12.07.2015 Views

In libros Aristotelis de caelo paraphrasis hebraice et latine

In libros Aristotelis de caelo paraphrasis hebraice et latine

In libros Aristotelis de caelo paraphrasis hebraice et latine

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

:00lo!CJ)•^^- CD


i^y^vINCOMMENTAEIAARISTOTELEMG R A E C AphiEDITA CONSILIOET AUCTORITATEV-6ACADEMFAE LITTERARUM REGIAE BORUSSICAEVOLUMINIS VPARS IV THEMISTll IN LIBROS ARISTOTELIS DE CAELOBEROLINITYPIS ET IMPENSIS GEORGII REIMERlMCMII


THEMISTIIIN LTBROS ARISTOTELISDE CAELOPARAPHRASISHEBRAICE ET LATINECONSlLlf) KT AUCTORITATEACADEMIAE LITTERARDM REGIAE BORDSSICAEEIJIOITSAMUEL LANDAUERBEROLINITYPIS ET IMPKNSIS GEORGII REIMERIMCMII


PRAEFATIOParaphrasis, qua Themistius Aiistotelis De <strong>caelo</strong> <strong>libros</strong> illustravit,adhibita est olini a loanne Philopono <strong>et</strong> Simplicio '), commenioratur iinuseius liber <strong>et</strong>iam iu anonyrao uuper edito^). sed periit g-raecus eiustextiis, servata est sola hebraica versio, quam ex arabico textii^) cou.fecit Zerahjah b. Isak b. Schealtiel ha-Sefardi a. 1284. cuius duocodicesmihi innotuerunt:LoNDiNENSis ludaici CoUegii codicum liebraicorum*) 42, membra- aneus, fol. 52v— 108r, scriptura quae Hispanorum Rabbiuorum diciturconscriptus, finitus 1. Siwan 5184 i. e. a. d. Ill Cal. Apriles 1424. textum,qui huius editiouis fundamentum est, meum in usum I. Spiro <strong>de</strong>scripsit,quod munus quam diligeuter exsecutus sit, in<strong>de</strong> appar<strong>et</strong>, quod ex collationepaginarum 130,9 — 145,9, quam libenter precibus meis obsecutuslos. HoEOviTz iustituit, perpauca mutauda eraut.Casanateksis Romauus hebraicorum codicum 148, membr., fol. b1—88. librarius scriptura v<strong>et</strong>ere cursiva Italorum usus est <strong>et</strong> pagiuas46 versibus implevit. contulit codicem cum exemplari LoudinensiG. Sacerdote^), vir clarissimus.n V. Comm. VII p. 770.^) Comm. Ill 1 p, XVIII 8 £t? tci -spi o'jpotvoo at; [xi\ to £v BejAia-iov.^) <strong>de</strong> versionibus arabicis hoc refert Fihrist liber Mohammedis Isaaci f. p. •250,30sec. A. Miiller Griech. Philos. i. d. arab. Oberl. p. 18, ubi <strong>de</strong> <strong>Aristotelis</strong> libris <strong>de</strong> <strong>caelo</strong>agitur: „Von Themislios aber isl ein Commentar zu <strong>de</strong>m yanzen Btiche da, wdchen Jahjdibn Adi iibers<strong>et</strong>zt o<strong>de</strong>r verhesserl hat."1886 p. 17.*) V. Ad. Neubauer, Calal. of the Hebr. Mss. in the Jews' College^ London, Oxford^) V. (_T, Sacerdote, (Jalaloglii <strong>de</strong>i cod. orient, di alcune Bibl, d' Italia, I'asc. VI,Firenz€ 1897 p. ^%2.


^,PHAEFATIOh cum codice a tarn avta familiaiitate couiuuctus est, ut non multanova e collatioue eius didicerim. uter(iue autem proi)ria boua hab<strong>et</strong>.nam ut h hab<strong>et</strong> nonnuUos versus in a omissos, ita toti<strong>de</strong>m fere versussolus a tradit, quos per neglegentiam h pra<strong>et</strong>eriit. (juod autem <strong>de</strong>ratione, quae inter a <strong>et</strong> b intereedit, dixi, in<strong>de</strong> eonfirmatur, ([uod p. 15,13_19^ 16 huius editionis (fol. 57v med. — 59r inf. codicis a) ean<strong>de</strong>mpartium quarundam permutationem exhibeut, quae inversis foliis communisarch<strong>et</strong>ypi nata est. hie enim est codicum ordo:b p. 16,6—17,10 ]d6 — 1\T = 41V, versusa p. 15,3—16,6 Dm:nD — C^i:'^ = 41 versusd p. 18,13—19,16 ibx — nvsun^ = 40V, versusc p. 17,11—18,13 nD:i — nrnD.1 = 41 versus•)cum igitur verus ordo sit a b c d, duo folia inversa esse vi<strong>de</strong>ntur. minorenim versuum numerus vi<strong>de</strong>tur, quam ut quattuor folia inter se permutatastatuas.Opportune accidit, quod in interpr<strong>et</strong>ando textu niti poteram versioneantiquiore. Moses enim Alatino medicus, dum Perusiae litterisoperam dat, in Themistii ' o<strong>et</strong>ustissimum codicem^ ') incidit. quem pertempora subsiciva, dum artem <strong>et</strong> discit <strong>et</strong> exerc<strong>et</strong>, <strong>latine</strong> interpr<strong>et</strong>atusest <strong>et</strong> quinque anuis in eo opere consumptis, diutino morbo irapeditustan<strong>de</strong>m a. 1573 ad tinem pervenit. Eltas Nolanus medicus ludaeusmaiorem versiouis partem legit <strong>et</strong> saepius eraendavit. publici iuris haecversio facta est Ven<strong>et</strong>iis apud Simonem Galignanum <strong>de</strong> Karera a. 1574. —Alatini co<strong>de</strong>x vacabat vitio illo ex inversione foliorum orto. nequeenim Alatinns is erat, qui verum ordinem suopte ingenio restituiss<strong>et</strong>, sitantam perturbationem in codice inveniss<strong>et</strong>. c<strong>et</strong>erum eius co<strong>de</strong>x nonmultum disce<strong>de</strong>re vi<strong>de</strong>tur a nostris codicibus a b. nam quae Alatinnsplura hab<strong>et</strong>, magnam partem ipse addidit, <strong>et</strong> coniectura eum aberrassein ad<strong>de</strong>ndo pat<strong>et</strong>, velut p. 20,14. 23,3. 33,5. 54,28. 183,17. 209,20. 211,14. 218,38. 39 <strong>et</strong>c. sed cum eas<strong>de</strong>m hab<strong>et</strong> lacunas atque a b (v. 12,27.23,20. 26,4. 47,17. 79,36. 87,18 <strong>et</strong>c.), turn quod ad p. 96,22 schedam velduas schedas periisse adnotavi, hoc quoque vitium cum a b communehab<strong>et</strong>.<strong>et</strong> quod <strong>Aristotelis</strong> verba p.310b 1 — 15, quae suo loco neglecta sunt,p. 225 post c. 3 (p. 311^14) tractantur, dubito an ex perturbato codicumordine explicare liceat; immo ipse 'J'hemistius sic materiam digessisse^) cf. Addit. I p. XII. c<strong>et</strong>erum <strong>et</strong>iamsi co<strong>de</strong>x ah ipso iuterpr<strong>et</strong>e Hebraeo scriptusei praesto css<strong>et</strong>, non plus annoiuna 284 turn erat.


PRAEFATIOVIIvi<strong>de</strong>tur. (iiiid, quod lacuiui p. "213,01 punctis .•. sig'uiiicata, quae unavoce ''ratio' expl<strong>et</strong>ur, tribus testibus communis est? ii<strong>de</strong>m cousentiuntplus viginti locis, quibus negatio <strong>de</strong>est, item multis locis, quibus ea<strong>de</strong>mperpevam addita est. raagni <strong>et</strong>iam momenti est, ([uod omues liabenteas<strong>de</strong>m litterarum pevmutationes ex scphardico litteraturae geuere oriundas,velut <strong>et</strong> "i 3, n <strong>et</strong> D., D <strong>et</strong> n, ea<strong>de</strong>m vitia inepta, velut mi {spiritus)pro inn [latitudo p. 158,17 hebr.), ]'*ixn (terra) pro t^'t


vinI'RAKFAT[0(lucitur. haec omnia suis locis diligeutcr adnotavi, (luo (aeilius textuiadhiberi possent; raro autem habebam, quod versioncm hebiaicam histestimoniis usus corngerem vel confirmarem. ])ra<strong>et</strong>er spem veio accidit,(|uod Averroes saepissime nou ipsa verba Themistii, sed seuteutiam nequesatis accurate <strong>et</strong> nimis compeudiose relatam proponit. scilic<strong>et</strong> mavultsue arbitrio proce<strong>de</strong>re, aliam eamque, nisi fallor, Tliemistio rectidrem<strong>Aristotelis</strong> interpr<strong>et</strong>ationem proferre; ueque <strong>de</strong>sunt loci quibusThemistium i<strong>de</strong>e uomin<strong>et</strong>, ut refellat. in paraphrasi autem interdumThemistii vestigia legere vi<strong>de</strong>tur, cum nominare eum necesse non babeat.Averroes autem quod suo potius arbitrio quam ])riorum auctoritaticonti<strong>de</strong>re sol<strong>et</strong>, ipsi Tliemistio ali(|UO modo comparari potest, qui (jui<strong>de</strong>msaepe animum inducit Platonem ab Aristotele impugnatum <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>re,sed tanto saepe <strong>de</strong>fen<strong>de</strong>ndi ardore abripitur, ut ipsius Platonis verba accurateproferre neglegat; v. e. gr., quomodo p. 212,16 ss. Platonis <strong>de</strong>levi <strong>et</strong> gravi doctrinam <strong>de</strong>fendat. in his autem ipsis, quibus litemquaerit, partibus — abundat autem eis liber — , non semper mihi contigit,ut corruptum textum emendarem. solent euim libri male traditi,quo liberius vagatur auctor, eo pluribus vitiis laborare.Restat, ut dicam (|uid valeat versio ex arabica lingua facta, hocmeo mihi iure vi<strong>de</strong>or conten<strong>de</strong>re, nisi textus <strong>Aristotelis</strong> <strong>et</strong> Simplicii commentariumnobis servata essent, Themistii paraphrasim iutellegi nou potuisse.quae intellegendi difficultas non tam copia lacunarum — plusenim triginta sunt — <strong>et</strong> mendorum paratur, quamvis difficile reddanteditoris munus, quam ipsius interpr<strong>et</strong>is inscitia. cuius haec exempla sint,quod saepe non distinguit moceri <strong>et</strong> mooere (yji <strong>et</strong> >yi:n"'), efjiceve <strong>et</strong>fjjici (a^rp <strong>et</strong> rL''''nr!"|), oictipsiov <strong>et</strong> oiatpsTixov. arabicorum uominum genusin hebraicas voces transfert, ut rc >2.u i:\VM2 "it)"' "inz "i»* 1?2N?.} ""lymrn Q^jSj^) ^:OTi <strong>et</strong> alia feminini generis habeat. quod saepe invenitur\S' pro c:^.:vS vel '^nx (arab. .xt), compendium N prave intellectum causaerroris esse potest'), laudabile vi<strong>de</strong>atur, quod Arabem secutus saepe"•r i. q. arab. ^ apodosis signilicaudae causa ponit; sed huius particulaevicem gerit <strong>et</strong>iam i, ut saepissime dubium sit, utrum coniunctioue ^ct'utendura an apodosis statuenda sit. sol<strong>et</strong> miro modo confun<strong>de</strong>re genera<strong>et</strong> numeros pronominum suffixorum <strong>et</strong> separatorum '), verbi tertiam per-') similiter nunc explico p. 106,2l' hebr. mirum illutl i-lf'::^^/"! ijti*'? = ['pyJlL'?2) imprimis falso ponit "I'^x P'o PNT


PRAEFATIOixsonam siiigiilarem <strong>et</strong> pliiralem; (lua in couiiisione saepissime coniecturaadhibenda erat. talibus in rebus, quamquam interdum arabica construendilatione iu erroies iuducitur, tameu iiou raro iuscitia mera pueriliter erlautisaguoscitur. ut e multis exemplis unum afferam, p. 236,5 lat., ubi<strong>de</strong> igne agitur, cuius nomina in linguis semiticis fere feminini generissunt, legitur: siqiiulem aeri eminenl, quoniaiii versus aerem viocenlur pereumque pcrtrameunt. <strong>et</strong> i)Otest fieri, ut tales commutatioues, si difficiliusagnoscuutur, legeutes a vero seusu avocent at([ue a<strong>de</strong>o in gravissimoserrores inducaut. (piod ipsum quoque uuo exemplo, cum permultapraesto sint, illustr<strong>et</strong>ur. p. 3r2'^23 (Arist.) Themistius variani lectionemab Alexandre allatam secutus -sr>ots legit <strong>et</strong> interpr<strong>et</strong>atur (p. 239,18 hit,):quae (materiae) veluti duo earimi jines existunt; fines autem non quemadmodumsi diceremus superficies formarum superficies esse, sed veluti naturaeearum finis, a quibus in aliquo diversae sunt ac illis communes existuntprimum expectes fines pro altero superficies <strong>et</strong> earum fines pro earum finis.turn quae in<strong>de</strong> a verbis a quibus usque ad finem leguntur, sensu careut.error ex eo ortus est, quod, cum arabica vox natura feminini generissit, participia in<strong>de</strong> pen<strong>de</strong>ntia pueriliter iuterpres pluralis numeri esseputabat. corrigendum igitur est: quae partim ab iis diversa est^ (partiw)vero Us communis existit. Alatinum igitur, cum hoc errorum genus nonagnoverit, multorum locorum verum sensuni percipere non potuisseconsentaneum est. quamquam qui quantas difficultates textus hebraicuspraebeat cogitaverit, facere non poterit, quin aliquid laudis interpr<strong>et</strong>isarti impertiat. quae ipse correxi, cursivo litterarum genere imprimendacuravi. uibil fere adnotavi, ubicumque intra unius verbi fines singulaslitteras mutavi vel verba ex libidine addita <strong>de</strong>levi. ubicumque an ipserecte interpr<strong>et</strong>arer dubitari poterat, prioris interpr<strong>et</strong>is sententiam adnotavi.mea interpungendi ratione usus sum; in ponendo parenthesis signo( ) iuterdum Alatinum secutus sum, uncis [ ] iuclusi Alatini additamenta,angulatis ( )quae ipse e coniectura supplevi. adiectis interdum vocibusgraecis legentium commodo inservivi (cf. p. VII ^). consulto autemomues propri<strong>et</strong>ates latini interpr<strong>et</strong>is sermonis ad nostram normam redigerenolui. servavi igitur coniunctionem quod pro ace. c. inf. positam,item secundum quod, ex eo quod, quateyius, similia, quae facile intellegipossunt, nee mutavi frequens illud extiterit, toleravi <strong>et</strong>iam quemadmodum i. q.otov.quod autem ab hac norma conservandi praesertim proce<strong>de</strong>nte operepaululum discessi, ut facilitati intellegendi consulerem, secutus sum auctori-


XPRAEFATIOtateni hiiraanissimi collegae, qui ubicumqne serruonis piopri<strong>et</strong>ates difficultatemparabant, consilio siio me adiuvit, uomiuari se, qua est mo<strong>de</strong>stia,v<strong>et</strong>uit^).Denique, ne quid <strong>de</strong>sit, Maier Benedictus Compeus (Maibk Klef)a. 1756 consilium iniit textus liebraici e<strong>de</strong>udi. quod consilium cur abiecerit<strong>et</strong> qui codices ei iunotueriut, uescimus'O-Argentorati mense Novembri a. 1901S. Landauer.') Dedicationem Alatiui in Supplemeuto Praefatiouis iteraudam curavi.^) cf. Magazin fiir die Wiss. <strong>de</strong>s Ju<strong>de</strong>nlh. VI 1889 p. 255.


S U P P L E M E N T U M P R A E F A T 1N I SA L A T 1 iN 1 V E R S I N I S AD A L (J Y S 1 U M A E S T E N S E M D E D I C A T 1ILLUSTHISSIMO AC REVERENDISSIMO ALOYSIO AESTENSI, PRINCIPIET CARDINALI AMPLISSIMO GALLIAEQUE PROTECTORI DRiNlSSIMO, MOYSESALATINUS HEBRAEUS S, P, P,luter v<strong>et</strong>eres illos patres, bononnn nobis omnhun autores, reverendiss. ac illnslriss.Cardinalis, ii mea qui<strong>de</strong>ni sententia sumina lau<strong>de</strong> digni vi<strong>de</strong>ntur, qui philosophiam,quam princeps ille ingeuii <strong>et</strong> doctrinae Plato divinarum hiimanarumque reriun cognitioaemesse voluit, snmmo studio suramaque animi attentione ac diuturna speculationeinvenere. equi<strong>de</strong>m cum humana felicitas, ut omnibus est in confess©, in contemplationeactioneque consistat, hac, quantum per hominis imbecillitatem lic<strong>et</strong>, <strong>de</strong>o similes evadimus.<strong>et</strong>enim duplices <strong>de</strong>i actiones sunt, una, qua cuncta cognoscit, altera, qua inferioragubernat omnia; cumque philosophia in contemplativam <strong>et</strong> activam partem commo<strong>de</strong>dividatur, harum prima quae sunt, hoc est iminortalis Dei opera, cognoscimus, alteravero inferiora disponimus recteque singulas exequimur actiones. iure igitur iis plurimum<strong>de</strong>bemus, qui philosophiae inventores extitere, cum ad humanam felicitatem capessendamaditum ac viam nobis patefecerint. veriiui enim vero, cum hominis, in ((uantum esthomo, duplex sit actio, duplex quoque ponenda perfectio. atque ipsarum altera, quaeratiocinatricis potestatis optimus habitus est, pru<strong>de</strong>ntia appellatur, quae veluti dispositioquaedam ad veram beatitudinem existit; altera est secundum sapientiam operatio, quae<strong>et</strong> maxime <strong>et</strong> proprie hominis beatitudo existimatur, cum in divinarum rerum contemplationeac <strong>de</strong>i optimi maximi cognitione consistat. contemplativae autem philosophia<strong>et</strong>res sunt partes, naturalis, mathematica <strong>et</strong> divina. haec primum obtin<strong>et</strong> lociun, lic<strong>et</strong>naturalis, quantum ad nos attiu<strong>et</strong>, prima sit; mathematica vero earn ob rem medium sihivendicavit, ut consu<strong>et</strong>udine oculorum assuescer<strong>et</strong> animus ab ea substantia, quae materiamhaber<strong>et</strong>, illam cognoscere, quae intellegentia tantum <strong>et</strong> ratione compreheuditur. iuharum autem duarum, mathematicae nempe <strong>et</strong> divinae philosophiae, cognitionem neerecte nee commo<strong>de</strong> homo pervenire poterit, nisi earn philosophiae partem perspectamantea habuerit, quae naturalis appellatur; per banc itaque ceu per gradus quosdammaxime convenit, ut in substantiarum abstractarum ac tan<strong>de</strong>m in <strong>de</strong>i opt. max. cognitionem<strong>de</strong>vehamur, qui nullatenus quam per eius effectiis admirandaque opera a nobiscongruentius cognosci potest, cuius qui<strong>de</strong>m celsitudinis admirabiliumque effectuuranotitia cum ex aliis raultis, turn vel maxime ex sempiterna caeli natura .perp<strong>et</strong>uaque


pervenerit.x,iSUPrLEMENTlJM IVK AEFATIONISeius conversione necnon ex rnutiia eleinentoruin qiuitiior ad invicem mutatione ac <strong>de</strong>mumex mimdi ornatu ac hiiius universi adinirando ordine facile procul dubio cornparatur.<strong>de</strong> iis aiitein in Physiologicis libris iniro (jiiodam ordine ab Aristotelo pertractatur, se<strong>de</strong>a serraonis brevitate verbonnnque ainbij^uitate, ut editi <strong>et</strong> non editi eiiismodi libri noniramerito ab eo dicantur. quod Theinistiiis, philosophiis gravissiinus, auimadvertcnsAristotelicaruin comnientationuni summas reruin diligenter colligere <strong>de</strong>crevit iisque limatam<strong>et</strong> compendiariain enarrationeiii adiunxit brevitateinque ac seriem philosophiassecutus iinitatnsque est; (jiiibus tantiuii splendoris ac perspicuitatis adiecit, ut lucidissimiinterpr<strong>et</strong>is nomine uno omnium ore appellandus veniat. is Libanii sophistac acluliani Caesaris temporibus floruit fuitque peripat<strong>et</strong>icac disciplinae aemulus. cui paraphrasticuminterpr<strong>et</strong>ationis genus magnopere arrisit, quia j)araphrasis, cum in ea verbisac sententiis variari ac illustrari possit oratio, maiorem quandara dignitatem ac splendoremhabere vi<strong>de</strong>tur nee non res arduac ac difficiles clarius ac facilius intelleguntur:veluti in iis <strong>de</strong> Caelo <strong>et</strong> Mundo commentariis facile perspici potest, quantum Themistianaclucubrationes praestiterint quautumque studiosis emolumenti attulerint. in iis enim cum<strong>de</strong> rebus arduis ac difiicilliinis Aristoteles pertractarit, multo sane clariores <strong>et</strong> facilioressua hac paraphrasi a Themistio rcdduntur. (|uae cum per multa anuorum secula, abAverrois nempe a<strong>et</strong>ate in hodiernuin usque diem, in tenebris semper latitaverit, uescio(|uo fato contigerit, dum Perusiae'sub magnifico domino Francisco Piccolomineo praeceptoremeo clarissimo philosophiae operam uavabam, ut \<strong>et</strong>ustissimo quodam codicc,hebraico idioinate manuscripto, ad manus meas,quare tantum ac tamdiureconditimi thesaurum nactus magnifico domino Bartholomeo Eustachio, reverendiss. acillustriss. Gardinalis Urbini medico nostra a<strong>et</strong>ate exiraio meoipie in medicina praeceptoriclarissimo, necnon Vitali Alatino fratri illud ostendi, qui tunc temporis ab illustriss. <strong>et</strong>reverendiss. I'rbiui Cardinali ad praefati domiui Bartholomaei gravi <strong>et</strong> capitali morboimpliciti curationera accersitus, Perusiam venerat; quibus ut in omni disciplinarumgenere ita in hebraicis litteris admodum versatis <strong>et</strong> rarissimum <strong>et</strong> gratissimum spectaculumfuit. quare hinc <strong>et</strong>iaui spem non mediocrem concepi magnum (juid boni meassecutura esse <strong>et</strong>, ut vere ingenueque fatear, magnopere la<strong>et</strong>atus fui: fore enim ali-(juando sperabam, si eam latino sermoni reddidissem, rem me non ingratam philosophiaestudiosis effecturum eisque non parum utilitatis allaturuin. (juod sane opusiam quinque ab hinc annis inceperam; sed cum ob adversam ac diuturnam val<strong>et</strong>udinem,in quam incidi, tuin ob alias multas animi <strong>et</strong>iam occupationes nee opus adfinem perducere nee colophonem ei imponere valui. nunc autem <strong>de</strong>i optimi munererestituta sanitate monentibus <strong>et</strong> quasi cum convicio nonnullis amicis meis efflagitantibus,ut opus iam diu inceptum lan<strong>de</strong>m absolverem ac philosophiae studiosis illudcoininunicarem, iustis monitis eoruin parens id amplius procrastinare uolui. quaredcdi operam, ut parum id otii, quod a me<strong>de</strong>ndi munere ac domesticis curis mihirelinquebatur, in hanc Theinistii versionem dispensarein. qua tan<strong>de</strong>m <strong>de</strong>i optimigratia absoluta eam tibi, reverendissime ac illustratissime antistes, dicere atque consecrarevolui, ut in manus hominum sub tuo clarissimo nomine veniat. hoc enim raihiaequissimum visum est, ut divina ac caelestis haec Themistii interpr<strong>et</strong>atio diviuo accaelesti heroi tribuatur. nam si principem consi<strong>de</strong>rare volumus omnis huinanitatis,doctrinae ac pi<strong>et</strong>atis amantissiuuim sique maximas tui maiorumque tuorum dignitatesad memoriam revocabimus, nullus est ex omnibus, qui te diguior hoc opere vi<strong>de</strong>ripossit. i|uis est enim hoc tempore, (jtii non pru<strong>de</strong>ntiam, iustitiam, vitam religioseinstitutam, humanitatein, placabiiitatem <strong>et</strong> clcmentiam tuam mirum in modum suspiciat<strong>et</strong> admir<strong>et</strong>ur? (juis non tui generis suunuam nobilitatem ac incomparabilem liberalitatemtuam celebr<strong>et</strong>? quae omnia tanto illustriorem principem faciunt, (juauto eum <strong>de</strong>opropincjuiorcm <strong>et</strong> gratiorem reddunt. verum, ut c<strong>et</strong>era pra<strong>et</strong>ermittam, quo studio, quoamorc littcratos omnes amjilecteris, ul eos auxilio foveas, praemiis allicias <strong>et</strong> am-


,SUPPLEMENTTM PRAEFATIONISxinplissimo stipendio locupl<strong>et</strong>es? inter quos inagnificus ac reverendus dominu.si P>enedictusMungiolus MntiiuMisis, vir ouiniuiii bonaruiii artmiu doctissiiniis ar- tuus a seor<strong>et</strong>is philosophus,connuinerandus venit, (|ui ad lioc opus pt>rHcienduin me semper hortatus est <strong>et</strong>quasi torpeiitem excitavit, ut hoc nomine studiosi omnes iion minus ei quam inilii <strong>de</strong>beant.hae certe inimensae at(iiie incomparabiies tuae horoicae viitut.es, princepsiilustriss. ac sapientiss., efficiunt, ut non modo sul>diti, verum <strong>et</strong>iam extenii populi teadmireutur, siispiciant, colant, anient <strong>et</strong> venerentur. c (|Uonun numero Senatus ac populuspatriae meae Spol<strong>et</strong>ii existit. nunquain enim satis explicate possem, ipiain iinlaeusote amore turn nobilcs cum cives nee non universa Spol<strong>et</strong>ii civitas prosequantur.a<strong>de</strong>n enim Aestensi illustrissimo uomini sunt addicti, ut illud iu intimis eoium visceribusexculptum habere vi<strong>de</strong>antur. ([uaro si vitam pro tua diguitate profun<strong>de</strong>rent, ne minimam(lui<strong>de</strong>m partem vidoientur meritoruin tuorum assecuti. ob has <strong>et</strong>iam virtutes tua^ad iilustriss. 1>. 1'. amandain <strong>et</strong> colendam sum intlammatus, ut committere non potuerim,quin aliquod meae erga te voluntatis, observantiae <strong>et</strong> amoris testimonium darem.quod cum alia ratione facere non valuerim, hos saltem qualescunque meos laboresnomiiii tuo clarissimo consecrare volui — inola namque litant salsa, qui tus non habent —ut liinc gratuin rrga te animum iiienm licjuido intellegeres. accipe igitur liilari <strong>et</strong>exporrecta fronte has nostras vigilias, princeps illustiissime : quod si feceris, ut spero,ad loaiora <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> nomiiii tuo consecranda animum extimulabis nieum. <strong>de</strong>us optimusmaximus te iu multos annos sospitem <strong>et</strong> incolumem conserv<strong>et</strong> faxitque ut te singulariprincipe diutissime omnes frui valeamus. Ferrariae, Oalendis Sextilis. MDLXXIII.MOYSES ALATINUSHEBPvAEUS PHILOSOPHIAE STUDIOSIS. S.Cum superiori anno ad Patavinas thermas proprii ac diuturni morbi propulsandicfiatia cum iilustriss. ac inaxime reverendi domini mei Camilli Varanni comitatu profectusessem, cnratione tan<strong>de</strong>m absolnta nihil mihi potius fuit, quam ut magnificumdoininuin Franciscum Piccolomineum, omni disciplinarum genere abundantem philosoplmmac meum in })hilosophia praeceptorera clarissimuin amantissimumque, salutandigratia conveuirem, (|ui in almo Patavino gymnasio iam per multos annos ordinariephilosophiae professor multis nominibus suspiciendus primas ten<strong>et</strong>, ei igitur ru<strong>de</strong>madhuc <strong>et</strong> inchoatam banc Themistii paraphrasim ostendi, ut quid <strong>de</strong> ea sentir<strong>et</strong> mihilibera pronuntiar<strong>et</strong> <strong>et</strong> gravissiraura eius indicium consulerem. qui obiter nonnulla percurrenslaudavit qui<strong>de</strong>m opus, ut sol<strong>et</strong>, meque summopere rogavit ac inonnit, ut meipsum non <strong>de</strong>sererem ac operi tan<strong>de</strong>m iam din inchoato divulgatoqne <strong>et</strong> a philosophiaestudiosis admodum exp<strong>et</strong>ito extremam manum imponerem. ego vero, iuvenes amantissimi,lic<strong>et</strong> do meo ingenio tantum poUicitus non sim, ut credi<strong>de</strong>rim me alioquin inhac interpi<strong>et</strong>andi professione non admodum exercitatum propriis, ut aiunt, nervis grave


iivSUPPLEMENTUM PRAEFATIONIShoc onus totuin subire posse, praecipue in rebus tain arduis ac difficilliinis, quae ipsim<strong>et</strong>Aristoteli nonnunquam imponunt ac negotium facessuut, quod sane opus consummatis<strong>et</strong>iam professoribus perdifficile extitiss<strong>et</strong>; sperabam tamen me ope doctissinii alicuiusviri adiutum, qui Arabum linguam profiter<strong>et</strong>ur, in explicatione praecipue nonnullarunivocum, quae per hanc paraphrasini arabice dispersae inveniebantur, possea tanto ouere non nihil snlilevari nieamque interpr<strong>et</strong>ationeni interim utcumqueprosequi, sed, bone <strong>de</strong>us, nedum talem adire hominem nunquam mihi contigit,sed <strong>et</strong>iam multos locofe inveni, qui ad eorum explicationem diligentissimo atcpie exercitatissimohomine indigebant. <strong>et</strong>enim cum ex Graeco Averrois temjjore ad Arabas acin<strong>de</strong> in Hebraicum idioma eiusmodi <strong>paraphrasis</strong> fuiss<strong>et</strong> <strong>de</strong>lata, cui in dubium venitex hac raultiplici versione errores aliquos contigisse, qui obscuriores difficilioresquenonuullas orationes red<strong>de</strong>bant? quare. quod vulgo fertur, sero sapiuut Phryges.agnovi enim, quam magnum onus suscepissem, <strong>et</strong> fateor, ingemui. sed cum ampliusreferre pe<strong>de</strong>m non licer<strong>et</strong>, necesse qui<strong>de</strong>m fuit, ut tantum ac tale onus subierim,quale certe vobis, o iuvenes amantissimi, nunquam explicare possem. at quo ordinein hac versione incesserim, nunc audi<strong>et</strong>is. primo enim cuiusque <strong>Aristotelis</strong> contextus'fermanam pro viribiis seuteutiam assecutus nonnulla, quae antea admodum confusa <strong>et</strong>ambigua eraut, mihi perspicua red<strong>de</strong>bantur, aliqua ob phrasis mutationem agnovimussensus perspicuitatem amisisse. idque ea potissimum ratione; <strong>et</strong>enim utrumque idioma,hebraicum nempe arabicumque, ob multonim nominum verborumque affinitatemmagnum consortium habent inter se, in eo vero potissimum diiferunt, siqui<strong>de</strong>mhebraica locutio concisa admodum est, brevis <strong>et</strong> luculenta ac i<strong>de</strong>m verbum pluressortitur siguificationes, arabica vero contra; utraque autem propriam phrasim hab<strong>et</strong>.differunt <strong>et</strong>iam in hoc, siqui<strong>de</strong>m hebraicum idioma i)ronuutiationem brevem hab<strong>et</strong>,arabicum vero longam ea<strong>de</strong>mque nomina ac infinita propemodum verba diverso qui<strong>de</strong>mmodo in utrisque pronuntiantur. hac itaque ratione agnovimus ob phrasis nempemutationem obscuriorem difficilioremque sensum nonnullas orationes habere, quibus<strong>de</strong>in<strong>de</strong> sano modo intellectis, hoc est in ordinem redactis, sensus perspicuitatemrecuperarunt. quaedam iusuper redundabant in hebraico idiomate, quae arabice conscriptaperfectum sensum pariunt, quae omnino <strong>de</strong>leri oportuit, ut perfecta oratio red<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur.<strong>de</strong>mum nonnullas voces arabice conscriptas latinas fecimus, quia graeceean<strong>de</strong>m siguificationem habebant; nonnullas vero ex orationis seutentia agnovimustalem sensum necessario nobis significare voluisse, ut in toto opere unum vel alterumverbum tantum intactum remanserit, quod <strong>latine</strong> omnino explicatum non fuerit. quodvero orationis reliquum erat, semper conati sumus, ubi id commo<strong>de</strong> fieri potuit,verbum red<strong>de</strong>re verbo, ubi vero minus, orationis sensum non <strong>de</strong>seniimus ac integraraseutentiam <strong>de</strong>dimus autori, non lusimus arbitratu nostro Themistiiunque latinumred<strong>de</strong>re voluimus, non autem cum Hermolao viro un<strong>de</strong>quaque doctissimo atque elegantissimocertare. res enim, quae per se arduae ac difficiles sunt, modo inculta acbarbara oratione non explicentur, elegantissimo illo orationis cultu suavissimoqueverborum lenocinio <strong>de</strong>corari haudquaquam facile possunt; <strong>et</strong>enim cum satis omataeac luculentae per se siut, ornamentis extrinsecus additis fucatae corrumpuntur.quare maluimus cum Themistio non a<strong>de</strong>o exquisite loqui, quam cum Cicerone longelateque divagari. non raro enim experti sumus ornameuti <strong>et</strong> cultus gratia in nonnuUisorationibus verborum seriem mutare velle, ac sensum simul mutatum esse omninoanimadvertimus. quare scio studiosos hac in nostra versione nonnullas orationesoifensuros, quae maiorem fortasse cultum requirent; quas libuit ita potius relinquereminus elegantes, quam seriem verborum permutando earum sensum pervertere velquovis modo lacerare. ita <strong>et</strong>iam nonnullas voces reperient, quae forte Ciceronianisauribus suavem armoniam non efficiunt; hae tamen ad faciliorem intellectum philosophispermittuntur, qui non <strong>de</strong> exquisita dicendi ratione, sed <strong>de</strong> rerum veritate <strong>et</strong>


SUPPLEMENTUM PRAEFATIONISxvfalsitate disputant, his ita utcuuque a nobis animadversis ac iuterpr<strong>et</strong>atione tan<strong>de</strong>mad finem perducta proprio iudicio non contenti, domini Heliae Nolani IIel)raei mediciuiKleqiiaiine doctissimi ac philosophi peritissimi opera adiuti, maiorem <strong>de</strong>nuo operispartem percurrere libuit nonuulla(|ue dilig-entius adnotavimiis castigavimusque, qnae(jiioquo mo<strong>de</strong> castigatione egere vi<strong>de</strong>bantur. accipite igitur haec nunc, qualiacimfinesint; quae si vobis nou displicuisse cognoveriraus, nieliora in dies a nobis tavente <strong>de</strong>oexpectate. <strong>et</strong>euim curabimus, ut jirimuin Avicennae librmn ex hebraico idiomate inlatinum a nobis conversum asi)irante <strong>de</strong>o piopediem habeatis.


THEMISTIIIN LIBROS ARISTOTELISDE CAELOPARAPHRASISComment. Arist. V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo bebr. p. II.


ARISTOTELIS DE CAELO ET MUNDOLIBER PRIMUSCUM THEMISTII COMMENTARIO A ZARABIA ISACI FILIO IIISPANOEX ARABICO IN HEBRAICUM TRANSLATUS.5 Tiia v<strong>et</strong>eres caeli nomiue appellare cousuevere; <strong>et</strong>euim iuerrantiumstellavum orbem tantuni, insuper corpus quintum, ac <strong>de</strong>mummimdum ipsum caeli uomiue usurparunt. iiixta vero tertium huucdicendi modum invenimus Aiistotelem hie <strong>de</strong> eo disseruisse. cumitaque <strong>de</strong> miindo in piaesenti libro tractare instituiss<strong>et</strong> ac liuiusce-10 modi speculatio iu uaturalium renim scieutiam iugrediatur, ab iissermoiiis initium sumpsit, ut nobis ilia refen<strong>et</strong>, circa quae scientia<strong>de</strong> naturalibus versatur. baec autem (inquit) circa corpora <strong>et</strong>magnitudines <strong>et</strong> quae in illis inveniuutur affectionesversatur, item circa principia quae talis substautiae sunt, nempe15 sensibilis naturalis, quibus omnibus [fere] mundus perficitur <strong>et</strong>clauditur. dixit autem [scie?itiam naturaleni] ])lerumque in illisesse, naturalis enim speculationis est, <strong>de</strong> iuani, iufinito ac similibuspertractare, talia vero iu bis, quae superius commemoravit, co7nfrehensanon invenimus, quoniam antea iu Naturali Auscultatione20 r<strong>et</strong>ulit, quae <strong>de</strong> bis scire oportuerat. postquam autem <strong>de</strong> corporibusineminit, magnitudines addidit: quoniam magnitudo corporeuniversalior est, siqui<strong>de</strong>m locus est <strong>et</strong>iam magnitudo, <strong>et</strong> similitercorporis termini, naturalis'wro scientia bis omnibus perficitur,nee non affectionibus, quae illis accidunt, corporibus nempe25 magnitudinibusque, quo <strong>de</strong> genere sunt durities mollities, caliditasfrigiditas, gravitas levitas, <strong>de</strong>nsitas <strong>et</strong> raritas, quae maguitudinispropria sunt. verum baec omnia communi nomine affectionesnomiuantur, quandoqui<strong>de</strong>m ex eorum numero sunt, quae enti ipsisupervenire solent, sedper acci<strong>de</strong>ns tantum; natn consu<strong>et</strong>udine tantum30 affectionum uomenclaturam illis imposuimus. spectat quoque adVersio Alatinif. 1-^14 Al. ad J. <strong>de</strong>que earutn inolibus, cf. infra.Comment. Arist. V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr- p. II.


quare2 THEMISTir DE CAKl.O A 1 [Aiist. p. 2G8a2-20]earn scientiam, quae <strong>de</strong> natura dicituv, motus corpora m, quae f Ugig-nuntur, ])rincii)iorumqiie coguitio, uou simpliciter, verum principiorumhuius substautiae tautum, quae natura <strong>et</strong> forma sunt,quamvis uuum i<strong>de</strong>mque existant, <strong>et</strong> si invicem dissi<strong>de</strong>ant, <strong>et</strong> materia5 <strong>et</strong> privatio. uaturalis itaque scieutia, quemadmodum ante diximus,his omuibus ])erficitur. cuius sane ratio pers])icua est, <strong>de</strong>prebeudimusenim scientiam banc circa res naturales esse, res verouaturales corpora sunt <strong>et</strong> quae corpora, ut animal, sortiuntur,nee minus borum duorum priucipia, quae forma <strong>et</strong> natura sunt;10 quamobrem uaturalis speculatio circa baec omnia versatur. <strong>et</strong>non iuvenimus Aristotelem posuisse motum in affectionum numerum,siqui<strong>de</strong>m motus, qui in locum tiunt, baud quaquam cum eorum, quaemoventur, transmutatione fiunt, afifectiones vero fiunt cum transmutatione,immo sunt transmutationes quaedam. cum itaque uaturalis15 scieutia circa corpora <strong>et</strong> maguitudines vers<strong>et</strong>ur, corporis <strong>de</strong>incepsspeculationem prosequitur.Continuum est quod dividuum est in ea, quae semperdividi possunt; idque sane <strong>de</strong> loco, motu, tempore, superficie<strong>et</strong> liuea dicitur; <strong>et</strong>enim baec omnia secantur in id, quod semper20 partitionem recipit, si(iui<strong>de</strong>m nuuquam ad iusectabile termiuautur.at corpus, inquit, omni ex parte secari potest, dixit onmiex 'parte loco trium meusurarum. qua vero <strong>de</strong> causa tres mensurasomnes vocar<strong>et</strong>, sic exposuit. maguitudines circa lineam, superficiem<strong>et</strong> corpus tautum modo inveuiuntur, nee citra baec magnitudo25 aliqua inveniri potest,|maguitudo omnis bis tribus neces- f. 1''sario clauditur. iuvenimus autem corpus similiter ad tres dimensiouesextendi, quouiam perfectum est, idque eo potissimumnomine, quaudoqui<strong>de</strong>m ternarius numerus <strong>de</strong> omni eo dicitur, ([uodperfectum totumque existit. boc autem Pytbagoricorum secta30 attestatur; bi uamque totum <strong>et</strong> omnia [teruario] boc numero claudiac fiuiri asserunt. <strong>et</strong> bac <strong>de</strong> causa baec duo buiuscemodi numerotermiuautur, quouiam toti initium, medium atque extremumin est <strong>et</strong> ternarius numerus est id, quod primo baec obtinuit.quamobrem naturae legibus ducimur, teruarium ut numerum in35 sacris administrandis constituamus, uhicunque, necessitatum causa,suppHces ad <strong>de</strong>um accedimus. potest quoque probari teruariumnumerum esse perfectum <strong>et</strong> totum illo vocahulo, quod <strong>de</strong> teruarionumero adhih<strong>et</strong>ur, dico nos omnes. hoc enim non nisi <strong>de</strong> tribusprimo dicitur, <strong>de</strong> duohus autem minime nos omnes. sed amho dicimus,•iO <strong>de</strong> tribus vero extemplo omnes.Perspicuum autem est totum, omnia <strong>et</strong> perfectum uuum <strong>et</strong>4 quamvis . . . <strong>et</strong> si] fort, emend, utnim . . an, <strong>de</strong>in<strong>de</strong>: <strong>et</strong>{quae) 5 ante] p. 1,12—2,49 natura] materia Al., cf. supra 3 12 cf. Averr. p. 1 L


THEMISTII DE CAELO A 1 [Arist. p. 268^21—30] 3i<strong>de</strong>m proprie esse, cum nero secundum suhiectum li<strong>de</strong>c inter se diffevre f. bputes, [Aristoteles addit] : at non specie, seel materia distiuguuutur.si euim quantitas seiimcta fuerit subiectiim, omniadicimus, si vero quae eoniuucta est, totum, sin autem compl<strong>et</strong>um5 <strong>et</strong> perfectio in forma, qualitate, vel c<strong>et</strong>erorum praedicaraentorumali(pio extiterit, perfectum nomiuabitur. cum autem, quemadmodumdicebamus, omnia <strong>et</strong> perfectum unum atque i<strong>de</strong>m existant,<strong>et</strong> <strong>de</strong> ternario numero omnia dicamus, erit igitur ternarius numerusperfectum quoddam. corpus autem trihus terminatur (in trino enim10 suum esse invenitur) quare convenit, ut perfecti <strong>de</strong>finitio ei comp<strong>et</strong>at,ac in eo suum esse coustituatur. cum autem corpus perfectumesse statuerimus, conseutaueum est, ut id ea ratione iutellegatur,ac si dixerimus, corpus in tres dimensiones dividitur, neenon dicentes ad tres raeusuras extendi, per omnes meusuras dividi15 volumus. divisio enim veluti dissolutio ac dissipatio quaedam existit,quodque dissolvitur ac dissijjatur secundum omnes mensuras<strong>et</strong> in tres meusuras, tam<strong>et</strong>si opus non sit, hoc ut illi contingat,nisi ex eius affiuitate cum eo cjuod non existit, mains est eo, quodperfectum non est. palam itaque est, eo quod dicimus per omnes20 dimensiones ac \\q,^ mensuras^ corpus perfectum esse censeri, secundumpartitionem dico ad tres mensuras, ac omnes diam<strong>et</strong>ros. reliquaautem continua dividuntur ad duas dimensiones, <strong>et</strong> hoc quiaeorum extensio ad duo latera fit; <strong>et</strong>enim iuxta numerum dimensionum:si una erit dimensio vel duae extiterint, eorum numero•25 respon<strong>de</strong>bit divisio. sectabile igitur corpus (uti modo dicebamus)perfectum esse cens<strong>et</strong>ur, quia iuxta diam<strong>et</strong>ros omnes dividitur.sententia autem nostra omne continuum dividi posse, omnibus rebus, (juihushoc nomen contingit, non convenit. <strong>et</strong>enim dixerunt quidam, tempusnon nisi secundum rationem dividi posse; insuper alii nonnuUi30 affirmaruut, esse in mundo corpora quaedam insectabilia; quidamin eam sententiam <strong>de</strong>voluti sunt, ut asseverarent, lineam hoc modosese habere, c<strong>et</strong>erum si^ corpus esse contingat, quod tribus dimensionibusplane <strong>et</strong> absolute minime discernatur, perfectum nequaquamexistimabitur. quare dixit:35 Magnitudinum, quae dividuae sunt, omnino <strong>et</strong>iamcontinuae sunt, nondum tamen constat, num bic sermo r<strong>et</strong>rocomme<strong>et</strong>, ut maguitudines continuae dividuae quoque existant.dividuas namque maguitudines ea ratione continuas statuit, qua1 subiechuu scripsi: locum codcl.: rerum discrimine k\: cf. Simpl. p. 9,6 xav -/.a-ra to utto-7.£t(j.£v6v 7I0TE oia'fEp-(j 2 Arist. addit supplevi 3 si <strong>et</strong> sq.] iis<strong>de</strong>iii fere verbisusus est Aver. p. 3 E 9 proprie: Jinituv (wpta-rat) Iioc est terminatur, sine dubioglossa interpr<strong>et</strong>is cuiusdam. 18 cum — non est (19)] locus difficilis: cum mains eo,quod perfectum est, inveniri non possit Al1*


superficies4 TIIEMISTIl 1)K CAKLO A 1 [Arist. |).-(>>• .-'•-i' 8]coutinuitas illis convenit, siqui<strong>de</strong>m dura dividiias eas esse praedi-f.\^camus, U \m\\vx latione eo saue iure iutellegi <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, ut dividuavi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> inag-uitiido ilia dicatur, quae utiqiie dividi potest; (luodautem esse potest, profecto nondum est, <strong>et</strong> ea (jiiae iaiii [actuj5 divisa suut, dividua raiiiime dicimtur, iiou euim habeut poteiitiani,ut partitioiiem admittaut, sicpii<strong>de</strong>m actu divisa suut. <strong>et</strong> (^uouiamcorpus (ut niodo dicebamus) perfectum dicitur, (juoniam tres dimensiouesadmittit, tam<strong>et</strong>si ex hac iudagiue perspicuum non sit, numcoutiuuum omue paitibile sit (hoc euiui iaui iu Pliysicis <strong>de</strong>mou-10 stratum est) idcirco alia quoque ratioue, corpus perfectum esseosten<strong>de</strong>re libuit:l\\vn\.cnitevi^ inquit, mauifestum est, cori)us nuUo modoposse in aliud genus progredi, veluti ex liuea in superficiem.dicimns namque lineam, quae unam in se tantum di-15 mensionem admittit, in aliud genus ipsa perfcctius ferri, scilic<strong>et</strong>in superjiciem.\iti<strong>de</strong>m, cum duas tantum i)ossi<strong>de</strong>at f. 2'-dimensiones, progreditur in corpus, quod perfecting est, tres namquedimensioues sortitur. minime vero <strong>de</strong>prehendimus corpus iualiud quippiam ferri, veluti (exempli gratia) in id, quod quatuor20 dimensiones admittit. c<strong>et</strong>erae vero duae magnitudiues, cum abuno ferantnr in aliud genus, perspicuum est, nulla alia ratione nisi<strong>de</strong>fectus nomine hoc illis contigisse. corjuis autem, quia talemtransitionem non admittit, ut omni prorsus <strong>de</strong>fectu careat <strong>et</strong> perfectumsit, consonum est; erit igitur perfectum. alioquin, si im-•25 perfectum extitiss<strong>et</strong>, in aliud commear<strong>et</strong>, quod ipso perfectiusdicer<strong>et</strong>ur. cum autem ex dictis palam sit, corpus, ut tale, totum<strong>et</strong> i)erfectum esse, <strong>et</strong> mnndus ijjse corpus existat, muudus <strong>et</strong> totumerit <strong>et</strong> ])erfectum (pioddam.Neque totum mundusve hac dumtaxat rationeperfectus existit,30 hoc est, quatenus unumquodque c<strong>et</strong>erorum corporum illius parsaliqua est, sed quatenus <strong>et</strong>iam horum imumquidque secundum suamformam ad tres dimensiones extenditur. sed haec quatenus seinvicem tangunt, alterum ab altero clauditur, sicuti aqua ab aere<strong>et</strong> aer ab igue, siqui<strong>de</strong>m unumquodque horum subsistit, cum alterum35 sibi finitimum attigerit, <strong>et</strong> hac ratione non eruut perfecta, hoc est,quatenus ad finem sibi finitimum singula illorum pergunt, <strong>et</strong> asuperiore elemento clauduntur. nee non quodlib<strong>et</strong> eorum aliquaex parte multa existit, iuxta corporum contentorum numerum;quamobrem minime perfecta erunt, siqui<strong>de</strong>m perfectio in se com-40 pl<strong>et</strong>a est <strong>et</strong> non ad aliud comparata. <strong>et</strong> hunc in modum perspicuumest^ ea corpora, quae veluti mundi partes suut, perfecta9 Physicis] Z 1 31. 32 secundum formam Al: necessario codd. 37 a superioreelemento Al: nL ipso codd.


THEMISTII DE CAELO A 1. "2 [Arist. p. ^GSbS-^O] pnon esse. Mundiis autem non est perfectus^ secundum quod ad tres f. 2rdiam<strong>et</strong>ros <strong>et</strong> ad omues diam<strong>et</strong>ros extenditiir, <strong>et</strong> imperfectus, quateiiusterminatur, verum secuudum liuuc modiun quoque iu omues diam<strong>et</strong>rosporrigitur, quemadmodum nomen ipsttm significat.5 Itaqiie cum <strong>de</strong>claratum sit, totum esse perfectum, quatenus nilaliud extra ipsum invcnitur, a quo claudi possit, quinimmo ab eoomnia clauduntur: rationi consentaneum fuit, ut dicer<strong>et</strong>, quonammodo nil aliud extra ipsum inveniatur, num. quia infinitum sit, cum2)ost innnitum aliud quidpiam inveniri minime possit. atqui disqui-10 sitionem hac <strong>de</strong> re distulit, cum nonnullis, quae illi praecedunt, apprimeindvjeat, <strong>et</strong> <strong>de</strong> caelesti corpore pertractare aggreditur. cum enim<strong>de</strong> cii/smodi corpore verba facere sibi proposuerit, hoc in libro a uobiliorecius parte, quae orbis dicitur, exorditur, ubi termiuatum,rotuuda fig-ura praeditum, ingeuitum incorruptibilemque esse mou-15 stral)it. primo igitur esse eiusmodi corpus contendit, quouiam buiiissermonis perscrutatiouem relegavit in secundum librum <strong>de</strong> Caelo,<strong>de</strong> c<strong>et</strong>eris autera corporibus iu Tertio <strong>et</strong> Quarto libro disser<strong>et</strong>.dixit: utrum totum termiuatum sit maguitudiue, quandoqui<strong>de</strong>raverum <strong>de</strong> parti bus eius secuudumtempore infiuitum esse potest,•20 formam verba faci<strong>et</strong> nempe <strong>de</strong> orbe, igue, terra, uec uon <strong>de</strong>reliquis corporibus . cum autem <strong>de</strong> lis corporibus ei diceudumsit, ab eorum motibus exorditur. at ue quispiam existimar<strong>et</strong>,ex iis quae secundum acci<strong>de</strong>us, <strong>et</strong> uon per se sunt, illorumesse tractationem, omnia corpora, inquit^ naturalia, secun-25 dum se ipsa mobilia esse secundum locum dicimus; motusenim eorum causa non fortuito, sed per se in illis consistit, eorumenim unumquodque existit, quouiam uatura praeditum est, naturavero motus initium est.Quare a motus perscrutatione exorditur: motus inquit,30 omnis localis aut recto ordiue aut rotuudo aut exbis corapositus est. causa autem, propter cpuam motus simplexduos tantum hab<strong>et</strong> motus, est quouiam ^implices magnitudiues,boc est dimensiones, quae motui annectuntur, [uon plures quam]duae inveniuntur, recta nempe <strong>et</strong> rotunda, quamobrem35 hie <strong>de</strong> linea ipsa mentionem faciens, minime qui<strong>de</strong>m secuudumffeom<strong>et</strong>ricam rationem earn consi<strong>de</strong>rat, sed quatenus lineae dimensionessortiuntur. si autem localis motus est, diam<strong>et</strong>er, boc estdimeusio, omuiuo invenitur.dicendo autem diam<strong>et</strong>ros om7iino invenirieffectricem priucipalemque motus causam non assignat,sed hoc sigui40 loco tantum dictum est; miuime namque uecessarium for<strong>et</strong>, si plures18 terminafum omnes: 1. in<strong>de</strong>terminatum 19 infinitum Al: fiaitum codd.27 unumquodque existit] unicuique inest Al 3S. 84 non— quam] Al: om. codd.38 cf. Simpl. p. 13,15


at6 THEMISTII DE CAKLO A 2 [Arist. p. 268b20-H0]quam duae diara<strong>et</strong>ri extitisseut, [plures quam duos motus mveniri]at si diam<strong>et</strong>ii iiou uisi duae fueiiut, coiiscntaneum erit omnino, utmotus quoque duo tantum esse dicautur; nou euim fieri i)otest, utuUus sit absque dimensione motus. quid vero obstat, quominusb dimeusio absque ullo motu iuveniatur? duo vjitur suut simplicesmotus, tertius vero ex his compositus existit.|quoniam in f. 2^naturalium motuum numevum Aristoteles eos collocave inteudit,quorum alter a medio, alter ad medium, alter vero circum mediumfieri consuevit, idcirco, inquit^ is qui<strong>de</strong>m motus in orb em10 fertur, qui circa medium fit. — cum autem irepi to ;j.s'aov <strong>et</strong> nonTTspt [i.£(3ov dixiss<strong>et</strong>, id siguificare voluit, quid sit illud, quod cpustxova«)fxa appellamus — <strong>et</strong> quod motus ad supera inferaque duo motussuut, qui recto qui<strong>de</strong>m ordine instituuntur, motus nempe, qui amedio <strong>et</strong> ad medium feruntur. ueque <strong>et</strong>iam hoc in loco im ixsaov15 <strong>et</strong> rlrJ) jj-saou dixit^ sed im to <strong>et</strong> dito tou, cum autem dimensiouesduae sint, hoc est recta <strong>et</strong> rotunda, ac recta dicatur, quae vel iuimum locum, vel <strong>de</strong> imo sursum versus fertur, quae ambo simpliciumnaturalium corporum motui annectuntur, eveuit ut corporisnaturalis simplices omnes motus, cum a medio aut ad medium,20 turn circum medium fieri necesse sit, hoc igitur aliqiia ex partenecessario sequi vi<strong>de</strong>tur ea, quae diximus initio libri, hocest ut totum <strong>et</strong> pevfectum ternarimn numertini inscquantur eo<strong>de</strong>mqueiure corporis naturalis motus, quoniam triplex existit, ea<strong>de</strong>m perfectioue<strong>et</strong> complemento corporum numerum insequitur. cum itaque25 simplex motus rebus, quae vel a medio, vel ad medium feruntur,accomo<strong>de</strong>tur, eae<strong>de</strong>mque res naturales sint, ad corporum speculationemex eorum motibns regreditur.motus eorun<strong>de</strong>m numerum <strong>de</strong>finiunt;siqui<strong>de</strong>m naturalium corporumquodlib<strong>et</strong> enim corpus propriosuo motu praeditum est, motus namque in re mota consistit.30 Cum autem corpora quaedam simplicia sint <strong>et</strong> quaedamex simplicibus composita, fi<strong>et</strong> necessario, ut motuum quoquenonnulli simplices sint aliique ex simplicibus compositi. acnonnuUi ex iis quodammodo compositi inveniantur. Aiistotelesantem dicit simplicia sunt corpora, quae motus principiutn35 secundum naturam habent. dixit secundum naturam, addifferentiam auimalium <strong>et</strong> plantarum. si(pii<strong>de</strong>m liaec quoque principiuvi,motus sortiuntur, verum secundum auimam , miiiime autem1 [plures—inveniri] supplevi 10 cum autem <strong>et</strong> sq.] Simp!. 15,1 20 aliquaex parte'] interpr<strong>et</strong>atio verbonun v-cttd \6^o'^ esse vi<strong>de</strong>tur 23 ea<strong>de</strong>m— insequitur (24)]locus suspectus; fort, verteiulum est, corporibus ean<strong>de</strong>m perfectioneni <strong>et</strong> complementum coiitparat32 aliique— compositi (pr.) fort, dittographia, cf. paulo inferius35 ad differentiam <strong>et</strong> seq.] cf. Simpl. 16, 12 dpyri'^ [jiv ydp xivrjCiO)? £')(£i y,ai to: C'?« z^txa cpuTci, dhV o'j TTj? -/.atdc x/jv cp6atv, -/aSo xotauxa, d\Xd xrj? vcaxa xrjv 'h\>yjiv.


corporaTHEJIISTII DE CAELO A 2 [Aiistot. p. 268b 28— 2(59 a fi] -;secuudum natiiram hoc illis iuest. auima enim, "quae iu ])lautis f. 2vcousistit, iniuime ut natura illis iuest, veluti uatura, quae iu ign<strong>et</strong>erra reliquis([ue elementis iuveuitur. per ea auteni, quae hiscoguata suut, iutellegi <strong>de</strong>beut, quae species eorum suut, neque5 limites eorum eg'rediuutur, ut caligiues, fumus ac rores suut, quaevapores uomiuautur. dixit autem motuum nounullos esse simplices,nounullos vero ex illis quodammodo conipositos,non ut id insiuuar<strong>et</strong>, (piod composito motu sursum (inquam) ac<strong>de</strong>orsum simul fertur, quouiam hoc disseutaueura est ac fieri10 nullo modo potest, siqui<strong>de</strong>m coufriiiger<strong>et</strong>ur id, ([uod ea ratiouemover<strong>et</strong>ur.sed id iutellegi <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, secuudum quod uuico motu <strong>et</strong>ipsummov<strong>et</strong>ur; verum ille motus est veluti coufusus quidam motus adduas partes, cui qui<strong>de</strong>m sententiae sequentia adstiptilautur, dumiuquit Aristoteles: <strong>et</strong> quae hoc iure se habeut moveutur secun-15 dum id quod iu illis prae val<strong>et</strong>, ut si trabs (exempli gratia)igni corn'piatur, Iiac <strong>de</strong> causa motus ems fcrreus <strong>de</strong>orsum inclinanspraeval<strong>et</strong>. cum itaque ut concessuui sibi sermouem accepiss<strong>et</strong>,duplicem esse motum, i<strong>de</strong>oque dimensioues duas, hoc est duaslineas inveniri, nee nou simplicem esse motum, qui vel a medio,20 vel ad medium, vel circum medium fieri cousuevit, <strong>et</strong> corporumnouuuUa simplicia esse, nouuuUa vero composita, ac simpliciummotus esse simplices, compositorum vero conipositos, haec autemab eo moveri, quod iu illis praeval<strong>et</strong>, nee non <strong>et</strong>iam positum sit,omnia naturalia corpora non per acci<strong>de</strong>ns, sed per se moveri, hoc25 explicare incipit cor})us iuveuiri, quod rotundo motu feratur. hocautem iuxta hunc ordinem disponitur.Si motum aliquem simplicem esse contingat, <strong>et</strong> is, quisecundum circulum fit, simplex existat, iu simplici corpore erit.<strong>et</strong>enim si quispiam dixerit, corpus, quod iu orbem mov<strong>et</strong>ur, esse com-30 positum, <strong>et</strong> composita corpora (quemadmodum dicebamus) ab eo, quodin eis superat, moveautur, couseutaueum est, ut vinceus iu eo corporecomposito baud dubie corpus simplex existat. cumque victoriapraevaluerit, erit eius motus iuxta victoriam illius corporis; quaniobremnecessarium erit esse ali(|uod corpus simplex, cui tautum35 couversio accomo<strong>de</strong>tur. couseutaueum itaque erit, ut ordiue oratioreceuscatur: si motus simplex iuveuiatur <strong>et</strong> ille, qui fit iu orbem,simplex existat, simplicis igitur corporis propria erit couversio.atqui datur prius, dabitur igitur necessario <strong>et</strong> consequeus. sedAristoteles huiuscemodi <strong>de</strong>moustratiouis forma miuime usus est, si-40 qui<strong>de</strong>m ipse autece<strong>de</strong>ntis loco ea posuit, quae antea r<strong>et</strong>ulit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>simplicem motum iuveuiri, quouiam simplicia|re- f. S^.lo ut. — praeval<strong>et</strong>] ut si ignita trabs . proiiviatur, quoniam iii ea terra praeval<strong>et</strong>^ <strong>de</strong>orsumfer<strong>et</strong>ur Al


8 THEMISTII DE CAK1>0 A 2 [Arist. p. 269a2— 15]peiiiintur, uec iion simpliciiira corporiim motum esse simplicein, f.a>siqui<strong>de</strong>mmotiis, qui iu orbem fertiir, siini)lex existit. <strong>de</strong>nim duaotautiim simplices latioues suut, recta scilic<strong>et</strong> <strong>et</strong> rotiiiula, (piaudoqui<strong>de</strong>msimplices dimensioues, hoc est mag-nitudiiies, diiae existuut.5 quod vero couversio <strong>de</strong>beat simplici corpoi-i aptari, iu<strong>de</strong> perspicuumest, quia eiusmodi corpus iu orbem fertur. <strong>et</strong>euim si corpus,quod in orbem mov<strong>et</strong>ur, compositum esse statuerimus, cum dictuma nobis sit, compositorum corporum motum fieri vi domiiiantis, conseutancumitaque erit, ut in mundo simplex aliquod corpus iu-10 veniatur, cuius conversio i)ropria existat. liac itaque couclusione<strong>de</strong>ducta, nempe corpus alifpiod iuveniri, quod natura sua iu circulumferatur, ad alia progreditur, ex quibus baec ea<strong>de</strong>m conclusio <strong>de</strong>ducitur.verum antequam posteriorem sermouem agg-rediatur, cumex liis <strong>de</strong>ductum sit, omniuo conseutaneum esse, ut in mundo ali-15 quod corpus inveniatur, addidit Aristoteles <strong>de</strong>in<strong>de</strong> secundum naturamautem impossibile, si uniuscuiusque corporis unusmotus proprius existit. baec autem sententia ita intellegi <strong>de</strong>b<strong>et</strong>,ac si dixiss<strong>et</strong>, (juod si ignis sit, vel aliquod quatuor elementorum,quod in circulum feratur, non erit rationi cousonum, ut conversio20 horum alicui secundum uaturam insit, si uuicuique corporum unusaccomrao<strong>de</strong>tur naturalis motus, ac <strong>de</strong>fiuitae sint naturales motiones.itaque iuxta syllogismi formam <strong>de</strong>claratum est, cousonum esse, utcorpus aliquod inveniatur, quod non absolute, verum secundumnaturam incirculum moveatur.25 His igitur ita indicatis, aliam <strong>de</strong>inceps orationem prosequitur,quae est eiusmodi. motus pra<strong>et</strong>er naturam contrariaturmotui,qui secundum naturam existit, <strong>et</strong> motus, quinaturali motui adversatur, unus est (unum enim uni contrariatur),motus igitur pra<strong>et</strong>er naturam unus existit. dum vero aliquod30 elementorum motu, qui iu orbem fertur, movebitur, quoniameiusmodi motus simplex est, erit illi pra<strong>et</strong>er naturam, siqui<strong>de</strong>mhorum corporum naturalis motus rectus est; rectus vero motus motuirecto contrariatur, sicuti motus, qui ad supera fertur, ei adversatur,qui <strong>de</strong>orsum tendit, <strong>et</strong> e converse, igitur motus hie, qui in circulum35 fertur, uuicuique illorum, hoc est propriorum, contrariatur. <strong>et</strong> sielementorum aliquod secundum uaturam in orbem feratur, duos sibiinvicem contraries motus possi<strong>de</strong>bit, quod sane ridiculum est acval<strong>de</strong> absurdum. non itaque eo movebitur motu, qui iu orbem instituitur.necnon rationi conseutaneum est, ut motus, qui in circulum40 fertur, dum simplex fuerit, alicuius corporis lyra<strong>et</strong>er quatuor elementaproprius sit. baec autem oratio praece<strong>de</strong>ntem insequitur, aciuxta ordinem in praece<strong>de</strong>nti oratione observatum, quae dicta anobis sunt, manifesta ecadnnt. c<strong>et</strong>erum eiusmodi sermouem subsequens<strong>et</strong>iam insequitur, modo ei auuectatur, ac unica oratione simul


<strong>et</strong>enimTHEMISTII I>E CAELO A 2 [Arist. \>. 20.9;' 15 -28] 9explicentiir, ille nempe qui (licit palam iyitiu- est, aliquod f. 3>iumuudo inveuiri corpus <strong>et</strong> reliqua, quae dcinceps scquuutur.cerha aufem, quodsi ia muudo aliucl corpus iuveniatuv,quod [)ra<strong>et</strong>er uaturam iu circuluui vertatur, omuinob hahehit uaturalem qnendain uiotum: (eiasmodi verba) ita intelleijendasunt, siiiui<strong>de</strong>ui dixiuius />raefer naturam^ hoc comparationefantum est ad euui, (pii secundum uaturam existit, <strong>et</strong>fieri uon potest, ut corpus externa latioue praeditum sit, naturalivero careat. nee alia reliuqu<strong>et</strong>ur ulla uaturalis molio, siqui<strong>de</strong>m10 raotus ad supera atque ad iufera quatuor elemeutis secundumuaturam inest. ratioue igitur cousentaueum est, ut motus, quisecundum circulum fit, minime pra<strong>et</strong>er naturam existat, ac quiutocorpori omuino accommo<strong>de</strong>tur. congruum itaque erit, ut quintumaliquod ac simplex corpus inveniatur.15 I<strong>de</strong>m pra<strong>et</strong>erea, hoc est in mundo quintum corpus inveuiri,alia quoque ratioue liunc in modum explicatur. conversio ea latioueperfectior est, quae recto ordine fit, ilia siqui<strong>de</strong>m inter perfectaslationes couuumeratur, rectae lineae vero motus minime perfectusexistit. cireulus euim figurarum omnium perfectissimus est, siqui<strong>de</strong>m20 neque additiouem admittit ueque <strong>de</strong>fectum, sed <strong>de</strong> uumero eorumest, quae perfecta g-iguuntur. at nulla recta linea perfecta existit,cum si finita, tum <strong>et</strong>iam si infinita censeatur. si euim intiuitaexistim<strong>et</strong>ur, cum in<strong>de</strong>finita ac iu<strong>de</strong>terminata sit, perfecta esse noupotest, si vero finitam illam iudicabis, poterit <strong>et</strong> iucrementum <strong>et</strong>25 <strong>de</strong>crementum suscipere <strong>et</strong> sic diminuta erit. perfectum insuper liab<strong>et</strong>exordium, medium atque extremum, quae in circulo tantum <strong>de</strong>prebenduntur,in recta autem liuea nulla ratioue iuveniuntur. ineo euim, quod fiuem nou bab<strong>et</strong>, qua ratioue baec reperiri possuut,in quautum fuerit infinitum? fiuitum vero, cum fieri uon possit,f. 3'|so ut medium habeat, quo iure <strong>et</strong>iam baec babere poterit?si additiouem susceperit, qui fieri potest, ut unum i<strong>de</strong>mque mediumcustodiat?. cum autem conversio motu recto pwi- sit: igitur quod. .couversioue mov<strong>et</strong>ur, eo 2J'''fi''S erit, quod recto motu <strong>de</strong>fertur. unaest euim proportio, quam bi duo motus inter se babent. at cor-35 pora, quae recto motu feruntur, simplicia sunt, <strong>et</strong> cousouum est, utid, quod 'prius simplici est, simplex quoque existat. igitur quod iucirculum mov<strong>et</strong>ur, congruum est, ut simplex sit, sique nou eritunum ex quatuor elemeutis (motus namque elemeutorum recti sunt)relinquitur ut eiusmodi corpus existat. congruum vero nou est,40 ut sit aliquod corporura compositorum, primum quoniam corpussimplex est (ut superius iudicatum fuit), cum simplici autiquius sit;25 Alexan<strong>de</strong>r apiid Simpl. p. 39,11 39 eiusmodi A! ; om. codd.; fort, suppl. an>,d40 primiun <strong>et</strong> (p. 10, 1) <strong>de</strong>ii^<strong>de</strong> scrips! : vel primorum, vel secundorum codd. Al


10 THEMISTII DK OAKI,() A 2.3 [Arist. p. 2fit)a-28-i> 18]<strong>de</strong>in<strong>de</strong> si quod in circulum mov<strong>et</strong>uv, compo^itiim extitiss<strong>et</strong>, ab eo, f.3vquod si\i)erat iu illn, motiis eius proficiscer<strong>et</strong>iir. ex his igitur pevspicuumfit, corpora rot/iposifa moceri, si antea motus orbicularis exstiterit.cumque eiusmodi motus alicuius quatuor elernentorum pvo-5 prius nou sit, igitur consentaneum est, ut quinti corporis propriusexistat.Quod non modo iis, quae dicta sunt, verum alia ratioue liuiicin modum ostenditur. motus euim aut naturalis, aut pra<strong>et</strong>ernaturam est, <strong>et</strong> qui alicui corporum pra<strong>et</strong>er naturam iuest,10 is alterius naturalis erit, iiic autem sit veluti motus <strong>de</strong>orsura.unusquisque enim motuum alicuius elemeutorum naturalisexistit, qui c<strong>et</strong>eris element-is pra<strong>et</strong>er naturam convenit. cum autem.rotundus motus unicuique elemeutorum pra<strong>et</strong>er naturam couveniat,quinto corpori secundum naturam comp<strong>et</strong><strong>et</strong>. quare consentaneum15 erit, ut quiutum corpus inveniatur, cuius conversio naturalis existat.Practerca vero conversio aut naturalis aut pra<strong>et</strong>er naturamerit. si naturalis, persi)icuum est, quod quinto corpori ineritsecundum naturam. non enim fierit potest, ut alicui elementorumaccommo<strong>de</strong>tur, haec namque alios pra<strong>et</strong>er luinc uaturales motus20 sortiuntur. <strong>et</strong> cum statuerimus corpus, quod iu orbeni rotatur,motu pra<strong>et</strong>er naturam, eoque continue moveri, (dixit autem continuo^ut eum motum iusiuuar<strong>et</strong>, qui versus medium <strong>de</strong>fertur) hocnamque si motus eius fuerit pra<strong>et</strong>er naturam, <strong>et</strong> omne,irrationale erit.quod mov<strong>et</strong>ur motu pra<strong>et</strong>er naturam, vi vwv<strong>et</strong>ur^ proptereaque illi•25 interitus contingit, sicuti id in omni eo vi<strong>de</strong>re lic<strong>et</strong>, quod eiusmodimotu mov<strong>et</strong>ur: necessario fi<strong>et</strong>, ut conversio corruptionem quoqueadmittat. at corruptionem non admittit (alioquin infinitis anteaseculorum a<strong>et</strong>atibus hoc ei coutigiss<strong>et</strong>); non itaque pra<strong>et</strong>er naturamest, itaque reliuquitur, ut naturalis sit. quare cum nulli elemen-30 torum secundum naturam conveuiat, necessario <strong>et</strong>iam fit, ut quintocorpori accommo<strong>de</strong>tur. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> dicif, palam itaque est ex hoc dicto,quod si eiusmodi motus igni iness<strong>et</strong> (ut quidam opiuatisunt) necessario non tantum motus <strong>de</strong>orsum erit ei pra<strong>et</strong>er naturam,sique pra<strong>et</strong>er naturam erit, corruptionem admittit. igitur conversio35 iuxta seutentiam eorum, qui eam igni accommodarunt, multiplicemcorruptionem recipi<strong>et</strong>. <strong>et</strong> eae quoque rationes, quibus alii praedictainfringere couautur, sunt gravissimae. hoc vero sermone ahsoluto inquit<strong>de</strong>inceps, corpus quod in circulum vertitur, ingeuitum est acimmortale.40 Cum autem pro hypothesi statuiss<strong>et</strong>, quod contrario car<strong>et</strong>, acinsuper adduxiss<strong>et</strong> uonnulla tanquam supposita, alia vero3 corpora — extiterit (4)] proprium corporum compositorum motum conversionem ?wnesse Al 33 non — <strong>de</strong>orsum] sic Al, in codd. excidit aliquid per homoeoteleuton


4THEMISTII DE CAELO A 3 [Arist. p. 269bl8—^9] H<strong>de</strong>monstratioiie comprobata, hoc cleinceps hunc iu Diodum f. 3vprosequitur : corpus (qu/ntum) uec leve, nee grave existit, cleclaratquequo iure id uecessarium sit; ac <strong>de</strong> eo primo memiuit, quodhoc loco sat sibi era^ r<strong>et</strong>ulitque, quid grave, quid leve esse dicatur,5 quaudoqui<strong>de</strong>m <strong>de</strong> his erit absoluto sermone in Quarto Libro pertractaturus.Eorum autem quae dicta suut, haec supposita fuere, nempemotum, quo ali(|uid per locum mov<strong>et</strong>ur, esse <strong>de</strong> numero eorum,quae uaturalibiis cop;)ribus per se iusuut, ac simplices motus iu-10 veniri iuxta meiisuram simplicium linearum, uec uon ex numerospecierum motus, simplicium corporum uumerum <strong>de</strong>prehendi (dixispecie rum motus ut eos motus insinuarem, qui in circulum, <strong>et</strong>qui recto ordine fiunt quique elemeutorum quatuor proprii existuut)nee non motuum nonnullos simplices esse, uonnuUos vero com-15 positos, compositosque motus fieri ratione eius, quod iu eis praeval<strong>et</strong>,ac eum motum qui alicui corporum secundum naturam inest,inesse alteri pra<strong>et</strong>er naturam, unique unum coutrariari, uec non id,quod sursum <strong>et</strong> <strong>de</strong>orsum fertur, esse id, quod a medio <strong>et</strong> admedium mov<strong>et</strong>ur, ac rotundum motum eum esse, qui circa medium•20 instituitur, uec nou motum pra<strong>et</strong>er uaturam, cum simplex fuerit,coutrarium esse, siqui<strong>de</strong>m consentaueum uon est, ut omne id, quodinest alicui pra<strong>et</strong>er uaturam, contrarium haheat^ tamesti id, (juodpra<strong>et</strong>er naturam est, ei contrarium sit, quod secundum uaturam]existit.25 Haec sunt quae in praece<strong>de</strong>utibus supposita fuere, quae veroconqorobavit haec sunt: nempe iu mundo corpus simplex quintumf. 4rinveuiri,quod secundum naturam in circulum mov<strong>et</strong>ur, quodque elementisquatuor perfectius atque antiquius existit.Deinceps ait: ex hoc autem sequitur, quintum corpus non30 esse grave, neque leve: grave enim est id, quod naturasua ad medium <strong>de</strong>fertur, <strong>et</strong> reliqua, quae iuxta illius ordinemsubsequuntur. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> dicit, 7iecessarium autew, est utquicquid ad supera vel ad infera mov<strong>et</strong>ur, aut gravitatem,aut levitatem, aut utramque simul sortiatur.35 dixit utramque simul, <strong>et</strong>enim aqua <strong>et</strong> aer <strong>et</strong> gravitate <strong>et</strong>levitate praedita sunt, hae vero iu illis minime ea ratione inveniuntur,quasi unumquodque eorum <strong>et</strong> grave <strong>et</strong> leve existat;fieri namque hoc uuUo modo potest, non enim dicimus unumquodqueeorum grave <strong>et</strong> leve esse, si ad unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m referatur. verum40 grave erit comparatioue ad aliud, sicuti aqua gravis est, si ad aeremconferatur, <strong>et</strong> comparatioue ad duo diversa.5 Quarto] IV, 1—21 contrarium esse] erit Al 22 liabeat] illi existat Al41 fort, post conferatur excidit: levis autem, si ad terrain conJ\?-atur [comparatione iyilur]


]2 TIIEJIISTII DK CAl'lLO A ;i [Atist. p. 2(;9i'2t)-270a3]Quippe cum gravis ac levis <strong>de</strong>finitioiiein r<strong>et</strong>uliss<strong>et</strong>, dixiss<strong>et</strong>quegrave esse id, quod iiatura sua fertur <strong>de</strong>orsuin, leve auteiii, quod f. 4rnatvra sua sursum versus iiititur, ac <strong>de</strong>fiuitioucin cuin dclinito couverli,iu <strong>de</strong>finitum ipsuni taudcni reg'reditur diccm^ omne, (piod <strong>de</strong>-5 orsum tantum mov<strong>et</strong>ur, grave est, leve autem, (juod ad superadumtaAat evolat. hoc autein i<strong>de</strong>o ab Aristotele factum puto, uthinc perspicuum eva<strong>de</strong>r<strong>et</strong>, cor[)us, (piod iu orljem mov<strong>et</strong>ur, iiouesse grave, iieque leve, uou cuim a medio, vel ad medium, hocest sursum <strong>et</strong> <strong>de</strong>orsum, iieque secundum iiec^ue pra<strong>et</strong>er na-10 turam mov<strong>et</strong>ur. i)ra<strong>et</strong>er naturam qui<strong>de</strong>m nulla duarum motionummov<strong>et</strong>ur,quandocpii<strong>de</strong>m b\ pra<strong>et</strong>er naturam <strong>de</strong>orsum moverotur, motushuic contrarius, uempe is, qui ad supera iustituitur, uecessario einaturalis extitiss<strong>et</strong>; sed couversio fuit eius naturalis motus; igiturcougruum erit, ut sint in eo duo naturales motus, uni pra<strong>et</strong>er na-15 turam motui contrarii; sed antea a nobis positum fuit, unum unicontrariari. quodsi ad supera pra<strong>et</strong>er naturam mover<strong>et</strong>ur, i<strong>de</strong>msermo sequer<strong>et</strong>ur. neque <strong>et</strong>iam fieri potest, ut aliipio borum duorummotuum secundiuii naturam moveatur, quaudoqui<strong>de</strong>m motus eius secundumnaturam conversio existit, ac uuus est uniuscuiusque cor-•20 poris naturalis motus. si autem aliifuo duorum motuum, hoc estsursum vel <strong>de</strong>orsum, mover<strong>et</strong>ur, ess<strong>et</strong> utique unum ex iis corporibus,quae secundum naturam aliquo borum duorum motuum moventur.si enim ad supera mover<strong>et</strong>ur, ignis, si vero ad iufera, terra extitiss<strong>et</strong>.at cum nullum horum duorum sit, igitur consentaneum est,•25 ut neutro illorum motuum feratur. <strong>et</strong> quoniam circulare corpusnon mov<strong>et</strong>ur sursum uec <strong>de</strong>orsum, quod autem nee sursum nee<strong>de</strong>orsum mov<strong>et</strong>ur, nee grave, nee leve existit ... at corpus, quod incirculum vertitur, non moveri sursum nee <strong>de</strong>orsum, id negative expressuviest. sed haec propositio, in qua dicitur mov<strong>et</strong>ur nee sursum30 nee <strong>de</strong>orsum, non praedicalur negative, siqui<strong>de</strong>m in<strong>de</strong>iinitum tantumsermonem <strong>de</strong>monstrat, veluti si (piis dicat, bic est non sanus, velest non iustus. propositio enim iu qua dicitur, Xantbus est noniustus, non est propositio negativa; <strong>et</strong>enim propositio uegativa eaest, in qua dicitur, Xantbus non est iustus. <strong>et</strong> eius oratio ab eo3 convcrti] cf. Si!uplGl,'29 zai avTiaxpscpst d'^a^-AalvJi; cum dcfinilo Al, om. codtl.11— 17 Simpl. 63, 19 6 [jivTot 0£ij.iaTio? ou/ ouxouc cuX^^oyt'CstiSat ^o\>X^z\, rj}X o-ci, ei |jiv tvjv•/dtio Tictpot cfjoiv xi'/fjOeir], laTott autuj v.aTot cp'jaiv vj ^vavTt'a tcx'jt/j rj d'vw rjv 0£ xoit /)y.uy.Xii) zatd cp'jaiv toT /.'j-/.Xo'XiOpr^Tiy.M • O'jo ot'pa £Vi evavxta" v.civ t/jV i'vti) zoipa cpuaiv/.tv7ji)e(rj, TtaXiv tj xdxu) xaxd cpuctv, 7cal x6 ctuxo dxoTiov dv.oXouilii^a<strong>et</strong> x6 o-jo svi Evavxt'aEtvai. 27 excidit aliquid per horaoioteleutou. suppi.: ergo corpus circulare neque levitaiemIieque yravitalem sortilur. ad rem cf. Simpl. 62, 11, SEi'/ivuat oe ouxcus, (u; 'AXe^otvSpo; xaX0£[j.taxtds cpctai* x6 xuxXo) /.tvo'jp.Evov cjte d'vcu o'jts xdxoi xtvETxat zaxd cpuatv x6 [xrjTSd'viu [J^^TE /dxco 7.ivo'J[j.£vov -/.cxd 'i'jatv o'jxe xoytpov o'jxe pczp'j ^axtv rj'jy. laxi oe d7T0cpaxi-/.Y)Yj EXctTxtov. . .,dXX' d&'piaxov 'iyzi x6 /.ax7]yopO'j(j.£';ov


THEMISTII DE CAKLO A3 [Arist. n. 270arj- — 11] 1?pen<strong>de</strong>t dicto, nempe grave <strong>et</strong> leve est id, quod natura sua aut suvsumaut <strong>de</strong>ovsum mov<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> corpus, quod in circulum fertur, noninvenitur sursura vel <strong>de</strong>orsura moveri. eius autem, quod subdidit<strong>de</strong>iu<strong>de</strong> Aristoteles, vera sententia (ut avbitratuv Alexan<strong>de</strong>r) nee5 cougTue explicata eU nee rationi consona est, atque (Alexan<strong>de</strong>r ipse)diverso modo inteipr<strong>et</strong>atur, cuius bercle interpr<strong>et</strong>atio nee consonaniibi vi<strong>de</strong>tur, nee congruum est, ut ex <strong>Aristotelis</strong> verbis eliciatur.Et arbitratur sententiam, quod corpus circulare grave sit <strong>et</strong>non leve, eiiisque motus quoque, quo mov<strong>et</strong>ur, quod non sit cir-10 cularis, ah eius jjartibus dioerso modo "prohari posse, siqui<strong>de</strong>m ait,poss<strong>et</strong> quis})iam conten<strong>de</strong>re lianc <strong>de</strong>monstrationem nondum siifficere,nempe quod eiusmodi corpus non sit grave neque leve, cum suaptenatura ^ec sursum nee <strong>de</strong>orsum feratur — tali enim modo corpusneque grave esse neque leve confirmaverat — possihile namque ess<strong>et</strong>,15 i<strong>de</strong>o non ferri <strong>de</strong>orsum, quia super c<strong>et</strong>era corpora uatat <strong>et</strong> in profundumne <strong>de</strong>mergatuv prohib<strong>et</strong>ur, sicuti un<strong>de</strong>quaque sustentata in reliipiiscorporibus <strong>de</strong>orsum qui<strong>de</strong>m ferri posse, <strong>et</strong> gravitatem baberevi<strong>de</strong>mus, sed <strong>de</strong>orsum non feruntur, non quia ipsa gravitatem nonbabeant nee quatenus natura sua non moveantur <strong>de</strong>orsum, sed20 quia probibentur, ne eiusmodi motu moveantur. istbaec namqueasserenti hunc in modum poterit respou<strong>de</strong>ri. si verum ess<strong>et</strong>, uttotiiiti boc corpus <strong>de</strong>orsum non praecipit<strong>et</strong>ur, quoniam un<strong>de</strong>quaque|quodammodo sit sustentatum <strong>et</strong> omui ex parte probibeatur, ne eiusmodimotu feratur, at eius partes sicuti aliquod astrum, vel quaevis25 alia pars absolute, cu7n eo modo non sint sustentatae, nee c<strong>et</strong>eriscorporibus emineant <strong>de</strong>orsum moveri poterunt^ cum nibil obst<strong>et</strong>, quominustunc pars ea gravis inveuiatur. cuius ratione totum ipsumgravitate cpioque pnieditum esse coguosceremus; <strong>et</strong>enim si non fertur<strong>de</strong>orsum, quoniam omni ex parte ab boc probibitum est, secundum30 naturam vero illi 9ion minus quam partibus motus <strong>de</strong>orsum comp<strong>et</strong>it,atque grave existit. quemadmodum enim in natura partium motus<strong>de</strong>orsum reperitur, ita quoque in natura totius reperiri <strong>de</strong>b<strong>et</strong>; quoenim parva terrae portio mov<strong>et</strong>ur, eo <strong>et</strong> tota terra <strong>de</strong>fertur; nuncvero quia eius pars non mov<strong>et</strong>ur <strong>de</strong>orsum, gravitatem non liab<strong>et</strong>.35 igitur consentaneum vi<strong>de</strong>tur, ut eo<strong>de</strong>m iure totum ipsum se babeat,ea<strong>de</strong>m est enim natura totius <strong>et</strong> partis, hoc itaque illi necessarioconting<strong>et</strong>, dum eius partes perscrutabuntur, nempe ut uecgrave, nee leve existat. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> quod natura sua eo motu non moveatur,qui rectis liueis fit: partes enim huius corporis motu recto40 secundum naturam minime moventur, ut sol vel quaevis aliaorbis pars, neque <strong>et</strong>iam violenter eo motu moventur. id omne autemf. 4\8 arbitratur] fort, levi eineiidatione vert, est: arhitmmur eius . . . prohasse, seel cf. Av.p. 14 D 16. 23 un<strong>de</strong>quaque sustentatum] fort. laoTia/i;


14 THEMISTII DE CAELO A 3 [Aiist. p.270a 11-22](luocl parti tribiiitur, contingit <strong>et</strong>iam toti; ratio i]am([iie totiiis <strong>et</strong> f. 4"partis una ea<strong>de</strong>mque est.Cum itaque satis hoc iu loco <strong>de</strong>monstratum sit, inveuiri iumundo corpus quintum simplex, elementis quatuor antiquius ac5 louge praestantius, gravitatis levitatisque expers, <strong>de</strong>inceps explicavit,eiusmodi corpus ueque ortum iieque iuteritum suscipere nefjueincrementum alterationemve, primoque ingenitum esse tale corpus,hunc in modum doc<strong>et</strong>,ex coutrario <strong>et</strong> subiecto aliquo oritur,Quicquid oritur,10 <strong>et</strong> in contrarium (corrumpitur). uou enim aequum est, ut ex eo, quodnon est, possit quippiam generari, ut in Physicis <strong>de</strong>monstravimus.corpori autem quod in circulum vertitur, nihil coutrariatur, ut paulopost perspicuum erit; nee ullum subiectum hab<strong>et</strong>, (alibi enim <strong>de</strong>claratumest materia id carere): igitur corpus, quod iu circulum mo-15 v<strong>et</strong>ur, ingenitum existit. uec non eis<strong>de</strong>m propositionibus hoc iuloco <strong>de</strong>claratur, id interitum non recipere. quod <strong>et</strong>euira corrumpiturex contrario qiioque subiecto(|ue in contrarium corrumpitur, <strong>et</strong>in universum coutraria omnia contrariis quoque corrumpuutur, contrariumuamque fit ex corruptione contrarii in hoc contrarium. dixi-20 musque omne, quod corrumi)itur, a suo <strong>et</strong>iam contrario corrumpi,quoniam eius corruptio ab eo provenit, in quod transmutatur. sanitatemnamque a morbo corrumpi dicimus, quaudoqui<strong>de</strong>m ineun<strong>de</strong>mtransmutatur. <strong>et</strong> in universum, dum a contrario <strong>et</strong> in contrariumdicit, earn contrari<strong>et</strong>atem intellegi vult^ quae est secundum genus,25 quaeque forma <strong>et</strong> privatio est, inter has uamc^ue vere contrari<strong>et</strong>asintelligitur. cum igitur <strong>de</strong>monstratum sit, conversionem non haberecontrarium — hoc vero <strong>de</strong>monHfratum est — ergo id, cuius motuinuUus motus coutrariatur, contrarium quoque habere non 'potest, sienim naturalia corpora i<strong>de</strong>o naturalia dicuntur, quoniam principium30 motus in se habent, igitur contrariorum <strong>et</strong>iam pari modomotus contrarios esse dicimus, sicuti simplicia quoque corporadicuntur esse simplicia, quatenus simplicium motuum initiam in sehabent.<strong>et</strong> secundum hoc, quia natura existens in illis quidditas eorumest, formaeque illorum substentaculum. At prima oratio vera est,35 igitur secunda quoque vera exist<strong>et</strong>. Aristoteles dicit: invenimusigitur naturam id quod futurum erit generahile <strong>et</strong> quae <strong>de</strong>incepssequuntur.Post haec osteudit quintum corpus neque augmentum nequeadditionem admittere. crescit namque aug<strong>et</strong>urque corpus, quando10 corrumpitur Al: om. codd. 11 Physicis] 1,7 23 cf. Simpl. 131,24 -xaiTot ys6 0£[j.(aTto; . . . sl-ev, Sxi -/.aSoXou Xaapdvsi 6 'AptaToxsArj; to i; Ivav-tou xal £t; svavTiov tyjvYevtxtuTctTTjv Aafx^ctvcuv Ivavxicoatv tioo'j; xal 3T£prj3c(u; 30 contrariorum—dicimus]contrarii motus <strong>et</strong>iam pari modo contrarii dicentur Al 35 iuveuimus] locus corruptus,intenditur Ar. 270^20


igiturTHEMISTII DE CAELO A 3 [Arist. p. 270=>22— 35] 15nutiitur — sitcognatuvi adcenit ac inautem quod nutritur, veluti hepar — dum aliquod f. 4^eius materiam fiierit transmutatum.at non iuveuimus iu eiusmodi corpore luiius rationis niateiiam.caro <strong>et</strong>enim nutritur, cum ei quippiam familiare adiungitur, quod5 in proximam eius materiam, quae sanguis est, ])ermutatum fuerit;hie igitur sanguis erit illi similis, nee non secundum eius substautiamcarni adhaerens, eius<strong>de</strong>m alimentum eva<strong>de</strong>t. nos vero non invenimusin cireulari corpore materiam, ut sanguinem vel quippiam eisimile, ac in universum nullam in se materiam hab<strong>et</strong>, quemad-10 modum hoc alibi a nobis <strong>de</strong>monstratum est. pra<strong>et</strong>erea nullum buiccorpori contrarium invenitur, a quo transmutari ac in illud converti[)0ssit. nutrimentum|non hab<strong>et</strong>, siqui<strong>de</strong>m nutrimentum f.Srin naturam eius quod alitur permutatur. Alexan<strong>de</strong>r autem aliter huncserm onem i n terp r<strong>et</strong>atur . e o d e m q u e i u r e p o s s u m u s v e r e d i c e r e15 ([uod lioc corpus alterationem non recipiat, alteratio namquemotus est ad qualitatem. in Categoriis autem <strong>de</strong>claratum est,quatuor esse qualitatis species, quarum prima habitus dispositioqueest, secunda naturalis potentia habilitasve, ut aptitudo ad artem cursorumcapessendam, tertia vero species activae (s/c) qualitates(Trav}r^-:t-20 xai) sunt, dum quis (exempli gratia) erubescit, incalescit, <strong>de</strong>lectatur,vel simili modo afticitur, quarta autem ea est, in qua figurarum speciesconsistit, ut rectum, rotundum(|ue.Atqui ea tantum alteratio, quae ad quartam banc qualitatisspeciem fit, cum perpessione miuime eveuit. idque facile vi<strong>de</strong>re25 lic<strong>et</strong> in eo, quod cireulari triangularique iigura praeditum sit; noneuim cum <strong>de</strong>lectu verecuudiave, dolore aut calore hoc illi evenit.ea autem alteratio, ([uae iuxta primam qualitatis speciem fit, nempehabitus, ac <strong>et</strong>iam iuxta secuudam, ut ignobilitas, dignitas, doctrina,val<strong>et</strong>udo inval<strong>et</strong>udoque,non mai suscepta passione oriuntur, nisi quod30 habitus passiones non sunt, iuxta tertiam autem speciem sunt cpialitatesxaia TTczOoc. quod autem hoc in loco intendimus, est nempe: nosinvenimus omnia naturalia corpora, quae secundum qualitatemalterantur, augmentum quoque accr<strong>et</strong>ionemque suscipere,veluti plantae^zm^, aniraalium corpora <strong>et</strong> elementa, sicut35 ignis, aqua, nee non reliqua elementa. Si itaque circularecorpus neque augmentum, neque accessionemnea corruption emadmittit, quemadmodum <strong>de</strong>claravimus, igitur neque <strong>et</strong>iamalterationem recipi<strong>et</strong>. <strong>et</strong> inquit Aristoteles id vicissim in naturalibuscorporibus r<strong>et</strong>rocommeare: ut omne naturale corpus passi-40 onem recipiens crescit <strong>de</strong>crescitque, quemadmodum ad sensumvi<strong>de</strong>mus, ita corpus omne, quod incrementum <strong>de</strong>crementumque admittit,alterationem atque passionem recipit. dixit ut vi<strong>de</strong>mus,13 Alexan<strong>de</strong>r] Simpl. p. 110,11 16 Categoriis] c. 8


16 THEMISTII I)E CAELO A 3 [Arist. p. 270a31-bll]quandoqui<strong>de</strong>m iis <strong>de</strong> rebus liic sermonem babemus, quae uostris f. 5rsensibus subieiuutur. ueque bac ratione sibi ipsi Avistoteles adversaturin Categoiiis diceuti, necesse omuiuo non esse, ut omueid, quod alteratur, crescat augeaturque, siqui<strong>de</strong>m boc iu b)Co dixit,5 id, quod recipit alterationem ysxzh TaOoc, augmentum quoque atqueacci<strong>et</strong>ionem recipit, quamvis illius accr<strong>et</strong>io augmeutumve secuudumeius transmutationem miiiime fiant. nee te pra<strong>et</strong>ereat velim, ex iis,quae dixiraus, elici non posse, quiutura corpus absolute quamcunquealterationem non admittere, sed quod aiiectrices alterationes non10 admittat, quae secundum transmutationem fiunt.Colligendo <strong>de</strong>inceps ea,quae dixerat, ait: <strong>et</strong> mundus neque ortumneque interitum admittit, <strong>et</strong> reliqua, quae <strong>de</strong>in<strong>de</strong> sequuntur. bocautem manifestum erit, ut Aristoteles iuquit, si quis bisce fi<strong>de</strong>m adbibuerit,ac <strong>de</strong>monstrationis loco ea statuerit, quae in praece<strong>de</strong>ntibus15 sumpta sunt a nobis, baec autem sunt, omne, quod fit, ex contrarioiu contrarium fieri, omueque, quod crescit atque aug<strong>et</strong>ur, tunc accr<strong>et</strong>ionem<strong>et</strong> augmentum sumere, cum sibi simile quidpiam adiungiturin eiusque substautiam transmutatur <strong>et</strong> reliqua bis similia.Vi<strong>de</strong>tur autem <strong>et</strong> nostra sententia iis^ quae apparent,20 attestari <strong>et</strong> ea quae apparent ac perspicua sunt, nostrae sententiaeattestari. per ea autem, ([uae apparent, mauifestas onmibusquebominibus cum Graecis, tum Barbaris, commuues scientiasintellegimus. ei namque in eam existimationem ac animi notionempraeveuere, ut supremum eum locum, qui mundum ambit, corpus-25 que, quod eo in loco consistit, glorioso Deo soli attribuereut. quamobreminvenimus eos versus eum locum manus extollere annuerequeeo potissimum tempore, in quo creatori preces effundunt atquead, eum confugiunt. fatentur namque ac aequum fore arbitrantur,immortale esse illud corpus ingeuitumque. <strong>et</strong>enim dignitas, persefectio continuaque perp<strong>et</strong>uatio ad immortalitatem consequuntur,quae omnia per ea, qua apparent intellegi voluit. sententia igiturantea viemorata^ scilic<strong>et</strong> corpus, quod in orbem convertitur, ingenitumesse ac immortale nee ullam transmutationem perp<strong>et</strong>iposse, huic cognitioni attestatur; <strong>et</strong> baec <strong>et</strong>iam cognitio, quae omnium35 bomiuum applausu manifesta evasit, nostrae senteutiae attestatur.quod si ea, quae dicta sunt a nobis, ex manifesta communiquebominum scientia veritati cousentanea siut, ac divinum corpusin mundo iuveniatur (quemadmodum certe ac vere invenitur),sequitur ex boc, quod dicebamus, nempe corpus, quod iu orbem40 convertitur, iugenitum esse ac immortale, quandoqui<strong>de</strong>m buius reiindubiam fi<strong>de</strong>m facit communis omnium sententia. insuper per ea<strong>et</strong>iam, quae ad sensum vi<strong>de</strong>mus suam sententiam comprobavit. ait3 Categoriis] 15^22


THEMISTII DE CAELO A 3 [Arist. p. 270b H— 29] 17naniqiie: <strong>et</strong> id <strong>et</strong>iani contingit exiis, quae ad sensiira vi<strong>de</strong>- f. 5^mils, quantum fieri potest, ut in hoiniiuim animis sit ac penes illosvere dicatur. <strong>et</strong>enim scientia,|([iiae ex commuui omuium senteutia f. r)V5 quiiitiir, (»1j illonnn obscuritatem at(iue crassitiem, nisi quod seususqiwque\\om\m. modam quendcwi pniehent, quo inauu ducatur in<strong>de</strong>sumitur, loni,^e verior ac di^-iiinr est ea, ([uae ope sensuum ac-certitudiuemrei veritatisque cognitiouem. poterit autem is serrao comprobariac stabiliri per ea, quae ad sensum apparent, si quis totam pra<strong>et</strong>eritumtempus, quodque ex bomiuum memoria firmiter tenemus,10 observaverit custodieritque. is enim nullam unquam in <strong>caelo</strong>, uecin suprema aliqua eius i)arte, veluti in spbaera iuerrautium stellarum,aut in quavis alia illius parte, sicuti in errautibus stellis ac earumspbaeris, mutationem factam couspici<strong>et</strong>, quaudoqui<strong>de</strong>m figura,motus illarumque meusura secundum magnitudinem uno atque15 eo<strong>de</strong>m modo se bab<strong>et</strong>, nee non <strong>et</strong>iam eo<strong>de</strong>m iiire se bab<strong>et</strong>, quicquidin stellis conspicitur.Quiuimmo <strong>et</strong> ipsum caeli nomeu, quod c<strong>et</strong>eris dignius est,eo<strong>de</strong>m modo semper ad baec usque tempora traditum est, quodprohat v<strong>et</strong>eres in ea<strong>de</strong>m, qua posteriores sunt, <strong>de</strong> <strong>caelo</strong> seutentia20 fuisse. v<strong>et</strong>eres namque caeleste corpus a<strong>et</strong>bera nominarunt, quodsemper eo<strong>de</strong>m modo ad hoc usque aevum traditum est. cuiusuominis appellatioue continuum motum intellegebaut. verae <strong>et</strong>enimsententiae perp<strong>et</strong>uo inter bomines circunferuntur. consentaneumest igitur, ut quod <strong>de</strong> eo a nobis edoctum est, nee novum nee•25 dissentaueum existat, sed iam a v<strong>et</strong>eribns ipsis <strong>de</strong>promptum. eanamque, quae modo a nobis dicuntur, non nisi ea sunt, quae iamantea prolata fuere, nilque diversum <strong>de</strong> mundo unquam opiuatisnmus ab eo, quod ipsi v<strong>et</strong>eres sunt contemplati. eae<strong>de</strong>m namquenon raro repertae sunt diversorum bominum sententiae diversis30 temi)oribus prolatae, dum rerum veritatem indagantes eam a<strong>de</strong>ptisunt ac necessariam fecerunt. Anaxagovas autem nomen caelinon recte interpr<strong>et</strong> atus est^ dicendo caelum appellari \a<strong>et</strong>hera'\r}.7zh xo!j [ai'ijsiv, o £3t'. to] xatsiv ; nomen igitur, quo appellatur, corpusigneum signijicat.35 Palam est itaque ex dictis, fieri non posse, ut pra<strong>et</strong>erbaec quinque simplicia corpora, simplex aliud corpus inveuiatur.cuius sane Veritas certitudoque ex motione <strong>de</strong>sumitur, siqui<strong>de</strong>msimplicis corporis motus, congruum est, ut simplexexistat. atqui simplices motus recti ac circularis tantum40 su7it, Jii vero soli, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> motus linearum simplicium, duarum di-2 quantum . . potesQ emeudavi: hoc est . . posse codd. Al (paraphr. est verborum &iye .. Titativ) 32.33 [ ] supplevi 40 motus— simplicium scrips! :duae lineae simplicescodd.: quandoqui<strong>de</strong>m hue duae tantum diam<strong>et</strong>ri simplices, hoc est duae simplices lineaeexistuntAl.Comment. Arist. V i Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. II. 'Z


18 THEMISTIl DE CAELO A 3. 4 [Arisf. p. 270 ^ 30 -271 « 5]mensionum simplicium. sunt, veriim quatuor elemeuta rectae j).5vliueae motii feruutur, ({ui <strong>de</strong>in<strong>de</strong> in eos disceniitur, qui siirsumquique <strong>de</strong>orsum pergunf; circulari autem motu ([uiutum corpusmov<strong>et</strong>ur. <strong>et</strong> quoniam iuveutae motiones in quiuque iam dicta5 corpora <strong>de</strong>ducuntur, nee pra<strong>et</strong>er has ullam inotionem dari contJDgat,igitui- couseutaneum erit, ut pra<strong>et</strong>er liaec quinque uullunialiud corpus iuveuiatur. si euira coiiversio iu plures motus secar<strong>et</strong>ur,sicuti rectae lineae motus, (^ui in duos invicem coutrariosmotus partitur, quorum alter sursum, alter vero <strong>de</strong>orsum mov<strong>et</strong>ur,10 fi<strong>et</strong> utique necessario, ut alterum simplex corpus motu illi oppositomover<strong>et</strong>ur. cum vero uullus motus couversioui contrarius iuveuiatur,neque igitur aliud corpus pra<strong>et</strong>er haec quiuque iuveuiri licebit.Caeli autem volubilitati nullum contrariari motum, liunc iumodum osteiidi potest, si ea illi motio miuime adversatur, quae15 c<strong>et</strong>eris motiouibus aptior <strong>et</strong> dignior ess<strong>et</strong>, quae illi coutrariar<strong>et</strong>ur,multo igitur minus ea, cui miniine conveuit, ut illi opponatur, dictaemotioni coutraria extiterit, at rectae liueae motus, qui c<strong>et</strong>erismotiouibus aptior cnm sit, maxime conversioni contrarius esse<strong>de</strong>ber<strong>et</strong>, tameu ei nou coutrariatur, igitur rationi quoque con-20 sonum erit, ut uullus alius motus non rectus conversioni contrariusexistat. bunc vero motum coutrarium non esse bac ratione <strong>de</strong>clararipotest, concavum convexumque si unum alteri conferatur, duosibi invicem opposita aestimabuntur; at si veluti res una, nempeut rotunda linea, statuantur, concavitas convexioque veluti duo re-25 lativa erunt, quae ad earn referuntur, aestimahiturque rotundumrecto contrariari. [quare] si motus aliquis invenitur conversionicontrarius, eum esse rectum convenit. verum conversiomotui recto non coutrariatur, siqui<strong>de</strong>m rectus motus suispartibus, hoc est positione, coutrariatur; motus enim sursum motui30 <strong>de</strong>orsum contrarius est; inter rectum autem rotundumque motum, si adloca respexerimus, contrari<strong>et</strong>as iuveuiri non poterit. pyaeferm quoniamcontrari<strong>et</strong>as, quae est in motu recto, in partium eius essentiareperitur, siqui<strong>de</strong>m motus sursum motui <strong>de</strong>orsum coutrariatur,fieri non potest, ut inter eum conversionemque alia contrari<strong>et</strong>as <strong>de</strong>-35 prebeudatur, siqui<strong>de</strong>m contrari<strong>et</strong>as cadit in eum ob locorum contrari<strong>et</strong>atem,sursum nempe ac <strong>de</strong>orsum, unum autem uni contrariumest.Consonum igitur est, ut quod antea ostendimus, nempe quodnullum invenitur contrarium corpori, quod in orbem convertitur, ab40 hoc sermone <strong>de</strong>peii<strong>de</strong>at eique aunectatur, hoc est, conversioni nullumcontrarium motum iuveuiri. ea namque ratione, qua motus non35 locorum contrari<strong>et</strong>atem <strong>et</strong> nempe om. codd.


veritatemTEEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 271^5-14] 19invenitur, ea<strong>de</strong>m saue <strong>et</strong> res, quae per eum motum movereiitur, iu- f.5vveniri uou <strong>de</strong>beut.Cum autem dixeril, huius|certitudiueraque multisf.Orex rebus stabiliri posse, iiempe uou esse aliquem motuui couver-5 sioui contrarium, ad aliam ratiouem trausiiit, quae est eiusmodi.Si q'uis existim<strong>et</strong> ean<strong>de</strong>m'^esse ratiouem iu recto <strong>et</strong>c.uempe si curva super recta liuea circumducatur, quae sit liiiea AB,uou erit ea<strong>de</strong>m ratio, ut quemadmodummotus, (]ui est ab A10 ad B super recta liuea AB, opponiturmotui, qui fit ex B adA super ea<strong>de</strong>m recta liuea, itaquoque <strong>et</strong> ille motus, qm jit ex Aad B super curva liuea AB, illi15 motui coutrarius sit, (|ui fit ex a^B per liueam hac superiorem,siqui<strong>de</strong>m uui uuum coutrariatur; <strong>et</strong> quouiam motus rectus, quifit ex A ad B uuus est, ita <strong>et</strong>iam couvenit, ut alter motusilli oppositus, qui fit super ea<strong>de</strong>m recta liuea AB, uuus tautum20 existat. at vero iu curva liuea iufiuitae curvae liueae <strong>de</strong>scribipossuut a puucto A ad puuctum B, uu<strong>de</strong> sequer<strong>et</strong>ur, quod illi motui,qui fit ab A per liueam curvam, iufiuiti motus coutrarii existerent,ii (iuquam) qui ex B ad A super curva liuea <strong>de</strong>scribereutur.Iu dimidiato quoque circulo ea<strong>de</strong>m ratio est <strong>et</strong>c. <strong>et</strong>enim25 <strong>et</strong>si uou <strong>de</strong>scribamus curvam liueam iu universumiu<strong>de</strong>fiuitamque a C ad D productam,sed unam tautum curvam liueam,boc est semicirculum <strong>de</strong>siguemus, i<strong>de</strong>mscrupulus couting<strong>et</strong> (siqui<strong>de</strong>m fieri potest,30 ut iufiuitae curvae liueae iu uuiversum <strong>de</strong>scribantur ; verum supereis<strong>de</strong>mm<strong>et</strong> punctis unus tautum semicirculus fieri potest), nempe siquispiam dixerit, quod iu dimidiato circulo motus, qui fit a C ad D,illi motui coutrarius sit, qui per eun<strong>de</strong>m semicirculum perficitur apuucto D ad puuctum C, attamen verum uou est, ut motus, qui iu35 semicirculo fit, sit coutrarius, sed qui per diam<strong>et</strong>ri liueam perficitur.<strong>et</strong>enim <strong>et</strong>si C a puucto D per curvam liueam summe distar<strong>et</strong>,haec tameu distautia recta liuea meusurabitur. uos <strong>et</strong>enim omnesdistautias rectis liueis dim<strong>et</strong>imur, <strong>et</strong> si in circulo fuerint, iuxta circulimeusuram erit diam<strong>et</strong>er.40 Similiter sese res bab<strong>et</strong> <strong>et</strong> iu circulo. si ducts quoqueres per unum eun<strong>de</strong>mque circulum a duabus diam<strong>et</strong>ri extreimtatibus ita3 multis ex rebus'] 7rX£ovap&£v Ar. p. 270^33 17 omaes quae sequuiitur, figurae exAverrois comiDentario p<strong>et</strong>itae vi<strong>de</strong>atur. 25. 26 conicio curvas Jineas infinitas . .


20 THEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 27U15— 28]movemus, ut unaquaeque ah unius semi- f. 0'circuli extremitate ordiatur, e.g. a 11 ad Zper semicirculum C <strong>et</strong> a Z ad E per semicirculumT, i<strong>de</strong>m conting<strong>et</strong>., (luod paulo ante7 <strong>de</strong> iis, quae per semicirculum tautum moventur,dicebamus, nempe liiieam coutrariamdici comparatione ad rectam. sed quamvis<strong>et</strong>iam coucedamus hos motus iusemicirculoesse contrarios, congruum tamen i<strong>de</strong>o iion10 est, ut <strong>et</strong>iam motiis, qui iu toto circulo fit, <strong>de</strong>quo sermo est, in contrarios dividatur. siqui<strong>de</strong>m duo illi motus, quiin duobus semicirculis fiuut, in toto qui<strong>de</strong>m circulo unum motumconstituuut. neque <strong>et</strong>iam invenimus eum circuli motum,qui fit ab A per C, alteri eius<strong>de</strong>m circuli motui coutrariari, qui ab15 eo<strong>de</strong>m A initium sumit <strong>et</strong> per B in i<strong>de</strong>m A revertitur.Hunc vero motum illi minime contrariari, ex contrariorummotuum <strong>de</strong>finitione perspicuum evadit, quaeest,ut ex contrario in contrarium fiant,sicuti motus, qui ex iuferis ad supera quique20 / \ ex superis ad infera vadit. motus autemquaudam actionem natura operar<strong>et</strong>ur,qui ab A per B seu per C in circulo fiunt,ab eo<strong>de</strong>m in i<strong>de</strong>m progrediuntur.Aristoteles insuper iis <strong>de</strong> rebus aliamrationem adstruit, quae <strong>de</strong>moustrativo ordinehunc in modum ab eo <strong>de</strong>ducitur. si couversioess<strong>et</strong> convfersioni contraria, vanamquae nullum finem respicer<strong>et</strong>,sicuti mox <strong>de</strong>clarabimus. at non invenimus otiosam in<strong>de</strong>terminatamqueactionem naturam operari; consonum est igitur, ut con-30 versio conversioni minime contraria existat. atqui natura vanamactionem operar<strong>et</strong>ur, si quod ab ea innovatur, eius naturae extitiss<strong>et</strong>,ut sibi interitum asciscer<strong>et</strong>. conversiones autem contrariae<strong>de</strong>struunt sese. ratio igitur ita texitur: conversiones contrariae<strong>de</strong>struunt sese; quae autem <strong>de</strong>struunt sese, frustra gignuntur <strong>et</strong>35 nullum finem habent, conversiones igitur contrariae frustra gignunturnuUumque finem habent.\Qua autem ratione eiusmodi conversiones <strong>de</strong>struant sese, hacindagine <strong>de</strong>claratur. si imaginemur quippiam positum esse superf- 6''4 i<strong>de</strong>m continue/.— dicebamus] Siiupl. p. 188,6 eixa ij.£a'f£tai toJ 0Eij.iaTiuj jir.dvTt, on xaabzd Xexxeov toi; £7:1 too Xoyoj toO Tipo to-jtou xoi; zepl xwv iiii [j.dvo'J xo\i -/jfj-ixuxXiouxtvou[j.£v(ov 7 sed — dividatur] Simpl. p. 189,2 -/.av ou-f/iuprjaT] xi;, cpT|at, xal? im. xdjvrj[j.ix'j%At(ov opaT? evctvxtat? elvcxt, d}X ou xyjv im xou oXo'J "/uxXou, Tispi ^s 6 Xdyo;, auy/u)-'fp^aeiev av xt? [j.zpi'^za^ai wc zk evavxtas. 14 alteri— reverlitur om. codd.: quae lacunaab Al uon satis apte expi<strong>et</strong>a esse vi<strong>de</strong>tur.


THEMISTII DE CAELO A 4. 5 [Arist. p. 271 a20— 271b4] 21regulam pevpendiculi uiiius cluorum circulonim, jperpendiculumque mf.6vdiavi<strong>et</strong>ro coUocatum <strong>et</strong> in ceulro qui<strong>de</strong>m statuamus; <strong>de</strong>in<strong>de</strong> animocoucipianiiis, duo cor])Oia per circulum moveii, (juae duos motus apuu<strong>et</strong>o A exordiaiitur, verum alterum eoium per B, reliquum per5 C, dicti perpendicuU extremitates, proficiscautur: palam est igitur,(juod, si i)oiidu8 liorum duorum corporurn ae((uale extiterit, arcumquein quo AC af'fixa sunt, semicirculum esse imayiuemur, tieri(hercle) uou jiotest, ut circulus ea<strong>de</strong>m bora couvertatur, qua motumiijci])iunt, nisi eirculo alter per se motus iuerit, ueque si parum10 moveatur, iieo si motus in BC vergat, quae dicti perpendicuUextremitates existuut. couverter<strong>et</strong>ur enim, si coniunctim <strong>et</strong> nonoppositis locis pouerentur atque hoc <strong>et</strong>iam fieri poss<strong>et</strong>, si motuseorum celeritate miuime aequales extitissent. quando(iui<strong>de</strong>rasi motus corporurn circulum moventium aequales statuerimus15 ac dictos motus proprios eorum cor})orum uou posuerimus,(luiesceutibus corporibus cessat eorum motus <strong>et</strong> circulus tuncduobus motibus simul privabitur. at si motus celeritate aequalesuou esseut, perspicuum est, quod in omnibus distantiis coniungerentwr,siqui<strong>de</strong>m alterum ab altero traber<strong>et</strong>ur; quare unicus•20 motus ex omuibus li<strong>et</strong>, <strong>et</strong> alter otiosus erit. si igitur duo corj)orasimul moveautur, id, cuius motus alterum superabit, frustra uouerit, reliquum autem, cuius motus ab alio superatur, tVustra acotiosum existimaudum erit, si ea tantum ratione, uempe ut moveatur,factumfuerit,•25 Et baec sunt ea, circa quae potissimum (ui fallor) buius ratiouisiutellectus versatur, sed verba quodammodo corrupta sunt <strong>et</strong>i<strong>de</strong>o obscura <strong>et</strong> salebrosa buius sermouis seuteutia existit. quamobremdiversomodo ab Alexandro explicatur.Illud <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> exploratu diguissimum dicit^ utrum vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> infiui-30 turn aliquod corpus dari coutiugat, an potius boc falsum sit iuveniriquenon possit? boc autem i<strong>de</strong>o factum puto, quoniam cumbuius libri initio affirmass<strong>et</strong>, se <strong>de</strong> universo ijjso velle pertractare,illud <strong>de</strong> eo inquireudum erat, fiuitumue an infinitum dicer<strong>et</strong>ur?distulit autem eiusmodi indagationem, cum opportunum fuerit36 nonnulla antea <strong>de</strong> mundi partibus praelibare; sermo <strong>et</strong>euim <strong>de</strong>mundi jiartibus non parum hab<strong>et</strong> momenti ad indagationem <strong>de</strong>universo.Cum autem <strong>de</strong> partibus eius praecipuis, boc est <strong>de</strong> quintocorpore, disseruiss<strong>et</strong>, ad eum regreditur sermonem, quern antea1 rc;/ulaia— slaiuumusi centrum iviius Jiam<strong>et</strong>ri duorum circ. <strong>et</strong> centrum dictum statuamusA Al 5 perpendiculi] diam<strong>et</strong>ri Al lU parum vitiosum 14 aequalessupplevi IS distantiis coniungerentur'] dium<strong>et</strong>ris opponerentur Al 28 Alejandro]cf. Av. p. 22 1 32 initio] p. 2(J8bll


non22 THEMISTII DE CAELO A 5 [Arist. p. 271 M -19]inteudcbat, <strong>de</strong> eo(iue eorijore nunc iniiuirit, utrum finitum an iufiiiiturn f-C*existat. at quoniam ea<strong>de</strong>m est totius <strong>et</strong> partiiim congregatamramensura, i<strong>de</strong>o <strong>de</strong> i)iin)a praecipiiaque mundi parte disseruit, eamqueliuitam esse osteudit. necessc autem est, ut <strong>de</strong> eo inquiratui\ vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>5 utrum viundus sit jinitus an infinitus^ quia ma(jni est momentiad veritatis coynitionem, quain omnibus in rebus quaerimus.coguitio namque <strong>de</strong> infiuito ])riiicipii fiuidamentique vim hab<strong>et</strong> adveritatis cognitionem omnibus in rebus, <strong>et</strong>enim ea omnia, quaenecessario in eo consistunt, in partium eius compositiane inveniri10 <strong>de</strong>beut, dato, (juod infinitum inveniatur. idque in iis omnibus vi<strong>de</strong>relic<strong>et</strong>, quae princii)ii fundamentique vim babent. idcirco longeenitendum erit, ne in eum labamur errorem, qui saepe coutingeresol<strong>et</strong>; <strong>et</strong>enim si initio vel in re minima a veritate <strong>de</strong>flexerimus,b)nge plurimum <strong>de</strong>in<strong>de</strong> ab eo scopo errabimus,quern ab initio inten-15 <strong>de</strong>bamus. idque <strong>et</strong>iam intellegendum erit <strong>de</strong> principiis aliarumrerum investigandarum. iit si quis minimam aliquam essedicat magnitudinem indivisibilem, hie, minimum introducens,per7na(/nas tamen quaestiones movebit. lioc namque (exempligratia) subverter<strong>et</strong>ur tota geom<strong>et</strong>ria] uon enim darentur magnitudines20 numero careutes vel eum admittentes neque <strong>et</strong>iam unicuique magnitudinialtera illi aequalis invenir<strong>et</strong>ur falsaque scientia Euclidis,quam iis <strong>de</strong> rebus instituit, extitiss<strong>et</strong>. bac autem scientia falsaexistente, quis non vi<strong>de</strong>t ea quoque omnia falsa esse oportere,quorum gratia ea<strong>de</strong>m scientia fundamenti vim obtinebat?25 Etenim ablalis principiis nonne ea omnia <strong>de</strong> medio tolluntur,quae eis<strong>de</strong>m principiis nitebantur? omnis autem huius rei causaest, quoniam principium fundamentumque maximam vim babent,omnia enim potestate quodammodo continent, ut lumen (?). atquehie error, ut Aristoteles inquif, causa fuit, nt v<strong>et</strong>eres inter se disseu-30 tientes circa huius totius opinionem alter alterum oppuguarit.quamobrem non est ut pluribus earn utilitatem extollamus, quae exscientia <strong>de</strong> infinito acquiritur, cum aliarum rerum principium sit <strong>et</strong>causa, veluti earum omnium quae quantitatis ratione inter se relationembabent, quo <strong>de</strong> genere sunt, locus, tempus, motus, corpus35 atque figura.Quamobrem rationi consouum est, ut <strong>de</strong> eo disseramus.cuius profecto indagatio hoc ordine i)roce<strong>de</strong>t. cum omnecorpus aut simplex sit aut compositum, infinitum igituraut simplex erit aut compositum. cum autem <strong>de</strong>claratum40 fuerit inveniri cori)us simplex infinitum, atque| simplicia omnia f.7rnumero <strong>de</strong>termiuata fuerint, vel simplex vel compositus mundus sit.14 (lb CO scopo. fjuem— inlaulelntnnDi'] fort, vert.endum £v toi; c


THEMISTII dp: CAELO A 5 [Arist. p. 271 b25— 272a7]23fieri uou potest, ut modo aliquo infinitus existat. at primo osten- f. Trdamus uon iuveuiri inter simplicia cor})ora corpus aliquod villaratioiie iufiuitum. verum autequam hoc elTiciaiinis, probaiidumnobis erit, iion iuveniri inter simplicia corpus aliquod infinitum, exeocorpore, (juod in oibem torqu<strong>et</strong>ur, idque per <strong>de</strong>ductionem ad impossihilehunc in modum <strong>de</strong>monstratur. Si corpus, quod vertitur inorbem, infinitum extitiss<strong>et</strong>, lineae <strong>et</strong>iam, quae ab eiuscentro exeunt, hoc est, quae ab ipsa terra producuntui-, circa quammov<strong>et</strong>ur, essent iufiuitae. cum autem eiusmodi lineae fuerint10 infiuitae, ac duas esse statuamus, distantia <strong>et</strong>iam, quae est inter eas— i. e. corda anguli prope centrum, qui duabus lineis infinitis protractisformatur — in infinitum produc<strong>et</strong>ur. nam cum banc distantiamlimitaveris, <strong>et</strong> has duas lineas circumscribes, cumque duaseas lineas terminaveris <strong>et</strong> distantiae iti<strong>de</strong>m termiuum statues;15 quaudocun(|ue autem dictae lineae nee termiuum nee fiuem admiserint,distantia iti<strong>de</strong>m nee termiuum nee fiuem possi<strong>de</strong>bit. cumautem statuerimus pari modo baec duo se babere, poterunt eiusmodilineae <strong>et</strong> earum distantiae semper augeri <strong>et</strong> terminari nuuquam.si vero eiusmodi distantia fuerit infiuita <strong>et</strong> banc distantiam pera-20 grare intendat, praesertim cum paratum sit, ut iam moveatur . , iuveuimusautem corpus 6*irc?


24 THEMISTII I)E CAP:L() A 5 [Ari.st. p. 272a7— 11]fuerit terminatus, distantia qiioque, hoc est magiiitiulo, per (luain f. 7'motus peificitur, erit limitata; <strong>et</strong>enim raaguitudo motus distaiitiaemaguitiidiuem comitatur, siciiti temporis <strong>et</strong>iam maguitiido magiiitudiueramotus insequitur. ut iani in Physicis priucipiis liaec a5 nobis <strong>de</strong>clarata sunt, cum autera contingat, ut si quintum corpusmoveatur, termiuatuin aliquod tempus imaginemur, circulare corpus,quod hoc tempore convertitur, finitum erit.Statuamus autem eiusmodi tempus esse praeseus, a quo earnportionem auferamus, quae usque ad meridiem est, succedit tempus10 illud, quod inter meridiem <strong>et</strong> finem diei consistit (eius enim principiumerat meridies). i<strong>de</strong>o quemadmodum eiusmodi teiuporis prlucipiumest, id est meridies, ita inveni<strong>et</strong>nr prineipium totius motus,qui in eo est, scilic<strong>et</strong> illud tempus meridiei, <strong>et</strong> quemadmodum <strong>et</strong>iaminvenimus tempus finiri ac teritrmari media diei portioue terminata,15 ita <strong>et</strong>iam inveniemus motum, qui in eo est, una cum motus dieiperfection.e <strong>et</strong> fine finiri termiuarique. at quia eorum omnium extremitatesfinitas terminatasque esse statuimus, si motus hiefuerit finitus, eius quoque intervallum, per quod perficitur, erit finitum.quo qui<strong>de</strong>m finito existente corpus quoque, quod tale spatium20 peragrat, finitum erit. cum ergo ita se nostra habeat senteutia,uti diximus, scilic<strong>et</strong> cum quintum corpus moveatur, tempus finitumsumi <strong>de</strong>bere: caelum igitur, quod hoc tempore mov<strong>et</strong>ur, finitumerit. at prima propositio vera est, igitur consentaneum est, utaltera <strong>et</strong>iam, quae ex ea <strong>de</strong>ducitur, vera existat. quare si fieri25 poss<strong>et</strong>, ut huius totius motioni conversionique <strong>de</strong>finitum aliquodtempus inveniatur, in quo totum hoc moveatur, totum <strong>et</strong>iam finitumterminatumque erit. sed Aristoteles ait hoc necessarium esse in re;<strong>de</strong>in<strong>de</strong> subdidit: in reliquis <strong>et</strong>iam motibus eo<strong>de</strong>m modo resse ha b<strong>et</strong>, quae qui<strong>de</strong>m ratio generalis est ad universalem


. BB,7TFIEMISTII T)K CAELO A o [Arist. p. 272 « 11 — -'0] 2oQuoeirca, inquit^ cum eiusmodi rationem praemiseriraus f.'statueiimus^qiie, poiiamus A lineam altera extreniitate eiusinfinitam esse, hoc est latere quoE affixuni est, alterariKiue lineam5 utroque simullatereiufiuitam, quae ^sit liuea BB, uecnou dicamus lineamACE a ceutru productara esse infiuitam,insuper statuamus centrum intiuiti esseA punctum. verum lineam BB infinitam10 subiciamus, uou tamen ab eius ceutrilatere, quibus ita suppositis ponamus id,quod fiuem nou hab<strong>et</strong>, moveri circa centrumA, ac una <strong>et</strong>iam linea ACE, quae a centroproducitur, cum eo t'eratur. <strong>et</strong>enim cum hoc supi)0situm a nobis15 fuerit, inveniemus lineam ACE lineae, cui BB affixa sunt, aliquaudoesse adhaesam. cuius adhaesio in aliqua eius medi<strong>et</strong>atis parte nouerit, hoc est lineae BB; namque si hoc pacto coniungerentur, nouess<strong>et</strong> linea ACE infinita ex parte E; <strong>et</strong> si ei omnino annectatur(idque non fit in media parte) palam est nihil extra eam relinqui.•20 quare sequitur ut tempus, in quo eiusmodi linea alteri coniungitursic, ut illam perme<strong>et</strong> ac intersec<strong>et</strong>, — donee vero 'permmt illam{lineae) partem, contrarium huic tempori erit — sit pars temporistotius circulationis. <strong>et</strong> si fiuitum tempus fuerit, scilic<strong>et</strong> circuitus,qui ex orbis revolutione fit, hoc <strong>et</strong>iam tempus, quia eius pars est,25 erit finitum. quare fi<strong>et</strong>, ut hoc tempore fiuito linea ACE lineamquae infiuita est, totam pertranseat, eiusque extremitati quoqueannectatur, quod sane talsum est. igitur fieri non potest, utquod infinitum est, iu circulum vertatur. quare /it? caelumqui<strong>de</strong>m si extitiss<strong>et</strong> infinitum, fieri potest, ut iu orbeui vertatur;30 at quouiam convertitur, minime infinitum existit.Aristoteles autem antea dixit, si a finito tempore fiuitumtempus auferatur, <strong>et</strong> reliqua, quae sequuntur. atque hoc<strong>et</strong>iam sermone statuit tempus absolutae circuitionis esse finitumex eoque <strong>de</strong>mit tempus, quod est ante duarum linearum con-35 iunctionem. consentaneum igitur est, ut tempus, quod interconnexiones medium ten<strong>et</strong>, fiuitum existat, pariterque magnitudines,per qiias motus perjicltur, cum motus sit Jinitus. <strong>et</strong>enim tempusest principium motus, ac eius, per quod motus perficitur. uec tepra<strong>et</strong>ereat velim Aristotelem per ACE distautiam tautura intelle-40 gere, non autem lineam iu universum.Pra<strong>et</strong>erea hac <strong>et</strong>iam ratione perspicuum evadit, fierisuispecluin 31 uiUea] p. 272 »6 BB] B codd. Al 9 <strong>et</strong> 13 A] C codd. BB'] CB codd. semper 22 con/rarium]


ab26 THP:MISTII DE CAELO a 5 [Arlst. p. 272a-Jl-''i;i]iiou posse, ut orbis iufiuitus sit. si duo C()ri)ora moveantur, f.7vquorum alterum ohmum <strong>et</strong> iuxtca posituin sit -25 sequ<strong>et</strong>ur infinitum mensurari posse, similiter <strong>et</strong>iam si infinitum segreg<strong>et</strong>ura finito ab eoque separ<strong>et</strong>ur, i<strong>de</strong>m profecto sequer<strong>et</strong>ur,hoc est, infinitum a finito mensurari posse, <strong>et</strong>enim segregatiodivisioque finito infinitoque comp<strong>et</strong>unt, utrique enim commune estac universale, aequali <strong>et</strong> iuaequali, sive iuxta se sint posita <strong>et</strong>30 non proxima, sive eorum alterum ita se babeat. perspicuum estautem ex iis, quae in Physicis a nobis <strong>de</strong>clarata sunt, motum infinitum,hoc est cuius tempus fuerit infinitum, non absolvi temporefinito; <strong>et</strong>enim finitum, a quo infinitum se separat, quantum vis minimumsit, iufinito tempore ab eo separatur.35 Quamobrem rationi omnino consentaneum est, cum magnitu<strong>de</strong>,quantumvis minima sit, movebitur, ut infiuitam magnitudinemintersec<strong>et</strong> ac separ<strong>et</strong>, congruum est, inquam, ut tempus, quo earnintersecabit, in<strong>de</strong>finitum existat. 7iihil autem interest utrum hae duaemaguitudiues, quarum altera alteram pertrausit intersecatque, per40 rectam a7i per curvam liueae oppositionem segregentur. corpus igitur.4 post moveatur supple: aut si utrumque eorum moveatur 6 simulque'] lege: aut simul21 hoc est <strong>et</strong> sq.] cf. Simpl. p. 212,26 . . clr.zipoz laxat 6 ypo'vo?, h w dtTroXuSi^aovTaidJvXrjXtuv, TO'jTdativ ouo<strong>et</strong>tote dTioXubTjaovxaf 31 Physicis] VI, 7


THEMISTII DE CAELO A 5 [Arist. p. 272M3-b20] 27quod in orbem eonvertitiir, si infinitum extitiss<strong>et</strong>, fieri non poss<strong>et</strong>, fSrut ullo unquam tempore id pertransir<strong>et</strong> iutevsecar<strong>et</strong>que, quod ab eo])ertransitur, utjuita spatinm unius gradus in terrae superficie,7req7i.e fiiiito tempore ab oo separar<strong>et</strong>ur. at vi<strong>de</strong>mus, quod distantias5 summe minimas pauco tempore peragrat separatque, igitur consentaneumest, ut infinitum non sit. sententiam vero roborat iis, quaeoculis assequimur; corpus <strong>et</strong>enim quod in orbem convertitur, ab itsomnibus, quae cireumagit atque apprehendit, quamvis summeminima sint, finite tempore separatur. liaec autem ratio cougruit10 corpori, quod in orbem convertitur, quodque ad sensum movericonspicitur. <strong>de</strong> boc namque corpore pertractare inteudit, minimeautem <strong>de</strong> iufinito in universum, quod moveri non possit, quemadmodumexistimatur Aristoteles voluisse in eius dictiouis exordio,cum inquit: iusuper autem ex bis manifesto appar<strong>et</strong> id,15 quod finem non bab<strong>et</strong>, fieri non posse ut moveatur. <strong>et</strong>enimqui <strong>de</strong>clarare tentat infinitum moveri non ])osse, illi profectoin<strong>de</strong>corum est, si ad hoc assumat, quod corpus, quod in orbemfertur, tempore finito mov<strong>et</strong>ur. at quia boc loco <strong>de</strong> rotundi corporismotu tantum pertractatur, quatenus eiusmodi motus finito20 tantum tempore absolvitur, sequituv, corpus, quod in orbem torqu<strong>et</strong>ur,ut infinitum censeatur, fieri non po&se.Deinceps cum dicit figuram eius G^sespltaeru-am^ex bocillius motuminfinitum 7io?i esse <strong>de</strong>duxit. eius enim perennitas ex eo provenit, quodnon mov<strong>et</strong>ur ad eum locum, quern iam transivit, siqui<strong>de</strong>m ex bac25 ratione <strong>de</strong>duxit finitum esse, non autem in<strong>de</strong> quod circular! motu perp<strong>et</strong>uonon mov<strong>et</strong>ur, eo quod infinitae qui<strong>et</strong>es ac morae intercipiantur.<strong>et</strong>enim sic se bab<strong>et</strong>, quem bac <strong>de</strong> re instituit, sermo: sicutilinea <strong>et</strong> praesertim fiuita fieri non ])otest, in quantumlinea est ac eius figura est figura lineae, ut figuram non babeat,30 vel infiuita existat, nisi secundum longitudinem, sic<strong>et</strong>iam superficies, ut est superficies (ex boc autem finis atqueextremi pluralitatem innuit, nam superficies est, inquantum estfinita) fieri bercle non potest, ut sit infinita, nisi forte finisin<strong>de</strong>finitus existat; at si fines, boc est lineae termiuatae fue-35 rint, omni ex parte, figura vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> <strong>et</strong> magnitudine, finita erit.ea<strong>de</strong>mque ratione impossibile est, ut circulus, quadratum, velquaevis alia figura infiuita existat. est enim figura, quae vel unotermino vel pluribus clauditur. <strong>et</strong>enim linea superficiesque siearum unaquaeque finita extitiss<strong>et</strong>, ut est linea <strong>et</strong> superficies, ac40 propria peculiarique eius uatura, non dabunt nobis aliquo tempore.3 spatium uniux gradus] [AOtptotTov 5[G(aTrj[i.a (cf. infra p. o6,9; 14 wsuper'] p. 212^212o non supplevi 24 <strong>et</strong> sqq.] cf. Siinpl. 213,12 oti rj -vr/Xw zivrjOi; oux laxtvttTTEipo? oUTCo;, oj? az\ [jiev yiveaSat . . . dXXd to ctTiEtpov lyzi. niT zcfXtv -/.at TrctXtv.37. oS Simpl. 213,21 otoxt a-/fjad eaxi to utto tcvo; tj xtvtuv opiov TCEptc/oixsvov


28 THEMISTII l>K CAF.T.O A h [Ari>t. p. 27L'b2l — 25]ut lineam vel superficiem iufinitam imaginemur. Cum autem fieri f.Srnon possit, ut circulus vel sphaera infiuita inveniatur, impossibilequoque erit, ut eorum motus iufinitus dicatur.Dicimus autem hoc in loco motus iufinitus, vel (piia id, ([uod5 mov<strong>et</strong>ur, est infinitum (motus enim in re mota invenitur) vel quiaspatia, per quae moventur, sunt infinita. cum autem eiusmodispatia non sint infinita, eorum quoque motus non erunt intiniti.quemadmodum <strong>et</strong>iam fieri non potest, ut motus sive rectus sivecircularis sive alterius figurae inveniatur, nisi antea figurarum10 natura invenir<strong>et</strong>ur. quochi corpus, quod in circulum vertitur, figuramnon baber<strong>et</strong>, forte nihil in-ohibebit, quin infinitum esse dicatur;<strong>et</strong> corpore infinito existente eius quoque motus erit iufinitus; nuncautem cum figuram habeat, sane finitum est. igitur consonum est,ut eius quoque motus fiuitus existat.15 Atqui <strong>Aristotelis</strong> sermo hoc in loco (luasi obiter dictus <strong>de</strong>prehenditur,siqui<strong>de</strong>m mens eius non erat <strong>de</strong>monstrare rotundumcorpus non esse infinitum, verum figuram infinitam non inveuiri.perspicuum est autem, fieri <strong>et</strong>iam non posse, ut iufinitus motus sim-])liciter inveniatur, quemadmodum non invenitur conversio infinita.|•20 Pra<strong>et</strong>erea hypoth<strong>et</strong>ico (p/.oque syllogismo probavit, corpus, quodvertitur in orbem, non esse infinitum <strong>et</strong> tamen in circulum moveri.statuamus dari conversionem infinitam, siqui<strong>de</strong>m in Physicis <strong>de</strong>monstratumfuit motum infiniti corporis esse infinitum; quodsiconversio infinita invenitur, suppouamus infinitum circulum inveniri,•25 cui insit eiusmodi motus; <strong>et</strong>enim conversioues infinitae infinito qui<strong>de</strong>mcirculo iusuut. si igitur invenir<strong>et</strong>ur corpus infinitum, quod incirculum mov<strong>et</strong>ur, ponendum ess<strong>et</strong> infinitum circulum inveniri; atfieri non potest, ut iufinitus circulus inveniatur: igitur consentaneumest, non dari corpus infinitum, quod in circulum vertatur. cum30 autem quiutum corpus in circulum moveatur, infinitum itaque corpusnon est. sed Alexan<strong>de</strong>r banc partem expositione primae explicationisimili <strong>de</strong>claravit. cum vero dixiss<strong>et</strong> infinitum in circulumverti non posse, quae huius quaestionis est vera conclusio, eiusveritatem sequenti i)robat ratione, quae est eiusmodi.35 <strong>In</strong>finito centrum statuamus, sitque punctus C, ac transeat percentrum C linea recta ab utroque latere infinita, quae sit liuea AB,dueatur autem linea <strong>et</strong> non per centrum, sccans rectis angulis lineamAH in puucto, scilic<strong>et</strong> E, quam pouamus esse ex utraqueparte simul infinitam, <strong>et</strong> sit linea egrediens a centro C infinita sitque40 linea CD <strong>et</strong> cum duxerimus lineam AB <strong>et</strong> lineam E hoc pacto, acvertatur linea CD intersec<strong>et</strong>que lineam E in ]uincto Z: igitur per-f. 8^Ki non erat ... verum suspectinn. 22 P/njsicif!'] Ill p.20.i''il3 23 quodsi— invenitur om.codd.31 Alexan<strong>de</strong>r'] ita Al: codd. coniipti 40 /s scripsi: AZ W: £Z ^:od(\. -il E] £Z Al codd.


. inTHEMISTII DE CAELO A 5. 6 [Arist. ].. 2721^26— 273a 7] 29spicuum est, quod linea CD cumversabitur, iutersecabit liiieam Epuncto Z, seel earn uou ]iertraiisil)itiieque coiitiug<strong>et</strong>, si(][ui(lem5 earn uou iutersecabit ex utroquelatere puucti E, cum iufiuita existat;<strong>et</strong>euiin cougruum uou est, ut idtranseatur iutersec<strong>et</strong>uripie, quodiufiuitum est. cum(iue earn uou10 trausierit, uou couvert<strong>et</strong>ur ad latusoppositum puucto E, ([uo stanteuuUo tempore iu circulum movebitur:igitur cousentaueum est, ut iufiuitumnullo tempore iu circulum ver-15 tatur. c<strong>et</strong>erum corpus quiutum iu circulum vertitur, igitur iufiuitumuou est.I<strong>de</strong>m pra<strong>et</strong>erea, corpus uempe, quod iu circulum vertitur, uouesse iufiuitum, liuuc iu modum ord'me commutato comprohatur. imagiuemurpuuctum veluti proprium sphaerae fiuera, ad quem sphaera20 couvertatur, iti<strong>de</strong>iu iufiuitam sphaeram subiciamus, quae temporefiuito iu orbem feratur, perspicuum est eiusmodi spatium esse iufiuitum;aequale est euim iufiuito mobili. cum autem iu Physicis<strong>de</strong>claratum sit, fieri uou posse, ut quippiam fiuito tempore iufiuitumspatium pertrauseat, couseutaueum est, ut iufiuitum uou sit. <strong>et</strong>25 e converse i<strong>de</strong>m stabiiire possmmis recto ordine non com7nutato.cum fiuitum sit teiupus, iu quo couvertitur <strong>et</strong> iu fiuito tempor<strong>et</strong>rauseat conficiatque spatium fiuitum, spatium o.utem aequale sitmobili, quod iu eo mov<strong>et</strong>ur, igitur tale mobile fiuitum est.Nee illud te lateat, oport<strong>et</strong>, hoc iu loco uou esse absolute <strong>de</strong>-30 claratum, iufiuitum uou iuveuiri, sed corpus, quod iu orbem circumquemov<strong>et</strong>ur, iufiuitum uou existere. <strong>et</strong>euim corpus, quod iuorbem circumque latum est, totius muudi posterior pars atqueappareutior existit. <strong>et</strong>euim quispiam dicere poss<strong>et</strong>, uihil prohiberehoc totum esse iufiuitum, quamvis <strong>de</strong>claratum sit <strong>de</strong> corpore, quod35 iu orbem iucitatur, quia mov<strong>et</strong>ur, iufiuitum miuime iuveuiri, siqui<strong>de</strong>mfieri potest, ut rotuudum corpus moveatur, <strong>et</strong> ab immense claudatur.Cum autem perspicuum fecerimus, corpus, quod in orbem vertitur,iutermiuatum miuime iuveniri, simul cum hoc <strong>et</strong>iam explicabitur,non iuveuiri aliquod ex quatuor elemeutis, quae recto ordine40 moveutur, infinitum immensumque, cum unumquodque horum, cuicomp<strong>et</strong>at velis iutermiuatum esse, a corpore, quod in orbem circuui-2 E] EZ Al codd. 3 Z] scrips!: A Al: AC codd.22 Fhijsicis] Z 2. 233 a 314 conting<strong>et</strong>] vitiose (?)


contra30 THEMISTII DE GAELO A 6 [Arist. p. 273'i7— 15]([ue <strong>de</strong>fertur, claudatur, oport<strong>et</strong>. quin <strong>de</strong> his <strong>et</strong>iam seorsum linita f.8vesse osteuditur, ac proiu<strong>de</strong> ultimo <strong>de</strong>ducituv, totum ip.suiu, cuiusessentia ex illis coustituitur, esse fiuitum. <strong>et</strong>enira haec fuit eiusiuteutio, quam iu oratiouis exordio iunuebat.5 Elementa vero quatuor noii esse infiuita liuuc iu modum <strong>de</strong>claratur.motus, qui est a medio, eontraiiatur motui, ([ui est admedium, <strong>et</strong> motus coutraiius est coutiarii: igitur moved a medioest in eum locum feni, qui loco, ad quem motus ad medium instituitur,1riatur, ab eoque loco exorditur, qui ei loco, a quo f. IK10 hie motus initium sumit, contrarius existit; contiaiii euim motussunt, superior <strong>et</strong> inferior, <strong>et</strong> contrariorum si alterum <strong>de</strong>finitumsit, <strong>de</strong>finitum <strong>et</strong>iam alterum, idque jduribus uominibus,quae tamen ex eorum genere non sunt, quae per se inesse dicuntur.quodsi eiusmodi propositio vera for<strong>et</strong>, dicendum ess<strong>et</strong> contrarium15 qui<strong>de</strong>m dici comparatioue ad aliud extra se ac extra propriamnaturam, quamvis non contrarientur inter se, veliiti ea, quae j)raedicamentisunt relationis. ea enim quae relatione sunt contraria, eorumesse consistit in unius ad alterum relatione, quae vero contrariasunt, quia talia, eorum esse erit ad alterum, at eorum esse per se20 ad relatiouem miuime est. pra<strong>et</strong>erea, si accipiautur ut contrariasint, erit alterum eorum comparatioue ad aliud; amarum namque(exempli gratia) homo cognoscit esse amarum, quamvis dulce noncognoscat; quod autem illi contrarium sit, fieri non potest, ut inillius cognitiouem veniat citra naturae dulcis cognitionem.•25 Quamobrem ubi intellegit quispiam alterum contrariorum, uttale est, <strong>et</strong> reliquum <strong>et</strong>iam ipse cognosc<strong>et</strong>. <strong>et</strong> omne id, <strong>de</strong> quoscientia est, termiuatum est; quare convenit, ut si alterum contrariorumsit fiuitum, reliquum <strong>et</strong>iam finitum existat. atqui <strong>de</strong>finivitmedium, prout ipsi sursum contrariatur, medium namque ac <strong>de</strong>orsum30 iu sphaera i<strong>de</strong>m sunt, igitur sursum est termiuatum. cum itaqueloca fuerint terminata, corpora <strong>et</strong>iam, quae sunt in illis, finitaeruut. verum cori)ora, quae iis iu locis consistunt, duo ex quatuorelementis sunt, igitur consouum est, ut haec finita sint. mediumautein termiuatum f/ecZam^, quia id, quod substat, un<strong>de</strong>cunque35 feratur <strong>de</strong>orsum, medium non transibit. cui autem noncomp<strong>et</strong>it, ut ab aliqua re pertranseatur, eique finis inest, finitumexistit. <strong>et</strong> spatium <strong>et</strong>iam, quod inter sursum <strong>de</strong>orsumque mediumten<strong>et</strong>, in quo reliqua elementa consistunt, hoc est aqua <strong>et</strong> aer,omnino congruum erit, ut termiuatum finitumque existat.40 Cum igitur eiusmodi locus fuerit finitus, consentaneum quoqueerit, ut corpora, quae eo in loco consistunt, sint finita.Eaec sit prima <strong>de</strong>monstratio; quae vero ex ea colliguntur, haecsint. si ea nempe quae veluti extrema ac priucipia sunt, fuerintterminata, qui fieri potest, ut quae inter ea sunt, iu<strong>de</strong>finita existant?


THEMISTII DE CAELO A 6 [Aiist. [j.273al5— i>6] 31quandocmique euim spatiiim, quod est inter ea, immensum for<strong>et</strong>, i'.*Plion inveuir<strong>et</strong>ur aliquid, quod ad supera iuteiaque mover<strong>et</strong>ur, quaesunt loca, ad (juae <strong>de</strong>fertur, ([uaudoqui<strong>de</strong>m fieri non potest, ut finitusniotus sit per spatiuni infinitum, at cum <strong>de</strong>ntur corpora,5 quae ex superiore loco in infimum <strong>de</strong>priraantur at({ue ex infimo insuperiorein ascendant, quando elementa inter se mutantur <strong>et</strong> cummutatioue unius ab altero in locun'i transferuntur, igitur consentaneuniest, ut spatiuni quod inter eiusmodi corpora constituitur,infinitum non sit.Hoc autem iufinito non existente corpus quoque, quod in eoconsistit, non erit infinitum, ea<strong>de</strong>mque ratio est <strong>de</strong> eo, quod nuncnon invenitur, sed fieri potest, ut in eo inveniatur. consonum estigitur, ut ([uatuor <strong>et</strong>iam elementa infinita non siut, siqui<strong>de</strong>m eorumnonnulla inveuiuutur in eo, nonuulla vero, cum trausmutantur, in5 eo inveuiri possunt. ex bis itacpie manifestum est, nullum exquatuor elementis infinitum esse.Quod <strong>et</strong>iam manifesto appar<strong>et</strong>, si gravitas non est infinitaneque levitas; <strong>et</strong>enim eiusmodi motus (juatuor elemeutorum suntproprii. <strong>et</strong> impossibile est, ut gravitas vel levitas infinita inveniatur.quia autein eiusmodi motus non sunt iufiniti, corpora <strong>et</strong>iam,quae bis motibus terminautur, non eruut infinita. atqui ess<strong>et</strong> nobisdicendum gravitatem infinitam, si corpus, quod c<strong>et</strong>eris corporibussubstratum est, infinitum inveuir<strong>et</strong>ur, dicendumque levitatem infinitam,si corpus, quod super c<strong>et</strong>era natat corpora, infinitum inveni-5 r<strong>et</strong>ur. sed fieri non potest, ut inveniatur levitas vel gravitas infinita.id vero perspicuum erit, si praemiserimus assumpserimusquefieri non posse, ut in corpore infinito gravitas finita inveniatur.sit infinitum corpus liuea AB, cuius gravitas, si finita essepoterit, ponamus esse C punctum <strong>et</strong> auferamus ab infinitocorpore, quod per AB <strong>de</strong>scriptum sit, partem finitam,quae est BD, sitque gravitas buius partis E: manifestumest igitur gravitatem E esse miuorem gravitate C, statuamusquemensurara minoris gravitatis ad gravitatem maiorem, bocest gravitatis E ad meusuram gravitatis C, esse sicut mensura BD5 ad BZ.Haec igitur fueruut ad invicem relata, nempe quod mainsquodque gravius est, fuitque prima gravitas, boc est gravitas E, adminorem relata magnitudinem, quae est BD: igitur consentaneumest, ut maior gravitas sit maioris magnitudinis, boc est gravitas Cmagnitudinis BZ; sed gravitas C reperiebatur in toto corpore|infinito, igitur aequalis erit finiti infinitique corporis gravitas, itaquefalsum est, ut gravitas finita in corpore infinito inveniatur. verumf. 9^8 <strong>et</strong> sqq. motus] concio porrat 34 BD"] BC otnnes falso


32 THEMISTII DE CAELO A 6 [Ari.st. ]).273a22— 274«5]{Aristoteles) erravit assumendo meusuram gravitatis E ad gravitateni f.!>C esse sicut mensuram iiiagiiitiidiues BD ad maguitiidiuem BZ, cumad totum corpus infinitum rejerri <strong>de</strong>ber<strong>et</strong>.Etenim gravitas E est i)ars gravitatis C, ea<strong>de</strong>mque i)roportio5 est, quae est magnitudiuis ]S\) cum magnitudine BA; sed fmiti adinfinitum nulla est proportio, ueque invenituv <strong>et</strong>iam gravitatis partiscorporis infiniti proportio ad gravitatem corporis iufiniti in se, sedassumptum fuit, habere proportionem ad earn, ut vero absurditatemexagerar<strong>et</strong>, assumpsit gravitatem magnitudiuis BH esse10 maiorem gravitate C, quaiidoqui<strong>de</strong>m maguitudo BH maior est magnitudineBZ. quare cum ita res se habeat gravitas partis maior eritgravitate totius, quod fieri uon potest.Quare fieri nou poterit, ut infiniti corporis gravitas sit iinita,quod <strong>et</strong> in levitate perabsurdum est. cum igitur non inveuiatur15 infiniti corporis gravitas fiuita, sed cousonum omnino sit, ut infiniti•jocorjioris gravitas infiuita existat, <strong>de</strong>clarato uou iuveniri gravitateminfinitam simul <strong>et</strong>iam explicabitur uon inveniri corpus infinitum,non iuveniri autem gravitatem infinitam bunc in modum <strong>de</strong>claratur.praemisit autea fundameuta quaedam^ quorum uuum est. Si alicuiusmeusurae gravitas super ^aw^o spatio tauto temporemoveatur, gravitas maioris mensurae minore tempore eo<strong>de</strong>msuper spatio movebitur. verba -ml i-i i<strong>de</strong>m fere sibi volant ac iisiC'^v;sed ipse universaliorem dictiouem fecit, quam si dixiss<strong>et</strong>, maiorem,siqui<strong>de</strong>m <strong>de</strong> infinito voce iis'(i^q uti secundum veritatem uon est,25 civm xal £Tt <strong>de</strong> infinito quoque enuntiari possit.Primum igitur praemisit, ut dixi^ atqtie ])0suit, quod si taut agravitas per tautum spatium tanto tempore mov<strong>et</strong>ur,tauta <strong>et</strong> amplius per i<strong>de</strong>m spatium minore tempore movebitur.manifestum namque est quod maius est, esse <strong>et</strong>iam gravius, quodsoque gravius est, quia celerius <strong>de</strong>scendit, i<strong>de</strong>m spatium brevior<strong>et</strong>empore iutersecaturum. atque ex fuudamentis hoc unum est, quodantea praemiserat.Secundum est, quod proportio duorum temporum ad duas gravitatesest proportio permutata, vel (ut ipse ait) conversa. tertium35 vero fuudamentum est, fiuitam magnitudinem spatium terminatumfinito tempore <strong>de</strong>currere. quibus qui<strong>de</strong>m fuudamentis positis acpraemissis, si imaginemur, inquit^ infinitam gravitatem inveniri, fi<strong>et</strong>utiqueuecessario ut hoc absurdum dicamus,nempe conseutaueum esse,ut unum i<strong>de</strong>mque moveatur ac nou moveatur. movebitur qui<strong>de</strong>m., uam40 infinitum omni fiuito maius est, cumque statuerimus ex infinito fiuitumquippiam aliquo tempore per aliquod spatium moveri, necessario2 BD ad . . BZ] scripsi: BZ ad . . EC Al: BZ ad . . BZcodd. 26 Primum']coniectura: postquam igitur praemisimus codd.: siqui<strong>de</strong>m ex praemissis Al (omisso atque)


TIIKMISTFI DK CAELO AC fAiist. p. 274 a 5-274 a 13] 3Bfi<strong>et</strong>, lit infinitum per i<strong>de</strong>m spatiuin miuore tempore moveatiir. f.O^'<strong>de</strong>in<strong>de</strong> ait, quare movebitiir, qiiaudcxiiii<strong>de</strong>m si statuerimiis eo modomoveri, hoc est miuore tempore, necessario sequitur, quod per i<strong>de</strong>m5 neum uou est; sed [movebitur hac <strong>de</strong> causa, non movebitur autem^quia] couseutaneum est, ut ea sit temporum inter se proportio, quaeest proportio illorum, sed e contravio, nos siqui<strong>de</strong>m posuimus finitamspatium mov^ eatur. ut vero absolute moveatur, id omniuo couseuta-gravitatem per spatium finitum tempore limitato motum iri: cousentaneumigitur est, ut ea sit temporis limitati ad tempus, quo infinitum10 per i<strong>de</strong>m spatium mov<strong>et</strong>ur, proportio, qualis est proportio gravis iufinitiad finitam gravitatem. itaque posita fuitanalogia, cuius mentionemfecit, ad tempus, quod sit omnium temporum minimum, at si couseutaneumest, ut illud tempus omnium temporum, quae ponimtur,minimum sit, certe id quod hoc modo se hab<strong>et</strong>, tempus minime est.15 atqui si motas omnis erit in tempore <strong>et</strong> fieri non poterit, ut statuaturtempus, in quo infinitum moveatur, peuitus igitur immobileerit.Verum si quispiam dixerit, inveniri tempus minimum, in quoinfinitum mov<strong>et</strong>ur, nihil <strong>et</strong>iam v<strong>et</strong>at, quin osteudamus, ubi quispiam20 posuerit gravitatem iuflnitam, absurdum <strong>et</strong> iuconveniens ex hac positioneseqiii. <strong>et</strong>enim cum exstiterit eiusmodi tempus minimumfinitum, sicuti ess<strong>et</strong> posita in comparatione ad tempus, in quo infinitaquaedam gravitas mov<strong>et</strong>ur, erit ea gravitas, quae fuit abinitio (sic!), perspicuum est itaque motum iri in hoc tempore per i<strong>de</strong>m25 spatium, per quod {finitum) movebatur, quod fuit ab initio, verumper i<strong>de</strong>m {tempus) infinitum mov<strong>et</strong>ur, s^ possibile sit, tit moveaturper hoc spatium, qua re aequali tempore finitum iufiuitumqueuuum i<strong>de</strong>m que spatium iutersecarent ,quod saneabsurdum existit; fieri itaque non potest, iufinitam esse gravi-30 tatem.|f. lOrHoc autem fundamentum, quod praemisit, uempe finitum omn<strong>et</strong>empore fiuito finitum spatium iutersecare, legitimum est, quiaverum existit; <strong>et</strong> hoc in<strong>de</strong> fit, quia statuit tempus, quo infinitagravitas mov<strong>et</strong>ur, esse finitum. atqui ex hoc ordine non invenitur35 infinitum tempus habere analogiam ad gravitatem, ex quo sequitur,infinitumnon moveri.Atqui verba: ex ea<strong>de</strong>m comparatione, in qua infinitumess<strong>et</strong>, ostendunt, hunc ordinem eum velle ean<strong>de</strong>mque explicationem,quae in iufmito est. quod <strong>et</strong>iam ait: at necesse est, si in2 <strong>de</strong>in<strong>de</strong>, quare suspectum 5. 6 movebitur— quia om. codd., <strong>et</strong> iure qui<strong>de</strong>m, cum haecverba ab Al suppl<strong>et</strong>a esse vi<strong>de</strong>antur ut locum corruptum sanar<strong>et</strong> '22 sicuti'] quodsequitur corruptum vi<strong>de</strong>tur 33 infinita'] fiaita codd. 34 atqui <strong>et</strong> sq.] ita Al:codd. corrupt! 35 tempus— infinitum {3G) om. codd. 37 verba] "H 3!) at] al3Comiu<strong>et</strong>it. Aiist. V. 4. Then), <strong>de</strong> Caelo hebr. p. 11.3


34 THEMISTII DK OAKLO A fi. 7 [Arist. p. 274" 14-30]qiiautolib<strong>et</strong> tempore <strong>et</strong>c. uou est alia propositio, sed ubi ab-f. KKsurda, quae eonsequebautur, absolvit, senteutiam ampli/imt <strong>et</strong>iiiterpv<strong>et</strong>audo ait: at uecesse est, si in quantolib<strong>et</strong> tempore<strong>et</strong> reliqiia, quae sequuutur; quasi dixiss<strong>et</strong> hoc consentaneum esse5 ac necessario contiDgere, dum quispiam iu tempore minimo illudstatuerit, aut iu uuiversum, dum statuerit quispiam gravitatem infiuitamtiuito tempore quautolib<strong>et</strong> moveri: inveni<strong>et</strong> gravitatem aliamfiuitam eo<strong>de</strong>m tempore per aliquod spatium finitum moveri; quodsi absurdum <strong>et</strong> iucouveuieus est, ut fiuitum infiuitumque uno eo<strong>de</strong>m-10 que tempore per uuum atque i<strong>de</strong>m spatium moveautur, reliquum,est igitur, ut uegemus infiuitum minimo aut quantolib<strong>et</strong> terminatotempore moveri. hoc autem subverso, explicatior nobis tota sententiaeva<strong>de</strong>t; nam converso ordine osteuditur, uon iuveuiri gravitateminfinitam, eo<strong>de</strong>mque modo <strong>et</strong>iam <strong>de</strong>claratur non inveniri15 levitatem infinitam, cuius motus ad supera fertur. ad Jainc mochimnos intelleximus, quod inten<strong>de</strong>hat, hoc est non inveniri corpus infinitum,si nee levitas nee gravitas infinita in eo <strong>de</strong>prehenduntur.non enim fieri potest, ut infiniti corporis motus finitus existat.Nee id te pra<strong>et</strong>ereat, <strong>de</strong>c<strong>et</strong>, his verbis non esse <strong>de</strong>claratum uon•20 inveniri infinitum corpus in universum, sed nullum eorum corporum,quae incUnatione feruntur, infinitum esse; <strong>et</strong>enim, qui concesseritinfinitum quippiam inveniri, concedit sine diihio ipsum non moveri,pra<strong>et</strong>erea quod neqae gravitatem habeat, neque levitatem, prout<strong>de</strong> <strong>caelo</strong> <strong>et</strong>iam affirmamus non esse leve neque grave, ut <strong>et</strong>iam ab25 Aristotele edoctum est.Quocirca in hunc finem <strong>de</strong>claratum fuit, nullum ex quinquesimplicibus corporibus esse infinitum, quod autem in universuminfinitum uon inveniatur, Tertio Physicorum Libro <strong>de</strong>claratum fuit;<strong>et</strong>enim eius sententia eo in loco <strong>de</strong> priucipiis est. Aristoteles <strong>et</strong>iam30 arbitratur i<strong>de</strong>m se in finehuius <strong>de</strong>claraturum,ubi praemissumac dictumfuerit: consentaneum autem est, ut vi<strong>de</strong>amus, num pluresmundi inveniantur, hinc insuper ad id regrediemur, doneeperspicuum fecerimus id, quod finitum non est, omnino non inveniri.35 Necesse est igitur corpus omne <strong>et</strong>c. haec eius ratiopartium divisione nititur numeratisque eius divisionis speciebus acmodis singulorum investigatis <strong>de</strong>monstrat fieri non posse, ut inaliquo eorum <strong>de</strong>clar<strong>et</strong>ur immensum infiuitumque corpus inveniri:quare fcdsum est^ esse in mundo quicquam iufinitum. quamobrem40 ait: corpus omue, aut immensum est, aut <strong>de</strong>terminatum ; spr<strong>et</strong>aitaque finiti mentione (nostra enim ratio eo non vergit) circa16 hoc esi\ 273a'22 28 tevtio] cap. 4 sqq. oQ praemissuni] cap. 8 35 Simpl,227, 27 ir. otatpeaEU); Trpo-iyEi tov Xoyov 38 <strong>de</strong>clar<strong>et</strong>ur'] sic omnes testes


nniversumTHKMISTII DK CAELO A 7 [Arist. p. 274«31 -b 13] 35infinitum <strong>de</strong>occupeniiir, quod certe vel ex ])artibiis inter se f. 10'dissimilibus, vel totum ex similibus constat, sumamus itaque [dissimiliuni]])artiuni <strong>de</strong>claratiouem, — <strong>de</strong> similibus ejiivi partibus pmdojiost inquii'i'iiduni est — ae <strong>de</strong>in<strong>de</strong> illud dividanms dicamusqiie: si5 ex dissiniilibus inter se partibus const<strong>et</strong>, vel ex tiiiitis vel ex iuliiiitis;]>ro))ri<strong>et</strong>ates two, quibus eiusniodi res inter se diferunt, speciesappellantur. cum autem ad banc divisionis partem pervenerit, abultima divisioue exorsus est probare infinitum in ea non inveniri,incpiieiis: fieri non potest ut infiniti essentia ex speciebus infiyiitis10 const<strong>et</strong>, si uostrae propositiones <strong>de</strong> omni simplici naturalicpie corpore,quod eius motus simplex existit (piod(iue simplices motussunt finiti ac iis motions finitis corpora <strong>et</strong>iam, quae iis motibusmoventur, sunt finita, propositiones verae erunt. cum autem ex baedivisione snstuliss<strong>et</strong>, infinitum iuxta bunc modum inveniri posse,15 alteram subdidit, incpiiens: si infinitum ex partibus specie finitiscoustar<strong>et</strong>, necessario oporter<strong>et</strong>, ut singulae infiniti species magnitudineinfinitae extitissent; cum autem infiniti partes fuerint finitae,ipsum quoque finitum erit. sed fieri non potest, ut partes eiussecundum speciem magnitudine infinitae existant. bae namque20 sunt vel ignis vel aqua aut aliquod ex c<strong>et</strong>eris elementis. docuimusautem borum neque gravitatem immensam esse neque levitatem,itaque consonum est ut finita existant. pra<strong>et</strong>erea si infinitipartes magnitudine infinitas esse quis statuat, dabitur alterum infinituminfinite altero mains; duo igitur erunt iufinita. quod omni25 prorsus ratione car<strong>et</strong>.Itaque fieri non potest, ut modo aliquo infinitae magnitudiuesconstituantur. atquein|si eiusmodi partes magnitudine f.lO^essent infinitae, necesse <strong>et</strong>iam erit earum loca interminata esse,quibus infinitis existentibus, motus quoque eorum esse infinitos,30 quid probib<strong>et</strong>? fieri enim non potest ut quicquam infinitum spatiumsec<strong>et</strong> ac <strong>de</strong>in<strong>de</strong> quiescat. quare consentaneum no7i ess<strong>et</strong>, ut ullounquam tempore in aquam terramque ignis mutar<strong>et</strong>ur, cum aerisregionem peragrarit.Atqui <strong>de</strong>prebendimus unum elementum in alterius locum re-35 verti intermediaque spatia peregrinare, boc autem per modumtransmutationis eorum tantum fit; itaque consonum est, ut eorumloca infinita non sint, nee ipsa igitur infiuita erunt. est autem anobis palam factum in Octavo <strong>de</strong> Pbysico Auditu fieri non posse,ut motus rectus infinitus inveniatur, conclusiones vera eo in loco40 <strong>de</strong>claratae principiorum loco bic sumuntur. quare si id, quod infinitumest, ad medium <strong>de</strong>ferri non potest, [nunquam sane ad eum2.3 dissimiliuni] iure supplevit Al 22 pra<strong>et</strong>erea scripsi: at Al ZO fieri enim nonpotest'] cf. Av. p. 41 G 38 octavo'] cap. 9 41 nunquam— movebitur (p. 36, 1) om. codd.3*


36 THEMISTII DE CARLO A 7 [Arist. p. 274'>I3-20]locum raovebitur.] tiirpe enim esse! existimave, eo qiiic(iuara ferrif.lOvquo uuiKiuam peiveuiie i)()test. at res exemplo apertius dilucebit:si fieri uou potest ut aliquis in Aegjiptum perveniat, an nonvaiuim erit opioari ad euin locum illud moveriV iti<strong>de</strong>m si fieri5 uou poss<strong>et</strong>, ut gri/ps fabulosa avis inveuir<strong>et</strong>ur, mirum (hercules)ess<strong>et</strong>, si ad earn quicquam mover<strong>et</strong>ur. ea<strong>de</strong>mque est (pialitatisratio; <strong>et</strong>euim si fieri uou potest, ut linea calida vel dulcisinveuiatur, fieri uou poterit, ut iucalescat vel dulcescat, si([uefieri uou potest, ut translatio tinius gradus menmravi aequans10 sit, fieri uou poterit, ut motus indpicd. ea<strong>de</strong>mque ratio est in omnibuspraedicamentis. absurdum ita(iue est quidquam <strong>de</strong>orsum ferri,ad quern saue locum perveuire uou potest, atqui uou ]>oteritquidquam <strong>de</strong>orsum ;)e/"i-^mV^, si positum medium iufiuitum ceuseatur.quae vero subdidit <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> st (xott) oisaTracriisva sattv, uou admodum15 perspicua sunt, atqui banc duhitationem dissohere proposuit. monstratumqui<strong>de</strong>m est, iufiuitum corpus iuveniri uuUum, quaudo(iui<strong>de</strong>muulla est gravitas uec levitas iufiuita. at iufitiabitur quispiam inquieusid ea saue ratioue eveuire posse, quouiam corpora, quibusbuiuscemodi motioues iusuut, non sunt coniuncta neque continua, sed20 discr<strong>et</strong>a infinita numero. sin autem omnes partes discr<strong>et</strong>ae in unumconiungantur, earum quoque motus infiniti exstiterint. partem namque(exempli gratia) ({uae uulla ratioue dividi possunt, gravitatem uoubabeut. sed ea ratioue, qua dispersae suut, earumque motus, quiuniuscuiusque illarum proprii suut, iuvicem separati existunt, bac25 potissimum ratioue fit, ut iufiuitae miuime iuveuiautur. at si iudividuaebae partes iu uuum compellautur atque ex oinuibus uuicatautum emau<strong>et</strong> poteutia, quemadmodum dictae partes si iuvicemcopulentur, totius ratioue, iufiuita maguitudo iuuovatur, ita (pioqueearum omuium gravitates si iu uuum couspirent, dubio procul iu-30 fiuitae exstiteriut. cum itaque bauc dubitationem dissolvere statuiss<strong>et</strong>,iuquit, hac <strong>et</strong>iam ratione fieri uou potest, ut eiusmodi iufiuitumcorpus iuveuiatur, quamvis ipsum eiusque gravitas dissipata ditfusaquesupponautur, <strong>et</strong> absoluto sermoue osteusum a uobis sit,uullam iufiuitam gravitatem iuveuiri nisi diffusam dissipatamque,35 bac <strong>et</strong>iam ratioue fieri uou potest, omiie enim corpus ad omnesdiviensiones distenditur, quasi dicer<strong>et</strong> ueque uuum est ueque3 in Aegyptum emendavi: ad medium codd.: infinitum ad medium praecipit<strong>et</strong>ur Al5 gryps correxi (njPl? in ri^31>*)j meridiana aquila insignis magniludinis Al9 translatio— incipial] translationis terminus ascensus terminus sit . . ut sursum versus moveaturA\ (cf. supra p. 27,3 [j.otptaTov ototair^p-a) 19 7wn suiit coniuncta sqq.] Al legit: <strong>de</strong>iunctasdividuasque sorliunlur partes, numero infinitas existentes. verunlamen i<strong>de</strong>m dissidiumsequitur, ea<strong>de</strong>mque plaga recipitur. quamvis enim diffusae dissipataeque sint eiusmodi partes^invicem tamen connecti atque in unum coire possuiit, ac ita eorum motus erunt infiniti.20 sin emendavi: quamvis omues testes


<strong>de</strong>trudatur,THKMiSTIl DK OAELO AT [Arist; p. "iT-ib^l— IJl] 37CDUtiuuuiu sed divisum dissi/iatinnque.at dissolutiini hoc argiimen-f.lOvtura, si liib<strong>et</strong>, illi condonemiis: ([ui autem fieri poterit, ut infinitiplures dissiiniles jiartes mag'nitudine iiifinitae existant? illud pra<strong>et</strong>ereaaiiimadverteudum nobis est, (|uo(l quaravis Aristoteles <strong>de</strong>ela-5 rass<strong>et</strong> iuiiuiti partes non esse nee specie uec magnitudine infinitas,uihilo secius adhiic <strong>de</strong>clarandiim erat, eas neque <strong>et</strong>iam mimero infinitasesse, qua <strong>de</strong> re ue verbum qui<strong>de</strong>ni fecit, quamvis maioreoi'um pars qui infinitum mundum posuere, eius partes numero infinitasesse statuerunt, sicuti ii (pii ex insecabilibus atque <strong>et</strong>iam ii,10 qui ex consimilibus partibus mundum constare affirmabant. divisionisaiiteiit infiniti altero modo investigato, hoc est infinitum expartibus inter se dissimilibus nulla ratioue inveniri posse, in alternmdivisionis modum regreditur atque bunc in modum ostenditfieri non posse, ut universum ex similibus inter se partibus const<strong>et</strong>.15 si infinitum ex consimilibus inter se partibus constar<strong>et</strong>, motu siniplicipraeditum ess<strong>et</strong>. at duo sunt simplices motus recti, qui sursumnempe quique <strong>de</strong>orsum fertur, quamobrem horum alter sit eiusmotus consonum erit. atqui si ad supera feratur, leve, si vero adinfera|omniuo pou<strong>de</strong>rosum erit, cum vero ita res se f. ll"-•20 babeat, cum gravitas turn levitas infinita invenir<strong>et</strong>ur, quarum utraquefieri non potest; quare neque <strong>et</strong>iam infinitum corpus consimiliumpartium inveniri unquam poterit. transtulit autem conmlto sermonemex corpore consimilium partium in corpus simplex, tam<strong>et</strong>si corporaquaedam consimilium partium inveuiantur, quae simplicia non sunt,•25 ut caro <strong>et</strong> os, quandoqui<strong>de</strong>m (ut inquit Alexan<strong>de</strong>r) a rationealienum (?) non est. <strong>et</strong>euim quod ex consimilibus partibus constat,tam<strong>et</strong>si aliqua ratioue ex pluribus rebus constituatur, <strong>de</strong> eo tameni<strong>de</strong>m prouuntiare possumus ac <strong>de</strong> illo^ quod Jinitarum (non) consimiliumpartium existit nee non ex illo <strong>de</strong>clarabitur, fieri non posse,20 ut infinitum inveniatur, quandoqui<strong>de</strong>m eius quoque partes neespecie infinitae nee magnitudine existunt. atqui consentaneum est,ut <strong>de</strong> (eiusmodi) magnitudine hoc tantum dicamus, tam<strong>et</strong>si ex pluribusrebus constituer<strong>et</strong>ur, a vincente tamen motum eius unum proficisci.Is tan<strong>de</strong>m motus relinquitur, qui in orbem incitatur. im-35 possibile auteyn est infinitum ferri circulo. verumtamen exhis, quae dicta sunt, non fuit omnino <strong>de</strong>claratum, infinitum corpusabsolute fieri non posse, ut in circulum feratur, sed corpus quintumtantum. ad sensum namque appar<strong>et</strong> eius conversionem fiuito temporeabsolvi.itaque speculationem <strong>de</strong> infiuito quinto corpori adiungit40 dicendo: nihil enim interest, utrum hoc dicatur an caelum esseinterminatum dicatur. sed ne omnino qui<strong>de</strong>m quod infinitumest, moveri potest, nam aut suapte natura aut vi contra naturammovebitur. si contra naturam <strong>et</strong> vi, consentaneum est,ut ipsi <strong>et</strong>iam sit motus aliquis naturalis. <strong>et</strong>euim fieri non potest,


38 TllKMlSTIl DK Oy\KLO A 7 [Arist. p.274b32— 275";)]ut extenio niotu i)rae(litiun sit, iiaturali vero caveat, ac utraqiie f. llfratione siniul quando recto motu ci<strong>et</strong>iir, quaerendus est ei locusalius iiifiuitas, in (luem fevatur; vcrum hie primus loom est infinitus;quare couseutaneum erit, ut iu illo iufiuito miuime infinituni sed5 finitum cousistat. hoc autem impossibile est. auimadversioneautem dignum est, qua nam ratioue dictum sit Avistotelem wonimpug-uare iufinitum in uuivevsum absoluteciue, sed dato quod infinitummoveatur, liac ratione inveniri non posse, c<strong>et</strong>erum i)raesentemsermonem subsequenti hoc ordine connectit.10 Fieri autem prorsus non posse, ut quod immensa sitmagnitudine, ab eo, quod <strong>de</strong>finitum sit, aliquid patiaturaut faciat {in) id, ([uod finitum est <strong>et</strong>c. Alexan<strong>de</strong>r veroait, eiusmodi sermones ita invicem coniungi: quonia m (mqmt) onmesensile corpus vel efficiendi naturalem vim hab<strong>et</strong> vel patiendi vel15 utrarumque particeps existit — efficiendi, quemadmodum caelestiacorpora, efficiendi patiendique veluti c<strong>et</strong>era corpora ortus


1quodTHEMISTJI 1)K CAEI.O A 7 [Arist. p. 275a 10— 275a21] 39taleni hab<strong>et</strong> uuum passuni, quod est E, ad alterum, quod est F;f. lbita <strong>et</strong>iara converso ordiue dicere })ossumus, qualem proportionemF hab<strong>et</strong> ad E, talem B ad D hab<strong>et</strong>. at D agit in E in tempore Cagitque in F ipsum B tempore C; nos autem posuimus B in temporeC agere in infinitum; quare fl<strong>et</strong>, ut i<strong>de</strong>m B eo<strong>de</strong>m tempore Cin duas impares magnitudines oper<strong>et</strong>ur, nempe in inlliiitum <strong>et</strong> Fipsum, quod absurdum sane ac dissentaneum est, siqui<strong>de</strong>m anteastatuimus i<strong>de</strong>m vel par parem actionem posse pari tempore conficere;quare uullo modo potest finitum in infinitum operari.10 Huius vero particulae sensus uou admodum perspicuus existit.<strong>et</strong>enim per agens tum B tum D constitutura fuit, quod vero actionemrecipit, per A, quod infinitum esse dicebat, ac <strong>et</strong>iam per F positumfuit, talemque proportionem dixit D habere ad B, qualem E hab<strong>et</strong>adid,finitum existit, F. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> ea fundameuta iecit, f. Ih15 quae in medio particulae posita sunt, antequam vero <strong>de</strong>monstrationemabsolviss<strong>et</strong>, <strong>de</strong>duxit couclusionem, dum inquit nou poteritigitur infinitum a finite ullo uuquam tempore moveri,idque prosequitur per causam ab eo allatam, in qua obiter cursimqueincluditur <strong>de</strong>moustratio, aitque, quod minus est <strong>et</strong>c., hoc est,20 si sumamus aliquid, quod sit minus quam B, utputa D, quod moveataliquod minus quam sit A, sicuti E, iri<strong>de</strong>, quod paulo antedicebamus, necessario sequ<strong>et</strong>ur.Postquam <strong>de</strong>monstratum est, quodfinitum sit, in infinitum nullo modooperari, dicit: [nee vero id, quod immensa est magnitudiue•25 praeditum ei, quod finitum est, ullo tempore motumaffert.] coustituamus euim aliquod immeusum, quod A littera <strong>de</strong>sigu<strong>et</strong>ur,<strong>et</strong> BF, id quod fiuitae sit magnitudinis, <strong>et</strong> infinitum, quo<strong>de</strong>st A, agat in BF in tempore C. nee non <strong>et</strong>iam ponamus minusquippiam quam infinitum sit, quod D littera <strong>de</strong>scribatur, agere in F,30 quod est pars BF, eo<strong>de</strong>m C tempore: quam igitur ratiouem totumBF ad F hab<strong>et</strong>, ean<strong>de</strong>m rationem alteram virtutem, quae sit E, adD habere faciamus; quare consentaueum est, ut ordine conversoean<strong>de</strong>m rationem FB habeat ad E, quam F ad D hab<strong>et</strong>; at F mov<strong>et</strong>ura D tempore C, igitur FB <strong>et</strong>iam movebitur ab E tempore C.35 at qui FB mov<strong>et</strong>ur ab infinito tempore C; ita quoque cousouum erit,ut BF moveatur tempore C ab E finito atque ab A infinito, quodprofecto dissentaneum est; nos <strong>et</strong>enim superius receptae positionisloco statuimus mains semper miuore tempore per i<strong>de</strong>m spatium movere.ratioui igitur consonum est, ut finitum ab infinito moveri nou possit.40 verum eiusmodi sermo difficultate nou car<strong>et</strong>; Aristoteles enim ali-23 in infinitum'] emendavi: palam itaque est finitum non posse nisi in rem finitam operariAl vitiose 24—26 nee— affert om. codd. 32. 33 quare— hab<strong>et</strong> ova. codd.37 superius} p. 32,20 38 movere] <strong>de</strong>currere Al


40 TMEMISTII \)E CAKLO A 7 [Arist. p. 27.[.ai>l_2;5](luuiido i»ouit B tautum, uonuiKiiuim vero BF. eimi F totiiis I5F f. Ihpartem facit. praece<strong>de</strong>nti vevo sermoni error contigit; <strong>et</strong>euiraAristoteles iiKiuit, quando immensuin ab eo, ([iiod <strong>de</strong>finitnm est,actiouem acceperit, actio partis eiiis, quod fiuitum est, erit in partem5 iufiniti, vel si infinitiira agat in fiuitum, actio quocjue partis iutinitierit in partem fiuiti. ex hoc uamque loco consouum vi<strong>de</strong>rotur,lit infinitum ess<strong>et</strong> fiuitum; <strong>et</strong>euim si egerit infinitum veluti A(exempli gratia) in B, quod est finita magnitu<strong>de</strong> {aut pars) ipsiusA vel in partem ipsius B vel in rem aliquam in uuiversum pra<strong>et</strong>er10 infinitum ipsum actionem attulerit, talem duae motae sen affectaemagnitudines proportionem habent inter se, qualem duo agentiaadinvicem habent, hoc est infinitum <strong>et</strong> magnitudines, quas commemoravi;<strong>et</strong> quoniam infiuiti pars termiuata est, nil prohib<strong>et</strong>,quin totum infinibile terminum suscipiat. sed quamvis huic posi-15 tioni quispiam assentir<strong>et</strong>ur, ea tameu proportio, quam B hab<strong>et</strong>ad F, non est ea<strong>de</strong>m cum ea pro])ortioue, quam E hab<strong>et</strong> ad F,sed illi proportioui respon<strong>de</strong>t, quam infinitum, quod est A, hab<strong>et</strong>ad F. eo<strong>de</strong>mque iure se hab<strong>et</strong> exemplum superius allatum.Porro cum dixiss<strong>et</strong>, fieri id non posse, quod ex huiusce-20 modi sermone colligebatur, quaudoqui<strong>de</strong>m posuimus mains minor<strong>et</strong>empore moveri, hoc <strong>de</strong>inceps prosequitur inquiens: (sed semper)tempus, quod sumitur, i<strong>de</strong>m faci<strong>et</strong>. at quid per . . . i<strong>de</strong>mfaci<strong>et</strong> intellegi voluit? id sane, siqui<strong>de</strong>m inquiritur tempusminus, quo infinitum fiuito motum afferat, sen moveatur. cum25 autem consentaneum sit, ut omni tempore sumpto minus aliquidinquiratur, fieri non potest, ut aliquo in tempore consistamus ne<strong>et</strong>empus aliquid statuamus, in quo moveatur, sed omnino tempusnullum iuveniri potest, quo illud moveatur. cum vero tempus sitnullum, quo moveatur, omnino qui<strong>de</strong>m non movebitur; <strong>et</strong>enim omnis30 motus tempore perficitur, finito vero tempore fiuitum movere infinitumaut moveri ab eo non potest, nee <strong>et</strong>iam <strong>de</strong>prehendimusimmense tempore i<strong>de</strong>m movere, quemadmodum superius <strong>de</strong>claravimus.atqui tempus omne vel finitum est, vel infinitum existit, quareconsonum est, ut in nulla temporis particula i<strong>de</strong>m movere aut35 moveri possit; at actio omnis affectioque tempore perficitur.in infiuito autem tempore nee agere quicquam nee affici potest;motus enim qui infinito tempore instituitur, termino ac fine car<strong>et</strong>,1 BF scripsi: B codd. Al 1 A scripsi: AB codd. Al 9 pra<strong>et</strong>er om. Al14 magnitudines quae'] fort, magnitudo quam 21 sed semper'] p. 275 a 2124 seu moveatur om. codd. 28. 29. 30 moveatur] fort, emend, moveat29 moveatw] motum afferat moveaturque Al 32 post movere add. Al aut moveriposse secundum Arist. p. 275^23 : ib. superius ab Al additum est; lege <strong>de</strong>clarabimus{scilic<strong>et</strong> I. 36)


alioTIIHMISTII I>r. CAKLo AT [Arist. p. 2T5"-J-i— ''5] 41actio vevo oinuis affectiociue tevmiuum ac fiuem habent, (luoriim f. lbuterqiie veluti forma ac perfectio existit. per actionem autemaffectiouemque hoc in loco miuime eae intelleg-uutur, ((uae in motu,seel (luae in eo, (piod iam fuit, consistuut. (juod euim in continua5 generatioue cousistit, esse uou liab<strong>et</strong>, at(iue eo minus in alia(afectiojie?) turpe est enim existimare eo (iuicquani moveri, (pio uuuquamperveuire potest.C<strong>et</strong>erum cum <strong>de</strong>io<strong>de</strong> <strong>de</strong>clarass<strong>et</strong>, infinitum uon agere in infinitumnee ab eo perp<strong>et</strong>i posse, ex hoc necessario colligitur, re vera10 esse^ quod antea in universum <strong>de</strong>claratum fuit, infinitum absolutenon agere neque ab|affici posse. <strong>Aristotelis</strong> vero expli- f. 12^catio, eo<strong>de</strong>m primo ordine servato, ita procedit: sint A <strong>et</strong> B immensaeduae magnitudines, quarum una ab altera, nempe B ab A,aliquid accepit, <strong>et</strong> CD tempus, quo ab ea afficitur, E vero, affectae15 rei pars, hoc est ipsius B, {item) ab A afficiatur : perspicuum est, id brevior<strong>et</strong>empore futuruni, quam sit tempus CD. nee non principiiloco ponatur, quod minus est, breviore tempore ab eo<strong>de</strong>m pati.hoc vero tempus, quo E afficitur, D littera <strong>de</strong>scribatur: talem igiturproportionem hab<strong>et</strong> D ad totum CD, quam hab<strong>et</strong> E ad alteram•20 fiaitam partem B infiuiti, scilic<strong>et</strong> Z. iuxta igitur relationem proportionemque,quam antea meminimus, Z aliquid accipi<strong>et</strong> ab infinito,tempore CD; atqui secundum se totum B eo<strong>de</strong>m temporealiquid acceperat ab A. verum antequam id absurdum memiuiss<strong>et</strong>,quod ex hoc necessario <strong>de</strong>ducitur, positum fundamentum recens<strong>et</strong>,25 quandoqui<strong>de</strong>m dissentaneum vi<strong>de</strong>tur, ut <strong>de</strong> toto B <strong>de</strong>que eius partedicatur, quod ab A tempore CD aliquid accipiant. itaque ait:ponatur ab eo<strong>de</strong>m, maiore brevioreque tempore, quodmaius est <strong>et</strong> quod minus est pati. tnsuper jwstquam distinxitinter ea^ quae maiore brevioreque tempore ab eo<strong>de</strong>m aeque30 patiimtur, <strong>et</strong> inter infinitum, quod ex numero eorum non est, cquae proportion<strong>et</strong>emporis dividi posstmt, (ait:) infinitum igitur nee agerequic(iuam nee pati fiuito tempore potest, num igitur immense ag<strong>et</strong>movebiturque? nee id sane fieri potest; <strong>et</strong>enim immensum tempuspartem fiuemque non hab<strong>et</strong>; id autem quod quidquam patitur vel35 operatur, terminum ac finem hab<strong>et</strong>.<strong>In</strong>tellego autem per id, quod iiuidquam patitur vel operatur,quod iam quicquam vel egit vel perpessum est; hac <strong>et</strong>enim <strong>de</strong>causa dixit Aristoteles id autem cui motus allatus est <strong>et</strong> reliquaquae sequuntur.3 motu Al: qui<strong>et</strong>e codd. 14 litteras quae sequuntur, oraues fere mutavi22 B addidi 28 insuper— ait (31)] Al vertit: ex his insiqjer reversus, cum ea r<strong>et</strong>uliss<strong>et</strong>,quae maiori brevioriquc tempore ab eo<strong>de</strong>m aeque patiuntur: <strong>et</strong>enim non potest quicquamin universum inveniri, quod proportione temporis divisum sit 38 id autem'] p. L7o i


42 TIIKMISTII l»K CAKMi AT [Aii>1. p. i'7:)i^'»— 12]C<strong>et</strong>cium lit (juodaiuniodo collig-ev<strong>et</strong>, (iuod ex iis, (iiuie inter f. 12ea sunt, neeessavio <strong>de</strong>diieitiir, iiKiuit: omne seusile corpus vimefficieudi aiit patiendi hab<strong>et</strong>, cuius Veritas ex iuductione <strong>de</strong>suniitur;at nullum iutiuitum vel ageudi vel patieudi vim hab<strong>et</strong>, ujitui' in5 secunda fig'ura coUig-i potest, seusile corpus infinitum inveniri nonposse, cum autem corpora, quae in loco sunt, seusu percipianturomnia iufiuitumque sensu nullo percipiatiir, infinitum igitur in loconon est; quod si in loco non erit, <strong>et</strong> qui extra caelum dicit, locumsig-nificat (extra enim locus (piidam est) nullum ergo infinitum10 corpus extra caelum consistit. quiuimmo non infinitum corpustantum, verum nullum corpus omniuo extra caelum est neque <strong>et</strong>iamfinitum. hoc autem insinuavit dum dixit: neque ad alitiuamdimension em. <strong>et</strong>euim si nullum corpus immensa magnitudinepraeditum neque <strong>et</strong>iam finitum extra caelum consistit, corpusque15 omne vel finitum sit vel immensa magnitudine praeditum, nullumergo corpus omnino iuvenitur extra caelum, at vero si quispiaradicer<strong>et</strong> Aristotelem minima probasse neque <strong>et</strong>iam <strong>de</strong>duxisse, corpusquod sub sensum cadit, extra caelum non esse, i<strong>de</strong>o iuquit, siqui<strong>de</strong>miudividuae partes corpora sunt, at sensu minime percipi-•20 untur, quinimmo materia ipsa (iuxta quorundam seutentiam) corpusquoddam est, minime tamen sub sensum cadit, similiter <strong>et</strong> mathematicacorpora, at nil proMb<strong>et</strong> (inquies) iutellegibile aliquod corpusextra caelum esse posse, verum neque hac ratione inveniri potest,<strong>et</strong>enim si omnino extra invenir<strong>et</strong>ur, in loco erit, <strong>et</strong> si in loco, sen-•2b sile erit; quod enim locum obsi<strong>de</strong>t, nihil sub sensum non cadit.Hac itaque ratione mathematicis <strong>de</strong>monstrationibus ostenditur,infinitum inveniri non posse, rationibus autem logicis i<strong>de</strong>m sanecomprobari potest, mos autem <strong>Aristotelis</strong> est veras <strong>de</strong>monstrationeseiusmodi nomine appellare, eas tamen, quae coramuniores ac c<strong>et</strong>eris30 minus perspicaces existunt. siqui<strong>de</strong>m ex iis acci<strong>de</strong>ntibus, quaealiis quoque rebus conveuire possunt, minime vero ex propriisprimisque neque ex causis, ex qiiibus verae <strong>de</strong>monstrationes constituuntur,<strong>de</strong>sumuutur. logicae vero dialecticaeque <strong>de</strong>monstrationesnon sunt omniuo eae<strong>de</strong>m inter se. dialecticac namque, <strong>et</strong>si communes35 siut atque ab acci<strong>de</strong>ntibus ut illae proficiscantur, omniuo tamenverae non sunt, sed svoocoi tantum {<strong>et</strong>) vulgares; logicae vero <strong>de</strong>-5 seiunda'] Simpl. p. 285,36 6— 10 cfr. Av. 48 CD, qui hunc locum laudat.sed non iis<strong>de</strong>ra verbis, re vera Tiiemistius noster argumeutationeiu Alexandri secutusest cfr. Simpl. 236,26 11.12 verum—finitum'] cm. codd. 16 <strong>et</strong> sq. contraomnes testes mutare nolui, quamvis Them, ita scripsisse mihi vi<strong>de</strong>atur: verum siquis dicer<strong>et</strong>, cum <strong>de</strong>duxit <strong>et</strong> prohavit extra caelum corpus sensibile non esse, nihil eum<strong>de</strong>duxisse siqui<strong>de</strong>m . . . quis iyitur proJiib<strong>et</strong> inlellegibile ... 26 mathematicis'] Simpl.238,5 7:fjaY,aa-t7.wv 30 <strong>et</strong> 35 acci<strong>de</strong>ntibus] conieio dpyiov, nisi praeferas tottcuv33 logicae vero dialecticaerjue] dialecticae vero mathemativueque Al semper


inTFIKMISTII UK CAKIJ) A 7 [Arist. p. :.'75M2-'_"J] 43nioiistratioues oumiuo vevae suut, quamvis i'voo^ot vul(jares{que) f. 12rminime sint.Logico itaque more probare iutenditconsimilium partium corpusirameusum esse nullum. ])lane cle consimilium partium corpore:> disseruit, ut ex liac iiulagine viam venar<strong>et</strong>ur in id, quod per motionem<strong>de</strong>clarare iutendit.post haec ex corpore consimilium partiumin simplex sermouem transfer<strong>et</strong>; posuit namque corpus simplexeo simplex nominari, quoniam simplicis motionis initium in se hab<strong>et</strong>.immensura itaque corpus consimilium partium neque|circulum f. 12^'10 ferri nee recte moveri potest, circulo qui<strong>de</strong>m moveri non poterit,(piouiam eiusmodi motus circa medium quoddam perticitur, iufiuitumautem medium nullum bab<strong>et</strong>. (haec autem ratio logica est, quaudoqui<strong>de</strong>msnhtilis minime existit.) sed neque recto ordine ferri iulinitumpotest, quod <strong>et</strong>euim recto motu vel natura vel vi mov<strong>et</strong>ur,15 locum mutat; at quoniam infinitum, locum occupat infinitum, locusigitur, in (juo est <strong>et</strong> ad quern mov<strong>et</strong>ur, erunt iufiuiti, quamobremduo vel plura erunt infinita. cum itaque hoc ordiue sese res babeantinnnitum jinitum existit; quo terminato existente, fieri baud dubieu(m poterit, ut immensum ad omnes dimensiones protrabatur..'0 Pra<strong>et</strong>erea, sive natura sive contra naturam moveatur, [utroquemodo] duo iufiuita corpora necessario esse oportebit. <strong>et</strong>enim inFhijsica Auscnltatione conclusum est infinitam vim immenso tantumcorpori inesse corpusque infinitum vim babere infinitam. cuius igiturmotus. si natura cieatur, ab immensa vi proficiscitur, {eius vis) corpus25 esse nullo modo poterit; naturalium namque corporum vires corporaqui<strong>de</strong>m non sunt, atque in universum cum babeat motum,qui secundum naturam est, alterum quoque babebit, qui pra<strong>et</strong>ernaturam existit; <strong>et</strong>enim quintum corpus tantum nullum pra<strong>et</strong>ernaturam motum sortitur, quandoqui<strong>de</strong>m eius motui nullus motus30 contrariatur. quod si vi ac pra<strong>et</strong>er naturam moveatur, motus eiusab infinita vi proficisc<strong>et</strong>ur; baec autem vis iufiniti corporis omninoerit. quamobrem ex boc consentaneum est, ut duo sint infinitacorpora.Pra<strong>et</strong>erea, cum omne, quod mov<strong>et</strong>ur, motum accipiat ab alio,35 quid est quod motum affert ei, quod interminatum existit? hoc permirumest. si enim se ipsum moveat, animatum erit atque animal;uniuscuiusque vero animalis motus in universum cum perpessionesensibilique alteratione omnino fit nee non versus quandam terminatamformam ac partibus proportionalihus. sin aliquid aliud mo-40 veat, quasi duo inter se diversa infinita erunt, alioquin unum nonager<strong>et</strong>,nee alterum mover<strong>et</strong>ur.•22 Phjsica Auscultation^'] VIII,10 39 proporlionalibus] Simpl. 241,12 h a'JiJ.p.ETpiot


44 TIIKMISTIl 1»K (;AKI-(» a 7.8 [Arisl. j.. -JTo'' 29— 270" 18]At qunuiam <strong>de</strong> coiitimio eonsimilitiin partiiiiii disseniit, alt i.Vl^<strong>de</strong>inceps, ne hoc quidcu/ jievi posse, quod quidavi dicunt, infinitumdimduum esse, ut partes imecahile-i, quae ean<strong>de</strong>m uaturam habeut.figiiraqiie tautum ab iuvicem disting-uiiutur. cum autem uuam5 babeaut iiaturam, unam ig'ituv propeusiouem at([ue unum ({uoquemotum possi<strong>de</strong>bunt; ([uo euiin gleba uua terrae, eo<strong>de</strong>iu <strong>et</strong>iain universaterra, ad medium iiempe, fertur, <strong>et</strong> totus iguis ac sclutilla a<strong>de</strong>un<strong>de</strong>m locum moventur. quamobrem conseutaneum eiit, ut iudividuaepartes omiies iuclinatione una praeditae sint, quae si gravi-10 tas erit, omniuo leve <strong>et</strong> quod sursum feratur nullum erit corpus,nee grave, si levitas; nos autem ad sensum vi<strong>de</strong>mus corpora quaedamg-ravia, quaedam levia esse, ali(pia asceu<strong>de</strong>re, ali(iua vero<strong>de</strong>seen<strong>de</strong>re; rationi igitur cousonum est, ut infinitum inveuiri uoapossit. haec autem couclusio ex dictis miuime elicitur, sed baec15 profecto, nempe indivisibilium partium naturam unam atque ean<strong>de</strong>messe, pra<strong>et</strong>erea si levitatem ac pondus corpora babent, sursum <strong>de</strong>orsumac medium omniuo inveniuntur, infinitum igitur inveniri uoupoterit. atque in uuiversum si infinitum iuvenir<strong>et</strong>ur, motus nonerit. uou euim sursum vel medium nee alter locus esse poss<strong>et</strong>,20 (luibus ablatis motus quisnam erit? quoniam autem omuino conseutaneumest, ut motus vel naturalis vel violentus inveniaturmotusque naturales violentique per sursum vel <strong>de</strong>orsum termineutur,cougruum est igitur, ut sursum <strong>et</strong> <strong>de</strong>orsum inveniatur. (piare infinituminveuiri uou poterit. <strong>et</strong>enim uegare uou possumus, quin25 corpora suapte uatura ad loca moveantur, alioquin quaedam levia<strong>et</strong> quaedam gravia miuime extitisseut. quare cum naturalem,turn pra<strong>et</strong>er naturam motum sortiuntur; quibus enim naturalis estille motus, qui superiora p<strong>et</strong>it, iis alter, qui ad infera vadit, pra<strong>et</strong>ernaturam couvenit ac viceversa, quibus naturalis est ille motus,;^o qui <strong>de</strong>orsum fertur, iis pra<strong>et</strong>er naturam ille comp<strong>et</strong>it, qui sursuminstituitur.Quo uamque contra naturam aliquid fertur, is locusalicuius alterius naturae accomodatus sit, necesse est.Ex hoc itaque cousonum est, ut corpora ad propria loca mo-35 veantur; cumque sursum ac <strong>de</strong>orsum inveniantur, perspicuum estfieri non posse, ut huius totius corpus immensum existat.Deelarato autem infinitum inveniri non posse, bine modo regreditur,ut ostendat, cur plures mundi esse nequeaut. hoc enimin praece<strong>de</strong>ntibus dixit vi<strong>de</strong>ndum esse, ut tan<strong>de</strong>m in liue buius40 speculationis <strong>de</strong>clarar<strong>et</strong>ur.14— 10 haev— ean<strong>de</strong>m esse] laudatiir ab Av. p. 50D 27 quihm— instituitur (3i;ita Al: codd. leg.: naturalis enim motus corporum leviuin ille est, qui superiora ^i<strong>et</strong>i,pra<strong>et</strong>er natuj-am vero^ qui ad infera invadit, <strong>et</strong> e converso est ratio corporum pon<strong>de</strong>rcsorurii. 39 praece<strong>de</strong>nlibus'\ p. 274*24


I mundum]esseTIIF.MISTFI DK CAKLO AS [Arist. |). 27G«1S— 27] 4;')Etenim osteuso extra muiulum iiulluin esse corpus, perspicuumeva<strong>de</strong>t, pluves|muudos uou posse, hoc autem qiiamvis f. IB--supeiius edoctum sit, se tamen particularem <strong>de</strong>imo hac <strong>de</strong> re dixit])ertractatiouem aggredi velle, si quis non put<strong>et</strong> in uiiiversuni5 fuisse <strong>de</strong>monstratum fieri non posse, ut extra caelum corpussit, sed <strong>de</strong> iis tantum osteusum fuisse, (luorum locus interrainatusexistit, non <strong>de</strong> iis, quae mundi ordinem iugrediuntur.verum antea positiones nonuuUas noanullaque fundamenta praemisit,quorum unum est: omne naturale corpus, quod per rectamliueam fertur, duplioi ratioue simul mau<strong>et</strong> movelurque, nempe tumvi, turn natura sua. natura qui<strong>de</strong>m in medio man<strong>et</strong>, vi autem insublimi, ac similiter <strong>et</strong>iam motus se hab<strong>et</strong>. tei'ra namque natura suain medio mau<strong>et</strong>, vi autem in sublimi. in universiun uaturalis locusille dicitur in ([uem corpus mitfifur ferturque no7i ciolentiu^ in quemb autem corpus vi fertur, in eo quo(j[ue vi man<strong>et</strong>. secundumvero fuadameiitum ac positio est, violentum huuc motum esse nonposse quemcunque motum absolute, sed eum tantum, qui naturaliest contrarius; <strong>et</strong>enim contrarius motus eius, qui hac ratione fueritviolentus, naturalis erit.Convenit autem, ut per sermouem <strong>Aristotelis</strong> {pivst) uuiversalis dispositionisflc^/ointelleg'atur,quae tum qui<strong>et</strong>i, tum alteri a qui<strong>et</strong>e communisexistit, <strong>et</strong> non qui<strong>et</strong>i tantum, ac si ita pronuutiass<strong>et</strong>, si in proprioloco circumferatur, <strong>et</strong>enim coug-ruum est, ut ignis in proprio locomoveatur; quamobrem dixit: in quo man<strong>et</strong> <strong>et</strong> mov<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> in'5 quem revertitur naturalisque locus secundum naturam est.Cum haec autem praemisiss<strong>et</strong>, coepit <strong>de</strong>clarare, ex elementisquatuor miuime extra mundum posse quippiam inveniri, quo extramundum non existente, nullum igitur corpus, quod in circulumvertatur, extra eum erit. corpus <strong>et</strong>enim quod in orbem fertur,;o circum quatuor elementa omnino mov<strong>et</strong>ur. si itaque universusmundus ex his corporibus omnino constituitur, extra Itaec vero nihilest, igitur consonum quo(pie est, ut extra hunc mundum nullus aliusmundus inveniatur.Cum igitur eis, quae in superioribus accepta sunt, utamur, ab-!5 surda <strong>et</strong> inconvenientia ad sententiam illorum, ([ui plures mundos esseaftirmabant, consequentur. <strong>et</strong>enim si terra haec nostra ad huiusmundi medium mover<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> eius motus, quo illinc hue commigrat,mundos codd. vitiose 4 si quis—fuisse (5) scripsi: ne quispiam piiiei Al:n universum minime fuisse Al codd. 7 tion <strong>de</strong> iis] Simpl. p. 247,12 xal to doptaxco; ottstaivcuv 7:p6; dvTtoiactoATjv EipYiaBai voij.t'Cto twv auvT£>.0'Jvc(ov upo; t/jv to\j ocoifi.oukd^ziv/. 14 in quem . . . mittilur] conicio in quo man<strong>et</strong> iflvrikt"'? cf. infra (24)J2 si— circumferatur] fort, vertendum si proprium locum circumplectatur 2b naturalisquelocus fort. <strong>de</strong>l. 31 haec vero nihil est] eum non erit Al codd. vitiose56 hare nostra] ad verb, huius mundi: conicio illius


4(5 TllEMlSTIl 1)K CAKI-O A 8 [Arist. p. •27(;a28— b9]pra<strong>et</strong>er uaturam sit, igitur motus, (luo liiiu; illuc procedit, ua- f. 1:5'turalis existit. ex quo se(iuitur terrain violeiiter iu medio mauerc,ac motum eius sursum muudum huuc versus, secundum naturamesse, quod plane absurdum ac dissentaueum est. at si molus eius,5 quo illinc hue procedit, violentus non sit, secundum naturam inhuius muudi medio mauebit, iu hoc autem muudo violenter. sedmotus illius sursum uaturalis est, quoniara transitus eius <strong>de</strong> mundoin mundum erit secundum termiuos, quos habeut inter se. duositaque naturales motus possi<strong>de</strong>bit, quorum alter sursum, alter vero10 <strong>de</strong>orsum fertur, qui ambo sunt contrarii inter se, si eius motus,(|uo illinc hue procedit, secundum naturam extiterit. <strong>et</strong>enim in illomundo ex medio loco ad supremum, in hoc autem ex supremo admedium, hoc est ad imum locum commeabit, quamquam a nobis dictumerat, simplicium corporum motiones secundum naturam esse sim-15 plices. istaec autem uum ad illorum sententiam necessario consequantur,qui plures mundos esse pronuntiabant, in calce huius sermonisexplicabitur. atqui eius <strong>de</strong>monstrationis principium superhoe, dum ita Aristoteles inquit: pra<strong>et</strong>erea necesse est, non estalterius <strong>de</strong>monstrationis principium, quemadmodum uouuulli existi-•20 marunt, verum dissidium commemoratum ad illorum sententiamconsequi <strong>de</strong>monstrat, qui plures esse mundos affirmant, id verohrevi cousequ<strong>et</strong>ur, nempe cum primum explicaverit plures mundosnon aequivoce dici sed univoce. in hoc autem ex eo non procedit,quod alter mundus intellectus, hoc est uotus, non sit, vel25 quacunque alia ratione volueris mundi notiojiem commutare, sedQuod mundi huic consimiles non existant. quare dicit rationi consonumomnino esse, ut umcmquodque corporum, ex quibusplures huiuscemodi muudi coaugmentantur, ean<strong>de</strong>m vim habeat,ut ig-nis (exempli gratia), qui hoc in mundo reperitur, ean<strong>de</strong>m vim30 necessario habeat oport<strong>et</strong>, quam ignis ille alter hab<strong>et</strong>, qui inaltero mundo consistit, ea<strong>de</strong>mque c<strong>et</strong>erorum corporum ratioest. <strong>et</strong>enimjsi corpora, ex quibus plures isti mundi constitu- fTiuutur, solo nomine convenirent diversarumque rationum extitissent,mundi quoque, qui ex illis coaugmeutantur, solo nomine convenirent.35 palam igitur est, ea^ quae eius<strong>de</strong>m speciei sunt, si ean<strong>de</strong>m vimpossi<strong>de</strong>nt, ad ea<strong>de</strong>m loca natura sua commeatura. quod autemmotus eorum^ qui ea<strong>de</strong>m specie conveniunt, ad ea<strong>de</strong>m loca necessarioinstituantur, ex iis quae <strong>de</strong> simplicibus motibus [superius] a nobis dictasunt, perspicuum esse arbitror, dum eos terminates esse dicebamus,40 eum nempe, qui recto ordine quique in circulum <strong>de</strong>fertur. at5 secundum— sed (6) <strong>de</strong>est in codd.; in hoc] conicio iu illo 12 medio'] imo Al13—15 quamquam— simpl.'] est interpr<strong>et</strong>atio verborum \).[a 6'r; zaTa cpoaiv -25.26 .seexistant I'odd.: sed plures mundos huic connimiles esse non posse monstrabinius Al


TIIKMISTII l)K CARLO A 8 [Arist. p. 276i'9— 27] 47quouiam simplicia corpora uaturalia simplicibus motibus terminan- f.tur (uaturalia euim dicuutur, (luouiam iuiliuui motus iu se habeut)cougruum igitur est, ut uumerus corjjoruui simi)licium genere iuxtasimi)liciuiu motiouum uuuieruui esse dicatur. qiiarc si motus ii<strong>de</strong>msunt, ea<strong>de</strong>ra quoque iu utro(pie muudo elemeuta eruut. quaraobremeorum motus ad ea<strong>de</strong>m loca <strong>de</strong>fereutur. (luo enim uuica terraegleba, ibi uuiversa terra iuveuitur. itaque poa<strong>de</strong>rosa alterius uiuudicorpora ad huius muudi medium suapte natura movebuutur corporaqueillius muudi levitate praedita contra medium huius muudi10 fereutur. si vero hoc accidat, necesse est, ut terra iu propriomiindo sursum feratur — dum euim ex uno ad alter urnmuudum mov<strong>et</strong>ur, per utriusque muudi ultimos terminos proficisc<strong>et</strong>ur— iguis vero ad infera moveatur. hoc aiitem uec ad seiisumappar<strong>et</strong> nee ratio illi assentitur iuxtaque secundae (?) figurae or-15 diuem (?) quo([ue <strong>de</strong>monstratur, aitt non ponendum esse simpliciacorpora in plurihus his caelis ean<strong>de</strong>m naturamhabere, aut negandum prorsus plures muudos inveniri; ad duonauKiue haec absurdum non leve seipier<strong>et</strong>ur.Hoc autem sermoue absolute nouuullae dubitationes diluendae20 sunt, quae forte hac in re contingere possent, quas praestat auteain medium afferre.Si quis i<strong>de</strong>o put<strong>et</strong> necessarium non esse, ut terra illius muudiad huius mundi medium feratur, sed ad medium illius, quoniam terraillius muudi medio eius<strong>de</strong>m propinquior existit, ac ignis illius muudi25 proprii muudi terminis proximus magis est, uulla sane erit haecratio, quae enim terrae diversitas inveniri poterit, oh quantamlib<strong>et</strong>ad medium vel distautiam vel propinquitatem, cuius gratia eiusnatura commutari possit? atqui iu hoc tantum diversitas cousistit,quateuus nempe distantia partium huius terrae, quae est apud uos,30 maior vel minor sit, distantia partium illius terrae, quae illic est.<strong>et</strong>enim si natura eius motusque dissimiles non erunt, nonue speciesquo(iue ea<strong>de</strong>m extiterit? at si species ea<strong>de</strong>m sit, nonue omuisterraad eun<strong>de</strong>m locum commeabit?Post haec ad aliam dubitatiouem progreditur, quae est eiusmodi.35 bi quispiam nobis occurrer<strong>et</strong>, inquieus necesse minime esse, utterra, quae illic est, ad muudum hunc moveatur, sed in eo maueatquiescatque, huic ita respousum sit: necesse est corporum aliquemesse motum; <strong>et</strong>enim corpora haec moveri perspicuummauifestumque existit; ad sensum namque appar<strong>et</strong> ea40 corpora moveri, quae hoc in muudo sita sunt, quinimmo id oculisuostris apertissime vi<strong>de</strong>mus: num ergo ea omnibus motibus vi cieri9 illius] istius codd. contra] circa codd. (irpos xdoe x6 sa/axov Ar. 276'>13)15 aut — habere] esse omnino statuenduin vel utriusque mundi simplicia corpora ean<strong>de</strong>mnaturavi non habere Al falso 17 tortasse post nut plura exei<strong>de</strong>ruut.13^


huius48 TllKMISTIl 1)K CAELO A 8 [A.ist. p. 27ni.27--277a!)]dicemus? an iion <strong>de</strong> illis affirmabimus, quamvis coutraiii exti- f. 13^tisseut, DOunuUos ordiiie naturae, iionniillos vcro violenter illis iuesse?ex hoc namque absuvdum quid ac dissentaueuni se(iiier<strong>et</strong>Lir.quod enim in iiniversum naturali motu car<strong>et</strong>, tantum abest, ut su-5 apte natura moveatur, vevum ne uUa qui<strong>de</strong>m ratione moveri poterit;<strong>et</strong>enim liuea e. g. violenter uou movebitur, cum natura sua omuinomoveri non possit; quare consonum est, ut naturali quodam motupraedita sint. quodsi quis est eonmi naturalis raotus, omnino vauumerit, quod superius dicebatur; uecesse enim est, eorum cor-10 porum, quae eius<strong>de</strong>m speciei sunt, ad ea<strong>de</strong>m, <strong>et</strong> singulorumad unum numero locum mo turn esse, quare cousentaueumerit, ut terra illius mundi ad huius rnundi medium proficiscatur;quod si absurdum ac disseutaneum est, necessario fi<strong>et</strong>, utplures mundi esse non possint.15 C<strong>et</strong>erum aliam <strong>de</strong> medio dubitationem tollamus, quae talis est.Congruum est (inquiunt nonuuUi) ut cum ignis, turn c<strong>et</strong>erorumelementorum species unius formae sint, numero vero plures existant;quare loca <strong>et</strong>iam (medium nempe atque extrema) unius specieiprofecto sunt, numero vero plura dicuntur.20 mundi ad eius medium fertur, si ad medium|<strong>et</strong> quoniam terra alteriusmundi mo- f: I4rver<strong>et</strong>ur, non continger<strong>et</strong>, ut quippiam a propria natura eam dimover<strong>et</strong>,(piandoqui<strong>de</strong>m huius atque alterius mundi medium specienon dilt'erunt. ea<strong>de</strong>mque c<strong>et</strong>erorum elementorum ratio erit. haecautem dubitatio hunc in modum tollitur.•25 Dum nos elementorum partes specie miuime ditferre affirmamus,id non ita intellegi <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, ut uni scilic<strong>et</strong> mundo conveniat,alteri vero minime, sed aeque omnibus mundis, quorum partes interse numero tantum differunt, conveni<strong>et</strong>, hoc est, ut partes terrae,quae hie apud nos est, sive ad invicem comparentur, sive alterius30 mundi terrae partibus conferantur, secundum unam atque ean<strong>de</strong>mrationem <strong>de</strong>prehendantur <strong>et</strong> unaquaeque a quavis numero tantumdifterat. sique aliqua terrae, quae hie est, pars sumpta fuerit, nihilinter eam atque alteram eius<strong>de</strong>m terrae abscissam partem interest; haenamque, tam<strong>et</strong>si numero differant, ad eun<strong>de</strong>m locum proficiscuntur35 partes autem, quae in alio mundo sunt, quamvis ab his partibusnon diiferant, cum inter se numero tantum differant, ad eun<strong>de</strong>mlocum at(iue hae partes miuime feruntur, sin autern^ ut dictum est,illarum partium numeri diversitas in causa s^^, ut ad diversanumero loca eiusmodi partes proficiscautur, {quid est quod) hae^40 quamvis plures sint in lioc mundo^ ad unum atque eun<strong>de</strong>m numerolocum feraniur.Si vero nos quispiam redarguer<strong>et</strong> inquiens propriam proportionem,quam ad alterum locum habent, in causa esse, ut a<strong>de</strong>um locum proficiscautur : ea igitur principia fundamentaque


THEMISTII DE CAELO A 8 [Arist. p. 277a9_23]49tolleuda eruut, quibus hoc uecessavio <strong>de</strong>ducebatur, quae istaecf. 14^sunt: sim})lex motus est terminatus corporaque simplicia ad eumconsequuutur, siqui<strong>de</strong>m simplicia dicuntur, quouiam simplicem motumin se babeut, ac rursus quae eius<strong>de</strong>m speciei sunt, ad unum atque5 euu<strong>de</strong>m locum necessario feruutur. <strong>et</strong>euim si baec fuiidameutastatuerimus, necessario fi<strong>et</strong>, ut terra, quae in alio mundo est, adhuius muudi medium proficiscatur, nee nou <strong>et</strong>iam commemorataabsurda necessario cousequeutur; quod si eiusmodi sermo admittendusnon est, plures igitur mundi non sunt, quare consonum erit,10 ut unus tantum mundus existat. hoc autem Aristoteles <strong>de</strong>claravit,dum perspicuum fecit, consentaneum esse, ut ea, quae in aliomundo sunt, si invenir<strong>et</strong>ur, ad unum atque eun<strong>de</strong>m locum moverentur,nee minus terra, quae illic est, congruum ess<strong>et</strong>, ut ad hocmedium proficiscer<strong>et</strong>ur.15 Esse autem horum corporum loca terminata, ex aliis <strong>et</strong>iamexplicavit dicendo terminatum locum inveniri, quo suapte naturaterra, alterumque, quo natura sua ignis feratur. hoc vero expojiit,sicuti modo <strong>de</strong>clarabimus. in universum, omne quod aliquomotu ci<strong>et</strong>ur, ex alio ad aliud mov<strong>et</strong>ur. atque baec,20 ex quo motus principium ducit <strong>et</strong> in quod <strong>de</strong>sinit, speciedifferunt. cum autem motus sit finitus, omnino fi<strong>et</strong>, ut ex quomotus initium ducit eo in quod <strong>de</strong>sinit, progrediatur. quemadmodumid, quod curatur, motus eius ex morbo in val<strong>et</strong>udinem tendit; nonenim uUo unquam tempore fieri potest, ut cur<strong>et</strong>ur atque ex morbo25 in val<strong>et</strong>udinem commut<strong>et</strong>ur, si id, quod curatur, privatum sit, utpervenire ad sanitatem possit, sed omnino necesse est, ut earnassequatur. quod enim suapte natura vel esse vel fieri tale nonpotest, id ab initio non mov<strong>et</strong>ur. iti<strong>de</strong>m iis <strong>de</strong> rebus statuenduraest, quae reliquis motibus feruntur, aequum itaque est eum motum,30 quo aliqm'd per locum mov<strong>et</strong>ur, ita se habere, ut in eo id, ex quo,<strong>et</strong> id, quo, ea ratione differant, quemadmodum morbus, ex quo quodcuratur initium ducit, <strong>et</strong> val<strong>et</strong>udo, in quam <strong>de</strong>sinit, diiferunt interse. neque differant modo consonum est, verum <strong>et</strong>iam terminatasint, oport<strong>et</strong>, ut morbus val<strong>et</strong>udoque. non enim quo res tulerit,35 sed ad rem terminatam motus eius proficiscitur. congruum estergo, ut ignis <strong>et</strong>iam terraque in terminata atque ex terminatis locismoveantur, quae <strong>et</strong>iam contraria esse <strong>de</strong>bent inter se, hoc est i<strong>de</strong>x quo, <strong>et</strong> id quo, haec autem loca supra infraque sunt; quareconvenit, ut supra <strong>et</strong> infra sint terminata. omnia igitur, quae ea<strong>de</strong>m40 specie conveniunt, ad eun<strong>de</strong>m numero locum moventur; quare terra,12 invenirentur Al 19 post ci<strong>et</strong>ur codd. Al male rep<strong>et</strong>unt: [^^32, 1J?y^jn^ DJDNriD myiJPl]*'" universum omnino aliquo motu cientur, quibus verbis Al. vim, quamnon habent, subiecit, cum vertit: omnino qui<strong>de</strong>m, id eo moveri motu contingit.Comment. Arist. V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. II. 4


50 THEMISTII DE CAELO A 8 [Arist. p.'277»23-i'2]quae est iu alio raiiudo, ad lioc medium movebitur, quod absur- f. 14>dumac dissentaiieum est. rationi itaque couseutaueum erit, utmundi pluralitatis speculatiouem lelinquamus.At quia dixerit quis, cum motus omuis ex aliquo ad aliud sit,5 quae duo eoutraria sunt, couversioiiem taineii uou habere eoutraiiumneque e proprio loco dimoveri, i<strong>de</strong>o inquit:Iu hac <strong>et</strong>iam quodammodo ex aliquo iu aliud transitus invenitur.<strong>et</strong>enim <strong>et</strong>si toti |couversiouiuou iusit, esse tameu iu ea iuve- f. 14^niemus, si partes illius perserutabimur. <strong>et</strong>euira uouuullae eius partes10 iu oppositas trausferuutur, quales suut eae, cpiae per diam<strong>et</strong>rumdistaut. quare couveuit iu uuiversum, ut uuicuiriue motui ali(juidoppouatur, iu quod eiusraodi motus fertur; alioquiu iu iufiuitumiutermiuatumque motus proce<strong>de</strong>r<strong>et</strong> <strong>et</strong> uou in id, quod fiuitumexistit. uou esse autem loea iutermiuata nee quicquam quod iu15 iufiuitum feratur, (quod continger<strong>et</strong> qui<strong>de</strong>m, si loca iutermiuatafuisseut) biuc <strong>et</strong>iam sciri potest, quod uuiversa terra, quo propiusad imum locum accedit, eo celerius velociusque mov<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> ignistotus quo propius ad superiora; quodsi in infinitum moverentur,infinita <strong>et</strong> velocitas <strong>et</strong> caliditas motuum illorum extitisseut, sique20 illorum motus, propeusioues quoque, hoc est gravitas levitasque.si enim aliquid velocius ad imum 'mov<strong>et</strong>ur, causa velocitatis est gravitatisaccessio; quamvis enim gleha quaedam eius<strong>de</strong>m magnitudinissemper remaneat, tameu quo propius ad imu?7i accedit, gravitatis<strong>et</strong>iam maior erit accessio. atqui alibi docuimus, nullum fiuitum vim25 habere infinitam. quare convenit fieri non posse, ut corpora, quaemoveutur, infinitam propensiouem possi<strong>de</strong>ant,uec motus celeritatemiufiuitam habebunt; quamobrem rationi cousouum est, ut loca sintterminata. Aristoteles autem sermonem suum ad finem uou <strong>de</strong>duxit,ut quod eius supererat, <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> <strong>de</strong>clarar<strong>et</strong>.30 Et quouiam ea omnia, quae dixerat, ut plurimum ex motione<strong>de</strong>sumuntur, <strong>de</strong>inceps ohiectionem quandam adiunxit, quae esteiusmodi:Non est iucougruum, ut quispiam existimar<strong>et</strong>, elementorummotus minime illis secundum naturam iuesse, ut ex hoc <strong>de</strong>ducer<strong>et</strong>,35 elemeuta <strong>de</strong>fiuita loca, quibus termiuentur, non habere, sed violentermoveri,quo moventur, quateuus nempe vi aliqua ad ea protruduntur,siqui<strong>de</strong>m ignis sursum ijergit extrusione <strong>et</strong> coercitione, similiter[terra] <strong>de</strong>orsum, in quantum scilic<strong>et</strong> truditur <strong>et</strong> coerc<strong>et</strong>ur. cuius sententiaeStratonem Physicum fuisse existimatur, <strong>et</strong> Epicurwm quo-21 gravitatis Al, procul dubio per emendationem: translationis codd. corrupte38 terra supplevi duce Al; post coerc<strong>et</strong>ur codd. add. sursum At vero is cumnaturae ordinem minime insequatur, physice non loquitur legit Al post <strong>de</strong>orsum non bene39 Stratonem'] Stoter codd.: om. Al; cfr, Simpl. p. 267,30.


erunt,THEMISTII DE CAELO A 8 [Arist. p. 277b2— 15] 51que i<strong>de</strong>m dixisse. huic vero dubitationi Aristoteles occurrens ait, f. 14^si elementorum motus miuime uaturales, sed violenti extitisseut,convenir<strong>et</strong> utique, ut id in illis iuvenir<strong>et</strong>ur, quod in aliis rebus invenirisol<strong>et</strong>, quae violeuter moventur, ut scilic<strong>et</strong> quo propius ini-5 pelleuti inip<strong>et</strong>umque fereuti extiteriut, eo velocius, <strong>et</strong> quo longiusab 60 vecesserint, eo tardius moveantur. haec autem duo contrariomodo in elementis <strong>de</strong>preheuduutur; quare convenit, ut eorummotus non sint violenti. si vero fuerint naturales, naturalia quoqueloca eorum extiterint; ratioui igitur consentaneum est, ut quae10 ea<strong>de</strong>m specie couveniunt, ad unum medium moveantur; non itaqueplures, sed unus tantum mundus existit. atqui vi<strong>de</strong>mus elemeutaabsque ullo labore vel <strong>de</strong>fatigatioue, suapte uatiira, ad ea locaproficisei, in quorum gratiam moventur. ex omnibus igitur, cpiaediximus, Ji<strong>de</strong>m accipere contingit mundum unum esse.15 Quin <strong>et</strong>iam rationibus <strong>et</strong> iis qui<strong>de</strong>m, quae ex prima pliilosophia(m<strong>et</strong>aphysica dicta) p<strong>et</strong>uutur, doceri potest mundum unum esse,haecautem explicatio iuxta hunc ordinem procedit. <strong>et</strong>enim invenimuscorpus, quod in orbem fertur, motu sempiterno moveri; quod autemsempiterno motu mov<strong>et</strong>ur, eius motus ab infiuita vi proficiscitur,•20 rotundi igitur corporis motus ab immensa quoque vi proficisc<strong>et</strong>ur.si euim motus rotundi corporis a prima causa emanat, <strong>et</strong> primaqui<strong>de</strong>m causa mov<strong>et</strong>, quoniam immensam vim hab<strong>et</strong>, finitum igiturquippiam non hab<strong>et</strong>; quare convenit, ut primus motor infinitus sit.cum autem corpus omne sit finitum, igitur primus motor corpus25 non est, quo stante, a materia penitus segregatus ac intellectusquidam erit <strong>et</strong> [purus] actus, at si plures mundi essent, omninoplura esse corpora oporter<strong>et</strong>, quae in orbem vertuntur. si veroistaec corpora plura essent, plures quoque motores necessarioextitissent. cum autem corpora, quae in orbem torquentur, specie30 non dififerant, motores <strong>et</strong>iam specie non different, sique in specienulla erit diversitas multitudoque in numero tantum inveni<strong>et</strong>ui\ materiae{id) ratione proveni<strong>et</strong>; ex hoc igitur coUigi poterit, motoresprimos materiae participes esse, atqui ex his, quae dicta sunt,palam est, primum motorem materiae non permisceri. consonum35 igitur est, ut corpora, quae in circulum feruutur, plura esse nonpossint; quare plures mundi minime inveniuntur. haec autem exprima philosophia<strong>de</strong>prompta fuere.Verum aliis <strong>et</strong>iam modis consi<strong>de</strong>rantibus perspicuum erit, mundumunum esse,cum enim tria genere sint elementa corporata (siqui<strong>de</strong>m40 eorum inclinatione discrepant) tria <strong>et</strong>iam eorum loca omnino erunt.sique tria loca hoc in mundo quinimmo mundus his f. 15|tribus locis constituitur eorumque locus est, necessario fit, ut nuUusalius locus relinquatur: unus namque corporis eius, quod mergitur4*


52 TllEMISTll DE GAELO A S. 9 [Arist. p. 'J77bl5-278'i21]<strong>et</strong> grave existit, locus est, alter vero eiiis corporis locus existit, f. l^rquod uec grave est uec mergitur, uec leve est vel uatat, ([uiciueeius corporis locus dicitur, quod in orbem fertur, tertius iu mediolocatus, levis corporis locus existit, siqui<strong>de</strong>m omuiuo conveuit, ut5 corpus, quod suijerfertur, medium iuter baec duo locum teneat; sienim iuter liaec uou sit, extra erit. verum si aquam speculemur,nunquam sane eam inveuiemus gravi corpori substerui, uou enimnatura sua mergitur, sed in corpus grave asceudit. neque <strong>et</strong>iamfieri posse <strong>de</strong>preheudimus, ut eius corporis loco existat, quod uec10 grave est uec leve, hoc est, quod in orbem fertur, siqui<strong>de</strong>msuperfertur dicimus comparatione ad grave, miuime vero ad id,quod grave non est. quare conveuit <strong>et</strong>iam, si eiusmodi corpus iuveniatur,nee extra duo baec profecto consistat, ut iuter ilia mediumteneat. si itaque loca baec tautum sint, muudus igitur unus15 erit; ipse namque loca baec impl<strong>et</strong>, ac motus qui specie couveuiunt,ad ea<strong>de</strong>m loca feruntur. uec non <strong>et</strong>iam corpus, quod superfertur<strong>et</strong> iuter baec duo coUocatur, pra<strong>et</strong>er naturam boc iu loco nonest; alioquin oporter<strong>et</strong>, si ita se res baber<strong>et</strong>, ut aliud corpus invenir<strong>et</strong>ur,cuius naturalis locus iuter ea constituer<strong>et</strong>ur, quia omne,20 quod alicui rei pra<strong>et</strong>er naturam est, alii secundum naturam est.buius autem corporis, quot differentiae sint, in Quarto Libro <strong>de</strong>lu<strong>de</strong>explicabit.Ac <strong>de</strong> corporeis qui<strong>de</strong>m elementis <strong>de</strong>que eorum locis, quotnumero absoluto sint, ex lis, quae diximus, perspicere possumus;25 quibus <strong>et</strong>iam <strong>de</strong>claravimus, mundum unum esse oportere ac fierinon posse, ut plures existaut. nunc autem dicamus eum primointerire non posse, sed antea <strong>de</strong> eo quaesierimus atque obiectioniresponsum afferemus, quae qui<strong>de</strong>m ex se aliqua ex parte explicataac manifesta existit. baec autem talis sit. omnibus in rebus, quae30 suapte natura proprii termini ambitu necessario non clauduutur,neque ex boc <strong>de</strong>fectus aliquis eis contingit, quo omuiuo una<strong>et</strong>autum vel inveniri vel effici <strong>de</strong>beant, incongruum non est, utplures res similes inveniautur vel efficiantur. quare satis constat,ea omnia istaec esse, quibus materia permisc<strong>et</strong>ur, siqui<strong>de</strong>m in bis,35 quouiam aliud, quod est forma, invenitur, aliud vero, quod [simulcum] materia existit, uibil probib<strong>et</strong>, quin intellectus facultas eorumplura similia concipere possit. bac vero <strong>de</strong> causa non compreben<strong>de</strong>tintellectus (exempli gratia) a<strong>et</strong>ernorum pluralitatem, velmateriae primae, vel si pra<strong>et</strong>er hanc quidpiam primi universiprincipii40 quandam similitudinem exprimat, siqui<strong>de</strong>m iu eius termino formaquaedam invenitur, ut omuiuo principii instar unum tautum sit5 quod superfertur emendavi 11 superfertur'] leve Al 21 Quarto] c. 426 primo suspectum 31 <strong>de</strong>fectus aliquis Al: alienum aliquid codd.


egrediTHEMISTII DE CAELO A 9 [Arist. p.278a22— b30] 53oporteat. at vero nil proliib<strong>et</strong>, (luiu diversas regiones ut aedi- f. 15>ficiavel phircs aves imaginemur, qualis Phoenix existit, aut in universuraid omue, (iiiod raateriam possi<strong>de</strong>t, tam<strong>et</strong>si hoc tempore unicumexistat ac par illi uou iuveuiatiir.5 Haec pi-oposita dubitatio est. quocirca ad aefpiilibrium rationisduceuda ei-it, ac vi<strong>de</strong>udum nobis <strong>de</strong>iu<strong>de</strong>, quid borum recte,quidve perperam dictum sit, quorum utrumque perspicuura acmanifestum existit. buius <strong>et</strong>euim dubitationis solutio boc ordineproce<strong>de</strong>t.10 Quod ex omui materia constat, vel dissipatum vel concr<strong>et</strong>umsit, omnino qui<strong>de</strong>m multa esse non potest, quaudoqui<strong>de</strong>m nihilpenitus materiae reliuquitur. <strong>et</strong>eiiim materia non existente, fierinon poterit, ut vel ullo uuquam tempore quippiam inveniatur, cuiomnino materia <strong>de</strong>beat permisceri. muudus autem ex omni materia15 constat, <strong>et</strong>enim plures homines sunt, quoniam eorum materiaeplures existuut; quodsi quis universam hominum materiam congregar<strong>et</strong>eamque unam statuer<strong>et</strong>, unus tautum ex ea homo coustituer<strong>et</strong>ur.<strong>et</strong> sane recte facit^ quod ad jJropositionem, quodsi aliquid fiatex tota sua materia, adiecit verba: quae dissolvi non po&sent. ea20 <strong>et</strong>euim quorum materia est una, sed forma, quae ei<strong>de</strong>m materiaeannectitur, ab ea transferri ac separari potest, nihil prohib<strong>et</strong>, quiuplurauumero existant.Pra<strong>et</strong>erea Aristoteles inteudit <strong>de</strong>clarare mundum <strong>de</strong> omnimateria omnino dici, non secundum quod caelum sub aliqua signi-25 ficatione comprehenditur. quibus autem <strong>de</strong> rebus hoc caeli uomendicatur, earum nonnullae manifestae ac conspicuae sunt, tertio veromodo caelum dictum const<strong>et</strong> necesse est ex omni materia omniquecorpore, quod sub sensum cadit; alioquin si ex omni eiusmodicorpore non constar<strong>et</strong>, sed extra caelum corpus aliquod relinque-30 r<strong>et</strong>ur, necesse ess<strong>et</strong> ipmm aut simplex esse, aut concr<strong>et</strong>um; quocunqueautem modo se haber<strong>et</strong>, adhuc vel uatura vel contra narturam extra caelum tener<strong>et</strong>ur. at simplex corpus esse non potest,corpora <strong>et</strong>euim genere simplicia duo sunt, uempe quod in orbem<strong>et</strong> quod per rectam liueam fertur. quod autem in orbem fertur,35 id docuimus proprium suum locum non posse, si- f. 15^|qui<strong>de</strong>m uatura motum contra naturam non adraittit; nihil enim invenitur,quod illi contrarium existat nee contra naturam, comparationead id, quod natura existit. verum supremum ac mediumcorpus, veluti duo corpora sunt, quae ut principia atque extrema1 aedijicia corruptum; iiomen regionis fabulosae exspectes 2 Phoenic] Simpl. 275,16 cpoivt^ TO opvEOv 24.25 non secundum— comprehenditur'] text, corruptus; conicio Pra<strong>et</strong>ereacum Ar. iniendit . . dici, anlea commemorat, quot modis caelum dicatur. 35 docninius]p. 269b 30 <strong>et</strong> sq.


54 THEMISTII DE CAKLO A 9 [Aiist. p. 278t'3()-279a 11]existuut, uempe quod in orbem fertur <strong>et</strong> quae substernuntur, f. 15^terra vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> <strong>et</strong> aciua. fieri <strong>et</strong>euim non potest ut baec extramuudum cousistant, siqui<strong>de</strong>m uatura extra eum esse non possunt,cum alia eorum sint loca propria secundum uaturam; ueque <strong>et</strong>iam5 contra uaturam; <strong>et</strong>enim alterius corporis naturae is locus accomodatussit, necesse ess<strong>et</strong>, in quo eiusmodi corpus contra uaturamconsistit; locus enim qui buius naturae alienus est, is alterius naturaeaccomodatus sit, necesse est. pra<strong>et</strong>er baec quiuque igituraliud corpus erit, cuius naturalis locus extra caelum consistit. at10 fieri non potest, ut pra<strong>et</strong>er baec quinque aliud simplex corpus inveniatur.quare convenit, ut nullum omniuo corpus simplex extracaelum esse possit. quod si uullum simplex, nullum <strong>et</strong>iam eorum,quae ex pluribus naturis coutiata sunt; in concr<strong>et</strong>e enim simplexcorpusomnino invenitur.15 Ex bis itaque quae dicta sunt, perspicuum fit, nullum extracaelum ueque simplex nee concr<strong>et</strong>um corpus esse, quin ne fieriqui<strong>de</strong>m posse, ex eis<strong>de</strong>m intellegi potest, nam aut simplex est, autconcr<strong>et</strong>um; <strong>et</strong> si simplex, vel quod in orbem fertur, vel quaeper rectam lineam moventur, omnino eruut. sed quod in circulum20 torqu<strong>et</strong>ur, fieri non potest, ut alio in loco moveatur, eius namquenaturalis locus is est, qui in circulo consistit. at quodpra<strong>et</strong>er uaturam moveatur, hoc profecto <strong>de</strong> consu<strong>et</strong>udine eiusuou est. sed quae per rectam lineam moventur, quamvis caelumegre<strong>de</strong>rentur, fieri tameu non potest, ut natura extra caelum con-25 sistant; borum uamque covpoimm loca tiaturalia terminata sunt;neque <strong>et</strong>iam contra naturam; ess<strong>et</strong> enim locus extra caelum,alterius corporis naturae accomodatus, pra<strong>et</strong>er baec quinque autemnullum aliud corpus invenitur: [extra caelum igitur, aliud corpusesse non potest], si vero ex pluribus iunctum extitiss<strong>et</strong>, quid consosequatur, iam <strong>de</strong>claratum est. ex iis igitur., quae dicta sunt,manifestum est extra caelum nullum omnino corpus esse,nea fieri posse, perspicuum est ergo caelum suo complexu universamnaturalem materiam coutiuere atque ex omni ea constare.rationi igitur consentaneum non est, ut plures c^uoque mundi vel35 siut, vel fieri possint, sed unus bic solus perfectusqueexistit.Postquam ostendit, universum unum tantum esse, quoniam exomni constat materia, cum nullum omniuo corpus extra mundumuec sit nee fieri possit, ad alia <strong>de</strong>in<strong>de</strong> progreditur inquiens:2 <strong>et</strong> aqua'] fort, suppl. <strong>et</strong> ignis. 23 per rectam lineam scripsi: in circulum codd.Al. 25 corporum'] <strong>caelo</strong>rum codd. Al 28 extra — potest (29) ita Al: Otn,codd.: fort, scrib. corpus simplex


via. .THEMISTII DE CAELO A 9 [Arist. p. 279all_19]•55Simul <strong>et</strong>iam perspicuum est, uec locum nee iuaue f. 15^nee tempus extra caelum esse.Horum autem singulorum causa est eiusmotli. locus qui<strong>de</strong>nifieri uou potest ut extra caelum sit, locus enim est id, in (pio corpus5 esse jiotest ac est, extra caelum autem corpus no7i est, ergo neelocus <strong>et</strong>iam. inane mitem est id, in quo corpus non est, sed essepotest, cum autem sennoni earn partem quoque adiunxiss<strong>et</strong>, inaneinveuiri posse, elicit, ([uoniam fieri non potest, ut extra caelumcorpus sit, quemadmodum docuimus, omuino <strong>et</strong>iam fieri non poterit,10 ut ibi inane existat. qua <strong>et</strong>iam ratione nee tempus extra caelumerit; tempus enim uaturalium corporum motionis numerus est, cumautem extra caelum naturale corpus non sit, nee extra illud quoqu<strong>et</strong>empus extiterit.Alexan<strong>de</strong>r autem existimavit una cum harum rerum explicatione15 Aristotelem <strong>de</strong>clarasse, mundum esse a<strong>et</strong>ernum. <strong>et</strong>enim si ea omnia,quorum esse a tempore terminattir, omniuo corrurapautur, <strong>et</strong> spbaera<strong>et</strong>empore non circumscribantur uec ab eo <strong>de</strong>fectum accipiant, sedaeque semper existant, omnino igitur a<strong>et</strong>ernae dicuntur. ea <strong>et</strong>enim,quae a temfore <strong>de</strong>fectum accipiunt, tempore corrumpuntur, siqui<strong>de</strong>m20 ipsa circumscrihere potest <strong>et</strong> antea posteaque invemtur.Huic autem sermoni proximum banc in modum <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> connectit.itaque ea, quae ibi sunt, non sunt in loco, nee<strong>et</strong>iam fieri potest, ut tempus ipsa facial senescere.Haec autem omnia, illi corpori necessario contiuguut, quod in25 circulum fertur.<strong>In</strong> loco autem non est, quoniam locus (iuxta eius sententiam)continentis corporis terminus est, cuius ambitu corpus contentumcontin<strong>et</strong>ur; corpus autem, quod in orbem torqu<strong>et</strong>ur, a nullaqui<strong>de</strong>m re circumscribitur. porro dixit: neque tempus ipsa facit30 senescere^ id uamqvie corpus, ut tempus sit, causa est, siqui<strong>de</strong>mtempus motus eius mensura est, id vero tempore minime circumscribitur,quoniam nullum uec ante nee post tempus invenitur;quod autem tempore non circumscribitur, non corrumpitur, quodvero lion corrumpitur, seuectus ei non contiugit, est <strong>et</strong>enim se-35 nectusIad interitum. Alexan<strong>de</strong>r vero imagiuatur, boc vel f. 16r<strong>de</strong> prima substantia ac <strong>de</strong> motrice causa dictum fuisse; <strong>et</strong>enimcum nee forma uec uUa perfectio ipsa existat (quia non est nisiactus per se existens), neque <strong>et</strong>iam tempore afficiatur, cum sita<strong>et</strong>erna, i<strong>de</strong>o transmutationem non admittit. ait <strong>de</strong>in<strong>de</strong>: si enim7 verba quoque <strong>et</strong> (licit (8) addirii 14 Alexan<strong>de</strong>r <strong>et</strong> sq.] laudatur ab Av., sed noneis<strong>de</strong>m verbis, p. 67 L 17. 18 sed— existant] pro his verbis conicio nee generalionem: neeaeque exist, codd. 35 vel cm. Al. cf. Simpl. p. 287, 21 -/^rot r.epX Toij -ptbtou xtvoOvto; ./] TTEpt XT]? T(Lv c(7rXav(I)v acpat'pa;; cfr. Av. p. G7 J 39 i<strong>de</strong>o om. codd.: locus nouadmodum integer si eniiti] Simp. p. 288, 1 UTisp oe tyjv dgcotaTtu cpopav zi [j.h


'56THEiMISTlI DE CAELO A9 [Avist.p. 279a20-33]primam causam intellexerit, verbis xr^v i^wTctxto cpopav motum f. IfirspJiaerae superioris intendct. hac itaque ratioue inveuimus Alexandrumduplici modo huuc sermonem intellexisse. milii tameusecuuda explicatio magis arii<strong>de</strong>t; sermo <strong>et</strong>euim hoc modo tantum5 ordiuatur ac piaece<strong>de</strong>nti couuectitur. quouiam eius verba habeiit,quod extra caelimi nou iuveuitur locus ueque tempus, <strong>et</strong> cumhoc <strong>et</strong>iam quia per ea, quae ibi sunt, pluralitatem, iniuimeautem unitatem ostendit, quare per ea, quae ibi sunt, causamvel substautiam fore iutelligeudam censeo. ait insuper: neque10 fieri potest, ut tempus ipsa faciat senescere, <strong>et</strong> uondixit ipsum. ac rursus, nee earum est aliqua transmutatio,<strong>et</strong> nou eius est aliqua transmutatio ac in universum eiussermo pluralitatem nou autem unitatem insinuat. inquit <strong>de</strong>iu<strong>de</strong>,optimam vitam aguut. per id autem, quod <strong>de</strong> coutinui-15 tate a<strong>et</strong>ernitateque rursus addidit, eas<strong>de</strong>m sane res minime intellegebat,idque apertius explicans ait <strong>de</strong>iu<strong>de</strong>: ipsaeque {sic) vaoiw.incessahili cieutur. corpus, inquit, quod in orbem torqu<strong>et</strong>ur, inloco non est. cum autem eiusmodi corpus non claudatur nee circumscribaturtempore, igitur ad senectutem non compellitur, sed20 in eius perennitate (aiwv) vitaque sempiterna perseverat, quippeeius aldiv aliud uon est nisi tempus, quod cum illius esseprotrahitur. tempus enim quo cuiusque rei vita protrahitur,perenr.itatis nee non <strong>et</strong>iam permaueutiae nomiue diviuitus a v<strong>et</strong>eribusfuit prouuntiatum. idque po<strong>et</strong>arum testimouio comprobatur,25 qui vitae privatiouis loco, perenuitatis a<strong>et</strong>ernitatisve privationempronuutiaut. ea<strong>de</strong>mque ratioue <strong>et</strong> ipsius caeli finis (per fiuem autemnon iuteritum nee privationem, sed perfectionem intellego) quatenusfomne) tempus cum eius vita ac esse protrahitur injinitaquepermanentia clauditur^ aiwv dicitur. atque eiusmodi nomeu sortitum30 est (nempe sempiternum ac perdurans) quoniam diviuum est atqueimmortale. atque ah illius esse c<strong>et</strong>erarum <strong>et</strong>iayn rermn esse pen<strong>de</strong>t,harum qui<strong>de</strong>m evi<strong>de</strong>titius, harum vero ohscurius, secundum quod illipropiuquiores vel remotiores existunt. persaepe enim in vulgiplebisque <strong>de</strong> rebus sempiternis disputatiouibus exponitur omnino35 necesse esse in omui eo, quod primum est <strong>et</strong> sumvium, ut divinumsit nullamque mutatiouem cousequatur. nos autem vi<strong>de</strong>mus idita SB habere, quemadmodum dicunt. quod <strong>et</strong>iam quae a nobisdicta sunt, confirmat: nam divinum corpus, quod in circulum fertur,profecto non commutatur nee mutatiouem admittit; alioquin siXeyoi, cprjat, Trepi xou Tipcoxou aixi'ou, eit] av li^iu^t to unip ttjv Treptojopdv tt]? aizkawjc,acpai'pa;. 5 quoniam <strong>et</strong> sq.] cf. Simpl. p. 290,5 <strong>et</strong> sq. 15 minime addidi 16 <strong>de</strong>in<strong>de</strong>'j 279b 124 po<strong>et</strong>arum] Simpl. p. 288, 14 laudat Homerum 31 ub^pendtt emendavi: ex quo<strong>et</strong>iam c<strong>et</strong>eris rebus^ quae in yeneratione consistunt, communicalae sunt status <strong>et</strong> vita Alficticie 39 alivquin <strong>et</strong> sq.] cf. Simpl. p. 289, 5 <strong>et</strong> sq.


iudignaTHEMISTII DE CAELO A 9. 10 [Arist. p. 279-->33-b 18] 57commutar<strong>et</strong>ur, necessarium for<strong>et</strong>,ut vel ex se,vel ab alio mutationem f. 16^reciper<strong>et</strong>. si ab alio, omnino id, a quo commutatur, nobilius extitiss<strong>et</strong>,quave cousouum ess<strong>et</strong>, ut ipsum nee divimim uec i)rimumdicer<strong>et</strong>ur; si vero ex se, in id profecto commear<strong>et</strong>, quod nobilius ess<strong>et</strong>.5 <strong>et</strong>euim falsum for<strong>et</strong>, ut mutar<strong>et</strong>uv iu id, quod tuvpius extitiss<strong>et</strong>.nee <strong>de</strong>fe<strong>et</strong>us in eo invenitur, ut hoc nomine <strong>de</strong>beat in aliquod nobiliusmutaii, uec <strong>de</strong>muni turpe quippiam, ut id fugitar<strong>et</strong>. rationiitaque consentaneum est, ut motus eius nullum vel statum velmoram babeat. ea <strong>et</strong>enim, quae a suis motibus quiescunt, tantum10 modo quiescunt, cum ad id pervenerint, quod antea minime possi<strong>de</strong>bant;corpus autem, quod in orbem fertur, nullum alium locumbab<strong>et</strong>, iu quem tan<strong>de</strong>m termiuaii possit.His autem explicatis ad disputatiouem <strong>de</strong> mundo progreditur,utrum genitus sit an ingenitus, <strong>et</strong> ntrum corruptibilis an incorrupti-15 bilis. ante autem^ inquit, aliorum bac <strong>de</strong> re sententias exponere<strong>de</strong>hemus. <strong>et</strong>euim in omni disquisitione non parum confert, dubitationes<strong>de</strong> re quaesita praemittere, praesertim cum v<strong>et</strong>erum contrariassententias ante meminerimus. contrariorum enim conjirviationesatque prohationes swit duhitationes <strong>de</strong> contrariis. <strong>et</strong> haec sit•20 prima ratio, quamobrem aliorum opiniones recensemus. secundavero est, quoniam ea^ quae <strong>de</strong> aliqua quaestione nobis dicenda sunt,magis red<strong>de</strong>ntur credibilia, si eorum, qui <strong>de</strong> Jiac quaestione disceptaverunt,oppositas sententias praemiserimus. nos nempe ut uHo modoafficiamur longius abest, quam ut quispiam opin<strong>et</strong>ur, nos contrarias25 sententias absente auctorediiudicare atque con<strong>de</strong>mnare causamque nostramagere: ess<strong>et</strong> enim res prorsus nobis]philosopbiam pro- f. 16^fitentibus. ii <strong>et</strong>enim qui verum iustumque inquirere volunt, se ipsossicut positarum sententiarum disquisitores exhibere <strong>de</strong>bent, uonautem adoersarios.30 Dein<strong>de</strong> ponit opiniones aliorum. omnes qui<strong>de</strong>m pbilosopbimuudum generatum esse dicunt, sed non omnes uno atque eo<strong>de</strong>mmodo. nonuulli enim dicunt ea ratione esse generatum, ut possit<strong>et</strong>iam a<strong>et</strong>ernus remanere. quidam vero generatum qui<strong>de</strong>m muudumfaciuut, sed quemadmodum quidvis aliud eorum, quae geuerata35 sunt; omnia euim, quae ortum babeut, iuterire constat, nonuulliautem eum hoc modo generari ac iuterire asserunt, nempe interdumgenerari, interdum vero iuterire.His itaque ita positis <strong>de</strong> mundi ortu senteutiis, prima hoc modo<strong>de</strong> medio tollitur. dicit, fieri non potest, ut aliquid sit generatum <strong>et</strong>40 tamen a<strong>et</strong>ernum. super hoc enim nullam <strong>de</strong>monstrationem inveni-10 minime fort. <strong>de</strong>l. 36 hoc modo COiTUpta: 1. vicissim, quod ab Al ante nempeinseritur.


58 THEMISTII DE CAELO A 10 [Arist. p. 279bl8-24]runs ne(iue couveuit ut iu maiore parte rerum inveniatuv, at nil f. 10^(me hercule) absque <strong>de</strong>nioustratione adsumere <strong>de</strong>bemus, nisi id iumultis sine dubio apevtissime inesse animadvertanms. nos autemvi<strong>de</strong>mus, quod generatum est, tantum abesse, ut a<strong>et</strong>ernum rema-5 nere possit, ut opposite mo<strong>de</strong> res se babeat ac omne genitum interiremanifestum sit.Convenit autem, ut id boc ordiue disquiramus. quod nonbab<strong>et</strong> piincipium uec causam, ut sic se babeat, sicuti fuit aliquaudo,sed veluti quaedam eius perfectio est,ea disposilione praeditum esse,10 id aliter se habere non potest, convenit igitur, ut iu generatione suiabsque acci<strong>de</strong>nte causam babeat, ut id postea susciper<strong>et</strong>, cum fierinon possit, ut eo tempore, quo trausmutatur, omuino absque acci<strong>de</strong>nteconsistat. mundus igitur, si ita fuit, quemadmodum nunc est,<strong>et</strong> non sit buius dispositionis principium <strong>et</strong> causa, veluti iramortalis15 Deus mutuaque materiae <strong>et</strong> formae connexio vel quippiam simile,fieri non i)otest, ut alio se babeat modo atque eo, quo nunc est. sienim mutar<strong>et</strong>ur, oporter<strong>et</strong>, ut eius generatioui buius dispositioniscausa iness<strong>et</strong>; at quae nam (obsecro) causa erit, si prius ipse constiterit?quod si ita est, ut secundum <strong>de</strong>bitam ac uecessariam20 causam ita esse <strong>de</strong>beat, quemadmodum nunc est, nee mutari neeinterire poterit. cum autem per bunc sermonem Platonem insinuar<strong>et</strong>,nonnuUi extiternnt, qui Platonem tueri couantur, dicentes,quod non bab<strong>et</strong> causam, ut ita se babeat, commutari non posse,verum esse; quod vero causam bab<strong>et</strong>, ut ita se habeat, necessario25 commutari, falsum existere, sed boc omnino sequitur: nempe quodmutatur, jnincipium bab<strong>et</strong> <strong>et</strong> causam ita se babendi. ratio <strong>et</strong>enimqua contrario ordine omnino concluditur, ita exstruitur: quod mutatur,i<strong>de</strong>o mutatur, quoniam causam mutationis bab<strong>et</strong>, quod veromutationis causam non bab<strong>et</strong>, mutari non potest; in<strong>de</strong> autem non se-:^o quitur, ut quod mutationis causam bab<strong>et</strong>, omnino mut<strong>et</strong>ur. itaqueex Platouis assertione, quod mundus principium habeat ac motum,minime <strong>de</strong>ducendum est, ipsum commutari, sed omnino non mutabitur.<strong>et</strong>enim praece<strong>de</strong>ntis sermonis coutinuitas boc solum coucludit,nempe quod mutationis priucipium non bab<strong>et</strong>, mutari non potest,35 quodque mutatur, principium bab<strong>et</strong>.Verum quod intendit, id profecto est. asserentes si mundusprincipium <strong>et</strong> causam non babuerit, ut ita se babeat, omnino mull,:um— consistat (13)] ita AI: codd. corrupt! 18 si prius <strong>et</strong> seq.] interpr<strong>et</strong>atio incerta25 commutari addidi: causam habei^ necessario sic se habere oporiere Al36 asserentes <strong>et</strong> sq. codd., quae vitiis scatent; fort, vertenda sunt: asserentibus miindumprincipium <strong>et</strong> causam minime habuisse, ut ita se habeat, necessario dicendum est, eumesse iuimulabilem. quamvis vero ea, ex guibus mundus est conflatus, -prius ita non sehabuisse non dicant, si postremo in ipsa c/encratione id fi<strong>et</strong>, hoc perfectionis in eostatueris.


THEMISTII DE CAELO A 10 [Aiist. p.279b24— 31] 59tari Dou potest, quamvis ea, ex (luibus muudus est confiatus, f. 16^aliter prius se habere posse nou dicant, si penes eoriim generationem<strong>de</strong>iuceps erit, hoc perfectiouis eum statuimt. itaque haec, quaealiter prius, quam nunc sunt, se habebant, sic se habebunt semper,5 quemadmoduni erant, nee fieri potest, ut ilia secus se habeant,quam nunc sint; quodsi ex eis quippiam fuerit geueratum, palamest igitur, ea aliter se habere potuisse iiec semper ita habere; uonenim ex eis quippiam geuerari potuiss<strong>et</strong>, nisi hac ratione se haberent.verum si eo uunc se habeant mo<strong>de</strong>, sicuti prius se habebant,10 ut aliter quam sint, habere non possint: qui igitur fieri poterit, utex illis mundus gener<strong>et</strong>ur? verum si fieri poss<strong>et</strong>, ut aliter se habereutea, quam nunc habeant, <strong>et</strong> hac potissimum ratione ex illismuudus ess<strong>et</strong> innovatus, quoniam scilic<strong>et</strong> duas haberent potentias,quarum una ita nunc se habent, altera vero secus antea se habe-15 bant: cum iudifferens sit ad has duas potentias, <strong>et</strong> ex hac in illamtransferatur, poterit ergo vicissim ex ilia in banc <strong>de</strong>nuo commeare.quare convenit, ut tunc mundus gener<strong>et</strong>ur, cum ex ilia in bancprocedit, cum vero ex hac in illam proficiscitur, iterum dissolvatur,idque multotiens contigerit atque in infinitum progredi<strong>et</strong>ur, vel20 contingere poterit. quodsi ita est, mundus igitur incorruptibilisnon erit, neqiie si iuteritus illi accedat, dum in aliam dispositionemcommigrat, neqtie si non conimigr<strong>et</strong>, sed aptus sit ad commigrandum, f. U"-cum eiusmodi potentia praeditus sit.Cum haec autem Aristoteles dixiss<strong>et</strong>, possent nounuUi illorum25 sententiae patrocinari, qui mundum generatum esse pronuntiaut(cuius sententiae Plato fuit) dicentes omnino qui<strong>de</strong>m secundumalterum divisiouis membrum non dicitur mundus esse innovatus,nempe si ex iis qui<strong>de</strong>m generatur^ quae fieri non potest, ut aliterquam prius se habeant, antequam mundus generar<strong>et</strong>ur. hie30 enim sermo <strong>de</strong>struit sese. qui enim fieri potest, ut ex huiuscemodirebus mundus constituatur? verum id asserimus (iuquient)secundum alterum divisionis membrum, ut mundus vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>ex iis rebus genitus sit, quae prius quomodolib<strong>et</strong> se haberent,poterant <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> aliter se habere, dixi quae prius quomodolib<strong>et</strong> se35 haberent^ uon iutellegens per hoc prius, quod est ad aliquid, velutirelativum, quod in elemeuto est; <strong>et</strong>enim nihil prohiber<strong>et</strong>, quin duaeres simul tempore esse possent, quarum altera antiquior alteraimaginari potest, veluti trahens attracto, effectu causa ac filio pater.quamvis enim in his noster sermo prius non recte proce<strong>de</strong>r<strong>et</strong>, ipse40 tamen si ad id, quod hie intendimus, redigatur, perspicuus erit;quamobrem non est, ut maiorem <strong>de</strong> nominibus curam habeamus.aiunt itaque, cum dicimus mundum ex iis rebus esse genitum, quae4 post sunt add, codd. Al: vel sunt futura


GO THEMISTII DE CAELO A 10 [Arist. p. •279b21-31]piius hoc i)acto se habeaiit, omnino qui<strong>de</strong>ra nobis necessario non f. 17revenit, ut dissolutae cum essent prius, potentiam haberent ad dii^soliitionemipsam. <strong>et</strong>euini dicimus miiudum ea dispositione esse iunovatum,qua cousisteve qui<strong>de</strong>m potest, verum eiusmodi potentiam5 duobus <strong>de</strong> illis simul dici modis hoc pacto non asscveramus, nempefieri posse, ut cousistaut ac simul <strong>et</strong>iam dissolutionis potentiamhabeant, quemadmodum nos obligavistis.at quoniam unam potentiamhabent, qua eonflantur coustituunturque, vel forniam aliquam vecipiunt,aut quippiam simile, i<strong>de</strong>o sic constitutae mauent. verum-10 tameu, ({uod illis inest, ut congregentur, hoc est cousistant, adconstitutionem potentia existit. coag-ruum est ergo, ut eiusmodipotentia non terminato quodam tempore, sed perp<strong>et</strong>uo in illisinveniatur. nos enim eas non dicimus eam potentiam nonhabere, qua omnino perp<strong>et</strong>uo remaneant, sed eiusmodi potentia15 pricatas manere, qua illis coutiugat, posse in primam eorumdispositiouem reverti, quemadmodum iis usu venit, in quorumproprio termino est, ut formam aliquam induant, vel alio quopiammodo afficiantur; sed hoc profecto iis non contingit, nisiquia uatura sua parata sunt, ut haec suscipiant. quare con-20 venit, ut duas habeant potentias, quarum una est dispositioac receptio, altera vero rei a<strong>de</strong>ptae perp<strong>et</strong>ua conservatio. qtiasiquispiam dicer<strong>et</strong>, ferrum duas habere potentias, unam scilic<strong>et</strong>,antequam can<strong>de</strong>ns evadat, qua igneam caliditatem adipiscitur,alteram vero, postquam can<strong>de</strong>ns evaserit, qua igneam caliditatem25 perp<strong>et</strong>uo couservat, tertiam potentiam non hab<strong>et</strong>, qua ex igneailia caliditate in frigiditatem proficiscatur.Etenim id omne, quod in potentia est, non potest ex se adactum <strong>de</strong>venire; convenit autem, ut ad actum <strong>de</strong>ducat id, quod hacratione in potentia est, altera duarum potentiarum, vel creator, vel30 forma, vel aliud quippiam; quod postquam fuerit in hoc, id conservat,quod iam in actum <strong>de</strong>venit; potentiam enim hab<strong>et</strong>, ut sicpossit semper servare ; non enim aliquid iuvenitur, a quo e propria,qua nunc est, dispositione commutari queat. summus <strong>et</strong>enimcreator, quatenus creator est, id efficere non poterit, neque <strong>et</strong>iam35 potentia poterit se ipsam transmutare. cupreum enim idolum si abaurifice ex idoli materia in aliud quippiam non commut<strong>et</strong>ur, noncuprum, sed idolum extiterit, nee rursus in cuprum transmutabitur.quamobrem convenit, ut dicamus vel materiam ex se moveri acse ipsam transmutare ab ea dispositione, in qua erat, postquam1 omnino— evenit^ id taniuin nobis nee. evenit codd. 3 ea dispositione — potest'] ex 7e[iz


nonTHEMISTII DE CAELO A 10 [Arist. p. 279b21— 280a3]01formam accepit, in priorem dispositionevi, vel si ab alio tautum com- f. 17>mutaiipossit, non esse aliqiiid, quod earn transmut<strong>et</strong>, donee in primameiiis dispositiouem transferatur, revertatur.Haec autem omnia convenirent, si a tempore <strong>de</strong>terminato5 mundi geneiationem iuitiuni duxisse affirmavissemus. atqui uos dieimusmundi generationem ])rincipium non habere,sed eum genitumconcipimus, quatenus ex ^Imihus secundum esse diverh\s rebus innovatur,cuius partes simul {cum eo) couveniunt. at ex hac sententia quonanimodo sequitur, quod mundus dt corruptibilisf dicimus namque, mal<strong>et</strong>eriam in universum formam induisse, ac ita corpora innovata esse,sed non dicimus ipsam bac ratione trausmutari, ut in ea tan<strong>de</strong>mforma non inveniatur, quamvis <strong>et</strong>iam dicamus recipiendi potentiamilli inesse. non enim eorum, quae afficiuntur, aliquid <strong>de</strong>prebendimus,quod partes eius tempore diverso, partibus ipsis non existen-15 tibus diversis, suscipiat; dicimus namque materiam suscepisseformam cum singulis eius partibus, non tamen hac <strong>de</strong> causa in eafieri posse asseveramus, ut secundum se formam cum singulis eiuspartibus|recipiat. f. 17vAtque in universum, cum generatio diversis modis dicatur, con-20 sonum erit, ut eorum, quos hoc nomen significat, alii multi modi <strong>de</strong>mundo dici possint, quorum imum <strong>de</strong> eo praedicat^ nempe compositionemin id, quod earn recipit.Pra<strong>et</strong>erea Aristoteles <strong>de</strong>inceps commemoratos hos sermonesrefellit illorumque absurditatem apertissime <strong>de</strong>monstrat. <strong>et</strong>enim,25 utcunque concesserat dicentibus mundum hoc modo genitum esse,hoc est tempore minime generatum, sed discendi causa vel quavis aliasimili ratione {se hoc dicere), nihil piroficiunt^ tam<strong>et</strong>si hunc sermonemasseverent, quin pessimam rationem p)rotulerunt. quamvis autem supponamuseos eo modo, quo Ipropriam sententiam explicabant, errasse,30 verum cum di cant mundum tempore non esse generatum, consentaneumnon est, ut mundum {tempore) esse genitum fateri cogantur.at vi<strong>de</strong>amus (quaeso) quanam ratione eo <strong>et</strong>iam modo, quo <strong>de</strong>mundi ortu loquuntur, illi erraverint. dicunt enim, se ipsos <strong>de</strong> mundodixisse, genitum eum esse, quamvis genitus non sit, eo modo, quo35 geom<strong>et</strong>rae figuras ponunt, discendi causa, geom<strong>et</strong>rae namquedum cubum (exempli gratia) in sex quadrata resolvunt, eorum compositionecubus ipse innovatur; cubus vera uhi compositus est, eaipsa complect<strong>et</strong>ur, quae sunt eius partes, ita ut simul cum eoexistant. dicit: at vero mundi generatio non sic se hab<strong>et</strong>, quem-40 admodum isti dicunt; cubi <strong>et</strong>enim quadrata minime opus habent,7 secundum esse] specie Al. 21.22 unum— recipit] ita b: ia a per homoeoteleutonaliquid excidit: unus concr<strong>et</strong>io compositiotie existit Al.


