«η γλώσσα είναι πατρίδα» - Magyarországi Görögök Országos ...

Recommendations

Info

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Πολιτιστική ατζέντα ΕΤΟΣ ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ ΣΤΗΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑ Μίκης Θεοδωράκης: «Ο Γιάννης Ρίτσος λειτουργεί και θα λειτουργεί σαν φωτεινή συνείδηση του καιρού μας. Eίναι ο ποιητής της Ρωμιοσύνης, αυτός που άκουσε καλύτερα από κάθε άλλον τους μυστικούς χτύπους της καρδιάς του λαού και τα κρυφά μηνύματα της μοίρας του, άλλοτε δοξαστικά, άλλοτε προφητικά, πολύ συχνά θρηνητικά κι ακόμα πιο συχνά γεμάτος πίστη και απόφαση. Είναι λοιπόν αυτός που ταυτίστηκε τελεσίδικα με τα δέντρα, τις πέτρες και τις καρδιές που δεν βολεύονται, ο κατ’ εξοχήν Έλληνας, που βρήκε την πιο πλατιά απήχηση σε όλα τα πλάτη και τα μήκη του πλανήτη μας, δείχνοντας πως το εθνικό και το παγκόσμιο ταυτίζονται όπως ταυτίζονται τα όνειρα και οι ελπίδες όλων των ανθρώπων, όπου γης, για πανανθρώπινη λευτεριά. (…) Ο Ρίτσος ήταν και είναι ο αιώνιος έφηβος ηλικίας χιλίων ετών. Καθ’ εικόνα και ομοίωση του Ταϋγέτου που τον γέννησε και της θάλασσας του Αιγαίου που καθρέφτισε την πρώτη του σκέψη, όταν ατένιζε για πρώτη φορά ξαφνιασμένος πάνω από τα τείχη της Μονεμβασίας την απεραντοσύνη που έμελλε να γίνει.» 10 Κάλμαν Σαμπό: „Ο Γιάννης Ρίτσος, μια από τις κορυφαίες μορφές της σύγχρονης ελληνικής ποίησης και ένας από τους παραγωγικούς δασκάλους της – έχει εκδώσει περισσότερες από 60 συλλογές – άρχισε τη σταδιοδρομία του πάνω στα χνάρια της παραδοσιακής στιχουργικής αφοαφομοιώνοντας όμως τις πρωτοποριακές τάσεις, ιδιαίτερα τον υπερρεαλιστικό τρόπο ποιητικής σύνθεσης και διαμόρφωσε το δικό του, απόλυτα προσωπικό, ποιητικό κόσμο ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του 1930. Κύρια χαρακτηριστικά της ποίησής του είναι ότι ξεκινάει απ’ τα αντικείμενα της καθημερινής ζωής, η συγχώνευση συγχώνευση μακρών στροφικών παραγράφων, και κάποτε μια σχεδόν λακωνική δραματική ποιότητα. Από τα νεανικά του χρόνια καλλιεργεί μια ποίηση αφιερωμένη στην κοινωνική επανάσταση, τάσσοντας πάντα τον εαυτό του υπερασπιστή της τάξης του, του λαού και των πανανθρώπινων συμφερόντων. Η ποίηση αυτή είναι πολύχορδη, με πολύπτυχη θεματογραφία και πολυποίκιλο συναισθηματικό κόσμο, που ιδιαίτερα στις πιο πρόσφατες συλ- συλ
λογές, γίνεται όλο και περισσότερο οικουμενική. Σημαντικό ρόλο σ’ αυτή την οικουμενικότητα παίζει ο τρόπος με τον οποίο ο Ρίτσος δένει τα στοιχεία που διδάχτηκε από τον πρώτο δάσκαλό του, τον Κώστα Καρυωτάκη. Την τάση να υποδηλώνει τα πράγματα μ’ έναν τρόπο πλάγιο, ένα κάποιο παιχνίδισμα που διατρέχει τη μαγεία των λέξεων, την επιδίωξη μουσικών αποτελεσμάτων, με εντελώς διαφορετικά, πιο σύγχρονα χαρακτηριστικά. Αυτό το γεγονός αποδεικνύει και το ποίημα που διαλέξαμε να αναλύσουμε. (…) Το σύντομο ποίημα υπάρχει στη σ. 36 της συλλογής Χάρτινα. (Κέδρος, 1974) Ο τόμος περιέχει αποκλειστικά μικρά, άτιτλα ποιήματα..” ΧΑΡΤΙΝΑ PAPÍRSZELETEK Η λέξη με είχε A szóé voltam με βρήκε megtalált με είπε. kimondott. Κ’ εγώ S én μονάχα . csupán „köszönöm” Στη λέξη a szónak μια λέξη. egy szó csak. Ο κόσμος. A világ Κάλμαν Σαμπό Τα παραπάνω αποσπάσματα είναι από από το 800σέλιδο Αφιέρωμα στο Γιάννη Ρίτσο που εκδόθηκε από τον Κέδρο για τα 70χρονα του ποιητή, το 1980. Η ομογένεια άρχισε ήδη το Νοέμβριο του2008 να τιμάει τον μεγάλο ποιητή της Ρωμιοσύνης, με μια πολύ πετυχημένη φιλολογική βραδιά που είχε οργανώσει η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του 13ου Διαμερίσματος με τη συμμετοχή της ηθοποιού Αθηνάς Παπαδημητρίου και της επίσης ηθοποιού κόρη της, της Νόρας Τροκάν, οι οποίες διάβαζαν εναλλακτικά ( στα ελληνικά – ουγγρικά) τα ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου που επιλέξαμε με την Ελευθερία Αργυροπούλου. Στις 15 Μαΐου το Πολιτιστικό Κέντρο ΜΟΜ του 