Brošura u pdf. formatu - PALGO centar

cijom povećana. Međutim, i u ovoj situaciji ima puno dokaza
da lokalna vlast trpi značajne pritiske za prekomernim trošenjem
i prebacivanjem budžetskih deficita na više administrativne
nivoe.
Decentralizacijom se promovišu lokalni izbori i prioriteti.
Time se ističe ono što ljudi stvarno žele, a ne šta udaljene
birokrate misle da je za njih najbolje. Ovaj argument obično
pretpostavlja postojanje vitalnog demokratskog sistema gde
su lokalni zvaničnici odgovorni za zadovoljavanje prioritetnih
potreba stanovništva. Na primer, bolja lokalna kontrola može
rezultirati i većom odgovornošću prema lokalnim potrebama,
poboljšanim upravljanjem logistikom i većom motivacijom za
lokalne službenike koji na taj način mogu da ubrzaju izvođenje
reforme. Ipak, i ovde se postavlja pitanje ko je sposoban da
donosi odluke na lokalnom nivou. Ako se lokalnom politikom
daje moć privilegovanoj eliti, tada je njen izbor, a ne lokalne
zajednice, šta su prioriteti. Takođe se postavlja pitanje, kako
zadržati prioritete na nekim jasnim javnozdravstvenim
potrebama kao što je primarna zdravstvena zaštita, umesto na
izraženim zahtevima za skupim bolnicama ili sofisticiranom
opremom, često prisutnim na nivou lokalne zajednice.
Tipovi decentralizacije
Najpoznatija tipologija različitih oblika decentralizacije
jeste ona koja polazi sa pozicija
javne administracije i razlikuje
dekoncentraciju, devoluciju, delegiranje
i privatizaciju.
U svakom od ovih oblika
decentralizacije značajan deo vlasti i
odgovornosti ostaje na centralnom nivou.
U nekim slučajevima ovo pomeranje
redefiniše funkcionalnu odgovornost tako da centri zadržavaju
ulogu u formulisanju politike, u koordinaciji i praćenju, dok
lokalni nivo dobija operativnu odgovornost za dnevne
odluke. U drugim slučajevima, odnos između centra
i periferije se redefiniše u smislu ugovora, tako da se oni
međusobno dogovaraju koja se izvršenja za svakog od njih
očekuju.
Kako decentralizacija predstavlja prenošenje vlasti
i odgovornosti za javne funkcije sa centralnog nivoa na
subordinirane ili kvazi-nezavisne nivoe i/ili na privatni sektor,
osnovni zadatak pristupa javne administracije je da definiše
odgovarajući nivo za decentralizaciju funkcija odgovornosti
i ovlašćenja. Osnovni administrativni nivoi na koje se
decentralizuju funkcije su: regioni, okruzi i opštine - lokalne
zajednice.
Tabela 2: Tipologija decentralizacije
Decentralizacija u sistemu zdravstvene zaštite
Decentralizacija je atraktivna alternativa centralizovanoj
administraciji kojoj je teško da bude dovoljno blizu
korisnicima usluga i da brzo i adekvatno odgovori
Finanancial responsibility of local authorties is
increased by decentralization. However, again in this
situation, there is abundant evidence that local authorities are
exposed to substantial pressure to overspend and to transfer the
budget deficit to higher administrative levels.
Decentralization promotes local choices and priorities.
It emphasizes what the people really want, not what distant
bureaucrats think is best for them. This argument usually
presumes the existance of a vital democratic system, in
which local officials are responsible for fulfilling priority
needs of the population. For example, better local control can
result in hightened responsibility for local needs, improved
management of logistics, and better motivation of local staff,
who can thus speed up reforms. However, here again the
question arises of who is capable of making decisions at the
local level. If local policy gives power to the privileged elite,
then the elite chooses priorities, and not the local comunity. In
additon there is the question of how to maintain the priority
of certain clear public health requirements, such as primary
health care, instead of the requests expressed for expensive
hospitals or sophisticated equipment that frequently exist at the
level of the local community.
Table 2. Typology of decentralization
Types of decentralization
The best known typology of decentralization is the one
originating from the position of public administration, which
recognizes deconcentration, devolution, delegation, and
privatization.
In each of these forms of decentralization, a significant
share of power and responsibility remains at the central level. In
some cases this shift redefines functional responsibility, so that
centers reserve a role in formulating policies, in coordination
and monitoring, while the local level is assigned operative
responsibility for day to day decisions. In other cases,
the relationship between the center and the periphery is
redefined in the sense of an agreement, so that they mutually
agree in relation to what actions are expected of either of
them.
Since decentralization represents the transfer of
authority and responsibility for public
functions from the central level to
subordinated or quasi-independat
levels and/or to the private sector, the
basic task of the public administration
approach is to define the adequate
level of decentralization of functions
of responsibility and authorization. The
basic levels of administration to which
functions are decentralized are: regions,
districts, and municipalities - local communities.
Decentralizacation of the health care system
Decentralization is an attractive alternative to centralized
administration which finds it difficult to be sufficiently close
7