12. Aufgabenblatt: gewöhnliche Differentialgleichungen und ...
12. Aufgabenblatt: gewöhnliche Differentialgleichungen und ...
12. Aufgabenblatt: gewöhnliche Differentialgleichungen und ...
Erfolgreiche ePaper selbst erstellen
Machen Sie aus Ihren PDF Publikationen ein blätterbares Flipbook mit unserer einzigartigen Google optimierten e-Paper Software.
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 1<br />
<strong>12.</strong> <strong>Aufgabenblatt</strong>: <strong>gewöhnliche</strong> <strong>Differentialgleichungen</strong> <strong>und</strong> Integraltransformationen<br />
1. Prüfen Sie folgendes AWP auf Existenz <strong>und</strong> Eindeutigkeit der Lösung <strong>und</strong> bestimmen Sie diese gegebenenfalls:<br />
xy ′ = xy +y, y(1) = y0.<br />
Lösung: xy ′ = xy +y ist eine lineare DGL 1. Ordnung in impliziter Form. Die explizite Form lautet<br />
y ′ = 1<br />
y +y =: f(x,y) x = 0.<br />
x<br />
f ist stetig auf S := {(x,y) ∈ R 2 : x ≥ 1,y ∈ R}, außerdem gilt<br />
| ∂f<br />
| = |1 +1| ≤ 2 auf S.<br />
∂y x<br />
⇒ das AWP besitzt auf S eine eindeutige Lösung (sogar für x > 0).<br />
Die Lösung der DGL bestimmt man mittels Trennung der Variablen<br />
xy ′ = xy +y ⇔ 1 1<br />
dy = (1+ )dx Beachte: y = 0<br />
y x<br />
<br />
1<br />
⇔ dy = = (1+<br />
y 1<br />
x )dx<br />
⇔ ln|y| = x+lnx+c0 c0 ∈ R<br />
⇔ |y| = e x+lnx+c0<br />
⇔ |y| = c1xe x<br />
⇔ y = c2xe x<br />
c1 > 0<br />
c2 = 0<br />
Beachte: y = 0 ist ebenfalls eine Lösung der DGL<br />
⇒ y = c3xe x<br />
c3 ∈ R<br />
2. Berechnen Sie jeweils eine explizite oder implizite Darstellung der Funktion y = y(x), die die Differentialgleichung<br />
<strong>und</strong> die Anfangsbedingung erfüllt.<br />
Lösung:<br />
a) y ′ +3y = 8, y(0) = 2<br />
b) y ′ +3y = 8, y(0) = 4<br />
c) y ′ +3y = 8, y(0) = 8<br />
3<br />
y ′ +3y = 8 ⇔ y ′ = 8−3y<br />
⇔ dy<br />
= dx Beachte: 8−3y = 0<br />
8−3y<br />
<br />
dy<br />
⇔<br />
8−3y =<br />
<br />
dx<br />
d) 4x+xy 2 +(y +x 2 y)y ′ = 0, y(1) = 2<br />
e) y ′ = tanx π<br />
cosy , y(0) = 2<br />
⇔ − 1<br />
3 ln|8−3y| = x+c0 c0 ∈ R<br />
⇔ |8−3y| = e −3x−3c0 = c1e −3x<br />
c1 > 0<br />
⇔ 8−3y = c2e −3x<br />
⇔ y = c3e −3x + 8<br />
3<br />
c2 = 0<br />
c3 = 0
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 2<br />
Im Fall 8−3y = 0 erkennt man, dass y = 8<br />
3<br />
a) y(0) = c4 + 8<br />
3<br />
b) y(0) = c4 + 8<br />
3<br />
c) y(0) = c4 + 8<br />
3<br />
d)<br />
e)<br />
⇒ y = c4e −3x + 8<br />
3<br />
!<br />
= 2 ⇒ c4 = − 2<br />
!<br />
= 4 ⇒ c4 = 4<br />
3<br />
3<br />
c4 ∈ R<br />
ebenfalls eine Lösung ist<br />
⇒ y(x) = −2<br />
3e−3x + 8<br />
3<br />
⇒ y(x) = 4<br />
3 e−3x + 8<br />
3<br />
!<br />
= 8<br />
3 ⇒ c4 = 0 ⇒ y(x) = 8<br />
3<br />
4x+xy 2 +(y +x 2 y)y ′ = 0<br />
⇔ x(4+y 2 )+yy ′ +x 2 yy ′ = 0<br />
⇔ x(4+y 2 )+(1+x 2 )yy ′ = 0<br />
⇔ (1+x 2 )yy ′ = −x(4+y 2 )<br />
⇔ yy′ −x<br />
=<br />
4+y 2 1+x 2<br />
<br />
y x<br />
⇔ dy = − dx<br />
4+y 2 1+x 2<br />
⇔ 1<br />
2 ln|4+y2 | = − 1<br />
2 ln|1+x2 |+c0 c0 ∈ R<br />
⇔ ln|4+y 2 | = ln|1+x 2 | −1 +2c0<br />
⇔ 4+y 2 = c1<br />
1+x 2 c1 > 0<br />
⇔ (4+y 2 )(1+x 2 ) = c1<br />
mit y(1) = 2 gilt: (4+2 2 )(1+1 2 ) = c1 ⇒ c1 = 16<br />
⇒ implizite Darstellung der Lösung: (4+y 2 )(1+x 2 ) = 16<br />
y ′ = tanx<br />
cosy<br />
<br />
⇔ cosydy =<br />
tanxdx<br />
⇔ siny = −ln|cosx|+c0<br />
⇒ implizite Darstellung der Lösung des AWPs lautet: siny = −ln|cosx|<br />
3. Gegeben ist die Differentialgleichung<br />
(x 2 −4)y ′ = xy.<br />
Bestimmen Sie die allgemeine Lösung!<br />
Lösung:<br />
(x 2 −4)y ′ = xy<br />
⇔ y′<br />
y<br />
= x<br />
x 2 −4<br />
Beachte: y = 0 <strong>und</strong> x = ±2. Für x = ±2 muss y = 0 gelten.<br />
Siehe spätere Betrachtung dieses Falles.<br />
<br />
1 x<br />
⇔ dy =<br />
y x2 −4 dx<br />
⇔ ln|y| = 1<br />
2 ln|x2 −4|+c0 c0 ∈ R<br />
<br />
⇔ |y| = c1 |x2 −4| c1 > 0<br />
<br />
⇔ y = c2 |x2 −4| c2 = 0<br />
<br />
