626385678Detyrë shtëpie:Ushtrimi 2 në faqen 32, te Fletorja e punës.54
Mësimi 1.37Tema: Gjysma-çereku-e plotaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë thyesat më të përdorshme në jetën e përditshme.• Të ndajë të tërën në pjesë të barabarta.• Të krijojë lidhje mes fi gurës dhe numrit thyesor.Koncepte kryesore: thyesat që tregojnë gjysmë, çerek, e plotë.Mjete: plastelinë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiTë nxënit në bashkëpunimRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja përgatit një biskotë prej plasteline. E paraqet punimin para klasës dhe ithotë nxënësve: - Kjo është një biskotë e plotë.E ndajmë në dy pjesë të barabarta.1Mësuesi/ja u tregon nxënësve gjysmën e biskotës ose e biskotës.2- Sa gjysma ka biskota? (dy gjysma)- Sa të dyta ka biskota? (dy të dyta)Mësuesi/ja e ndan biskotën përsëri.Mësuesi/ja mban të bashkuara dy pjesët e biskotës dhe i ndan në 4 pjesë të barabarta.Mësuesi/ja u tregon nxënësve 4 pjesët e biskotës dhe veçon njërën prej tyre, që ështëçereku i biskotës ose një e katërta e saj.- Sa çerekë ka biskota? (katër)- Sa të katërta ka biskota? (katër)Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe diskuto.Nxënësit vëzhgojnë fi gurat në tekst.- A është ndarë në pjesë fi gura e parë? (jo)Kjo quhet e plotë.- Në sa pjesë është ndarë fi gura e dytë? (në dy pjesë të barabarta)1- Si i shkruhet dhe si lexohet në gjuhën e matematikës? ( ose gjysma)2- Në sa pjesë është ndarë rrethori i gjelbër? (në tri pjesë të barabarta)- Si shkruhet dhe si lexohen në gjuhën e matematikës secila prej tyre?1( → një e treta)3Në të njëjtën mënyrë diskutohet edhe për rrethorët e ndarë në 4 pjesë dhe në 5 pjesë.11→ çereku→ një e pesta4Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin në faqen 44 te Matematika 2.Lexojnë thyesat në secilën pjesë të fl uturës dhe i ngjyrosin sipas legjendës.1 1e kuqe → e plota dhe gjysma ; blu → çereku; e zezë → ,5 3Nxënësit diskutojnë për thyesat që tregojnë gjysmën dhe çerekun.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1 në faqen 33, te Fletorja e punës.Ushtrimin 2 do ta punojnë nxënësit e nivelit të lartë.555
Mësimi 1.38Tema: Gjysma – çereku – e plota (ora II)Në këtë orë mësimi zhvillohen veprimtari me plastelinë dhe shirita letre, ku nxënësittregojnë pjesët për gjysmën, çerekun. Ata krijojnë fi gura të ndryshme.Mësimi 1.39Tema: Ilustrime me thyesatObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të lidhë fi gurën me numrin thyesor.• Të gjejë thyesa më të mëdha ose më të vogla se një thyesë e dhënë.• Të krahasojë thyesat me emërues të njëjtë.Koncepte kryesore: thyesa, krahasimi.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe krahasoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit punojnë ushtrimin në faqe 34, te Fletorja e punës.Shkruajnë thyesa që tregojnë pjesët e ngjyrosura:3 12 1 4 4 5 4 3; ; ; ; ; ; ;4 16 3 6 8 12 5 10Diskutojnë për thyesat se çfarë tregon numri sipër vijës së thyesës dhe çfarë tregonnumri poshtë vijës së thyesës.3- Në figurën e parë sa pjesë janë ngjyrosur? ( )41- Sa pjesë janë pa ngjyrosur? ( )4- Cila është më e madhe, pjesa e ngjyrosur apo ajo e pangjyrosur? (pjesa engjyrosur)3 1Pra, >4 4Veprojnë në këtë mënyrë edhe për disa fi gura të tjera.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe krahaso.Nëpër kutiza do të nxënësit vendosin numra që janë më të mëdhenj ose më të vegjël1 6 7se numri në qendër. P. sh: 14 < 14 < 14 714Nxënësit plotësojnë në fl etore6mosbarazime me numra më të114mëdhenj se14, më pas12 10 1 5 6plotësojnë kutizat në libër.14 14 14 14 141 5 6<
Në të njëjtën mënyrë nxënësit veprojnë edhe për të plotësuar kutizat e tjera me numramë të mëdhenj ose më të vegjël se numri në qendër të kutisë.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit shkruajnë thyesat nga më e vogla te më e madhja47,27, 1 , 3→17 77, 2 , 3 ,7 74738,28, 4 , 1 , 51→8 8 88, 2 , 3 ,8 848,58Detyrë shtëpie: Shkruani thyesa më të mëdha se6/10 (i shoqëroni me vizatim).412dhe thyesa më të vogla seMësimi 1.40Tema: Ilustrimet me thyesaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të paraqesë me fi gura numrin thyesor.• Të gjejë thyesa më të vogla se një thyesë e dhënë.• Të krahasojë thyesat me emërues të njëjtë.Koncepte kryesore: thyesa, krahasimi.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiTë nxënit në bashkëpunimRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe krahasoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Të nxënit në bashkëpunim.3 1 2 8 4 9Paraqesin nxënësit me vizatim thyesat:4,3,6,12,8,16.Krahasojnë pjesën e ngjyrosur me pjesën e pa ngjyrosur .3 1> ; 1 2< ; 2 4< ; 8 4> ; 4 4= ; 94 4 3 3 6 6 12 12 8 8 167>16Përfaqësuesit e grupeve lexojnë ushtrimin në faqen 46 te Matematika 2.Në petalet e luleve do të shkruajnë thyesa më të vogla se ajo e dhënë.Nxënësit shkruajnë mosbarazimet në fl etore, duke i shoqëruar me vizatimet e luleve.4 3 2 1< < 695 4> > >9 939>29810>710> 6 5 4>10 10> 10 > 31057
Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit shkruajnë numrat nga më i vogli te më i madhi.210,4101 5, , ,10 10310→110,2103 4, , ,10 1051049,692 1, , ,9 939→19,293 4, , ,9 969Detyrë shtëpie: Shkruani thyesa më të vogla se810(i shoqëroni me vizatim).Kreu IIVEPRIMET ME NUMRAMësimi 2.1 Tema: Përbërja e numrave 3, 4, 5Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të tregojë përbërjen e numrave 3, 4, 5 me mënyra të ndryshme.• Të krahasojë shumat e numrave deri në 5.• Të interpretojë numrin si bashkim dhe si shpërbërje.Koncepte kryesore: përbërja e numrave, krahasimi.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiTë nxënit në bashkëpunimRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiVëzhgo dhe plotësoZhvillimi i mësimit:Evokimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit duke punuar në grupe tregojnë përbërjen e numrave 3, 4, 5.2+11+233+02+2 1+343+1 4+02+35+0 3+251+4 4+11 + 2 = 32 + 1 = 33 + 0 = 3581 + 3 = 42 + 2 = 43 + 1 = 44 + 0 = 4Përfaqësuesit e grupeve paraqesin punën para klasës.1 + 4 = 52 + 3 = 53 + 2 = 54 + 1 = 55 + 0 = 5
Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Nxënësit plotësojnë barazimet në tekst duke kujtuar përbërjen e numrave 3, 4, 5.4+++→1 + 3 = 42 + 2 = 43 + 1 = 44 + 0 = 45++++→2 + 3 = 53 + 2 = 54 + 1 = 51 + 4 = 55 + 0 = 5Nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimi 1, nxënësit krahasojnë shumat duke vendosur shenjën e duhur: >, 2 + 2 V GReflektimi: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit punojnë ushtrimin 2 te rubrika Tani di të bëj.Për një mbledhje nxënësit përcaktojnë dy zbritje.3 = 2 +13 – 2 = 1 3 – 1 = 2Në të njëjtën mënyrë nxënësit përcaktojnë rastet e tjera në ushtrimin 2.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 35, te Fletorja e punës.Mësimi 2.2 Tema: Përbërja e numrave 6,7Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të tregojë përbërjen e numrave 6,7 në mënyra të ndryshme.• Të përdorë dy ose tre mbledhorë për të shprehur 6 ose 7.• Të grupojë mbledhorët për të paraqitur përbërjen e numrit me dy mbledhorë.Koncepte kryesore: përbërja e numrit.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiTë nxënit në bashkëpunimRealizimi i kuptimit Vëzhgo, plotëso, analizoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit duke punuar në grupe tregojnë përbërjen e numrave 6, 7.59
1+5 3+35+164+26+0 2+41 + 5 = 62 + 4 = 63 + 3 = 64 + 2 = 65 + 1 = 66 + 0 = 63+4 4+36+1 75+22+5 7+0 1+61 + 6 = 72 + 5 = 73 + 4 = 74 + 3 = 75 + 2 = 76 + 1 = 77 + 0 = 7Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, plotëso, analizo.Duke diskutuar rreth fi gurës në tekst, nxënësit vënë re se numri 6 u shpreh si shumëe 3 mbledhorëve të barabartë.6 = 2 + 2 + 2Nxënësit diskutojnë rreth pyetjeve në tekst.- A është kjo e vetmja paraqitje e 6 si shumë e dy apo më shumë mbledhorëve?(Jo).Plotëso barazimet:6 = 2+2+26 = 3+36 = 4+26 = 5+16 = 6+0Për të gjitha rastet nxënësit sjellin nga një shembull, duke u mbështetur te fi gura nëfi llim të faqes.Numri 6 paraqitet si shumë mbledhorësh të ndryshëm ose mbledhorësh të barabartë.Plotëso barazimet duke treguar disa nga përbërjet e numrit 7.7 = 5+27 = 4+37 = 6+17 = 7+0Nxënësit diskutojnë rreth pyetjes:- A janë këto të gjitha rastet e shprehjes së shtatës si shumë dy mbledhorësh? (Jo).Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Numërorët 7, 6 i shprehim si shumë e 3 mbledhorëve, por këta mund t’i grupojmë dhetë shprehim 7 dhe 6 si shumë të dy mbledhorëve.607 = 2 + 3 + 2 = 5 + 2 = 7 6 = 2 + 2 + 2 = 4 + 2 = 67 = 2 + 2 + 3 = 4 + 3 = 7 6 = 3 + 2 + 1 = 5 + 1 = 6Ushtrimi 1 në faqen 36, të Fletores së punës është për nxënës të nivelit të lartë.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3 në faqen 36, te Fletorja e punës.
Mësimi 2.3 Tema: Shuma brenda 10Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të gjejë shumën brenda 10 në rresht.• Të përcaktojë kufi zat e mbledhjes: mbledhor, mbledhor, shumë.• Të hartojë situata të thjeshta problemore të paraqitura me fi gura ose me objektekonkrete.Koncepte kryesore: mbledhor, mbledhor, shumë.Mjete: sende shkollore, laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiRishikim në dysheRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit punojnë me shokun e bankës.Vendosin mbi tavolinë: librat, fl etoret, mjetet shkollore.Nxënësit gjejnë sa libra kanë së bashku.Shkruajnë barazimin në fl etore: 3+3 = 6- Sa lapsa dhe stilolapsa keni të gjithë?- Sa fl etore keni të gjithë?- Sa goma keni së bashku?Për secilën kërkesë shkruajnë barazimet në fl etore.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Nxënësit vëzhgojnë fi gurën në tekst, gjejnë sa miza janë gjithsej?2 + 3 = 5mbledhor mbledhor shumëNxënësit përcaktojnë kufi zat e mbledhjes: mbledhor, mbledhor, shumë.Kryejnë mbledhjet në shtyllë duke hartuar situata problemore sipas fi gurave të dhënanë tekst.Në rubrikën Tani di të bëj, nxënësit gjejnë shumën brenda në rresht (punojnë tëpavarur).Nxënësit lexojnë barazimet që kanë shkruar.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit punojnë në grupe duke shkruar të gjitha shumat që japin 5, 6, 7.51+41+5671+61 + 4 = 5 1 + 5 = 6 1 + 6 = 761
Përfaqësuesit e grupeve lexojnë detyrën.Nxënësit emërtojnë kufi zat e mbledhjes për secilin rast.Detyrë shtëpie: Ushtrimi1 në faqen 37, te Fletorja e punës.Mësimi 2.4 Tema: Shuma brenda 10Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të gjejë shumën brenda 10 në shtyllë.• Të përcaktojë kufi zat e mbledhjes: mbledhor, mbledhor, shumë.• Të hartojë situata të thjeshta problemore të paraqitura në fi gura.Koncepte kryesore: mbledhor, mbledhor, shumë.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiRishikim në dysheRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit punojnë me shokun e bankës.Për çdo çift mbledhorësh të dhënë në ushtrimin në tekst, nxënësit hartojnë problema.5 4 3 7 6 2 4 65 + 4 = 9 3 + 7 = 10 6 + 2 = 8 4 + 6 = 10Nxënësit problemat i thonë me gojë, barazimet i shkruajnë në fl etore.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin në tekst, gjejnë shumën në shtyllë duke punuar tëpavarur. Ata përcaktojnë kufi zat e mbledhjes:6 → mbledhor+ 2 → mbledhor8 → shumëNxënësit shkruajnë në fl etore të gjitha barazimet e rreshtit të parë duke përcaktuarkufi zat e mbledhjes.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit shkruajnë të gjitha shumat që japin 8, 9, 10.1+78621+781+891+891+9101+910
Nxënësit i paraqesin edhe me fi gura të tjera përbërjen e numrave.Barazimet do t’i shkruajnë në shtyllë.Përfaqësuesit e grupeve lexojnë detyrën.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 2 në faqen 37, te Fletorja e punës.Mësimi 2.5 Tema: Zbritja brenda 10Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të kryejë zbritjen brenda 10 në rresht e shtyllë.• Të përcaktojë kufi zat e zbritjes: i zbritshmi, zbritësi, ndryshesa.• Të hartojë situata të thjeshta problemore të paraqitura me fi gura.Koncepte kryesore: ndryshesa, i zbritshmi, zbritësi.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiImagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiMarrëdhëniet pyetje-përgjigjeZhvillimi i mësimit:Evokim: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit hartojnë një problemë për fi gurën në tekst dhe gjejmë sa karota mbetën:8 – 3 = 5 Mbetën 5 karotaMësuesi/ja i njeh nxënësit me kufi zat e zbritjes:8 – 3 = 55- 2i zbritshmi zbritësi ndryshesaRealizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1 nxënësit gjejnë ndryshesën në rresht dhe lexojnë barazimet epërftuara.Nxënësit hartojnë problema me gojë, sipas fi gurave të dhëna në tekst për barazimet10- 2310Në ushtrimin 2 nxënësit kryejnë veprimet në shtyllë duke treguar kufi zat e zbritjes.5 → i zbritshmi- 3 → zbritësi2 → ndryshesaReflektimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Nxënësit punojnë ushtrimin 3, në të cilin do të gjejnë ndryshesën për çdo çift numrash,që janë dhënë në trupat e lepurushëve.6
8 3 2 6 4 10 3 98 – 3 = 5 6 – 2 = 4 10 – 4 = 6 9 – 3 = 6Nxënësit shkruajnë barazimet në fl etore.Mësuesi/ja para se të gjejnë ndryshesën diskuton me nxënësit:- Cilat janë kufi zat e zbritjes?- Si është i zbritshmi duke e krahasuar me zbritësin?- A zbresim dot nga një numër më i vogël numrin më të madh?Nxënësit diskutojnë rreth ushtrimit në rubrikën Mendo.- Sa lepuj janë brenda në kafaz?- Sa lepuj janë jashtë kafazit? (3)- Sa lepuj janë gjithsej? (7 lepuj)Atëherë, brenda në kafaz janë: 7 – 3 = 4 lepuj.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1 dhe 2, faqe 38, te Fletorja e punës.Mësimi 2.6 Tema: Shuma brenda 18Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të gjejë shumën brenda 18 në rresht e në shtyllë.• Të gjejë shumën brenda 18 duke plotësuar 10.• Të hartojë situata të thjeshta problemore sipas fi gurave.Koncepte kryesore: mbledhja me plotësim të 10.Mjete: shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Veprimtari me shufra e kube.Mësuesi/ja udhëzon nxënësit të nxjerrin 8 kube.- Edhe sa kube duhen për të formuar 1 shufër?Nxënësit shtojnë kube për të plotësuar 1 shufër.Mësuesi/ja shkruan në tabelë: 10 = 8 + 2Pra, si emërtohet ndryshe 10 kur një mbledhor është tetë? (tetë plus dy)Nxënësit do të punojnë për të gjetur shumën 8+5.Ata nxjerrin 8 kube dhe 5 kube.- Sa kube janë gjithsej?Nxënësit veprojnë me shufrat e kubet.Ato formojnë 1 shufër dhe 3 kube, pra 13 kube.64
- Si emërtohet ndryshe 8+5? (dhjetë plus tre)Ndryshe 13. Pra, 8 + 5 = 13.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja harton një problemë me fi gurën në tekst.- Sa ushtarë prej druri janë gjithsej?8 + 5 = 13 (mendojmë që 8 + 5 është sa 10 + 30, gjithsej janë 13 ushtarë)Nxënësit punojnë ushtrimet 1 dhe 2 në rubrikën Tani di të bëj.Nxënësit gjejnë shumat në rresht e në shtyllë duke plotësuar me mend 10 përmbledhorin më të madh .9+ 514- Cili është mbledhori më i madh? (9)- Edhe sa do të bëhet 10? (edhe 1)- Sa mbetet 5? (4)Atëherë, 9 + 5 është sa 10 + 4, pra 14.Nxënësit lexojnë barazimet duke shpjeguar mënyrën se si e gjetën shumën.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit hartojnë situatën problemore për barazimin 7 + 4 = 11, duke e shoqëruar mefi gura.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 39, te Fletorja e punës.Mësimi 2.7 Tema: Mbledhja në rresht e në1 shtyllë brenda 10 së dytëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë dhjetëshet e njëshet te numrat dyshifrorë.• Të mbledhë në rresht brenda 10 së dytë, duke veçuar njëshet nga dhjetëshet.• Të mbledhë në shtyllë brenda 10 së dytë, duke vendosur njëshet poshtë njësheve,dhjetëshet poshtë dhjetësheve.Koncepte kryesore: njëshe, dhjetëshe.Mjete: shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiMendo/ puno në dyshe/ shkëmbe mendimeZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit nxjerrin 12 kube të kuq, gjithashtu nxjerrin 1 shufër dhe 2 kube të kuq.Më pas, nxënësit nxjerrin 4 kube të gjelbër.- Sa kube janë gjithsej? (dymbëdhjetë plus katër)Emërtoni ndryshe shumën (dhjetë + gjashtë = gjashtëmbëdhjetë)Mësuesi/ja shkruan në tabelë.2 + 4 = 10 + 6= 16.65
Përsëritet veprimtaria për 13 + 5 = __Bëhet paraqitja edhe në rrethorë.+12 + 4 =__13 + 5 = 10 + 8= 18.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit punojnë detyrat në tekst.Në ushtrimin 1, nxënësit plotësojnë vargun:1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 → dhjetëshja e parë11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 → dhjetëshja e dytëNë ushtrimin 2, nxënësit mbledhin me veçim të 10 duke e paraqitur me shufra, kubedhe rrethorë.12 + 3 = 10 + 5= 1513 + 4 = 10 + 7= 17Në ushtrimin 3, nxënësit përcaktojnë numrin e njësheve e dhjetësheve për numrat edhënë:15 = 1 dhjetëshe 5 njëshe18 = 1 dhjetëshe 8 njëshe etj.Në ushtrimin 4, nxënësit gjejnë shumën në shtyllë duke vëzhguar që njëshet janëvendosur poshtë njësheve dhe dhjetëshet poshtë dhjetësheve.Nxënësit mbledhin në fi llim njëshet e më pas dhjetëshet.Dh Nj12+ 315mbledhormbledhorshumaReflektimi: Mendo/ puno në dyshe/ shkëmbe mendime.Nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 4, nxënësit shënojnë me kryq rastet kur mbledhorët janë vendosurgabim (njëshet nuk janë vendosur nën njëshet).Në ushtrimin 5, nxënësit vendosim në shtyllë mbledhorët për të gjetur shumën, dukezbatuar rregullën që nxorëm më lart, detyra punohet në fl etore.Në ushtrimin 6, nxënësit gjejnë numrat që janë më të mëdhenj se numri i dhënë.P.sh., 3 më i madh se 14 14+ 317Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2, 3 faqe 40, te Fletorja e punës.Mësimi 2.8 Tema: Zbritja në rresht e në shtyllë brenda 20Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë dhjetëshet e njëshet te numrat dyshifrorë.• Të zbresë në shtyllë brenda 20 duke zbritur në fi llim njëshet pastaj dhjetëshet.66
• Të interpretojë zbritjen në bosht numerik, duke treguar që zbritja është veprim i kundërti mbledhjes.Koncepte kryesore: zbritja në rresht, zbritja në shtyllë.Mjete: petëza.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiStuhi mendimeshZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja vendos në tabelën magnetike ose vizaton 17 petëza (5 janë katrorë).Numërohen petëzat katrore, më pas largohen.- Sa petëza jokatrore janë në tabelën magnetike? (12)- Si e gjetët? (17 – 5 = 12)- A është e nevojshme të numërohen petëzat? (jo)Pra, në vend që të numërohen petëzat, mësuesi/ja bën veprimin e zbritjes.17 – 5 17 1 Dh 7 Nj5 5 NjZbresim njëshet (7 – 5 = 2)më pas shtojmë dhjetëshen(17 – 5 = 12)Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Nxënësit punojnë detyrat në tekst.Do kryejnë zbritjen në rresht, duke u ndihmuar edhe nga vizatimet e paraqitura nëtekst me shufra e kube ose rrethorë.(15 – 2 = 13) (17 – 5 = 12)Nxënësit zbresin në fi llim njëshet duke hequr me x kubet ose rrethorët.Përcaktojnë për secilin rast shumën dhe mbledhorët, meqë zbritja është veprim ikundërt i mbledhjes.15 – 2 = 13 17 – 5 = 12mbledhor mbledhorshumambledhor mbledhor shuma67
Nxënësit do të zbresin në shtyllë duke zbritur në fi llim njëshet e më pas dhjetëshet.Përcaktojnë për secilin rast shumën dhe mbledhorët.18- 12shuma 14mbledhor- 3shumambledhor6mbledhor11mbledhorNxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1, nxënësit zbulojnë rastet e vendosura gabim (njëshet nuk janëvendosur nën njëshet; nga numri më i vogël do të zbresim më të madhin).Pasi i rregullojnë gjejmë ndryshesën.Në ushtrimin 2, nxënësit emërtojmë 16 si shumë mbledhorësh brenda dhjetëshes sëdytë.Nxënësit vendosin në krahët e fl uturës shumat: 12 + 4, 10 + 6, 13 + 3.Emërtojnë 15 si ndryshesë, i shkruajmë në petalet e lules: 18 - 3; 19 - 4; 17 - 2; 20 - 5.Në ushtrimin 3, nxënësit plotësojnë barazimet duke shënuar mbledhorin që mungon.Reflektimi: Stuhi mendimesh.Mësuesi/ja kujton me nxënësit ç’kemi mësuar për zbritjen.me operatornë rreshtnë bosht numerik Zbritja në shtyllëkufi zat e zbritjesveprim i kundërt i mbledhjesNxënësit punojnë ushtrimin 3 në faqen 41, te Fletorja e punës.Paraqesin mbledhjen e zbritjen në bosht numerik, duke treguar ndryshimin mes tyre.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2, 4 faqe 41, te Fletorja e punës.Mësimi 2.9Tema: Mbledhja me mbledhorë të barabartëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë kufi zat e mbledhjes: mbledhorët dhe shumën.• Të gjejë shumën brenda dhjetëshes së dytë duke plotësuar 10.• Të gjejë shumën brenda dhjetëshes së dytë me mbledhorë të barabartë.• Të paraqesë mbledhjen me diagram dhe me barazim.Koncepte kryesore: mbledhja, me mbledhorë të barabartë.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.68
Nxënësit gjejnë shumat me mbledhorë të barabartë në barazimet e dhëna në tekst qëjanë të nevojshme për zhvillimin e mësimit.Nxënësit gjejnë shumat me mbledhorë të ndryshëm në barazimet e dhëna në tekstduke plotësuar 10.6+8 = 147+9 = 16 etj.Nxënësit përshkruajnë mënyrën se si i plotësojnë barazimet.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit gjejmë shumën duke qarkuar dy mbledhorë të barabartë.7+9Plotëso barazimin:(7 + 2)7 + 9 = 7 + 7 + 2+= 17 + 2= 16.Nxënësit përshkruajnë veprimet që janë kryer.Në ushtrimin 2 nxënësit gjejnë shumën me mbledhorë të barabartë.Ushtrimet nuk shoqërohen me diagrame, nxënësit veçojnë me mend mbledhorët ebarabartë dhe plotësojnë barazimet në këtë mënyrë.(6+2) (5+4)6 + 8 = 6 + 6 + 2 9 + 5 = 5 + 5 + 4= 12 + 2 = 10 + 4= 14 = 14 etj.Në përfundim të detyrës lexojnë barazimet e plotësuara .Nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Nxënësit vëzhgojnë fi gurat dhe plotësojnë barazimet:2+2+2+2+2+2+2+2 = 163+3+3+3+3+3 = 184+4+4+4+4 = 205+5+5+5 = 20Nxënësit punojnë ushtrimin 3 në faqen 42, te Fletorja e punës.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit punojnë në grupe ku shkruajnë ç’kanë mësuar për mbledhjen dhe tregojnëshembuj për secilin rast.duke plotësuar 10në rreshtnë bosht numerik Mbledhja në shtyllëme mbledhorë të barabartëPërfaqësuesit e grupeve paraqesin punën para klasës.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 41, te Fletorja e punës.Mësimi 2.10 Tema: Zbritja brenda 18Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë kufi zat e zbritjes.• Të kryejë zbritjen në rresht e në shtyllë duke zbërthyer zbritësin në dy mbledhorë, në69
((mënyrë që të bëhen zero njëshet e të zbritshmit.• Të hartojnë problema të thjeshta me zbritje duke u mbështetur te fi gurat.Koncepte kryesore: zbritja, ndryshesa, i zbritshmi, zbritësi.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiImagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Imagjinatë e drejtuar.Mësuesi/ja vëzhgon fi gurën në tekst dhe harton një problemë.Bistaku i rrushit kishte 9 kokrra, 3 kokrra i morën milingonat.- Sa kokrra rrushi mbetën në bistak?12 - 3 = 92+112 – 2 – 1 = 10 – 1 = 9Nxënësit zbërthejnë zbritësin në dy mbledhorë, në mënyrë që të bëhen zero njëshet etë zbritshmit.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Nxënësit punojnë ushtrimet në tekst duke kryer zbritjet në rresht e në shtyllë.Nxënësit zbërthejnë zbritësin në dy mbledhorë, në mënyrë që të bëhen zero njëshet etë zbritshmit p.sh.,- Sa dhjetëshe e njëshe ka 15? (5+2)- Si do ta emërtojmë 7 si shumë me mbledhorë 5? (5+2)Plotëso: 15 - 7 = 8(5+2)Në të njëjtën mënyrë veprojmë edhe te zbritja në shtyllë:Nxënësit plotësojnë të pavarur zbritjet dhe lexojnë barazimete plotësuara.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin 1 në faqen 42, te Fletorja e punës.- Si i emërtohen kufi zat e zbritjes?- Si e gjehen ndryshesat? (në rresht e në shtyllë)- Si vendosen numrat në shtyllë?Nxënësit gjejnë ndryshesën për çdo çift numrash në rresht e në shtyllë.16 - 7 = 916- 7(6+1)9Detyrë shtëpie: Ushtrimi 2, faqe 43, te Fletorja e punës.7014- 954( +56( +1
Mësimi 2.11Tema: Mbledhja dhe zbritjaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë kufi zat e mbledhjes: mbledhorët e shumën.• Të zbatojë vetinë e ndërrimit të mbledhjes.• Të përcaktojë dy zbritjet që rrjedhin nga çdo rast mbledhjeje.Koncepte kryesore: mbledhja, zbritja.Mjete: laps, tabelë me vetinë e ndërrimit të mbledhjes.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit plotësojnë barazimin 7 + 6 = 13.Emërtojnë mbledhorët e shumën.- A ndryshon shuma po t’i ndërrojmë vendet mbledhorëve? (jo) 6 + 7 = 13- Cilën veti zbatuam? (vetinë e ndërrimit)- A rrjedhin zbritje nga mbledhja 6 + 7 = 13?- Cilat janë? 6 + 7 = 1313 - 7 = 6 13 - 6 = 7Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin në tekst duke shkruar barazimet për numrat e dhënë.Punojnë së bashku tri rastet e para.- Cilët janë mbledhorët? (8, 5)- Sa është shuma? (13)Plotëso barazimet: 8 + 5 = 135 + 8 = 1313 - 5 = 813 - 8 = 5Nxënësit përshkruajnë për secilin rast veprimtaritë që kanë kryer.Punojnë të pavarur për të plotësuar barazimet në tekst.Në përfundim të ushtrimit, nxënësit lexojnë barazimet që kanë shkruar.Nxënësit punojnë në fl etore ushtrimin 3.Nxënësit shkruajnë barazimet për numrat e dhënë në tabela.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit punojnë ushtrimin në rubrikën Mendo.Shkruajnë me barazim problemën e dhënë në tekst. 9 + = 13- Cili është mbledhori më i vogël? (4)Nxënësit punojnë në grup duke hartuar problema të tilla për grupet e tjera.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1 në faqen 43, te Fletorja e punës.71
Mësimi 2.12Tema: Mbledhja dhe zbritja në tabelëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të gjejë shumën e numrave deri në 20 duke plotësuar tabelat.• Të gjejë ndryshesën e numrave deri në 20 duke plotësuar tabelat.• Të përcaktojë kufi zat korresponduese me shumën përkatëse.Koncepte kryesore: mbledhja, zbritja në tabelë.Mjete: tabela e mbledhjes.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiTë nxënit në bashkëpunimRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Të nxënit në bashkëpunim.Zhvillohet një veprimtari në formë loje.Në dërrasë të zezë është vendosur një tabelë katrore e mbledhjes (pjesërisht tabelamerr këtë pamje).+ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 100Mësuesi/ja të gjithë nxënësve u shpërndan etiketa me numra, që do vendosen nëtabelë (janë etiketa me shumën brenda 20).Ngrihet një nxënës dhe vendos një etiketë në tabelë.Nxënësi e lyen etiketën me pak ngjitës dhe e ngjit në kutizën e duhur.Nxënësit e tjerë verifi kojnë veprimin e shokut nëse është i saktë apo i gabuar.Nxënësit me radhë vendosin etiketat që kanë në duar në tabelë.Fiton lojën ai që i vendos etiketat i pari.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Nxënësit plotësojnë numrat që mungojnë në tabela.Lexojnë numrat në rreshta e në shtylla.Për tabelën e parë çfarë tregon 13? (shumën)- Cilët janë mbledhorët? (8 dhe 5)Pra, kutiza e parë në rresht e në shtyllë.Nxënësit plotësojnë kutizën e dytë të rreshtit të parë.- Cilët janë mbledhorët? (8 dhe 6)- Cili do të jetë numri që do të vendoset në kutizë? (14)Nxënësit plotësojnë të pavarur kutizat e tabelës.Në përfundim nxënësit lexojnë në formë zinxhiri përfundimet e gjetura.Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe për të plotësuar ndryshesën në tabela.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit plotësojnë emërtime të ndryshme të numrave 16, 18, 15, 17, 14; të72
shprehura si shumë ose si ndryshesë.Nxënësit punojnë në çift.Secili çift plotëson emërtimet e një nganumrat 16, 18, 15, 17, 14.Fiton grupi që paraqet më shumëemërtime për numrin.16 =12 - 314 + 2Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1 në faqen 44, te Fletorja e punësMësimi 2.13Tema: Mbledhja dhe zbritja me dhjetëshe të plotaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të plotësojë vargun e numrave me dhjetëshe të plota duke zbuluar rregullën.• Të gjejë shumën ose ndryshesën në rresht e në shtyllë.• Të zbatojë mbledhjen në problema.Koncepte kryesore: shumë, ndryshesë, mbledhur.Mjete: shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Veprimtari me shufra e kube.Mësuesi/ja i nxjerr nxënësit 3 shufra, më pas 2 shufra.- Sa shufra janë gjithsej? (5 shufra) → 3+2 = 5- Sa kube kanë 3 shufra? (30)- Sa kube kanë 2 shufra? (20)- Sa kube janë gjithsej? → 30+20 = 50Nxënësit përcaktojnë mbledhorët dhe shumën: 30 + 20 = 50Përsëritet veprimtaria me 7 shufra – 4 shufraPlotëso barazimet: 7 – 4 = 370 – 40 = 30shuma mbledhor mbledhormbledhor mbledhor shumëRealizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Në ushtrimin 1 nxënësit plotësojnë vargjet e numrave dhe zbulojnë rregullat0, 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80, 90, 100.Numrat e vargut rriten me 10 njësi:100, 90, 80, 70, 60,50, 40, 30, 20, 10, 0.7
Numrat e vargut zvogëlohen me 10 njësi.Në ushtrimin 2, nxënësit plotësojnë si modeli:40 = 4 shufra 0 kube 80 = 8 dhjetëshe 0 njësheNë ushtrimin 3, ata gjejnë shumën ose mbledhurin në rresht:60 + 30 = 90... 80 = 30 + 50...Mbledhja me dhjetëshe të plota reduktohen në veprime brenda dhjetëshes së parë.Në ushtrimin 4, nxënësit gjejnë shumën në shtyllë.P.sh.,50+ 409060+ 309030+ 2090...Në ushtrimin 5, ata gjejnë ndryshesën në rresht, p.sh.: 60 - 40 = 20 80 = 100 - 20Nxënësit pasi plotësojnë barazimet nxënësit lexojnë ushtrimet.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit diskutojnë rreth problemës duke bërë skemën:Klasa e tretë30 fl etoreKlasa e parë20 fl etore- Sa fl etore mbështollën nxënësit e klasës së parë dhe të tretë?30 + 20 = 50 fl etoreNxënësit plotësojnë petalet e luleve në tabelë.50 + 3080 60 90 70Çdo nxënës vendos në 1 petale çiftet e mbledhorëve.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 3, faqe 45, te Fletorja e punës.Ushtrimi 2 për nxënës të nivelit të lartë.Mësimi 2.14Tema: Mbledhja brenda qindëshes, pa kalim të dhjetësObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përdorë emërtime të ndryshme të një numri për të lehtësuar veprimin.• Të zbatojë vetinë e ndërrimit e të shoqërimit të mbledhjes.• Të krahasojë shumën e dy numrave më të mëdhenj se 10, por pa kalim tëdhjetëshes.74
Koncepte kryesore: mbledhja pa kalim të dhjetëshes.Mjete: shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Përmbledhja pohim-mbështetjeRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja organizon ushtrime gojore për shumat 20+60, 30+10, 40+30 etj.Nxënësit nxjerrin 23 kube (2 shufra dhe 3 kube).Nxjerrin edhe 15 kube (1 shufër dhe 5 kube).- Sa kube janë gjithsej?Nxënësit përgjigjen në mënyra të ndryshme duke grupuar veç kubet dhe veç shufratdhe tregojnë se janë 3 shufra dhe 8 kube, d.m.th., 38 kube gjithsej.Ndryshe këtë mbledhje mësuesi/ja e paraqesin në shtyllë.Në fi llim mbledhin njëshet e më pas dhjetëshet.26+ 3056Realizimi i kuptimit: Përmbledhja pohim-mbështetje.Mësuesi/ja shkruan në tabelë disa numërorë: 26, 34, 65, 14 etj.Emërtoni 26 si shumë me një mbledhor më të vogël se 10 (20+6).Në të njëjtën mënyrë emërtojnë edhe mbledhorët e tjerë të shkruar në tabelë30+4; 60+5; 10+4Mësuesi/ja shkruan në tabelë 26+30.Nxënësit emërtojnë ndryshe mbledhorët (20+6).Plotëso: 26+30 = 20+6+30= (20+30) +6 Zbatojnë vetinë e ndërrimit e shoqërimit= 50+6= 56Si më sipër gjejmë shumën 34+6534+65 = (30+4) + (60+5)= (30+60) + (4+5)= 90+9= 99Nxënësit gjejmë shumën në shtyllë duke vendosur njëshet nën njëshet,dhjetëshet nën dhjetëshet.Nxënësit punojnë të pavarur ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Gjejnë shumat në rresht e në shtyllë, siç vepruan më sipër.34+ 6599Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit diskutojnë rreth problemës 3në tekst dhe lexojnë skemën.- Sa çadra ishin gjithsej para hotelit?321775
32+ 1749 çadraPërgjigje: Para hotelit ishin 49 çadra.Nxënësit punojnë ushtrimin 3, faqe 46, te Fletorja e punës.Do të krahasojnë shumat brenda qindëshes, pa kalim të 10.Nxënësit punojnë bashkë me shokun e bankës, secili gjen nga një shumë në fl etoredhe vendosin shenjën e mosbarazimit.P.sh., 32 + 25 ( < ) 16 + 42Nxënësit i gjejnë shumat në shtyllë.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 46, te Fletorja e punës.Mësimi 2.15 Tema: Zbritja brenda qindëshes pa kalim të 10Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të zbresë në rresht numrat me dy shifra pa prishje të dhjetëshes.• Të zbresë në shtyllë numrat me dy shufrat duke zbritur nga njëshet, njëshet dhe ngadhjetëshet zbret dhjetëshet.• Të zbatojë mbledhjen në problema.Koncepte kryesore: zbritja pa prishje të dhjetëshes.Mjete: shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja drejton ushtrime gojore për zbritje të tilla: 20 - 10; 40 - 30; 50 - 20 etj.Nga 45 kube do të zbriten 12 kube.Nxënësit përgjigjen në mënyra të ndryshme, duke zbritur kubet nga kubet; shufrat ngashufrat, d.m.th., 3 shufra, 3 kube → 33 kube.Ndryshe këtë zbritje e paraqesim në shtyllë:45 = 4 Dh + 3 Nj12 = 1 Dh + 2 NjNxënësit zbresin njëshet nga njëshet, gjithashtu zbresim dhjetëshet nga dhjetëshet:5 - 2 = 3 4 - 1 = 3Pra, 45- 1233Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.76
Në ushtrimin 1 nxënësit emërtojnë ndryshe numrat ku njëri mbledhor të jetë më ivogël se 10.32 = 30 + 227 = 20 + 7Në ushtrimin 2 nxënësit vëzhgojnë veprimin dhe shpjegojmë se si bëhet zbritja nështyllë.Në ushtrimin 3 ata diskutojnë për mënyrën se si bëhet zbritja në rresht.68 - 25 = 43 8 - 5 = 360 - 20 = 40Në ushtrimin 4 nxënësit gjejnë ndryshesën në shtyllë duke vendosur njëshet nënnjëshet dhe dhjetëshet nën dhjetëshet.Nxënësit punojnë në fl etore ushtrimin 5, gjejnë shumën ose ndryshesën në shtyllë.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit diskutojnë rreth problemës, bëjmë skemën.- Sa dhen ishin në lëndinë?54 + 12 = 66 dhenPërgjigje: Në lëndinë ishin 66 dhen.54 12Nxënësit punojmë ushtrimin 3 në faqen 47, të Fletores së punës, duke bashkëpunuarme shokun e bankës.Ruaj barazimin:12 + 6 = 14 + 4Në fi llim nxënësit gjejnë shumën e anës së majtë, pastaj gjejmë mbledhorin qëmungon.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 46, te Fletorja e punës.Mësimi 2.16Tema: Mbledhja me kalim të 10 brenda qindëshesObjektivi: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të gjejë shumën duke plotësuar 10 brenda 20.• Të gjejë shumën me kalim të 10 brenda 100 në rresht dhe në shtyllë.• Të zbatojë mbledhjen në problema.Koncepte kryesore: mbledhja në rresht e në shtyllë.Mjete: shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.77
Nxënësit nxjerrin 37 kube (3 shufra dhe 7 kube).Nxjerrin edhe 5 kube.- Sa kube nxorët gjithsej?Lihen nxënësit të japin përgjigje të ndryshme për mënyrën se si e gjetën përgjigjen.Së fundi mësuesi/ja pyet:- Sa kube janë veç? (7 plus 5, 12)- A mund të formoni një shufër me këta kube?Nxënësit formojnë një shufër dhe vërejnë se kanë gjithsej 4 shufra dhe 2 kube, pra,dyzet plus dy bëjnë dyzet e dy. (40+2=42)Ndryshe këtë mbledhje e paraqesim në shtyllë:42Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit punojnë ushtrimin 1 në tekst. 2 5Gjejnë shumën duke plotësuar 10: 8 + 7 = 15Ata lexojnë barazimet.Nxënësit punojmë ushtrimin 2, gjejmë shumën me kalim të 10 brenda 100 në rresht.Qarkojnë njëshet dhe veçojnë dhjetëshet.Nxënësit punojnë së bashku dy rastet e para.7837+ 517 + 5 = 10 + 12 38 + 5 = 30 + 13= 22 = 43Nxënësit punojnë të pavarur rastet e tjera.Në ushtrimin 3 gjejnë shumën në shtyllë duke pasur kujdes rendet.Njëshet vendosen poshtë njësheve, dhjetëshet i kalojnë te dhjetëshet.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit punojnë problemat në rubrikën Tani di të bëj.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit diskutojnë për problemën.Dritani është 38 vjeç. Sa vjeç do të jetë:- pas 9 vjetësh → 38 + 9 = 47- pas 7 vjetësh → 38 + 7 = 45- pas 5 vjetësh → 38 + 5 = 43- pas 6 vjetësh → 38 + 6 = 44- pas 4 vjetësh → 38 + 4 = 42Mimoza ka një libër me 100 faqe. (Kjo problemë punohet nga nxënësit e nivelit të lartë).Ditën e parë lexoi 12 faqe.Sa faqe lexoi ditën e dytë? 12 + 8 = 20Sa faqe lexoi ditën e tretë? 20 + 6 = 26Sa faqe lexoi ditën e katërt? 26 - 6 = 20Sa faqe lexoi ditën e pestë? 20 + 2 = 22Sa faqe lexoi në të pesta ditët? 12+20+26+20+22 = 100 faqe.(Nxënësit diskutojnë për veprimin që do të përdorim kur janë shprehjet “më shumëse”, “më pak se”.Detyrë shtëpie: ushtrimet 1, 2, 3 faqe 47, te Fletorja e punës.7 + 5 = 12 → 1 dhjetëshe e2 njësheNjëshet nxënësit i vendosinposhtë njësheve, dhjetëshene kalojmë te dhjetëshet.