12ου Διαμερίσματος είχε γεμίσει με τους οπαδούς του Μίκη Θεοδωράκη για να απολαύσουν μελοποιημένα έργα του Γιάννη Ρίτσου. Στην εκδήλωση αυτή, «Μες την καρδιά μου κλείνω την Ελλάδα», τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον είχε η καταπληκτικά ακούραστη και δραστήρια Χορωδία Βουδαπέστης. Στην επιτυχία της βραδιάς συνέβαλαν οι οργανοπαίχτες Χρήστος Φουντανέλας, Γκάμπορ και Θωμάς Σμουκ και οι μαθήτριες Καλλιόπη Νάγκι και Θεανώ Καπαρέλη. Στη συνέχεια, έπαιξε για να χορέψει ο κόσμος, η ορχήστρα Μύδρος. Κρίμα που στην εκδήλωση παραλείψανε να απαγγέλουν και μερικές ουγγρικές μεταφράσεις για χάρη των Ούγγρων παραβρισκόμενων, τουλάχιστο όταν γινόταν η προβολή από τη συναυλία του Λυκαβηττού και τραγουδούσε ο ίδιος ο Θεοδωράκης: «Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις». ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 • ΈΤΟΣ: 15° Πολιτιστική ατζέντα Προσθέτουμε τώρα μερικά από τα Δεκαοχτώ λιανοτράγουδα της πικρής πατρίδας, τα οποία ο Ρίτσος 16 τα έγραψε το 1968 – στο Παρθένι της Λέρου και τα άλλα δύο το 1973, όλα είναι αφιερωμένα στο Μίκη Θεοδωράκη. ΑΝΑΒΑΦΤΙΣΗ Λόγια φτωχά βαφτίζονται στην πίκρα και στο κλάμα, Βγάζουν φτερά και πέτονται – πουλιά και κελαηδάνε, Και κειός ο λόγος ο κρυφός – της λευτεριάς ο λόγος, Αντίς φτερά βγάζει σπαθιά και σκίζει τους αγέρες. Újrakeresztelés Koldus szavak könnyben, kínban újrakeresztelődnek, Szárnyra kelnek, felrepülnek – madárként énekelnek, És az a szó, a titkos szó – az a szó, hogy szabadság, Nem szárnyat bont, de kardot ránt, s a szeleket hasítja. ΛΑΟΣ Μικρός λαός και πολεμά δίχως σπαθιά και βόλια Για όλου του κόσμου το ψωμί, το φως και το τραγούδι. Κάτω απ’ τη γλώσσα του κρατεί τους βόγγους και τα ζήτω Κι αν κάνει πως τα τραγουδεί ραγίζουν τα λιθάρια. NÉP Kicsiny nép, és golyó nélkül, kard nélkül is csatázik, Hogy egész világ, jóllakjon, daloljon. Nyelve alatt elfojtva még az ujjongás, a sóhaj, És ha egyszer majd dalba fog, a kövek meghasadnak. ΕΔΩ ΤΟ ΦΩΣ Σε τούτα δω τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει Μηδέ αλυσίδα στου Ρωμιού και στου αγεριού το πόδι. Εδώ το φως, εδώ ο γιαλός, - χρυσές, γαλάζιες γλώσσες, Στα βράχια ελάφια πελεκάν, τα σίδερα μασάνε. EZ A FÉNY Ezek a márványszobrok itt rozsdázóé mit se félnek, Szelek szárnyán, görög lábán béklyónak nincs hatalma. Ez a tenger, és ez a fény – aranyló, kéklő lángnyelv – Szarvast karcol a sziklába, s a vasat széthasítja. 18. ΤΗ ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ ΜΗΝ ΤΗΝ ΚΛΑΙΣ Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις, - εκεί που πάει να σκύψει Με το σουγιά στο κόκκαλο, με το λουρί στο σβέρκο, Νάτη, πετιέται αποξαρχής κι αντρειεύει και θεριεύει Και καμακώνει το θεριό με το καμάκι του ήλιου. 18. A görögséget ne sirasd A görögséget ne sirasd, - ha földre is tiporták, És csontjáig hatolt a kés, s szíjat fűztek nyakára -, Mert íme, újra talpra áll, erőre kap, merész lesz, S lándzsájával, a napfénnyel leteriti a sárkányt. Szabó Kálmán fordítása Το αφιερωμένο έτος στο Γιάννη Ρίτσο συνεχίζεται, το φθινόπωρο θα έχουμε κι άλλες εκδηλώσεις. Το σημαντικό όμως είναι να διαβάζουμε τα έργα των ποιητών. Τα μελοποιημένα έργα βοηθούν στην κατανόηση και στη διάδοσή τους στο ευρύτερο αναγνωστικό κοινό. Ευαγγελία Τσαρούχα 11
Page 1 and 2: Görög ABC tábla az első diaszp
Page 3 and 4: ΙΟΥΝΙΟΣ 2009 • ΈΤΟΣ: 1
Page 5 and 6: Προκήρυξη διαγωνισ
Page 7 and 8: konyabb és közvetlenebb bekapcsol
Page 9: Καλημέρα σας, Κύριε
Page 15 and 16: Αν σου λείπει κάτι
Page 17 and 18: görög közösség tekintetében k
Page 19 and 20: meg a kincstártól. Kristóf és C
Page 21 and 22: ΚΗΡΥΓΜΑ ΕΝ ΤΟΙΣ ΝΑΟ
Page 27 and 28: - Τελικά σου ‘κατσε
Page 29 and 30: YΠΟΤΡΟΦΙΕΣ 1) Υποτρο
Page 31 and 32: «Ο πιο καλός o μαθητ

«η γλώσσα είναι πατρίδα» - Magyarországi Görögök Országos ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?