Jendeaurreko debateak euskaraz - b08normalkuntza

Ahozko hizkuntza: hurbilpena
Gure lanerako oinarri teorikoa Bronckart (1985a, 1996) eta berak proposaturiko
interakzionismo sozio-diskurtsiboa dira. Ikuspegi horretan azpimarratzen da
hizkuntzaren komunikatzeko funtzioa, hizkuntzaren funts soziala nabarmentzen;
hizkuntza gizakiok dugun elkar eragiteko tresna gisa irudikatzen da. Horrek azterketa
egiteko orduan begi-bistako ondorioak ditu: hizkuntza ez da soilik zeinu multzo handi
bat balitz bezala aztertzen, esaldiaz gaindi, ekoizpen testuingurua ere aintzat hartzen du
ikerketa ildo horrek eta hizkuntza testu enpirikoetatik aztertu beharra azpimarratzen du.
Hiztun batek behar komunikatibo bati aurre egin behar dionean, badu hizketa-egintza
horri buruzko eta egoera horretan erabili beharreko testu-moldearen inguruko
irudikapena, eta bere aurrezagutzen arabera, bere ekoizpena modu batekoa edo
bestekoa izango da; modu honetan, behar diskurtsiboen arabera, baliabide batzuk edo
beste batzuk erabiliko ditu. Hurrengo lerroetan ikuspegi horren berri modu
zehatzagoan emango dugu.
2. AHOZKOA AZTERTZEKO MARKO TEORIKO
BAT (BRONCKART, 1996)
Oraintxe esan dugu: azterketa hau egiteko hizkuntzaren ikuspegi sozio-
diskurtsibotik abiatu gara. Ikuspegi honetan hizkuntza bere erabileran aztertzea da
helburua, horretarako gramatikak kontuan hartu ezin dituen zenbait elementu ere
aztergai bihurtzen da: testuingurua, helburua, ekoizlea eta hartzailea eta abar eta abar.
Larringanek (1998) aipatzen du hizkuntzaren zertarakoari buruz bi ikuspegi nagusi
antzeman daitezkeela, alde batetik, ikuspegi errepresentazionalista, eta bestetik, ikuspegi
komunikatiboa. Lehenengoak hizkuntza mundua eta pentsamendua irudikatzeko
tresnatzat du, hau da, hizkuntzaren ahalmen nagusia hizkuntzaz kanpoko entitate
desberdinak irudikatzea da. Ikuspegi komunikatibotik, berriz, hizkuntzaren
komunikatzeko funtzioa nabarmentzen da, gizakia soziala den heinean, hizkuntza
gauzak egiteko eta elkarri eragiteko erabili ohi delako ideia dago atzean. Horri batzuk,
Bigas (2000) kasu, hizkuntzaren funtzio ludikoa gehitzen diote. Funtzio horretan
hizkuntza ez da pentsatu edo komunikatzeko tresna, baizik eta jolas edo atsegin
objektua.
35