62 THEMlSTir DE CAELO A 10 [Arist. p. 280«3— 11]lit ad primam illorum geuerationem altera generatio sequatur, f. i;ueque ad ciibi innovationem intereunt^ sed una cum cubo sunt,<strong>et</strong> hac <strong>de</strong> causa illorum seuteutia, ipsa quasi discendi causa generatadid vel quatenus ipsorum generatio mente concipiatur, recte5 procedit. ad ea autem, quae <strong>de</strong> mundi ortu isti protulerunt, ante<strong>et</strong> post, temporis particulae, omnino consequuntur. ex iis enimquae inordinata erant, nunc vero ordinata facta sunt, mundumcompositum esse affirmant, simul autem inordinatum esse <strong>et</strong> ordinatum,quemadmodum superficies sunt una cum cubis^ i<strong>de</strong>m esse non10 potest, sed ordinis privatio tempore praecedit, cumque ordo innovatur,ordinis perturbatio evauescit, ex cubi vero generatione, eiussuperficies minime toUuntur. inter ordinis vero perturbationem <strong>et</strong>ordinem generatum invenitur; <strong>et</strong>enim ante geueratura, ex ordinisprivatione transitus innovatur. cubum autem superficiesque nihil15 omnino intercedit, superficies namqiie in cubo <strong>de</strong>prehenduntur.cum itaque dicant generationem hoc pacto se habere, ac fieriin ea non possit, ut hoc iure simul absque tempore sit, convenitergo, ut mundi quoque generatio absque tempore noncontingat. hiiic autem forte quispiam occurr<strong>et</strong> inquieus, cum20 dicimus mundum ex ordinis perturbatione esse innovatum, idprofecto non asserimus, quatenus ordinis perturbatio antiquior sit,sed quatenus universum, totum ac perfectum existat, atque ex ordinisprivatione <strong>et</strong> ordine simul perficitur; veluti si quispiamdicer<strong>et</strong> aer perlucidus omnino qui<strong>de</strong>m ex eo, quod luce non per-•25 luc<strong>et</strong>, perficitur. cum autem dixiss<strong>et</strong> {ex eo quod luce) non perluc<strong>et</strong>,noluit profecto asserere, quod aerem^ qui perluc<strong>et</strong>, pi'aecedat, quoniampropria eius natura non sit, quod illuminari potest, neque<strong>et</strong>iam illuminatum, sed quod illuminari potest simul cum illuminatoinvenitur,quamvis natura sua minime luceat.30 Itaque nos <strong>de</strong> corporibus quoque dicimus, quod ex nuda atquea qualitatibus seiuncta materia innovantur, quamvis eiusmodimateria simul cum illis inveniatur nee earn esse antiquioremdicimus.Pra<strong>et</strong>erea Aristoteles <strong>de</strong>in<strong>de</strong> adversus secundae sententiae35 auctores sese opponit, qui mundum vicissim generari ac interireasserunt. quare (inquit) mundus iuxta horiim sententiam a<strong>et</strong>ernusest; dicere enim mundum dissolvi terminarique diversis temporibus,1 ut ad— sequatur'] fort, vert.: priore generatione, quae cubi generationem praecedit.4 recte om. codd. 25 luce fort, emend.: ex aere qui non perluc<strong>et</strong>: ex eo quod nonperluc<strong>et</strong> <strong>et</strong> ah ipsa luce Al 26 praecedat scripsi: codd. corrupti: quod ea <strong>de</strong> causaaer perluceat, quoniam propria eius natura hoc ei inerat, ut ipse non sit lux neque Al.27 illuminari potest . . . illuminatum, sed quod illuminari potest scrips! : lux, illuminans, sedlux Al.


idqueTHEMISTII DE CAELO A 10 [Arist. p. 280a 11— 28] 63a nostra sententia alieuum miuime existit, quae est, ut muudus f.l7va<strong>et</strong>eruus custodiatur. sed nos dicimus, si eius transmutatio aquavis disposilione in aliam ess<strong>et</strong> corruptio, hoc nihil aliud ess<strong>et</strong> ac siquis putar<strong>et</strong>, si uuiis i<strong>de</strong>mque homo ex pueritia in senectutem,5 oppositam dispositionem, transmutatus sit, eiusmodi trausitus ac diversastransmutationes corruptionera esse, <strong>et</strong>euim si quemadmodumelementorum, quae mundi materia sunt, concr<strong>et</strong>iones numero semperdiversae inveuiuutur nee possuut ali(iuando in una ea<strong>de</strong>mque dispositionepermanere, ita <strong>et</strong>iam formae, quae in illis compositionihus,10 non numero solum verum <strong>et</strong>iam specie diversae inveniuntur, itaqui<strong>de</strong>m ut ])rima forma <strong>de</strong>siner<strong>et</strong> esse ac in aliam formam un<strong>de</strong>quaquediversam commutar<strong>et</strong>ur: forsitan hoc mo<strong>de</strong> probabiiis hiesermo extitiss<strong>et</strong>. verum si ad ean<strong>de</strong>m formam omnino semper eritregressus, non poterit mundus hoc quoque iure non a<strong>et</strong>ernum15 esse, praesertim secundum eorum sententia7n, qui duo contraria ponuntin eo ac utrumque dispositionis ei co7ivenie7itis causam statuunt,quemadmodum Empedocles opinabatur, qui dissolutionis causamodium, coucr<strong>et</strong>ionis vero amorem esse pronuntiabat. quare convenit,si mundi constitutio est veluti corporis|in duabus f-lS--20 dispositionibus simul consistat, ut mundus quoque semper maneat.non enim consentaneum erit propter mundi transmutationes, quaein terra iiuut, qualis sunt aestas atque hiems, quae duae dispositionesdiversae sunt, <strong>de</strong> illis affirmare, ut eius generatio <strong>et</strong> interitusexistant.25 Deinceps adversus tertiae positionis auctores regreditur, quirauudum esse genitum uuo tempore, altero vero ita interiturum adstruunt,ut miuime amplius renascatur, quemadmodum reliquaomnia, quae ortum interitumque perp<strong>et</strong>iuntur,Dein<strong>de</strong> ait, si itaque mundi infiniti extitissent, tam<strong>et</strong>si non vera,30 posse tamen esse haec positio aestimar<strong>et</strong>ur; apertius autem inferiusexplicabitur, num vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> haec positio esse possit nee ne, cuminvestigaverimus, num fieri possit, ut genitus sit mundus <strong>et</strong> nonintereat, an ingenitum aliquod possit interire. <strong>et</strong>enim si plures,uti diximus, mundi essent, fieri poss<strong>et</strong>, ut mundus aliquando inter-35 ir<strong>et</strong> <strong>et</strong> amplius non reverter<strong>et</strong>ur. at si plures mundi non sint, sedunus tantum existat, fieri non potest ita eum interire, ut ampliusminime revertatur.Nos autem dicemus, quanam ratione eveniat. <strong>et</strong>enim si unummundum esse statuerimus, cui interitus contingat, id profecto ei40 evenit, cum regreditur in eam dispositionem in qua, antequamess<strong>et</strong>, constiterat. <strong>et</strong>enim quemadmodum genitus est propter eamdispositionem, quam habebat, antequam generar<strong>et</strong>ur, mediante14 non supplevi 15 praesertim emendavi: nempe codd


64 THEMISTII DE CAELO A 10. 11 [Arist. p.280a 23— bC]tvausmutatioue, quae fit ex ea in lianc dispositionem, in (jua modo f. IS^consistit, ita cum in eani liaec dispositio dissolv<strong>et</strong>ur, revert<strong>et</strong>urea<strong>de</strong>m dispositio, quae ab initio erat, quandoqui<strong>de</strong>m ea<strong>de</strong>m <strong>de</strong> causaad illam revert<strong>et</strong>ur. uon enim fieri poss<strong>et</strong>, ut mundus ex ea disr,positione geuerar<strong>et</strong>ur, quae in lianc dispositionem commutari nonpotest; quod si ita se liaber<strong>et</strong>, oniuino non transmutar<strong>et</strong>ur. si veroin ea dispositioue, quae muudi geuerationem praecedit, erat poteutia,qua poterat hie raundus generari, in earn mundus hie rursusdissolv<strong>et</strong>ur, siqui<strong>de</strong>m man<strong>et</strong> eius potentia. (piare mundus quoque10 iufinitiens generabitur. <strong>et</strong>enim eius dispositio, quae muudi ortumpraecedit, non <strong>de</strong>sinit esse nee commutabitur, siqui<strong>de</strong>m ingenitaexistit, <strong>et</strong> hie mundus, <strong>et</strong>si geuitus sit, ea dispositioue, quae ortumeius praecedit, remanente mundus hie ex ea generabitur; si autemin infinitum procedat, ea prima dispositio, sicuti erat, semper re-15 manebit uec non quod ex ea generabitur, <strong>et</strong>iam remanebit. hac itaqueratione perspicuura sit, mundus si unus tantum existat, fierinon posse, ut ea corruptione intereat, a qua amplius miuime revertatur.si vero cum corrump<strong>et</strong>ur, in primam dispositionem, inqua antea fuit, non revert<strong>et</strong>ur, sed in alium mundum transfer<strong>et</strong>ur20 ac <strong>de</strong> eo mundo in alium <strong>et</strong> sic in infinitum, fieri non potest, utad id, quod finem non hab<strong>et</strong>, regredi ac reverti possit; infinitumenim pertransiri non potest.Et quouiam Aristoteles nonnullos commemoravit, quibus vi<strong>de</strong>turposse aliquid, quod ortum uon habuerit, interire, <strong>et</strong> non interire25 id, quod habuit originem, <strong>et</strong> reliqua quae sequuntur, hie profectodisquirere intendit, num fieri possit, ut id non intereat, quod habuitoriginem. <strong>de</strong> hac autem positione disseruit <strong>et</strong> in hoc qui<strong>de</strong>m nonpeccavit. quare consentaneum est, ut non solum <strong>de</strong> mundo iuquiramus,an incorruptibilis existat, tam<strong>et</strong>si ortum habuerit, verum ab-30 solute quoque convenit investigare <strong>de</strong> eo, quod generatur quodqueoriginem non hab<strong>et</strong>, ac <strong>de</strong> eo, quod interit quodque interitum uonadmittit, quonam modo unum ad alterum omnino consequatur.<strong>et</strong>enim ab universali serraone <strong>de</strong> his rebus haec <strong>de</strong> mundo quoquespeculatiointelleg<strong>et</strong>ur.35 Hanc disqimitionem cum sihi proposuerit, prwium significatanominis yavrjTOv c<strong>et</strong>erorumque nominum divisit. non generatum namque(exempli gratia) tribus modis dicitur, ac tertius modus in duossecatur, ita ut significata huius nominis, nempe non generatum, sintquatuor. uno qui<strong>de</strong>m modo dicitur, quod in universum sive [nunc]14 post procedat add. omnes testes minime sicuti erat'] quando erit Al24 aliquid, quod— originem (25)] aliquid esse incorruptibile, quod habuit originem codd.28 non solum addldi 29. 30 verum quoniam abs. codd. Al 39 sive . . sive] cf. Aver.p. 75 M Themistius autem dixit quod dicitur in ambobus, scilic<strong>et</strong> apud esse, <strong>et</strong> non esse.


THEMISTII DE CAELO A 11 [Arist. p. 2801-0—14] 65est, sive iiou esf, non gc?icrafuiii ei^\; quo omnia exchuluntui\ quae f. ISrper generatmiem suhsistentiam hahent, queinadniodum vi<strong>de</strong>mus seusumcum geiieratioue minime iuiiovari, veluti caliditas, ([uae cum calefactioiieac domus, quae cum aedificatioue fit. secundum signifi-5 catum huius nominis, scilic<strong>et</strong> non generati, est, quod esse qui<strong>de</strong>inpotest, sed uondura geueratum est-, <strong>et</strong>enim id uou geueratum appellant,quouiam adliuc g-eueratum uou est, siqui<strong>de</strong>m eius ortussecundum g-eueiationem fieri poss<strong>et</strong>, veluti tactus, quoniara onininoparatus est, ut geueraii possit, id tameu nondum contiugit.10 Nee uou <strong>et</strong>iam uou generatum dicitur veluti circum millestadia murum erigere ac ex torreutis fuudo percipere souum velaliquid simile, <strong>de</strong> quibus dicitur uou esse, quia uou sunt, sed essepossunt; <strong>et</strong>enim per id, quod dixerat omnino^ uon iutellexit ea,quae uou sunt, sed quae esse possunt ut uavis, domus, filius. <strong>et</strong>15 a])ud Alexaudrum secundum hoc significatum omnia generabilia,antequam geneventur, non generata sunt.\Tertio vero modo non generatum dicitur, veluti quod bis duotria constituaut, uec non diam<strong>et</strong>rou lateri commeusurabilem esse.liaec <strong>et</strong>enim non generata dicuntur, cum nullo tempore siut uec•20 esse possiut, in tautum ut <strong>de</strong> illis dicatur, quod quaudoquesiut <strong>et</strong> quaudo(iue uou. sed ([uouiam id, (piod fieri uou potest,duobus dicitur modis, uno qui<strong>de</strong>m modo veluti bis duo fieri uoujtotest, ut tria existaut, altero vero modo dicitur, quod facile qui<strong>de</strong>messe uou potest, veluti circum mille stadia murum erigere:•li) primus modus sub tertio coutiu<strong>et</strong>ur eorum, quibus iuxta nostramassertiouem uou generatum dicitur, secmidus autem modus secuudiambitu circumscribitur, eorum nempe, quae fieri uon i^ossunt, vel eoquod honum non est, quod fiunt, vel quod uou cite fieri possunt.atque iam dictum a nobis est, qua ratioue is modus contiugat, quo ali-30 quid uou facile fit. is autem modus, quo uou bene aliquid fit, est,quemadmodum si unius proviuciae homines ebrii extitissent; hoceuim fieri non potest, quia bonum non est, tam<strong>et</strong>si nihil prohiber<strong>et</strong>,quin vel sponte vel vi omnes ebrii esse posseut; id uamque exeorum numero non est, quae omuino fieri uou possunt. verum is35 modus, quo cito aliquid uou fit, est veluti circum mille stadia vi-f. 18^11 cfr. Aver. Paraplir. p. 288 B utpote <strong>de</strong>cent mille leucaruin spatium circumvallare niuro18 sic omnes testes; sed ad oXcu? (Ar. p. 280'* 11) minime referri potest, fort, emend,est: quod dix., non intell. ea, quae omnino non sunt, ad sensum cfr. Av. p. 76 B Them,autem dixit, quod non dixit possibile in eo, nisi ad distinguendum inter ipsum, <strong>et</strong> impossib<strong>de</strong>.<strong>et</strong> intendit per possibile gravem possibilitatem. 14 filius suspectum15 Alexandruni] quo spectant verba Av. (ib. E): <strong>et</strong> Jingit, quod Alexan<strong>de</strong>r explanabat huncsermonem secundum inlentionem, qua nos explanavimus, id est res generabiles, antequamgenerentur 26 secundus emendavi: tertius omnes : cfr. Av. ib. DComment. Arist. V 4 Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. II. 5


66 THEMISTII ])!


<strong>et</strong>THEMISTII I)E CAELO A 11 [Arist. p. 2801^20-^3]67Atqui ea<strong>de</strong>m qiioque ratioue (luod corrui)tihile estf.lsvdicitiir, sed hoc secundum quod convenit corruptioni. Si enimaliquid prius erat, postea uon est, uou esse potest,id corruptibile dicitur, sive illius pnvatio fiat -per aliquam corrupfio-5 nem, veluti si trabs aliqua comburatur, sive privatio fiat absque ailquacormptionis causa, veluti tactus. <strong>de</strong>ln<strong>de</strong> (|uod nou esse potestcormptionis causa, quae supevcenit, ut si niagiium fiumen (exempligratia) <strong>de</strong> loco ad locum commut<strong>et</strong>ur; is <strong>et</strong>euim iuteritus, qui exmagni flumiuis transmutatioue contiugere ])otest, noD est quemad-10 modum si iu i)ropiio loco st<strong>et</strong>iss<strong>et</strong> ac <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> ab eo recessiss<strong>et</strong>,ueque est hie ali(iuis modus eorum, quibus corruptibilis nomen collectumdicitur; quamobrem <strong>de</strong> eo uou memiuit absolute, sed postquamfieri posse illi couuexit. tertio autem modo corruptibile dicitur,quod facile ac celeriter iuterit, quemadmodum flamma iguis15 ac flores plautarum <strong>et</strong> id geuus alia, id <strong>et</strong>euim aequale est ei,cui uon convenit, ut interitum uon admittat, quemadmodum id,quod esse potest <strong>et</strong> quod uon potest esse, quouiam coutiugensexistit.ta<strong>de</strong>m est <strong>et</strong>iam ratio eius, quod incorruptibile est,20 atque i<strong>de</strong>m sermo. aut enim <strong>de</strong> eo dicitur, quod sine corruptionemodo est, modo uon est, {veluti sensus tactus) — <strong>et</strong>euimQ^i<strong>et</strong> postea uou est absque corruptiom — vel quod est|cum f. 1!)corruptione <strong>de</strong> esse ad uou esse trausire potest, si coutigerit aliquaudouon esse, vel quod nou modo convenit aliquando nou esse,•25 sed esse uou j^otest, quemadmodum magnum flumen dicitur transmutariposse, quamvis minime transmut<strong>et</strong>ur; id <strong>et</strong>euim in hoc incorruptibilisimile existit.Tu autem [nunc] es <strong>et</strong> tactus exempli loco ab Aristoteledictum fuit, eoque iu(iuirit, qua ratioue <strong>de</strong> aliquo incorruptibile dici30 possit, quamvis cum corruptione <strong>de</strong>sinat esse, sed fieri nou potest,ut hoc praeseuti tempore minime corrumjjatur, quod sane dixit esseincorruptibile. maxime autem proprie incorruptibile est, quo<strong>de</strong> regione corruptihili positum est uec ita corrumpi potest, utnunc sit <strong>et</strong> postea uon sit, aut id <strong>et</strong>iam, quod nunc est, postea3 vel Al :quia codd. 8 <strong>de</strong> loco <strong>et</strong> sq.] mas/no flumini {ex. gr.) corruptw aliqua (?)superi-eniat codd. (corr.). quam difficilis sit huius loci interpr<strong>et</strong>alio, appar<strong>et</strong> ex verbisAv. p. 77 G <strong>et</strong> Them., secundum quod repulo, intellegit ex pronunciadone huius corruptionis,cum corvumpilur sine alleratione, <strong>et</strong> sine corruptione, sicut corruptio fiuviinutgni cum transmutatur <strong>de</strong> loco ad locum. cf. <strong>et</strong>iam Paraphr. p. 288 D <strong>et</strong> infra adincorruptibile. 9. 10 quemadmodum^ fort, corrig. est: aliud ac, sed cf. Paraphr. 1. c.14 flamma ignis <strong>et</strong> sq.] cf. Paraphr. 1. c. 21 < ) supplevi; ib. <strong>et</strong>enim vel est vel posteanon est, ac <strong>de</strong>in<strong>de</strong> sine interitu <strong>de</strong>sinit esse omnes testes; at verba ac <strong>de</strong>in<strong>de</strong> <strong>de</strong>s. esse alteraeius<strong>de</strong>m sententiae interpr<strong>et</strong>atio esse vi<strong>de</strong>ntur 31 minime vitiose ; exspectes: utaliquando non corrumpatur, verum hoc praes. temp, existit.5*


68 THEMISTII DE CAELO A 11 [Arist. p. 2801-34—281 a 14]non erit, vel corniptione ([uae ei contingat, vel sine corruptio7ie, f. 19"^quam recipiat. dictum est autem tactum nou coirumpi, i))se enimnullo uiiquam tempore corrumpitur; cum eo autem fuit euumeratus,quod uatuva sua corrumpitur corruptione super ve?iicnte, veluti homo,5 qui cum secabitur, interibit, verum ipse adhuc est; quamobremdixit: quod eorruptionevi admittit, cum nondum corrumpatur.Et dixit id quoque, quod uou facile corrumpitur^incorruptihile dici, veluti 2^t^^;'« dura, si solito ordine proce<strong>de</strong>t.atqui iuvenimus eum posuisse divisionem in quatuor illis10 in universum in eos<strong>de</strong>m modos, idque iure optimo, convenitque omnibusillis, ut <strong>de</strong> singulo eorum diverse modo dicantur. <strong>et</strong> bac <strong>de</strong> causarem paulo obscuriorem reddidit, ut eam Alexan<strong>de</strong>r recte assequinon valuerit. quare haec {quatuor) <strong>de</strong> tactu <strong>de</strong>que c<strong>et</strong>eris omnibusdicuntur, dico^ quod non generatum <strong>et</strong> quod generatum est,15 quod corruptibile quodque incorruptlbile existit.Tactus autem est ingenerahilis, quoniam eius innovatio nou fitordine eius, quod generatur, <strong>et</strong> generahilk, ipse enim non fuit prius<strong>et</strong> postea innovatus est; est autem corruptihilis^ quoniam <strong>de</strong>siuitesse, postquam fuit, est <strong>et</strong>iam incorruptihilis, quandoqui<strong>de</strong>m sine20 corruptione <strong>de</strong>sinit esse, eo<strong>de</strong>mque ordine eum modum intellege,nempe circum mille stadia murum erigere.His itaque modis, quibus baec nomina dicuntur, ita explicatis,ad propositum scopum regreditur, qui est eiusmodi: num fieripossit, ut quod innovatum est, non intereat? sed quoniam bac in25 disputatione explicare <strong>de</strong>bebat, num fieri possit, ut intereat, <strong>de</strong>finivit,quid fieri posse dicamus. ex eo enim maxime proprieincorruptihile aliquid dicimus, quod interire non possit,nee interdum esse, interdum non esse, dicitur <strong>et</strong>iammaxime proprie id non generatum, quod non ])otest uasci30 <strong>et</strong> quod impossihile est, ut prius non sit <strong>et</strong> sit postea, utdiam<strong>et</strong>er qui costis aequari non potest, palam itaque est,cum fieri aliquid aut efficere aliquid potest, semper eius quod maximumplurimumque potest, rationem nos habere, ut si <strong>de</strong> hoc exempligratia dicatur, qui per centum stadia mooeri vel pondus centum talen-35 torum attollere possit. perspicuum namque est, eum qui totum ipsum,quantum in ipso est, praestare potest, eas <strong>et</strong>iam partes, quae citrasunt, facilius quam totum ipsum secundum se <strong>et</strong> attollere <strong>et</strong> conficereposse; totum enim ex omnibus partibus coaugmentatur. si-({ui<strong>de</strong>m is, qui centum talenta attollere potest, <strong>et</strong> duo <strong>et</strong>iam potest,40 quae centum iugrediuntur. verumtamen <strong>de</strong> eo non dicitur, quod,cum ipse qui<strong>de</strong>m possit centum talenta attollere, possit attollere6 conicio non admittit 9 atqui <strong>et</strong> sq.] cf. Av. Paraphr. p. 288F 24 non addidi,contra ante intereat (25) non <strong>de</strong>levi. 35 perspicuum— conficere posse'] perspicuumest, hoc ipsum partes facilius quam totum ipsum movere <strong>et</strong> attollere posse codd.


T1IK.MI8T1I DK CAELO A 11.12 [Arlst. p. 281" 14-32] 69duo^ quemadmodum dici illud recte jioterat, i)r(>pterea quod cuius- f.l!)rque potentia ex eo, (luod maximum potest, temiiuatuv; possibilitas<strong>et</strong>enim ac esse posse, impossibilitas ac esse non posse veluti poteutiaesunt, is aiifem, qui centum couficere stadia aut ceutumtaleuta attoUere uou i)()test, nerjue maius spatium conficere autraaius poudus attolleie poterit, ut puta trecentum stadia toti<strong>de</strong>m-(^ue talenta. impossibilitas autem (oi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> duplum eius) per minimumquod potest terniinatur. summa enim potentia {vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> p)Ossibilitas)sicut eius duplum quoque {veluti immssibilitas) secundum finem10 [Kaca to Tslog] <strong>de</strong>terminatur atque <strong>de</strong>jinitur. <strong>et</strong>enim quispiam dicerepotest eum, qui per mille stadiorum spatium navem vi<strong>de</strong>ttalis tantaeque molis, per i<strong>de</strong>m spatium minorem navem non visurum;iti<strong>de</strong>m qui talis tantaeque mensurae sonum percipi<strong>et</strong>, minorem eerieper i<strong>de</strong>m spatium percipere non posse, {sed) e contrario, qui per15 aliquod spatium. {talis tantaeque mensurae sonum percipit^ maioremcerte per i<strong>de</strong>m spatium percepturum. (juare convenit <strong>et</strong>iam, si potentiaper ultimum finem terminatur, fieri non posse ut ea, quae in eo<strong>de</strong>mfine, qui eoru7n gratia dimiuutus existit, inveniuntur, vel tantillume termino recedant. at nihil ad rem, quoniam in visibili consti-20 tutus fuit, non autem in eo, quod potentias [dwai-isig], secundumquod possunt^ consi<strong>de</strong>rat. visoriae (^ui<strong>de</strong>m facultatis muuus est,ut per stadium terminatam quandam magnitudinem vi<strong>de</strong>at, quacerte minorem per i<strong>de</strong>m spatium vi<strong>de</strong>re non poterit. in universuniautem id, quod dixi, est explanatum, ac ultimum finem constituimus <strong>et</strong>•25 sic in aspectu, iis vero in rebus, (luarum est actio, ex eo quodplurimum est, fieri potest.His autem terminatis, <strong>de</strong> eo, quod <strong>de</strong>inceps sequitur, f.l'Jv|dicendum est. dicimus itaque potentiam, hoc est esse posse <strong>et</strong>quod actionem aliquam efficere potest, optimo iitreQx ultimo fine rerum,30 quarum actio possihilis est, <strong>et</strong> ex eo, quod maximum potest, <strong>de</strong>finiristatuique <strong>de</strong>bere. si <strong>de</strong> quovis esse posse <strong>et</strong> posse non esse dicimus,ut <strong>de</strong> animali quodam vel quantitate vel qualitate vel posito autquovis alio in universum c<strong>et</strong>erorum praedicamentorum, hae duaepotentiae eo<strong>de</strong>m modo terminato tempore in eo erunt, ut tempus,35 quo est, in universum termiuatum existat <strong>et</strong> tempus, quo non est,vel tempus, quo est album, nee non <strong>et</strong>iam, quo album non est, si7 impossibilitas <strong>et</strong> sq.] dupUun (7. 9) fort. uneppoXi^. <strong>In</strong>mc locum obscurum Al circuuiiie vi<strong>de</strong>turverbis: nihil autem 7ws conturh<strong>et</strong> Jinis <strong>et</strong> quasi summa eorum, quae quisque potest, constituaiurenim ex eo quod maximum potest, vel non potest, finis ac terminus eius, quod quisque propria possevel non posse dicitur. 14—16 sed—percepturum ova. Al.: ( > supplevi 24 <strong>et</strong>—potest (26)] ita Al: fort, levi emendatione vertendum est: optimo iure in rebus, quarumactio possibilis est, (el) id quod plurimum est: cf. adnotat. seq. 29 optimo <strong>et</strong> sq.] hocloco ne ipse qui<strong>de</strong>m Al. interpr<strong>et</strong>ationem conatus est, superiori similem veluti: in visibiliex ultimo fine, in rebus, quarum actio possibilis est, ex eo . ,


70 THEMISTII DE CAELO A 12 [Arist. p. 281 a 32— 281b 7]erit in eo poteutia, qua album <strong>et</strong> iion album erit^ ac in c<strong>et</strong>eris f. 19vpraedicameutis eo<strong>de</strong>m modo. si euim uon sit certae cuiusdammaguitudiuis tempus, quo in eo essendi vel nou essendi potentiaerit, qnidquid illud sit <strong>et</strong> in quovis sit, sed tempore interminato haec5 ei insit, ut maximum suntmumque tempus in rebus non sit, cuius comparationesit alterum minus, sed eo mains semper, quod adversariusaliquis proponit, existat <strong>et</strong> possit quoque plus alio tempore operari:profecto igitur eius potentiae, quibus erit <strong>et</strong> non erit, infinitae extiterint,quod fieri non potest.10 Id autem apertius dilucebit, si ea, quibus id, quod fieri noupotest, <strong>et</strong> falsum ditferunt inter se, ante explicuerimus, cum unumi<strong>de</strong>mque ea uon sint. quare cum earn, quam inten<strong>de</strong>bat, <strong>de</strong>moustrationemAristoteles praemisiss<strong>et</strong>, siqui<strong>de</strong>m unumquodque eorumduobus dicitur modis, ait, (anteqnam shnjulas partes prosequatur):15 haec duo atque eorum coutraria duobus modis dicuutur. <strong>de</strong>iu<strong>de</strong>exemplo alterum duorum modorum docuit, quibus unumquodqueeorum dicitur, atque ad alterum regreditur. lioc ordine oratio eiusprocedit. nunc autem a me intelleges, qua ratione unumquodquehorum duorum duobus modis dicatur. quod fieri non potest, aliud20 ex suppositione^ aliud vero suapte natura absolute dicitur. ex suj)-positione qui<strong>de</strong>m, ut triangulum non posse duo tertio aequaliahabere latera; haec autem eius positio fieri non potest absolute,quandoqui<strong>de</strong>m suapte natura necessaria est, vel earn qui<strong>de</strong>m locoeorum posuit, quae sane esse non possunt, veluti ex suppositione25 falsa, quod autem absolute, eius explicatio cum })roprio exemplo adhucdic<strong>et</strong>ur; <strong>et</strong>enim quod absolute fieri non potest, est veluti triangulumhabere angulos quatuor [rectis aequales]. iti<strong>de</strong>m quod fieri potest^aut ex suppositione aut omniuo <strong>et</strong> absolute dicitur. ex suppositioneeuim, ut diam<strong>et</strong>ron lateribus commensurahilem esse; hoc vero fieri30 posse ex falsa quadam suppositione posuit; atqui absolute aliquidfieri posse dicitur, ut .diam<strong>et</strong>ron lateribus incomvumsurabilem esse.Falsum quoque, aut ex suppositimie aut absolute erit. ex suj)-positione qui<strong>de</strong>m, ut si, ambulaute aliquo, se ambulare dixerit, alter<strong>de</strong>iu<strong>de</strong> supeiveniens ei dlcat: falsum })rofers; hoc <strong>et</strong>enim verum35 est, at falsum statuimus. absolute vero falsum dicitur, ut si, uonambulaute aliquo, se ambulare dixerit. eo<strong>de</strong>m iure <strong>et</strong> verum quoqueaut ex suppositione dicitur, veluti positio quaedam, quae falsasit, ut si Xauthus vivus sit, ac mortuum esse dicamus, aut absolute,ut si Xauthus vivat, ac eum vivere affirmemus. cum autem hos40 modos posuiss<strong>et</strong>, quibus istaec nomina dicuutur, ac eum modum6 sif— minus'] ita Al duee Aristot.: codd. corrupt! 21 adsumphmi exemplum vixprobares; fort, tertio <strong>de</strong>iendum <strong>et</strong> ])ro Jieri 7wn potest (22) legeiidum non est impossibik27 rectis aecjuales om. codd.


eliquaTIIEMISTII 1>E CAELO A 12 [Aiist. p. 281^8-20] 71agisignass<strong>et</strong>, quo aliquid absolute fieri uou posse <strong>et</strong> quo absolute f. IDvfalsum dicitur, ad auibo iu uuiversum regreditur eorumque differentiamenumerat, in((uieiis: uou igitur i<strong>de</strong>m est, quod absolutefieri uou potest <strong>et</strong> absolute falsum, si(iui<strong>de</strong>m differuut5 iuxta exemplum ab eo allatum ac eo <strong>et</strong>iam, quoniam id, quod fieriuou potest, omuiuo falsum est, uou autem e coutra, ut scilic<strong>et</strong> quodfalsum est, omuiuo fieri uou possit.His pra<strong>et</strong>erea alium modum adiunxit, qui scopo ab eo propositosuffragatur, aitcpie: accidit autem impossibile ex imlOpossihili, siqui<strong>de</strong>m affirmare voluit, ad id, quod fieri uou potest, id,quod fieri uou potest, uou autem /J, cpiod fieri potest, omuiuo sequitur;uec uou <strong>et</strong>iam ad falsum omuiuo falsum cousequitur, quemadmodumiu Primo <strong>de</strong> Syllog'ismo <strong>de</strong>claravit. pra<strong>et</strong>erea osteudit, qua rationealiquid potestatem ad opposita habere possit, <strong>et</strong> quaudo id verum,15 quaudove falsum existat. <strong>et</strong>enim vere qui<strong>de</strong>m aliquis lias duaspoteutias habebit, veluti quod st<strong>et</strong> ac se<strong>de</strong>at, falso autem, ut vi<strong>de</strong>auturhae duae poteutiae simul iu eo operari, hoc est, ut simul <strong>et</strong>se<strong>de</strong>at <strong>et</strong> st<strong>et</strong>, fierique <strong>et</strong>iam potest, ut vis quaedam ad unamquamqueharum duarum actiouum termiuato tempore in aliquo sit,20 veluti quod se<strong>de</strong>ndi tantum vis hoc tempore iu eo existat, aliovero tempore standi potestas; <strong>et</strong>enim si hoc iure in eo se habebuut,simul esse minime dicuntur. verum dicemus ei vim contrari<strong>et</strong>atisinesse; <strong>et</strong>enim quocunque tempore altera potentiarum eritin eo, <strong>et</strong>|<strong>et</strong>iam iuillo extiterit. hac igitur ratione f.20>-25 cousouum erit in iis, quibus termiuato tempore potestas inest. sivero uonnulla immenso tempore multorum potestatemhabebant, fieri igitur uou poterit, ut facultatum actionesalio tempore iu illis ostendantur. dixit: sed hoc simul invenitur,<strong>et</strong> non dixit, quamobrem simul <strong>de</strong>preheudatur. omuiuo30 vero couveuit, ut aliquando simul iuveniatur ; <strong>et</strong>enim altera duarumpotentiarum, quae in iis sunt, si semper existat, <strong>et</strong> alterius potentiaeactio nuUo unquam tempore sit, earn facultatem, quae lianc actionemagit, non habebuut; vis namque dicitur iu respectu ad actionem.At cum ipse hoc absolute asseruiss<strong>et</strong>, propterea conclusionem35 ex eo uou <strong>de</strong>duxit idque coutrario ordine <strong>de</strong>monstravit, inquiens:qiiicquid semper existens cormptionem admittit, actu vim hab<strong>et</strong>,quae cum iufinito tempore protrahitur,quemadmodum mundo ipsamsemper inesse asserunt, ac in&uper convenit, ut eius privatiouispotentia actu sit, quae ea<strong>de</strong>m ratione iufinito tempore protrahitur.40 toto euim eo tempore, quo altera duarum potentiarum iu eo existit.13 Primo] Anal. Prior, I, cap. 15 18 post <strong>et</strong>iam add. oirmes non 28 dixitcm. Al.


72 THEMISTII DE CAELO A 12 [Arist. p. 281b20-27]reliqua <strong>et</strong>iam poteutia iuvenitur. <strong>et</strong> si eiusmodi potentia semper f. 2()riu 60 extiterit, igitur fieri non potest, ut ponamus actionem potentiae,quae semper est, in eo aliqiio tempore iuveuiri, a<strong>de</strong>o uthaec actio sit atque alterius quoque potentiae actio existat. ita5 igitur consouum ess<strong>et</strong>, ut duae actiones simul ambae inveniantur;haec autem si ita se habent, suum esse <strong>et</strong> non esse simul erunt,siqui<strong>de</strong>m istaec duo harum duarum potentiarum actiones sunt,hoc autem simul <strong>et</strong> fieri non potest <strong>et</strong> falsum existit. <strong>et</strong>enim siid, quod ad hunc sermonem omnino consequitur, falsum (ut dixit)10 tautummodo extiterit, atque {potentio) falsa posita fuerit nee non <strong>et</strong>iamalterius potentiae actio, ex adiunctioue uon{e}is^) fuerit statuamusque idquoque falsum positum esse, si itaque hoc pacto res se habeat,omnino fit, ut uuum i<strong>de</strong>mque sit <strong>et</strong> non sit, uecessarium ex adiunctiouefalsa, hoc est, aliquam duarum potentiarum actionem15 esse; modo autem quoniam, <strong>et</strong>si falsum sit, fieri quoque non potest,perspicuum est, Jioc ad id, quod fieri nou potest, omnino consequi.Altera vero enuutiatio falsa tantum existit, hoc est, ponere actionemeius, quod non est; haec <strong>et</strong>enim locutio si fieri non poss<strong>et</strong>,ex ea utique remeatio fieri poss<strong>et</strong>: cum fieri non possit, ut muudus20 non sit, conveuit ergo, ut necessario sit.Atqui sermoui locum reliquit, alteram divisionem fieri nonposse, uempe dicentem, omne, quod semper est tempore infiuito,omnino fit, ut id semper non sit. <strong>et</strong>enim haec enuntiatio semper{ea:istc>ns) non solum interitum nou admittit, quoniam propriam cor-25 ruptiouem evadit atque ab ea recedit, verum <strong>et</strong>iam absolute interitumnon recipit.Si vero id, quod semper est, absolute interitum non admittit,necessario fit, ut non generatum quoque existat. si euim generatuinest, omnino i<strong>de</strong>m gignitur atque efficitur ahsurdum; <strong>et</strong>enim30 fieri poterit, ut aliquo tempore nou sit. cum enim dicimusilli potentiam inesse, ut nou sit, conveuit, ut illius potentiaeactio aliquando ei contiugat, quo qui<strong>de</strong>m tempore nonsit, sive hoc terapus, quo non est, infinitum extiterit sive finitum.verum si non semper sit statuamusque ipsum aliquo tempore35 non esse, finitum exist<strong>et</strong>: ex hoc igitur colligi poterit, id esse <strong>et</strong> nonesse; sin minus, quocunque modo ens ortum sit, aliquo tempore nonesse poterit. generatum enim ac corruptibile i<strong>de</strong>m est; verum inhoc tantum differunt, quoniam id corruptibile est, quod nunc est,2 non codd. Al; at coll. 281t>21 k'a-u) u-ccp/ov fort. <strong>de</strong>l. 10 atque — posita scripsi:atqui falsum positum libri 11 alterius siisp. ex adiunct. non sit A\ (ens addidi): huiussermonis sit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> 7ion esse (?) codd. 14 fa/sa'] falsum oniDes 16 hoc'] falsum Al.24 crisiens supplevi: ad rem cf. Simpl. 327, 17 non scripsi: si codd. Al 34 aliquoeinendavi: verum quoniam semper non est, statuamus ipsum esse in tempore, quo nullumfinitum existit Al.


[quaTIIEMISTII I)E CAELO A 12 [ArLst. p. 281 ''-27—34] 73<strong>et</strong> postea nullum est, <strong>et</strong> quod fieri nou potest, ut sit postea, f. 20rgeneratum vero est, quod prius non fuit quodque non esse poterat,sed postea ei coutingit esse,(luemadniodum vcro nos, quouiam ])osuimus,quod semper est, esse con-uptibile, (^uia a<strong>de</strong>st semper vis, qua fieri5 potest, ut non sit, ])lane oraniuo sequebatur unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m simulesse <strong>et</strong> non esse, ea<strong>de</strong>m <strong>et</strong>iam ratione, si ipsum generatum esseposuerimus, quoniam poteutiam hab<strong>et</strong>, qua aliquo tempore non essepotest, hinc uecessario fit, unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m esse <strong>et</strong> non esse, sednon est tempus, quo possit, quod semper est, sempiternum10 nempe, non esse, fierique non potest, ut hoc tempus sit, sicefinitum sit, quo id non erat, sive infinitum; in infiuito enim fiuitum^;/fme est comprehensuvi. <strong>et</strong> quamvis absurdum ac dissentaneumsit, ut dicamus i<strong>de</strong>m esse <strong>et</strong> non esse, id tameu ex easup})ositiuue omuiuo <strong>de</strong>ducitur, quam autea posuimus. perspicuuiu15 igitur ac mauifestum est fieri nou posse, ut unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>msemper essendi ac non esseudi poteutiam habeat, hoc estut semper possit esse <strong>et</strong> nou semper possit esse, haec <strong>et</strong>cuim eiuslocutio, semper potest^ quae esseudi vim hab<strong>et</strong>, couveuit ut auteacommuuiter iutellegatur cum eo, quod non est. harum vero du-20 arum contrariarum oppositio est; affirmatioui qui<strong>de</strong>m, indi- f. 20»citur, semper potest esse, ilia negatio opponitur, non semper potestesse, plurimae euim sunt, quae simul falsae existuut, ut putaCallias vivit vel Xanthus certat, siqui<strong>de</strong>m, si dixerimus, semperGallias potest esse, falsa haec propositio erit, pariter <strong>et</strong> haec, nou25 semper Callias potest esse, nee ullo uuquam tempore contingit utambae simul verae existant. corruptihile <strong>et</strong>euim nos aliquid dicimus,vel ex eo, quod semper poteutiam hab<strong>et</strong>, ut non sit, vel exeo, quod poteutiam hab<strong>et</strong>, qua omnino non sit, <strong>et</strong> ex eo, quod hab<strong>et</strong>poteutiam, ut omnino nou possit semper esse; uec aliqua harum30 duarum iuest ei, quod semper est. hoc autem <strong>de</strong>duxit, dum asseruitneque negationem <strong>et</strong>iam, veluti si pronuutiassem, uon estsemper.Perspicuum est igitur in hoc sermone id duobus modis simul omninofieri non posse, si id, quod est, positum fuit, posse non semper35 esse, <strong>et</strong> si pouatur, quod potest semper esse, nou fieri posse, utsemper sit. hoc autem apertissime <strong>de</strong>claravit; <strong>et</strong>euim huic propositioui,potest semper esse, ilia opponitur, nou potest semper esse,oppositioue coutradictionis, siqui<strong>de</strong>m negativa propositio est, inqua praedicatum tantum negatur. iusuper eo<strong>de</strong>m modo^ quo con-19 harum <strong>et</strong> sq.] fort.' emend. : hae vero duae contrariue sunt atqiie opposilae22 plurimae— lU puta] ita Al: fort, vert.: plurimum enim simul falsae existunt, queinadmodunisi dicus ^Ih— 27 nee ullo—ut non sit excicl. in cocld.; vel (pr.) suspectiun mihivi<strong>de</strong>tur. 28 e/] fort, vel 39 insuper <strong>et</strong> sq.] cf. Simpl. 329, 19 <strong>et</strong> sq.


74 TUEMISTII DE CAKLO A 12 [Arist. p. 282" 1-4]traria oppouuutur, si modiim aliquem illi adiuuxeiimus, veluti f. 20^est necesse vel est conliugeus, icbi negativam qui<strong>de</strong>m particulamhis modis adicimus, ut iu Libro riopt spixrjvst'ac <strong>de</strong>momtmtum est,ita hoc iu sermone earn terminamus ordinamusqiie uegativam parti-5 culam, dum non adverbio semper adiecimus, quod esseudi modusest. <strong>et</strong> cum hoc <strong>et</strong>iara, adverbium se7nper in a<strong>et</strong>eruis ipsi esse, quoddiciraus in corruptibilibus, aequatuv; simul autem cum verbo essedisponimusnegativam particulam semper iis in rebus, quae ut contraviaopponuntur, ita iu his banc particulam non cum adverbio sempc'rdisponi-10 mus. hoc autem in loco osteudit fieri non posse, ut unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m possitsemper esse possitque semper non esse <strong>et</strong> non possit semper esse.Pra<strong>et</strong>erea <strong>de</strong>inceps, hunc sermonem cum altero ei proximoprosequitur eumque omuiuo <strong>de</strong>ducit, dum inquit, fieri non potest,ut aliquid sit semper ac simul generatum existat. eius autem15 scopus, quem sibi ab initio sermonis proposuit, hie est: nemjje fierinon posse, ut aliquid sit semper <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m sit corrnptibUe neque <strong>et</strong>iamaliquid generatum, quod interitum non admittat, ac eo potissimumiu loco, ubi inquit: nonnulli autem existimarunt fieri posse,ut ingenerahile quippiam corrumpatur <strong>et</strong> (jeneratum in-20 corriiptihile perdur<strong>et</strong>, ut in Timaeo invenimus.Qua autem rati one id omnino contingat, hoc in loco r<strong>et</strong>ulit,dum ait:Duorum {cnini) terminorum, si posterior sine priore inessenon potest, <strong>et</strong> reliqua, quae sequuntur. Aristoteles autem25 lioc.iu loco iutendit, (i[uod si duo termini sint, quorum prior adposteriorem cousequatur, si prior non sit, neque <strong>et</strong>iam posteriorerit; <strong>et</strong>enim animali non existente, neque <strong>et</strong>iam homo erit. ita siduos terminos statuerimus, quorum alter sit, fieri non posse, ut nonsit, ac alter interitum non admittere, si quod semper est, fieri non30 potest, ut non sit, ipsum quoque immortale erit. atqui maior propositiovera est, quare minor <strong>et</strong>iam vera erit. si itaque banc sequelamperpen<strong>de</strong>ris, veram profecto eam invenies. <strong>et</strong>enim, quodfieri non potest, ut non sit, omnino ut sit, necesse est; ([uod veroomnino convenit ut sit, i<strong>de</strong>m plane immortale est. similiter quod35 semper est, fieri non potest, ut sit generatum, si in hac tantum sequelamortalis loco geuitum sumatur; <strong>et</strong>enim si ei^ quod semperest, non contingit aliquando non esse, ingenei^ahile quoqueexistit. atqui maior propositio vera est.Iluic autem aliquis fortasse occurr<strong>et</strong>, inquiens, banc po-40 sitionem congruam esse, nempe quod semper est, ingenitumexistit, id vero omnibus iis modis non est, quibus geuiti nomendicitur, sed eo tantum modo, quo temporis initium <strong>de</strong>monstrat.3 Ikpl ep[i.Tjv£ta;] cap. 12 18 nonnulli <strong>et</strong> sq.] p. 280a28.


esse,TIIEMISTII ])K CAELO A 1:.' [Aiist. p. 282 M— 4] 75siqiiidcm est seeimdum alios modos <strong>et</strong>iam miuor, secundum f. 20^autem secundum modum, quo id nomen, hoc est non generatum,<strong>de</strong> ea siguificatur, facile excluditur, cum falsa sit propositio, (piaeliab<strong>et</strong>, fieri non potest, ut id, quod semper est, ortum liabeat, sed5 haec eius positio fuit, nempe quod semper est, fieri non potest, utnon essendi vim liabeat; earn igitur incongrue r<strong>et</strong>ulit, alibi namqueid fieri posse <strong>de</strong>claravit.Hie autem noster sernio, qui id excludit, quod ex adiunctionefiuitum dixit, syllogismo locum reliquit, qui non causam ut causam10 ponit. in universum autem id in toto sermoue uostro <strong>de</strong>prehendilic<strong>et</strong>, si id, quod semper est, fieri potest, ut non semper sit, absurdumnempe ac dissentaneum non esse, ut statuamus id actu nonesse, ac ponamus id, quod aliquaudo contingit, intermiuatumqui<strong>de</strong>m|quandoqui<strong>de</strong>m id <strong>et</strong>iam, quod semper est, potest I2h15 esse ita, <strong>et</strong> non esse; baec autem positio absurcla est ac fieri nonpotest, sed huic profecto ita occurritur, hoc perabsurdum omuinonon convenit, ut ex ea adiunctione <strong>de</strong>ducatur, nempe quod semperest, potentiam hab<strong>et</strong>, qua potest non esse, sed ex adiunctione eiusquod fieri non potest, hoc est, id quod est, aliquo tempore sui esse20 non erit; hoc primae sententiae auctores miuime posuere, qiiareneque <strong>et</strong>iam <strong>de</strong>prehendi mus, ut ad id omuino consequatur, quodilli statuerunt; atqui <strong>de</strong> hoc superius meminit. post haec hunc sermonemita producit.Quoniam autem negatio huius, semper posse esse, <strong>et</strong>25 reliqua quae sequuntur.Atqui in hac enarratione inteudit alio qui<strong>de</strong>m modo <strong>de</strong>clarare,id, quod semper est, non habere potentiam, ut possit non esse.cum autem, qui contendit aliquid alicui alteri rei non inesse, adconfirmandum suum dictum <strong>de</strong>clarare oporteat, quouam modo illud30 assumat, quod dicit huic minime iuesse, id sane hac in explicationefecit, quandoqui<strong>de</strong>m, cum wZ, quod edistit, ea quoque potentia piivass<strong>et</strong>,qua non esse poss<strong>et</strong>, perspicuum fecit, quibus iu rebus haecpotentia, hoc est non essendi, inveniatur. id vero hoc ordine <strong>de</strong>monstratur.hoc in universum omnibus coutrariis inest — contrariorum35 autem riotio hoc in loco latius pat<strong>et</strong> — utrorumque nempe negationemsimul ei<strong>de</strong>m convenire, medio inter contraria existeute[utriusque naturae participi], vel minus, sed alteram in universumuaturam habenti. <strong>et</strong>enim album <strong>et</strong> nigrum (exempli gratia) contrariasunt, horum autem singulorum negatio est, non album <strong>et</strong>40 non nigrum; hae vero duae negationes vere <strong>de</strong> eo colore dicuntur,1 siqui<strong>de</strong>m <strong>et</strong> sqq.] locus non integer 13 aliquando— esse (14)] ita Al: aliqno ter.pore interndnato coiiliiujit, eo contirujere codd. 14 es


76 TIIEMISTII DE CAELO A 12 [Ari.st. p. 282"4— 22]qui album nig-rumque intercedit, siqui<strong>de</strong>m medius est, ac <strong>et</strong>iam f. 21r<strong>de</strong> soiio, qui medius uon est. (juodsi cnntravia quoque medio vacent,i<strong>de</strong>m saue conting<strong>et</strong>; uuiversa <strong>et</strong>enim negatio ei<strong>de</strong>m conveuit,quemadmodum si dixerimus, sonus uon est par uecjue impar. id5 vero cum egiss<strong>et</strong>, quod semper est <strong>et</strong> quod semper nou est, velutiduo contraria statuit idque in liac explicatione posuit: nempe Aawccnuntiationem^ semper nou esse, illi op])Oui, semjier esse, oppositionecoutrari<strong>et</strong>atis, quod vero 7ion semper est, contradictionis oppositioneilli adversari. quoniam vero liaec duo contraria sunt^ eormn negatio,10 hoc est nou semper est {<strong>et</strong> non semper non est)^ ei<strong>de</strong>m couvenit,nempe ei^ quod aliquando est <strong>et</strong> aliquaudo uon est, quod nousemper est, medium inter ipsum ac suum coutrarium locum teneatvel omnino diversum sit ah its; sed Aristoteles medium illud posuit.dum vero ait: utriusque enim negatio aliquaudo conveni<strong>et</strong>,15 si non sit semper, nou ita intellegi <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, perin<strong>de</strong> ac si dixiss<strong>et</strong>,quod quamvis utrorumque coutrariorum negatio simul medio noucouveniat, negatio tameu alicuius eoruni ei conveuit — <strong>et</strong>enim conveuit,ut simul in eo semper sint — sed ita profecto intellegitur,ac si dixiss<strong>et</strong>, quod utrorumque contraiiorum negatio ei, quod me-20 dium est, omuino conveuit, si nou semper nou ens est nee sempereus est, sed aliquaudo hoc, ali(|uaudo alio modo sit.At quoniam <strong>de</strong>monstratione non probacerat, utrorumcpie coutrariorumuegationem ei<strong>de</strong>m couveuire, <strong>de</strong> hoc <strong>et</strong>iam verba facit achuius rei <strong>de</strong>monstrationem in litteris posuit. duo igitur contraria,25 quae ei<strong>de</strong>m simul couveuire uon possunt, AB litteris <strong>de</strong>signavit uecnon uegationem tou A xh C, negatmiem vero tou B to D esse voluit;atqui statutum fuit ambas eiusmodi negationes sibi invicem utcoutradictoria oppoui, horumque duorum A <strong>et</strong> B medium sit E.tunc inquit: ipsi E aut A inest aut C; at A ipsi E non couvenit,r,o igitur C conveni<strong>et</strong> E. pra<strong>et</strong>erea quoque statuamus vel B vel D ipsiE inesse, sed B uon conveuit ipsi E, igitur D conveni<strong>et</strong> E. consouumigitur erit C <strong>et</strong> D, quae AB negationes sunt, ei<strong>de</strong>m, uempeE ipsi, couveuire, siqui<strong>de</strong>m E uon est B ueque A, sed utrorumquemedium absolute, verum cum id, quod in aliquo duorum coutra-35 riorum uon est, alterum per se genus iugrediatur — sonus enimnou est albus ueque uiger, quoniam ex eorum geuere uon est —eorum medium nou erit; medium uamque ex eorum geuere esse<strong>de</strong>b<strong>et</strong>, color autem, qui iuter album <strong>et</strong> nigrum medium ten<strong>et</strong>,6 — 8 hLtnc— contrari<strong>et</strong>atis] huic negationi non semper est, illam afjirmationem . . oppositione(inrjuam) contradictionis Al. 8 non atldidi 10 ( ) supplevi 11 ei scripsi, si codd.<strong>et</strong> Al 11. 12 quod— est fort. <strong>de</strong>l. 15 si addidi: nisi sit Al. 29 E (pr.)supnlcvi: aut ipsi inest, aut B: ut A Al male 37.38 esse <strong>de</strong>b<strong>et</strong> emendavit Al: estcodd.: medium — <strong>de</strong>b<strong>et</strong> fort. <strong>de</strong>l.


TIIEMISTII T)E CAELO A 12 [Arist. p.282a22—^2] 77quamvis neutrum sit contiariorum, medium eorum existit, quaiulo- f. 2U([ui<strong>de</strong>m ex illorum goueie est. ({uae vero subdidit: nee igituv,quod semper est, oriri <strong>et</strong> iuterire potest <strong>et</strong> quae <strong>de</strong>iu<strong>de</strong> sequuntur,perspicua sunt, quippe iu altero duovum coutrariorum non5 esse ac medium eorum esse, i<strong>de</strong>m est dicere. veluti si dicamus,album nou est uiiiium <strong>et</strong> uig-rum uou est album; cum vero id,([uod inter album <strong>et</strong> nigrum medium teu<strong>et</strong>, album uou sit, ig'iturueque nigrum qufK^ue erit, ae((uival<strong>et</strong>(pie luiic sermoni, qui bab<strong>et</strong>,quod ortum bab<strong>et</strong> aut iuteritum admittit <strong>et</strong> eius ratio est ratio10 medii, sempiteruum igitur non est. sempiternum uamqiie caputprincipiumc^ue existit. si enim sempiteruum ortum baber<strong>et</strong> autiuteritum sentir<strong>et</strong>, boc est di<strong>et</strong>u, ut principium medium extitiss<strong>et</strong>,ex boc colliger<strong>et</strong>ur unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m posse semper esse ac iuteritumadmittere, quod falsum est ac fieri nou potest.|15 Pra<strong>et</strong>erea inquit: [quod fieri non posse] supra ostensum est,siqui<strong>de</strong>m in i<strong>de</strong>m revertitur. cum autem boc in loco dixiss<strong>et</strong>,principia non converti neque ad media reverti, sempiternum namquefieri non potest, ut oriri [vel iuterire possit, ac id, quod oriturvel interit, sempiternum esse non potest, ex inductione boc <strong>de</strong>duxit,20 ut experir<strong>et</strong>ur, uum iugenitum]cum sempiternorecurrat. addidit autemgeneratioui esse ac interitui esse,ut osten<strong>de</strong>r<strong>et</strong>, ea, quae r<strong>et</strong>ulit, esse <strong>et</strong>maxime proprie intellegi <strong>de</strong>bere, non autem <strong>de</strong> illis dici, quod originemnou babent atque iuteritum non sentiunt secundum aliosmodos, quibus baec duo nomiua dicuntur. <strong>et</strong>enim quod origiuem25 non bab<strong>et</strong> ac iuteritum non seutit, id {<strong>et</strong>lavi) est, quod omuiuo nouest neque ex generatione ortum est, <strong>et</strong> reliqua, <strong>de</strong> (juibus sujiei-iusmerainimus.Hoc autem Aristoteles in proprio sermone explicavit se ({uodorigiuem non bab<strong>et</strong> <strong>et</strong> quod interitum non seutit, pro-30 prie accipere. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> ummiquodque <strong>de</strong>finivit. primum enim id est,quod nunc est nee superioribus temporibus vere dicipotuit non esse, neque vere <strong>et</strong>iam dici poterit postea nonesse, ac bis duabus propositionibus <strong>de</strong>finivit quod origiuem nonbab<strong>et</strong> <strong>et</strong>quod interitum non admittit.35 At quoniam posuimus baec mutuo sese cousequi ac unum cumaltero recurrere, <strong>de</strong>fiuitio igitur cuiuscunque eorum <strong>de</strong> singulo quoquevere dicitur. quare si bae duae <strong>de</strong>finitioues invicem coniuDgantur,utique ex illis sempiternum innovabitur; igitur consentaneumest, ut sempiterni <strong>de</strong>fiuitio unicuique eorum conveniat.40 pra<strong>et</strong>erea ait, quod ortum bab<strong>et</strong> cum eo r<strong>et</strong>ro commeat, quod in-f. 2lv18 vel—ingenitum (20) om. codd. 21 generationi] exspectes toj ayEvViTo) . . rwdcpSdpTo) esse] ov U (a 25) 32 <strong>de</strong>finitio eius, quod interitum non hab<strong>et</strong>, excidissevi<strong>de</strong>tur. fort, ante neque (32) ad<strong>de</strong>nd.: incorruptibile vero est, quod nunc est


78 THEMISTll 1)K CAELO A 12 [Arist. p. 282b 2— 14]teritum admittit, liaec autem cum eo nou recurruut, ([uod sempi- f. 2lvteruum existit. <strong>et</strong> iuxta huuc ordiuem haec duo iuveuimus aliud exalio consequeutia esse, uerape quod non generatum est <strong>et</strong> quodinteiitum uou seutit. ac unuuiquodque eorum cum altero recurrere5 osteudit, cum aute exi)licuent, id, quod ortum liab<strong>et</strong> <strong>et</strong> (i[uod iuteritumsentit, mutuo sese cousequi; hoc euim nondum <strong>de</strong>claratumfuit, sed suppositionis loco autea statutum fuit, dum dicebat, (luandocunquestatuerimus id, quod ovigiuem uou bab<strong>et</strong>, iuteritum nonsentire, omuino <strong>et</strong>iam convenit, ut vV/, quod genitum est, movtale quo-10 que existat. pva<strong>et</strong>erea cum banc seuteutiam in medium attuliss<strong>et</strong>,nempe baec duo mutuo sese cousequi, facile profecto intellegi potent,si duos terminos in uuiversum statuerimus, quorum uuus omniinsit, ambo vero nulli, si fieri poterit in duobus illis secundae combinatiouistermiuis, poterit quoque iu altero termiuo primae combi-15 nationis, ut cum alio secundae combinationis termino recurrat. <strong>et</strong>quoniam ([uod uatum est, quod iuteritum seutit <strong>et</strong> quod interitusexpers est, boc iure se babeut, cum <strong>de</strong>clarass<strong>et</strong> genitum mortalequereciprocari, iis <strong>et</strong>iam <strong>de</strong>monstrat, (i[uod origiuem non bab<strong>et</strong> <strong>et</strong>quod interitum non sentit, ea<strong>de</strong>m ratioue vicissim r<strong>et</strong>ro commeare.20 quod inter id, quod semper est, ac id, quod semper nonest, medium ten<strong>et</strong>, cum neutro convertitur, id vero est,quod aliquando est <strong>et</strong> aliquando non est. <strong>et</strong>enim utrorumque contrariorumuegationi, nempe eius quod sem})er est <strong>et</strong> quod sempernon est, convenit, quod quandoque est <strong>et</strong> quandoque non est, id25 vero est, (juod originem bab<strong>et</strong> <strong>et</strong> tjuod interitum sentit;id namque est, quod esse <strong>et</strong> non esse potest <strong>et</strong> borum duorumut rum que <strong>de</strong>finito tempore, per id vero utrumque tempore<strong>de</strong>finito tempus, in quo est, <strong>et</strong> tempus, in quo non est, intellegi volo,tam<strong>et</strong>si fieri non possit, ut id tempus termin<strong>et</strong>ur, in quo non est.30 tempus enim, quod ante illius ortum praefuit, infinitum est, ita <strong>et</strong>tempus, quod post eius generationem est. quod vero bac rationenon esse dicitur, id convenit, ut aliquid sit ac <strong>de</strong>in<strong>de</strong> esse <strong>et</strong> nonesse <strong>de</strong> eo dicatur. eo <strong>et</strong>enim non existente <strong>et</strong>iam quod eius causanon esse dicatur post suum esse, eius generatio percipitur dicitur-35 que <strong>de</strong> eo non esse secundum modum generationis eius, siqui<strong>de</strong>mnon erit in tempore, in quo nullum est, veluti domus <strong>et</strong> pannus,quorum utrumque terminatum quantitatisque participem esse constat,praefinitum est enim illud tempus, in quo genitum ac mortaleerit, <strong>et</strong> tempus, in quo non erit, vel actu postquam interiit, vel11 facile— poterit om. codd. 13.14 si fieri — terminis] vitiose; conicio itemque duosalios, si fieri poterit, ut prior terminus primae combinationis converlalur cum priore secundaecombinationis ,poterit <strong>et</strong>c. 16 post natum est supplendum <strong>et</strong> quod originem non kab<strong>et</strong>21 8 [j.T]0£T^pu) dxoXou^Ei vix probandum


tempusTHEMISTII DK CARLO A 12 [Arist. p. 282b U-28;',;';J] 79potentia, autequam generar<strong>et</strong>iir, poteutia (piidcm ex eo, (piod est f. 'ihvel geuituni vel mortale.Tempus autem, in quo est, ([uod semper est, ex utraque extreniitatesimul in<strong>de</strong>finitiim est, ita <strong>et</strong>iain <strong>et</strong> tempus, in quo uon est,5 quod semper nullum est. quod autem originem hab<strong>et</strong> iuteritum-[que\ sentit, quandoqui<strong>de</strong>m utrisque dispositionibus simul communeexistit, hoc est, ut sit ali(iuid <strong>et</strong> non sit aliquid, <strong>de</strong>fiuitione quofjuesegregatum erit. ex iiis ita(pie cougruum est id medium esse interid, quod semper est, <strong>et</strong> id, (piod semper non est.10 Dein<strong>de</strong> id ipsuni litteris explanavit posuitquc genitum <strong>et</strong> mortaleinter A, quod semper est, <strong>et</strong> B, quod semper non est, medium esse.<strong>et</strong>enim quoniam tempus, in (|uo A non est, non datur neque tempus<strong>et</strong>iam, in (pio B invenitur — A <strong>et</strong>enim semjjer est <strong>et</strong> B sempernon est — autem, in quo genitum <strong>et</strong> mortale est, actu 22r f.|15 vel potentia dari potest, hoc est, in quo est <strong>et</strong> in quo uon est, exhoc colligitur genitum <strong>et</strong> mortale medium esse inter id, quodsemper est, <strong>et</strong> id, quod semper non est, a<strong>de</strong>o ut aliquando sit <strong>et</strong>aliquaudouon sit.Dein<strong>de</strong> hanc sententiam prosequitur dicitque,sequuntur igitur20 se invicem generabile <strong>et</strong> corruptihile. <strong>et</strong>euim in his, quae <strong>de</strong>Logica a nobis dicta sunt, palam fecimus, quod si duo termini unitertio convenerint <strong>et</strong> cum eo reci])rocantur, ii <strong>et</strong>iam convenient interse ac alter cum altero recurr<strong>et</strong>. quare cum genitum <strong>et</strong> mortalecum eo recurraut, quod quandoque est <strong>et</strong> quandoque non est, con-25 venit igitur, ut vicissim utrum(i[ue eorum cum altero recurrat; genitumenim tit (piando(pie est <strong>et</strong> (piandoque non est, ita <strong>et</strong>iam mortale.consentaneum igitur est, ut vicissim utrumque eorum r<strong>et</strong>ro comme<strong>et</strong>ac alterum ex altero consequens sit eoque ordine adinvicem temporecom])arentur, quo uon genitum immortali comparatur. itaque30 fieri nullo modo potest, ut genitum <strong>et</strong> non genitum ei<strong>de</strong>m simulinesse possint, quorum unum omni necessario convenit. ita <strong>et</strong>iamquod interire potest <strong>et</strong> quod interire non potest, nullo qui<strong>de</strong>m modofieri potest, ut ei<strong>de</strong>m simul conveniant, quorum alterum omni exnecessitate iuest. sit vero generabile cum eo recurrens, quod35 interire potest, at si haec duo hoc ordine sese habeant, p)onamus,quod incorrujjtibile est, non consequi ad ingenerabile : necessarioigitur generabile ad ingenerabile consequ<strong>et</strong>ur. at antea r<strong>et</strong>ulimushaec duo simul unum constituere non posse, quare convenit, ut,quod natum non est <strong>et</strong> quod interire non potest, alterum ex altero40 consequens sit. Aristoteles autem id in terminis explicavit nee1 potentia fort. <strong>de</strong>l. <strong>et</strong> scribend. actu qui<strong>de</strong>m (loco vel actu) 5 interitum senti<strong>et</strong>Al 21 <strong>de</strong> Logica] Analyt. priora, B, cap. 22 36 ante necessario duo versus<strong>de</strong>sunt


go THEMISTII DE CARLO A 12 [Arist. p. 283a4— 17]uon <strong>et</strong>iam hac ea<strong>de</strong>m indagine <strong>de</strong>claravit, (luod iiatum est f.22r<strong>et</strong> quod iuterire potest, vicissim remeave ac alteram ex alteroconsequens esse, ex his igitur satis constat primiim id esse,quod nalum uou est nee iuterire potest, quibus ita osteusis5 atque explicatis ad oppositas adversariorum sententias refelleudasaccedit.Dicere autem nihil esse impedimento, quominus aliquid,quod sit uatum, uou intereat <strong>et</strong>, quod natum uonsit, intereat, [semelj existente primi ortu <strong>et</strong> secundi in-10 teritu, perspicue est mpponere nos eas res non expUcasse, qaa.sexplicavimus. haec autem positio falsa est ac fieri non potest,consonum enim ess<strong>et</strong>, ut haec positio esse poss<strong>et</strong>, si tollautur <strong>de</strong>pellanturquenonnuUa eorum, quae dicta sunt; at non potest quispiamaliquid eorum subvertere ac tollere: couvenit ergo, ut hie15 sermo verus non sit. quae verba sunt instar argumenti seiuncti perse. pra<strong>et</strong>erea <strong>de</strong>inceps alteram sermonem hoc ordine <strong>de</strong>ducit, postquamsuam positionem sic antea statuerit. tmiuscumsque, quo<strong>de</strong>sse vel uon esse potest, vis, hoc est potestas, ex ultimo fine terminaturatque ex eo, quod illius actio maximum potest, <strong>et</strong>enim20 nos dicimus hoc iure posse hunc (exempli causa) stadium conficereaut talentum attollere. quoniam e7iim aliquam rem efficerepotest, sive fuerit eiusmodi potestas in iuterminato tempore sive interminato, potentiam <strong>de</strong>finitam hab<strong>et</strong>; infinitum enim tempus <strong>de</strong>finitumest quodammodo, quia illiquid maius co accipi non potest^ sed semper•25 in ea constitutione man<strong>et</strong>, qua infinitum existit. tempus autem infinitum{quo)^ queraadmodum id, quod natum est <strong>et</strong> quod iuterirepotest, interminatum existit. <strong>et</strong>enim uou iuvenimus, cur hoc temporepotius ortus initium habeat quam alio tempore, nee magisinteritus, cur potius sit hoc tempore quam quovis alio tempore,30 couvenit ergo, ut his nulla iusit poteutia; qua uon existente, nonpoterunt igitur esse vel non esse, haec autem in secuudae figuraesyllogismum hoc modo rediguutur. quicquid actionem aliquame<strong>de</strong>re potest, dicitur terminato quodam tempore eam efficere posse;at nullum, quod natum est aut quod iuterire potest, eius rationis36 potentiam sortitur; quod vera absolute fieri non potest, non est<strong>et</strong>iam in termino esseudi vel non essendi, quod autem esse potest,veluti genitum <strong>et</strong> mortale, terminato tempore potentiam non hab<strong>et</strong>;quare sequitur ut vim, hoc est potestatem, uou habeat, quemadmodumin calce huius Libri <strong>de</strong>monstrabitur.40 Quoniam vero dixit sti, aliam in hoc rationem <strong>de</strong>duci existimamus.eorum enim, quae hoc modo origiuem habent <strong>et</strong> interitum16 pra<strong>et</strong>erea] fundamentum huius <strong>de</strong>monstratiouis laudat Av. 91 L 19 atque—potest]eius quod p<strong>et</strong>jici potest codd. (cf. supra Ar. p. 281 a?) 26 quo addidi.40 en] p. 283^11


cumTHEMISTir DE CAELO A 12 [Aiist. p. 283 ='11—17] 81sentiimt, si quid, quod natiira sua postea oritur <strong>et</strong> interit, senip


a82 TITEMTSTII DM OAELO A 12 [Arist. p. 283 a 17]cum autem osteusum sit ea, quae ortum ac interituui liabent, f. 22^potentiashabere, quae infinitis tempovibus proceduut, in<strong>de</strong>que coiisequi,fieri posse, ut uiium <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m sit <strong>et</strong> non sit, tan<strong>de</strong>m eoruinsententiam refellere oport<strong>et</strong>, ([ui id, quod natum est, nou interire,5 <strong>et</strong> quod est uon natum, interire posse affirmant, hac ratione (^uodab eo dictum fuit (ut opinor) intellegi <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, hoc autem id nonest, quod ipse inteu<strong>de</strong>bat, sed alia quaedam ratio, qua fieri nonposse <strong>de</strong>monstratur, ut post sit aliquid semper esse, (^uod antea nonfuerit, quemadmodum id, quod natum est, neque ut id, (juod antea10 semper fuerit, postea sit semper nullum, veluti mortale.Prius autem<strong>de</strong> eo disseramus,quodiuteritumseutit. dicimusita(|ue,si superioribus temporibus id semper fuerit, eritigitur inliuitumaliquod,sed suum esse erit secundum sirailitudinem eius, quod interitumsentit. quod vero hab<strong>et</strong> poteutiani, ut iutereat, ])alam est toto eo15 tempore, in quo est, talem potentiam eziuesse; alioquiu si eiusmodipotentia in (^uolib<strong>et</strong> puncto statuti teraporis, hoc est omui tempore,in eo nou sit, sed aliud punctum sit ab his statutis, in (juoeiusmodi potentia in eo consistat, sitque hoc punctum fmitum segregatumqueab eo tempore, in quo est, tempus <strong>et</strong>imn^ in quo est,20 ea<strong>de</strong>m ratione se habebit. sin minus, couseutaueum erit, ut haecvel ilia puncta ad eorum linem termiuata non sint. at si mensuraquaedam iufinita non erit, omue pra<strong>et</strong>eritum tempus non eritinfinitum; onme cero tempus, quod elapsum est, infinitum est— hoc enim omne laniquani principiu7u suppo&itum est — conveuit ergout non sit ]Huictum segregaturn terminatumque, quo potentiam25 acquirat, ut interire possit. quodsi certum ac <strong>de</strong>finitum punctumhuic non erit, in omni puncto dato potentiam hab<strong>et</strong>, ut interirepossit. quare convenit, si punctum temporis ])ra<strong>et</strong>eriti uec numerumuec terminum admittat, ut immeusum iufinitumque existat;quo infinite existente, tempora <strong>et</strong>iam, quae inter ea sunt, infinita30 erunt; igitur tempus quoque, quod illorum causa colligitur, infinitumextiterit. cerum <strong>et</strong>si aliquid in omni eo sit, ei tamen potentia inest,(^ua potest in eo non esse, sed iam antea a nobis <strong>de</strong>monstratumest, ea, quae multorum vim habent tempore infinito, fieri posse ineo, ut illarum i)oteutiarum actiones simul recipiant, <strong>et</strong> cum35 statuerimus ii)sum, dum interitum admittit, habere quoque actionemillius potentiae, hoc est uon esseudi, id falsum statuimus,quin immo ex eorum numero est, quae fieri uon possuut. atquise(|uitur hoc absurdum ad positnm fundamentum,|quo f. 23ruoster sermo iuitium duxit, quod hab<strong>et</strong>: fieri potest, ut id, quod omni40 pra<strong>et</strong>erito temjjore fuit, omni cousequeuti tempore postea uon sit.<strong>et</strong> haec differentia est inter banc <strong>et</strong> illam rationem, quae est ad-3 non posse omues 29 en] observa plur. : couicio puncta (27) . . . admiitant, ut iinmensaiiijiiutaijue cristant; (juibus . . .


THKMISTII DK CAHLO A 12 [Arist. p. 283al5— 18] 83versus positiim fuudameutuiH, (luotl liab<strong>et</strong>: (iiiaiido ali(iuid alicui t.23rsemi)er inest, i)otentiani hab<strong>et</strong>, (^ua potest uon esse, <strong>et</strong>euim primaratio pouit tempus, iu (pio est, ex utraque extremitate infinitum,l)ra<strong>et</strong>eritum vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> <strong>et</strong> consequeus, secunda vero ponit i<strong>de</strong>m5 tem])us ex altera duarum extremitatum eius iufinitura, mortali euimonine tempus pra<strong>et</strong>eritum,generato autem omne tempus consequens.iis autem id non conveuit, (juae termiuato tempore consistunt,(piaudoiiui<strong>de</strong>m si potentia in iis uon extiterit, iu eo certe iuveuirinou poteriut, siqui<strong>de</strong>m statuere aliquid oport<strong>et</strong>, quod eiusmodi po-10 teutiam recipit.Ea<strong>de</strong>mque ratio est eius, quod omni pra<strong>et</strong>erito tempore uonest, veluti geueratum, (piod in <strong>de</strong>signato puncto esse potest, sienim iu omni puncto nou ess<strong>et</strong>, puuctum, cui couveuit, ut in eosit, termiuatum extitiss<strong>et</strong> ae eius terminus erit comparatione ad15 tempus pra<strong>et</strong>eritum <strong>et</strong> consequens; quibus enim temporibus mensumcontingit, hoc ordine erit. atqui ea tempora mensurata nou sunt,siqui<strong>de</strong>m infinita existunt; conveuit ergo, ut in omni puncto temporis,in quo nou est, esseudi poteutiam habeai. at tempus, in quouon est, iufiuitum existit; quare tempore infinito iu eo potentia erit,•20 qua sit <strong>et</strong> uon sit. <strong>et</strong> reliqua, quae <strong>de</strong> hac re dicenda siqjra memoravimus.Hie autem sermo non couveuit, ut <strong>de</strong> genito dicatur, quod infinitotempore generatur, tam<strong>et</strong>si tempus, in quo est, iufiuitumexistat. <strong>et</strong>enim <strong>et</strong>si fieri })Ossit, ut sit omui tempore, quo non est,•25 <strong>et</strong> hoc tempus infinitum existit, hoc tameu uon ita se hab<strong>et</strong>, ut hocomni tempore essepossit.C<strong>et</strong>erum cum dixiss<strong>et</strong>, poteutiam, uf non sit <strong>et</strong> sit, iuxtaordinem sermouis praemisit, ut non sit, <strong>de</strong>iuceps vero addiditutsit.30 Frius qui<strong>de</strong>m, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ut uon sit, si corruiitibile est, siqui<strong>de</strong>mtam<strong>et</strong>si omni pra<strong>et</strong>erito tempore sit, eo<strong>de</strong>m tameu temporepoteutiam hab<strong>et</strong>, cuius causa non sit.Posterius vero, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ut sit, si generabile est; <strong>et</strong>enimquamvis omui elapso tempare non fuerit, in omni tameu eius po-35 tentia erat, ut sit.Et hoc ordine utrumque eorum has potentias habere <strong>de</strong>prehenditurnee opus erit, ut a puncto quodam ex puuctis tem-1 aliquid— qua (2)] ita Al: quidpiani semper existens poteutiam hab<strong>et</strong>, eius gratia potestcodd. 8. 9 iis . . eo . . poterint'] eo . . illis . . poterit omnes testes. 15 enim . . .erit (16)] exspectes autem . . erunt 18. 20 poteutiam. Itubeat . . qua sitl potentia iniltis sit . . ut sit in illis omnes testes 27 dixiss<strong>et</strong>] 283 a 15 polentiam~] si pot.omnes 30 Prius qui<strong>de</strong>m emendavi: primo enim magis concenil, ut codd. Al31.32 eo<strong>de</strong>m tamen tempore potentiam hab<strong>et</strong> emendavi: praesenti t. t. ei inest omnes36 hoc ordine] 283^18


simul84 THEMISTir DE CAKLO A 12 [Arist. ji. 283=i20— 27]poris pra<strong>et</strong>eriti initium ducat, sed omui tempore, quo uon erat, f. 215'-hoc ei iuerit.Ex bis itaque iutellegi potest, in ornni eo, quod <strong>de</strong> nou essead esse comniutatur, vis ae potestas esseudi actum pvaecedit. ])otentiaenim ad seuectutem ipsam senectutem praecedit. quaregenevabile, dum non est, essendi poteutiam hab<strong>et</strong> ac ea potentia,qua est, cum ea dispositioue concicrrif, in qua non est. ([uodsitempus, quo non est, infinitum existat <strong>et</strong> omni eo tempore ineritei potentia, qua erit, cousentaneum ergo non erit, ut postea sit10 quaudoque, sed semper quocunque tempore, quod ei assiguabitur.potentia <strong>et</strong>enim, cui essendi actus conting<strong>et</strong>, non est hoc tempore(exempli gratia) maior, quam sit alio tempore; alioquin si ita ess<strong>et</strong>,convenir<strong>et</strong> utique, ut eiusmodi tempus ess<strong>et</strong> terminatum, id vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>quo convenit, ut non sit, <strong>et</strong> quo couvenit, ut sit. <strong>et</strong> si erat, quem-15 admodum diximus, illud tempus iufiuitum, (|uo non est, toto hoctempore inerit ei potentia, ut sit. potentia vei'o actu antiquior est;[quare] si posuerimus aliquo temporis momento, quo non est, esseinnovatum, siqui<strong>de</strong>m inest ei potentia, (|[uae, ut omnino sit, causa,est, falsum fuit, ([uod statuimus, verum id non erit, quod tieri non20 potest, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m simul acta esse <strong>et</strong> non esse, huiusvero rationis captione quoque excluditur, ut genitum eam potentiamintinito tempore habere possit, cuius gratia convenit, ut sit. omnesautem eiusmodi rationes ab eo sermone pen<strong>de</strong>nt, ([ui hab<strong>et</strong>: quodmultorum vim ac dispositionera hab<strong>et</strong>, actiones illarum potentiarum25 in eo simul esse posse.Deinceps alia <strong>et</strong>iam indagine, quae antea praefata sunt,Aristoteles prosequitur, in his autem longo verborum progressuminime utitur; <strong>et</strong>enim eius opinio hoc in loco non est indicare, siinteritum admittit, semjjer antea non fuisse, nee si interitum senti<strong>et</strong>,30 semper antea fuisse, sed in universum dixit: corruptihile corrum/p<strong>et</strong>ursin minus, convenit ut sit, cu7n natura sua interitum sentiat; <strong>et</strong> generabile,fieri nou potest, ut semper sit. perspicuum est autem, idalia ratione evenire. ex iis namque ipsis <strong>de</strong>clarat, quauam rationequod r<strong>et</strong>ulit, esse contingat, <strong>et</strong> cum hoc <strong>et</strong>iam eorum sententiam35 refellit, qui aliquid esse pronuntiant, quod semper interire potest<strong>et</strong> tamen nunquam interit. nos autem dicemus, quo pacto sujjerhoc <strong>de</strong>moustratio exstruatur ex hoc eo<strong>de</strong>m sermone. cum corruptihilealiquid omnino non interit,|corruptibile <strong>et</strong> incorruptibile erit; f. 23^<strong>et</strong>enim corruptihile est, quoniam non essendi potentiam hab<strong>et</strong>,40 incorruptihile autem, quoniam nunquam interit; quare simulessendi <strong>et</strong> non essendi potentiam hahehit. sin vero dicamus,quod infinite tempore has duas potentias habeat, ac <strong>de</strong>inceps po-3 Ex his] 283^20 21 geniium . . sit (22)] conicio ingenitum . . non sit


THKMISTIl i)H CAEl.O A 12 [Arisl. p. 283»28— ^2] 85namus, (|uo(l nou est, aciu existeve, falsuin evit, (juod posuimus, f. 23^impossibile vero neciuaiiuam, i<strong>de</strong>mque absolute <strong>de</strong>duc<strong>et</strong>iir, quod ineis<strong>de</strong>m antelatis dictum est.Couveuit erg-o, ut id iutereat, quod iuterire potest, haec5 autem positio alteium serraonem uou requirit, ut puta, si superioribustemporibus semper fuerit vel uoii fuerit, sed absolute qui<strong>de</strong>m,si interire potest, iuterit. hiuc tit, ut hie i<strong>de</strong>m sermo eorum sententiamlefellat, qui aliciuid semper interire posse affirmant, quodtamen nuu(iuam interit. ita <strong>et</strong>iara quod natura sua nasei10 poterit, omniuo convenit, ut aliquando ^6'wem!5Mw^ «/!5 vel gener<strong>et</strong>ur,sive, postquam natum fuerit, illud semper esse statuimus, she idsemper esse minime statuimus, sed <strong>de</strong>sinit esse, neque <strong>et</strong>iam hocin loco explicatur, postquam inuovatum fuerit, utruin semper, cmnon semper sit; quod enim consonum vi<strong>de</strong>tur, est, ut genitum15 tantum sit. ctcnim si semper gcnerabilc ess<strong>et</strong>, sed ipsum superioribusnon fuerit uec uUo uuquam consequenti tempore erit, essendiac non essendi i)otentiam infinito tempore habebit; ex eo enim,quod ortum hab<strong>et</strong>, inest ei potentia, quae ut omnino sit, causaest, ex eo vero, ({uod superioribus temporibus non fuit nee con-20 sequeutibus erit, inest ei potentia, quae, ut omnino non sit, causaest. id autem cum posuerimus, falsum erit, sed impossibile nequaquam,7it hoc iure ess<strong>et</strong> <strong>et</strong> non ess<strong>et</strong>, <strong>et</strong> reliqua, quae in aliis dispositionibusdicta sunt.Hoc autem ex ea positione omnino <strong>de</strong>ducitur, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> quod25 natura sua interire potest, consequentibus omnibus temporibussine interitu permanere posse, corruptio enim <strong>et</strong> mictatio, quaeest causa comiptionis eorum, qaibus inest, non erunt, si generahilenon generahitur. sed quod in fine eius sermonis addidit:uempe convenit igitur, ut non semper sit, <strong>et</strong> quod ab30 hoc sermone pen<strong>de</strong>t, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> siquiclem convenit, ut sit,i<strong>de</strong>m fere est^ quod antea praefatus fuit, dum inquit <strong>et</strong>iam,semper (enim) erit, cuius causam <strong>de</strong>in<strong>de</strong> assignavit, inquiens:siqui<strong>de</strong>m fieri potest, ut sit, fierique <strong>et</strong>iam potest, ut nonsit semper.35 I<strong>de</strong>m pra<strong>et</strong>erea hoc <strong>et</strong>iam modo doceri potest, nullum ingenituminvenitur, (juod vel casu vel fortuna innovarip OS sit. ea enim, quae casu vel fortuna eveniunt, raro fiunt <strong>et</strong> auntpm<strong>et</strong>er id, quod est semper aut plerumque; quod autem ingenitumest <strong>et</strong> immortale, aut semper est aut plerumque; semper, si ex12 sed scrips! : nunquam otnnes 29 convenit] p. 283 a 29 -/.al \):r\ <strong>de</strong>l dfpa elvat30 siqui<strong>de</strong>ni] ouvaxov ydp yeYOvevai 37 raro emendavi: plerumque codd.39 semper supplevi


praefati86 TllKMISTII I)H CAKLo A U' [Arist. p. •JSP.b-J-lL)]utraque extremitate I'nfinito tempore distrahatur, aiit i)lernmque, f. 23si ex altera dnavum extremitatum distrahatur, quemadmodum id,quod ortum hab<strong>et</strong>, oraui cousequeuti tempore, <strong>et</strong> id, (^uod interitumsentit, omui tempore ])ra<strong>et</strong>erito. cum autem generabile tale <strong>et</strong> cor-5 ru'ptihUe tale non aint easu vel fortuna^ perspicuum est, quod naturasunt, <strong>et</strong>enim omue, quod est, aut uatura est aut casu —ea enim, quae ex arte fiunt, extra haee sunt — res vero omnesuaturales proprias earum potentias custodiunt. si vero eas noncustodierint ac in alias disi)ositi()ues commeuriut, earum transitus10 vel casu erit — turn rerum naturalium <strong>et</strong> earum, quae casu velfortuna sunt, dispositio una atque ea<strong>de</strong>m ess<strong>et</strong> — eel earum transitusquoque secundum uaturam en't. itaque transitu servato siipsae mutabuntur, transitus quoque earum aut natura erit autcasu; quare conveuit, ut uaturales potentiae terminos liabeant.15 (juodsi terminos babueriut, <strong>et</strong> id, quod nunc ortum bab<strong>et</strong> aut interitumsentit, natura erit ante interitum. perspicuum est igitur,id, quod nunc evenit naturae ac bis duabus dispositionibus subiectaemateriae, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> generationi rerum earumque esfie, privationi(pie<strong>et</strong> noji esse, terviinum habere, ex quo amplius non mutatur.20 quare couvenit, ut gcnitum privatum non sit, quin possit commutari;interitus ergo ei quoque eveui<strong>et</strong>, tempore quo est. iti<strong>de</strong>mnon <strong>de</strong>prebendimus, quod interitum sentit semper, propriam eiusuaturam egredi <strong>et</strong> cum permanserit aliquando natura sua, perman<strong>et</strong>quoque ea dispositioue, iu qua est immortale, <strong>et</strong> cum naturam suam25 custodierit, eani potentiam quoque servabit, cuius causa transmutatur.quare conveuit, ut plures poteutias infinito tempore simulliabeat <strong>et</strong> cum statuerimus, ut buius potentiae actio permaueat,quod statuimus, falsum erit, quod fieri non potest <strong>et</strong> reliqua, qua<strong>et</strong>otiesIsumus. f- '^4'-30 Impossibile enijn est, ut dicatur genitum proprias potentias(exempli causa) custodire ac acternum incorruptibile permanere unacum ea potentia, quae iiuitationis causa sit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> mutationis inpra<strong>et</strong>erito. quare actionem potentiae, quae ei interitum adsciscat, cumstatuerimus, id nos statuisse cam iam pra<strong>et</strong>erisse atque tunc non fuisse.35 itaque ex hoc sermone omniuo elici non posse unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m5 lion Al: om. codd. 10 vel natura vel 1» Al 11 vel emendavi: atqite omnes13 mutabuntur] ita Al: codd. corrupti Ifi interiium'] fort, excidit aliquid 17 idquod <strong>et</strong> sqc|.] fort, emend. : has duas disposiliones, quae naturae <strong>et</strong> materiae subiectac accidunt,vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ijenn-ationem . . j^rzcationemque . . mutaniur 30— 35 locum obscurum Al sicvertlt: Etenim fieri nou potest, ut genitum . . custodiat ac una cum en potentia immortalequoque permaneat, quae ut omniuo mut<strong>et</strong>ur, causa est: ipsa enim mutata est, abiiique utillius potentiae actio, quae . . asciscit, si facile inveniri poterit, facile qui<strong>de</strong>m erit, quoniamiam abiit pra<strong>et</strong>eriitque, <strong>et</strong> tunc profecto non erit. 34 statuerimus . . statuisseemendavi: (cum) eius esse facile putemus, ita facile putare codd.


TIIKMISTII l)l< CAVAA) A 12 [Arist. p. 28;n' lo— 22] 87esse <strong>et</strong> non esse, iion euini est aliquis, qui hoc assever<strong>et</strong>. vis f. 24^euim, quae futura est, <strong>de</strong> eo, quod piaeseus est, non autem <strong>de</strong>pra<strong>et</strong>eiito dicitur. cum euim diceraus quidpiam habere potentiam,qua eras omnino non erit, absurda haec assertio ac disseutauea5 non erit; si vero dicamus habere potentiam, qua heri omnino nousit, hoc profecto ridiculosura ac dissentaueum existit. i<strong>de</strong>m pra<strong>et</strong>erea<strong>de</strong> eo, quod orig-inem hab<strong>et</strong>, sed interitum non sentit, intellegipotest, siqui<strong>de</strong>m cum occi<strong>de</strong>t, custodi<strong>et</strong> poteutiam, quae ei omninoesse adsciscit. si vero haec poteutia inerit ei, (piod iam pra<strong>et</strong>eriit,10 <strong>et</strong> quod iam pra<strong>et</strong>eriit, potentiam actionis non hab<strong>et</strong>, quae illi interitumomnino aft'erat, igitur eius poteutia erit secundum id, quodsuperioribus temporibus fuit ac id quod iam pra<strong>et</strong>eriit.Pra<strong>et</strong>erea post has geuerales novas <strong>et</strong>iam rationes adducit.natural iter <strong>et</strong>iam, inqutt, ai co7isi<strong>de</strong>remus, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> rationem15 partieularium eorumque^ quae sub seusum caduut, non inveniinus uUomodo fieri posse, ut ea, quae non generata sunt, intereant, <strong>et</strong> (piodinterire i)otest, ingeuitum sit. <strong>et</strong>euim ad sensum vi<strong>de</strong>mus ea omnia,quae originem habent, interitum sentire <strong>et</strong> e eotiverso. alterantiw«^^^em contrariis, w^ j9Mto val<strong>et</strong>udo morbo <strong>et</strong> qui<strong>et</strong>e motio, eorumque20 commutatio e coutrariis in contraria erit, <strong>et</strong> reliqua, quae in Libro<strong>de</strong> Ortu <strong>et</strong> <strong>In</strong>teritu dicta sunt, cuius sane ratio est, quoniam id,quod semper est quodque interitum non sentit, contrarium nonhab<strong>et</strong>. similiter <strong>et</strong>iam quod genitum est <strong>et</strong> semper existit <strong>et</strong> quodingenerabile est <strong>et</strong> corruptibile, quemadmodum dixerunt.25 FinisPrimi Libri <strong>de</strong> Caelo <strong>et</strong>Mundo.7 originem liabcl . . non sentit'] ila omoes testes; seel leg. vi<strong>de</strong>tur: non hab<strong>et</strong>, sed interitumsentit cf. p.283iil4: 18 ante alterantur aliquid excidisse vi<strong>de</strong>tur 23 <strong>et</strong>] vel omnestestes: locus ininime sanus. <strong>et</strong> quod corruptum: fort. leg. non uliter est ac id; Alexhib<strong>et</strong>: Ita quod genitum est, vel ut semper sit, <strong>et</strong> quod generalum non est, ut interire possit . .falsum existit procul dubio ex emendatione.


DE CAELO ET MUNDOLIBER SECUNDUSCUM THEM1ST11 PHILOSOPHI COMMENTARIOMOYSE A LATINO MEDICO HEBRAEO INTERPRETE.5 Quoniam autem in Octavo Physicorum Libro <strong>de</strong>claratum fuitratioui consonum esse, ut corpus, quod in circulum fertur, senipiternuminveniatur — <strong>et</strong>euini aequum est, ut motus ac motor sempiternussit, <strong>et</strong> hie motus ei tantum inesse potest, ([uod in orbemfertur — cumque in eo, ([ui proxime huuc pracedit, Libro dictum10 sit congruum esse, ut quintum corpus ingenitum immortalequeexistat. ac tan<strong>de</strong>m monstratum fuerit mundum ingenitum esse aeimmortalem, illuc modo regrediendum nobis erit, ut praefatae disputationisprincipia coJligamus ac ita ea rep<strong>et</strong>amus. Aristoteles<strong>In</strong>quit: (omne qui<strong>de</strong>m caelum) nee ortum esse nee interire15 posse, <strong>et</strong> reliqua — per baec autem nee i7iterire posse non solum absolutenon interire intellegit, sed neque habere potentiam, ut possitinterire — -sed unum esse atque a<strong>et</strong>ernum, omnis a<strong>et</strong>eruitatisp r i n c ip i u m e t s t a t u m n n h a b e u s— durationis nempe, non autemmagnitudinis; magnitudine enira finitum existit — habens autem <strong>et</strong>20 eontinens in se ij^so infinitum tempus cum ex iis, quae dictasunt, perspiei potest, tum ex sententia illorum, qui oppositumdixerunt. dixit habe?is autem <strong>et</strong> eontinens in se ipsoinfinitum tempus, quoniam duo diversa haec respiciunt; siqui<strong>de</strong>mdixit habens, quoniam cum universo tempore distrahitur, <strong>et</strong> conlbtinens in se ipso, <strong>et</strong>enim causa est, ut tempus proferatur, quandoqui<strong>de</strong>min eius circumvolutione tempus eonsistit. cuius Veritas cumex iis, quae a nobis diceuda sunt, tum ex sententia illorum, quialiter dicunt, intellegi potest.Etenim si eo modo, quern illi iuducunt, esse potest <strong>et</strong> eo <strong>et</strong>iam5 Octavo] cap. 9 18 statum'] lege Jinem 27 dicenda] exspectes dictaex sententia'} propvie: turn ex eo, quod iis maiorem vim attribuimus rjuain sententiis


unumquodqueTIIEMISTIl DE CAELO B 1 [Arisi. p. 283'Jol-284aU] 89niodo, quern nos dicimus, non est, air pei'simsum cuipiam sit id f. 24^'magis hoc, quam illo modo se habere, veruin si eo modo, queniilli iuducimt, esse nou potest, eo vero^ queiii nos dicimus, potest,hoc tam<strong>et</strong>si <strong>de</strong>monstratiouis vim non habeat,maguura tamen pondus5 hab<strong>et</strong> ad huius veritatem persua<strong>de</strong>ndam. (piodsi inter has duassententias medium non sit, sed geuitus aut ingenitus sit, quemadraodumnos dicimus; at genitus non est: omnino igitur ingenitussit, oport<strong>et</strong>. <strong>de</strong>inceps corum sententias, qui alitev dicunt, ponamus.Itaque praeclare uobiscum ag<strong>et</strong>ur, si hoc sibi quisque nostrum10 persua<strong>de</strong>at v<strong>et</strong>erum sapientium, maximeque Graecorum, <strong>de</strong> hoc verasesse sententias.hi enim supremum GOY\n\stamqua m di vinum animadvertentes,siqui<strong>de</strong>m convenit, ut divina in sublimioribus locis collocentur,caelum versus, dum <strong>de</strong>os praecabantur, manus extollebant. vi<strong>de</strong>turautem Aristoteles non huic, sed illorum sententiae adstipulari, (pii15 <strong>de</strong>um immortale animal esse pronuntiabant <strong>et</strong>, si animal est, sineduhio corpus motu praeditum, qui omnino cessare noti potest finemquenon hah<strong>et</strong>, sed c<strong>et</strong>erorum motuum ortuumque principium est, cumsempiternus <strong>de</strong>us sit omnium rerum causa, cum itaque id <strong>de</strong> eocorpore sentir<strong>et</strong>, quod in eirculum vertitur, in postulati modum in-20 quit: motus fiuem motus principium esse, quod a <strong>de</strong>c eraanat.illud namque finem c<strong>et</strong>erorum motuum, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> globosum corpus,appellabcmt, quia finis quoque ex qo finis dicitur, quod contin<strong>et</strong>. <strong>et</strong>circulatio ac corpus, quod in orbem fertur, perfectum existit— circulus enim incrementum non sascipit — <strong>et</strong> imperfectum25 motum eumque, qui finem hab<strong>et</strong>, contin<strong>et</strong>. <strong>et</strong>enim is motus,(pii recto ordine instituitur, finem hab<strong>et</strong>, haec autem uec principiumhab<strong>et</strong> uec fiuem, siqui<strong>de</strong>m puuctum, f. 25"^|quod in circulo <strong>de</strong>sigu<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> finis <strong>et</strong> principium existit.Caelum autem summumque locum (<strong>et</strong>c.). haec est una ratio30 <strong>de</strong> sphaerici corporis dispositione a v<strong>et</strong>eribus <strong>de</strong>sumpta. v<strong>et</strong>eresenim supremum locum, in quo est illud corpus, quod in eirculumtorqu<strong>et</strong>ur, diis qui<strong>de</strong>m attribuerunt.Quae vero nos <strong>de</strong> eo di


90 TlllvMISTIl UK CAKi-O i; 1 |.\iisl. |i. 284:' 15— 33]<strong>et</strong>iam in postulati modiini sum mum locum nomiuavit, siqui<strong>de</strong>m f. SS"-quod per summum iutellegimus, diversum ab eo est, ([iiod per toTTspt^ nominamus; to avo^ enim est a medio ad hmae orbem usque,TO TTspu autem dicitur a luuae orbe ad extimam supremae sphaerae5 superliciem usque.Aristoteles inquit: <strong>et</strong> quoniam caelum lab oris <strong>et</strong> <strong>de</strong>fatigationisexpers est. — per caelum autem hoc iu loco praestantiusintellegit propterea quod nd motua Qh\^ perp<strong>et</strong>uitateni, vim uonrcquirit, quae, ut hac motus specie omnino moveatm; cog at, cum10 ipsum [aptum] natum aliter ferri impediat proliibeatque;<strong>et</strong>enim ea omnia, quae hoc ordiue moventur, laborem <strong>de</strong>fatigatiouemqueparticipant, <strong>et</strong> quo motus eius pra<strong>et</strong>er naturamac naturalis constitutionis privatio permaueutior extiterit, eolaboris ac eius <strong>de</strong>fatigationis maior erit accessio.1 Neque vero hoc est secundumJahuhim anttquorum, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> po<strong>et</strong>arumquemadmodum inquit Homerus ac id genus alii po<strong>et</strong>arum nonnuUi,caelum {Atlante quodam) sustentarl ipsniiiqiie ad se tuenduin indiger<strong>et</strong>ali necessitate, vi<strong>de</strong>utur enim ii <strong>et</strong>iam, qui banc fabulam commentisunt, in ea<strong>de</strong>m esse sententia, qua posteriores nonnuUi physici, qui•20 cMstimavere corpora caelestia ease terrea <strong>et</strong> gracia, causamque aft'erreconati sunt, cur caelum ad infra non inclin<strong>et</strong> nee praecipit<strong>et</strong>ur;quorum nonnulli buius causam couversionem esse dixerunt, aliivero arbitrati sunt animam quandam caelum ferre ac susteutare;animam autem violenter ipsum tenere. <strong>et</strong>enim quamvis ab auima eius-25 modi corpus custodiri dicant, ab ea tamen cogi non affirmant, ut idnatura recipiat, quemadmodum animatis evenit.consentaneum igiturnon est affirmare, ut vi quadam animata perp<strong>et</strong>uo in proprio locopermaneat nee quod })ropter couversionem eius sustiueatur i)robibeaturque,ne ad iufera praecipit<strong>et</strong>ur. <strong>et</strong>enim neque divinum corpus,30 ne(iue <strong>et</strong>iam anima (ut convenit) poterit semper moveri. fierienim non potest, ut eius vita molestiae expers sit, cumcorpus moveat, quod alio niodo suapte natura feratur,continenterque moveat, sed si7ie vacatione, ab omni <strong>et</strong>iamqui<strong>et</strong>is voluptate libera extitiss<strong>et</strong>, — coluptas enimcorpoream35 requiem sequitur — sine <strong>de</strong>fatigatio7ie otioque. atque ita animaecontinger<strong>et</strong>, ut <strong>de</strong>teriorem quam mortalium auimae sortita conditiouemess<strong>et</strong>; iis namque somni tempore requies quaedam omnino1 in postulati modurii Al: fort, per abusionem (ut supra) suimnum locum'] p. 284'ill;6 verba <strong>et</strong> quoniam caelum falso addita esse pat<strong>et</strong> 7.8 per— intellegit] fort, emend.:scilic<strong>et</strong> caelum <strong>et</strong> locus, qui sursum est . . 24 animala— tenere] anima namque salvum <strong>et</strong>incolume perman<strong>et</strong> Al 28.29 suslineatur— praecipit<strong>et</strong>ur] ita Al: permanenter inclin<strong>et</strong>urcodd. 30 jiro ut convenit conicio contra naturam 34 voluptate pro £[i.cppovo; (284a32)35 sine <strong>et</strong> sq.] fort, propter <strong>de</strong>/atigationem pigritiemque


est,TUKMISTU DK CAKLO B 1.2 [.Viist. p. JSlaS^ -b28] 01couceditiir, haec autem, quoniam semper movotur, ea <strong>et</strong>iam requie f. 'ifjress<strong>et</strong> orbata ac otiosara vitam ager<strong>et</strong>, si (quemadmodimi dicimt)semper moveutur ex eo, quod in coutinua celeritate sit ob eiusvitam, quae ia eo appar<strong>et</strong>. nonne vi<strong>de</strong>s luinc sermonera, similem ei,5 quern vel alias uominatus po<strong>et</strong>a <strong>de</strong> Ixioue protulif? qui qui<strong>de</strong>oianimautium more trochum movere arbitrautur, <strong>et</strong> nunquam ab eoabsolvi datum est.Aristoteles inqwit: quodsi corpus, quod in orbem mov<strong>et</strong>ur,eo modo, qui expositus est,esse potest, uempe quin-10 tum esse naturaque hoc motu cieri nee non secundum dispositionemminime commutari, a<strong>et</strong>eruum quoque esse perspicuum nobiseva<strong>de</strong>t. pra<strong>et</strong>ereaque nostra seuteutia, quae <strong>de</strong> <strong>de</strong>o est, congruaerit; ea vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>, quam communi consensu affirmare poterimus.communem autem consensum vaticinationevi appellat; caticinatio15 enim vera est, lic<strong>et</strong> sine <strong>de</strong>moustratione sit, ita <strong>et</strong>iam communesconsensus.Quoniam autem nouuulli sunt, qui <strong>caelo</strong> <strong>de</strong>xtram <strong>et</strong>laevam partem esse dicunt, utrum haheat <strong>de</strong>a;tmm <strong>et</strong> laemmeo modo, ut illi tradunt, an aliter, vi<strong>de</strong>ndum est, quemad-20 modum paulo iuferius dic<strong>et</strong>ur, si modo omnino conveuiat, uthaec principia muudi corpori adaptanda sint. principianominat partes loco differentes; principium enim harum partiumpositus <strong>de</strong>xtra <strong>et</strong> laeva pars|quemadmodum illarum positus f. 25vprincipium supra <strong>et</strong> infra, quae Q\v\^mo([\scctae homines habeut. atque25 in universum istaec principia in communibus ac perfectis corporibustantwu inveniuntur; perfecta vero corpora ea sunt, quae animatadicuntur. tria autem voco, superiorem, anteriorem <strong>et</strong> <strong>de</strong>xtrampartem, quaruni unicuique altera opposita adiungitur, nempe inferior,posterior <strong>et</strong> laeva pars; hae namque secundum tres corporis30 dimensioues perficiuntur. eiusmodi vero dispositiones comparationead motum contemplabimur, ut singulae earum dinoscantur, cuiusnammotus principium existant. est enim superior pars 7nottislongitudinis principium sursum versus, ariterior profunditatisanterius oersus, <strong>de</strong>xtra latitudinis <strong>de</strong>xtram versus, ut motus sint35 ex inferiore in superiorem, ex posteriore in anteriorem atque exlaeva in <strong>de</strong>xtram partem; <strong>et</strong> haec sunt principia cuiuscunque motus,iuxta tres dimensioues, cum autem hi motus tres sint, primusqui<strong>de</strong>m, piita a superiore parte, accr<strong>et</strong>ionis causa est, sic ut eius, quod1.2 moventur, essent, agerent codd. Al 2 otiosam'] ita Al codd.: lege sine otio2 — 7 si— datum est] Aktini interpr<strong>et</strong>ationem lic<strong>et</strong> omuino commenticiam r<strong>et</strong>inui, cum/locum vitiis scatentem emeudare conatus non sim: conicio c«w semper moveattir, quemadmodumpoelue dicunt <strong>de</strong> eo, qui in vontinuu celeritate sit oh eius ritam — quam sententiamaut po<strong>et</strong>a quibusdam locis memorasse vi<strong>de</strong>tur aut aliquis eorum, qui caelum ab anima ammaliummoveri existimahant . . .


92 THEM[STI1 DE OAELo B 2 [Arist. p. 284b 28]n sensu manat, a prion'hus mofus atqiie loci mntntionis a dcxtris f. 25^tnohis causa est. atqui motiis is, qui accr<strong>et</strong>io dicitur, eum, quimanat a sensu quique loci mutatio dicitur, praecedit. siqui<strong>de</strong>m,si cuipiam Jd duo motus msunt, utique <strong>et</strong> ipse accr<strong>et</strong>iouis raotus iu5 eo inveniri <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, non autem e coutra, ut, si accr<strong>et</strong>iouis motus inaliquo iuveniatur, iu eo<strong>de</strong>m motus, qui mauat a sensu quique locimutatio est, omnino inveniri <strong>de</strong>beant, quemadraodura iu i)lautis.sique convenit uuiverso, ut principium ei adliibeamus, utprincipium 7iempe mo'tus, qui <strong>de</strong>xtram versus iu latitudiuem tit, con-10 veni<strong>et</strong> utique, ut <strong>et</strong>iam principia aliorum motuum ei adhibeamus,quae eo priora sunt, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> motus, qui iu superiorem quique iuanteriorem partem lit. <strong>de</strong> his autem in Libro <strong>de</strong> Animalibusscripsi, ibi namque est buius disputationis proprius locus, boeautem in loco <strong>de</strong> eo priucipio nunc disserimus, quod in eis<strong>de</strong>m15 partibus ipsum praecedit, quemadmodum <strong>de</strong>xtrum sinistrum, suprainfra,ante pone.Principia autem haec dico, im<strong>de</strong> primum motus eorum,quae moventur, proficiscuntur.Per principia autem hoc in loco, un<strong>de</strong> motus pvojiciscuntur,20 motricem potentiara intellegit. ob id tamen non concedimus, uthaec cuiuscunque corporis principia sint; lic<strong>et</strong> cnim omne corpus secundumomnes has tres dimensiones moveatur, hoc natura suanon hab<strong>et</strong>, sed rebus tantum animatis insunt. <strong>et</strong>enira liis hi motusuaturales sunt, sed partim eos simul habent, partim vero eum25 tantum sortiuntur, qui in sublime instituitur, sicuti accr<strong>et</strong>iouismotum in plantis cernimus. ipse autem ex unaquaque combinationeunum assumpsit, quod nobilius est, alterumque reliquit, siqui<strong>de</strong>mab eo contin<strong>et</strong>ur. ipse namque (exempli gratia) ex horum motuumcombinatione, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> motus, qui in sublime quique <strong>de</strong>orsum30 fertur (qui quantitatis motus est), motum, qui sursum fertur, accepit;hie enim alterum contin<strong>et</strong>, qui <strong>de</strong>orsum instituitur, siqui<strong>de</strong>m fierinon potest, ut motus, qui ad supera fertur, sit, nisi alter motus iuveniatur,qui ad infera proficiscitur, atque eo<strong>de</strong>m iure c<strong>et</strong>erae<strong>et</strong>iam motiones se habent. quare cum dicimus principium motus35 accr<strong>et</strong>iouis esse motum, qui ad supera fertur, per motum,qui ad supera fertur, ambos motus simul combinatos intellegioport<strong>et</strong>, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> motum, qui iu superiorem quique iu iuferioremlocum instituitur, ac in c<strong>et</strong>eris motionibus eo<strong>de</strong>m modo. alioquiu,si continger<strong>et</strong>, ut id hac ratione minime intelleger<strong>et</strong>ur, convenir<strong>et</strong>40 utique, ut per motum iu superiorem partem, eum motum intelle-14. 15 <strong>de</strong> eo praecedit] fort. vert, eiuendatis emendaud.: <strong>de</strong> principiis moluum supramemoratis, t/uae in eis<strong>de</strong>m partibus sunt. 23 his uddidi 34 principiuni]284b 27


partimTHEMISTII DE OAELO V, -2 [Arist: p. 284 1> 30-285 "5] 93geremus, qui sii])ra versus fit, ac ita <strong>et</strong>iam in c<strong>et</strong>eris motionibus. f. 25^atque in uuiversum, ea qui<strong>de</strong>m pars supra appellatur, tm<strong>de</strong> veremotus inunovatur, quam ([uiclem ob causam <strong>et</strong> finis quoque parssuperior appellatur, <strong>et</strong> in plautis radices, per <strong>de</strong>xtrum vero earn5 partem iutellego, a qua vere motus proficiscitur; principium enimloci mutatiouis in auimalibus pars <strong>de</strong>xtra existit, quemadmodum inLibris <strong>de</strong> Auimalibus explicatum fuit animal a <strong>de</strong>xtro pe<strong>de</strong> moturaexordiri, <strong>de</strong>inceps sinistro pe<strong>de</strong> moveri;<strong>et</strong>enim sinistro pedi innititur,<strong>de</strong>xtro autem motum incipit. ea vero pars^ quae supra versus10 existit, un<strong>de</strong> motus proficiscitur, appellatur; <strong>et</strong>enim augmenti accr<strong>et</strong>ionisquecausa est eorumque naturalis motus, un<strong>de</strong> motus proficiscitur,appellatur. loci autem mutatio, a quo dicitur; hac enimtautum invenitur egredi aliciuid locum, in (^uo erat, ac alio proficisci.a prioribus autem motus, qui manat a sensu, quo dicitur,15 quando([ui<strong>de</strong>m loco quodam perficitur, in (pio sensus insunt; sensusenim sensile attingit <strong>et</strong> quasi ad illud mov<strong>et</strong>ur. haec autem iniis, quae anima praedita sunt, in nullo enim inanimatorum,un<strong>de</strong> initium motus proficiscitur, invenitur, quia natura eorumpropria tales motus non moventur. quandoqui<strong>de</strong>m partim non mo-•20 ventur omnino, moventur, sed non aeque singulos t 2%'^|praedictos (inotus); quasi dicas partim prorsus non moventur, quemadmodumea, quae in propriis eorum locis consistunt, partim {moventurqui<strong>de</strong>m^ sed) non aeque ah omni parte; non enim iis motibusmoventur, qui a <strong>de</strong>xtris ac a sinistris <strong>et</strong> a prioribus vel a poste-25 rioribus partibus iustituuntur, sed vel in sublime, vel <strong>de</strong>orsumtantura feruntur. nos autem quamvis ea dicamus a <strong>de</strong>xtris <strong>et</strong> sinistrispartibus moveri, hoc tamen <strong>de</strong> illis non affirmamus, ex eo,quod propria eorum natura id habeant, sed ex eo, quod ad nosrefertur, hoc profecto <strong>de</strong> illis pronuntiamus. persaepe enim accidit,30 ut divinatores eam stellam, quae ad <strong>de</strong>xtram occidit(?), <strong>de</strong>xtram,<strong>et</strong> quae ad sinistram, sinistram stellam appellant, quamvis naturasua neque ad <strong>de</strong>xtram, neque ad sinistram occidat (?), ea<strong>de</strong>mquec<strong>et</strong>erarum divinationum ratio erit. nos enim imaginabiraur in eo,quod iuanimum est, si ad nos referatur, <strong>de</strong>xtrum esse aut sinistrum.35 ac <strong>de</strong> statua quoque dicemus, ex nostrarum partium similitudine,<strong>de</strong>xtram ac sinistram partem habere, i<strong>de</strong>m quoque <strong>de</strong> eodicemus, quod cum nostris partibus <strong>de</strong>xtris vel sinistris similitudinemnon hab<strong>et</strong>, sed contrario modo sitas partes hab<strong>et</strong>5 a qua] un<strong>de</strong> omnes, sed cf. 285a24; fort, linea excidit, in qua anterior pars tractatur.7 <strong>de</strong> Animalibus] cf. <strong>de</strong> anim. incessu cap. 4 9 ea <strong>et</strong> sq.] locus non integer15 pro in quo sensus insunt fort, vertendum {loco quodam) sensuum 20 moventur— praedictos (21) scripsi, cum leni mutatione: mov. ilia qui<strong>de</strong>m, sed non quae aequeuno modo se habent Al.


94 THEMISTII DE CAELO B 2 [Arisf. p. 285aG— 22]iis, quae <strong>de</strong>xtrae vel siuistrae suut; quemadmodum si a posteriori f. 'JO'-muvi fiuiusdam parte coUocati essemus ac tanquum sinistram eiuspartem earn ro?ist/tucunus, quae <strong>de</strong>xtrae uostrae respon<strong>de</strong>at, tanquavt<strong>de</strong>xtram autem, quae siuistrae. <strong>et</strong> quamvis partes liuius rationis5 natura sua non habeant, hoe tameu modo eas nomiuamus comparatiouead nos liabita; ita <strong>et</strong>iam, si volvamur, hoc ordine ms nominabiinus.cum autem iu iis, quae anima praedita suut, eiusmodisex principia iuveuiautur, mirari itaque lic<strong>et</strong> Pythagoreos,cur duo tan turn eorum meminerint inter ea, quae <strong>de</strong> partium10 muudi principiis r<strong>et</strong>ulerunt quaeque iuxta eorum seutentiam suutveluti unum <strong>et</strong> multa, mas <strong>et</strong> foemiua, lumen <strong>et</strong> teuebrae, <strong>de</strong>xtrum<strong>et</strong> sinistrum, <strong>et</strong> reliqua, quae eius<strong>de</strong>m rationis sunt, quatuorautem reliqua pra<strong>et</strong>ermiserint, lic<strong>et</strong> non minus propria ac vereprincipia existant? non euim affirmare possuut principia ab eis15 commemorata esse veriora maioremque inter sese habere differentiamquam supra <strong>et</strong> infra, <strong>et</strong> ante <strong>et</strong> pone; haec enim figura eorum uoudifit'eruut, siqui<strong>de</strong>m <strong>de</strong>xtra manus figura a sinistra non dift'ert; <strong>et</strong>euimviribus tantum differunt, siqui<strong>de</strong>m partes <strong>de</strong>xtrae validiores siuistrisexistunt; eorum vero quae supra <strong>et</strong> infra, ante <strong>et</strong> pone sunt, pone qui<strong>de</strong>m^20 non viribus sed figuris differt, aique pes <strong>et</strong> caput (exempli gratia)fine, figura, ac viribus difieruut, ut hoc nomine posterior thoracispars ab auteriori atque a scapulis, veuis ac uervis differat. atqui<strong>de</strong>xtrum <strong>et</strong> sinistrum in animantibus tantum cousistunt, supraautem iufraque in plantis quoque inveniuntur; quare iis <strong>et</strong>iam supra25 <strong>et</strong> infra conveniunt. pra<strong>et</strong>erea cum longitu<strong>de</strong> latitudiueprior sit (convenit namque ut primo aliquid crescat, ac <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> inlatitudinem extendatur), prioris autem prius est priucipium,lougitudinis autem priucipium sit pars superior, <strong>et</strong> <strong>de</strong>xtralatitudinis, igitur superior pars <strong>de</strong>xtra prior erit. nee30 quaevis pars tempore alia prior existit. dicitur euim multis modisprius alterum altero, ut quod aufert qui<strong>de</strong>m, minime vero aiifertm\nee non <strong>et</strong>iam id, quod ordine quodam antevertit, quodque <strong>de</strong>in<strong>de</strong>potentia diguitateque prius est ut rex, ac <strong>de</strong>mum quod generatione,tempore vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>, alterum praecedit, prius esse dicitur. atqui longi-35 tudo latitudiue natura prior est, siqui<strong>de</strong>m ad eius ablationemaufertur <strong>et</strong> ipsa; <strong>et</strong>enim si linea non est, planum non erit, hocautem non existente, lineam esse nihil prohib<strong>et</strong>. verum Aristotelesnon ait longitudinem latitudiue generatione ac tempore simul6 volvamur\ fort, convertamus 19. 20 eorum vero quae, sunt, pone quklem om. Al21 ut— differat (22)] ita Al, dubio procul ex einendatione: ijuapropter invenitur pone(tergum) inter anteriorcm thoracis partem, ct scapulas interque venas el nervos codd. pror.suscorrupti 29 fort, emeudandum: nee quavis ratione prior existit, sed tempore.31 cf. Simpl. 385, 9 Tj tq cfjOit to; to cjvatpo'jv ijiv [j.r| a'jvGcvcdjj&'jasvov 0£


adTHEMISTII DE CAELO [5 2 [Arist. p. 28r)a22-b 10] 95priovem esse. cJcindc inqnit: pra<strong>et</strong>erea, si superior pars est,t2iiriin<strong>de</strong> motus profieiscitur, <strong>de</strong>xtra vero id, a quo, prior id,(juo, <strong>et</strong> un<strong>de</strong> motus profieiscitur, naturalis motus est, quo autemmotus est, qui mauat a seusu, a quo vero loci mutatio existit, naturalequeseusu prius est nee non sensus ac sensiles motus locimutatioue priores sunt, lic<strong>et</strong> non omne sensile locum mut<strong>et</strong>: convenitigitur, ut superior pars <strong>de</strong>xtra prior sit. itaque duplici nominePytliagorei reprehen<strong>de</strong>ndi sunt, quod principia ea, quae principatumpotius tenent, pra<strong>et</strong>ermiserint, <strong>et</strong> haec ipsa, quaecun([uesint, in omnibus inauimis aeque ac auimatis inesse putaverint.verumtamen, quamvis cognitum sib/ habucrit id eos efl'ecisse, uhiillud r<strong>et</strong>uleriut, reperiri non potest, siqui<strong>de</strong>m omnino qui<strong>de</strong>m iisea attrib lierunt, (juae iuauima sunt, qui igitur fieri i)otuit, ut (juod})rincipalius est, pra<strong>et</strong>ermiserint?Quoniam auteni nos ante explicavimus liaec principiaiis inesse, (piae auima praedita sunt, iuanimis vero baec tribuicomparatione|nos tantum <strong>et</strong> caelum quoque animatum essef. 26^diximus: quod cum ita sit, conveuit profecto, ut baec omnia principia<strong>caelo</strong> attribuamus; non enim consentaneum est, ut, quia globosumexistit ac eius partes similes sunt semperque moventur, hisprincipiis privatum sit. Aristoteles autem per hunc sermonemPlatouem insinuavit; is enim supra infraque natura in <strong>caelo</strong> inessenegabat, cum globosum existat. quare, cum baec principia posuerimus,conveuit ergo, ut distiuguamus ac terminemus. liae differentiaenon solum poteutia in illo inesse apparent, sed <strong>et</strong>iam specie <strong>et</strong>tam<strong>et</strong>si secundum formam commutari non possit, tamen globumimagiuari poterimus, cuius omnes partes similes sint ac poteutiatantum distiuguantur inter se, quarum <strong>de</strong>xtrae c<strong>et</strong>eris validioressint, <strong>et</strong>si propter figurae similitudinem minime appareant. conveuitigitur, ut <strong>de</strong> boc universo dicatur inter principia motimin eius,quod validius est, 'principiitm a <strong>de</strong>xtra esse, quod ab orientali partejjro/iciscitur, sique <strong>de</strong>xtra ac sinistra pars in eo inveniatur, omnino<strong>et</strong>iam superior <strong>et</strong> inferior in eo poterunt inveniri. <strong>de</strong>xtrumautem sinistrumque duo latera dicuntur, <strong>et</strong> duo latera suntsupra <strong>et</strong> infra; longitudinem autem eius voco axem eius,cuius duae extremitates duo vertices sunt, ac supra infraque duosvertices iutellego, quorum unum superiorem, alterum vero inferioremesse dicimus. <strong>et</strong>enim supra <strong>et</strong> infra aliis <strong>et</strong>iam <strong>de</strong> causis distinguunturinter se; atqui secundum globum qui<strong>de</strong>m, in perfect! globiactione, ex bis duobus verticibus terminus innovatur. in aliis enimhemispkaeriis pra<strong>et</strong>er baec duo diversae figurae temporibus diversissi— est <strong>et</strong>oendavi: si locus est sup. pars codcl.: tam<strong>et</strong>si (pro pra<strong>et</strong>erea) locus sit sup.rs Al male 6 lic<strong>et</strong> emendavi: <strong>et</strong> elicit codd.: cum autem sens, omne locum nonl<strong>et</strong> Al 27 cuius— sin/] ita Al : undigue aecjualem codd.; excidit aliquid.


I96 THEMISTII DE CAELO B 2. 3 [y\ris1. p. 285b 10-280 a9]nobis innovantur, liaec autem duo hemisphaeria unam atqiie eaii<strong>de</strong>m f. 2Gvfiguvam semper habent <strong>et</strong> r»on coramutantur; vertices euiiii iiuuquammoventur ac eo<strong>de</strong>m modo semper maueut. <strong>et</strong>euim <strong>et</strong>silatera, hoc est pars superior <strong>et</strong> inferior, distiuguautur, vertices5 tamen latera dicere non solemus. lougitudo enim huius totiusest inter hos duos vertices, duo autem vertices sunt, superior<strong>et</strong> inferior pars; atque mendionalis eorum supra est, infra veroseptentrionalis. <strong>et</strong>enim caeli <strong>de</strong>xtra orientalis pars est, un<strong>de</strong> principiumducit motus, neque caeli conversio alia ratioue naturalis erit,10 nisi meridionalis vertex superior invenir<strong>et</strong>ur. <strong>et</strong>enim si aeptentrionalisvertex superior ess<strong>et</strong> ac eius motus a sinistro latere initiumducer<strong>et</strong>, omniuo sequer<strong>et</strong>ur, nt ii, qui versus septentrionalem verticemmorautur, in superiore hemis])haerio in <strong>de</strong>xtroque latere consisterent,ac ii, qui in altero bemisphaerio habitant, contrario modo15 se haberent iique superiorem partem <strong>de</strong>xtram, inferiorem vero sinistramvocarent, atque <strong>de</strong> iis nominibus id efficer<strong>et</strong>ur, quod <strong>de</strong>illis Pythagorei facere cousueverunt, siqui<strong>de</strong>m Pythagorei dicunt superiorempartem eam esse, quae <strong>de</strong>xtrae e regione existit, quemadmoduminvenimus Aristotelem lioc confirmare in eommcntariis20 (uTTojavv^uaci), quos adversus P3 thagoreorum sententias conscripsit,ubi contra eos disputat, qui superiorem partem <strong>de</strong>xtram (?) esseconten<strong>de</strong>bant.si hie quoque actio quaedam est. universum enim alicuius actionisgratia perfectum existit <strong>et</strong> unumquodque eorum, quorum opus est,25 operis est gratia, causa enim quamobrem oculi sint [fabrefacti,]est, ut illis vi<strong>de</strong>atur; iti<strong>de</strong>m hominis constitutionis causa est, utspecul<strong>et</strong>ur oper<strong>et</strong>urque, navis autem, ut proficiscatur, atque liorumcausa hae res inveniuntur; quod autem non per se opus aliquodraolitur, neque <strong>et</strong>iam operis gratia esse dicitur, quemadmodum.•;o oculus ut specul<strong>et</strong>ur. ea autem, in quibus non iudicatur esse 9pus,sed si erit, <strong>de</strong> numero simplicium ut punctum (?) extiterit, ac innatura rerum inveniautur, in iis eorum opus essentiaque in unumcoeunt. cum autem unumquodque, quod operis gratia est^ profectopropriae quiditatis ac formae gratia sit: <strong>de</strong>us igitur, cum simplex12 septentrionalem'] meridionalem codd. 17 cf. Aver. p. 105 E 22 conten<strong>de</strong>bant']hie (Ar, p. 285^27) antiquitus schedu una vel duae perierunt 23 si] Ar. p. 28Ga831 ac] fort, vertendum cum <strong>et</strong> in iis <strong>de</strong>l.


TirE:\nSTII DE CAELO P, 3 [Arist. p. 28Ga9— 21] 97sit, substantia qui<strong>de</strong>m eius <strong>et</strong> opus iu uuum coeuut; 7ieque ipse al- f. 2(ivtevius gratia est, sed propriae quidditatis causa, (piae est eius actio saneiii<strong>de</strong>fiuita (?): igitur ipse quocpie eius gratia est, quod iu<strong>de</strong>fiiiituni (?)existit, hoc est vitae ipsius sempiteruae gratia, (^uare si vitae5 sempiteruae gratia est, a<strong>et</strong>erno igitur viveus est, quemadmodum eicouvenit vita, verum si sempiterua vita invenitur, ali(iuod <strong>et</strong>iama<strong>et</strong>eruo ordiue animatum erit, quod, nou aliter ac si viver<strong>et</strong>, hocest vitam haber<strong>et</strong>, autequam vivat, existit, quemadnaodum cumprimum lumen invenitur, luminosum est, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> id, quod lumen10 recipit.Quoniam autem supremura tantum caelum tale est,corpus enim [quoddam] divinum est, quod in orbem mov<strong>et</strong>ur,atque eiusmodi couversio veluti eius vita est, ob earn causam interc<strong>et</strong>era haec ipsum tantum|est, quoniam motus veluti vita quae- f. 27i15 dam existit, tantumque conversio sempiternus motus est, <strong>et</strong>enimcontinua est, haec autem ei tantum accommodatur. cum itaquecaelum dumtaxat hoc iure se habeat, quemadmodum praefati sumus,necesse est ei tautum sempiternam vitam conversionemque convenire.sed conversio, hnmo omnis motus, super manente ac quiescente20 aliquo omuino celebratur. in lis autem^ quae <strong>de</strong> Animalium motua nobis dicta sunt, moustratum est id, quod man<strong>et</strong> ac quiescit,illius partem esse uon posse, quod super ipso mov<strong>et</strong>ur. <strong>et</strong>enim sieius pars aliqua quiescer<strong>et</strong>, naturalis eius motus versus earn instituer<strong>et</strong>ur;hac autem ratione motus eius versus eam partem rectus25 qui<strong>de</strong>m, non autem circularis for<strong>et</strong>. ac pra<strong>et</strong>erea fieri non poss<strong>et</strong>,ut a<strong>et</strong>erno ordiue converter<strong>et</strong>ur,siqui<strong>de</strong>m conversio pra<strong>et</strong>er naturamei conveuir<strong>et</strong>. nihil enim, a<strong>et</strong>eruo prius est; atqui motum pra<strong>et</strong>ernaturam is motus praecessit, qui secundum naturam existit: cousonumigitur est, ut sempiternus motus pra<strong>et</strong>er naturam uon sit.30 num autem naturalis motus eo motu prior sit, qui pra<strong>et</strong>er naturamexistit, perspicuum ac manifestum est. <strong>et</strong>enim in lis, quae ortuminteritumque admittunt, a naturali constitutione disce<strong>de</strong>re est disce<strong>de</strong>reab i})sa uatura. <strong>et</strong> quoniam rationi consonum erit, ut aliquidmaneat, super quo sempiternus motus institu<strong>et</strong>ur, fierique non35 potest, ut id eius corporis pars sit, quod sempiterna conversiouemov<strong>et</strong>ur, nee non ex terrae dispositione manifeste appar<strong>et</strong> ipsamquiescere ad eamque pon<strong>de</strong>rosa omnia inclinationem habere,quandoqui<strong>de</strong>m in medio consistit, id vero, ad quod pon<strong>de</strong>rosa inclinant,medium est, (hoc enim alias a nobis <strong>de</strong>monstratum fuit):40 quare convenit, ut terra ipsa quoque medium sit, circa quod conversio<strong>de</strong>fertur. at terrae ignis contrarius est; contrariorum autem,4 si— vivens est (p) Al: vitae sempiteruae gratia est codd. 20 <strong>de</strong> Animalium iiiotii]cap. 2 25 non addidi coll. p. 286a 17 ou ydp av -^v di'oto; rj xivr]at?. 34 non addidiComment. Arist. V 4. Them, <strong>de</strong> C.aelo hebr. p. II. i


98 TIIKMISTll ])K CAKI.o 11 ." [Aiist. p. 28G"23— ?>')]si imum existit^ alteram <strong>et</strong>iam cxi&lere neeesse est: quamobrem f. 27«"omuiuo couvenit, ut ignis existat. terrae autem coutraiius cat, nonsecundum primas qualitates, quae formds constituunt, sicjui<strong>de</strong>m ignis,cum ealida siceaque uatuva pracditus sit, siccitate cum terra cou-5 sortium hab<strong>et</strong>, sed propriorum motuum principiis ei coutrariatur;naturalis euim motionis principium ignis qui<strong>de</strong>m supra, terrae veroinfra existit. convenit ergo, cum uuum eorum sit, ut reliquum<strong>et</strong>iam omuino esse <strong>de</strong>beat; ea<strong>de</strong>m euim omnibus subiecta materiaest ea<strong>de</strong>mque ratione siraul in illis cousistit, nee mutatur10 causa, quae operatur, sed vel ilia, quia sunt, vel haec, quia non sunt,atqui si terra est, uou modo couvenit, ut ignis necessario sit, sedomuino convenit ignem terra priorem esse, habitus enim, (\\x\ contingithuic, necessario privatione prior est. cum autem habitus iniis, quae natura contraria sunt, privatione nobilior sit, privatio vero15 ignobilior, iguique caliditas, quae i)raestautior est (calido nanKpievivimus), maior insit, terrae vero frigiditas, ac ignis quoque levitatemhabeat in superioremque locum ascensum, terra vero gravitatem<strong>et</strong> in inferiorem locum <strong>de</strong>sceusum, pra<strong>et</strong>ereaque ignis motum,terra vero qui<strong>et</strong>em habeat, ac ilia habitus sint, haec vero pri-20 vationes existant (in Physicis enim explicatuin fuit qui<strong>et</strong>em motusprivationem esse): ignis igitur terra prior est. quare convenit, utterra <strong>et</strong> ignis simul sint. quibus existentibus, ea <strong>et</strong>iam sint neeesseest, quae medium eorum locum tenent; qualitate enim contrari<strong>et</strong>atemunumquodque elementorum ad unumquodque hah<strong>et</strong>. <strong>et</strong>25 quoniam calidum siccumque invenitur, omnino <strong>et</strong>iam frigidum humidumque,aqua nempe, inveniatur oport<strong>et</strong>. insuper cum sit ali(iuidfrigidum siccumque, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> terra, ut ali(iuid calidum <strong>et</strong> humidumsit, aer nempe, necessario <strong>et</strong>iam oport<strong>et</strong>. dixit [hoc <strong>et</strong>iam positumsit] nunc; [postea autem id docere couabi mur], quando-30 qui<strong>de</strong>m cum in his libris turn <strong>et</strong>iam in iis, (piae <strong>de</strong> Ortu <strong>et</strong> <strong>In</strong>teritudicta sunt, id profecto explicabitur.His ita positis, omnino qui<strong>de</strong>m ortum interitumqueesse oportere perspicuum est. q^iod enim contrarium hah<strong>et</strong>^sempiternum unquam esse non potest; a<strong>et</strong>ernitas enim affici non35 potest, contraria autem suapte natura omnino ([ui<strong>de</strong>m patiuntur aliaex aliis. lyra<strong>et</strong>erea cum haec quoque mobilia sint eorumque naturalismotus is sit, qui recto ordine procedit, nee non rectus motus(ut Octavo Physicorum Libro <strong>de</strong>claratum fuit) a<strong>et</strong>ernus esse nonpossit, convenit iis, ut a<strong>et</strong>erna <strong>et</strong>iam non sint; <strong>et</strong>enim cousentaneum40 est, ut ea ipsa ea<strong>de</strong>m ratione se habeant, quemadmodum motuseorum principium sehab<strong>et</strong>.15 calido— maior (16)] magis namque viialis est codd. 20 in P/ii/s.] 2261^ 15 25 fort,post invenitur siipplendum: vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ignis 30 dc Or/ii^ TI 1 sq. 38 Octavo'] cap. 7


numerof.TriK.MlSTll DE CAELO B 3. 4 [Arist. p. ^SfiM-HO] 99Omuino itaque convenit, ut ortus, interitus eorumque iniio- f. 27rvatio sit, proiit ab aliis <strong>et</strong> aliis causis coiitiugit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> divinorimicorporum causis. omnino siqui<strong>de</strong>m uecesse est, ut iuxta diversitatem,quae in spliaeris <strong>et</strong> elemeutis consistit, divina corpora i)lura5 siut eorumque conversiones plures quoque existant nee non diversaratio sit, qua res specie sunt a<strong>et</strong>ernae, ab m, qua illae|a<strong>et</strong>ernaenianeut.Dein<strong>de</strong> inverso ordine solutionem faciemus,27^omnino consentaneumest, ut divina corpora ])lura eorumque conversiones plures sint,10 nempe quod ortus esse <strong>de</strong>beat; ortus autem tantunt estnecessarius, si [<strong>et</strong>iam] ignis est, ignis autera <strong>et</strong> c<strong>et</strong>era elementa,si [<strong>et</strong>] terra, terra porro ob eam causara uecessaria est,quod aliquid ea<strong>de</strong>m dispositione semper manere oport<strong>et</strong>,si modo aliquid necesse sit perp<strong>et</strong>uo motu circum illud cieri. idque15 <strong>et</strong>iam omnino esse <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, quaudoqui<strong>de</strong>m vita a<strong>et</strong>erna aniraatumquea<strong>et</strong>ernum in eo <strong>de</strong>prelienduntur, quod aptum est ea recipere.hoc <strong>de</strong>mum necessarium est, siqui<strong>de</strong>m quod animato animam acvitam praeb<strong>et</strong>, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> immortalis <strong>de</strong>us, semper existit.Post baec <strong>de</strong> caeli ligura disserit, quam prima animi apprebeu-20 sione rotundam esse iudicavit. baec enim figurarum omnium caeliessentiae accommodatissima est <strong>et</strong> prior uatura; caelestisquecorporis substantiae propria est, quoniam fignrarum omnium,quae terminum habent (ut inquit Plato), capacissima est.Aristotelesvero infra natura priorem esse tunc profecto explicabit, cum abso-25 lute in omnibus figuris perspicuum fecerit, quaenam earum priorsit. omnis igitur figura <strong>et</strong> quae sequuntur perspicua sunt.Porro uum circulus c<strong>et</strong>eris omnibus planis figuris prior sit, aliaraif^o/^e<strong>de</strong>incepsexplicavit. equi<strong>de</strong>m assumpsit circulum esse perfectum,sicuti <strong>et</strong>iam dictum est, <strong>et</strong> quod perfectum est, prius est. <strong>et</strong> cpiem-30 admodum prima planarum figurarum erit circulus, ita globus insolidis primum locum tenebit; <strong>et</strong>enim iit circulus ad c<strong>et</strong>erasplanas figuras scse hab<strong>et</strong>, sic globus. ad solidas. Aristotelesautem propriae sententiae veritatem, nempe rotundam figuram, cu77isimplex sit, priorem esse, testimonio quorundam comprobavit, (pii ex35 planis corpora generabant, quemadmodum Tim a e us fecit, iienim, qui c<strong>et</strong>eras figuras dividunt ac in simpliciores eas resolvunt^quemadmodum pyrami<strong>de</strong>m in triangulum resolvunt <strong>et</strong> triangulos inrectos angulos babentes,spbaeram non secant,ea<strong>de</strong>mque ratione c<strong>et</strong>eras figuras resolvunt,quasi simplex quippiam ac iudividuum existat,40 utquae superficies plures non habeat. si enim imaginemurspbaeram in extremitates dividi, quaecunque haec divisio erit, in con-3 siqui<strong>de</strong>m'] exspectes a.utem 23 Plato] cf. Tim. 83 B 41 exlremildtes Al: codd.cormpti 41 (juaecunque—fonnas (p. 100, 4) locus difticilis. Al exhib<strong>et</strong>: cum dirisin1*


100 TllKMlSTIl DE CAELO B 4 [Arist. p. 2Sni'31-287" 1 1]similes partes non fi<strong>et</strong>; sphacra enim in sphaericas figuras minirae f. 27vdividitur, quemadmodum c<strong>et</strong>erae figurae in suas partes seeanturac earum quaelib<strong>et</strong> in forraas rectarnra lineanim, sed in aliasfonnas.5 Atque alia ipioquc indaffine. si unmeralem ordinera pontemplemur,profecto iuveniemus circiilum c<strong>et</strong>eris ])lanis iigiiris })rioremesse, <strong>et</strong> i<strong>de</strong>o spliaeram primas in solidis figuris tenere. <strong>et</strong>enimtriaug'uli fignra duobus formatur, ([ui duo primus numerorum existit,cum cousentaueum sit^ ut trianguli species nnn lateribus, sed an-10 ii'ulis form<strong>et</strong>ur; circidi autem figura imitate exstruitur. <strong>et</strong>enim siquispiam trianguli figuram nnitate formarit, cum nihil unitate priussit fieri(pie nou possit, ut circidus triaugulo j'osfcn'or existat, acomnis figura vel triaugulo prior vel posterior sit: necessario tit, utcirculus figura non sit, ({uod absurdum est. hae itarpie ratione ne-15 cesse est, ut circulus prima figura sit; ac eo<strong>de</strong>m iure <strong>et</strong>iam globus,globus autem cum in solidis figuris primas teneat, ea <strong>de</strong> causa consentaneumfuit, ut priraum corpus ab eo pen<strong>de</strong>r<strong>et</strong>. priraum autemcorpus, caeleste corjnis est; <strong>et</strong>enim magis complHum ac perfectum esteique magis conveuit, ut sit causa <strong>et</strong> a<strong>et</strong>ernum. quod autem tale est,20 globosum esse <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, corpus igitur, quod in orbem circuraque fertur,globosumexistit. <strong>et</strong> corpus


THEMISTir DR CAFJ.O V, 1 [Aiist. p. 287a 12 -30] 101terea <strong>et</strong>iam explicatum fuit extra siimmum orbem uuUam prorsiis f. ^S^inauitateni esse, ob has itaque causas extima luiius uuiversi superficies,extra quani nulla sui)erficies est, rotuuda sit necesse est.si enim rotuuda uou erit, sed alia rectarum liuearum figura prae-5 dita sit, ita omuiuo fi<strong>et</strong>, ut <strong>et</strong> locus extra caelum sit <strong>et</strong>corpus <strong>et</strong>iuaue, (piorum uuUum extra caelum esse posse auteamonstravimus. <strong>et</strong>euim inane fit, quoniam loca, quae rectarum linearumanguli tenebant, ob eorum recessum iuanita sunt <strong>et</strong> tuncinane generatur. locus autem est inane corpore repl<strong>et</strong>um; cum enim10 inane repl<strong>et</strong>ur, locus evadit. corpora autem {p'opter angidorumvick&itudinem) ;nihil enim^ quod rectarum linearum figura <strong>de</strong>scriptumest, cum motu scmpiterno moveatur^ eun<strong>de</strong>m locum occupat, sedin loco, in quo antea aliquid eius fuit, postea non erit, <strong>et</strong> quo aliqui<strong>de</strong>ius postea erit, antea non fuit, propter corporum angulorum15 succe<strong>de</strong>utium vicissitudinem. similiter autem si quavis aliafigura circulari <strong>de</strong>scribatur, ut lenticidari <strong>et</strong> ovali; contiiig<strong>et</strong> enim,ut extra ipsmn sit vacuum.Atqui consentaneum est, ut bunc sermonem iuxta communemsententiam prosequamur; eum enim non ita, ac si in<strong>de</strong>finitus ess<strong>et</strong>,•20 Aristoteles pronuntiavit, sed quando axis certo modo positus est.istae enim figurae iuxta qiumdam axis proportionem in orhem ferripossunt, nulla extra caelum inanitate existente. in globo autemomuino in universum necessario non sequitur, ut extra caelumaliquidsit.25 Prae terea, si caeli motus, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> tempus caeli motus,quo caelum una circumvolutione mov<strong>et</strong>ur, c<strong>et</strong>erorum motuummensura est, quemadmodum in Quarto Physicorum, cum <strong>de</strong> temporeager<strong>et</strong>, explicatum fuit, quia hie motus est regularis {<strong>et</strong>) perp<strong>et</strong>uus,in quoque autem quantitatum genera mensura est earum30 minimum, veluti in numero unitas ac simplex in pon<strong>de</strong>ribus, utuncia, ea<strong>de</strong>mque c<strong>et</strong>erorum ratio est, quod vero aliquid m<strong>et</strong>itur,saepe ac aeque illud mensurare <strong>de</strong>b<strong>et</strong>: tempus igitur caeli motusminimum quoque est. minimum autem tempus est in mobilibusmagnitudine aequalibus, idque est^ quod celerrime mov<strong>et</strong>ur celerrime-35 que mov<strong>et</strong>, ac magnitudine aequale est, quod minimum terminumpertransit; minimus vero corporum magnitudine aequalium terminuscircularis existit: igitur caeleste <strong>et</strong>iam corpus, si celerrime mov<strong>et</strong>urac circularis terminus in eo <strong>de</strong>prehenditur, globosum existit.caeleste10 propter angulorum vicissitudinem scii]isi ex coniectura. codd. hie <strong>et</strong> infra (14) voca-\i\x\\xm peregrinum (TtapaXXa^iv) mutilatum exhibent. Al omnino ficta praeb<strong>et</strong>: atquidivina corpora rectilinea non sunt IS Atqui <strong>et</strong> sq.] cf. Aver. p. 113 CD27 Quarto'] cap. 11 34 idque est fort, <strong>de</strong>leudura <strong>et</strong> loco ac magnitudine aequale est scribendum: ac celerrime mov<strong>et</strong>ur, cum magnit. aequale sit 36 aequaliwii] caelestium codd. Al


IQ2 TUEMISTll DE CAKLO B4 [Aiist. p. 287 "30 -t' 21]itaque corpus ol) earn causam globosura est, iienipe quod celer- f. 28lime mov<strong>et</strong>ur; cclevrime autem mov<strong>et</strong>ur, si(iui<strong>de</strong>m mininio temporemov<strong>et</strong>ur; minimo vero tempore mov<strong>et</strong>ur, si c<strong>et</strong>erorum motuum mensuraexistit; porro meusura est, (luaudoqui<strong>de</strong>m eiusmodi motus5 aequabiles ac perp<strong>et</strong>ui suut. quae ah co<strong>de</strong>m ad i<strong>de</strong>m yergunt,eorum terminum significat; circuli vero terminus eorum omniumminimus existit, qui aequalem superficiem uanciscuntur. idcpie apertiusex eo <strong>de</strong>monstrat, quod aequalem terminum acquirit.Et p OSS it aliquis cre<strong>de</strong>re figuram eaeli esse rotmidam, ex iis cor-10 poribus, quae circum medium locata sunt, aqua vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>, cuius extremitasrotunda est; aer vero circa aquam, ignis antem circa aera,circa haec autem superiora corpora iriveniuntur, cum ea contingant,lic<strong>et</strong> iis nan terminentur. cum itaque ea corpora, quae caelestiacorpora contingimt, globosa sint, igitur quod ex illis constituitur <strong>et</strong>15 coaugmentatur, universum nempe, globosum sit oport<strong>et</strong>. aquaeautem extremitatem rotundam esse, hoc modo persi)icuumerit, si hoc positum sit, quod omnibus est in confesso, aquam vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>contiuere ad concavitates ampliores, quae ad centrum propiusaccedunt. centrum namque existit, tam<strong>et</strong>si fgura sphaerica•20 adhuc <strong>de</strong>monstrata non sit. <strong>et</strong>cnim ob maximum eius pondusundique pon<strong>de</strong>rosa confluunt inibique alia eius pars ab altera coUiger<strong>et</strong>ur,nisi ipsa in terram <strong>de</strong>siner<strong>et</strong>. <strong>de</strong>monstratio autem, quaeex lineis sensui apparentibus <strong>de</strong>sumitur, mox commemorabitur. pra<strong>et</strong>ereaque{mwiuhmi) ipsum non modo simpliciter globosum esse, verum25 <strong>et</strong>iam perfectissime, cuius Veritas <strong>et</strong> certitudo ex nobilioris corporisuatura <strong>de</strong>sumitur, ex eo nempe, quod celerrime <strong>de</strong>scendit. similiteripsi attrihuitur, quod maiorem suscipit aequahilitatevi quam omnia, exquibus mundus constituitur, iuxta proportionem eius, quod plurimum1quoqueabest. <strong>et</strong> quemadmodum aqua spissitadinem <strong>et</strong> f. 28^30 terminum aeque ac aequabilitatem facilius quam terra recipit, ita<strong>et</strong>iam aer facilius quam aqua reliquaque elementa, quia nempeveluti servilis quidam respectus inter ea versatur. eam uam([uerationem habent subsequentia corpora ad prima, quam famulantespartes ad principes babere dicimtur, cum id primum sit, ([uod vero35 <strong>de</strong>inceps est, ei coniunctum existat. ea autem <strong>de</strong>monstrativa ratio,quae ex nobilissimi corporis uatura <strong>de</strong>sumitur, ex eo nempe, quodcorporum omnium celerrime volvatur, ipsum absolutissima per-2 celerrime (ah.)— si (3) om codd. 5 quae'] Ar. a 27 8 ex eo quod aequalem terminumacquirit] fort, haec verba ex linea praece<strong>de</strong>nte rep<strong>et</strong>ita suut 13 terminentur] plur. scripsicoutra omues testes. 31 quia nempe— dicuntur (33)] autiquam versionein, lic<strong>et</strong> prorsusfalsam, r<strong>et</strong>inui, cum certiorem praebere non possiin. fort, verteudum : vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> quod dicitur peranalogiam privationis <strong>de</strong> ratione corporum, prima corpora subsequeniium, est ratio j)rivatoruiiipenes pi-incipes [prima corpora?] 34 id scil. caelum 37 ipsum— esse emendavi:tam<strong>et</strong>si . . sit codd. Al


TIIEMISTII DE CAELO ]5 5 [Arist. p. 2,S7i'22— 288^7] 103fectissiina([ue rotunda figiira praeditum esse, non vi<strong>de</strong>tur eadcm f. 28'esse cum ea, (^uae super hoc ex eo <strong>de</strong>sumituv, quod extra caelumiuane uon sit. <strong>et</strong>euiiii si omue corpus, (piautumvis minimum sit,baud dubie iu loco existat, cum extra caelum locus non sit, ne(pie5 <strong>et</strong>iam corpus erit neque omnino eius quip])iam aliqua ratione mortaleexist<strong>et</strong>. num autem caeli figura hoc iure sc babeat an secus,ante dictumexplicatumque a nobis fuit.Sequitur, ut <strong>de</strong> boc <strong>et</strong>iam disquiramus, si nihil jvustra <strong>et</strong> fortuuain iis sit, quae circulo feruntur, cur iu unam partem, non10 in alteram convertitur? at sempiternae conversioni nullummotum contrariari in praece<strong>de</strong>ute Libro iam explicatum fuit. coutrariienini motus suiit^ qui ex contrario in contrarium instituuntur;conversiones autem, (puimvis in alteram partem fiant, ab eodcm ini<strong>de</strong>m progrediuutur. dicimus autem Aristotelem, cum dixerit, {cur)15 in unam partem moceatur, (addidkse): omnino autem conveuit,ut id {vel) sine causa <strong>et</strong> principio sit — <strong>et</strong>euim quod est, eomo<strong>de</strong>, quo est, absolute existit — (vel ut) id, quod est, eo modo, quoest, propter causam <strong>et</strong> priucipium existat. igitur vel hoc erit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>ut id in unam partem feratur, sine principio, a<strong>de</strong>o ut20 motus eius iu unam partem fiat, quoniam is in unam partem fit,vel causam aliquam priucipiuraquehabuerit.Et quoniam Aristoteles iu hoc iuxta doctriuae indagationemprocedit ac medium sumit, ab eo errore tu<strong>et</strong>ur sese, qui ex 7iimidindagine eiusque stultitia coutingit; qui cam terminum vcdi-•25 dioreni non inveuiat, queiii contendat, ea tautum prosequitur ac ponit,quae secundum kmnanam potentiaui esse vi<strong>de</strong>ntur. dicimus euim naturamsemper facere eorum, quae fieri possunt, id, quodc<strong>et</strong>eris praestantius optimumque existit. quibus id sane intellegivolumus: <strong>et</strong>enim ante <strong>et</strong> pone in caelesti corpore iuveniuntur,30 (cum) <strong>de</strong>xtra <strong>et</strong>iam <strong>et</strong> sinistra pars, ut ante dictum est, in eo inveniantur.<strong>de</strong>xtra autem ea caeli pars est, quae orientalis appellatur,prior vero ea dicitur, quae supra capita nostra supraqu<strong>et</strong>erram ipsam consistit. prior autem eius pars posteriorepraestantlor existit, quemadmodum in recta linea superior35 locus iuferiore lionorahilior. uatura autem semper redit mov<strong>et</strong>urquead id, quod nobilius, <strong>et</strong> ad praestantiora eorum, quae fieripossunt; quare consonum est, ut huius corporis motus in priorempartem feratur. caelum autem priorem partem habere, ij^saqui<strong>de</strong>m quaestio <strong>de</strong>clarat; conveuit autem, ut eiusmodi quaestio11 praece<strong>de</strong>nte] cap. 4. 14 <strong>et</strong> seq. cur . . ttddidisse . . vel (16) . . vel ut (17) adieci24 qui— vi<strong>de</strong>ntur (26)] qui terminum non invenit, ut <strong>de</strong> ea disserere possit. nunc autem eatantum dicenda ac ponenda sunt, quae humanae mentis capacitatem tninime eijrediuntur Alimitans verba <strong>Aristotelis</strong> (p. 288, 1) vjv ol to cpaivd[j.£vov p/jTeov 30 cum siippleviantel cap. 2.


appar<strong>et</strong>;104 TIIEMISTII DE CAEl.O B 5. 6 [Arist. p. 288"8— 27]explic<strong>et</strong>ur. at nulla ratione explicari potest, nisi quia in partem f. 28praestantiorem nee non priorem (Tipoispov) vertitur. (piare convenit,ut id ob banc causam accidat, quoniam nempe in praestantiorerapartem mov<strong>et</strong>ur; <strong>et</strong>euim solutio eius, quod (piaeritur, est, quod5 haec pars prior (iTpoTEpov) existit, ac natura liauc partem mov<strong>et</strong>ur.natura enim in id, quod praestantius est, commigrat. <strong>et</strong> quemadmodummotum simplicem mov<strong>et</strong>, quoniam eiusmodi motus praestantiorest, itemque incessahilem, ita in nobiliorem ac praestantiorempartem <strong>de</strong>fert; prior autem pars (to TrpoaOsv) c<strong>et</strong>eris nobilior10 ac praestantior est.Deinceps vero <strong>de</strong>moustrationem indagemus, eur caeli primimotus, nempe motus inerrantium stellarum, aequabilis sit. in corporibusenim, quae subter sunt, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> in iis stellis, quaevag-antes sunt, plures iam motus in unum convenerunt; una-15 quaeque enim vagantium stellarum plures motus bab<strong>et</strong>, quorumcausa evenit, ut in illis diversitas appareat. buius autem caelimotus aequabilis est. si enim non aequabiliter movebitur, sed inaequahiliter:quoniam omnis motio, quae iuaequabilis est, turn constantiambab<strong>et</strong>, turn vigorem, turn remissionem — est autem vigor20 eius, quod mov<strong>et</strong>ur, summae velocitatis terminus; remissio autemr<strong>et</strong>ardationis eius finis est; constantia vero illud incrementumexistit, quod in borum duorum medio consistit — ergo primi caelimotus ista (tria) habebit. vigor vero in iis, quae naturae vi cieutur,in motus principio medio que Jit, in iis autem, quae contra naturam25 sunt, summus vigor in principio tantum|solvitur enim acf. 29^finitur eius motus, quoniam naturam rerum egreditur ac <strong>de</strong> earumessentia non est, <strong>et</strong> ob banc causam violentus <strong>et</strong>iam motus dicitur.ac caeli quoque, cum natura sit, si motus iuaequabilis sit, vigorillius motus erit, vel un<strong>de</strong> incipit, vel in medio, vel quo pervenit;30 sed caelum principium motiis tempore non hsib<strong>et</strong> <strong>et</strong> ob banc causamnee medium nee finem sortitur, pra<strong>et</strong>ereaque nee forma, vel loco,quem sec<strong>et</strong> — <strong>et</strong>enim locus non est, sed cobaerens magnitu<strong>de</strong><strong>et</strong> infrangibilis, boc est angulorum minime capax, cum circulus<strong>et</strong> globus sit — : iuaequabilis igitur eius motus non est. c<strong>et</strong>erum per35 un<strong>de</strong> initium motus, per quo terminum, per medium autem mediummotus intellegimus. natura autem summum motus vigorem plerumquein fine tantum praestat; terra enim ex sententia <strong>Aristotelis</strong>, cume sublimi versus medium <strong>de</strong>scendit, quo propius ad medium accedit,2 vertiiur'] vertuntur codd. Al : gitia ex siii i2Js{us partibiis, quae in ipsum vertuntur, pi'iores,c<strong>et</strong>eris praestantiores existunt Al ex coniectura. 11 primi emendavi: nobiliorcodd. Al 23 ista — Aa6e6zi emendavi: si ita se habeat Al 24 m motus— fit'\ exspectes:nee in pj-incipio motus nee in medio est, sed in fine; sed coll. 1. 29 <strong>et</strong> p. 105, 4 fort, corrig.vel fine 35 medium (alt.) Al: veriiatem codd. (ttjv otxei'av?)


THK.MISTII DE CAELO BO [Arist. p. 288 "27— 1^7] 105eo velociiis mov<strong>et</strong>ur, ad uos autem coutrario iiiodo se liab<strong>et</strong>; ac f. 29>similiter<strong>et</strong>iam ea omnia, quae locali motii feruntur. ea autem,quae motu pra<strong>et</strong>er natuvam moveutur, contrario qui<strong>de</strong>m modo quantumad motum se habent. atqui iu c<strong>et</strong>eris naturalibus motiouibus,5 qualis accr<strong>et</strong>ionis raotus est, corpora (lui<strong>de</strong>m iu medio esse eius,(piod mov<strong>et</strong>ur, extremam motus celeritatem liabeut; sed (luae gcnerationismotu moveutur, omnino qui<strong>de</strong>m in motuum eorum finesummam motus celeritatem nanciscuntur, <strong>et</strong> ita tncnsitus erit ad id,quod melius est, donee momento existat. porro, inquit, ea corpora,10 quae in latus moventur, quemadmodum sagittae, quae iaciuntur, inmedio motus vigorem habent. est autem id iu animalibus perspicuum<strong>et</strong> mauifestum, quae in latera moveutur, quorum quae volanttcloque (?) p<strong>et</strong>untur, in medio celeritatis vigorem habent potius quamvel in principio, vel in fine, atqui iu similibus {sermonibus)^ quamvis15 vere qui<strong>de</strong>m comparatioue, non autem proprie dicantur, nee sintquemadmodum //, quibus haec proprie insunt, sed per abusio?iem,finis spect<strong>et</strong>ur oport<strong>et</strong>. eum enim facile persequimur, prout qui<strong>de</strong>mrelinquitur, dum ea ratione ilium perceperimus nostraqueimaginatioue ante contemplati fuerimus, quemadmodum in praece-20 <strong>de</strong>nte sermone res se hab<strong>et</strong>; ibi enim ea ratione caelum rotundafigura praeditum esse dixit, quoniam eius motus c<strong>et</strong>erorum motuummensura existit; <strong>Aristotelis</strong>quesermouis maior pars banc sententiamcomplectitur.Nee non <strong>de</strong>monstrative ordine aliam super hoc rationem ad-25 struit hoc modo. si caeli motus inaequabilis esse poss<strong>et</strong>, inaequabilitasmotus proficiscatur uecesse est vel ab eo, quod mov<strong>et</strong>ur, velab eo, quod motum aft'ert — siqui<strong>de</strong>m omne, quod mov<strong>et</strong>ur (ut inPhysicis explicatum fuit) ab aliquo mov<strong>et</strong>ur — vel ab utroque. se<strong>de</strong>ius, quod mov<strong>et</strong>ur, fieri non potest, ut motus inaequabilis sit;30 caelum enwi docuimus immutabile esse corpus, ortus interitusqueexpers <strong>et</strong> simplex; multoque magis propter id, quod motum affert,motus laboriosus esse non potest; simplicior namque est ac in reliquis<strong>et</strong>iam praestantior. nqque propter utrumque motus inaequabilisesse potest; alioquin qui fieri potest, ut ambo commutentur,35 si neutrum eorum commutationis capax existit? igitur caeli motusinaequabilis esse nullo modo potest.<strong>In</strong> hoc autem sermo perspicuus est. c<strong>et</strong>erum ad huius veritatempersua<strong>de</strong>ndam tertia quoque ratio hoc ordine disponitur. si1 ad nos— se hab<strong>et</strong> A\: viinime vero e contrario codd. 8.9 erit — existat'] fort, verteudum:{summa) erit (celeritas) potius, quando momento existit. 9 inquit'] a 22 xois hi ptiiTOU-[jLEvotc 12.13 qiionim—p<strong>et</strong>untur conieci : quae autem pulsionis aut proiectionis pulsuagitantur Al male 18 dum—fuerimus (19)] ita Al commenticie: conicio quein cumperceperimus, in his nohilior ineril vis. 28 Pht/sicis] VIII 4 32 laboriosussuspectum.


esse,106 THEMISTII DE CAELO B 6 [Arist. p. 2881-7—21]l)iimi caeli motus inaequabilis extitiss<strong>et</strong> intcrduniqiio celerior f. 29^ess<strong>et</strong> <strong>et</strong> interdura tardior, id profecto erit, vel (iiiaudo totiis, velquaudo eius partes commutantur. (Aristoteles autem per partesmotus, partes eius, quod mov<strong>et</strong>ur, uec uou ctiam per caeli partes,5 inerrantes stellas intellexit). vel [itaque] totum, ut dictum est, veleius partes mutantur; sed totum non mutatur, ([uemadmodum explicabimus,neque <strong>et</strong>iam eius partes mutabuntur. eius autempartes mutahiles non esse ostendit comparatis observationibus, quae inspeculis factae sunt in<strong>de</strong> ab antiquissimis temporibas] miniine enhn10 hoc testantur, eas in ullo temporis iiitervallo aliani partem habuisse diversamab iis, quas nunc hab<strong>et</strong>it, atque omniuo vel in minimaquavis re ab ea constitutioue uuquam commutatas esse, in quanunc existunt. nee vero fieri potest, ut totum aliqua ratione mut<strong>et</strong>ur;uniuscuiusque enim rei mutatio <strong>et</strong> remissio ex duplicitate15 diversitateque nascuutur. <strong>et</strong>enim si mutatio fiat in id, quod ignobiliusest, earn profecto ex imbecillitate nasci perspicuum est; quinimmo <strong>et</strong>iam si in id, quod praestautius est, mutatio fiat, si(iui<strong>de</strong>mex illius imbecillitate accidit, ut in iguobili exstiterit; quodsi commutatur,id eo plane iure ei contingit, quo illi evenire sol<strong>et</strong>, quod20 ad senium commutatur. itaque si toti quoque transmutatio acci<strong>de</strong>r<strong>et</strong>,ea profecto ex <strong>de</strong>bilitate ac virium lapsu cxorer<strong>et</strong>ur; imbecillitasautem ac virium lapsus pra<strong>et</strong>er uaturam sunt, porro dixi, imbecillitatempra<strong>et</strong>er naturam|quemadmodum senium in auimali- f. 2


TlllCMISTll I)K CAEI>0 B G [Aiist. p. 2S8b22-27] 107illoruiii motus nee remissioueni uec reiiuiem recipient, ita ne(i[ue f. 2\hiutensionem ueque incrementum admittent; intensio enim eius, quodlemissum est, intensio cxistit, <strong>et</strong> remissio intensionis causa fit. hisitaque minime existentibusneque <strong>et</strong>iani inac(iuabilitas illorum causa5 oninino erit.I<strong>de</strong>m pra<strong>et</strong>erea alia <strong>et</strong>iam ratione doceri potest, [non cnimest hoc consentaneum] id, quod motum affert, infinito temporepotuisse <strong>et</strong> non potuisse contra naturam <strong>et</strong> alio infinito temporesecundum naturam <strong>et</strong>, at dicatur in universum, potuisse <strong>et</strong> noni)otuissc. ut hoc autem apertius nobis diluceat, hoc pacto sehabere dicimus. si primi orbis motorem speculemur, fieri non potent,ut iuaequabilitas in motu <strong>de</strong>prehendatur; iuaequalitas enimeius, quod motu ci<strong>et</strong>ur, intensione <strong>et</strong> remissione omnino fit, cumvi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> moveutis vis remittitur intenditurque. si itaque motusb caeli (quod semper mov<strong>et</strong>ur) inae(iuabilis extitissct, igitur vis <strong>et</strong>iammoventis imbecillior validiorque semper red<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur. cum autemimbecillitas pra<strong>et</strong>er naturam sit, vis autem secundum naturam, idigitur, quod motum aftert, infinito tempore ac semper contra naturamac secundum naturam esse invenir<strong>et</strong>ur atque posse <strong>et</strong> non posse;!0 sed disseutaneum est (ut antea monstravimus) quod infinitis teniporibusmultorum vires hab<strong>et</strong>, ut sit in hoc aequale ei, quod secundumnaturam existit. <strong>et</strong>enim si caelum iuaequabiliter moveriposs<strong>et</strong>, hoc eveuir<strong>et</strong>, aut quando infinito tempore distrahitur motusac intenditur, ut aliquis cUcat, ad hoc usque tempus ac totum reli->5 quum tempus in infinitum magis magis(iue semper remittitur, utinsit ei ad hoc usi^ue tem})us uuica intensio atque ab hoc temporead illud reliquum tempus uuica remissio, cmt quando eius motuiliorum duorum alterum tautum inest, intensio vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> aut remissio,absque eo, quod ex uuo in alium transferatur, sed semper tautum50 intenditur nee uUo modo remittitur, «?^^tertiomodo esse poterit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>cum quaudoque intenditur <strong>et</strong> quandoque remittitur, at fieri nonpotest, ut eius motus ullo pacto inaequabilis sit. ipstwi autem duosmodos simul infinito tempore habere, hac ratione rtfutacit, siqui<strong>de</strong>mfieri non potest, ut uuum i<strong>de</strong>mque immensis temporibus multorum35 vim habeat <strong>et</strong>, quod a natura alienum est, ei, quod naturae aptumest, aequale existat, ac ita (quemadmodum inquit Alexan<strong>de</strong>r) velhoc secundum naturam, vel illud contra naturam minime erit, sipari tempore sint. compertum siqui<strong>de</strong>m minime habemus nequeab aliis fuit nobis relatum, ut, quod naturae aptum est <strong>et</strong> quod ab40 ea<strong>de</strong>m alienum existit, pari tempore sint; sed omnino <strong>de</strong>prehenditurG 7ion— consentaneum (7)] ita Al duce Aristot.: om. codd. 8 ante coiUra illiquid excidissevi<strong>de</strong>tur 20 antea] lib. I, cap. 12 24 ut—dicat emendavi: quemadmodum sidixerimus hominem . . semper intendi Al 38 compertum — sint (40)] ita Al: codd. coirupti40 sed . . <strong>de</strong>prehenditur emendavi: tam<strong>et</strong>si . <strong>de</strong>prehendatur codd. Al


semper108 THEMISTIl DK CWAA) B6 [Arist. p. 2881- 27- 289" 4]id, quod secuudiim luiturain est, loiigiore tempore (luain id, ([uod f. 29^contra naturam existit, perdurare. uon euini si ([uispiam per uni-A^ersum eius vitae curriculum uiorbo aliquo laborar<strong>et</strong>, tu/N morbosailia dispositio pofius secuudum uaturam illi iuess<strong>et</strong>, tam<strong>et</strong>si hoc5 varum existat, cum c<strong>et</strong>eri homines longiore sanitatis quam val<strong>et</strong>udiniscoustitutioue serventur. atqui cousouum est, ut, quod secuudumnaturam est, mut<strong>et</strong>ur atque segreg<strong>et</strong>ur a forma rei <strong>et</strong> ab habitusibi proprio, nou temporis lougitudine, quemadmodum sanitatis acval<strong>et</strong>udinis dispositio. <strong>et</strong>euim ita est in eo, quod pra<strong>et</strong>er uaturam10 illorum existit, <strong>et</strong>si toto suae vitae tempore quispiam aegrotar<strong>et</strong>.quare hac qui<strong>de</strong>m ratione prima positio <strong>de</strong> medio tollitur.Secunda vero, quae pouit ipsum|tantum intendi, f. SO"-vel semper tantum remitti, hoc pacto <strong>de</strong>struitur. omuis euira motustinem ac termiuum hab<strong>et</strong>, ex eo, quod in qui<strong>et</strong>em finitur, vel sibi15 sufficiens semper convertitur; motus enim ex aliquo in aliud fertur.quod autem iufiuito tempore intenditur remittituriiue, hiuc uotumexistit.Id vero, quod quovis motu terminate ac miuimo tempore acmaximo tempore mov<strong>et</strong>ur, eius motus terminabitur, si hac continuitatemoveatur. exempli gratia inveniatur tempus aliquod (maxi-20 mum), ita tit in maiore, quam illud sit, haec trabs excidi noupossit, si eius excisio coutiuua erit ac nulla in ea requies extiterit;similiter <strong>et</strong>iam si quis ambul<strong>et</strong> aut fi<strong>de</strong>s puls<strong>et</strong>. quare si quis instatu caeli minimum quodvis tempus accipiat, ita ut in breviore,quam illud sit, caelum mover! nequeat (siqui<strong>de</strong>m in eo motus25 aliquis <strong>de</strong>prehendatur, quo celerior iiicitari non -possit; alioquin breviore,quam illud sit, tempore mover<strong>et</strong>ur) quae cum ita sint, fieri<strong>et</strong>iam uon poterit, ut caeli motus in infinitum intendatur; <strong>et</strong> obbanc eau<strong>de</strong>m causam nee infinit<strong>et</strong>empore remittitur.30 Nee non <strong>et</strong>iam alia ratione. remissio est veluti dissolutioquaedam, quae omni intensioni contrariatur; similiter enim ambo<strong>et</strong> alterum, si modo ea<strong>de</strong>m horum utrorumque intensioerit, vel maior [<strong>et</strong>] immenso tempore, rationi autem consentaueumest, ut hoc modo ipsum ea<strong>de</strong>m inensura vel maiore in-35 tendi <strong>et</strong> remitti iutellegatur, quemadmodum si quispiam dixerit, unaatque ea<strong>de</strong>m meusura inteudi id, quod in jiguris a sumina ad imumprocedit; haec <strong>et</strong>euim distautia semper erit in ampliorem mensuram,tam<strong>et</strong>si superficies una sit. intensio vero maiore mensura perficitur,3 lum . potiuf, (4) emendavi: curriculum (3) re/ amplius codd. Al 5 cum codd.:ut Al 16 hinc corruptum: lege kuiustnodi non esse IS ierniinabiturl sic einendavit Al:fort, legeudura: id vero, quod quovis molu mov<strong>et</strong>ur, tempus terminatum habebit, sive minimum sivemaximum . . 22.23 quis . . accipiat scripsi: si caeli status \inotus Al] minima quovistempore intendatur codd. Al


TTTRMI.^TII DE CARLO R H. 7 [Arist. ]). 289.''4-19] 109si quidpiam a minore parte vel a pvincipio ([uodam exorditur <strong>et</strong> f. 30'-in ampliovem mensuram oxtcnditur, non uiiica extensione, quemadnindumaii2,-uli (V) extcnsio, sed pliiribus qui<strong>de</strong>m extensionibus,sicuti in iis fii;-uiis vi<strong>de</strong>re lic<strong>et</strong>, (juae secundnm ordinem pavtinntur.5 dixi hoe <strong>de</strong> figuris, ut explicatior sermo eva<strong>de</strong>r<strong>et</strong>. attameu convenit,ut {<strong>et</strong>law) in motuni <strong>et</strong> souum transferatur; <strong>et</strong>euim in his duobns(pinque <strong>de</strong>prehendinius continuam intensionem <strong>et</strong> remissionem fieri,veluti in iis sonis, (pii Xeimtata dicuntur; pra<strong>et</strong>erea nos vi<strong>de</strong>musintensionem <strong>et</strong> remissionem in illis multiplici mensura fieri, c. g. inmusicorum instrumentorum pnlsationibus. atque in coloribus qnoquei<strong>de</strong>m conspicimus, siqui<strong>de</strong>m vi<strong>de</strong>mus ipsos a qnibusdam exordiri<strong>et</strong> in contrarios terminari, uec interim ab illis quicquamperp<strong>et</strong>iuntur. ea<strong>de</strong>mque caljditatis, frigiditatis alimentique ratioest eo<strong>de</strong>viqiie modo localis qiioque niotus sese hahef.15 Dein<strong>de</strong> tertiae positionis fundamentura funditus pervertit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>caeli motum variis temporibtis vicissim semper intendi <strong>et</strong> remifti,quandoqui<strong>de</strong>m id sub sensum non cadit, tam<strong>et</strong>si consonum ess<strong>et</strong>(si id aliquo fundamento niter<strong>et</strong>ur) ut seusui abscouditura non sit,cum partes invicem altera alteri comparantur; neque in eo ulla>o causa invenitur, ut omnino ex se vicissim liuius motus intensionem<strong>et</strong> remissionem admittere <strong>de</strong>beat. quia vero absolute id positumest^ fictioni simile vi<strong>de</strong>tur.Post haec tria <strong>de</strong> astris perscrutari conatur, nempe ex (juibusconstent <strong>et</strong> quas figuras admittant (juique sint eorum motus. at-35 que eMemplo a prima quaestimie incipit dicem eorum essentiam <strong>et</strong>quidditatem ex nobili substantia constare. hoc autem consentaneumex iis maxime est, (juae dicta ac posita a nobis sunt, 7iem.pe quintumquoddam corpus inveniri, quod in orbem fertur, ac c<strong>et</strong>erispraestantius esse, cum consentaneum sit, ut faciamus unamquamque30 stellam ex eo corpore constare, ex quo illud (corpus), in quo motumhab<strong>et</strong>. pra<strong>et</strong>erea alia quoque ratione id ad sermones <strong>de</strong> circularicorpore iam dictos inse(iuitur. <strong>et</strong>enim si quintum corpus nee afficiatur,nee genitum sit, ac naturae vi in orbem feratur, nee nonomnes quoque stellae hoc pacto se habeant: omnino igitur ex35 quinto corpore constant, num autem stellae ex eo corpore constent,ex quo illud corpus, cuius motus <strong>et</strong> conversio ea<strong>de</strong>m est,constare dicitur, hinc plane notum fi<strong>et</strong>. ii <strong>et</strong>enim, qui caelum igneumesse dicunt, stellas quoque igneas ponu7it^ cum ex illorum sententiarationahile sit^ ut earum corpus se habeat, quemadmodum40 illud corpus se hab<strong>et</strong>, in quo motus earum invenitur.Numquid autem consentaneum sit, ut stellae ex eo corporeconstent, in quo coUocatae sunt, haec plane communis omniumsententia est. an vero eiusmodi corpus quintum non sit ignis, hocnobis dicendum relinquitur. non enim convenit, ut id. ea ratione


ac110 TnEMISTII DE OAELO B 7 [Aiist. p. 28!)^ 19— ,'55]prob<strong>et</strong>iir, quouiam iiempe iguis uatiiia sua calefacit ac spleudct, f. 30^<strong>et</strong> stellae similiter lios duos effectus agere posse vi<strong>de</strong>utur. <strong>et</strong>enimab ipso sole pari ratione [calor|<strong>et</strong>iam] lumen proiiciscitur, f.30vnee non <strong>et</strong>iam a reli(iuis stellis, verum ipsae (pii<strong>de</strong>m non calefaci-5 unt, propterea quod igneae sunt, sed igueam caliditatem acquiruntquemadmodum ligna, ferrum <strong>et</strong> ea, quae diximus. quare convenitut caliditas, quae ab illis emanat, non sit caliditas solis velalicuius astri, sed caliditas ipsius aeris, qui (|ui<strong>de</strong>m iucalescit, cumeis propinquior extiterit, quemadmodum in telis accidit, quae10 iaciuutur. tela enim ipsa a motu succenduntur aevemque sibiviciuum excalefaciunt. cum autem hoc exemplum ab Avistotelc<strong>de</strong>ductum sit, ut ex eo perspicuum eva<strong>de</strong>r<strong>et</strong> astra quoque hocpacto aerem calefacere, nee non iuxtq. exem))lum omnino necessesit, ut aerem qui<strong>de</strong>m excalefaciaut, cum ipsa <strong>et</strong>iam iucalescant,15 modo propriura sermonem dirigit stabilitque ac, quid huius exempliei simile, quid dissimile sit^ e.rplicaf inquie?is: tela ignescuut, (|uouiamipsa similiter afficiuutur eorumque motus per aerem tiunt, qui suaptenatura quoque igneus redditur, stellae autem nee afficiuntur,nee <strong>et</strong>iam in corpore moventur, (piod vel affici vel succendi con-20 sueverit. qui igitur fieri potest, ut corpus, quod soli eontiguumexistit, illud non calefaciat, quod inter ipsum <strong>et</strong> elementa (quae quintocorpori subiciuntur) medium ten<strong>et</strong>, <strong>et</strong> aer {inferior) ab eo calefiat?buic autem dubitationi respondit Alexan<strong>de</strong>r inquiens, quod quemadmodummaritimus ille piscis, qui torpedo appellatur, cum ceci-25 <strong>de</strong>rit in r<strong>et</strong>e, r<strong>et</strong>e torpere non facit, ac veluti color alhus lucem,vi<strong>de</strong>re non facit, qui tamen facit visum vi<strong>de</strong>re, ita <strong>et</strong>iam sol caelestiaqtii<strong>de</strong>m non succendit, verum corpus, quod iis subiac<strong>et</strong>, calefacit.qui (me hercle) sermones sicuti per se veri non sunt ita neque<strong>et</strong>iam necessarii, ut aliis in locis afferautur. non enim visus colores30 aliqua ratione vi<strong>de</strong>re poss<strong>et</strong>, lic<strong>et</strong> visioni for<strong>et</strong> paratus, si inane inmedio extitiss<strong>et</strong>, nee pra<strong>et</strong>erea piscatoris manus torper<strong>et</strong>, nisi r<strong>et</strong>eante afficer<strong>et</strong>ur, tam<strong>et</strong>si fieri (Hercules) non possit, ut torpore afficiatur,nisi addat negari quintum, corpus calescere statuatque diversamilli affectionem inesse, quemadmodum r<strong>et</strong>e ab eiusmodi pisce affi-35 citur, sed ipsum bac ratione affectionis expers omnino non erit.Atque in universum, si aliquo modo afficitur, quainobrem igiturnon incalescit? <strong>et</strong> inquit Alexan<strong>de</strong>r ipsum vocare hie locum3 calor ac <strong>et</strong>iam sic Al: om. co<strong>de</strong>!. 4 non, propterea quod emendavi: om. Al 5 fort,post acquirunt excidit aliquid 6 <strong>et</strong> ea quae diximus suspectum 10 aeremque— excalefaciunt(11)] ita Al: aerqice iis vicinus incalescit codd. 17 qui— redditur emendavi:vel . . ignea redduntur codd. Al. 21 ipsum scripsi: astra Al: ea codd. fort, vertendum^existit <strong>et</strong> inter . . medium ten<strong>et</strong>, non calefiat 23 Alexan<strong>de</strong>r'] cf. Simplic. p. 440,27 <strong>et</strong> 373,6<strong>et</strong> Averr. p. 125 DE 25 r<strong>et</strong>e—facit (26) emendavi. forr. insuper per homoioteleutonexcidit aliquid. 33 negari— calescere'] torpere, propter quintum corpus, quod calefacit Al.


atione.THEMISTII DE CAELO P. 8 [Aiisf. p. 289bl7] 111proximum caelum eum, qui illi contiguus existit. ait iusuper: f. IJO^ueque enim ig'nem proprie intellexeie, quandoqui<strong>de</strong>ra si haec eorumseuteutia extitiss<strong>et</strong>, minime qui<strong>de</strong>ni cxpers eontrari<strong>et</strong>atis for<strong>et</strong>.consentaueum enim iuxta banc sententiam vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur, ut quacpie5 versus aer iucalescer<strong>et</strong> <strong>et</strong> iiou iu concava tautum caeli parte, siiguis suo ambitu uuiversuiii aerem comi)lectitur, biucque omninosequer<strong>et</strong>ur vanam <strong>et</strong> inutilem earn assertionem esse, aerem vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>contritione quadaiii igueum reddi; ipsi vero aiuut aerem, qui subsole est, maguitudiuis eius causa succendi nee uon propter substautiaeipsius spissitudinem ac <strong>de</strong>mum affinitatis cuiusdam gratia.Iu7ne7i autei)i nou ab igne tantum, verum <strong>et</strong> a quiuto corpore proficiscitur;<strong>de</strong> boc autem explicatius iu Libro <strong>de</strong> Sensu <strong>et</strong> Sensili,nee nou <strong>et</strong>iam iu Libris <strong>de</strong> Anima disseruit.Quod tertio loco <strong>de</strong> astris quaerebat, motus eorum erant, <strong>de</strong>5 quibus nunc pertractare intendit. bic autem <strong>de</strong> stellis iu universum,errantibus vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> inerrautibusque Aristoteles pertractat ac <strong>de</strong>monstrationesin medium affert, quae inerrantibus stellis accommodauturatque ut plurimum errantibus quoque conveniunt. mihiautem vi<strong>de</strong>tur vel eo potissimum uomiue Aristotelem <strong>de</strong> Jixis servwneminstifuisse, quoniam nempe bac ratione facilius proprium sermonemstabilivit, ea<strong>de</strong>mque est inerrautium atque errantium stellarumratio, ineipiamus autem, quid sihi velint ea, quae vidcntur,cum dicit: quoniam <strong>et</strong> Stellas moveri loco <strong>et</strong> totum caelumvi<strong>de</strong>tur. intellegit autem per totum caelum orbem praestantis&i-5 mum, qui {moveri) exist imatur ; sensu enim nou vi<strong>de</strong>tur, sed secuudumimagiuationem invenitur, cum vagantes stellae in anterius feranturin comparationem ad eas, quae minime moventur; sed erit illis{simul) opposita conversio ab ortu iu occasum. quare cum Stellasac primum caelum moveri manifestum sit, necesse est vel quiescentibusutrisque banc mutatiouem fieri, vel cum moventur, velcum unum quiescit <strong>et</strong> alterum mov<strong>et</strong>ur.Primum qui<strong>de</strong>m buius divisionis membrum, nempe utraquequiescere, nulla alia ratione esse poss<strong>et</strong>, nisi quia terra non quiescer<strong>et</strong>;at terra quiescit, quemadmodum suo loco <strong>de</strong>clarabitur, utra-5 que igitur quiescere non possunt. secundum vero divisionis membrum,utraque vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> moveri, neque <strong>et</strong>iam esse potest, reliquumest igitur, ut tertium membrum verum existat. at quo iure utraquenon moventur? audi (quaeso), qua id eveniat|f. Sl^caeluni] <strong>caelo</strong> codd.; locus corruptus 2 <strong>et</strong> sq. pluralis numerus in verbis intellexere,orum^ ipsi aiunt suspectiis mihi vi<strong>de</strong>tur 8 ipsi"] Simpl. p. 440,6 <strong>et</strong> sq. 11 lumen]ine dubio ante lumen lacuna existit 12 <strong>de</strong> Sensu] cap. 3 (?) 13 <strong>de</strong> Anima^ II cap. 75 existimatur <strong>et</strong> sq.] cf. Averr. p. 127G 34 <strong>de</strong>clarabitur scripsi, cf. cap. 14: <strong>de</strong>laratumfuit codd. Al.


112 TIIKMISTII DE CAELO P, S [Arist. p. 2.S9i'9— 20]uuaquaeque euiin ineiTautiuin stellaruiii in una ea<strong>de</strong>ni(|uc primi f. '^l


ad;THEMISTII DE CAELO B 8 [Arist. p.289b21— 290'->4] 110liiucque omniiio fit, ut siios proprios motus miniine liabeaut. si f. 31'-vero iiecessario iion coutiug-at astra quaedam velocius, quaedamtardius movevi, quoniani in maiore vel miiioie circiilo simt, sedcasu id eveniat, ut stelhie,


114 THEMISTII DE GAELO B 8 [Arist. p.290a.j-24]circulis circa polos <strong>de</strong>signatis inveniuntur, maioris orbis maiorem f. 31^portiouem esse, itaque rationi cousonum est, ut orbes, qui moventur,aequalibus temporibus revei'tantur, cum motus orbium, ([ui suntmaiores, velociores quoque existaut. <strong>de</strong>incle contingit, quoniam ipsae5 nou morautur, ut nee sciudaut uec separent orbis })artes, idquecoutingere potuiss<strong>et</strong>, si motus velocitate aequalis extitiss<strong>et</strong>; stellaeenim, quae in circulis maioribus feruntur, morarentur r<strong>et</strong>ardarenturque^quoniam maius spatium <strong>de</strong>signant. <strong>et</strong> hinc optimam rationem<strong>de</strong>sumpsit Alexan<strong>de</strong>r, ut baee <strong>de</strong> inhaerentibus stellis dicantur;10 vagae enim nee scin<strong>de</strong>re neque <strong>et</strong>iam divi<strong>de</strong>re dicuntur, quoniamcontiuuae non sunt, haec autem <strong>de</strong> fixis stellis <strong>et</strong> earum spbaerisasserimus.eiusmodi.Aristoteles autem i<strong>de</strong>m alia ratione aggreditur, quae est15 Quoniam rotunda sunt si<strong>de</strong>ra, quemadmodum <strong>et</strong> aliidicunt <strong>et</strong> ex nostro sermone elucescit, qui qui<strong>de</strong>m quintum corpusponi iuh<strong>et</strong>, ac eius corporis, quod rotundum est, duo per semotus sunt, volutatio <strong>et</strong> conversio, perspicuum est igitur, siastra moventur, borum altero ciebuntur; at neutro eorum cie-20 buntur, ut <strong>de</strong>monstrabitur : igitur stellae non vertuntur. hoc autemmanifeste appar<strong>et</strong> ex sequentibus. conversio enim eo<strong>de</strong>m in locosuper i<strong>de</strong>m centrum <strong>et</strong> eun<strong>de</strong>m axem perficitur; stellae autem nonvi<strong>de</strong>ntur moveri eo<strong>de</strong>m in loco, quod <strong>et</strong> omnes asserunt, <strong>et</strong> rationequoque modo comprobatur.<strong>et</strong>enim eo<strong>de</strong>m modo consentaneum est,25 ut omnes se babeant, quo una earum invenitur; at sol, quii cumoriatur occidatque, potissimum concerti p>utatur, conversiuuem tamennon bab<strong>et</strong>; <strong>et</strong> ratio a maiore <strong>de</strong>sumitur. qua igitur ratione fieripoterit, ut solem sese convertentem vi<strong>de</strong>amus, cum versus finitorislatus extiterit? cum vi<strong>de</strong>amus dici atiectionem banc iuxta banc30 similitudinem inveniri, id profecto propter aspectum nostrum contingit.aspectus enim cum longe iutenditur, vacillat <strong>et</strong> quodammodovertitur; ipse vero afifectionem opinatam soli iuesse existimat. quodfortasse causa est, cur stellae inbaerentes micare vi<strong>de</strong>autur. inerrantesautem inbaerentes dicuntur, non quod vagae <strong>et</strong>iam orbibus35 suis non inbaereant, sed inbaerentes ac fixae hoc in loco dicuntur,quoniam priino <strong>caelo</strong> inhaerent. Ad errantes enim visus nosterfirmus<strong>et</strong> cum vigore percenit^ sed ad manentes e longinquo j^^i'titigit; quar<strong>et</strong>remor, qui ipsi contingit, steliarum esse putatur. nihil enim interest,quantum ad hoc, quod (aliquid) vi<strong>de</strong>atur moveri^ aspectus move-40 atur, an id, quod vi<strong>de</strong>tur, quemadmodum <strong>de</strong> iis hominibus-dicimus,1 circulis scripsi: portionibus codd. polos] exspectes jjolum 9 Alexan<strong>de</strong>r'] cf. Simplic.p. 451, 9 10 scindi codd. 11 Jixis scripsi: vagantibus codd. Al 16 quintum— iub<strong>et</strong> (17)codd.: ea ex quinto corpore gigniinus Al duce Arist. 40 divimus] conicio vi<strong>de</strong>inus


instrumentumTHEMISTII DE CARLO B 8 [Arist. p. 290a24-35] 115.',coiisentaneumqui in orbem feruutur ac saltandi liido utuntiir, siqiii<strong>de</strong>m illis f. :}lvl)ari<strong>et</strong>es circumvolvi vi<strong>de</strong>utur. quamobiem igitur inbaerentes convertilion conspiciimtuv? <strong>et</strong> dicamiis: hoc forte alia ex propri<strong>et</strong>ateeiit, quam illae hahent^ minime vero sol ipse, atque in universumest, ut eiusmodi sermones eo modo intellegantur,quemadmodum ii, qui ab acci<strong>de</strong>utibus <strong>de</strong>sumuntur.Pra<strong>et</strong>erea neque motu volutationis stellae moventur,hoc si(iui<strong>de</strong>merat ultimuni membrum partiuni divisiouis su[)eiius allatae, assumitquevokitatiouis motum ex eorum uuniero esse, qui rotuudis10 coipoi-ibus accommodantur, quatenus eiusmodi sunt; <strong>et</strong>euini corporaminime recta in superjicie terrae revolvi dicuntur. at volutationismotu astia non moveri bine perspicuum evadit, quoniamuem])e forma, quae fa<strong>de</strong>s lunae vocatur, una ea<strong>de</strong>mque semperappar<strong>et</strong>; qui igitur fieri poss<strong>et</strong>, ut una ea<strong>de</strong>mque semper ap-15 ])arer<strong>et</strong>, si volutationis motu mover<strong>et</strong>uv? sed dicendum nobis est,si lunae fa<strong>de</strong>s similitudo quaedam ess<strong>et</strong>, sicut in speculo, puta terraevel alius corporis, qui hoc admitter<strong>et</strong>, ean<strong>de</strong>m similitudinem vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>,lic<strong>et</strong> luna semper volutationis motu mover<strong>et</strong>ur. at quis hoc dic<strong>et</strong>fQuare, si stellae nioverentur, cousonum ess<strong>et</strong>, ut proprio motu20 movereutur; cum autem proprius motus sit volutatio vel conversio,nee uno vel altero horuni duorum moveantur, perspicuum est igiturnullo modo cieri. tam<strong>et</strong>si posteriores mathematicae discipliuaeprofessores nounulli, veluti Eudoxus (?) uec non <strong>et</strong>iam Ptolomaeus,qui iuhaerentium stellarum coniunctiones assecuti sunt, eas25 ante versus centum annorum curriculo uuum gradum conficere pronuntiaverint.sed convenit, ut eiusmodi sermones modo reliuquamusac i<strong>de</strong>m quaesitum alia quoque ratione comprobemus. siproprio ac peculiari motu astra moverentur, dissentaneum vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur,nullum eis conveniens\<strong>de</strong>disse iiaturam; nihil enim f. 32r30 otiosum natura facit, nee mancum quippiam vel supervacaneumopeiatur, <strong>et</strong> miiiime in superuis rebus, <strong>et</strong>enim rationahile non est,ut natura curaverit <strong>de</strong> c<strong>et</strong>eris animantibus^ ut ea omnia babeant,quae illis con<strong>de</strong>centia vi<strong>de</strong>utur, corpora vero caelestia tanto praestautioraatque excellentiora neglexerit. sed, inquit, (natura) cae-35 lestia haec corpora omnibiis iristru mentis, puta cor<strong>de</strong> <strong>et</strong> intestinis,privasse vi<strong>de</strong>tur, [quasi] consulto, ne aliquid praestantius operarentur<strong>et</strong> quam longissime ab illis, (|uae instrumenta ad motum aptahabeut, sevocasse. hac itaque <strong>de</strong> causa <strong>et</strong> ipsum caelum2 inhaerentes] cf. Simpl. p, 454, 15 <strong>et</strong> Averr. p. 131 B. 4 quam— ipse emendavi: quaeillis adiunyilur, quam tamen ab ipso sole minime adipiscuntur Al 8 post membrum rep<strong>et</strong>untcodd. Al nihil— vi<strong>de</strong>iur (p. 114, 38—40)18 at—dic<strong>et</strong> scrips! ex coniectura; ad rem cf.Siraplic.p. 457, 15 23 Eudoxus] ita codd.: Hipparchus Al, procul dubio ex coniectura; cf. Simpl.p. 462, 15. 34 inquit scripsi, fort, locus sanus non est. Al plane perverse vertit: ut cum omniumcaelestium corporum instrumenta quodammodo in cor <strong>et</strong> intestina nalura re<strong>de</strong>giss<strong>et</strong> <strong>et</strong>c.8*


IIG THEMISTII DE CARLO B 8. 9 [Arist. p. 290^1— 34]rotundum, consouum est, <strong>et</strong> unumquodciue astruni vi<strong>de</strong>ri. f.nam cum ad eum motum, qui in eun<strong>de</strong>m locum vertitur, nulla figurasphaera aptior sit ac eius motus celerior existat, nee nouconseutaneum sit,ut in <strong>caelo</strong> huhismodi motus inveniatur^ natura sagax5 sphaericam figuram illi <strong>de</strong>dit. liaec enim figura velocissimo motuiaccommodatissima est, siqui<strong>de</strong>m caelestes figuras amplectitur, quemadmodumsui)enus explicatum fuit; jKu-iterqtie uu<strong>de</strong>quaque a<strong>et</strong>piabilisest, nihil luibens, quod eius motum interci<strong>de</strong>re ac renioraripossit, ut ea figuia, quae rectis lineis concluditur. atque hoc po-10 tissimum nomine caelum ipsum rotunda tiguva praeditum esse naturavoluit; astra vero, (|Uoniani motu ([uodani proprio secundum naturamin anterius non moventur (haec enim figura huic motuiminime convenit, cum nihil sit, ((uod pon<strong>de</strong>rosorum corporum instarin ea eminent, veluti pe<strong>de</strong>s in progressibilibus animalibus atque15 alae in volatilibus). itaque maxime conseutaneum fuit, ut eiusmodifiguram <strong>et</strong> caelum <strong>et</strong> stellae asseciuerentur; hoc enim modo eo motu,((ui in se fertur (?), cientur couvertunturque stellae nee non <strong>et</strong>iamquiescunt, caelumque eo<strong>de</strong>m in loco mov<strong>et</strong>ur. ea<strong>de</strong>m vero ratione,qua dixit, totum caelum non esse in loco, hie inquit: eun<strong>de</strong>m oceupat20 locum.Alexan<strong>de</strong>r hoc in loco <strong>de</strong> orbe in uuiversum <strong>de</strong>que singuloquoque orbe credidit Aristotelem disseruisse. <strong>et</strong> tam<strong>et</strong>si ita res sehaber<strong>et</strong>, quemadmodum Alexan<strong>de</strong>r opinatur, tamen qui hoc <strong>de</strong> orbeuniverse sigillatimque disserit ratione/// ([ue <strong>de</strong>ducit, non convenit,ut <strong>de</strong> quodam orbe non dicat; quod enim absoluto nomine <strong>de</strong> ani-25 malibus tamquam ani//udibus dicitur, convenit <strong>et</strong> aequum est, ut <strong>de</strong>quodam animali dicatur. pra<strong>et</strong>erea nou erit eius sermo <strong>de</strong> orbe inuniversum, sed <strong>de</strong> caelesti orbe <strong>de</strong>que orbe mundi. atqui hiucAristoteles regreditur, ut Pythagoreorum seuteutiam eo usque prosequer<strong>et</strong>ur,quo usque sermonem <strong>de</strong> motibus stellarum tanquavi cou-30 sentaneum inveniremus. hinc <strong>et</strong>iam huius sententiae Veritas perspicilic<strong>et</strong>, astra uempe tantum moveri, cjuia affixa alligataque sint;quasi ipse Aristoteles convertendo sermonem <strong>de</strong>nuo affirmare velitipsa in universum non moveri, neque veluti animata neque <strong>et</strong>iamvi, sed secundum naturam. dixit; no7i veluti animata, quatenns mo-35 ventur, non quod astra inanimata sunt, at ipse sermonem quasiconvertendo ait: si proprio motu moverentur, omnino conseutaneumass<strong>et</strong> ex motibus eorum sonum effici, <strong>et</strong> ob banc causam Pythagoreiita statuerunt, quatenus vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> existimarunt motu proprioastra moveri. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> dicit, perspicuum est autem nullum conficiU^r7 superius] II, cap. 4 9 ea— concluditur Al: codd. mutilati 16 eo—fertur om. codd.17 stellae Al: om. codd. 18 dixit] Phys. IV,5 <strong>et</strong> in hoc libro 1,9; ad rem of. Simpl.p. 459, 26 <strong>et</strong> 460,4. 21. 23 verba <strong>de</strong>que singulo quoque orbe <strong>et</strong> sigillatimque suspectamihi vi<strong>de</strong>ntur 24 non scrips! 33 neque veluti animata] Arist. p. 291 a 23


exTHEMISTII DE CAELO B 9 [Arist. p. 290b34— 291a24] 117somim, quaudoqui<strong>de</strong>m consentaneum for<strong>et</strong>, si sonus aliquis con- f. 32rficer<strong>et</strong>ur, fieri secundum adiunctionem magnitudinis huius, siqui<strong>de</strong>raob velocissimuni niotum e<strong>de</strong>v<strong>et</strong>ur, veluti quod in solis lunaequemotu, quae magna duo corpora existunt, iuvenitur, <strong>et</strong> quemad-5 modum in stellis, (juae tauta sunt magnitudine <strong>et</strong> multitudine, iuvenitur;tanti soni vero imp<strong>et</strong>u corpus scin<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur. soni enim, quimulto minores sunt, i<strong>de</strong>m <strong>et</strong>iam efficiunt, quemadmodum touitrua.hoc autem non contingit, uon propter consu<strong>et</strong>udinem, quia nempea primo ortu hoc sonitu aures nostrae opplentur, quemadmodum10 isti pronuutiant, sed quia (sonus) nee a priuci})io existAt. ad consu<strong>et</strong>udinemenim nihil interesse vi<strong>de</strong>tur, quin sonus a nobis percipiatur,quemadmodum aurifices, tam<strong>et</strong>si mallei strepitui sint assu<strong>et</strong>i,non i<strong>de</strong>o prohibentur, quin sonum percipiant. huic autem aliamrationem addidit Alexan<strong>de</strong>r; ait enim: si ex stellarum motu sonus15 conficer<strong>et</strong>ur, sonum c<strong>et</strong>erorum corporum, quae stellis minora sunt,nullo raodo perciperemus, siqui<strong>de</strong>m maiores soni minores sempercorrumpunt. hie senno vero per se alia propria eg<strong>et</strong> indagatione;<strong>et</strong>enim quid ipse ait, si sonus stellarum motus ad id, quod anteest, nullo modo pervenit, <strong>et</strong> hoc, quia ipsuvt spatium non ita20 facile scinditur neque sonus ex quocunque ad quemcunque locumpervenit? stellae vero num ipsae moveantur|eo, quod affixae f. 32^sunt, hoc in sermone nuUam rationem adducit; sique minus, quidnobis opponihir dicentibiis, lic<strong>et</strong> stellae ex se moveantur, ob aliamtamen rationem earum motu sonum non confici? ipse vero omnino25 hac tantum ratione sonum non confici confendit, quoniam nempestellae infixae sunt, <strong>et</strong> hoc, quia neque sic <strong>et</strong>iam earum partiumsonus explicatur, quae in flumine vehuntur. jjo^^siJ autem alicjuisdicere, quod neque <strong>et</strong>iam partes animalium, quae per aera volitant,sonum edunt, nee insuper eo tempore,quo velocissimo motu feruntur.30 non igitur quia infixae ac rei motae alligatae sint, i<strong>de</strong>o sonum nonconfici unt, sed vel sonum edunt, qui auditum nostrum fugit, velsonum non conficiunt, sed id <strong>et</strong>iam 7ion contingit, quia omnino infixae<strong>et</strong> alligatae sint, cum alia quoque relinquatur ratio, quamobremcori)ora sonum non edunt, tam<strong>et</strong>si <strong>et</strong>iam infixae alligatae-35 que non sint. <strong>et</strong> inquit, hoc autem natura illis condonavit, utscilic<strong>et</strong> stellae ex se minime moveantur, sed postquam orbibus suisalligatae fuerint; quaudoqui<strong>de</strong>m <strong>de</strong> illis sollicita fuit natura, ut idpraecaver<strong>et</strong>, quod futurum ess<strong>et</strong>, si quando minime alligatae mo-10 sonus— exislit emendavi: nee a pr. assu<strong>et</strong>i sumus codd. 14 Alexan<strong>de</strong>r] cf. Simpl.p. 465,21 19 quia i<strong>de</strong>m spatium'] laudatur in Averr. commentario p. 184 F <strong>et</strong> ineius<strong>de</strong>m paraphr. p. 304 E. ad seq. cf. ihid. p. 136 A <strong>et</strong> 304 G 26 sic <strong>et</strong> sq.locus corruptus; cf. Arist. p. 291 all, 12 29 sonum edunt scripsi: quae non moventurcodd. Al; fort. legendum: qui non mov<strong>et</strong>ur 35 inquii] p. 291^24


118 TIIEMISTII DE CAELO B9— 11 [Arist. p.291a25— bl7]verentiir. <strong>et</strong>enim nihil ctistodir<strong>et</strong>ur <strong>et</strong> conservar<strong>et</strong>ur eorimi, fiuae f. 32^hie suut, queniadmodum nunc custoditur oonservaturque. hie aiitemnexus <strong>et</strong> positio ponitur, quatenus custodiam ac praeservationemeorum, ipiae hie sunt, ex alligatione stellarum pen<strong>de</strong>re ac fieri ipse5 animadvertit.Ait iusuper: <strong>de</strong> ordiue autem vagantium stellavum <strong>de</strong>(iue intervaHoearum sufticieiis cognitio, ex iis, quae a Mathematicis traduutur,p<strong>et</strong>euda erit. ii namque asseruut ex caelestihus sphaeris nonnullasesse eeleriores, eas nempe, quae terrae propiores sunt,10 uonnullas vero tardioies, eas vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>, quae magis a terra distant,tarditas autem <strong>et</strong> eeleritas earum pro distantiae ratione necessariosunt, quoniam euim siqjponitur, partes, quae in iis cousistuut, quaeminime vagantes suut, nou vagantes, sed minimas, hoc est citissimasesse, earum vero, quae sequuntur, converslones esse tardiores ac15 plures, conseutaueum erit, quoniam motu e regione contrarioqueprimae feruutur, quae ex illis projjiuquiores sunt, tardiores esse,quoniam brevi absolvuntur, non aliter ac si proprius earum motusprohiber<strong>et</strong>ur, quae vero longe distantiores sunt, concitatioresexistere. <strong>et</strong> tempera quoque pro ratione haee insefjuuntur. quo {quac-20 que) enim magis primae circumvectionj propinqua est, eo a multitudiueeius, quod ])rinio mov<strong>et</strong>ur, longe plurimum vincitur ac sui)eratur,distantiores autem minus victae ac superatae erunt, <strong>et</strong> hoc qui<strong>de</strong>mpropter dktantiam^ quae autem in medio locatae sunt, pro (distantiae)ratione.25 Stellarum autem figuram globosam esse <strong>et</strong> autea a nobisdictum est <strong>et</strong> non sine ratione quispiam ita esse existimabit, siin<strong>de</strong> rationem <strong>de</strong>sumat. quoniam <strong>de</strong>terminatum est astraper se motu aliquo non moveri, cum motu proprio non moveantiu\nee instrumenta haheant motui accommodata — natura enim30 nihil frustra facit <strong>et</strong> praecipue in divinis corporibus — eam figuramsortiuntur, quae minime est motiva. quod autem tale est, globosumexistit; figurae igitur globosae sunt, supra igitur prohavitipsa motu aliquo per se ac proprio non moveri, siqui<strong>de</strong>m globosasunt; hie vero prohadt ipsa globosa esse, quoniam motu aliquo35 per se ac proprio nou moventur, existimaturque eius <strong>de</strong>monstrationisspecies esse, quae UdWr^o^ vocitatur, hoe est, quando iguotumper ignotum <strong>de</strong>monstratur, qualis est <strong>de</strong>monstratio eircularis. verumin praece<strong>de</strong>ntibus minime hae tantum ratione Aristoteles <strong>de</strong>claravitipsa motu proprio per se non moveri, sed aliis quoque rationibus,40 <strong>et</strong> super hoc <strong>de</strong>sumpsit rationem ex hoc; modo autem, quoniam12 partes— citissimas (14) corruptum: fort, emeud. circulationem sphaerae Jixae, quae coi,posita non est, minimam, hoc est citissimam 15 e reyione contr, Al: codd, corrupti


orbisTnEMISTII DE CAELO B 11.12 [Arist. p. 291 h 17-292a23] 119probatum est, ut ei placuit, ipsa per se motum non habere, hoc f. 32^utiticr ad eorum sphaericitatem osten<strong>de</strong>udam.Nunc vero aliiim ipse addidit syllogismura, qui a simili <strong>de</strong>siimitur,<strong>et</strong> inquit: cum ea<strong>de</strong>ra unius <strong>et</strong> omnium stellarum ratio sit,5 <strong>et</strong> luua, quae stellarum una est, rotunda fig'ura praedita sit (quodsatis ex splendoris cius qualitate vi<strong>de</strong>ri potest, siqui<strong>de</strong>m eiusmodisplendoris species orbiculari tantura figurae inesse potest) igituraliae <strong>et</strong>iam omnes stellae orbiculari figura praeditae sunt.Post baec, duas proposuit dubitationes, (j[uas pbilosophico more10 <strong>de</strong>duxit, ambasque dissolvere conatur. cum multa sint eius ge-"neris, hoc est, <strong>de</strong> quibus non absque ratione dubitari potest, nonminus <strong>de</strong> his quoque ambigi poterit. ex his autem, quae dubitaudilocum nobis praebent, unum est, quaenam causa sit, cur eae(spkaeme\ quae [plurimum] a prima circumvectione absunt, pluribus15 motibus non cieantur. consentaneum enira esse vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur,cum primus quoque{?) uno tantum pulsu agit<strong>et</strong>ur, f. 33^\eos, qui <strong>de</strong>inceps sequuntur, pluribus semper motibus secundumproportionem moveri <strong>de</strong>bere.Secundum est, ut investigemus, quanam ratione in primo20 globo ])lures stellae sint, in reliquis autem stellarum sphaeris inuuaquaque earum una tantum stella consistat. idque Aristotelescommemorat, <strong>de</strong> quo ipsem<strong>et</strong> testimonium praeb<strong>et</strong>: lunam nempealiquando vidit Marti s stellam subisse eamque occultasse^ hincqueratiouem <strong>de</strong>'sumit, ut luna ipsi terrae propior sit.25 Reliqua autem, quae ab eo <strong>de</strong>ducuntur, perspicua sunt, quare(inquit) praeclarum est quaerere <strong>de</strong> his <strong>et</strong> consentaneum estnon ignorare id, quod c<strong>et</strong>eris rebus seu partibus praestantius est;quamvis vero parva adiumenta ac principia nobis supp<strong>et</strong>ant, tantisquelocorum iutervallis haec quoque principia absint ab iis, quae subsosequuntur, ex quibus eiusmodi scientia acquiri posse vi<strong>de</strong>tur, ab iistamen modicis adiumentis ac principiis si versus inquisitionem contemplationemoveamur^ neque incongruum nee admirabile quoqueerit, ut, quemadmodum sunt, ita inveniantur.Nos enim in universum <strong>de</strong> eis ut <strong>de</strong> corporibus <strong>et</strong> rebus,35 quae animo prorsus vacant, dubitamus; modo vero ratione qiiadamfruuntur, immo animata sunt; quod si ita est, mirum hoc certenuUo modo erit, ut ita se habeant, quemadmodum sunt.Vi<strong>de</strong>tur enim in universum ei naturae, ({uae praestantissimaest, perfectio ac bonum cum qui<strong>et</strong>e ac sine actione <strong>et</strong> labore con-40 venire, ei vero, quae huic proxima est, quamvis haec duo absque2Qinquit] 292a 14 <strong>et</strong> consentaneum— est (27)] ita Al male: fort, vertendum est: <strong>et</strong> intellegentiareruin singulaium c<strong>et</strong>eraruni praestantior requiritur. 33 sunt <strong>et</strong> inveniantur scripsi: est <strong>et</strong>inveniatur cocld. Al 34 corporibus <strong>et</strong>~\ ita AL: om. oodd. 35 modo vero supplevianimata'] inaniinata codd. Al. 37 habeant <strong>et</strong> sunt] habeat <strong>et</strong> est codd. Al


120 THEMISTII DE CAELO B 12 [Arist. p. 292 "23-^8]yoluiitaiia actione nou conveniant, iuiatamentantumactioneiwwwm,f. SS--iis auteni, quae longissimae absunt, ui opponerentur c<strong>et</strong>eris, pluribus;quae autem inter haec duo medium teiient, secundum i)roportiouemse habeut. id quod iu humanis quoque corpoiibus ani-5 madverti lic<strong>et</strong>, salubria euim corpora sine labore secunda val<strong>et</strong>udineperfruuntur, quae vero respectu sanitatis parum receduut, modicoqui<strong>de</strong>m labore sauitatem ipsam recuperant. <strong>et</strong> reliqua, ([uae hieatferuntur, manifesta existuut. caelestia igitur corpora eo<strong>de</strong>m iurese habent. prima enim causa cum praestautissimo ordine boiium10 possi<strong>de</strong>at, si omnino clici possit ipsam bonuvi habere, sed cum ])raestautioreordiue iriveniatur, pulcliritudiuem igitur habere dicitur{sine ullo motu). atqui inhaerentium stellarura multitudo, (pioniamei proxima existit, i)roxima (iuquam) uou positione, sed potestate<strong>et</strong> vita, uuico motu pulehritudinem hab<strong>et</strong>; quae autem lougissime15 absuut, pluribus; at ({uae inter haec medium occupant, pluribusqui<strong>de</strong>m motibus, pro distantiae ratioue. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> alvuni sennonem inducit:aut multa aut saepe recte efficere difficilius est(pLain pauca aut paucioribus rationibus. rursus, cum duo vel pluraalterius nobiUoris causa adipiscenda suut, turn quod pluribus aequi-20 ritur, difficilius est, quod vero paucioribus, facilius. quare, cumita se res habeat, consentaneum vi<strong>de</strong>tur, ut quod multa recte<strong>et</strong>fecturum est, quibus sustiu<strong>et</strong>ur, maiorem mensuram requiratquam id, quod iu se sustiu<strong>et</strong>ur. cousouum est autem, ut maioremmensuram requirat ex eo, quod illorum causa a<strong>de</strong>ptio eius diffi-25 cilior est. quare actio astrorum adinvicem talis existimaudaerit, [qualis hominis est.] <strong>et</strong>euim liominis plures sunt actio?ies;multa enim [bona] cousequi potest; <strong>et</strong> eorum gratia, quoniamnempe multa sunt, quae qui<strong>de</strong>m ad unam entelecheiam conducunt,dico nobilissimam eius perfectionem, quare multa operatur, nec-30 nou <strong>et</strong>iain alterius causa, ob perfectionem scilic<strong>et</strong>, atquiplures ac similes actiones, quae perfectionem praecedunt, ei auxiliosunt, *ut dictam perfectionem assequatur, quae aegre hab<strong>et</strong>ur, quoniampluribus rationibus acquiritur. c<strong>et</strong>era vero animantiaquamobrem terminata})auciores quam homines actiones habeut.35 quadam meusura distat, quod bonum est, cum orbata siut, ut, (^uodoptimum est, assequi possiut — <strong>et</strong>euim difficile est, ut acquiratur,quod pluribus rationibus acquiritur — quare ad id, quod bonum est,non accedunt, quo perfectio <strong>et</strong> summa acquiritur. in plautis autem5 sine labore einendavi: modico labore codd.: brevi ambulalione Al 9 praestantissiiiio—iiiulu (12) sic <strong>et</strong>uendavi: praesUinlissimum bonum possi<strong>de</strong>at, consentaneum vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur^ut absolute pulchr. habere dicer <strong>et</strong>ur : sed quoniam . . ordine pulehritudinem admitlunt . .dicuntur Al 15. ].& pluribus qui<strong>de</strong>m motibus A\: permultis mot. COdd.: suspectum 16 <strong>de</strong>in<strong>de</strong>']quamobrem codd. Al. fort, <strong>de</strong>est aliquid. 2Q qualis hominis est om, codd.


aTHEMISTII L)E CAELU B 12 [Arist. p. 292^8-25] 121exiguae actiones inveniuntur, quibus ad exiguam mensuram f. 33>ducuutur,ac eo magis, si una tautum actio in eis inveniatur.quod autem homo assequitur, (exempli gratia) unum est, quodoptimum existit quod(pie a c<strong>et</strong>eris omnibus acquiri non jiotest;5 neque <strong>et</strong>iara a solo homine, sed pluribus aliis <strong>et</strong>iam cum eo requisitis.igitur optiminn (pioque unura est, ([uemadmoduni r<strong>et</strong>ulimiis,reliqua vero [omnia] ad id auxilium praestant, ac eorum quid emhoc Optimo participat (hoc autem dictum|nobis ac positum f. 33^'est), iUud (lutein^ ([uod optimum est, omnino non assequitur^ sed ad10 illud prope per pauca accedit «/z?^cZ vero fieri non potest,,ut illud adipiscatur, sed satis ei est, si ad ultiimim propeaccedat. idque exemplo magis illustrat. ut si val<strong>et</strong>udo finis[ponatur], aliquis val<strong>et</strong> semper, aliquis atteuuatione, altercum cucurrit, quidam dum aliud aliquid operabitur cMry^wc/i15 gratia, quod sanitati cmtecedit, q u a m o b r e m m o t u s ,qui iinem praece-]duiit, plurimi sunt; alter autem longe plurimum abest ac fieri nonpotest, ut sanitatem [assequatur], sed cum atteuuatione tantumrelinquitur raaioremque gracilitatem adipiscitur. non itaque sanitatem,sed horum duorum alterum iuteudit, maciem qui<strong>de</strong>m attenuat<strong>et</strong>ionemve, ut mortem evadat, ciim simile quippiam oper<strong>et</strong>ur.<strong>et</strong>euim optimus finis eius qui<strong>de</strong>m perfectio est, c<strong>et</strong>erorum veroillorum sanitas, semperque ii meliore sunt condicione, qui propiusad illud optimum aceedunt.Et quemadmodum in his, ita <strong>et</strong>iam in caelestibus corporibus25 haec conspiciuntur, atque eo magis, quo primo principio propioraextiterint. in hoc autem Aristoteles eo usque sermonem protelavit,quo usque ad terrae speculationem pervenerit.Eteuim prima causa optimum est ac sui ipsius causa existit,quamobrem nulla omnino actione indig<strong>et</strong>. actio autem semper in30 duobus ad minus cernitur, in eo nempe, cuius gratia aliquidagitur, <strong>et</strong> id ipsum, quod agitur gratia huius. en, autemsubstantia, quae primae causae dignitate propinquior erit, unica actioneoptimum cousequitur, quae vero longe plurimum ab ea distat, pluribus,quae autem ultimo loco positae sunt, quoniam fieri non35 potest, ut banc perfectiouem consequantur, nee pluribus actionibusindigent, quare ea corpora, quae i)iimae causae fiuitima sunt,paucis actionibus banc perfectiouem assequuntur, media pluribus,extrema autem, quoniam perfectiouem adipisci non possunt, neepluribus actionibus indigent.40 Hie autem sermo unus existit <strong>et</strong> convenit, ut propositio prae-9 illud autem . . omnino non assequitur scrips! leni emendatioue: partim . . vel habent vel Al14 cum cucurrit <strong>et</strong> currendi tjrii/ia scrips! : tempore quo est <strong>et</strong> in gratiam eius quod Jit codd.Al l(i plurimi om. coild. 20 cum scripsi: ce/ cocld. Al 22 semperque— aceedunt(io)] ita Al ex coniectura: codd. corrupti


122 THEMISTIl DE CAELO B 12 [Arist. p. 292i.25-293al]ce<strong>de</strong>ns subsequatur, diro, difficile est recte facere. Alexan<strong>de</strong>r f. 33vautem non sic eum iutellexit, sed ut sermoiiis piincipium ilium accepit.quave si alter sermo per se extitiss<strong>et</strong> nee ut pars uiiiusserraouis sumer<strong>et</strong>ur, igitur invicem contrarii extitissent. ia primo5 namque sermone asserit ea, quae optimo propius acceduut, unicatantum actioue suam perfectionera adipisci, <strong>et</strong> quae longvm distant,quo loug-ius ab eo distant, eo pluribus motibus indigere; in secuudovero sermone ait, ea, quae optimo propiora sunt, pluribusqui<strong>de</strong>m a<strong>et</strong>ionibus optimum finem consequi, quemadmodum plautae.10 nonue igitur a germaua hnius sermouis intellegeutia <strong>de</strong>ficit Alexan<strong>de</strong>r?omnino itaque cousouum est, ut hunc in modum intellegatur,siqui<strong>de</strong>m id conveuit ei, (luod in huius sermonis fine attulit.ait namque: ob eam causam terra omnino non mov<strong>et</strong>ur,quae autem prope sunt, paucis qui<strong>de</strong>m motibus cientur,15 <strong>et</strong> reliipia, quae hie ab eo in medium aflteruntur. hoc ex his perspicuumeva<strong>de</strong>t; dicimus enim terram, quae corporum omniumultimum existit, cum ad perfectionem pervenire non possit, omninoqui<strong>de</strong>m non moveri, primum autem caelum uno motu id statimcousequitur, ilia vero, quae interiecta sunt, pluribus qui<strong>de</strong>m20 motibus.Dein<strong>de</strong> ad secundam quaestiouem dissolveudam progreditur.ea autem talis erat, cur primus orbis inhaerentes omnes Stellasmoveat, unusquisque vero c<strong>et</strong>erorum orbium non moveat multasStellas, sed plures orbes unam tantum vagantium stellarum move-25 ant? haec autem dubitatio duplici ratioue dissolvitur, quarumaltera hinc potissimum elicitur, quoniam vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> primi orbis vitaeprincipium, poteutia eiusque couversio c<strong>et</strong>erorum orbium vitaeprincipiis, quae orbium animae sunt, multo antecellunt. ration!<strong>et</strong>iam cousonum acci<strong>de</strong>re vi<strong>de</strong>tur, ut vita ac poteutia illius30 orbis c<strong>et</strong>eris paestantiores existant, cum ille, quatenus unusest, divina corpora, veluti steilas, moveat, plures veroorbes [unicam tantum cieant stellam; uuamquamque enimvagantium stellarum plures orbes movent.] ex iis igitur, quaeposita sunt, credibile tit primum orbem vita ae poteutia multo reli-35 quis praestare. insuper ex hac <strong>et</strong>iam ostensione fateutur rationem,propter quam primus orbis plures steilas moveat, uec non <strong>et</strong>iamunica stella pluribus his motibus moveatur, couseutaneam esse;nee erat aliqua species illius <strong>de</strong>monstrationis, quae ciaklrfo:; appellatur,quando vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ignotum per ignotum <strong>de</strong>monstratur. sermo1 difficUe] 292^28; cf. Averr. 141 M <strong>et</strong> Simpl. 485,8. re<strong>de</strong> facere enoendavi: uttunquam primi sermonis pars subsequatur, siqui<strong>de</strong>m aegre admodum praece<strong>de</strong>re potest AImale 9 plantae'j conicio honw 18 id— sunt (19) Al cluce Arist.: codd. corrupti24 moveant scripsi: moveat codd. Al 32 unicam— movent (33) om. codd.


s2THEMISTII DE CAELO B 12. 13 [Arist. p. 293a2-24] 12oenim, in quo dieebatiir primiim orbem plures Stellas movere ac f. 33vc<strong>et</strong>eronim orbium pluribus vagaiitiiim stellanim uuaraquauque cieri,locus est, queiii ipsi fatentur. lioc autem omniuo contiugit, quoiiiamprimi orbis vitae principium multo c<strong>et</strong>eris autecellit.5 Quod autem rationi cousonum sit, ut ita res se babeat, bineprofecto osteuditur, nempe cum dicitur primura orbem pluradivina corpora movere, uec uou plures orbes uuam vagantium|])lura astra movebit ac plures orbes uuam slellam ciebuut. <strong>et</strong>tell arum ciere. hac igitut' <strong>de</strong> causa unus orbis f. 34i-10 pra<strong>et</strong>erea, quoniam spltaerae, qtdbii.s vagmUea stellae infixae sunt,multa movent cori)ora, siqui<strong>de</strong>m eiusmodi sphaerae a multissphacris continentur, qua <strong>de</strong> causa motus eius, quod mov<strong>et</strong>ur, nouest ita seusui couspicuus; siqui<strong>de</strong>m sphaerae mediae in causa sunt,ut motus, qui ab uuaquaque earum cxtenditur, ad vagantein stellavi15 in citimum orhem perveniat. unaquaeque enim sphaera^ quae eascontin<strong>et</strong>, proprium hah<strong>et</strong> motum; iuveuiturque in omuibus vagautiummotibus communis quasi operatio^ quae caelestis est, supramotus hariim sphaerarum, quae cqui<strong>de</strong>m nou permittit, ut motus tiniuscuiusque sphaerae,quae reliquis mediautibus vagantium multitudiuem'JO contin<strong>et</strong>^ semper illis subiaceat, sed ipsa per se buic sufficit; ipsaenim finiti motoris vim adipiscitur. hie est litterae iutellectus. inhoc autem non vi<strong>de</strong>tur Alexan<strong>de</strong>r recte sensisse, siqui<strong>de</strong>m jictaqiiaedam, aliun<strong>de</strong> adsumpta^ suae explication! adiecit.Quod vero ait Aristoteles: sic igitur uatura exaequat25 (<strong>et</strong>) ordinem quend


124 TIIEMISTII I»K CAELO B \o [Aiist. p.293«25-b 15]vi<strong>de</strong>utur, [causas <strong>et</strong> rationes rerum ex(iiiiriint, sed ea,f. Mrquae vi<strong>de</strong>ntur,] ad opinioues quasdam siias accomniodant,ornaveque coiiantur (thniptis (^) verbis oratioueui suam. sauealiis com])luribus ratiouibiis pw«a?n' poterit terram nequa-5 qnam iu medio collocatam esse oporteve, si quis /i<strong>de</strong>mexits, quae (ippdrent, sumere minime volueri t, i>QA ahrupta^)quaedmn, qiiemadmodum isti, <strong>et</strong> ii)se insequatur.Ignis iiamque, iutpiiunt, c<strong>et</strong>eris elementis nobilior est] quurelocus <strong>et</strong>iam c<strong>et</strong>eris praestautior ei <strong>de</strong>b<strong>et</strong>ur, qui medium existit;10 locus aiitem medius, qui igni <strong>de</strong>b<strong>et</strong>ur, c<strong>et</strong>eris, qui a medio sunt,praestautior est, siqui<strong>de</strong>m ceutrum, cum extremum sit, t'iuisquidam est; finis autem praestautior est iis, (juae ab ipsofine distant.Haec igitur, inquit, propri<strong>et</strong>as erit Pythagoreae sectae ad-15 modum cousoua. <strong>de</strong>m<strong>de</strong>^aliam eorum sententiam covimemorat. inquiuuteuim couseutaneum esse, ut custodiatur praestantissimuiHquidque eorum, quae in hoc universo sunt, at ignisrerum omuiura praestantissimus est; nuUus autem locus ad couservationemaptior quam medium existit, ([uod lovis career nominaut,20 <strong>et</strong> in eo <strong>et</strong>iam ignis coUocatur.Quasi vero uuum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m sit medium ipsitis rei <strong>et</strong> magnitudiuis,vel substantiae <strong>et</strong> potentiae. enimvero vel ex animautibusfacile iutellegere poteraut unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m non esse, medium enimmagnitudinis in bis est bepar; ([uod autem proprie medium dicitur,25 est quid longe praestantius, sicuti vitalis facultas vel aliquid simile,aut (si lub<strong>et</strong>) cor poterit quispiam illud uominare.Sic <strong>et</strong>iam <strong>de</strong> <strong>caelo</strong> iudicandum erit. non est igitur consentaneum,ut id, quale centrum existit, pro vero medio statuaturnee similiter <strong>et</strong>iam perturbari <strong>de</strong>bemus, si quod bouorificentissimum30 est in medio non extiterit, sed consonum est, ut medium substantiaesit, cuius munus est custodire, siqui<strong>de</strong>m eiusmodimedium vere principium est <strong>et</strong> praestabile necnon adomnem custodiam idoneum. atqui medium loci convenit, utrelinquatur, cum iiKcgis assiniileiur ultimo.^ quod potentia non35 co7nprehenditur; <strong>et</strong>enim boc medium contin<strong>et</strong>ur ac terminatur,finis autem ac terminus contiu<strong>et</strong> atque <strong>de</strong>terminat, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>corpus praestantissimum. at res, quae contiu<strong>et</strong>, eo est, quodcontin<strong>et</strong>ur, praestautior, <strong>et</strong> id, quod <strong>de</strong>terminat, termiuato,siqui<strong>de</strong>m boc materiae, illud formae compositi rationem40 obtin<strong>et</strong>. ac <strong>de</strong> loco qui<strong>de</strong>m terrae quod secundum sententiamPytbagor eorum <strong>de</strong>terminavit, ex iis est., quae ut omnino intelle-1.2 cauaas— vi<strong>de</strong>ntur oin. codd. per homoioteleutoii oO consonum— ut] tort, emendanduuivi<strong>de</strong>nduin est, quid


THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p. 293b 15-294al] 125gaiitur, noil evit uecesse. <strong>et</strong> forte nee ipse <strong>et</strong>iam horum f. 34'seuteutiam satis pereepit; ]earn namqiie iu suo sermone nou f.34^r<strong>et</strong>ulit.Niimquid aiitem terra quieseat an moveatur, non ea<strong>de</strong>m5 pliilosopliorum omnium seutentia est; sed qui eain in medianuindi se<strong>de</strong> locatam esse negaverunt^ circura mediumvolvi earn asserunt — <strong>et</strong> ii sane Pythagorei sunt— neque bancsolam, sed earn <strong>et</strong>iam, quae ei adversa est (dvir/i>ova).nounullis autem {plura) corpora circa medium ferri posse10 vi<strong>de</strong>ntur, quae nobis terrae obiectu oblitescunt, non aliter ac siipsa post banc iuveniantur; eam enim proportionem ad terrainbabent, quam fere ilia babere dicuntur, quae post earn inveniuntur.bine plures lunae <strong>de</strong>fectiones dicunt existere.non enim sola terra solis lumen intercipit, sed eiusmodi <strong>et</strong>iam cor-15 pora, quae post terram inveniuntur; non enim impossibile est, ut incentro quoque baec corpora siut, quae omnia solis lumen intercipiant.quamvis enim ipse fateatur in buius totius centro terraminveuiri, attameu illud quoque perspicuum est eius <strong>et</strong>iam corpus,quod est prope superficiem, qua quiescimus, solis quoque lumen20 intercipere, <strong>et</strong>iam si a centro dist<strong>et</strong>; <strong>et</strong> hoc quicken, si rotunditasipsa <strong>de</strong> ea praedic<strong>et</strong>w)\ si ipsa un<strong>de</strong>quaque a centro egrediatur,idque similiter si rotunditas <strong>de</strong> ea non pmedic<strong>et</strong>ui\ quatenusextra centrum egreditur, tota tavien {terra) lumen intercipit:sic <strong>et</strong>iam <strong>et</strong> reliqua corpora, quamvis a centro distent, lumen inter-25 cipiunt.Sunt qui eam, cum in medio sita sit, circum verticemeius volvi <strong>et</strong> onoveri asserunt, quemadmodum in Timaeoscriptum est, terram nempe circum buius universi verticemsemper volvi. dixit autem volvi, non mooeri, siqui<strong>de</strong>m consentaneum30 non est, ut per boc, (piod dixit, terram volvi, eam moveri intellegatur;sic enim asserit, quoniam ipsa super verticem ac circumipsum <strong>de</strong>volvitur, <strong>et</strong> ita aliis quoque <strong>de</strong> rebus solitus est pronuntiare.Hinc autem ad eos sermones explicandos sese Aristoteles con-35 vertit, qui <strong>de</strong> terrae figura dicuntur. similiter, inquit^ <strong>et</strong>iam hac<strong>de</strong> re philosopld diversantur. aliis enim rotunda vi<strong>de</strong>tur esse,aliis autem lata ac tympani speciem repraesentare. faciuntautem indicium, quod sole oriente atque obeunte lumen9 plura addidi 19 quiescimus scrips! : quiescit codd. Al 20 <strong>et</strong> hocqui<strong>de</strong>m—intercipi<strong>et</strong> (23)] emendatis emendandis sic interpr<strong>et</strong>atus sum; Al vertit: siqui<strong>de</strong>muniversam eius rotunditatem oslen<strong>de</strong>t, si ipsa . . ecjrediatur, idque similiter si non osten<strong>de</strong>t rotunditatemeius, quatenus . . egreditur, sed omnia lumen interciperenl; cf. textum 293l>276aoiU)5 32 aliis <strong>de</strong> rebus'] fort, alibi


cum12G THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p. 294»2— 24]eiiis rectum, iion auteiri rotuiulnm a])i)ar<strong>et</strong>, perin<strong>de</strong> acf.34vlunae forma iu ])riiuM]»io meiisis, <strong>et</strong> (niemadmodum in solis <strong>de</strong>fectiicoutiug'it, ([uem eclipsiu nomiiiaut; si(iiii<strong>de</strong>m ()i)()rter<strong>et</strong>, ut aliiiuasolis portio, dum a terra oritur occiditque, ad lunae similitudiuem5 in priucipio mensis, api)arer<strong>et</strong>, si terra rotunda extitiss<strong>et</strong>. <strong>de</strong>huledixit eos ita pronuntiasse, (luoniam solis intervallum non reputantnee <strong>et</strong>iara iutellegunt circulos maiores, quando minoresintersecant, vi<strong>de</strong>ri non aliter, ac si linea recta eos intersecarent;sectio enim {sphaerica) niaiorum circulorum recta appar<strong>et</strong>. «iuam-10 obrem, cum ita res se habeat, sol ob eius distantiam ut parvuscirculus nobis appar<strong>et</strong> — hoc autem non re ipsa, sed secundum visum<strong>et</strong>imagiuationem potius contingit, alioquin magnus sane est — terraautem magnum admodum circulum non <strong>de</strong>scribit,ita tame7i appar<strong>et</strong>.quare si procul admodum a sole non essemus, qui nostro seusui15 parvus offertur, vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur a terrae circulo in orbem secari.Sed hoc, inquit, ad<strong>de</strong>re volunt, si terra natura sua quiescit,tympani figura esse oportere. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> dicit, cum ad id, quod {terra)vnov<strong>et</strong>ur, figtira quaedam propria in ea inveyiitur, turn {ad id, quodquiescit) hah<strong>et</strong> certain formam convenientem. quare consentaneum est,20 ut eius forma ac inotus dinoscatur.At(iui dubitare ac modis omnibus, ([uantum fieri potest, eapervestigare, quae iis <strong>de</strong> rebus adniirati sunt, id certe non erit abre, quin immo ratione quadam necessarium. siqui<strong>de</strong>m alioruraest, non philosophorum, qui formarum cognitionem diligunt, {non ad-25 mirari)^ qui tan<strong>de</strong>m parva [terrae] particula semper ac celerius<strong>de</strong>scendat, id autem toti terrae non contingat, sed tantum pond us,quantum id est, quiescat <strong>et</strong> non moveatur? atqui si quisterram efo<strong>de</strong>r<strong>et</strong> suhter particula sursmn elevata <strong>et</strong> versus terramcentro adiacentem <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>r<strong>et</strong>, ut <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>utibus terrae particulis,30 ante quam <strong>de</strong>ci<strong>de</strong>rent, locum facer<strong>et</strong>, nulla re impediente semperraagis <strong>de</strong>orsum ferentur. {quare) dubitare circa hoc interomnes pMlosophos physicis maxitiie convenit; dubitationes autemsolvere ineptis rationibus^ <strong>de</strong> quibus vndto magis dubitandum est, idsane fieri sine pudore eorum non })otest. nonnuUi enim propositam35 dubitationem ita dissolvere conautur, aiuut namque terram secundumse quiescentem remanere, quoniam supra se ipsa sustentaturper spatium infinitum, queraadmodum inquit Xeuopbanes. hienim dubitationem hunc in modum sustulerunt,quia,Iob eorum segnitiem,causae inquisitionem non dilexissent, i<strong>de</strong>o veritatem f. SS^17 <strong>de</strong>in<strong>de</strong> dicii] dicunt codd. Al: cf. Arist. p. 294 a 10 y-ai ydip O'^ 18 ad id quod'jquiescit addidi; Al vertit: siqui<strong>de</strong>m (aiunt) in eo, quod mov<strong>et</strong>ur, secundum propri<strong>et</strong>atis ordinemsimililudinis quippiam in eo inveniri, iuxta jjroporlionem ad formam 24 nonadmirari (2b) addidi 31 dubitare— convenit {Z2)']\Qcnva corr. sic emendavi: verumenimveronon iniuria ttiam mirari quispiam potest, quod naturales p/iilosophi non adverterint . . Al


THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p.294a28— bl7] 127indagandi laboiem subire minime voliiere. suut alii, qui causam f. 35iassiguautes,cur terra uou inoveatur, dicunt ])ropterea quod iunat<strong>et</strong>,quemadmodum lignum super aquara <strong>et</strong> alia eius<strong>de</strong>mgeneris — siqui<strong>de</strong>m haec in aere nou natant, in aqua autem5 natant — <strong>de</strong> aqua enim reraan<strong>et</strong> dubitatio, quandoqui<strong>de</strong>m illi nonasseruut, quid illud sit, quo aqua sustiu<strong>et</strong>ur; neque enim aquasuspensa (?) mauere so l<strong>et</strong> natura, nisi aliquo sustineatur. sedquemadmodum aer, cum aquam levitate super<strong>et</strong>, innatat uec adinfera <strong>de</strong>mergitur, sic quoque consonum est, ut aqua existat, quippe10 cum terrae levitate praest<strong>et</strong>, sursum natat nee infra terram <strong>de</strong>mergitur.Pra<strong>et</strong>erea ea<strong>de</strong>m totius <strong>et</strong> partis ratio esse <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, si itaqu<strong>et</strong>ota terra in aqua natut^ consentaneum est, ut <strong>et</strong>iam eiuspartes in aqua natent; nunc cum partes ipsae in aqua non natent,15 neque <strong>et</strong>iam tota terra in aqua natahit, <strong>et</strong> quaestio 7ion satis <strong>de</strong>nesoluta erit.Hoc autem illis evenit, quoniam eatenus non perscrutantur,quoad veritatem veramque dubitationis solutionem attingant, sedquoad contrarios sermones refellant, idque, inquit, nobis20 ipsis in more posit um est. at in maiore hominum parte intellegerepossumus, id eorum disputationibus evenire, quod huicquoque <strong>de</strong> terra sermoni contingere vi<strong>de</strong>tur. non enim sufticieuterbunc sermonem exquiri posse arbitratur recta tantum solutione ohlata^nisi adversariorum ([uoque rati ones <strong>de</strong> medio sustulerit. [itaque]25 eum oport<strong>et</strong>, qui jrecte] velit <strong>de</strong> re proposita quaerere,promptuvi esse ad occurrendum <strong>et</strong> obiciendum uou acci<strong>de</strong>ntia,sed quae cui usque generis, <strong>de</strong> quo inquiritur, sunt propria,neque sat erit vUimant inquirere obie<strong>et</strong>ionem, quae sihi ipsi tantumin promptu fuerit, sed obiectiones exquirat ac vonsi<strong>de</strong>r<strong>et</strong> oport<strong>et</strong>, quae30 omniiio ohici possint. quod sane is facere poterit, qui diligentissimequaeque perscrutatus fuerit ac possibiles omnes differentiassuo animo conceperit.Anaximenes autem, Anaxagoras, atque Democrituslatitudinem causam esse dicunt, cur terra man eat <strong>et</strong>35 quiescat; boc autem superius relatum fuit, dum aliorum sententiam<strong>de</strong> figura terrae memiuit. bi enim asseruut terram propter suilatitudinem non divi<strong>de</strong>re ac secare, sed operire (?) aera, aquo sustiu<strong>et</strong>ur, id quod c<strong>et</strong>era quoque corpora^ quae latitudinembabent, facere [vi<strong>de</strong>ntur]. siqui<strong>de</strong>m eiusmodi corpora non modo40 absque aliqua vi aegre moventur, sed <strong>et</strong>iam, si vi pellantur, vixmoventur, ut neque <strong>et</strong>iam eo tempore, quo venti ea impellunt,7 suspema Al sec. Arist.: parata codcl. falso sed] exspectes praeleren (cf. Arist.p. 294 b I) 35 aliorum sententiam'] p. 2931^34


est,12R THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p, 294 b 18—34]moveantiir, sed maneant propriae naturae causa, i<strong>de</strong>m (iuo(iu<strong>et</strong>errae erga sibi subiectum aerein, a quo sustiu<strong>et</strong>ur <strong>et</strong>fertur, contigisse dicuut. hiv euim quasi inanem locum nonhabeat, (luo celeriter perveuire possit, (piiescit ac iufra in5 unum locum <strong>de</strong>scendit. quare terra perpctuo man<strong>et</strong>^ donee ad infimumlocum <strong>de</strong>veniat, quemadmodum iis vasis coutingit, quaeclepsydra nomiuantur, scilic<strong>et</strong> impedimentum. coutingit enim, si ([uiseius superius os occludat, ut per illud foramen, quod in fundo est,nihil illius egrediatur, (piod, antecpiam superius foramen occlu<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur,10 ab eo emauabat. i)osse autem rlautium aerem magnumpondus sustinere, ex aere in utribus clauso argumeutum <strong>de</strong>sumpserunt<strong>et</strong> ex {multis) ciusiiiodt exemplis.Sed illud primo buic ration! obici potest: si terra lata extitiss<strong>et</strong>,latttudo causa esse, cur terra maneat, non potest, multo15 igitur minus, si latitudine praedita non sit, lafitudo causa essepoterit, cur terra maneat.Atipii si terra plana ess<strong>et</strong>, latitudinem qui<strong>et</strong>is eius causam{non) esse consonum for<strong>et</strong>, ut ex iis, quae aflferunt, conclu<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur.aiunt enim, quod aer i)ropter coarctationem non inveniens•20 locum, quo pervenire possit, in proprio loco ([uiescens reman<strong>et</strong>,siqui<strong>de</strong>m ob multitudinem non hab<strong>et</strong> exitum. raultusporro est, quod a 'inagnitudine terrae, quae magna <strong>et</strong> extensaest, coerceatur. ut autem terrae magnitudo multumprotrabatur, hoc conting<strong>et</strong>^ <strong>et</strong>iam si terra globosa sit. con-25 sentaneum est igitur, ut ea, quam assignaruut, causa terrae comp<strong>et</strong>at,<strong>et</strong>iam si rotunda sit. quid enim eos remoratur, quin praedictamterrae figuram fateantur ac {magnitudinem) eius qui<strong>et</strong>iscausam esse statuant? in universum autem adversus eos,qui ita <strong>de</strong> raotu terrae <strong>et</strong> qui<strong>et</strong>e dicunt, ut rations eius tigurae30 potius, yra<strong>et</strong>er naturae necessitatem, terram quiescere colligant, buncinmodum dicamus.Quaestio <strong>de</strong> motu qui<strong>et</strong>eque, cuius causa compuhionem extensionemquefieri super aeron <strong>et</strong> aquam statuerant^ non <strong>de</strong> terra tanturn^quae naturalis corporis pars quaedam existit, ponenda est, sed <strong>de</strong>35 motu <strong>et</strong> qui<strong>et</strong>e omniuni naturalium corporum in universum. [principiof- Hf)enim] constituendum utrum sit eis natura motus ali- f. li.v|quis <strong>et</strong> quies, an nullus? <strong>et</strong> utrum natura, an vi eis cou-5 man<strong>et</strong> emeudavi: nee permittit terram per ipsum transire Al 12 inultis supplevi18 non addidi 27 mac/nitudinem addidi 32—37 locum difficilem non sine haesitationehunc in modum emendavi. Al plane perverse interpr<strong>et</strong>, est: si a j^otentia viminferenle (motus enim <strong>et</strong> quies eo<strong>de</strong>m modo dicuntur) efficiente vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>^ compulsionem eztensionemquesuper a. e. a., id incipit, terrae ipsi c.onverdre aimu.i, quae . . existit, sed moliuii<strong>et</strong> qui<strong>et</strong>em omnium . . universum sustulerimus. 37 natura an vi corruptum


THEMISTir DE CARLO B IB [Arlst. p.294b 35—295*24] 129yeuiat motus? sed quouiam, mqtiit, <strong>de</strong> bis ante <strong>de</strong>termina- f.turn fiiit (in Physicis namque atque iu praece<strong>de</strong>nti Libro <strong>de</strong> illisdit^seriiimus) consentaneum erit, ut eis tanquam concessisnunc utamur dicamusque iiaturalibuscorporibus proprios naturales5 motus <strong>et</strong> qui<strong>et</strong>es natuia inesse; unicuique enim ipsorum natura ismotus inest, qui ad proprium locum instituitur, quies autem eo inloco cousistit, iu (piem suapte uatura is motus <strong>de</strong>fertur, (pii ex uaturaliummotuum numero existit. pra<strong>et</strong>er naturam veio iu uuo-(pioque ipsorum iunovatur, siqui<strong>de</strong>m motus e proprio loco tran-10 situs est, quies autem <strong>et</strong> status eo in loco, in quem violenter mov<strong>et</strong>ur.motus pra<strong>et</strong>er naturam finis existit, si quies in eo inveniatur;ignis enim omni in loco eum tantum raotum bab<strong>et</strong>, qui aera versusinstituitur, <strong>et</strong>enim si naturalibus corporibus motus nullussecundum naturam inest, nee violentus erit; quod enim15 pra<strong>et</strong>er naturam est, aliud est ab eo, quod secundum naturamexistit. si nee alter borum duorum motuum corporibus inest, nibilprorsus movebitur, sique nibil moveatur, nee motum neequi<strong>et</strong>em <strong>et</strong>iam possi<strong>de</strong>bit; quies enim motui annectitur, cum sit eiusfinis, at fieri nou potest, ut sit corpus aliquod naturale, quod non20 moveatur neque <strong>et</strong>iam quiescat; convenit igitur, ut sit ei motusnaturalis <strong>et</strong> quies.Si igitur non natura, sed vi terra iu medio quiescer<strong>et</strong>,sicuti physici nonuulli asseruerunt, violentus igitur eius motus adliuuc locum vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur. siqui<strong>de</strong>m aiuut conversionis causa ipsam25 ad medium quasi pelli eoque ferri, cum ex iis, quae in aqua <strong>et</strong> aerefiunt, argumentum sumant-^ in bis Qnivn (haohw^ propter conversionemgravia ad medium conversionis feruntur, cum ab iis,quae suntgraviora, pellantur. [ita(|ue] <strong>et</strong>iam qui caelum ortum essedicuut, conversionis causa terram ad medium venire30 confirmant. motus igitur terrae ad medium hanc assignant causain.cur autem in medio stabilis maneat, postquam ad eum locum <strong>de</strong>venit,caitsam exquirunt, aliique causam afferunt figurae eius latitudinem,alii vero aliam causam assignant, ut Empedocles, quicaeli motum, qui in orbem fertur, cum maioris sit celeri-35 tatis, rectum terrae motum (qui <strong>de</strong>orsum instituitur) cobiberedicit, terramque undique ad medium compellere. at si, inquit,nee conversio probib<strong>et</strong> nee latitudo, sed suo, quo potestmoveri, motu moveatur, quo tan<strong>de</strong>m fer<strong>et</strong>ur? <strong>et</strong>enim «(i mediumnon movebitur, ad illud siqui<strong>de</strong>m impulsa iam pervenit; transitus40 autem ad medium cum vi (tantum) consistat, eius igitur quies <strong>et</strong>status in medio vi erit. quare convenit, ut motum aliquem a medio35^2 Physicis] V 6 Libro] cap. 2 12 aera versus suspectum 15 aliud] exspectesdvtr/.<strong>et</strong>pivi] 17 nee motum fort, <strong>de</strong>lendumComment. Arist. V. 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. II.9


Igrave130 THEMISTIl DE CAELO B i:] [Arist. p. 2d')'^^')-^4']possi<strong>de</strong>at. is ergo in sublime tantum omuino fev<strong>et</strong>uv — ipsa namque f. 35^corpus est <strong>et</strong> i<strong>de</strong>o uecessario convejiit, ut in loco cousistat — quodsi non <strong>de</strong>orsum magis [quam] in sublime fertur, sed sursummov<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> aer eum motum, qui in sublime fertur, non im-5 j)edit, ueque motum <strong>et</strong>iam^ ([ui <strong>de</strong>orsum fertur, impedi<strong>et</strong>,siqui<strong>de</strong>m conveuit unum i<strong>de</strong>mque impedimentum ah eo<strong>de</strong>m i<strong>de</strong>mimpedire.diciPra<strong>et</strong>erea magis proi)rie adversus Empedoclem illud <strong>et</strong>iampotest.10 Siqui<strong>de</strong>m ab Empedocle quispiam quaerere poss<strong>et</strong>: si terraob conversionem t


THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p. 295 b4— 19] 131versione <strong>et</strong>iam minime <strong>de</strong>tevminantur, eraiit igitur <strong>et</strong>iara ante f. 36rnounulla gravia, levia ([uaedam. cum autem id, quod grave est <strong>et</strong>quod leve, per superiorem <strong>et</strong> iuferiorem locum termiueutur, supraigitur <strong>et</strong> infra ante conversionem quoque iuveuiebautur; sed aute5 caelum erat quippiam iufiuitum: igitur supra <strong>et</strong> iufra in hoc infmitominime existunt. quouiam autem {haec) duo per supra <strong>et</strong> infra terminautur,perspicuum est igitur supra <strong>et</strong> infra <strong>et</strong>iam ante conversionemfuisse terramque natura sua <strong>de</strong>orsum ferri-, ante conversionemigitur ad eius locum, qui est secundum naturam, mov<strong>et</strong>ur.Illuc modo regreditur, ut illorum sententiam disquirat, quipropter similitudinem, quam hab<strong>et</strong> cum <strong>caelo</strong>, quod vertiturcirca ipsam, terram in medio caeli stare affirmant — haec sententiain Timaeo quoque invenituv^ tam<strong>et</strong>si ipsi Anaxagorae earnascribat — huius <strong>et</strong>euim sententiae auctores dicunt terram,5 quoniam rotunda est atque in medio caeli collocata (quodqui<strong>de</strong>m caelum spbaericum quoque existit), necessario omuinoquiescere, quouiam ad omuem partem ob eius similitudinemaequalem iucliuatiouem liab<strong>et</strong>; ipsa siqui<strong>de</strong>m nou magis ad liaucquam ad illam partem iucliuat, ita ut moveatur. oporter<strong>et</strong> enim,ut in banc aut in illam partem iucliuar<strong>et</strong>; si igitur in banc partemnon inclinat, simul autem in omuem partem inclinare fieri noupotest, cum versus banc ])artem mov<strong>et</strong>ur, omnino itaque relinquitur,ut iu medio stabilis quiescat. baec autem vestra sententiapersuasibiliter (iuquit Aristoteles), non autem vere dicitur. bac5 enim sententia, quicquid in medio locabitur, id in eo necessarioquiesc<strong>et</strong>; ita ignis in medio locatus vi quiesc<strong>et</strong>.ita namque sermonem statuerunt. atqiie in Timaeo <strong>et</strong>iam obterram ipsam talis sermo necessario exstruitur, ibique ut universalisfuit receptus ac omuibus iu rebus eo<strong>de</strong>m modo. ait namque Ti-10 maeus: res similis, si similis m medio loc<strong>et</strong>ur, versus nuUam [extremitatum]i)artem incliuabit. at nos vi<strong>de</strong>mus iguem in medio nou manere.si igitur iu uuiversum sermo intellegatur, non erit verus.boe autem ipsi terrae vos necessario imponitis, ita ut sermo uuiversaliteraccipi possit, (juouiam in medio commoratur. cum igiturJ5 hie sermo, si in uuiversum recipiatur, verus 7ion sit, qui<strong>et</strong>is terraepropriam dare causam oportehit.Verum enim vero facile qui<strong>de</strong>m baec dubitatio <strong>de</strong> medio tollitur,si dicatur [Platonem] buuc sermonem iu uuiversum non attu-). 6 hoc-minime cocld.: ea in infinitum Al 13 Timaeo] exspectes Phaedone (cf.Simpl. p. 531, 34)13 Anaxagorae] 1. Anaximandro 20 aut scrips!: <strong>et</strong> omnes 25 medio . . eo3inendavi: terra . . ea codd. Al 30 Timaeo] cf. supra <strong>et</strong> Phaed. 109 a icoppoTtov '(ap~p5y[j.a o[ioio\> Ttvos h [i.i'jOi teSsv oi)/_ s^ei [j.aX}vOV oOoe r^-xov ouoaadas v.Xi&rjVat <strong>et</strong> Averr.p. 157 1 <strong>et</strong> sq. <strong>et</strong> 310 G <strong>et</strong> sq. 34 commoratur emendavi: succenditur inflammaturce'.erra ipsa Al9*


<strong>et</strong>iam132 TITEMISTII T)E (lAELO B 13 [Arist. p. 295b 19^21]lisse nee dixisse seilie<strong>et</strong> omne simile in medio similis positum f. 36'-inclinationiscausa ad aliquam [extremorum] partem non inclinare,nisi quando pi-0])rium ac iuseparabilem motum non habuerit; hocenim semper habebit, ut propter aeqiialem incliuationem in medio5 consistat. quemadmodum neque <strong>et</strong>iam si quispiam dixerit (exemj)ligratia) omne, quod stat, tanquam in pon<strong>de</strong>ris aequilibrio maner<strong>et</strong>,non inclinare, propter liom'mem^ qui <strong>et</strong> ipse ad aliquam partem inclinat,quoniam vult aliquid efficere, similiter <strong>et</strong> in alia actione,hie sermo plane falsus extiterit; at si <strong>de</strong>claraverit inanimatum ali-10 quod corpus, in (Quantum in pon<strong>de</strong>ris aequilibrio man<strong>et</strong>, posse inclinare.qui igitur conseutaneum erit, ut sermonem, qui in universumverus existit, ignis tantum ratione mendacem constituas, cum ignisin medio non maneat, si ex eorum corporum numero 7ion est, quaemanere <strong>et</strong> quiescere possunt? qua igitur ratione in loco quiesc<strong>et</strong>V15 terra enim quiescendi faculatem hab<strong>et</strong>. hoc autem posito inquiramus,quonam in loco quiescere possit. post haee universaliaquaedam inveniuntur, quae qui<strong>de</strong>m permittunt, ut in medio quiescat,ob rationem <strong>et</strong>iam superius allatam. verus itaque eiusmodi sermoextitiss<strong>et</strong>, si ess<strong>et</strong> aliqua ratio, qua ipse in medio quiescer<strong>et</strong>. at20 ignis nee similis est neque rotundus neque <strong>et</strong>iam in medio man<strong>et</strong>;vi<strong>de</strong>mus uamque ignem modo in sublime e terrae superficie attolli<strong>et</strong> longe plurimum a medio distare.Sed hoc (iuquit) non est necessariura; {terra) eni'tn nonsolum in medio quiescere, sed in medium [<strong>et</strong>iam] ferri vi-25 <strong>de</strong>tur, <strong>et</strong> reliqua, quae sequuntur. banc particulam Alexan<strong>de</strong>rhunc in modum explicavit. iuquit enim, necessario omnino nonconvenit, ut terra in medio hac ratione quiescat, propter similitudinemnempe eius, a quo contin<strong>et</strong>ur (oioc t7]v toui irsptsj^ovxoc ouoioxr^Ta)nee non propter inclinationis aequalitatem. terra enim non solumf. 3(i^30 in medio (juiescit, sed ad medium quoque <strong>de</strong>fertur, ne(i[ue|motus eius causa inclinatio aequatur. haec autem Alexandriexplicatio non vi<strong>de</strong>tur esse intellegibilis. ponimus enim terramnon solum natura sua in medio quiescere, sed ad medium quoque<strong>de</strong>ferri;quod si eiusmodi motus causa nee similitudo nee incli-35 nationis aequalitas est, qua <strong>de</strong> causa ex hoc <strong>de</strong>monstrative colligitur,quod inclinationis aequalitas causa non est, ut terra in medio quiescat?nam vi<strong>de</strong>ndi facultas, quamvis ambulationis causa non sit,vi<strong>de</strong>ndi tamen causa est. ipse vero ait causam, propter quamexistimavit terram ad medium cieri, esse <strong>et</strong>iam causam, quamobrem40 ipsa in medio quiescat; inquit enim, si similitudo <strong>et</strong> inclinationis2 inclinationis codd.: similitudinis Al 7 propter hominem qui <strong>et</strong> SOTipsi: veluti homo,ipse enim omnes 31 inclinatio aequatur Al: commutatur codd.: exspectes erit inclinationisaequalitas; ad seq. cf. Averr. p. 158 G <strong>et</strong> reliqua 36 quod scripsi: tam<strong>et</strong>sicodd. Al non Al: om. codd.


THEMISTIl I)E CAELO B 13 [Aiist. p. -JO^MO -21] 133aequalitas causa non sit, ut terra ad medium feratur, igitur non f. U"erit causa, ut iu medio quiescat. hoc auteui falsum esse facileostenditur. alioquiu, uu<strong>de</strong> didicit, ut causa, quamobrem terra admedium in uuiversum feratur, sit <strong>et</strong>iam causa, ut ipsa in medio5 quiescat? hoc euim absolute falsum existit. i<strong>de</strong>m enim at queeo<strong>de</strong>ni modo in ea<strong>de</strong>m re est eius<strong>de</strong>m efifectus causa, uec i<strong>de</strong>meo<strong>de</strong>m modo in ea<strong>de</strong>m re diversorum causa existit. cum autemterram iu medio quiescere uuum sit, <strong>et</strong> eam ad medium <strong>de</strong>ferrialterum, fieri non potest, ut una atque ea<strong>de</strong>m horum duorum sitcausa in terra, ex hoc autem ipse <strong>et</strong>iam <strong>de</strong>clarat terram, cum inmedio extiterit, gravem non esse, quandoqui<strong>de</strong>m si gravitas causaest, ut <strong>de</strong>orsum feratur, fieri non potest, ut ipsa sit causa, cur inmedio quiescat. si ita(iue gravitas, dum terrae inerit, causa erit,ut <strong>de</strong>orsum feratur, terra quiescente nulla erit in ea gravitas;15 <strong>et</strong>enim si terra gravi existente quies in ea inveniatur, hoc profectoerit, vel quando ali(iiiid eam impedit, ne moveatur, vel quandonihil erit illi impedimento. si [primo modo, hoc est tunc] quiesin ea sit, quando aliquid eam prohib<strong>et</strong>, erit vi, non autem natura.si vero, quando nihil motum impedi<strong>et</strong>, non moveatur, ex hoc ita-]0 que collig<strong>et</strong>ur ipsum grave motus causam non esse, cum eo existenteomnino motus css<strong>et</strong> uecessarius, quatenus nihil prohib<strong>et</strong>, sed eritcausa motus terrae, quando extra medium invenitur. non igiturpondus motus per se causa erit, neque absolute, multoque <strong>et</strong>iamminus huius motus causa uUo modo est, sed aliud quippiam requi->5 ritur, nempe extra positio. haec sane, quae erit causa gravitatis,<strong>et</strong>iam tunc motum requir<strong>et</strong>. <strong>et</strong>enim ex ea parte, un<strong>de</strong> terra mov<strong>et</strong>ur,pellit corpus sibi oppositum; vis enim pellentis erit gravitas,quoniam aer, tam<strong>et</strong>si levis sit, <strong>et</strong> similiter <strong>et</strong>iam pilus hominis,cuius tamen si pars aliqua sumatur <strong>et</strong> <strong>de</strong>orsum pellatur, aer gravis50 apparebit propter pulsiouem e sublimi. inquit Aristo teles: se<strong>de</strong>x parte, qua egreditar, non est necessarium^ m)5 propter similitudiueramedium relinquat; quasi dicat, non est haec propria causa,ut maueat in medio, <strong>et</strong>enim si ])ropria manendi causa extitiss<strong>et</strong>,hac certe ratioue disseutaneum (?) vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur, cum manendi [sen35 quiesceudi] causa sit is motus, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> qui in medium fertur. consentaneumest enim, ut causa eorum, quae per se ac necessariosunt, non sit causa eoruni, in quae commutantur, quae propriasunt, cum eorum causa sit secundum naturam, non autem per voluutafemvel per aliud quippiam. num vero terra propter sijomilitudinem ad medium feratur, ex eius partibus intellegitur, quae\1,primo— tunc Al: om. codd. 30 Aristoteles] hie commentum ipsius Themistii adlocum supra laudatum (Ar. p. 295bl9) incipere vi<strong>de</strong>tur; quare loco verborum mediumrelinquat exspectes in medio muneat. 37 in — •propria Al: fort, scribendum quaeiis<strong>de</strong>m in rebus diversa


A^ere134 ,THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p. 2951-21—35]versus medium feruntur; (juo euim cumque eius quaevis pars f. .30fertur, eo <strong>et</strong>iam [tota] ipsa feratur, ibique natura maneat necesseest. <strong>et</strong>euim hoc <strong>et</strong>iam terrae peculiare ac proprium est,ut in medium scilic<strong>et</strong> feratur; quod autem ab extremis secundum5 ean<strong>de</strong>m similitudiuem aequaliter dist<strong>et</strong>, eius proprium uou est.ignis enim, qui hie est, erit ab extremis aequaliter distaus <strong>et</strong> nonquiesc<strong>et</strong>, ueque <strong>et</strong>iam aqua, tam<strong>et</strong>si quiescat (hoc enim communeomnium est); non ig-itur aliquid proprium causa est, ut in medioquiescat. huic autem quispiam respon<strong>de</strong>re poss<strong>et</strong> negando, quod10 eo, quia partes terrae in medium feruntur, ob banc causam <strong>et</strong> tota<strong>et</strong>iam terra ac eius partes in medio quiescant. seel id ipsum ututsese haheat, nihil interest; ipsa enim propter iuclinatiouis aequalitatemman<strong>et</strong> ac quiescit, mov<strong>et</strong>ur autem ob contrariam causam,nempe propter inclinationis inaequalitatem. <strong>et</strong>enim partium eius15 inclinatio non erit aequalis, cum ipsa medium egredi<strong>et</strong>ur.Illud <strong>et</strong>iam absurdum est, quae tan<strong>de</strong>m sit causa, curin medio terra st<strong>et</strong>, quaerere <strong>et</strong> non quaerere, cur in extremoloco ignis loc<strong>et</strong>ur. si enim superior locus naturae ignisaptus non erit, convenit, ut disquiramus, qua nam necessitate cogatur,20 ut sursum ascendat. si enim illius naturae summus hie locusaptus est, non est ut aliam causam inquiramus. quid enim prohib<strong>et</strong>,si aliquod corporum, quocunque nomine, naturalem aliquemlocum habeat, quin alterum corpus natura alium locum possi<strong>de</strong>at?<strong>et</strong> hac <strong>de</strong> causa locus, qui|medius existit, terrae f. 37^25 naturae fuit accommodatus, nee necessitate indigebit, ut in medioremaneat. nee <strong>et</strong>iam ilia necessitas alia est atque ista simili'tudo, quae in capillo invenitur, qui, cum tenditur, non frangiturneque dirumpitur; <strong>et</strong>enim quod illi <strong>de</strong> capillo afferunt, cumco7isi7nilium partium sit, lic<strong>et</strong> vehementer tendatur, eum non dirup-30 turn iri, iam vi<strong>de</strong>s hoc mendacium esse, ptra<strong>et</strong>erea iure ([uaerendaeis erit causa, ob quam ignis in summo loco omuino necessariomaneat <strong>et</strong> quiescat, cum alioquin ipsi assigneut causam, quamobremterra omnino necessitate st<strong>et</strong> in medio,si autem quispiam occurrat iuquieusiguem natura inmedio consistere, is nullam huius sententiae35 causa necessitatem habebit; terra autem num in medio natura quiescat,id <strong>et</strong>iam isti fatentur.<strong>et</strong>euim non quia ipsi assigneut causam, ob quamterra in medio natura quiescat, i<strong>de</strong>o inquiunt eam in medio natura quiescere(non est <strong>et</strong>enim rationi consonum, ut dicamus absque causa aliquidinveniri, vel quod natura absque causa aliquid sit), ponamusque40 eam in medio manere, quemadmodum re vera man<strong>et</strong>, sed quam ohcausam id omuino fuit, cum veram qui<strong>et</strong>is causam minime assign<strong>et</strong>?2 ante ibique fort, lacuna 7 quiescat <strong>et</strong> (10) non susp. 27 noyi addidi, nequescrips! : ac codd.: quod A! exhib<strong>et</strong>, plane commenticium est 36 imn omnes, sed<strong>de</strong>lendum


ATHEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p. 29G«l-f;] I35quod vero inquit, hoc nee necessavio nee vere conclucli posse, quo- f. 37rniam convellituv confriugiturque capillus, qui teuditur, non rectedictum est. piinio euiin vel ])ropria in uuiversum sepamtio ihi nonest, ul)i c'a])illus diiumpitur; <strong>de</strong>in<strong>de</strong> capillo quoque non 'contingit5 dirumpi, quamdiu eius similitu<strong>de</strong> reman<strong>et</strong>, sed ((uaudo ad dissiniilitudineniconimulatur; firmo autem hoc eo<strong>de</strong>m termiuo maneutenullo modo dirump<strong>et</strong>ur. quod autem dissimilitudiuis causa fuerit,divisio sane ac diruptio est, quemadmodum ad sensum vi<strong>de</strong>mus;non enim secundum similitudinem tantuin cajnllus invenitur. quare10 consentaneum eat^ ut diruvipatur. {sane} sermo {verus ess<strong>et</strong>), si pater<strong>et</strong>dissimilitudinem in positu terrae vel in figura eius apparere^ quemadmodumin capillo ad dissimilitudinem transmutatio appar<strong>et</strong>, quandofuturum est, ut dirumpatur. hoc a/ttem si ex naturae necessitate provenir<strong>et</strong>,terrae permauentiam utique praece<strong>de</strong>r<strong>et</strong>. <strong>et</strong>enim si a quopiam15 non commutabitur, ob banc causam semper eo<strong>de</strong>m modo manebit.Sed [illud quoque] mirum est eos motuum eontm causasnon quaerere, recte siqui<strong>de</strong>m fecissent, si percepissent eorumaliud alio natura moveri, in tantum ut iutellexissent, aliud aliumlocum natura possi<strong>de</strong>re, adiuncta vero causa, quae est pra<strong>et</strong>er naturam.•20 haec itaque adversus eos ait^ qui terram in medio natura manereasseruut, <strong>et</strong> sic huic causae amplius aliam adiungunt — id quodinanimatis tantum rebus, (piae naturam no7i hahent, convenit.Atqui ut quaestioni satisfactmn sit, ait adversus eos, qui fatenturterram in medio natura manere, sed secundas causas huic addunt:25 cum haec consentanea non sunt, turn id, quod isti afferunt omuinoquiescere oportere in medio id omne, quod nihilo magishue quam illuc ferri <strong>de</strong>ceat, verum absolute non est. nonenim ob banc causam, quia nempe nihilo magis hue quamilluc ferri <strong>de</strong>ceat, necessario omnino eonsonum erit, ut quiescat,30 sed quoniam nihilo magis hue quam illuc ferri <strong>de</strong>c<strong>et</strong>, adomuem locum movebitur. <strong>et</strong>enim si id quiescer<strong>et</strong> ac maner<strong>et</strong>,cui non convenit hue moveri, ob hoc qui<strong>de</strong>m i<strong>de</strong>o nonquiescer<strong>et</strong>, sed alia <strong>de</strong> causa ex acci<strong>de</strong>nti, quoties in omnempartem fertur secundum acci<strong>de</strong>ns, cum nihilo magis hue quam illuc35 ferri <strong>de</strong>ceat; siqui<strong>de</strong>m quemadmodum huic non convenit, ut magishue quam illuc feratur, ita rationi magis eonsonum non est, ut inomnem partem feratur, quam uno in loco maneat. pra<strong>et</strong>erea exeo<strong>de</strong>m sermoue oppositum omnino <strong>de</strong>ducitur, ut magis nempequiescat, quam in omnem partem feratur. <strong>et</strong>enim cum ad loea1 inquit] inquiunt omnes 3.4 separatio— ubi'] diruptio non est causa, qua Al4 <strong>de</strong>in<strong>de</strong> capillo quoque non} non enim AI; ad seq. cf. Averr. p. 160 9—11 quare—apparere'] sane, verus ess<strong>et</strong> supplevi; consentaneum iyitur vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur, ut sermo verus sit, cum. . poneremus Al male 19 non natura Al 21 huic causae emendavi: <strong>et</strong> aliam(sive propriam) mundi causam otnues 39 ante quiescat fort, ad<strong>de</strong>nd, non


136 THEMISTIl DE CAELO B 13 [Arist. p. 21»6=t7-20]movebitur, non movebitur totum, acleo ut secundum se totum ad f. 37rsingula loca moveatur — hoc euim fieri non potest — verum id qui<strong>de</strong>mtunc erit, cum ceite divulsum atque in partes di visum fuerit. conveuitenim, ut haec ratio <strong>de</strong> igne quoque dicatur. si imagi-5 nemur eum esse in medio, convenit, ut in banc partem moveatur,cum ean<strong>de</strong>m ad extrema signa rationem babeat, cumquenihilo magis hue quam illuc ferri <strong>de</strong>ceat, in omnem partem movebitur,sed non totus ad unum h)cum movebitur, sed media eius pars(exempli gratia) versus caeli medi<strong>et</strong>atem movebitur, veluti tertia10 versus tertiam <strong>et</strong> quarta versus quartam eius partem fer<strong>et</strong>ur,ea<strong>de</strong>mque c<strong>et</strong>erarum partium erit proportio. non enim omnes eiuspartes ad duas lineas cientur, siqui<strong>de</strong>m insectilia corpora non sunt,nee punctum. idque ex sermone <strong>de</strong> similitudine uecessariocontingit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ut, si terra in omnem partem mover<strong>et</strong>ur, non se-15 cundum se totam, sed secundum eius partes in omnem partem moveatur;verum ut absolute quiescat, id^ quod non magis hue quam f. 37*]illuc ferri <strong>de</strong>ceat, id non magis ex sermone <strong>de</strong> similitudine conting<strong>et</strong>,quam ut in omnem partem feratur. atqui contra id pauloante disseruimus, hoc nirairum dictum non esse <strong>de</strong> omni re absolute,20 a<strong>de</strong>o ut pro eo quoque sumatur, quod natura sua semper <strong>et</strong>iammov<strong>et</strong>ur, verum qui<strong>de</strong>m pro eo sumitur ac dicitur, quod suapte naturaquiescit, sed moveri <strong>et</strong>iam ^^o^^s;^, hoc est, quod naturaquiescit, si ei simile fuerit, quod ipsum ambit, dictum est itaqueconsonum esse, ut quandoque quiescat; igitur non ex acci<strong>de</strong>nti,25 sed per se quiescit. atqui pluribus <strong>et</strong>iam rebus contingit, siqui<strong>de</strong>mdissentaneum uou est, ut in eius coguitione afiferat sermouem,perin<strong>de</strong> ac si ex acci<strong>de</strong>nti extitiss<strong>et</strong>. dicere autem eam in mediohac <strong>de</strong> causa mauere, quoniam hie locus naturae eius est aptus,eius sermo est, qui ad perfect! onem pervenit, <strong>de</strong>ficit autem in30 ad<strong>de</strong>ndo causam, cur hoc verum sit; veluti si quispiam dixerit hocagere in hoc, vel agere, antequam hoc natura ei insit, idque quoniampluribus rebus convenit, falsum hoc utique invenir<strong>et</strong>ur.Alius autem sermo est sermo sophisticus, tam<strong>et</strong>si prima frontepersuasibilis vi<strong>de</strong>atur. ait enim: ut autem aliquid, si <strong>de</strong>nsius35 fiat, ex magna in minorem mensuram perveuit (?), sic <strong>et</strong>iamex minore in maiorem iterum venit, cum tenuius fit. terraigitur quin moveatur, quando tenuior fit moUitudinis cuiusdamcausa, 7ienio prohib<strong>et</strong> propter eum sermonem, qui a simili ducitur.verum quispiam dicere poss<strong>et</strong>, in<strong>de</strong> qiwd terra in iuclinationis40 similitudine eaistit, quid prohibehit, quin tenuior fiat cum moUior .4 quoque scripsi: igne dicatur. Pra<strong>et</strong>erea si omnes 16 non addidi 18 cf.Averr. p. 160 30 cm?- hoc emendavi: hoc si omnes 33 est sermo scripsi. cf.Averr. p. 161 F, cuius lectio cum nostra plane discrepat.


