Głos Polonii w USA / The Voice of Polonia in the USA | Wrzesień / September | 2021

More documents

Info

18 WRZESIEŃ 2021 Polska moda XX wieku w 10 hasłach Anna Cymer Sesja strojów Domu Mody "Telimena", kolekcja jesień/zima, 1989, Łodz, czerwiec 1988, fot. Andrzej Wiernicki/East News To, jak się ubieramy jest zwierciadłem przemian historycznych, ważnych zdarzeń społecznych, kultury, ekonomii i polityki. Dobrze to widać w XX-wiecznych dziejach polskiej mody. Banałem jest stwierdzenie, że moda – to coś więcej niż tylko zmieniające się kroje sukienek czy garniturów, fasony torebek i kapeluszy. Ubiór może być demonstracją, wyrazem buntu lub przeciwnie, chęcią dopasowania się do grupy; jest zapisem nie tylko trendów, ale i społecznych nastrojów czy aspiracji, nawet pamiątką po ważnych zdarzeniach. Za pomocą mody można kształtować umysłowość ludzi, wzbudzać w nich nowe potrzeby, ale i pobudzać kreatywność. Oglądanie minionych trendów z perspektywy czasu staje się swoistą encyklopedią przemian społecznych, ekonomicznych, politycznych, kulturalnych. Nie inaczej było w burzliwym i obfitującym w tragiczne zdarzenia XX wieku. Ślady ówczesnych dramatów, wielkich przemian, rewolucji politycznych, społecznych, technologicznych łatwo dostrzec i w tym, jak ewoluowała moda. Przejście z epoki eleganckich, prywatnych domów mody przez państwowe przedsiębiorstwa, bazarowe stragany do międzynarodowych sklepów sieciowych w centrach handlowych – to przecież zapis dziejów ekonomicznych naszej części świata. Magazyny kobiece są do dziś cennym źródłem informacji o sposobie życia, o codzienności kolejnych pokoleń, a zmieniające się i demonstrujące strojem kontrkultury pokazują, wobec czego buntowali się młodzi i jak ewoluowały wyznawane przez nich wartości. 1. Dom mody Pierwsze domy mody powstawać zaczęły w Europie w pierwszej połowie XIX wieku; na ziemie polskie ten pomysł biznesowy dotarł zaledwie kilka dekad później, bo jeden z najstarszych i najbardziej ekskluzywny Dom Mody Herse działał w Warszawie już w 1868 roku. W eleganckich domach mody stylowi mieszczanie zaopatrywali się w garderobę, ale wizyty w takich miejscach, zakupy u Hersego, ale i w Domu Braci Jabłkowskich czy u Zmigryderów były zarazem ważne dla budowania wizerunku i pozycji towarzyskiej. 2. Żurnale i poradniki Kwestie wyglądu i porady związane z dbaniem o siebie pojawiać się zaczęły na łamach prasy mniej więcej w tym samym czasie, co domy mody, bo pierwszym wydawnictwem, które pozycjonowało się jako „magazyn dla kobiet” był wydawany od 1865 roku „Bluszcz”. Na przestrzeni XX wieku pism dla pań (w tamtych czasach przygotowywano dla nich tylko takie publikacje) wychodziły dziesiątki i każde z nich z pewnością miało swój wpływ na kształtowanie się poglądów i sposobu życia – choćby dlatego, że były niezwykle popularne, chętnie czytane. Ukazujący się od 1945 roku magazyn „Moda i Życie Praktyczne” radził, jak w tuż powojennej rzeczywistości ładnie wyglądać, ale i jak z odpadków zrobić zabawkę dla dziecka; najbardziej popularne w latach 60. „ Ty i Ja” kształtowało gust i otwierało na nowe zjawiska kulturowe, stałe rubryki w „Przekroju” pokazywały modne stroje, ale i radziły, jak je uszyć, „Zwierciadło”, „Kobieta i Życie”, „Przyjaciółka” doradzały w kwestii stroju, ale i urządzania wnętrz, gotowania, savoir-vivre itd. 3. Chłopczyce i bikiniarze Strój – to najprostszy i najlepszy sposób zademonstrowania swojej postawy życiowej, poglądów, przynależności do jakiejś grupy. Zanim moda się zdemokratyzowała, jeszcze w latach 20. czy 30. po ubiorze bez trudu można było odgadnąć, do jakiej grupy społecznej należy obserwowana osoba. Tak samo jeszcze przed II wojną światową za skandalistki uważano panie noszące spodnie lub odsłaniające łydki; atrybuty stroju lub fryzury pozwalały bezbłędnie odgadnąć, że ma się do czynienia z bikiniarzem czy dżolero – a to jeszcze w latach 50. Prawdziwy wysyp subkultur, lata 80. to czas, kiedy strój stał się po prostu „oficjalnym komunikatem” określającym osobę. 