tuinen hierboven) achterpagina) danken kunnen ideeen duurzamer

Column
door: Julius Pasgeld
Dwanggedachten
De ene mens lijdt er meer onder dan de ander. Maar iedereen
kent ze wel. Dwanggedachten. Dat je van jezelf iets volstrekt
zinloos moet doen. Het tellen van de treden van de
trap bijvoorbeeld. Of je mag van jezelf niet op de voegen
van de trottoirtegels lopen.
Of je weet zeker dat je het gas hebt uitgezet voordat je met
vakantie ging. Maar na 280 kilometer besluit je ter hoogte van
Reims terug te rijden om dat nóg zekerder te weten. Zelf word ik
nauwelijks geteisterd door dwanggedachten. Ik heb er eigenlijk
maar één. Maar die is vrij ernstig en bedreigt zolangzamerhand
mijn geestelijk welbevinden.
Dat zit zo: ooit had ik een collega op de krant die suikerpatiënt
was. Hij gebruikte als gevolg daarvan zoetjes. Die liet hij altijd circa
50 centimeter boven zijn kopje in zijn koffie vallen. Tien jaar geleden
was ik de pineut. Als gevolg van het roken onderging ik een
halsslagaderoperatie en moet sindsdien m’n leven lang 6 pillen
per dag slikken. Een van die pillen was Ascal. Een soort aspirine,
dat je eerst moet oplossen in water alvorens het te slikken. En ja, u
begrijpt het al. Indachtig de gewoonte van mijn collega liet ik dat
pilletje ’s ochtends steeds van circa 50 centimeter hoogte in een
glaasje water vallen.
Nog niks aan de hand dus. Ja. Dat
dacht je. Heel soms gebeurde het
namelijk, dat dat pilletje naast het
glaasje viel. En nu komt het. Als een
soort straf moest ik dan dat pilletje,
nadat ik het bijvoorbeeld weer onder
de keukentafel vandaan had gehaald
omdat het daaronder was gerold,
van 50 plus de helft van 50 is 75 centimeter
hoogte weer in mijn glas
water laten vallen. Dat moest van
niemand anders behalve van mezelf.
Een typische dwanggedachte dus.
Meestal lukt dat wel. Probeert u
het zelf maar eens. In negen van de
tien gevallen valt het pilletje van 75
centimeter hoogte vanzelf in het
glas. En dan is er verder dus niks aan
de hand. Maar ja. In één van de tien
gevallen dus niet. En dan moet het
pilletje, nadat het na een kwartier
zoeken weer teruggevonden is in het
broodrooster, vanaf een hoogte van
75 centimeter plus de helft van 75
centimeter is 1,23 meter in het glas
gemikt worden. Daarbij is een stoel nodig. Of je moet het glas
water op de grond zetten. De kans dat dat lukt is natuurlijk veel
kleiner dan de voorgaande kans. Maar toch moet ik van mezelf
deze lijn volgen. Zodat ik onlangs bij de bovenbuurman aan
moest bellen om hem te vragen of ik mijn pilletje vanaf zijn balkon
in mijn glas op mijn tuintafel, 2,75634 meter lager mocht mikken.
Als door een godswonder lukte dat. Maar ik voorzie het
moment dat ik mijn buurvrouw op drie hoog moet lastig vallen
wegens mijn dwanggedachten. En ja. Dan zou het natuurlijk wel
héél erg toevallig zijn als mijn pilletje dan meteen bij de eerste
poging in het glas viel. En wat dan? Moet ik een hoogwerker inhuren?
Bovendien wordt de kans van grotere hoogten steeds kleiner
dat het lukt. Moet ik dan een vliegtuig huren? Ballistiekberekeningen
loslaten op een vallend pilletje? En gesteld, dat ik vanaf de
maan een pilletje zou kunnen lanceren. Hoe groot is dan de kans
dat mijn pilletje in mijn glas valt?
En dat is dan een echte, serieuze dwanggedachte. Op zich valt
daar nog wel mee te leven. Ware het niet, dat die hele kwestie met
dat pilletje toch sterk doet denken aan de kans om de wereld te
behoeden voor temperatuur- en zeespiegelstijgingen. Hoe vaker
we er niet in slagen daar wat aan te doen hoe geringer de kans
wordt dat er ooit nog wél wat aan gedaan kan worden.
Het moet wel heel toevallig zijn
dat het pilletje op den duur ooit nog
eens in het glas valt. Of, in groter verband:
het moet wel heel toevallig zijn
dat de wereld ooit nog eens gered
wordt. En kijk. Dàt is nou eens een
typisch voorbeeld van een collectieve
dwanggedachte. Waar de ene
mens meer aan lijdt dan de andere.
Maar waar we, zo vrees ik, op den
duur toch allemaal onder zullen lijden.
Toch is er hoop. De mens lijdt het
meest door het lijden dat hij vreest
en nimmer op komt dagen. Zo heeft
hij meer te dragen dan God te dragen
geeft.
En nou maar hopen dat ik de
kracht en de zelfverzekerheid heb
om mijn pilletje steeds in mijn glas te
doen belanden. Want God geeft dan
misschien niet zoveel te dragen maar
maakt het leven, eerlijk gezegd, wel
heel wat moeilijker dan ik ooit had
vermoed.
16 branding juli - september