You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
DE TIJD VAN JE LEVEN<br />
MAGAZINE<br />
NEEM MEE, NÚ<br />
€ 3,75!<br />
Regisseur<br />
HILDE VAN MIEGHEM<br />
‘Acteren, dat kan ik.<br />
Dat heb ik sinds<br />
mijn jeugd al<br />
moeten doen’<br />
<br />
<strong>Beleef</strong><br />
<strong>Vlaanderen</strong><br />
ZALIG ZOMERLEZEN<br />
Kort verhaal door<br />
Margriet de Moor<br />
NICOLAAS KLEI ONTDEKT<br />
Vlaamse wijn<br />
is upcoming<br />
WERELDSTAD ANTWERPEN<br />
Museum of<br />
festival pakken?<br />
RUST & ROCK-’N-ROLL<br />
Bart Peeters<br />
zit vol energie
<strong>10</strong>4<br />
WELDADIGE<br />
KASTEELTUINEN IN<br />
VLAANDEREN<br />
Rick de Leeuw<br />
maakt een<br />
rondgang en laat<br />
zich door<br />
hovenier Gust<br />
wegwijs maken<br />
coverbeeld Hilde Van Mieghem: Brenda van Leeuwen; Bart Peeters: Pablo Peeters; Getty Images<br />
INHOUD<br />
VERDIEP<br />
6 Gespot door Misja Uitgesproken types<br />
op weg naar iets leuks<br />
16 Museumdirecteur Carmen Willems<br />
Ze is opgetogen, volgende maand<br />
heropent eindelijk ‘haar’ KMSKA in<br />
Antwerpen-Zuid. Ze tipt ons meteen<br />
de hotspots in deze levendige wijk<br />
28 Margriet de Moor schreef een spannend<br />
zomerverhaal<br />
36 Interview met muzikant Bart Peeters<br />
‘Ik stel me nog steeds aan op de bühne’<br />
42 37x Eropuit in <strong>Vlaanderen</strong> Struinen<br />
door stad & tuinen? Popup-restaurants<br />
en vintage adresjes? Jeneverfeesten en<br />
tal van andere festivals? Wij verzamelden<br />
lekker veel tips voor de nazomer<br />
54 Overprikkeld brein? Zo vind je meer rust<br />
56 Tweeling De boeken Saskia & Jeroen van<br />
Jaap ter Haar waren geïnspireerd op zijn<br />
eigen kinderen: ‘Wij waren de jongste<br />
spijbelaars van Nederland’<br />
60 Ga Theater, expo en (klein) festival<br />
VERWONDER<br />
66 Lees Fictie & non-fictie<br />
70 De heftige jeugd van actrice/regisseur<br />
Hilde Van Mieghem: ‘Het was een<br />
barbaarse familie’<br />
80 Fashion volgens Liddie Nieuw jasje<br />
83 <strong>Vlaanderen</strong> wijnland! Nicolaas Klei<br />
ontdekt en proeft – en is gelukkig.<br />
Met Vlaamse wijntips én een recept<br />
voor garnalenkroketjes<br />
94 Zie Op de bank & in de bios<br />
96 Beauty Visagist Manous ontdekt de<br />
beautygeheimen van model Catherine<br />
VERLANG<br />
<strong>10</strong>0 Roadtripper Sandra Nieweg trekt<br />
met hondje Bobby door Europa in een<br />
camperbus. Deel 3: het vertrek<br />
<strong>10</strong>4 3x Fietsroute door <strong>Vlaanderen</strong> Rick de<br />
Leeuw kwam langs de mooiste abdijen<br />
en kasteeltuinen. Een trip vol historie<br />
langs paters, kazen, bier en liefde<br />
4
70<br />
THUIS BIJ<br />
Hilde Van<br />
Mieghem<br />
118<br />
COMPLEET ONTHAASTEN<br />
Logeren in een<br />
Mongoolse yurt<br />
116 Geluksritueel Avondvuurtje<br />
118 Welterusten Wakker worden<br />
in een yurt in Breezand<br />
122 De wereld rond Magische<br />
foto’s en herinneringen van<br />
een wereldreiziger<br />
COLUMNS<br />
27 Stef Bos<br />
53 Hanneke Groenteman<br />
64 NIEUW Zuster Ronda<br />
Wijkverpleegkundige Ronda<br />
neemt ons mee in de wereld<br />
van de thuiszorg<br />
E N O O K<br />
