LAND un - Culture et Bilinguisme
LAND un - Culture et Bilinguisme
LAND un - Culture et Bilinguisme
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
LUS_175:LUS_175 28/07/10 14:33 Page 28<br />
In memoriam<br />
Auf Wiedersehen, Françoise Schaffner-Ehrmann<br />
Hier klingt „sie war“ doch<br />
schrecklich. Françoise Schaffner-<br />
Ehrmann war seit 1975 die ehren<br />
amtliche Buchhalterin der René<br />
Schickele-Gesellschaft <strong>un</strong>d die Ge -<br />
schäftsführerin ihres Verlags, der Salde.<br />
Den Kampf, den sie bis zum Ende<br />
gegen eine heimtückische <strong>un</strong>d <strong>un</strong> -<br />
erbittliche Krankheit mit Klarsicht <strong>un</strong>d<br />
festem Mut geführt hat, hat sie am 23.<br />
Mai endgültig verloren, <strong>un</strong>d ist ruhig im<br />
Kreise Ihrer Familie entschlafen. Die<br />
Vereinig<strong>un</strong>g hat einen ihren langjährigen<br />
Eck pfeiler verloren. Neben Ihrer<br />
Familie hat sie sich immer anderen, der Zwei -<br />
sprachigkeit <strong>un</strong>d der Regionalsprache gewidm<strong>et</strong>.<br />
Sie empfand ihr Engagement nicht<br />
als ein Opfer, das Sie erbrachte, sondern als<br />
eine Tätigkeit, die weitergeben sollte, was<br />
Sie von Ihrer Umgeb<strong>un</strong>g, Eltern <strong>un</strong>d Vorfahren<br />
mitbekommen hatte, als eine Tätigkeit,<br />
die auch den Namens losen wieder den ihnen<br />
geraubten sprachlichen Reichtum wiedergeben<br />
sollte. Diese Ungerechtigkeit <strong>un</strong>d andere<br />
waren Ihr zuwider.<br />
Neben Ihrer manchmal <strong>un</strong>dankbaren Arbeit<br />
in der Buchführ<strong>un</strong>g hat Sie im Vereinig<strong>un</strong>gs -<br />
sekr<strong>et</strong>ariat Praktikanten ausgebild<strong>et</strong>, ihre ersten<br />
beruflichen Erfahr<strong>un</strong>gen geleit<strong>et</strong> <strong>un</strong>d hat<br />
ihnen später die Berufswelt eröffn<strong>et</strong>. Viele<br />
erinnern in ihren Beileidsbriefen an Ihren<br />
lächelnden Empfang, sei es in der Oberlinstraße<br />
oder später am Niklausring. Sie wusste<br />
viel <strong>un</strong>d hatte die Gabe, ihr Wissen ohne<br />
Aufsehen zu vermitteln. Sie leit<strong>et</strong>e eine Zeitlang<br />
die oft gutbesuchten Dialektkurse der<br />
Vereinig<strong>un</strong>g. Bei Seminaren oder Kolloquien<br />
hatte Sie effizient die Logistik <strong>un</strong>ter sich <strong>un</strong>d<br />
Une femme remarquable d’Alsace<br />
28 Land <strong>un</strong> Sproch 175<br />
äußerte klipp <strong>un</strong>d klar Ihre Mein<strong>un</strong>g zum Programm<br />
der Veranstalt<strong>un</strong>gen. Obgleich sie<br />
gutmütig war, konnte sie entschlossen durchgreifen.<br />
Sie brauchte nicht laut zu sprechen,<br />
ihr Wort galt.<br />
Seit 1992 stellte Sie nach Gustav Woytt mit<br />
Ihrem Ehemann <strong>un</strong>d anderen Mithelfern den<br />
Kalender „Unsere Heimat“ zusammen <strong>un</strong>d<br />
vertrieb ihn. Sie gab eine schöne Anzahl von<br />
Werken heraus. Die Autoren hießen u.a.<br />
Charles Fichter, Wolfgang Ladin, Adrien Finck,<br />
Ronald Euler, Pierre König, André Weckmann.<br />
Sie war Mitherausgeberin des Gesamtwerks<br />
im Dialekt des L<strong>et</strong>zteren. Auf den „Cim<strong>et</strong>ière<br />
juif de Rosenwiller“ war Sie u.a. stolz. Sie<br />
hat noch in den 8 l<strong>et</strong>zten Monaten den CD<br />
„Ritte, Ritte, Ross“ mit traditionellen Kinder -<br />
reimen, das 2. Gedichtsband von Ronald<br />
Euler <strong>un</strong>d den po<strong>et</strong>ischen Wegbegleiter zu<br />
André Weckmanns Dichterweg in Steinburg/Steiweri<br />
herausgegeben. Sie ließ das<br />
Prinzip Hoffn<strong>un</strong>g walten. Sie ruht in Ihrem<br />
Heimatdorf. Wir werden ihrer gedenken.<br />
