24.04.2016 Views

vittime

sKDxVnOP

sKDxVnOP

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

14<br />

&<br />

GALLURA ANGLONA<br />

Anno XXIV<br />

n. 3<br />

29 marzo<br />

2016<br />

s’iscravamentu<br />

ISCRAVAMENTU IN SARDU - Creja ‘e Santu Paule, in Olbia<br />

Chenapura Santa, 25 martu 2016<br />

Unu salutu ‘e coro a tottus sos chi sezis in<br />

custa creja, istasero, pro ammentare sa<br />

passione, sa morte e s’iscravamentu de<br />

Zesù Gristu.<br />

Occ’annu bos aeddo in sardu e no in italianu.<br />

L’hat cherfitu don Gianni, chi m’hat precatu<br />

d’esserepo ieo su primu a comintzare. Lu ringratzio<br />

meta pro custu. A su comintzu no ippo<br />

sicuru, ma pustis mi so lassatu cumbinchere<br />

ch’in meta piaghere. E custu, non c’haio carchi<br />

riserva supra de sa la limba sarda in creja, anzis<br />

ne so unu cumbintu istimatore, ma solu ca non<br />

so abituatu a preicare in sardu.<br />

Infattis est sa prima via chi lu aco.<br />

Pro custu m’azis a iscusare si su sardu meu no<br />

est perfettu e si bos aeddo in su sardu chi appo<br />

semper aeddatu dae minore in sa idda mea,<br />

ch’est Luvula. Est s’unicu chi mi cunsentit d’esprimer<br />

menzus chi poto su pessamentu meu.<br />

E lu acco chin veru coro ca so’ cumbintu chi in<br />

carchi manera su sardu depat essere usatu vinzas<br />

in creja, in su modu e canno sa Creja lu permittit.<br />

E so’ cuntentu de aberrer sa janna a cust’usantzia.<br />

Bi provo, isperande de bi resessire.<br />

Intramus como chin animu dispostu in su misteriu<br />

profundu de custa Chenapura Santa: s’arcanu<br />

de su Izu ‘e Deus, Deus iss’e tottu, attu<br />

omine, chi dat sa vita sua pro amore de tottus<br />

sos omines, de donzunu ‘e nois. Sa ruche est sa<br />

morte prus crudele e dolorosa chi bi potet aere,<br />

una morte riservata a sos prus delinquentes<br />

de sos omines, sa morte prus irgonzosa. “Nissunu<br />

- at natu una via Zesù Gristu – cheret prus<br />

vene a unu frate, a un amicu, de chie pro s’amicu<br />

e’ su frate dat sa vita sua!”<br />

Custa, duncas, sa rejone e su coro de s’arcanu<br />

chi oje ammentamus: S’AMORE ‘E ZESU’ GRI-<br />

STU PRO NOIS!<br />

Un’argumentu, custu, ch’est su coro, sa vena de<br />

su credinzu nostru, de su Vanzelu e de sa sarvesa<br />

nostra.<br />

Un argumentu chi su Papa ha cherfitu proponnere<br />

occ’annu pro su jubileu istraordinariu de<br />

“sa Misericordia”.<br />

Sa Pasca de occ’annu, duncas, et custu ritu de<br />

s’Iscravamentu los cherimus celebrare chin sos<br />

ocros e chin su coro dinnantis a custa veritate<br />

chi nos dat cossolu e isperantzia.<br />

E no est un unu misteriu inventatu dae sos omines,<br />

no est una vantasia… Est un’istoria vera!<br />

Su ch’istasera e in tottu custa Chita Santa ammentamus<br />

e celebramus est capitatu abberu!<br />

Sa cundenna ‘e Zesusu, sos corfos de vrusta, sa<br />

corona de ispina, sos craos c’ana trapassatu sa<br />

carre via de su Segnore son tottu veros.<br />

A distantzia de duamizza annos nois sichimus<br />

a nos dimannare: ma proite?<br />

Proite su Segnore hat fattu custu? Proite s‘est<br />

cherfitu abbassare goi in bassu? Non b’aiat atteros<br />

modos e maneras pro nos sarvare? Isse it<br />

Deus, soveranu e poderosu! Potiat ischirriare<br />

milli atteras maneras. Proite?<br />

Credo chi su motivu siat fatzile: achennesi omine,<br />

su Izzu ‘e Deus s’ata abbrazzatu tottu de s’umanitate,<br />

hat cherfitu chi nois l’aeremus intesu<br />

accurzu, hat cherfitu isperimentare donzi sentimentu<br />

e colare donzi esperientzia umana, vinzas<br />

sa prus crudele e umiliante, s’est cherfitu garrigare<br />

in palas suas donzi pesus umanu, achennenos<br />

videre in pedde sua chi isse nos cumprennet<br />

canno suffrimus, canno semus in peleas<br />