8 <strong>Zin</strong> in | 14 Post | 34 Abonnee<br />
worden: mét het boek van Karin<br />
Slaughter | <strong>10</strong>3 <strong>Zin</strong> online | 121<br />
Service & colofon | 126 Lezersaanbieding<br />
Antwerpen | 131<br />
Volgende <strong>Zin</strong><br />
16 80<br />
CARMEN WILLEMS<br />
Over haar museum<br />
en hip stadsdeel<br />
Antwerpen-Zuid<br />
42<br />
37X EROPUIT<br />
Ontdek bruisend<br />
<strong>Vlaanderen</strong><br />
NIEUW JASJE<br />
Gewoon,<br />
omdat het<br />
goed staat<br />
WINNEN<br />
We geven 77 prijzen<br />
weg! (p. 128)<br />
5
GESPOT DOOR<br />
Misja<br />
Streetstyleblogger Misja Beijers (1952) spot<br />
uitgesproken types op weg naar iets leuks.<br />
Marianne Aulman (1956) en haar man<br />
Leo Leeflang (1953) werken – ideaal –<br />
vanuit huis. Zij als (textiel)kunstenaar,<br />
hij restaureert oude Citroëns. Maar nu<br />
is het even tijd voor een uitstapje naar<br />
museum Voorlinden in Wassenaar.<br />
Marianne maakt tassen, sieraden en kostuums voor theaters<br />
en musea. Tot een paar jaar geleden combineerde zij<br />
dat met haar werk als docente op een middelbare school.<br />
Leo is van origine graficus maar restaureert nu Citroëns<br />
en maakt stalen frames voor kasten en tafels. Hun huis in<br />
Den Haag is zo verbouwd dat het precies past bij hun<br />
werkzaamheden. Boven is het woongedeelte, op de<br />
begane grond heeft Leo zijn garage. Marianne heeft haar<br />
atelier daarachter. Leo: “Ik werk altijd met de deur open,<br />
mensen lopen snel even binnen voor een praatje. Of ik<br />
krijg de vraag om iets te repareren, een kinderfietsje<br />
bijvoorbeeld.” Marianne: “Leo maakt makkelijk contact<br />
en kent veel mensen. Zijn garage heeft daardoor ook een<br />
soort buurtfunctie. Soms roep ik vanaf mijn plek: ‘Wordt<br />
er nog gewerkt vandaag?’” Mariannes tassen zijn deels<br />
met stof of vintage borduurwerk bekleed. Zo ook de tas<br />
met Vlisco-stof die zij voor koningin Máxima maakte.<br />
Marianne: “Ik wist natuurlijk niet wanneer ze die zou<br />
dragen. Ik was blij verrast de tas onlangs te zien tijdens<br />
haar werkbezoek aan Senegal.” Beiden genieten van de<br />
vrijheid die ze nu ervaren. Van het samen vanuit huis werken,<br />
om ‘lekker te prutsen’. Leo: “Ik bewonder Mariannes<br />
creativiteit en geduld. Ze kan dagenlang aan een tas of<br />
kostuum werken.” Wanneer ze maar willen kunnen ze op<br />
pad. Toeren door Frankrijk bijvoorbeeld, het liefst met<br />
deze favoriete DS Cabriolet. Marianne: “We struinen graag<br />
op brocantes. Leo is altijd op zoek naar auto-onderdelen<br />
en -boeken en ik naar vintage borduurwerk en knopen.”<br />
Leo: “En bij mooi weer kamperen we. Ons tentje ligt daarom<br />
altijd achterin.” Vandaag wordt het een kort ritje, naar<br />
een expositie in museum Voorlinden in Wassenaar.<br />
6<br />
Meer inspiratie? Bijzondere winkels: Misjab.nl • Misja’s<br />
favoriete adressen: Oog voor Stijl (Het Spectrum, € 24,99)
WAT GAAN ZE DOEN?<br />
CULTUUR HAPPEN<br />
Museum Voorlinden • Buurtweg<br />
90, Wassenaar • Voorlinden.nl<br />
ETEN<br />
Café & restaurant Pan • 2e<br />
Louise de Colignystraat 53,<br />
Den Haag • Cafepan.nl<br />
LEO:<br />
‘Bij mooi weer<br />
kamperen we. Ons<br />