|x2 −4| c3 ∈ R Beachte: y = 0 wieder enthalten. y = 0 ist ebenfalls Lösung.<br />
⇔ y = c3
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 3<br />
4. Mittels Potenzreihenansatz löse man das Anfangswertproblem für (1 + x 2 )y ′′ + xy ′ − y = 0 mit den<br />
Anfangswerten y(0) = 0, y ′ (0) = 1 bzw. y(0) = y ′ (0) = 1.<br />
Lösung: Ansatz:<br />
y(x) =<br />
⇒y ′ (x) =<br />
∞<br />
k=0<br />
∞<br />
k=1<br />
ak(x−x0) k x0=0<br />
=<br />
akkx k−1 , y ′′ (x) =<br />
Einsetzen in die Differentialgleichung:<br />
k=2<br />
k=2<br />
∞<br />
akx k<br />
k=0<br />
∞<br />
akk(k −1)x k−2<br />
k=2<br />
∞<br />
0 = akk(k −1)x k−2 ∞<br />
+ akk(k −1)x k ∞<br />
+ akkx k ∞<br />
− akx k<br />
=<br />
=<br />
∞<br />
k=0<br />
∞<br />
k=0<br />
ak+2(k +2)(k +1)x k +<br />
k=0<br />
k=1<br />
k=0<br />
k=0<br />
∞<br />
akk(k −1)x k ∞<br />
+ akkx k ∞<br />
− akx k<br />
[ak+2(k +2)(k +1)+akk(k −1)+akk −ak]x k<br />
⇒ak+2(k +2)(k +1) = ak(1−k−k(k −1))<br />
⇒ak+2 = 1−k<br />
k +2 ak (∗)<br />
⇒ a0 <strong>und</strong> a1 sinf frei wählbar<br />
aus (∗) folgt für k = 1: a3 = 0<br />
⇒a2n+1 = 0 ∀n ∈ N<br />
⇒y(x) = a0 +a1x+<br />
∞<br />
n=1<br />
a2nx 2n<br />
(∗∗)<br />
Anfangswerte:<br />
a) y(0) = 0 ⇒ a0 = 0, y ′ (0) = 1 ⇒ a1 = 1 ⇒ y(x) = x<br />
b) y(0) = 1 ⇒ a0 = 1, y ′ (0) = 1 ⇒ a1 = 1 ⇒ Lösung gegeben mit (∗) <strong>und</strong> (∗∗).<br />
5. Gegeben sei die Differentialgleichung<br />
2y ′′′ +6y ′′ −8y ′ −24y = 0<br />
a) Zeigen Sie, dass die folgenden vier Funktionen Lösungen dieser Differentialgleichung sind:<br />
y1(x) = cosh2x, y2(x) = sinh2x, y3(x) = e −3x , y4(x) = 3e −2x +(e x ) 2<br />
b) Für welche rechte Seite f(x) ist die Funktion<br />
y = 1−2x+x 2<br />
eine Lösung der Differentialgleichung 2y ′′′ +6y ′′ −8y ′ −24y = f(x)?<br />
Lösung:<br />
a) • y1(x) = cosh(2x), y ′ 1 (x) = 2sinh(2x), y′′ 1 (x) = 4cosh(2x), y′′′ 1 (x) = 8sinh(2x)<br />
in DGL ⇒ 2·8sinh(2x)+6·4cosh(2x)−8·2sinh(2x)−24cosh(2x) = 0<br />
⇒ y1(x) ist Lösung der Differentialgleichung<br />
k=0
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 4<br />
• y2(x) = sinh(2x), y ′ 2 (x) = 2cosh(2x), y′′ 2 (x) = 4sinh(2x), y′′′ 2 (x) = 8cosh(2x)<br />
in DGL ⇒ 2·8cosh(2x)+6·4sinh(2x)−8·2cosh(2x)−24sinh(2x) = 0<br />
⇒ y2(x) ist Lösung der Differentialgleichung<br />
• y3(x) = e −3x , y ′ 3 (x) = −3e−3x , y ′′<br />
3 (x) = 9e−3x , y ′′′<br />
3<br />
(x) = −27e−3x<br />
in DGL ⇒ 2·(−27)e −3x +6·9e −3x −8·(−3)e −3x −24e −3x = 0<br />
⇒ y3(x) ist Lösung der Differentialgleichung<br />
• y4(x) = 3e −2x +(e x ) 2 = 3e −2x +e 2x , y ′ 4 (x) = −6e−2x +2e 2x , y ′′<br />
4 (x) = 12e−2x +4e 2x ,<br />
y ′′′<br />
4 (x) = −24e−2x +8e 2x<br />
in DGL ⇒ 2·(−24e −2x +8e 2x )+6·(12e −2x +4e 2x )−8·(−6e −2x +2e 2x )−24(3e −2x +e 2x ) = 0<br />
⇒ y4(x) ist Lösung der Differentialgleichung<br />
b) y(x) = 1−2x+x 2 , y ′ (x) = −2+2x, y ′′ (x) = 2, y ′′′ (x) = 0<br />
in DGL ⇒ 6·2−8(−2+2x)−24(1−2x+x 2 ) = −24x 2 +32x+4 =: f(x)<br />
6. a) Bestimmen Sie alle Nullstellen des Polynoms p(x) = x 3 −4x 2 +6x−4.<br />
b) Lösen Sie die Differentialgleichung<br />
y ′′′ −4y ′′ +6y ′ −4y = 0.<br />
c) Bestimmen Sie spezielle Lösungen der folgenden <strong>Differentialgleichungen</strong>:<br />
• y ′′′ −4y ′′ +6y ′ −4y = 4x2 +2, • y ′′′ −4y ′′ +6y ′ −4y = 2e2x ,<br />
• y ′′′ −4y ′′ +6y ′ −4y = ex , • y ′′′ −4y ′′ +6y ′ −4y = cos(x).<br />
d) Bestimmen Sie die allgemeine Lösung der Differentialgleichung<br />
Lösung:<br />
a) p(x) = x 3 −4x 2 +6x−4<br />
y ′′′ −4y ′′ +6y ′ −4y = 4x 2 +2+e x +2e 2x +cos(x)<br />
Rate Nst x = 2: p(2) = 8−16+12−4 = 0 (passt)<br />
Horner-Schema oder Polynomdivision:<br />
⎫<br />
1 -4 6 -4 ⎪⎬<br />
2 -4 4 ⇒ p(x) = (x−2)(x<br />
⎪⎭ 2 1 -2 2 0<br />
2 −2x+2) ⇒ p(x) = (x−2)(x−1−i)(x−1+i) (z.B. p-q-F)<br />
b) charakteristisches Polynom bilden: p(x) = x 3 −4x 2 +6x−4<br />
⇒ y0(x) = C1e 2x +C2e x cos(x)+C3e x sin(x) (Lösung der homogenen Differentialgleichung)<br />
c) • 4x 2 +2 Polynom 2. Grades<br />