mannas e minores. Ca l’hat provatu isse ’e tottu!<br />

Amicos e frates meos, istasero in sa Via Crucis e<br />

in s’Iscravamentu, comente in tottu sa Chita Santa,<br />

nois non semus ispettatores indifferentes de<br />

vronte a s’arcanu chi ammentamus e celebramus.<br />

Semus attores protagonistas. In su chi capitat a<br />

Zesù Gristu bi semus nois puru in intro. Su chi<br />

Isse hat fattu e suffritu est pro tottus sos omines,<br />

est pro nois, pro donzunu ‘e nois! Est unu<br />

misteriu pro nois, un arcanu chi nos appartenet<br />

e de cust’arcanu amus bisonzu!<br />

Duncas, bos preco: lassatebos, anzis, totu cantos<br />

nos devimus lassare interrogare, nos devimus<br />

lassare ponner in mesu, piccare a manu tenta<br />

dae su Segnore, pro cumprennere ite Isse nos<br />

cheret narrere, ite nos cheret dare, pro nos lassare<br />

imbolicare dae su letholu de s’amore suo!<br />

Leghende su Vanzelu, cantas vias vidimus Zesusu<br />

chi accurtziat sos poveros, sos malaidos,<br />

sos bisonzosos.<br />

A cantos tzecos hat torratu sa vista, cantos thoppos<br />

hat fattu caminare, cantos lebbrosos hat sanatu,<br />

cantos peccatores hat perdonatu! Non<br />

s’est mai lassatu conditzionare (irviare) dae sa<br />

mentalitate tzeca de sos omines e dae su naronzu<br />

de sa zente: est intratu e hat mannicatu<br />

in domo de sos peccatores, hat datu a mannicare<br />

a 5 miza pessones chi l’annaiana in fattu,<br />

hat accurziatu e perdonatu sas prostituitas, at<br />

torratu a bita sos mortos. Non b’at appitu conditziones<br />

umanas de dolore e de sufferentzia in<br />

umbe non siat intratu chin paraulas e vainas de<br />

cunfortu e de isperantzia.<br />

Si Zesusu tottu custu hat fattu in terra, si sa passione<br />

e sa morte sono su disvelamentu de sa<br />

misericordia sua, l’hat fattu pro nois e solu pro<br />

nois: pro nos dare sa possibilitate de intrare in<br />

s’oceanu immensu de s’amore suo, pro esseremus<br />

nutritos e thathatos de sa misericordia sua,<br />

ma vintzas pro nos imparare chi nois puru devimus<br />

fachere su mantessi, nois puru devimus<br />

perdonare, nois puru devimus cherrer vene a<br />

su prossimu.<br />

“Devites essere misericordiosos coment’est misericordiosu<br />

su Babbu ostru Divinu” nos hat natu Zesù<br />

Gristu. In su Babbu nostru precamus donzi<br />

die: “Perdona a nois sos peccados nostros comente<br />

nois ateros perdonamus sos inimigos nostros”.<br />

Su Vanzelu de Santu Matheu nos narat chi Zesusu<br />

prima de sa Passione sua in su Monte ‘e<br />

sas Olias ha precatu chin sas paraulas de su salmu<br />

136. Salmu e paraulas chi vintzas nois precamus:<br />

“Eterna est sa misericordia sua”.<br />

Chin custas paraulas Zesusu, preparannesi a sa<br />

passione e a sa morte, ponet s’umanitate sua in<br />

manos de su Babbu Divinu misericordiosu e ne<br />

cantat sa grandesa. Poi, pacos momentos prima<br />

de ispirare in supra e’ sa ruche narat: “Perdona,<br />

o Babbu, a sos chi m’ana cundennatu innoztente,<br />

ca non ischini mancu su chi achene”.<br />

S’urtima paraula, duncas, est paraula de perdonu,<br />

de dolu, de amore, de misericordia.<br />

Cale impreu pro nois!<br />

No est possibile chi cust’impreu nos lasset indifferentes,<br />

chi non cumbincat a nois puru a<br />

perdonare comente isse hat perdonatu, a cherrer<br />

vene a frates, amicos, connoschentes, omines<br />

de accurtzu e de lontanu, ma vinzas a chie<br />

nos at offesu, a chie nos hat inzugliatu, a chie<br />

nos cheret male.<br />

Custa, amicos e frates caros, est sa differentzia tra<br />

unu cristianu e unu chi non bi credet: sa vortza<br />

de perdonare, de semenare pache e cuncordia,<br />

de vraicare una sotzietate prena de amistade e<br />

de bonu cherrer, inumbe s’unu azuat a s’ateru e<br />

