HASTANE AFET VE ACİL DURUM PLANI (HAP) HAZIRLAMA KILAVUZU

Hastane güvenliğini ve performansını etkileyebilecek tehlike ve riskler bakımından, öncelikle hastanenin
bulunduğu yerleşimde doğa ve teknoloji kaynaklı tehlikeler göz önünde bulundurulmalı; ayrıca
gerçekleşebilecek sosyal ve çevresel olaylar da değerlendirilmelidir. Bu bölümle ilgili olarak, mevcut ve
potansiyel tehlike, risk haritaları, raporlar ve ilgili dokümanlar; Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi
Başkanlığı ile Sağlık, Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su İşleri, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarının
ilgili merkez ve yerel birimleri, Valilik, Kaymakamlık ve Belediyeler ile ilgili diğer kamu kurum ve
kuruluşlarından sağlanabilmektedir. Hastanenin bulunduğu yerleşimin tehlike ve risk değerlendirmelerinde,
geçmişteki şehir ya da sınır ötesi afetlerin olumsuz etkileri (ülke içinde geçmiş depremlerin Karadeniz,
Marmara, Ege ve Akdeniz’de yol açtığı taşkın ve tsunamiler, 1986 Çernobil’deki nükleer kazanın Türkiye’ye
etkileri vb.) ile sürdürülmekte olan araştırmalar da (iklim değişikliği, maden kazaları gibi büyük iş
kazaları, büyük endüstriyel kazaların önlenmesi, vb.) dikkate alınmalıdır.
Hastane binası ve çevresi ile ilgili yapısal ve yapısal olmayan elemanların güvenliği bakımından ve
hastanenin fonksiyonel kapasitesine ait değerlendirme ise; hastanenin mevcut ve potansiyel tehlikeleri
karşısında sırasıyla yapısal elemanları, yapısal olmayan elemanları idare-organizasyon (afet ve acil durum
yönetimi kapasitesi) bakımından zarar görebilirlik düzeylerinin belirlenmesi ve önlemlerin geliştirilmesini
içermelidir.
8.2 Yapısal Risklerin Azaltılması
Hastanenin afet güvenliği bakımından fiziksel durumunu ve iyileştirilmesi gereken yönlerini belirlemek
üzere, yapısal güvenlik ile ilgili konular esasen iki ana başlık altında incelenmektedir:
1) Hastanenin yapısal güvenliğini etkileyen geçmiş olaylar,
2) Binanın yapısal özellikleri, taşıyıcı sistemi ve kullanılan malzeme bakımından güvenlik.
Deprem bölgeleri başta olmak üzere mevcut ve yapılacak binalarla ilgili zorunlu asgari koşullar, 2007
tarihli Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkındaki Yönetmelik, ilgili diğer mevzuat, şartname
ve standartlarda yer almaktadır.Ayrıca Ulusal Deprem Stratejisi ve Eylem Planı’nda (UDSEP 2012- 2023),
afet sonrasında kullanılması yaşamsal önem taşıyan mevcut hastanelerin, yapısal olarak deprem ve diğer
afetlerde güvenliklerinin artırılması ve yeni yapılacak hastanelerde bu güvenliğin mutlaka sağlanması
gerekliliği belirtilmiştir. Kamu hastanelerinde bu çalışmalar halen devam etmektedir.
Depreme dayanıklı inşa zorunluluğunun yanı sıra, hastanenin tasarımı ve yapımında, bulunduğu veya
inşa edileceği bölgenin/yerleşimin afet risk değerlendirmesine uygun düzenleme ve önlemler gerçekleştirilmelidir.
Örneğin, İstanbul’da depreme karşı, Bursa’da lodosun etkili olduğu bölgelerde rüzgara karşı,
Antalya’da sel su baskınlarına karşı, bu bölge hastanelerinin yapısal önlemlerinin geliştirilmesine; Kocaeli’nde
kimyasal tesis ve karayollarına yakın hastanelerin KBRN ünitesi bulundurmasına vb. özellikle
ihtiyaç olabilecektir.
Planda hastanenin yapısal dayanıklılık testi sonucunun yer alması gereklidir ve bu inceleme raporu
hastanenin varsa ek tüm binaları için de yapılmalıdır. Hastanenin yapısal dayanıklılık inceleme, uygulama
aşama ve sonuçları düzenli olarak kaydedilmeli, ilgili formlara (Form 48) işlenmelidir.
Formlarda, aşağıdaki şekilde, ayrıntılı durum bilgisi verilmelidir, örnek olarak:
• Güçlendirme ve Onarım/Renovasyon ve Yeniden Yapım İnşaatı Tamamlanan Bölüm,
• Güçlendirme / Yeniden Yapım Çalışmaları Devam Eden Bölüm,
• Yeniden Yapım Projeleri Tamamlanan / Devam Eden Bölüm,
• Fizibilite Çalışması Tamamlanıp Güçlendirme Projesi Hazır Olan Bölüm,
• Güçlendirme Analiz ve Proje Çalışması Devam Eden Bölüm,
• Güçlendirilmesi Teknik ve Ekonomik Bulunmayan Bölüm(ler) belirtilmelidir.
26 Hastane Afet ve Acil Durum Planı (HAP) Hazırlama Kılavuzu