tentje ligt altijd<br />
achterin’<br />
SHOPPEN<br />
Studio Engelien • Piet<br />
Heinstraat 87, Den Haag •<br />
Facebook.com/engeliendewinkel
Ontdek<br />
Antwerpen- Zuid<br />
met Carmen<br />
Willems!<br />
Kijk op p. 21
Museumdirecteur Carmen Willems:<br />
‘Uiteindelijk is het de<br />
emotie waar het om gaat’<br />
Elf jaar was het Koninklijk Museum voor Schone<br />
Kunsten Antwerpen (KMSKA) gesloten voor<br />
publiek. Volgende maand heropent het. Het<br />
19de-eeuwse gebouw heeft een prachtige, nieuwe<br />
binnenjas gekregen en herbergt maar liefst zeven<br />
eeuwen kunst. Carmen Willems (1968) is er<br />
directeur. Wie is zij en wat is haar missie?<br />
TEKST: INGRID SPELT | BEELD: NEGIN ZENDEGANI<br />
V<br />
oor het interview ploffen we onverwachts<br />
neer op het gezellige terras<br />
van Revista in de straat waar Carmen<br />
Willems woont, om de hoek van het<br />
KMSKA. Willems heeft net een rondleiding<br />
in het museum achter de rug met een select<br />
gezelschap. Ze is snipverkouden dus snelt<br />
eerst naar huis voor medicijnen. Ondertussen<br />
bestel ik gemberthee. Knapt ze van op.<br />
Het is even doorbuffelen tot aan de opening.<br />
Vakantie en uitrusten komt eind van het jaar<br />
wel, relativeert Willems deze drukke periode<br />
als ze vijf minuten later aanschuift. Zo’n<br />
deadline geeft ook een enorme dosis energie,<br />
vervolgt ze. Willems kijkt uit naar de openingsdag<br />
op 24 september. Opgeluisterd met<br />
muziek in de zalen. “22 Artists in residence<br />
hebben de afgelopen jaren muziek op onze<br />
collectie gemaakt. Ze treden tijdens het ope-<br />
ningsweekend op maar zijn ook erna nog te<br />
beluisteren. De bekende Vlaamse rockband<br />
Het Zesde Metaal heeft nummers geschreven<br />
voor zes van onze meesterwerken. Echt bijzonder.”<br />
Zeker weten dat Willems ‘stiekem’<br />
tussen het publiek rondloopt. Om de verwondering<br />
op de gezichten van de bezoekers te<br />
zien.<br />
Ze heeft dit varkentje al eens eerder gewassen:<br />
ze was 21 jaar lang directeur van het provinciale<br />
Gallo-Romeins Museum in Tongeren.<br />
Een museum dat vier jaar sloot voor publiek<br />
in verband met een verbouwing. Samen met<br />
haar toenmalige team zette ze het museum<br />
internationaal op de kaart, en sleepte de titel<br />
European Museum of the Year binnen. Vast<br />
een reden om haar de bezem door het KMSKA<br />
te laten halen? “Wellicht. Voor mij was deze<br />
job in elk geval een mooie uitdaging. Ik<br />
17
Kort verhaal<br />
Margriet de Moor<br />
Lachen en huiveren tegelijkertijd. De veelgeprezen en<br />
internationaal gelezen schrijver Margriet de Moor (1941)<br />
weet van het ogenschijnlijk alledaagse, soms zelfs<br />
ronduit lelijke, pure schoonheid te maken. Ze blijkt een<br />
stilist als geen ander, zo ook in dit verhaal, dat zich afspeelt<br />
in een roerige dierentuin. Veel leesplezier!<br />
PRODUCTIE: DANIËLLE BRONSGEEST | BEELD: ELLEN DAVIDZON, JOHN FOLEY (PORTRET)<br />
28
Margriet de Moor (1941)<br />
debuteerde in 1988 met<br />
de verhalenbundel Op<br />
de rug gezien. Ze viel<br />
meteen op door haar<br />
stilistische gaven en<br />
technische beheersing<br />
van het schrijversambacht.<br />