THEMISTII DE CAELO B 13.14 [Arist. p. 206.'21-i>6] 137redditur, cum nihil qiioque prohibeat, quiu ob incliuationis f. 37^aequalitatem moveatiir. verum qui<strong>de</strong>m aliis <strong>de</strong> causis baecuecespaiio piobibeutur. siqiii<strong>de</strong>m non ait, quemadmodum propteviucliuatiouis aequalitatem non moveatur, vel aliud quippiam5 oper<strong>et</strong>ur, quicquid illud sit, sic neque, si terra rarior fiat,ob eius moUitudinem remanere, (piiu in medio quiescat, donee adalteram daarum extremitatum <strong>de</strong>clin<strong>et</strong>. atque in uuiversum convenit,ut ex sermone iutellegatur terram ad alteram duarum extremitatumob eius inclinationis aequalitatem non incliuare, sed10 ipsam non esse minoris mensurae, nee rariorem fieri <strong>et</strong> in maioremmensuram reverti, <strong>et</strong>si nihil ex his ei contingat. quae igitur <strong>de</strong>terrae figura, qui<strong>et</strong>e <strong>et</strong> statu existimarunt, haec sunt,quae r<strong>et</strong>ulimus.Nos autem primum dicamus, moveaturue, an quiescat?15 alii enim (quemadmodum diximus) terram moveri existimarunt,quorum nonuuUi (ut Pythagorei) circa medium verti aiunt, nonnullivero eam in medio moveri <strong>et</strong> (quemadmodum in Timaeoinquit Plato) circa sui ipsius centrum ferri. fieri vero non potest,ut ipsa moveatur. <strong>et</strong>enim si feratur, sive sit circa medium, sive in20 medio, motu, qui fit in orbem, pra<strong>et</strong>er naturam movebitur; alioquineius partes natura eo motu non moverentur, ([ui per rectamlineam fit. at si pra<strong>et</strong>er naturam mover<strong>et</strong>ur, ipsa <strong>et</strong>iam perp<strong>et</strong>uanon erit; mundi autem ordo perp<strong>et</strong>uus est: terra igitur pra<strong>et</strong>ernaturam non mov<strong>et</strong>ur. at motu recto, qui natura ei inest, non mo-25 v<strong>et</strong>ur, non mov<strong>et</strong>ur igitur omniuo.Pra<strong>et</strong>erea corpora, quae in orbem feruntur, sicuti vagantesstellae sunt, [duplici motu moventur.] <strong>et</strong>enim si inhaerentium stellarumorbis non mover<strong>et</strong>ur <strong>et</strong> terra mover<strong>et</strong>ur (testantur id si<strong>de</strong>ra,quae nobis perspicua sunt), vagantes igitur pra<strong>et</strong>er primum motum,30 qui ab ortu ad occasum <strong>et</strong>iam fit, si propter inhaerentium orbismotum vel propter motum terrae sit, ab occasu ad ortum diversismotibus ferri conspiceremus : motu nempe, qui secundum longitudinemfit, qui est ab eo separatus (quandoqui<strong>de</strong>m ipsae faciuntaTToxatasiaaiv in motu secundum longitudiuem), nee non <strong>et</strong>iam motu35 ex acci<strong>de</strong>nti simul — motus vero, quem in longitudiuem hab<strong>et</strong>, errantibusstellis inesse aperte vi<strong>de</strong>bitur; atqui motus ex acci<strong>de</strong>nti,qui est ibi, propter motum terrae ponitur esse — itaque colligiturduos motus simul terrae {quoque) inesse, eum nempe, qui ex occasuad ortum fit, <strong>et</strong> qui ex acci<strong>de</strong>nti. quare omuino sequer<strong>et</strong>ur, ut11 <strong>et</strong>si suspectuin 27 duplici— moventur'] ita Al: ora. codd, 31 ah occasu adortuni] codd. Al ponunt haec verba ante sit 34 dr.oxocTaataaiv scrips!: ApostasimAl, apoptasim codd. 35 acci<strong>de</strong>nti'] fort, leiii emendatione {{j^-^ pro U^j^jinfra legendum latitudine''ic <strong>et</strong>


cum138 THEMISTII DE CAELO B 14 [Arist. p. 296b7— 23]occasus <strong>et</strong> ortus iuerrautium stellavum in finitore essent diversi. f. 37vhoc autem non vi<strong>de</strong>tur fieri, itaque senno, qui fingit^ quodterra mov<strong>et</strong>ur, non siifficit. hoc ig-itur, quod extra contiugit, propterea,quia api)ar<strong>et</strong> [Vasorali] simul atque hoc loco ponit <strong>de</strong>in<strong>de</strong>, terrae5 causa eum motura, qui vagans dicitur, ex acci<strong>de</strong>uti esse.Pra<strong>et</strong>erea motus uaturalis partium terrae <strong>et</strong> eiustotius in medium fertur, curaquc ad medium instituatur, eritrectus, motus vero rectus iiuem liab<strong>et</strong>; atqui|fiuis motus f.38fsit quies, hac igitur <strong>et</strong>iam <strong>de</strong> causa terra quiesc<strong>et</strong>. non enim semper10 per rectam liueam movebitur; qiiies autem, ad quam motus eius instituitur,perspicuum est, quod medium existit. insuper nee <strong>et</strong>iamin circulum movebitur, quandoqui<strong>de</strong>m circularis motus eiusnaturae aptus non est. dicamusque, si quaerat quispiam,cum utrorumque, terrae uempe <strong>et</strong> universi, i<strong>de</strong>m sit15 medium, ad utrum ea, quae gravia sunt, feruntur?utrum quia universi medium est, [an eo quod terrae? necesseest autem ad medium mundi locum;] <strong>et</strong>enim levia, <strong>et</strong> ignis<strong>et</strong>iam, quae opposito motu ac gravia feruntur, non utiquead extremum terrae iinem, sed ad huius universi fiuem feruntur.20 itaque consonum est <strong>et</strong>iam, ut corpora, quae ad medium feruntur,ad huius universi medium <strong>de</strong>veniant. accidit autem, ut i<strong>de</strong>msit terrae medium <strong>et</strong> universi; quarc cum in medium universifertur, ex acci<strong>de</strong>nti in medium terrae fertur. hoc autem contingit,si huius universi ac terrae medium unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m sit. ferri vero25 gravia in terrae centrum ac universi centrum hinc sciripotest, quod ea non moveantur iuxtainvicem — hoc est secundumaequalem distantiam; cumque aequaliter moveantur, nonpoterit eis inesse nid ordo multiplex — verum semper in universimedio congregabuntur: igitur terrae <strong>et</strong> universi centrum i<strong>de</strong>m erit.30 similes anguli hoc est aequales, qui ex eis ipsis, quae super eosprotrahuntur, similes circulosfaciunt; si minus, afficientur iuxtainvicem,hoc est secundum aequalem distantiam. <strong>et</strong> cpioniam in loco, adquem unumquodque corpus natura mov<strong>et</strong>ur, in eo <strong>et</strong>iam quiescit,<strong>et</strong> terra ad medium natura fertur, in medio igitur terra natura35 <strong>et</strong>iam quiescit. dicit ob eas itaque causas, quae expo sitaesunt, <strong>et</strong> quod ea corpora^ quae vi iaciuntur, <strong>et</strong>iam si sine1 occdsiis— dirci-si'j sic emendavi (luce Simpl. p. 537, H obv.iTi xa aTrXavii a'atpa zardxa auxd orjjjLEta xo'j opiCc^VTOc dvatEXXovxa xai ouvovxot cpav/^cexat Typ.iv : loca ad occasum <strong>et</strong>ortum sita necnon <strong>et</strong>iam inerrantes stellae in diversorum ioconim jinitore existerent Al3 hoc <strong>et</strong> sq.] ita Al; textum corruptum sauare non possum 6 <strong>et</strong> seq.] of. Averr.p. 162M 15 ad utrum Al: codd. coriupti 16. 17 an—locxim] ita Al: om.codd. 30. 31 rjiii— afjicieniur'] afjicientur susp.; Al vertit: <strong>et</strong> quod ipsaniel secundum,se, super quam similes circuli protrahentur, afjicitur: <strong>et</strong> si non . .


CTEEMISTIl DE CAELO B 14 [Arist. ]).29Gb24 - 297a9] 139fine iaciantur, ita ut longum spatium peragrarent atque id ad 38rf.multum tempus, cum tanieu <strong>de</strong>ovsum labimtur, in ean<strong>de</strong>m terraeparticulam <strong>de</strong>cidunt; si vero terra niover<strong>et</strong>ur, uou ita in eau<strong>de</strong>m,sed ill aliam iiavticulam labereutuv. liaec autem seiitentia vera5 est, sed causam nou affert, quamobrein terra uou moveatur; atosteusum fait ipsam iion moveri. quare cum liuius sententiae"seusus talis sit, subdidit <strong>et</strong> iuquit: perspicuum est terramextra medium quoque uon moveri. nee dixit, quamobremextra medium quoque uou moveatur, tam<strong>et</strong>si ita <strong>de</strong>iuceps pro-10 sequatur, quasi ex his, quae dicta sunt, causa sit perspicua; statimvero eius qui<strong>et</strong>is causam liuuc in modum disquirere conatur:Si enim terrae partes uudique ad medium ferantur,ac unicuique natura praedito unus insit naturalis motus, fieriig'itur uon poterit, ut quaevis terrae pars sine vi a medio15 feratur; alioquiu duos sibi invicem coutrarios motus possi<strong>de</strong>reut,cum natura altera earum ad medium, altera vero a medio mover<strong>et</strong>ur.<strong>et</strong> quod <strong>de</strong> eius partibus dicitur, <strong>de</strong> tota <strong>et</strong>iam terra dicatur.perspicuum est igitur, quod neque <strong>et</strong>iam terra secundum se, sinealicuius impellentis vi, quae eam pellat, quemadmodiim nosm<strong>et</strong> tpsi20 memhra nostra compellimus, poterit (me Hercule) a medio ferri.qiiare si a quopiam non pellatur, donee a medio feratur, ipsa nonmovebitur ac uecessario in medio quiesc<strong>et</strong>. rationem itaque, quamobremnon moveatur id, quod non mov<strong>et</strong>ur, Aristoteles r<strong>et</strong>icuitnee <strong>de</strong> ea disseruit, sed dixit tantum ipsam nou moveri, cum tamen25 praemisiss<strong>et</strong> dixiss<strong>et</strong>que id se nobis fore <strong>de</strong>monstraturum.Haec <strong>et</strong>iam res matbematicae confirmant, cum bactantum ratione salvantur, ea quae vi<strong>de</strong>ntur, dum figurae mutantur,quae secundum astrorum ordinem innovantur, si terra quiescat. perbaec autem dicere vidt: dum figurae stellarum earumque ad in-30 vicem proportio mutantur^ quibus earum ordo <strong>de</strong>terminatur, noncustodirentur nee servarentur ea, quae nostris sensibus sternuutur,nisi terra quiescer<strong>et</strong>. quandoqui<strong>de</strong>m si proportio, quara ad invicemhabent, semper una atque ea<strong>de</strong>m ess<strong>et</strong>, nibil certe prohiber<strong>et</strong>, si terramover<strong>et</strong>ur, quin aequales semjier quemadmoduni stellae <strong>et</strong>iam iubae-35 rentes vi<strong>de</strong>reutur. ac terrain qui<strong>de</strong>ni in media mundi se<strong>de</strong> locatamesse, in eaque manere neque moveri, cum in ea extiterit, sed cumad medium fertur, iis, quae modo r<strong>et</strong>ulimus, dicta sint satis.Deiuceps <strong>de</strong> eius figura, quod sit rotunda, disserit. in boc autemprimo texitur <strong>de</strong>monstratio ex eo, quia unaquaeque eius pars40 poudus bab<strong>et</strong>, quousque ad medium feratur, ac ea non bab<strong>et</strong> pondus.4 cf. A\err. p. 165astrorum ordo innovatur Al, ex coniect.12 cf. Averr. p. 1641 28 quae— innovantur'] quihus


cougregatur,140 TIIEMISTll L)E CAELO B U [Arist. p. >Jl)7a 10-26]cum ad medium perveuerit. <strong>et</strong> quae liac <strong>de</strong> re dicuutur, recte f. U^qui<strong>de</strong>m dicta sunt, c<strong>et</strong>erum, inquif, convenit, ut perpeudamus <strong>de</strong>claremusque:si miuor pars a mniovQ j^ellatur, non <strong>de</strong>mov<strong>et</strong>urnee quasi /luctuat, dum mov<strong>et</strong>ur, sed comprimitur <strong>et</strong> recedit, perin<strong>de</strong>5 quasi corpus omne, quod[aequar<strong>et</strong> id, quod iam f. 38^praecessit. postremo inquit: uecessitas autem, quamobrem terraglobosa sit, conveuit ut iutellegatur, ac si eo raodo fier<strong>et</strong>, quo<strong>et</strong>iam nounulli physici ipsam asseverant ortam esse, <strong>et</strong> cum ea<strong>et</strong>iam muudum, quatenus huic qui<strong>de</strong>m iuxta uostrara seuteutiam10 additur, ipsam uempe uaturali tantum geueratioue ortam esse, nonautem vi, quemadmodum pliysici illi afterebant. id enim, quod magiscongruum magisque consentaneum est, non ponunt, generationemvi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> uatura, non autem vi existere. ac nobis iu meutera veuitsecundum quandam mathematicaui forraam ipsum <strong>de</strong> iugenito15 disseruisse, cum pro hypotbesi statuerit earn ortam esse, qua<strong>et</strong>amen genita non est. <strong>et</strong> tam<strong>et</strong>si huic positioui PI at on is sententiareluct<strong>et</strong>ur,quatenus ponit mundum esse genitum ac ipsam generari,nil minus audi (quaeso), qua ratione fieri <strong>de</strong>beat, si terra gener<strong>et</strong>ur,cum sit potentia gravitate praedita, Aristoteles ait, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>20 quoniam ipse non enumerat gravitatem nisi potestate; si enim gravisactu extitiss<strong>et</strong>, in medio invenir<strong>et</strong>ur in eoque collocata uec certeadhuc for<strong>et</strong> genita. sed evenit, quaudo haec gravia ex potestate inactum feruntur, ut re ipsa gravia sint, cumque actu gravia evaserint,ab omnibus iis levitate praeditis corporibus secernuntur ac25 separantur, quae circum ilia cousistunt, nee non undique ad mediumrevertuntur. sive enim hae partes distinctae, quae uumero magnitudinequeaequales existunt,iuxta ean<strong>de</strong>m similitudinem ab extremoaeris ad medium commeeut, sive non modo ea<strong>de</strong>m similitudine,sed aliquo alio modo <strong>et</strong> (ut res tulerit) numero magnitudineque30 aequales non sint, nil miuus i<strong>de</strong>m facient. atqui per i<strong>de</strong>m facientiutellego, efficere, ut corpus, quod iu medio coaugmentatur, rotundafigura praeditum sit. un<strong>de</strong>cunque enim ex superiore aere in mediumpartes congregeutur, omnino consonum exit totum corpus, quod exillis constituitur, omui ex parte omnique modo aequale existere.35 siqui<strong>de</strong>m un<strong>de</strong>cunque partes undique aequales pellantur tanganturve,ac iuxta ean<strong>de</strong>m similitudinem in medium pellantur, <strong>et</strong> id,quod pellitur, alterum supra alterum non pellatur, omnium partiumunaquaeque corporis, quod fit, aeque a medio dist<strong>et</strong> necesseest <strong>et</strong> haec est propri<strong>et</strong>as sphaerae. sin vero non similiter congre-40 gentur partes, nihil ad rem intererit, quin corpus, quod ex partibus13 cf. Averr. p. IfiGM 19 cum] p. 297al7 39 sphaerae emendavi: muUiludiniscodd, Al non supplevi


eiusTITEMISTIT DE CAELO B 14 [Arist. p.297a27— 1>9] 141constituitiir, rotundum sit, quaudoqui<strong>de</strong>m cuiusvis pon<strong>de</strong>ris eariim f. 38^partiani, ([uae coug-regantiir, iiicliuatio ad medium est. maior euimpars miuorem ad medium impellit; liaec autem eo usque cogituv,quo usque aliam miuorem partem impelleudo attiugat, donee aequales5 potentiae pellantur ordinataeque ex omnibus oppositis lateribus inoppositum, siqui<strong>de</strong>m omnes partes ad medium incUnant. liaec autemminor pars ca<strong>de</strong>utem ac prohibentem sustin<strong>et</strong> eamque prohib<strong>et</strong>quoque, ue tang-at ])rohibeatque. nihil vero ad rem interest, hocsit penes centra vel id, quod longe distat; partes namque ad id10 moventur, hoc est ad duo latera, donee ex omnibus partibus, perin<strong>de</strong>quasi pon<strong>de</strong>ratae essent, aequale jmndus mventatur. <strong>et</strong> haec est propri<strong>et</strong>assphaerae.Quod enim quispiam quaerere potest, [ean<strong>de</strong>m] hab<strong>et</strong> explicationem.si enim terra medium mundi locum teneat <strong>et</strong> multo15 mains pondus ad alterum hemisphaerium addatur, perspicuum estterrae medium, pra<strong>et</strong>er centrum huius gravitatis, aliud mediumexistere. necessario igitur non contingit, ut per se terra [in medio]maneat. si enim for<strong>et</strong> parata, ut in medio quoque maner<strong>et</strong>, maner<strong>et</strong>nunc <strong>et</strong>iam, donee pondus alterius hemisphaerii ad medium evolar<strong>et</strong>,20 quando tota terra una cum suis partibus mov<strong>et</strong>ur.Istam quaestionem dissolvit, cum dicit: consonum est autem, utconsi<strong>de</strong>remus, quemadmodnm censeamus, dum dicimus omnem magnitudinemad medium ferri. hoc siqui<strong>de</strong>m non dicimus, quasiomnis magnitudinis fmi conveniat, ut centro huius totius aequalis25 sit, sed hoc erit (?) neoesse: si terra per se spbaera una existat^ velsit secundum eius magnitudinem, eo modo, quo ipsa nunc est perse, <strong>et</strong> maius pondus alteri hemisphaerio addatur, quoniam omneillud pondus, quod fuit terrae adiunctum, necessario fertur <strong>et</strong> admedium <strong>de</strong>ducitur, omnino igitur necesse est, ut universa terra ad30 id feratur, siqui<strong>de</strong>m ab initio convenit, ut huius totius medium sit<strong>et</strong> ad id tantum is motus <strong>de</strong>feratur, qui modicus est. nee dubiura estearn nuUo modo moveri, verum plurimo motu non ci<strong>et</strong>ur, siqui<strong>de</strong>mmedia pon<strong>de</strong>ris profunditate movebitur, quo<strong>de</strong>i adiunctum fuit. convenitautem, ut mente concipias ac statuas eum affirmare terram moveri,35 quaudocunque|inclinatio non erit aequalis, ac quiescere^ si f. SO"-5 ordinataeque] ordinatumque omnes 6 inclinant emendavi: exordiitntur codd. Al7 ac prohibentem Al: om. codd.; fort, mendis sublatis vertendum est: hoc autem 7ninorempartein ca<strong>de</strong>ntem sustin<strong>et</strong> . . tangat moveatque 18 non maneat codd. Alin medio] exspectes sic maner<strong>et</strong> nunc <strong>et</strong>iam donee (19) emendavi: ac lapis {.') <strong>et</strong>iam extitiss<strong>et</strong>in tantum ut Al falso 19 donee] conicio antequam 25 sed— <strong>de</strong>ducitur (29)] locusdifficilis neque integer, omne (27) scrips! : ad codd. Al. versio antiqua exhib<strong>et</strong>: hoc autemfor<strong>et</strong> necesse, siqui<strong>de</strong>m terra . . extitiss<strong>et</strong> vel ess<strong>et</strong> . . per se. <strong>et</strong>enim si maius . . quoniam ipsumnon fuit, quoad ad illud pondus feratur, quoad fuit . . adiunctum, <strong>et</strong> quo ad medium <strong>de</strong>scendit31 <strong>et</strong> ad . . moveri (32) corruptum


142 THEMISTII DK CAELO B 14 [Arist. p. 297 1^ 10-30]inodo eius medium Imius totius medium esse sumatuv. uiliil vero f. :{!)>•interest, sive hoc dixeiit, sive ita prouuntiaverit: quaudo similesimili elauditur, si iu eius medio jjouatur, quiesc<strong>et</strong> — idque estquod <strong>de</strong>struereconabatuv — siqui<strong>de</strong>m eius sermo rationi huius scr-5 77ioms congriiit, tam<strong>et</strong>si iu verbis dissimilis vi<strong>de</strong>atur. audi, quoddicit: ita sive tola alicun<strong>de</strong> ferebatur [sive] secundum eiuspartes simjillatim, ad hoc feratur necesse est, dum aequeomni ex parte medium ten eat; quibus sane nil aliud intellegivoluit, nisi quod nulla sit alia eius mausionis causa, nisi aequalitas10 iuclinatiouis, obliquitas vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ac eius similitudo.Sive [erg'o] orta est, hoc modo orta est; sive a<strong>et</strong>ernasemper iuvenitur, eo<strong>de</strong>m modo se hab<strong>et</strong>, quo si ori^a [principio]orta ess<strong>et</strong>. hac itaijue ratioue terrae figura globosaest <strong>et</strong> quouiam id, cuius ambitu coutiu<strong>et</strong>ur, globosum est i<strong>de</strong>mque15 medium utrorumque extiterit; quare lineae, quae ab eis<strong>de</strong>m ang-ulisprope centrum existentibus ad duas planicies egrediuutur, i)laniciemnempe corporis terram ambieutis <strong>et</strong> planiciem ipsius terrae, simileserunt. necesse est autem, ut una cum centro anguli sint, siqui<strong>de</strong>mmotus iu oppositum <strong>et</strong> aequalem distantiam (zap allr^l'x) non fertur.20 aut igitur terra rotunda est, aut si vere rotunda ob montiumascensum <strong>et</strong> vallium <strong>de</strong>scensum <strong>et</strong> reliqua, quae eius superjiciei accidunt,non erit, suapte natura eam figuram hab<strong>et</strong>, (|ua ita circumdatur,<strong>et</strong> ob banc rationem dic<strong>et</strong>ur rotunda, unaqu aeque enimres talis dicenda est, qualis naturalis eius disjjositio vult esse <strong>et</strong>25 qualis est, non qualis contra naturam propter ea, quae sunt extra,<strong>et</strong> sic nostro intellectu concipere poterimus terram esse rotundam.pra<strong>et</strong>erea <strong>et</strong>iam ex iis, quae sensu animadvertimus, iutellegi potestterram esse rotundam. <strong>et</strong>euim lunae <strong>de</strong>fectiones fiuut, cum lunain terrae umbram incidit; linea enim, quae lucidam lunae partem30 ab obscura distiuguit, semper contingit, ut semper sit curoa-, haecautem linea ea est, qua luna a terrae umbra dividitur. palamitaque est umbram ipsam esse rotundam, quouiam terra rotundaest. <strong>et</strong>enim necesse est, ut umbra sit rotunda, quemadmodum re veraest, {aut) cylindri tigura (xuXtvopoeior^?). <strong>et</strong>enim hiemali tempore35 vespere sat non est, ut sit rotunda, cum lunae figurae non aliter acipsa luna divisiones habeant omnes; ipsa enim curvam sectionemrecipit, eam nempe, qua in duas dividitur partes.Nee quod supra in aere est, quod lumen recipit, semper i<strong>de</strong>mnon est. atqui ipsa luminosa est. in <strong>de</strong>fectionibus autem rotundam22 ita Al: polestate codd. male 24 <strong>et</strong> Al, ex emend. 30 cuwa scripsi: terminataomnes 34 aut emendavi: <strong>et</strong> codd.; cf. Averr. p, 170H <strong>et</strong> Simpl. p. 546,34 <strong>et</strong> sq.85 non supplevi; Al vertit: sat est ut hiemali tempore sit rotunda in iis <strong>de</strong>fectionibus, quaelunae Jicjur is contingunl ; non aliter (in ipsi lunae sectiones omnes male 37 j)OSt partes<strong>de</strong>est aliquid 38 Nee'] conicio sed id


verbisvTHEMISTII DE CAELO B 14 [Arist. p. 297b 30— 298 ''IS] 143sectiouem tautum recipit, qualem xuptr,v uomine significaut f. 3yi-— est enim figuva arcus similitudiiieni referens — ; ipsa enimquaudo lucidam eius iiartem convertit, a lij;-ura terrae rotiiiidadissecabitur. hoc autem <strong>de</strong> eius sectioiie nou dixit, quasi ab umbra5 terrae inuov<strong>et</strong>ur, sed ob terrara qui<strong>de</strong>m ipsaru, dum ei obicitur, i<strong>de</strong>a ratione iuuovari affirmavit, qua iu solis <strong>de</strong>fectu, dum luna soliobicitur. i<strong>de</strong>m contiugere sol<strong>et</strong>, si luua terrae umbra superior inveniatur,vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> quod ipsa ei obicitur; verum <strong>de</strong>fectum non efficit,Pra<strong>et</strong>erea ex astrorum contemplatione iion solum10 perspici potest terram esse rotundara, sed, cum diligenterconsi<strong>de</strong>res, nee maiorem magnitudinem sortitam esse quam ea sit,qua stellis comparatur. cum enim ad meridiem vel septentrionemprogredimur, semper utique nobis aliae stellae oriuntur, aliae verooccidunt. ratio autem, qua terrae figura sit rotunda, hinc potissi-15 mum colligitur, quoniam nempe diversae stellae semper appareant;<strong>et</strong>cnim si terra plana ess<strong>et</strong>, ubique eae<strong>de</strong>m prorsus stellae ea<strong>de</strong>mqueconfiguratione vi<strong>de</strong>rentur. quod autem magna non sit, eius ratioex eoclem <strong>de</strong>sumitur. nobis namque modicum terrae spatiumperagrautibus quaedam stellae apparebunt, quae antea minime vi-20 <strong>de</strong>bantur, quoniam, cum hoc spatium transgredimu'i\ {alter) fit horizon',si vero terra magna mole ess<strong>et</strong> praedita, eius finiens circulus maguusquoque extitiss<strong>et</strong>. partes enim maguae magnorum motuum (?)sunt veluti superficies, quemadmodum partes magnorum cireulorumveluti liueae rectae existunt.atqui quateuus veram banc sententiam25 existimaut (nerape terram non esse ampla maguitudiue praeditam),si is locus, qui columnis Herculis finitimus est, loco, qui est circa<strong>In</strong>diam, coniunger<strong>et</strong>ur <strong>et</strong> hoc modo mare unum ess<strong>et</strong>, nou rectedicunt haec loca esse coniuncta; arbitrautur enim terram essemaiorem, quam ut possit hoc tantum copulari. ii vero, qui con-30 iuncta ea affirmant, hoc plane existimarunt, quoniam elephantorumgenus in duobus lateribus simul erit, quasi id penes eos ob horumduorum locorum affinitatem necessario contingat. iujf. 39quoque dubitatio quaedam invenitur ex altera parte, quae attendinou <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, uec non <strong>et</strong>iam Alexan<strong>de</strong>r eam reliquit. (i[uin <strong>et</strong>iam si35 mathematicis rationibus terminum terrae iudicabimus ac illis eamcomparabimus, ex hoc <strong>et</strong>iam conveuit existimare ipsam esse rotundam,ac Mathematici ipsi prodi<strong>de</strong>runt talem figuram fuisse a<strong>de</strong>ptameiusque molem parvam esse, si cum astrorum c<strong>et</strong>erarumquesuperiorum mundi partium maguitudine conferatur. quibus omnibus40 <strong>de</strong> causis perspici ac intellegi potest terrae figuram esse rotundam1 xupr/jv scripsi: Iridis AI 20 alter addidi 22 motuum corruptum: fort, sphaerarum27 mare emendavi: unus terminus omnes 30 elephantorum scripsi: mei-idionale codd.:seplentrionalt Al


144 THEMISTIl DE CAELO B 14 [Arist. 298ap. 18-20]ac omnes partes, quae poudus habeiit, ad medium ferri, inter f. 39quas erit terra, quemadmodum dixi. hoc si(iui<strong>de</strong>m modo similitudiuiscausa motus gravis, omui ex parte coiisimilis, ad medium extiterit,ipsa aiilem, si comimilis non est, ad i<strong>de</strong>m medium semper5 impellitur, douec totam ad iucliuatiouem aequalem revertatur.FinisLibri Secundi <strong>de</strong> Caelo <strong>et</strong>Mundo.3 moLus'] exspectes quies


-DE CAELO ET MUNDO f. 40^LIBER TERTIUSCUM THEM1ST11 PHILOSOPHI COMMENTARIOMOYSE A LATINO MEDICO HEBRAEO INTERPRETS.5 Cum huius libri, qui <strong>de</strong> Caelo <strong>et</strong> mundo inscribitur, tractationemAristoteles incepiss<strong>et</strong>, statim <strong>de</strong>claravit i<strong>de</strong>o sermonem <strong>de</strong><strong>caelo</strong> in banc ingredi speculationem, quoniam <strong>de</strong> eo pertractareinten<strong>de</strong>bat, cuius ordinis naturalis contemplatio existit. cumquepraece<strong>de</strong>ntibus duobus libris tractationem <strong>de</strong> Caelo absolviss<strong>et</strong> ac10 postremis his duobus <strong>de</strong> quatuor elementis vell<strong>et</strong> pertractare, (siqui<strong>de</strong>momnis naturalis speculatio ac praecipua eius pars circahaec versatur) rationi igitur consonuin erat, ut ad illorum tractationemregre<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur. quamobrem ait:Quoniam <strong>de</strong> primo qui<strong>de</strong>m <strong>caelo</strong>, nempe praestautiore, <strong>et</strong> eius parti15 bus, quae octo sphaerae sunt, tam<strong>et</strong>si plures (quam) octo esse dicantur,in praece<strong>de</strong>nte sermone satis nobis explicatum fuit, pra<strong>et</strong>erea <strong>et</strong>iam<strong>de</strong> astris, ex quibus constent, corpore vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> nobilissimo, e.cquo <strong>et</strong> ipsum constat^ quaeque ac qualis eorum natura sit (siqui<strong>de</strong>m<strong>et</strong> vitam <strong>et</strong> voluntariam actionem participant ac figuram rotundam20 habent <strong>et</strong> reliqua, quae <strong>de</strong> illis antea meminimus), <strong>et</strong> cum nontantum caelum ex naturalium rerum numero sit: relinquitur igitur,ut <strong>de</strong> c<strong>et</strong>eris rebus naturalibus sit nobis disserendum. eorumenim, quae natura esse dicuntur, partim essentiae sunt,partim opera <strong>et</strong> affectiones earum, quarum sane aliae sim-25 plicia corpora sunt, aliae vero composita. simplicia autem[voce], ut ignem <strong>et</strong> terram, quaeque eius<strong>de</strong>m sunt, cuiushaec, generis, pra<strong>et</strong>erea <strong>et</strong>iam <strong>et</strong> quae his simpliciora sunt, utcaelum secundum se <strong>et</strong> mundi partes — per mundi vero partes <strong>et</strong>Stellas <strong>et</strong> orbes praestantiores intellego; haec <strong>et</strong>enim tam<strong>et</strong>si sim-30 plicium omnium non sint, alicuius tamen eorum, nempe quinti suntelementi — pra<strong>et</strong>erea <strong>et</strong> quae ex his eonflata sunt, ut animautiaComment. Arist. V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo bebr. p. II. lU


perspicuum14C) TIIRMISTir DE CAELO T 1 [Arist. p. 298a32—M3]<strong>et</strong> plautae <strong>et</strong> membra eorum <strong>et</strong> partes. affectioues f. 40rautem <strong>et</strong> opera motus uniuscuiusque elementorum sunt<strong>et</strong> aliorum, ([uae ex illis constituiintur, quorum causae haecelementa sunt — <strong>et</strong> ipsa causae illorum, quemadmodum causae5 effectrices, formales, vel finales — sed quae vi sua ita sunt, acearn potentiam babent, qualis est potentia raateriae; pra<strong>et</strong>erea<strong>et</strong> eorum inter se mutationes. <strong>et</strong> quoniam ea contemplatio,quae <strong>de</strong> uatura est, circa corpora corporunnpie affectiones ac ilb)runipriucipia versatur, secundum quod naturali speculationi conicvenit, ut iis principiis se induat, perspicuum est omnem naturalemtractatiouem in corporibus versari. [omnes] enim n at u ralesessentiae aut sunt corpora, aut cum corporibus sunt,((uemadmodum perfectiones, quae naturales quiclem essentiae sunt,corpora tamen non sunt, sed cum corporibus existunt. pa lam est15 autem ex iis, quae inPbysicis dicta sunt, naturam id esse, cui vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>initium motus per se inest; baec autem corporum dispositio existit.idque manifestum est <strong>et</strong>iam per ea, quae inductione antea r<strong>et</strong>ulimus.Cum autem in eo, quod proximo bunc praecedit, libro <strong>de</strong>20 prime, hoc est <strong>de</strong> ([uinto, element©, <strong>de</strong>(iue iis, quae ad id spectaut,dictum sit, reliquum est, ut <strong>de</strong> duobus existentibus elementis disseramus.ea autem voco duo elementa, quatenus alterum suapte naturasursum, veluti iginis <strong>et</strong> aer, alterum vero <strong>de</strong>orsum, sicuti terra<strong>et</strong> aqua, natura fertur. cum autem probass<strong>et</strong>, quod eo, quia con-•25 templatio, quae hoc in loco hab<strong>et</strong>ur, uaturalis est, i<strong>de</strong>o <strong>et</strong>iam conveuit,ut elementorum ((uatuor causas dignoscamus:|f. 40vest (iuqiiit), quoniam baec ars <strong>de</strong> ortu <strong>et</strong> interitu est, consentaneumesse, ut <strong>de</strong> bis duobus quoque disputeraus, uum vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ortus *inveniaturnee ne. nam aut ortus non est omnino, aut si est,30 non nisi in bis tantum quatuor elementis <strong>et</strong> iis, quae exillis constant, cernitur; <strong>et</strong>enim non nisi in substantia duorumcorporum <strong>de</strong>prehenditur, non autem in quinto corpore aut in iis,quae ad id spectare dicuutur.Pbilosopbi qui<strong>de</strong>m anteriores, qui <strong>de</strong> veritate disseruerunt, inter se35 ipsi in hoc discreparunt. per pbilosopbos autem, qui <strong>de</strong> veritatedisseruerunt, eos intellegit, qui veritatis rerum tantum iudagandaegratia pbilosopbiae operam navarunt, <strong>et</strong> non propter aliud quippiam,quemadmodum ii, qui circa onoralia philosojjhati sunt; finis enimmoralis pbilosopbi propter veritatem qui<strong>de</strong>m non est, quae in rebus40 iu<strong>de</strong>finitis consistit, sed oninis eius conatus circa id tantum ver-I affectioni's . . opera Al: nffeclio . . optts codd. 4 stmt Al: non sunt codd. maleII omnes Al: om. codd. 15 Physicis'] II 1 31 subslantia duorum corporumeiaendavi ; per se enim non nisi in duobus corporibus Al.


THEMlSTir DE CAELO T 1 [Arist. p. 298b 12— 24] 147satuv, ut bonum nempe illiul assequatur, cuius gratia Veritas iu f. 40viisdisquiritur.Philosoplii itaque, qui autea (?) <strong>de</strong> veritate disserueruut,<strong>et</strong> huic nostrae, quam hoc tempore afferimus, seu-5 teutiae uou couseutiuut,. <strong>et</strong> inter se ipsi discreparuut.nostra autem, quam lioc tempore aft'erimus, sententia est ortumatque interitum non omnibus in rebus inveniri, sed in quatuortantum elementis atque in iis, quae ex illis constant, ho rumautem uouuulli ortum [<strong>et</strong> interitum] funditus sustulerunt —10 nihil e7ii»i eoruvt, quae sunt^ oriri aiunt vel interire — nonnuilivero ortum omnibus rebus accommodarunt. atqui i)rioris sententiaeauctores, quoniam ortum non i)osuerunt, minime nobis satisfaciunt.verum alterius sententiae auctores neque <strong>et</strong>iam vi<strong>de</strong>nturnobis recte sentire, quandoqui<strong>de</strong>m omnibus in rebus ortum omuino15 esse volunt. nee <strong>et</strong>iam consentiunt inter se, quandoqui<strong>de</strong>m primaesententiae auctores ortum in nulla re inveniri asserunt, auctores veroalterius sectae oppositum statuerunt; dicuut enim ortum in omni reinveniri. ii vero, qui ortum in universum sustulerunt, Melissus<strong>et</strong> Par men i<strong>de</strong>s fuere, quos veluti captivos ducere conabimur ad20 oppositum illius, quod velint. siqui<strong>de</strong>m hi, quoniam iucorporeastantum essentias posuere,forte res sensibiles essentias non vocarunt;illae vero cum suhstantiae sint sublimioris^ non corpora, ortum nonadmittunt; i<strong>de</strong>m rebus sensibilibus quasi attulerunt (?). viam autem invenirepossumus^ ut sermo eorum intellegatur. <strong>et</strong>enim <strong>et</strong>si, quae25 <strong>de</strong> aliis dicunf, praeelare dicta sunt^ haec certe non ex naturae arteexistimandi sunt dicere. esse enim naturas quasdam, quaeortae non sunt, <strong>et</strong> quae omnino immobiles, <strong>et</strong>si in hoc rectedicant, hoc tamen dicere alterius artis, m<strong>et</strong>aphysicae nempe disputationis,est proprium. non esse autem physice locutos vel hinc30 intellegi potest; physicae enim speculationis no7i eat, si res, <strong>de</strong>quibus disputatur, non genitae ac immobiles sunt, convenit autemut ea ratione sermo intellegatur, quatenus nempe ilia causa adiungitur,cuius gratia ea, quae {in)corporeis maxime congruunt, ads<strong>et</strong>isibilia transtulerunt ; hoc autem (inquit) contingit, quia nihil35 aliud pra<strong>et</strong>er sensibil{ium) substantiam inveniri existimabant.alia vero ex parte recte sentiebant, siqui<strong>de</strong>m convenit, siqua esse <strong>de</strong>b<strong>et</strong> cognitio ac scientia eorum, quae sunt, \\i naturaequaedam ingenitae atque immobiles inveniautur. cognitionamque <strong>et</strong> scientia <strong>de</strong> iis non est, quae variis temporibus varie se3 antea Al male: codd. corriipti; cf. p. 14G, 34 y <strong>et</strong> interitum Al: ora. codd..22 nine— attulerunt (23) emendavi: cum res ipsae incorporeue corpora suhlimiora sint: quippeincorporeae, quoniam ortum non admittunt, perin<strong>de</strong> quasi earum corpus supra res sensatnsconstituitur Al male 30 non supplevi 32 ilia causa scrips! : causae omnes33 incorporeis] corporibus codd. Al10*


148 THKMISTII DE OAKLO T 1 [Arist. p. 298b24-299aG]habent, s<strong>et</strong>l <strong>de</strong> iis, quae semper eo<strong>de</strong>m modo se babent, quae f. 40^([ui<strong>de</strong>m ingenita posuere; atcpie res, quae sub seusum cadunt, imagiuariae,ilia vero tantum entia dicuntur. <strong>et</strong>enim ea tantum, cumsemper eo<strong>de</strong>m modo sese habeant^ entia appellatdw, sed res sensatae5 ut entia dicautur, dou est necesse; Qxistimantur qui<strong>de</strong>ui esse, sedre vera entia non sunt — aliae enim post alias oriuutur — bae veroentia non sunt, sed ilia entia dicuntur, quae corpora non sunt.Illi igitur, inquit, res omnes esse ingenitas existimabant. aliivero nonnulli in alia, quae huic contraria est, fuerunt10 sententia. <strong>et</strong>enim nuliamrerumingenerabilem esse dicuut,sedoriri [omnia]; sin autem aliquando orta sunt, eorum partemsemper sine interitu manere, partem rursus interire. inbis fuere sectatores Hesiodi, <strong>de</strong>in<strong>de</strong> c<strong>et</strong>erorum <strong>et</strong>iam, quiprimo <strong>de</strong> natura disputarunt. alii quoque sunt, qui omnia15 oriri labique dicunt, nibil autem stabile esse, positara verotantum naturam permanere, ex qua res genitae constant; quotiesenim baec erit natura, <strong>et</strong> aliae erunt disi)ositiones. quidam enimomnium rerum materiam aquam esse voluere, alii terram, alii veroaliud quiddam esse posuere; quod placuisse cum i)lerisque aliis,•20 tum Heraclito Epbesio vi<strong>de</strong>tur. qui sane si boc modo <strong>de</strong> re omniabsolute <strong>de</strong>cernerent, nemo qui<strong>de</strong>m eorum sententiam admitter<strong>et</strong>;verum si iis <strong>de</strong> rebus tantum, quae sub sensum cadunt, boc f. 41^|<strong>de</strong>crevissent, dissentaneum forte non erit, ut a veritatis scopo non<strong>de</strong>viarint.25 Dein<strong>de</strong> dicit: sunt <strong>et</strong> alii nonnulli, per quos Platonem intellegit,ob ea quae in Timaeo r<strong>et</strong>ulit.Modo autem inteudit contra bos sermones disputare; aliorumenirii impugnatio {aliis ifi locis) apparebit. facile autem est vi<strong>de</strong>re,quae contraria probatis mathematicorum artibus iis dicere <strong>et</strong> dispu-30 tare contingat, qui haee affirmarunt, quamquam aequum erat,postquam ea in medium adduxerunt ac tales sermones obligarunt,quibus matbematicorum fundamenta tolluntur <strong>et</strong> <strong>de</strong>struuntur^ authorum fundamentorum principiorumque nihil amovere, aut si inuniversum ea convellere ac subvertere velint, veris ratiouibus ea35 convellere. qua autem ratione matbematicorum fundamenta ac principiabic sermo subvertat, nemi)e in quo dicitur corpora ex superficiebusconflari, <strong>et</strong> quot dissidia ac fatuitates ad eiusmodi sermonembic necessario subsequantur, utpote alias ah ipso <strong>de</strong>monstrata, inpraesentia relinquit, <strong>de</strong> boc enim eo in libro Aristoteles pertra-8 inquit coirexi: inquiunt codd. Al 11 omnia Al: secundum se codd. 19 quod— vi<strong>de</strong>tur (20)] ita Al secundum textum Arist. lectio codd. mendosa 23 « <strong>de</strong>viarint(24) iucerta 2G Timaeo^ cap. 20 33 nihil scripsi; quippiain codd. Al


THEMISTII DE CAELO T 1 [Arist. p. 299 a 6— 19] 149ctavit, quern <strong>de</strong> insectilibus lineis edidit, eum nempe, quern non- f. 41'-nulli Theophrasto ascribunt. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> cuivis in promptu est hasfatuitates intellegere. liac enim ratione omnino sequer<strong>et</strong>ur, ut resdividuae ex individuis rebus constareut, ac ea, quae crassitudinem5 habent, ex iis, (piae ea<strong>de</strong>m <strong>de</strong>stituuntur. pra<strong>et</strong>erea <strong>et</strong>iam omninosequer<strong>et</strong>ur, ut nee divisio in immensuni proce<strong>de</strong>r<strong>et</strong>, nee omnis magnitudoess<strong>et</strong> partibilis, neque se<strong>et</strong>io omnis super duas lineas in duasfier<strong>et</strong> medi<strong>et</strong>ates; quemadmodum liueam ex punctis numero segregatiscomponi ob banc <strong>et</strong>iam causam sequer<strong>et</strong>ur; neque <strong>et</strong>iam ea10 omnia, quae haec praecedunt, ex quibus initium sumunt, nee <strong>de</strong>mumprincipia ipsa mathematicorum subsisterent. quod autem <strong>de</strong>monstratione(?) (quemadmodum diximus) ea incoramoda eos sequantur,qui corpora ex superjiciebus contiant, nee non <strong>et</strong>iam mathematicisprincipiis adversentur, id sane Aristoteles silentio pra<strong>et</strong>ermisit, nee15 <strong>de</strong> eo ullam mentionem feeit; hoc vero naturali divisione explicareinteudit, ex ea ratione, ^^


IPra<strong>et</strong>erea150 THEMISTII DE CAELO T 1 [Arist. p. 299a20-3l]dividuiim sit, si pimctum individuum existat; in dividuo autem f. 4komniuo qiii<strong>de</strong>ni dividuum fiuippiam iuest. <strong>et</strong> liac <strong>de</strong> causa affectionesquaedam in eo <strong>de</strong>preheudimtur, ({uemadmodum caliditas, dulcedo<strong>et</strong> quae eius<strong>de</strong>ra sunt, cuius haec, generis; punctum autem cum in-5 dividuum absolute dicatur, in eo qui<strong>de</strong>m haec minime inveniuntur,verum in cor[)()re, quod dividuum est, ceruuntur. cuius vei causaest, quoniam affectus duobus modis dividi potest, secundum speciemaut secundum acci<strong>de</strong>ns. secundtim speciem qui<strong>de</strong>m, quoniam exatifectione in affectionem comrautatio fi<strong>et</strong>, qualis est mutatio ex10 caliditate in frigiditatem, ex albediue in nigredinem, ex mollitie induritiem, <strong>et</strong> similiter <strong>et</strong>iam in aliarum unaquacjue. secundum acci<strong>de</strong>nsvero, quoniam <strong>et</strong>si afl'ectus unus <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m specie maneat,veluti si ess<strong>et</strong> caliditas (exempli gratia) aut dulcedo vel motus,haec <strong>et</strong>si remaneant, id tamen, in quo inest, dubio procul ad cor-15 poris sectionem partitur. itaque incommodum, quod oos sequitur,qui corpora ex extremitatibus contlant, ad naturalia spectat.in iis est, quae fieri nou possunt, ut, cum duae f. 41vres sint, quarum neutra gravitatem habeat, ambae simuliunctae gravitatem babeant. scite autem dictum esse opinor,20 ambas simul iuuctas gravitatem habere, si enim totum diceremus,forte quispiam occurrere potuiss<strong>et</strong> inquiens, fieri posse, cum duaeres sunt, quarum neutra gravitatem bab<strong>et</strong>, ut [totum, Jquod exillis couflatur, gravitatem sortiatur, quemadmodum id, quod exmateria <strong>et</strong> forma coUigitur, quorum neutrum possi<strong>de</strong>t gravitatem;25 id vero cum Aristoteles dixiss<strong>et</strong>, omnem sustulit dubitationem, quaehac in re contingere potuiss<strong>et</strong>. sique fieri non potest (quemadmodumdiximus) cum duae res sint, quarum neutra gravitatemhabeat, ut ambae simul iunctae gravitatem babeant,<strong>et</strong> corpora, quae sensu percipiuntur, vel omnia vel ali-30 qua gravitatem babeant, ut terra <strong>et</strong> aqua: perspicuum estigitur ea, ex quibus constant, gravitate quoque esse praedita. siergo ex superficiebus constarent, superficies <strong>et</strong>iam gravitatem haberent,sique iis gravitas iness<strong>et</strong>, puncta <strong>et</strong>iam, ex quibus illae lineae constant,gravia quoque extitissent; sed puncta gravitatem non habent:35 neque igitur lineae, nee <strong>et</strong>iam superficies gravitate praeditae sunt.ex hoc <strong>et</strong>iam ea<strong>de</strong>m ratione <strong>de</strong>ducer<strong>et</strong>ur, ut corpora quoque gravitatissint expertia; sed secundum existimationem gravia ^ww?; — hocautem dissonum est — non igitur corpora ex superficiebus consistunt.Atque in punctis nullam gravitatem inesse perspi-40 cuum est. quod enim grave, dividuum est; punctum autem di-16 naluralia] totO'JTOi; p. 299a24: naturulem consi<strong>de</strong>r ationem Al 19 scite — dicer e-vius (20) om. codd.: cf. Averr. p. 178H, qui Alexandrum laudat, <strong>et</strong> Simp], p. 573, 1222 totum Al: om. codd. 27 gravitatem om. codd. 33 post iness<strong>et</strong> excidisse vi<strong>de</strong>tur: linerte<strong>et</strong>iam^ ex quibus illae superjicies constant^ graves quoque extitissent, sique iis gravitas iness<strong>et</strong>


THEMISTir DE CAELO T 1 [Arist. p. 299a31— b6] 151viduum non est, nee quod dividimm est, fieri potest, ut in in- f. 4hdividuo sit. an autem grave dividuum sit, liunc in modum doceripotest, omne f/rave {gravius) alio ct /gym* rt//o esse potest ;quodautem levins est <strong>et</strong> gravius, id leve <strong>et</strong> grave non est ne-5 cessario. <strong>et</strong> quod eligihile est, aliquo cligibilius \q\ magis fugiendumesse potest; {quod cmtem eligihilius est <strong>et</strong> magis fugiendum), fieripotest, ut eligibile vel fugienduvi necessario non sit. ex liac autemsententia colligitur, quod plane <strong>et</strong> absolute dicitur, ex earum rerumnumero esse, quae finem admittunt. homo enim non dicitur comicparatione, siqui<strong>de</strong>m homo non dicitur magis comparatione ad aliumhominem, quodque eligihilius est altero comparatione, hand dubieeligihile non est. pleraque enim sunt, quae, cum absoluteparva sint, aliis maiora sunt, queraadmodum eligibile <strong>et</strong>iamaliquo eligihilius erit; quod vero eligihilius altero est, baud dubie15 eligihile non est; <strong>et</strong>enim morbus malo eligihilius quiddam est, absoluteautem eligihile non erit omnino. quibus praegustatis perspicuumevadit, iuxta hypotb<strong>et</strong>ici syllogisimi ordinem, hoc modo sermonemproce<strong>de</strong>re.quoddam est, necessario pon<strong>de</strong>ve quodam ^\'2i\\vi^ esse dicitur, gravesi quicquid penes nos, quatenus grave est <strong>et</strong> gravius20 omne dividuum erit; atqui verum est assumptum, igitur <strong>et</strong> consequens.omne itaque grave dividuum est; punctum vero dividuumnon est: ex hoc plane in secunda figura <strong>de</strong>ducitur punctum gravenon esse, hie autem sermo verus est, sed ea ratione exstruitur,qua illationis causam non hab<strong>et</strong>. primo qui<strong>de</strong>m quoniam propositio,25 quae <strong>de</strong> gravi dieebatur, quod


tantum-152 THEMISTIl DE CAELO T 1 [Arist. p. ^Oe^Sl-bG]autem assumpti loco dispositum non fuit, siqui<strong>de</strong>m id poni non f. A\-potest, sed eius loco hiinc sermonem ordiuavit: si omne grave graviusest, quatenus supposuit id, quod quaerebatur.Si itaque, quod grave est, i<strong>de</strong>m est gravius, tunc ad id sane5 eius consequens subsequitur. at si ipsum qui<strong>de</strong>m <strong>de</strong> hoc 42r f.|modo dicatur, nee eius consequens <strong>de</strong>sumptum ad illud consequivi<strong>de</strong>bitur; non est enim consequens illius assumpti. assumptumnamque cum sit propositio, in qua dicebatur: si quod grave est,quatenus gravius est, gravitate aliqua omnino mains erit,10 huius consequens erit: necessario omnino convenit, ut omne grave,quod gravius est, dividuum existat. sique penes id, quod praedictiantece<strong>de</strong>ntis loco posuit, consequens ei accomodum sumpsiss<strong>et</strong>,nihil ex eo supervacaneum <strong>de</strong>ducer<strong>et</strong>ur; convenit enim, ut ex sermone<strong>de</strong>ducatur, non omne grave dividuum esse, sed si grave15 simul gravius est, dividuum existere. modo autem sermonem disposuit<strong>et</strong> assumpti loco praefatam propositionem statuit, oppositamvero propositionem consequentis loco sumpsit, nempe necessarioconvenit, ut, quicquid grave est, i<strong>de</strong>m <strong>et</strong> gravitate quadam mainssit, quatenus in eo, hoc est in antece<strong>de</strong>nti, hoc iam fassus non est.20 Verum neque <strong>et</strong>iam comparatio, quam r<strong>et</strong>ulit, recto ordine fuitdisposita; ea enim, in quae cadit comparatio <strong>et</strong> proportio, convenit,ut sub eo<strong>de</strong>m ordine comprehendantur, quemadmodum victor <strong>et</strong>victus sub eo<strong>de</strong>m genere continentur. quod vero absolute dicitur,fieri potest ut comparatione ad aliud dicatur, <strong>et</strong> quod comparatione25 dicitur, fieri potest ut absolute dicatur. sint duae res (exempligratia), quae rectae dicantur, ea nempe, quae absolute recta dicitur,<strong>et</strong> quae dicitur esse altera rectior; itaqtie ea, quae absolute rectaest, dicitur esse rectior altera, <strong>et</strong> quae rectior est altera, dicitur esseabsolute recta, siqui<strong>de</strong>m perspicuum est esse altera rectiorem.30 idque apertius in dignitatibus dilucehit. felicitas namque (exempligratia) eligibilior est . . ., ac pra<strong>et</strong>erea fortitudine elicjihiliorest. ac in universum hoc iis in rebus tantum hoc modo procedit,quae sub uno ordine comprehenduntur. inter ea autem,quae sub eo<strong>de</strong>m ordine non continentur, similem proportionem35 ac rationem non ponimus; non enim felicitatem malo eligihliorem.esse diciraus, sed felicitatem quid eligibile, malum vero fugiendumasseveramus. pra<strong>et</strong>erea <strong>et</strong>iam non dicimus morbum maloeligibiliorem esse, sed morbum paulo minus quam m&Xnxa fugiendumasserimus; malum namque morbo magis fugiendum est. miserorum19 quatenus <strong>et</strong> sq.] ita Al: codd. corrupt! 28.29 <strong>et</strong> quae— recta scrips!: relinquilurut absolute recta sit codd. Al 30 in dignitatibus'] fort, iv rot? xa^ UTrepo/Tiv. sequentiamendis scatent; loco eligihilis semper effectus legitur


nonTHEMISTII DE CAELO T 1 [Arist. p. 299a31— b6] I53namque (ut inquit Plato) nou est uniis altero heatior, sed \mi- f.42rserior qiii<strong>de</strong>mj; pra<strong>et</strong>erea elicit: diiorum enim malorum non est imumeligiUle^ sed magis fugiendum. si haec itaque hoc modo sumantur,vere qui<strong>de</strong>m dici non potent: quod scilic<strong>et</strong> comparatione dicitur,5 plane <strong>et</strong> absolute dici non posse, siqui<strong>de</strong>m necessario conveuit, ut,quod comparatione dicitur, absolute <strong>et</strong>iam dicatur. cui enim absolutenon convenit quippiam, neque <strong>et</strong>iam comparatione ei conveni<strong>et</strong>;<strong>et</strong>enim is magis musicus dici nou poterit, qui absolute musicenignorarit. sed dici qui<strong>de</strong>m poterit magnum ex eo, quod mains est,10 magnum non esse, tam<strong>et</strong>si (quemadmodum in Categoriis docuit)eius<strong>de</strong>m generis sint. atque invenitur aliquid comparatione, quodabsolute non est; si hoc enim (iuxta aliorum sententiam) in quantitatis,illud vero in praedicamento relationis ess<strong>et</strong>, poterunt nonnullacomparatione inveniri, absque eo tamen, quod eius<strong>de</strong>m ordinis esse15 dicantur. dulce enim dulcius est; subiecti qui<strong>de</strong>m eorum rationein praedicamento sunt qualitatis, proportionis vero <strong>et</strong> comparationisgratia in relationis praedicamento existunt. similiter <strong>et</strong>iam magnum<strong>et</strong> mains; equi<strong>de</strong>m magnum absolute in praedicamento est quantitatis,sed ex eo, quod ad aliquid refertur, quando non absolute20 magnum, sed maius dicitur, in praedicamento relationis existit. ita<strong>et</strong> rectum <strong>et</strong> rectius dicuntur. sed convenit, ut id modo relinquamus.maius vero magnum absolute non esse, <strong>et</strong> similiter eligibile <strong>et</strong> quaeeius<strong>de</strong>m generis sunt, Jioc obscurum non est. magnum enim causamagni non est, sed eius, quod maius dicitur; magnum namque <strong>et</strong>25 maius unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m plane non sunt, sed magnum magnitudiniscausa est, maius vero magni causa existit. <strong>et</strong>enim quemadmodummagnum <strong>et</strong> maius unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m non sunt, tam<strong>et</strong>si inveniatur, utmagnum maius sit, <strong>et</strong> sicuti <strong>et</strong>iam ad magnum sequitur magnum,ita magnum, quod magni causa est, unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m non sunt, si vero30 in his comparationibus eo<strong>de</strong>m modo res procedit, quemadmodumdictum a nobis est, quando scilic<strong>et</strong> sumitur proportio, ut eius<strong>de</strong>msit ordinis — quod enim maius est comparatione, absolute quoquemagnum existit, quandoqui<strong>de</strong>m magnum ex eo, quod magnitudo est^dicitur, non autem ex eo, quod magnum existit; hoc siqui<strong>de</strong>m modo35 maius dic<strong>et</strong>ur, vel qualitate — quam igitur aflferes necessitatem, sicomparatione aliquid dicatur, ut id|absolute sit id, ad quod f. 42^comparatur, sed quod absolute dicitur, comparatione <strong>et</strong>iam dicatur?nonne quod circulo magis perp<strong>et</strong>uum est, absolute <strong>et</strong>iam perp<strong>et</strong>uumest? quam enim in hoc afferes necessitatem, ut, si comparatione40 dicatur, absolute perp<strong>et</strong>uum non sit? quam affer<strong>et</strong> ob banc causamnecessitatem, a<strong>de</strong>o ut, quod absolute est, secundario perp<strong>et</strong>uum sit?1 Plato] Gorg. 473 D 2 pra<strong>et</strong>erea'] nescio ubi ? 10 Categoriis] p. 5 1^ 19 41 secundarioperp<strong>et</strong>uum Al, sed suspectum: codd. corriipti; conicio r^uod absolute perp<strong>et</strong>uum est, alitersehabeat^


154 THEMISTII DE CAELO T 1 [Arist. p. 299a30— bl4]an non eiusmodi legioues perp<strong>et</strong>uae esseut, nisi antea tales f. 42^extitisseut? quasi id, quod immensuin absolute est, compaiatione<strong>et</strong>iam immensum non dicatur, cum <strong>de</strong> mdla re dicatur cam magisinjinitam esse quam infinitum^ ne hoc modo infinitum multitiido v<strong>et</strong> men-6 suratum fiat. pra<strong>et</strong>erca nihil mcujis infinitum (juam, finitum essedic<strong>et</strong>ur ex eo, quod ambitu finiti iutiuitum non coni})rehenditur. sednon convenit, ut supeistitiosa indagine hunc serraonem quispiamdisquirat nee controversiarum avidus sit, quandociui<strong>de</strong>m nee ipse<strong>et</strong>iam ut necessarium hunc sermouem accepit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> consenta-10 neum esse, ut omne grave gravius inveniatur, sed ut possibilemeum posuit. lic<strong>et</strong> forte omnino necessario sit, ut grave <strong>et</strong>iamgraviusesse inveniatur — siqui<strong>de</strong>m grave corporis, -quod continuumest, naturae est; haec autem recta semper est — prout vero in suosermoue invenitur, quod hoc in loco asserit, non est necessario.15 si autem re vera necessario non es.s<strong>et</strong>^ secundum quod convenit exeius sermone, qui fit, ut statitn in necessarium hypoth<strong>et</strong>ico syllogisimoillud transferat, cum id hoc qui<strong>de</strong>m modo in initio sermonisnon posuerit?Sed consentaneum erit, ut hinc ad proximum sermonem pro-20 grediamur, ex quo i<strong>de</strong>m per ea, (juae <strong>de</strong> raritate <strong>et</strong> <strong>de</strong>nsitate dicuntur,intellegi potest, <strong>de</strong>usum est, quod aequalis mensura acmulta essentia existit, rariim autem quod aequalis mensura <strong>et</strong>parva essentia est; ad grave autem <strong>de</strong>nsitas, ad leve autem raritasconsequitur. qunre si punctum grave <strong>et</strong> leve invenitur, quo-25 niam in gravi <strong>de</strong>nsum, in levi autem rarum inest, necessarioqui<strong>de</strong>m hac comparatioue fi<strong>et</strong>, ut gravi puncto plus insit <strong>de</strong> essentia;cui autem additum ac redundans est, dividi potest: punctumigitur dividuum quoque est. sed punctum dividi posse absurdumest; in puncto igitur nulla inest gravitas neque <strong>et</strong>iam levitas.30 post haec i<strong>de</strong>m alia indagine ex eo <strong>de</strong>ducit, quod durum <strong>et</strong> mollefacit. <strong>et</strong>enim grave <strong>et</strong> leve si moUitiem habent, <strong>de</strong>bent intra sece<strong>de</strong>re, i?i yrofundum; quod autem intra se cedit <strong>et</strong> cogitur, dimensionumparticeps est,sed hac tantum, ratione ad minus colligitur;quare cui haec insunt, expers jyartium non est. punctum autem in-35 dividuum est: in puncto igitur gravitas non inest.Conclusio autem horum sermonum vera existit, punctum nempenee gravitatem habere nee partes, ea autem propositio, ex qua1 regiones suspectutn: fort, sphaerae 3— 6 cum— dic<strong>et</strong>ui-] cum <strong>de</strong> eo quod maius est,non majis finitum quam infinitum dicatur, nee erit hoc modo infinitum multitudo, <strong>et</strong> erit mensuratum.pructerea <strong>de</strong> eo quod maius est, non magis finitum quam infinitum dic<strong>et</strong>ur Al10 gravius scripsi: grave codd. Al 13 haec autem'] Al addit propositio recla]exspectes: oiatpExo'v. 31 <strong>et</strong> leve fort, <strong>de</strong>lendntu, nam codd. legunt: hab<strong>et</strong>, <strong>de</strong>b<strong>et</strong>34 partium] dimensioni(»i Al


ITHEMISTII DE CAELO T 1 [Arist. p. 299b7— 21] 155eonclusio <strong>de</strong>ducitur, iuclinatione ac multiplicitate (?) omnino non f. 42^vacat. cum euim dicitiir: si grave <strong>de</strong>nsum est, ex eo <strong>de</strong>ducitur,quod verum non est; ignis namque terra c<strong>et</strong>erisque corporibus<strong>de</strong>nsior est, siqui<strong>de</strong>m tenuium partiuni existit, gravis taraen non5 est. sed nee <strong>et</strong>iam ({uod <strong>de</strong> <strong>de</strong>nsitate dicebatur, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> id esse,cui in pari mole plus inest, verum (mehercule) erit, nisi quispiamdixerit corpus mergi in corpus; <strong>de</strong>nsitas enim figura <strong>et</strong>qualitas quaedam, non autem quantitas est. <strong>et</strong>cnim si hoc quispiamfat<strong>et</strong>ur, fateatur <strong>et</strong>iam oportebit inane iuveniri; quod enim fit10 <strong>de</strong>nsum, in minorem locum revertitur, quam is ess<strong>et</strong>, quem anteapossi<strong>de</strong>bat, quod vero rarum evadit, maiorem quam antea locumoccupat. id igitur, quod <strong>de</strong>nsum fit, inanem relinquit locum, quemid, quod rarum erat, occwpaverat.Illud <strong>de</strong>inceps perspicuum fi<strong>et</strong> uec id omnino verum esse, quodJ5 asseruut nonnuUi, ex iis vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> grave componi posse quorum unum-^quodque nullius pon<strong>de</strong>ris existit, quemadmodum (pra<strong>et</strong>er id taraen,quod opus sit) in aliis rebus conspicimus; duorum enim colorum,ex quibus (exempli gratia) caeruleus color conflatur, caeruleumnullum esse, ex illis tamen caeruleum colorem fieri, <strong>et</strong>enim quo-20 modo explicabunt, quot numero sint ea, quae gravitate carent, exquorum vero congregatione oritur grave, <strong>et</strong> in qualibus contingant,cum interminata in<strong>de</strong>finitaque mensura collectio non sit? quareconvenit, ut grave, quatenus numerus, nihil conferat ad rationemgravis.25 Sed hoc perspicuum est, nempe id, quod gravi aliquo graviusest, omnino qui<strong>de</strong>m gravitate mains <strong>et</strong> gravius esse <strong>et</strong> si id, quodgravius est, tale qui<strong>de</strong>m sit, quia quatuor hab<strong>et</strong> puncta, cum id,quod est minus grave, tribus punctis praeditum sit, perspicuum est<strong>et</strong> manifestum, ipsum grave esse, quia gravi gravius absolute grave30 est, quemadmodum id, quod albius est, omnino albumexistit. addidit autem hunc sermonem ex eo, quod antea dictumfuitid, quod comparatione aliquid est, non esse absolute id, f. 4Brad quod comparatur, siqui<strong>de</strong>m non absolute eligibile est, quo<strong>de</strong>ligibili eligibilius est, quemadmodum antea dictum fuit. {quod igitur)36 ew quatuor punctis {constitutum est,) quatenus gravius est eo, quod2 si— est] grave durum esse aut molle Al 4 <strong>de</strong>nsior^ mollior Al 21 contingantscripsi: contingat codd. Al 23 quatenus—gravis (24) Al ex emendatione: codd.corrupt! 29.30 grave est scripsi: gravius non est codd.: non est (omisso grave),sed gravius qui<strong>de</strong>m est Al 33 non— est (34) scripsi, levi emeudatione: non quodabsolute dignum est, sed cum cril aliquid, quod digno dignius est Al male 34. 35 quod,igitur <strong>et</strong> constitutum est supplevi: (fuit) <strong>de</strong> quatuor punctis penes id, quod gravius est eo,quod tribus punctis praeditum est; <strong>et</strong>enim in eo maior gravitas inest Al


156 THEMISTII DE CAELO T 1 [Arist. p.299b22-31]tribus punctis praeditum est, gvnvius est. <strong>et</strong> i<strong>de</strong>a, si ah hoc graviore f. 43'-grave aufevatur, quod tribus punctis praeditum est, g-ravitas, quaereman<strong>et</strong>, erit punctum; in hoc autem puncto gravitas inerit; cumenim ex gravi gravitas quaedam <strong>de</strong>tracta fuerit, quod reman<strong>et</strong>, erit5 ipmm <strong>et</strong>iam grave, itaque iuxta banc proportionem quoque necessarioillis dicere contingit in puncto esse gravitatem; si autemcorpora ex mperficiehus coustarent, omuino ea dissidua <strong>et</strong> incommodanecessario sequerentur, quae antea commemoravimus. ipseautem <strong>de</strong> puncto disseruit; ([uod enim couvenit ut <strong>de</strong> iis dicatur,10 constat <strong>de</strong> supcrpciehriti quoque dici posse, mmt qui hunc sennonemhoe modo refelUre stu<strong>de</strong>ant: cum sententiavi eorum co^nprobasse vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur,qiil rationem 7iumeri nihil ad generationem gravifafis conferreasserebant, tamen cum rem expo.mit, .sic egit, (/nasi numerus non nihilhue in re conferrel; ponit enim id, (juod gravius est, ex quatuor15 punctis (exempli gratia),


dicimusTHEMISTII DE CAELO V 1 [Arist. p. 2991-31 -300a 14] 157(liaem cum ea coniuug'itur <strong>et</strong> componitur, diim ad imam partem f. 43'"coniimcta vel posita erit (eTrtxi&sfisvov). superjicierum autem corapositio,<strong>de</strong> qua memiuit Timaeus, ex longitudine qui<strong>de</strong>m dicitur,siqui<strong>de</strong>m uecpie <strong>et</strong>iam superficies, cum couiunguntur (sutxi&<strong>et</strong>ai),5 corpora iunovabuut.Pra<strong>et</strong>erea, inquit,ex eonim sententia unum corpus altero graviusest, vel qicofiiam .substantia eius ex maiore siq)erfj.cieru7n 7tiultitudineconstat, quemadmodum {Platoneni) in Timaeo dixisse existimat —<strong>et</strong> hoc quemadmodum <strong>de</strong> igue asserebat ipsum talem esse, quoniam10 eius essentia ex paucioribus constat partibus — vel uon super-_ncieiuvi multitudiue gravius est, sed quoniam suapte natura acpropria tale existit. at si alicpiid ea ratione grave extitiss<strong>et</strong>, quoniameius essentia ex multitudine superjicierum coustar<strong>et</strong>, ex hocomnino sequer<strong>et</strong>ur eiusmodi superficies quoque graves esse, <strong>et</strong>enim15 nihil prorsus confer<strong>et</strong>, ut aliquid gravius sit, si id ei adiungatur,quod expers gravitatis est; quibus gravibus existentibus, linea <strong>et</strong>punctum <strong>et</strong>iam gravia erunt; <strong>et</strong>enim quemadmodum linea ex punctis,ita ex lineis superficies atque ex his corpora fiunt. si vero {multitudine)nou erunt graviora, siqui<strong>de</strong>m quam comparationem pro-20 portionem(|ue cori)ora habent inter se, ean<strong>de</strong>m superficies ad invicemhabere dicuutur ea<strong>de</strong>mque <strong>de</strong> linea <strong>et</strong> puncto ratio erit:sic <strong>et</strong>iam ea<strong>de</strong>m prorsus absurda omnino sequerentur, punctumnempe dividuum ac individuum esse.Omnino qui<strong>de</strong>m, inquit, iuxta horum seutentiam accidit25 nullum corpus aliquando iuveniri, aut certe fieri posse,ut non inveniatur. si enim corpora superficierum causa sint <strong>et</strong> inea, quorum gratia aliquid est, cum dissolvitur, aliquando dissolvatur,tunc sane corpus toU<strong>et</strong>ur, quandoqui<strong>de</strong>m dissolvi potest,cum vero facile sit ad intellegendwin, non antea posuit corpora dis-30 solvi in superficies <strong>et</strong> quemadmodum corpora in superficies, itasuperficies in liueas <strong>et</strong> has in puncta dissolvi. pra<strong>et</strong>erea hoc quoquedicit: tempus ex momeutis constat /;a/'^fe/• ac compositio ex punctis;cum igitur tempus in momenta dissolvitur ac momenta tempus nonsunt, fieri potest, ut tempus aliquando nou sit. sed quod ex nostro35 sermone iutellegitur, cum tempus aliquando non esse, in 43vf.|universum necessario efficit temporis coustitutionem. qua autemratione eiusmodi sermo iuxta sententiam <strong>Aristotelis</strong> duabus sententiiseorum advers<strong>et</strong>ur, qui dicunt corpora ex superficiehus constare,4 couiunguntur scrips! : coniungitur codd. Al 18 multitudine supplevi26 non add. Al: om. codd.: res incerta 29 non addidi: corpora — superficiesscripsi: codd. Al exhibent: {cum vero ipsem<strong>et</strong> praemisissel posuiss<strong>et</strong>que) extremitates in punctacorpora (sic) dissoloere . . . <strong>et</strong> hue in puncta dissolvuntur. 36 <strong>et</strong> sq. cf. Averr. p.183 L <strong>et</strong> sq. <strong>et</strong> p. 316 EF 37 duabus iure om. Averr.


158 THEMISTII DR CAELO F 1 [Arist. p. 290''3I— 300al9]captu (id me hercule) facile non est, nisi captiosus quis esse f. 43"velit. i<strong>de</strong>m, inquit, <strong>et</strong>iam positioui Auaxagorae accidit^ quimundiim ex uumeris coustare proimntiabat; <strong>et</strong>enim {Aristoteles)asserit ex iis mundum geiierari, quae gravitatem liabent — uaturalia5 enim corpora <strong>et</strong> gravitatem <strong>et</strong> levitatem liabeut — iiec igitur exunitatibus neque <strong>et</strong>iam ex numeris constat.Sed contra hoc Plato obicit, quod in Timaeo scripsif, quasi -Protagoras (?) dixiss<strong>et</strong> Socrati: si tua conclusio iuxta mei sermonisintellectum ess<strong>et</strong>, vere qui<strong>de</strong>m {conclu<strong>de</strong>v<strong>et</strong>) ; cum autem agendi vis ratio-10 q^ie ex eo projiciscattir, quod mei sermonis sensum non percepisti, quinaliquando in alium <strong>de</strong>forsisti, mea res non agitur. si vero non,quonam igitur in loco inquit Plato lineam ex punctis vel superjiciemex lineis comi)oni? vel qua ratione ex eo, quod, inquit corpora exextremitatibus coustare, sequitur, ut essentiam linearum ex punctisVb constituat? <strong>et</strong>enim quemadmodum praefati sum us, duobus modisextremitas cum extremitate componitur, quorum alter est ad lineam,alter vero ad latitudinem iniectionemque, <strong>et</strong> ita linea componiturcum linea; lineam autem ex punctis ac extremitatem ex lineiscomponi non nisi congregatione unius cum altero intellegi <strong>de</strong>b<strong>et</strong>;20 corpora autem iuxta eius sententiam non congregatione, sed adlineam ex extremitatibus componuntur: ([ui igitur sequitur, ut lineaex punctis gener<strong>et</strong>ur, cum generationis modus cuiuslib<strong>et</strong> istorumdiversus sit a geueratioue alterius? atque in uuiversum modo aliquoabsurdum non est, ut, cum <strong>de</strong> prima forma, quae est in materia,25 quaesierit aliquis — <strong>et</strong> est id, ((uod tribus dimensionibus praeditumest — quam reliquae naturae, nempe caliditas, frigiditas, siccitas,humiditas <strong>et</strong> qualitates, quae ex eis constant, cousequuntur — <strong>et</strong>i<strong>de</strong>o tautum invenitur forma per se, cum quaesierit primam formam,i(uae est in materia, <strong>et</strong> formas dissolverit — {dico, absurdum non est) ut30 primo superjicies sint <strong>et</strong> istae ante rectangulos (ad eas namquesermo terminatur), quoniara ipsae longe pluriraum praecedunt, inquantum <strong>et</strong>iam inveniuntur relic^uas ((ualitates corpori impartiri, sed2 Anaxagorae comiptuin: (juOTTSp Twv IIuSaYOpE'iu'^ ii.'^ii Arist. p. 300"1C 3 prommtiabantcodd. (cf. adnotationem jiruece<strong>de</strong>nteni) 7—11 hie quoque locus inscriptis Plat, non invenitur. Protagoras scrips!: Anaxagoram Al Averr. : codd. incerticonclusio . . conduihr<strong>et</strong> ita Averr., quern Al sequitur: codd. corrupti. fort., ut vult vir cl. Ed.Zeller, Thea<strong>et</strong><strong>et</strong>us 166 A— C intellegitur. Al vertit: Quod autem in Thimato circa huncsermonem inquit Plato, id pro/ecto est. sed Anaxagoras dixit Socrati: si tua conclusio iuxtamei sermonis intellectum mihi adversar<strong>et</strong>ur, vere qui<strong>de</strong>m conclu<strong>de</strong>rel: cum autem mei sermonissensum non percipias, earn mild adversari non puto. 15 <strong>et</strong> sq.] cf. Simpl. p. 575,8<strong>et</strong> sq. 17 iniectionemque Al: <strong>et</strong> superpositionem Averr. (recte) 183 M <strong>et</strong> sq.; cf. suprap. 156,34 26 quam emeudavi: quae reliquas naturas nempt caliditaleni . . . Al29 dico -ut scripsi duce Averr.: donee codd. Al.


8THEMISTII DE CAELO V 2 [Aiist. p. 300a20-25] 159ea ratioue, qua forma, nou praecedimt, siqui<strong>de</strong>m corpus eis prius f. 43vexistit. forte autem <strong>de</strong> eo (luisi)iam existimare poterit, ipsum uempeposuisse corpora ex extremitatibus constare, ex eo, quod corporacongregatione ex extremitatibus constituuntur, non autem com-5 positione. si autem compositione ewistente in extremitatibus perlineas constituerentur^ id, quod inter extremitates terrainabitur, immeusumnon erit, uecpie <strong>et</strong>iara corporeiim <strong>de</strong>nsum ])er extremitates.perserutaudum itaque erat, quid mirum hoc in loco sibi veli<strong>et</strong>philosophus iste. <strong>de</strong> his autem haec dixisse sit satis, quando-10 qui<strong>de</strong>m i<strong>de</strong>m convenit, ut <strong>de</strong> illis dicatur, qui Pythagorae se<strong>et</strong>amsecutisunt.His autem sermonibus explicatis, qui i<strong>de</strong>o dicuntur, quouiammultum interest dicere, corpora ex extremitatibus constare, cum ineis assumpsiss<strong>et</strong> corpora gravitatem <strong>et</strong> levitatem habere, id illis iu-15 esse probare aggreditur. Itoc autem eo probatur, quod naturalemmotum habent. Mc autem omnino efficitur, quoniam inclinationemhabere sumuntur; inclinationis autem species duae, gravitas <strong>et</strong>levitas, sunt, siqui<strong>de</strong>m grave est, quod ad inferiorem, leve autem,quod ad superiorem locum inclinat. simplicibus autem cor-20 poribus, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> elemeutis, prima qui<strong>de</strong>m ratione motum aliquema natura datum esse hunc in modum doc<strong>et</strong>. quoniamenim, inquit, corpora moveri vi<strong>de</strong>ntur, vel vi vel contra naturammoventur; si vero vel vi vel contra naturam moventur, omninoitaque illis alter <strong>et</strong>iam motus naturalis inest; quemadmodum25 enim superius dictum, in Physicis autem <strong>de</strong>mo7istratu)/i fuit, fierinon 'potest^ ut quiddam contra naturae ordinem nioveatur, nisi naturacieatur, ac plane <strong>et</strong> absolute moveri non potest^ cum eiuspropriam ac peculiarem naturam hac comparatione egrediatur. inuniversum autem cum aliquid aliquem motum hab<strong>et</strong>, quocum alios30 {eius<strong>de</strong>m rei motus) compmrare lic<strong>et</strong>., qui vel leviores vel confusi acsine ordine vel breviore tempore sunt, vel ob aliud quippiam — <strong>et</strong>haec est ratio eius, quod contra naturam dicitur — , fieri non potest,ut ille motus una cum quolib<strong>et</strong> horum contra naturam existat.quamvis autem alicjuid phires habeat motus pra<strong>et</strong>er 7iaturam, tamen35 ex praedict.is causis motum quoque naturalem, <strong>et</strong> unum qui<strong>de</strong>^n, habeatnecesse est. quemadmodum enim unaquaeque res uno qui<strong>de</strong>m modo1 praececlil <strong>et</strong> ea codd. Al 6 intei- extremitates Averr. Al : {?iter lineas codd.12. 13 qui— dicere sus|)ecta: couicio rjui refutarunt 23 moventur supplevi25 superius'] I 2 <strong>et</strong> 295*2 Phi/sicis] IV27 ac Al: ora. codd.; fort, supplendum:<strong>et</strong> si naturaliter non mov<strong>et</strong>ur 29 codd. Al addunt non ante hab<strong>et</strong>quocum <strong>et</strong> sqq.] Al vertit: verum si ei c<strong>et</strong>era ilia comparentur, vel leviora vel confusu acsine ordine <strong>de</strong>prehenduntur, vel eo quia parvo tempore sint . . Jieri non potest, ut aliquo dictorummodorum motus hie contra naturam existat 34 quamvis— est (36) om. Al


160 THEMISTII DE CARLO T 2 [Arist. p. 300«25-i'7] _est, diversis vero modis non est, ita <strong>et</strong>iam se hab<strong>et</strong>, quod natura f, 43^ |<strong>et</strong> quod contra naturam existit. quae enim natura sunt, uuo modoiaveniuntur, quae autem contra naturam, diversis modis, ob transmutationem,quae est in natura; nihil enim prohib<strong>et</strong>, quiu trans-5 mutationes|plures sint. naturalis igitur motus in corporibus in- f. 44^venitur.Quod <strong>et</strong>iam ex qui<strong>et</strong>e perspici lic<strong>et</strong>, <strong>et</strong>enim omne^ quod quiescit,vel vi vel natura [(quiescit]; natura ibi quiescit, quo suapte naturafertur [vel eo in loco, ad (^uem inclinationem hab<strong>et</strong>], vi autem ibi10 quiescere vkl<strong>et</strong>ur^ quo vi fertur. quoniam igitur aliquid in medioman ere vi<strong>de</strong>tur, quemadraodum terra, vel igitur huuc in locumvioleuter mov<strong>et</strong>ur ac vi quoque in eo quiescit, vel natura. quodsieius quies hoc in loco erit natura, perspicuum est eius<strong>et</strong>iam motum ad medium esse natura — eo<strong>de</strong>mque modo motus15 corporis erit — si vero vi in medio quiescit, omnino aliquid esseoport<strong>et</strong>, quod eam cogat impediatque, quomiuus moveatur loco, <strong>et</strong>sumatur corpus, quod eam impedit, vel quiescens impedire vel,dum mov<strong>et</strong>ur, hoc efficere. si eo, quod quiescit, eam impedit <strong>et</strong>omne, quod quiescit, vel natura vel vi quiescit, erit <strong>et</strong>iam eius quies20 vel vi vel natura. quare ad eau<strong>de</strong>m ratiouem revolvemur; dicemusnamque, si natura (piiescit, natura motus inveuitur, si autem vi,eos<strong>de</strong>m sermones proferemus ac senno in immensum proce<strong>de</strong>t,quod fieri non potest, quodsi id, quod terram ferri impedit aceam quiescere cogit, ea qui<strong>de</strong>m ratione eam cogat ac impediat,25 quatenus nempe mov<strong>et</strong>ur, quemadmodum Empedocles dixitmaynavi conversionem rotationemque terrae qui<strong>et</strong>is causam esse:animadvertendum erit, quo nam terra ferr<strong>et</strong>ur, si ferr<strong>et</strong>ur; convenitenim, ut locus qui<strong>de</strong>m sit, quo terra feratur, siqui<strong>de</strong>momnis motus hinc illuc fieri <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, si enim propriae terrae naturae30 ess<strong>et</strong>, ut tempore pra<strong>et</strong>erito in infinitum lata ess<strong>et</strong>, motus igiturnunquam finiss<strong>et</strong>, cum id, quod fine car<strong>et</strong>, transiri non possit; quodautem transiri ac finiri non potest, nee initium habere poterit.<strong>et</strong>e7ii7fi si impossibile erit, ut homo {exempli gratia) incedat per longitudinem{campi), ueque <strong>et</strong>iam est generatione. itaque convenit, ut35 eius motus terminum ac finem sortiatur. si enim fer<strong>et</strong>ur, in eo<strong>et</strong>iam quiesc<strong>et</strong>; ad hunc autem locum quando terra movebitur, ineo natura quiesc<strong>et</strong>: igitur eius <strong>et</strong>iam motus in eum locum erit natura.quare motus quidam natura <strong>et</strong>iam invenitur. ea<strong>de</strong>m quoque<strong>de</strong> eo nobis dicenda sunt, quod prohib<strong>et</strong> terram natura sua <strong>et</strong> quod40 eam ferri impedit, siqui<strong>de</strong>m vel impedit eam natura vel contra9 vel— hab<strong>et</strong> Al: om. codd. 25 Enipedocles emendavi: quemadmodum diximus, sequ<strong>et</strong>urmaximam eaeli conversionem Al 34 campi supplevi secundum AveiT. p. 186 H;codd. habent siguum lacunae: quod enim homo longiiudine esse non potest Al


eaTHEMFSTir DE CAELO P 2 [Aiist. p. 300b 8— 25] |gliiaturam. convenit autem, iit natuvalis motus earn praecedat; quod f. 44^enim contra Datuvara est, ad id ascendit, quod secundum naturamexistit.quare si aliquid aliud cieatur, <strong>et</strong> quiesc<strong>et</strong> propter aliquid aliudvi. itaque convenit, ut secundum positum huuc serraonem motus5 aliquis natura <strong>de</strong>prehendatur.Quare, inquit, nee Leucippus ueque Democritus confessionemsubterfugere possuut, quin motus quidam natura inveuiatur,si quid em iusectilia, quae prima corpora ab eis dicuntur, vi ininanitate infinita adinvicem moveri dicunt. Omnino enim10 dicendum erit eorum aliquid primum esse, quod natura ci<strong>et</strong>ur; ininfinitum nam que ser7no progreditur, si alicubi non insistatpenes id, quod natura mov<strong>et</strong>. ex his autem ad id, quod in Timaeoscriptum est, Aristoteles regreditur. ait namque ex eo, quod elemeutaconfuso atque inordinato motu ante caeli ortum moveri solelybant, imraortalis <strong>de</strong>us ea in ordinem re<strong>de</strong>git. quemadmodum (inquit)Leucippi <strong>et</strong> Democriti sequaces, siqui<strong>de</strong>m ponunt insectilia viadinvicem in inanitate moveri, fateri coguutur primum aliquid inveniri,quod natura mov<strong>et</strong>: ad eun<strong>de</strong>m sermouem necessario <strong>et</strong> iiducuntur, qui, cum eJementa ante mundi ortum inordinato ac con-20 fuso motu cierentur, a <strong>de</strong>o fuisse dicunt in ordinem redacta, quemadmodumin Timaeo scriptum est. bac enim ratione tantum haeduae sententiae ditferunt inter se, quoniam baec ponit, quod ea,quae ante mundi ortum ipsa inordinate movebantur,


102 THEMISTII DE CAELO r2 [Arist. p.300b25— .nOlM]id omiiiiio xo(3[xo; est, quasi dicas supreraa <strong>de</strong>scriptio <strong>et</strong> ordo; f. 44^talis enim mundi luiuc ratio est.I<strong>de</strong>m ])ra<strong>et</strong>erea alia ratione exjilicavit, ([uateuus <strong>de</strong> eo adcertum quendam terminum uherius disseruit,reliquuin vevo serraouis5 dimisit, ut ilium uos absolveremus. <strong>et</strong>enim ait: iam vero hoc quispiamab eis quaerat, utvum fieri possit, ut inordiuato hoc motiicoDseusu quodam uoimulla adiuvicem congregentur ac eiusmodipermixtione iuter se raisceantur, ex qua qui<strong>de</strong>m, si uuuc fier<strong>et</strong>,l)]auta <strong>et</strong> auimal iuuovar<strong>et</strong>ur, quemadmodum Empedocli in amicitia10 fieri placuit — ait euim, si capita siue cervicibus extitisseut acaliae partes, statim cougregabautur, ex (piorum compositioue auimalquoddam iuuovabatur — an hoc fieri non possit? cum autemusque ad id loci uherius disseruiss<strong>et</strong>, [reliquum sermonemj r<strong>et</strong>icuit,ut uos ilium absolveremus. <strong>et</strong>euim si fieri potest, ut simili per-15 mixtioue miscereutur, planta ergo <strong>et</strong> auimal aute muudum iuveuiebautur,quae duo muudi partes suut, quiu immo muudus quidaraex eis perficitur atque ordiuatur. si vero fieri non potest, ut talipermixtione misceantur, nee motus eorum interminati in infinitum,sed ordinati extiterint; ii<strong>de</strong>m namque sunt, qui eraut in iis, a20 quibus proficiscuutur. si vero non, nihil prohiber<strong>et</strong>, quin hoc modomisceantur, si motus eorum inordiuati existaut; motus enim interminatusnullam partem impeditam hab<strong>et</strong>, ad quam pervenire nonpossit.Eorum autem sententiam, qui ante mundum in inauitate ac25 tempore iufmito iuuumerabilia corpora velut insectilia extitisse asserunt(quemadmodum Leucippus pouebat),omnino i<strong>de</strong>m necessarioconsequitu)\ ordinem uempe ac supremam <strong>de</strong>scriptionem semperpraece<strong>de</strong>re. sive euim id, quod ponunt movere infinitum, tmum sitac ita id, quod motum affert, moveat vel ut causa vel ut forma,30 quemadmodum figura vel exemplar vel aliquid eius<strong>de</strong>m ordiuis,sive multa siut, quae moveant, atque, ut sermo continu<strong>et</strong>ur, dicamus,quod vel unum sit, quod ponunt insectilia haec corpora movere,vel multa; si autem multa, vel finita si?it vel infinita, actnotus quoque <strong>et</strong> species motus infinitae sint:omnes (motus) Sid eun<strong>de</strong>m35 motum relationem habebuut atque ad unum <strong>et</strong> eun<strong>de</strong>m locum <strong>et</strong>iuxta eau<strong>de</strong>m rationem, quemadmodum ?V, qui insectilia gravitatemovent, tam<strong>et</strong>si ipsa infinita existant. si autem omnes motus ad{eun<strong>de</strong>m) motum atque ad eun<strong>de</strong>m locum relationem habeut, iuxtahanc <strong>et</strong>iam rationem inordinati non inveuieutur; non enim ex eo,3 <strong>et</strong> sq.] AveiT. |). 189 D—F iis<strong>de</strong>m fere verbis utitur 19 ii<strong>de</strong>m <strong>et</strong> sq.] quiaimpossibile est, ut transferantur ah eo, secundum (juod iuiit Averr. '2G Leucippus]Democriius secundum Siinpl. 588, 10 (cf. supra)


MTHEMISTII DE CAELO r2 [Arist. p. 301a4— 9] 163quod uon eo<strong>de</strong>m <strong>et</strong> ea<strong>de</strong>m ratione feruntuv corpora, id, quod ia- f. 44vordinatum est, sequitur.Alexan<strong>de</strong>r vero postreinum huuc sermonem hoc qui<strong>de</strong>mmodo miuirae explicavit, sed dimiuutum esse ilium affirmavit; dibcere uamque <strong>de</strong>buerat fieri non posse, ut species motuum sint infinitae,ac fieri non posse, tit ipsi (pioque motus iniiniti existant.sed disseutaneum est hoc dicere, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ut, cum quispiam secundumpositionem statuerit motum esse infinitum, inquirendo, quid exliac ])ositione sequatur, dicat ex ea sequi, motum uon esse infiui-10 tum. hoc euim simile est, ac si qui disquirer<strong>et</strong>, si hoc ess<strong>et</strong> animal,quid ex hac positione sequer<strong>et</strong>ur, dicer<strong>et</strong>: si hoc est animal, sequitur,ut uon sit animal, <strong>et</strong>enim cum positione aliquid statuatur,omnino consi<strong>de</strong>rari <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, quid ex ilia positione sequatur. nosvero dicimus fieri non posse, ut ponatur aliquid esse animal, si15 dixero: si id animal est, ergo hircocervus; sed non est hircocervus,igitur nee animal, atque qua ratione hi duo sermones differantinter se, facile intellegi potest, quaerenti, quid consequatui\ omninoconveuit, ut positionem fateatur; <strong>et</strong> cum positio erit perfecta, quodconting<strong>et</strong>, utique ai)parebit. exempli gratia, si, quid ex hac po->o sitione sequatur, disquirere velimus, nempe si homo hab<strong>et</strong> alas,[profecto non convenit, ut positio sumatur: vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> si tu habes alas,]non es homo; sed tu es homo, igitur non habes alas; sed convenit,ut id sane speculemur, quod qui<strong>de</strong>m hoc [vel simili] sequitur ordine;nempe si tu habes alas, necessario eae tibi insunt. ex hoc autem>o necessario efficitur, ut voles; ex hoc vero, quod non sis interra nee in aqua vel id genus alia, hoc autem alio qui<strong>de</strong>mordine nunc <strong>et</strong>iam positum fuit, non ut infinitum motum <strong>de</strong>struer<strong>et</strong>,sed eius inteutio fait <strong>de</strong>moustratione explicare, ordinem semperiuveniri; quod similiter effici potest, si motus <strong>et</strong>iam infinitus po-30 uer<strong>et</strong>ur.Pra<strong>et</strong>erea illud inordinate nihil est aliud nisi coutrauaturam, siqui<strong>de</strong>m proprius atque cognatus ordo eorum,quae sub sensum cadunt, natura est. ad unum enim contrariumaliud sequitur, quando per se, non autem ex acci<strong>de</strong>nte|35 ad illud sequitur, si euim elementa infinitis temporibus inordinatef. 45'-moverentur, eorum igitur status, qui pra<strong>et</strong>er uaturam est, in infinitumproce<strong>de</strong>r<strong>et</strong>. quod autemin unoquoque genere natura inest,id qui<strong>de</strong>m maiore ex parte ac diutiusei inest — homo namque(exempli gratia) natura sanus est, siqui<strong>de</strong>m hoc in maioreI eo<strong>de</strong>m— ratione] ita Al : ad eun<strong>de</strong>m locum codd. 3 Alexan<strong>de</strong>r'] cf. Averr. p. 1895t sq. 9. 12 non om. Averr. lo nos Al: non codd. 21 pro/ecto—alas om.:odd. 36 eorum — status eiueudavi: nonnulla ic/itur ordine pra<strong>et</strong>er naturam in injinitumnocedtrent Al 39 sanus Al: verus codJ. male


164 TBEMISTir DE CARLO T 2 [Arist. p, 301 "9— 15]homiuum parte ac diiitius inest; quod vero aeger est, liuius con- f. 45'trarium existit — iiitiiiitum autein amplius est ac in niaiore ])art<strong>et</strong>empork^ cum sit iu tempore infinito: uihil igitur iuordiiiatum in eoinest. itaque Us, qui hoc posuerunt^ (innuit autem Piatouem)5 contra contingit: nempe ut ordinis perturbatio a naturaproficiscatur, quouiam longo tempore perseveravit, ordo autem<strong>et</strong> mundus contra naturara sit, quoniam eius tempos hoc temporebrevius existit. hoc enim tempus infinitum est, mundi verotempus semper a finito tempore initium sumit, siqui<strong>de</strong>m omne10 tempus, quodcumque sit, finitum existit. in<strong>de</strong>^ queniadmodum praefatisumus, sequitur, muudum esse contra naturam, tam<strong>et</strong>si naturaqui<strong>de</strong>m sit. nihil autem secu7idum naturam <strong>et</strong> simul praef,er naturamesse potest, cum iiihil eorum^ quae sunt secundum naturam,sit ut contingit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> inordinatum <strong>et</strong> pra<strong>et</strong>er naturam.15 Quare Anaxagoras bene fecit, qui praedicta absurda <strong>de</strong>clinavit.uon enim ponit muudum ex iis coustare, quae antea inordinatemovebantur, sed ex iis, quae non moventur. quare <strong>et</strong>iamalii, cum muudum qundammodo ab initio colligunt (queniadmodumEmpedocles), ad hunc modum ponunt, ex iis vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>, ({vhig quies-20 cunt, <strong>et</strong> reliqua, quae huic addidit sermoni.Atque in universum haec verba <strong>et</strong> quae paulo ante r<strong>et</strong>ulithunc sensum habent. {nos vero dicimus-) quod contra naturam<strong>et</strong> quod natura est, non posuere tamquam esse <strong>et</strong> non esse,sed ambo esse pouuntur, quatenus motu ali(|uo sunt, ([uod enim25 natura in homine inest, non est, ut absolute esse dicatur — alioquinhac qui<strong>de</strong>m ratioue, quicquid est natura, esse dicer<strong>et</strong>ur —sed hoc qui<strong>de</strong>m ex eo dicitur, quod est agere <strong>et</strong> raovere. quemadmodumillud egredi naturam aliud non est, nisi ut aliquid sit —alio((uin ex hoc omnino sequer<strong>et</strong>ur, ut non essendi hircocervi dis-30 i)ositio contra naturam invenir<strong>et</strong>ur — sed ex eo dicitur, quod estagere <strong>et</strong> movere.ita in reliquis aliis rebus natura aliquid invenitur <strong>et</strong>contra naturam, motu aliquo <strong>et</strong> actione.est eo, quod contra naturam atque inordinatum existit.quod autem natura est, priusvi<strong>de</strong>tur autemmotu <strong>et</strong> non motu. sed uon motus absolute neque quadrat in id^ quod35 natura, neque mw/, quod contra naturam existit, siqui<strong>de</strong>m, si <strong>de</strong>sinentiamsumpseris [intermissionemve], quae ex iis est, quae non motus accontra naturam esse existimantur, atque exacta diligentique iudagineeius dispositionem indagaveris, omnino qui<strong>de</strong>m invenies eamquoque aut motum aliquem esse aut motu prorsus non esse <strong>de</strong>sti-2.3 aiiipUus— tempore] ita codd. (recte): jjra<strong>et</strong>er naturam est, ac in maiore parte <strong>et</strong> (hufiii.tAl e coniectura 3 inordinatum scripsi: ordinatum COdd. Al 12 nihil—naturam (14) om. Al 19 non ponunt codd. Al 22 tioi — dici/nus adilidi27 fnovere'] vioveri Al (hie <strong>et</strong> infra) 34 sed addidi 35. 3fi <strong>de</strong>sinentiam . . .iiilerinisfiionomrc] codd. hie ef infra unam tantum voeem liabent


exTHEMIS'l'Il DK CAELO T 2 [Arist. p. SONlo] 165tutani, »i([ui<strong>de</strong>m rei <strong>de</strong>siiientia actio ([uaedam est. pra<strong>et</strong>erea sic f. 4r)r<strong>et</strong>iam dici potest: rei intermissio [sen <strong>de</strong>siuentia] sme ulla actione71011 invenitur. huius vero ageutis actio si fuerit miitata, liaeeqiii<strong>de</strong>m niutatio uou evit eius intermissio [sen <strong>de</strong>siuentia], sed corbruptio tantura; si autera coutiuuo mut<strong>et</strong>ur, liaec est eius intermissio[ac <strong>de</strong>sineutiaj. queraadmodnm intermissio eius, quod calefacit,perin<strong>de</strong>^6-^ac6'iipsum commutatum sit, seddispositionemquandamsecundum transmutationem accepit, ac omnis transmutatio motus(|uidam existit. istaec autem cum hoc qui<strong>de</strong>m modo se liabeant,10 consentaueum est, ut exacta discussione illorum sententiam perpendamus,qui mundum ex iis, quae ab initio in a<strong>et</strong>ernitate inordinataextiterant, constare affirmabant. dicunt nempe mundum ex iisiuuovatum esse, quae aliquo modo {non) mota sunt, perspicuura estaufem dispositionem eius, quod uatura existit, motu qui<strong>de</strong>m in eolo iuveniri: muudus itaque ex eo, quod contra naturam est. {quodiqitur contra naturam est,) comparatione prius erit; quod absurdumac dissentaneum est. iis vero, qui mundi cou<strong>de</strong>ndi initium ab iis,quae non moventur, ducunt,nulla harum incommoditatum contingit.non euim per non motum {<strong>et</strong> motwm) intellegimus id, quod contra20 naturam <strong>et</strong> quod natura existit: igitur quod natura est, ex eo nonefjicitur, quod contra naturam existit. vi<strong>de</strong>tur enim hoc <strong>et</strong>iam conce<strong>de</strong>re,siqui<strong>de</strong>m non quod non est neque r/enerabile ex genito, neque<strong>et</strong>iam quod naturam egreditur ex eo, quod est natura, {e/ficitur);liac enim ratioue ess<strong>et</strong> id, quod contra naturam est, eo25 prius, quod natura existit. Anaxagorae autem atque Empedoclisopinio fuit loco eius, quod contra naturam est, ponere id,quod natura existit, quateuus id, (piod natura est, eo prius erit,quod contra naturam quodque postremo loco existit; bicquoniam ait ex eo, quod res tranquillae manebant, intellectum eas30 segregasse, ille autem, quoniam {dicit) ex iis, quae segregata erant,{mi'nime) constare neque fieri 'posse, ut hoc qui<strong>de</strong>m modo fuerit.<strong>et</strong>enim ex uno eo<strong>de</strong>mque non convenit, ut dicamus unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>mfieri eum affirmare, siqui<strong>de</strong>m nunc|distinctis, non autem exf. 45^confusisrebus constat, neque dicebat mundum mediante concordia35 r/eneratum esse, sed penes id, quod <strong>de</strong> medi<strong>et</strong>ate concordiae r<strong>et</strong>ulit,dicebat {mundi) ortum vincente concordia moliri. <strong>et</strong>enim dum inquit:tentant congr eg antes aliquo modo, huic adstipulatur; con-7 sed—qiumdam'] sed eius dispositio est quam Al 13 non, item (15. 16) quod— est,item (19) <strong>et</strong> motum addidi 26 loco— ponere locus incertus; fort, quod contra nat. est,quodqmmodo ponere tamquam 28 hie'] vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> Anaxagoras : hoc Al 30 ille]scil. EmpedorJes: id certe Al 30.31 dicit <strong>et</strong> ininime supplevi: quoniam ex iis, quaesegregata erant, constabat. at non potest, . . fuisse Al 35 generatum esse]dicerecxtilisse Al 36 vincente] fort, viita (locus difficilis) 37 tentant] Arist. p. 301 " 13


166 THEMISTIl DE CAELO F 2 [Arist. p. 301.1 1f,]cordia enim veliiti coniimctio qiiaedam existit. at(iue hi duo, f. 45^quemadmodum dicebamus, praedicta inconimoda evaseruiit. f|iiivero ex iuordiuatis rebus dicunt mimdum esse (jcneratuni, haec absiudaevitavenon possunt.5 Potest autem his sermonibus aliquis occurrere: pra<strong>et</strong>er id, quoilnou recte dispositi inveniimtur, Plat on is senteutiam, muudurn<strong>et</strong> ordiuem ex inordinatis rebus constare, wow satis intellexit; idnanique ex eius verbis elici nou i)otest, sed id, quod nos modonarrabiraus: vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> non ex ordine <strong>et</strong> mundo ordo {<strong>et</strong> viundus)10 efficitur, quaudoqui<strong>de</strong>m neque <strong>et</strong>iam ex sanitate, at quia inordinatumduobus dicitur modis ut incultum ac informe — utrumqueenim duobus dicitur modis — quorum alter tnrpitudinem <strong>et</strong> confusamdis})ositionera, alter vero [omuimodam| privatiouem significat:similiter <strong>et</strong>iam nou ordinatum. ut dicimus hominem (exempli15 gratia) omnino nou esse ordinatum eo<strong>de</strong>tn modo, quo aliquid iuformedicimus, non eo, quod in<strong>de</strong>ceuti forma praeditum est, sed eo, quodomni forma <strong>et</strong> creatione privatum existit — veluti materiam primaniinformera vocare solemus, quatenus earn intellegimus nullum ])rorsusordinem habere — nos autem cum dicimus ex inordinato mundum20 fuisse constitutum, hoc ita intellegi <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, ut ex materia qualitatisomnis aliquaudo expert! fuerit constitutus; <strong>et</strong>euim non quale alterohorum duoruin modorum omnino est non ordinatum, ctim ordinatiosit qualitas aliqua: igitur nou quale est <strong>et</strong>iam non ordinatum. haecenim nostra sententia <strong>et</strong> opinio est <strong>de</strong> eo, ex quo ordo <strong>et</strong> muudus25 constituuntur. quod autem Plato similiter fat<strong>et</strong>ur ordinem ordinisconfusiouem praece<strong>de</strong>re <strong>et</strong> id, quod natura est, id praecedcre, quodcontra naturam existit, hoc ex quam plurimis suorum librorum locisperspicuum <strong>et</strong> manifestum existit ac ex his, quae nos {<strong>et</strong>iani) inhanc cogitationem adduxerunt., unusquisque <strong>et</strong>iam id perpen<strong>de</strong>re•^Q potest, <strong>et</strong>enim cum posuerit ordinis perturbationem in malo, acdivinum omne suapte natura bonum existat, ergo malum <strong>et</strong> discordia(quemadmodum dixit) in divino non sunt, sed in naturamortalium ac in eis, quae sunt posteriora; omne enim quod huemodo vivum fuit, fieri potest, ut primo sit mortale <strong>et</strong> ut intereat.35 <strong>et</strong> alibi <strong>et</strong>iam (a^Y), quod <strong>de</strong>ns est a<strong>et</strong>ernus sine fine <strong>et</strong> ordiue. nonitaque convenit, ut <strong>de</strong> his sermonibus absolute inquiramus, sed perin<strong>de</strong>ac non universalitev essent dicti. sermo autem qui hab<strong>et</strong>ordinis perturbationem ordinem praece<strong>de</strong>re, non est absolute verusneque <strong>et</strong>iam assertio, in qua dicitur ordinem ordinis confusione2. 3 qui vero-— efficitur (167,3) Averr. p. 192 L iis<strong>de</strong>m fere verbis <strong>et</strong> mundus supplevsecundum Averr. 31 <strong>et</strong> sq.] verba ipsa reperire non possum, <strong>de</strong> locis similisargumenti, quales sunt Thea<strong>et</strong>. 176A, Phaedr. 247 A <strong>et</strong> Rep. 381 A, Eduardi Zelleilitteris edoctus sum. 37 non Al Averr.: om. codd.


pon<strong>de</strong>reTHEMISTII DE CAELO T 2 [Aiist. p. 301a20— 33] 167priorem existere, siqiii<strong>de</strong>ni iu his i)ai'ticiilaribiis ordiue aliqiio f. 15^ordiuis coufiisio prior existit <strong>et</strong> iu imiversum, cj^uia omnis ordo exordinis confusione efficitur.Cum autem his arguvientis <strong>de</strong>monstratiouem in hoc absolviss<strong>et</strong>,5 corpora uenii)e motum quendam naturalem habere, posiiit id, <strong>de</strong>cuius indagatione sollicitus fuit, ea vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> gravitatis <strong>et</strong> levitatisincliuatiouem habere, omiiino euim conseutaueum est moveri ea;fieri autem nou potest, ut alia ratioue hoc illis eveuiat, nisi quiainclinatio iu illis inveuitur. Alexan<strong>de</strong>r autem nobis commemo-10 ravit huuc <strong>Aristotelis</strong> sermouem, in quo dicitur omuino conseutaueumesse, ut incliuatiouem habeant, absolute <strong>de</strong> omnibuscorporibus nou esse intellegendum, sed <strong>de</strong> nonnullis tantuni,quando qui<strong>de</strong>m quintum corpus iuclinationem nou hab<strong>et</strong>. Aristotelesautem sic anjumenlatur : si id, quod mov<strong>et</strong>ur, incli-15 7iationem non hab<strong>et</strong>, moveri aut ad medium aut a mediouon potest, quare perspicuum est omnino conseutaneum esse, utordinata iuclinatio in eo existat. cum itaque ex his perspicuumfeciss<strong>et</strong> naturalem quendam motum in eo inveniri, per <strong>de</strong>chictionemad impossihile, quod intendit, palam facere conatur, siqui<strong>de</strong>m ait:20 si fieri poss<strong>et</strong>, ut <strong>de</strong>orsum iuclinar<strong>et</strong>, quemadmodum mov<strong>et</strong>ur, quodgrave uon est, <strong>et</strong> ob banc causam A littera not<strong>et</strong>ur, tempore quodamper Q>D spatium fer<strong>et</strong>ur. sitque aliud corpus i?, in quo pondusinest, ac ipsum quoque eo<strong>de</strong>m tempore feratur {per spatium CE); <strong>de</strong>in<strong>de</strong>ponamus eam rationem corpus B, iu quo pondus inest, ad suam25 partem habere, qualem rationem hab<strong>et</strong> spatium QE ad spatium Ci>,quod qui<strong>de</strong>m est eius pars: fieri igitur potest, ut tempore, quo Bi<strong>de</strong>m spatium Q,E couficit, eo<strong>de</strong>m {eius pars) spatium QD dividat aceo<strong>de</strong>m tempore corpus, quod sine pon<strong>de</strong>re est, nempte A, i<strong>de</strong>mspatium persolvat. corpus igitur, quod sine pon<strong>de</strong>re est, <strong>et</strong>30 quod grave est uuum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m spatium eo<strong>de</strong>m temporeconficieut. hoc autem falsum existit. nou itaquo spatiumcorporis, quod sine pon<strong>de</strong>re est, cui nempe A affixum est, spatiumterminatum terminato tempore existit. ipse autem iu sermone disposuitid, quod pondus hab<strong>et</strong>, eo<strong>de</strong>m tempore longius qiiam eius motum35 cieri, qui sine pon<strong>de</strong>re est, ex proportione ad leve. <strong>et</strong>enim omne,quod gravius est, longius quavi id ci<strong>et</strong>ur, quod {minus grave est, ergoquod gramus est^ multo longius quam id ci<strong>et</strong>ur^ quod) sine|f. 46r1.2 ordine aliquo <strong>et</strong> prior om. codd. 2.3 <strong>et</strong>— efficitur'] fort, cuni Averr. legendum: <strong>et</strong>universaliter omnis ordinalio est prior inordinatione, ita ut r<strong>et</strong> -/«&' k'xaara <strong>et</strong> arrXuis ok interse opponantur. 21 non om. codd. fort, scribendum: ut eo<strong>de</strong>m modo, quo id, quod yraveest, mover<strong>et</strong>ur, id quoque, quod grave non est, <strong>de</strong>orsum inclinarel 22 CD <strong>et</strong> sq.] litteras,prorsus <strong>de</strong>pravatas, omnes mutavi 23 spatium CE addidi 27 eius parssupplevi 36 minus— quod addidi


168 THEMISTII DE CAELO T'2 [Aiist. |.. 3nibl_]2]prorsus existit, tam<strong>et</strong>si qui ponit aliquicl <strong>de</strong>orsum uioveii, quod f. 46^grave non est, huic dicto sane non asseutitiir. <strong>et</strong> assumit <strong>et</strong>iamabsurdum ac disseutaneum esse, quod sine poii<strong>de</strong>re <strong>et</strong> quod graveest, aequale spatium eo<strong>de</strong>rn tempore <strong>de</strong>currere, tam<strong>et</strong>si huic ctiam5 assertioni nou assentitur, qui ponit moveri aliquid <strong>de</strong>orsum, quodgrave nou sit. ea<strong>de</strong>m sententia convenit, ut <strong>de</strong> levitate<strong>et</strong>iam dicatur. <strong>et</strong>enim in hoc tantum differuut, siqui<strong>de</strong>m convenit,ut (/«>) motus ponatur nonnisi sursum institui; reliquos autemsermones ea<strong>de</strong>m proportione <strong>de</strong> hac <strong>et</strong>iam dici convenit.10 Cum autem in hoc sermone explicuiss<strong>et</strong> tieri non ])osse, utaliquid cieatur, quatenus non inclinat, hoc ex eo <strong>de</strong>claravit, quodiis in rebus <strong>de</strong>iirehenditur, cpiae natura moveutur. czim vero nonraodo motus natura inveniantur, sed <strong>et</strong>iam vi, i<strong>de</strong>m <strong>de</strong> hoc <strong>et</strong>iammotu explicat: nempe si, c[uod sine pon<strong>de</strong>re est, vi mover<strong>et</strong>ur, ex15 hoc omnino effici, ut [infinitum si)atium conficiat. fieri igitur nonpotest, ut vi moveatur, quatenus inclinationem non hab<strong>et</strong>. perspicuumest autem, si aliquid vi mover<strong>et</strong>ur, quatenus inclinationemnon hab<strong>et</strong>,] tempore finito immensum spatium <strong>de</strong>currere. idcjue per<strong>de</strong>ductionem ad i77ipossibile ita <strong>de</strong>monstratur. si fieri jiotest, ut20 corpus cieatur, quod grave non sit, A littera <strong>de</strong>scri[)tum per 6'Espatium tempore finito: ab ea<strong>de</strong>m potentia eo<strong>de</strong>m tempore corpusgrave movebitur B littera notatum per minus spatium quam id sit,nempe cui CD affixum est; si enim ambo haec corpora vi ciebuutur,quod sine pon<strong>de</strong>re est, longius vi quam id, quod grave vel minus25 grave est, movebitur. atque si posuerimus, tit spatium {CD sehab<strong>et</strong> ad spatimn CE^ ita <strong>et</strong>) B ipsum ad suam aliquam partem .sehabere: igitur quoniam eiusmodi pars longius vi quam totum ipsumfer<strong>et</strong>ur, convenit, ut velociori motu praedita sit. ea<strong>de</strong>m enim eritproportio velocitatis eius ad velocitatem totius <strong>et</strong> magnitudinis30 inter se, qualis est proportio, quae in duobus spatiis iuest <strong>et</strong>qualera haec duo spatia, quibus Q>E <strong>et</strong> CZ) affixa sunt, habentinter se. igitur qualis est proportio, quam duo spatia habent interse, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> GE <strong>et</strong> CD, talis <strong>et</strong>iam erit velocitas partis corporisB <strong>et</strong> velocitas ipsius corporis B, nempe tempore, quo pars corporis35 B spatium CE confici<strong>et</strong> ac peragrabit, {eo<strong>de</strong>m tempore ipsum corpusB spatium CD secabit.) sed tempore, quo intersecabit ipjsuniB spatiumCD, posuit corpus sine pon<strong>de</strong>re A spatium CE conficere ac intersecare.12 cum vero <strong>et</strong> inveniantur emendavi: inquit . . inveniuntur codd. Al 15 ut infinitum—hah<strong>et</strong> (18) om. codd. (fort, iure) 25 CD—<strong>et</strong> (26) supplevi: Al male supplevitipsius corporis B se hab<strong>et</strong> ad aliquam sui partem 35 eo<strong>de</strong>m— secabit supplevi;contra codd. Al legunt post ac intersecare: siqui<strong>de</strong>m eo<strong>de</strong>m tempore corpus A, quodcar<strong>et</strong> pon<strong>de</strong>re, i<strong>de</strong>m C spatium secabit.


explicuitTHEMISTII DE CAELO V :.'[Arist. p. ;J01bl3-lfi] 169itaque corpus sine pon<strong>de</strong>re <strong>et</strong> grave (i<strong>de</strong>m spafAum) eodrm f. 46 •tempore intersecabiuit, quod fieri uon potest: igitur corpus, quodpon<strong>de</strong>re vacat, fiuitum spatium non coufici<strong>et</strong>, cui nempe CE affixumest. <strong>et</strong> lioc sufficit ad <strong>de</strong>claraudum ex hoc sequi infinitum5 spatium couticere, explicare scilic<strong>et</strong>, fiuitum spatium uon conficere,cum eo<strong>de</strong>m tempore maius (semper-) spatium conficiat. <strong>et</strong>enmi si excorpore B minor <strong>et</strong>iam i)ars tollatur, maius spatiumconfici<strong>et</strong> (lucua idsit, quod QE litera notatur: corpus igitur, cui A affixum est, maius<strong>et</strong>iam spatium omni eo confici<strong>et</strong>, quo corpus grave movebitur. id10 itaque corpus, quod uullo pon<strong>de</strong>re praeditum est, immensum confici<strong>et</strong>.perspicuum est igitur corpus, quod seiunctum est,necessario pondus habere atque levitatem. convenit autem, utdiligenti, quantum fieri poterit, indagiue hoc in loco disquiramus,quouam modo intellegeudum sit uuumquodque corpus, quod e suo15 loco segregatum est, pondus ad medium habere. at(iui in propriislocis uec gravia nee levia sunt, quemadmodum ueque <strong>et</strong>iam mundusper se. — uumquid autem mundus sit in loco uec ne, alterius estspeculationis; inclinationem autem non habere perspicuum ac mauifestumexistit — at per segregatum qui<strong>de</strong>m intellego corpus a20 quinto seiunctum ac segregatum, quod iu proprio loco consistit.Alexan<strong>de</strong>r autem dicit per segregatum id intellegi, quod sane seiunctumac segregatum est, in tantum ut aluul gravitatem, cdiudlevitatem JuJjeat, vel per segregatum illud corpus intellegi dchere,quod terminatum, uon autem rotundum est. optime autem inter25 ea, quae per hoc verbum segre/jatum intelleguntur, hoc statui posse,nempe segregatum i<strong>de</strong>m ac naturale significare <strong>et</strong> quod actu inlocis invenitur, non autem iwtentia corpus est, ut hoc nomine manifestissimeab eo discrimin<strong>et</strong>ur, quod corpus adhuc non est nequeconsistens in loco suo. qimi credibile esse ipsum hoc verbum se-30 gregatum addidisse mathematicorum corporum causa, siqui<strong>de</strong>ra eiusmodicorpora, quouiam nee gravitatem habent nee levitatem, hacqui<strong>de</strong>m ratioue ueqiie segregata <strong>et</strong>kaii neque actu existunt.Quod autem praedictae omnes opiniones <strong>et</strong> senteutiae omninoverisimiles <strong>et</strong> necessan'ae siut, id sane facile credi potest, quouiam35 autem quo in sermone dictum fuit omue, quod natura mov<strong>et</strong>ur, autleve esse aut grave, motus Ipse in naturalera <strong>et</strong> violentum divisusest, in utroque membro fieri non posse, ut aliquid cie- f. 46^|1.2 spatium— tempore scripsi: tempus codd. Al 3 non addidi 6 cum <strong>et</strong>cotijiciut sctipsi leni niutatione: Al arbitrario scripsit: cum autem his in B parte uaus est,eo<strong>de</strong>m (inquit) leiiipore maius spatium confici<strong>et</strong> 8 A addidi 15 pondus\ exspectesinciinaiionem 21 — 32 Alexan<strong>de</strong>r'] cf. Simpl. p. 594,16 sq. 23 vel] sed codd.Al (errore pervulgato) 27 non— est emendavi, duce Simpl.: tamen actu corpus nonest codd. Al 28 corpus— est emendavi: non procul a corpore distat Al


170 TIIKMISTII DK CAKLO T1' lArisl. |,. .'iOl M7--28]jitur, quateuiis inclinationem non hab<strong>et</strong>. sane (licit violentum f.46vhiinc motiiin, qui vi aliciua est, in eo motu ali(iuau(lo inveniri, quinatura fit. inieller/c autem, qua contingat icitioiie. omne, inquit,quod niov<strong>et</strong>ur aiit natura aut vi^ ])rincipium motus hahct^ sed vel5 in eo inest A^el in alio; in eo qui<strong>de</strong>m, veluti vis, (luae plant am velanimal vel lapi<strong>de</strong>m mov<strong>et</strong>, in alio vero, (piemadmodum [»otentia,{[uae in lapi<strong>de</strong> inest quaeque ex acci<strong>de</strong>nte mov<strong>et</strong> — veluti dum la))is<strong>de</strong>scendit, aliquid corum secum traliit, quae sibi proxima existunt —cum(iue motus omnis vel natura vel vi t'eratur, profe<strong>et</strong>o si ei motui,10 ([ui est naturae accommodatus, virtuteni adieceris, celerior extiterit,(luemadmodum couting<strong>et</strong>, dum lapis e sui)eriore loco in iuferioremceci<strong>de</strong>rit. motui autem violento uec maior celeritas nee maioruumerus vel ali(iuid simile adiungitur, sed totus per se absoluteextiterit. violentus enim motus a potentia quadam proficiscitur. in15 utroque vero motu, hoc est violento <strong>et</strong> naturali, omnino causa,quae est secundum vim, aere, cuius inclinationis medio hi duomotus proficiscuntur, quasi instrumento utitur. est enimaptus <strong>et</strong> gravis esse <strong>et</strong> levis, (juandoqui<strong>de</strong>m inter grave <strong>et</strong>leve medium ten<strong>et</strong>, sic itaque virtutis erit instrumentum in20 motu, qui in sublime fertur, qunniam levis est, cum impulsusfuerit <strong>et</strong> motus princii)ium a vi acceperit, ex eo,quod ob eius levitatem a medio (?) inclinat sursunniue inclinat otimpellit, quod in sublime fertur. ad eum autem motum, qui <strong>de</strong>orsuminstituitur, virtutis iustrumeutum existit, quoniam gravis25 est, ac motui <strong>de</strong>orsum hoc qui<strong>de</strong>m modo auxiliatur, cum impulsusfuerit, quemadmodum dictum est,ac motus principium a vi acceperit.<strong>et</strong>enim cum vis pervenerit annectiturque duobus simul, quae moveutur— ei uempe, quod sursum <strong>et</strong> quod <strong>de</strong>orsum ci<strong>et</strong>ur — eiuscausa (acr) movebitur, cum motum acquisierit. queinad^nodum vero30 hie {acr motum) aug<strong>et</strong>, lic<strong>et</strong> vis non augcatw\ ita <strong>et</strong>iam movebitur,quatenus vis nee ei proxima uec continua existit ah eoque movcturid, quod vi vel pra<strong>et</strong>er naturam mov<strong>et</strong>ur. nisi (enim) aliquodcorpus eiusmodi ess<strong>et</strong>, motus, quem vis excitar<strong>et</strong>, quomodoess<strong>et</strong>V <strong>et</strong>enim quoad motum violentum, cum aliquod grave, quod35 vim adfert, existat ac aerem moceut transferatque simul ad id, quodpulsu agitatur, hac ratione acr commutabitur <strong>et</strong> erit instrumentum;quoad motum vero naturc<strong>de</strong>m (acr) iuvat, dum secundum proportionemac per se vim ac principium ad motum acquirit in unum <strong>et</strong>2 in eo . . inveniri emendavi: ab eo . . impediri codd. Al 3 intellege emeiidavi:novit codd. Al 3.4 omne— hab<strong>et</strong> scripsi: quomam auiem eius, quod mov<strong>et</strong>ur, principiummollis est natura, sed Al secundum Arist.; codd. corrupt! '29 quemadmodum— augealur (30)] ac vi <strong>et</strong>iam non comitante, id ulterius exercuerit ac Al


Iexistente.TIIEJIISTII DE CAKLO T 2 [Arist. p. .'501 1' 29-1502 a 9] 171eun<strong>de</strong>m locum, qiiaudo erit terminatiis (V), ([ueniadniodura si f. 46^veutus a tergo navis motuni celeriorem ef'ficer<strong>et</strong>. omue igitur,quod per rectam liueani mov<strong>et</strong>ur, vel leve esse vel grave exhis perspicuum fit; nee nou <strong>et</strong>iani qua ratione in his, quae5 per rectam lineam feruntur, motus pra<strong>et</strong>er naturam ac violeutussit, simul <strong>et</strong>iam ostensum est, siqui<strong>de</strong>m <strong>de</strong>clarat, quod hie ab eo,quod extra mov<strong>et</strong>, proficiscitur, cum aere (|uasi iustrumento utatur.Ex iis autem, quae dicta sunt, iutellegi potest uec omniumcorporum ortum esse nee nullius omniuo. tieri euim10 uon potest, ut nullius omnino ortus sit. perspicuum est enini huiussententiae auctores superius commemoratos, nempe Par men i<strong>de</strong>m<strong>et</strong> Melissum, nullam habere viam, ut id in iis, quae sub sensumcaduut, nobis explicare possint, sed in eo, quod est quodque ingeuitumexistit; iu rebus autem seusibilibus id omnino efficiunt, quo-15 niam res sensibiles entia esse existimarunt. idque ex actionis fuudamento<strong>et</strong> sensu omnino statuerunt, siqui<strong>de</strong>m animal es.sc <strong>et</strong> plantas<strong>et</strong> c<strong>et</strong>era, quae eius<strong>de</strong>m sunt generis, jierspicuum existit. fieri<strong>et</strong>iani non posse, ut omnium corporum ortus sit, mauifestum saneest, cum omnis ortus iu universum in corpore, <strong>et</strong> iu terminate20 corpore, sit. id namque, iu quo ortus iuvenitur, corpus nempe,absolute <strong>et</strong> genitum nou est; nou euim ex eo, (juod prius ab initiouon fuit, ex extremitatibus, constabit, cum <strong>de</strong>monstratum sit, hocfieri non posse, in universum namque omnium corporum (hercules)ortus non erit, nisi quispiam adiuugat ponatque inane quoddam25 separatum inveuiri, in quo corpus sit nullum, siqui<strong>de</strong>m convenit, utcorpus omne locum occup<strong>et</strong>; in quo euim loco erit corpus,quod <strong>de</strong>inceps ortum est, si ortum sit, is sane convenit,ut aute sit inanis, cicm iu eo nullum corpus existat.<strong>et</strong>enim hie locus <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> qui<strong>de</strong>m innovatur. aliud euim corpus30 ex alio oriri veluti ex aere ignem fieri potest, plane vero<strong>et</strong> absolute oriri (impossibile) est;(ex hoc envm) omnino consequitur, utponamus inanitatem inveuiri, ex illo vero, ut corpus, quod <strong>de</strong>incepsortum est, in primi corporis loco, ex quo oritur, exiUat. atqui sidicamus ex nou corpore corpus esse, omnino qui<strong>de</strong>m necesse erit35 dicere privationem fuisse; actu enim p<strong>et</strong> corpus ex corpore potentiased si id corpus, quod potestate est, nullum f. 47rsit aliud corpus actu prius, separata seiunctaque <strong>de</strong>inceps acorpore inanitas erit. si itaque omnium corporum ortus ess<strong>et</strong>,ac absolute corpori ortus iness<strong>et</strong>, consentaneum erit inanitatem40 quandam iuveniri; quodsi hoc fieri non potest, fieri <strong>et</strong>iam non1 tcnninatus Al, sed conuptura (auvsTTO-jpt'C<strong>et</strong> ^29); cf. Siraplic. p. 597, 1 11 suoerms]p. 147 21 <strong>et</strong> fort, <strong>de</strong>lendum 27 non convenit codd Al 28 cumscrips!: vel quod Al ol iwjjossibile <strong>et</strong> ex hoc enim supplevi


172 THEMISTIl DM CAKLo T i'. :; [Ari>t. p. 302alO-in]poterit, ut omuis corporis ortus sit. hoc autem ipsum praeclare f. 47'-admoduni


THEMISTII DE CAELO T 3 [Arist. p. P/)2al9— 28] 173menta hoc qui<strong>de</strong>ni modo vocaiit, ((uae ignis <strong>et</strong> aqua <strong>et</strong> reli(|ua f. 47'simt; ita <strong>et</strong>iam toni partem ap])ellant, nee uou <strong>et</strong> primas vocispartes primasque sennonis ac priinas omnium com'positorum particulas.Quodsi hoc naturae ordiue elementum se liabeat, omniuo5 eonvenit, ut aliqua eiusmodi uecessario siut; uon euim aliquodcompositorura propter aliquid aliud fit. uumquid autem aliqua eiusmodiin corporibus inveniantur, perspicuum ac manifestum existit;nos enim ad sensum vi<strong>de</strong>nuis ex corporibus alia corpora siraplicioraelici, quemadmodum ex osse <strong>et</strong> trabe ignis elicitur. hoc10 autem miuime it,a se haher<strong>et</strong>, nisi potestate in illis existerent; cumautem ex illis eliciuntur, ex potestate in actum redduntur. poss<strong>et</strong>namque quispiam occurrere: (pianam ratione (iuquieus) tantumeonvenit, ut haec illorum esse elementa credautur, <strong>et</strong> nou dic<strong>et</strong>urres contrario modo se habere? <strong>et</strong>enim quanam <strong>de</strong> causa tantum15 ignem dicemus esse elementum, ex quo <strong>et</strong> aliis nonnuUis trabs coustituitur,<strong>et</strong> non dic<strong>et</strong>ur trabs ignis elementum esse, cum manifestumsit ignem ex lignis oriri; id autem, ex quo aliquid fit, eiusquod fit, elementum esse potest, verum id, ex quo aliquid fit,quatenus est in eo, eius qui<strong>de</strong>m elementum esse potest; si autem20 in eo non existat, lic<strong>et</strong> ex eo fiat^ fieri non potest, ut illius elementumdicatur. siqui<strong>de</strong>m non eonvenit, ut in<strong>de</strong> hac in re absolutaratio <strong>de</strong>sumatur, cpiia nempe eorum uuumquodque ex eo constat,quod sibi finitimum existit, quemadmodum ignis ex corpore (?) <strong>et</strong>trabs ex igue, sed consentaneum est, ut speculationi <strong>de</strong> hac re25 illud <strong>et</strong>iam adiungamus, quatenus nempe alterum in altero e.vistit;nam in trabe, in ossibus <strong>et</strong> in uuoquoque eius<strong>de</strong>m generis vi<strong>de</strong>mushaec potestate inesse, siqui<strong>de</strong>m perspicue ex illis elici vi<strong>de</strong>ntur,in igne autem, <strong>et</strong> ignis in illis reliquis partibus, trabs <strong>et</strong> carouon vi<strong>de</strong>ntur inesse, neque haec duo ex illis eliciuntur; elicerentur30 enim, si in illis invenirentur. neque eonvenit, ut dicamus ossa <strong>et</strong>caruem fieri ex his, non haec ex ossibus <strong>et</strong> carne, si ele-|menta plura quam unwn tantum extitissent; verum si unum modosit, quemadmodum materia, <strong>et</strong> ex hac omnia corpora, <strong>et</strong> ex corporibuserit materia dissolutione in contrarium. siqui<strong>de</strong>m, lic<strong>et</strong> id35 ita se habeat, cousonum tameii ration! non est, ut hoc modo dicamusmateriam ex corporibus fieri — quandoqui<strong>de</strong>m eonvenit (quemadmodumdicebamus) ut perpendatur generationis modus — non exeo, quod adinvicem commutari vi<strong>de</strong>ntur. itaque hac <strong>de</strong> causa putandumest, unum tantum eorum elementum esse; <strong>et</strong>enim elementa exf. 47v3 primas scrips! : primorum codd. Al 9 trabe'] fort, pro trabe semper lignum (|6Xov)ponendum 25 alterum . . existit emendavi: alter ex altero oritur codd. Al28 <strong>et</strong> ignis hi] si conferas illis <strong>et</strong> sq. fort, emendandum <strong>et</strong> terra <strong>et</strong> 32 uimm <strong>et</strong> hac (33)scripsi: haec <strong>et</strong> his codd. Al 37 non suspectum: conicio sed 38 ilacjue—congregatione (174,2) OUl. Al


174 THEMISTir r»E CAELO TS [Arist. p. 302 «28- I'D];-)uutur,corporibus compositis dissolutione quadam oriuntur, composita vero f. 4iea; simpluibus congregatione. <strong>et</strong> hac <strong>de</strong> causa elemeiita ex corporibuscompositis eliciuutur, quandoiiui<strong>de</strong>ni potestate in illisexistuut; cor[)ora vero composita ex illis simplicibus minime elici-quoniam uec potestate, uec <strong>et</strong>iara re ii)sa in illis inveniuntur.couveuit autem, ut hoc verbum elid (ixxpivecjUat) latins snmatur proeo, quod est vi<strong>de</strong>ri. <strong>de</strong>bebat enim in trabe, in carne <strong>et</strong> aliis, quaeeius<strong>de</strong>m generis sunt, ignis vi<strong>de</strong>ri; caro autem uec in igne, nee inossibus quoque vi<strong>de</strong>tur. <strong>et</strong> forte phme ita dixit, quoniam vi<strong>de</strong>mus10 elementa ex quani plurimis compositis <strong>de</strong>mentis elici, quemadmodumignis ex ferro <strong>et</strong> lapidibus vi<strong>de</strong>tur, ventus autem <strong>et</strong> aer exaliisrebus.Cum autem ex his rebus perspicuum evadat elementa <strong>et</strong> primainveniri ac i})sa initia <strong>et</strong> elementa qualia sint^ <strong>et</strong> c<strong>et</strong>enis tantum res15 esse co»rposifas, statiin <strong>de</strong>inceps refert subiun^itque Empedoclemponere ignem <strong>et</strong> aquam <strong>et</strong> quae eius<strong>de</strong>m generis sunt elementaaliorum esse, Anaxagoram vero contra ac Empedocles <strong>de</strong>his s entire, atc^ue in uuiversum dicamus, quod unusquisque eorumcontra <strong>de</strong> his ac alter sentit, (pioniam Empedocles ait corporum•20 elementa esse ignem <strong>et</strong> terram <strong>et</strong> quae inter liaec mediumtenent, Anaxagoras vero contra; eas enim ])artes, quaeinter se similes sunt, quemadmodum caro, os, lignum <strong>et</strong>unumquodque talium, elementa esse, aerem autem <strong>et</strong> ignemmixturam liorum, corporum nempe consimiilium ]>artium, quae2o semina appellabaf. si((ui<strong>de</strong>m ait aera <strong>et</strong> ignem ex omnibus eiusmodisimilibus partibus constare, ea ratione, ut ob exiguam earummolem indistinctae sint, sed simul coacervatis ac confusis resdistinguit'ur; quae vero elementa appellat, sunt ignis, aer <strong>et</strong> reliquaeius<strong>de</strong>m generis, banc autem ob causam unumquodque ex30 his constabit, uempe ex aere, igne <strong>et</strong> aliis eius<strong>de</strong>m generis,quoniam in his omnia corpora similium partium insunt, sed ob exiguameorum molem sub seusum cernendi non caduut. quoniamvero Anaxagoras ignem a<strong>et</strong>hera appellat, convenit ut intellegaraus.quod <strong>de</strong> igne r<strong>et</strong>ulit, eius sermoni additum esse, quare ait:35 Anaxagoras enim ignem <strong>et</strong> a<strong>et</strong>hera pro eo<strong>de</strong>m appellat.At simplicia inveniri hoc sermone ostenditur. omnis motuseius, quod mov<strong>et</strong>ur, motus est; motus autem rei concr<strong>et</strong>ae coucr<strong>et</strong>us,simplicis vero simplex existit. sique motus simplex inveniatur,simplex mobile iti<strong>de</strong>m inveuitur: igitur elementa <strong>et</strong>iam in-40 veniuntur. <strong>et</strong>enim corpus simplex mobile simplex est, quod ele-8. 9 in ossibus] fort, scribendum ossa 9 plane (ovtw;) : orlum hie siijnificacil Al10 elemends suspectum 27 indistinctae ementlavi: inordinatae codd. Al (Arist. dtop'zxujv)28 quae— sunt scripsi: quae elementa ajjpellantur, qualia sunt Al


adici-:THEMISTII DE CAELO V 3.4 [Arist. p. r,02b5— 19] 175meiitum vopatur, <strong>et</strong>si id simplex sit, ((uod in ea, ([uae specie f.17vdifferuut, dividi uou potest; liaee eniin elemeuti <strong>de</strong>tiuitio est. atne quispiam existiraav<strong>et</strong>, cum ex raotu <strong>de</strong>clarass<strong>et</strong> eleraenta inveniri,hoc uou ex iis esse habendwn^ quae pvoprie eis iusuut, sed5 ex acci<strong>de</strong>ntibus, i<strong>de</strong>o alterum sermouem huic suo ita coiiexuitoinnis corporis, quod uatura constat, suus est propviusmotus. quod dixit autem motum simplicem iuveuiri, verum est,quoniam hoc omnes fateutur; siqui<strong>de</strong>m motus, qui iu sublime <strong>et</strong>qui <strong>de</strong>orsum fertur, simplices sunt, <strong>et</strong>euim lic<strong>et</strong> aliquod composi-10 torum iis motibus cieatur, id tameu (quemadmodum iu Primo Libro])raefati sumus) ea qui<strong>de</strong>m vatioue movebitur, ([uateuus eius motusa praevaleuti iu eo proficiscitur.Quoniam vero r<strong>et</strong>ulit elementa in corporibus iuveuiri, statim<strong>de</strong>inceps ex eorum actione vi<strong>de</strong>ndum erit, utrura finita sint,15 an infinita, <strong>et</strong> si finita, quot uumero sint? ac primum qui<strong>de</strong>muou esse injinita osteudit, cum eorum senteutiam refellit, quiinfinita ea posuere. primo autem contra Anaxagoram disputavit,qui elementa infinita facit ac eas partes esse, quae sint inter sesimiles, siqui<strong>de</strong>m haec eius senteutia recta non est; neque <strong>et</strong>iam20 aliorum sententia, qui corpora cousimilium partium esse elementaposuere, recta est, quandoqui<strong>de</strong>m corpus cousimilium partium, veluticaro, ossa <strong>et</strong> quae eius<strong>de</strong>m sunt, cuius baec, geueris, compositasunt; nullum autem compositum est elementum: igitur non omue,quod e simtilihus jjartibus constat, elementum erit, sed omue id,25 quod in ea, quae specie differunt, dividi non potest (quemadmodumante dicebamus)elemeutum erit. con veuit autem utpraesenssermo nobilissimo (pii<strong>de</strong>m eius significandi modo accipiatur, sermovi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>, quod omue simplex, quod in ea, quae specie differ uut, dividinon potest, elementum est. siqui<strong>de</strong>m (mehercule) , tam<strong>et</strong>si ali~30 quid ita se babeat, nempe quod simplex est nee in ea, quaespecie differunt, dividatur, tameu elementum non est; neque materia<strong>et</strong>iam (mehercule) elementum vocabitur, nisi nomen ipsum mutuoacceperit. <strong>et</strong>euim convenit, ut sermoni, quae remanent,]f. 4S'-antur, veluti dictum nostrum, quod in eo sit, <strong>et</strong> iu quod res primo35 dividatur.Atqui eius refutatio corpora cousimilium partium non esse elementa,quoniam uon omne, quod sui simile est, elementum existit,vera non est. Anaxagoras namque non ait omne, quod sui simileest, esse elementum, neque <strong>et</strong>iam eius, quod sui simile est, atque40 elementorum una ea<strong>de</strong>mque ratio est, in tantum ut, cum non omneid, quod sui simile est, elementum sit, falsum sit, ut eius, quod7 verum emendavi: unum cotUl. AI 10 Primo'] cap. 2 14 ex—aclione suspectum33 remanent'] cf. supra p. 173


176 TIIEMISTII T)E CAELO V A [Arist. p. 3021^20— 30]sui simile est, ac eleraenti una ea<strong>de</strong>uKjuc ratio sit; sed elcmentum f. 4S'-sui simile est, sermo autem r<strong>et</strong>ro iion coinmeat, ut omne, (luod suisimile est, elemeutum existat; <strong>et</strong> i<strong>de</strong>o uos <strong>et</strong>iam dicimus eiusmodielementa, quae secundum uostram senteiitiam sunt, cousimiliumi> partium esse.Cumque dixiss<strong>et</strong> se primo velle eorum sententiam refellere,qui iuDumerabilia elementa posuere, i)raesenti (i[ui<strong>de</strong>m sermonebanc sententiam non refellit, sed nou omne, (luod sui simile est,esse elementum ex])lica\it. (luaraobrem revertitur ad osten<strong>de</strong>ndum,10 quod uec sermo nee ({uippiam aliud in uuiversum hie, est, quodomnino efficiat, ut, qui i)onunt elementa partium cousimilium esse,neeessario asserere cogautur ea inuumerabilia esse — id quod averitate alienum existit— quare ueque isti necessitate aliqua coguntur,quae ex sermone, quiboc neeessario efficiat, vele.^'causa5z«/(/fl!7>?eliciatur.15 quamvis euim non ponatur corpora consiinilium partium esse iutinita,quicquid tamen <strong>de</strong> ortu hoc qui<strong>de</strong>m mo<strong>de</strong> dic<strong>et</strong>uv, verumerit; quemadmodum si finita, vel duo, vel tria tantum esse ponerentur.i<strong>de</strong>m naraque Empedocles fecit, cuius qui<strong>de</strong>m factioimpossibilis est, siqui<strong>de</strong>m ipse ponit has omnes partes esse ex elementis20 numero <strong>de</strong>finitis, <strong>et</strong> An ax ag* or as <strong>et</strong>iam fat<strong>et</strong>ur, id (piod hoc iurese hab<strong>et</strong>, ex iis coustare, quae eo iure non se habent. <strong>et</strong>enim <strong>et</strong>siea, (piae generantur, innumerabilia sint, omnino necesse 7io7i erit,ut ex innumerabilibus rebus constent. dixi: quod hoc iure se hab<strong>et</strong>,ex iis constare, quae eo iure non se habent; ut hoc modo intelle-25 ger<strong>et</strong>ur, quem modo referara, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>, (piemadmodum si ex eoconstar<strong>et</strong>, ([uod non est ullo modo. ([uare si ess<strong>et</strong> inter nos, quiponer<strong>et</strong> elementa sui similes partes habere, neeessario omninoeftieitur, ut non ponat omne, quod fit, fieri ex simili; vultum enimex vultu alio non facit. quid igitur prohib<strong>et</strong> Anaxagoram, ut in-30 finitum claudat circumscribatque, cum principiorum finem termin<strong>et</strong>?<strong>et</strong>enim tennmata <strong>et</strong> finita facerc principia, <strong>et</strong> Itaec quampaucissima, profecto est actio longe nobilior, dum ea, quae illis adicit(?),prorsus ea<strong>de</strong>m sint, quemadmodum matbematicis plac<strong>et</strong> terminatasastrorum positioues sumentibus. hi namque ea assumunt,35 quae congregata nobis vi<strong>de</strong>utur, eaque vel specie vel numero terminant,dum ea observant, quae sub seusum cadunt. siqui<strong>de</strong>m<strong>et</strong>iam in naturae ordine longe magis consentaneum erit, ut ea observentur,quae prorsus ea<strong>de</strong>m sunt, in iis, quae numero quampaucissimo constant, idque <strong>et</strong>ijjm naturae lege neeessario eftieitur.40 in contemplatioue <strong>et</strong>iam, quae scientiae <strong>de</strong>servit, longe melius ac15 quamvis <strong>et</strong> sq.] cf. Averr. p. 202 K 19 conicio non est 25 si—modo (2G)coiTuptum vi<strong>de</strong>tur: conicio vultus ex non vultu fit 31 post <strong>et</strong>enim adtlunt codd. Alex linea subsequente eiusmodi operatic longe praestanlior evil


THEMISTII DE CARLO r4 [Arist. p. 302b 30-303 a 7] 177rationi magis conseutaneum vi<strong>de</strong>tur, ut <strong>de</strong>fiuitis priucipiis atque f. 4S>eis,quam fieri potest, uiimero paucissimis speculemur.Numqiiid autem elementa specie siut <strong>de</strong>fiuita, ex argumentopersi)icuum eva<strong>de</strong>t, quod <strong>de</strong>inceps inducit, ita inquieus: si corpora5 <strong>de</strong>fiuitis distiuctionibus diffenmt. quod hunc in modum e.i-plicaripotest, corpus a corpore diflterre dicitur (quemadmodum in Libro<strong>de</strong> Sensu <strong>et</strong> iis, quae seusibus percipiuntur, docuimus) iis distinctionibus,quae seusus movent; quae eae<strong>de</strong>ra si fiuitae sint, corporaigitur, quae {his) distinctionibus differuut, sunt finita. sed quouiam10 in Libro <strong>de</strong> Sensu <strong>et</strong> iis, quae sensibus percipiuntur, explicatumfuit differentias omnes <strong>de</strong>fiuitas esse, orauino igitur eiusmodi dififereutiae,quae sensum movent, erunt <strong>de</strong>finitae. <strong>et</strong>.enim omne id,quod seusum mo v<strong>et</strong>, ex contrario qui<strong>de</strong>m fit; cum autem coutrariain extremitatibus, principiis vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ac finibus, consistant,15 omnino necessario convenit, ut ea, quae inter baec medium teuent,sint <strong>de</strong>finita. horum autem, quae sensum movent, differentiae suntin iis, quae inter ilia medium occupant, quod autem adversusAnaxagoram disputavit, ac dissiduum, ad quod eius positionem<strong>de</strong>duxit, facilius per <strong>de</strong>ductionevi ad impossibile in Primo Libro <strong>de</strong>20 Ortu <strong>et</strong> iuteritu <strong>de</strong>sumptum fuit, ubi per <strong>de</strong>ductionem ad impossibileexplicat, quod sui similes partes bab<strong>et</strong>, specie infinitum non esse.<strong>et</strong>enim cum Anaxagoras dicat uuumquodque corpus ex consimilibuspartibus constare, hae si iufiuitae extiterint, necessario fit, utre ipsa corpus inveniatur, quod ex iunumerabilibus rebus const<strong>et</strong>.25 quod vero re ipsa ex innumerabilibus constat, id <strong>et</strong>iam infinitumexistit; bac qui<strong>de</strong>m ratione|fi<strong>et</strong>, ut unumquodque corpus sit in-f. 48vfinitum, quod sane falsum existit: non igitur quod sui similes parteshab<strong>et</strong>, est infinitum.Cum autem Anaxagorae sententiam reprobass<strong>et</strong> <strong>et</strong> contra30 eum illam reflexiss<strong>et</strong>, ad Leucippi <strong>et</strong> Democriti sententiam refellendamsese convertit <strong>de</strong>claratque, quod nee rationi consentaneasunt ea, quae ad amborum sententiam consequuntur. quamobremait, quod arabo bi posuerunt principia individua, quae primaemagnitudines dicuntur, ac ea numero infinita esse aiunt. at35 magnitudine ponunt ea individua, hoc est minime discr<strong>et</strong>a, cum ecorporum numero baec tantum continua sint, quandoqui<strong>de</strong>m in iisaqua (?) non inest. cum ipsa individua sint, nee ex [uno plura,nee ex] pluribus eorum unum efficitur. siqui<strong>de</strong>m aiunt fierinon posse, ut aliquid sit divisibile, nisi ea, in quae segregatur,6 corpus] cf. Averr. 203 G 7 <strong>de</strong> Sensu'] Simpl. p. 608,1 citat Phys. VII 2. 244a2810 <strong>de</strong> Sensu] cap. 6. 445b23 (Averr. 1. c. laudat <strong>de</strong> Anima) 19 per—ubi (20) om.codd. 20 <strong>de</strong> Ortu] Averr. scribit in Primo Phys. (cap. 4) ut Simpl. GOB, 1237 aqua corruptum: 1. i7}ane 39 divisibik . . in quae] continuum . . quae Alsegregantur ac <strong>de</strong>in AlComment. Arist. V. 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. II. JO


178 THEMISTII DE CAELO Vi [Arist. p. 303 a 7— 15]conne<strong>et</strong>untur <strong>et</strong> complexii colligiiutur; sed hac (lui<strong>de</strong>m ratione f.48vuecessario couveuit, ut iuter ea iuaue sit iu illis exteusura. dicimt([iieomnia haec iiou mixtioue <strong>et</strong> covruptione, sed [concursu<strong>et</strong>] complexu geuevaii. id autem, quod a|)ud eo^ coniplexu <strong>et</strong> con-5 fiisione oritur, collectionem <strong>et</strong> confusioneni appellant, ex similiumvero collectioue nullum continuum generatur, uec aliquid erit uuum,nisi quando continuum extiterit.Dein<strong>de</strong> elicit: mnho quodammodo omnia, quae sunt,numeros faciunt <strong>et</strong> ex uumeris. <strong>et</strong> in hoc aliqua ex parte10 Pyth agorae senteutiam insequuntur, aed (non) absolute, quoniamipsi nou pouunt corpora ex uumeris constare, qui ex uuitatibuscompouuntur, quasi haec corpora uon sint, sed ex iudividuis corl)oribuseffici, quemadmodum uuitates <strong>et</strong>iam individuae sunt,quamvisautem nou pouant eiusmodi corpora ex incorporeis uuitatibus con-15 stare, quia tamen mundi constitutionem ex iudividuis rebus ponunt,aliqua qui<strong>de</strong>m ex parte illud absurdum admittere vi<strong>de</strong>ntur, quod unitatesindividuas comitatur, quasi ipsi ponant ea, quae suut, noualiter ac si ex uuitatibus ac numeris corporeis coustarent. ac ambo<strong>et</strong>iam in ea<strong>de</strong>m seutentia sunt cum iis, qui ea, quae suut, ex20 numeris quibusdam constare asserunt, dicentes fieri non posse, utex iudividuis continuum uuum efficiatur, iuxta senteutiam dicentiumnullum continuum ex uuitatibus effici.Et cum hoc <strong>et</strong>iam dicunt eorum omnium individuorum figurasiufinitas esse, siqui<strong>de</strong>m iu hoc ditferunt inter se. nou enim•25 ex eo difterunt, quod individua sint, neque <strong>et</strong>iam quatenus unumcorpus continuum sint, cum id omnibus illis sit commuue; quorumvero principia sunt iofinita . . . igitur individua <strong>et</strong>iam dicunt esse iufinita.neque figuram aliquam, quae innocatur^ unicuique elementorumtribuunt, quemadmodum ii, qui igui figuram pyramidalem30 tribuunt, dicuntque terram eius figurae similitudinem repraesentare,quae cubus appellatur, reliquis vero duas alias figuras accommodant;siqui<strong>de</strong>m ambo igui modo tribuuut figuram, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> sphaericam,quoniam continuimotus ac partium admodum tenuium existit,<strong>et</strong> ob banc causam immergitur ac omne permeat corpus, quoniam35 car<strong>et</strong> angulis, neque <strong>et</strong>iam a re aliqua prohib<strong>et</strong>ur; atqui aeri,aquae <strong>et</strong> terrae nullam propriam tribuunt figuram. neque <strong>et</strong>iameiusmodi elementa nisi magnitudine inter se distinguuutur; terraenamque elementa aquae, nee non aquae elementa aeris elementismagnitudine praevalent.secundum figuram autem ea<strong>de</strong>m omnium3 sed concursu <strong>et</strong> (4) Al: sed non codd. corrupt! 10 non addidi 27 postinfinila suppleudum : haec el ipsa sunt injinita 28 neque <strong>et</strong> sq.] cf. Averr. 204 I34 immeryitur'] otaSussSat Simpl. 610, 20


TFIKMISTir l)E CAELO r4 [Arist. p. 303 a 15— 25] 179ratio est; nihil eiiira eoruTn, quodcunque est, ex aliqua figura par- f. 48vticulan\ seel ex ovmlhus jiguria quasi geueratio ex semiue confiisogeneratur.Primum qui<strong>de</strong>m iu eo<strong>de</strong>iu <strong>et</strong>iam isti atque Anaxagorae secta-5 tore8 eiTore versautur, uenipe fieri posse, ut iuveniantur, quaeprorsus ea<strong>de</strong>m sint, lic<strong>et</strong> elementa iufinita non efficiant, sed adsermouem <strong>de</strong> infiuito iucliuant, quatenus nee sevmo, nee ratio aliquaiuvenitur, qua ad id <strong>de</strong>ducantur. <strong>de</strong>in<strong>de</strong> in hoc <strong>et</strong>iam aberrarunt,quoniam non auimadvertunt, s* corpora senaihilia^ quae10 totum appellant, infinitis ditierentiis non diiferant inter se, neque<strong>et</strong>iam individua elementaque, quorum causa eiusmodi corporagenerantur, ([uae sensum movent, infiuita existere, idque est, quodadversiis Anaxagorae sententiam ante praefati sumus. pra<strong>et</strong>erea,inquit, eos necesse est, qui individua corpora dicunt,15 mathematicorum scientias <strong>de</strong>struere, tam<strong>et</strong>si eos <strong>de</strong>cer<strong>et</strong>, utvel probabilioribus rationibus eas <strong>de</strong>struerent — ac i<strong>de</strong>st, quod antedictum fuit, dum ad alios responsionem afferebat — vel quodquicquam earum non moverent. atqui eos admon<strong>et</strong>, ut non asserantdivisionem non fieri in infinitum, siqui<strong>de</strong>m magnitudines semper20 dividuae non erunt, neque <strong>et</strong>iam magnitudo perfectior erit, nee<strong>de</strong>mum magnitudo omnis in duas aequas partes secabitur. haecautem <strong>et</strong>si in universum hie per se magnum pondus habere nonvi<strong>de</strong>antur, ad ea tamen, penes quae principiorum vim habent,magnum })ondus habere dicuntur. <strong>et</strong> hac qui<strong>de</strong>m ratione mathe-25 maticorum scientias toUerent; |multisque pra<strong>et</strong>erea adversa- f. 49'-rentur ex iis, quae manifesta sunt sensuique perspicua,quemadmodum non dari temperamentum (xpaatv), neque continuitatemin corporibus, neque <strong>et</strong>iam efifectus in eo, quod affieitur,nee iusuper animatum <strong>et</strong> plantam in corpore uniri, neque mu-30 tationem, neque conversiouem, neque accr<strong>et</strong>ionem continuam <strong>et</strong>quae eius<strong>de</strong>m generis sunt, quae partim sensui perspicua sunt,partim hominura multitudini vi<strong>de</strong>ntur. <strong>et</strong> subiungit: <strong>de</strong> quibusante, dum in Libris <strong>de</strong> Natura <strong>de</strong> motu disputavimus,dicebamus: fieri non posse, ut continui divisio in infinitum non pro-35 cedat, sed in numerum quendam terminatum; <strong>et</strong>enim minima quaedammagnitudo invenir<strong>et</strong>ur, quae prima exister<strong>et</strong>.Simul autem <strong>et</strong> ea, quibus pugnant ipsi secum, dicant necesseest. siqui<strong>de</strong>m aiunt terram, aquam, aera <strong>et</strong> ignem alia exaliis oriri, dum individua magna a parvis segregantur, distin-40 guuntur ac separantur <strong>et</strong> ex contrario; sed hoc qui<strong>de</strong>m modo alia exaliis sic tantummodo oriri possunt, quatenus, dum magna dividuntur,4 Anaxagorae sectatores (5)] Pythagoraei Al 16 ante] Arist. 299^533 Natura] VI 1 37 cf. Averr. 205 M12*


180 THEMISTII DE CAELO T 4 [Arist. p. 303a25-29]parva ex illis efficiimtur. exempli gratia, diciiut tcrram differre f. 4*Jrab aqua, non quia individua, ex quibus unaquaeque earum perficitui",figura diflfevant inter se, cum individuorum, ex quibusunaquaeque earum innovatur, quaevis forma profecto ea<strong>de</strong>m sit,5 sed ditferuut ex eo, quod individua, ex quibus terra ac eius formaeperficiuntur, secundum se magna existunt, individuorum autem, ex(|uibus a([ua perficitur, multa qui<strong>de</strong>m in aqua inveniuutur, at individuorum,ex quibus terra perficitur, longe plura in terra <strong>de</strong>prehenduntur.dicuntque ex terra in aquam secr<strong>et</strong>ione, divisione ac10 segregatioue individuorum, quae terram innovayit^ vel omnium vel'plurimorum, fieri transnmtationem, ac terram <strong>et</strong>iam ex a(i[ua fieri,secr<strong>et</strong>ione,divisione ac segregatioue individuorum, quae aquam constituunt,vel omnntm vel plurimorum. si enim individuum dividuumextitiss<strong>et</strong>, quod in partes dividi non potest per sui ipsius partes15 incrementum <strong>et</strong> <strong>de</strong>fectum magnitudine admitter<strong>et</strong>; quare ex eis aquainnovabitur ea ratione, qua magna parva efficiuntur, terra autem,secundum quod magna revertuntur. cum autem magnitudine transmutationemnon admittat, omniuo qui<strong>de</strong>m contingit, ut alterum <strong>de</strong>ficiat,vel terra, vel aqua, nee ex iis, quae terram constituuut,20 aqua, vel ex iis, quae aquam efficiunt, terra fi<strong>et</strong>, cum haec duoiuxta eorum senteutiam alterum ex altero oriantur. haec enim duo,vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> alia ex aliis oriri ac ea individua esse, sibi invicem adversantur.cum autem modum explicass<strong>et</strong>, quo individua vicissimalia ex aliis oriri ac pra<strong>et</strong>erea aliud ex alio effici asserunt, hac25 nempe ratione, quod maiora vel minora sunt, huic sane aliudquaesitum adiungendum, quod nos i7iquirimus, quanam ratione vicissimalia ex aliis oriantur. cum autem se illis opposuiss<strong>et</strong>, acillo altero qui<strong>de</strong>m modo eos reieciss<strong>et</strong>, secundum quem aliquid perindividua ipsa generari dicunt, quatenus nempe maiora vel minora30 efficiuntur, cum hoc sane refellit alia ex aliis vicissim generari.iuxta vero eorum senteutiam modus, quo aliud ex alio fit, alterest, quatenus aliud <strong>et</strong>iam i:)er segregationem <strong>et</strong> secr<strong>et</strong>ionem invenitur;siqui<strong>de</strong>m hac ratione dic<strong>et</strong>ur ex eo, quod medicina concoquitur, hac<strong>de</strong> causa aliud efficitur, ut cum tenuiores vini partes ab igne re-35 solvuntur, quod reliquum vini est <strong>de</strong>frutum efficitur. atque in universumsive hoc modo res se habeat, sive alio, convenit, ut in sufifragiumeorum convertatur, ex eo, quod eo modo, quo ipsi loquuntur, eo<strong>de</strong>msane referre <strong>de</strong>ber<strong>et</strong>, ut res contra se habeat, <strong>et</strong> non per aequivocationemsermonem illorum refellere.23 individua— oriri'] locus vix integer 25 {ratione.) quod scripsi: non quod codd.:non ex eo quod Al 2fi adiungendum— inquirimus emendavi: adiunxit atque inquitAl 31 iuxta <strong>et</strong> sqq.] cf. Averr. 20G A <strong>et</strong> eius Paraphr. 321 C


FTIIEMISTII I)E OAKLO r4 [Aiisl. p. n03a29— b4] 181Fva<strong>et</strong>evea. neque secundum eorum sententiaiu, qui Leucippi <strong>et</strong> f. 4t)i-Democriti sectam insequuntiir, elementa, quae horum duorumseuteutia individua sunt, iufmita vi<strong>de</strong>ntur existere. modo cero secundumsententiam Auaxagorae <strong>de</strong> elemeutis infinitis plaue <strong>et</strong>5 absohito sermoue non loquitur, sed dixit: ue horum qui<strong>de</strong>m duovumsenteutia, quia iam (supra) explicatum fuit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>: neque <strong>et</strong>iamsententia alio rum. atqui (antea) docuit (iuxta eius sententiam)nullum elemeutum esse infinitum ex eo, quod posuit ea, quae consimilespartes liabent, dififerentiis, quae sensum movent, sibi in-10 vicem oi)poni; explicatum autem fuit has differentias esse finitas,ergo hac sententia elementa infinita non sunt, <strong>et</strong> simili ratione<strong>de</strong>daratur horum duorum senteutia individua esse finita, siqui<strong>de</strong>mipsi ponunt individua figuris differre inter se; atqui monstratumfuit figuras esse finitas. porro fig'uras dixi (?), quoniam figura15 omnis vel rectis, vel rotundis lineis concluditur, quarum duarumunaquaeque hoc qui<strong>de</strong>m modo consumitur. <strong>et</strong>enim figura, quaerectis lineis contin<strong>et</strong>ur, in triangulos <strong>et</strong> pyrami<strong>de</strong>s dividitur, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>superficies in triangulos^ solida vero in pyrami<strong>de</strong>s.|at figura, f. 49^quae non rectis lineis constat, in octo partes secatur, quemad-•20 modum est in sphaera; hae vero octo existunt, secundum quodsphaera in duas medi<strong>et</strong>ates, unaquaeque autem medi<strong>et</strong>as in quatuorpartes seceruitur. verum argumcntatio ita procedit, qitatenus figurae (?)in principia finita resolountur. atque tamquam praece<strong>de</strong>ns sermo <strong>de</strong>primis figicris positus est^ sed r<strong>et</strong>ulit tantummodo banc, quae pgramis-2b dicitur, esse octavam sjihaerae partem, ut consequent, vero inducit,quod ait: omnino consentaneum esse, ut principia aliqua sint finita.sed non iuquit omnino consentaneum esse, ut haec sit figuraeprincipium; sed quotcunque hae uumero sint, profecto tot suntsimplicia corpora, quot numero illae existunt. perspicuum est30 autem <strong>et</strong> manifestum figuras regulatas esse finitas, quemadmodumsunt omnes figurae, quae aequilaterae sunt ac acquis angulis constant,figurae autem irregulatae termino ac fine vacant, itaque siisti dixerint individua ita se habere, quemadmodum <strong>et</strong>iam dicereSolent, consentaneum non est, ut per hunc sermonem eis opponatur.35 Aristoteles autem <strong>de</strong>inceps ex simplicium corporum moturationem inducit^ qua qui<strong>de</strong>m perspicuum fit ea infinita non esse.3 infinita scripsi: finita codcl. Al 6 supra] 303 a 3 dXXot [jlyjv . . 7 eiusscrips! : horum codd. Al 11 hac scripsi: horum duorum codd. Al 22 verum<strong>et</strong> sqq.] sublatis mendis locum difficilem ita interpr<strong>et</strong>andum esse censeo. Al exhib<strong>et</strong>:verum ad id figura ascendit, quatenus ei, quod finitum est, illius ascensus addunt.cum vero antea <strong>de</strong> primis figuris mentionem non fecissel, sed r<strong>et</strong>ulit hanc . . . jjartem praesentisermone id prosecutum esse invenimus, siqui<strong>de</strong>m ait 27 sit . . principium scripsi:sint . . principia codd. Al 29 perspicuum— opponatur (34)] cf. Averr. 206 L <strong>et</strong> eius<strong>de</strong>mParaphr. 321


Ig2 THEMISTII DE CAELO F 4 .5 [Arist. p. 303''4-21]quoniam euim simplicium corporum niotus duo simt, iimis ro- f. I!)*timclus, alter vero rectus, quorum unu!??([ue simplici corpori inest,ac suus cuiusque corporis iiaturalis proprius niotus est, convenit,ut corpora simplicia duo genere sint. cum autem loca <strong>et</strong>iam5 siut termiuata, secundum quod corpus omne natura pracditum suiproprii motus initio <strong>de</strong>terminatur, quo proveuit ac suam I'ormamadipiscitur, cum cuiusque corporis natura generata sit: (juae uuum<strong>et</strong> eun<strong>de</strong>m motum habent, una <strong>et</strong> ea<strong>de</strong>m ])rorsus erunt. [igitur siplura corpora ad eum locum cientur, qui iuferiori proximus existit,10 omnia ex terra constabunt;] si vero multa corpora in suiterioremlocum feruntur, omnia ex igne conflabuntur. i<strong>de</strong>m <strong>et</strong>iam couvenit,ut <strong>de</strong> iis dicamus, quae circa medium, sunt, cum <strong>de</strong> medio ea contrari<strong>et</strong>assit <strong>de</strong>clarata, quae penes aliud consistit. itaque cum explicatumsit simplices motus non esse infinitos, quibus nou existen-15 tibus infinitis, igitur simplicia corpora, quae bis motibus terminantur,quibus formam adipiscuntur, inliiiita non sunt: ergo clementa non sufitinjinita.[Quoniam autem finita sint oport<strong>et</strong>, restat, ut vi<strong>de</strong>amus] utrumuuum an plura existaut? cum enim nonnulli elementum, ex (pio20 reliqua corpora constant, unum modo pouant, propterea <strong>de</strong> eominopinione quaestionem constituit. hoc unum vero elementum parti niaquam, partim aera, alii inter aera <strong>et</strong> aquam aliquod medium, quo<strong>de</strong>st aqua minutius, aere vero <strong>de</strong>nsius duriusque, ponunt; nonnullivero dicunt caela ac mundos infinita esse, ii quidiem, qui lioc•25 elementum unum primum, ex quo reliqua fiuut, ignem faciunt velaquam vel aliquod aliud, quod inter aera <strong>et</strong> aquam medium ten<strong>et</strong>,<strong>de</strong>in<strong>de</strong> ex eo raritate <strong>et</strong> <strong>de</strong>nsitate c<strong>et</strong>era corpora generant, se ipsifallunt, ac eorum sententia necessario efficitur, ut id qui<strong>de</strong>m, quodprimum ponunt, primum ab illis positum non sit, siqui<strong>de</strong>m aiunt30 primum <strong>et</strong> elementum id esse, in quod corpora dissolvuntur, posteriusautem, quod ex elemento compositum est. si enim raritas estdissolutio, quemadmodum <strong>de</strong>nsitas est compositio, eorum sententianecessario <strong>et</strong>iam efficitur, ut ex boc uuo raritatis ordine multa fiant^quatenus id, quod ex eo constat, omuino qui<strong>de</strong>m raritatis ordine35 generatur. quoniam autem id, quod raritate fit, primum est — hocenim modo elementa prima fiunt, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> omnino raritate — necessarioillis efficitur, ut id, quod ex boc uno raritatis ordine fit, eo autiquiusexistat. cum autem ignis omnium corporum subtiUssimum sit,8 igitur — constabunt (10) om. codd. 12 circa medium scripsi: media inter haeclcodd. Al cum <strong>de</strong> . . itaque cum scripsi: cum autem <strong>de</strong> . . ac codd. Al 16 tjuibusi— sunt injinita emendavi: ac forma eorum provenit, quaeque elementa non sunt, injinita, non\sunt Al codd. 18 Quoniam— vi<strong>de</strong>amus om. codd. 25 i;jn<strong>et</strong>n faciunt vel .Al: codd. corrupti. cf. p. 188,1 27 se ipsi fallunt Al aibitraiio: codd. corrupti


earumTilEMISTU DE CAELO Fb [Ari.st. p. a03b21— 31] 183qui (lui<strong>de</strong>ni raritate lit, sequitur eis autiquiorem esse, nihil f. 4!)^autem interest; si euim quispiam dicer<strong>et</strong>, iguem corpus uou esse,quod c<strong>et</strong>erorum omnium corporum miuutissimis partibus constat,sed tantummodo tenuiorem existere, esse autem unum aliud ab igue: id5 igitur hoc uuo antiquius erit, ex quo dicunt c<strong>et</strong>era corpora constare.<strong>Aristotelis</strong> autem sermo si ipse per se spectatur, ab eius finepen<strong>de</strong>t, cui alligatus est, uhi inquit raritatem esse dissolutioueni;sed qui haec ponuut, huic forte minime assentiuntur. quare ineiusmodi sermonibus sane duplicata est <strong>de</strong>pravatio veritatis (?), si-10 qui<strong>de</strong>m illi ponunt id, quod rarum <strong>et</strong> <strong>de</strong>nsum iutercedit, nee primuninee elemeutum esse, cum ipse seiitentiis eorum contortis ratiocin<strong>et</strong>ur {^),quasi inter haec duo constar<strong>et</strong>. ambae enim extremitates eo prioressunt, quod in medio locatum est, <strong>et</strong> si ambae non sint, tamenbaud dubie earum altera prior est; siqui<strong>de</strong>m album <strong>et</strong> nigrum15 purpureo colore (exempli gratia) priora sunt, quoniam inter eamedium ten<strong>et</strong>, senectus autem ac a<strong>et</strong>as florens, ambae qui<strong>de</strong>m[clamosae a<strong>et</strong>atis, sen extremae senectutis tempore] priores nonsunt, sed altera dubio procul prior est. praesentem|f. 50rautem sermonem, quern modo afferemus, contexit, ac perspicuus20 existit.Pra<strong>et</strong>erea ex lioc uno tali modo^ hoc est raritate <strong>et</strong> <strong>de</strong>nsitate,reliqua generari aliud non est quara tenuitate <strong>et</strong> crassitudine;nam quod rarum est, id tenue^ <strong>et</strong> quod <strong>de</strong>nsum [crassum est].rursus autem tenuitate <strong>et</strong> crassitudine i<strong>de</strong>m est, quod25 magnitudine <strong>et</strong> parvitate; tenue enim est, quod minus est,<strong>et</strong> crassum, quod mains; quod enim val<strong>de</strong> extensum dilatatumqueest, tenue dicitur, quale est id, quod ex minutispartibus constat, quare hoc modo onmino efficitur, ut reliquaex hoc uuo fiant magnitudine <strong>et</strong> parvitate, ita ut ex relatims30 speciem innovent; ponunt enim hoc modo inter se apertissimedistingui. itaque ex hoc necessario fit, ut in singulis eorum propriasubstantia non insit, sed omuis substantia ad aliud referatur. at4 sed— existere scrips! levi mutatione: siijui<strong>de</strong>m ea, quae i-aritatis ordine Jiunt, tenuioraexisiunt Al male 6 cf. Averr. 207 M 208 A <strong>et</strong> eius<strong>de</strong>m paraphr. p. 322 A, quidictum Themistii laudat, quod nusquam reperimus 9 <strong>de</strong>pi-avatio— constar<strong>et</strong> (12)]loc. difficilem sic verti: quare in eiusmodi sermonibus duplicata fiiit vera conversio, siqui<strong>de</strong>mhoc cos ponere, est, id quod rarum <strong>et</strong> <strong>de</strong>nsum intercedit, nee primum nee clenientumesse ajyirmare, ut convertalur <strong>et</strong> infringatur sermonibus eorum, quod ex his duohus constttAl 17 clamosae— tempore addidit Al, cui ego non assentior19 contexit ac'\ ita Al procul dabio falso: codd. corrupti; coll. p. 187,40 vertendum est:ratio autem sermonis, quern modo attulimus, perspicua est. 23 crassum est Supplevi29 relativis scripsi: duobus additamentis codd.: quae^tam<strong>et</strong>si additamenta sini, speciem innuvantAl ficticie


184 TllEMISTll l)E CAELO 1' b [Ari>l. p.303b;31— 3()4^'7](luaiiam ratione hoc necessario sequituv? dicimus id omniuo ne- f. :)0rcessario effici: quouiam inter se quautitate termiuautur, hocest magnitudine <strong>et</strong> parvitate, itaque magnitudines inter sealiquam relationem habebuut ad igoem <strong>et</strong> terram, ac earum5 proportio talis erit, qualem ea nota, (luae -apavvj-yj appellatur, a<strong>de</strong>arn habere dicitur, quae vt^t-/] vocatur. si igitur ean<strong>de</strong>m similitudinemsumpseris in aliis magnitiidinibus maioribus vel minoribus,earum qui<strong>de</strong>m vel haec erit ignis, vel ilia terra, quemadmodum inaliis sonis maioribus vel minoribus efficitur, ut vel hie paran<strong>et</strong>e,10 vel ille n<strong>et</strong>e existat, modo qui<strong>de</strong>m soui, -qui <strong>de</strong>sumuntur, omninosecundum eam proportionem sumantur, quam paran<strong>et</strong>e ad n<strong>et</strong>ehabere dicitur. si vero cum his tertia alia maguitudo accipiatur,cums proportio ad maguitudinem ignis talis erit, qualem ignismagnitudo ad terram hab<strong>et</strong>, turn ilia tertia maguitudo <strong>de</strong>sumpta15 proportione ad ignem, (lui a principio est, igms erit, <strong>et</strong> ignis, qui aprincipio est, comparatus ad banc tertiam magnitudinem <strong>de</strong>sumptam,terra extiterit, eritque ad terram, quae principium principii est,ignis-, quemadmodum si paran<strong>et</strong>e penes alium tertium sonum, quigravior sit, inveniatur, n<strong>et</strong>e extiterit, sed penes n<strong>et</strong>e erit paran<strong>et</strong>e,20 ac ita in reliquis. convenit enim, ut magnitudo, quae <strong>de</strong>sumitur,element! cuiusdam proportione semper dividatur, quando qui<strong>de</strong>mminores magnitudines maiorum ambitu semper clauduutur,ac omnis proportio in una maguitudine clausa est, propter divisionemin infinitum, quod qui<strong>de</strong>m <strong>et</strong> Us accidit, qui plura25 elementa ponunt dicuntque magnitudine <strong>et</strong> parvitateinter se differre. hi vero sunt, <strong>de</strong> quibus antea meminit, quodigni tantum figuram trihiumt, reliquis autem nuUam propriam figuramaccommodant, sed dicuut hoc omnino eveuire ac fieri magnitudineac parvitate insectilium. ex iis autem, quae reliquis his <strong>de</strong>30 rebus r<strong>et</strong>ulit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> raritatem <strong>et</strong> <strong>de</strong>nsitatem tenuitatem <strong>et</strong> crassitudinemesse, ac tenuitatem <strong>et</strong> crassitudinem magnitudinem <strong>et</strong>parvitatem existere,confirmavit atque omnino <strong>de</strong>duxit cousentaneumesse, ut ignis, terra <strong>et</strong> reliqua iiixta relationem tantum ad iuvicemewisterent. <strong>et</strong>enim si aeris tenuitas mensura sit terminata, turn omni35 eo, quod eiusmodi mensura tenue est, id, quod tenuius existit, ignistantum erit; nee amplius (ignis) erit, quatenus eo tenuius aliquid,tota hac mensura, existit, qua hoc terram tenuitate excedit, cumfieri nuUo modo possit, ut ignis <strong>et</strong> aeris tenuitatem multum egrediatur.<strong>et</strong>enim si ei, quod tenue admodum, quemadmodum ignis <strong>et</strong>40 aer existit, extensio iness<strong>et</strong>, ignis <strong>et</strong> aer minime ess<strong>et</strong>, nee remaner<strong>et</strong>4 ad—terraDi] conicio veliU ignis <strong>et</strong> terra (fort, lacuna hiat) 5 post paran<strong>et</strong>e adduntcodd. Al graece 37 terrain scripsi: ignem codd. Al 40 minime . .nee scrip.si:pulchriiudine (185, 1) corruptum; locum difficilem Al vertit: (36) nee quatenus eo tenuius tola


aiunt,—TIIEMISTH I)E CAELO r5 [Arist. ]>. 304->7— 18] 185in sua pulchritudiue, quatenus ignis tenuissimus existit, ipsi f. r)Orenim ita asserunt, liunc aerem tenuem adinodum esse, talemquecomparatione ad a(|uam ignem esse, ac rursus aera comparationead ignem aquam. haec igitiir dubitatio, quam r<strong>et</strong>ulimus, sat est5 ut horum suffragio advers<strong>et</strong>ur ac sermones eorum infringat; hocauteni est, quando elementum medium extiterit <strong>et</strong> inter duo extrema,fieri nou potest, ut sit primura. quamobvem ipsem<strong>et</strong> ait: quiautem ignem primum elementum ponunt, banc illi tantumdubitationem evitarunt; ignis namque veluti extremum quod-10 dam ac finis appar<strong>et</strong>, non autem medium, siqui<strong>de</strong>m corporum, quaeper se subsistunt, teuuissimum existit. quare fieri non potest, utse ipso tenuius existat ac ex eo aliud gignatur.Dein<strong>de</strong> dicit: qui ignem prius <strong>et</strong> antiquius ponunt, tam<strong>et</strong>sihoc qui<strong>de</strong>m incommodum vitant, alia tamen absurda suscipere co-15 guntur. eorum enim alii figuram ad ignem ' adhibent, alii figuramnon adhibent. <strong>de</strong> hoc autem postea sermonem absolvit, cumhaec in medio posuerit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> qui igni figuram adhibent, quoniameius figuram pyrami<strong>de</strong>m esse iudicarunt. horum nonnullicausam dicunt, quamobrem ignis figuram liabeat pyramidalein, [eo20 quod figurarum qui<strong>de</strong>m pyramis una ex omnibus maximam vimsecandi hab<strong>et</strong>, i<strong>de</strong>oque] eiusmodi figura igni accommodatur. aliiautem magis qui<strong>de</strong>m sufficiente sermone <strong>de</strong> forma loquuntur, siqui<strong>de</strong>mIquemadmodum id, quod c<strong>et</strong>eris corporibus tenuius f. 50^est, ignis esse vi<strong>de</strong>tur, ita omnia ex pyramidibus constant; itaque25 primum in corporibus ignis ei^it, in figuris autem pyramis; primovei'O corpori prima figura convenit.quare cum ignis primum corpus sit,primafiguraei inest;haecautemfiguraea est, quaepyramisvocatur. dicit,eos quasi hunc sermonem ostentationis (fj gratia protulisse, lic<strong>et</strong> similemsermonem ipse <strong>et</strong>iam Aristoteles in Primo Libro contexat, ubi palam30 fecit corpus quoddam quintum inveniri. inquit enim: quoniammotus, qui in orbem fertur, simplex est, ac id, quod motum affert,simplici motu mov<strong>et</strong>ur, [convenit igitur, ut, quod simplici motu mov<strong>et</strong>ur,simplex existat]. si vero quispiam dicer<strong>et</strong>, quod, quia motusin naturalibus rebus ex iis est, quae per se existuut, vel quia nahacmensura exuherantia quadam existit, igne tenuius eril: cum . . possit, ut in ignis . . tenuitatemiranseat: poss<strong>et</strong> namrjue, si ei . . . iness<strong>et</strong>: at ignis <strong>et</strong> aer est, reman<strong>et</strong>que in . . .existit 2 talemque emenchivi: 7iec is est Al 4 haec— infringat (5) (.orruptum :fort, scribendum : si haec vero dubitatio . . sat sit, ut in horum suffragiuni convertalur, neehoc sermones eorum infring<strong>et</strong>. ad rem cf. supra p. 183 6 elementum scripsi: dubitatio(mec?ia)codd. Al 19 eo i<strong>de</strong>oque (21) ora. codd. 24 ignis— vi<strong>de</strong>tur emendavi:primum existit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ignis A\ 28 ostentationis suspectum: iocandi more Averr. p. 322:intellegitur 7.o[j.ioTEpu)s 3U4al3 23 prima emendavi (cf. Averr. p. 210EF <strong>et</strong> eius<strong>de</strong>mparaphr. p. 322 HI): superioribus Libris Al 30 jm^ki^] Arist. p. 2G9a2, sed mutilatum32 convenit— existat (83) Al (sed vix probandum): om. codd.: fort, inter est <strong>et</strong> id lacunastatiieuda


186 THEMISTII DE CAELO r5 [Arist. p. 304al8— b2]tura <strong>et</strong>iam est prlncipium niotus, — eiiismodi namque corpora na- f. 50"turalia dicuntur, qtiui natuva ek inest ct quid motiis (([uernadmodiimmemoravi) in rebus naturalibus iiatura invenitur — non indigmimvi<strong>de</strong>ttir eiusmodi sennonem contexere: dicimus fios forraani <strong>et</strong>iam ])er5 se in corpore incsse] convenit enivi^ ut in corpore uaturali propria<strong>et</strong>iam forma inveuiatur.li euim, qui ignem primum corpus pouunt, partim ((piemadmodurapraefatus ^6-^) ei tiguram adhibent, partim banc qui<strong>de</strong>mnon adhibent, sed plane <strong>et</strong> absolute eum c<strong>et</strong>erorum omnium cor-10 porum tenuissimis partibus constare faciunt, periu<strong>de</strong> quasi inflationesurgant, annectantur evadantque, quemadmodum auri scobes,quae qui<strong>de</strong>m, secundum quod segregantur (?), in unum colliguntur.utriusfjue autem sectae professoribus, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> qui igni figuramadhibent <strong>et</strong> qui earn illi non adhibent, si dixerint maguitudiue15 eius individuum esse ut individuum, rursus eae<strong>de</strong>m rationes, quibusilli refelluntur, qui individua faciunt, opponi possutit ac ea<strong>de</strong>m incommodaeos sequuntur, nee non <strong>et</strong>iam mathematicorum principiis adversantur.praesens autem sermo pra<strong>et</strong>er id, quod incongruus per se acdissentaneus vi<strong>de</strong>tur, naturae ordine falsus invenitur. siqui<strong>de</strong>m con-20 veuit, ut magnitudine inter se ea<strong>de</strong>m sit relatio, quemadmodum terra,aer <strong>et</strong> aqua, ac figura, hoc est magnitudo, corporum,quae sunt tenuiora,maior semper appareat.hac enim ratione aer maiorem quam aqua occupatlocum, [siqui<strong>de</strong>m eius magnitudo magnitudine a(piae maior existit,<strong>et</strong> iguis <strong>et</strong>iam maiorem ac] aer locum occupat, <strong>et</strong> reliqua eo<strong>de</strong>m25 modo. itaque necessario convenit, ut ignis elementum natura biselementis mains existat; atqui ignis elementum aeris elementomagnitudine praeval<strong>et</strong> <strong>et</strong> aeris elementum elemento aquae: igituraeris elementum ignis elemeuti magnitudine clauditur. ex lis autemnon <strong>de</strong>ducitur eiusmodi elementum individuum non esse, sed parvum30 non existere; quoniam ii, qui individua faciunt, non dicunt ea parvaadmodum esse, quaudoqui<strong>de</strong>m in eis invenitur, quod existimationein septem partes sectionem admittit, dicuntque hoc in pauciora nondividi. atque in universum non convenit, ut pouamus ignem,quoniam aere maior existit, ex elementis contlari, quae eum con-35 stituunt, neque [aer]^ quia maior non est, sed magnus tantumexistit, propter eum iunovari. nee non ad bunc sermonem altersequ<strong>et</strong>ur, nempe si divisihile existerit, <strong>et</strong> reliqua, quae sequuntur,perin<strong>de</strong> quasi explicatum sit eiusmodi elementum individuumnon esse.9 eum— partibus (10)] ita AI, fort, ex coniectura falsa: codd. corru|iti 21 jiguraAl: quantitas codd. 23 siqui<strong>de</strong>m— ac (24) om. codd. 28 <strong>et</strong> sqq.] cf.Averr. p. 211 LM! 31 eis scripsi: eo codd. Al 32 hoc in pauciora']corrupta; conicio haec actu (cf. infra) 37 divisihile (Ar. 304b 2) scripsi: rectumcodd. Al1


THEMISTII DE CAELO T 5 [Arist. p. 304b 2— U] 187Atque dicit, ([ixnQ eos sequantur, qui igneni <strong>de</strong>scribunt, f. 50»hoc est qui ei figuram tribuunt, nee non <strong>et</strong> eos, qui eum maguitudine<strong>de</strong>terminant, ac ii sunt, qui eum tenuissimum posuere; ipsienim differentiam, quae est secundum tenuitatem, secundum raagnitu-5 dinem cognominant. quare iis, qui igni figurara tribuunt, acci<strong>de</strong>tignis partem non esse ignem; <strong>et</strong>enim propterea quo<strong>de</strong>lementum est ignis, qui pyramis est, huius pars autem est ignis,perspicuum est ignem partem habere, si aliquo modo dividuus est;<strong>et</strong> propterea quod pyramis, secundum quod dividitur, in consirailes.10 figuras non dividitur, quae pyrami<strong>de</strong>s dicuntur, ignis igitur inignem non dividitur. itaque ignis partes, <strong>et</strong> ignis <strong>et</strong> non ignisextiterint; ignis qui<strong>de</strong>ra, quoniam ignis pars est, non ignis autem,quoniam pyrami<strong>de</strong>s non sunt ei similes, quae a principio dividitur.pm<strong>et</strong>evea cum hoc <strong>et</strong>iam necessario efficitur non omne corpus15 vel elementum esse, vel ex elemeutis. pyramidis enim parshoc qui<strong>de</strong>m iure se hab<strong>et</strong>, quandoqui<strong>de</strong>m non est <strong>et</strong>iam elementum —cum pyramis tantum apud eos elementum sit — neque <strong>et</strong>iam ex <strong>de</strong>mentis— id enim, quod ex elementis est, id esse dicitur, quod expyramidibus constat — haec autem ratio eo fundamento nititur,quod20 antea posuit, nempe ignis elementum ex eo, quod dividuum est, reipsa <strong>et</strong>iam dividuum existit, lic<strong>et</strong> in sermonibus superius allatis explicatumnon fuerit dividuum esse, sed minimum qui<strong>de</strong>m non|existere. atqui nos dicimus ex eo, quod minimum non est, dividuumnon existit.25 At n's, qui magnitudine illud <strong>de</strong>terminant — tenuitatisautem loco maguitudinem sumit — omnino conting<strong>et</strong>, ut aliud elementumsit, quod eiusraodi elemento antiquius existat;atque eo aliud prius, <strong>et</strong> sic in infinitum; semper enim minus eo,quod assumptum est, assumere possumus, idque ob divisionem in30 infinitum, at si in sue sermon e tenuitatem posuiss<strong>et</strong>, dicendum einon erat, quod, antequara tenue ess<strong>et</strong>, aliud tenuius sumer<strong>et</strong>ur<strong>et</strong> hoc in infinitum; quamobrem tenuitatis loco maguitudinem dicerevoluit.Dein<strong>de</strong> elicit: pra<strong>et</strong>erea iis <strong>et</strong>iam i<strong>de</strong>m ace idit atque illis,35 qui corpora similium partium raritate <strong>et</strong> <strong>de</strong>nsitate terminarunt, hocest elementa exislere secundum relationem adinvicem. siqui<strong>de</strong>m id,quod acre tenuius est, secundum quod aer aquae tenuitate praeval<strong>et</strong>,ad aerem comparabitur, ac eam rationem ad aerem habebit,quam aer ad aquam habere dicitur, ac similiter in c<strong>et</strong>eris; sermonis40 enim eiusmodi ratio perspicua est. cum autem propria incommodar<strong>et</strong>uliss<strong>et</strong>, quae ad unuraquemque illorum duorum necessario se-f. h\^7 uutem non est itjnis codd. Al 15 elementis (hie <strong>et</strong> > infra) Al: elemento codd.23 non ante est addidi 36 elementa einendavi: inane codd. Al.


188 TUEMI.STII DE CAELO Vn.G [Arist. p. 304M 1-3S]quuntur, qui unum ponunt elementura, sive aquam sivo aerem sive f. 51raliquid ex his duobus sive iguem illud posuere, <strong>de</strong>iuceps quod inuniversum omnibus contingit, in medium affert dicendo: communeomnium peccatum, hoc est errorem, esse, quod unum atque solum5 motum uatuvalium cuiusque corporum efficere cofjuntur. <strong>et</strong>enim cumin omnibus corpoiibus, quae natura constant, motus principiuminsit, si omnia iuxta horum sententiam unum quiddam sint vel exuuo, omnia sane eiusmodi tantum motu ciebuntur, ac summa motuspluvalitatis eorum summa termiuabituv. itaque consentaneum erit,10 si eiusmodi elemeutum, ex quo reliqua efficiuntur, ignis extitiss<strong>et</strong>,ut, quot <strong>et</strong> quanta ilia corpora fuerint, eo motu in sublime tantumferantur; nunc autem buius oppositum mauifestum est, uempe inveniricorpora, quae quo phira maioraque fuerint, eo magis [celeriusque] ad infera, <strong>et</strong> alia corpora ad supera cieantur, cum motus15 priucipia sint diversa. quare cum ob banc causam plura <strong>et</strong>iam elementaiuveniuntur, turn ob eas incommoditates, quas superius r<strong>et</strong>uliraus,quae ad eos omnino sequuntur, qui unum elementum posuere.cum enim (quemadmodum ante praefati sumus) motusquidam simplex inveniatur, corpora igitur, quae natura eo motu20 feruntur, simplicia sunt; quae qui<strong>de</strong>m elemeuta existunt.Quoniam autem, inquit, nee innumerabilia sunt elementanee unum tantum, relinquitur, ut [plura ac] finita sint.at cum dicendum ei relinquer<strong>et</strong>ur, quot ipsa numero sint, ait: sedprimum vi<strong>de</strong>ndum est, utrum a<strong>et</strong>erua sint vel innooata;25 boc enim ostenso perspicuum erit, quot <strong>et</strong> qualia sint.a<strong>et</strong>erna qui<strong>de</strong>m esse uon posse, id in corpore ostendit. nam <strong>et</strong>aquam <strong>et</strong> ignem <strong>et</strong> unumquodque simplicium corporumdissolvi cernimus; quodsi eorum natura, cum dissolvuntur,a<strong>et</strong>erna extitissent, uno eo<strong>de</strong>mque tempore simul orirentur dissol-30 verenturque, sique dissolutionis tempus infinitum esse ponatur, omninoefficitur, ut tempus, quo geuerantur, infinitum existat. <strong>et</strong>enimortus <strong>et</strong> compositio difficilior ac eius tempus longius existit, cumdissolutio qui<strong>de</strong>m sit veluti dissolutio quaedam eorum, quae ipsacompositioue sunt innovata;bac autem ratione [tempus compositionis35 dissolutionis tempore prms erit, ac ita fi<strong>et</strong>, ut] tempus infinitumiufinito tempore prius existat, hoc est tempus generationis; quasidicat tempus compositionis corruptionis, hoc est dissolutionis, temporeprius erit. atque ex boc uecessario efficitur, ut extra iufini-1 sive aquam scripsi: nee codd. Al 7 si] <strong>et</strong>iam si codd. Al 18. 19 motus quidamsimplex <strong>et</strong> (19) eo motul plur. numerum pra<strong>et</strong>uleriin 21 quoniam] praecedit lemmamutilatum 22 plura ac Al secundum textum: om. codd. 31 <strong>et</strong>enim scripsi:nan enim codd. Al 34 tempus— ut (35) om. codd. 35 non erit Al :nonexistit codd.


impugnationemTIIEMISTII DE CAELO T 6 [Arist. p. 305«1 — 13] 189turn aliquid existat; quod cum fieri non possit, dissolutio i2:itur f. 51ruon erit iu infinitum.Elementa veio si ad certum ([uendam terminum <strong>de</strong>venerint,non iusistere nee cessare iu id, quod dissolvi ac corrumpi nequit,5 hoc ({ui<strong>de</strong>m jiacto <strong>de</strong>clavavit; nempe si dissolutio eo perveni<strong>et</strong>, quoiusist<strong>et</strong>, terminabituvque m id, quod dissolvi nequit, in tantum uta<strong>et</strong>ernum existat, erit illud, apud quod stabit, aut individuum — {idquod antea refutavimus) — aut dividuum qui<strong>de</strong>m, sed quod nunquamdivi<strong>de</strong>tur, {quemadmodum qui Empedoel<strong>et</strong>n sequuntur, contendunt10 elementa) dividua qui<strong>de</strong>m esse, sed non dividi. ipsi enim incorruptibiliailia posuere, ex iisque dicunt reliqua oriri, ifsa vero ing-euitaesse^ quouiam communem materiam non habent, quae ex illis const<strong>et</strong>.dicunt enim, quod, <strong>et</strong>si baec vicissim alia ex aliis oriri vi<strong>de</strong>antur,tamen non oriuutur tempore, quo {alia generata) <strong>de</strong>struuntur, sed15 ex eo, quod alia in aliis re ipsa insunt, in tantum ut alia ex aliisdissolutione <strong>et</strong> segregatione fiant. elementa igitur (quemadmodumdicebamus) vel iu iis insistent, quae individua sunt, vel in iis,. quaedividua, scilic<strong>et</strong> iu iis, quae nunquam corrumpuntur, si in iis insistunt,quae dissolvi nequeunt atque a<strong>et</strong>erna sunt, ipsa autem m>o individuis non insistere, hoc iam satis superque ex iis perspicuumevadit, quae ad huius sententiae|superius a f. 5lvnobis sunt allata, uec ipsa in iis insistere, quae nunquam corru7npuntur,perspicuum est. minus enim corpus facilius quammains secundum acri<strong>de</strong>ns consumi potest; corpus autem maius in25 minus dissolvitur in eoque insistit ex eo, quod hoc celerius quam idcorrumpitur. duobus autem modis id, quod minus est, consumitur.nam vel a contrario interit, cum extinguitur, atquein universum ab alia re, vel extinguitur eo, quod {per se) dissolvitur(f), quemadmodum ignem his duobus modis interire cernimus30 atque his duobus modis affici, a contrario, nee non ab eo, quod {perse) dissolvitur (?). tantoque celerius minus afficitur, quanta maioreexcellit multitudine agens, quod in eo operatur. atqui id qui<strong>de</strong>m,nempe raultum in ])aucum <strong>et</strong> magnum in parvum dissolvi, perspicuumest ex eo, quod multum ignem finiri cernimus, secundum35 quod in paucum ignem dissolvitur, ita <strong>et</strong> multa aqua, corporuraigitur elementa intereant <strong>et</strong> ortum babeant necesse est.<strong>et</strong>enim cum in immensum non dissolvantur, perspicuum est igitur1 id— elementa (10) supplevi 12 communem'] cf. Simp), p. 628, 11 quae—const<strong>et</strong>] fort, emendandum: ex qua constent 14 alia generata sujoplevi15 cf. Simpl. p. 628, 12 18 <strong>et</strong> 22.23 nunquam {corrumpuntur) einendavi: aliolempore (incorruptibilia sunt) codd. Al 18 si emeadavi: non itaque codd. Al25 fort, aute ex eo supplendum: itnque quod minus est hoc pati magis est rationahile27 cum extinguitur'] fort, <strong>de</strong>lendum 28 extinguitur] lege interit


190 THEMISTII T)E OAELO T f. [Arist. p. .m'jaH— 21]ac raanifestnm dissolutionem eorum remauere; cumque dissohitio f. h\'eorum insistat, omnino hoc sit absque eo, quod iu aliquod jmmoitalefiuiatur; igitur dissolutio qui<strong>de</strong>m insist<strong>et</strong>, secundum quod iumortale quippiam fiuitur; igitur corporum elementa hac qui<strong>de</strong>m5 ratione covruptibilia <strong>et</strong>iam sunt.Cum itaque coporum elementa ortum habeant, autexeorpove autex incorporeo eorum erit origo; si ex corpore,aut ex alio corpore extra, hoc est aliud ah iis, aut ex eo, quodaliud ab ipsis non est. cumque banc divisionem posuiss<strong>et</strong>, a i)rima10 primae divisionis extremitate exorditur disquiritque, ex quonamortus eorum proficiscatur.Ac eorum qui<strong>de</strong>m sententiae, ([ui ilia ex corporibus generarivolunt, conting<strong>et</strong> dicere inane e.msfere; cum autem exi)licatum sit idfieri non posse (quemadmodum alibi docuit) tit, ut eiusmodi sermo15 improb<strong>et</strong>ur. (jua autem ratione eiusmodi sententia inane introducatur,eo<strong>de</strong>m sermone vi<strong>de</strong>ndum nobis erit. omne enim quodoritur, aut oritur, quatenus^ quo in loco oritur, corpus existit, acita conseutaneum erit uno in loco duo corpora siraul consistere,quod falsum est — ess<strong>et</strong> enim bac ratione possibile,ut omnia corpora20 in parvo loco congregentur, si units <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m locus omnia corpora,quae ad eum inclinant, una cum iis, quae iu eo praeerant, senijjerredper<strong>et</strong>, <strong>et</strong> reliqua incommoda, quae ad eiusmodi sermonem cousequuntur— aut oritur^ qtiatenus, quo in loco oritur, corpus nouexistit, eritque hac qui<strong>de</strong>m ratione eiusmodi locus inauitas; quando-2o cunque enim antea non erat iu eo corpus, ac <strong>de</strong>inceps in eo extiterit,inanitas est. in hac autem <strong>Aristotelis</strong> sententia difticultasinest, cum voci alicui vim, quam non Iiab<strong>et</strong>, subiecerit. cum enimdicere <strong>de</strong>buiss<strong>et</strong>: non est in eo corpus, vel corpus in loco invenitur,iuquit: vel est, vel uon est corpus (astufJctTov). omne enim, inquit,30 quod nascitur, vel incorporeum erit, in quo ortus eiusexistit, nee . . in eo duo sunt corpora; dicit autem incorporeumpro loco, in quo corpus non consistit. quamobrem recte qui<strong>de</strong>minquit Alexan<strong>de</strong>r, quod, cum ait: in quo ortus eius existit, consonumnon est, ut intellegamus materiam, sed locum; qui enim35 dicit materiam esse dawixaxov, quod posuit, <strong>de</strong> medio tollit; materiaautem si corpus fuerit tempore, quo illud nascitur, <strong>et</strong> non materia,erit ex corpore, id quod ipse non pouebat; sique materia ex unocorpore in aliud mut<strong>et</strong>ur, in uno eo<strong>de</strong>mque loco duo corpora nonerunt. si vero ea, qua inveniuntur ratione, remanent, qui igitur14 alibi] Phys. IV8 16 cf. A'verr. p. 216M 19 possibile scripsi: impedienscodd. Al 26 cf. Averr. p. 217 BC 27 cum—subiecerit eiaendavi:<strong>et</strong> quasi transpositio in verbis Averr.: <strong>et</strong> magna verborum contrari<strong>et</strong>as Al 31 nee—coi-jjora'] inutilata senteutia 33 cf. Averr. ib. D 37 non addidi


THEMISTII DE CAELO F 6. 7 [Arist. p. 305 a 22 -35] 191fieri ])oterit, ut pvimum illud corpus aliud veluti materiam reei- f. 51"piat, cum locus modo eiusmodi materiam <strong>de</strong>heat recipere; id saneperspicuumest.Quare primum divisionis membrum hoc ordiue indagavit; se-5 cundum autem ita disquirit.Si elementa ex alio (?) corpore orirentur, necessario efficer<strong>et</strong>ur,ut aliud corpus sit elementis prius. hoc autemsi gravitate aut levitate sit praeditum, omnino qui<strong>de</strong>raelementum quoddam erit, non autem elementis antiquius, nee ex10 eo elementa generahuntur ; si autem nulla in eo sit inclinationullaque gravitas neque levitas, immobile erit <strong>et</strong> mathematicum;quodsi tale est, neque <strong>et</strong>iam erit in loco, si enim iuloco ess<strong>et</strong>, omnino qui<strong>de</strong>m immobile non extitiss<strong>et</strong>; quo enimloco aliquid quiescit, eo<strong>de</strong>m <strong>et</strong>iam moveri potest, si vi15 eo quiescit, vi in eo mov<strong>et</strong>ur, si vero natura, [naturaj<strong>et</strong>iam movebitur. si vero in loco non sit, nihil <strong>et</strong>iam exeo orir<strong>et</strong>ur. itaque necessario fi<strong>et</strong>, ut id, quod nascitur,<strong>et</strong> illud^ ex quo oritur, eo<strong>de</strong>m loco simul existant <strong>et</strong> ut id,quod nascitur, <strong>et</strong> illud, ex quo oritur, locum occupent. quodsi id, ex20 quo elementa conflantur, in loco non existat, neque illud ens, neque<strong>et</strong>iam haee entia, cum nihil ex particularibus corporibus sit, quodin loco non cousistat. [ac si in loco sit <strong>et</strong> alicubi, erit 52rf.\aliquod elementum;] siqui<strong>de</strong>m vel superiorem, vel iuferiorem,vel medium locum tenebit; si enim inferiorem, terra est, si vero25 aliis iu locis extiterit, perspicuum est aliquod elementorum esse,eius autem sermoni Iv tottw adiecit 7:ou, ut corpus ab lis discrimiuar<strong>et</strong>,quae ex acci<strong>de</strong>nti in loco inveniuntur, quemadmodum albedo,dulcedo <strong>et</strong> quae eius<strong>de</strong>m sunt, cuius haec, generis, haec <strong>et</strong>enimex eo, quod in loco ex acci<strong>de</strong>nti cousistunt (quandoqui<strong>de</strong>m ea, in30 quibus ipsa consistunt, in loco esse dicuntur), alicubi non sunt, atfieri potest, ut iv totko xai iroo meminerit, cum <strong>de</strong> loci significationedubit<strong>et</strong>ur. quoniam igitur nee ex incorporeo nee ex aliocorpore elementa oriri possunt, relinquitur tertium divisionismembrum, ea nempe alia ex aliis oriri.35 [Rursus] ergo vi<strong>de</strong>ndum est, num ortus c<strong>et</strong>erorum omniumcorporum ab elementis sit, quemadmodum Empedocli plac<strong>et</strong> — congregationevi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> corpora ex his oriri, quateuus ipsa actu inillis inveniuntur, corrumpi vero, secundum quod ab invicem segregantur— an ut ii,qui ex extremitatibus corpora conflant — siqui<strong>de</strong>miu2 cum emendavi: vel quod codd. Al 16 fort, ante si lacuna hiat (Ar. p. 305^28/9); cf.infra 21 haec supplevi 22 ac— elementum (23) Al secund. text.: <strong>et</strong> ubi aliquo<strong>de</strong>lementorum necessario existat codd. corrupt! 26 ev TOTtij) <strong>et</strong> 7ioi> scrips! (cf. Arist.p. 304 a 19): (^sermoni) locum Al 31 cum— dubit<strong>et</strong>ur incerta.


192 THEMISTII DE CAELO T 7 [Arist. p. 305''33-bl2]hi poniint elemeuta, hoc est iguein <strong>et</strong> ieli(iua, ex extiemitatibus, f. h2r<strong>de</strong>lu<strong>de</strong> ex his c<strong>et</strong>era corpora oriri, quatenus uon sunt in eo, ignisvi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> <strong>et</strong> reliqua elementa — siqiie hoc modo nou erit neque altero,profecto alius modus inveuitur, quo id fieri poterit. cum ita(i[ue ex5 his, quae ])roxime dicuutur, perspicuum sit perscriptis his duobusmodis geueratiouem fieri non posse, in Libro <strong>de</strong> Ortu <strong>et</strong> <strong>In</strong>terituexplicatur, quouam modo id fieri coutingat. modo autem adversusEmpedoclis sequaces se couvertit,iuquieus, hos propriam positiouemoblitos esse, cum nou ponant generationem iuveniri, sed [secuudum10 existimatiouem tautum]; iguis euim nou generatur, quando sensusexistimaU quasi ignis ex acre oriatur, sed eius sensatio ipsa est, quaeoritur; atque ita <strong>de</strong> aere reliquisque statuendum erit. sin minus,qui fieri ])oterit, ut ortus in iis existat, quae ab eo exemta inveuiuntur?sed oriri qui<strong>de</strong>m existimautur, quouiam ad seusum uon15 apparent, quod in iis consistant, ex quibus generantur. <strong>et</strong>enimgeneratio est, ut hoc modo aliquid sit ex eo, quod hoc modo qui<strong>de</strong>mnon est, nee quicc^uam erit, quod per se unum remaneat. <strong>et</strong>enimmodo, quouiam mutatiouem esse dicunt eorum, quae ex subiectoaliquo eliciuntur, non quatenus tale subiectum secundum se qui<strong>de</strong>m20 mutatur, sed ad instar separationis segregationisve ex vase; sed idprofecto evitare uon poterit aliquis, neque ut sit <strong>et</strong>iam generatio.quamvis autem concedat fateaturque generationem hoc modo existere^absurda evitare non poterunt, quae ex eo sequuntur. ea<strong>de</strong>m enimmagnitudo constrictioue fieri non potest, ut gravior red-25 datur, siqui<strong>de</strong>m lana haec vel aliquod aliud corpus, quod eius<strong>de</strong>msit, cuius haec, generis, constrictionis causa gravior non efficitur,quod confiteri ii coguntur. cum enim dicaut aquam ex aere oriri,omnino dicaut oportebit aquam, dum aeri infusa est^ leviorem esse,cum vero ab aere dissolvitur ac cogitur, graviorem reddi, siqui<strong>de</strong>m30 maioris gravitatis dispositionem coarctationi omnino ascribunt.Pra<strong>et</strong>erea, inquit, corporum, quae inter se permixtasunt, fieri non potest, alterum cum secr<strong>et</strong>um separatumquefuerit, ut maiorem locum obtineat, maiorem (inquam)quam is locus sit. quern aute possi<strong>de</strong>bat, dum cum altero permix-35 turn fuerat. at cum ex aqua aer exoritur, maiorem locumten<strong>et</strong>: aer igitur ab aqua non separatur, quatenus re ipsa in eaconsistit. serraonem autem in secunda figura hoc ordine coutexit:2 non—eo corrupta 6 <strong>de</strong> Ortu] II cap. 7. 8 9 secundum— existimationem(10) Al secundum textum: Jieri posse ut inveniatur codd. 10 quando—atque (12)] Al exhib<strong>et</strong>: quemadmodum appar<strong>et</strong>, dum ex aere oritur, in eoque sensatio per sequi<strong>de</strong>m inest male 13 eo emendavi: iis (illis) codd. Al 15 ex— generantur]fort, emendandum quae ab eo (vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> sensu) segregata sunt 23 evitare scripsi:codd. corrupti: Al exhib<strong>et</strong>: hoc qui<strong>de</strong>m modo confiteri illis non jjoterit, quin absurda sint ea,quae 28 in/usa'] xeyufi^vov Simpl. p. 632, 33


sit,THEMISTII DE CAELO V 7 [Arist. p. 305b 12-20] 193aer cum ex aqua oritur, maioreni locum ten<strong>et</strong>; nullum autem f. t)2^corpus, quod ex permixtione cum altero secernitur ac separatur,maiorem locum ten<strong>et</strong>: aer igitur cum ex aqua oritur, minime qui<strong>de</strong>mex partium permixtione separatur. <strong>et</strong> iuxta hunc ordinem neque5 almd <strong>et</strong>iam, cum ex alio oritur, ex alius permixtione segregaturseparaturque. at si aer maiorem locum occupat, hoc qui<strong>de</strong>m fit,quoniam ex subtilioribus partibus constat; quod enim ex subtilioribuspartibus constat, in latiore loco est. id, quod intransitione, hoc est alteratione, perspicuum est. cum enim aer10 ex humore quodam ascendit ac in vaporem convertitur, quemadmodumvinum(?), latiorem locum ten<strong>et</strong>; propterea vasa, quae euu<strong>de</strong>mhumorem continent, rumpuntur scindunturve, siqui<strong>de</strong>m non potestgeuitus aer maiorem locum obtinere. quoniam autem hoc in locodubitatio quaedam occurrit, siqui<strong>de</strong>m quispiam dicere poss<strong>et</strong>, cum15 ex aquae transmutatione aer oritur, maiorem locum non occupat,quam is locus erat, quem autea tenebat, dum aqua erat — hac enimratione couvenir<strong>et</strong>, ut inanem locum occupar<strong>et</strong>, cum maior sit quaman tea, <strong>et</strong> propterea maiorem locum circumscribat — vel si ita|f, 52 vuecessario efficitur, ut aqua in aerem mut<strong>et</strong>ur, ac sat erit. <strong>et</strong>20 quoniam hie (quemadmodum dicebamus) dubitandi locus erat, propriumsermonem prosequendo ait: si ergo ess<strong>et</strong>, quemadmodumaiunt ii, qui eiusmodi sermones <strong>de</strong> corpore atferebant, perspicuumest hoc fieri non posse; est autem impossibile, quoniam fierinon potest, ut aer, cum ex aqua oritur, maiorem locum occup<strong>et</strong>.25 cum autem ipse non velit, ut conversio efficiatur, sed contra contineatse in referendo id, quod hie fieri non potest, ut cre<strong>de</strong>ndumsit impossibile, quod r<strong>et</strong>ulit, necessario qui<strong>de</strong>m contrarium efficere:banc vel similem solutionem acquirit ac reddit causam, cur propriumsermonem non dividat, ex eo, quod [alteri] sermoni contra-30 ri<strong>et</strong>ut asserendo fieri non posse, ut aer, dum ex aqua oritur, maioremlocum occup<strong>et</strong> <strong>et</strong> dicit: sin est inane ac e.vtensio^ {irrationaleest) maiorem locum id, quod mixtum est, separatione obtinere,quam is locus sit, quem ante eius separatiouem possi<strong>de</strong>bat. in aliaenim permixtione non appar<strong>et</strong>, nt id hoc modo se haheat, e. g. in35 tritici hor<strong>de</strong>ique permixtione; siqui<strong>de</strong>m haec duo, si ab invicem seceruantur,eorum unumquodque aequalem ei locum tenebit, quemante segregationem possi<strong>de</strong>bat. sed Alexan<strong>de</strong>r hunc locum alioqui<strong>de</strong>m modo explicavit.Ipse autem <strong>de</strong>inceps aliquid <strong>de</strong>ducit, quod ad illorum sen-4 aliud . . alio . . alius (5) scrips! : unus . . aqua . . aliorum codd. Al 27 necessario—dividat (29)] fort, mendis sublatis vertendum: eius tantum esse, qui eiusmodi solutionemconirariam perhib<strong>et</strong>, rursus causam acquirit, cur proprius sermo non tollatur (?)29 alteri A] : om. codd. 32 irrationale est supplevi; cf. Averr. p. 220 HComment. Arist. V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. II. 13


194 TnEMISTII DE OAELO F? [yVrlst. p. 305i'20-30r,a3]tentiam necessario sequitiir, qui elemeuta ex mutua eovum se- f. S'ivgregatioiie dilatatioiieque oviri existiraabaut: vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> quod <strong>de</strong>ficit<strong>de</strong>siuitque oiigo elemeutorum alterua. terra enim (exempli gratia)cum fiuita sit, nullum in se coutin<strong>et</strong> corpus, quod re ipsa infinitum5 existat. aqua igitur si ex eiusmodi terra, quae terminata positafuit, secr<strong>et</strong>ione separationeque orir<strong>et</strong>ur: aqua, quae iu terra reman<strong>et</strong>,minor quam antea extiterit, idque semper eveni<strong>et</strong>, donee earatione terra relinquatur, ut aqua in ea re ipsa nuUo modo existat;cum autem terra hoc qui<strong>de</strong>m modo uon remaneat, sed semper in10 terra aqua relinquatur, necessario fi<strong>et</strong>, ut in re finita infinitainsint, siqui<strong>de</strong>m terra actu finita existit. cum igitur fieriuon possit, ut semper aqua ex terra, quae reman<strong>et</strong>, oriatur, nisiomnino fiat, ut infinita corpora contineat, perspicuura est igiturterram remanere, ex qua aqua non oritur^ <strong>et</strong> <strong>de</strong>ficiat maneatque15 necesse est origo elementorum alterna; at terra non <strong>de</strong>fici<strong>et</strong>, (piiuex ea oriatur aqua, siqui<strong>de</strong>m in omnibus terrae particulis manebit:non igitur segregatione separationeque vicissim elementa oriuntur.i<strong>de</strong>mque <strong>de</strong> reliquis formandum ac statuendum erit.Cum itaque elementa segregatione separationeque alia in20 alia verti ac mutari non possint, relinquitur ergo alterutro modorumhoc fieri posse, nempe aut trans/ifjuratione, veluti ea, (piaeex cera finguntur, aut dissolutione in extremitates. at si transfigurationeelementa oriuntur, in tantum ut figura, quae pyramis dicitur,ignem innov<strong>et</strong>, <strong>et</strong> quae tessera appellatur, terram, <strong>et</strong> reliqua simi-25 liter: sequ<strong>et</strong>ur necessario, ut partes elementorum — cum eorum figura<strong>et</strong> ipsae formentur atque ad eas ilia perveniat — figura elementisaequales non sint; aut prima corpora individua eruut. at cum exiis, quibus id ante reiecimus, manifestum sit ea individua uon esse,perspicuum est igitur ac manifestum, elementorum partes figura30 elementis aequales non esse, cum enim causa, ut ignis inveniaturignis, sit figura eius — pyramidis enim causa ipse invenitur — pyramidisvero partes pyramis non sit omnino: ignis <strong>et</strong>iam partesignis non erunt. i<strong>de</strong>m quoque <strong>de</strong> reliquis censendum erit.Quodsi figurae mutatione elementa alia ex aliis minime ori-35 antur, tam<strong>et</strong>si sensu percipiamus alia ex aliis oriri, {relinquiturergo hoc dissolutione in superficies fieri); <strong>et</strong>enim lioc quoque modo ele-7nenta oriri possunt quoniam autem extremitates, quae omnia elementa<strong>de</strong>finiunt,eae<strong>de</strong>m prorsus non sunt — siqui<strong>de</strong>m hac ratione,trianguli, qui terrae existentiae praesunt, ii<strong>de</strong>m trianguli non40 sunt, qui reliquis elementis insistunt — atque eiusmodi triangulos5 terminata om. codd. 35 relinquitur—fieri (36) supplevi 36 <strong>et</strong>enim—possunteraendavi <strong>et</strong> transposui : in codd. Al liaee verba post non sunt (38) leguntur.


suppositioneTHEMISTII DE OAELO VI [Arist. p. 30fia3-15] 195aiimt in alios triangulos nou miitari: neqiie terra iu reliqua f. r)2velemeiita, n<strong>et</strong>jue liacc similiter in terram nmtabnntur. hoc autemneque per se vernni existit, ueque e tiara ad sen sum appar<strong>et</strong>.verus non est sermo, siqui<strong>de</strong>m nullam liabent viam, ut causam inb hoc assignare possint; sensu autem oppositum percipimus; terramenim in c<strong>et</strong>era elementa verti aniraadvertimus: igitur reliqua elementain terram mutantur. consentaneum autem fuiss<strong>et</strong>, qui <strong>de</strong>rebus, quae vi<strong>de</strong>ntur ac nostris sensibus sternuntur, disserunt, aliamviam nou inire ad illorum seutentiae veritatem persua<strong>de</strong>ndam, nisi10 per eam<strong>et</strong>, quae sensu percipiuntur; at non congru enter iis,quae vi<strong>de</strong>ntur, dicunt. causa vero, propter quam non recteprimis initiis utuntur, est, quia principia propria vera non suraunt, sed ipsi propria quadam|facta alia principia f. SS"-acceperunt, quae omnino volunt, ut congrua sint, inter quae <strong>et</strong> ea,15 quae sensu percipiuntur, vi coraparationera faciunt. quod sane facererainime <strong>de</strong>berent; sed <strong>de</strong>cebat eos rerum, quae subsensura cadunt, principiis uti, quae sensu percipiuntur,cum haec earum propria principia sint, a<strong>et</strong>ernorura autem^ quaea<strong>et</strong>erna sunt, eorura vero, quae intereunt, quae eius<strong>de</strong>ra20 generis sunt — quemadmodum convenit, ut in matheraaticis disciplinismatheraatica, <strong>et</strong> non alterius scientiae principia suraantur,sicuti illis contingit, qui ex extremitatibus corpora coustituebant —<strong>et</strong> uno nomine eius<strong>de</strong>ra generis principia esse <strong>de</strong>bent <strong>et</strong> quaeex principiis constant, at si figuratum corpus matheraaticis con-25 venire dixerunt, naturalium rerum non naturalia, sed matheraaticaprincipia suraunt. ac pra<strong>et</strong>erea oranino illis efficitur, ut orania eiusraodirerura exempla sibi invicem opponantur. i<strong>de</strong>m namque iiscontingere vi<strong>de</strong>tur, quod illis evenire sol<strong>et</strong>, qui positiones aliquas<strong>et</strong>ianisi apertissirae falsas statuunt ac orania inepta^ quae ex illis30 concluduntur, admittunt. hoc autera malunt, quam positionerasuam <strong>de</strong> medio tollere. veluti si quis ponat non iuveniri animal,is igitur necessario efficit, ut neque ipse <strong>et</strong>iara aniraal sit, exhoc <strong>et</strong>iara <strong>de</strong>ducitur, fieri non posse, ut ponat vel fateatur quippiam,quod huic assentiri vi<strong>de</strong>atur, lic<strong>et</strong> vera atque indubitata po-35 sitio statuer<strong>et</strong> consentaneura esse, ut id ita nou sit. <strong>et</strong>euira principioruraelectio <strong>et</strong> locoruni eoruraque transpositio <strong>et</strong> ratio, curipsa prirao inveniantur, oranino convenit, ut ex iis suraantur, quaeillis conveniunt, maxiraeque ex fine <strong>et</strong> perfectione; ex his euiracontrari<strong>et</strong>as <strong>et</strong> diversitas apparebit. ita <strong>et</strong>iara in natura convenit,40 ut ratio priucipiorum, quae ponuntur, eligatur ex iis, quae ad ea19 post intereunt atldit Al: interitui opportuna <strong>et</strong> 23 generis Al: corporis codd.{b\).oytvtli Toli bn07.ti\).ivoiq Arist. 300^11)13*


19G TIIEMISTII DE CARLO Vl [Arist. p. SOfialG— 27](leincejis coiise({ULnitur (sx xuiv aTrojBottvovKov). quod autem f. 53^proprie sen sui vi<strong>de</strong> tur, /im'.s uatuvae est, id, quod perfecto sensupeici})ituv; perfectio autem scientiae naturalis id sane est, (|uod nobisad seusum appav<strong>et</strong>, quemadmodum idolum, domus <strong>et</strong> tectum in5 artibus, quae mauuum opera peificiuutur.Sed iis <strong>et</strong> aliud quippiam contiugit, nempe ut fateantur tevraratautum elementum esse, vel maxime inter elenieuta, earn quesolam incorrwptibilem, siqui<strong>de</strong>m incorru2?tihile est, quodindissolubile est, terra autem (iuxta eorum scntentiam) dissolvi10 non potest; ipsa enim in reliqua elementa non dissolvitur ob triangulos,ex quibus c<strong>et</strong>erorum elemeutorum essentia constituitur.<strong>et</strong> cum hoc <strong>et</strong>iam dicunt fieri non posse, ut in triangulis superfluaquantitas <strong>et</strong> distincta inveniatur. cum enim solidae figurae ex inaequalibusnumero triangulis constent, quemadmodum essentia illius15 solidae figurae, quae pyramis dicitur, ex quatuor triangulis, <strong>et</strong>essentia illius figurae, quae ex octo similibus triangulis, quam aeriaccommodarunt. aquae vero essentia ex viginti triangulis similibus:cum igitur ex aqua fit aer, non innovabuutur ex bac figura, quaeviginti basis hah<strong>et</strong>, tria solida, quorum uniuscuiusque essentia ex20 octo basibus constat, sed omnino qui<strong>de</strong>m ex his duo solida innovabuutur,ac trianguli quatuor distincti remauebunt. <strong>et</strong> hk est sermopenitus <strong>et</strong> omnino ineptus. sin minus, quanam ratione ex his separatimquispiam intelleg<strong>et</strong>, secundum quod verba eorum contemnit,suaque intellegentia concipi<strong>et</strong> <strong>et</strong> quomodo osten<strong>de</strong>t nobis tri-25 angulos quatuor distinctos, nisi ad eum sermouem illos cogat, utscilic<strong>et</strong> unum tautum figuratum corpus ex viginti basibus constansin duo solida dissolvatur, quorum unumquodque ex octo basibusconst<strong>et</strong>, <strong>et</strong> quatuor trianguli relinquantur; <strong>et</strong>enim si fatenturduo solida transmutari, quorum unumquodque ex viginti basibus30 const<strong>et</strong>, ex illis plane solida octo basibus praedita innovabuuturnee distinctus triangulus remanebit. eum namque <strong>de</strong>cer<strong>et</strong>, si consonumess<strong>et</strong> hoc illis adversari, <strong>de</strong>clarare dissentaueum esse, utex numeris figurarum numerus quidam in quosdam numeros perfectemut<strong>et</strong>ur, sed omnino conveuire, ut in triangulis distinctus relinquatur.35 verum sua non interest hoc explicare.Pra<strong>et</strong>erea necesse est eos, qui corpora ex extreraitatibusconflant, ponere corpus ex non corpore oriri; at ex non corporeminime oritur, cum explicatum sit banc positionem necessario consequi,ut vacuum existat, quod a corpore posterius innovato occu-40 patur, quod vero ante non erat. ad haec necesse est non omnecorpus dividuum ponere repugnareque scientiis, quae aliis20 duo supplevi 22 separatim— contemnit (23) corrupta: conicio separates . . itaut verba . . contemnat


iuxtaavTIIEMISTII DE CAELO T 7. 8 [Arist. p. 306.->27-b 15] I97certiores existunt, veluti mathematieis scientiis. nam\f. 53mathematicas scientias id <strong>et</strong>iam^ quod ratione inmnitur, lit superjicies,linea <strong>et</strong> corpus, dividi potest, iuxta hovum vero sententiam omninolit, ut lie id qui<strong>de</strong>ni, quod seusu percipitur, dividuum esse concebdant. qua autera ratioue id iiecessario sequatur, hoc pacto iutelleges.hi enim ponuut ac statuimt formam elenientorum superjiciehussimilem esse; at si primae formae dividaiitur, hoc profectonon servatur. cum enim corpus dividitur, quod quatuor triauguliscoiistat, qui pyramidae dicuiitur, non divi<strong>de</strong>tur in solida, quorum10 uuumquodque pyramis sit. itaque horum duorum alterum necessariofit, vel ut individua elementa existant, ut eorum partes similessint, vel ut primae formae dividantur, eruutque hac rationeelementorum partes specie dissimiles, <strong>et</strong> pars ignis ignis non erit,pars aquae non aqua-, tam<strong>et</strong>si necesse ess<strong>et</strong>, ut forma quaedam in-15 venir<strong>et</strong>ur, quae wZ^


circa198 TllEJlISTIl DE CAELO TS [Arist. p. SOGM]caput, hoc est iu positum piinctum, coiveiiut, hi [eel illiiis fij^urae f. GIJ"augiili eruut, quae sex basibus coustat, vel aiij;uli toiinarumaequiangulorum, quae quatuor lateiibus coustant, vel auguli trilaterieruut; si enim auguli fueriut tres], illius figurae anguli5 existuut, quae sex augulis coustat, si vero quatuor, auguli (piadialiesse dicuutur, si auteui sed\ pvofecto anguli triauguli existeut.cuius rei haec causa est, siqui<strong>de</strong>m omues auguli, secuudum quo<strong>de</strong>xtremitas eorum causa erit, ex quatuor rectis atque aequis angulkconstant, at ex duohus aiigulis niiuime perficiuutur. initium auteni10 augulorum, quos aequales vocaut, ([ui magui adniodum suut, tresexistuut, ex eo quod unusquisque eorum est augulus rectus {<strong>et</strong> tertiarecti); secundi vero auguli, qui {ex tribus quartis) prior is numericonstat, quatuor suut, ex eo quod uuusquisque eorum iu recto est;tertii autem angtdi, qui dimidiuni prioris numeri est, siqui<strong>de</strong>m\bjiyura aliqua aequorum angulorum eum perjicere <strong>de</strong>beat, sex suulanguli, quorum uuusquisque ex duabus tertiis recti auguli coustat,<strong>et</strong> hi triauguli aequilateri auguli suut. uec ab eo (pii<strong>de</strong>m perficitur,qui iuter ({uartuui <strong>et</strong> sextum medium teuct. <strong>et</strong>euim si ab eo perficer<strong>et</strong>ur,iigura ali(iua iuveuir<strong>et</strong>ur, quae ex i)luribus quam tri-20 auguli ac paucioribus (piam quadrati augulis coustar<strong>et</strong>; uec ex hisduabus figuris aequales figurae oriuutur, siqui<strong>de</strong>m uecpie <strong>et</strong>iam iutertertium <strong>et</strong> quartum uumerus quidam inveuitur. ueque <strong>et</strong>iam exseptimo ac reliquo uumero perficitur. couveuir<strong>et</strong> euim, ut augulorumfigura triauguli augulis paucior existat; at similis figura miuime25 iuvenitur, cum triaugulus tigurarum rectarum liuearum iuitium siteaque, in qua auguli paucissimi existaut. his igitur tautum universuspositus, qui iu ceutro <strong>et</strong> tota extremitate cousistit, perficitur, utuullus iuter ea medius locus reliuquatur.Ita <strong>et</strong>iam <strong>de</strong> solidis iutellegeudum erit, cum ])er se positus,30 qui circa puuctum queudam cousistit, octo augulis solidis rectisperficitur. quamobrem conveuit, ut imaginemur quatuor quadrata,quorum mutua perfectione iu hoc eo<strong>de</strong>m puucto tota ea extremitasperficitur, quae|puuctum coustituitur. cumque ima- f. h\^giuabimur uuumquodque ex quatuor quadratis iu asceusu super35 basim attoUi, super uuoquoque quadrato uuus cubus iuuovabitur;uec uou quatuor cubi ad iuvicem perfecti iu ea extremitate iuuovabuutur,quae ad latus basis super uuico puucto coustituitur.1 vel— tres (4) om. codd. hi vel scripsi: hie Al 2 {nngulus) erit <strong>et</strong> at-jui(loco- t-eZ) Al 3 quae'] vel Al 4 tres] sex Al 6 sex scrips! : Irescodd. Al 8 quatuor scripsi: duobus codd. Al 9 at emendavi: velcodd. Al. 11 ei tertia recti <strong>et</strong> ex tribus quartis (12) addidi 23 acreliquo numero Al: prioris numeri (ut supra) codd., qua cum lectioue numerus septimodiscrepat


TllEillSTlI DE CAELO T 8 [Arist. p. 30GM] ID'Jmutua autera liaec eorum perfectio super liiiea, a puucto super f. 54'-columua proveuit; sed iu extremitate quoque perfectio est mutua,in puncto vero tantum. si enim commemoratam basim iu extremitateexisteutem, quam cuborum basim posuimus, imagiueraur5 altera ex parte sumi, iu tautum ut his ipsis cubis communis existat:ex duobus lateribus quatuor cubi summe adinvicem perfecti iu ealiuea iuuovantur, quae super columna illius puncti cousistit, qui aprincipio positus fuit, atque hie punctus in cubis, qui ab initio vicissiminter se fuerunt innovati super sumpta extremitate, quasi10 axis cylindri sit. ac eiusmodi positus totus est cubis repl<strong>et</strong>us circapunctum, ex eo quod nullus locus inter eum <strong>et</strong> cubos relinquitur.at si imagiuemur eiusmodi bases minime esse quadrata ex una <strong>et</strong>ea<strong>de</strong>m extremitate: in eo<strong>de</strong>m puncto alii qui<strong>de</strong>m trianguli aequilatericirca punctum existentes innovabuntur. hos autem si po7iamus15 bases, in quibus solida existunt, quae quatuor triangulis constant,quaeque pyrami<strong>de</strong>s aequilaterae dicuntiir^ enmt sex; implebiturquelocus solidus ex altero duorum laterum, quae quatuor cubis /w6'/7m^repl<strong>et</strong>a, quatenus spatia infra eos existentia sex pyramidibus replenturatque inflantur; vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> si ponimus illas^ quae circa punctum20 consistunt, quod quasi centrum bis omnibus existit, circa centrumcongregari, quasi in caput coUigerentur. sique alia <strong>et</strong>iam ex partesex alias imagineviw\ hoc qui<strong>de</strong>m modo duo<strong>de</strong>cim enmt, quihistotus locus impl<strong>et</strong>ur; <strong>et</strong> hoc, in ciuantum ex tribus angulis ex angulispyramidis aequilaterae Jiunt duo anguli ex angulis cubi. cum igitur25 totum locum octo cubi impleant, convenit, ut {duo<strong>de</strong>cim pyraoni<strong>de</strong>s)locum Imnc solidum impleant, in quantum nempe extremitas perficitur,ac eam proportiouem, quam habent triangulus (exempligratia) <strong>et</strong> quadratum in extremitate ad extremitatem, eau<strong>de</strong>m proportiouemhab<strong>et</strong> id, quod super ea exstruitur, ad solidum; quam enim30 proportiouem triangulus ad extremitatem hab<strong>et</strong>, eau<strong>de</strong>m sane pyramishab<strong>et</strong> ad solidum. itacpie ex his duahus ,pgiins locus impl<strong>et</strong>ur,ex tribus vero (c<strong>et</strong>eris) nuUo qui<strong>de</strong>m modo invenitur; <strong>de</strong>claratum estenim nuUam aliam corpoream figuram rectorum angulorum solidorumpra<strong>et</strong>er quinque figuras corporeas iuveniri.35 Hoc vero sermone existimatur refellere quod innuit (Plato), sed id10 axis emeudavi: pi/ramis codcl.; Al. vertit: quasi super exiremilate, quam ex latere conipi/ramidis sumpsit 11 cubos addidi 22 sex— angulis (23) scripsi: codd. Alhabent: alios duo<strong>de</strong>cim hoc qui<strong>de</strong>m modo ima


ex200 THEMISTII DE CAELO T 8 [Arist. p. 30Gb3-2-2]{non) dicit^ quatenus ad priorem sermonevi {reiecit). sicuti ante dictum f. Tj-lrfuit, cuiusUb<strong>et</strong> liorum constitutio [)riraa ex solidarum fij^uraiiimcompositioue est^ veluti pyramis, quae tamelsi totum locum nouimpleat, quodam tameu modo complectitur. hoc ig'itur refellit5 (quemadmodum in praece<strong>de</strong>utibus r<strong>et</strong>ulimus); clemeiita en/)u cumcorpora sint, ac figura iu corpore reliquas omues diffeientias praecedat— figuia namque iu eo tantuiii iuvenitur, ({uod dimensioniscapax existit, siqui<strong>de</strong>m vel corpus tautum, vel i)rimo nieusuraocapax existit — si quis cori)us dissolver<strong>et</strong> iu ea, quae per se iu10 illo iuveuiuutur, {figura) ])rofecto crit iu eo, ac peues id, quodpraeval<strong>et</strong>, quod iu uuoquoque illorum appar<strong>et</strong>, uecessario li<strong>et</strong> exhoc nee uou ex figuris (?), quae harum rerum uuicuique reliuquuutur,quae illis attribuuutur, quateuus aliae distiuctioues <strong>et</strong>iauiiuveuiuutur ex illis, ({uae speciem iuuovant, inveuiri ratioueui, cur15 iu uuaquaque specie relatio figurae iuveuiatur, quaudo(iui<strong>de</strong>iu corporaex his omuiuo minime coustituuutur, sed in ea tantum dividuntu7\quemadmodura ipsae si divi<strong>de</strong>reutur iu id, quod aniplius(?)est, id(;[ue ex eo (piod species quaedam ex speciebus matheiuaticisexistit. <strong>et</strong> forte Philosophus hoc iu loco rem aliquam iuuuit pro-20 fuudiorem, quae uobis i)erspicua eva<strong>de</strong>t, siqui<strong>de</strong>m ex parte Platouisac eius iutellegeutia no7i est^ quod uou coguoverit ratioui couseutaueumesse, si corpus erit ex uou corpore, quod erit inaue, ueque<strong>et</strong>iam quod eiusmodi figurae locum uou imi)leaut, ac ea omuia,quae iu positiouibus dicta suut.25 Sententiam igitur confutavit esse iu elementis figuras, at([ue coutrax\^m])rotulit, siqui<strong>de</strong>m ait:vi<strong>de</strong>tur hoc uobis uatura ipsa siguificare,elemeuta secuudum propriam eoi'um esseutiam figuram uouhabere, hoc autem uatura siguificatur, quaudoqui<strong>de</strong>m posuit eaquasi materiam comparatcL ad auimautia <strong>et</strong> plantas, quae ex illis geue-30 rautur. <strong>et</strong> hac <strong>de</strong> causa ipsa modo quodam materia iuter se vicissim<strong>et</strong>iam e.vistunt, quippe materia suut, quateuus separautur{ab eis) c<strong>et</strong>erae illae qualitates, quouiam ipsa immutabilia uou sunt;at si omuiuo qui<strong>de</strong>m alia recipiaut, materiae tameu poteutiam sortiuutur.<strong>et</strong>euim cum ex illis quasi|materia res cousteut <strong>et</strong> f. 54^35 corpora, quae ambiunt, couseutaueum est, ut uec ortum uec propriamaliquam figuram habeaut, cum siut parata formas corporum,quae ambiunt, <strong>et</strong> quae ex illis coustituuutur, recipere.(innuit), dixit autem, <strong>et</strong> guodvis, quatenus nempe in suo sermone innovat, se intellexisse abinitio sicuti ... 5 jji-aece<strong>de</strong>ntibus'] p. 158,29 10 figura emendavi: dimensiones. . erunt Al ex falsa coniectura ac penes <strong>et</strong> sqq.] locus clifficilis20 eva<strong>de</strong>t^ conicio non eradit 25 non confutavit (ut sint) <strong>et</strong> figurae, quae contrariomodo pvoveniant codd. Al falso


TIIEMISTII DE CAELO TS [Arist. |.. 3061-22—33] 201Pra<strong>et</strong>erea qui potest iuxta liorum seuteutiam, qui/or??2aA' f. 54^elementis accommodaut, generari forma caruis, vel ossis,vel cuiusvis eorum corpovum, quae cohaereut? <strong>et</strong> quouamniodo hoc eritV si ex formis compositio extitiss<strong>et</strong>, nou implebit, ut5 autea (^lictum est), locum, excepta ea compositioue, quae ex cubis<strong>et</strong> quae ex pyramis fit; os aute7n <strong>et</strong> caro <strong>et</strong> quae eius<strong>de</strong>m suut,cuius haec, g-eueris, ex naturalibus coliaerentibus suut. neque exipsis extremitatibus aute compositiouem formarum haec erunt;elementa euim (iuxta horum seutentiam, qui formas po7iunt) ex ex-10 tremitatibus evuut, quae vero ex fovmis suut, uaturalia sunt cohaereutia.quocirca si quis accurate exquirere velit ratioues, quae <strong>de</strong>elemeutis ab ipsis afferuutur, inveni<strong>et</strong> ad praedictas ratioues haucuuani consequi, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> iuxta horum seutentiam generationem quoquenon esse eo modo, quem dixeruut. <strong>et</strong>enim secundum quod <strong>de</strong>15 elementis posuenmt, non os, non caro, nee quippiam c<strong>et</strong>erorumcorporum, quae cohaerent, in quibus proprie generatio invenitur,iuxta illorum seutentiam (jenerabitur. argmnento hums sennonis sicpcvspecto Alexandrum miuime iutellegimus, eo, quia a vera intellegentiarecedit. siqui<strong>de</strong>m illius sermo hie per se sane responsum20 dat ad eos, qui linearum fonnas elementis accommodaut, <strong>et</strong> secundumeos concludit, ut continuum quippiam neque ex elemeutisesse possit — cum eiusmodi formae totum locum non irapleant — neque<strong>et</strong>iam ex extremitatibus, quandoqui<strong>de</strong>m ex his sane principia iliatantum generabuntur. Alexan<strong>de</strong>r vero dicebat sermonis partem25 [ab Aristotele] dictam fuisse, ut Democrito responsum dar<strong>et</strong>; qui{vero) <strong>de</strong> positu disseruit: neque ex extremitatibus compositasunt <strong>et</strong> reliqua, uarravit ac responsum <strong>de</strong>dit ad eos, qui corporaex extremitatibus pouunt. sed ab eo qui<strong>de</strong>m loco, quo sermonemexorditur, totum omnino illis tantum responsum <strong>de</strong>dit^ qui elementis30 figuras accommodaut.Quin <strong>et</strong>iam quantum ad passiones, potentias [<strong>et</strong> motus] attin<strong>et</strong>,non cousonae sunt elementis reliquae figurae; quorum tameu cumrationem haberent, proprias eorum figuras distribuerunt. per motusautem locales motus iutellegimus, per passiones vero frigiditatera,35 caliditatem <strong>et</strong> reliquas qualitates; vi<strong>de</strong>tur autem per potentiascombustio, incisio, compositio <strong>et</strong> sirailia intellegi <strong>de</strong>bere. <strong>et</strong>enimcum ignis calefaciendi <strong>et</strong> incen<strong>de</strong>ndi vim habeat ac facilismotus sit, alii eum sphaericae figurae feceruut, alii illius1 formas om. Al 2 elementis scripsi: formis codd. Al (cf. iufra 1. 20) 5 dictum estsupplevi 9 elementa scripsi: corpora codd. Al 10 ex formis emendavi: inter formascodd. Al 14 von addidi 20 linearum— elementis emendavi: lineis seu formis formasA! (cf. supra 1. 2)


pyramis202 TllKMISTll l)K ('A\'AA> VS [Arist. p. 30Gb34 -iJO?" 11]I'ig'urae,


oiini,TllKJUSTll DE CAELO r« [Arisl. p. 307»12-33] 2(J'dlie pyianiidiilis figuiu cxistit. omiiiuo itaquc convenit, ut vel f. sr)--ambas vel ties ipsas iiguras admittat; ex go.({md m suoipsius loco mau<strong>et</strong>, figura eius erit figara ciibi, in quantum vero exalieno loco fertur, erit figura eius spliaera <strong>et</strong> pyrauiis. ita <strong>et</strong> reli-5 qua, dum iu suis propiiis locis maueut, eoium figura erit cubus,cum autem movebuutuv, <strong>et</strong> spbaera <strong>et</strong> pyramis illorum figuraextiterit.Pra<strong>et</strong>erea si iguis angulis suis comburit, nee uon reliquaeomues figurae, viginti basis praeditae ac cubus <strong>et</strong> (i[uae octo se<strong>de</strong>s10 bab<strong>et</strong>, augulatae sunt: oraniuo igitur bae omues calefaeieut <strong>et</strong>eoraburent, (juatcnus m boc ditferunt inter se,quouiam baemaiore, ilhie minore vi id efficiunt, cum nonnullae earum augulosminus acutos sortiantur. atqui hoc falsum est, nempe ut bocangulis perfieiatur. simul autem fi<strong>et</strong>, ut matbematicorum15 quoque figurae calefaciant <strong>et</strong> comburant, si anguli borumduorum causa extitisseut. habent enim illae quoque figuraeangulos, siqui<strong>de</strong>m inveniuntur (ut illis plac<strong>et</strong>) figurae matbematicaeiudividuae, quae permanentiam babent, sicuti vi<strong>de</strong>utur inillis corporibus <strong>et</strong>iam, in quibus ipsae inveniuntur. sed corporum20 figurae fieri i)otest, ut id efficiaut, figurae vero raatbematicaenequaquam convenit, ut id operentur; perspicuum est autem <strong>et</strong>mauifestum id omnino alicuius diversitatis causa evenire, quaeinter eas invenitur. convenit igitur, ut dissimilitudo baec ab illispraeferatur; nou proferunt autem, quia non babent viam, ut illam26 proferre queatit.Dein<strong>de</strong> elicit, quod nee lignum, quod coraburitur, nee pannusvel aliquod simile in ignem vertatur; si enim figura ignis velspbaera est vel pyramis, necessario fi<strong>et</strong>, ut id <strong>et</strong>iam, quod comburitur,barum duarum figurarum alteram recipiat. ac si dixeris30 id pra<strong>et</strong>er rationem esse — sic uamque omnino diceremus gladiumnou modo secare id, quod ab eo secatur, sed illud in gladiumdivi<strong>de</strong>re, <strong>et</strong> similiter <strong>et</strong>iam serra serram facer<strong>et</strong>, quod plane absurdumest — igitur alter locus dissentaneus existit. si enimboc necessario absurdum est, ignis igitur omnino suis angulis nou35 combur<strong>et</strong>.<strong>In</strong> universum autem non percipi<strong>et</strong> quis, quoniam ignis contraberemagis vi<strong>de</strong>tur quam secernere, idque heb<strong>et</strong>is atque incuriosibominis est. aiunt enim: ex eo, quod ignis separat ac dividit,i<strong>de</strong>o baec figura necessario ei convenit; quasi id tantum sit40 in eo, ac quasi id tantum ei convenire faciant, nempe ut separ<strong>et</strong>.36 post quis lacuua hiat.


Isunt,204 THEMISTll DK CAKLO T.s [Aiist. p. :i(l7 M- 11]ac (ineliercle) sepiirat (lui<strong>de</strong>iu, i^cd hoc per acci<strong>de</strong>ns ei coiiveuit; f. 55per se iiamque omnia ea comp'cgat^ quae eius<strong>de</strong>m geueris sunt,quale est eius operatic iu vi<strong>et</strong>allis, aere nempe, auro <strong>et</strong> (juaeex m<strong>et</strong>allis eius<strong>de</strong>m generis sunt, <strong>et</strong> quouiam haec colligit ad5 invicem, separat <strong>et</strong> segregat quod alienum existit ab eo, quodaliquando invenitur in illis; si non invenitur, in uuum tantumcolligit, quemadmodum appar<strong>et</strong> ac in auro experiri lic<strong>et</strong>, <strong>et</strong>enimsi cum CO aliquid mixtum iuveuerit, format illud, iu quantumseparat ac reducit id, donee in profundum mergatur; at si cum eo10 aliquod mixtum non invenerit, versus uuam tantum partem illud<strong>de</strong>pouit. igitur quouiam fieri poterat, ut lias duas actioues operar<strong>et</strong>ur,aut, si hoc erit, consouum extiterat, ut has duas potentiasad figuram adbiberent, aut^ si unam tantum liarum duarum jioteutiarumei adhibent, eam^ quae ei propria existit; bac qui<strong>de</strong>m ratioue15 fi<strong>et</strong>, ut id buic figurae non adiungant.Pra<strong>et</strong>erea calidum frigido contrariatur. si igitur calidi formaaliqua figura proveniat ac ex eiusmodi figura caliditas in igne inveniatur:ex hoc igitur consonum erit, ut frigidi forma contrariafigura procedat ac jierficiatur; contrariorum namque <strong>et</strong> causae <strong>et</strong>20 figurae contrariae sunt, sed nibil ei contrarium est: igiturcalidum iu quantum frigido contrariatur, figura ei contrarium uonest. figuram autem figurae non contrariari, perspicuum est.nullus enim eorum, qui ad figuras elementorum formas reducuntatque asceu<strong>de</strong>re faciunt, frigidum ad aquae figuram asceu<strong>de</strong>re•25 facit; atqui consonum erat, si eorum sententia fuiss<strong>et</strong>, utfrigidum ad formam reducerent atque asceu<strong>de</strong>re facerent, ut adformam calido contrariam illud referrent ac reducerent. sed quoniamfigura figurae non contrariatur, neque <strong>et</strong>iam ignis causamad figuram reducant; quod tamen si illi invenisseut, congruum30 erat, ut asceu<strong>de</strong>re facerent ac reducerent, quae uecessariaomnia ad figuras, vel ut nullum eorum ad eas re- f. 55*ducerent.NonnuUi autem, inquit, cum <strong>de</strong> frigidi vi conatisunt dicere — per hoc autem iunuit, quod in Timaeo dictum35 fuit — sibi ipsis contraria dicuut. qua autem ratione sibiipsis contraria dicant, audi quaeso. siqui<strong>de</strong>m ipsi consimiliumpartium distinctiones ad figuras reducunt, ac sermone probibue-5 <strong>et</strong> segregat quod alienum emendavi: {separat) ilia ac id in eis relinquit, quod proximum.codd. Al 8 format corruptum 13 non adhiberent codd. Al13 unam tantum emendavi: unamquamque codd. Al 21 frigido scripsi: igni codd. Al27 calido'] frigido codd. Al 33 Nonnulli <strong>et</strong> dicere (34) Al: codd. corrupti34 Timaeo] 62 a <strong>et</strong> sqq.


THEMISTII DE CAELO T 8 [Aiist. p. 307 •'12-23] 205runt eas ad figuras ascen<strong>de</strong>re, sed in j)arvitateni eas r<strong>et</strong>iilerunt. f. r)r)V[igitur sibi ipsi contraria dicunt. icferimt enim ac ascen<strong>de</strong>refaciunt ea, quae consimilium partium sunt, ad figuras, ac pra<strong>et</strong>erea<strong>et</strong>iam uon referunt ea ad figuras, sed ad parvilatera.] dicunt5 enim frigidum esse id, quod magnas partes hab<strong>et</strong>, siqui<strong>de</strong>mrefrigerat, in quantum contrahit ac premit; hoc autemefficit, quia uon mergitur uec permeat, sed obstruit atque conectit,idque ob partium eius magnitudinem. calidum igitur, quodfrigido contrariatur, hoc potissimum iure ei contrariatur, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>10 ob partium exilitatem mergitur ac permeat; ita fit, ut parvjtatemagnitudineque, non figura distiuguantur. si <strong>et</strong>iamexistimaveriut, quod magnae <strong>et</strong> parvae pyrami<strong>de</strong>s inveniantur,necessario <strong>et</strong>iam fi<strong>et</strong>, ut inter calidum frigidumque quoque differentiainveniatur, si inter magnitudinem <strong>et</strong> parvitatem differentia15 inveniatur. ex hoc autem consonum erit, ut magnae parvaequepyrami<strong>de</strong>s caliditate <strong>et</strong> frigiditate distinguantur. at si fieripossit, ut frigidum quidpiam pyramidalem figuram habeat, Jiffurasimilis huius caliditatis causa non erit, sed contrarium, nempeid, quod figura similis non est, [ac] pymmis vere caliditatis•30 causa uon erit. atque has omnes rationes (quemadmodum dictumfuit) <strong>de</strong>duxit contra eos ac iudicavit illos propter intellegentiamac receptionemipsius.Elementa igitur non distingui figuris ex his, quaedicta sunt, perspicuum est. sique figura non distiuguantur,25 figuras igitur inseparabilea non habent, neque <strong>et</strong>iam ex i)ropriaeorum essentia figurae sunt; distinctiones enim, quae inseparabilesdicuntur, eae sunt, quae in substantia inveniuntur. non enimplanta ab animali distinguitur, in quantum <strong>de</strong>sinit vel uon <strong>de</strong>sinit,sed per sensibile <strong>et</strong> insensibile. quouiam autem distinctiones30 maxime eorum propriae eae sunt, quae ex illorum affectionibus,operibus <strong>et</strong> potentiis sumuntur, <strong>de</strong> iis differentisproxime insequente Tractatu dic<strong>et</strong>, quibus alia ab aliisdistiuguuntur, in Libro vero <strong>de</strong> Ortu <strong>et</strong> <strong>In</strong>teritu <strong>de</strong> geueratione<strong>et</strong> corruptione eorum disser<strong>et</strong>. per afectiones autem mollitiem35 duritiem, caliditatem, frigiditatem, humiditatem, siccitatem <strong>et</strong>quae eius<strong>de</strong>m sunt, cuius haec, generis iutellegit; operationesvero motus eorum dicuntur, veluti exsiccare, calefacere <strong>et</strong> similia;at per potentias eorum gravitas <strong>et</strong> levitas intellegi vult.in universum autem, potentiae eorum eae dicuntur, quae opera-2 igitur—parvitatem (4) altera iuterpr<strong>et</strong>atio ipsorum verborura qua autem ratione (204, 35)— r<strong>et</strong>ulerunt (205,1) esse vi<strong>de</strong>tur 19 similis scripsi: genita codd. Al 37 motus]fort, emendandum xcts IvepYst'a;


206 TIIEMISTII 1)E CAELO PS [Aiist. p. 307b21.22]tioiies efficiunt, (lucmadmodimi vis conibnstibilis, cuius operatio f. r)r)vest coraburere, poteutia vcro aniens (?), cuius operatio est coniuiigere;afcctiones vero ipsaem<strong>et</strong> (lualitates dicuntur, nempeeorum caliditas, frigiditas, huraiditas <strong>et</strong> quae eius<strong>de</strong>m generis5 existunt.FinisLibri Tertii <strong>de</strong> Caelo <strong>et</strong> Mundo.2 nniens] universalis Al


DE CAELO ET MUNDO f. 5(1LIBER QUARTUSCUM TIIEMISTII PHILOSOPHl COMMENTARIOMOYSE ALATINO MEDICO HEBRAEO INTERPRETE.Qiidniam <strong>Aristotelis</strong> propositum ac id, quod sibi iu hoc opereinstituit, iiaturalis speculatio fiiit, statim in Primi Libri initio <strong>de</strong>claravit,suum propositum esse, natuvalem speculationem explicave;speculationis vero initium ab ea parte sumit, quae naturaliumomnium verissima ac praestantissima existit, <strong>et</strong> haec nobilissimi10 corporis dispositio est. cumque <strong>de</strong> mundo <strong>et</strong>iam disseruiss<strong>et</strong> ac inSecundum Librum hac <strong>de</strong> re sermonera protraxiss<strong>et</strong>, pra<strong>et</strong>ereaqueinitio Tertii Libri statim quoque affirmass<strong>et</strong> eorum, quae naturadicuntur, nonnulla substantias esse, <strong>et</strong> reliqua, quae r<strong>et</strong>ulitin hoc, ac insuper dixiss<strong>et</strong>, postquam <strong>de</strong> primo qui<strong>de</strong>m <strong>caelo</strong> verba15 fecimus ac sermonem <strong>de</strong> eo antea absolvimus, reliquum est, ut <strong>de</strong>quatuor elementis, quae in generatione <strong>et</strong> corruptione consistunt,disseramus, explicass<strong>et</strong>que superius nee elementa uec alterura elementoruminfinitum, sed finita esse ac ortum iuteritumque participare,eorumque ortum ex non corpore non esse, neque <strong>et</strong>iam ex20 aliis corporibus, sed alia ex aliis generari, quorum mutua adinvicemgeneratio segregationis compositionisve ordine non fit,neque dissolutione in extremitates, ac <strong>de</strong>mum <strong>et</strong>iam exposuiss<strong>et</strong>consentaneum esse, ut <strong>de</strong> poteutiis, afifectiouibus <strong>et</strong> eorum operibusdisquiramus: <strong>de</strong> primis illorum potentiis (gravitate nempe <strong>et</strong> levi-25 tate) hoc in Libro pertractandum proposuit. quamobrem ait: <strong>de</strong>gravitate autem <strong>et</strong> levitate eorum, quid sit utraque [<strong>et</strong>]quae illorum natura, vi<strong>de</strong>ndum est, quamque ob causamvel id grave, vel illud leve existat. <strong>de</strong> reliquis autem eorum17 nee flemenfa— finita Al: elementa infinita non codd.


208 THEMISTII DR CAELf) A 1 [Arist. ]>. .307^30-308^8]potentiis, operibus actiouibusque in Jjibro <strong>de</strong> Ortii <strong>et</strong> Iiiteritu f. r)(irtractatur. at hoc iu loco causam ctiani adiaugit, (piamobrein <strong>de</strong>his duobus taiitum hie verba fiicit, dicitque id ca potissimnmvatione fieri, quoniam ea, quae <strong>de</strong> his tractatur, disputatio5 sermonihus <strong>de</strong> motu conveuieus ae proi)ri


THEMISTII DE C.VELO A 1 [Arist. p. 308«9— 33] 209comparatioue ad aes, (][U0Diam lignum peues lauam vel ali(iiiid f. r)(ivaliud grave existit. dicit: si grave <strong>et</strong> leve iuveuiuutur, duobusmodis dieimtur. ii vero^ qui primiim <strong>de</strong> his duobus disseruere,non iudagaruut <strong>de</strong> iis^ quae absolute ita dicuntur,b sed <strong>de</strong> his, quae cum aliis collata dicuutur. neque enimv<strong>et</strong>eres ac primi physici^ quid grave <strong>et</strong> quid leve, explicaruut,sed termiuaruut, quod grave est <strong>et</strong> leve, comparatioue adaliud, ex eo, quod dicunt aquam (exempli gratia) [terra levioremesse, ac aerem aqua, <strong>et</strong> ignem] aere leviorem existere. sed quod10 dicitur, plauius fi<strong>et</strong> (?) hoc modo, si cognoverimus, quid horumduorum uuumquodque absolute <strong>et</strong> (piid comparatioue ad aliud dicatur.ex corporibus autem id qui<strong>de</strong>7n, (/^


iuxta210 TREMISTII DE CAELO A 1 fAiist. p. r


THEMISTII DE CAP:L0 A 2 [Aiist. p. 308a34— ^26] 211f/enerLs iudicium super iiua(iaaque re <strong>et</strong> super quavis adiuuctioue f. T)?--facile erit, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> ni dicamus leve id esse, quod sursum mov<strong>et</strong>ur,vel sursuiu moveri, quod leve est.Cum itaque leve <strong>et</strong> grave coraparatione ad aliud ita <strong>de</strong>fiui-5 viss<strong>et</strong>, ait: lAurimi <strong>de</strong> g-ravi <strong>et</strong> levi disputaruut, sed eorum disputatio<strong>de</strong> iis nou fuit, quae absolute ita suut, sed <strong>de</strong> iis tautuni,quae comparatioue ad aliud gravia <strong>et</strong> levia dicuutur. coramautem, inquit, ratio <strong>de</strong> levi <strong>et</strong> gravi^ ut iuxta eoriivi, sententiamsunt, eis non congruit, quae absolute ita sunt; id quodque perspi-10 cuum erit, cum ultra progressa haec erit disputatio. quaautem ratione id perspicuum evadat, modo audies. aiuut enimlevius <strong>et</strong> gravius, ut iu Timaeo scriptum est, id esse, quod velex pluribus vel ex paucioribus partibus constat, cum dicant graviusid esse, quod [partium multitudiue aliud antecedat, quod minus15 grave existit]; partes namque in omnibus iis unius <strong>et</strong> eius<strong>de</strong>mformae sunt, quantitate autem distinguuntur inter se. quemadmodumenim in iis corporibus, quae forma aequalia sunt, plumbummains minore gravius est, ita in aliis animadvertunt, quae formasimilia non sunt, veluti lignum <strong>et</strong> aes. cuius enim essentia ex20 excessu yartium constat, id gravius est. eorum namque similiteralterum alteri gravitate praeval<strong>et</strong>, comparatioue ad partiummultitudinem, siqui<strong>de</strong>m eorum essentia simul omnium ex quibusdameisdcm partibus constat, tam<strong>et</strong>si ita non appareat. sedcum eorum sententia ita <strong>de</strong>terminata sit, non <strong>de</strong> eo, quod omnino25 [leve] est [<strong>et</strong>] grave, dixerunt; <strong>et</strong>eyiim si partes ignis pluresfuerint quam partes terrae, leves quoque esse ac sursum ferri vi<strong>de</strong>buntur,terra vero gravis esse <strong>et</strong> <strong>de</strong>orsuni <strong>de</strong>scen<strong>de</strong>re, quamvisex ea minor portio sumatur — ignis enim quanto fuerit maior,tanto celerius sursum fer<strong>et</strong>ur — cum tamen cousentaueura30 for<strong>et</strong> (iuxta horum sententiam) ut res contraiio modo se haber<strong>et</strong>,siqui<strong>de</strong>m levitatis <strong>et</strong> gravitatis causam id nou aug<strong>et</strong>, sed ex eo tantum^quod res ex pluribus vel paucioribus partibus constat, levitas <strong>et</strong>gravitas efflciuntur. neque haec (mebercle) iuxta borum sententiamgravi <strong>et</strong> levi conveniunt, quae omnino <strong>et</strong> absolute talia sunt, nisi35 id fuerit propter causam, quae gravi ot levi conveniat. pra<strong>et</strong>ereainquit, quamvis hoc <strong>de</strong> omnibus corporibus non dicant, sed <strong>de</strong> iis,quae sunt eius<strong>de</strong>m generis, tamen hoc quoque modo sermo eorum,qui leve <strong>et</strong> grave multitudine <strong>et</strong> parvitate <strong>de</strong>finiverunt, absurdumnon ejfugit. ignis enim <strong>et</strong> aeris multitu<strong>de</strong> modicum aquae pon<strong>de</strong>re1 <strong>et</strong>— adiunctione corrupta: fort, {facile erit;) ijuid adiungitur (si dicamus <strong>et</strong> sq.)14.15 partium— existitl sic emendavit Al locum corruptum ; fort, legendum secundum Arist.ex pluribus partibus, levius autem, quod ex. paucioribus constat 37 tamen — effugit (39)]ita seripsi; Al exhib<strong>et</strong>: non proplerea id sermone eorum signijicatur, qui leve . . <strong>de</strong>jiniverunt39 multitudo scrips!: eonstitutio codd. Al14*


ipsasque212 THEMISTII DE CARLO A 2 [Aiist. p. 308b 26. 27]siiperabit ac magis <strong>de</strong>orsum inclinohunt, siiiui<strong>de</strong>ra enrum essentia f. r)7rex pluribiis eis<strong>de</strong>m triaugiilis constat, sed ad seusum a})i)av<strong>et</strong>[omuia] coutra eveuire; semper enim aer aqua magis asceudit,eoque magis, quo maior extiterit.i) borum uuoquoque cre<strong>de</strong>ndum est.<strong>et</strong> paritev Aq igne ac <strong>de</strong>Hos autem sermoues r<strong>et</strong>ulit ad eius impugnatiouem, quod iuTimaeo scriptum est, uempe ignem levissimum esse, quouiam expaucissimis partibus coust<strong>et</strong>. at ipse uou re<strong>et</strong>e Platonis sententiamintellexisse vi<strong>de</strong>tur. non enim ullo modo Plato fat<strong>et</strong>ur leve vel grave10 quippiara inveniri, dum iu proprio loco mau<strong>et</strong>; sed quando corporaex proximis iu propria loca feruutur, quia uatura opprimuutur, atqueab boc toto compelluutur, quod ea iuibi iu buius uuiversiglobum <strong>de</strong>ducit, quando vult, ut penes se congregentur: turn ea,quae ad id, quod iuxta pe<strong>de</strong>s nostros existit, moventur, gravia di-15 cuntur, quae autem supra caput nostrum evolant, levia nominantur.quamobrem ait, si quispiam inter ignem <strong>et</strong> caelum insistat, velitqueignem pon<strong>de</strong>rare <strong>et</strong> maiorem ignis imrtem in altera duarum lanciumposuerit, ignis maior ad id, quod iuxta plantas pedum eius consistit,magis inclinabit; dicitque., ignem maiorem minore igne esse20 graviorem, quando(|ui<strong>de</strong>m nos grave consi<strong>de</strong>ramus secundum motumiu id, quod iuxta plautas pedum nostrorum existit. atque quispiamadiciat dicatque: terra si trauspouatur suspendaturque, cog<strong>et</strong>urbomo affirmare unum i<strong>de</strong>mque veluti aerem gravem <strong>et</strong> levemexistere, cum dixerit levitatem gravitatemque corporibus per se25 inesse,|causas motus in sublime vel <strong>de</strong>orsum esse. f. r)7vcontingit enim, ut gravis sit aer eo tempore, quo ex aqua iu propriumlocum mov<strong>et</strong>ur, diciturque borum duorum triangulorum (?)gravitatem non proveuire a loco in locis alienis, sed dictos triangulos(?) inseparables ab eo existere necessarioque fi<strong>et</strong>, ut unum30 grave <strong>et</strong> leve simul esse dicatur. dicere enim comparatioue uniusad alterura, sermo callidus est; quod enim sursum vel <strong>de</strong>orsumman<strong>et</strong>, unius ad alterum comparatioue dic<strong>et</strong>ur, sed grave <strong>et</strong> levenon dicuntur comparatioue ad aliud;quae enim unam atque ean<strong>de</strong>rain universum inclinationem babent <strong>et</strong> ad unum euu<strong>de</strong>mque locum35 feruntur, gravia <strong>et</strong> levia ex incliuationis ac celeritatis motus adiunctionead invicem dicuntur. <strong>et</strong>enim baec iam antea fecit; sednemo universum mundum levem vel gravem affirmar<strong>et</strong>, tam<strong>et</strong>si iuuniversum mover<strong>et</strong>ur ac fundamentum positionis, iu qua modo invenitur,egre<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur. si enim ad eum locum <strong>de</strong>clinar<strong>et</strong>, a quo40 initium sumpsit, boc profecto ex eo non erit, quod gravis vel levisexistat.<strong>et</strong>enim non poterit quis hominem levem esse affirmare ipsumqueIG ait] Tim. 63 17 <strong>et</strong>\ vel coild. Al 27 Iki/urque— dicalur (30) corniptu:conicio dkitque . . duorum elementoruin . . .sed inspparahileiii ah eis 35 spd gravia POfl


THEMISTII DE CAELO A 2 [Arist. p. 308a34-bL'8] 213tunc supra capitis uostii m<strong>et</strong>li<strong>et</strong>ateni moveii, ueqiie <strong>et</strong>iaui f. r)7vgraveoi, tam<strong>et</strong>si ad id mover<strong>et</strong>ur, quod iuxta plantas pedumnostrorum existit. ctenim si ob earn causani, quia ad uostricapitis niedi<strong>et</strong>ateni raovebatur (quemadmodum inquit) penes nos5 levis extitiss<strong>et</strong>, ttuii is Ij^se, quia ad id mov<strong>et</strong>ur, quod iuxtaplantas pedum eovum consistit, qui ex alia terrae parte, quaenostris pedibus e regioue opponitur, sunt constituti, penes eosgravis dicer<strong>et</strong>ur. uec eo, quia locus est impossibilis, quod omnino<strong>de</strong>ducitur, falsum extiterit; uon euim ob eam causam, quia, cum10 homo evasissem, fieri nou poterat, ut alae mihi inessent, falsa acimpossibilis erit haec enuntiatio: si alae mihi inessent, ego volarem.cum itaque Plato (quemadmodum dictum est) non ponatfundameutum, ut inveniatur omnino aliquid, quod, si in proprioloco maneat, leve vel grave existat, ac igni, quacunque causa15 sit., piiramidis figumm attribuerit: qui dicit consentaueum esse, utignis levissimus sit, quandoqui<strong>de</strong>m ex minimis atque eis<strong>de</strong>m triangulisconst<strong>et</strong>, hie profecto Platonis sermonem iuxta propriamsententiam innovat, quatenus optima qui<strong>de</strong>m significatione eo nouutitur, quod a philosopho acceperat. si Plato namque ((pieraad-•20 modum vir iste opiuatur) operationes elementorum, essentias <strong>et</strong>aflfectiones eorum figurae accommodass<strong>et</strong>, utique consentaueum dicer<strong>et</strong>necessario omnino effici ac <strong>de</strong>duci, figuram levitatis causamexistere. at quamvis ignis ex minimis atque eis<strong>de</strong>m triangulisconst<strong>et</strong>, tamen primaria ratione haiic ob causam triangulorum parvitas25 nullo modo causa levitatis existit, sed forma talis quantitatis ab histriangulis efficitvi'^ levitas vcro formae causa existit; quandoqui<strong>de</strong>msiccitatis causa (exempli gratia) frigiditas erit, siccitas ccro nonnisi ex acci<strong>de</strong>nti febris causa erit. igitur triangulorum parvitas exacci<strong>de</strong>uti levitatis causa existit; verum ob banc causam omni in30 loco parvitas levitatis causa minime erit. <strong>et</strong>enim si per se haeccausa extitiss<strong>et</strong>, utique huic sermoni {ratio) iness<strong>et</strong>; at si hocex acci<strong>de</strong>nti tit, nihil prohib<strong>et</strong>, quin eorum causa existat, quaemaxima distat contrari<strong>et</strong>ate. cum enim Plato ponat aquam aeremqueex eis<strong>de</strong>m formis constare, sed quae mutabiles sunt, ac illis35 materiae elementorumque proportionem attribuat, omnino qui<strong>de</strong>mnullo modo sequitur. <strong>et</strong>enim ipse <strong>et</strong>iam fat<strong>et</strong>ur ex eis<strong>de</strong>m elementisaliqua oriri, quae maxima contrariate distant.15 qui scripsi: ct dicit codcl: dixit Al 25 levitatis scripsi: horum codd. Alsed <strong>et</strong> Jormae causa (-26) emendavi. Al vertit lineas 25. "26 hoc modo: sed primaria ratione'^ausa huius non est, quippe triamjulorum parvitas horum causa ullo modo ad omnem formamexistit, quemadmodum haec quantitus in his triangulis causa est; sed levitas forma eiusexistit. 31 ratio supplevi: Al hab<strong>et</strong> i. in. hie nonnulla <strong>de</strong>sunt 36 <strong>et</strong>enim']fort, <strong>de</strong>lendura <strong>et</strong> emendandum ut . . fateatur


extremitate214 TIlKMISTll \)K OAKLO A 2 [Arisl. p. 308'.2:t-309='G]Ut luiteni ad id, iin<strong>de</strong> nostra haec oratio digressa fiievat, re- f. 57vertamur, dicimus, An'stotchs dcin<strong>de</strong> ait: nonnulli igitur grave<strong>et</strong> leve multitudiue <strong>et</strong> parvitate primorum, ex quibus corpora constituuntur,<strong>de</strong>fiuiverunt. aliis autem non satis visum est5 ita explicare, sed [quamquam] v<strong>et</strong>ustiores sint, novorunitameu magis ratione rem disposuemnt. dixit v<strong>et</strong>ustiores, periu<strong>de</strong>ac si dixiss<strong>et</strong> crrori mcujis ohnoa-ios, per novo rum autem {magis)ratioueni maiorera pc>rfectio7iem facilitatemque maiorem iutellegit.hoc autem <strong>de</strong> Democrito <strong>et</strong> Leucippo pronuntiavit; <strong>et</strong>enim <strong>de</strong>10 his duobus dixit non satis illis visum fuisse, ut hoc (pii<strong>de</strong>m modograve <strong>et</strong> leve termiuarentur. vi<strong>de</strong>mus enim raulta corporamaguitudine qui<strong>de</strong>ni minora^ graviova autem, quemadmodumterra aere gravior existit. at qui fieri potest, ut id ita se habeat,si ex primis partibus eis<strong>de</strong>mque [gravioribus coustituatur? itaque15 ii<strong>et</strong>, ut quod ex primis partibus] aequalibus constat, aequale nonsit; ueque <strong>et</strong>iam quod ex pluribus partibus constat, gravius extiteril.sed quouam modo hoc isti terminariut, ipse paulo infrarefer<strong>et</strong>; hoc vero modo, quo d/icitnv, ipsi tion terminant. <strong>et</strong>enim{aiunt-) nos vi<strong>de</strong>mus multa corpora magnitudine minora^20 gi-aviora autem, sicut aes in respcctu ad lanam se hab<strong>et</strong>.ait primo: qui extreniitates partes primas ponuut easque elementaad reliqua haec constituunt, non fateutur, ut <strong>de</strong> primis partibusdicatur nounullas graviores <strong>et</strong> leviores aliis esse, tam<strong>et</strong>si dicantnounuHas [maiores], aliquas vero esse miuores; absurdum enim est25 conce<strong>de</strong>re extremitatem altera|graviorem esse, f. 58^tam<strong>et</strong>si maior exister<strong>et</strong>. iis autem, qui dicuut primas partes nonextreniitates, sed corpora esse, quemadmodum illis, ([ui ponuntcorpora partium insectilium, absurdum <strong>et</strong> iucouveniens non estaffirmare alterum eorum altero gravius esse, sicuti mains <strong>et</strong>iam30 existit, quandoqui<strong>de</strong>m corpus id est, quod natura sua grave velleve existit. sed haec sub sensum non cadunt; quare perspicue <strong>et</strong>mauifeste {non) appar<strong>et</strong> fieri posse, ut iusectile hoc altero graviussit, quamvis hoc altero minus existat. eorum vero corporum,quae ex insectilibus composita sunt, quoniam ipsa sub sensum35 cadunt, nos vi<strong>de</strong>mus maguitudines minores, quae tamen gravioressunt [fierique non potest, ut dicamus quae ex illis minores sunt,omuiuo graviores existere.] <strong>et</strong> hac potissimum ratione hi <strong>et</strong>iamaliam causam indagaruut iuanisque intercei)tionem iuvenere.inane7 errori—ohno.rioi\ minus peccanles Al male 9.10 <strong>de</strong> his duobus Ah duabus rotionibuscochi. 14 gravioribus—partibus (15) Al (fort, ex falsa couiectura) :om. codd.:conicio (U) partibus eis<strong>de</strong>m uequalibusque cons'ituaturl (<strong>de</strong>indc (of. adnotat. ad 1. 9. 10) 7wnintellegunt, cur) (I. 16) quod ex pluribus primis partibus constat, gravius exislatitwnsupplevi 36 Jierique— existere (37) om. codd., <strong>et</strong> iure qui<strong>de</strong>m


THEMISTIl DE CAELO A 2 [Arist. p. 30'Jb7— IS] 215euini cum sit corporibus implcMnii, eveuit ut corpora, (piibiis f. r)Srinaue mains est implexum^ leviora existaut, quateuus ea<strong>de</strong>m quandoqueex paucioribus, vel ex eis<strong>de</strong>m numero partibus constant; cumenim inanis hnpUcatio solvitur, magnitudo eorum lioc qui<strong>de</strong>tn modo5 appar<strong>et</strong>. atque in ttniversum levitatis causam inanis implicationemesse dicunt. necesse autem ii habent dicere, corpora perse graviora esse, inanis vero implicatione leviora apparere; ac ita<strong>et</strong>iani Epicurus necessario efficit grave, sed indivisibile. cumitaque leve hoc qui<strong>de</strong>m pacto <strong>de</strong>liniant, 7ie sermo eorum everti10 possit, nou absolute eis dicencbtm erat in eo, quod levius est,maiorem inesse iuauitatem, sed ad<strong>de</strong>ndum nou solum maioremhabere inanitatem oportere, sed <strong>et</strong>iam plenitudinem soliditatemquemiuorem; ipsi autem cum banc particulam non adieceriutatque eiusmodi distinctionem du-thuvermt , haec eorum oratio15 iufriugitur; quoniam si nos aurum capiamus, in quo maior iuauitassit quam ea, quae in quadani ignis i)ortione existit, iuxtahunc sermouem consentaneum erit, ut aurum igne levius sit. <strong>et</strong>i<strong>de</strong>o nos vi<strong>de</strong>mus bos <strong>et</strong>iam, cum dixerint hac <strong>de</strong> causa ignenilevem esse, quoniam in eo inanitas maior iuest, addidisse distin-20 xisseque, quod in eo sit <strong>et</strong>iam minor soliditas. atqtce minoris ratiocomparatioue <strong>et</strong>iam ad inane el implexum intellcgi potest, perin<strong>de</strong> acsi <strong>de</strong> hoc dicatur plenum atque solidum esse minora comparatione adquippiam in alio. Alexan<strong>de</strong>r autem assumit A\q\ comparatione adaliud plenum cousonum esse, ut hoc plenum sit minus, at si hoc25 pacto eius sermo intellegatur, ea<strong>de</strong>m dubitatio remanebit, uempeconsentaneum esse, ut auri quaedam portio ignis portione quadamlevior sit. nou enim fieri non potest, ut aurum quoddam imaginemur,iu (luo plenum <strong>et</strong> solidum sit minus, ex eo, quod in ignequodam mains existit quam iu eo esse dicatur. non itaque omuino30 convenit, ut sit plenum, quod est in hoc, minus pleno, quod iu alioexistit, cum hoc qui<strong>de</strong>m pacto quod minus est, yieglecto inani^levius extiterit; sed omnio convenit, ut in eo minus soliditatisquam iuanitatis esse dicatur. <strong>et</strong>enim hoc qui<strong>de</strong>m modo dic<strong>et</strong>ur <strong>de</strong>igne iuanitatis plurimum iu eo iuveniri comparatione ad plenum35 <strong>et</strong> solidum, quod iu illo existit. per id quoque, quod dicit: ac<strong>et</strong>iam comparatione ad haec i<strong>de</strong>m plane significare voluit. siqui<strong>de</strong>mconvenit, ut iuanitas maior sit soliditate, quae ea<strong>de</strong>m in reiuvenitur, comparatione <strong>et</strong> proportione quadam, in tantum ut, si2 fort, ante rjuatemts lacuna liiat 18 i^nem emendavi: capillum codd. Al 22 solidumscrips! : trabem codd. Al (locus corruptus) 29 maius codd.: inanitas maior Al30 pleno, quod scrips! : aqua, quae codd. Al 35 ac— haec (36)] tt^s TOiaotrjC otvaXoyt'as(Arist. 809 a 14)?