eg<br />
Françoise est partie en sérénité, à Pentecôte. C'est juste ainsi, sereine, lors d'<strong>un</strong>e fête<br />
chrétienne <strong>et</strong> d'<strong>un</strong>e fête juive qui commémorent l'Esprit <strong>et</strong> la Loi. Je suis sûre que nous<br />
allons continuer de bénéficier longtemps de son immense bienveillance <strong>et</strong> de sa sagesse.<br />
Mais cela ne diminue pas la douleur <strong>et</strong> la tristesse. L'insoutenable absence (...) L'Alsace<br />
doit beaucoup à Françoise. Cultivée, persévérante, déterminée, disponible, le travail<br />
qu'elle a fourni bénévolement au quotidien, avec <strong>un</strong>e si grande modestie, est impossible<br />
à évaluer, tant il est important. Travailleuse de l'ombre en faveur d'<strong>un</strong>e Alsace qui assume<br />
toutes ses traditions <strong>et</strong> qui se construit <strong>un</strong> présent <strong>et</strong> <strong>un</strong> avenir bilingue, multilingue<br />
<strong>et</strong> ouvert aux autres cultures du monde.<br />
Françoise est <strong>un</strong>e Femme Remarquable d'Alsace, <strong>un</strong>e de celles dont les journaux ne parlent<br />
pas souvent, mais dont l'apport est incommensurable. Je suis fière de l'avoir connue,<br />
<strong>et</strong> d'avoir pu avancer <strong>un</strong> peu à ses côtés. Elle va me manquer.<br />
Andrée Buchmann<br />
fer Françoise<br />
e weichi Stimm isch verstummt<br />
e liiser Schritt geht nim sine Waj<br />
e Lache isch verbliëhjt<br />
wàrum sch<strong>un</strong> so friëhj<br />
d’Finger laufe nimm ewer d’Tàschtàtür<br />
d’Biecher wo sie erüs h<strong>et</strong> gan- sahn sich<br />
verwaist<br />
<strong>un</strong> meer wo se gschriwwe hàn sawe<br />
werum sch<strong>un</strong> so friëhj<br />
so wie sie furt isch -so isch se vor Johre<br />
kumme<br />
ohne Ufsahns zu màche- ohne lüt ze sin<br />
doch wanns notwandig isch gsin in de<br />
Versàmml<strong>un</strong>g<br />
h<strong>et</strong> ihr Wort- ohne lànges Erum <strong>un</strong> Erum<br />
Gewicht gh<strong>et</strong><br />
dief in ihre ischs gsasse -des wàs sie durichs<br />
Lawe gfiëhrt h<strong>et</strong><br />
<strong>un</strong>ermiedlich durichs Schàffe <strong>un</strong>’s Hoffe:<br />
s' Menscheracht v<strong>un</strong> ere Volksgemeinschàft<br />
von ere Sprochgemeinschàft- von ere Heim<strong>et</strong><br />
<strong>un</strong>seri<br />
<strong>un</strong> die Sproch saat ere j<strong>et</strong>z merci<br />
<strong>un</strong> die wo d Biëcher gschriwwe<br />
<strong>un</strong> àlli die wo se kannt hàn<br />
sawere merci in dere Sproch<br />
isch d’weich Stimm verkl<strong>un</strong>ge?<br />
àwer heere mer se nit -ennewandsi in <strong>un</strong>s?<br />
<strong>un</strong> im Windhüch von ihre Deere- glauwe mer<br />
nit – de liise Schritt zu vernamme?<br />
so wie sie züenis kumme isch -so isch se furtohne<br />
lüt zu sin<br />
àwer sie h<strong>et</strong> <strong>un</strong>s ihri Spür zeruckgelon<br />
<strong>un</strong> so làng mer die Spür gehn - blit sie<br />
irgendwie bi <strong>un</strong>s<br />
<strong>un</strong> ihr àlli wo sie liëb h<strong>et</strong> gh<strong>et</strong> -ihr wisse<br />
dàss ihr Lachle in ejere Harzer<br />
nië verbliëhje wird<br />
<strong>un</strong> dü Françoise<br />
bisch j<strong>et</strong>zt - geleest <strong>un</strong> frey -ewer <strong>un</strong>sri ange<br />
Horizonte nüs<br />
in die Heim<strong>et</strong> -wo’s fer immer Pfingschte isch<br />
zitlos in Liëcht <strong>un</strong> Wärme- zitlos in Frede <strong>un</strong><br />
Liëb<br />
<strong>un</strong> die <strong>un</strong>andli Fraid in dir j<strong>et</strong>z<br />
sej <strong>un</strong>s e Trooscht in <strong>un</strong>serem Leid<br />
André Weckmann 28.5.2010