Mësimi 2.17Tema: Mbledhja me shënimObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë dhjetëshet e njëshet te numrat dyshifrorë.• Të zbatojë vetinë e ndërrimit e të shoqërimit të mbledhjes, duke gjetur shumën enumrave dyshifrorë në rresht.• Të gjejë shumën në shtyllë gjatë e shkurt, duke vendosur njëshet poshtë njësheve,dhjetëshen e kalojnë te dhjetëshet.Koncepte kryesore: dhjetëshe, njëshe, shuma në rresht e në shtyllë.Mjete: shkumësa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiKllasterRealizimi i kuptimit Vëzhgo, diskuto, plotësoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Kllaster.Mësuesi/ja pyet nxënësit:- Çfarë keni mësuar për mbledhjen?me mbledhorë tëbarabartënë rreshtMbledhjavetia e ndërrimitvetia e shoqërimitnë problemanë shtyllënë tabeladuke plotësuar 10njëshet nën njëshetdhjetëshet nën dhjetëshetRealizimi i kuptimit: Vëzhgo, diskuto, plotëso.Në ushtrimin 1 nxënësit zbërthejnë numrat dyshifrorë në dhjetëshe e njëshe74 = 7 dhjetëshe e 4 njëshe57 = 5 dhjetëshe e 7 njësheNë ushtrimin 2 ata mbledhim duke shpjeguar në rresht e në shtyllë.Mbledhim në shtyllë:GjatëShkurt3636+ 439 (6 + 3)+70 (30 + 40)79+ 437936 + 43 = (30 + 6) + (40 + 3) → emërtojmë= (30 + 40) + (6 + 3) → grupojmë= 70 + 9 → shuma me dy mbledhorë= 79 → shuma79
Nxënësit vëzhgojnë dhe diskutojnë rreth shumave që janë gjetur në tekst gjatë eshkurt.Gjejnë shumat në rresht në rubrikën Tani di të bëj, ku zbatojnë vetitë e ndërrimit e tëshoqërimit.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë problemën 4 në faqen 48, te Fletorja e punës.Bëhet skema:15148Gjeni shumën në shtyllë gjatë e shkurt:68 + 28 =39 + 24 =- Sa faqe lexoi për tre ditë?15+14+8 = 37 faqeNxënësit punojnë në fl etore.Ata duhet të gjejnë shumën në rresht:35 + 29 = 45 + 38 =Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3, faqe 48, te Fletorja e punës.Mësimi 2.18Tema: Problema me dy kërkesaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të gjejë shumën e tre mbledhorëve në shtyllë, duke vendosur njëshet poshtënjësheve, dhjetëshet i kalojnë te dhjetëshet.• Të zbatojë mbledhjen e zbritjen në problema.• Të përdorë skemën për zgjidhjen e problemave.Koncepte kryesore: problema, mbledhja, zbritja.Mjete: teksti.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiStuhi mendimeshRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Stuhi mendimesh.- Cilat janë elementet e problemës?të dhënat80ProblemapërgjigjeveprimiskemakërkesaMësuesi/ja shkruan mendimet e nxënësve në tabelë.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Nxënësit diskutojmë rreth problemës së dhënë në tekst.
Dinë se klasa II A ka 27 nxënës.Nuk dinë numrin e nxënësve të klasës II B .Nxënësit dinë se klasa II B ka aq sa klasa II A , 27, por edhe 6 më shumë.Atëherë, 27 + 6 = 33 nxënës.II A → 27 nxënësII B → 33 nxënës- Sa nxënës kanë të dy klasat së bashku?27 + 33 = 60 nxënësPërgjigje: Dy klasat së bashku kanë 60 nxënës.Nxënësit punojnë problemat 2 dhe 3, duke vëzhguar të dhënat, bëjnë skemën,shkruajnë kërkesat e veprimet dhe përgjigjen.Skema për problemën 2.343418Skema për problemën 3.A26B?23Reflektimi: Përvijim i të menduarit.+ 34Nxënësit gjejnë shumën e tre mbledhorëve në shtyllë.Vendosin njëshet nën njëshet, dhjetëshet nën dhjetëshet. + 26Nxënësit shpjegojnë mënyrën e mbledhjes për secilin rast. 83Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 48, te Fletorja e punës.Detyra 3 punohet nga nxënësit e nivelit të lartë.1Mësimi 2.19Tema: Zbritja me prishje të 10 brenda qindëshesObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë zbritjen si veprim i kundërt i mbledhjes.• Të zbresë në rresht e në shtyllë shkurt pa prishje të dhjetëshes.• Të zbresë në shtyllë me prishje të dhjetëshes, duke vendosur katrorët atje ku duhen.Koncepte kryesore: zbritja në shtyllë.Mjete: teksti.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin 1, zbresin në rresht e në shtyllë shkurt pa prishje tëdhjetëshes.81
36 - 5 = 31 36- 531Në ushtrimin 2, ata zbresin me gojë duke treguar që zbritja është veprim i kundërt imbledhjes.13 - 7 = 6, sepse 6 + 7 = 1312 - 8 = 4, sepse 4 + 8 = 12 etj.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit zbresin me prishje të dhjetëshes 23 – 7, 23 mund të zbërthehet, si: 2 Dh + 3Nj, ose si 1 Dh + 13 Nj.1 Dh 13 Nj23- 7163 - 7 nuk bëjnë, marrim një 1013 - 7 = 6Nxënësit punojnë ushtrimet 4 dhe 5, duke kryer zbritjen në shtyllëVeprohet si modeli.1 Dh 16 Nj26- 8183 Dh 10 Nj40- 1822Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit punojnë ushtrimin 3, në faqen 49, te Fletorja e punës.Plotësojnë tabelat ku gjejmë shumën ose ndryshesën me prishje ose kalim tëdhjetëshes.Nxënësit kryejnë veprimet në fl etore në shtyllë duke bashkëpunuar me shokun ebankës, më pas shkruajnë përfundimet në tabelë.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 49, te Fletorja e punës.Mësimi 2.20Tema: Problema dhe ushtrimeObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të gjejë shumën ose ndryshesën shkurt në shtyllë.• Të zbatojë mbledhjen e zbritjen në tabelë.• Të zbulojë pyetjen kryesore në problema.Koncepte kryesore: mbledhje, zbritje, problemë.Mjete: teksti.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiTë nxënit në bashkëpunimRealizimi i kuptimit Rishikim në dysheRefl ektimiPërvijim i të menduarit82
Zhvillimi i mësimit:Evokimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit lexojnë problemën 1.Diskutojnë për të dhënat.Dimë se: Fabrika e këpucëve ka 36 gra dhe 27 vajza.Rrobaqepësia ka 49 gra dhe 58 vajza.Nuk dimë: Sa gra e vajza punojnë në të dy fi rmat?Dimë se: Nga sa gra kanë të dy fi rmat, nga sa vajza kanë të dy fi rmat.36 274958- Sa gra punojnë në të dy fi rmat?36 + 49 = 85- Sa vajza punojnë në të dy fi rmat?27+58 = 85Përgjigje: Në të dy fi rmat punojnë 85 gra dhe 85 vajza.Nxënësit diskutojnë edhe për problemat 2 dhe 3, zbulojnë pyetjet kryesore:- Sa bluza u prodhuan gjithsej?- Sa djem ishin në oborrin e shkollës?Realizimi i kuptimit: Rishikim në dyshe.Nxënësit punojnë ushtrimin 4, ku gjejnë shumën ose ndryshesën shkurt në shtyllë.Pasi përfundojnë ushtrimin përshkruajnë mënyrën e zgjidhjes: mbledhje me kalim tëdhjetëshes ose pa kalim të dhjetëshes; zbritje me prishje të dhjetëshes.Në ushtrimin 5, nxënësit plotësojnë tabelat, ku zbatojnë mbledhjen ose zbritjen.Punojnë me shokun e bankës për të plotësuar tabelat.Kontrollojnë përfundimet e gjetura me njëri-tjetrin.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin 4, në faqen 50, te Fletorja e punës.Gjejnë shumën dhe ndryshesën me çiftet e numrave.Mësuesi/ja i vendos numrat në shtyllë, duke vendosur njëshet nën njëshet dhedhjetëshet nën dhjetëshet.(18, 16)18- 16218+ 1634Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 50, te Fletorja e punës.Nxënësit e nivelit të lartë punojnë edhe ushtrimin 3.Mësimi 2.21Tema: Problema dhe ushtrimeObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të mbledhë e të zbresë me mend brenda 20.• Të gjejë shumën ose ndryshesën shkurt në shtyllë.• Të zbulojë pyetjen kryesore në problemë.8
Koncepte kryesore: problemë, mbledhje, zbritje.Mjete: teksti.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiStuhi mendimesh (Brainstorming)Realizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Stuhi mendimesh (Brainstorming).- Cilat janë elementet e problemës?të dhënatskemaProblemapërgjigjeveprimipyetjetRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit diskutojnë për të dhënat në problema dhe zbulojnë pyetjen kryesore.- Sa faqe mbetën pa lexuar?52 – 27 = 25 faqe- Sa klasa ka kati i dytë?14 + 2 = 16 kate- Sa pisha janë mbjellë?96 – 48 = 48 pisha- Sa çadra ishin të mbyllura?42 - 28 = 14 çadraNë ushtrimin 5, nxënësit mbledhin e zbresin me mend dhe lexojnë përfundimet duke ikrahasuar me njëri-tjetrin.8 + 6 – 7 + 6 – 9 = 4Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin 6 në tekst. Mbledhin e zbresin në shtyllë.Përshkruajnë për secilin tekst mënyrën sesi e kanë kryer veprimin: mbledhje me kalimose pa kalim të dhjetëshes, zbritje me prishje të dhjetëshes.Nxënësit e nivelit të lartë punojnë edhe ushtrimin 6, në faqe 51, të Fletores së punës.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 5, faqe 51, te Fletorja e punës.Mësimi 2.22Tema: Problema me konceptet shumë, ndryshesëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë kufi zat e mbledhjes e kufi zat e zbritjes.• Të zbulojë rregullën për të plotësuar vargun e numrave.• Të zbatojë mbledhjen e zbritjen në problema të thjeshta.Koncepte kryesore: shumë, ndryshesë, problemë.Mjete: teksti.84
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo, analizo, plotësoRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit emërtojnë kufi zat e mbledhjes e të zbritjes.34 + 28 = 62↓ ↓ ↓mbledhor mbledhor shumë62 - 28 = 34↓ ↓ ↓i zbritshmi zbritësi ndryshesaNxënësit plotësojnë mbledhorët.Shuma e dy numrave është 15. Mbledhorët mund të jenë: (8,7) (9,6) (10,5) (11,4)Shuma e dy numrave është 7. Mbledhorët mund të jenë: (2,2,3) (1,3,3) (3,1,3) (2,1,4)Nxënësit plotësojnë në mënyrë të pavarur detyrën e mësipërme në tekst.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizo, plotëso.Nxënësit zbulojnë rregullën për të plotësuar vargun.4, 7, 10....- Cili është numri i plotë i vargut? (4)- Cili është numri i dytë i vargut (7)- Sa njësi më e madhe është 7? (3 njësi)- Cili është rregulli për të plotësuar këtë varg? (rritet me 3 njësi)Pra, 4, 7, 10, 13, 16, 19, 22, 25Nxënësit plotësojnë vargjet e tjera, duke vëzhguar fi llimet e vargjeve dhe zbulojnërregullat.Pasi përfundojnë detyrën, nxënësit lexojnë vargjet numerike që kanë plotësuar.Në ushtrimin 4, nxënësit plotësojnë mbledhorin që mungon, duke vëzhguar shumën embledhorin që njohin.6 + 7 = 1317 - 9 = 8Në barazimin e fundit mungon i zbritshmi ose shuma.21 - 16 = 15 (diskutojnë për këtë rast)Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit punojnë problemat me konceptet: shumë dhe ndryshesë.Shuma e dy mbledhorëve → 13Ndryshesa midis tyre është 3.85
- Cilët janë numrat? (5, 8)5 + 8 = 13 8 – 5 = 3Shuma e dy mbledhorëve → 13Ndryshesa midis tyre → 5-Cilët janë numrat? (4,9)9 + 4 = 13 9 - 4 = 5Shuma e dy mbledhorëve → 13Ndryshesa midis tyre → 1- Cilët janë numrat? (7,6)7 + 6 = 13 7 – 6 = 1Shuma e tre mbledhorëve 20. Shkruaj 4 raste.(8, 8, 4) (5, 6, 9) (7, 4, 9) (9, 1, 10)Secili grup përgatit nga një problem të tillë për grupet e tjera.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2, 3, faqe 51 , te Fletorja e punës.Mësimi 2.23Tema: Problema me skemëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të zbatojë mbledhjen e zbritjen në problema.• Të ndërtojë skemën për problemat e dhëna në tekst.• Të zbulojë pyetjen kryesore të problemës.Koncepte kryesore: problema me skemë.Mjete: teksti.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiStuhi mendimesh (Brainstorming)Realizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Stuhi mendimesh (Brainstorming).- Cilat janë elementet e problemës?të dhënatskemaProblemapërgjigjeveprimipyetjetShkruhen mendimet e nxënësve në tabelë. Mësuesi/ja diskuton për secilën prej tyre.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja lexon problemën e parë.Nxënësit diskutojnë për të dhënat që njohim dhe çfarë na kërkohet nga pyetjakryesore. Hedhin të dhënat në skemë.86
3528 17Albani Anila Gjergji- Sa faqe kanë librat e lexuar?235+ 28+ 1780Përgjigje: 80 faqe kanë librat e lexuarNxënësit punojnë së bashku edhe për problemën 2, e cila është me 2 kërkesa.- Sa lekë harxhoi mami e gjyshi?242435 ? 94+ 3559Mami Gjyshi Babi- Sa lekë harxhoi babi?94- 5935Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë të pavarur për problemat 3 dhe 4. Skemat ndërtohen në libër,ndërsa zgjidhjet shkruhen në fl etore. Ata diskutojnë rreth pyetjes kryesore.Problema 3. (Skema)1827 47Parashkollorë, Cikli i Ulët, Cikli i LartëProblema 4. (Skema)1827 47Krap, Qefull, BallgjerëDetyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2, 3, faqe 52 , te Fletorja e punës.Mësimi 2.24Tema: Shndërrimi i ushtrimit në problemëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të zbatojë mbledhjen e zbritjen në problema.• Të ndërtojë skema për të zgjidhur problema.• Të hartojë problema sipas veprimeve të dhëna.Koncepte kryesore: problemë, shumë, ndryshesë.Mjete: teksti.87
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Kufi zat janë:shuma9,6 12, 24ndryshesashumandryshesaNxënësit hartojnë problema të thjeshta me gojë.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja veprimin 18 + 24 e shndërron në problemë.- Çfarë tregon 18? (trekëndorët)- Çfarë tregon 24? (katrorët)- Cila është pyetja kryesore?- Sa fi gura prenë gjithsej?Për formulimin e pyetjes kryesore nxënësit i ndihmon shenja e veprimit (+).Nxënësit shkruajnë zgjidhjen e problemës në fl etore. Në të njëjtën mënyrë diskutojnëedhe për problemat 2 dhe 3, që përveç veprimeve na ndihmon edhe skema përhartimin e problemave.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit të ndarë në grupe hartojnë problema sipas veprimeve të dhëna.Ndërtojnë skemën dhe shkruajnë zgjidhjen e problemës në fl etore. P. Sh.:Problema e parë:Në klasë janë 17 djem, vajza janë 5 më shumë.- Sa vajza ka klasa?17 + 5 = 22- Sa djem e vajza ka klasa?17 + 22 = 39Përgjigje: Klasa ka 39 djem e vajza.Problema e dytë:Ani, Erli dhe Geri kishin 90 lekë. Ani harxhoi 36 lekë, Erli harxhoi 29 lekë.- Sa lekë harxhoi Ani dhe Erli?36 + 29 = 65- Sa lekë harxhoi Geri?90 – 65 = 25Përgjigje: Geri harxhoi 25 lekë.Problema e tretë:Klasa e tretë mbolli 18 pemë, klasa e dytë mbolli 6 pemë më pak.- Sa pemë mbolli klasa e dytë?18 – 6 = 12- Sa pemë mbollën të dy klasat?18 + 12 = 30883617Ani, Erli, Geri17529 ? 90
Përgjigje: Të dy klasat mbollën 30pemë.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2,faqe 53 , te Fletorja e punës.Klasa e tretë18Klasa edytë61818 - 6Mësimi 2.25Tema: Mbledhja në rresht dhe në shtyllëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të gjejë shumat në rresht, duke zbatuar mënyrat e mbledhjes që ka mësuar.• Të vendosë numrat saktë në shtyllë për të kryer mbledhjen.• Të përcaktojë shumën në rresht duke ngjyrosur sipas legjendës.Koncepte kryesore: shuma në rresht, shuma në shtyllë.Mjete: teksti.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiKllasterRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Kllaster.- Ç’keni mësuar për mbledhjen?duke plotësuar 10në bosht numerikvetia e ndërrimitnë problemaMbledhjavetia e shoqërimitnë rreshtnë shtyllëme mbledhorëtë barabartënjëshet vendosenposhtë njësheve,dhjetëshet kalojnëte dhjetëshetRealizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Në ushtrimin 1, nxënësit gjejnë shumat në rresht. Pasi përfundojnë ushtrimin lexojnëbarazimet dhe për disa raste shpjegojnë se si e kanë gjetur shumën.Në ushtrimin 2, vendosin mbledhorët në shtyllë për të kryer veprimin. Shkruajnëushtrimet në fl etore. Punojnë të ndarë në grupe. Në përfundim të ushtrimit lexojnëbarazimet duke plotësuar në tekst përfundimet e gjetura.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit punojnë ushtrimin 2, në faqen 76 të Fletores së punës. Bashkëpunojnëme shokun e bankës për të gjetur shumat në rresht dhe ngjyrosim sipas legjendës.Diskutojmë për fi gurën e formuar.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 53, te Fletorja e punës.89
Mësimi 2.26Tema: Zbritja në rresht dhe në shtyllëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të gjejë ndryshesën në rresht duke zbatuar mënyrat e zbritjes që ka mësuar.• Të vendosë numrat saktë në shtyllë për të kryer zbritjen.• Të hartojë problema ku të zbatojë zbritjen.Koncepte kryesore: zbritja në rresht, zbritja në shtyllë.Mjete: teksti.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiKllasterRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Kllaster.- Ç’keni mësuar për zbritjen?në problemanë tabelëkufi zat e zbritjesZbritjanë rreshtnë shtyllënga njëshetzbresim njëshet,nga dhjetëshetzbresimdhjetësheti zbritshmi, zbritësi, ndryshesaRealizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Në ushtrimin 1, nxënësit gjejnë ndryshesat në rresht. Pasi përfundojnë ushtriminlexojnë barazimet dhe për secilin rast shpjegojnë se si e kanë gjetur ndryshesën. Nëushtrimin 2 vendosin numrat në 1 shtyllë për të kryer veprimin. Shkruajnë ushtrimet nëfl etore. Punojnë të ndarë në grupe. Në përfundim të ushtrimit lexojnë barazimet dukeplotësuar në tekst përfundimet e gjetura.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Mësuesi/ja harton problema sipas skemës.Nxënësit shkruajnë problemën dhezgjidhjen në fl etore.4235 ? 90Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 54, te Fletorja e punës.Mësimi 2.27Tema: RreshtimiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë elementet e bashkësive të rreshtuara e të parreshtuara.• Të vendosë elementet e një bashkësie në një tabelë drejtkëndore në rreshta menumër të njëjtë elementesh.• Të plotësojë tabelat duke përcaktuar në fi llim përmasat e rreshtimit.Koncepte kryesore: rreshtim, rresht, shtyllë.Mjete: kube, sende të ndryshme.90
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo, dhe plotësoRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja nxjerr para klasës 6 nxënës, të cilët vendosen dosido, kurse 6 të tjerë tëvendosur në rreshta me nga 2.Nxënësit e bashkësisë së dytë janë të rreshtuar.Mësuesi/ja vendos në tabelë sende të ndryshme ose petëza. Vë në dukje bashkësitëe rreshtuara e të parreshtuara.Nxënësit nxjerrin 12 kube, ato janë të parreshtuara. I rreshtojnë në mënyra tëndryshme, kështu formojnë rreshtime kubesh.Mësuesi/ja vizaton në tabelë bashkësi me rrathë, trekëndorë, katrorë, disa tërreshtuara, disa të parreshtuara. Nxënësit tregojnë për secilin rast kur janë tërreshtuar ose të parreshtuar.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, dhe plotëso.Në ushtrimin 1 shënojnë me x petëzat e rreshtuara e të parreshtuara. Njihen nxënësitme rreshtat dhe shtyllat.Rreshtat janë horizontalëx x x → rresht 2 rreshtax x x → rreshtShtyllat janë vertikale.x x x xx x x x4 shtyllaNë ushtrimin 3, nxënësit plotësojnë sipas përmasave të rreshtimit. Njihen me mënyrënse si shënohen përmasat e rreshtimit. Përmasat e rreshtimit shënohen në këtëmënyrë. Në ushtrimin 4, ata plotësojnë tabelat duke përcaktuar në fi llim përmasat erreshtimit.Lexojnë përmasat e rreshtimeve:4 dhe 3, 3 dhe 5, 5 dhe 5, 2 dhe 3Për fi gurën e parë.- Sa rreshta kemi? (4)Shënojnë përmasën e rreshtimit. (40)- Sa rrethorë ka çdo rresht? (3)Pra, kemi rreshtimin: 4 rreshta me nga 3 rrethorë në çdo rresht. Në të njëjtën mënyrëveprojnë edhe për të përcaktuar përmasat e rreshtimeve të tjerë.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit kanë përpara objekte të ndryshme, si: kopsa, petëza, kube, kokrra misri efasulesh.Formojnë rreshtimin 2 me 3.Mësuesi/ja paraqitet në tabelë një rreshtim 2 me 3.Nxënësit tregojnë çfarë rreshtimi është formuar (me kube, petëza).91
Ata formojnë rreshtim të ndryshme. Tregojnë rreshtimet e formuara. Punojnëushtrimet 1 dhe 2, faqe 55, të Fletores së punës.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 3 dhe 4, faqe 55, te Fletorja e punës.Mësimi 2.28Tema: Mbledhja dhe shumëzimiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë përmasat e rreshtimeve.• Të krijojë lidhjen mes shumëzimit dhe mbledhjes.• Të zbulojë rregullën për të plotësuar vargjet numerikë.Koncepte kryesore: shumëzimi, mbledhje e shpejtë.Mjete: sende të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiImagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit kanë në tavolinë objekte të ndryshme, si: petëza, kopsa, kube, kokrra misri etj.Formojnë rreshtimin 3 me 4, me objektet që kanë. Nxënësit tregojnë mënyrat se si egjetën (duke e mbledhur).3 rreshta me 3 rrethorë4 rrethorë çdo rresht3 katra = 12Kryhet një veprimtari e tillë edhe për të gjetur numrin e elementeve të rreshtimit 3 me3, 2 me 3.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit vëzhgojnë fi gurën në tekst. Do të gjejnë stendat që janë gjithsej.- Sa rreshta me tenda janë? (3 rreshta)- Sa tenda janë në çdo rresht? (4)Pra, 3 katra = 12Nxënësit vëzhgojnë dhe plotësojnë numrin e elementeve të rreshtimeve të paraqituranë fi gura, si mbledhje e përsëritur.2 katra = 83 tresha = 94 tresha = 123 dysha = 6Nxënësit plotësojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj. Përcaktojnë përmasat erreshtimeve sipas mbledhorëve.924+ 4+ 412
2 rreshta me nga 2 makina 3 rreshta me nga 5 patate2 dysha = 4 3 pesa = 154 rreshta me nga 2 tullumbace4 dysha = 8Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin 2, në rubrikën Tani di të bëj.2+ 22 dysha = 443+ 32 tresha = 66Nxënësit në ushtrimin e paraqitur në rubrikën Mendo vëzhgojnë vargjet numerike.Zbulojnë rregullën dhe gjejnë 5 numrat që mungojnë.2, 4, 6, 8 → 10, 12, 14 (rritet me 2)3, 6, 9, 12 → 15, 18, 21 (rritet me 3)8, 12, 16, 20 → 24, 28, 32 (rritet me 4)15, 20, 25, 30 → 35, 40, 45 ( rritet me 5)Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 56, te Fletorja e punës.Mësimi 2. 29Tema: Të kuptojmë shumëziminObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë lidhjen e shumëzimit me mbledhjen.• Të përdorë shumëzimin në problema.• Të përcaktojë numrin e elementeve të rreshtimeve duke përdorur shumëzimin siveprim matematik.Koncepte kryesore: shumëzimi.Mjete: sende të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiVëzhgo, analizoZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit formojnë me objekte të ndryshme rreshtimin 3 me 2.Nxënësit tregojnë çfarë rreshtimi kanë formuar. Gjejnë numrin eelementeve të rreshtimit. Nxënësit tregojnë mënyra të rreshtimit egjejnë me mbledhje ose me shumëzim.9
3 dysha = 62+2+2 = 6 →3 • 2 = 63. 26Lexohet: tre shumëzuar për dy barazi me gjashtë.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja së bashku me nxënësit diskutojnë rreth problemës në tekst. Numrin eluleve e gjejmë me mbledhje ose me shumëzim.2 + 2 + 2 = 6 → 3 • 2 = 6Në ushtrimin 2 tregojnë lidhjen e mbledhjes me shumëzimin.2 katra = 8 4 tresha = 12 2 pesa = 10 3 tresha = 92 • 4 = 8 4 • 3 = 12 5 • 2 = 10 3 • 3 = 9Në ushtrimin Shumëzo, të rubrikës Tani di të bëj, nxënësit gjejnë numrin eelementeve duke plotësuar faktet e shumëzimit:3 • 4 = 12 4 • 2 = 8 2 • 5 = 10 3 • 3 = 93 • 2 = 6 4 • 2 = 8 5 • 3 = 15 2 • 2 = 4Për të përcaktuar numrin e elementeve lidhim shumëzimin me mbledhjen.Në fi gurën e dytë grupojnë 3 grupe me nga 4 lule dhe plotësojnë :4 + 4 + 4 = 12 → 3 • 4 = 12Në fi gurën e dytë grupojnë 2 grupe me nga 4 lule dhe plotësojnë :4 + 4 = 8 → 4 • 2 = 8Në të njëjtën mënyrë veprojnë edhe për rastet e tjera.Reflektimi: Vëzhgo, analizo.Nxënësit punojnë ushtrimin në rubrikën Mendo.Janë dhënë 3 shirita me madhësi të ndryshme.Shiriti rozë → 2 cmShiriti i kuq → 3 cmShiriti i verdhë → 4 cm- Sa i gjatë është shiriti i kuq?3 + 3 + 3 = 9 cm → 3 • 3 = 9- Sa i gjatë është shiriti rozë?2 + 2 + 2 + 2 + 2 = 10 cm → 2 • 5 = 10- Sa i gjatë është shiriti i verdhë?4 + 4 = 8 cm → 2 • 4 = 8Sillen shembuj rreshtimi objektesh dhe kërkohet të gjendet numri i elementeve të tyre.P. Sh.: Në dritare janë ngjitur 3 rreshta me nga 4 yje në çdo rresht.Gjej numrin e yjeve në dritare. (12)Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 56, te Fletorja e punës.Mësimi 2.30Tema: Dyshi si faktorObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë kufi zat e shumëzimit: faktori i parë, faktori i dytë, prodhimi.• Të përdorë fi gurat për ndihmë duke gjetur prodhimet me një faktor 2.• Të gjejë prodhimin me një faktor 2 në rresht e në shtyllë.94
Koncepte kryesore: faktori 2, prodhim.Mjete: sende të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit formojnë me sende të ndryshme 3 grupe me nga 2 elemente.- Sa elemente nxorët gjithsej?3 dysha = 62 + 2 + 2 = 6 → 3 • 2 = 6Nxënësit kryejnë veprimtari të tilla dhe plotësojnë faktet e shumëzimit me faktor 2.5 • 2 = 10 6 • 2 = 12 4 • 2 = 8 7 • 2 = 14 9 • 2 = 18Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit vëzhgojnë fi gurën dhe gjejnë sa këpucë janë gjithsej?3 dysha = 6 → 3 • 2 = 6Njihen nxënësit me kufi zat e shumëzimit.3 • 2 = 6 → prodhim 3 faktor↓ ↓ • 2 faktorfaktor faktor 6 prodhimGjejnë prodhimet e paraqitura në tekst duke përdorur fi gurat për ndihmë. Formojnëgrupe me nga dy elemente dhe plotësojnë barazimet:6 • 2 = 12 7 • 2 = 14 8 • 2 = 16 9 • 2 = 18Nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj. Gjejnë prodhimin në rresht e nështyllë. (Nëse nxënësit e kanë të vështirë të gjejnë prodhimin vizatojnë rreshtime nëfl etore.)Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit punojnë ushtrimet 2 dhe 3, në faqe 57, të Fletores së punës.- Sa këmbë kanë dy lepuj?- Sa këmbë ka një lepur? (4)2 • 4 = 8 (dy lepuj kanë 8 këmbë)- Sa këmbë kanë 5 fëmijë?- Sa këmbë ka 1 fëmijë? (2)5 • 2 = 10 (5 fëmijë kanë 10 këmbë)Në të njëjtën mënyrë diskutohet edhe për rastet e tjera.Në ushtrimin 3, nxënësit vendosin faktorët dhe prodhimin duke u mbështetur te fi gurate dhëna në tekst.2 • 3 = 6 2 • 4 = 8 5 • 2 = 10 etjNxënësit formojnë grupe me nga dy rrethorë duke i qarkuar.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 4, faqe 58, te Fletorja e punës.→→→95
Mësimi 2.3196Tema: Treshi si faktorObjektivat: Në fund të orës së mësimit, nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë kufi zat e shumëzimit: faktori i parë, faktori i dytë, prodhimi.• Të përdorë fi gurat për ndihmë duke gjetur prodhimet me një faktor tre.• Të gjejë prodhimet me një faktor tre në rresht e në shtyllë.Koncepte kryesore: faktori 3, prodhim.Mjete: sende të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit formojnë me sende të ndryshme katër grupe me nga tri elemente.- Sa elemente nxorët gjithsej?4 tresha = 123 + 3 + 3 + 3 = 12 → 3 • 4 = 12Nxënësit kryejnë veprimtari të tilla dhe plotësojnë disa fakte shumëzimi me faktor 3:6 • 3 = 18 3 • 7 = 21 8 • 3 = 24 5 • 3 = 15Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit vëzhgojnë fi gurën dhe gjejnë sa topa janë gjithsej.4 tresha = 12 → 4 • 3 = 12Nxënësit përcaktojnë kufi zat e shumëzimit:4 • 3 = 12↑ ↑ ↑faktor faktor prodhimNxënësit gjejnë prodhimet e paraqitura në tekst, duke përdorur fi gurat për ndihmë.Formojnë grupe me nga tri elemente dhe plotësojnë barazimet:6 • 3 = 18 7 • 3 = 21 8 • 3 = 24 9 • 3 = 27Nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Gjejnë prodhimet në rresht dhe në shtyllë.(Nëse nxënësit e kanë të vështirë të gjejnë prodhimet, vizatojnë në fl etore rreshtime.)Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit punojnë problemën 3, në faqen 58, te Fletores së punës.Çdo kuti ka tri topa tenisi.- Sa topa tenisi ka në rreshtin e parë?3 • 5 = 15- Sa topa tenisi ka në rreshtin e dytë?3 • 6 = 18- Sa topa tenisi ka në rreshtin e tretë?3 • 7 = 21
Nxënësit e nivelit të lartë punojnë ushtrimin 2, në faqen 58, të Fletores së punës.Gjejnë faktorin e panjohur:2 • 4 = 8 5 • 3 = 15Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 4, faqe 58, te Fletorja e punës.Mësimi 2.32Tema: Shumëzimi me kryqëzimeObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të tregojë lidhjen e mbledhjes me shumëzimin.• Të gjejë prodhimin në rresht duke përdorur kryqëzimet.• Të zbatojë shumëzimin në problema.Koncepte kryesore: prodhimi, vija horizontale, vija vertikale.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiVëzhgo, analizoRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje – përgjigjeRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Vëzhgo, analizo.Nxënësit vëzhgojnë fi gurën në tekst.- Sa rrugë të gjata janë? (3 rrugë të gjata)- Sa rrugë të shkurtra janë? (5 rrugë të shkurtra)- Sa kryqëzime formohen?Ngjyrosin kryqëzimet dhe tregojnë mënyra të ndryshme njehsimi.Tri rrugë të gjata me nga pesë kryqëzime.5 + 5 + 5 = 15 → 3 • 5 = 15 kryqëzimeVëzhgojnë mbulesën që ka në dorë arushi:Tri vija të bardha horizontale kryqëzohen me gjashtë vija vertikale.- Sa kryqëzime formohen?6 + 6 + 6 = 18 → 3 • 6 = 18 kryqëzimeRealizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje – përgjigje.Në tekst janë vizatuar disa rrjete katrorësh.Në fi gurën e parë janë vizatuar tri vija horizontale dhe katër vija vertikale. Pika kuformohen vijat formon një kryqëzim.- Sa kryqëzime janë formuar në rreshtin e parë? (3)- Sa kryqëzime janë formuar në rreshtin e dytë? (3)- Po në rreshtin e tretë? (3)- Sa kryqëzime formohen gjithsej?Nxënësit paraqesin veprimin me mbledhje ose me shumëzim:3 3 • 3 = 9+ 3+ 3997
Në të njëjtën mënyrë veprojnë dhe për të plotësuar shumëzimet e tjera, duke përdorurkryqëzimet.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit punojnë ushtrimin 2, në faqen 59, të Fletores së punës.Shënojnë kryqëzimet dhe plotësojnë barazimet duke shumëzuar me kryqëzime:3 • 2 = 6 4 • 3 = 12 5 • 3 = 15 6 • 3 = 188 • 3 = 24 6 • 2 = 12 5 • 2 = 10 3 • 7 = 21Nxënësit shkruajnë barazimet në fl etore.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 3, 4, faqe 59, të Fletores së punës.Mësimi 2.33Tema: Katra si faktorObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë kufi zat e shumëzimit: faktor i parë, faktor i dytë, prodhimi.• Të gjejë prodhimet me një faktor katër duke përdorur fi gurat për ndihmë.• Të zbatojë shumëzimin në problema.Koncepte kryesore: prodhim, faktori katër.Mjete: sende të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit formojnë me sende të ndryshme 3 grupe me nga katër elemente.- Sa elementë nxorët gjithsej?3 katra = 124 + 4 + 4 = 12 → 3 • 4 = 12Kryejnë veprimtari të tilla dhe plotësojmë disa fakte shumëzimi me faktor 4:2 • 4 = 8 4 • 4= 16 5 • 4 = 20 7 • 4 = 28 9 • 4 = 36Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit vëzhgojnë fi gurën dhe gjejmë sa qofte janë në të gjitha pjatat.3 katra = 12 → 3 • 4 = 12Përcaktojnë kufi zat e shumëzimit:3 • 4 = 12↑ ↑ ↑faktor faktor prodhimiGjejnë prodhimet e paraqitura në tekst duke përdorur fi gurat për ndihmë.Formojnë grupe me nga katër qofte dhe plotësojmë barazimet:2 • 4 = 18 4 • 4= 16 5 • 4 = 2098
6 katra = 24 7 katra = 286 • 4 = 24 7 • 4 = 28Nxënësit punojnë ushtrimet në rubrikën Tani di të bëj.Gjejnë prodhimet në rresht dhe në shtyllë, ku katra është si faktor.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit punojnë problemën.Diskutojnë rreth të dhënave.- Sa rreshta me katrorë vizatoi Pranvera? (4 rreshta)- Sa katrorë ka një rresht? (5 katrorë)- Sa katrorë vizatoi Pranvera?4 • 5 = 20 katrorëNxënësit punojnë në grupe.Shkruajnë fjalë me katër shkronja për një kohë të caktuar. Do të gjejnë sa shkronjakanë përdorur pa i numëruar.Fiton grupi që gjen më shumë fjalë.P.sh., Erli, Geri, goma, mami, babi.- Sa shkronja janë gjithsej?5 • 4 = 20 shkronjaPërfaqësuesit e grupeve lexojnë ushtrimin.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 60, te Fletorja e punës.Mësimi 2.34Tema: Pesa si faktorObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë kufi zat e shumëzimit: faktor i parë, faktor i dytë, prodhimi.• Të gjejë prodhimet me një faktor pesë duke përdorur fi gurat për ndihmë.• Të zbatojë shumëzimin në problema.Koncepte kryesore: prodhim, faktori pesë.Mjete: sende të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit formojnë me objekte të ndryshme gjashtë grupe me nga pesë elemente.- Sa elemente nxorët gjithsej?6 pesa = 305 + 5 + 5 + 5 + 5 + 5 = 30 → 6 • 5 = 30Kryejnë veprimtari të tilla dhe plotësojmë disa fakte shumëzimi me faktor 5:2 • 5 = 10 4 • 5 = 20 5 • 5 = 25 8 • 5 = 40 9 • 5 = 45Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit vëzhgojnë fi gurën dhe gjejnë sa shkronja janë gjithsej.99
6 pesa = 30 → 6 • 5 = 30Përcaktojnë kufi zat e shumëzimit.Plotësojnë problemet e paraqitura në tekst, duke u ndihmuar nga fjalët me pesëshkronja të paraqitura për ndihmë.Në rubrikën Tani di të bëj, nxënësit gjejnë prodhimet në rresht e në shtyllë ku pesaështë si faktor.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit punojmë me shokun e bankës ushtrimet 2 dhe 3, në faqen 61, të Fletores sëpunës.Gjejnë emra që kanë pesë shkronja dhe i shkruajnë në bluzat e kafshëve dheshpendëve.Diskutojnë rreth të dhënave.- Sa rreshta me katrorë vizatoi Pranvera? (4 rreshta)- Sa katrorë ka një rresht? (5 katrorë)- Sa shkronja janë përdorur?6 pesa = 306 • 5 = 30Diskutojnë rreth të dhënave të problemës 3 dhe gjejnë sa dritare ka gjithsej fasada epallatit.- Sa kate ka pallati? (5 kate)- Sa dritare ka një kat? ( 8 dritare)- Sa dritare ka gjithsej fasada e pallatit? 5 • 8 = 40Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 60, te Fletorja e punës.Mësimi 2.35100Tema: Zeroja dhe njëshi si faktorObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të dallojë kufi zat e shumëzimit: faktor, faktor, prodhim.• Të gjejë prodhimet me një faktor një dhe zero duke përdorur fi gurat për ndihmë.• Të zbatojë shumëzimin në problema.Koncepte kryesore: faktori një, faktori zero, prodhimi.Mjete: laps, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe plotësoRefl ektimiMinikonkursZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit vizatojnë katër shporta me nga një lule.- Sa lule vizatuat?Nxënësit tregojnë mënyra të ndryshme njehsimi.4 njëshe = 4 → 4 • 1 = 4Vizatojnë katër shporta.