⇒ Ansatz: y∗(x) = A0 +A1x+A2x 2 , y ′ ∗ (x) = A1 +2A2x, y ′′<br />
Einsetzen in die linke Seite der DGL:<br />
∗ (x) = 2A2, y ′′′<br />
∗<br />
(x) = 0<br />
−4·2A2 +6(A1 +2A2)−4(A0 +A1x+A2x 2 ) = −4A2x 2 +(−4A1 +12A2)x+(−4A0 +6A1 −8A2)<br />
Koeffizientenvergleich mit der rechten Seite der DGL:<br />
⇒ A2 = −1, A1 = −3, A0 = −3<br />
⇒ y∗(x) = −x 2 −3x−3<br />
⇒ y(x) = y0(x)+y∗(x) = C1e 2x +C2e x cos(x)+C3e x sin(x)−x 2 −3x−3<br />
• e x<br />
⇒ Ansatz: y∗(x) = Aex = y ′ ∗ (x) = y′′ ∗ (x) = y′′′ ∗ (x)<br />
Einsetzen in die linke Seite der DGL:
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 5<br />
(1−4+6−4)Ae x = −Ae x<br />
Koeffizientenvergleich mit der rechten Seite der DGL:<br />
⇒ A = −1<br />
⇒ y∗(x) = −e x<br />
⇒ y(x) = y0(x)+y∗(x) = C1e 2x +C2e x cos(x)+C3e x sin(x)−e x<br />
• 2e 2x<br />
⇒ Ansatz: y∗(x) = Ax 1 e 2x (x = 2 ist einfache NST des char. Polynoms)<br />
⇒ y ′ ∗ (x) = A(e2x +2xe 2x ), y ′′<br />
∗ (x) = A(4e2x +4xe 2x ), y ′′′<br />
∗ (x) = A(12e2x +8xe 2x )<br />
Einsetzten in die linke Seite der DGL:<br />
A(12e 2x +8xe 2x −16e 2x −16xe 2x +6e 2x +12xe 2x −4xe 2x ) = 2Ae 2x<br />
Koeffizientenvergleich mit der rechten Seite der DGL:<br />
⇒ A = 1<br />
⇒ y∗(x) = xe 2x<br />
⇒ y(x) = y0(x)+y∗(x) = C1e 2x +C2e x cos(x)+C3e x sin(x)+xe 2x<br />
• cos(x)<br />
⇒ Ansatz: y∗(x) = A1sin(x)+A2cos(x)<br />
⇒ y ′ ∗ (x) = A1cos(x)−A2sin(x), y ′′<br />
∗ (x) = −A1sin(x)−A2cos(x), y ′′′<br />
∗ (x) = −A1cos(x)+A2sin(x)<br />
Einsetzen in die linke Seite der DGL:<br />
A1cos(x)+A2sin(x)−4(−A1sin(x)−A2cos(x))+6(A1cos(x)−A2sin(x))−4(A1sin(x)+A2cos(x))<br />
= 5A1cos(x)−5A2sin(x)<br />
Koeffizientenvergleich mit der rechten Seite der DGL:<br />
⇒ A1 = 1<br />
5 , A2 = 0<br />
⇒ y∗(x) = 1<br />
5 sin(x)<br />
⇒ y(x) = C1e2x +C2ex cos(x)+C3e xsin(x)+ 1<br />
5 sin(x)<br />
d) y(x) = C1e2x +C2ex cos(x)+C3e xsin(x)−x 2 −3x−3−e x +xe2x + 1<br />
5 sin(x)<br />
Alternativ: Variation der Konstanten am Beispiel f(x) = 4x2 +2:<br />
⎛<br />
e<br />
⎜<br />
⎝<br />
2x excos(x) exsin(x) 2e2x excos(x)−e xsin(x) exsin(x)−e x ⎞ ⎛<br />
C<br />
⎟ ⎜<br />
cos(x) ⎟ ⎜<br />
⎠ ⎝<br />
′ 1 (x)<br />
C ′ 2 (x)<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎠ =<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝<br />
0<br />
0<br />
4x2 ⎞<br />
+2<br />
⎟<br />
⎠<br />
4e 2x −2e x sin(x) 2e x cos(x)<br />
C ′ 3 (x)<br />
→ Gleichungssysten lösen (aufwändig) → Ck(x) = C ′ k (x)dx, → y(x) = n<br />
k=1 Ck(x)yk(x)<br />
7. Gegeben sei die Differentialgleichung<br />
Lösung:<br />
y (4) +2y ′′′ −2y ′′ −6y ′ +5y = 1+e −x<br />
a) Bestimmen Sie alle Lösungsfunktionen der zugehörigen homogenen Differentialgleichung.<br />
b) Welche Lösungen der homogenen Differentialgleichung erfüllen<br />
y(0) = 0, y( π<br />
) = 1 <strong>und</strong> lim y(x) = 0?<br />
2 x→∞<br />
c) Bestimmen Sie alle Lösungen der gegebenen inhomogenen Differentialgleichung.<br />
a) Lösung der homogenen Differentialgleichung
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 6<br />
→ charakteristisches Polynom: p(λ) = λ 4 +2λ 3 −2λ 2 −6λ+5 ! = 0<br />
Horner-Schema oder Poylnomdivision:<br />
Rate Nst λ = 1: p(1) = 1+2−2−6+5 = 0 (passt)<br />
Horner-Schema:<br />
⎫<br />
1 2 -2 -6 5 ⎪⎬<br />
1 3 1 -5 ⇒ p(x) = (λ−1)(λ<br />
⎪⎭<br />
1 1 3 1 -5 0<br />
3 +3λ 2 <br />
+λ−5<br />
<br />
)<br />
=:q(λ)<br />
Weiteres Vorgehen für q(λ) analog<br />
⇒ p(λ) = (λ−1) 2 (λ−(−2+i))(λ−(−2−i))<br />
⇒ y0(x) = C1e x +C2xe x +C3e −2x cos(x)+C4e −2x sin(x)<br />
b) 0 ! = y(0) = C1 +C3 (∗)<br />
π<br />
2 +C4e −π<br />
1 ! = y( π π<br />
) = C1e 2 +C2<br />
2<br />
2 eπ<br />
(∗∗)<br />
Aus lim<br />
x→∞ y(x) ! = 0 folgt C1 = C2 = 0 (∗)<br />
⇒ C3 = 0 (∗∗)<br />
⇒ C4 = π ⇒ y(x) = e−2x+πsin(x) c) • 1: Ansatz: y∗(x) = A, y ′ ∗(x) = y ′′<br />
∗(x) = y ′′′<br />
∗ (x) = y (4)<br />
∗ (x) = 0<br />
Einsetzen in die DGL ergibt: 5A ! = 1 ⇒ A = 1<br />
5<br />
• e −x : Ansatz: y∗∗(x) = Ae −x , y ′ ∗∗(x) = −Ae −x , y ′′<br />
