You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
An Spáinnis – Ceisteanna agus Freagraí<br />
Léarscáil ó: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6c/Map-<br />
Hispanophone_World.png<br />
<strong>1.</strong> Ceist: An teanga Laidin-bhunaithe í an Spáinnis?<br />
Freagra: Is ea. Is teanga Rómánsach í (ar nós na Fraincise, na Portaingéilise, na hIodáilise agus na<br />
Rómáinise) an Spáinnis (a labhraíonn 500 milliún duine) a d’eascair as roinnt teangacha éagsúla i<br />
gceantar lárthuaisceart Leithinis na hIbéire. Is ceann <strong>de</strong> na ceithre theanga oifigiúla <strong>de</strong> chuid na<br />
Spáinne í an Chaistílis (castellano, a dtugann muid ‘Spáinnis’ uirthi go coitianta); is iad an Chatalóinis<br />
(14 milliún a labraíonn), an Ghailísis agus an Bhascais (c.milliún a labhraíonn) na cinn eile. D’eascair el<br />
castellano as an ngnáth-Laidin sa 9ú haois, faoi thionchar teangacha dúchais eile <strong>de</strong> chuid na Leithinise,<br />
ar nós Ceilibéirise agus Bascaise agus, ní ba dheireanaí, na hAraibise go sonrach. Scaip Impireacht na<br />
Spáinne (1492 – 1898) an Spáinnis ar fud an domhain, áit ar mheasc sí le teangacha dúchais chun<br />
leaganacha éagsúla <strong>de</strong>n teanga a chruthú i Meiriceá Theas, i Meiriceá Láir agus sa Ghuine<br />
Mheánchiorclach, agus ní ba dheireanaí, Spanglish sna Stáit Aontaithe. Aithnítear í mar theanga<br />
oifigiúil <strong>de</strong> chuid na Náisiún Aontaithe, an Aontais Eorpaigh, Eagraíocht na Stát Meiriceánach,<br />
Eagraíocht na Stát Ibéar-Mheiriceánach, Aontas na hAfraice, Aontas Náisiúin Mheiriceá Theas, an<br />
Aontais Laidinigh agus Chómhargadh Mhuir Chairib. Labhraítear mar theanga oifigiúil sa Spáinn í, i<br />
Meicsiceo, sa Cholóim, san Airgintín, i Veiniséala, i bPeiriú, sa tSile, in Eacuadór, i nGuatamala, i<br />
gCúba, sa Phoblacht Dhoiminiceach, sa Bholaiv, i Hondúras, sa tSalvadóir, i Nicearagua, i gCósta Ríce,<br />
i bParagua, i bPórtó Rícé, in Uragua, i bPanama agus in Andóra.<br />
2. Ceist: Cé a leagann síos an caigh<strong>de</strong>án maidir le labhairt agus scríobh na Spáinnise?<br />
Freagra: Tá tionchar caigh<strong>de</strong>ánaithe ag an Real Aca<strong>de</strong>mia <strong>Español</strong>a (Acadamh Ríoga na Spáinnise) – a<br />
bunaíodh i 1713 – i gcomhar leis na 21 acadamh náisiúnta, trí fhoclóirí agus threoracha gramadaí agus<br />
stíle a fhoilsiú.<br />
3. Ceist: An teanga dheacair í an Spáinnis le foghlaim?<br />
Freagra: Glacann foghlaim teanga ar bith am mura ndéantar i dtimpeallacht tumtha é. Is teanga éasca i<br />
an Spáinnis le fuaimniú – do chainteoirí Gaeilge ar aon nós – mar go bhfuil tromlach na bhfuaimeanna<br />
atá ar fáil sa Spáinnis ar fáil sa Ghaeilge freisin. Léitear í mar a scríobhtar í. Mar sin féin, is teanga<br />
briathra-bhunaithe í an Spáinnis, ar nós na dteangacha Rómánsacha eile, le roinnt mhaith aimsirí inti<br />
agus difríochtaí caolchúiseacha eatarthu. Tá catagóirí éagsúla inti nach bhfuil sa Bhéarla ná sa Ghaeilge<br />
agus tá buneolas ar an ngramadach áisiúil agus í á foghlaim.<br />
14