216 THEMISTII DE CAKlJ) A 'l [Arist. p. 3()l)al!)-27]inauitas in corpore levi, vel coutva existit, uempe ut solidum, f. 5S'-in (juo erit Imius corporis iuclinatio, modicum sit, eritque inanitasliac i)roportione levitatis causa, nee leve dic<strong>et</strong>ur comparatione adaliud secundum proportionem adaequatam pleuitudinis inauitatisque,e. g. auri ad ignem. sed ex iis, quae paulo infra dicit,perspicuum eva<strong>de</strong>t Alexandrum rem iuxta propriam senteutiamassumpsisse; itaque neccssario ei contingit, ut dubium non tollat.<strong>et</strong>enim adicere plenum modicum esse, non tollit, quin consentaneumsit, ut aurum igne levins sit. cum itai^ue inanitas pleno10 compl<strong>et</strong>oque (?) maior sit, forte couveuit, ut ei assontiamur; veluticum quantitas quantitati comparatur, quemadmodum, d dicere solemuslocum rei locatae aequalem esse, intellegimus in tribustantum dimensiouibus, non in pleno, neciue in eo^ quod sensu tactusIjercipitur.15 Post haec in hac oratione afifert consentaneum non esse id,quod [hoc qui<strong>de</strong>m ])acto quidam <strong>de</strong>duxere]; nonnulli enimeorum, qui inane non esse posuere (quemadmodum Anaxagoras<strong>et</strong> Empedocles) leve <strong>et</strong> grave minime terminarunt.nonnulli vero terminarunt qui<strong>de</strong>m termino quodam,20 sed causam non tradi<strong>de</strong>runt, cur corpora quaedam absolutelevia sint, alia vero absolute gravia, atque quaedamin sublime, nonnuUa <strong>de</strong>orsura ferautur. <strong>et</strong>enim hi omninoqui<strong>de</strong>m leve <strong>et</strong> grave comparatione ad aliud terminarunt, nonautem grave <strong>et</strong> leve absolute, pra<strong>et</strong>erca cur ali([ua corpora,25 lic<strong>et</strong> maioris sint molis, leviora sint minoribus, non tradi<strong>de</strong>runt.in universum autem ex corwni sermonibus perspicuumtion evasit, quanam ratioue haec dicta]iis, quae vi<strong>de</strong>utur, con- f. SS^sentanea sint. atqui eiusmodi sermones alia qui<strong>de</strong>m ratione dictisunt, nee iis aliquo pacto in levis gravisque eognitionem iuvamur,30 cur ad supera atque ad infera moveatur ae scindat, sed coutradictionisinitinm inveuimus.Pra<strong>et</strong>erea <strong>et</strong>iam ex disputatione, qua ad istos respondit, adsententiae illorum inpugnationem regreditur, qui levitatis igniscausam in magna vi inanitatis, quam habeat, ponunt, <strong>et</strong> hi sunt,35 <strong>de</strong> quibus antea r<strong>et</strong>ulit, quod neeesse habent ad<strong>de</strong>re plenum inillo esse modicum, si velint, ut ad illorum sermouem omnino nonsequatur aurum quoddam levius esse <strong>et</strong> ignem quendam graviorem.<strong>de</strong>iuceps ait: ueque hac <strong>et</strong>iam ratione erunt immunes, quin ea1 vel— solidum corrupta vi<strong>de</strong>ntur; couicio maior existat. quod ei vontrariuin est, nempcso/idum 4 adaequalitm emeiidavi: huius rectitudinis codil. Al 10 compl<strong>et</strong>oqueAl: conicio (maior nit) ct absolute qui<strong>de</strong>m 12 intelleyimus emendavi: intellegitur Al:intellegit codd. 13 neque — percipitur'] <strong>et</strong> status permanentiave in sensu tactus Al16 hoc— <strong>de</strong>duxcrc'] sic explevit Al lacunatn codd. 36 illo emendavi: illis codd. Al


TUEMISTll DE CAELO A 2 [Arist. p.309a27^b4] 217dicant, quae iis, quae vi<strong>de</strong>ntur, contraria sunt, ac quispiam dixevit, f. 5S^ad quid haec additio? uou oportebit aliquid ad<strong>de</strong>re, si ea<strong>de</strong>m iucommodanecessavio secpiautur eos <strong>et</strong>iam^ qui inauitatem in levi iuveuiri<strong>et</strong> modicum pleuitudiuis asserunt. <strong>et</strong>enini fieri <strong>et</strong>iam poteiit,5 ut iguis portionem quandam animo concipiamus, iu (|ua soliditatis<strong>et</strong> pleui maior pars quam iu aliqua tervae portioue coutin<strong>et</strong>ur. hacigitur proportione terrae quaedam povtio ignis portione quadam<strong>de</strong>sumpta levior extiterit. id vero ti<strong>et</strong>, si leve cum pleuitudiuismodico termiuabunt. atqui ut verborum gravitatem augeat^ tantum-10 modo <strong>de</strong>clarasse vi<strong>de</strong>tiir, quoduam iucommodum U7iam pavUculam sequatur,vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> sententiam, quae dixit, si minus pleuitudiuis in eoexister<strong>et</strong>, ue si ambas paiticulas iu liuuc modum simul, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>modicam plenitudiuem <strong>et</strong> pluvimam inauitatem, prouuutiass<strong>et</strong>, quispiamexistimav<strong>et</strong> se ad sermouem, quo illorum senteutiae adversatur,15 supervacaueam aliquam adiuuctiouem adduxisse iu eorunKpie sermonesintvomisisse, idque fuit, quod autea r<strong>et</strong>ulit, cam ad necessitatemad<strong>de</strong>ndi illos coger<strong>et</strong>. <strong>et</strong> ob banc causam cum ab initiosermouem adduxiss<strong>et</strong>, perin<strong>de</strong> ac si ipse eum ita posuiss<strong>et</strong>, nempeconseutaueum esse, ut multa sit iuauitas, solidum vero minus, nou20 oppuguat eo tempore eum divisiouem, quae tit cum adiuuctioue,quam r<strong>et</strong>ulit. <strong>et</strong>enim secundum hunc sermonem terram quaudamadsumere possicmus, iu qua plenitudo minor, inanitas vero maiorquam iu quadam ignis portioue inest, atque bac sane proportionecouvenir<strong>et</strong> terram, quae boc iure se hab<strong>et</strong>, igne levio-25 rem existere. sed ipse ad aliam divisiouem <strong>de</strong> gravis <strong>de</strong>fiuitioueprogreditur, quateuus inquirit, ut sermo refiit<strong>et</strong>ur, nou eius quoddicitur comparatioue ad aliud, sed absolute <strong>et</strong> per se; ipsi uamquegrave <strong>de</strong>fiuiveruut, secundum quod omniuo couveuit ex <strong>de</strong>finitione,quam levi accommodaruut, sive <strong>de</strong>tiniaut dicendo id esse iu quo30 soliditatis plurimum iuest, sice dicendo, iu quo inanitatis modicumexistit, quod levi contrariatur. <strong>de</strong>ficit autem ex divisioue adiunctio,in qua dicitur, sive erit id, iu quo soliditatis plurimum iuest, inanitatisvero modicum, ex eo enim, quod sic <strong>et</strong>iam ad eam divisiouemprogressus est, quae cum adiuuctioue fit, si baec <strong>de</strong>fecerit, <strong>de</strong> uno-35 quoque membro illius per se unumquodque iucommodum, quod uecessarioevenit, <strong>de</strong>monstratur. si enim grave id esse <strong>de</strong>finierint,iu quo maior tantum soiiditas inest, ex boc incommodo uecessariofit, ut ignis terra gravior sit; <strong>et</strong>enim ignis quaedam portio assumipotest, in qua soiiditas maior inest quam in quadam terrae portione.40 si vero grave <strong>de</strong>finierint, quateuus id est, iu quo minor iuauitasinest, conveuit <strong>et</strong>iam, ut ex corporibus, quae <strong>de</strong>orsum feruntur,(veluti aqua <strong>et</strong> terra) corpus quoddam iuveuiatur, iu quo inanitas3 in levi] fort. corr. : conicio plurimam.


qua218 TFTEMISTII I)E CAKI-0 A'_' [Aiist. p. ^im.^-^lS]ea iuanitate niaior iusit, quae iu aliqua ignis poitione consistit. f. 58^at(|iie liac <strong>et</strong>iani coniparatioue iguis assiimptus terra vel acpia <strong>de</strong>suniptagravior extiterit. at diccre noii possimt {.sane) adsuniptumhoc inodo se habere, <strong>et</strong> in terra maiorem inanitatem esse ea inani-5 tate, quae in (piadam ignis portione <strong>de</strong>sumpta consistit, i<strong>de</strong>oqueignem, lic<strong>et</strong> pon<strong>de</strong>re levis sit, uiliilo secius ex mimcro eonim e&&e,quae <strong>de</strong>orsum feruntur: nihil euim, ([uod <strong>de</strong>orsum fertur, leve dic<strong>et</strong>ur,nisi omnino levins tantum dicatur, (luemadmodum a((ua terra leviorest. neque <strong>et</strong>iara cpiod leve uon est, eo levins erit, quod omnino10 <strong>et</strong> absolute leve existit, ad superaque fer<strong>et</strong>ur, sed contra, uenipesi (piidcm sursum fertur ac omnino <strong>et</strong> absolute leve est, omni eolevins exist<strong>et</strong>^ quod <strong>de</strong>orsum mov<strong>et</strong>ur.Ex hoc autem ad alium modum se transfert, quo id refellat.hie vero est eiusmodi.15 Sin autem dicamus leve <strong>et</strong> grave, ununuiuocUiue eornm,terminari secundum proportionem, quam inane ad plenum in unoeo<strong>de</strong>mqne corpore hab<strong>et</strong>, quemadmodum si quis])iara dixerit, leveid est, in quo inanitatis duplum quam pleuitndinis inest, graveautem, quod contra se hab<strong>et</strong>: neque <strong>et</strong>iam hoc modo dubitationem20 soh'imus explicamusve,\<strong>de</strong>ducitur omnino necessarium fore, f. 51)rut terra igne levior, vel ignis terra gravior existat. at qui tiat, utneque <strong>et</strong>iam hoc modo ea<strong>de</strong>m quaestio non dissolvatur, audi,quoniam leve <strong>de</strong>finivit secundum proportionem, quam inane <strong>et</strong>plenum habent inter se, non aliter ac si duplo vel alia mensura25 <strong>de</strong>finir<strong>et</strong>, omnia igitw.i quae uuius atque eius<strong>de</strong>m rationis sunt, velleve sit, vel grave, ean<strong>de</strong>m proportionem habebunt. sed maior <strong>et</strong>minor ignis copia unius <strong>et</strong> eius<strong>de</strong>m proportionis existnnt; atquimaior ignis levior est, <strong>et</strong> ob banc causam maiore celeritate adsupera evolat. <strong>et</strong> rursus maior <strong>et</strong> minor terrae portio eius<strong>de</strong>m30 proportionis sunt; afqid maior terrae portio minore graoior est, lic<strong>et</strong>hoc fieri non oporter<strong>et</strong>, si grave hac sane proportione <strong>de</strong>finir<strong>et</strong>ur;rationisexistit.<strong>et</strong>enim haec proportio in maiore <strong>et</strong> minore copia eius<strong>de</strong>mHoc <strong>et</strong>iam absurdum est dicere corpora, inauitate eis im-35 plexa, in sublime ferri ob ipsam inanitatis implicationem, quae faciat,ut grave in sublime feratur, <strong>et</strong> inane ipsum uon ferri. post haec cummaiore contrari<strong>et</strong>ate se illis opposuiss<strong>et</strong>, inquit, consentanenm estiis, qui ponunt inanitatem in sublime ferri, [ut quasi ipsis conveniatinanitatem <strong>de</strong>finire ex eo, quod in sublime feratur.] perin<strong>de</strong> ac40 si illis necessario convenire faciat, ut <strong>de</strong> hoc tantum amplius disqui-G leins sit emendavi: leves (sive levia) non sint codcl. Al 38 ut quasi—feratur (39)om codcl.: fort, haec quoque verba temere addita sunt ab Al, cum mea qui<strong>de</strong>mopinione verba perin<strong>de</strong> (39) — faeiat (40) nihil nisi alteram interpr<strong>et</strong>ationem contineantverborum consentaneum est (37), quae per neglegentiam librarii in textum irrepsit.


TllEMlSTIl UK OAELO ^2 [Arisl. p. ,'50!) 1^18—28] 219rere <strong>de</strong>beaut, (iuamobrem vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> inane iiatura sua ad supera f. .V.t'-<strong>et</strong> plenum ad infera feratur, si baec duo, cum in compositis corl)onbusiuveuiantur, efficiant, ut ipsa sursum vel <strong>de</strong>orsum ferantur,ac ea corpora, in quibus inane est circumfusuni, composita dicantur,5 quoniam ex inani <strong>et</strong> pleno composita sunt; ii)si enim <strong>de</strong> his perscrutantur,quandoqui<strong>de</strong>m coram indagatio erat <strong>de</strong> levi <strong>et</strong> gravi,quae comparatioue ad aliud dicuutur. insuper si inane natura insublime <strong>et</strong> plenum <strong>de</strong>orsum feratur, atque hi duo loci oppositt alterab altero dissi<strong>de</strong>at, qui igitur <strong>et</strong> haec duo, pleiium vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> <strong>et</strong>10 inane, non separantur a se iuvicem nee alterum ab altero disiungiturex eoruni celeritate in loca ipsorum, quae sibi propria sunt^sed ipsa remanent confusa ac utraque in eun<strong>de</strong>ni locum revertunturVposs<strong>et</strong> quispiam sermoni ad<strong>de</strong>re, ipsa ne transmutationemquklem ad invicem habere, ut, quando transmutantur, ex propriis15 locis moveantur, quemadmodum ignis (exempli gratia) <strong>et</strong> terra;atqui convenir<strong>et</strong> toto hoc tempore pra<strong>et</strong>erito, quod infinitumexistit, ut iani separata essent^ nee inane aliquod <strong>de</strong>orsum, nee plenumsursum extar<strong>et</strong>, atque in universum ut haec permixta non concurrereut.inanitati autem in universum locus ({uidam omniuo non20 convenit, (|uando(iui<strong>de</strong>m id pra<strong>et</strong>er rationeni existit; sin autem mov<strong>et</strong>ur^aliquis locus sit necesse est, ex quo [<strong>et</strong>] in quem feratur,quasi ipsum [inane] locus non sit, ut locus ei conveniat. sienim loco locus omnino conveniat, necessario ti<strong>et</strong>, ut res in infinitumprocedat, ex eo, quod unicuique loco semper locus re(i[ui-25 ritur. at quaenam dic<strong>et</strong>ur motus inanitatis causa? non enim fieripotest, ut inane quatenus tale moveatur. si enim inane ex eo, quodtale, mover<strong>et</strong>ur, c<strong>et</strong>eris rebus, quae inane non sunt, motus non iness<strong>et</strong>,ac omnia unico motu, vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> inanitatis motu, qui in sublimefertur, moverentur; niodo autem ex eo, quod inane <strong>de</strong>orsum30 fertur, perspicuum fit non moveri aliquid, quatenus est inane, ueque<strong>et</strong>iam moveri, si inanitatis motu omnino moveatur.Ad hunc autem locum Aristoteles sermonem suum reposuit, utad eos respon<strong>de</strong>r<strong>et</strong>, qui multitudine <strong>et</strong> parvitate extremitatum corporumqueinsectiliura leve <strong>et</strong> grave terrainarunt. respo7i<strong>de</strong>ndo autem35 illis lianc ellc/it duhitatio7iem, quod ipsi <strong>de</strong> levi gravique non nisicomparatioue ad aliud disseruerint; <strong>et</strong>enim leve <strong>et</strong> grave uuam^ssc'naturam statuere, alii vera extremitates posuere, alii insectilia, atquehaec duo maguitudine <strong>et</strong> parvitate separarunt distinxeruntque.fuit insuper eiusmodi dubitatio ordinata, ut illis quoque responsum40 afferr<strong>et</strong>, qui levitatis causam inane imple.mim, gravitatis autemplenum esse posuere; unaque cum aliis rebus super iis est dubitatio,37 posuere scrips! : erunt codd, Al exhib<strong>et</strong> verum qnaediim eorum cxtrem\tates erunt^quaedam vera


220 TllHMlSTll I)K OAKLO A L' [Arist. p. 3O'Jt'20-31Oa4]cur ipsi (le levi <strong>et</strong> gravi disseraut, quae omniuo <strong>et</strong> absolute f. 59^ita 8uut, <strong>et</strong> quociinque modo extiterint, eonmi autem, quae hisiuteriecta suut, iiempe cot'um, quae ex gravi, levi graviore, existunt,uou diamt mtionem, pvopter quam dijferant, lic<strong>et</strong> dicere possent5 hacc <strong>et</strong>iam terminari multitudinis inanitatis vel gravitatis confusioue.cum ita(iue ad huuc locum disputatiouem suam in respou<strong>de</strong>udoad illos reposuiss<strong>et</strong>, prosequitur hoc <strong>et</strong> iu(piit: similiter contiiKjit<strong>et</strong> sequitur, si quis <strong>et</strong>iam leve <strong>et</strong> grave aliter termiuaverit,quatenus hae duae iucliuationes ad magnitudiuem <strong>et</strong> parvi-10 tatem, hoc est teuuitatem <strong>et</strong> crassitiem referuutur, aut quo visalio modo, ut si haec duo duritie <strong>et</strong> moUitie distinguer<strong>et</strong> ac separar<strong>et</strong>,modo uua illis tribuatur materia, uuum subiectum,vel duae naturae, sed duae coutrariae. quod autem similitei' sequiturvel omuino efficitur, est, ut vel <strong>de</strong> gravi <strong>et</strong> levi, ([uae|f. r)!)v15 absolute talia sunt, nou disserant, vel <strong>de</strong> iis (pii<strong>de</strong>m, ((uae illisinteriecta sunt <strong>et</strong> comparatione ad aliud, sermouem nou faciant.iis euim, qui ean<strong>de</strong>m materiam his duabus inclinatiouibus omninotribuuut partiumque magnitudine <strong>et</strong> parvitate eas distiuxerunt acsepararuut, uec non mollitie <strong>et</strong> duritie tantura, necessario efficitur,20 ut <strong>de</strong> gravi qui<strong>de</strong>m <strong>et</strong> levi tantum loquantur, [([uae comparationead aliud dicuutur, non] quae talia absolute existunt, [(piemadmodumiis usu venit, (|ui leve <strong>et</strong> grave ex eis<strong>de</strong>m triangulis coutlant,] aciis, ((ui grave <strong>et</strong> leve ex iusectilibus partibus constituuut. ii autem,qui duas his tribuuut naturas invicem contrarias, (piemadmodum'25 illi, qui plenum <strong>et</strong> inane pouuut ac horum duoruni coutrari<strong>et</strong>aleduarum inclinationum contrari<strong>et</strong>atem termiuaruut, fateri qui<strong>de</strong>mcoguntur se <strong>de</strong> gravi <strong>et</strong> levi absolute verba facere, <strong>de</strong> his autem,quae his duobus iuteriecta sunt quaeque gravia <strong>et</strong> levia comparationead aliud dicuntur, non terminare; neque <strong>et</strong>iam cur haec duo30 (aqua uempe <strong>et</strong> aer) gravitate levitateque cum se inter se, tumambas extremitates superent, dicuut, quemadmodum cur aer aquam ct^erram, levitate, <strong>et</strong> ignem gravitate super<strong>et</strong>, ac similiter <strong>et</strong>iam aqua.Multitudine autem <strong>et</strong> parvitate, hoc est partium crassitie<strong>et</strong> tenuitate vel mollitie <strong>et</strong> duritie, leve <strong>et</strong> grave termiuare35 falsum ac commenticium quoddam vi<strong>de</strong>tur; uon enim hisduobus grave <strong>et</strong> leve distinguuntur. atqui propterea quod hie certusex ea dubitatione evadit, quae illi occurrit, {nempe) consouum esse,ut quae interiecta sunt quaeque comparatione ad aliud dicuntur,termiuentur, — hoc enim modo quaesitum eius explicavit, qui grave40 <strong>et</strong> leve plenitudine inauitate(iue terminavit — ratio quaedam ei in-3 c-.r graviore suspecta 12 amun suhicLtum emeiidavi : unus tovu.^ codd. Al15 vel ui disserant AI IG non supplevi '20 quae—non (21) om. codd.21 quemadmodum— conjiant (^2'2) addidit Al: om. codd.


TITEMISTII DE CAELO A 2. 3 [Arist. p.310a5— 22] 221venitur. fieri enim potest secundum seutentiani istorum, ut iucli- f. r>!(vnatiouis distinctiones <strong>et</strong>iam termiueutur, quae iu iis iuveniimtur,quae iuter leve <strong>et</strong> grave eonsistuut, quorum uuum alteri comparatur,teuuitatis <strong>et</strong> crassitiei ac mollitiei <strong>et</strong> duritiei comparatione.5 at saue eorum sermoui. qui hoc asseruut dicnntve, duorum locorumad has duas incliuatioues uuam esse uaturam, necessario contmgit, . . .quasi dicat: fieri non poterit (iuxta illorum senteutiara) ut quicquamleve absolute inveniatur, sed omnia corpora (exempli gratia) adiufera <strong>et</strong> ad euu<strong>de</strong>m locum incliuabuut. existimantur autem levia10 esse, quouiam ipsa ex privatione gravitatis eius, quod mov<strong>et</strong>ur,manent superius, ut tardius moveantur, vel non est ita, sed tempore,quo pelluntur, ipsa sursum quasi protruduntur caliditate ('?),quae vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong> levia esse iudicantur. couting<strong>et</strong> autem iuxtaillorum sententiam, qui ita terminaruut, ut magna aeris <strong>et</strong>15 onagna ignis copia aquam terramque gravitate viucaut;hoc autem fit, quoniam propria parvarum <strong>et</strong> magnarum partiuininclinatio ea<strong>de</strong>m est, nempe ad infera. perspicuum est autem acmauifestum: si ex corporibus parvarum partium magnae adiuuctionissubstantiae portio quaedam sumatur, profecto propria <strong>et</strong>iam in-20 clinatio, <strong>et</strong> quae ad infera instituitur, ob qualitatem plurimam corporumparvarum partium, inclinationem propriam quantitatis corporumminoris contrariarum partium, quae <strong>et</strong> ipsa <strong>de</strong>orsum versusprocedit, superabit; sique multa quantitas ex corporibus parvarumpartium, vel ignis vel aeris, existat (siqui<strong>de</strong>m Ms aer <strong>et</strong> ignis ter-25 minantur) uecnon parva portio ex corporibus magnarum partium,vel terrae vel aquae sit (siqui<strong>de</strong>m his istaec duo <strong>et</strong>iam terminantur),eveni<strong>et</strong>, ut ignis gravior solidiorque <strong>de</strong>orsum feratur.Cum autem hoc iu loco aliorum senteutias <strong>de</strong> levitate <strong>et</strong>gravitate r<strong>et</strong>uliss<strong>et</strong> <strong>et</strong> qua ratione impugnari possent, iuxta i)ropriam30 modo opinionem hac <strong>de</strong> re pertractare intendit.Nos autem, a^^, primum id explicemus ac distinguamus,<strong>de</strong> quo reliqui quaerunt ac dubitant, cur alia corpora uaturain sublime, alia <strong>de</strong>orsum, quaedam <strong>et</strong> iu sublime <strong>et</strong> <strong>de</strong>orsumferantur, quod utrumque <strong>de</strong>clarabit; <strong>de</strong>inceps <strong>de</strong> gravi35 levique dicamus ac <strong>de</strong> eis affectionibus, quae illis contingunt,verba faciamus. statimque regreditur [ac refert],quamobrem nonnulla <strong>de</strong>orsum ferantur, causamque adducit, cureiusmodi motu moveantur <strong>et</strong> ait huius causam eam esse, propterquam corpora c<strong>et</strong>eris illis motibus <strong>et</strong>iam moventur, quemadmodum5 at emendavi: tunc codd. Al 6 signura lacunae posui; una fere linea excidisseVi<strong>de</strong>tur 10. 11 gravitatis eius, manent <strong>et</strong> moveantur scripsi: levitatis, imtn<strong>et</strong> <strong>et</strong> moveaturcodd. Al 20 ob rjualitatem pluriiiiani] conicio quantitatis plurimae22 minoris scripsi: multarunt codd. Al


enim222 TFTEMISTIl l>K CAELO A." [Aiist. p. r.lO^'^L^— 33],-) priamea, (luac ortus, inutatiouis <strong>et</strong> acer<strong>et</strong>iouis niotu moventur, iucli- f. r)9viiatio(iiie motiis lioruni causa existit, quorum uiiusquisque est adfonnam, (|uae potestate existit; motus igitut- corporum, quae velsupra vel infra moveutur, ad liaec duo loca efficitur, ut ad pro-eorum perfectiouem iucliueut, Itoe est, ut ad propria eorumloca perveniant. quamobrem ait: <strong>de</strong> eo qui<strong>de</strong>m, ([uod sursum vel<strong>de</strong>orsum mov<strong>et</strong>ur, eo<strong>de</strong>m modo, quo <strong>de</strong> iis, quae aliis niotibus <strong>et</strong>niutationibus moveutur, iudicaudum est. quoniam enim triasunt motus geuera, unum uempe in magnitudinem, atque10 accr<strong>et</strong>io dicitur, alterum ad formam, ac ortus <strong>et</strong> mutationisproprium est — mutatio|ex una in aliam formam tit, qua- f.


THEMISTII DE CAELO ^o [Arist. p. .'!l()a33— ''34] 223est, ut in ])roprio loco maneat: igitur ferri in liunc locum, in f. 60'suam forniani est ferri. <strong>et</strong>enini ferri aliquid in id, quod potestateest in ipso a motivo sibi proprio, in perfectiouem <strong>et</strong> tinem, quemliab<strong>et</strong>, est ferri.5 At quonam modo conveniunt eiusmodi sermones Ituic rei, <strong>de</strong>qua uos pertractaraus? dicemus: quaudo movebuntur corjiora. quaenatura supra infracpie ad eoruni j)erfectiouem moveutur, non conveuit,ut quicquani hac in re inquiramus, hoc est in motu eorumad haec duo loca, nisi inclinationem eius, quod potestate est, ad10 perfectiouem, hoc est ad actum <strong>et</strong> iinem; similiter in reliquismotibus; non est enim, ut quispiam banc causam quaerat, curscilic<strong>et</strong> quod curatur ad sanitatem moveatur, quasi non conveuiatei, quod curatur, ut ad val<strong>et</strong>udinem, sed ad albedinem revertatur,<strong>et</strong> quod febrescit, ex eo, quod tale, ad fehr<strong>et</strong>n, non ad . . . reg're-15 diatur. moveri enim eo<strong>de</strong>m iure se liab<strong>et</strong>^ quo transmutari <strong>et</strong> aug'eri,in pr()])rium eorum Iinem. quemadmodum enim quod aug<strong>et</strong>ur,cum mutaticr, quatenus aug<strong>et</strong>ur, profecto non ad sanitatem,sed ad maiorem magnitudinem revertitur — <strong>et</strong>enim adquantitatem quaudam transmutatur — ita levia <strong>et</strong>iam <strong>et</strong> gravia, si-20 qui<strong>de</strong>m haec superiora p<strong>et</strong>unt, nempa levia, ilia autem ad inferiorapraecipitantur, nempe gravia. ea enim, quae motu locali, <strong>et</strong>quae c<strong>et</strong>eris motibus feruutur, in hoc potissimum difterunt inter se,siqui<strong>de</strong>m quae locali motu moventur, iuitium motus in se haberevi<strong>de</strong>ntur, reliqua vero extriusecus, quemadmodum id, quod25 curatur, <strong>et</strong> quod augescit; quamquam haec duo <strong>et</strong>iam, dumparvum motus initium acquiruut extrinsecus, interdum exse ipsis transmutautur, id siqui<strong>de</strong>m ad val<strong>et</strong>udinem, hocautem, veluti quando febricitat, vel id ad morbum, hoc vero, quatenusalitur. <strong>et</strong> quia id, quod curatur, haec duo admittit, nempe30 val<strong>et</strong>udinem <strong>et</strong> morbum, i<strong>de</strong>o si eius motus in val<strong>et</strong>udinem existat,ut plurimum ex se ad eam mov<strong>et</strong>ur, si vero ad morbum, pariterea; se. (<strong>et</strong>) quemadmodum dicimus haec duo interdum ex se moveri,cum parvum motus principium extrinsecus sumpserint, eomagis leve <strong>et</strong> grave; sed initium motus in illis iuveniri vi-35 <strong>de</strong>tur, quoniam horum duorum materia, hoc est subiectumeorum, proxime ad rei substantiam accedit. siynum autemest, quod eiusmodi qui<strong>de</strong>m motu moventur, quandoqui<strong>de</strong>m ex eorumessentia ahsoluta inveniuntur. quae vero ortu generantur, nondum14 post non (id codd. Al legunt caliditatem 15 eo<strong>de</strong>m — quo emeiidavi: enimIransmiilari . . finein^ eo iiire se habent, quo id quod augelur; quod enim . . Al18 <strong>et</strong>enim supplevi: <strong>et</strong> quod transmutatur Al 2S febricitat <strong>et</strong> alitur fort, transpouendasunt 3G signum - quod (37) emendavi: ac illi, quod in ea invenitur; <strong>et</strong>enimeiusmodi Al


erunt224 TITKMISTII DE OAELO A3 [Aiist. p. 311M— fi]levia Dec gravia sunt, sed turn levia erunt, quae ortii ge7ierantur^ f. 00^<strong>et</strong> gravia, quauclo peifecta <strong>et</strong> omnibus nunieris absoluta extiteriiit;<strong>et</strong> quouiam perfecta sunt, motus initium in illis esse apparebit.<strong>et</strong>enim cum ex aqua oritur aer, veluti cum aqua iu vaporem5 couvertitur, ex re gravi levis fit, <strong>et</strong> quod ad supera evolat, absolutusaer <strong>et</strong> levis inveuitur, quippe hae duae iuclinationes inillis <strong>de</strong>prebenduutur, cum perfecta|ac in propriis locis f. i>0^'extiteriut; conveuit igitur, ut in bis localis motus initium inveniatur.scire autem <strong>de</strong>bes reliqua ilia quoque non privari, quin in eis10 initium motus inveniatur; <strong>et</strong>enim boc ipse <strong>de</strong>dit omnibus naturalibusin universum. <strong>et</strong> non ei, (juod curatur; nee quod curatur motu <strong>et</strong>iamad val<strong>et</strong>udinem privabitur, neque id quod mutatur motu ad albediuem.cum autem dixiss<strong>et</strong> leve <strong>et</strong> grave potius (piam luiec principiummotus in se babere, atque in hoc causam attuliss<strong>et</strong>, lioc15 tantum viodo inteiidit, ut ex eo, ({uod borum duorum subiectum perfectumest, in eo per se motus, lioc est motus perfectus inveniatur;ac maioris perfectionis existit, siqui<strong>de</strong>m c<strong>et</strong>erorum motuumortu postremus est. adiecit ortu consi<strong>de</strong>ratissime ; alibi uamquequoniam c<strong>et</strong>eri, dum moveutur,dictum fuit Jnmc esse praestantiorem,20 loco moventur, sed non est necesse, ut hie c<strong>et</strong>eris motibus feratur;modo autem dixit <strong>In</strong>mc motum esse alia ratione ac motuum omniumpartes <strong>et</strong> in substantia nobiliore; <strong>et</strong>enim bic qui<strong>de</strong>m motusprotrabitur eo tempore, quo {aliquid) generatum est ac perfectum.queinadmodum motus in locum omnino qui<strong>de</strong>ra navi <strong>de</strong>b<strong>et</strong>ur post25 ad generationem motum, cum in alicuius animantis gratiam perfectaexistaf^ <strong>et</strong> reliqua, quae eius<strong>de</strong>m generis sunt, at existimabit quispiamomnino qui<strong>de</strong>m baec duo aliud ex alio confirmari; siqui<strong>de</strong>mait, in gravi levique principium motus per se inveniri, quoniam -perfectiorasunt, <strong>et</strong> perfectiora sunt, quoniam perfectus motus in eis30 invenitur, qui motus localis est, ac principium iu eis existit. [adunum autem locum quippiam moveri ac in eo localis motus principiuminveniri i<strong>de</strong>m non est.] nos vero dicimus: baec duo aliu<strong>de</strong>x alio non confirmari; motus namque in locum jniucipium in illisest; ad unum autem locum quippiam moveri ac in eo principium35 motus per se inveniri i<strong>de</strong>m non est.Perspicuum est, inquit, id, quod est potevAia ens, ita utin locum revertatur, in locum reverti, <strong>et</strong> si in boc quantum<strong>et</strong> in boc quale, ad \ioq, ferri, iu quantum perfectionem acquir<strong>et</strong>;boc autem totum eo fer<strong>et</strong>ur, quo actus potentiae invenitur.19 hunc . . pi-aesiandorem emendavi: haec {ilia Al) esse praestantiora codd. Al21 liunc— el scripsi: motuum omnium partes esse alia ratione ac in codd. Al29 quoniam— sunt addidi 30 ad— est (32) ex liueis 34 <strong>et</strong> 35 rep<strong>et</strong>ita vi<strong>de</strong>ntur32 nos — dicimus scripsi: <strong>et</strong> dicil codtl. Al


TflEMISTir DE CAELO A3 [Aiist. p. 311a6— 12; 3I0bl_5] 225Ea<strong>de</strong>m autem causa est, quamobrem corpora f«7 propriam f.()(heorum pevfectionem moveantur, cum non modo id, (^uod perfectumDou est, veliiti vapor, (^ui in aerem mutatiir ac sursum asceudit,sed corpora <strong>et</strong>iam perfecta ad propria eorum loca celeriter move-5 aiitur; <strong>et</strong>euim liuius rei causa iu omnibus iilis ad propriam perfectionemincliuatio est. cum itaque ex uumero corporum, quaeperfecta existunt, veluti aer, ignis <strong>et</strong> reliqua, quaedam iu propriiseorum locis, quae uaturalia sunt illis, non existant, quasi ilia motumfestiuant, ut id adipiscautur, sponteque ad sua loca, nulla re im-10 i)ediente, moventur, quemadmodum alimentum, dum mutatur ac referturad alitum, mov<strong>et</strong>ur in illudque convertitur, si nulla alia repraepediatur. ait: sed {nee) talia qui<strong>de</strong>m {perveniunt) per se adpropriam perfectiouem, quae est in illis, dum motus per se {non)e.i'istit, quemadmodum in praece<strong>de</strong>utibus sermonibus, hoc est in15 Octavo Naturalis Auscultationis Libro, dictum fuit. motum autemquidpiam extrinsecus aflfert, quemadmodum accidit, si aliquid iacitur;atqui eos, qui curantur quique febrescunt, prima eorum dispositiomovere facit, si id, quod motum affert quodque val<strong>et</strong>udinem inaegritudiyiem mutavit,<strong>et</strong> quae eius<strong>de</strong>m generis sunt, non insequantur.20 quod vero iis, quae <strong>de</strong>orsum feruntur, motum affert, est quod trahitpellitque, quemadmodum motivum reiecti id esse dicitur, uu<strong>de</strong> aliquidreiectum est, veluti a pari<strong>et</strong>e pila.<strong>In</strong>cliuatio igitur ac versus propriam perfectionem praeparatio,motus iu propria loca causa existit; ununKjuodque enim ad simile25 moc<strong>et</strong>ur^ <strong>et</strong> quod potestate est versus id, quod simile est ei, quodactu existit. <strong>et</strong>enim quod potestate est, sua potestate fertur, cumdispositio, quae versus id contendit, similitudo quaedam existat;ferri itaque ad id, ad hoc simile atque ad eius formam est ferri.atque hinc quispiam existimaverit id, quod v<strong>et</strong>eres tradi-30 <strong>de</strong>runt, quod simile/V/a^M>- ad simile, hoc est ^moc? id, quod potestateest, ad actum mov<strong>et</strong>ur. haec enim duo (quemadmodumdiximus) similia sunt, consentaneum uamque non est existiraarev<strong>et</strong>eres dixisse simile ad simile plane ferri; neque enim si terranostra cogitatioue eo transferatur, ubi nunc luua est, eius partes,35 quamvis ei similes sint., ad ipsam ferrentur, sed ad medium, quo iuloco manere solent, cum perfectae sunt, siqui<strong>de</strong>m vim tantum liabent,ut ad medium ferantur. atque in uuiversum alio sermone mani-1.2 ad <strong>et</strong> vioveantur'] exordiantur Al 2.3 non— est] ita Al: codd. corrupti8 non addidi 12 ait emendavi: uipote codd. Al nee <strong>et</strong> perveniunt siipplevi:{utpote) ex iis, quae sunt Al 15 Octavo] cap. 4 16. 17 quemadmodum—atqaiita codd.: turn quod impedimenlum <strong>de</strong>traxit, turn Al 17 prima . . dispositio] ad primam. . dispositionem omnes testes 25 <strong>et</strong> 31 i7iovelur] exorditur A I (ut supra)29 id— iradi<strong>de</strong>runt] ita Al secundum Aristot. : v<strong>et</strong>eres iudicasse codd.Comment. Arist. V. 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. II.J 5


id,226 THEMTSTII DR CARLO A ?, [Arist. p. rjlOi.fi- 15]festum evadit covi)ora, cum iu propria eorum loca feruutur, f. r»()viu similia ferri. 'partes eiiim corporum, quae oiniiiuo coiisiniiliuinpartium sunt, eo<strong>de</strong>m motu in eundon locum ferantur [necesse est],quo totum fertur; <strong>et</strong> quemadmodum fertur totus ignis, aer <strong>et</strong> relibqua, dum in|([uod proprium est illis, <strong>et</strong> in formam unius- f. (il'^cuiusque eorum i)ropriam ferunfnr, iu extremum eius, quod ambit,contendunt, sic cum partes in haec loca feruutur, ad id, (piod suisimile est, moventur. quoniam autem termini ac fines omniumcorporum, quae i)er rectam liueam feruntur, ultima ilia extremitas10 est <strong>et</strong> hoc medium, hoc est supra <strong>et</strong> infra, evenit, ut id, (piod uaturavel supra vel infra mov<strong>et</strong>ur, ad sui simile feratur; hie enim finis,qui <strong>de</strong>inceps est quique sequitur <strong>et</strong> ambit, quodammodo eius formaexistit. (piare cum elemeuta tota secundum se ad extremum eius,quod ipsa ambit, fransferantur, quod qui<strong>de</strong>m forma efficitur quoludammodo eius, quod coutin<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> simile (?), cum transfertur, a<strong>de</strong>ius totum eo<strong>de</strong>m motu moveatur: quispiam dixerit duplici mensurasimile ad suum simile trausferri, hoc est, quatenus partes ad totumtransferuntur, cui similes existuut. <strong>et</strong> quatenus ipsa transferuuturad extremum eius, quod ambit, quod (i[ui<strong>de</strong>m forma est quodam-20 mo<strong>de</strong> eius, quod contin<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> ob banc causam partes <strong>et</strong>iam. si-(|ui<strong>de</strong>m ea, quae ambiunt, quodammodo forma suut eius,quod coutiu<strong>et</strong>ur. ea enim, quae <strong>de</strong>inceps veniunt^ inter se similiasunt, siqui<strong>de</strong>m aqua aeri similis est <strong>et</strong> aer igni; econverso (autem) cumque ab igue inceperimus, in circuli modum in-25 cedamus oport<strong>et</strong>, donee ab igne in terrara regrediamur, convenitque,ut secundum rectitudinem ex igne ad aerem fiat regressus,sique versus regressum conten<strong>de</strong>mus, oportebit, ut in aerem fiat,ea enim, quae inter se similitudiuem habent, ea existunt, quae interse iuxtaposita sunt, cum id, quod coutin<strong>et</strong>ur, materiae, quod autem30 contin<strong>et</strong>, formae rationem habeat <strong>et</strong> quodammodo ad id referatur,quod actu existit. atqui cum ambitum sumemus, dicendum nobisnon est ea, quae in ambitu sunt, unum post aliud similia esse;<strong>et</strong>enim si quod ignem sequitur, terra extitiss<strong>et</strong>, cum horum duorumunum proxime non contineat <strong>et</strong> alterum proxime non contineatur,35 uec <strong>et</strong>iam id formae, hoc autem materiae rationem obtineat, neque<strong>et</strong>iam hoc iure inter se similia erunt.Convenit igitur ut intellegatur, ferri aliquid in suum locum,ad simile esse ferri. dic<strong>et</strong>ido autem ad simile quodammodo ad totumdicit\ atqui ambientis extremum forma totius existit; id igitur est <strong>et</strong>iam40 forma partis, quandoqui<strong>de</strong>m si cpiod dicit absolute ad finem ambientis,ad eius partem referamus, haec non erit eius forma, quae3 necesse est om. codd. 7 partes emendavi: reliqua Al codd. 27 fort, postfiat lacuna hiat (locus non integer).


|potentiaTFTEMrSTIT DE OAELO A 3 [Aiist. p. P.lOalG -311al4] 227ipsani tantuni eoutineat. atciiii rationes^ quibiis appar<strong>et</strong> trausi- f. (Mrtiini in aliud iiatura supra <strong>et</strong> infra versus contingere, bae sunt.Si auteni convictus^ vim verborum eius meditatus fueris, easane <strong>de</strong>monstrare ac perfectam intellegentiam i)raestare invenies,5 ut uuieuique elementorum, quemadmodum datur forma danturquel)ropriae poteutiae, ita <strong>et</strong> reliqua ilia; alio(iuiu secundum se totaperfecta <strong>et</strong>iam minime extitissent. ipsa euim nou modo qualitatesac proprias potentias tantum assumunt, sed <strong>et</strong>iam loca. veluti inanimali perspici lic<strong>et</strong>; efenim sanguis non est perfectus neque10 boc aliment um, quod est commutatum, si talem tantum bumoruras})eciem adipiscitur (quemadmodum banc substantiam, colorera caliditatemque<strong>et</strong> reliqua ilia, quae in sanguine <strong>de</strong>prebenduntur) nisisimul cum boc <strong>et</strong>iam proprius positus illi accedit, ut si in veniscolloc<strong>et</strong>ur. quemadmodum enim sanguis (exempli gratia) eo inla veuas coutendit, ut quasi ad propriam eius perfectionem moveatur,scilic<strong>et</strong> ad eius positmn, qui iuxta venas coustitutus est, <strong>et</strong> ob banccausam versus venas movebitur: ita ea <strong>et</strong>iam <strong>de</strong> causa ignis terraque<strong>et</strong> quod ex illis, versus superiorem ac iuferiorem locum moventur,cum ipsa eo, quod potentia praedita perfecta minime20 existunt, ad propriam eorum perfectionem natura inclinent, idquepenes uuum eorum in propriis locis, in quibus accommodantur,perficiuut, <strong>et</strong> i<strong>de</strong>o ad duo baec loca moventur, dum in perfectionemipsorum contendunt. nee convenit, ut ad motum eorum aliamcausam quaeramus, neque cur id, quod curatur, ad val<strong>et</strong>udinem25 moveatur, nee <strong>et</strong>iam alimentum, quod in carnem, cerebrum <strong>et</strong> ossatrausmutatur, cur partini in carnem, partim in cerebrum <strong>et</strong> partimin ossa mut<strong>et</strong>ur. <strong>et</strong>enim nobis convenir<strong>et</strong> oppositum indagare, siin baec non mutarentur; modo autem cum eorum. mutatio in easit eiusmodi, consentaneum plane esse sermonem dicimus; uec quis-30 piam boc auimadvertit.Causam autem, quam ad naturalis corporis motum affert, sufficientemesse nemo fatebitur; lic<strong>et</strong> enim ad proprium eorum locum,quasi ad propriam perfectionem moveantur — consentaneum est enimboc fateri — tamen quaerere convenit, quomodo eorum transitus ad35 perfectionem sit <strong>et</strong> quae buius causa existat. <strong>et</strong>enim fieri poterit,ut omnes bomines fateautur loca, ad quae moventur, propria illorumesse eis<strong>de</strong>mque locis ipsa perfici, sed cum boc quaerereconvenit, quomodo ad ipsa ferantur. causa enim, quamobrem adsua loca proficiscantur,quaedam extrinsecus est, veluti f. GhI in aliud suspectum: conicio cuiusque (cf. Arist. 31 la 13) 6 secundum se <strong>et</strong> minimeJm.codd. 9 non addidi 15 ut om. Al 16 scilic<strong>et</strong> - qui] quando eonovebiiur, ut Al 20 idque— perjiciunt (22) corrupta: fort, emeudanda sunt idque per-Icitur, cum ad propria loca pervenerint 28 mutarentur'] mular<strong>et</strong>ur codd. Al29 nee <strong>et</strong> sq. fort, <strong>de</strong>lenda.15*


228 TI[EMISTII DE CAELO A 8 [Arist. i).310alG-311 « 14]attiactio, expulsio <strong>et</strong> forma, vel giavitas aut levitas aut aliud f. 01*(iui})piam eius<strong>de</strong>m geueiis. dicere autem Imius incliuatiouis caiisamesse, eo, quia id, (juod potestate est, modo qiiodam actu existat,multoque magis affirmare, ex eo, ({uod potestate est, transferri iu5 id, quod iu perfectione cousistit — illud enim „2)ot('stafe" nihil aliudsignijicat — ueque rautatiouis eorum causani reddit, nee (dicit) quomodorauteutur. <strong>et</strong>enim cum sermonis similitudiuem iuspexerimus,causa^ quam r<strong>et</strong>ulit, sitfjiciat oport<strong>et</strong>; nam si quis dixerit corporain propria loca ferri, eo, quia potestate existunt, <strong>et</strong> conveuire10 ut illuc ferantur <strong>et</strong> ad haec loca movcantur: Jiic sermo facilis est;sed quaenam causa est, cuius gratia in actum revertautur? <strong>et</strong>quomodo fcrentur? <strong>et</strong>enim si ([uispiam (quemadmodum r<strong>et</strong>ulimus)ita causani adiciat, is non causam, sed aliud quippiam profectoadici<strong>et</strong> eorum, quae omnibus iis, quae natura moventur, aequaliter15 convenit, siipii<strong>de</strong>ni haec omnia ad i)ropriam eorum perfectionemmoveri <strong>de</strong>preheuduntur. i<strong>de</strong>o cum quaerimus, quomodo sanguisferatur iu veuas <strong>et</strong> cur ad eas contendat, non sat est assererehoc fieri, cum sanguis in sua perfectione non s«Y, antequam ad easrevertatur, atque ad venas incitari, quasi ad proprium eius locum20 perfectionemque moveatur; sed cum hoc fassus erit, quaer<strong>et</strong> causam,cur ad eas moveatur. (pianiohrem medici huius causam adiciunt,dicentes attractionis cuiusdam causa sauguinem ad venas commeare,cum a potentia attractiva, quae in eo cousistit, iuuov<strong>et</strong>ur. insupersi quaeraraus causam, cur pili in barba circa vicesimum annum25 efflorescant, si quispiam dixerit hoc a natura provenire, quae excitaturin nobis ad finem, quem hab<strong>et</strong>, is qui<strong>de</strong>m aliud quippiamnobis refer<strong>et</strong>, sed huius causam non adduc<strong>et</strong>; huic autem causamadiung<strong>et</strong>, cum dixerit supervacaneae humiditatis redundantia,quae in membris cousistit, in puerili qui<strong>de</strong>m a<strong>et</strong>ate,(luoniam crassam30 substantiam {nori) hab<strong>et</strong> <strong>et</strong> corpus <strong>et</strong>iam humiditatis causa varum est,fluit ac dissolvitur, <strong>et</strong> i<strong>de</strong>o ex ea pilorum generatio non perficitur;cum autem calor iuvalescit, ut humiditati praevaleat eamque exsicc<strong>et</strong>,efficit, ut crassiorem essentiam acquirat, i<strong>de</strong>oque ob eiuscrassitiem <strong>et</strong> corporis siccitatem non dissolvitur. corpus enim, quo35 antiquius, eo siccius evadit, cum humidum semper dissip<strong>et</strong>ur,quodque ex eo relinquitur, durius efficiatur a naturaque per porosextimae maxillarum cutis expellatur,ut ex pilis, qui ex eo giguuntur,utile quoddam perficiatur, ac ita pili generantur. novit enim naturaincrementa quaedam hoc tempore occultationi <strong>et</strong> absconsioni circum-40 spectae formae opportuna esse^ ipsaque ad congruam actionem ac-1 vel— levitas corrupta: ad gmvitatem <strong>et</strong> levitatem codd. 7 <strong>et</strong>enim— oport<strong>et</strong> (7)] nonenim convenit, ut cum . . inspexerimus, sii/ficiat nobis quod r<strong>et</strong>ulit ut causa Al 39 »icremen/aquaedam'] menses Al (sic) <strong>et</strong> ante circumspectae codd. Al


habent,THEMISTII DE CAELO A 3. 4 [Arist. p. 310" IG-SIl a20] 229comniodata. ita <strong>et</strong>iam causa motus corpovum uatura time saue f. o 07nnes fatentur, est autem quaestio, quamobrem ipsa ita moveantur; <strong>et</strong>obbanc causam lic<strong>et</strong> ad haec loca moveantur, quoniam eorum propriaexistunt ac iis ipsa perficiuntur, quamvis hoc (quemadmodum praefatisumus) unusquisque fateatur, sed ilia causa est, quae quaeritur<strong>et</strong> cuius gratia est indagatio.lb Cum igitur hie ita affirmass<strong>et</strong>, ad secundum quaesitum regreditur;<strong>et</strong>enim primum quaesitum fuit, cur elementa ad propriaeorum loca moverentur, secundum autem, in quo <strong>de</strong> differ entiislevis <strong>et</strong> gravis disputatur, quae eis contingunt, {nunc) disseremus.(dt: quoniam <strong>de</strong> his hoc in loco disputatur, primum50 qui<strong>de</strong>m praestantissimuvi eorum eiusque expliccUio positum sit, secundumquod omnibus vi<strong>de</strong>tur. grave nempe absolute i<strong>de</strong>st, quod omnibus corporibus substernitur, leve autem econtra se hab<strong>et</strong>; est eni^n id, quod omnibus corporibus superemin<strong>et</strong>.dicit autem absolute ad horum duorum difit'erentiam <strong>et</strong> illorum,35 quae inter haec sunt coUocata, aquae nempe <strong>et</strong> aeris, quoniam haecduo nullara harum incliuationum per se|simul permixtae ac comparatione ad aliud leviased sunt in eis f. ()2r{<strong>et</strong> grama) existunt;quaevis enim [ignis] pars superiora semper p<strong>et</strong>it, nisi aliu<strong>de</strong>ontingat, hoc est, nisi aliud existat, quod impediat, <strong>et</strong> terrae).Q.ferlu); atlrahilur, pelliiar codd. Al 11 cf. Averr. p. 248 L <strong>et</strong> eius<strong>de</strong>m Paraphr.p. 33 IF <strong>et</strong> sq. 14 hoc— hab<strong>et</strong>. codd. Al: est perfectio eius Averr. <strong>et</strong> (p. 331) aut quiale eius more est, ut movealur ad satiitaiem Id ipse scripsi: iiiotiis eorum. causa codd.i^l 37 el gravia addidi 38 post enim signum lacunae; ignis supplevit Al


230 TllEMlSTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 311a-21— 211](|iiaevis pars (leiti'sum semper co<strong>de</strong>m modo <strong>de</strong>cliuat, nisi quid f. i\2^forte inipediat; id(iue grave {<strong>et</strong> Icce) per se, uou comparatioue adaliiid existit, <strong>et</strong> i<strong>de</strong>o niaior pars maiore semper celeritato, ignisqui<strong>de</strong>m versus superiora, terrae autem versus iuferiora movebitur.5 iitrmnque vero illorum, quae inter haec sunt eoUocata, <strong>et</strong> graveest <strong>et</strong> leve, siqui<strong>de</strong>m alicui emiu<strong>et</strong> <strong>et</strong> alteri substeruitur, ueutrumautem per se <strong>et</strong> absolute grave <strong>et</strong> leve existit, sed comparatiouead aliud; utraque euim terra leviora^ igne autemgraviora existunt; quaevis euim pars ex illis sumatur, terrae10 emiu<strong>et</strong>, igni autem substeruitur, . . . {aqua) absolute gravis est^quoniam semi)er aeri substeruitur. . . . {sed quamobrem eorum, quae)uou comparatioue ad aliud perpendautur, hoc est ignis <strong>et</strong> terrae, absolut<strong>et</strong>erra gravis, iguis vero levis <strong>de</strong>prehenditur, ea autem, quaeinter haec collocautur, propria eorum natura uec gravia uec levia15 dicuutur? <strong>et</strong>euim si leve id dicatur, quod omnibus corporibusemiu<strong>et</strong>, grave autem, quod omnibus illis substeruitur, prius igiturquam aliquid omuibus corporibus emiueat, leve uou est, <strong>et</strong> autequamomnibus illis substernatur, nou est grave; uou euim aliquidprojiria ratione dicitur, autequam ad proi)riam eius essentiam re-20 grediatur. ignis igitur levis uou dicitur, autequam omnibus corporibusemiueat; sique levis uou erit, cum iu alieuo loco extiterit,igitur sursum versus uou fer<strong>et</strong>ur, quia versus superiorem locum iuclinatiouemnou hab<strong>et</strong>, <strong>et</strong> haec levitas est; sed ipse sursum fertur:igitur ignis ratio uou est, ut omuibus corporibus emiueat. mihi25 autem vi<strong>de</strong>tur magis cougruum ac cousentaueum esse iis, quae adsensum apparent in elemeutis, ut inclinatio iu illis inveniatur,quaudo iu alienis locis extiteriut, ut haec sit iu eis motus causaex proximis iu propria eorum loca, incliuatio nempe ad ea. <strong>et</strong>enimipse paulo post i<strong>de</strong>m operatur eo in loco, quo invenitur: <strong>et</strong> leve est,30 {quod natura sua semper ad supera moc<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> grace est^) quod naturasua semper ad iufera mov<strong>et</strong>ur: uou euim omnibus corporibusemiuere <strong>et</strong> natura semper sursum ferri unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m est. igiturproprie qui<strong>de</strong>m <strong>de</strong>fiuitur ex eo, quod semi)er sursum mov<strong>et</strong>ur, uouautem ex eo, quod emin<strong>et</strong>. iusuper si eminere ali({uid ac leve esse35 uuum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m ess<strong>et</strong>, omue igitur, quod quacunque ratione emin<strong>et</strong>, leve2 <strong>et</strong> leve addidi 10 ic/ni scrips! : terrae codd. Al uute absolute <strong>et</strong> post suhsterniiur(11) lacuna statuenda; arjua supplevi 11 jiro verbis sed— quae Al arbitrario<strong>et</strong> male addidit: atrjui quomodo aer levis est? non alia sane ratione, nisi quia terrae (sici) c»iinct.si autem secundum naturae eorum genus 15 cf. Averr. Paraphr. p. 332 A<strong>et</strong> sq. 24. 25 mild autem <strong>et</strong> sq.] cf. Sim pi. p. 70, 2 dXXd xai 6 0£,a(otios . • *-cavdSETTj TO ^apl) xal y.oOcfov . . d/.Aot ti^v Y'poir/^v u-dp^eiv cprjal toTs aTOt)^£to[s hi ctXXoxpt'oi;T'j-ois 0'J3i Xeytuv "EuXoyioTEpov oe dv y; -/.al ajji-cpcovov xots Ticpt auxi ccaivojj.evot? to ivToTs dXXoTpt'ots TOTTOU [j.c(aXov tg(; po-d; drtooioovofi TOtc aTOt/<strong>et</strong>'oi;" 29 loco'] 311^^1430 quod— est supplevi


aerTUEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 31 la-J9-b ]3] 231extitiss<strong>et</strong>, ctiam si vi eniiuer<strong>et</strong> — (|iiema(lniu(luiii val<strong>et</strong>iulu ct iusta f. (I2rsicci iVig'idique proportio <strong>et</strong> similia iii viveutis corpore uuuni i<strong>de</strong>mqueexistimt, ct animans, qui iusta conim proportionc utitur, scmusest, tam<strong>et</strong>si vi ad eiiis mediocritatem <strong>de</strong>veuiat — at fieri potest, ut5 quod emin<strong>et</strong>, g-rave sit; uou igitur emiuere aliquid ac leve esseuuiim i<strong>de</strong>iiKiiie existimt. ita neque subst<strong>et</strong>ni <strong>et</strong> grave esse i<strong>de</strong>msunt, ueque quod subsidit <strong>et</strong> quod grave est uuum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m essedicuiitur.Dcindc ait: cum ig-itur his iucliuatio ita tribuatur, gravitas10 autem <strong>et</strong> levitas in compositis {qiioque) corpoiibus inveniautur, perspicuuniest igitur, ipsii, iuxta eorum constitutione/n ex illis iucliuationcinter se dijjerre, secundum quod simpUcia corpora sortita stmt,quorum id levius, quod ex pluribus levibus elementis constituitur.igitur corporum ah elcDientis compositoruin diferentia ad primorum15 corporum diferentiam sequ<strong>et</strong>ur. quod qiii<strong>de</strong>ni ipsum ante dicebatoportere facere <strong>et</strong> eos, qui inclinationis differentiam ad inanis implicationemr<strong>et</strong>i<strong>de</strong>runt.Dein<strong>de</strong> dicit: fit autem, ut uou ubique unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>maliquid grave sit vel leve, neque ctiam uno eo<strong>de</strong>mque levius20 vel gravius; trabs enim, quae centum librarum pondus hab<strong>et</strong>, inaere qui<strong>de</strong>m gravis, in aqua vero ievis existit; trabs enim in aquaiunatat, plumbum vero subsidit. idque causae esse dixit, quodin omnibus corporibus pra<strong>et</strong>erquam in igne in propriis eorum locis[mo<strong>de</strong>] pondus invenitur, in locis autem c<strong>et</strong>erorum illorum pra<strong>et</strong>er-25 quam in locis, quae (inferiora) sunt, graviora sunt, ac lioe modoterra omniaque corpora, quae maxime terrena sunt, ubiquepondus habent — ca enim <strong>et</strong> in tcrrae loco <strong>et</strong> in locis c<strong>et</strong>erorumillorum pondus habent — aqua autem in proprio loco <strong>et</strong> in locis c<strong>et</strong>erorumelementorum pondus hab<strong>et</strong>, non autem in terrae loco — terra30 enim aqua gravior existit — aer vero in proprio loco id hab<strong>et</strong> <strong>et</strong> inignis loco; at pondus non hab<strong>et</strong> in locis c<strong>et</strong>erorum illorum elementorum,quae pondus habent, terrae nempe <strong>et</strong> aquae, uumautem in proprio loco pondus habeat, hinc iutellegi potest, quoduter inflatus trahat plus quam inanis. si quid igitur com-35 positorum corporum plus habeat aeris qua^^i aquae <strong>et</strong> terrae,veluti trabs, in aere qui<strong>de</strong>m erit gravis, ex eo, quod m hoc qxomni vel ex maiore parte pon<strong>de</strong>rosum constat; <strong>et</strong>enim ex plurimoaere, qui gravis est, constat, uec non <strong>et</strong>iam ex terra atque ex aqua,quae gravia sunt, conflatur; in aqua autem Ievis est, ex eo, quod40 ipsa in hac maiore ex parle Ievis est, quoniam <strong>et</strong> aqua levia f.62v|sunt ac ex modico pon<strong>de</strong>re constant,hac itaque <strong>de</strong> causa lignum,15 dicebat ex couiectura 20 centum codd. Al <strong>et</strong> Averr. hie <strong>et</strong> infra 25 inferioraaddidi 3(5 trahs] $'j>iOv (cf. supra) 40. 41 exspectes in ai^ua Ievis est . . constat


232 T1IEM18T11 DE CAKLU A 4 [Aiisl. p. 311ala-bl3](|ii()(l centum libraruni ])ou(lus liab<strong>et</strong>, in acre graviiis est qiuini f. 62»pliimbi libra, iu aqua autem levius existit. uuum(i[uod(iue euimeoruni tripliei gravitate iu aere constat, quamois lece nliquidvclut i


suapteTHEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 311al5-b 13] 233itaque coiuru, quae in medio simt, uuius ad alteruni collatione f. 62^id qui<strong>de</strong>m absolute leve, hoc autem absolute grave existat, ([uouiaraid, quod peues a(iuani absolute leve dicitur, est veluti aer,qui penes se ipsum absolute gravis extiterit, eritque absolute gravis,5 cum in proprio eius loco fuerit gravis: cur igitur (quemadmodumdicebamus) couveuit, ut in elemeutis pra<strong>et</strong>erquam in igue in propriiseoruui locis gravitas, uon auterc levitas esse dicatur? ratiouiautem, quam <strong>de</strong> utro iuflato adduxit, ut aeri in proprio loco poudusiuesse monstrar<strong>et</strong>, seusus repugnant; uon enim uter inilatus, si in10 aere ponatur, ab eo magis rece<strong>de</strong>t, quam si iufiatus nou sit. scdsi vcrum css<strong>et</strong>, quod contendit utrem injJ.atuhi ma


234 THEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. ailal5-bl3]si autem iu pvoprio corum loco iiicliuatio quoque eis iiiess<strong>et</strong>, turn f. CS"-quae L\v illis pondus liahent, uatura hoc liabebiint, iiou w{ in proprmeoruui locis mooeantur nequc ut ad ])ropna eorum loca raoveantur, seelex his iu locum, ad quern iucliuaut, uenipe <strong>de</strong>orsum movebuutur;5 corpora euim, quae gravitate praedita suut, <strong>de</strong>orsum iucliuabuut; <strong>et</strong>quae lei'itatem hahent^ eo<strong>de</strong>m mo<strong>de</strong> uatura hoc tantum erit iu eis,non ut iu proi)rii8 eorum locis quiescaut [ueque <strong>et</strong>iam ad haccfenmtur, sed iu propriis eorum locis movebuutur]. h(tc autem itase habere mirum profecto existit, ueque hac ratione has duas iu-10 cliuatioues iuxta exitum eorum [ex propriis locis] admittereut. uosautem dicimus hoc mirum uon esse, siqui<strong>de</strong>m uos <strong>et</strong>iam cuiquefatemur uou modo absurdum uou esse,ea extriusecus iuclinatioueniadmittere, sed omuiuo <strong>et</strong>iam fore uecessariura, cum dicimus trabem,quae ceutum librarum poudus hab<strong>et</strong>, in aere gravem, iu aqua15 vero levem esse, immo trabem, (juae pondus hab<strong>et</strong> centum librarum,iu aere quam plumbi libram graviorem, iu aqua vero levioremesse, cuius rei indagatio explicatioque alibi difficilis non est; <strong>et</strong>enimhie locus paulo iufra iu calce huius tractatus explicatur, ubi <strong>de</strong>formis, (piae ])er se motus causa non sunt, locuturi sumus. fieri20 autem potest, ut <strong>de</strong> his separatim disseramus. corporum enim,quae continua sunt, quaedam facile, quaedam difficilesectiouem admittunt; ita <strong>et</strong>iam [divisiva] alia magis,alia minus dividunt. ex continuis autem facile dividitur,quod facile terminos suscipere potest; quod vero aegre divi-25 ditur, secundum quod divisiva potestate <strong>et</strong> fortitudine <strong>de</strong>jiciunt, existimatur,quatenus supra divisihilia nataiit. quae autem potestatequadam vel aegre suut divisibilia, ad divisionem protrahuntur veldivisioni repugnant^ cum alicuius eorum vis praevaluerit; si enimdivisibilis potentia praevaluerit ac ipsa quasi propulsioni divisionique30 repugn<strong>et</strong>, uou innovabitur divisio; si autem divisivum praevaluerit,divisio innovabitur, <strong>et</strong> hac ratione conting<strong>et</strong>, ut divisivum divisibileiugrediatur. si autem iis ad invicem non inerit potentia, utpalpiteut tantum, quemadmodum m, quae iuxta posita sunt, contingit:secuHdum potentiam <strong>et</strong> fortitudiuem, quam divis[iv]um supra divisio-35 nem hab<strong>et</strong>, vel ob eius amplitudinem qui<strong>de</strong>m <strong>de</strong>ficient morabuuturque,vel prae formae eius tenuitate <strong>et</strong> angustia divisionem prohibebit(?) <strong>et</strong> non divi<strong>de</strong>tur. vis autem eius, quod dividitur, contrase hab<strong>et</strong>; siqui<strong>de</strong>m amplitudo modo quodam oppositioni rerum7 neque— movebunlur (8) om. codd. exspectes sed a propriis . . . sursuni iiwvehunlur10 iuxla Al: immo codd. ex propriis locis om. codd. 18 calce'] 313^6*J2 divisiva <strong>et</strong> dividunt scripsi: divisio <strong>et</strong> dividunlur codd. Al 25 divisiva scrips!divisa codd. Al 26 supra . . v.alant] ad divisa inclinant codd. Al 28 divisionirepugnant] divisum divi<strong>de</strong>tur Al ob ob eius amplitudinem emendavi: a spiritu COdd.Al 36 divisionem prohibebit] a divisione prohihebitur A I (locus corruptus)


quodTnKMISTll 1)E CAELO A 4 [Arisl. p. 311M3-21] 235auxiliatur, \)v&edwism vero SLiignsilii corrimip<strong>et</strong>ur, cum (livisi()(V)loci f. 63"-<strong>de</strong>fici<strong>et</strong>. si autem divisivus divisibili secimdmii iucHuatioiiem magis])raest<strong>et</strong>, quain ut a propria forma, veluti latitudiuis meusura, pvo-Mbeatiw, divisibile secabit; sique eiiis iucliuatio <strong>et</strong> propulsio modicae5 extiterint, latitudiue eius proliibebitur <strong>et</strong> uou divi<strong>de</strong>t. veluti trabs,quae dividit, cum aer <strong>et</strong> aqua facile dividautur ac termiueutur; <strong>et</strong> aerfacilioris divisiouis quam atiua existit. atiiui iu aere impedimentum,quod latitudiuis causa e.vistit^ miuoris momenti est, quam potentia eiusiucliuatiouis, divisio autem <strong>de</strong>ndtutis aquae variatur, {secundum id)^10 quod latitudiuis eius causa separat. ita (iuo(iue iucliuatio trabis,quae ceutum librarum poudus bab<strong>et</strong>, in aere qui<strong>de</strong>m ob trabislatitudinem minus prohib<strong>et</strong>ur, iu aqua autem phis-^ <strong>et</strong> plumbi libraelatitudo iu aere, <strong>et</strong> praecipue in aqua, minor est, quam ut inclinationiseius iirmitudinera, qua tautum dividit, prohibere possit.15 uou couveuit igitur, ut a naturali iucliuatioue divagemur <strong>et</strong> absurdaquadam positioue hunc locum explicare imagiuemur; absurdumnamque est existimare iucliuationem corporibus iu propriiseorum locis existeutibus omuiuo <strong>de</strong>beri; magis autem disseutaueumerit, si quis gravitatis iucliuationem omuino statuerit, euu<strong>de</strong>m20 casura elementa pouere atque ea, dum iu propriis locis siut, adcasum inclinare.Cum autem iu oratiouis limine grave <strong>et</strong> leve posuiss<strong>et</strong> dixiss<strong>et</strong>queabsolute leve id esse, quod corporibus emin<strong>et</strong>, tamquam liocomuibus perspicuum sit, ea autem <strong>de</strong>iuceps in medium adduxiss<strong>et</strong>,25 quae in medio <strong>et</strong> composita sunt, quomodo nempe in illis gravitas<strong>et</strong> levitas inveniantur, quodque illis baec ubique uon insint: posthaecintendit <strong>de</strong>clarare esse aliquid absolute grave <strong>et</strong> aliquid absoluteleve. autequam vero explic<strong>et</strong> haec duo inveniri, unumquodqueeorum statim constituit, inquiens: absolute autem leve id30 appello, quod semper in sublime /err/ sol<strong>et</strong>, nisi aliquidimpediat, <strong>et</strong> absolute grave, quod semper <strong>de</strong>orsum ferriso l<strong>et</strong>, nisi aliquid impediat. quod autem inveniantur corpora,quae boc iure se babeant, ac bipartita baec natura vera sit uecuna tantum existat, ut alii uonnuUi putant, veluti dicentes insectili-35 bus poudus modo iuesse, boc ita explicat. sumit illud tamquamab omtiibus concessum, quemadmodum <strong>et</strong> aliis nounuUis plac<strong>et</strong> adsensumque appar<strong>et</strong>, inveniri iiempe grave quippiam,|semper f. 63^ad medium <strong>de</strong>cliuat; pauloque infra ait: atqui medium <strong>de</strong>fiuitumest; sique illud medium dicatur, quod <strong>de</strong>finitum ilico existit,2 inclinalionem— prohibeatur (3)] incUnalionein praestei, a propriae formae loco co ptivabitur,quod latitudinis mensura extiterat Al male 9 secundum id addidi o'?-visio — separat {\Qi}] locus iucertus; ex dicisionc enim susLentaculi aquae Iransnmt.ubitur, quodlaliludinis eius causa sepurabit Al 23 kve scripsit Al ; sed cum codd. grave exhibeant,lacunam statuere pra<strong>et</strong>ulerim


236 THEMISTII DK CAELO A 4 [Arist. p. 3in>21— 33]ex eo, (1110(1 medium <strong>de</strong>finitiim est, extremum inveuitiir; scias enl)n f. GSvopoi'tct medium comparatum ad extremum ita uomiuari. si euim quodad medium fertur, omnibus corporibus substeruatur, . . . erit leve-,<strong>et</strong> quouiara uos vi<strong>de</strong>mus ignem sursum versus ferri ac c<strong>et</strong>eris5 elemeutis iunatare (si(iui<strong>de</strong>m aeri emiu<strong>et</strong>, quouiara versus aeremmov<strong>et</strong>ur i)er eumque pertransit ac supra ilium ascendit <strong>et</strong> ibi<strong>de</strong>mquiescit) perspicuum est <strong>et</strong> manifestum ignem elementum esse, quodomnibus corporibus emin<strong>et</strong>. quod si ita est, (piod absolute est leve,ignis existit, quando(iui<strong>de</strong>m quod omnibus corporibus substernitur,10 absolute grave appellatur. <strong>et</strong>euim si ignis non ess<strong>et</strong> absolute levis,sed pondus haber<strong>et</strong>, alteri corpori substerner<strong>et</strong>ur; tale autemcorpus, cui ignis substernitur, aliud quic(iuam praefer quatuor elemeutaomnino exister<strong>et</strong>, ({uod ei emiuer<strong>et</strong> ac suapte natura ad ultimumferr<strong>et</strong>ur. nunc autem pra<strong>et</strong>er quatuor elementa nibil vi<strong>de</strong>tur suapte15 natura sursum moveri ac igui eminere; iguis igitur corpus est,quod absolute leve existit. quodsi levis est ignis emiu<strong>et</strong>que,uuUo pon<strong>de</strong>re praeditus, quoniam alicui corporum non substernitur,pari ratioue quod ad medium fertur absolute grave existit, cumalteri substernatur uullumque corpus, cui innat<strong>et</strong>, sub eo existat,20 siqui<strong>de</strong>m ultimum eius, quod <strong>de</strong>orsum fertur, medium est, ad (piodmov<strong>et</strong>ur. si igitur corpus invenitur, quod ad medium fertur acc<strong>et</strong>eris omnibus his partibus substernitur, idque terra existat, acrursus ali(iuid invenitur, quod versus extremum mov<strong>et</strong>ur ac omnibusillis iunatat, sitque ignis tale corpus: inveui<strong>et</strong>ur igitur aliquid25 absolute grave <strong>et</strong> aliquid absolute leve. his namque <strong>de</strong>fiuivit quodabsolute grave quodque absolute leve existit; ac absolute grav<strong>et</strong>erra est, <strong>et</strong> absolute leve ignis, convenit autem, ut eius orationem<strong>de</strong> iis, quae has duas inclinationes habeut, hoc pacto intellegamus,quateuus nempe cui una earum inest, altera non inest, veluti com-30 positum, cum in propriis eorum locis has duas inclinationes sortiantur.uum autem hoc fieri possit, superius explicatum fuit.At vero quod in oratione <strong>de</strong>duxit <strong>de</strong>finitum quoddam mediuminveniri, ad quod gravia corpora moventur, id ipsum initio explicavitinquiens: fieri non potest, ut infinite quicquara moveatur;35 {<strong>de</strong>in<strong>de</strong> quod) omnia corpora, quae ad terram feruntur, ad pares angulosfermitur. cur vero impossibile sit, ut quicquam infinite moveatur,ita perspicuum fi<strong>et</strong>. motus ortus quidam est nee ortus aliquis immortalisinvenitur; quemadmodura enim no7i est ulluin impossibile,veluti wnrianguli auguli sint tres tribus rectis aequales,40 ita <strong>et</strong>iam nee fit. si enim ess<strong>et</strong>, ,fier<strong>et</strong> <strong>et</strong>iam aliquid iynpossihilepossibile <strong>et</strong> ens, sique <strong>et</strong>iam fier<strong>et</strong>, ess<strong>et</strong> quoque aliquid, quod fieri3 leve cocld.: grave Al ex couiectura; sed lacuna unius lineae statuenda 9 verbaquandoqui<strong>de</strong>m— appellatur (10) aliun<strong>de</strong> hue iliata esse vi<strong>de</strong>utur. 31 nou possit codd.iO Jier<strong>et</strong> scripsi: invenir<strong>et</strong>ur codd. Al


eorum-TREMISTH HE OAELO A 4 [Arist. p. ,'51 1b33— SlS^u] 237non potest; siqiie motus nou erit in infinitum, finem possi<strong>de</strong>bit. f. 63^si autem totiis hie finis fiierit corporibus, quae versus terram ferantur,secundum oppositiouem unius ad alterum (Trapa>Av]X7>, in unaqua(iuemotatione alter finis erit; fieri autem non potest, ut eiusmodi fines5 in medio consistant, quouiam uni uuura datur medium, insupernihil est, quod cogit^ ut eorum medium unum sit, siqui<strong>de</strong>m iieripotest, ut omnium eorum medium non sit unum. si autem adl)ares augulos moveautur, necessario con^venit, ut (piod versusterram mov<strong>et</strong>ur, si nihil prohibeat, {aliud alii) occurrat, ac i<strong>de</strong>m10 locus, eui occurrit, necessario medium extiterit. omnium vero motuum,qui versus terram instituuntur, finis medium existit, quoniammedium ((i[ucmadmodum in mathematicis scieutiis <strong>de</strong>monstratum fuit)sphaerae centrum existit. motuum autem finis, si (leviuvi) erit corporum,cum eo sit^ quo aliqaid {leve) attingat^ fieri <strong>et</strong>iam posse existima-15 bitur, ut sursum feratur, [sicpii<strong>de</strong>m id quod a centro mov<strong>et</strong>ur, sursumfertur.] an autem terrae centrum sit finis vel universicentrum, nostrum non est in praesenti sermone pertractare. supraautem dictum fuit i<strong>de</strong>m utrorumque centrum existere, ac primumin huius totius centrum ferri <strong>et</strong>, cum huius totius centro contiugit,•20 ut terrae <strong>et</strong>iam centrum sit, hoc iure ad centrum terrae quoquemoveri.Deinceps explicabitur omnino consentaneum esse, ut corporuminclinationes duae existant. quoniam autem medium inveuitur <strong>et</strong>ad id corpus fertur, (piod omnibus corporibus subest ... ex25 tremum igitur loci inveuitur, in quo eorum motum faciunt;<strong>et</strong>enim extremum inveuitur ac medio oppouitur;necesse igiturerit, ut corpus, quod omnibus corporibus emin<strong>et</strong>, ad id feratur.adiunxitque extremo: loci, in quo|moiMxn fa ciunt^ ut f. G4rdisting-uer<strong>et</strong>, <strong>de</strong> quonam alio extremo loquatur; quod euim in ex-30 tremo huius totius consistit, uempe quintum corpus, Iloc qui<strong>de</strong>m inclinatiouemnon liah<strong>et</strong>. necessario itaque convenit (quemadmodumr<strong>et</strong>uliinus) ut corpori, quod omnibus corporibus emin<strong>et</strong>, id^ quod admedium fertur, contrarium sit; omui namque contrario {contrarium)alterum inveuitur, si quod est, per se qui<strong>de</strong>m, non autem ex acci<strong>de</strong>nti35 existat. atqui medio extremum contrariatur, <strong>et</strong> quod emin<strong>et</strong>,ei, quod substernitur, contrarium existit. quoniam autem duo suntloca, necessario fit, ut duae sint inclinationes; eius uempe quod9 aliud alii addidi: ei Al: codd. coiriipti 13 si - sursion (15) scripsi: quoniam sierit, postquam aliquid atligerit, fieri <strong>et</strong>iam . . . ut grave quippiam sursum Al15 siqui<strong>de</strong>m — fertur (16) om. codd. 17 nostrum — pertractare scripsi: <strong>de</strong> hocin/erius pertractabiimis Al male supra] Arist. 29Gb 9 <strong>et</strong> sqq.24 post subest lacuna hiat 25 eorum, faciunt emendavi liic <strong>et</strong> infra (28): eius,7-eponil Al


238 TnRMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 312 »8— 20]siibsteniitiir, ac eiiis. ([uod emin<strong>et</strong>, iiieliiiatio, quavum una griavitas, f. 64'-alia levitas dicitur.Oratioue auteni in longum prndiicta ex line in id fertur,quod ei annectitur, cum dicat: est [<strong>et</strong>iam] aliquid in horum5 medio locatum, ({uod ad utrumque eorum dicitur alterum.intenditque <strong>et</strong>iam explicare, quod, si inter liaec duo extrema locusmedius inveniatur, qui duobus modis invenitur, ratioui quoque cousonumerit.ut inter liaec duo corpora duo coUocentur. quae ad utrumqueeorum relata alterius vim obtiueaut. quare {dicit:) ({wod Q\utQ\-10 tremum <strong>et</strong>?^^ medium eorum invenitur, mediuon est, cum interiectumsit <strong>et</strong> ad utrumque eorum alterum sit <strong>et</strong> extremum^ siqui<strong>de</strong>msuperiori relatura, quod inter illud ac inferius existit, <strong>de</strong>orsum inveuiridic<strong>et</strong>ur, inferiori autem contra pari ratione sursum. hocig'itur modo conting'<strong>et</strong>, ut quod iuter baec duo interiectum est ad15 utrumque latus incliu<strong>et</strong> ac supra <strong>et</strong> infra existat; ob eamque causamquod inter absolute grave <strong>et</strong> absolute leve consistit, grave <strong>et</strong> leveextiterit, ut aqua <strong>et</strong> aer.I<strong>de</strong>m <strong>de</strong>iiiceps alia oratioue hunc iu modum explicavit.Quod contin<strong>et</strong>, id formae, quod vero contiu<strong>et</strong>ur, id20 materiae esse ubique dicimus. baec vero duplicatio <strong>et</strong> differeutiain omnibus generibus invenitur; nam in qualitatehoc formae, illud autem materiae locum ten<strong>et</strong>,exempli gratia, operationes qui<strong>de</strong>m formae, dispositio vero materiaevim obtin<strong>et</strong> atque in universum dispositio materiae, habitus•2u formae rationem obtin<strong>et</strong>; in quautitate <strong>et</strong>iam quod no)i rectumest <strong>et</strong> rectitudine car<strong>et</strong>, naateria existit, sed in eo, quod rectumest <strong>et</strong> mensuram quandam hab<strong>et</strong>, forma iuvenitur; <strong>et</strong> in iis,quae in loco dicuntur, supra qui<strong>de</strong>m formae, infra vero materiaelocum ten<strong>et</strong>; supra enim terminus quidam ac finis est, infra30 vero termiuatum propriumque. similiter in inclinatione quoque, id,quod leve est, veluti forma, quod autem grave, veluti dispositioexistit. [quapropter] in ipsa <strong>et</strong>iam eius, quod leve est <strong>et</strong>quod grave, materia, ilia ut forma, baec ut materia est. levisautem <strong>et</strong> gravis materia, dispositio primae materiae ad inclinatio-35 nem est; dispositio namque ad colorem ab ea dispositioue diversaest, quae ad caliditatem frigiditatemque existit, idque secundumproportionem. ita gravis <strong>et</strong>iam dispositio est. nee per allatam orationemdiscerni vult^ utrum materia dispositioque uuum i<strong>de</strong>mqueexistant, an duo diversa siut. <strong>et</strong> in ipsa <strong>et</strong>iam materia, ilia qui<strong>de</strong>m40 ut forma, baec autem ut materia est; ut forma qui<strong>de</strong>m dispositio adlevitatem (perspicuum est enim dispositionem cum supposito esse),ut materia autem dispositio ad gravitatem existit, ex eo, quoduna <strong>et</strong> ea<strong>de</strong>m ambobus est, sed dispositioue distinguuntur; noueuira uniuscuiusque eorum esseudi ratio ea<strong>de</strong>m est. quem-


quaeTHEMISTIT r>E CAELO A 4. 5 [Arist. p. 312»20-28] 239madodum sanohilc <strong>et</strong> aegrotahile secunchmi subiectum unum ef I (tUi<strong>de</strong>m sunt, imiuseuiusque vero eovum essendi ratio ea<strong>de</strong>m iioiiest; Jioe est: ea<strong>de</strong>m ratio 7ion est eius, quod aegrotarepotest, <strong>et</strong> quod valere; <strong>et</strong>euim morbis obuoxium esse q//^f^?oms5 facilitate, hoc autem, nempe valere, afectionis fit difticultate.Corpus enim quod eiusmodi materiam, levitateni nempe,sortitur, veluti ignis, statim leve <strong>et</strong> supra iuvenitur, quodautem coutrariam materiam hab<strong>et</strong>, contra grave <strong>et</strong> infraest, quemadmodum invenitur terra; <strong>et</strong> veluti ignis ex materia <strong>et</strong>10 forma coniunctis ad modum formae constat, ita terra ex materia <strong>et</strong>forma ordinatis ad modum materiae, ob eanniue causam ignisqui<strong>de</strong>m contin<strong>et</strong>, terra autem coutin<strong>et</strong>ur. <strong>et</strong> cum harum rerumordo hoc modo se habeat, in gravis <strong>et</strong> levis materia has duasstatuit distinctiones; vultque <strong>de</strong>inceps inter haec duo elementa,15 quae ad duas partes inclinant, duas alias materias coUocare; cumautem maucum sermonem adduxerit, i<strong>de</strong>o obscuram <strong>et</strong> inexplanatam.oratiouem statuit.<strong>In</strong>ter has qui<strong>de</strong>m, inquit, duas materias, levis nempe <strong>et</strong> gravismateriam, duae aliae materiae collocantur, quae veluti duo earum20 fines existunt; fines autem non quemadmodum si diceremus superficiesformarum superficies esse, sed veluti naturae earum fines;quae partim ah ils diversa est, (partim) commimis existit. quemadmodumsi <strong>de</strong> coloribus diceremus, terreum colorem cuiuscunquealbi <strong>et</strong> nigri coloris finem esse, cum eius terminus penes alterum25 ita. sit. ac cum illae duae materiae inveuiautur,]iis oppositae f. 04^sunt, (<strong>et</strong>) duo fines illarum, illae ut forma sunt ordinatae, haevero ut materia existunt; ambae hae vero proportioue ad duo extremaac duo idtima supra <strong>et</strong> infra movebuntur, comparationevero uuius ad alterum, haec superioris absolute, ilia iuferioriszo rationem hab<strong>et</strong>. ob eamque causam aqua <strong>et</strong> aer, quibus haeduae insunt materiae, levitatem <strong>et</strong> pondus habent, quorumuuumquodque duarum materiarum motum, versus superiorem <strong>et</strong> inferioremlocum, insequitur. aqua qui<strong>de</strong>m omnibus corporibus,pra<strong>et</strong>erquam terrae, substernitur,quoniam eius suppositum35 finem materiae, quae absolute gravis existit, proximum i7isequitur;id vero locus est, qui post ultimum locum existit. atqui aer obean<strong>de</strong>m causam [omnibus corporibus,] pra<strong>et</strong>er ignem, emin<strong>et</strong>.9 quemadmodum <strong>et</strong> sqq.] Al exhib<strong>et</strong>: <strong>et</strong> quemadmodum ini-enittir terra, ita <strong>et</strong> ignis quoque.ex materia enim <strong>et</strong> forma coniunctis terrae materia, ex materia autem <strong>et</strong> forma ordinatis,i(/nis materia constat 20 fines] cf. Simpl. p. 719, 29 non om. codd.21 superficies (alt.)] exspectes ^jnes fines'] finis codd. Al 22 quae— existit scripsi:a quibus in aliquo dirersae sunt, ac illis communes existunt codd. Al 23 fuscumac terreum Al: intellege to 'fatov 25 ac cum scripsi: quemadmodum codd. Al26 <strong>et</strong> addidi


240 TITEMISTIl I)E CAKLO A') [Arist. p.312a28— >> 1]quoniam autem materiae, quae initium ac fiuis dicuntiiv, duae f. 64^suut, (luae igitur iuteriectae suut, duae extiteiint. cum enimuuuin sit modo elementum, ([uod omuibus corporibusemin<strong>et</strong>, id est ignis, unumciue tautum, quod omnibus sub-5 stern itur, hoc est terra: duo necesse est esse, quae simul <strong>et</strong>eminent <strong>et</strong> substernuntur — uum autem hoc necessarium sit, inLibris <strong>de</strong> Ortu <strong>et</strong> <strong>In</strong>teritu explicabitur — <strong>et</strong> baec aquae <strong>et</strong>aeris ratioest. quoniam autem baec omnia quatuor sunt, quatuor tantunierunt eorum materiae; primae vero materiae hoc qui<strong>de</strong>m modo10 quatuor sunt, secundum quod uuam communem ac primam incliuationembabent. necessario autem convenit, ut communi alicuioccurrant, quod unum est . . . cum id^ quod omnibus corporibus substernitur,unum existat, ita <strong>et</strong> quod omnibus emin<strong>et</strong>. omnino igiturconveni<strong>et</strong>, ut quae interiecta sunt, duo existant. num autem hoc15 conveniat, in Libro <strong>de</strong> Ortu <strong>In</strong>terituque explicabitur. atqui absolutenuUo pacto duo sunt, quoniam contraria, cum duo siut, quaeinteriecta sunt, convenit, ut duo existant. {<strong>et</strong>) cum fortuito numeruraelementorum sumat atque ex hoc necessario {non) <strong>et</strong>ficiat inateriasiuxta elementorum numerum esse quatuor, tam<strong>et</strong>si ex iis, quae20 <strong>de</strong>inceps dicuntur, perspicuum eva<strong>de</strong>t ratione consonum esse, ut,quern diximus, motus tiat, inquit:Nihil enim obstat, quominus in medio contrariorumunum <strong>et</strong> plura sint. <strong>et</strong> inquit Alexan<strong>de</strong>r: qui omnino quatruplicemmateriam efficit,quae uniuscuiusque elementorum inclinationi25 accommodatur, difficultates omnes eva<strong>de</strong>t, quas innuit supra eos,qui unum vel duo loca inclinationem posuere. atqui eos necessariofateri cogit, ut plurimus aer, cum maior in eo inanitas sit quamin pauco igne, eo levius existat, ac ignis sit, qui ex pluribus triangulisconst<strong>et</strong>, cum ilia (?) per se esse dicantur. magis autem30 convenir<strong>et</strong>, ut elegantiore ratione ac d'isputatione dicatur, cum existim<strong>et</strong>urbaec <strong>de</strong> elementis ab eo dicta esse, ac inclinatiouis materiamistaec ponat, nisi quod r<strong>et</strong>ulit: gravitatis materia est,quatenus tale est potentia, quatenus vero tale, materialevis, id ipsum prohiber<strong>et</strong>; elementa enim potestate materia incli-35 natiouis nou sunt, sed actu ita dicuntur esse, ac id <strong>et</strong>iam, quodr<strong>et</strong>ulit: ipsam qui<strong>de</strong>m ean<strong>de</strong>m existere, {esse aute^n) non itase babere, quemadmodum id se hab<strong>et</strong>, quod valere <strong>et</strong>1 duae (materiae) codd, ae Jinis k\.: finium codd. 7 <strong>de</strong> Ortu\ 112 11 ut—quod (12) scripsi: quod communi alicui occurrit, unum sit quodque Al (fort, post est lacunahiat) 12 cum— explicabitur (15) <strong>de</strong>lenda sunt 14 <strong>et</strong> 16 duo Al: aequales codd.IG duo sunt corruptum: conicio <strong>de</strong>claratur (cur . . conreniat) (cf. Averr. p. 263 K17 <strong>et</strong> addidi sumut scripsi: sumamus codd. Al 21 jnotus suspectum23 Alexan<strong>de</strong>r] cf. Simpl. p. 720, 9 <strong>et</strong> sqq. (locus corruptus) 27 aer Al (cf. Simpl.1. 17): aurum codd. 29 ante cum lacuna hiat 32 r<strong>et</strong>ulit] 312" 17


TRKMISTTl T>E TAELO ^5 [Aiist. p. 312'>5— 14] 241aegrotare potest, iutellegi proMb<strong>et</strong> hoc <strong>de</strong> elementis dictum f. 64^fuisse.Deinceps explicare vult elementis, quae interiecta suut, [pondus]inesse . ..,pra<strong>et</strong>erquam (?) iis in locis, quibus superemin<strong>et</strong>5 <strong>de</strong> hoc autem supra <strong>et</strong>iam meminerat, modo vero ubeiioremhac <strong>de</strong> re tractatiouem aggreditur. <strong>et</strong>euim haec <strong>et</strong>iam una exactionibus est, quae levi gravique necessariae existunt, estque illi<strong>de</strong> iis disserendi locus, probat autem haec duo in propriis eorumlocis pondus habere ex eo, quod, cum ilia, in quibus uitebantur,10 subtrahuntur, statim ad haec eorum loca moventur, aerqui<strong>de</strong>m ad aquae locum, aqua autem ad locum terrae;sursum vero ad ea loca, quae supra eis existunt, non nisi vi moventurilUs ahlatis. aqua enim ad aeris qui<strong>de</strong>m locum vi ta7itummov<strong>et</strong>ur, ac aer <strong>et</strong>iam in ignis locum vi tantum fertur; aqua nam-15 que vi sursum trahitur, quemadmodum si per fistulae cavitatemvel aliquid simile ore sursum trahatur, cum aeris, qui in fistulaexistit, extremitas, quam superficiem ipse appellavit, ad subiectamaquae extensionem coUigitur, extensioque, qua in unum coeunt,una fit; hoc est ipsa attrahitur, cum ad attractionem aeris,20 qui in fistula est, una secum aqua mov<strong>et</strong>ur atque ad aeris attractionemattrahitur, quando nempe celeritas motus aeris, qui una cumaqua sursum attrahitur, <strong>et</strong> aquae motio, celeritate aquae celeriorfuerit, qua ex superiore loco in inferiorem mov<strong>et</strong>ur. quemadmodumin cucurbitis accidit, dum corpori euipiam imponuntur, veluti coUo (f)25 vel alicui simili, idque <strong>de</strong>lu<strong>de</strong> sursum attollitur; humor <strong>et</strong>enim|aufertur, donee eo ordine trahatur, qui ab eius gravitate discrepat,atque a capite <strong>de</strong>orsum <strong>de</strong>scendat. in [sublime] autem [ad] ignisregionem, nisi vi, i<strong>de</strong>m aer non fer<strong>et</strong>ur; terra autem ad locumaquae simili hac divisione non fer<strong>et</strong>ur, propterea quod aqua fieri30 non potest, ut ea<strong>de</strong>m extremitate cum terra trahatur. <strong>et</strong> ob hanccausa m, quoniam aer ea extremitate cum aqua trahitur, qua aquacolligitur, ac ea extremitate, qua aqua coUigitur, terra non attrahitur,aqua in vas trahitur, secundum quod iucalescit,quoniam aer eius caliditate mov<strong>et</strong>ur, <strong>et</strong> quoniam ipse in ignem35 sursum convertitur ac secum aquam attrahit, cui ipse alligatur, abeo<strong>de</strong>mque aqua attrahitur; terra autem non attrahitur, eo, quod ipsaf. Gnr4 signum lacunae posui 17 ad-coUigitur (18)] exspectes subiectam . ad se . colligit. .18 extensioque <strong>et</strong> una fit (19) emendavi: ponkque extensionem <strong>et</strong> unam esse codd. Al21 celeritas —simili (2b)] locum obscurum vertit Al: levitas motus .. aqua attrahitur, sursumextiterit <strong>et</strong> aquae motio, levitate aquae levior fuerit . . . quemadmodum iis usu venit, quaelentore visciditateque praedita sunt, quibus aliquid annectitur, dum aliquis corpus quidpiameis adhaerere facit, veluti trabem vel aliquid simile. 29 divisionel fort, emendandumattractioneComment. Arist. V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. II. lo


242 TIIEMISTII DE OAKLO A 5 [Ansl. ].. 312'< 14-19]non coutraliituv alligaturque aeri excalefacto, qui in 'vase con- f.


trabitur,THKMISTd DE CAELO A 5 [Arist. p. ?,12i.3— 19] 243tangit, {cur) fertur iu illud? ipse autem dixit non alia ratione aquam f.ascen<strong>de</strong>re, nisi quia cum aere, dum tangit, aquam ascen<strong>de</strong>re <strong>de</strong>prehendimus,cum ipse contrahitur; is enim, qui in vase considit,antequam aquae proximus eva<strong>de</strong>r<strong>et</strong>, quiescebat; aquae autem5 proximus fa<strong>et</strong>us statim aquam trahit; attraliit <strong>de</strong>inceps secumaquam, quandoqui<strong>de</strong>m ei alligatur. lioc autem, ex quo huius reiprobationem assumit, ex iis positum fuit, quae ad sensum apparent,nempe cum aquam violenta suctione suxerimus, hoc ita sehabebit; cumque id, quod est ante, oper<strong>et</strong>ur, multo magis id quo-10 que operabitur.Alexan<strong>de</strong>r autem inquit, quod, si aer attenu<strong>et</strong>ur ac in maioremmensuram efifundatur repleaturque inanitas, quae eo<strong>de</strong>m in vaseconsistit, rursus <strong>de</strong>minuitur^ secundum quod ex aquae frigiditate incrassatur,quanclo eam tangit, <strong>et</strong> statim aquam attrahit, quae ei15 proximum extiterit, siqui<strong>de</strong>m ei tantum loci cedit, quantum tempor<strong>et</strong>raTisfusionis auctus ac <strong>de</strong>inceps <strong>de</strong>minutus occupaverat. sed perdissentaneaest huius dubitationis solutio; quomodo enim fieri potest,ut corpus continuum maiorem vel minorem locum occup<strong>et</strong>, nisi inanein corporibus circumfusum ac in illis interceptum sit; corpus•20 enim vmiime permeat corpus, <strong>et</strong> tam<strong>et</strong>si alibi fateantur id facileanimo concipi non posse, tamen, <strong>et</strong>si ambiguum sit, nil minushuic dicto assentiuntur, nempe: quemadmodum aer frigiditate coUigiturac incrassatur, ita caliditate diffunditur ac rarior efficitur;<strong>et</strong> si aqua, quam tangit, calida existat, attamen in vas|()r)rf. G5v•25 <strong>et</strong>iamsi aer, qui in vas transfunditur, in eo non colligatur uecaquae locum cedat, in quern ingrediatur. atque existimavit aliaratione fieri posse, ut in vas aqua trabatur, eamque ad <strong>Aristotelis</strong>sententiae confirmationem attulit; <strong>et</strong>enim inquit, fieri posse, ut aer,qui in vase consistit,dum caliditate attenuatur humoremque attrahit,30 ex attracto humore conteratur opprimaturque ac in vaporem convertatur.verum haec oratio <strong>de</strong>struit sese, siqui<strong>de</strong>m ponit incalescentemaerem ab humore a se attracto expelli; dissentaneumnamque est fierique non potest, ut trahens quippiam ex eo, quodattrahit, simul <strong>et</strong>iam ab attracto expellatur.35 Quod autem rationi dissentaneum sit, quod in hoc allatumest, iam diximus; <strong>et</strong> ex eo, quod in his duobus elementis adpropria eorum loca inclinatio praecessit, multoque magis, si necessarioid c<strong>et</strong>eris illis contingat, neque in propriis eorum locisquiescere, neque ad haec loca moveri necessario illis conting<strong>et</strong>,40 sed ferri ex his. aer namque (exempli gratia) si in proprio loco11 Alexan<strong>de</strong>r] cf. Simpl. p. 724, 11 <strong>et</strong> Averr. p. 265 I <strong>et</strong> sqq. 13 <strong>de</strong>minuituremeadavi: occultabitur codd. Al 24 attamen— <strong>et</strong>iamsi] ita Al e coniectura: codd.corrupt! quod <strong>et</strong> sqq.] cf. p. 242, 22.16*


•244 THEMISTII DE CAELO A 5 [Aiist. p. 312b3-19]gravis extitiss<strong>et</strong> ac <strong>de</strong>oisum inclinav<strong>et</strong>, ex hoc omnino conve- f. 65uir<strong>et</strong>, ut motus <strong>de</strong>orsuni uatiira ei iuess<strong>et</strong>, siqui<strong>de</strong>m eos motus elementisuatura inesse dicimus, quibus ad quemvis locum ipsa inclinant.aqua enim ex aeris regione infra uatura mov<strong>et</strong>ur, quo-5 niam ad banc partem iucliuat, postquam in aere extitit; cumquealio in loco <strong>et</strong>iam fuerit, quivis esse dicatur, <strong>de</strong>orsum ad terraelocum inclinabit; c<strong>et</strong>era elementa similiter (f). atque in universumex hoc conveuir<strong>et</strong>, ut motus naturalis dicatur ex proprio eius locoin ilium; <strong>et</strong>enim duo fines tantum^ veluti ignis <strong>et</strong> terra, cum nullus10 igne superior nee terra inferior locus inveniatur, necessario inpropriis eorum locis consistunt; ea autem, quae interiecta sunt,cum duo proxime illis constituta loca uatura possi<strong>de</strong>ant, quid prohib<strong>et</strong>,quin ad ea iuclinent? <strong>et</strong> quamobrem necessario efficitur, utaqua <strong>et</strong> terra una cum aere, extremitatum illorum coniunctionis15 causa, sursum <strong>et</strong> non ea<strong>de</strong>mm<strong>et</strong> ratione <strong>de</strong>orsum trahautur? <strong>et</strong>cur aeris cum aquae extremitate coniunctio non efficit, ut cumaqua <strong>de</strong>orsum trahafur? cur pondus hoc efjicit, quamvis consentaneummagis sit dicere aerem cum aqua trahi (quaudoqui<strong>de</strong>mipse, cum {facile) termin<strong>et</strong>ur, capi potest ac pra<strong>et</strong>erea tenuior20 est) quarn affirmare aquam ,quae gravis est, cum aere ipsotrabi. itaque Platonis sententia, in qua dicitur nullam alicui elementorumin proprio eius loco inclinationem inesse, proposito magisconvenit veritatique magis consentauea existit, quemadmodum7ieque ipsi toti <strong>caelo</strong> haec inest; quare omnibus corporibus natura25 inest, ut locum sibi ordiuatum minime egrediantur, sed in eo maneautac quiescant, ex eo, quod non ad alium locum inclinationembabent, alio vero in loco quiescunt. causamque adiecit, cur adalia loca revertantur, cum ad buius totius ambitum protrabuntur,siqui<strong>de</strong>m (inquit) forte <strong>et</strong> durum ad propriam essentiam sese colli-30 gere vult nee inane quippiam relinquit, efficitque anticrosas?, utborum causas pra<strong>et</strong>er emn quispiam assequi non valeat. quoautem buius totius ambitus distinguatur, <strong>et</strong> quomodo istaec aliaseparentur <strong>et</strong> distinguantur, id ex iis, quae scriptis mandavit, exsociis ac eius sequacibus perspici potest.35 Modo autem <strong>de</strong> eo, quod bac in oratione dicendum reman<strong>et</strong>,disseramus.Itaque dicimus, quod eo, quia ad elementorum inclinationempropriae materiae necessario requiruntur, i<strong>de</strong>o explicare intenditbuiuscemodi ordinem inveniri. parem autem, inquit, distinctionem7 c<strong>et</strong>era— similiter] interpr<strong>et</strong>atio incerta: ad i<strong>de</strong>m, cum in eo extiterit Al male17 trahatur scripsi: coniungatur codd. Al 29 <strong>et</strong> 30 cf. Tim. 58 A anticrosas] dvTlxpoiiast;?31 eum scripsi: eos codd. Al


quasTHEMISTII I)E CARLO ^h [Arist. p. 31-2b ]9— 813=vo]245in eis ponendam esse, qua proi)ria natura propriaquae differentia f. (;5vcii'cumscribuntur, ne motu distiDguerentur, perspicuum ac mauifestumexistit. si enim imam quis ponat omnium corporum materiam,ut inane aut plenum aut triangulos aut corpora immo-5 bilia, vel omnia corpora in sublime, vel <strong>de</strong>orsum omnia una inclinationeferantur necesse erit, alia vero loci mutatio non erit.{quare) vel nihil erit absolute leve, si omnia corpora <strong>de</strong>orsuminclinant, veluti insectilia aut plenum; <strong>et</strong> quae ex maioribus, quaequeex pluribus partibus constant, levia (potius) dicuntur, cum10 vel ob partium eorum exilitatem vel paucitatem vel aliquid simileparum <strong>de</strong>orsum inclinent. atqui hoc <strong>de</strong>monstratum est ante<strong>et</strong> vi<strong>de</strong>mus corpora quaedam propria eorum natura in sublimesemper <strong>et</strong> uhique ferri, sive parva, sive magna portio ab eissumatur, <strong>et</strong> quaedam <strong>de</strong>orsum ferri. at si quis omnium corporum15 materiam inanitatem esse posuerit aut aliquid tale, q^uod sursummov<strong>et</strong>ur, consentaneum erit^ ut omnia corpora sursum ferantur,nihil autem propria eius natura <strong>de</strong>orsum feratur. ex hoc autemomnes eae incommoditates necessario sequentur,|superius f. 66rr<strong>et</strong>ulimus. <strong>et</strong>enim si quid eorum accipiatur, quae inter terram <strong>et</strong>20 ignem medium tenent, maiore celeritate quam terra [<strong>de</strong>orsum]movebitur; quemculmodum si quaedam aeris copia accipiatur^ inqua quae hah<strong>et</strong> insectilia vel trianguli vel ignis midto plura sintquara ea, quae in quadam terrae portione inveniuntur. pra<strong>et</strong>ereaerit aliquid, quod maiore celeritate quam ignis sursum fer<strong>et</strong>ur,25 veluti aqua {vel aer)^ si inanitas maior in aere vel aqua quam inigne sumatur. verum nee aliquid eorum, quae inter ignem <strong>et</strong>terram medium occupant, maiore celeritate <strong>de</strong>orsum quam terra,nee sursum quam ignis movebitur. id autem necessario sequitur(quemadmodum dicebamus) si quis unam tantum iuclinationi ma-30 teriam statuerit. si vero duas veluti ii, qui inane <strong>et</strong> plenum posuere,hac <strong>et</strong>iam ratione in iis corporibus, quae inter ignem <strong>et</strong>terram constituuntur, aliena conspicerentur; cum enim ipsa emineant,quemadmodum moveutur modo, neque <strong>et</strong>iam subsidunt?<strong>et</strong>enim cum ignis (iuxta eorum sententiam) inane esse dicatur,35 terra autem plenum, grave qui<strong>de</strong>m absolute <strong>et</strong> leve absoluteessentiam habebit; ea autem, quae interiecta sunt, cum iuxta illorumsententiam horum duorum permixtione oriantur, <strong>et</strong>si aer plusignis, hoc est inanitatis, aqua vero plus terrae, hoc est plenitudinis,habeat, nihil prohib<strong>et</strong>, ut aliqua aeris portio plenitudinis40 plus quam aquae portio quaedam habeat, quare oportehit hunc2 ne] coaicio ut 4 immobilia] exspectes indivisibilia 7 si scripsi: aut codd.Al 15 quod— mov<strong>et</strong>ur emendavi: parvum in sublimi codd. Al 30 si scripsi:vel codd. Al


24G THEMISTII I)E CAELO A 5. H [Arist. p. 313"5-i'3]aerem <strong>et</strong>iam celerius <strong>de</strong>orsum quam hajic aquam moveri; quod f. ()6rnunquam vi<strong>de</strong>mus. uon itaque conveuit, ut, quae in medio locatasunt, ex horum duorum extremorum coufusione constitui ponamus.quodsi ex illorum permixtione uon constituautur, necessario5 conveni<strong>et</strong>, ut propriae atque aequales distinctiones illis omnino <strong>de</strong>beautur;<strong>et</strong> quemadmodum terrara dicunt propriam distinctionerahabere <strong>et</strong> hac <strong>de</strong> causa <strong>de</strong>orsum semper moveri, quoniam plenumhabeat, sic <strong>de</strong> aere eos dicere oportebit, ipsum ad proprium eiuslocum, supra aquam inquam, propria quadam distinctione moveri,10 quia hac tanhim ratione propriam quandam naturam in se contineat.ea<strong>de</strong>m quoque aquae ratio erit. quamquam his minime assentiuntur,sed inclinationi duo statuunt loca, quemadmodum inane<strong>et</strong> plenum; <strong>et</strong> quoniam terrae iuest plenum, necessario fit (quemadmodumsaepe diximus) ut i)ortio quaedam sit utrorumque illorum,15 quae in medio sunt eonstituta, quae contrari<strong>et</strong>atis ordine cuidamportioui illius alterius praepolleat, si, quae interiecta sunt, ex duorumextremorum permixtione constituautur. <strong>et</strong>euim aeris quaedamcopia aquae portionem quandam inclinatione ad infera, <strong>et</strong> aquaeportio quaedam aeris portionem quandam inclinatione ad supera20 superabit. cousentaneum autem uon est, ut eo<strong>de</strong>m (irgumento Aristotelemimpugnemus^ qui omnibus quatuor elementis unam materiamposuerit, quo illi impugnantur^ qui inclinationi unum locwn statuerunt,aut insectilia aut triangula aut aliquid tale, siqui<strong>de</strong>m ii unihuic loco unam inclinationem necessario attribuerunt, veluti gravi-25 tatem omnibus corporibus insectilibus; ipse autem universali materiaene unam qui<strong>de</strong>m inclinationem attribuit posuitque omnesquatuor materias ex istiusmodi materia constare. cum itaque illorummotum cum inclinatione eorum combinass<strong>et</strong> ac horum unicuiquepropriam materiam statuiss<strong>et</strong>, quae in propria eius distinctione30 consistit, modo qui<strong>de</strong>m explicare iuteudit figuras uon ita se habere^quemadmodum nonnuUi existimarunt, dicentes, insectilium corporum,ea quae rotunda figura praedita sunt,celeriore motu moveri, cum ipsecontendat Jiguras motus elementorum in universum causam non esse,sed ut celerius moveantur, quatenus modo quodam illis opem ferunt,35 aut tardius, ex eo, quod ilia prohibeut. nee cur figura prohibeat acmor<strong>et</strong>ur, difficile est animadvertere, quemadmodum neque <strong>et</strong>iamdifficile est dubitationem, quae hoc loco coutingit, dissolvere. dicif:{Democritus enim) putabat causam, cur corpora, quae lata sunt, innatent,<strong>et</strong> quae angusta sunt, in profundum ferantur, insectilia esse40 cori)USCula, quae ignis essentia praedita sunt, cum ex aqua sursumexspirant ac dissolvuntur; dum eiiim latis corporibus occurrunt.5 aequales Al: distinctae codd. 38 Democritus enim scripsi ex coniectura: quaeriturenim hoc tempore Al male


THKMISTFl DE CAHLO AG [Arist. p. ;512i' 1— •>!] 247cum niulta sint insectiUa [praevalidaciuej, ea sustiueut ac feruut; f. G6rcum autem angustis corporibus obviaut, quia pmiciora sunt, quaeipsis occurrunt insectiUa, non possunt ea sustinere. elicit: quodsi aDemocrito <strong>et</strong>iam quaeramus, cur hoc m neve non accidat, ut corpora5 lata iu eo innatent, angusta autem iu profundum ferantur, ipse <strong>de</strong>bilemac mechanicam explicationem affert, dicens hoc iu aere noucontiugere, quoniam insectilia corpuscula, quae sursum exspirant,hac caliditate <strong>et</strong> firmitudiue uou moventur, quia in eo diflf'unduutur.Aristoteles autem huius rei causam|afit'ert, iiiquiens, ea cor- f. (IG^10 pora, quae cohaerent, partim facile dividi possunt,partim minus, <strong>et</strong> ea, quae vim secandi habent, eo<strong>de</strong>m modoalia maiorem vim, alia minorem babent. lata igitur corpora,quia multum amplectuntur, facile dividi non possunt;quo quid^mvn maiorem quantitatem amplectitur, eo difficilius disrum-15 pitur; si autem non secentur, neque <strong>et</strong>iam in profundum feruntur,sed innatant; corpora autem, quae magis angusta sunt ac coutrariomodo se habent figura, propter contrarias causas secantac disrumpunt neque eminent, sed <strong>de</strong>orsum feruntur. [quoniam]autem [<strong>et</strong>] pondus inclinationis vim quandam bab<strong>et</strong>, qua <strong>et</strong>iam di-•20 vidit, <strong>et</strong> in continui natura alia potentia invenitur, quae obstat,quominus pellatur, ac repugnat: concluditur eiusmodi potentias earatione, qua inveniuutur, sibi invicera collatas efficere, ut ea, quaecoutinuata sunt, dioidantur, si vis inclinationis superabit, ut veronon dividantur, si ea vis superabit, quae divisioni (<strong>et</strong>) propidsioni25 eoruvi, quae continuata sunt, [repugnat.JFinisCommentarii Themistii in Quatuor Libros<strong>Aristotelis</strong> <strong>de</strong> Caelo <strong>et</strong> Mundo.4 accidat scripsi: in profundum non feratur cocld. Al (cf. p. 232,12) 17. 18 fort, cum Allegendum s<strong>et</strong>-antur ac disrumpuntur 23 ut— rejiugnat (25) emendavi: minus autemdividantur, cum eoriim corporum, quae continuata sunt, vis expulsionis superabit Al (cf.p. 234, 30).


INDICES


IINDEX NOMINUMAlexan<strong>de</strong>r in Arist. <strong>de</strong> <strong>caelo</strong> 37,25 38,1255,14.35 <strong>et</strong> sqq. 65,15 107,36 110,23.37 114,9 116,21 117,14 130,26 132,25167,9 169,21 172,2 190,33 240,23citatur tautum expositione non adiecta15,13 21,28 28,31 66,6.33 68,12 123,22 143,34 193,37 243,11 impugnatur13,4 122,1 <strong>et</strong> sqq. 132,31 163,3 201,18.24 215,23 sqq. 243,16 celato nominecompilatur 9,25 42,6 150,19Anaxagoras caelum al&epa appellat ar.oToij at'S<strong>et</strong>v 17,31 mundum ex iis constare,quae non moventur 164,15 intellectumres, quae tranquillae manebant,segregasse 165,28 <strong>de</strong> consimilibuspartibus, ex quibus elementa constituuntur174,21 <strong>et</strong> sqq. <strong>de</strong>fenditur contraAristotelera 175,36 cum ignem a<strong>et</strong>heraappellar<strong>et</strong>,ea, quae <strong>de</strong> igne r<strong>et</strong>ulit, eiussermoni addita esse oportere 174,33elementa infinita esse 175,17 176,20refutatur 177,15 cf. 179,4 181,4 <strong>et</strong> sqq.<strong>de</strong> qui<strong>et</strong>e terrae 127,33 <strong>de</strong> levitate<strong>et</strong> gravitate nihil statuit 216,17vitioseloco Pythagoreorum 158,2 (cf. 159,10)pro Protagora (?) 158,8 pro Anaximandro131,13Anaximan<strong>de</strong>r <strong>de</strong> terrae qui<strong>et</strong>e 131,12sqq.Anaximenes una cum Anaxagora <strong>et</strong>Democritolatitudinem causam esse dicit,cur terra maneat 127,33 sqq.Aristoteles <strong>de</strong> infinito simpliciter nondisseruit . ., ut eius sermo disquisitionisspeciem magis praeber<strong>et</strong> 24,31 iuxtadoctrinae indaginem cum procedat acmedium sumat, ab eo errore sese tu<strong>et</strong>ur,qui ex niraia indagine eiusque stultitiacontingit 103,22 ad certum quendamterminum uberius disseruit, reliquumvero sermonis dimisit, ut ilium nos absolveremus162,3. 12 mos A. est veras<strong>de</strong>monstrationes logicas appellare 42,28 in quibus physica disciplina vers<strong>et</strong>ur1,9 sqq. <strong>de</strong> continuo, corpore <strong>et</strong>ternario numero 2,17 quomodo totum,omnia <strong>et</strong> perfectum inter se differant2,41 sqq. <strong>de</strong> tribus motus generibus222,8 <strong>de</strong> duplici motu locali 5,29corpus quintum inveniri, quod rotundomotu feratur 7,27 sqq. levitatis <strong>et</strong>gravitatis expers 11,29 incorruptibile<strong>et</strong> ingenitum 14,9 minime infinitum 21,29 sqq. cur plures mundi esse nequeant44,37 sqq. num mundus gigni<strong>et</strong> corrumpi possit 57,13 sqq. 71,34notiones nominum -(VjrizQ^ -/.ax cp9apx(5v64,35 ouvaTov 68,26 quomodo falsum<strong>et</strong> impossibile distinguautur 70,10 <strong>de</strong><strong>de</strong>xtra <strong>et</strong> laeva parte caeli 91,16 sqq.<strong>de</strong> figura caeli rotunda 99, 19 sqq.<strong>de</strong> motu inerrantium stellarum aequabili104,11 sqq. <strong>de</strong> earum essentia figuraque109,23 118,25 orbes moveri<strong>et</strong> astra quiescere HI, 14 sqq. <strong>de</strong> sonostellarum 116,35 <strong>de</strong> qui<strong>et</strong>e terrae 137,14 <strong>de</strong> eius figura 125,34 139,38<strong>de</strong> eius magnitudine 143,11 <strong>de</strong> naturaelementi 172,22 <strong>de</strong> ortu <strong>et</strong> interituquatuor elementorum 146,29 147,6 171,8 188,22 num finita sint <strong>et</strong> quotnumero 29,36 sqq. 175,14 177,3 181,35nee ex incorporeonee ex aliis corporibus,sed alia ex aliis generari 190,6


252I INDEX N M I N U Msqq. figuris non distingui 200,25 246,30 <strong>de</strong> superiore <strong>et</strong> inferiore loco 210,7 gravis levisque <strong>de</strong>finitio 11,30 sqq.209,12 irapugnatur 210,23 sqq. corporagravitnt<strong>et</strong>n <strong>et</strong> levitatem habere 150,17 sqq. 159,12 167,4 quod gravius <strong>et</strong>levius est, necessario grave <strong>et</strong> leve nonesse 151,4 <strong>de</strong> duobus gravis <strong>et</strong> levismodis 208,27 <strong>de</strong> absolute gravi <strong>et</strong>levi 235,22 <strong>de</strong> iis, quae interiecta sunt238,3 241,3 unumquodque distinctamhabere materiam 244,37 corpora adpropria loca quasi ad eorum perfectionemraoveri 225 sqq. impuguatur 227,31 elemeuta in propriis locis graviaesse 231,23 refutatur 232,17 242,23cur lata corpora innatent, angusta autemferantur 247,9 vi<strong>de</strong>tur illorum sententiaeadstipulari, qui <strong>de</strong>um immortaleanimal pronuntiabant 89,13Callias (pariter ac Xanthus ab Alatinoexempli gratia adhibitus"! 73,23— 25Democritus <strong>de</strong> qui<strong>et</strong>is terrae causa 127,33 cur lata corpora innatent, angustavero in profundum ferantur 246,38 sqq.— Leucippo iuDctus: <strong>de</strong> motu 161,6. 16 principia individua, quae primaemagnitudines dicuutur, infinita numeroposueruut 177,30 sqq. sed corporea178,10 figuris praedita infinitis 178,23 igni soli propriam adscribunt figuram178,28 sqq. refelluntur 179,4 sqq.<strong>de</strong> gravitate corporum 214,9 sqq.Empedocles dissolutionis causam odium,concr<strong>et</strong>ionis amorem esse pronuntiabat63,7. 162,9 si capita sine cervicibusextitissent ac aliae partes, statim congregabantur,ex quorum compositioneanimal quoddam innovabatur 162,10ignem <strong>et</strong> terram <strong>et</strong> quae inter haecmedium tenent corporum esse elementa174,16.19 elementa numero esse <strong>de</strong>finita176,18 <strong>et</strong> dividua qui<strong>de</strong>m, sednon dividi 189,9 corpora ex elementiscongregatione oriri, segregatione corrumpi191,36 refutatur 192,8 obmagnam conversionem terram quiescere129,33 160,25 impugnatur 129,36 sqq.130,8 sqq. mundum ex iis constare,quae quiescunt 164,19 165,30 sqq. <strong>de</strong>levitate <strong>et</strong> gravitate nihil statuit 216,18.Epicurus cxstrusione <strong>et</strong> coercitione ignemsursum pergere terramque <strong>de</strong>orsum 50,39 <strong>de</strong> gravitate 215,8Eucli<strong>de</strong>s. eius geom<strong>et</strong>ria 22,21Evidoxus nee non Ptolomaeus, qui inhaerentiumstellarum coniunctiones assecutisunt, eas ante versus centum annorumcurriculo unum gradum conficerepronuntiaverunt 115,23 (fortasse proEudoxo scribendum est Hipparchus)Graeci v<strong>et</strong>eres <strong>de</strong> supremo corpore 89,10Heraclitus Ephesius unam tantummodonaturam permanere censebat, ex quares genitae constant 148,20Herculis columnae 143,26Hesiodi se<strong>et</strong>atores genitorum partemsemper siue interitu mauere, partemrursus interire censebant 148,13Hipparchus v. EudoxusHomerus caelum Atlante quodara sustentaridicit 90,16<strong>In</strong>dia 143,27Ixion (?) 91,5Leucippus ante mundum in inani actempore infiuito innumerabilia corporaextitisse asserebat 162,24 v. DemocritusMars plan<strong>et</strong>aluna interce<strong>de</strong>nte <strong>Aristotelis</strong>tempore occultata est 119,22Mathematici <strong>de</strong> ordiue vagantium stellarum<strong>de</strong>que intervallo earum 118,6 <strong>de</strong>figura terrae rotunda eiusque mole parva143,17 fundamenta mathematicorum148,32 sqq. terminatas esse astrorumpositiones censebant 176,34Melissus V. Parmeni<strong>de</strong>sParmeni<strong>de</strong>s <strong>et</strong> Melissus ortum in universumsustulerunt 147, 19 sqq. 171,11-17Philosophi <strong>de</strong> ortu inundi 57,30 147,3.9 <strong>de</strong> terrae figura 125,36 formarumcognitionem diligunt 126,24 qui <strong>de</strong>veritate rerum disseruerunt iis opponuntur,qui circa moralia philosophatisunt 146,35 sqq.Physici nonnulli terram vi ortam esseasserunt 140,8 <strong>et</strong> vi in medio manere129,22 inter omnes philosophos physicisniaxime convenit <strong>de</strong> totius terraequi<strong>et</strong>e dubitare 126,31posteriores nonnullicorpora caelestia esse terrea <strong>et</strong>


I INDEX N M I N U M 25?»gravia existimabant 90,19 prirai ph.grave <strong>et</strong> leve absolute non explicarunt209,6i'lato <strong>de</strong> miincli ortu <strong>et</strong> a<strong>et</strong>ernitate 57,38140,16 contra Arist. <strong>de</strong>fenditur 58,2259,24 caelum cum globosum sit, suprainfraque in eo non esse 95,22 209,32figuraruin omnium ,quae terminumhabent,esse 99,23rotundam figuram capacissimamterram in media mundi se<strong>de</strong>esse locatam 131,10sqq. circa ipsiuscentrum ferri 137,18 a Themist. <strong>de</strong>fenditur131,37 corpora ex superficiebusconflari 99,35 148,25 196,36 superficiemcum superficie secundum longitudinemcomponi 157,3 propter maioremsuperficierum multitudinem corpuscorpore gravius esse 157,8 211,12contra Arist. <strong>de</strong>fenditur 158,7 212,7sqq. elementa cum ante mundi ortuminordinato motu cierentur, a <strong>de</strong>o in ordinemfuisse redacta 161,13 164,4quaeArist. in medium protulit, refutantur166,5 <strong>de</strong> tigura ignis <strong>et</strong> terrae 202,11 <strong>de</strong> frigido 204,34 elementis inpropriis locis nullam inesse inclinationem244,21 cur ad alia loca revertantur244,27 efficit dvTixpooaeis (?), uthorum causas pra<strong>et</strong>er eum nemo assequipossit 244,30 <strong>et</strong> fortasse Philosophushoc loco rem aliquam innuitprofundiorem, quae nobis perspicua nonevadit 200,19Ptolomaeus <strong>de</strong> motu inhaerentium stellarum115,23 (cf. Eudoxus)Pythagorei <strong>de</strong> ternario numero 2,29inter mundi partes <strong>de</strong>xtram <strong>et</strong> sinistramtantum meminerunt 94,8 sqq. in<strong>de</strong> duplicinomine reprehen<strong>de</strong>ndi sunt 95,8sqq.quamvis Aristoteles cognitum sibihabuerit id eos effecisse, ubi illud r<strong>et</strong>ulerint,reperiri non potest 95,11superiorem partem eam esse dicunt, quae<strong>de</strong>xtrae e regione existit, quemadmoduminvenimus Aristotelem hoc confirmarein commentariis (07i0|j.vfj[Aaat), quos adversusPythagoreorum sententias conscripsit96,18 ex motibus astrorumsonuni effici statuerunt, quatenus vi<strong>de</strong>lic<strong>et</strong>existimarunt motu proprio astramoveri 116,28 sqq. ignem in mediomundo collocaverunt 123,24 124,8 sqq.(juod Aristoteles <strong>de</strong> loco terrae secundumsenteutiam Pythagoreorum <strong>de</strong>terminavit,ex iis est, quae ut omnino iutellegantur,non erit necesse. <strong>et</strong> forte nee ipse <strong>et</strong>iamhorum sententiam satis percepit; namqueeam in suo sermone non r<strong>et</strong>ulit124,40 <strong>de</strong> antichthone 123,38 125,8terram <strong>et</strong> antichthona circum mediumvolvi 125,5 137,16 corpora ex numerisconstare, qui ex unitatibus compommtur178, 11 qua ratione differant a Leucippo<strong>et</strong> Democrito ibid.Socrates (exemplum) 81,29.30 v. 158,8Strato physicus <strong>de</strong> motu elementorumviolento 50,39Theophrastus. eius liber <strong>de</strong> lineis insecabilibus149,2X an thus (nomen ab Alatino exempligratia adhibitum loco alterius apudArabes eo<strong>de</strong>m modo usitati) 12,32 70,38.39 73,23Xenophanes terram quiescentem remanere,quoniam supra se ipsam sustentatur126, 35


IILOCI PLATONICIGorgias 473D 153,1 56 B .157,8Phaedo 109a 131,30.10.27 58Asqq 244,29Timaeus 28 sqq 57,38 sqq. 140,1G 62 AB 204,3330A. . . . 161,12 161,4 62D 95,2233 B 99,23 62 D sqq 209,32 sqq.40B 137,18 63B 212,1653Csqq. . .99,35 148,25 196,36 63 E 244,2156 AB 202,1 sqq. incerti loci 153,2 158,7 166,31


III.LOCI ARISTOTELICI(^^^^govi^^ A 88,9 sqq.^•^''19 153,10 A2.268bllsq(i 129,2 159,258. 81^25 sqq 15,10 A2. 269al.2 175,1014. 15^22 16,3 A2.269a2sqq 185,'29A4, 270a32sqq 103,11])e iuterpi<strong>et</strong>atione A9.279al8 116,1812.21, lOsqq 74,3 A12.281blsqq 107*20B 2. 284b 11 103,30Analytica priora B4. 287a2sqq 116,7A15.34a25sqq 71,11 B 13. 292b34 127,35l>22.G7b27 79,21 B 14. 296a24 111,34B 14.296b9 287,17Pbysica (general.) 1,19 A 1-4. 307b 28 sqq ll'sA4.187a25sqq 177,20 A4.311al5sqq 52^21^'^•190bl) A6. 313b6sqq 234*18^*''^A8. 193bl3/Bl.I92bl3 146,15 De generatione (general. . . . 208,1)r4sqq. 202 b 30 sqq.. . . 34,28 A 3. 4. 317 a 32 sqq 87,21rS. 205al3 28,22 B 1 sqq. 328b2Gsqq. . . . 98,'30^5.212b8 116,18 B.2.329b7sqq 240,7A8.214bl2sqq 190,14 B 7. 8. 334 a 15 sqq 192/.A 8. 215 a2 sqq 159,25A12. 220bl5sqq 24,4 De animaAl4.223bl8sqq 101,27E 2. 226b 15 98,20B 7. 4]8a26 sqq. . . . 11113E6. 229b23sqq 129,2 De sensu2l.231a21 4,9.179,33 2. 3. 437a 19 sqq 111,1221-231=»24 \ 6.445b23 17l',10^49,32Z]0.241a3sqq./' • • •Z2. 233a3129,22 De animalium motioneZ7-238bl9 26,31 2.698b897,204. 254b7sqq 225,154. 256 a 3 105,28 De incessu animalium8.9.261b32sqq. . 35,38 88,5 98,38 4 sqq. 705*26 sqq 92,12010. 266a2443,22 4. 705b33sqq 93,7^^^^^ABr207,5 sqq.De lineis insecabilibus . . . . 149 1^^ 145,5 sqq. De Pythagoreis 96,20


THEMISTIIIN LIBROS ARISTOTELISDE CAELOPARAPHRASISPARS PRIORTEXTUS HEBRAICUS


IDp THEMISTII DE CAELO A 6 fArist. p. 813'' 12 21]HM ."inv f]^pD n\n^ wn Ss sinti' ^jcd .nSp33 iDnn^ nSi .nnno moD le^p*DTU^:;:! Sax .icir S2K "[in 'jn p ds lypt^'' wsS lanm ah dni .nifp inv ipSnnnicir N*?"! .i3nn^i ipSn^ nniija mSj? ^jca .nns "[cna nnv3 orjvi nnar inv ontt'HD pmnaS nvo^i .p dj "{nn^ na .n^^ena no n: iS np"^ nnsDn ^d .lypti'^ SaxDnyp ti'prti' ne Sj^k iNYC^iy icd .mnDn iSx ^d n^Sin .piSn^i .n^^ma iSap^ mns 5.ipSnn^ ah nifsi .n^^jsnn na nnirj dn nt .o^pannon pSnnnS nSy im^ .onvpaiD^pmnen c^oran n^^m npiSn na njtrK'D"ii:d"in':' oSij^m n^n^r: nee':' dvisdcnd "itbo •'^^mn lOKDn d^ir':1 "jinnn codd. 2 iinn» codd, 3 nnx a: inn b, fort. d«l. 5 Sap* = S^^.ib. HSD'tr <strong>et</strong> (6) n»n» codd. 6 "itfxi scripsi: d«i codd. 7 post ns suppl. Sapn;ib. n^m npiSn] Al quoque: cj. 'mi np^Snn, (nisi verbo npiSn vim repugnandi attribuasut piSn»i 6).


THEMISTII DB CAELO A 5. 6 [Arist. p. 313^ 1— b 12] IQpno^S hpn) nm"? nasn djok nSo p«m n^jpn nnyn Sv li'xn nvn ^jqo »inii^.sSan 'oiSd nain px ana D'om .mpnn '01^3 ni^n \i^n 12 ymji^ oy .iSs ^iis'na iiy^ra noa inr sSan |a in .tikh p na mv^K' nM^ti' v:a^iy yjia |^n ^dnn .D^an nra -,Ma mr nea Sx i^ixn n: yjjun^iJ' p d:\ ^ist ]2 bv .n^an |a 5.nnifp ^iB^n an^a D7ific[a]n n^iy^tj' p dk ^ikt pIM^ ah .iniN n^sn ijn |\s nailaDi .D^jnis'ei nnnva D^piD on'? I'^iw^ niDna ^ini hm^ .D3iTya vn^ sb dn ^3'joa nea Sn n^an vyiJnn naon nxi mayai .nnva pic nS ^dfnsS Tia«^ dhk'hytih am laipa '^n td^ p ds tinhk' nax^K' on^Sj? ^isi p .sSa nS u'^tj'D'an pi .invB na vnaa p*":)?,-! nn Kin own xiniy •'jca .inra na Siana can 10laD niaipa ':vf n^cnS la'B'^ nn Sin .iSsd nr ah^ ^"Vti) .Sii'an ni '^y p djiiVK' nM"'tf .ni3i D-'ayo ijiaxiy ia2 .^''-nnn xSan ^^isStJ' ••joai .sSani mpnnDx .nnsn inisa na mrtt'S niDonn pn Sj; i3s^ j?3faN3 itf« nnixa nnx S^a nontaa bx n^^ana 13;^ i^isn |a na nr?f'3 nn .mijfp 'jt^n 3iTj;a n^ysfiaan vn.i^ixn |a na ^^v'^ nSya Sn n'^t2n3 13:^ D^an |a na hj^'K'i .o^an |a na iiy^a^ 15iirx ii3''n3 nns nam Dnp3iN nmc': CK't^ "jca D'SBiaonK hy lyionS ^iki irxiinn i3n i« D-K'Siifan ik cp'^nne "nbs ii< .in« mpa n"'''BnS la-'iJ''' IK'S 13 itrcn''^aii':.n SsS n3i3n ia3 .nnK n^^tin nnxn mpan n:S i3^^n^ iSx '3 nn .n: ia3Dnann nm nns n"Dn kSi '7':i3n nam*? 3^^n^ nS sin ojaKi .D^p'?nnan ^nSnnnnra nnan iSsb db'i .Dn''''an Sn cnvun S-'Dsnifsi .lainn nia Dny3ns 20.DIN ^J3 i3it'n^ii' ia3 nniJfn psii' i»3S n^fi^ .13 nnran piM cna inn S33Nin ^3 .mna inv ivyun^ D^pSnna ^nS3n '^ati':in |a ninn3n ^3 nas^K' na h^mnrna D:ax 13 niD^ nnii' sSx .nniDM nyunS n3D xin irs '7'733 mirn ^3 -lax^rnyS ni3Dn '33s .oyja-'ty niira Dnmxa in .o-ran |a na njf Sy d-it^k' 12:0.i'7S3 Seun peon mnn nii'p^ p d;i nSi .n: hv mayS niyp^ xSi .yja^ i« misn 25D^airjm 1012:^ D^3mn n^aiy^n rn^ n"n3y3 ntf'N n3Dnu'3 '3 irm3D ^3 ni^Ninvn SsfN ti'Nn niajfp ona iti's n^pSnnan ^nSi? in lax^ .'^yp^^ cnsfnnsa DnS n-'p'^nna ''n'33 pi imN3 dnij'"' ojax anm D'aii>: tyi:^o"'i n-an |a nSyn fn:nnv3 T^Bi^ D^pSnnan 'nh^o D\i^)>^' Nin^' ^:ca nnv d'qw:, \tft^V]i^D bin .cpin^i: cniN nNK^b Ssr sS [ajn^p^na pap 30loSvn^ti' nv .i^in3 ni yp^' n*? n3D it 'ab .D^toNnpianS pd:\ '3Nii'jt:'3 ijn T2N1mnn n: n^n^ Nin ^3 .lypty^ cnirn D^ati^^im .)b nSj?aS loijf' cnmn n^at^:\nnS n^Siyn D^pSnnan ^nW ^jca .i^in3 mp^ nS mii' .iaK^K>3 n^m3N'7a nmSn^3 .naN^ti'3 nn nbyn Nn^ laoiNi .13 i3onii'^ on n .pnnni ma^nn nn lyyun^pSn"- iii'N n .nine npiSn ip'?nn"'tf nnai niSp3 ipSnn^ty Dna .o'^pmnan c^aK'jn 35nnK' ""jca .ami onb iri^N D^aii':\n n .nmo onapi inr cnyp ia2rp3 Sti'an ni Sy3 nnn Q»om] n kSdhi codd, 7 D^inroi Al 8, 9 DnS, yyi3ri% nnS codd.9 nSyaS codd. 11 nt Sy addidi 12 vn'if codd. 20 S'Bsn falso (o!.*xslloco oL/tot?) 23 observa u»« <strong>et</strong> seq. (masc, cum miiJ respon<strong>de</strong>at JA^)24 nnTrtf, n:j?3a'B' codd.; ib. nviyS? codd.: cj. •nty'c 26 o ivmno <strong>et</strong> (27) iok'IK corrupte 27. 28 1. nnS <strong>et</strong> n'sna Dnvn <strong>et</strong> iSyM <strong>et</strong> c<strong>et</strong>. omnia plur. 28 cj. wjccoloco truB>i 29 na-T codd. 31 ypts" falso; cf. p. 166,27 35 pSnn' codd.


HDp THEMISTII DE CAELO A 6 [Arist. p. 312b 19-83]n2D3 kS .ntsD Sh o^an dj? Tnxnna naon o^on niBiK'Da i^wn »wd mKnn hm^HD^B'oS 1313 Kim D^ani^s noNon |o .pn "inv Ninu' "^jdoi .n"n:;nS I'jirp Si3^iDipD3 nniDM |o nnxS «Si nyo' «S nmb' .ptanScN 'ono p dn .Twn oy 5SsS kSi Ninti' 1031 .nasS ^int inn .|'3j;3 mx^j inv Kin .n'^ian in invon-no i\i^H Dipan |a ns^jf\n kS 373B3 n^aB':;,! SsS hm^b' iy .p o:^ cavpn D^att'nSk Dnni:ai inn cipa Sk on^^en i^kb' nxo .i^aa napB'nni nnuan S3» .onSncpn Sk "[iii'onti'3 .nnns maipa Sk 311^^^ mi3j73 ik'k .nson f]^dvi .nns oipa31TJ?' kSi .imavp Sk |'3pnnS hyim ^K'lpn pinn 'axit' las sinr sini .S3n ht lo.Dno nsfin iSn niSy Sr niari^ dik*? Tn '^k'k DNDnp^Kiy« n^r^ .|pn n3TyivK' 'INT nani .n^y^3j?n i'jn Sxn I Sn3^ 7x1 .Ssn ht ncpn hiy m no3 cjaxi.inrci vi^3nai inooa nt•."lasan nia ih^:w nan 1313 nny Sni


THEMISTII DE CAELO ^ 5 [Arist, p. 312^ 3-19] IDpNin ^Sd3 hm d« ^Sdh fin ir« i^ixn ik'o^ ik 13"i Kinti' hkiji /Sdh "[in S«r«D^cn Ss ^Sdh vrti' oiip ^x sinty nn .p nj D'on [iti'o* «"? htd inn Pi>po inv'»» «in Sa» .13 no .ysjti' n» Sif«i .vo mn^D in«tf mvi .no nD^ti'o i3 hm^ nh.D'on ley nSy^ «vo^ yrii'D i^iNntJ' ^:co nSk .mn» in hv n^on n^^'jy pN ^dist'K ni n3ri .loj; iiK'pnnS c^on loy p"ins [ti'OM .mpain Sy D^on fiii'D^ uoon\n^ Ninii'i .nv^jpo njf^Yo n^an pojtfd ^d sim n^?l3lf iod niS pn^jfn npv lioan^isn pipnn^ti'3 los mjDDSx Sax .p da ni pK' Sdi mip itt'K n: Syo^ii'DTpno Sirs ti'Nnn |o TDn> .lovya ^Sd3 nii'x nSann xSon^i .nsno ny^B' S« pivi.uoD 3ip^ IK'S D^on Dj?Dn r^i^ "[WD^i .uyj'tf no Sxk .o^on nnnpo n3rn^tf lonsT mnn njiso nosi .pmnir |ot3 iim Pj^Dinti' no njSDn3 ni ha cipo iS mc^i.noino IS Tpi: mpo nn^pb3 psnnon omn nM^ii' nirrx xinif'io3 xinit' nn .n^B'ipn13 nvti' DTSi .Qif'Aa djdj Dii': psi .Dn3 nSiK'oi c^oti'riS i3iro nipn nM^tJ' ^n'^sol^jyNinu' kSx poiDo nM dsi xintr 'nSs ivv i^^irif' Spj ir» ni ^3 .ins mpoamo^onn |o -[zrwi^' p .ppnM mpn |o nti'pn^ Niniy iod i^isntj' xim .13 onio isi3piion -i^iKnr ^jca ^Ssn d:os Ion uoo yr -iB^so^on n\n dni .non nnr 3ity'iD^on«'3.n3D3 ii'2'Vf 3ityn^i .13 D33^ Dipo D^oS njD^i ^Ssn [in3 itfN i^iKn ppn^ nhnoN^ sinu' nio .laoix iono Sv pn^v3 x^Tty .mnx is: Sr .^Ssn -jin S« p\y|o f nS^K'D pD^ nmSn -[iifO'i nio^onn |o ipnpn3 ^'733 w» n^ixn nifo^x xmtf'pIhtb' .Din^t^^ TixS n'^' xintt' nn .lojfy nno^ loxon nn .i^» 3^^ "jwon nin'jn 20"|iti'0''K' njro iiti'0''i«' "i3i Diif'f3''ii' itt'cx "-k xinB' nTi .13 iwo"- iii'K mn'yn |dda nn^ nmnnjn Ifpnn jo njfin xin nn 'oxjir noti' mosi .1:00 nnrtt' no p.Dn3 Dnnron Dn^nioipo3 n':wr\ nmoM mb n^^enn noipK' no3i .unoxpK' 'jDi.Dn3 cnnron DniDipo3 nnuon xS onS 3^^in^ xS .onnxn ornxS m s-i^nnn d«Dx .Sk^d pn Sy Tixn ^3 nn .iSx |o nyunn S3x .moipon iSx Sx nyunn nhi 25ha nyunn iS nM^tf nio nxn njn .ntao Sx noui .133 13 invon ioipo3 n\T'?x dhS ik'x niyunn .V3a3 niyunn nmo^S ^3 noxj d:ox uxtf' nn .y3i33 nao.j;3tD3 I1S K^n 1300 nao Sx i^ixn nvo d^oS nyunn ^3 nn .o^bu Dn Dipo m ^x.p DA inx Dipo3 nNnK'31 ."inx3 nM^ti^ no inx .naii xm nxn nT ha xinii' ^3domo nx"i '?'?33i .vn^if3 iSxSi .fixn Dipo Sx nao Sx non .nMti' Dipo nt ^« soB'xn 103 nrbsnn ^itf ""s nn .vSx iS nnvon Dipon |o y3i33 nvunn nM^K'.2^xn 'oiSs Dno |vSv nnv Dipo i^xti' ^jdd dhixS djox nMif ^300 .nonxniDnnron Dn^nioipo3 mDn3 i3Dii''a' 3^^nnn .one h^w Dipo px pxn nnMi3;3ion no j?3B3 Dn^Sx '^diod nioipo ^31^^ anh^i^ ^3co .Dn^3n iti'x d30xi .Dn3nSyo Sx 13K'D' Tixn dj? |^ixni o^on nM^u' .3^^non i3in noi .on^bx la^ii'o 351 ante d« suppl. «S«? 2 yn scrips!: i'k codd. Al 3 n»n»] nan* codd.?5 -I)}] Sy? 7 «ini] Kin?? 8 iqk addidi 9^TDn' scripsi: nno* sive tdd'codd. Al 10 D'Dn (alt.) scripsi: d:dk codd. Al 11 iTm] 1. no'ni 12 post Kinrsuppl. 'K 16 D3aN male: o^B'a Al? 18 ci'p» suspect. 19 pc] cj. yea*sive pp' (iwDM = '»itTMai) 21 fort, paair 22 cj. yvo'v noa 26 nyunn (alt.)jnyuna codd. 28 «»n] on codd. 32 '3bd (alt.) fort, <strong>de</strong>l.; 1. nnwS . . naoo <strong>et</strong>(38) naao 34 j?:ian] n:ian codd.? 36 n^nnon <strong>et</strong> ^^B'D» codd.


jlOp THRMISTII DE CAELO A 6 [Arist p. 312b 10-19]^3co^n^t^' nn .ht iod in« 121 in Mhrtn r\:pn noa po^ii' 103 .nSvo Sn DiisaiiTK D^on iDiti'^D Ss f]Dw .nBtJ' «in in«ipr Kim .njpa ivn n^i«n nvp nrnnpS^ Kintt' 'OiSd .nnx .innn ono nn« 13 p]dik^ iti'K Bitt'cn o'^tf^) .vnnnmSp HMntt's ."13 inpSnS "^tfo^i .o^on loy yj^un^ r\ip2 ib^s n^ixn jiii'D^ii'DmSpa mSp ^nv hm^ o^an pnym .nSyo Sx n^on dv npSnn '\^h yian nyun 6.pair Dn3 ni^K D^pmn n^r^jva mp^r idd .ntso Sk nSyoo 12 j?j?i3n^ niy« o^on^D nn .nSvo 1•?« uon^i ihk im ik n-^^pn iod n\n^ .no dv> Sn msnr3n'ii'2.naa Sn tfsin |a ti"*! <strong>In</strong>mna:?: pSinn "rnn Ss iti'arr'U' ny noTin"' ninSnpNH DjDNT .Dm j?vijn^ Dj»K li'SH Dipo Sk nj?iinn by n nsn^i^s i^inh mah'inph^tif -irc'K *k d^ch ^d nn nnoni .piS^nn m 1033 o^on nipe 'jk yyun^ isS 10n^K njrp3 d^C3 npS^r n^wn n?n ^jco .n3Dn hkt n3V3i .in« ncDtJ^ nm«3S« inpS^ D^on iTH^ .13 nph' nS i^inh o^en f]D1n^ ii^k nvp3i .o^on 13 rpwh» B'K 31K'"' Mintt' •'Jtoi .ioi»''n3 3?yijn^ i"'iNntf "•jdo .Donn''«' na bvs '•Sdhp»n D3BN1 .D^an -aiSs cn3 npSnai nni "itt'pj Kin iii'K n^an lav -[itt'a^i .nSya••3 .D"''?33 ntfK Daman T'1K3 iK'pnni npSnn nh kmb* "-jca .nDB'e: nmn kS isrn DM D^an I'^t^^ ik d^S33 itt'K Kim itk 3iti'^i oann^ iifK n^iKn m'T SirskS naiKnif laoi .D^a3 nph'\if -wt^c'tt i^iKn ^3 nn .pn3a ntrs i^isn ik D^3npni3B '?K vp^^ kS dj K'Kn p .nS nSyaS iifK o^an Kiirifs .nSya Sk SmnnSj? |3ia Kintf na .mn^ts' '1ki Kinti' Kin nn n3Dni .vnnn itfK i^iKn jii'a^tj'spi .niSp n"? ^iKn kSi Kintf las iS 1313 ya K'Kni .1313 iS .nea Sk yp^'tif 20"jifan3 iyj;i:n^ j?yaK3 on ik'k o^jiJ'n S3K .131 oiB'a nSvaS p]i3rn p dj hki kSin3"i^B' iS pK •D^ati'sn hj nnn ypiB'i n3S na:\b 133 Kin iii'K ^jca .naa ha"'joe .iSk ^Jti' |n on ib'k S3K .vnnn nnK Dipa Kirai pKti' ^jea .naa Sk inv.D^aK':\n S3 nnn lypii^^ ah on ^3 .inK i3n ha tJ'pn3 S3K .naaS nn33 orK onti'i\T DK .Dmaipe Sk D^nyj rn^ onii' nn .lyptj'n ij?n3^ty3 13 m^ oipa on"? 25.ona nSyaS nnti'"- iij'k onnn iii'K niaipa Ski .ana n'':vhy inv maipa3 a-'Kvaj:DniK i3B'a"'.nasni ti'pnn |e oipv na3 laKju' naa nvini .tyinS nKi^tf 113^3 nifin laKan nt'?3K .1313 Dn3 Dnnvan Dniaipa3 nniD^S 3^^^^^ iyi3am nji:\an p Kinii' nniti^a D^:tDpn D^S3n ^3 nn .ma nKi3a Kim .if'inS nKij n'ri'^ naa nvin m dk 30p)i> S31 .Dn3 iK'K viKn paj unjKtt's ."[V^jk lan D*Kipjn am .D^Konn Dili's;'lO'^mnK im Sy D^an nS3pS muaim inuaam inupim upnpiJi'"dk.d:\ nnv Kin nii'Kan3S D'S3n iSk pui .nSan nn nMii* m 'k Sy nn f^iSm j^k Kinir nn .nMB'SyoS ua^ii^ji .^Ssn 'd Dincj dk ijn:K n .'m37 nt^K o^ran iSk npj djbk .D^an nS3p'7I nSy^i yin o-'en n .a-'an n^\if 'Ssn •'d ira-' p inKi .i-ea na-non "iid:i .D''an 351 cj. W1D» 2 t5nr»BS Sm codd. 3 o'B'n] cj. aim; ib. innn] cj. inK*? sive oyinHn 6 1. D'penn <strong>et</strong> pt^v (cucurbitae) 7 nispn = '^j*ai vel (^^j^^10 piS'nn] fort. nip'Sn 12 npS^ <strong>et</strong> (13) o^Ssn codd. IB i^as n'n' codd.;ib. xS (alt.) addidi 16 nx a Al: iitk b 18 S'nnn] (cf. supra 151,26); ib. iS codd.20 iS] on"; codd. (pro nS) 21 nxt] i'jk codd. <strong>et</strong> iBis> 26 nntj" 1. intt" 31 13;»3« ia»3 =aixvwvCai 32 imJODini inuaam ini3ipnm <strong>et</strong> (33) n^nv codd. 33 nSon male34 D'3»onj d'Sdh?; ib. nbyoS codd.


THEMISTII DB CAELO A 5 (Arist. p. 312^ 25-'' 9] 2DpnnK ^31 .12131 mSp cnh .ononn iSk ^jr onS iifk .n^ixm o^an vn^ naon minnn ypi^^ D^cn djkki .ni2»n ni: "7x1 nSj?en ijf Sn nnan ^jt^' nvun P]n"i^ nnonDD sin IK'S nam n^Ssn Ninu' nnx iS njionii' ^jco nmNn inSo D^otJ'jn Sdn3Dn HKT mDj;D Nin i^ixn djdni .pinNn cipen ins IK'S oipan Ninii' .najSon nvSsnn itnt cntf .cnenn ^jb' nrn ^jcai .b^hh naSa nSraS f]iy'' nasryn 5D^aty:in Ssa nSvaS f\w nit's niD\n nrn ^:Da ^d .c^jti' on^rn IK'S vn-" .n^jif.psn 'eiSs naS nns o^ait^sn S^ nnn ypti'^ nit's nNii .tfsn 'aiSa "laS nns sin121 sin nT Ds DJ8S1 .D^jif j^piti'm PiJrn p,niit" iifs lann nM^it' niDna ^isn ninSdk' ^joe ^3 .-i^isni o^an pv sin nn .noonni n^^nnn idds m isa^ sin ^msnpan I iSs3 on c^Jitfsnn cnanni .izh nyans onS nnann rn^ nj?3is an iSs loloeu^^.Q^jj, n-jns ^ist njm .niiii'ST n'7Si3 nns cnbii' n''''Bn anS iij's Svs nj?msnSyaS ^iiT iifs |3i .nns sin a^aif'^n h2 nnn ypB'^ iti'si im sin Sbi3 nananT las^ ^isi n7 as aiasi .a^nf an^ra nit's anis im^«^ msna 'isi nM^ .BSi3ains B^3cnn ^Jit'tf ^jca .'7^33 a^iii' aj^s najS ajasi .anaojm a^iinn naannnSjfnn i"n Sy np:tf ins .B^:ty nM^tf ^isi sin an^rs it^s ^3 .b^jk^ anvn 15naa is3^ sinif av .nniDM 's^h nysns anann icaa ^3 nio n^^n^i nma\n loaenasj itfs pnj?nn nti'5?t^' ^isin ja sintt^ .insa 13 s^3^ifiBs^i .nnsa inn ins a^3Dnn y2 na nM^ifa .yja^if yaia |^s sintf nn "iiaNl.Bnv3is niiiBM |a ins S3 n^^anS anran lainn n^^n^it' na ^3 niJ3D'7Sn:ni .a^jif is ins aipa n^^ann la^if^ii' anis hv ea^n iwa nvit'ipn |e 'yjrr 20^isi n:n .ayian ifsati' naa inr 13 nipnn n3iian 3n?n nM^ir .iSs hv i^Sinenr ins n3in a^if Siifan |a iniajry Hi's ifsn nM^ifi .uaa Sp inv nM^ii''as sinii' sifn^if ins .nrpn inr sinif "jii bv 'Bs^if ^i«i inrn nMi .aasfya^Svn ^3 .13 las iifs nSaif ^SiS .n^^ann 'hvn iSs a^tf^ sinifi nma^a I'jsn33 ays nniBM ^3 .vja^ Spn ^Sim .iSs3 iti'si .n3 sxa^ iSs3 iifs .nn33n 25naifya sm sr^an sMif .'as^ Hi's pb;\ nbam .p Sj^ion Sss .n^^anb ^Svnsmii' prtf ii3j?3 .yjia p a; sin .^^jSinni •'snan Sysii* ia3 sm nj^s Hi's!:miiD^3 iBs^Hi's niBipa3ii' nha ... anS iSs ^jii' |^3 Hi's miiBMii' isn^ii' li'pn^ n? inKI.13 'Bsan yny nny sin '?3S .p a:\ nSyaS n: 13t njm .ana nSya'? P]i3f^ 30.ana i3i^ii^ ih aipa nM^i .133S1 hph a^Mi3ian B^ii'yan |d ins p bj n: ^3 nnsinii'8 .1313 Bn3 annran emaipan iSs ^jii''? ssa^ njn sinti' nos"" simaipa hti sin i^isn ajas .iSs aniaipa Ss anj^ti'a iyj?i3n^ .annn iii^a i3ii'o^ii'3nSva"? i^i^n niaipa Ss .nSya Ss bjbs .psn aipa hn sin a^an b:8si .a^anha niB^ Bias a^anii' nn .d:is3 sSs iSs isii'yii^ bna p anvun ps ^3 .ana 36•jii'B^ B^an ^3 nti .djiss B'sn aipa "jk hb^ bjdk p aa Tisni .djis i^isn Bipo8 inn codd. Al recte 5 n'Sani vhi A1 6 d»3w] d«w codd. ? 7 n«m — naSaddito CHH loiSa bis <strong>et</strong> in m. nSyo'? bjis' "wh h"i 11. 12 cj. W3vv, "Wh inM .nn« Min13. 14 D>w] !:»:» Al 14 o'lif ni»K] cj. a»ino pM 15 cj. np'tp <strong>et</strong> idn' (18)19 o Al recte 20 oDtn a: dob'i b: fort. a2«n 21 antn] i«iKn Al 22 postnain lac. 27 »Knan] 'xnon codd.?? 29 i«a3r codd. Al; ib. post on"? lac.30 post t\^2^ add. codd. »3? 34 aiO«] w codd. Al 36 cj. wb'D*


KDp THEMISTII DE CAELO A 4. 5 [Arist. p. 312a 11-25]Y2aintif no hm^ nao-i nut -iiDyai .n^o^ nSj;o n'n^m .Dm^n ^Jtt' f^K ney:TiNm D^an py mn nn .Sp ik 133 nor^S Spn p3i n»jS i33nnoN^ p mpann Sj; ins 'dndd im« in^3 iovj?2 nnNinr Fipio Ninii' noSi ..1112:2 Nintf pj^po nihk' naS oipo Son 'onj unb' nnNin n: djdn m3^K3 Nintf nn .0^:110.1 Sd3 ikvd^ ^irtrn nn nSoDnn in .lOinD 5103 ppn DJDK1 .miyn io3 mSipcn nn Stt'cn /Srnn id3 xin ni in .humiiy^ ^n'ja Nin ik'k .p d: nic33i .."1112:3 pjy.n ^Simh 103 .iJ3.i.i S'3331 .'•Sim.i..UK :\1D31 ..1112f3 ny^K' lS N2:0^1 IB'^ NI.I IITK SsN .^SiM N1.1 iS llfV pN IB'NId:oni .n^'73m .10 lu ni.i nSyo.i ^3 .in .^Sim3 Scii'.i djoni ,1112:3 nhyan d3onDJONI ..iii2f.i 103 NI1I hp Ni.iti' .10 h2ii .p DJ .i^^tsn3[i] .inro ii:;io ni.i Sbk'.i 10IN .1112:3 iniN QJON1 .102:^3 p nj 133,11 Sp.i ioin3i .,in:.i.i ids 133 Ni.itJ' ,10.1J3,1.1li' .111 ..1^^JD,1,1 '7N pli'NI.1 'SiM.I n:3,1 N1,1 133,11 Sp,1 ^SlMI .1011.1 103 .IThn .1J3.1.1 pi .tf'p.in ^oS ,in .nnnp.ii mo^en.i hn .ii3n[,i]'? ?]Snno .inio,i ha^Jt4^ IN N1.1 102:^3 UN 131 .1J3n.11 1011.1 DN IDDB' '0ND3 .inj? inJ113 pNI .133.1.1112:3 DJDN1 .10113 .IT DJDN1 1112:3 IDIN D20N .10111 p D3 .1T31 .D^JntTO D^y^iy 15bn .iJ3ni .10113 DJ0N1 .njion oy .ij31ib' iS.mi ini30i |oi .mSpi ha .ij3,iipjy I^N^3 .D^cSnno Di 1J313 '73N .Di^ji^'? i02:j;3 UN Niiii' 12:0 .ni1331•UN 131 nji03 DI iK'N .^jSmni ^Nnsn 103 .io2:j;3 ihn dio iin '?3'7 niN^2:oiiM^B'i ^jSii iM^ii's '01S3 .102:^3 11N 13^N DIO UN ^3^ niN^2:oi pj? d:oni^Nn3i '01S3 IT DJDN .Sveji m'7p3 iM^ ^:Sinn djon .102:^3 iin 131 irN ^Nns 20:mSycni ^ij^ips niiSp inrii'o N2:o: nii ij'ni 103 niVpi loin '01S3 loni 103 iS ib'n dij'j.i ^DN2:o^B' i03naoSi 133? nii nvi:i3 Sj? im^ n^n3,j ^Sim iS iii'N djoni .iSyoioniiDO nmi ^Simo pNi p .1112:3 nnsiio ,1112:01 ^Simo im^ ti'Ni 1031 .pNiI'jN IIDtf ^JBDI .nopiO pNI D30N1 .Pj^pO Nil ti'NI D30N 13D1 nNT'?1 ."'Svi 103 26[it] iin 12:11 .D^Si3ii iSn ^:\if Spii 1331 10113 d^ .poi it hv o^r^jynN^3i 1131B' ^jEOi .oniN onoi ':iif D^jD 'iv^h nieui nniDM iSn 'hw p d^K'i'?:iNi3o 'rh^i pior ionoi dij' p Syi .piDii Sj; 13nil .oniN nnoi ^jii' .13311 Spi ion ioiS3 .onoii iSn ^w p3 ""s idK""!.niii2:n neir di d^ob'i ^3 '0N:t4' 103 iSn nrS3nii .iSn nvS3n ^Jii'3 so103 .[1313] Dib ncniiyoi .i3i3 niS ncSino nm iti'N .Dj73tsS nvS3ni 103 Ssn11N iim^'ii ]2hr\ |o 11N ^3 n^S3n nii ^ncyi nNiD.i ^3 .d^nios dini ion^k'^Jti'DI IK'NI .Dl'73p Ili'N D^JK'I D^^SlMI 1N2:0^li' 103 .p Nil UNI S2:N lllUti'.''hvnn po3 di iSn djoni .niV3 oniiDo di dio dhin djon .diS nr'33nDJ0N1 .iiso Sni nSj;o ha lyyun^ nvS3ni ^jti'i nnvpn ^jtJ' Sn on^tf'pns on^in 35ii3j?3i .iisoi IT DJONI .no:'? ibyoi pv "h it djon iin.i "jn d.io ihn B'piS11 nwnn] cj. nasnn; ib. mwa nnw codd. U naio codd.; ib. w addidi15 niai] iShsi codd. Al; ib. iDina iSk oaDKi niisa oni« codd. 17 nosya nnn hsiwcodd. 24 «Svnm vinn mw3 codd. 25 nepio scripsi: i:i»pn codd. 26 nrsupplevi 30 nvSann »:b»2 codd.; ib. post iSm (alt.) supple negat. secund. Al;ib. ninn, 31 n'Sonn, o'cSnnD on, D'cnwoi, idwb' codd. 33 nrKi scripsi: wk codd.34 on (alt.)] Kin codd. 36 nn« hn <strong>et</strong> nn^ on, ihn udm^ codd.Comment. Aiist V 4. Them, <strong>de</strong> C'aelo hebr. p. L H


THEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 31 1^^ 33-312' 10] Dp^n'?3 "131 n\n' p dj .mnn^r pd:\ n*n cni msvoji mnu'o^K nintrc^Nn ^nSsa.Dnyp 'jN Dn3:p d^'hsj Sy D^pnj?: vn^ fisn nsu c^ny: rn^ ik'n D^aii'^S nnMnrb^nn iSn hm^k' iti'DK nMii' noi .mns n^Ssn mpnynn p nn« "j^S n\n^ 5HM'ti' m3ia i3n Dili' ^^^li' na nvi .in« ysfex iS djon inuT] 'a .v2:eN3vpuno IHM CN Sds .nnK dSi3 j?3:cn hm^ xSii' ik'ck Kinif nn .nnx onT^fasDK liriAcn fixn n3i: pny: hm^k' no nM'ti' m^nn ^ini hm^ .manna nvii n^i:SdS n^^Dnm .vsfax niDns hm^ .13 ij'iad'' ii^'N iayj;3 mpam .yjia i:j?3a^ nSib:3 .-inDH :3na hm^ «iniy ^jca .j?3fax m^^nn cjax pN,-i n^ij ir^s myijnn lo131 Diir3 K'nc^ii' insa hm dx Ninif ^joa mvunn n^73n S3X .cma^bs nxsnnjt'n^brn sin f nsn 7Dna dn Sds .pnj?) n\n^ nSya ha pdj ii^c's i^^ir i3Dn |annnDia^3 .nSva -aNJ nm .irnnn sinti' na3 i3 no^Dmrnjn: on Sdh T3na \sHT meb nip Ninif ^jcai .S^n n? i3"ia bx n'jnn pnj?: nM^i .nns ma cn^jt^:p d:; naiNn T3ia Sk pan ni S« pnyj nM"* .p dj fixn taia n\n^B' .Ssn isrnvan '•jk' caii^^n n''''i3n nM^ii' 3^'nnn ''iNin |a Kinii' ixsnn n7 inxj:!Sd nnn vp^' ^^^'k DifAn no^ n: hai .vsraxn N3:a^ti' dim ^jca sintj' ncKin^SDnn ^3 nn .Dnyun la^if^ 13 mpaS njnnx n^^Dn Nvaj n:n .D^atr^n^)T lU'N Dti'An pnyj nM^tJ^ n"i3ia n\n^i .ysfasn nsu pda laK^i Nira^ pinsn^3 .nnyun la^ti'^ iifx mpaS .njnnKn n^S3nn hv ^om nxi Sx D^aii'An Sd Sy 20Nim hzn ma njnnsn n^S3n3 Nin ^^a ^3 nn .i3T mnx mSsn n: 'K3 '?n3^ti'.uiasK' ia3 nM^ti* m3n3 nxi n:n .p dj n^^an iS N^a^ ah /if -"ann Dti'Anten Ssnii* nn .VJfasn Sn no"' -jcn )h a^aii^^n Ssa nSya': p|ix^ iitk cifsniy.pinxn njfpn "jcn yvaKm .mpa3 Kin irNi ia:fy3 a^cn: xirajn nNi^ii's .-ion sve^.nrann >:w n^^ann nM^ti' 3^^nnn niaipa ':^ cipan nrn ^jsai .ypit^n icn ?i3fm 25imSp Kin n7 cjasi .nn33 Kin n? ojax .pjSfn n^^ani ypiifn n^^an 'aiSsDW N3:a^ Ninti' 'ax^tf' inx .13 p3T n*n^ nti'K "jk ma pny: 113^3 immnmiKTty nxn^ Nim .inxn mis ana inx S3 'jjfx lax^ .ibs ^jii' p3 i3tlo^DS nsin |a .d^jd ^jtf hv KJfa^ nii2:pn ^Jii'p aipa Ni:a^5J^ n\n^ti'3 Ninii' p djsimt' p 'jyi .inKn mis ana inx 'js Sifx las^ .iSn ^jti' p3 a^atr: '2\if rn^K' p 30N3:a3 Nini«'3 .yj^aNn ciax .Dn^r3iy yvaxni pd:^ p-inKn nifpn nv hv Kva^nSvaS SjfK nt^N djon .pinKn n^'?3nni insn on^ju^a nnx S3 Sars sim .nn^rsnas^ naa h^n i^a Diax .naa «3:bj Ninii' nax^ naa iit^a p3i ir3 ib'k NiniSn ^Jtf p3 iK'N n\n^B' ijrn nt Sy p dn mpn .ins Sii'a Sy nvnjj hv nhvo1 hS addidi; ib. «sdm] 1. niinn» 2 p(alt.)] '3 codd. 3 pnynn] pnynS codd.;ib. na»jn per homoeoteleuton lac; ib. nryun D'ari codd. Al 20 nxr] iS«codd. ; ib. nnyun d'B'' ib'k nipon '3 jnn«n codd. 23 Hants'] 1. Sa'^B' 28 codd. Aladd. post MKin verba »i«i n»n»


Cip THEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 311b 13-33].i^on ne» Ss pny3 n\n^i4' i3"no niJ's Nin nc:^b nasm .yito uyja^ ab^if/HON 13^ V3i5n m n^'Jti'ntt^i .or^ij? ibs o^ott': iNjro^ Nintf d3cni ovKDaxn nax'nSiT ^D TicNif cmx 102 .cnnx o^B'iN lairn^tj' i03 "taS nns sin irsi 5nai .la mrn y^vd '\:r.p> .p n: isr sin ^d .idS 131d cnS d3»n n^pSnnan•jN naij n^n Nin 133 nan nj^d' Ninti' .ti'inS nsn: Nim .Dnn« n^ii'^x ijsi^ii'.inj myiye sim vxex 'cn^ nih hm dni ."n:\iD yvosn ^3 .isyo nn« |^3i .yyosnncx^ DiCN ysfCNH ^3ih j?ii .njnnNH n^'jsnn sjfo^ r\:r\ .mn: yvoNnii' ^:dd ^3D"j:B'AnS3 nnnyptr^ .y^fCNnSx vvun'ir no hm cn ^3 .pinNn nvpn h^a yjrax 10I05p|-i3fm .nSy» n3i: nyvijro N\iir irxn j^jvo o'sn i^nu' hmij' ^jodi .Sp Nim'^n:\J3 mon N\ir nn .n^ixn |o nSyoS pjiyn a^nv^ nn .nnstfjn nmD\i |o n'jyo'?itt'x niDM Nin ti^NH ^3 nsnjn nNiaen |oi .man ntf i iS nSvoS nSym 13 n"i3vm^3 ^:co trxn Nin ncjiS Sp sin nii'K ni n\i ok ^3 .o^oirin S30 nSyoS FjirnSp li'Nn n\nn ah 'ha kihk' nn no^S 133.1 «in o^oifjn S3 nnn yptf^ iii'N 16ypii'n -i^N ni n'n' njm .inN ott*: nnn nypi^i^ nn\-i .nn33 nS n\nn S3n .noaS13-na nMi .nSyaS ^isf nM .0^30 S3 bv ny3iNn nmD\n ^nS3 in« i3n .vnnn.nsnn nj?3iNn nmoM 'nb)i ins n3n |^n S3n .ninnxn n^S3nn bti yyun^tfON ^3 .nojS Spn ou'an sin B'sn p ok .iS nSyoS f|iv^i nSyaS ypiin^K' i3naK'.o^air:\n |a ins nnn yptJ'n nS NMif ^:d8 .SS3 nS 1313 yn nojfi nSp nnM [sm] 20.msn nnn ypiti' invn ma .nasS 133 sin yjfaxn ba pnv i^a Sti'an n7 by)sin niso Sn pyun^ nrs pnsn n^S3nn '3 nn .vbv pjix^ rnnn nnx otfj |^niS3 nnn ypir^i .yj^asn ba 3'iii'^ dk'j Nxaj n^^ on '3 .yyi:n^ vSs -Hi's yvaxnSn yvijn^ i3n xvaj nMi .pNn p^iv x^n n«i nnMi .onsK'jn o^pSnn iSkSpi najiS 133 sin i3i j3 dj sjra^ .t^xn Nin ni nMi .DS3a nSyaS Piiy^i .n^S3nn 25Spm f iNn Kin nasS 133m .nB:\S Spi nosS 133 sin iu'k nj iSn3 ^3 .ncjS^3 nva nvisnn iSs ^jb' onSif' DmK3 naxa ^3 S3nK':ii' ^ixn .iJ'Nn xin na^SiS« ^Jii* Dn3 onnvan omaipa ^3 .33"non ia3 inKn iS ya ona nnx iS iti'N.nSj?aS iNsnn ^3 mi ik'd^k ^nS3 nt d« ojaxi .nrtsnno^atJ'sn lyyijn^ vSn ."n^tie na vsrax Nsra^ Kinu'^a 'aNa3 i:iMjntf na bza 30"ityo^K ^KB' .laN Ninti'a .nSnna ims in^3 iayy3 nn .nn33 onS iti's,nansn Sn o^pnya vn' ii^« o^aB'jn S3 ^3 .n^S3n yaw na Sk 131 oib^ yyun^ti^•nSi: Sn n3n dik' pnv3 n^n^ii' Si3D^ nS sin ^3 .|rai ^dS nvii Sx o^pnp rn^^jca .mow ^nS3 siran nnx n^^nn nSi .na n^^nn sin pnynn .yir p n^S3ntJ'Sirj'ona nvn tfSiJ' rn^ii' ia3 .iiJ'B^Nn nSiTa 131 oiit' «ya^ nS na ia3 Ninu' 354 Kins' om. a 8 joi] 1. pi 11 ^p] nns Al: fort, lac; ib. yyiano tnnB' — eiis»i<strong>et</strong> 12 iBi!J' nnir — mo' ontr, (13) n^yn . iia^'i, mj» codd. 15. 16 nn — noiS b Al:om. a 16 vpK" codd. 20 K»n addidi; ib. onS codd. 21 inKn] Dnn«n?22 vSj? b: n'?yaS a 24 on )hH vm codd.; ib. lann <strong>et</strong> nnn pro Sk codd.26 tVH — najS (3) om. a 29 'nSa om. Al; ib. «3 <strong>de</strong>l.? 31 noKj inn codd. Al32 iyy«n»tp codd.; ib. <strong>et</strong> 83 ^h — B»pnv3 om. b


THEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 311> 16—'' 13] njpnn pNi vn^i^ 'oiSd nSd mii^ nSn dhS nnnvon omoipoa ,im3on kS yaaa.n'jd irx nitJ' 'o^n ^:ni .cna cnnvan cnxsr S3N nv^enn iSn ':v 'hip' p^jyn.p DJ ^ni:n Sas niiJO sin nsfina n^^cn onSap |\vk' ^ob |d m miJ ionij' nnmipnr hza .nhp c^cai mnD n^isa nm piis^S nso nSprra nii'K .mpHK' 'cnjij'dD^C3i .njc 1 iSpjt'c irf's n^oivn |a mas in? tins nm i^e^b nxo rhp^Q ib'n 5mnn ^d nn .nti'p cnnx moipaa p:s?n mS ir^iVsi ijm^n pxi .uco hp invcayj?D crs nirs nrnvn pij?o n^JiU' oipaa .'oson ni rjioa ays "ins mpon mD^ait'jn ^3 nn .nns ij: Sy iSsa icoiit' nns nirc^Nti' nrn nnsi .nyunb nSvipSnn^K' cnD .piS^nn pi .piS^nn '^p cnii' cnai .pSnnnS n^Sp: cnii' one o^pain.n[i]nj Sp^tJ' D^pmnon c'i:^^n |a nMii' no sin pSnnnS Spjm .mno cnei .inr loSk d^sdij ont:^ i^Ks .pmnm nD3 dSd D^pSnan nocn hv nyiif^ pbnnnS ntJ'pmnn« nD iD:inii^D pbnjn piSn^ is piS^nS yi^a' ntypn in na naa n^pSmm .o^pSninn^^ma -[onn N\n iSnd ni^N XN"n .i2:^n i\ffn km pSnjn n3 nnM dn ^3 .nnanpiSnn ^d nnsfj nti'K km pSinn [hd] ln\nn nxi .npibnn li'nnn ah .npi'?n3ibsfN cna nn« onS n\n> xSti'Di .pSnjn -[ina pSinn DJD^it* iirn n: Sj? nyi .ti'nnn ispirnai nD3 .cnsfp njf Sn onap c^iian D^y^jyn pjyD nnS li'ii'anK' n: insnimi3fnni:i mpnn |a nias .i3pynn iiDn^ snnn |a djbn piS^n hy phmh i^amyin Djax sintf' .n: "jonn sin pSnnan n3 njasi .ynpn xSi npiSnn hv yja^npiSnty ':ca .idoj nM^ -[mnn nnva ojax .n^r^jyn nvnj: Sy na ijf iwinnijf Dipa i:j?2a^ uaa inv n^^ssnapSnjn hv pSinn pnyj <strong>In</strong>\nnnNi ."lon^ oipan 20yjaj Kin .D^ayo w^^m in^^an dni .pSnjn "[inn^ xin ^d .nnnn "iirii' •iMii' no.m^nSi pSnnnS n'hp: on o^om i^isn ^3 npSin smi nnpD ."iinm sSi .lamo.in^un pirna mno inm nana j?:ian n^isn djon .n-ion |o piS^n Sp nnr i^ismi\^H p d: mipn n^^iin pi .lam n3D3 nno^ti' na naniy^ c^on no^ao npiSna ^3.mnc Kin lama minn yjian |a )b ny^ no: i^i«3 djon |na^S nso nSpii^a 26mno Nin D^aa nnSai inNn n:a ^hp^D2 i^a moiyn 3nn ^d .-inv Nin a^aa '?3nn^^tsna pmn^ti' p dj ^ini irsi ."imn^ naSa nn iii'N Nim .m^^an pnna yja^ij'aD^aii'jS n^^unn T^m^K' njuan p sin 'd .nm mpa mnnn awnSi n^ajsc^tf^ Nin .naiDn n^^an nnxn a^^n^ dn nu:* ma nnri .nna nnnvan cmaipaarnS^cjn ha c^aij ana annvan cmaipan vn^ti'i .iSc^tf nmD\n 30|a nSyaS p]i3f^ iii'N Kin na:\b naan ^o .Spm 1333 naxan nhnnz Dtyti^Dly3faN3ti' amxa n: inK rnim .ois ^33 S3S nai: im niK*ay .n^au'^ny\wn' nT insi .cipa S33 anS nt j^sii'i .mSpm n3i3n nnS sjfo^ yx .D^33namsinii' lay^ anipi .naA*? Sp xin 1311 .na:^'? 133 xin i3n xya"" xinB' ."Iks':nas^ty nnx ana nnx S3 n^a a^pa iha ':^ N2:d^ 351 post nnS lac. 2 Dn«s Sax] anm^t (?) '^S b in m.: nnioipo \q onxs S« Al 7 nipocodd. 8 inN] now? 9 piS»nn (alt.) corr. 11 nocn scrips! secundum Al (<strong>de</strong>fectu):pDBn codd.; ib. o^pSnan] cj. o'pSnon 12 cj. nu'D' <strong>et</strong> ipSn«; ib, lajntyai codd.17 nnn codd. Al 17. 19 oaos] i« codd. Al 18 cj. pSnon; ib. codd. add.«u post nr 20 hv addidi 21 yio:] scripsi: nsoj codd, 24 1. no »bS25 noa] cj. no o (= U3) 31 cj. nSnna; post naan lac. 34 Sp Kin om. b35 D^po codd. Al


f^PTHEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 31 1* 15—'' 13]nn icN^i .ntsm c^j^piti'n moipoa n: cnh n^n'^if .niSp nnh hm^it initji .u^sn•jN ni:!2n isr Sn iiid^ nntt' ^as^i .it:'nnn''iy omsa nanti'D Bpa insai .nsia'OX xinti' o-yx .Sp Kin nnS ti'Nnti' ^jco .ti'Nn ^nSiiK' no iJ'nnn^ ib^k niaipoSn iti'pvtyD .Sdi Ssd Q'bp ah) no^S nn^D sS ors .yjfasn ib'k cms 'd .ixa'OiSa najiS Sp sin cna nns djon [.onvp Sx] cnirp wpni Sas .mi3:pn ^:b' 50^33 Dnif .V3raK3 onu' cms nrn •'jdoi .aSma n33 n^an sim insn S3n .T'lsnni Sj? ^3 .Dn3 onnvan maipa3 nn33 arx .insn Ss cna ina li'pns D^Spiy3faN3 on iiJ'K nvn ^ieai .na:^S S3« ins nsn Sn ti'pn3 nn33 vn' nS K'pnnSp Nin ntJ'x ^3 .najS i33 ni bin .na^S "jp Kin n: njaK onvp Sk cnyp ti'pna.na:\S i33 n\n^i .133 iavy3 iSvk na:^S nM^B^ .n^iKn ia3 Kin o^an h^a aSnia lonniD\'iiJ' lawti^ ^iki iraKU' las n3D ii ^kS |3 ok .n33 13 nnran iaipa3 nM^ii'313 K^an lU'K pn^xni .nibpn ah nn33n nns onnvan Dmaipa3 onS ti'Kn n3Sonio:n iKjn iid^ k*: ^3 .nB':;inn |a KJfr ."i3i3 iaipo3 tikS ^3 .mojn iKin |anKjnif Kin vha "[h' i^a nM dk .mc: nM^ KSii'3 uaa mv "i^ik3 in^jn3 uaavn-" ah .0^33 Dn3 onnvan amaipaa nmoM vn ok SS331 .inyirn inr moan iscnnran oniaipa '?k o^ypityn maipaa ipnv^ k"? p dk .n^Sp o^snpn niaipa3pd:^ kSi .mSp ^nSin nSj?a Sk niaipan iSks o^pnyj vn^ kS i^k nM^ dk Dn3"3 •'jca .Dn33 Dna D-innven aniaipas vn dk .D-'Sp D''3i"ipn maipaa rn^ijjpii'^ Dnti' mi .D^Sp orK antra arjya mv Dna nSj-'oS loiy^ iii'K iSk maipaanin .D^Sp vn^ti' onyia vn dki .onnn iti'K dhik maipaa lypit'^ anifi .iSk nnn 20.nSj^a ha D^an nirS naii i^iKn nNn^ti' Dipa m ^Ka nSvaS lai^i la^ii^ ^ikthv vn^i .niDa Sk vaea 0^33 Dnvn nxa la^i ivyiim nnaa vn dk p dj laipoaiSk nyi3nn nmn dk ^3 .njua mi ni3cnna mpi:n ^nti' i5?j?ijn^ vaa3 typnn n:nSvanifi naa njr Sk ti'nnmi lainran iaipa3n33 Kinsj' mi .y3iDa iS K\n naa.mSp li'pnn m 's>h ib nM^ kSi .bSa nSva Sk na^ kSi .V3an |a nstin iS km 25Dnaannven Dmaipaa miiDMif 'aK DKDiKn^a naj»Si .nSyaS Kin mSpn ^3 mi1313 .m 'OK DK .m )i2''n^ kSi .D^Sp DnK' 'aK dk .iii^^ 'aKe laK^ k": Dna3r[i]^S3n3 nSp nrK \ifan^ mi .p dj nnvpn ':^2 naKti' 133^^^ S3k .13S yiraKa.ma3 yyaK3 km psn kSi .nunnKn nvS3nn n3i3 p km D:aK S3K .niannKnDnaa Dn3 Dnnvan Dniaipa3 ya p dk .vvaKn |a nbj^aS "[3 km DjaK '?3K 30p D5 nm:an kSi ana DMnvan maipan 'jk nyunn k*? V3a3 anS nM D^bpi^•^^x^n nsn vaa3 Dmt' n: ^k DnS |n^ nai ^3 mi .niaipan iSkb nvi:nn S3K ."hai^ 1^1X3 niamya |^iKa 'ok: naon hktS ^3 mi .la^ii' Dy3aS Dipa Sk im^ iii^Knyimirj' p dj b'K3 'awi .nan aipan n: lasii'a .j?3a3 r\h km naa Sk nyiinnii'naipaa n^^an nS nM^ dki .nan aipan m Sk kmij' ^jca .nbj^a "jk pKn |a nb 35D^pnj^j iM^ir K*? DnS nM^ j^aaa .iai3 Uiih ona nMii' na ^3 .p d:^ nh invan.naaS 'aiS3 la^if Dipa Sk iSxa ipnr^ dk Ssk .iSk Sk ik .DMnvan amaipaaanS nM^ Djax "jiyan m hv nihp anS ik'ki .ia^ naa ha Dna3n D^ati'jn ^3 nn2 cj. iDK* 5 DJDK scripsi: Sax codd. 7 nnvon codd. 14 1. dki15 unyisn codd. Al; ib. <strong>et</strong> 18 n'n» <strong>et</strong> 16 pny' codd. 15 Dnas — ona (17) b bis22 cj. noipoai? 24. 25 «»n] on codd. 28 noMtf = ht idk -)»h? 32 »^rwon \h»'\ ysaa codd. 86 DDipon a


THEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 311a 34_b 13]


njp THEMISTII DE CAELO A 4 [Arist. p. 311'v 18-38]iSn ':wi2 ma iha ':)i^h |^nu' ^jco .i-'iNm D>»n 'OiSs cn^ra cj^yxioon ^3ti' j^ai.[0^221] D'hp in» 13T 'pK 'ifpn3 Dm .nn^ ons o^cmit'o en hia .inS nriinnmp^ nS dk .nSva Sn n^an nSiy Nin ^3 [ti'Sii] ^pSno vn dk pSn .-. n: ^« ^5 nnn^Dn y^D^ j^ixnp p dj pSnm .3;:o^ ina lai hm^ nS dk ioi'? nn^ nns nannan ha ifpna «S lesfv^ [Spi] naa sim .j^Jio lyjD^ n*? dk .hbd Sn Sti'on ht hv 6.nSyc 15: bs ^nn djck .imo nnr n^an yyun^ Sha nnrn pSnn p hy) .inxiSin .iSs ^Jti'p -itfK .cmx ^Jty» nnN [Sd] nrn ^jcoi .ntso ii: ha fixn S2Kp« icirysi ne^S S^k .nn» nnn ypii'^i .121 Diti'a nSycb Fii2f^ Kinti' nn .Spi n3Dl^iNH |D D'hp nnv DH^JK' ^3 nn .nnx im 'jk ti'pna Sdk .Spi 122 one nn»iVpir^i ^inS ',Di5f^ on DHc npiSr phn nva '2 nn .d^dd inr cm t^xn p djdn loI^NDjesi ...TiNH nnn n^en lypt^^ on ^3 ^^e:^'? cn^D on [a^om] ...ti'xn nnnNV»n DHO ^INH S3K .'7^33 psm tTKH 'ClS3 in« 131 h» tfpn3 kS [itt'N]on Dy3a ^cS orx iSn ^jis' j^3 nn^ oniK '73N .nSp km it'sn '73N .ni33 nniN10N01 .'^eit'^n S3» nSye'7 P]iri4' Nin Spn 'cno ,im dk ni.iu' hti .0^331 D^SpNin irx D^oti'jn S30 nSyoS i3in f\)T\if cnp ^3 .dS")3 nnn ypii'^ir «in i33n 15Diip 11CXD3 iCN^ 131 irx smif m .133 nih irx d'?13 nnn vp^'^ onpi .'7p3.D^eit'jn S30 nSvo"? f]i::niy cnp nSp ti'xn p« p dx .13 invan iniasrys 3^iJ^^iy/iS^Vn i3f ha !i:i*3vn ah p ds .iTmpas nsjfo: nniM inx .nhp nMn ah ca).nhyn Sk yyunn nmk' sSk .mSpn sin n?i .nSya i3f Sn n^^isn nh yav^ ^:cainrn |^:vn ^3 nsii '}a '2 .DTr:in S30 nSva'? fiiifnti' Kin B'sn lOKa ya p d» 20.cn7 m»ipo3 rn'iy3 n^'jsnn nnS sjfa^ii' .nmD^3 1^'? d'xim D^r jj?*: ms^jm ^iki'01^3 Dn3 onnran maipan 'jn D'3iipn maipD3 npni?n3 n3Dn Dn3 nM^ti' ij?KM Spm .N3:citf' Dipo3 aj?a inx ia5:3;3 m Svd^ Nintr ^3 nn .an'ha n^^isnnvyiin^r iTn 1311d i^a Kin Kinif^s i33ni .nSvo Sk yvun^ii^ i^on i3ii» ik'k13110 nM^ 1t^•K ^3 .'^eij':*n S33 nSya ^k i3in ^iJf^ [iij^k] kS ^3 nn .niso "jk 26KinK'3 .iin^M "jii Sj? ii:\v cjsk p dk .id2:j;3 inx |'jj? .n':j?o Sk "[bnan i^anpj?i .i3in f]i3:^ty p:v nM iSk ^3 nyi .pjirtt's kS .i^sn nSj?a Sk pnj?3 nM^p]2f nM^ nKi .hp nM lifn ni ^k hy ?]3rii' na S3 nM .iayj73 inK pv -hp nM^ii'Pli:3 iai:y3 inK 131 en ibK3 itf ki .ipni t:'3M iti'r DjaK niKn3nti' ia3 .d:ik3Kinir aha .d:ik ij;i2:'o Sk k3^ dki Kn3n Kin iSk iiyr3 Kinty n^M Sysni .mh 30inK i^jv hp nM^tJ'i i3in hy ^iit i3in pK p ck .133 ?]ia^K' na nM^tJ' iii^o^K:ia2:j?3inKpy i33ni ypiii'n kSi .lairysinK |^jy nii33m nrpii'nKSipi .ia3:j?3.D^33iian D^atpj3 niSpm mi33n kso^k' ^joa .p iSkS n^^onn |n^:ti' inK idnionxp Dn^^Bn3 unty^ niS ihaa Dniairj; ^dS ^3 .iKi3an |a Kin p dknM^B' na Dna hp iniM ^3 laKn .w^w^n o^ati'sn |a Dn3ii' na ^dS .Dnvpo 352 naSj naa codd.; ib. nnasi, 3 tTKn <strong>et</strong> 5 Spi supplevi 3 d« (alt.)] nxi codd. 10 oiDK]IK codd. 11 B'«n scrips! : pxn codd. Al; ib. D'om <strong>et</strong> no'M (12) supplevi;ib. ante n'am <strong>et</strong> post Twn lac. 13 Saw (alt.)] Ss« codd. 14. 15 nnsDi - Kin]scripsi: ciipi Spa «in i3»« codd. 19 nnS <strong>et</strong> yyi^n^ Nine . . qi^t'C codd. 21 ixsa'tp,n'nncra codd. 23. 24 xin — naam addidi 26 -itrN supplevi; ib. -wh scripsi:DN codd. 29 tw djdh] nty> Sn codd. 30 m«nan codd. 34 nniosyj cj.nnaain; ib. nantr* codd.


THEMISTII DE CAELO A 3. 4 [Arist. p. 310» 16—311^ 18] IJpomoSK' ha lyvun^ urwi^ )hii h^2 n3:»^ '^ nn .nnw pv ^3^3 ivyiJn^ i»i'« n^r^iVa.dh^Sn DnsSa naon noi .on^^n ha mn mo^ 7N .li'paiB'D p Svi ,nna nnvon.Dn^Si* ^2W Diip niDSti'3 n: irx nihk' 'job niti'a .noxan mis p^co^ «SmintfD Kinii' nS« .maStf.n in nnvon oipon "jk moa .'n^^n 'jn mn-nynnii'i.nn nn^Dn c^Nonn id^dv p Svi .iha hv iid^ nnva ik'k naoa li'pn^ .nn 5fiDii'ion nDH |o tfnn^tf ^jca .no ns^ra «in d^tivh "jn inoSa n:iDn ^d .nax^iyD.j?3Bn |B \r\w ons njv dk .cnii'yS |pin nn^aj^a nson if p33 ds myi .13 nu'sNinii' nSk .in« i^^jyir^jj; p^3j;3 i:"? icd^ m ^3 .nS iii^s n^Sann Sk un TiiynnDn3^«a itrs P]Di:n mnSn nma ^d .'tsaw^ :]i2 naon fj^dv 'jsx .naon nn xn^ «*?pn^ .mnS n2D3 noi sin pes Dtr:im .d:i mayy liStf ^jca .nnj?]n ^Jt^a djdk 10U'n^^i mnSn 'rj? npmi ma'ann pmnntJ'Di .-^v^n n^nin liaa oSti*^ nS pSpi .-[n^in nn .Fji^n ti'ar'?') DmD:^S pSnn^ n'? .it ^joa ^3 .ay mr majfj; imx n:pm imxntt'pn^i .n^an aronn mnSnii^ ^jca .nnv imti^a^ n\T 0^21^3 nann itrs Sa rji:^n|o on^ij' ny .D^^n^n |a nvn n'^jja itys cnpja yaana nm^i .njaa iNty^ty naD^rinnr^a pnr sin vaan ^3 nn .nvti'n ^^^^ pi .na nSj?in ana nb^^nan nyti'n 15nSiycn Sk lati'^n^ ontf ^joai .nM:[n] man m^noi ^iD^a S« iiiJfn msn^ nyn nn3iifnD:aN NMiy iVK'JtJ'a .na xn: is y3aa a-'atian mjjiana p da naom .n''i«inin:ini ucoim .oa [D^]inran nniaipa ha cnaS |ai3 Syioati' na ha naati' naa•nava im^ ix laii^a^tr na Svn is anS an^ r\w .h^r: -[-n hv .ma^ i^«m S^i^3 nn .nM^ii' 12: nr ^n Sj; .Dn3 mnra nSnnm na n3 cnwj? '^sfs ik .na n3 20am .hyi^2^ na ha ud^^' naa nrii'n Sio^ Nintt' ^joa n\n^ ni ^3 aisn 'asaIT ^sS Dn« 'ijSNii'^ DNti' .Su^an .lai ^33 inu^y^ti' '?p3 nM"* njm .nJisa nasansiif'i .n3a a^^n hyi Ninri* ^jca n^n^ nTiJ'a n:r .Q'^n 'jj^aS n3^'7nn nM"" n3Dmsnan nn .naa sna Kintf ^jca iS mu'a .nSinn m xonn^ m naa .Sniu^ invnaNM mircipan mn^Sn npin n'n'^ ia nn .naa ^:''iv m msnaSti' nj? .ir^iy n: 25104-121 i« .laannn ^'a^a ana^sn in^p in .anpn a^^a^sn aia^n is .imsns naa^ ajasi .m^^D^^ ij?5?iin^ nSS^a "^wa naan li'pia^ pan ni ^dSi .mS nana inx^:cai p"ipny^ nt na ^jea ^a sin tj'pnam .13 mien nxiaan 1313 anyuna naan.n? nh^if'' anai .ana annva anty ""joa .niaipan i'?n Sn anpnj^n nMn naan ni.m^pnn miavai typan iti^a a^n nai Sas .ina hj ia mr inaxiJ' laa nw ay son^^1 jityNin tfpi3an a^ax Nintf' nti .•-jt^'n B^pnan Ss iim^ .p nn lOKttOiNim .^Jtfn ajax .ana annran amaipa 'jn nmaM lyyun^ nSy it ^kSSj? ait'in Ninti' ^joa laiba .laxji anS an^^inan a^aiit'n3 naam hp 'axanna 's>h njia it^iT'ci D^i^^jy3tJ' nSiya nnrn ^3 .nSnn ^S nxi njm nn 'asan.n:\33 sin bpni .Bti'j S3 nnn ypii'^iy na »in nB:\S i33n ^3 .bin "73 ia mvti' 36iSn '•iti' |n SnanS .najS nasaa Pj^ain ajaxi .aii'j S3e nSyaS P]3f Ninti' nn5 Sv] fort. Sk 8 n*in« codd. 11. 12 cj. ncn'M <strong>et</strong> n^pn 12 post «:dd add.codd. '?SK <strong>et</strong> 1. ipSnn»; ib. cj. imdjS 15 D'trnnn «3 b 16 nioni m'nm <strong>et</strong>atr'nn K»nir codd. 17 ko« codd.; fort, nw . . onw 19 niD> codd. <strong>et</strong> itro'ir,nm» 23 nay: codd. 25 m«nantr codd. 28 naon male, cj. na onib, ipnj?' scrips! : pnynwD codd. 30 mnyai rpa* . an iS« codd. 31 n»m <strong>et</strong>«im (32) (post \^\) codd. 32 d3D«] ik codd.


JIJp THEMISTII DE CAELO A 3 [Arist. p. 310a 16-811a 14]p'?nn mtv p cn sim 'jin mii: Kin p]*pon nirpi .Sdh Sn nD« nnn .nonnNM nxT ps i»2:y p'^nS f]^pen n^Ssn '^n ncNC nD:iS iran d« sinti' ^jca .p da^iNi n\n^ inxn pnyn n2D cna nxu nit's D^r^jyn Diosi .naS p]^p^ na it^N imiv.iSx en nJ30 Ski nSyo Sn yaaa iti^N 5lo^Jj^ nnS .d'?i«' nn |nn ncie cniN nNSfo .n2T no n^Dnrm nno^^pnn nns OK<strong>In</strong>nnxn D^y>jj;n cmsi .nnnrcn mn:m n^i^n \nr\)if i»d mmoM p insmn^m nria^Nn inpS djkx nS cnti' ^:ca .o^aSii^ cS'jDa p nnM n"? dni .p.dSk^sih yn ctnK' lo: .c^^n Ss;33 pjj?n iC3 .pcj* meipon b2H .naS monvDnniSnem mevyn n: icd .njp nvinSnpnmnn r, cy "h v^^i^^ h^n .laS ona CNvajn cnnsn c^riyn omNi mD^onmj^en n^it^n .n\i^ nS njnif j iifm pTon nn loNim .Dn^:;3 inrSa nbyn h^D in Sy cnnK' i03 ""d .on^ja in^in ids .p d: onvonnK7 '7X?i .Dn^:i3 mm Sjfx innjn Kim .i3 nnvon inoSit'n Sk -niyn^ Kin teSk .nno IK'S! .|»iKm U'Kn nj?i:n3 naon p ic'r^n ix Sk yauD yyun^ naonSk yzDD Its'' D-'a'jtr mSa nan ccnven en imk' inK .nisa na: Ski nSyo nsr isniD' p Syi .Lr\h c^onrcn cnieipc'? cne nnK S^k n: icSk'^i onvon cmoStf.mnK n2D cnyunS typajii' ^iki |'ki .cnoSirn Sk djidSd nioipan iSk ':w hamem iii^an ha njriK'n nt^K pcj |i:oS kSi .niKnan Sk Kcnon na^Snb kSiHTi .niDjty '?K inypi ni» ha inarpi nK'a Sk inxp pny^ n: nc ^jco ^d .mcifymKin cnpnyn '3 nnyi .iSk Sk pnyj nM kS iSk .i:i3Dn ti'pajti' uS ^ikt nM Kinii' 20.nn nKiti' dik mit' pKi p3j ncj icko 'ok: njn .cnhpmr DiK D1K' pK ^D .np^EDo KM ^3123 •iK'KDif:innyiJn3 naK^anii'K nSj?nDK DiOKI.mnvan noStrnn Sk nyuna .cna nnren Doipo Sk lyyun^ iii'K nM^i .nn.nioSti'n "jK DHD^Sn n^^ ^k .K'pn^K' ^iki Kinti' kSk .ia mru* ^iKiti' noo nt ^d nnij?J?i3nnti'K nicipan 'z .onio dSs cik ^j3 rn^iy Sdv nn .nn r\hvr\ km it w 25niD'" "pK .m nv ^p'ly kmk' kSk .nioipon iSsa leSti'^ onifi .cna cMnvo on^^KnD^ti'cn 123 pin30 n3 km iitk .omoipo Sk cns^Sn n3^D km djok ^3 .v'?kn3D ^3 lOK^ iii^K C3CK1 .m 1D3 nnK '\2i IK m'rpn ik i3i3n Sk miJtm n^Mimpnv^ Kinr ncK^ ik'k pu' S3i .Sj?im no nir km n33 nti'Kii' km n^^LDnn jiktj^Ki Dnpnj?n n3D p"" kSi .n33 ncKD '»k nn "^2 .noSt^nstt' no Sk n33ti' noa so.n3D3 rsKti' nc uS p^cD^iy losan niai3 nKniK's ^ikt kmk' nn .o^pnyj im^.n33 nr\^ ^jcc D^cnven Dmoipo Sk n^pnp vn^ c^Dti'iMti' .'OK^ti' dikSit ^jddS3K .Sp^ nn lOKcnK' nn .nioipcn iSk Sk d^Smho .Dti' Sk c^pnj?: vn^ii' mniK^jii:icKt^ 103 DiK f]^DV DK KM n .iiiD^ ^^Ki .Sj?ic3 niK*^ nm3j;3 iii'K na^Dn nooy^iV "wa D-j^^3vn |o nnK im ?]'Dr d:ok Ssk .naon fj^dv kS n .p naomf 363 H»n riKT scripsi: on iSk codd. 4 ona codd. 8 fort, post p suppl. vn «S9 I'N addidi 11 dj? om. a 18 innan scripsi: iin:n codd. 14 nnun] onuscodd. 16 cj. dScm; ib. ona nnw] <strong>de</strong>pravatum vi<strong>de</strong>tur ex *^iAi>5 20 cj. vnD'pny: 22 c^p'Boa nn codd. <strong>et</strong> 23 yviin' 26 mnva codd. 28 hn codd.:i« Al 31 'iKi sin I'KC' Al 33 D'S'nno] cf. supra 161,26 34 aw <strong>et</strong> iid'codd. 34. 35 fi'Din codd.


THBMISTII DE CAELO A 3 [Arist. p. 311"^ 9-12. SlQi' 1—15] 2ipnjrin ins nan mti' ht y^r Sax /ratsn y<strong>et</strong>i'n |o ^roB'n -aKoa 'aiSs n^onpnan.iha 'h^D IN nSnnnn Sn msnan njti' nii^xSi .r3»n ?im^ i6 sinii' or .ntfjian^ iK'N r^e-'Hi' 103 .nnnm ]ti'iom nco "jn mo^ iif'N D^r^jyS y^jen djoni.cnnron moipen *?« nyijnn nao sin inron moSirn n23 njsnm n^'^im p unn)n^ no'? nonti' no nsu n33 Ninti' noi .iS non Sn S^nn*' lan Sa ^d nnnsm .no |vot Nin ni nau -jSn ntrx njann ^3 ihdd ifj' nD3 nirx ^3 .Ss?id3nsTS ^3 p«^ti' dinSi ."irnix Ski nonn m Ss -[Sinn Kin ni Sn -[Sinn nnon.Syion "jN S^nn' n33ti' noti' '01S3 .nonn ba niD^ nonn ^3 o-'Jionpn in nsDn 10^3 noN^ onti' c^iionpn jon^b' nifo-'N ^n ^3 .D^onno liiosiJ' 103 "ha ':w ^3 nnnuoK'i natt'nos fixn upnyn unjsti' ah ^3 nn .nosS nonn Ss niD^ nonn.nS D^onno cnti' Sj? nT .norr Sn in3vu'3 n^pSn ivvun^ii' nSn niM oipo han3n ^3 nn .D^obti' vnn nov^ii^ D3m Dipo3i yvosn Sk ly^un^ djon on SnKD^OK'jn ^3 nns io«03 nsann NintJ' '?S33i .V3:o«n Ss mo^ii' onS Nin niOK 15^pSn ^3 nn .o^onnon Sn niD^ ontJ^ .ens [D^]nnron cmoipo ha iyyi3n^ti'3vhn ntt'H io3fV3 Dipon Ss noxyn nyunn jo mo^ii' cn^pbnn o^onnon n^oii^^nDn2 nnvon ha miyn^ti'3 .Dnnxn dhiki nnxm it'sn S3 iiD^tr io3i .i'?3 iid^iSk Sn 'nnxn ivri^n^tf's .p]^pon ni:p D^3bin en .iSno nnx S30 mnvon miJ:ni"IK'S D^oty^n S3 nvSsni niiifp rnii' ^:co ^3 .nonn Sn Dn3^Sn en .moipon 20ny njni .ntjoni nSvon oni .yitosn nn pinsn nvpn mix sin WV3 wi^n^ni n^S3n^3 nn .nonn S« iiD^if' sin .noo nx Ski nSyo ni: Sn V303 yj?i:n^ nii'NSn Dn^SS33 nmD^^ ipnymti'i .inmsf no nsr xin rj^pn p]m^ nti'Ki nn«o nti'sn^SS3 Sn pnj?3 n\n^ nonni .33iDn iirN[S] mi2:3 sin i^a onS ?]^pon nsrp'01S3 .nonn Sn nonn o^jtr ^d din noN^if 103 .pnvnii' inx noi:v3 nyuna 25n^S3n S» D^pnp vn' onti^3i .cnD c^on nn "iti'N nn^SS3 Sn D^pSnn ipnv^tt'3nn D^B^pon ^3 nn .p d:^ c^pSnn nnon hntS Nini f^pioS mi2:3 Nin nti'N ^j^on^3 nn .D^onno on onjfpo onirp ma )ay ni^N ^3 ^:do .p]pioS miir no 12: hvuSi .ti'Nn |o uS S^nnnti'31 .nin:^3 Sy .u'nS non Tixni .i^inS con n^on|o iifvn Sr nnnn o^B'nS liSi .nonsn Sn u'Nn |o ipnr^ii' ny 3i3^Dn 103 nnpS 3oon Dnypo onsfp nonn ^3 .inNS niti^vh i:S nimn i2fS iidj dni inxn hv u^anFj^po Nin niTNi .^Srnn 103 sin F]pio Ninir noK' inx .cnxp Svn onvp iwa]'^f? 24 <strong>et</strong> 27 nmsD «in] mna on codd. 26 nSSa codd.30 iprj?»»] pnyatr? 31 fort, post inxa lac. 32 f|piD] 'ai'73 codd.


Xip THEMISTII DB CAELO A 3 [Arist. p. 310^ 34-811a 9]cnr "'JCD1 .D^cSit' rn^i onoSii'n pn cnDsi .minnn •nnn^ti' nan .c^Sp vn>1DD .D^nn |o "i^isn nNi^ii's sin ^d m .ona nm nviJn nSnnn cnS «2fa^ .c^aSifT1K pifio NSfc^ nSyD"? nSiv «inB' noi .na^n jo 'jpn hm^ ,n^« n^en niii'^ti'.cna D^nnvan omaipoai o^oSti' onvna onS isvo^ an nvisnn iSs ^3t«'ty m .Spid:^ npc^ kS «intt' ynnti' ^isii .Dip03 npunn nSnnn iSnS «sfe^ ^isin |o p dn 5•jSsa D'vnisn Ssn m |n3 nihij' nn .nyijn nSnnn ona hm^b' nnsti'jn dhikphti nj?ijnn njntfon nSi mNnsn ha nj?i3nn No-nan p dj SSiti'^ nSi NonaS sSiDj N^nm inr cayya nyijnn nSnnn nasSi SpS njto^ sinti' lasK'Di .piSn'BiSa nyun iS Nxaj Nintt' dSij' iSk ^Jii^S mianti' ^jca niit' lax dkt nn naopSsa minnna mnxna kmij' nn .meSii' 'jha nnv sim .najryS nabii' nyun loHinB' nn .m^pnn n^S:n3 nm n^^nna naxa ncoim .n^^nna nnsii'jn niyunnlyyijn^ lyviJn^B'D annsn iSnk' ^jca .n^iKi ^nr nmk' onnN meipaa -asantr laN nnj? Sax .m-KU':n mj?i:nn nyyuna nMnrf mDien |a irsi .aipaajK^en D:aN nyijnn pn^k' ^jca /ixn inv D3fj;3i mnx ijf Sk dSs myijnn ^Snnnyiin insa nrccS n^^nnn a^ax cipaa nyijnnK* laa aSK^m nnnnnti' jaia 152wn'' nam .ibs laD dhk' B^r^:yn nKK'i .a^'n 'jyan imxS aStrni^D nn^^nnaiddSi SpS NJta^B' nas^ sinK' hti ."inxa ana inx nan^ ajax iSk ^JifU' bikKinK' Nin maStf mr an ik'ni .niaSu' inv ants' ^joa aaif^n nyunn nSnnn|^3V I^Kir kSk .ana nSnn,! x^^ aipaa nyijnn nmi .naSu' nyijn anS xva^io3neN^ nS Kintf lasji .aipoa nvunn nSnnn iS Kva^K' inx aipaa ^2^^ yyijn^if' 20'"py fNNinti' kSk .ana nSnnn km mpaa nyunn ^a .inx3 ana nns iS« ^jk*nasryD inx j^jj; laarya nyunn n'?nnn ib xjfa^K'i ma aipaa nmn yyun^B'|>Ni .Bipo Sn 3it^^ njm aipa ha mti^^ii' na nan nan xinti' na ^d ia« n»S"i:Tna ha .pnj?J hm^ n: Sxi .na m:"K Sn nnM bki .Sni:\n n? laa Sn nnM-.nan niaS^' Kira^K' lea pnvj iSa nr nM^i .ma^ana njp'ti' 26nvn nn« .nnvan emaSti' ha B'aii^jn i^^n^ maya nrt'x .p ba naon nm n«T "i^KlB^abK'n B^a^i'An bas .nSyaS nSy^i i^iNnSNnjnti'^ iij'n i^sn laa .naS i^an ^nSamaSii'n Sn n^'ann Kin aSaa n: naa ^a nn .ana annron Bmaipa hti nna^ p bjvn^NSiirs .BnKtfjm trsm i^ixn laa B^a'jtt* eniJ' n'i2mr\ pt2 nM^iya p hv) .nnvann7 ijp' jyaS nyunn nna^ en i^Ka .anS vaaa an iti'Ni .anS a^invan amaipaa 30iDimi iminti'na pian laa .y:ia anyun pa^ K'^ti' nM^ bk ."laiia Bipa Sx lyyun^iB^rjyn iSs jrana nnx .yjia me iy:a^ ah na r^K aw^i yyijn> Ninti'a a^jinnanaxaa 'asjif laa nyunn majry n\nnK'3 ana mnran naSti'nn Sk aayya2 na codd. 8 nosya codd. 9 c«i] cj. d3D« 10 cj. iDVi'S (cf. iS, quod ad nam pertin<strong>et</strong>);ib. «'ni loco Kim? 12. 13 "ini . . nnr (<strong>et</strong> j?5;ijn?3 n'n»tp) codd. Al 13 onir<strong>et</strong> sq. corrupt, fort, p K»ntr 17 noK codd. 18 nosya codd.; ib. an^J «»nircodd.; ib. nt?«i — nioStr supplevi 19. h'jn— mpaa (20) <strong>de</strong>l. 20 idwi] noHM codd. Al22 loaya (pr.)l nosya codd. 23 ytc\] 1. dki 24 pnp- iSs (25) iterant codd.26 iS'nn« = i^l^^^J s. ^^^Uj (passim); ib. nnvn? 27 Ton] con <strong>et</strong> pw»nSa Al 28 (<strong>et</strong> 3u) nni'on codd. 29 i»3D] ]D?; ib. «S addidi 31 Dipola-no] cj. p-no noipa 32 1. ]Tdt »3 id« <strong>et</strong> suppl. ihu» »h 33 1. n»nn MSB'S


THEMISTII DE CABLO A 3 [Arist. p. 310' 27-^' 34] Jpio2no ha) .hm^k' hoc pm inr sinK' no "^k p dj mnu'^ njni .ipn ha piSn 103^'.D^:cnn bn n^iyif n\i^ .pm nnr xinif nc Sk ijhk'j dn ^3 .nnp nnv sinii'n:nK'^ji' nart' iodi .D^Dcnn p KinK' no hn m nM .anp nnvn Sk nM dsilom^ti' lan ni ^n y^r njt^^i j?^r iti'N nSi p .pnrii' nm n: ^n yvpn> sS vvi^n^i*?« ninti'^ D30N bns «in iti'sn Sns^ii' nott' i03 Sdn .pnrti' nan m ^«S cno 5njti/^1 V^r DJOK SiA Nin ntt'ND p dj Sijon pi .mo^onn S« nS p]D1j inv Snu.Don^tt' S-i:\ Nin irsS D'n^yS n-np nM cni .mo^onn Sn nS Sn: mv nv^ti' SkDJ Dn^jti' Domom h^m sin p.oanon ^nSn Sn:[o] Kinii' noti' iod sinii' «S«Diu' yyun^ xS n'inw nn .p d:\ Dipo3 j?j?i3rinri' noa aii'im njin pi .o^c'^nnD pni ^xb y^jo nM^ piTntJ' x?^jo ni ^k pd:^ nSi .|oiinif mpo ni ^xo nno im loD^yunom .Spni i3Dn DTwn d30« .naom nSyon |ic\n3 p d« .|on:ni4^ yyunoDnvcn y^jon |o n^jjyunon |o -oiSa ono nns Sd j^piin^i .non c^'jpni nsn nnnsn"jx pnyj nNn^K' p d« .13 inron ioipo3 nM^K' n33 1S1 .n33 iS kjtoj sinii' no Sx iSiS xjroj Ninif no Sn nsnn pnyn ^3 nn .imiJf 'jn pnj?3 nNTtf «in mpon m.iS itt'N n^S3nni moSti'n Sx inpnyn xm 13 nnvon ly^joo n33 15^3 101X1 .iS^3iy3 i3n:x iifx pjva onoxon iSx d^^ixi vn' i3i n7 ^xn djoki.cnioSii' Sx nise Sxi nSyo Sx y3i33 lyyun^ nti'x n^otrsn iyj;i:n^ii'3n^^ann ^nbi: n3i nity .i':xn nioipen •':if' 'jx onyunS 'oi'73 mo it'psjri' ^ixi j^xixintf nn .'nxti'in niyunn 103 .n^'73n3i hvis^ '01S3 noStJ^nn Sx nssti' noolyx xin iSx3 .nixnsn n3i3 xenon yyun^ n3D 11 ^xS typ3^i .n3Dn nxi onxn hv |'x 20Doino xm 11^X3 coinoni .piSn n3i3 Ssx .iS mx^sn n33 XDiion sik'^k' ^ixncn^S3n3 niSn:*ni nuntJ'oni myyunon |von ^3 nn .nio^onn n3i3 xb .mo^nn n3i3nnv mv^B' Sx siti*^ djox Snj xm nti*x3 inuntyna Sij^k' no 103 ^3 .Dn3 nnvoniSxif Djox p D^i nn33ni D^Spn p.no nios Sx njnK'om .nixn3n Sx xS 'jnsnT3 ^3 nn .Dn33n '01S3 ni30 Sx iyj?i:n^ 1*7x1 .D^Spn '01S3 nSyo ha lyyun^ 25^3 .nnxtrjn niyunn lyvun'- nif'xi .Dipo3 it^x nyunn vyun"- "lU'x P]bnn^.|^in30 [D^jnnxn S3X .Dn3 nx2:03 xm nnyun nSnnn ^3 nxn^ Dip03 niyyunon.nvunS ni:vio nSnnn finno cnupn [Ssfx] p m iSx ^Jti'i .Sir nti'xi xenon 103nt IX .loonn^ti' no 103 nn nixn3n Sx n: djox .D02:yo ):n^' D^oyo nsnn ^3'01^3 D^r^jyn iSx ^jii'S Sspo imm ^:eo xononi .oncn^if' no Sjfx nn ^Sinn Sx 30.nojfyo nxT '?x inyun n\nn 3113 nixnsn Sx inyun nnm ox ^3 /Smni nixnsnlyyun^ii' pdj iSx ':^h loxjtf 103 .nxsfOi nxio ^Sinn ha nnm ox djoxi1X1^ n:ni .n33ni Spn pty b3i .pn3o SDyo nSnnn npS^ti's .n^oyo nsnn DOjryo3np xm nnS n:ion '0iS3 iSx ^ji^S ^SimniJ' ^jdo nyiinn nSnnn ens xjfo^ti'D^xsfoi cntJ' "nxo lyyun^ djox nyunn naw .ni iS xJ^om p:yi .nxo imn csryo 35:x h^a .0^33 xSi o'-Sp rny nrx nimnn imn^ ik'x djdxi .jnix^sfoo o^p^fio} post 3Tip codd. Al iterant (tauquam alt. interpr.) n'n'ty natso pirn invn ^K nanwn d«imp "iriT Kinc no Sni 4 n; '?« j?':^ njriB'*! yv^n' codd. Al (cf. 1. 10) 6 SnJ3n, yywn»i3nB"i codd. Al. 8 nannan codd. 18 nnj;i3nS codd. 20 naon <strong>et</strong> rpaM corn:!j. nwpan nxt B'pa'tr 22 mo^ann siisp.; ib. \va-m codd.: cj. 'on jvot on 'ywnonJ7 nnywn codd.; ib. "inKn codd. 28 Ssk supplevi 31 nosyo n«t] Dosyo i";)**5t (32) D»«SD3 iSkd . . i»n codd. 35 nn codd. Al <strong>et</strong> inwsao


toOp THEMISTII DE CAELO A 2. 3 [Arist. p. 310'* 6—27]ifpna DHO in« it^K .naam Spn ]'2 injtd^ iij'n DrnKS «3fo^ iti's .p dj n^^ann|3 ijn^ iti'K DmN 'DKD D^^n^ d:ok /ti^ipm |vcnm /31Vp1i mpin dh^d -insn Sni3n Dnvi 'c>h n\n^ »'?«' 'oiSd nnx nrtonn iSn ^jit'S moipon ^:ti' V3» '3 tioh'impo "jNi .n^i:n li: '?« its'" Sii'o "jm Sj? n^oti^^n Sd vn^tf Sas .SSd3 '?p Kin 5j?Vi3nen mSp "nyna nnty ^ico D'bp cnw dhd aiJ'n^u' nei ."loifya insY'^tt'^ Kin iSkd )pnr\if |on ^3n .p |^n ix .imNo inr w^n^tfa n'^yoS nyiifK DniK nyi ^dS mp^ mm .o^bp onn aii'n^ i^a -ciSs dio^hd nSye Sn onaKinii' nn .psm d^dh |a nas mv nnnan trsm n2MDr] n^ixn HM^tf p mp"i«i3an |oi .nisa Sk 'oiSs nns cSn^i cp^nn mjtspS inran pnvnnv ''jca lonM"" njn .p]di3 Sn:^ cyy o^pVnn "'JKpn ""aifjn |a na Tivtf npiS on sinty nS:\3n- .D^pSnn D^jKpn D^aK':^.! |a nanan m^^xb .naaS xin -ik'ni .nnren p dj n^^ennDN1 .naan na: ba D'^^n^jn o^pSnn canen caiyjn ma^b nnva,T .T-^ann |a nnvnn ^D ."i^ixn |a is vn'- ti'xn p o^pSnn c^ropn c^atf':.! |a nanan niaan hmhIK psn |a D^pSnn ^'^n^n d^dw^ti |a ayian -ny^ii^n hm^i .u^sm "i^isn i"n:\^ i5nvati':\ naa inv k'n.-i n\n^K' mp^i .p dj iSs ^Jti' mj^ r\i2 ^a .n^an |aiNTii' nny HJfTinea ha.D3io\m nnaaai mSpaDnnxn ms ^jann aipan nn -iBDtTDlipDD> iwH pyn Snaj") nnssj^' ^i«"i Nintf ia«^ nSnn sim .nia inyianSya Sn yaaa ij^yun^ Q^omn nsp hm nao ii 'ah sim .rSj? npn^i Dn«B':n ia 20iSn ins ^isi nM^i .iSs ^jb^ nsa^ii' laa naa hn) nSya S» nnjrpi .naa bx nnarpinao IT ^nS .n^a mm^ sim .onS o^maian o^Sycjn iiaj^a n^jji .laaai Spa lautj'.nas^i nviJnn nsT laa yjrijn^ iS iii's naoa K^a^i .naa njf Ss yyun^ nn)tp mn^.p Di nnsif:n myunn nms D^al^';n ipj^un^ nnava lu^a nacn sin ma naon ^anM^i .n^^an[n] sin iSs myuna naom .^11^:^,11 ^irirm n^^iinn lyti'a o^vyunan laa 25"jsi nSpa -isf "^s D^yunan c^ati'rin p ds .naa n\n^tJ' ne misf Ss cna nns Sannvan maSt^n Ss n^ann sin niaipan iSs 'i^ ha anyuna naon .naa nsnaa i^asjK' ^isn /as sinB' nn .ana nnvan nmaipaa r;':^^\i^2 lavya nn .ana.n^inan n^nrii'm mvi:nn lyyun^if amsa irasna .naa Ssi nSj?a '7s vyun^ti^.pa itfsi .Sn^:\n s\ni Snisa itrs -aiSa nti'Sii' :iiDa niyunn nrn ^jca sinu^ nn 30miv Ss miira nM^ ojas nrti'n ^a nn .nrii'a iii'si n^nina ws in^'' nit'snrti' n\n^ .aipaa npunn n^ii'^Sirm .mi3f nia^s"? aipan nn "las^tt' nxa .mnsSas .ipn ha piSn |a nra^n j^s sinif' nn .pmn lan nt ^sa sS ibsa ins SaSs piSn |a n\n^ti' laa .-[cnn |ni un svaj nan is .^onn Ss fonn |anMii^ na ia nsK'^ sS njnu'^it' na Sirs nK':\n ^a nn .':^n nsna bs is nmnii'n 35.|Dn:n nan n: ^s Ss njnii'^ sS .nnip vhv n^n^ sSii' na Ss njniy^u'ai .amp rSj?3 D30H scrips! : w, ex ik <strong>de</strong>pravatum, codd. Al 4 post nnK 1 1. excidit6. 7 cj. lyyian'tTQ . . iD»p» . . nnaa iiyni 7 i'jksi prn'tr codd. ei guasi Al8 n2 codd. 12 ni3»«Si cj. moiS; ib. n'pSnni codd. 13 D^nnonJ 1. ntoyian15 ''?njn a: D»3Qpn b 18 nnnKon codd. 19 pDiD» codd. <strong>et</strong> Sna>i ints'ty28 u <strong>et</strong> ij?u»ir3 codd. 30 j'an] 1. niisa 32 'li^trn codd. 35 a^av^n codd.<strong>et</strong> lantf'B'ai (aed cf. p. a"p 2 untro, d»»u»B')


Icj.THEMISTII DE CAELO ^ 2 [Arist. p. dOQh 24-310^ 5] r[f2ployj? xin pN Nin iSsdi .no Dipoai Dipo '?« mpoo pen K'73 inviJna yyianoha n^'bnn ^h n^^nnn .Dips cipsS a^^m ck ^d .mpo iS nNi^ti' ^ixiiJ' njr .mpon3D Ninii' 'CK> iifN nai .mpo cnpa SdS Tan ti'pm^ti' nxa .n^Ssn pKti' noHM iSk .mpn Nin iti'sa .mpnn yyun^ij' nif'B^N ^n'ja xihb' nn .nipnn ny):n 5.mpn irNti* nno .onxii'n d^j^^jj?'? nM n*? .mpn sin iti'Ka pyun^ mpnn.nSj?o Sn km nifX mpnn nj?ijn ioiSd .nnx npun yyun^ 13T Sd nMi .nviin«in iii'Kn i2in yyun^ n'? Kinti' nia in2n' .nao Sk yyijn^ mpnnti' nan nnyi.mpnn nyijna D^io '?d Sj? vyijn^ Nim x?j?ijn^ p da n*?! .mpnDMisiyn ^"1313 lasm Spn ms^ it^K nniK Sy a^ti'nS .naNO n^iy^ oipan n? ^Xl 10.cn^Sj? naiiiTis nma nM itf'K N^u'ipm .Disiy^ai -^pSnnan ^^73 c^aii^jmhpn la^ii'^ njax rnii' nnx .inn hn it'pns [d«] ^d nasai Spn nan s**? nnii' KimiSiro^i iSna^i .o^pbnnan ^nSa on^tp in dmsdk' vn^ cnirp djok .nnx ny-ass niDmn3D latytj' nms Sy nawna pds v^j^ii'ipn nn^n njm .^lanni tsiy^an i^jk ^jifosonii^a onnK D'r:v dv i'?** '^y psD n'n'i .xSan nasn naoi mpnn iitk' mSpn 15'"nan nti'K Djaxi .rn^u' ny n: ^k bv) p "^S^a en i^i^a 13331 SP3 noKan iN^3nHT .nasa Dn3 i:ni4'^tJ' an'? pxi .Spn |a 133 nnv nssn |a ni^K am .ibx ^314^nasa dk'K'si .n33n ik n3nan mpnn 3n7 "iiav p ds iSnk' -aiS nnS tJ'^ii' hvDK1 .nnK ^K'a Sy tm^i 'ikt Kinti' 'ax^i n: p]m nn^Sy n3iti'n3 mpan nr hamjBpni Sm:^ Sk nr^cnn i'^n ':^ lonv^^ nira .nnK ni: Sj? i33ni 'jpn mKn m^ 20iSk ^3ty nno^i '7n3^ii' ia3 .nn^tf' ny ni \s .ihk ni: Sj? ik .^3irni mpnn 'aiS3nnti' n'jk D^va^s 'Jti^ ik .^nx nipo .nnx 'hvn onS OB'rti' jaT S3 .^li^ipsi jrons131 i:m ab^ ik .nnK |van 'jj? Tn^ is tSv nii^K nt Kinti' nai .w^:^ D^3DnniyK ^3 nil .nnx bs ii'pn3i Dn^r3 nti^K by iK^3n dk ik .SSas nnii' 13331 Sp3D'3n;;3i D^p'^nn nuapa nSn3^i 0*7^2:2^1 .ia3fj;3 inn nam nv^ann iSs 'wb T'nn' 25on n3S '?pni n33n by naxan jit: Djas nM'ii' iS 3^Mn^ .nsb nti'p3i n3S nonsiiB'N d:bki .D^pbnS n^pbnnan MS3a nasm bpn in^ay^ IK'S amsi .oajrys nn»^jtf "[iDM nn:^i .mpnm sSan lati'iy nms las .it -jon it d^sls ^jii' iSsS d^ij'^13331 Sp3 lasan un^iy nv njax sinti' mp^ n^ni .iSk ':^ niDons m^ann131 Ss iypn3 IK'S D^'jpm Dn33n nm .iba ':^ p iii^N njasi .na^b on iit^s soen i^i«ni D^an 'aiS nifii iSs ^Jiy n3D nSi .Dn3 ni:i^ nb nnti' nn*? mp^ .in«i^isn nM^ n3D 11 'nb sinii' ia3 .mixpn ^Jt^ai on^cpa onvp m'?p inn mi33 inv.p d:\ D^an pi .u'sn |a ni33 inv .psni o^an p bp invIK D^^3Vi D^p'jnn mpi3 -aiSs m3ap3i ^i3n3 i33'?i bpb niKn nni:\ D3J2N1^jii'3 '?pS i33n pjiS^ pK ^3 nn .na ipti^ nam 313 Kin ^u'lpsi |vdi3 35.yvaK3 iK'K iHA^ty nKi nM^ .n:3 iyp3j itt'K K^ii'ipn |a Kn3 nvns D:aKi .i'jkI33n niJ^ it^K nSKK^ is ik^3 iti'K nn .inKn ba ana inK tj'pns noK^ iii'Kiinyun »3; post «in iterant codd. iSk3? 16 n'.TE' codd. 17 psB* b: pxtr a8 cj. 2n'y2 mjv 22 Dipo {^^y^ loco c_jjsi3yi): 1. n:io 23 ijds?4 ontp b: DB' a; ib. dx] 1. nh 26 post na'? <strong>et</strong> post aosya <strong>de</strong>est aliquid4 n"3j)i om. b 86 cj. rrn^ir; ib. inj>ty] nnjair codd. Al 37 n^Ktf suspect.;J. cj. inj«


^j3>^ THEMISTII DE CAELO A 2 [Arist. p.309i>3—24]nipnn |d inv mpn i3 .fixm n^an icd hisd bs nr iu'n D^ctyjn p no Dii'ipKH p 132 mv mphn mn ri'pnn ni Sv p d:\ hm^i .u'sn pna psm nsrn m by mpSnno mv^irn iu'k^3 ticn^k' dhS ii^'d^n ^n ^d .n>on in nmpSnDy« Dntf' DV ti'N n\n^i nnpS IK'S rsn p no nv'ti' htn mpnn |a ^m^ mpnbs HT iiJ^« Dnan.i p nan p« Ninit' nn .naoS cmv en ik'k |o Spiraa o^bp bD^ent^' 1C3 nnS Sp inv sinti' nas^ D^ic Sd hv hm dn nSn .Sp nihk' ion^ nisoncr^S Sp Ninti' niso Sp nnv hm^ hp irsii^ na p d: nSi .pNn pn^'jp inv"inv «in nc:^S Sp Nim nSyo Sn v^iJn^ djcx '»i':3 m icn Sax .,iSvaS yyijn^i.ntDD S« yyijn^ii' no Sdo Spbpn ^3 noN^ nK'Nii' n»N .m Kin pern n: i3 Sar nns fo Ss htd pnvj n^n^l lo."iDifpa nns Dty:i3 nrx sScnnu'N sin nsDnii'i .«San p D^jif ^d npnn pmi's N^K'ipn n^n:i Sns: p"?» mpnS nK'N cn^a cnc nns Sd nnr n3Dm13 nu'N .Spn ^3 naiN 'cs^ii' ia3d:* pn nn «Si laonN ncN :pjvn m -[cn iy^:v:|>nND 1313 nnv tfN i» ti'Na mSp nnv |>nK n\n^K' nn3io n^r]' ii^n^ rhv'':c» .vaii'i p DJ fan nn sSi navy s^K'ipn n^n: nS ys cjaxi 'VBDNaxn -lox isIN Sd33 nni'ty las .nifp Sn cnirp NSam nipnn 11^3 'jpn nm:^ n^nii'.nnN |VBn by n33 in Sp n\n^ .ia3fy3 nnN i^ycnS nii'N D^3^^:yn "73 n .nnN ny^ti'3niaa n3nan my^ii^m .iai:y3 nnN onn on ,n3 iDyiani iJ'Nn p n3nan iiv'^rwi^ ahanjaa piapm fnN3 bn^n niy^ii'n pi .mna nnv nSy^ naon hnt msysi .Sp nnv^^^, P,^p,jj, s^^T -,>,^, xS DN1 .papn p:nnN ivanSy pupm Sn^n niy^tJ^3 Dn\n ni n .dhm nn n33n nnr ojaN nM on133 nnv moa Snan my^ii'm .lairya nnN ann 20dj naN^tJ' Nin mnai noN^ipnp n^n^ anS i3iiJ'a mpnn nti'N c'cmn n pnaN^ Nbi .nSya ha n3i3n n'ry Nin nu^N iaj:y3 nipnn p^ir ^Joa .nSyo SnSv ^iNi Ninti* 'aN^ .nnv •]iD\n D3cn^iJ' mN m nnNi .nSya Sn pny: n\n"' NintJ'nab m by npn^ti' iSn hv 3^'n> iSn3 .nbya Sn pnyj nM^ nipnnK'3 ub^k' iSn 25an^jtt' vn dn .haa Sn NSani nSya Sn yyun^u' nipnn y3aa n3D it ^n Nini .nm>iNnp-'i .nisa Sni nSya Sn omyyunn nSy nio^ Dn3nian d^bk'J3 aniN^sfaS iSnnn .NSam mpm p ansnia anii' ^jca .Dn3nia "i3itJ'a cnS mpnn nif^N a^ati^jn.nnN ha typns nntJ' nssm Spn ni3y3 ann^pn nnMiJ' naS iSn msys npn^ ana'niaipan iSn ^Jtj' vni .naa Sn N^ani nSya Sn yyun^ y3a3 mpnn nM^K's myi sonSi .mpnni N^an 'B1S3 iSn ':)i^ -hiy nS ^n panniya nNti'j an Ssndn .nj:pS -[cn anvpi D^oSnna.ana nnNan amaipa Sn anirna naa anifpa anap h)ty'M'wn nSi anS pNit' 'aNa3 ^'DV^ binS Nin .iaYy3 nnN aipas an^itf nit'iSK'a im Sy rt'Nn ia3 amaipaa a^pnyi vn^ i:nif ^ii'3 n ny .anirp 'jn anifpn3yr na3 mo^K' n^S3n Sy3 ^nS3 Nin nti'N 1^3 pin nn --iNn nM nan .pnNni 36.anniya im^n^ vn^ n"? anti' b'?33 'aiNi .nSyaS nSb naa"? na nipn hm' n*?!1 ante p(alt.) codd. addunt nipn <strong>et</strong> leg. (2) iiy»!P ia 3 i«] S« codd. 4. 5 1. «»n(P„(,- „3,j< 8 D2D«] cj. D« 10 iDK b: i« a?; ib. cj. now 18 ona <strong>et</strong> onocodd. (<strong>et</strong>iam 1. 19) 21 nnj> codd. 22 mpnn codd. 24 melius D»pny: vn*25 post nSyo secundum Al 1 lin. <strong>de</strong>est 31 uiri


THEMISTII DE CAELO A 2 [Arist. p. 309 ' 19 - ''3] iQp.D^SpnjDi i4'n:\KDDJN 103 nsDm Spn 111:^ nS mpn irxii' nasiy ddixdne:iS D^Sp DTK'jn nvp vn hdd it *nS itah nS cnti' nha n« n:\ Tn:\ nnj^pi'D HT 1CN1 .nee Sk o^pnj?: cnvpi nSya Sk o^pnyj onjfpi .ncjS nn^D orufpin^jn nS ^2 mvi .SSd3 iDDm hpn ah .ins inn Sn ^pr]2 ib^k nnsm bpn mj iSn 5in? NintJ' noo n^hp nnr on d^Siij "inv onii' Sv n^oK'sn iSn nsfp nao ••d:Dno.pj?S nsnjii' ne inncstf' na ms^ ya Dnnasco j?iv k*? SSd^ xinii' "I'SX"'!pepcnain |o nan mii' nna 'j^yv nSi .nnx nv Sv ne«3 djos onoson iSniNiTOJ UK SsN .ynp^i ntsB Sni nSyo "^x tsDiii'^ sim .iDDm Spn nyn^ nyii'a loDmK noxo m^ro '?« iSx Sy naiKTia noxon p "nin^ pD:i nn .m^ron nSnn.n.D^p Dna ncN nifn dh iSni .na ik'k nipnn ^lan ifnh mbpa nS^yn ^a )t2>\i^'^HM^ nc am cncsa oa^^n^ »h^ iJtnii^D .idj?io na nSoh ^a cnoNoa lo^orti' nn^na^vn^ p DA nyn m hv nSi nihk' n»K^ pnnsi .naa nnv hm^ no trxi 'jp nnvncDin Sx •]nivn no 'os-ii' 'oinSi .CNnn dt'^jpS ""aicn cnoKO noN-'tro c-'pi 15mana I'rc^ onii' nox dni NintJ' '0« 'os^ xm "ha ^a nan mty -[ny nMn ah-wif^'H Nin ^3 .iDVo x'jom Spa mpnn nvo^ Ninty pdj onoiNti' noif^a.psn |o mrtf'o nnv nrotJ'Ai nSo ia .ti^xn |o no '\)V'^ nvva npiti' p djnii^s trsn |o no mv^ti'o Sp nnr f nxn |o no mv'ii' ti'pnn m Sy p on nM^inan pnn^ nS sintJ' nxn^i .tsyio xSo dj? 'jpn )ii:^^w n\n^ on nt .nnpiS 20CK Ninii' 'ONon «im .ono nnx pSn a^^n^ nan n? ^n nsa^ii'a nu'j? d3D«noxon 'oi'?3 nn^ D^pSn ui^n inwya n\n^ nS |yoS .mne ia ntf'N Nbon n\nDnnoNoS "[cnon nosoa N^an KiniJ' ia atrn^ .nann nipnm isyo xSonii^a'jN nnna^ cntt' omp 'ok nii^s Nim onnosoa iDU3ni pnn^ sin nan noDinaSim .sin imo^ii'^ sm iSsa ti'Nnn }o noNoa s^anii'a naon hkt nnyai .nemn 26npibna nyti' nmsa vhy p)bn' sS ayio N^om nann nipnn nNn^iJ' ^inn Ninti'sSon no ps 'osoa nnpS uS ^isn n\n Ninti' nn .nnoK nti's nomnn op nnnnpNn n^n^li' irpnn ni hv mi n\m .li'sn |o no my^tro nnv mpnm mno ianvo naan nnja nnns npiSnb pnx?J Nin Sas .ti'sn |o nSp nnv n\n'' .p N\n mi'snojS Nin nii'N Sax .nns Sk ti'pna noN' mi's j^si .noson {cn^ii' li'inn^u' 30moNt^a rnnrii' SaK .SpS nnnsio r^nn^r no ^oS naan inn:^ onti' nn .losryainpi':nn |o nom .Spn icn .Dyio nipn ia nti^s sin inos^if in nano nSo ia nit'sha pDj "[D NJT^if nvo ^a .aj?o ia mpnm fidu ia sSon n\n^ is nnoisn ncoinn.a^^nnnii' nan ni ^s naS vp'jno nns '?3a nsann .mo nnj;^K>a noDina nifs npibnnr\'n'\if nann |o a^^nn^ .naS f]Dij sSo ia nit's sin sinif naan D^nu rn ds ^a 36i^^no mjj^it'o s'jo nnr tt'sn |o nij?^U' npv^v n\n sinrnn .psn |o naa nnv ifsnsyo^K' pDj pn"- .OVID nipnn ia nit's sin sinifa naan Dnm:^ vn dsi .psn |o6. nao '3] cj. no fi2D sive '3 naon; ib. Sp inv Kin <strong>et</strong> i3Do codd. 11 hit] hv codd.13 onn codd. 15 onaxQ om. a 16 iSk '3 — Kins' altera interpr<strong>et</strong>atio verborumnoK^B" nowSi? 17 SpnJ cj. nann 20 pin' nS] 1. inn**? 31 cj. D*nj p;S2m] 1. IK 34 n««nncr codd. 36 iiyte^a kSoq codd.


,-jj2pTHEMISTII DE CAELO A 2 fArist. p. 809* 2 - 18]Kini^ nD Dj? pSnnD ^nSiin ni nM^ty itf'c^N Nint^ nNTi nS:\n'i .on^Sj; ti'inn Sid^cnir ^Jca .DHO D^33ni»n o^atf 3»n djcni .i3oa i33 nnr hm^ inbi: n?D jiisp invnw n3V2i .13^33 nnv onii'i o^jiip nnr en cj^Sn:^ hnu njn .li^inn nnn n^SeunY^T\ nvn *3eo ontf .nn .nipnn ne^Bn injtdi .mnx nSy i'jn pd;\ iirpa naon &.[D^jSp inv on .nnr Dn2 iDiK'cn mpnn iti'N D^»:i':\n vn^^ mp^o^atj'ja pij'oD^oino oybnD Mi .mnc inr en n^pbna D^oyoS dov^d D^r^:j? m^oy nyoNM mbpn nbj; SSdd .pvn nn nbiA nxnj nipnn n^DK^a nncnn nn .neoDaojDN nni^i 0^32 on dojtp D^oit'Anti'3 c'^an •hah a^^nn^ njm .mpnn -[iTit'.D^pbnnD ^nS3 bns i3:n T^n^ p.-[Dnn Nbif imvia D^eso nnM cn .m^nn |o pd:* ?B'np^cN pi .mpnn p^ti^s D^bp d^nti lod« pan nn Spn m:^ nvn insi,P1DW mpn laii* oy io^dvk' 'jnK .pidij mpn i3 Nin 3n3 Spnu^ .SSdd nas^ tih^SnannlnNi iSna^i ncDinn nsnc^Dr sScnii' nn .po: mno mati':i xSa 13 ^^v^.^an |8 na niy^irau' naa inr mpn 13 3ni np: on UNiy .n: Diasa i3nti'^ip Ds i^N DWi m pSj?i .tt'Nn |a Sp mv 3mn nM^K' -asan n7 ^d"? ^ini n:m isloi.riDii mpn 13 K'^ii' 'Jca hp lytrn ni ^jea n "naN^tr ihk iSn3m icDin on n^mpnn Sk ifpNis isyian pjy jsvti' Si3d^'i .cva xSa pd; 13 ti*^ ^3 naNit'3.inN3 na Sn ti'pM3 D^aj?a mipm ahan '2 r\m laN^K' ia3 .p dj iS i3iB'annasa pan d« ^3 .ava xSan ^ini nM^ ina NSa3 laK^ Ninu^ np^ mjso'JN '73K3nM |a na mj^^K' n^^^rr ^ihi Ninii' 'bi'73 .ixtyj iajfj;3 poon ni nM^ pan ni hy 2013 na 3nT 3B'n^ii' ityo^N 'nS3 Nin ya sinif nn .irNn |a na iiy^ii'a Sp inrho hv 'IN"! 1J'« p ON .i3ii' naa nnv 13 ^' .na tJ'N3tt' naa nine nvaifJi nSbn^^^ ran m hv Nintf ^joa .inN3 ii^^n a^an |a mno nn ifi^a xSan nM^ii* d^jd|a mno 13 nii'N xSan n\n^ty ^ini ojax ':3N .nipn ^nSiTa Sp inr nine Ninti' naN'jan Sn ti'pn3 nnr 13 nipnn ^3 k'N3 -ax^ pan n: hv Ninii' nTi i3 iti^N nipnn 25.ia2:j?3 vhv mv 'huh -ik'n |vann ^ob d:\i p dj 'aNiy na3i .13 ni^N nrari':\mly .Dnn na typ\n3 lair^a ^^t^ ^i^>« »


THEMISTII DB CAELO ^ 2 [Arist. p. 308i' 29- 809 • 2] lOplOOvn^ii' nti'c^N n\n ah onN ^moti'D ''JSti' naon |^n ^a .did D^^nn^i^ n» n\i^ ii^q^k^ riNT'ti'DI ."llfO'N "NT DID ?]1J?« 'JNI CCiD "S VH « ''D "lOKSn HM'' .n''D3D '•Sn^n^ CN iDD IK Sp Kin idi SSd nxc^ sinti' ti'iiti' c^ti'^ ah 'dnjk' iod piss'^cK: DfiNiiD mijr .nriM nsn nr ^nd .tt'Kn |nji .id nnvan loipoDDH on D^jBp D^K'SiifOD im^cyti' ^jca nso nSp tJ^Kn niM ^ixin |o sintJ' iont 5DiON If^Nn ni Dii'nif iod jiidnScn hm dk ^d nn .vjciSDti' dibh Sk riiDiS^on pr^nn^ xinii' 'din hm ^inid .miifn ha on^Sycii omovyi nmoM mSiyoD wrnns on nso o^jtsp nn c^rSiK'oa ti'xntyi .mSpn nSj? nm nnvn nNnnti' i^Sn.SSd iSsb nSv D^K'Sitt'iDn ^jup en nJiri'«in njiiDn Sv nt nSy \'ti^ aha .oayyD lo^3Dis .n^Sj? nmvn niSpn Sdk .nSyn nnt o^K'Siti^on i'jkd nioD n? iod nnsf SdSin?$? nSk nmpS hdd n\nn nS tfDvm .nnSy npn n^^ btj^a -jm Sv li'DvntyHD^DH PNiS ya^i^ sS« mpan -[n 'jy mSpS hdd c^ti'Sityon ^Jtsp |d oa .nipopihtS hm ncirvD hdd tnt nn\T iSn ^d nn .mSpS nSy mpo Sdd mjupn nM^ti'nmsfD Sdk .Dcyj?D nnx nnivo i^iKm d^dh D^ira pasScK nM^ii'D xinii' nn .nsod:^ Ninti' 'jca n^:B mt^D D^^nn^ xS .nmoMi nainn on^ non^ iifs om .minii'o:nKO D^Dion n^r^jv nnn^ psryD nnx nmoM pri'D mio |diBDiN isK m ins .ion:! n^y^jyn iSs bx uoa li^Dti' ^jcd unoso Sk mtit:iiDjfynj cno nit'K '^3itJ^«nn tsiv^oi ^id^d hpr\) nDDn m:\ D^ti^jK djdn 20cj^jionp nnv ontf' ins "jds .ni Tn:»^K' p^cD^ kS Ninii' ik"i cnnx cjoki .n^oii'snnnv D^it'inon "jm '?y nDnn mojin by oaasi .np^K'c inv nntt' oipoD didk o^onip nnv oiaa 'veoKOKn nox.mSp nnvi h^Sdh invo oipoD 'on [nnv] D>w\nanD^BNnpiD^iD iDnn n? 'okir\i hy hpn) iDDn mrti'D p^sddo sinK' d^kit nrxti' lax i'^k ^nii'D ^d .tJ'[c]pi'?i 25siv.D^DD inv cnr nSn mnc cSn^D cm n^ati'jn |a nDin dwi un 'd nn .njrnnipic sin IK'S nM ibs .nDD himS ni nMtf noi .rian |o mDD nnv yian^ idd|D DJ inV D^ilK^KI D^pSnD It^K sSl D^W D^N D^lti' D03fj;D On Dn D^ilK'ST D^pVnni by ps NinB' .|nd^d -ins los^ sim ni iSn m:* nv ni ^nd Sds .dhdd mvnnv Dm d^idj?io dS"ijd on D^ai^:* nDin n^sn UNii^ nn .on m;'' now iii's nirn 30D^iiij'sn D^pSn D^nuK'n la^K'^ "itfk ^d nSnn 'asi .iDjrn b2:« niynjn pv im o^t33Dnsfp ^D D^iiii'snn o^pSnD )ii2a'w omo nya on ^d cnsi^jn iSsS nniD*' Dio^iy.''Ninii' nn .D^^up invi '•" nnv nnyp ^d noN 'osi .cnifpo D^Sp nnri d^idd inrpNty 'DISK' DniK Sdk .nnv nM qni naii'o idd inv sin nisiy ^d 'c«^b' niiioD^p'jnno ^hSd DECK'S lo^u^^tJ' cms iod Dhoti's Sdh n^nisw o^^iti'Nin D^pSnn 35iDD .nnsn p nsD inv nno nnsnti' nos^ii' .nyiDo nSi njuo p« ^d .o-'pSn'?5 lOHi] cj. *iOK D« 6 noa scrips!: no na codd, 9 n>vhwii codd. 10 iSkS =fiKtS ut saepe 11 SsS] cj. Sax; ib. iSks] cj. iS«3; ib. n'Sy] cj. nn^jj?15 n*3Bn on codd. 17 »:bo fort. <strong>de</strong>l. 21 'i«n <strong>et</strong> nnx Ssk codd. 26 'ne-a]»3»a? 28 post oMtf (pr.) secundum Al 1 linea <strong>de</strong>est 29 cj. «inB'i30 QTW inj' codd. 31 ioki] idk' codd. 36 D»p'?nS fort, <strong>de</strong>l.


jjOp THEMISTII DE CAELO A 2 [Arist. p. 308'' 15—28]-i\na inv hm^ n7 niv'ti' 'cS .nnv nmn u'sn nMnr ne nsSonsi .isyio pSnFj^Dr nS ^3 .m n:*3 iSk 'snc ^dS pyn nM^iy ^isi Ninir cy .nSyo Sn nyunnlojfya Nin uyiDi nann n^pSno nann m^cj? nM^ty |^3j? dn ^3 .n33m Spn nanD\nSNn nmS nntt' i33m '?pn oy onyi hv D'n-ni': 'ha nSi .nwrn Spn pv sin: 13331 Sp3 mx^n nbj? luya ,im^ dn xSn 5Sy sSi Nin ^3 .^iD3 D^annan S3N c't2mr\ S33 ni nas^ n*? d«i sinii' ibn niyi^3 nn .nsin |a aiy^am ^I3n3 133m hpji ^m^' ik'n ia«a nj:^ p da htS» D^vi3a vr\'m .a^an |a ayan |a 0^33 nnr i^ism tfsn nrav nvn ^jcal^ySnxiintf' nS« .aa^ya nns on n3"in n^ri'Siu^aa amavy ^3 nn .inv naar\'7]^ na "73 pty S3i .n^an |a nnv nSr xin n^an i^isn ^3 .m i:\3 mp^if naa 10:iSsa -ins S33i ri'»3 pasn pi .nnvnxa nSp nnM u'snu^a .aix'a^a "icd3 asii' na Sj? piSnS ma» anasan "I'^'KlSv nasan p3n nS sin i'7N31 .n'n'^ na mno an a^p'^na n'nw ^aaaiaipa3 invn3 n33 ik Sp 131 xva^ Ninti' .'?'73 mv kS pas'jos ^3 mi .niaSii^n^jaa .D3 inran aaipa ha ni3npn niaipan |a Dyj;i3nn3 n^aK'^n aaaxi .nnran i5nifi^u' na h:tti ^3 .S3n n7 hiyy atr as^r ik^n S3n duk^i y3Bn |a ipm^ anB'-itys Dias .Dn33 a^sip: iyS:»-i iiaatt' na Ss lyyun^ iti^a ajax .lavvS ppn^ifD^ati'm ri'sn p an« naj? as lax pSyi .a^Sp a^Nipj lytfsia nSyaS lyywn^"[laDtt' na ha 3i-in ti'xn nan .inr ^a nio3n ^nti'e nnK3 au'i .^a h^p^h n3i13NK' ^joa .nine nnrn B'sn |a 133 nnv xm invn it^Kn ^3 'ai« n\ni .vSat nic3 20pxnB'iaN^i Fj^arti' ans'ji .irS^i niD3 iiaati^ na ha nyi3n3 n33n pi3n: a:aN.1331 hp yian ia3 ia2fy3 nnx n3n b^k'^k' anxn m3ia n\n^ n^Sn^i n:p^nrK'3IS nSya Ss nyi:nS ni3Dn an iSnb'i .Da2:y3 a^aii'jS nn33m niSpn ^3 'axB'snNn^K' inran laipa Sx a^an |a lasfj? Tisn wiin^ii' |an mp^ smtr nn .naa S«.am niaipa3 aipan |a ann33 Biax ya a^iySitfen iha 'jk' ^3 aw^ti'i .133 25^3 nn .nn^ Spi n33 iaj:y3 nnx n3"i n^^^li' 3^^nn^i .iS a^Sn3J ^nS3 anti' hianaa Sn in nSya Sn sintJ' na ^3 .any naxa sin insi inK "^n ii'pn3 'asannii'H ^3 nn .ins Ss K'pn3 -as^ nS Spni i33n S3N .insi ma Sn tJ'pns nas^an33 naK^ S3N .nia^ ia2ry3 nnx aipa Ssi ia3:v3 ins aSS33 an^^an las^DNii'j? 133 p u> iSk '3 nn .Dnyi:n nn^nai an^^an ncDin3 anirp '?3fs ansp a^Spi sopvunn BN1 .133 IK '7p 1S3 aSivnti' .las^ii' bin ^:3a ins |^Nt^ nSn .pS aiipHM iifN laipa ha id nM iSn ^3 .nny iS Nira^ iti^N nnjnn ip^y ny^i S'jssNiniJ' binS nM^ nS ^3 nn .Sp in 133 nM^rt' lira ni ]'a^ nSn .nSnnnn liaajiaaty naS vv):n'\tf B"yNi .p dj 133 nSi .irit'Ni ^j:n ^n vyuna nM tnk'i .Sp.laN^K' ia3 .irii'Ni ^vn Sn yyuna nM Ninii' n3D3 nM bn ^3 nn .irS:i nio3 Sn 35hv iii^N DniN ^^51 niD3 [laDK' na 'jn yj?i:na nMii' ^:ob Ninti' nSn .lyh^ta hp>nS3 aipanii' ^ica irNi .133 bS::n las: nM^ irSji'? '^M33n fixn |a mnNn ix3 ]»« 'D codd. Al; ib. oasya on codd. Al 7 «s^ scrips! niv codd. Al8 fiTaj? falso, cj. »nn sive neDin 9 miasj? . . nosya codd. 12 no Sy] noScodd. 15 nunpnj cj. nnTn ut supra 16 n«'::n codd. 17 isapn'tp?19 »!] n» IK codd. Al 27 onj? scripsi: ddj? codd.? 29 nSSsa nn"cn . .mD» . . nSpi maa ia«s (30) nri"ion, nnywn codd. 29 pro Sa« 1. njo«


THEMISTII DE CAELO A 1. 2 [Arist. p. 308« 22—'' 14] ^OpDAiS NJfo^K' nKiJNin .pjfDNi pins n^Ssn D^otfS sxo^ xintj' ^jdoi isddik iok:ni3Dm nSj?on j^jv pDn« ^:3 Sd ^3 nn .cyn pan nnj; itv"? o'Jsio hmj ht nns 'rssDNosn -|0»sDm^3D |\s Ninii' ^jcc .npoona inoN ni psti' ^nSii ,11201 nhvD pjj?3 tib«^D^V"iv vn iSki .d2^3D nti'N cm .nra ^xn dhk' lau'n^ Sax .o^nnD o^oK'nti' 5nSyo p n:. nw Dnois rn d3^3d ik^x «im ms nnSt^'i .iv Sao D^oina nntt'naamn'jyan ponn caiti'a nson ^d nox^ti' 'oisbtt' dj; ht] .naon sin yvosntJ'iiSki pisn p nSyoS ik^n "inan ^i:n sin d:dn N]:o3nii'3 Dmao '»iSd m Nin.[nDo Kin mi nSya xin nii^ nnois vniy no 12: S20 n^aino o^otyn ^3 lyn^.onnsn cms Svs p dj nSi .naxn 'jifs u^Sirs sin mos noDni nSyan pp>3i .nao Ss I iSni nSyo Ss j?x?i:n^ n:l^'1 .S^n n?3 naoni n'jvon sjfo^ sini«' di^inSyaS no:\'7 j?^y -Hi's sin Spn ^d ios^i inr itJ's ^3 .nsan noi Spn no ^p2:^103 n: Sas .n33ni hpn DJty -nj sS nco S« ^202 yyi^n^ iti's sin n33ni .vaesnos^ sin rD^j;"iD3i rbv2 iifs d^i^s3 Diion^ nti^s sinu'-0x^1:^3 nourn inrtr ^ods 10mAiii' irSv ^isnnM sinti' nn .ms33 Jirio sinti^ no hv ^'dv ah Sss .no nos is.noo Ssi nSpo ha vvi^n' n3i .133 is Sp n3 i3nn iti^s .miJfnloo'^j? nrc^s nM^ pnsn ^3 mi .hp sin [x;3i23] nSj?D ha yym' sinii' ^aco 'riax^ iS sin Spn '73s .nnau' sm nyunnii' sSs .nbyo ha yym'^i^ d^:d dw.p j?j?i3n^ j?3B3 sinti' S3S .p vyun^ 13 nii's y3Bn sin no r^' sSi .y3B3sin sin Sp nM^i«'3 loiS nn^ ncoin ni 'ai 121 h2 hv hp' njrn nsi hy ooii'om 20hpn sin nSvo Ss yyun^ti' no nNn^tJ' is .nhyo ha yyan' iti'sSpn hy npn ms ^j3 3n ^3 nos .p nns Ss ti'pn3 en wa n33ni 'jpn m^iJ' ^:boip on nti's onis Sp S3S SS33 p|mr cms ni3j;3 cm^pn nnM sSi n33nion nrrsb onpn 'sh IK'S 13331 '7p3 cnoso nis^ sSti' nosi .nns Ss ii'pn3:nojS n33 26:m yoK'i ynv i^s '?3S .ni3n3 n3njB'3 p dj m ynr noKlD^pSno nK'sS sintr nos^ diso^o idd3 nosjif 103 Sp nnvni n33 nnvn ^3 noxD^pbno Dipnon sin n33 nnvn ^3 nos^tt' nns .d^ovo D^pSn |o is n3-in103 ''2 nn .ni033 d^jhk'o no3fj;3 nns n"ii3r3 on DS33 o^pSnnti' ins .nine nnv^nSn3 D^sn p .apion |o 133 nnr sin n3non mcivn nm5:3 D-'onnon D^oifJ3tf sonnvn sim '^Sn ncDino inio2:vo n'n^ no ^3 .ntfinjm nnipn 103 miif3 nonnon.D^pSnn n3n i^^pn 'sh p 103 nn333 n3n hy Ff\\y nM^ ono ma '•3 nil .133omf nsni nNn^ sStj' n^^ ds ^3 .002:^3 nns on o^pSn hy 0^3 nn^ onioifj? ^jco.nojS 133 sinii' no3 1131 sS .D^aon i'js by Pj^po iSs noso nvn ^ioo ^3.p djDnB'i D^Sp oniJ' p DJ ns-i^ p sin ^nsn ^pSno nnv li'sn ^pSn vn dsi sinti' nn 36njoo npv DSI .nnn noo Ss sMii'i m33 n^sna n^n pnsm .nSyo Ss lyyun-'1 catrSl D'OsyS codd. 4 nDom codd. 6 ina «sn codd.: cf. 1. 8 7 ni— ntao (9)intra cancellos posui cum altera interpr<strong>et</strong>atio esse vi<strong>de</strong>atur 10 hw nS codd. Al14 iaK3B'3 codd. 15 niNaa corr. 17 brat] oatSN?; ib. yson supplevi19 nu3 codd. Al 20 nsT] nsii codd. 24 -wh o .. nnxi codd. 26 utw:)codd. 28 mpnan <strong>de</strong>pravat. ex Sp nnrni: post naa lac. 29. 30 oosva, o'inB'an(pro n»D^na^) codd. 80 moiyn codd.?? 32 typn codd. 34 naa nh codd.


Xcp THEMISTII DE CAELO A 1 [Arist. p. SOSa 7—33]Dn» inKH .D^re ^ju' Sv ibn'' Spm iDsn 'oiSd i'jn ^aii^o nnN Sd ^3 -dn^Iirp\n3 Snx eSmo lan bj; irs n^Di Sp «3fo^ nIpIU' in .inx Sn t^pna icN^ir in^D .mSpm nmsn ai'jD inN i3i by iba ^:b' Si3D3 iJNK'ai .yiT Nim nnN Sn99v.inN 131 hv DH^jii' nniN '^Nti'iJ irM ah nsS li'jma Spm nssn ionj dn i:n 5nn pNi Ninty 103 .in^ Spi 133 i»jrj?3 nnx -131 .iM^iy iif^o^N ^n nihij' nncncD3 TN UN ''3 .inN 131 hn wr^ivn iSn nSj?3iJ'3 hm^ dn nSn .pah h^t2 -pi hv n-npn S3n .nosS nSp i^nhij' 'on^ pn n: 'jj^id:\ -ipm.i^"-:)?.!12T IN io2:n Sjtn mipniy uo» .nif'injn Sn tfpns Ssn .noj"? n'jp nnib' 'on^:m33 NM putr3 :^hnn ^'\2'^^ cmN ^3 .du^d ':^ hv idn^i .d^nvoj Spm I33,i hm dn ioknn-inN lo13T ha tfpn3 DHii' dhin ^sn .n33 nmS Ninti' na nsys itj^p3 nS iSnnSn .bpn n»i n33n no m:^ nS o^iir^'Nin D^mpnon D^^stsntf uoo ^3 .inNnnr bti'a pi "pv D^onif' dion nxa .inN nsi Sn iJ'pns Spi 133 NintJ' na ma.ncjS i'?N -"jtya inN ^3 na yirv^ .nirn n: hv laN^ti' na iNanm .i^iNn |a hp 15|a vvi:n')ff i3"na D^atj'jn p m nM^B'3i .inN n3i Sn ti^pns -aN^ NiniJ' nai.nSpa Sn vViin'^ na ^3 .nisa ^n 3iif ^ .yxaNn 'jn ik'ni .n'^ya "jn nM' .VJraNnti'pna Spn S2N .SS33 133 N-ipj Nin .naa "jn yyun^ti' noi .SS33 hp a)r\^ noN^D^iif 0^33 '^ati':i uti' nvn3i .Sp nnv Nin Ssn .SS33 Sp irNU' Nin inN 'jnnyi:n djin nS V3a3 naa 'jn yviJn^ Dna nnNi .nu'inam mipn ib3 .my'ii'a 20^jtif vn^t4'3 pi .hp inv Ninti' law inr miMaa j;j?i3n^ iij'n ^3 .niMa invyj?i3n^ IK'S ^3 .nWa ha nyun iS Dna nnNi .•nj^^u'a d^iij' mSp onS D^au'j.nv^irn D^iit' naNa by Fi^Dim .m33 nnv nNip: .nSva "jn mmNB inr nyunmno my^iJ' uaa nprti'3 .fiNn ib3 na:\'? 133 NinK' na nM^tf iti's\s NintJ' ucant^VB' nrn uoai .lajfn nriJna mniNa inr ntsa Sn wan nMn .ia::n iiv^iro 25N^^ .naai n'?j?a iS i^' ^3 nSpi3 mv n'j D^nn3 B^aii'nif uoa naam nSyan:ns5amnSyanS3n nn ^3 in3'? ti'ps^ti' |r3 .laia^nmiTn lau'^'i naNa j?jfaN3 nnnoNa3 tail am mvqi uoa S3n ma naom nSpan din u3 im^ Ninii' -ij:j


THEMISTII DE CAELO A 1 [Arist. p. 307b 28 -308^ 7] J2pt'lDDD")^*?D^iym n^D^n ^ddq tcdd^^^^h i:;itddpSnn |vj?np nSnnm /yaa |rv iw^ti' mjiatJ' pirs-in naxaa inSHnnap vT]ff2i .nnDjn Dti':in pjy nm nxn .n^j^^aa nSij^a inn ncs nnv Kin ik'n^3 .nSnnna tq '^''b^n 'cno3 'oni .n^itfn ha neson nn "[nxm pn^ obiynWDnii' inKi 'CKi .nn noNti' no isit'i n^osry onti' nno .yaisa nnaNjn p:ynti'N nymsn nmo^n nm^iJ' ixii'j .nna 'oxcn |» uxv^ nam .ptJ'^nn D^atfs.onDw D^nn onii'i .n^Ssn •'Syn ^nSn orx nmD\iti' nna n«^3i .noonm n^^nnapN DHtf 1 .DnJTpo cnjfp S3« .nnnK n^oK'ie p d^ kSi .db'j ^nSaa nrs on'^^mii'iSk mnnn fn Sy ik nnsinn i"n hv ik m^non -[n Sv cnsfpa nnjrp n^^iinnp"? :DmSix?Di on^Sywi omms Sy npn:ti' ^ixi xintr pda icoti' ^jom .D^ncij'n^iNi Nin 'ON ^D ni'i .mSpm laian 'oiSd n^iWNin cmmD mD3;3 noNon nn icdSnsDn noi .ij^ats xin no .ono nnx n^•^^l^' nno n: ^n .onnssi nmSp by npnati':Sp Kin n: in nno n\T m in nSS^a nii'N 15n^^nnn icon ona 1213 cn^ti'yoi omSiyci ommD iNii'a djon 'ruDNONn "lOKI'jN ^Jty n3j?3 Tipn^ nnaya nti'N nacn pdj fj^ov n? mpo2i .iDonmpi2n3 UNti' nn .nyiJnn 'onoS onroi niN^j ona jvynti' ^jcd nitf ion^i .nnSiD^pmn iS i^a no i03 .p j;3an ypijn^ti' Si3D' Nin ^d nin on^hy |nji Spai i3D3nan on mSpm nsiDn ^3 nn .nn^u^on vbv hiD' in -inih^k' Si3d^ NinB' ""jco 20NDi-in nD Nin n^Nicin noanm .p'^on nD Nin nrSon noDnti' iod .no nivunSmmsn iSn mSiyoS n:oN .pjan honSo -oiSs \s33n na Nin pann nosm .xsTti'nThai y:2 iSn loa .moty loti'in nS nm^m mSpn nSiycS Ssn .moti' loti'in/j?3Bn|rySmN:nj?i:nD'ONom .motj' mSpm n^iDn 'oibs in'^mnD^ Ssn .nNioiinntfm '^^m h^nSo nvn ^:do ^d .nj?ijnn nSnnn SnN .no nyi:n j?3on nvn inN 25DN .mSpm mnaDn '01S2 nyunS no Spti'OD oniy iSn ^jii^s mpn .nyiinn mnvn1-13"!^ N^ nnrf nSn .j?2on p^jy nsp npm 121^ ^0 'jd cna nan ^iNin 'sthpmnvm .oyio im Nin nn n iNnnii' no Sdn .p^cDon Sj? cna 'ONon iint nSib^yion Snnji n^pii vbv mpn:i ijmN innoNtJ' non irniNin 'i:nionj naon mi:n3nnN3 nn inNiit?^ no3 Nna 13N ^d .n^bntt'n limN i^n nrpnn i:oo 30105 yTB'3'i suspect. 8 cj. ':w«in 12 n«niSiyBi <strong>In</strong>'Syeai <strong>et</strong> 13 n»mni3 <strong>et</strong> 14 n^niSpn»nn3Di codd. 15 «im codd. 16 nans (sive ist) scrips! : nana codd. <strong>et</strong> <strong>de</strong>in<strong>de</strong>i^'Du, nipna, naK3i 19 iS supplevi 20 mSpni nai?n scripsi: Spm naan codd. Al22 mSiyc Sa« <strong>et</strong> (23) nSiye codd. 24 m«3 scripsi: niK*? codd.?? 26 Spwoafort, <strong>de</strong>pravat. ex Jjt-ix^ 27 no So na codd. 29 fort, mpn:


thp THEMISTII DE CAELO T 8 [Arist. p. 807b 21- 24]n^r nn^mniD ojesi .cn^om wo^nm nwyn 'oiSs on^nv'jDn niNnpj onSiyolyoii'^ nit's D^r^jyn onima n^mp: 'osan p mSSD3i .mSpm naisn ona loiSnSxS D^onm Dmu'3^1 699 r Qh^v^) D''Ott'n hbdj: DVtoDKosn triTBo ^^^bii^n -iDX^n dS*^':1 nrrnvSan scrips! : Dn»niyi3n codd. Al 3 on'jiyD <strong>et</strong> 4 nmo»an <strong>et</strong> reliqua codd.


