Euskal nazionalismoa eta hezkuntza publikoa: ikastolen ... - Euskara

Estatua, nazioa eta nazionalismoa 33
"His main contribution to political ideas, apart from having apparently coined the
word Nationalismus ( ..), was to have emphasized the emotional importance to
human beings of their membership of a distinct cultural group, and the
desirability of basing political authority upon such groups." (Birch 1989:18)
Baina bere ideiek eragin zuzena eduki zuten XIX. mendean zehar
garatuko ziren ondorengo teoria nazionalisten eraikipenean.
J. G. Fichte Herderri jarraitu zitzaion hizkuntza naziotasunaren oinarri
dela mantenduz, baina haren funtsezko ekarpena Herderrek landutako
hizkuntza eta kultura nozioak politizatu izana da (Jáuregui 1988: 41 eta hur.).
Hizkuntza, kultura eta herriaren arteko harremanari eduki politikoa eman
zion, herrien etorkizuna beren hizkuntzari buruzko jarreraren menpe dagoela
esanez. Hiru elementu horiek nazio kontzientziaren birsortzearen eragile
bezala ere erabili zituen.
Birsortze nazionala lortzeko -ni kolektibo berria eta orokortua erdiesteko-
hezkuntza sistemak 12 berebiziko funtzioa betetzen zuela uste zuen:
"... el medio de salvación consiste en la formación de un yo completamente nuevo,
que puede que haya existido ya antes (...) pero nunca como un yo nacional y
generalizado; consiste, además, en educar a la nación (...) para una vida
completamente nueva (...); en una palabra, lo que estoy proponiendo para lograr la
continuación de la existencia de la nación alemana es un cambio radical de la
esencia de la educación que ha venido prácticándose hasta ahora." (Fichte 1977:
77)
Rousseaurekin bat egin zuen, horrela, hezkuntzari berriztapen moralaren
funtzioa emanez, Fichterentzat ere moraltasunaren iturri bakarra gizartea baita.
Baina, Rousseauk ez bezala, alemaniar nazioaren sujeto aktiboa herria dela
esateaz gain, estamentu guztien desagerpena proposatu zuen. Herriari
12 Fichteren hezkuntzari buruzko pentsamenduaren azterketara itzuliko gara beherago. Ikus
2.3.2.2.