- Sa lule vizatuat? (zero)Pra, 4 • 0 = 0Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe plotëso.Nxënësit vëzhgojnë fi gurat në tekst.- Sa zogj janë në kafaz?4 • 1 = 4Në qoftë se një numër shumëzohet me zero prodhimi është i barabartë me zero.Duke zbatuar vetitë e mësipërme nxënësit gjejnë prodhimet ne rubrikën Tani di tëbëj.Plotësojnë tabelat, gjejnë prodhimet ku faktori është 3, 4, 5.Reflektimi: Minikonkurs.Mësuesi/ja zhvillon një minikonkurs mes skuadrave.Ai/ajo shkruan në tabelë prodhime me faktor 1, 2, 3, 4, 5, që nxënësit t`i plotësojnë.Nxënësit në formë zinxhiri plotësojnë barazimet në tabelë.Fiton skuadra që punon më saktë e më shpejtë.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 61, te Fletorja e punës.Mësimi 2.36 Tema: Tabela e shumëzimit deri në 5Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë prodhimin në tabelat e shumëzimit deri në pesë, kur kemi të dhënëfaktorët përkatës.• Të njehsojë të gjitha rastet e shumëzimit me pesë në mënyra të ndryshme.• Të zgjidhë problema të thjeshta, me të cilat zbatohet veprimi i shumëzimit me pesë.Koncepte kryesore: shumëzimi, faktorë, prodhim.Mjete mësimore: kube, kopsa, fasule, rrethorë e sende të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me mjete të ndryshme.Nxënësit formojnë rreshtimin 3 me nga 5 kube.101
- Sa elemente ka rreshtimi 3 me 5?3 • 5 = 15 kube- Sa është numri i rreshtave? (3 rreshta)- Sa është numri i shtyllave? (5 shtylla)Formo rreshtimin 5 me nga 6 kopsa.- Sa është numri i rreshtave? (5 rreshta)Mësuesi/ja qarkon rreshtat e vizatuar në dërrasë.- Sa është numri i shtyllave? (6 shtylla)Mësuesi/ja qarkon shtyllat, ndërsa nxënësit iprekin shtyllat.- Sa elemente janë gjithsej? (5 • 6 = 30 elemente)Vazhdon veprimtaria me rreshtimet 5 me 7, 5 me 8 dhe 5 me 9 me rrethor, fasule osesende të tjera.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapen librat. Nxënësit diskutojnë për personazhet e fi gurave.- Cili nga këto personazhe është më i ngadaltë?Nxënësit japin mendime për breshkën, kërmillin e krimbin.- Cilët janë personazhet më të shpejtë nga këta që shihni në fi gurë?(Nusepashke, dhelpra dhe pëllumbi)Nxënësit vëzhgojnë me vëmendje tabelat e shumëzimit të numrave me 1, me 2, me 3,me 4 dhe me 5.- Cila është kufi za e panjohur nëpër tabela? (Prodhimi)Nxënësit plotësojnë në heshtje tabelat e shumëzimit deri në 5 dhe lexojnë zinxhirfaktet e shumëzimit:1 • 3 = 2 • 3 = 4 • 2 = 5 • 1 =1 • 5 = 2 • 6 = 4 • 5 = 5 • 4 =1 • 8 = 2 • 9 = 4 • 8 = 5 • 7 =Nxënësit ndërkohë kontrollojnë punën e bërë në libër.Kontrollohen me gojë nxënësit rreth faktorëve të shumëzimit në këto forma:Faktorët janë 5 dhe 6.- Sa është prodhimi?Faktorët janë 7 dhe 4.- Sa është prodhimi?Prodhimi është 12.- Cilët janë faktorët?Sipas grupeve nxënësit punojnë këto ushtrime:• 3• 5• 4• 26987102327546589867• 58 5 2 7
Reflektimi: Rishikim në dyshe.Mësuesi/ja në dërrasë paraqet problema me këto të dhëna:Era →Nora →- Sa lule vizatoi Nora?Nxënësit zgjidhin problemën me kërkesë veprim e përgjigje, pastaj plotësojnë dhekëto fakte të shumëzimit:3 • 4 = 5 • 7 = 9 • 3 = 4 • 9 = 3 • 6 =5 • 4 = 5 • 9 = 3 • 8 = 4 • 5 = 7 • 5 =6 • 5 = 5 • 8 = 3 • 7 = 8 • 4 = 6 • 4 =Në përfundim të punës, nxënësit këmbejnë fl etoret me shokun e bankës dhekontrollojnë punën e bërë.Bëhet vlerësimi i detyrës.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2, 3, faqe 62, te Fletorja e punës.Mësimi 2.37Tema: Ushtrime shumëzimiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifikojë numrin e elementëve në rreshtime me përmasa të dhëna.• Të njehsojë prodhimet në shtylla duke zbatuar vetinë e ndërrimit në shumëzim.• Të zgjidhë problema të thjeshta me të cilat të përdoret veprimi i shumëzimit me pesë.Koncepte kryesore: vetia e ndërrimit në shumëzim.Mjete mësimore: tabela mësimore, shkumësa me ngjyra, objekte të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiVëzhgo dhe analizoRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Vëzhgo dhe analizo.Mësuesi/ja zbulon dërrasën e zezë, ku janë paraqitur rreshtime me përmasa tëndryshme p.sh.:10
Nxënësit, me anë të numërimit, përcaktojnëpërmasat e rreshtimit dhe gjejnë numrin eelementeve pasi kryejnë veprimin e shumëzimitnë rreshtime:(3 • 5); (5 • 4); (4 • 6); (5 • 5) dhe (5 • 8).Realizimi i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje– përgjigje.Hapet libri. Nxënësit shikojnë rreshtimin e makinave.Në fi llim kemi 4 me nga 3 makina = 12 makinaNë fi gurën e dytë kemi 3 me nga 4 makina = 12 makina3 • 4 = 124 • 3 = 12- Në cilin rreshtim ka më shumë makina?Në të dy rastet kemi numër të njëjtë makinash: 12 = 12Po t’u ndërrojmë vendet faktorëve prodhimi nuk ndryshon.Ushtrimi 2. Nxënësit lexojnë zinxhir shumëzimet në shtyllë:1042 2 2 2 2 2 2• 3 • 4 • 5 • 6 • 7 • 8 • 9 →6 8 10 12 14 16 183 4 5 6 7 8 9• 2 • 2 • 2 • 2 • 2 • 2 • 2- Ç’ndryshim dalloni në anën e djathtë te shumëzimet në shtyllë?(Janë ndërruar vendet e faktorëve)Pra, 2 • 3 = 3 • 2 = 6 është përdorur vetia e ndërrimit në shumëzim.Nxënësit plotësojnë anën e djathtë me prodhimet përkatëse në të katër rastet eshumëzimeve.Nxënësit do të lexojnë, p.sh.:6 3 5 4 7 5 8 5• 3 • 6 • 4 • 5 • 5 • 7 • 5 • 818 18 20 20 35 35 40 40- Çfarë vini re në prodhimet e tyre? (Prodhimet janë të njëjta dhe pse u kemi ndërruarvendet faktorëve)- Ç’veti është përdorur? (Vetia e ndërrimit në shumëzim)Mësuesi/ja kontrollon faktet e shumëzimit me 2, 3, 4, 5 edhe përmendësh, me qëllimqë të fi ksohen nga nxënësit.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Në dërrasë jepen të dhëna që nxënësit të hartojnë një problemë. P.sh.:Klea përgatiti 4 tufa me nga 5 lule.
- Sa lule përgatiti Klea?Nxënësit në fl etore zgjidhin problemën me kërkesë veprim dhe përgjigje.Bëhet vlerësimi i punës së çdo nxënësi.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 3 dhe 4, faqe 63, te Fletorja e punës.Mësimi 2.38Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të interpretojë pranë diagramës të gjithë përbërësit e shumëzimit si veprim.• Të përcaktojë numrin e elementeve të rreshtimit me anë të shumëzimit.• Të zgjidhë problema të thjeshta në bazë të përmasave të rreshtimit.Koncepte kryesore: problema, të dhënat, kërkesa.Mjete mësimore: tabela magnetike, objekte të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiStuhi mendimesh (Brainstorming)Realizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Stuhi mendimesh (Brainstorming).Mësuesi/ja pyet nxënësit se çfarë kanë mësuar për shumëzimin. Ai/ajo plotësondiagramin me mendimet e nxënësve.mbledhje e përsëriturpërmasaveprim mbledhje e shpejtëfaktorrreshtimerreshtaShumëzimiprodhimveti ndërrimishtyllafaktor 0 faktor 1Për secilin rast nxënësit do të japin shembuj konkretë p.sh.:Kur faktori është 0, prodhimi është 0: 3 • 0 = 0.Kur faktori është1, prodhimi është sa vetë numri: 4 • 1 =4; 8 • 1 = 8Veti ndërrimi: 3 • 8 = 8 • 3 = 24Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri. Mësuesi/ja u thotë nxënësve se do të mësojnë të zbatojmë shumëzimin nëproblema. Ai/ajo u sugjeron të vështrojnë me kujdes rreshtimin e vajzave me fustanetë kuqe. Nxënësit numërojnë dhe përcaktojnë:105
- Sa rreshta me vajza janë? (5 rreshta)- Sa shtylla me vajza janë? (4 shtylla)- Sa vajza janë gjithsej? 5 • 4 = 20Përgjigje: Gjithsej janë 20 vajza.- Cilat ishin të dhënat e problemës? (5 rreshta dhe 4 shtylla)- Cila ishte kërkesa kryesore? (Sa janë gjithsej?)- Në rreshtimin e dytë, cilat janë të dhënat e problemës?Nxënësit, pasi të përcaktojnë me anë të numërimit rreshtat dhe shtyllat, përgjigjen:(5 rreshta dhe 7 shtylla)- Sa fëmijë janë gjithsej? 5 • 7 = 35 fëmijëE njëjta rrugë ndiqet me rreshtimet e lapsave, orëve, luleve e zemrave.Nxënësit, për secilin rreshtim mund të sajojnë një problemë. P.sh.:Meri vizatoi tri rreshta me nga tri zemra.- Sa zemra vizatoi Meri?3 • 3 = 9 zemraTë dhënat e problemës:3 shtylla3 rreshtaKërkesa: - Sa zemra gjithsej?Realizohet nga nxënësit leximi i të gjitha fakteve të shumëzimit duke shoqëruar çdorreshtim.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja në tabelën magnetike vendos dy rreshtime me petëza.Nxënësit, sipas gupeve A dhe B, do të sajojnë nga një problemë të thjeshtë.P.sh., Ani preu me gërshërë 3 rreshta me nga 6 elementë katrorë.- Sa katrorë preu gjithsej Ani?E njëjta gjë ndodh dhe me problemën me rreshtimin 5 me 8.Nxënësit, pasi e hartojnë, e zgjidhin dhe japin përgjigjen e saj.Secili nxënës e lexon dhe argumenton rreth problemës.Bëhet vlerësimi i nxënësve në fl etore.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2, 3, 8, faqe 63-64, te Fletorja e punës.Mësimi 2.39Tema: Gjashta si faktorObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë me anë të fi gurave numrin e elementeve të një rreshtimi.• Të njehsojë prodhimet në rresht dhe në shtyllë me një faktor 6.• Të hartojë problema të thjeshta që zgjidhen me veprimin e shumëzimit me një faktor 6.106
Koncepte kryesore: faktori 6, prodhimi.Mjete mësimore: petëza, lapsa me ngjyra, tabela mësimore, fi sha.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLojë stafetëRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Lojë stafetë.Me ushtrimet e dhëna në fi sha, nxënësit do të plotësojnë ushtrimin përkatës dhe epasojnë fl etën te shoku pasardhës sipas skuadrave.678545546784576983479862Në fund të punës shpallet skuadra më e shpejtë dhe më e saktë.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Në tekst nxënësit vëzhgojnë me kujdes fi gurat.- Sa shishe me lëng portokalli janë në fi gurë?Një kuti ka gjashtë shishe.- Po tre kuti ose tri gjashta?3 • 6 = 6 + 6 + 6 = 18 shisheUshtrimi 1. - Sa shishe ka në dy kuti? 2 • 6 = 12 shishe- Po në katër kuti? 4 • 6 = 24 shisheNxënësit mësuan faktet e shumëzimit 2 • 6 = 12, 3 • 6 = 18, 4 • 6 = 24- Cili faktor përsëritet në të tri rastet? (faktori 6)Pra, nxënësit mësojnë faktet e shumëzimit me gjashtë, ose gjashta do të jetë njëfaktor.Ushtrimi 2. Mësuesi/ja ka dhënë vizatimin me rreshtime, ku nxënësi, po të mos jetë isigurt, përdor fi gurat.6 • 2 = 12 6 • 3 = 18 6 • 4 = 24 6 • 5 = 30 6 • 6 = 36 6 • 7 = 42 6 • 8 = 48 6 • 9 = 54107
Nxënësit plotësojnë rubrikën Tani di të bëj.Kryejnë shumëzime në rresht dhe në shtyllë, ku njëri faktor është 6, p.sh.:9 • 6 = 54 6 • 0 = 0 6 6 6 68 • 6 = 48 6 • 1 = 6 • 9 • 8 • 6 • 754 48 36 42Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Mësuesi/ja në dërrasë ka paraqitur lule, ku në qendër të saj ndodhen faktorët 5, 6,4... Në gjysmën e petalit të lules është dhënë dhe faktori tjetër. Nxënësit do të gjejnëprodhimin në pjesën e fundit të petalit.10 28 36 5 59 4710 78 96 6 15 34631 105 38 4 29 473528Secili nxënës plotëson petalin e tij dhe vazhdon të hartojë në fl etore problemën, sipasfakteve të shumëzimit:4 • 6 6 • 5 6 • 7Nxënësit zgjidhin problemën në fl etore.Diskutohet rreth problemave dhe zgjidhjeve që kanë për nxënësit.Bëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2, 3, 9, faqe 64-65, te Fletorja e punës.Mësimi 2.40Tema: Shtata si faktorObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë në fi gura numrin e elementeve të një rreshtimi.• Të njehsojë prodhimet në rresht, në shtyllë dhe në faktor.• Të japë mendime për gjetjen e numrit të elementeve në rreshtime të ndryshme.Koncepte kryesore: shtata si faktor, prodhim.Mjete: lapsa me ngjyra, tabela mësimore, fi sha.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPunë me grupe të voglaRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Punë me grupe të vogla.Mësuesi/ja rikujton faktet e shumëzimi duke fi lluar nga shumëzimi me një faktor 2 deri108
me faktor 6. Në dërrasë 6 nxënës plotësojnë tabelat me kufi za që mungojnë.• 59 5 7 8 4• 62 7 6 8 9• 43 9 5 8 7• 39 6 7 8 5• 28 9 7 6 5• 64 8 6 7 9Mësuesi/ja i pajis nxënësit me nga një fl etë, ku është shkruar një nga numrat osefaktorët 2, 3, 4, 5, 6. Nxënësit do të shkruajnë tabelën e shumëzimit, p.sh.:6 • 1 = 66 • 2 =126 • 3 =18 deri te 6 • 10 = 60Nxënësi që përfundon punën shkruan emrin dhe dorëzon fl etën e plotësuar. Bëhetvlerësimi i punës së nxënësve që punuan në dërrasë dhe i atyre që punuan me fl etë.Realizimi i kuptimi: Përvijim i të menduarit.Hapet libri. Nxënësit njihen me temën e re mësimore “Shtata si faktor”.- Çfarë na kujton numri 7? (Ditët e javës)- Sa ditë kanë 2 javë? (7 • 2 = 14 ditë)- Sa ditë kanë katër javë? 4 • 7 = 28, 4 shtata = 28Ushtrimi 1. Nxënësit hapin fl etoret dhe vizatojnërreshtimet 3 • 7 dhe 5 • 7.3 • 7 = 21 3 shtata = 215 • 7 = 35 5 shtata = 3537Ushtrimi2. Nisur nga vizatimi me rreshtimenxënësit mësojnë faktet e tjera të shumëzimit menjë faktor 7.576 shtata → 6 • 7 = 427 shtata → 7 • 7 = 498 shtata → 8 • 7 = 569 shtata → 9 • 7 = 63Për secilin rast, nxënësi përdor fi gurat merreshtime për të gjetur prodhimet.Nxënësit lexojnë faktet e shumëzimit dhe përpiqen t`i fiksojnë përmendsh faktet.7•8 = 56 7 • 9 = 63Nxënësit punojnë rubrikën Tani di të bëj.Nxënësit gjejnë prodhimet në rresht dhe në shtyllë. Për faktet që nuk janë të sigurtbashkëpunojnë dhe me shokët e bankës.6 • 7=42 9 • 7=637 • 8=56 7 • 7=497• 8567• 9636• 7427• 749109
Nxënësit lexojnë të gjitha faktet e shumëzimit me një faktor 7.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Në fletore nxënësit formojnë rreshtime sipas përmasavetë dhëna në tabelë: 7 • 7, 9 • 7, 6 • 7, 7 • 5P.sh.: 7 shtata 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 7 + 77 • 7 = 49Faktorët janë: 7 me 7. Prodhimi është 49.Nxënësit veprojnë në këtë mënyrë për secilin rreshtim:Në fund të punës diskutojnë për faktet e shumëzimit,kontrollojnë punën, duke këmbyer fl etoret me shokët ebankës. Bëhet vlerësimi i tyre nga mësuesi/ja.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2, 3 ,4, faqe 65, te Fletorjae punës.77Mësimi 2.41Tema: Copëtimi i rreshtimitObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të interpretojë ndryshe faktet e shumëzimit duke zbatuar teknikën e copëtimit tërreshtimit.• Të njehsojë prodhimin në një rreshtim duke përdorur copëtimin në rreshta e shtylla.• Të shkruajë rreshtime dhe të emërtojë prodhimet, duke bërë me mend copëtimin nërresht dhe në shtyllë.Koncepte kryesore: copëtime në shtylla e rreshta.Mjete: sende të vogla për rreshtim, ngjyra, shkumësa me ngjyra, fi je peri për copëtimrreshtimi.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiRishikim në dysheZhvillim i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me sende tëvogla për rreshtime. Nxënësit krijojnë me kopsa osefasule rreshtimin 8 me 7.87Me fi llin blu, ata ndajnë rreshtimin 8 me 7 në dyrreshtime të reja. Rreshtimi 8 me 7 copëtohet sipasrreshtave në dy rreshtime të barabarta me përmasa4 • 7 + 4 • 7110
Sipas këtij copëtimi kemi:8 • 7 = 4 • 7 + 4 • 7 = 28+ 28 = 56Nxënësit vazhdojnë veprimtarinë në banka nërreshtime me përmasa 6 me 9.Me fi llin e kuq, ata e ndajnë rreshtimin sipasshtyllave me dy rreshtime të reja me përmasa6 me 5 dhe 6 me 4.Sipas këtij copëtimi kemi:696 • 9 = (6 • 5) + (6 • 4)= 30 + 24= 549 ka dhe 5 dhe 4. Faktori 6 shumëzohet mefaktorët 5 dhe 4. Emërtohen prodhimet e pjesshme. Emërtohen prodhimi i plotë.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit vizatojnë në fl etoren me katrore të klasës rreshtimin me përmasa 5 me 7 dhecopëtojnë rreshtimin sipas rreshtave.5 • 7=(5 • 5) + (5 • 2) 7 ka 5 dhe 2. Pesën e shumëzojmë me 5 dhe=25 + 10 pastaj e shumëzojmë me 2. Emërtojmë prodhimin.=35Hapet libri. Nxënësit shikojnë me vëmendje rreshtimet. Forcojnë me laps të kuq vijatqë ndajnë rreshtimin në dy rreshtime të reja sipas rreshtave dhe shtyllave. Diskutohentë gjitha rastet e rreshtimeve 8 me 6, 7 me 6, dhe 6 me 9.Ushtrimi 1. Nxënësit përdorin copëtimin më të përshtatshëm sipas rreshtave oseshtyllave. P.sh :2 2 4 44 • 7 = (2 • 7) + (2 • 7) 7 • 8 = (7 • 4) + (7 • 4)= 14 + 14 = 28 + 28= 28 = 56Ushtrimi 2. Orientohen nxënësit të shohin në shumëzim faktorin më të përshtatshëm,pra copëtimi realizohet në një përmasë në rresht ose në shtyllë.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Në Fletoren e Punës, faqe 66, nxënësit punojnë ushtrimin1, sipas modelit. P.sh.:56 6 • 5 = (3 • 5) + (3 • 5)= 15 + 15= 30111
656 • 5 = (6 • 3) + (6 • 2)= 18 + 12=30Nxënësit mund të gjejë prodhimet sipas copëtimeve që do dëshirojnë të bëjnë. Nxënësite avancuar nuk i bëjnë rreshtimet, por copëtojnë me mend njërin nga faktorët dheemërtojnë prodhimet. Në përfundim të punës nxënësit kontrollojnë rezultatet me shokune bankës.Bëhet vlerësimi i punës në Fletoren e Punës.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3, faqe 67, te Fletorja e punës.Mësimi 2.42Tema: Copëtimi i njërit faktorObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të riprodhojë faktet e shumëzimit të numrave njëshifrorë me një faktor 7.• Të njehsojë prodhimin duke përdorur copëtime të ndryshme të faktorit më të madh.• Të plotësojë në tabela prodhimin e faktorëve të ndryshëm në shumëzimin me 7.Koncepte kryesore: copëtim, përmasa, faktor.Mjete: teksti.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillim i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit duhet të kujtojnë faktet e shumëzimit të numrave deri në 7 në ushtrimetgojore.7 • 2 8 • 7 9 • 6 4 • 7 5 • 7 8 • 5 4 • 67 • 5 7 • 9 7 • 4 8 • 6 9 • 5 8 • 4 7 • 6Gjeni faktorët:(2 • 6) (9 • 4) (6 • 4)Prodhimi 12 Prodhimi 36 Prodhimi 24112
Paralel me mësuesen/in në tabelë, nxënësit në fl etore vizatojnë rreshtimin 8 me 6 dhecopëtojnë:8 • 6 9 • 78 gjashta = 4 gjashta + 4 gjashta 9 shtata = 5 shtata + 4 shtata= (4 • 6) + (4 • 6) = (5 • 7) + (4 • 7)= 4 + 24 = 35 + 28= 48 = 63- Cili faktor është më i madh? (9)- Si mund të bëhet copëtimi? (Në rresht)97Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri. Nxënësit shikojnë me vëmendjethëniet e arushave nëpër fumeta:7 gjashta = 5 gjashta dhe 2 gjashta= 30 + 12= 427 • 6 = 425 • 74 • 78 shtata = 5 shtata dhe 3 shtata= 35 + 21= 568 • 7= 56- Në rastin e parë cili numër u copëtua? (7 u copëtua në 5 dhe 2)- Po në rastin e dytë? (8 u copëtua në 5 dhe 3)Nxënësit plotësojnë në tekst ushtrimin 1 me shumëzimet në shtyllë.6• 6366• 9546• 742...Pasi të ketë përfunduar plotësimi i këtyre fakteve, nxënësit lexojnë zinxhir, duke bërëdhe korrigjimin e gabimeve.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Në Fletoren e punës, faqe 68, nxënësit plotësojnë tabelat me faktet e shumëzimit, kunjëri faktor është 6, 4, 5 dhe 7, si më poshtë:• 63 4 5 7 8 9• 73 6 7 8 5 4 9Nxënësit pasi përfundojnë tabelat e ushtrimit 3 ne fl etore do të punojnë ushtrimet edhëna në dërrasë të zezë.8 • 7 = 6 • 7 = 7 • 5 = 7 • 5 = 6 • 8 = 7 • 9 =Mësuesi/ja orienton nxënësit se veprimet dotë kryhen në këtë mënyrë:9 • 7 = (5 • 7) + (4 • 7)= 35 + 28= 6311
Në fund të orës nxënësit lexojnë përfundimet dhe korrigjojnë gabimet. Bëhet vlerësimii dytë.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 67, te Fletorja e punës.Mësimi 2.43Tema: Teta dhe nënta si faktorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të njehsojë prodhimet duke copëtuar faktorët më të mëdhenj.• Të emërtojë prodhimet me një faktor 8 ose 9, duke bërë copëtimin e përmasave megojë ose shkrim.• Të plotësojë tabelat me prodhimin e faktorëve 8 dhe 9 sipas rreshtave dhe shtyllave.Koncepte kryesore: shumëzimi, faktorët 8 dhe 9.Mjete: fi sha të përgatitura, tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja organizon në formë loje përsëritjen e fakteve të shumëzimit, duke copëtuarfaktorin më të madh. Ushtrimet jepen në fi sha të përgatitura për çdo nxënës sipasgrupeve.7 • 8 6 • 7 9 • 7 8 • 6 9 • 6 4 • 8 9 • 4 7 • 5Secili nxënës do të plotësojë ushtrimin e tij në këtë formë:7 • 8 =(7 • 4) + (7 • 4)= 28 + 28= 56Çdo nxënës, pasi plotëson ushtrimin, ia pason shokut pasardhës. Nxënësit qëpërfundojnë hapin tekstin dhe lexojnë tabelën me faktet e reja.Realizim i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.- Çfarë faktesh keni të njohura në këtë tabelë?Nxënësit përgjigjen: Deri te shumëzimi me 7.- Çfarë na kujton shumëzimi me 0? (Prodhimi del 0)- Po shumëzimi me 1? (Prodhimi është sa vetë numri)- Cilat fakte kemi të panjohur nga tabela? (4 kutitë e kuqe me këto fakte)8 • 8, 8 • 9 9 • 8, 9 • 9- Çfarë thotë arushi në fumetin e parë?8 • 8 = (4 • 8) + (4 • 8)4 4 Është njëlloj si të themi= 32 +324 teta + 4 teta= 648 • 8(4 + 4) (4 + 4)Në rastin e dytë8 • 9 9 • 8114
- Pse ka copëtuar faktorin 8?- Çfarë mendoni ju për këtë mënyrë? (Është më e lehtë)Pra, kur njëri nga dy faktorët është numër çift, nxënësit duhet të copëtojnë në rreshtose shtyllë me mbledhorë të barabartë. Në rastin e tretë 9 • 9.- Çfarë ndodh, si do të veprojmë? Do të copëtojmë njërin nga numrat tek menjë mbledhor 5 p.sh.:5 + 49 • 9 = 5 • 9 + 4 9 9 nënta = 5nënta + 4 nënta= 45 + 36 = 45 + 36= 81 = 81Nxënësit lexojnë algoritmet e plotësuara të shumëzimit.Ushtrimet 1 dhe 2. Pasi aftësohen në faktet e reja të shumëzimit 8 • 8, 9 • 8, 9 • 9nxënësit shumëzojnë me gojë dhe pastaj plotësojnë me shkrim ushtrimet e dhëna merresht ose me shtyllë.Ushtrimi 3. Nxënësit vëzhgojnë me vëmendje faktorët.- Cilin faktor mund të copëtoni që ta gjeni më lehtë dhe shpejt prodhimin? (Faktorin 8)- Po në rastin e fundit si mund të veproni? (9 është sa 5 dhe 4)Mendoni tjetër copëtim.- Si mund të copëtoni 9 me mbledhorë të njëjtë? (9 = 3 + 3 + 3)3 3 39 = 9 • 3 + 9 • 3 + 9 • 3= 27 + 27 + 27= 81Përsëriten faktet e reja të shumëzimit 8 • 8, 8 • 9, 9 • 8 dhe 9 • 9.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Hapet Fletorja e Punës, faqe 69. Në ushtrimin 3, nxënësit do të plotësojnë tabelat,duke vendosur prodhimet sipas faktorëve me rreshta e shtylla.Nxënësit plotësojnë tabelat në bashkëpunim meshokun e bankës.Pasi t’i kenë përfunduar këmbejnë Fletoret e punësdhe kontrollojnë rezultatet, duke lexuar njëri prodhimet,ndërsa tjetri verifi kon.- A mund të vlerësoni veten për punën e bërë?Nxënësit argumentojnë për mënyrën e vlerësimit.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2, faqe 68 , te Fletorja e punës.• 5 9 8 7 6 49 81576 488 32Mësimi 2.44Tema: Dhjeta si faktorObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë prodhimin e faktorëve me numra një shifrorë nga 1 deri 10.• Të njehsojë të gjitha prodhimet në rastet e shumëzimit me 10 në mënyra të ndryshme.• Të njehsojë prodhimin në tabelat e dhëna me faktor deri në 10.Koncepte kryesore: shumëzimi me faktor 10.Mjete: fl etë të përgatitura, lapsa me ngjyra.115
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Organizuesi grafi k i analogjisëRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit rikujtojnë shumëzime me një faktor 6, 7, 8, 9 p.sh.:- Si mendoni, kur njëri faktor është 6, faktorët e tjerë cilët do të jenë? (Nga 1 deri në 9)Kontrollohen nxënësit në shumëzimet:9 • 6 8 • 4 6 • 8 7 • 49 • 7 8 • 5 6 • 9 7 • 99 • 8 8 • 9 6 • 2 7 • 89 • 9 8 • 7 6 • 7 7 • 7Faktorët janë 7 dhe 8. - Sa është prodhimi?Faktorët janë 9 dhe 8. -Sa është prodhimi?Prodhimi është 64. Faktorët janë _____ dhe _____Prodhimi është 63. Faktorët janë _____ dhe _____Realizimi i kuptimit: Organizuesi grafi k i analogjisë.Hapet libri. Nxënësit vëzhgojnë me vëmendje tabelat.- Çfarë kufi ze mungon? (Prodhimi)Nxënësit plotësojnë të pavarur prodhimet e kufi zave:6 • 2 7 • 3 8 • 2 9 • 2 10 • 26 • 7 7 • 5 8 • 5 9 • 6 10 • 46 • 9 7 • 8 8 • 8 9 • 8 10 • 6- Cili është fakti i panjohur në këtë mësim? (Shumëzimi 10 • 10)- Si është vepruar për të gjetur prodhimin 100? (Copëtohet njëri faktor meshumë mbledhorë).5+ 510 • 10 = (10 • 5) + (10 • 5)= 50 + 50= 100Bëhet përsëritje me gojë i të gjitha fakteve të shumëzimit, duke u dhënë fjalën të gjithënxënësve të tregojnë faktet e shumëzimit deri në 10 me 10.Nxënësit vihen në garë në Fletoren e punës, faqe 69 për të lidhur me shigjetë çiftet efaktorëve me prodhimet përkatëse.1 • 36 • 45 • 4116203243 • 68 • 32 • 6 ...
Stimulohen nxënësit më të shpejtë dhe më të saktë.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit pajisen me fl etë të përgatitura nga mësuesi/ja me ushtrimet përkatëse.Nxënësit plotësojnë kufi zën e panjohur.6 + = 54 9 + = 72 • 8 = 568 + = 32 • 7 = 35 • 9 = 81+ 2 = 18 7 • = 28 5 • = 40Me anë të operatorëve të shumëzimit të plotësohen tabelat:• 2 • 4 • 10 • 5 • 9 • 73 6 2 85 47 59 68 76 84 93 30 5 2510 66 85 74 49 37 92 18 9 635 74 63 56 48 39 2Nxënësi duhet të ngjyrosë me të kuqe petalin me rezultatin e saktë.275410 • 550401006510 • 1080 9027709 • 109063Detyra plotësohet në formë gare. Nxënësit më të shpejtë dhe më të saktë stimulohenme fl amuj e yje. Jepen udhëzime për nxënësit që hasin vështirësi.Detyrë shtëpie: Të shkruajnë 5 tabelat e shumëzimit në tekst.Mësimi 2.45Tema:ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë në problema të thjeshta të dhënat dhe kërkesën e problemës.• Të shfrytëzojë kërkesat e problemave për të përcaktuar veprimin e mundshëm.• Të zgjidhë problema të thjeshta në situata konkrete me veprimin e mbledhjes,zbritjes e shumëzimit.Koncepte kryesore: problema, të dhëna, kërkesa.Mjete: lapsa me ngjyra, tabela mësimore.117
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiStuhi mendimesh (Brainstorming)Realizimi i kuptimit Vëzhgo, analizo, jep mendimeRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Brainstorming (Stuhimendimesh).Mësuesi/ja fton nxënësit të kujtojnë:- Çfarë keni mësuar për problemat?Përgjigjet nxënësve vendosen pranëdiagramës.të dhënatpërgjigjediagramaProblema veprimishumëzimiskemakërkesazbritja mbledhjaRealizim i kuptimit: Vëzhgo, analizo jep mendime.Mësuesi/ja zbulon tabelën, në të cilën është dhënë kjo problemë:Në klasë janë 3 dritare me nga 6 xhama secila.- Sa xhama janë gjithsej?Nxiten nxënësit për të arsyetuar rreth problemës.- Çfarë kërkon problema?- Sa xhama janë gjithsej?- Cilat janë të dhënat e problemës? (3 dritare me nga 6 xhama)- Çfarë na kujton kjo e dhënë? (Rreshtimin 3 me 6)Mësuesi/ja pret opinionet e nxënësve për të përcaktuar veprimin e kësaj probleme.Mendimet janë të ndryshme, dikush mendon të përcaktojë si veprim mbledhjen epërsëritur (6 + 6 + 6) = 18 xhamaDikush mund të përcaktojë veprimin e shumëzimit si prodhim faktorësh:3 • 6 = 18 xhama.Në të dy rastet zgjidhja e problemës është e rregullt, por mësuesi/ja sqaron:Mënyra më e mirë dhe më e shkurtër është që zgjidhja e problemës të bëhet meveprimin e shumëzimit.- Si mund të jetë përgjigjja e problemës?Ka mendime të ndryshme. Mësuesi/ja udhëzon: Për të dhënë përgjigje duhet të kemiparasysh:1. Pyetjen e problemës. 2. Rezultatin e veprimit.Jepen mendime të ndryshme. Përgjigjja e saktë është kjo: Klasa ka 18 xhama.Hapet libri dhe diskutohet rreth fi gurës.- Në ç’stinë është kjo pamje?- Çfarë po bëjnë fëmijët?- A keni bërë dhe ju punë të tilla?Ndiqet edhe një herë rruga për zgjidhjen e problemës së dhënë në tekst.Theksohet: Nxënësi duhet të kuptojë mirë rrugën që duhet ndjekur.Reflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Ndahet klasa në 4 grupe me nga 6 - 7 nxënës.Secili grup nxënësish do të zgjidhë nga 1 problemë (1, 2, 3, 4).Nxënësit bashkëpunojnë në grup duke zgjidhur problemat sipas rrugës së dhënë, p.sh.:Problema1.1- Pyetja → Sa lule kanë dy kutitë?118
2 - Të dhënat → 18 lule, 24 lule3 - Veprimi → 18 + 24 = 42 lule4 - Përgjigjja → Dy kutitë kanë 42 luleProblema 2.1 - Pyetja → Sa bimë nuk janë domate?2 - Të dhënat → 42 bimë gjithsej, 15 nga këto janë domate3 - Veprimi → 42 - 15 = 27 bimë4 - Përgjigjja → 27 bimë nuk janë domate.E njëjta rrugë ndiqet dhe për problemat 3 dhe 4. Përfaqësuesit e 4 grupeveshpjegojnë edhe një herë në tabelë mënyrën se si kanë bërë zgjidhjen e problemës.Vlerësohet puna e secilit grup.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 3, faqe 70, te Fletorja e punës.Mësimi 2.46Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë në problema të thjeshta të dhënat dhe kërkesën e problemës.• Të shfrytëzojë pyetjet e problemave për të përcaktuar veprimin e mundshëm.• Të zgjidhë problema të thjeshta me veprimin e mbledhjes dhe të shumëzimit.Koncepte kryesore: problema, pyetja, kërkesa.Mjete: tabela mësimore, lapsa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiTë nxënit në bashkëpunimZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit rikujtojnë faktet e shumëzimit deri me 10. Në tabelë 6 nxënës punojnë faktete shumëzimit ku një faktor është 4, 5, 6, 7, 8, 9 në këtë formë:9 •7 6 5 4 8 2 98 •7 8 4 9 5 2 37 •8 9 2 3 5 6 4Nxënësit në fletore punojnë këto ushtrime shumëzimi duke copëtuar faktorin më të madh.6 • 9 = 7 • 9 = 8 • 9 = 9 • 7 = 6 • 9 = 8 • 6 =Ushtrimet do të punohen në këtë formë: 5 + 46 • 9 = (6 • 5) + (6 • 4)= 30 + 24= 54119
Detyra e plotësuar kontrollohet nga mësuesi/ja.Në mënyrë kolektive kontrollohet dhe puna e nxënësve në tabelë.Nxënësit që përfundojnë më shpejt shikojnë problemat e tekstit.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Lexohet nga nxënësit problema 6.Theksohen nga mësuesi/ja hapat që duhet të ndjekin.1. Pyetja kryesore.2. Të dhënat e problemës.3. Veprimi që do të kryhet.4. Përgjigjja e problemës.Nxënësit zgjidhin problemën 6 në bashkëpunim me mësuesen/in.Pyetja: - Sa thasë i duhen Agimit në 1 vit?Të dhënat: 5 thasë me nga 4 herëVeprimi: 5 • 4 = 20 thasëPërgjigjja: Agimit i duhen 20 thasë në vitReflektimi: Të nxënit në bashkëpunim.Ndahet klasa në dy grupe A dhe B.Grupi A do të zgjidhë problemat 5 dhe7.Grupi B do të zgjidhë problemat 6 dhe 8, pra, problema 5 është e përbashkët.Nënvizohet me laps të kuq pyetja dhe të dhënat.Ndiqen hapat si në problemën 6 për të zgjidhur problemën 7.Pyetja: - Sa litra ujë duhen për 4 javë ose 1 muaj?Të dhënat: 8 litra, 4 javëVeprimi: 8 litra • 4 javë = 32 litraPërgjigjja: Julit i duhen 32 litra ujë në muajKështu do të punohet dhe problema 8 dhe problema 5, e cila do të kryhet me veprimine mbledhjes.Në fund, nxënësit lexojnë problemat sipas grupeve dhe rrugës që kanë ndjekur.Aktivizohen shumë nxënës për të treguar hapat e ndjekur.Bëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 4, faqe 70, te Fletorja e punës.Mësimi 2. 47Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të riprodhojë faktet e shumëzimit të numrave deri 10 me 10.• Të përcaktojë veprimet e mundshme në problema bazuar në pyetjen kryesore.• Të zgjidhë problema me veprimin e mbledhjes, zbritjes dhe shumëzimit shoqëruarme diagrame e rreshtime.Koncepte kryesore: problema, të dhëna, kërkesa.Mjete: lapsa me ngjyra,tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiImagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiRrjet diskutimi120
Zhvillimi i mësimit:Evokimi: Imagjinatë e drejtuar.Secili nxënës pajiset me 1 numër nga 3 deri 10. Me të do të kryejë shumëzimet dukee përdorur si faktor, p.sh., faktori 8.8 • 1 = 88 • 2 = 16 .... 8 • 10 = 80Pra, kështu veprohet me të gjithë faktorët e dhënë.Në tabelë janë dhënë këto fakte shumëzimi.6 • 8 = 6 • 7 = 4 • 9 = 9 • 10 = 10 • 10 = 9 • 8 =Nxënësi do të shumëzojë duke copëtuar faktorin më të madh.Bëhet vlerësimi i punës.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri dhe njihen nxënësit me problemat. Udhëzohen që, krahas hapave përzgjidhjen e problemave do të përdoren skemat dhe rreshtimet sipas veprimeve.Nxënësit, pasi të shkruajnë problemën në fl etore, të vizojnë pyetjen më lapsin e kuqdhe të qarkojnë të dhënat me ngjyrën blu. Pastaj të bëjnë zgjidhjen e problemave nëkëtë mënyrë, p.sh.:6Problema 1.- Sa faqe lexon Genci në 9 ditë?Problema 2.9Rreshtimi 9 me 69 ditë nga 6 faqe9 • 6 = 54 faqePërgjigje: Gencinë 9 ditë lexoi 54faqe.Ndiqet rruga si për problemën 1 dukeqarkuar të dhënat e duke vijëzuarpyetjen.Në zgjidhje shtohet skema meveprimin e zbritjes, i cili përcaktohetnga pyetja e problemës.46- Sa libra mbetën në bibliotekë?4619 ? - 19Përgjigje: Në bibliotekë mbetën 27 libra.2746 - 19Reflektimi: Rrjet diskutimi.Në fl etoren e klasës nxënësit punojnë sipas grupeve problemat 3 dhe 4.Në përfundim të punës në tabelë del përfaqësuesi i çdo grupi dhe tregon hapat ezgjidhjes së problemës së shoqëruar me skema e rreshtime.Nxënësit korrigjojnë veten në punën e bërë duke debatuar e këmbyer mendime.Bëhet vlerësimi i punës nga mësuesi/ja në fl etore.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 - 4, faqe 70, te Fletorja e punës.Në dhënien e detyrave, klasa ndahet në grupe sipas nivelit të nxënësve.121
Mësimi 2.48122Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të njehsojë shumat dhe ndryshesat brenda numrit 100 në rresht dhe në shtyllë.• Të përcaktojë veprimet e mundshme në problema bazuar në pyetjen kryesore.• Të zgjidhë problemat me mbledhje, zbritje e shumëzim, shoqëruar me skema erreshtime.Koncepte kryesore: problema, pyetje, të dhëna, skema.Mjete: lapsa me ngjyra, tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiRishikim në dysheRealizimi i kuptimit Vëzhgo - analizoRefl ektimiRrjeti i diskutimitZhvillimi i mësimit:Evokimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit rikujtojnë njohuritë rreth mbledhjes dhe zbritjes në rresht dhe në shtyllë nëshërbim të veprimeve me problema. Nxënësit kryejnë në fl etore ushtrimet e dhëna nëtabelë sipas grupeve.Grupi A 37 + 28 = Grupi B 39 + 4456 - 39 = 67 - 38Veprimet e mbledhjes kryhen në këtë formë, p.sh.:2828 + 35 = 20 + 8 + 30 + 5+ 35= 20 + 30 + 8 + 563= 50 + 13= 63Ndërsa veprimi i zbritjes bëhet në shtyllë, dy nxënës do të plotësojnë disa tabela nëdërrasë të zezë.Nxënësi 1 8 19 23 67 39 35 62 24 33+12 31Nxënësi 2 22 26 35 29 73 94 82 18 2019Nxënësit kontrollojnë punën e bërë duke këmbyer fl etoret me shokët e bankës.Ndërkohë ndjekin dhe përpjekjet e shokëve në plotësimin e tabelave.Realizim i kuptimit: Vëzhgo - analizo.Hapen librat. Nxënësit lexojnë problemat e tekstit nga 5 deri në 8.Nxiten për të arsyetuar rreth hapave që do të ndjekin dhe veprimeve që do të përdorin.Theksohet që në problemat me mbledhje skema të jetë e kësaj forme, që nënkuptonbashkimin e bashkësive:207 9 10Përgjigje ...7 + 9 + 10Nxënësit punojnë të pavarur në zgjidhjen e problemave, duke zbatuar rregullat sipas 4hapave, duke i shoqëruar me skema, rreshtime ose mbledhje të përsëritura.