chie at de prus non zirat sa cara a s’ater’ala canno<br />

videt unu poveru, unu chi hat bisonzu.<br />

Si nos ziramus intunnu, si leghimus sos giornales,<br />

si abaitamus sa televisione vidimus solu<br />

zente briande, solu malu achere e gherras, vidimus<br />

su maritu chi occhiet sa muzere, sa mama<br />

chi occhiet su izu, su izu chi occhiet su babbu<br />

e sa mama. Ma non bastat. Vidimus zente chi<br />

occhiet in lumene ‘e Deus, e chin su lumen de<br />

Deus in bucca isconcat omines, eminas e pitzinnos<br />

innotzentes…<br />

Restamus chene paraula, istentamus a credere<br />

chi custas cosas potan sutzedere abberu. Eppuru<br />

sutzedini! E comente! Est sa crudele veritate<br />

de donzi tempus e puru de su tempus nostru!<br />

Ma propiu pro custu Zesù Gristu s’est fattu omine,<br />

pro custu est mortu in sa ruche: pro nos imparare<br />

s’amore, sa pache, su perdonu, pro sanare<br />

e cumbertire su coro malaidu e malintragnatu<br />

de s’omine. Pro chi s’omine non restet<br />

prejoneri de s’egoismu, de su malu pessamentu<br />

e de su malu achere.<br />

Abbaitamus como sa Ruche, abbaitamus su<br />

Crutzifissu.<br />

Cussa Ruche pro nois no est prus signale de<br />

morte, de cundenna, de iscunfitta. Est imbetzes<br />

signale de vita, de luche, de isperantzia, de<br />

cunfortu.<br />

Si semus ruttos Isse nos azuat a nos arriccare, si<br />

semus in affannu e in pelea isse nos cossolat, si<br />

semus disanimatos nos cunfortat, si amus peccatu<br />

nos perdonat. Su Papa metas vias non at<br />

ammentatu: “Deus non s’istraccat mai de nos<br />

perdonare. Simmai semus nois chi nos istraccamus<br />

de li petire perdonu”.<br />

Dae sa Ruche venit sa Luche!<br />

Lassemonnos abbratzare e accumpanzare dae<br />

custa Luche.!<br />

In pedes de sa Ruche b’est sa Mama ‘e Zesusu<br />

e Mama nostra, Maria Santissima, Mama ‘e dolores<br />

ma vintzas Mama de isperantzia. Issa, chi<br />

sett’ispadas de dolore l’han trapassatu su coro,<br />

nos azuet a nos garrigare in palas nostras sas<br />

ruches de donzi die.<br />

Accurzu a Maria bi sono sas feminas chi semper<br />

sono istatas accurzu a Zesusu e l’han semper<br />

assìstitu e ascurtatu chin devotzione manna,<br />

Maria de Cleofa e Maria de Magdala.<br />

Bi son puru sos atteros dissipulos chi, perditu<br />

su timinzu chi los aiata aggantzatos mentras chi<br />

Zesusu it protzessatu, si achen corazzu e, mancari<br />

sian galu prenos de dubbios e de dimannas<br />

chene risposta, cheren istare accurzu a su Mastru<br />

issoro in su momentu de s’urtimu respiru<br />

suo in custa terra.<br />

Sono sas tres de vortaidie. Su Segnore chind’unu<br />

lamentu narat: “So sititu”. Sos sordatos romanos<br />

chind’una lantza l’accurtziana a lavras<br />

un pacu ‘e bambache chin achetu. E derettu incurvanne<br />

sa cara a terra e nanne “Tottu est cumpritu!”,<br />

ispìrata.<br />

Comente amus fattu cust’ortaidie in sa liturgia<br />

de sa Chenapura Santa, istamus assamuta unu<br />

mamentu e precamus intro ‘e coro nostru.<br />

(……)<br />

Como est arrivatu su momentu de dare una digna<br />

sepultura a Su Segnore, in sa tumba chi<br />

animas vonas l’han preparatu.<br />

In pedes de sa ruche b’est Zoseppe de Arimatea<br />

unu de sos dissipulos de Zesusu. Est su mere<br />

de unu cunzatu, accurtzu a su Calvariu,<br />

inumbe b’at una tumba buita iscavata in sa rocca,<br />

mai usata prima. In cussa tumba interrana<br />

su Segnore.<br />

Paris chin Zoseppe de Arimatea b’est vintzas<br />

Nicodemo, un ateru dissipulu de su Segnore,<br />

omine justu et de vonu coro.<br />

Zoseppe e Nicodemo, azuatos da ateros dissipulos,<br />

omines et feminas, achene cust’opera<br />

vona de ch’ acchirrare su corpus de Zesusu dae<br />

sa Ruche e de che l’interrare.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!