4. Miss Polonia Pierwszy ogólnokrajowy konkurs piękności w Polsce zorganizowano w 1929 roku. Przed II wojną światową odbyły się jeszcze cztery edycje konkursu, próba jego reaktywacji w latach 50. nie powiodła się i dopiero od 1984 roku impreza stała się wydarzeniem cyklicznym. Dziś popularność konkursu przygasła, ale przez dekady ten „przegląd” urody młodych kobiet wzbudzał ogromne zainteresowanie i emocje, a laureatki konkursu stawały się gwiazdami. Konkurs Miss Polonia jest także encyklopedią zmieniających się makijaży, fryzur, strojów, które później były chętnie naśladowane. 5. Zrób to sam(a) W drugiej dekadzie XXI wieku rękodzieło przeżywa renesans – modne jest samodzielne szycie, robienie kosmetyków, tworzenie prezentów, przeróbki już istniejących przedmiotów w duchu „zero waste” itd. Jeśli przyjrzeć się historii polskiej mody – nie raz w przeszłości idea „zrób to sam” była jedną z najbardziej popularnych. Przed laty jednak jej popularność wynikała przede wszystkim z potrzeby i wiecznego niedoboru. Tuż po II wojnie światowej stroje „tworzyło się” (bo nawet nie zawsze można było uszyć) ze wszystkiego, co się znalazło – przykładem palta z kołder i koców; w kryzysowych latach 80. prawie każda rodzina miała maszynę do szycia, wiele pań robiło na drutach, a majsterkowanie przestało być hobby, a stało sposobem ma wyposażenie domu w potrzebne elementy wyposażenia. Samodzielnie robiona moda była udziałem Polek i Polaków wiele razy na przestrzeni XX wieku. 6. Moda ze szczęki Transformacja polityczna i gospodarcza 1989 roku była upragniona i wy- "Reason & Flair. A century of fashion in Poland", autor: Karolina Sulej, wydawnictwo: Instytut Adama Mickiewicza z OsnoVa, 2021, fot. materiały prasowe wydawcy KULTURA Artykuł jest inspirowany anglojęzyczną książką “Reason and Flair. A century of fashion in Poland” "Reason & Flair. A century of fashion in Poland" to tytuł książki-albumu, który podsumowuje ostatnie sto lat polskiej mody i kultury. Wydawcą publikacji jest Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z wydawnictwem OsnoVa. "Reason & Flair „wydana w języku angielskim, bogato ilustrowana książka skierowana jest do zagranicznych odbiorców – specjalizujących się w dziedzinie mody dziennikarzy, studentów kierunków związanych z modą, antropologią, socjologią i historią kultury, a także projektantów. Celem publikacji jest przedstawienie nie tylko historii ubioru, ale również opowiedzenie o Polsce – jej kulturze i społeczeństwie. Każdy rozdział w albumie poświęcony jest innej dekadzie w historii polskiej mody. Autorzy rozpoczynają od czasu odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 roku, momentu wielkich nadziei i oczekiwań. Nawiązywano w tym czasie do najlepszych wzorów Francji, Włoch. II wojna światowa sprawiła, że moda nieco straciła na swoim znaczeniu, chociaż nadal wchodziła w dialog z otaczającą rzeczywistością. Po zakończeniu wojny w 1945 roku polska moda została podporządkowana ideologii. Więcej swobody przynoszą lata 60. i 70. XX wieku – to czas powstania przedsiębiorstwa państwowego "Moda Polska" pod opieką Jadwigi Grabowskiej, której projekty wzbudzały podziw w Europie Zachodniej. Wielkie zmiany przyniosły lata 80. To czas subkultur, pierwszych rockowych festiwali i sprzeciwu wobec władzy komunistycznej. Współcześnie polska moda młodego pokolenia nie chce już naśladować dokonań innych, ale tworzyć własną historię opartą o bogatą tradycję. Polska ma szansę być w awangardzie, a dzięki swojemu doświadczeniu stać się punktem odniesienia. "Album ten to nie tylko opis polskiej branży czy przemysłu, ale mody w jej wielu odsłonach – artystycznej, codziennej, kulturowej, społecznej. Jestem przekonana, że do pewnych historii i doświadczeń zbiorowych da się dotrzeć tylko za pomocą mody oraz że taka soczewka zbliży do zrozumienia historii danego kraju nawet tych, dla których jego losy są egzotyczne" – mówi Karolina Sulej, pisarka i redaktorka książki. Wydawca: Instytut Adama Mickiewicza Redakcja: Karolina Sulej ISBN: 9788360263617 Okładka: twarda Liczba stron: 272 Do kupienia w księgarniach online Contemporary Lynx oraz Bęc Zmiana http://store.contemporarylynx.co.uk/product/reason-and-flair-a-century-offashion-in-poland-book https://sklep.beczmiana.pl/pl/p/Reason-and-Flair.-A-century-of-fashion-in- Poland/5905 Publikacja dofinansowana ze środków MKiDN jako część koordynowanego przez Instytut Adama Mickiewicza międzynarodowego programu kulturalnego realizowanego w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017–2022. Tekst pochodzi z portalu Culture.pl Culture.pl to serwis informujący o najważniejszych zjawiskach i tendencjach w kulturze polskiej oraz o wydarzeniach kulturalnych organizowanych w Polsce i za granicą. To największe i najbardziej wszechstronne źródło wiedzy o twórcach i dziełach oraz publikowane na bieżąco recenzje, analizy i omówienia autorstwa profesjonalistów fascynujących się historią i socjologią kultury, estetyką i poszczególnymi dziedzinami twórczości. Portal Culture.pl prowadzony jest przez Instytut Adama Mickiewicza – państwową instytucję kultury, której organizatorem jest Minister Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu. Anna Cymer: Historyczka architektury, absolwentka historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim, niedoszła absolwentka Studium Fotografii ZPAF. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, laureatka Nagrody Dziennikarskiej Izby Architektów RP. Autorka książki "Architektura w Polsce 1945 - 1989". Warszawianka, która uwielbia Górny Śląsk, w Culture.pl pisze o architekturze starej i nowej oraz o designie, który zmienia ludzkie życie.
KULTURA WRZESIEŃ 2021 19 czekana. Wśród wielu pozytywnych zmian miała przynieść dostęp do dóbr „z Zachodu”, przez dekady w Polsce trudno dostępnych. Zanim jednak wyrosły tu centra handlowe oferujące produkty identyczne jak za zachodnią granicą, wizerunek Polek i Polaków kształtowały bazary i targowiska, stanowiące okres przejściowy między świeżo upadłym systemem państwowego handlu a nowoczesnymi sklepami ze świata kapitalizmu. Charakterystyczne budynki „szczęki”, łóżka polowe, namioty, ale i folie rozkładane na chodniku były na początku lat 90. najpopularniejszymi „domami mody”, w których swój wizerunek kreowało całe pokolenie. To może dziś wstydliwy, ale ważny etap rozwoju polskiej mody, ale przede wszystkim gospodarki. Bo w tych blaszanych „szczękach” rodził się także młody polski kapitalizm. 