Reflektimi: Rrjeti i diskutimit.Në përfundim të punës së bërë në fl etore, nxënësit diskutojnë me njëri-tjetrin.Shikohet si janë bërë zgjidhjet e problemave. Çdo nxënës jep mendim rreth hapave qëka ndjekur.Çdo nxënës argumenton përse ka përdorur atë veprim dhe si i kupton pyetjet e çdoprobleme. Bëhet vlerësimi i nxënësve.Shënim: Nxënësit e nivelit të lartë mund t`i punojnë të gjitha problemat në Fletorene punës. Kjo varet nga niveli i klasës.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 5 - 8, faqe 70, te Fletorja e punës (sipas nivelit të nxënësve).Mësimi 2.49 Tema: Pjesëtimi me 2 dhe 3Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përshkruajë me fjalët e tekstit pjesëtimin, si veprim që ndan në pjesë të barabartaelementet e një bashkësie.• Të njehsojë pjesëtimin e numrave natyrorë deri në 30 me 2 dhe 3.• Të interpretojë pjesëtimin si veprim i kundërt i shumëzimit.Koncepte kryesore: pjesëtimi, veprim.Mjete: petëza, fi ll peri i kuq.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me petëza.- Sa petëza keni gjithsej në kuti? (30 petëza)- Çfarë formash kanë ato? (trekëndore, rrethore, katrore)Veçoni petëzat trekëndore dhe i numëroni sa janë. (10)- Sa grupe u formuan? (3 grupe)Qarkoni me fi llin e kuq, 3 grupet e petëzave.- Si quhen këto grupe në bashkësinë e petëzave? (nënbashkësi)- Sa nënbashkësi u formuan? (3 nënbashkësi)3- A mund të bëni rreshtime me këtonënbashkësi? (Po)Nxënësit formojnë rreshtimet.10- Sa rreshta u formuan? (3)Të pjesëtosh do të thotë të ndash në pjesë të barabarta, në rreshta të barabartë, osegrupe të barabarta elementesh.3012
Pjesëtimi është dhe paraqitje e shkurtër e një zbritjeje të njëpasnjëshme.P.sh.: 30 -10 -10 -10 ose 30 : 10 = 3 Herës do të thotë sa herë është 10 te 30prodhimi veprimi faktor faktorRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapen librat dhe nxënësit lexojnë titullin e mësimit.- Çfarë do të thotë të pjesëtosh një numër me një numër?Kujdes! Të pjesëtosh do të thotë të ndash në pjesë të barabarta.Nxënësit pjesëtojnë me 2 (ndajmë në grupe numrin 4).4 : 2 = 2Po ta ndajmë 4 në dy grupePo të heqim 4 - 2 - 2 = 0Sa herë e heqim numrin 2 nga 4?Pjesëtojnë me 3. 6 e ndajmë në 3 grupe.6 : 3 = 2 Ndajmë 6 në tre grupeSa kopsa ka çdo grup? (2 kopsa)Sa herë zbritëm 2 nga 6? (3 herë)6 - 2 - 2 - 2 = 0Plotësojnë barazimet në pjesëtim duke bërë dhe provën.12 : 3 = 4 sepse 4 • 3 = 1224 : 3 = 8 sepse 8 • 3 = 24Për të provuar nëse pjesëtimi është bërë mirë sigurohemi me anë të shumëzimit.Pjesëtimi është veprim i kundërt i shumëzimit.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Në fl etoren e klasës nxënësit shkruajnë ushtrimet e rubrikës Tani di të bëj.Nxënësit e nivelit të lartë plotësojnë dhe ushtrimin 3 të Fletores së punës, faqe 71.Në përfundim të punës nxënësit lexojnë punën e bërë, duke bërë dhe vetëkontroll tëpërvetësimit të pjesëtimit, si veprim i kundërt i shumëzimit.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 71, te Fletorja e punës.Mësimi 2.50Tema: Pjesëtimi si veprim i kundërt i shumëzimitObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të interpretojë ndryshe pjesëtimin si veprim i kundërt i shumëzimit.• Të shfrytëzojë veprimin e shumëzimit për të bërë pjesëtimin e dy numrave.• Të hartojë të gjitha faktet e mundshme të shumëzimit dhe pjesëtimit të dy numravederi në 30.Koncepte kryesore: pjesëtimi, faktorët, prodhimi.Mjete: sende të vogla për rreshtim.124
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me sende të vogla, si: kopsa, fasule.Nxënësit vendosin mbi bankë 18 kopsa. Ata do të krijojnë rreshtime me kopsa.Nxënësit sipas mënyrës së tyre bëjnë këto rreshtime me 18 kopsa.669332118Për të gjithë rastet e rreshtimeve dalin nxënës në tabelë dhe krijojnë rreshtime mevizatime me shkumës.- Sa është prodhimi në këto rreshtime? (18)- Çfarë gjetët nga këto rreshtime?Duke parë rreshtat dhe shtyllat nxënësit përgjigjen:faktorët janë: (3, 6) (6, 3) (2, 9) (1, 18)Në rastin e parë 3 • 6 = 18. Meqenëse ju dini këtë shumëzim, atëherë ju dini dheshumëzimin tjetër 6 • 3 = 18. Nga ky shumëzim dalin dhe dy pjesëtime:18 : 3 = 6 Provojmë dhe 2 • 9 = 1818 : 6 = 3 9 • 2 = 1818 : 2 = 918 : 9 = 2Realizimi i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Hapet libri. Nxënësit diskutojnë rreth fi gurave të tekstit. Sajojnë një histori mearush. Japin mendime të ndryshme.Ushtrimi 1. Nxënësit plotësojnë barazimet sipas modelit:9 • 3 = 27 3 • 9 = 27Po të ndërrojnë vendet e faktorëve prodhimi nuk ndryshon.Kemi thënë se nga një shumëzim dalin dy pjesëtime:27 : 9 = 3 pjesëtojmë faktorët27 : 3 = 9Në tekst janë dhënë fumete, të cilat të ftojnë për të menduar dhe gjetur faktorin epanjohur.Mendo? • 3 = 12 zëvendëso12 : 3 = 4• 3 = 12125
- Cili faktor mungon? (Faktori i parë)Shohim rastin e dytë:Mendo1 • ? = 8 1 • = 88 : 1 = 8- Cili faktor mungon? (Faktori i parë)Pra, kufizën e panjohur e gjejnë me anë të pjesëtimit. Duke pjesëtuar prodhimin me faktorine njohur gjejmë faktorin tjetër. Nxënësit e plotësojnë këtë ushtrim me veprimin e pjesëtimit.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Punë e pavarur, në heshtje nxënësit plotësojnë ushtrimet e dhëna në fletore sipasmodelit.8 • 2 = 16 7 • 3 = 9 • 2 = 8 • 3 = 6 • 3 = 5 • 3 =2 • 8 = 1616 : 8 = 216 : 2 = 8Në përfundim të punës nxënësit kontrollojnë punën me shokun e bankës dukekëmbyer fl etoret dhe duke i rishikuar ato. Bëhet vlerësimi për punën.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 71 dhe ushtrimi 2, faqe 72, te Fletorja e punës.Mësimi 2.51 Tema: Pjesëtimi me 4Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:• Të përshkruajë pjesëtimin me 4, si veprim që grupon në pjesë të barabarta njëbashkësi ose një numër natyror.• Të njehsojë pjesëtimin e numrave me 2, 3 dhe 4 deri në 40.• Të interpretojë pjesëtimin, si veprim të kundërt të shumëzimit deri në 40.Koncepte kryesore: pjesëtimi.Mjete: lapsa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiMarrëdhëniet pyetje-përgjigjeZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Në fl etore të klasës nxënësit të vizatojnë 16 rrathë të parreshtuar. Grupo për 4 duke iqarkuar me laps të kuq.126
- Sa grupe u formuan? (4 grupe ose 16:4 = 4)Formo një rreshtim me 12 trekëndorë.- Sa rreshta janë formuar? (4 rreshta 12 : 4 = 3)- Sa 4 ka numri 12? (3 katra)- Si veprojmë? 12 : 4 = 3- Po numri 8 sa katra ka? (2 katra)Nxënësit vizatojnë 8 katrorë. Qarkojnë me nga 4.- Sa grupe u formuan?Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri.- Sa 4 ka numri 20?Nxënësit duhet të gjejnë numrin e saktë, duhet të bëjnë ndarje, grupim ose zbritjetë njëpasnjëshme. 20 – 4 – 4 – 4 – 4 – 4 = 0Mënyra më e shkurtër e zbritjes së njëpasnjëshme është pjesëtimi (20 : 4 = 5)Numri 5 quhet herës, tregon sa herë është 4 te 20.- Sa katra ka numri 16? 16 : 4 = 424 : 4 = 6, sepse 6 • 4 = 2428 : 4 = 7, sepse 7 • 4 = 28Nxënësit plotësojnë rubrikën Tani di të bëj.Pas përfundimit të punës bëhet lexim zinxhir për të bërë vetëkontrollin: nxënësit qëe njohin mirë shumëzimin, nuk kanë vështirësi në pjesëtim.Në fl etore të klasës plotësojnë ushtrimin 3 për të gjetur herësin.Reflektimi: Marrëdhëniet pyetje - përgjigje.Mësuesi/ja kontrollon përvetësimin e fakteve të pjesëtimit me përgjigje tëdrejtpërdrejta duke kontrolluar të gjithë nxënësit. P.sh.:- Sa 4 ka 16, 20, 8,12 , 24, 32, 28, 36, 40- Sa 3 ka 6, 12, 18, 24, 30, 27, 21, 15, 9- Sa 2 ka 8, 6, 4, 12, 16, 18, 20, 10, 14Aktivizohen të gjithë në pjesëtimin e numrave me 4 p.sh.:12 : 4 = 20 : 4 = 28 : 4 = 40 : 4 =16 : 4 = 24 : 4 = 36 : 4 = 8 : 4 =Nxënësit do të gjejnë herësin dhe do të argumentojnë me gojë duke bërë edheprovën (32 : 4 = 8, sepse 8 • 4 = 32).Bëhet stimulimi i nxënësve që japin përgjigje të sakta.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 2, faqe 72, te Fletorja e punës.127
Mësimi 2.52Tema: Një vështrim ndrysheObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të shpjegojë me anë të tabelave pjesëtimin e numrave deri në 40 me 2, 3, 4.• Të njehsojë pjesëtimin e dy numrave duke shfrytëzuar faktet e shumëzimit.• Të kryejë pjesëtimin e numrave deri në 40 me 1, 2, 3, 4, duke u mbështetur nëveprimin e shumëzimit.Koncepte kryesore: pjesëtimi, kufi zë e panjohur.Mjete: fi sha mësimore, tabela.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLoja stafetëRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Lojë stafetë.Mësuesi/ja organizon një veprimtari në formë loje, sipas skuadrave ose sipasgrupeve rikujtim i njohurive me 1 ushtrim shumëzimi dhe 2 ushtrime pjesëtimi, që dalinnga shumëzimi. Nxënësi pasi të përfundojë ushtrimin që i takon, ia pason fl etën shokutpasardhës ose në krah. Ushtrimet janë këto:Grupi 1 6 • 3 = 8 • 3 = 7 • 2 = 4 • 9 = 9 • 3 =Grupi 2 8 • 3 = 9 • 4 = 5 • 3 = 7 • 4 = 4 • 6 =Grupi 3 3 • 7 = 5 • 4 = 9 • 3 = 4 • 8 = 4 • 9 =Grupi 4 4 • 6 = 4 • 7 = 8 • 3 = 3 • 7 = 9 • 2 =Nxënësi vepron në këtë mënyrë për ushtrimet e tij p.sh.:4 • 6 = 24 24 : 4 = 6 24 : 6 = 4Nxënësit që përfundojnë ushtrimin vazhdojnë në fletore me ushtrimet e dhëna në tabelësi më poshtë:12 : 4 = 24 : 4 = 36 : 4 = 21 : 3 =16 : 4 = 27 : 3 = 40 : 4 = 15 : 3 =18 : 3 = 32 : 4 = 28 : 4 = 20 : 4 =Nxënësit kontrollojnë punën e bërë me shokun e bankës, ndërkohë jepen rezultatete ushtrimeve në lojë. Shpallet grupi fi tues.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.1 2 3 4 5xxxx128xxxxxx2 4 6 8 10 ...Hapet teksti. Nxënësit vështrojnë me vëmendjeushtrimet. Ndryshe nga rastet e tjera është vendosurtabela e kësaj forme.Çdo numër poshtë shtyllave pjesëtohet me numrin eelementëve të çdo shtylle dhe gjejnë sa grupe dyshe kaçdo numër. P.sh., 10 : 2 = 5 d.m.th. 10 ka 5 dyshe.
132639412515 ...E njëjta gjë ndodh dhe në pjesëtimin me 3.Çdo numër poshtë shtyllave pjesëtohet menumrin e elementeve të çdo shtylle dhe gjejmë mesa grupe me nga 3 përbëhet çdo numër.Nxënësit plotësojnë dy kolonat e pjesëtimit tënumrave me 2, 3 dhe 4. Në pjesën e dytë nxënësitformojnë vetë barazimet si modeli ku çdo shumëzimka dy pjesëtime.Në pjesën e tretë të mësimit ushtrimet janë të një shkalle vështirësie më të madhe.Nxënësit do të gjejnë kufi zën e panjohur me një rreshtim.Nxënësi me tentativë mund të provojë numrat duke i shumëzuar me 4, si p.sh., 4 me1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 dhe gjen të panjohurën, por mënyra më e shkurtër është pjesëtimi.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në Fletoren e punës, faqe 73, nxënësit punojnë ushtrimin 1. Sipas grupeve A dhe Bnxënësit kryejnë nga 10 fakte të shumëzimit në shtyllë, duke i shndërruar në dy pjesëtimesi modeli. Kështu veprohet për të gjithë ushtrimet. Në përfundim të punës, nxënësitkëmbejnë fl etoret dhe bëjnë kontrollin e detyrës, edhe pse nuk kanë ushtrime të njëjta.Në fund lexojnë zinxhir nga një fakt shumëzimi e pjesëtimi për të bërë vetëvlerësimin.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1, 2, 3, faqe 73, te Fletorja e punës.Mësimi 2.53 Tema: Pjesëtimi me 5Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përshkruajë pjesëtimin me 5, si veprimi më i shkurtër i zbritjes së njëpasnjëshme.• Të njehsojë pjesëtimin e numrave deri në 50, duke shfrytëzuar provën e shumëzimit.• Të japë mendime rreth përbërjes së numrave me çifte faktorësh.Koncepte kryesore: pjesëtimi, faktor, herës.Mjete: tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari në dyshe.Ai/ajo u thotë nxënësve që të bashkojnë duart me duar me shokun e bankës.- Sa gishta keni gjithsej? (20)- Sa gishta ka një dorë? (5)- Sa 5 ka numri 20? (4 pesa) e provojnë duke bërë zbritje të njëpasnjëshme.129
20 - 5 = 15 - 5 = 10 - 5 = 5 - 5 = 01 dorë + 1 dorë + 1 dorë + 1 dorë = 4 duar • 5 = 20 gishtaose mënyra më e shkurtër është pjesëtimi 20 : 5 = 4- Sa 5 ka numri 10? (2) Po numri 15?- Sa 5 ka numri 25? (5)Një nxënës thotë: 5 • 4 = 20Një nxënës tjetër thotë: 20 : 5 = 4Një tjetër thotë: 8 • 5 = 40Nxënësi tjetër thotë: 40 : 8 = 5, kjo lojë vazhdon gjithmonë në dyshe, duke u pasuarnga shoku i bankës.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapen librat dhe plotësohet ushtrimi 1:40 : 5 = 8 35 : 5 = 7 25 : 5 = 5 15 : 5 = 3Në rubrikën Tani di të bëj, nxënësit plotësojnë ushtrimin 1 duke bërë dhe provën.15 : 5 = 3 sepse 3 • 5 = 1545 : 5 = 9 sepse 9 • 5 = 45Ushtrimi 2 plotësohet në formë gare nga nxënësit. Ata vendosin herësin e duhur dhebëjnë provën me shumëzim të herësit me faktorin e njohur.10 : 2 = 5 sepse 5 • 2 = 1024 : 4 = 6 sepse 6 • 4 = 24Kontrollojnë rezultatet duke bërë lexim zinxhir nga të gjithë nxënësit.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në Fletoren e punës, faqe 73, nxënësit do të gjejnë përbërësit e numrave në këtëformë: dy 63 dysha dy 4 gjashtë 26 8 katër 2 12 tre 42 tresha një 8 katër 3tetë 1 një 12dhymbëdhjetë 1Kjo është një mënyrë tjetër më e përshtatshme, që nxënësit të tregojë çifte faktorëshpër të njëjtin numër, p.sh.:(2 • 9)(2 • 8) (9 • 2) (2 • 10)16 (8 • 2) 18 (3 • 6) 20 (10 • 2)(4 • 4) (6 • 3) (4 • 5)(1 • 16) (18 • 1) (5 • 4)Në përfundim të punës nxënësit lexojnë detyrën me shokët e bankës dhe korrigjojnëgabimet. Bëhet vlerësimi.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3, faqe 74, te Fletorja e punës.10
Mësimi 2.54 Tema: Pjesëtimi me 6Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të interpretojë ndryshe pjesëtimin si veprim i kundërt i shumëzimit.• Të shfrytëzojë veprimin e shumëzimit për të bërë pjesëtimin e dy numrave.• Të listojë të gjithë përbërësit e numrave në çifte faktorësh.• Të listojë të gjithë përbërësit e numrave në çifte faktorësh.Koncepte kryesore: pjesëtim, prodhim, faktor, herës.Mjete: tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLojë në grupeRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiKëmbim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Lojë në grupe.Zbulohet tabela me ushtrimet e dhëna sipas skuadrave. Çdo nxënës do të plotësojë nëpjesën e parë të petalit të lules, me anë të pjesëtimit, faktorin e panjohur ose herësin.2550459302024128318124910515 40 4 728 27 330405203536164321821 15 6Nxënësit ndjekin me vëmendje plotësimin e petaleve të luleve dhe përcaktojnëskuadrën fi tuese për saktësi dhe shpejtësi të kryerjes së veprimeve.Realizim i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Hapet teksti. Nxënësit lexojnë titullin e mësimit. Pjesëtimi me 6.Nxënësit diskutojnë rreth fi gurave.- Ç’tregon etiketa e kutive? (Llojin e frutave)Pra, dhe frutat ndahen ose grupohen sipas llojit. Kjo do të thotë që pjesëtimi ështëndarje ose grupim i sendeve, i frutave ose i bashkësive.Fumetet na ftojnë për të menduar:Mendo? • 6 = 30- Sa 6 ka numri 30?Diskutohet që mund të veprojmë në disa mënyra:1 - duke grupuar nga 62 - duke bërë zbritje të njëpasnjëshme11
Mënyra më e shkurtër është duke pjesëtuar me 6.30 prodhimi: faktorin 6 dhe 5 herësi ose faktori tjetër.Kështu veprojmë dhe për rastet e tjera.? • 6 = 36 ? • 6 = 48 ? • 6 = 42 ? • 6 = 54Mënyrë tjetër është tentativa për të shumëzuar numrat me 6 derisa të plotëohetbarazimi. Plotësohet ushtrimi poshtë duke bërë dhe provën me shumëzim.54 : 6 = 9 sepse 9 •6 = 5448 : 6 = 8 sepse 8 • 6 = 48Reflektimi: Këmbim në dyshe.Në rubrikën Tani di të bëj, nxënësit plotësojnë të pavarur faktet e shumëzimit nëushtrimin 1.36 : 6 12 : 6 18 : 6 42 : 6 16 : 624 : 6 48 : 6 54 : 6 30 : 6 60 : 6Në ushtrimin 2 nxënësit gjejnë herësin me anë të pjesëtimit. P.sh.:6 54 6 • = 54 ose direkt 54 : 6 = 9= 54 : 6= 9Pasi përfundojnë ushtrimin nxënësit këmbejnë fl etoret dhe kontrollojnë përsaktësinë e kryerjes së detyrës. Bëhet vlerësimi.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 74, te Fletorja e punës.Mësimi 2.55 Tema: Pjesëtimi me 7Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të emërtojë numrat e dhënë dyshifrorë në çifte faktorësh.• Të shfrytëzojë veprimin e shumëzimit për të pjesëtuar numrat me 7.• Të kompozojë pjesëtime të ndryshme me numrin 7 dhe të bëjë provën.Koncepte kryesore: pjesëtimi me 7.Mjete: tabela mësimore, etiketa me numra, kopsa.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPunë në dyshe12
Zhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja pajis nxënësit me një etiketë, e cila ka një numër dyshifror nga 10 deri në60, që janë shumëfi sha të numrave 2, 3, 4, 5, 6Secili nxënës do të përgjigjet rreth përbërjes së numrit me çifte faktorësh, p.sh.:122 • 66 • 23 • 44 • 3Kështu të gjithë nxënësit përgjigjen me gojë për numrat:18, 25, 27 ,30, 32, 36, 40, 42, 45...60.Në fund vlerësohen nxënësit më të shpejtë dhe më të saktë në përgjigje.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri dhe nxënësit lexojnë titullin Pjesëtimi me 7.Fumeti i parë i fton nxënësit të mendojnë.243 • 88 • 34 • 66 • 4202 • 1010 • 24 • 55 • 4Mendo? • 7 = 42Sa 7 ka numri 42?E provojnë së bashku. Mësuesi/ja vizaton në tabelë 42 rrethorë të parreshtuar, ndërsanxënësit mbi banka nxjerrin 42 fasule ose kopsa.Mësuesi/ja i qarkon me shkumës të kuq nga 7 rrethorë, kurse nxënësit i qarkojnë mefi llin e kuq të gjithë kopsat pastaj i grupojnë me nga 7 kopsa çdo grup.- Sa grupe me nga 7 rrethore u formuan? (6grupe)- Sa 7 ka numri 42? (6 shtata)- A na mjafton koha të veprojmë për të gjithërastet si kjo mënyrë? (Jo)- Cila do të jetë mënyra më e shkurtër?(Pjesëtimi)42 : 7 = 6, sepse 6 • 7 = 42Kështu veprohet për • 7 = 48 (kutia është sa)• 7 = 48 49 : 7 = 7• 7 = 56 56 : 7 = 8Në përfundim të punës nxënësit kryejnë pjesëtimet me 7 dhe bëjnë dhe provën meshumëzim.63 : 7 = 9, sepse 9 • 7 = 6356 : 7 = 8, sepse 8 • 7 = 56Reflektimi: Punë në dyshe.Nxënësit punojnë të pavarur ushtrimin 1 te rubrika Tani di të bëj me pjesëtimin enumrave me 7.1
21 : 7 56 : 7 63 : 742 : 7 28 : 7 35 : 7Ushtrimi 2. Gjejmë herësin në këtë mënyrë:27 14 14 : 7 = 2 pastaj zëvendësojmë 7 1497 63 63 : 7 = 9 pastaj zëvendësojmë 7 63Në fund nxënësit këmbejnë fl etoret me shokun e bankës dhe kontrollojnë punën ebërë.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 75, te Fletorja e punës.Mësimi 2.56 Tema: Pjesëtimi me 8Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të shfrytëzojë veprimin e shumëzimit për të bërë pjesëtimin e numrave me 8.• Të identifi kojë të dhënat, kërkesën dhe veprimin në problema të thjeshta.• Të përdorë rrugë të ndryshme për të gjetur herësinKoncepte kryesore: pjesëtimi me 8.Mjete: tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimitMendo, puno në dyshe, shkëmbemendimeRefl ektimiVëzhgo dhe analizoZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja i rikujton nxënësve faktet e shumëzimit për të emërtuar prodhimet me njëfaktor 8. Nga çdo çift nxënësish në banka kërkohet që njëri nxënës të thotë një fakt tëshumëzimit me një faktor 8. Shoku i bankës pjesëton prodhimin me faktorin 8.P.sh.:Nx.1 8 • 2 = 16 Nx. 2 16 : 8 = 2Nx.1 8 • 3 = 24 Nx. 2 24 : 8 = 3Nx.1 8 • 4 = 32 Nx. 2 32 : 8 = 4Nx.1 8 • 10 = 80 Nx. 2 80 : 8 = 10Arrihet në konkluzion se veprimi i kundërt i shumëzimit është pjesëtimi.Realizim i kuptimit: Mendo, puno në dyshe, shkëmbe mendime.Hapet libri dhe nxënësit lexojnë problemën. Ata kujtojnë ç’dinë për problemat.Mësuesi/ja shkruan në tabelë përgjigjet e nxënësve sipas radhës.14
Të dhënat 40 krahë, 8 krahë 1 oktapodPyetja Sa oktapodë janë?Veprimi 40 : 8 = 5 oktapodëPërgjigjja 5 oktapodë kanë 40 krahëE njëjta gjë ndodh me problemin tjetër. Nxënësit në fl etore do të bëjnë zgjidhjen eproblemës, sipas 4 hapave të mësipërm. Diskutohet rreth fumeteve.Mendo? • 8 = 48Sa 8 ka numri 48?48 : 8 = 6Kështu plotësohen në bashkëpunim me nxënësit barazimet e tjera.Punohet ushtrimi 1, ku nxënësit bëjnë pjesëtimin me 8 dhe provën e pjesëtimit.24 : 8 = 3 sepse 3 • 8 = 2472 : 8 = 9 sepse 9 • 8 = 72Reflektimi: Vëzhgo dhe analizo.Nxënësit plotësojnë ushtrimet 2 dhe 3 në tekst. Kërkohet mënyra se si e gjejnëherësin.- Çfarë tregon numri 8? (numrin e rreshtave)- Po numrin 32 si e quajmë? (prodhim ose rreshtim)8 32 - Çfarë na mungon në ? (numri i shtyllave, faktori i panjohur ose herësi)- Si mund ta gjejmë atë? (Me pjesëtimin 32 : 8 = 4)Kështu argumentojmë rreth ushtrimit 2.Ushtrimi 3 kryhet më shpejt, pasi nxënësit shfrytëzojnë me mend shumëzimin, për tëgjetur herësin më pjesëtim.56 : 8 = 7 sepse 7 • 8 = 56Bëhet kontroll me gojë i ushtrimit 1 në Fletoren e punës, mes dy shokëve të bankës.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 2, faqe 75 dhe ushtrimi 2, faqe 76, te Fletorja e punës.Mësimi 2.57 Tema: Pjesëtimi me 9Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të emërtojë prodhimin me një faktor 9 dhe të zbatojë pjesëtimin si veprim i kundërtme shumëzimin.• Të dallojë të dhënat, kërkesën dhe veprimin në problema të thjeshta.• Të shfrytëzojë veprimin e shumëzimit për të bërë pjesëtimin e numrave me 9, me 8dhe 7.Koncepte kryesore: pjesëtimi me 9.Mjete: tabela mësimore.15
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillim i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit kujtojnë shumëzimin me 9, si bazë për të kryer pjesëtime me 9. Në çdo bankënjëri nxënës tregon një fakt të shumëzimit me 9, shoku i bankës e kthen atë në pjesëtim.P.sh.:Nxënësi 1 9 • 3 = 27 Nxënësi 2 27 : 9 = 3Nxënësi 1 9 • 4 = 36 Nxënësi 2 36 : 9 = 4Nxënësi 1 9 • 10 = 90 Nxënësi 2 90 : 9 = 10Të gjithë nxënësit zinxhir tregojnë shumëzimin dhe pjesëtimin e numrave me 9.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet teksti. Nxënësit lexojnë problemën. Përcaktojnë të dhënat në tabelë.Të dhënatPyetjaVeprimiPërgjigjja36 fëmijë, 9 lojtar skuadraSa skuadra formohen?36 : 9 = 4 skuadraMe 36 fëmijë formohen 9 skuadra.E njëjta rrugë ndiqet dhe për problemën 2.Nxënësit e punojnë në fl etore për 5 minuta (vetëm zgjidhja).Më poshtë fumetet na ftojnë.Mendo?? • 9 = 63Sa 9 ka numri 63?63 : 9 =7Mendo?? • 9 = 72Sa 9 ka numri 72?72 : 9 =8Mendo?? • 9 = 81Sa 9 ka numri 81?81 : 9 =9Në ushtrimin 1 nxënësit bëjnë pjesëtimin me 9 dhe shfrytëzojnë shumëzimin për tëbërë provën e pjesëtimit.Në ushtrimin 2 gjejnë herësin në këtë mënyrë:58 40 40 : 8 = 5 8 4016
Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në fl etore të klasës nxënësit dotë plotësojnë sipas grupeve këtopjesëtime.Pasi të përfundojnë tabelat punojnënë Fletoren e punës, ushtrimin 1.Nxënësit gjejnë faktorin e panjohurose herësin.: 981 918273654639072: 864 832244056728016: 714 22835426356721Bëhet rishikimi i punës së bërë duke lexuar përfundimet nga të gjithë nxënësit me radhë.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3, faqe 76, te Fletorja e punës.Mësimi 2.58 Tema: Pjesëtimi me 10Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të emërtojë prodhime me faktorë nga 2-10 dhe të zbatojë pjesëtimin si veprim tëkundërt të shumëzimit.• Të identifi kojë të dhënat, kërkesën dhe veprimin në problema të thjeshta.• Të njehsojë herësin e pjesëtimit të numrave me dhjetëshe të plota me 10.Koncepte kryesore: problema me pjesëtim.Mjete: tabela mësimore, fi sha.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiImagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Imagjinatë e drejtuar.Pajiset secili grup me fl etën e ushtrimeve, të dhëna në formë loje me fi gura.3 grupe me nga 5 nxënës do të kenë këtë tip ushtrimesh:3545 54 81 7257Çdo nxënës do të vendosë 2 faktorët për çdo prodhim të dhënë.3 grupet e tjera do të kenë këtë tip ushtrimesh.63485636649689817
Çdo nxënës do të vendosë herësin që mungon në anë të pjesëtimit. Në fund shpalletgrupi fi tues për shpejtësinë dhe saktësinë.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri dhe nxënësit diskutojnë rreth fi gurës dhe problemës në tekst.Kujtojnë rrugën që duhet ndjekur në zgjidhjen e problemave.1. Të dhënat2. Pyetja3. Veprimi4. Përgjigjja20 nxënës, 10 bankaSa nxënës ulen në një bankë?20 : 10 = 2 nxënësNë çdo bankë ulen 2 nxënësNë përshtatje të problemës është dhënë dhe fumeti.Mendo?? • 10 = 20Sa 10-ta ka numri 20?20 : 10 = 2Kështu veprojmë dhe për rastet e tjera, ku një nxënës bën pyetjen, ndërsa tjetri përgjigjetnë këtë mënyrë: p.sh.,Nxënësi 1 Sa 10-ta ka numri 40? Nxënësi 2 40 : 10 = 4Nxënësi 1 Sa 10-ta ka numri 60? Nxënësi 2 60 : 10 = 6Nxënësi 1 Sa 10-ta ka numri 80? Nxënësi 2 80 : 10 = 8Siç shihet kemi dhjetëshe të plotë me pjesëtim.Kujtojnë shumëzimet që të bëjnë pjesëtimet.Nxënësi 1 5 • 10 = 50 Nxënësi 2 50 : 10 = 5Nxënësi 1 7 • 10 = 50 Nxënësi 2 70 : 10 = 7Bëhet plotësimi i ushtrimit 1, nxënësit do të gjejnë herësin, pastaj lexojnë rezultatin.Ushtrimi 2. Nxënësit kontrollojnë në fi llim njëri-tjetrin me gojë në këtë mënyrë:Sa 9-ta ka 90? 90 : 9 = 9 Njëri nxënës pyet, tjetri përgjigjet.Sa 3-ta ka 9? 9 : 3 = 3Sa 6-ta ka 41? 42 : 6 = 7Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në fl etore të klasës nxënësit plotësojnë ushtrimet e dhëna në tabelë për të gjeturherësin. Nxënësit mund të bëjnë vizatimin e diagrameve ose të shkruajnë barazimetnë formë kolonash.3556 49 6321707224 48 3264564565 81 36907228Në përfundim të punës, nxënësit këmbejnë fl etoret me njëri-tjetrin dhe lexojnë rezultatetduke e bërë vetë korrigjimin.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 76 dhe ushtrimi 2, faqe 77, te Fletorja e punës.18: 714 16 : 880 18 : 727
Mësimi 2.59Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë të dhënat, kërkesën dhe veprimin në problema të thjeshta.• Të shfrytëzojë kërkesat e problemave për të përcaktuar veprimin e mundshëm.• Të zgjidhë problema të thjeshta në situata konkrete me veprimin e pjesëtimit.Koncepte kryesore: problema me pjesëtim.Mjete: lapsa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiStuhi mendimesh (Brainstorming)Realizimi i kuptimit Vëzhgo,analizoRefl ektimiMendo, puno, shkëmbe mendimeZhvillimi i mësimit:Evokimi: Stuhi mendimesh (Brainstorming).Mësuesi/ja pyet nxënësit: - Çfarë keni mësuar për problemat?Përgjigjet e nxënësve vendosen pranë diagramës.përgjigjediagramaskemashumëzimipjesëtimitë dhënatProblemazbritjakërkesaveprimimbledhjaRealizim i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Hapet teksti dhe lexohet problema.Nxiten nxënësit të arsyetojnë rreth problemës 1.- Çfarë kërkon problema?- Cilat janë të dhënat e problemës?- Ç’tregon numri 32 (lapsa)? Po numri 4?- Me çfarë veprimi duhet ta zgjidhim problemën?Paraqitet zgjidhja e problemës me diagrame në tabelë nga mësuesi/ja në bashkëpunimme nxënësit dhe bëhet zgjidhja.32 : 48Klasa ndahet në dy grupe dhe kërkohet të zgjidhin problemat 2 dhe 3 në mënyrë tëpavarur, bazuar te modeli i ushtrimit 1.Problema për secilin grup duhet të shkruhet në fl etore.19
Të qarkohen të dhënat me laps të kuq.Të vijëzohet pyetja e problemës me laps blu.Pastaj të bëhet zgjidhja e problemës sipas 4 hapave.Reflektimi: Mendo, puno, shkëmbe mendime.Nxënësit sipas grupeve A dhe B, bëjnë zgjidhjen e problemave.Grupi A: Problema 2Të dhënat:Pyetja:Veprimi:Sa peshq hëngri secili fëmijë?12 peshq, 4 fëmijëMe diagram:12 : 4Me numra:12 : 4 = 3 peshq çdo fëmijëPërgjigjja:Grupi B: Problema 3 .Të dhënat:Pyetja:Veprimi:3Secili fëmijë hëngri nga 3 peshq56 arka, 7 dyqaneSa arka do të çojë punëtori në dyqan?Me diagram:56 : 7Me numra:56 : 7 = 8 arkaPërgjigjja:8Një dyqan mori 8 arkaPërfaqësues nga dy grupet shpjegojnë zgjidhjen e problemave edhe një herë nëtabelë. Çdo nxënës vlerëson dhe kontrollon punën e tij.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 77, te Fletorja e punës.Mësimi 2.60Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë të dhënat dhe kërkesën në problemat e thjeshta.• Të shfrytëzojë të dhënat dhe pyetjen e problemës për të përcaktuar veprimin tëshoqëruar me diagrame.• Të zgjidhë problema të thjeshta duke përdorur pjesëtimin.Koncepte kryesore: problema me pjesëtim, diagram.Mjete: tabela mësimore, lapsa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Imagjinatë e drejtuarRefl ektimiDiskuto, shkëmbe mendime140
Zhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja u rikujton nxënësve faktet e pjesëtimit deri me 10.36 : 9 = 72 : 8 = 81 : 9 = 28 : 7 =54 : 9 = 42 : 7 = 90 : 10 = 24 : 8 =48 : 6 = 63 : 9 = 35 : 7 = 48 : 8 =Trego numra që pjesëton numrat: 20, 16, 24,12, 18.P.sh.: 20 pjesëton numrat: (1, 2, 4, 5, 10, 20).16 (1, 2, 4, 8, 16)24 (1, 2, 3, 4, 6, 8, 12, 24) Numrat 2 dhe 12 për nxënësit cilësorë.12 (1, 2, 3, 4, 6, 12)18 (1, 2, 3, 6, 9, 18)15 (1, 3, 5, 15)Tërhiqet vëmendja: çdo numër tek ose çift pjesëtohet me 1 dhe me vetveten, përveçnumrave të tjerë.Realizim i kuptimit: Imagjinatë e drejtuar.Hapet libri dhe nxënësit lexojnë problemat 4, 5, 6. Në problema qarkojnë të dhënatdhe vijëzojnë pyetjen kryesore me ngjyrë të kuqe e blu.Në fl etore nxënësit bëjnë zgjidhjen e problemave 4, 5 dhe 6, duke zbatuar rrugën eduhur me 4 hapat.Lihen nxënësit të pavarur në zgjidhjen e problemave.Kërkohet që veprimi të shoqërohet me diagrame dhe me numra.Në këtë rast matet dhe niveli i përvetësimit të njohurive nga nxënësit në problema.Reflektimi: Diskuto, shkëmbe mendime.Në tabelë dalin nxënës të tre niveleve.- Nxënës që kanë mundur të zgjidhin vetëm një problemë.- Nxënës që kanë mundur të zgjidhin vetëm dy problema.- Nxënës që kanë zgjidhur të gjitha problemat.Në të tri rastet problema do të zgjidhet mediagram dhe me numra me veprimin e pjesëtimit.:Problema 4Problema 5Problema 640 : 5 = 8 orë në ditë27 : 9 = 3 kumbulla çdo shoku72 : 8 = 9 çanta.....Bëhet vlerësimi i nxënësve për të tri nivelet.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 3 dhe 4, faqe 77, te Fletorja e punës.141
Mësimi 2.61Tema: Mbledhja e numrave treshifrorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të shkruajë numra treshifrorë me dhjetëshe të plota bazuar në numrin e pllakave tëshufrave.• Të plotësojë vargun e numrave 3 shifrorë pasi të zbulojë rregullën me operatorin embledhjes e zbritjes.• Të gjejë shumën e numrave treshifrore pa kalim të dhjetëshes me mbledhje nështyllë.Koncepte kryesore: shuma, vargu rritës, zbritës.Mjete: pllaka, shufra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit sipas grupeve në bashkëpunim me njëri-tjetrin formojnë numra me pllaka eshufra.- Sa kube ka një shufër?- Sa kube ka një pllakë?Sipas kërkesës së dhënë nga mësuesi/ja, nxënësit formojnë me pllaka e shufranumrat:200, 100, 500, 400, 300 (me pllaka)270, 150, 320, 230, 460, 710 (me pllaka e shufra)Në fl etore të klasës nxënësit shkruajnë numrat që diktohen nga mësuesi/ja.130, 200, 150, 420, 370, 950, 600, 840...Korrigjojnë gabimet me shokun e bankës.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri. Nxënësit vëzhgojnë ushtrimin 1 të shoqëruar me fi gura. Lexojnë numrat eformuar.240 dhe 350Nxënësit plotësojnë në mënyrë të pavarur ushtrimin 2. Në shkrimin e numrave treshifrorë.Në ushtrimin 3, nxënësit zbulojnë rregullën e plotësimit të vargut.280 290 300 310 Vargu rritet me operator +10+10 +10 +10142
- Çfarë vargu quhet? (Varg rritës)Nxënësit shohin rastin e fundit........... ............ ............ 800, 820Me operatorë të kundërt do plotësojmë vargun.740 760 780 800 820-20 -20 -20 -20Vargu është përsëri rritës me +20, por ne e plotësuam me - 20 operatorin e kundërt tëmbledhjes që është zbritja.Diktohet mbledhja e numrave sipas pllakave e shufrave.2 pllaka 6 shufra 260+ 4 pllaka 3 shufra + 4306 pllaka 9 shufra 690Kështu plotësohet edhe rasti i dytë.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në rubrikën Tani di të bëj, nxënësit kryejnë mbledhjen në shtyllësipas rendit të njësheve, dhjetësheve e qindësheve.Në rast se nuk i keni vendosur rendet poshtë njëri-tjetrit, nuk mund të keni shuma të sakta.Në përfundim të punës, nxënësit lexojnë shumat e 12 ushtrimeve të kryera me mbledhjenë shtyllë.Nxënësit që përfundojnë më shpejt punojnë dhe ushtrimin 1, në Fletoren e punës, faqe 77.Bëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 2, faqe 77, dhe 3 faqe 78 në Fletoren e punës.+260320580Mësimi 2.62 Tema: Mbledhja e numrave treshifrorë me kalim të 10Objektivat: Në fund të orës nxënësi të jetë i aftë:• Të emërtojë shumat e numrave njëshifrorë me kalim të 10 dhe të numrave dyshifrorëdhe treshifrorë.• Të njehsojë shumat e numrave gjatë dhe shkurt me kalim të 10 me algoritëm.• Të krahasojë shumat e gjetura gjatë dhe shkurt të numrave treshifrorë me kalim të 10.Koncepte kryesore: mbledhja e numrave treshifrorë.Mjete: shufra, kube, tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiKëmbim në dysheRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Këmbim në dyshe.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me shufra e kube.14
Nxënësit në bashkëpunim me njëri-tjetrin nxjerrin njëri kubet, ndërsa tjetri shufrat përtë formuar numrat që dikton mësuesi/ja. P.sh.:Formo numrat 68, 42, 65, 36, 92... vazhdon veprimtaria.Kërkohet të gjejnë shumat e numrave njëshifrorë me kalim të 10, p.sh.:9 + 8 është sa 10 + 7 = 179 + 7 është sa 10 + 6 = 168 + 6 është sa 10 + 4 = 148 + 7 është sa 10 + 5 = 15Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja u kujton nxënësve mbledhjen në shtyllë dhe në rresht me 2 mbledhorë mekalim të 10:në shtyllë 35 në rresht 35 + 27 = 30 + 5 + 20 + 7+ 27 = 30 + 20 + 5 + 762 = 50 + 12= 62Nxënësit shkruajnë në fl etore mbledhjen gjatë me numra treshifrorë.538+ 12715 mbledhim njësht (8+7)50 mbledhim dhjetëshet (30+20)600 mbledhim qindëshet (500+100)655 emërtohet shuma e plotë (655)Plotësojnë këtë mbledhje me algoritmin shkurt.538+ 127665Nxënësit krahasojnë rezultatet e mbledhjes gjatë dhe shkurt.665 = 665 kemi të njëjtin përfundim.Hapet teksti. Nxënësit plotësojnë në mënyrë të pavarur ushtrimin 1.68 6 shufra e 8 kube92 9 shufra e 2 kubeUshtrimi 2. Nxënësit, pasi e plotësojnë, lexojnë shumat e mbledhjes së njësheve 7 + 8,të dhjetësheve 30 + 40 dhe të qindësheve 500 + 200.Plotësohet dhe ushtrimi 3, duke zbatuar algoritmin e mbledhjeve gjatë dhe shkurt.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në rubrikën Tani di të bëj, nxënësit plotësojnë tekstin. Në fl etore veprojnë në këtëmënyrë:Njëri nxënës në bankë kryen mbledhjet me algoritmin e mbledhjes gjatë. Shoku ibankës po këto ushtrime i kryen me algoritme shkurt. Ushtrimet janë shkruar në tabelëdhe janë këto:236 618 326 435 139 528 618 352+ 154 + 127 + 435 + 148 + 257 + 337 + 148 + 218144
Secili nxënës punon në heshtje për gjetjen e shumës. Të njëjtin ushtrim e kryejnë nëdy mënyrat.10Nxënësi 1 236 Nxënësi 2 236+ 154 + 15410 39080300390Rezultatet janë të njëjta d.m.th., që shuma është gjetur saktë për të dyja rastet. Nxënësitqë përfundojnë punën në fl etore plotësojnë ushtrimin 2, shumëzimet me 4 dhe 5 dhekalojnë në Fletoren e punës te ushtrimet 1 dhe 2.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 3 dhe 4, faqe 79, te Fletorja e punës.Mësimi 2.63 Tema: Mbledhja me kalim të 100Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përshkruajë me fjalët e tekstit mbledhjen e numrave treshifrorë me kalim të 100.• Të njehsojë shumat e numrave treshifrorë me kalim të 100.• Të zbatojë mbledhjen në situata të thjeshta problemore.Koncepte kryesore: mbledhja me algoritëm, problema.Mjete: shufra, kube, pllaka, lapsa me ngjyra, tabela.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiVëzhgo - analizoZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me shufra e kube.Në bashkëpunim me njëri-tjetrin, nxënësit në banka do të formojnë numrin që diktohetnga mësuesi/ja.Nxënësi i parë nxjerr 8 shufra.Nxënësi i dytë nxjerr 5 shufra.Do të bëhet mbledhja e shufrave. Nxënësit radhitin dhe bashkojnë shufrat.+ =8 shufra + 5 shufra =13 shufra80 kube + 50 kube = 100 + 30 = 130 kubeDuke radhitur shufrat, shohim se me 10 shufra formohet një pllakë dhe teprojnë 3 shufra.145
Atëherë, mësuesi/ja shkruan në tabelë:8 shufra + 5 shufra = 13 shufra80 + 50 = 130Përsëritet veprimtaria me shufra.Nxënësi i parë nxjerr 9 shufra.Nxënësi i dytë nxjerr 6 shufra. Në tabelë mësuesi/ja shkruan:9 shufra + 6 shufra = 15 shufra90 + 60 = 100 + 50= 150Kështu veprohet dhe me të tjerat.Realizim i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Në fl etoren e klasës nxënësit shkruajnë algoritmin gjatë të mbledhjes në shtyllë.150+ 270120300420mbledhim dhjetëshet (50+70)mbledhim qindëshet (100+200)gjejmë shumën e plotë (420)150Algoritmi shkurt: + 270420Kemi mbledhje me kalim të 10 dhe të 100.Nxënësit punojnë të pavarur në plotësimin e ushtrimit 1 në tekst me kalim të 10 dhetë 100.Reflektimi: Vëzhgo - analizo.Në fl etore nxënësit bëjnë zgjidhjen e problemës 2.- Çfarë mund të gjesh? Ka shumë mënyra zgjidhjeje, pasi në problemë mungonpyetja kryesore. Nxënësi mund të përdorë pyetjet:- Sa lekë gjithsej?- Sa kg më shumë ose sa kg gjithsej?Zgjidhja e problemave do të shoqërohet me diagrame të tilla:146345+ 28813120500633mbledhim njëshet (5+8)mbledhim dhjetëshet (40+80)mbledhim qindëshet (300+200)gjejmë shumën e plotë (633)256 l 173 l ose 256 + 173429 429Të mbështetur te kërkesa e vendosur nga nxënësit mund të bëhet dhe me veprimine zbritjes.