∗∗(x) = Ae −x , y ′′′<br />
∗∗(x) = −Ae −x , y (4)<br />
∗∗ (x) = Ae −x<br />
Einsetzen in die DGL ergibt: (1−2−2+6+5)Ae −x ! = e −x ⇒ 8A = 1 ⇒ A = 1<br />
8<br />
⇒ y∗∗(x) = 1<br />
8 e−x<br />
⇒ y(x) = y0(x)+y∗(x)+y∗∗(x) = C1e x +C2xe x +C3e −2x cos(x)+C4e −2x sin(x)+ 1 1<br />
+<br />
5 8 e−x<br />
8. Gegeben sei das Anfangswertproblem<br />
y ′′ +y = 1<br />
cos(x)<br />
y(0) = 0, y ′ (0) = 1.<br />
a) Bestimmen Sie ein F<strong>und</strong>amentalsystem der zugehörigen homogenen Gleichung.<br />
b) Bestimmen Sie die allgemeine Lösung der inhomogenen Gleichung.<br />
c) Bestimmen Sie die Lösung des Anfangswertproblems.<br />
Lösung:<br />
a) charakteristisches Polynom: p(λ) = λ 2 +1<br />
Nullstellen: λ 1/2 = ±i<br />
⇒ F<strong>und</strong>amentalsystem y1(x) = cos(x), y2(x) = sin(x)<br />
b) Variation der Konstanten:<br />
<br />
y1(x) y2(x)<br />
y ′ 1 (x) y′ 2 (x)<br />
<br />
C ′ 1 (x)<br />
C ′ 2 (x)<br />
<br />
0<br />
=<br />
f(x)<br />
<br />
cos(x) sin(x) C<br />
⇔<br />
−sin(x) cos(x)<br />
′ 1 (x)<br />
C ′ 2 (x)<br />
<br />
0<br />
=<br />
⇒ C ′ 2 (x) = 1 ⇒ C′ 1 (x) = −tan(x)<br />
⇒ C2(x) = 1dx = x+a2<br />
1<br />
cos(x)<br />
⇒ C1(x) = (−tan(x))dx = ln|cos(x)|+a1<br />
⇒ Die allg. Lösung der inhomogenen DGL lautet:
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 7<br />
y(x) = C1(x)y1(x)+C2(x)y2(x) = (ln|cos(x)|+a1)cos(x)+(x+a2)sin(x)<br />
c) y(0) = a1 ! = 0<br />
y ′ (x) = −tan(x)cos(x)+(ln(cos(x))+a1)(−sin(x))+sin(x)+(x+a2)cos(x), x ∈ −π <br />
π<br />
2 , 2<br />
⇒ y ′ (0) = a2 ! = 1<br />
⇒ y(x) = ln(cos(x))cos(x)+(x+1)sin(x)<br />
<br />
Bemerkung: Das AWP ist in − π π<br />
<br />
1<br />
, eindeutig lösbar, denn dort ist<br />
2 2<br />
cos(x) stetig.<br />
(→ Existenz- <strong>und</strong> Eindeutigkeitssatz)<br />
9. Lösen Sie das Differentialgleichungssystem<br />
y ′ 1 = y2 +y3<br />
y ′ 2 = y1 +y3<br />
y ′ 3 = y1 +y2<br />
mit den Anfangsbedingungen y1(0) = 1, y2(0) = 0, y3(0) = 0.<br />
Lösung:<br />
lineares DGL-System:<br />
⎛<br />
y<br />
⎜<br />
⎝<br />
′ 1<br />
y ′ 2<br />
y ′ ⎞<br />
⎟<br />
⎠<br />
3<br />
=<br />
⎛ ⎞⎛<br />
0 1 1<br />
⎜ ⎟⎜<br />
⎜<br />
⎝1<br />
0 1⎟<br />
⎜<br />
⎠⎝<br />
1 1 0<br />
<br />
=:A<br />
y1<br />
y2<br />
y3<br />
⎞<br />
⎟<br />
⎠ ⇔ y ′ = Ay<br />
Eigenwerte von A:<br />
⎛ ⎞<br />
−λ 1 1<br />
⎜ ⎟<br />
pA(λ) = det⎜<br />
⎝ 1 −λ 1 ⎟<br />
⎠<br />
1 1 −λ<br />
= −λ3 +3λ+2 ! = 0<br />
→ Nullstellen des charakteristischen Polynoms bestimmen:<br />
Rate Nst λ1 = −1: pA(−1) = 1−3+2 = 0 (passt)<br />
Horner-Schema:<br />
⎫<br />
-1 0 3 2 ⎪⎬<br />
1 -1 -2 ⇒ p(x) = (λ+1)(−λ<br />
⎪⎭ -1 -1 1 2 0<br />
2 +λ+2) ⇒ p(x) = −(λ+1) 2 (λ−2) (z.B. p-q-F)<br />
⇒ EW λ 1/2 = −1 <strong>und</strong> λ3 = 2<br />
Eigenvektoren von A:<br />
⎛ ⎞<br />
1 1 1<br />
⎜ ⎟<br />
λ1/2 = −1: ⎜<br />
⎝1<br />
1 1⎟<br />
⎠<br />
1 1 1<br />
x =0<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
⇔ x1 +x2 +x3 = 0 ⇒ x = t⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠<br />
0<br />
+s<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝ 0 ⎟<br />
⎠<br />
−1<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
⇒ Eigenvektoren: v1 = ⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠<br />
0<br />
<strong>und</strong> v2<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
= ⎜<br />
⎝ 0 ⎟<br />
⎠<br />
−1<br />
⎛ ⎞<br />
−2 1 1<br />
⎜ ⎟<br />
λ3 = 2: ⎜<br />
⎝ 1 −2 1 ⎟<br />
⎠<br />
1 1 −2<br />
x =0<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
⇒ x = t⎜<br />
⎝1<br />
⎟<br />
⎠<br />
1<br />
⇒ Eigenvektor: v3<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
= ⎜<br />
⎝1<br />
⎟<br />
⎠<br />
1
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 8<br />
Allgemeine Lösung:<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
y1 1<br />
⎜ ⎟ ⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝y2<br />
⎟<br />
⎠ = C1<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠<br />
