IYP-TOMOS-2_WEB
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Βρεφική Ηλικία<br />
Το λίκνισμα και το περπάτημα στην αγκαλιά<br />
προσφέρει στο μωρό βαρυτική και κινητική<br />
εμπειρία παρόμοια με την ενδομήτρια και το<br />
βοηθάει να ηρεμήσει αλλά και να ωριμάσει.<br />
●●<br />
Ο γονέας θα πρέπει να ανταποκρίνεται στα σημάδια<br />
πείνας του μωρού και να το αφήνει να<br />
ελέγχει το πόσο θα φάει. Το μωρό θα φάει όσο<br />
χρειάζεται για να μεγαλώσει σωστά.<br />
* Ο J. Bowlby (1969) υποστήριξε ότι υπάρχει ένα ένστικτο<br />
προσκόλλησης που ορίζει την αντίστοιχη συμπεριφορά μέχρι<br />
τα δύο χρόνια της ζωής. Αυτή η συμπεριφορά μπορεί να<br />
περιγραφεί με πέντε διαδοχικές καταστάσεις: το πιπίλισμα,<br />
τον εναγκαλισμό, το κλάμα, το χαμόγελο και τη βλεμματική<br />
παρακολούθηση, που ωριμάζουν σχετικά ανεξάρτητα η μία<br />
από την άλλη. Σταδιακά, μετά το δεύτερο εξάμηνο απαρτιώνονται<br />
και εστιάζονται στη μητέρα. Στον εναγκαλισμό και<br />
στη βλεμματική παρακολούθηση αποδίδεται σημαντικότερος<br />
ρόλος απ’ όσο στο πιπίλισμα και στο κλάμα. Η συμπεριφορά<br />
της προσκόλλησης έχει μια διπλή λειτουργία: α)<br />
προσφέρει το αναγκαίο αίσθημα προστασίας και ασφάλειας<br />
και β) επιτρέπει την κοινωνικοποίηση με τη μετάθεσή της<br />
αργότερα από τη μητέρα στους κοντινούς ανθρώπους και<br />
στο ευρύτερο περιβάλλον. Η συμπεριφορά της προσκόλλησης<br />
είναι καθοριστική για τη δόμηση της προσωπικότητας<br />
και θεωρείται ως μια βιολογική λειτουργία ίσης αξίας με τη<br />
συμπεριφορά του ζευγαρώματος ή τη γονεϊκή συμπεριφορά<br />
(βλ. Ειδικά θέματα: Στάδια προσκόλλησης κατά Bowlby).<br />
Αλληλεπίδραση γονέων-βρέφους<br />
Στην ηλικία αυτή, οι γονείς αρχίζουν να κατανοούν και<br />
να αναγνωρίζουν την ιδιοσυγκρασία και την προσωπικότητα<br />
του μωρού τους και αρχίζουν να προσαρμόζουν<br />
τη συμπεριφορά τους σύμφωνα με τις ανάγκες<br />
του. Καθώς οι γονείς μαθαίνουν το χαρακτήρα του<br />
παιδιού τους και τον τρόπο που επεξεργάζεται τα ερεθίσματα<br />
από το περιβάλλον, κατανοούν καλύτερα τον<br />
τρόπο που το μωρό τους σχετίζεται με τον κόσμο και<br />
μπορούν να επικοινωνήσουν και να αλληλεπιδράσουν<br />
μαζί του πιο αποτελεσματικά.<br />
Είναι σημαντικό οι γονείς να ενσωματώνουν δραστηριότητες<br />
στην καθημερινή ρουτίνα του μωρού τους<br />
που προάγουν τη συνεχιζόμενη διαδικασία ανάπτυξης,<br />
όπως είναι το παιχνίδι/πρωτοκουβέντα μαζί του<br />
και το άγγιγμα.<br />
Συγκεκριμένα:<br />
● ● Κατά την ώρα του ντυσίματος, του μπάνιου, του<br />
φαγητού και του παιχνιδιού, ο γονέας έχει τη<br />
δυνατότητα να αλληλεπιδράσει με το μωρό του.<br />
Καθώς ανταποκρίνεται στους ήχους του μωρού<br />
και του μιλά, το ενθαρρύνει να ανταποκριθεί με<br />