87Sa kg më shumë peshon babi nga i biri?32 87 - 3255 55 kg më shumë peshon babi nga i biri.Bëhet vlerësimi i nxënësve për alternativat e zgjidhjes se problemave.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3, faqe 79, te Fletorja e punës.Mësimi 2.64Tema: Një vështrim ndrysheObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të shpjegojë me fjalët e tekstit algoritmin e mbledhjes gjatë me numra treshifrorëme kalim të 10 e 100.• Të njehsojë shumat e numrave treshifrorë me kalim të 10 e 100.Koncepte kryesore: mbledhja me numra treshifrorë.Mjete: tabela mësimore, lapsa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLoja stafetëRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Loja stafetë.Mësuesi/ja organizon lojën për të parë shkallën e përvetësimit të numrave treshifrorëme kalim të 10 ose 100. Në fl etët e përgatitura nga mësuesi/ja planifi kohet që çdonxënës të kryejë një mbledhje me algoritmin shkurt me këto ushtrime, p.sh.:258+ 187452+ 189574+ 138283+ 157148+ 138Nxënësi që përfundon ushtrimin ia pason shokut pasardhës, e kështu vazhdojnëme radhë. Nxënësi që përfundon ushtrimet në lojë, do të dalë në tabelë dhe do të bëjëpërsëri një mbledhje numrash treshifrorë me algoritmin e gjatë. Tabela ndahet në 6 derinë 8 pjesë dhe ndalin njëkohësisht 6-8 nxënës.Në fund, mësuesi/ja vlerëson nxënësit nga ushtrimet e lojës dhe nga tabela. Shpallengrupet fi tuese dhe fi tuesit për saktësi dhe shpejtësi të kryerjes së ushtrimeve.147
Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri dhe nxënësit vëzhgojnë me 1kujdes të tri tabelat.361 dhjetësheNë tabelën e parë rikujtojnë mbledhjene numrave dyshifrorë me kalim të 10.+ 27636 + 7 = 1 dhjetëshe + 3 njësheNë tabelën e dytë me fumetin nxitennxënësit të tregojnë me gojë për mënyrëne mbledhjes.Në fi llim mbledhin njëshet dhe rezultatiështë vendosur poshtë rendit të njësheve.Pastaj mbledhim dhjetëshet:60 + 13 = 6 dhjetëshe + 3 njëshe1372+ 4858577 + 8 = 15 → 5 lihet te dhjetëshet,ndërsa 1 kalon te qindëshet.Më pas mbledhin qindëshet 39 + 49 + 19, që kishin në kuti dhe rezultati doli 857.E njëjta gjë ndodh dhe me tabelën e fundit ku kemi mbledhje me kalim të 10.Nxënësit plotësojnë në tekst ushtrime më kalim të 10 dhe me kalim të 100 me numradyshifrorë dhe treshifrorë.Reflektimi: Mendo, puno në dyshe, shkëmbe mendime.Në tabelë janë vendosur në etiketa këto numra. 325 156Nxënësit të hartojnë me to situata problemore konkrete të jetës së përditshme dukezbatuar me veprimin e mbledhjes në zgjidhjen e tyre. P.sh.:Beni me 325 lekë bleu disa libra dhe me 156 lekë një lodër elektronike.- Sa lekë shpenzoi Beni?Në përfundim të punës, nxënësit lexojnë problemat që kanë hartuar sipas mënyrëssë tyre dhe tregojnë zgjidhjen me diagrame.325 156 481Bëhet vlerësimi i nxënësve.325 + 156481Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 80, te Fletorja e punës.Mësimi 2. 65Tema: ProblemaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë të dhënat dhe kërkesën në problema që zgjidhen me dy veprime.• Të shfrytëzojë të dhënat me relacionet “më shumë se” dhe kërkesën për zgjidhjene problemës.• Të zgjidhë problema me dy veprime dhe t`i paraqesë ato në skema e diagrame.Koncepte kryesore: problema me dy veprime, skema.Mjete: tabela mësimore, lapsa me ngjyra.148
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Vëzhgo - analizoRefl ektimiMendo, puno në dyshe, shkëmbe mendimeZhvillim i mësimitEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit kujtojnë çfarë dallojmë në problema dhe si zgjidhen ato.Nxënësit në problema do të identifi kojmë të dhënat dhe kërkesën.- mbledhjeProblemat zgjidhen me:- zbritje- shumëzim- pjesëtimPër secilin rast kërkohet që nxënësit të hartojnë sipas 4 grupeve problema të thjeshta metë katra veprimet. Për formimin e tyre të përdoren relacionet “më shumë se”, “ më pak se”.20 lule u ndanë në 4 vazo.- Sa lule kishte një vazo?U mbollën 3 rreshta me 7 pemë.- Sa pemë u mbollën gjithsej?Shumë nxënësve u jepet fjala për të argumentuar.Realizim i kuptimit: Vëzhgo - analizo.Hapet teksti dhe nxënësit lexojnë problemat.Me laps të kuq qarkojnë të dhënat, ndërsa me laps blu vijëzojnë kërkesën.Kërkohet që të interpretohet teksti i problemës derisa të kuptohet mirë.Në problemën 1 dihet:Nxënës të ciklit të ulët janë 157.Nuk dihet: Sa nxënës janë në ciklin e lartë?Dihet se: Nxënës të ciklit të lartë janë aq sa nxënësit e ciklit të ulët, por 26 nxënës mëshumë.Problema zgjidhet me dy kërkesa:1. Sa nxënës ka cikli i lartë?157 + 26 = 183 nxënës2. Sa nxënës ka gjithsej shkolla?157 + 183 = 340 nxënësPërgjigje: Shkolla ka 340 nxënës gjithsej.Reflektimi: Mendo, puno në dyshe, shkëmbe mendime.Lihen nxënësit të lexojnë dhe të arsyetojnë rreth problemës 2 dhe 3, dukebashkëpunuar me njëri-tjetrin. Bazuar në problemën 1, nxënësit bëjnë zgjidhjen eproblemave të shoqëruar dhe me skemën.Pasi plotësojnë dhe ushtrimin 4 në tekst dalin nxënës në tabelë dhe tregojnë mënyrëne zgjidhjes së problemave të shoqëruar dhe me skemat.157157157 + 18326Cikli i ulët183340Cikli ilartë149
Problema 2 Problema 3QershiPako mish pule285319186285 34 Kumbulla115 264Pako mishgjeldeti285 + 319604Pakomish viçi301301 + 264565Bëhet vlerësimi i punës në fl etore.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 81 dhe 2, 3 faqe 82, te Fletorja e punës.Mësimi 2.66Tema: Zbritja e numrave treshifrorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të interpretojë me shufra, kube e pllaka zbritjen e numrave treshifrorë individualisht.• Të njehsojë ndryshesat në zbritjen e numrave treshifrorë me algoritmet gjatë dheshkurt.• Të hartojë vargje pasi të ketë zbuluar rregullën rritëse ose zbritëse të tij.Koncepte kryesore: zbritjet me numra treshifrorë.Mjete: pllaka, shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me pllaka, shufra e kube.Nxënësit në bashkëpunim me shokun e bankës do të veprojnë për zbritjen e numravetreshifrorë. Paraqesin në çdo bankë numrin 278. Ky numër formohet nga të dy shokëte bankës duke përdorur pllakat e secilit nxënës.Nga numri i formuar 278 do të hiqni 143.Ndërkohë dhe mësuesi/ja shkruan zbritjen në tabelë: 278 - 143Nxënësit veprojnë me pllaka shufra e kube në banka.=150278 - 143 = 135
Përsëritet veprimtaria me numrin 235 - 126. Në këtë veprimtari marrin pjesë të gjithënxënësit me mjetet e tyre në banka.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri. Nxënësit lexojnë titullin e mësimit.- Çfarë kuptoni me fjalën zbritje?Jepen mendime të ndryshme. Ja disa:Zbritja është veprim i kundërt i mbledhjes.Zbritja nuk ka veti ndërrimi.Zbritja nuk ka veti shoqërimi.Numri që del nga zbritja quhet ndryshesë.Nxënësit në fl etore provojnë të bëjnë zbritjen e dy numrave treshifrorë dukepërshkruar hapat, p.sh.:Algoritmi gjatë i zbritjes:859+ 147210700712mbledhim njëshet (9 - 7)mbledhim dhjetëshet (50 - 40)mbledhim qindëshet (800 - 100)del ndryshesa e plotë (712)Bëhet dhe algoritmi shkurt: 859+ 147712nga njëshet zbresim njëshetnga dhjetëshet zbresim dhjetëshetnga qindëshet zbresim qindëshetNxënësit punojnë në fl etore duke zbatuar algoritmin gjatë dhe shkurt. Vazhdon punanë fl etore me ushtrimet e zbritjes në rresht dhe në shtyllë tek ushtrimi 1.658 - 235 = ......658- 235423zbriten dhevendosen numratsipas rendeveReflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit lexojnë ushtrimin 2 në tekst. Pasi zbulojnë rregullën plotësojnë çdo varg.- Me sa rriten këto vargje? (me +2, me +3, me +4, me +5)- Si mund t`i ktheni në vargje zbritëse? (Po të lexojmë nga fundi, p.sh.: 50, 45,40, 35, 30, 25, 20, 15, 10, 5, 0)- Çfarë vargu formuat? (Varg zbritës me - 5)Formoni vargje sipas këtij modeli.6, 12, 18, .......................... 607, 14, 21, .......................... 708, 16. 24, .......................... 809, 18, 27, .......................... 90- Cila është rregulla e rritjes së vargjeve?Në Fletoren e punës, faqe 81, nxënësit plotësojnë në tekst ushtrimet 1 dhe 2.Në përfundim ata i lexojnë ushtrimet zinxhir.Bëhet vlerësimi.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 3 dhe 4, faqe 82, te Fletorja e punës.151
Mësimi 2.67 Tema: Zbritja me prishje të 10Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përshkruajë me fjalët e tekstit zbritjen e numrave treshifrorë me kalim të 10 dukerealizuar këmbim në dhjetëshe.• Të njehsojë ndryshesat e numrave treshifrorë me kalim të 10 me anë të këmbimit.• Të zbatojë veprimin e zbritjes në situata të thjeshta problemore, duke përdorurrelacionet “më shumë se”, “më pak se”.Koncepte kryesore: zbritja, këmbimi.Mjete mësimore: shufra, kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiVëzhgo dhe analizoZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me shufra dhe kube.Nxënësit vendosin mbi bankë 13 kube.- Si u formua numri 13? (Një shufër e 3 kube).Numrit 13 do t`i heqim 5 kube.13 – 5 = 3 - 5 nuk bëjnë. Do të prishet dhjetëshja.3 213 - 5 = 10 - 2= 8Vazhdon veprimtaria me 15 – 7.15 – 7 = 5 - 7 nuk bëjnë. Do të prishet dhjetëshja.5 215 - 7 = 10 - 2= 8Nxënësit bëjnë zbritjet pa kube e shufra.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit hapin fl etoret dhe shkruajnë.1 155 - 7 nuk bëjnë. Marrim një dhjetëshe85te rendi i dhjetësheve.- 27 5 u bë 1558 dhe dhjetëshet mbetën 7.Nxënësit provojnë të zbresin numra treshifrorë.4 136 5 3- 1 2 45 2 91523 - 4 nuk bëjnë.Prishim 10-shen(13 - 4)7 16 Duke prishur9 8 6 dhjetëshen (16-7)- 4 3 75 4 9 8 Dhj u bënë 7 Dhj
Hapet teksti dhe nxënësit ndjekin hapat e zbritjes së numrave dy dhe treshifrorë.Punojnë në tekst ushtrimet në bashkëpunim me njëri-tjetrin, duke diskutuar e shkëmbyermendime.Nxënësit punojnë rubrikën Tani di të bëj.Ushtrimet 1 dhe 2 punohen në rresht dhe në shtyllë.Nxënësiut diskutojnë me njëri-tjetrin rreth punës, lexojnë përfundimet dhe vetëkorrigjohen.537 - 128 =2 17537- 1284097 - 8 s’bëjnë(17 - 8)364 - 236 =5 14364- 236128(14 - 6)Reflektimi: Vëzhgo - analizo.Nxënësit lexojnë problemën 3.- Çfarë mund të gjesh?- Çfarë u mungon këtyre problemave? (Pyetja kryesore)Pyetjet në problema të tilla mund të vendosen në varësi të mësimit, p.sh.: në zbritjemund të përdoren relacionet “më shumë se”, “më pak se”. Sa mbetën?Në mbledhje përdoret pyetja: Sa janë gjithsej?Për të kryer zbritje të sakta duhet të bëjnë këmbimet me dhjetëshe, p.sh.:Në problemën e parë kemi të dhënat: 282 nxënës gjithsej. Vajza 154.- Çfarë duhet të gjejmë? (Sa djem ka shkolla?)- Ç’veprim duhet të përdorim? (Zbritjen)- Po në problemën tjetër çfarë të dhënash ka?- Çfarë veprimi duhet të përdorim?Nxënësit shkruajnë dhe zgjidhin problemat në fl etore. Në fund do të diskutojnë përsecilën nga problemat, kërkesën, veprimin, skemën e përgjigjen.Plotësojnë ushtrimet 1 dhe 2 në Fletoren e punës. Bëhet vlerësimi.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 3 dhe 4, faqe 82, te Fletorja e punës.Mësimi 2.68 Tema: Zbritja me prishje të 100Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të emërtojë numrat treshifrorë të zbërthyer.• Të njehsojë ndryshesat në numrat treshifrorë me prishje të 100 me algoritmet gjatëdhe shkurt.• Të krahasojë ndryshesat si rezultat i algoritmit gjatë dhe shkurt me anë të provës.Koncepte kryesore: ndryshesa, zbritja.Mjete: tabela mësimore.15
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me shufra, kube dhe pllaka.Nxënësit formojnë numrin 9.- Sa kube përdorët? (9 kube)- Në cilin rend është 9? (Tek njëshet)- Cilët janë numrat njëshifrorë? (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9)Mësuesi/ja u thotë nxënësve të formojnë numrin 63.- Çfarë do të përdorim për të formuar këtë numër?Nxënësit përgjigjen: 6 shufra dhe 3 kube- Si emërtohet ndryshe numri 63? (6 dhjetëshe dhe 3 njëshe)Formo numrin 157.- Si e formuat këtë numër? (1 pllakë, 5 shufra, 7 kube)- Si mund ta emërtojmë ndryshe?157 = 1 Qindëshe, 5 Dhjetëshe, 7 Njëshe- Po numri 348 = 3Q 4Dh 8NjFormoni numrin 130, i hiqni atij 50.130 – 50 = 80, 30 - 50 nuk bën.Prishim 100 dhe kemi 130 – 50 = 80Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit kapin fl etoret dhe shkruajnë zbritjen e numrave 635 – 273.Ata ndjekin edhe mësuesen/in në tabelë për algoritmin gjatë.635 (5 - 3) Zbresim njëshet.- 273 (30 - 70) s’bëjnë, marrim 100 te 600 dhe 3 bëhet 1306 qindëshe mbeten 5 qindëshe, 500 - 200 = 3002Përfi tohet ndryshesa.60300635362- 273Kemi edhe algoritmin shkurt: 362362Prova realizohet duke mbledhur ndryshesën me njërën kufi zë ose mbledhor. + 273Përftuam shumën ose të zbritshmin 536Hapen librat. Nxënësit plotësojnë ushtrimin 1 me zbërthim të numrave sipas rendeve.Ushtrimi 2 kryhen zbritjet duke prishur qindëshet.Nxënësit plotësojnë ushtrimet 1 dhe 2 te rubrika Tani di të bëj.Në tekst nxënësit plotësojnë ushtrimet duke gjetur ndryshesat.Në fletore të klasës do të realizojnë provën me mbledhje si veprim të kundërt të zbritjes.154
Nxënësit lexojnë zinxhir për të emërtuar ndryshesat në tekst dhe shumat në fl etore.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Në Fletoren e punës, nxënësit kryejnë ushtrimin 1 dhe 2. Përcaktojnë me shifrat edhëna numrin më të madh dhe numrin më të vogël, i radhisin ato sipas rendit rritës ngamë i vogli te më i madhi.i madh 9633, 6, 9 numri më: i vogël 369i madh 7517, 5, 1 numri më: i vogël 157Në përfundim do të këmbejnë fl etorët me njëri-tjetrin dhe do të lexojnë rezultatet.Nxënësit vetëkorrigjohen.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2, 4, 5, faqe 83, te Fletorja e punës.Mësimi 2.69Tema: Një vështrim ndrysheObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të shpjegojë me fjalët e tekstit algoritmin e zbritjes shkurt, pa dhe me prishje të 10dhe 100.• Të njehsojë ndryshesat me numra dy shifrorë dhe treshifrorë me prishje të 10.• Të hartojë situata problemore ku të zbatojë zbritjen e numrave treshifrorë me prishjetë 10 e 100.Koncepte kryesore: ndryshesë, zbritje.Mjete: tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiImagjinatë e drejtuarRealizimi i kuptimit Mendo, puno dyshe, shkëmbe mendimeRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillim i mësimit:Evokimi: Imagjinatë e drejtuar.Mësuesi/ja organizon lojën ”stafetë” me fl etë të përgatitura. Çdo nxënës ka për tëpunuar ushtrimet e tij me algoritmin shkurt të zbritjes. Jepen këto ushtrime:627- 234531- 127835- 314746- 285953- 325Nxënësi që përfundon ushtrimin ia pason shokut pasardhës ose atij në krah.Në dërrasën e zezë janë shkruar 7- 8 ushtrime. Nxënësit dalin në tabelë dhe plotësojnënjë ushtrim me algoritmin shkurt me prishje të 10 dhe 100 të një shkalle më të lartë.Të gjithë nxënësit argumentojnë ushtrimin që kryejnë shokët e tyre. Vlerësohet puna enxënësve dhe shpallen nxënësit më të saktë dhe më të shpejtë në kryerjen e ushtrimeve.Realizim i kuptimit: Mendo, puno dyshe, shkëmbe mendime.Hapet teksti dhe i hidhet një vështrim punës që do të bëhet.155
Rubrika e parë kërkon që nxënësit nëpërmjet vëzhgimit të ushtrimeve të kuptojnënëse duhet apo jo të këmbejmë dhjetëshet me njëshe.78- 24- Çfarë kuptoni me përgjigjen jo në vend të ndryshesës?(Nuk duhen më shumë njëshe)joNxënësit plotësojnë rubrikën e dytë me zbritjen e numrave dyshifrorë me prishje të 10duke shkëmbyer mendime me shokun e bankës.5 12 2 - 5 nuk bëjnë. Marrim një dhjetëshe62- 35te 6 dhjetëshet.(12 - 5) dhe (50 - 30).27Te rubrika e tretë tabela na fton të shohim si janë këmbyer dhjetëshet në njëshe dheqindëshet në dhjetëshe.Këmbim i dhjetësheve në njëshe. Këmbim i qindësheve në dhjetëshe.6 158 10875909- 268- 157607752Nxënësit plotësojnë ushtrimet në rubrikën e tretë me ndryshesat e duhura.Bëhet leximi dhe vetëkorrigjimi.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në tabelë janë vendosur etiketat me numrat treshifrorë 536 , 132 .Bazuar në situata konkrete të jetës së përditshme nxënësit mund të zgjidhin problemame veprimin e zbritjes.Problema hartohet nga mësuesi/ja, shënohen të dhënat me lapsa me ngjyra, bëhetzgjidhja nga nxënësit, e shoqëruar me skema dhe diagrame, në fund jepet përgjigjja.Skema të jetë e kësaj forme:536 536 132? 132Në përfundim nxënësit lexojnë mënyrën si kanë zgjidhur problemat. Bëhet vlerësimi inxënësve.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 84, te Fletorja e punës.Mësimi 2.70Tema: Mbledhja dhe zbritja e numrave treshifrorëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë në ushtrime mbledhjen pa dhe me kalim të 10 e 100 dhe zbritjen pa dheme prishje të 10 e 100.• Të njehsojë shumat dhe ndryshesat me kalim të 10 e të 100 me numra treshifrorë.• Të zgjidhë problema të thjeshta me veprimin e mbledhjes dhe të zbritjes.Koncepte kryesore: mbledhja, zbritja, problema.Mjete: tabela mësimore, lapsa me ngjyra.156
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Mendo, puno dyshe, shkëmbe mendimeRefl ektimiVëzhgo dhe analizoZhvillim i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja shkruan në tabelë 6 raste me ushtrime:1. Mbledhja pa kalim 2. Me kalim të 10 3. Me kalim të 100325+ 134217+ 378234+ 1824. Zbritja pa prishje 5. Me prishje të 10 6. 10 me prishje të 100487- 175692- 147635- 162Nxënësit, pasi vëzhgojnë me kujdes të gjitha rastet, identifi kojmë ç’lloj mbledhjeje ezbritjeje kemi. Synohet të marrin pjesë në diskutime të gjithë nxënësit.Realizim i kuptimit: Mendo, puno në dyshe, shkëmbe mendime.Hapet teksti dhe nxënësit plotësojnë shumat dhe ndryshesat sipas 6 rasteve tëmbledhjes dhe të zbritjes me dhe pa kalim të 10 e 100 në mbledhje me dhe pa prishjetë 10 e të 100 në zbritje.Në vazhdim të këtyre ushtrimeve mësuesi/ja kërkon që për secilin rast nxënësi tëplotësojë me shembuj këto ushtrime.Nxënësit sipas tre niveleve, mund të hartojnë ushtrime mbledhjeje e zbritjeje.Punohet Ushtrimi 1, te rubrika Tani di të bëj, do të emërtohet çdo ushtrim për secilinrast.567 567 267+ 132 (pa kalim) - 283 (me prishje të 100) + 181 (me kalim të 10)Kështu vazhdojnë dhe dy ushtrimet e tjera.Reflektimi: Vëzhgo dhe analizo.Në fl etore të klasës nxënësit, sipas grupeve, bëjnë zgjidhjen e problemave.Grupi A, problemën 2/A.Grupi B, problemën 2/B.Punojnë të pavarur në fl etore, sipas katër hapave për zgjidhjen e problemave.- Çfarë vini re se në këto problema? (Mungon pyetja)Nxënësit shkruajnë problemat, nënvizojnë të dhënat, shtojnë pyetjen dhe zgjidhinproblema me diagrame e skema.157
Problema 2A(I)143?236 Sa gra udhëtonin në vagonin e parë dhe të dytë?(II)236 - 143? graProblema 2B Sa pasagjerë erdhën në aeroport? 137 128(I)(II)Oseavioni “Austria” 137 - 128“Alitalia”?? pasagjerëNë fund,përfaqësues të dy skuadrave argumentojnë në tabelë rreth zgjidhjes sëproblemave. Bëhet vlerësimi.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 2, 3, 4 faqe 85, te Fletorja e punës.158
Kreu IIIGJEOMETRIA (Gjeometria në hapësirë)Mësimi 3.1Tema: Trupat gjeometrikëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të emërtojë trupat gjeometrikë në një mjedis të caktuar.• Të dallojë format gjeometrike të trupave në natyrë.• Të ndërtojë trupa gjeometrike me përmasa të ndryshme.Koncepte kryesore: trupat gjeometrikë, brinjë, faqe, problema.Mjete: trupat gjeometrikë, objekte të ndryshme, plastelinë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiStuhi mendimeshRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillim i mësimit:Evokimi: Stuhi mendimesh.Nxënësit kujtojnë trupat gjeometrikë që njohim. Mësuesi/ja plotëson diagramin eparaqitur në tabelë me mendimet e nxënësve.Kubi Kuboidi CilindriKoniTrupat gjeometrikëSferaPiramidaTrupat gjeometrikë janë: kubi, kuboidi, koni, cilindri, piramida, sfera, koni,Mësuesi/ja thekson: trupat gjeometrikë shtrihen në hapësirë dhe kanë tri përmasa(gjatësi, gjerësi dhe lartësi).Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Nxënësit hedhin një vështrim mbi tryezën e mësueses/it.- Si quhen objektet që shihni?- Me çfarë trupi gjeometrik ngjasojnë ato?Nxënësit emërtojnë me radhë objektet që shohin p.sh., topi i ngjan sferës; sapuni,kutia, libri dhe goma ngjasojnë me kuboidin; kapela, kaushi i akullores ngjasojnë mekonin; kavanozi, lapsi i madh magjik, ngjasojnë me cilindrin; zari i tavllës i ngjan kubit;çatia e shtëpisë prej kartoni i ngjan piramidës.Hapet libri. Nxënësit njihen me materialin edhe shikojnë me kujdes rubrikën Tanidi të bëj. Nxënësit lidhin emrat e trupave gjeometrikë me objektet përkatëse që ungjasojnë.- Cili nga emrat e trupave nuk u shoqërua me objektin që i ngjason? (Piramida)- Pse? (Sepse nuk ka objekt që i ngjan)159
- Me cilat objekte është lidhur kuboidi? (Me pakon dhe librin)- A janë të njëjta këto objekte? (Janë të njëjta nga forma)Nxënësit vendosin mbi bankë kompletin me trupa gjeometrikë. Ata veçojnë kuboidin,kubin dhe piramidën.- Si i kanë faqet këto trupa? (të rrafshët ose të sheshtë)- Si i kemi quajtur ndryshe bazuar në numrin e faqeve?Nxënësit i prekin, i numërojnë këta trupa dhe mund të përgjigjen. (Shumëfaqësha)- Pse? (Sepse kanë shumë faqe)Mësuesi/ja u thotë nxënësve të nxerrin trupat që u mbetën. Ata emërtojnë sferën,cilindrin dhe konin.Sa faqe kanë këto trupa?3 faqe 1 faqe 2 faqeReflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Ndahet klasa në 6 grupe dhe me plastelinë ndërtojnë trupin e caktuar.Grupi 1, modelon kube.Grupi 2, modelon kuboide.Grupi 3, modelon cilindra.Grupi 4, modelon sfera.Grupi 5, modelon konin.Grupi 6, modelon piramida.Nxënësit që përfundojnë modelimin, vizatojnë në tabelë ose në fl etore këta trupa.Përfaqësuesi i çdo grupi do të tregojë për cilësitë e trupit që ka modeluar.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 86, te Fletorja e punës.Modeloni trupa me plastelinë dhe karton.Mësimi 3.2Tema: Kubi dhe kuboidiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë te kubi dhe kuboidi numrin e faqeve, brinjëve dhe kulmeve.• Të dallojë ndryshimet e kubit nga ato të kuboidit.• Të zgjidhë problema të thjeshta bazuar mbi situata konkrete.Koncepte kryesore: faqe, kulme, brinjë, kub, kuboid.Mjete: kubi, kuboidi prej kartoni, teli, kompleti i nxënësve.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiVëzhgo dhe analizoRealizimi i kuptimit Diagrami i VenitRefl ektimiMendo, puno në grup, shkëmbe mendime160
Zhvillim i mësimit:Evokimi: Vëzhgo dhe analizo.Paralel me mësuesen/in dhe nxënësit kanë në dorë kubin.BrinjëFaqeMësuesi/ja paraqet kubin prej teli dhe prej kartoni.Kulm- Sipërfaqet e sheshta që i prekni me dorë si quhen? (Faqe)Numëroni kulmet: 4 kulme + 4 kulme = 8 kulme.12 BrinjëNxënësit numërojnë brinjët e kubit prej teli që ka mësuesi/ja:- Si janë faqet e kubit? (Faqe katrore)- Si i ka brinjët kubi? (Të gjitha të barabarta)Kështu veprohet edhe për kuboidin.Realizim i kuptimit: Diagrami i Venit.Hapet teksti.Nxënësit lexojnë thëniene lepurit magjistar që trupi i njeriutpërbëhet nga:- koka- këmbët- duart- sytë- goja- veshët- hundaPra, dhe njeriu është një trup në hapësirë me përmasa të ndryshme.Lexohet materiali udhëzues në tekst dhe plotësohen përgjigjet e pyetjeve.- Sa faqe ka kuboidi? (6 faqe)- Sa kulme? (8 kulme)- Si janë faqet e kuboidit? (Drejtkëndësh)Krahasoni këta trupa: ku ngjajnë dhe ku ndryshojnë.Kubi Të përbashkët KuboidiTrupaKUBI TË PËRBASHKËTAT KUBOIDIBrinjët e barabarta 6 faqe Brinjët 2 e nga 2 të barabarta në çdo faqeFaqet katrore 8 kulme Faqet drejtkëndësh12 brinjëKëto të dhëna plotësohen nga përgjigjet e nxënësve dhe krahas mësueses/it nëtabelë i shkruajnë në fl etore.Reflektimi: Mendo, puno në grup, shkëmbe mendime.Lihen nxënësit për 5 minuta të lexojnë dhe të plotësojnë zgjidhjen e problemave në161
libër. Për të tre rastet demonstrohet konkretisht me trupat gjeometrikë që mësuan.Grupi i parë, vizaton mbi kulmin prej kartoni nga 4 pika në çdo faqe.Grupi i dytë, ngjyros faqet e kuboidit.Grupi i tretë, vendos gjilpërat me kokë ose i shënon me ngjyrë të kuqe kulmet e kuboidit.Secili përfaqësues argumenton veprimin e problemave në vartësi të faqeve, kulmevedhe sasisë së pikave në çdo faqe.1. nga 4 pika në çdo faqe 4 • 6 = 24 pika2. 6 faqe me nga 1 ngjyrë 6 • 1 = 6 ngjyra për faqe3. 8 kulme me nga 1 gjilpërë 8 • 1 = 8 gjilpëraBëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 86, te Fletorja e punës.Mësimi 3.3Tema: Koni dhe piramidaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë objekte nga natyra që kanë formë të njëjtë me konin, piramidën, kubin,kuboidin.• Të përdorë të dhënat për të emërtuar trupat gjeometrikë.• Të vërë në dukje të veçantat dhe të përbashkëtat e trupave gjeometrikë.Koncepte kryesore: koni, piramida, faqe, kulme, lloje faqesh.Mjete: trupat gjeometrikë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiDiagrami i VenitZhvillim i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit do të veçojnë nga kompleti i trupave gjeometrikë konin, piramidën, kubin dhekuboidin.Nxënësit duhet të përdorin të dhënat (faqe, kulme, lloje faqesh) për të emërtuar trupatgjeometrikë. Ata duhet të dallojnë të veçantat dhe të përbashkëtat e konit dhe tëpiramidës.koni piramida kubi kuboidikaushi i akulloresKapelja e Vitit të Riboriaçatia e shtëpisëkafazi i zogjveçadra e turistëvekube mësimorezari i tavllësfrigoriferilibrisobaRealizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunimParalel me mësuesen/in dhe nxënësit kanë në dorë konin. Mësuesi/ja vendos bazën e162
konit në tabelë dhe nxënësit në fl etore.Vizatojnë duke kaluar lapsin përqark perimetrit të faqes së mbështetur.- Çfarë fi gure përftuat? (Një rreth)Pingul sipër qendrës së rrethit 2-3 cm lart tij vendoset një pikë, e cila do të quhet kulmii konit, pastaj të bashkohet pika me dy pikat e baraslarguara të rrethit.Kështu u vizatua koni me 2 faqe dhe 1 kulm.Mësuesi/ja thekson: koni nuk ka asnjë brinjë.Nxënësit vizatojnë piramidën duke kaluar lapsin në perimetrin e faqes së mbështetur.- Cilën fi gurë përftuat? (Katrorin)Nxënësit vendosin një pikë 2-3 cm mbi fi gurën e katrorit. Ata bashkojnë pikën mekulmet e katrorit.Kështu u vizatua piramida katërkëndore. Piramida ka 5 faqe, 5 kulme, 8brinjë.katrore (1)Faqet e piramidës janë:trekëndore (4)Hapet libri. Nxënësit plotësojnë tabelën në punë të pavarur dhe diskutojnë rreth numrittë faqeve, të kulmeve dhe llojit të faqeve.Tabela duhet plotësuar në këtë mënyrë:KoniPiramidaNr. i faqeve 2 5Nr. i kulmeve 1 5Lloji i faqeve rrethor Katrore, trekëndoreUshtrimi 1. Nxënësit punojnë të pavarur bazuar te të dhënat.Reflektimi: Diagrami i Venit.Në trupat gjeometrikë mbi bankë, nxënësitvëzhgojnë me kujdes konin dhe piramidën.Vënë në dukje ndryshimet dhe të përbashkëtat.Poshtë fi gurave që vizatuan në fl etore shkruajnë:Konitë përbashkëta PiramidaTrupaKoni Të përbashkëta PiramidaTrup rrethorShumëfaqësh2 faqe 5 faqe1 kulm 5 kulmeFaqe rrethore8 brinjëFaqe rrethore, trekëndoreBëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 78, te Fletorja e punës.Modelo konin, piramidën me karton, plastelinë.16
Mësimi 3.4Tema: Sfera dhe cilindriObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë objekte nga natyra që kanë formë të njëjtë me sferën dhe cilindrin.• Të dallojë tek objektet në natyrë formën e tyre gjeometrike të njëjtë me atë të cilindritdhe të sferës.• Të vërë në dukje cilësitë e përbashkëta dhe të veçanta të sferës dhe cilindrit.Koncepte kryesore: faqe, kulme, cilindër, sferë.Mjete: trupat gjeometrikë, plastelinë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiMendo, puno dyshe, shkëmbe mendime.Realizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiDiagrami i VenitZhvillim i mësimit:Evokimi: Mendo, puno dyshe, shkëmbe mendime.Paraqiten para nxënësve trupat gjeometrikë me përmasa të mëdha, sfera e cilindri.Nxënësit i marrin në duar këta trupa:- Cilët trupa keni në duar? (Cilindrin e sferën)- Si i kemi emërtuar ndryshe këta trupa? (Trupa të rrumbullakët)- Pse? (Sepse kanë faqe të rrumbullakëta.Provoni të mbështetni sferën mbi fl etore, ajo rrokulliset)- A mund të përftojmë ndonjë fi gurë? (Jo)- Pse? (Sepse sfera nuk ka faqe të sheshta)Vendosni cilindrin vertikal mbi fl etore dhe mësuesi/ja mbi tabelë.Kalohet shkumësi dhe lapsi përqark perimetrit të fi gurës së mbështetur.- Çfarë fi gure u përftua? (Rrethi)- Çfarë dalloni te cilindri? (2 faqe të sheshta rrethore dhe 1 faqenë formë tubi, pra 3 faqe)Realizim i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja përsërit edhe një herë cilësitë e sferës dhe të cilindrit, duke emërtuar dheobjektet që u ngjasojnë.Përbëhet Sfera NgjasonPërbëhetCilindri0 kulme0 brinjëtrup i rrumbullakëtNgjasontopitlëmshitportokallittollumbacesmandarinës etj.3 faqe2 faqe të sheshtarrethore0 kulme0 brinjëtubit të aspiratoritgotës së ujitkavanozitlapsit etj.164