0<br />
e−x ⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
+C2<br />
⎜<br />
⎝ 0 ⎟<br />
⎠<br />
−1<br />
e−x ⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
+C1<br />
⎜<br />
⎝1<br />
⎟<br />
1<br />
y3<br />
⎠ e2x<br />
Anfangsbedinungen einsetzen <strong>und</strong> C1, C2 <strong>und</strong> C3 bestimmen (Gleichungssystem lösen)<br />
⇒ y1(x) = 2<br />
3 e−x + 1<br />
3 e2x<br />
⇒ y2(x) = − 1<br />
3 e−x + 1<br />
3 e2x<br />
⇒ y3(x) = − 1<br />
3 e−x + 1<br />
3 e2x .<br />
10. Gegeben seien die Matrizen<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
−2 2 −3 4 4 1<br />
⎜ ⎟ ⎜ ⎟<br />
A = ⎜<br />
⎝ 2 1 −6⎟<br />
⎠ <strong>und</strong> B = ⎜<br />
⎝−2<br />
3 2⎟<br />
⎠<br />
−1 −2 0 1 −4 4<br />
.<br />
a) Zeigen Sie, dass (3,0,1) T , (0,3,2) T <strong>und</strong> (−1,−2,1) T EV von A sind <strong>und</strong> bestimmen Sie die allgemeine<br />
Lösung von ˙ x = Ax.<br />
b) Zeigen Sie, dass v1 = (1,0,1) T , v2 = (−1,−i,1) T <strong>und</strong> v2 EV von B sind <strong>und</strong> bestimmen Sie die<br />
allgemeine Lösung von ˙ x = Bx.<br />
Lösung:<br />
a) Ist v ein Eigenvektor von A, so gilt: Av = λv<br />
⎛ ⎞⎛<br />
⎞<br />
−2 2 −3 3<br />
⎜ ⎟⎜<br />
⎟<br />
Av1 = ⎜<br />
⎝ 2 1 −6⎟<br />
⎜<br />
⎠⎝<br />
0⎟<br />
⎠<br />
−1 −2 0 1<br />
=<br />
⎛ ⎞<br />
−9<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝ 0 ⎟<br />
⎠<br />
−3<br />
= −3v1 ⇒ v1 ist EV zum EW λ = −3<br />
⎛ ⎞⎛<br />
⎞<br />
−2 2 −3 0<br />
⎜ ⎟⎜<br />
⎟<br />
Av2 = ⎜<br />
⎝ 2 1 −6⎟<br />
⎜<br />
⎠⎝<br />
3⎟<br />
⎠<br />
−1 −2 0 2<br />
=<br />
⎛ ⎞<br />
0<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝−9<br />
⎟<br />
⎠<br />
6<br />
= −3v2 ⇒ v2 ist EV zum EW λ = −3<br />
⎛ ⎞⎛<br />
⎞<br />
−2 2 −3 −1<br />
⎜ ⎟⎜<br />
⎟<br />
Av3 = ⎜<br />
⎝ 2 1 −6⎟<br />
⎜<br />
⎠⎝<br />
−2⎟<br />
⎠<br />
−1 −2 0 1<br />
=<br />
⎛ ⎞<br />
−5<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝−10<br />
⎟<br />
⎠<br />
5<br />
= 5v3 ⇒ v3 ist EV zum EW λ = 5<br />
⇒EWλ = −3besitztalgebraische <strong>und</strong>geometrische VF2, EWλ = 5bestiztalgebraische <strong>und</strong>geometrische<br />
VF 1<br />
⇒ EV sind linear unabhängig<br />
⇒ allg Lsg von ˙ x = Ax lautet<br />
x(t) = c1e −3t<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
3 0 −1<br />
⎜ ⎟ ⎜ ⎟ ⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝0<br />
⎟ −3t<br />
⎠ +c2e ⎜<br />
⎝3<br />
⎟ 5t<br />
⎠ +c3e ⎜<br />
⎝−2<br />
⎟<br />
⎠<br />
1 2 1<br />
c1,c2,c3 ∈ R<br />
b) Ist v ein Eigenvektor von B, so gilt: Bv = λv<br />
⎛ ⎞⎛<br />
⎞<br />
4 4 1 1<br />
⎜ ⎟⎜<br />
⎟<br />
Bv1 = ⎜<br />
⎝−2<br />
3 2⎟<br />
⎜<br />
⎠⎝<br />
0⎟<br />
⎠<br />
1 −4 4 1<br />
=<br />
⎛ ⎞<br />
5<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝0<br />
⎟<br />
⎠<br />
5<br />
= 5v1 ⇒ v1 ist EV zum EW λ = 5
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 9<br />
⎛ ⎞⎛<br />
⎞<br />
4 4 1 −1<br />
⎜ ⎟⎜<br />
⎟<br />
Bv2 = ⎜<br />
⎝−2<br />
3 2⎟<br />
⎜<br />
⎠⎝<br />
−i ⎟<br />
⎠<br />
1 −4 4 1<br />
=<br />
⎛ ⎞<br />
−3−4i<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝ 4−3i ⎟<br />
⎠<br />
3+4i<br />
= (3+4i)v2 ⇒ v2 ist EV zum EW λ = 3+4i<br />
⇒ v2 ist EV zum EW λ = 3−4i<br />
⇒ Die F<strong>und</strong>amentallsg. von ˙ x = Bx lauten<br />
x1(t) = e λ1 v1, x2(t) = Re(e λ2 v2), x3(t) = Im(e λ2 v2).<br />
e λ2v2 = e (3+4i)t<br />
⎛ ⎞<br />
−1<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝ −i ⎟<br />
⎠<br />
1<br />
= e3te i4t<br />
⎛⎛<br />
⎞<br />
−1<br />
⎜⎜<br />
⎟<br />
⎜⎜<br />
⎝⎝<br />
0 ⎟<br />
⎠<br />
1<br />
+i<br />
⎛ ⎞⎞<br />
0<br />
⎜ ⎟⎟<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
⎟⎟<br />
⎠⎠<br />
0<br />
= e3t ⎛⎛<br />
⎞<br />
−1<br />
⎜⎜<br />
⎟<br />
(cos(4t)+isin(4t)) ⎜⎜<br />
⎝⎝<br />
0 ⎟<br />
⎠<br />
1<br />
+i<br />
⎛ ⎞⎞<br />
0<br />
⎜ ⎟⎟<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
⎟⎟<br />
⎠⎠<br />
0<br />
