Van de redactie

110 Jaar veldbiologie
De KNNV – voluit de Koninklijke Nederlandse
Natuurhistorische Vereniging –
bestaat 110 jaar, en dat geldt ook voor de
afdeling Den Haag. Publiciteitsmedewerker
Kees Pinster schetst in vogelvlucht
de Haagse historie van deze nog steeds
springlevende vereniging.
Onderzoek in de natuur naar de flora
en fauna is iets van alle tijden. Maar pas
begin 1900 ontstaan er de eerste verenigingen,
waarin natuurliefhebbers zich
organiseren. De tijd is blijkbaar rijp om in
een georganiseerd kader de natuur beter
te leren begrijpen en ook te beschermen.
Het zijn dan vooral wetenschappers, die
lid worden.
Zo worden in 1901 in Amsterdam en
Den Haag de eerste Natuurhistorische
Verenigingen opgericht. Op 27 december
van hetzelfde jaar verenigen de inmiddels
in aantal gegroeide verenigingen zich
in de landelijke NNV: de Nederlandsche
Natuurhistorische Vereeniging.
De toon is gezet voor een degelijke,
enthousiaste en niet aflatende bestudering
en bescherming van de natuur.
Ook toen al lezingen, bijeenkomsten
om natuurmaterialen te ruilen en vooral
ook excursies. De heren nog in driedelig
kostuum en de dames in lange rokken en
hooggesloten blouses.
Vier jaar later, in 1905, verschijnt een
eigen tijdschrift ‘Natura’ en anno 2011 verschijnt
dit mooie blad nog steeds zes keer
per jaar. In 1951, bij het 50-jarig bestaan
van de landelijke vereniging NVV, wordt
het predikaat ‘Koninklijk’ toegekend.
Dr. Doctors en Vadertje Cats
Om een indruk te krijgen van de KNNV
uit die tijd bladerde ik door de ‘Natura’
van oktober 1959. Daarin meldt Dr. van
Ooststroom de vondst van een misvormd
exemplaar van het Slangekruid in de duinen
van Meijendel. De gallenspecialist Dr.
Doctors van Leeuwen wordt erbij gehaald
en hij vermoedt dat het een nieuwe soort
gal is voor Nederland. Maar het zou ook
een heksenbezemvirus kunnen zijn. Daarna
een pittig artikel over de geologie bij
Elten in het Montferland. Vogels komen
ruim aan bod met artikelen over overspel
van merels, een jonge koekoek in het nest
van de boerenzwaluw (nog nooit eerder
voorgekomen, zo stelt men) en de Turkse
tortel, die waargenomen zijn in Zuid-Limburg.
Verder een overzicht van de vindplaatsen
van de Draadereprijs in Nederland,
opgesteld door het Rijksherbarium.
Mooi is ook een licht protest tegen het
besluit van de Gedeputeerde Staten van
Zeeland om beplantingen op de binnendijken
te verbieden. Er wordt zelfs een
gedicht van vadertje Cats bijgehaald:
Wie prijst er ooit een mens, die oude
bomen velt
En op dezelfde plaats, geen nieuwe planten
stelt
Want hadden eerlang ons ouders niet
geplant
Wat zou ons Zeeland zijn, als veen en
ijdel zand.
Een uitgebreide geschiedenis van onze
Haagse afdeling wordt in 1981 bij het
80-jarig jubileum beschreven in het eigen
blad ‘De Kleine Ratelaar’. Daarin ook een
oproep om aanwezig te zijn bij de viering
van het jubileum. Op 3 oktober met een
middagprogramma met o.a. films, bloemschikken,
het maken van een eigen windmolen
(!) en excursies. In de avond een
lezing over ‘Natuurverlies en Natuurbehoud’
door professor Westhof. De KNNV is
nog steeds een club van echte natuurvorsers
met een kritische blik.
Bij het volgende jubileum in 1991
wordt in de ‘Jubel Ratelaar’ de op- en
ondergang van de ‘Groene Gordel’, een
samenwerkingsverband tussen groene en
grijze verenigingen in onze stad, beschreven.
Plus de oprichting van drie nieuwe
werkgroepen: strand, insecten en paddestoelen.
Veldbiologie
De KNNV bestaat nu 110 jaar! Ook onze
Haagse afdeling. De vereniging heeft de
tweede naam ‘Vereniging voor Veldbiologie’
gekregen. Dat klinkt eigentijdser en is
duidelijker. Van de 255 leden zijn er in acht
werkgroepen een flink aantal actief bezig
met onderzoek van de Haagse natuur.
Zij voeren dit jaar samen een complete
inventarisatie uit van het natuurgebied de
‘Hertenkamp’, een gebied van Dunea.
Onze afdeling heeft een natuurbeschermingscommissie
die nauwgezet de
veranderingen in (en aanslagen op) de
Haagse natuur volgt en
probeert tot zo goed
mogelijke oplossingen
te komen. Dit alles in
goede samenwerking
met de andere groene
Haagse verenigingen, het Groenplatform.
Eens in de twee weken zijn er natuurexcursies
en frequent worden er natuurlezingen
en -cursussen georganiseerd.
Op de website en in een digitale
nieuwsbrief zijn, naast informatie en
nieuws, bijzondere waarnemingen te vinden.
Het blad ‘De Ratelaar’, dat samen met
de IVN Den Haag gemaakt wordt, verschijnt
nog steeds.
Kortom, de Haagse afdeling van de
KNNV bruist na 110 jaar nog steeds van
enthousiasme en biedt een inspirerend
en uitdagend platform voor alle Haagse
natuurliefhebbers.
Kees Pinster
KNNV, afdeling Den Haag
oktober - december branding 7