Hapet libri. Nxënësit plotësojnë rubrikën Tani di të bëj. Pranë çdo objekti nxënësit dotë vendosin emrin e trupit që i ngjason. P.sh.:Objekti 1 emërtohet kub, 2 → sferë, 3 → cilindër, 4 → kub, 5 → kuboid,6 → kub, 7 → cilindër, 8 → sferë, 9 → kuboid.Nxënësit lexojnë dhe komentojnë rreth objekteve që ngjasojnë me trupat gjeometrikë.Reflektimi: Diagrami i Venit.Me plastelinë nxënësit modelojnë cilindradhe sfera. Ekspozohen modelimet më tëmira. Shohin ku kanë ndryshime dhe tëpërbashkëta këto trupa.Cilindri Të përbashkët SferaTrupaCilindri Të përbashkëta Sfera3 faqe Trupa gjeometrikë Trup i rrumbullakët2 faqe të sheshta 0 kulme1 faqe rrethore osembështjellëse0 brinjëBëhet vlerësimi i nxënësve.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 87, dhe 2 faqe 88 te Fletorja e punës.Mësimi 3.5Tema: Të kontrolloj njohuritë e miaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë objekte nga natyra që u ngjajnë trupave gjeometrikë.• Të dallojë në një mjedis të caktuar numrin e trupave gjeometrikë.• Të gjejë të përbashkëtat dhe dallimet mes trupave gjeometrikë.Koncepte kryesore: faqe, kulme, brinjë, lloje faqesh, trupa gjeometrikë.Mjete: trupa gjeometrikë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiKllaster. Grafi ku i analogjisëRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiDiagrami i VenitZhvillim i mësimitEvokimi: Kllaster. Grafi ku i analogjisë.Ndahet klasa në 6 grupe. Secili grup pajiset me fl etë formati A 4, në mes të fl etësështë vizatuar një trup gjeometrik. Nxënësit, sipas formës së trupit, do të shkruajnëemra objektesh nga natyra që i ngjasojnë këtij trupi në formë të kllasterit. P.sh.:vagonikamionishkollafrigoriferikutia e ngjyravegomashkrepsjatavolinalibriçantakovaçisterna e ujittenxherjashishjalapsigotatelitubitrungui pemës165
Kështu veprohet me të gjithë trupat nga grupet e tjera.Në përfundim të punës lexojnë dhe numërojnë emrat e objekteve që u ngjasojnë.Shpallen grupet fi tuese.Realizim i kuptimit: Vëzhgo dhe analizo.Hapet teksti. Nxënësit do të vendosin në kuti emrat e trupave sipas emërtimeve. P.sh.:Te kutia e kubeve do të futen numrat 4 dhe 7.Te kutia e sferave do të futen 2 dhe 8.Në kutinë e cilindrave do të futen numrat 1, 5 dhe 10.Te kutia e kuboideve do të jenë numrat 3, 6, 9.Te konet do të jetë numri 12.Te piramida do të jetë numri 11.Nxënësit kanë përpara kompletin me trupa gjeometrikë. Do të bashkëbisedojnë përtrupat dhe ndryshimet mes tyre.- Pse quhen trupa gjeometrikë?- A mund t`i dalloni përmasat e tyre?- Cilët janë faqet e kubit?- Ç’formë kanë ato?Kështu veprohet dhe për trupat e tjerë.Reflektimi: Diagrami i Venit.Nxënësit vendosin mbi bankë trupat gjeometrikë të ndarë në dy grupe; sipas kësajndarjeje në një anë vendosen kubi, kuboidi e piramida, në anën tjetër cilindri, sfera, koni.Shumëfaqësha Trupa gjeometrikë 1 kulm (koni)shumë brinjë0 brinjë (të gjithë)shumë kulmefaqe , ,faqe të sheshtafaqe të sheshta (koni, cilindri)Bëhet diskutimi rreth këtyre cilësive të veçanta dhe të përbashkëta që ka çdo grup.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 88, te Fletorja e punës.Gjeometria në plan Mësimi 3.6 Tema: Figurat gjeometrikeObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përftojë në plan fi gura gjeometrike nga faqet e trupave gjeometrik.• Të përcaktojë në një mjedis të caktuar numrin e bashkësive me fi gura gjeometrike.• Të ndërtojë fi gura gjeometrike me karton.166
Koncepte kryesore: fi gura gjeometrike, brinjë kënde, kulme.Mjete: trupa gjeometrikë, letër, gërshërë, lapsa, vizore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiMendo, puno në dyshe, shkëmbemendimeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Mendo, puno në dyshe, shkëmbe mendime.Pajiset çdo nxënës me fl etë punëdore me ngjyra të ndryshme. Nxënësit punojnëparalel me mësuesen/in duke vendosur kubat. Ata vizatojnë duke kaluar lapsnin nëperimetrin e faqes së mbështetur, ndërsa mësuesi/ja shkumësin.- Cilën fi gurë përftuam? (katrorin). Mësuesi/ja mbështet kuboidin mbi fl etë dhevizaton fi gurën rreth faqes së mbështetur.- Çfarë fi gure ju doli? (drejtkëndësh). Mësuesi/ja mbështet piramidën me bazëtrekëndore dhe përshkruan me laps rreth perimetrit të saj.- Çfarë fi gure përftuat? (trekëndëshi). Mësuesi/ja vepron kështu dhe me cilindrin.Nxënësit emërtojnë fi gurat e përftuara nga trupat gjeometrikë.katror drejtkëndësh trekëndësh rrethTrupat e parë nga lart në plan e humbin vëllimin dhe kthehen në fi gura gjeometrike.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja, në fl etën në të cilën u përftuan fi gurat ndërton edhenjë katërkëndësh, që quhet trapez.Figurat e vizatuara në fl etën e punëdores do t’i presin duke kaluar gërshërën mbi vijëne lapsit.Nga prerja u përftuan këtofi gura:Mësuesi/ja shpjegon se të gjitha këto i quajmë fi gura gjeometrike. Nxënësit sipasgrupeve që janë vendosur në banka, grupojnë fi gurat sipas llojit dhe i qarkojnë me fi je,duke formuar bashkësi të ndryshme me:167
Nxënësit emërtojnë bashkësitë e formuara.Në tekst te rubrika Tani di të bëj, nxënësit qarkojnë me laps fi gurat sipas llojit.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në fl etoren e klasës, nxënësit vizatojnë me vizore fi gurat gjeometrike, të cilat ingjyrosin dhe i emërtojnë sipas llojit.katrortrekëndësh rreth trapezBëhet vlerësimi i punës së nxënësve.drejtkëndëshDetyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 88, te Fletorja e punës.Ndërto fi gura me karton.Mësimi 3.7Tema: Katrori, drejtkëndëshi, trapeziObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë te fi gurat gjeometrike elemente përbërëse të tyre (brinjë, kënde,kulme).• Të dallojë në një kompozim fi gurativ të dhënë numrin e fi gurave gjeometrike që epërbëjnë atë.• Të lidhë fi gurat me trupin gjeometrik, të cilit i përket.Konceptet kryesore: fi gura gjeometrike, si: brinjë, kënd e kulme.Mjete: trupa e fi gura gjeometrike, vizore, lapsa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiVëzhgo, analizo, shkëmbe mendimeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Vëzhgo, analizo shkëmbe mendime.Nxënësit vendosin mbi bankë fi gurat prej katrori, të cilat i kanë përgatitur që në shtëpi.Veçojnë katrorin, drejtkëndëshin dhe trapezin.- Çfarë dalloni te katrori?Katrori ka këto elemente:4 kulme4 brinjë4 këndeDrejtkëndëshi ka këto elemente:4 kulme4 brinjë dy nga dy të barabarta4 kënde168
Trapezi ka këto elemente:4 kulme4 brinjë të ndryshme4 këndeRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri. Nxënësit lexojnë mësimin teorik për të fi ksuar më mirë njohuritë rrethelementeve përbërëse të fi gurave me brinjë, kulme, kënde e faqe. Në rubrikën Tani ditë bëj, nxënësi shoqëron çdo fi gurë me trupin që i përket.Nxënësit vëzhgojnë me vëmendje rubrikën Mendo. Kërkohet që nxënësit të zbulojnënumrin e fi gurave të kompozuara në një fi gurë të vetme.Në këtë fi gurë janë 5 katrorë.Në këtë fi gurë janë kompozuar 7 drejtkëndësha.Numri i trapezave në këtë fi gurë është 8.Lihen nxënësit të zbulojnë fi gurat dhe n.q.s., nuk arrijnë, mund të kërkojnë ndihmë ngamësuesi/ja.Reflektimi: ImagjinatëA Ce drejtuar.Në fl etore të klasësnxënësit do të vizatojnë B Dfi gurat gjeometrike.Nxënësit do të emërtojnë kulmet me shkronja A, B, C, D.Do të ngjyrosin brinjët me ngjyra të ndryshme.Do të fi ksojnë këndet brenda fi gurës.Do të ngjyrosin çdo sipërfaqe të fi gurave me ngjyra të ndryshme.Në përfundim të punës nxënësit bashkëbisedojnë me shokun e bankës për elementetpërbërëse të këtyre fi gurave gjeometrike.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 89, te Fletorja e punës.Mësimi 3.8Tema: Trekëndëshi, rrethiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përftojë në plan me anë të vizatimit fi gura gjeometrike.• Të shquajë fi gurat gjeometrike në një mjedis të caktuar, në trupa e objekte tëndryshme.• Të përcaktojë në një kompozim fi gurativ numrin e fi gurave gjeometrike.169
Konceptet kryesore: trekëndëshi, rrethi.Mjete: cilindri, piramida trekëndore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Vëzhgo dhe analizoRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja vendos mbi bankë cilindrin dhe piramidëntrekëndore. Nxënësit, paralel me mësuesen/in në fl etoren eklasës nënvizojnë rrethin me anë të cilindrit. Gjithashtu, meanë të piramidës trekëndore vizatojnë edhe trekëndëshin.- Çfarë përftuat nga këto trupa gjeometrikë?(një rreth dhe një trekëndësh)- Ku ndryshojnë këto fi gura nga njëra-tjetra?Rrethi ka një brinjë të lakuar të mbyllur, ndërsa trekëndëshi ka tre brinjë të drejta.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo analizo.Mësuesi/ja shikon me kujdes fi gurën e rrethit.- A ka rrethi kulme e kënde? (Jo)- Pse? (Se nuk ka brinjë të drejta, por rrethore)- Nga e përftuat rrethin? (Nga faqja rrethore e cilindrit)Nxënësit shikojnë me kujdes trekëndëshin.- Cilat janë elementet përbërëse të tij?Trekëndëshi ka:3 kulme3 brinjë3 këndeHapen librat. Nxënësit shikojnë me kujdes ushtrimin 1. Pasi përcaktojnë në objektet endryshme fi gura gjeometrike, i shkruajnë te numrat pranë tyre.fi g. 1fi g. 4drejtkëndëshdy rrethorekatrorfi g. 2 tre rrethorë fi g. 3 trekëndorëfi g. 5drejtkëndëshkatër rrethorëUshtrimi 2. Nxënësit lexojnë dhe shkruajnë emrin e fi gurës.3 brinjë dhe 3 kënde – trekëndëshPa kënde dhe pa brinjë të drejta – rrethfi g. 6rrethorPër nxënësit e nivelit të lartë është rubrika Mendo. Nxiten nxënësit të zbulojnë numrine trekëndëshave dhe drejtkëndëshave në kompozimin e fi gurave.170Kemi 5Kemi 5
Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit me fi gurat gjeometrike të modelojnëtrupin e njeriut dhe një shtëpi. Ndahen nxënësitnjë 6 grupe, ku 3 nga këto grupe do të modelojnënjërën nga fi gurat, ndërsa 3 grupet e tjera fi gurëntjetër. Figurat do të ngjiten në një fl etë kartoni, mëpas do të ekspozohen. Shpallen grupet fi tuese përkompozimin më të bukur të fi gurave.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 89, te Fletorja e punës.Mësimi 3.9Tema: Vizatimi i figurave gjeometrikeObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifikojë emrin e figurave në bazë të cilësive dalluese dhe t’i vizatojë ato.• Të shquajë në kompozim fi gurativ numrin e fi gurave gjeometrike.• Të bëjë një evidencë me të veçantat dhe të përbashkëtat e fi guravegjeometrike.Koncepte kryesore: fi gurat gjeometrike, brinjë, kulme.Mjete: lapsa, ngjyra, vizore, fl etë me kuti e përgatitur.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiMarrëdhëniet pyetje-përgjigjeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Marrëdhëniet, pyetje, përgjigje.Mësuesi/ja bën kontroll operativ rreth njohurive që nxënësit kanë nxënë për fi guratgjeometrike. Ai/ajo drejton disa pyetje:- Trego emrin e fi gurës pa kënde e kulme?- Cila fi gurë ka 3 kënde e 3 kulme?- Emrin e kujt mban fi gura me 4 brinjë të njëjta?- Trego emrin e fi gurës që ka 4 brinjë të ndryshme?- Cila fi gurë i ka 2 brinjët më të gjata dhe 2 më të shkurtra?- Cila fi gurë është si një vijë e mbyllur?Për çdo përgjigje të pyetjeve nxirren nxënës në tabelë për të vizatuar fi gurën e gjetur.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet libri. Nxënësit emërtojnë fi gurat me radhë. Para se të fi llojnë të vizatojnë,nxënësit shikojnë fi gurat dhe u përgjigjen pyetjeve.- A janë të njëjtë katrorët e vizatuar në tekst? (Jo).- Ku ndryshojnë ato? (Katrori i dytë është më i madh).- Sa kuti më i gjatë është brinja e katrorit të dytë?- Çfarë rreshtimi na kujtojnë këto katrorë?Nxënësit përgjigjen: Rreshtimi 4 x 4 =16 dhe rreshtimi 5 x 5 = 25.171
- Po fi gurat rrethore a janë të njëjta? (Jo).- Cilat fi gura janë të njëjta? (drejtkëndëshat dhe trapezat)Nxënësit, nisur nga modelet e gatshme me ndihmën e vizores dhe lapsave me ngjyra,vizatojnë fi gurat përbri tyre dhe i ngjyrosin. Udhëzohen nxënësit që të skicojnë mepika fi gurat dhe pastaj të bashkojnë pikat me vizore. Kujdes duhet në vizatimin errathëve.Nxënësit e nivelit të lartë që përfundojnë punën me vizatime kalojnë te rubrika Mendo.- Sa katrorë dhe trekëndësha kanë fi gurat?14 katrorë 8 trekëndëshaReflektimi: Përvijim i të menduarit.Në fl etë fl etoreje me kutia është përgatitur kjo tabelë, ku kërkohet që nxënësit tëvizatojnë fi gurat dhe të plotësojnë me numra për sasinë e kulmeve dhe të brinjëve.Vizatotrekëndësh katror drejtkëndësh trapez rrethKulme 3Brinjë 3- Ku ngjasojnë këto fi gura me njëra-tjetrën?- Cila fi gurë është ndryshe nga të tjerat?Nxënësit japin mendime.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 89, te Fletorja e punës.Mësimi 3.10 Tema: Të kontrolloj njohuritë e miaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë nga mjedisi llojet e fi gurave gjeometrike.• Të krijojë bashkësi me fi gura gjeometrike nga kompozimi fi gurativ në tekst.• Të dallojë rregullin dhe të vizatojë më tej fi gura, fi gurat gjeometrike në vargje.Koncepte kryesore: bashkësi, fi gura gjeometrike, varg.Mjete: kutia e ngjyrave, fi sha, fl etë formati A4.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLoja stafetë, KllasterRealizimi i kuptimit Imagjinatë e drejtuarRefl ektimiPërvijimi i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Loja stafetë. Kllaster.Shpërndahen sipas grupeve fi sha, ku nxënësit, sipas radhës, do të vizatojnë fi gurën,172
duke ia pasuar shokut në krah ose para.............................................................Ndërkohë sipas grupeve do të plotësojnë kllasterin me emra objektesh, që i ngjasojnëfi gurës gjeometrike që kanë në qendër të fl etës A 4. P.sh.:pllakat e dyshemesëtopi globitabelakornizakatrorët e rrjetëssë volejbollitkutia e shokutxhamat edritareverruazatlëmshiqershiamandarinadielliNë fund shpallen nxënësit fi tues në vargun e fushave dhe grupet fi tuese që kanë mëshumë objekte që u ngjasojnë këtyre fi gurave.Realizimi i kuptimit: Imagjinatë e drejtuar.Hapet teksti dhe nxënësit njihen me legjendën. Nxënësit në kompletin e ngjyraveveçojnë ngjyrat sipas legjendës.- Sa ngjyra do të përdorin në këtë grumbull fi gurash? (5 ngjyra)- Me çfarë ngjyre do të ngjyrosni trekëndëshin? (me ngjyrë blu)- Sa rrethorë keni në fi gurë? (8 rrethorë)- Me çfarë ngjyre do ta ngjyrosni katrorin? (me ngjyrë të gjelbër)Nxënësit punojnë të pavarur në ngjyrosjen e fi gurave. Nxiten nxënësit të përdorin mekujdes ngjyrën dhe të respektojnë vijat. Në fund numërojnë fi gurat sipas llojeve dhepërcaktojnë sa fi gura kanë ngjyrosur. P.sh.:blu 6 18 8 4 4Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit në ushtrimin 2 do të zbulojnë rregullën në radhitjen e fi gurave dhe do tëvazhdojnë vargjet në këtë mënyrë..................................................................................Nxënësit që përfundojnë vargjet bëjnë ngjyrosjen e fi gurave sipas legjendës së dhënënë tekst. Me shokun e bankës kontrollojnë vargjet dhe mënyrën e ngjyrosjes.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 90, te Fletorja e punës.Shënim: Objektet në kllaster po t’i paraqesim në plan japin formë rrethore dhe katrore.17
Shndërrimet gjeometrike Mësimi 3.11 Tema: Drejtëza e simetrisëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë drejtëzën e simetrisë me anë të palosjes së fi gurave.• Të dallojë drejtëzën e simetrisë në fi gurat e dhëna gjeometrike.• Të japë mendime për drejtëzat e simetrisë së trupave dhe objekteve në natyrë.Koncepte kryesore: drejtëza e simetrisë.Mjete: fi gura gjeometrike prej letre, lapsa, vizore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillim i mësimit:Evokimi: Diskutimi për njohuritë paraprake.Nxënësit në duar kanë fl etë formati A 4.- Me cilën fi gurë ngjason fl eta? (drejtkëndëshin). Nxënësit bashkojnë cepat e fl etësdhe e palosin atë.- Në sa pjesë u nda fl eta? (në dy pjesë). Shëno me ngjyrë të kuqe me vizore vijën epalosjes.Vija e palosjes quhet drejtëz simetrike, e cila është një vijë e ndërprerë. Provo tëpalosësh fl etën përsëri për së gjati.- A u puthit mirë ajo? (Po)- Çfarë u formua? (Drejtëza e simetrisë)Mësuesi/ja u thotë nxënësve: provoni të bëni palosje diagonale të fl etës.- A puthitet fl eta? (Jo)Kur fl eta nuk puthitet nuk kemi drejtëz simetrie....................................................Drejtkëndëshi ose fl eta drejtkëndore ka dy drejtëza simetrie.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja vendos mbi bankë fi gurat e prera më parë. Nxënësitbëjnë palosjen e mundshme dhe zbulojnë sa drejtëza simetrie kasecila fi gurë. Ata marrin në duar katrorin dhe provojmë palosjendhe puthitjen e fl etës.Nxënësit bëjnë palosje horizontale, vertikale dhe diagonale, në tëkatërta rastet fi gura puthitet.- Sa drejtëza simetrie ka katrori? (4 drejtëza)Nxënësit provojnë të palosin trapezin. Pasi provojnë të bëjnëpalosje për të zbuluar drejtëzat e simetrisë, nuk arrihet që fi gurae palosur të puthitet, pra trapezi nuk ka asnjë brinjë të barabartë...........................................................................................................174
me njëra-tjetrën. Ky lloj trapezi nuk ka drejtëz simetrie.Mësuesi/ja paraqet një trapez që ka drejtëz simetrie.- Sa drejtëza simetrie ka ky trapez?Nxënësit përgjigjen: vetëm një drejtëz.....................Nxënësit provojnë dhe rrethin, arrijnënë përfundimin se rrethi ka njëpafundësi drejtëzash simetrike.Ndërsa, për trekëndëshin, vetëmai barabrinjës dhe trekëndëshidybrinjëshëm ka drejtëz simetrie.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit kujtojnë cilat objekte nganatyra kanë drejtëz simetrie. Nxirrennxënësit para klasës.- A kemi drejtëz simetrie te njeriu? (Po)Nuk ka drejtëz simetrie Një drejtëz simetrieNxënësit shohin elemente që janë simetrike, si: duart, këmbët, sytë, veshët, faqetgjysma e gojës, gjoksi etj.Hapet teksti. Cilat objekte shihni që mund të kenë drejtëz simetrie? (fl uturat, buburreci,molla, gjethja) Diskutohet rreth këtyre objekteve. Nxënësit sjellin mendime të ndryshmedhe shembuj nga orenditë e klasës, si: dritarja, dera, tabela, ora.. etj.Detyrë shtëpie: Vizatoni fi gurën gjeometrike dhe vendosni drejtëzat e simetrisë...................................Mësimi 3.12Tema: Drejtëza e simetrisëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë drejtëzën e simetrisë në fi gurat e dhëna.• Të dallojë shkronjat e alfabetit që kanë drejtëza simetrie.• Të japë mendime për drejtëzat e simetrisë të objekteve nga natyra.Konceptet kryesore: drejtëza e simetrisë.Mjete: tabela e alfabetit shqip, fi gura gjeometrike.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLojë në grupeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Lojë në grupe.Organizohet loja stafetë me skuadra. Mësuesi/ja shpërndan fi sha në çdo skuadër.Çdo nxënës do të identifi kojë në fi gurën e dhënë drejtëzat e simetrisë dhe t`i pasojë175
shokut fl etën. Nxënësi që përfundon hap tekstin dhe njihet me materialin në libër.Në fi sha do të ketë përveç fi gurave, dhe objekte nga natyra, si: fl utura, gjethe, fruta,buburrec, shkronja etj.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja, së bashku me nxënësit, diskutojnë rreth pamjeve në faqen e parë tëfi gurës.- Cilët janë objektet nga natyra që shohim? (Flutura, mace, buburrec, mollë, gjethe)Këto fi gura, përfshirë dhe vetë njeriun, konsiderohen si objekte simetrike në natyrë.............................................................................................................................................O C......................Paraqitet dhe trupi i njeriut i përftuar nga fi gura gjeometrike të përgatituranga vetë nxënësit. Figurat, kur puthiten, formojnë drejtëz simetrie.- Në këtë kompozim fi gurash, a kemi drejtëz simetrie? (Po, sepse njëraanë e trupit të njeriut është simetrike me anën tjetër, edhe te kafshëte shpendët kemi simetri të pjesëve të trupit, përjashtohen rastet megjymtime)Në tekst diskutohet rreth fi gurave simetrike, që kanë drejtëz simetrie.Mënyra më e saktë është palosja e fi gurës, të cilën nxënësit e provojnëme fi gurat e kopjuara.Paraqitet tabela me shkronjat e alfabetit. Nxënësit përcaktojnë shkronjat që kanëdrejtëz simetrie, si p.sh.:A, I, U, Y, E, O, M, T, H, C....Secili nxënës shkruan shkronjat dhe vendos drejtëzën e simetrisë, si te modeli i librit.A C H E............................................................Stimulohen nxënësit që gjejnë më shumë shkronja me drejtëz simetrie.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Në rubrikën Mendo, nxënësit do të kopjojnë 3 fi gura trekëndore, t’i presin me gërshërëdhe të zbulojnë me cilat prej tyre do formojnë një katror.Bëhet vlerësimi i punës.Detyrë shtëpie: Ushtrimi në faqen 90,te Fletorja e punës.176
Mësimi 3.13Tema: Të vizatojmë figura simetrikeObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë në një plan fi gura që janë simetrike me njëra-tjetrën.• Të vizatojë simetriken e një fi gure të dhënë në lidhje me drejtëzën e simetrisë.• Të ndërtojë simetriken e fi gurave gjeometrike në lidhje me drejtëzën e dhënë tësimetrisë.Konceptet kryesore: simetria e fi gurave.Mjete: fi gura simetrike, pasqyrë, vizore, lapsa me ngjyra, gërshërë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i kuptimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja i pajis nxënësit me fl etë A 4. Nxënësit palosin fl etën e letrës në dy pjesë.Paralel me mësuesen/in presin me gërshërë një fi gurë nga ana e palosur. Mësuesi/jahap copën e prerë me gërshërë.Nxënësit provojnë të puthitin përsërifl etën dhe tani kanë një fi gurë tëvetme. Mësuesi/ja hap fl etën dhe nëvijën e palosjes vizaton drejtëzën esimetrisë.Mësuesi/ja merr një fl etë formati. Në njërën anë të saj hedh një pikë bojë. E palosletrën. A është gjurma e bojës simetrike?- Çfarë shikoni te fl eta?Dy fi gura të njëjta ose simetrike, sepse ato puthiten me njëra- tjetrën.Mësuesi/ja vendos pasqyrën pranë librit.- Çfarë u pasqyrua? (libri).Mësuesi/ja vendos objekte të ndryshme përballë pasqyrës, si: lapsa, stilolapsa,petëza, trekëndësh, katrorë, rrethorë etj.- Si janë objektet që puthiten me njëri-tjetrin? (simetrike). Në mes të këtyre objekteveqëndron një drejtëz, që quhet drejtëza e simetrisë, p.sh:............................... ...............................Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet teksti, nxënësit imitojnë pamjen e fotografi së në tekst. Në një fl etë të bardhëkanë vizatuar disa vija, lule, gjethe, shigjeta etj.Mësuesi/ja vendos pasqyrën pranë fl etës.- Si ju duket pamja në pasqyrë? (sikur kemi nga 2 fi gura). Nxënësit lexojnë pikën e177
dytë të mësimit. Me ndihmën e rrjetit të katrorëve nxënësit vizatojnë simetriken efi gurave. Nxënësit përdorin vizoren dhe ngjyrat gjatë punës. Çdo fi gurë vizatohetnë lidhje me drejtëzën e simetrisë. Do të respektohet largësia nga drejtëza për tëvizatuar fi gurat.Udhëzohen nxënësit që të gjejnë dhe të vizatojnë simetriken e pikës, kundrejt vijës sësimetrisë.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në rubrikën Tani di të bëj, nxënësit to të vizatojnë përsëri simetri fi gurash në lidhjeme drejtëzën e simetrisë. Pas vizatimit të fi gurave nxënësit ngjyrosin me ngjyratpërkatëse.Bëhet vlerësimi i punës.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 91, te Fletorja e punës.Shënim: Për ta bërë mësimin sa më të asimiluar për nxënësin, duhet të përzgjidhenfi gura të thjeshta për të ndërtuar simetriken e tyre.Mësimi 3.14Tema: Zmadhimi dhe zvogëlimi i figuraveObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të ndërtojë në një rrjet katror simetriken e fi gurave gjeometrike të dhëna.• Të përdorë rrjetin katror për zmadhimin ose zvogëlimin e fi gurave gjeometrike tëdhëna pa u ndryshuar formën.• Të vizatojë një fi gurë gjeometrike dhe të bëjë zmadhimin ose zvogëlimin në rrjetinkatror.Koncepte kryesore: zmadhimi dhe zvogëlimi i fi gurës.Mjetet: vizore, lapsa me ngjyra, fl etore katrore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduarit, Lojë në grupeRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijimi i të menduarit, Lojë me grupe.Mësuesi/ja, për të kontrolluar sa janë nxënë njohuritë rreth simetrisë së fi gurave,178
organizon lojën stafetë. Çdo nxënës do të plotësojë nga fl eta me rrjet katrorësh fi gurënsimetrike me fi gurën e dhënë nga mësuesi/ja. Në çdo fl etë është planifi kuar nga njëfi gurë për çdo nxënës të skuadrës. Në mes të fl etës është vizatuar drejtëza e simetrisëdhe në një anë të saj janë vendosur fi gurat. Nxënësi do të vizatojë në atë mënyrë qëfi gurat të jenë simetrike. P.sh.:Afërsisht të gjitha skuadrat do të kenë këtë lloj pune për të bërë. Nxënësi që përfundon,lexon mësimin dhe njihet me punën që do të bëhet në këtë mësim.Realizmi i kuptimi: Marrëdhënietpyetje-përgjigje.Mësuesi/ja paraqitet paranxënësve një fl etë A 4, ku gjysmae parë e saj është e vijëzuar merrjetë katrorësh të vegjël, ndërsagjysma tjetër me rrjetë katrorësh tëmëdhenj. Mësuesi/ja vizaton një katror me rreshtimin 4 me 4 në rrjetën me katrorë të vegjël.- Sa është numri i katrorëve brenda katrorit të dytë? (16 katrorë).- A kanë madhësi të njëjtë këta katrorë? (Jo)- Pse? (Sepse aty ku kemi rrjetë katrorësh të mëdhenj figura është më e madhe)Hapet libri. Nxënësit shikojnë një lule të kompozuar me fi gura gjeometrike.- Me çfarë rrjeti katrorësh është vizatuar lulja? (Në rrjetë me katrorë të vegjël)- A mund ta vizatojmë këtë lule në rrjetin me katrorë të mëdhenj?- Çfarë dallojmë në format e gjetheve? (Figura gjeometrike)- Çfarë duhet bërë në fi llim? (Vizatohet vija që mban 2 gjethet)- Sa kuti është ajo? (10 kuti)Nxënësit vizatojnë lulen pa e ndryshuar formën. E njëjta gjë ndodh dhe me maçokun.Pasi i vizatojnë nxënësit shohin se:Lulja u zmadhua, ndërsa maçoku u zvogëlua.- Pse ndodh ky ndryshim? (Nga përmasat e rrjetit të katrorëve)Reflektim: Imagjinatë e drejtuar.Në rubrikën Tani di të bëj, nxënësit do të vizatojnë rosën e zmadhuar, ndërsamakinën të zvogëluar.- Pse nuk u vizatua rosa sa ishte ne fi gurë? (Sepse rrjeta me katrorë ishte më emadhe).- Si doli makina pas vizatimit? (E zvogëluar)- Pse doli kaq e vogël makina? (Se u vizatua në një rrejt katrorësh të vegjël)Nxënësit e nivelit të lartë mund të vizatojnë dhe figura të tjera në rrjetën e katrorëve për tëparë ndryshimet. Në fund të orës së mësimit nxënësit kontrollojnë punën e njëri-tjetrin.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 91 dhe ushtrimin 2, faqe 92, te Fletorja e punës.179
Mësimi 3.15Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përshkruajë me gojë lëvizjen e objektit duke përdorur fjalët: drejt, lart, poshtë,majtas, djathtas.• Të ndërtojë rrugën e bërë nga objekti në rrjetin me katrorë duke ndjekur shigjetat.• Të përshkruajë me anë të simboleve një veprimtari konkrete.Konceptet kryesore: simbole, përshkrimi i rrugës.Mjete: tabela mësimore, objekte magnetike, shkumësa me ngjyrë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillim i mësimit:Tema: Të përshkruajmë rrugënEvokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja në tabelën magnetike ka vendosur më parë disa objekte, të cilat janëtë shoqëruara me shigjeta. Nxënësit do të përshkruajnë vendndodhjen e tyre dukepërdorur fjalët: para, lart, djathtas, majtas, poshtë etj. Tabela mund të këtë radhitjeobjektesh. Mësuesi/ja nxit nxënësit të përshkruajnë rrugën e tyre në shkollë meobjekte që hasin.ShkollaNisjaLumiMbërritjaBeniRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet teksti. Nxënësit lexojnë tekstin orientues. Në fi llim vëzhgojnë shigjetat, të cilatjapin të qartë kuptimin e lëvizjes së ariut drejt gëmushës. Nxënësit përshkruajnëme gojë rrugën që do të ndjekë ariu, e përshkruajnë duke vizatura nga strofkulla tegëmusha.Ariu ndjek këtë rrugë: 2 hapa drejt, 1 hap lart, 3 hapa drejt, 2 hapa lart, 2 hapa drejt, 3hapa lart dhe 3 hapa drejt dhe arrin te gëmusha.Në fi gurën e mëposhtme nxënësit plotësojnë me shigjeta rrugën e kthimit, dukevizatuar shigjetat në drejtim të kundërt deri në nisje në këtë mënyrë.Mbërritja180Nisja
E njëjta gjë ndodh dhe në rrugën që bën Miri me babin bazuar te simboli:NisjaMbërritjaGjatë rrugës ata kanë për të blerë bukën ose ndonjë gjë tjetër.Ushtrohen nxënësit të përshkruajnë me gojë çdo veprim e lëvizje për të vënë nëpërdorim fjalët: para, poshtë, djathtas, majtas, lart etj.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Në këtë etapë nxënësit kanë të qartë se si përshkruhet një veprimtari e përbashkëtme ndihmën e simboleve dhe fi gurave. Secili nxënës do të përshkruajë rrugën e ardhjesnë shkollë ose të mbërritjes në shtëpi, duke përdorur simbolikën e objekteve më tërëndësishme që has gjatë rrugës. P.sh.: Për të shkuar në shkollë ndjek këtë rrugë:Nisja = Eci drejt, kthehem majtas supermarketit, eci drejt policisë, më poshtë kalojurën, kthehem djathtas, eci para dhe ndodhem para shkollës = Mbërritja.Shumë nxënës përshkruajnë rrugën.Detyrë shtëpie: Ushtrimi në faqen 92, te Fletorja e punës.181
Kreu IVMATJAMësimi 4.1Tema: Të rendisim duke krahasuarObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të shpjegojë me fjalë të tekstit relacionet: “më i gjatë”, “më i shkurtër”, “ nxë më shumëse”, “është më e rëndë se”.• Të lidhë me shigjetë në një kompozim fi gurativ relacionet: “ishte më i gjatë se”, “nxëmë shumë se”, “rëndon më shumë se”.• Të hartojë një tabelë me objekte të renditura sipas një cilësie të caktuar.Konceptet kryesore: renditja, kompozim fi gurativ.Mjete: objekte të barabarta gjatësie, vëllimi e mase.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiVëzhgo dhe analizoRealizimi i kuptimit Përmbledhja pohim-mbështetjeRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Vëzhgo dhe analizo.Mësuesi/ja nxjerr para klasës 2-3 nxënës.Radhiten te tavolina 2 shishe plastike njëra 0.5 litër, ndërsa tjetra 2 litërshe, 2 kova 0.5l dhe 5 l, 2 makina lodër, 1 veturë dhe 1 kamion.- Ç’cilësi të përbashkëta e të veçanta kanë këto objekte?janë njerëzTë përbashkëta182janë enëjanë automjetegjatësiaBeni është më i gjatë se KleaTë veçanta vëllimi Kova nxe më shumë se shishjamasaKamioni është më i rëndë se veturaRealizimi i kuptimit: Përmbledhje pohim-mbështetje.Në pjesën e parë të mësimit nxënësit vëzhgojnë me radhë fëmijët dhe njihen meemrat e tyre. Mësuesi/ja bën radhitjen sipas gjatësisë nga më i gjati te më i shkurtri.
