Η ΑΛΛΕΡΓΙΚΗ ΡΙΝΙΤΙΔΑ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟ ΑΣΘΜΑ 165συνεχιστεί η κατάταξη της βαρύτητας σε «ήπια» και Η νέα έκδοση της ARIA ξεκίνησε το 2004. Αρκετά κεφάλαιαανασκοπήθηκαν εκτενώς με τη χρήση του μο-«μέτρια/σοβαρή»• Επιπλέον υπήρχαν κάποια κενά στη γνώση μας στο ντέλου ιατρικής δεδομένων του Shekele. Σχετιζόμενεςπρώτο κείμενο της ARIA τα οποία προσεγγίστηκαν δημοσιεύσεις σε ιατρικά περιοδικά αφορούσαν: τηνπρόσφατα και περιλαμβάνουν:τριτογενή πρόληψη της αλλεργίας, τη συμπληρωματικήκαι εναλλακτική ιατρική, τη φαρμακοθεραπεία και1. Κάποιες ειδικές απόψεις στην αντιμετώπιση, όπως ησυμπληρωματική και η εναλλακτική ιατρική. 16αντι-IgE θεραπεία, την ειδική ανοσοθεραπεία, τη σχέσηρινίτιδας και άσθματος και τους μηχανισμούς της ρινίτιδας.15–20 Δημιουργήθηκε στη συνέχεια η ανάγκη ενός2. Ο αθλητισμός και ρινίτιδα στους αθλητές. 17,273. Η ρινίτιδα και η σχέση της με το άσθμα στα παιδιά. 28–31 ολοκληρωμένου κειμένου που θα αναδείκνυε τις αλλη-Εικόνα 1. Αλγόριθμος αντιμετώπισης της αλλεργικής ρινίτιδας.
166 Ν.Γ. Παπαδόπουλος και συνλεπιδράσεις μεταξύ ανώτερων, κατώτερων αεραγωγώνπεριλαμβάνοντας την επιδημιολογία, τη διάγνωση,τους κοινούς παράγοντες κινδύνου, την αντιμετώπισηκαι την πρόληψη. Επιπλέον η αλλεργιολογική προσέγγισηθα έπρεπε να στοχεύσει και τις αναπτυσσόμενεςχώρες. 32,33 Η ανανεωμένη ARIA 2008 δημοσιεύτηκεπρόσφατα. 34Η βαθμονόμηση των δεδομένων και οι συστάσειςαντιμετώπισης της δεν χρησιμοποιεί ακόμη το σύστημαGRADE. 35,36 Αναμένεται ότι κάποιες από τις συστάσειςτης ARIA 2008 μπορεί να διαφέρουν όταν εφαρμοστείτο σύστημα GRADE.Πολλοί θεραπευτικοί χειρισμοί μελετήθηκαν στηνανανεωμένη ARIA 2008. 34 Ως προς τη φαρμακευτικήαντιμετώπιση, τα ενδορρινικά κορτικοστεροειδή αποτελούνθεραπεία πρώτης επιλογής για τη μέτρια/σοβαρήρινίτιδα και είναι επίσης αποτελεσματικά στα οφθαλμικάσυμπτώματα. 37,38 Τα Η1 αντιισταμινικά έχουν σημαντικήθέση στη θεραπεία για όλους τους ασθενείςκαι απεδείχθησαν αποτελεσματικά στην επίμονη ρινίτιδα.40,41 Οι ανταγωνιστές των λευκοτριενίων είναι σημαντικοίστους ασθενείς με ρινίτιδα και άσθμα. 42–44 Η τριτογενήςπρόληψη της αλλεργίας παραμένει αντικείμενοδιαφωνίας μιας και οι κλινικές μελέτες δεν δείχνουνσυχνά αποτελεσματικά τα μέτρα αποφυγής του αλλεργιογόνου.15 Η υπογλώσσια ανοσοθεραπεία αποδείχθηκεασφαλής και αποτελεσματική 45–48 αλλά οι κλινικέςμελέτες της έχουν ανάγκη ψηλότερης τυποποίησης. 49Ένας αλγόριθμος αντιμετώπισης της αλλεργικής ρινίτιδαςδίνεται (εικόνα 1) αν και υπάρχει συνεχής πρόοδοςστην κατανόηση των μηχανισμών της και νέες θεραπευτικέςπροσεγγίσεις ανακοινώνονται συνεχώς. 50Η μη αλλεργική ρινίτιδα είναι ακόμη αντικείμενο ευρείαςσυζήτησης 51 και εγείρει κάποια προβλήματα στηθεραπεία της. 52Μια άλλη σημαντική θέση της ARIA ήταν η μελέτητων συμπαρομαρτούντων παθολογικών καταστάσεωντης αλλεργικής ρινίτιδας και ιδιαίτερα του άσθματος.Επιδημιολογικές μελέτες έχουν σταθερά αποδείξει ότιτο άσθμα και η ρινίτιδα συνυπάρχουν συχνά στον ίδιοασθενή σε κάθε περιοχή του κόσμου. 