= e 3t<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝cos(4t) ⎛ ⎞<br />
−1<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝ 0 ⎟<br />
⎠<br />
1<br />
−sin(4t)<br />
⎛ ⎞⎞<br />
0<br />
⎜ ⎟⎟<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
⎟⎟<br />
⎠⎠<br />
0<br />
+ie3t<br />
⎛<br />
⎜<br />
⎝sin(4t) ⎛ ⎞<br />
−1<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝ 0 ⎟<br />
⎠<br />
1<br />
+cos(4t)<br />
⎛ ⎞⎞<br />
0<br />
⎜ ⎟⎟<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
⎟⎟<br />
⎠⎠<br />
0<br />
⇒ die allg. reelle Lsg. von ˙ x = Bx lautet<br />
x(t) = c1e 5t<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
1 −cos(4t) −sin(4t)<br />
⎜ ⎟ ⎜ ⎟ ⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝0<br />
⎟ 3t<br />
⎠ +c2e ⎜<br />
⎝ sin(4t) ⎟ 3t<br />
⎠ +c3e ⎜<br />
⎝−cos(4t)<br />
⎟<br />
⎠<br />
1 cos(4t) sin(4t)<br />
c1,c2,c3 ∈ R<br />
11. a) Bestimmen Sie die allgemeine Lösung des Differentialgleichungssystems:<br />
Lösung:<br />
˙x1 = −x1 +3x2<br />
˙x2 = 2x2<br />
b) Geben Sie die Lösungen des Anfangswertproblems mit der Anfangsbedinung x1(0) = 2, x2(0) = 4<br />
an.<br />
c) Wie verändert sich die allgemeine Lösung, falls die Differentialgleichung wie folgt abgeändert wird:<br />
a) Löse ˙ x = Ax mit x =<br />
Eigenwerte von A:<br />
˙x1 = −x1 +3x2 +2 1<br />
t e2t , ˙x2 = 2x2 + 1<br />
t (2e2t +4te 2t ).<br />
<br />
det(A−λI) = det<br />
x1<br />
x2<br />
<br />
<strong>und</strong> A =<br />
−1 3<br />
.<br />
0 2<br />
−1−λ 3<br />
0 2−λ<br />
<br />
= −(1+λ)(2−λ) ⇒ λ1 = −1,λ2 = 2.<br />
Eigenvektoren von A: (A−λI) =0<br />
<br />
<br />
0 3<br />
1<br />
λ1 = −1 : x =0 ⇒ x2 = 0, x1 = s, s ∈ R ⇒ v1 =<br />
0 3<br />
0<br />
<br />
<br />
−3 3<br />
1<br />
λ2 = 2 : x =0 ⇒ x2 = s, x1 = s, s ∈ R ⇒ v1 =<br />
0 0<br />
1<br />
⇒ allg. Lsg.: x(t) = C1e−t <br />
1<br />
0<br />
+C2e2t <br />
1<br />
1
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 10<br />
<br />
1 1 2<br />
b) C1 +C2 = ⇒ C2 = 4, C1 = −2<br />
0 1 4<br />
⇒ Lsg. des AWP: x(t) = −2e−t <br />
1<br />
+4e<br />
0<br />
2t<br />
<br />
1<br />
1<br />
c)<br />
<br />
e−t e2t 0 e2t <br />
C ′<br />
1 (t)<br />
C ′ 2 (t)<br />
<br />
=<br />
<br />
e 2 2t<br />
t<br />
2e2t +4te2t <br />
t<br />
⇒e 2t C ′ 2(t) = 2e2t +4te2t t<br />
<br />
⇒ C ′ <br />
e2t +2te2t 2(t)dt = 2<br />
te2t dt<br />
⇒C2(t) = 2ln|te 2t | (+α1)<br />
⇒e −t C ′ 1 +e2t C ′ 2<br />
⇒e −t C ′ 1 = −4e 2t<br />
⇒C ′ 1 = −4e3t<br />
⇒C1 = − 4<br />
3 e3t<br />
= 2e2t<br />
t<br />
(+α2)<br />
⇒ x(t) = x0(t)+x∗(t) = α1e −t<br />
<br />
1<br />
0<br />
+α2e 2t<br />
<br />
1<br />
1<br />
<strong>12.</strong> Gegeben sei die Matrix<br />
⎛ ⎞<br />
−2 −2 −3<br />
⎜ ⎟<br />
A := ⎜<br />
⎝−1<br />
−2 −2⎟<br />
⎠<br />
1 1 1<br />
.<br />
Bestimmen Sie die allgemein Lösung der DGL ˙ x = Ax.<br />
− 4<br />
3 e3te −t<br />
<br />
1<br />
0<br />
<br />
+2ln|te 2t |e 2t<br />
<br />
1<br />
1<br />
Lösung: Eigenwerte von A:<br />
⎛ ⎞<br />
−2−λ −2 −3<br />
⎜ ⎟<br />
det(A−λI) = det⎜<br />
⎝ −1 −2−λ −2 ⎟<br />
⎠ = (−2−λ)(−2−λ)(1−λ)+4+3−3(2+λ)−2(1−λ)−2(2+λ)<br />
1 1 1−λ<br />
= (λ 2 +4λ+4)(1−λ)−5−3λ = −λ 3 −3λ 2 −3λ−1 = −(λ+1) 3 ⇒ λ1,2,3 = −1ist EW mit algebraischer VF 3<br />
Eigenvektoren von A: (A−λI)x =0<br />
⎛ ⎞<br />
−1 −2 −3<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
−1 −2⎟<br />
⎠<br />
1 1 2<br />
x =0<br />
⎛ ⎞<br />
1 2 3<br />
⎜ ⎟<br />
⇔ ⎜<br />
⎝0<br />
1 1⎟<br />
⎠<br />
0 0 0<br />
x =0<br />
⎛ ⎞<br />
−1<br />
⎜ ⎟<br />
⇒ x = t⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠ t ∈ R<br />
1<br />
⎛ ⎞<br />
−1<br />
⎜ ⎟<br />
⇒ v1 = ⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠ ist Eigenvektor. ⇒ λ = −1 besitzt geometrische VF 1 ⇒ Hauptvektoren 2. <strong>und</strong> 3. Stufe<br />
1<br />
bestimmen. Da die geometrische VF gleich 1 ist, kann man die Hauptvektorkette eines Hauptvektors der Stufe<br />
l über<br />
(A−λI)vk =vk−1, k = 2,...,l
