guerra de la independencia. operaciones en el suroeste 1810-1811
guerra de la independencia. operaciones en el suroeste 1810-1811
guerra de la independencia. operaciones en el suroeste 1810-1811
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
D. RAFAEL MENACHO Y TUTLLÓ MARISCAL DE CAMPO HéROE... 135<br />
En <strong>el</strong> año <strong>de</strong> 1797, marchó con los referidos Cazadores a formar parte<br />
<strong>de</strong>l ejército contra Portugal, a <strong>la</strong>s ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong>l g<strong>en</strong>eral Urrutia. En agosto<br />
se le asigno <strong>el</strong> mando <strong>de</strong> <strong>la</strong> Compañía <strong>de</strong> grana<strong>de</strong>ros, y con <strong>el</strong>los concurrió<br />
a <strong>la</strong>s <strong>en</strong>tradas y toma <strong>de</strong> Aronches, Puerto Alegre y Cast<strong>el</strong>l Davi<strong>de</strong>, así<br />
como varias acciones <strong>en</strong> 1801, como <strong>la</strong>s tomas <strong>de</strong> Oliv<strong>en</strong>za y <strong>de</strong> Campo<br />
Mayor.<br />
Al crearse <strong>el</strong> Batallón Ligero <strong>de</strong> Campo Mayor, <strong>el</strong> año <strong>de</strong> 1802, fue<br />
nombrado, <strong>el</strong> 26 <strong>de</strong> diciembre, Sarg<strong>en</strong>to Mayor. Destinado con <strong>el</strong> Batallón,<br />
<strong>de</strong> guarnición <strong>en</strong> <strong>la</strong> p<strong>la</strong>za <strong>de</strong> Cádiz, sufrió <strong>la</strong> epi<strong>de</strong>mia <strong>de</strong> 1804, que, por<br />
Real or<strong>de</strong>n, se reputó como campaña.<br />
Al <strong>de</strong>c<strong>la</strong>rarse <strong>la</strong> <strong>guerra</strong> a Ing<strong>la</strong>terra, a principios <strong>de</strong> 1805, salió <strong>de</strong> Cádiz,<br />
para unirse al bloqueo <strong>de</strong> Gibraltar, y continuó <strong>en</strong> <strong>la</strong>s <strong>la</strong>bores propias <strong>de</strong>l<br />
m<strong>en</strong>cionado bloqueo hasta <strong>la</strong> susp<strong>en</strong>sión <strong>de</strong> <strong>la</strong>s hostilida<strong>de</strong>s.<br />
Al iniciarse <strong>la</strong> <strong>guerra</strong> contra los franceses, marchó con su Regimi<strong>en</strong>to,<br />
<strong>el</strong> 1 <strong>de</strong> junio <strong>de</strong> 1808, a <strong>la</strong> ciudad <strong>de</strong> San Roque, para unirse al ejército a <strong>la</strong>s<br />
ór<strong>de</strong>nes <strong>de</strong>l T<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te Coron<strong>el</strong> Pedro Agustín <strong>de</strong> Echevarri, jefe <strong>de</strong> <strong>la</strong> vanguardia,<br />
mi<strong>en</strong>tras se forma <strong>el</strong> ejercito, para cont<strong>en</strong>er a los franceses.<br />
Este refuerzo fue muy útil a Echevarri, para cont<strong>en</strong>er al G<strong>en</strong>eral<br />
Dupont; dada <strong>la</strong> gran masa <strong>de</strong> paisanos, mal alim<strong>en</strong>tados y peor armados y<br />
logra hacer con or<strong>de</strong>n <strong>la</strong> retirada <strong>de</strong> <strong>la</strong>s posiciones <strong>de</strong>l pu<strong>en</strong>te <strong>de</strong> Alcolea,<br />
<strong>en</strong> Córdoba, don<strong>de</strong> se habían fortificado los <strong>de</strong> su Batallón hasta quemar <strong>el</strong><br />
último cartucho.<br />
El 10 <strong>de</strong> junio pasó, con <strong>el</strong> Batallón Campo Mayor, a <strong>la</strong> vanguardia <strong>de</strong>l<br />
ejército que mandaba <strong>el</strong> G<strong>en</strong>eral Castaños, y <strong>el</strong> 10 <strong>de</strong>l sigui<strong>en</strong>te mes, recibió<br />
<strong>el</strong> <strong>de</strong>spacho <strong>de</strong> Comandante <strong>de</strong> su Batallón. El 15 se le confió <strong>el</strong> mando <strong>de</strong><br />
<strong>la</strong> vanguardia <strong>de</strong> <strong>la</strong> división <strong>de</strong>l T<strong>en</strong>i<strong>en</strong>te G<strong>en</strong>eral Manu<strong>el</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> Peña, <strong>la</strong> cual<br />
se componía, a<strong>de</strong>más <strong>de</strong> su batallón <strong>de</strong> Campo Mayor, <strong>de</strong> varias unidas <strong>de</strong><br />
infantería y Caballería y cuatro piezas <strong>de</strong> artillería. El día 19 <strong>de</strong>l mismo<br />
mes concurrió a <strong>la</strong> gloriosa batal<strong>la</strong> Bailén, por lo que fue premiado con <strong>la</strong><br />
medal<strong>la</strong> que se creó para todos los que asistieron a esa jornada, y <strong>en</strong> 24 <strong>de</strong><br />
julio fue asc<strong>en</strong>dido a Coron<strong>el</strong> efectivo.<br />
Siguió con <strong>el</strong> ejército <strong>de</strong> Castaños a Madrid y participó <strong>en</strong> <strong>la</strong>s acciones<br />
<strong>de</strong>l 26 <strong>de</strong> octubre <strong>en</strong> San Adrián y, <strong>el</strong> 12 <strong>de</strong> noviembre, <strong>en</strong> <strong>el</strong> ataque y ocupación<br />
<strong>de</strong> Argorcillo; <strong>el</strong> 23, <strong>en</strong> <strong>la</strong> acción <strong>de</strong> Cascante, cubrió <strong>la</strong> retaguardia<br />
<strong>de</strong> todo <strong>el</strong> ejército, tratando <strong>de</strong> cont<strong>en</strong>er al <strong>en</strong>emigo victorioso y <strong>en</strong>ar<strong>de</strong>cido,<br />
hasta Bubierca, a oril<strong>la</strong>s <strong>de</strong>l río Jalón. En esta acción, se distinguió <strong>el</strong> batallón<br />
Campo Mayor, batiéndose hasta no t<strong>en</strong>er ni un solo cartucho. Dic<strong>en</strong><br />
todos sus biógrafos que era tal <strong>la</strong> confianza que t<strong>en</strong>ía <strong>el</strong> mando <strong>en</strong> él que<br />
cuando t<strong>en</strong>ían que combatir le confiaban <strong>la</strong> vanguardia y, <strong>en</strong> <strong>la</strong>s retiradas,<br />
<strong>la</strong> retaguardia para que <strong>la</strong> cubriese.