φωνούλες. Αυτός ο τύπος της “εναλλαγής σειράς’’<br />
είναι θεμελιώδης για την ανάπτυξη της<br />
γλώσσας και αποτελεί την πρωτο-κουβέντα.<br />
Με την ομιλία και τα τραγουδάκια στη διάρκεια<br />
●●<br />
των συνηθισμένων καθημερινών δραστηριοτήτων,<br />
το μωρό θα αυξήσει την ποικιλία και τη συχνότητα<br />
των ήχων που παράγει, καθώς και την<br />
ανταπόκριση σε ήχους και φωνές.<br />
Οι γονείς ενθαρρύνονται να αγγίζουν ή να κάνουν<br />
μασάζ στο μωρό τους. Δίνοντας απτικά<br />
ερεθίσματα παρόμοια με αυτά που είχε στην<br />
ενδομήτρια ζωή, το βοηθούν να ηρεμήσει, να<br />
χαλαρώσει και να κοιμηθεί.<br />
Το βρεφικό χάδι/μασάζ συμβάλλει σημαντικά στη<br />
σωματική υγεία και στην ανάπτυξη των πρόωρων βρεφών,<br />
καθώς και των βρεφών που έχουν ανάγκη ειδικής<br />
φροντίδας. Τα βοηθάει να νοιώσουν ασφαλή, να<br />
κοιμηθούν, να αυτορρυθμιστούν και να οργανωθούν,<br />
ενώ παράλληλα προάγει τη βελτίωση του μυϊκού τόνου<br />
και της κινητικότητας.<br />
Αυτορρύθμιση-χειρισμοί που βοηθούν το<br />
μωρό να ηρεμήσει<br />
Ένα άλλο χαρακτηριστικό αυτής της ηλικίας είναι ότι<br />
τα μωρά αρχίζουν να ανακαλύπτουν τρόπους να ανακουφίζονται<br />
μόνα τους. Βάζουν τα χέρια στο στόμα<br />
χωρίς να πεινάνε και με αυτόν τον τρόπο ανακουφίζονται<br />
και παρηγορούνται. Πρόκειται για μια σημαντική<br />
συμπεριφορά που είναι αναπτυξιακά κατάλληλη<br />
για την ηλικία τους και αποτελεί ένα σημαντικό βήμα<br />
προς την κατάκτηση της ικανότητας αυτορρύθμισης.<br />
Ο παιδίατρος ενημερώνει τους γονείς ότι:<br />
●●<br />
●●<br />
Συμπεριφορές του βρέφους όπως το να βάζει<br />
τα χέρια στο στόμα και να πιπιλάει τα δάκτυλα<br />
ή τον αντίχειρα ή να χρησιμοποιεί την πιπίλα,<br />
είναι φυσιολογικές, κατάλληλες για την ηλικία<br />
του και σημαντικές, διότι με αυτές μαθαίνει να<br />
ηρεμεί μόνο του.<br />
Εάν το μωρό κλαίει έντονα θα πρέπει να ανταποκρίνονται<br />
στο κλάμα του και να προσπαθούν να<br />
το ηρεμήσουν. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι με τους<br />
οποίους ο γονέας μπορεί να ηρεμήσει το μωρό,<br />
όπως το να βρίσκεται απλώς κοντά του, να του<br />
μιλάει, να του χαϊδεύει την πλάτη, να το κρατάει<br />
αγκαλιά ή στο μάρσιπο, να το κουνά ρυθμικά ή<br />
να περπατάει μαζί του (βλ. οδηγίες προς γονείς).<br />
Καθημερινές ρουτίνες-ύπνος<br />
Μετά τον πρώτο μήνα ζωής, οι κύκλοι ύπνου-αφύπνισης<br />
ποικίλουν πολύ και εξαρτώνται από την ιδιοσυγκρασία<br />
του βρέφους, την επάρκεια των γευμάτων και<br />
την ανταπόκριση των γονέων στα περιοδικά ξυπνήματά<br />
του. Στην ηλικία των 2 μηνών, το μωρό μπορεί να<br />
παραμείνει ξύπνιο για μεγαλύτερο χρόνο κατά τη διάρκεια<br />
της ημέρας και αρχίζει να κοιμάται για μεγαλύτερο<br />
και συνεχόμενο χρονικό διάστημα στη διάρκεια<br />
20
Change language