áááá 12. stiqiuri movlenebi - momxmarebeli.ge
áááá 12. stiqiuri movlenebi - momxmarebeli.ge
áááá 12. stiqiuri movlenebi - momxmarebeli.ge
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
uka 9.7: saqarTvelos teritoriaze saSiSi setyvianobis ganawileba<br />
stiqiur movlenaTa sixSiris cvlilebis dinamika<br />
mecnieruli kvlevebis Tanaxmad, ukanasknel aTwleulebSi, globaluri klimatis<br />
cvlilebis fonze, <strong>stiqiuri</strong> hidrometeorologiuri <strong>movlenebi</strong>s sixSirisa da<br />
intensivobis SesamCnevi zrda aRiniSneba:<br />
• 1995 wlamde wyalmovardnebis saSualo ganmeorebadoba weliwadSi 3-5-is, 1995<br />
wlidan 2-20-is, xolo 2007-2009 wlebSi 7-20-is farglebSi meryeobs. bolo 3 wlis<br />
ganmavlobaSi wyaldidoba-wyalmovardnebiT gamowveulma zaralma daaxloebiT 110<br />
mln. lars miaRwia, daiRupa 7 adamiani.<br />
• Tu adreul periodebSi qveyanaSi Zlieri gvalva 15-20 weliwadSi erTxel<br />
SeiniSneboda, bolo wlebSi am movlenis sixSire TiTqmis 3-jer gaizarda da 1995-<br />
2009 ww-Si Zlieri gvalvebi saSualod 6 weliwadSi erTxel aRiricxa. am wlebSi<br />
gvalvisgan mxolod soflis meurneobisaTvis miyenebulma zaralma 400 mln. lars<br />
miaRwia.<br />
• zvavebis sixSirisa da intensivobis zrda 1970 wlidan SeiniSneba. maTi masiuri<br />
Camosvla dafiqsirebulia 1970-1971, 1975-1976, 1986-1987, 1991-1992, 1996-1997, 2004-2005 wwis<br />
civ periodebSi. Tovlis zvavebisagan gansakuTrebiT dazaralda svaneTis, mTiani<br />
aWaris, TuSeTis, yazbegisa da duSeTis mosaxleoba. arasruli monacemebiT,<br />
zaralma 750 mln. aSS dolars gadaaWarba. daiRupa 176 adamiani. 1970-1987 ww-is<br />
periodSi zvavebis gamo 20 aTasamde adamiani iZulebuli gaxda Seecvala<br />
sacxovrebeli adgili. 2007-2009 ww-is periodSi zvavebis Camosvlas adgili hqonda<br />
20 ubanze, daiRupa 3 adamiani.<br />
• setyvianobis mxriv gansakuTrebuli intensivobiT gamoirCeoda 1983, 1987, 1993 da<br />
1997 wlebi. arasruli monacemebiT, bolo 14 weliwadSi qveynisaTvis setyvisagan<br />
miyenebulma zaralma 150 mln lars gadaaWarba. 2007-2009 ww-Si aRiricxa<br />
setyvianobis 27 SemTxveva da am periodSi setyvisgan gamowveulma zaralma<br />
daaxloebiT 20 mln. lari Seadgina.<br />
• 1995-2006 ww-is periodSi aRricxuli Zlieri qarebis SemTxvevaTa ricxvi<br />
weliwadSi saSualod 1-dan 4-mde meryeobda, xolo 2007-2009 ww-Si igive<br />
maCveneblebi 6-12-is farglebSi iyo. arasruli monacemebiT, am periodSi Zlieri<br />
qarebiT gamowveulma zaralma 12 mln. lari Seadgina, daiRupa 9 adamiani.<br />
• zRvis napirebis wliuri warecxva saqarTvelos Savi zRvispireTis 320 km-is saerTo<br />
sigrZidan 1982 wlisTvis 220km-ze mimdinareobda. zRvis napirebis katastrofuli<br />
ngrevis tempebi ramdenadme Senelda plaJmaformirebeli myari natanis xelovnurad<br />
gazrdis meTodis gamoyenebiT, ris Sedegadac 1982-1990 ww-Si garecxili napirebis<br />
sigrZe 8km-mde Semcirda da axlad Seqmnilma plaJebis saerTo farTobma 150 ha<br />
Seadgina. 1992 w-dan napirebis `xelovnuri kveba~ Sewyda, ris gamoc kvlav ganaxlda<br />
napirebis garecxva droebiT stabilizebul ubnebzec. dReisaTvis es maCvenebeli<br />
mniSvnelovnadaa gazrdili. periodulad nadgurdeba Zvirad Rirebuli sakurortorekreaciuli<br />
miwebi; mraval ubanze warmoiqmneba mewyrebic (miusera, axali aToni,<br />
eSera, gonio, cixisZiri).<br />
saqarTveloSi ganviTarebis masStabebiT da saSiSroebis riskis mixedviT umaRles<br />
registrSi dgas mewyruli da Rvarcofuli <strong>movlenebi</strong> da maTi saSiSroebis riski<br />
wliTi-wlobiT izrdeba:<br />
• 2009 w-Tvis dafiqsirebulia mewyrul-gravitaciuli <strong>movlenebi</strong>T dazianebuli Tu<br />
mosalodneli gaaqtiurebis 53 aTasi ubani, romelTa riskis arealSi moqceulia<br />
2000-mde dasaxlebuli punqti da saavtomobilo gzebisa da milsadenebis 25-30 %-mde.<br />
4