PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

Epidemiologia
Zakład Epidemiologii Instytutu Medycyny Społecznej
ul. Oczki 3, tel. 629-02-43
Po. kierownika – dr n. med. Maria Mularczyk-Bal
Odpowiedzialna za dydaktykę – dr n. med. Maria Mularczyk-Bal
Nauczanie przedmiotu obejmuje 20 godzin zajęć, w tym 12 godzin seminariów i 8 godzin ćwiczeń.
Forma zakończenia przedmiotu: kolokwium testowe złożone z 50 pytań, po 5 dystraktorów każde.
Obok indywidualnej oceny wyników uczestnictwa w zajęciach, wyniki testu stanowią podstawę do
zaliczenia przedmiotu.
Cel nauczania:
Celem nauczania jest: wyjaśnienie pojęcia zdrowia zbiorowego, jego zasadniczych przejawów
oraz sposobów poznawania przyczyn chorób i innych odstępstw od dobrostanu zdrowotnego oraz
źródeł ich zmian w czasie i przestrzeni. Istotnym wątkiem jest przedstawienie potrzeb zdrowotnych
ludności kraju oraz sposobów badania przyczyn najczęstszych niedoborów zdrowia metodami populacyjnymi.
Program nauczania:
Seminaria
1. Diagnostyka zdrowia zbiorowego na podstawie: danych o liczbie i przyczynach zgonów,
obowiązkowych zgłoszeń ostrych chorób zakaźnych i nowotworów złośliwych, chorobowości
szpitalnej, wynikach reprezentacyjnych badań terenowych ludności i innych źródeł.
2. Opis stanu zdrowia ludności w oparciu o dane z oficjalnej sprawozdawczości statystycznej, rejestry
chorób i badania specjalnie organizowane. Ewolucja stanu zdrowia w czasie i przestrzeni,
perspektywy zdrowotne ludności kraju i świata.
3. Postępowanie kliniczne i profilaktyczne w rozpoznawaniu i leczeniu wczesnych stadiów chorób.
Masowe i wybiórcze badania przesiewowe w kierunku rozpoznawania wczesnych stadiów
chorób przewlekłych, chorób dziedzicznych i wad wrodzonych.
4. Uwarunkowania stanu zdrowia. Metody poznawania przyczyn chorób. Czynniki ryzyka.
Podstawowe typy zjawisk epidemicznych: epidemie, endemie, pandemie, proces epidemiczny,
dochodzenie i nadzór epidemiologiczny. Sytuacja chorób zakaźnych w Polsce i na świecie.
Nowe zagrożenia lub groźby upowszechnienia tradycyjnych zakażeń: bioterroryzm – zakażenia
wąglikiem ospą prawdziwą, skażenia toksyną botulinową itp.
5. Metodologia badań klinicznych i epidemiologicznych przy wykorzystaniu metod statystycznych.
Zasady ujawniania i wyjaśniania patogenności czynników fizycznych, chemicznych i innych
cech egzogennych oraz właściwości wewnątrzpochodnych przy pomocy metod epidemiologii
analitycznej. Rola obserwacji klinicznych oraz epidemiologicznych badań przekrojowych
w formułowaniu hipotez przyczynowych. Badania kliniczno-kontrolne i kohortowe w dociekaniu
etiologii chorób.
6. Rola eksperymentu klinicznego (klinicznych badań kontrolowanych) i zapobiegawczego
w ocenie skuteczności postępowania medycznego – podstawy epidemiologii klinicznej. Udział
metod genetycznych w wyjaśnianiu etiologii chorób – podstawy epidemiologii genetycznej.
Ocena zagrożenia w dociekaniach epidemiologicznych: ryzyko względne i ryzyko przypisane;
iloraz szans jako przybliżenie oceny ryzyka względnego.
7. Przykłady zwalczania chorób wśród ludności na podstawie schorzeń zakaźnych oraz innych
odstępstw od prawidłowego stanu zdrowia o znanej etiologii zewnątrzpochodnej. Zasady
34