7. Polskie marki Jedną z najstarszych do dziś istniejących modowych marek na świecie jest Hermès, stworzony w 1837 roku, za nim znajduje się Louis Vuitton, którego datą narodzin jest rok 1854. Polska takich marek się nie doczekała, co nie zmienia faktu, że na modowej mapie kraju zaistniały firmy na tyle ważne, wyraziste, rozpoznawalne, że zapisały się w historii na trwałe. Wśród najstarszych są domy mody – Herse czy Braci Jabłkowskich (ten drugi w latach 90. był reaktywowany, co najlepiej świadczy o sile tej marki). Założona w 1958 roku Moda Polska była przez wiele dekad najważniejszym związanym z moda przedsiębiorstwem w kraju, dostarczając stroje, ale i kształtując sposób życia i bycia. W tym samym roku powstał dom mody „Telimena”; Zakłady Przemysłu Odzieżowego Katalog Domu Mody Bogusław Herse w Warszawie na sezon 1906/1907, w jęz. niemieckim, dzięki uprzejmości Muzeum Narodowego w Warszawie CORA powstały w 1949 roku i szyły nawet polskie dżinsy, jednak popularnością nie mogły się równać z Hofflandem, który był w pewnym momencie głównie wśród młodzieży otoczony prawie kultem. 8. Influenserki sprzed epoki internetu Choć internet stał się w Polsce dostępny dopiero w drugiej połowie lat 90., na długo wcześniej istniały zjawiska, które dziś wiążemy z jego rozwojem. Jest wśród nich popularny ostatnio byt – „influenserki/ influensera”, czyli osoby, która swoim wizerunkiem oddziałuje na mody, gusty, postawy, która bywa naśladowana, inspiruje. W dziejach polskiej mody takich postaci było wiele, a ich wpływ na trendy – bardzo duży. Przed II wojną światową styl wyznaczały Pola Negri czy Zula Pogorzelska, każda na swój sposób wywoływała emocje i była wzorem do naśladowania. Nie inaczej było po wojnie. Idolki można dobierać zależnie od własnego temperamentu czy charakteru, jedne panie chciały być jak ponętna Kalina Jędrusik, inne marzyły o wizerunku tajemniczej Poli Raksy, w latach 90. do zbuntowanej młodzieży trafiał wizerunek Kory, ale całkiem sporo naśladowczyń miała też Shazza. I znów, poznanie idoli i idolek mówi nam więcej o tamtych czasach niż tylko to, jakie stroje sceniczne chętnie naśladowano. 9. Historyczne dodatki W muzeach opowiadających o wielkich zdarzeniach historycznych nierzadko wśród eksponatów można znaleźć banalne przedmioty codziennego użytku, w tym także elementy garderoby. Bo i one potrafią być dokumentem dziejów i rozpoznawalnym symbolem swojej epoki – czego najbardziej efektownym przykładem jest dwurogi kapelusz noszony przez Napoleona. I polską historię można opowiadać za pomocą części stroju. Każdy zrozumie znaczenie, jakie niosło noszenie przez panie najpierw spodni, a później spódnic mini – ranga tych zmian wykraczała daleko poza kwestie wyglądu. Ikonicznym gadżetem są dla polskiej kultury kolorowe skarpetki Leopolda Tyrmanda, wojskowa kurtka Zbigniewa Cybulskiego, ale i tzw. bananowa spódnica Maryli Rodowicz czy okulary „muchy” Małgorzaty Braunek. Swoje symboliczne znacznie związane z wydarzeniami historycznymi mają czarne wełniane swetry noszone przez opozycjonistów czy… białe skarpetki, znak rozpoznawczy pierwszych po transformacji polskich „biznesmenów”. 10. Ikoniczne miejsca sesji modowych Patrząc na piękne zdjęcia w magazynach i katalogach mody, mało kto zastanawia się nad tym, jak duże znaczenie ma wybór lokalizacji dla takiej sesji fotograficznej. Tymczasem scenerie, w jakich reklamuje się stroje mają ogromne znaczenie. To one kreują nastrój, klimat, oddają ducha danego trendu, służą wywoływaniu określonych skojarzeń. Ale mówią też wiele o pokoleniu, dla którego powstały. Zupełnie inaczej obierane będą kolekcje strojów prezentowane w zdobnych salach Pałacu na Wodzie w warszawskich