Daarna volgde<br />
de zeer succesvolle<br />
roman Eerst grijs dan wit<br />
dan blauw, bekroond met<br />
de AKO Literatuurprijs<br />
1992.<br />
De Moor is opgeleid als<br />
musicus aan het con servatorium<br />
en schreef in<br />
verschillende romans<br />
over muziek, waaronder<br />
De virtuoos en Kreutzersonate.<br />
Andere bekende<br />
romans zijn De schilder<br />
en het meisje, Mélodie<br />
d’amour en Van vogels<br />
en mensen. Haar werk<br />
wordt in meer dan twintig<br />
landen gepubliceerd.<br />
Hyenahondjes<br />
Toen we om zeven uur de keuken in kwamen,<br />
stond onze moeder de enorme zuigfles klaar<br />
te maken. We gingen aan tafel zitten en volgden<br />
slaperig haar bewegingen. Ze stortte de poeder<br />
uit de Nutricia-blikken in een pan, draaide de<br />
warmwaterkraan open en begon te roeren tot de<br />
melk aan de rand stond. Even keek ze over haar<br />
schouder om naar ons te lachen.<br />
‘Vooruit, ga ontbijten. Hij moet de melk hebben<br />
als die nog warm is.’<br />
Onze thee was al ingeschonken, ons brood lag<br />
gesmeerd en gesneden voor onze neus. Mijn zusje,<br />
die toen ze tien werd besloten had geen zoetigheid<br />
meer te eten, gooide haar boterham in de<br />
hoek achter de deur. Ze mikte goed, de jonge<br />
python hoefde zijn hals nauwelijks te rekken.<br />
‘Zo, die zit vast!’<br />
Kauwend en drinkend hadden we toegekeken<br />
terwijl onze moeder de melk door een trechter de<br />
fles in goot en daarna met kracht de gummispeen<br />
over de opening trok, het ding was nieuw, nu husselde<br />
ze de fles even met twee handen op en neer,<br />
ze draaide zich om en keek ons vragend aan.<br />
29
Bart Peeters<br />
rust<br />
In liedjes schrijven<br />
vind ik<br />
36<br />
Vrolijk, druk, passievol,<br />
superpositief met af en toe<br />
een dipje; zo omschrijft Bart<br />
Peeters (1960) zichzelf. De<br />
muzikant en presentator<br />
beleeft momenteel megasuccessen<br />
in <strong>Vlaanderen</strong>:<br />
hij stond 26 keer in een<br />
uitverkocht Lotto Arena en<br />
ontving voor zijn laatste<br />
album de Music Industry<br />
Award. “Dit succes overkomt<br />
je normaal op je 22ste en niet<br />
op je 62ste. Onbevattelijk.”<br />
TEKST: INGRID SPELT | BEELD: PABLO PEETERS<br />
Hij doet het natuurlijk niet alleen. Bart<br />
Peeters heeft de allerbeste wereldmuzikanten<br />
om zich heen, zijn band De Ideale<br />
Mannen. Je wint niet zomaar de Music Industry<br />
Award, zoiets als onze Edisons. Laat dat<br />
gezegd zijn, vertelt hij onderweg naar de<br />
studio. Hij schrijft songs voor een Vlaamse<br />
grote musicalfilm. “Ik leid een soort van<br />
Henny Vrienten bestaan. Iedereen kent hem<br />
van Doe Maar, maar mensen vergeten dat<br />
hij prachtige soundtracks heeft gemaakt en<br />
mooie liedjes voor anderen schreef.”<br />
<strong>Zin</strong> Magazine wilde Peeters graag backstage<br />
spreken op het festival Genk on Stage. Dat zat<br />
er niet in. Is hij eenmaal gefocust op zijn<br />
muziek, een optreden, dan is er geen ruimte<br />
voor iets anders. Dus belt hij een week later<br />
vanuit de auto. “Dit interview paste nog net in<br />
m’n agenda. Over een paar dagen ga ik met de<br />
hele familie op vakantie naar Spanje.”