Në tabelë ai/ajo shkruan mendimet e nxënësve duke u bazuar në gjatësinë e shokëvetë tyre: Agimi, Sokoli, Miri, Liza, Sara, Besa.- Cili është më i gjatë? Po më i shkurtër?Mësuesi/ja u kërkon nxënësve mendim për radhitjen sipas radhës të këtyre objekteve:blloku i shënimeve, fl etorja e klasës, teksti i matematikës dhe fl etorja vizatimit.Nxënësit në bashkëpunim me shokun e bankës bëjnë radhitjen nga më e gjata te mëe shkurtra:1. fl etore vizatimi, 2. teksti i matematikës, 3. fl etorja e kasës, 4. bllok shënimesh.Ushtrimi 2. Përforcohen konceptet “nxë më shumë se”,“ nxë më pak se”, duke krahasuar 2 kovat, 2 shishet, 2gotat etj. Nxënësit krahasojnë vëllimin e enës.Ushtrimi 3. Mësuesi/ja ngre në njërën dorë çantën,ndërsa me dorën tjetër fl etoren. Të gjithë nxënësitmbështetin mendimin se çanta peshon më rëndë sefl etorja, kurse fl etorja rëndon më lehtë seçanta. Kamioni rëndon më rëndë se veturadhe vetura është më e lehtë se kamioni.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Mësuesi/ja ndan klasën në 3 grupe. Ai/ajo ushpërndan grupeve nga një fl etë, në të cilënjanë shkruar relacionet: “më i gjatë se”, “mëi shkurtër se”, “nxë më shumë”, “nxë më pak”, “rëndon më shumë”, “rëndon më pakse”. Nxënësit do të rendisin emrin e objekteve të një cilësie nga më i vogli te më imadhi. P.sh.: luga, garuzhda, pjata, gota, tenxherja, kova, legeni, govata, vaska etj.Kështu veprohet edhe me objektet me gjatësi dhe me masë.Nxënësit vlerësojnë grupin fi tues.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 93, te Fletorja e punës.Mësimi 4.2Tema: Ora, gjysmë ore, çerek oreObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë pjesët përbërëse të ndërtimit të orës, si njësi matëse e kohës.• Të njehsojë orën në të plotë dhe nënfi sha të saj minuta.• Të përcaktojë në problema të thjeshta kohën në të cilën kryhet veprimi.Koncepte kryesore: ora, njësi matëse e kohës.Mjete: orë kartoni me akrep të lëvizshëm, orë muri, shkumësa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuar18
Zhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me orë plastike ose kartoni. Të gjithë nxënësitjanë të pajisur me orë kartoni. Mësuesi/ja pyet:- A e dini përse na shërben ora? (Për matjen e kohës).- Për ç’kohë na shërben më shumë ora?Kur shkoj në shkollëKa mendime të ndryshmeKur zgjohem nga gjumiKur bëj mësimetKur luaj, fl e ...- Cilat janë pjesët përbërëse të orës?Çdo nxënës tregon duke prekur orën e tij që ka në bankë.fusha e orës me 12 numraOra përbëhet nga: akrepi i gjatë i minutaveakrepi i shkurtër i orësOra ka 60 minuta. Hapësira ndërmjet numrave është 5 minuta.a. Tregoni akrepin e minutave. b. Tregoni akrepin e orës.- Ç’tregon akrepi i shkurtër? (orën)- Po akrepi i gjatë? (minutat)Nxënësit tregojnë akrepin e minutave dhe të orës.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja vazhdon veprimtarinë për njohjen e orës. Ai/ajo vendos akrepin e shkurtër tenumri 9, ndërsa akrepin e gjatë te 12, së bashku me nxënësit lexohet ora: Ora është 9 00 .Paralel me mësuesen/in dhe nxënësit mbajnë në duar orën me akrep të lëvizshëm. Oratani është 14 00 . Nxënësit vendosin akrepat si mësuesi/ja. Ai/ajo thekson: Kur akrepi ishkurtër lëviz 1 orë, akrepi i gjatë bën një rrotullim të plotë 60 minuta.Mësuesi/ja me shkumësa me ngjyra tregon lëvizjen e akrepit të minutave.113e plotë 4 (çereku) 2 (gjysma) 4 (treçereku)Shigjeta e kuqe tregon periudhën kohore prej një ore.Shigjeta e gjelbër tregon periudhën kohore prej 1 çerek ore. (15 minuta)Shigjeta e verdhë tregon periudhën kohore prej gjysmë ore. (30minuta)Shigjeta blu tregon tre çerek ore ose 45 minuta.Hapet teksti. Nxënësit njihen me orën e plotë 60 minuta, gjysmën e orës 30 minuta.Çerekun e orës 15 minuta dhe 3 çerekë ore 45 minuta. Nxënësit imitojnë vendosjen eorës: 16:00, 16:30, 17:00, 17:15, 17:30, 17:45.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Mësuesi/ja kryen veprimtari me leximin e orës.Ai/ajo lëviz akrepat e orës së madhe me të plota, çerek, gjysmë, treçerek ose pa një184
çerek. Nxënësit lexojnë ushtrimet 1 dhe 2: “Ora është 12:00”, “Ora është 12:15”, “ Oraështë 12:30”, “Ora është 12:45”, “ Ora është 11:00”, “Ora është 11:15” etj.Mësuesi/ja jep një situatë problemore.Era niset për në shkollë në orën 7:00. Ajo, për një çerek ore arrin në shkollë. Në ç’orëarriti Era në shkollë?Nxënësit japin mendime për arritjen në kohë të Erës.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 93, te Fletorja e punës.Mësimi 4.3Tema: Ora, gjysmë orë, çerek oreObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të njehsojë orën në të plota, çerek, gjysmë dhe në treçerek ore në situata konkrete.• Të përcaktojë në problema të thjeshta kohën në të cilën kryhet veprimi.• Të planifi kojë në një tabelë kohën e kryerjes së veprimeve në një ditë.Koncepte kryesore: ora, njësi e matjes së kohës, minuta.Mjete: orë individuale dhe kolektive, fl etë me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijimi i të menduaritRealizimi i kuptimit Vëzhgo-analizo, jep mendimeRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijimi i të menduarit.Mësuesi/ja pajis të gjithë grupet me fl etët e përgatitura më parë. Çdo nxënës do tëshkruajë orën për secilin rast.1 , 1 , 3 , p.sh:8 : 00 9 : 30 12 : 15 14 : 45 17 : 004 2 4Çdo fl etë ka të vizatuara aq orë sa nxënës ka. Nxënësi, pasi i përfundon së shkruari iapason shokut. Ndërkohë, tek ora e vendosur në tabelën me akrepa të lëvizshëm, çdonxënës me radhë do të njehsojë orën në pozicionin që është, pastaj do ta vendosësipas kërkesës së mësueses/it. P.sh.: mësuesi/ja lëviz akrepat që ora të jetë 6:00,15:15, 13.30.Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizo, jep mendime.Hapet teksti në faqen 140. Nxënësit, pasi të shohin pozicionet e akrepave të orësshkruajnë orën për secilin rast. Pasi të kenë plotësuar emërtimet e orëve bëhet leximizinxhir nga nxënësit. Ata bëjnë kontrollin për punën e bërë dhe korrigjojnë gabimetnëse kanë bërë.Nxënësit lexojnë problemën 13 dhe shënojnë të dhënat, duke i qarkuar me laps tëkuq. Pyetjen e vizojnë me laps blu. Pasi të kuptojnë mirë problemën, nxënësit e nivelittë lartë arrijnë të përgjigjen menjëherë: Shkolla mbyllet në orën 14 e 45 minuta, ose15 pa një çerek. Nxënësit do të përdorin orën individuale për të llogaritur se në ç’kohëmbyllet shkolla, para 4:30 + 15 minuta = 4:45.185
Problema14. Nxënësit identifi kojnë të dhënat dhe pyetjen e problemës. Ndryshe ngaproblema e parë, minutat u shtuan nga 14:30 në 14:45. Në këtë rast ora me akrepat eminutave do të lëvizë 30 minuta d.m.th., nga 4:15 - 30 minuta = 3:45. Demonstrohet ngamësuesi/ja lëvizja e akrepit të minutave, 30 minuta prapa, pastaj veprojnë dhe nxënësitnë orët individuale. Ata shkruajnë poshtë problemës kohën kur kryhet veprimi.Edhe problema 15 plotësohet si problema 13.Mësuesi/ja thekson: Në këtë kohë nuk kryhen veprime mbledhje e zbritje me njësitëe kohës, vetëm duke përcaktuar me intuitë.Nxënësit plotësojnë rubrikën Mendo dhe zbulojnë rregullat për vargjet rritëse.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit do të plotësojnë tabelën e regjimit ditor nga zgjimi në mëngjes, deri nëmbrëmje në kohën e gjumit. P.sh.:Zgjimi në mëngjes 6:45Ngrënia e mëngjesit 7:00Nisja për në shkollë 7:15Mbërritja në shkollë 7:30Fillimi i mësimit 8:00Mbarimi i mësimit 12:00 etj.Kështu nxënësit vazhdojnë të plotësojnë tabelën sipas regjimit që duhet të ndjekin.Detyrë shtëpie: Plotëso regjimin ditor.Mësimi 4.4Tema: MinutatObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të njehsojë orën në nënfi sha të saj, minuta.• Të lidhë me shigjetë në tabelë orën e saktë me orët e dhëna.• Të tregojë në problema të thjeshta kohën në të cilën është kryer veprimi.Koncepte kryesore: matja e kohës, orë, minuta.Mjete: orë kartoni, plastike ose elektronike, lapsa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Përvijimi i të menduaritRefl ektimiVëzhgo, analizoZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me orët individuale prej kartoni. Ai/ajo vendosakrepat që ora të jetë 8:10.- Sa do të jetë ora pas 10 minutash? (8:20)186
- Sa minuta lëvizi akrepi i minutave përpara? (10 min)Mësuesi/ja lëviz akrepin e minutave edhe 5 minuta.- Sa shënon ora tani? (8:25)- Sa minuta janë ndërmjet një numri dhe numrit tjetër?Nga 1 vijë te tjera sa minuta janë? (1 minutë)Mësuesi/ja lëviz akrepin e minutave edhe 3 minuta para.- Sa shënon ora tani? (8:28)Mësuesi/ja vazhdon veprimtarinë duke lëvizur akrepat e orës në pozicione tëndryshme.0Realizmi i kuptimit: Përvijimi i të menduarit.Në orën e kartonit nxënësit shkruajnë numratrreth saj, përbri çdo numri që tregon orënvendoset numri i minutave deri 60. Mësuesi/jalëviz akrepat, ndërsa nxënësit lexojnë orën sipaspozicionit të akrepave (4:32, 5:25, 13:23, 16:47...)Hapet teksti. Nxënësit lexojnë orën në të gjithëpozicionet e dhëna.55 550 1045 1540 2035 25Ushtrimi 2. Nxënësit pasi shënojnë orën në 6pozicionet e dhëna në tekst, lidhin me shigjetë4:32orët elektronike. P.sh., 15:13, 15:56, 15:23, 15:25,15:48,15:36.Nxënësit lexojnë problemën 7. Qarkojnë të dhënat dhe vizojnë kërkesën e problemës.Nxënësit, sipas niveleve, mund të japin përgjigje duke llogaritur me mend ora 1 + 1:38= 2:38 minuta, ose duke lëvizur akrepin e minutave me 1 rrotullim të plotë dhe 38minuta të tjera, është e barabartë me 2 e 38 minuta.Reflektimi: Vëzhgo, analizo.Nxënësit veprojnë kështu edhe për problemën tjetër. Zgjidhjen e problemës e shkruajmëposhtë saj.Mësuesi/ja, së bashku me nxënësit, diskutojnë rubrikën Mendo.- Cila është më afër orës së saktë 10:30? 10:36 10:30 10:35Nxënësit duke bërë radhitjen e numrave, gjejnë se 35 është më afër 30, ndërsa 36është 1 minutë më larg.Në leximin e orës theksohet se pas orës 12:00 të drekës, ora lexohet 13:00, 14:00 ejo 1.00, 2.00 e kështu me radhë.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 94, te Fletorja e punës.30Mësimi 4.5Tema: Monedhat dhe kartëmonedhatObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë monedhat dhe kartëmonedhat që përdoren në vendin tonë.• Të përdorë kartëmonedha të ndryshme për t`i këmbyer ato me monedha.• Të japë mendime në situata konkrete mbi mundësinë e këmbimit të kartëmonedhaveme monedha.Koncepte kryesore: monedha, kartëmonedha, këmbim.Mjete: kartëmonedha, monedha, portofol.187
Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiLojë në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritëparaprake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari memonedha e kartëmonedha. Nxënësitvendosin mbi bankë lekët që kanë sjellëpër këtë orë mësimi. Mësuesi/ja vendosnë një vend të dukshëm monedhat dhekartëmonedhat. Nxënësit shkëmbejnëmendime rreth përdorimit të parasë.- Përse na shërbejnë paratë?- A mund të jetojmë mirë pa para?- Çfarë gjërash blejmë mepara?- A i njihni lekët?1 Lekë20 LekëMonedhat5 Lekë50 Lekë10 Lekë100 Lekë- Çfarë vlere kanë ato?Mësuesi/ja u mësonnxënësve se paratë100 Lekë 200 Lekë 500 Lekëmetalike quhen monedha,ndërsa ato prej letrequhen kartëmonedha. Ai/1000 Lekë 5000 Lekëajo grupon në njërin vendmonedhat, ndërsa në njëKartmonedhat ose lekët prej letrevend tjetër kartëmonedhat.- Sa monedha 1 lekëshe duhen për të formuar 10 lekë?Nxënësit përgjigjen: 10 monedha 1 lekëshe.- Sa kartëmonedha 100 lekëshe duhen për të fi tuar 500 lekë?Nxënësit përgjigjen: 5 monedha 100 lekëshe.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet teksti. Nxënësit lexojnë rreth përdorimit të monedhave. Plotësojnë skemën ekëmbimit të një kartëmonedhe 100 lekëshe me monedha:100 Lekë =100 monedha 1 lekëshe20 monedha 5 lekëshe10 monedha 10 lekëshe5 monedha 20 lekëshe2 monedha 50 lekësheNxënësit punojnë rubrikën Tani di të bëj. Në fi llim për secilin rast diskutohet përkëmbimet, pastaj ata demonstrojnë konkretisht këmbime me monedhat: mësuesi/japaraqet kartëmonedhën 200 lekë.188
200 Lekë këbehen me2 monedha 100 lekëshe4 monedha 50 lekëshe10 monedha 20 lekëshe20 monedha 10 lekëshe40 monedha 5 lekësheKështu veprohet edhe me kartëmonedhat 500 L, 1000 L dhe 5000 L.Reflektimi: Lojë në dyshe.Organizohet me shokun e bankës loja Në dyqan. Njëri bëhet shitësi, ndërsa tjetriblerësi. Nxënësit ekspozojnë në bankë mjetet mësimore të shoqëruara me etiketat eçmimeve.reklamimin e mallitmënyrën e komunikimitTërhiqet vëmendja nëpërdorimin dhe këmbimin e lekutruajtjen dhe kursimin e lekutNdiqen veprimet e nxënësve nga mësuesi/ja dhe vlerësohen për rolet që luajnë.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 94, te Fletorja e punës.Mësimi 4.6Tema: Dita, java, muaji, vitiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të emërtojë si duhet ditët dhe muajt e vitit, sipas radhës së caktuar.• Të përdorë kalendarin për të gjetur se në çfarë dite ka ndodhur një ngjarje.• Të zgjidhë problema të thjeshta me mjete matëse të kohës (ditë, javë, muaj,vit).Koncepte kryesore: dita, java, muaji, viti.Mjete: kalendar, etiketa me muajt e vitit, ditët e javës, ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë parapakeRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja emërton 7 nxënës si ditët e javës dhe 12 nxënës si muajt e vitit. Nxënësitthonë emrat e shokëve të tyre, pra të ditëve të javës dhe të muajve të vitit (p.sh.: ehënë, e martë, e mërkurë..., janar, shkurt, mars...).Pra, përpara klasës dalin shtatë nxënës me etiketa, në të cilat janë të shkruara ditët ejavës dhe 12 të tjerë me etiketa, ku janë shkruar muajt e vitit.Mësuesi/ja u diskuton me nxënësit:e hënë e martë e mërkurë e enjte e premte e shtunë e dielë- Cila është dita e parë e javës?- Po e fundit?189
- Në cilat ditë shkoni në shkollë?- Cilat nga këto ditë quhen fundjavë?Mësuesi/ja kështu vepron edhe për muajt e vitit.J Sh M P M Q K G Sh T N Dh- Sa muaj ka viti?- Cilët janë?- Në cilët muaj keni lindur?- Cili është muaji i parë i vitit?- Po muaji i fundit?- Çfarë ju kujton muaji shtator?- Në cilin muaj festohen Krishtlindjet dhe Viti i Ri?Realizim i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Mësuesi/ja fton nxënësit të shohin kalendarin e vendosur para klasës.- Përse e përdorim kalendarin? (Për t`u orientuar më shpejt)- Ku përdoret më shumë ai? (Në familje, në shkollë dhe në institucione tëndryshme)- Në cilin muaj është hapur kalendari? (Në maj)D H M M E P Sh1 2 34 5 6 7 8 9 1011 12 13 14 15 16 1718 19 20 21 22 23 2425 26 27 28 29 30 31- Çfarë është data 1 Maj?- Po 5 Maji?- Cilët nga ju e kanë ditëlindjen në muajin maj?- Sa të diela ka muaji maj?- Po të shtuna?- Sa ditë ju takon të bëni mësim në këtë muaj?Hapet teksti. Nxënësit njihen më afër me kalendarin e muajit maj.Plotësojnë rubrikën Tani di të bëj për ushtrimet 1 deri në 5, duke plotësuar përgjigjetme shkrim në tekst.Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja, sipas 5 ushtrimeve, shpërndan fl eta për të pesta grupet. Nxënësit duhet tëtregojnë si e kanë llogaritur kohën.- A ju është dashur ta përdorni kalendarin?- A ka datë 0 në kalendar?Secili nxënës bën kontrollin e punës në tekst. Në fl etore të klasës do të shkruajëpërgjigjet e pyetjeve:`- Cilët janë shumëfi shat e orës?`- Sa ditë ka java dhe cilat janë ato?`- Sa muaj ka viti, dhe cilët janë ato?- Sa ditë ka muaji maj?Në fund, nxënësit këmbejnë fl etoret me njëri-tjetrin dhe lexojnë punën e bërë.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 95, te Fletorja e punës. Përgatit një fl etë kalendarime 12 muajt.190
Mësimi 4.7Tema: Dita, java, muaji, vitiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të shpjegojë me fjalët e tekstit intervalet kohore që nga ora deri te viti.• Të përdorë kalendarin për të përcaktuar kohën kur ka ndodhur një ngjarje.• Të zgjidhë problema të thjeshta me njësitë matëse të kohës (ora, dita, java, muaji,viti).Konceptet kryesore: matja e kohës.Mjete: ora, kalendari, tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiKllasterRealizimi i kuptimit Përvijimi i të menduaritRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Kllaster.Mësuesi/ja ndan klasën në 5 grupe dhe u jep nga një fl etë A 4. Në qendër të fl etësështë shkruar nga një emër për çdo fl etë p.sh.: ora, dita, java, muaj, viti. Për secilinrast nxënësit do të plotësojnë në formë kllasteri çfarë dinë për secilën prej tyre.1e javës matet me orë 1matet me javë712 e vititdarkaka 24 orëme ditëDitadreka29 ditë Muaji4 javë12 e drekësmëngjesi28 ditë30 ditë12 ose 24 e natës31 ditëNxënësit kështu veprojnë për të pesë rastet.Dalin përfaqësues nga çdo skuadër dhe tregojnë se çfarë dinë për njësitë e kohës.Shpallet skuadra fi tuese.Realizimi i kuptimit: Përvijimi i të menduarit.Nxënësit kanë përpara kalendarin e vitit 2008, të përgatitur në detyrën e shtëpisë.- Cilët janë muajt e vitit?- Sa ditë ka i gjithë viti?- Si e gjetët këtë?- Sa ditë ka muaji shkurt? (29 ditë)- Po në vitet e tjera sa ditë ka ky muaj? (një herë në katër vjet muaji shkurt ka29 ditë dhe quhet vit i brishtë, ndërsa vitet e tjeta shkurti ka 28 ditë)Mësuesi/ja sqaron nxënësit për muajt që kanë 31 ditë dhe për ato që kanë 30 ditë,duke i ndihmuar me lojën e gishtave.Hapet teksti. Nxënësit plotësojnë me fjalë rubrikën Tani di të bëj.Në ushtrimin 1, ata punojnë pa ndihmën e kalendarit, ndërsa ushtrimet 2 dhe 3 iplotësojnë me ndihmën e kalendarit që kanë përgatitur. Në përfundim të detyrësnxënësit lexojnë ushtrimet dhe vlerësojnë punën e njëri-tjetrit.191
Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Organizohet loja stafetë me 3 grupe nga 12 nxënës. Secili nxënës do të shkruajë emrine muajit dhe sasinë e ditëve që kanë në fi shën e përgatitur fl eta nga mësuesja në këtëformë:Nxënësi 1- Muaji i parë dhe sasia e ditëve Janar 31 ditë, fleta i pasohet nxënësittjetër e kështu me radhë.Nxënësi 2- Shkurt 29 ditë.Nxënësi 3- Mars 31 ditë.Nxënësi 4- Prill 30 ditë.Nxënësi 5- Maj 31 ditë.Nxënësi 6- Qershor 30 ditë.Nxënësit që përfundojnë, shkruajnë në tabelë me radhë datën, muajin dhe vitin e lindjessë tyre p.sh.: 5 Prill 2001, 29 Qershor 2000.Pasi përfundojnë së shkruari, nxënësit zbulojnë ditëlindjet e shokëve në muajt përkatës.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 2 dhe 3, faqe 95, te Fletorja e punës.Mësimi 4.8Tema: Të matimObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- Të emërtojë njësi matëse jostandarde.- Të përdorë njësitë matëse jostandarde për matjen e objekteve të ndryshme.- Të japë mendime për zgjidhjen e njësisë matëse të përshtatshme në matjen e gjatësisësë një objekti.Koncepte kryesore: matja, njësi matëse.Mjete: njësi jostandarde, kapëse letrash, kunja shkrepëseje, pëllëmbë.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillim i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja organizon veprimtari me kapëse letrash, kunja shkrepësesh dhegoma. Ndahet klasa në 3 grupe dhe secili do të bëjë matjen e gjatësisë së librit tëmatematikës.Grupi i parë: mat me kapëse letrashGrupi i dytë: mat me kunja shkrepëseje.Grupi i tretë: mat me gomë.Gjatësia e librit është6 njësi192Gjatësia e librit është9 njësiGjatësia e librit është7 njësi
- Sa është gjatësia e librit e matur me kapëse letrash? (6 njësi)- Po gjatësia e matur me kunja shkrepëseje? (9 njësi)- Po ajo me goma? (7 njësi)- Pse dolën gjatësitë e matura jo të njëjta? (Se njësia me të cilën u matën nukështë e njëjtë).- A mund të ndërtojmë një vizore të shkallëzuar me një nga këto njësimatëse? Provohet nga nxënësit nëse mund të ndërtohet.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Vazhdon përgatitja e vizores së shkallëzuar me letrën shirit me njëri nga mjetet matëse.Me letrën e shiritit të shkallëzuar, nxënësit bëjnë matjen e objekteve të ndryshme qëkanë në bankë. Matin gjatësitë e fl etores, lapsit, stilolapsit, shishes së ujit, kutisë sëngjyrave, gërshërëve.Rezultatet e matjeve të objekteve të mësipërme nga nxënësit regjistrohen në tabelëdhe pastaj në fl etore.Hapet teksti. Nxënësit përcaktojnë gjatësitë e 4 lapsave, sipas vizores së përgatitur nga Lira.- Sa njësi është gjatësia e lapsit blu?- Po ajo e lapsit të gjelbër?- Cili nga këta lapsa është më i gjatë?- Po më i shkurtër?- Sa njësi më i gjatë është lapsi i tretë?Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit vazhdojnë veprimtarinë e matjes.- A mund t`i përdorni këto njësi matëse për objekte me të mëdha, si: tabela,gjatësia e bankës, derës, e klasës etj?- Cilat njësi do të përdorim? Pëllëmbën, hapin, këmbën etj.- Si mund të ndërtojmë një njësi matëse më të madhe me karton?Përgatitim vizoren e kartonit të shkallëzuar me pëllëmbëNxënësit përdorin këtë mjet për të përcaktuar sa pëllëmbë është e gjatë banka,tavolina e mësueses/it, tabela, gjatësia e derës, dritares etj.- Po për matjen e korridorit të shkollës, çfarë mund të përdorim? (hapin)Demonstrojnë matjen me hapa 4 - 5 nxënës në korridor dhe 2 nxënës për 2 përmasate klasës për gjatësinë dhe gjerësinë.Mësuesi/ja përcakton rezultatet e matjeve nga nxënësit.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 95, te Fletorja e punës.Mësimi 4.9Tema: CentimetriObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:- Të identifi kojë centimetrin si njësi matëse standarde.- Të matë me vizore të shkallëzuar gjatësi të objekteve të ndryshme.- Të vizatojë me ndihmën e vizores segmente me gjatësi të caktuar.19
Koncepte kryesore: centimetri, njësi standarde.Mjete: vizore 30 cm, 20 cm, metër shirit.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Nxënësit janë të pajisur me vizore të shkallëzuar 20 cm dhe 30 cm.Mësuesi/ja ka në dorë vizoren 50 cm dhe metrin shirit. Paralel me mësuesen/in, nëtabelë dhe nxënësit në fl etore vizatojnë një segment në vogël sa njësia që ndan nëpjesë të barabarta vizoren.1 centimetër (1 cm)}Mësuesi/ja shpjegon se kjo hapësirë është njësia që ndan vizoren në pjesë të barabarta,e cila quhet centimetër, është një njësi standarde.Realizmi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja organizon veprimtari më vizore për matje objektesh.- Çfarë mund të matim me vizore 20 cm dhe 30 cm? (libër, fl etore, laps)Përgjigjet e nxënësve shkruhen në tabelë. Ata fi llojnë matjen e objekteve që ngazeroja. Matjet që bëjnë nxënësit, mësuesi/ja i regjistron në tabelë.Gjatësia e lapsit është 15 cm. Gjatësia e librit të matematikës është 28 cm.Gjatësia e fl etores së matematikës është 20 cm etj.Hapet teksti. Nxënësit me ndihmën e vizores do të matin objektet e radhitura në tekst.1. Indikatori 14 cm2. Vargu me rruaza 11cm3. Fjongoja 10 cm- Te cili numër fi llon matja?- Po sikur të fi llojmë nga numrat e tjerë?Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit vazhdojnë veprimtarinë me vizore për të matur gjatësinë e objekteve teushtrimi 1.- Sa është gjatësia e lapsit të kuq? (7 cm e gjysmë)- Sa është gjatësia e furçës së dhëmbëve? (13 cm)- Sa është gjatësia e penelit? (12 cm)Qiriu është më shumë se 5 cm d.m.th., 5 cm e gjysmë.Nxënësit punojnë ushtrimin 2. Në fl etore, me ndihmën e vizores nxënësit ndërtojnë vijame këto gjatësi:10 cm7 cm15 cm194
Secili nxënës, për të provuar veten, ndërron fl etoren dhe kontrollon matjet me shokune bankës.Nxënësit që përfundojnë më shpejt, vizatojnë në tabelë me ndihmën e vizores prej 50cm vija me gjatësi të ndryshme si, p.sh.: 20 cm, 30 cm, 40 cm, 50 cm.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 96, te Fletorja e punës.Mësimi 4.10Tema: MetriObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përshkruajë me fjalët e tekstit metrin, si njësi matëse standarde dhe shumëfi shate centimetrit.• Të krahasojë rezultatet e matjeve me njësi standarde dhe jostandarde.Koncepte kryesore: metri si njësi standarde, shumëfi sh i centimetrit.Mjete: metër shirit, metër metalik, rul.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiKllasterRealizimi i kuptimit Përvijimi i të menduaritRefl ektimiPunë në grupe, shkëmbe mendimeZhvillimi i mësimit:Evokimi: Kllaster.Mësuesi/ja u thotë nxënësve se për të matur gjatësinë e tabelës apo të derës mjeti mëi shpejt dhe i saktë është metri. Metri njihet si njësi standarde në të gjithë botën.1 metër (m)= 100 cm pra, ështëshumëfi sh i centimetrit.- Kush e përdor metrin? Mësuesjaplotëson fjalët e nxënësve rrethdiagramës në tabelë:Nxënësit shtojnë se në çdo familjepërdoret metri.hidraulikuelektricistiprojektuesirrobaqepësiMetrine përdor:muratorimarangozishitësi i metrazhitRealizimi i kuptimit: Përvijimi i të menduarit.Mësuesi/ja paraqet para klasës 2-3 lloje metrash të ndryshëm, shirit (të rrobaqepësit,)zigzag të marangozit ose rul të ndërtuesit.Mësuesi/ja u mëson nxënësve se pavarësisht nga pamja që ka, në të gjitha rastet, metrika gjithmonë të njëjtën gjatësi, pra është standard.Mësuesi/ja, së bashku me nxënësit mat me të tre llojet e metrave gjatësinë e tabelës.Rezultati i matjes në të tre rastet është i njëjtë. Ata bëjnë matje të objekteve të ndryshmeqë janë në klasë, si:Dërrasa e zezë, 3 mTavolina e mësuesit/es, 1.5 mBanka e nxënësit, 1 mParvazi i dritares, 2 mDollapi i mjeteve, 2 m195
Gjatësia e klasës, 7 mGjerësia e klasës, 5 m etj.Secili nxënës shënon të dhënat në tekst. Matja bëhet me grupe nxënësish me 1 metërtë përbashkët.Reflektimi: Puna në grupe, shkëmbe mendime.Bëhet matja e gjatësisë së korridorit të shkallës nga 2 grupe nxënësish me hapa dhemetër. (3 lloje metrash)Krahasohen rezultatet e matjeve.- Cila matje është më e saktë? (Matja me metër)- Pse? (Sepse të gjithë llojet e metrave kanë të njëjtën gjatësi)- Po majta e gjatësisë me hapa si është? (Jo e saktë)- Pse? (Tre nxënësit që morën pjesë në matjen me hapa në asnjë rast nuk doli injëjti numër hapash.)Pra, hapat nuk janë të njëjtë, nuk janë standard si metri.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 96, te Fletorja e punës.Kreu VALGJEBRA DHE FUNKSIONIMësimi 5.1Tema: ÇiftimetObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë çiftimet të thjeshta në një diagram.• Të plotësojë çiftime të thjeshta ndërmjet bashkësive me diagrame shigjetoreapo me tabelë.• Të plotësojë diagramet me numra për të realizuar çiftime të thjeshta.Konceptet kryesore: çiftim, diagram.Mjete: etiketa numrash, petëza, shifra, kuba.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiLojë në çifteZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja paraqet para nxënësve objekte të ndryshme p.sh.,syze gërshërë dorëzaNjë palë syze, është një objekt me dy pjesë të njëjta.Një palë gërshërë, është një objekt me dy pjesë të njëjta etj.196
Këto objekte formojnë çifte me të njëjtën vlerë.Nxënësit vendosin mbi bankë 5 petëza trekëndore me ngjyra të ndryshme. Ataveçojnë një nga një duke formuar çifte me vlera te ndryshme.Veçoji një nga një duke formuarK V B Gj Zçifte me vlera të ndryshme.KVBGjZKKKVVBVBBGjGjGjZZZ5 = 5+04+13+22+31+4Këto janë çiftet e numrit 5Vazhdon veprimtaria me formimin e numrit 10 me shifra ose kube.Mësuesi/ja udhëzon nxënësit të punojnë me çifte. P.sh.: paraqet etiketën me numrin 10.Një nxënës ka 10 shufra.- Ai veçon 1 shufër dhe ia jep shokut të bankës.- Veçon 1 shufër tjetër i jep shokut tjetër, e kështu meradhë.Realizimi i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja regjistron në tabelë të gjithë çiftimet. P.sh:(1, 8)(2, 7)(3, 6)Nx. 1 Nx. 210 09 18 27 36 45 5Numri 9 (9, 0)(4, 5) (5, 34)(8, 1)(7, 2)(6, 3)Të çiftosh do të thotë të gjesh vlera të barabarta me numrin e dhënë. Në diagrammësuesi/ja ka paraqitur një tabelë si më poshtë.Nxënësi, me anë të shigjetave,do të çiftojë numrat me numrinqë ka vlerë të njëjtë me të.Hapet teksti. Nxënësit, pasi njihen me mësimin, plotësojnëushtrimin 1. Formojnë çifte numrash sa vlera e numrit tëdhënë në etiketë. Mësuesi/ja nxit nxënësit që të formojnë samë shpejt çiftimet e dhëna me veprime me numra.Shpallen fi tues nxënësit me të saktë dhe më të shpejtë.6.7. 64.89.98367248426. 8Reflektimi: Lojë në çifte.Çdo çifti nxënësish u jepet nga një etiketë, ku është shkruar një numër p.sh.: 24, 16,36, 45, 56, 72, 63, 32, 40, 81 etj.Kërkohet që të njëjtin numër, nxënësi ta emërtojë si prodhim faktorësh ose shumëmbledhorësh p.sh.:197
36Nxënësi 1 Nxënësi 29. 4 6 . 6Nxënësi 130+63620+16Nxënësi 2Kjo lojë u jep mundësi të gjithë nxënësve të çiftojnë numrin në etiketë dhe tëpërgjigjen radhazi.Detyrë shtëpie: Ushtrimet 1 dhe 2, faqe 97, te Fletorja e punës.Mësimi 5.2Tema: FunksioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të tregojë me fjalët e tekstit se funksioni është një makinë që ndryshon sendet.• Të provojë në makinën-funksion ndryshimet që pëson objekti në formë, ngjyrë emadhësi.• Të japë mendime për makinën-funksion që bën transformonim e sendeve sipas njërregulli.Koncepte kryesore: funksion.Mjete: petëza.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet, pyetje-përgjigjeRefl ektimiVëzhgo, analizo, shkëmbe mendimeZhvillimi i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me petëza.Nxënësit vendosin mbi bankë rrethorin e kuq.KV Gj BNxënësit tregojnë një rrethor me ngjyrë tjetër.- Çfarë ndryshoi? (ngjyra)Nxënësit tregojnë një trekëndor të gjelbër.- A ndryshoi ngjyra e petëzës? (jo)Mësuesi/ja paraqitet ne tabelë një kuti, e cila ndryshe quhet makinë, që ndryshonngjyrën, formën, madhësinë p.sh., në rastin e parëK NV Gj FGjmakinë që ndryshon ngjyrën198makinë që ndryshon formën
Vazhdon veprimtaria e nxënësve.Nxënësit vendosin mbi bankë një trekëndor të vogël dhe një të madh.- Në këtë rast çfarë ndryshoi? (madhësia)MadhësiaRealizim i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Hapet teksti. Nxënësit diskutojnë rreth tre rasteve.Në rastin e parë, rolin e kujt luan kutia ose makina-funksion? (Rolin e makinës larëse)Ajo ka ndryshuar pamjen e trikos nga një triko me njolla në një triko të pastër.- Po makina e dytë çfarë ndryshon? (Formën)- Rolin e kujt luan kjo makinë qe transformon drurin? (Kombinatin e drurit)- Çfarë ndodh me mollën? (Ndryshoi formë)- Kush e ndryshon mollën, makina-funksion ose kombinati ushqimor aponjeriu që transformon mollën?Nxënësit shkruajnë në çdo kuti rolin që luan duke ndryshuar F. M apo N.Reflektimi: Vëzhgo, analizo, shkëmbe mendime.Nxënësit kalojnë në pjesën e dytë të faqes.Mësuesi/ja u thotë nxënësve të vëzhgojnë dhe tregojnë çfarë roli luajnë këto tipemakinash?V Ngjyra B V FormaBJapin mendime: Çfarë roli kryen makina në rastin e dytë?Kemi V në hyrje ndërsa në dalje B . Çfarë është ndryshuar?Nxënësit plotësojnë rastet e paraqitura në tekst. Kujtojnë në natyrë ndonjë makinëfunksionqë transformon sendet. P.sh.:Ç’mund të themi për shtydhësen e frutave, frigoriferin etj.Detyrë shtëpie: Dy tabelat e para në faqen 97, te Fletorja e punës.Mësimi 5.3Tema: FunksioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të tregojë me fjalët e tekstit se funksioni është një makinë që ndryshon numrat.• Të dallojë në fi gurë llojin e veprimeve që kryen makina-funksion.• Të hartojë funksione të ndryshme sipas një ligjësie të dhënë.Koncepte kryesore: funksion.Mjete: tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLojë në çifteRealizimi i kuptimit Përvijim i të menduaritRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillim i mësimit:Evokimi: Lojë në çifte.199
Mësuesi/ja organizon një veprimtari me petëza.Organizohet loja me petëza mes shokëve të bankës duke përdorur makinat qëndryshojnë ngjyrën N, formën F dhe madhësinë M. P.sh.:Një nxënës vendos K . Nxënësi tjetër B.- Cila makinë u përdor? (Makina e F)Nxënësi 1VFormaVNxënësi 2Nxënësi 1KMadhësiaKNxënësi 2Nxënësi 1GjNgjyraKNxënësi 2Kështu vazhdon veprimtaria mes shokëve të bankës.Realizim i kuptimit: Përvijim i të menduarit.Në tabelë mësuesi/ja shkruan disa numra të vendosur në një diagram.Pra, makina-funksionon, përveç sendeve që transformon, transformon edhe numrat.A357. 5. 101550. 7 49Këto numra, duke u futurnë makinën-funksion, qëka një rregull të shkruar,shndërrohen në numra tëtjerë.Hapet teksti. Nxënësit lexojmë tabelën e parë në faqen 151.- Çfarë do të bëjë numri duke u futur në makinë? (Do të ndryshojë numrin)- Nga e kuptoni këtë? (Se çdo rregull është i shkruar në makinë)16 +6 2218 -3 15Nxënësit vëzhgojnë tabelën e dytë poshtë.5 . 3 1545 :5 9(Nga makina numri u rrit 6 njësi)(Nga makina numri u zvogëlua 3 njësi)(Nga makina numri u rrit 3 herë)(Nga makina numri u zvogëlua 5 herë)Nxënësit japin mendime për të gjitha rastet.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit vëzhgojnë dy tabelat e fundit. Ata do të zbulojnë veprimin e padukshëm tëmakinës-funksion.15 23200
27 193 27- Çfarë rregulli ka përdorur makina-funksion?(+8) Nxënësit do të shkruajnë rregullin që dotë zbulojnë në çdo makinë-funksion.26 4Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të hartojnë funksione të ndryshme, duke vendosur dherregullin në makinë. P.sh.:15 +10 :5 -3Për secilin rast nxënësit japin mendime.Detyrë shtëpie: Dy tabelat e fundit në faqen 97, te Fletorja e punës.Mësimi 5.4Tema: Një makinë që punon për dyObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të nxjerrë vlerën e saktë në një shprehje numerike të thjeshtë.• Të përdorë kutizën si vend mbajtës të numrit për të gjetur vlerën numerike tëshprehjes.• Të njehsojë vlerën numerike të një shprehjeje, duke bërë zëvendësimin e dy veprimevenë një.Koncepte kryesore: makinë-funksionon.Mjete: tabela mësimore, shkumësa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutimi për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Paralel me mësuesen/in në tabelë, nxënësit në fl etore shkruajnë diagramën si mëposhtë:+10 +3Lihen nxënësit të plotësojnë të5dhënat e operatorëve.+ ?- Sa ju doli shuma? (18)- Cili numër është vendosur në kutizën me operatorin e mëposhtëm? (13)- Pse doli numri 13?201
