Nieuwsbrief 39 (pdf) - Sophia

dossier 28 dossier
sophia | n° 39 | 2004
migrantenbeleid en ze legt hierbij een
specifieke focus op de rol van migrantenvrouwen.
‘Heel wat problemen bij integratie en
emancipatie (van migrantenvrouwen)
zijn analoog met deze van alle vrouwen,
maar de combinatie van seksisme en
(eventueel) racisme geeft aan deze moeilijkheden
een specifiek karakter’.
Zo werd er in de diverse beleidsnota’s van
het Commissariaat voor het migrantenbeleid
telkens een hoofdstuk(je) gewijd
aan de positie van migrantenvrouwen.
Centraal stonden daarbij de problematiek
van analfabetisatie van de 1e generatie
vrouwen en het vroegtijdig verlaten van
de school door meisjes om in het huwelijk
te treden.
Het Koninklijk Commissariaat voor het
Migrantenbeleid organiseerde in 1991
een nationaal Forum van Migrantenvrouwen.
De focus lag op het thema’s
opvoeding en onderwijs. De bijdrage van
migrantenvrouwen bestond voornamelijk
uit het brengen van persoonlijke getuigenissen.
Er wordt vooral vanuit de Belgische
vrouwen advies en aanbevelingen
geformuleerd naar de allochtone moeders.
Dit blijkt uit het aanbrengen van
adviezen die binnen de ‘Vlaamse’ vrouwenbeweging
belangrijke strijdpunten
vormden, gaande van het streven naar
een gelijkwaardige taakverdeling tussen
jongens en meisjes tot het stimuleren van
meisjes om verder te studeren en niet
enkel ‘vrouwelijke’ richtingen te kiezen.
Daarnaast worden wel heel wat inspanningen
geleverd om de reguliere instanties
aan te spreken op hun verantwoordelijkheid
naar deze doelgroep en wordt
op het belang van behoud van de eigen
taal en identiteit gewezen.
Het Nationaal Forum kreeg een vervolg
in 1992 onder de titel ‘Overal de kracht
van vrouwen’.
Op deze bijeenkomst werden zowel
Vlaamse als allochtone vrouwenwerkingen
uitgenodigd uit beide landsdelen. De
focus lag op de sociale en economische
dimensie in het leven van migrantenvrouwen.
Er wordt o.a. gedebatteerd over
de rol van de vrouw in het gezin, de contacten
met de Belgische bevolking en de
moeilijke combinatie arbeid en gezin.
Toenmalig premier Dehaene kwam er de
honderden vrouwen een riem onder het
hart steken met de boodschap dat de
vrouwen hun emancipatiestrijd moeten
voortzetten, zeker met het oog op de toekomst
van hun dochters en hij onderschrijft
ondubbelzinnig dat migranten
welkom zijn in België.
De impulsen van staatssecretaris Paula
D’Hondt leidden ertoe dat, ook in het
kader van het Vlaams minderhedenbeleid
(1990) , diverse lokale integratiecentra
een specifieke deelwerking naar
vrouwen (verder) uitbouwden of zich
soms zelfs enkel toespitsten op een aanbod
voor vrouwen. De aard van de aangeboden
activiteiten en de globale benadering
bleef vrij gelijkaardig met die van
de eerste vrouwenwerkingen. Beroepskrachten
uit de sector bereidden activiteiten
voor en de migrantenvrouwen
(hoofdzakelijk bestaande uit Turkse en
Marokkaanse vrouwen en in Limburg
ook Spaanse en Italiaanse vrouwen) kwamen
als deelneemster naar deze activiteiten.
Veel van deze activiteiten namen
de vorm aan van vrouwenpraatgroepen,
hulpverlening (individueel of in groep) of
waren geconcentreerd rond welzijnsthema’s:
opvoedingsondersteuning, gezondheid,
… Daarnaast bleef het ontmoetingsaspect
een cruciale rol spelen.
De vrouwenwerkingen binnen de minderhedensector
organiseerden zich ook
onderling en kwamen op regelmatige
basis samen in regionale overlegstructuren
in Antwerpen, Brussel en later ook
Oost-Vlaanderen. Daarnaast werd vanuit
het Vlaams Centrum Integratie Migranten
(VCIM), de voorganger van het huidige
Vlaams Minderhedencentrum, ook
een landelijk overleg georganiseerd, m.n.
het POM (Platform migrantenvrouwen).
Na het sluiten van het VCIM in 1998
werd deze taak niet meer opgenomen
binnen de nieuwe structuur van het minderhedenbeleid.
Pas in 1995 werd vanuit het cultuurbeleid
de eerste structurele impulsen gegeven
aan migranten om een eigen verenigingsleven
uit te bouwen. Reeds van bij
het begin van de komst van migranten,
brachten deze een bloeiend verenigingsleven
mee. Aanvankelijk waren deze verenigingen
bijna uitsluitend geënt op structuren
uit de landen van herkomst, waarbij
het behoud en verdediging van traditionele
cultuur en religie centraal stond.
Met de komst van het decreet in 1995,
werd de mogelijkheid geboden aan lokale
zelforganisaties voor migranten om
(financiële) ondersteuning te verkrijgen
vanuit de Vlaamse gemeenschap. Met dit
beleid wilde de Vlaamse overheid een
inhaalbeweging doen om een verenigingsleven
te ondersteunen waar migranten
zelf het voortouw nemen. Dit bracht
een grote groei teweeg van lokale zelforganisaties
van migranten en ook, zij het
in mindere mate, een groei van zelforganisaties
van migrantenvrouwen.
In 1998 volgt op het Strategisch plan
minderheden ook een nieuw decreet op
het Vlaamse minderhedenbeleid. Met dit
decreet verdwijnt de specifieke focus op
allochtone vrouwen uit het minderhedenbeleid.
De gevolgen van dit decreet
worden pas later zichtbaar en worden
hieronder toegelicht.
In 1999 nam de toenmalige Minister van
gelijke kansen, Mevr. Brigitte Grouwels,
de draad terug op van Staatssecretaris
Paula D’Hondt en gaf het Intercultureel
Centrum voor migranten opdracht om
een Forum migrantenvrouwen op Vlaams
niveau te organiseren. Vrouwen uit heel
Vlaanderen kwamen er samen om ervaringen
uit te wisselen en in discussie te treden
met de Vlaamse overheid rond volgende
thema’s: positieve beeldvorming