37
37x<br />
Hier word je<br />
blij van<br />
<strong>Beleef</strong><br />
<strong>Vlaanderen</strong><br />
Getty Images<br />
42
Het is duidelijk: u moet toch echt een<br />
tripje <strong>Vlaanderen</strong> plannen. Want wat valt<br />
er veel te ontdekken en te beleven. Van<br />
festivals tot pop-uprestaurants: tips te over<br />
voor een zinderende nazomer. Santé!<br />
TEKST: INGRID SPELT<br />
1<br />
MUSEUM<br />
Ruik het oude papier<br />
Zit u altijd met uw neus in de boeken? Dan bent u vast nieuwsgierig naar de<br />
uitgevers en drukkers van de Gouden Eeuw. In Museum Plantin-Moretus,<br />
in het voormalige huis van<br />
de Antwerpse Christoffel<br />
Plantijn, ziet u deze literaire<br />
ambacht terug. Ruikt u het<br />
oude papier? Hier ontdekt u<br />
de werken van een van de<br />
belangrijkste uitgevers van<br />
die tijd en nog veel meer.<br />
Museumplantinmoretus.be<br />
2<br />
BIERBROUWERIJ<br />
Zwaargewicht: abdijbier<br />
“Het lekkerste Vlaamse bier wordt gemaakt in de befaamde abdijen,”<br />
zeggen bierliefhebbers. Ook bierliefhebber? Ga vooral eens langs bij Abdij<br />
van Park in Leuven. U kunt er niet alleen genieten van de bijzondere bieren<br />
maar ook verdwijnen in de geschiedenis van de abdij en de norbertijnenorde<br />
in het religieuze museum Parcum. In brouwerij Braxatorium Parcensis<br />
wordt gebrouwen zoals honderden jaren geleden. De paters brouwen met<br />
eeuwenoude recepten<br />
de beste artisanale bieren<br />
en de ingrediënten<br />
halen ze lokaal.<br />
Duurzaam dus!<br />
Nieuwsgierig naar meer<br />
Vlaamse abdijen en<br />
hun streekproducten?<br />
Blader even door naar<br />
p. <strong>10</strong>4. Visitleuven.be<br />
Jan Crab<br />
3<br />
CULINAIR FESTIVAL<br />
Spannende eetbeleving<br />
Kookeet is een culinaire trip voor de zintuigen.<br />
Op het festival in Brugge ontdek je vijf smaakvolle<br />
eetbelevingen, allemaal met passie<br />
bereid. Zo wordt er gekookt op echt vuur, zit je<br />
met je neus bovenop de kookkunsten van een<br />
topchef in het kooktheater en gaan drie chefs<br />
aan de slag met eenzelfde product. U kunt ook<br />
voor de beleving ‘samen proeven en delen’<br />
kiezen of u exclusief in de watten laten leggen<br />
elders op het festival. Keuze genoeg dus.<br />
Op Kookeet ontmoet u de mannen en vrouwen<br />
achter de producten: de boeren, vissers en<br />
creatieve topchefs. Een niet te missen festival<br />
voor culinaire liefhebbers. Kookeet staat drie<br />
dagen lang in de tuinen van het Grootseminarie<br />
in hartje stad. Kookeet.be<br />
Op festival Kookeet in<br />
Brugge ontdek je<br />
vijf smaakvolle<br />
eetbelevingen, allemaal<br />
met passie bereid<br />
43
9x<br />
Meer rust en balans<br />
Wie regelmatig het gevoel<br />
heeft overweldigd te zijn en<br />
altijd maar ‘aan’ te moeten<br />
staan, kan last hebben van<br />
overprikkeling. Brain balance<br />
expert Charlotte Labee legt in<br />
haar boek Overprikkeld brein<br />
uit hoe uw hersenen in tien<br />
weken weer volledig tot rust<br />
kunnen komen. Probeer dit<br />
maar eens.<br />
TEKST: LINDE VERHULST<br />
54
9X ONTPRIKKELEN<br />
Schrijf het van je af<br />
Wanneer u een dag heeft<br />
gehad met meer prikkels dan u<br />
gewend bent, geeft het rust<br />
om aan het einde van die dag<br />
gedachtes op te schrijven in<br />
een notitieboekje.<br />
Vindt u dat lastig? Schrijf eens<br />
op wat u allemaal heeft<br />
gedaan, dat schrijft makkelijk<br />
en dan komt de rest vanzelf.<br />
Even alleen zijn<br />
Een overprikkeld gevoel kan u<br />
zomaar overvallen. Het kan<br />
gebeuren op een feest, in een<br />
drukke stad, of waar dan ook.<br />