- Si e gjetët?( +10 +3 = +13 )Pra, operatori 13 zëvendëson dy operatorët sipër.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet teksti. Nxënësit lexojnë titullin e mësimit: “Një makinë që punon për dy”.30 +3 33 +2 35+5Ata shohin ushtrimin e parë dhe zbulojnë makinën që punon sa për dy makina të tjera.- Cila është makina më e fuqishme? (Makina blu +5)- Çfarë pune bën ajo? (Zëvendëson 2 makina të verdha +3 dhe +2)73 -10 -10Nxënësit shohin dhe një makinë tjetër të fuqishme me operatorin e zbritjes.- Ç’veprim kryhet në fi llim? (73 – 10 = 63)- Po veprimi i dytë cili është? (63 – 10 = 53)- Si e kryen ketë punë makina e fuqishme? (73 – 20 = 53) pra, ajo heq 20 nënjë operator. Për rastin e tretë duhet ndjekur rruga e plotësimit të operatorëve.+10 -5N.q.s. nxënësit hasin vështirësi, shtrohet zgjidhja në formën e një ekuacioni, si:65 + = 70= 10 - 65= 5Makina që punon për dy është +5Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Nxënësit kështu veprojnë për të plotësuar dhe në tri rastet e mëposhtme makinën qëpunon për dy.202-7 +14+7 -7+12 -10zëvendësonzëvendësonzëvendësonNë fund, nxënësit lexojnë dhe argumentojnë si kanë zëvendësuar makinën e fuqishme.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 98, te Fletorja e punës.+7+0+2
Mësimi 5.5Tema: Të bëjmë dhe të zhbëjmëObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifikojë në diagram me ndihmën e operatorëve shumat, ndryshesat dhe prodhimet.• Të njehsojë me diagram prodhimet, shumat dhe ndryshesat me ndihmën e operatorëvetë kundërt.• Të arrijë në përfundimin se mbledhja, zbritja, shumëzimi dhe pjesëtimi janë veprimetë kundërta me njëra-tjetrën.Koncepte kryesore: veprime të kundërta.Mjete: tabela mësimore, petëza, objekte të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Njihen nxënësit me temën e mësimit. Mësuesi/ja organizon një veprimtari për tëkuptuar idenë e mësimit. Më poshtë jepet një shembull se si mund të veprohet.Nxirrni petëzat nga kutia.Futni petëzat në kuti.Ngrihuni në këmbë.Uluni në karrige.Futni librat në çantë.Nxirrni librat prej çante.Hapeni librin e matematikës.Mbylleni librin e matematikës etj.- Çfarë vutë re në veprimet që kryet, sidomos herën e dytë?- A mund të themi se herën e dytë kundërvepruam, zhbëmë atë veprim që bëmë në fillim? (Po)Realizim i kuptimi: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet teksti. Nxënësit lexojnë tekstin udhëzues që jepet në hyrje të mësimit. Mësuesi/ja vëzhgon me kujdes veprimin.7 +310Mësuesi/ja vë nxënësit në veprim, p.sh.,duke u futur në makinën e mbledhjes+ 3 doli 10, 10 duke u futur në makinën e7 -310 zbritjes - 3 doli përsëri 7.- Çfarë kuptojmë nga këto veprime? (Nxënësit japin mendime të ndryshme)Pra, atë që ne bëmë me veprimin e mbledhjes, përsëri e zhbëmë me veprimin e zbritjes.- Si mund të themi për këtë rast? (Zbritja është veprim i kundërt i mbledhjes)Nxënësit shohin shembullin e dytë dhe plotësojnë sipas operatorëve.21 -62121 :321- Sa është përfundimi i këtij udhëtimi? 21- Në çfarë përfundimi arritët? (Mbledhjaështë veprimi i kundërt i zbritjes)20
Reflektoni: Imagjinatë e drejtuar.Mësuesi/ja vazhdon të plotësojë të gjitha diagramet, duke ndjekur shigjetat, ndalet tekushtrimi.7 • 321:321Është dhënë gabim në kutinë e dytë numri14, sepse duhet 21, dhe në makinën epjesëtimit duhet pjesëtim për 3 dhe jo për 2.- Çfarë përfundimi nxjerrim nga ky ushtrim? (Veprimi i kundërt i shumëzimit është pjesëtimi)Pasi përfundon e gjithë faqja nxënësit lexojnë si kanë vepruar për të plotësuar kutizatdhe makinat me veprime të kundërta.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 98-99, te Fletorja e punës.Mësimi 5.6Tema: RregulliObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë rregullin për të zbuluar kufi zat e panjohura.• Të njehsojë shuma dhe ndryshesa duke plotësuar tabelat.• Të krijojë barazime numerike duke përdorur simbolet.Koncepte kryesore: rregulli, përdorim i simboleve.Mjete mësimore: fi sha të përgatitura, tabela mësimore, shkumësa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLojë në grupeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillim i mësimit:Evokimi: Lojë në grupe.Pajisen nxënësit sipas skuadrave me nga një fl etë, ku është vizatuar një lule. Nëqendër të lules është vendosur një numër që mund të jetë shumë ose ndryshesë.Secili nxënës do të plotësojë nga një petale të lules me dy mbledhorë ose një shumë,dhe një mbledhor për të përftuar shumën ose ndryshesën e dhënë dhe ia pasonshokut. Ndërkohë, pasi përfundon ushtrimin e lojës, nxënësi shkruan në fl etore nëformë barazimesh ushtrimet e tabelës.22+3203020 30 16 2+5-12 -8 +12 +4025 148 42204
Në përfundim të punës nxënësit lexojnë barazimet me shumat dhe ndryshesat egjetura. Caktohet skuadra fi tuese për shpejtësi dhe saktësi.Realizim i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Mësuesi/ja paraqet të shkruar në tabelë barazimin me simbole.B + K = 25- Si duhet ta plotësoni këtë barazim?- Cilat janë kufi zat e panjohura? (2 mbledhorët)- Pse i quajmë mbledhorë? (Se shohim shenjën e mbledhjes)- Cilët mund të jenë këto mbledhorë për të formuar numrin 25?Nxënësit japin mendime të ndryshme.13+1214+1115+1016+92517+820+519+618+7Pra, për të formuar numrin 25 përdorëm 2 mbledhorë të ndryshëm, që kanë vlerësa vetë numri i dhënë. Çdo numër formohet sipas një rregulli, ku njëri mbledhorsimbolizon , ndërsa mbledhori tjetër . Hapet teksti. Nxënësit, në bazë tërregullit të vendosur në krye, do të plotësojnë tabelat vertikale ose horizontale.Vazhdojnë plotësimin e tabelave duke zbatuar rregullën e dhënë më sipër:GjGj + B = 32Nxënësit, bazuar në rregullin e dhënë, gjejnë kufi zën e panjohur osembledhorin me anë të veprimit të zbritjes.2522B7?Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Nxënësit vazhdojnë plotësimin e tabelave vertikale dhe horizontale.Nxënësit që punojnë më shpejt mund të punojnë edhe te Fletorja e punës.Në tabelën e katërt horizontale, ku kemi si rregull:??20?K + Gj = 40 20 305duhet vendosur çdo lloj numri tjetër, por jo 20, sepse nuk përmbushet rregulla pasinuk është 20.Në përfundim të plotësimit të tabelave nxënësit lexojnë zinxhir nga një fakt mbledhjejeose zbritjeje.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 99-100, te Fletorja e punës.Mësimi 5.7Tema: Ekuacioni dhe inekuacioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të vendosë në kutiza si vendmbajtëse numrash faktorin, për të cilin barazimi osemosbarazimi të bëhet i vërtetë.• Të shquajë nga bashkësia e dhënë faktorët, për të cilët barazimi ose mosbarazimiështë i vërtetë.• Të hartojë barazime dhe mosbarazime të thjeshta.205
Konceptet kryesore: ekuacioni, inekuacioni.Mjete: tabela mësimore, petëza, shufra e kube.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë parapake.Mësuesi/ja organizon një veprimtari me petëza, shufra dhe kube.Një nxënës nga çdo bankë nxjerr 6 katrorë. Shoku i bankës nxjerr aq sa shoku, portrekëndorë ose rrethorë.Nxënësi 1 Nxënësi 2 oseKrahasojmë 6 = 6 kemi një barazim.Një nxënës nxjerr 10 kube. Nxënësi tjetër nxjerr 2 shufra.Nxënësi 1 Nxënësi 2Krahasojmë 10 < 20. Kemi një mosbarazim.Një nxënës nxjerr 3 dhe 5 petëza. Nxënësi tjetër nxjerr 5 dhe 4 petëza. Krahasojmë 3+ 5 < 5 + 4 kemi një mosbarazim.- Në cilat raste kishim barazim? (6 = 6)- Po mosbarazime? (10 < 20 dhe 3 + 5 < 5 + 4)- Ku ndryshon barazimi nga mosbarazimi?Barazime dhe ekuacione kemi kur në të dy anët e barazimit vlerat e numrave janë tëbarabarta.Mosbarazime dhe inekuacione kemi kur vlerat në të dy anët nuk janë të barabarta dheshoqërohen me shenjat >, 12 3 . < 124 5, 6Do të provojnë të futin në kuti të gjithë numrat për të zgjidhur barazimet dhe mosbarazimet.206
Nxënësit provojnë 3 · 3 = 12 nuk është i vërtetë, sepse 3 · 3 = 9.Provojnë se 3 · 4 = 12 është i vërtetë barazimi.Provojnë dhe dy raste të tjera.3 · 3 > 12 nuk është i vërtetë, sepse 3 · 3 = 9 < 12.Provojnë 3 · 4 > 12 nuk është i vërtetë sepse 3·4=12=12.Provojnë se 3 · 5 > 12 është e vërtetë se 3 · 5 = 15, 15 > 12.Provojnë se 3 · 6 > 12 është e vërtetë se 3 · 6 = 18, 18 > 12.Nxënësit duhet të veprojnë kështu edhe për inekuacionin tjetër.3 · < 12- Cili numër e bën të vërtetë inekuacionin? (3, sepse 3 · 3 < 12)Nxënësit edhe për rastin e dytë ndjekin të njëjtën rrugë.Reflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit vazhdojnë gjetjen e vlerave të vërteta në barazime dhe në mosbarazime.Nxiten nxënësit të provojnë të gjithë numrat, duke i futur në kutizën si vendmbajtësenumrash për të gjetur vlerat.Në përfundim të punës, aktivizohen të gjithë nxënësit të japin nga një shembull ngadetyra e plotësuar.Nxënësit kërkojnë të gjejnë në tabelë vlerat e vërteta në barazime ose mosbarazimepër t`u ushtruar me gjuhën e matematikës në gjetjen e të panjohurës.Në fund të punës diskutojnë dhe rishikojnë punën e bërë me shokun e bankës.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, katër rastet e para në faqen 100, te Fletorja e punës.Mësimi 5.8Tema: Ekuacioni dhe inekuacioniObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të përshkruajë me fjalët e tekstit çfarë është ekuacioni dhe inekuacioni.• Të shpjegojë si veprohet për të gjetur nënbashkësinë ku ekuacioni ose inekuacinonikthehet në barazim ose mosbarazim të vërtetë.• Të japë mendime rreth nënbashkësive të formuara nga ekuacionet dhe inekuacionet.Koncepte kryesore: ekuacionet, inekuacionet.Mjete: tabela, shkumësa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiVëzhgo, analizo, shkëmbe mendimeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillimi i mësimit:Evokimi: Vëzhgo, analizo, shkëmbe mendime.Mësuesi/ja shkruan në tabelë me shkumësa me ngjyra 6 + 3 = 9.- Çfarë kam shkruar në tabelë? (Një barazim)Mësuesi/ja shton: Ky është një barazim numerik, sepse ai përmban vetëm numra.6 + = 9207
- Po tani çfarë ka shkruar mësuesja në tabelë? (Barazim)- Ku qëndron ndryshimi mes dy barazimeve? (Te kutia)Mësuesi/ja shton: Barazimi i dytë ndryshon nga i pari, sepse ai përmban edhe kutizën(si vendmbajtëse numrash).Një barazim të tillë do ta quajmë ekuacion.Mësuesi/ja paraqet në tabelë: 10 + 5 < 20- Çfarë kam shkruar në tabelë? (Një mosbarazim)Mësuesi/ja shton se ky është një mosbarazim numerik, sepse ai përmban vetëm numra.10 + < 20- Po tani çfarë kam shkruar në tabelë? (Një mosbarazim)- Ku qëndron ndryshimi mes dy mosbarazimeve? ( )Mësuesi/ja shton: Në mosbarazimin e dytë ka ndryshim të kutizës (si vendmbajtësenumrash). Një mosbarazim i tillë quhet inekuacion.Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet teksti. Nxënësit vazhdojnë të gjejnë vlerat e ekuacioneve dhe inekuacioneve.10, 5, 6, 3 30 : = 5 30 : < 530 : > 56- Për cilin numër është i vërtetë ekuacioni?Nxënësit provojnë me tentativë 30 pjesëtim për 10 (jo), për 5 (jo), për 6 (po), vendosin6 në kutizë. Vetëm për 6 është i vërtetë ekuacioni.- Për cilin numër është i vërtetë inekuacioni?Nxënësit provojnë me tentativën 30 pjesëtim me 10, 5, 6, 3, por vetëm për30 : 10 < 5 është i vërtetë inekuacioni.Në rastin tjetër inekuacioni bëhet i vërtetë për 30 : 5 < 5 dhe 30 : 3 > 5Nxënësit plotësojnë, duke argumentuar me gojë, mënyrën se si gjejnë vlerat eekuacioneve dhe inekuacioneve.Mësuesi/ja ndërhyn në qoftë se ushtrimi nuk kuptohet nga nxënësit.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Në tabelë dalin tre përfaqësues të grupeve për të gjetur vlerat e ekuacionit dheinekuacioneve si më poshtë:{58, 18, 38, 48} kjo është një bashkësi numrash+ 12 = 60 + 12 < 60 + 12 > 6048 18, 38 58Diskutohet me nxënësit për secilin rast në vlerat e nënbashkësive, të zgjidhjes sëekuacioneve dhe inekuacioneve.Mësuesi/ja thekson:Në ekuacione nënbashkësia ka vetëm një element (numër).Në inekuacione nënbashkësia mund të ketë: 1, 2, 3 ose dhe 0 elemente për të bërë tëvërtetë inekuacionin.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, katër rastet e fundit, faqe 100, te Fletorja e punës.208Nënbashkësi
Mësimi 5.9- 5.10Tema: Çfarë bëjnë makinatObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të verë në dukje operatorin me të cilën kryen veprimin makina-funksion.• Të njehsojë në diagram shuma, ndryshesa dhe prodhime të makinës-funksion.• Të tregojë shenjën e veprimit në barazime numerike.Koncepte kryesore: veprim i kundërt.Mjete: tabela, lapsa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiPërvijim i të menduaritRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje-përgjigjeRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillim i mësimit:Evokimi: Përvijim i të menduarit.Mësuesi/ja ndan klasën në 4 grupe, sipas grupeve do të kryejnë veprimet në fl etore simë poshtë:Grupi 1Grupi 2 Grupi 3 Grupi 435 8 = 97 8 = 5680 20 = 6081 9 = 972 9 = 819 7 = 6370 8 = 6263 9 = 728 20 = 488 9 = 7254 14 = 4054 6 = 956 12 = 689 9 = 8138 6 = 3248 8 = 695 3 = 984 8 = 3229 8 = 2127 9 = 3Çdo grup pasi përfundon plotëson tabelën sipas rregullit.K + V = 56 KNxënësit lexojnë sipas grupeve ushtrimet. Tregojnë si kanë zbuluar shenjën dukekryer veprimin e kundër si provë.Realizim i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.Mësuesi/ja, paralel me nxënësit në tabelë shkruan:V30 6 1626 44 107V 21Midis numrave 7 dhe 21 ndodhet një makinë e verdhë.- Çfarë i bën makina e verdhë numrit 7? (E rrit)- Sa herë rritet numri pasi kalon në makinën e verdhë? (Rritet 3 herë)- Pse? (Sepse 21 : 7 = 3)209
- Po numri 3 sa do të bëhet pasi kalon nëpër makinën e verdhë? 3 · 3 = 9- Çfarë kuptojmë nga kjo? Të gjithë makinat e verdha i trefi shojnë numrat.Nxënësit plotësojnë kutizat boshe me prodhimet përkatëse.Në pjesën e dytë është dhënë:27B 9Makina blu do të bëjë të kundërtën e makinës së verdhë. Makina e verdhë e zmadhoi3 herë, ndërsa makina blu do ta zvogëlojë 3 herë.Nxënësit plotësojnë kutizat duke pjesëtuar për 3 të gjithë prodhimet e dhëna.Reflektimi: Imagjinatë e drejtuar.- Çfarë bënte makina e verdhë?- Po makina blu?- Po me veprimin e mbledhjes a ndodh kjo?Nxënësit provojnë:30V 38- Çfarë ndodhi në këtë makinë?Në qoftë se numri38Bfutet në makinën blu, çfarë do të ndodhë? Veprimi i kundërt, pra 38 – 8 = 30.Nxënësit plotësojnë pikën e tretë të mësimit për të përcaktuar veprimin.Për orën parë detyrë shtëpie jepet ushtrimi 1, faqe 101, te Fletorja e punës.Për orën e dytë jepet ushtrimi 2.Shënim: Mësimi 5.10 organizohet me të njëjtën procedurë si mësimi 5.9.Kreu VIPROBABILITETI DHE STATISTIKAMësimi 6.1Tema: Formo bashkësiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë elementet e një bashkësie.• Të njehsojë numrin e nënbashkësive në një bashkësi të dhënë.• Të formojë bashkësi në bazë të cilësive të përbashkëta të tyre.Koncepte kryesore: bashkësia, nënbashkësia, cilësitë e përbashkëta.Mjete: fi gura gjeometrike, trupa gjeometrik, shufra, kube, objekte të ndryshme.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiStuhi mendimesh (Brainstorming)Realizimi i kuptimit Vëzhgo, analizo, shkëmbe mendimeRefl ektimiPërvijim i të menduarit210
Zhvillim i mësimit:Evokimi: Stuhi mendimesh (Brainstorming).Mësuesi/ja në tabelën magnetike vendos objekte të ndryshme, si : petëza, lule, rosa,fl utura, buburrecë, shkronja të alfabetit me bukëpeshk, mollë, dardhë, banane etj.Mësuesi/ja i fton nxënësit të shikojnë me vëmendje tabelën.- A mund të tregoni çfarë përmban tabela? (Bashkësi të ndryshme)- Si emërtohen këto bashkësi? P.sh.:petëzavekafshëveBashkësia efrutaveshkronjave- Pse i emërtojmë në këtë formë? (Tregojmë cilësinë e përbashkët).- A mund të emërtojmë bashkësi të tjera në klasë?Mësuesi/ja shkruan përgjigjet e nxënësve rreth diagramës në tabelë.llampaveçantavemjeteve mësimorelibravefl etoreveperdeveluleveBashkësia elapsavenxënësvenumrave natyrorëbankavekarrigeveshkronjave të alfabetitshkumsave- A mund të formojmë një bashkësi boshe? (Po)Nxënësit japin mendime të ndryshme: bashkësia e kafshëve, pleqve,jashtëtokësorëve.- A kemi bashkësi me një element? (Po, mësuesja)- Ç’lloj bashkësie quhet? (Bashkësi njësi, se ka 1 element)Realizimi i kuptimit: Vëzhgo, analizo shkëmbe mendime.Mësuesi/ja organizon veprimtari me mjete mësimore.Vendosen mbi bankë petëzat.Qarkoni petëzat e vogla me fi jen blu, ndërsa me fi jen e kuqe të gjithë petëzat.- Çfarë keni qarkuar me fi llin e kuq?(Bashkësi me petëza)- Po me fi llin blu çfarë keni qarkuar?(Petëzat e vogla)- Si e quajmë bashkësinë e petëzave tëvogla?A(Nënbashkësi e bashkësisë së petëzave)BNxënësit vendosin mbi bankë trupat gjeometrike qëmbajnë në kuti.- A mund të formojmë bashkësi të tjera? (Po)trupave të rrumbullakët (sfera, koni, cilindri)Mund të formojmë bashkësinë eshumëfaqëshave (kubi, kuboidi, piramida)211
Hapet teksti, udhëzohen nxënësit: të formosh bashkësi do të thotë të gjesh cilësitë epërbashkëta të elementëve në bashkësi.Nxënësit pasi shohin me vëmendje fi gurat kanë formuar:bashkësinë eenëve të kuzhinëskafshëveluleve3 bashkësi për pjesën e parëNë pjesën e dytë përsëri nxiten nxënësit të shohin se ç’cilësi të përbashkëta kanë?Në bashkëpunim me njëri-tjetrin ata formojnë:mjeteve që ecin në ujë (lundrojnë)bashkësinë emjeteve që ecin në ajër (fl uturojnë)mjeteve me rrota që ecin në tokëmjeteve që ecin në akullReflektimi: Përvijimi i të menduarit.Ndahet klasa në pesë grupe dhe secilit grup i jepet për të formuar një bashkësi dukevizatuar në diagramin e Venit me 5 -10 elemente, si: petëza, lule, shkronja alfabeti,numra natyrorë, gjethe ose fl amuj. Pasi nxënësit të plotësojnë bashkësinë meelementet e kërkuara, në tabelë dhe të formojë një bashkësi sipas dëshirës.Në fund do të vlerësohet puna e bërë në fl etore dhe në tabelë.Nxënësit do të krahasojnë bashkësitë që kanë formuar dhe do të vetëvlerësohen dukeu krahasuar me shokët me të mirë.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 102, te Fletorja e punës.Mësimi 6.2Tema: Kafsha e parapëlqyerObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë të dhënat dhe kërkesat në një situatë problemore.• Të ndërtojë një grafi k me të dhënat e përcaktuara.• Të nxjerrë përfundime nga një pyetësor.Koncepte kryesore: paraqitja e të dhënave.Mjete: vizore, fl etore me katrore, ngjyra , tabela mësimore.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiOrganizuesi grafi k i analogjisëZhvillimi i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja bën një sondazh me nxënësit për të ditur se çfarë kafshe kanë në shtëpi.Mësuesi/ja pasi i numëron, regjistron në tabelë numrin e nxënësve që kanë kafshë nështëpi:- Qen kanë 6 nxënës.212
- Mace kanë 8 nxënës.- Peshq në akuarium kanë 7 nxënës.- Breshka kanë 2 nxënës.- Lepur ka 1 nxënës.Secili nxënës fl et për kafshën që ka në shtëpi. Kujdesin që ka ndaj saj, ushqimin,pastrimin, vaksinimin.Realizimi i kuptimtit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet teksti. Nxënësit lexojnë me kujdes të dhënat që ka regjistruar Elona:7 nxënës duan qenin9 nxënës pëlqejnë macen5 nxënës pëlqejnë kalinMarrëveshja e dhënë në tekst është të ngjyroset 1 katror për 1 preferencë.qen mace kalëPlotësohen në tekst katrorët me ngjyra të ndryshme. Jepen përgjigjet e pyetjeve,plotësohet dhe tabelat.Në përfundim mësuesi/ja ndërhyn me pyetjet.- Cila kafshë ka më shumë preferencë? (Macja)- Cila kafshë është më pak e pëlqyer? (Kali)Reflektimi: Organizuesi grafi k i analogjisë.Nxënësit lexojmë edhe një herë të dhënat që regjistruan nga pyetësori.- A mund të ndërtoni si modeli i librit tabela për të treguar rezultatet me katrordhe kuti?Nxënësit vizatojnë tabelën bazuar me tabelën e tekstit duke shtuar kolonat e kafshëve.10987654321Qen Mace Peshq Breshka Zogj LepujPasi përfundojmë hartuesit, drejtohen nxënësit këto pyetje.21
- Cila kafshë ishte më e preferuar? (Macja)- Cila ishte kafsha më pak e pëlqyer? (Lepuri)- Cilët nga dy kafshët e tjera janë të preferuara?Nxënësit përgjigjen në bazë të tabelës: peshqit dhe qeni.- Cila kafshë është më pak e pëlqyer pas lepurit? (Breshka)Në fund të orës së mësimit nxënësit kontrollojnë punën me shokun e bankës përmënyrën e hartimit të dhënave në tabelë.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 102-103, te Fletorja e punës.Mësimi 6.3Tema: TabelaObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë në grafi k numrin e të dhënave në një situatë problemore.• Të shfrytëzojë grafi kun për t’iu përgjigjur pyetjeve të ndryshme.• Të interpretojë në tabela të gatshme ose diagrame me të dhëna nga jeta epërditshme.Koncepte kryesore: tabela.Mjete: tabela mësimore, vizore, lapsa me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiOrganizuesi grafi k i analogjisëRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiRishikim në dysheZhvillimi i mësimit:Evokimi: Organizuesi grafi k i analogjisë.Mësuesi/ja paraqet para nxënësve të dhënat e detyrës së kontrollit me anë të njëtabele.Mësuesi/ja zbulon tabelën, të cilën e ka mbuluar më parë. Nga tabela nxënësitmësojnë rezultatit e punës së bërë si më poshtë janë vlerësuar:1716151413121110987654321Dobët Mjaftueshëm Mirë Shumë mirë214
Organizohet bashkëbisedimi nëpërmjet tabelës.- Çfarë mësuat nga tabela?- Sa nxënës janë vlerësuar me notën “Mirë”?- Cili vlerësim ka numër më të madh?- Sa nxënës janë vlerësuar me notën “Shumë Mirë”?- Janë më shumë nxënës me vlerësim “Dobët” apo “Mjaftueshëm”?- Cili është vlerësimi më i pëlqyer për ju?- A mund të gjejmë sa nxënës kanë marrë pjesë në detyrë? (Po)Do të mbledhim numrin e nxënësve sipas grafi kut.Dobët Mjaftueshëm Mirë Shumë mirë4 + 6 + 17 + 10 = 37 nxënësRealizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Hapet teksti. Nxënësit diskutojnë rreth tabelës për udhëtimin e nxënësve për nëshkollë. Për secilën pyetje nxënësit japin përgjigje të bazuar në të dhënat e tabelës.- Sa nxënës përdorin autobusin? (9 nxënës)- Po me biçikletë sa nxënës shkonin? (2 nxënës)- Sa nxënës shkonin në këmbë në shkollë? (8 nxënës)- Cili ishte mjeti më pak i përdorur? (Vetura)- Sa ishte numri i nxënësve të klasës?Në këmbë Autobus Biçikletë Veturë8 + 9 + 2 + 1 = 20 nxënësReflektimi: Rishikim në dyshe.Nxënësit të ndarë në dy grupe hartojnë tabelën pasi kanë bërë hartimin e të dhënave.Grupi i parë:Nxënës me fl okë të verdhë 8Nxënës me fl okë gështenjë 10Nxënës me fl okë të zezë 7Grupi i dytë:Nxënës që pëlqejnë futbollin 12Nxënës që pëlqejnë basketbollin 8Nxënës që pëlqejnë kukafshehtas 5Në përfundim të punës nxënësit këmbejnë fl etoret me shokun e bankës dhe bëjnëvlerësimin.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 103, te Fletorja e punës.Mësimi 6.4Tema: ProbabilitetiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të identifi kojë në situata konkrete ngjarje të sigurta të mundura, të pamundura.• Të vërë në dukje se ngjarja e ndodhur në një situatë konkrete ka “më shumë mundësitë ndodhë”, “ka më pak mundësi të ndodhë”.• Të hartojë një listë me shembuj ngjarjesh të sigurta, të mundura, të pamundura.215
Koncepte kryesore: probabiliteti.Mjete: kube të vegjël, monedha 5 lekëshe dhe 1 lekëshe.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiDiskutim për njohuritë paraprakeRealizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunimRefl ektimiImagjinatë e drejtuarZhvillim i mësimit:Evokimi: Diskutim për njohuritë paraprake.Mësuesi/ja në një vazo të mbyllur jo të tejdukshme fut 3 kube të kuq dhe 5 kube tëgjelbër.Një nxënës nga klasa i përzien dhe do të nxjerrë nga vazoja një kub.- A mund të merrni një kub të kuq? (E mundur)- A mund të merrni një kub të gjelbër? (E mundur)- A mund të merrni një kub të verdhë? (E pamundur)- Pse? (Nuk mund të ndodhë, sepse nuk kemi futur kub të verdhë)- A mund të nxirrni nga vazoja një kub? (E sigurt)Nxënësit analizojnë secilën ngjarje.- Pse themi e mundur? (Sepse mund të ndodhë njëra ose tjetra)- Pse themi e pamundur? (Jemi të sigurtë për një ngjarje që nuk mund të ndodhë)- Kur është ngjarja e sigurt? (Kur kemi siguri të plotë se ngjarja do të ndodhë)Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.Vazhdon veprimtaria me kubet.Mbi tavolinë mësuesi/ja vendos një gotë qelqi. Në gotë ai/ajo fut 20 monedhanjëlekëshe dhe 2 monedha pesëlekëshe.Një nxënësi nga klasa i mbyllen sytë me shami dhe i kërkohet tëpërziejë monedhat në gotë dhe të nxjerrë një monedhë prej saj.1 Lekë 5 Lekë- Cila ngjare ka me shumë mundësi të ndodhë? (Nxënësitë gjejë monedhën pesëlekëshe)- Cila ngjarje ka më pak mundësi të ndodh? (Nxënësi të gjejë monedhënnjëlekëshe)Hapet teksti. Nxënësit lexojnë ushtrimin1.Plotësojnë në vend të pikave për mundësinë e ndodhjes së ngjarjes.Kemi dy ngjarje që janëNë rastin e dytë kemie sigurtëe pamundurtë mundurtë mundurtë pamundurReflektimi: Imagjinatë e drejtuar.Ndahet klasa në 3 grupe, secili grup i jepet të hartojë sa më shumë raste për secilënngjarje.216
Grupi i parë:Shkruan për ngjarje të sigurta.P.sh.: Viti ka 12 muaj.Katrori ka 4 drejtëza simetrie.Pjesëtimi është veprim i kundër i shumëzimit.Grupi i dytë:Shkruan për ngjarje të mundura.Nesër do të shkojë në plazh.Në orën 6 e 30 unë zgjohem nga gjumi.Pasdite do të jetë kohë me shi.Grupi i tretë:Shkruan për ngjarje të pamundura.Dielli ndriçon në mesnatë.Beni udhëton me qilim fl uturues.Në Hënë ka jetë.Fiton grupi që ka shkruar më shumë ngjarje.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1, faqe 104, te Fletorja e punës.Mësimi 6.5Tema: ProbabilitetiObjektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:• Të shpjegojë në situata konkrete ndodhitë e ngjarjeve (të sigurta, të mundura, tëpamundura).• Të dallojë mundësinë e ndodhjes së një ngjarjeje me anë të relacioneve: “ka shumëmundësi, “ka më pak mundësi”.• Të vendosë në një tabelë të gjithë ngjarjet e mundshme në një eksperiment.Koncepte kryesore: probabiliteti.Mjete: monedha, zare loje, topa të vegjël me ngjyra.Struktura ERR Metoda e teknika KohaEvokimiLojë në dysheRealizimi i kuptimit Marrëdhëniet pyetje- përgjigjeRefl ektimiPërvijim i të menduaritZhvillimi i mësimit:Evokimi: Lojë në dyshe.Nëpër çdo bankë pajisen nxënësit me monedha 50-lekëshe, 20-lekëshe, 100-lekëshe.Çdo çift nxënësish në bashkëpunim me njëri-tjetrin do të hedhin monedhën nga 10herë. Njëri nxënës numëron sa herë i bie leku. Nxënësi tjetër numëron sa herë i bieleku. Nxënësi tjetër numëron sa herë i bie stema.- Çfarë ndodh në përfundim të lojës?- A mund të bie 10 herë leku? (E mundur)- A mund të bie vetëm një herë stema? (E mundur)- A mund të bie 10 herë stema? (E mundur)217
- A do të bjerë leku në tryezë? (E sigurt)- A mund të qëndrojë leku në ajër? (E pamundur)- Cilat ishin ngjarjet e mundura? Pse?- Cilat ishin ngjarjet e pamundura? Pse?- Kur kemi ngjarjet të sigurta?Realizim i kuptimit: Marrëdhëniet pyetje- përgjigje.Në një pjatancë të madhe mësuesi/ja hedh 1 kg me fasule të bardha dhe 1 gotë mefasule me lara. Del një nxënës, të cilit i lidhen sytë me shami dhe përzien fasulet.- Pyeten nxënësit çfarë ngjarje mund të ndodhë?Nxënësi do të nxjerr fasule me lara apo të bardhë, cila mundësi është më e madhe?(Ka shumë mundësi të marr fasule të bardha)- Po për fasule me lara? (Ka më pak mundësi)Hapet teksti. Nxënësit lexojnë ushtrimin 2.Demonstrohet me karamele kjo ngjarje. Nxënësit përcaktojnë ngjarjen me shprehjet“ka më shumë mundësi”.- Pse ndodh kjo ngjarje? (Kjo ngjarje ndodh, sepse ka më shumë karameleme shije limoni)- Pse ka më pak mundësi? (Kjo ngjarje ndodh se ka më pak karamele meshije luleshtrydhe)Reflektimi: Përvijim i të menduarit.Ndahet klasa në 3 grupe, secili grup do të punojë ushtrimet 1, 2, 3 te rubrika Tani ditë bëj.Nxënësit do të demonstrojnë ngjarjet me monedha, me zare dhe me tapa me ngjyra.Këto eksperimente do të regjistrohen 20 herë.NgjarjaNgjyraLekuPikat1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20Gj B B B Gj Gj Gj B B B B Gj B B Gj Gj B B B B+3 2 1Me çifte nxënësish nëpër banka. Për secilin rast ato shënojnë ngjarjen dhe në fundmbledhin shumën e ngjarjeve.13 topi bluNga 20 ngjarje7 topi i gjelbërNë fund çdo çift nxënësit do të numërojnë llojin e ngjarjes. Shpallen nxënësit fi tuesnga mësuesi/ja.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 2, faqe 104, te Fletorja e punës.218
1. Qarko mosbarazimin e saktë:8 < 15 20 > 12 17 < 718 < 20 9 < 8 6 > 72. Qarko pohimin e drejtë:a. Para numrit 9 është 8, ndërsa pas tij 7.b. Para numrit 9 është 8, ndërsa pas tij 10.c. Para numrit 12 është 11, ndërsa pas tij 13.d. Para numrit 13 është 12, ndërsa pas tij 11.3. Lidh me shigjetë:4 Q + 6 Dh + 3 Nj 7047 Q + 0 Dh + 4 Nj 5905 Q + 9 Dh + 0 Nj 4634. Shkruaj numrat që janë: 4 më shumë (6, _ ) (8, _)5 më pak (9, _) (10, _)5. Plotëso vargun numerik:0 26. Numrat e këtij vargu janë: TEK ÇIFT7. Rretho numrat tek:6, 18, 65, 37, 21, 14, 20, 80, 81, 1008. Shkruaj katër numra, ku shifra 3 të jetë në rendin e njësheve,dhjetësheve, qindësheve e mijësheve:_______________, _______________, ________________, _____________9. Rendit numrat nga më i vogli te më i madhi:28, 32, 42, 16, 26, 8__, __, __, __, __, __10. Plotëso thyesat që mungojnë:Test I(kapitulli i parë)12 =11. Shkruaj thyesat nga më e cogla tek më e madhja:14 =Tabela I4 1 3 2 5 6; ; ; ; ;6 6 6 6 6 6__, __, __, __, __, __Detyra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Pikët 3 2 3 4 3 4 4 5 2 5Tabela IIPikët 0 -9 10 - 19 20 - 28 29 - 35Vlerësimi dobët mjaftueshëm mirë shumë mirë219
Test II(kapitulli i dytë)1. Gjej përgjigjen e saktë:3 + 1 > 2 + 3 V G3 + 2 > 1 + 3 V G4 + 0 = 1 + 2 V G2 + 2 > 1 + 2 V G2. Lidh me shigjetë mbledhorët me shumën:2 + 6 88 + 3 139 + 4 106 + 7 168 + 2 118 + 83. Gjej ndryshesën për çdo çift numrash në rresht:8 3 7 15 9 124. Plotëso:16 =5. Plotëso mbledhorin që mungon:16 = 12 + _ 13 = 17 - _15 = 19 - _ 19 = 13 + _++6. Shkruaj barazime me numrat e dhënë në tabelë:-915 67. Gjej shumën në rresht e në shtyllë:36 + 23 = ( _ + _ ) + ( _ + _ ) 36= ( _ + _ ) + ( _ + _ ) + 23= _ + _= _220
8. Gjej shumën ose ndryshesën në shtyllë:67 + 18 63 - 2559 + 29 56 – 289. Shuma e dy mbledhorëve është 13, ndryshesa midis tyre 5. Gjej numrat:( __, __)10. Ana, Geri e Deni harxhuan 95 lekë së bashku. Ana harxhoi 24 lekë, Geri34 lekë. Sa lekë harxhoi Deni? Ndërto skemën:1.2.Tabela IDetyra 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10Pikët 4 6 3 3 4 4 2 4 2 3Tabela IIPikët 0 -9 10 - 19 20 - 28 29 - 35Vlerësimi dobët mjaftueshëm mirë shumë mirëTest III(Kapitulli i dytë)1. Gjeni prodhimin:6 · 5 = 1 · 6 = 9 · 6 = 7 · 7 =0 · 8 = 7 · 9 = 8 · 7 = 10 · 10 =2. Shumëzo duke copëtuar:6·7 = 8· 4 = 9·9 == = == = =3. Shumëzo në shtyllë:8 7 8 6· 9 · 6 · 8 · 9221
4. Vizato rreshtime. Gjej prodhimin duke copëtuar:9 84·9 = 6·8 =4 = 6 == =5. Faktorët janë 7 dhe 8. Gjej prodhimin:Prodhimi është 24. Gjej faktorët:6. Gjej faktorin që mungon:6 · = 18 10 · = 100 9 · = 727 · = 28 9 · = 81 8 · = 647. Lidh me shigjetë:3 · 4 =6 · 5 =9 · 6 =8 · 7 =54123056Plotëso tabelën:843· 963458. Problemë:Agimi punon 7 orë në ditë. Sa orë punon ai në 5 ditë?Tabela IUshtrimi 1 2 3 4 5 6 7 8Pikët 8 3 4 4 2 6 8 3Tabela IIIntervali 0 -14 15 - 23 24 - 31 32 - 38Vlerësimi dobët mjaftueshëm mirë shumë mirë222
Test IV(Kapitulli i dytë)1. Kryej veprimet:54 : 9 = 81 : 9 = 100 : 10 = 10 : 10 =60 : 6 = 30 : 10 = 21 : 3 = 20 : 10 =56 : 7 = 40 : 4 = 40 : 4 = 15 : 3 =2. Gjej faktorin që mungon:18 : = 3 24 : = 4 72 : = 881 : = 9 25 : = 5 64 : = 83. Sa 6 ka 36 ( ) ; Sa 10 ka 100 ( ) ; Sa 9 ka 81 ( ) ; Sa 7 ka 63 ( )4. Gjej shumën gjatë dhe shkurt:Gjatë433+ 128( )( )( )439 375 794+ 148 + 283 + 1955. Gjej ndryshesat:981 643 628 573- 652 - 117 - 257 - 2896. Qarko numrin më të madh:793; 973; 397; 937; 613; 163; 3617. Shkruaj numrin më të madh dhe më të vogël me shifrat:8; 9; 7; ______________ _______________7; 3; 4; _______________ _______________8. Problemë.Blerina studion 18 orë në 6 ditë. Sa orë studion ajo në një ditë?Tabela IDetyra 1 2 3 4 5 6 7 8Pikët 12 6 4 4 5 2 4 3Tabela IIPikët 0 -14 15 - 24 25 - 33 34 - 40Vlerësimi dobët mjaftueshëm mirë shumë mirë22
1. Emërto trupat gjeometrikë.Test V(Kapitulli i tretë, i katërt, i pestë)2. PlotësoTrupa Kubi Piramida Cilindri Koni SferaNr. faqeveNr. kulmeve3. Ngjyros me të njëjtën ngjyrë figurat që kanë formë të njëjtë.4. Gjej drejtëzën e simetrisë. Vizato fi gurën simetrike:1098765d432100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 05. Problemë:Ora është 13 :10. Mësimi mbaron pas 15 minutash. Në çfarë ore mbaron mësimi?Sa ditë bëjnë 7 javë? Vizato një segment 13 cm të gjatë:224
6. Zvogëlo figurën gjeometrike.1098765432100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 01098765432100 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 07. Zgjidh ekuacionet dhe inekuacionet34; 14; 50; 44 50 - = 16; 50 - < 16; 50 - > 162; 3; 4; 6; 12 : = 3; 12 : < 3 12 : > 38. Kam një kartëmonedhë 1000 lekëshe. Dua ta këmbej me monedha 100lekëshe. Sa monedha duhet të marr?Tabela IUshtrimi 1 2 3 4 5 6 7 8Pikët 6 5 3 3 3 3 6 3Tabela IIPikët 0 -10 11 - 18 19 - 25 26 - 32Vlerësimi dobët mjaftueshëm mirë shumë mirë225
226
Change language