THEMISTII DE CAELO T 8 [Arist. p. 307^ 5—21] nhpK'pnn m 'ch ..Tn^ na nnvo sinty no .iSs ninon ^nt^o nnx nS la^^n^ d« djokinxiei .no miva V'^^n d:cn cnn misr nriM on ^d .ipS "ion nnn ^d io«^ ns?Tinmsf Dnm y^p p dji ipn nM^tf' mo ^ikt njm .rt'sS mo^onn Nsron nnirn|^« Ninty nS« .D^aonno en Dn[i]ii2:i o^acnon n^r^iyn man ^d nn .nDion n-nw 6nTiJfn i^K Sax .misra jcn^ti' |^s npS fcn Kinii' nvo onn p dn .ijaen^r lanSn mmoM nmsf n^ii'^i iSj?^ iti'x oms p»i xinti' ^aco .nsu ni ^d miifS riDcnoin^K'^i iSv't^ '?J? cnntt'no nnM iSs ^int Nin mi .n^on mi3f Sk npn iSyn nmarnn\"in n'jk' ^jco Sax .nnn nnvn naion mi3f Sk mia^ii'^i imon^ii' .misn Ss "ipnn\n .iN3fo I'^N cnti' oy .pd:* nman Sk tJ'xn nao la^ti'^ sS nnan jonnit' nnjr losSi iTB'^ kSk' in .nmjfn 'jn o^maion o^r^jyn Sa la^if^i iSy^ti' in an^hv 'inilon^Sx nno nnxna^ti' no "jn nta norti' isro .ipn naa naiS laii^nty no Syn cn^p ^a '23X^1DOJtyS caicn nn "["n djcni .doi:j?S o-'aion cnoNo iN-'an .dino-'B icoanS mana lyjo onu'i .mnarn Sn c^pSnn o^onnon ^pic ^hv' cniy nn .ni youri i5lyitf') cmSyna coity ircn^ on Sax .n'i:Bpn 'jn Dia^K'^ SaN nmifn ha mSj?^ s*?ciONa .ptspn ba Sas .nmitn "jn pd:^ ma^K^^ nSi .nmirn Sn c^pSnn c^otnonn: nii'y^i .^nS^i pp^ Nint^a i^p^ Ninii' nn .c^Snj on^pSn vnii* no Nin ipn ^acnn p DN .vpSn 'm:^ naoa nn .pann oiro^ Sax niay^ nSi ypti'^ n*? Ninii' ^joo7\y p DN .vpSn m^iDp ^ico mayn ypii'^tt' 'oiSa .pvn m -[cn iS npn -jcn Nim 20iNafc cnii' p dj ny^tj' dni .miira nS piopai Sn:a Snanm cn^ra p|iS^nn nM^tt*p DN .Sian npSi on"? nso: pds nM^:^ a^^nn^ njn .D^jcp in o^Sn: d^oniicD^japm D"''?n:in ooNiien n: n^n'u^ mo nNi n:m .Siann Nifo^ nuopai Sm:^amiJf iS y nan nM^if iK'o^Nti' nM dni .nnnpai mo^ona Dn3:po on^fp icSnn^Ninir i^Nty no 'oiSa ."i^nii SaN nr mo^onS nao nM^ nS non ni n\"i^i .DONmon 25ona N^an noNJti'' loa nuyun iSn Sai .mo^onS noNa nSyn Nin nM nS .mm nma:nSia^pi injan "naya nna pi.noNJK' noo iNiao n: nnsra onirpa onirp loSnn^ djon mmD\n ya Ninti' SnKcn p d:\ nSi nnS mSnaj ••nSiia p dn nmjfn pN miva icSnn^ nS dni••a nn .oifya invo^ iiyN om a^^naion ^nSan c^picn ^3 nn .ona nnron nmosfya 30^nSin si^'Anon oy 'jaN poc^ nS in poo^ Ninu^a n^m Syan [|o] noi3:n f]Sn^ nSnn^Sywa mN3fo:n nn ino ona mn^oN nn ii^'n nn^pnc nrn ^jeoi .^Amonnu^N n^Snann np^i .noNon mb "iionn 'ONoa npna Nin ^a nn^mmai nn^mSiyoiniON n^N-ip:i .mnom nn^mna nnenm n^mnn neoa ian*[i] nnsrp pai nnvp |'aDJONi .i^nS n^onm .mii'aMi mnSm .nnnpm mo^onm .•'tt'ipm mpSnn nn^Sycj 351 nS] S3 codd. <strong>et</strong> hn loco iS«; ib. n codd. 2 d'B'dw suspect. 6 ipS] b-kScodd. Al 8 iSyn sciipsi: n^Sj? codd. 9 nnn] npn codd. Al 10 Sk] «Scodd. 13 nmp . . -laiS scripsi: nrn'oy . . nann codd. 16 mSy' . . nu'c* codd.18 1. vphn; pp» scripsi: itap' codd.? 21 «va' codd. 22 cj. vn'tr <strong>et</strong> d'ksoj;ib. p DN = DK ut saepe 23 Snnn codd. 25 KinB>] cj. Kin 26 mm] cj. nnn30 'nSan scripsi: 'nSa on codd. 31 ]0 supplevi 32 trjiion] cj. trunon; ib.n»p*iB codd. 33 npna] cj. ]ipn»


i^PTHEMISTII DE CAELO T 8 [Arist. p. 307a 8-'> 6]2)yr] Dipon p ryyijnc ^iNnit' ^jce[i] .j^atsa .iS nvdj nih napvon nnxn «innn -.D^DN-non miin niDn misr sin nnviJn hdd nn\"n na nnven noipo Sknaipaa nnj nnvn h^n h^a .Dr\\ffb\i>h in nmsfn I^jk'S nSapo n\nnK' nja^^n^men nman hm^ anpn cipon |o yvunnm .apiycn man nnioi hm' nh nnvon2piyo Dmon n\n^ d3 Dnnven cmoipDa mm nm\n3 minxn pi .D^CNnci nnsn 5tD^DNTiomiJfi nn3 Drnm .im^ 'ij?yi:n^if pm.miNiyjn nmjrn S3 vm nviin sin djcn k'nh ncnii' rao nnM dnb' ti;?iT^nnn :nvv cnS p d:\ maifio njcti' ^Sj?3i .Dpi3?am .maii'iD nnij'j? ^Sj?3Dn<strong>et</strong>J' Sim .nn onirp Sn onyp leSn^K' ivo .mcnti' moono iSn S3 p dj hm^k^mnc vnvDti' no onvp nrn ma .mnc ni Syo^ii' no onoi inv ni Sj^o^if no 10nM'ti' mp^ti' nin .m^iin dj; loSii'^ djdn iSn vn^ti' '01S3 an niK' nS« .nn'n.iSn ^Jtfa ma^on on nvnn ny\nn dn .mocnoi moTiK' pc: mmo'Sn nnufn^nSa mmo^S mmx cnyn *bS n2:o^ xinti' nn .nnr p da onS mnvn iSnk' nnmTUfii' nSn .D^NVOi cnti' p ds D^er:;n cmsa isi^ii' 103 .m^oy cnS mpSnnoiNiaon |oi .n: iti^v^B' pn^ sS mmo^Sn mnivn SaK .ni iSyo^K' nu'o^N c^oB'jn I6Dn^Sj? ^iNi n'H p DN .nn^ya nsto^k' no FjiS^n nana nM^ djok m ^3 nxnjn: ia 'cdS cnS "[ii pxtr nnx .nia ncD^ nS Dnif «Sk .f^iS^nn n: Nin no noD^B'Sn njnif'^ ni 103 ins lan is ua in ;]tib'^ iitn pn kSi airwif 'ox^ p nnKn*n'r mana a''''nnn .ti'-oNiio in mina Nin ifNn mix nriM dn ''3 .tJ'Nn /^3 nn •tt'pnn |o nsfin mtt' 'D1S3 .miiirn iSn 'nii'o nnN Sap"" p d: f]ni^''K' no 20SaN mapa "jrinj nM^ir imsS naS "jmn ij^n pj'on ^3 'ONoa 'on n^S oiNn arnnnxn cipon p dn nii:iO r]W nSn .Su'on m Sj? p dj m^om pj^d Sn liann^: nviin DJ7 fiiiK^n K'NntJ' nS Ninii* a^^nn*" .njijo a^'non n7 nM dn '•a .nmomr ppn nmi^* h^nij n\in djon ti'Nnti' oiNn pa^ nSi^ SSaa n)r\^ "lOX^INMtJ' ^ico tfNnir DnnoNoti' nn .niBU'•••din pyo Nim nncnti' noo 2598viaS p^jyn n: nS djon nm iSn3 .nn2:n hn; 13 iiapa nS a^^nnn pSnm inennS d:on niif^ nSn mcmi^ nS ••a •'^nai .men 'oiSs .laS ni nS la^'^n on iSn31SND^Dnvon D^y^jyn S3 [papn] nm djon nJitfNin nrian Sy NMti^ nn .mpoa.mnipon |o Dn^am am.Ti nit'injn om .D^n[i]pon D^otj^sa nnSyo loa .inN naNJTO^tf noo ntn lann ono i^oti'm Dno iinon do2:j; Sn iSn fapn nmij' ^joot 30n^yji nNijii^ 103 .naS pap ppn djon ns:o* nS dn djoni .N2:oi nM dn .ona.nooSSiSvii^ r; ija^tj'-'i iSian 12:0 ijoo nxn aiy lai Diiy ia Nifo"* dn ••a .anranMK' ^jco p DN .naS nnN i2f Sn 1:0^1^^^ djon aij? lai diij' ia nM^ nS dn SaN.n"ii3fS mnan iSn ^nii' la^'-n^ti' nNi nM nM^ dn in .mSiyon iSn "^n^ Syontf na1 <strong>et</strong> 4 riY^pn (*»^yiJl pro v_^jJtJl?) 2 fort. nn»n 3 'jiN = l>>55 nnvon codd. <strong>et</strong> 6 yjjwnntr 8 nnS supplevi 9 i55Sn»tr scrips! : is'jn'ty codd.??18 nn«) ax codd. Al; ib. <strong>et</strong> 20 fort. qntr» 22 ns^nn' codd.; ib oipon] fort.naion 25 cj. ncaic 26 pSnnm <strong>et</strong> nnS codd.; ib. nS] iS codd, <strong>et</strong> loco nS (27)leg. DnS 28 i>npn supplevi 30 isap' antr, nino*, i^kktii (<strong>et</strong>iani Al) <strong>et</strong> anpn(ut supra 4), pp> codd, 32 iikm . . ua'trn corrupte, fort, usnsm . . nyan (<strong>et</strong> 33lao^BTi) 34 hys^v n codd.; ib. i3"n' wSb* codd. Al


THEMISTII DE CAELO T 8 [Arist. p. 306i^ 29—307^ 8] l^pnmsf iD^3D^ii' oniN hv nmti'nn «in djon losfv 'joa nin nan ^3 nn .pjyn |oiSnk'o panno nan n\T nmoM |o nSi mnti' n^Sr onvi ^eSi .nniDM ny cipn98n7No ^^^^ ciON Ninti' ^jca o'n^^n p p ds nSi .iSd Dipon "isSo^ sS nmsrnSMaiKTin 'ONiDJON ncso nap ^d -jjishm mjDoSK Sax .laS o^jiti'snn dhikS« '^n<strong>et</strong>i'n p nnDin on p d:\ kSi la 'ok iti'x mi»n pNinti' .'laxipian 5Dipon |o SaN .'^nssK'n p n^att'jpi ic^ti'^K' cms hv Tti'm noK 'OK»n |d Miw^nrnmoM n"r nti'K Dm« by naiifn djon SSaa iSd noKoo la 'Dn iifxHNim .r\v^yii^\ la^i mo^onm nnnpno o^Svon Sa« .nvoipon myuna loiS loTOTitJ'i naoino u^sn nvn ^:doNintr nn .on^Sifoi "na^nm "[inmi nonti'n mnaanj^aiN nSya rmira nm» in onirpi .nnna nnsra nm« un onxp .nviJnn nSpi':co npunn mSpj rn' poS .donhd nsipjn n-n2:n xim .mti''7iii'o mati'ionn .mne neu' itf a^i .onnNH iSni2 mno onnn iii'x n^wn hv DC'-prim D:j?ii'nii'nsDifa iB'iDD px ^a nn .d^jc owa ppirsi Dome ix .i^^ sim "inaa i» 'oson 15DJ BVie lovpi MV^n I'sii' •'Joisi .inssti'o pSna ti'^ii' nvn inK .iso mnei Ninin DK1 .atfian N\n nsn idind am nnr xin p^na larpi ):v^r\ ^a ."inr h^anSpi NNiK' DiKD^D "icoa 'ONJ trsn ^a nn .nvunn nbpja dokiib npjn muraNinit' no hv naoDj NNnti'a nascm .ni irsi t2j?o nS iij'k aii'ionti* ^jod .nyunnlaii'ifi I nriMiJ^ no n\n nao n: 'nh rj'pirr nsn nam .loifya ma n:\ .nine 20NMK' hv ^ah nniJfn i'tn la^^n^ onii' 'os^ xinii' ^nSiT .nyunn nhp: sin nuyiotnyunn nSpjiSk leomi noN"'ii' loa iBitr"' cnu' '•ioo .nonty nnvi nio-'on in"' dhk' DPIiSa nMif no ^a nn .n^i7n 10a iha Saa sin inani [mnrn iiava] D^oK'Annnii'M nniJ^n '?ao inpiS rnviTDONmo '^pjn oti'Jioni .nonnra Nin piAO ibSaa 25Damnron 103 wah nia^^n iti's nnoiDon nnurn iSsty 'ONi^ai .miNti'jn nnnpaiN^an nii'K nSya S^nnna ^3 .n: anh a^^n^ti' no p^iya D:r^yi aSanti'na dit^h kSman ^a .n:iJtj' on^jira 'ONon ^a ia ion^ .nnivn iSs ^Jti'a noxi nyunn '?« nanvi:n nsi ya nas nSk .ni"ii3:n Sao ^nv nyunn ^'yp on d^oniic 'p:n Dii':^iDnini3£3cn s\n in3n nyun SaK .nSvo bx «mi mri'^ knt K'sn njjun ^a nil .ti'Nn soirN nn m303cnn nyun pd:^ nm d^oshs npjn otyjn nyum .n'7i:\yn nyunanrn ^joo Ninti' -onj djoni .nxSann ra^utt'a pnn iifx nvunn maMcna njfnnnniio nao ^a ^jdo nis^isirn ^n'ja -[in hv nrp no^^p km djox Dnj?T ^dS pxn1 nawns codd. 2 D»ipn ny nniD'n nnpn codd. 3 mpan] naion codd.4 )WKin codd. 8. 9 1. ixi'ipd oniywrn ammai nn'Sye: nnj?D sive 'B2S 9 nr'y codd.12 i:t (pr,)i jo codd.; ib. nniK (bis) codd. 13 nSpa n»nn codd. 14 van codd.15 Dtnoa codd. 16 ]»«» addidi 19 onS codd. <strong>et</strong> nisDoa nntPD codd. Al23 H^nv Dj?i . . «>nip 'aso codd. ; ib. ddhm . . ^intrn codd. 24 nvitn luya om. codd. Alib. iS« b22] cj. iSSaa 25 mpiS falso (Ss^l loco J>>.=>l) 26 onnpa] onvin Al27 nn>»n <strong>et</strong> ir'yi codd.; cf. 1. 8 29 *oi ^! {ad uhi Al!) 32 now d30«i]cj. 1D«» )3 inKi 33 yiNn scripsi: trnn codd. Al


n'^p THEMISTII DE CAELO T 8 [Arist. p.306>' 14—29]tyinn^ti^ njfo i2r in: ^»i '»ki .tioi^ v'?n nit's 13 "[on sinti' Dtt'n^ iokdh nnmn iSxe nns Sd m^oy .mptf noa 'osjti' iod nbnno iran noNO SsnSk iSd Dipon nSo^ kS qni ntr» D^osnc iod nwpon mnv,i nsDina \wiiy\nvn ^jco Ninu'o .oipty nan omp ONjif 103 nt "[on p d« .nx Sj? 3210^ ki.'Tnvn ins .onsii'jn o^Snann S3 oiip db'jS nnvn mK^yo nMi .n^oii^j nmr.i oir\'^ ^0 ^3 .nSnn sin is naS is mayn Sya dip :\n nMi pnn Syaa inSa miirnins ^33 ns"i^ itfs nvrti' n» Sjtsi Dn3 vn^ D03fj?3 D\yif»3n n^y^avn bs oii^nnya cnS '^onvan '^r^jvn iSsa ins S3S onxtfjn mbipn pi ma 3^^nn^ onanaD3 nij?an sara^ sintf nn^ pan '^trman '^pnon ja pd:\ nnns n^pio is3fa^;«'cjD S3 Sj? iSsa casna caifsn i-sb' nava mijfn dw |a ins S3S sjfa'^ti' na 10sin sinti' mi inv sinB' na Ss o^pSnna vn iSs onty las cn^Ss ipSnn^ on Sispiay inv ins \':v Ss m nas3 Tiai^ rjiDiS^Dntf ^Sisi .oma^Sn ^raa na j^aDK'^n nM^ Dsti^ ^isi sinK' j?i^^ sStf inaani pissScs nsra irs sinti' nn .uyiiiD^r''3vn S31 .Dipan nasSan sS nnisrn iSsiJ' pd:; nSi nipn n\n^ii' dk':\ sSa:nimn3 nasJK' 16l^jva D^sn ustJ' las^ sinii' nn .ni "[ona S3^i nniM nniD^S rn^if Sa3 p DKV3iDn nun nam .mis: oniaify cvya nniD^S psiy Sy mv sinti' x?3i3nns7 113^31 .Dna rn^ mi's D^naxni D^*n Sj?3n nsi: lains naty sMii' ^:Ba m hvnjSn3nti' na Sirs lain nnti* nn .p ds nnvpS nnjrp lain na nif Sy on nsonD^S3p8 vn^ DS1 D^anii'a ^nSa nrs cnti* ^jca .nnsii'jn nnnsn nvi3^sn cms 20D^ati':\Si iain3 ona D^j^^jyS rn^ Dntr ^joa ^3 .tainn n3 onS Sss nnns m3n:onvn ins onS mnra niiv sSi nyr onS nM^ sSti' nsi sin .di331D^ iti'Ktcna 1M'' i^n) ci33iD^ iti'N c^ati'jn nniJf iSsp^ti' n^jsiannsr cntJ' dj? nin2:3 nniYn la^ao^ iti's iSs nj?i hv nM^iy iti'D^s i^sni Dj;i[11 n: ^S3i D^p3in D^ati'An |a nM^ti' Dti':; n: ^s ins i3i is oyyn is iti'3n JislaSa nipan nnp [lasjti'] ia3 sSan ah miijfn |a n33inn nriM as .ni nM^D^y3Bn |a nn^am itrani csryn ^3 nn .D^asiio |a iii'si '^spij^an jaiii's n33nnnniDM ^3 nti .iSs vn^ nnufn n33in nnp naifya o^natyn n33?3 an sSi .Q^p3i3nD^X?3t3n |a on niiurn |a iti'si nniifn las ^^a iSs nyi hv n^nati'n |a vn^sinii' sira^ mno^S i3^*n it^s nnasan Ssti'a dis Ssnii'^ as sinti' nn .a^psun sonmnn cnvi 'cS nM^ sSti' smi nnsn nsi nniD^3 niT^n iti's anasan [i]3^^n^niti' sSi itran sSi aifyn sS ninD^3 mian 'sh ^3 nn .ias3 iti's pan hv p dj'sh nnS n^ninn nMn nn^^3 cnS n^iinn ii^s am n^p3in n^aii'jn isti'a i3i33iD'ti' na ^dS inraj sS naian jan:n lasan rSyti' na ^oS m33DSs S3s .nnyi1 na«i] cj. 'ita«SB«; ib. fort. i'«r, ib. tyinn^tf] cj. trn^'n^w 2 mpB' p. 1063 inSd» codd. 7 vn»] cj. n'nn 8 niSipn] nnisn Al 12 ''DioiS^enB' codd.16 Si33 »h <strong>et</strong> i«2» codd. Al (nnivn?) 18 exspectes Dnac; ib. S213 noma codd.19 nn] NV. codd. <strong>et</strong> sins' 21 ':Da scripsi: nnra codd. 22 naaio* <strong>et</strong> 23 nnvnD231D' . . SapriB' DJSiD <strong>et</strong> n»n» codd. 24 n: <strong>et</strong> hy addidi; ib. dtw ny <strong>de</strong>l. (pertin<strong>et</strong>ad nt oy) 26 iDsatr supplevi 28 nmo'n scripsi: o'OE'jn codd. Al 29 iok]inN <strong>et</strong> ]u loco JO codd. Al 31 t


, minoTHEMISTII DE CABLO T 8 [Arist. p. 306'' 4-9] ihpmti' ni2 mi2: n^n'^ oipoa nsii'jn noDon ^Jfna n^ti'^Sii'm .nopn ono nn« Ssii'I'jNi .nap r\"i) '^'hw ':^ cno ins h:i vn" nvf^ im^k'd .ino^on^ i^a n^nvml^si .vmian nv"no mnoi ti^Siii'Dn nviio nnv rnn: nnvn nM^ti' .no^on^ dkN3fa^ nymsm nti'^K'n y^ niv x'^i «inti' ^jca .nvnn miti' mm m-nsfn iSk ^nu'o 5nviT rn^ti' ^wi ain^ n7i .ixK'jn ncoon |o nvnit'n |n nn^ pd:\ nSi .nns ibdonSnn K'Siit'on nrn ins .nnsfn m iod svo^ nSi .it'SiB'an nriio mno rnvii murnnjnn Dn> na"? iSs3 p dn .n\n^tf no mno vnni iti'si o^ipn nnii'M mmn:cn^r3 ins Dipo sSi nr sSti^ ny iSd ntstfm man iiJ's nSiodj nii'pan cti^^n pi lonvii njati' na mipj r3D nii's naifj; ^jod nmnn onnn pvnsn Dmp2 onsfp ma^an .c^nna -n nii'in^if ^isi p"^y .nnti'^ mati'sia|a ins ^3 Dannn sinir' aitJ'njti^Di .m^pjn rao iirs iSd naifn om navy nmpjnitfin^i .ins Dpiya ynna bs hv ^"^nn' sn atria by ^iS^ya nyaisn n^ynnan.nns nmp: by nti'ian iJfS njian naifS onitpn onirp ma^an mapiya nyanspDJ ntDit'a sNisj' sSs .niayn by nmpjn |a sin ipn by Dn3:pa Dn::p ma^em 16ntfs naii'a nifs isinan ati'ian aiJ'n: ds ^3 .naS mipia onjrpn onirp ma^an: Dye nit's D^apyS fjmiya n\n^it' ny msn i3:n |a npS n^apiyan nii'ia imiati^Sy sin ip3 Dnapa onyp ma^an ?]1D3 o^spiya nyans o^ti'inna vn^ omjfn ^JK'aitynnnn itJ's D^3piyaS mipan ns7 n^^m .nSnnnn |a naii^in iti's nmpjn maynni nM^i .nanjsifsn nmna 12: Sy npS nti's nairn ia3 Sy onsfpS onsrp nSnna 20.nns mpa D^spyn |^3i nra nsifn sSir nsfa nmpjn r3D D^3py3 nsSa n'?3 nmnnnmpj3 iii'inn^ Djas .lajrya nns niDii'a o^ysina nya mnii^ian omsii' unii'n dsiDn3 msii'ia inuaiy us ^3 .nrnpin T3D ntt^s myS^rn rrnii' cnns o^ii'Siti'a na3:yDipa DHM .nifu' rn^ .'lySirn nw oasmc npin '^tt'Siit^a nysns ^Syn D^aiy:^iansyn^i on'^ nsra .nynnsn n^spiyan o^sSa i^a 'nnj:n I^nti^a nns n3:a nii'pa 25S3S nnan ia3 nii^s nmp:n Sirs nit's npS .D^asmc ntfif3 onu^n nu^s c^pnnn[niftf] nnsn n2:a pd:* 3itfn: nsi .ifsnn Ss Dwpnns nmpin "^irs iJfapn^ I'jsnn? 'W nj: Sy nn .•ib3 mpan isSa^ nnif3 .Siyan ni by [nify nuif vn^] annss'7ann3 p ds .apiyan nvita nni ^ntf ana n\n^ .mySjrn mifn |a oasme nvna'aiS3 ntfpan Dipan n: [oasmo 3"^] isSa^if ^isn sin njaifn o^apiyan 1^3 oipan soy3inaSi Sira "[nn by tf biifaS nit's Dn\n inisi .ntoifn on' nifs ni3y3 nM^ nifsDn\n ^3 .nifpan ba vby 3if n^ nifsS nM' nifs lasrys onM sin .naifn bn naif3nifs Djas .nifpan Ss oasnicS niys Dn\n nasfys s\n naifn Ss ifSiifaS nifsnis^ya sjfaj sSi sin irs nnsifjn nifStfa nifs D3asi .oipan s'?a^ D^jifn pnsSa niifpan nnin nnifn |a naif^ia nnns nms: psif ns3nn sintf nn hbi 35-.D^aifAiannifann mm2:nvri'tysi codd. Al 11 anspa addidi 18 ntj'nnnn n»n» codd. 20 onijpi codd.(fort, jy^^-^) 21 nxSon codd. ; ib. o'apyn cm. codd. Al 26 npS]rt. npi D« 27. 28 sic emendavi; codd. Al legunt. . . ht Sj? annK iB'y o^iv insnIK riMT ona . . nvn 'j nms Sy 30 DD»niB 3"» cm. codd. Al 31 hvo addidicundum Al 32 Dtrn^: cj. atrv 33 n^atrS istk codd. 34 i«Sd» codd.. onHB'in scripsi: »B'«SB'n codd. Al


j^p THBMISTII DE CAELO T 7. 8 [Arist. p. 306* 23 -b U]nSo imo^iJ'^ti' njr o^nDti^n p nmr\ nvn la^ii^^if omsS maio sinti^ 'ck^ "nj^l^^^^li' nmnn nt a^^n-- sinii' isannii' nrn ins .nK':^ nSo n\n^ kS ^3 .nmla^o nypn inr on itys mcDnS ipiSn^iri .pSnno ^nSa ntrj Sd io^ij'^ sSij' m103 pDJ nati^noD Nifa^ nii'N pSnn^ iSn ^d'j nn .nvmo^'?n moDnn i»2 moDnn 5ya Sdn .p nA nti'jmon npSnno n\nn sSiJ' ht ^oS y^nn^i .nmn'i ipm nisK'nman nmoM n[i]-nj: lo^^p'") i»'ti'^ itf'x D^trjKn iSxtf Kim .uv<strong>et</strong>tri ht n^^nrfp'^nnna xinti' mi ."iiau' ht hm^ kS nuiti'iSin ni-iij:,! ipSn d« Ssk .o^natj'':Sd D^»rjia "jN pSnn^ nS .d^dkiid D'iiy:n n'^h^^a nyaiKO im^oy "itj's cirjnnniDM iM"' sStf' i« .D-'yivn ibx •'Jti'o ins msna 2'"nnn ,ij,ii .ti'''OK"iiD cno inx lonjrn m Sp vn^i nuiiJ'Nin nnivn ipSnrr'tj' in .c^oina cr\'phr\ rn^ jro'? n^pSnnoKinii' c"VN .D^a D^ab s^ji ti'N ifnh phn hm^ nSi mi2fn ^aino ^nSa nniDM "-pSnIN DtfJ S3 nrn ^jca Ninif nn .niD^ miv ^jdS nio^ Nin na miif Njra^ty 3^^nn^DN DjaN .nniD^ rn^tf ^ini n\n^ o^aNnon ^p'jn S31 .moM mnva in mo^ nM^rfD^aif^n vn^if bar in p m nvnai .i-itv' iSn ^jtf pSnna Dr:\ S3 nM"" nSi^ T^nn'' 15.tfpnn |a nxin Nim iS j;^3fa |^n i:iii^cn nif:n onNn i^^r[tf] SSsa NMif -iDK^i,17 nnN S3N .S3n cn^ nS Nin*-r nt^n n:a n^p^ Nintf '•joa nSnn oiaN.i^iNHi D^an ptf S31 no^p^tf no vdS iiNin^ D^anfon o^aifjn mr Ninif ^jdo i3irnno3 13 nNin"- onif nn .nonren omur nNif^if nM*tf no h^ta ik'd\s TiSin 20nS nonvan nmis: natf ^ nS dn ^3 .omirn S3a o^tyifaa rn ah nS dni Do^p^iyiNiJ Dnif nSn .mi2:3 nTaj?ni nnS niN^sfan hm dn .p dj cmairy nSi naif^^jifi .TiNHi nvan ia3 onS ?]'pon murs ir'Ti .pa:^ aniajtyS onaitfhv HTaym cnS niN^sran nSi Dmi^rS n^ay^ nni3:n |^n p dn .onNii'jn iSn:Dn3 mnnn 25mip: D^K'ntJ^3 Nnif Nim .|^:vn n: Sy 13 mv .'?3n on^ nS Nimf naNO h:ii^natfs n^'73n Sys ^nSs nri^S ifNi nmu' su'in^if itrc^N hm^ nS natfs navn^ an ^3 .naifian mipjn Nim ihn i^nt ba i3:3pn^ nriin iSn vn' dni .lairj;nSj?3 mi3fn nvi: [on t^iW rn^ dn] DjaNi .niyS^: ntrit' nSj73 mi2:n nvn in.If '?itra[n nrn] vn' sf k* rn^ dni .j?3nan nrr an x?3in rn^ dni .nrr ntf Jf 30D:aN .niitf 1 map nrn yniNa (?) in3D naif n\"in{f na Sjtn n^it S3 m nn n3Dm.ntfStf an iNa mSnj* am miif Dn "itfn DiNip"" itfn nrnn nSnm .ion"- nS D-'ntfivo .nyaiN nNif:n icaaa nnnN nrn .[if^Stfi] nap n^r ana nnN S3if njra2 ncj nSq (pr.)] amo codd. 6 nt^'J!^1a npSnnan codd. 8 n^ntatrS] nn'Jts'S codd. Al9 ipSnn' codd. Al 10 verba nhv — n»mnn in codd. Al. ante n:m leguntur <strong>et</strong> insuperante »hv iterant nisnn


THEMISTII DE CAELO T 7 [Arist. p. 806=^ 8—23] n'?pD^r^jyn 1^31 Dn^rs lon^^i.miN^U' innsm .mnro na nnn in hv nnnx mSnnnij\irti' DnS mi n\n Sdk .n? iSyo^ty onh ^ini hm kSi .djixh fn Syi^j;*?Q'KiJnmnnn Sax .iSxS niDivJn en iSk nrn ihk .miyjiio mSnnna mii'annbii' na^iNi NiHK' ittD .Dn:^TTO DH mSnnn onDojSi nS^'jn nnnn mbnnna rn^ nS^Snntt'N n^pij' 1DD iSn iD^Sn^K' ^ik-i ^^"!^ nSi nrmo^S niSnnn o^mo^'?'? inpvit^ 5mSnnnn p nii^Ni mSnnnn vn'ti' ^iki sn '3 SS^ai .D^nati'n "iiays D^oty:^,! n^'rrnS D^T^an D^r^jj?'? loti' .oma^SS Dty:\ian ^d 'sk iSn Sax .ia3:j?3 nnx Dti':\a-[DH^ nii'K D^r^jvn iSx ^Sti'o Sd dhS n^^nnnii' no av .mma^"? Sax nrj?3JD mSnnnB"VNi .no mmn lo^u^^ti' ddinS mp^K' .102 non nT3 nnS mpif noo cnypa onjrp.Dnmn '?b3'7[o] ht nna^i cnS mmsion mmn S3 iSap^i .m3n3 mxSeio vn"^ 10Sj;3 n\n^ pd:\ sin xSi Kinii' i3^^n p dn .c^^n Sy3 xira^ nS ^3 c^tj'^ cnx 103hv .p DA nn mm n3i j'^on^ ik d-'I^k' -wi^va ••« NintJ' p d: mo vhin .w'^nmSnnnn mn3n ^3 nn /iNin Kin 13 urx xinii' Sj; n"no3* n^nox nmnS 3^^n sinii'D^^ixnn D^r^:yn |o n^^'K' ^ij?t djon nSnn n^xvoj onii' |nm cnpnvm moipomDA j?3a3 pi .n^^jt^nm i^oMn nxT nn ^3 nn .moSti'm n^S3nn |o pii^ S3i onS 15•p nnK DiDTi^ itfK D^r^:j?n |o lott'v iti'K mSnnnn ]'':y nnn^u' ^ixn djdn plyinn lA^ii*^ irx xini V3sd3 innxn sin mnosn hv ^^nb nxij nM^ ik'xini3N'703 Ajni nnm D^cnnn 103 ti'inS nxuB' no sin y3t53 moS^'m .TiONn-.onnmij'yjn.nnSnD inr mn^n K\n ik .niD^ m3S |*iNn lo^it'^ii' .inK 121 p da onS mp^l 20pNn nnMi ."[n^ sSiy no xin iddj ^nSii nrn nnx .mocj ••nSa msS xmk'iiK'K D^trSiK'cn ^JDO .nnstJ'jn nniDM ha inn kS s^^ o .n3nj ^nSs Dnj7T ^oSD^tySwoS vn^tf nii'D^K ^k Nintf lox^ iSn dvi .Dnsri'jn nmoM m^oy Diisva^nSs D^u'Siti'o "n3j?3 om^oj? moii'Aion nnivn nvn ^jdo ""3 nn .'?n3ni Sos nio3mi3fn moyyi .o^tySiti'o j;3iko dokhb npjn DU'Aion moirv 103 .10003 onti^ 25nio2fj;i .insS im3^m^ ik'n xin nn o^ii'Siif n^oti^ ^jtj'o iSk 103 njoti'o nm iii'Nmiy nTO li'nnn^ nS .i^in D^on |o nrn3i .Do:fV3 iSn 1030 d^u'Siij'o Dnti'yo n^on.m3iyio njotyo ono ina Ss nioj:j? "wt^ .D^oii'Aio nifSk' ni3ii'io Dna'j? nS^^a no'ONOsin nn .pno D^ti'Siiyo nj;3iK nstJ^n iSxo d^oij^aio ^jti' iti^nnm djok h^aronnans nTs^tf no Svs nvn hv ono onxn p^ ya ah dxi .'731 S30 nno xinii' -"O 30^3 'oson ha dd:k^ dk nSn .pion nviian D^ii'SiK'on i3\si^ iw ini3n3 Djjisnnono nn« S3n -Mi^a D^oifaio ^jij' Sk nnv sii'io Dnu'j; Svs nsS nnx oti'Aio ya.D^o;^Aio ^i\i^ njniy' xinti' ni)r\ dn sinti' nn .D^ti'bityo ^31x1 nnti'io njioti' 'jynah) ni3ii'io njoii' '''7j;3 d'^ok'aio ono ti'inn^ .nnit'io onii'j? Sx;3 ono ina h^Ninii' nK3^t4' .nn D3Qn^i:' nsi nM dx .vhy ^ixi nM xin ^3 .pno K'Siii'o -ixk'*' 35ixti'^ii' nxn Ssx .D^on no Dr^:o 'jx nmvn iodoo no iddo r\:^']i^ nxn ''n'73in^S 1X3S 1*? nM^ xS xintt' xSx .pnc o^tj'bitt'oS 0^30*73 byD»>nia'SS] 'O'Sn codd, 7 db'Jo] generis Al 9 noo] cj. no o 10 SoaSid. Al 16 DDTi« codd. 21 nnoBj . . a^h nntri codd. 22 a'>vhwnT\vM. 23 iS« = nt 25 do«iid: loco TriJp?? 26 naatr aca <strong>de</strong>l.»:» supplevi 32 ]«« addidi; ib. nn» <strong>et</strong> D'atrjion codd. 36 D»a"io?


K^P THEMISTII DE CABLO r 7 [Arist. p.305i> 20—306* 8]cn3fpv.T nmoNiif' 'oixn nvnS r\i:ir\2 s^^inen Dnainp 1212 ni nns «^3^ Kimmar onjfpo cnvp on^^iipiu' ^d sin nn .nn^om nSiann in hy onifpcmmoi noii'in iti'N .pxn n:o c^on vn^ ds ^2 .Syioa n^^Dn Sj?3 ^nSa Dii':i nant mp^i .HMtf nao mno psn nsK*^ ik'n d^oh rn' .nn^om nSnann "[ii Synn pNn iNifn ah cs Ninr nn .SSd Syicao^o I id |'n f'iNn iKitrii^' ny i^onn^^DH ^Sy3 ^nSn n'y':v vn^ii' n^^nnn .i^an d^o nsii'^ iti'K |»nN2 hm^ Ssk .pyn^Nti' nrn ^jce p os .Syicn n^SDn nSya sm |>iNn nvn inx .n^Ssn Sya 1:11296vnS3 n^aii'Ji Sj? 22iDnti' r^nnn ah nm .msii'jn ^^ixn |o c^on n^an nM^ii' itfd^knmoM n^^nn poc^i moy^i .0*0 SSd cna j^s isi^^ sin nsinonp p ns .n^Ssn i'^pSna phn Sa3 vn^ D^cnif nn njao nb^nne moj?^ ah pNnu' nSn .onvpa DnarpiD3:j?3 nn .m^Dm nSnann pn hy nn^ipo nnvp nmoM n^mn |\s p dx .pxnicnNiyjn DmN3 (?)im"ii nvsf-j"n 'jy onyp Sn cnyp n^^irifi nn^fp S« Dnj:p nmD\n npnyn f xti' nvn iriK<strong>In</strong>rtfc' "["in Sy is .d^j^o ^jtJ'a ins Sy ni n::^^' isii': njn .nSnanm mcnn i-sinti' kSk .D^nBifn Ss n^nnn in Sy in .myti^n |d lon^ itfn o^rjyn idd nni^nmivm .tf'N ti'nnn D^as-ne nsipjn m^n nM^ii' ny nnvn ^irti'a on^mn nM dnnvn in« .nniD\n ^pSn vn^u' T^nn^ .nnnxn omx pi .}>in 2'pyn laD n^ti'yjnvn* IN .mi3f3 onS cnu' vn^ sS .ona nmij: y^vi na n^^ii:^ ib^n nm omu:anasan nnoa .o'^p^nna ^62 nr« anti' ••jeai .a''p'7nna "'n'73 nSnn a'^aK'jn 21nniDM ^pSn ya anti' sin nxu iNiae pas .anptf nan n: ans a^ii'n iifNNMti' laa .nmiJf ti'N ti'sn nis'iraa naan nvn ^joa NinK' nn .miifa anS anii'tj'Kn yhn ays .ti'attnio a^io 'jd hy ya Dasnan 'p'jni .K^'axnia nsaa nsjrai:Bnnj


THEMISTII DE CAELO T 7 [Arist. p. 305i' 3—20] ^"5u'laScD ,n*nDm r\hi2r\r\ pn hv Sdx .layya mian ims njnti'^ ik'no kS .mioNinty nmm hprwi^ d'tnt .p dj n^^nn nihk' nSi ht p^jj?D ma^ ah oinn ^d .noinNii '?innty nn .main iSicjo jc in cnewS mv nS .Tjf,n nr Sy sin n^^nn^N inK DK': IN .inSnn dn n: ncjfn ^d .man inv na^Sn nM^t:' iti'D'« >« iDvya•hah r^nn* njn .idd mr nn^Sn naoa hm^ n'? iSkS r]^MQ nM^if n^oiyjin p ht 5"2 norti' D3^^n^ nn n^iN,T p hm' d^ch ^a ncK cnr nnx ^d .ni -naya nmnnnnr ar naSnm i^wn p nninu' no SjfNi .hp nnv hm i^ixa pijfj invna n^on.ma^S*? nnaa inv pjy la^^n^ d:i2ni .naaDriD Sna"! DHO nnK B'icn bvN ik'd^n "k D^aiij?» o^oK'An vn'^it'D ^a ion'' nj?in\nK' nva nnBo n\T nit's cipon p r|Di3 inv 'DiSa pidu mpia mB^ii' loDN i^wn Sna^ nSi .pjdij mpo nna^ c^en p inrna i^inh djcni .inSiT ny aiivoi^Sri n^jB'n mifa nsNcn nam '•' invna Svioa la NJfo: miii^ n:fD D>onp pnsfn nrSy njooiSna^ iii^N D^OK'^n p ins kSi >"]d13 nipo mijn .D^an p nM^ii'a i^ixn idxD^en jo HM^ti'a i^ixn p dn .p]dij mpo ina^ inxn ny an^n jo men^i 15p HM^ra pd:\ nn« xin nSi pn n: ^oSi .D^pSm oy an^yn jo Sit d:o» nSPjoi: Dipo nnB"- tinh dn djoni .onnsn dj? an^n p nicn-'i Sta*' njax n-'oninv mpo ina^ pi mv vpSna nNniJ' nai .n^pSnn pi hm^ tinhk' ^joa nt nyb>mnSai^wn nM^ii'D smK' nn .nrti'a 'ai'japnyna nxij Kin m Nin^a 'bni .amnaon nsi naya ipiD^tt' ny am nnr mpa nna^ pNn laa i^n aiK>^i n'jy^ti' na 20.PIDU Dipa r\)ir\n i^inh nuS 'jar nS nih ^a nn .lypan^ i» mix n^aaion n^SanD^an ^ij^ra r\mn -i^isntya lax^ sSii' ms'? ^a ^jca .na poo nn n^nti' ^jdbiSj; ^isT NiHK^ ^jca n^B hm^b' Dipaa inne^ ii^k oipan p am inr Dipa nnu^Dipa K'nn^ sinii'i Diip n'nu^ naa inr inrna in^na^ Dpn Dipa nM^tf irpnn nrniii' ^ica[i] .pvn p'CD^i i^in o^an njntr^if mana a^^nn^ ni n^ri' an i« Snj -inv 25onaxan iSn nax^tf laa n\T dn sinif ib«^i nasaa ?|1Ti^ .pco Dipa liiaKK' laa-irc^N HM^ nS Ninti'a nain sin itfo^N ^nSm .hSjj ntJ'D^K TiSa m .Dirsnpnti>v^tr n2fT DJBN nS nihk' ^jdbi .Sns inr Dipa iniD^ D^an p nM^ii'a i^isnti'nai^u' ij? .nn ntJ^c^Nn ^nSa Ninti^ na laiSa lasty pnn^ i^na Sax ."jic\nnahw nao aity^i njp> mnnn hni laa "jonan 2'v D:aN idd iti's niJ'c^Nn ^n'?i7ii' 3onne^ D^an p inunt^na i^ixn n\n^iJ' iitd^k ^Ntr naxa piSn^ii' nsra nasa Sia^: ammv DipaDipa Snana nnts^ aiiva xinti' na ""a lasaa yifonn) mpn nNn nn Ninu' -|0K1niij' nK-)3 nNn^ sS insn an^^ ^a nn .Sna^ty Diip ia nMty naa am "inrDna nnx Sa nme .iSnT dn iSk ':^ ^a nn .miyiyni nann an^a pyn laa .nM^ 35hv Dipan ni tJ'ic^ mjao'^x hza .Sna^K' anip nnaa nM iij'n hjibS niit' Dipa3. 4 ny nn . . nao (<strong>et</strong> infra) codd. 4 oy a 6 naKC codd. 9 cj. Sns'm12 • invni rep<strong>et</strong>it. ex lin. anteced.; ib. mtf '*Jtjj'«i3 loco '»-i^*o 15 ny] dk codd.17 n>Dn] 1. inxn; ib. nnnun] cj. iriKn 21 nnnn] n»Minn codd. 31 Si2»] cj.SBa» sive pro noKD: d»do tin 33 "lONoa corrupte 35 iSn3» dk scrips!: d3Dk^na» codd.


ta^p THEMISTII DE CAELO r 6. 7 [Arist. p. 305' 22—' 3]i"? naS mpontt' inx /Svnn i»3 ins cii^: iS^pn I'vV p dk pu'Nin nu'jn "iniKicd: 'i^n nxpn cjaNi .n"i3j?3 ipn |^cn n: ^oS npiSnn pti^Kinpnsrpn DOi^N:p rSv rwpnn 5nn .inN Dt^^:; nmoM omp nM^iy n^^nnn ins Dti':^a nnnj nniDM rn dx nax:nSt .nniDM |D nnN Ninii' ij^^jya r^nn^ njn m^p ivs n3i3 iS hm dknSi nnK .n^^tjn n*?! iS vn^ n"? dki .nmoM vn^ ijae p ds nSi .nmoM mipDipo2 nSi ^^^^ n'? tt'pnm pan nr ^dSi .mo^'? yj?ijno ^n'jD hm^ mSp kSi nniDiirx Dipon ^3 nn .yyuna ^nSa hm^ xSii' a^^nn^ Dipea hm ds xinti' nn .p dj loDK1 .DJ1N vha mvun djik 13 m hm dkt .p d: 13 vviin'\i^ iti'c'N i3in i3 mrDW p D^t ijao ^^!^ kS Dipo3 hm^ nS dki .[j?niD3] p ds v'jn x?yijn^ j^aes ^^^iti'N n\n^ii'i .in^ inx cipaa .nM^ "uacty noi .nnnn n\n^K' nvnS no^ mDn n:r\ ."i3iKin irx DipD3 nniDM rn^ uoo iii's hm^ «*? dni .oipo nna^ hni^ i:ao ib'ni n\TDipoDimpo3 ir» '^pSnn D^oti'An |o i3TpN nrmnx .mNsroj en nSi p dj nyo: isDK ^3 .DH^ya i« ntDO nM^tf' in nSyo'? nM^ii' in nn .nmoM |o nnx 3^^nnnii'.nmoNT p nnx Niiiif' nni: Kin onnx moip»3 hm dni .fix Nin nBaS hm.mpo3 Dipo3 D^N3fo:n D'y'ivn |^3i cif^n p3 t^icn'? cipo noxs noxa 'ry ?]mnon "iii'XK' ^:Da mpo3 Dipo3 onif nvo iSx ^3 hti .dh^'jk'oi mp^nom piSn 103pDiD^ •nexti' Dipo3i nipoa ncxo hm^i^ itfo^x njm .no Dipo3 crx mpo3 on i3 20ixtt'i .nnx cii'jD xSi Difj xSo xS vn^ ah nniDM nrn3i .Dipon " "\p:n '0x03tnnypo crufp rn^ onii' xim piSm p ^li'^S^'n nirpn'oxti' no '?t^'o bv XM Dx nniDM |o onxii'jn w^is^^n h2 n^nin dx mpnJi.hv'iE)2 cn3 D^xvoj cntr ivo DY3pnn3 iSxo vn^ o^oiyjnii'o D^'7p"ri3.D^msti^njo vn^ o^otf jnti' 'noixn io^ti'^K'i03 ix .mcn^ii'nD b^tn n\T iDcnnti'i 25•nex" p inxi .c^nati^n |o nnxtfjn cmxi trxn -01^3 nmoM id^k'^ iSxk' nngerxS DX1 .nnxK'jn rxm nniDM '01^3 i3 crx ivo .cnxti'jn D^oti^sn omx ibxo.nt nM^ vSy inx n:: X2f0^ njn ^3 .p d^ nnx nv Sj; xSi nnxn iJfn Sy ni n\T"IDD3 1X3;^ .n^^nnn nMn cnxwen c^jcn ^Jti* Sv xSi xmti' iS fioDiy no3 nx3nn3iiSxti' .10x^1 D^'?pii3 ny^D ni373 "[Dn^ nnr '?3x .xin ijr m ^x hv iDcnm n^^nnn 30li'xn ^3 nn .xitonii' iitd^x b3x xi:on n^^nnniJ' d'd^k'o crxif inx onmn ^3^^^noitvSx n3 nti'Annm .nxn |o nmn rx3 ntf^inn aK'nntt'3 .n^Min djdx irxn^ninn n^nnw itJ'c'x "i^x x*? dxi .onxii'jn cmxsi inxa 'oxon pi n^n xmk'.vn^ onti' nsti'no cna 3ii'n^ xinif x'jx .ono c^xvr c^x^foj nn ik'x o^nyhXM n'^mnn ^3 nn .cno i'?n3^ iti'x d^j^^jj?3 d^xvoj cnti' ti'inn ix^isn^ onK' ^jco 36nnx nxif'j nM^ i3n d)^ xSi .j^^jj^n nn nM^ i6)if noo p^jyn ma lain nM^B'nane vn^ "iti'x D^r^jvnti' cnoixii' cnix on ^irtj' xinK* no ^3 nnv nn .loyya2 inx scrips! : i« codd. Al 7 a«>nnn codd. 9 niD»S D^yywno . . i»n» codd.13 nvnS <strong>de</strong>l, 15 nn supplevi 18 oipo nowa] fort, no mpoai oipna 20 d3»«]»« codd. 23 «»n] nn codd. 26 u^w^v codd. 27 nmoMi vnn Al recte28 n«Sy mns codd. 31 KSD'ty codd. 32 n«Mw] cj. nun; ib. nosj? S«J fort.nt35tj?3 34 D"o] cj- naoo 36 ik^bh*? 36 inb'3 ntr«3?? 37 Dni« on? cj. iniK «inComment. Arist. V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. L 9


THEMISTII DE CAELO V 6 |Arist. p. 305« 5—22] HDH.nS^Sn nnnm nnmo ^n^jit "jn "h^ nS p dk .nnx jon Dnooj ^n'73 nn n^y^aj?DncNca p-DDo nN^3 iK3nn "i3d ht '"pSnnan "nSi: Sn d-'Ss oya nnty djdki"nSa inK jon "t^jv 'js d^Sd d^n nn^ djok .nnn n: nsiti'na ncKj iii'K,1T nM^tr nvo 13 mov'i pi2p inr Ninty ,io 'jn in^ '7n:\ mm oii'^m .Snj inr 5IN nn .D^ro ^i\i^ by noc: n\n^ pap inv Kin iii'N nn .n:o iDonn 'jn imo invn» 103 nn .inv nih ityso n3D^ii' in ins i3io '?'?33 in isdho .133^1^3 noo^ii'iS "lonn |D .iSn o^ro ^Jiy ibyc^ nam .c^ran iSn ^jii' imon^ nihk' k'N3 nNn^tf96vSj?D^ iti'N Svicn ^i3n n:^Scn3 pap inrn mSvcn miMa hm^ .nnr Nint^ neoiNini .papn Sn bn:im aj?on 'jn nn^ n3nnnii'3 lONon Nim lONan ht djoni .13 10.D^3n»n D^an pi .ayio k'n '^n m^ti' no Svn nSs^ n3nn K'n dwt unk'o .iNi3an:h\if nvn ^jco NintJ' nn .dhdcj n^nn D^oti':\n nniD^ rn^ti' m3n3 3^'nn^ p dnQ30N njc^t^3i .nmnn n^Nti'j Ninii' n'?:i3n iNDon jo p dn n^S3n ah ha i3n^no S^N nmnn njcn djon p dn .idbj ^^^3 n3T ha nhyn^ no ^n'?3 ni nM^if: d^dd: Dn p dj li'pnn m Sj^ D^otrrin nniD^ p dn .idoj 13t Sn n'jo^ii' 15IN Dtj'jo vn DN1 •Dti'ri ^n'730 in Dtyjo rn^if in n^mn D^oti'An nnin^ii' -insiDii'ti'Di .DnSiT inN irNii' noo in dhSit 'oiSs nvin inN Dti'jo n^^iin vn^ii*noo iipn^ Nini .njiti^Nin npibnn |o pii'Nnn nifpn |o "^^nnn npiSnn nN::Dn^^iinNiniJ'i3nni«' ^:doi .nitoj mpn3 lONon iJ3^^n^ D^otyjn |o on^^nn ^d noiNn noNoit' it2ii^i 20.noNon ni '703^ .nio nN3nnti' 103 inN Dipo3 .ik'q^n ^nS3 Ninii' iN3nnIN HM^iy no ^3 ^3 .'ONon iniN3 iDDJti' uS .nipn3 lONon m 3mn^ ya djoni'jii' n^^^K' mo nNity no n^^^ n33i .Dii'j 13 nM^ iii'N Dipo3 Nio^ti^ nvo nM^ii'^3 iJtspn^ii' u'pnn n: Sj; j?:io nvn ni3j;3 ^3 ,y^ Nim .nn^ ihn Dipo3 d^oij':^iti'N Dj; .vSn niD^ nt^^N o^oK'^in h^h '73pon n^on n^^ dn ^^lap oipo Sn o^oti^^n 26Dipon n: 3^^n^ iij'n m3in iNii'i .io2fy3 ihn Dipo .onptf no3 13 d^njtoj onu'pnn n? 'ob n\'i^ .db'a 13 nM^ nii^N Dipo3 pNii' 12:0 nM dni .lONon n: 3^^m|o 13 n\n p nnNi Dipii' no3 Dti^; 13 nM^ Nbti* |o: ^73 n7i .mpn Dipon n)Dipo3 Nintt' ^joo .lovj^ inSin n3nn nisem ^i^ip njn noN03i .mpn Nin njnnNnnM^it* no S3 ^3 .Dii': irN in nM^ii' ion Dt^:* Nao^ii' no in dk's 13 pNti* noN sonoNO nii'y^i .d^oi^a ^Jti* 13 pN Ninii'i ^^oita ah W)rn nM^ [13] "iii'N nM^ii'3 inNinii' mjso'jN 'ONK' no 3^aM p hv) .tim 13 pN oipo noN nnn ^^om n'j'oiNn ^3 nn .oipon n'jn ^brnn p33ti' nNi nM^ nS itj'n^n nM^ i3 i^a 'ONii'3^'jvnn nSi invns Dii'j ^Srnn nM dn ^3 .n^jntf' no NK'-'ii' am n3 pN Ninii' ^Svnanm ha nnN Dti'jo ^Svnn ninti'o nM dni .D^ii'o n^^ ik'n Nim Dt4':\n jo nM^ 351 <strong>et</strong> 3 inx] cj. nns: tth <strong>de</strong>l. 3 d3Dk] i« codd. 4 mpo fort. <strong>de</strong>l. 8 cj.Sycn K'm; ib. iS] nnS codd. 10 dh d3D«i codd. 13 nac'tyai . . nSo« (bis):melius femin. ; ib. djok] i« codd. Al 14 nninn] mnnn codd. 16 . . n»MinnmD»B'] 1. 'iD'Str aut nnin 17 n»'iin] cj. D»iin 19. 20 nn'Min codd. 21 mpoaiPiK post HTD ponendum est 24 j?31d] 1. K!ia» 26 mpon nt a«»n»] fort. <strong>de</strong>l.29 mSin nann] 1, nSn Sk nain; ib. noN mpoa nan <strong>et</strong> (30) nipoa loco idk codd.31 13 suppleyi 83 m^k] hn codd. 34 ons codd.; ib. »v^»] cj. Mtr* o


tDp THEMISTII DE CAELO T 5. 6 fArist. p. 304i' 11-305' 4]hv 3''ini3 "1313 ni inKiDD^ itt'siK iSN^:tt'oi3n Dili' in tin in imcif n^o.nnNiz'^n'tif ha nyisjf ^ dhk' Nim nivan pin oS'^D^ti' n3:\ii' Ninii' lON^tt' nyo .dSdS SSdhDn3 D^^yaan D'oii':\n Sd ^3 m .nsS nnN nj?iJn n^^vsen c^ati'jn |a nnN SdSnN7 iyj?i3n^ DJDN dSid vn ,nnN» in nnN iSn nvT Sj? d'?13 vn dni nyunS nSnnn11DM ."IT n\n iSn p dn ^in"i hm .urn ,D"i3n p]1d3 cnvun pjid nn\ni .nviann scati'rin cniN vn"'K' no Sa nM''^' in k'n nnNif'jn oniN niN^yo m3y3 iti'N nnNnNim .nt -[on nyvti' noo nny '?3N .13'? n'jvo '?« nvunn lyvun^iJ' d^Shat n3-inni30 Sn [i]j?vi3n^ nsSonn nNn ^3 .Si:\ nnvi inv vn iii'N S3 c^oii'j insto^ Ninii'iN5:o^ n3Dn nw 113^31 .mcSnno nyunn nihnr\r\r\\i^ oy nSyo Sn cnnN d^ok'jiiifN DniNS [ijs^^nn^ onti' noNJ ii^'n p dj nmn iSn 'ii3j?31 .p d:\ n3in nniD^ 10naiii'D ne nvun Niro^ii' nSyaS ijidd unb' id3 Ninu' ^joo .nnN moM '3 loti':nniDM en iSni '^biitd on j?3id3 ov^r iii'N p d> n^amn p dn^nS3 nmD\n vn^ nS dni .n^'?3n nS3 p dj nSi nnN tid^ nvo^ djcn Nintf noNlinNi .n^Ssn ^Sy3 nmoM vn^ti' inij'^ .13'? nnN pd:\ on nSi n^S3n ^Sy3on iNi^ DN mpnjiJ' nSnn ^iNn NinK' idn^ ncD03 en noD 'DN^tf vSy iNK'iiJ' 15DjCNi .on ni ^Nion no3 nyn\nT nN3n^ti'3 Nintf' nn .n^u'nnnD in nh^hn onnn|o nnN '731 li'Nni o^an d^nii un ^3 nn .DifS3 nN3^ n: nS^Sn onnn orN on dnmcc^i nnn^i nS^Sn Dn?in vn^ii' nn^ti'3 dj?3bo vn dni .nn^ D^aiB'Dn D^Dri':\nn\n^ty 3^^nnn .n^Ssn Sj?3 'rh2 i3 inn^ nii'N pTnty Dtr dni .nn^ io3rj?3 nnN |ai3nnv ijon nti'p nnv n33nnm ,T>nnn i^nij' nn .n^San Sy3 ^n'73 nnn^ i3 ik'n ptn 20n3 iii'nnnn nii'N o^nvh d3J?Sn3 no nnnn3 N\n d:dn nnnnn nvn nnN ."[nN.n"''73n Sya ^n'?3 |D7 amp n^Ssn ^^3 ^nS3 |ot nNn^ \i^pr]r\ ni Sj? ^3 .n33nn33^^nn^i .mnnn |ot '01S3 nocnn |07 Dnip n33nnn |o: '01S3 n^^nnn |dt 'diS3nS p dn ntJ'D^N ^nS3 nw nnNi .n^Ssn ^^31 ^nSiio nvin no n3n n\n^«^ nio.iS n^Ssn i^Nii' no ha nnnnn n\nn 26^nS3 n3n Sn imo^ nSi noj?^ nSij' no n^San nj; in3 p dn mniDM dn d:dk1moj;^ n3n Sn j^^^n p dn nnnnn nn\n dn Nim .p nNn noo: nSi nn^i"•nSs vSn a^So^ nti'N n\n^ djoni .nS^Sn nnn n^n^t4' ny nn^j ^n'73 n3n ha n'?3^inn .ipSnn' nS Dnri' nSn D^pSnnon ^nSi: nS n3nnn uonp^ n3nn |o pSnnoD^inno 'nS3 Dm .DnNii'jn dhin iinnj onu' inoN^ iSnoi Dnnoa ^nS3 imo^it'^ Dntf 30iSnk' nNin n\n^ dni Nint^^ moN Dnii' nn .ono n^n^ty SS13 •'hrn "hah ]'ii\if ^jcdD^y^jvntJ' njfo S3N D^noNon DniN inoc^ty |on nnn^ nSij' nSn Dnjfpo Dnjfp iinn^mmD\n p dn .nnncm nnnD3 Dnvpo Dnirp vn*' DnnN D''r''jx;3 hyisti Dno DnnNha S3N DvSnno DnB* no ha in o^pSnno ^n'?3 D^r^jy Sn )hT^ in 'dnjk' io31 D'o scrips! : kS codd. Al 4 dhi] iS'bmi codd. Al 5 nnywn, n"ni codd.6 IN <strong>de</strong>l. [D3DK?] 13 nine — n»'73n lemma mutilatum (Arist. p. 304 b 21)16. 16 mtin n'H nnnn <strong>et</strong> n'trnnno codd. 16 nyn'] n« yn»? 18 nn»] infra lan';ib, noBni nnnnm <strong>et</strong> (19) in' codd. 21 ij^JoiJu cum signo inductionis 22 nSa(alt.) cm. a Al n«ni nS codd. Al 29 nannn — jd] corrupts, cj. wonpn nann nil[?n2nn] inaon ib. »nStt nS corrupte, insuper 2 lineae <strong>de</strong>sunt: pSnnn .. H>nv codd.30 1. mo'tr* 31 fort, n'na 32 Dnowon corrupte DMinnon?; cj. D»i»»3;?B'


:THBMISTII DE CAELO T 5 |Arist. p. 304' 30-'' 11] 13prmic ViT'ii^ n"iDn3 ^isi p ns .onxtfjn nms pi T'isn inna*' iti^^ mpan p Sti.-\D30N1 .T'lKH nniD"'o K'Kn nmo' djck .iSk mno^o n-nj^^tj'a "jn: inv ti'KnonoNon iSki .ti^xn nio^ Sn:\3 siSs i^wn no^ p dn .n^on nmo^o n^isn nmo^^nS3 iD^jD^ti' DniKK' ^jcD .jitsp ir« Sax pSnna ^n'^a sin irK iidm nir n^Sv nS 5nstfnD3 npiSnn Snp'^ti' no 13 ssfo*' xinu' •'jdo nxo o^jep nnii^ noN*' sS D''pSnnon•'INI 1"^ S^Dm .mno3 npSnna ^nSa dnt nr« nmij' noN''i ."pSn nyi^ '?»naN03 "[ti'OJ hmm ..1113373 ti'inn^ t2h h)i:^ xin '73N Snj inr ir«rf' ^job kihb'iiiDM ni pN ^3 is3nn iSm iioDti^ no iNii'i iti'^ hm dn sinti' naso ni 10:pSnno^nS3.miJ: nS i3^^n^ iii'K 'oiSs ti'xn n^^ir^ii' nniKb 3^^nn^ o^y^ivn |o nr« nos''!iJ3^ DHU^ nn .iNO npi sMti' mo^K'^ ntj'K en iSki h'\)>2 m:^ lu^x Dmsinn .^H u'Kn |» pSn nNn^ ah^ li'sn n^^::^ ik'x 3^^nn^ n:m .Siia3 mpn3 Si3nnn«3nn n:n m^h sin p ds nt pSn ^3 d^oniio nn tt'Nn Kin iidm nrn ""jdo Kinti' 15nS pSnn^ti' no Sax D^oxiiDniy ^jooi .n^jc dik'3 pSnno n\n dn pSn iS )tf'\i^.B'sn •?« pSnno ir« ti'sn p dn .d^onho np:n n3 monn nnivn ha pSnn^^jco iJ'N kS DiOK .tj'Nn 'phn onti' ^joa ij'k djon .i^k kSi tfx li'xn ^pSn p dn vn^inSb' p da nt ny 3^*nn^i .nSnnnn |a pbnn^ "i^n iniK3 D^ann D^asnio orK Dnif'irN »inii' ^joa .p^jvn nt D^asiion |a pSn j^jy .moM |a ik mo^ i« ij'a '?3 nM' 20IK'S nn niD^a p da xin kSi niD^ dS3:k Nin n3S D^aNiio nrn inK mo^ p daiii's K'niK'n by irrys ^133 "i3in nti .o^axncn |a n\nif na xin mD\n |a sinnNn^ kS Ninti' hv n? .p da Syic3 pSnna sin pSnna KiniJ' ^jca lyxn niD^ti' Dti'"18n: n:m .nxa pap irs sinif' hza pSnn^ xinii' nSya Dn3 iti'K Dnaxa3 iKi3a95 r :pSnna Kin iko pap irK xintf noifs p« xinti' 25HM^ii^ 3^^nn^ njni .Sua nax nipn nas Dipa np^ ^3 .Siias inmA^ nit's DJttXinn .n^'?3n «S3 nn nns n: Dnip nM^i .niDM nia panp nnr nn« mo^Dmn i'?K sinti' DV nn .n^S3n ah^ npiSnn n3D3 nn nipSn |a nine n^an nnpS lih^n^'73n ahi nn pn nnv nnx npv pn invn onip Ninti^ nai'? )h nM nS nipna nasatSniAn 110X3 nipn max nnn p Syi 30D^pSnn D^annan D^tyjxn niA iii^x 3^^nnnti^ na D3^^n^ pda iSxi lax iivina ^3 nn .Dnsrp ha Dnvp ti'pns xsfai nipn nM^t^ 'ai'js p^cnsi ^li'ips•D^an |a Tixn nipn nA'7cn3 i^ixn ha iifpn nM^ mxn |a pn nnr xinti'xin naxon |a pin-i ni ^3 .Dnnx3 pi .D^an ha i^ixn Dn^3 n^ixn h^a lon^ nMmniDM ^3 D^a^tfan 'Jti' |a nnx S3 la^^nnn nii'x nnnvan nvuAn loDii' "-joai .nxu 352 post nipon 1 linea excidit; ib. tr«n nniD», i»i«n nmD» c<strong>et</strong>era: exspectes singul.6 n] cj. nna 8 nS, K'niri <strong>et</strong>c. codd. 10 itr'] cj. pSnna 12 ni i»k a16 Kin i3«N p codd. Al 16 >isa codd. 17 S« b: hSn a 18 «Si scrips!nh IK codd.; ib. n>r)v «3D0 <strong>et</strong> onwa nonn . . hj^k K»nir . . «S w codd. 21 «in kSicodd. 24 nSj?o] fort. nSyn 25 12»k addidi 30 nana] cj. Tio« k3 32 nipn]1. nmo'n 34 isini: ordo (= pinn (>^) Al (cf. p. 123,34) 35 ^iv] cj. nn^:!?


|-I3PTHEMISTII DE CAELO V 5 [Arist. p. 304^ 7—29]s^ti'ipn HNinti'D Ninti' «im onnm "intySi iSn Sn cmst lona p^eon km mrcoDms2 iai:j? Nin los^ p Svi .nmpno HMnir nii'o^N ^n nnvpn ^nu' pi nyviDDI'jND n^Kij li'sn ^D .x^tyipn nxto iSxr inS on i^«n sin ptrNin noMti' id^k'^u'D0ifV3 Dn«trjn D^oiyriati' pn nnv invn nns .nj?2:iDo nrxi n^^Dm no nvp s^nnns 12T uao nS^n^i NinB' noo pn nnv HMnii' ik'c^k ^n p Syi 694vO^S3:^: vn' dni onpnom ]iit'NT nnrn «in ti'Kn ^d io^k'^ -itrx onis ^d ids nj:innirpi m»n nS n^^n^ onsfp ^d nn .mnns mana iSd^ onit' «?« s^ii'ipn nxTO.V3fas3 iD^JDH ins 'OND inN wSdi 'Dson nm N^nn djoki .man nS a^-n^ ahiDo^sno nN"ip:n nm-ura in ontJ' ^:do nioi nS m^^n^ IK'S nniNiDKono nKipin miirn inion nM^ nSS^a iifsnaon ?mnn3 s^an onxp ^diok lomi5:3 onnoso nvn 'ico onirpi .^ah nonva nsin mi^rn nnM miv3wamr] Sdit iod ^3 nasi .loxon n: 1033 iN^3n nnv mpononn iyB'3 D^iDn^3 .DNOiiD |o D^33na nSi3 pi ti'xn '01S3 «in mpi inv ono nM^ti' no cnsti'jnnj mpnond:^ ^iKin |o p DK .DKomo 'pjn miifn nnij:3i tJ'Kn «in D'am:i pnS nM ptJ'K'in B':n ti'sn p dk p nvn3i .n3iii'«-in mivn ptfKin Dti':\S nM' p 15.opsone nxnpjn mij:n x^n nxn .nawKin nmarn'ONon nt 103 n^T "i^^V mn «inti' "jy Sr\:h xinii' io«' -io«on nT3 mrnni••3 /ti'^on no nit'j sjfo^ sinii' 13 i«^3 iii'K anoKon |o piJ'«i3 inwyi.naiit'o nj^un yj?i3n^ av'Jnti'K nM^i naiti'DnSnvn nj^unn nn^r.^ ^joo "iok «inD\^3fa3n D^r^jyn |a «m D^^j;3Bn D^r^:y3 nyiinnti' ^aea ^3 m« aiii' 'as n« ^3 20Dvj;3i3 wamr] "hah nas^ d:bsi nyunn nSnnn sin pdj V3ani4' ^joa is Da3rj73.V3B3 D^^j?3an Dn3nS ^masti' ia3 nj?i:nnii' ^:oai .urh nsjfaa s\nit' ^ioa j?3a3nam .ia3fj;3 db^j^S sm p dj mian ^3 nasii .'asan nt las nitrti' n3i:\a irsi:p DJ mnva miJf ''j?3an oti':'? sjra^if' ^isn sinanifpi mijr n"? i3^^n^ 'asir ia3 cnirpi ptysin ntJ'An sin u'sntt' la^ii'^r onis ^D 25nva onsB'jn c^aK'jn nsii'a n^pSns SMif "331 hzo la^ti^'i .m nS iT^n^ ahmon^B' na ':s:s "itrs 3mn ^^ic^tr ia3 (?) nsy^i ipsnn^i nn^oj inor on ibs ••3:nns ha I3f3pn^ps sinif' D^iJ'^ iti'si miv k'sS ana la^ti'^ nit's 'aiS3 nin3n iSs ^:w ^3 lOKinpSnnan ^n'?3 ia3 n':n:i3 npSnna ^nS3 sMii' 'nais i\t as .nh miJfDajfy3 on o^p'^nnan 'nhii 10^33^14' anis Sj? n3ii8'n3 'as^ nit's Dajfj?3 -nasannasan nti .nnia^bn o^it'iif S lenni i'?s i3^^n nit's nisnn as^^n^i iSs ^Jif 3^ifnansrp nNn^if Msn sin ^3 .3T3 sjta^ 73a -[ms -ip^n nuji niv^33 c^sn usif nybms 'ai'33 mB3 n^an nsn^i .o^ani n^isni pnsn las nns hv Snus nnxp "^vs301 K'B'ipn] 1. KcpaOKH 2 mpno n'n'ir codd. 4 d


THEMISTII DE CAELO T 6 [Arist. p. 3031' 22-304* 7] 15p/3ij;m mpna udo rn onij' lojfvn ibnoh sin ^ti'ipm jroin fan nn loiSmpna uoo vn anu'a pdj -loscm .[3j?n sin] nti'pm pin Kin |rD-in ^3 nnh2H piop inv sintJ' no «in pnn nvn nns .pep^i Sn^a onif3 ie3rj?3 sin ^3iyni.pi mis sip: inv ict^n -[it'onB sintf na ^3 nn .Sha nnv siniJ' na sin D:in 5onsB'in omsK^ j^an n: hv y'r\n' p Sj?i .D"'3iDp inr o^pSna sinti' na p'iy innpjiS^nn uatfi .pn ii^nn^ nrnia ^jti' onti' ny niSn^3i m3top3 nnsn ma vnDna nns S3S nM^ sSir uaa T^nnn nan njfn ni hv .nyp3 isi3ai nn2:p3 nsi3a3^^nn'' sintJ' nasji .n: 3^^nn^ ya ojasi .ins "i3n ha B'pn3 dj:v"731 .irn^^ carpDnifp w^hi^h p Ds sva^ nin '711:^31 niJBp3 •iaiS3 ma33 nypa ni:\ia Dnxpt^ ^joa 10ha '13S31S ]v ptt'Sa snpjn sduS Dn^3 conn .psSi b'sS na on^ nnjfp '^ifsinv IS D^Sn:^ ^nv nnns D^Sn:^3 iaif3?3 |vann m npn pcs /b^j npn stsun"inv IS D^Sn:* inv .nnns mbip3 na ia3 yia m is it's ona ni is nMn D^ropinpv Djas nimpSn niSipn i\t ds ^a^i n^n^ ni is ^as3ns nM^ m is .vn' D^:Bp^m: Ss iDn^ ^tj'^Sii' ins Snu iSs oy npiS dsi .^b^3 'js ^i3^3is'7 i^h onM Sy iswan npiS nii^s ^ti'^Styn Sni^n mis n\nn :fisn Ss ti'sn Snii Dn^3 sin ti'snSni:in m h^ta nM^ nSnnn |a s^n IK'S u'sni .it's nSnnnn |a sm iifs tJ'sn Ssna ia3 .ti's nSnnnn nSnnn ntJ^s psn h^a n^n') .yia npiS '^a 'ty^Siynbsfs "^ss /B^j nM^ n33 nnv sin IK'S sjta^ '\i^'h)if inn Sip Svs sin ^jossmstyniD^ Dn^ hv rnn npiS nti's Sni:in pbn^u' iS ^3 .nsK'JS pi /ios3nis nM^mv on i^a D^'?n3*3 n^an D^si'73 on n^j^p inv on IK'S n^Sn.inii' ^jca .naia3fj?3 nn .n^Ssn ya^ na bs npiSnn n3D3 nns '7ni:\3 S1S3 Dn-* ^731 .o^Sn:;311^31 ni3Bp3 sin Dn^y3 r|iSm ^3 nasn n3nn nniD^ la^iy^ i^a 'asaS mpDjasi .naS wah murn i3"n^ Djas cnu' mptf na3 Dn3 'as iifs nn nSsi^22^3 20Sm:i3 ninn:i V'^n cjas nrii' nas^ S3S .03 nnva man onS iT^n^ ah nnsti'jn 25|vcnnii' 'ai'73 nnsti'jn n^r^jyn iSs ni3y3 icDtt'na Sirsi .nnijapi p'^nnan mSiisinu' cna 3^''ni ny nuispni Sni:n on niD:\ni nipnntJ'i niDjni nipnn nn ^lyipnin\n DStf nn .cnarp ha onarp I4'pn3 on njas nnsti'jn cnisi nansni trsntt' nsnuaa pn nnr sinif sin nirK'n nn pn sinti' na S31 mrK'3 nnn:\ Tisn mpnna njScn3 1S3 my^tj'n n73 uaa pn nnr sinK' na Sjts n\n^ sSi .n3S ^a n\n^ 30."i^isni tfsn mpn3 n3nn ii3y^K' d^jd 011^^3 niyo^siy nns .u'sn |a pn nnv nwnnsi K's sinif sbs nsti^an nnsni t^sn ia3 nsa pi sinu' naS n^n ds sin ^3nsa pn sin Tisn niB' onais -[3 DnK' nn pn nnv ti's sinB' nsra ron nstt'nnit's s^ii'ipn p ds .o-ta ifsn Ss tfp\n3 pd: nnsni u's o^an Ss K'pn3 m ya^1 HT S:? om. a 2 vn Dnc] nn»n n^nv codd. 3 ayn Kin supplevi 4 nnwa]K'ntra codd.; ib. fort. |Bip3i Snua 6. 7 n'n . . nniKn codd. 7 nnnia ^atr1. mcii^jD ]o; ib. MDV^ fals.: cj. 12001: lo^i Al 9 Sdi] SiS codd. 13 ix (pr.)J'« codd. (iK semper in »k mutare minima ausus sum); ib. niSpa codd. 14 n'n»(alt.)] n»n'i codd. 15 oyi codd. 16 Kin] on codd.; ib. jnix codd.17 i^K (alt.)] VH codd. 25 nninnii codd. 30 1S3 = ^01S^ ? 31 rxn]pxn? 1. cum Al "wbh ^hv 32 kS«] cj. icen »k 33 ven corrupte; ib. nipicodd. 34 7«i] ]»Ki codd. Al


jirp THEMISTII DE CAELO T 4. 5 [Arist. p. 303'' 4—22],10 npun ^V3i5 Dti'^ SdS hmi .iDiK'on Dii':\'? en nno nn« Ssi mij'^ mn«ni nSijj?jD D.- mOipDHK' ''JD01 •D^Jti' :\1D3 CBHi'DH D'"OK':jn ViT'K' niD ^IKT 13 mnvDVDB'ij?':^^ 131 13 mnvDH invun nbnnn3 mr d3»k ^y3iD Dii': ^3 i3:o Dm:^iDnoyv3 nns nyun onS iirs D'au'jn S3mnno ono nnN S3S V3Jon nvn ins imurp Kin dSi3 ^3 nSyo Sk ivyun^ nsin o^oii'j i\t dni p dn .iojfj;3 inx nsn d,i 5"iit'N lioMnyiir^es nsannif' nnNi .D75fioo3 nos^tr ^iki iojfV3 'oson nil .ti'xnvn^ kSitsi .n^Ssn ^Sy3 ^nS3 uya n^tawon niyunn ^3 iN3nm .inNn Syn nihn^^s^ nipunn 1^X3 -wtfa o^mw^n n^oti'An vn^ ah p dk n^b3n ^Sya ^nSs iSk.n3in DH IS in« sin dk [iipnS S^nnn n^S3n ^^^3 nmoMrj' iNsnnK' "iriKI] 10DnxK'jn n''0i4'jn nis^xo uod iitn iiD^nif' nosti' dik •'J3 nrn '•jooiiSnd njrp imoK' in«n DipD«a iidm nn .iS« n^T 113^3 ii'p3^ n6 in« »ini^iKH p inx 13T sintJ' inioK' onirpi .i^is smti' inioK' cnypi d^o nihk' d^k^jkhDHJi' noKtf' onoi .i3»o nK'p invi n^i«n ]q 3y invi o^an |o pn inr xin o^omi:»o IK'S pii'Nin nn«n niDM nii^ lo^if ^ itfk dhik ^3 .n^'73n nS3 moSiyi n^oii' I6vn DHB' noN^ .1701 D^oni i^iNH p ins "lan i« n^o «im imoti' r« nnKti'jn rn^nnnoND i«ip^ iSx ^3 ^tj'ipni |voin nx Sv uoo hm nno noK^ onKtJ'in D^oii'^nnoN^ nrwif mi .nbnn sinti' imo^ii'^ kS nSnn imo^K'^ -iti^K n? nM^if i3^^n^i^3 .niDM |o 33"iion sin insnoni "-oit'^in i3n^ vSnk' no sin iidmi cipnontj'94rnTD ^3 noNK' no pDj onS 3^^nn^ n33nn sin ^li'ipnif 103 n3nn jronn nNn ns 20.|VDin in Sv HM^ D30S uDo nNn^if noK's 'oson |VDin iv Sy n3in n\n^ nnsnD^onpn nniDM |^on m Sj; sinif mi .|rBnn |d n\n^ IK'S sin mpnon n'n^ ^jdoisin |vc"in "[n hv insn mo nM^ii' no ^3 nn"? a^^nnm .|vci3 n^'^K' no S3 nnn^Sv |rDi3 nM^ d:osi dS3 D^otr:*3ti' pn mr it'sn nvn ^jcdi .uoo ponp invsin "iK^s Dty:\n ya sinti' ens 'os dsi .nn tfion |^si .nno poip sinK' mo 26nns Dii*: siniJ' 'osi .nnv jrcin "jti hv nn djosi onsii'jn c^oifjsb' pi inrrn^ uoDif' iios^ iifs nnsn n:o ponp inr nM^ nii's sin m ^3 .tf'sn ^nSnsS ^Sis nn .mnn sin jvcin ^3 icid3 ^iSn iiK'p i02:y ^jc3 nosoi .nnsifinjiDMn SD3in DjDs nnosan iSs 103 rn^ p Svi .D^y^:yn iSs lo^ty^ "iii^s 13 nr.110^1 nSnn sin irs ntrpni |VDin |n sin it^s n^ sin ooitj'ii' Sy /n^osn 30j?2:ioen |d ponp inr nnyp ^ju'n ^3 nn .iSs ^ji^d sintJ' DnnosD3 n3nii'n jDnn^K'nnii'ni j3Sn "'3 nn .ponp ir\v nno nns •'3 poo ps S3S cn'^iti^ vn^ ah dsi nn^rsnTin3ni niptn djosi .cn'^jn sinti* •'jdd Sti'a -[-n hv ''iti^n nsion |d jionp inr:nsnj sin 'osj iti's noson .m ppni .ponp -inv nn^jti' ps3 inj' codd. Al 5 nn addidi; ib. post ]3 1 linea excidit 9 anB* — n'Ssncorruptum <strong>et</strong> mutilatum 10 inNi — iipnh supplevi; ib. nnK N'n codd.12 DipDNO = j^Jib^^l 16 «ini imoir vh corrupte; cf. p. 127, 1 17 iioh'n'n nno suspect. iKip' corr., cf. insB" p. 129,81 20 nann scripsi: n:cn a,n3D3 b ; ib. nosr nt2 <strong>de</strong>l., cuius loco laxan ex linea seq. ponendum est 22. 28 fort.D^onp <strong>et</strong> VTW 24 vn' <strong>et</strong> (25) uao codd. 26 an] cj. Kin? 27 m] iSn codd.29 cj. ^1B»^ 30 fort, bntrn lenn' itrni <strong>et</strong> »:» |«2 34 ppm fals. cf. p. 126,34


THEMISTII DE CAELO T 4 [Arist. p. 303=> 29—^ 4] 33pinsn pn iniN2 m^ayoi mjjo inrnai .onypo cnjfp n\i^ i^«njK'pTi mns nti^pahtnn nm^ pp^i Sij^r n» Svn d»i:j;3 o^pSnnan ^nSin hm^ nmnii' 13noN^ nti'Nnn nnN pa ins idio ins i3n hm^ )2 ik'n pn hm^ onify ^cSi .onsfpa cnvp n^mino b^a nNiDinii' ion^ "[nn ni hv Ninif nn .micnSi mnonS inx |^o nvo^ «inti' cy 6':;n23^on [nM^i] pn |d o^pnn D^pSnn ^m [n^tJ' iod"inx i3i nn^yn nM^ Sii'sn^u'Nin ivn n? '?y nM^ nh dni .lain nM^ ivn n: hv nM dn SSsdt .donh |*' SnimN3 DDcn3 nM^ i3in ^d iion^ pa i7 ^n3 loo^tt' no Sifs Dm3:3 -[cn^ii' vSy ^isniDti'n f\^n'^ ^jco onnoxo n^Dc^ nSi id3:j?3 j^on^jti' nvn ^cS Dm .nmoM DtDNipiom rpiS hd n3t4'no 'sih iiv nSi ion n;;i lo^dS Ninti' nny ion^ nS p Svi .n^Ssn ^Sy3 ^nS3 nn .c^p'^nno ^nS3 iSnnSi 'ON S3N oSmon pjj? '?v iono n^'jsn ^^^3 ^nSs nmoM |o li'iuNDD^N m3Dnjm .|3 Dj cnnN d^B'jn nstrno ^cS nSi Nintr iN3nniJ' 103 iSn ^jk' ^dS |d d^D^onnon ^3 n^jnit' no3 n^'jsn ^^^3 ^nS3 nmoNn j^N iSn nsti'no ^oS ^3 iN3nn^'?y3 en D^picn iSn ^3 iN3nm .d^k'shd D^'?i3n3 cnsfpo Dn2:p i3Dn^ o^pSnn 15nN3n"' Sti'onn n: ^cSi .n^'?3n 'hv^ 'n'?3 nmoM pN iSn ^jk' m3D ^dS ^3 .n^'?DnD^pSnnon ^n'?iT ^3 lo^iJ'^ on ^3 .iSn ^jk' nj?n 'bS n^S3n ^Sj?3 D^pSnnon ^nS3 Ninu^DniN mtt'n nmym .n^'^sn ^Sv3 Dnu' iN3nn miiifm .mmv3 Dn2fp3 cnyp lo^nn^hv iDD^ iSn ^jtJ'D nnN ^31 hi^v ipo in D^intro o^ipo nMnu' in nny '?3 ^3 ^jcoIN .D^ONioip "jNi D^K'Sitf Sn pSn> n^iHii'o onpo Nin •iii'N mi^fn djon .pn m 20iD^ONiiD Sni D^iyjno3 IN D^tfSwon Sni D^nOli'3nS p'jn np^T .D^pSn njoiy ^n ipbnn^ d'w ^nS3 D^ipo minn mwn ^3 "lOKiSn m3n pbnnnii' no bxN njoii' rn^ n^phnn iSni .11133 Nintr 103 miJ'I3f0 n: Sn nnvn nSym .c^pbn -i Sn ipSnn^ n^Nvn ^Jtfo inN S3i .pNJrn ':^.nuwNin mii3f3 'ONon cipnn nou^io nMnK* noi .n^S3n Sy3 Sn nnrSjr id^dvb' 25NinB'nT :p)1i NJfoj lONoni ni3n n^roti' nm d^oniio nNipjn nNTty icd njoNiif?N iM^tf ni3n3 NinK* 'dn^ nSi .n^S3n 'Sy3 no m'jnnn rn'-ii' ni3n3 ^iniNin D^tDiifcn D^oti'jn icdo f]1d ^3 i'tn p]1d nM no3 Ninii' nSn nnxn mSnnnDA mnsrn '?3 103 n^Ssn ^Sv3 mmoon miii:n ^3 j?iim iNi3on |oi .dicdo ?]id3^n'?3 on mniDo 'rhvn mn3:n djoni .nvirn c^iti^m mj?S3rn o^wn |o on nfN p 30Dy3BDti' 103 n33 Dn mpSnnon ^nSiiti' iSn iion nn pi .n^S3n ^Sv3 ^nS3i mn^ioI'ONon nn iS^3p^ii' niN^ nSi pdj iion^^nS3 orN Dntf Dn3 iN3n^ D^tsiii^cn D^Dii':\n nyiJno niyB3 n: inN n^3> kihiDno nnN niyun ^ntf c^Biti'Dn c^oB'jn nvi:n nvn ^joo ^3 mi .n''S3n ^^^31 m <strong>et</strong> «•? <strong>de</strong>l. ; ib. nam' codd. 2 1. nairpaa 3 1. uopM )h'\i'>v 4 1. nosy6 "lan — D»pnn om. a n»nM supplevi 'jn^a^on = pers. hSj^j^ [n'JKn ]" estfalsa interpr<strong>et</strong>atio] 7 n»n' (alt.)] n»n b 11 »nS2 (alt.) addidi 13 103iKanntP a Al : om. b 14 iS«] 1. nstn (n — no) 15 i3Dn»] exspectes icSnn*16 1. n«» msD 17 »Sy3 'nSa codd. 19 idb» susp. (poe*??) 20 1. DTOKme(bis) 21 D'B'J'iiDS] solida Al (= 'orjioa) 22 'nSa addidi; ib. ipSnn'] 1. pSnnn23 *?»«] Saw codd. 26 cj. iB'D'tS'; ib. onvSy susp.; ib. <strong>et</strong> 26 n'nn «Sir, laxoa,iSkb- (pro riKTB'), Kin, -iDKOa 27. 28 cj. nSnnn nxt n^nne'; ib. qio o] qioa codd.32 cj. oSop'B' 33 iK3n» — n»tsi»Bn (34) om. b nna] cj. na


K3p THEMISTII DE CABLO r 4 [Arist. p. 303' 19-29]nb Dnti' Nini .nnx myjD nz^'W p nnNoi .n: Sk dn^s^ ti'pn in na ionb sxdjD^pnc3 Dn^rD f^i'jm |"n Sdh oisip^ iii's cm rn*i4'2 o^tf'A-nan n^»ti^:\n ^3 irriSn vn^ D"n3V3 ntt'K hitdmi n^pSnna "nSa p c^ |-n "-s n'^b^n ''Sji'a "riSan^cti':* DoirrD cmo^Sn onniD vn^ti' p da iSn dj? onS 3^'nn^ sintf' ion n]^i 5"inr DnDN»3 mSeD^u' in vn^rr on^Sv 'int hmk' NinK' ny .o^pSnna ^n'73Dirr cno vviJn'' nSit in cim Sj? naii^ns onpK' nan idnj iti'N Nin nn d-'tidnnb Ninii' nn .n^'^rn pNtt' na 'jn n*nn nS npi'jnnti' naN' ab^ mniv^ njm ."i3tSfi:^ S3 pSnn^ p da nSi dp nnv Snu pds hm^ nSi n^en D^pSnna d^Siah vn^^3 laify ^JC3 tty^a |'jj?n n: SS33 rn dni D^r^jvn iSni .o^iif D^pSn ^ju^ Sn 10nTnD3 pn n: Sx^ .Sha pSn dhS ?\bnr\r]n n3 dSj:n Dn3 itfn D^r^jyn SifN Dr^jyia3i D-cDTcen D^r;j?n p nann D^y^jy •)a3 bv p^bnb nvi .nvma^S,i ma3nnp DA nSi D^ati'js n^pm p da nSi Aie ^^"^' nS Ninti' ia3 li'inS D^sin '^r^jynnSi ?iiS*nn nSt ^irti^n nSi nai2fm *nn ori'AS inNnn p da nSi Sycjs niTiain.D^ti^jNH br^p nay cn^ipi mnS nNnj Dnstp nti'N iSn ^SiJ'a ^31 psnnan Sn^An isNinr 73i:n j^atJ's nj;i:n3 'aN3 Nin ^3 iriCNaa D^y^iyn iSn3 unm unk' 'oni.na icDa Sn S3N iS n^S3n ]'Nir ne Sn nS psnnan npiSn nMnK' itfc^N ^ninSnn Nin nNi'-ii' na pp nnr na Siia N3fa^ ^3 nnpNm D^on ^3 naN^ onti^ nn .Dasj? by iinD"^ m3n3 ^ini njn myi laN ni7TD^pSnnan ^nba ibns^i ipncnn mcn^ii^ |ai3 Dnypa Dnsrp vn^ irNni n^iNm 20DN .Dnjtpa DDi'p n^'n*' ab nirn ni bv Ninii' nSn .ni -[cn in D'':Bpn |a D-'SiiAnY'\»nv naN^ DnK' Sti'an .D^jepn Dna mo^ D^SnAn pSnn^ti' na Sjtn nM^ nS|n3rp ^bw Dna nnN ^3*7 D^a^anan o^pSnnan tiSitk' ^jca nS o^an ^bn NinDnb iK'N nmifn Dna nnN S3S D-'i^nnan D-'pSnnan 'r\br> nrn inN .mi3r3 jnvpSD^a^anan D^pSnnan ^nSi:K'3 Nin ri^nn Ssn .nej:x;3 nnN nm rn nm2:n |a n: ^n 25iN2ra^ D'ab D'e^anan D^pSnnan ^nSs DjaNi .D'b^r^ Dn Dairys Dn n^ni"ii2:i pNSNintJ' naNi .Dna nam f inS iNJ:a^ pNS D^a^anan D^pSnnan ^nSin nnnn D^aaD-'ti'nnen D'-pSnnan '^nSn men iSnsn iino^ir na b^a^ D-'aS naiNn |a nrK'n nNT•n^D Si3n3i mcnai inDns D^en |a naiNn p da n\nni D3n in dSi3 in pN*?rn D'pSnna D'pSnnan ^nSn vn iSn ^3 .D3n in dSi3 in o^aS D^Sj^ion D'pSnnan soSjfN D^an Dni3y3 n'n^'i SniAn piD^nni noDin iSsp^ Davys n'pbnb D^pSnnan ^nSac^bspe ^nS3 nvn ^jcai .d^Sha dsib's naiNn Sj?cni Dna D^SnAn i^Bp^u' napNS '^Syicn ]a vn^ nSi .D^an in pNn isn lan^ DjaN rn^ti' mp^ Siia3 nrtf Snn .Dnj?n 'sS Dnvpa Dnvp iSn ^ntf vn^K' inN ^in D^aS D^Syicn |a nSi D^anD^pSnna ^nSs DntJ's laNem .Dnsrpa Dnjfp rn^ Dnif3 'aNan 'ai'?3 iSn '^^ ^3 36Dnipa Dnifp vn' D''pSnna 'rhz naN'' 13 "ik'n pn iN"'3ti'3i .inNn Dna inN "1130"'2 i3on b 7 post Sj? add. b o'triK; ib. yyian') fort. plur. sensu activo ut saepe10, 11 n3"3y '3] D'3":i"c codd. ; ib. cnS fort. <strong>de</strong>l. ni'nos? pro 'no '3? 22 ip'^nn'tr melius23 quae seq. vitiis scatent : codd. leg. nc»anDn 25 [nasya — «»n 1. plur.] npSnnon(semper) na'onn 27 na'onon (bis), nsod (bis), 28 n'nn H^nv, 'nSiTi TiBni Snam nnone',ntrnnnon, 29 nSo, nan, n»nn, 30 nSyicn, nSia, nan, nn»n, n'n npSnno npSnnan,31 npSnnan, nosya, Sapn, 32 dShj, nSapo, 33 n»nn» 36 niao'] cj. nine


1d»d]aTHEMISTII DE CAELO T 4 [Arist. p. 303=^ 8-18] TpKintf HTi .mam cnii'^ ^nSn D^r^:y ija^'n^ p di iSw ^itf nyn ^3Die^tr^i D^jiK'Nnn D^Sn^n iSn is^pii mpSnno ^nSa mSnnnn lo^ii''' iSn ':^ ^2 'On-ins mpDC3 ^nS3 'C1S3 nipSnno ^nb cie^i^^ Sn:\3 Ssn .h^Sdh ^Sv'3 ^nS3 ncD»3'nS3 cnti' inK D^e ens fK sinu' ^ico D^p3nna on D^aiJ':\n jo nnS iSk nvn 5TICK DHU^ mi .inK nsn dhd n3in [xSi r\2ir\ cno inx] 131 hm^ nSi nipSnno^iN-i S3K .iDcnn^i nti'pn^i r'jx mcn^tr no ^nSiT pSnns 131 n^n^ti' iti'o\s ^Nii*hv vn^ nS iSn Sd ^3 no«i .cn3 iDii'cno mpn on^rs rn^ti' n3^Dn nxiS m3n3nycjfm p]t:nnn dSvk nit's n: iKipi .no^unn in Sy n'? S3k iDcnm Jionn fTisS« ins nM^ nS isim .p3nns i3n n\n^ sS p3^pn n: id3»i .3n^ym p3yn 10:p3ino nM^tt'3nx Sv m3 cm .oncDon pi nncDO 13t S3 no njr Sy lo^ti'' iSk ^jk' ^3 "ittKIlO'ty^ nS Dnti' ^joa .eSnion nv Sy nT3 cm ii'ii:iKn'o nj;n Sr nmsfn |ajo Dn S3S .D^»tt':\ ^nSii iSx iSn3 .cnnsn |o Dn3inan cnoDon |o D^oti'JnV7]' sSii' e"rs '3 .D^pSnno ^nS3 en p dj nnnsnu' 103 n^pSnnDn ^nS3 '^oii'jn 15^n'?30 oSiyn ms^JfaS caiii'ti^ nSn nvati'jn ^nSa nrnnxn |a n^aifsn iSn n^a^tfon iSn31 D^pSnna ^n':3 Dnnsa sintf na SB3a hv na njf Sy sin n^pSnnanDnaisS D^cniii'B p dj cn^Jii'i .c^airj o^r^jai nnnx |a en iSs3 niKSfajn la^ii*^i3n D^pbnnan ^nS3a n^n'^ iti'c^s ^s siniy nas'K' .na o^r^jana ms3:ajnti'3.p3nne 131 nnnsn |a im^ ah Kinir 'naisn 'asa StJ'a hv p3nna nnx 20mi .n^'73n 'hv^ 'nhi en c^pSnnan ^nS3 cniN h^ nmifU' p d: m cy nttK^l^nS3 en cjas Dn^y3 ^iiS^nn |'NK' nvn nns .nT3 Kin cn^rs ?|Snn '3D^y^jym .DS13S Sbi3 131 m nrn ins .p3nna dk':\ onti's p dj nSi n^pSnna'hv2 ^nS3 nnii' nex p da '^pSnnan ^nS3 p qk .n''S3n ^Sj;3 ^nSs nn^K'iii' i^a3rti'K'7i3^^n iti'N cniK ia3 .nniDM |a inx S3 tfinn^tt' na man i3^^m nSi .n^S3n 25^nty3 Dnnsn omsSi .3py ie3 mi2:3 fisn ^3 nasi .DaKn3 nsnpjn mi3:n^:Ba .mnn3 mix kmi mix nsS ij'nS i3^^n cjas iSs ^:if ^3 mi .nnns nnixS33 msyni ypii'n n3Dn nsi 113^31 iso n^pSns njisp kmi nyijnn np3n s\nK^:"i3n DUi'a yjan p d:\ sSi nvn nS ynvf ^jca Dti':^unty^ p d:^ nSi .nnva man nna 131 dib' i3^^nn^ ah i^ism psni c^an DJai^l sonniD^a c^Sn:* nnv en fnsn nmc^ ^3 .Sms3 S3s onxpa onxp nmoM iSs^JDO .ins i^^iv or^jy mi3:3 djcsi .n^isn nmo^a D^Sn:\ nnv o^an 'imo^i .c^ania3 .nmyn Ssa S3S ninixn |a nnsa nM^u' i3n m ^s njaa 131 oiit' nM^ sSu':3iij;anymn |a n^mnnny-D iJ3''"n"' -Hi's myan iaj:y3 sin pd:\ iSsS 3"'^nn'' nifs niyan nSnn 'D 35nniD^n csi .navy3 <strong>In</strong>ns nrjy nNm isxa^ir iii'D^s sinK' sini .iymjsD33Sya^ i2:a n^S3n sS3 nasan Ss d^isu on Sss .p iSyo^ sS n^Ssn ^Sy3 ^nS3cj. 'pn 6 nnK — kSi supplevi 8 vn'B'] n»nc? <strong>et</strong> ntswena 9 kSoitupt. 12 '.ae-v codd. 13 cm suppl. negat. 22 d:ok] itrs? 24 postI'Snn lac. 26 fort, omxi 30 D'Dirn codd. 31 Saw = nisi 33 naoa]. Dna; ib. nnwo codd. 35 nSnn codd. 36 •wsn 'k codd.; ib. n»n»i K!ia«irodd.; ib. dki] i»ni codd.


to>pTHBMISTII DE CABLO T 4 [Arist. p. 302>' 20-303^ 8]DW3 131 Diif IN "iDND njH i^Nti' "indS siti'^ pSyi .iiD^ «in cpSnn nonno^nSa Dnti'D 'ONon Sn D^pSnn n^onna d'ok'j dh nmoMti' lo^ii'^ itt'N nnD^ d^3bnn .n3D in ht CT^nti' 'onco mann ni cnnDn nSi .noNn |o nvin n^Ssn ^Syane Sd n\i^ nn .n^S:n ^Sv3 *nS3 D^pSnn n^onnon D^iati':^n ^2 n^v xSti' d"Vnicnu' "IN n^S^n ^Sr3 onii' noii'in iSn Ninti' 103 .iif^ pon n^ hv n^mi3 ion^k' 6HTi ."iB'c^N ^n'73 riNT inSiyei io3fj?3 m ntyy D^Spi33 ^d nn .isS nti'Sii' in D^iii*92v"i3nn n'Ti' n)r\\if mv pda ti'HJNDSJNi .d^:»j nmo^o o^pSnn So c^ir^ Nin ^3nS3 D^iinn n'Dvn rn^ dni pN ^3 hti .pjvn nn d^n c^r^ivo piJ^n nn "itfN13T nM^ Ninif n»NCT .n^S3n ^'7X?3 ^n'?3 D^y^jyo rn^u' m3n3 ^ini n:m .n^SsnNim .ncD» ^3N iti'N p:yn nn 'oiS nsn^ cy^jj? m orN '^rjvo ir^:v ni 10mmoMti' DIN CK'e ijS5:n hm dn p dn .d^jc nw2 NSNinif naa .T.T'tf i»3.incno n\n^ d:»n hm^b' 131 '?3 c^tf^ nSij' iw^^n^ nin .n^pSnn n^mnan ontrmriNDSJNS yjio ntJ'N mo p dn .d^:d dhu' noo vn^ D^jonif '»in 'rh2 nvn nnNSyion m ^3mi .mSnnn.i n^Ssn nnA^[ti'] no Svn n^Ssn Sy3n ^nS3 r^y) nh^'^.itt'D^Nti' no mne iddo3 n^bsm mSnnnn nN^sn nvn nnN ind nSivo iriv Nin 16.Doyv3 nnN Dn Dn3 rj^DV wn D^r^jyn vn^ti' nrn inN .nNO n'^iyoinv nSiyo ntD^r^jyn inp^ iSn ^3 nn .nr33i3n mnjn3 DnNSsna onio^Sn ^Sx?33 pyw iodnn .iNn^ nii'N D^y^:vn noii'^ti's icdd3 in pc3 in DiN'33n Dj:i3^p3 ijS nav wn•l^^jyn 'isyo D^r3y3 D0jfy3 nnN o^y^v iioK'nu' ^int invn Nin d:\pj?3t5n Svn ^3nM^K' niN^: nnrm nN"i invn na3nS "jnyn p da |ry3i .p da j;3Bn nut 3^^nm 20:n: nti'c^NU' no .loDon ^isyo nniAio m'7nnn3 ir:rj?p inND n3 Nn^ n:v\s2 1N130 Nim .nn3f3 n^'?3n ^"7^3 Dn nniD\n dn DiaxinNi3B Nin[i] n^'?3n ^'3^3 D^'7n3n3 D^jnti'c D^oti'An vn^ dn ion .n33:pn nnD^pnD3 li'niom K^inn icD3 -N3nnB' ic3 Dnvp3 Dnsfp icSnn^ o^oii'An ^3 ittK 25D^cSnnon D^oifAn p dn .n^S3n 'hv^ D^it'Anon D^pion vn dni D^ti^AiioB'inn nDD3 nN3nnii' no '^h D^tt'A-non D^Sn3nnK' n'jn .n^'^sn 'hv2 DSn3n3 Dnb3K' ^JCD .n^Ssn ^'?j?3 D^rA-non D^pion vn^ n^bsn ^'?j;3 Dn D^p-icn ^314^ K'momNin .nvSsnni mSnnn3i .nnifp3 onvn ^jco D^3cnm .-[cnn |o Nin djdn t^'A-noD^r^jyn iSn ^Sn3m .n^Ssn ^^^3 Dn^in vn' iij'n D^r^ivn vn^ti' m3n3 ^ini 30|D nti' noS nNm tymAND3:N T1A33 Dpti* noi .Dn^jn ik'n 'iSn3 Dn D^ii'Aiiann^Ssn bv3 ^nS3 D^pSnn D^onnon pN ^3 ^iiS^nn 1113 mSp imn mpS nNT n3nnD^onnan p Nin D^oti'An |o nnN S3 ^3 ion^ k'tiandsjn nvn ^jco Niniy nn .nmif3^n'?3 D^y3j;a Sj;id3 dk'a nM^ty 3^^nnn n^Ssn ^'?s?3 ^0^3 iSn vn dn '3 DS13 D^pSnn'7j?3 ^nS3 p DA Nin Sj?io3 Nim n^'^sn 'bv3 ^nS3 D^riya Ninu' nai .n^bsn ^Sj?3 35p DN .iptt' nn n^'?3n 'hy2 ^n'73 D^at^An |a nnN Ss ti'pnn m Sy n^^ .n^'73n:n^'?3n Sy3 ^n'?3 D^pSnn D'-annan |'n2 )n3» a? 3 fort. lONO 9 vn'B-] n«nntr codd. 11 m«n codd.14. 15 'jyien nt — nvn ita <strong>et</strong> Al sed <strong>de</strong>l. 16 e(>D\y] qpv? 27 fort. n'Snrna28 D'tPjiiDn D'piBn fort. <strong>de</strong>l. 31 fortasse nj33 <strong>et</strong> m«ui? 32 post e\iS»nnexcidit 1 1. 36. 37 nn — n'San om. a


THEMISTII DE CABLO T 3. 4 [Arist. p. 302^ 20—^ 20] jl^pTMin |B 'oiSd 131 '?2 HM^ iSxo n3Dn nxT 113^31 .cnKii'jn unm i^ikh") t^NnDX'an^ DHtf kSk D^pSnn n^onnan n^oii'jn So Dn3tf ^joa 'nst^jn Dm«i warnno p33ii' ^iNi Nin n3DJ ti'Nb xmp tyn:iND33K nvn 'jcai .omjapS nifsinn: iDSfj;3 in« i3i D^ott'm t^'sn Nip ti'iisNDDJN '3 'oni noNO 'jp ncmn ti'N3 ncNtf.vyunoS nyun n\t nyun S3 ion .p nDN03 n»Kn^ D^aiK'on insto^k' dJDN 5OKI .naiK'D NM Kiii'Dn i3in nyijm n3myo n\t snyon i3nn nyun^'i'3 nn .p d:; nmoM inyo^ p dn .idik'c rJ» p103 ! Nyon naiifd nvunn sjfDnSn pSnno ^nS3 mtfo sin nM d»i .mo^ Kin nn aii4'D yyijns sin tsiii'Dn otJ'Ann^KjfOj nmoMiJ' inoxtf i3 3ti'n^ nSk' ]vohi .nmoM n: nr >3 nnw noSnnanSn n3n n?S onpon |o Nin '?3k onS n^^aifyn n^r^jyn |o Nin irx nyi:nn |a 10Nvan KinK' naN djoni .13 mnva na nyun 7312 nii': S3S ^3 na^a ni naseni:a Sn nyijnm nSya Sn nvunn ^3 nn .13 nma Nina' dv nnx nLsiti^c nvuniJiDDiJ' ia3 nivijnn iSs yyi^nntf D^33nan |a 121 nM aw Ninti' nn .maiit'o ann3ii' naa 131:^ nnvS nyunntt' Sj? yj^un^ DjaN NinK' nSn pii'Nin naNa3n^Ssn ^Sr3 on nnSiyo mpsnn Sj? ti'piT nmo' n^Bii':\3 iNva^u' iddk' ^JBDI 16nSnn Sb3' xim .ioDa3 on na3 n^Ssn ^Sv3 vn dni .n^Ssn ^Sy3 ^nS3 in.n^S3n ^Sy3 ^n'?3 maii' iii'N oniN nyi Sj; ti'Din invn ijra n^Ssn ^Sx;3 ^n'?3 anit'iK'N Nim n^S3n ^Sy3 ^nS3 nmD\n ^3 naN3 K'"n:\ND33N nyt bv B'lon^ nSnn Nim:D^pSnS nannan onii' 'bnD^annan D^ati'n ^3 a^ty^iy ^aa inSii 'bnb p d:i nSi ik'^ nniBNa pNi4' lOK^I 20majrvm nif'3n "1B3 n^pbnn nannan Dit':\nti' ^joa .nii'^ ibnb nniD^ an c^pSnnD^pSnn nanna S3 |^n p dn .mo^ Nin 33nB 131 yai D^33iia on an^ani:mD^ NinNin unjN uiBNty ia3 miJ:3 a^jnti'a D'y':y Sn pSnna irNti' na S3 ^3 "itti^lait^D Ssif i")BN Nini .iy^jy3i^ 3isDn Sn n: naNa3 ti'aif jti* nNii .nio^ 25nnN 131 n^^ dni SnS Ninti' nn .nio^ Nin miy3 D^jntf'a a^r^jy Sn pSnna i^n.niD' Nin irN mi2f3 a^jnii'a o^y^jy Sn pSnn^ nSi Jsiti'D Ninii' 'aiS3 ir^jy n:nn .niy3 nSxtf'nn in Sj? nM^ dn nSn la^^SNn nio^ nNip^ pd:i ^S?nn nSinM^ UBBtt* na uibn ia3 anNti^jn a^r^jyn oniN ibnbs F\'Dr^ ^ini Ninti'D^pSnn n^annan n^air^n vn')if2 iSil5^3 oiBN .nSnn 13^ pSnn^ vSn unaNai 30ti>njND33N ^3 nn .itf ^ Nin i^ni iid^ Nin n^pSnn nanna S3 ya Nintf ^jbb nnio^nniDM pv) D^pSns jvann py pd:^ nSi .nio^ Nin '^pSnn naina S3 >3 ibn^ nSSa3^ niD^ Nin irN o^pSnn nannan |a inN S3 nM^U'3 ^3 iv .lasrpn nnN nan.n^pSnn nannan Nin iidm S3n .iavv3 ihn pv moMi a^pSnn nainan nM^tfIBNJ p Svi .niD^ Nin D^Snn nanna S3 nM^ti' iy .-BNan -[onn^ nS NintJ' nSn 35.D^pSnn B^Bina an irnyn 'sh an iij'n nniDM iSn ^3 p bj i3njN^Sy3 ^nS3 nniDM lat^ ik'n aniN nvn (?)Sv n^aonS |V3i BnpnK'3 'DN*t!?DiS3 pN NintJ' -iN^3 S3N nynn m laNan nT3 inoj nS am^nai n^S3n?'jd] mobile Al recte 9 fort, innnxir 12 nnK codd. Al.: 1. naKonSiyE)] Dm« dk??, dibdd?? 19 onir] ntic codd. 20 D»DtrnJ 1. n'otyjn ut AL26 nw Kin — misa om. b; ib. hnh = D'nSKn? sive ar. *i*J? 30 naoKJ ik codd. Al


n p vn^ nmoM ^3 .htS no^ sin naSs cno in«t^ siti'mu' nxnmniDM p Syi .ojfspnnn D^oitJ'cn p nnnin n^33non d:ont .n3nnn i"n SyD^33'nen o^otf^n djoni .033 03 0^x2:03 dhb' ^jco 0^33110,1 D^otfsn p ipoc^ 20pvii' ^isTi .p d:^ SyiM xSi n33 '^^2:03 oysii' ins D^eitJ'cn oniND ipoo^ sSn\T ^3 .msnnn dij' mpo npo^nn cif nti'y stpT ^3 htt .hh)2 nnr Sy poo^ noson\T nS nti'an d:oki .htS non ins i3n tk 11^*331 mipn ti'sn nsn^ xinit' iSmmD\n D^Nin unit ^ioo ht -on n^nn ^3 iii'ONi .p d:\ mo2fy3 nSt ti'Ks nxiJ92rnn.ii D^:3Kn pi St-ish p irxn hki^b' 103 0^33110.1 nniD\T p nmno ipoo^ 25rnnnK o^r^jyo n^ismDJ0K1 nniD^i m:itt^KT 0,11^^1 D^Nifo: mJiit'Kim nmoMtj^ D'r:vn iSn3 yi^ii' ^:bz21•3 mp3in hy nt nnx ion^t ncD^ 0^33110 en iit's onnsn n^r^^yn onDJ0K1 .onxii'in nmsi n^om ^an on Dnxu'jn Dm« nmoMif n^r D'hpii2Ti^3nS -[cn DHD THK ^3 ^3 ^^33 '01N1 .iSks D^Spi:3 nyi "|on inyn ti'm:\sD3JK 30.cn^ratt' noi non«m ^an nn o^oB^^n nmo^ ^3 io«^ D^'?p"i33 ^3 nTi .iS»3 inyi3nif3n 103 D'pSnn '^onnon D^amrwi^ ion^ Nin '3 .nT -[on ion^ b'-iukd3JK oiosionu' nos^ tt'sm n^ixn "jax .r,mD^ cn iSnS c^onn p nnx "731 o^jfyni niosrym.yiTDSip^i nmiDo ^nSs ontf 'isfo n^pSnn n^onn '^oti'jn '01S3 iW 3iTy iiayaTiSn nnB' nvo oySnn '^onn "ha ^Sb'o "730 on K'sni n^isn 'dk Kin ^3 nTi 35103 cm nniD"' sip^i 13^ nT n3n^ osnynni oifspnnsB' «'?» oniJopS D^niDo1 loiSa susp. 5 wok] "B« codd.? 7 itpx] melius iS'B« 9 ivyn] cf. suprapayn; ib. cj. onsp oy 10. 11 fort, no . . onvn . . ono; ib. forte pKm vnnnnwi 14 nn«o] iSno codd. Al; ib nxim] iSkqi codd. Al 15 nt (alt.) addidi16 ^»on nt hv laN:^ b; ib. fort, iipratr* sive n^pts-'tp 27 fort, jjuw 28 nmHonKB'in (pr.) fort. <strong>de</strong>l. 34 '•* signum expunctionis 36 Dmioa] 1. nmua; ib.KipM <strong>et</strong> seq.: cj. nn . . Kip' "wnt


.THEMISTII DE CAELO T 2. 3 [Arist. p. 302* 6-21] t^pDU': nSnn hm^ nS dn nsn nvi lu^a nmr} r]W nSx .nD3 no 0^^:10 Svioa cii^jSS331 nM^ Dti';^ Sstt' p ds .njinnxD nim p bnaa noj mpn n\n^ Sviqd -inxDA 'B«on nti'D'K 'nSa ht n\T d« ^d ,no nipn nM^ti' ^ixt hm^ njn n^^in nu^i^SiNiaoNintf mwoSs 'o«ij' no Tm noai .wc^k ^nSin^^iin D^oii^:\n 'jdSij'o p 5i3n nSi n? hv ^I'DViy onsSi .no cii'J Syioa sin loinnty D^StsiaonN nxn^ «StfvD'jB' cm niB^ D30K miJfm iojfV3 ^Svnn Sas nM^ 1200 i^a nxo^ S^im inx'DK^ii'D sin '73N.ic2:y ^ion cno ins n\n^ti' ii^o^s ^nSn Sj?id3 djds .'^Dti'^i naii'noani ^D iSs DJ0S1 .Sj?ioD s3fDi sintt' noo /Svn |o nm nM^ smii' aiti^n^u' looiS n\n^ii' no 'oiSd mo nann ims nn nM^K' no 'oiSd nD3 sinti' no nsa p: ^Svno sinK' hyD^oii'jn |o 1^0 n: 'ah loDJti' irSy nstt'j n^^nn svo^ D^otfjn SdS psii' nvn "':botonS iiys D^y^3j?n SdS lynrn' nnMi .n^^nn siron nan n: ^sSi n^nnnmo^ pti'sim mSnnnn rn^i .DnSnnnn irnvn^o n^n d:os n'jnm nSnnnd:\ 10Ds Sim i^^jyn n: m2j?3 npmii' nSnn ^isn nim .ona d^sj^oj en iti's n^r^iyn isD^svDj vn DS mpnji .n^Minn onS s2:d^ nit^s D^oty^n i'?s lo:'? nniDM isj:o^nNim nisiK'c nj^ijn sjfo^ii' nvn ^jco sinti' nn 'ju'on .D^sjfoj Dn n2D nt ^s*?nosji .niDM j;3D no d^k'JI nSnn npjti' ^isi nn m^pnai .no niD^si ni033phn')if no f|1D sin Dty:n nin^ii' sini .noDO 'js itfs sin nw o^iyji '• niOMti'nnsS p3 ^3 nn ."7^103 is n33 13 sjfoj sin nsfo onDiion D^oii'^n isii' vhH 20niDM m-icni p3^p3 noonni n^mnn ni3D vn Dsii' nn .peo nns D^r^jyn ^Jii'Dpjib^nm nrrj^n S3s ^n^pn n^^iinn n3T n^^ s"? ds djosi .Sj?ib3 sjjoj o^oii'jsF\y njn D^oii'jn 13 ipSnn^ir no fjid sin sintJ' 113^31 .n33 '^oti':^3 svoj niOMnSnn sim .miir3 onns u'y'iy ha nSnn ipSnn^K' nvn ins d^jii^sionK' noso103 n3-)n Dnns D^y^:j7 p dj Dn3 sjfo^ ontj' ^300 DnS d^sjto: on nii^s D^r-iiyS 25n: DS d:osi .nSnn I'js ors siniJ' sSs .onpon Ss SSssi .mvunni wwvi^nm jvon Sj? niD^ dios sim n^r\ nt iS^d"- djos dis ''33 Ssti'o .13 p)r^r\ .iidmnDsSon |o 131 nM is D^^y3i3n Dn3nn |o 131 ni3j;3 Dnti'mi Dnn3n nM .V3S5nm Sv D^^n '7V3ni noisrn nmo^ ^3 nn .D^sf3ipon D^y^3j?3 '3S33 Dnn3n nM ispi soun |o pSnn isip^ p dj pi .Dnnsn onisi D^oni \tfar\ sini«^ nos^ nirn 3oni33iion S3 ^p'?n pi 13^ |o D^iitJ^sin D^pbnm .Sipn |o D^jiii^snn D^pSnn isip''.nuitJ'snnsinif nn .n: 103 131 sifo^ti' m3n3 ^isi n:n pvn ni iidm v^h y:v nM p DXsjfo^ti' n"i3n3 ^isi sin ds S3s .ins i3n 113^3 nM^ onsnion |o 121 Dili* ahDnns D^oti':^ D^otyjn |o nonn^K' D^sn ijs ^3 nn .nSjiJ ")s13d ni iSs 103 d^ob'j'? 36^SiS 1*7 n\n^ •iK'S3 nM^ sSi .ifsn mipni D2:yn |d nonn^ti' 103 ono d^bib'd mvhh2^ codd.? 8 d30«] i« codd. 10 no— nsD om. a <strong>et</strong> iure qui<strong>de</strong>m: '3irt. iSto ; ib. iDiSa] cj. idn* 14 post w^ny^TD codd. iterant hsh — n'n« (loco n»nn)^^«> post nam suppl. "wh 18 post no (pr.) lacuna esse vi<strong>de</strong>tur; ib. niD'ntr -jOKaiil. 20 nnx . ;n2] corrupt. 21 fort, riapn 23 niD»n] nion codd.; ib..jserva nmv . ontr 24 fort. nSnn 26 iSn om. a 30 yjji?? 31 nann]rt. main 33 p d« loco dk


lap THEMISTII DB CAELO T 2 [Arist. p. 301'' 22—302" 6]nit's Dnn tikh nrp'' n:^r\ ••oS Kin itys nzon yy^z ^^ii^ nnaii^n 'oiSs d'^jdti^n^ ^JDO Spi 133 HM^ii' njD,- Ninti' 'Jco ^Sdh iod myunn ^hk' rn^ in^^isn viro3Kin ^3 .Sp Ninti' ^:qo nSvo ha nvannh^ta is .n3'7 ^S3 .t.t pi .Spm I33n pimSp n3D3 SiJ'aa ntD^it' no Syk nvunS nSnnn nsn |o n:p^T nnTti' na Sjfx Jntso ha nyi^ns nsS ^^3 in^^nn djoni .n'^va *?« WJnan nm^i nSya *?« nis^nasjti' ia3 nnru^^ .Sit'an ht Sj? ntsa ha nyuns -mv pIm^i .133 kihk' ':oa"in^ '^yvi^nan ^jij^s np3m n3n v^nK'3 xinti' nn .nyunn nSnnn n3n |b np^tt'3n3'intt'3i .nvijnn n:p^ir3 m3j;3yj?i3n^ naa ha j;j;ijn8m nSyaSs pyijn83 '81^3.13 psm uaa 3np n3n ya^i^ nva j^vuna ^^^^ pi .n3n lay n3n^ xSii' lira n: i(nS iSn HDUsn nyiinn nMntr nai .j^3Bn |a nifin ik djin3 j?yi3nan uaa vviJn^i5?yijnBn Ss nn^ ir3V'i ims 31D^i djinh n33 "i3n nM^ii' ^:ca nn .01^^:1,1 ht ia3 ,nM'HM^ y3B3 iti's nvunn djcki /S3 hm^i ni njniJ'^ ivn n: Sy n>n3ti'n nyijn3 isinN Dipa Sn nvunn Sn laayai jvann ni: hv nSnnm n3 nnup bvK ns "inyD38S ."iMO inv n3Sna n'^'^ mi nroon ins 7\'r\'^ ia3 n:i ."[lyj nM^ti'3 lasrya i£n«^3i .nnaxan iSk[3] 1x^3 ni ^3 133 in hp nM^ii* in nit'vn Sv yyuna ':3ii'^3 nn .nDUsni V3an |a nNjrrn nyonn ik'v hy o^J^iJnan iSnS n\i^ 7N n: cy:^S3n ^n Sj? rian imti'ys nsfina rjan |o hm^ iSn ^3 "in3^ KinnSi n^mnn NJran nS p c> sinu' nSi n^^nn NJran u'Q^)>r\ S3S j^s ^3 DJDKl'ONen m fsii' mi .nasj -hj^n o^rj^n iSxa yir .urn .'7S33 cna nnsS 21HNi laii'ti^ oniNU'a iwnm .nas Kin n^^inn iS nna nns nSi KintJ's 'ai«n MininsTB' "["n nnh hm^ sS DnrBi3i d^Sdnh 'B1S3 n'?j;o'? d"i37 iii's om nmnni:dd D^ti'JiiaS i3^^ni .nnnna ^nbin Ni:ai Nintf nB3 '>3S .D^ii'nia3 ni ub.rym nSivcn np^ya m Sj; naj?^ '3 niyi .n^ssaj ontf isi^n njn c^ifJiianiJ'.n\n^ «inii> crjy ddiid-' iSn i838 cnnx o^r^jvi D'najrm n^^n "jpn nvn ins 2•5^33 n^mn '?3tt'a yn^ n: naN3 n^nn en'? D^atrsn '73ii'3 pjyn pN nihij' dj8N1naj"? Kin u^x oty:*."! 'aiS3 n^^iinn sifan i3 iii'N nn .no nmh «ini DB'jn Nin-in« .D^ntsu'n m3V3 n\'i^ cnpii' na3 n'jnn nMn nSi^ na Ssfx fsDM'jNn Dti'J^3 .minnai'73'? n^nin n^n ah ^^33 sin ^3 .iii'D^N ^n'ja mii' •iN3nnii' nvnDti^:^ '733 nxi Ninii' nn .cm 13 |^n iiscj na nipn o^rn din pj^dv dn nSn 3^13 li'nnna n^"I iSs nJnnN3 lynnnn "ii^n Dtr^n unna^ iii'N oipani .oipa nne^iftt'nnn^ oaas oipan ni ^3 nn .n^:, i3 nM^ n"? in mpti^ no3 pn nM^K' nNi |^nIN .iK'o^N nan i^iNn |a ti'Nn n^^nn 183 ihn Dti':*a nnN ctJ':^ nM^ti' in .njnnNSnM^ Ninii' nn N3:a: mpn nM NinK' n^^'tif m3n3 ^int .nM^ ah '731 '738 nM^ii'Nintt' "I8N3 DN DiBNi .nM 138B itt'N |HfNin Qtt':\n Dip83 "inN3 li'inn^ iii'N Diy^n 3i1 exspectes nosya nSis n»nn 4 ik] 1. d3Dk 5 "yB-oo corrupte: yxoxn ja Alforte S'j?iD? 9 napna'j codd. 10 nsT <strong>et</strong> seq.J genus na variat 12 n»n«n»nn codd. 13 n»nm codd. 14 fort, nosyoi 18 iSk = ajsJ^ (scilic<strong>et</strong> nyianobserva n»n«!) 22 D'Soxn = Melissus; lb. iKa^ty codd. 27 ntyjn] db'jS?28 n»nn om. a 30 idbs! = x^x'^Qiafjiivov 32 p«] 1. diok ik = ar.^_583 iM . . iM s= DSDM . .^atSK aute Mttn verba quaedam <strong>de</strong>suut 35 1. nanntta


THEMISTII DE CAELO V 2 [Arist. p. 301i' 13-22] ypimD 'h iii'Ki iS naiD ya nti'K omr] pdn .m ':i vSy w« pnn,i man "[inn^Ninu' ma rhv Nint^' intitd p^edc sim .'n':\ rSy ntrs pnnn «im n^San Syatn^Ssn Sj?3 pnn yyi:n> sS sinii' n«33 i'? n^Ssn |^k pnn yvun^Hi'ji Dmr\ |o p d:^ npiS dni .nnv pmn lajryn nns pn wunna sinii' IDK 5M ':\ vSj? ntfs pnm p inv pnn j;yi:n^ Nin me nine pSn '3 v'jv.12)2 iS ntJ's Dif^n j?j?ijn^ pnn Sao Snj nnr pnn 'n rSy iii'K ntyjn d:\ yyunnnS n^San |'Niy no ha yyi:n^ iS naiD |^n wn oK'sn p dk^iNii .mSpi n3i3 nnc:n ott'JiS nM^iJ' msna ^ixi sinu' pnnx Sddn nsiDon |oi "ittXI^3 'oi« n\n ^s i3 S3nrnS pn^ iii'N p^:j;n |o ni mpo3 Sani^jK' lonnnron onioipos djoni .ysfoxn Sn n3i3 )b d30n noipoo o^mxin D^oii'sn |ojvpnir nSs .iDifv ^:q3 j3 d:\ cSiyn |'ni xintJ' 103 .w^bp nSi 0^33 nS nya DnaIN13D sin iS n^^en ya^ djoni .nns ioko pino Nin nS in mpo3 oSiyn .th dn.nnron ioipD3 )h ^K'^onn ott'^n |o mejn Tn«jn ctrAn 13 nyi^ Sn3jn hzn .nSjjIN nNl^B' iy ^"133 mW Nin IB'N D30N m033 'OlS nJfTli' lON^ m33D'?N '?3N 15irN -iifN pDojn nmr\ mB33 'oiS nxi^ii' in .nn3Dn nth in .mSp i"? N3:d^ mS^j?3D Ninii' noNO oipo 'on Ninti' Ticjn noNoo pVK' D^3^jj?3ti' -iNi3om .Si^rWN 1^31 13^3 K'icn nM^li' nV DK'^ ''V^B^ NIH 13^N1 .SyiC3 niOip03 N3f03 NIHK'Imc3 noNO F]^Din NintJ' jON^ti' nv .D3"poo p dj nih nSi dij^: pirn Nin i3^nnn ^3 niSp nSt cnS i3i3 |^n Ninii' ^3do n^otr^n iSnij' nn -mo'jn o^otJ'An nsDs 20.S3;iD3 nSi p d:^ Dn"io3 d3^n pvnNinti^ D3DN1 .n'7p33 HI jON^i Dn32' D^^msn on nivtm '^3^"'3yn iSn S3 '3 DiOXln^^^ in y3B3 yyi3n^ iitn S3 Ninty3 noN iti'N -oNon nn nMK' ^3ddiNn D31N n\nn ib'n Sni V3i33 <strong>In</strong>M^ iti'N Sn nyi3nn pSnnn3 133 nM^ in Sp91 r tn^isn tS pNti' ijto nsnn J?yi3n^t4' nti'o^N ^Nti* n^piS^nn ^3tf3 25D^oyeS V3on NM;i' no n3 113^3 n^m n"i3n3 n^n iij'n nyi3nn hnh niaj^'init'Ni] V3a3 iB'N j;yi3no S3 ^3 .ion^t nM^ 7N yn^ .y3is3 minn ny"i3n3-iifN n3n 103 "i3n3 d30n .nnN 1313 in n3n3 Ninii' nSn nyi3nS nSnnn [iS n33pNS nti'N n3n io3 Nin inNn 1313 d30ni .pNS in n^m SysSi noiJfS y^3on Nin|o no i3n loy •jiti'o^ pNn n^ti'3 no 103 mpon iii Sy nyyi3no nm itfN son3n P]^Din3 ^3 .d31N3 w y3i53 nMnu' in nyyi3no nyi3n nnMti'3i .i3oo u'yiynSn nSyoD pNn Sib33 nM^u^ no 103 niMo nnv n^nn y3i33 ib'n nyi3nn Syn: 103 Bnns D^3^3y in ^i3n nnv in imo nnv n3 iid^ nS nD3iNn d30ni .noo1 'J codd. <strong>et</strong> add. cum Al: pnnn vSy ib'm mm iS nais ;« ntfM umr\ iinn» itasya n »3'i vhy ntPM lasya 2 «S supplevi 3 'j codd. 5 id«] cj. in« <strong>et</strong> j?i?i3n»6 ':i codd. Al 7 'k addidi 10 post id 1. codd. tanquam secund. interpr<strong>et</strong>ationemnoKC noa 14 impon] loipo?? 15 d3D«] i«?? 16 ik (2)] Sax codd.17 ixiaom] ^^"^15 loco jr^^ = u^ihvov Simpl. 694,18 19 pini «in u»k] 1. vh I'nyn»n (Jou loco J^?); ib. 1. ^^^'^^ 24 cj. pSnm 25 nso a: noo b26 yion] 1. Ksan 27 yT] j?ni?; ib. Kin itrx yaon nty«, lani ihk nana codd.;ib. iS naa i»ki supplevi 28. 29 -\n» nana DiD« . . lann d:d«i codd. 31 uao]nno codd. 32 n»n« codd. 33 fort. nDis«n <strong>et</strong> nn«no.


Jip THEMISTII DE CAELO V 2 [Arist. p. 301" 27—'' 12]"\ '^^ ha 'n ':\ pnn dh^d udo pSn Sn 'a vhy i^a Nim iai3 iS iti'N ot^'An i"ipiD3fV3 13 ^3 ia3fy3 'H 'J pmi iD3ry3 '3 "[wn^ i3 iti'K ik^d^k .uoo pSn Nin ib'wn3'i3 yn iii'x Dtr^n pnmnT -[inn^ 10x^3 pin nisi .n 'j pnn '3[]o phn] -jinm90vnnN iSno isnn^ 1313 iS iifki iS 1313 |^k iti^x oti'jin p ds .-s rSy -iij'x Kim ih 6v'jy "Hi's Nim iS 1313 j^s dk':\ pnn |^n p dk .ipB' mi iovy3 nn« pn i03rv31S3:V2 nns |aT3 vvi^n^ 1313 onS nii's ^3 laxon iid^ Nini .no j073 no pnn 'sNinii' no S3 nM dk xiniy nn .Spn Sk onM |o nS n3i3 px nvijno inv nyunNinif oy .n3-in S'?3 iS n3i3 psii' noo inv yyun^ n33 inv Nina' no ^3 n33 nnvpD5 np>i .nT3 mv ahitf 133 irK iti'No ntso Sn -lann yyun^ siniJ' d^b'^ i^fnh 10nn« |073 niti' pnn n33ni )h n3i3 j^Nii' no yyun^ii' lyisoni njnon |o Ninu'ir«i nnnn yyun^B' 'oiNn '0iS3 p dj nn nSi mr NSti* niS d^k^oSk' Sy lojrysNin DJON nn ti'ionntr nn .p dj mSps 'OK^tf niN^: ioyy3 'OKon nn .133D''niN^j pd:^ on onNii'jn djoni .n3S nSyo Sn n^nn nyunnK' n^ii^^tf nsi «init'3:DnM in hv pd: IiSnd nos^ti' 15nM .n^^isn n\nn sSti' ijfo i3nn yyun^if iii^o^N ^n Nina' lONon nia "iJ^^ntyniN^fo^ii' I^N]"iyn n7 pNinti' inNi .y3to3 D^s?yi:non D^r^jj?3 Nint^ oy niS niN^aDA nn lai' Nini .p d:^ om nj;i:nn xvon S3k n3S y3iD3 myunnyyun^r niD 3^^nn^ mn .mnii' yyiin^ ib 1313 ya^if no nNi dn sinii' Nini .I03fy3iFjib^nn i"n3 n^'rsn ^^3 |on iS n^'?3n p« pnn 20pnn 'N vSv itTN Nini 133 irsti' niy;* yyun^ii' iii^c^N nM dn sintf nn IDXn3n JO '3 vhv ^^a x^m ^:J13 iS di^a yyun^i n^Ssn Sy3 jon -n 'a rSyd:in nn^Jii' lyyun^tj's Nin ^3 ."i 'A vhy pnnn nto nine pnn iDJ:y3 |on iosfy3^3 .1313 nine IK 1313 iSii' noo nnv mnir'? nK3n nnv iS i3i3 pK ib'k nMpSnnnw ^joo p dk uoo no pbn b^ta '3 rSj? nti'K pnnnti' 103 Kinii* n^jo dk 25Dn^ nMni .niMo inr nyun1*7 n^n ^3 bsn nK3no nnr mntyS nK3n "inrD^pmn ^Jii^S nif'K onM novys km injfp Sk injrp SiiAni '?3n nnMo ba inn\noiii'K "[nyn ^cS p DK .Dnifp ba Dnifp n 'ai m 'a Dn''':y "iti^K iSk D^pmn 'impbn nn>no n^^ pda pi .n 'ai m 'a •ioi'73 onsfp Sk Dn::p D^pmn 'i^b k^o^p'jn nayn "jinn^ 13 iii'K jon ^3 nn .io3:j?3 '3n oif'An niTnoi n vbv ^^a otJ'An 3o'3 vbv "i^a omn iinn^ 102:^3 13 ^3 'n 'a vbv iJi'N pnnn '3 vSy ik'k Dt^An'3 vSy nii'K Dt^An i3 finm ik'k |oi3 Kinu' k'jk .'n 'a v"?)? iij'k pnnn lovys'K rSy nii'K Kim ib n3i3 pK i^a nmn 'd n^jn n 'A vbv ik'^ pnnn loifp1 'n 'i vSj? pnn supplevi 'n o Sk 'n 'i] 'j Sk 'J codd. AI 3 laoo addidi; ib. n 'j]'J codd. AI 4 jDp'jn addidi; ib. 'Tj] 'jcodd. AI 7 loxoacodd.; ib. yyun' — nywnom. a 9 post naa (pr.) excidit linea 10 "^vnh] itPN? 12 1. n^wanv 15 ids'B'codd. 17 inKi] idk codd. AI 20 post ih n'San j'n secundum AI 2 1. <strong>de</strong>sunt22 'n 'j] 'n 'T codd. AI 23 n o] o codd. AI; ib. yyi:n»tr3 codd. 24 <strong>et</strong> seq.HKnn] cj. nyjn Kiy> jii^t 25 post pnnne' <strong>de</strong>est 1 1. 26 nnv (alt.) <strong>de</strong>l.;ib. o] n^nnv codd.; ib. on' = a.*-^ gen. fem. 27 nnn'no, nnsp Sn nnsp codd.28. 29 'Ji 'J codd. (bis) 31 I'Sj? addidi; ib. 'J codd. AI; ib. »3 — -T 'J (32)supplevi (of. p. 114 adnot. 1) 32 o] 'i codd. 33 pnnn — n 'i supplevi, item 'kComment. Arist V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. L g


THEMISTII DE CAELO T 2 [Arist. p. 801* 20-27]ypiSn ^jri .no iia^nD nm nansn ""d nn .mv pjyn nt Sy .iv Sy nan^if no 'jyn^nSa D^r^yo hm oSiynit' onoiNn djoki .1:100 ik'k mmn p iSvr ijnoNii' idd:nm,n iS«b nSvn cnS pK cmiDonS Ninif /i»in Sy issto^ nS dhk' oy DnoKon iSm Sy naiuri 'dn^k' D<strong>In</strong>Si.nifrn Sy cmiDo ^nSa c^r^jyo vn mom oSiyn ^d |ii3«Sc« 'ond pv 5»•? NiHK^ ^:nin i3 iddj ik^k j^jyn ht Ssm .b'^xh nSao pr pv^ n: pKB' htid:\ nSi ni.ik' nn .no nSiyi moonoH' miDD nS hmk' ^:do Sns .nisnan |o pD'yo ^jti' '?y nn^iro nns Sd nos^ ^3 n^^ixo ^nSin ncvo ^nSiin 103 c^ro ^Jif hynSra pT .cmnyn Sy mv inwm .-lyuYo pyi nyiDon Sy mr cno nnslON^ii^ no 1DD S'jD "ino iS ya Nina' Sii'o fm Sy dim 'ON^if 103 .-no 10nojS inyj Ninif noS nt nos^ Sas yi ivif n^^ij:a wn iiys «"? -i^^ijfon ^nSimniDD pv niJ'N ny Sy n^^ixo ^nSa ^Svnn nj3:tJ^ ir:\njODB' 103 .nNnaSi murS"iifN cSiyn nM udb "ik'n linax ionj itt'K imoo kSi .S'?3 nS mo sS Ninti'nS ^3 m .no pia i^^wo ^nSa ^Srno nM Kin«' iriD«03 inyiit' iyd innoN^"iiDn nrn inx .nmoo ^nb3 Kin d^jd ^3 Sy c^ron iSn Pitt's inss «in y^i«o 15no3 irnym irncxn |^:y in^tf nn .-moa ah sin pda -[^x nSi na m3^N «ininr Nin non d« mia p 103 xin jibkSdk d« Diaxi .nSiym -non sin uaaii'mayjif ijS ^3 .yston |a ninn Ninit' naa ponp inv yauait' nai mo xSa paip"itt^« D'j^^jyn iSkb nt Sy it'^p^K' dikS imai .viooa nam maipaa ijyi:i n: Syno S31 .ynn nnaa "no nS ntsti^ ^:ca Ninii' nn .irnyi Sy iJ3Sim nn^Sy un^n 20y3i53 an Sax Sxa irs 'asit' laa anm yin n^^i .lyaoa aie Kin "nSs nMti'no HNT'tt' nSnn irc^N ijfn n: Sy ^n ri'nw na ^3 nn ."inKno Ninr nai n^nen^iKi i^Ni .no «Si n^S3n Sya nS ^^nxj mS«nti' pd:\ nnw aipaai .ma^ NinK'i"iBNB i^Ni .SSan "i"n Sy maw xMit' Sy Sax na:S anasan iS«S irnu'pa n\n^ifinr in^ontt' my nSi .mtsSman Sy pmi: inon |b panp nnv mo ps ^3 "laisn 25S3 ^3 SS3ai .na "no kS a^aycS vn^ a^^pSnn c^r^jya ^3 nri ."nan nSb panpma kSb Kin "non^r .D^y^iyn iSn Sn yajsa na nyun a^au'DiS «jfa^ sinK' ay ncian ia loptt^Din\T Nintt' nn .mSpm naian n^^an anSti^ «ini .inti'pa Sy riT nMif naB3BN SaK .mns i"n Sy ni anS mp^K' iifa^N ^nSna Sn lyyun^ii' mana ^ik-i 30nN"i Kinra .^bn nrw n: 'bnbb' uS nia:^ mj3DSKi .n^^an nvb^ bn n: mp^nB« B3B.S Sa« .B^Bit'jn Saa naSnia ni^ax innan^ nS n^^an iS n\n^B' mananaS n\n^ wSra .p bj iibku^ nai ,iS n^^an pN ^B'^ann oB'sn nrn "inx .onvpa^i«"i Kinu' UBB iKann .yj^asn |ai yjraKn Sn yyun^K* itt'o^N ^n n^^an vv)}n'^Kin yaaa na nyun iS nj^b^ Kinie^ iKannii' inxi .nanyj n^^an iS n\n^B' m3na 35:r]Snn naiaa vS« pa^tt' na isa^'3 naia iSu' ij^b yyiin^u' ib3 naa Sn iKn^tfc' itt'o^N n\'i bk Nintf nn noK"'!"iHK Bti's npin .'1 'J vSy pnn na jaia yyunn '« rSy bb'-iib ni iiaya4 Kson codd. 7 oSiyi a: n'yyai b 11 i"WDn «nSn] i»won codd, 13. 14 ivhinnoK* fort. <strong>de</strong>l. 16 Kin (alt.) <strong>de</strong>l. 20 exspecteg i»Sy <strong>et</strong> uia'Sim 26 post noadd. Al Averr. inon jd jionp nni' 80 •nSna ^h] cj. »nSn San 32 innoH* codd.87 wr\*v fort, nienr; ib. i^ no] cj, \S pKB* ow 38 n 'i] i codd. AI


X^p THEMISTII DE CAELO V 2 [Arist. p. SOr^ 12]p]^DVtt' noi D^n3 "'i^^jj? |o pan ni hy lo^iy^ nS ^d D^':p-»J3 iod na nsr "jpnoNcn nnnxin «"inii' no ^d Nim .irrj; n^o nSyeS i3 'ok ntJ'x loyya nan hd '2 ^^DilDn^iti* SaK .NJfCJ ^nSm NJfOi 1313 ima^K''' nS v^bd sinii' nai j^aun |d 6D:eK i^ivn ht Sss .Nvci hm^ j;38D3 Ninir hd S3 K'ppin n: Sy n\T .nS dki .najSiS K5:o^ «j:»j '^^k ^n'73 n\n^ nSit p:v n^^ii' tfpnn m hv 3^'nna hm .nS dkiDjox 'nsii'in onnxn '^rjv3 pi .wun^i Sj?d^ -[^n •iyti'3 xin bsx .V3iDn p njfin 10\iJ2'\p inv j?3i23r nai .nSivci n» nvi:n3 j;3ttn |o Nvvm y3D3 no piv Njfo^pK N\n iii'N nviJn nSi nj;ijn3 nay d:oki .mo nSi j;3Bn jo njfin Ninii' noaiS« nn« ^3 .y3tDn |o nvin sinK' na kSi V3to3i4' ne 3310^ ah bS3 nvunnSsnK'm j;3iin |a nxim nyun nS Ninii' 3t4'n^tt' naa Kim '?ia3n npn|a "njJi HM^ kS ix na nj^un p dj sinii' iNSfon mia: nn:^K'n irjj? 15sjra^ nS Ninii' nn p mv 'ax^i .na n'jiyo Nin i3nn Sit2^3 ^3 nn .nvunnnt i^N nnjnii'j inSiyo nn\n dk Spicn n'l .S'?3 nSiyc sin irx n3nn Siis^3h)^>2W ia3 .i'?iB^3 Nin n: njnu'^ n^an nM^ dni .n3S3 noon nSn iSia^a ^^jyn.na nym sin nrtj' S31 .nytr3 npS sinti' Kin ir^jy '33K n:r\)if: Kin 1SK3 canan90rDnKn 'aKa3 nas niS3nti'n bsnii'jtf nKT sin pjyn nr "^y a^r^jyn iSk vn^if3i 20nM itJ'n^n ^3 'ck^b' Kim .omiDa ^nS3 manp3 n'jnna vmf c^r^jya nM nSipnriS K3:a^ DjaK y3a3t4' na pv ^3 iKi3an |bi .na in hv c^rviJna [^n'?3] n^yjya[y3J3n |a nsfin Kin^* nai] .j?3Bn |a nxin Kinu' naa Kin oSiyn p dk .npunsD^VVuna ^n'73 D^y^jy ja Kinti'3 -aKan ojaKi .nji^a nn panp nnr nM^ t^pnn Sj?nvun pK unaKaa pian pjj;n yM' ah ^3 .omy^sn i^Ka 121 nw i:3^^n^ kS 25nJfin Kinii^ naa kSi p dk .y3B3 Kinit' nabi V3i3n |a nsfin Kintf naS [nvuni]na ah Kimf nn .p da m |n^ Kinii' nKi^ Kinit' nn .373^3 Kin^* na y3t3n jaKintJ' naa y3iDn |a nKJfvn p dj kSi minnan |a niinnan kSi Kxaj ^nSs Kinti'naa panp nnr y3an |a nam Kimi' na nirn nr by n^-^ Kin ""3.V3a3DipB3 J73533 Kintt' na D^ii'nS onyn D^Spn:3i li^mssosjK hia .^3153 Kinu' 30nsfin KintJ' naS onpna Kin V3B3 KintJ' na nsra .ysan |a njfin Kinii' nanniK nnMii' na 'jvk Kinii* laK^ Kinti* ""joa m djbk .n3nnK3 Kin nti'K j73LDn pityc^K ^Ki .omsna D^r^aya invn Kinii' ^jca n: DiaKi .h^^r] Kin nS '7n3an nnj"lOKiB' nKi mn ia3fy3 nnK nsna pK Kinii' nn .n\n njrn n? Sy Kinu' naK^B'ah n>hi2: D^r:j;a n\"i DjaK nnyti' nil .nM^ KintJ' 'aiK n\n lavya ihk 121^ 35ic^Dti' na Syk S3k .n3m viir^as nM Dbij^nii' -aiK nM kSi .DnytJJfa D^j^jyaiti'm^ Dntt' naKB ^3 nn .n3^nn |a nwi^ in^^nnti' 'bik nM n3^nn yi^^a3 na pjjr2 kS (o) <strong>de</strong>l. 4 13] exspectes nna nisi legas icwi cum Al; ib. fort, nt nio; «ini corn:cj. "1Q1N i:naHi 5 nana codd. 14 <strong>et</strong> seq.: codd. habent am, d3«3j;, nnc oKSOn,rmp n«nn 18 Sta'SB' codd. 22 'fiSa addidi: item 23 noi-yaion: item 26 T\y^:n^25 codd. add. o post iSkd 27 no (pr.)J noS codd. 28 nnnnon (alt.) susp.31 codd. iterant no (pr.) 82 1. dhS . . D'na oniM vn»: post no lac? 33 nmv <strong>de</strong>l.


THEMISTII DE CAELO r 2 [Arist. p. 301^ 4—19] ipkSk' Kim "no 'r\h2 nw:tD |^k Ninr hti .ino ^nSa ikxo^ nSi pdj nxn m89viDKDn non «inB' n»K^ sin h^a .p pinsn leson ht^h'2 nS mroSN djdkiD^tf^tf no Sjtn ms hm^k' 'oiS^ hiSdo nih 'oxon nn .n^^Dn xSa pds mj^ijnn 5lox^ nmnn htS r^nn^it' no 'jy ipm n^Ssn nSya ^nSa nj?i:nnK' nmnn i^t hvn\n^ m« nSiyo noi> nSij?on nxT ^d nn .n^S^n hy2 ^nSa n^n xSii' a^^nn^ sinit'n\n DN NinK' nox^ .n^^n Sya nam n: n\n d« a^nn^ ik'n no ]''V''^ no 'jvnnm nninn im Sy ioik^d djok sinii' m .o^^n Sya nM^ nSi^ a^^nnn c^^n SyanM^tt' n^vti' ntro^N ^n xintr loix ^rxi .n: n^in "itfK no tfpia^tj' ^wn xm inx loirx xinii' xSx S*N ^n'73 Nin D^^n hv2 nM dn xinii' nox Svx o^^n '?j;3 tainDnoxon ^JtJ' i^a K'nonn Sy nioySi .n^^n 'jy^ xin irx p ex b^x ^nbiianmnn nM^t^ai nn:na mvr ^"ixn djox -[loon ^j? nii'pan ^ax .Sp^ii' noo iramDix"? nM Dx xmii' ti'pajti' ijoipo nM dx nn 'jiron .nip^ iii'x no nxi^ no'on'?ax .D^D33 p DX "]'?i^x mx nnxtf xSx anx nnx |^x nto a^^nn^ "Wi^a no Pjia 15-[h T^nnn d^bjd "iS rn dx xinti' xim pn nt hy ynn^ nana irjvv nM^ii' ^ixn^jc Sj? xSi nonxn ^jo bj? nM^ xbti' ira^^n^ nn FjirJi' n? T^nn^i D^wa n'n'^nvijnnti' Sisaiit' xS .nny nnM <strong>In</strong>naio p dj mnx pn Sv nn .n^S nom D^onntJ^x n: .n^on xiro^ mDntf hv noioa ixaS nnM injna Sax n^San nSya ^nSa:p DA n^ban nSj?a ^nSa nyunn notrin dxi pnam p:yn "[S^ dx xSx nnx nan xin irx nmoo ^nSa |^jj? ^a nox^ ii^)loa r^nn^i:' nti'D^x 20[Dnn ^3 nn .Dyaa xin D^i^smoa nnron onron nnon ^a nn .yaisn |orn^ DX ^3 .nnpoa ah imovya mnx 'jK'oj n\n^if3 -[cnn nnx "n^'oj n\n^ d:oxnjfin inn Sv Drjj; -[Sin n\n n^San xSa d^jo: nnon ^nSit hv myyuno mmoM|on nnv xintt' no j?aoa iS djox D^^iion p nnx Sa ^3 nn .n^San xba yatsn |o 25ainS XYOi nTii' ^:oo ^nox n\n^K' yaaa iS Stfo "jnn Sv Dnxnit' nTi ."inx nnrxm n^San byan ^nSa d:oxi .ni ion xm nSin n\n^if djox .inx nnv |on Dnx '22py i^x p DX .n^San xSa joia nvn nnx iinx nnr joia xim nnr xim nnjiaxScx Sx nann nta 70in xim Dnoxon iSxa 'ox xinK' 'oxn .iS xvoi nmoo•imx |DT n\n xintJ' ^3co yaisa n\n^ nno ^nSanti' xim lona noxon ua^^n^tf sont ^3 nn .n: joio nsfp nnr i:ot nrn nnx v^on |o nam Dbij^m nnD[n] n\n^ii'i|0T S3 ^3 nn .n^on n^S3n Sya |o)o S^nnn dSij?S nii'x Sax .n^San xSa xin joTn|o X3fr DSiynii^a 'oxon 'oxjt^ 103 ua^^nn .n^San Sya n\n^ n^n'^ |07 m ^xI^XB' nrn nnx nn^ j?3oS nsfim yaisa xvo^ nan j^xi .yaaa xin xintr nv j^aon:j?3isn |o njfim nnon ^nSiT hv '01S3 pnrti' 103 xin j^aaa nii'x Dnann |o nan 35xS xin ^3 .^nncD ntfx niann Dnix |o mnaa ii'ni:iXD3Jx a^i5\n p Syi "iOi


7pTHEMISTII DE CAELO V 2 [Arist. p. SOO^i 20-30J"•Svna itfK n:iit'«nn miJrS inti^pa hm^ij' no Ssfx d^jd dw3 hji^d ir« SSsairprit'D navya .-nivn Nvon naSa p hvi "ha n3j?3 nii'K'viD^xm mnSni travmiKjfc^ii' i3fo ISO D^onpno ontf ^:oo iSn Sn 'oson 13 n^D^ti' n^iM moiy omp 5nvn inx nonp inv miifnti' 12:0 sinti' x'jn nnNB':n pd: hvid^hh dk'sS un''Sr cnoti'n |o cotrjiT ck'"' KiniJ' 12 2K'n"'ti' dikS ""Sisi .iT'Sv mpno DK'jn88v.n3Dinn nx Sy nny djo«i .no^DKn "j^n "py D^ntDii'n |o om^oj; ^d io«^ NinifD-'ipn |D cjoa yyi3n"'tr noi cipa o-nKU'S nn,in naainpi nir bj^ nnM c« '^dsno K'piD^v' ^iKT HM n:n .D^ntsty^ niJ'pio otfaid pd:^ sSi n^Ssn ah sin irx 10nvn ins iSn3 losen pns p^cD^ njn .102:^3 fiioiS^on njn non n: inxi^ ik'k.'•njiKn^D no 'ok^sj' ms^j losrva noNon ni.D*ni5ti'n |o D'Ott^r^n n^mni5'3 noxon li'ncn nvn ^jcd nnty onoxon iha nnxainsr Kim .nT cnS '3 ik3S npSi mSpi n"n3D cnSti' npS sinifD nT3 nMi.n^^Dn iS npv sinK' ^ico n^:c S3 Sj? nM^ d:o« nn .y3i53 nvi:n onS iJ'^tt'3 ni isSpni nao ha na^ iitk sin n33n ^3 nn .mSpm nn3Dn an n^^ann ^ro ^iii'in3iD3 nmoM 'oiSd y3a3 n;?i:n a^aitycn u'o^^h dk djoni .nSj?o Ss na^ «in.D^yj;ijno cnB' d^nu o^oti'^n nvn ^:do ^3 los^ .pon n73 n: ik^3 «in nJiiJ'Ninp njfin i« D31K3 i» D^j?j;i3nB an pdn[i] .y3an |a nxin ik d:i«3 ik a^yyuna.nSx?aS 'aKJK> i03 .y3a3 p a; mns nvijn b^jd S3 Sj? anS Nxe^ njn .y3an 20kS bk 73an inn |a njfin 131 vv^^n^w ib'c^n ^nS3 «\'iir 73an yaif3 i«3nmnnvan r3an |b tfpnn |o kjtv invn nntt SS3 pvijno lyn y3a3 ypuno nM^inv BK2:on annxn amx n^Sx ii'^pnti'31 nriJn n3nS n\n^ kSb' SS331 .lasfvs.in» n3n ^jcai ayio |aT3 vn^ an«' ix anmaa ^nS3 anvara antt' is ana a^SpV3Bn |a nifin nyijnn ns: nMntf ntt'o^s ^« y3an |a njfin lOK^it' na pv sin nti 26••INI «in V3Bn jB ni:in n3in mvan i3iS pas n\n^ aw .iSnb nM^if 13T n: ^kiSstt' smti' nn .nn« nn: nMnti'i p bj j?3B3 nit's nj;i3nn anS n\n'ti' m3^Bn iSnSV3B3 iva p n3nn emsf Sy K!;aj ^nSs Nim nns nx Sy xvaj Kin a^rjyn |a nnNB^NSfvn BiBNi .nns nsr Sy a^ssra: y3B3 an i^a ^3 .y3Bn ja a^sjfv an ik'kiHM^r yjB^K' yjia |>Ni .y3B3 Kin nit's nrii'n ^:cb n3nn amar hv an y3an |b 3o:j?3B3 nyijn a^aii'jS nj:d^ p ax .n3nn a^nj'ii'n.B31S3 IS y3B3 Hi Ninif nB S3 ^3 nn .lasrys [ni] nnuana ns3^ n? inKOlnsn^K' IS y3B3 vSs yyun^ nit's aipa3 mrtf sin y3B3 nifs nm:Bnim sin 'i3n siraj nvn3'i .b:is3 i:bb n\n^ ntfs aipa3 mrif sin Biis3 m nsnn]3 BJ 13 nmi DJ1S3 aipan ni Ss nsSini nyvuno nM^if is j?yos3 nonsn 103 352 cj. nSi?a K»m <strong>et</strong> a«nn 3 naSa om. a 4 i^?] 1. Sy hie incipit apodosis6. 6 ]n»i MSD'E* codd. 6 1. misn, <strong>et</strong> suppl. K»n i'h [sive nh loco mSk]9 n3Dinn — Sdm] supplevi secundum Averr. <strong>et</strong> Al; pro QiDKi (8): i«xi Al 12 cj. naa13 »iEn susp. 15 )h: cj. nnS 17 dk b: Sn a 18 noK' codd.19 D»)?j;i:na (alt.) supplevi 22 ante i2»x lacuna 23 n'S«, nno vitiose24 »nSn] M^a codd. 27 onS suspect.; ib. hkt n>nntri] iS« n'n'Ci codd. 32 niaddidi 33 i«] cj. DiOK 34 13DDj 1. vSx yj?i3no 35 noSim] [na] na n'm codd.; inai codd.


THBMISTII DE CAELO T 1 [Arist. p. 299' 31—300^ 19] 1pD^ntstJ'o imevvK' '3co in onvn 'cS cu'^o naiD inv «in omn^ 'a«^ Tlj?'!p DJDS1 .Wii2 xa^if 103 nn .dinb'ID3 ncs sinti' 3K'n"'ti' i»d inr mcD»n3D3 sS inran yntsa nnaD inv sinti' ^jco djoni .mnc D^pSno nmosryii' ^ioa 5vr\'^ nia n^^nnn D^m o^naifo imcsryK' n3D3 133 n3n,i hm dni .n^nisirn ^i3nrm33 nnv i3nn nM^irs n^:D Diir3 S^j?v ah Nintr nn .0^33 |3 n: D^nsDii'n iSn1031 .Dn33 vn^ p D5 mipjm ipn 0^33 iS« vn dni .ib n3i3 fs i3n nsDinsvn^ ah DN SaN .n^oif:^n o^ntsirn |oi D^ipn |o cmiDK'n p nnipjo «in ipntf'SsN D^nistJ'S sin ioj:y3 sin Dnvp3 onvp d^oi^jS ii^k dhmi li'pnnti' nn .nn33 mv 10mipan nMnu' om do3:v3 riisnn p ca r^nn^i .mipj3i ip3 'oson pi .wniiwninphm ^n'731npSmii^B^N IN Dti^A NJfo^ NSii' nnN ny3 n\"!^ti' iSn nj;i ^cS SS33 ny Ninti' noK''1miaj?3 "lUfa D^r^:j?m c^nssii'n iiavs n'otJ'jn rn dn ^3 nn .n2:o^ nSi^nn'n mi3V3 -iti'N iSn '?n o^nyn |o nj?3 in^j Ninti' inN in'i nM^ nam niN^Jfo iBn^:m cnpn lojrya ^ini nrnai .nn^ti^ "itJ'c^N Nint:^ nnN c\if^n tn Nii'ri .iniN^ifOnn^ D^ntsti^n p 'naii'n Sn nn^ n^oiyjntt' i03i .nnipjn Sn n^oii^r^n nn^ D^nutrn33110 joinB' Nini .]'':yn ni p d: ion^ iSn oyi .nmpjn Sn iSn31 c^ipn hanm .|0T D^N mnvni ninyn Sn |oin rnna ^3 .nnip:n |o n33inn 103 nmyoNSii* no ny3 irioNoo pion ]':vr\^ «'?« -p' hm^ nSi^ no nv3 nM^ti' iij'd^n 20^dS nniD 'ONon ni n^^ n3D n ^nS d:oni .join niN^jroS a^^no S'?3a |07 nM^l^anS '^pj nM^ N^jty noo m D^nsDK'n |o vn' n^omn):^ onoNon ^JirS maii'noii'iiJD33N nnjn a^^nnn Nintt' noN^ io2:j?a nn .nionS DiNn n^ty dn kSn Q\nSNnD^ivn n^nin cnoti' -ion^ '\wa Nini .oncDon |o Nin nSij;n m^oj? ^3 ion^ ik'np d:; n^i nnnNn |o nS irN p dn .niSpi 1313 DnS D^73i3n D^otfjni .naia ons 25DiisN^jpi DiNO^D ncDa Dii'ii' no 'ONon ni n:3 ion^ pDNScNii' nSn .oncDon |ojSin n^M nj?T ni ^n Sn njantf' nifo ^nsnS yow n^\n ^Sin KNipiDb 'on iSn3nan p^3V pv N'^ti' 12:0 n:S -[nSiyc n\n dn 'jaN " ^jn ^h^m ia nn:\ti'n noi la•ON njN nS dni /jn ya p dn -jSap Dipo inN y^iv Sn nana n^tsjii' n::o SaN•lONii'a a^^nn^ -ya in D^ipn |o aamo norntf' in nmpjn jo aanio ipntJ' ptoNSoN 30^:co Nintf nn .nnipin |o D>ipn nioarytya 'ON^iy -miDtfn mays '^oii'An m^ov '3ipS Dno I nnN .m33nn 'rwtf noiyn dj? not^S NSfO'-ti' DnpK' noa 'ONiif loa nrnmnipjn ii3va n^n^ dn ipn nvni .Dnpn dj? o^ipnnaann pi .noaonai mpoa inNni|o Dii'sn nvn djoni .nnNn Sn nnNn f]DNn -[in hv pv djon o^ipn |d nta^^ni'ON^it' T^nn^ i^N p DN :ipa nSn nc^DNn -[in Sy nrn irN inj^n 'z>h o^noti'n 35.nnNn n^-^inS ncbnno i'^no nnN h^ n^nin nx ^3 nn .ninipjn niaya nS^n^ ipnii'4 D30K1] cj. DiDK K^nts* 5 mosytf codd.; ib. djdki (alt.): 1. d^ok i« 9 ipn a10 D»nB»n on oDsya nn codd. 14 »hv scrips! secundum Al, «s:2 codd. Al: cj. pm 21 2'»ina codd. Al.24 nD«» (bis) codd.; ib. «»m codd. 33 mpoaj 1. anna (o^f^-)o


\p THEMISTII DE CAELO r 1 [Arist. p. 299^ 16—81]dhS yti an ^d .nSsnn nsno D-n3V3 hni^ .nSsn Kin irKi .Sb'd Tin Sj; nSsnn nsioniQDi n33n nS^n^ Dvia^pm naiD ^Sa on i^k n^r^jyn i'jn ncoon on no3 noN^ii'.pnrnr my^ii' n: ^n npan ^nSit hy na my^ii' ^n^p j^nk' nvn -inK Kin "lai nr ^k:ia3n j^ays "looaa S^yv ah^ nsfo nasntf ^ik"i njn 5p]^Dri 1300 inv D3DK 133 1310 133 inv Kintf no ^3 Kim nKij 131 Kin ni hiHD^niDK' nj?3iK 113^3 Kin nii33 inv Kin ik'k i3in nM dki .13133 vSy^:do 133 Kinif nKiin iKi3Dn |oi o^ncis nti'Sro nii33 nine Kin ik'k nvn ivoD^jo S3 by Kin |3S inv Kintt' noit' i03 nii33 Kin 1330 nii33 inv noj'? Kinit'ah nK'pn3 no 131 Kinii' no ^3 ph oiip -okj Kinu' ^:do 'OKon n: p]oini .|3'7 10131 nM^tfs nosS Dti'iJ Kinii' no |^k Kinti' nn .13 B'pv ib'k i3in noaS nM'Kintr no "jsTK niiipj ny3iK0 .pS cup -okju' 103 oB'iion |o inv otj'iio Kinnii33n p DK .1:00 nii33 inv Kin '3 niiipj r}^h)if hv Kinu' noo nn33 invnKii .niipi nM' iKiJ'jn i33n p dk .nnipj 'j hv Kin i^k i33n uoo ni3:\ invDJ Kin iKtfin p DK .no nii33 i3Dn |o oivr nvn inK .1313 nS K^fo' nnpin 15DK 3'Mn'i .1313 niip:'7ii'3 lOKon p Dj B'pnn m Sy on*? 3'Mnn p dk .133p.niip33 110K0 DK' Kin S3K .MiD'D iK'K Dniy'3ni ni3in DMoirn |o D't2mn vntt'ti'O'K'? p DJ nntt^l .p D: DMISli'3 'OK'K' D3D10 KM iSk3 'OK'K'niK'K' nO ^3ah ""s D'lDiKn 'OKO tt'icnS nxn nM Kinii' dk '73K n'?B3S D'jcn iSk hv 'OKonnil .pjyn nT3 icdo3 S^yv kmb' iK3'tt'3 uifyi .icoon iyii'3 i3i3n niM3 S^yv 20Kinii' noi .Sk'd -[ii hv dmsjit nysiKo Kin nii33 inv Kinii' no '3 d'K'' Kin«'88r.D'jD 011^3 icDon mi33n n''iin3 S'yv ah dk kmb' aha .nrSit'o nii33 mnoln3K' h)'M, invn pco kS3 nM' kSi nn33 nine 13 nincn nM^K'o yjo'tfyjio |'k:p Dj "j'yio rpnn m Sy icoon nM' kSi .nii33 inv KinDA noii'm iiiKni ipn |o 33in' ipnu' 103 n'n'K* kSk 'iki3 |'k Kinrf iok' nij^i 25Dtfin Dtf nii)ifn 33in'K'3 ..."ro 'iti' Sy 33in' ipni .notfn oy 33in'piyi3oni muon |oi .nnioM |o 131 diij' kSi iid' kS n33inn nKi n3y3 B'lnnonkS f'K D3DK1 .nillDM |0 131 Dili' p DA }'K1 11D' li'K DITJ KMI 13in nM^K'n33inn nKT 103 '3 .nmo'n |o 131 dik' k'?i iid' kS n33inn nKi 103 |o tj'inn'nKT uoD B'lnn' kSi^ 103 3pyiD kSi D'ip'y njou^ Sy3 dij'j ah 1:00 iJ'inn' kS 30on iSki piiK KDip3 'ipjn niijrn kSi piep nKipan nii3:n kS ninKn n33innpi .miBi i3ino 110K Dipo D30K1 111K3 ipn n33in '3 hoko djoki .nmoMhv inK naii' 1:00 li'inn'i p3i nM'K's .iiik3 iS fioD n'n'i 33in' nia^n^ 'OKon.ijr Sk mio IK p3i n'n^r3 3nii3 33in'i iS -jiod n'n' nii^t^nnf iok^i .itfvn5 S«yv hS iBDoa Hins? nso Al: cf. 1, 20 6 ei'ovi] fort, qow 7 d'how] 1. nnipaut Al secundum textum Arist.; cf. infra 1. 21 8 D'nDts] d'hob* b, 1. nmpa; ib.' nMrep<strong>et</strong>. codd. 9 nojS i»k <strong>et</strong> nnaa nni» Kin codd. Al 11 Saw nojS avM codd. Al12 ante nyaiMD suppl. "wm 14 nnjn] cj. won oiv 15 kso« kS codd.17 Kin rep<strong>et</strong>. codd. 18 wo* nb corrupt. 19 cj. iStaaS <strong>et</strong> ny iddds codd.23 cj. n^n'r loco n»n« 25 ^^^Km] 1. amai iniKa 26 oyo codd, ib. 1.D'nDirn uain'B's; av corrupt,, verba quaedam <strong>de</strong>sunt 29 p (pr.) supplevi30 apyiD = v^*^ 31 intap corrupt, ex do<strong>de</strong>cahedrun, pmKKOipa ex icosahedruo


THEMISTII DE CAELO V 1 [Arist. p. 2991^ 7—16] »Tphv lOK'tfc' n\n^ DN n\n^B' ij? nt or s^an n-iDn ht ^n ^3 .p dj nh'^hn nm noa^HM^tt' ly naon nxn n^3^ man ni '« ^3.noA*? nS^Sn inn n\n^ sStf nu'pnn "|nB7vDK ^3 nS^Sn niiTin mrnon iSn \'h '2 .nro ^Jti'o n'j^Sn ntin noAS Kintt^ nonu'pna pdj 'bn^ nDjS n^Ssn hv^ 'rh2 'bs^b' hb pH wn 1SN3 .n33 monp rnSvD nS«' |b n^S3n "yya nS inv kihb' ina ibn' wStf nnw n^'73n 'jya -"nSa 5'Bs^ kS myi .nvwB hm^i •'inn n^'?3n Svan ^nSa pan ht "jy n\n' NStfi .n^'jsnirx n^'73n Syan SS33 nvn inK n^S3n Svan p n^S3n Sva nS mr «inii' imanipp npiSn ibkbh ht hv oia piSn^ii' ^ik-i pN Ninti^ kSn .n^'?3n Syan ^nSa Ninn\n^K' ^isT sinr iibsb nph p ds sin nSi Ninir nn .npiSnaa msnn nai^ kStHB By .irc'K NiniJ' hv iBK' S3N msHS Ninii' DV 133 inr NintJ' iS kvb^ 133 S3 10nvn inK .133 nnv ni,ib' iS N^fB^ i33n ^^^^t^' n"i3n3 s^^nn^tJ' hm^ ""Sin kihb'ir« nr |'n iibnbb KJfB^it^ ^cSi .i^bh mu'^ n\t nsn p3ijn nti'jn yauB naannBKBB "'iN-iti' nB xS ^m3n irx Ninir ibn^ itt^a ht n\T dn ^3 ynun nny ibn^nSnnna un^r ah^ nvn inx ^NJn B'pna mi3n Sn inyifB up^ny^ p dj i^«i:p:yn nn iibnb 16iB^ya m 13bb rhv "ik'k 'h "[Ied ik'k -BXBa n«iJi niB n:D3«^ ^iki Ninii' i^ha.nain Dxyi nw niy^K' wn ik'n sinit' nii'pn kj^b^ xintt' nn .jVDiai ^li^ipa.|VD"in Spm 'tJ'ipn n33n 3^^n^i ayiB oyyi mtf ny^tt' nM^ti' ib3 '3 |VD"in djb«inim |vc"i nSpSi ^u'lp m33S ^3 .nSp mip:i mas mipj sxan Ninu' ibk^ Ti;?lnoDin NMK' nai .nam ciry masn mipan |b nM-'if K'pnn n: Sy a^^nn^ 20^n p D« niiJB nn npSnj XMif nSs npSn: p djnnpjn p dk .phm Kin imoiiB^ya m T'Sv 'Bsan n: 'rkbt .mipiS p cs mSpn |^ni p dk nai3 nnpjS"iS mpSn iS nM dk Spm naan ^3 nn .pSnm r\^pn nK'y^u' iyb nn^ 'OKaad:bki .D^pm Sya sin i^nSn lasry Sn |bid^«' nai pBiyn nnn layy ha jbb^k'D^pSn Sya ^nSa xin irK D^r':yn iSk iSk' nai .mncn hn ]'':v^ nn ppn"» 25D^BNan iSn ^33 mSinm .1313 mipaS |^n p dn cpSn mS n\t nmpjn djbni]'» nih]nn miaya itj'« d3b«i .o^pSn nSi nS nai3 fn mipanti' nii .npmx N\m/^nas n^^ntj' nai^xna'p xiniasntf r,BKB>3n7i .(?)nanm n^^enn |b ny: nmnipT inv nvn inn onxK'jn o^aifjn ikk' |bi j^isn p''


jlp THEMISTII DE CAELO r 1 [Arist. p. 299^ 31— b 7]-Hifs D^r^jvn ^D m .-iK'vn hv nni« "[-iiy n\T nnw 'ok ib'w ntfpnn nSi win '•aD^rjvn iS« ^:tf ^d nn Sti^an .SSd2 isN^ii' ntfo^K njn n^pr^n iJt Sj? ios^k' nai•\tffii ^2 .nn«n piti'^ nnv Ninii' iok^ ik'^i .S'jDa iw' no«^ iii'K 'biSd Dnt^'^^ 5inan |o ik'^ ^nv sin ik'ni inNn p nu'^ inr Ninti' ick^ SSan iti'^ iS ion^no2 nsi: inn .nnxn |o ik'^ inv sinti' isiao nvn ihn .SSds ik'^ .im'K' iok^•••ntyyo nm myi n^ya r)nh)ir\r] ni Sk's: .o^<strong>et</strong>f-nan m hm^u'SSd31 .n"ii3Jn p pD^KiSs en pxK' n'y:v2 Ssk .ihk moD c^siSrn o^r^jyn pjyn nia ni,i djok nionaiK ^nSa ijnrn inx .dhmi nt^pnn ns: lo: on^rn o^o^ti^o ux |^n inx moa loah myi .nniyj nyim mnDia nnSj:nn ^3 icxj us Sax npin nti^ya nnSxnn ^3nnn '•3 nj?"in p mno 3tij?d sin ^Sinnii' '0S3 S3S nj^in p ntyyo 'Sinn ^3 lesjnnv sin cno nns ps n^Sovn '3 'cs' pEsScs ^3 nn /Sinn p nnv nsiy: sm• nnv Sas nnSxn.na^Ty mv Sas m^na sintf los^ cna nns |'si nivi 'nK'n p ^3 las i)})) i6sS nit'pnn nv by nes^ii' no ^3 'asan 'as^ sS i^an nr Sy iSs inpvB'3iHK'pnn "[Ti Sy sinty na n^^'l^' msna ^int sinti' nn .nasi na:*S c^jc Sa by "las^IBS' sS '3 .|3 c: nti'pnn sSi vhv Sic sS SSsa nM' sS cs '3 .SS3a pdj sinsinK' naa Sn^nii' 'as' sinif aha .SS3 'p'Dia nM sSii' 'b 'p'Dia inv sintt'svB' njm .ina Aioa ri'snu'cpa is^aii' laa nM' dsi .Sn:* sin irs Snj nnv 20hy nt nM cs '3 .liSnian hy sin irs nii'pnn im Sj? sjtb' IK'S -nann p nanvn'K' 'nSaa nti^pnn im Sy c^r^jj? isyb' P]ntjYaa nn maaa cnns d'K'js "[inIS ni3'sa on on'mia nxa is pina nnv sin pina sinti' na '3 nn .nns n^maaSn^n sin h-irj^n djbs .Sn: invni Sn^n nij?i .Pin»i:an aidb an on^ni nu'pnn njfaSas naDiS Sn; -as' ahvD nainen p sin nan Ss cnM njfa is .maaa na^S 25.nnj? n7 ai7j?jif nsn sinir aha .ik'' nnrai nti^a pjj?n pi .Sn: nnr smB' 'bs''3 .nSyj lan ps '3 inSiTi inaian pi na:S h)i^ sin irs Sn: inrn as Sasnan Sn:\ nnrni Snan ps sin nn .Sn:* nnrS Sas Sin;S nao sin urs Sn:^n'3 .Sin^n naaa sin Sinj nnrn Sas .nSn^n nao sin Sn^n Sas .lajfya nns.Sn: nnrn n^n'ii' Sin;;S s^a^'vi' 07S1 laifjja nns nan Sin: nnrm Sin;n ]'a^ laa sonan Sin:\n naoa sin nti's Sin^n ps p Sin^n inns [ti'Bi n'n' pcj SinAnu' ibdsin ntJ'si Dn'n npS'tra nasjit' na 'oS I'jyn o'K'pnn iSsa n^n' dsi .iB^ya nnsnajS Sin: p u> sin nii'pnn fnn Sy Sin: nnr sinif na '3 nn .nns n^nnaaDjas pjyn nra '3 .Sn: sin nii'sa sS Sm: sin nit'sa Sin: snp: D:as nvn nns"jin hy nas' as n^n'ti^ snn man m 's '3 :ni3'sa is .Sin: nnv sinii' ia 'as' assin '3 SS33 sinii'a nann hy nas' Sas .SSaa vSs u'pvK' na sin irs nti'pnnsin irs aia'oa nS'Sn nnn nnr sinif na n\n'i .nsi'pnn pn hy nas' n^io Sa hy2 nn:w3 n^nnty codd. 6. 7 mit" (saepe), mnKO (bis), nS, n^rw codd.; ib, locoiVKi (6) — iDM' (7) legunt codd. Al nuB" 8 pro ntryo semper nimo legendum9. 10 inx — Snw] supplevi secundum Al 11 1. nyio ncB-nio 21 nirpnnj k'h codd.22 KSO', mn'tt* codd. 23 fort, 'h . . »k legendum 28 post px <strong>de</strong>levi invn82 nphriV2 <strong>et</strong> «»n codd.; tck Al 36 dk Sdk melius


THEMISTII DE CAELO r 1 [Arist. p. 299^ 2—7] 3p.n^S^nn iSap' iu'n o^ravn |o nM^ti'D nBSnn Sy nMif no 'o«on n7o SSsi .3:pn'iW ina DIN Sn B'pvK'3 DIN is«' s'^if nvn inx nti'^pna ia«' nS Dixnti^ nnD^r'jy NJTO^ sin ^d nn .si^na pcD |^k sin |w u^pns insn nSvoniJ' noi inrDB'n pahu yic cirn ^Sinn ^d nn .pcD px Dii'no sin irs inSna nif^nn Diasi .mSiTad:^ Dtj'nenJi' iod .cnns D^r^jyo Q^Sn:^ "inv nm o^jup Dojrva om nmn 6-losan N3:n isine sin D^3"3yn iSs cnpnti'si .d^jc Sd Sy ti'ma ^Sm i^sti'13131 na 133181 133 sinK' nao uSjfsti' na S3 nM dn NintJ' 'asji /sjnn it'pnaNin Dipianti' aha .phn: sin 133 S3 ^3 .133 inv sin sintJ' 'as^ ni3nn |a na.npSnna ^nSs niipjni .pbnna sin 133 S3 p ns .piiif p dn iS iiaoni piix 103311a sinii' ^nS3 piist sin 'asan n: .ni33 nrs mipjnu' n^jtt^n nn2:3 nta i^SviK'D^s sinu^ 1333 niasjn naipnniJ' ^jca nSnn cjas .niSinS nSj? nrs n33insmu' na ^3 maisn pi .nnK'c^sn smi insna Sp inin inSiie 123 mv n^n'Vm3ian |a irs nas ^3 nn .133 is Sp ni3n3 nM^ sSty iti'c^s Sp mm 133 invnM^ii'3 Sii:n ia3 nas sini 13 s^3n iti^s Sii'ann ^3 .iii'D^s nasS n33 niK' isiiD^ i2:a ^ni3nn ia3 innjn .Sn: sin Sns inv sinii' na S3 psi .Sns invD^rjyn iSs pvi Qnpnti'3 ^3 n: insi .iifn n: Ss yatf ^li' SsK'n aj?a aj;a lasaniniias sS nvn ins ninva sSi niSinS n3ij;j ^nSs n'n:nn naipnn npSit' i2fa13 Dma en iSs3 iS -[laon 13 ru'n n3 niia sin iSs3 iSs ^Jii'n n3 vii'n n'\2niSmn nvn ^joa sinK' nn .13 nun sS sinti^ ^jca paips p ds is^a sSb' ixa 20cstf Sim ni nM^ V3i53 mpian p as .iS iiaon pv^ pSn: sin 133 S3K' niaisn37rm iiiD^ sSi .ni3nn |a Sua inv nM^ pcD sS3 i3i3 iS nMit' na is i33n nMSM 133 S3 nM DS nasa iaipa3 no S3S "[d iiay^B' iS nM^ sSb' nTi .mpian::i'pi3an pv'r\ n^jnii' ura 133 invytfo: nM* is *3 133 inv sinti' nt dv iS 133 nM^ti'3 i3in nM as sinii' "ioi


j^PTHEMISTII DE CAELO r 1 [Arist. p. 299* 6-b 2]d^dnS D^an p dj main Sd |d dk ."icna p |^^ipn fKi .iS n^Ssn H)nv/yawn yoti'a ittann ni nji:o n: dk Sdn .D^ip ip't ?''" '''''^' ^''^ ^''""':nj"nD3 nmp p Sj?i /mo^S npiSnoa la^^nn^ mann iSni s86vn3n .ncmna vaem picnn -lytya Nin '^mo^Sn '^r3j?n nvn ^3cs sinu' -|C2X1.D^NXD3 cm ncDina nn iu'k ^« .|rDnn lyira nnw o^riyS 'n o^rjyn ikvo^.npSm ny» pSnj nan na hm^b' nS fx npSnj nrx SNm im Sy nmpjn m Srrolaa ontJ' d^Sv'djh ia invd^ naon ns: niayai .pSnno nan n\n^tt' iS p'^nnon SaKD^pSnnon '^h^h no:>S nas: nmpj.n Sas .iSs laa an nti'x bai mp^nam ma^ann lonbij^on ^a nta nacm .sva^ «in pSnne sntf' ^joa Dts':\n Sas .iSs iKi:a^ «S nSD3B« .mpaa in pa pSnna nNn*B> i« Nintt' nn .a^ra ^Jti' bv pbnno inv.n ^ica]Bi mnnpn ha ma^ann |b pnynn laa nirya Ss nti'j^aa pnyn.n n\n^B' ^ioa |^aannpaa djbni .cnNK'jn amsa nnN Saa pi 'W)pn ha ])'€'\n |8i mnnK'n S« pi'jnSy ma^an ^^n as ibd .pa iavj?a nnx nsu': Kin nu'ran ^^n^ dsi sinK' ^:cb 16la NJfBJ sin Nintt' nannu' ^nSir .Ninty na la^: npi:n in mp^na in Sk'b -[nn]B D^BK'jn in^bv nii'N nr^inan nann ^a ^iNn p Sj?i .DK'sa poo pN pSm Ninicj^aan |an^naB^n•h naia |^n ana nnN Sa n^rjy ^jb' vn^it'a ntre^N ^nSa Nintt' ni nnN naN^ nj?!vSvpSin nNn 'BNan n7 'bn iSn ^a .naiaanS nNn^ ijrapn^ti^a cn^iti' rn^K' 20l^aipa"? nNn^r naia ana nnN baS pN a^rjy ':ii' vn^i^a na^D^N nihk' naN^i anN'BNtrai .naia ana nnN SaS |^n ntt'N nnixm nainn ja faipan laa naiD an^JB'B"itf vn'tJ'3 •'3 'BNJB' laa ni^c^N "'Nir n\n"' bni .apbin n\n nB'N npi'ynan »v^: nrIN B^ty^man a^ar^n vn^i .nai3 nn^ji^S n'n^K' [naia] ana nnN SaS pN n^nvana nK'N a^ripn ^3 nNi3Bn |b p bn .D^am nsnNn laa n3i3 anS anirp in bSi3 25BNI p 1B3 .mnas p bji B'^nisiyS n^n'' a-nati'n p im bni .naia pbj anS i^nyn NinK' n'jn .nina3 a^ipn aniN ana nK'N nimpjS Nin nin33n iSnS nn\nvn^ nSb' K'p\nn ma tSvi .a^naii'S n'ji n3i3 B^ipS ya p bn .n3i3 mnipaSI^N p BN niua nn .n3i3 anSii'a naiNn Sd: Nina' nSn .naia j3 bj D'omhtB-'naB'n niapa a-ati'in 30^nSa nmpjn bjbni .pSnna naisniJ'a nNi38 inT mn33 ninipjS j'n bn d:oxiNin naan bn '73N .p'?n3n ^nSna n\n^B' nu^cN pSnj nan pNi .npSnna:pn ni hv nNiaa Nin p'?nnBNintt' na Ssn .nnN nana hp nnri nnN nana naian n\n^K' n^'c^N na3 ^3 -ii::kn«'D^N Nin Bt^'nj ^31 .na3i hp nM^K* nnsnn ja i^n na3 nnri hp nnr 361 ^D^3 scripsi, icn Sax codd. Al; ib. nnanS codd.? 7 D«3»3j;n] sive legend. D'i'ay,sive '»3j; nann ut Al; w . . 'k scripsi, w . . ik codd. A!; supple post pnonn: ik^o' k'j8 -,*n Sj? ponend. ante npSni nvx alt. <strong>et</strong> pro nvn (alt.) 1. nj'KW 11 nS supplevi;ib. KSD» mn] exspectes wso' on 16 Nin fort. <strong>de</strong>l. 17 nirjsj ntrja codd.?20 ante '3 lacuna 2 linearum 24 laia supplevi 31 dk cm. a 34 laon]1. nas nnv sive nnaio 35 otrna = alQ<strong>et</strong>ov, quo vocabulo interpres Averrois hebr.quoque hoc loco utitur, sed in marg. ^^2: legitur (cf. infra)


THEMISTII DE CAELO V 1 (Ariat. p. 298b 24-299* 17] piS« vn iSn nvn ins rnti' nSn .crsi mxxaj dhk' nna au'n^ Ssn mHXOj dhk':c^Dr3, ^nSa en ik'n iSs en msycjn Sns mNxej iSn jw cm•jcn cnj?n onns d^K'jk Ssn .nnn *nS3 on msjrojn Sdit nii'n dhk' "ion njmD^r^j^n ''as .mm tiSs onain p im ^kk' •nos' dhb' mni .nj^nn htDnvpi iDDj ^nSa n^en nsti'^ Dnxp nnx dj?d nnn^if ne SjfNi .rmnnn nnnj oDJfya 5D-Dipnon onnun cniso cifjNi dhvon riD on iSnb' 'bn^i li'Kin |o idd*'nnnj c^r^jpn Sd ^d iicn'' p dj onnx d^i^jn iNjro- smk^ noxn .P3B3 onanonD^-iinn D^rjpn rn^ uca ik^k ctyian j?2DnnnSo Dvpn hv isk': i^t pxK'i ixn^iKin D^yjyn Sd leinti^ iok* d^k'js ^d nn .nnns o^rjyi ynisn n: n\nnB' jc: S3nnnoND ini^im inx i3t npk' lavf cnnx cii'jN") .^isn KWif lo^if cnnNi .con 10"•I^N aSmo nsf Sy nan Sd3 ]m] r]!^ c'n vn cn iSsi .nnns d^b'jni D^i5'7n6i3Nj^Nif nrc'N naS D^tfjmD3 nr orn nM dn '73N .onnaNO S3p^K' ww^m \d aminjnai .dwo^b nBD3 'osu' no S33 'IbnSdn Sn n:3 nan"' onns d^k^jnk' iokioniJ' noN^i .cnnsn iSsS inn^no Nvantt' njfo 'nosan iSk Sj; piSnS nnv 15Dn3 nmo D^rjyS nnniD Dnasa matf nK'x D^yjj>3 nas^K'i ipSn^K' onS nnptT'Wi D^N^3a cnvn nns cn^Sj? ^isn njm .vby map"? Spj nn nma^Sn pD^B'nii'n iSsa ij?'J' nSij' in cnS D^Sesai '^ma^Sn n^ufiu^h onmo Dnase.n^pmjr onasas onS a'?ia^3 nM^ti' SSas mnom mSas as in .na n3n nSnnnmmSnnnm c^u'nB'n .nmaK'n |a vn^ o^aiJ'AnB'a naisn Nim .m h^2^ ya ojaNi 20nwhy nn n^xnS 3tj? njm :nn 'BNan nia i3^mn^ni3m 'mv^3 nasi .a^ma^SnD^pSnna oya^ o^ips nii'j? nK'N noD3 i3 nsn Ninti' nn .onnN 'iBipa3 nN3nn.niann "ha jn^r ansn Sv hp: Ninii' ^jsai .DiaDncn Sn o^ti^jN imon^ ntfK NimD^rij?i onS D^pSn pN '^rij?a anS n^pSn u^yiy vn^ti' li'pnnn: hy 3"nn^ Ninu' ntipNti^ na Sn npiSnn nmn nSij' p dj 3^^nn^ nam .onS paij? pN a^riya paip on"? 26npiSn hD nMn nSu'i pSnna Smj Sa nM^ nSb' tfpnn m Sj? p d:^ a^mn^i .n^SannSi .n3Dn nNT m3j?3 nncj anooa mmpja 3Dman ipn laa CNJ^n ^2^2 a-iip'•itt' Syp CA nSi vp'nr] r\i hv nbnnnn npn ana nK'Ni iha amp nii'N a^riyn S3 p dj'••naiNn i3^^nn^ nifN ni3nn unaNif lao ij3^^nn inoia ^3 cjaNi .nvma^Sn mSnnnnair n3T nSi i3:yi la^'-nia^S B^rjy3 pSin Nint^i a^naB'n |o nS^^n^ a^otJ'AnB'a 30nTi .n: n3D3 Nn^tr nsra ^j;3a npiSna ay nr nN3S njfn^ sini .Bn3nn |o nanSxN nn .jinD^n nvK'3 lavj? Nin b^k^ij' ibd a^mo^Sn B^r:yn nvn ^aco Ninii^anap nu'Stf Sy3 nr nnN iNii'jn ^3 b^bk'ss nit^N nviSyonm nainn NB^jntf no.noBinn iv^i BniN^yo B^73an ajaNi /ma^Sn ati'jn Ninii' na nmx bv nsSB^am nj;i:nm mnnpni ma^anni '^^pn anap nti'Sti' ^Sys Syn f)^bvb'3 Ninu' nn 35DV ^atan Bj4»ja NiSa ^mo^Sn omn pbn /yaan BB'sn wian hto ^^^' n:S3 nQH codd. 6 DO^ya] melius nSSaa 6 DnioDX codd. 10 H\nv (alt.)] dhb'codd.; ib. nnK codd. Al. 11 D'o^mo uk corr. ex Heraclito; imaini?17 |D a: Sy b 18 nhv scrips!, iy«3«B> codd. Al 20 Son* codd. 21 oniD'Snicodd. 22 D'DSnno b 23 Doncn codd. 27 aaiion] fort aaiio29 ineiD »3 corr., cj. nniy^an [<strong>et</strong> infra nmni]


^5f THEMISTII DB CAELO r 1 [Arist. p. 298'' 6-24]V)V Kinti' iDN^ :|3 Dj r{)!2'\t «»nB> 7 D'BiDiS'cn] fort. D'CDSenon 8 cj. on11 Kin ]mip] cj. D^aionpn jd 12 imw: nni«3 b; dj kSi — nny om. a 17 «SW"n« codd. 19 ]"3j?n om. b 20 d^Sotikih a, o'dSkd b 23 nnty [cj. on »3],D01J [cj. niDij] corr.; Sy b Al: h^h a 24 ;»« ^3 codd. 26 :;j?i3nD . .nnn 'nSa xinrcodd. 28. 29 fort. Kin ]>hv <strong>et</strong> on loco ur\v 29 t^k] hn codd. Al.30 ipny: 1. ip»nyn; 1. a^avi 'n'jaa 31 melius D>wiion 36 niaipi codd.


THEMISTII DE CAELO T 1 [Arist. p. 298' 24—i^6J n2::D^'?Di£:Dnt


ty THEMISTII DE CAELO B 14 [Arist. p. 298 ^ 11-20]Pitt's HMn D^S^cn JiDtf a ni 'pj; laiyn^ c^pan cnr ncNtt' onw djdni .nab ntapcD n'?03 Nvo^i .maipan iSn ^ju^ nanip ^jdb cSys T^nnn mty nj? .in^ omjfnmmtfj p DJtt' mvi .1D1J? |D d:* mjDo'jNi im nvo n^AiJ'n'? ^ini n\n^ nS p dj non^nns nmk' p dj n:o mtt^njii' 'lai Nin .nms iJB'pni nma^Sn nxo psn n^a 5rpvr no SvK pssp SniJ n'? NJfo^i -js miJfD n^jpj NMti'2 p dj nmo^'jn ^Svate'i^iN"i d'313 D^jon iSno ^3 .D^iyn ^pSno D^:rSyn o^pbnn iNti^i c^DDian pi nrayjfOKn f?N ij?j?i:n^ cnsDn c^pbnn Ssk'i .n^nna noisn nmif ^3 posM nKTK'nonnon nasn pnyn nmon nSy pan nia nM^it' nn /mosit' iod |>nsn n\nn onai1^3 i3ir ny nm^tt' no nonn nSk'3 ni Ss nmn Ninii' oy .yifONn Dmxn '330 10tn^'isnn nw2 na^ om. b; ib. nnw scripsi: w'ntf b, m'ntf a?, npsT omnes; ib. D»S»Bn] na«n codd.6 cj. K'ntfa no«; Ssm) Sax b 10 nmnl nmn codd.; cj. nSi3 nawComment. Arist V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. I


THEMISTII DE CAELO B 14 [Arist. p. 29V> 17-298« 11] IjfpSj?i ."ins m^ysfCNi nn^VJroNi nna sin njiijf^ti' nati' ^jcoi .n^miD I'nxn mijrnrMnK' msion |ci .D^anno vn^ loyj;^ |>iNn naii'i pxn Pj^pon DK'^n n<strong>et</strong>i^n^mns neiNm .pnnn mti''' •"•n:: pnvi hm" nS pnynnty ^jca T2non dj? nriTnssr^ivKTi ^:fN nNi^i .D^povn mn^i cnnn ^iS^ nana nas2 n^nna nrK i« nmi 5'DNn naon nsi 112^31 .nn Pj^pa Nin nan ik^n mijrn j;aa3 nS ^3 .na ik'k|"jj?n K'-a^K' na "oS nxyaj sMif laK*- D:aN wnyn |a nnx Sd ""d hti .ir^nnaitTN D^riyn n3D3 .y2^r\ ja nann sinti' na hv xS .vSj? hm'-k' ny yaea ik^n|a pn^jf irSifN nsn^ "lyi .n^nna K\n psnu' irbai^a 3;^:^ nan ij?i .nirinanaiNH Svn n-i\T Sio^ij'a vn^ hint nvip*? ^d nn .n^nna N\n p«nij' pd:\ mxiin 10nn 11:13 i^an hm^k' mp^ n^an n\san ^nSaa -i^xaD vphn naj;^ iii'x ipn ^d htiSxn ^D p DJ Nin iNiaan ja jd D^? .naisn h^t: niM n pos^ -wifn sin ipnnSijyniij: sin Svnti' las^tj' -aisSaSa^ sSi .nniiD psnrj'^'iiS '7ijj;Nin ia3fj?2D^2ij?3 Pinnn ^a^a Snv nM^if p^coa sin ^3 nn .n^jNiaos nnirai pdj Ninu' ibdSi:^ iin'n S^apa Ninii' nn .D^ain^nn 'jd layya niM laD niM nmarS nM^ "iii^N 15irs nnsn Sap^ iti'x sin i^:n3 nbya'jti' na ya) D'phnn '2^ ha p'jnan -aiSanif-i^ii' ia2 nab Si:v -[in^n S'-apa Nin ojas nripSai .i^sa Nin njni n^an -lanpDE^ i^Na Nin iii'x nv [cn^it'a sintf ^jca .ntypa n^iii'vn nnvn ,njm if'isi ijaa.pisn Sifa ti'inna Kinii' -aiSa lain^na -asp irx sin njas .Sisyn naisn Svana |van hv .n^io Sj? nM^ifa .najrra fisn iiaj?a rnnn^ ni nas ojas sin Sas 20h:ii2 ivhv "inv nrn sira^ ds pi ni nM^ rjea nrn Dip^tt^a ti^aii'n nipSa n\n^K'inipSn i^nn^ sSif sSs n^joS Dipn sMti'a psnirmcpna nrs s\nti'i 'jas naS nnna fisn psK' isiaan p sinii' nas -nj?il^jiya ijsiy nn .D^aaian cwi ust^a nsn^ iifsa n^aaian nan^ti' naa mri:Ba nno^i onns c^aaia n^an n'n'i'i i:s nmn nv Ss is jicjfn ni: ha o^a-ina 25D^aaiaa -aiSa njna unpn nnna nansn nianii' hv n^sm Djas .nnns '^aaiaDBXj;a '^aaia oipa h22 ns"i3 n\n naiu'c psn nM iSs ^a .n^an d^su o^cSnna|a imnjifa ustr sini .n^sin svan layya n:a ^a n^^n: nrstt' Syi .Dn:ianina Sjfs nM^ smfc* ^jea .isa uS d^sij vn ah o^aaia liS isi^ aj?ia -jSna j>isn^a .p d: Sn:; IiStf poisn nM nSn; nn^^ iSsi .nns pcisn "i^nan ni "jSjk' soniSn:\n niSiAj?n ^pSniy laa n^niair laa on mSnan nipunn |a c^Sinsn n^pSnnnSiiAa psn ynv^ -ai'ja nynn Im iras^iy na n::a ojasi .onti'M anpn laa nn.nns D\n nM^ j^an nni .nin nnua nv pan "jpin nnue h^m iij^s cipan nM as2 WN (pr.) <strong>de</strong>l. 4 fort, mtr 6 melius nepo N»n ; naa] naa Al recte ; ib. noKn] io«» codd.7 forte «SD3 Kintr 8 ny] forte nij?i 9 iy\ (pr.)] myi codd. 11 "nay* <strong>et</strong> seq.]forte ^»Na^ ipSn ?in;i' [?Sn3»]; ib. injio corr. 13 'SiS] forte «iDa? (Al.)14 mnai] cj. '2 w; ib. cj. Kin px; ib. 'iitasN b 18 nam E>-i«i wdd corr. [mtii:nSoD?] 19 Sso b: Sao a 20 1. v:b Sy n^nntyD 21 n»n» <strong>et</strong> seq.] fort, pim n'n» 28 nSnj ni^Ntr 'ryi] d'Shj Qj'«tp nyi codd. Al 30 ^S»tr codd.; ib. nnt*addidi 32 nSnjs constructionem arab. sapit. 33 nnuo (pr.) om. a npancodd.; D»n = j^uJl scripsi: man (Js-^t) omnes


:THEMISTIIDE CAELO B 14 [Arist p. 297" 26-i' 17]p]Sn^ p d:\ ]'» p DK ma |vdt hv D^pSnn ivapn^ nS dn ^3 .tudh nin^^ en iSni1213 n7 ^s n^^i:n ^d *jca m .nn3 c^pSnn fn^p|o iti^K Dtfsn hm^b's iminv sin ntJ'N nm^ djcn Snsn pSnm .vxckh Sk nih n:oN ivapn^ iifx D^pSnnimn^ii' np nm^ij^D lioc pap nnrn pSnn ti'i^c^if nj? niDio nM^i ysfaxn ha pepiS^nn^ dSid D^pSnntt' ^:cd .'?irp Sy o^S^spen Dmvn Sdo njioom nnti'n mn^n 5pxi .v:o^i pd: tyiJC'K'o iij?:o^i Sio^ ^ti'K jittpn pSnn r\i -[Icd^i ,v3fc»n "jnn: ha ij?yi3n^ D^pSnn ^3 nn .pni^ na Sv hmi cnDian h^ta ni hm lana r|Sn^ha) .cmjfn Sdo naisn c^itf D^rsaa D,n iSnd mit'^ty np omsfn ^Jii' Sk 'I2i'?3:in3n nn^^ onDK ncN^ii' inN nonxn vvaxa onx nrp^i .mnn hm^ nro din nii'p^ ^biK noKi loins piNH vircK ^D Nin isiaon p .pisn nns ^vn Sy nnrii' nsiD hmDK ^3 .yyaN3 nosfyn f isn nM^ti' m3n3 mp^ nS p ns .nn33,i ni ma ^nSannM irx nn33n nMnti' ny p d:\ p« nM^if .yi:eK3 n^nnv^ pd:i myia nnMNin ^3 .n^pSn dj? nSi3 n&nxn yj?ijnnB'3 .yxaxn Sk nmio f>i«n |a nn» 12: hv•Vvasn Sk ti'ijo^ S*nA '73 ^3 ia«i i^k '73nii'jti' ^isi a)n^ .las^ti' inx ht p)hn'< 15m i3"iaS mu' nM^ii* ^ikt Sta S3 n^'73niye laxj iii'K Nin ht pK xinii' miby nSiJ3 -iriM IN nnK nSijy nayya naixn nnM iSx ^3 Tina hm nn .'73.1Ninti' ^joa m3,i ja nnsn ^j:nn "jk idi3 pi^dih c« Kin ^3 na3fj?3 nnj? sMti' na.vvaxn Sn .13 mm nanxn Sn p]Din i\i^a n3i3n 'jk pnp hm^ij' iy hm nSyvas HM^ti' ti'Nin |e ^isi Ninti^ nn .m Sk naisn '73 vj?i:n^ii' m3nn |a pyyunn kS KMii' peo p«i naij?a sm nyi:nn vyun^ isS n) bsi .S3n ht.vSy p]Din it^x n3i3n paiv ^ifna yj?i:nn n\t ^3 n3na nyi:n yvijnn nS S3k '3'?3.Vj?i:nn mti' pisn n^^an hm^ s'jk' |a7 S3 ibn^ xiniJ' -[nsK'na hv nSynii' ^isn^3 na« p3i n? rax pn K'ncn p«i .S3n n: yvax nn^yvan npS^ti'3 nn: nMmdk 20lypna HM iii'H Kin nn m nM^ m^sfasa n3VK'3 ^3 nans NS33 n\"i^K'3 nann 26.nSan ijo^Sn^ii' cysi lawan n: nsS nw Kin ik'k 'BNanii' nn .imcs^tf tnb:iaiN Ninti'na yati'ipSnn "jin Sy nSnn nSnn )a oipaa npny: nS3 nriM na p nn laoiN -icxS3a y2fo«n npntj' ty 'aiS3 nr Ss npny: n^nty Nin m3ian |e p nxnnx p^an Sy lit 30nm narp nSy xinu' n33 'axan nn imco^ti' na ya Ninii' nn 'vtsDNasn ')2K:n^^iam nnaipy -aiSs nn^^an nvti' 'nSa in«nS^Sn mnn i^an nn^e: nnt dki .nnnnnj "i^n n: Sy ninno nnM nsi lOK«in naon nai iiayai .nnNT iS« nmnn: nn\n i3 •Hi'K lajrya pan ma mpo1 inan] ^'i:i'''\n codd. Al; kS supplevi 2 nao] saw codd. 5 cj. niJiDoniib. 1. iS'Dn* = |jJ^M-^J 6 yjQ'i] cj. j^jjum 7 forte wion 8 hn] melius id10 iio«i codd. 11 ini'tp] forte <strong>de</strong>est aliquid 12 n»n» nhv codd.; ib. )?sd«2om. codd. 13 nsTtS'] 1. n'nn »3; |3k: p« Al 13. 14 n»n <strong>et</strong> nmie codd.16 Snj codd. 19 hn (pr.)] cj. hs; cj. 13 23 yyun* codd. 24 j?so« om. a26 iniBo»ty] inci'tp? codd., <strong>de</strong>struere Al.; ib. forte idk iirK 28 i« supplevi29 np*^ codd. 31 noip nSj? codd.; fort. pK ad «intr alt. pertin<strong>et</strong> 34 n'nnn:]nninno b


THEMISTII DE CABLO B 14 ^Arist. p. 297' 2—25] ^3fcnjfpS nit'N DHMi D^SDiDH nmjf unB'^ti' no Sjfx vSinii' nra -oiS n5:i^ .nnj inttnnriM nS dn n'Nijn D'yjyn nsti*"! ncti''' xS mno "iia? cna nti'N Dnjfp SjfxI'on "102:^3 inx sin Dn::p "r^fs nmp onS iii's pvn hm csti' ^joo .nnj |>iKn 5noirya nn« i^an n^sij nMnii' nyyi^no psn nnM tSx yjo^ii' yro hm sSps Ninti'i 13 nm NMif i vj:os3 sm f ikh dk njos .p dj n^o^^pn D^3Di3n p^:V3: iSn 'CX03 nn s^sn n:n .yvaxn ha pnyn hd Svs S3s 13 nMnii'3 nS nyunn: hv noion inv'i nnp^ti' nxa nnna sMii' nmijr Sj? iddS n^r iha -^nUD)DV^5n3 cnS 1313 ya ain^) y2:asn "^k mo^i^ nv 1313 n^pSnS Kiiiti' 10:i^' lasD «in nn iax:ti' noi .y2:B«3inr xinti' nc» pjsp inv xinti' no nnv cau^ i«3Si Ssnt^^n'? ^isni^' ic« 111?1.njoni pS^ sin '?3s .pnp nM^ti' nj;3 non^ win i'?K31 .pm^ kS ij»o hM>mi xinu' 'CK ni f]iD3i .mpn'tJ' no nmii'' ppn^ nif s otf'jn S3S nM^ sin iSk;iijfn S^ nminnjti' iod vSinti' y^r^ Dipo3 n^nns fixn ni3V3 i^a ni3nn pvij' isD.-\ c'jivn noj? nM^i ^im r\i2h km nnM D^y3tD3 Dn3non p njfp i3 io«^ iti's''m nminnj kmu' los^ii' *cS n^n djok nmu' irn3ii'no3 n: bs Fi^ovif njfop.noK^ ah |i3J inrm iSn3 ^int inrn ^3 nn .D^y3tD3 an3non nyn3 D31« nS j?3i33anio^Sn ^roo p Sj? nii'y^ sinii' unyn Sj; nSyi .d:i« nS y2\D2 nnM n^ninnii'cyi .nnnnnj nh SMti' bj? ni nnnnnj H'W nnins 13 n^r nii^x nnnnon ^nSit3 20S3X .niinn^ sintJ^i niinnj oSiynii^o n^rti' no ^oS pBsScs 'oso pSin nn NinB':nT voif^n nn nmnnj yiar] na n)^vh ^i«"i "|^k:n33 m33 nnvn3 iodik nox84vn:i .n33 aha nn3Dn njio nM^ «S sinti^ ^jco ^3 '01S nsfT 'rcDDSOsn loxpnv nnnn^ djd« psi .1:00 pjfio yifON3 sjfoj sin Sj;ic3 133 nM^tr3 25vn'^ '01^3 Svion ha 033 itrs nn33n o^r^jyn iS« ns^Jt^ cy nM '?3S minnnD3''3D -irrs D^Spn D^oK'rin S30 mcnji iSnsj Syic3 0^133 nti'iJ'si .Sj;id3 0^33cnDDD3 D^iti^ nni iSn33 ntrs o^pSnn iSs rn os ^3 .j;::asn 'js omyn ^30 i3tf iins |von hy ah csi .yvasn Ss r^ah nSpo |d nns |von hv n'pnv: vn' D'?n:^iiSye^ on ^3 nhi^^i is mDD03 a'^\if nya |onrK' nan nr hy) nns is: 'jy S3S sonos Dipo3 nojfy3 nns nSiyo nDS3 'oib n^fisi .nino nrs novj;3 nns nSiyoD^pSnn ijf3pn^ti' no h^a sinif' mi/nn3 nion yifosn Ss pipon amn wv nnti'S30 mtJ' n-ii3j;3 niinn oii^jn ^3 nM'K' m3n3 nsT nM' ^ifoxn '?s i^isS nSyoobs inTi iifti'onn nif S30 o^itj'n c^pSnn inTii' no h^ta sin ^3 .n^jsm cnvnm3n3 3^Mnn .n? Sj? ni nm: nM^ s"? nmi iii's nMi .ioifj?3 nns |ro-a j?i:osn 35.mii^ pmn yifosn |o D^pim minn ni4':^n |o onnsn o^pSnn |o nns S3 vn'W1. 4 n^n'tfa, nDB'» (bis) codd. 5 Dosya nnw on codd. 6 cj. oasya . . d»ni: vn»«yI»:yD 8 pnjj» codd.; cj. loxon 9 ^-yyi^ wine' codd. 10 moriB', nyuna nScodd. 13 non» (Jer. VI, 24 = xvfiaivovaa) scripsi: nm' codd.; cj. nisriM16 ,-in>n] fort. nni»n 17 ^i^dvc] fort. q»Di3» <strong>et</strong> iaN3tr 21 cj. nnnnn x'niri22 7n] i»k codd. ; dn] oy a 27 Syiea — latrtS'Ji] om. a 29 «^ dki] «Si codd.30 Syen «'n '3 nSnJia w msjooa nw n3»« codd. 32 nts'yn wants' codd. 33 n»w codd.


JlJfTHEMISTII DE CAELO B 14 [Arist. p. 296i' 6—297^ 2]ntt'p^ DN Ninti' '0NJ1 .y3BD nS nSi^iVn nyunn j^« kihb' ^jdo no^nt yyiannlyyun^ vSnt nnx Nin b:m pttn 'diSd iSx ^ati' tdio hm^b'd Nintf ion^i m«nD''Dif:inti' iSin n: ^^j? piT'^m .Sdh n7 mo snti' ''jco ,iNin sSn onDan o-otj'jnnnx |nxm S^n n: yjfcx n\i^u' mp sinif ahu .Sdh n? yvax Ss d3ds y^roxnKinti^ nn .vvaxn ha mpan pii ti'i:icn Ssn ysfOK Sk K'lAonti'D p*?!; .lairynrn^ DnsDHB' Sv n'NT nMm .lo^ryn ins naixn yirexi ^^n ni yifox hm dk mppnn Sj? -aiS^ nnDj hv n^pnvi oya cniy Sd.i nr tdidi pxn mo 'jk D^pnyjn^on "iDDiK^ Sax nain na'i no onS iij'o^k hm^ kS miJ' n^cnn rn^ifDi mtj' 10'oi'jD momon nriiTm .lojrya -ma h^n nn i^ixn tdio p dn .ban nr tdios84r'iSj?Dn^N'3 DK Spcn moino mSi^v n^Sy iDii'onmi'K novyn km ib'ni .rmnti'on^01^:1,1 |o inx S3 rSs pnr ik'^ mp»n 'Jco '3 .pnnn niu^n '01^3 nrr:3j Symin yifOKs p ex j;3J23 pnyj hm^ yvosn Sx |^ixm .my p m j?3a3 i3 j?3i33:p DJ j?3D3 jnxn 15cyxi Diix3 isSiJ'v ntrx o^oti^r^n |o nyi noxj ib'x mSyn ibx ^joo ^3 izij^inanon pmib D3in^m cnyunii' ^icoi .n^'73n i3 j^xit' no 'jx D3 "ffwr^if.yiar^ |o i05fj?3 nnxn pSnn by iSo^ nn iSd'i«'3 nii' x'jx .natn |o: 12 nxB'^nn .inx pSn hv iSo^ en 'jsx n33 o^bcu vn xS nvj?iJno |>ixn nnM iSxiS3X ^"ixn yyunn xS *ni3j?3 ntJ'x .1203 X3^ xS xinti' xSx ^nox xm loxon 20: 10X^1 vSx Fj^Din ir^iy m loxonm nvn 'joop Sj?i .nj?j;i:no n:rx xmb' ixann:p DA y^^an |o nsfin nyyijno nrx yiar] ^3 xin yn^ iKimx loxc"yxi j;i:oxn |o nifin p dj yyunn x"? ni .no ^ioo 'Ox xSi 'vaooxn loxonoxon i'7X3 nson vit nih i'?x3 "lox^i nio noxt:' no3 nr -inx F]in hmk'iQ^jon iSxa nnm:o n3D3 x^snS ra ^pi'i .noxj ib'x 25nj?iinn nn\n dxi .cmvn ^30 yvoxn Sx tiid^ nonxn ^pSn rn dx ^3 nn lat?|o phn nM^ii' itJ'c^x ^nSii p ex .nnx nj?i3n :;3is3 ysan |o nnx '33Smj;i3n ^ntf j;3is3 Dn*? nnM .xS dxi .djix nM^ dx xSx yxoxn |o pnp nM^ pxnpnv: nM' uoo nnxni yifoxn ha pt23 pnj?j nM^tt' no ono nMii' ^jqo .ii "jcn i:p d: nxi3on jo p dx .nSi3 Sv n3 pr njn n^pSn Sv lox^it' noi .ijoo j?3B3 soDiix^i njnn3^tr n33 xSx 'M^xn ysroxn |o npnyj nMn no2fj?a fixn x'ji xinu'|D vPiJnntf DV 121 uw nnix dux^ x*? dxi .irin^x unjx dijx^ij' io3 nmxiK'x n3^Dn Djox p DX .j?3:ax3 msna iioym yyijnn xS xm p dx .yiroxni^h j?j?ijnn xS xMii' Sax ."13 nunn irT- xS yyunn ah ik'x vJ'iJnn xS minyn:ni uS^yriJ' n^jm onpo nM ainn^ oy 351 UjIo; cj. iDK»i 2 vShi] cj. no Sk; post S^n linea <strong>de</strong>est 4 forte Wifv^<strong>et</strong> iB'JBS onnKn codd. 9 post d3»k codd. add. v.t nS 10 nsnn n^nnc^i codd.;nS, i^Dixn codd.; idS — nisi 12 nijntfan (passim) codd.; cj. jn'Sy . . Qovya onpro iSi"Bn» exspectes i^E'nn' 18 nxcn, htsn k'hb' Siontra K'nc codd. 19 nn»nSiDfi K»n . . nSew codd. 24 iSn o codd. 27 nj?i3n om. a 28 ante n'n»(= oTiovv) <strong>de</strong>est aliquid; ib. nS codd. 29 UDOi codd. 30 post isdd codd.add. yvoKH ^x 80 cj. 13 82 dmi] dk codd.


THEMISTII DE CAELO B 13. 14 [Arist. p. 296« 21~b 9] 52^iivit' "JCD |D d: yicti' VJio I'-Nti' nvn int< .lein'^ti's nnenno j?3io hmij^ noKin n: sinu'f«nn .nnnx c^^mDnn iSs ivjo^ d30« Sas .pnv^tf' ny nn^^eninK nan nSycj n\nn is npnya n^n sS ,in^^i2n ^irr ^ioo idd sinti' no»^ itt'sVifDsa no^^p nnvno isirn nivcn nson nonxn ! pinncj d« nSi hm^b' nan ni ^snS pxntJ' '»«Dn |o prif ^i«n n:oN SS331 .cmifn ^iti'o inn ha nenty ny 6nnv my^K' Ss n^n nS a^n^ nSk nn^^an ^ivk' naoa omirn ^jb'o nnx Sn nannan nitf nS nnp^ sSii' n\n dki .Sin:\ nnv nip^ti' S» aiirni nnon sS SNnti'i pap:ni3ncD iSxm navpi nnnini y^an nniva lait'nntfs iSn3 djos .htosinti' ^300 ,nim ,nm km is yiij?^: yyunn nsnn sSn nSnn 'os) usi '!2Nl•os^ iSs nvpi .,nj?ijn yyunn pstr isti'n^ Sas ijnesti' iod ons ^33 isva^ 10j?5fi2N3 j?vi3nn s\nK' 'i2N^ Dn5:pi .li'niAKn'o n3 N\ni vsfosn Tan yyunn N\nti'NinK* nn .yyunnti' nti'B^K ^nSin .nnne a^ao jseitj^n «^nt^' DiK^oSaa 'oxti' laa.yaan p nssfv nSuy nyun nyyiina N\n j?j:on3 ik V2:D»n a^ao nyvunn nNnn d»|o nsin nvvuno -nnNn dki .yatsa nntJ'^ nyun n^yyunn n^pSn r,nn nS ah nsinrs |3 DN .r\h'hn nnn sin '?3n nt nnoi .nS^Sn nmin N\n p d:^ p« y3i3n isnS p dn .yyunn nS yaaa nS nnu'M nyyianon '73N .yaan |o nsin nyyuno.SSayyunnnins r\'r\ dk ^3 .D^3ia:n D^a3i3n 103 aia^D n^yyiincn o^^o^oti'n D'f2mr] p DNDN .D^Nni DHty onio D^a3i3n ^3 .nyyi:n» pK.m yyun^ n^ D^3ia3n ^nSan\nn dx .p c:. anyon ha nmon p nti'N nJiti'Knn nyunn ^nSaa o^aiajn p 20nman Sx anyan p .fnsn nyun niaya nn\n dni .D^auj.n ^nSa nina nyun msya^3co pd:^ njDO nnncii "[niKa ntJ^K -aiSa ninnx niyun nyyuno n^xn: n\nn ^3nrs nyunn h^a nn^ nnpoa nii^si inixa i^a nyuna d^dnkeids nB'yn kmk'a'n^ nnpaa nti^x nyiinn djbki x^aiajn n^aaisS «\nK' n^xnj nrxnn -[mxs on*?nn^ 'lyun.n ^ntt' na t^^ ^3 ppn"- nj.n .|^nxn nyun niaya n\nn N^nlt' c^ti^a di^ 25D^^anyan niaipa rn^iy n: a^^nn^i .nnpaa nti'xi .anyan ha nnian |a ntJ'K -aiSs.sinu' nxT nS nan nn .D^jnt^a niaipa pcixa n^a^^pn D^33i3n |a D^^nniemniaya njfin nnp> niy^ p d« nn .yyiinn a^n^ nan^is'a nasan p^oo^ ah mSKM nu'K nyunn n^n yian niaya ^3 D^iy^ nnx mpan n: ay p^oKa nsn^ '\wa: nnpaa naiaan 30••yjfaKn (?)^r^jyi .yaaa ysrann Sk nSSai pxn ^p'jn pnyn niyi nas -nj?inyunn n^'73n nn^n1 .n^'73n nS nnii^\n nyunni .nnu'^ yvaKn 'js nnMii'3.n^an nt^vn Sy yyunn kS N\nB' nTi .nansn nun pdj naon nsi niayai .nnuan'?i:\''ya kSi niyi .ystaxn Ninti' yin^ Kin nnyun n\nn n^Sx nti'x nnjnn ^3 nn1 n^nv no melius n^n na; ib. 1. neinnca <strong>et</strong> (2) pnyws; ib. nnenno <strong>et</strong>c.] fortennenno <strong>et</strong>c. 5 SSmi om. a: SSjsi b 6 aaoa codd. 8 iS«3] forte iS«; ib.fiatrn codd. 9 yyian* (<strong>et</strong> infra 10 <strong>et</strong> 12j, nn: pro nn: codd. 10 Sas spurium:cj. D30K 12 DiKD'Kja Al recte 15 nS'Sn — mci] om. b; m^in a 18 post-D'anan excidit aliquid: nn'n codd. 21 mton hn aiyan ]D post nnnK ponendum est23 1. D'DKBDKtspiDK wy* nniT 24 nS codd. 26, 26 13 w, n'n'C codd.27 D'aaian \q] scripsi, D'aaom omnes 28 nrn'tpa codd. 31 pnynn, '3"3yS codd.;forte leg. vnca


j^jfTHEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p. 296a 3_21].nw: irs iSn p dj nv':^' niSya ik^2*i ib^dvi r^tsa V3fO«3 l^">«n'3 "ni' ^k'^run ny vx^iJn^B' ^ixn i^nk' na Sd hni^k' niDna ^ikt Kinty moK p dj les^iiy« NinK^ n2D2 irs ^3 .'^Q^h piiJ: sin irx VJr»K3 n'jtf nin S« vviin^K'o nnv.D^^pn^ti' D^3D Ss Sy m:n3 ^isi ^^T nati' Sn vyijn^ti^o mr nin Ss yyun^iJ' ^i«tpnvi HM^ njn Sn pnyj n\n^B^o inv nan Sk wian^ii' ^iki ya sinti' ^3o» Sax 5f K p Sv .n:n Sn yv'iJn^ii' ^isn |^n ik'n ht noiyi c^^pna hm dn ^2 .mpa Sd S«pnj?3 n^^^li' jat Sd .mpan -[113 "ins 121 ^joa D^^pn^ Sax .ni ^jca iiayn DjaxNMtt' mi .njn S« naa nnv mn Sx vyun^i^ ^ixt hm^ xS ik'x mpaa iv S2 haha pnyj .Tn^ii'2 lyx .n:7\ Sx naa inr n^n Sx vviir)"^ nia ^ixn px 121.1 mii' laaxm iaj:v2 -axan |a 2^^nn^ti' na nyi ,nnx mpaa o^^pn^ii' ijaa ^ix"i inr nv S2 10maipan Svx ypijn^ti'a xinit' nn .ny S2 Sx yv^in^^o mr naij? xinii' xim S2pan^nSa m nvn nnx .maipan |a nnx S3 Sx 1SS23 vyun^if ny iSi3 pny: hm^ xSmx^3 'axan nw nn .o^Sn Sx -[nn^i pSnn^u' |aT3 nM^ Djax ni S3X .iti'o^xnrn nnx .njn Sx lvv^:r\'^ ^ixi vi:ax3 xmij' h'D^it^D ^:a)tf nyi .if'X3 -ax^iJ'pnyj nM^ njne inr n:n Sx pnj?" xSti' lifai .nnx |V8t hy nijnnxn miJfpn Ssrx i5-jin Sy n^r S3X maipan |a nnx Ss Sx npnyj n^n nSi3 nrx S3X .1^ S3 Sx.in^j?^2i n3i3 nn^y^3n m^u'^Sti' nau nn^i^'^StJ^i c^aK'n ^3:n iir Sx yyijn^ Sii'ainx '^ipn ^:ii' Sx o^pnp vn^ n^pSn S3 px xinu^ nn .-^pSnn ixtf'3 onM m ^cSinan2 laxan |a ni2n2 mp^ nn .mipj orxi o^pSn ^Sya ^nSii orx '^aiy^n nrnS2X nSi3 Sx nyvuna nSS33 fx omyn S3 Sx nyvuna nanxn nnM dx 'aiS3 20|a mp^ xS njna nnv n:n Sx pnynK' nxi px iwa na^S o^^pnn qxt .n^pSnxSxinti' .aya n3Vti'3 m n3i: 'ax3 njm .12: S3 Sx pnvnti'a inr na^in 'axanS3X .p d; i^an vyijna nM^tJ' i3nati^ na Sy npvK^ iy S3i S3a "131 S33 ni 'exmrti' 'B1S3 .p n> yyun^K' ik'd^xi mrtr i3mti^ na Sy "laxj njm npS cjaxirx n: p dx .nya mr nxi3 xiniy 'axj njm .mix p|*pa3 nan nM dx 3?2a3 25x^2^B' njiJB irxK' pd:^ d^si D^r3y3 y':\n njm .iai:y3 S3x mpan "[na nirti'83vn3D3 yvax3 D^^pnn xm:^^ iax:iy Ssx .mpan pn Sy xm iSx3 nnyn^3 -axanSynnoDinS myji maSK'n Sy xiniy ^a 'axa xm ^3 .y2i22 xm nS Dipan ni ^3niB'Dmp Syon^ ix 13^ nn Syon^ isnn nw 'ax iSx dix ia2 .nax nM dx n:.213 xjra^ n3in D^r:y3 m ^3 nn .y2ts3 iS so•l^^jyn nS:^3 Sy yjpa nM^it' cyxi .ni: S3a pnjfM 2nx ann inxn 'axan bzi


THBMISTII DE CAELO B 18 [Arist. p. 295i' 25—296^ 3] 2;nairn 'oi'? ti^^ 'cinSi .vvcnd nmnjS hdd k^h nnro Nin nt^N "lann |^n p qk^ivB' ^jco D^^pnn NMii' mi .s^n N'n nNn^tfD n\n^ nn .n^pSm yve»3 n'?D pd:\:j?jfi3Kn |o nsjfv nnrna n^mti'D n^pSn n^^an n\i^83nrpD^ nSi .vifCK3 pNH n3D m nfi3 tt'pDJU' p D^ nji^icn p Nintr itjonx 't:Kiij'nS DipD n'jyen hni' nS dk ^d .nnsn nipo3 li'Kn nnM n3D it \sSiTH DN ^D .nSyo hti a^h nms dijn^ irx nnDnn p dj it'paiti' ^imt km yatsaHM^U'D r3«' nT n» ^3 mnx nao ti'pDJtt' ^iki ^a .v^m nh ]vhv invn niptzn ni lo.ysEn ins Dipe p ds inN*? n^n^ti^ .yaisD DTti'jn p insS no oipo d^jo Dili'snKti'^tt'3 man "tk i^Kr nSi j?3i:2 psS yjrieo inrn mpen nM n3Dn niSina nn .nca^i nxsn^ jii'icn lyif'nK' nann p ik'n xjfa^u' id3 msnn pi .ysfoKsirs n: nsin sSn nsti^n sSif nD3 "[t^isnti'si D^pSnn nanno njJt^niJ' noKJ xinti'.nSyeS m^Dj?3i Dvp3 K'sn idjn^ D^r^JV ^p^:^ cn^Sj? ^isiu' no dj? .3T3 xin 15NM irsnii' 1:^3 iCN'if cnsSi .y2:eN3 meyS pxn d^in*? n3D o^jnii cnvn nn«re^^p pNn dk djcki .lesen ni dsdS nns nnsn nSi n: Sy iS pK j?2:on3 j?3B3mi3V3 nifK n3D in^3^ cnti' ^jeo pN Nintr nn .p da iSn nv njn j?3is3 vjfoxsN3:a*tJ' newtr ^in"i ya ^3 .Vifcss y3iD3 ntiy nmij^ iK'p3 njn .V3i33 y2:ax3 mcvr»N3 KMK' 1D3 J?J:12N3 Jlfi^^p NMli' niin .n3D n'jS J?3133 n\n^li' in n3D nSs 131 20no d:oni ?roNn hv Dovp nSv |n^ ah Ninths n: a^^n^ ik^n no xinii^ ahanrs nvifn |o i3ii'^i ncD^B' nrn nnx ninos3 m 3^^n^ "ik'n irs nmb' noNK'ijjt^n Dipc ioi:j^3 bSss pDcn irx nSnn [io]in Ninti' nn .itr> Nin irsi ."[ron^S3N nstf: n:voii^ |oi h^ vy^r\h mp^ n*? nytfn dj nt nnsi .nsii'^ nti'Ntynmoni .Sb innn nS ioyx?3 m^n nn no^^p N\n dni .no^nn ^nbii Sn mnirnirs 25by nSi3 pnyn nS ^3 K'ins nxij nM^iy 103 nvnpni nmcnn Nin |voin ^nSinnonn 'r\h2 mr sinu' iN3rn3 noNon ncrr p d« ^ini n\n ^3 .ns*? nnx |ronn\nrtt'3 lyu'n nss nonn ^nSi7 ha nrii'n nxTii' i03 nniDi3 in psn nnjnsnn .pNn DvpS nonpno nn\n n^^j?3i:n n^^msnn p m nM dn ^3 .yipnir myiowiSyn riNT ^jco no^^p pv^ r\i hv run km ")3T Ditf injti'^ nSb'3 so•ha D^r^o vn Dn ^3 .|n*niyi:rS ni3D iti'ps^ nS onir sScion |o Ninti' n^X^lDHifp ^3 "iV^'Uf IV njn Sn Dnoi njn ?« ysisn yviJn^if no Dnoii' '73? noj;n3i3 ["io]iN iSni .nv3i:o nssfv n3D nn n^Ss nsn^ .m onypi .V3B3 Dipon n: iSKM i'7N31 n33 noiTj? ':c3 dSi^S nSy i:nn j?3E3 pstons a^n y^an^i^ noN^if dhinn3ij D30N1 .npBonn hv ionj n:ni .laS rai2 1"? Tn sintt'i nitt'Djn <strong>In</strong>'jva ^nSuS 85I n'Sann codd. 3 cj. SSir'; 3-6 cSa . . . iD^pnn, j?yi:ri»i . . D"pn, o^intPDKsv invna codd. 7 nno suspectum (cj. nao) 8 inKn] melius innxn (^ff;iff'Toi;)II in«S] nnxn codd. 13 ^ty1D^1 codd.; ib. 1. isn' sive i2tr' 16 Diix' codd.16. 17 j;so«a— muSi] om. a 18 i»m suspect. 21 1. novp 24 nS <strong>et</strong>c.]lyty <strong>et</strong> masc. <strong>et</strong> fem. construitur 25 N»n dni addidi 27 ante iDKon <strong>de</strong>estaliquid 28 omma codd. 31. 32 rrniyi^M':', niDoe' (bis) nnsp (pr.) codd.33 n»S«] cj. dh'Sk <strong>et</strong> oyaDO 34 oSiyS] cj. nnS'yS


.uaatoB THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p. 295>' 21-25].vsfesn Sn npnpj n\nnti' SaK .taS yyaxa mjnif pxn yatDO |^n ^2 n^j: sinit' nnDj? .noi»3 niD ppn^ty noi .n"'''ann "'iriJ'i •'lonn pnynn 1 ns: riTC nMn sS d«inDHif ^JDO pd:\ |\s xmii' nn .vvond p«n nmjcS nan n^^ann nrii* sintr^3 noN^ Nintf kSn .nxi^ii'a nSj? naon nNiS nM^ nSk'o nao N\n nrx n«nn 6•ni3j?3 ntTN naon p d: xin vifoxn Ss psn vviJnn iSSsa nt^N at^nty noa naonnMntt'a nao n^''tann •'ivii' in nsnn n\T' ah dx i»n xin 'a .VJfONa na"'"'p n\nn.nSpja an Ninti' iNan^ nn .yyoxa moj?S nan |^n p d« .j?y»Nn ha npnya j^ixnnaon icyya km Sbaa VJ'o^n Sx pxn npnyj nMnifa naontr p^ pNS .ah dkiNin itt!:j?a inn ni:a lojrya nnx iai n nn .Sbaa aia Kinty nn .vifoxa novntf 10'^r^jy n'^y loirya nnx nan nM^ sSi laifya nnx laiS lejfva nnx lai nSj;nan j^srasa nonxn no'^pii' nM dni .iD3:j;a nnx i)th loifva nnx lanS n'^o^nnapsa iha 'iv^h nhv n^nrwt^ nirc^N 'n .ma nan j?2fONn Ss npnyj n\n^tyi .nnxyjfisNa nNnntfa nonNnii' uao nxa^ira na s^^v sin I'jNa nanS pd:\ .nojfva nnsHM^tif nti'B^N ^nSa Nin .nao Sn nn^K'a naon wn naan n\n dnk' nn .nnaa nya I6nmia r\h n^ri'^D nao Sn pnj^nS nao n\n^ Nyo^K'a n\n^ dni .nao miS nao nrn\n^ Djasi .nS sjfaj mnjn n\n^ oa n2:dj Sptfon nvna n nn .la xifOi nNn^ nSn\n^ DJa^? ninjn n\nn dni .njj?ja^ nan i^nk' jva in .pnynno nan n:j?30^tJ' |V3 n?sS pNn pnyn yja^ n'^i^' |an nNn dni .yaaa nS Diis sin .j?jio n:VJa'tf p^aa^^n"" S3f03 Nim nvn nnx .nyunS nao lavya nasn |'n n mo ^apnn nin .j?yiJn^ 20.yitesn |o njfin nsifo: nnvna ^nxn pnyn nSy n^n^ Sax .VJio j^xtJ' nifo npnynnpnj?nn nhv irsu'i pii' Sa p dj aSmo nSi pnynS nasfj^a nan mnaan px p nap Dj nnaan nSj? n\n^ nu'N n? .nvin nnjnn p j?an^ nnx nan Sax pd:\ SSaD3i« n .nS S^apan cty:\n nnnn fnsn npnj;3 n^nnti' n2:a nn pnynn van^ :np'jn np^ii'a man ny^t^i Sp nNnti' b"J?ni n^iKnti* ^joa .nnaa n^n^ nmnn 25tnSyaa n^^nnn ^jca naa nnsn nxn^ "^aK naa Ss unn^K'a:nann naoa j?i:aNn 2W^ nj? nnaia irx xif^ti' nva Sas laonx "lOKlajfyS nan nnNn ca^ nn .ysaNa orph na2fj?a nSj; n: |^n 'aiSa 'ViDoeNn noKNintf' nn j?yasn ny Sn npunn nai'ja avpn nSv nrnS n\n^ xS cvphc'y'ivh nhv onhv nnann "[nn Sj;i oaifya nn mi's D^y^jyn '?v n^n^ s'^u' nxn sona DjaNi .nns nana la pjfna nS vaisa onSj? nrn ^na oaatya o^r^jva a^jnii'any Sn D^nj?: rn^K* ^nx n^pbna yni: n\n nann 'jy j^ifaxn Sk nyyuna pxnj?3;i3nnii' nnana nsn njm n\n^K' pSn n: ^n n^pSn ivviJn^ti' mpa Vni .yj^axnNim nanxa nnvan ain mn^^a pda nt ^a .vatsa Dti* a^^pnm cii' ha naxyaSj? mti' pmn na^ao nti^x D^rjyn |a npmn n^nnti' Djaxi .v^faxn Sk j?j?ijnnii' 35|a npinn nvti'n hv n\n^ njn i^a wan n nn .n'? nnvo xin irx ma |ron1 PiinBTi codd., aequaUir Al; ib. nTi] «3 nn codd. 5 corr., 1. xS iS'CS'a ambulationisAl <strong>et</strong> Averr. p. 168 J 6 yj?i3n» codd.; ib. iSSj3 <strong>et</strong> seq.: observa suff. masc.9 n'n'trD codd. 11 nSj? codd. 14 cj. ikd'it 17 dk addidi; in iis quae seq.leg. codd. n»n» dn 22 cj. m>hv 24 n^n^B* a 27 'vtsDawn no« post inonxponendum est 30 cj. D'a^iyn vn' sive '3j?n n'^j; <strong>et</strong> onSy <strong>de</strong>leud. 32 npnj?3 n^nnts*codd. 33. 35 yyian'ir codd. <strong>et</strong> n\n»tp


THEMISTII DB CAELO B 13 [Arist. p. 295^' 10—91] llfinifN ^lenn n3D3 D^ct^n ysfosD na^^pnn 'naiKtj' omx Sy nipnS nm^ p "ini^l.IT Dn>^ Nim p d:^ dik^d^bs nj?nn nw laNii .nnniD^ ik'k D^aifn Sirs nS.n^nns nnvn ^ic» nrnxnu' nas^ m la^ii^^ iii'K "ha ^3 nn .t^nnojK Sk npin^jca niDnn |a nn: nayn: r\in .nnD plaD Kin nti's n^aii'n yvaxn nn\mnniBna -inv nn bx nisn ah «^^U' nn .njvan naoa m .r\w nv ^73 S« nn^^anti' 6nS p d« .n: Sk is ii:n ni Ss nau n\inii' ^int Kin ^3 .yv):nn^ iv natJ' 'jsha nvn inx in^ nv hD hti nanti' iii'c^x ^nS3 hmi .njfn nt S« nau n\nn n*?n« .yvi^nn I2:n m,17 ^Sv3 naNii'31 .j?2:as3 msnn |a ne^^p ^^^nl^' ia^: p^nS3 nyjpnn iJf Sv sin Djas omaN nit'K nvin ni ^3 .nax .onasan iS« nvmysfaxn Sv njvK^ na S3 HM^ii' m3n3 ^isi -lasan ni ^cS nrn nnx .nas inv.i 10'iN^aiD3 ^3 'asan un: p ^3 nn .djin3 m:n j?3faK3 niyvii'3 i^Kn pdk .nun.131 ^33 p Ninu'i ^^^3 Ninri' Sj? npv ,njm nanxn nsDD 'asan ni n^^nnn p dannx mti* ha nis^ nS nann yya«3 mrtf3 nainan i3in ^3 'as ms^aa ^3 mi^S'73 nprti's 'asan ya p dn .yifaN3 piti' irsti' it'sn |a o^sn uni .amjfn |aCK .j?j:as3 nsSnnati^ ^jca ^^'7S3 laNanu' nj? naixS n: i3^^nn dhki .nax nM*" I6: -i^joa lasa S» |^iNn ht n^^iin3 -["laa^ na« ^^^^3 npS^ii'3 lasan hm^ ah pn3T ^33 'asan nt nas^ sS NinK'3 las^ j^iniys nn piSn^K* mxn Sj? ni^p^ K7i'mjfn ja 12: Sk na^ sS ^lann vvaN3 naina 131 nti* dx siniJ' 'ai'73ran ^h hm^ ni ^3 .nSi3J ^nSs nvun imasfj?3 )h n\n^ nSk'3 kSn ,T^ann n3D3Stya-[m Sj? mx'ax dk pms ^3 KinB' m«n ia3 na^ nS Spifan may3 sin iSs3 naij? sinty na S3 ^3da sSi sini^nn .vya«3 mayniy .T-^Binn '\v^ nn^oa 20ni3 n\n^ mns nSiys Sj? is 13t niU'vS nyn sinir ^jca cmjfn |a nns Ss naunaij? ainiif na '^tfcjnan ^nS3 c^aty^n |a 131 "•3 '\ay^D h2a .lasan nr 373^isn sin ni^s nasan o^if^iJ^ ^isi nMti' na p dn .na^iy i^D^a Spt^an maysnrstfsn n'nntt'3 :j?j:as3 maij? r^ya a^n^z ^a2 im^s in3n33 s^s^tf' n^^SS33 25nijS3D nS li'^ nansn cjas .Dipa3 imr i^s pns imrty iti^o^s nit's D^aty^aD^S3iD nntJ' c^^SSsn isifaj n: nnsi .nunB' Si3Dn njs trpns m oirit' nnsi .nin:ncs sinu' |nijn -asan nT3 -asj njn .p n; neo ntys n3Dn ^jca V3fas3 nunir<strong>In</strong>rs sSi p DA n^mn3 sSi nanna nrs u'sn S3s .j;2fas3 s\ni n3D nnMnpim sMii^i fnsn aiiy^oa nSyn smij* nSj?aS nnj? K'sn D^sn usii* mi .yifasn 30: nsa y3:asn |a82vj?3:as3 rnayn SNnii' own i:s fs simi' nn .nn3n irs sm nam laons naKnsifjni ysrasn Ss npnx?J s^^ S3S .naSm3n3 iisn i^sti' -as .ijfn m Sj? m33DSs mis ^rsi 'asan nn oraoasn -iiai« addidi qua igitur rationeAl; ib. ini3»] 1. nun; ib. nnS codd. 27 trpnn] 1. trpaj (inquiramus Al)31 post nsa add. codd. iok'i


tftTHBMISTII DB CAELO B 13 [Arist. p. 295'^ 23—>' 9]••iNii .DiiN nS HM^ j?ifCN3 m^ovm nmjcn p dn .cm r\h Ninti^ ^3ca j^jfcsnha IN nSj?» Sn nnyun ^^^n nS dni .oipoD nNvea nMntr mana ^int nih 'z mI^Ni :nSyo Sn nvunn p nb vjid n^iNn hm^nSi nSj^e Sn vv^Jn^ Sdn inv hidd 5nns nv'30 n\n^u' ^int sin ^2 nn ntso Sn nyijnnp p dj nSi 13J?3d> p d:•loyvn ins nan levvs inx nnno nv'JO novyanonsn nn-.-i as Ninti' 'Oi'? cnKb tr^K' xh' -nn^D D^Spnja Sy nawnn h:iii.oSiyn nvn cTipi did^dh nvn mip ^3 .313^0 n3D3 nny no^^p n'H djon.mx^in hy nncj oSiyn hm S^n cSiyn m\'3j?S nn^nn |a nmoM ijf^pnn xSti' "-iDO 1082 r :fiNn DvpS n3D IK nriM n3D it ^ncvni nSnn mojfyn n: Sn N3 oSiyn nn j^33 nS dn n:i5D Nin ^a ^"733 itssinysun dhin pmif' ^jd» nanxn ^pSn ^d r^iTtif nti'o^N S3N noN ira^|a 3Tip ttaitra n\n ik'n i^inh cms Finm omN nrnv^ |0]3 yyaxn "?« iJ^apnnDs 3'np liw .p cj D^jifn sjfo^B^ nipa3 aiii'^ nti'N n^ixn ^3 nnj? S3N .nj?3nn 15nhz n:'7Dnn nsn oSiyn hi)y rax'it' idd nc:nn xin iSns .SS3 neiNn |cp-iti'c^s 'j\si .nm3D3 nonxn Drp3 n3Dn na .nsa nansn |a p'\n'^ n'7\'w laannx Djasi .1^)^^ nif'sa i^d pmnn ni npim iinvn nns ,nj?3i:n n3D3 r\ni la^n^nj?3nn 113^3 nn^^m |\s njoinm ny3iLi nim^ nii^s ^3 m^soSx laN^ti^ ib3 nipDj j?i:aN3 nsifBi nMnr na ^cS .13^ yvaNn Sk pnyntr S3N .minii'3 20ncpnn ]a nifin pnynS d^jd Diir3 n3o n3ib N2:a^ dn ^3 nax^ myi .yyunn.siron Nin yxBNn Sn nanxn pnyn3 nSynii' in^rif dn^t m3n ni ^n .nj?3Wi'?« nyi:nn na n3D "h 'd .k^nh |b nNi38 ni pnj?n '?3S n3D ncpnn f^Ntf ojaNi.313^03 TinAr n33n xSi bpn nSi myi .ncpnn n3Dn nsi ps xinti' yn^i .nSpanm^ n33n nM^ dni hp mr ah^i^ nai 133 ny3iTn m3V3 nm^if' na nM^if ny 26nM^u' Ninu' ia3 iBvy3 ins j^jy 133 nM^iri m |^s ^3 nm^ nS Spm ijaaNinti' nn n33n nnDi^ pd."\ mi .ia3fy3 nnx 131 nua Sn y3B3 yyun^iyi 133nh n33m Spn n\n dni .nisa ^n pnyj nM^ sinti' ^3^3 xxa^i iniN^ya nn:^d:i nB^atJ'3 m^^]^3y3 m3.v iSn ^Jtf 1 .pS amp o'NSfaj Spm n33n nM p dn panipi .ny3i:n amp a^NSfa: p d:i naan j^jyi nSyan py j3 as .naam nSyan so^:ca S3N .n^'73n ^nSin n3 naam nSyan |^n p dn .n^':3n N'73 "i3i nM a^aii'nnisBm nSyan nMti' p dj iNi3anp p bn .ntsasi n'?y83 nmjia i*?** 'in^^y3ia3 nrx nBipa Sn yyunn p dn .y3a3 naa hti nyun nS pKm na^ati^n amp:na''aii'namp1 S« addidi; ib. ny, hS «»ntr (2) codd. 2 nnuon] nipon codd. 3 ni\] iSki codd.5 cj. j?yunn <strong>et</strong> njyJD^ 7 iDSya (pr.)] nSoa codd. 8 ic«'] "lom codd.10 isapnn] lo^pna b 11 nnvn codd. 12 ntn] cj. nt »3 13. 14 nnwn^Dpnn [^*J^3 =] nyaarn codd. 14 nmN nemi nnix nnmB' codd. 16 n^itrn]forte 3i3»Dn sive n'otrn 18 n^^am codd. 19- 21 iim», wennm, Sxk nwntra,ij?j?un' codd. 22 nyniTni] nj;aam codd.?, 23 npjnS . . i'jk codd. 28 postnuns legitur yaaa punctis supcrscr. 29 nta'Bcn codd. 32 \b» addidi


THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p.294'' 27—295^ 23] IBYMin Sm^a ii.^d nih ^3 nam Kim .rm nana pnj^nn Sk -[n iS hm^ ah Nin ^3HMnif no Sjtn nstt'ni nann "[irono |*nKn h-\)^ HM^ii' djosi .Sn:\n ftfajnIK'S nc ^D .nnnD nMntt' ^-vat iidd iii'K naon na ^ini p ds .p dj n^nnsitt'K n3i3 SSd3 'bs^i .nninj'? n3D la^ti'^it'i -[lyn nmixs nvif pds dvjo^mv nv3B m3no ninn loys^ii^ iy nunti's ijj;id^i nnviJm ^i«n mm3 p nos^ 5DiS'Dscaji* |o iimjom nyunn svo:i n3a '?^nn^ti' in iSn d:ok nmisfo ^wtpbn Nin niTN nmxS iti's ps o^on Syi n^isn Sj? mati^cnnm r\''n'[n ^Q''yw 'i3iS3Dsn iN3^i .n^SS33 D^73i2n D^i3t^:n Sy nm:ai nyiin Ssn ^j?3t3n nii'jn |oj?3tD3 nyiin cnS n»i^ dn npn^i .nS in nmioi no nyun j;3iD3 nnS hni^^:a^ nn .mpii' n»3 iSs pyi:njti' ^:Ba ^3 'on^t .Dm nj?ijn nnS in lo,nio Nint^' Dj? nnj? m wv"^ ^ixn ^3 .ni nnp i^h 'ondsi rotJ's ens 1313T^3 mi .V3123 mNvo: mmjai monvD n[i]vi3n V3Bn |d d^cb^jh ^3 it^w^i .13<strong>In</strong>o^'p NM nmjon d30ni onvon mpon Sn pnynn p nyi:n V3D3 dho ma ^3*7.j?3a3 "iti^N niyunn |a nnx sin ntt'K m .3?3tD3 vSn pny: nM^ ik'k Dipon mampen ppnynn N\n nyunn djon .cno nnN '^sS NSfD^ y3Bn |o dnvv djoni 15Nin IK'S m .d:in vha ueo yyun^ iitn mpon m3 nmaym nnuon hia .onronnyi:n \h d3cn K'^xm:' nn .nnus iS NifOJ nM dn ysan p nNsrrn nyunn n^b3nDAI y3B3 nyun o^^aan D^otrsn nM^ nS dn Niniy n:i .mps '733 nsS tinno ^nSiT y3an p Ni:r Ninti' no m ^3 .ons n\n^ yaan p hnxim p d; nyiinn yaShz yyuno n\n^ nS niyunn iSn ^nt^o nnN '^oifj'? rn^ nS iSni .^3533 nihk' 20NM nm:on ^3 mi .nni:o nSi nyun ah pd:\ iS mn^ nS yyuno nM^ nS i'jnin"? ^ysa no oit'j n^^^ti' ntJ'c'N 'n'73 Rinu' nSn .ncio NMiy inN nyi:n3 nmii'pnnNT DN ^3 .nmjDi J/31d3 nyun 13 n^nty ^ini p qn .p n:^ nir nSi yvi:n^DN .y3Bn ^by3o d'Itjn noNit' 103 .d:in[3] Ssn y3JS3 y3roN3 nn: n^N nonNnn3D ^3 noN^ nn ^3 mi .oipon m ^n [njyyunnit' djin[3] Ninti' nNi: Nin p 25pn* hv n^Nin inp^K' inx .Dti* "jn npnyji yifONn "jn n^i: nm i'7N3 nD^ati'nc'oii'An ^3 ms'Btfn nrn inN i'jn ^:^2 ^3 mi .n^iN3i 0^03 'iy i^a D^yxfnnn iii^N D'^^^r\ p n^n: N\nti'3 .nD^atf'n yvoN ha [ipnyj] rm33 D^:ponnpnyj a^T\^ noiN3 noN^ ino nnM n^oii^nti' noN^ti' oniN p d: .inr 0^333DN DJ0N1 .npny: NMty noN^ p yirosn Sn S3N .na^aii'n n3D3 ysfONn ha soD^ii'jNi .nnion 3nn Ninti' nSyn lo^iy^ii' d^ij'jn tt'^ .n:3ti'K' nnN yvoN3 no^^pm[n]Si:iyn n^otfn nyun ^3 noN^ '^bpus djoni .nnN n3n rr\2 n3Dn ^3 lo^tJ'^ onnNDmyn '730 mm^ii'3 ntDO ha n^ti^\n fiNn nyijn nyjio nnNno nnv NMii' ^jdo.3nn nSi 3irDn nS nnyun yjo^ N^ti^ njin dni nS dni 'on^i .yjfONn 'jnDIM ^jco mi .npnyj n\nn Dipo m ^n "jn non n7i .yyun^i nnyuns ik'o^n bsN 362. 3 n»n


HB THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p. 294a 32 -b 26]I^N D^BilK' HTI .njlD D^OH HT HO Sj^ "nfiK^ nS DHli' HTI .D^D3 "INK'^ pCDH S^tJ'•"JDO T'lKntJ' iDD S3K .IDT DW '?v n'':yti'j onrn TiSao c^miia nxti'^ty DyaaoDntr •'jco p d:\ D'an vn'^i^ "•iki jd .naoS yprj^" sSi p]i2f^ o^sn |a Sp "inr xinii'nM nSSso nsn^iy no mj?! .nS naaS lypu^^ kSi nSyaS icijf^ psn p hp inv.D^cS nbyo'? P]i3rn noxyn naiNn sSi iciv^ ah nnj^i .d^»S nSyaS icir p da: niK''' mnn mnio s^tJ^ipn riMn sSimti'pnn nnox Ski nosn Sk ij?^i^k' nj? npn^ nS cntJ' ^jco dhS mpo mu' noKl'asaS mp leifvn ht ^^^^K' nan^i .nnnm si:ia p sinii' ms ^J3 nnn 1x2:1 '?Dnti'3ti' 10•iS« nj?n nm^i San^ sS as p^coan "^y 12 s^an sinif' nxn irx xin ^d hti .naiN3nxn Nin iti^ah ^ini sinr .sin ik'^ 'asa 13^2 -las^ nS S2K .p^cDa2 onnsn.mpa2 nS iinaSi lasrj; Sy piSnS N^2nS myn^ti' n^r^vn p na 121 112^2 nTpn3npiSnan f)1D2 nTpn2 S'Nri^2 p^co^ sSi .t^p^an :.id2 Q^onran D^rjy2 '72Ki^ai^it' "iiTD^K iirs piSnS 12S Sy nSp^i py^i mpn^ S2N n2S inj?i2 nm« nai^ is^3 in2ti'na2 np^i r\2i nypn mpn^i npti'^ siniJ'a dinS hm^ m ^3 nn m>:! imnji yian avp n2D '3 la^tj'^ anif noN^ Dia[i]piam i4'"n;^DJ»i Di«aD«aj« 'risKD^tyjK naxii* na looa mvn |aT2 cnpi^ na2 m nsn n:m .n2m sinimnn sS Dies2 n2m n2D2 psnu' nas^ iSk '3 nn .pxn man n2D2 Dnn« 20mi .p d:* D^2mn D^at^.-\n nsti': iS nSyaS ?]i3rn S2S nni« "jaiDn i^isn ppninannii^ na h^tn S2N .12^ djix sS2 cnj?i:n nii'p^ nn^ irK D^att'jn iS« las ^3yyiinn ninnn nniK njnnnK' |e]2 p c:; sSi xintf nj? /B'ip2 yyunn ^3 d31K2sivnnnn itfK n^isn h^a yiah ny ni las ^3 inaKi .nj?2a n2D2 nnnsii'n S2NvS« niD^ ipnDipa iS |"k sin iSs3 sinii' nn ."[aion Nini nnis Niyun sini 25.nisaS v^'Vf ny 12 ni2y^ii' ^isn tsSa*- kSi inx Dipa2 naaS nn mri nnMa2Y2p'^ na b2:s mp^ sin ^3 .nyjian -aiSs omabps D\snpjn d^S3S nytf ia3.jvSyn ncn inD^ii' mip i:aa S3:r nM iii^s Soii'n n^ca sr ah^ff ]rhvr\ n^c|a [n^Ni] m2 1x^2^ n:n n^:;D^iy na h^a n2nn 1212 st^^t:' iij'd^s "insn as ojasi.[d^2i] iSs 'h^f2) nns32 ni^on insn 3on2D ni nNT sS n2m nansn nM 'ha nSnn sinu' 'as^tj'3 iSs hv p'hn' simn'nn nhv^ nsi nnv sin n2m n^n sS cs p cs .n2m 'aibs nnni:ann2m nnM n2m nansn nn\n iSs sint^' cy pn^jrn njasi .nnni:a n2D n2mTisnti' nas"" nr\^ nil .nas^ nti's anasan p unpjt^ nsn n^n nnnua n2D2.c^p iaipB2 law' vhn pnyj nNT* aipa sjfa*' sS sintt' '•jca nsfnSn nn!rn n2D2 351. 2 nayB*: nnvn . . n'ocnts' codd. 3. 4 ],'pw> . . e^ix' . . ttmv codd. 5 Ss] Sv codd.8 10K1 codd. rep<strong>et</strong>imt 9 noK'i codd. 13 nosy . . miyn'B'i codd. 15 oniNcodd. TiOTtP, Dn« nS codd. 18 'xtiiK = Anaximenes; ib. na«» codd.20 moK3 <strong>de</strong>l. (forte anos3) 21 ^is' codd.; ib. add. nS post iS 22 noinirjnimntr??; fem. seq. nou mutavi 25. 26 nS, Tini nun codd. cj. noyntr <strong>et</strong> yuntp27 'SpK xlt\piS(jaig 29 lUD'tr codd.; n»«i <strong>et</strong> d'3t addidi 31 hy supplevi33 cj. nao 'm nn\-i [«?] 35 kvd: codd.