Het is niet gek dat u dan even<br />
alleen wilt zijn. Zoek even een<br />
geschikt plekje en neem een<br />
moment voor uzelf. Laat los<br />
wat anderen van u denken en<br />
doe wat goed voelt.<br />
Plan rust in<br />
Als u veel aan uw hoofd heeft,<br />
is het belangrijk uw gedachten<br />
te verzetten. Zet een wekker en<br />
neem minimaal één uur per<br />
dag de tijd om even weg te zijn<br />
van de dagelijkse bezigheden.<br />
Doe ontspanningsoefeningen<br />
of ga wandelen. Zorg ervoor<br />
dat u niet achter uw beeldscherm<br />
belandt, dat zorgt juist<br />
voor meer prikkels.<br />
Focustaak<br />
Start elke dag met een focustaak.<br />
Wat wilt u vandaag echt<br />
gedaan hebben? Nadat deze<br />
taak is afgerond, kunt u door<br />
met andere, kleinere bezigheden.<br />
U zult merken dat deze<br />
u gemakkelijker afgaan en<br />
als een minder grote opgave<br />
voelen omdat u uw focustaak<br />
al hebt afgerond.<br />
Fijne plek<br />
Thuis is, in de meeste gevallen,<br />
de plek waar u tot rust<br />
komt. Zorg voor een fijne plek<br />
in huis waar u bijvoorbeeld per<br />
dag minimaal drie minuten<br />
kunt mediteren of even tot rust<br />
kunt komen. Dit helpt om<br />
perspectief te bewaren en te<br />
ontwikkelen waardoor u de<br />
dag als minder overweldigend<br />
ervaart.<br />
Minder telefoon<br />
Oefen met minder prikkels<br />
binnenkrijgen. Ga bijvoorbeeld<br />
eens na hoe snel we geneigd<br />
zijn onze telefoon te pakken<br />
wanneer er even niks te doen<br />
is. Door op uw telefoon te<br />
zitten, ontvangt u weer<br />
prikkels. Probeer als u geneigd<br />
bent uw telefoon te pakken<br />
juist even he-le-maal niets te<br />
doen.<br />
Luister muziek<br />
Het brein komt tot rust tijdens<br />
het luisteren van bijvoorbeeld<br />
klassieke muziek. Op Spotify<br />
vindt u verschillende afspeellijsten<br />
met rustgevende<br />
muziek. Kies vooral muziek die<br />
bij u past en die u tot rust<br />
brengt. Bent u in een andere<br />
stemming en wilt u juist energie<br />
kwijt, kies dan muziek uit<br />
die daarbij past.<br />
Doseer het nieuws<br />
U hoeft echt niet altijd op de<br />
hoogte te zijn en te blijven van<br />
ál het nieuws dat zich afspeelt<br />
in de wereld om goed te<br />
kunnen functioneren. Kies<br />
voor uzelf één moment uit op<br />
een dag om het nieuws te<br />
kijken of te lezen. Zet daarom<br />
push meldingen uit van<br />
nieuwsapps.<br />
Leef opgeruimd<br />
Cliché maar waar: een rustige<br />
omgeving zorgt ook voor rust<br />
in uw hoofd. Houd daarom uw<br />
leefomgeving opgeruimd.<br />
Zet kleine stappen om uw<br />
omgeving rustiger te maken<br />
door bijvoorbeeld een voor<br />
een kamers te ontspullen.<br />
Hoe minder spullen u heeft,<br />
hoe minder u daaraan hoeft te<br />
denken.<br />
BOEK WINNEN?<br />
Kijk op p. 130 en<br />
maak kans!<br />
beeld: Getty Images
EEN LEVEN IN BEELD<br />
Dit is Hilde Van Mieghem<br />
TRAUMA<br />
roman<br />
REGISSEUR<br />
sloffen<br />
rebels<br />
ACTRICEWORSTELING<br />
Sara & Marie<br />
HUGO CLAUS<br />
Oma<br />
Madeleine<br />
Renault 4<br />
BLAUWE PLEKKEN<br />
Hilde Van Mieghem (1958) is een van de meest uitgesproken actrices van<br />
<strong>Vlaanderen</strong>. Ze groeide op in Antwerpen, in een ‘barbaarse familie’ en<br />
maakte er films en documentaires over. “Entertainen, verhalen vertellen<br />
en sublimeren is mijn copingsysteem.” Afgelopen zomer debuteerde ze<br />
met de roman De drie duifkes, een meeslepend epos geïnspireerd op de<br />
dramatische levens van drie sterke vrouwen uit haar familie.<br />
TEKST: MINOU OP DEN VELDE | BEELD: BRENDA VAN LEEUWEN | VISAGIE: WILMA SCHOLTE<br />
71