Łazienkach, inaczej na tle nowoczesnych budynków. Są w Polsce, a przede wszystkim w stolicy, miejsca szczególnie chętnie używane jako tło do prezentowania strojów – a ich popularność miała ścisły związek z czasami, w jakich te sesje realizowano. Evergreenami są sale Zamku Królewskiego czy wspomnianych Łazienek, ale „swoje 5 minut” miały tak efektowne miejsca w Warszawie, jak Plac Konstytucji czy Ściana Wschodnia. Przez wiele lat wielką popularnością jako miejsce sesji i pokazów mody cieszył się ultranowoczesny, modernistyczny taras Centralnego Domu Towarowego (późniejszego „Smyka”); pod koniec XX wieku wśród ulubionych plenerów wysoką pozycję zajął Most Świętokrzyski. Trampki to styl, fashion, art Joanna Turyńska Witam Was drodzy czytelnicy ponownie po wakacjach w kąciku Asi. Porozmawiamy dzisiaj o modzie, szczególnie o butach. Nie wiem czy Państwo zauważyliście jak bardzo zmieniła się moda na buty. W ostatnich latach widzimy więcej trampeczek aniżeli wysokich obcasów. Trampki zajęły miejsce butów wyjściowych. Nie służą nam już tylko do fitness, czy weekendowych wypadów z rodziną albo przyjaciółmi poza miasto. Są podstawa naszego ubioru w życiu codziennym, do pracy i po pracy. Trampki to styl, fashion, art. Projektanci mody konkurują ze sobą, biorąc wzorce jeden od drugiego, prześcigają się w wymyślnych wzorach i kolorach próbując zaimponować nam i oczarować nas wspaniałym pomysłami. Trampki to rodzaj sztuki- zawładnęły światem mody. Co się zmieniło? Znacznie i zauważalnie ich kształt i fason. Zwróćmy uwagę na klasyczne Gucci, które nadal wyglądają tradycyjnie ale z dodatkiem fantazyjnych, dekoracyjnych pereł, złotych ćwieków, kryształów, podwyższeń. Alexander McQueen - lekka koturenka i góra buta wykończona kryształami albo ćwiekami, połączenie odważnych dwóch, trzech kolorów, odblaskowa skóra imitująca lustro. Christian Louboutin - nowy styl - shark, wzorowany na zębach rekina. Inny wzór z dodatkami ćwieków, klasyczny dla tego projektanta, połączenie skóry i zamszu w ognistych kolorach. Balenciaga, to z koleji styl olbrzymiego, nadwymiarowego trampka albo trampek przypominający skarpetę. Louis Vuitton - od tradycyjnie wyglądającego trampka z logo LV do trampka przypominającego „statek kosmiczny”. Nasuwa się zatem pytanie. Czy nowe modne trampki są komfortowe? Są, ale w zależności od naszej wygody. Wybór jest olbrzymi i każdy znajdzie coś dla siebie. Trampek jest wykończeniem naszego ubioru i punktem przyciągającym uwagę każdego . Życzę powodzenia w wyborze i zakupie nowych trampek. Louis Vuitton Prada Joanna Turyńska Artystka, kulturystka, stylistka mody. Pracuje w Neiman Marcus w Denver w Cherry Creek, ambasadorka Matthew Morris Salon. Urodziła się we Wrocławiu, wychowała w Białymstoku. W Denver mieszka od 26 lat. Instagram: Joanna.asia.style Amiri Gucci Christian Louboutin Shark
Page 1 and 2: GŁOS POLONII W USA the voice of po
Page 3 and 4: POLONIA MISSOURI Jeszcze jedna opow
Page 5 and 6: WRZESIEŃ POLONIA NOWY JORK POLONIA
Page 7 and 8: WRZESIEŃ POLONIA COLORADO 2021 7 P
Page 9 and 10: FUNDACJA POLSKIEGO GODŁA PROMOCYJN
Page 11 and 12: FELIETON Kontrowersje wokół GMO W
Page 13 and 14: PORADY PSYCHOLOGICZNE WRZESIEŃ 202
Page 15 and 16: WRZESIEŃ ZDROWIE 2021 15 Jak ubieg
Page 17: MUZYKA Beethoven in The Rockies Ada
Page 21 and 22: WRZESIEŃ W OBIEKTYWIE POLONII 2021
Page 23 and 24: Informacje konsularne AMBASADA RZEC

Głos Polonii w USA / The Voice of Polonia in the USA | Wrzesień / September | 2021

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?