26.08.2013 Views

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

318 <strong>Euskal</strong> <strong>nazionalismoa</strong> <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> <strong>publikoa</strong>: <strong>ikastolen</strong> publifikazioa<br />

Batxilerrerako sarrera etsamina egin behar zutelarik, ikastolak (han-hemenka<br />

jarduten zuten hainbat akademia pribatuk bezala) iraun ahal izan zuen, oso egoera<br />

eskasean, haatik; baliabide ekonomikoak, hasiera batean, gurasoek eskain<br />

zitzaketenak baino ez ziren <strong>eta</strong>. Beraz, hasierako giro hartan, ikastola sortzeko<br />

ekimena zeharo apala izan zen, <strong>eta</strong> jendea erakartzeko, ahotan bilatzen zen, giro<br />

nazionalist<strong>eta</strong>ko edota euskaldun ziren familiengana aterik ate joaten zelarik. 72<br />

Berpizte kulturala, <strong>nazionalismoa</strong>ren bultzada, <strong>eta</strong> <strong>hezkuntza</strong> sistemaren<br />

ezaugarriak ez dira ikastolaren sorrera azaltzeko erabili beharreko aldaera bakarrak<br />

ezen, aintzat hartu behar da, gainera, <strong>nazionalismoa</strong>k, oro har, antolak<strong>eta</strong> politiko<br />

maila murritza zeukala 60ko hamarkadaren hasieran. Ahotan lortutako jende sare<br />

delako ideiara berriro jotzen badugu, ikastolaren sorreraren testuinguru soziala <strong>eta</strong><br />

ondorengo bilakaeraren azalpenerako zenbait gako kausi daitezke. Gorago ere esan<br />

dugu frankismoan -<strong>eta</strong> bereziki diktaduraren hastapen<strong>eta</strong>n-, auzo <strong>eta</strong> herri mailako<br />

harremanak zein Elizaren inguruan sortutakoak kontzientzia nazionalistaren<br />

biziraupenerako leku pribilegiatu bilakatu zirela. Elizak hasiera batean ofizialki<br />

babesten ez zituen arren, ezagunek, lagunek <strong>eta</strong> senideek osatzen zituzten ikastola<br />

askoren talde sortzaileak Elizaren magalean babestu ziren, <strong>eta</strong> euren batzar asko ere,<br />

sakristi<strong>eta</strong>n burutu, apaiz anitz ikastolaren bultzatzaile izan zirela ahaztu gabe<br />

(Fernandez 1994a: 141-142; Arrien 1993).<br />

Batik bat hiri<strong>eta</strong>n osatu zen harreman sare murritz hau itzelean zabaldu zen<br />

gutxika-gutxika, <strong>eta</strong> herri txiki<strong>eta</strong>n ere ikastolak antolatzen hasi ziren. Horrenbestez,<br />

herri mugimendu bilakatu zirela diosku J. M. Torrealdaik, ikastola aurrera ateratzeko<br />

ahaleginean ez baitzeuden gurasoak, irakasleak <strong>eta</strong> laguntzaileak bakarrik; herri<br />

osoa aritzen zen, ordea, buru-belarri ikastolaren aldeko zereginak betetzen<br />

72 Halaxe erakusten digute Fernandezek elkarrizk<strong>eta</strong>tuko batek (1994a: 141-142) edota, Bizkaiko<br />

<strong>ikastolen</strong> sorreran, Arrienek (1993) deskribatzen duenari so eginez.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!