guerra de la independencia. operaciones en el suroeste 1810-1811
guerra de la independencia. operaciones en el suroeste 1810-1811
guerra de la independencia. operaciones en el suroeste 1810-1811
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
PRESENTACIÓN<br />
Pres<strong>en</strong>tamos <strong>en</strong> este número extraordinario diversos trabajos re<strong>la</strong>tivos<br />
a dos años cruciales <strong>de</strong> <strong>la</strong> Guerra <strong>de</strong> <strong>la</strong> In<strong>de</strong>p<strong>en</strong><strong>de</strong>ncia: <strong>1810</strong> y <strong>1811</strong>. En <strong>el</strong><br />
primero <strong>de</strong> <strong>el</strong>los, a su vez tercero <strong>de</strong> <strong>la</strong> lucha contra <strong>el</strong> invasor napoleónico,<br />
<strong>el</strong> Rey José Bonaparte <strong>la</strong>nzó una importante of<strong>en</strong>siva para reducir <strong>el</strong><br />
territorio más ext<strong>en</strong>so que hasta <strong>en</strong>tonces se había resistido a <strong>la</strong> ocupación:<br />
Andalucía. Tras forzar <strong>el</strong> paso <strong>de</strong> Sierra Mor<strong>en</strong>a, débilm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>f<strong>en</strong>dido por<br />
unas tropas españo<strong>la</strong>s <strong>de</strong>splegadas <strong>en</strong> un fr<strong>en</strong>te excesivam<strong>en</strong>te ext<strong>en</strong>so, <strong>el</strong><br />
ejército imperial avanzó buscando <strong>el</strong> objetivo político <strong>de</strong> ocupar Sevil<strong>la</strong>,<br />
don<strong>de</strong> residía <strong>la</strong> Junta C<strong>en</strong>tral, que hubo <strong>de</strong> tras<strong>la</strong>darse a Cádiz, disolviéndose<br />
<strong>en</strong> <strong>el</strong> proceso, no sin antes <strong>de</strong>legar sus po<strong>de</strong>res <strong>en</strong> una Reg<strong>en</strong>cia.<br />
Gracias a <strong>la</strong> <strong>de</strong>cisión <strong>de</strong>l XIV duque <strong>de</strong> Alburquerque <strong>de</strong> retirarse con sus<br />
tropas a <strong>la</strong> p<strong>la</strong>za gaditana, pudo contarse con una pequeña fuerza que sirvió<br />
para establecer y organizar <strong>la</strong>s <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sas <strong>en</strong>torno a Cádiz y <strong>la</strong> Real Is<strong>la</strong> <strong>de</strong><br />
León, aprovechando <strong>la</strong> orografía <strong>de</strong>l terr<strong>en</strong>o. Así se salvó <strong>la</strong> España patriota<br />
y pudieron reunirse <strong>la</strong>s primeras Cortes constituy<strong>en</strong>tes <strong>de</strong> España <strong>el</strong> 24 <strong>de</strong><br />
septiembre <strong>de</strong> <strong>1810</strong> <strong>en</strong> <strong>la</strong> Is<strong>la</strong> <strong>de</strong> León, un hecho sin prece<strong>de</strong>ntes <strong>en</strong> nuestra<br />
historia.<br />
El asedio <strong>de</strong> Cádiz duraría hasta agosto <strong>de</strong> 1812, si<strong>en</strong>do por tanto <strong>el</strong><br />
más <strong>la</strong>rgo <strong>de</strong> <strong>la</strong> <strong>guerra</strong> y su sistema <strong>de</strong>f<strong>en</strong>sivo <strong>de</strong> fortificaciones fue <strong>el</strong> más<br />
importante establecido <strong>en</strong> España <strong>en</strong> <strong>el</strong> siglo XIX. En su organización trabajaron<br />
ing<strong>en</strong>ieros y artilleros <strong>de</strong> los dos bandos, y tras <strong>la</strong>s trincheras y parapetos<br />
<strong>de</strong> ambos cont<strong>en</strong>di<strong>en</strong>tes, los soldados sufrieron simi<strong>la</strong>res privaciones,<br />
<strong>en</strong> <strong>la</strong>rgas vigilias, combates y escaramuzas frecu<strong>en</strong>tes, con <strong>el</strong> azul <strong>de</strong>l mar<br />
y <strong>la</strong> incomparable luminosidad meridional como esc<strong>en</strong>ario.<br />
Tras un año <strong>de</strong>dicado a <strong>la</strong> reorganización, instrucción y equipami<strong>en</strong>to<br />
<strong>de</strong> <strong>la</strong>s unida<strong>de</strong>s <strong>de</strong>l 4º Ejército que guarnecía Cádiz y <strong>la</strong> Is<strong>la</strong>, durante <strong>el</strong><br />
que <strong>la</strong> Reg<strong>en</strong>cia susp<strong>en</strong>dió <strong>la</strong>s gran<strong>de</strong>s <strong>operaciones</strong> militares, se <strong>de</strong>cidió<br />
iniciar una operación <strong>en</strong>volv<strong>en</strong>te para int<strong>en</strong>tar levantar <strong>el</strong> asedio <strong>de</strong> Cádiz.<br />
Tal fue <strong>el</strong> orig<strong>en</strong> <strong>de</strong> <strong>la</strong> campaña que culminó con <strong>la</strong> Batal<strong>la</strong> <strong>de</strong> Chic<strong>la</strong>na <strong>el</strong><br />
5 <strong>de</strong> marzo <strong>de</strong> <strong>1811</strong>, que no pudo culminar sus objetivos al incumplir <strong>la</strong>s<br />
fuerzas aliadas británicas <strong>el</strong> p<strong>la</strong>n <strong>de</strong> <strong>operaciones</strong> acordado para <strong>el</strong> ejército