THEMISTII DE CAELO B 13 [Arist. p. 293i' 30-294' 32] TB•nnan hv yyunm aiDon yj:cN3 nnjio |vd KMii* nes^ onns n^tt'ix ^d -|i2ti"'T.1^301 linen Sy nSi:^^ sMtyo p ts djck sinrr nn .yj?i3nn kmk^ Sy iSxk.|D onns DTJva "i»« sint^i 6sirc^DiDiS^cn ^D 10NM .psn nnif n3D3 mosii' onsKO mc^D ha nia pnvj Kin.nmnD sMt^' cnvn nsn cnvp ^d nn .Sti'an n; Sj? nn o^o'^nno p d:n:ni3iV> Ifciyntf 3 ^D n: Sy n^Ni inp^ .:]in3 n^^itJ'yi nam x\ntf Dmnm onvT onsfpinnp^ii' i»Di K'lnn ti'sna m\n mijfn nam nh^^v«"? nw^ mix nM^ nhy'iitt^N ^raij'n |a nD^nnn n'nn^ 'lai sinti' nn nvipS ini:^ i^n sim nTn ir^no^ifD lon\n iSs K'nnn u'sid n-iM maiD r3C3 mav^ nansn |b inn^nm imSya n\nnir3^ nSi B'aB'n pnns latt'n^ kS nti' ^:ca ni nas^ nnii' nas^T .n^nns nansn^:Da .nii'^ ip3 aiDnn^ on iSkd isi^ nijtsp mSisy iDnn^K'D mSnan mSiAyn ^3 p djnvn ^jca p Sj?i .mity^ on •i'7S3 msij mSn^n mSuj;n |a n^^SS3n nv fin^nnK'p n^Ni: Q3a« km:^ nn naap n'?i:\v sm«^ npinn n3D3 K'atrn nxi: nM^ p 15nsa nSn:i nSi^v s*? naisn nn\m .p naK3 nSn:^ ^3 jvann ny Syi pyn rT'N-ia3KM nifs li^aK'n |a nsa o^pim 13K ps [ns] uxii' ^3oa .-[3 SNiii* p dj hnti.n^nn3 nan«n h)h>Q poon knik'nsnn mtsp irnu'jnn Sxxnb ""iNin |a .m:n\i^ n3na psn n^n ns onnasas -aiS iin^ cnti' "lox^lin bv mann |a ik^k n3 sira^ yyijnn "iifs ^3 nasn /^oin nmaitf 20.nnj?i3m nmai yn^if iS p as n-nj:n |a on^ by ^^a naaa sjfa^ -Hi's .nSiJonHT |^«i D'y-'jpn 113^3 npn' iif« ^3 n^nii^cKn n^ran S3a npnn iti'p^K' DJONI^didiS^dS sb n-ins ny\b sin ^3 nn /Mi3n pij? n^n nSyS S3S pirnsS nansn ^31 nnv mnai n^an ly |iapn pSnn ni n3Dti'i nnivn niaS 3nisp D"is nsn Dsii' e"Vs .yyun* sSi niay^ p ntj's nn33n ^^3 '73s .p n'? mp^ 25Dipa jnnii' n3 niajr by nniian nansn Ss mn sti'^ ntj^s nnn nit's nansnn2'\r\ nnv SoK'n n33 n^an pm hm"* |*-isn Sv m^ii' amp nn^ -Hi's fisn pSnS.D^DiDiS^Dn "733 D^V3^S ^isnn fin bv iSs ia3 nu'S3 pca^ nsi .i33aD^ "i3n |^s ^3^3 nn .ni:j ^nSiT3 irs ^3 nnv nipco a^jpai D^Ji:\a onasas mpoan n^n^ti^ b^an3aD3 s\n ^3 nm nsit^n nasrys fnsn ^3 nas dsi .iDioan poon n^nn a^^m som bv pEon n^n ibs '3 nasi .djoi3sd3 -asB' ia3 n^'73n ^Ss pm'\2 naary Sj?nman pnsS iii'p3n n3Dn ni3j?3 nipnb i3ns^ sS anii' n3D3i omSyj? n3D3 nirnmipn ie3 n^an by nci: s\nit' yj?iinn sS s^nly nans3 n3Dn ^3 nas nnsi .Sayninn .fjixm c^an by is pjixn s*? n^isn by is p dj i'jsb' m .iSs ib3 an IK'S!1 noK'T codd. cj. x'ntp ]vd <strong>et</strong> aaion 3 S^n] ik codd. 11 cj. n>3D2 nioyn12 post -lOK'i codd. adduntnitrn'i; ib. «S supplevi 14 D'SSsn ny im^nnB-] forte D'3in>nnB''nnDH 16 Dpinn, N^n» (bis), niKii codd. 16 forte nn»n pi? 17 dk addidi20. 21 nc«'i, 13, nna (pro naoo), inyuni inim codd. 21 ante «va« add. man24 post nnisn <strong>de</strong>est aliquid <strong>et</strong> leg. naotp 28 pro hv exspectares int 29 S^n]i« codd. 30 DNi] pro am?? 31 »nSna codd. nowi Dpi3«D3 codd.32 forte post pna'? <strong>de</strong>est negatio 34 ik . . i« Ui , . Ul


JB THEMISTII DE CABLO B 13 [Arist. p.293i> 27-'' 30]Dipcn p Sv nniDM Sra nns: inr n»K li'sni^ Nim .p ca iSk3 j^jynii' idd no^ysfCNpi p DJ Dipan p CK .v^exn Kim ma^pon Sdd nSiyo inrn cipan sin iS onvonna n^San xin nnianti' ^:ca yvcxn |o nieipcntr nSiyo inv «in ti^xS onren Kin 5inSiJD N\n nsiii' 'oki .1:120 pim ntfso nSiya mr n^Ssnm .|nn« sinti' *3co^iKi Ninii' na«^ cnti' nn .inx cnS nyi mati'^ sin ^d .ti'iiAsn'o n^S nms^:sin D'r:yn Sdo nSiyom .Ssn nn n\i^iJ' nao nSiya -inr sinB' na nati'^tt'.ti'sn pDj ini csi .njM inis"ip^ ntt's v::asn sim nrn^ niaipana nnvi tJ'snIS Siiini lairya |^:yS yjfas nM^ lajfva nnsn iDin iSsd r\i 'naisty nas^iJ' las 10nns m rstJ' ins a^^n Sya ja •na'^^tf^ ^isi nM sinii* hy ni .hdSi n^n D3fj?S n\n^•inr sin nti's sin ^^ajryn V2:asn Sns .iDDn sin n73 Snian y::as ^3 mi .lairyaaSn nasals' ens nsfi^ csi IiSs las ins im is ^jvnn nan ia3 isa nSij;asin ^nasn v^fasn n'W'\i^ 'isi |^s p as .n^ati^n pjya nsi^if vsi laitya nn.yxasa nSiya nnr sinti' na n\n^ sS as li'inS u^' j3 iod sSi .i3ian laa ik^s i6nas3 sin VJ^asn^3 mi .-lair^u' m I'natt' D5:pn vvas siniJ' na ^3 msi bassimi'n 3nv^Ji' ^isi sin aipan yifas ojasi .ni^ai^ S3S ^isin nSiyan sim nbnnnnitpn S3S .s]pvi -n^v yjrasn m ^3 mi n3n uti'enn sS mv [|i]-ins3 nan|D Tii:^m Pipian |a nSiya inr rj^pam .13311 cu'jn aiS3 ic^p^i nn:^ n^S3nmims mirty na mi .n33man nna: 1SS3 sin nr Sss ^Srnn ia3 sin n: ^3 nn .iiAian 20isn nipa j^jva^hm .rh^nu^nh n"i3n nM^ sS iirs iSsa ti^m^sn^o n3 ^oS f.nasaa mca sS smu' ^ica p^ooan hv ^ha nyn p nj |'an ah^ff.ins ra bv D^DiDiS^cn S3 nyi nM^ sS ^3 nyyi^na is nnj nansn as oioxiT3D vj?ijnn sMiJ' isi^ vifas3 nnjia nrs SMtf' nas^ -Hi's cnjrp Sssmsip^ ii^s naisai .aiasa la^rya nn .K^mssn^o n3 ia3 nh'hn mm ysrasn 25sf? [t^3i] Q^att'j )2m' 'nns ^3 -lasn .nS^span |^isn 'ai'?3 ]Y^:ii ]v ]wh2nnns isvaj an i'?s3 Dn^:D3 maiy psntf ^:oa ysfasn 3^3D ipyiin^ti' iSso^ cij?i^^„^,L,,^^ [-,3ajj] >3 i^cxn .nnnsii' na nM^ti' iiy3nansn Sirs amy ^Jca-iij>s n^aii'jn m iit'y^ Sns u'ai^'n ms p^acn nsS nansn ya^ ^ica .nam nvipSip^Dc^ cSi3 lbs T3ia3 p d:\ a^aii'A vn^ti' iii'B's ^n'ra irs ^3 nn .fnsn nnsa 30>3 yn^ sin Sss S3n m i3ia3 nsjfaj naismf mia sin csi sin ^3 .tJ'ati'n mspirn sinti' cy ti^atyn ns p c; p^ao^ in mr ib^s nation iiao nit's pd:\ natt'j103 nn :3iBn |a nsr '?3d nsjrr n'n as naj:v3 nnn3 ibd^ sin ^3 m^ .man |aD^p^Doa vn c'313 Sas .niaS pn nsjfv sNiti^n nnnn3 laoo nM^ sS ibsp.nmsn ip^ca^ T3ion |o c^pim cmt' ay -nsifn '^aifan my pi .misn 351 n»y'spo] fort. D^ytoipo 6 inSwD suff. ad ms (1. 2) pertin<strong>et</strong> 7 iiob"] forteiwi» 9 1. Di«n rn Tf^r ^«off 10 ids] nnx codd. 11 inK] inx? sive <strong>de</strong>l.12 ^i^n] lann codd. 13 post n:n' codd. add. laiS 16 cj. xinn 18. 19 q^pn<strong>et</strong> mjv codd. 22 dicd codd. 24 itt-x addidi 25 cj. nasj?a iti <strong>et</strong> noi«ni26 dvTix^ova; ib. iidk'i codd. 27. 28 no in« KVDi (b .Tn) N'n iSn3 nuD3 <strong>et</strong> H^rw<strong>et</strong> na iS«3 -jiya codd. 29 nco addidi p'son <strong>et</strong> ip'BD» (30) codd. 31 mx]w codd. 32 cj. nui 34 Hintra codd. cj. npDDO nm n^ia "jsk


jTHEMISTII DE CAELO B 12. 13 [Arist. p. 292'' 25—293* 27mDH n'n^K'D no ^:es n^n nn /jrn peon mnn S« jkd^o nnx TiTm xmrnsi .D'jc ^jip Sy pccn m n^n^ Nim .nain cmiD D^Diajn p inx 2212 v^r Saxiai3*Di ini2i pu'snn 1112.1 nrn n'rnnn ^2 si.n .|^jj?n mo m'^iv mmnn ^nii'n |o'cS |2 c« .0^112.1 nut'Dj cnir Dn^siy:,! D^nn2n nrn nSnnn Sy nam '"h'V onS 6irJ' cniK nvn inx .nSiya inv im2i in2n win nrn nM^ii' T^nnn dj ^isinD^r:vn iSnc p cs .nam Dmi2 vn^i nns cnu' i3fo c^32i2n 102 d'mSn c^cii'jnjnif nyi .Dnsran cmKo n23i nvna nSyj pti'xin m2n ^2 pir iniin ik'k-vn^i nsin 0*2212 v^r pit'sm ni2n nM' nSS:\3 nS^nii' hv pn^jrn mo nritrspcn nciana pan n: pxi .n^isi nSv nm inx 2212 cy^r mvi:nn iSsonain 10n2in D*22i2 v'y pu'i^in m2nii'3 icxon *2 nn .'72032 S2D:n '0iS2 oiSSxnm 2^*nnn 12 nv cipo nm D*22i2n |o ins S2 lyyijn^ ont^B'jn omNo ^lanm]3 sin ^1N12 NinK' D3CN1 .nKit'jn omK Sy pB'siS ^iS^y invn nSnnna nM^K'DJCN iSno *i2nm .d^miSk n2in c^eu^: v^y ptt'sin i"n2nB^2 '0x02 iK2nn nann2in 0*2212 V'y nn« 1112 nMn -2*Dn n«i Sj? *2 .o*2i33n |a in« 3212 iv*y 15iy*r Dn3 D*2i2:n 0*2212^ 1l^'K onii2ntr ^jdo iiyi .inx 3212 iv'J' n3in 0^1121yyunab nM* nS nT n3D0i n3in 0*1112 oii*:»d^ o*m2n ihn^i^ nn .n3in o^oifjinK S3e Lstt'Dnn it^N nyunn rSon y3:es3 iti^x yijf*finir2 ]'vb n*Nii nj?i3nnyiin onS oii*jd^ iti^K Dnn2n p inx S2 ^2 pinsn 11122 "in:n 32i2n S« one80vnj?ijn Sy nS'?i2 n**D*at4' KMii' nSSi2n n'7iyo2 0*21211 myi:n '?2S Nsron mnro 20D*2i2:n ^i2n ii*JD^ iti'K o*iii2n |o inx ^2^^ nS2iD n*nn nS p Svi iSn 1112mo ip*cD* D12S on i*n^ Sas onnno i*on onSri' vw^nv^ D*i«ti'jn omx yiroanS ^ii:2d'7K n*n' i^a ni .nSon pjy «in nn .n*S2n Sys v*3d n2 o^:po onti' nniSk3 ^3 noK D30K1 .'os^ nT2i p^oi KiPii' 114^11*03 nifino D^:2n sin ^3 13 ninc^.inr3nte' ^ini p hcnoo iiooty istri no njiio D*ti>* on''3*3 ysan niii'n iii'^^ 25in2n njnji onS iti'K *i'?*yn *cS niii' 131 0S2 o^32i:n nSx njnj y3i3nii' Kimi^j^ »? n23 onmnon o^mi2n 030x1 .n3in y*3*ty 'ON03 1333 »in ib'n:n3in 0^3212'?iw nSnn ^2 .n^nii2 N*nii'i j?2:ok3 K*m4' in^31 pi«3 loson ha im p inNOIyjfOKn noixn oipo *2 i3^*m o^insn iSxii' ion*i onns oix ^330 onoNO 30ncpn yjfONn |o yyi3n*tf 2 noisn S2N V2fOK2 nm ti'sn ^2 iok^ ti^iiAsn^o n2 ^2noiK onyi *dS s3fo*i .3212 p 05 K*n *2 u'oti^n Ss iiy3 dimi nS^Sn nii'y^iicD*ti' 12:0 nS o*3*3yn iSk o^3tf in iS« *3 loxn .n**n23 niKip^i pdj nin«0^313 onnosD me^'? iS3nnn onS m nvn3i .onnsi ba vvh o^Ki3n D^3''^3j;n2t1 n^nnra codd. 2 Ssi] cj. Sa cj. pro ij?«3»: y»2V <strong>de</strong>in<strong>de</strong> vero iy»3» (cf. 1. 16)4 exspectes PiK'SV 5 1. niSnnn 6. 7 cj. nnw »inty . . y'v Kin nvn; post na-inper homoteleuton aliquid excidit (cfr. infra 1. 14) 9 n>n»] n'nn codd. 10 div»3»codd.; ib. p nt codd.; ib. post itr« <strong>de</strong>est 13«' DiSSxn] didSh' codd.12 post nnKcan 1. nno nisi emen<strong>de</strong>s nn« nnK Ss y»3' 16 cj. o'ssian 18 i>hcr\]cj. j»Sb« 19 '3 scripsi, 'jk codd. 20. 21 1. an^is niywn 22 cj. H»n n»nnnpDDO maS <strong>et</strong> n»3po n^nv 24 mnc' corr. 26 itrv* codd. 27 masa codd.33 post M^ linea <strong>de</strong>est


KB THEMISTII DB CAELO B 12 [Arist. p. 292'- 12—26]:;^Sc^i SSd ah) iS r\:pi: nnx im NJfc^i .i^nim ires njn nn .id pjmK'e "lai nxo^.TiDNn 'jren nrn imN nes^ir no ncNnni .ptJ'N'in iniNo Dip^ti' )h p^cn^ nan Sas"iS Ni:o^ nnsm .n^en nisnDn iS a^tz' din ^j30 nnsti'i .n^San Nin msnan ^ditt'N nnnn naoa nnx lan byc^ti' |»n nnsni .^^^^t^' pn nnxm .u'ins hm^i^d 6p Qj inNi .iND nam n^Ssnn omp en ni^s myunn pSj? .msnan omp sinin^^ty^tyi la*? ti'nD^it' isii'^ Sax m^nan bs ncxn^ty ib'dw 'n nann pirn inv NintsSo^K' ^na .Snm ti'nan djcx iSn ^Jti'e nnx Sax msnan injia |^ni nnr airjnnv^hiif r\6 nnM [n]naDjn n^Sann ^a hti .ht loa -lan lai Svd^ \s man jo nio.nno anp Ninii' n» nna inx Saty nyipn nvipn one Sax 'isnan nnnsn dhikSi loSaa pii' Sa nSi p cri n^^ia^cti'n c^Dir^a nsiJ p iSxa anann d^nti us njm^a .pxn 'jx I'jyv^^^ "^y nia vnan "insn siiity nn .njitf'sin nSnnnn iK'tt|D "lana •]'n3: ia |^k p Syi .imc2:j? -najra sim aiion piyn sin njitt'snn n'?ynnan miy nM*' npj?» nan .crjv •':ii'a n\T'ii' no nine "jyiEm .Svicn Ss nnannnjn ^iS^VD nSyn nsio D3:j?n |o nanp sm nt^s ^a .n? maya nMiti's lairy nanm i6m njpn djos nann cno npim nm nif's Sas .nns nt^voa nsn sm nu^s njpnah) moStrn ni mapnS cnS nii'c^N ^sr uca nunns en i^a cjos .man mSiyoamoSti^n n: i:p' naiirsin nSyn |a n^anpn D'tzmrwif nj? .man mSij?D Ss -jntsv^niyc^K ''Nii' ''3C0 niJinnsn djosi .D^an c^tyvoa nrjiran njosi .miDj?io m'jiyca:nann D^tt'vo ha ']'\^t ahi n^ahwr] mjpnb onS 20nrp s^n^i' nias nifs nS cmp mi's nnnn nicnn^if ^ism .nns sin nann HTisintt' Sv 'oson n:np^ Sas .nvn ni by ims fan ah nnjaoSs Sas ."tp>\i^nns nosDD p':n npv sSi lavva nns pj?a nns noso sintf' hv noson nSnnnnann c^ainp on mi's c^rjvne' ia nas 'sn noson ^a nn .c^aon ^Jty isjro^ njnpinn nnr on m^s nrsnm nisjn up^tfa nns nit'ya ha lanas:^ djos nnr naajn ^5^a '»»^ ^Jti^n 'osan djosi .nnv myian Ss jnifii' ^b*? sin nipmn n^n' mi's Salaa man mj?i3na nnaaan n^Sann lip^ djos naa:n pivn p mainp on m^scranii' -"isn djos pi moStyn hy pjj?n nn nean nnjaoSs non^ sb pns D^novnnsiStt' nas^ sin ^a .nann pjioa pd:\ masB' na ni ms^ sinii' nn o^jcn iSs '7J?nij?i:n lyvun^ oias ana a^ainpn D^r^:x?ni .SSa yyunn s"? fnsn nn\n naon 3onasii 13ms linas mrs ni nsan^ nasan [pn]ia ^a .nn inasc na nsti'i moyiaiB^D^s ^sif nns SSa s?j?i3ri^ sS nti^s psn sini a^ati'sn baa pnns nnvn ^aDK'xn l^jya nSvm n:pn nns inj?i3n a^iiti'snn o^oti'n ojasi .maSit'n Ss y^jntf: man 'iyi:na up^ ajas nnti^ s*?s1 ^^«] i« codd. (corrupt, ex -k); ib. J^Seni codd. 5. n^r\'>v, mnn corr.: cj. }>n»tp6 HDin supplevi 7 no»n»» susp. 9 man] niown codd. 10 nyipn corr. 13 12Ills] "inwD codd. 14 hv'isn^ addidi npya cj. mays 15 cj, DV2^jj;n 16 njp',njpn codd. nno] forte hjod 18 1. mtas' 20 1. oitos* ut supra 21 cj. usni^B'<strong>et</strong> "h 22 Dnp'ir] 1. Toy'tr 23 sintr Sj?] cj. n»n dni 24 '3 <strong>et</strong> 'Nn addidi;ib. 1D«] itrN codd.; n'snp nn] Donpn codd. 26 Titss' codd. <strong>et</strong> n:p3B'D; ib. proiB-x ni'Kini cj. "itTKi 26 exspectes D'ans D»pim vn» . . D«pim 27 napn codd.28 D'HOsn spurium 31 unjw— »3] om. a 33 inyian usque DB'jn corr. <strong>et</strong> <strong>de</strong>est aliquidComment. Arist. V 4. Them, <strong>de</strong> Caelo hebr. p. L Q


THEMISTII DE CAELO B 12 [Arist. p. 292' 18— '^12] BD'jpoi D'tt'cjnD 'rh2 on^ cnn n«njK' |on c^rjya pcio^ djok S'jdd nihu' nnD-'JD DiK'a xSojn |o i:\s p n: hm dni .n-'B'Djna "nSa on Sax no nynaiS N3fD^ njn n3DJ sinij' no SSd^l^jyxinK' nn .vhy sintr no ^d'? n^n'^ 5DN1 Ninti' nKO nTo snp sinti' no Sax .hay] nnis ^Sai nmjo dv amm moSu'nno S3K .nnN nSij?o iS nvo^k' nSk n^^jisn nSiyc ^nbao iSx ^JtJ' iS njtd^ nSiSn ^jk' p3 iB'K S3N .nam mSij?03 iS ni:o^ djok n: pjy -jcn inv^ pirn Niniynii'N DnS nM' D^xnan djon .n^^tJ'ijNn n^oK'jn p n:i Ipsr^ nn .crjj? on^ ^cSrniaa onS y';"" djon nisnan lytJ'a mno nn "itfN Snx .ayio nmiDD D^aia en lohy p d:\ n^^o^oti'n p dn .i«i30 sin nn iSif no nxtf' nine nn iii's Sas .eyio^iNi nM DN nso 13130 inrn hy 2ion nSr^a miB'sm nSyn djox .j^^ivn n:p DK "inr nwn j'jyn Sj? niKYOj onii' ^jco Sdn niaiJDn n'?K' n^SSaa idn'K'i:co ! nianp cm ,ino uoo nnnp cnti' ^jdo c^o^^pn nnsian ^lan djoni .^i:n onhDJ0K1 .nnx npuna ^un pjj? onS nvo^ mn ^d .c^nni nsD "jsk nnjna nh ino 15Dn^ ^dS Kin iNo ni3-i niyuna iSn |n ik'n ciOK .mm ni^iin onS nso mpimnna-in D^oyo in nam n^oy^B' .iSn 102 p 102 nnx 10x03 k3^ r\w ^jco .or^jvIN Q^r^jy ^jif HNjpn n^n dk niyi .o^uyio d^ovd in djjio n^oy^i^o nii'p inrntyp "inv nam c^rjva njp^ "iii'N njp^ dni cmp nM^ nnN piv"? nam n^y^iynpiD Nin "iK'N ^3 MNi Nin p iSnk' inNi .d^oj;io n^rjya njp^ "ik'n njp^K'o 20^iNii .n^oj;^ 13 iii'No inr iiy^ii' ^ini Nin n^oy^ ona ntt'N n3in o'rjy T'oyu'^3 3ii'n^t«' ^iNi Nin p DN .niyp mv inwpn Dn3D3 iii'ND inv niy'ii' nM^tfnjp^B' Si3D^ Ninti'nn .n3in mSiyc nsto^b' dinSi .on^rp ha cnyp Dn3i3n nbiyonSiyo nio^on Nin nnN nioStf Sn ibj?^ iii'Ni n3in en ^3 nn3D3 n3in u^nyni3non m'?iyom'?N3i .nio^onn 113^3 nnN ^jcoi n3in "^y^y Syo^ ni ^:boi .noN3 25nit'p NinK'i nio^onn iniN njp^K'3 niy ib en nio^onn Dip nii'N iSn 103 nii'NniSiyc cnS iNjro^ nnNB'jn c^^n ^bj?3n djoni .nam ""j^^jj? njp^ Ninu' ^jdd nap^rcnu's Dmu Nin itJ^N •i3nn no niy^ii' Sn pmn^ p Syi dinS -iij'n n3in |o nine.n3"in D'yiyi n^p' iij'n njp-'B' nti'p Ninii* nn .n33j nnv Nin iti'N up^tro cnonD30N1 .nj^'jcn rSNit' noi mobK'n nS n^^^ omo en iti'N 'jn j^Sd^ nS p by so80rN3fO3 nM DN ptf ^3 |iop iiy^B' Sn in3^ niaj?io nibiyo nn"? [i]nxo^ D^nojfnnnv Nin iifN Nini nnN 131 Nin Sti'o in Sy ciNn njp^ iii'Ni .nnx nSiyo anSDN .p d; n3in DnnN loy '?3n pd:\ n3S ciNn n'ji njpn iNK»n S3 pNi n':iyoma^onn nn ni nsu onny DnNit'jn S3N .'ONiif 103 nnN Nin p d:^ nio^onn p1 p»V2i codd.; ib. 1. n'nntr 3 ante n'apoi (1. 'po) <strong>de</strong>est aliquid 4 »nSa <strong>de</strong>l.8 nSij?B3 noS codd. 10 tsyia nmtaa corrupt., cj. niita 'Sn 13 an'^tp codd.ib. cj. fiNSoa K'nr <strong>et</strong> nS 14 post ^un fort ad<strong>de</strong>nd, nyun 'Si 16 onS] an codd.17 nw] cj. m iSk io3 spurium 20 '!«) Nin] suspect. 21 post nKT ad<strong>de</strong>rrn'tr u] cj. losya 23 post nnsp <strong>de</strong>est aliquid 25. 26 fort. iS«i <strong>et</strong> icmi(pr.) 27 dhS] iS codd. 28 Dnwa] nnwai codd. 29 nip'tro codd.80 1. whft nrh io»ir» <strong>et</strong> forte nj^enn 33 1. nap* 84 n»] cj. nn aut m o


^^ THBMISTII DE CAELO B 10-12 [Arist. p. 291'^ 1-292' 17]Nim .0^31DH inr nnniKO nm inns ib'k ma^iatt'n bin .ino onMO 'OiS ^iijniDiin^N HM i«o DHD D^anpn ptfKin onai^o Sj? D^pnyj vn^ onir ^jcb ^3 ^isin joDHO D^pimn S3N mnvon nvi^nn "naya iy:D^ iSsdi anpa ipDo^ nnr:' ^:do inr|o ainpji' S3 '•d rm .on*' ••dS iS« ibtt p ds cjoim .inv mrnoa on inonipmnn vn^i ."inv nSnn vvi^n^ ik'n ^mn p n3n:o di3« hm' niiti'Kin r\cpnr\ 6Dr"-:? n'^'iinn iSn ^ntt' |'3 iifx Sdn .pm-in nana nn .mnc mnxuD mouNnjrnn m cna cnxn nyn .D^miD dhk' nSyoS inox njn 0^3313.1 miJfs ["lOjiKno3fj?3 D^33i3n ivyun^ nS sinu' nss^ nihu'd h^ni vSy np'^ |dt3 ^i«"i^3 nn .nvunn ^^^3 cnS |3 ds nSi mnvo nyijn ij;j?i:n^ nS cnu' ^:co nn .nj?iin 1079vn3-no nS nnsf nnS Sss .o^nSsn d^db'ad pB* ^31 nSasS mi Syon nS ysssnnD3 iHinn n^n .n^mn3 nmyn p dn ^nnsn sin p Kin ib^ki .SS3 p ivyun^ifDnif' nny iKsnm .n"'n"n3 en '•3 ifco 00x^3 nyun D'^yvuno ors onti' mptfncian ^rno pn nT3 sK'nn .roe ddxj?3 nyun c^yyuno orK en ^3 D^nn3onpK' nD3 Ninii' kSk .nopnn noioi S3DJ3 '73D3n 'oi'73 diS'Skh iS idk^ iii'K isonnN n^nvi Ssn nsS nT3 lu'w oavys nyun lyyian^ kS oni^ ik^s djdk |^kDnS I'N n3 nviB' id3 ncKrin KinB' ^ica nnv Ssk .nia n: hv p'r::^ nph) .p dj: D^nn3 cntf' iK3^ti'3 uu'y^B'a nph nywn d8vj?3S3 |^jj73 D^33i3n ]Q inK pjyB' 'BNn .nann |a mpS ihk tt'pM rj^Dv nnv njmm3^Ne nK3nn«' ia3 .n^nn3 mijf iS D^33i3n |a nns Kim niMi .D^33iDn 20iNtf p DK .13S n"in3n mixS Kin cjaK niiMsn |a pan m ^3 nn .imiMs:^nn3 man onS dS3 D^33i3n:"iBN^i ci^ orn'^w hiniif' ^cidiS^d nv Sv oK^xin mpco n^in m nnxoi:iSk ia3 nsn Kva^ njn '^SaiiDDnK "ittKDH p DJ iSn ^3 ^nSii Kin irK rhv mii'pnS Kin pin |a 'aiS3 oraoKaKn n)2K 25! N\n iii'K nM^ n3D 11 ^kS Kin K^i^ipn cipa en "itfK iSkb ihki .niiypnSn'nrwtf nKin |b nM Kinit' nn .n3in nij;i:n yyunn kS njitt'Kin ncpnna npinin^an ij?j?ijn^ niiKii'jn dhik n^n hhk nyun nj?vijnn djbk pds pirKin tnsn.nsnn d^3313 ptt'Kin 11133 nsD it ^kS ii'p3:i4' Kin ^Jii'ni .nsin myun onM SypiTTiDni nnKan nnn p-i nrniJ' D^nyn |a nv3 nK"i Kinu' .lairys Kin rvn^ naDj "ii3Tn .i2h nnK 3313 cna nnK S33 nM^ D:aK onKii'jn 0^331331 d^SjSj31 3olaK^ti' naa nnKB^in Ssk .piKn |a snp inv niMtf' hy p)r)t nn Kn^ii' nxeiB'K nvnS ^iKT Kinti'i iSk hv "iipnS nKin |a Kinii' laKn .nKij Kin nn iniKnSnnnni nsr cnSti' hv ni .cnKtt'jn ntiyia '^pSnn D^rivn |a nSiya inv KinSi3D^ iifK Fim^ iiTKa n3in nipim p dj niSnnnn iSki^ m dj?i ni n3ij nan^ 36niBVion niSnnnm cmjfn iSkb yj^un^ [dk] Ssk .na3nn hkt njp^B' one2 nnoja] cj. riDja 4 on] «in codd. 5 nipmon? 6 cj. n'nin o8 -iDw] w codd. 11 DDiiD codd, 12 1. )}iir\v 15 mSexn codd.16 DCBJ codd. (suff. ad propositionem totam pertin<strong>et</strong>) 17 hd] cj. ona 23 D'arfort, post nipBD ponend. 26 cj. jnn ]D i^m <strong>et</strong> nt»K pro u'k (= LajiaoZv 1. 24)28 fort. I'n'tr . . yywnn . . . n'ri'tr inx 30 o'aaoai <strong>de</strong>l. (?) 34 ntsvm postnSnnnm ponend. 36 naim codd. 36 dm supplevi


THEMISTII DE£CAELO B 9. 10 [Arist. p. 290'' 12-291" 36] nj?N3f03U' IV ti'ni^Kn^D HD IONS pjmS 31:^^ njnoi .nSipn -mDai ^^a^ot^n 11132D''33i3n ^3 noNO Sy piT'vn np'' p:\ htoi .npniJf !n\t d"'3313p1 nyijn "losoDHK' loiS aiK'S r\^y lonDr] i3Dn3 Nin i'7N31 .cmK'pi o'^vipn om lyvun^ d:cnnoNi .j?3L53 S3K d:is3 |3 d> 103 nSi D^ii'wnan 1D3 n'^i dS'733 D"'j;v")3na orNNinti' aha .o^K'Djno ^nS3 oniJ' Sv ah D^vvano Dnii'3 no« n:o{< D^K'wnas kS 6n\T'K' n"i3n3 -ini mnva nyun cyyuno n\T )ha xintj' 110x2 loxon i3on3lyyun' dhk' ona isB'nt:' iiro 13 li'm^xn'-o n3 n"'jn ht inyai .Sip onyunSHM '?ip HM iSn ^ini hm Ni.iti'B .Sip HM^ nSk' ^11^ Ninif 'ONI .mnvo nyunpNjfO' iB'N i3in 103 niMo nyun "iisya hm^ Ninif ^jeo n: Sii: ncoin ^bS^3 .ncDD3i Sii:^3 c^33i3S NJTD^iJ' 1031 .D^SnjH D^oti'jn 'i^ n-iMi K'ou'n nyun lo.D^oyin 103 ni iSj?c^ |3 d: hto nine ontf' niSipn ^3 hti .li'^n ynp^ om m h^ah jn:D hy noo da .idj? i:tid J3irM unk' ^jco p« idn^i .n: nip^ sS Saxmo ^3 HTi .nSnno p dj unvn hm^ nS Ninti' ^jcd S3n .iSn iiok^k' id3 Mvn^iDyjo^ nS D^tiisfnu' 103 .uyotfji^ po^ xS in^ Sipn nv oniDo hmj usti'o '01S3•13 lON^ mnN nJV53 m nii3D'?N ?i^dvi .Sip3 lyoii^^ti'o li'^oon hiph d^S^:\i onrn 15aiK' '^oK'An po in« Sip D^yow i^m sS Sip 0^3313.1 nyun hdm iSn ni.ik'nn .0.10 nine ain^ no i^on iSo3^ D^Sn:^n mSipn ^3 nn ,SS3 0^3313.1 |o ninenvun Sip y^p sS dn ioin ni.ik' no ^3 .mnx ni'pn Sn io3fV3 iiist |'^jynSipn yvv «Si nSpj3 i3in^n irx lojfys -jSnon ^3 nTi ? SS3 oiipif no Sn D^33i3nK^3^ kS niyipn DniM ^joo lyyun^ on oa 0^33133 S3n .mpo S3 Sni oipo S30 20D^33i3n iM^ DN '01N NinK' iS IK'S no «S DN1 .inx pii^jf nSi lOKon nta on^SyDio« sin S3« .mns nSyS Sip Dnyi:no jj'inn^ «S nnti' nSn ooxyo '^yuno^3 nn .niyipn onti' ^jco '01S3 13S nron n«t iisys Sip nnS nM^ sSti' 3^^n^p Dj lON^ti' DisSi .inj3 iyyi:n^ iti^s nns^sn kSi Sip3 iiN^3n p da p nSijon iiy nSi .lyyun^ nS iifs i^in3 lociyn^ ib^n o^^n ^Sy3n n3^« nSi sinii' 25niyipn ontj' sin Sip ons nM^ NSti'3 n3Dn ]'a p dn .ino niMo nyun lyyun^tfnip^ nSi .Sip DnS nM^ ah^ ik .lyoK' s^sDn^i Sip onStf nSn yyunos niiiii'pimnN n3D la^^fi^ nrn ins ,d^jd S3 Sy DniB'pi o^ipn ontt' n3D3 p da mlyyun^ nS nw 'on^i .D^yipni onitt'p p da im^ sSii'3 .Sip d^du'aS nM^ nS iSSa3nSsrnn ana nn^Aii'ni4'3 y3on onS ]n: on^SASAa omif^p onti' S3n oovya D^33i3n 30<strong>In</strong>oty^ sStf '0iS3 onK'ipo ^nSa onvn in« lyyunn iSs nrnS lyio sinu' noonay «inK' 12:0 nnjm ii3^n nn .nny S^v^i iioty^ti' 103 njn iti'x iSs S^v^i: D^33i3n ni^rps n33iDo n^iSn jnSjfni nil iwa iS« ni^ot^'ti'np^oDO ny^i^ yinK' ^ini opinnai D'3i3in D^33i3n riAiioa djomi los^ n: nnt^lD^^o^orn D^SASAn ^3 iion^ on *3 .omo^Sn ^Sy3 duos iwa o^yjyn |o 35inr Dnti' onoi .y^an Ss onnp inv ik^n '01S3 d^mo inv onti' no ono.Dpinn one a^nn^ oniiMoi Diin^xi .Y'\an |o D^pini inv onii' dhin 103 onnisoiKO isyo -jiaj ^nSa oni D^3i3in ^nSin an in^a o^pSnn ^3 loy^tf ins Nintf' nn7 i3Bna codd. Al 9 |D supplevi 11 Syc codd. 12 p dj] exspectes negat.13 fort, invn 14 cj. yiw 17 ]o] idj codd. 18 «intr] fort. Kin? 19 Sipn] Sian b22 Dntf] melius Nine 26 iyyijn»] fort, bip i:n' 33 mSsm codd. 37 npinn ono]fort. Dpinno 38 •ii3y»B' codd. D»pSnn corr. nni] «im codd. ; ib. ^^33] fort, aaiio


tj?THEMISTII DE CAELO B 8. 9 |Arist. p. 290^ 25—^ 12])hti 103 D^inDii c^Dti':\n onv^tt' n»a miMcn nyuntj' np^i .nnmn mp ib^snrx D^33i3n dnSsn .y'^nn ^:^hv iSSiad^ IK'S 'n^M ^nSa '^ob'J3 n\n noxifo."iavV3 nn» n^an ^^mM ^:c2 ynun irointfo .ini30 sim nnMon nyun D^yj?i3nonan« |a nsnaDtJ' las na jvai niM 'jo i*? lax^ m hm dk 'aiS ijS xinti' nn 5|vonn m"iMBn nyijn n^en niM vvi^nnti^D n»n^ p Smo sin ^3 nn "in« ati'ja isij^yian^ii' ^iNi nM D^33i3n lyyunn iS« NinB'':cb[i] .mx ciu' laN^ SnK iavj;3 insD^yuna orKi .nnMan nj?iJn i« SiaSjh nm mnvan nyunm .mnva nvianDpn-'N ia3 'ma^Sn 'hyio "'jiinKHK' cyx .S'73 wan' ah p dk ."'nti'a nnaha c^yiJna dhk' nas D^a^^pn D^33i3n hv mi3nan pv hy mqv^ oraSusi 10.onasan 'ha ia3a nnv yjajip-m^u' mi^ kSs .nnx n^na nju' nsaa d.T'Jbnj?ijn lyviJn^ 0^3313.1 iha ^3 laK^i .mnx "j-n hy ia3fV3 B'pi3an n: nawK' Nim.nn D-cmtfa d'''73 j?3an [c]7\h |nn nSk' nN") "'nS3 hm [njns mnva nonvann .n:i3n3 mn^^i -ima kSi ion sSi Sa3 i3n aiif Syon nS j?3E2n nrn "inx.Dn3 ^iNiK' na'73 <strong>In</strong>jp^B' nj? nnNK'jn o^^n >Sj?33 y3t3n n^sK'ntt' ^i«i ya sintt' ib^iNin 'sh SaN .Dn333 inn a^Siya nnv nm o^Mi^Nn o^^au'in "iSs ia33 nau'msin 131 iSvD^ nSk' n3 3'?3i Q^ya3 D^S3n S3 c^^a^atfn a^au'Din npeinti' nnx113^31 .'jTTJi pirn nyunn n3iJ D'h2 an*? iii'N D^j^jyn |a cms npnn .133: inv.D^nn3 p DJ D^33i3n ja nnx h^) Da2:j?3 n^BB'n rn^ ^i«"i3 «inK' 3tf'n^ n3Dn nwiajfy3 ina Dipa3 nMn nifx n3?ijn3 nniN^j mivn nxi nnMr ^joa Kinif nTi 20mn3 ^iN-in 'eh •.a^ar'? a^sifaj nM^ii' 'Ikt nim .mMa inv nyijnn nMnB'3Tnnepn ^ica nTi\nan mrunS nniN^j mivn ns? ^3 nn .n^nn3 n"n5r3 j;3i3n an*?13 I'N vms: S3a nw iNintf ^joai .nSyaS iK3nnK' ia3 iS nv^a^aij'n nniM113V3 Davy3 D^aii'n ajaxi .nn3 iwa D^rj3?3 KSfa^tt' ie3 inpun yja^i "jinn^ -i3Tlyyun^tj' Dj;3Ba n\n^ nS anii' ^jdo c^33i3n S3k .Dnn3 j?3an nati' n3Dn r\at 25nrn inK nyunn nsi'? nmx^: nrx mivn nsT ^3 nn .d3 mnva nyun d^:oS SnD^3Sinn D^^n ^'?j?3'? a^Ssin ia3 Dn33n d^bk'aS ia3 Dn3 mpn^tf 131 nb ya79rD^33i3Si D^aif'? main n: |n: p DJ ^i«in ^oSpas .c'CBipnan n^^n ^hyih D^B33mBip83 ivj;i:n^ a^ait'ni c^nj iiNifn n33 Sn D^33i3n 13Dvi iS^jSj^ n2:n n: hy ^3 nnnnj? 'BN niiB3 a^atJ'n S3 |^k ibn^ Kin Nintt' iifn n: Sj; Ninif nSn .ib2:j?3 ina so:ia2fy3 inN cipa rtp'^ xinif 131B3 Nin na NintJ' ayi .isic3i SS33 11133 nas nT iibkb ^3 n73 ni33DSN -|jax"'ini«^ nS n3D «^3ni isib3i SS33 11133 m ibik b:bk niJ3DSK ibnk'S3;3 Nin 1K'N3 D^^n ^Sv33 tsSnia bij'3 iBN^if na ^3 nTi .na 11133 n: iaN^B'3«Sn ttSman 11133 iibnb nM^ nS iivi .na a^^n ^Ss^33 laa^^ nxi Nini m«^ o^^n 359 nn« nyywno naw nn« n3»«i codd. 10 no« supplevi, ontn codd. 14 nin"i]= K*oL> 16 iDtrni corr., fort, natrn^ (sive iiQB'n «Si?) 17 in« cj. n£3»;aSa n»j?Da codd. 21 fort. n^nriK'ni; ib. cj. «vd3 23 iS <strong>de</strong>l.? KintP <strong>et</strong> seq.]1. femin. 24 post ona excidit aliquid 25 »nna . . now codd. 27 iS codd.ib. nna] cj. ia sive na 29 (?) o'aaian uidm] scripsi: naoM codd. 30 no«» win]cj. 10M 34 fort, low* nhvs


5THEMISTII DE CABLO B 8 [Arist. p. 290^ 3-24]^J?n: iDNon ni3 nxi^ Kim la'ja atjipn Tsnan oip^^ •''^•^P^'^ ^"'**"' **^'"' '^ •''^'^•'^nnp n\n nn .S:^Sjn 'pSn iSta^ nSi mp^ nS Tin«^ «S nniJ' ^:oo ^^^^ti' nip^ nn 5vn c^Sn:^ nnv d^S^Sjd '^vyijnan o^n^isniJ' ^joo .m-iMoa mtr nyunn hhm iS»njiDi n^NT m:DDb« np^ nin |oi .Snj pnn o^Ton onti' ^joo D^33vnoi onnKno78v[i]Sn3^i D^ppno D.iK' "lOK^ nS D^3i33n ^3 nn .D^Diajn ^nSa d^3did31ok^ IiSxb^ Sj?:Dn^SjSj3i D^3i33 ^n'733 iSx ne»3i D^p3n orK nnii' ^jcd p dj:nKT N\ii mns njj^B3 ii3JfP3 pvn hv ai' Kim 10"iiTj^ti' 1D31 unSi! Dnnx D^if^s nvu' i03 n^nns D^33i3n nvn ^300 «inK' lox10VV3 iS ^nnsn db^jh hmi /tt'^onn db':3 iosj "Ik's 3^^nn^ -ik^n iriosD3313.1 nM^ti'3 ^3 Nin )Ni3on |o p DK .m"i\nan nyiam ntD^tsti'n cm myijnn ^ntj^myunn iSn ^ni^o nn»3 sSi Ninu' nS« .myian.i iS« ^nti'a nnN3 yyun^ r[:n vj;i:nDnts^arnK' Nim ..una nNi38 ht '3 lasai .nb^Sn mm vvi^n' nhpaa "is3nnii^ ia3 j;j?i3n> 1HNij p» D^33i3n Djasi .nnx in^ Syi inn 73na Syi laxj^s nnx mpas nmn ojas3iD^ nS I NinK' Dj? pn^xm .mx ^3 13 mr nsn .nn .la^vs nn« Dipa3 o^yyiine cnB'nifN K'eii'm .p d:^ nn^ifjn anis p cna nnxn ia3 nm^if n»n Ninu' I3«3:a3nifNa K'pnni .ne^isK' iS px anyam nman ^nsf S« DBitiri K\nt4' nnr natj'm N\nusrs ^3 nn .pciNn nsf nM"'K'3 SDUiii'^ sin iSn3 u'aij'n nxij "j^k p cjk .nnv sin 20^3 nn Mb nit'N mNi3 Nin Djes |vann ni ia3 ti'nnn^ii' Dti'nn nrit' naK^ii' d^ni-iinan^ nrs oiJ'nin nan^ p nnx Nini 3id^ Nin iSn31 nnv li'Sn^ pmn^ nit^N S3 niNinD^a'^pn D'33i3n niatj'j n"ii33;3 ib'n nson n^^^ri'3 nSyn nsn .li'aK'S Nintt' Sj?p D5 i^ND^3i33ntJ' Sy nS D^yipn o^a^^pn D^33i3n c^Nipai .ip3nn^ nnii' 'aiS^^3 nn .D^jitJ'Nin D'att'3 o^yipn nw hv inpS 7]'\wp nyipn nxi naN S3N D^ipn 25niNin rn D^3i33n ^nSs cjaN .pnna ay Ni.ni D^3i3jn D^33i3n ha v'^' niNinttncn i^N Ninti' nn .oniNS onu' imn^^ ik'n oyis st^n^ p hv^ "inNa Nini vSnUNK' ia3 nNT iii'N IN yyun^ iit'N Nin niNin nM^u' o^yyuna onK' 3K'n*K'anS na ^3ca p dn .i33iD^ii' onS d^nij nn^pnii' nn .ipnii'^i i33iD^ii' nmN3 cnaiN•njpa H'n mnN nSiJD ^jca n\n^ .nnt' ^Sin -aNji .iat2iti'> o^a^^pn D^33i3n nxii sovn^r DniN3 cSsDntf nN-i cjaN -naNan iSnk' SS331 .nS .upa tt'atfn pN nnSrnnpan |aI^N ni ^nb] jinnNn nxpn nM nTK' .nn .nnman nyi3n p d:\ D^33i3n lyyun^ x'7'1npiSnn niiyp |a [nNijni yyi:na nNnn nM^ Ninth's nSn p nNn^ Nintt'a ly-ion2 D'SjSan] emendavi, ni3»nnn codd. 3 N»n] Nin codd. 4 ante o^SnJ add. bD'anp 5 onty <strong>et</strong> seq.] Sna» nSi v^p* nam inK' «^ «inB' codd. 6 vntp codd.9 '133 'nSaa] d'31233 codd. Al 11 nvty a Al 12 no«3 codd. (noN»?)18 'n«B':n — Hintr] cm. a 22 aic] aw codd., cfr. naon 1. 23 * 23 '^^av:] corr.,fort, lytra ? cfr. supra p. T\'y 1. 16 24 'DiSd <strong>et</strong> seq. fals., cj. iDy-in« on i'?«3 26 DiONscripsi, 'DiSo codd., fort. lac. 28 iK supplevi 29 kS] nhv codd. 31 onScodd. (fort. nS ]»3po on) 33. 34 [] codd. <strong>et</strong> Al exhibent; sed haec verba a 1. 27. 28rep<strong>et</strong>ita vi<strong>de</strong>ntur; ]o supplevi


njy THEMISTII DE CAELO B 8 [Arist. p. 289^ 13-290* 8]Sd*? HMn ^3 .n^^msn p d:\ sm Ssn nn'? nj;:o3 ^nSa j^ni nsfp Ss cnvp nSi;DN Sdn .n^en tho nnv Sn:i nnv Nin ik'x vj^un^i .in^ mmi na^SDti' o^SASnnn onMO "inv Sn:^ Sj'7:\3 nnu' n2D3 D^SDisn rn dk Nintf nn .SSd d^jc 6inv m 113^3 DDj^ijn n\nn Diosti' nn .S:\Sjn |o onyun n\nnii' mrna ^ixiSnj S:^S53 nti'N c^naiDn p'nyn nmu^ nym .Snj nnr SjSad ontf ^jbo niMOijntt'^ Sn: S^'?^ Sn pap "j^Si^s iii'K '^3Di3n npnym njDp nSuj? ha nnii'noa.D^S:\Sjn ^JB' iSn 103 onu' ^joa .p:j;n nr hv nnvun p"'jyii' |V3 .cn^mviinippun^ xSii' vn dk S3n .Dn3 n3S nionvo on^nij^un hm^ kW ma 3^^nn^i loV3N .pup IS Snj 'jaSjs Dnif ^jbo inisa nnr i» iMa inv n"i3nnpSj?kSi .»inB'3 HTne nnv Sn: '7jSa3 iii'K 0^3313.1 nyian n\nnii' miA 3iN mpnpun nn^ Snspi S:'?:^,! cy D^aiiTi S3 nNinti' |3 dj ^isin |b sin d^jch iSnntfo^N HM D^S:\S:\ ^jk'3 in ins SaS^s ^3 nn .mpas ni"i\na ons nit's p da D^33i3nn\n>tif iKfDs ^N dSi3 cna sxaj niti' ins S3s .mpani nnSirnn |a n: mp^K' 15Dti'jn ^3 nvn ^joa mns -[in Sj? nij^i .m^au'a nan sinii' m nnSirnsi mpaa|a -isn Dili' D^BK'n dij'js p da mp^ sSi '?b3 mpon[i] nnS2:nn 113^3 ^ysisnnnbitnn 113^3 n\n^ri'iifc^s insn 'pSn S33 sinti' na ps p ds mpani nnSxnnlaisn Sim pnivn sin D^piSm |a ^tt'^Sti'n pSnn nM'tt' nsii': p ds .n"ipan[i]sinti' nn .D^pSn 'iw pVnn^ p da sini .yj?i3n^ insni n: nsii'^ iSs ^Jti'a nns ^3 20vn^ DSK' 'asji .-[cn pavn nM^iJ' is o^n: D^SA^Am d^3133 D^33i3n n^n^^ isSp Dayj?3 ni3nn "ha ma a^^nnn njn .lyyun^ D^33i3m D^n: Dnstt': o^SA^AnnM^tt' r^^p' njn o^iti' o^aan nmn 13D^ DSS33 D^33i3n vn^ii's ^3 nn .nns jvannA':Dn3i a^vn -urn Ss rn^ti' na 'oS nn'na nnv3 lyyun^ nsrin an "Hi's D'33i3n|avy3 m3nn iSsi a^^ASAn SniA n3D3 D^33i3n nviiMa ^3 n\n^ii'i 3i3ipn |a ipinn 25rnra i3^^nn^ anii' onS 'asjii'n^^^l^'3 sSi o^yyuna an^jr sSi D^nj Dn^Jif iM^ti' itt'c's ^str nrn ^joa p dxnM^tJ' isit'"' p DS .yyunan sin 33i3n n^n'^ m insni j?5?i:n^ ana nnsDnisyp DnK' ins laaw^ onu'i D^nj Dnsii*: D^33i3n vn^ii'i D^j;j?iinan Dn D^^A^Ansin ns"in |a omioa D^j?ipn Dm D^yyiine rn^ ds sintJ' nn .on^SA^A nv o^psni 30|e ^"7331 .nns 73ne hv i31D^ Dnii* ^jca ?|Di: nnMa nSiiAn n'?iAy3 uS ns"i"'it'p DA D^aiyA3 m nM^ nsm 'oS p ds .nSnA inj?i:n SnAn DiJ'AnK' lasanSim nTna inv sm d^Siia d^'7aSa3 n^^ iirs nvunn ds S3S .SaSas D^yunannsij inv '7niA3 nM^ •[iisnii' ^joa SaSab nns ns^nn vhv nDia3 np^K'3 n? iS3^^A^An |a nit's sin 73nan |a "jinn^ nifsa Sua invn ^3 nos^ sinif nia isi3a nnvi 36^isi3 inv Snj supplevi 4 Dn»] nn' codd. 5 unv] N»ntr codd. ; ib-. "no inv supplevi6 inj;i:n (bis) codd. 7 ttmv codd., ib. pro Snj inv habent codd, t


THEMISTII DE CAELO B 8 [Arist. p. 289b i_i8] -|j;HM^ ah pvn ni hv «inK^ «?« .nn nKto nsstt'a hm^u' laa .in« mSycn iS hm^.p DJ Donn^ nS n3D it ^nS nns nan nw2 Syoj hm c« SSd31 .hvc>: ^nSaxS "iDK^ mvi .ih "jicDn D^oii'n |o nrpn cipca nnv snip N'nti' mjDDS« n»s^i.no -[cn noNon n: k':^ib ."im nvnn m unj iSs on ^d tf'oo u'k sinii' 'oiS ix-i^Dcnn^ DJD« i^isnra losan hm^k' n:D a^^ino n\m .i^iNn Sd Sy F]jr K'sn hm^n2D3 Donn^ rfOKTt nnn iu'k -i^snr ncN^ on Sax .iS |^3V pN nSeaa -["iD^nacrj^n SsN I'NO nnS u'sn |^k ^2 .no mn^^ n3D3i nii'p imDyytr naoai iSniiti'Djn nDD3i iJ'inn idd3 r]h>: 'ONon nn 'dn nam /li'^Dnn.nny S^nn^ "131 Dnyijn3 n\m d^3didS -itfN D^ii'pi3on |o ^ly^Stfn tfpnon DiJJJil 10^"IKI D3DN D'nBID S^3^1 .D^D^'pm D^D13Jn D^3D1Dn Sd3 lONOn inJIID<strong>In</strong>oND DIP DiOK sintJ' nNn ^jni .p dj d^di3:3 ^iki ^13^31 '^o^^pn '^33133 lex^iJ'S'nn:T .iSn yw o'2i33n T^J'^ -^^^^ "'^^^''^^ "^^^^^ ^?' "'^'"^ '""^^ ^^'"^^ '^°° ^''^^.D^pyuno D^oB'n Sdi D^33iDn D^KTi UNti' "iDK^i .D^Nun c^rj^n nTD iS IVDli' no3n3tt'nD3 S3N nsii i^k irins S3N non> -ib^k t3DJn insn D^orn S3 Nip^ri' ins I6nnh HM^ S3K .n^vyijnon ^nSiT Ss B'pn3 nn^Jo Sx iyj?i:n^ D^3i3onB'o .Nsro^."•rrNnn c^oK^m D^33i3n ne^DK' nsn^ p cs /3"iyDn Sn nnon |d na^BK' "|io^nnns nM^B^ w c^yj^uno nn^i^w nsro in n^n: Dn^:B'ii' nxo in n: nM^ti' 3'^nn^inn'i)i^2 '?3pDn 'oiSs o^piSnn iSno pu'N'in piS^nn S3n .vyiJno nnNm nj onanm ^nNnif nSn .nnj |>nNn n\nn nSij' Sj? nSn inN 1^ hv nM^ti' ib'cn ^n ^3 D^nj 20ij?pi:n^ on^jtr ^3 noiNn sim ^iiJ^n piS^nn S3N .o^nj cn^ju' pN p dn n3 nN3nnB' 103nM^tt' 7N D30N1 .^B'^S^'n piS^nn nM^tf' iNifj p dn iii'B^N pmpoT 10VV3 inN pSn3 nNi^ D^o^^pn |o nnN S3 ^3da Nin nSi Nin ^3.n:Y» voi^'m D^ViJno on^jtr f nD^3'npn D^o'^pn d>3313 ^3 .3ivon Sn n-non p D^jWNin D^ori'n |o 101:^3 nnNTSrnu'Ainn "["n Sy no^NSi D^3i33n oniNif' 103 i300 3np SiJ'on iniN hv "ioyn' uoo 26.D^3i33n *nS3 m3n dj? 3-ivon Sn nj?iinn yyune nM^ dni .neS jnnron inyuns.nnN DipD3 D^iitt'Nin D^oK'n dj; D^J^iJno p da D^3i3jn ^nS3 -"s nNn: p dn^13101 .D'JitJ'Nin D^DB'ni D^o^^pn D'33i3n '01^3 D^yyijno on^jtr rn dn ti'onjiDn^jr vn^ DN .Doipo lo^Sn^ nSi D02fj;3 nnN moipo on dn D^o^^pn D^33i3nniTno nM^B' ppnn njn D^o^^pn D'33i3m D^jitJ'Nnn D^ot^^n 'oiSs D^yyijno somniDD njmo D^o^^pn D^33i3n |o inN S3 Dn3 ib'n o^aiB^Nin o^oB'n SaSai nyi:nni3nn^B' ny Nin ^3 nn .nJ5?D ^nSi: iSnip ioni .nn^ i3D^ onij' ^jco neifj?3 nnNDn3 niTN D^JItf'Nin D^Dti'3 IB'N SASAm c[l]Dti'"l^ Dnti* yiT nti'N D^3"13^Dn D^3313nDn3 mNJfojn mSTon djoni .nn^ nnN |Dn n^3i3^D S3 isnn^ti' |V3 D'33i3n inj:d'VSfON SaSa3 nii'N D^33i3n nnMO 103 Dnjfp3 nvp D^33iDn mviJn mi^no D03fj?3 35Dvn 'xn SaSa SniA p da i03fy3 |^jj7n nm .op^eno SaSa3 iitn miMoi ornnt ^cSi .Dnxp3 Dnxp 10x^3 nnN ifpn hv instdj Dnti' tSv pi .op^BiniDS nifNi6 iMKHca] '8-3 codd.? 12 cj. noK'B' 14 nto] fort. iSso 15 ins] cj. idk20 D«n3] D'Sapa codd. 24 ante IQ linea excidit 25 D"pn» codd.; ib. unwva»3n:n] cj. sing. 31 nyiann] cj. o'aawn 32 isnn'B*: codd. sing. 33 D»aaiDncodd.-, ib. Kintr codd. 34 jv^ — n'3i:»D] fort. 1313»D Sp imn* 36. 37 Dp'pngcodd. 87 n«V03 w'ntr codd.


jjyTHEMISTII DE CAELO B 7 |Arist. p. 289* 11—35]D^30T3 lon^i nviJnn nw ncDina lojrva ii3^^n[^]ti^ no na^D iS Kifo^ nSi .Dnjfpa:no 3133 in3D Nin aSmo j^jv ''X? -it mrti' nn .D^oSnna77TDmo3fV ^2 .ics^i ptJ'Nin tJ'pi3D3 1^0 S[^]nn^ sim .Dnpiin n: ^«i .nnSNinif3 inn:n)2 hSd 133 ntrNO ht Sv n^«nn xsfo^ii' 'is^i .n333n Dsryn p Dm^ayi 6|3 d: D^33i3n p nns S33 ^ixn sim .i333n «ini nSi:\V3 tsiK'^ ^B'^an ne ntf j N3:a^ni Dnnx d^jd Syi .niD^eirn iS K::a^ iti'N pd:, hm uaa ib^n cii'jn |a Ninii'nnn nSi byoi nS ^ti'^ann cti^Jin hm dn nn /3i3^Dn nm2 cnaxan f]m^ p dj/tt'^ann Dti':»n |a p d: on p ds hS«3 dS3 p d: D^32i3m S:\Sj3 y3to j^yun^i:nnK 131301 inpun w« cryan uaa iij'n D\if:n]t2 on D^32i3nif'3 -asan ns S3S 10^:do .d'^u's en D^33i3n ^3 laK'i ^a xin S^Sjn ^3 i3K'n iti'N ^3 ni Sv n^v' '3: nj>i3n[n] iS Nira^ 13 itf'N o^sn ia3 ca^A nM^ti' nvn ni "jj? ^iki KintJ'nT DN S3N .SS13 naiK ni 13 on irj's oK^^na rn^tJ' ^ini Nin D^33i3n on bnK^jDa nT3 pni^f'B' ^ini |'n '3 .3tij;i nasau' na n: ^'n ah ^K^'an oti'j Nin'3 nn .iSn ^jb' iSro^tr ni'33iD oNin p ia3 D^33i3m iWi oan^if iv3tso li^Nnu^ I6onK' kS laan^ ojax onu' nha .p ds Dn^eK'Jn D^33i3ni .p dj iMia ti'atj'n^iKT Nin p DN .linasK' D'y:vni '?n3ni o^ifyn pj?3 nnrxn up^ cntJ' nS« a^^ii'xnia^an S3N D^33i3n |a ina ma^am li'aB'n ma^an ir« cti'^B^ ntt'N ma^annrn^ifnn ^3 nn .'\:h^vv;f2 a^jrnS ny^ ia3 nn .uaa i3ip3 oan^ ^^a iajfy3 insnbtt'Bn nr nvn ^joai .i:aa 3npn "insn cann nyunna nvii'K up^ iii'K on Da3:v3 203^^ina nMi .nvn n: Sy insn laan^ ojex p dj D^33i3n '3 in3^ lya*? iK^3n DJaxnaxK' na jpnS nsfir |an .p d:\ sin aann^tJ' |an uaan^ cjax nM^B' Stfan ^b*?n^^B'^Nn up' D^rnnB' nas^ .iS n^an j^ni iS o^aii D'SB'a3 sinu' na •iN3n m^ay^icrs D"'33i3n hia .trs i31b'"'B' Dy32a in tin3 Dn*nij;i:ni o'^Svcna pDen*' nS jh P dn .nann"'B' i3Tia Sycna nB':\3 pia3 onti' 'jead^ n'^yyuna orsi D'Sj^ena 25"inx Dan' Tisni 'B^'ann nnn ib'n nmoM p3i Dn'y3 niian B'aB'S p3nn DB'jnnjpn nS NpiN3 xnpin '^a'M nnB' ia3 sinB* ias'B'3 ni Sy m33D'?N njp'i .pnsnn c'B'n msin ijn njp' nS p c:^ pSn nsnam o^rin n3 bie' ib'n n33B'n.mean' rnnn nB's cB'^n S3n .pan' nS n^aB^n D:aN p m B'aB'n p .nxTB'.onns niaipa3 nasj ib'n p dj i3"n' nSi D'pnu: Da!fj;3 orN onasan iSni 30|a:3 nxTB' p ia3 n^n iS'N S'?3 d'jd dib'3 o'Nian nxTB' nixin ah sinB' nnDay 3iiya n'n' nS o'B'B^an n33B'n iB'B'a' ib'n iiy sSi .yjfaw nipnn nM'B'.Si23''B' iB'CN 'KB' Q"yNi .nSnn nSycna n33B'n nn'n sb iSn .B^inn Sia'3NinB' n'ri .oan' KinB' 'B^ann oB'^n n"ii3y3 Sb3'B' ri'Dia n'n dn aha DMSxn5 Kintra innino] Hintrai nnano codd. 6 post n'nsian addit a 'p 7 Kinr] Kin codd.ib. post p subintellig. DCjn (cfr. lin. 10); ib. post iS ad<strong>de</strong> 13 nt] nttra codd.13 naix] fort, nois? 16 can^r] oSyy codd. (nSytr?) 16 nS emendavi: kSkcodd. 20 i3oa] 1. ona 22 v loia (alt.) susp. 24 ni»»B' — in] 1. iipknwc lyntao 26 on'va] 1. nv3 27 Npixa = v^qxtj Simplic. p. 440,27;ib. n:pn] cj. masc. 28 onnn] correxi, omnes testes p'l-i^r^, cfr. Averrois Paraphr.(cod. Argent.) Dn*i» <strong>et</strong> Levi b. Gerschon nionSo p. 212 29 laon' codd.32 n»B'ran] cj. n^stron 34 misya] nnya AI. (recte)


THEMISTII DE CAELO B 6 [Arist. p. 2881^ 27-289^ 8] 5^nSd |ot nm n^yiv ':^ nnh «jfo^ onti'D loson D3a«i .SSd mif ^nSa onyunD^r:vn hd [iS] 1122:^3 ins imn nNi^ti' iti'D^H ^nSa NinK'2 .uSaa^ sinti' h^Sdh.X?3B3 Kinii' noS mii' ^nSa yatsn |o nirin Kintr noi^^i .n^SDn sSn d^jot nmn|0T,iM^B'2 .j>3t5n p njfin ni ik y2B3 imx ik n\n^ kS mj^oSx lox^ii' idd pinoS irn^n nSv^i^i npoj hm^k' d>nj:io i:s p«i ."^niin |otS mti^ ono nnx Sd 5inN inr nM^ti' yaea Ninii' noS xvoj hnt dsi .nti^^ pin "inxn J73i23 sintJ'pjj; Njre^ ^nv is vo^ Sd dinh nSn^ dk ^d pxi .ynun pn3:in sinti' neo |n:nnv msnan hy )m^' m« ^J3 isti' '3 nn .nos mti' dj? .y3a3 'h ^Smn3nn misfo Sn3^i V3id3 KintJ' na njnK'^K' ^isn Djasi /Sinn pjySj; nnsti'nono 'nSiT3 |3 Kin '2 /Sin3i nisn33 pvn i»d pin -[iisa »S 13 nnvon ir^jpi 10:i3{n m Sv n:wNin nnnn"7153^ xin .re^ h2 nSinmsn n^•^^ dsi .ono j?3is3ii'jnon n^an lon^K' is i^on naS ncDin p]^dv cjax sinir 'aixn ^itfn DJD>i1i« nnuan S« nr^jy nSs^ iu'no n:i n^Son nS nyun S3 '3 .13'7B3^ilon^i P]^DViy nai .i3n Sn 131 |a n\nn caax nyunn ^3 nn .nS^Sn "iiin^i ponD"-m5i8|oi n^^nl^' ny^jn ipsvyi^n^^' na S3« .njna xin j?it^3 .n^S3n ^nSin pT isNinti' ni Su'a .nipsnn m yyiina nM* dk nyunn 13 nxa -[m insi nsa ayan\TK'3 uaa -[inx nnr |aT3 mipn nx mi:\nii' "iti'o^N n^^' ahuf na pT sjfa''p: D'au^n pv Fi'Dinti'3i .p:\^i3i n3^Sn3 pi .nnua 13 n^n nSi np3n "inymnvi:n iS xxa^K' mi .uaa nns nine pi c^aii'n 3iD^ii' iif'o^K nM^ sS nM^ii'na ninema nine pT3 n33iD nn^n ah d«i .uaa m\na mv nyun wun^u' ik'd^x ^k 20.n^Ssn nS3 noDia Q^atyn nyi3n n^^nty p 0:1 nti'o^K 'nS3 sin pjnonn pni nvnsi .pind: mti nsf Sj;i .h^Vdh kS3 pi lonn sS nasrys n3Dn nsi •ii3V3iiSn ^3ti^3 ncDinn n\n .msn pjys cna ma S3 piyi .r|Dii S3 isn3 na n3nn3Nintf' pj? pVK' ^i«ni .mS3n nS3 pi inv iix?^ty3 ?iDin^ty nM is ia3:y3 nnsKiniy DiK 'Bs Ds ia3 .p nnr n3in ny^i^ai ia2:j;3 ins niy^ii'3 lon^i p|Din^ 25nsi ^3 nn .nnnn Ss ti'sin p n[i]ii3f3 [S^ii' na iavy3 nns niv^ti'3 rjDin^nM^i Sna nnr iij?''t4'3 ncomni .nns naif'nti' dv 3n-i -inr niy^iJ' Ss n^an npmnnnns J5iu'03 sS 3n-) nnr my^ii' Ss pmn^i na nSnnna is \QppSna S^nn^iJ' naS•asi .nan Sv nipSnan nniMif na ia3 ^iti ^aiti'^B3 S3S niTnn aitt'^c ia3•>:ty3 D^sjfia usti' nn Sip3i nj?i3n3 up^nyjij' ^isii .inv 13 piJf^ti' ^3 nn2f3 ht so.s*spi3 D^snpjn mSipn ia3 [D^]p3nnB nnonnai D^p3nna d^d^dib nnty pa:^ iSsuS D^sna3i 0^3^^3314^ ia3 n3in niv'ifs Dn3 vn^ piD^nm ncDinn '-3 nsiJti^ uS ni3?iSs iS3n na n^snaa iS^nn^ onti' D^sia3 o^sn ustf' nn .p dj laicya ni nsijti'pDJ pan ni Syi .piaai nnnp3i nia^an3 pjvn pi .ana iii'^ji^Ji' ^nSsa D3Bn.'vaipan 'iyi:n3 35pjDin^ D^ati'n nyun •'3 nS3pan nmnn naiS3 ^K'^Sit'n aipan Sa3^ m inKOlDV ntfJinn nnn m Siec sStf "joa .T'an nSnn nSnm D'^cSnna D"'jan lonnonjfp D^pSnn iti'pvtJ'3 tfinn hy nbr sSiJ' ^'\^^ niS nM iSs ^ist n^^ sinti^2 KinB') cj. MU1 6 «!] 1. :d«i 7 ik] 1. tk 11 ante Nin <strong>de</strong>est aliquid12 KVT\] scil. i»ij?n; iDn»r . . ei'cv . . »mw expectes femm. 15 nana) corr.16 fort. nyi2nn n ante jot ponend. est <strong>et</strong> ante aya suppl. trnt 31 K'Kpia = LjUj


^'p THEMISTII DE CAELO B 6 [Arist. p. 288'' 13—27]no ha ''M'^n hm na^ nn .p]iS^nni Sc2n nays vn^ Djax "lon^i njnB'^K' nono ha nM'ii' c"j?ni .nii'Sinn 'Joo n^^^ d:os Ninti' nxun |o .nine nnr KinB'no 103 njnti'^ njnif ^ c«i .mno sinii' no3 nM tniySin ^ioo ^d .132: nnv «ini«'ni^Sinn p nM^ ^irti^n nS ssro^ pd:\ n^SSsn nn\n iSni .nTti'n hn n:nvf'\ifnvn noN mpoa ^d nn .ynon |o d'nj:? on nsn nS^cii nu'Sinm .nan nS^oji 5nDti'm ^'?inni K'^ty^[nD]n iodi D^^n 'hv22 mpin iod V3on p kvv Nin nu'Sinnjvon moipon o^jp: D^cSnno nn iii'so D^^n ^Svan m^oy ^3 nn .nma^si m«"inN\n D''''n '•'7^33Y"^^^"^ ''"'' •°"'''" "'''^^^ '^^-^^ DD^SnnS nn3^ cscnnovn^ ^iN"in |o .onNtyjn omN pi .mm nio^onn iod nao li'Nni .moxpn 103 nSyopiDns lo^^ip^ti' DnS iifo^N 'N Nintr ^jcoi .io5:j;3 nns py Sy vn^ nSi D^nSn 10.D-'Jirsin D^oti':ii3 nMif d"j;ni .onK'Smo om^oyi Dinom njoipu'ni nniopni.V3on |o Kvrn j^jy «vo^ sS .vSy ^^o^oK^n Dtt'An nvo^ iii's 13^ 103IV Tf cip03 Drsi 0^33110 nSi D^siiyo crK n3^Dn nKT ii3j?3i D'mv^c cnK' ^jdop-iDn nSi nii'Sin dvk'^ «Si :ion cnb nv nSi nnS onron ooipo S« S^nn^K'|3 n:; ncDinn Hh dj nmnn nSi jnon onyun j^u'^ nS dki .nyuno m^oyn sSi I6113^3 Kin piD^nni iD^nii^ no ncDin sin d:on noDinn ^3 .onS nM^ Sn^ani.D3^^n^ ^ivtt'n ^nSiT p oa s"? o^yjyn iSk vn^ nS pdn .ncDinn^nSiT3 |oi S3D njpo ir«i S3D njpo y^jon ^3 ."in3^i nSj? iojfV3 ini onnK d^jd '^^^injpo irsi S3D njpo '?'?33 icn^i .v31d3 n^S3n nS3 djo:i .V3iDn |o nxm n^'73n77 r^N D^jWKin D^otfn y^j03 Y'Viii^D UNii' .sin n33 ion^k' no ^3 nnv iik^3 ionj^ .S3d 20|nDn3i ncDins nM^ djon ^irit'n ^nSi? ^3 nn .nvt^n ^nS3 nvi3n3 nito^k' nrc^sD^j?j?i:no cm c^oi^n rn d« ^3 .pinnn ti'Sn^ y^jon n3 nvn3 vvunoS vn^ ik^k^jcoi .n^on pmnni nti''?in iS v'Jon p d: nsn p dn .ninii'O ^nS3 onyun n^onKjfv n^oni n^Ssn ^n':3 jot v^jon sjfo^ njn 73i3n nsni V3i3n |o njfin nii'SinnB'n^uon |o Nintf nSk .nnifo^sn th kvo^ nSi nntt'c^Nn iS Nson .V3is3i V3on |o 26nNnn n^S3n ahz d^joi n3in D^rjj? hv mn3 131'? nM'if mpii' no3 n«3^K' 103.niir ^nSi: hv D^oii'n yviin^tJ' Ssvtf nM ds xinii' nn .V3t03tj' noS mnii'o n'^2nnj? nv -d^k lON^it' 103 .n^'73n ^nSii jot F|^Dini nyunn [t^onnK'3 nM^ ni '•3ncDin nh nM^ti' ny .nnn inv iDnnK>3 n^Ssn ^nSiT3 1S13 nsK'jn pin Ton lonniDnyiin3 n\"i^tf is .ioyj;2 nsu'jn pin "^ki nnj;n p nns piDni .nny ny nns aoono nnso vo'fi^ is n\n^if ^nS30 jnonn is nooino is inSiio 13^ iSs ^Jtf nns'01^3 ^tf ^Sii'n pj?n nM^tt' is .SS3 lonnti' ^nbso n3S p]Dinn n^on '73s nnsn han\nnr ik'es ^nS3 simj* s'?s .[nonn] c^nyi F]Dinn D^ny'? D^cSnno D^ny3 n\n^K'I Scsn pro Oi*/to sensu <strong>de</strong>bilitaUs ? n»n] nn'n codd. 4 'la'B-a iS . . h*; "hn<strong>et</strong> n»nn codd. 5 nvn] nm codd. ia«] -inn? 7 mu'Ki codd.II naniDyni <strong>et</strong> seq.: 1. masc; ib. n»ntP B"y«i] fals., 1. itPKOi 13 13»ki codd.14 '7'nn'tr] cj. ij?j?i2n'tr 16 dj'B" codd. 18 post «3 excidit aliquid (fort, ^y^c_j.-Uj!), item post n'Ssn (19) 22 vn] nn'n codd. 23 pmnni] cj. mptnnni24 nKSi» codd. 27 n:ntP!3 a? 28 lax'tr] lasstr codd. Al 28 lonm] non'codd. 29 lon'tpa codd. 30 nnKJ nnK codd. 31 in (tert.) <strong>de</strong>l. 32 ciDin»codd. (semper); ib. -\Dnm] e\DM-\>v codd. 33 qoinn usque ad nnywn (72,1) om. a;iDnn supplevi


;THEMISTII DB CAELO B 6 [Arist. p. 288^ 27—'^ 13]^inr iSjfN vri)n^ yian ^3 nn .nnnK^a naSn npunn nmn nam yaan jn^i .p djjcn Dnyi3n3 cj^jy y^an jo hkvv nyun ij;vi3n^ iifs djoni .n^aipo nyijn ij?yi)n'HNin DJ0K1 .h)r-^r] nyijn i03 nryatsn mj?i:nn |o msi^in nj^ijnn djdni .pjyn ntiVViJn^ iK'N D^rjvn Sax .j?yi3no3 n^^nnn j;i::^03 nyunn mn\no3 n^^Dnn D^oti^jS 5pnynn pi .,iyijnn on^San 'jjfs Dn^myijn mn\i03 n^SDnn onS n^^nnn nj;i3nnti'x D>^n ^Sj733 nS:i3 ikido nn .na vsfon^ifD mnn nyunn n^r ana mv nii'xn^SDnn nS hmh djok mm iiJ'si moo '\)t iwh djosi .om^n ?« w^in'^212) .nhT^i^ joni b^nn^ii' jon i:oo inr naSn y^jronu's nz-^r^ nyunn nnMon loD^yjyn 'hv22 iwH nrNi n^^ovy ,ir«i no«n li'pin XMir ny .iS^nd sin iti'Nnjyoii'Jti'a iKii'jti^ no 's>h r}hp}2 lionn «'n ^3 .n^SDnn SDniJ'^u' nxT annn |o binnM itJ'N i .mip Dip ifi^a loxoa pjyntJ' iod .nonp nau^no na nS nMn2111 .nii«iJ'3n niyijnS ny^B' km inyunti'o ^nna D^oiJ'n miirii' Sy na B'pio:p3j?n ni ir^iy p dj nan 15D^DB'n nyun nnM ok kmb' iok^ .p mns njvisn nst 'jy noioa N^a^ KimKinii' mi .yvi:non naoa nw mSa nMnti' ix .nitif mSa nMnif myio.-lano ^yaan voti'a isan^i^' loa yyun^ cios j?vi:no Sa ^a nn .y':o lan kjjo^niB' mSa nyunn nMnti' iti'Dx ^k yyunon mipii' aha nn':\i^ naoa n^n^^ iknio mm .D^tsiti'Di cnoDJ mSin cnin mSin c^jntyo mSa n^oti'nii' iKann mm 20niiKtJ'jn DniKai nnv iDiti'c Kinti' nn .mj?L:5fo nyunn nMn y^y iitk iiaya k'?iI^N nS dki .ninii'o mSa nyunn nMnir ib'd'k cn^iti' naoa kS niyi .ninoK nnvnM^ kS p dk .nrtJ'n ia aiyn^ nno nns psi ornji:' cri^B'^ nrii'n nM^B' prr":q>3c Diii'a niti' mSa nyun n^otrSnyun Nifon on nox .pn n: Sy n'Uf'hv njya ma K^a^ Kim .nSi: ma noj^ai 25nMn nm^ybi niiMo nnv 0^7'? nMnif ny nui' mSa o^Jiti'Knn D^DB'n*pSn np> Kim .n^Sn untj'^ii' nya ik noyya njnu^nti' ik nM^ ni .mniKO nnv103 rn^tr IK .'^o^^pn 0^3313^ o^oif'n 'phn pn:* npn .vyunon ^pSn nyunnnnmj? uKtJ^ 103 i:nt4^^ ooifya kS SaK .rpSn unif^ ik Do:fj?a unii'^ unoKit'njfo nT iKa^ Kin ^:n^' kS rpSn dk d:oki .unti'^ kS pd: vpSn kSi .iKaS 30on^Sy 1^:^ kS Kimj* nn .nnS icdo j^k n^jon m:ii3a c^Ki:n o^riyn nii'y^B'nco 1313 unB'j onti' kSi nnj? vhy nmr no pSn iih niinn |o ma vn omt^Sa piDm nytf ^3 mi .d^:o Diu'a cSia unii'^B' itf^c^K mSiT iiyi .vby nnj? cntt^1 yyun' 1. fern. 3 nnyiana nvjy codd. 9 nix» obscur. (^bj aut nwT\v codd. <strong>et</strong> nnantyj h^tw, (33) vS« . . K'nc niyi] nSi a


ttD THEMISTII DB CAELO B 6. 6 [Arist. p. 287^ 28- 288« 27]NifDi Kinti' noi .tsSma m«^jfD ssfoj sin ^3 NifOJ sin cios Nsroxn ^3 .nSnnn «•?!'DiSd m HM^ti' ^iNi p CN .nSnnni n3D iS hm^k' i« svo: ^d Nifoi nM^ti' iknypijno N\T ^2 .ins nv Sn nnvun ,nMnti' ny nSnnn sS[S] nnx ni: Sk j?j?i:n^ii'pjvn n73 nTpnn in« if^rwi^ ^jooi .nSnnm na nSy iS n\Ttf in .in« nsf hax'jr ^0 matyn nsfci noDun m^pnn nva -itrs Siii'3on |o i02:y lati' j?j:on3 npbi 6usr .171 /ii'i3«n n3n hv nnv iij'n n^n Finn^ bin r\i2 noN> lyoS Snj m:\ sjfa^.DnNifjn |o ^iNi inn nwj nnr Nintyno D^nti'D^Nn|D ron'jvcn vsan ^3 'ow |nnNHi D^ion ^^o^ctt'n db'jS «2:a^ Ninti' sim .pvn ni 'ON»n nT3 'oiS nsi^iiii'K pSnn Kin p^i .nSj?oS iN3nntf 1S3 Ssati'm paM |3 dj iS sjfa^ [w«3]nnv «in cnpian ip':m .finS nSyai uk'kt SyeS nifx pSnn xin vjb'^i .mtas lo3W ran j?3Dm .Sow'n |a nSiya mv iti'rs nSyanu' ia3 imsan p nSiyo^wt |3 DN .c^Siya nnv on nti'N D^ntyc^Nn hn) 133: inr ni,i ik'n ha vPiJn^i^1N"n .183fj; pCDH .173 rUl D^JbS iS li'^ DjaXI .D^JoS.T '7N Dti^JH .17 nj?ijn .IMntt'.Dipna inv .ibiya ni.i ivyun^ rbx iti'N vpSnii' kSn iTin.n i'? |^ni .iin.i iS .n\i^ti'N1.1 poDH .17 mn.i ^3 ..iSij?a inv ni.t ii:.i Sn yyiin^ jya*? ,i\i^r ^ini p dk 16.nSira nnv si.iii' no ha n3i3 n3^ j?3tD,"t ^3 .i7i .yyijn^ nir.i .17 hn ystsif i mpna.i^nS3 .ij;i3n nyy) .nSiya nm^ nm .nyun.n nsw ^joa .iJsityo .ivun .iv^an nmk* ia3i: .iSiya nnvi n3i3a mr ni.i D^jca 13:7 .n33J imn .nSiva nnv ni.t isr S« i.ny^r |3 .nS3D^33i3.n nyiin '87^3 .i^7«t inviT c^aK^.i nyijnty Sy noia.i typsj .17 nnso"!£3^37311 0^33733 '87^3 .IBen D^ati'J3 ^3 .177 .llti' .lj?7in KM D^a^'p.l 20.IMK' iia ny onros .,121.1 myun 0^3733.1 p inx'73'? '3 .177 .m2i niviin 7V2p^iiiti' iiMn ah as km ^2 ..ntt' km a^atJ'.i nN7 npun S2K .nn3 fjiSm |a .isu.i67m ncDin .iS ssra^ .nti' ^^2 n7.iij' na S3S ^3 'joa — .nif ^^2 .iMn hzan.iif inK D''37iJ'Ki,i D'-ati'.i nj?73n — ''3 iSk Mtf |''2 ncDin.i km nDDin.i cjaKi 25.inn^N n^S3n km pnoM.i DjaK7 .j?j;7ina,i 171m n'S3n km nain.i cjaK .piom7r3fa.i27 .iV73n2 7'?Mnii2 ^3 D^^j?3aii Dn3i3ti' .laS ,iM^ .lain.i S3K .i^kS D^:pj.inSnn.i3 niM2 n^S3n hy2r] .13 .iki^ DjaK j;3a,i |a nK2:7M S2K .nohm pdk .12.omajtya km .irK7 n^j^jy.i y2Jsa nKy7^ kmb' 'jca inm .iS3n km ^3 .i7i .13S.iMn DK y3B D,itj'3 p D^ D^ati'Si .n^n3Jt' p : .iS laK^ .13^0.1 nK7 n2j?27D38K7 .,ij?73n2 cnSnn.i h^a miMa2 n^S3n ony-iinh .iM^ti' 7K .iib' ^"73 Dnvi:n 30.iV7:n.i nSnn.i o^atrS fKKi.itf kSk ..i'?3^if' ,ia h:tn DjaK7 .13 y^ifa^ .la SifKIK'K D7pa3 7K 1172:3 kS 17^7 .f]1D kSi J^lfaK [oJlS |^K .1301 nK7 n3J?37 |a73m^77 hv2 mS3 K7iiy '87^3 isB': mS3 p3ina Snj S2K .aipa i^k ^3 177 .7J3nn^76v'7y 117^ K7n ^3 177 ..Tti' mS2 DHVIJn ^K p DK .1713.17 n'37JJ,M I^Sj? K71tJ' la hv1 nm .nn"'VifaK 7iaK3 nnnaK hy .117^7 .7^'?k 7iaK3 io7D hv nn^7 .17 7iaK2 ij;73ni nSnni 35. w (2). . w] 1. no ik . . n30« . . inN 2 <strong>et</strong> 4 iS] nS codd. 6 Snj]inj a 9 •)WH2 supplevi 10 hv^h] n'-yoS codd. 14 mpnon . . . vpSn lOWAl: cj. ipSntP ,j?yi3n» 17 1. inj?'i» Kintf . . . inyj'i 19 nn«i nnvn = (^5^51^''1. E^iitTK-in 20 cj. DB'jn 21 nonan - isap'] om. a 23 noin] x.^^-25 inK <strong>et</strong> seq. corrupt, (cj. ;^j>t) 27 Syan <strong>de</strong>l. 28 hSdh] nSnn anniosyo codd. 30 nnSnnn] nnSnnn codd.; ojoki (bis) 1. in 34 post vhysuppl. JO nnyun codd. 35 n;] cj. ni»«o


THEMISTir DE CAELO B 4. 5 Arist. p. 287» 23-i' 28] HD.N^piNH Sii'o in Sy cSptf03 iDiB'Bm ncoon insn iod .onsii' no \M:p inv sintniwman n^cyc trr^^ii' ^ikt imn nyif^ ik^n '^^'^n ^3 .c^njOD "jS^ cnSm piD^iti'n cvviJnca sin isa ax?Dn pim .nsa bj?o p d:\ D-'Oti'n nj?ijn |ot p naiQWUf2 'jTOa ,nti' Nini iko mna y^n ixo mno yyun^ ik'k imn sim Snsa 6DK'rin p DS /^3i3^Dn Kin Sni^n D^iti'n n^eiJ'JD tsyan nmr^m .isyio mmap Ds /miD ^^313^0 nm."\ iS xjfo^i i«o mno yyijna n\i^ dk pnv^ii' Nintf ^joa n^a mna yyijn^ xinii' nn ^nn3 pd:i ^"•a^oit'nds Kin ^^a^ati'n n^>nie3:j?3 138a Ninu'i .nrnirji niiti' niyunn iSnk' ^ica "iiy^ty Nini niyunn nsii''?njpa sin iitk nm:;a nxa nino r\h):^yn nm:\i .inmj Sj? iSjtk mv lasrya vSki lo.niif' nm: njpa »m iK'sa inr ni ixn nini .niK' nati'D^insin D^eB':,n |a nnD o^at^n mu: ^d np^tp nv -[inn Nva^ msnti' my l):3iovnv codd. ut supra27 Dj?] cj. hy; ib. noxm cfr. supra nin'D»»n (20) 33 cj. Sk Hh 36 intj] codd.fern. (fort, losya nto <strong>et</strong>c.) 37 Sk] Sj: i'jk codd.; iok <strong>et</strong> i« addidi


yO THEMISTII DE CAELO B 4 [Arist. p. 287'' 1—23].nnN3 n«i33 n^n nmix nbijvn djoki .mySw sb nntn dv ti'SiiJ'on |» i^^^fiU'Ditf nnsn nmp pNii' ^jbo .nnNn dj? ti^Siii'on mu: mx mtj' «it dk ^d htinnx n\nnK' is nnif Sdi .tfSityon ins nh^^vr^ ^^^nti' ik'o^k ^nSa hmi .-i31a^^nn^ p d« .ni"i:^o nl^ rniy nSi:ij?n n\nn sSti' ht ni3j?3 T^nnn .vjdS is li'SiB'nnDnp^ "inon nvn ^ico '2 .Tnan j^^jyn pi .naipno nSi:^^.! nMntt' nun n: Sy 5jiK'Knn DtJ':ini .pti'sin nmn 13 nhn'Ti^ p n3j?3 >i«i hm maii':iion nmsfn i«r.•'•'njfji n3D HM'^ti' "'INI invi dSk' "inn en nnv KinJi' "'ioo /'•o''oii'n Dii':\n nIpI.^nnD sin 313^d vviinon Dii':>n p dn .n^miD irniy nMnit' ^int p sintf noip d:^ Kin ^niiD Dii'^S fioDn 01^:^.1 ^3 nn /nns p dj «in iS iioon DB'amDH iS D^3icDn 0^01^:^.11 .hh2 nipn Dn^r3 hm^ij' nif'o^s ^nS3 nrn in« /nns 10•VVONn nv Sn iii'N 'C1S3 ysfoxn 'jvk ntfN n^aiy:^.! pi .D^3i33n D^33iDn nnsSiSnn nuti'S D^y:M3 onti' ^:on .onns p 103 nn .nj?3iNn nniDM on D'oti'sn iSkiiSni .nn3 p c:* Kin nns"? u'li'oo Ni,iii' noi .nn3 Nin "ik^n mSnh DtJ'jn |anSpeS on nti^N D^3i3:n nn3 Sdk'3 nniDM nj;3nNni 0^3133.1 nn3 ^SSn nit'^JiQ ennsfin NM iti'N niih2r\n |o Smn^ xinif V2fo«n hH im^ dhb' ^:od pn» .one isD^orn "rsi .inNH |o nnsn nau'n li'iJ'D' nno ins S3 ^3 mi .D^nn3 0^13 ^pSn:^nn3 S'73n nha n^nn^ ^ini p on D^oii'jn ibso onpiD HM on ^^1SN^ cti^jnu' mpji' no3 i:ion njm .onnK d^jc Sv ni -ixin^li«3nn njm .p io^jj^d hni^k' no ^bS inj^unK'i n^3i3^D nvun vyun^it^nuii' i^s Nvvn intDit' nM^ii' Ssn htd ny Nintfi .SS3 nipn innx px sinit' 20I3"n .D^ipn nnB'\i nmsrn |o mns misf h^a /nns nM^ nS dki /nn3 inn«itJ'c^N ^nSs Ninii' iK3nn n3n[i] .nipni Dii':^i nipo Dhoti's nsfin hm^b' msnn nioitt'N moiponiJ' ^3B0 nipm nis^jfo djon .o^^^jyn iSso nns Dhoti's n:rin n^n'Wsin mpon djoni .nipnn sin cno Dnpnyn3 dud^i cnii'M o^ipn nvn dikSo^••3"i^b^ndSkh D^oi:n DJONI .Dipo iiM' NSon^iJ'3 nipn,n ^3 ijmSo^ ik^n nipnn 25Saw .iD3:j?3 ins oipos nn^on nyun yyun^it's onii'^ o^ipo miY njpo i3i pKDili' liOD KSfO^ti' Dipo3i .innnN3 ,im' nS uoo i3t dw mip nM^ii' mpoan^o^yn D^r^:j?n 'oiSs Tii'saSsn nvnnti' ^jbo .N2:oj oiip hm^ nS ioid3 "isn: nniDipo icSn-"^3 "v^3m ^'fifivn 103 nSi3,v mns nw njpo hm^ dni .Sii'on ni Syi ibdin 'DX so:nipn nvin «inii' pp^ Kin.nSiiJ'o noNo nos nS Ninii' nii /^'?'?3 nyi3 loson ?im3U' ^inii ortjoxosn 'OK313^0 jjvian^if nmvn iSns nifc"'« Nini«' mi inx p3y3 ptJ'n nM^K'3 SsnSSsa T-inn^ nS in33 djoni .mpn o^a^h nifin nvn ^nSso vSn p^n on^ ^sS: SSs nvin hm^K' Sj; 36,iDpn D^otyn j^yun^ 13 iti'N «ini o^oii'n npun jot '01S3 o^otj'n nyun ^3 ni^iyorfn |o ^j;^3in noN03 iN3nnjf no ^eh nnsifjn niyunn isii' ny^ii' nnK1 |»D- Al 5 onpn <strong>et</strong> ona (6) codd, ; ib. nmsnj myunn codd. 9 Dtrjni] '3 htitpjn codd. 13. 14 DH iSkiJ cj. Kin nn sive K»n nwn id vero accidit 20 n'n'cjn'nnir codd. 22 nipmj ipi codd. 24 oipan] nipoa codd. 26 (<strong>et</strong> 28) n^cxtsSKn]corr. vi<strong>de</strong>tur ex Jm irjv 7r«^«A;a|ij/ (p. 287 a 18) 33. 34 vSk, yyiin'tf] cj. Dn«'?K,lyyun'tr 36 ^Sa] »S^3 codd.


;THEMISTII DE CAELO B 3. 4 [Arist. p.286i'1—35] IDnh)if Dn3 ^1X1 HM 'y2isn potion |o ^reii'n 'a«»3 is^ati' icd n^^nn nr« mii'^nnjfpo SiD-'tj' nc "cS DK'nnnn nM'iyi noom n^m n'ri'^ msna "•ini p dk .onyunPlib'nn xS m^na a^^nn^ Kinti' nn .c^MiSxn n^oifjn ni2D3 'oiSd narpi ma^onDnivi:n vn^ifi nam D^MiSwsn d^du^jh Vpi^ti' mmo^a iifN piiS^ni-n d'S:^'?i3 iifK 6ncDDD DmiNu^nSi mnx nao poa o^rjvn misB'nS nM^ti'i nann pd:\ nvma^onnann d^miSkh o^oii'rin rn^ii' mona ^i«"i nan ."jonn mnn ni^yji .cnix ^nSiT m3D3vm .niDna nrnx^yo 3^^nn n^mn[n] ^d nann p ds nvairon omvun rn^t^'ipd:\ nn .id^3d yj?i:n^ n^on vvi^nan imn nvnS nn .rt2r\ nns |^3j7 Sy naiy3vm .cSapS plan idiS o^sva: ^^nsrjn ti'ic^jm c^^nvjn n^m nrnS 3>^nnn djon: 'n^ Swn Nini Ton njtdj nvnm ri'io^jn pn^ itfx lann ^3 Nin d:on p dj ht•3 nosn .n^nnD cmiiif ^d n3ti'no nSnn3 pn^i c^oii'n mi3:3 i3n^ r\i -inx Kmimn D'cii'n djt j? "T-ir Qn3tr nn"i3f3ti' nsn nnrn nm miJfn nxiu' ni3 n3Dn 15miivn Ssa inr "njf^i NS3^t4' iJto ^^o^ati'n oK'^n Dj:y3 nnro sim .y3tD3 poippDip nnv Ninti' N3'7 rnv^ na3 i«3^ xim .ptrxScK cxii' io3 nj D^jpa on "iii^N: onpnan ona m ^k mm^n ^33 S'733 isrtr3 p Kinu' i«t oiasi .y3to3ins 1313 nN3^ mmtjii'n nnijfn Ssa nanp inv nSi;yn on ojasi DVDDaKn 'Six 20Nin DD «inii' nai .p d:\ laxjit' laD nan nm n'?i:\j;nii'a ^3 inp'73 njas .pnmj: nsr mpn^ msn p mmssK'n mmjfn ikij' nnpn nSiJvntf ia3i .nanpnn nnvnmsfn Sn insn ii'pn3 mmaii'n mnxn isti' Sk nSisyn li'pn ^3 nn .uw^ri^J3 naii^D KMti' n^nnsn miirn Dnpn3 naxa mKn3 Sj? n^p^ ibdini .mati'Jiannmxn iNif ipSn^ti': cnK' nn .Disa^js 'aiS3 o^natyn ja n'^ati'sn )vhv "iti'K din 25Sn D'li'Siifam u'Siti'an Sn i^as-nc Dnnn3 ana aiii'D nnv Ninti' na ha an^nmDipSn^ nS nvinsm St^an m Sj? ni-nvn ink' n^nm nviM anaij^n n^ii'Sitt'aniJNB' nn .n3nn n^natr ^Sj?3 ^nSn anvn nnx pVnna ^nSin aiK'c i3n on i'7N3D^anna a^pSn hn nMn xS km ii ^n npiSn ^3 -nnan ^phn a^mSii' ^3 3ii4'mB'376vni-ii3fn iNt4'3 uSycn npiSnn NJfajti> ia3 .nnn3 nmv 'jn npiSn j^nu' nn .an'? 30: minx mmv Sn mpSn^ assfaj '53« a^ip dj? nnti'^ nmjf Sx nnii' r\t 'n an^p'^nom-njfn INK'S naiip nSisyn siraj ^nooan -non h:ir\m\i'2 p dj ihn nx hViNintt' nn .matt* 3,ian nmyn |a anSii anpn^ insn Nva: pbyi .mmatfn^iN"i p 113^31 jiti'N"! icoa «im nv^iK's yiT aaaN lySiK'an mix nvn ^joa1—3 sic emendavi; codd. exhibent nnywn . . nosyana . . n"n« . . n'nn . . na »wi5. 6 n»2UDn nnyun n'n>tri codd., <strong>de</strong>in<strong>de</strong> rep<strong>et</strong>unt in<strong>de</strong> ab nnsirn'? n>n'iri usque adn2in p Dj, nisi ut nno loco mao (7) legatur 7 1. nniN 8. nnw^io n"nnj1. inwvD 2"nnn 9 1. nnSn 10 KinE' 'jdd supplevi 16 i^iv'] n«s» codd.18 iKD'tra] iKaatPS codd. 20 nun*] nwai codd. 21 nSuynro] cj. nSuynKiintr] n»nir codd. 23 rpna] fort, p. . B'pns 24 aitye KinE> codd.26 minni . . nnnna codd. 27 mnnamj inam codd.; fort, plural, quae sequuntur,ex femin. <strong>de</strong>pravata sunt 29 D^niSc] extremitates Al = D'Htsc 31 anirj one bib. onp oy] o'lpn Al; DipSn»] np^n* codd. 38 1. v\h\t


iD THEMISTII DB CAELO B 3 [Arist. p. 28&' 13— 35jSv HMn DJON .NMiJ' nyi:n Sd h^a .n^Din'on nyi^nnrf kSn .n^nn^D,! nj;ijnnimn naivn nmS |^n ^d c^^n ^Syn nviin idd3 nsann Ninti' nn .naiy nj lanj?2iDD i"? "IK'S inyijn nn\n nj ipSn hm iSs sinii' nn .rSs yyijnon |o phn n^n'^my pi .nSisy ah mtr^ n\nn d:cn iiaj inyun n^jcn iSn Spi .n: iJ3 rn^ onii' 5ynisn |o nsifr iS n^n nm ^2 .nrnvjn "[n Sy n'^aia^D yyun^ti' ityc^tt ^« hmnyijnn ntzy njn ynan ja nNifvn nyijnm .nnann |a i3i ^^nsfj^i onpno j^k ^dn^^ysiin nyiinn dk Sdk .yaan |a nsifv n^^nvj nyi:n hmd nSk' ^"iki p dn .yjaaiSap^ "iti'K D^yjya ^d nn .nsiaai nS:\: nan n: yatsn |e nxvvn nyijnS nanpna••INI n\"!t4' ^Jeai .yaun |a nN^3:\n nm ^aan j^jyn |a ns^VM nocnni n^^nnn 10cmn |8 pSn n: n\"i^tt' ntro^s ^n nMi n^^nifjn nyi3nn nMn vhy n: nan n\n^ii'lynD^ n^Sx D^'jpti'Bn 'jaK^inna ti'n^ fnxn pjya nxn: n\m .nS^Sn nnin yyiinanmm .n3D nx^at^ no ^dS .ysfax Nin o^SpK^an 12 lynanu' nai .yi:eK3 N\n ^dN^K .n^nn^Dn nyi:nn n^n n^mn^ao nB'N yxaxn N\n psn n\nnir p ds ^isnby ^isn p Sy .sifai nnsn -jDnn '^Dcnn ^Jifo nnx Nsta^tf^Di .K'Kn ^nxn lenK' 15n^byicn D^:WNnn mn2't


THEMISTII DB CAELO B 2 [Arist. p. 285'' 1-286' 11] ^DDna ati'n^B^ n^n cni cn^p'pn iNt^D pm nnr [D]'rD\T on^pSntyi hdd Kin djckmSnnnD pm ^nvn ^3 "jm nn ncN^t^ ^iki ri^n .Djvana D^jnu^a ^nbs cntySNtttfi I'-c imN^sfeb iTH'' CS1 .m:cn nife Nintf' nc n'^JOM nSnnnn Nim vniyun.D^3t:p ^jt^'H rmsfp 'nti' nii'N iSi:' neipn idind i»iS ninxi .nisam nSyen onnSj?c ^3 n.n .ns:D ins,m nSyt:'? cne nnN nti'N o^aispn ':^ nj2Di nSvo n:DNinnx nmi: cSiyS cmiv c^NSfn 'i^ iSni D^jnti'en c^nva nunti'a mE^nne rrnij: 10rn^if' D7X1 nn .r]:n^' nS |ov Sy Dh)vh n't2y D'2\£pr\ '2 mhw' nS nD3fj;3D^3Ljpn njsjB' :\n:o ^:h n3;oj nS nihk' «•?« .D^Dbnno niDoi n'jyo en itt'K nm^fn^3 nisci nSyc en o^aispn ^Jti'i .D^sepn ^Jiy |^3 Nin Ssn ni3 "[n«n ^3 .nmvDtyDipttM Nim nTcmjJti' Ninii' nn .njoen Kin ^"jNati^m n'^von sin cno naj^n3iDipn NifD^u^a S3K onnN d^jc Sj? vatsa o^<strong>et</strong>i'n nvun n^n nSi .nvunn nmn 15: ^^NDif'n nitn p"inv^Jn nNini nSycn xin ^SKotrn 3i2ipn n^^ dn ^3 .nSva ^^a^jn^Di /ye^^ ni:ai |rSj;n nnan ^ifna rn^ ^^a."\3n aaipn 11:3 ])2U^'\i^ na '3 nro mp^nu'y^i '?Ne:i' ni2D Nipji yQ' nSvo iKnp' cm n? rjSna nM* nnnn ^3fna pati'^K'Kin n'jyo ^3 noK^ cntf nn .cno imtf^y^ k^tukd^ nnMK' n» motf'n iSk»ifnjKn^D nij>n hv cKtfV it^K nunsia inpn^ ikdik KSfCjiy 103 pM nj33 20nM^ DN1 . . . .n3:,:n nSye ciS i:;"i^ on^bv "ne^c oy ick^ Kinti'3 inj?^DiDK nSiVD Sj?3 '?3i ,nc n'jivc dSk' kj:oj Ssnu' nn .na nSiyc p d:\ njnniK^itaai .cna nKTii' Kin djck D^yj'n niK^yaa nS^vn ^a nn .inSiye S'jja nMiSk mK3fe: i'?k "^Sjai .na^Snn nrccn niK^jfoai .nii'y* ik py^ Kinti'a oiKn.pynti' pvn laa inSiyc 'r\b)i p dj imaifj; ^nbii inSiyD cna nMU^ nai .o^yjj? 25103 muiK'D 103 ^^33 KM n\nn dk SaK nSijJo onS ^k Kinti* aifn^ii' na djbkKin nan Sati^ai .nnK ha onSiyci Dniai:y ppnn i^Ka niK^yan nM^tJ'i .mipjn'jKai |3 DK .nS mnvan mi2:n SS^ai inioitj; S'7:\b K2:aj Kin inSiyc SS^a Kvaj'jaK inK S'jja Kxaj Kin li^K .inK Sk n'jivcni cityn ppnn Diii'D Kintf inK -n^mSit iiaya Kvoj p dj Kin p dk .nSiii'a ^n'?a K3:aj inSivc Kim iniavv bSja solaa KVB3 p DK Kin n^^sfjn nvnn SSja p dk .n^mifjn invn km nut .nSiu^anB'cina nan Diti' k:^b^ [n^n^t: nvn nKJfaj nnM dk SaK .nvnn vSv noK^ii' nwi^i^laa .nvnn Sap^ 'B1S3 nm^ Kin iSk31 nm^u' naiy Kin nii'K pd:^ nvnjfjn inn "pvD^jvSvn D^Bif n nvn ^icai .nnwS 'japan -aiSa K3:aj niK3n nnixn Kj:a^ti'3 Kinifn^aia^Dn nviJnn nnNm aia^oa yyun^ ^\ni'?K n\if> Kinti* nn .D^rjyn on iha naS as.na nvn Kin nvunnti' ^jcb .iSk n^ym nKii' paa naS Kim .-h nvnn laanvnai .na"? ih nKaaj KNni npan KNn ^a naS n^aia^on nyunn K\n n^Mvjn nyunni1 nmiS2 nantro . . n«n codd. 2 Kin] nn codd. 3 navonaj d^jvoid codd.6 D»mxn] fort, oms 6 DOtop] onup codd. 8 trnnn'] codd. plur. 14 win]on codd. «mi cj. Kin 17 '^ajjn] cj. ^^KDcn; ib. noj fort. »a 19 postnn'nc suppl. na 23 n^n dk] cj. Kin djdk 24 iSnJ Sa b 26 ids (pr.) <strong>de</strong>l.27 onSiyBi nmosy] nnSiyei nniosy codd.


;iD THEMISTII DE CAELO B 2 fArist. p. 285^ 7-'' 1]nn D1CDJ d:cn lyNii Dr^:y ihti D'pSn yaisa onS hm^ nS cni .j^o^ D^^Ssctrncjii' |"n:i Sv iijfp nSy ni "nS ti'"ii:\sn*D nsa xSenn dtnS nip*' ntrti^n mSnnnn^nnm nnNH icd crvn xS nti'N vmSnrne oSiyn ^pSno ncDii' n» SS33 ono na"?p27 isivi -jinn .17 Sj? •]Sinti' nm 'jNCti'm i^onii -ju'inm nixm n3p:m n^im 5ncN^ty dhS p« ^d.niSnnn cntyi nesa iSn ^nSa ors cnif hv cnNU^jn nj?2iNnDnypS nnsiDD mbnno hm^k' ^ini inn nin^ON nnv oncD ib'n mSnnnntfDTSnno ors djcn i'jk ^d nn .iinsi d^jdi niso") nbyia en ntfn mSnnnn |o cnsfpanD3 nnS^n djcni nmiva [nJ^SxcB^n n^S ncSnno ^nSa n^joM rn ^d cn-nifanSvo en ntJ'x djcni .o^'^NCii'n p c^pin inv dSis d^jdm c^pSnn ^2 nn .idS 10•]n Sy t^Nim '?:iin ^d nniya Sas nsa sin irs one mnNn ^3 mnsi d^jdi nssoiD^'cnam nmn cipio pa iwNn nvdj pSyi .0321 nnsf^i n^Sana icSnn^ '?k'dnSvo Kin nc djcni .naS D^*n ^SvaS en SNctrni |^D\ni .'^avyni '^pniyn 1^21DK niyi .onnro nisam nbycn p dj iSxa p dn .noivS pdj inyo^ njn ntsoiiS nM^ p inNi Sip nSnn i2nn nM^ifc' ^iki Ninif 'Bwi .2nnni iiiNn mpn^ i5"|iiNn nSnnm .nc-ipna pc:\ inSnnn ihSitS onpno Kinii' noi .2nii2 n2^Snn.pi2 inT 'N lonpn I'Ni .p^S Dipno nSvei .|^dm sin 2nnn nSnnm .n'?j?B sinDipnon hv iCN'tr nci .NK'r nSi Ntf ^tf ne cnoi .0^21 o^rij? by noN^ cnpnniDiCNi .|072 'oiSd n^nin2 cnpreni .nsiSon 102 ^iSym n22 cipnem .namwn^^^ nS ip n\n^ kS dn sin ^2 iNK'jna Nti'y sin ^2 y2B2 2min mpn^ Nin iiixn 20ifiN^ nh D^SiDiEDn«tf nSn .ip nrno yjio yae^ nS ncr nM^ k*? d«i .neifnSyo Nin cipc NinK' n: oy "ibn^ '?2n .nn^ |om n^nin2 2nnS onpno iiiNnB'nyunn Kin ueo ncK'i .vSx ntfK «im o^icSi .iSjtno sin "ik'n j'omi .uoe no^y2iDni .pnynn nyun Kin iSsfKCir noi .u'lnn nyun Nin vbstf nci .n^yaunS2 pK nesi .pnynn myunS nicnpno nrtfjinn niyunm B'inm innS mpnc 26p DN Dcnn ^2 iiiDiK ^CK^i .yo'h onpno nSyo nM^K' ^isn p d« :pnyj k'^aiomn^oNn n^'32n2 on IK'S mSnnnn |n2T D2iyS .d^:c 'nK'o ti'iuKn^D ny^oS a^tf^D30N1 .D^u'cjno2 DiBit'B' no ^cS D^B'wncn ^nSn2 pdji pK' '?2 oniJ' nT^« cn-jn*?!^nS2 D^rjyn Dn2 ncoK' n^ic S2 Sy vn djdki .n27B' MiitD: nh nt iSyc cnit' yn^u'ottJ'Kin |o Di2ty i^Ni D^K'Djnon 30'^ifwnon '^rjy2 niSnnnn iSnk' cipu' na2 i^neo njn ijm« Dies 1BD^^? 'DXD^Dtf'n ^2 p DJ 1J1DK1 .12'? lyha tfpn2 n^ifwnon ^nSi72 tibk"' djck DntJ'iD^nn2 onu' ^jcd nsi |^» ^2.mSnnnn iS» S22 DicDJtf nsn njn pnvn2i .c^ti'wno:mSnnn iSn"? cmyj rn^if nS^Sn mm lyyun^ cnii'i c^onno cn^pSnr 'jodi-74vnNn nM nS Kin ^2 jiiskSbk "lOKon nT2 nsfi djck iudik ^2 'vuDKONn '0>< 35m'ynnnn iSk i:njnr inx 'dki .D^nn2 onrn nnK nuoi n'?yoS Dy2B2 D^ovfhSaK naS n2a j^k d^kij ona D^KSfOj D^pnon iSk p c-njji oSnajK' p dn ^ihi Kin7 onspS — n'n'B*] cj. nnsp niB^nno (»,JuL*JOo) niSnnn vnw 11 '3 — misa om, a12 fort, iiyni 'unan . . ]oi iinHn i»a 16 1. ann"?; cf. 1. 20 17 fort, aate )Dt3suppl. DK o 22 nSyo win Dipt:] cj. mpa Kin n'?j;D 23 iSs«a <strong>et</strong> seq.] sicemend., «im iubSi d'jbo codd. 26 noKi] cj. dki aut d:oki 29 yTVO cj, yTB' uv34 mtn] cj. ontn 37 pj cj. « (pro ona) aut o


THEMTSTII DE CAELO B 2 [Arist. p. 284^' 26-285' 7] 3D.D^ircjnon n^y^jyS Nin Sax .lyaan i"? j^K S3« n\t^hv7] o^pmn iSn S33 yyun^ Dmth NJfO'tr no Dn»i .nn^ cnS [ijsvo^a' no Dnoti' nSs .yatsa on myunn iSsti' nnni:\i7 ^JK' ^Sdd np^ Kim Mry^n nyan D^noj^S nyd^u' idd laS nSj?o Sn npunn 5np^ Ninii' nT3 Su'Dn .13 s^d: nih ^d inxn 2Wi nSiyo nnrn Nim dho nn«nvijn NM1 nsDO Sn nyijnm nSyo S« nyunn 101S3 minion myijnn iSk ^nifairi'c'H ^N NiHK' nn .neo S« .ivunn nap sSantt' inK nbpo Sk nyunn nioanmyi:nn inu'd h'2^r\ ni iod "jSm .nao irN .Tnn xSb'd nSyo nB'N hm'K'nSyo S« nyi:nn Sn^:^,! nyi:n nSnnn 'd io«03 NiniB'D ^i«-i p Sy .nnsit'jn 10nyijnm nSya 'jk nyijnn 'aiSa nn^ mj*n7on myi:nn ^nii' nSya uibk mpa prnaxaa pvK' ^wn njrn n? Sy n: nj3n Sio^ xb dki .myi:n,i ja nnSin pi .nae ?«nSyaS xnpj Djax Nin ^3 S'?33i .niyun.n -i«tt'3 pi |rSy nsu nyunno nSyaSc^noJf3i nSye iij'k f]iD3 p ds Kipj p Syi nyunn nnas u'lnn^ uea ib'n pSnnHM^i .nyunn nnax li'nnn^ uaa ik^k pSnn 13 n^r itfk sin pa\T djoni .d^u'iu' 16iSji |a nyi3n3 S^nn^ oias sihk^ n"3 1003 'axiif ib3 nyiJn3 o^^npM S^nn^i Sxaii^n Sy leo' nihb' nn .n^Sx<strong>et</strong>t'n iSjt Sn pny^ p'?y3n oipa nSnnnnnsi n^wM[n]«"ipji n^^najtm n^^Sn^an nSy nm ^3 nwa -IK'S nSya n3ij •itt'N cjas .nyiin374rm3it' ^:oa .nSvsa nif« n^^aipon nyunn nsipji .uaa ik'n nyun ana n^^y3ann^^ii'sinm d^jo bs i^a s^pji .uaa pny^i 13 Nva) nMii' naa i3in n«^j:^ kyb^ 13^ 20K'j-iian K'i:ion ntfJinn ^3 nn .ii'in3B' na Dipa3 a^^pn smk' ^:cb .n^'7» "ib'xin^ii'wnan |a on iSki .vha 'pny: nMn km iSksi.iSn3 nyunn nbnnn liaa nu's «vo^ a^ij'Djnan^nS3a nnN3 kSi ibni uddin 'laxlyyun^ kS anj^p ^3 nn .niyunn 'ha lyyun^ annvan Dy3aa |^« sinr nniiBK nnn nt .iBNitf ins nn« nt3 Su'an vn "iti'x nS lyyiJn^ ansfpi p dj SSs 26S3BpN BipB3i .annvan Dn^nioipB3 rn^' naiBs '3'?3 [ijyyun^ kS na aipas ^3nnxai Sxat^'m |^bm |b i^n myunn a^yiJna arx anit' nil .nnx h\tfQ Sy nxantr Bn3 ibw nMJ as ij«i .naaa in 13"? nSyoa ik [i]yyi3n^ S3n b^jdb ikTi3nnn3 S3S By3B3 anS i3i Ninif Sy Bn3 m laxi ajax pxi .Ssbb'i |^b^ lyyun'p\n njf Sn "inion 33i3n iKip^ a^nyn |b n3-in3 a^naiKn ^3 nn .nn ur^i irSx 30iy3a3 nM^ bki .^bKBi^n SK8?f iy by lainan 33i3n [i]«ipn .^jbm 3313 ib3i:k ^3 .mnaiNn -Mi^z pvr\ "jS^ p .Sxaifn ix 'jn «Si pa\n nx Sx -loina >n'?3iS |VBn B^cin3 pBJ iBNJi .Sxati'i |^a^ Ninti^ irSx iK'^pn3 K'cjnan ^n'73 nsniI^BM ijf3 irj'x irpSn3 nan^ xS iit'x "inN3 p bj nil .Sxaif nsn |^a^ ny liSif 3niayjif3 usii' laa Sxatt'i pa' anr anS B^S'3pB an Ssx SxBB'n n3f3i uaa 35irpSnb B^'jnpan vpbnh) haaw paM ^pbnS a^b^pan yphnb i33iyi '?m3n ninxa8 Hw] cj. on D^tyDinon] n'orBntan codd. 4 iSmv] cj. iSmSb* 9 S'aon codd.(J.-c^^) 12 nt2«Da] fort. noKO 16 i:dd] cj. iSskq 16 nSnnn <strong>et</strong> c<strong>et</strong>.] cj.nipoa 'n on nyiin nSnnn 23 'o«i <strong>de</strong>l. iSna] fort. iSh3 onnvon] cj. onS nni'on25 cj. Swon nta 29. 30 i3'S« . . oyaaa . . onS] i>Sn . . lyatsa . . h codd.30 nnown] inwn codd. inion] loinon? 33 iS] cj. nnS 34 uSb'd] iStrj codd.36 nS nS'apo «'n codd.; fort, post nan' suppl. vpSn 86 n'S'spon (pr.)] niSopon codd.


XD THEMISTII DE CAELO B 1. 2 [Arist. p, 284* 36-'' 26]ims3 Dnntt'cn ncN^tt' idd tod ipyun^ cnti'D nSifva c^'n vn^i rJ2r\ )vv):r\'TI31 niu'sn HM'ty IK lason ni uaa hnij mvn n3D3 miMon Sj? T-on hm^k'icn: nSk' ^wn ^"-n Syna ti'Din pyyian"' sinti' cnsiNti' dhiko m« is maipoaI73v neiNif 103 nn nSi:^)?^ bsswdh otJ'jn nM^if iii'o^K hm dki ilddin nox 5^nba Nini ysan nyunn hnt wun^ N^ntri ^tf'cn xinti' inox^i oraDNONn -idsirpn^jf r\w iiyi .p ca ^^nyj n^rw uS nown^ ..133.1,1 -[ii hy r\:nvDiSSis.i nyi.i ni2D nnpnty idiSd cmSk.i 'jv 'ownnSs nm ^d npiisf nirois.i 'd .m:iDiK SSd.i nyin Kip djok DrisDK»Kn -lOK:ni'?'7i3,i niyiD py.i pi ncio 10[''SkOK'I pO^ Caii'S "'3 nnOIK CIX •'33K' "-JCDI IttDlK noKIN Dnj;i ns23 ik^k iv.i by haum po^ onS dk iipnjii' ^isi .un DVBDKOKn iokcbiy.i Dii':^ "^K iDmB' d^jo ^3 hy ^iki .im dk .isvo ihk iok^u^ id3 .onSi: byihti nnj.i nWi ^3 .m .Dipo.i D^jntya.i o^pSn.i nibnn.i laib .lYi^ niSnn.in iSk.niaiNn iSn"? ik'k .niDD.11 .iSj?d,i iSKnm.i nSnn.i 103 'jkoi^'.ii |^om ki.i D^pSnn I6D^Ott'A.ll .D^On.n D^^'?S3.1 D^0li'J3 IKVO^ DiDK nibnn.1.1 iSk ^3 10SD.1 |D '?'?331i3in^i .|'o^i d^:d'?i .ibj^oS km iKin^ iitk n^tf ^Sti'ii .D^tt'cjnon d^db'^.i d.i D^on.ilo'jii'' iSk ^3 .171 .'jKOii'i nnKi .iiddS uion pj?3 iS'ipon pjy.i .it^Si^.i iSko inK S33D.io inK ^3 vu jyoS .ivijn.i ^cS D^rjj;n i'?K3 '?3nK'ji .U'Sk',1 oti'jiiD opinn SyS3K ..iSyo.i n3ij 111K3 iiyun km .iSyoS djok .nij;ijn.i p km .ij;i:n it 'k nSnnn 20I^OM n3ij anii.i nvun nSnn.i ki.i poM Sdk .d^jq Sk poiy.i nj?iin nSnnn ki.i d^joSD.i iSki .pM Sk ^KDii'Di D'jD '?K iMKOi .iSpo Sk .11500 nij?i3n.i .irMHif ly.i:itPKi.ii iiK'Stf nij?i3n.i i'jk imk' ^jddi .D^pni2 .iMn iK'K .ipun.i djdki .pM Sk .ivun.i Dipos iifK rhv) d^jbS.i 25IKVO^li'3 KI.I '3 .111 .D1p03 .IMH Itt'K TWI^ph) B'ina .IMD IB'K 1^13:1.1 HDlip KMjO 1313 iSk K3:03ti'3 |^K1 .13 DDJ? iSk HKifO Dn31.1 |0 1313 niyUD.l iSk 'DV'?3.i ha isnjtj' '1K1 .iM DKI .DMOv.i 103 13 D^KJfo: D'ici h2 hv DniK IM Dnsi.ip Dj vSk lamii' '1K1 .13.1 .pM n3i33 iB'K 30113 'yi3n.i nSnn.i ik .ibnn-i^K .ivi3n.ii nSyo ha ,ij?i3n.i 101S3 d.io Dip.i inv D.iii' niinK.i niyi3n.i mSnnn 30lOKD.l .111 .131K'K1 DK' D13T niM IHK D*M ^Sy3 lOD.l .113 |^3y,l M13T .13.11 .D^3C'jKDK'.ii pM 103 Doyy3 D'pSns Ki.i loip iB'K .ij;i3n,i n'?nn.i K1.1 13 i3".i ib'k:nnKi d^3oi .looi .iSyoiD'3^3j?.i nij?i3n lytty^ .iSnn diisvs ik'k d^3^3V.i niSnn.i 'di*? .13:iki ibdik iok:D^j?yi3no.i 361 iyj?un»j codd. sing. ; ib. vnrm codd. : sed in<strong>de</strong> ab iSki (60, 34) semper fern. sing, est scrib.4 linea corr. ; cj. ncpitr H^rw <strong>et</strong> ubiqiie fern. 8 nos^i] cj. no« «in »o 7 njsnn] sic Alnaann codd. 12 'aoaNn nat


THEMISTII DE CAELO B 1 [Arist. p. 284!> 6-35] Dio»^ D3i3« p DJ n^Sonn ^d nn .213^03 ib'n oti'jn loiS i2fi^ mviann nxu' h^Sdhnn .D'on «in nSijya in* iij'n nit'jm nSi^ya misaiii'i .n^Ssn sin kSd^ nii'K Sj?^D m .n^^Dn nS nri'K nenn Thi nyunn s^yrn .noDin Sapn t6 nSijyn ^dtnSnnm n^San km nbiAvn Sj? 5:|vSyn Dipom c^oii'n icddik 'OSDOioipn ^D .^^3i2^Dn dk':ip1 |^3J^3 D'jimpn |a nnx pn^jf n: DvaDosn noximroNti' noi .dmSk'? 313^d yj^unon ctt^r^n 13 nti'K |rSyn cipan i3n:nSi niin^ ^nS3 313^d pvunon cti'jn ^d 13 irKsS onnsn ip^V3 i^r nt3 ijnjsS3X DMon D^yjyS nnipn msSnon |o pimi o^mti'nS S3po ^^3 «inii'i iDoi 10/M1M nw:^n i»d misS nSsp p^jys in dhS S3po HNn^ti' ^Si« ^d .n»:\S ir« Ninii'Sj? DA jvSy nnvn mpon "ion nti':\n los^ii' mpo3i .p nnns nviSvon 'on'ti^^)]vbvn\if m .Pi^on |o pvK' no mSit iv*?); nnrn |o pvK' no ^3 .nSxti'nn ']^1'.ncpnn n^h^n ha i^hTfifi^V^ nTn S:\Sjo sinri^pom .m\n'7:^S:\ SsipaoNn |o xnimium Soyn or^t'^ nS n^oii'nti' ^jcoi ihdin ';2K1 15Wi3n3 7"i5f mS3 sin ^d .nSij?on n: Dipo3 d^ob'3 ioiS n2:i^ oraDsosn ',:2Xij;3Bii' ins nriJnn |o |^on m j?vi:n^i«' ny mDio n^"^^ hd bs monnn "jvjo 13m r\w no S3 ^3 .njoo j?joj nm3y3 pvio «inii' nSn nnSi: nyi^n vviJn^ii'nh^if 5?3an |o nNJfrn nyijnn [ti'on ^dSi .iS n^vti^o Soym mian D7j;i3nonnSoj?i imo noDin nM^ ^y3an |^iyS n3nvm 20DNT01N 'ONU' 103 'mwon '01S3 p d:\ D^:ionpn Sii^oo nSi nn iod^n n.::»sD"'Dti'n yi^^ noi .unti''' Dtf D"'Oii^n ^3 nmiii'Dn |o •nSni mitfonon^rjyo nsi^ iSsii' nn iSnS 'jojii' no non^ n^ni .ni i03 m3n ha ya^'^if^vn on ^3 .s?3t3 ^Sy3 D^ii^jsS inpiS n^^ iti'« noYj;3 n3ti'non 13 on*? n\n Ninty.yn3n na^ nS mi3y3 iii'N nro N^3nS issi'm n3iD ^"7^3 D^^irnx ^oti'n ^3 isti'n^ 25no it'Dj '2 loiNii' ^0 nnoi .n^^3i3Dn nnyun nT3 n3Dn ^3 'oiNii' ^0 ono li'niDUNn sinii' noN^ nS qiok^^ li'cjnti' nos^ti' oy .opnn^ ti'ojn ^3 osii'm ddodhD'"'pn''i«' no3 p d:\ ]t:n''W nsi |''N p ns .D"'ti'03no3 los V303 ni nS3p hv nniNI^Ni .n3iyon cn^^tsn nM^ nnepn n3^D3 pd:\ sSi no ti'o: ^300 ioipo3 n^oniK'c'N ^^3 Kintf nn .oSiy*? ^iNin inn Sy vyi:n^[t4'] 14*033 ]'H p ds ^NniSsn 0^4*^3 soVPian^i nT P]iS'n hy vviit)'^ iii'o'K 014*:^ yvi3no inrn in» ^Sin ^^3 invn n'nn\ifNint«^^3co nwnniJ* "insp dj n»3n nni3oS nomti'o 'nS3i mnts <strong>In</strong>M^ S3» n^onnWDio nnino inv n\nnK' ii'03S mp^ pi .nSityi nii'Sino n^^oti^^ nm30 njto'Dn '•3 .p DJ nni3Dn nn6 i"nj;3 iSsi n3^ii'3 no nm30 njto^ DmsS '•3 .n^on2 ifi» susp., cj. j?5?wn» (sive in'?); ib. niDOiei cj. singul. U Mint? fort. <strong>de</strong>l.oS^p] cj. inSap 12 m»iSj?cn vitiose, fort. nvSiyen lowtr codd. 14 iiyi] ny?16 inyunn] yyiana a; 17 Sy] Sub 18 cj. niaya <strong>et</strong> i:do 19 rnt^ivn cm. annym 1. miym 22 oe-] nomen ipsum om. nm] noQi b 23 iiDtJ'>B'3 a,iw^'tr b; ib. iSkS — n:m] <strong>de</strong>l. tanquam altera eius sententiae interpr<strong>et</strong>atio 24 inpiSvitios. 26 ynan nta» singul. falso 26 ioikb' — naon '3] om. a 27 oy] dn a29 post n'n» fort, <strong>de</strong>est aliquid 31 yvuno, j^yunM sensu transit. 32 n»3n]min codd. 33 ntrSino] ;o = ^


tti THBMISTII DE CAELO B 1 [Arist. p. 283b 26-284i 5]:niDi^^cn DvtDD^a^^n i^itd Dy D'piym d^dw' ^bodDti'A HSfOj HM^K' ^i«i ^3 ^^313 yoifn "iDDD ^roti'ii ^ONDD isDnnti' ins -jiaxV^jDi n^^mfj nyun n^nK' ^ikt NintJ' ^jca .n^^3i3^D nyun vviJn^ ^^nvj.ns*? 3i3'D pyun' itfK "i3in inixS n^n'^ nu'c^K njos nyunn hkt nriMi ^^narj 6nSi 1DD3 'rh2 ^it'^on dk'j nvoj hm^b' m«i Kintf 'ok hkt Dip "iii'« ncNosimSnnn ppSi msiS sik'ji .nnnno nSi iddj ^nS3 oSiy,! ^3 ioid3 i«^3i .minnowntf i"iBN3 Sn .r\)h jiodk' hot idc^k' ik'd^n ^ki nnnno sin ir«i ijddis -ijskNinit'i .iDt^K' ns 13 ya S3« 13^ SSs idd^ ah)^ «S iDc^ti' iti'o^N ^k 10nn iSn:^ nS mnstt'n n?3 'oi"? nvi^ m^ajr nSi nSnnn invnjfj Sd*? pK /^njfj in«:iS"rJ3 n^'?3n '7y3 Kinii':n^S3n ^nSin |oi i3 nSsji 13 NJ:aji iljdik "iqk.iBNj )iH S3» HT "jcn noK^ IK'S |oi now IK'S i'?Ko HKnj nn dveddsh 'j:k.D^oSnnD wyiv 'i^ irrNin^s n^'73n«S3 |on3 sSsn 13 nvo: nihi:' -dnt 15^JOO .13 nSsJ Kint4' 'DN1 .plH Ss DJ? "jli'Di NIHli' Sv .13 NJfDJ 'OK NIHti' .171imosj iii'N i'jkS pir'xn ni3^i .vyun^ti's ir^oy^ Ninii' m |o:n 'osoS n3D sinii':n7 10x^14' inM cnns diionk' DnoKOO rSs n^^tDn3i "unjK/moNtt' 103 p Dj nn .oniN cnoisK' 103 nt hm^k' ik'd^n n\T d« ^3 ibdin 'OK: noN^tf 103 i« |3 «3ro: r^w n3in pnjf^tf msS j^n 20^3 .llt'C^K urns 'OKitt' 103 .IK'B^S ^K lS« [l]-IOK^K' 103 HM D« DrODOH ^DK^nii' 1^3 N3fo^ |3 131 pN n\n^ dni .hi pn^Y Sk no^ '73K noio irs dni n?|o |3 DN .nun «in irxi .urns 'oxjtt' 103 nun i:r« is mm Nin S3k niynn:iON^K' -inx n^33 nT insi .mm irK s^oj nm^iy Kin m3nni-i3j?tjf D^o3nS iti'N nionpn nipns lovys peno^B' dim'? ^ikt njni iodik 'ck 2573rvn^ii' '1M-I D^mS«n ^3 .^NmSsn |vSyn Dmn ini^ nn ^3 .ono o^jim pit' S31 nntonS^Dn ny3 o^ott'n ha onn^ o^wii'ij rni .nioipo3«' nuvSysni'?KnB' noK^ nu's nyin Sn S3n nai: Nin m Sk ^kij' nni^ DveDKoxn lox^N nyun SV3 am pco K'73 m Sv3 Nin dn Ninti'i no ^nS3 o^m Sy3inN nv^iinm niyunn S3S nSnnn onii' kSn n^S3n onS nSi SS3 ivpti'^if ntfe^N 30iDN^ 313^0 yyunon DtfJ3 inyn nnm n: Sn nvn insi .o^riyn nSv 'n^ b^n nvnnoNtt'3 ontf ion^i niSsn |o nyyiino nSnnn nj^unn n^'?3n ^3 nSsB'nn pn Sj^14 'oo»n iDM post n; ^cn transponendum est 17 'okoS vitiose, fort. nayoS; ib. kum]H'3'1 codd. 18 vSk] cj. nn'St*; ib. inK] fort, sensu ^D^ (rj^^) 21 'DOkm no«suspect. 29 no] 1. no 30 ontr . . nnS xSi . . lyp^'tr] cj. n^nv . . nS i'«i .. opvrw3S Dnr] cj. M«nv


THEMI8TII DB CAELO A 12 [Arist. p. 283b 17-22] n:nSyor no 'th ins mn^jfo p ds myn a^^nn nSiyc ns iS |^n nay lasu' noinay nastJ'|vj? p DJ i^^yjrai ie»^ .D^K'ninc D^ncioa N^an n^^SSan D^ncion iSn ins npil^jya iB'c^K UNVO hS ni«in u'ln nnn o^'joum D^^pSnn yivn '01S2 ^yaenNn^r iDcnn Sap^K' noa nSi nocnS o^SapD vn^B' cnS n^^nn |^« ib'n u'nvn |o 5•]Dn'i .nocnn D^Sapo Dr\^ pyS d^«"i3 n^^nn cnS ib'k c^rjyn Sa ^a .iS n^^nn pKp Dpnym .nmjon dj? nnun djoni ^Sma nixnan djbn .c^acna nM^ virti'i .n:72v-iann ^a nia naoni .nocnni n^mnn ncoa "icwb^ no iNti^i o^aonn S« c^acnnn'on imN^JTDi n^^nn ^h^ no pi .iS -[cn ps nocnn Sap^ nh ni^N n^on KsojnmoNK' 103 noonn Sap^ «inii' iS n"iin |^«ti' noi 10noirnSij? huh HDtr .o'^ij^m n^oirn ibdd pirxnn 'oxon d^^tto4 i3«st;3 codd. 7 1. D»M3{n 9 inwvoij 'sa im codd. <strong>et</strong> Al.


ti THEMISTII DE OAELO A 12 [Arist. p. 283^ 29-'' 17]s^3n p nnw Ton n^^m iS Nifo^ p d: ncNai cup i-idm ik^s now am nvo^k'Kifoj n\n^ nSk' pd:\ nti'D^Ni njtoj hm^u' iu'o'n xinit' m ie»i .ntn nSv3:Ton iScnmn p im »3fo^ nS noK .iNinn nt Sv loiryn pd:\ nt ijonn njniD^ti'nnnen D^rivn ^2 .nnS^nn |oi icjfvo iii'nT iij'o'n nnnj 'nSa 5IK Ten 13 nex'ti' noo nsfin isvo^i ^lana oti'n^n nnSifnn |oi DOifyo^3 .D^r^jyn 3113 IX .n^Ssn nSs |ot3 niivpn ^ntj'o insti'fin nM^ii'a .[n^on]noi .i^nj?n |ot ^33 n^^iin ih ty^if no iod niiifpn 'dwk) nnsa "|ty»no n\T dkS3p^t4' nci nsinn nt Sy n^^nn iSiy no n\n dni .n3vn |ot Vd3 .iDcnn '?3p^ti' lo'?3 ^3 nn .^303 cnw nsnon |o ^3 nnbjrnn |o in Dovyo on n^rn n: Sy noonnI'jN ^nS3 nssSon |o oif^n^n -it^N o^yjyn ^3 .lovyo in j?303 nM^ii' in nvo:ipnyji Dieit'^ nS dni .mn^^ nti'N cnimsS cnoiti' D^73on D^yjpn Sdi .D^r:5?n|oi DOJfyo ntt'Ni n^73on o^rjvnti' nn .novyo in onpnvn .onnN "i':y hapnynn p nrn3i .j?303 p dj cnpnyni .D0JfV3 inN p:y or^jj? 7n nM^ nnbjfnn isnM^tr ^iNT p Sj; .Doyyo in j?3J20 in Dnpnvn nM pd:; I'jif io^ti'3 on ^3 .iioti''?3po IN n^^nn iS nnj? n2:o^ iitn n\T Dm:\ onS nvn3i .Dm:\ nry3ttn nin3Snnv n^p nii'N mipn ni ^3 nNi3on |o p dn .iDonn oiip in nM^ y303 noon'?I^^jyni DTiyni oniN^jroi n^yjyn n^^iin '01S3 D^rjvn iSn ^jt^'S njion loinSi vaa''nM^ n'?:^' ^ini p cn .pny uoo c^pnyj vn^ nSn iia cnS Dn3 n3:o^ nS iifN 20pi .iniN^v^ |0T3 13N13^ p H iDonn p DN ^irti'n nnti'D^N uoo Sid3 ti^nnonSv ^SiN Tov^iJ^3i .13 nnron 1^300 nj:^ pin S33 idd^ iti'N nvoj nS ijn ^3oj noj; nray ipis1^313 ")10t^^^l^'^1 .iDcnS S3po ^nSs 13 nNT iti'N pvn hv ppN |0]3 n3in mn3 iS nM^tt* ^ini p hv .nn3D3 njnty^ Ik's n3n pda Toii'^NintJ' nSn .373 un^Jiti* no nM toj?^ non ni nSij^o ^3 n^:jt^3i .in^ iS n^S^n 25:ni3i D^oyc muiONtJ' no iNii'i ^wsi'a ^nS3nS lawi Toy^i btf'o "{TT Sv rmn3 Toti^^ti^ ninno3 lON^ty nti'oN ^n ^3 nnnSij?ciy ny .iS "jSni njnti^n Ninti' nn .vnrty i33^*n^ n3 131 noonn '73p^nD^n 133 NMii' ij? irmSp nMn imN^vo3 hp: dn nynn i'? 3^^n^ iit'N nsniD^f j;3 inN 131 nM^if lONon nT 3^^n^ ahiif nNi p Sj? .nNJfOj nMn ah tni ni3yi soION' l^nj^ti' no3 nNT iti'N na '3 .ni lON^if din awh ya Nin '3 .ny:i nyojHD iS ly^ty D^rjvn |o pj;3 'ONJti'3 '3 .13V i33ty no hy ah niinn i3in hy3'*n^ n3 iS ty'ii' iON::i'3i .ij?i30i njiAO inoNo n\T ah mo am^ ah\if s^^n^:iyi30i njiso nT nM tt'ON n^o^ ahu^iDD'ti'3 '3 nn .1D03 'n':3 Nintt' n'^n n^mn )hw no3 pyn pn ny pi ion iij^i 3513^14^ 131*7 nM^ DJON n3n m nnM dni .niN^^^on )h T^n^ iti'N nsn noK''1 cj. 11083 6 I, DtPiTn ]»K 8 n»an] snpplevi: n'n'E'ai codd. 11 ante nnsuppl. negat. 13 did»» . . mn" 1. plur. 14 in yaaa ik b Al 16 I. onpnyn ik16 iSb'io'itd corr.: i3nir»tP3 Al 18 ik] cj. m 19 »3trS] cj. 'Jtr ]d 20 ona n^o^] cj.n 1KV0' nSk) «S Al 27 'N supplevi 29 i3»mSp . . '«»sa3 hpi] cj. 't3 Sap:<strong>et</strong> irnSap 32 ]»:y2 codd. plur. 35 n^mn I'^tr . . noe: 'nSa] cj. 'n iS y«v<strong>et</strong> 1DB3 36 ")io»3 codd.


THEMISTII DE CAELO A 12 [Arist. p. 283« 24-29] IJ'ha 'D .in« |»n ijcd hm mr Siya "in Sv |07n nn irx niK^jfan i*? ny^iNi nti^Ni 13 NJfa- ah^ ^isn nti'K 'oi'^s iiJ^ia |otn ni nM^ti' ^ini hm p n\niS .n^S:n s'jn NifDJ ^nSa i3 sin ntt'N |07n ^masti' i03 hm dsi .13 a^n'^wrj?3 K'nn sinii' icD:ti^3 .Svicnpponp inv nsni .nvdj 13 hm^ ns pTn n^ ^33un^jjii* na n\n .ims^sfo T^n^ hd i3 W' ^3 mi .sifOi ^nS3 13 sin wn jotn ^joto 5.Svic3 N3f03 ^nSm nxoj hm^ i»i:V3 nns 'aiSs ntfo^k ^nSin irw «inu' nS» .313|aT3 nD iS lynnna D^^3nn |a i3t n\n^ii' SaT pdj n3va,i nm Sy nti'^Dmnii^D's Ninii' raN3 nviSn nuyan iS« Sdi .inis^va ni3S?3 ^iki iS n^Ssn s'?3.KJfa'tt' 13 nu'o'K HM^ "in^ ninrn iSs mSij?D3i n3nn D^rjv fJp 13]>n ^3 .cn3 ycitj^ nvn ^nS3a n^anpran D^rjyn Pim^ in« iaNa3 n^t n: -in>i1 lonSi .n^en ni cnip Nxaj xin irx nccnn Ssp dk Ninii' sS .naNa3 inj?T.iDc^ nDcnS S3pa hm ck .'?S:3 -as ^3s n^an nt mip «3:a3 sin iDonn S3p^ti^nav^u' 13 iro's ^s lyinna hm dsi .nccnn Si3p iV3a3i mav^ti' 13 pn^ .sS n«ini ^N hv ca3rj?3 D^y:yn iSxa is3^ sinti' nti .n^nx "[it hv riw nNi3an |ai .n^an131 NJfa^ sinif 'astJ' ^a iino^ max ^3 p dj ht oyi .'asir na ni»^j:a So3 nj: 15'jy ncian hm^ yx 'aix ^jni .ido^ nh Kinty sbs i^an iDcnS '?3p^ ansin pinwxa ^3 .iDc^ sS nccn^ '73pa nn3in |a 13t nM^K^3 .iaj:5;3 lasan nia ntD3a«i .mj?n n3 iS li'^tf ^jca nocnS S3pa ojas .locnS S3pa ^nSin noonS S3paniK^3fan n3 i*: hm^u' ma ^ini p hv .ij«it ah nocnnif ^ioa iddh"? Sspa ^nS3^3 D^m |3 inxi n^Ssn kS3 |a: mnsn iSn ^nii* iS ^3 ias:ti'3 ^3 .nn^ mvnm 20na^S m •]ti'a^i .itt'c^s ^nSit3 pNii' xSs 313 ua^i^jif' na n\i^ Sj;id3 h^c: nvjn'73pa Dn3in |a 131 nM^tf3 ^ixt p c« xmvi o^anpnan Q'^m 'aw iti'K13^.1 jam '?33 HNn^ D« 'awn lasa mtyyS -[iiJf laxan m |w .noo^ii' iDcn*?72 mSvn nsT3i .ncc^ nocnS S3pa nM dki abma |^^3j;3 Sss nj?) nM d«i NJfainccnn Si3^p n^an 13 lu^s^'n nn3nn |a '\2'\^ 3ii'nii' ^a lasan m pd:^ mno^ 25D^jD S3 Sj? ^iK"i nNi n^^iinn nS3p iV3a3 nn3in |a 13t nM^K'3 pi .idc^ kSsinu' n^33 «S DS1 iiynn in« n^an nay^ Ninti' n^ji dk .lyinna ivS i^nna nM^ti'iii'innn in«a ^3 lasan m3 pB'lnra sinK' Kin ^isi sinti' nad:\ nwv i^h) .innsti'n poc^ aha n^an iiav^'3 nn .n^an sitaj ^nS3 ix i^an sjtbj istJ'^nNn^ «Si "^3Vii' iny3 nM «S xinti^ aha n^^in iS n^an sifaa n\n d« Nin ^3 .nsS so.n'''73n hv2 ^nS3 |ai nn^ "nynn n3i mx^aan n3 13 ty^ ^3 .nn^nj^n c^nyn |a nvnna3 sjfaj ^nS3 «iniy -["nai .saa^tJ' T*n^ n3 i3 n^^iin iS ims^jra "|-na winti' m3T3 m liaiti' nM m n^jjtys ^3 .mvn 3^'n^iJ' n3 13 rnv^ na3 N3fa^ sSi cnpti'laxjii' na lau^) -nyji Nj:a3 f3vn nn n^^^ sin ^3 ntfow ^nSiT3 ir« xinti' «SxS3pa ij;3iD3 D^^3in |a ^3n nM^ KiniJ'3 naxan hv ni iti'a^i .onnxn n^ym 35pV3 iDcnn D''3''''inan •'irii^m noonn '•3 mi .noo: "•n'?3 nnnn S3 mar iDonSrasa f]id3 icmnti' na S3K .n^^nn ah nun: nvn nns Niraa 'nS3 d3 nM^ ik'k13 ^is-i sinii' nn iiaK3 nSni n^an Niraa nM^ sSti' nxn sin pdk na«a am9 niSii'B3i . . «XQ'»] fort. nSiyei . . iNSD'tr 11 kS] «'« codd. 18 h^pn]'po 'nSa codd. 27. 28 Ton - nnw] per homoioteleuton om. a 28 «S«]kS omnes 29 Tcr, — w] om a 30 hm (alt)J n'n» codd, 32 2"n»] 3»nn»codd. »n'?s om. b 36 1. 3»inon <strong>et</strong> n


Hi THEMISTII DE CABLO A 12 [Arist p. 283^ 15-24]^nSa "13T HT piSn' nam .nti'c^K ^nSva kihk' nSs did ht unani .Nxoi n^n^ kSij'Nin nn .icion san p:n Ssa NJfOi n\n^ kSu^ navn jctn Sds xvidj n\T nii'KNvo^ NiHB'D Sapen mien u'nu'n ujd iti'N r^^y^n p2i njytan ns? |^3 \if'\tnr\njiiysnn njvtin ^3 nn .nvo^ KSif loy iti'c^x hd n^cn nvoj Dnain |o i3iS 5njyum .i^nym tivn 'diSd nnypn ^nu^o n^Ssn ^nSa n iniN^yo ik'k pin DmitriKin nocnn SapS ik .vmiyp 'ntJ'o nnxo h-'Sdh Sya tiSd pin imx CK^n n-'jti'nsin ^3 .Dn3 NV03 ^nS3 hm^ n3 iS nvo^ nSi^^s ^3 .isnn n: ons ^in"i j^« 11:10: n3n mis '?3p^ onsnn |o 131 D^ti'nS ^ini 10ims^XB "irD^« iK'N nnnncn 103 )3j;n joth S3 ni:o3 ^nSs Ninii' no3 pjyn pi^W"i "iii'K r]i^p:r\ .mip: S33 ims^iD hm^ ah^^ nih ^3 .oii'inK' mip)3D^jDTn ^3 .n^nyni nsyn pLi ha nti'pn3 hm^ mn:^i .nn^io .13 ims^ifo nMntJ'^nSs DH ^3 cnyitfo d^jdlt cniN pNi .iNinn ht Sv hm^ iiy^K'n 0.13 Sic^ ik^k.mN^ycn n3 n3 nvd^ kS ik^n |D:n |o rrnpj S33 iS nNTiP ^ini p dn .n^S3n ^Sj^3 isn3 iS n^San Sj?3 'nS3 jdd [pdn] nih n^S:n Sv3 'nS3 13 xyo^ ah nu'w |oimn: Sv n'y':yr\ ni Sy iCN^ii' Dn3 ^ini n^NVoan c^y^:vn ns^i'i .NSfo^ ah) i3 Nifo^.n^'?3n'7y3 ^n':3 |ot3 in^-'nn nii^N nnnjinSv 'BNitf noNon nT3mN^3 irKi .Sii'onHSfe^ir 13 HM^ DN1 Kin ^3 .n^'73n SV3 ^nS3 NVDJ 13 HM^ Ili'H jOTH HM^K' cyXI1DV "itt'B^N p:y3 HT pNi .n^S3n Sy3 ^n'?3 prn nn NJfOi ^nSs 13 «in pM '?33 20.|a:n S33 imx^ifo nM^ii*^nSs iiDNo "no nnpni .a^o: n^n .«3fa: 'nS3 13 n\n^ iii'« n3n dn 'aNif'3 nij?"!iNJfcj nM^iJ' nesas i^ti'on p insi .ssrojntti^ nn .nocnS '73pD n\T dn iS nm nvcj ^n'73 nM^iy 'oi'73 nxT invn ^3 nx:K13 W' ninn jcli n73 iS nvd^ n3yn pin ^33 nvdj Ninti^ o-ysi |^jj?n 25ntii' nn .mm: nm dn iS km kjtdj nM^K' '01S3 n^ju'n djoni .nvo^ nSij' in3D3.NjfD^K' n3 1S33 iS nm njn i3vn p^n S33 nm nSi^^ cjjni |^iynnnipja nn mipio h^nn'Vf ^nSso ninan iSs iS Dna inx S3 N3fo^ iNinn ni b^):nxcj ^nS3 13 nM itt'N ptn S33 n7 iS mn^ S3n .13^ jotn"itTK i^iyn Sk nvoj rSy nM' nS iij'n |^jj?n p n:r\\if'w no S33 iN3n^ n: ^th) 30n3p7nn3^3 .niN^von 'oiSsnoKonni 13 mpn^ nnirc^Nm n3n ^3 vhy kjto^nM^ itfK n3n iniNi.niN^jfon n3 iS nyd: ^nS3 nm^ nnnan p d« .napM onip Dnpn-"^nS3 13 »in iK'N join n\n^ dni .nvoj ^nS3 13 nM^ ik'm |'':yn oy 2W «3f03 13nm nM^ kSk' n\n^ :N3f03 n3 nm^ ^^a n3n iS nvd^ iS33i .iS n>S3n ]'a nvdjnti'H n3n '3 nn .iS noiJti' d^jom |o m ^n3 n^on S3« o^nyn ni:p3 fjids nM^K* 351 linam] cj. lannani; piSn» = ^^iij <strong>de</strong>cermi, nisi praefer. airni 5 naiS) nan <strong>et</strong> na iSAl9 nna . . n«n' . . iSj 1. n . . vn' . . nnS 15. 17 iS . . na . . nj onS . . u . . cnasuppleyi 17 DU»'3j?n m Sy <strong>de</strong>l. 22 dkj <strong>de</strong>l.omnes test. 16| Ji £24 'iKi invn] 1. n:wKin (^3! pro ^^i) 25 ninn) 1. ni3(n) 26 ksd3] codd.fern. 27 n'n (pr.) <strong>et</strong> seq.] ina Sm n^n . . iS n'n» codd. 31 mpn«] anpn* b33 aw] awn codd.


THBMISTII DE CAELO A 12 [Arist. p. 283^ 11-17] "liono nns h'ih ik'k r?r\^\if nia ^apn^ n^'jon '•Sya ^nSa o^nyn p ik'w |OTmmw^D iJKtf' nSn .k^o^ nSk' "inKm nmn^tf cna nnN n^Son n'ja |o? Sn {K'anDniSiVD Sia^p 13 itJ'c^K Ninti' n^'jsn nSs joia nam o^rjv hd dhS ntt'K D^r:y3pr "jap^ iDcnn Sap'ii' pIoi n^^nn iSii' na r\'r\'^ ^iki p dn .in^ mnsn dhikw\nr\'^ cmp iSn 'W ^3 nn .nrcom D^^n Syan i»3 |dd d^^Sdit D^r:v3 riiK^jUNipiD nvn onp uS |^ni .iKJfo^ kS ik inao'? ik^o^ hd on'? ^d cna ion^ «•?|073 inrn Sic^ nii'K nain Sax .13 Nxa^ hd iS tssipiD ^d nnann p i3i3 loxjti'HB'j?^ Nipiif1 .n\n^ D^rjyn |o ht 'k sjfoj 'nS3 ik nvoj nM^ty *i3 3^Mn^ n^San nSsinSsp ^3 .in> n3in [m]nD iS Dn3nn p n3T n\n^ dn 'oiSd mion li'iiK'n iod ht lomx^ifon nSiyo ioK^ii'3 ^d .inx pn cn^fpi pT3 nnvp k*? nn^ mnDn Drnx mSij^oSitt'Ni .n^San kS3 p: t^on p; Dips nnjn .n^on nvoj n\n^ kS dSid in^ mynmNJfa^ti' no DV .ninDH omx mSivs '?3p^i^ 'oiSd n^on n3in mns iSif n» 3^^nn^D^riyn ^3 nN'3ti' ^^^i ^d .n^Ssn ^nb3 p: -jS^ ,n3in mnD i3 iii'sS 3^'ino «ini4^ 13HM^ s'jif D3^^n KiHK'i n^S^D nS3 d^j»7 idS^ mn3 [nnS] noonm n^^nnn D^S3pon is^0 "ia«D '7115^3 ni f]iD3 [lojis iiM^ xSii'i N3:»3 HM^ii' ia3fy3 nnx I3n3 ntfc^Nnoo^ minj ^nS3i locnn S3p^ kS nnn: hm^ xinti' 'oxii'mnN n:yt5 S3K vSk |VDif no n: j^ki .ixinn n? Sj? 'oxii' no pv |'33iy li2KJ103 n^on N"fD3 mpn i3 nM^ xSii' Dn3in p tsns nu^c^x nNn^u* 13 'jisan3iti'^i n^on mpij' no3 miK^voii' no3 is }'?3n ^'?J73 ^nS3 cn^jn ik'kirK^3 nan S3k .kvoj ^nS3 13 xin n3 13 ^^ 1S33 KJfOJ nM^ dki ib'k siniDniK niSivo hM'p 13 nii'D^N n^S3n Sy3 ^n'33 pi3 n3nn n3 onS wk D^rjynti' 3B7iv'DiS3 n3n iniK nSi5?c p dj 13 ^^ noonS ':3po nM't4'3 xinc' n^::^D) nn^ nin3n3 13] omnes, 1. ona 4 Sap'i codd, 7 DnaoS codd. 11 fort, post |on (pr.)suppl. nt 10. 15. 16 [ ] supplevi 12 fort. leg. ;ot nipo Ton nSo nnin16 kSc] cj n^n'ty 19 n'n'B"] n'.-iB* codd. n (alt.)] cj. ]on 20 n»on fort. <strong>de</strong>l.itemque noa (pr.) 21 Sapiz* codd. 22 fort, post layn excidit n'San "jya »n^330 d] cj. na 31 nn»nj n»nn b 34 itrK «im] wl y5U(i;5


J5 THEMISTII DE CAELO A 12 [Arist p. 283a 4—17]:DnnaNO D^trmiDcn'? bapo ^nSa hm^i^ n^nn iSk' no2 yjo^ti' pia ^n^ ioi«n naso -DXl^jii'Si n^mi pii'NiS ^D nSapn biontys tconn Sap^ti' iS n^nin |^xb' .no ikipti' iCNcn nn .mx^a iti's n^r:yn omN i:ik^3 nS sin ^d unini isino nocn 5'OKcn loy iB'c'N immm c^rjyn cms nap S^cni nM^if ^i«-i p d« .iti'c^x w«iNi p DN .immn nSi n^jj^n cmNis nan 'jlds'? dik mij''? -iiyD''N 'Ni .nviii n?3n: nnx ^3 iipi .novj? ^jm micj njye io3 m rcKoi .nax loxan -it hm^ nSb'Sd ."ibn''1 innjn oy^ no ins niiT Ninti' nn .n«inn ni Sy inx nosoa n^3^ntro'NB' no3 pnnNn n^San |on nnu'D\sn 'oiSd inD m:*^ nii'D\*< ^nSi7 is ib'c^k lo"•inaoa [S^ii' St^o im hv mi -.ii'c\s .nsinn n: hv nosj listi* nn .inSivc iSmnti'c^sn nNnti' n: n\n .o^rjvn |o m ^sa ni^'o^s n\nK' ^jeo ^3 .nstsjp stf'^i nwpn^San Svan ^nSiT ^3 nti .m:^io n3 iS .m:io |ot S« n\n dni .m:io ^n'?3 |ot Ss 13noiy S3« .lioo nnr onsnn |o nsn nn:n nrrc^s ^s sin ^3 .D*3cn njfp3 niojnoi n^^nn iSii' 103 n^Ssn Sjja sin m^h |eTm .n^San Sv3 'rh^ i3 sin ^'^iya Ton is7irnnv nyn nn nSnnn n^^nnS syoj sS i:sty n:i .cmAio ^nS3 on nDon*? '73p^tf^s nns nya inT'cyo inv nj?n nis inToy |^s nocnn niv pi .ins nj?3 inSnnnonrs na nM^ s'7ii'3 n .nin:n |o n3 iSsS nM^ sSri' ^is-, p ns .n\n D^nyn |o n:ntifc^sti' no S3.nsinn ni "jv n^ju'n mixa loson n: sn .nsxoi ^nSa sSi nsiro:nns D^sjrio i:s fsi .nn^io no jot ny 13 iit'c^s nw los^ niSiyon |o nSij?o 13 20^nSa SSaa n^^ ds n .isinn ni Sj? miifc^s ia nocnn Sap^ir noi n^^iin iSti^ nooib^ 103 nos"" nt^s iii'B^sni .nyn pjy is nis^jfo p:j?3 pd:\ sin irs nti'c's'01*73 n3 iS s3ro^ nh)if nr 3^^nn^i .mjio |ot Ss n3 i"? |\^ noonn hip'Vf noi n^^nnnoson n? ?iiD3 isnti' 103 nrti'c'scnS ntt^s D^r^jyn n nn .mns njya 13 sn^t:' no n 3iiynj "p d:« nos ns^Dl 25noa noenni ti'nm lyaao nti's nM ds p:yn nT3 noonn i'?3pn n^mn103 svD^ iib\if IS n^nin iS tr^K' no 103 in3^D3 siro^B' is Ton n3 13 .p^o nnstfn\n sSk' ins ins nj?3 n:o inr nyn n73 iyn*n3 '^^nn^ niinnsS noonS S3ponmpu' no3 n^nitf ms hdid3 n: hip'^i^ it^s's iDonS bspon s'?[i] .mipji' no3nh DS •'3 .nn:iiD in3 nnM ins |073 uoo inr jorn nT3 n: nip ds "3 .sifoj 30inrn onip n3 iS i^^ o^nyn S331 ts'^mon by S3s nyn n: *nS3 nyn nT3 m nip^iti'D^s n3 'h iDcnS Sspon p d^ j3i .n^'73n sS3 D^nyn ibsi .ana sjto^k' iifcsmo "js Dna ninan iSs |*s n lonS n^San ps i^f's D^nvn '733 svo^ abiff loy: n3 Dn*? ps n:: |o: Ss vn^ sbB'31 .nnsimipj n 10SI .n:>io no jot bn vn^ sSi n3 DnS nM^ti' la^o^s lois 'os DKi 35S3f0j nconS Sspon i3 nM^ itfs pini .n^'?3n s'ra n^^nnn onip nit's nnvn1 nnwS codd. 6 iinani] vitios., cj. inn:n', 6 p cn = d8; <strong>de</strong>in<strong>de</strong> S'enD] fort. S'sn"?lOpnJl. la n 14n2!23 susp. .X*j pro J^^u; '« supplevi 15 ante i:'« 1. ntr«16 omjio — an cj. singul. 18 na <strong>et</strong> seq.] 1. plur. loco fem. 20 p] iK a25 aitrna scripsi: awn' codd. 28 post minn add. codd. -\v» n»n] n'n' codd.29 Sap'r] 'p' kSe* omnes testes 80 kS] cm codd. 34. 35 vn'] n»n' codd.;ib. nnS] nh codd.


THEMISTII DE CAELO A 12 [Arist. p. 282'- 12-283' 4] Di-h nu'N «im cnvpa my^i o^nvn nsrpn N2fa^ ik^k i3 pnjf i^»n nyim n^onnnS SdI Tiyj HM^I NlfOJ HM^tf' 13 ^K'O^K 1tf« NIH .17 '3 .IDCnH "jSp^l n^llH^:tiii^ ynntt' ^isi :k nn:i'io |0'3 ons nns Sd ^moxii^ai .["n:\ia] pn iS« ^jk'oires \S SMK' DV .xyCJ 13 HM^ nS IK'N jCTm NlfO^ 13 HM^ "IK'S jaTil lOlS HXIT.iS n^^Dn j^K in"iin cnp iii'x pin ^: -nil .nvoj ^nS3 13 hm^ iti'x |oin msn 5^nS3 Ninu' ifiN^B^ nco n^^on iSk Sv '^m^ no ^d .in^mi -ion iwn |oin pid:\ n\i^ N'?rD ^3 .inj?nni ms^Jfon r'?^ ion^ pinsi «j:Di idt HM^ti' ^iki kxojS3f0^ nS vhy UNii'ji in^^iin S^dk'j imx^jfo nn^s njcoj ^nSs kihb' 1113573 idh'^ pnnx S31 .nj3ni n^3n iod nitoj ^nS3 13 hm^ ib^x pn ssra^ «"? ^d .m^^iin pjysnocnn Ssp^i n^^iin iSii^ no 13 n\n^ i^a pm ^3 .nioD ^Sj?3 cmjio iS« ^jti'D 10D30N1 .nimn^tt' cnip nD3 i« noc^if' ins Sj?id3 ik 13 Nyo> ah i^a pini .injian^on svDjn 13 xsfo^ -Hi's pini .noonn S3p^ ik nnnn^ is sjtdj sinii' lino n33.n^on sjfojn ^nb i3 S3:o^ sS nifs ]oin p : pi .nn^ niiapn ^itJ' jo nn:\io 'rhisjroi nM^ii' '01*73 nn^ n^rjvn Dili's p^nnifo sin ^3 noonn h^p' n^nin iS ib'sisjrD:n p ^yvos nM^i^ ni S30 msi p Sj? .m^3 p:n^Dn si:o^ sSti' no p3i n^onns Snsj nM^ sjfoi n\n^ sSi 15p]Ssn 1^3 yjfioo locnn Ssp^i n^^iin iS ly^ti' no Dti^i nvniS3 lojf j;3 ni ns^3 Him.mrsS 'sn 13 sifo^ sS nit's pLiti' ^jcoi .n^on mnyjn '3m .n^on ssfojn••iCDi .n^on '3n mj^ni n^on 'sn nis^jfo ^3 nn .'3n 13 sjfo^ nit's p da \j:'!r{ sSiim '01S3 n33 IS Sj?iD3 njr noenn hnp^) n^^iin iSb' no 13 sifo> nit's pinif 20syo:n p3 yifioo noonn '73p^i n^Min iSif no ^3 mo rhv .13 svo^ nifsi i3 -mvp nnsi .sjfo: ^n'73 invpsi siroa D^nyn nvp3 nM^if ly ran nnyan pi n^onnoson m "jifo^Dno nns S3 -jonn^ noonn Ssp^it* noi n^^iin iSif no n\n^if ^isn p Syi nDX"-!i3onn^ onnj ^iif rn^if3 ^3 |V3.nn hdsSos uns^susif nn .in^3n Sy nun 26no n\n^ dsi .rSj?3 bs nun -[onn^ p da ono nns S3 pds nns nsn Sj? ominSs ^3 Dnvp3 nnyjn D^nyn nsrps sifojn by iscnn^ noonn S3p^tf noi n^^iinn iSif^nS3 D^jDin n2fp3 siroj n"iin iStf no ^3 .rSj?3 Sj? mm 3itf^ p da ono nns•]Dnn^ Dno nns S3 nm^if ^isn p ds .nconn S3p^if no p da pi .Dn5fp3 SJtojiSif no loy nM^ i^'jynoonn hip' sSi iS n"iin j^sif pn u^jyi .vSv3 Sj; mm soS3S ono nnsi in> nns 131 d^jd oitf3 vn^if nifo^s 's iS n^^iin |^sif noi n^^iinD^io Ditf3 vn^if nifo^s ^s iS Sspon ^nSin noonS p da S3pom .nnsns n^nv^hv mm -[onn^ n^^iin iStf no nm^i .msns o^ravn SsS ono nnsi nn^ nns nsnS3^^ino ^nSs noonn S3p^ sStf no pjyn nn oni iSs ^Jif3 n^jii .noonn Ssp^if nouonp njni .iS n^^iin ya^ no rm^ n^^iin iS nm^tf ^isn p Sy iS n^^iin psif noS 35iS n^mn pstJ' no nm^tf ^isn p ds .nns nsn i3^m^ sS nn^ iSs ^itf ^3 moDinsn D^Soioons S3S .innn hv mm ono nns S3 "|onn^ noonn Ssp^ sSif noinoonn S3p^tf noi m^iinn iSif no ^3 102:^3 noson mo p da nsm nvniS3 mmfs sin |iifsnn ^3 oipon m Ss ns3nn p ds .vSys by mm ono nns S3 -[oniT-8 S'SB" codd. 19 ib'n] codd add. kS 30 n»n'] om. a; fort, post iny suppl. no»3 nocnn ^ap'» noi n»«iin "hv 35 ante ]3 "^y <strong>de</strong>est aliquid


Ki THEMISTII DE CABLO A 12 [Arist. p. 282' 21 -b 12]'CN iSn3 icjrya nnx lan nn^rs j?yi»»m '^3cnn ^JtJ'a nnsa irx Nint^' noso ^dpS Nin irs pSm ninti'n ^^2 ^Jiran nrnai .pS nnit',! pKi mntj' irx xinif pSanoonS Sapo hm in n^^nn iSk' no nos'K' no«on n: nw^i .nnu'n d:; sin irxKin ^3 .ti'Mn nSnnn ^^nsrjn ^3 nti /*nifj sin ir^ p dn v^fiaon pjv i^'^jyi-"^niDppnn yjfi»a nSnnnn nMnif 'oiSs iDcnS Sapo in n^^m iS ^'nm nM^K'sipr m "iDonS bspe Nin ^3 rt:n imN^2:a iii'o'N iovV3 ins i3n nM^K'nn 'CNK' inNi .ia3:p3 nns |^jj? ha 3ty ^3 Diptt' na3 iN3nn nam 'bn nn"iB'D^N ^N ^^nsrjn ^3 nn mj?3:ioon hn nniin i3cnn^ nS mSnnnn ^3 lONon lo110ND Sni Nifo^ n^^nn ncNo Sn "jodi /^nvjn Sj? inn -jcnn^ ds n^^nn ih n\"i^tfiK'K nS .p njiii'Nnn njn^n Svi c^NSfOj died i^i^a o'y'ivn n^^in'? nvo^ noonbDn^Sy mv iti^N D^yjyn ink' Sj; nDcnS D^S3po 'nSm DnS n^^nn ps DnB' nos^N2f»^ nS IK'S Nin iDcnn h^p' nSi i^ n^^nn ^nk' noii' nn .mairn i'jn ^ji^o.Dy\if no3 Dn\s ir37 iti'N D^rjyn nstt'i n^nrno inSnnn nMn sS nit's! .SS3 isiDcnn h2p' ah) ih n^^nn |^n ion^ nit's nsTT smif naso3 mons ni ns^s nmnn sjfDjn sin pifsintf nn .ono im^ S3 m:^ Dit' jd nnsi .njiifsnn njiian Sj?p d:^ nos irsi .sjfoj Dipit' no3 n'rt' sS smif 13 nosjifs nas irsi niinn pinih n^nin j^sr ne pSn onasan iSs ':\if) .svaj ^nS3 ioid3 nM^ sintf nasa ds."insn hv inn Dna ins ."[cnn^ iSs ^nii' unjn usif ^jooi .noonS hip' sSii' nei 20Dmsn iSs ^:if I33in^tf3i .Dna ins "73 hv piJf' pd:\ ana ins S3 n:i p dsiiyi .one ins S3 Sj? pi2f^ ^^nyjn iia nM^ii' nsi ppds .''n:t:n Dna ifinnn |DJ isiif^ Dnif sS linn hv ninn "[cnnn n^mn iSif na n las^ m ins ni^^nifiniS n^iin l^stf na 'aiS3 insS ana ins iSs '2^ 2vn svaj i3:n ni ^cSi lox 25isnif ins nnn Sy inn -[cnn'Svana ins S3B' ism .[iDcnn] S3p^ sSif nain linn hv inn ana ins Ss "jonn^ iDonn S3p^rf nai n^nin iSk' na n nSnnl^stf na n^jiK'3 sin n iias3 nn:n onp in^jn Djas S3s .y^iy ni is3nn sS sinSapa n^nin iSif na p d:\ nM^tf ni3n3 nsi nM loonS Sapa ^nSa iS n^nininn one ins S3 -[cnn^ iSs ^Jtftt' 'aiS3 lason n: intfv ins n iiyi .iDcnS so^nS3 an^Jifi D^rjyn S3S sxa: ona ins onis ^Jii* SS33 D^ifjtf3 n n?i .iinn hvp DJ iifc^s nM ^Jtfn Jinn |a anun ^Jtf3 nsi nM ds Dnain p 131S D^sjfajna ^jcai /Jifn :iiVTn |a insn lun hv mn iDnn^tf pti'sin Jivin |e insn iia3nB3 isnif ins .isinn r\i hv uSap^ sSif nai iDonn Sap^tt^ nai n^mi iStfana isn .rSya hv inn "[onn^ Dna ins nM^if .iDonn Sap^tf nai iS n^ninnif 3570viTanSy inn ana ins S3 -[cnn^ iDonnSap^ sSif nai pa;; iS n^impsif naif.ona ins hv inn lann^ sS ysriaa i^an nvjm i^en sifajn pai .nsinn nt hvKXBin '8iS3 ancnn ^:if nS^Sif n nn .Dnitpa njrjn D^nyn nirpa ssraan sim1 iS] n'5 codd, 11 ante d« excidit aliquid 18 ante u»ki (alt.) <strong>de</strong>est aliquid 19 pSn]exspectes mj» sive ipSn» 20 nDnn» . . 'nc vitiose 29 nSaptJ codd.32 n»n B«] textus corrupt. 37 fort. i»'?y


THEMISTII DE CAELO A 12 [Arist. p. 282* 4 21] ^'."h "[icDK'no nsu'i Ten s'Jfa^K' nev 'i^'c'n hd iSti' no SSiifU^ne "[Tio ni2S''1NXDM ^D ID iN3n^ nnx nsrs m:nn noNcn nn r'7X jvdu' no ^d oracxoKn icxnee nvn \'eo N',n ^d .N3ro^ xSt^* "oy •,tyo\^ nM'Jf ns iS |\s i^on'nh ?|nTir ins ^mS irx Ninif o^nam |d nmn loisn noso nSapa 13 pono^ii'nT3 ni nify nmn niS nvdj ^nSs smii' les^ nt^^K imn imx «in np^ lan n: 6NYD^ nSk' lov iS nti'D'x nD iS nM^B' pds n\y^von inynti' ins ^d nn .noKon.iNwn nT Sy niS tn^di .ssfo^ nS^ 'oiSd nan ni k::o^ nu^jpn |o nt ^nS i^«30irx '0ND2 'ONon |o nyn ma D-'^^cnn nnn ^d .CDcn Sdd SSd3 nvoj ntti' ibk.iDxya nnx -lai Sy pnjrn nn^ d^jij'3 nSSiti'n 'd nn .c^sonn jo SSid nnv sinnu Sti'on hhD2 n-ns vdd iS u'^tf' «Sx .V2:ieo ^nSa in D^3onn p3 nM yifioo lo.-nnti' nSi pS nS 'oiNn 'cnd cno nnx Sd3 n'?Siti'm .D^Donno -nnifm p'?n ^dSyi ysfioo Kin ^d pSm iiniyn |^3 Nintt' nxion Sy mpnisr mS^Sifn i'jk ^rii'i'3 nn .105:^3 ni mp viro nn^ra pN D^Dcnn pdj vn dki .yyioo irn "jipnnnw ^3 .mcj nSi :ii nS irnu' hip2 irnoND "ins i3i Sy p'^T nSi3 onS-'W70rDiri .D^rcnn ':\if |7D n^on ssfoj ^nS3 noNoi n^on ssfoj tiono n^jn ni ntt'yK' 16.m3cnn "]"n Sy n^on nvo3 noKo nsr n^on »ao3 ^nS3 loisn lONoti' n: nN^33Nim .DnS^Su' Nvo^ o^Don ihn ^jitb' ^jcd ^d .npiSnon in Sy n^on nxdj nnnyjm o^nyn n3:p3 NVo:n cn 'oiSd nns n3n by piT .n^on njtdj ir« wnoNOnSn .nojS |nS"!T in .vSn "jonon f3i ir3 n\n yjfieo .Ton NSfOjn ^nS3 cnsfpa131 D^join n3fp3 cno nnN So nS^btf ^d nn noNo djoni .yvioo lio^ii*' leoiNtJ' 20^jB' nb^StJ' iS Ni:o' nS cnt yjfioonit' 'on iSnd iny3iB' nN"i yai .von NJfo^ nSnn^ 'h NSfo^ty nNi Nin ^3 .cno inN rh'hn^ d^jd S3 Sy iS ni:o^ nan in> niSnnnnnjionpyS n'^^h^hv nvo^ c^^^iononnNS3 rh^hwD 'on i':n3 "noNO S3N .TonDn2fp3i pjyn nn o^nyn nvp3 S3n n^on N2f03 nSi n^on nvoj 'n'?3 nM^ N'?ti'3:]'':vr] imN3 251N130 iDyy3 nnN i3n Sy pi3f^ D^3onn ^jb' nS^SiJ' ^3 iion3 D^tf ^ nS Nintt' ^JBttlen iifN D^3cnn ^3if cii'i .nvmN3 vSy ncion ni^i nn p dj i3n .noiosnniN nSSiii'i .':i'NmN nSSitf nw) .'3'N nTi02fy3 inN nxSnmN^jfo "ik'b'n^np inNi .'n '5 |m 'N|nty no3 dij>i .npiSnon "j-n Sy c^Snpo Dn'':ti'ti' njini .npi .'n by : pDN 'n by 'N|w .'s [T]Sy tt in 'n [tSJv nvTti' iN['nti'] 'on sonan /n Sy 'T p dn -n Sy n fNi 'tin n n^by nMnti' in 'nif m Sy mjji TyMB' by 'n Nim i03fy3 inN n3n'? d^nvoj m 'n mSbiu' nm 'T 'J nM^ti' nNinnN3 irN "ib'n nM^ii'3 Ssn .nojS cn^jn yinoo b3N 'n nSi n Nb Nin irNn iinti' Nbi pb Nb nvo^ Nb bipn n nn — lovys inN jid3 Di33 D^3cnn ^Jt^'opbn |n ^Jir3 Nin ik'n nNion b3N cn^jn yvioo Niro^ Nb — d:^ido |^n Nin 35noN b3N .Dn^:iDo Nin '3 on^rs yjfioo Nin D^3Bnn ^Jit'o nnN irNii' cyN unK'ni3 HDo] «DD Al 7 two] iKua codd. 8 «^Di] yjoa codd.; ib. D»3Dnn nnn]cj. D'3Bnn nSo 10 cyvioo codd. 14 nnS'Sir <strong>et</strong> Svpa codd. 15 n'on codd.17 nil corrupt. 18 dk] cj. oy; myam] iiynni codd. 19 'nS:3 — Ton corr.20 nan vitiose 23 post Sa^ add. codd. i03 26 cj. no«o 30 [] supplevi33 D^ysiDO codd. ut supra 34 cj. d3D3 irw 86 «in »3 on'i'a D'ysioo ixso« h^nnuwD codd.: onuiDo «w ysioon 'a Al


120 THEMISTII DE CAELO A 12 [Arist. p. 282' 1- 4]phm inD^ iniK nn:\^ nc«»n r\)2 ^d -.DN^yanN 'ipjn "icon 'o«ti^ 102 c^jcn oylyncNDU^i |3 DJ ,17 Dj?i .ms^jfcn nv Nim n^en i^cnd dj? sS inex Kim SSitfnNSfttj irncKD en .Kvcj D^^jDLi D^y:j?3 iriDNaS pJV3 mtt' D^^n^jH D'y:v2 i^ian"iti'D^N ^K K'.nii* nsN Nim un^^n^i iS ]iDDt«' nen -iCNcn nr fim^ ni ins ni^in? iTiv'? pi2 D3DN .mm: n: dv n\n^i n^on njtoj nM^ii' cnmn |e nanaNjfoj HM^ti's nnain p 1213 nu'c^K ^s sinii' 'oiSd pjyn n: kp nexD n'?nnncNr DipcD iDcnn S^p^ ah^^ nimj hm^u's d.-\p i3ia nSi nccnn Sap^ti* i^en 10ID^D niyi : dinc^u icd3 UNifCJir ic3 nccnS 'jspn ^nSa isii'^ n^nin iS ti'^ii' nam.iN^3U'3 .17 a^^nn^ iJf n7 ^k Syn» INK'! |WNin p njfin one insn nis^Jfc iu^c\s ^x nm:^ ^jif vn^ir3 icNIijB> vn^ii'3 ^3 ncNcn .173 DVL^DNCsn icn "i^ynS p^3 nti'Ki .n7S jieoti' is^rh2 13 DA inKH NVttJ one pii'K-in n\m NS:i'3 ^3 n^p^'in njf Sy Dms^vo oniAn^j3iff'3 |3i .Kvoj j3 d:\ mKH HM^ nS kxoj n\i^ nh^:^ o^n Sysn ^3 n7i .xjfojD« ^3 .noDnS "jspD ^nSa uick in«m hm^ sSiy iii'o^K ^n dho ihk om^ ^i)ifnonpnm .nocnS '?3pa ^nSa pda «im hm^ N^ii^ iif'c^s ^k i^dh sjfon nMn7i /ncN nip3i liNvon mp3ipi ni mpDnty37 .n»N p da n^oirm na>< njitymn 20Kin K^a^iy m3n3 ^iNiii' noi .sifo^ii' msnn 3^^nn^ sifo^ sSii' nii'c^N 'ii\if no ^3nab in3VK'3 ninno nM^ii' ii^b^n ^k n^on NyoMti^a lONon pi .loonS S3po ^nSap nyn pn^ kS djcn i^an Nvojn hm dk nih ^3 .nnnj idoj Dipaa nipain n73lON^ij' idikSi .noN njiti'Nnn nanpnm .mini ^nSa p 103 xin ^3 sjfo^ kSk' o^nynD^r^jyn S3 Sy n: yn) .nii'^ loso nnnj ^nSa Ninii' mn KJfaaa i-iokd ^3 m 1:33 25Ninti^ n7i .n^^j07 nSnnn Sy nmon naS pyn hv Sas nnnjn Dii^o on^'jy mv nu^x•jpj iS miin yi^^ ne '»i'?3 Dti'n n7a n^Sy mien ]Q'Dn n^^itt^n .o^y^jyn ^oSi"? n\n^ii' n^an syoin nana iti'D^N ^k 'japan Nim a7i3 naso Ninti' oy inimS'CN kS p dn mynn n3 ia n'-n'Hf "iti's^s ^s ran N^oanK' noNO Sax .n"nnnnnn n7 incNci .nti'c^K n7ii' Dna ns^a 'naxoa x^an inSi7 ^3 n7i ^i«"i3 mis sono nSy n^jon Nim ti'pM Sn Dipo iS n^jm nnjn hv n^'73n Sya innoxij' noSNifo^ N^ii' 13 iti'o^K n^en sjfojn nM ds inoso Saa n7 sjfo SSaai .nSy irsK'nya mipn ^3 n^jji .Syioa xifoj ^nSa Ninii' n^jjK' "lyiaom njiAonp p«^3 n^onp Nifo^ii' ia "lU'D'K n^on p da N^^oon ^3 n7 n\n^ d:dk mAio ^nSa D^nyn pd:ok n7 ^3 noN^i irSy niyp^ti' ioinS li'^ii' sSx .iij'c^k w "jon n7i sjfo^ nWi 36icy nti'D^Nn n3 "h ran Nvojn nown nninn "[no pn^ nS -[on nM^ti' Da^^n^no nya KSfOj Ni:ojn nNn^ sSii' '01S3 ii^c^n ^Nti' no nmn "[ino Sas .n::o^ xSti'n:ni .imn^ints' no a^^n^ p da unvoj nSi jitfNnn nynn ^Sya n7 n^y ah .miK^i^onoNon n7 [ib'o^ n7 ins ^a myi .Dipu' noa pv^ n7a laT1 fort, injia, 'oa 8 cj. cum Al (pw) irx <strong>et</strong> pro nt (pr.) p 10 noKS- codd.22 inavra] cj. npi'tps vel nr.^ca 27 post D'i"ij,*n oxcid. aliquid jo'Dh corrupt.28 i


THEMISTII DE CAELO A 12 [Arist. p.281'' 25—34] HO'OiNH '01S3 "HfD^s ^K mnsn npiSnn n^n"^ ny iokoS oipo n^an nm .xao^ti'^D .KJfoj ^nSa i^cn iS hm^b' T^in^ n^bsn sSa |ot n^on nstdj onmn |a naiiJ'aHTD nmj invm nocn Si3t^: ^:dd naS nocnS Sapo ^nSa n^cn losan n: hm dkp DJ HM^K' msna r^nnn .nDjS iDcnS Saps ^nSa n^on mN^sron n\n dk ^3 5nn .r'jp m^Sim noxya nam nm« nn^^n nrnS nM^K'3 Nin ^d .ib n^m |^nDK .NVD3 ^nSa nyn im»3 nM^ii* D^n^n |o r\V2 nnSiyc iS Sie^ii' ^isi n:n .«3tD^Nin ^3 bx .n^hjn Sv3 -im oni .n^San Sv3 'n'ja 13 «3fo^ kS iij'k |oin ht .thmo ppn^i .n^S3n Sya NJfOi 13 sj:»^ kS Ssn |an mnty n^jji n^on X2:d^ nS 10iti'B^K n^m T^ WON «if»:n hm^ d« njr n: ^k hv xS dni -nvdj ^nS3i h^d: hm^b^B'-ionn S3« .layys inn 121 lo^nh S3pom nnn^n ^3 .ni i3 nvo^ nS jot mN^vaiB'D^H ^N 114'Ki .181103 -iiyini nnj; sxojn «in locnS '?3pon ^3 .n3S cn^rs13 iB'B^N n\T iiJ'si si:oj nSnn iS hm^ nS ib'n sin nnnnoni .innnss iniN^sfon^an N5:d33 loati'B' ^3ca i:Nii' 103 .idid3 nis^van iS Sd: .sj(dj ih nM^ nSb' 1513T HM'B' HT 3^^nnn .NJfo^ nSit nav iifc'N n3 n^on u'^ ^3 .nocnS Sspo sintt'n2fp3 lay nii'c^K n3 13 ly^ ^3 .niin: NiniJ' n^jjtf3 p .in^ mj?Ji N2:aj lajfya insii« i^Ni .NSfaj ^nS3i Nxaj ib2(j;3 nns i3n nNn^B* ma 3^^nnn .SJfa^ sSb' n^nynm Nxa^tt' ntt'D^K ^ni .NSfaj ^nSa ^^njfjn 'aiS3 n^an Nstaan 13 n\n^ |aT D^ssfiaSysn n«'?3n ^3 nn .n^S3n Sys ^n'?3i NifOi ^nSs |B7n m hm n^S3n Sya .|aTn 201313 'B«JK' ivi3ani nji:ian |a NiriB' btni .nsin inv n^S3n Sv3n ^nSi73 n^S3n|D ]3 DN .inuaip itJ'N niian .s^^ntj' na Nin svoj ^nSai Nvaj sinu' iB3fj?3 ihk•nj>m i^an niN^srsn mnrc^K iB5f3;3 ma 1313 wc^n ^« sihb' h'jjj iin^3 "1x130.1iB'D^N iiONO ^3 mi .i^an sva^ «Sr 13 ib'd'ni i^an xjfo^ii' 13 itfo^x 'D1S3.saa^ nh)if na ^dS Fimtfo niip 1.1^3312^ ^i«i Kin »2:a^B' 1131 n3 Hi's i^an 25nur .i^on sxa^ii' 13 iti's^s .13 ibn^ itJ'x .nT^ina.i ^3 .d^3b.i.i 'ha 1 ^nii* nvi;;)iin^ iM^B' .ia .131.1 D.1B' .in .i^an xxa^ nSb' 13 ib'd^n .13 las^ ib'n .nSSiii'.i3113 i^an NJta^iJ' |31ni3 ib'd^n uiok ^3 cnSa pvaB' ik ^n pisi iibs3 ni3n3jiiB S3N .NJ:a^ sSii' 3^"'n^ n3 1314^ "fiio is ssto^ kSb' i^an irt'cs 13 uibni:iBNB'3.i7 7i«^a,i TanN3f8iSiSN ^ntJ'B nnxpsi .ran ssfa^KSii' 3^^mif ns i3ti' so.113 iNi3a «i.i p D« .i^an sxa^ xS ^nias iSn naxa ia3 pn: nSSiB'.i «SiNjfoj.i 131.1 Dtfi.i DN .iri'D^N .1M^ nSb' 3^^nn.i in^ duci ^3B^ hy si.iti' io«b.iiB'c^x HM^ nS i^on niN^2fo.i 13 iti'o^x ib'n mv dni .i^on ssfo'' xSti' 13 i^b^nlAr .i^an ii^d^n 13 ia«^ ib'n .iaip.in ^3 ..iS:^: iin^3 .11 in3''1 .i^an sjfo^ti'Djas nSbiB'.i •'3 .npiSna nvi:*3 i^an ini«^3fa iu'd^n ^k .13 lax^ hj'k .iBip.i.i 35DN ,npiSna.i in Sj? D^nj3.i cr^jy.itf ia3 p a: SLiifai .13'? mpS.i niaan «i.i'?'7iii'.i pbn.i "na^^pi .iti'c^N.i |a in ni3ia.i |a uiaw nniif.i |a ij: vSn I3in''2 D'«SD3 codd. 3 D«] cj. i»N »3D0 om. a 6 n2»n] fort. n"n <strong>et</strong> n»Sini7 10J? at nnSivB (8) cum sufF. fern. 8 riNSDj codd. 10 Sax] cj. nnK: itPK Al.14 iS <strong>de</strong>l. 16 iS (pr.) <strong>de</strong>l. 20 H-^Oi ^nSa <strong>de</strong>l. <strong>et</strong> leg. «nSa ik 22 *•' «inB''nSa codd. 29 post «sq' (pr.) excid. 2 lin.; "jaK 1. ik 30 a^intir codd.36 na] 1. 13 ut 1. 34 'oj d codd.37 vSk 1. dh'Sk f?^wnl »B"'?B'n codd.


fj2THEMISTII DE CAELO A 12 [Arist. p. 281>> 8 -25]laN^i DiNn -f)'kSb' iod aisn ^3 na:S in .3T3 un^jji noN Ninii' nn 3TDn innlyNtj' no DtNn nnjn iod nmnn nsf Sy tn^ Stycn n: Sj; pd:\ no«,n ."iSs ^jsti'Dtftf nnN ^D /n Ninr icN^tr i»d nis'^na is .no Nintf 'onji ^n n^aiiii' idd no«-,trc^N ^nSa Ninti' la 'asti' no i:oo ntyj?3i mot^n iSno vhy nn? itt'N n^j^^ipn iSniifD^Nn ^nSitr Tjm cn^ra iPicnn icdi SSan Sy -nm^ .2:2 sinw' 'on^b' noi nno 5|oi lOK' itTN Siyon |o Dn3 tyiDnm SSd3 "idn^ irs 27:n sin irs SSds 'ONjn.iro'x ^nSa 3:Dn nM^tf ny n: -jDnn^if ^nSno 2td d^jd Sd Sy iB^c^sn ^nSiTU'"nSm ncN'i .vSn irsti' no3 S^v ins ]''iy imn nr Sn nan"- n: in«ii' niyinSi nirc^sn ^nbit 3^^n' iti^cNn ^nSiT '2 "loiS ni:i^ iit'csn 'n'jno ny "iti'c^Nn.B'pnn -icDD pii'Nin 'ondd iNOtr iod ann p n> 3^^n^ 3T3m .nti'D^Nn a^^n^ 10^nS3 nM^K'si ncsn m nM^tt'3i D^3cnn n3 n3i3 nM^K' iv Sj? ncD^ p "inm^nSs DJONT .sK'^K'i Dip^r 103 nDN3 '^w nnsn iSn ^nti' iS itrs ^3 nos^i .nosn^WD'H ^Ni .nn^ 3U'^B'i Dip^ty 'D1S3 nn^ onSij^c ninsn i'jn 'nif i3 nNi^if 103 nosn3 13 nM^if 103 "injio |ot3 m'?ij?En iVn ^jb^d nns S3 n3 nana nM^Jf p osnt Sj? 13 mnsn iS» 'nr vn^t^a ^3 .inN |ot3 m^oj?n nsi |07n nin ns*? na^tfM isn\-i^ ]07 S33 «in ^3 ni3cnn na 13 u'^r 13 now S3n .nn^ onK' "ion^ nS -iNinncnS D'rjva ni vn-i nM^ nvn m Sv p dn .r\^nnn n3 dj 13 nxo^ mn3no nna ihpC3N n^San Sj?a ^nSa |dt3 nnw n30 inv on*? iif« D^riyn Saw .11:^10 |ot3 n3nnN |DT3 Dnin3 m'jiyB Dn3 iN3n^tt' ntfo's n\i^ nSnap3 m3n3 ^ini sinK'i nn^ nsto^ nsD ii ^nS 'on nSi nm ni:o^ m Sas noK 20nM DN D^r:j;n iSn3 on nti'K mn3 ^nJt'nD nn« ^3 .in^ Nvo^if c^joinnnisS Spion n3n cna |^n c^nrn |d npa nitd^ nS mnsn n3n rh^yci ran ssfoj:icnn:nSij;Dn •?« "[lya ion^ n3n ^3 nSivcn"["in Sy ncioa vSy -in^3i mSin mays i^Sv sSi ^^33 m 'os sint^l69r|oi Dy •]K'o^ n3 Syica iS noonn Sapo ran ssfo^ onann |d ^an S3 ^3 hokt 25p Dj ^iNi sin •'3 .i^on iS NJf03 niK' oSiya nos^K' loa n^S3n Sya ^nSaiS |oi Sar nn .n^S3n Sys ^nS3 |oi3 Su'on nt Sy itfon^ Syioa myn na n\n^B'.n^on iS Nxoj n3n ni nM d«i .mn«n n3n pd:> ia iS ^' mnan ^ntfo nn« iam n\n^i o^nyn |o nya nsto^ n^on iS NSfOjn nan nSiyc n'\ifi^ "iij'd'n ^n p onD^NYOJ nn^ mSiycn '•nit' vn^v ^ini ni n:m .nvo: inxn n3n nSiyci njtdj Syien 30.nin3n 'r\)if mSiyc on iSn ^itf ^3 nn^ mym inis^jfo p dn pn: nvn3i .iw103 naS an loson n: a^^nti' no nM iSn Nin n .in^ aiai ik'b^h ^nSa nTi.Kvoi ^nSa 'oiSa 'ON03 mnsn n3n nSiyo p dj nMi ata ctfin n:m ^moNtflosfys nn« isn nM^tf a^^nnnp pyn nM iSn n .an cij'in p dj n: n n^Jiinny djoni .mnan -"ntfo nnx nSiyc mx^ico -01^3 an nnanS a^^ino myii NJfoa 36."lU'c^K irNB^ noS a^^mo NiniJ' iKiaon |o itro^s ^nSa an Nintr no cy Nintfn\n iSn 'oxon ni n .niK^xon myn nSiyc nmn 'oiSa /.an inxn lONon Sanmana ^ini mn oSiyn nxo^ sSb' ik'b^n ^n Ninti'a woo nSeann Sdj "ik'c^n ^nSa1 2T3n] fort. add. nojS 3 lOittP a, j^aTC b 5 SSin] SSaa -an Al. 9 7\'\p^usque 'DKH 'nSiT (pr.) om. a D"n^] 3»»nn« codd. 13 »« <strong>de</strong>l. 20 «va' (alt.)]Ksan codd. 21. 22 «sd3 n»n, xsa* exspectares fern. 27 'nSa om. codd.29 »K fort. <strong>de</strong>l. 33 moMif] io«tS' Al. 36 '•* suppl. f^h


THEMISni DE CABLO A 11. 12 [Arist. p. 281' 21—'' 8] IDmnc Sip voif ^ nS idi 13 -ny^ii'a my^if Sip yotfb^ ^»i .i02:j?n pnnn inisa n^apyn^ pnno yoti'K' ^o 'oiSd ht -[cn pjvnti' -aw [Sax] lavya -nnn iniNo unap DN .i8yj;3 pnnn im«8 uao h^']> nnr Sip yatj'^ [pi -[d iiv'if'a my^u' Sip]iniK3 cNvajn ^r'^jva "it^'o-'x ••« pinNn n^Ssnn ns"' nsn hm'' nx pd^ •'ixn13 S^r nS Nin ^D mi .nnn Dili' n:\n |e ono vn^ti' miaya noinan n^SDnn 5IK'S n^j^^iya D^Si:in pv^ i^ti lann Sj; nii'v nSi Jiann Sv nu'in Nin ^d .la^aaesviniKa uaa pi -inv Sax .vn^ Sm: ntyp ^inae nxi^iy inSiyo nxnn nsn .ib'd^xn^jji .SSd3 hm^ in^mBNii^ na iin^di .IpIKI^b' 13 iii'D^x hm^ nS lavyn pnnn:'iann i"na cnSij^c iij'd^n ib'n D^r^:j;3[i] .nisia njas |nn«n n^Sann'biSd nsn im: 13n ^3 'bn:i .iS o'p2'\r\ u^nvn idd: htS Dmi:\ unvn irtKI loIK'S 1313 'iNn3 vn' cnr niSijjcn |a nSiye in33 ik'o^n iii'Ni m"iB'D^«nliNK' nnSiyc d3 irc^N nti'K n^y^iyn |a M3nn n^S3n3 sintt' ne3i jnnNn n^S3n31H niaD IK na n^^n Sy3 .«jfa^ nSi in3^D3 Nva^K' na iS Dn3nn |b 131 iddj^jtt' iS iNXB^tJ' mDn3 3^^nnn mnaNan n^ii^a SSd3 m nSiT3 in nmn3 in niD''Njarm SS33 "injiB iniN^xa pi nM^t^ ^na nnN Sti'a hy mjia |bi Sn mnan iSn isn3 13 nM^ DN pS 13 nM^ nS -ib'ni pS 13 n^^^ nii'N |ain in .13 Nxa^ nS ib'nnD 13 nM^ nS^d ^3 .Sti'an m hy nnaNan inij's pS nM^ nSi t3S 13 n^^^njia |a7 Sn nynn hdi nM' "nyn ni ^n3i nM^tt' a^riyn |a nt ^n niN^aranD^r3V3 ^i3"in |B ^i2rpn n^S3n3 |a: Nsra^ nSi^ ny "njia ^nS3 jbt Sn 13 ni nM S3niS njTja vSn nai^ pT Saa inv nM^ S3n •iny'T)if ib'o^n iii'pn3 i3 iti'D^N ntfn 20"iny^i Nva' 13 iu^n vninD p dn .inN |a73 ma nnv Sye^ii' pd:^ 13 ib'b^n nM^inu'c^N ^nS3 nn n^Ssn nS31^31 itfc'c^N ^NB* na p3 ijSn3ni nSnn nnpj unjNtra 'iNi3a iin^s ni uS nKDrflneian iniN nm c^npnii' "inN ^3 .iaYy3 nnN 131 orNii' nnvn "inN 373nDniN3 icDiti' onip laN :d'jc ^iii' Sy laN^ cna nnN Sa nrn nnN vSn |V3 in^a 25nnN Sv leiif |vai3 mv pnnNi .o^io ^iti' Sy oaoni naN^ iSn ^jk' ^d .o^pnonUK'y^ iii'N Nim inNn piyn Sn "imi Dna nn» Saa cn^Sy mr ib'n n^yiyn ^Jti'ana .'mjr ^iii* Sy iSn ^jtt'a ihn S3 ibn^ nv m ^n Sy ^jbb nny |^3ni .nBN83nmnn isr Sy djbn .iy3B3 SSan iJf Sy in nnnn iv Sy in laN^ "ib'd^n pNii'inmni ^K'^S^'n ySirS d'W ti'Siifan niySara niySjf 'n^ vr\'\if ik'd'n ^nb' iinaNs soiB'N D^yjyn |a ua^ti'^ djbn nM^ in /^man ^73133 Nin ^3 SS33 itfd''N ^nS3 hntiti'N ^3 ."iBN^ pny iiV8i3 niN^3 .SS33 IN .nana nnin laa nniN^ya -ii^c^N ^nix Sy IN p DJ iii'B^Nni .nviT y3iNS ti'Swan nviT ri^n'Vf laa na:;S ib'c^n irNniy^B'a mtr ntaipn ip liait^' laa nnnn iJf Sy djbn .SSan 12: Sy in nmnniB'c^Na mnn Sy dsbn .n3Ti3 na m:n Sy nti'a^N nT d^b^b nNn^ in .mySjfS 35i3f Sy nM^ii' IN ja dj anni .niySsfS my^it^a ninii'^ nS Ninti' nisipn ip3 iriBNamN iS "iBNi iS^ Ninii^ 'BN^ ."jS^B'a oiNn ia3 nnjnn is: Sy djbn .SS33 in nnnn2. 3 [] addidi 8 yotr»] vov codd. 4 n»nn, nji« codd. 6 n»Snjn] omjn codd.7 ante nan fort, ad<strong>de</strong>nd. »3 9 'iy2[i] niNis] cj. 'aya mK»3 11 vn»] codd. sing.12 MHV] fort. WN DN1 1. IKS' o 19 Ssx] itTK codd. 20 inT'StT itTD'H] corr.21 12 fals. 26 D'JB — ni»n inN] fort <strong>de</strong>l. itoiv] fort, noo'tf 26 idw cj. lotf36 i« hie <strong>et</strong> supra (31) = SaH 37 iom'] nOKi codd.


no THEMISTII DE OAELO A 11 [Arist. p. 280^ 30-281*21].iDonS Sspo 'ph2 NinB^ 13 ioki .minn nyn ni noo^ nh^ in nti'c^K "x SaxnDonn iajd n:ian Kin njiK'sin n:mr] hy noonS '^npa ^nSa «in i


THEMISTII DE CAELO A 11 [Arist. p. 280^ 16-30] "10cjSk hv nam iJo^p,T id3 lu^n^n hp' ah "Wffn lain hv ^i^n^ .cnypn xj:o^i c^npnI^KlinaxBO rSj? mv itrN ^jirn p:j;nti'3 n^jnti' ^ism .cnj^pn ikyo> nSi n^nynDH^Sv nv nii'x o^rjyn |o ^B'^Sti'n pv^ i^^iD njian «in ^u'^'jK'n pjym .iS n^^nn^JBO pu'Kin DJ0K1 .D'npn jo nj?3 imK^jfo -iti'o^K ^ni nnnn nyn nn «jro3 ^nSal^jyn nnan n:\-nDi -no Sv pnyti' naa imx^vo nti'c^K i« nyn .173 k2:o: is «inii^nj33 ^:irn j^ij^m .r^'m ps sinti' inoKOo dh^Sj? mr IK'S D^rjj^np pifKin"lOK^ty mpio3 nj7Bifo nio^D n^^m 'cix n\n I'js xinK' irnoKoo vSj? mr "ik^s 10••jrn I'jyn S3« .Nifo^ sS i« nSnn D^nj?n nyp3 nyo^ nnnj ^nSi: i« n^n nnnnopj?m .iS n^nn |^xk' moN pjyo /Jit'n pjj;n i^jd innjn n^^nn iS moN ^r^iyon"'3n n:^3D n^nnn ^j^oo im pa n^o^ Kintt' ^jcoi /ti'^'jti'n |^:j?n ijjd ^tf^SiJ'n103 irx siHK' nil .n^u'^Stf'n n^nn3 nSi n^jti'n .Tnn3 ^int ^^^^ nSi nrcom68rn^nn3 nin^'3 ^iki pN S3K pcD nS3 n\i^ti' iod nifp ^inea pj'^k Sy noin ijc^pn i?>D^rjpn ''3tt' Ss Nif03 ^nS3 in 133 NSfo: .im^ij' i« nih "-s ^i^'^nn K'ln ia3 ik^k: imrN^3ii' "^h iCNcn ht 1X3^ n-UDoSx Nifoj nSi .nnxn Ss ono ins rjosm in^^•iNnn 'Sih nw nSn i:idt iii's ijrn ni idd 'jy p d^ nas^ idci'? '?3pon d:okiiK'K '73K innnN3 nyin nSnn «jra:n D:aN iDonS S3pan '3 .nDe)n3HMn itJ'N mipn 102 i:Ni3'if nocn "n33?3 i'?ij5^3 hm dn .hm^ sbif 13 nti'D^N 20wci^a -Hi's '?3N .14^:^11111 ^in las ijsn^ii' idci n3^D3 nS iSijd^3 hm^ dsi .hdik'jD33^ IK'S bit'a ]n Sj? h)i>n injn las v"?}; djs^ij' idc.i n3j;3 sjra^ sSti' i3iaipa3 iBvp ia3 «in irx ^lun injn pnj?ii3 iK^o^sn '?ia^3 ^3 .inD33n3 vhyiDonS S3pan aiya vbv niv iii^s n^yiyn |a pjyn ni ^^xi .uaa ipinn p insiI'jyn '73N .itfo^N nasa .it Sn i3^nty ins bin ^imh 1137 nS p Sj?i |>3ipa 25mei iTK.i 3.1"? 183 niiMai ni'?p3 idc.iS S3pa.i hy .nv cti'.i T^yc ''^''b^ifn183 1D0.1.1 '?3p^ ah^ 13 pn"" nS iti'sS nw ni.i ^3 .itS .ioiib' .ia S31 n'22^yniiaiT"* NLiii* nil imN''i:a iii'o-N pN ib^ni inis^va ik'd^n iii^xSy las^B' IX xin ^3 .ia3fj?3 laxan .11 13 ^3 ido.i.i S3p^ ahii^ .ia3 pjvn piti'in 183] iDon.i i:xi3^ij^ ^nS38 Dnifp3 nj?^i D^ny.i n3:p3 N3fa^ Hi's i3i.i 3oHi's sjraj.i i3i.i dj8si .noc^ti' 'nS3a idid3 ssra^ sbi s::a^ si.i ^3 [1^^1.1.1D'nyn |8 nj?3 .iip^ti'3 nj^.i.i py Ss S3ra:.i |^jj78 noon dj; pny.i.i 13 iti'D^sSn:\.i 1.1J.1 183 .iM'ti' iK'D^s ^s S3S .iM^ s'jii' pn^ 13^ irs itys is .sjfa^ ah^m2 .1811 .1M Djas .111 .pr\y: irsti' d"j;si pny: .im'-k' iii'e''s snif 13 las"' iii^sSii'a.i 111 hy 113: p d:\ u'si.i.i K'ln sSi si.iii' .111 nas cjasi .idc.i.i ':3p^ ah 35iDBii.i Dj? '783^ii' o"j?si iDo.iS S3p8 ^ph^ si.iii' 1313 i8s^ I2r .11 ^s by )b li'p311 «sa»i] 'a» kSi omnes; kS supplevi respectu cm' kS <strong>et</strong> prr kS 3 I'jyne'a]cj. p:yn Kinirn 5 ":j?no 'ty«S»n] »3iya ^ivn omnes test. 11 'iE'n] 'cScn codd.12 »:"iyo <strong>et</strong> ]»:yD: cj. D«3'»:ya 15 n'n»r] 1. n'n» xStr p« susp.19 S3h] I. IK 20 iSwo codd. 23 inoisna susp. 30. 31 [] supplevi31 w «sDn codd. <strong>et</strong> omnes test. add. post ibid2: Sds' ja inxi 35 «Si Kinir vitios.


JO THEMISTII DE CABLO A 11 [Arist. p.280i^2—15]iSns ^SSsn lONcn |» nioyj lixtt' nn .DnypS nnxp avn hm^ d^jes ^k "jymoti'n |oi n^^nnn meit'o on^Sv mv ik'k D^rij^n nSnn pSn nt iiaya im^pnni.d^:d nti'Stf bv nos^ iS n^^nnn fsti' no D:e« nn Sii'on .onxB'jn'oiSd DK'n niD nn^Sy mv itifn o^rjj^n n^^iriS c^pSn ^:r3 n^'fi^^bv^n n^jcn pSm 6sj:d3 'iS SSdd S3« n^^m iS pN imn hm d» dho Tn« .nyans iS n^iipi pNif noB'nnn^ «? irm ^d tf^j-iJK' id3 n^^nnn na^on im^oy hm^k'd ^in «voi ^nSn in^:tt'n p:pm .p^jan hmh "iii^s n^am cio^n n3^D3 hm^ ik^n mD^onn id3 n^^nnanSn hm^k' m irc^N IK'S "lann .iS n^^nn pNti' no 'oiSs cK'n nio vbv mv iirst^^nnnj nb Ninti' ^joo iS n^^iin pNti' no imx ixip^ djdki .|^ny nnnni n*? sinif lo|oi7D Nin ^3 it'won K'ln id3 n^^nnn iv "^v "irc^N nM dn in^nn ^d nn .|^nr•jv noin nepn io3 ib n'm ]'» 'ipji .j^ny Sou nr nM^tf ^nSao mnn^r nojSnM^ xSti' "i"? los^B' noD nh nonr noi injn ppipo b^pn nvom niSs [p|S]nnojS 1DND3 Sn j^NK' nn .oniK^jfo iti'B^N Ninti' nSn D^NVOi ^nSa onti' uoo iS.inr^3m pm n^am nrcon 103 cmK^sfo ii^'b^nij' nSn c^nvoj ors iii'N nuuyn 15cn^mn DTip n^nma itrN ouuyn "rsn nNn p nM i'jn puynK' m:3D'?N 'jjrsTDuii' Sv Dutf' nM^r 103 Dii^n n:o rSy nir iii'N '^'b^r\ pjvm .i*? n^^nn sintJ'ya c'nvn iS«3 ionj ijnu' nn <strong>In</strong>iySvS ms^^ti'a nintyo loipn ip nM^ii'i nii^'jii'cna lON^r nj; nNnntt' ik'd^n ^ni own jo nva nMn n*? onvn in« onS n^mn"lON^ itj'D^Nn ^nSa nvn uoo Ninii' n'?n .onvpa vn^ ab) Dwr\ nvpa vn^ onti' 20sbii' no insm .ntf Stf rn^K' itJ'c^K ^n u^)W2 d^:^ io3 cno inx .c^uy uii' Syl^vn nnn Sio^ cno pti'Nin 'uyn nM :ni'''?:\ f]SN 3^3D nom ncpn 103 invn bp^pvn nnn utfn pij?m .iS nmn px irnoNoo vbv mr iij'n cu^vn |o ^u^^Sifnin n\n^i«' 310 nM^ n'? -iti'N in .nM^it' iro^N ^n iii'n 'OiSd o^rjyn cniNO ^iti'n.inrn Sp^ nS lufa i3nn pjy n\n^ 7N iroN njm .miMoa invn pn^ ab nt^'N 25ni ^3 Dm3tt' no^y uc3 nrno ^li'jN NSfo^tf 103 Nin in^^nn a^o^ nb nii'N Ssn.DJ1N3 IN D3ii:i3 "IN dSi3 iisii'^if ^310 j?:o^ nSij* dj? .310 i^N Nin ^3 itTo^N ^nSs|on7^ nS iifN "^SN .no:^S iniN^Yo iti^D^N ^n "iti'N Du^jvn |o Nin i^n ni ^3^nSa p Dj nSiycn nw ^3 nr onu'ya niS: ?iSn noin nopn 103 miMoa it^n^nunoNOD vbv mr iu^n du^jj? n^'Sti'n iSni .n^Ssna iti'Q^N ^n Nint^ nSn itfo^N 30nK'St^n iSn bv p on .iS n^nin |^n moN |uj?o ^jtrn pjj?n nnn iSo' iii'D^N ^nSaDit^n mo vbv mv ^y^ai pjy njtoj nSi iS n^nin |^n Ninii' lana "ik'o^n n>rjy:m33DSN lON^tJ' 103ono inN .n^^iin i*? i^nij* no 1^:3 du'^jj? ntfSti' Sy ion^ n^^iin iS w^\if no pinjfpn NJTO^ ab ik'n t^:iion t^in 103 idid3 B'nnn^i nM nS -ik'n lain Sy 356 «n»D codd. 6 Ssk fort. <strong>de</strong>l. 13 n*Sj = js^jLi in m. riB'p 'iritoD, cod. Argent.S»o 14 cj. nojS n»»xo3 . . 'iyn noxoa 15 pni] Al €< ^Zms, fort. leg. »nwan |3m16 Dn»'nn] nn»'nn codd., pro sq. 1. onS n"nn ps 17 d'jw (pr.) supplevi18 nintfo codd. 19 nnS] nS <strong>et</strong> nm'n codd. 20 vn'] n«nn codd. 23 »3irn]»ir»Sirn omnes testes 26 nh] suppl.; ib. 'Wix] dk codd. 30 Kir.tr] 1. Nin m'HV31 arn] 'tr'Strn omnes testes ut supra 36 trnnnn n»n] kSi n»n' omnes test.


THEMISTII DB CAELO A 10. 11 [Arist. p. 280* 16—* 2J 20miJfnu' ny p dj |>03 Saw "laS "icoaa leSnn^ kS D^vn^pn DmK3 nit's nnisfn i«xo^HM^u' 'Si« .Dmxn h^a njoSn^ ninx mia: Sk mnifm Ton Stsan njiifKnn.n^on nosrya mivn nms Sn nMn djdn mmn nn\n dn djok .d^:d lOKcn ntSD-'rjv '•JK' 13 iQ"^'' irx nyn Sj? 'oiSd onSii nrnjfja p dj isrn ht by cSipn |'«nao icwa D^':piJ3 'oxii' loa njS^ap^ii' naiS ns-'D cno nnx Sa iD^ti'^i .o^cSnno 6Dtt'Jin lea iia^n cSiyn nM dn mk-i p d« .n3^nn •n3*nn na^m .pnjrjn micnn^iNi HM^ ah ^3 .i^an loiy p dj oSiyn n\n^K' nn^ D^rjyn ^Jifa noiv n? n\m0.13 iDS'iJ' D^jnK'D D^yjv ^JK' D.i^jif'i P|ninni |^^pn |o ^"1X3 "ik^n ch)yn ^irit'o^3 DS1V3 nnoiNn cm n^K'^Sirn nsrpn ^Sj?3 S« im idkoh ht 'ostt' ins O lono i»K^ 103 iitn^ tih p ins nns oyo Sio^ "nosm nns nyo Soj m^^nn: iDcnm n^^nnS S3p^K'nntJ'D^s ^^n3 r{}tvn nsi nnM n^S3n K'73 moSij? c^sifoi vn iSs ^d "it3XlsS DK nntt'c^s r]:ivn nut na ioid3 is33 pnyi .nox irsii' cpsi^3 .iDD^ »S n^^nn psK' no3i ido^ sSti* K^n^n 13 itJ'D^K dk iipn: ij»i^3 15D^jOTn nyp3 ncB^ty dSij;3 ik^d^n nM n3"in moSiy issro^ mosK' i03 nM iSs13*? inN nSiy '73N n3in moSiy ikvo^ ah^if .nM sS d» '73N .nin^ sS p nnsin^33K'3 .nT nM^ ij: ni ^n bv ioik ^jki .vins 31K'^ ah neon loo^ti' itfc^s *«103 ^3 .iniM mip vhv nM pyn Ss uco mm3 n: nM nconn i'? mp^ nnx dSij?"IK'S .pyn n: hti lioo ^iyif3 .itt'innn mip iS nM "iii^x pjyn 113^3 ti^nnnnK' 20u'Kin |o pjyn ims invn "ii7n^ iniK Sx p:yn ni -mitt's p .vSy nny KincSiyn ti'inn^ii' ik'o^n nM^ nS ^3 .mix Sx Sit'onn mix 113^3 mis in'nn3ah p i^jyn nM iSsi .pyn n: Sk '•irB'n Sy nSi3^ 13 n^n ah |uyn imsouoo •\h'n'\if ire^K na oSiyn n^^nn omp iti's j^jy iniK3 nnM dni .njniro nMp D5 oSiyn p DK .Dy in3 ^a n^jii' oSiyn m in^j vSm nMi .oSiyn nt 26nSi Si53^ xS cSiyn n^nn onip nM itJ'K pjyn ini« ^3 nn .n^'33n sb3 |on nnnn^m^iin Clip iifN i^jyn ims .u'ln nM dni .nSiyn nn .minj ^nS3 Kin ^a njnty^l^iyn iniK nh n^San kS3 n: "[tyoj DvSi .oSiyn ni 1:00 u'nnn^ iKii'j nMK' |oi S367viK3n^ nyn ni byi .1x1^3 p d:^ uoo mnn^ty no d^) .ran iki^j .Tnti'3 pirKinnDB^ii'3 nM^ ON .rnnK iim^ kSk' noon ido^k' 13 itt'o^N ^k inx nM^ti'a obiyn ^a 30cSiyn iniNOi .inK oSiy Sk pnv: nM Sax mip nM ib'k pyn m S« mm^ nS^3 mmni n3itt'nn iS n^':an ^aw noa iti'B^K ^n ^a .n^San ah ha pi .nh^v SsKSfo^ Kintf lau'n^ti' no dik ^33 lai Kintr ^jcoi .ipocn ib'd'n ^n n^'jann '7y3 'n'73DK 13 npn^ 'ONO ni noKo nMi .mS iioDiy no istri niinn^ idoj ^n'73 131nS upmif ^iNi Kin ^3 .m3 yii'c kSi nynn n73 'oki noc^ kSk* ninno3 iitd^k 35Ds ^iKi Kin S3K tt'mno nMU' cyKi nDcn"? S3po ^nSi: Kin dk 13'? oSiyn ii3y3iDcnn '73p^ kSk* noi iDBjm ih n^nin |^Ktf noi nnnnon "ii3y3 noj"? npnS p4 1. 'ns3 'nSn; 'iSs rSit vitios 6 exspectes wS^ap'ty 16 1. idb'B' ^h 17 kSb"fort. <strong>de</strong>l. 19 vSy] nSiy a 21 iniK] Dni« codd. 22 inw (pr.)] fort, mn ?nniK Sk Sconn codd. 28 kS susp. 30 1. dki 33 not codd. 34 fort.cum Al suppl. 1 noc minnD »nS2 nan 35 codd. om. «S <strong>et</strong> naS 36 na"? rnino»\7W ittj^a ^3H codd. <strong>et</strong> Al


^0 THEMISTII DE CAELO A 10 [Arist. p. 279i^ 32—280^ 16]nnS m»3 n\n^ ah .i'? nointJ^ nno n: ^nSiT mns nn^DO ik nia^Sn -j-no Sas |onDnti' ^iNi HM^ nS Kintf nSk dhd iriDn n*? ona onvi hm^ ^^a n^jDnu' n^iJivha onyn •rmiJ'N nw la^an ah ej^jd n: ^«Sp nnv 5D^Dtinon nnin |voi Sv minn^ nS^ d-vni mini sintf cSij^a diond ^d [1]"IDK^in hv n^apyn n«ipjn nmvn n^n^tt'D nn^ mi .mo^'jn oiiiDD nmxnnniK^sfo Dj? DniN^sfo n\i^T .vpSn onvn "in» .on^Sv SSid q.i'?D^pnS insf ir« spivs'? iti'« D^yanan ^diNjfa^ S3N apipan K'nnn^u'D p.onnaxa ^oS p oSivn n^m |w lOK lod:^ noo^ ah) .inSii n^^nn idd n^nn anansai na^Sn "["n Sj? n'nn[n]an laD anit' ana -lesan n\n^ nSvn hnt "iiayni.ims^staS67rna vhv iias nrx oSiynn^mia Saw /.^b'? n^sSin naS naij'naa nn^mn n^Bsr^tJ^nnDin ana ib'n a^yjvntt' "nax^ anu' nn .|an "nn^xm a-ipnn 3^^n> i3 innasti'B^narn ib3 insn av ana nnsn iSk ^:k' a^^p' sSi nn^a nn^a nS p hm aSivn isnSi ."inan vt> '?K3n^ man tfinn^^DT .|an panp nnv -nan myn 'jsk .apiyaaanipo ^D nn .nmin n3:b^ nam nan yn j^2i .apiyan ^inn^^D '^nau'n iSuan^.anann |o im a^naii'm apiyen p3 nvb'- nSi .nan nyne pnynn tJ'inn^ minnSy "[S^ NinK' iTnna natt^ anu' ^:ob 'in"i p ax .apiyaa a^svai a^naii^n ^3 nnn^^Tin ^^^^ sSu' pi tSit3i nn^ n\n^ti' p^jyn m Sy i3 iti'D^N ^xii' ins nirn n: 20aSiys iBsanii' nas^i vSy nra^u' anx ^J3 nvpSi .|8i ^nSm baj p aj aSiynSdhi^' 1T1B S3N pBip mv iian ynu' "[na xin irK nan yna tJ'nnnn ainwnMian -I'lsnji' ibs^k' '81« ib3 .nn^ an^Sy SSid xin "nam nan "nynai .am ^3hv n'mn ^3 Tma ^nS3 nBS3 'Bib nxn |*xi .nxn |b iMr kW naa an^ aaaxBK .-i^xan p Bj sin irxi nmsn «in irx 13 invan iy3a3 sin ^3 imtbh i^ikh 251BN3 p a: 13N ^3 ."i^KB ^nSa iy3a3 hm^ bxi in^ n^san ay hnj^b: miKn pnms^JTB n3^^iKBn ^nS3 lamiy ay .ns^^ixan ^nSs "iBin3 iK'inni bjbk b^bk'^s:|Bn paip nm^ Kimr ns^^ixan ^nS3 lains '8«: xSi nn^aSiy3 'naisn ^Jti^n nyin ^Sys Sy S^3p^ laxan nt inx a^'^aiaanKii' "nj?ii^^pSnn by nacnn '73p^i mnn^ xinu' soB^jan "n:^i inv xinK' i3 lyiBNB ^3 mi /^mra iSk nyn ^oS aSiyn ^3 "i2:NiiSirp iS^s 'bk: UKii' nS« /^n2f3 iibk' sihk' inaxB ^hSitb irx b^jhk'b|BTB .njntJ'n lastys nns ma ^hiiw i83 .lacnn imx'? rSy stfn^ij' na pjyaa^^irti' nipnynn amx ^3 su'inn 3iK'n^ nS S^span pjyn Sn njpm |8t ha nnyjn"iBin an ii^k mmaM ni3^n iK^fB'U' ib3 n\T iSn xri ^3 .laan an B^aSnna 35^3 .BBirya ins pjy3 a^nyn |b ny3 nay^u' ^nSaa n^an icaaa a^aSnna aSiyn2 D«i fort, <strong>de</strong>l.; at Al exhib.: uti mox dicemus quamvis 8 ante ona'an suppl. ny231DD <strong>et</strong> nvn (9) codd. 11 iDv codd. ; ib, «so' 13 cj. nn^nn <strong>et</strong> -|Sin ; ib. post »dSsuppl. na«n 15 sS iiTon jd codd. cj. io"p' 24 pi Al 24 postnD«2 codd. add. tamquam sec. interpr. innv inN; n««in] cj. nnpn 26 u'k] wkicodd. 27 ria»»inon codd, semper 33 fort. iDcn n'n 34 nS] 1. iS fort.D'm'8'1 36 N^tD'ts* codd. 36 niDy'B- codd.


THEMISTII DB CAELO A 10 [Arist. p. 279i' 21—31]D^jiti'Nin pvn nT3 on c^rjv nnva ^'^nm ojasii' cbiva d^oik HM^ii'D iidnNinii' D^ira low 13X '2 .Tinvtr movy nnS hm^k' nmntra kSk uS 3^^nn^ tihD^rjy ^3^3 'CNJ ir» cna nntfo^snii' nSk .pjvn ni3 vn'tif ityo^» l^^jya li'innjiS nonti' noo n: nSn in no misr iS2|T in o^o^^p -oiSd D^sraipo cna niD'?> ins 6.17 jw .nioypn 'oiSs iiTnn Sy na nioify ^Sya rn 'Oi'?d ivapn^ti'D onati' nnDna n3 pN Ninti' cnn xa: ah unk' nn .|ot h^ ba Sdn -nsio jot hv nna noncna joiT^ti' ^3 HDH nNio omyj iinb'^ nntj' cnn 'ow Sax .n^on omiNti'n a^n^mijfn i'?3p^K' invon mn:in ona onS vn^ iti's cm ]Wii'\n Dr^:v bx laiK'^ti^ nnDnS n\n^B' p cn .n^nv^ iSn SapS joir nv^aati' nSn .o^Svoin |o ni nSiT in lo'IN iSnd .Ton ijSap^ti' no Sapo n\Tif inNm bia^pm njsnn ono nnN mniD 'i)ifmniN pv3 inNm .nniNn Sap^ 13 nx^K' oiip iS nno nnN .mnD ^i^ "jnaa ^3.nnnpn ha nniNn |^3V0 i:n^j:v ^iJ'^Stt' nD iS pNi .miiNn iniN ran 13 moti^''N^jfion n^TK' ^int ntJ^Ni .'?37ion ha lojfj? N^j:r iti^N Nin i^n n33 Ninii^ no S3 ^3r\hv IN nmsfn in Nn3n in mms ^Jti'o nnN Syion 'jn iNinn ni Sy n33 Ninii' no"? isntj'B^N nD 13 ^' ^3 .n^on aTti^ no p^Tn"" nn n\n^it' "inN .nM D^rjyn |o nr ^n .ntNin iti'N fjyn |o •\:p'nv' Dn3in |o 131 nyo^ nS ^3 .n^on pjpn nn moj^^ti' nnn .loyy p^nj?^ p d:i nan nSi .N-n3 Ninii* -[no n: Sys' ah 'n' Ninn ••3 .vSymov^ inSii inN i3t Sn nu'injn imNo n3NSon nii'y up^nj?^ NSti's nti^mn ^3IN Ninii' noin3 'onjk' ^ini p Sj? .nu'injn 'jn pnvj 3iti'^ nSi nii^in: n*? D^ain 20nii2:n n'?3p -inN iS n\n -iij'n pjj?n p lasry p^ny^ niJ'N Nim 102:^0 ypiino n\n^tt'up^ny^ 131 nM^ nSi 13S inSito pnj^nn n -nyo^N nM dn djoni .pJi'Nin ]':vn '?nm:\iD pto ^3 i:ioN dn uS ^ini it '?31 .pK'Nin )y:v hv i7im pnp nM^ti' lyNinti' 3iK'nj S3N .m^^nnS n'jnnn \'a^ 'nniN ijni d:cn .nSiyn n^^nn nbnnnIT ^N hy) .IT D^N2rr invo^ rpSniifi mN^2f03 ishn^ n3in D^rjyo itJ'n^n ^3 mini 25iSS33 S3p loni ^3 'DN3 NiniJ' nn .idcj oSivn ^3 'ONon nn oNti' ^0 3^^n^ iif^NB' IX? r\:n\i^' n3^Dn nNn niik' 'on: nS iJNif nSn D^sty:\n iK'in pi nnarn131 NJf03 nS UN ^D .Sn^pn n3 nti' 'oin nMJii' o^ni n nxsro: mwiii' iife^NNinti' ion3 'ONi liN ^3 .D^oSnnD nS c^pSm ^hnna pn vpSn ':3p^ Svo^ti' noonnirn io2rx?3 S3p^ nSij' 13 itt'o^N Nini^ niS 'noiN un pNi n^pbn S33 nnsfn '?3p 30lON^u' nNi Nil n3in oms: hv moN3 nnrn uco n^nnn ^3 '?'?33i .n^pbn S33p inN vSy icN^iJ' Nin ^3 ctyn nto nn^by nir n3in cnnN duuj; nSivn hviih Snpon 'jn n33inn inon^^ iti'N Nim oK'n on^Sv niv ou^vnNiiK' nn .iNna nn cniN r^:^') uicd itfn nnoNan nno^ m inN iddinij^ HI^Iij'in nS Nintf '01S3 iNinn ni Sy mm: Ninii' nhm nneiNS Spnu' inN 352 kSh om. Al 3 cj. n'3»>23;D 4 niasy] quod sequitur emendate non ausus sum8 u^19 ante ntrnan 1. D»Enn nwj?:, in codd. 21 n^n'tr] <strong>et</strong>seq., codd. exhibent femm. vn codd. 22 ona codd. 23 d« supplevi25 >B'n'n b: o'triTn a: n'i":j?D om. a 27 codd. 1. unv <strong>et</strong> njntpn <strong>et</strong> c<strong>et</strong>. ut supra28 D^eSnno <strong>et</strong> n»pSn codd. 32 avn nto — n.-r'^y (33) om. a


^^ THEMISTII DE CAELO A 10 [Arist. p. 2791) 21-81]nD ^D nn .|^^jvn m hv 7}'n'W2 n2Di n'?nnn i'? njnK'on ^d sin a^^nn^K' no ^3."'irB' iS naon ^d mnwa n\nti' no .nsrn n: hv inim lonn fm Sy T^nn^iJ' nonao "iS HM^ti' naa ^isi psi .njnu'B ^nSa Nin nao r^iriJ'S hm^ xSti' na ^d^lyti'S nyijm nSnnn dSiv'? ncNon pisKSoK p dk ynn' ah .mrwif'fif v^iru'S•i^'oi'jD ,iT 3^^nn^ vicS "ik'k laKon mpan ^d nn .nm dw n:n^' ah Ninir «Sn 6n<strong>et</strong>i* «Sx .nSnnn iS u'^ nanu'^ir nat^i .njntr^ «*? "lyv^h nSnnn ib nM^ hSk' no: p^J5?n ni «in vha ]v^^1-iDN^ti' DnS r^nnn na^Di nSnnn pjyn nn oSiyS nM'ii's pNit' riOK^t«'3 "iDK"'«*? nno li'nn iirs c^j^jvn |o ^3 onoiN vn^ nS d«i .nintf^a •'r\h2 Nintf^3 .ma'rti'n |b |^jyn nn im« n<strong>et</strong>i' idid3 cn^nn Sjtk nM dk pDnpii* no3 nM' lohv Ton p nMn nM^ii' in vhv cntJ' ns fjSn uy^ na3 vn "iij'n c^rjyn iSnNiniJ' na ?)Sn nM^r^ d3 iK'D^sii' ^nSsa onptt' nas on^Sy vn ik'k piyn ia3itt'D^K n^n Ninii' nSjj nsn iNi3onp j3 dn t^^in ona -i3n nM d«i .vSp"ha onsnn p nsn ana li'nnna nM^ kS Nin ^3 .vhv NintJ' na icn nM^tf 13Nintf ij? onpu' na3 vhv nnMit' na |van Sy nnM iSn '?3N .]^3j;n nn n\in nS 15DN ^3 .ona tfinn^ nSiyn n^tf na vhy Kinu' na PjSn nM^if ityo^x n\"i^ nSn aSipn a-nsys K'ln nSpn nx: bvi vhv N\itf' na f]Sn vn^iy ans iirD^N nMvSy n\-i "IK'S |^Jj?3 n\n^K'i nny vbj? nn iitk |^jj;3 nM^ty 'biS3 mn3 '}^ anSpiTB p na nM"* iSn Sk iSnb pnyji 0^13 ninsn i'?n ^Jif'S ?i'7n nM^ii'3 .anpiy naspnyj invn Syn iti'n^n nM^K^ ^isi «in p dn .omx Sn iSnb pnp Drnxa n\'i^if 20mpit' nM^ty D^ayc nsnn n: nnp^i .B^sin |a ^^3^ anw ha pnvi nM^ti'si .iSs SniDonS Sspa oSiyn |^n p n: nM"" dni .mp^K' itf'c^N in n^S3n n'js nm o^avopr\v: n\"i^ xSti' ins n\n^ cni .ins pjj? Sk pnj^a inrn3 nacnn iS n3 nM dn nSi:n: Sj? Si3^ mrn inx pnyj nM^iJ' |aiie sinit' nSnia3 aSiyn ifn^ns nasii' ^a Sy uya'K' mN ^n nvpS nM laxan n: 'DKtt'D'i 25Nintf' dSij?3 'as^ ah npiSnn "-pSn ^jti^a nnx •dS ojax nas^i .paKboNvbv nMK' na -[cn nM^ii' iij^d^k ^n D^y^:va niK' sSn nnnn^ sinK' 'ai'?3 B^nnHM'^ii' ijycN 'N ^3 laary nna* "ia«an nw nn .aSiyn ti^nnn'^tf amp Qip^ nasaSiynii' Kim .nnsn pSnn ins^'n^K' na tS innaN^tr ia«^ ojasi .a^rjyn i'?n lasainiN p)Sn nM^tf' cn3 iu'b^ki a^j^iyn |a pjy3 anpti* na3 vn^ti' a^rjya li'innj 3066vSn 13 'aiS n::i^ nS a^rjyn |a pjj;3 cnptt' na3 vn anti' i3 irnaNci .|^jynD^ray ^Jii' nvna yjia yja^ kS Nintf nn .nio^S iifn r|iio2:on ia3 P]iaifa3 pifsin3Nm biSyS nSym "[tfajS •jK'ian ia3 "in«n p poip mv ana nnx ivfn^ ]0't2 nn^n\n^ti'3 Niniy nSn p33n bx "[S^ pti'sn Dn3 inaxa nM^ nS dni ^ha ""3 .js"?.maii'n p:y3 nmB'n3 ns-cB' u"? nxi ps p Sy .iKi3a nn vSn pi3an yivh 3b2 naonj <strong>et</strong> seq. : 1. v^Mvh nao n»n 4 'ij'wS pro njntpo n'n'tr 9 in fort. <strong>de</strong>l.10 n»n' fort, vn cj. in'iin 11 n'n*!? i« <strong>de</strong>l., 1. vn* 12 1. vn's*, one' <strong>et</strong>semper 15 n»nn] 1. v.t 1. vn, vnir 16 n'n'tr] 1. vn»ip <strong>et</strong> nntr; ib.n'nr] fort, nnn: 'i^nr n»n 17 N'nr] 1. cntr 18 1. vn'tr . . . vn'tn . . vn19 iS«Q (pr.)] 1. DfiiKD 20 DPiKO <strong>de</strong>l, 21. 22 nui - n'n'tt' fort. <strong>de</strong>l.22 1. Sapo 'nSn <strong>et</strong> ah loco mSi 23 dki] 1. dk kSi <strong>et</strong> idk loco inK 26 Sy cj. iiaya27 1. vn'tr <strong>et</strong> vnc 29 ion«] 1. na«' 30 vn'tr] 1. vnw 31 cj. nsna


THEMISTII DE CAELO A 10 [Arist. p. 279i> i._2l] f-fy:innnN3 vSn no^ in« mpo iS pN nu^on 'jy yyijnon^n^jiT IK minriD «in d« oSiyn hv m^pnn pnv^ loxon ni ins itDonstJ' -[i^iinDonS SapD trx in iddhS Sapai .mnnanpcDn mpnn nu'pa ^23 S^yv sin ^d .nta unSi: nyi icoiii' n'jnn ^ixnri' lOi^^l b.D^jitt^on Dn3 iNiD^ IK'S D^Dionn cnoNon piDt uonp^ii'D ri'pison f^:y3qSS:^^ iti'N maono nns nsn .onS D>S^3pen nnosoa mpcD om covpi opirm|o nyi DHD nN3n^ ik'k onaNoa irpn^jr mp^tf n'i^n naoni .irnSn nyn icd).irs-iK' no FjiS^n 13 nNmnyin nia npntf ^o noxa uicm ijanpii'D "inv mynn'7J? irnyiiy cjax usu^ irSy Dtrn^ii'a pim nnv hm^ nta ijSyojti' nan us ^d lo56 mpi'^namnnS nnasn pmiS ona iracti'iT on^SyiJ^nn inasab c^Dcnen 'nasanrvDif ^a ^D .D^cDbona ij» d« ua ^in"i hm^ sSti' naa ni nvn ins .irmsyn ananh D^mian DnesaS icoan mpaa lajfy o^p^iy ^int ajax in |nm nasn nis^JraS: mpiSnan mpemii' nSn mini Ninti' cSiya nas^ d^didiS^dh '?3i nax .inSii myn nuniJ' nnKI 16lay iNir^ iriTn li'innj smtf nas^ ansfpti^ nSn .in« |raT hv 13'N.vSy iK'nnn^ti' iK'nnni iifn D^r:yn SdS na ^dS mnnj sinit' nas^ anypi .nvnsfj•G'hD nsfn n: Sy noca Ninii'i nmj xiniJ' 'asK' ^a D,iai .naci iJ'mna Sd ^3 nn|a nSnnn D,n3 lax: iti'N mynn -leoii' insi .inN nya noo^i nyn li'inn^ sinii^: pii'Nin nynn 20sS UNif nn .nrns:: .it ay mnn^i li'inn^ii' onmn |a nana it^o^s ^n ^2 -iDKTnsi I'Ni ..17 niN^jfa pn^ a^rjy.i |a ip^a nSi noia nasa.i ni Sy sjfaapcD xSn m Nsraj as sbs dmSn.i .noia ^n'^aa nnm.i |a i3i bik' SapJiJ^Sax laS nvnyj DDyn^ sS ^^^^l^' .la a^sjfia ijn |w .nS:\3 m«^3:a ."121.1 BU^:y2l^jy.i:iDD^ ti^inn^B' .la '?2ti' 'Q'hD nt -[ci p:y.i sjfaj 25.in nVfiS ,ibnn.n .iSy .im^ ah^ .la .isinn .11 hv n^2 npmti' ^isi njmmaSii'.i ia2 12 ssra: 121 nm pjyn .in .i^i^tt' hza a^ny.i n3fp2 •i^hk' "132.iSy )h ri^n^K' ^iNi |2 as .vSy si.i iij'n |^3y.i ^nSn |^jy2 .iM^ti' iti'c^N ^s ^2 .)hahvf ly n untf^ ii^^s ny2 sjran irNti^ .laa 10102 .it hzp'^i^ .npa sS2 in^ii.12iti^s l^uy.iK' ia2 pjy.i .it2 ims^jfa Sy .im as aSiy.i p as ..npa s'72 .im^ 30lain.i i2nn,n -n^ Nin.i ia2 ,12^01 .iSnn.i ^:y.i .112fhzn .im^ nSi vhv nny KI.1N1.1 ^2 .vhv NiHK' .la fiiSn2 .iM^iy iiro\s 1S1 .nT"? naiiij' .laa .11 nhii in .insf.n.aipna ,im bn .n2^D.i Nin .la ..12B pjy.i m2 mmiS .iM^tJ' ^ini .im .unt^'a bnnS .iny rhv Nin ik^n T'^yn .112 .im^ ^2 n^^ina.i .12^0,1 'sh iS Nsraj .Ti .umBIN ^32 nvp IM .iJ.11 .paxScNS 12 nai^ lasa.i .iiti' ^jdbi .idd^ ahi .unti'^ 36NI.1 py.i .in .iM^ii'2 .120 ^h hm^ ah^ .la nasa ^2 nas^i paNScN naya uya^.ipK' NI.I pjy.l .1T2 .lM^li'2 .120 iSti' .la IM^K' .ITD 2^Mn^ S^l .|12J mnK^B m'jS6 D»3i»on] v<strong>et</strong>erum Al. fort. n«2impn 7 dnti] iSki codd. 9 onoKD codd.lO^ivnyntr loco n ib-m 11 onoxn] Dnoson codd. 12 inK] nnw codd. 15 fort.'3n ]2 inKi 19 nSnnn] corr. 26 post n>n» suppl. iS 29. 30 n'n^ »hv] n'n»» Al.31 Saw <strong>de</strong>l. 32. 33 fjiSna — n'n»ir om. a 34 na^inon cj. na^non. 37 anteKin suppl. nantro contra omnes testes


fy THEMISTII DE CAELO A 9 [Arist. p. 279a I9_b ij.mptn )h ny ah ido^ sSty n»i idd^ ah pin ij331d^ xSti' noi .inns «Si vjoSI^K ^D nriDStJ^n p hidSk^ nSi miv n\nn sSti'D N^^t^' nn .nr^on nSyninrx .n^nxj nnvn in« pin |o nSj?cj pd:\ pxi .nojrj?3 rmoj nSiyo «S«p nnxi t^irii'n nSapa 5Sap^ mjscSK N2:o3 i«inn ni Sj? pnx .aiTon Sj; lx?j?i3nonnjvSx?nnyi3nnoson "D nn .3ib inv •'ju'n rn-on nsn •':k djcni .D''j''jy '•jij^ Sy nason ntnsfin NJfc^ sS cornif'n nM rm ""d .njrn nr hv lanpti' noa ppn^i ino^ o:m^I3nn N2fio vmKJfio ntt' iwa o^rjyn iSx noKO ^d n: ov^ .]f2i sSi oipo i3o» lo>NT pDJ lONi .DJfyn IN nSyn dij' i^a n»K3 'oiS nvi djoni .insn Nsno nS^irti'n Sap^K' nno nnsa "ib'b^n ^ni ny losi .inrpT^K' xSi orprti' pT3 "irc^«Njna n't ^i3-)n sstio 1121 n2:io ^d SSd3'i /irifn S3p'K' i3 iu'e^n ^«i ion «Simn5rj3i manns ni ins naxtj' na S3N .Dn33n o^^nn r^m p nns 'axi .nnxnn'j nviJn ivviin^ oni ibn^i nT3 ik3^ p^a inxi .oavys D^r:yn cmx nan Dias 15lanS mmDii'jn m 33iD^ xS pintJ' ^joai 3irDn Sy yj^unan oti'AS Dipa pN Nin ^3 n-!2K.n'-nstjn invm inS^Sn mm hv laii^i t'an n: S3n .j^pi^ sb p ox xSa^ sSiDii' nxnp ^3 nn .ims^ifa dj; -[li^ajn pin kSk inN 131 nrx in'?^'?n niminai nS^Sn mnnm n^^n2::n mrn D^yjj>n p nn« S3 dj? ityan piS o^jianpn 20"nj?n Ninif o^ju^on 'asa n: hv mvii' naai /nSs 'asa Nin cna -iid^ xStfmaSii' 'sh) pvr\ ni vhv niv^ na ^cS ^3 .nvnn nyti' a^as cipa nvnsfjn.ma^ann S3n nSa3m man s*? maStf' naxas -aiS nJfiNi .Dai:j;3 o^aii'niS I'ai\i^a nh'hn innn im*av3 insSam imx^jfai invn cv pin itt'an ^dSiNin ^3 miNB'nn n^ann ^^nirjn 'ai'?3 otrn n: iS ina njaxi /'•nsfi snpj n^'73n 25Dnvpi mnc onifp cnti'pj nmns itrs a^yiyn nstj' nmm .ma 13S13^ nS ^^^^SKD^rjy3 pxn ^ayi pann n3T xsrai n^ayc n3im .isaa D3ipi opm 'zh nnrntJ'Ki pK'Ni3 m3n3 nNi a^n^ onnaxa 'aiS3 (?)n3tJ'an hv D^3Sin n^'n^:n's>h nT3 j"jj?n ^3 nKiJ njm .nrirS a^'jspa ^nSs d^m'tn rn^K^ nwa'\n n^'33n3sS naK3 313^03 vvunan MiSsn Diyjn ^3 .uiaNii' na"? n^ya pas nn .nnaiNK' 3o.ia3:j?a in inSiia v)y^ rn^u' 3^^nnn njntJ'a nM iSx ^3 .nrtj'n '73p^ n"?! nanii'^nSk* nxi p DN .uaa nSiva inv iS njii'an nM^tf T^nnn inSiia riny nMnii'3i1333 inv Sn d^3b '73 hv Nin ia2:j?a vu^tf nM^ti'3i .pi^sn nSi mi'jn nt nM^Nva^ nSi .njua inv sintt' na Sn la^v na^iy ipii'n p Nin ^3 .vSy NinK* naam3'' n3i:ia 131 pdj 13 pxi nSiya in? Ninu^ na Sn m3j?3 nanti'a ]'\'\Dn i3 35D^3^:j?n ^3 nn .m^ay nSi iS nnua ya myun nn\n p di nsn Nin pdm .laaa4 D'SyDi, D'Sspo D3»N D^Hsa onvH codd. 10 post DB' codd. add. iiond; ib. vnwxD codd.13 1D«] Sap* a, b om. xSi — »i:»B'n 14 1. nn^n 21 dhd] cj. niao 22 didk]codd. add. now i'jn ni'tf] fort, inyn 'ejSi <strong>de</strong>l. 24 invn] <strong>et</strong> sqq. exceptoinwSani suff. fem. exspectes 26 icn — ontrp:] cj. mcpj in'ina 34 ntD'tp] fort.natr'tr sive 'u^c 36 nn»n] fort, nvn


THEMISTII DE CAELO A 9 [Arist. p. 278'^ 32-279^ 19] "17nnx'? Nvcjn r:^pQn ^3 nn .vatsn |o nsfin in r\i hm^i inx ct^jS ^3^3 cipon ht.HK'cnn iSk 'hSit inx ctr:\ HM^ti' ^iki p ds .V312D nnxS «vo^ vatsnp pnnifin iDiiyo ins dk*:* ms'^yo nti'o^K •'KI .V3I33 iS xin D"'ott'n ]o KJfiM mpomn\T' sSiyDi ."oii'Jin pnti-*A coirn |d nsfin n\i^ ahuf ^in"i |d dk .nti'onn ihatsby kSd3 Billon cK'Jin ^d .p dj 33110 Dii':\ l^sif «iri iKi3Dn p uiiro dk'a uod 5: 33-1103 D^JC S3.33110 sSl BIK'D sS CU': D^DB',"! |D HVin «3fD^ nS ^3 i:iONtt' HDO "lK3nn r[:r\.piyr no3 tt'inn^ti' iii'D'K ^n kihk' p da i«3n^ Doyp3 o^rjyn iSkoiIK 3i3^Dn hv vvunon d3os Kin oitrc hm dk ^3 ,33110 ik biu'd hm^ ik nih ^3Dipo3 yyijn'K' itfc^K ^K 3i3^Dn hv vvunonK' sSx .iii^rn Sy n^yvunon cniK 10V2^r\ |o nsfin yyun^ dn djoki .Sia^h hy iti^K xin iS 73i2n mponii' nn inwi« D^eii^n |D D^KVvii' d"j?ki 313^D3 D^yyunon nniK djoki .SS3 i3no ni |^k.Dm:\io D^DU'jn iSnS D^73Bn nieipon '3 nn lico nxin rn^ij' iti^D^K ^k yausnJTin 131 N2:o^ sSi .inK Dii':^S ^y30 D^oifn p S2frn Diponi j;3on p a^KJfv ikitTK cnoKon iSno iK3nn ''3 .1K130 13 ^ikib' no3 33110 nM dki .nii'onn iSko 16nM^ii' ^iKi p DK .nM'K' iK'o^K ^Ki D^oif :inpDK':i SsS^n ihk irx Kinii' pnpnniK^ifo pn:\ ^iki irx p dk .dS3D im^oy nM^tJ'i n^^j?3an loinn S3S SS13 D^oB'n^3 iK^3ti'3i .13^ Dnn inron inxn n: S3N .inxii' no3 onvnSi n3in mo'riyn^Dtr:^n p nty: uoo njfin i«if'^ sS siniJ' mi .lomn S30 inievy ^3 ina svojn:DnnN o^rjy icd .pnyii^ no3nM^ii' ii^^dn ^ki 20N^3m .pT nSi nipn kSi oipo o^otJ^n in« i^kk' dj? pds iKi3on pi iiaKl:iSno ma S33 nSy3Si3^p 13 iK'c^x it^K Kin Dipon ^3 ."h nvin nM^K' itt'o^K ^k Dipon Dios lOK<strong>In</strong>o sin nipm ^3 .nipo kSi ntyj D^oti'n mnso pKi .Dti'jn 13 itfKi oit'An^:doi .NJroj mp^intt' phn iioko si^yii' insi .i3S3p^if 13 ik'c\^ji iS cti^:; px^* 26-iti'c^N ^Ntt' p D> 3^^n i:iN^3ti' 103 D^oii'n p njfin otfj xifo^ii' itJ'D\^? pKii^ nvnnyun iodo pin '•3 nn .D"'otyS nvin svo^ pi kSi Sii'Dn ni byi .nipn cti'.p: p d:\ i:od njfin irsi ^j;3o d^:^ o^oiJ'n p nifin |^k sintt'i .D^^y3on n^oii'jnvn D» Nin ^3 /^nxj cSiynti' n^rjyn i'?k iin'3 ny ix'-a sinii' aitj'n^ 11:03^x1D33iD^ nS D^S^Ssn vnn n^jo '73 Sy iDonn dki3^ \m2 niS3 oniosfj? itt's D^rjyn 30on iii'K D^rjvn ^3 .n^^nsfj iM^tj' nio 3^^nnn c^iif' nSi i:eo Dnoino en nSi pm65v :DnnnNi cn^JoS NJfon n33iD^ii' nrn inx pn locnn dki3^ pin p onon:iKinn m hy iS -jiod ihk ioko lONon nr "js mn^ p^o iriKIp Dj itJ'B^N ^Ni .Dipo3 ntf it^N D^yjyn cniK nMn kSi^ p dk ^isii *ionnM^ KSti' D30N1 .3i3^Dn hy vvi:non nii^^n 3^^n^ ni S3i .pin Dypv^ 36yviinon Dii'ini .iadm ijd^ 13 iwa imn n^S3n inyi ^oS ciponti' ^jqd Dipo3nSy sintf ^jco .pin inrpr kS iiok djoki .Dn3in p i3i uud' ah 3i3^Dn SypT NJfo^ ah Nin ^3 pin ij331d^ kSi .inyun nv^ii' Kin pin '3 .]Qtr{ nis^jfo5 hSb3 codd. 12 nn'oa] 1. n^vn Sy i«] 1. djqn (<strong>et</strong> infra) 13 n'n'tr codd.;D'OB'jn] D'0»n codd. Al. 16 noa] fort, no »3 17 n'?3a] 1. nSao vel suff. masc.21 Dy] 1. my 26 post «SD3 suppl. iok 31 o'ltr «Si] susp., fort nnn32 iM^Q«i a 35 ]DTn supplevi


nS THEMISTII DE CAELO A 9 lArist. p. 21T' 28-278'' 32]ir^JVO na B'pia^ np^c nhnn w::^ nnsi .nocnn ijni3^ nS nSnn Ninu' cnaiKvn^ti' nJi:onp|^k .mnno in nK3:oj i2h nm nm nrnb T^in^ miT^3 on D^riyn ibx ^3 "ixnon |o p dn .o^inno in d^nvoj n^an nam o^rjy 5onai rni2: sinti' na D^rjvn ibsa nrn ^jca nn .nainn nanr iii'N Q'J'iVnwh) .n2ir^ o^Sira onS i^^v^tf y:ia bDti'n naii'na yja^ sS nam sinif napti'N'in lainn in nam c^^nwn n^rjyn S^^a -[-n Sy SDB'n i^^Jf^ nS nSynmjtD N3:a^ Nin ^d h^h nji^Nin nSnnnn laD nan^ m nSiT n^n dn nan inlaD nmn mna nri: cjaNi .nSnnnn laa naS Nin hm^i^ D^^in^ na miif 1065 yjia p:a^ nS lain )h\ff na '33 'j'^ds in ^^K'lDn ?]iyn las nam mciy in D^rj3nNiJi vSy •npnjK' ^ini njm .npoon Nin n: .nS nan pN noj nvn ma n\n dninM*" mnnn ^a nn .n'?A3 iNiaa iSn ^jij'i .ia a^ti^^ itfn nai .ijaa la a^an ik'n naHNinn niomN^xa py laa amci cniN^ya pivi -onvna n'333 lainn ^3 -wifn n^y^V^ 15iBinn |a inij^^ nS Nintt' .nam iNva^ nS onii'a poo oa |^n .D^a3"naniN^sra D^nyn |a nys iu'c^n nM' nS Nira: nM^ NSti'3 "lainn ^3 n7i .nan dik'nam din ^ja ^3 m .nainn S3 nS3^ oSiym .nainn 1 oanyn ib'n cnann |a lannnN naK'i cnNn ^ja SaS c^njian cnann din mii' pp iSni .nam cnnan ^3nan nSaa n^n iSni iibn dv imji^na a^an nam .nnN onN ni maya nS^^nan n\n 20cn'jK' nainn iij'n c^riyn ^3 .n:^')if nti'o^N ^n ni^N o^riyn iibn aipa onann |apa^ ah njaa mc^K'a pnynn ia iii'D^N "lainn ini»S npann nmjrnti' n'?n inancoaa ^iai n\n^rr y:ianti'N D^ion nSi d:in lainn Saa inaNaK' aSiya iNaS |V3if ^joa Kinu' iij^iD^aK'n ^3 .D^'?:\i onNiaa m '7J? mv cnjrp iti'N D^rjyni .o^atf'n on^Sy naN^ 26nnana ^ini o^n ma on^'^y mr nii'N n^yjvn |a ^ii'^'?K'n fiyn Sj? naN^ ik'n'?aN Dii'in ni Saa rn^ xStya Dn ^3 .^yaan Dtr;n Saai nainn S3a omaxy n\n^K'.aania in dik'd in n\Tti' iNii'^n imxa mana a^^nnn ana nsfin nan ijaa mw:^Ni .yaan |a nvin in yaaa in SjS:in p njfin NJfai n\n^ D^rjyn 'Wd n: ^Nai'ai'?3 D^iiJ' 51D3 D^aiti'on D^atfsn ^3 nil .D^awcn D^aii'An |a nNn^ti' ia niJ'e'N 30naa aiTon Sy yyunan Sy ijiN^a n:m .nif'rn Sy yyijnam airoa yyunan'jiap lyaaa |^n Nin ^a i3 nnran laipaa Nru' ia nii'D^N ^Nti' naNan |a Dy\ifti'pna nsfin nSi iS -[cna onann |a nan N^a^ ah ^3 nn .yaan |a nNsrr nyi:n1B3 an iiJ'N D^aii':* ^jti'n ia3 Nin ysriaam |rSyn Dfif^n SaN .yaan |a vbanifD^N ^N ^3 .D^ampNn 'aiS3 D^ypiti'm airan Vy yyiinan 'aiSannvpm m'?nm 35nvn nnN laaa nsfin yaaa vn^u' ntfe^N ^n Ninu' nri .cSiyn |a nsrin vn^ti^ onan\n>ri' a^^nnn p n\n^ii'3 Nin ^3 .j3 dj yaan |a d^njtv nSi .o^jnu'a yaaa omaipa"^y2 imonai] cj. in'jpnsi (cf. 1. 12 mpnaB-): imonn codd. 3 1. omjn 4 1. 2"n»(<strong>et</strong> infra 1. 10) K»n] cj. nnnx on <strong>et</strong> c. 12 1, iS 13 3»t3''] cj. a^nn kSiMUD singul. 16 iksd» . nntrs pDD dd p« scripsi: Ksan nS x'ntra peon djok codd.22 u] fort, na <strong>et</strong> sq. mut. genere 24 n'ji D21«] vitios., lic<strong>et</strong> Al quoque habeat nhv,cj. 11^ 1D« (aive ist)


THBMISTII DE CAELO A 8. 9 [Arist. p. 277'^ 9-28] ^h.nam kS nns cSiyn p dk .inx yjfcx Sn ijjyun^ |^03 o'lti'.n Sd n\n^ii' ^im: nnx nbiynii'D p^T^r\ iresB' no Sso ^ixi p Sj; .D»2:j?a.T'BiDiS'DH |o inn nn niJ'pjii'D nns «inii' ohm iNSJ'f' n'?') ^a» p'o "iriKr^^n .^Ninn ni Sj? lescn imsi .yacn inNtr no icdo ibiSd naiti'Kin 5inj?i3n n^nifj nyun vviJnam .n^nvj nj?i3n yyijn^ ditd3 j^^Jnen nmn SJfOJSya ^nSn nao p d:\ mron Sv yyunon Dir:^n nvijn pDv^ .n^SDn Sv3 ^nSn naoniitt'xnn nSvm .njitrs-in nS^n p m^o Sj? oti'^n nyi:n hmh ck ^d .h^Sdh.n^Ssn Sya ^nSa nm iS pN p dk .n^Ssn Sv3 ^nSn nD nSti' ^joa nv^iinn djokp DK .n^Ssn Spa Dtr:\ ^21 .n^^Dn hv2 ^nSn pti'sin y^jon nM^ti' ^int piSsi .SyiBi no Saii' Kim uany^ »S noinn p m nvnai .dk'a irx pti'sin v^onD^aii'jn iSn vn iSni .airon Sy lyyun^ nam n^cifj vn'u^ a^^nnn nann moSiy rnnS aiTDn Sy o^yyijnan cau'^n nvnai .nam p dj o^y^ja vn'w r^nnn nannnM^i p]"iS^n nmv3 nM^ nS dni .nniva loSnn^ xS pdj c^y^jan .miM icSnn^dx 10D^y^jan n^mit' naxen ma }*3pnn .nn naon sin ^Svnn .ncoaa Kin Djas ^imn isahw ^iKT p DN .Dmy^ nS nainn ^d inaxaa ixann njm .nam ^Sya o^JiK'Nnn-laxan nn .nann niaSiy isifa^ nS p nx .nmn aia^on Sy D^yyunan c^aii'An rn^injiB'Kin K^ciDiS^en |a mpSnniDM nvn ^jea nn .nnx cSiyn ^3 13S -ixan^ onnx d^jd Sy pdj j^^yS dktnti'SB' caipa nM^ti* 3''"'nnn .cn'^'iDn "oS icSnn'' oiaxi .mi'Sii' jid3 nraii^jn 20maipa n\ifh^n iSn3 oSiyn n\n Sax .nSiyn nn niaipan mi'Sii^n vn^ dki .p djn3Dn omb maipan |o nnx n nn .inx cipa nxti^^ xSii' a^^nnn .Dipa onS n\moipa Nim ?]5f xSi Sp sSi ypitJ' xSi naa irs iti'K Dti'j'? inxn Dipam .ypiii'nNin n .Spn DK':^n Dipa xim yvaxn '\if'h)i^n mpam nn^on Sy yyunan nK':^nDn^in n\n^ xSif3 nn .iSx ^jk' |n iti'x cipaa nno^ nii'x cti'jn nM^ti' mann nxn 25^D .narn nnn onrnS D^nii'D^x DXJ:ai ah D^aa j^^JK'a iJ^ti' ^Sx .ona a^v xmnM^if iB'D^x jD Dj uxsfa: xSi .n22n Dmr] Sy iSy^tJ' Sax lypii'^K' oyaua |^xF]i2f^ 1213 liiaxati' nn .213^03 yyunan -aiSa 133 xSi Sp urx iiJ'x nii'jn 3py3HM Dx p Dj nx"i p ex .133 lyxti' na Sx trpn3 xS i33n Sx u'pn3 nM^ D:axDX 13S iSx on maipan iMK^ai .nnon nM^tf' iSx ^Jtra n^fin xSi xvaj DK':\n nT 3omaipB Sx niiYs mirn nyun nMm maipan iSx xSa^ ximj' nn .inx cSiynp.Dipan nn ysisn |a xjfv iSx ':^ pi nno^ wx DU'jn |'x p dj m oyi .nairysn .y3t33 Dn^jn laipa inx n)t^> m Dipa3 nM^ti'p pyn nM^ti'a nxi xm ^3 nn^pio nn D^piB n: ^x ojaxi .y3iD3 inxS xxa^ y3Bn p nvin i3iS xvoin i3in-.icon ma ^ymn iaxa3 nn i3i'' xm cifjn n: 36uea ijxvn n: uixn njn amaipei nraii^jn nniDm icoa n^San m nx dJO^^lnny i:xi .n3in niaSiy im^k' iii'c^x ^xi inx nSiymi^ ijiix3 oy 1:1x313 nn«] supplevi 4 kSi] vitiose, fort, ^zh^ 9 ]3 d« — fi'San om. a: cj. 'nSa 'nSw13 Dy»30 n^n'ty codd. 14 o'^j'ion] Dy»2D codd. nM»] n»nn codd. n»nni codd.19 ;»yS] cj. ]«y: 2B nno'] emendavi: xip* codd. Al. 28 ejw nana codd.82 D'KSV . . UB'D iHip' codd. 36 n: (alt.) — «i^«3 om. a


J^ THEMISTII DE CAELO A 8 [Arist. p. 277^ 20-277'' 9]DHO iB'N laiSa DHJrp Ss cnvp ison^ pd:^ mmpan "ha vhk'i .Dm:iia moipoDin^r]')if ""IK")p'jy .Solium ]vhvr^ nn maipon iSki .ivyian^ nri^ha iii^xS [ijvyun^inK moipo ha lyyijn^ pan o^i^i'n c^rjyn '73 p dx .om^ia 'joi^m ivhvn."ij^i3ai niisa nn V2:aKn ni Ss ypun^ inx nSiyn iti'K psn HNi^tf ^inti .lasfva 6.HDin maSij?3 laxan 3i?j;jii' ^ikt p'^j?Sj? nyunm d^didh hSn ^Jti^ri in*?!: Sn lana nMnit' nrun '?3 ^3 laK K'l^^^^inaipaa mn kSi niDcn nS |^n ai2^Dnnn .inSiT bs ist |a pnynn D^mi:n |b iv ^3? p dj hntS ^


THEMISTII DB CAELO A I (Arist. p. 270'' 32— 277a 20J S^^3 .in'VvcK ha vv^ir\' nn^n oSiyn imsa iti'K noi«nir ^jqoi .iddo3 nann .|^C3iricn yaw nil .nj?Di:» njp^np^t^ no iS mi^ kS dSivh ni v^qh hn yyun^tt'D.ni-nD\n "'iSti^a yon'v^ pd:\ vni pi .oSiyn in\s ysfcx pai oSi^n n: j?3:dn |^3 pan:\sinn ni Sy imnm'^pSnn mjnii'an maSij?.! Sd3 Wan ni Sj? nxifoj Sax inK2i moSij;lU'Knonsn ^pSnai Drvp2Dn2:p irprti'snjn itf}< pxn^pSnB^ 'oiSd -rnS icdodmpSn pSm .nnS icDoa ?\hnn' djcni .le^ryn nnx |vot hv ixifo^ o'^ivn imxancoaa o^e'^nno rr] ck om .liaa npS^ ins pSn pi irn tt'icn ps noi«n dntokS dni en insn oSiyn nn i^a o'phnn dj»xi .lOJfya nnx oipo Sn onyun locnvun j\s .mS ncDDs njfpi onirp p P]i'7^nn iti'N cms ^2 o^pSnn )bnh icSnn^nnro ""D uncK ntrs nSynti' nn .n^pSnn )bii nviJn |VDn 'jv io3fy:i ^n« mpa 'jnD^pSnn iSni ncDian o'p'jnn ^im nn icdo3 man mDipo Sk o^pSnn iSn wan'ioikSt .1)33:^3 naS nns cipa Sk wijn^ onit' nSk D'?ivn ni3 nnnn nn dki]Q'v^' nii'x Kin nnK cipo bn unh niys nnran -[^yn ^3 nax^i nr bj? ti'ion^if 1564 ^3 Aha cm ni r^nn^ 0^*7:^3 nii'N mSnnm o^tynrn iDmtJ^ ^ixm .rSs o^yyunavn^ Dias onti' nn .nnnx D^3ra3 D^aiK'cn o^ait'^m nniAia naitt'on nyijnnSx nmsfi n^iti'n S3 nyun n^n^ly T^nn^ Nin^^i .naitro nyun ons li'^ ^3 0^1:1^0DSiy3 nifK naiKS m3n3 r*nnn o^ii^nti'n iS« n^jjiy3 ijn ^3 .lasfpa nnx mpan\n CS1 .0131 cnp ib'K cmy^3n Dm« a^^nnm cSiyn n: yifax Sn vv^^n^^ inK 20cSivn nNn^tr ^isn p n« .nann p dk maSiyn pN nesan nt hzph nsn |^«tt^Nxaj nM DN nnK nSiys iii'x D^rj3;3 n«n Kinti' imti'ya ni ns^a cjasi .nn«yyun^ti' c'jijjn irnxn nti'N nans3 nn3na ^i«-i pi .lairya nns nipa bx ivyun^ty•Vvasn nt S«Ninti' inasaa nn .onns n^rjvs 'mN^3 nin Dm:iia o^aty^n iSk maipa ^3 d:J2N1 25VViJn^ty trsn ysaa m:iia oipai r'jx yvi^n^t^ pisn y3i3a m^ia nipa N2:a^DjaK ^3 .na myun SS33 lyjjun^ ntrs o^yjyn ^73 .ncDSii' nan nn n^V'^ xinti^i rbxvS« nM^ niJ^K nnnn jm pnj?nn uaa n\n^ nti's n3nn |m .inbi:nifN nmn |a nM^ti* pcD sSa 3^^nnn n^':3n rhy2 nyunn nrnniha nsna cnyun n\nn.n"m:3 P]iS^n pnynn^Sinn |a n\nn inyun ^3 niNnnS niipn ia3 .vSn pnyj sin nti's nann 'jn uaa pnyj 30"ha vba ^Sinn |a j?j?ijnn nixnsn njp^tf^ o^nvn |a np ntrc^x "N ^3 .niKnan Sxntyx imn ^3 .v'jx niu'^ cue 'js Sj? Ssn v'jk rw^nn |a i2:ipa niKnnS njipnD^j;yijnan au^jyn my pi .pjyn nSnna n^n^ sS Nin ^3 mnn^ i« nM^K^ i3'na |^xF]bn^it' n3 ^is-i Nin ^3 .n3m n: .cipaa nyiinn n\nnu' ^iki p dk .nij?i:nn iKii'yjjun^ liaa ntrs ^Sinn f^ib^n ia3 nyunn n\nn vha "i^ah nyionn nMn liaa ntyx 35SsK ncSnna naS n^nnii' nn ^isn nNn^ nSi .yyum vSx i^a niKnnS .n'jinnS3K pmnti' na ha km n^N nryun ^3nisnani ^Sinn ia3 pds nm:\ia nMnti'1 observa yj)i3n> <strong>et</strong> seq. 6 nnKsi] suppl. neg. 8 1. is'^nn' 9 1. naoD13 cj. «»n 16 iD'B" codd. 17 <strong>et</strong> 18 nawe n>nn djok «'ntp codd.23 ly^iin'r codd. 1. sing. 27 xinci] forte Him 28 pm (pr.)] pi codd.81 njp'B'J a add. lo; ib. iSkJ i'r«i <strong>et</strong> D'Jipn codd. 33 n^n^ty] codd. add. n>n»34 na] ona codd. 36 n^nntf] n»n^B> codd. 87 nnyian] fort, nnyun


^^ THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 276'' 10 82]p DK .cSiyn nn ik'n dh cSivn n^2 ntrw nmoM my vn^K' inKn oSiyn nn•iVV'iJn^ifc' DDme ^^^*K' ^n«n cbij^a itrx Dn:}Dn o^<strong>et</strong>i'^D ^im p dn .icifyD I'lxnpnp invn^3 .nSyo Sn 13 nnven leSivD yyiin^ti' pK3 mDn3 ^iki hm^ ntSn yyijn^ li^xn djcki .maSiy,n ^Jifo D^jnnNn Dm:\n Sy n\n^ oSiy ?« cSiyo^iNT ^D ':wn rj'pnn im'jy p d:\ Nim vSy lyin kSi j^yS nsij «S in nn .nisa.ifiifyn ins ynis main niaSiyn iSsa i^n o'laitt'Dn o^oK'jn yais ^d D^tt'J sSii' is.m3J meipcn iSn ^jr a^^nn^ xinif mi .nam moSiya id«3 i6 is loDi^nnS airm nia ona rnK'pnS "irc^K ik^k nvu'ipn na: lesDn ni idnk' ins ^d.nvK'ipn iSk piaia nSnn S^nnminKa -Hi's ncnsa mana >i«i i^nk' ie«^tJ' di» ^:a nvpS sin |nn |o icxnonsn 'a nn .oSiyn mis yvas hn Sas cSiyn r\i yvos Ss yyi:n^r oSiyn.noSiy mAia anp Dif ik^k ifsni n^i^w no ysfoso nanp uw nit's isF]iS^n n: *s sinii' nTi .nry sSk' neo snib' s^tfipn nsia pDsnii' ^isi Sas ionn na^Da ^isnti' ny yiresn |d an^pni pnnn n^Sana nM^K' nonsa sjra^ii'.na nnven nyaw SnanB'nine IS nnr n:n "itrs nonsn ns) ^pSn pmn ^a nifo naS na P]iynn d:0X1.nciVn ah nnyum nyaa n\"inK'a ^a .ati' nit's fisn ims ^Sn pnne 20.D02:ya maipo Ss ban nyun ^a .noiy pn nM dsi .lavya pdj noiy nronos^ti' ons ^ja nvpa ^isn .ns7 smi mns s^ifip Ss sr jsa^a nns sintt' npiinisa n\n^i nir Sas cbiyn r\t Ss yyun^ti' dk' nifs psa mana ^isn j^su'njasi .na nyun a^ait'An vn^if mana ^isn n^n .nsinn n: hv imnm .nSiynnit's D^atJ'jn ^a pyS siraa njn usif nn .nsiaai nsna r\i lyyun^ a^atfjn iSsif 26yaen |a nisirr niyunn Sa ^a nasjif 13*? ^isn .insnn sbni .lyyiJn^ nSiyn niasj:a: nini .yaisn |8 nvm anxpi yaaa onS ansfp ^a maien vn dsi ana nasi sSiI'smyais na niyi:n SSaa iS n^n^ sSifa sin ^a .nyiaai njua nan nn nasanipn ^a .p n> yyun^tf cnnvn |a nv by ia |anr sS Sas yyiin^if p dj lyaioanyun anS nM^if ^isn p as .yyun^if "jSa lyaaa psif |va D3isa yyiin^ sS ana soD^aif:n nyun ^a .anpif naa ini:nasit^ na Sea myaa nyun anS n\Tifai .myaananns Dipa Ss yyum ana nns Sai .aaifya niaipa Ss n^nif ^isn |^aa a^itfnHM^ BS1 .aSiyn n: y:ras Ss nns aSiya nifs |>nsn yyun^if ^isn p as .noaaa.nann maSiy vn^ sSif p as a^^nnn nyiaai njua ni: nsT SMI na iifp^tf nnns s^if ip n^nj 0:1 36nns rn^if n1n1D^^ nsif ^rai ifsn ^raa sin ""isn massif ans ^ja nirpi "id«nns an a^c^pam ystasn 'ai'ja p dj niaipan p as .naaaa nann .nnixa2 post nnHH suppl. oSiyn nn ntfH on; ib, nij?] "^y a 8 >ivr\] 'jf^nw codd, 10 'aw]forte ^ivh 16 ni^j?] cj. nS»y 20 nciS'n] cj. nnS qiS»n hS 21 nyi:n o] nywnacodd. 24 D'DB'jnJ cj. 'ih 25 i'jh Sk codd. 28 niywn] fort, nyun29 nya»D< j?yi:nntr, na codd. 30 <strong>et</strong> 31 n^ codd. 82 n'nnw] vn»tp codd.


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 276' 23—i'10] ^SSdh n: .nSyo ha sin DJisn iii'si naoS nm neixS vatsn ^d .nyijnn pi .|vSynIK'S mpam .djis ^nSno wun^i Dtr:*n vSs n'^nii'^ iii's sin ^j?3i:n mpon ^d^D ain ^Jtf'n miom riiK'n djcsi .om 13 p na im^oy d:is ott'An vSs yywn^.n^yaisn nvMrh nDcnan Sas ^^^nli' nj?i:n it ^s no:^*? nrs nnati'n njjunn ns?pVK' 'isi njn .JT'vnB sm isinn n: Sj? miau' hmh ik^s njicnn nyunn •'3 nn 6^isn nvn 'jds na'? nmjon sSi nnSm nnuaS p]m{i'n SSidh pjvn nSij?D nosoDti'sS HM^tf^ ^isi sinii' nn .nnr»n loipo Sv pj^pn i'js nos mpo2 •uo^p^K'Dipom vhn mr^t 13 yj?i3n*i mr iti^s las p.j?3i23 sin 72»nSj?i .13 nnvon leipM nyunn|D nxin nynnsn nmoM p inn s2:o^ s'jti' 1S3'? nph o'rjyn iSs DnpK' ^jbqt 10313^03 j?yi3na DK':i sjfo^ sS p ds cSivn p njfin n: nM"* sSti'ai .oSiyn"'3.ny3"isn nmoNn m3"'3D yyun^ djcs 3i3'Dn Sj? j?j?i:nan DB':\n •'3 nil .iS njfinsSii' p d:i ^ini p ds .i:no nifin irs D^ot4':\n iSsd sin djos dSiv ''^ n\n dssinu' ns3nn inoson Dipti' no n1t^'y^ npjif ny3i .oSiyn mo njfin ins dSiv nM^D^iyn nT3 IK'S noTsnr nn .iyi30i nji^o \^iv n3in nioSiy3 iosk' ^0 3^^nn^ is^3 j;3i3n p nxin n^n "js Dif |o nnj?ijn nn\n ds oSiyn ni V3:os Ss yyun^t^snnyuni V3Bn jo nvm yvDS3 nm^ov pjj?npnrn3i .n^ysts oiy 'js njno nnj?i:nn:n Ss dk'd nnyiin n\nn sS dsi .njuoi 1^130 nn 'V2^ D^iyn ni n3ij n'?j?o SsDnun ^cS n\n^ dSij? 'js dSi^o nn3^'7n ^3 n^y3o n'jyo bs nnyuni .y3an |o ni:innSyo bs IK'S Dno nnsn y3LD3 myun ^nii' n'? rn^ SS331 .Dn^^p Sirs DnvpS ik^s 20s\nK' nn .V3a3 njn '7s dk'o ds 13 n\n^ti'3 D^ocn ^Jii' Dm noo Ss Ik's mnsni101*73 j?3fesn '7s |r'?yn |o DSiyn nT3i .ivSyn ha yvosn p yyun^ oSiyn inis3.D^aiK'DDnK' y3t53 D^sjwon D^OK'r^n niyijn3 uncs 133 sinK' ay .noo ha IK'SnT r|iD3 irs3^ njn nsin nioSiyn iosk' ^0 n"i3n3 [ijs^^nn^ D^rjyn ^ha ds hiancio n'jnnn sin irs m3n3 p dj ^isn nam nos ni Sy inoio nbnnni .loson 25nij^n n3in moSiyn "idsk' ^ah s^^nn^K' sin '73s .13 3K'n'K' dis ^j3 nif3pS 103 inaah mD3Dnn fn hv Dnos: Dntf nioSiya nK'y^r3 ijis3^ sin ^3 .131131 Dip IK'Sja IS yn^ 101^3 '73K'10 D^iy lys sinK' ^s w^ -jSin li^si .dk'3 D^cnuyon 11: hv•733 ni3n3 ^isiK' los^i .D'7iyn nT3 nion moSiy ps S3S .p:yn mo nuK'S nainti'Sii'on .iDxy3 ins n3 )h nM^K' ono nsinn moSiyn i'7s i33iin IK'S d^ok'ji |o ins sooSiyn inis3 IK'S K'sn n3 na nM^K' ni3n3 3^'nn^ oSiyn nT3 IK'S K'sn ^3 nnn3in moSiyn i'7s i33iin ono IK'S D^DK':\n iii^k'3 ^3 .D^oK'sn isk' pi .loaysDK'3 niDniK'o Dno Dn33in IK'S nioSiyn p ds .dk'3 nicniK'o S3S niD3Dio ^nSii'7s nM^ yaM onywn lojrya ins n3 p3 D^iK'n ^73 n3 nM ds ^3 isison |o sin.Dosrys niDipo Ss |>d3 niiK'n myun im^k' ni3n3 ^isi sinK' djosi .D0vy3 nioipon 36IK'S 101S3 Dni:\iD DnK' misiK'Dn niyijn3 nos: IK'S onoson |d is3n^ sin ^363v.nii5iK'Dn niyijn3 nisv D^^yassn o^isiK'cn o'-oK'snK' ^jdoi .3i3^Dnhv ik'si ik'im hv1DDD nM^K' ^isi p DS .Dn3 Dn^niyun nSnnn ^3 o^^ass isip: djos DnK' mi3 codd. add. post «in: d3i« n»nn «»n nyi:r\n nnw 4 d3'k codd. 6 cj. "wnh13 uonj 1. DHD 16 nta] cj. im«2 16 inyun <strong>et</strong> onyijn o codd. 19 postyatsn excidit linea 21 dk] <strong>de</strong>l. 26 nsapSj nspS Al. 31 na] ona34 JD «in] cj joi iSfjlov ToCvxjv p. 276 b4)


^3 THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 275'- 23— 276^ 23Jp"jy .n^San Sya ^nSa D^:h hm^ djon nsn nn .n^Ssn Sya ^nba hdd invun.n^Srn Syan ^nSa vyun^ i3i ni '«» inSiio inviJn yyijn^tt' no Sd nvnn nj^in"3 ^21 .n^^n Syai tfoina hm icjryo yyijn^ sintf iCiSn dki .Sn:i nan im 5EST .rpSno -iK'rai rm:^io no mij: hdui SSd3 nit':\im mSyon ny hmh inyijnah .ah cni .D^DSnnoi n^'jDn ^Sya ^nbn o^jtr en iSnd inSito j?yi:n^ Kinir io«n.Vj?i3n''U' -inxai v'J''«i' 'inxa nNT*^D 1D1X noK DN sSi NintJ' ION p "inNo .pannon c^pSnn noinoa n^iti^ i^bo").D^pSnno orN nrx o^pSnn iod hm^u' in ik'c^x Siaio n^Ssn bynn ^nSi: lo^D nns 0^212 DS1 .nmsf2 naS lobnn^ d:oni nnx dSxs o^pSnn iSk ysa ^d nnnonsn sao^ pi nnx D^naion safoni^ nipoa Ninii' nn .nns cnyuni p dj on^^cnDN .ti'Nn Sd nM^ p Ds noif Sn ^d pm iSnif oipo Sni .vsfosa ioiSd nosryanM"* nS iai3 ni n^^ dsi .nnx n^en ipW ah it^N D^pSnn '?3'7 nM^u' ^isip.n7 -[cn Nin niSp sin dni .nSyo Sn yvuno nSi bp im 16nbyo 'jN lyyun^ onjfpi dhsd nnirpi u'hp n^nmr} nvp i^*?c'«ifio ux njm2^*nn^ nSi .n2:o: n^S:n Syan ^nSii vn^ sSty ^ixi p ds .noa ha onypiNvo'' •'D myi .nnK ipbnn-- sS itJ'K D^p'?nn yse ""d Sdk .m^mn hnt loxon nton^^Dn Sp 'nSs nM^ s'?p dn .d^nvo: yiroNni nBom |rSyn nnnai niSp n^oii'jS63 nS smB' nn .xiroj 'n'?^ nvunn N2:oj n^Ssn hv^ 'nSa nM^ti's 'pSdsi .n^oj 20d\s2:d: ihti vn^ nSu'di .nix^jro cnS nM^ moipon |o ^nSii nSi yvosn sSi jrSynjo mNJfvn IN V3133 i^N niyunm .v^i^n |o nNvvn in n^pan in nNJfOj nyunn13 DN .D^N3f03 Scti'ni |rSyn nM^B' nN-i p Sy .Scu^ni |v'?y3 msr djon y353n^N pnynn j:3i23 d^ok^jS i^Nii* lesjt:' iti'D\s ^nu' nn .n^'?3n bj?3n ^nS3 N2fo^ nSn^j?3iD njno nyun Dnb ^3 .133 DnJtpi hp Dnj:p nM^ nS 13 Dn:i'3 on ^3 .moipon 25DiONi .nSvo ha nyunn Nin D^^san d^oi^jS mysan djon .j?3an jo nNJfV njnoiiii'N Dipan ^3 .Dn33n D^au^^n pv n: -[onsi .naa ha nyunn y3an |a hnvimnia nNT j3 Sj? .73a inSiiS nM^ti* m3n3 nNi nM^ ij73aa n::in n3nn vSn v'^'I^N.D^NJtaj 'jcK'ni jrSyn nM^t4'3i .ons annvan aaipa Sn D^aiJ^jn n3^Sn nM'ti'.n^'73n "jyn ^nSs '?3n m Dii':^ 30Nin ^3 .n3in maSiyn ^3 insS 3ty .n^Ssn Sj?3n ^nbs NJra^ ah^i^ iNTii' inxinN3^ Nin ^3 .pyn pjids i:nN3^ paS nipuf no3 m 'jy nTpnn nphiN^sK' cyNi pjyn nn .dk'j moSiyn nmNa pNit' iN3^ti'3 nnin d^n maSivnB'3iyin 3tfn^ nSk' inN .nnva niN^n n^nys ijin3^i^ ny^^ Nintt' nSn .onpti' na3iti'N D^rjy3 13^ m 'in^3 Nin S3n ,Dm S^S^na nsfin ya^ SS33 "in^3 n'? NintJ^ 35i"iN3S nvnii' na onp n:ni .oSiyn "noa D^Di3:n D^rjyn 'nh)i .msio ^nSa oaipahv nyuni m^ay iS nti^rn hv yyuna ^y3a at^'j ^314^ ana nnN .a^niia n'wwDipaa D31N31 .yvaN3 ysas nnuan njaN .yaaai m^aii' iai'?3 nn^ n^jon 'i^2 nyijn codd. 8 v*^^v] yywn»B' codd. (bis) 9 lanoB' codd. 11 d«i] »3 codd.12 -iiDn] vitiose (ins p. 31, 3) 20 «soj «Si n^'jan a, nyunS codd. 22 1. '3 nn^m n:'«' w 'D IK nyiin h^ 25 ninoj I4A.* 26 D»'yatsn] 1. o'Spn 31 1. |'k '384 awn'B' atrn* codd. 36 mS <strong>de</strong>l.; "ina* Hin codd.


