26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

298 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

moldez non, ordutik aurrera, <strong>nazionalismoa</strong>k egindako nazio identitatearen<br />

definizioan funtsezko osagai bilakatu baitzen (Pérez-Agote 1984: 90). Testuinguru<br />

hartan, euskararen bermean berebiziko papera jokatzea egokitu zitzaion Elizari.<br />

Haren magalean azaldu ziren, 50eko hamarkadaren erdialdetik aurrera, euskarazko<br />

zenbait argitarapen; Egan, Anaitasuna <strong>eta</strong> Jakin aldizkariak, kasu. Erbestean zeuden<br />

zenbait euskal idazle <strong>Euskal</strong> Herrira itzultzen hasi ziren, <strong>eta</strong> bertako euskarazko<br />

liburuen produkzioa biderkatu egin zen. 58 Horrela, modu apalean <strong>eta</strong> hamaika<br />

trabarekin ere, euskara adierazpen <strong>publikoa</strong> eskuratzen hasi zen, <strong>eta</strong> arlo politikoan<br />

ezin gauza zitezkeen ahalegin asko eremu kulturalera bideratu ziren. Jardun<br />

kultural horrez gain, Eliza katolikoa -<strong>eta</strong> honen barruan, bereziki apaizgo xehearen<br />

ekimenei esker- kontzientzia nazionalistaren gordailu bilakatu zen.<br />

Nazionalismoaren ekimen xumeak seminario, parrokien egoitza, gizarte<br />

benefizientzia erakunde, aisia talde, <strong>eta</strong> abarreko eliza egitur<strong>eta</strong>n babestu ziren, <strong>eta</strong>,<br />

denbora pasatu ahala, gero <strong>eta</strong> proiekzio sozial zabalagoa eduki zuten.<br />

Hortaz, A. Gurrutxagari jarraituz, espazio <strong>publikoa</strong>ren itxiera izan zen<br />

frankismoaren bereizgarri<strong>eta</strong>ko bat, <strong>eta</strong> hartatik egotzia izan zen euskal<br />

identitatearen oroigarri izan zitekeen guztia, batez ere lehen urte<strong>eta</strong>n, erregimena<br />

liberalizatzen hasi aurretik, alegia. Kontzientzia nazionalistaren biziraupena, horrela,<br />

familia, lagun talde <strong>eta</strong> Elizaren mugen barruan bermatu zen, ezinezkoa baitzitzaion<br />

arlo pribatu edota erlijiosotik harago zihoan ezein eremutan birproduzitzea. Esparru<br />

<strong>publikoa</strong> ezin sartuzko eremu bilakatu zen, ez baitzen esparru ofizialetik<br />

ezberdintzen (Gurruchaga 1985: 129 <strong>eta</strong> hur.). Arlo publikotik egotzia izanak, aldi<br />

berean, euskara, <strong>nazionalismoa</strong>, <strong>eta</strong> sentimentu antifrankistaren arteko elkark<strong>eta</strong><br />

ahalbidetu zuen, halako moldez non zail suertatu baitzen hiru osagai hauen arteko<br />

bereizk<strong>eta</strong> argirik egitea. Izan ere, familia kontzientzia nazionalistaren birprodukzio<br />

lekua zela esan dugun arren, gero <strong>eta</strong> distantzia handiagoa somatuko da belaunaldi<br />

58 50 <strong>eta</strong> 60ko hamarkad<strong>eta</strong>ko berpizte kulturalari buruz, ikus Torrealday 1977: 308 <strong>eta</strong> hur.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!