53–56 Η μεγάλη πλειοψηφίατων ασθενών με άσθμα έχουν ρινίτιδα, αλλά οεπιπολασμός του άσθματος στους ασθενείς με ρινίτιδαχρειάζεται ακόμη μεγαλύτερη αποτίμηση. 57,58 Η θεραπείατης ρινίτιδας δεν φαίνεται να επιδρά σημαντικάστους κατώτερους αεραγωγούς, αλλά νεότερα δεδομέναπρος αυτή την κατεύθυνση, υποδηλώνουν την ανάγκημελετών με νέες μεθόδους. 59,60 Η ειδική ανοσοθεραπείαστους ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα εμφανίζει σαφώςπαρατεινόμενο αποτέλεσμα μετά την ολοκλήρωσήτης στην αποτροπή ανάπτυξης άσθματος. 61Η αντίληψη ασθενών και ιατρών για τη σχέση μεταξύρινίτιδας και άσθματος διαφέρει μεταξύ χωρών αλλάεμφανίζεται σαφώς ψηλότερη από την αναμενόμενη.62,63 Η γνώση αυτή ωστόσο δεν μεταφράζεται σε καθημερινήκλινική πρακτική αφού λίγοι γιατροί συγχορηγούνθεραπεία αντιμετώπισης ρινίτιδας και άσθματοςστον ίδιο ασθενήΟι οδηγίες της αρχικής ARIA συνεχίζουν να ισχύουν,και ιδιαίτερα, προτείνεται ότι, οι ασθενείς με αλλεργικήρινίτιδα, ιδιαίτερα όταν είναι επίμονη, πρέπει να αξιολογούνταιγια ύπαρξη άσθματος. Ασθενείς με άσθμαπρέπει να αξιολογούνται για ύπαρξη ρινίτιδας, και μιαστρατηγική συνδυασμένης αντιμετώπισης θα ήτανιδανική για τη θεραπεία της νόσου σε ανώτερους καικατώτερους αεραγωγούς με ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα.Στην Ελλάδα σε ενήλικες (20–65 ετών) το 1988, διαπιστώθηκεότι ο συνολικός επιπολασμός της χρόνιαςρινίτιδας ανέρχεται στο 18,4%. 64,65 Αναλυτικά, το 5,8%του πληθυσμού είχε εποχική αλλεργική ρινίτιδα, ενώ το4,3% είχε συνεχή (ολοετή) αλλεργική ρινίτιδα, με αποτέλεσμαη αλλεργική ρινίτιδα (εποχική και συνεχής) ναανέρχεται στο 10,1% του πληθυσμού που μελετήθηκε.Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η ρινίτιδα μη αλλεργικήςαιτιολογίας διαπιστώθηκε στο 8,3% των εξεταζομένων.64,65 Μετά την πάροδο 10 ετών (1998) από τηνπαραπάνω μελέτη, οι ίδιοι συγγραφείς, σε παρόμοιοπληθυσμό, διαπίστωσαν ότι ο επιπολασμός της εποχικήςαλλεργικής ρινίτιδας είχε ανέλθει στο εντυπωσιακόποσοστό 27,5%. 66 Σύμφωνα με αυτά τα δεδομένα, είναιεμφανές ότι σε μία δεκαετία αυξήθηκε δραματικά οεπιπολασμός της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας στουςενήλικες της χώρας μας. 64–66Από τις μελέτες της αεροβιολογίας 67–72 και τον έλεγχοτων ασθενών με εποχική αναπνευστική αλλεργία (ρινίτιδα- επιπεφυκίτιδα ή/και άσθμα), 72–75 προκύπτει ότι στηνΕλλάδα οι γύρεις οι οποίες ευθύνονται σε μεγάλο ποσοστόγια την πρόκληση εποχικής αλλεργικής ρινίτιδαςστους ενήλικες προέρχονται κυρίως από τα αγρωστώδη(Grasses), το περδικάκι (Parietaria) και την ελιά (Olive).Φαίνεται ότι στη χώρα μας η ανθοφορία των παραπάνωφυτών (αγρωστώδη, περδικάκι) και του δένδρου τηςελιάς, έχει ως αποτέλεσμα την παρουσία επαρκούς ποσότηταςγύρεων στην ατμόσφαιρα και την πρόκλησητων χαρακτηριστικών συμπτωμάτων εποχικής αναπνευστικήςαλλεργίας στους ευαισθητοποιημένους ασθενείς.Η χρονική αυτή περίοδος εξαρτάται, όπως είναι γνωστό,σε μεγάλο βαθμό από τις κλιματολογικές συνθήκες που