Nieuwsbrief 39 (pdf) - Sophia
Nieuwsbrief 39 (pdf) - Sophia
Nieuwsbrief 39 (pdf) - Sophia
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
dossier 22 dossier<br />
sophia | n° <strong>39</strong> | 2004<br />
heid maakt het migrantenvrouwen niet<br />
gemakkelijk om een plaatsje in hun<br />
middenkader te verwerven. Men moet<br />
namelijk Belg zijn om vastbenoemd ambtenaar<br />
te worden. Het ontbreken van allochtone<br />
vrouwen in dit middenkader<br />
draagt bij tot de bevestiging van de reeds<br />
negatieve beeldvorming.<br />
Onderzoek over de arbeidsmarktparticipatie<br />
van migrantenvrouwen werd gedaan<br />
door van Roost (1985) en Stoop (1996).<br />
Wat betreft de gezinssituatie van migrantvrouwen,<br />
is er gedurende de laatste jaren<br />
veel onderzoek gebeurd in Vlaanderen.<br />
Vooral thema’s als partnerkeuze (Callaerts,<br />
1996 en 1997; Bartels, 1993; Lesthaeghe,<br />
1994; Reniers, 1997 en 1998; Janssens,<br />
1996; Meurs, 1997; Luykx, 1999)<br />
en kinderwens (Page, 1996; Segaert,<br />
1993) kwamen in de aandacht.<br />
Specifieke aandacht ging ook naar de<br />
vrouwen zelf in hun interculturele positie<br />
(Cammaert, 1985; Timmerman,<br />
1999b).<br />
3.5 Media en beeldvorming<br />
Het is van groot belang om aandacht te<br />
besteden aan gender en de media<br />
(Michielsens, 1995; Spee, 1998). In 1994<br />
is er een brochure ontwikkeld door de<br />
werkgroep Media en Migranten met aanbevelingen<br />
om de berichtgeving over<br />
migranten op een zo on-racistisch mogelijke<br />
manier te laten verlopen. Alhoewel<br />
er voor het gender aspect geen specifieke<br />
aandacht is in deze brochure, wijzen ze er<br />
toch op dat het belangrijk is om in de<br />
beeldvorming roldoorbrekende beelden<br />
te tonen: “En voor wie nog eens beeldmateriaal<br />
zoekt bij een reportage over<br />
moslimvrouwen: niet alle moslimvrouwen<br />
dragen een hoofddoek, terwijl dat<br />
wel het klassieke beeld is dat we telkenmale<br />
te zien krijgen”. Een ander probleem<br />
is dat migrantenvrouwen in de berichtgeving<br />
doorgaans enkel ten tonele worden<br />
gevoerd als het over hun ‘problematiek’<br />
gaat, ze worden dan getoond in hun<br />
slachtofferrol van uitgehuwelijkte en<br />
onderdrukte vrouw. Een stereotype dat<br />
lang niet altijd geldt. Bovendien hebben<br />
migrantenvrouwen ook een mening over<br />
de dioxinecrisis, verkiezingen of milieuproblematiek.<br />
Dit zou voor migrantenvrouwen<br />
een overgang kunnen betekenen<br />
van passief object naar actief subject<br />
in de beeldvorming van vele Belgen. En<br />
het moet niet meer gezegd, dat vele Belgen<br />
de migranten slechts kennen van op<br />
het scherm, hier ligt dus een belangrijke<br />
taak voor de media.<br />
3.6 Gezondheidszorg<br />
Op het vlak van de gezondheidszorg heeft<br />
men gelukkig al sinds lange tijd oog voor<br />
gender. Men beseft dat migrantenvrouwen<br />
een andere kijk op gezondheid hebben<br />
en dat dit specifieke aandacht vraagt.<br />
Lodewijcks (1993, 1994, 1997) heeft<br />
hierover de laatste jaren verschillende<br />
onderzoeken verricht. Zij richt zich vooral<br />
op de problematiek van gezinsplanning.<br />
Ook Timmerman (1992, 1997,<br />
1998, 1999c) en De Vriendt (1989) hebben<br />
gezondheid en migrantenvrouwen<br />
in kaart proberen te brengen. Naar aanleidig<br />
van het symposium “Interculturele<br />
Communicatie in de Gezondheidszorg”<br />
publiceerden De Muynck,<br />
Timmermans & Straetemens (1998) de<br />
gelijknamige bundel.<br />
Deze onderzoeken zijn van belang voor<br />
de hulpverlening. Het stelt artsen in de<br />
mogelijkheid om het kader te leren kennen<br />
van waaruit migrantenvrouwen naar<br />
hun gezondheid en de gezondheidszorg<br />
kijken. Hierdoor kan een betere communicatie<br />
tussen de arts/hulpverlener en<br />
zijn patiënten op gang komen.<br />
Ook in de psychische/psychiatrische hulpverlening<br />
is er de laatste jaren veel werk<br />
verricht, met speciale aandacht voor de<br />
klachten van migrantenvrouwen. Vooral<br />
in Nederland zijn er verscheidene publicaties<br />
geweest (Van der Post, 1994; De<br />
Haan, 1993; Jaffar, 1992; Yapar, 1994;<br />
Van Stigt, 1993; Van Drenth, 1995; Van<br />
Rijssel, 1991; Ten Have, 1996). In België<br />
was er een publicatie in 1991 (Perreira)<br />
over allochtone vrouwen en hulpverlening<br />
in crisis. Meer recent is er werk<br />
verricht door Balli (1999) en Callaerts<br />
(1996). Balli probeerde via haar onderzoek<br />
niet alleen zicht te krijgen op de<br />
relatie en gezinsproblematiek van deze<br />
vrouwen, maar ontwikkelde terzelfdertijd<br />
via werkgroepen met de vrouwen<br />
strategieën om er op een meer adequate<br />
manier mee te kunnen omgaan. Dit soort<br />
‘actie-onderzoek’, waarin migrantenvrouwen<br />
ruim zelf aan bod kunnen<br />
komen, zou in de toekomst verder moeten<br />
worden uitgebouwd.<br />
Besluit<br />
Spijtig genoeg staat het onderzoek naar<br />
gender en migranten nog in zijn kinderschoenen.<br />
Met uitzondering van de<br />
gezondheids- en gezinssituatie van<br />
migranten, wordt er veel te weinig aandacht<br />
besteed aan de positie van de vrouw<br />
en de man. Vooral op het vlak van het<br />
onderzoek naar migranten - gender en<br />
politieke participatie en onderwijs is er een<br />
grote lacune, niettegenstaande het feit<br />
dat er een enorme groei is geweest in het<br />
onderzoek naar allochtonen en onderwijs<br />
gedurende de laatste jaren.<br />
De reflex om als vanzelfsprekend het manvrouw<br />
perspectief in te bouwen in elk<br />
wetenschappelijk onderzoek, is nog geen<br />
gemeengoed in de Vlaamse academische<br />
wereld. We kunnen daarom alleen maar<br />
hopen dat deze publicatie een eerste aanzet<br />
is om op deze weg verder te gaan.<br />
Contact<br />
Steunpunt Gelijkekansenbeleid<br />
Katrien van der Haeyden,<br />
Prinsstraat 13<br />
2000 Antwerpen<br />
Tel +32 3 220 42 96 Fax +32 3 220 43 82<br />
steunpuntgeja@ua.ac.be<br />
www.steunpuntgelijkekansen.be