«THEMISTII DB CAELO A I 'Arist. p. 275' 5-23] fl^cm N3:o^ nhw n':^r\ nnva n^e }>3pn^ ^3 .Sycj i« Svid n3 iS n^'jDn Sya ^nSa.no Dipo sin N2:vn nam ^d nn .mpcn Sy mv D^oti'n p nvin town "iokd hminvin Nifo^ kS D3CN yai .n^S2n Syn ^d'td nti': b^h^h nrn hm^ nSu' ^isn p dk 5HM CK ^D .no pmn *?» sSi lies ni Sj? mm mm .n'h2n hv2 ^nSn du':^ SaV;^'?62vSv2 IN cit'j Sdi .n^San Syn ^nSa nSi n^Ssn Sy3 om ah SjSjh |d ninn sao^ nS•"31D1N icN DST .DiJ'j "jS^a SjiSsb njfin ya p d« .n^Srn Sya ^nSn ik n^SsnnS itfn D^pSnn ^3 nn .'as n^Sin ah if:\iia db'j S:iS:\S nsrin ya nsai n^bn ntfDK'j mx ^J3 nj:p nj?n Sy pdj ioikhi .d^itjtio nrx unw aha .<strong>de</strong>ck's ipSnn^ lo•Vn^ no DU'j "jaSAn |o nvin nNn^K'o ym yjo^ n*?! noK.Dipon Nin njnn d^jd Sd Sj? iniN^sfo nNn d» ^d .lONon nia nj^d^ nS ^d nox:.tj'jmo ^nSs mpon "itf« cnann |o nm |^« ^3 .if^-no Nin Dipo3 nM^ d«inam .D^moSn cnoios n^'73n ^>?3n ^nSiT nvo^ sS xinii' iN3nn isinn ni Sy ^d 15n^ncion Dwn n73 xip^it' unjooi .D^^:v:\nn c^ncion oy loirys n: is3nnDnpon |D mpr djoni .nnSito mpn mnci SSis nnv nr oy ontt' «S« .D^pm2:nnn ntfK D^rayn |o nSi c^yjyn y3tso ah ana D^rjys mK'yS d^^ini ity«D^^bn:\n c^nDiom D>^jv:^N"!n Dunoon pxi .o^'noxn o^ncion i03 m3^Di d^jwsisb« .DniN 103 Dnpon jo D^mph n^'?Si3 cntt' D"y«i D^^Sn:*n ^3 .Dovy3 nns nuncio 20D^'jr:\nn o^ncion S3« .u'v^w 13S d^odhoo an S3« o^pny d^jc S3 Sy Dr« nii'.D^yciK' D^oomco vn^ nS dki d^jd S3 Sy o^pmsf onD^pSnn no-ino dk's d^xitio uk p» i3»it' Kin jv:nn ']ii hy mx^s Sn |^13^ t^TN<strong>In</strong>oS nN^3n |o pn nnpS .o'pSnn non3 noKo o^ Sax .n^S3n Sys ^nS3«in ^3 .BiK'Dn S« D'pSnn nonnon |o pnyi n\T p in«i .nyunn |o nssS iJfi^w' 25Dty:\n p DN .noiu'D nyijn nSnnn iS i^^tJ' ^jdo .aiti^c oiti'on D\if^n c^ djonD30N ."itfvn Sy nSi 313'D3 yyijn^ii' iii'o^« ^n n^S3n Sy3 ^nSn n^pSnn nonnonn^S3n iS pKtf noi .no yyoN 3^20 nmn djo« 3irD3 nyijnnii' ^jco .3i3^Dn Sy^jcD .ityrn Sy oioxi .pi ^nSs Kinii' ^jrrin noion n: mn^ d:oni .iS yxox ya^r\h)W ^3001 .loipo )f]^Sno .y3»n |o nvin in n\nn n^ysB .mr^ nyun yyunonif 3on^^^K' noi .13 Hin "it«'N cipon p dn .n^S3n Sy3 ^nSs cipo 3310^ n^S3n Sy3"inv IN .D^jtt' n^S3n Sy3n ^nS3 lyn n: Sy nM^i .n^S3n Sy3 ^nS3 .vSn pnyjn''S3n Sysn 'rhi nM nn^io r\2^ nnrnsi .rm:\io n3tfppjyn nvn3i .d^jij'oIN yyijn^ii' n^Ssn Sy3n ^nSii3 ib'd^n nNn dn ^3 nyi .n^pmn S33 i^i^ana ^nS31DD3 -iN3nn ^3 .n'S3n ^Sy3 ^nSs d^ok': •'jr vn^uf s^^nnn .y3i3n |o natin in y303 35Dr:*nu'i .n^S3n Sy3 '•nS3 cmh Nin d:on n^S3n Sy3n ^nS3 n3nK' 73an yoii^n^nS3 n30 inyi:n y303 yyi3n^K'3 NinK'i .n^S3n Sy3 ^nSs n3 -h n^S3n Sy3n 'nhinvnsi .D'tiUf^ uya D^73on c^oifjn mn3 ^3 nn .cti's d^jd S3 Sy irN n^S3n Sy3iS n3S ^li'^onn otf^n ^3 .n73o ^nSa nyun p dj iS .n^y3a nyijn SS33 iS6 n'^j^nl linea excidit 9 'Q«' susp. 10 im«m] loinni Al (materia) 15 cj. n«3n»25 Cj. nsi'ip 34 'nSm om. a 39 codd. exhib. nS ante S'^aa 1. iS j'« ns"?


t3 THEMISTII DB CAELO A I [Arist. p. 275^ 21 -276b 5]nio ppnntt' no ni«^sfo nti'B^« 'h^ lONii' in» ^d .tDip iifN iSnoa i^jyn «3fOJnSivc njien |e:n :ic«i .17 P]m mno |on lyyiJnn c^'^i^n ^d uoti' ^d .noNonnoiS r\^r .ncvys nn« nSiyon : imx nos^ own lis ib'n nih no .nosfp nns.nnK nSivo n^Ssn 'jva^ n^Ssn Synn ^nSi7 13 Syo^ i:eo nine |07 ti'pa^ Ninit'n^3:tr nSi no |on moyS "ik'd^« ^s .n^j) p: Sdo mno |o: ti'pajti' ^iki nM^i^Di 5n"? )2 j?vi3n^ j07 NVD^ «SrDi .13 vv^^n' SS2 |oi Niro^ nS Sdk .13 yyun^ |o:Sy3n Syo^ sS n^Ssn Sj?3 |dt31 .pn nMn djos nvun Sd ^3 nn .'?S3 yvi^n^Sj?3 ^n'73 pi3 Syo^ i3N2:o3 xS iij? |3i .1300 Syon^ kSi n^'jsn "^vs ^nSin n^Ssniih\if ^iKi p DN .n^bsn bv2 ^nSii is n^Ssn Sy3 in |oi S31 .iNsnnit' 103 n^'73nSj;d3in nSiVB ^3^3 .D^j^3pn|o pj?3 '?yon^ n*?! |3D3» Sye^ ah |DTn|o -1313 n\T 10|oi3 nNin nii'N nyunn ^3 .Sycn^ nSi 'jyo^ nS n^Ssn Sj;3n ^nSn |ot31 .|o?3 sinnns S3 ^3 .n^S3ni nnns mSycni nSiyo S31 .|>p sSi nS ?iid px n^'?3n Sv3 ^nSs.miirni nioSti'n 103 ononD3 rn^ ij^'k S3n .nnuo i3 vn^ ib^s m Dipo3 Syo33i Syios loiS nsfT i^':)'!|3if S3 niK^jfo iS I'N n^on ninn^tf no3 nNn^ iii'x i3n ''3 nn .nM i33ti' i5131 rSx nyiinn 3wn^ ah cnsin |o i3i vSn y^rif ik'c^n ^Nii' no ^3 .inSno'.Dn3in |oSyo^ «Si n^S3n Sysn ^nSi7o Sycn^ nS n^S3n Sy3n ^nSiiti' in^3K'3 it inx "n;?iSy3n ^nSi7 ^3 SS33 iwnn 133B' nM^if nosoo 3^^nn^ .n^S3n Sy3n ^nSmn^^: .ioi:j;3 pii'sin i«inn ni hy niS iiik^31 .Sycn^ nSi Syc^ kS SS33 n^S3n 20insn |o Syon^ '3 sini cno ins n^Jii .'3i 'a oni n^S3n ^Sy3 ^nS3 nu^jy 'iti^Syon^ M Nini '3 101S3 Syoin |o pSn D^tf:i .'I'^ |ot3 ni3y3 Sycnn a sini|iBp iniMii' Nim mioit'iiB' n^jji .'i -r^ joio nine |073 n: ^3 iNi3on |oi .'a jo^3 .'1 M 13 Syon^ itt'N Kin join nt nM^i .nine |dt3 losrys in« 131d Syon^.'1 103 n^S3n Sy3 ^nS3 '30 n^S3n Sy3 in» pSn Ss m Dn^3 '1 •> S3 Sn '1 Dn> 25.'1 u |073 n^S3n Sy3n ^nS3o Sycno "i nM^ 131131 onpn lufa -jiyni onM p dk|o m n^^nn^rt' no iisi^ii' ciipoi .icjrys pin n73 'n |o 1SS33 '3 SyD3 nM n3mD^Sycno Dnii' 1300 pSn3i '3 S33 los^if' iyi30 noi^ ^3 niio w^^uf 13T .ni33nioyy3 in« 1313 iSyon^ pap inrni Sn:\ invn ^3 n^33 ion n3ni .'1 'j |ot3 'noinN 1310 r\w2 iSycn^ i\tfa D^j^3yn Sn3ni i7mj'3 iiyi .piDp inn S11: inr |073 30pSni join t^'pns iij'n D^3^3yn S3 SS33 Nyo3 13^n sinu' n7i ninoi mv |073 lojryap DN iNtt'j n3n .n^Ssn Sy3 |D73 Sycn^ in n*S3n Sy3n ^nSi7 p dn Syc^ nSi^nS3 nyi3nn ^3 .hj'd^n ^nSs p da n7i .n^S3n Sy3 ^nS3 1073 Sycnoi Syio nM^u'.nnnNi n^S3n iS w' Sycn^ in i3in Syo^B'i .?iid nSi nS pSn pN n^Ssn nSysnoi ION NiniJ' n7i .Syo in Sycnnii' ioiS3 Sycn^i Sycn^ 110N03 lOiS njfin 35.n7S "[10014' no iNti'i yyi3nnifn^:^ S3 ^3 .lON^i Dn^3^3 iti'N D^3^3yn oniNo s^^nn^B' no f3p^ Nin iSn3 nij;*)131 i^Ni .ij'ic^nn |o innoN Sy loiyti' 131 n7i .SyD3 in Syic n3 iS tJ'Jiio2 fort; D»Sni invn 8 TiSa] supplevi 12 id.; post niSyem suppl. nS 14 nni3D]in motu Al 22 <strong>et</strong> sq.] literas sequentes emendavi 26 suppl. Sy post p27 '3 supplevi 31 pSmJ cj. pSn' ^ 32 Sjjbmn codd. 33 nyunn] nyn Al rectius84 SyBri'J Sye* (bis) codd. 35 Syen' codd.: cj. Sj?d'


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 976« 9—21] ^5DHM DBJfV2 cn .'3 KiH itt'N in«n SyiDH Sk mio sin SvicS lU^X dhnt p dk["ivn ."lonJii'D |2 D3 ^isn :i «in nu'N inwn Sj^djh '^k m Kin iit'K SycnoS nii'K'?D '3 Siyc^i •> pT3 'na SvD^ 'm ."\ Sn 'aS nii'w [l^vn] doj:v3 -n Sk 'iS itt^«|3 DJ ^iK"n .h'Sdh SV3 'ph2 «in ik^kd Syc^ 'J |on aii' d^d^k'o irMi .'j |ot3'nSin loi'jD .n^w 'n'73 c'yiv 'i^^ hvt' 'i Nim iDxy3 nnx |on lojfp '3 hm^k' 5I3nr Kim njio v^iw cnip n^o^ti'DirM unk' ."lyisoi n^ue nn .'m n^Ssn hv^n^w-i p Syi .i»vy3 nns jon mtt' ^313 nSiyon iS irc^H iS mit' in iDyj;3 ins: h^Sdh Sj?3n ^nSiT3 Syc^ nS n^Ssn Sy3n hm^k'p "insi .'n[i] '3 icD pmn du'K' ^jdc Ninii' m .nK*33 ncNon niS iti'n^D |\si'3 b» "\ Dn^ DK'I .'11 H^SdH ^^3 ^nS3 HNT ItJ'K 'K IfiD SpicS flSspOH DK' 10.n^Ssn Sv3 131 Sh m dr^dK^3n ncion d^'jK'^k' cnip ^3 .ncHoa pYeK3 camion n^K'nrn ht "ins Q\ff nnxi-1313 n^^Dn Spsn p h^Sdh Sy3n ^nS3 p d« j?j;i3n^ nS .i-idn sim niSin3invn ^3 io«i nsf'pi ni3j;n3 i3 nSsj ncieni ioni^' no3 n3D3 nt F]Tn .|OTn |o'1 1D3 '3c ptsp inv "131 i:npS dn usti' nn ion i'jk .n6 jioDii' no ink'i pep i5.131DNU' no nto 3^^nnn -n id3 -no pisp mr i3i ypun^niN^3i n^Ssn Sy3 ^nS3n Sn 131 hvo' ah Nintf h^Sdh '?j?33 iN3[n]3tt' inK ij.iKinn nT hv ntSn^Ssn '7j;3n ^nSn ^3 n^Jii .'t '3 n^S^n byim 'n n^Ssn Sv3n ^nS3 n^ij noKh^Sdh '7V3n ^n'?nD ptsp inv i3i q^ij'ji .'^ jon nSiyo-7 '33 Syo^ 'n Nim 20n3 Dn^3 '1 Sk '7 '3 Sd dh^ ^3 .ioj:y3 'J |on 'i '3 |o pSn Nini "12 hv^' 'T Nim.'J |on 'no yyun^ p d: '3 '7p dn ': |oi3 'lo vyun^ 'TI .'i Sk -n nmi mns"I '3 nM^ti' p DJ ^iNi p DN .':\ |0T3 h^Sdh "jj^sn ^nSno yyiino '3 't nnM njm'> |on wun*irM i:n ^3 .n:i3D mi n^S^n '7j?3n ^nS3 'n |di n^Van '?y3n 'noins -jSno nine |on i^on V'J' SiunK' nmi nS3ipo noipn Dipi«' no3 d^j:^ 2562 .nipoiy ni noND3i .n^Ssn "jysn ^nSito n>S:n Sj?3n yj?ijn^ nSk' ^ini p dk .i03fV3llTNIONOn nT3Sc3 mm .'3 'IjOpSn -TD^ti'^l 'T '3 D'W> DyB113'7 '3D^tt''Dj;D ^3nSivo n^San Sv3n |d nSiyen h^Sdh Sr3n ^n'73 S3*pit'3 Ninti' nox ^jco myts vjcSSy33 n^Ssn '?y3n ^nSi: '?yc^ti'2 in .n^^Dn '7y3n ^nSno p'7n3 n^Ssn Sv3n |o pSnmo 'INI Nintf mi .mSDn Sj?3n jo pSn3 n^Ssn Sj?3n ^n^jiio phn pd:\ nSij^c n^Ssn 30111 hv H 103 n'h^n hv2n ^nSn m^jJ^u'D ^d .n^SDn Sy3 n^SDfi Sj?3n ^nSn nM'U' oiponDn3in |0 1313 S'733 Sj^O IN '30 inN pSn3 IN 'NOH'Ssn SV3 SlU Nlll '33 StTDSy3n 'n'?3 ioiSd d^^vich 'i^ cn^s Nin nvp Sn cnyp D^Sywn 'JB' Dn'3 'n*?!!X?3io po' nS ni:^ n^San '?V3n 'n'73 phn^ >icoi /niDi i^a d^Siimi .n^Ssn'3 Dn^r nSn nT3 DIN Dir mm dni Nin ^3 .1111 1SS33 n^San Sy3 'riS3n nM^K' 36iiy pi .'t Sn 'n Nin iK'N n^bsn '?y3n 'nS3 cms S3n 't Sn -n cms irK 't '?«1 ni)Dj suppl. lit. t; ib. nn] 1. iDvya Kin 3 1. lovya xin; ib. '3 Sk codd. Sivb'I3 ion -n codd. 6 nai codd. falso 10 'tv '31 codd. 11 Al add. t postri'Ssn IB cj. iSk3 16 1. yi* 17 post m'Sdji scrib. n'Ssn Sya 'nSan SaK iok.n'San 'rj^an jDrn jo lann y'r hS p dj ; 'nSan Sk] Syan kSk codd. 22 post n excid.linea; '?i] -m codd. 29. 80 nSvD n'San SyiCD codd. 33 'n'^nj cj. inSi;; 1. on* '3ut Al (guia) 36 »nSan om. codd.


^3 THBMISTII DE CAELO A I [Aiist. p. 274'- 25—275' 9])ih ^3 .nam D^yjva 33iinti' no p^ vn^ d«i o^pSnn nonnan ^d nn ii2i«{'iiw cno nssn^i .c^pSnn n»incn n^^DDD nti's?^ it^N nncKon is mti'ySmiif2 N*? n^Srn ^Sj?3 *nSD ors p dj rpSn ^d .h^Sdh Syn ^nSs ms^jfo iifc^K.nn-in o^yjj? p 33iie hm cki Kinii' Sii:\3 nowsj' nsSn ^in"i nim .Sii5iD nSi: 13 navin ^dS nns in^iJn 5mpii' no3 DiOKi .nn^on Sv vpun^ti' n^^Dn Syan -nSm "iifo^t* ^k mvi IDXSj; j?j?ijn^ti' iti'c^K 'n^ ne:*S n^Ssn Syan nSiia isan^ nS ioN»n pSj?3 |an HM^ DJttN 13130 ^3 pvS HKIT HNT '3 .IsS ^K'^OnH DB'AS S3K .313^Dn6iv|3 nnxi .n'''?3n Sv3 'nS3 cSiynif unoNO |^3i ncxan ni |^3 li'ici pNi nttXn\nntt' i« invun ^3 .n^Ssn Sv3n ^n'ys vPiJri^ti' niK^von p Kve^u^ nti'c^« pNI^i«nn p Nin djiki ysisn p nsfin vyi3n*K'3i .vsbpI p nxin d3i«3 i» y3a3nyun iS HMJiti' iifD^N ^xr nn .ij?3i33ti' no niyun '?S3n ni Sy pd:i iS ti'^ ^3 isnj?ijn j?j?i:n*ti'3 nn^ n>jcn '•jb' Syi .n^sa nyun n^^n sSk'i .V3an p nNjrvSv3 'n'js inKn Dipon mi .vha "jS^ n^S3n Sx?3 ^nS3 in« oipo ha i"iS5r niB'^.n^Ssn Sv3 "rh^ irx n^Ssn Sys ^nSiin imN3 nM^tf p dk ^int nM^i .n^SsnSiD3^ nS Kinir 10N3 n3^D m 'xS n^lnt^' ^ini mm .npiy mi .n^S3n ^^3 hminKt:' nivi .ppuno nM^ti'3 n^Ssn Sj?3 •nSiTs S3k .SS33 n^Ssn Sv3 ^nSiin nix^ifo 20: lb iioD nM ins iokoS 13 ijk ntt^x noson n: ?]1Ti^ nri« n^S3n Sj?30 n'jijJDn '73p^ii' n^bsn hv^n ^nSin nti'c^s ^s p da ni: Sy "iqki:iS "iioon nst^i n^S3n Sj;3n p 121 ciij' S:;?:^m Sy 13 UN ntfN |uj?3 pai noKon nt^ ion^i ttjddSn djon Dvaososn noxIN Syc3 IN inSi73 Sj?iE nM^tt' iy3t;o is tf^inio dk';\ S3 nrn udo .nirn 25D^OB'^n 103 'rycjni Svicn djdni .D^^o^otfn c^onjn |73 Syicn djon .Svcji Sj?idvSn nSi Sj?cn^ nSi SyD^tt' 13 ntfc^N ^n n^S3n Sy3n ^nSii nM .nninn nnn ib'n••INI njni .t5':\iiD *nS3 pco nSs xm NJroi ^nSn nNn^ nSb' mp dsi .ms^sro p daj?j?i3n'r nB'D^N 'NB* n^^1 .n^^jsn Sj:3n ^nSii3 invn ^jco noKO ^3 noNJtt' nsSsni3^^ino IN myun in Sycn^tj^i byc^B' n\"ii .3irDn hv n'ji moo '?n n'ji nSyo Sn 3oSyc'ti' iii'D^N 'N Ninu' IN .niyunn iSn pda j?j?ijn^ nS Nintt* ini3o .nyunnoSpn *nS3 n^j3 .i2fn m by n7 ini30 Nin uoo niSycnn hip" in n^Ssn byssSye^ n^bsn Sysn Nini '3 nNn dn ion: p inxi .-3 ip n^':3n Sysni .'n ip mSsn•1 103 '30 piDp nnr n3n npji .'a p73 inSiyc hm^i n^S3n Sysn ^nSs Nini 'N3Sycii' ntrc^N niB'n ^3 miJi .miJf3 nonno nSiye losrys 'a ]}2t2 'n3 p da hv^' 35.mSiycn p "imn m jS^b' noi n^p^ in Don^ti' 103 niit' nSiyo io3ry3 nnN pT3iovy3 pin nn Syc^ nnrnii'i .nine nSiyo iovy3 \Qm nn Syc pop iniMtyi.Syc:n h^a '?yDnDn pjy3 loyya pin m3 Syicn py^ pda nuii .inr nSiyo8 onSita codd. 10 suppl. -joS ante nan <strong>et</strong> 1. id«i 15 cj. nj?iDn 16 n»nsD'DDH codd. 17 inwn] cj. 'hh = prxin; nnK nipo S« mpan Al. 19 n'nne'Jsuspect. 22 cj, irm ivn nt 23 'jyan loj 1. Syaa 81. 82 iNno ita <strong>et</strong> Al,cj. n^HDO Kin i«] = noDK 85 -na] 'as codd.


THEMISTII DE CAELO A I f Arist. p. 274^ 18—25] ^nDK ^D .nviD^xa D^r:vn |:i .vSk nyiinn aiii^mii' nnann p imn ni'D^N ^nSnpnynj "itJ'c'iS ^NK'Di .pne^ i« oan^ti' nit'c^x ^k pino in on ip nwito iti'e^N"INK'S l^jyn |3i .n^nnn ?« yvian^iy iptfn p Nin ^iS^y niy^ti' nnrti' hm^k': n^Ssn SvD ^nSn 'Vvonh njian nrnS mnM iti'c^Nn |w 5iti'Ni .-nN^33 tfic^ nS Dmico rn^ dn ncNO laibn ni inN iifiNii' no DiONID^cti':^.! |o DtJ':^ Nire^ii^ ?ii'pn "jtsniy ^jc» ^3 .12 D:D3ti' poD n^nnS nn |vd^^•73 mSp I'Ni n^S:n Sya ^nSn 1313 nxo^ nS Ninir n73 nK'v^ti'3 n^S3n Sya ^nSaon mn^nn iSn cnS nti^N D^ctyr^nty sin nT3 n3Dn ^3 ioik ^a^^?S ^3 .n^Ssn SyaS3 I'j^cNi .ncDsn n''S3n mSy3 ^nSs nmDno en "jsn mp3T nSi nnnx: ^nSn 10.n^S:n ni'^ys ^nS3 on^myi^n |3 d:* vn ins nip3i3 nnnNno vn^ Dmojn c^pSnn*jc» Diiti^ n'^n .1313 onS |^« D^jD mtf's c^pSnna crx iii'N D^p'jnn ^3 m2 hwtincni:p |3 d:\ nmcna ono nns S3S nn^^n ii^n on^myun vn^i .nmeno nnvnD^pSnn ddin iv3pnn iSni .n^Ssn 'hv2 ^nSn iNio^ nSij' ht 113^3 vr\' .nnarpoSii:* "^sn ni3V3 a^inn^i .nnNn^ti^3 onix id3 inn n^h vn'^ '\v ipSnn^ ah iii'N 15i^nnS jv:ii'3i .n^Ssn ^"jvn ^nSs vn^ nn^ dSi3 1313 p d:\ hmi .n^S3n Sys ^nSn^nSs Dti':^ nvo^ sSti' .ni \-i'71T3 |^k /ini n:n p d:^ n3:n m Sj^i .nax peon n?11X^3 Diip uS iN3nm .Dmcji n'hi^: iStJ' 1313m mn^ij dni .pij?n nn n^S3n Sj?3.nnca mono Niniy nSn pyn nT3 n^Srn Sj?3 ^nS3 1313 Nira^ nh Ninii' o^onp3nno ir« nes I'js iC3 noNoi .c^pmn ^3 ha •[K'an^ Dii': '73 ^3 .|3 d: ht cyi 20it^B^N 7N ..-fninti' ntt'psn nut pdj n\nn dni .-ncj mono S3n inNna n'?i.Sni:\3 n^'?3n nSy3 ^n'?3 n3in o^ainas orx nii'N n^'73n Sj?3n ^nSs D^pSn nM^ii'Drx n^'73n hv^n ^nV3 n^pSnii' 111x^3 dj? hns^ij' vSp iNiJ^iiJ' nyiS ^in"i mms'?i .1CD03 n^S3n ^^3 'rh2 p cj d3^n onti' ^11^3 ah) mi3r3 n"? n^S3n Syn ^nSs"!««•' mn n'''?3n Sys tiSs sini:' oSiyn m3 nastt' "a 3niy cy .m hv lisvaj 25D^an3i ipSnn^ ah iu'n n^p'jns naxtj' cniK ia3 .leoas n^Ssn ^Sy3 ^nS3 vpSnii'n^'73n Sj?3n ^nS3 .13 pSn ni^s npiSnn |b mr^n ht tfcnii' inN ^3 .Q^pSnnpSnn Sn 3W .niN^ifa n^Ssn Sy3n ^n'^iiS n\n^K' vnsf S3B Sd31 .c^pbnn pj'jnanT1CNB3 pd:^ m Se3i c^anna vpSn ^3 n^'jsn Sj?3n ^nSiT3 laisn «im uaa inannxinn msnij;i:nn p dn .naityc nyun iS Nva^ n^pSnn nainan n^'?3n Sj?3n ^nSs noi^T^iNi p dn .ntsa Sn iii'Ni nSya Ss ^ti'N cm niyun ':^ nnii^\-i msDityonsoDN1 .'^p Nin nSya Sn nj?i:n iS hmh dni .nij?i:nn iSx ^nifa nnx inyun mnnti'n^bsn Sy3 ^n'73 n3i3 N^ra^pj^jyn nvn3i .133 Nin noa Sn nvijnn iS n^nS3fa^ sStt' pc:i ^isni .i'jn ^ntya nns niN^sra ntyo^s nn .n^'?3n Sj?3 ^nS3 mSpi 35Sn n^pSnn nainan Dti^:n |a ip*ny,i3 p^si .c^pSnn nanna n^S3n Sy3 ^n'js oii'ri11^3.1 183 isiiyD 'rh2 cpSnn n'-aina D^ati^:^ iNira-ii' Ninty oy .tsiii'cn Dii':iin: ^iNin pnn^ nS sinii' "iCn^ •n33D'7N ^3 .D^ym1 dn] suppl. 'N 3 1. •nijj'c 9 cj. 13«'B» 10 iS'BNi] cj. iSki U n»n a22 <strong>et</strong> 23 cj. 'pSn 23 24 d3»n — n'San om. a 31 p n«] loco Dt


JI5THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 274'' 30-2741' ip]NjfD^tt' iN3^r nno insa itfc^N ^n Nintr isa^i ono inN ins K^cn^ n^jcines' «intt' nn .n^S^n 'jya ^n'jD nm "72 oSiya hm^b' '?dti .n^Ssn Sya ^nba db':\n^Son Svan jiidt nyn n:o n: 1021 .n^Ssn Sj?3 ^nSa in n^S^n Sj?a in otr: 'jd ^d 5nnN cna m^pnn o^Snn nonn jnai npj -[s inKi .o^pSn,! non iSid n\i^K' w D^pSmD''onne crjpD imearvo nM^if in p d:\ nn icnji cpSnn nana ntfn pbm) bj?biSn 0,13 njnti'^ iit'N m':i:^Dn Nipji .D^oino ^nS3 D^r:vo in .n^Srn Sj;3 ^nSs'7B3S HJnnNn npiSnn |o S^nnn npi'?nn p mpen n? Sn Nrr3i .nmsr D^r:yn 10rT'SDn hv2 'rhz m»Jfj? nM''ii' itfCN 'nv^ ion"! .n^Ssn Sj?3n ''n'73 nwao 13neiii'c inyi^DB' 731D diij'd dk'a "733 unaNO n\T' dn .n'^'jDn "'Sy3 ^nS3 niTuro|3 103 D^<strong>et</strong>i':^.! n^'73n mSs?3 iSn nM^ifs Ninti'i n^'^rn mSj;3 miDiK'Dn myiann^'i-iifo'N nM^B' ':b31 npiSnn nw Sy N^3nti':i .ncN ncNC n^'jsn ^Sj?3 j?j>i3n»nnM DN .icNi piS^nn ^roo mnN npiSn ny,i ni Sy n^Ssn hym 'r\h2 mN^aro 15nmjf.n p"tnN S33 m3n3 ^in-i .nmya n^Srn ^Sv3 D^pSno n^Ssn Spn ^nS3n^S3n ^Sy3 ^nS3 o'pSnn nvn3i .Sni:\3 iy:y3 nvo: nM^tr n^Ssn m':y3n ^nSs^nS3 nM^K' D^^ron vpSn3 nii'o^N ^n Ninif n':n .n^Ssn '?y3 p dj nih .n^Srn ^'?y3m'?p3 ")N3nn nam .mTiD\i iNii'o ihn in d'o in ifn in cnti' nn .SniJ3 Duenna"pSn rn^ dni .n^Ssn Sv3 n\n^if p d:^ ^ini p nN n^Srn ^Sv3 dhb' Dnn33i iS» 20^nSiTB 'jn:^ inv n^S:n hy2 ^n'73 Ni:a^ .Sni;>3 n^Srn '?j?3 ^nS3 n^S3n '?j?3n 'nS3D^rjvn |a pjp3 ik'd'n nih ^3 .y^ nr. .cn^ n^Ssn pN o^jii' ^3 .n^bsn '7V3:n^'?3n hv2n *n'?3a o^Snj hm^b'^3 hv p DA DHwaipa .Sm:i3 n^Ssn ^"7^3 ^nS3 vn^i^s D^pSnn iSn ^3 ^'^ssiiii'N myunn .n^'jsn'?V3^'7j?3 ^n':3 maipan nvn3i .n^Ssn ^^^3 ^n'73 D^ic 25'n'73 "jSna [inn^u' Dn3nn |a i3i3 ni^c^N ^Nif nn .n^bsn ^Sys ^nS3 0.13hti) D^an 'jn sitj'^ D^nyn |a nv2 ifnh hm' nSit p da ^nh .my p nnNi n^'?3n113)?^ DHifp Dipa '^N Dnifp 13W^ nmD\T N2:a3 '73N .yian oipa ii3j;^b'3 naiNnDmaipa hm^ nSi^ ^int p hv .D^irtr |^jy3 13^3 n? hm^ Dn^r3 nii'N maipon^raii'n laNas iN3nn .urn .n^S3n '7^3 ^nSi7 p dn dhin |^ni n^S3n 'hyz ^nS3 3oD^ti'^ ^3 .n^'?3n hv2 ^n':3 iB^rn hy nj?i:n niN^jra ib'c^n ^nij» paB'n looa61 iii^E^N ^NiJ' n\i DN1 .icon nT3 D^n:ia D'wi\if iddh imN3 nN3nn ib'n DnaNanha "[Sinn sii'inn 3iiyn''ti' ib'cn ^ni nay^ yvia Sn n'n'V n^S3n Sy3n 'nSiT3ystaNH Sn [S^iJ' itt'B^N ^nS3 HM DN nipIB' Sii'a .D^nyn |o nys vSn "[S^ nS oipaNin hnSd: njvy niN^sfaB' iifD^N ^n':3 hm dni .v'jn nyijn3 i^wwv^ "jonn |a 353 iMD'B'] ita <strong>et</strong> Al. 4 '73] h'^2 b 6 ht io3i vitiose 7 jiiat] 1. non 'n'jannonn djoh o'pSnn 8 1. nan 'nSa 1. imoitj? <strong>et</strong> nno 'n'ja 9 1. Q'oinan'San Sya <strong>et</strong> ijnts" 11 1. na 12 1. vn' 14 yyunon] 1. pi. 16 nvn]suppl. verbum 16 nmsD] fortasse nnisn 17 1. Sj?2 'nSa Sir 1. 'p''"18 1. ri'Ssn Sya ^n^a vn'tr 22 1, iitb'k »k 28 nuy'i] 1. pi. 33 post ib-bk<strong>de</strong>est linea 35 rnK'SOtf] cj. xva'B'


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 274^ 9-29] 33.pT3 -iMn nvun Sd nnM dni .p: iryy niii' no pxi .nii'vc' |ot Sso mnc Dn\Tnb "2 .n^S:n Syan ^nSs ia vpiJn^ aiy^an n^bna |o: kyo: uni^ ims idn dkinti'N pT,i *?« iifpna mvB'D n^Ssn Sys Biy^on n^'jana pLi n: nM^ii'3 sin ^3 5iNiacn |o p DN .|^jvn nSnne njion nniDn no 1213 n^S3n Sysn ^nSs i3 yyun^njm .j^jyn nSnno mian tk 13 yj?ijn^ iij's ioyy3 iSnon mis i3 yyun- xinii*'wi |3 DN .-[Sncn nT vviJnntr n^r] cs .n^Ssn Sy3n ^nSs noyys n3 yyiinn.n:i3C nn i05fV3 ins -[Snc n^Ssn Sv3m n^S3n Sy3 ^nSs imn mntfa pn nM^ii':NifD3 n^Ssn Sys 'nb^ i3i3 nM^ nS p dn 10sin n^S3n Sj;3 iSno n^'?3n Svs pn finn^ n^'73n Sv3 '331^a wiii' onpu' ncii3i3n 13 yyunn i^k pM n^jnti' ^jcd kihb' nn .nax Nin ^3 ^in"i nsn.V^jn^ xb n^':3n Sysn ^nSiin Nsra^ «Si ixinn m Sy n^S3n bv2 n^'73n Sysnn7 n^tr ii)r]\if bv mv n^Ssn Sv3n ^n'jnn N3to^ niy« ioi:y3 li'pnn m Sy naxoipi3 m3n3 'Mil pd:\ "nDKCi .n^S3n ':y3n ^nSii': ik^n io:fy3 nK^3n iniNi mon 15n\n i3"nn^ n^Dv^n^3 nosti' ins b2H mn« noipn sin ir« my^ii' nM nD3mS jicDii' no lawi my^ti^ nM na3 pn 3^^nn^ xinti' nasi .ib'itdi nai dk'idS'733 IN {2iy>an n^S3n3 ]q^2 onxn ^^^^^^3 .m3n3 mp^i ^ini m ^3 .ick iSn3NJfo^ .my^ii' nM na3 n^Ssn Sy3 pT3 yyun^ n^Ssn Sya ^nSs 1313 msn n^rii'3n:iJDn p nM dni .n^ia nns i^na pin miss yyijn^ n^'73n '7y3 in« 1313 20iD3fy3 nnx pn lyyun^ cr\^ n^'r3n '7y3n ^nSim n^S3n '?y33 ia«^B' iyi3anieovjen yyun^ Kintt' n^S3n ':y3n ^nSin ^as: sSif' 'isi njm .iayy3 in« "jSnalasan Mb yi^an m '?tD3^K'3i .iiaib niytJ' nM na3 pn in iDiy^an n^S3n3iN3nn n .pd:\i .n^Ssn Sy3 ^^3 1313 Ni:a^ nbv -[cnn "[ii bv iN3nni .ist^'cnni•^N Dnyun nMn ib^n nmi .n^'73n '^ys 'nS3 irK niSpni^' .D^y:yn iSn ia3 pmS3 Dtt':^ N3fB^ nS Nini^ Nim vbii iiaN3 i3i3tr na Sy may n:n .niovbyn ixnyun iti'D^N 'n n .n^'?3n '?y3 mS3 13131 niSp iS nvb^ nS dn n^S3n byan73 iN3n^ iti^N n yintf ^ini nim .n^^3n ^Sy3 n^S3n ^'?y3n mSs D^a«':\nD'aK'j^n p iHN ya b^a .n^Srn Sy3 Mb 014^:1 ^^33 nvo^ nS nmk' nS lasandj 25n^bsn Sy3 mS3 i3it^ lasit' *a n nn .n^Ssn n'7y3 mSs n^^un nyi:n cyyunan so.nibp nSi p d:\ iS 1313 i^NNinit'i .yyuna mS3 Nintf pcD NS3 lasn .NXCinjn .iJiaS ikd^n Niraity na *oSi 133 sbi bp ipn Beau's p dj ibnjk' ib3inN |"'Nii' n*''73nn hki *?« iN3nn.n'S3n •'Sys M'73 cBiircn o^at^'.-i nrann p'lif'b^n iaNa3 iniN iNn njn .iS n^'73n fsr na SS33 nj^b^ nb Ninti^ djbniF11D3 p DA 3Hfn^ Nini .niSnnns n^tfb hbnb n ^yson yaifn icd3 iicdb 35iNifB^ CN Tpmti' ^iNi njni .iBN^i mpn^ti' inx lajrys pyn ni iNS'-if mM^a n^S3n Sys irsB' nati' iNSJti' iy nia iipni p ihni .nam niaSiy:SS3 N^aj3 Kin '3 <strong>de</strong>l. 5 n


jiNi h2H .n^S2n '7573 1312 n^S2n Sy3 ^hSd dk':\S nvo^ nSij' niM3i .niSp3^3 .p 103 n'S3n '?j;3 ^n'73 n''73n '3V3n ^nS3 nmr] 1312 nM^ii^ n^jc '73 '7^^nS3 DifJ Nifo^ nSk* p D:i iN3nn .n^Ssn bv2 ^nS3 1312 nvo"- n*? Ninii' i«3n^it'3D^pn .iKinn n: hv iN3nn .n^'72n hv2 'n'73 1313 syo^ nS sinii' DiD«i .n^S2n Sy3 .pmi vyun^tr no l^^'^ 1312 nM^K'2 «inif cno in»2 .D^ti'it^ nT3 b'iij'I nSnn isniD ninD3 10x^3 pnnn mis j?vi3n* iiyii' inM i3i2n ^2 .12 iij?tJ'3 12 |ot3 "|2nB'j? NiniJ' nSk .Siu inr ion ibx noNoo nnn Nin djok fidu inr iiondi .|otnirH D^Si:\ n^S2n "7^31 ^nSi73 uidno ^2 .Sn:\ mr noisn iokoo n'7Si2 mv nSo.n^'?2n Sv3n ^nSit Sp p d: iDN[^]ii' 13 niN^j nM^ f]Di3 inr in .mnoNn hv Nin•]3 "jSno yj?ijn^ 12 iiv'K'3 1312 nM^ti'2 NinK' n^jn ^nioNK' 103 nnpjiy inN ^2 20.I03fy3 iSnon iniN |om mo ninc3 yj^un^ nt hv fp-\: invn I3i2n j2 dn -[2 |073inv inin^3 .133 inrni .132 inv Nin Sn: inv NintJ' noti' iNi3on |o Nin ^2Dip itt'N D^ii'it^no inN nn .i3fp inr |on iD3rv3 -[Snon iniN iinn^ .imoDn^ ION Nin S3N Si3^pn on^ D^i3i2n ^:ir Sn c^jen ^Jti^ on^ ^2 ^Jii'ni .1110^03.iii:\ "|SnD n^'72n hv2 |073 -[inn^ n"''72n Sj?3 dviv '72ti' ^ly^Sifn u^ntyni ."iioMn 25n^'72n hv2 ^n'73 1312 N2:o3 ijjk'jk'2 .ion D^ti'iit'n i'7N Dis'i onpnti' inN ^2.j?j7i:n^ nSi yyun^ iDi:j?3 inN i3i nM^tf' uoo nNi Nin ^3 .nuj i;ibn 3^'nnn^n'?30 131 n^3Jtr3i .n^'73n Sj73 S30 Sii:\ inv n'S2n Sp3n ^nSiTif -"Jbo lyuyj djonn^S2n Sj73n ^nSi73 T^nnn .no -jSno no |on yyiin*- n^'73n hv2 n^'73n Sj?3n^73? VJ?i3n^ p Sj?i ION p iHNi .|OTn iniND mno |073 102:373 -[Snon mix yyiin^ti' soVV)ir\'^ ni2n3 3^^nnn nino |oi3 101^72 ivn ni ^7^ j;j7iJn^ Ninti' n^j: dn NintfNinu' nSn .d^jc ^72 by nT ^ini irN no:\S yyun^K' djoni .102:^3 "jSnon iniNueii' nan uNit' .-[cnn Sj? nTK' nSn 121^2 Dnvp ha onvp -[ly nM^u' D^jon nNijiy nM^ti* ^iNiti' noo -[Sno n^S2n Sy3 1312 n^S2n Sy3 no jon yyun^ Ninii'1iy3 .iDj:y3 "]Snon iniN n''b3n ^7^3 ^nS3 13 yyun^ ik'n |om Sn mion |OTn 35|o:n '7N 1137 nfN DnM Dii'in njni .n^S2n Sy3n 13121 Sn n^S2n hv2 'nS3 1221vha n^^^ iK'N jOM nM^ti' ^ini im dn ^2 .loii'r iitn Duom S20 nino invn1 DVih] 'D1S3 cvi codd. 3 't '2] 'i o codd Al. 4 n addidi 14 post i»annrep<strong>et</strong>. codd. Al. n^hon Sya »nVa n2i3 ksd' k'?b> ]3 dj 15 1. mn o; pnn — yyisn' cm. a:•]D nij?'»2 <strong>de</strong>l. 17 cj. iiDKa 'Dk i'jk] fort. <strong>de</strong>l. 19 i»J cj. djok 20 nnpiv]cj. onpnts' <strong>et</strong> nnn pro nn« 21 imn] nniN codd. 26 »nS3 om. a 32 postDuc addit Al lineam 34 post ^S^D suppl. noDi n'San ^ya no


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 273' 10-'' 5] 5.'\']m «in nyn\n vSy bw iri'x Ssi .inNn p^ |d da nih -js dhk' "[mo c^acnnn:\ n:m .msio nnsn nM^ti' nmjio n^Donn 'iii'o nns nM'ii'3 ^isn wn p onpinon p OS .iaifj?3 nnx miD3 naom yvoxntt' nn .pinoS -jon Kinii'D ysfosnntfM D^otf'jim .Dm.Me 0,13 ib^s pI'jN ^jtt' vn^B' ^iKT p D« .nniD\T nyDiKH po^ati*: ^jb' on maipan ^hn2da D^au^^n .omAio meipon nrnai .iiaid &Sdb naa Ss yyijn^i vp^' ^b'n -lannB' ^:De iiAia v^aan^ j^a^i .omAia o^ati'Anf]iD iS n\-n irav'ir Dnain |a nm pn^ KSt^' nai .yxasn -nar «"? 'jaSah mxnnxit'jn nmoM i3 nB's sim Soii'm ]vhvr\ ]'2 iwa p da pmim .n^bDn Sj?3 Kin'jvs Dipan m nvnai .n^San Svd mA n\n^B' mann ^iki hm^ tikw d-'Dh -laiSs 10: h^Sdh ^Sj?3 Dn3 iti's D^BB'An vn'^ p da ^i«i n^SsnD^ravn nrna Kin«' nn .ni ibd m3y3 r^nnnii' .|w«-in noian im« HM^tt'l^nS3 vn^B' DH^raB' nas ib'c^n i^«nmAia mSnnnm nnjrpn ibd ib'KDnsnn |a i3i sj^a^ sS h^Sdh Sjjs ^n'73 an^ya iii'N pnnn nM^tfD ^3 .oniAiDiti'o's ^N Nin|8^3 .vha vyi:n^ iti'K maipan D,n Sctfn Ski |vSvn "^k vvian^ iii^s 16ij?pB'' D^ati^AH KJfaj njm .n^'^sn Sy3 ^nS3 pnn3 hm^b' n^'73n nSj?3 nyunaijnti'^ nniDM vn^tf3 .jvSyn Dipan Sk Wn Dipan p iSy^i .SoB'n ^k |vSynK^if ^1X1 Nin p DK .Dipa3 D^pnvj vn^ onxpa onvp nun^'n Dyi .Dnyp ha Dnirp.n^'73n hv2 ^^S17 ni nM^ nSb'31 .n^Ssn ^Sy3 ^nSs D^aii'An iSk p3 nii's pnnn n\Tda 13 -iii^K DB'An 20nSk .|^ny Nvaj lyx hb'h pn pi .n^Ssn Sy3 ^nSs Kin irK p^^3 ^nbs p DA nniD^ nysiKn n^n KStf ^isi pdk .Kva^ti' 13 ib^d^k Kinti'nK3nn njn .nanu'^trD i3 KJta^B' nB'D\s Dnxpi 13 D^Ksraj iSk nap ^3 nn .n^'?3n: n^Ssn ^Sy3 ^nSs ny3iKn nniOM |a nnx |^k ^3 laKan mamyunn iSk ^3 nn .n^S3n 'bv2 ^nSs niSp kSi n3i3 K2fa^ kSb' p da n: -ixnn^l.n^S3n ^^^3 'rh2 n'hp ik 1313 niK^ita pn^ ah) .nniD^ nysiKn nn^^ 26niyunn iSk iitk .p da D^aB'An .n^'?3n ^Sy3 ^nS3 d^k myunn iSk rnii' ^3oainM iSk .n^Ssn Sy3 ^nSs n3i3 naiS lib n\n njm .n^S3n ^Sy3 ^nSs arK .D-in^n.n^Ssn Sy3 'n'73 niSp laxiB'i .n^Ssn Sy3 ^nSs KJfa^ a^amn S3 nnn ypiB'n DB'AnmSp niK^2:a Kira'' kS ^3 .n"'S3n Sy3 ^nS3 Kifa^ a^amn S3 hv ]vhvr\ amn nM iSknp^i nSnn Dnpn^B' nnK iK3n^ m ^3 .n^Ssn Sv3 ^nS3 1313 kSi n^Ssn Sya ^nSa 30^nS3 DtTAn nM^ .n^Ssn Sy3 n3i3 n^Ssn Sy3 'nhi nmh Kva^B' iirc^K ^k kmb'.'A mipj n^S3n Sy3 n\n^B' nB^o^K nM dk iSb' n3i3n d^b^ji .'3 'k ip n^S3n Sy3n\n^i .'1 '3 Kim n^S3n Sy3 pSn '3 -k vhv pipnn n^Ssn Sy3 ^nSs DB'An |a KB'iiiiy^B^ ^3 n^Mi .A n3i3a nine 'n n3i3 ^3 in3ian |a pdk .'n pSnn m nai3•A '3 my^B'a .-a 1313 niy^B* Sk m n3i3 "ibiS3 .Sha invn n3i3 Sk mncn n3i3n 351313 181^3 jiB'Kin n3i3n nMi .133 invm SnA nnrn p dk B^n^nn n:n .'t 'a Skinvn SiiaS hm mrn naisn nNn^B' ^iki p dk ,n '3 Kim pisp invn SiiaS m.n^Ssn Sy3 ^nSs DB'An S3S Ki:Bj nM 'a nai3 Ssk ."i '3 SmaS -a 1313 181^3 hm4 pmcS] 1. nSyaS pinon] 1. nSj>on 11 chd] 1. n 19 nt mSn codd.24 xStr] 1. kS qk sive x'? ib-ks 34 nnaion] 1. ixunn 35 'J o] 1. 'T 's87 ptop— invn (alt.) om. a


^1 THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 212^ 26-273' 10]^3 /n nmpi miirp ^nti'D n^SDn 'yp ^nSa invna imn^ nh sin ^d .ims nn«^invn Sn "[icn^ n"? uidj?^ s'jii'^i .n^Ssn Sj?3 irKtt' no -jinn^i nav'ti' pn^ sS^iNi p DN .D^nvn p nj?3 ^lyon hv VVi^n^ nS pht nvnai .'n mipjS S^Dpon^ti'^Dnn DK'^m .sia^on Sv o^nvn |o nj;3 vvun^tr ntt'D\y ^« n^'?Dn Sv^ ^nSa nM^ti' 6: n^^Dn Sya ^n'jn irs p dk .ai3*Dn Sy j?vi:n^bv n^Son Sya 'nSa Nin irx ditdh Sv ditah ^d lajfj^n pc:^ n? isann nimHM^ iB'Ni '?:^S:i3 nnren n^^Dnn icd mipj siB^nj .nvn ni hv lonn -[inSv3 |072 airon Sj? j?vi3no Nintyi n^Ssn Svs 'nSn '::'7:^nii' n^jji )h inao SjSjDnann p lan ninv'K' ^it'c\s 'hw voti'n icd3 nxann njm n^San Sv3 ^nSa xinn:ni .n^b^n Sya ^nSa n'n^ sSii^ ^i«t p d« .n^Ssn Syn |cn n^'j^n Sya ^nSn pmi^jDD ncN:i .-[onn i"n3 nS iii'vn Sy dt iK3ii "icxen ni iicnjti' pd:i lytt'j.n^San "jya pnn iinn^i inv^ h^Sdh Span |d:di .n^S:n Sva i3 aaiD^ iirk jOTriK'HT hii)i^ nynS i*? ^iN"n .n^'jDn bv2 j?j?iJncn im« p ex .13 vyiJnaS niif pnnni i-^3i3'Dn 'jy yyunen cti'^ntf' bss n^Srn Sj;3 ^nS3 n::o' s'jty najS iK3n^ n"? mpan^3n r\i n\n^K' Sb3^ nS ^d nes^ laixn ^d .dSivh ^dc nx-um jnnxn p'?nn xn"7^3 ^nS3 N3fO^ kS 31TDn Sj? VVI^HBH Dli'AS 1N3nnti' HNT DN1 .n^SDfl ^^3 ^nS3•7^3 ^nSm nSd: xim ryiJn^ii' '7i:\yn ^4^:3 iifo^x xmty nn .vyiJn^ii' inx n^'^sn.n^Ssn Sv3 ^nS3 nvo^ nSij' 3irD3 vviJnen Diys3 iK33ii' inx nihk' nSn .n^Ssn 2069vt,j;3 ,^^3 ni^'vn Sv D^yyunon nj?3iNn d^dk^jh |d inx xyd^ sSii' ht oy iN3n^ntt':3 nSdj Kim .n^Ssn Sy3 ^nS3 nrnS pn^K' n: ^k Sy ainw m .n^'jsn^Sy3 DHtt' 13^3 ihaz p DA iN3nnti' xSk .n^^Dn Sy3 cij'jn nn .31td3 yyunenntt'N njisn ni ^3 .n^Ssn '7y3 ona iniayy nii^N 'j^nti' ibid3 i^'jv p nnsi n^Ssnmasa nSnna rSx \vd 25nyunn .i«inn m by iN3n^ Nintf n^San ^Sy3 ^n'33 crK ny3iKn nmsMir ^nx.nsicn KM HDicnn nyunm .yxaxn ba iii'K nyunn V3pn yvaKn |an^KvSk HMD HfK DipaS -jcnan oipan Sk nMn y^8K,i |a itrK nyunn p dknyunm .nniK liaa S^nn iifk oipaS ']ion cipaa S^nni .yvaxn |a i^a nyunnD^3Dnn 'i)ifQ ihk nvnsi .D^sonna nua Sk iii'Ki |vSyn Sk ik'k km "[cnn |a so"Hi's D^rjyn |e d^k dhb' kSk n3in n^jD3 m: iS S^3pan inKn -[onn 11:118py3 icn 13 iBK^ DiaK i^nnw laiS ^^ ibikS naK nanpnn nK? n^n dki .Djfy3D^D333n D^i^jyn niDonD .riDDna nMn kS dki .lysiDa m3yn3i in'?i7 ihk 131 ba|oy niD-iujfnn "jn "jy onxpa Dnvp -[on vn^ ik'k D''3^jyn ^3 .niD^aon "iyiJ'3itt'Ke .DnS niK^yan d^dichh D^rjyn ojaKi .nvp Sk onvpa •]iy3 hm^ DniK^va 35JT1D DByy3 DniK^xa nvn MS3a .onvp Sk onvp ii'pn3 hm^ .D^oonna dhS^3 .131 ^K ifpnn 1113 Dna ihk hmh D^sonne dhi^ Sy inprrs jdi .nioiBjrnn•]cn NinK' DJDK1 .pinan yi^ abw t"yKi ia Kinr dikh yi^ '?B'a -jii bv ion1 'J 'K.. ^y 't 'n] cj. 'T..'n 16 nojS — KSD' supplevi e pag. 17,11 17 post aiaonsupplendum win au'Dn hy yyunon Dtrjr. '2 .n'San Sya 'nSa Kin pK 29 'j'nri'i ^»nn'codd. nm«] onw codd. 33 nseno n«nn] cj. D'aeno vn«


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 272'' 17—26] n"*h3) ^pr])i^ 10D n»K^ .n'^i^tr] m) hv n)3 Mi^v ^^i* ^"isin ^3 .n^^Dn kSd ms: nvnIN iS misf pN iiM^tf ip miJ: inmiri ip sinu' -[-no ik'd^k 'n n^San Sj?3n pti'njm .nctt' Ninu' -[-nc nuu^T pd:^ pi .idin3 ht nM^ii' nSn n^Ssn Sya ^nSaiii'c^N ^« .n^S:n hv:i Ninii' ivo nati' hm^ 'd nsfpm n^S^nn ^lain nt by n^^nnrnn dn Sdn .Tn:^ ^nSa h^Sdh nMn dn nSn dmSkh .n^'?Dn Sva 'nSa n\n^if 6^s pi .'?m:^3i miv3 ioiSd mar Saa h^Sdh Sya sin omAio c^ipn cm nv^Dnmixn ^D nn .n^Srn nSd hm^ij' nmsfn |o dh'jit in nSi:j?ni nynnan miM "ik'd^kn^SDn Sj?3 nno nns Sd rn I'^s nisii'ni ipn ^d .Dm:\ in ni:^ na P]^p^ nii^N Ninip T^rii' D^nvn p nys 13S un^ nS .id nnran laiifva niDK' in ip Ninr "jiioSj?3 ^nSa r\h)^v nwan -itrD^N ^Nti' nrnai .n^Sin nS3 natri n^Ssn '?V3 ^nbz 10lonoN i^ivi .n^Srn nSd cnj?ijn n\-inti' p d:^ iitd^n ^n .n^SDn nSs "in3 nSi n'-'janD3CN nyunn ^d .n^^Dn hv2 ^nSa yj?i3na,n nihb' in .h^Sdh nSd niyiin tJipon nniSn nvnai .n^Ssn nS2 cn'hv ij^yun^ ii^n D^pmnti' ^joo in .wuna'? ,Tnnitt'B^N "Nii' 103 .rfbsn Sva 'ri'^a d^n pc:\ m3;i:nn oniN n''S3n nSs nrN D'-pmnn: mip nvn 'nSn nniJtn |o onSii in i^v hv in ditdh by nipiin niN^3fD p d^ 16HM^ nS ^Sin iS mis: |'n 213^03 yyunan Dty;n hm iSni .niNxaj nnixn y3i3inyun n^San Svd 'nS3 cr^n nvnsi .n^SDn Sv3 ^nSs Ninti' lON^it'o j?30^ vjid^iNT p DN .n^SDn Sy3 Nin mijr 1^ nrn inN nnj? dioni .n^SDn nSj;3 "nSs p la:*: n^Ssn '7j?3 p d:\ inj^un nMntfnn\T nS injiD ^3 nn .vSn |r3 ityN lONan irN oipan ni3 noNo nyo^ njm 20.n^S3n Sy3 ^n'73 mia NJra^ n'?u' nMi n^S3n Sy3 Ninii^ Si:ij?n Qii'53 )N3^k'103 n^S3n n'7j?3 ^n'73 nyunn niN^sfo p da iti'D^N ^Nii' iNison |o Nin p dn•"3i:oa iN3^ .ninjn typn pd:\ na^y njni .3i3^Dn bv nvun Niron NStt's Nintf'NJfo^ir n^jji .3i3*Dn Sy yyun^i n^S3n Sv3 ^n'73 Nin irN 3i3^Dn by yj;i3nan ctt'jn^nSs nj?i:n ^3 yott'n noos nN3nn Ninti' nn .n^S3n rhyi ^n'?3 3i3^Dn by nviin 25HNi nS n^Ssn nSv3 'nS3 nSi:y NJfon Ninii' nnyi .n^Ssn nbyi ^nS3 n^'?3n byi^nS3 nSiJiV"? nMn djon 3irDn Sy ii^n n^S3n n'7j?3 ^n'73 myunn ^3 nil .nyunnNio^tj' n^jji .3irD3 yy)in' n^'73n Sj?3 'nS3 cit':^ nvo^ p dn n\n dni .n^Ssn nSj?3^iNi p DN .n^Ssn nSr3 ^nS3 nSi:^v niN^iro nti'o^N w .n^':3n nSy3 ^n'?3 nSuy.3i3*Dn Sy j;vijn^ ^ir^onn Dtt^^ni .313*03 yyi^n' r\'b^n '?x?3 *nS3 nm nvb^ N^ti' soWM'D2 non U'lT'cs "lONon ni ti'iB* DNti' nSn .n^'?3n Sv3 'nbs DtJ'jn |^n p dnmSinn Nini .313''D3 yy^m'^ ntro^N *n n*S3n ^7^3 *nS3 ^3 noN djon .jWNnn:nNT NM1 pnv n3 n*3^ ?nSNii'3 innoN^ Nin *3 .n3nn m ii3V3 nnNin^w' ip 'J 1310 by y2y:^ .•> mipj n^nni mo [ib] n^S3n Sy3 ^n'7iTn«' n^j:N\ni '3 'N Ip mip:o TSVii.'3 'n ip Nini Dmxn ^iii'D n''b3n by2 --nSa 36Sy3 *nS3 iDO^ti'ji mop nvii K>nn^ ip .'3'N ip by I02:v3 73ion mipj pNi .'niHNi .'TJ ip Nini n^'jsn '?j^3 *n'?3 ip •> t310d Nn ,nn^ omsfn ^Jti'a mSsn|o p DN .'T mip3 Sp 'n ip iinnn n 'j ip P]^pji D^riv Sv 'n ipi '3 'n ip D^^piK'I niw] mna Al. ? : fort, post nwa excidit aliquid 7 n'n»tr] 1. i»n«r 8 vn om. aII I'jyi— n'San (pr.) om. a 22 ]a] om. a 26 nnj?i] suspectum nS— n'San,27) om. a 31 UHv] 1. naoa'SHE' duce Al. 37 k^» ik codd. 37. 38 "t 'n3t 't 'n codd. 38 cj. 03":y 'n] 'n 't codd.


THEMISTII DB CAELO A I [Arist. p. 272a 24-272t' 17]inxn |o one inK rmcn hm^ .inxn mn cna nns yyun^ nxi .nn\i03 rSyai\no inr nv '?« Dn» ins nyun nM^ti' iif^c^N Nintt' dj? .mnstt inv iS irmcm.cnvpo Dnap n^bijn nnona cmifn ^Jty 'jn nn^ cn^myuna n^DTion nviinn |o 6Sn^n ^3 nn .n:^io n^'?:n hv2 |otdi in^ nS it'inn^ n^San ^ya nMnti'3 Dmnom'rhi DHii' D^Sun S^n ."nr^io n^Ssn Sya pn m^y^i poo nSs "imn^ n^San Syanvn^ DN1 .n^Ssn "rvs 'nSa la"? dho inx hm^ cxi .p nn^ rn^ dk d^Sdh ^Synm^na a^^nn^ :m inKni yj^urr' man ^^^^DN^ .mion n? nms: '2^ ha D^yijnovn^ N^ii' ioi'72 n^SDn Sv2 ^nSn ijSnn rhv:^ cno ins 13 mo^ ntj^j* pin hm^b' 10^nSao DHO inN in nn^ Tan yyun^ Sas .is Siaj hm^ jar Njra^ xSu' .na:\S^iNi HM .uaa mon n^'rsn Syan ^nSaa tid^b'2 n^SDn 'jyan ^3 .[i]tid^i [ij'^ns^tf|a n^Ssn Sna^n ^nSa pd;^ niD^ dsi .vSv '?eij iiv'ti'n n\n^tJ' n^Ssn hv^n ^n'^inn^Ssn Span ^nSs hv Ty^u'n Sid^b' laiSs .laaya m 3^^n .inSnsm n^'jsn Svsnhv^h pjmB'a SSi3 j^jy nvn inN .in^ rn^ imicm inSnsn ^3 nn .n^Ssn Sysn |e 15.mS n? D^3iaD ^nSa nn> vn^ dn .njntyam i:ae niti'n .n^Ssn Sj^sn ^nSin n^Ssn"iaiS3 n^'jsn nSp ^nSa nyiinn ^3 yati'n "icon \s3nm .p ona nns nM^ dninvN n^Ssn Syan nM dk ^3 .n^Ssn Syn jan cn^ nS n^Ssn "jps ^nba nja: nii'K.n^Ssn Sv3 ^nSa |an nM^ "h inSnsn nutspn n^Ssnn n^Ssn bysn ^nSs uSns^n^Ssn Sya ^nSs Snu m3j?S j^yijn^trs nuapn n^Ssns ib'n Sta3 msnn ^ixi p Sy 20D'-Snjn ^Jty vn^B' j^3 Snan |w .n^ia ^nSn in i33nn^ ib'n pin n\n^B' .Sns^i.D^buv IK o'^B'' h^ypn "jin Sy iS Si3J uiny^i vSj?3 cna nnj* S3 iinn^ ib'sD^nvn |a nv3 ib'c^k ^k n^Ssn Sps ^nSa nM iSx aia^on Sj? vyunan cB'jn p dnSya |an mno^i pNn ncB's nnN ^iS^ "[nx ib3 msy^B' naa iniS "[nin nap^B'^iNi p DK .eyia |an uSnTi nuispn n^S3n3 D'pinn ii3j?^ insi: mm .n^Ssn 25DB':;nB' Nim .|^j?S ^iB'VB' nj; nasan c^B'Nn nam .n^Ssn Sv3 ^nSn nM^ nSb'n^Ssna cnB' d"VN1 cniN nns^i cniN r^y ib^n D^r:j?n Snn'" 3i3'Dn hv 3?j^i:nannsij nM^i 3i3^Dn hv VViin' ib'n db'^s nis'j lasan nn .n^Ssn Sj?3 |an nujopn'N SS33 n^Ssn Sy3n ^nSin ah DB'jn nn lasan Kin |V3 iwa ^3 .pj?S vviJnanjn niyi .nasB' nyn na«B nSnna vSn iai NinB' aB^n^B' ia3 .yj^un^B' ib'c^n 30na ^3 .yvun^B' ib'd^s ^n iS n^Ssn I'nb' na ^3 nS^j nixin n^riyn iSsa nxijnn nB'v^B' i3 niN^: nM^ nS yj?i:n"'B' n^Ssn Syan ^nSin ib'o'x ^sb' nxaS ivsb'Dipaa rhv ajas aipan niB* ^joai .n^Ssn Sya |an aiaoa vyunan oB'jn nyunaia^on Sj? yyunan DB';in ^a .n^Ssn Sya pn cn^ D^as hmb'i Suyn nyun nB'VB': n^San Sva ^nSa aB'n^B' i^D^a 'a 35.n^San Sya ^nSa inyun ^a uaa n^Sin nnna imii: ^3 db'B' ^:Da n: insB' nj^iNin ^3 .aao laaB' na Sn aaiD^ nS NinB^a xin Dja« n^an imx^ifa ^3 nyiins aiTDn hv Tan yyun^ nS NinB'a |^«i .n^San Sya xinB'a rhv laxan nn2 nnKJ cj. nn« 6 1. vn'trs <strong>et</strong> nn^ 10 vn»] 1. n»n» 11 1. ij?yiin» 12 tib'i]1. Sn^M 13 Snajn] 1. Syan 16 cj. ;— mjn^nnn 18 cjdt codd. 26 a'cxnvitiose ny cj. Sj? 29 cj. «» 31 no] cj. ^0 34 au'on om. a37 niyi suspectumComment. Arist. V 4. Tlieic. <strong>de</strong> Caelo liebr. p. I.2


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 272' 11-24] TtO•jsn nn .vyiJn^ in ima^Di Son ht nyi:nS h^Sdh Sya |o: ms^sra -iti^o^x n\i d«iNjra^i las^ p nnsi .imn 3''^nn^ niti' ick^ i^DiNtf kSn .n^San Syn nn:i p dam^^nli'3 xim ^^SSdh lexan "js vnexa lonvi .mvi^nn isii'D Sii'an n: Sy pd.-; n:hvzi' DjesT .i:aa pSn can^iJ' inx Snx .|vj? nbnna in nm^ kSi .n^S:n Sv3 jarnm:a3 «in irs pT.-i mx-'iaii' ha nn inyn n\*n .m^n nnr naxa nM> ivaS .n: 5DV nSnn inSrnii'jB'D ii« ^d .pnn nny njpin latb D^tf^ n'^k' ^d njjijna Saxnt niyy'K' 13S |BnT^ ijnjN ojaxi .in-nns nyitf^ iti'K |a7n Kin m .rn^ .iti'an•jp hza en siniJ' Sy isr^'y^ nS D^SeiBDns n:a«i .laitya en nihk' Sy lasan•.13 "[mrif' nj:i^ iti'x laxan |a n^mn^on nyijna uii'y^ Djax xinii'inxe n^S:n Sy2 ^n'73 's ip o'^i') .laxan ht n^:ji mpnatf nnNi nas sinti' ntl 10vm3:p ^Jtfa n^Ssn Syn ^nbn nnx ipi .'n vSy iiys n^pn laiSs vmsfp ^Jti'a^D n'm .n^S^n Sya ^nSa TDian |a Nj:vn 'H':\ '« ip '3 iax:i .'3 '3 ip Nim nn^D^ti^: nSi n^SDn Sy3 ^nS3 ua^ti^j '3 '3 ip .S3X .'^ nmpj n^SDn Sy3 ^nS3 mayyun^ n^^Dn Sy3 lys nt^'sti' n^:: nt n^:3ti'3i .ima nira h^Sdh Sy3 ^nS3 natyanN3faj ni n'::wD ^3 .T3ian |b NJtvn 'n ':\ 's ip p m lay yyijn^i 'j ma 3^30 I6oybnn |a inN3 inipm |\si .'3 '3 rhv ppn:n ip3 n^nyn n^tpz p3nn^ 'n':\ -x'N ip n\n^ nS iNinn m Sy p3nn^ti'3 ^3 .'3 -3 vSy im -ipn laibs iy::aN3 iii'xwphnn |a ms3 j^Ni pcD N'73 13 p3nna hnt d«i .'H i::a n^Ssn '?y3 ^nS3 'n 'j— |B!n ni -jon n^n^ pSnn nt iisy^u' Ski — iS -jnin in^3y^i insn ipn oy ipn m 2013 p3i^ niJ'K |a:n isii'J njn .uaa nirin 13T iKtf^ kSij' nxina Nin yjtaK3 i^n3irD ia3 n^'?3n by3 pin n^n dni .na^an ncpn 13 ^ynii'K |ain SSdb pSnSy3n |ain nn mp^ .njni .n^Ssn by3 .i:aa pbn Kin ^3 .p dj jain ni .'7:\S:\n 3iTDaxintr oy n^Son Sy3 ^nS3 «ini .'3 '3 rhy pipnn ipn Ss m 'j 'n ip ii3y^ii' n^San58 n^Ssn Sy3 ^n'73 n\n^ii' na3 ii^d^s \s p nx .nptJ' nn ini:p3 p qj 13 p3n^d^Sdh Sy3 'rh2 nM iSn n^ati^s nu'c'-N ^si:' p dn n«i «im .nopnn hv yyun^ti' 26laxi Qip njni .n^S3n Sy3 nrx p ck yyunn njNJfa: mn .ncpnn Sy yyun^ii*m3 Nini .nT"? jiaDii' na isii'i n^Ssn Sy3 jai n^Ssn Sy3 jaia S^o3Jiy3 uxtt'nip3n mip ntf ^? |B7n liaa b^ci .n^Ssn nSy3 na^an ncpn |at o^it'^ p dj lasan.nyunn nn\n 13 nii's n^Sir^m .nrip3nn p3 nii^s jam nM^ii' mst nini ,n^ipn ':^13 itt'x -isnSi nyunb n'jnnn |ain '^ .n^'72n nSy3 nyunn nvn inx .n^S3n nSy3 soSx xb 13^3 pnnn ha -n ':\ 'x nax3 mr xmii^ yinti' nxi njni .nyunn n\-in: '3S33 D^pn.nxinn m Sy n^Ssn Sy3 ^nS3 n^•^^ty Sj'?:\3 nti's^x ^x xinii> p dj 1x3^-1 n^m.nyt^'cnn Sy '3 'x ia3 inxn nst Sx niia ona nnx u't2m ':)i^ lyyun^t^s nax^inx nNT" nj .nn\na3 c^cSnnai niiMen vn^ d^w .a^oSnna vn^ ix o^iit^ vn^ 35yyi3nam3n\n^ .D^Sn3j o^nyn |a ny3 vhv^h nna nnx hi2') lyyuna nnxm ona/TOi ipn may Sy itt'x njian Sti^ -in:^ie in-' ix3r"»i .d^^hsj D^ip "iif las njb ^n3J7 nrv'tf] fort. T\


"ItsTHEMISTII DE CAELO A I lArist. p. 271^ 16-272* 10]'nSa J3WC DU'^ Nvo^ nS Kinti' isannti'Di 33nc ik tsiti'D ik Dti':^ Sd nrnIK Biu^D cSirn HM D^iDiti'D 1DD0D cm^iB D^sswon D^rj^n vn DKi .n^San SyanS Ninii' nSnn nwaji .o^rjvn |o J'jj?d n^'?Dn Sya ^nSs Kin irK p dk .33110nti'j;''! 3i3^Dn hv yj?i3no,-i nti'An p n^Son Sv3 ^nS3 n^ait^cn o^oii'jn pDii'.^ «jro^ 63i3^Dn Sv vyunan n:^:*n ^3 nn .PiiS^nn im Sj? hm^ m Sj; ncioni .inyiin nn|^i«n |o D^uii'cnon '»i'73 .imco D^«^rn pd:\ c^ipn .n^S3n Sv3 ^nS3 Kin dkDo^tt': .n^Ssn ^Sj?3 ^nS3 cyn iSk nvn3i .n^Ssn Sy3 ^nS3 .13^30 j^yun^ ik'kisYVtt'3 moS nsifion n^iiS in^en Nim .nn^rs iu'k |d d:> pnnn p dk .D^ip ^iB'ds ']^an' .n^Ssn hS3 D^ipn 'Jtt' 107N .pnnn m msnti^s nnN ""3 .n^'^sn kS3 pnSk' |ot "731.p m n: mi: njn '^ipn dhik ':\tf ^\1r^\tfz'i .c^ipn oniK ^jtf miinSy3 ^nS3i n:\iD ^nS3 p ics pmin ims .n^'?3n ^Sj?3 hSi Dm:nD o^ipn ^jk' vn^13 nM^ nVi d^Stdi "iiv^ti^ niN^sfo n^en 13 i^i^vn n\"i^ .nn niif n^jjrtt'31 .n^'?3nl^is"" lU'N Nini .n^Ssn '7^3 ^n'73 pnnn ni nM^ii^3i n^an inn d^Sia iirii' niK^Jfo.Vj?i:n^ 3i3*Dn hv yvunon CK':tn ts nydj nam .yvun^if pio inrninx isin^n^N isnM^ DN1 ,3i3^Dn hv yyijna oti'; nM^ii' ^isn ^3 K'pnn inn Sy p ca u*? iN3nn nmn: nw'Uf ^iN-i nin .yyuno ^nS3i yyuna 3i3^Dn Sy ryunan oti'^n ik'c^k ^ki^'sti^n^ NSii^ n3 .li'pn n: p d:\ iK3nn nni naNa3 Fj^Din ojaxi .njian ti^mii'n: 13^ tt'inn inr^nif naS ipn^s: hv 13 lac Dja« njian ti'iiii'n nrb iSii3U3 vhvrun 73-ian |b nyin 3trn^ myx c^ipn p3 ik^k pnnn djcni D^'jaiBDnn "lox 20: r\'h -[laoi^ na ink'i uaa nvin i3t sva^ xSii' unax:Dn^r3:t' na N'^a^ ik'x lan i'jk naNa'? niii' m naxa 'rEDsasn "lON.Dn3in |a 131 yyijn^ti'3 nas .n::n n: hv sin inns 13 N'3n ^li^^? nasa ^nxnp^r nrs p cj nvunn p ds .n^Ssn '?j>3 13 vvi3nn itf« pin nM qnnrn3i .npunS nj^iifa ptn n^n pLi nenn nvi:nn nM^ii* nM^i .n^'jsn '7^3 |ai3 25Sm: ^3 .mn:iia i3 n^n iti'K 'jm^n laiSs p d:; -jSnan n^'rsn n'?V3 nyunnna ^dS .nvunn Snu'? f]nn p dj p7n SnuK' ia3 .-[bnan Sm^S ?]nn nyunn^s^p: ia3 mjia p: 3tt'n'ti' ^i^^^ann atfjn vyiJn^irs ib pnrti'3i .va^r] idd3 nN^3ti'p:n n: 3ti'n^i .n^Ssn Sy3 p:n n73 ryunan f]^pe3 ^3i3^Dn ctJ'rin p dn .nnsDvn ^3:n ny3 ^wa Nin pTn nM^ .dim ^jrn nj? bs iti'N p'^nn uaa h'si) .niinn sonvn nn .nSnnn pTn r\w ii3j;3 ^3 .dim ^xn ny in'jnnn ^3 .dim nri2V pT *?«•orn ^3fna nnnn nyn p: .13 i^n .nyunn '73 n'?nnn Kvan p .dim ^Jfna minnDnn 13 iti'N nyiinn Njraj p .dim p7 ^2:n m'733 dh^i n'?3^ p d:\ usjfajti' ia3i••Sya Dmjia dSi33 DnMnifp umn unk' ii3V31 .nni'?3i Dvn nyun D'7i4^n3 nS3ni.n^Ssn ^^3 13 naStf' ik^k [p]da pnnn .n^'^sn n'7y3 nvunn nsi niM3i .n^Ssn 35i3na«B nM^ dki .n^S3n hv2 iS "jninn p dj Dty;n .n^S3n '?y3 pnnn m nvn3iyyunan ^3i3^Dn Dti'^n p dn .inAia pi np^^ ^ti^^ann Dt^An j?yijn^ii'3 .Miaxti' las.naK nsiaon nanpnn nMniJ' ^ini p d« .nas njiii'Nin nanpni Ji^bsn ^7^3 pin nn2 post 3311D excidit aliquid 3 'tsiB'B <strong>de</strong>l. 5 post n'Ssn exci<strong>de</strong>runt 2 1.6 inyun] vitiosum: inSnn? 13 kSi] corruptum: cj. kS .k'? dni? 15 post yyiin'B'<strong>de</strong>est aliquid 18 post n; suppl. "iiT Sy ut supra 19 n^h] cj. nt i^«31 nw] cj. mhv


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 271a 29-'' 16] Tmyunn cniK n^K'n kSi .nSi.-\vS c^rjcn D'au';*n myun D^ii'jtt'3 ^3 .nTi\na3 rrnii'.nn^ n*>j?i3n,T ^ntf i« nSir^yn mnyji cn^mvijn inji n^atJ'^n nay .D^atr^S mnnva^33 rn^ njfp nv nnirp nn^n ^d sin nsnan |a .rrnii' mvijnn nr\"in kWsinns nviJn S^na li'nnn^ppjyn hm dki .insn nmo^ insn ^d nn .ontipn 6HM' nS nna inj?i3n nj:r nifs in^ n^BK':^,! ^jk' ivvi^n^ nsi .mnxn nyijnn Seamtfinn^ti' riM^ dn .rh^2 h)Z)'' 'iWM'n nyi:nn iicnn inKn ojasi .nSisa iti'n^nnn 1BNBD rba hjid hm^it nai^ ik^s j^jyn Nim .yj^iin^tt^ 'biS3 laS nson nxn^3 nn .inDJi o'jyj nSj?n nsiSi .nooi on iSss Kin ^3 13 v^\^hn\tf mSk .oipanKjfB' DK |vvn Nini .in« py m3V3 -npnS |n3^ laxan nt inK iioDixii' "n3?inB3 nh'yji) .ims^vB pn^ sS npii' ni is .n^S3n bj?3 ^nb D^ati':\n |a Dif:^^"iKi nMi .iBvp dSij?3 nasa nMii' ibk pyn nSnnB Ninii' liaa vSk |V3K'nn iBNan pjidi .n^Ssn Sv3 ^nSit «in ik n^Ssn Sv3 sin ns vSj? mynn nM^ti'Sj? m^n^ Dn3 S^jjia .nb)vn 'phnz lasan |a nn^JoS cnpii' n'y:y hn vn i3-iirS is|V3:4'nB3 iBsan S« 3if /ti'^ann ou'^n 'B1S3 D^jiK'Kin vpSns '\2i^ nnsi .d'?13^3^2^ ^joai .n^'?3n Sy3 ^nS3 sin in n^S3n 'jys sin dn nj?3 nnj? ipm vSncSij^n y'jna pii'Nin p'jnn by p'jn n33nn3 iif3pn^ti'3 o^pSnn my^ti' ^dS niy^ti'3^3 .m Sy iipn"? ^iNi Ninti* ibni .n^S3n bv3 Ninii' iNni n^pSn3ti' nSiyan NimNin IN n^Ssn Sys obiyn dn 'B1S3 wym S33 K'pisan nasn nynn hm mrii' 20rynn ip^ym nSnnnn n3 n^Ssn bysn ^nSiT3 nynM n3 ^3 .n^S3n hyi ^nbanM^it' iHN .vpSn n33nn3 a^^nn^ 13 i3^^nn^ "Hi'N o^rjyn ^3 .n^yjyn S33 naNnhntSi .nSnnnni tt'iiti'n n3 Dn3 nii'N D^rjyn S33 nvb: mi .n^S3n Sy3 ^nbn .^njan m D^yjyn |b AinJif naa niyssn irSy Sid^ nSit nati'jii' 3^^nnn nSyn'Si pjyn nSnnB n I3n3ti' nan pmni .ayia i3i3 -^cni nSnnnn nyaiti'n ijk 25iNiir nSnnni p dj m "jy -jSin |^jyn n2:b:i .myen ijbb 13 Scjti' naa D^:ti'.pSnn^ nS Nintt' my^tf'n ayia '?m:*3 'aNi4'3 oiNnK' nn 'jti'an .n^^t^pnan '^y:ynNin ^3 3n:\ py D^u'pi3an |a yyun^ NinK^ nSn ayia py n NnnB' na nMonS ncDB pN D^biJ [i]N3fa^ nS Ninti' nn .nmjnSNn ^3 'jk'b "iii hy n "jutna3 Di^Sp^N na3n nM^i .iS niii' nnN bnij Snu '73'? p d:\ NJfa^ nSi .ncDB nSi soirry iii'N o^rjyn iNtf .nn na3nn hnt n^^^ dni .ipii' Nin o^riyn iSns i^np^B'.nniD^ on"? nti'N o^rjyn pSnnnn pSnn^ nniDM ip'?nD^K'3i .313 nniDM py obsfNia3 D^r:yn S3 n33 Sib3^ Nin n .nsa Sn:^ li'iiifm nSnnnn n3 n ni S33 nsonion^fp onniD onrni c^Jianpn FjiS^nn nnon Nin nn niycn n itJDiN naNn ."iiNnnB3nn |a n^p' ^^a n':yinn Snisa nmn^K' p dj nNi )^ni .'73n m by jnn cnvpn 35.cnnN o^rjyS nnoi nSnnn nvn ihn .n^S3n hy^n ^nSinD^cmiyan c^riyn S3 ia3: njianm nmm nyunm ]aim oipan ib3 niB332 post nSui?S suppl. niw 8 cj. nan^n 13 idn] inK codd. 14 biidi] cj.in'K 15 Dn>:DS] cj. n; ':d'? 16 dSid] cj. iSi3 18 pSn] I. npn 22 3"nn»]cj. plur. 30 Snu (alteram) supplevi 31 ivap'ty] 1. layap'B' 32 pSnnna] cj.Sa nna aut opSnona 3B jna ^^jC;^! ^?


J1THBMISTII DE CAELO A 1 [Arist. p. 27r^ 13—29]S« ':a iif'x nv'iJnnu' nSi:yn ^3:n3 'j:in 'CN dni sin ^2 .idS nns sSs coxyaS3« HDicnn KM nSi:>j?n ^sn 'jy iit'K ^d nsn^ nS p13-iyrK' .Si:j?n ipn m bj? no pnmn^Sanadn .m^i nK'sS hdidh 't'3 nNT-DSi sin ^d .iisipn ip Sy iti'KDNT .Dntf\T cipn oy cniopn Sd nyif'3 djds usii^ nn .lu^' )pn hm^ djck n*S 5Mtt'e ni23fj?a nns nSi:*V3 D^r:y ^Jti'p: n'jiJva p m |^:j?n pi itsDis 'okd:^ y^33 nxi i3»tJ' nasi 'Vjooasn 'CN*|o nS%'yn Sty |'N::n ^tyo nns Sd nvp |o cno nns S3 .laipn ip nn^rpHM .'a DK'-ijn nnsn ^2fn Sj? m Ss 'tki :^ ri'hy DiriDn nSi:^^.! ^vn by 't S« ti 10••sfn Sy lyyun^ nt^s D^yjy3 lesfya n: mip iii^s lasoa inuicsu' no nta mimyiann iSs3 p d^ miJ dsi nti'M ip Ss u'pna lasn naicnntJ' -iaiS3 .izh nSi:^ynSir^yn hy nyijnn nMntJ' ^isi j^s p cs .msicn ont^ nS^.^vn '^n Sy ib^snrrs myun 'nwn '2 nn .o^^scnn piS^ 'n^ Ss nu'^Mn .n2 iriasa iit's .nasrynnyunn p d: n2:b3 sSi .nSwn S33 nns nyumt^in^ nSi^yna psyn^if' hy vn' iscmsS -[on ors iSs3 nasn^i .naj^ya nSi^yn nms3 ':» Ss 'sa nbi:iy3 n^n iti'snaaa n\nn i^a nyijnn ibd .^cnn ha -[cnn jo rn^ii' on .msicnn myiinn m:oSsi '3 Ss 'sa nSuy3 vn^ nii's myunm .naa ha nSyaa sm i^n) .nhyo ha.nn^S3n S^fs lajfys nns i3na S'-nnn 'jns^irr D^r:yn iSs Sy nDia3 mns nanpn nify^ |S3^a nns D^Saiaonsti' -nj;! 20.3i3*Dn by nyunS n3iDn 3i3'Dn hy nyunn n^n dn las^ .isinn ni hyc^s2:ia i:s ps S3S .is3: liSK' ia3 .pay nS |^s nSa3 nSiyo y3an nbyc njn3irDn Sy nyi:nn nMn sW ^\si p ds .nnSitra ah^ nSi23 nSiyo Syon y3anna y3aa 7\'r\'V2 nh'az nbiyc hyzn y3i3n nMn njasi .3i3'Dn hy nyianS nsionby ti'pnn nM^i .casfy i'7a3^ o^sonn 3irDn hy myi:nm .nB::y '7a3ntJ' lynnntf 25DB2:yb D''Sa3Bn n^rjym .oa^ry '7iD3n 3i3'Dn hy i^a msionn myunn .nsinn n:.nS p^jy i^s nSa3 onm 3iTDn by msicnn myi:nn p cs .iS y^y ya Sa3 cifhm.nsinn m "jy iN3n^ sin .DavyS mSB3a myunn )ha vn^ i2f it 's hy njasiipa Sipsti^n 3itfnii ,m'?i:yn MK'a nns Sipsii* maoa by Dii'ia 131 3wn3ii'3nmpia myunn 'r\^2 S^na r\h^)>y2 lyyiin^ D''Bif:i 3itfmi .TDian 133^mji .naipn 3onnsn nxpn ha insm Sipsii'n nsp sini -3 ha 2)^' ana nns 3iK'n3i .'SD^itj' !vn^ Ds D^aiTAn iSs iMti' SpB'a ^3 isi3an |a p ds .': mipj sim uao•iS^n^ nyii' nSi^yn 33iDnti' ntfo^s ^s .nbi^^y '^n ':\ 's rSy iti's ntf'pn 3iti'misSi isya ny^jnt^3 ah) .na2:y3 mns nyun nSi:»yn nMniJ' sSs D^Ssn .nyi3n3nMn sS -ha n^n n3i3D ^3 nn .Sipstt'n mina 'jb' on^jB'i u '3 bs nM^K'3 356 h^pv•. diam<strong>et</strong>er Al (cf. iufra) 11 i'yi:n' codd. 13 naien K'ntr codd.14 piS'n TIB-] I. hnp^hnTtV 16 post 'nd excidit 1 linea i'?K2-DmKS] cj. dnt »3nmxS nsiDn n2»x 19 S»nnn 1. iS'nn< at nn'S^n 20 post nij?i addit a nnsDK»si» codd. 23 nSu'Bi b ante kSi rep<strong>et</strong>it b nxaao' — pay nS ]»« 26 1.nwienn 26 1. iStsa* 30 'awj o AI cj. ]»S»nnD nijriinn a Alt niSuyn b34 kSw n»n':Kn = tiS!^1 nSuyn] nSuy^?


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 270b 30-271' 13] 3"iI'jNO nsrin ins c\if> n\n* nh\i^ ^isn .cn^i: mns nyian sven xSi .D^aii'j nti'onnp'?nnnrj' iC3nam mviJn Ss pSnnn niD^on Sy nyunn nriM cs sinty nn .nrfann•HBO ha mnNm nSvo '?« cne nnsn .ni3iE,i myiin ^nii' S« iii'rn Sy nviJnnKven s'jit^ ^jcci .aiK'o ins cii': njjr^r nS HDionn npijnn HNnnK' niDna a^^nn^NinB' lON^ .iN"inn nt Sj? n^ion nyijn aia^on hv mvi^nS Nio^ xSti^ ^.*snn^lHMntt' mviJnati' njiifxi nnn hdim mv K\n iti^s nviJnn hmh uanrx .nS nDicn n\nnu'3 ^icn mno snib' nyijnn ^3 .nsici x^en sS .nS hdichnyiinS naicn nMnii' nan nnri mviJnntf h^ikt nnv iifrn Sy nyunm .hdiohiifv ^nSiT 'jj? ninx nyijn n\in >«Siy p d:^ ^iki p d« .piS n^^^n |\si .sin^on Sy lo.i«inn nT '?v hdidh nrs nvMnn nut ^3 nsDnp-n .n^msD s'n IK'S nv^inn ionion m D^r:v ^:ti' laD cnii' zwm ."^m^n ha cna nns ti'^pji^D pi:kam SiSnn^JB' ia3 m:3:im mS'jnn hm^ .Si:ij; ip la: 'aiSs ins nm lao nn^jji^Di .n:aip Sy nyi:nS -[cn nvun Niran i'jni ."itfm ipS "[cn Si^^rn aitt^mi .v'js D^DicDyeniiDicn 3iTDn Sy nyunn |\si .^ti'\'i ip Sy iti^s nyijnn n^ntt' ^int hm .S^-iyn 15ha nyunn '3 .njia 'aiSs ti^aa n^pSna mti'M nyunS -cnnir nn .mtf^M nyunSnyijnm z^yon hv nj?i3nn |^3 ksbj ah mpaa p^yjK'si .naa Sx nyijnn "jcn nSva.n^pSn D3:v3 nsva: mi^M nyuna svajn pda "[cnnu' *':oai .nDion iirrn hvrwiinn |^m on^ra sva^ti' iti'o^s ^« .n^sa Ss nj?iJnS ion nhvo ha nyunn •'i n:i"|cn nnsn ojesi .Sct^m ]vhvr\ |a 13 'jdj "[onn 'd nn .nns -jon airon Ss 203i3^Dn Sy j^viJnan n^i^^h Ni:a^ kSi^b .amp ixn^ii' na n\n^i4' ^ist p as .inannyun mn^on Sy nvun'? sjfan sSit^ 'biSd .lasan ma ^iSn 'nti'p ."[cn lanm h^a) D3 D^yyunan isifa^ s'? p .myunn NJfanti' ibd ^d .nS "jcn nMn:nas namhv nyunS p«'3 "lai^D .nmn D^rij?a sj^a^ imsnsi n? nnas ^a nasiy inxi 25: nt Nim ins nSya "js pnyn .n:Dcn^ nj?ijn 3i2^Dnna nstyi lajfya nns lasa anti'^D lasan ^d m« mti' 2wn ca laoiN 'cxnS iiaoB'nM^ nS .'3 'n ip Nim '\^' ip Sj? 'jiAj? ip nma^ii'D «inu' nan^ -raDxasn 'DK57 Sn '3a iB'N nvun'? -jon ii^M '3 's ip hv '3 bx 'K |a i\i^a nj?i3nB' ibd so"[cn SiJvn '3 'K ip Sv '3 ^K 'xa iitn nyijnn p da p.iajfj?3 ipn n7 hv .anvunnti' ^jcai .insS -[on nnxn ^3 .ipn ma jvSj? nnr Sx '3a lu^a nj?i3nSiK'M '3 'K ip Sv nDionn n^iJnn nMnii' p da ^int .nns '3 'x |a i^a mK'M.'3rmpj Sn 'X ipa n^b^n xS3 d^Siaj? onp pmS ik'cx xm SiAvn ip3 d:bxi .nnx•iK^x Dm .n^Ssn xS3 loDon^ mj?ijn nh biAj^ip Sj? 'Xja iti'x nvijnnnvna mpn 35: SiAj? )p hv 'X Sx '3a: nS -[laoii' na ixti'i nSiAyn ^vn3 pvn pi laoix 'OS*.'T Sx 'A |a n^Ssn pxii' na ^"733 Siav ip pim xS dxi uxk' 'bxj 'Dxaxn 'DXiifc^x xmif xini .iayy3 nt 3^^nn^ >3 .nSiAy '^n xini .Siav nnx ip '73X1 DnSiT] nnSu codd. 8 kS] nSit codd. 16 n:iD 'OiSa wor3 n'pSna] sic omnes21 ixn^B- 1. iK»3ty 23 xsonc] 1. ikvo^ sStr 26 nSyo] r.Sy? 30 nyiins- a;nyunn b 31 'ko] od codd. 36 n^] onS codd.


j^i THEMTSTII DE CAELO A I [Arist. p. 270'^ 4-30]DKvaj ni "nnyai .iS moj -n^ '^xa nnra .iDiy DU':^m cSiyn s^^pon ]vhy nnvn.13 D^vii'ii cnrm xninb n^SScna nvn nya iS my) Dipon mix Sk nnn^ )nvf'lii'oj HM^ ^D .n^nnn h^p' nh) mo ijsia^ sS nmn imsii' n^pijrai nmo on ^d 5na«3 vSn 701 iti'K sin n?i .nnxii'nn manm maSu'm numn man i3vnDiJ'jniJ' 'DiSd pd: mp iti'N laNam "ibn myi .|^j;S inti iind^ iti's c^raynhtS i^x?^ ^irirn ID itt'D^K n\"i^ «Si noon ah) ^h r}'m |\s ain^on by V3;i:nanpn^ifn ^isi n\n dxi .ir-iaxaS n^j?^ dikh ^J3 h^n j;iina,n p d^ npin nn .nyin\n'?« cii': cSiyD s^a: hm^i .msn 'J3 Sits mvnnn ncDnn fna ^Jiasif naa loaiTDH Sy vj?i3nan otr^nu^ lai^D inaxii' na ma n^Sin .xnam nasa sira^ii' lasSo Sjts ncmit'an n^naxn nymnn rSj? n^j?»n ^3 nn .iddhSi n^nnS Sopa ^n'73d:i ni 3^^nnM ion^i .p: SS33 mx ^J3d:\ ti'inS nmjtt' nB3 nasa nax^ p^a nnx Ni,iti' iij;')nasn^i ons *J3 mK'c33 n'!^"^ nt^c^K Ninti' 'ai'73 li'inS nNiJti' na p66vi5,c^itf naa navS inn nn3iii'a inv ^^33 dix ^j3 Ssa nmpSn ^laDnn ^3 nn .cSifsnnaN by mayS -[m msS nip^ p d:\ o^ii'innti' kSk .vi3J?i ia'?j?nS K'inn nnnjnii' na .tt'm in^^ii'^ii^ na3 D^^p^i nasan ni 13 nasn^ ntj'Ni .imNn3i 13^1pyb ?]Snna |^jj;3 isxa^ ab o^ast^nii' sim .irSx p^nym i3yn p^n S33 nau'^iiKU'a Dnbi? nSi .ona o^a-'^pn D^33i3n '?:^S:i ia3 mannKn vpSn «b .vby «in iii'K 20nns pjy3'711^3 ony^tfi onywm nmi!; ^3 nn: D^33iDn D)i)'\2''^ na '733 pyn pi lajrp.Dn^S:»SAi D^3i33n D^33i3n ia3 vpSnnn .n^'?3nn nsi Sn irjy bv iNii'J i333n Kim Q^aii'n 13 ny iii's pd:; otrm.Dnnns nMtt' ^a inxitJ' ^a 103 Dt4^:^n nn D\sn vn o^iianpnti' Sy ja^nDtf3 '81S iifin .n^bsnn nx: bs ppjyn ikk'ji Syion mix |mp |\s en ^3 nn 25x'^tf' ^iKT p'jy .n^an dikh ^33 p3 133id^ nrnosn niyin 'd .nyunn n^ann nin^a nyn Sy "i3yt^ 13t Nin S3x .ti'mna xSi i? i3T n:a 13 iJK3nti' na n\TirnynSy I3y nb) .onpii' na3 naxjit' na mSii irxnny inmaxti^na ^3 .uanpti'nyi by n3y^ DByy3 niyn n3"in n2:c3 nn .13 o^jiatpn nyi3 n3iyn ^bn nSiyo.ini3'"'ni rby nayi D^:''jy3 naxn n3i3 I3ii3''^3 .n^oSnna cjan D'-o'jnna D^^:ii 30iNipj Djas D^aiy3 naxai nSiyn 0^ imy&z ii'ii:iND33K 3^13M xSi lax p nnsi: ^^i^'N n^:^ by 13 inj3^ iti'x Dt^n mm .p]"iiu'n 014*3Nvr tDiK'D inK orA nis^sra iti'D^N \siy .maxii' naa is3nn nam 'axi ni !:|i-n.nyunn |a mpS iniNn3i n: ninaxi .o^aiij'cn '^ati'^^n nti'ann nSxa |»inon nii'Ni niSnyn en niDit^on 'lyiinni .nm^d nMnty ^isi BiK^cn DB'An nyun ^3 ^5.c^iDiti'on onpn ^i^ '81^3 d^jsii^d onjsp ^jk' an n3S iSn ^3 .n3S iti'^ ipn SyDjasi .naa iii^x Ski nSya nti'N Sn ipSnnn nnio^ nn cy^r nir^ ip by nyunniDniN Dp'^n^ niNsrajn niyiinniJ' ^jcai /ty^ann ojfAn cy^r 3i3^Dn Sy nyunn1510 niyiinn] adject, malueris ut supra 14 no . . ni'nnn] 1. noa aut 2"n»i 15 idiSd]vitiose, 1. no Ss 17 D'cinnc] 1. vmr\v 18. 19 iiDtt-M jvstf] 1. iiDtrji p»yitr26 SviEH <strong>et</strong> ]»N corruptum n^cjia: iKK'ib 29 post nain suppl. : [nn] oniK '331 post wjpa suppl.: aithera 37, 38 Dy»:^ corruptum ipSnn>i] 1. p'jnnni


THBMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 270' 20—^ 4] ^^6 iHU^i n^^nnS Sapo nvd^i4' idiid nii'« i3nS yaisn n::03 njn D^SaiaDnN "icx: iS •jioDt^' noSiT:in Sap' nS 'u^^ann cu'^nii' -ik'3 nosen nt inxu' iiyi DreDsoxn ids sD'sjrio iJ« j'«i Ah iir« nainn S« -jn^j hm^i .iS hoi^K' no ijaa 3np'ti'3 .i33nSn in^i iS nw} i3n una 3"ip'tr3 Djnon' nti'3n '3 nn .pjyn nn lain Dii^:\n mSiu'33 p3i imBjfV3 n*n'i iS nan p dk mn nn .mn Kim ijoa 3inpn ^o^^niS nam ya ^"7331 .iS nam mn ia3 lain ?]'pan ctt'.iS D>KJfie us psi .uiiai 10'U^rn Sspa "[cn ai^-vn n:b sva^ ah Ninit' n: cyi .in» 1£D3 nt nKi3a xinK' ia3n^roSNii' ahu .]M':n j;3b Sk njnii'' pian '3 nn .pra iS p« pd« .rS« i3ea'73pa 'nS3 «inr nii'.\n ni3 naxitt' uS ^li'Q'K 103:^3 nn« p^jy Sv nasan n; lai'.nv3iN nri3\*Sp3nSspo 'nSsB p DJ Nin .iJiN'sii' ia3 nacnn nSi Sn^^m ncoinn hnp' ah 31td3 25nSivcS S3pa 'j?3J2 Dit*: Ssii' ny .D''j?3an o^ati^.^a "[onn^ n? ^3 ikdin laNn .^u^ii''?.nirj?Bm 'irifn S3p' lonn p]^dv ati'; ^3 '3 .]'vh m nNn:ti' ia3 nonn rj^onnT ion' nSi .O'ti'jnias naNatJ' hv nninS .o'-Nn UNif ia3 naNa3 njti'n DiONi.Snn fj'DVii' n^nti'a '733 m3n3 ^ini irNi noNa iai'73 miaNan ncD3 naNti^ naDN1 jicDinm h)r:,r\ p d:^ Ssp' Sj?id nrii' S3p'ii' na '3 mpan nn ibn Ninit' nn 30nneNan i^Na p3pn' ah '3 vnnif nNn .virii' -jiia iSn\-n ih^ ncDinn nMn nSD'^Sycn D^nrtfS S3pa 'n'73 S3n .S31 S3a nrrn S3pa 'n'73 ^li^^ann nu'jn '3-.nyti'n -jm Sj? vn^ iii'NiNii'i iDonSi n^nnS S3po ^nSa aSiym ibni inaNa SS3 -laNan nt lasti' nnxihv iS mN'3 nM'ti'3 .'bnij' ia3 p^jynit' Sj? aiNn mr nam .niS iiaati' na 35[cnn |oinnin nnnna ^3^^ am ."^m iSn Sy noiaS innjm .mptf na nnaNSn "|nn inan^ii' na ijaa 3"ip'i4'3 iSn^:^! incDin f]'Dvi Sn.vii' na ^31 -icnn ha): niS nanti' na inu'i iSb' nainnpyS nNin intb^ nai .pyS nN-i3B^ no Tva inaKa ^3 nay n^m ibdin ionnnaNaS rv'i 402 imiv] fort, amis 8 nnM scrips}: nnn codd. 13 1. pjy Syi. inK pay16 cj. nSain- 17 \o] po? 20 jo] 1. pa: om. b


toTHEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 270^ 3-20]133 nSi Sp ah Ninti' i3 in^3 Kin ^3 .nue S« nSi nSyo Sn vpiin^ii^ i3*no |^nKint^ «in Djcx ntDD Sk nviJnn p won ^3 neisn isn^k' nit'o^x njm .p^jyn nnHi's n'Otf:\n iNti'a nv '?30 siti'jn ia3i .yptfnc yaaii D^ou'^in ikb' Sy |vSyyti sinti^ n: |^ni .c^piti' crK cnti' nSn .1213 cnSi niso Ss lypii'^ii^ .pyS dk-ijD^VJOi DHti' ^joa S3K .nao bn ij?j?i3n^ir oysaa |^x sinir ino sSi .onS 1313 5nh Dti'.^n ni S3 hm iSx «in ^3 „n) njj?03 icn^ lasan n: icN^ti' loisS '3 .hton\n .nyunn nsia njr '730 yjojm nsfn ^730 siu'in io3 sin ^3 .nan ha yj^un^Niif'j pK Kin ^3 .aSmo3 c^pSnn p inSi: in 0^3313.1 |o nn« 103 .vp'^nn nii'D^«j?3io l^sti' nrn ins .nao 'js yyun^tf .D^oti':\n -iNif Sv d^jvSj? hSi bii'sn nr Svn'? DNi Ninif m .133 S3n ^3 nscn n»n p dj vn^i .133 n3:oj n\n^ tk nih ^3 10133 HM'ti'i naa Ss nyiinn lysas ^3 .nx S30 n:o yjcj sin ^3 .naa ha yyian^.171 .iSi3 13 Nifa^ |3 .naa Sx nviinn vpSn y3B3 ssra^ii^ ia3 xin ^3 .rphn ib3S3N .lairys fiKn rSx yyun^ a^an |a n:ap n3^nn yhy yyun^ iii^N njien ^3mis hv h^n n^^^lf ^isn p ds .iS 1313 ya naa Ss vj;ijn^ sb ip'^nK' ^jca nnyi33^^n^i u.-^ii^'U' na nii .pSn3 3^^nn^ii' na bti'a -[n Sp S33 3^^nn^ ^3 .Sii'an 15.nti*^ ip hv vyun^ti^ iy3a3 i^stfi .133 sSi Sp sS sinti' 'ai'73 vpSn np{j':ty3^pSna inSi: is u'ati^n ia3 1^' ip hv y3a3 lyyun^ sS DtJ':in m ^phn ^3 iiyilesan ^3 .b3S sxa^ppbnb sva^K' n: Sii'a "jyi .djis uaa insriiaii' sSi .hjh^n:i82fj?3ins lasa D^pSnm S33miiDM |B ]iaip inv .aiii'c ^ii>^an c)i^^ d'71j;3 sya^ii' mpan n: Ss is^su' nni


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 269'^ 19—270* 3] f]IK'S 133,1 ^3 .hp kSi 133 ^if'^onn cmr] hm^ ab^i^ ni inN -[li'D^i .ion p -l^^i^ibatif no in 133 is hp in nM^iJ' nao "jni nSj^o hn yyun^ii' no S33 m3n3 ^iniimSpn cnS n^ism Q'on ^3 .in^ n^r^vn 'Jti' noN03 ?]^mn djoni .nn^ c^rjyn otj''n'73 n: ^3 .1331 hp nno inx Sstf -[iio irx cnS i'jn ^Jif mN^yoi .mi33m 5.io5:y3 iHN 131 ba iiy^pns Spi 133 Ninii' nno inx S33 ion^ nS Nintyi .itJ'c^N.133 i^iNn Sn iii'^pn3 Nin iti^N o^on 103 .inx i3i Sn iii'^pn3 133 Nina' '73N: "o'jnno o^rjy ':^ bn iti'^pn3i.neoS yyun^ii' 13110 Nin iti'N i33nti' 'oni .bpn ii:\i i33n ii."\3 loDii' inN ^3nision ba 2^ ."{onn^ lunii'i .nSs?o ba vv^:n'^ 13110 iij'n Nin Spm 1013*7 nSyo Sn yyunoii' no S31 .133 Nin 13S nsso ba vviJnoii' no ^31 idkinSi bp ab 3i3^Dn "rv yviJnon oifjn ^3 .uoo iN3nnS ni nii'yi .Sp sinnS ntso "jNi nSpo 'jn ioiS niri"- ysfoxn Sn in yxoNn |o yyun^ nS ^3 .133^3 .myunn ^nii'o nnN yyun^ N^ti^ 5?3an |o nifin D30n .y3t3n |o nsrin 'nSi x?3i23nS n3Dnon n3?ijnn nM^ti' T^nnn .3?3J3n |o n2:in ni30 ba yyuno nM iSn Nin 15DN .3i3'Dn by iti'N nm 'h n^^tsn nyunn nnMii^ n'^n .i:;30o nbvi2b iu'n nminjni .5;3on |d nam nnN nyun"? m3Dnno j?3t23 niyun ^nit' i*? im^k' ^ini |3.V3J2n |o nNi:r nj?i3n nSyo Sn yvijno nM iSni .inNn "[on inNnti' liott'i uoipnij?i3nn iSn ^niro nnN vyiJn^ii' pd:\ iij'd^n \si .ioi:j?3 lONon ni 103 ^ini nMp inN ^3*7 n73on nj?ijnm .3i3^Dn bv nyunn nm y303 inyun ^3 nn .V3a3 20bti itt'Ni nbyoS iti'N '01S3 nij?i:nn Mti^o nnN x?vi3no nM^ dni .nnN D^oti':\nnM CN Ninty nn .i'^n Mti'o nnN S3 V303 c^vvunon n^oif^in |o ins nm ntsoMtf'o nnN irNi .pN Nin noo ba vyuno nM dni .li'N nm nSyo Sn yvurionb 3i3^Dn Sv Dti':\ntt' ^jco ^3 .ono nnN nvi3n3 j;j?i:n^ ab^ ^ini |3 dn .iSnirN ntDO ba nSi n'7j?o ba vvi^no mS3 nM^iJ' noi .niDO ba nSi nSj?o Sn yv^n' 25Sn nSi nSj^o Sn yvun"- n'? 313^d3 j?j?ijnon oi^^n p dn .'jp nSi 133 ab nm]^N nao Sn Nbi nbj;o Sn yj?iJn> nb loixn iono Dt^ion lun ^3 .nSSiri' noo^3 loiNn IONO 103 .11:^10 ^nS3 iono by lib mv djoni .nS^Stfn pi Sj? iNii'oiii'' nS nm pT ''3 n3 lON^ itt'N noipnn ^3 n^^ ab nm in Nn3 i^n n: 'jiSdnoNDi .iti'^ NM irN p3T ^3 n3 lON^ lu^N nSbwn djoni .nbbitt' noipn nrN soDr:':inK'i .noo ba in nSvo ba vyiin^ii^ i3ii iitn nm '?pni i33n ^3 .noN3 ^I'jn55^: noo Sn in nSyo ba yyma Mb nvo^ 3i3'Dn by yvunonli'ic^ nS 11310 N3fiM ^3 iij3dSn 3iB'n^i .110N00 ni inN 13 N^3nti' no d:)2N1^1N1 I^NI J?^J30 irN inN ti'll^DS 13 IJ'ID^I .niN^i NM nSi ^INIK' no "Sibbp abi 133 NMii' 3irD3 j;j;i:non du':^3 iiono noN^ty 3iiyn^i .iodin nSo nNmn 35.ION NM ^3 .DnnN D'jD3 vpbn |o 3i3^Dn by nrN ny^r iu'n pd;, inyuntMNMti'i .nii33 pNi niSp i^N Dit'An ntti' Sy nsi03 )b p^3D> nS Ninti' lON^tf ioin'ji6 Nino-ijfort. NintP 2 hpn a.: h^nh 13iK]om. a 14. 15 nn»n . . »:»mn« a:nnK b quoque 22 fja] cj. h'j 26 post anon excidit linea 29 pa;] 1. T2t (bis)30 nv«b: ir^a 34 j?'330 a: D'33ob: cj. ynaanisi malueris jaSai 85 fort, awmi86 Hi'K scrips! : irx codd. 37 amvi] cj. Ninr


fTHEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 269' 35- i^ 18]riMm .nniDM ink''? n^^yais 'rhm .nyaiKn nniDM |d nnx SdS n^^pais myi:nnins nii^^h n^yaa |d dn .j?3Bn |o nxjfr nmoM p ins SdS nu^on Sv nviinn.IM^U' lli'D^N ^N ^2 .V3IS3 iS NIH ^tJ'^Cn n)tfW 1N13Dn |0 D^^B HMnti'DI 5.D^D'nna3 njti'n djbni .d^ctido cifi n73a ^n'?3 nj7iin ypijno Fiyon Dty:\nti'^nS3 inyiin n^n dn ^3 .'73,1 m .yifDNn hdij yvi^nn ik'n nv^:nr\ hv mr |j?oS|3 hv) .ny^v HMD inyijn p dn n^V3t3 ^71^3 'vian vyijn,ntr no ^31 .n^^ysenviJnn nMnK' 3^^nnn .nv^inn hni yyun^ iitn ^733 ht Njrojif id3 .iDcnn iS mp^ 10monp "jj?p nriNT ibN N\n ^3 .nocnn n'73po nrNi .iDcnn n3 q:t p dj 313^D3p nN2fV |3 DN n^Ni .n^Ssn nS3 j'jinn ^iiNn p:n nn njNiri^ 3^^nnn .d^om/if^on Dti':i3 |3d:\ I nM^ti' 3^^nnn .p n: nrn3i .n^^y3i5 !n\n^ii' inij'j run .y3i5n"3 .laNon HTO iNi3Dn pi .ION p inNi .V3E33 nmoNT p nnNS n^N NMtf nny3i2n p HNSfr nS nM^it' s^^nnn .d'^:h noN'^ir 103 .li'N'? nnM ihn nviJnn hnt isnS3po .ti'NS lo^rr^ -U'n dhin icno ^dS .31td3 nvunn p dn .iDcnn n'73pD nmn3in lONii' no ^123^ DnnN d^ij'jn Dn3 in>3^ ik'n pd:i D^rjvm .n3nn noonn55 '?3p» ^n'ps 3i3^D3 vyiJnon Dti':\n ^3 'BN "lONon nta pnyjii' ihn p nnNi .pm: iDcnSi n^TinSno D3DN1 .vioNO ^"733 N^m .)h "[Dn yaw n: hv noion nn3n3 onpjii^ nriKi 20nhw nt ?]m noN : iN3nn Ninti' by Dnyp3i .njio NinK' bv Dn2fp3ti'p^DD^rf no nSnn i3n .m T^nn^ nv nrN Sj? in^i .133 ab) bp Dti'An nM^Tioj iDND Dn3 ^2rw pi70 Nintf' bv .Dn no 13331 '?p3 iddi .nj?n nn 13nyiJAitf .nmn noNoo Dnpii' no3 in^jnii' nooi .icon nio ^ymn "1DN03Dnpn y\V'^ 'ch Ninti'i .D0jfj?3 D^^j?3tsn c^aii^^^b D^NSfOjn D^rjyn p n^oipon 25Q^oif:\n ncDo p d:i inito^ |*o3 iSi* nrii' 'cSi .mi;WD mvi^n injto^ D^isiti'Dncm .iK'^ "ip Sy nyionm .3i3^Dn bv nvunn .|^d3 nDN03 ib nm .D^tsiu^Dnmj^unn pi .m33"no Dnoi mmifD ono myunnti'i .n};3iNn nmo^S D^Nsrojn[i]nxd^ .V3133 D^oti':\n pDii':*'? mNSfojn nvunntfi .Dn3 i3i:.n ^cS nM^ m33nion.nao bn) nSvo Sn yvuriontt'i .inNn -jcn nnNnK'i .j?3an p [m]Nyr inN Dti':^'? so.yjfONn 3nD nj^unn N\n 3i3^Dn bv nyiinm .viroNn Sni yyoNn jo yviJnon Ninno '?3a '•IN"! pN n .n3cno n\nn niswc nMntt'3 V3S3n p hnj^im nyunnu'i"jon V3ttn p N3:rn i3in nM dni .i"? -[on n^n^n^ j;3ffin p Nvr 131^ N3:o^k'tt'^ti' Nim iniN iNnu' no djoni .oipir no3 noNoo loifif no nt /v3on n3n'?nTi[i]DM p Dn inv Nintfi .3i3^Dn bv njjunn y3iD3 yyun^ /tr^on oiit'c oti': dSij;3 35:Dno ponp invi nj?3iNn1 nvyaio codd. Al; codd. rep<strong>et</strong>unt nvj?2£3 nij?i3nn id nnx SdS 2 mHVT codd.5 n'H'tf nna . . «in 'd a 7 n'CTino] ncTino? 8 Srjn] "jrn Al (. . /wms totitismedium) 13 nt om. a 16 post yaon suppl. : yatan jo dkvt N'ntr nm20 cnpjB'] cj. onpntf djoni] djok?? 21 "^j? (pr.)] nj? codd. 22 cj. n^Jin«B"Dnn 31 Kin om. a 34 no (pr,)] noa b


corr.THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 269' 12—34] 1^3 .siron Sj? ^li'x nnnvcn ^oiSd cniNO nnx SsS nscne npunn nai p dki: myijn ^nu' iS .vnssa n^^iron nyunn ih nv:i^iin nmoM ibxo nn« nM^ti'Ds^^Sv nyunn nMntf ^int hm^i .313^d Sy j?v"iJn^ n*? p dk .nyi^ai n3i:\o nn .it -jcnloson nn .nmo^ nv2M db'.^ sinti' ^jod .D^Jiii'siliiDS njn .13 i3isn 'sh inyun .23110 212^03 yyunon nM ds sin ^3 .o^^atfin^^n nyi3nn nsi nMn sbi.aia^on by nyunn tt'inn^jf2 Dn2iion D^o»':\n nyi:nti'.'li'^onn Dtf jn im^s nMnti' nsi p ds .nyaisn nniOM ibso insnMnii* ^jco .ismn nt by ins 10S02 icson ni ins losrya nt p d3 nxnnm 35nvin D^oti'An |o Dty^b sm iit'si .y2!2n |o n2:in is n72t3 is nyiinn|o nns b2 ^2 nn .niso bs nyunn 103 ni nMn .^yais ins Dt^jb sm y2ifln |o1 post nnty'n excidit miy' nj?i3nn 6 nno] "nob 11 1. lyntsa 14 n'.i'B' ja d«]]3'DJ n'H'ty b 16 "jS^d] '?32 a no'on nyun ab: pi. Al? (Ar. rwv TfAf/wr)17 103 -nom I18 ]Di] cj. djox 21 dk] cj. p cs (AI) 22 nn codd.36 nB'«i— yawn] om. a; uvih scripsi: d^j b 37 «'n] nn codd.


H THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 268'' 30-269^ 12]no Sv naK»3 mmnS nj:i .oniifn nxp Sv oniKa mi3iiD nnvpi nitsitJ'Bnvn nnK .nti^c^N ^iki ^nSn ht ^2 .nn^ nea Sxi nbvo Sn nnnyo nvun yyun^ti^noKan ht d^2D^ nih ^3 .o^pSn ^Jti' Sn nviJna naiiyan iod Ninii' «Sx .mnxmipn "ID3 .13 nvrti' no ^dS i^jj? nTti^ ne vv^in'i nas Kim .inns nti'N loson 6nyviJno n^nevn nnyun nn^: n^on nut ^3 .li'sn n nnsfi ntt'K Sti's -[-n hvD^ipn 'D1S3 D^pmn vn^ p byi d^hk' nyunntf iokdh ih -i^nnK'3i .noa Sk|D ^3 .yxDxn 3^30 IK vsfONn ha ik yyasn |o ik n^i'i^i^Q nvun nriM dsi .d^ju'nj^um D^aiti'D ana c^aiii'on nviJm .n^33"iia anai c^aitJ'D o^atf^ o^aii^^nD^^V385n B^ati'An S3 ^3 oti'^m .Dn3 i3i:in ^dS n^n^ nttJ'i .d^33iib D^33"iian 10nvijn vviJna nm NJ:a^ sint:' .11x^33 m rwi^v^ r^ph .mpas kS Daj:j;3 c^j^yuna:iNinn n: 'jv n73 lasan iro) .3iTDn Sj?Dtt'JS Nin .naiti'D 3irDn Sy .iviJnn nn\m .naitJ'c na nyijn Kvan dk -loxD^atr:in vm .33-na 3i3^Dn hv j?vi:nan 01^^:1111^ lais las dkij' n:i .isiti'Dmsrj n3mi'3 iDitfo cii'A pcD |^k .0.13 -i3i3in ^dS lyyun^ iraxtJ' ia3 D^33-nan 15nyunn nn^ isitt'c db': nM^ii' m3n3 ^ikt p Sy .nly.^^ ims m::^j ^cb inyun nMnnMfii .nnWD nviJn nN!:a: hmh dk .naxji tid3 naxan "iiinjii' ^ixni .n^3i3^DnNjfaj onpiam .313^011 Sy nyunn in^'n awo ati'.iSi .ntsiti'D n^3irDn nvunnds rinK S3mD^ti'^ Nin '3 .noian |a -[nn ni nii'j; kS laoiNiy k'?k .Kvaj p^3 .naiK'o nyian K2:an Kini^ 'aiS3 .Dnp mas iii^K D^yjvn |a mpiB3ii' na 20.HBiiyD n^3i3^Dn nvunn ""3 .o^aiti'D D^i2iit'E[n] o^ati'^n nyijm .n^aiti'Q D''aiy:\ iKva^naiS3 D^aiii^DH D^pmn ^3 .miiy\ni nr3i3'Dn om 13*? n^nty niDWcn myunn ^3yyijn^ Dii'jn n: ^3 .isiti'Q Dr:^S n^3iTDn nyunnif Sy pd.i n^Kim .D^iii* D^bi:\nD^ati'rin mviantt' uidd njn .33iia sin ds 313^d3 yyunan ntr:\n ^3 .3i3^Dn hy.33'na ^n'73 na Dii':\ DSiy3 nNi^i^ p dk ^iki xin .0.13 n3i:\n ^bS D^33nian 26:3iTDn 'jy nyijnn iSim .3i3^Dn Sy vyian^iJ' i3niJ' na n^^ Kjra^B' iaiS3 mSinn nut rh)n^ inKl"lasan Sk pnvj invn ompi .na2:y3 mSinn nx: uaa T-bv ins naxa ha^K V3tt3 IN .inK Dti':^ dSi573 NJfa^u' n"i3n3 ^is"i Nintf ",aNa3 i^Siniy ins ^jti'ni'7K3 n: nasai .nns o^ati^jn [|a] nns S3 nn^^n iu^k nyunn hmh dk .m itt^o^s soHM^ nS 'aK3 .nj;3nKn nmoMa nm ik 3i3^Dn Sj? vyunan Kin k^kh ^3 'aK KinS3S n^y3an nyunn n^n dk .V3B3 iSkb nnK^ 3i3^Dn hv nyunn nMntr ik'^Kinii' li'pMn fin S3; nK3nni .V3a3 nii'K niyunn niAJi .nnK D^air:\n |a nns.V3a3 S3K eSma kS 3i3^Dn hv yyun^ na Dm KJra^ii' "-ikiion V3iDn |a nK2fiM nyunn .n? Nini nnK 131 Sk 3ti^ n3nn ni naKU' nnKi 35jcn nnKn ^3 .nnK n^j;3an nyunS n3onnan nyunni .n73an nyijnnnyun nmoM |a nnK j?j;iin^i^3i .nnK y3iDn |a nKJfvn nyi:nn pdk .nnKnnyijn y3i33 n^au'.An iSk nyun ^3 .ny353a nKirr inyun .naiii'o km ^3 .3i3^Dn1 ante nST suppl. negat. 2 cj. ib'bk »k 5 no«un oin. b 6 riMT] nwiS?10 Dtt-Jini] 1. ncim 15 poyt tsityo <strong>de</strong>est linea 16 cj. liin" 20 ]0 om. a29 ik] 1. 10K 38 1. lyaoo


THEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 268'' 14-30J Tnovv3 mn^''iS Djas cna nnx bsti' .mpan "|-n3 t6 .oasrva N\n ojas nnyunii'ainyunn nSnnn ysam .J?3i3 Sva xinu' na ^joa sira^ti' 5nSi-iv IX mK'^ HMnrr in n^aipa nyijn So .laxi nyun |a -lanS S^nnn jd bj?!•bir^vm "ii^M cm .':»' nyiinS o^pmn c^pmn 'ai'jD o^awon '•'S^s^ 'd .na"?^jya nyn^ "j-na "jax .'aav^n ima "h in^'ti^v ya .ipn naxaa nurtt's p "j^iicoaa lax^ nSi .n^aipan nvi^na poD nSd imN^2:a pnnn 'ai^D laipm .D^pim lonn .nnSa .n^sin las h2i< niiti^xin nSyion naon laD pcD N'?n jms^jraii' cnapn^jii'a mv oya n^^^^pr] vn dx Sas .D^ji^a inv cnapn vn ds mDnn ^isn pNiJ^iii^D-'N 'N sinti' nn .o^Jii'a inr crs pn:; mj?i3nn ViT'ti' msna ''<strong>In</strong>t .Tn"" .onap^3 .nvun ^nSaa si:aj laipn nM^tr j;:ia j?ja^ nSi .lap "-nSaa a^io'^ npiinaD'Saiaonx jnii^ ^:cBi .ona naana n^iy^Sii'n nyiinm .myijn ^n?i' naiii'on nvijnn 15: j?2:aNn 'jni yifasn |ai v^rasn 2^30 iti'x Din nryaan myunn Sj; ceiK'SiaN:ii' ^nS2 .ysfaxn rno naxn mvi .nSi:^v yrrasn 2^20 -iii^x nj^ijnnu' idxnSya Sn ity« nvunnif 1 /j?2an amr] lax^ -121 m ^k bv .na yifax 2^20»Si .v^rasn |a iti'Ni j?i:axn ba iii^K lai^D .nnty^ myijn ^nti' naa Sn ik'ki|a i^n) yjfaxn bs* nti's S2N .na ysfaxai yxas Ss oipan nn pba IN nSj?a Sn in wn hmi .iti'Mi Si:\vn nni .wi^ n^pmn mM2i .yvaNnn:\ las^ 20ViT'r n-iDn2 2^^nnn .caiK'sn D''72an n'-ati'i^pi nyijnS D''p2n iSn '•nti' hm^i .naaysraNH |8 IN nnNH nMm .Sii'an ni Sj; 72an oir^S it^N 'laiiyon mj;ionn p u>2'^nnm laNan ht F)m^ti^ Nin ^iNin |a p dn .yaaNn 2^20 .[nJinNm yvaNn Sn in54 .nif^tt'n inN Ssm o^annti' Nim .amjfn p 12: by inaNa nSnna iraNti^ na 25.ma'jti^m ma^ann imN2 n^ati'^n njan nn^bw^ nm ^d p n: ^y2an nmn nvijmnMm .Dn2 mn^^i j?3fBNn bn) j?::aNn |a wn n^rjyS naiii'Dn nvunn D)ff\tf inNin^72an n^<strong>et</strong>^'jn nj?i:n ^3 nn .cnj?ijna D^Bti':\n nj?n^2 2ii^ .n^^j?2an D^yjj^n i'?nDjaN nj?iJnn '2 .iS mnva nyijn cm '72'? ^2 .D^^j?2an a^atJ'jn looa nytt'^:j?j?i:naS nMn sovn^ti' m3n2 ^in"i .D^aiK^on oniNB D^23nia un'np) o^awc Dn2:p D^aii'^nii' "':Baim23ma Dn::pi maiti'on oniNa m23na cnarpi maiii'o p dj anirp myunnnSnnn ib'n nn D"'aiB'cn caiJ'jn '•3 laN'' D''':aiaDnNi .cjon nvp Sj? omNQD^^n bv27\ 1^21 Dn^r3 Sn2nS .V2a2 TiaNa2 F)''Din djbni .^222 on'? nii3nnnii'N nS K'Bjn ^d'? S^nnn Ninii' nSn .npunn nSnnn pdj iSn"? ^3 nn .nawm 35IN B'NS iK'N j;3an ia3 .Dn3 j?3an ia3 N\n nrN naijf3 nti'N li'Djn ^3 .j;3an ^obD^NJfv D^Ni an^ra nn nti'Nnn^ mb onvan naNai .n2in nmD\n ink'21 j*in3rnyunn nvp ^2 tibn S3n .d^^n c^Nipj "itfN Sam jti'vm 'joij^n ia3 cno11 "ims'SDC codd. 12 u's codd. 18 no om. a 20 j?so«n (pr.)] yso« codd.24 post 5?so«n (pr.) add. b v^axn lo i« 2B na om. b 26 naan susp.34 njwnn] 1. nyunn


jlTHEMISTII DE CAELO A I [Arist. p. 268^ 30-268'' 14]on .ipSnnj iti's* n^rjym .piy ':c3 nS KJfOi n\n^ir ii^'d^n nMit' noi .piS^nnDti'An moSti^tJ' ^jcoi .Syica ipSnna on 'd .^pbnn'W rc2 cnh |\xi .D*pSnna 'nh2l^jj? *?« pnyj pSj?i .73iDn yaii^n icdd m iKnnnii' nrn inx .pSnna pmna 5:Dn Dii'^nir i3Da iK^n^ ins^K ipn p n\n^ii' 102 .nns :>id Sk ip^nj?n nm2 "iii'D^N ^Nii' .isiaen |oi noKI."inK nuip 'jya mrn ^jdo ipnti' nas^ .|^jj?n ni laNan ni2 injiDi .naii'n^jj«' '?V3 ntsij'n nvn ^jcai .ntsii'n ha .uaa en inr Kinii' na S« ipnyn hm^.Dnjsp ntrStf Mim .Dti'An Sn "lai^D .ijaa nn nnv Kinii' na ha ipnyn nM .onap 10.Dnap nymK iSti' na Sn nai'?D .inN -an Sn npnyn DW>h n^Nifia us |^niDnS nM DjaN nrti' .-isinan |a p ds .ins nm Sk pnvn cmsS sjfa: nrnai.jnon 13 nM^ Nbii* ^ini p hv ,npnyn iS sjfaj nS oti^r^n cjasi .Djnon -jna^3vn'n^i .mSiT ins -i3n *?« pnp nM^ti' ^ini n\n .on ^n'?3 nM i'?n xin ^3 .on KinDn Dii'j Ninu' "["na oti'nn ^3 .nasan n: "iN^3tJ^ nns ^3 .uaa on mv i3in ini« 15:Dn ^73 p Sy sin .Dti'; lasrys oSiyn nrn ucai .'731pSn D^Dtt':»n iNii^a ins "^stra naiS3 .on nsS nsrn n:a oSij^m '?3n pHi -lox.Dnap nit'^rn ha [ti'ana 1312:3 p ds iSsa inx '73U' iina '33N .rpbnai^iN3 D-'an ia3 .Dn3:p3 cnsfp r^o' .cnvp Ss cnirp pnru' "jma «inii' nSnriNn nM^i .uaa 3npn n^jh inti*^:c 'jys naij? iSsa nns '731^ nn .u^ai i^ixni 20.I*? insS3ni vSj?3 '^VK ona ins h2 n^'73n *?« •jS^ii' ina iai'73 .an 'nS3 nscn^nS3 n\n pSyi .0^x^311 D^air:>n nooa •'sS .n3in omirn nirpa cna ins S31n: Svi .inK 131 'jN iij>3 nM** '\wa sS .iai:r3 maSii'n sin nia^ann ^3 nn .nnnn Nin |^k Ssn ,D^an ''n'73 nnir oSiyS p^pSnn ia3 Hi's D^aii';3 is3nn \sinnnn '?3s .sS3J sinti' fna an ^nSs oniapn ^73 '^si nnapn 'jn ha i3K'BnS 25.laii' n: hv nirti' ia3 .cnispn S3 Sn "[ti^a^ p da lyit'n.iiN'73^ ins 131 iS nsfin ]'a^ ina .nn sinii' S33 lasj Ninti' insa nsi njm131 liaa nifin sjfa^ nS iv nrx Sv leo^if' .au^jyn '73 uion Nin sinii'in^S3n Ya\i^ na ins N2ra^ sSii' nvn ins .n^S3n Sys ^nSi7 sin ^3 n: ca .inscti'ss iiBxa Di^i .noS Dipn Sn 1312:S .nT3 lasan ins Kinrj' nSn .ins 131 iS soNini vp'?n3rj' nSiya3 ni3 S^nnn .lasjn nT3 lasan dim uca inji3 ^3 Mh^r:Sspa nSi nMJ ^nSs sintj'i n^nn3 inii2: Nintfi 11:11a Ninti* .laxan r])2 '7A'7;^nKin "'3 .pvn ni irjv Dii':\ k3:b^ nn lasti' n?a 13 S^nnnii' na nhnn ^3 .iDcnS131^ ^vm3i ']if'h^n iaKa3 S3k .icon nra uit'n lasas nT'pnn 13 nasa o^ii*^13 iK'D^K Kin ^3 .Siu3 Kin D3BK S3n nT n^S3n DK iiaKai .o^ati'^^n ikk's 36iKii'i icvm ti'Kni S^S^n on .nnsfs rpSn Sy 131^ Ssk .|a73 n^'73n Sy3 nM^iJ'.on^nivuna ana laKan nSnnn .D^Bii':>n iSk3 laKan Sk |V3ii'3i .D^aii':in3 pSnn'B' codd. 8 "ia«»] no«' codd. 10 ne'jn ?« b: uv^nv a 12 DniKSscrips! : nmN*? <strong>et</strong> n^ codd. 18 idiss] 1. iniisa 19 K'ntf <strong>et</strong> "ijdi codd.20. 21 rrnni <strong>et</strong> nan codd. 27 (bis) Nine wintr ht inKa codd. 31 nia (alt.) fort,<strong>de</strong>l ipSnaw b 36 ian»] fort, lau {Uym^ty) ?}


THEMTSTII DK CARLO A I fArist. p 288" 6-30] 3Ninti' las' DW'^n DJttsi .pSnn^ xSii' no Sn iSa^ kS on ^3 nn .n^on D^pSnnaHTO jyt:! .omy nti'Stt' Dipo3 omsn Sa nSon ns? nu^pi .nmifn Ss bx pSnno53rnvn ^JQO D^Sn;*n ^d nasi .cmj: rtwh^if Dipea omxn Sd D^pn I iS "iu'n n3D3Sni:\ ^3 .Tn^tf 3^*nnn .SSd S^^^ iSno nvin isjfo^ sSi .Dtt/.-\3i naii^ai ip3 d^nydjnn .oSit' im nvnS o'pm -:* Sx aii'on^ p103 Dii':;n «2ca3i .nti'Srn iSk3 i:\d3 5cnaiKn cm .ti'^^:*Nn^2 ny^D n: Sj? n^ri •oSii' on im S3 nas^ nii'Su^n icoa ^3nn 1^3^ )hH 'iUf vn^ nna i^a nj:m .looan nin Dm:\ia d^kSs: nnMi Ssn ^3.nSnn ni lA^ii'n ik^k np ntrSirn lEoai .?)1Di yvasi nSnnn iS S3nti^ .sin nooan.cmon n3nip3 n^h^rt iddo mii':! mma n3^tJ'an yaan iins^ti'an nS^n nKiSiD\an nii'SifrM iDoatt^ Sy pd: n^xim .iJ3ivS -n^ "jkh Sn 12 2yn'W na S33 10nSnn nr ickj Djax ijsii' .i:Si3 max Nim nii'Stf'n Sy mien cii'n ni : '?3 sinti'iDn3 lexj UK nii'Sifn Djaxi .uk law S3k i3Si3 nuii'3 -nais ijk |\si .nii'Sii'3iii'N DipaD cntf uoa .lairyn nn« "im inMi S3m onnti' isann n:m .n^a dS3niian nM^ii's iSin ^3 .naina Ssk p3 linii*^ xSi .n^DSnna nna nti' i3 atfn^aStt'n nvnm .Ssn 12 las: pan: ma3 nrnm .nnM ona naxj picna mas 15ia3 nvnm .c^ann nasj nnxK'jn rrnaxan |a nnss is ms^xai nma ma^anmvSv nax^ niJ'Sti'n icoa n\m .lajfx;^ thk nan nnM irasi ann ina» unastj^.nii'Sti'n Sj:k nSs^ naiSs m:^ Dtr:in Ssn .can 121 nirbti'n ncoa p dk .nnM.imx^ya nM^ im ann nms in'im:^ nM^ii' ^ixn p d« .li'iS^ii^a sin Qjax imx^vaiSic^ (?) 'aiS3 ann Kin n^i^^^nw naiSs vSk p3^ ntf'K p3j?n n? nM^iJ' ^ixn mm 20S3 Sk pbnna nax nnm .n^pm nti'Su' Sx pSnn^ inax nnn nti'v^iJ' la mnyB'niDo^i "|n^ nifxi .na nacm nsnn ia3 p)hvr\ ^3 nn .a^pm ':\ Sk "iti'aj a^pmninanip pna aha n: iS ny inv psK' nM d»i .cn-iifn nti'bti'm a^pmn S33S33 linaK ^3 nsann n:n .an irx iJi'N nann |a Sn; nnv .sjraj irsii' naoNinu' .c^-J: maSri'n n K2:a^ nt^N j^vn sin amsfn nti'St^•3 unaNi a^pmn 25ipSnn'' c^paiin nsti' njasi .a^pnnn hD hn^ amvn n^h^ ba p^h'^n -j-na nas^nM^ BN anapn ncaa ^cSi .ami: uti' S» asiJ'an ^jca >3 nn .a^pm uii' Sxia3 pSnnan n^i^'^n^ uoa ^3 .piS^n ima ansoa nNn^ .anap ':\tf in nnx laip^33 unasa |'ni .a^pmn S3 Sn piS^nn ima ma^ann iS nM^ aaaN iraNii'Ninti' |an nax^ii' din ^J3a ^3 .an^Sy anpjn a^rivn S33 pSnna xintt' panna so.B^pSnna arsti' a^aii'j aSiya ^3 nas^ annx a^ii^jNi .naS nai^naa nSn pSnn^ nSSn pSnna Ninii' atj'^^n hv S3i S3a pnr NSii'31 .juyn m ly^v^ ip noa^ annsi: an imMa tiT pn: nvnni .a^pm ntJ'Sii'nvnr kSi .pnm sin bud S3 Sv .pSnna a^Sir^n |a ximf na a^Saiaanx "iJ3iw^^? 12 ia« b: ijS a 13 cj. »3Bai <strong>et</strong> naioa loconipo3 (c_j./i^x ^ loco ^_y>) 14 Dna suspect. wntj" codd. 19 triWaa:»iSb'3 b n'n»] H^a> b 22 o'p^nn b 25 «in b: «im a 26 rwhvnv nhncodd. 27 «3D0 om. b


iiL^n^D Dy 1001^5^ D^r;rn o^Di^/n i^dd pt^^nn -iD^Qnmr Ninri* nn .nty'^ty c^iionpn Sirs a^oirn oti'D cn^Sy mion n^nvn ^d idx 5nv'r) .m TisDD obiyn n^:^nS jvairDi .ncDn nn li^-T D^'jssiuDnK svoa ^ti-'^Sti^nDHD iii'N n^rJV3 li*? ^eo^i .noND n'jnn n\n^ ntii' "lONi .D^V^^Dn nyn^3 nojDi it.cna np^ i\i>ii niaipam D^bn:^^ D^22ti^:^a n\n^ nv2f insi .n^yatan nj?n^ n\nniJDii oSiyn D^Siyo «2:o^ m Sdi /yatsn ii':^n"i»n ioiSd .D2:j?n nh iti'N mbnnnai 10.mpnn hv mpn*? Nin ysjsn nsDno ^d .pivn ana m ^d naxan njti^n cj»ni .inD^rjvn iba "^m' ma d^n^io lis j^si .mS nontj' nm .n^San iS |^j*if na Sj?i/vaisn v^^^ ^cD3 ims nv^'? vSs "[natf no ncDi onpn mn ^d .njoii' na dj?^3 .Dmn p S'na inr Sni^n '2 .n'hi^z m p]ni .D^oiJ':in losiJ' in« «in2^ niyibjri .Dj>3is on^Sy nSti'n n^aisn noDm .nti':^n nv'jDn pi .Sua p d: oipan ismo^anm .|VD"im 'U'lpn om .D^'3"i:\m o^ati'ia 'aiSa .nna cmpn .p da mSiyoniba iKipj DjaNi .S-ii:^^ onnvan cm .nn^om "na^nm .m'jpm naiDni .nnnpmiS •inrsiryi layyn im*? c^Nvajn o^yjvn |a nrn inx .S'?i3 ntj' o^ai^-i o^rjyn.D^ati^in 'oiSd nii'n n: rSy S^siti' naba iy:*njaa iij'k Nin ^a .mpan "[n Sy'jas .na:"? nS .mSnnna nj?nMi .o^inn D^aty^n nyun p d: n^yatsn nyn^ai 20.D^D^nna vn^ dni .nn« nan on^itt'tj' cyxi .nnam vaen om .D5:yn n: mVnnnnaom .o^yjyn iSk "jy obii'^ unasii' laa D^yatsn naan p d}< .nnynm nainmn^Bty:^n en n^^aisn D^y^:vi .D^^yaan o^rjva naann nsi Ni:aj ux ^a .nnsiaa nnp CN .yaism nmj:n om .ibs ^nii' nibnnm .o^^n byan laa n^aii'sn ^Syai.D^aii'in noDoa nyunn c^ty^B' i:Ni:a sbi .o^yjyn iS«a nsvaj D^aisn nyn^ 25DjaK D^ati'im .cna c^yyunan ^irti^ dj; rn^ nS nraipan niviinn ^a nn na^om.D^Snjni n^at^Dta n^yaan naann n 'ais nrnai .na •'irij' Nin Sax ^irii* ny rn^:sin na oti'jam nnx -[bm pynpan hv oStt'^ pjy nn .n^an ipbnn^ D^yjy Sk pSnnan sin pannan ^a "ittXin^rjyn Sk ipbnn'' iha Sa n .ipn hvi ntsii'n Syi jam 'jyi nyunn hv) so6 post naS suppl. ty'ann nsyn Sy mvi 7 tr^'] cj, ]^'y» 8 1. ^!^«' idd'i] cj. ibd*sive iDD'ty 9 moipom] cj. nniponi [infra legitur mSiyen] 18 invasyi] cj. invsoi27 urn] cj. nnCoBimeut. Arist. V 4. Tliem. <strong>de</strong> Caelo liebr. p. L 1


iQDnsb obiym D^Diyn nsD-bj;D"in


INCOMMENTARIAARISTOTELEMG R A E C AEDITA CONSILIOET AUCTORITATEACADEMIAE LITTERARUM REGIAE BORUSSICAEVOLUMINIS VPARS V THEMISTII IN ARISTOTELIS METAPHYSICORUM ABEROLINITYPIS ET IMPENSIS GEORGII REIMERIMCMIII


THEMISTIirIN AKTST0TELI8 METAPHYSICORUMLIBRUM A PARAPHRASISHEBRATCE ET LATINEGONSILIO ET AUCTORITATEACADEMIAE LITTEHARUM REGIAE BORUSSICAESAMUEL LANDAUERBEROLimTYPIS ET IMPENSIS GEORGII REIMERIMCMIII


PRAEFATIOThemistii in liliriim /\ M<strong>et</strong>apbysicorum paraphrasin ab Abu Bischr Mattaarahice transhitam esse, fortasse <strong>et</strong>iam (?) a Schamli, Fihrist'), (jui qiii<strong>de</strong>mboc loco valdc interpobitiis est, refert. sed cum baec transbitio arabicaut ipsum Tbemistii exemplar graecum periisse vi<strong>de</strong>atur, feliciter factum est,ut hebraica certe versio, quam Moses ben Samuel ihn Tibbon ante d. XllIKal. Mart. M( -CLV '-) confecit, in compluribus bibliothecis sit servata. atquibuius Tibbonis exemplar doc<strong>et</strong> superscriptio codicis B aliquam notam tulisse,qua Jshaq b. Ilonein versionis arabicae auctorem <strong>et</strong> Tabit b. Qurra emcndatoremesse nobis pro<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur. huic igitur testimouio quod ex ipso exemplarifluxit non diibium est quin plus sit fi<strong>de</strong>i adscribendum quam bibliographoquamvis v<strong>et</strong>usto, qui baud raro ex indicibus tantummodo se hausisse ipseconfessus sit. pra<strong>et</strong>erea non extra omnem veri similitudinem positum est, subillo ^mcmero lihrorum M<strong>et</strong>aphysicoruin^qui <strong>et</strong>iam in Fihristio (nimirum secundumalium auctorem) Isbaqio attribuuntur, <strong>et</strong>iam librum A comprehensumfuisse <strong>et</strong> eum qui<strong>de</strong>m fortasse coniunctum cum bac Themistii paraphrasi.Titulus accuratior ex eis quae aut superscripta aut subscripta habentcodices elici non potest; nam generalius illic dicitur''commentarius ut li'lT'D(cod. B) <strong>et</strong> 11t


VIPRAEFATIOSchalirastani'); Ibn Sina tan<strong>de</strong>m plus sapit, cum Themistii rationem perbeneita <strong>de</strong>scribit') „qtd scripta primi magistri modo enarrationis f ^yj.j3^X'Sj sciteillustrate quamquam in ipsas cogitationes non pen<strong>et</strong>vat'-'- . baud absimiliterpost eum Ibn Ivuschd loquitur in isagoges suae ad hunc libnim exordio.Ad textum hebraicum constituendum hi milii praesto fuerunt codices:A Co<strong>de</strong>x MoNACENSis 234, fol. 175"— 204'", litterarum genere germanico (?)exaratus. ante fol. 188 quod incipit p. 17,3 huius editionis unum periit folium.B Co<strong>de</strong>x MoNACENSis 108, fol. 80—91, litteris hispanicis scriptus.Breviter uterque co<strong>de</strong>x <strong>de</strong>scriptus est in Steinsclmei<strong>de</strong>ri Catalogo ed.alt. p. 65. p. 109.C Co<strong>de</strong>x LiPSiENSis bibliothecae senatoriae 40 f. 234^— 247'", litterishispanicis, totus correctus raanu altera <strong>et</strong> notis marginalilnis instructus,quibus discrepautia alterius codicis indicatur; cf. Fr. Delitzschii Catal.p. 305 <strong>et</strong> 324.D Co<strong>de</strong>x Parisinus 894 fol. 41— 47, fragmeutum est non ultra p. 12,17h. ed. pertinens, litteris ille scriptus orientalibus cursivis sed lectu difficilibus.collatus est a M. Ginsburger Sulziensi, viro doctissimo.Co<strong>de</strong>x OxoNiENSis Bodleianus 1377 fol. 134sqq. huius specimen tantummodopraesto fuit ex primis <strong>et</strong> extremis.Co<strong>de</strong>x Taurinensis 40, quem indicat Peyronii Catalogus p. 20, frustrami hi p<strong>et</strong>itus non praesto fuit. pra<strong>et</strong>erea cum liber satis probe sit traditus,plura subsidia velut Parisinum 1054 '^ <strong>et</strong> mancum Lugduneusem 40^ posceresupervacaneum essevi<strong>de</strong>batur.A <strong>et</strong> ]), qui gemelli sunt, editionis huius fundamentum esse volui.simili necessitudine inter se iuncti C <strong>et</strong> 0; medium ferit inter utrosque B,his tamen propior. pleraque pars discrepantiae grammaticam tangit <strong>et</strong>propterea ad versionem latinam nihil momenti affert. omnino otiosum eratomnia ilia <strong>et</strong>iam minutissima in notas referre. <strong>et</strong>enim si quis intellegerestu<strong>de</strong>at, quanta licentia talium scriptorum librarii grassentur, quam saepesynonyma arbitrio mutent,quotiens membra minora atque a<strong>de</strong>o totos versusomittant, a<strong>de</strong>at ille primas huius editionis pagellas, ubi ad codicum differentiamsignihcaudam a <strong>de</strong>lectu abstiuui; sed ne optimi qui<strong>de</strong>m codices aneglegentiae crimine liberi sunt, quia flumen orationis hie tardius lluit,plenius interpunctis enuntiatis plus lucis afterre studui.Hebraica verba hie primum publici iuris hunt, sed in latinis ante-^) Book of religious and philos. Sects p. 312,4; 326,12; cf. <strong>et</strong>iam 343,5.-) al-Schefa M<strong>et</strong>uphysik p. 611 <strong>et</strong> in<strong>de</strong> al-Nagat p. 73 inf.; Themistii nomen, <strong>et</strong>siin utroque sil<strong>et</strong>ur, tamen a prioris glossatore apertum est.


PRAEFATIOVIIcessorem habui Mosen Finzi'), cuius opus emendare meum erat. quo ingeuere quidquid novatum est, ut in Themistio De <strong>caelo</strong> nostro sic iiicquoque cursh-is litteris impressum est exceptis eis quae intra ipsa vocabulacorrecta sunt, ac Finzii qui<strong>de</strong>m additamenta signo [ ],mea ipsiussigno < ) distinxi. inter ca quae male administravit Finzi illud est pessimum,(|Uod nimis saepe <strong>Aristotelis</strong> verba in Themistii paraphrasin transtulit, idquod funditus a me sublatum est exceptis tamen eis locis, ubi in vulgato^l<strong>et</strong>aphysicorum textu lectionis discrepantia non reperitur. nam baud immemorfui quara longinquis itineribus exemplar graecum per Arabes acludaeos ad nos usque traductum sit. <strong>et</strong> his qui<strong>de</strong>m locis verba Aristotelicadiductis litteris, ut soleo, exprimere nolui,Averroes quidquid e libro nostro citavit, diligenter ubique recensui.bis vero hebraicam eius formam, quam publicavit J. Freu<strong>de</strong>nthalius, vireruditissimus, contuli '). sed <strong>et</strong>iam latius patent huius <strong>paraphrasis</strong> in philosophiaorientali vestigia. Schahrastani ^) qui<strong>de</strong>m, secutus ille Ibn Sinaducem „cuius doctrina in Themistio nititur^^ in uberrimo suo <strong>de</strong> Aristotelecapitulo ex huius paraphrastae commentariis ac praecipue ex hoc libro suase hausisse aperte confit<strong>et</strong>ur. ecce haec ex pluribus exempla, Sch. p. 312,20sqq. = Th. lat. 29,2 sqq.; 314,7 sqq. = 34,13 <strong>et</strong>c.; 315,6 = 32,10;316,20 sqq. = 21,35 sqq.; 317,9 sqq. = 34,35 sqq.; 320,10 sqq. = 14,21— 15,37 (interiectis aliis). cf. pra<strong>et</strong>erea p. 344,2 sqq. <strong>et</strong> Th. 9,31 sqq.ludaeorum hunc librum citant duo commentatores Mairaonidis celeberrimiillius libri Dalalat al-Hairin: Schemtob b. Palqera*) p. 85 = Th.lat. 25,39—26,9 (heln-. p. 23,4 sqq.) — <strong>et</strong> is qui<strong>de</strong>m locus in editione,qua utimur, false ipsi tribuitur Aristoteli — <strong>et</strong> losephus Kaspi^) p. 88 =Th. lat. 13,14—23 (= hebr. 11,22—29) <strong>et</strong> p. 13,37—41 (= hebr. 12,5—7)®). pra<strong>et</strong>ereo alia ampliora horum testimonia, quia iam in Averroeinveniuntur. quid? quod Isak Abravanel in ' Elementorum forma p. 1^Themistio falso attribuit, quae ex Averroe p. 304 B translata esse pat<strong>et</strong>.Argentorati m. lulio MCMIII S. Landauer.•) Themistii Peripat<strong>et</strong>ici luddissimi <strong>paraphrasis</strong> in duo<strong>de</strong>cimum librum <strong>Aristotelis</strong> <strong>de</strong>prima Philosophia Mose Finzio interpr<strong>et</strong>e. Ven<strong>et</strong>iis, apud Ilieronymum Scotum 1558.<strong>de</strong>dicatiouem Finzii Mariano Sabello episcopo Eugubino oblatara exprimendam curavi inSupplemento p. VIII.-) Extat baec editio (quam signavi Av Fr) in Actis Ac. Hit. Berol. 1884 p. 57. 58,3) 1. c. p. 312,4 <strong>et</strong> p. 326,12 <strong>et</strong> alias.*) More ha-more Pressburg 1837. quod sequitur Themistii testimonium spectatliebr. p. 7,27 sqq., at non r<strong>et</strong>inuit ipsa verba.^) losephi Kaspi Commentaria hebr. in R. ^fosis Maimonidis tractalum Dalalat al-Haiirin . . . ed. Salomo Werblumer Francof. a. M. 1848.*>) I<strong>de</strong>m a|iiul Palqera 1. c. p.7G. memoratu digna vi<strong>de</strong>tur lectio in?^'' (cf- P-H adn.22).


SUPPLEMENTUM PRAEFATIONISILLUSTRISSIMO AC REVERENDISSIMO MARIANO SABRLLO EPISCOPO EUCIUBINO,MOSE FINZIUS. S. P. D.Themistii para])lirasis in duo<strong>de</strong>cimura librum <strong>Aristotelis</strong> <strong>de</strong> prima philosophia,praesul amplissime, quae iaradiu a Graecis <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ratur, cum iiebraice nescio quo fatoleddita in manus meas perveniss<strong>et</strong>, non eram nescius operae pr<strong>et</strong>ium <strong>et</strong> rem omnibuseius scientiae studiosis pergratam me facturum esse, si earn in latinum sermonem translulissem,ne libri perdifficilis interpres locupl<strong>et</strong>issimus diutius in tenebris <strong>de</strong>litescer<strong>et</strong>.earn rem cum iam saepius inchoassem, nondum tamen variis distentus negotiis perficerepotueram, cum forte omnem consilii mei rationem exposui Benedicto Manzolo Mutinensi,viro in omnium scientiarum genere exercitatissimo <strong>et</strong> mecum summa familiaritate coniuncto.is me percepta re non solum hortari, sed <strong>et</strong>iam inflammare <strong>et</strong> impellere coepit,ut susceptum munus absolverem, neque his contentus, ut quasi stimulum <strong>et</strong> calcarad<strong>de</strong>r<strong>et</strong>, paucis post diebus tuas ad se litteras ostendit mihi, quibus institutum meumsummopere laudabas rogabasque, ut, cum primum opus perfectum ess<strong>et</strong>, eius tibi vi<strong>de</strong>ndipotestas fier<strong>et</strong>. tunc ego abiecta omni cunctatione, cunctis reiectis negotiis totumanimum ad vertendam paraphrasin appuli. earn enim nactus esse mihi visus sum occasionem,quae iampri<strong>de</strong>m a me vehementer exoptar<strong>et</strong>ur, ut ita tecum agerem, ut me tibipenitus <strong>de</strong>ditura <strong>et</strong> consecratum esse intellegeres. ea enim <strong>de</strong> te iampri<strong>de</strong>m audio abomnibus, praesertim a Benedicto Manzolo, qui te in primis colit atque observat, ut teuuum admirer, te unum suspiciam, qui ea, qua es, a<strong>et</strong>ate, nobilissimo genere natus,quod his temporibus rarum admodum est, ne dicam inauditum, in omni litterarum generea<strong>de</strong>o profeceris, ut eruditorum nobilissimus, nobilium eruditissimus habearis, nee dictufacile sit, quantum per te antiquissimae ac illustrissimae familiae tuae, in qua viri omnia<strong>et</strong>ate bello paceque insignes floruere, splendoris ac lucis accesserit indiesque magisaccedat. tu homo Romanus graece summa cum venustate loqueris <strong>et</strong> scribis, <strong>hebraice</strong><strong>et</strong> chaldaice optime intellegis; tu in universa philosophia atque theologia ita versatuses, ut nihil tibi in iis difficile sit ad intellegendum, nihil ad explicandura. ea vero essuavitate morum praeditus, ea vitae innocentia atque integritate, ut gloriae tuae nemoinvi<strong>de</strong>at, boni omnes te quasi religionis exemplar ad imitandum sibi proponant. hacigitur famae tuae celebritate incredibili in te amove inflammatus Themistii interpr<strong>et</strong>ationema me tan<strong>de</strong>m absolutam tibi <strong>de</strong>dico <strong>et</strong> sacro, non solum ut, cuius auspiciis opusad finem perductum est, eius <strong>et</strong>iam tectum atque munitura auctoritate in lucem pro<strong>de</strong>at— quantam enim sibi aqud lectorem gratiam hoc nomine conciliare ]iossit liber, intellego— sed <strong>et</strong>iam ut uieae huius erga te singularis observantiae monumentum vulgo exst<strong>et</strong>.quod qui<strong>de</strong>m si quis attentius perlegerit, eum minime inficiaturum esse confido, hanceam esse paraphrasin, quam Themistio adscribit passimque citat Averroes in iis


SUPPLEMENTUM PRAEFATIONISixcommentariis, quos iu XII. <strong>Aristotelis</strong> libnuu <strong>de</strong> jirima philosophia edidit. tu auteinuna cum aliis, qui acri ingenio praediti sunt, optime <strong>et</strong>iaiu hie perspicies Themistianaraillam interpr<strong>et</strong>andi rationem miramque in rebus obscuris claritatem. quamquam enimauctor <strong>de</strong> via fessus ac longa peregrinatione coufectus vestitu immutato in sordibus<strong>et</strong> squalore versatur — a Graecis enim ad Arabas <strong>et</strong> in<strong>de</strong> ad ITebraeos migravit,apud quos circiter tercentum <strong>et</strong> tres annos <strong>de</strong>lituit, nunc vero tan<strong>de</strong>m in Latinum j)ervenit— non a<strong>de</strong>o tamen eius <strong>de</strong>l<strong>et</strong>a sunt lineameuta, ut Tliemistium agnoscere nonpossis. quo qui<strong>de</strong>m, qualiscunque sit, interea perfruantur studiosi, dum exspectant, utarch<strong>et</strong>ypus a te, ut es omnis antiquitatis solertissimus <strong>et</strong> liberalissimus indagator, eGraeciae minis ac tenebris eruatur, nee laborem meum contemnant. nam quemadmodumnobiles illas <strong>et</strong> immortales substantias vel leviter attigisse satius est, quam plenioreintellegentia c<strong>et</strong>era assequi, ita Themistium, qui <strong>de</strong> ii« ex <strong>Aristotelis</strong> praescripto loquitur,non ignorasse melius fore existimo, quam quosdam alios interpr<strong>et</strong>es summo studio perlegisse.tu igitur, optime antistes, Themistium, quem tibi <strong>de</strong>dico, amplectaris <strong>et</strong> foveasmeque in fi<strong>de</strong>m <strong>et</strong> clientelam tuam accipias, ut ad alia tibi offereuda alacrior sim. Vale.Mutinae Idibus Martiis MDLVIII.Comment, in Arist V 5. Them, in M<strong>et</strong>aph. A p. . B


THEMISTIIIK AEISTOTELIS METAPHYSICOKUMLIBRUM A PAEAPHRASISLATINE EXPRESSA


THEMISTdPA UA PIIllASIS IN META PIl ) S'/C '0 R UMLIBRUM A.Ens pluribus modis dicitur; nos autem, dam entis principia in-5 quirere volumus, substantiae diimtaxat priucipla iuvestigare volumus.nam lioc nomen substajitiae magis <strong>de</strong>b<strong>et</strong>ur quam omnibus^quae existunt. sive euim universum in unum sit redactu7n, ut membrain covpore huraano <strong>et</strong> partes in plantae corpore in unitatem coa-Iescu?it, sive ex rebus sit composituni^ quae se invicem tangant, ut10 domus <strong>et</strong> navis, sive coniunctum sit ex segregatis, ut exercitus <strong>et</strong>civitas: priuceps omnium ipsius partium substantia est obtin<strong>et</strong>queeun<strong>de</strong>m in universo locum, quem obtin<strong>et</strong> cor in animaliuracorpore. sin autem nullo horum modorum fuerit eius constitutio,sed sicut in numero unum prius est, <strong>de</strong>in<strong>de</strong> duo, <strong>de</strong>in<strong>de</strong> tria, autlu sicut in figuris rectarum linearura triangulus prior est, <strong>de</strong>in<strong>de</strong>quadrangulus: sic <strong>et</strong>iam substantia invenitur prima, <strong>de</strong>in<strong>de</strong>qualitas <strong>et</strong> quantitas <strong>et</strong> reliqua. nam substantia omnibus iis, quaesubsequuntur, antecedit, ut unitas c<strong>et</strong>eros numeros <strong>et</strong> triangulus c<strong>et</strong>eraspraecedit figuras.non e7iim omnia genera una <strong>et</strong> ea<strong>de</strong>ra ratione entia20 dicuntur; sed inter ilia diguior est hoc nomine substantia, c<strong>et</strong>eraautem esse dicimus, propterea quod substantiae insunt; eius namqueaut quautitates sunt aut qualitates aut motus aut similia acentitatem participant, quia ad substantiam referuntur. porro si aliagenera dictionibus, quibus esse significatur, nuncupamus, nemomir<strong>et</strong>ur,25 cum nos illas dictiones {re vera) <strong>de</strong> substantia solum adhibeamus.e.g. cum dicimus 'hoc lignum album est', illud' album est' esse qui<strong>de</strong>msignificat, sed verbum non albedini, sed ligno ipsi adaptatur. <strong>et</strong>pari modo cognata his adhibemus., cum negamus quaedamVersio Finziif. 17 sice—Jiguras (19) laudatur ab Av. p. 291 C sq. <strong>et</strong> Av. Fr. 57 10 segregalis'] separatis<strong>et</strong> dispersis FCO 13 eius constitutio om. F Av. lat. IG <strong>et</strong>ican incertum17 <strong>et</strong>] turn F Aristotelem imitatus; quantitas (<strong>et</strong>) qualitas Av. lat. F inverso ordiue20 c<strong>et</strong>era] fort, TaXXa Arist. 22 27. 28 <strong>et</strong> pari modo] fort. -^ y.ai Arist. 22Commeut Aii.st. V a. Tliem. iu M<strong>et</strong>apb. A p. II. 1


initium,2 THEMISTII IN METAPHYSICA A 1 [Arist. p. 1069a22— 29]acci<strong>de</strong>utia, imnio vera cum affirmamus. adhibeyniis enim taliaf.le. (J.<strong>de</strong> eo^ quod non est album, dicendo ''hoc est non-alhuvi <strong>et</strong> <strong>de</strong> eo,quod non est rectum, dicendo ''lioc est non-rectwn . sicut autem cumdicimus 'lignum est uou-rectum' ,illud non-rectum ligno ipsi adscribi-5 tur, ita cum lignum rectum esse dicimus, hoc esse <strong>de</strong> ligno tantumadhibemus. nam impossibile est acci<strong>de</strong>ntia ulla vel cogitatione asubstantia separari, eo minus re ipsa, cum tamen substantia ab universitatec<strong>et</strong>eiorum generum segregari possit; non quod sensibilissubstantia ullo pacto prorsus ab acci<strong>de</strong>ntibus seiuncta sit, scd sub-10 stantia una <strong>et</strong> ea<strong>de</strong>m numevo mau<strong>et</strong>, acci<strong>de</strong>ntibus minime iis<strong>de</strong>mnumero maneutibus; quin immo pereunt <strong>et</strong> adventant altevnatim,oriuntur alia <strong>et</strong> alia intereunt. huius modi sunt quantitates, qualitates,actiofies, passiones, loca, tempora bisque generibus fmitima,quorum tamen omnium generum|15 substantia est.sunt,fundamentum, elementumf.2Huius dicti veritatem v<strong>et</strong>eres quoque testantur. eorum enim, quaeprincipia <strong>et</strong> fundamenta <strong>et</strong> elemeuta quaereutes substantiaeprincipia <strong>et</strong> initia indagantur, non qualitatum, quantitatumaliorumque buiuscemodi. ex quo iam perspicuum fit discrimen inter20 has cluas quaestiones, i. e. inter quaestionem <strong>de</strong> generibus entium, quotsint, <strong>et</strong> quaestionem, quot sint initia entium. nam substantia tantuminitia bab<strong>et</strong> <strong>et</strong> cuiusque substantiae initia quaeruntur, quatenus estuna numero; genera vero in mente tantum existunt perceptissingularibus m ea repositis^ quorum unumquodque est sicut aliud.25 qui igitur bac a<strong>et</strong>ate sunt, quippe qui sint in disserendifacultate exercitati, universalibus tribuendam substantiaedignitatem magis quam singularibus dicunt^ immo universaliaquasi principia singularium ponunt; nam bominem universalemprincipium dicunt Socratis <strong>et</strong> Platonis <strong>et</strong> equum universalem buius30 <strong>et</strong> illius equi. antiquiores vero magis sensum sectabantur— pbilosopbia namque tunc temporis proxime orta fuerat — <strong>et</strong> singulariadigniora substantiae principia esse putabant. idcirco cumterram, ignem, aquam, aerem initium substantiae dicerent, nontamen terram universalem aut ignem universalem aut alia uui-35 versalia elementa esse aiebant eorum, quae sunt, sed ne corpusqui<strong>de</strong>m commune huius terrae, huius ignis, huius aquae, huiusaeris elementum esse asseverabant. saepius vero utra nam harumsectarum rectius sentiat, disputavimus: eane quae universaliaponit priora, an' quae particularia. sed eorum opiniones quamvis40 refutaverimus (??), nihil tamen prohib<strong>et</strong> nos <strong>de</strong> hoc edisserere.I adhibemus— rectum (3) om. F 5 ita— adhibemus (6) om. C 6 nam'] fort, <strong>et</strong>II pereunt] permutantur BF 25 qui— sunt] isti aulem AB 40 refutaverimus CF:bene consi<strong>de</strong>raverimus ABD; fort, vertenduin: {opiniones) cum bene consi<strong>de</strong>raverimus, nemoprohib<strong>et</strong> <strong>de</strong> hoc] scilic<strong>et</strong> <strong>de</strong> substantia


hanc—THRMISTII IN METAPBYSICA A 1 [Arist. p. 1069''30— 34] 3nunc veio iuni expresse meminimus inquireutem principia eorum, f.2quae suut, uecessario principia substautiae iucpiirere.Substantiae auteni universae sunt tres, ([uarumduas omneshomines fateutur — quoniam sensibiles sunt^ subiectae sensui5 visus — h a r u m « /^ g ?' a e s t p e r p e t u a , a 1 1 e r a m u t a b i 1 i s. perp<strong>et</strong>uaautem est substantia corporum caelestium, corruptibilis verosubstantia humi <strong>de</strong>gentium, plautarum inquam <strong>et</strong> animalium.atque buius tantum substantiae elementa <strong>et</strong> fundamenta inpraece<strong>de</strong>utibus sermonibus sumuutur. palam est autem ex nmltis10 coDstare, nempe ex igue, terra <strong>et</strong> duolms reliquis <strong>et</strong> ex aliis pra<strong>et</strong>ereacum simplicioribus turn numero paucioribus, aut saltem ex una r<strong>et</strong>antum, quae quandoque extenditur <strong>et</strong> est mollis, quandoque vero concrescit<strong>et</strong> iuduratur. atque hae qui<strong>de</strong>m sunt duae substantiae exillis trihus, pra<strong>et</strong>er quas nulla substantia existit.tertia autem substantia15 immobilis est, a<strong>et</strong>erna <strong>et</strong> sempiterua omnisque mutationis expers.neque euim mutatur ut ea, quae in terris sunt, plautae iu{[uam <strong>et</strong>animalia, quae vel ex uuiversa sui natura exeunt <strong>et</strong> corrumpuntur,neque mutatiouem localem subit, quam solam corpora haec cumcaelestibus communem babent. nam quamvis corpora caelestia20 variis temporibus nequeant dispositionibus siiis mutari, attamen uon<strong>de</strong><strong>de</strong>c<strong>et</strong> ea diversis temporibus diversos variare locos, <strong>et</strong> super hocaedificata est naturae facultas; at substantia, quae immobilis est <strong>et</strong>cui nihil misc<strong>et</strong>ur corporei, immutabilis est omnino. quapropterseparata esse dicitur a sensibili substantia, atqui certe non loco;•25 nam falsum est dicere loco separari substantiam locum penitus nonhabeutem <strong>et</strong> ab extremitatibus corporum non ambitam, quibusambiuutur omnia, quae loco continentur; sed a sensibili separatamdicentes nihil nisi quandam inter eas diversitatem ostendimus.iuspicieutes euim unam earum imraobilem atque immutabilem penitus30 esse uec ab alio nee a se ipsa omnino mutari, postmoduminvenientes liaec omnia sensibili substantiae alio <strong>et</strong> alio modo inesse:iure <strong>et</strong> merito a sensibili substantia separata^n esse intellegibilemasserimus, a<strong>de</strong>o ut nihil ipsis commune sit, neque quod ad naturamneque quod ad novatiouem ullam pertiueat. <strong>de</strong> hac igitur prima35 <strong>et</strong> immobili substantia hoc sermone tractaturi sumus <strong>et</strong>, quae <strong>de</strong> eaopinati fuerint antiqui, narraturi. nam alii divi<strong>de</strong>bant primam t.%]I nunc om. AD 3 quarum <strong>et</strong> sq.] dictio tjv Travxe; ofAO^oyouatv ut in priore Alexandriinterpr<strong>et</strong>ation e ad utrumque pertin<strong>et</strong> rerum sensibilium genus 5 altera (alt.)est (6)om. F: perp<strong>et</strong>. (alt.) — est om. C quoque: ambo legunt substantia nimirum corporum caelestiumpost perp<strong>et</strong>ua (pr.) 6 corruptibilis vero"] alia corr. <strong>et</strong> est F 8 huius<strong>et</strong> sq.] -^j dvayxTj ta aTotysTa Xotpeiv ad genus mutabile tantum referri vi<strong>de</strong>turII saltem AF: (ex una re) siiiiplicissima BC 13 ex— existit (14) om. F20 dispositionibus suis'] forma <strong>et</strong> specie sua F 29 atque immutabilem om. AF30 nee— mutari om. A 36 nam"] ad verbum: quae autem illi sunt opinati, haec suntr


4 TITKMISTH IN METAPHYSICA A 1.2 [Arlst. p. 1069 a 34 -bio]snhstanticnn in ducts partes, alii uuam statuebant uaturam. f..'{divi<strong>de</strong>ntes pouebant formas dimensiouesque matliematicaspriores cubstantias quam sensibiles, <strong>et</strong> illas qui<strong>de</strong>m harum initia;dicentes vero iutellegibilem substantiam esse imam, mathe-5 raaticas diraeusiones ipsas esse substantias pouebant formamquereiciebaut. porro seusibilis substantia naturali scientia indig<strong>et</strong>;haec enivi substantia exmotu omnino non evadit; altera verosubstantia Sid. aliam scientiam eamque nobiliorem quam sit scientianaturalis spectare vi<strong>de</strong>tur, cum nihil sit commune ipsis neque in gene-10 ratione ulla neque in loco tieque in augmento neque in <strong>de</strong>cremento neecommune principium habeant, a quo producantur. nam priornullum bab<strong>et</strong> principium, secundae vero principium est ipsa substantiaprima. 7ieque ea<strong>de</strong>m cognitione apprehenduntur; alteraenim sensibilis est, altera intellegibilis. rursus immutabilis im-15 mobilisque substantia natura prior est mutabili substantia, quaeperin<strong>de</strong> atque res labiles fluit. at quia ea, quae insunt nobis, maximaex parte a sensibili substantia termiuantur, i<strong>de</strong>o prius <strong>de</strong> ea loquiconsuevimus; fmitima enim nobis est <strong>et</strong> quam simillima nostri.Et <strong>de</strong> ea in iis, quae <strong>de</strong> natura sunt, amplissime tradidimus20 <strong>et</strong> <strong>de</strong>claravimus nuUam sensibilem substantiam ex mutatione eva<strong>de</strong>reposse mutationemque ex coutrariis fieri; sed nullammutatio7iem ex omnibus co7itrariis, sed ex similibus tantum acproximis. nam fit album ex uon-albo, non tamen ex omui nonalbo,non enim ex voce, tam<strong>et</strong>si vox non-alba sit, sed ex uigro25 dumtaxat aut rubro aut ex alio colore, qui ex eorum specie est. <strong>de</strong>in<strong>de</strong><strong>de</strong>claravimus his duobus contrariis tertium quoddam necessario subiciendumesse, duorum e^iim contrariorum alterum alteruvi non sustin<strong>et</strong>,sed quod utrisque subicitur, natura quaedam est unum contrariorumexuens <strong>et</strong> alterum suscipiens. ibi<strong>de</strong>m in <strong>de</strong>scriptione mutatlonum30 quatuor species iam numeravimus in hac substantia, iina qui<strong>de</strong>min <strong>de</strong>finitione rei est, qua scitur, quid res sit, ut cum fit homo exnon homine, aqua ex non aqua, immo ex aere; <strong>et</strong> banc mutationemmodo generationem, modo corruptionem appellamus. secuuda inqualitate est <strong>et</strong> immutatio nuncupatur, tertia in quautitate <strong>et</strong>35 quandoque augmentatio, quandoque imminutio dicitur. quarta estin loco, scilic<strong>et</strong> translatio <strong>de</strong> loco ad locum, cuius quartae mutationisex mutationibus memoratis ne caelestia qui<strong>de</strong>m corpora eapertia ponimus;nam <strong>et</strong> ipsa <strong>de</strong> loco ad locum moventur <strong>et</strong> e contrariis aliquando4 dicentes codd. F: at ponrhat (5) codd. 6 reicitbant F; ABD corrupti 7 omnino^secundum omnes eius partes F 9 cum nihil . . nee (10)] cf. Alex. 671,15 IrEto)] O'Joaud);/.ar' o'joev r^ ataSr^xr) ouat'ot v-otviovEl t^ ^oiiri^. ouos saxi ti? ccjxai? (^pyr; v.otvrj 19 <strong>de</strong>natura] lib. A cap. 5 p. 188^31 sq. 22 post contrariis addunt in contraria BD36 cf. Alex. 672,10


3THExMISTIi IN 11I':TAI'I1VS1CA A 2 [Ari.st. p. lO^D'J 15-2'.)] 5ad coDlraria. inest iiamqiic ct locis coutrari<strong>et</strong>atis quacdani species f.ad modum oppositionis: ut translation qua pergitur ad ca, quae suntante, contraria est illi, qua itur ad ea, quae sunt j)ost; quatn contrari<strong>et</strong>atemnullus viotus localis ejffugit. neque in hac mutatione duo con-5 traiia sufficiimt, sed in ea periu<strong>de</strong> ac in aliis corjius qiioddamsiibici duol)iis coutiaiiis oport<strong>et</strong>, quod qui<strong>de</strong>m ab altero ad alterummoveatur, nisiquod hoc caeleste corpus diversum hab<strong>et</strong>ur a corporeijeueratioui <strong>et</strong> corruptioui subiecto. hoc enim per se totumnuitahile est, caeleste vero corpus solo situ mutatur, ea auteni,10 ([uibus natuia eius <strong>et</strong> natura cuiuslib<strong>et</strong> partium ipsius sustin<strong>et</strong>ur,immutabilia sunt ac immobilia, pavticeps tameu exilem qui<strong>de</strong>m iumodum <strong>et</strong> iptunn est potentiae <strong>et</strong> actus, quatenus ipsius partes suntpotentia ad ali:r^ aTjOctp.d); o-'To; •{V'Z-ai. xaYiv6}i.£va . . dX)' Ix too zyj \>-Vi ovto; ttyJ Vt ;j.yj ovio; 22 quod Jif, actu est non ensRP.ri- BCD:ntinri quod nt-ltl actu erit AF; AT?' pf cf. infra


6 THImMISTH in METAJ'UYSIGA a 2. 3 [Arist. p. l()(i;)b2'J— lOTO'iSjin eius iiatura habilitas (iiiaedam varia, (i[iiani ceniiraus niultituiliiiem f.4ex eo uou eniauar<strong>et</strong>. nam quod vere imum est, uou siiscipit multitudinem,sed oi)ort<strong>et</strong> babeat priimim potestatem adnexam, qua,tam<strong>et</strong>si uuuni sit, multitudinem recipeve queat. quodsi recipiens5 huiusmodi uou fuerit, uou est (jui<strong>de</strong>m rectum dieere illud co modoa creatore jjositum esse, qui <strong>de</strong>ineeps cogat ipsum, ut multitudinemsubeat; hoc euim sapientis uon ess<strong>et</strong>. Auaxagoras autem creatoremunum itemque sapieutem coucedit; uu<strong>de</strong>uam igitur genevabiliumpluvalitas creatore uno existente <strong>et</strong> corpore, ex quo generatio fit,10 non multiplicabili, iuterrogatus: mens, iuquit, creatoris, ac si aedificator,faber liguarius aut aurifex ess<strong>et</strong>, accipit quoddam corpusilludque disiuugit op[)ortuna disiunctione <strong>et</strong> conectit^ construitcomponitque variis formis, prout <strong>de</strong>c<strong>et</strong>. nos vero se aliter reshabere cernimus, atque dicit Auaxagoras. nam prius mutatum est15 uuiversum corpus in elementa quatuor <strong>et</strong> <strong>de</strong>ineeps in stirpes <strong>et</strong>animalia. at rerum multitudo a duobus provenit: cum a creatoreob formarum multitudinem, quam corpori praebuit, turn a corporeipso, quod qui<strong>de</strong>m ad recipiendum aptum est. perin<strong>de</strong> ac si quempiamceram accepisse llngamus <strong>et</strong> ex ea multas animalium, plan-20 tarum, inanimatorum iiguras confecisso, tunc harum figurarumpluralitas a duobus proveniat, ab artifice effingeute <strong>et</strong> c.c cera ipsa;ab artifice qui<strong>de</strong>m, quia multas figuras finxit, ex cera vero, quiapotest multas figuras recipere.<strong>In</strong>super in I'hysia's cx2)ositum est neque formam ]ier se solam25 generari posse, neque recipiens per se solum, rotunditas euimsola fer se arte aurificis non fit, neque fit aurum per se] sedaurum fit aurum vena, rotundum autem ab auriflce redditur. quivero utrumque tamquam rem separatam poner<strong>et</strong>, eo inducer<strong>et</strong>ur^ utgenerationem infinitam statuercf; <strong>et</strong>enim si recipiens corj)us generari30 poss<strong>et</strong>, necessarium ess<strong>et</strong>, ut ex alio rccipiente generar<strong>et</strong>ur-^ similitersi corrumpi poss<strong>et</strong>, in aliud corpus resolver<strong>et</strong>ur.Post haec iam expositum est unamquamque rem naturalemtantummodo ex sibi simili ac cognomine oriri, ueque hoc in naturalibussolum, ut si homo gener<strong>et</strong> homiuem, sed <strong>et</strong>iam in iis^ quae35 arte hunt, nam non generatur domus nisi domo, domus, inquam,corporea incorporea domo. ars igitur i)ri7ici2?ium est uniusin altero, natura vero principium in eo<strong>de</strong>m ipso est. fiunt24 Phi/.iicis] p. 192^25 25 rotunditas BC^F: rotunditatis forma AC^ 27 qui—<strong>et</strong>enim (29)] nam alioqui in injinitum progre<strong>de</strong>remur, quoniam F 30 ut— generarelur^subiectum lUique uliquod, ex quo inanente <strong>et</strong> antecedcnte producer<strong>et</strong>ur F 32 posthaec FAristotelein imitatus exposituni] supra Z cap. 7 <strong>et</strong> 9 33 nee <strong>et</strong> sq.] Arist. a535 nam <strong>et</strong> sq.] cf. Arist. 1032^11 waxs aurjpatvEt xpozov Ttvd . . ytvEaflai xcd rr^v oi/.i'av


IpeuitusTUEMISTIl IN METAPilYSlCA A3 [Arisf. I070a8-13]7auteni convenioncs fonnac natuntlis liiesioiiesqiic in natiiralibuscorpore, ex (|uo generatio fit,i(l(liieimpedito, (juominus rationc sua procedat^potiiis privatio piincipii appellaii <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, quam dign<strong>et</strong>iir nominejiviucipii, lit niulta in iiicommoda uavis iucurrit ob uautae imbe-5 ciilitatem, cum ab aliquo vim patitiir.Tres igitiir universae substantiae sunt, inter qiias una immutabilis<strong>et</strong> immobilis est, quae non sensu, sed iutellectu dumtaxat f.f)apprelieuditur; reliquae duae seusui subiectae sunt, quarum unaperenuis, altera corruptibilis existit. sed tuum est sensibilem sub-10 staiitiam corruptioui obnoxiam in tres substantias dirimere: in elementum,scilic<strong>et</strong> corpus forniam suscipiens^ in formam <strong>et</strong> in id, quo<strong>de</strong>x his constat, quae tres substantiae in hoc fere conveniunt, utsint hoc aliquid. hoc autem magis proprium substantiae est quamreh'quae eius propri<strong>et</strong>ates. (juodsi unumquidque aliorum praedica-15 mentorum {tamquam hoc aliquid) signijicamus^ haec signijicatio substantia<strong>et</strong>antum <strong>de</strong>b<strong>et</strong>ur. inter substantias autem materia remotissimccab eo est, ut sit hoc aliquid. nam materia ex sui natura est informis,nisi quod est quodpiam optans, hoc aliquid apparere <strong>et</strong> intersubstantias numerari — veluti si vi<strong>de</strong>ri renuer<strong>et</strong>, dum forma privatur,20 ne paupertatem atque egestatem suam ostendat — nee sensus eampercipit, donee formam induat.attamen intellectus analogia ([uadammateriam forma carere cognoscit <strong>et</strong> scit ipsam adulterinam esse,speciem scilic<strong>et</strong> eius praebere, quod non hab<strong>et</strong>; non enim hab<strong>et</strong>formam, qua fulciatur.at cum ipse ab ea omnes formas abstraxerit,25 tunc convert<strong>et</strong> se ad eam <strong>et</strong> semel ad primam materiam conversusinvenit aliquando in materia cuilib<strong>et</strong> rei propiiiqua, quae percipipotest, istam materiam esse hoc cdic/uid. ilia enim hab<strong>et</strong> formam, utaes statuae <strong>et</strong> tabulae navis, sed haec magis, cum sit ex rebusseparatis <strong>et</strong> non unitis, ut sunt lateres ac lapi<strong>de</strong>s domus. hoc30 igitur modo ex imbecillitate, abstrusione <strong>et</strong> remotione convertiturmateria, ut hoc aliquid appareat. 7iihilo minus vi<strong>de</strong>ri respuit neeperman<strong>et</strong> ne per momentum qui<strong>de</strong>m temporis, quo percipiatur.Forma vero, (piae quam informat materiam tegit, dignior est hocaliquid esse; sed quae inter omnes substantias optimo iure hoc aliquid1 conversiones . . laesiones] cf. Alex. 675,26 dTTOTU'/ioti <strong>et</strong> 676,3 d-o-'j/iii xat G([j.apTrj[j.aTa10. 11 ekmentum codd. F hie <strong>et</strong> in seq. passim: 1. materiam 14 quodsi— <strong>de</strong>b<strong>et</strong>ur (16)]locus diltieilis. F exhib<strong>et</strong>: acci<strong>de</strong>ntibus enim ne per teinporaneum qui<strong>de</strong>m spatiitm signijicatiosuper hoe suppedilabitur. verba ne—spatium om. BCD 18 inter— numerari (19)] textushebr. vix permittit, ut vertas cumF: <strong>et</strong> substantia numerabilis esse, lic<strong>et</strong> similem inveniassententiam apud Arist. 190^25 tq uXtj api9[j.TjTri. 21 analogia] cf. Arist. 191a8 ^6' UTCoxeifiEvrj


opus8 TUEMISTII IN METAPHYSICA A3 [Aiist. p. 1070.->13-30]vocatur, est substantia composita siDgularis, lit hie <strong>et</strong> ille homo [.5c<strong>et</strong>eraque aliariim reriira siugularia.<strong>In</strong><strong>de</strong> ad sciscitaudum venit, iitriim <strong>de</strong>tiir forma seiuncta acovpore, an omnes formae iu corpore sint, a<strong>de</strong>o iit forma taiitum5 substautiae compositae sit forma, quae cum fortasse separari possitintellectu, nusquam tamen re vera per se sola existat. dicamusartificialium formas hoc modo se habere, id (|uod ex earum rationeinnotescit. nam lectuli forma aut iu ligno est aut iu artificis mente<strong>et</strong> sauitatis forma aut iu corpore existit aut in mente medici, neque10 est gencratio horum neque corrnptio, sed alio modo sunt<strong>et</strong> nou sunt, ut saepe dictum est. sed formarum, quacnatura sunt^nonnullas a covpore seiun<strong>et</strong>as esse veluti animam <strong>et</strong> intellectum nonnego. idcirco ])ouentes formas [abstractas] esse, formas istas rebu^uaturalibus tribuebant, artificialibus vero nequaqiiam. flurimaz15 vero formas naturales corpori coniunctas vi<strong>de</strong>mus, ut formas ignis <strong>et</strong>formas carnis, <strong>et</strong>, ut una verho dicain, nullius suhstantiue singularisnaturalis formae sine corpore existere possunt. moventes autemformae <strong>et</strong> efficientes non est falsum dicere, quod antecedant ea,quae ab ipsis procreantur, tam<strong>et</strong>si in corpore sint, <strong>et</strong> hoc pacto20 Socratis pater Socratem autecedit <strong>et</strong> statuarius praecedit statuam,quam efifecerit. at formae substantiarum compositarum simul cum?"psz'5 necessario sunt, non ante eas; Socratis enim sanitas cum Socrateest, non ante ipsum; figura quoque huius pilae <strong>et</strong> pila simul sunt, nonante ipsam. numquid autem post interitum compositi ulla harum25 formarum maneat, consi<strong>de</strong>rare oport<strong>et</strong>. in quibusdam nihil prohiberevi<strong>de</strong>tur, ne permaneant^ veluti si anima talis sit, nontota^ sed mens sola, ut enim iota permaneat anima, fieri fortassenon potest.Si igitur forma praeexistens invenitur, quae agit, quatenus30 formam sibi similem inducit, ita ut homo gener<strong>et</strong>ur ex homine tantum^<strong>et</strong> equus ex equo, singularis inquam e singulari, — universalenamque nee giguit nee gignitur, at id, quod generat <strong>et</strong> generatur,est hoc <strong>et</strong> illud — quid in generatione1habemus eius forma, f. 6qua Plato dicebat? cur, inquam, forma, quae generatur, indig<strong>et</strong>35 altera forma ut exemplari, cum ad ipsius exemplum eftingatur id,quod ab ea gignitur? nam i<strong>de</strong>m nomen ea<strong>de</strong>mque <strong>de</strong>tinitio tamgeneratum quam generans amplectitur formaque utriusque est ea<strong>de</strong>m;eiusmodi enim est natura formae generantis, ut aliam sibi similemformam generare possit. {similiter) ars in omnibus, quae facit, forma40 ulla tamquam exemj^lari minime indig<strong>et</strong>, ita ut scamnum e.g., quodfacere sibi proponat, sine exemplari facere neqtieat. ars enim ipsaest scamni exemplar, quoniam forma scamni est in mente artificis35 altera forma ut AD: om. BGF


. inTIIKMISTII IN MHTAPIIYSICA A3 [Arist. p. 1070a 18-30] 9ilisum fjicieutis, veliiti ars me<strong>de</strong>udi est forma saintatis <strong>et</strong> aedi-f.lificatoria forma aediiim est.Et hie sermo <strong>de</strong> rcicienda forma perfectus [<strong>et</strong> absolutus] ess<strong>et</strong>,nisi facesser<strong>et</strong> negotium animalium multitudo, quae a nou simili5 nascuutur. eeruimus euim vesparum geuiis e\ equorum, apes exbourn cadaveribus gigui, rauam ex putredine a(iuae atque genusquoddam rausearum exigui corporis ex vino corrupto neque invcnwnisnaturam produeere ida ex siwililms in forma, <strong>et</strong> nos optimenovimus i)roportionem quandam peculiarem spermati seminibusque10 cumslib<strong>et</strong> plautarura ac animalium esse, qua generantur, quae gigni<strong>de</strong>bent, ccrta, iuquam, aniraalia certaeque plantae, non aliae, a<strong>de</strong>out ex humano semiue nou gener<strong>et</strong>ur equus necpie ex equiuo semiuehomo fieri possit parique ratione neque ex huiusce plantae seminealia i)lanta efficiatur. nee aliter respon<strong>de</strong>nt hae proportiones15 animalis huiusmodi generation], nisi quia j^rojjortio prius i)Osita innatura est, quae parata atque disposita sit ad noA^andamomnem viventis speeiem possibihnn^ dummodo materiam adproereandam inveniat idoneam, quae nondum erupit in a<strong>et</strong>um. neespernas obsecro talium animalium condicionem, sed cogita20 admirandam magis fore artificis peritiam, si quid ex <strong>In</strong>to fingat,quam si i<strong>de</strong>m ex auro aut marmore conflass<strong>et</strong>; quin immo si rationemmaioris viventium bene consi<strong>de</strong>raverrmiis, iuveuiemus eun<strong>de</strong>m inillo naturae proeessum. itaque fieri non potest, quin proportionesatque formae in natura iajn positae sint, secundum quas facit id^25 quod facit. tam<strong>et</strong>si euim generatur homo ab homine, pater tameunihil artificii hab<strong>et</strong> in hac sua compositione, quae talis existit, utmeliore modo se habere nequeat; sed ita fit, quoniam in cuiuseunquesubstantiae natura proportio atque formae insunt; [proin<strong>de</strong>] nonartificio patris, sed proportione fit. [pra<strong>et</strong>erea] eorpus in sola30 corporis superficie operatur, natura vero se iu corpus universuminsinuat.neque mirandum naturam nescientem ea, quae/aa;^, udjinem,qui intenditw\ adducere\ <strong>et</strong>enim ipsa nee quid agat intellegit, neeactti pereipit. <strong>et</strong> hoc indicat proportiones illas nuviine honorabiliorisnobiliorisque causae, quam ipsa sit, atque sublimiore gradu collo-35 catae affiari, nempe anima, quae est in terra, quae secundumPlatonem a diis secundis manat, secundum Aristotelem a soleproveuit <strong>et</strong> a circulo obliquo. <strong>et</strong> i<strong>de</strong>o facit illud^ quod facit, <strong>de</strong>si<strong>de</strong>riointentionis, qua agitur, incensa, lic<strong>et</strong> ipsa non intellegat intentionem;quomodo afflantur homines, ut verba loquantur, cum futura40 vaticinantur, baud sane percipientes, quid ipsi dicant. in summafieri non potest, quin adsint in natura proportiones ac formae; namrei generatione ipsius similitudinem a<strong>de</strong>sse oport<strong>et</strong>. sed non3 <strong>et</strong> seq.] Av. 303 F sq. <strong>et</strong> AvFr 58 6 cjenns— corporis] 1. muscas ut AvFr15 proportiol fort, proportiones ut Av.


primo10 THEMISTII IN METAPHYSICA A 4 [Arist. p. 1070^31- ^8]iuveuitur, quo pacto id ornne, quod giguitur, a siJbi simili gignatur;nobis enim aliqua forma egentibus actio quaedam obvia est^ quasola scimus formam illam fieri non posse, <strong>et</strong> periu<strong>de</strong> forma iliafit, ac si in aliquo alio later<strong>et</strong>, <strong>et</strong> re vera in natura generante lat<strong>et</strong>.5 Sed cum institutum sit primum principium eorum, quae sunt,quaerere,idcirco huiusmodi quaestioni quaedam praemiitere profici<strong>et</strong>.<strong>et</strong> quaerimus^ utmm principium omnium, quae siutt^ possit esse f.Iunum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m, ut illud principiuvt sit principium substantiae, eorum,quae sunt ad aliquid, quantitatis <strong>et</strong> qualitatis, an quodlib<strong>et</strong> praedi-10 camentorum diversuni principium a principio alterius babeat. cumvero principium variis modis dicatur, tum quod est initium motus,turn id, propter quod est id quod est, tum elementum, <strong>de</strong>c<strong>et</strong> uos <strong>de</strong>elementis prius quaerere, sitne idciti clcmentum omnium entium, anquodlib<strong>et</strong> praedicamentum diversa clcmenta possi<strong>de</strong>at ab alterius15 elementis. sed absurdum vi<strong>de</strong>tur, si ea<strong>de</strong>m omnium siut, iia ut ea<strong>de</strong>msint clementa substantiae, relationis, qualitatis <strong>et</strong> quantitatis. si veroquis hoc affirmare conabitur, quaeremus ab eo, quid hoc clemcntumsit, si unum est, aut quaeuam baec elementa sint, si plura sunt; utrumextra <strong>de</strong>cem genera, an in aliquo eorum existant. non esse extra20 <strong>de</strong>cem praedicamenta [in promptu est]; nam ess<strong>et</strong> aliud praedicamentumpra<strong>et</strong>er <strong>de</strong>cem atque illis prius haber<strong>et</strong>ur. nam elementumprius est bisce, quorum est elementiivi. at nullum genussubstantiam praecedit, ut ex praedictis liqu<strong>et</strong>, sin vero hoc fugiascontendasque ponere elcmentum in praedicamento substantiae, tunc25 elementum substantiae erit elementum relationis, quantitatis, qualitatis,actionis, passionis atque habitus, pra<strong>et</strong>erea sequ<strong>et</strong>ur uecessarioid, quod est extra captum intellectus, elementum substantiae esse insubstantia; sed elementa priora ac simpliciora sunt his, quae ex eiscomponuntur, ut literae sunt dictione priores. supponamus igitur30 elementa non esse in aliquo praedicamento. at in quaestionem venit,num fieri possit, ut sint quicquam universalium omnia comprehen<strong>de</strong>ntium,ut unum. si dicatur huiusmodi elementa omnium esse,respon<strong>de</strong>bimus baec nomina {non) magis <strong>de</strong> simplicibus rebus quam<strong>de</strong> compositis praedicari.ex quo sequer<strong>et</strong>ur simpliciora non esse com-35 positorum elementa-^ cum enim composita his nominibus appellarentur,simpliciorum elementa forent. pra<strong>et</strong>erea si unum atque ens sintpriucipia <strong>de</strong>cem praedicamentorum <strong>et</strong> principia dicersa ad his sint^quorum principia sunt, ut punctum diversum a linea <strong>et</strong> unitas anumero <strong>et</strong> producens aliud atque ea, quae ab eo producuntur: tum4 generante BCF Av.: generati AD 16 quantitatis om. C si vero <strong>et</strong> sq.] abbreviationemexpositionis, quae sequitur, invenies apiul Averr. 306 IIJ 23 post genusadd. BD conununius ; cf. Ar. b2 xotvov praedictis^ Ar. p. 1038^27 33 nonsupplevi 39 post producuntur F exhib<strong>et</strong>: sequitur ens^ <strong>et</strong> unu)n sine praedicamentisesse posse, sed ens <strong>et</strong> unum non sunt sine essentia substantiae, quantitatis, qualitatis <strong>et</strong> redquorum,nee unwn (p, 11,2)..: quae omnia commenticia sunt


modoTIIKMISTII IN JIETAPHYSIGA A 4. 5 [Arist. p. 1070b8— 1071 «4] Heus <strong>et</strong> iinuni nou enint ipsa substantia ncc ipsa quantitas nee ipsai-7qiialitas. tieqne vcvo imum ens possunt yion enlia esse; uon ergo hocpacto ea<strong>de</strong>m sunt onmium elementa.[immo irapossibile est ita esse.]At proportione quaclam nihil prohib<strong>et</strong>, si id^ quod supira statutum6 erat, pro eerto hahemiis. principia enim omnium tiia sint, forma,materia atque privatio — e. g. in seusibilibus substantiiscaliduni qui<strong>de</strong>m ut forma est, frigidum vero ut privatio,materia autem illud, ([uod est potentia luiec duo] in praedicamentovero qualitatis album hab<strong>et</strong> locum formae, nigrum locum10 ])rivationis, superficies vero supposita his est ut materia quaedam;sic <strong>et</strong>iam lumen loco formae, tenebrae loco privationis habeutur <strong>et</strong>corpus recipiens lumen utrique supponitur. impossibile est igiturelementa dari, quae communia omnino omnibus sint, at reperiunturproportione <strong>et</strong> analogia (piadam. sed nunc non quaerimus15 eleinentuni eorum, ([uae sunt; nam eorum principium quaererepropositum fuit. sane utrumque causa est. sed principiumpotestesse extraneum ut causa movens, elcme7ita vero nequeunt essenisi in iis, quae ex ipsis fiunt. quod igitur elementum est, id <strong>et</strong> iamprincipium dici potest, quod vero principium est, elementum procul20 dubio non est; nam movens potest esse extra rem motam. at proximummovens in naturalibus simile est formae; homo namque homiuemgeuerat. in artiiicialibus vero, quae meute fiunt, forma est autprivatio. exemplo sit medicina aut ipsius ignoratio, aedificatoria arsaut imperitia eius. in midtis vero rehus movens causa siimd <strong>et</strong> formaest, quouiamf.825 est; medicina namque sanitas quodam|movens, <strong>et</strong> aedificandi facultas quodam modo aedium estforma, homo vero generatur ab homine. at nostrum non estnunc proximum movens iuvestigare,quoomnia moventur.sed quaerimus primum movens,30 Et est manifestum, quod est substantia, nam est initium substantiae;at nihil initium est substantiae nisi substantia, <strong>et</strong> ipsuniturn substantiae initium sine dubio, turn principium erit omniumeorum, quae sunt ;c<strong>et</strong>era namque entia nisi aftectus qualitates motusquesubstantiae 7ion existuut, ut superius probatum est. at quae-35 rendum <strong>de</strong> hac substantia, quae universum hoc corpus mov<strong>et</strong>, quidsit. utrum anima ponenda est an intellectus an quid aliud ab hisambobus diversum? sed cauti esse <strong>de</strong>bemus, ne acci<strong>de</strong>ns aliquod<strong>de</strong> primo principio praedicemus ex his, inquam, quae c<strong>et</strong>era entianecessario consequuntur; reliquis vero entibus inest potestas <strong>et</strong>2 non emendavi: duo ABCF 3 immo— esse add. F 6 sensihilihus substantiisF: sensibili substantia ABD: sensibilium substantia C 27 at <strong>et</strong> sq.] cf. A v. 309 G33 sunt BCF: segregantur AD 34 superiusA^ Z 1 36 anima— intellectus'] corpusponendum est aut anima C- 37 sed F: aut BC: cum AC; ad verbum: cum cauliprovidique simus 39 post potestas iDserit atque actus F


12 TIIKJIISTII IN METAPIIYSICA A 5 [Arist. p. 1071a5— 28]variis tempovibus sunt variis modis neque semper in eo<strong>de</strong>m statu f.Hpermanent, cuiusmodi sunt geuerabllia <strong>et</strong> corruptibilia; in his euiminterdum i<strong>de</strong>m est actu, iuterdum potentia, ut vinum est actu cumferv<strong>et</strong> atque mov<strong>et</strong>ur (V), alias vero potentia erat, cum humor, ex5 quo generatur, adhuc erat in vinca ipsa, caro quoque quandoqueest actu, quandoque vero potentia erat in elem<strong>et</strong>itis, ex (juibusgeneratur. nee aliud siguificare volumus, cum actum <strong>et</strong> potentiamdicimus, nisi materiam atque formam. forma inteUc(jo /ormam,*fi[separabilis est, aut id, quod ex forma materiaque constat, separa*10 bilis autem est, ut lumen ac teuebrae, si separari ab aere queunt.ex ambahiis vero compositum, ut corpus sauum <strong>et</strong> aegrotans. cummateriam dico, intellego id, quod utrumque fieri potest, ut corpus,quod quandoque sanum, quandoque morbo obuoxium efficitur.Quae vero actu <strong>et</strong> 'potentia sunt, quandoque non solum per elementa15 variantur, quae sunt in rebus, i. e. per formam <strong>et</strong> materiam, ex quibusconstant, sed jycr res ctiam, qxiae sunt extra^ ut earum motrices^quarum materia fortasse non ca<strong>de</strong>m est ac reruni in<strong>de</strong> generatarumquarumque forma non ca<strong>de</strong>m est, sed diversa. quodmente servandum puto in quaestione primae causae, nam aliquae20 moventes causae in forma convenientes sunt rei motae ipsiqueproximae, quas sequuntur remotiores. proxima causa est ut pater,sol vero remotior est, sole adhuc remotior est circulus <strong>de</strong>clivis.quae qui<strong>de</strong>m causae non sunt ad modum materiae rei fjenerabilisaut formae aut privationis, sed motrices sunt; uec con-25 veniunt in forma neque proximae sunt ut pater, sed remotiores<strong>et</strong> in agendo fortiores. nam princii)ia proximarum quoque causarumsunt.Amplius, dum quaerimus <strong>de</strong> i)rima causa, cernere oport<strong>et</strong> causarumalias universales, alias singulares particulares [dici posse].30 vera principia non sunt universalia, sed singularia particularia, uthoc singulare initium est huius singularis <strong>et</strong> hie homohuius hominis, non universalis, quoniam non existit, sed hieest pater huius <strong>et</strong> haec aqua (sic!) est causa huiusce aquae,universaleenim, si causa esse dicatur, est causa universalis, ut substantia est35 causa substantiae <strong>et</strong> quantitas causa quantitatis; at principia, quaevere principia sunt, in singularibus quaeri <strong>de</strong>bent. nam materianon est absolute materia homiuis, sed materia inea est mea materia<strong>et</strong> materia tua est tua materia, veluti alia forma tua est, alia mea,1 variis temporihus] a^kXoTS. loco d'XXa te Ar. a5 8 formci] exspectes actu intellego— aut'] namque, si separabilis est, actu est: sic <strong>et</strong> F ex emendatione. in sequentibus axeprjai?omittitur 24 nee— forma (25)] oute bp.ozioiz Ar. 17; verba oute uXt] ovia <strong>et</strong> seq.ad solom <strong>et</strong> circulum <strong>de</strong>clivem tantum referuntur. 33 aqua . . aquae] <strong>de</strong>pravatumex B <strong>et</strong> BA (\^ ex L)


uaturales,TIIEMISTII IN METAPIIYSrCA A 5. (1 [Arist. p. 107la29—i'10] 13non forma uuiversalis, sed singulavis. <strong>et</strong> hoc i<strong>de</strong>m est diceudum<strong>de</strong> movente. explauavimus igitur, quomodo priucipia omnium renimpossint esse ea<strong>de</strong>m <strong>et</strong> quomodo nou poss/nt. diximus posse ea<strong>de</strong>messe uno trium modorum: aut uiiiveisali latioue, aiit pioportione <strong>et</strong>5 compavatione quadam, aut propterea quod priucipia substautiae suntpriucipia omnium, nam si alia dicautur esse, hoc habent a substantia,<strong>et</strong> cum ab ipsa substantia sint, pat<strong>et</strong> quoque a principiissubstautiae esse, cuncta haec prius statiumda cranf. mox poterimusindag-ari priucipium, <strong>de</strong> quo coepimus disserere. c<strong>et</strong>erum commo-10 dissime ab his initium coepero, quae a nobis superius tradita sunt.Jam diximus substantias ^sse tres, duas tertiam verof.9jimmobilem. duae illae naturales in praece<strong>de</strong>ntibus dilucidatae sunt<strong>et</strong> iam uberius <strong>de</strong> iis antea disputavimus. nunc sermonem habemus<strong>de</strong> substantia immohili <strong>et</strong> a<strong>et</strong>evna, <strong>et</strong> in primis quaerimus, numquid15 reperiatur substantia, quae tempore non attingatur neque sit obnoxiaalterationi aut mutationi, sed conti7iuo in suo statu permaneat. <strong>et</strong>saepe diximus hoc principium non posse <strong>de</strong>monstratione cognosci.<strong>de</strong>monstratio enim ex principiis <strong>et</strong> causis constat, prima autemcausa, lioc est primum principium, nee causam ante se nee prin-20 cipium hab<strong>et</strong>. sed quod volumus, hoc pacto fortasse consequemur,consi<strong>de</strong>rando duo necessario inesse primo omnium principio: unumquod est a<strong>et</strong>ernum, alterum quod est immobile, separemus igiturhaec <strong>et</strong> <strong>de</strong> utroque singillatim disputemus. <strong>et</strong> primo numquid <strong>de</strong>tursubstantia a<strong>et</strong>erna, postea numquid aliqua substantia sit immobilis;25 tunc sic proce<strong>de</strong>ndo voti compotes facile erinius. nam quod faceresoient infirmiores baiuli, quibus si quod grave suscipiendum estonus, illud imrtiuutur itaque facillime perferunt, id nos imitabimurin hac nostra perscrutatione. dico igitur: si omnes substautiaecorruptibiles sunt, substautiae autem omnes c<strong>et</strong>eris entihusSO priores sunt, omnia corruptibilia erunt. cum mjm verum sit,ut a principio dictum est, uuiversitatis, sive ad unum redacta sit sivein recta continuatione serieque const<strong>et</strong>, radicem elementum^w^ nee nonprincipium partium ipsius substantiam esse: substantia corruptanihil remauebit eorum, quae ab ipsa pen<strong>de</strong>nt, quod si quis vel le-35 viter intueatur, inveni<strong>et</strong> non posse fieri, ut substautiae <strong>et</strong> c<strong>et</strong>era,quae sunt, non habeant perp<strong>et</strong>uam substantiam, per quam essesuum obtiueant. neu mireris inter ea, quae sunt, dari substantiama<strong>et</strong>ernam. nam inveniuntur quaedam in natura acci<strong>de</strong>ntium, quaea<strong>et</strong>erna <strong>et</strong> mcorruptibilia sunt, onotus enim est aliquid inseparahile,40 per se non existens^ cum sine duhio corpori insit aut suhstantiae\ atquemulto magis tempus huiusmodi est. nam tempus fiuitimum hab<strong>et</strong>ur16 sed—permaneat om. F 19 hoc — princiinum om. CD oi principio] initiohuius iibri


cum14 THEMISTII IN METAPHYSICA A 6 [Arist. p. 1071 MO]raotui; est enim ipsius mensura aut novatum ab ipso, sed nef.9acutissimus qui<strong>de</strong>m sopliistes cogitatioue <strong>de</strong>pingere poss<strong>et</strong> motumaut tempus subire ortum atque interitum. nam si tempus nativumess<strong>et</strong>, ante sui ipsius ortum fuiss<strong>et</strong>; rursus si caducum dicer<strong>et</strong>ur,5 ess<strong>et</strong> post suum interitum, ut iam patuit ex Auditu uaturali; sedillud iterare lib<strong>et</strong>, quoniam potissimum opus est nobis quaesifuris,quibus in rebus scientia primi principii consistat. motus igitur <strong>et</strong>tempus nee oriuntur nee pereunt; neque hoc in ipsis supponi posseratio suppeditat. <strong>de</strong> tempore sat perspicuum est. nam si quis dicat10 fuisse tempus ante se tempus non babens, <strong>et</strong> futurum tempus, quodnon sequatur tempus, verba profert suas radices perimentia; namsimilia verba ut quandoque, erat <strong>et</strong> erit, antea <strong>et</strong> postea, quibus qui hoccontendit necessario utitur, partes tantum temporis sunt aut terminiaut ratioues ei coniunctae. sin vero ex bis appellationibus asserere15 vell<strong>et</strong> generationem temporis, minime optatum obtinebit, nisi ponattempus esse, priusquam oriatur; pariterque si quaerit hisdictionibus uti, ut oceasum temporis monstr<strong>et</strong>, nihil aliud habebitnisi tempus manere post eius interitum. tempore igitur perenniexistente <strong>et</strong> motus iti<strong>de</strong>m procul dubio est. nam, [ut diximus], aut20 mensura motus tempus est aut novatum ab ipso.Sed ex motu ipso hoc eruamus. contendimus motum necessario auta<strong>et</strong>ernum esse aut genitum. si genitus, iam praecessit motor, atquonam modo lic<strong>et</strong> animo comprehen<strong>de</strong>re motorem a<strong>et</strong>ernum esse,a quo motus non semper man<strong>et</strong>; nihil enim prohib<strong>et</strong>, quominus in<strong>de</strong>25 fluat, neque novatum quippiam est, quod aliquo modo motorem admotum excitaverit. nam quidquid fit, ab eo tantum fit, nihilexternum impedit eum, nihil iocitat. neque possumus dicere: priusnon poterat movere <strong>et</strong> mox potuit; nam sequer<strong>et</strong>ur eum mutationemsubire <strong>et</strong> aliquid pra<strong>et</strong>er eum existere, quod mutar<strong>et</strong>. quodsi quis con-30 tendat eum impeditum esse, pra<strong>et</strong>erquam quod vilipendit, dum aliudpra<strong>et</strong>er ipsum inducit, adhuc eum magis vilipendit, necessario f. 10|hoc impediens sit eo valentius.pra<strong>et</strong>erea qui fieri potest, ut haec causainfinito tempore inhibuerit, tan<strong>de</strong>m vero eum absolverit?hoc certe esseuequit, nisi aut diversa sit, aut ipsa quoque mut<strong>et</strong>ur nee se possit35 eo<strong>de</strong>m modo semper habere, motor igitur aliquando se abstiner<strong>et</strong> amotu, aliquando mover<strong>et</strong>. cum vero novatio motus absque motu nonfiat, motus erit ergo ante motum. nam variare, alternare, sistere suntmotus species eumque sectantur. amplius impossibile est hoc, quodmotu ci<strong>et</strong>ur, non esse corpus quodpiam. quod qui<strong>de</strong>m si ingenitum40 ponatur, sed post qui<strong>et</strong>em moveri, tunc cogimur causam dare, qua5 Auditu nat.'] VIII 1 14 appellat.] -/aTr)Yoprj[j.aTa Them, ad Pliys. 412,2338 impossibile— quodpiam (Sd)] ad verbum: Jieri non potest, quin corpus aliquod existat, quodmov<strong>et</strong>ur


THEMISTII IN METAPHYSICA A G [Arist. p. 1071b6— 18] 15motum mutatumve sit <strong>de</strong> qui<strong>et</strong>e ad motum. si vero hoc corpus f. 10genitum dicatur, motus ess<strong>et</strong> gcuitus, autequara corpus fuiss<strong>et</strong> ortum,quod i<strong>de</strong>m val<strong>et</strong>, ac si diceres motum praece<strong>de</strong>re motum: ueque igiturpotest motus a qui<strong>et</strong>e uasci. at si ex omnino uon ente hoc5 corpus dicatur fieri, simul erit utvumqiie <strong>et</strong> priucipium geueratiouismotus erit <strong>et</strong> ipsum priucipium geueratiouis corporis, cum autemimpossibile sit ex omnino non ente quiequam fieri, ne motus qui<strong>de</strong>mpoterit a qui<strong>et</strong>e novari. cum igitur motum a<strong>et</strong>eruum esse iam<strong>de</strong>claraverimus aique quomodo tempus ad motum se habeat, quae10 sequuutur faciliora eva<strong>de</strong>nt. sic enim ratiocinando inferemus: si motusa<strong>et</strong>ernus sit, <strong>et</strong> iam corpus, quod mov<strong>et</strong>ur, a<strong>et</strong>ernum erit; nam sihuiusmodi est acci<strong>de</strong>ns, multo magis est substantia, primus veromotus est localis, secundus autem <strong>et</strong> tertius in aliis sunt praedicamentis.<strong>et</strong> motuum localium alii recti, alii circulares; solus15 autem circularis motus continuus est. nam omnes reliqui motusstatu intercii)iu7itur, si memoria tenes, quae vi <strong>de</strong>monstrationis inAuscultatione naturali ostensa sunt, <strong>et</strong> continuatio a<strong>et</strong>ernis val<strong>de</strong>uecessaria est; nam quod mutatur <strong>et</strong> consistit, minime a<strong>et</strong>ernumdici potest, pari ratione in<strong>de</strong> colligi potest tempus continuum esse;20 nullam enim partem ipsius separahilem cogitare possumus. ex quorursus lic<strong>et</strong> conclu<strong>de</strong>re motum <strong>et</strong> ipsum continuum esse; ab eonamque tempus novatur. siqui<strong>de</strong>m igitur motus ille solus, quicirculo fit, pra<strong>et</strong>er alios continuus est, circularis utique motusa<strong>et</strong>ernus ponendus est.proin<strong>de</strong> necessario <strong>et</strong>iam motor istius motus25 a<strong>et</strong>ernus est. nam quod uon est a<strong>et</strong>ernum, ne causa qui<strong>de</strong>m potestesse perennis motus. cum in c<strong>et</strong>eris quoque minime <strong>de</strong>tur villuscausam esse nobilioris. satis igitur patefactum est motorem primuma<strong>et</strong>ernum esse.Cum vero hoc pacto sit, movebit necessario motu continenti30 actionemque perag<strong>et</strong>. nam si motor ess<strong>et</strong> <strong>et</strong> motus eius non ess<strong>et</strong>continuus, ne ipse qui<strong>de</strong>m a<strong>et</strong>erno tempore mover<strong>et</strong>. hoc autemimpossibile esse iam <strong>de</strong>monstratum est. nulla ergo prorsus eritutilitas, si substantias sempiternas induxerimus, perin<strong>de</strong>atque illi, qui form as separatas quiescentes veluti i<strong>de</strong>as quiescentes35 comment! sunt, at si naturales sint ac a<strong>et</strong>ernae prioresque seusibilibus,non <strong>de</strong>c<strong>et</strong> naturam banc nihil agentem supponere, sed potius oport<strong>et</strong>,ut mutare aut movere sit potens. cum vero dico potens, baud inferrevolo, quod a potentia ad actum extrahatur, sed potentiam ab eaomnino removendam esse censeo.nee hanc suhstantiam puto numerari40 inter substantias, quae quandoque actu, quandoque potentia sunt;fieri enim non potest,ut aliquaiido principjium 'primum potentia existat.17 Auscultatione] VIII 8 18 minime— esse (19) om. A 20 separahilem] (quae)eicitur CF 26 vilius— nobilioris (27) om. B 34 veluti— quiescentes om. F41 ^fieri— existat om F


potentia16 THEMISTII IN METAPnYSICA A G [Arist. p. 107 H> 19-33]nam hoc principhini eger<strong>et</strong> altero pnncipio in actu, quod ipsum clepotentia ad actum extralier<strong>et</strong>, cum fieri uequeat, ut quidpiam potentiaexistens a se ipso ad actum traliatur. nam id quod potentia est, in essesuo irabecillum atque imperfectum est, <strong>et</strong> ei perfectio contingit, cum ad5 actum pervenerit. pra<strong>et</strong>erea quod potentia est, quodammodo potestad altevutrum contrari<strong>et</strong>atis extremum se flectere. <strong>et</strong> si ad unum magisflectitur, nihil prohib<strong>et</strong> eum habere proportionem cum altero. <strong>de</strong>bentigitur ea, quae sunt, habere principium, quod nullam substantiamhabeat ante se. cum sic fuerit <strong>et</strong> a<strong>et</strong>ernum, eum eo non miscebitur10 materia, nam id, cui admisc<strong>et</strong>ur materia, in naturasuapotentiamliab<strong>et</strong>.At possit aliquis hie loc/ice obviani ire inquiens nullum|f. 11existens uUo pacto villus esse eo, quod actu est, immo ea, quaepotentia sunt, ad ea, quae actu, tamquam prius adposterius se habere;<strong>et</strong>enim aliquid natura ad actum progres&um jirocul duhio habere po-15 tentiam priorem in esse, neque necesse esse, ut omnis potestas adactum reducatur. sed hoc tantum in rebus sensibilibus verum est,eae namque <strong>et</strong> potestatem <strong>et</strong> actum possi<strong>de</strong>utes potentiam semperprius habent. simpliciter tamen actum cum potentia comparantesactum natura priorem inveniemus; ipse namque potentiam extrahit20 atque mov<strong>et</strong>. potentiam autem praece<strong>de</strong>re actum sfatuermit autiquitheologi, qui generabant muudum ex tenebris <strong>et</strong> aere — ut dicebatHesiodus — itemque physici, qui materiam omnia proce<strong>de</strong>re asseverabant— veluti qui ponehant omnia simul esse vel particulasillas insectiles atque infinitas dari raultaque alia — communis25 vero error eorum est, quod adscribunt materiam huic honorabiliac universali principio. sed quomodo materies movebitur,nisi sit praece<strong>de</strong>ns aliqua causa, quae moveat eam?nullam enim iuveuimus materiam ex se ad formam moveri. atsicut liguum non ex se mov<strong>et</strong>ur ad formam lecticae, sed artificis30 opera, sic <strong>et</strong> menstruus sanguis; terra quoque ex se nee plantamproducit nee semen ullum; at sol mov<strong>et</strong> terram c<strong>et</strong>eraque elementa<strong>et</strong> semina ad plantam geuerandam. hiuc veritatis vi convinciturponentes materiam omnia praece<strong>de</strong>re, velint nolint, causam actuexistentem a<strong>de</strong>sse fateri, ut Leucippus commiscuit sempiteruum35 motum suis illis particulis indivisibilibus, ut Plato posuit inordinatummotum ante opus <strong>de</strong>i, w^Empedocles statuit WiQm <strong>et</strong> amicitiam <strong>et</strong>Anaxagoras mentem. sed par erat eos potius <strong>de</strong> causa huiusa<strong>et</strong>erui motus verba facere quidque a<strong>et</strong>ernum intellegant [explicare].nullum enim perp<strong>et</strong>uum motum nisi solum localem, qui5 pra<strong>et</strong>erea^Jlectere (6)] BC exhibent: yjert rero potest quodammodo, ut in actu non sit; <strong>et</strong>enimquod potentia est, ad — se JJectit 7 nihil— habere FC: necessario tamen hab<strong>et</strong> A8 substantiam] conicio potentiam 21 aere] luce C i. t.; i. m. laudatur Av., qui iiirechao exhib<strong>et</strong>; cf. initium cap. 7 22 Hesiodus] Sino<strong>de</strong>s sive Su<strong>de</strong>s codd.: Dino<strong>de</strong>s Av.30 ex se— generandam (32)] locus vix integer 34 commiscuit CF: instiluit . . {in suis) AB


THEMISTII IN METAPHYSICA A 6 [Arist. p. 1071 b33— 1072a 17] 17circulo a'<strong>et</strong>ur, dici posse credimus; hie solus uamque pra<strong>et</strong>er c<strong>et</strong>eros f. 11motus eontiuuus est. iieo tamen (luemquam dixisse constat, utrumprimus niotus eorporum uaturalis sit an pra<strong>et</strong>er naturani. nam nihil,quod temere moveatur, invenimus, sed aut natura aut ab intellectu5 aut vi, cum status eius huic statiii sit oppositus. ueque dicuut. quisuammotuum prior sit, naturalisne au is, (^ui ab intellectu [mauat], (ni is.qui pra<strong>et</strong>er uaturam ea-istit. magni enim id inter esse vi<strong>de</strong>tur.Sed diligentius senteutias illorum scrutantes iuveuiemus ipsosponere primum motum confusum atqne inordinatum; post (juem10 ponunt ordinatum motum cum anima <strong>et</strong> orbe <strong>et</strong> cum ordiueeorum, quae sunt, at rationem mdlam invenimus^ cur inordinatumrem ordiuatam praecedat, sed vi<strong>de</strong>mus ordinatum rem inordinatamjyraece<strong>de</strong>re. atqui vi<strong>de</strong>mus sphaeram omniaque caelestia corpora circulocieri continuis conversionibus partim diuturni temporis. partim15 brevis, <strong>et</strong> reverti ad punctum, a quo iuitium sumpsere; <strong>et</strong> hocaequissimis revolutiouibus atque ])ertectissimis. quod autem hab<strong>et</strong>continuum ac uniformem motum iure <strong>et</strong> merito causam habere <strong>de</strong>b<strong>et</strong>,quae comparata cum corporibus motis sit uniformis. si quid verovariis temporibus varium in modum mov<strong>et</strong>ur, causa onotrix pro20 vari<strong>et</strong>ate temporum ean<strong>de</strong>m rationem, quam id, quod mov<strong>et</strong>ur, habebit.at nihil inexistens corporibus generation! corruptionique obuoxiisunquam eo<strong>de</strong>m modo se habere potest, habent igitur liaec corporaaliquam causam variam secundum ipsorum variationem. cum autemgeneratio atque corruptio semper sint nee uncjuam <strong>de</strong>ficiant, con-25 sentaueum estearum qui<strong>de</strong>m causam efficientevi vaiiari, con tin entertamen perseverare. ex se qui<strong>de</strong>m necessario haec causa variaest, continuationem autem accipit ab alia causa; hoc igitur aprima causa aut ab alia causa, quod autem cogit hoc esse aprima causa, est, quoniam causa est tum istius permansionis, tum30 permansionis secundae causae, <strong>et</strong> hac ratione praestantiorest maiorisque momenti. nam c<strong>et</strong>erae causae nee permansionem neecontinuationem habent perin<strong>de</strong> atque causa prima; proprium enim f. 12secundae causae est variare, primae vero perseverare. necessarioigitur hae omnes (?) causae erunt perseverantiae <strong>et</strong>35 vari<strong>et</strong>atis.ISeque hoc pro placito habeas, quod ponimus qui<strong>de</strong>m, cui tamensensus repugnat; nemo namque tarn caecutiens <strong>et</strong> sensu <strong>et</strong> menteest, qui uou vi<strong>de</strong>at ac intellegat primum orbem circumeuntem c<strong>et</strong>erosorbes semper uniformiter ciere,orbes vero errantium stellarum semper40 motu vario moveri <strong>et</strong> unum alterum praece<strong>de</strong>re, ita ut inter se sint25 condnenter'] leg. ut vulg. <strong>de</strong>l all 29 istius] non diiudicandum est, utrum vs 15auttp an auTuJ legerit 31 momenti AC: permanentiae BF 39 cierj AF:ciere BCComment, iu Arist. V 5. Them, in M<strong>et</strong>aph A p. II. 2


18 THEMISTII IN METAPHYSICA A G. 7 [Aiist. p. 1072a 17-30]clivei'si, atque omuia, quae geueratiouem <strong>et</strong> coiTiii)tionem subeunt, f. 12ab ipsis vecipere motiim continuum <strong>et</strong> motum vaiium.Itaque cum hoc pacto res se babeat, quid nobis alia initiaquaereuda sunt, ut baec <strong>de</strong>sevanius, convertentes uos ad po<strong>et</strong>as,5 qui generaut omuia ex uocte <strong>et</strong> iuformi cbao <strong>et</strong>, ut uno verbo dicam,ex eo, quod uatura potentia est, non actu? sed baec missa faciamus<strong>et</strong> dicamus esse corpus, quod iu<strong>de</strong>fesso motu mov<strong>et</strong>ur; hieauteni est motus circularis. quod non tautum latione, se<strong>de</strong>tiam op ere perspicuum est. cum vero motus non <strong>de</strong>ficiat,10 [corpus] quod eo mov<strong>et</strong>ur, a<strong>et</strong>eruum erit; id autem est primusorbis. si igitur mobile corjius a motu non vacat. ue quod mo v<strong>et</strong>qui<strong>de</strong>m a motu uuquam <strong>de</strong>sistere aut cessare palam est.iam satis ergopatefecimus [primum motoremj a<strong>et</strong>ernum sempiteruaeque esse coutinuatiouis;nunc quod immobilis sit, explicabimus, idque rep<strong>et</strong>endo15 ea, quae iam praefati sumus. si enim quidjjiam ex duabus const<strong>et</strong>rebus, quarum altera sit seiuncta <strong>et</strong> per se stare possit, altera iti<strong>de</strong>mper se manebit <strong>et</strong> sgm7irfa m^, cum igitur <strong>de</strong>tur mohW^ <strong>et</strong> i<strong>de</strong>mmovens, <strong>et</strong> mobile tantiimmodo non movens, necessariodatur <strong>et</strong> movens non mobile, boc autem est, quod natura20 cii'istit 71071 immixtum materiae, cuius substantia actus est. sed nemomir<strong>et</strong>ur dari movens immobile, nam omne <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabile hocpacto m|ov<strong>et</strong> <strong>et</strong> omne intellegibile, cum intellegitur <strong>et</strong> adaliquas functiones mov<strong>et</strong>, hoc pacto mov<strong>et</strong>. at cum <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabilia<strong>et</strong> intellegibilia multa siut in nobis <strong>et</strong> in aliis animalibus, fieri25 nequit, ut <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabile <strong>et</strong> intellegibile simul moveaut; nam <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabile<strong>de</strong>si<strong>de</strong>rium mov<strong>et</strong> qui<strong>de</strong>m <strong>et</strong> man<strong>et</strong> immotum. eius naturatamen non est in geuere iutellegibilium. in primis vero principiismateriae non immixtis i<strong>de</strong>m est <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabile atque intellegibile.nam <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabile est, (quia) intellegibile est, non e contrario intellegibile,30 quia <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabile. <strong>et</strong> hoc ipsum invenitur in <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabilibus nobispropinquis, quae vi<strong>de</strong>mus in<strong>de</strong>que app<strong>et</strong>imus <strong>et</strong> eiigimus. app<strong>et</strong>imusautem grata <strong>et</strong> eiigimus vere bona, nam quae eiigimus, app<strong>et</strong>imus,quoniam vi<strong>de</strong>ntur bona;ne(iue talia vi<strong>de</strong>ntur, quia uos ea app<strong>et</strong>imus,sed app<strong>et</strong>imus, quia talia vi<strong>de</strong>ntur. atqui nobis multa vi<strong>de</strong>ri contiugit35 aliter atque sint; sed in primo <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rato atque in primo <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rionulla est diversitas inter id, quod vi<strong>de</strong>tur, <strong>et</strong> id, quod re vera est;nam i<strong>de</strong>m est, <strong>et</strong> quod appar<strong>et</strong> <strong>et</strong> (^uod vere est. itacpue quod <strong>de</strong>eo intellegitur, est in ratione eius, <strong>et</strong> quod intellegitur esse bonum,id ipsum re vera est bonum.2 motum— variuin F ex emendatione : a motu inquam conlinuo <strong>et</strong> motu vario codd.7 <strong>de</strong>l (Arist. 21) <strong>de</strong>est 11 guod mov<strong>et</strong>'] o in o xivei a 23 subiectura esse putat (utBonitz p. 495) 15 praefati] Phys. VII 256^20 <strong>et</strong> Paraphr. Themistii p. 223,117 cum <strong>et</strong> sq.] verbatim: ir.d ah to f;i£v zivo'iixevciv -/.ott y.ivouv, to oe xtvo'jfjLEVov (jiovids |j.y]-xtvoijv, TOt'vuv £5Tt Tt o'j xivo'JfJiEvov xtvsl 29 cjuia addidi nam - <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabile (30) om. F


cumTHEMISTII IN METAPHYSICA A 7 [Arist. p. 1072.-.30—bl] 19Iiiitiuin autem <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rii est id, quod <strong>de</strong> prima causa iutellegitur,eo inoilo. (luo aitp<strong>et</strong>itus nostri iuitium est imaginatio <strong>et</strong> cogitatio;oniuis autem intellectus ab iutellegibili niov<strong>et</strong>ur, iil cogitatiomov<strong>et</strong>ur a cogitabili atque imaginatio ab imaginabili. species vero5 iutellegibilium pluies suut, omnium tameu prima est substantia<strong>et</strong> huius substautiae ea, quae simplex est <strong>et</strong> est actu, aanulla potentia admisc<strong>et</strong>ur, <strong>de</strong> qua nihil pvaedicatui\ quae subiectumuulhim hab<strong>et</strong>, sed re vera est iiatura uua <strong>et</strong> simplex, (piod autemmateriam bab<strong>et</strong>, nee simj<strong>de</strong>x nee unum separatim esse potest; at10 ubi est ])otentia, ibi multitudo atque compositio. quod cum unumesse dieatur, nou est (^ui<strong>de</strong>m, si primariam unius rim acceperis,tam<strong>et</strong>si saepius unum <strong>et</strong> simplex dieatur. nam bominem unumdicimus, gentem unam, propositionem simplicem atque elemeutumsimplex; sed si quis optime veritatem scrut<strong>et</strong>ur, inveui<strong>et</strong> nomina15 baec in rebus omnibus mentiri pra<strong>et</strong>erquam in prima substantia;nam <strong>de</strong> hac vere dicitur, quod uua sit <strong>et</strong> simplex, ueque|f. 13earn unam esse dicimus, quantitatem significamus, ut cum nationeraunam dicimus, digitum unum, bominem unum atque equum unum.in bis uauKiue aliud est id, (piod est, aliud est esse unum; in•20 natura vero bac ens <strong>et</strong> unum i<strong>de</strong>m suut. ita quoque simplexdicitur, nou quod ex ea possit quicquam componi nee alteriuscomparatione sic appellatur, sed natura sim])lex est sine ullacompositione <strong>et</strong> multiplicitate. <strong>et</strong> baec natura non tantum estprimus motor rerum, sed est perfectio <strong>et</strong> id gratia cuius.25 Nam quod ex se eligibile est <strong>et</strong> (juod in se bab<strong>et</strong>pulcbritudine.m <strong>et</strong> summam uobilitatem, id <strong>et</strong> principium <strong>et</strong> exse perfectio existit. <strong>et</strong> lioc <strong>et</strong>iam in lege reperitur. nam lexquoque admiuistrationem mov<strong>et</strong>, ([uae ab ea est. lex euim sua ipsiusgratia <strong>et</strong> per se pulcbra est ac eligibilis. nam tunc praestantissimi30 babentur iustissimeque dicuntur gubernare admiuistrantes, cum legisuormam <strong>et</strong> ordinem speculando i)erficiuut admiuistrationem eamquecustodiunt. [boc tamen interest, quod] lex nou est substantia, sedactio quaedam substautiae, quae qui<strong>de</strong>m <strong>de</strong>sinit esse nee man<strong>et</strong> nisiper terminatum tempus; at primum <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabile <strong>et</strong> primum movens35 est substautia non immixta materiae, sempiternae contiuuationis,simplex, cuius natura actus est. perin<strong>de</strong> ac si cogitatione fingeremuslegem, qua administratio nititur, vivere <strong>et</strong> se ipsam intellegere, <strong>et</strong>intellectioue ilia, ut re vera mov<strong>et</strong>, admiuistrationem movere admodum rei <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ratae. ita summus <strong>de</strong>us est vigor, lex, causa40 aequahilitatis <strong>et</strong> ordinis buius mundi, estque intellectus perfecte6. 7 cui <strong>et</strong> sq.] hie excidit uua pagiua in A 27 el hoc <strong>et</strong> sq.] interpr<strong>et</strong>atio verb,(p. 1072 "2) £C!Tt yap Tivt TO oh evexa 32 hoc-quod] sed codcl. 40 perfecte . .vtiitasque cocld. : i^ere perj'ecteque F2*


primus20 THEMISTII IN METAPHYSICA A 7 [Arist. p. 1072b 1-4]primus vcritasque. omnis autem operatio, quae ab iutellectu inanat, f. 13sapientia est atque meus; cum igitur operatio iutellectus sit substantia,necessario substantia priraae quoque causae sapientia erit atquemeus, <strong>et</strong> ab ea ordo <strong>et</strong> rectituclo entium ])roveui<strong>et</strong>, <strong>et</strong> en't ilia, quam5 omnia, quae sequuntur, app<strong>et</strong>unt, quaedam emiuus, quaedam corainusacce<strong>de</strong>ntia ad ipsam. ut <strong>et</strong>iam accidit in civitatum administratione;quidam enim cives acceduut ad perfectionem, (juidam vero reraotioressunt, <strong>et</strong> simile est hoc <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rium homiui iuris peritiam profitentieamque <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ranti, ut secundum ipsam vivat; oranes enim, qui10 libero arhitrio voluntateque ohsequuntur seseque accommodant ^id obamorem agunt ac <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rio eius principii, quod profitentur. quiautem dixerit totum <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rium primae causae esse, ut res ad eamprope accedant <strong>et</strong> qualis ipsa est evadant, is iam m<strong>et</strong>am hac suaconsi<strong>de</strong>ratione transiit; perin<strong>de</strong> ac si quis id esse dicer<strong>et</strong> instar15 app<strong>et</strong>entiae , qua animal cihivi apy<strong>et</strong>it. at res non ita se hab<strong>et</strong>.sed species qui<strong>de</strong>m <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rii multae sunt, el multa sunt ea ipsa^quae amantur <strong>et</strong> <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rantur. <strong>et</strong>enim app<strong>et</strong>itus alimenti diversusest ab app<strong>et</strong>itu rei <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabilis; similiter <strong>et</strong>iam sanitatis amordiversus est certa ratione ab amore viae rectae. nam cibuin20 app<strong>et</strong>imus, ut eo impleamur, <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabile vero, ut id vi<strong>de</strong>amus<strong>et</strong> ad ipsum accedamus; ita sauitas quoque amatur, ut acquiratur,via autem recta, ut recte agatur; sic exercitus ducem app<strong>et</strong>it <strong>et</strong>civitas regem, ut eum imit<strong>et</strong>ur eiusque observ<strong>et</strong> mores, manemusigitur in nostro <strong>de</strong> prima causa sermoue dicimusque eam immobilem25 esse; neque mirandum putamus ipsam, cum prima causa sit,substantiam quoque esse <strong>et</strong> intellectum, quem, dum se intellegit,c<strong>et</strong>era app<strong>et</strong>unt, ut projlteantur hunc intellectum, qui est ordo <strong>et</strong>norma entium, ut homo legi adhaer<strong>et</strong> atque <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rat ex eius praescriptovivere, <strong>et</strong> praefectus administrationi rectam assequi guber-30 nandi rationem exoptat.Mo v<strong>et</strong> igitur prima causa ut res <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rata, primumautem, quod ea mov<strong>et</strong>ur <strong>et</strong> quod propius accedit eamque<strong>de</strong>si<strong>de</strong>rat <strong>et</strong> ei assimilari stu<strong>de</strong>t, est primum caelum <strong>et</strong> orbisinerrautium stellarum. <strong>et</strong> quia proximus est ei, rectitudinem eius,35 quam optat, quam potest jjerfectissime acquirit; quemadmodumprincipis vicarius nonniJdl regiae dignitatis sihi acquirit, quippe quiregi propinquus sit, non loco, sed natura. post motum autem caeli,quiImotus est, sequitur motus plau<strong>et</strong>arum, <strong>de</strong>in<strong>de</strong> genera- f. 14bilia <strong>et</strong> corruptibilia. <strong>et</strong> natura ipsa multorum est motuum, non40 modo secundum locum, ut motus est divinorum corporum, sed <strong>et</strong>iam18 ab— <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rabilis] fort.: a <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rio amati <strong>et</strong> similiter infra (2U) amatum . . ut eum19 cerla ratione B: (ab amore) dignitatis ac Y ;C cf. infra 27 profiteantur'] cognoscantFC. hinc rursus incipit A 38 ante ^^lan<strong>et</strong>arum add. inerrantium stellarum <strong>et</strong> motusAB <strong>et</strong> C i. m.


THEMISTII IN METAPHYSICA A 7 [Arist. p. 1072b4-lR] 21ad omnes motuum species] sequitur ergo maximam vari<strong>et</strong>atem in f. 14mobilibus esse <strong>et</strong> aliam alii iwtentiam. si igitur motiis omnia,([uae nioventur, comprehendit, potentia vero in motu ipso est,<strong>et</strong> motus jtartim in loco, partim in ([ualitate <strong>et</strong> snbstantia <strong>et</strong> in5 luiiusraodi, iclque varie: propter hoc in omnibus bis unavi ctean<strong>de</strong>m potenfiam no7i inveniraus. at cum corporibus caelestibus,quae loco tantum mutantur, vari<strong>et</strong>atem contingere dicimus,nihil aliud dicere volumus, pra<strong>et</strong>erquam quod ea variis a<strong>de</strong>sse lociscontiugit, non ita tamen, ut contingat in loco non esse, <strong>et</strong>enim cum10 contiugere dicimus, nolumus indicare id, quod hoc vocabulo ostendisol<strong>et</strong>,nee modum quemdam, qui ad alterutrum extremorum <strong>de</strong>clinarevaleat, sed iudicamus ea in loco non esse, in quo necessario collocentur.nam proprie contiugere <strong>de</strong> hac tantum natura imbecilliac coufnsa dicitur, quam potentia ingreditur per ostium contra-15 ri<strong>et</strong>atis. cum igitiir potentia <strong>de</strong> corporibus caelestibus praedicarinon possit — ea namque sola prima mutatione, quae in loco est,mutantur absque intriuseca naturae mutatione — ergo qui caelestesglobos hoc motu mov<strong>et</strong>, quem saepenumero priorem c<strong>et</strong>eris mutationibusstatuimus, quippe qui immobilis sit omnino nee vmt<strong>et</strong>ur nee20 trausferatur, nee snbstantia variari poterit nee alio pacto. generatioenim <strong>et</strong> corruplio val<strong>de</strong> ab eo distant, pariterque motus incrementi<strong>et</strong> <strong>de</strong>crementi; is enim iter est ad interitum. sed <strong>et</strong> motuslocalis ab eo remotus est; nam <strong>et</strong> ipse est uua <strong>de</strong> corporummutationibus. at ille mov<strong>et</strong> qui<strong>de</strong>m, sed ipse immobilis existit;25 <strong>et</strong> id quod primo motu non mov<strong>et</strong>ur, nee ullo alio mov<strong>et</strong>ur.quamobrem val<strong>de</strong> distat a potentia.Necessitate igitur est ctis. illud vero initium, quod hocpacto necessarium est, id vere initium est. nam quod noncontingit mntari <strong>et</strong> non mutari, id necessario est <strong>et</strong> est ens. neces-30 sarium eniiii tribus modis dicitur. primo id, quod est coactum,propterea quod est pra<strong>et</strong>er voluntatem; secundo id, sinequo res non optime se hab<strong>et</strong>; tertio id, quod aliter se habereomnino non potest, ex tali necessario caelum <strong>et</strong> naturauniversi pen<strong>de</strong>t. in summa autem praestautia <strong>de</strong>gere, quod35 nobis ad exiguum tempus conceditur, huic substantiaeperp<strong>et</strong>uo datur. propter nostram enim constitutionem^ quae variispotentiis const<strong>et</strong>, viam sapientiae vi.v reperimns. intellectus enimnoster fere semper auxins est nee otium hab<strong>et</strong>; quamvis vero <strong>de</strong>a\\h plerumque sollicitus sif<strong>et</strong> corporeimplicitus, quandoque tamen, <strong>et</strong>si40 ad exiguum tempus, lis ahiectis^ quae ipsum ab intellectione averterepossunt, se ipsum sine ullo impedimeuto intellegit, ex quo gaudium-la<strong>et</strong>itiamque sempiternam consequitur, eamque a<strong>de</strong>o intentam, ut•29 <strong>et</strong> non mutari om. C 35 substantiae ova. C^ (exsTvo Ar. ^15)


22 THEMISTII IN METAPHYSICA A 7 [Aribt. p. 107'2M6-21]expiimi iiequeat. ille veio,


ad-f.TIIEMISTII IN MKTAPHY8ICA AT [Aiist. p. 107-2i>2l— L>6]23totus totiun anipleditiir;<strong>et</strong> tunc iiitellectus si mul est ct inteWe- i.l^^gibile. neqiie proin<strong>de</strong> sicut seusus uon est i<strong>de</strong>m quod sensibile,quaudoqui<strong>de</strong>ui iinprimitur /or?«rt eiiis, substantia autein mau<strong>et</strong> extra,ita intellectus ct ipse sese bab<strong>et</strong> ad iiitellegibilia, quae per se insunt5 ei; immo ipse fert onmes formas, nee ulla substantia foris remau<strong>et</strong>,Old misceatur materia, ibi euim uou est materia, sed sola formasine materia, quae coiisequitur intellegeutem cogitantemque earn,cum neque pars a parte separ<strong>et</strong>ur, neque rescindatur, ut sensibiliaapud seusum, sed in iutellectu tirmatur. in sumnui ipse intellectus10 est <strong>et</strong> iutelleg'ibilis, ut iam saepe diximus. uec similis est iutellectuiuostro, qui labente tempore ab alid re ad aliani trauslatus viodointellegit ea, quae nou uoverat prius, [<strong>et</strong> hoc ei contingit,] quia multumpotentiae sibi adnexum hab<strong>et</strong> — huiusmodi [inquani] uou estintellectus ille divinus <strong>et</strong> primus, sed ille iutellegit ea, quae penes se15 hab<strong>et</strong> iutelleg'ibilia, per eorum assumptiouem (V) <strong>et</strong>, ut summatiradicam, ea, quae i<strong>de</strong>m quod ipsem<strong>et</strong> sunt, quouiam ipse est suaiutellegibilia. neque ipse intellegit ea transferens se <strong>et</strong> concertensab alia re ad aliam, ut facit intellectus uoster, at omnia in vcatigiotemporis intellegit. proin<strong>de</strong> palam est ipsum intellegere omnia, quae20 sunt, eo modo, quo sunt, <strong>et</strong> eo modo, quo ipse posuit ea entia esse;omnia vero apud eum simul sunt, omnia igitur necessario simulintellegit. quodsi nihil mirum est intellectum nostrum id esse,quod ipse intellegit, eo magis hoc suspicandum est <strong>de</strong> priinointellectu; nam intellectus uoster i<strong>de</strong>o divinus hab<strong>et</strong>ur, quia &i/nilis26 est iutellectui diviuo. si igitur perfectam <strong>de</strong>lectationeraatque surninatn dignitatem per cognitionem assequimur, i<strong>de</strong>tiam magis erit iu j)riina causa, nam cernit se iu summa diguitate<strong>et</strong> se intellegit absque admiuiculo externae naturae, immo earnnaturam, quae requiritur, iu se hab<strong>et</strong>. quod autem est in eius30 opere iucundissimum, id simile non est ei, quod interdum <strong>de</strong>ficit,neque ipsa quidpiam molitur, ut fiuem suum attingat ex re, quamnon hab<strong>et</strong>. nam haec omnia acci<strong>de</strong>ntia sunt atque renovationes,quae iutellectui nostro contingunt; sed hie ipse est res iucundissima,veluti ipse quoque est res praestantissima.35 Si igitur <strong>de</strong>us semper sic se hab<strong>et</strong>, ut aliquando uos,admirabile qui<strong>de</strong>m est; siu melius, profecto magis|mirabile est, <strong>et</strong> quo melius, eo magis admirabile. pers])icuum igitur16est, quod separatus ac simplex est, nee ipsum sensus dirimuut autacci<strong>de</strong>ntia, <strong>et</strong> intellegit omnia, quae sunt, nou eo, quod remanent40 extra eius naturam, vel sunt ipsi operationes extraueae, immo ipse1 totus— amplectUur] est omnium ve.stimentum, <strong>et</strong> ah eo omnia manunt F 15 per eorumassumpiionem'] xaxa (j.ETaX/j'inv b20?: perceptionem codd., si levem acceperis emendationem30 id— ipsa (31)] ipsa addidi: F exhib<strong>et</strong>: neque id un^uam <strong>de</strong>fecturum est, neque is ei similisest, cui <strong>de</strong>est aliquid <strong>et</strong> (locus non integer) 37 <strong>et</strong>— admirabile C: om. F: AB COrrupti


24 THEMISTII IN METAPHYSICA A 7 [Arist. p. 1072b26— 1073^8]ea prodiicit <strong>et</strong> ipsa id sunt, quod ipse, uam <strong>de</strong>us est lex <strong>et</strong> ratio f. 16causa(iue rectitudiuis entium atque eorundam ordo est. nee estlex ut haec, quae in libris ponitur, sed viva lex. perin<strong>de</strong> ac sicogitatione <strong>de</strong>pingere posses legem animatam esse ac se cognoscere5 seque intellegere posse, ut si Lvcuigus legislator adliuc viver<strong>et</strong> <strong>et</strong>assister<strong>et</strong> legi eamque administrar<strong>et</strong> , cognoscens administrationem,cuius ipse auctor est, <strong>et</strong> in se ipso intelleger<strong>et</strong> reges, dtices,milites, quo adnexa ess<strong>et</strong> talis coguitio funiculo inextricabili. atLycurgus ex natura sua <strong>de</strong>cessit <strong>et</strong> adrainistratio quoque, quam10 produxit, periit. at si lex <strong>et</strong> legislator perp<strong>et</strong>uam vitam viverent,adrainistratio iti<strong>de</strong>ra continuae ess<strong>et</strong> permausionis. enimvero vitahuius legislatoris nou solum coutinua est, initio ac fine carens, se<strong>de</strong>tiam praestantissiraa est. praestantissima euira vita mens est, <strong>et</strong>honorabilior est omni re vitam habente. nee quaudoque vivit, quaudo-15 que non vivit, nee diverso mo<strong>de</strong>, perin<strong>de</strong> at([ue nos; sed ipse estipsa vita, quoniam est actus, <strong>et</strong> actus est vita <strong>et</strong> eius perfectio.<strong>et</strong> veluti nobilusima^n luih<strong>et</strong> actionem^ sic <strong>et</strong>iam nobilior est omnivivo, ac velut ipse est actus perp<strong>et</strong>uus a<strong>et</strong>ernusque, sic vita quoqueperp<strong>et</strong>ua a<strong>et</strong>ernaque. dicamus igitur <strong>de</strong>um esse vitam a<strong>et</strong>ernam20 semjjiternam ac perfectissimam. quare <strong>de</strong>o vita aevumquecontinuum perp<strong>et</strong>uum sempiternum inest <strong>et</strong>, ut saepe priusmemoraviinus, loco vnagxsiv potiiis dicendwm est <strong>de</strong>um esse citamatque esse aevum sempiternum.At iam aliqui ^wni ()])\n2ii\ pulcherrimum <strong>et</strong> optimum non25 esse in initio rei, ut secta Pythagoreorum <strong>et</strong> Leucippusopinati sunt principia animalium <strong>et</strong> plantarum causas qui<strong>de</strong>messe, ut sint, pulcherrimum autem <strong>et</strong> perfectissimum7)iini7ne esse in semine, sed tempore perfectionis. at non verum est,quod opinantur. nam utilitatem iam habent a radicibus. in eo30 vero, quod simul hab<strong>et</strong> utru?nque, actum, inquam, <strong>et</strong> potentiam,prior est poteutia, simpliciter tamen actus potentiam praecedit, utbomo prior est semine hominis; semen enim ex homine oritur, esseigitur substantiam quandam a<strong>et</strong>ernam [<strong>et</strong>] immobilem[atque] a sensibus nou solum loco, sed natura separatam,35 immutahilem, cum neque ipsa mutationem, faciat, neque ulla rationepatiatur mutationem, satis iam <strong>de</strong>nionstratum est. <strong>et</strong>iam <strong>de</strong>monstratumest [banc substantiam] non esse corpus, nee magnitudinemullam babere [posse], neque <strong>de</strong>sinere, neque dividi. infiniteenim tempore mov<strong>et</strong>. nou dari autem magnitudinem fluitam16 perfectio om. A pcrfeclio— a<strong>et</strong>ernusque (18)] FC post perfectio nou distinguunt <strong>et</strong>exhibent: honorabilior est c<strong>et</strong>eris operationibus <strong>et</strong> sic est continua perp<strong>et</strong>uaque vita21 <strong>et</strong> ut— sempiternum (23)] nee nos quicqriam aliud kabenius, quod dicamus, nisi quod <strong>de</strong>us vitaest <strong>et</strong> continuum aevum F falso 35 immutabilem— patiatur (36) om. F 38 <strong>de</strong>sinere'\mori codd. suspectuin


siveTHEMISTII IN METAPHYSICA A 7. 8 [Arist. p. 1073a 8-24] 25potestatem habeutem, qua iu infiuitum moveat, iam expositum estin sermoiiibus uostris natuialibus. uara omnis magnitudo aut estfinita aut iiifiuita. vauum autem est dicere iufiuitam dari; sedfinitum injinitas habere posse potentias nemo fat<strong>et</strong>ur neqiie j^rq/it<strong>et</strong>ur,5 eo minus, si illud, ([uateuus corpus est, ab ipsis mov<strong>et</strong>ur. nam ([uisolem dicit <strong>et</strong> c<strong>et</strong>era astra finita qui<strong>de</strong>rn esse, potestates vera habereinfinitas, insufficiens uti(iue in sermone suo est, quoniam virtus,quae existit in stellis, <strong>et</strong> ea qui<strong>de</strong>m^ quae injinlt(f hah<strong>et</strong>ur, non insitaest eis a uatura, neque quatenus corpora sunt, sed aut a prima10 causa niauat, aut anima, quae est in eis, provenit ab ilia virtuteincorporea. prima namque causa ea iufinito tempore circumfert;quodsi hoc potestate haberent, ut liabent corpus <strong>et</strong> magnitudo, neeperseverassent iu actu, <strong>et</strong> fatigarentur procul dubio <strong>et</strong> qui<strong>et</strong>e egerent.nam steUarum corpora, ob insitam potestatem, jwtejitias habent15 finitas; diversis enim temporibus in alio <strong>et</strong> alio loco sunt, quandoquesunt hie, quandoque illic. haec autem loca quasi motuum terminisunt, impossibile namque est potentiam, quam sequatur actus, quemipsa api)<strong>et</strong>at, fiuera ac terminum non habere; sed causa, quae estpotentiae omnino expers <strong>et</strong> actus coutinuus <strong>et</strong> omni tempore invaria-20 bilis, quomodo habere potest magnitudinem <strong>et</strong> corpus, ut habenthaec, in quibus potentia continua oernitar, sive sunt corruptioniobnoxia,]non? in summa actus separatus ex se ipso potest f. 17perp<strong>et</strong>uari in infinitum cum temporis continuatione; actus veroproveniens ab eo, quod est potentia, ad efectum adducit potentiam,25 nee animo comprehen<strong>de</strong>re lic<strong>et</strong> hunc actum infinito tempore durare;iam enim praecessit eum potentia. uecessario igitur virtus, quaeStellas mov<strong>et</strong>, infinita est, stellae namque non acquirunt bancvirtutem per id, quod potentia est. motus vero earum in tali [<strong>et</strong>tali] loco finitus est, quoniam hoc modo tantum stellis inest potentia.30 <strong>In</strong>quirendum autem est, utrum substantiarum huiusmodi, quaemagnitudinem non habent expertesque materiae sunt, una sitpouenda, an plures. nam qui ante nos immateriales immohilesquesubstantias posuerunt,nihil certi <strong>de</strong> earum multitudine^ quin <strong>et</strong>iam nihilproprie <strong>de</strong> earum numero dixere. qui enim formas induxere, iuquiunt35 formas immateriales esse substantias atque immobiles, nihil tamenaiunt <strong>de</strong> earum numero <strong>et</strong> reliquere rem dubiam ad modumnumeroruni, quorum additamentum (?) nescitur. nam <strong>et</strong> ii, quii<strong>de</strong>as numeros esse inquiunt, interdum in infinitum eas extendunt,interdum earum finem <strong>de</strong>narium ijonunt numerum. nobis autem40 est dicendum ex hisce, quae p'«


26 THEMISTII IN JJETAPMYSICA A 8 [Arisi. |). 1073"25-M3]])oreiini, primo niotu continuo <strong>et</strong> perp<strong>et</strong>uo movens, omnis f. 17motiouis atque mutationis immime. quod autem plures sunt substantiaepost hoc primum prinajjimn^ quae hoc pacto sunt, idinvenitur ex ratiocinatione, <strong>et</strong> sensus attestatur. [nam] omne,5 quod mov<strong>et</strong>ur, a motore mov<strong>et</strong>ur, ac causa prima necessariouna est eHmmobilis turn per se, turn per acci<strong>de</strong>ns; substantiaevero sequentium corporum motrices uecessavio raultae sunt, pronumero corporum, quae moventur [ab eis], <strong>et</strong> hae qui<strong>de</strong>m per seimmobiles sunt, per acci<strong>de</strong>ns tanien moventur, perin<strong>de</strong> at(iue anima,10 nee tantum immobiles ponendae sunt, sed <strong>et</strong> perp<strong>et</strong>uae. uaturanamcjue stellarum substantia quaedam perp<strong>et</strong>ua est, ac id,quod eas mov<strong>et</strong>, perp<strong>et</strong>uum est. prius enim est moto; quodautem prius substantia est^ substantia necessario est.multitudineni autem virtutum ex ilia scientia, quae philosoisphiaefamiliarislsima] est, ex astvologia^ consi<strong>de</strong>rare oport<strong>et</strong>.liaec enim <strong>de</strong> numero motuum, ([uibus unaquaeque errantiumstellarum mov<strong>et</strong>ur, ac <strong>de</strong> numero orbium eas <strong>de</strong>fercntium contemplatiouemfacit. numerus vero orbium <strong>de</strong>ferentium Stellas diversushab<strong>et</strong>ur apud Callippum ab eo, qui est apud Eudoxum, [sed haec20 breviter <strong>et</strong> summatim a nobis explicanda sunt], illud eero tantumvolumus, ut virtutes movoutes tot sint, quot sunt corpora, quaemoventur, <strong>et</strong> earum alia prima sit, alia secunda, secundumeum ordinem, quem <strong>et</strong> orbes habent inter se, ita ut nonsolum ordine, sed <strong>et</strong> essentia atque substantia difi'erant. ordine25 namque inferiores minus nobiles sunt <strong>et</strong> hac ratione primum habentsecundumve gradum; diversitas autem in substantia necessariosubsequitur. familiarissimam autem pbilosophiae astrologiam essedixi, quoniam haec sola <strong>de</strong> substantia sensibili ])erp<strong>et</strong>uaquaerit, reliquae vero niathematicae acci<strong>de</strong>ntia contemplantur,30 qtiae eorporibus eoutingunt, ut g'eom<strong>et</strong>ria quautitatem continuam, arithm<strong>et</strong>icadiscr<strong>et</strong>am. ex astrologia vero vel mediocriter erudito pat<strong>et</strong>unamquamque [vagantium] stellarum pluribus motibus ferri; <strong>et</strong>quodlib<strong>et</strong> corpus moveri manifeste cernitur.At quis numerus uniuseuiusqne^ item qiiis numerus omnium35 motuum plan<strong>et</strong>arum sit, nunc qui<strong>de</strong>m nobis ea, quae niathematicorumnonnulli dicunt, inteUegendi gratia dicenda sunt,ut possit intellectu formari numerus <strong>de</strong>terminatus.c<strong>et</strong>erorumvero, quae sequuntur, quaedam qui<strong>de</strong>m nos ipsos quaerere <strong>de</strong>c<strong>et</strong>,11 perp<strong>et</strong>ua F: om. codd. 14 virtutum] cpopuiv Ar. b4 1,") familiaru^sima)']cf. infra 18 <strong>de</strong>ferentium slellas F: qui stellas sustinent numerusijue orbium tjui easregunt codd. 10 sed— sunt ("20) iure om. codd. 24 ordine— sunt (25) incerta32 vagantium F: om. codd. <strong>et</strong>— cernitur (33)] locus iioii sanus. foit. vertendum:omnino pat<strong>et</strong> unamquamque stellarum <strong>et</strong> corporum, quae moventur, unumquodque pluribusmotibus ferri 37 c<strong>et</strong>erorum— sequuntur (38)] interpr<strong>et</strong>atio inepta verb, to Be Xomo'v bl3


tribus5 lationem utriusque, solis acluuae, in|10 eum esse obliquum, per quem luna, qiiam eum, per quern sol fertur.mTHEMlSTir IN METAPHYSICA A 8 [Aiist. p. 1073'> 13-1074aS] 27quaedaui antein a quacrentihus sciscitari, ar^ si ([iiid ]iraestantiusiiiveucriiiuis, ([iiaui inveneriuit ({iii liaec liacteuus scmtaticoDteinplatiiiiie suut, oniuia in medium afteiemus illiijue Ji<strong>de</strong>m adliibchhmus^qui certiorem fecerit inquisitionem. dico igitur Eudoxumesse spliaeris f. 18posuisse, quarum primam


28 THEMISTII IN JIETAPIIYSICA A 8 [Arist. p. 1074aS-33]infinia stella <strong>de</strong>fertur, hae quiclem sphaerac, quae duas f. ISprimas revolvunt, sex erimt; hae vero, quae posteriores({uatuor revolvunt, se<strong>de</strong>cira eruut. omnium igitur sphaerarumnumerus, turn earwm, quae <strong>de</strong>ferunt^ turn earum, quae5 revolvunt eas, quinque erunt <strong>et</strong> quinquaginta. quodsi luuaesolive quispiam eos non addi<strong>de</strong>rit quos diximus motus,summa spbaeiarum quadraginta erunt <strong>et</strong> sept em.Multitudo igitur lationum sit luiiusmodi. (|uare <strong>et</strong>substantias <strong>et</strong> priucipia moventia immobilia at(j^ie <strong>et</strong>iam10 substantias sensibiles tot esse existimare oport<strong>et</strong>. numerusenim motuum secundum numerum s])liaerarum motanim necessario<strong>de</strong>b<strong>et</strong> esse; sic <strong>et</strong> numerus causaruin moveutium secundum numerummotuum. <strong>et</strong> haec nobis sufficiant. <strong>et</strong>enim non est nostrum diiudicare,num is sit motuum numerus [an alius], sed neoessarium15 indicium iis relinquatur, quorum studmm hoc est, ({ui accuratius<strong>de</strong> his disserere possunt. quodsi fieri non potest, ut ullasit latio, quae non ad lationem stellae cuiusdam conducat,uUaque [pra<strong>et</strong>era] natura aut substantia divina otiosa<strong>et</strong> sine actione esse possit — omnis enim huiusmodi substantia, ut est20 bona, non cessat in operatione propria <strong>et</strong> <strong>de</strong>jinita, {qui est) summusgradus, postquam perfectlonem vitae continuae consecutadignitatisest — nullum igitur erit aliud corpus immobile pra<strong>et</strong>er haeccorpora, sed substantiarum numerus hie esse <strong>de</strong>b<strong>et</strong>, namsi essent alii motus, alia <strong>et</strong>iam corpora mota essent. at nou25 sunt alia corpora pra<strong>et</strong>er haec visibilia. nee igitur erunt alii motusnee aliae moventes causae pra<strong>et</strong>er has. si enim omnis causa,^wae <strong>de</strong>fert, est eius gratia, quod <strong>de</strong>fertur, <strong>et</strong> omnis latiocuiuspiam est, quod fert: nulla latio sane sua gratia eritnee lationis alius, verum stellarum causa, nulla latio, inquam,30 sua gratia nee lationis alius causa erit; natura enim abhorr<strong>et</strong> nimisin cassum i-anumque ac in infinitum progredi. dari autem lationemsua gratia vanum ess<strong>et</strong>; in infinitum vero progressus ess<strong>et</strong>, si alteriuslationis causa ess<strong>et</strong>. cum autem hoc ita sit, quod reliquum estquaeramus oport<strong>et</strong>.35 Dicemus igitur: si plures essent caeli, plura item oporter<strong>et</strong> esseprincipia prima, praesertim cum omnes specie ii<strong>de</strong>m sint, ut homines.|1 priwarum stellarum dunrtnn sphaeras <strong>et</strong> (2) posteriorum quatuor stellarum sphaeras F duceArist. 8 latiotium] cpopuJv (cf. Bonitz p. 511): sphaerarum F Arist. imitatus14 an alius F: om. codd. 20 ut est bona om. CF qui est addidi28/e?-< codd.: fertur F duce Aristoteli 29 verum— erit (30) om. FC jier homoeoteleuton36 principia prima C i. m.: caelum primum AB; C i. t. falso. F exhib<strong>et</strong> mundum esse unum.nam si plures sint sub una specie p&rin<strong>de</strong> atque homines, unumquodque principium speciequi<strong>de</strong>m unum erit (omnino COtnmenticle) homines'] homo C (Ar. ^3b dvDpwTTOu)


THEMISTII IN METAPHYSICA A 8 [Arist. p. 1074a33-bl] 29principia enitn <strong>et</strong> ipsa specie ea<strong>de</strong>m erimt, {numero autem 'plura). t 19at iis, quae forma ea<strong>de</strong>m, unmero vero multa sunt^ ^;/MraZ?Ya^«sratio materia est at(iue elemeiitum. uua enim est notio ea<strong>de</strong>mqueomnium hominum; discrimeii vero iuter Socratem <strong>et</strong> Platonemy ex materia manat. at prima forma ])rimus(iue motor immaterialisest <strong>et</strong> iucorporeus; motor ergo primus unus erit <strong>et</strong> notione <strong>et</strong> numeroitemque id, (juod mov<strong>et</strong>ur, si contiuenter mov<strong>et</strong>ur, uiuimerit. Haque non solus muudus est uuus, ut ex his, quae <strong>de</strong> naturatradidimus, pat<strong>et</strong>, aecl causa <strong>et</strong>iam movens una est, ut in aliis libris10 ed-posuimus. quare extra se neque grave ullum ueque leve corpus(caelum) habebit, ut in Physicis <strong>de</strong>monstratum est. at cum physicis,quae a?itecessere, rationibus omnino comprobatum sit principia motuumplura esse non posse, verissimum est uaturam primam uuam essestabilemque in omnibus sphaeris, quae qui<strong>de</strong>m dilectio est, eo15 modo, quo lex una in civitatum ji-ubernatione aut rex uuus est,cum tota soci<strong>et</strong>as mov<strong>et</strong>ur rupida, ut imit<strong>et</strong>ur legem illam, cum, id quodsaepe diximus, dilectio a<strong>de</strong>st, hoc est, cum propter administrationem,cui obsequuutur, regem ei usque imperium amaut. inveuimus enim<strong>et</strong> in administratione, quae est apud uos, rem dilectam ab initio•20 uuam in omnibus esse, quae est rex aut lex. quod igitursoci<strong>et</strong>as accuratius exsequ<strong>et</strong>ur maudatum regis, id non erit opereunius dumtaxat eorum, sed alii sunt potestatis administri, aliiservi, alii inter utrosque, alii nautae, alii operarii, alii equites, aliipedites, alii sagittarii. ita variae sunt operationes <strong>et</strong> vitae <strong>de</strong>yendae25 rationes diversae, motus quoque diversi <strong>et</strong> quando(iue contrarii; omuestamen rem unam perficere conantur omnesque unum app<strong>et</strong>unt utdilectum, id autem est, ut perveniant ad id, qu(»d praeceptum atqueordiuatum est ab ipso rege. <strong>et</strong> hoc unum est <strong>et</strong> immobile, magnitudinemnon habens; cum aliis vero comparatum, multiplex est. nam30 motus 2)ropositi plures sunt operatiouesque multae <strong>et</strong> substantiaeconsequeutes illas operationes multae iti<strong>de</strong>m sunt, at ipse estcommunis omnibus impossibileque ess<strong>et</strong> ipsum ab omnibus <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rari,nisi formae propriae cuiuslib<strong>et</strong> eorum ac propriae operationes abeo pen<strong>de</strong>rent. omnes vero ab eo pen<strong>de</strong>nt, propterea quod ipsum35 imita7itur.Nos autem vera praedicasse, dicentes dari substantias primasmoventes mundum ac caelestia corpora esseque vel ut bonorum concursum,id ostendit, quod accepimus ab antiquis. illi enim attestantur,lic<strong>et</strong> in fabulae tantumformam redactum reliquerint poster is, haec1 Jiumero —;)/ura scrips! : omnia vero numero ea<strong>de</strong>m coM. (supple negationem) 7 si] d(Ar. a 38 aiX) 8 <strong>de</strong> nalura\ <strong>de</strong> Caelo I 8. 9 9 ut—est (11) om. co<strong>de</strong>x quidamteste C aliis'] Phys. VII 259*6 sq. 34 omnes— imitantur om. F39 posteris'] in prima philosophia F: in M<strong>et</strong>aphi/sicis A


priucipium30 TBEMISTII IN METAPITYSICA A 8. 9 [Aiist. p. 1074b 1—23]corpora <strong>de</strong>cs esse<strong>et</strong> ipsiim diviuum corpus totam continere uaturam.reliqua Yeroftisius allata sunt ad i)ersuasiouem vulgi atqiiead [iisum] legum eiusque quod confert. nam his diis forraastribimut similes quibusdam animalibus, cuiusmodi suut aries, pisces5 leo, quos ita vocaut aut secundum virtutes, quas habere putaut,aut ob operatiouem eorum, vel cpiia similes siut his animalibus.{siri) vero hoc unum [<strong>et</strong>] priinum accepenrmis, quod autiqui opinabantursubstantias illas primas motrices esse diviuas, ut est nobis ah ipsistraditumitemque coujinnahim: hnnc qui<strong>de</strong>m sermouem divinum esse10 putahi\^nus\.At quoniam diximus ])rimam eausam esse meutem — impossibileeuim est meliorem nobUioremquc ei vitam attribuere quean praedictam— scrutaudum <strong>et</strong> quaerendum est, quonam modo (sehabens) ipsa talis sit. <strong>et</strong> in primis <strong>de</strong> hac causa quaerimus:15 cum mens sit, utruvi agat intellegatque, an non agat ncque intellepaf^(sed) sicuti sapiens, cum dormit, scientia non utitur, ita iutellectusqxwq^ic primus se habeat ueque intellegat neque agat. sed hoc risudignum est; <strong>et</strong>euim si inteUecttis est, qui nihil intellegit nee (iuicquamoperatur, (piiduam excellens, quid egregium erit in primo principio,20 cum quasi sopore correptum omnia moveat omniaque sibi incliu<strong>et</strong> eomodo, quo in corporibus vi<strong>de</strong>mus a ddcctis moveri amatores dilectisijisis dormientibus? dicere autem primam eausam omnia moventem,a qua oinuia, quae sunt, <strong>de</strong>pen<strong>de</strong>nt, otiosam esse, niliil (ujerevacareque ab opere sibi conveniente, est perimere|f. 2025 vitae fontemque eius [exsiccare]. manifestum igitur jtroeul dubioest, quod intellegit atc^ue [intellegeudo] operatur, cum sit iutellectus.quaeramus modo <strong>et</strong> scriitemur, quae sit eius operatio. non eva<strong>de</strong>tenim, quin sit operatio haec aut sese intellegere aut aliud(quodpiam).