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 11<br />
bestimmen.<br />
HV der Stufe 2:<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
⇒ v2 = ⎜<br />
⎝0<br />
⎟<br />
⎠ ist Hauptvektor der Stufe 2.<br />
0<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
−1 −2 −3 −1<br />
⎜ ⎟ ⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
−1 −2⎟<br />
⎠x = ⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠<br />
1 1 2 1<br />
⇔<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
1 2 3 1<br />
⎜ ⎟ ⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝0<br />
1 1⎟<br />
⎠x = ⎜<br />
⎝0<br />
⎟<br />
⎠<br />
0 0 0 0<br />
⎛ ⎞<br />
−1<br />
⎜ ⎟<br />
⇒ x = t⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠<br />
1<br />
+<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝0<br />
⎟<br />
⎠<br />
0<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
−1 −2 −3 1<br />
⎜ ⎟ ⎜ ⎟<br />
HV der Stufe 3: ⎜<br />
⎝−1<br />
−1 −2⎟<br />
⎠x = ⎜<br />
⎝0<br />
⎟<br />
⎠<br />
1 1 2 0<br />
⇔<br />
⎛ ⎞ ⎛ ⎞ ⎛ ⎞<br />
1 2 3 −1 −1<br />
⎜ ⎟ ⎜ ⎟ ⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝0<br />
1 1⎟<br />
⎠x = ⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠ ⇒ x = t⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠<br />
0 0 0 0 1<br />
+<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠<br />
0<br />
⎛ ⎞<br />
1<br />
⎜ ⎟<br />
⇒ v3 = ⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠ ist Hauptvektor der Stufe 2.<br />
0<br />
⇒ allg. Lsg. von ˙ x = Ax: x(t) = e−t [c1v1 +c2(v2 +tv1)+c3(v3 +tv2 + t2<br />
2v1)] ⎡ ⎛ ⎞ ⎛⎛<br />
⎞ ⎛ ⎞⎞<br />
⎛⎛<br />
⎞ ⎛ ⎞<br />
−1 1 −1 1 1<br />
⇒ x(t) = e −t<br />
⎢<br />
⎣ c1<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
⎟<br />
⎠<br />
1<br />
+c2<br />
⎜⎜<br />
⎟<br />
⎜⎜<br />
⎝⎝0<br />
⎟<br />
⎠<br />
0<br />
+t<br />
⎜ ⎟⎟<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
⎟⎟<br />
⎠⎠<br />
1<br />
+c3<br />
⎜⎜<br />
⎟<br />
⎜⎜<br />
⎝⎝−1<br />
⎟<br />
⎠<br />
0<br />
+t<br />
⎜ ⎟<br />
⎜<br />
⎝0<br />
⎟<br />
⎠<br />
0<br />
13. a) Bestimmen Sie die L-Transformierte von<br />
t<br />
sin(aτ)dτ, sin 2 (t), e 2t −e −2t , e 2t cos(at),<br />
0<br />
cos(at)−cos(bt),<br />
t<br />
(cos(aτ)−cos(bτ))dτ.<br />
0<br />
b) Bestimmen sie f(t), wenn F(p) gegeben ist durch<br />
p<br />
(p+a)(p+b) ,<br />
1<br />
(p+1)((p+1) 2 +a 2 ) ,<br />
1<br />
(p+a) 3 (p+b) ,<br />
1<br />
p(p 2 +a 2 ) ,<br />
p 2 +p+2<br />
(p−1) 2 ((p−1) 2 +1) .<br />
Lösung:<br />
a) • L{sin(at) = a<br />
p2 +a2 (Tabelle)<br />
⇒ L{ t 1 a<br />
0 sin(aτ)dτ} = p p2 +a2 (Integralsatz f. die Originalfunktion)<br />
• sin2 (t) A.T.<br />
= 1<br />
2 (1−cos(2t)) =: f(t)<br />
⇒ L{f(t)} = 1<br />
<br />
1 p<br />
2 p − p2 <br />
(Tabelle <strong>und</strong> Additionssatz)<br />
+4<br />
• L{e2t −e−2t } = 1 1 − (Tabelle <strong>und</strong> Additionssatz)<br />
b) • F(p) :=<br />
+ t2<br />
2<br />
p−2 p+2 = 4<br />
(p−2)(p+2)<br />
• L{e2t p−2<br />
cos(at)} = (p−2) 2 +a2 (Tabelle <strong>und</strong> Dämpfungssatz)<br />
• L{cos(at)−cos(bt)} = p<br />
p2 +a2 − p<br />
p2 +b2 (Tabelle)<br />
• L{ t<br />
1<br />
0 (cos(aτ)−cos(bτ))dτ} = p2 +a2 − 1<br />
p2 +b2 (Integralsatz f. die Originalfunktion)<br />
p<br />
(p+a)(p+b)<br />
p !<br />
Partialbruchzerlegung: (p+a)(p+b) = A1 A2<br />
p+a + p+b<br />
Hauptnenner bilden: A1(p+b)+A2(p+a)<br />
(p+a)(p+b)<br />
t ∈ R<br />
t ∈ R<br />
⎛ ⎞⎞⎤<br />
−1<br />
⎜ ⎟⎟⎥<br />
⎜<br />
⎝−1<br />
⎟⎟⎥<br />
⎠⎠⎦<br />
1<br />
c1,c2,c3 ∈ R
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 12<br />
Zähler vergleichen: p ! = A1(p+b)+A2(p+a)<br />
Koeffizientenvergleich oder spezielle Werte einsetzen:<br />
p = −b : A2(a−b) ! = −b ⇒ A2 = −b<br />
a−b<br />
p = −a : −A1(a−b) ! = −a ⇒ A1 = a<br />
a−b<br />
⇒ F(p) = 1<br />
<br />
a b<br />
a−b p+a − p+b<br />
<br />
ae−at −be−bt (Tabelle <strong>und</strong> Additionssatz)<br />
⇒ L −1 {F(p)} = 1<br />
a−b<br />
• F(p) = 1<br />
(p+a) 3 (p+b) =<br />
