11.07.2015 Views

Revi 107 pare pu web.pmd - Lalit Mauritius

Revi 107 pare pu web.pmd - Lalit Mauritius

Revi 107 pare pu web.pmd - Lalit Mauritius

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

FORUM LOR DIEGO GARCIA DAN LAREYNIONTi ena enn Konferans OlivierBancoult, le 2 Oktob 7-er aswardan Ancien Hôtel de Ville, StDenis, Larenyon. Enn reprezantanMinisipalite ti plas konferansdan kad Zurne Non-vyolans, lerlafinn ena 6 madam Chagosyen finndans sega.Fim Paradis InoubliableApresa finn pas enn fim, apelChagos Paradis Inoubliable,realize par O. Bancoult aveksutyen Minisipalite Le Port.Dapre nom bann dimunn lorzenerik, tu laspe teknik finn ferdan Larenyon. Pu gayn enn lidefim la, li servi inikman foto ek filmturne an 2006 letan Chagosyenfinn fer zot “pelrinaz”. Li kumansek fini dan larad Porlwi. Enalamizik komersyal popiler lorChagos debutanbut, ek narasyonfer par Olivier Bancoult kikomant bann zimaz an kreolmorisyen. Samem ki form sostriktir.Lanfaz lor laspe relizyeOlivier Bancoult, kan li pekomante, met buku lanfaz lorlaspe relizye zot vwayaz: prezansMonper, lapriyer, kantik, netwayazLegliz anrwinn, duler dimunnki retruv Legliz kot zot finn batizeuswa fer premye komyon uswamarye. Lamizik arete zis <strong>pu</strong> tanndimunn zet lekor anba ek plore.Ena 2 lezot but fim kot lamizikteyn : kan enn madam zet lekorlor tom, enn lot lor monima ek nutann zot priye: “Ayo Bondye, ferki Olivye gayn kuraz kontiyn lit<strong>pu</strong> nu!” Avan-dernye zimaz seOlivier suriyan lor enn laplaz, ekdernye se enn foto laplaz paradizyak.Apre fim, Olivier Bancoult finnkumanse par rann omaz MahatmaGandhi, Martin Luther Kingek Nelson Mandela, ek fer enndiskur ki li, li pronn lape. Apre lifinn resit listwar Chagosyen depi1968. Li met delavan, avek rezon,ki se instalasyon militer ki alabazzot kalver. Li osi met lanfaz lorlefet ki Chagosyen bann “sacrifiésde l’Indépendance”, setadir kiserten politisyen Morisyen ti peanvi Lindepandans atupri ek finnaksepte sakrifye Chagosyen.Politisyen Moris pa finn vinn rannzot kont kondisyon lavi laba.Dayer Guvernman Moris zamepa finn akord zot drwa vote, zamepa finn konsider zot, li finn dir.Enn fraz kle dan so diskur ti:“Bizin rann Chagos bannChagosyen kuma bizin rannLarenyon bann Renyone.”Kont baz militerLi osi dir li intolerab ki zot pei natalservi kuma enn baz militer ki,anplisdesa, servi <strong>pu</strong> al tuy banninosan dan Afghanistan, ubyenservi kuma landrwa <strong>pu</strong> ferrenndering.Li finn denons Park Marin kifinn servi <strong>pu</strong> amadwe bannekolozis me ki finn denonse grasaWikileaks. Dernye pwen sete <strong>pu</strong>anons zot nuvo ka <strong>pu</strong> “Krim kontlimanite” ki zot <strong>pu</strong> al loze.Apre so lintervansyon, ti enakestyon. Mo finn poz kestyon:“Nu fek truve ki GuvernmanMoris pe refiz Greenpeace lantredan larad akoz zisteman zotsutyen <strong>pu</strong> Park Marin alor ki enaenn baz militer dan Chagos. Lorsa pwen militer la ek kumaKonferans dan kad Non-vyolans,eski GRC zot opoz zot a bazmiliter ki alabaz tu sa sufrans ekankor pe koz sufrans? Mo pe dirsa parski mo finn tann dir kikapav <strong>pu</strong> les Chagosyen returnlor lezot lil ek gard baz militer lorDiego.”Olivier finn kumans par reponnapropo Greenpeace, <strong>pu</strong> dir ki letanzot ti pran pozisyon lor ParkMarin, “on leur a écrit” ek ki zot38finn reponn ki fode gard an-tetsor Chagosyen. Moris pe sirtukont Greenpeace <strong>pu</strong> SeafoodHub, ek sa GRC pa anvi rantladan. Konsernan retur, si zamezot gayn enn parti bann zil zot pa<strong>pu</strong> dir NON, li dir. Me zot <strong>pu</strong>kontiyn lite <strong>pu</strong> regayn Chagos anantyeparski zot definitivman kontbaz militer.Suverennte Moris?Linpresyon zeneral ki resorti sekili pa konsider li Morisyen meChagosyen, ek pa truv lezitimiteMoris <strong>pu</strong> lager <strong>pu</strong> Chagos nonpli.Me, li definitivman kont baz.Kan li ansam ar reprezantanGuvernman Moris, so diskur pa<strong>pare</strong>y.Georges Gauvin, prezidanComite Solidarite Chagos(Larenyon) finn intervenir depilasal <strong>pu</strong> dir ki seki extra-ordinerseki Chagosyen, Renyone ekMaore ena enn pwen-komin: zotbann Eropyen de l’Océan Indien.Zot ena posibilité <strong>pu</strong> al partu danLerop san visa. Olivier Bancoultfinn reponn ki se pa zot nasyonaliteBritanik ki konte <strong>pu</strong> zot.Prezans GrupmanIndepandantis5 dimunn dan lasal ti vinn lor nomGrupman Indepandantis Reyone:zot dir ki li mem konba antiinperyaliski zot pe mene. Finnremet zot drapo Larenyon (ruzver-zonnorizontal ek enn ti zetwaldan ruz) ek enn zot zurnal http://www.lorenione.info/ ki sutenirlalit GRC depi 2000.So Zedi answit, ti ena enn lotkonferans dan Liniversite Larenyonlor tem “Histoire etactualités de la base militaire deDiego Garcia”ek organize parprofeser Georges Gauvin.Jean Yves Dick

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!