11.07.2015 Views

Revi 107 pare pu web.pmd - Lalit Mauritius

Revi 107 pare pu web.pmd - Lalit Mauritius

Revi 107 pare pu web.pmd - Lalit Mauritius

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

lezot pei, me anmemtan li bizinosi konsyan lefet ki burzwazitulezur dan so politik ekonomik lipe azir <strong>pu</strong> sulev enn seksyon klastravayer kont enn lot.Pu Marx burzwazi ena enn plankalkile <strong>pu</strong> inpoz so politik, <strong>pu</strong> afebliklas travayer, <strong>pu</strong> alimant lager antdiferan but dan klas travayer.Alor ena nesesite <strong>pu</strong> klas travayerinifye partu dan lemond, pa zis <strong>pu</strong>montre solidarite, me travayerbizin pran kont lefet ki burzwazitultan pe azir kont li, politikmanek osi ekonomikman.Marx dekrir larenn lalit politik libizin lalit de klas onivo nasyonal.Pu li lalit deklas, dan so form lienn lalit onivo nasyonal, me li panasyonal dan so konteni. Ena lalit<strong>pu</strong> amene kont burzwazinasyonal, kont so politik. Sapremye priorite. E dan sak pei,Marx ti explike, ena so Leta. Ekena enn sistem Leta onivointernasyonal. Anmemtan ki enaenn lalit <strong>pu</strong> amene dan sak peikont burzwazi nasyonal, bizin ennmuvman internasyonal <strong>pu</strong> kontresa sistem Leta la, ki la <strong>pu</strong> protez,defann ek konsolid reyn burzwazi.Samem apel li Leta burzwa, li la<strong>pu</strong> inpoz e propaz burzwazi solide, so plan.Premye Internasyonal ti ena ennrol inportan dan revolisyonLakominn an Frans an 1871. Enamanb Premye Internasyonal ki tisyez dan guvernman Lakominnde Pari. Depi avan, zot ti aktif danbann lagrev ki ti deklanse danplizir rezyon Lafrans. Plizir manbti arete e ti pas divan lakur. Alor,zot ti servi Lakur kuma enn tribinn<strong>pu</strong> popilariz zot lide an faver linitetravayer onivo internasyonal <strong>pu</strong>amenn lalit kont burzwazi.Malerezman, Premye Internasyonalpa finn dire lontan. Ti enabuku konfli intern, konfli sirtu antMarx ek Bakunin ki ti reprezantkuran anarsis. E PremyeInternasyonal pa ti dire dan lepokkot klas travayer ti sufer banndefet, oblize vinn lor defansivpandan enn tan.Parey kuma Premye Internasyonalalepok, dan LALIT zordinu pe servi politik de klas, ennpolitik <strong>pu</strong> ranforsi klas travayerdan so lalit tulezur kont explwatasyonek kont dominasyon klasburzwa e so Leta ki pe tini lio<strong>pu</strong>vwar. Anmemtan nu ena lyinar lorganizasyon politik dan lezotpei ki dan sa kuran internasyonalistla, ki pe devlop sapotansyel klas travayer e tuoprime <strong>pu</strong> chalenj sistemkapitalist internasyonal.Industrial Workers of theWorldEnn lot lekzanp lorganizasyon klastravayer onivo internasyonal, seIndustrial Workers of the World(IWW), ki ti kree an 1905 danChicago, Lamerik. IWW ti regrupmilitan sosyalist, anarsist,sindikalist radikal. Li ti ena ennpolitik <strong>pu</strong> inifye travayer kumaenn klas, e ki viz <strong>pu</strong> aboli sistemtravay <strong>pu</strong> enn lapey. Dan preambilso Konstitisyon li dir “Penananye an komin ant klastravayer ek klas patron. <strong>Lalit</strong>ant sa 2 klas la bizin kontiyne.E travayer lemond bizinorganize kuma enn klas <strong>pu</strong>pran posesyon mwayin prodiksyon,<strong>pu</strong> aboli sistem travay <strong>pu</strong>enn lapey e viv an armoni arbul later. Li misyon istorik klastravayer <strong>pu</strong> fini ar sistemkapitalis.”IWW pa ti zis ankre danLamerik, li ti osi ena brans danLostrali, Kanada, Lairland, danLangleter. Li ti fer fas represyonferos dan Lamerik depi Leta, depizom arme par patron (espes taperpeye), e osi latak depi media.IWW byin koni osi parksi dan soran finn ena revolisyoner byinpopiler kuma Big Bill Haywood,Mary Jones, Lucy Parsons. Tiena osi Joe Hill (ena enn fim lorso lavi par Bo Widerberg) ki ti peservi sante, poem <strong>pu</strong> mobiliztravayer. Nu truve ki deza an1905, klas travayer dan Lamerikatraver IWW, ti devlop sa vizyoninternasyonalist la, sa politik deklas <strong>pu</strong> konbat sistem kapitalistinternasyonal.Sa travay <strong>pu</strong> konstrir bannlorganizasyon <strong>pu</strong> propaz28internasyonalism parmi travayer,<strong>pu</strong> konbat sistem kapitalistinternasyonal finn kontiyne.Lezot InternasyonalAn 1889 Dezyem Internasyonalpran nesans dan Paris. DezyemInternasyonal ti regrup sirtusindika ek parti politik e parmi sofondater ti ena Lenin ek RosaLuxemburg. Kan kriz ekonomikeklate dan bann lane 1900, zot tifer lapel zot manb <strong>pu</strong> mobiliztravayer dan Lerop <strong>pu</strong> reziste e<strong>pu</strong> prepar revolisyon onivointernasyonal. Me DezyemInternasyonal li osi ti sibir bannkasir sirtu kan ariv Premye GerMondyal kan alinteryer enadiferan pozisyon lor size lagerinperyalist. Sertin manb ti enaenn pozisyon nasyonalist, kumaKautsky ek Bernstein, ki ti pe ristravayer <strong>pu</strong> rant dan lager deryerzot patri. Dezyem Internasyonalli osi finn eklate, e apre lager lifinn rekonstrir su enn lot nom,“Socialist International” ki finnfinalman ariv regrup bann partiburzwa, dan lekel Parti TravayisMoris ankor manb.An 1919, zis apre RevolisyonRis, Lenin, Trotsky ek Zinovievmet dibut Trwazyem Internasyonal.Ladan, ti ena enn kurananfaver konsolidasyon LetaSovyetik, anfaver “sosyalism danenn sel pei” reprezante par Stalinek enn kuran koni kuma lopozisyondegos reprezante parTrotsky ki ti truv nesesite <strong>pu</strong>amenn lalit de klas partu lor bullater, <strong>pu</strong> donn kudme <strong>pu</strong> amennrevolisyon partu. Trotsky so laliynti sibir enn defet dan enn Kongrean 1926 e so lane apre li ti expilsedepi Trwazyem Internasyonal.Dan URSS anmemtan, klastravayer sibir defet su Lenin, kiinstal enn diktater lor latet klastravayer.Lerla, Trotsky met dibutKatriem Internasyonal an 1938,dan enn kongre dan Paris. Sekikarakteriz 4yem Internasyonel,seki so travay ti repoz lor konsepProgram Tranzisyonel ki Trotskyti develope. Enn program ki pran

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!