Mijn eerste buitenlandse reis ging naar<br />
het land der Belgen. Het Vlaamse<br />
deel, want daar spraken ze tenminste<br />
verstaanbaar Buitenlands. Eerst moesten er<br />
guldens voor franken gewisseld, en indien die buit<br />
waren gemaakt door struikrovers moest je met<br />
girobetaalkaarten naar het postkantoor voor meer.<br />
Daar kon je ook je ongeruste ouders telefoneren<br />
dat je nog leefde en nog maagdelijk was. Verder<br />
dan bleu staren naar de pronte deerne die zich<br />
vanuit het frietkot vooroverboog met onze bestelling<br />
waren we niet gekomen. Wel hadden we hersenen<br />
gegeten. Dat was stoer en niet heel lekker,<br />
maar met wijn erbij in een heus restaurant voelden<br />
we ons heren van de wereld. Hersenen hoefde ik<br />
niet meer, maar aan wijn verloor ik m’n hart.<br />
De wijn was Frans. Bijna alle wijn was toen Frans<br />
– behalve die in die mandflessen in de pizzeria<br />
met de visnetten aan het plafond: die was<br />
Italiaans.<br />
Dat zou snel veranderen. Uit de hele wereld kwam<br />
ineens wijn, sinds de jaren 80. Tot aan de verste<br />
uithoeken aan toe. Zo overvloedig, dat we niet<br />
eens merkten wat er vlakbij gebeurde. In België,<br />
voor iedereen het land van de bieren, wordt óók<br />
wijn gemaakt. En niet alleen langs de Franse grens<br />
of in het Franssprekende deel, nee: ook in dat<br />
<strong>Vlaanderen</strong> waar wij ooit hersenen aten.<br />
Op zichzelf niets nieuws. Al in de middeleeuwen<br />
werd in wat nu België heet wijn gemaakt. Niet<br />
vreemd, want tot zo ongeveer begin 14de eeuw,<br />
toen langzamerhand de Kleine IJstijd Europa<br />
verkilde, was het klimaat aangenaam genoeg voor<br />
wijnstokken. Zelfs in beschutte plekjes in Zuid-<br />
Noorwegen vond je wijngaarden. Zelfs hier en daar<br />
in het drassige Nederland.<br />
Dus zeker in het heuvelachtige België. Wijnranken<br />
zijn niet heel kieskeurig maar voor een goede<br />
oogst moet het zomerweer zonnig en droog genoeg<br />
zijn om de druiven zonder rot en schimmels te<br />
laten rijpen. In Zuid-Europa lukt dat overal; meer<br />
richting het Noorden – Duitsland, <strong>Vlaanderen</strong> –<br />
gaat dat het best op een gunstig gelegen heuvel,<br />
waar de zon mooi pal op schijnt, of in een beschutte<br />
vallei. Wel is het een kwestie van de juiste druiven<br />
kiezen. In Duitsland zijn wijnuniversiteiten al<br />
zeker anderhalve eeuw diverse druivensoorten<br />
aan het kruisen om te komen tot nieuwe soorten<br />
die tegen wat fris weer kunnen, rot- en schimmelbestendig<br />
zijn, een vorstperiode overleven, het<br />
niet al te warm hoeven te hebben om hun druiven<br />
te rijpen.<br />
Al in de middeleeuwen<br />
werd in wat nu België<br />
heet wijn gemaakt<br />
54% 23% 15% 6%<br />
Wijn in <strong>Vlaanderen</strong> in cijfers<br />
In 2020 waren er maar liefst 134 wijndomeinen in <strong>Vlaanderen</strong> die samen van 327<br />
hectare wijngaard maar liefst 800.000 liter wijn produceerden (een hele plas,<br />
maar alleen al in de Elzas wordt jaarlijks zo’n 120 miljoen liter geproduceerd).<br />
Van die Vlaamse wijn is 54% wit, 23% mousserend, 15% rood en 6% rosé. (Dat is<br />
bij elkaar niet precies <strong>10</strong>0%; blijkbaar wordt er na een glas of wat onbekrompen<br />
afgerond.)<br />
84
Als ik naar <strong>Vlaanderen</strong><br />
ga, drink ik geen<br />
muscadet meer bij m’n<br />
mosselen maar een<br />
frisse, ranke wijn uit<br />
<strong>Vlaanderen</strong> zelf<br />
Sommige druiven kunnen dat van nature een beetje:<br />
de Duitse riesling, de pinot noir en de chardonnay<br />
uit het voor druivenbegrippen behoorlijk<br />
noordelijk gelegen Bourgogne. Als je die druiven<br />