1<br />
(p+a) 3 (p+a+b−a) =: G(p+a), wobei G(p) = 1<br />
p3 (p+c)<br />
Sei L −1 {G(p)} = g(t) ⇒ L −1 {G(p+1)} = e −at g(t) (Dämpfungssatz)<br />
Bestimme g(t):<br />
mit c := b−a.<br />
L−1 { 1<br />
p+c } = e−ct (Tabelle)<br />
L−1 { 1 1<br />
p p+c } = t<br />
0 e−cτ dτ = −1 <br />
c e−ct −1 (Integralsatz f. OF)<br />
L−1 { 1<br />
p2 1<br />
p+c } = t<br />
0 −1<br />
<br />
c e−ct 1 −1 dτ = c2 <br />
e−ct t −1 + c (Integralsatz f. OF)<br />
L−1 { 1<br />
p3 1<br />
p+c } = t 1<br />
0 c2 <br />
e−ct t 1 −1 + c dτ = −c3 <br />
e−ct t −1 − c2 + t2<br />
2c = g(t) (Integralsatz f. OF)<br />
⇒ f(t) = L−1 {F(p)} = L−1 {G(p+a)} = e−at <br />
− 1<br />
c3 <br />
e−ct t −1 − c2 + t2<br />
<br />
2c<br />
• L−1 1 { p2 +a2} = 1<br />
a sin(at) (Tabelle)<br />
⇒ L−1 { 1 1<br />
p p2 +a2} = t 1 1<br />
0 a sin(aτ)dτ = −a2 cos(at)+ 1<br />
a2 = 1−cos(at)<br />
a2 (∗) (Integralsatz f. OF)<br />
• L−1 { 1 1<br />
p+1 (p+1) 2 +a2} = e−t1−cos(at) a2 ((∗) <strong>und</strong> Dämpfungssatz)<br />
•<br />
p2 +p+2<br />
(p−1) 2 ((p−1) 2 +1) = (p−1)2 +3p+1<br />
(p−1) 2 ((p−1) 2 +1) = 1<br />
= 1<br />
(p−1) 2 +1 +<br />
⇒L −1 {<br />
3<br />
(p−1)((p−1) 2 +1) +<br />
(p−1) 2 +1 +<br />
4<br />
(p−1) 2 ((p−1) 2 +1)<br />
p2 +p+2<br />
(p−1) 2 ((p−1) 2 +1) } = etsin(t) = e t (3+4t−3sin(t)−3cos(t))<br />
<br />
(Tabelle <strong>und</strong> Dämpfungssatz)<br />
3(p−1)+4<br />
(p−1) 2 ((p−1) 2 +1)<br />
Alternativ: Partialbruchzerlegung<br />
+ 3e t (1−cos(t))<br />
<br />
+ 4e<br />
((∗) <strong>und</strong> Dämpfungssatz)<br />
t (t−sin(t))<br />
<br />
((∗), Integralsatz <strong>und</strong> Dämpfungssatz)<br />
14. a) Zerlegen Sie die folgende gebrochenrationale Funktion in ihre Partialbrüche.<br />
Lösung:<br />
17<br />
x2 +1 ·<br />
1<br />
x−4<br />
b) Berechnen Sie das Integral:<br />
<br />
17<br />
(t 2 +1)(t−4) dt<br />
c) Lösen Sie mit Hilfe der Laplace-Transformation die Anfangswertaufgabe<br />
y ′ −4y = 17sint, y(0) = 0.<br />
a) Partialbruchzerlegung: 17<br />
(x 2 +1)(x−4)<br />
b) <br />
Hauptnenner: (Ax+B)(x−4)+C(x2 +1)<br />
(x2 +1)(x−4)<br />
Zähler vergleichen:<br />
x = 4: C = 1<br />
x = 0: −4B +1 = 17 ⇒ B = −4<br />
!<br />
= Ax+B<br />
x = 1: (A−4)(−3)+2 = 17 ⇒ A = −1<br />
= −x−4<br />
x 2 +1<br />
+ 1<br />
x−4<br />
= − x<br />
x 2 +1<br />
x 2 +1<br />
+ C<br />
x−4<br />
!<br />
= 17<br />
(x 2 +1)(x−4)<br />
− 4<br />
x 2 +1<br />
+ 1<br />
x−4<br />
17 ⇒ (x2 +1)(x−4)<br />
17<br />
(t2 dt = −1<br />
+1)(t−4) 2 ln(t2 +1)−4arctan(t)+ln|t−4|+c<br />
c) Ableitungssatz mit Y(p) = L{y(t)} <strong>und</strong> Tabelle ergibt<br />
pY(p)−y(0)−4Y(p) = 17<br />
p 2 +1 ⇒ Y(p) = 17<br />
(p 2 +1)(p−4)<br />
⇒ y(t) = cos(t)−4sin(t)+e 4t (Tabelle)<br />
a)<br />
= − p<br />
p2 1 −4 +1 p2 1 + +1 p−4
Mathematik-Brückenkurs für Bauingenieure 2011/2012 13<br />
15. Lösen Sie mit Hilfe der Laplace-Transformation die Anfangswertaufgabe<br />
y ′ −4y = 1, y(0) = 1.<br />
Lösung: Analog zur vorhergehenden Aufgabe:<br />
pY(p)−y(0)−4Y(p) = 1 1+p<br />
p ⇒ Y(p) = p(p−4)<br />
⇒ Y(p) = −1 1 5 1<br />
4 p + 4 p−4 ⇒ y(t) = L−1 {Y(p)} = −1 4<br />
!<br />
= A B A(p−4)+Bp (A+B)p−4A<br />
p + p−4 = p(p−4) = p(p−4)<br />
5 + 4e4t (Tabelle)<br />
16. Berechnen Sie mittels Laplace-Transformation die Lösung des AWPs<br />
y ′′ +5y ′ +6y = te −2t , y(0) = y0, y ′ (0) = y1.<br />
Lösung: Sei L{y(t)} = Y(p).<br />
L{y ′ (t)} = pY(p)−y(0) = pY −y0 (Ableitungssatz)<br />
L{y ′′ (t)} = p2Y −py(0)−y ′ (0) = p2Y −py0 −y1 (Ableitungssatz)<br />
L{te−2t } = 1<br />
(p+2) 2 (Tabelle)<br />
In DGL:<br />
p2Y −py0 −y1 +5pY −5y0 +6Y = 1<br />
⇒ Y(p) =<br />
(p+2) 2<br />
1<br />
(p 2 +5p+6)(p+2) 2 + py0+5y0+y1<br />
p 2 +5p+6 = 1<br />
(p+2) 2 (p+3)<br />
(p+2)y0 3y0+y1 + (p+2)(p+3) + (p+2)(p+3)<br />
⇒ y(t) = L−1 {Y(p)} 13b)<br />
= e−2t (−(e−t −1)−t+ 1<br />
2t2 )+y0e −3t +(3y0 +y1)(e−2t −e−3t )<br />
= −(1+2y0 −y1)e−3t +(1−t+ 1<br />
2t2 +3y0 +y1)e−2t 5 ⇒ A = −1<br />
4 , B = 4