dan ook nog duurzaam, natuurvriendelijk en hier<br />
en daar zelfs biodynamisch verzorgt, met inzicht in<br />
de grillen van Moeder Natuur, er vervolgens met<br />
moderne kennis van zaken plus inzicht in aloude<br />
ambachtelijke ervaring en met veel toewijding en<br />
hard werken wijn van maakt, dan ben je een serieus<br />
wijnland.<br />
Zo komt het dat als ik nu naar <strong>Vlaanderen</strong> ga, daar<br />
geen muscadet meer drink bij m’n mosselen (een<br />
stuk smakelijker dan hersenen, en toch ook<br />
spannend uitheems) maar een frisse, ranke wijn<br />
uit <strong>Vlaanderen</strong> zelf geniet.<br />
Klimaatverandering<br />
Als het klimaat veel warmer wordt, moeten de<br />
wijngaarden naar koelere streken opschuiven. En<br />
het hoeft niet eens veel warmer te worden. Nog<br />
maar een paar decennia geleden was het in<br />
Bourgogne elk jaar maar de vraag of de druiven wel<br />
rijp zouden worden. Ietsje warmer zou fijn zijn.<br />
Maar niet té. Pinot noir wordt dan weliswaar heel<br />
rijp, maar de wijn zal niet meer de finesse hebben<br />
die rode bourgogne zo geliefd maakt. Een koel<br />
klimaat waarin druiven, appels en andere vruchten<br />
er lang over doen om langzaam rijp te worden, geeft<br />
het fruit de meeste geur- en smaakstoffen.<br />
Bour gog ne is niet voor niets beroemder dan Zuid-<br />
Italiaanse wijn. Dus als het echt veel warmer<br />
Geschiedenis van<br />
de Vlaamse wijn<br />
De wijndruif is ontstaan op grofweg de<br />
grens tussen Europa en Azië, waarna in<br />
het Midden-Oosten zo’n 6000 jaar geleden<br />
de eerste wijn werd gemaakt. Daarna<br />
volgden de oude Grieken, en vervolgens<br />
verspreidde de wijnbouw zich met de<br />
groei van het Romeinse Rijk tot in wat nu<br />
<strong>Vlaanderen</strong> heet.<br />
Later legden kloosters en kasteelheren<br />
wijngaarden aan in <strong>Vlaanderen</strong>, voor<br />
eigen gebruik.<br />
Tijdens de Kleine IJstijd was er een pauze,<br />
en na een korte opleving in de 18de eeuw<br />
verdween de wijnbouw volledig uit<br />
<strong>Vlaanderen</strong>.<br />
Pas in de jaren 60 van de vorige eeuw<br />
werden er weer wijngaarden aangelegd.<br />
Tegenwoordig kent België tien appellations,<br />
oftewel Beschermde Geografische<br />
Aanduidingen, BGA’s: officieel erkende<br />
herkomstgebieden. Staat de naam van<br />
zo’n herkomstgebied op het etiket, dan<br />
moet de bijbehorende wijn uit dat gebied<br />
afkomstig zijn, van de daar toegestane<br />
druivensoorten, en voldoen aan diverse<br />
in het appellation-reglement genoemde<br />
voorwaarden zoals opbrengst per hectare,<br />
alcoholpercentage en dergelijke. Alles is<br />
erop gericht om te bevorderen dat de wijn<br />
niet alleen afkomstig is uit het genoemde<br />
herkomstgebied maar ook een fatsoenlijke<br />
kwaliteit heeft. Al is het uiteindelijk<br />
de wijnmaker die in handen heeft hoe<br />
goed de wijn wordt.<br />
85
Met legio tips,<br />
websites<br />
en 3 routes!<br />
FIETSEN LANGS ABDIJEN EN (KASTEEL)TUINEN<br />
Zomerse<br />
tocht vol liefde<br />
en historie<br />
Zes jaar geleden verruilden Rick de Leeuw (1960) en zijn<br />
vriendin Maartje Elants Amsterdam voor een idyllisch dorpje<br />
op het Vlaamse platteland. Wij vroegen hen om de fiets te<br />
pakken en op zoek te gaan naar de mooiste abdijen en<br />
tuinen van de streek. Het werd een zomerse tocht vol historie,<br />
holle wegen, paters, kazen, kerken, bier en liefde.<br />
<strong>10</strong>4<br />
TEKST: RICK DE LEEUW | BEELD: MAARTJE ELANTS
De schitterende tuinen van<br />
het kasteel van Hex zijn elk<br />
jaar in juni en september één<br />
weekend toegankelijk.