THEMISTII TN METAPHYSICA A 9 [Arist. p. 10T4b24— 33] 31ut ergo visus"est colorura gratia, ut eos coguoscamus, <strong>et</strong> audituspropter souos, ita intellectus intellegibilis gratia erit; sed oinue,quod est aliciiius gratia, iguobiliiis est eo, cuius gratia existit. eritigitur iutellectus potentia. eontiuuatio igitur intelle<strong>et</strong>ionis5 eiusque (Wistantia 7ieressario ipsi lal)riosa erit, ut visui contiugitob visibilium fre(iuentiam audituiqueob frequeutiam souoruni eormnqueconstfDifictm. iu omnibus euini. quae <strong>de</strong> ])otentia ad actumextrabuutur. <strong>et</strong> lassitudo contiugit <strong>et</strong> imbecillitas; idcirco uecessariusfuit soninus auimalibus omuibus. i)ra<strong>et</strong>erea si intellectus iutellegit10 quidpiam aliud, aut illud iutellegit ut magis excellens — e. g. quo<strong>de</strong>st pulcbrum atque bouum — aut ut vile, sed perspicuum est hoc<strong>de</strong> singulis quibusdavi cogitare vile esse, midto magis <strong>de</strong> illo intellegente,cuius intellectus formam rei intellectae praecedit quique plerumqueiinum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m lit cum eo, quod intellegitur, ciuem ad modum diximus15 statuimusque. itaque manifestum est omuia opera villa ab eo esseahiudicanda. <strong>et</strong> dicamus eum iutellegere res, prout praestaiitissiraocouveuit, uec mutari; iu <strong>de</strong>terius euim ess<strong>et</strong> ipsa mutatio,atque id ipsum iam motio quaedam ess<strong>et</strong>. iu sumraa, sipraestautia <strong>et</strong> dignitas eius ex iutellectioue ess<strong>et</strong> <strong>et</strong> si eam ab iguo-20 bilibus acquirer<strong>et</strong>, intellectio eius ess<strong>et</strong> intellectio qui<strong>de</strong>m, sed vilissimaruiiirerum, <strong>et</strong> diguitas, quam ex iutellectioue accepit, iti<strong>de</strong>mab iguobilibus ess<strong>et</strong>. quodsi hoc omnefugiendum est — rectiuscnim%Q^i iiou vi<strong>de</strong>re quaedam quam vi<strong>de</strong>re — substantia igiturnohilissima <strong>et</strong> dignissima tamquam intellectus simplex haberi non <strong>de</strong>b<strong>et</strong>,2b sed intellectus, qui p-aestantissimum intellegit. hoc pacto enim eiusintellectio in rebus dignissimis <strong>et</strong> divinissimis versatur, cum alia, quaesunt extra ipsum <strong>et</strong> pra<strong>et</strong>er 7iaturam, no7i intellegat, at turpe absurduuKiueest pouere substautiam talem <strong>et</strong> simul statuere, ut ante sebouorabilius (iuidi)iam digniusque babeat. sed boc dato ntrum30 ponemus dicemusue id, quod ab excelso intellegitur, coutinenterunum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m esse, an raulta? quodsi plura, iatellegitne omuiasimul, an ab uuo ad aliud transit, unum reliuquens <strong>et</strong> alteramsuscipieus? sed omuia haec prijicipia subsequuntur absurda. namsi unum <strong>et</strong> i<strong>de</strong>m assidue iutellegit, aut ex boc intellectus eius35 perficitur aut non; si perficitur, ergo est mancus, si non perticitur,procul dubio non intellegit illud. quodsi multa sunt, quae ab eointelleguntur, eaque ab uno ad aliud ten<strong>de</strong>us iutellegit, indigebitraemoria <strong>et</strong> acquirere dic<strong>et</strong>ur rem, quam non babebat prius; quodsiea puncto temporis, quod dim<strong>et</strong>iri non possumus, iutellegit, tuuc40 quaestio revertitur, qua quaerebatur, utrum uuum iutellegibile perficiatiutellectum suum, an non perficiat maneatque imperfecius.pra<strong>et</strong>erea impossible est iu natura omnia simul intellegi; in quibus-42 pra<strong>et</strong>erea <strong>et</strong> sq.] Aver. p. 33G M


neque32 THEMISTII IN METAPHYSICA A 9 [Arist. p. 1074b 33](lam fieri sane potest, in omnibus vero minime. idcirco obhaec inepta a sennone illo abstiueudiim est, intellectum pvimumsemper omnia intellegere, ea autem multa esse, sed intellectioeius tantummodo uniiis rei est, <strong>et</strong> baee res in summa existit5 excellentia atque dignitate. cum auterii ipsem<strong>et</strong> sit ilia res,quae in summa est excellentia, proin<strong>de</strong> sese intellegit.quapropter non contingit ipsum laborare; nam ??^gwealiud intendit neealium finem bab<strong>et</strong> pra<strong>et</strong>er se ipsum.]<strong>et</strong>iam exit e potentia f. 21ad actum, (piem lassitudo atque <strong>de</strong>fatigatio sequatur; sed ut se ipsum10 diligere nemo prohih<strong>et</strong>ur , sic intellectione sui ipsius neque <strong>de</strong>fatigaturneque impeditur; <strong>et</strong> ut quilib<strong>et</strong> bomo se ipsum diligit, ita seliab<strong>et</strong> qui se intellegit, dum intellegit se. <strong>et</strong> sicut diligens auimamsuam in ea est <strong>et</strong> araat diUgitque eam, sic quoque quod intellegitur<strong>et</strong> se ipsum intellegit i<strong>de</strong>m est atque id. quod intellegit. ac primus15 intellectus principium est omnium eorum, quae sunt, quae qui<strong>de</strong>mab eo cognoscuntur, <strong>et</strong> eius intellectio non est in co^ ut singulas respercurrat, neque m


THEMISTII IN METAPHYSICA A 9 [Arist. p. 1074b 33-38] 33nec compositione indig<strong>et</strong> nee ab ignorantia ad scientiam transit f. 21nee oport<strong>et</strong>, ut inferat conclusiones ex praemissis mauifestiy. ([uinimmo sicut aeutus visus non requivit tempus in colonun apprehensione,sed, cum aeeedit ad eos, omnes sine mora cernit, sie divinus5 intelle<strong>et</strong>us, <strong>et</strong> multo magis, cum intellegihilia iMit, intellegitmundum intellegibilem nullo tempore <strong>et</strong> absque labore. quodsiimraensam aciem intelle<strong>et</strong>us divini attingere cupis, intelle<strong>et</strong>um hominiseiusque corpus consi<strong>de</strong>rare oport<strong>et</strong>. <strong>et</strong> sieut hie intelle<strong>et</strong>us meliusapprehendit atque eognoscit <strong>et</strong> veloeius mov<strong>et</strong> eitiusque operatur10 quam hoc corpus, ita promptiorem intelle<strong>et</strong>um divinum esse adiutellegibilia intellegenda ere<strong>de</strong>re <strong>de</strong>bes. quodsi ditterentiam banc,quae in exeellentia facilitateque intelle<strong>et</strong>ionis existit, ad facilitatem/rt!;/ow?s mundi transtuleris, non proeul eris a syllogismo neeessario;si vero syllogismum in figura constituas, ut matbematiei solent, hoc15 pa<strong>et</strong>o inquieus 'sieut hoc corpus splendidius est illo corpore, itahie intelle<strong>et</strong>us splendidior est illo iutellectu', tune nemo mirabitur,quod multa simul percipere <strong>et</strong> intellegere potest, neque <strong>et</strong>iam mirumest hoc i)rimum prineipium a se ipso iutelle<strong>et</strong>ionem habere, namcum cogitamus intelle<strong>et</strong>um divinum nequaquam assimilari materiae20 <strong>et</strong> esse causam motus sphaerae: sicut ipsa nullo modo quiescitunquam, sie nee diei potest <strong>de</strong>um ab operationibus suis unquam<strong>de</strong>sistere. cum autem coneedamus dari corpus, eui intelle<strong>et</strong>useontinenter assistat, quid impedimento erit intelle<strong>et</strong>ui, quominusex se ipso agat atque intellegat? ex his igitur perspieuum fit <strong>de</strong>um25 esse primum prineipium seque intellegere <strong>et</strong> omnia simul, quolrum f. 22ipse prineipium est; nam cum se ipsum in sui ditione teneat, iti<strong>de</strong>mquaecunque per eum existunt, ad suam ditionem redigit. quareillud quoque verum est ipsum vigere seque intellegere; hoc enimc<strong>et</strong>eris rebus honorabilius est atque excellentius.30 Atqui scientia semper alterius esse vi<strong>de</strong>tur, nempe scibilis,<strong>et</strong> sensus sensibilis, sic <strong>et</strong> opinio atque intelle<strong>et</strong>us, sediutellegibilia per suam substantiam apprehenduntur [una eumcognitione apprehensionis], quippe homo albedinem apprehen<strong>de</strong>nsiam animo eoneepit se albedinem pereepisse, pariterque eum intel-35 legit angulos trianguli aequales esse duobus angulis rectis, iamintellect percepitque hoc intellexisse. dicimus quoque seibile acscientiam in aliquibus i<strong>de</strong>m esse sicut <strong>et</strong>iam intellegibile <strong>et</strong>intelle<strong>et</strong>um. nam scientiae expertes materiae sunt rationes<strong>et</strong> intelle<strong>et</strong>us, ita ut id, quod intellegitur, aliud non sit.nee segregan-40 tur ratione materiae aut quantitatis aut mensurae, sed forma intellegibilis<strong>et</strong> intelle<strong>et</strong>us sunt simul; estque unus intelle<strong>et</strong>us, qui ad se13 lalionis codd.: causae F (rectius) non om. codd. 32. 33 voce, una—apprehensionis a F addita vi<strong>de</strong>atur (locus non saaus)Comuieut. iu Arist. V 5. Them, iu M<strong>et</strong>aph. A p. II. 3


34 THEMISTII IN METAPHYSICA A 9. 10 [Arist. p. 1075al-18]convertitur, <strong>et</strong> iitrumque simul cUcituv intellectiim esse atque intelle- f.22gibile. nam intelle<strong>et</strong>us, qui uniis est, nou transit a re intellectaad aliud, quod sit a natura sua alienum, sed ad se convertitur. idvero quod ex ambobus constat, unum tantuni est sine materia; ut5 in effectricibus artibus, cum materiam ab arte resciudimus, nil aliudreman<strong>et</strong> quam artificis forma atque operatio ipsius — ut scamnumnil aliud est quam ars fabri lignarii <strong>et</strong> sanitas sine corpore nil aliu<strong>de</strong>st quam me<strong>de</strong>ndi ars — cum igitur possit in rebus corporeis cognosciformam artis <strong>et</strong> artem i<strong>de</strong>m esse, nihil probib<strong>et</strong> in iis, quae non per-10 mixta sunt materiae, quae neque partes babent nee copulantur, [nihiliuquam prohib<strong>et</strong>,] quin intelle<strong>et</strong>us <strong>et</strong> quod intelleg'itur <strong>et</strong> intellectioi<strong>de</strong>m sint. ex hoc igitur sermone optime percepto palam est iutellectumprimum intellegere mundum. cum enim intellegit sese,intellegit, quid ipse sit, <strong>et</strong> iam intellegit se esse causam <strong>et</strong> priu-15 cipium rerum. sed piincipium <strong>de</strong> forma dicitur <strong>et</strong> <strong>de</strong> eo, cuius gratiaquid est, <strong>et</strong> <strong>de</strong> eo, quod est principium motus. cuius modi est hominisintelle<strong>et</strong>us; eius enim principium esse tripliciter dicitur. atqui saepenumerohi tres modi, qui quonmdam princii)ium dicuntur, in unumcoeuut, ut pat<strong>et</strong> <strong>de</strong> hominis anima. quodsi <strong>de</strong>us intellegit se esse20 formam omnium, ipse quoque est principium rectitudinis entiumatque eorun<strong>de</strong>m ordo<strong>et</strong> procul dubio simul comprehendit sese rerumesse 2}rincipiu77i earumque rectitudinis <strong>et</strong> ordinis.At consi<strong>de</strong>randum <strong>et</strong>iam hoc est, numquid bonum <strong>et</strong> quod praestantissimumest differant; utrum <strong>de</strong>finitum quiddam unumquodque25 eorum, separatum ab alio sit, an differentia inter utrumque inordine tantum consistat. manifesto utroque modo fit perin<strong>de</strong> atque inexercitu. nam bonum quoque exercitus in ordine atque aequalitateconsistit; ita <strong>et</strong> in quolib<strong>et</strong> duce (f), sed magis in duce. iste enimnon est propter ordinem <strong>et</strong> aequalitatem, immo ordo atque30 aequalitas ob ipsum sunt, bonum igitur non est propter ordinem(nee) propter intellectiim, sed in utroque siiit^ul i. e. propter ordinemaequalitatemque <strong>et</strong> propter causam ordinis, (scilic<strong>et</strong>) praesentiam intelle<strong>et</strong>us.<strong>de</strong>us enim res mov<strong>et</strong> ut lea;, quae civitates regit, magistratusmov<strong>et</strong> <strong>et</strong> mandatum regis suhditos. ordo autem <strong>et</strong> aequabilitas, quorum35 <strong>de</strong>um esse causam asseveramus, talis est: ut mox explicabimus.dico igitur, quod universa sunt aliquo modo, sed non similitercoordinata, natantia, volantia, plantae, Qicuncta\iOMita se babent, ut alterum ad alterum nullo modo referatur,sed iuvicem referuntur; nam ad unum consulto universa sunt23 numquid sq. locus corruptus 24 utrum emendavit F: ant codd. 25 anscrips!: <strong>et</strong> codd. 26 manifesto] ad verbum: per <strong>de</strong>um invisibilem 28 ducescrips!: (cuiuslibei) regionum F: codd. corrupt! 31 nee addidi ex 1. subsequente38 nullo modo'] negatioiiem iure supplevit F


qiiidvisTHEMISTII IN METAPHYSICA A 10 [Arist. p. 1075a 19-24] 35ordinata. seel perin<strong>de</strong> atque in administratione do mwfiUhei'ismiuime lic<strong>et</strong> facere, servi autem <strong>et</strong> behiae noii-f.|23iiiiUae pauca saue ad totum eonferentia faciunt, ])leraqiieex acci<strong>de</strong>ute [agimt]. natura iiamqiie cuiusque [ipsoriim]5 <strong>et</strong> principium tale est in mundo ; nempe circulatio stellarum <strong>et</strong>eanim perseoerantia in ceHo ordine atque dispositione est <strong>et</strong> ita caelestiacorpora ovinia, nee in iis quidpiam iucerti atqiie inordinatil)ab<strong>et</strong>ur; auimalia vero, quae sunt in terris, <strong>et</strong> plantae utilitatemuniversalem perexiguam praebent, sed quodlib<strong>et</strong> horum ut10 plurimum temere agit atque patitur, quoniam corrumpitur <strong>et</strong>corruptio qui<strong>de</strong>m unius, ut aliud geuer<strong>et</strong>ur. ut nutritio eius, quodalimento eg<strong>et</strong>, <strong>et</strong> pullulatio rei eius<strong>de</strong>mque ad statum <strong>de</strong>ductio <strong>et</strong>tan<strong>de</strong>m <strong>de</strong>crementum <strong>et</strong> alia,quae huiusmodi sunt, utilitates praebentuniversales; quod autem calce p<strong>et</strong>at asellus, ictu noceat serpens,15 vas aqua plenum a sue dispergatur, plantae qiiaedam exsiccentur(f)^ nuUo ordine nullaque contingit norma, <strong>et</strong> hoc confiteri rectiusest, quam <strong>de</strong>um cum materia confun<strong>de</strong>re taliaque cum ipso ponere.pra<strong>et</strong>erea quaerimus m, quae nee ordinem nee aequabilitatem habereputamus, vilia quaedam alia ignobiliaque, cum natura rerum coacti20 intcllegere potuerimus mundum eiusque gubernationem esse similemgubernationi civitatis, in qua regium mandatum quam optimeprocedat. nam quemadmodum, si quando mandatur aliquid hominibushuiusce civitatis, non procedit regium mandatum aequalitersecundum quamque ipsius civitatis partium nee omnes pari25 modo subeunt mandatum illud — nam alios primaries statuit, aliosprimariis praeficit, alios ipsis servire iub<strong>et</strong>, alios vilioribus operis,quibus administratio expl<strong>et</strong>ur, addicit, alii propius accedunt adregem in ordine regio, alii longius distant — sic quoque muuduseiusque procuratio civitati similis est, in qua rex unus regnat;30 eius partes invicem sunt ordinatae atque aequabilitatem habent,sic animalia sunt, sic plantae. omnium vero generationem esseob unam causam hoc ostendit, quod omnia, cum hoc modo esseapp<strong>et</strong>ant, quo nunc existunt, id app<strong>et</strong>unt <strong>et</strong> <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rant, quodvere est, <strong>et</strong> hoc unum imitantur <strong>et</strong> peculiariter quaerunt <strong>et</strong> ad id35 accedunt nee ullum eorum, quae sunt, in plura dividi vult neeexire ab eo, quod nunc est, ad contrarium; <strong>et</strong> id quoque, quod exmultis generatur, quaerit unum <strong>et</strong> ad unum accedit. ita civitasquoque, lic<strong>et</strong> multitu<strong>de</strong> sit, ad unum intendit, <strong>et</strong> exercitus ad idtantum intendit, quod vi<strong>de</strong>tur duci, <strong>et</strong> conventus ad principem con-40 vertit animum; sic <strong>et</strong>iam artis opera se hab<strong>et</strong> in his, quae exmultis componuntur, cuiusmodi sunt domus <strong>et</strong> navis; nam utraqueharum, dum efficitur, in hoc esse hab<strong>et</strong>, quod omnes partes in unum2 minime F Aristotelem secutus: non . . pra<strong>et</strong>er modum (facere) codd.


36 THEMISTII IN METAPHYSICA A 10 [Arist. p. I075'i28-bl0]caalescunt. similiter ii quoque, qui veluti rex vel fi/ramius multitu- f. 23dinem app<strong>et</strong>unt, earn i<strong>de</strong>o tantum app<strong>et</strong>unt, tit in unura congregent.Nemo autem antiquorum quicquam opportunum asseverassereperitur <strong>de</strong> primo priucipio, quod qui<strong>de</strong>m vere primum est; sed5 maneut diimtaxat iu piincipio materiae permixto omnes^i^e excoutraviis omnia generari consentiunt. at duplici modo peccant, nonomnium namque est generatio; nam quae rebus mundanis excelsiorasunt, generationem non habent. nee omnium generatio, quae proculdubio generantur^ ex contratiis est; pati namque a se mutuo con-10 traria nequeunt, sed, ut saepe diximus, tertium aliquid requiritur,materia,at antiqui alterum eontrariorum materiam faciunt,ut ii, qui inaequale aequali, aut uni multa supponunt. sedid quoque ea<strong>de</strong>m ratione solvitur; materies enim minimecontraria est his, quae generantur ex ea, sed novatur forma rerum15 ex privatione, quae in ilia inest, <strong>et</strong> ex eo, quod informe est. aliivero principia dividunt in bonum atque malum <strong>et</strong> malum in materiaponunt, bonum autem iu forma; materiam vero ponunt subiectamomnibus excepto uno i. e. prima forma ^ lic<strong>et</strong> notum sit apud omnesbolnum esse formam primi principii. alii recte bonum f. 2420 primum principium dixere, at quonam pacto sit principium,non explicant; utrum ut finis, an ut id, quod mov<strong>et</strong>, anut forma, absur<strong>de</strong> <strong>et</strong> Empedocles cens<strong>et</strong> concordiam bonumesse; hoc autem principium est ut movens (congregat enim)[<strong>et</strong>,] ut sonant eius verba, est ut materies; est enim pars eius,25 quod congestum est. neque solvitur hoc placitum^ cum, ponamusprincipium, quod ut materia est, esse <strong>et</strong> ipsum principiummovens; <strong>de</strong>finitio enim <strong>et</strong> notio principii, quod est tamquam materia,<strong>et</strong> principii moventis non erunt eae<strong>de</strong>m. quaerendum, igiturerit, quid sit id, quod est concordia, <strong>et</strong> utrum liorum sit'? absurdum30 est <strong>et</strong>iam discordiam omnino [non] subire corruptionem,cum eius natura sit violenti natura. Anaxagoras autem bonumesse principium ut movens ponebat; mens enim apud ipsummov<strong>et</strong>. sed turn quaerendum nobis est, cuius gratia moveat; namcuius gratia mov<strong>et</strong>, id ipsum erit principium <strong>et</strong> alterum erit pra<strong>et</strong>er35 idy quod mov<strong>et</strong>, nee potest alicuius gratia movere, nisi ea ratione,qua nos dicimus. est enim facultas ipsa me<strong>de</strong>ndi principiumquoddam movens, sed sanitatis gratia mov<strong>et</strong> <strong>et</strong> sanitas quoque quodammodo est facultas me<strong>de</strong>ndi. nihil igitur prohib<strong>et</strong> primum movere<strong>et</strong> sui ipsius gratia movere, ut ostendunt rationes appositae; cau^sa40 enim utriuscque horum {ea<strong>de</strong>m) est. sed adhuc absurdius Anaxagoras18 ante lic<strong>et</strong> una linea excidisse vi<strong>de</strong>tur 24 <strong>et</strong> add. F; fort, tota sententia ut—est ab interpr<strong>et</strong>e adiecta est. 30 post <strong>et</strong>iam add. CF censere non om. codd.40 ea<strong>de</strong>m addidi Anaxagoras <strong>et</strong> sq.] ita A recte: quam Anaxagoras dicunt ii, qui. . putavere BCF


horumTIIEMISTII IN METAPIIYSICA A 10 [Arist. p. 1075bl]_i5] 37principiiim boni <strong>et</strong> mali i<strong>de</strong>m esse posuit, lic<strong>et</strong> intellectum moventem, f. 24materiam vero oboedieiitem <strong>et</strong> consentientem ipsi iiitellectui statuerit.a quouam igitur malum ]»roveni<strong>et</strong>? au dic<strong>et</strong> malum proveuire abimbecillitate materiae <strong>et</strong> a privatione ipsi iuhaerente, uti uos dixi-5 mus? omues aiUem^ qui posuerunt principia coutraria, ut estraritas <strong>et</strong> <strong>de</strong>usitas, cougregatio <strong>et</strong> separatio, Ms contrariis prorectitudine, quam vi<strong>de</strong>mus, <strong>et</strong> ordiue moventis uti nequeunt. nullaeuim materia sufficit ad generaiida ea, quae uascuutur ex ipsa, se<strong>de</strong>g<strong>et</strong> causa moveute, quae qui<strong>de</strong>m form<strong>et</strong> <strong>et</strong> in ordiuem redigat res10 illas. ovmiwn autem placitorum, quae ab antiquis in naiuralibustradita sunt, turpissimum est illud, quod omnia ex iis<strong>de</strong>m elementisfieri posuerunt, <strong>et</strong> quae corruptioni ohnoxia sunt <strong>et</strong> quae non sunt,cum ea, quae generantur, turn quae non generantur. nos vero iamdisti-nximus : cuvi principiis corporum caelestium non conveniunt in15 materia corpora^ quae circa terram habitant; sed stellae <strong>et</strong> earummotus causae sunt efficientes, motrices materiae, a qua generatioproveuit, <strong>et</strong> magis hoc praestant erraticae stellae <strong>et</strong> sol <strong>et</strong> luna,basque dicendum est aut materiam prorsus non habere, aut diversammateriam habere a materia generabilium <strong>et</strong> corruptibilium, ut20 intellectus <strong>et</strong>iam movens corpus non hab<strong>et</strong> eau<strong>de</strong>ra materiam quamcorpus, pra<strong>et</strong>erea inter antiquos nemo dixit, cur generatio <strong>et</strong> corruptio7ion <strong>de</strong>sinant, perin<strong>de</strong> atque uos, qui diximus ex accessu <strong>et</strong>recessu caelestium corporum hoc fieri, opinantes causam continuantemvariam peu<strong>de</strong>re a causa uno <strong>et</strong> eo<strong>de</strong>m modo semper se25 habeute. adhuc quidam intellegibilia atque omnibus uota transcen<strong>de</strong>ntesaiunt ea, quae sunt, aut ex eo, quod non est, fieri autex eo, quod actu est. insecabilia namque Anaxagorae <strong>et</strong> Empedocliselementa ea, quae sunt, ex eo, quod actu est, fieri cogunt; quodqui<strong>de</strong>m absurdum est. absurdius autem putant qui plura principia30 pouunt, sive tria sunt sive quatuor sive duo. potest enim quispiamdicere, quo modo omnia coniungi possintf cur principia hoc tautumnumero sint, non alio? quodsi aliqua agunt <strong>et</strong> alia patiuntur,quid congregavit ea simulque iunxit <strong>et</strong> consentientia fecit? fateriergo cogitur aliud nobilius principium reperiri, lic<strong>et</strong> duo35 tantum principia sint, ut <strong>de</strong>us <strong>et</strong> materia aut <strong>de</strong>nsitas <strong>et</strong>raritas. nequeunt enim ex se ipsis congregari <strong>et</strong> consentire, utalterum mutatiouem subeat, alterum agat. nos vero quia posuimusprincipium primum cum materia non mixtum <strong>et</strong> iucorporeuni, quodm.ore amati <strong>et</strong> <strong>de</strong>si<strong>de</strong>rati movens caelestia mov<strong>et</strong> corpora, ortum40 autem atque iuteritum cpiia ex|ex hac dubitatione evadimus.corporum motu nasci scimus, f. 25nam materiam non pouimus aequalem1 1 turpissimuin scripsi : apertissimum codd. 24 verba variam— causa <strong>et</strong> semper sehabente om. A 38 primum F: unum codd.


38 THEMISTII IN METAPnYSICA A 10 [Arist. p. 1075b 15— 27]dignitate principatuque esse primo principio nee iimgimus nulla re f.25mteriecta ultimam naturam primae naturae;at materiam ut obseqiientemponimus,corpora vero caelestia moveri propter primam causam,ut ei adsimilentur, posuimusque locum, qui circa terram est, ueces-5 sario esse medium — nam impossibile est id, quod circulo ci<strong>et</strong>ur,non habere quidpiam uatura stabile iit terram — <strong>et</strong> quoniam quaein medio sunt non eo<strong>de</strong>ra uumero semper manere possunt, absolvitqui<strong>de</strong>m <strong>de</strong>us <strong>et</strong> perfecit mundum, sed instituit perp<strong>et</strong>uam generationem.ut materia sequatur primam causam. nee solum ex boc diluitur10 opinio ponentium plura principia corporea, aut <strong>de</strong>um <strong>et</strong> materiam principiaesse, sed <strong>et</strong>iam ponentium for mas tamquam rerum principia]nam ad foronas quoque aliud ])raestautius principium adhiheri oport<strong>et</strong>,quo producantur quodque singulas inter se <strong>et</strong> cum generabilibusac corruptibilibus componat. omnes igitur^ qui in his sunt senten-15 tiis, potissimiimque ii, qui ex contrariis res generant, cogunturnihil enim contrarium primae causaeponere principium aliud bis oppositum; nam contraria opponuntur,calidum frigido <strong>et</strong> rarum <strong>de</strong>nso <strong>et</strong> unum pluribus. nos soli immunesbuius sumus absurdi;ponimus; nam omnia, quae contraria sunt, materiae sunt20 commixta <strong>et</strong> potentia ea<strong>de</strong>m, quia invicem trausmutantur. quivero primum principium illis contrarium esse posuit, non solum in hocabsurdum incidit,ut ipsum tamquam primum principium non ponat,immo cum eo aliud principium aeque primum atque aeque nobileponat, sed <strong>et</strong>iam conce<strong>de</strong>re oport<strong>et</strong> banc scientiam sapienter institu-25 tarn habere aliam scientiam contrariam, quae qui<strong>de</strong>m est scientiarerum, quae his contrariae sunt, nam ut calidum est contrariumfrigido, sic quoque sensus frigidi sensui caloris; species enimsensibilium imprimuntur sensibus.at ignoratio scientiae contrariaest, non alia scientia. ad summam si non ponatzcr30 alia substantia pra<strong>et</strong>er res sensibiles sensu praestantior,numquam poterit inveniri primum principium — nam omniasensibilia sunt composita — neque intellegi poterit ordo nequegeneratio, neque <strong>et</strong>iam ratio, qua corpora caelestia a principionecessario pen<strong>de</strong>ant, sed quocunque principio corporeo dato seque-35 r<strong>et</strong>ur dari aliud. ut tbeologis contingit, qui generant ea, quae sunt,ex inani; necessario enim quaerere <strong>de</strong>bent essentiam inanis. similiterphysicis accidit, qui ponebant rerum generationem ex aere aut exaqua; aer enim <strong>et</strong> aqua corpora composita sunt, non simplicissima.si quis vero pra<strong>et</strong>er sensibilia <strong>et</strong> corpora principium aliud dari con-40 tendat materiae expers <strong>et</strong> intellegi bile, ut formae vel numeri, tunc7 absolvit— generationem (8)] ita A levi meudo sublato: alio 7)wdo perjiciun/ur, perp<strong>et</strong>uandoscilic<strong>et</strong> generationem F <strong>et</strong> similiter BC; post generationem add. <strong>et</strong> corruptionem F20 ea<strong>de</strong>m = lahxd AD: om. BF


THEMISTir IN METAPHYSICA A 10 [Arist. p. 10751^27— 1076 a3] 39hoc placito eo <strong>de</strong>lapsus erit, ut princii)ia otiosa <strong>et</strong> superflua poncit. f. 25nam formae sunt exemplaria; sed uou mov<strong>et</strong>iir ferrum ad exemplarneque lapis, nisi arte mov<strong>et</strong>ur. pra<strong>et</strong>erea iu aliud absindumincurrit qui numeros ponit; nam sequer<strong>et</strong>ur, ut magnitudo ex non5 hahentibus magnitudinem <strong>et</strong> continuum ex discr<strong>et</strong>o emerger<strong>et</strong>. sednon solum <strong>de</strong> raoveute causa anquirendum est^ sed <strong>et</strong>iam <strong>de</strong> causaformali nee putaudum est numeros formam generare; <strong>et</strong>enim nequitdiscr<strong>et</strong>a natura producere formam coutiuuae naturae[atque speciemeius.] <strong>et</strong>, ut summatim dicam, incouveniens est ponere priucipia10 contraria; nam, ubicunque fuerit contrari<strong>et</strong>as, ibi erit <strong>et</strong>iam potentia,actus autem est posterior earn consequens. ea ergo, quae sunt,a<strong>et</strong>erna non erunt, ut saepius <strong>de</strong>claravimus. tollenda igitur estcoutrari<strong>et</strong>as e priucipiis. <strong>et</strong> iam satis <strong>de</strong> refutatione liorum {placitorum)disseruimus <strong>et</strong> qua i-atione ea fieri possit. universalis autem15 dubitatio, quae omnibus opponitur <strong>et</strong> maxime his, qui plura princi|)iapouunt, talis est. quaerendum nimirum est, quomodo ex unitatepluralitas fiat, hoc qui<strong>de</strong>m in numeris saepe invenitur; namtrias ex uno fit, sic <strong>et</strong> t<strong>et</strong>ras <strong>et</strong> <strong>de</strong>cas, <strong>et</strong> quaecunque fit numerorumconiuuctio, in plura|litate eorum vi<strong>de</strong>s formam unitatis. f. 26•20 sic <strong>et</strong>iam anima <strong>et</strong> corpus nisi haberent priucipium unum, nonhaberent actionem unam, nee quicquam ex iis simul fier<strong>et</strong>; insummaforma <strong>et</strong> materia coniungi 7i07i possent, ut unum quidquam producer<strong>et</strong>ur,sive fuit planta sive animal, nisi unum ess<strong>et</strong> principium singulare,quatenus unum est, non quatenus multa. neque quisquam anti-•25 quorum locutus est <strong>de</strong> hac re nee m£a qui<strong>de</strong>m sententia aliterdicere potest atque diximus nos, quod prima natura movensmunda sincera partium expers materiae immunis individua vere unamov<strong>et</strong> omnia OYAmQ,perp<strong>et</strong>uo sempiternoque motu, quae qui<strong>de</strong>m omniaad banc unam intenduut ordinemque ab ipsa habent. <strong>et</strong> unitas eius30 posuit mundum unum <strong>et</strong> quodvis animal in mundo unum eumqueincolumi ipsius imitate existentem <strong>et</strong>iam posuit; finis enim in quacunquere est, quatenus est una. qui vero numerum matbematicumprimum priucipium statuere ac <strong>de</strong>mum ex eo superficiem<strong>et</strong> ex superficie corpus confecerunt, adventicia profecto35 hoc placito faciunt principia entium; alia enim aliis non mutanturneque ullam soci<strong>et</strong>atem ineunt. qui vero hoc dicit, universisubstantiam adventiciam ponit-, siii aliter^ quid erit, quod coniungatprincipia numerorum cum priucipiis continuorum corporumvel principia horum corporum cum priucipiis formarum? sed nihil40 eorum, quae sunt, male guberuari vult, nee multonmi principatusbonus est.8 atque— eius (9) om. A 21 quicquam'] animal ABC


T INDEX N M I N U MAnaxagoras quo inodo ab uno creatore<strong>et</strong> a corpore non raiiltiplicabili rerumvari<strong>et</strong>as proveniat 6,7 sqq.quae statuitindivisibilia rerum universitat<strong>et</strong>n ab eo,quod acta existit, rep<strong>et</strong>ere cogunt 37,27intellectura posuit pra<strong>et</strong>er niateriam IG,37 qua ratione intellectus moveat nonostendit 36,21 sqq. principium boni <strong>et</strong>mali i<strong>de</strong>m esse 37,1 sqq.Antiqui <strong>de</strong> <strong>de</strong>is 29,38 sqq. rerum principiaquaerentessubstantiae tantura iaitiaindagabant 2,16 <strong>de</strong> vero primo principionihil dixerunt 36,3nee quo raodoforma cum materia in unitatem coeat39,24 alterum contrariorum materiamfaciunt 36,11omnia ex iis<strong>de</strong>m elementisfieri 37,12 cur a<strong>et</strong>erna sit generatio <strong>et</strong>corruptio nemo perspexit 87,21 v. philo s o ]) h iCallippus <strong>de</strong> numero orbium 26,19 27,23 sqq.Empedocles litem <strong>et</strong> amicitiam statuit16,36 ean<strong>de</strong>m cpiXi'av <strong>et</strong> tamquam principiummovens <strong>et</strong> tamquam materiamposuit 36,22 sqq. universitatem rerumex eo, quod actu exislit, fieri 37,27Eudoxus <strong>de</strong> sphaeris caelestibus 26,1927,4 sqq.Ilesiodus <strong>de</strong> mundi ortu 16,22Leucippus sempiternum motum particulisillis indivisibilibus commiscuit 16,34male pro Speusippo 24,25Lycurgus legislator 24,5.9Mathematici <strong>de</strong> numero motuum plan<strong>et</strong>arum26,34 sq. syllogisiimm in figuraconstituunt 33,14Pbilosophi hodierui notiones universalesquasi principia singularium ponunt,antiquiores vero singula corpora substantiasesse putabaut 2,25 sqq. v. antiquiPhysici quomodo ex non ente aliquid fiat,dubitant 5,19 qui omnia simul essevel particulas ilias insectiles atque infinitasstatuerunt, potentiam pro priucipioposuerunt 16,22 omnia ex aereaut ex aqua generari 38,37Plato <strong>de</strong> numero i<strong>de</strong>arura non <strong>de</strong>finito25,37 sqq. i<strong>de</strong>as nonnisi rebus naluralibustribuit 8,13 i<strong>de</strong>arum doctrina impugnatur8,29 sqq. 15,33 a Themistio<strong>de</strong>fenditur 9,3 sqq. animam, quae sitin terra, a <strong>de</strong>is secundis manare 9,36motum inordinatum praece<strong>de</strong>re opus <strong>de</strong>i16,35 exempli gratia adhib<strong>et</strong>ur 2,29 29,4Po<strong>et</strong>ae omnia ex uoctc <strong>et</strong> informi chaogeuerant 18,4 sq. v. theologiPythagorei piilcherrimum <strong>et</strong> optimum ininitio rei non esse, sed tempore perfectionis24,24Socrates exemplum 5,17.18 8,20.22 Platoniiunctus 2,29 29,4Speusippus (cuius loco male Leucippuslegitur) pulchritudinem <strong>et</strong> bonitatemsummo priucipio non tribuit 24,25Theologi mundum ex tenebris <strong>et</strong> chaogenerabant 16,21 18,4 ex inani 38,35V. po<strong>et</strong>aeII LOCI A R I S T T E L I CIsica A 5


n*? THEMISTn IN METAPHYSICA A 10 [Arist. p. 1075i'34— 1076* 3]/i3"in USD H3 i^Ko nn«n p "iipniii' ^i«n Kinii' ioin .wn r\\ mSnnna '•unn otftfpDj pi .in«n mi5f cima sxon djdk n\nnK' n» D''ioDon nvJ.Ti .mti'ymnSi .ntfvo nnnS .rn^ sS .nn« cn^jit'S nSnnnn n\nn «S c« «inti' .pjijm k'd:.!^Svm miifs iti'cN ^nSn «in mn 'jSsai .nnx ^n nn^ nno li'inn^ii' ii^dk hm 5nSnnn nn»n nNi'ti' 'nSao /n i« nM nay .nnKn ti'nnnM nn^ 'nann^u',n]o "1313 13-? D^ompn ]o ins nj^d: kSi /i3nn «S mn^3 mcin pjyn nSnnns|W«nn pun mMo .iJioKii' 103 kSk nJ3 noK^it' ^nsii'no ^ob p dj iti'DX "wy^i^ nDN3 inN pSnn^ kSi ^Svnn i3 3ij?n'' kSi .iS o-'pSn 'h |^« ppno ^p: y^jon^» DWisi .1^3 nSnn p^'?3 kSi nS pocn pw nviJni noi ni^r Sv Dn3nn '73 1013 "ir« cj^'n ^Sy30 nn« S31 .nn« cSivn Dti' innnKi .ddo Qiii'''i Ninn inxnD30K D^n3in p nn« S33 n^Ssnn ^d ,in .«ifOJ p dj innnK ny im« oii'i .nns/nioSn ncDon nJiii'xin nSnnnn vw iti'K cbiNi .13^ nnNn vbyif no ^cb «inD10K03 "'Nxojn Dn3nn mSnnn njn .cu'Jin x\m)7\ pi .nssii'n uoo n3n p nn«iD2fj; Dti' .m nit'ivm .Dn3fp3 onirp i3nn^ kSi .cnypa "'Utt' cnvps d::"" kS ,1110:33 I6.D^p3in n^otf'Jn niSnnni d^dddh mSnnn 'jiSs^k' n» .xSni .DJ3i iSs cSiyninjnJn jS^k' 3''^^ "i3n o^KVOin 0^13 in pp«i .nnij:n niSnnni d^di^jh iSk niSnnm:niv«nn "1313 p dj 3ib |^ni .mven'jv3 n^iaia «5fon] D'lai pnn^ CO 4 cs Kintp] n:n CO dh^jb''?] cnS CO 5 \n om. F6 tPinn^i] icnnM BCO 7 lan] imt? BO 8 'narno »bS] aicnxcr noa C nwD]»3 CO 10 Dnji33i A 12 post ]3 add. vS« nroj C^ 16 nxpa UB'n BCO16 "jiSa^B' no] SiSs* ntrx no CO rectius «S«i—iSk (17) om. B post o'pann C i. t.exhib<strong>et</strong> miisn D'OB'jn mSnnni D»p3nn D'otr^n iSk mSnnm.


THEMSTII IN METAPHYSICA ./ 10 [Arist. p. 1075'>20— 34] -[^^hii laNti' ^» hv niDnn T'nn') .iccnSi n'^nh D^Snpan o'^nain dvi on^fp.cniK ijjn mnK nSnnn on"? its'^ti^^u^ .D^2cnn» Dnann H2U^ lu^n pt:' Ssi .mj?^inN:o tsSttJ DJ0K1 .nn^oS j'lDpm "jiqdS avm iipS onn .onjjno d^dcih 'd nnnti'^ DHJfp ^2 .cry3 cnnx nnai nsn cm /Svnn ona myn^ n^jonnan onain 6"3 .i2h ^NJj I'jK ion nJit^'Kin nhvn n^^ 'a imo :'\if^ d3DS |^ki .orurp hanS nw mn« n'jnnn nsj? d"'K'o «in Sns .njwxn nSnnn nmx D'^ti'o TiSa nM\r\h] r\K)^n2 nJian "ii^« ny^iM nMHK' jd dj lioo T^nn" nin Sax .nonpm nSvonnn p npn "|on mnnK* iodi .dhS o^Donnan o^nnm njjn"' kmi .n3Dnni3 mnsD''if:B^ 3^^nn^ djski .n^ti^ina lonn^ D^tymon nmv rn '2 .'I'lpri ti^inS pn mnn lon^r kS dk msn "d "ikt njn SSd^ .nS mnx nvn' d''1«t .m^Don n^Tn -jonnSnnn kj:^'^' 1*7 nii'D« ,Tn^ sS .u^inn p nSyj inv in« D2:y n-ti'mon |a pnsSi -noi "iii'r Sy mcrii^ p d3 iS iii'DS "si .o'^nDio "'i^mon Sd '•d nn .nJiii'KTn'^nnn irs h^a .n^ino nSnnns o^^o^o^n n^ati'jn myun iSn^ti' Sy «Si n"'in "jyncsB^ ''o': rnn^:^ iod .mns nSnnn nS nMnty iS n^^nn^ nan .n^Jnti' n^oii'J 15n^^nn^ sinr nn .imsn |d cnSiJ D^s!:ajn o^imn ^2 n-'MiSKn nnmn nnmono^3 D^yaan ^Syso nosB' ^0 Sy n^^nn^ p : pi .mnn ms^Jfan wprti' cn^Sy.n"''?3n3 D-iiiu^D kS c^nsma n^ati^j n^am Ti«ni .Ti«m o^an |a nnmn u'nn.n^Dii^ia .^SiMn nn nnyn" sS .mnx nSnnn D^a^jm D^ti^man |a |>in nnx ntf dki.nnS '^yic |'« mSan mSnnn n^ytt' S« masan na: .nm2:m D^noDan nniN cii'i 20^n'jna pKn sSi |rannm'^nnnn nii^ii' ^aS mns nrno p"^^ yyijn" Snsn Kiraj kSi .c^jran D3ax nniJfn ""a nnn: ]iiZ2 n'nnfif mo T^nrr'i .miaixn inyj^ti'|a pmm 3n: "h I'-sti' naa ti^nnna Snun nM'^ti' .T'nna sintt' nn .n'^noDanToyn ha pj: p dj hza ^izh ny^jan nSyn f^y nT'ayn )h p'&Dn ah) .mojn'721"' nSb' nn .n-nsfS nti^inan km xMti' inti'n^ kSi .n-nj:n ]nn nty« nSyn Sy 26i:\s D-scn ni'^nnnn nvi: n^n SSam .pannan ynssn mij: ti^nn-'ti' pSnjn ynan[ti'aj "inKna Syon nin .n2D aiji^ na nJn nM maipan |a ni ''^?n -jonn ""2 /isnD^ayo unNDti' ia2 .n^iNii'i D^^n2:i n^K^ajn cnmn vn^ «'?«'p dk n^^nrr-i .innKDn"'"'m3 p'DDa la^a iJiax ^221 .mSnnnn |a -[onn nnT'ti' p dk ^''nnn .mm"»'? ptj' S21 DS2S njjnan SS'.2n poom ,nT S« fi23it' ^iki maipan |a n: -NaT 301 iSk] iSn2 BCO more arabico 2 n>3BnnD] o'lPinnD B 3 taSoa] nxT CO4 i3no«oo B wv:] "laxi B B nm AO: nn B: «im C (voe. arab. ^m male ad»Srn refenmt) orya nnnx om. BF: n^iya (o^isn) 6 lOKo] onaND B ante'«2J add. WT B 8 nn (Sax) B ni?n' om OC^ r\h addidi: nS (noana)noan BO: naenna [ny»T siiprascr. sec. m.] mnx naana nS C 11 kS om. BOSSan] SiSan A 13 moy^tro B 14 n^inn A iSn^B* Sy C: iSn'tr 0: iSn'tfSy B: mSnnnnc A post D'OB';in add. 'a BO naMno <strong>et</strong> C^ 16 nuns'] nun COa'^nnnc BCO <strong>et</strong> ^a BC: no 0? 18 -WKn pi BCO 20 niOKaa BO21 nwvon BCO 23 a^nno wnc' nn om. BCO 24 p^son A: p^Don B: p'BD' Cny»3on—nSyn (26) om. B per homoioteleuton 26 Sy] Sn A ntyinnian A:exspectes D'trnnon nn nn 26 B'nnn'B^ B pannon] w^ni p:ii^n BCOF27 ante no add. nty BCOF njn (alt.) om. BCO Syen A: Syea BCO28 vinN] vSm BCO


^'^ THEMISTH IN METAPHYSTCA ^ 10 [Arist. 1075'' 14—19]D''"i3nn Sd Dti'i^ ^0 -laso nrj^stsa D'^f^i^pn nnoNon p d iKnnnti' no 'jdoDHOj? icnnir^ nS o^^o'-oti^n D^aty:n mSnnn .laSnan 13D 13 i3n3«ir m .nrj?3mv'Jo niSj?iD m3D nn^myum 0^3313,1 '•3 nns ^Svns fiKn 3^3d -iti'x D^oti'jn/INI r\in ^3 .niMi tt'atyni D''3i3in D"'33i3n pti^ ^31 .n^inn 13 ;finnn nty« .^SrnS 6-loinn nSi: onS nii's '•'jrnn"3 las^ti^ d«t .'7S3 ^"^im nr\h ^^v^ iok^ x'^ti' dk''h)''r\nf « r^on p Pii:iS cj '73tyniy W3 .nDcnm n^inn o^Sspan n'-nnnS iij'nnS nSSj3 iti'K n'7j;3 nxn n^anipn p dj kitcj n"?! .p]1jS "itfK •'Smn "iS iti'sD^^D^oti^n D^otrjn n3-np ni^ nion i:t^2:3 iinj« iru'ytf 103 noonm n^inn ipDC.irp nn« fjp monon nSvD n^iSn noSnnan manon nSj?3 iJT^Jfi .npmi 10D-'ti'iNn '73 bvK cvniim D^S3ti'ian a^nstn n3j; n^empn |a d^3-i Kiraj njmonann ^3 nt) .Svica N^raJ Ninti' .naa csi SS3 N3:ei irsK'' naa na n'lnn m^^jfn3"'''n'' .D^SpiJK 0,13 nas ni^N m-nD\m .iy''i"i:D3JS onn lax iti^K .ipSnn'' sS ib^spDJ rtJiJan |ai .dsbj niua nn 3yiD3 xirai jnnu' naa o^Nifan Dnsnn n^inrn DNi ny3is rn nxi n^t^'^ti' vn d« nm mSnnnn ^3 3itfn^ti^ ""a naxa DKajm 15iDDa3 m'^nnnn rn naSi .d'713 ia^3D^ii' ik'cx i^k naN^ti' ioinS ••3 nn .q^jij'Di3n '^wii i3nn na ^yona cnvpi Syic anjfp nM dst .inbin kS nnS xinnnSnnn j»33 ^3 nax^tf m3n3 ^ix-i «in ''3 .nn^rn D^3Dm nn^^p dj? cnvp |>3pinn .nwiDom 'tt'ipni .^Srnm '^sn ia3 .isS D-'jt:' im dki .nna m33i inr mnxana inx nsf^v'tf' ia^3Dm nufz: iva iY3pnj iSk •'JK' '•3 nas^ty ik'ex ^nSs Kine' 20nnvn' ^'j .nns nSnrn "umn 1331:^ ^Joa .unjs ahm /ut^n inxn '?3p^*. nnnann^^ .ninKm pitrnn nj?n 12: hv nv'in 11^^x3 .dk'j '^p nrsi ''SiMn |a im nn3''''nnn .cati'jn iSn nyuna iDcnm n^inn '•3 uia"?! .n^^a'-au^n cauS nnpnna^ipni nSj?a3 nw '^hvnn D'^^i ah min "3 nn .peon nta man maxa nM'^iJ^^h)''nn iiati' Snx WNnc pt^^sin pan Sk pnnsn 3;3an iJi3n ah) .n^wn'^n n^oh 25.nn n^anm niitt'sin nSj?n n3D3 iv^'iJn'' o^^a^atyn n^ati'jn )iam .-[U'ain 1^3nan itifdn ^nSn Kinti* nn .msnn ^j^yaKn mpan pxn n^no i^a mpan uati'iitJ'DN ""nSn nNnti' 'Jeai .pan nj pKn lan im i"? nM"" nSb' ninon nmo'-K'la^Sti'm DSix?n ^Kn nh:> .W leoan Tan la^^pn^ii* oSivn pasn iti'K n^-imnDJBS1 .nJiii'Nnn nSvS jK'ain ''Svnn n\n^K' -jit n^an n-inn nm .imn nifn hy 30Dm» DtJ'ti' ^a ahi .nn*? D^aii'j mSj?n mm mSnnnn n\if^ ^d -lasan nt nno'' kSD3 nm2:n ^3 nn .nmsfn o^nmn mSnnn p n: w^^ ^a '^nx /Smm Sxn p djDj? nn2:p mnnan ,urb mnan km .nna mnnj "inT" mn» nSnnn Sn \^2^m^p3 13—liSlsn] iai3t 133 C: laSsp 133 B <strong>et</strong> kSi loco vh: similiter F 5 tfinrr BCBG add. iSks post 'ini 10 ns'^nnon — manon om. A 13 io«] ia«» AD'Spnix] 'pn£3a« B 14 n»in om. A 18 Msn] 3^'nn» C 19 'tripm] msynnni C23 unnSi] layiM C 27 mpon] mpo ib'k om. BC 28 "h om. A post•131 add. iSs« B: 3;3t:3 pNn Ssx 13t C (sic!) n^ntr] n'n^c C 29 laMpn'ty]D^pnnS C nnx] nnxn A nSs—isn (30)] ns Sj? nSiyn S3 B 30 nnNn] inNn A:inN C nci scripsi: DCtPi A: ntfts'31 C: db'E'3 BF -jii] ns BC -]»ain 1113 BC81 -iiriD*] i>nD» C nniK] in« B 32 n>i3in mSnnn nnwn BCOComment. Arist. V 6. Them, in M<strong>et</strong>aph. A. p. I.3


l^xTHEMISTII IN METAPHYSICA A 10 (Ariat. p. 1076 29—^ -v 13] y^Kin hia xnvps ^siU'n Dri:p hzp^ «S D^3cnn ^3 nn .o^^enn |d poo nSnn:n D"jen nSnnnSi ^Svnn noy im nSnnnS irya nnK irK nann kmb' i62"3 naiJon |oi .K\n o^iii'n iSko ni w .nanKn hv nroyn rSy i^pnh ^ikib'n:n it'n-josjK dSiki .oJiKn yna n:n y3t:m nocnn n^Ssn i^dc^ pna^jn nM-it'Kiniy '?2K .y^r iSvk Srtrn ""d nn .y'ion awn Kin n^iK'K-in nSnnnn '3 2UfnTy -irK lann ^3 nn .y^r minyn ib^k naono .Ssti'JB' i^'jy ikk'j 133inyiin nMnu' ib'ck ^nSa Kin ^3 .y^Jon nSii Kim jiti'Kin lann Kin iB'Di 20S3K .ny^jo nSnnn ]3 dj nKioin -3 .i:mK iniiioK ib'k ij: Sy dk "3 naoakV n:n .no nKion p dj niKnsni .niK^an ni Sk in3^-i3f"' ni'K3 n\nn nnyjn ^3ini3M"' nu'K3 iniD2:y3 insoa inyin nMni y^r pii'Knn nM-tJ'o yjio p dk yjo^.iSK'n «'"n:KD3iK mo njuo iniM .D'-JB'n iSk '733 naoni .oniK liioK ib'k o^KinnnSnnnn Kin h2)ffn ^3 nifin iniM oy ,nyv^ nnK nSnnn ynm 3itin nSnnn ^3 26^3 1D1K lOK^ti' S3K .yin K3 j-'Koi 33B'S nxinoi yow ^Svnn nM^i .ny^JonniSnnnn "3 lOK-ti' ^0 ^31 .wm im:noK iwh -nynn |oi -Srnn ntfSmo k3 y-inD^3Dnn mi'y^K' 'h -nfdk nM^ kS .nncm p3pni /tfipm nuiton 103 ni3cnno)h p-DD^ D^ionn |o i3n Kj:on kS nnK ^3 nti .moi yaon iB'ro nKi^ti' noS*1K130 -iniMi .DT^vm oniK y-in n3D Sk D^3n3f Dn SaK .ono nS-n^K' no mina so1 iSap» C nvpo BC 5 «S om. A 8 dm] ci. -WffH 9 D'B'3«n] n^trwn C i. t.:D^B-aKn «"D i. m. 10 «wnS n^tsn] «2J0 C ante n^nnnn add. d"t>S3 BC (n"M C)idkS uty] nox^tr in^jn C i. t. <strong>et</strong> in m. ma«o lO'Strn kS "B 11 B anteponit i?»:Dn n:tA add. ante niwn voce, nipoa pon dw mivn] pen C (cf. adnotat. praece<strong>de</strong>nt.)p DJ om.B 13 noxoD] nanooiF Mine] n'n'ts' BC nnv] nSw' C i. t.: nSs» m"d i. m.14 verba nyya—nj?»3an (IB) om. C; inA sunt rep<strong>et</strong>ita IB no] noD A nan—vSj;]13DQ m'pnn «imib' nam C 16 ]3 n:i om. A: C add. awnntj' 17 'nsjn A 1. n'n' M^tyn'Sana BC djikh] niDnn BC 18 njwmn om. BCF 19 hnmv] nMS'tr Crectius ci. naon no 20 Min] Mini A inyun] inysn BC 22 nnyin] nnSnnn Am om. B niMnam om. A 24 iSmd nnM BC post mo add. lOMon B; CF noMOO<strong>et</strong> B ante latfn voc. nnw; <strong>de</strong>in<strong>de</strong> omittunt (2B) '3 acin <strong>et</strong> legunt nvn loco mvn26 ny»3Dn om. B 27 idm'B'] naHir A 30 Di»sni ..y^an] d1"5»m nmon v»3» BC im«o] 1. im«o


ii


THEMISTII IN METAPHYSICA A 9. 10 [Arist p. 1075 « 1—22] 7nn« Sati'm nn^ rh ^DU^m 'jDtyian miy Sas .mo is mrti' i« "iidm nDD3N3f03n ^mni .inio::j? "jy "jDnn^ sin Sas lyatsS irxtr nao inSiT S« Ssi^ian imnp mD\T pSnn "ib'ns nvit'yan nvjasn icd .mc^ 'Sn nnx «in djon in^ onanSn inK im i^k iii's nddh laD .inK'yai |aisn mii: nbi? xvaj sS maaixn 5.n«iD-in nssSa nSn im .ir« ?]i3n "nSn p dj msnan miJfti' laDi .iJin miaiKity« n-nvn ^3 ona nrrn JK^inu' ^Svn nnS ^>v^ onma iii'oK ,Tn ii^ndiWN cm .^^rnn cnn myn'' nS nirs c^imn njn .nyj;n nns nasSam nDsSaSnntt'nam Ssiyiam hyv?^ .rn^iyo VJia yia^ kS .oniap xSi nmaifv'? o-'pSn nnS |\sS^K'n "D nwnn pD'-u' "-aS naxan ma ivsnnn nsD t\'^t\ .iryn nns im ana losintr S^au'n imaify 'j^ati'n ik^nd hm c« xinii' nn Myvr\ oSiyn S^du^^ jWNinSj? ia«n nSnnnm .cnbnnm onann'73 n3D imajfyo b^3ti'n i33 n:n .«inti' naD3 '33ifntt' las .nvunn nSnnn Nin it^K "jyi -hhii -w^ nmn Sy lasm mivnr.Ttt' mm c^ayc njn ^3 .d^sit nu'Sti^ Sy iS nSnnn sinu' nas^ anxn |apnnK 12T 'jy 13S^ onmn nypa .nSnnnn an^Sy lasn nsi^x a^yiy ntySii'n iSs 16n-nj: «intr Sy imaay^^31^^^ Sxn .rn c«i .anxn 1^033 s^fa-if na ia3 iryn.nn^ D-nm mty^bi an'? nSnnnn Nin iii'N anmS pooIK .Snan nSyan ^'73:13 sinti' na pi man fn dk py:^' "isn n:m.nanon an^Jsr p Snsnn c:asi .nnna nci ?]pia on^Jt^a nnx S3 20-iB^vm -non sin S^n3 p n: man "'3 .S^nn "rns D'73a inoin Sxniin-in I'N laun insn ^3 .tJ'^sn m n:a inn .ma p dj mn3na nn« S3ip nima Sy 3"s nitsn fsi .inaoa inoni it^vn Sds mam ik^im n3D3.S3B'n n:i3tt'3 nSi mon nsani it^'rm nan Sn .nn^ an^Jt^n sin 73s .S3B'nnSyan ^"jynS nu'^nan n:nin in ni3:nu' na y^:^ti' ia3 D'Sira:n annin y^r '^sni 26Kin on3D Nini:^ Ssn las: itt's inDni iK'rn aSisi .n^ynS -[San "^nsfi a^ii'jsn p'jSK nmxn ja nif Sy in'' a'-mioai anu'i^a o'^imn '73 ^3 nais .icdsb' na ^03\'^'^ 0^13 py j'-Ni .D^na:i:3i Ficiya3i ^nn p aty3 .li^yn ins inSy irs sinii'|ii303 sif nn^ nSi3 ma "3 sim .Dn"* an^rn Sns .nan "rs ana nns ^3 lon^n-Hi>j?^ty B^ii'jsn p Bn333S 13 "inv s"? n^3n naninu^ ia3 sinii' Sis .nns nii3 Ss 30iifs n'jycn n^n a^^n ''Syn nxpi annyn b'jisi .mw3 sSu^ niSiyon p innins S3 yae Sn .nnpaa uaa anni .S3n Sy SiS3n«' na ayan ansa nMn1 S<strong>de</strong>'ioh nann BC 2 'py] Sk BC 4 pSnn] pSnon BC 6 'nSan A 10 piD^ty]l^'B' C naann AB; C i. m.: ny:nn C i. t. 11 imasy—SotJ-n (12) om. B perhomoioteleuton 14 noin] d»:'0 BC IB idS'] i*?'D^ynan BC 17 nin—onannom. B 19 Snan] cien B ik] 1. '« aut d« 20 post nn^itfa addit msj AniONi] 1. (djo«) in 21 S«m = ^\^ nSso inoin] Db*? -non C i. m. 22 mnano corrupt.23 3"« BC: 13 DJ A njna] nnon C ante p ad<strong>de</strong>ndum kSi ex 1. proxima 24 xSiAC: nh B; <strong>de</strong>lend. 25 D'ssoan om. BF nw'C C njnjn] nsmn BC B additn3«Son post 'SyaS 28 ^n] po BC :atJ>3 A: 'at^a <strong>et</strong> i. m. npeiDO nSon nxr B:nwa C <strong>et</strong> add. post 'nn see. m. nmcn post ]'iy (alt.) ad<strong>de</strong> cum F negationem30 DnMi"? u inv] jnin naS ia ts'rnp BC rectius 81 mwa nhv] ^mid nnv C 32 h"i male


^3 THEMISTII IN METAPHYSICA A 9 [Arist. p. 1074*' 83—88]hSSdd Dn2Kn onwo nnw ba j?^:m it'Nini o^Sjim d^th iod nn^ D^m d^i3kSDK'n nM^tt' iii'^'' i^Ni .-inK -^hni cnvpi njoo pSna d^is^kh nifp y^jn n^ji .nnn\ThSi oSiyn So v'J-k' 'h -ik'dk hm" kS nSivn |o mpo lioo mSo'' «S ik'n.Snj -inv non Nin in"" d^3i c'^ianS irJn«^ nv nn^ o^-iann Sd S^ok'V iS -iu^dn 6Sstfn pti'pjK' nSi Ssn n23 iii'iym mnmnnn ^m yv^nii'^ jd dn ir« n:njiur nSi nnK nn» Sj? -iiay^K' D^iann nyn^a pssr nS kpk' nn .B'lSnn ijSij'rn^ «S nnSin n^Sru' i"nv n pwi ny^n^ '?« mSoDo NJf" nSt n^Dinn Sk p djSsK .pt "jK D^Nion njK'na i3 imv ps nnn m«inK' 103 "^aN .ni-i«no monpnonmn mo nnn M^wn '?DK'n p iod .pno nSs dSd dhik nwT cn'Sy Sk^ P]3n lo\iTW n^Yi D«T .ny^r nS^ Satt'ion oSiyn |oi k'?3 pan mS^ii'ioS p-D Kin iirwan:i^ no ^ddi .idui Dn»3 ik'n SDii'n inai^^noa T""!? M'jNn Sati'n |o niKin mnmii'nnp.i:oo mSiytni myunn inoo inn .?]ijn nio ym^ invi pno inv Saii^nn'jyoD Snann ni p^nyn nnx dki .ni'?3B'io rit'n'? nnoo nnr Ninu' M^Kn SsK'nnoB' nsi .3^inen B'pnn |o pm^ oSiyn nno mSp Sk M'jwn SoK'n njK'n m'ypa i6Kinn DB'jnB' no ^dS moNi miati'nn 'osn iB'yv i03 nJiona p iod -[K'''pnnSd nM"* kS .Saifn mo n«o vna nnr Ninn Sji^n p iod .oti'jn nto iM3 inv«in itt'Ko pDJ K'jDnS ""INI i^Ni .nn^ D^m onm S"'3B'^i ^y)v n ib'ck n\T'i4'nn-'iin nw nnw ^d .nmovyo nS SsK'n nM-Ji' nJiifKin nbnnnn n»n i«'d«.Sibjn nyun mo Ninri omyn |o nv3 ••Svnn 13 aiyn^ sS MS»n Ssii'nii'a 2uNinif Sn3 lONHB' Soin K*? p DJ p .nniJD inyunS nMna' nNin n"? nnstt' lorityK Nin no .13 i">Dn hytfrw^ mio oifj |kd3 ^d ij-iod ntf'Hsi .inSyco mr«in '7«n ""i Dn3nn iSn Sao iM3nn 133 r\^r\ .lovyo nyiJnm Syionii' '73ii'3 yao^DK Nintt^i nm nSnnn cnS Kin ik'k Dn3nn Sai imoyy ynr nJWKin nSnnnnDJ lOHom .13 om^oy -w^ D^-i3in '?33 -jSio p dk sin nan iniovy3 -[Sio nM 26Dn3in Sao n33J inr nJ3 nM ^a .^noK ioko iniovy S^au'-^i pm Kinti'ap.nSy: innNim .-inK i3nS u'lnni .yn\n ")3in Sn .-inN -131^ nm d:dk ny^nM «JfOi njmDiON oniovyS c^SaB'ion D^iann dSiki .Sat^ni nati^non p dj pi .B'nion133 Ninu' ityci3 tt'^jin 133 nin piSn tt'^Jin irwa Dn«n "a ii3y3 ,r\i)VT\ m^r so133 njn m3Jfj nn: ^nifS niiB' u'Siii'on |o nnin "a pan iti'Kai .piSn li'^JinSat^iom .yiom yiiM ^a p dj idw nim .pan 13a wnti' pdj S^aK^ni panloinn Dn3 3iyn^ hS itfK nioann ^a nn .irya nn» lan onann n^pa .Sau'nicnxpo Siai Dnxp nSi.in« 13t ono Sau'ion nM-tf "nSao Saifi u'pM nn djok1 h^yt)^^ Snan CF «Sni AC: h)x\ B isiaon] {'in BC 2 'ntrm Dn» »ntrn BCFnSSsa scripsi: D7S32 A: nmS'^aa B 4 wdd scrips! : hjdd A: om. B y«a>B'—iS (6)om. B 5 ly^inty nyj ly'jn »3 oy C nnv om. BC 6 mmi ivk B naa] nsD BC7 '?y] Dfi'Sy BC 14 post j^ts'nS (njtrn C) add. i^anS Sp iniM BC 15 mSpa] niSpi BCF3130 causae F (= nsD) pn-i«] pnin kS F 18 xScnS] inon'tp C 19 nnnin]nnmn B: nSes C 20 btj'ntr3 BC: ^3» na (<strong>et</strong> »n'7K) A 22 vni'ju'BD BC23 nasyo A 24 nmo^jy A 29 n>i3nn] 0^31'? A 30 BC add. n»o postcunn (alt.) 31 ante n«B' add. B''?ts' A


THEMISTII IN METAPHYSICA A 9 [Arist. p. 1074 b 33] ^3.nn" nba dhik iS-Dtfn d« .c-m ciai rn d»i .d^2"i o^im Nintf iok3 w .irynD^ti^nii'n iS» Sd in» ]ti'D^ mnii' nn .nn« iSapi nnw i3:vi in» nnw Sj^ nava wnn D^btf^ti' n\n'ri3 bSo"' kS .irya nnx nan n-on S^au'o n\n d« Kin 'a .nanxSti' ,Tn DN1 .non sin nin .ntn ims cSro hm dni .ino^Stt'^ s"? w 'h^vI'j^DK'n iTn DK1 :h ^^'^ nan rr^jpi pnai Ss -^nax^ njn .nn« nnK Sj? i-iaya dhikSati'ioa nniK ijSwtf nti't* nrya nbwii'n nn a-'^nn^ nn .mv^u' sSa VJia nnanSnin nT nyi .oSr ^nSa moy^i in»^Su'- «S in .nn 'hw cSro nM d« Sn .nn«nD-'nann nj:p3 nt^oN n\n dni .nn^ oSa onann S^'y^^^ yatsa nu'cN ^nSa sinlOKon |o pmnn a-'^nn^ nmn h^ Sao njn .cSaa ni ib'dn ^n .nn^ S^ati'^ii' lonanS iS^ati'n San .om o^-ianm cnann SaS n^on 'jatt'n njp^ |W«nn Saii'ntfntt'w nann Kin Ninr '•jdoi .nSnjm nSvon n'^'jana sin ik'^* "lann nn .naS nn».Seyn |o nan p nM dk inJ^tf ^ kSi .imovyS p dn iS^ati'n nin .nSyon n^SanaHinii' noa p dj nv k*?! ."imnxy -nSn inK nan Sk irs in^Sam man 'a nnnanKB' lea "jaK .nyrm Soyn rnns iti'a^ -iti'K «im .Syca winti' na ":« naa i&nanwtt' laai .uaa vja" sSi myr nS lasty'? iS-aii'n p dj .yian kS w^'h m»nimavy '7"'aii'^ i«'n nann poy p dj p .crjKn |a in« SaS ssran woS onsnpWH''! irc3 ans'' iti'Dn Kin .nM "iti'Na iii'cjS ptt'innB' laai .inS^aii'"' nif'KaSati'm }Tyt)^^ na iij'bj Kin nn .imavy S^au'^i Satt^r nu'K p dj p .nniKns: fjy i^k cniK iS^att'ni .iSvk n^ynM n^Kxajn onann Sa nSnnn Kin j^Kin 207\\\ .DiKnc oniK ij^ii'na SaK .nnKS Sapn inK aiiy-K'a kSi .nnK ihk Sy nayk'?i "in" am n^nan S^ati'^ti' niVpa ia itfck nNn" kS intt^'^n nana liStt' Sai^'n nnKtt''? i"? "ijfcK ^K p DJ ti'iSnn pjunK' laa .nn^ am anan Sk iniia j^Sb'-k'ti'iSnnniKin kSi .aniK rmh v'jy bpj nM anann aniK ^hn it^K3i .am ananT\wz I*? iK'DK njn pmn niKin a^iKi .nn^ am a-Kia T)v^^ pKin nn niaWni nia^ann n^Sana Kinu' niaya \nSKn Sati'n aSiKi .nn^aj iS nti'DK 25am ananniKnn mn |-ynif loai .aiKno nn^ a-'-iann Sa Vatt'^ SaK .joi Sk SaiJ^a -j^nx "nSaniSatfian Sa pii^Knn SDK'n bnii''' .n?a nnra SaK p aj .nn^ am anan nKinlaS^ nii'K an anann iSki .iniaj:y S^ati'n nifKD nn"iny-n^i nt^^i rmh^ im.nyiinn myu^ aiaK |o:m .a^myti'n Saa nSyi nni^ Kinii' nn .|an k"? n^SSan 30nrcK nM" kS niiaa nan ntt'Ka nnKif laai .nan Siaa- kSi yywo -nSa Kimnn nmn Sip y^aK'^B^ nu'cK n\n rt^cj 'yya nunn n\n iSki .aSa a^ii:n nantJ'nn^ ann a^nana Fj^p^t^ niSpa "h nii'DK ^Kn p.nn"" ana naa nm\m mbipatt'1 iS^strn] S'stpn BC 2 <strong>et</strong> 6 naya] niayna C» nnn Sy] nnM"? woo C iSapi]iS'apm B 3 lan (pr.) A; C pr. m.: nan BFC^ 4 k"?—xStr om. B B ]»«—iS]inw S'3B'' kS CF 8 nyi] am A 12 icm (pr.) om. BC nSnjmom. B 13 n'jyon om. CF (cf. to xqiiiaxov Arist. 1074b 34) IB Soyn om. CF16 yaon kS—wdjS (17) om. CF per homoioteleuton dj p .1200 yion B 19 btyvS'sifM] con. (cum B?) '?'3B'» iB'03] itTBiD BC 20 post ns add. losy B21 nay—nnK] nnw'? naynn C nn] r\'h\ A: btrn n»i (bis) B 22 wStr] wnso BCia] iS BC 2B niNin om. B 80 inv om. B (C i. m.) 31 Sino' B: btr' A:pnj?3 CF omisso 121 84 ti^p^ty AB: :)7B"tr C


t:;THEMISTII IN METAPHYSICA A 9 [Arist. p. 10741' 19—33]im S'jDD 'j^Dtt'^tf n\n dn sinti' "ras .o'^an D^nm'? d«i iry^ inw idiS TonyaiiTi vaii'^'i .ipDo I'm om CKiJn mxin n«"i^tf na "["nn .ijdd pn inSii inxSy is-^Su^n xin nmn ims nin .in inb^jt^^ iu'k sinn imn n\n^ nSi .mSipn 5.yau'n yoii'^K' yai^jm .msnn nxTiy y^jan sin n^-un nmnii' 103 3vion t\'^T'^^JDO nSj^on n''SDni n\n Dio« oiryn n: '3 nn .nSyon n^S^nn cvj?n\T DN1 .Dipon nio "h nSn;im nSyon n'-^nnn DJa« ^Difioi Snii' «inu' 10nSvjn Nin ni ""d "isuan p Kin nn .^Dii^n pnisn li^Ki pn» Sot^ion nannn3D Dii^in Di»N msinti' iodi .Snii^n '?^dk'''i:' 'jk nbvi nao Nin '3 .inv nnsim.mSiii'iDn HDD Dii'in ^Dt^n p dj p .mSipn mo yotrni .nnn td^b* ^id n^Nion.inDD Dti'in nti^N .Ninn ^y^r\ |o mnc -nv sin ?::?. inSii n2D3 Kinti' no Sdibnu^n mpm inxS^i inyj^'tf n'^inon |o nM^i .nnn bntrn nM .p ni n\n "iii'sai ibmVipn nn\"2n v»ti^n j?J''i .Q'«i3n mpm niNin nx'^'^i yroty no -j-nD .imrom|o iro-n nv'J' '^J^icn "^n nsn |o ni:^ ni^'x D^yjyn ^d3 «vo'' ^rw nn .Dnipnm•jnti^n p D3 nM DN1 .D^^n ^Sj?33 ^mnn py nJ'ti'n nnM naon nstSi .Sj^icnD^imn 1113 1333 mi'' 1^3133 Ninii' noS dn .ioik i'7^3iyn nn .inN 131 S^3B'^D« pa' '731 .nine nrB"iD3 pj?n '3 isuon |oi .o^mno nnniS dm .3iBm D'Sin 20nns i3n '73irion i3nn inivsi sin n\m '?3ti'ion i3nn nnif cmp ^34^^ '^j^s nMS3 lioo pSiD^iJ' ^iNi Ninii' iNi3on |o nin .i3S3pi liiosiy io3 .pj?n 3n3 iyj;3Ninty ^0 13 ms"' itfK -jnn Sy D^i3nn '7^3B'^ sinii' ionji .mmnon mSj^cnno S« nn^ ipnym r^wm .f]Snn^ nSi 13 njnti*^ ^h NinB'i .nSn:n n^'73minSvo nn\n d« nn '7'733i .myiinn nirp iinn m n\Ti .uoo nine nnr Ninii' 2b33tf j3 D« i'?^3ii'n njn .o^nincn 0^1313 S3ti'n niip nMi 3'3ty'' it^No inSnji.^31314^ mnDD inSyoo yh)n nnn iti's in'pyo n\nm .D^i3in ^mnco «in d3o«niiSj inr D^Jii^Nin D''i3n3 mxin njp^ sSif^ sin nn .ni S30 m3it^ '•iki nM dki'73ii' m33m nSn^m nSyon n^'73n3 sn "w^ DJf^n mrti' ^isi i^k n:n .nKi^ nti'sono nM .p mm uoti' dk injs "3 .nnsnsti' 1333 invn '7^31^'^ '73ti' Ssk .isbmo 30• D"'i3i '7^3ti'o ^^3 n\Ti .mn'^Nn n^S3m n'^yon n^'73n3 "iii^s 0-13^ n'?^3Si'^i^1333 mi"' ins nm rjoS ^3 n"'3M ovvn jn"" "Hi's "io«om .ipisoi lioo pn cnnxonoKon 'JB'o n? ^« .ni p dj i3'73p 114^x31 /sj^ni 'onn n^'73n3 n'^v^ invi uoonn« 131 Ton n'7V»n n"'^3n3 iifs 13^ ni in'?^3ti'^ti' no ^3 losjn .•ii3j3ii' "wn2 Sotf'B' <strong>et</strong> 8(1.] observa genus mascul. 3 nnw om. A 6 «w oui. A 7 fort,cum BC post. tK supplendum 'jsb' 8 S^DB'^tf M«n] u S»3B'»ii' nE'3' BC 9 nn] Kim BC10 SstriDi] 'j'Jtroi AC 11 lyaua AC 16 ins'?'! <strong>et</strong> 16 nx"?*! om. C 17 nan'?(ntyw) C; couicio IKS' iVBii] ntJ'Sini C 20 D'aium C^ 22 wSapi] wSatPm k"d C^26 post. T« addit niona C 26 I'^i'Dtt-n] iSatf C 27 n^nn—nnanaty om. C28 D>iiB'«in <strong>de</strong>l. (foit. altera interpr<strong>et</strong>atio voc. ^J>^)\e contra niw inv om. BC30 oSnio] DCBio BC 31 nM>i] n»ni BC 34 nwrar] npiB> C


THEMISTII IN METAPHYSICA ^ 8. 9 fArist. p. 1074' 38— b 18] 13jina nn:ifpi .o^'^'^rn -[ma cnypi .n^n'jon -jna cnirpi .D'-TDti'n ins onvpil^iVnSj? rn^K' ^ns «im .pit^'nn "["nn nnx i3T ha mn'^ ch^) .nns n3i n^h^^^ff bnjf "jy nSiNi .Snu i^ j-Ni vyw^ kS ins pyn nn .in-nD'"! in "jSan m^" iii'smm mSyom mm dh^Sn ps^ myunn ^d nn .m Nin nxi inSi: ha ^pnnNinti' nn .dSis nn'^ha hh^: spt^ Ssk .d^31 nnn mSivcn irti'^ ib'k D^cyymDnSivci Dna in« 'jdd nnnron nmirn "3 -SiS 0^3 vSx wn'\if wbk ^nSs.vinN D3ti'on n3D3 i3 dS3 mSnm .13 "'"•iSn mm-on 10cejfj; iNV»^ ninti' ij^ok nu^N3 lu^v moN 133 umsti' Sj? p dj mv njmp p3p 1113 Dnti' uynm .o^'-o^oti'n D^oti'JiSi cSiyS o^v'^a n'JWKT•]"n Sy TICK Dja« dhK'' 'jy .n^yn p d: nn '3 .o^onipn p mphii^ no .D^3ii5n'?3S nnr MS«n nii^jntri n^Nn'jK o^ati'jn I'jNii' Sn in«K' no3 Krti' ^oS lonnP3d'71 nN'-nsn p^co*? .n3mnn nv 'jj? oii^in n:n ni inKU^ no iKti' d'?i«t .j?:an I6'^yti nmif Sy nrn'jNn ibs mm lo^u^^ cnti' nn .i3 nSyin nM'ti' noi o^Dio^jn.DnS Dnii* lOT" nii^K mn3n ^ch dn .nn msipi nnxi c^jm n'^is 103 D^-n ^SynnSnn iiS3p umKi .n'^^n -'7^30 o'-ron iSnS nmonn r3D3 dm .cn'jiyD n3D3 dm.d^mSs D^vjon D^jiti'Nin D\ai:vn ^3 D'-siyin vn D^ompn ^3 Kim .nn«n pyn n?.mSk 10X13 imx "TiNYo Mh inoM ono imx iJit'Tti' no ^03 20n'ha Dnv-tr nii^cx ^k wnu' nn .S3ty niiti^snn nSyn ^3 liios limxit' -lupm"iipnJii' nsi nJn .omx i:"in3 ntj'N o^^nn po^-ip'^ nnn 0^133: im"* D^^nD^i3nn IKK' Dmp i3 'j^nnju' no pty«i D^K'ii .fjvn nn «m iif n: ^n by |'"'yjiah) nSyit ^n'73 KM IK b^3trn in ntJ^yn dn .S3tJ^ nmn d« .n3Dn n«n |Vyn)h uf^ ptTNin Ssti'n pi .mo3n3 poymtt' ^n'jno |iy^ xin ntrx Dsnn 1113 .S^3iyn 2bn)7]^ nn .1300 pinii''? ninp nn noNon ^3 '73« .nu'yn h'^u^^'^i^ -nSno ysan ntnJiti'M^n nSnnnS ii^n sin no .m'^yon p i3i ntfy- nSi S^sii'"' ah h2\if n\n dkno i"n'jy .i-^jn o'-innn nan Son y^J^ nrii'3 yipti'3 nM^ty3 .n33m nSyon p.nJitfNin n3D3 lONoni .o^pt^inS nrti'n nyn D^piu^nn nyjno D^oit'j3 nsnJti'p 131 nti'yn ah nh^2 sMti' .o^inin "73 n3 onSnn .D^xsfojn Ss'? ny^jon 30nSnnn n^o^u^ ^0 iono mix .nii'ymi' nS m«^ iti'N Syion p np^i sMti'i mSycn}?D\i^ NMU' inN .poD ah^ S''3K'n NMti' p D« iNi3on p njn .nynoi D^^nn1 post. in» BC exhibent rtiriDn ^na nnspi: mnen C^: A legit on^fpi n'nSnn Tna nnspin"-i'OB'n n»Sjiin Tna mriDn [1. mpi] 2 oMpi—on^Dtrn om. C: 'Sjin na ninsn onspiB [1. ut supra ninDH nxpi] 5 pii:'nn Tna om. B picnn] pB'inn C n3 om. BCvrfv] iKa^c C 10 n2DT A inns c^con] nmSnne'n <strong>et</strong> u C^ 12 wyiim] wSdsi C13 now <strong>et</strong> id'? (14) A 14 post inxc add. yDon AF hn fort. <strong>de</strong>l. 16 n^n^tf] Sap^tf CiSn om. C 17 ante d« addit ntrn C^ d« om. B i»n^] mi B 18 ante i:S2psupplendum DK n'jnn exculpsit C 19 inK A Di>nS«n AB 20 inoKi C^ nv^o C^:1. wK^iD ims] nt BC ^n\hnn la^cn C 21 «wtt' nti] «inc"i C^ 22 liina]131BD BC >iKi] ir«i C 23 «>n] on BC jitrKi—S'nnjB'] 'iunc no nSnn BC24 IK (pr.)] 1. 1 26 inosni BC 27 no—itrs] ib-wo A 29 nyano]nvwno BC 32 nj?UDi] nywoi C


n^ THEmSTn in METAPHYSICA a 8 [AriBt. p. 1074 a 19—88]1DDD Kn'tr ^isn S3N .ww^o '^''3 ••«D^oti'jn nS«o pn in« du'j kxo^ij' nti^osD^au^j p DJ |«33 r.T ,nnn« mvi^n |nd3 vn d« «inii' nn .icoon n: cojryn«2:o^ nS ,ijn .1KT nu'K o^ati'Jn iSxn inr d^ok': |«d3 fki .D^vyi:no onnx"s nan : nri» pnn^in nJn nviJn Sdi .yvuno idt nnoa .rnn D3a« nmi.D'3Di2n n3D3 Sdn .mn« nvi^n nacn kSi .nmovj? naoa nyijn sifont:' iti'eKnyiin n3D3 nSi nmavy n3D3 nvian nMnB' iii'DX ^nSa «int4^ ^moK d3o«i|\si^ noi lb pv |'« nK'^ p'ln injS^b' no pnm pa i33 yn^n ^3 .mn«nyi3n n^inoT .iS py fni^ na .nmajfy naoD nyijn n-'ina nip^ ib'ni .iS n-'SDn loins -[If a^ii' na by -^y^v:^ n^n pn^ nNn^ti' nnsi .i': n^Ssn p«ty na .nyi:n nnoa.laxan n:mSvn iM'ti' poD sSa n^^nn"* nJn .nnsa im^ oSiyn nM dx mniJ' -iaK:i"[nD nnK p nnn D'73 rn d« pti' Sdi .nnxa inT- p dj mjwsin"3 Snx .ins ncDan id33^ dSdi .ins pa nnn rn^ p c: mSnnnn ^3 nn .D^ii'JNn ib^3 nn .moMi nenn c'wna n3Dn cias .m mcoai nns nnsf cmiv itys D^nmn.-lann -jina pdnSeki DNipD p '^nsnn Djaxi .iyy3 ins ttj onS n^ii'isn '?3nM^iy p D« s-'^nnn .Dti'j '?j?3 irsi lann i3 3ivn^ kS ptj'sin rJam njiif«nn nmifmnyiJnn psina nM ns pdj yyijnan Dtt':m .ncoam "injs nns pti'sin v'Jon.nrx;3i23 unw^i' ia3 nns 13^3 nsS p dk oSiyn p« nn .nn» nM'tf 3^^nn^ nJn 20iin«^3C^ na 3^^nn^ njn .Dnn« onoDS iJiK3ti' ia3 nn« p dj nrjon nSyn ':3«na ^dS dSint .n33 nSi Sp nS nnx nti'j ijaa pin nM' ^S^ D^"'j?3Bn D^i3n3ntrcx ^nSa Kin nii'sa Sn n^-ysiDn c^ampn D^-i3in |a "naxn ncian in3^^n''ti'S33 Q^^p nn« pii'Kin ysssn nM'ti' mipn njn .nm mj?i:nn mSnnn rn'ti'.nn« iSa3 piyn pi .nnx mrnan n3nn3 Dia^nti' ia3 .pB^nn «ini D^b;Sjn 26ia3 pjyn ^3 nn .ma^jn iniK nnx jti'an': niaa npiii'n3 yvunn n^yin '33 n\"tninti'N .n3mnn |a isns^ iii'N3 npwnn |a SJ^a-ir na ia3 .m3-i n^ayo i3ia«B'IK'S n3-nnn nsn p dj «i:a: iinj« ^3 nn .injn:m -[San msta .Dn^'7« K3nny:n KifaJi .-[San ik Dia""jn Nim .'73n "^irx nn« nSnn piu'nn nsnn laSirsnn« Syica nMn kS -[San inir yv)n Ninn pjyn naSii'na 3npn Sn n^vnn so1 j^tt'n 133 n«n ie'm C: ^I'trn i33tr inK B nn^ann n>pn moStrn A: vitae F quoque2 'nbo A 3 D'osyn] o'Dtrjn C^ vn] n'n BC 4 inv om. A B 13 dh BC:om. A vh BC": i"? A 7 '?aK—mn« (9) om. CF per homoioteleuton 9 J?:o3noo [pinm C] BC 10 n>inD . . nnnm]nn^no .. m^nai A 13 m'?yn in^trniiisfxin <strong>et</strong> 14 nn«a C i. m. ut «"d: iwxnn oSiyn n^n'ir B <strong>et</strong> nn«o AB; C i. t.14 1^3 n^n B: vn A: vn» C "1113 — ins* (pr.) om. B per homoioteleuton16 D'traxn A: onsn C vn» om. A: n»n» p d;i n'^nnn C pr. m. d'?3'i exspectesnegationem 16 q^st A 18 n:w«nn om. B iiBwn FC^: om. AB19 yyi:non] y^aon C dk om. BC 21 nnBOS—i31k»3B' om. C id3—n33 (22)] «"dm S3 ',3 pK C i. m. no B: no3 A 22 n^j om. C 23 nnsnn om. B24 mip A n'HM nnx C: nnw kihb' post. m. 26 yyun' C naoo] nno C103— «SD ntrxs C 27 isnx'—nwo (28)] nN3 ib^k n3'nnn 113^3 3n«»pj;? Dn^'?y C 30 niO'Stro nsiipn C: nwSrno B nns '?j? B


THEmSTII IN METAPHYSICA A 8 [Arist. p. 1073 •> 17—1074*19] ^2^u'^Stt'm .mSiDH h'h'^ "iK'm .D^D^pn d^sdish SjSj dho jwsnn .n^Sj'yj nit^'^K'eSj'yjn rT'^BJD nnv ania nTn w sid^ iii's "jjSjh n^isn .mSion anna nisiJn '?3'?n^^t^'m |w»"in SjSjh dh nyanKn D^'7jS;n iSso ^jB'm pu'Kin SjSjm .d"''?j'7jntsoS nK'si d^SjSjh SdS j?^jon D^a^^pn d-^didh S:Sj "d nn .nTm u^oB'n SjSjo 5^u'^Sii'n SjSjh dViki .d^SjSjh "jdS ncmti'o onyiin mSion 'jjSj Sn SjSjh htoSjSjh dSin'i .mSion SjSj vJfCK 'jj? o^'jj'jjn ink' nSi: onm-o ratsp nn'72S ^ty'-'^rn SjSjn ^3BpT .mn SjSjh vj^cnd 7\m':T\ nSi:j?n Sy mrun nJn T^innon 33131 nJi3 dSini .cnm^o D"'3i5p "jk' ncn 3di31 hjj nSi? D^33i3n inu'd nnNd^SjSjh Dti' nJn opS^c d'jini .D^opniN in^intf no ni nn .o^cnwo Dn^3Dp nn 10.cn'r3ti' n»3 pmon njno Sn .D^opiiK nms it' iii's nyj?3 nNin nnnn^iNi NinB' 3K'n Kin ^3 S3« /«n3tn pnv3 o^SjSjn iddo3 p dj ley D''3DmnM^B' na"? niKJ n: nM'U' ^i3 .d^SjSj ^ju' niMi B'DB'n |o nn» S3S F]Din^tt'S3S p]Din^t4' ^iNi NinB' non nn Q'3i33n D^3Di3n -wv cSiki .d:^jvo \)h nm:no niN^ii' i33iin ik'nd nSi3 "jno nn dn .mDn3 3^^nn^i .in« SjSj ono inK I6ion" .Dni« 13310^ nnns u'h'h'x D^3i3n D^33i3n |o ins S3S nn^K' .i^vS nNT'K'itTK Dipon Sk i^on 3i{j'^ti' nj? pnnnn 33i3n 3310^1 .nn« hhy ono nnK S3D^33i3n SjSj 313D3 13310^::' dS33 iiTcs DJO« ^3 .|W«in SjSjn 1300 S^nnn.nJioB' onjrp .iSn ons iwm^ ik'n c^SjS^n ^3 ^:do r\'^T\ ,'r:h nxn ni Sy D^o"'"'pn33i3n j?j?in^ Dn3 ii^n o^S^Sjn n3S 13310^14^ ^int |^« d3oki .nntfyi nti'Dn cnjrpi 20-w^ dSini .nirii' m^ CiiK'Nin D'i«'n 133id^ ib'n cSjSjn njn .ono jinnnnD^yj?inon .dSd o^SjSjn ncDo rn^i .ik'j; n^'ii' i\t T\':r[ nnn«n nysiKn wsid*"oniK nrm tt^oB'n Pi-oin nS dki .ovom nii'on .D'^SjSjn iSk 13310"" ib'wi .ono.D73nsi npB' D'^SjSjn ncoo n\n .cnix 1:13: iii'K niymniV^y ntfK niSnnnm o-oirvn icdob' -iow«' n: dv 3^^nn^i ."icoon nn niymn vn^l 26NinB' "300 nn .looon ni 103 D^K'nion n^oyyn nccoi o^wiifio d3"«i nni«nir^on niS3;n icdo nn^u'i .n^yyunon n^SjSn iddo 103 niyunn icdd nn"'ti'3"'nnodSini .i3-)3:tf' no "03 ni3K'onn n: "3 Sy iono3 -nwjtf "ikt nJni .niymn iddo io3S3N .13 Bicii'JB' i:S^ini pN nn .ncDon ni «in niymn iSn icdo nvn Sy uoti'onitt'cK "n'?3 nn dni .ni Sy c^pn inr nni nnsx^o ni "wvh 13 m3nn lODti'on n'-JJ 30y3ai Dvy nn'ti' ik'cn "ni .Dn3i3n p3313 nym Sx "jSn nS nyw nnnti'mnron inSiyD3 Sw'nn" nS .31b Nin n:n ir^jy n: ovy S3 "3 .iS Syic |"« Sb3 mSk2 im» ni'?Ton C (cf. ad. p. 23 1. 31) m»n '^jSj inrDiD> C 3 waaiD* C 4 nn A: o B:iDJ C B >'7jS;!D C .^. 6 D'ennco A: mEmtra nniyian C 8 'juyn BCSj^jn — »3t3pi] HT B: ^^>,r\\ .Sj'^jn m C, ita ut i, »aDp, nr post. m. addita sint10 D'DpniH] D»:2p« <strong>et</strong> infra D»Dp"nK B nc?] n»3n BC 11 nniN ntp] nniK C: dcDC nnjn B Vn — nn's'^tf om. B 12 pnxaj nan aaiaa C 13 SaS—SaS (14)om. C [i. m. . . nT3 p'na pcSn 'nsso p -inx . . i3'22 nxT ]3i non] 14 nan] naa B16 naa C post. m. 17 aaian] 'tjSjh B 18 h^:, uiaoa C: laaiD'B' om. B19 D'a^pn] 1. DOia:n 21 n:n cSa AC: n:n o B 23 ncKi] ntpxa A iSk] iS«a Bej^Din C: WBDin A: iddi» B; exspectes m'Si caa'S 26 oniK om. BC 28 niWJB' AB:p'BDJsr CF 29 «in om. A 32 Sua om. C win—'?»nn>] niD> «S xin C


J5 THEmSTII IN METAPHYSICA A 8 [Arist. p. 1073 ^^ 19—'' 17]vmi n"? "itt'K D^icDDn "|"n3 peon ona pyn in^in hi'^ .diddoo n-j- n*? onti^n^'?3n fKU' no S« nniK iK^itr dvo .d^iddo citi^ nmjfs p dj tios"' cnu' .onvMnSnnnn ""a .omK 'i3S3;im iJonpnii' ciann |d n^jJK' "ik-i nan linJK qSikinvwn r^n sMii'i xi^yi nJ'^Kii'T na myn^ xS ^Srnntt'i .nns niiii'sinnJ^ti^Nin rhT\T\r\7\ inx nrn qSi«i /liti'i nyiin Sdd pn n^njfJn n^i^onn nJiu'Kin^rSj; T'V' tt'inm .niDnn r\\ w'^yo^ u'p\nn njn .nin j'jyn d^jv o^ai d^ovv fi«tnnnK nMDU^ mana n^^nn^ niiii'Knn rh^rw .v^ioo inv^jn run yyiin^ti' na Ssi.n^'inx nti'K d^o^jS cT^on o^o^fyn dSiki .mpo3 «Si nmairya vh nyyijno ^nSa"'nSs omaifya rn^ii'i .c^yyunon D^ou'Jn ^dS d^3i vn^B^ niDna 2^-nn^ nan loDH^Jiif ""iKi i^Ni .ti'DJn fjyn noNon n^^n^if i»d .mpen iyj?iin"< Sax .D^vyi^no[^nyj] D-'ovj^n p dvj? c^DDian v^d ""d nn .p dj n^n^on Sax naS D^vviino '-n'^n|a Diip inv Ninif noi .vn^non imn p o-np inv Kin ^3 /nirj on"? rjomp inj^^n*' Sn 1^133^' mn3n "m ""iK-i 'yy m^»yn ^3 'jsk .Di:y poo vhi nn .oifyn'jinu^n "IK'S NM noDnn nsi ^3 D^33i3n n»3n Vn n^didiSdi mm-on no3nn isiii'K D^Sji'jjn "ICD01 D''3i3Jn D^33i3n |o nnK "73 vyijn^ itrw myunn "icdo isnnt:'.onS D^rnjon D^S^Sjn icdoi .^3313^ c^wii'iin d^SjSxi icdo kvo: njm .imri^mnsn ncDo '3 by ^\{m> '•wn sinti' nS« .D^opiiK '?v«ti' no FjiSn .op^Sc SifxD^SjSjn mo Sy •'JB'i |wni mnsn |o "•31 .o^yyunon D^o^i'jn "iddo ^d3 o'-y^iononjnoa Dnn''n''3 ,Dj:y3i niN^von S3« isS njnion iy« Dn'3'3 Pi^SnniJ'i .u^yn 20-^m )h 3"'^nn"'if ^int iti'H ^3 .notfi nJirsT omj-no rn naon naih) .oinom^3 .K^DiD^Dn iKo mnvo D^33i3n no3n '•3 'mo« djoki .ovyn f]i'7nn nn vinxD^ipan |o |m^pn nin riT'mo'jn iKii' dSiki .^njfjn ti'mon oifyo -npnn i2h «\nnn psi^nn ohm .psnin mo3n Sy npnn ran rmsii'nn dSik .n^oi^j'? c^j^ti'on^3 i'?VK pyn nin n33n tsyo D^33i3n no3no psnii' '01 .phrt^r\ ma3n Sy "iipn'' 26.n«i) "1K130 D^yyunon D^oifin |o in» S3i msn niyiin yyiin^ Dn3i3no nn« S3nit'N n:n .D^3mn D''33i3n myi:n ^73 iddo no3i .ono in« '73 icdo n»3 d':'1«ipvti' ny .mist^nn ^o3no nifp noKii' no .mpon n)2 uoo 1-3::^' ^wivtnNti' no iNii' dSini ,n'73Jnn hv ncoo ii'?3ti'3 T^iru' ib'dk nM^ii' n3 .ni 1313 iJKVo DNi .ni Sy mpn^it' "00 ns:pn noSii .injfp '^y ijn:K npniti' ""ikt nin soSapii .dS3 i3K3n .ni 'jy ym tfcnt^ 'o nny ny iNi:o )33ii' noo .3iii nni"' i3tn"iMi ti'oti'n |o nnK S3 nyun di^^ D^opniK ^3 lowi .nipnS ono S'^nxnti' ''ooI nu>] S'73 new* (neo^) BC SaxJ IK'S B ityw] Sax C. i. t.: ib'n «"d in m. 6 nn«om. B. 7 nsTH om. C 8 hs) AC^ : (Ss) '3 C^ nnK om. C 9 nmosya] mosya ACII '^ax] . . uj^io 13'« ITJ? nta »» C i. m. 12 »nS3 (pr.) om. AB : supplevi cum F14 Dsy] m'i B falso iny'T S«] exspectes n^^TN 15 naDnn om. B Snntrn] Dinnn <strong>et</strong>i. m. iipnn «"d C 16 ivyun* "jaK B: ij,7"fi' C: BC add. nniK 17 mi^u' CDU'naon BC: o^wcun A in t.: nn'? om. B 18 opb^B B: o^p'^e C in-ijc] n^pjB' C»d] »d C 19 Dinoa D^'jjSjn Sy A 20 Dnjinos] n^iinoa BC 22 nta] ni '2 C 26 panB']pan 1D3 n'nc C post iSsx add. IK120 C^ 27 nyun BC 28 idub' BCno—n^jp om. C ^oanol nosn 'trJKO BC 29 conicio )ibdd vinKC BC: uidnb' A30 B add. oh-itt post un3« exliib<strong>et</strong>que nia'?: sp (lac.) noSii] yi3) C 12] na B31 ini» om. C 12T om. B WKSO B 82 ano om. B nj?wn] mywn AC


THEMISTII IN METAPHYSICA A 1. % [Arist. p. 1073 -^ 1—18] 33onip inv nD3 Kinti' no run Svon «inti' noi n23 «ini4' no Sn .nn^ n^iannini" Dn«m .n32 «int4' noo Diip nnv Svim smii' na nJn isSnioa nSiw .pnD5fy «5fej njnif p-coa nw isann 13d njn .Dn«n p ynin ^2 .j?i:n p ompnJU'^ xS Kinti'i .pE3 S^K .nnS oipon nS .o^ti'mon |o '^nai yyijno ^nbn ^njrj,Diyj i^K Ninti' p Dj iK2nm .omifn p nifD ""iJti^n Sap^ kSi Dnav njnif' «Si 6fK pt y^r Ninif' nn .pbnno k'ji no irx sinti'i .D^-nyii'n p myii' iS |'ki.n^S^n ''Sn in yy no iS k^^ .n^Son 'jyn "pm: xiroj ^n'73 winti' dSiw ."iS n^San'•'?3IS n^San bj?D n« sin r\iT\ Smj '?d ""D nn .nvynisa iJioson inuisa 123 ninD''2D'' nns i-'N nin .n^Ssnn Sv3 dSini .n'-Son ^Sa nM''^' loson Sun 1331 .n-'^jsncn^jn nn\n dk ptr "jot .cnS n^Son |^s nino iS vn^ti* lu^os sinti' mrri' sSi 10n^bsn ^Sy3 cnK' D^33i3n ist^'i treii'3 iDsti' ^0 ^3 nn .Dti'jnD Dii'j sinti' Sj? i*?.0^33133 IK'S n3n '3 .nasM ncs ion sS .DnS n^S3n ^-s mn3 cnS u'^tJ'inSnj cs sin '73s .o'^isii^j oni^ ^th sSi .nn3 ^j?3a irs .iS n^S3n ps iii's sim.nJiti'sin n3Dn ^3 nn .Dti':i3 irs nu's nsn imso Dn3 ti^Din is .njiti'snn n'?3;311^3 .n33 nnS ti'^ti' no n\n iSs sin ^3 .ib n^S3n |^s pi cms 33Dn -Hi's SM I6.nnuo 'js i-iiD:i:n r J' pcD sSs nM .b^cs n^ono nM^ s^i .Sto'pi ntt'j'? ^""^ no.n^S3n ""Sp n: 'cS Dnin3 vn .n33 sinti' no nns nNnti' ^ico .Q^33i3n ^oii*: •'3 nn.nns Dipo3 vn'' dj?di .i^sin nipon nSn Dip03 n^nyn p ins '733 nnii' nn.n33 sinii' no3 nii^cs ^si .nivunn ni^Ssn -["ns nioipon iSsi .ins nipD3 iM"* dvoiiS nM^ s'rti' .v':s inji3 ws sini 3vid3 sintj' no rms srif' nM"' nii'S3 20.SyiE3 n^on sin S3s .n33 sinti^ no hh": n3 I'-s nti's nSyn aSisi ,nJ:pi n^S3niSs p-i3 niotrji Snu rh non^iy nii'os -j^s .nj? ins nj;3 ?]Snnnty n3-no j^si.ini'73p'' s"? IS nocnn i':3p^K' rn .n33 sinti* no n^on ons nsi^ iti's n^i3nnnSisi .pin nn-'on d:; n''b3n s'73 Ton^ty itt'cs iniovj?3 "iiojn Sj?Dn nJn '7'733iiK'Ds ^si .n33 sin itrs "i3nn mis loj sin nn .n33 sinti' noo ii)t'' "W^n bvion 26Sim n33 smtf no lonp 133 njn ^3 .iS n"''73n |^s pT n^orr'it' nin 'jvicn 1033D^33i3n nup ^3 .iS n^Srn fs 0^33133 mi's v'^^n n3n nNn'ii' p ds 3^^nn^i .r^oS.n^Ssn nSj?3 s\n nan nin Dipo3 onyiin d'^isi .n33 sintf no n^ Sy irs nin nsn•l^jvn ni ^dS d^33133 sin d;os n33 sinii' no '•3 nnps nti's nm d^3i nnti'i nns onii' covyn i'jss los^ti' ''isi nM'B' nx'inn 30iM IK'S ^3 .n: Sv u'cmti' ^isi nxm /Srnn Dn3 3-ivn^ sSi onS 'jni:!D^''i3i3 1131 s"? .D^yvuno •'n'?3 ^Srnn Dn3 3"iyn^ v6 d^ds:j?3 nos nti^so .irio'?"iii^s Dnxpi .Dn3 nos nti^s D^oifvn "iddo3 ^lsid im p dj nsn vh\ isiso 1131Sss .ij^vun^ sSi ^Svnn Dn3 3-iyn'' sS oojfv riniirn '•3 nv onii^ nn .nniJ:3 nos2 H'iss om. A 3 nans'—asj?] naai nsy «va' 122 Hintf C 4 '?2n] nS A: 1. vh»njw BC: niB** A 6 anoy AB: losj? C recte 9 nnx om. A d>3D»] niK« C10 n>n'tr BC nn^n om. A : n^n C nnyjn] nnpn C i. t. : nnnan n"d in m. 12 nnS (pr.)]"h C 10K—iiasaa] pSD TiD«Da «so CF 14 nna] nno C db>j2 ij^n = j^-^-^J v,i>^/A*.xi17 nnj nm AB 20 post n^nvadd. naa B 21 post nSyn add. nawxin B naom. A; i^ono s'ln A 22 i^«i inN B 24 nnmn A: nn»on BC 26 losa] ivona C:?iec antmo couiprefim<strong>de</strong>re lic<strong>et</strong> F nin] n^n C 30 1. onB* i« 34 ni»] nv A:nDK> BCF


^^ THEMISTn IN METAPHYSICA ^ 7 [Arist. p. 10721' 24—36].pno V385 ''K HTn -[ittirnt^ ^nSao nmoYj? S^stt'm nSycn n^'j^na nniovy minnnSvcD nmyn n'-Ssna Kin iti'K nanm .na sin mis u'pan iit'K vnian im« SnKiiyb^n j^r-tt' ^3 nt nii'yti' 'o "jTia kSi .c^npn nvpa lon^ iu'n "lann "jinn ij^k"i3nn Kin imovva wnti' 103 ma^nvn n^Ssm iti'K imn Kin imaj:j?a «in Sax.nSd Kin nn .o^nyn njtpa ijS «inti' no -[ma n^on '?«'? wntt' noo nM dkiNin ""D "i»Doi .vimn nann nnSi .d^kSd "nSd wn nan .nio mv n\n d«iS3 S''3iy'' .onpon pnan ah) .D^u'inn rSv ip'jn^ nS »wd imD::y3 mo3 10.on^Sr ntt'K «in bsK .iS nr-isj mSivo i« lyaeo pn cnii' in hv ah .nsjfOJnWW Dinoi D"'»if03n c^nann S3 iK'r nsDi ifp\m did^j Swn ''3 nn .Kin en nit'siDio^inawniU' iit'oN nM iSk id3 .^n dio^j «in Sdk .0^002 njion Dio^jn "["nnnani iSk .did"!! n^jon tfiJ-noN ina .imovva S''3U'^i imo3fy3 yi^ .ti'oj Syn.nS |n« Kvn nrt'K n3"nnn nr^n" hv ikk'j .i-Sy moo oia^in hv noiy iS«3 losfy ibnniK nwp^ irym .D^nioni c^ii'ionm "'iB'm n-3Son inio:fj;2 S^3if^ «intfi"lU'K n3'nnm .no iptsn u'lJincw ^3 Sns .id nSi yyiino 'rhi nnK Sans nv^M.D'^Tan D^'-n ^n m^jm ma'^Jn nM^ irx mpo3 dSi«i .nno |3 n: nm» N^ironI^K D'-'T'an D^m DJ^N d-dio^jS n^jon ni ^^m .miKK'nn nn^on p dj nsnnn ninD"'^nn p nSvJ invn "3 nn .nSvon n^S3n Sy Ssk .naS n-Ssn kSi onS nSnnn 20D-oSnna n^rjyn .ny nSit nya orw r^ni .w'n iS i^^ti' no S30 nasi invm .Ssifti'"'tt' 1031 .inioStt'i c-n Svicni .Syien »in ""3 cii'oja n^^nn Kin Ssk .ir^n 103KinK' 1031 .D^^nn ^hko 1233 -iniM |3 u: Kin p .niSiyon S30 1333 invn iS'n'' SKn nan "3 now nini .o^'njfi n^^n-on u'^n Kin p 103 .n-'ono mj:: Syioni-iKti'm D^^n SkS nM'^iJ' p dk a^^nn^i .nSyon -n'-Ssna o^n-'on c^^njfj D^^n 26.mpif no3 D^oyo unoKif 103 iS lOKiti' uS ^iki pKi .iSs nSnn n^ono ^nvi pmo.n^onon nmKit'nn Kim D^^nn Kin 'n^ SKn '3 Ssk,pvt^ nSnno p nNn kS .nSyon n'^Ssnai ^ovn n^Ssnn Kinu' no '•3 non^ -1331on taiOK D^noirni C'n ""Sya niSnnn "'s ti'cipjDi tt'iuKn^o nv^D lonu' i03kS .n^Ssrin nya SaK .|^j?n:a irK moSti'ni 'crn n^Sana Kin ik'ki .on^inS niao so'iii' ia KYO^ -iK^Ki .n"'ii'iti'a nSyin Sapo nM njn ^a .iniK lonif noa noK ikxo2 •]it3S3B' B 3 tppaa C post na add. nSyom niaiyn n^'rsna C i. m. nnSyea] observagenus suffixi 4 ntrytr B ante na add. iSto A 6 Kin (alt.) — inia:{j?2om. A: manyn—n»bna (7) C i. m. ]3 xintr los B: ]3 dn C Shod AC: moo B 9 vmai«uoi scripsi: nnno ^ma C. i. t.: i«i30 Kim k"d i. m.: i»ni3 ^K^20 ana njn A; adsensum cf. Alex. p. 699, 14/16 14 v^i')^s»] Lycurgus F recte Dn'iSBC 16 n'trionm]D»3JDm K"D C i. m. DU"iTom iure om. CF: n^aoiToni B iiirp' om. B: ntrpa oniK u'71 C20 post h:iH add. C i. m. p dj on ut F ]0 BCF: Sao A 21 D':'Ji'2i CF 22 db'BJ AinioStri BCF: om. A n iS w losi om. CF 23 p—103 (24) om. CF per homoioteleuton;sed C exhib. i. m. jd . . . n"nn ^jhko laaa nj Kim niSu'cn Sao naaji nio'Sc [Sao][ut AB] 26 post D»»n (alt.) add. D"nsi A 26 iS sq] C i. m. explicat banc sententiam29 Dipmoi B 30 nioStfn ri'Sam C 31 none noa ksd' C Sapon C <strong>et</strong> nSyinn pr. m.


THEMISTII IN METAPHYSICA A 7 [Arist. p. 1072b 17—24] 3nnvm niSipn Ssaii' aiisn voti'^ nti'ss voii'm .nasi imMi o^ayoati' man Dyo^i3Di mr Kinif' no h^W7\ iii'Ms nnoi^m pt^'ii^n SaK'n ^d iKDan p nn .mynSt inwyoi imo^fj? '?""3«'^b' no m'jati'ian 'jao tsdj -inrm .nAau'wn Sdon'^SsK'ion D^ima KJfo^ti' no -[ina .tfinn |o inp'Do^ w lan inyjo" i» inSiT inp^r»S nn Sdu'io lyatsn nM'ii' no ^a 'jsk .n^ti'mon p o^p"") aifnoa it^ix"" "ik'k 6no nSnm .'jik'Vi S^ri^^t^a im^oy dSini .ninit*^ kSi ^Svnn jo lan lov myn"*ij;2B3 nM^ nS .pvn nn nM nS iS« Kin ^d .nnK im niy imovy inS^au'^B'^nSso n'jyon n-'^Dnn iti'N MSsn Sst^n pjv nTi ."inS^Dii^'' iit^H lynea Sdk .Sdk'io.SrifVK'i '7^3ti'''r Sn lyaaa nn^ n^JB' SaK .vSk D^jB'n i'jno nn» pSni nM'tt'p Dj ^oK'ntr 103 .imojfya w^r\'2, hi'^ uu'pna Sdk'io wni4' p dn d io«on p«i loinr «inii' i03i .imojfya wpnn Sns UK'pnn b^i^io wnii' \i ion^ nS udkoSsK^M KWB' 1031 .'jSli'rB^ nO S3O 133: -inV win p DJ p.'7''3li'''li' no ^30 133Jno nM SsK'n "[113 S'-sB'n iifNsi .noxn n^S3n3 SsB'ion p dj Nin p no»n n^'?3n3Ssn .nn^ 'jsu'ioi Ssu' n\n :n .13 S^sit'^ ik^k py3 nM ib^ksi .in'^yc in'7"'3K'^K'jix^nn nm^r\ Sy onvp nn cnvp wii'o^ iii's c^ou'in -[-ns sS 33n y^yh uoo 15If K'oo Dno Ssn ^3 .n^jjonon 0^313 12103 noK^ii' 103 ^3n .13^7 nno nnK b30t:'inn«' 103 fni .nn^ Ssk'ioi Ssti* ik nNn'i 33n uoo Ssn 1^31'? Si'^r^ p dj 33"?'jvN S':'^r\py pDJ .pn lo^y nsti'ii in-iiy nonni ik'ns .iyv3 ifmo irxlioo pn iKU'^rf ^n'730 .nnivn ^73 nb'^ S3n .imoifvo i"? en iu'n .mSsK'ion/Svnn noy 3"iyn^ sS nuti'cio nnsf S3n /bvn Dtf px ^3 .^Srn i3 3-iyn'' .nxy 20nnypo nnyp pmnti' ik pSnnti' ''nS30 .in3U'n^K' no ik in'?''3ti'^ti' noS nsii'ojin^ SsB'iom ^sti'n win njn iS'733i Sytfi vipn '73K .u^inn S::k n^tt'nion 103Sk 1310 ny ^T» ny3 pny^ iif« u'jti' h'y^T\ "j"n3 irNi .m3n D^oyo ij-ionb^ io3«intf noo 13 3iyn^B' no ^i3"iS .n: ^joS iniN ^'•sii'o nM «Sti' no nny S'-sr^i "i3nniNVDJ Dn iK'N niSsB'ion '7''3tf ^ Nin S3» .p irx pri'Knn M^sn SsB'n dSiki .n33 26DniK I'j^sK'n psi .rniS3trio «in sinti' nn .sin en iii's ^'7331 .cnS "1^^12:0 i3nnx yj"i3 0^3 S^sk'" S3K .liSir Ssifn S^st^'^tJ' 103 Dn3 n3''Snni pnynn ix Sy.D^NjfOJ vSy Dnii' no ^d3 ,D^K::DJn Dn3nn ^3 S^siy* «in '3 1x130 sin njnnNn-if p D« 3^*nn^ njn .in'' d^nvoj iSvk D^n3nn '731 .d^n^oj dhik cii'ti' i03iiK'K n3nn Nin nM^r uSit' '73i4'3 sScn |o u-xb' nM dki .in*' dS3 '?^3ii'o 30njf'x 'jsii'n n\n djoni .pt^xin bstt'n p Nintf 3wmK' ^isni^ pii' h-i .inS''3tf''ni3"iyn n^'73n3 ik'« i3nn nM dni .NnS^n wnn ^yth non Nin«' ""Jco \n'7K ii31 D'oytooair B 2 post, nnotrai add. iko inv B 3 S'strne' ['O B] BC 4 D»SotfiD B6 arnoa BC: n^aK'noD A n'mr C 6 ]o iit om. BC 'jocvi S^str'B'aJ ordine inverso A7 nnK om. B <strong>et</strong> addidit iKfi nty dvb dsj? Dtr oye otrnB' nan'sy 103 intryo "j't 8 lyataa]yataa C 9 pSn: C^: pSm C: pSnS B: pSna A 11 wnwo] laSe- C 12 p—13 (13)om. B 14 IK Sstr i« BC: SatMoi C^ 17 caSa C <strong>et</strong> om. San (alt.) j'ki om. B18 lotjy BC: idj? A 19 nmo^yo AB 20 notyEiiD] rmea BC 21 nS^aB^c<strong>et</strong> natrn^ip AB pSnnc AC : p^nn'ty B pmntr C : pm^tp AB23 pni' C 26 nanom. B 26 T'wa BC: per assumptionem F: m"SO? nn] m C^: no C- Dm« A:anS BC 28 amv iKUon jo BC 31 nMnw om. A pi'n] atr C = j'uo


tfii THEMISTII IN METAPHYSICA A 7 [Arist. 1072!' 7—17]KMii' nm D^oyo nn uios iii'N .nyiJnn xm D^''0"'aii'n coii'jn j?'3^ "itt'K r\'^7\.Tinn ^:! nn .onmn p nam nSi d2:v3 nS mcSnnn 13 nM"'ti' iii'DX ^« .pnyj 6DJ»N HT ^D .jnom ncDins n\nn iu«k nyunn p dj pi .hko ijoa D"'pin-i noonm,Dtfjn ^yw nyp p dj nm ^d .mpan nif^K nyunn pi r\'c^^T\T[ '?« nD^*?.!,! Kin»Sii^ pti^ "73 HJn .n^WKin nyunn vviJ^^ «''ii^ nai .yyun^ir ^nSa^D nyn ini.n»o iJ»o pirn p DN nntf^DKH nxi .nnxtm nivunn p nn« vyun''^3 nn .nbnnnn «M .pjyn nn vror\i «m iti'K nSnnni .niDnn Nj:oi p dn xm 10msnn irjy ni njn .nanii'o ^nSa i« njni^o hm .n\Ttt' 13 iti^cN ^Nti* no"JDO .m3i« iTiTiJ' no ono ins .u'^ra ntt'Ss:' Sv los' msnn 's nn .xiroj Kimp"i 311D "iniM |^:y3 nM'ii' i3-in nu^cs ^Kti' no ^Jirm .lioo |ii3onp pn Ninu'jvons nin .jsSmoa 13 sintf no P]iSn3 nNTii' nti'Ds "stj' no ^i^'-Sii'm .lioo.nSj?on n^'73n Sy miNu^nn dSini .f^iSn Srn y3ai o^oii'n p dx mn m3nn I6unToj? ""s nn .1S3 'hr\r\ Di:j;n imsS sin njn .jo:n p mo u"? n^Sir^ ik^x NimliSti' '73ti'n •'3 .nosnn ':« -[mn ssvo d^svio i^m o^c'^nno mn3o SMti' 113^3.F)iJ3 3myo .D"'i3nn 3n3 nniD n\n csi simi' dj; .iS \sjd |''n nna D^nj?n 3113b^Dii'^i nJ3nn p mvjo^ti' no isti' nJisp mo iS^cni inxo -[^Sif^ d-'ovd sin n^n.3110 icD^ s^ nn^on nnoii'i nnn nn 'h pinn .j?iio ^n'730 imoyj? 20^3s .n^jpj 1*7 nsjnn j's nn .nosnnp fvpr|in3 tDSo"* sS ipa nifs qS^xin3nj? inr nv'"p\n nnM csi .Dn3in ^30 i3dj inrn sim nsinn sin.ni'?3ii'n p Valium .myno nnr t^'inm .n'7a3n p 3iy inr S^^t\ ^3 .ij':2:s nr^^nNintt' no ^3 nn :h n''S3n j-s sn3Dn nbyoi m333 sinn hyvr\ ncDin nyjn n:nn3Dn nsni .j;3{:n '^nnti'^ v'jni .n33 sinti' noo D''i3in ^33 3iy nnr Svid3 25DJ |n3Mi 3yc3 n33 smti' no 3it^^tf mpo s\ni^ ^:do nso n3"'iy mpnn nn\nno 13 sjfo'' "iti'N n3nn n^^ nti'ssi 3yic3 sinti' noS S3S .n33 sinK' no"? irs p'jyc ij?3a iii'si .ini^ ^^103 sinti^ no3 m3ij;n .n33 sinii^ no oy Svid3 sinii'.n3 noti*^ iirs nnot^n 'js iS s2:o^ om n: \s .n33 smii' noo nojb s::r 13'?^331^^ n33Jn nsn iirs3 pdj nism njm .inio3:y ^^sii'm vniSyo nify it^K3 30itj'K3 "|mi .13 iv)v\ uoo noti' .mo inp^y^ p^yo ^nS3o .no^ iniMi 0^3 o^sion1 D»0B>;3 BC 2 ctfO'c B: B')3B'>B' AC ^utrn BC: B'lots'n A lyauo C: cjea yataa B3 itrx—cnityn (4) om. C 4 Saa A 6 n] n'n'E' u C <strong>et</strong> add. \^ post. m. kSom. B: ^\ om. C 8 nj?:n C <strong>et</strong> A pr. m.: nj?iinn B 10 nSnnnni BC <strong>et</strong> infran'?nnn B; C pr. m. 11 n»n'B' u AC: n^n^c ^nSaa «in B ik om. B: in—niniro[<strong>et</strong> n^n?J om. C 14 ]VQna <strong>et</strong> sq.] C corruptum <strong>et</strong> i. m. exhib<strong>et</strong> adnotationem exAverr. <strong>de</strong>sumptam 16 n>SB" om. C D5»yn idinS ABF: fiKtS C nSnn] n':»nnnn C^ iSj om. C17 tsvD n^x-iia] NS03B' no uya C [^^ oL5?J 18 ny BC: nj; A nna A: ixtra BC20 ]Din'i A: jpinn B: pn^i C nn om. B 21 irinnD uSo'] ffinn non^ C nwnn om. B23 nnv (alt.) om. BC mSitpn] ni^jatfinn BC 24 nSyoi AC: n^'oai B i"? om. B26 naon] maon C^ 26 mpo scrips! cum F: rn^);:! AB: nSiCD C: nyjn C* nsa om. B80 HB-y] ntPV' A 31 i:dd] nta C


THEMISTII IN METAPHYSICA A 7 [Aiist. p. 1072 >> 1—71 H^l-xi .pioS "nn m«n 102 sin ^d laKti' ^0 1112 .injnna nyii'n naj? n32 run^D nn .D'sn d"j n^anKJn o^piti'nn n^nmn ^rai o^m pii^nn ^3"'o h^a .p pvnpnS no nbj;»3 ninKn -[cn mxnaS nsn^ni .pi^'nS m«nn "jon ptoS niKnnDi»K pwnn DiOKi .uoo N'^ofT'ii' ^id Kin djok p^oS m«nn '3 .itJ'M 5n3p''ti' ^2 vha mnn^ n^n mx^ian qSini .liao mp^i msi'^ii' ^12 T'Sn rnxn''•jj; n^njtt' njfni un^NK' vhn man: nJn umxii^ now nin nu^\n -jinn dSwi .im«iB'^n nnK i2ii'o''U' ^12 j'^an Sx nriom 'jB^inn '?« nwn^ mn rnn 2"ji .iti'vnnyvijno ^nSn Nin lU'xo njwsnn nSj?3 imJiMti' no hv naj?Ju^ "'121 .li'-jj?nmovv n'7^2tyn3i ':2K'j D2:y nMna' nJit^m nSy nnM n« ya xbon |o ir« 10ivfT Sn Ninn '73ii'n nVyo Dno:a lo^ti^^i^ ^12 nnKim o^imn hj n"''?« iixn''mKm .13 n^^nn ha dio^jS p3Tn m^n m«n -1^3 .cmm D^syojn D^i3nn.n3TTnn vhn nnn iti'x -jmn hv nM''tt^ nsnsn n3mn3 povnonniOD 3np''i nnKo yyijn^ itfk ptj^Knni .piti'nn rJ'ii' 103 r^n njw«in nson njnn3y3 .D^o^pn D^33i2n 'jji'jji pu'Nin j?''p'!n n3 monnS Snnii^^i nnw piii'n^i ib.nii'BNK' no n^S3n3 piu'n^ r'jK lu^a I'jti^ iti'iM |o njp i33 .nioo 3np n\nti'S3K mpo3 ah uoo 3np n\n 11^^x3 .-[Son n:*noo ijsiti'n imx njp'ii' no 1113KMT n^inK iiTN nviinn nJWNin nviJnn Sn nnj?ijm y'-pnn inK ni3^ nv .V3i53itTK onain iNti^i D^3i3Jn D^33i3n ^Sj"?: [nvi:m n^o^^pn D''33i3n h:h}] nvijn"|-n3 is'? mpo3 onyijn pK ntt^K myiinn 31 y3uni .iDcnm n''inn iSip*" 2031 D^yyijnon D^isnn p3 Pji'^nn n\n^ii' p dn 3^^nn^i .on^ysjs ^73 S3« nvn'jHnno S3 nSSi3 nyiJnn nn\n dni .inxn inSu ono nn« S33 nnt^oNn n\n^i .i«oyyijfi^ nnypi 13"? mpo3 nMn nnjfp nvi:m .nyiinn ^s:2 miti'Dsn ""s .vviin-u^DS33 |3 Dj miiyDNn xvoj nSi .mo'^nno niyun iS nonii' no3i d5:j?31 c^i^jpKintt' iJnoK iK^«3 .i^h Dipo3 nM^ d'^^iji:' nt^« a^^o^oifn n^otj^jn hza .ina 25.n^oSnno moipo3 vn^u' iti'cN xinty nh)) 121 13 nvnj n"? nJn .FjiSnn Dn3 nt^DNi^N nti'cN Ninri' i:ioko rSy mru' no S3k .oipo nSin n\n^ti' iti'cN Ninti' xSS3N .D"»m3:n ^Jti'o nn« 'jk nts^ty -ij: hv nh) .u^n n: i^Sj? mrty no no«n "oSi:"ioK vhv niT^ no nno« ^3 .13 n^n'\if m3n3 3''^nn'' nii'K Dipo3 d^k onti^ Synytrs 13 nnroNn dj3^ iti^K 'js'^non \tf)bnn ysan ni'jj? Sid^ Dim iti^oK 301 mp>{y C wao B 2 kw] ht C 4 no nSyos B: n'jyaS CF (I'n'ri F); Crep<strong>et</strong>. »3 (3)—it^'n (6) <strong>et</strong> add. i. m. niKnn'j m«nn nSit piB-nS mKnm 6 i:oo C:vhn B 7 n'njty B: Kaic C ^j?JSn C^ 8 lon'i] w'sn C 10 ante u'« add.iDKi C. post. m. Satr: om. C nmaxy] hinc ruisus incipit A 11 lO'c^tr A: noy»B' BCFnSye nnojo AB: pjy Sj? C 13 na-nna] nmna B poynan— n^n»B'] na-rinS niiaonK^'C 2ni«n C Sj?] hn C post. m. 16 n^Sana, no <strong>et</strong> iniK (17) om. B <strong>et</strong> add.n^Sana post ib-nd 17 nawn] D»'?tJ'n C. estjjj_^\ 18 nywnn(alt.) AC: 'jnm B19 'jjSji—nyuni iure om. F : C leg. i. m. nyum] nyun B post onain add. codd. onKB'jn20 »ai A ityK] conicio umn vni:?i3n <strong>et</strong> vj?2ci (21) C 21 h^ ]'3 A 22 n'^iT Cpost. m. n'nn] n^nriE' C 26 im] in«3 C o'OB'jn] o'otyjn A23 Dn^ip . . on^ip C26 Dna A: na B: n C vr\'>v] n^n'tr BC 27 n'n'B'—mpo] mpoa n»n^ «?» BC:exspectes vr\>v 28 no is BC <strong>et</strong> kv ht< 29 n'n'ts' codd.; conicio vn'tr 30 yataa CD33»] nae* A 1. t.


THEMISTII IN METAPHYSICA A 7 [Arist. p. 1072 a 30—b 1]rSy NK'r 131 fNi .nD3 hihb' no 13 anyn^ nS iti'N Kim .Syica Nin itys i:?2!3''SiMn u 3iyn^tt' neo "im pNi .isitfD inx j?di5 ne«3 sin Sas .rnnn mr sSi13 ^i3nn njn n33 NinB' no ssfoj nnsnn p n: 'N3 Ssn .tidj nns nSi aitcc 6.nnsn rSy mru' no nno« 'c': pij-'k njn nns sinti' 13 mos d«i .n3Dinnimx 10KJ uniNU' nn .aire Nint^i nnx sinv' i3 now n3nn o^oyc limst:' ^"cyxinosn 'dS nj3n ii^kd nnK ^3 '73« .uiti'c niD^i naitro nonpm .nn« noisi nnxitt'N Nin m '•3 .inrsin Dxvn nSi: c"'3n3 on'Sy nos"* ik^k Dn3nn iS« Kxon."iiVtfn Sy mr sb in« sintt' 13 iicki .aityc nnx Ninu' no»n 'cS i3 ion^ loiSk "3 .nnK DID! nnK din lONJtf i03 nSi .nn« j?32:si nns noiK lOK'ir 103ijoo KJfoJn nin ystsn dSiki .nns 131 »in nnxni .nnx 131 Dn3 Nvojn Q^n3nnijoo 3Dnn^K' ^ico buj^d Kintf ion^ k'ji .tsitrcn 3"3 pi .13^V3 nnK i3n nnxni131 13 nK3n^ kSi aiti'D Ninu' iv3B3 kS ^3 '73K .^nx i3n K'pn3 kSi inK 13113^ D'''i3n'7 i^sin y"'Jon 1*113 nin pan nyoj «Si .Scan |o k'ji n3Dinn |o 16ityNi inio^v n3D3 in3J itt'K n3nn "'d nn .Tn3y3 iii'K n3nni moSti'n 1113 S3KnioSi^i nbnnn xin niON inioifj?3 jnnKn n^S3n3 nSyon ib nti'Ki inio2:y3 vo^''3.nMn 13001 nsinnn y^j^ 3"J Dio^in ^3 n:i .dio"":3 pj?n p1021 .imo3fy3njnann ntrvi nSyon n^S3n3 Nintf' iok'-i .no^i in3i nM"- imo2:y3 in3D3 Dio^:nnms noty'^i nsnnn lo^Sif''' nni i-noi Dio^:n it^r3 c:rj;o nDinn '•Sys p:j; -f^r 20.no mo DN ^3 noy^ n'?i '7a3^ oif j?n niSiyco Syio sin S3K d::^ irs oio^jn ^3 '73Kp3n '•'jiMn 13 3iyn^ «*? nyy sin nn |wsin y^joni |wsin pwnn dSiniNinu' nsnnn 13 nioyn it^'s Dio^:n nou iSs 102 .':x?ic3 ij;3a aii^c nnsK^nnnin .piK'nn 1113 nyun nos3 ly^jni nsnnn n' sinn "731^31 .imoifv S^sb'^ "nn''S3n3 ptf'si noNi 'jdk'i niDi oSiyn n: itf'rS n3Di dio":! nSi3^ -n^ bsn 25sinti'S3U'nSyiD3'cs^K'^oi .3tt'noi no3n sin njn S3K'n |o n\T Syic S31 .pinsn"iiD nM"* nnsDi .3tynoi no3n niitf'Kin n3Dn Dify nM^t:' 3"n 3^^nn^ n:n dvvnjfpi njoo 3ip^ nypi .n'^insB' no n^Ss ipifn^ -ib^n smi dik'''1 D^sxojn Dn3nn|o 3ip"' nynon ^ti'js nvp ^3 mi .nirnon n3-nn3 sxo^tf no "[m3 .njoo pnTsxo^B'no i*)n3 .|S33 ns:n npwnn o^ti'itf' ^iki nini .nio nvp^ onypi nio'^K^n 30nn3vi nt^m "73 ^3 nn .13 nrnSi rSs inisno Dio^in p:y ino:o di:' iii^s dikSinojD Dtf iti'K NMn n'rnnnn 'jn npwn'ji n3nN'7 km njn m'n3ni p3fi3 nMn3 Nini—nS»3trn2i (p. 18, 10) <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ratur in A n33 om. B 4 mj'] njv C noo]1J00 B 6 nnoK—lOKi (7)] C exhib<strong>et</strong>: .nnKH vSy rnvw na iomj wniXB' »'/By«i .noxnnoNJE' no nann n»n dki 12 ntn CF: Kin B 14 «S <strong>de</strong>l. (fort, corruptum ex«Sk tamquam altera interpr<strong>et</strong>, voc. "%) : iV C 17 vd' C : n»n' B 18 '3 (alt.) om. B19 nSyon cm. B 20 conicio i3'Sv ]'3y] nr I'iyn B i^va Divyo] itrto DiViV^^ B21 ma = »l\/>: jora C 22 nin—nsj? om. C pm] 'nsi nin «"d C in m. 23 n om. B25 nONi] noH3 F? {vere perfecleque primus) 26 n»n» B: n\"i C 29 niDO om. B30 moStrn C: nuaSityn B -isp' C ;«33 B: n:n C 31 pay inojo C: injniorh]!isi2. B nnayi C : nnaynnm B 32 nnpwni C db'—nnSiyeS (p. 18, 1)] u'jyi nty inojo CComment. Arist. V 5. Them, in M<strong>et</strong>apL. A. p. I. Q


THEMTSXn IN IVIETAPHYSICA .1 6. 7 [Arist. p. 1072»17— 80j TO^3 DHD iSap-i .Dnsrpo onjfp '^na'^i n::p onatp mp" .noSnno nyun n^on ivviin".ncSnnan nyunm n-'Tonn nvi^nn |o Sn noonSi n^inS n^Snpon n^-imnHM mSnm mSnnnn iSk nnvSi nnnx mSnnn tt'ps'? 1^212: .10 .p n: hm nirsoiSS:m niucn anvm "Jti^nn |o n^Kvojn onann ij^nnnnai c^-nwon innos'ii'K3:o^ n^nti' lawi .nt Sd uoo S^oiii' -iki inrn nJ.i .Sv^m kS nD3 lysan Kini^ na 5Kim ^nvi ,12 yviJnon nxi .nS nm^o |^x nj?i:nn nriM dni .pdj 'jyicn "^^knnNti^nn rnna ^nsfJ Kiniya pj^n ^3 bin .pczn i^b) inviinS nm:o |^« mw"3 1I3NJ1 .113: uonpnti' n»o iniKnJti' "int n:n yj?iina ^n':3 sini:' dSim .iKi3a 10k2;d''U' dh^jk^o ins3 "lU'cti nM .d^i3t 'Ji^'o 33110 mntJ' no ^3 iiiK3 133 ijnjxDK1 .mo: imo2:j?3 laij? NifCii' insn 1313 ]3 dj iti^cx nJ.i .1103 imo2:y3 loiyn:n .y^rii' ^nS3o i3S yj?uno i3i nvoji .in^ y^joi vvi^no i3i xsro: 133 nM13 3ij?n'' ah iK'K j?3iD3 saoj Nint^ -in .yviJna "'n'73 y^io a^ta'^i^ m3n3 3Tn^^nS3 x?^io nM iu^kd s^Son'? mni fNi 3yiD3 imos:y iu^k Nim ^Srnn |o i3i 15iti'K3 ':3ii>io nMtJ' no S3i .mn i2:n hy v'^' p'^^^ nMii' ^0 ^3 ^3 .yyunoD^pwnn D''i3in ^3 hna .mn i3:n Sy rio sin nin mSyon njfpS i^rJ" mii'^st^'npiti'nn Kifo^ sS n:n .d^m "Sp isii^si 123 c^3i rn ^3 ^ico D"''73i:'ion onsimDn3in ysuo ij;3a3 j^si .yyijn^ii' MS30 pti'inn y^r piii'nn ''3 nn .in^ ly^r S3ti'iompitfnn n:r\ ^"^rnn |o i3i Dn3 3iyn^ sS iii^N niiiii'Kin niSnnnn nhm .D^'73ii^ion 20NMii' n3y3 "ih •]:i'\ m rjSnn^ ah .pii^n sim S3ti'io sin ^3 .inx i3i in^ S3ti'iomnxu iti'H unso D^3iipn o^pit^nn d''1313 lyys ni »vo3 nam 331^^10 «in piii'n.D^myn onsin on cn^Sx msnj iti'K dSin .nin3:T on'^Sx nisn: iir« nm dhikiii^« D^i3in mxn: i:niK ^3 nn .0^3112 noK3 on i^tfn D'«i3in nn Din3i i^a Dhmn3y3 pyn n:3 omx D^«n linJN xi .d^sw cmx nxu ijhjk ^3 n3y3 n^ns: 26f.pyn ni3 oms nNi: m:a)if ^jco DiypsS p3J d3ok S3k .Dii'p3'7 p33 un^sii'nnti' noS ri^nno 13 nmx nKUB' no nNTii' D^i3in iSk3 n3in i:S nip^ nan ':3«nsuti' no irx nin o^pii^-nn |o pti'Ni3i ptJ'Kin pti'ns dSini .Dmti'Di3 vhvnoi ,noN3 u Ninii' no Kin uoo nxiitf no 'jsx .noK3 u wnti' noS Fj^nno.3iiin noKn 's>h p dk km n:n 3ii3 Kin^' i^jyo Ssu^r wki .i:^jy «in uoo S3ii'rti' so.1:3 mmiii' 103 n:wNin n3Dn |o h^j^iuf no Nin djok nxM npiti'nn n'rnnm103 33tyion i3in |o inyiin nan h2\if h^i .jroim nsii'non nnSnnn djon1 ne'jnnan A; n-iph B: onspS C post. m. Snan AF: Wi B: Cine, compag. mpo BC3 2-im ni^ni C: mSnan B 4 nauon om C 6 iwann A 7 '^viea] SatraAB: SawaSyiea <strong>et</strong> i. m. '?3B'2 n'?D ni'x n"d C: fort, hsv^ est variatio ad noKoa pertinens9 iniK A i.'m. C post. m. iny:nS B; C post. m. 11 n^n] n^n dk C post. m.12 i»D«—naiy] ncssKn lann p dj kso' [1. itrcN inKn] C 15 n»n ncso] n^n^co BC17 uy^ji codd. fort, cum F legend. OM 19 i^'i' F; C k"d: nnyiin C: yy«n' B:lyyun' A i^au^] lya^D C 21 nn' oa C post. m. post pwn (pr.) rep<strong>et</strong>.be-iD Nim B 22 wn A: Kini BC 23 D>anyn—nnann (24) om. A 27 u AC:vhy B 28 vSy BC: u A ]d] ':bd C: 'rao post, m.: 'Jtro B 3132 nnSnnn BC: nSnnn A hsv] pv A; C^S'StPaB* BC


la THEMISTII IN METAPHYSICA A 6 [Arist. p. 1071b 33— 1072 a i7jr\)V):nn li^u^ n^^n mn"? K\ntr nn naom .12^ 21203 nNin iu^k n-oipon nvi^nn kSkKM DN D^vyiinan c^oif'jn mj?ijna njii^^nn nj?iJn2 idd^ nnx Kitaj xSi .np2nnoDN '?2N mp»2 yviJri'' D''n2nn |o 121 K2:aj x'jii' ^d"? nt .ptsnpp d: DNsraj s*?! .Kinn pyn "|on nM iJ''jy nti'Na m3n2 in p '^Dti'n dni y2D2IK Satyn |o iif'N IS V3a2 ik^n nJit^Nin nyunn km mviinn i'jno ii ^n noN^^in ik n^yau 6nS2'?i2an nvunn niit^^snn nj?iJnn lo^tJ'^ nn nin maNa |"'2n iti^xa nriK '^axSjSjh 03;i iJ^Din dv mnoan nviJnn ni inx la^ti'^ iiy .no nb px "iti'N 10Sy i^Nti' na o^np^ti' 2^n^ nfp'm |a 121 Nvaj n*?! .n^NJ^ajn D''n2nn mo mbv mp' "iti^T") mo )b ti^^ oti'j N2:aj iJnJN ''2 nn ."inm itj'r iS ^"ti^ na iti'vDDJfp D^n^an d''2«d 1220^ n^e^aii'n o^ati^jn ^21 b:b:rt sjfaji .iti'i"' iS psti' nan"^'72n by njaa n^2i2Dn iS^nnn nii'N mpjn Sn i2itt^'") .|ajn ^nvp nnitpi D^2n»n2 n2Dn oti'rii' ^int njn .inN pj?3 rT'n^an mvijn nnMti' nai .p)ip'\r]) mnaNn 15.nns py D^yyi^nen o^au^j ntypn2 nJ'JV iti'^ ^bvnr\)Sibnnn2'ir\)iinr^an nSynpv nn c^o'^nna D^np no'^nna inviJnii' na d':?'),^!nocn'?! n^inS D^'72pan n^att'jn |a 121 Nifaj abi .1J^V2 yviJrian py .|ai"•C2 Fi^nnn nSy 'jn o^ati'jn iba^ p dn -{iisx^ nin .inn pv2 nnx nj? n^'^pn*'nSj^icn nSyn i"is32:n nin .i'? pocn |^n n^ana iDonm n^inn '2 "•ioei .nrnD^nnn 20mo'jnnnn n^n^^ n"i2n2 pdk 2^''nn^i .nnxii'nn n'^T'an nmoSnnn oy n\nnii^ 'h|a i« nJiti'Nnn nbvn |a p dn «im .mnN n2Da mT'anm .maa nSyn n«:2N\n n'jyn nxi ^2 .niiti^sin nSyn |a nM^ti' m2n2 ^ini i^h) .nn'?iT mnN nSj;m22: nnr nnM nxin n2Dn nxiSi .n'^^wn nbvn niiNti'm n^an nnnKtyn2 n2Dnri)bvn |a 121'? nns pj?2 nnNii'nm nn^ann Nvan nS nn«ii^ nn .nxti'j inri 25n'7j?n nSjDi .mo^nnnn n^Jti^n nSj?n nb^m .nJitj^Kin nSr'? nxsfaiii^ ia2IN nxinn .mD^nnnm nn'^ann m2D 0^2 vn m3n2 njn .nn^ann naitrNin.ni "jDn ti'inn v'py rr\if nai .nnjn nJia 12^ nm sin ojas laxan n: 2114^0:1ptfNin''2'jjSjn .|''2^ ab) nxi'' sSti^ 1^2^*1 it^^n jm^a v'J' inx xira^ nS wD^2i23n D''22i2'7 iwn c^JiSjm .nJ''y2 nn« nviin n^an yj^iin"" o^'jjbjn "72 P]^pan so1 A add. HT post n:ni; conicio iiBD'tr iit F 2 moK i^jy]widk C post. m. ante Sstssupplendum nyun : C 1. Saw nvnxi n[3]'nntt> *itt'B« n^n' mi?i3nn Si <strong>et</strong> om. nywnn; B om. ns<strong>et</strong> inserit n»n< ut C 4 «Si—n»yj?^3fion om. A ibd BC nywnn B 6 d«i BC: i« AIK A; C post, m.: dm B 10 n*? om. A 11 mpc A 12 iw] ino CiS tp^c A: Si? pro iS B: Sj? «int5> C mi om. A 14 mpan AB: DOipD C;n^ai::D3 BC nioo] nnn C IB mnDsm nioWn C nn^ntr AC: mnntj' Bna AC: nia B 16 itrx nSyn] no«n Sj? C falso 18 ]ot A: conicio ptn: om CF[ipsum diversimc<strong>de</strong> movens): ih2 B? (pro W3? ut ]'2j?D C) 21 hn iS BCmBSnnnn C^ 22 in] dki BC 28 nnSit om. B 24 imistj'na A nN»naddidi 26 nsci A : nxtp C [cf. Gen. 49, 3] : niNtfi BF 27 nan—niB^nnnni om. B'otrj nao C; aitrnn i« n«inn C: aitrnnn (28) A i. m. 28 laS] lanS B nnanHDi A: no inn'Jn BC 30 Saa BC = JJo _b>^:?U ;?yi3n' AF: ;?iv BC


THEMISTII IN METAPHYSICA A 6 [Arist p. I07l»> 19—33] 1>rmh nK^^fionK\n nMnty nv 3vio3 nm mnx nSnnn S« kmh nSnnnn pisifnii^no 'D .Syicn 'jN lo^fj? iJfo «3fV n^a sinit' no nM""t4' -iii'cN ^ki .Sy^cn Sk n^n |dntt'XD moSti'n iS -Tip' d:»ni .imovyn oSiy ^n'jn u^iSn yatsn «in n:oK nD3 sinii'Dmxn "iti'o nns Sk nu^ n33 sinK' no ^d D-^rivn |o :j;3 iitdkf njm 3yiDn nM^pi i3^n nM't^o b'^d'' nS nn .nai: inv nmstn "'Jti'o nn« Sn nM dk Nim .'•nj^non.n'icS D3:y |^« D^NJfOJn D""i3nn n«ifOJ n':nnn nMnK' ^i«t p d« nin .on^ inxn/'yrnn |o nan i3 aiyn" isn ^73 "d /Svnn |o im i3 myn^ hS /narj p nM iK'Xii.nDn sinti' no lynan nnnD3 lyatsn «intt' no ""d .idn^b' nmn im ni^j?^^' ''o iti^DN njn wnii^ ^5^iii^N D-'iann pj? 'jsk 3vs3 kihb' noo D^yjyn |o ima mno mr 13^k 10^yrw no"?::{< amp -inv xinti* no pyD 3j?id3 en niy« o^imn Sjfx n33 nnnD pcD sSa iS '^^ nJn "jvibs iv^bd o^iann p nm nM iti^x^i .ti^nn nnrxSn 3"»"'nn'' nM'U' cnann |o la ntfcNit' no S3 pi .uoo mx^jron nnp mrNifo"" ii^K Dm .13'? c^ti'mon nnmn ^isi Nin oiox ni 'jsk Syion '^k xs:'^' pcDonann iSsn n^n ^d nn .Sj?ic3 xini:' noi nD3 smii' no Sn in^ n^nmn ••jk' nnn ibmip mr Syicn nssfo .aSmo ti'pM "ryiom nsn nti'pn ib^wi .Syion mp^ i-onno nvna -lONon DiOKi .im« v'Joni nsn mnK' noS x^vion sin bv'icn ^3 .pian|o imif ^0 nn3D1120'' iti'K o^t^jsn noNO Nin Sj?id3 Nint:' no*? mip nDnu'.D^JD ntt'yii' lOD i^wm "ji^nn |o nSij;n rxhr iti'x oni n\n'?ia mi] loa C^lONQ wa] iDKoa C»: 'oai C^ 22 onS C^: \h A: om. B 26 nniDtiva iW'wn' CA 27 nmosyn B:26 p (pr.)B: n C: om. A n»nn—n'osnB' BC: in'os'B' nnS . . nwcmosyD AC 28 n»im C 'o om. A 29 mip] anp A 'ryea naoa lytySC i. t.: '?yiDn im Sy i^x naoa n"d i. m. 30 lanya A: lany B: my n« C: commiscens F31 nSaSiao AC: mynoD B (infra quoque) onSpaK A d'jw (ter) AB: dk C = Ut&


jjl THEMISTH IN METAPHYSICA A 6 [Arist. p. 1071i>10— 18]Dti'jn ^3 inoN DN1 .yn^na sin D"'»ti'jn jo nii'j n\T'U' ^nSao iii'DK ''ni .T'lnK7[y\'::iz -w^ t::^^t^ noD^tr ir'^y a^'^nnn .nmjoo yj?iJnn sin 'jsn ti'innn kS xinnDip nin .u^nnni Ninn Dti'jn ^3 wniaN dki .nviJ^n "^k nmicn |» njnti^m j?j?iinn 6itt^oN ^Ni .npjnS nonp nj?iJnn ^3 nSii 131 ni j-'Ni .nyijnn ti'nn oii^jn tynnSirxtt' noa trnnn^ti' iitdn nM"'ii' Dirjn uati' dni .nm:aa ix^y^rh ^r\r\ t\^'^'wti'nn nSnnn sin oii^jn ti'nn nSnnn nM^i "in" D"i3nn "^u' iif3pnn hh-i Kva:njn 3^3 s3:b3 irstt* naa ti'inn" i3n pxi .iu'cn ^nSs ni .Tn iiyK3i .nvijnnNMi:* nj^ijnn pya iwnnt:^ inxi .nmian |a nyiJnn Nvnti' .itJ'DS "nS3 «in 10iSn3 |n3Tm n: inx -[li^a^ti' ne irSv Sp" nJn .nviJnn Sstk pM pyai n-nifi,nM DNT /n::i yyiJnan DK'jn nJn n-nvi nriM c« nj?iinn -urn .i5iD3 nnsnnnviinn myiinn |a n3W«"in nnM n:m .p oiryn n\n'ii' "ik"i inv njn .p mpannjfp "3 ii"iK3 -1331 .nnsnn iKti'3 mj?i3nn n^ti^^Sif^m n^Ji^n myiinm .oipasn« '•3 HM"" nS mp3nn |dikt .3DDn Sj? nnvpi iti'rn 'jy n^Mn nraipan myian.i 15laxju^ na i31t jt'M dk .,iTaj?3 mpooj rn'' nS3 nnsii'jn nnn»n m5;iinn "3 .n3na "3 nn .o^^nm onsnS ''m3n j^Jj; nip3im /noian msns "•pan j;»t^3ins |DiKa pd:i lasii : "n2:j xinii' lax'^ii' Hals'? iii'DK "nS3 nin .tari nJnit'^K'D3 3"'''nn" lUm .n':i3: uaa n3"nn awnju' "iti'cx "nSs sin '3 .p3nna |aLi "3^n^^ dni .nvi^nn |a ti'inn'^ |a:n nM "3 .np3ina p dj nviJnn "3 lasia' n:a p 20nj;i:nn o^ii'^ti' "iki ^':t\ .np3nne mpiJnn ikk' nSn msS nm 3i3Dn Sj? nyunn"n'rs Kin "3 nn /n!f3 nvi:nn nxT r:a nM^if nia s^^nn^i .n^nj:: n"3i3Dn nxMinr i3n "i3t oiti'a xjfa" sb ••3 .n^nsfj nyiin"? n3D ^ni:: irxii' n3i nM^ii* iu'dk.n33J inr «inti^ naS n3D n\"i"' mno"isn nJn p n\nu' "inKi /nifj ptt'xin y^ian n:n "3 p'-eDa -mi iii«3 133 njn 25Sas j;"*ja nM d« sinii' nn .n:n "^ycn nirj^n n^ran nyiin v'J'ti' m3n3iiiK3 -1331 .n^ny: nMn kS p dj inj?jn "3 ^^*^3an |a nin nn^an inyin nMn sS.c^^nain D^ayy3 nSj-^in nM" sSt:' p d« "in-i nM ''3 .nM^K^ iii^oK 'nSa n: "3nmcj mniia nntJ' nn"ii3 na« "itt^« on laii'ii' ia3 nms uau' liniK d»n^jju' nsT "irK njn .mii^man cnp nvnjfj nvysD rn dn S3« .mn: miran3 sonitn i^K njn 3i3" -max ntt'«3i .nation v^rtr ^713^ '73s 3i23 Syc kS3 nLi v^annja" vh\ .n33 Ninti' na "laj"? liaa p-^mi Sax 3j?en 'jk n3n |a inK^r "^naxas"hSd vc\rw nn 3yiD3 «inii' nai n33 Ninif na Dn3 iti'x n^airyn nooas D2:j?n ntijaa 3""nna nM "3 .n33 Kinu' na y3i53 riKifai nJiii'sin nSnnnn nMnti' nti'BN1 DN 13 iterat B a«n»] a^^nnn C amp—n^wnn (2) om. B 2 n^nriB' C:'r:


THEMISTn IN METAPHYSICA A 6 [Arist. p. 1071^6—10] n"*.D2fvn Nin \y^T\ vhntw npvi iti'iti' n\T -noi iii^vn -jii^on Sv im-ov nn\n ik nMcnii' D^'iann Ssis idt hm^ sSii' r^nn^u' ^iNin p njn .dj:v Sd noc^t:^ nM dkiirxi .cmwS^3:e iJoe .niN^jran n^ena cj:j? onS n\n"'K^ 'nSno iii'EX 'n m«j:on |oD^^njfj n^-ipan j?3bo d^idt sjfaj 12d run "d .^nifj cvy mNi:o33 nM'ii' xSon |o bpcD K^n N\T Sdk .nii^DW moiy nSSiti'o n^yna nrx nyi^nn nam ."noo' xSn"? .3np on" nn^nS on^n^ jolt "d .|a:n p .Tn^ii^ "ini inn .c^fyS ik di^jSwwn DN liWK "3 nn .mxam nanSa,i nanxo n-SDnn Ninti' ^a nSi noon xSi.r.Tii' .100^ ^yrw limn dni .irT'ina onp nnr p:n n\T't£' n:o n^nnn .min |»in lomoj?n DHO niTN nnmn iipnS cn^nj? unixi^ noa mnnn mn^3 vSn Q^^^JfijS n^y n'71 .noon xSi n^in ptS ^bi nyiJnb fx nin .nJiii'N-in nSnnnn nri'n,Tn nS ny n\n "qd idikh noxo ""3 nn .iks iki3o pm ]^iV3 nn .inmn trpnnno Sd "3 .Dn^ii'iiy rmmo m'jo en .|o: nnn n\T sS ny n\n'»i'i .p:I'JoS ibtt>-ntfn Sv3 N2fi3^ sS iiJ'N .nnxi nmpi nM-i nMi "na Sn m'^an iSsS naniy"01 .13 mnmna dt-ni in u o^mj in |aLn ^pSn nn ojax .onwya ts'^an mnjam D^K'^'tt' ^n'73a it^cN ''« .|a:n u^nn 13 D^^p^ti' ns mats'n I'^sa oti' nii'yti's-'^nnn .|a:n loen 13 s^^n^Ji' n^fTif na m'jan |a rww 'oi .it^'nna nmp nnvnin /niri |a:n nM dni .nDcn inN o^^p |a:n nM^ii' pti'Nin |rann Sj? rSy 20.nnsa t^'nn is rh nyti' Nin cjax |a:n njn ''3 .n^nifi poo xSn nj?i3nnmc nS nMnty d« is'jan ^h nyunn ^3 nawi .nu^Di3 nvwn |a mpniii' ijS "in-i njni"iti'BN "i*«T .nms r^an n^Jo'? n\n 133 nin nii'nna H\n cxi .nii'mna nMniy i«.insa nNnnti' v^^'i^ J^^io T^i."'''3 "I'^nn inxa nMn ^?':^ ^m^ xim rJan nan^K'tt'inn^ DjaK ti'inn^ti' na S3 "3 .nmx ti'nm vSj? n\nii' na j-jp tt^nn u'nnn^ «Si 26nnvnS hyz"^ ^nSn n^^ i33 vt^rw "ii^'bs "-ki .in2:i^ "ik '\t\'^''T ^riSit n3n i^ki .inxar\w nti^K Kin in'^iT inx im nM^ti^ 3^^n^i .MJtrn 13 3^-n^ n: ^3 313- nM p insii3n Drp3 -KJjn |a ib 3""'nn''K' na dv njn .ir^io nM y:ia ^3 ^mv ^ai .imxnpm im^ imx nvJan nnon nMniy iS n^^nn^ \^rw n3D3 vSy ^«jj pj^dv .inSiT"'Ni .f]iD3 m^nn p insi iS n^'73n |^n nSn innyja x\nn nnoS -itroK i^si .iJaa soplan ims nM^ti' iti'cK -ni .ninrn ik pj'^nnn nMti'3 dk ^3 n: nM^a^ na'oxnyunn if'nm .j?^r dj;bi .nyiJnn |a n" ^itra"" Dyo r^am .iJ^ij? Sj? o^^p Kinn1 nn»n A: n'nn B: n'n C icvi C: om. B mm om. C n^n] nan A <strong>et</strong> infran^n pro nsn 4 'nSa nsy nnS n>n'tr cnS ib'dk 'riSa A: c:jj? nnS n^n^ xSt? ib'esx »nS2ToriD B: kS(b') om. D B n33 cm. A 6 inyian 13 dk nin A post nywnn add.3J [p Dj] C 7 n'H' nSc BCD; on'—nnsD (8) om. B 10 min] nrn A 12 mnnom. D: noKS C nioyn A: iioy' D: D«pn» C 16 no om. A 16 ib-k] ib'io A18 »K—D'E'^c] ntrCQ d'?bo «^0' x'? C 20 vSy om. C 21 n^nvi om. B <strong>et</strong> fort. F22 mo \h\ n'n:i2 B 23 nin om. A 24 n»nn] n>n' A nSnn] yi^nn C?25 no—pSy A: v'?^ nniN [B im«] ntnn BC cinn'B' om A 26 mntr A: s^ntr C:n»n»tr B; n'n BC: n^n' A; r^twrh A: n^n^c BC: B iterat n^n'C— '^id' 27 3"nn» A28 Dj? om. A 29 ny»3on codd. 30 m^nn B: ^nn C: innT,n A 31y^aan dk »3 A>':ion inw]


J


THEMISTn IN METAPHYSICA A 4. 5 [Arist. p. 1070i'22— 1071* IB]"i'.n'jnnn Nip^ti' yiOJ !:"« niD^ nM^tJ' noi .nno on "iti'K n^imi dx ^d rn^ti^ "iti'BKiti^cK njn nrjon nSnnnn "2 nn .poo xSn mo^ "i^k ni,n nSnm sinti' noinn .nnvn nan Kin .n^^3;3Dn o^nma nnpn j?'Jon Sax .vyi^nan |o pn nMnii'nnvn «in n:n D^^aii'non o'-^m^sScn o'^iain qSwt .onx im^Si^ djon rnxn 'd 5D-imn |o nannm .in niSron in pani .nn niSnon ix .nNioin n: pm .-nj?nn inN\n ^D .niN^nnn no D'ico N'n nsioin 'a n:o .miifn N\n nv'^on nnon nMnunjiD fNi .ms inT'Si" djdn dini .finn no n^ioo nm n^nn mw .nnanlyyun"' uoo iti^N .pti'Nin v^ion nu'pnS unjin Ssn .nnpn y'Jan nii^pn"?.cnnn Sd 10nSnnn nNn^ti' iti^cN ^ni .Ditvn nSnnn sinti' nn .cify Ninti' .iNina id |>j5;mnSi D^Nvoin D^imn 'jd nSnnm ojfyn nSnnn Nini .Di:y dn "'d ojfynD^tfnn on Dins .D^innn iNtt* iii^ND .ik'^ oipti' non .nD iiNnn p nSifj;n nMnno iSd Dti'jn ni j?'i' "iti'N cvvn mo nipmii' ^ni mm .iS ni:;iini cJfyS o^i^jvinotJ'JtJ' ^m .on'^iti^ n':i: Ninty in hyi> NiniJ' in ti^Di Ninti' miiii' mni dni .Nin lop D''inNS n-^nn^ iti'N .D^npon p imn niiii'Nin nSnnnn 'jy aiDti'Jti' inni.nD3 Nimr no .o^NJfOJn n^innn p o-'nnNn n2:o'' nin Sdn .D^Nirojn o'^nmn1":^ ^^ T»no nM"" N'jii^i .c-D^nnon c^i^jy "jy .D-'eSnno n^nyn nmn n\T'tyiNxon nnN ""d .pyn nn injjo^ nii'N on .noonm n^inn iSsp^ nii'N o^imm .nnNinN .Syien n2:o^ nin pn '•d n: |Vot 3yo3 oyoi nsn cyo u^vn nsnn .onn 20nJoo 4tt\^ ntf^N mn'jn nMn iti^ND mnN nv3 nsn Nifoi n\n^ nini .j?ii'i n^m^ti^iB'N m-iiD''n nnn nM"* d^ovoi 3vien n\m d^oj?d nti^nm .ninn ti'Din Nin niONn2:n3i .loinm mi2:n nbii .nm nJf"i3 n'j nJn .Sjjoni nnn unoN iti'Nsi .nb^n^ nnomncjn dSini .noinm mivn p nnmon in mnoi n\nmi' iti'DN iti'N miJ:n .misra.nno 33nion dSini .n^iNn pmc^tJ' cnn ntJ'cN nM dn jii'nm niNn idd Nin 25.D^yjvn 'Jti' Nt^'ti' 13 ntroN nii'N nnnn noma '•iiarni .nSmn rjum N^nn pjun |Voi3nij^Ni SviQ3 Nin iK'N ^3nn nn .nSin n^oyoi Nna nM^ d'ovd Nin "-d .pjun 102loinm mis:3 Sn ono n^namon c^nann o-Nstoin nniD^3 nS .p]Snm n-'ovo hds.Dioin nM^ N*? ""Sin ^t^'N .iniN D^y^jon .i3nn p d^n5:im pdj D^n3n3 S3n .n3S"i3nn m nM^B^ ^inii .cnSii V3n nnniv nniijf n"?! .uoo rn"- nii^N Q^n3nn loin 30niniNJ nir^on ninon nyp "3 .nJWNin n3Dno m^pnn |i3n nti'ND in3ti^no3 noiynsnpn n3Dn d'jini .lioo nipim inr on^inNi .uoo ni3np j?yiJnon ^rh mi2:33 KiriB'] n^ne* A: ci. x^nc B «in nin AD: om. BC 12 D>NSD3n CF: amein AD13 nSsyn] conicio rhirs mo] ntn A <strong>et</strong> om. noa itr^ C: itrv A recte: im^ BD14 niywni ABDF: nywm C ntfjn] Dsyn CD i. t. IB C sec. m. i« ntfj antecb:, sed om. i«—Sac nnx AD: ix BC iOB»3ts» AD: iiDtra BC 16 inm ABDp>ni:i C 17 Sdk— D>x2Ji2:n om. C nDi om. AD 21 j?m FC: ma'i AD; B?conicio j?n'i nS'nn D recte 22 nmon ABD: onona CF 24 aaiion i« om. C i. t.in marg. hab<strong>et</strong> MiiDn k-d miBJn CD 26 Kin om. AD 27 post Ejijin add. C.flSnn' D'oye Kin '3 28 nniD'2 ABD: nnona C 29 n'Ktivn] D»«so3n B cniK y»:on Anioin scripsi: onmn C: nmD> A: miD^ B 30 omi^ (pr.) AB: imis C nn'^iT C31 ni'pnn BC: mpnS AD '3 om. AD 32 niW2 om C nunp, mpim]naiip, npini AD


^ THEMISTII IN METAPHYSICA ^ 4 [Arist. p. 1070a35— b24]n'^nnn iJiao iti'N -lann ono .n'S") D'io Sv "loxn nSnnnn nnM d» "i^i nimn'jNti'a niiDH nMntf .nD\T onoi .n\-i^i:' no n\n^ mnya nu^K im,T cnm .nvunnD^jiDno nnK SdS is .nns c^sifOin o^imn 'jd mo^ d« .nmD\T niiD .nSnnOSS'? nniDM ^D .los^i:' lu^rn |o 1J'« 'jns .inNn jidS -iii^s nmoM nSii .nmo^D^nn« nmo^ mD^sm moam montsjfnm cvvn nmo^ nM'-tr ly .nrvn o^nns 5pn «in dni ,d^3"i rn d«njn .one pn n'n dni .onyp iin ik mii^yn n^jnonp^3 nn .mrj^n nmp n\Ti^ "isni .miryn nSit ins jid n\T'ii^ ha -[-lar sinnsDi .Dvyn |o Dip im^ SSd :id psi .cnS mo^ sin iti^s nnsnn |q Dip moM.Dvyn nnn nmoM Qifi .n:i3 pm dsi .oipon n: nSin liiosoo onpti' nan n: ws3 lo.ppm mSyonm Syioni mo3m niD^sm moieynn mo^ smoicyn mo^ n\Tiy \h s^^nnnim- nmD\m .Dj:j?n nnn Di:yn no" nNT'K' .'jsii'n in^Dp^ ahu^ no ni oy )b a^^nn""!.i"i3nn p mamp nm- nrmsntt' ia2 .ono D^SDnon o^imn |a "isiii'o invi o^ompit^s nnann |o on ds -loson n: hv2 bstf Ji.c^Jion |o jid nnn oys nmoM "d v-^riinmo^ on nSs*: D^on "3 nws dsi .nns iod .D^sjfOJn nnDin Sd nnn isnn SiSa^ i5.D^jsiti'cn D-'iDin nnn nsin'^ti^D ^isi im^ fps] iSsS c^onn ^3 .iJios .D^-onn h:hn\n ^D .D^DDTioS mmo" D^jswon i\n^ sSii' mo n^^nn^i .D"'3D"non n-nann |op D3 n: ny) .n'^weh nmo^ D^33Tion Sas .n^nD-non o^imn nn .nn nsinonnit's D"iKni C 18 nn AC: iSm B: nSw D; on om. C21 Nin] nSiT A (versio altera voc. j-


18—36]:THEmSTII IN METAPHYSICA ^ 3. 4 [Anst. p. 1070•nKintt^ noo D^-iann iha k-o" yaun «voi sSi .nco'' -iii^ND pn |o nS^n" .pjiJn fap^n'ja .D^novm n'^^n ^^^3^3 oicm .uoa nS^nati' na iS^na nM in .imx nn^^ on''D^no!:n p nei: j?i:a n"?! .ms did ynta ah) .did dinh j?ito ,Tn^ i^h^ iv .inSun33 Ninu' ^h^b /nn n: i3oa n^'^^nu' naa i':«n o'^Dn'n ^jrm wsi .)r\h)' nov 5DV /nn Tao nii'QX ,iM''ti' p nrx iJ'nn': pia .|aiia Dn^ .d"'joS .yaisn attain"ivanS Si'jTn s'ji .Sj?icn Sk ssti^ nM «S uaa na '•n iynnn,nS niKJ nam i«j:ain'^v'i^ na n-'-ti'va many .|aiKn |a kSq Kinti' -[nvm o'-ti' Sdx .n-'^n '•'jpa ni]Tvn nj'^cn itfkd nnsti' hv Mf'fi^n) 2n'n |a intJ^y^ti' nan ma-ivo "inv a^Dn |aiii'cK ^KT .iry3 i^nan n? m ysun "jS^ s::an .ma Sn: inr sin iti^« 'nn ]'m 10.n?a nti'rti' na ntiT cn'^Sy .yntsn lati^in i3d .nmjfi D^Dn^ nM'-iy ^nSaa^N iv^a .nx: in32-in3 miaix iS p« nxn njn .onsa nS^na nNn dni Dixn ^3inau' "113^3 .fivn nn hM"* njasT .li^jya 3112 nnv sin '^n^? pv^ nMnii' nros|a "jnt* .3sn |a miai«3 «S .nmsfm onM |a .o^ajf^n |a nns S3 ^3^3 oii^inF]i:3 nii'v^ nin y3Bn rhm .i^h in^SDn3 aha ott'js nti^j;a i'? |^n Diyjm .onM 15niiDn 'jN inti^rti' no i"'Sw .p"" «S am .j;3t2n nM'^ii' sSqj irxi .ihhDZ otfjn."[niK mvii' naa nn .nii^rt^' na '7X?io3 'j^sif'ai 3iyin ^1^3 nM ^3 .r'js ninsannnri ona 3''ni ini" sinu' ^a n3Da D^Dn\n cms mayonn laj^onn 133 onii' hvKNntJ' ptDs'jos ns-i"' it:^K .^is3 nt^x tJ^Din K\m .njrSj; nnr inj-inai ,-1333SjSjm tfost'no nti'inni KMif D^Saiao^ix nsi^i ,D^'':t:'n D\n'7«n |a nti^innj 20.n3i3n pn ah kmi .n3i3n Sk nppinti^a kmi .ntyiyti' na nti'iv km pSi .nisiin1^3'' nS Dm .nM'ii' na '/j; iK3i^ .n3nn n3n^ii' .laycn^ nti'K D^t^isn iN-i^it' ia3nM '•3 .nniifi D^om V3i23 nM'' s'jti' .nt^ox ^s sinti' "ia«an '3'?3i iias^ti' na'73K .I3aa n'^'^n"' |van nS^n^ii' na '73'? S2:a^ s'^i .ijran ha i3nn mSin3 -[^iiftt'inn'' K*? xinii' vnJ .na '^vio i3n«a mn .nm2:na niK '^x ii3im ^14^X3 unix 25.nnx "1313 niiaD nnM km i'7«3 sMn nmifn p ds ti^nnnm .NNnn mi::n 113'? "13.T'Sian j?3i53 naN3 nmina n\n .D''Nj:a:n D''"i3n'7 n:wNin nSnnnn hv nrpnn .'i:n:i3 nn\nti^ nnj^m.im3TK iii's -[mn n: S3; mSxt^ n^JcS D^npitf m'pnn nxn mx'^t:'cisnn S3 nSnnn n\n'ti' nt^'os d« .nasan |a ims D^'npxti' "lai^ na nSnm 30niD-ii52:nn nSnnm .n^vn nSnnn s\n sMn nSnnnn mnnti^ ny .nry3 nn.^ D^xsrajn.nnsS nSnnnn nSii .D'^JiDna ma S3S nSnnnn w .m3''Kn nSnnm ma3n nSnnm3 U1S21 CAv: i^h A: naSa B 6 ni»i DAv: ]'oi B: !'ikt ].. . loyenj C 21 K>nJ n*n A: ncynB* no nB*j?n nn»n C 22 loysnn D: wvinn nsijc: (!) nnsno vn A 23 post miwi add. D's'?nno C sec. m. n^n BC njn A 26 nnSom. C cnnnm—s»nn om B 26 post noxa add. n:iou AD 27 n'Sion BCFAver.: nS^non AD


mmnTHEMISTII IN METAPHYSICA A 3 [Arist. p. 1070^14—30]"3 nowi .^1^''3 n«voj n\inB' nn iii^oK ""ni jroia ati'nnt^ na "iti^oxkS 3ro "j-n na^isn miJf "a nn .i«u» Di'JVo nn .fivn nn on nvriDsSonon S3N .noDni .T'ln en'? !"« D"'J''iyn i':«i xcnn nau'noa w f]i:d nx nm«''j:oti^DJn 1123 .Dti'Jn |o m<strong>et</strong>i^Dio iM'ti' cnifps m33 nS V3i23 iti'K nni5:n dSwiD^tfne ipmi .V3i33 iu'n D^nsnS .mm:: Dn3 idn^k' ^o .nni^n cii' pSi .Ssti'ni1)23 .Dtt'jb ni33iDi3 HNU nJH .V3153 iti^« nnisfn 3111 .nnis: D^^msKSon n^i3n'?^N sin -3 .V3133K3fi2) moi Dvy ^3 nni^ nin SS331 .114^3,1 mi^i t^sn nni^nM^ii' iptt'n |i2 irs .Sj?iB v^io nniifn p n\nti' noi .dij'j ''nv'73 nioynti^ iti'cK 10UNipD ^3K HM p^mn ni Syi .D-oti':3 nM dki .in«a lynnnnti^ nob omp Nvoinin Q^33iion c^o^yn nnu: dSi«i .nii'y "Hi's D^oSvn oiip mm isNipo mip.vjdS «S BS-ipD DV DNipD mN''-i3 ^3 ni jvoi .Dn^ioS kS onoj? vn^ii' ni3n3 ^iktiSno -131 1D1D3 iKirj DN |"'^yiii' ^iNT nJm .rJcS kS loy Nin m3n niioniVJO" yaio nM^«'?«' Dn5fp3 nonn |oi .k"? dk n33nnn noon in« nnivn i6|oi .113^ njoo hyvr\ .n'73 nMn nS dki ,|3 nnM n« ti'DJn m |ron .nnnsti'no.onip n«::ojn mivn nmn dk '73« .nnsti'nn n3 iii'DN n^•I^ nSif n':'733 nonnDiDni .m«o ti'nnm djo« msn nM'-K' ly .«\in mivn nT^vu' noS nSvion «ntiiy« '73N .iSr nSi n^Si"* hS ''SS3n "-s .nno nns Sso niDini .dido tynnm djon"Hi's mi^n "?« .p d« n'-ins i^'jn in^noi .-oiSdi ^jiSc Kin Dio« .iSt-i n^Sr 20.Sti'o nS nMn .mnsn mi5:n h^ mS^non mivn iii^ noi .ptsxScK n3 iokDnniJn on-iti' 'jy i'?'?3^ "njni ntj'n nM ^3 .njoo u^inmti' noS |voi nti'BJ «miniioisn «yo3 njni .nio3 ninx miifS nn'7^0 nMnti' mS^on mivn pisoi .nnxnJi3 nty»3 nNinti' nv .ntJ'vnii' no S33 .n'? p^on no^ii'n miJf bs* -^iisvn sS«M .nti'B33 niJoi«n ^3 nn .|i"'on3 n'^n mii'vnti' b3in kS .Sti'o •]n kd3 niti^yS 2bNM n«icinu> 103 .nni« nii'ivn njJn n3ti'no3 moiy ND3n miv nn\n '•3 .«D3n p'-on.miifn P1SD3 pDiD lONon nn .n^3n nni^ nm pi3ni .nw^nsn nmvi3ni« "3 .1^13-1 Dv liron nSno o^^n ^"jpo ti'inm^' no 3n v'jy nti^p" v'jp ^3 '^nxniouo nS-m D^ni3nn "3 ns"iJi .D-'Dion niDiJ|on'?^nMyixn|o3iD n»ni nonn^3i3in|onnNpoNini.n^ti'in\nnNiJi .tt'iBj^njonS-nn j;i"iB^nn«"iJi .D'rionDniitt'n so8 DK—nniK'SD (4) om. A 6 ni33 C^: xiaa A: nnsp isiaa D: 'p n^n i«iaj itfN (om.s'?) B: conicio nnaa 8 db-jS BC: d»ji2 AD 17 post m«n add. nsinc ij? K^nnmisn A 21 S«—mnNn om. BCF 23 mS'on <strong>et</strong> mS'O BC: m^Sinn <strong>et</strong> m^'jw AD«S03 BC hie <strong>et</strong> infra: nxsoi A 27 post n^an legit C in margine banc glossam:HTK iDNon n; Sy n ntrp' .ttncDn Dvutt'on nan iS»ki ]S30i .diqd"i« nan run nv p»nyon naxnn .noann nxta I'tt'trn no«oa ntfy* ntrw Nwpn n«? n^nn iB-n lasT .nnisn 'rv laons noN'131 "loson nn no« .DVtDB'aiQ nan piSoa AB: p'?na CD: atque C i. m. pi'rna p'BDD:pif^Ds p'BDD Averr. apud Fr. p. 68 28 ntrp'—an] »ian ati? Av Fr 58 an—won][B ]vnn] nivon nSnD [B '»] wnnn^B' 'n-an [B 'n] nanno AB vian ny CD Av: iiu-e om.ABF 29 nan] naa Av: nso nann d^dj,'b AB (= Uj,) nynsn ]a jiD]^-oLijJ! unpanmn uidAv o'DiDn Av: rn'onan C: monanBD: d^didh—meuo om, A nniannCD: D'auTnAv hebr. (at lat. apes) 30 nmitrn AD Av: npan BC B'iBj?n] D'tsintJ-n o^xStDn Av(at lat. ut codd.) D^Cin^n om. C Nini—:ii;n glossa librarii sive interpr<strong>et</strong>is (om. Av.)


THEMISTII IN METAPHYSICA A 3 [Arist. p. 1070 h 4—13]^D3e« n^Dn ^d nn .mjoisn rn"" iti'x c^^ma NJfo- D^ej;^ Sax .msn |o nM"n'^nnn sin mjoiNm .dk'jio ^nSa n^ano .ntj^jion n^3n '"j n n^a,! |o trnnn"•'iJti'o D^vaaa li'nnn^ti' no tt'nm .u'^yn imn nSnnn xin r^em insn nnxo.'>.yiio n-inn uoo iti'K niJ'jn yjo^ iti'KS hm' d3o« D^j?iynm n^j^aisn niionnn^iN") nnr .n^nnnS nyn ^"^rw Sk onT'nti'n naon n«n .idtt Sy -[Sin nrnonniK rnjon nu^'jino c^viyin |o nroDa T\y 7\)f^w no i03 .nSnnn Kipnti^o.D^p^von |o p^yo inp'"^'' iii^KO .nnjnino.•jS^ s?vi3n^ nSi njnii'"' sS cno in«m .ntySii' n"'05fyn ^d ikj:o^ Sti^on ni S'^^ loSid" D^nsn D^ovyn "Jti^i .Ssti^a ^lyr djok 'jax .o^tyinn Jti'r NVosf^n nnnsfj?n f:vxw "jSi .loonn S^p'' nnsm .nnxtf^nn i^ono ono inx .li'inn n.rSj;Sapon DK^jn 'i'?2 ."nD\T iod nnx .c^ovy nty'jiy Ss '\'d^7\7\ Snpon ti^monon iSsD Xi''m'^Twh>VT\ iSsi .nn'it^o ddtidh ^li'^Wm .misfn iod nnxm .miJfS.Djrvn DJ:j?n mSuD Sdo nnvo nnv nn .iiroja vSx noi nm ikvo^ ntt'x Sx iDonn^ 15-imMi .n! "jj; kSn nronn nMn n*? nnKnn isti'o 121 h^ nn-'mn nii^xD nn^ ^3lyacn i^^iJfo ^nSn mD\n ^3 r\'\'\ .'W7\ Kin .itJ'Ejn vSk non ^^^^iyo D-ojfyno pirniS«3i D2rj? nio^ti' Ski ."ii^djd rS« noi nsTii' 'jk p dj ppinif^^ py xinif sSk.inwj?i imSi mxino ti^is .nn^fn |o any invn i^onnti^ |o: S3 .msinS |ko^ Kinmi2:n nrn J^ti^^ tfpnn i"n3 S3K^n ^3 Satt .niix 1^31'? xinii' iy ^v^r\ inrti''' nSi 20jOD^ mil: iS i^Kti^ 113^3 ."13 fKtJ' no3 nxino '1^3 fj^^ito ^r\>v yn ijoo mipSjSjnn iii^K3i .vSk SjS:n- :n nmj:n ^3 ijoo ipSnon iirs3 xintt' kS« .n-Sy03 n3-np D^i3nn |o nnx "730 3Tipn noinn Kyo"" o^oyo .ptt'sin "loinn Ssxi^rhiS HK'nn 103 .nm iS '3 nn .W033 vSk noi loinn n: '3 .njti^nn.D-'inKno onmo nS .d^Sisio c^nsio noinn |o nNn^tf' no piy ^31 .nrcoS mmSm 25noinn "[onn^ pmim ni^Smi inonn p Sii^on nt Syi .n^aS D^J3Km D-'jsSn 103sSi D^^pn" nSi .nwinn |o ma" n: oy Ninii' Sy .itJ'Bjn i^Sk no-i im nxi-K' S»•l^ySJti'rii' ny iifp |o:vSk noi 131 n\nnty n^ixn mv sin T-^ir n3i nom nosn itj^x nmn d^intDifyn sin wo:3 vSn nonn nam nrnS o^ojfyn S30 omp nnvm .ik'djs so.D-nann "isifo nmean isu't n^ti'JNn |o 'jiSdi ^jiSd io3 .ncjn 33nonnony nmvno miif sjfonB' nti^cK dk ti'psji ipnJT S^nnJti^ ^iki mpon nTJ:*!nJn '•Swi ,33non D2:yS miJf sMtt' ny cii^ja en nmifn S3 i« oii'in |o3 a^oys] n:n C (^>i?) ante ntyx add. nnma vnc AD 5 post nnKio add. A; F? yataaB'nm BC: Soi AD ^UB'O—n'yntan (6) om. C 6 j?3D>] i"y»AD (1. p>y' ut B) <strong>et</strong>infra I'yo pro p^yo n'lnn C: nnnnan nnnn> ABD (ninn B; sinn D!) 13 tt-moncm. A; e contra add. banc vocem post ntfjn 15 irx—vSk] -h noi inx asy vn^c Cin m. 16 post nT'oin add. ny '733 AF «Sk C: vS« ABD 17 mo^n] loinnBD (passim) 18 ]'iy ABD: om. C 19 TonnB'] Tonntr A falso (=|»bl ^)21 Ei'iTQ—12 ABD: om. C <strong>et</strong> hab<strong>et</strong> tamtummodo nr^n (<strong>de</strong>prav. ex nonnc (piod B exhib<strong>et</strong>pro HNinQ) 25 \ys '^ai ABD: laS C <strong>et</strong> i. m. SdSi 27 «Si—JtrvK'] nsTtr ny msp jotC in m. ^h\ (alt.) C: iS'BK AB 32 typaii om. C


n THEMISTH IN METAPHYSICA ^ 2. 8 [Arist. p. 1069b28— 1070^ 4]njn "'lity'? "^apon oti'Jn ]a nSw .noiy Kim iivnn p «Si SSs «3fa3 irNti^ nnonS« Kin fKSviBDi .mnnon imn mn nD3 Kin "iti'KD .mnnan ninn^ti' iti'DKn^in i:i3a pn"* mp^ii' du^j nrx fs .nM^ti' py ni "sn ,p nmn nM cki .Kinu'DIN nS^n-K' "it^DK ^Ni .D^J3Na nwnti' pn"" kS nJ-oon 'd nn .nM'ti' nm nrK 5mNn yiioT .D^inKno n-^nm .n^2:j?n p.lioo n^^ iti'K VTin p p c-'ti'jNn nns "^d Snx .^ti'iJK n'nianti' pn" djon nrcon Snx .im "^Da''^a m« '^^ j'-ni .dinii^V2 nnK .cmnan n^nain nnn^ liaa nti'K .oti'jn n\n iSkt .Dion j?niB Dion piuaa w^nn'^ i^ca nM kS .FjSnna on^ yaisa ti'ityn 13 nM- kSi .rriy bnS3K ^mn Snp^ kS .ihn naw nM ntf'K nmn "3 ti'innj inDti' nsu ii:^n ^im lonNn^ s'jtf' nai /isnn Sap^i ina n\n^ti' n it^DX n\n^K' r^iii'D no in n\-i^i4' -jiisv^.pvn nin iniK dk' Kinti' Nnna laK^tJ' .nii'iNn p i^k /imn nnii'DK "jspanp.nsnn fia irx ni ^3 /imn ha inn'):T\i^ ma d:n p inKinm nt ^K "'ica SsK'i ik'ko Sdk .nan Kinu^i .inx Kinn "d aiti'n^ nin ir^niJDDJKlnM" "iti'N Qtt'Jim .nnN Ni«n n\n "itt^Na .o-innan c^nma ^mn n3 i5np^ .pjn^f IN "1J3 IN "N^n -[ins Niian nnu^na laN /uin Sapa "nSn n'^inn iJaanmjf3 inn^DTi 'inp'in') imnn^i .v'jn [nisv"' itf^N p)^?}:] inpno^i .o^aii'jn poti'jnn ri'''m:DOJN laN nit'NS nam Nsraj ah mm) yha "[i^Tiif na ^dS .moSnnacnavn Sn myi .nr^iNn nmoM Sn nSnn .iSSsn ninii'j i33 DU'jn Nifaj unJNii'piti' na ^mn Niinn p'S n c'lan '•Jti'a n3 .cinnan nnmn "'on .c^'n ^Spi 20.myif npS qin nann i'?n laD 33pa ntyin n)i^:r] "3 cu'jn pi .nniJtn pcif^Snin "3 .iS iroi pNii' nai .a-najfm o^^n "•'jp nniva .ni3i nnis: njaa n^T'iinNni .cniN npn^ iti'N piNn ana nnN .anm "ju' -Joa .nniirn I'^Nn nM" ^imnNinti' "ii3j?3 ni^'ifn abiNi .niDi nniv npn^ Nin npnan dSini .npinn itrN niyti'n.m3-in nms: h2ph nh nii'DN 26^N mixn "3 .oniN 1:131 ntt'N nnmn i'?n dj? .n-^vsun na3nn icon inNn nSDl'7ijj?n^3 .nniN "jspan N^Ji .nsS n-inn -[mSj? u^nnnnu' -S n mnnnu' iij'dnp nM^ii' nti'DN iniayys 3nin nSi .nniai:y3 nnb p]iii:n p nnn nM^ti^ iii^oN ^nnnN S3 nvn dSini .Pjiurn p Si:yn nM"*! .aitnana 3ni nnin nM^ 'yaN »F]iis:n"'3 nil .iS n^':3n j^Nti' na 'jn naNa inN^yin .13 laNt:' ^a njn .mn^3 on^Jt^a 30Dtt'ja nM^ mnn ^3 iNisan p Nin njn .n^inn i"n Sv ti^nnnn dn Snpan atrjn.inN cti'J Sn idd: iti'N3 noon nM'i 33pa nnN1 nr no (pr.) om. C: nn—n^n^ty (alt.) om AB <strong>et</strong> fortasse F 3 post mnnonpr. add. C tamquam alteram interpr<strong>et</strong>ationem nnnn <strong>et</strong> post 'non alt. Kinn [1. mnnut A, loco ninnon] Syisai CD: Syisa A «in AC: xin «in nr D, cf. supra p. 4, 29;xinc «S« = *Jt ^1: post Nintradd. C Kin 4 nwtr AD: om. C; mp^trD: mptr BC:n^n^ty A 7 b(o) om. A n'n] mnn» D 8 jdi BCF oiom A 9 triB-a AC: om. DF10 >nin AC: om. D; F? 12 i3'«—»unn (13) om. A 17 inpw^i C: wbism ABD21 iSkBD: nmncAC 23 ]Qi«n—npn» CF: eim^ ncK rinii'n ABD 24 npinn, npnon,npn^ C: unss iini^Jn, ^iiwn ABD 26 nj^ om. A: '^j,' D nii^in] nnwn CD male<strong>et</strong> 27 vn'B* C: VHritr D, its'-inn'tr C: nn cnnnnc D 'rwyn n"iis AC^; observa nmasya28 ann ABD: ana C; fort, cum F <strong>de</strong>lendum 29 eimsn AC: fjiwon B: om. F.


THEMISTII IN METAPHYSICA A 1. 2 [Arist. p. 1069b 3—28]-J.pS irKti' ,100 .nM'' p'?.! 'D nn .o^mipn comnn ^''':^r\T\ p Sax .n^2Dnn Sdop n\n^ Djox SsK .pS iy« Sipm Sipn p ,t.t kS ^d .pS u'-Nii' na Sao «Sia^^nn"* ^3 i:iKm .d^nioh |o croo «intr noo .ddSito is Dn«n |o is nnii'nD^aonn ^^ti'o nns ^a nn /ly^Sti' nns xii'ii .o^acnn iSn ^iti' nnn nM'^u' mannD^Donn ^Jtt'o ins a^ti'c^ it^s :^i^r\ sin .Dn"'Jt^ sti^'' "Hi's Sas .insn sii'^ sS 5.D3:yn nn en noD .C'-iJti'n "'yoo liiEDii' no dj? cii' irjo laai .insn Sap^inM^K' 10D .^\T\ no J;^T' "13 "iJ^« i^in nJ3 n\n"' iti^s ''•\wrw\ .npis nntt' manoyc '\?x>.y'^ iii^s sin ""iju^n ni njn .tiso Sas d^o nSi*o n^oi .dis nSno ms.iij;ii^2 nM' ^it'^Sii'm .mjnii'n sip^i pj;^ n\n^ "^li'n "'iDti^nc'i .nocn oyoi n"'innn .mpoS oipoo pnynn sim mpoa nM^ T3^m .cyo piom .dj^d Snj sip""! 10.uoo D^vjoj D^^o^oii^n o'oun n^ii^j sS .liiDi "lu^s n^^ijii'n |o ^v'3in pinsn ^iJii'n.D^acnn Ss no d^jbo o^Donn |oi .mpo Ss mpoo .p dj nn D^yyijno vn^ njn "dcnn nyiinn iod .nnjjnnn iv Sv "jionn |op pdj moipon syo^ n^n '2.Dipo3 rn^ 'w^ mvunn |o nyiin pnj:n iSs ^w^ uSon sSi .nnsSi n^JoSdj ^iJirn nn p^co^ sSi 16.D^^iJtj'n isti'n -jiLsru^ iod ,n iibj:"' Sns .n'^Dcnn ^wi pm 'D Sds ^r\^Ar\ Ss nno nnso yyijn^K^ ny .n^aonn '':tt' nnn nJio oit'j Ssniion nifJn ''3 nn .noo"") nnn*' ntt^s onmS n:ion ntfjn nSi: /o-'oii'n oii'jn32:03 njniy"' oios ^o^oK^n cti'jn nSisi ."iSSan njnti^^ noD^i iinn^ mi's onsnS^nS3 D^i3i en vpSno ins S3 y3i2i ij;3i: m^oj; ona "iti^s c'^nmn S3 dSisi .naS.Sj?D3 sinii' noi n33 sinti' no3 .pp sin dst .jVon iai .n^yyijno ^nSai o^jnti'o 20131 p DJ nn -SviBS 13 13^^ insi .nSnn nioipon |o Dipo3 n33 im^ vpSn ^3 nn103 .Sj;iD3 sinu' no Ss n:3 sinti^ noo ns^vM Sn .o^ii'nion D^oi:j?n S3S SS13nM^ii' no Ss .mos ""nt^ n33 sinti' no ns"'2:n .Sj;io3 pSn Ss n33 pSn ns^s:^•'3 .Sj;iD3 issipo sinit' no Ss .n33 iDSipo sinty no ns^n .mos ^tw Sx?ic3D^pODO 1M Hi's DDllDOn pODni .USipD n33 nM 133 .DSipD UOO nM Hi's PJn 25i3in ''3 nn .110^ oipon nio .syoj irsti' noo s2:ojn i3in nM^ I's .D"'^y3tjn S3n''joo sjfoi u-sti' noo nM^ Sss .isSnios sitoj irsii' noo nM"* sS .nM"- IK'S.nM^ ^'^^ i3in ims n33 sin .nM^ti' no lioo nM^ ^'o C: cf. initium cap. 8 »3 . . no cy . . iDoa wins 1331 9 i>:y3]m3'K3 k"dC in m. 12 n»:BQ] n'3S0 C? 13 nyunn 103 AD: nj?i:n3 BC; 1. nyi3n3nn3 om. A IB n om. C 16 njw] KSfw B >3 om BD 17 nJion om. B18 nnsnS—1106^1 om. C d30« om. BC 19 nns b cm. A 21 131b'»] vn'B:n^n^ D 22 n^osyn] n'otyjn B 23 n^n'B' BCD : «intt' A 27 post Sss add. AD3QK 28 D'iBa K^Qil om. A <strong>et</strong> C* 29 U'Ktri om. AF: )»ki BD n'n»»o BC:nvn!3 AD 32 ad nsoj add. B secunda manu in margine verba <strong>Aristotelis</strong> :iSD^ty mKSin33 n^n dki d»3D hb'Sb' '?y iok' «sd:


THEfflSTH IN METAPHYSICA A 1 [Arist. p. 1069 a 33— b 3]nS .T'ono ''nyj yyunD "TiSn oifv sin ^B^^'^t^n cjfyn dSiki .D^oifvn |o "im^"7^31 cnor,! |a pN3 "iti'N D^ati^jn im^^ap'^tJ' naa «S .-UK'n |d S'^d nan Snp^nti'K «im Dipo3 ^^l•' nt^^s ''iJtJ'np nSi .noD^ii^ S« S'jd dvdbo isif^ti' ly n^-nD^oti^jn D2:v^3 nn .D^^o'^oti'n D^oti^jn cms dj? .d^oi^jh iSk icnnir"' .nnS i3n2:j;n dSisi .ysan pyninJ Nin n: 'jyi .D^oSnna mmpon c^D^nnan "riynpSi /"liii' "jsa S2:rn Kin mati'jn |a -on 13 nnyn" sbi yyuno ^n'js «in nti'K.Dipa3 i3aa moi Kinti' nas: kSi tj'man cifvn |a moi sintt' D:s:yn t\\i nawimo^p^ kSi 3^2 h mpa |^« nti's DJfj?n .oipan |a •no^ii' npti'n |a «in ^d nn 10n;^2 iras 11^x3 ijnj« Sas .mpaa -w^ n^nDin Sd ic^p^ir las s^yr\ nvSan^D nn .n^ai:j?n 'Jiy pi^^ na rjiSn Sv .mu D:aK .t^man Diryn |a ncj .Di:y,n"jap^ kSi .'7S3 njnti^a xSi .yyuna ^n'ja D^airyn 'Jti^a nns iJ^anB' ^joa umxon nti'K onann n'^x Sd usyai .lavya nSi inbiia nS /i:tJ^n |a nan d^je Dwa,y\>i^T\w '\m''T\ |a HM -ins fjya rn"" oyci ,nnK j'^jp rn^ eye .U'men Di;yn |a i5kS .FlinB* 1^31 irn «3:a^ xSti' ny .tinman D2ry,n |a mo3 ^DK'ian ciryn iniK ^dD2:yn nn niDin sin ojax .naxan nn iJWiai .n^tj^nnn |a m^ni xSi .ynaantj^Ni — li-'JoS nMB* ^a n yy^ifv:^ na S3 ncDJit'i ,yyi:n'' nS nu'x .ptt^sinDtJ' Dnirpi .D'pSn ^'W Sx jiii^snn Difyn ni ^^n onxp ""s .onn o-'ii'jxn imati'nD^maSn n^pmam nmvn "3 nax ib^k en .inipSn ntfN dSiki .nnx yaa imx 20Ssii^ian D^fyn laif nti^K xh'm .cm'^nnn urw^ .c^ti^man n^^avyn omp D"'ai:y onnSiNT .nmjfn ^y^ in'^jm o^asryn en D^ma'?n D^pman ^3 I2ti>n nii'x on .nnxkS iSS33 Ninn Di:yn ^3 .n^yaan nasnn 'tn u inaifa Nin nn .u'jman nsfyn|a .m333 nm'' nasn '?« "iiJsr sinu' nann |a cxyn ni dSim ,nyiina uSa^it'nna nSi ':'73 D-'iann |a nmn r^r^iif c^ajfyn "'Jii' pn fn '3 nn .n^yaisn na3nn 26njaa nnx nSnnn p dj cnS f«i .jnona nSi Shjis kSi mpan \ih .o^ii^nnn |akSi .jwxnn Difyn inSnnn ojax '•Jtym hh-^ n'^nnn i"? |\s pti^Kin 'jax .wnnnn^i:::>n Sap'' xS ni^N D::ym ,^31^^^ nnxm ti'ma ana nn« nM '3 nnx n"i3D3 lynrunjx nSixT .n:Jn nann pn^tt' ib3 .}*nn njnti'an oifyS yatsa pu^xn .yyun^ nStlon^nnS nSnn la nanS \rhr\ .K'jman ovyn |a Sajia .lia nNn^ti' na irw maya so.ijaimanm irbxsS .t^ma Di:y Sa ''3 unxni .n^yatsn naann nooa jSeia man ia wnan -liDTD^^iiti'n ja nan nNn^ nSt .c^acnn |a n\n^ r\w^\ .nJnti'a im\na aSa-1 h"'\ om. BCF ityK—D'O^jyn (2)] id est aliae non existunt 2 Tono] D'DDO C?4 m^c ly] m» nn ityx C Sb ADF: om. BC S«] IK D; F? 6 n»n] ntyin BCn'B'?nnon] A semper sine art. yiO'] )!:ni n\n AD 7 «in BC: om. AD8 ante Kin (alt.) add. A nin: D add. Kin (alt.) 10 nipon ;o] mpoa A 13 >3bd—nnx]Cint. -iwwnB'iuya: in m. nnx 'Titr«3 'K 'd (= lis.*^^ U Lil i^J^,) nSi—la^jj^o (14)om. A 18 iWNin om. C ah om. B 19 mucn] lawn AD 21 iDtrcodd. F; at.. Dtfn Kin codd. 22 imjm F; C^: mnani ABD! 24 ta'jD'] y30> C25 onam ]d om. A 26 nnS— id] nn'iB''? C 28 nn«] nnx ACD 30 ua n^n'tr]uS n'nty C usSn] wnna AD 33 post n'aenn add. BC n^aenn hn


24—THEmSTII m METAPHTSICA A I [Arist. p\ 1069n A: ]Ka2 wnaN CF omisso i^y'?24 ante laa add.nny BCF 28 post irjy legunt CF ^apon nSixi njntf' nn«ni n^a^otrn d'ob^jh nsy Kim31 vn om. AD 33 mnen AF: aitren BC


'nti^p^h 1JJ13 nti'KD m:ii Sds .o^m d^:^d Sy io«^ NJ:o:n run D'^StsiuDiK icxP]")J3 nnn^xn nnnNnnD hm nnxno .'jdh ^d nn .pvn nn niNirajn Sdo ^i»n 5ni^^riD cnyp nx nnifp iti'ti'j:^ D^imo in33in nn\T is .noisfn p]1J3 D^p'jnm m»nrp'jn irsi njn .nJ'iom S^nn "iianD .o^inoo d^idid msn n\n i« .nrcom n^nnp '7J?THi*^ ,Tn' s'? DST /nn rjU SSaa aSn mpa .'::;n p loipai csfyn «in ob.nirStt'n p insi .o^ji^n p insi .nSnn ncoaa "insn svd^k' io3h^a .p^a.i i'jnd"jDo .mS nonii' na isti'i .myi^m pyn rinx my n'^nn Njra^ .jvanrt ni hvla^i^ insn mp'ti^ laD .nns jwa^u' na Sd mx^sra'? onp Dvyn mx^sra ''2hy mK''3fa3 n"'JiDn Sd nsin'' nh ""2 nn .miiann ink' li'Stran onp^i .D^noDanTiNin'' DjaN .D^mn iNii' dSini .Dvyn nn cna '•iNn mrn '^sn nnN p-annaa ni nSi: in .myun in .d'^^jj? in .iS n"\)v^ dn on ^2 .d2:j;3 DNiranS .niN^vaa isINK' iNDJ DN unjNi .DJfvn ^N Dm2"'aD3 Nin DJaN ,mN''2:a3 DpSm ."iS nantJ'm^an 'j'cj D:aN i:nJN '-2 .n':d n: fN nxn .mN"'2:an hv nv itf'N .ni'^aa o^Jion|a .p'7 Nin linaN njn .pS Nin fyn n: naxj ijnJN n? p'an .n^tyn hy nnnfyn 'py "jDN .^yn p piSn 'rj? n'jan riNi S^o: nSi .mN^::an '^v m^ iif'N mSan.onpan |a win bibii'JtJ' na 'jy .ni'^an 'hah nan 'j^ci njn jvann n: Syi iryn 20naNJi .Sti'a in pS i^Nty na hv dS^c: uniN ^2 nn ."ina"'^piii' na hv pti' '?2ni iJiaN 15^X2 unJNti' ia2 .ik'"' i^n n: laNJi nu'^ "ij^nk' na '?j;i .p*? ij^n nt|*vn niti' wnaN iti'N2 p ia2 .i^yn }^yn Sy i^n liiaN S^ei coaN .ntf •• i^n|^j;n)3n i^icjii' iK'cN ^nSn Nin ^2 .^yn Sy ii)n 'i'72 n'?an nw 'j^cj ojaN .ik*^ Nin^2a D^yn riQiiif ijS nii'DNti' ia2 .pp pti' '?2 .nati'nan avyna onpan |a 263 ante ^DN add. liiBDtr iod C 6 nnsp nx] ni'p AC 7 post onano add. n'^jiaa CFO10 «SD»{p om. A 11 irann] Se-an COB 12, 13 inc S:? A ut arab. ^^^ (.JJij15 en] vn BC noa] no C <strong>et</strong> om. i,h 16 sin] on A dn] nwBmore arab.;BCO add. li^n 20 ;vonn] Stfon C imx om. C. 21 ante nn add. C in m.:h^ ah n'n^K' nt 'n vhn Tio-in imn in ]'yn Sy nw n:fDN Nina in u'nd laN: ityKS 13N


"?"!:!T " -I J -I 1••J190S.


INCOMMENTARIAARISTOTELEMGRAECAEDITA CONSILIOET AUCTORITATEACADEMIAE LITTERARUM REGIAE BORUSSICAEVOLUMINIS VPARS \TTHEMISTII (SOPHONIAE) IN PARVA NATURALIABEROLINITYPIS ET IMPENSIS GEORGII REIMERIMCMIII


"^o P^ on IeL(2^THEMISTIT(SOPHONIAE)IN PARVA NATURALIACOMMENTARIUMCONSILIO ET AUOTORITATEACADEMIAE LITTERARUM REGIAE BORUSSICAEPAULUS WENDLANDBEROLINITYPIS ET IMPENSIS GEORGII REIMERIMCMIII


PRAEFATIOI.Paraphrasis, quam hoc fasciculo edidimus, i<strong>de</strong>o digna visa est quaerep<strong>et</strong>er<strong>et</strong>ur, quia, cum recte viris doctis aliquid ad textura <strong>Aristotelis</strong>constituendum valere vi<strong>de</strong>r<strong>et</strong>ur'), tamen adhuc neque ea, qua opus est,diligentia edita neque ad sues fontes relata erat. quod munus priusquamexpler<strong>et</strong>ur, fieri non poterat quin viri doctissimi in adhibendis paraphrasta<strong>et</strong>estimoniis errarent. erravit igitur Freu<strong>de</strong>nthalius, quod paraphrasta auctoreAristoteli p. 451 '^ 16 iispct? sibi vi<strong>de</strong>batur restituere posse (v. ad p. 9,9),<strong>et</strong> vix recte eius<strong>de</strong>m testimonio nitebatur, cum p. 450'' 16 rj to-jtou scri-I)ebat (v. ad p. 6,6). aliis locis vir acutissimus ad constituendum <strong>Aristotelis</strong>textum paraphrastae eos locos adhib<strong>et</strong>, quibus Michaelis vestigia eumpersequi pat<strong>et</strong>, <strong>Aristotelis</strong> ipsius verba respicere veri dissimile est^);of. quae p. 413. 419 <strong>de</strong> p. 452 "4 <strong>et</strong> 452^30, <strong>et</strong>iam quae p. 409 <strong>de</strong>p. 451** 27 disputat. haec exempla attuli, non quo <strong>de</strong>traherem laudi viri<strong>de</strong> Aristotele optime meriti, sed ut significarem nova Sophoniae <strong>et</strong> Michaeliseditione opus fuisse, ut omnino his testibus uti possemus ad fundamentumfirmius textus Aristotelici iaciendum.lam t<strong>et</strong>igimus eam difficultatem ,quae, cum maxime obstar<strong>et</strong> eis quiad paraphrastara testem provocare vellent, iam sublata esse vi<strong>de</strong>tur. discrepantenim viri doctissimi <strong>de</strong> auctore libelli, cum V. Rose Sophoniamauctorem esse eumque Michaelis scholia suo more cum <strong>Aristotelis</strong> sententiiscontexuisse dicat'), contra Freu<strong>de</strong>nthalius, <strong>et</strong>iamsi <strong>de</strong> Themistio auctoredubitat, Michaelem a paraphrasta pen<strong>de</strong>re contendat*). haec lis, quae1) Hac <strong>de</strong> re discipulus quidam meus accuratius disser<strong>et</strong>. cf. Freu<strong>de</strong>nthal, Rhein.Mus. XXIV p. 88.-) I<strong>de</strong>m recentissimo editor! Biehlio saepius accidit.3) Hermes II p. 196. 213.») Rhein. Mus. XXIV p. 89. 90, cf. Biehlii ed. p. XVI. Spengelii opinio paraphrasimlibri De memoria geuuinam Themistii censentis, c<strong>et</strong>eras inferioris a<strong>et</strong>atis scriptoritribuentis iiullo mo<strong>de</strong> probari potest.


Mil P R A 1': F A T Icomparatione j)araphrastae (p. 2,33— 3,1) concludi posse, Michaelem ab eopen<strong>de</strong>re. item p. 15,*Jss. Soph. (= Mich. p. 39,10 ss.) suo iure paraphrastaeieiunitatem Michaelis loquacitati praefert, contra cur quidquam <strong>de</strong> a<strong>et</strong>ate <strong>et</strong>ratione scriptorum concludat, habere non vi<strong>de</strong>tur^).Sed transeamus ad certiora. apte Michael prooemii loco p. 2,20— 6,5cpavxaaiac, aiaftr^asto?, p,v7][x7j? notiones fusius explicat, <strong>et</strong> infra saepius adbanc introdiictionem relegat. quam disputationem cum paraphrasta suoloco pulsam p. 4,14 — 5,13 interserit, <strong>et</strong> interpr<strong>et</strong>ationis conexum interrumpit<strong>et</strong> ultra paraphrastae muneris fines vagatur, quod ipse transitionis formula(p. 4,17— 19) satis significat. — Michaelis mos est immiscendi, ut legentes<strong>de</strong>lect<strong>et</strong>, quaedam quae ipse in vita expertus erat vel observaverat (v. Rosep. 196). velut p. 46,11 narrat o-sp xotl s-jw ETrcTTov&siv -orAzot- -^ap xpt'aoiSTsXsaa vu/dyj[iepa xoi[jia)jj.evo?. ea<strong>de</strong>m fere hab<strong>et</strong> paraphrasta p. 19,4Tropica; '(dp n? £7rl xpialv r^\iipai


P R A E V A T IPsellum riatoiiiciim, quern scimus versus politicos pepigisse, uon sineprobabilitate [)roi)tei- scntentias Platonicas referri possunt^).riurimum valere <strong>et</strong>iam aliud argumentum iam in scliedis suis optimclloelkius exposuit. interdum Michael difficiliorcs quasdara <strong>Aristotelis</strong>voces facilioribus suis illustrat, i)araplirasta autem, cum verbo tenusAristotelem transscribat, pro difficilioribus illis vocabulis tritiora ^lichaelisponit") vel iuxta ponit Aristotelica <strong>et</strong> Michaelis interpr<strong>et</strong>amenta tamquamdiversa. velut Arist. p. 449"^ 13 scribit oots tou rapovTO^ (so. est memoria),dl}' ai'a(>r^!3'.c, Mich. p. G,2G iiiterpr<strong>et</strong>atur ssxi 8s o-jte to [xiXXov u.vr|U.ov£UTovo'j-3 TO ivsaTto;- -ouTO 7ap sTtto Trapov, Soph. p. 1,14 iu textu Aristotelicostatim Michaelis paraphrasim substituit: outs to IvsaTtoc, addit all' eaxivahy}r^ai; to-j TiapovTOs. ean<strong>de</strong>m rationem aliis locis Hoelkius observavit ').Arist. p. 449'' IS irUa-.aadon , Mich. p. 7,9 suiaTcxcOai Xs^oi av to ek i^t-GTYJtxr^v aY£(5i)ai, Soph. p. 1,20 u-avOa'veiv xai ei? iTcitjTrj[jir/^ a^saiOai. — Arist.p. 450^7 oux evol/£T«t vosiv ouosv ave-j awzyouz ouo' aveu "/povou -ri [xt] sv/povtp ovTct, Mich. p. 11,21 ss. [x>] h XP^^^P ^^T-^ TravTct Ta at'Sict, <strong>et</strong> aveuypovo'j atque otvcu a'jvs/otj; i<strong>de</strong>m valere putat, Soph, iungens lemma <strong>et</strong>interpr<strong>et</strong>ameiitum duo membra quasi diversa efficit p. 3,30. 31 v.cn ccj-yj f|aiTi'a Toy u7] £vo£/oai}ai vosTv avsu auvs/oG? Ta dioia |j.rjo' avsu /povou Ta [j.t]£v -/po'Ao 0VT7.. — Arist. p. 450*18 iWc o' ouosvl TU}v ilv/jTojv, quod lemmaexpiicat Mich. p. 13,11 icoj,- o£ ouosvl twv aXo^tov, Soph. p. 4,7 hoc solumpouit. — Mich. p. 13,27 -a&o? Xs^si tov tuttov X7.l to i'(-/.


X P R A E F A T 1Sophronin trihui, <strong>et</strong> sagacissimc V. Rose p. 213 pro Zojcppovtou conieceratIVj'^oviou. quae coniectura ita comprobata est, ut errorem, qiicm utrumMai an librariiis commisiss<strong>et</strong> Ivose dubitabat, illi tribuendum esse nuncsciamus. atque nomen, quod Frcu<strong>de</strong>nthalius ut coniectura natum minorisaestimabat, nunc codicis B ') testimonio nisum recto talc stat suamquesibi fi<strong>de</strong>m postulat. quod ita redargui non potest, ut comparatione c<strong>et</strong>erorumSophoniae scriptorum condrm<strong>et</strong>ur. Sophonias in prooemio De anima <strong>paraphrasis</strong>novam suam artem praedicat, qua, mediara viam tenens intercommentatores <strong>et</strong> paraphrastas, <strong>Aristotelis</strong> sententias ct commentatorumexplicationes in unum iilum arte cohaerentis <strong>et</strong> perspicuae orationis coniungereanimum induxerit, <strong>Aristotelis</strong> ipse personam induens. explicationesautem, quibus continuat <strong>Aristotelis</strong> sententias, ipsas quoque aliun<strong>de</strong> inlibro De anima ascivit (v. Comm. XXIli 1 p. V'^), ct plerasque Philoponose <strong>de</strong>berc sincere in praefatione tcstatur. plane ea<strong>de</strong>m ratione usus paraphrastesParvorum naturalium <strong>Aristotelis</strong> personam induit^), Michaelissententias cum Aristotelicis in unum contexit. item in Categoriis AristotelicaSimplicii sententiis aucta in unum confundit, in Analyticis novumopus ex Aristotele, Alexandre, Philopono conllatum proponit. maximeautem conspirat Paraphrasis in Sophisticos elenchos, quippe in qua ipsaquoque jMichaclis textus cum Aristotelico coaluerit^). ut summam faciam,auctor noster earn compilandi artem exerc<strong>et</strong>, quam se invenisse <strong>et</strong> principemadhibuisse gloriatur Sophonias, quae phme abhorr<strong>et</strong> a Themistii ratione,quam ante Sophoniam nemo novit. <strong>et</strong> Sophoniae prior codicum classislibellum attribuit. nihil igitur est, cur <strong>de</strong> fi<strong>de</strong> huius testimonii dubitemus.alterius enim classis titulus Themistii nomen ferens fi<strong>de</strong> indignus <strong>et</strong> eo<strong>de</strong>mstudio <strong>libros</strong> clariorum <strong>et</strong> autiquiorum auctorum nominibus ornandi natusest, quod omnino in hoc litterarum gcnere agnoscimus. sic Analyticorura<strong>paraphrasis</strong> Themistii, Michaelis in Sophisticos elenchos <strong>et</strong> ignoti in M<strong>et</strong>aphysicaE—N Commentaria Alexandri nomen sibi vindicaverunt. qua<strong>et</strong>ituli mutatio in compilatore, qui suam personam exuebat, <strong>Aristotelis</strong> iuduebat,facillime fieri potuit^).De Sophoniae a<strong>et</strong>ate non habeo, quod addam argumentis Rosii, quiprobabiliter eum exeunte saec. XIII <strong>et</strong> ineunte XIV vixisse concludit. quod') Accedit, quod in A titulus Sep-taTtou Tiapa'cppaat; a recentiore mauu additus est.2) Hoc more explicatur, quod auctorum iiomina tac<strong>et</strong>, <strong>et</strong>iam primam personamservat, ubi rep<strong>et</strong>it quae illi sui nomine r<strong>et</strong>tulerunt, v. p. VIII. — novisse SophoniamMichaelis in Parva naturalia commentarium e libro De an. p. 89, 17ss. H. (cf. Mich,p. 128,1 ss. W.) apparere vi<strong>de</strong>tur. De an. p. 3,2 cum Michaelis prooemio Ilepl Cm^ujvxivrjOEca? Rose p. 209 comparavit.^) Similitudine dicendi generis ductus <strong>et</strong> editorum coniecturam secutus haec operaomnia Sophoniae tribuo. cum libro De anima huius <strong>paraphrasis</strong> locos quosdam consentireadnotavi ad p. 2,18. 3,1. 11,20. 21,23; cf. <strong>et</strong>iam apparatum criticum ad p. 18,19.^) Alia exempla suppeditant Comm. XXIII 4 ad p. 1,1 ; V. Rose, De <strong>Aristotelis</strong> librorumordine p. 148 <strong>et</strong> Busse, Die neuplatonischen Ausleger <strong>de</strong>r Isagoge <strong>de</strong>s Porphyrios. Berlin1892 p. 5.


P R A E F A T IXIsi vcnim est, ;i Micliaelis aelatc — (|uaiii(|iiam ne do oa quidcm


xiiP R A E F A T Ierant*). iin<strong>de</strong>, quamquam eos a C pen<strong>de</strong>re concludi non potest, tamenapparere vi<strong>de</strong>tur eos ita cognatos esse familiae C a, ut in e<strong>de</strong>ndo Sophoniarecte neglecti sint.r Parisinus graecus 1886 chart, (cf. Comm. VI p. X; V 2 p. VI) in<strong>de</strong> afol. OS"" manu saec. XV scriptam praeb<strong>et</strong> paraphrasim nostram.e Parisinus 1887 chart, saec. XVI (cf. Comm. V 1. 2. 3) fol. 287^ ss.Q Parisinus graecus 1916 chart, saec. XVI pqst loannem Philoponum DeKgeneratione <strong>et</strong> corruptione <strong>et</strong> Themistium De anima paraphrasim nostramfol. 154'- — 17 g-- exhib<strong>et</strong>.OxoNiENSis CoLLEGii Novi 243 chart, saec. XVI (cf..Comm. V 3 p. VIII;XI p. VI) fol. 1—84.65—72 <strong>libros</strong> De memoriaTaurinensis 158 chart, saec. XV exeuntis fol.<strong>et</strong> <strong>de</strong> somno (<strong>de</strong>s. p. 19,12 zotvfovouvxa), fol. 53—60 <strong>libros</strong> De somno (inc.p. 19,12 ukVou) <strong>et</strong> De insomniis (<strong>de</strong>s. p. 36,17 o(ta&-/; r/]pia)v) contin<strong>et</strong>(cf. H. Schenkl, Comm. V 2 p. IX). cuius codicis quamquam collationisspecimen non a<strong>de</strong>st, tamen in Parvis naturalibus eum ea<strong>de</strong>m ratione, quamin Physicis Henricus Schenkl aguovit, cum Parisino 1888 cohaerere verisimileest <strong>et</strong> falsum Themistii nomen confirmat.a Denique ex huius classis codice, qui libro C paulo <strong>de</strong>terior erat, editioAldina fluxit.Utriusque classis i<strong>de</strong>m fere pr<strong>et</strong>ium est ad Sophoniae textum constituendum;eclectica igitur ratione ita utendum erat, ut modo haec modoilia classis adhiber<strong>et</strong>ur. quam rationem veram esse cum sensu <strong>et</strong> iudicioad singulos locos adhibito effici vi<strong>de</strong>batur, tum plurimum ad eam comprobandamlibrorum <strong>Aristotelis</strong> <strong>et</strong> Michaelis comparatio valebat. modo enimhuius, modo illius ordinis lectionem exemplar, quod Sophonias <strong>de</strong>scripsit,confirmat, cum alterius classis lectio sensu careat. tamen pauci loci restantquibus, cum momentis paribus classium discrimen certo diiudicari nonpossit, <strong>de</strong> lectiouibus a me receptis dubitari posse ipse intellegam. resorthographicas , velut v paragogicum, vocales servatas vel elisas, ouxu) velouTu)? scriptum a B pen<strong>de</strong>re, quocum <strong>et</strong>iam in his minutiis fere concinit A,lectorem monitum velim. restat, ut <strong>de</strong> editionibus pauca addam.Emtio Aldina Themistii a Victore Trincavello curata a. MDXXXIVprodiit^). in qua fol. 96— 105 Parvorum naturalium <strong>paraphrasis</strong> exstat.codicem a Trincavello adhibitum, quamquam simillimus est libri C, tamenab eo diversum esse in<strong>de</strong> appar<strong>et</strong>, quod interdum disce<strong>de</strong>ns a codice Ccum AB consentit.lam aliquot annis ante Aldinam a. 1480 versio latina Hermolai BarbariVen<strong>et</strong>iis edita, <strong>de</strong>inceps saepius rep<strong>et</strong>ita est (titulum v. Comm. V 1 p. XIV).equi<strong>de</strong>m usus sum exemplari Ven<strong>et</strong>iis a. 1560 apud Hieronymum Scotumexcuse, praesto autem erat Hermolao alterius classis liber, quod HermolaiV. Additamentum.-) Titulum V. Comm. V 1 p. XIV.


P R A E F A T Ixmcum C a consensus doc<strong>et</strong>. velut 1,22 Trpoaouar^? i'-i -Tp eixovo? 2j8 i-f/cotxa-XsXsiTTTai 2,14 dva^vcopiaa; <strong>et</strong> si^ xovos x6v ^oOpov cum C a, 30,17 tottcu cumC a legit. 18,8 Trspi xoJv Xsyoiasvcov 20,30 Tpujxov iisv cum AC a omittit.cum eis<strong>de</strong>m in titulis falso Themistium auctorem nominal, ubi C <strong>et</strong> adifferunt, modo cum illo, modo cum Aldina facit. ut 0,9 [xtj 20,27 ivsp^sivcum C exhib<strong>et</strong>, 8,10. 17 d 8s—xiv/jO/^aeTai cum C omittit, contra 20,13 oxiopa, quod solus C omittit, in suo exemplari invenisse, 23,32 sp/ovxai(ap-/ovxai C) legisse vi<strong>de</strong>tur. quod 4,25 otuxo; vertit, coniectura in varumincidisse eum veri simile est.Spengelius in editione anni 1806 plane editione Aldina nititur ^). novacodicum subsidia non adhibuit''), leviora quaedam menda sustulit; sedsaepius, cum emendationi stu<strong>de</strong>t, vulnera textui inflixit, ci'. adnotata adp. 3,8 9,12 18,19 30,18 39,7.9. quamquam pleraque vulgatae vitia in<strong>de</strong>orta sunt, quod adhuc co<strong>de</strong>x prioris classis nuUus innotuerat, tamen <strong>et</strong>iami<strong>de</strong>o Spengelio opera minus feliciter successit, quod auctores, quos paraphrastaadhibuit, perraro comparavit. quo factum est, ut interdum easlectiones librarii iucuriae tribuer<strong>et</strong>, quas nunc, postquam locupl<strong>et</strong>issimumauctorum <strong>In</strong>dicem confeci,iam in fonte paraphrastae fuisse vel pat<strong>et</strong> vel verisimileest; cf. adnotata ad p. 4,9 5,28 0,19 7,22 20,13 22,23. cavendumautem est omnino, ne huic compilatorum generi, qui librarii potius quamscriptoris vice funguntur, nimium tribuamus, statuentes eos semper intellexissequae <strong>de</strong>scribebant, neve sulitam emeudandi artem eis adhibentes ipsorumvitiacorrigamus.^) Itaque ubicumque nomen Spengelii in apparatu omissum est, eum cum a consentirescito.-) Victorii lectiones exemplo Aldiaae Monacensis adiectae duobus modo locis aSpengelio referuntur; v. ad p. 6,9. 41, G, codicem liorum librorum Yictorius non habebat.


A D D I T A M E N T U jM(ad.p. XII)ArSQK enn<strong>de</strong>m titulum exhibent atquc Ca||p. 1,G oi om. T' ||10 Tiptuxov ||14Iveaxo? rII15 yEyovo; ||17 '(iwoixiyou ii ||on bpa H ||18 to oin. BK ||19 cprjai A912K||22 ;:poao'!)aT]c ert ttj; <strong>et</strong>xovo; ||p. 2,4 [aJ] xa{}' eauxou; om. A auTO'j; F, auxoo;||0tiK')||G rjxouaev 12 8 xo] xo\Jxo x6 12 ^yxaxaX^X<strong>et</strong>iixat 10|1 || ||YtvofXEvou 12 ||14 dvaYvwpi'aa;y\ri2 TrpiLxov] eh xovoe xov [^oDpov AVii \\18 exi xuiv dXoytuv xd (/ev] xat xoixtov xaIIpiiv A, xal xo'jxujv I'', 7,ai xa piv I'^ 19 primiim xcit om. AVii|| \\20 d'fxvTjfjia i2.') <strong>In</strong>fra 0K collati non sunt.


THEMISTII (SOPHONIAE)IN PARVA NATURALIAC M M E N T A R I A


8ouxeOAPAOPASIS EI2 TO llEPl MNHMH2 KAI ANAMNHSEQ2 KAIEll TA TOTTOIi' EHOMENA BIBAIA API2T0TEA0Y2,TOr 20O£iTAT0Y KYPIOT 20O0NI0TThemist.ed. Spengelnspl OS jAvrjixTj? xai xou [xvyjfxoveusiv Xsxxsov xt eaxi xal oia xtva p. 2325 aixtotv -|'iv£xai xc(l xt'vi xoiv x^; 'j'U/Ji^


2 TIIEMISTII (SOPIION.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 449i>20— 31]oTi oualv opi)aTs i-'aai, xotl xov 2o)xpaTr|V oxi Xsuxo?, to (xev oti E}j.aJ>s irois15Tiapa Touoe £v xcoos Tj E&swprjas, xo os on rjxouasv tj sIosv y] xt xoioijxov.dsl Yap oxav £Vcp7-(] yj ']^ux"'i"''•''^'^'^- "^^ [i-vrjixoveusiv (xo Be laxi OEtopsiv xou?xuTTOu; xu)V £v aux-q irpaYuaKov [iV) xai>' sctuxouc aXX' oj? Et'xova; Exspwv),5 auvoc'.(3i)ocvEX«i 7p6vou- oijx(o -(dtp Xe-j'ei, oxi irpotepov xouxo ifja&Exo tj£v6rj(3Ev. Eaxt [XEV ouv Tj iJ.vTjii.rj oux' aiai)-/)ai? ouxe cpavxaata ouxe xi? sxspa 20v6-/]Sic, aXXoc xouxtov xivo^ £$i? t] ixa&os, oxav TrpoaXajxPav/jxat XP^^^*^^'''^*^^'ov x6 £YxaxaX£i(ji[jLa -(eyove xal d(s ou' xou 0£ vuv EVspYouvxo? t] ev xipvuv £V£pY£ia oux £3X1 fJLvr^ji.-/], xotOa'-irEp zipr^xav i'sxi yap xou [xev TCfpovxo; 2510 ai'aOrjcJt?, xou 8s piXXovxo; il-rzk, xo5 8s -(Evoasvou [xvrip.vj, 810 [j.£xa5(povou Traaa [j.V7J[j.yjoOsvoaa /povou aia&avExai, xauxa {xova xoiv Cfuwvxai [JLvrjUOVEUEi xal [lopuo ^u/r^s oux aXXo) 75 10 atai)a'v£xai. 6 ^ap iteirxwxd)?irspuafiv eU xovoe xov [BoOpov ovo?, a-/]fiEpov j8£tSwv xal 234avaxfopT/Oa? [j.Ejxvyjxai oxi TipaJxov tt<strong>et</strong>txwxe, oiacplpEi [ievxoi- 6 }i£v 70[p15 av&ptoTTO^ Tcpb? xto auvaiaUa'vEC&ai, ttoxe eTBev t] t^xouoev, oIoe xal xyjvStacpopav Txpb? xbv TrapsXr^Xuftoxa xou jjleXXovxo;, xa aXo^a xouxo p-ovov 6oxi vuv iriTrxEi t] TxaXai T:£Ttx(i>x3, xal 6 }i£v Eauxou auvaiaOa'vExaitavfjLvr^lJiovEuovxo?, xa Se ou* exi xtov aXo^wv xa }J.£V xrjv cpavxastixaOaptuxspa xal [ivyjjJLOvixtoxEpa d); piXiaaa xal TXEpiaxepa xal xa ojioia,20 xa 8e auYXEXUfXEV/jv l^ovxa w? [xutai xal axwXrjXS? dij-VT^jj-ova. 10'ATTOpT^aEiE av XI?' El 8yj xouxw [j.vrjaov£uo[i.£v (u xal aia9av6[A£&a,oux av EO] [ivriiiri luiv votjxojv ei Se s'axi ([jlv7)[xov£uo[j.£V "(ap xmv{>£a)pr|[jLaxwv, xal xouxwv p,aXiaxa xoT? xafioXtxtoxspoi? 6 vous svoiaxptj^Ei), isXEiTtExai }XY] [xovTjS xYj? ata{>rjXix7is '^^yji; xb [x£[xv^av)ai Xe^eiv, dXXa xal25 XTj? Xo^ix^?. T^ xuiv [XEV atoOyjxoiv [xvr^ir/j xai}' auxb wSTTEp xal cpavxaoia,xa>v OS vor^xojv xaxd aupPsP/jXo:- 6 yap vou; auixTtXEXsxai x-(] cpavxaat'axdx xwv EV aux-^ Trapa xtjC svEp^Eia atai}rj(3£U)? -(SYpapixEvajv xuttiov duoauXa 20xd xa&oXou, xal oiaixEp dvEU xyjc svEp^Eia aiav>if]a£u>? oux laxi cpavxaai'a,ouxcDs ouoE xauxY]? X


ITHEMESTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 450"1 — 12] 3~h. £YxaTotX£i,'[)(jLaxo(, yjixb. sujxpeprjxo? os Tispl ib. xai)o>.ou' (otjis ecfti xai>' at*ctuio [JLSV f|fAvr)[Ar| xoij irpcotou aisUyjiixou, ou xctt -f) (potvxaaia, tou 5s 235VOOUU.SVOU xaxa ou[i.pc[3rjx6s. au[j.patv£' -^ap xo auxo Tra'Oo; ev x(j) vostv,o-ep xat cv xoJi oia'i'pa'cpsiv sx<strong>et</strong> xs ^dtp ouoev irpoaypwii-evoi. xol xo ttooov 55 (juoisasvov eivat xo5 xpiYtovou OfAoj? -(p7'cpo[j.£v (bpiC[i.£vov zaxa xo Troadv(Iv yap x-^ ditoSst^<strong>et</strong>, oxt xou xpfj'wvou at xpsi? j'ojvtat oualv op&ats I'aat,jxY] )(p-/,Covx£c -poc xTjV 7.Tl66£i^iv (opiSfjivou Tuooou — xocv "j'ap oaxxuXtcttaexasxrj xwv TtXsupoiv tj xai aTitOafxiaioc uTroxsOst'y] xav -^xt^ ouv, 8ei)(i)7]3ov- loxoti Suaiv opOaK i'aai — op-o)^ oiaYpacpoijiEV wpiGfjivov xpi'YOiVov o 7«p av10 -j'potcp-?], Tj taoixXsupov avocYXY] £ivat rj xo'.otjxov xt, irav oe xo ^rj-pctixixEvoveu&uYpaii-fJtov wptaxai), xcti 6 vo(~jv waauxwc, xav |j,r, tcosov vo-?], aXX' 15aX^v xivdc xaxTj-yopt'otv, }X£x«z ttosou [xsvxoi voei- xav -(ap &£p;xov xav oajx/jvTj X£Uxov xav aX>,o xi X(ov ajjispjov vo'^, oaouc xii}£xat rpo oafxa'xfov ttosov7] "c^PSTTicpavsiav Xeoxtjv t^ aujixa Ospfj-ov. aXXa xav tioxe Tipo? xov icpaixov15 xat 7toXuxt[jLVi'rov £Tctaxp£? xaii;xo5 vou cuvr^ajxsvr) voTjOeatv oux la xaOapa; uoiEisOat. '«'/« [xlvxoi sixat


|XP'^^'P4 TITEMISTII (SOPIION.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 450^1 12— 32]cpotvxacfia xocl t] li-vrjU//] T(i) uTtoxsiixsvtp xotuxo (ua'Ov) ^ap a'fx'fto ttj? xoivtjCaiSi^vjasw;), aV'^ orj>.ov (or tcjov vor^xuiv jJ-vrytj//] xal cpavxctata xaxaGUjjLpep/jxo;, X7.t oxi x(o TTpfoxo) a[aBrjXix(o xo6x(ov tj -j'vwaic X7t ypovouOT^TTOUOSV xal XlVT|t33(JU?. 010 XC(1 EXEpOlC Xiclv UvApyti XU)V C'OOJV XOtl 205 ou txovov avv}pa)Troi? xal xoTs e/oust 36;av xal cppov/jaiv. ei oe xal xwvvo-/)xixa>v xivos ixopttov r^v xal xr^? Xo7txrjs" (];u/yic, oux av uTir^p/s TToX>.or?Ttt)V Cv, 13(0: OS ouo&vl x(7)V aXoYoJV oia x6 \irfih. vuv Tract xw [atj Tiavxa 25ypovoD alai>/jc5tv s/eiv. dsl yap oxav ive^'cq x-^ M-\'"'^/[J-"(],xa&a'Tisp xal Trpoxepov£i'tco[j.£V, Trposaia'Javoxai oxt irpoxepov xoSxo tj Eioev tj rjxoufjEv rj10 e[xav)£v tj STra&s, xo 0£ Ttpoxspov xal u'axepov iv^'''^^'- "''^'''^ [^^^ ^"^^ouv £5X1. xuJv x^? 'j'U"/^? IJ^''/tA"'"i^avspov, oxi ouTTcp xal fj ©avxaaia, xal1(3X1 |j.vr,[xov£uxa [xsv xai>' auxa (Lv egxi cpavxaai'a, xaxa aufiPsP'/jxoc osoaa [XTj avsu cpavxaaia?.'A7ropY]Ci£i£ 6' d'v xic, TTuj? TTOXE xou ^£V TTaSou? [lovou irapovxo; EV 515 XQ cpavxaaia xal xou d-f/caxaXEiii-iaaxo?, xou os irpa'^fxaxo? aTrovxo; [xv/jtxovEuEtTO fxrj Txapov xo5 -^ap Txpa^txaxo; r^ H-v^/f^ri, ou xoo xuttou. oj? av 6e xatXuaEcD? x'>/ot[ji£v EUTtEXESXEpov xal aacp^ xa xe £ip-/][XEva xal xa e;-?^; lo7£Votxo, [jitxpov xt xu)V xaxot xYjv cpavxacJiav avu)i>EV otapOpwawfisv irpoxepov.EipTjxai [JLEV "(ap Tcspl xauxTj^ xav xois Ilspl "l^uyrj?, ouSev 5' -^xxov20 xal vuv Txpo? xr]v "/psiav Ssi voeTv e-f^tvsa&ai Tjfxtv aTio xa»v EVEp^Eioiv xoivTTEpl xa a^sSr^xa oiov xutxov xtva xal dvaCoj"i'p'X'f"'"/[Ja ev x(5 Txptuxto ais&r^xtxuji 15(x6 OE EOxtv Yj xapoi'a), xaddrEp oi acppa-i'iCoixsvot xoi? oaxxuXioi?. xb -(ouvxoiouxov £YxaxdX£t[A}jLa, OTiEp utcojxsvei xal [j-T] xou aiai)7]xo5 irapovxo?,cDavxaaiav xaXousi, oib xal ouxcu? xaux/^v opt'Covxai xuttov ev y/eij-ovixo). 2025 uTjiroxE OS ou/ 6 xuTCO? auxo^ £Cxi cpavxacita, dXX t] Tcspl xbv xuttov xt]^cpavxaaxix% 8'jvd[i£a)? EVEpyEia. Tjij.ev -(dp dv ev cpavxaaia xal (j.yj Ivsp-70UVXE? TTEpl auxov, E/ovxE^ auxov, xal a[xa dv ev TrXsioai cpavxaat'ai? xalxosauxaic oatov xal xbv xuttov cuiCoasv. Exi 7^x01 xrjv E77ivo[iEvr|V vuv xal 25xuTuoupiv/iv Eixova cpavxaciav Xe-j'ouciv tj t\v -(EYovutav -/^ovj xal ouaav.30 dXX' ei [JLSV XY]v £77ivoixEV7]v, x-}]v ar3i}-/jaiv dv Xe^oiev xtjV xax evspYEiav,£1 8e xr]v 7£-|'ovuTav xal atoC^pivr^v, xvjv fj-v/^lij-r^v. dXX o)? <strong>et</strong>tI xr^c; 238aia&v]c3£a>? (xb jjiev -^dp xt exsi ataBvjxov, xb os ouva[xt? aiaf^r^xtxT], xal4_16 Arist. p.450a 15— 27 6 cf. Mich. p. 13,8 15 lyxotTdX<strong>et</strong>fAfia ex Mich,p. 13,27 16—20 transitum ipse facit (cf. Mich. p. 2,20. 14,7. 8) 20— p. 5,6Mich. p. 2,31— 4,12 22 xaOctitep— SaxxuAfot; Arist. p. 450a325 dvapioTTiu Arist. LSU xal (post oo'^av)] v] Arist. 8 l/<strong>et</strong> C ael]S<strong>et</strong> Arist. EI 9 Trpoaataadvexai Spengel, sed Trpoataactvexat <strong>et</strong>iam Arist. libri pravepra<strong>et</strong>er LU 10 "q 'iTza%z-^ post uatepov a: <strong>de</strong>l. Spengel 11 rj [j.vTj.ar) Arist.EMY 7j om. Arist. LS 12 'iaxi Ca: Isxt piv AB cov Ian cpavxaafa]oaa (|jl^ add. EY) laxl cpaviaaxa EMY 15 fAvvji^oveicxai Arist. EMY16 OE om. a 17 to/whev A EUTrex^axspov corn ex EUTEXEaxspov A22 BaxxuXots AB 25 aixd; B Mich.: ouxoc ACa 27 a>a av] rj[j.Ev c(v C: a>a3v ^piEv Mich. 29 Eixova] <strong>et</strong>i Ca 32 xi Ca Mich.: xot AB


TQEMISTII (SOPITOX.) IN I'ARV. NAT. [Arist. p. 450'' 1--11] 5xpt'Tov ai'tj&r^atc, t] lispi to al(S\)r^-o\) svip-j'stcc tTj? ouvc([jie»o;- x7.t s'ni ttji;vo-/;acU); OS TO }i£v vor^Tov, TO 0£ vou?, TO OS vor^aic), OUXO)? e)(£lV XOtl 5TTspl T7]v cpavTaaiav uuoXrjTrTsov to fj.£v ti sivai csavTacjTixov, to 6s(fctviaGTov, TO OS cpavxaaioiv, xat wSTrsp fj ota tou uladr^TUou jrapovTo? toS5 cxtaD/jToui -j-tvofisvYj evsp^eia aiaO'/jSi''; sariv, outuj; r^ txT] -apovToc sv T(i)TUTTO) xctl Tw SYxatczXstajxaTi (pavTvata. /pvj os xoivoxspov tou tuttou sttI loxr^S cpavTotaia? dxousiv xupito? "cap 6 xoct' staoy/jV ts xai £?o)^y)v t^ to touTU-OUVTOC SV T(t) TUTTOUfiSVO) ayr^llOi "J'lVOJXSVOV, (0^ 6pU)[*.cV TOC ETcl TOJVCfpotYiowv syovTct. ouy ouTU) OS Ta TOJV aiai}-/jTa»v k'(xazalzmiiaza 7)txTv10 SY-j'tvovTai" ou8s -j'ip t^jv apyJjv xctTa ay-?jii.a ti ^s-jOvsv y] twv ataO'/jToiv 15avTiXr^


|6 TIIEMISTII (SOPIION.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 450b II— 45 P' 9]exTt'OejJEV sTotijioTepoi "(otp irpo; xrjv Xuaiv vuv [xocXXov Tj Trpotspov. si oy] 20TOiouTov £3X1 TO aufxpaTvov TCSpl t7]V fjLvrj[xr|V, noTSpov touto jj-vr^jj-ovsust toTTOtOo? fj 'I'Ujcr] ri IksTvo acp' ou Iysv<strong>et</strong>o ; si [xsv -(otp toSto, xuiv airovxcovouosv av |j.vrj[xovsuotpLsv si S' sxsivo, 1:0)? aia&avofxsvoi touto [xv/jfiovsuofxsv5 ouTisp [JL7] otiaUavofjisOa; sti siV scjtiv ofioiov wairsp tutco? rj YpOKpyj sv 25TjfxTv 7] TouTou auTOu otioiOrjOi? SITS dvoijLOiov, oia xi av sr/j [J-vr^fxyj sTspoudXX' ooY. auTou TOUTOU ; 6 "/ap svEp^wv t^^ fJ-vv^ino Ostopsi to raOos touto xoiiaicfOavsTai toutou. ttoj? ouv to jj-t] Trotpov [xvtjjjlovsusi; si't] "cap av xalopav TO [XT] Trapov xai axousiv. 7) Iotiv (u; svosy^STai xal aup-^aivst 24010 touto; oFov Yap to sv ri'vaxi i'£Ypafx[i£Vov Cmov xal Ctpov soti xal stxoiv,xal T(p uTToxsifj-svu) sv, T(u OS "ko'^ui oia'cpopov, ouTu) xdvTauda. xal (uaTisp 5sxst, OTav [lEV oj? xai)' auTo to C^^ov opa to sv Trivaxi tyjv tsj^vyjvOau;jLdC«>v tj xaxt'Ctov [jlovov, jjirj TTpocsvvoou[j.svo; on ixt'ixrjixd saxiv d>;Xou,C(«ov aTiXu); XsysTat, oTav os Trpo; toj opav dvacp£p-(j xal 7:pocXo"(iCrjTai oti15[j.i[J.y][xa' eaxi xouoe tou dXr^Oou? Cto''JU, eixwv XsYsxai, outoj xal to sv t^ixiv 10cpdvTaafxa osi uTroXajBsTv xal auTo ti xav) auTo slvai xal dXXou syxaToi-Xstix[i.a. [AEv ouv xai} auTO, Oscup-zjaa r^fjcpa'vTaajxa' sotiv, -^ 6s d'XXouotov sixajv, [jLvrjjjLovsujxa. OTav jjisv -^ap ivsp"!"^ Trspl tov sv t"^ xapSi'aTUTTov 7] xoivTj aia&VjOi? -^ auTov, dsojpTjjxa TOUTO, (w; siprjTai, tj cpdvTaa[j.a 1520 Xs'j'sxar OTav 6s svsp^ouaa TrposaisOa'vyjTai xal oti dXXou ssti'v, 7j6rj toutosixujv xal [xvr^|x6v£U[xa, xal yj TOiauT/] tt^?^^'/Jt^svsp-'sia fjLV7]ij,-/j. 6iatouto svioTE 6ia [Jiv7^[x-/]s i'/o\izv, oux iCfisv El xaTa to aia&sa&ai ouvspr^- 20TcoXXa'xi? 7ap Toiv '];u5(txuJv s^aTrXouixsvcov vorjixaTcov cpavTaCo[i.si}a' Tiva, (Lvoux ra[JLEV TOV )(p6v0V 7] TOV TOTiOV Tj Trap' ou TTpoasXa'Pofj-sv, xal25 diJLcpiaP'/jToufJisv, TTOTSpov auTol TOU vor][j-aToc supsTal r^ [jiai)"/]Tat', xal ttotspovcpavxaata dTrXtJuc touto t^ [xv7]ijl7]. oiov 7]xouaa' ttote Xo^ov rcapd tou, 25jj-sxa OS EvvooujjLai tov X6"|'ov, oux svi)u[xou(jLai 6s d(p ouTtsp rj/ouaa*diropuiv ouv Xs^o), dpa TraTTjp tou X670U vuv auTo? '^^jeifx^? JioOsv iyjuTOUTOv; xal TaXavTsuojiat. OTav ouv svi}ujjl-/)9«) dXXo{Osv jxs tov Xoyov 24130 e'xsiv, [J-v/jfir^ TOTS "(ivsTai, v6-/j[xa 6s irpoxspov. y'-'^^'"^^' ^^ ^'^'^ TouvavxiovEvi'oTE, olov auvs^T] 'AvxtcpspovTi T(p ' QpEiT-(j xal d'XXoij EciaTaasvots" xa2 — 11 Arist. p. 4501311—23 12-16 Mich. p. 15,12— 21 17. 18 Arist.p. 450b25-27 18—21 Mich. p. 15,21—24 22—30 Mich. p. 16,25—17,1430— p. 7,1 Arist. p.451«8— U1 IxxOspEv AB (of. Mich.): 8i^X(0[j.£v Ca [xaXXov om. Ca 2. 3 x6 nd^oQom. C 4 ToOxou a (Arist. pra<strong>et</strong>er L) 5 ouitep] ou C (Arist.) (xrj Ca:s. s. B: om. A eix'] eJ A 6 -/j xouxoo auxou B (Arist. MU, ei xoixou aixoiiLS, xouxou auxoo tj EY): fj to'jxou ACa, quod Aristoteli restituit Freu<strong>de</strong>nthal, Rh. M,XXIV p. 401 8 [jLvr^p-oveos<strong>et</strong> Arist. EY 9 fjLTj C (Victorius, Spengel):om. ABa 11 Xdyw Se a 13 QaufxdCtov v^ zazt'Ccov ABaMich.: -/.ax. /j &au,a. C14 OTI B Mich.: oxt xoiixo ACa 15 u|j.Iv C 18 post sixibv male (cf. p. 451^2) -/.aiadd. Arist. libri, cf. Freu<strong>de</strong>nthal 1. c. p. 402 piv om. B 18. 19 xoO <strong>et</strong> xujiou a19 auxov] xa^' auxd coni. Spengel, sed v. Mich. 20 ^axiv <strong>et</strong>xiuv, rfi-q xouxo Mich.29 6'xe A 31 evioxe om. Arist. EY


:THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 451" 10— b 7] ^xt xat cpaiopov xat xa&apov 242|j'ap cpavxa'sfiaTa i\e'(ov u)? Ysvofisva xal (o; fiVTjfj-ovsuovtec iraXiv ouv 5sxspoi xa aiaOTjtxaTa («> cpctv-acjixaxa, x^l aXkoi xo £[ATraXiv. xouxo 6s 71-vsxctt, oxav xi^ X7]v [xy] stxova w? er/.ova Osojpyj r^ x"}]V eizova oj; [xt]stxrjvot. at 8s fxsXsxcti xrjv ixvy^jxr^v a(oC'JU3i xoj s-ava[j.i}jLV(|(3xsiv, xouto 8s5 saxtv otjosv sxspov tj xo Osujpsrv ixoXXaxi^ ws sixova xat [xtj xc(&' auxo. 10xi' [Asv ouv £3X1 \>-vr^\i't] X7.t xo av/jiJ-oveusiv, sipvjxcd, oxt cpctvxasixaxo; s<strong>et</strong>?,ovxo? xou xoiouxoD cpavxaa[i.axo? Trpayfjiaxos xivo; )^poviai)svxo? (xsxa xrivYsvEtJtv, xat xi'vo>; [lopiou x(ov sv /jfJ-Tv, oxi xoiji Rpouxou atai)"/]xixo5 xal (u 15y_pr)voo aiaOavoij-sOa.10 rispl OS xoij avotijiifjLV^'axea&cti Xoitcov siTreTv. Trpwxov [xsv ouv oaasv xou STTiy^stpyjixaxixois Xoyoi? xai TTpopX/jtiaxixoT; y)arv airoososixxott, osixiQsvat (JUS aXr^O^ xal uTTap5(ovxa, xauxa os saxi xo [xr^xs [avr^jx/]? avdXrj^j^iv 20xrjv ava'fAvyjatv jav^xs X7i(|iiv elvar ouxs -^ap avafAifxv^Jaxsadai Xsyop-sv xovvuv TTptoxoo? [i-avOa'vovxa xat Xa[i.pavovxa, 8 ouosuoxs sXapsv tj [j.E[xa'&"/ixsv,15 dcXXa jxaXXov txavOavsiv, oiix' au xov [xaOovxa, acuCovxa os xy]v ixvrjfir^vX-/^i)y]? ji-vjoaaco? txeaoXa^y^aaa/jg, aXXa xov Kpoxspov [xsv s/ovxa aojov airav, 25Sorxspov OS xo [xsv airoPaXovxa xo os oojCovxa, sx os xoo atoCo[Jisvou xoXoiTTov avaXajxPa'vovxa. s/_si '(arj (Los* oxav 6 xutto? 0X0; xat xo dvaC'^'''^'^dvdfxvYjoitc, oiovst dvaC(U7'pa'9rj[j.a x^? rpoxspas [xvv^ixrjc, ou Tra's'/j; (xouxo^^"yap [xd87]3t?), dXXd xou [xspou?. oxav os oXov dvaXa'P(uasv or^Xovoxi30 aTcoXscJavxs?, [xd&yjCft?* otc yap fxaOstv xat supsrv xo auxo sv8s;(£xat. otov 15sx xr^s xax' svspisiav dxor^? Tj opa'asoj? -(s^ovsv sv xq '^oyji xuttos xou2 cf. Mich. p. 17,28.29 2—13 Arist. p. 451all— 21, sed ad 7 cf. Mich. p. 18,20,ad 11 Mich. p. 20,16 13—18 cf. Mich. p. 20,30—21,18 18—30 Mich,p. 19,2—15 30 Arist. p. 451^7. 8 30— p. 8,8 Mich. p. 19,20—311 Ytvo'fAEva B (Arist. M) uaXiv ouv ACa: tuaTrep au B 5 ante xaft' add. (hi Arist.6 laTiv ij fxvVijXT) Arist, SU 7 xou xotouxou B Mich.: xa&' auxov in ras. A, ut vid.xa&' auxo Ca <strong>et</strong>'xdvos TrpctYfiaxd; xtvo; Mich. 9 a(a9o'|j.£9a AB 10 tit. IJepi dva-(j.vriG£ioc add. AB 12 xi'SeaSat Arist. EMY xal ABa: om. C eaxt om. B16 jjiv om. B 18 Xoitiov Ca Mich.: Xeizov AB 20 iyY£vo'[j.£vov coni. Speugel(£vuTTC(p-^ov Mich.) xt] xe Mich. 22 E^xtuv Spengel (Mich. SCa), sed £txtij<strong>et</strong>iam Mich. R 23 rjcpaviaxo Ca 25 xpavoy; AB (sed ; evan. in B) Mich.CRP: xpavoO Ca Mich. Sa 26 -/.iv/jaEt; AB Mich.: om. Ca, c<strong>et</strong>erum Michaelis verbacorrupit 29 fort, xow


8 TlIEMISTIl (SOPIION.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 451 1)8-13]„[xT^viv aeios Osa riyjXrjiaoeu) AytXXr^o?". <strong>et</strong> txsv ouv 6 tutto? ouxo? [xevst(XTrac lo'/oprj^ T2 xal xaOapo?, cL? dv£[jL7:o8iaT(o? oXov rj[x5s otuxov ouvotaOaidTra'fi'sXXoiv xal oXov TrpoPaXXsaDott, touto |J.vv][xy]* ei os to (xkv „u.9iviv otcios 20dsa" efiijisvst, to os s^t^s utto }(p6vou xotl Xr^v^rj? exXsi'irsi, sixa sx xou5 [xivovTo; y) '}ux^ xivr^^sTaa utto tivwv tutuouv 6[jloi(ov t^ c?.vo[xottov topr^aeixoti TO XoiiTOv, otva[jiv/)CJi? TOUTO. xoti o^Xov £x TOUTojv, (X)'; T(ov airXajv 25ovo[j,aTa)V dvafivyjai; oux Istiv, dXX' v^ fAvr|ixy] Tj [j.di)7jaic, ei p,Y] iroXXaxi?xotl £v ixst'voi? fisvoutjr^? tt;? TrpaJTYj? auXXa^Ti? irpoac^Eupi'crxop-sv xd? XoiTrdc.£7r£X0(i 0£ x-^ dva[xvr^(3£i £$ dvd"(XTj? rj [ivrjfxrj' 6 "(dp dva[xv-/ja8£k xpoTiov10 xivd £[iv"/]ai}yj' [xspoo? ydp xt|vo; xr^^ T:pox£pa? EiravdXrj'Liv Trot£Txai [j-viQfirjS, 243xal OEi oiacpspstv [xaOv^aEoj; xal EupEOEoj; X7]v dvdij-VTjtJtv xco ivETvaiTxXstova dp/Yjv dva[it[j.v(jaxoijisvoi; r^ Iz tjC [xavQavouaiv, ei'ttep TrdaaoiSaaxaXi'a xal irdaa [idi>"/}ai? oiavor|XtxY] ix 7rpO!jTrap)(o6a7]g j'l'vcxai "/vu)- 5oew?. XI [JL£v ouv £5xiv dvd[jLV/jat?, Ei'pr^xat, oxi [xvr^fxrjC dvavscosi;* oD£v15 0£ au[x|3a''v£i, o^Xov. <strong>et</strong>teI -^dp iricpuxE xt'vr^at-j £v 'j^uy-^ f]o£ (j-£xd xrjVO£,£t [j-£v £^ dvdYXYj?, StjXov u)c oxav ixEi'vr^v xivr^i)-^, xr^vos xiv/jOv^aExar £i lo0£ [jLYj kz d'jdY^rfi 6Xk I'Qct, (Os .<strong>et</strong>tI xo uoXu xiv"/ii}7]3£xat. wa-£p"j'dp IttI x^? dX6a£aj; touSe xou xpixou dpi}£vxo? s; dvay/rj? 6 £cp£c^;xivEixai, xal 6t' exeTvov 6 jxsx' auTov, oGto) xal ekI xoiv xuttcuv xoiv £v20 V{\ 'l^uy^' xiv/jOEi'aTjs ^dp xa&dTtaS u:ro xtvo? xouxcov, suOu; xiveT auxTjv 15xal 6 E'fE^TJ? xal 6 ixex' IxeTvov. oiov r^v [xousixo? Koptaxo? sytovXupav xal "jE^ovev ev x(] '}u/"(ii x6:ro^ xal x^; X6pa? xal xoij Kopr'axou*Eioov tjLExd xauxa Zwxpdxr^v cpsps EiirEiv xpaxouvxa Xupav, xal suOusdvEuvrjoOr^v x^? xou Koptaxou Xupa?, slxa Kopiaxou. -dXiv -/jxoucjd xou so25 aSovxo? „ouo


TIIEMISTir (SOPIION.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 451 b 1.3— 23] 9IttI koXu. satat os to Xs^ojjlsvov (Los or^Xov iroXXaxi? 2710 pouXr|Oek sfirstvAuza'pyjTov oux dvsti'tJivy]azo[i7)v, £$ ou si'&iaa saaurov evrtujj.siaiJ'xi Xuxov(ap/ovTai "(ap (/.[i-'fotspoi ex tt;? Xu auXXot[3rj;)* «cp' ou 8r] Xoxou opfxcotjicvo; 10avs}xiav:f|(3x6[i.rjV tov Auxot'Pr^Tov. aXXoc oi xi? xou TaupOfxsvixou sTTiXav-5 OavofjLEVo; si'Oissv euOu^ sp)(^saDc(t sic i'vvoiav xotupou, xcd aXXo; aiib xr^;TtXsupa? x/jV rXsuptovrjV s&t'cia^ avecp3psv. IttI "(oijv xouxtov oux asl x-^ 15TrpwxTj y; Xoizy] i-sxcd, aXXa roXXaxic xrjv [xsv TiXsopotv ivOufjioujioit, xvjvOS TrXc'jptovr^v oux «vc([jLiavT,cxo[i.at. autxpczi'vsi 0' svi'ou? aTrac £i}ia{)TjV7ifjiaXXov 7] sxspoUb TToXXotx'.s xivoujjisvou;. 010 i'via toovxs? arca^ iioXXotxis10 u,V7]}xovsuoucjiv fj Ixepa TroXXaxt?. oxotv ouv ava[jLt}xvYjaxa)a£()7., xivo6u£i)a '-'oxwv irpoTspajv xai rj-j-ouixsvuiv xivots xivyjseujv, soj? av xiv/jOtouev, jxsi)' TjVixsivv] Eiaj&s. 010 xal xa s'fsJrjS i)rjpsuo[JL£v vor|(3avx£; 7.1:6 xou vuv 7^aXXou xivo?, Ota xouxo xal c/.'^' oaoiou tj ivavxiou Tj xou auve-i'-j'u; "fj dva- 25[xv/jai; -[I'vExar at "j'ap xtvr^ast^ xaiv ukv at auxat', xu>v 0£ aixa, xuiv 6s15 [i,£poc iyouaiv. oFov sIoe xt; ^EYpafxijiEV/jv Xuoav xal xiv-/j|i)£ic dizo xaux/j; 245(ju? -pox£pa; xat rjoujisv/); dvsfxvr^cf&ir] Xupa;, sx xauxr]; xou [xouaixou,Ix OS xouxo'j T^v fjSsv (ooT^v. iroXXa'xt? 6s xat diro xtvo; dXXou* si "(apTU)^Ol SCpS^TjS ioV X(p XTj? COOTj? XUTTtO 6 XOU Xl'ovOC, dvapTjCi&rjCiOIJLat aUXY)V 6dixo xou xtovoc diro 6s xou otioiou xat ivavxiou, oxav aTio [jiev x^? xou20 Stoxpdxous £ixovo? dvafJLVYjaOu) Stoxpa'xrjv, aTco Zk xou fxsXavo? Xsuxov xatsx i}sp[i.6xr;xo; '];uyp6xr|Xa. sx 6s xou auvs-pj'uc, oxav aTiO xou „dvxt uoXXuiv,to av6ps? 'A&rjvaiot" dvaav/ja&o) „yp-/;[xdx(ov ujxa; sXia&at voa''C(u x6 X"^ loTToXsi autjicpspov". tjLS-^taxov ijlsv ouv iravxo? tj apX"'!''-^^'^ xaux-/)? supsOsta/j^xa fASx' auxrjv [xtxpd' o&sv xtj? dp)(rp Xr^cpilsta/)? cuvst'psxat xa £cT|?. si os tcoxs25 xat supsOstOYj; xat xou Trpwxou ixspou; xiv/jOsvxo? ouy s'i^sxat xa sxaxspwOsv, 15ou -/pr] Oaufj-a'Cstv oxav ^ap xsXsov d'z>a.viab'q, oux dxoXouDrjasi. C'/j'ouat[JLSV ouv oux(o ^tvsxat ?] dva'tiv/jai?, dcp' wvrrsp sl'Troia-sv, dirb xtLv 6[i-otu)V8 — 15 Arist. p. 451b 14 — 22 15 — 23 Mich. p. 26,7-19 20. 21 xal-(J^u/pdxTjTa ipse addidit, item 22. 23 to— aojj.cpEpov 23. 24 Mich. p. 27,3—624-26 Mich. p. 26,30—27,1 26— p. 10,6 Mich. p. 27,9—291 IttI to uoXu C 2 <strong>et</strong> 4 Xuxa^avTa Ca, sed v. Mich., XuxajBr^xTov recte Mich. S2 IfxauTOv C Mich.: ccutov ABa (Mich. P, auTov R) 3 a[j.cpo'T£pa rectius Mich,pra<strong>et</strong>er a 4 Taupo[j.£V£tTou AB 4. 5 ^7:tXav9avojjL£vo; AB (Mich. SRP): i~i-Xa9o'|i£\o? Ca (Mich. Ca) 6 <strong>et</strong> 8 TrXsupwvTjV AB (7iX£upo'vrjv Mich. CRP): 7rX£upiova C:TrXE'jpuivtv a: TiXeupioviav Mich. Sa, cf. p. 11,24.25. 12,5 9 r^] -acu B exEpws C: £T£pa? a:(quod nimii aestimat Freu<strong>de</strong>nthal 1. c. p. 407): aXXou? Arist. EMY xtvo'j[-).£V7]; aa-nrx^ (SdvTES Arist. pra<strong>et</strong>er L TioXXaxts] f^aXXov ex Arist, coni. Spengel10 £T£pa ABa (Arist. ML): sTEpot C (Arist. EY) 11 xtva Arist, cui xtvi; redditFreud, p. 409 12 toi] to ex Arist. Spengel, sed cf. p. 10,10 13 oid touto postauvEYY'JS ex Arist. Spengel 15 [x^po; Ca Arist.: [jipT] AB 17 f,OEv Ca (Mich, a)-TjpEv AB: T>EV Mich. SCRP 18 vr/jq B 6 Ca Mich.: to AB 19 toOofxot'ou xat dvavxtou Ca (Mich., Arist.): tujv 6(j.ottov v,a.\ ivavxtojv AB 21 flEpfj.oTTjT'j?ABa: 8£p[i.ov) zoXXuiv ABC Mich.: ^:oX?^div av a (Dem,)


10 TnEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 451 b 23— 452a 11]tSv avTixsijxsvojv t^ twv Iyyu?* oxav o£ [xt] C^xouaiv avatxvr^a&TjVait)tqu 20^svYixat, s$ ouosvb; toukov. oxav ^ap ^oor^£i ai xivr^a£'.c, w


X7.x7.TnEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 452all-30] 11iysi xtv7]cjsu>v xtvrjOTjVai, (Sa-sp cip/jXCd. 6io osi \a^ia\}oLi drjyri;. oOevTcxyiaxa ooxouaiv otTro T67r(ov svwtc dvo(]j.i|xvfjCJx£a9at, tottou? oe t^ 5; o.[jya.qivsrvat ostv -yj'I'U/Jj XrjOtxsv, fj xous xaia xa auaioiyot x«l oaoiot xo(tOtVItXSt'jXSVa, U>; £V T-() AlOtXsXtlX-;^ Slpr^iat, V^ XOU; CtOJiCCilXOUS XO(l T7.; £V 105 x(56£ Tdli txspsi Oiasi;. ~6 os aitiov, oxi ~c()^u a-' aXXou sz' aXXo s'p/s-TGtl, OlOV 017:6 YOtXotXTO; £kI to XsUXOV, 7.7:6 XiUXO'J STl' 7.Spa, 6.-0 TO'JtOUecp' uypov, a.'^^ ou S[xvrja&-/) [icxoirotpou, xctuxr^v £KiC"/)ta)V xr^v wp7.v. 15"Eoixe OS j.cvrj 7rp6s supESiv 20xou C^jXouaivou, ABTAEZHO* xal £-£i jxiaov x6 E, 6 xouxo Eupoiv,£1 [XT] 7tJ-a Xti) £6p-/)X£VC(l auXO EUpT^SE!. X7.t OuEp eCt^TSI, ETTt x6 sXOwV[xvriaOrjCjExoti. ocTia^ "j'otp xou [liaou X7|3o[i.£vov xal l-t x6 Efx-poa^Ev xal15 £1x1 x6 oTTtaOEV xivr^Ovivat £voe;(ex7i. ouoev oe xtoXuEi x7l urEppaToJ; X7c 25vor^aEic X7t avEaxpa[i.p,£V(o; TrotEta&ai, xal [aexoc x6 E x6 6 vor^sat, X7.iotTCo xou © x6 Z, Elxa x6 H. el \ih ouv Iv xoT? Ifj-posi^Ev x6 C"/]~ou-[xEvov Eoj, oG'xoj; Eupr^ctEi sXOtbv ETTt x6 6, (oSTtsp Eipr^xai* £t o' £V XOt? 300Triai}Ev, eXOwv <strong>et</strong>tI x6 A. siatv ouv X7.|X7. axot/Eta vovjiiaxa xauxa, 24820 'x\i)r,v7t, Auxiov, olxo; nXaxoovo?, v£otj.-/]via, aufXTtociov, SwxpaxYj?, x6tucpO^vai u~6 2(oxpaxou?, Xupa.Tou So 7.7r6 xou 7UX0U EvioxE [JLiV [xyy^s&rjVai, evi'oxe Oz. [xtj ai'xiov,oxi TrXE''ou? EV0E/EX71 x'.v/jUr^vai xivr^GEi? 7.-6 x^; 7uxtjC ''J.ry/r^


12 TITEMISTII (SOPnON.) IN PAIIV. NAT. [Arist. p. 452bl— 15]8r] TToXXocxu i&'.cr&sv wairsp cpuat?, xotl <strong>et</strong>tei ev toT; (puasi eyyi'v<strong>et</strong>oci via; r; TrXEupixt?. Sia xouxo xal oxav63-(] ovojxa avaavr|Ct»)rjvai,|d'XXou [xsv i:apo|xoiou [xvyj[i,ov£6o[J-ev, el: 0£eneXvo aoXoixiCojAEV. 6 7ap pouXofxEvo? dvafivr^aOrjvai Ascocpdvr^v }j.vrjCii)£UAEtoaOsv/jV EaoXoixiOEv cb^ irpo? xov Asoucpdv/jv.To [J.SV ouv dvaai[iV(JGfxEai)ai xouxov autApai'vEi xov xpoTiov, xotvui; Be 610 EiTTEiv TTEpl [xv7]tjL-/jC xal dvajjLv/jaEO)? , d)? TO ij,£-(itJxov EV dji-cpoxEpot? oeT"I'vojpiCEiv xov ypovov tj tj.£xp(i) xal i[XEVoi x6 opav, dXXd xtvouaa xouc diro xuiv [XE-^EBoiv svaTroxEi- 2020 [XEVOu; EV x-(] cpavxacJia xuttou? (ei 7dp IxEtvo)? IxpivEV, oxe ou Trap^aav, ouxdv 7)3'jvaxo xpi'vEtv vuvl 0£ xal aTiovxtuv xpivEi* ouosv "(dp IxEpov egxiv tjoidvoia Tj vou |x£xd cpavxaata; EVEp^sia), ouxcd; £'jXo-(ov xal xyjv aioQrjxixYjv"j^uxTjv xi'OEcOai xpivEiv xov ttXeioj xal iXdaato yp^J^ov Ivoov {xevou- 25aav xal xivou]xev-/jv utto xoiv evovxcuv xu-iov. <strong>et</strong>teI oe ev tq [xvsia xmv25 TTSpiExxr/div xal xaOoXou X6-((juv xal 01 xai>' sxaaxa xal -EpiE)(o[xEvoiauXXau.pdvovxa'., xal oxav oX-/jv xivd ttepixottyjv duo pi[3Xwu xal jxaxpdv\TTEpioSov d7ro[iv/]aov£U(y;xEv, evvoouulev xal xd (xEp"/j (x6 "(dp oXov ex ixEptov, 250jxEpTj OE £vxaui)a xu)Xa xal x6;x[xaxa), xt'vi oioiSEi tj oid -dvxtuv ojxou dvd-[xv-/]ais xal xaxd xoivov x^; £v [xE'pst; tj xaQoaov au|xpaiv£i (Loe jxev xq 530 xou oXou [xvY](x-{] xal xb ixEpo? auvEvvoEiv, exeI oe x-^ xou xaOoXou xal xbxai>' Exaaxov; TipoxEpov ixsvxot xd svxbs xal eXdaam vor^ast xwv dxpcovxal XT;? oXoxYjXO?, dvdXo"(a oe xd svxb? irpo? xs auxd xal xd dxpa x(ue'xea&ai dXXv^Xtov xal scr^? stvai, oj? EXEiva xd ev x(o Ti[xaia)- „0£ol Oewv, 109 Arist. p. 452b6. 7 10-15 Mich. p. 32,11—18 15—24 Mich. p. 32,25-33,824—31 ipse addidit 31— p. 13,7 Mich. p. 33,11—25. 34,9. 10 liberius adhibuit1 5?] AB Mich.: Se Ca ind ABa: inrn'ri C eyytvETat afxapxta AB Mich. CRP(yivexai Mich. Sa) : yiYVoixevot; a[xapiia ytvexat Ca 3 post xat add. to'j Ca5 ^cpaxT) libri Mich. CRP: dcpeXx^ Mich. Sa, Spengel 7 AecocpavY]v Ca (Mich. SCa):XecocpdvT)' A: Xewcpdvous B (Mich. RP^ ^ xo-Jxov-Tpdiiov A13a (Arist.): xoOxov xovxpoTiov au[j.paiv£i C 10 eIttev conicio (XsyEt Mich.) 13 yEVTjxo AB15 Tipcuxu); B Mich.: upuixov A (coni. Spengel): Trpoxspov Ca 20 Ste Ca Mich.:oxav AB 21 V]5uvaxo AB Mich.: doivaxo Ca ctTiovxcov] citio touxujv B26 pupXtou a 31 rpoxepov B Mich.: rpwxov ACa 32 xe ABa: om. C


THEMISTII (ROPIION.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 4,r2i.la-21] 13u)v l-jdu oyju.ioupi'o? TraTTjp re ep"|'(ov, a St' ijjiou -j-svofisvot aXo-a lixou ^elOiXovTor. TO [X£v ouv OY] Ssi>5v -av Xutov, TO 8s -j's }Jir|V x7X(u? ap[jLOtJi)£vxai £)(ov £u X'jciv i&iXstv xctxou. ot' 5 xai irei'Trsp -jXT^vr^aOs, aDavaxotfjisv o'jx eGTE ouo' aXuTOi TO TTa'fjLTrav, outi "(-£M-V^uOr^asaOs ouoe tsu- i.'>5 ^sa^t OavaTou jiot'pa?". t(o [xsv ouv Syj aTrctvTt vovjOsvti auvvEVo/jTcxi xal to[xipo?, TO (xsvTOt „9£ol Osuiv" TrpoTSpov ETrr^XOsv rj oia'vota tou jxst' auTo,xdxsivo ToGi scps^Tp, xat ^ravTcov uSTspov to xotvov toc --"zp xai>' exctcjTa 206[jLo[) TO oXov. (i)? OS ETcl T(ov -pctYjaaTtov xo(i vor^aaTojv e'/si, xal Iri tou/povou C'/jti^v EuXo^ov ToT? Yap vor^ij.ctat x7.i)a'7:£p /povo, 3'jv£tpsTott, xal10 fj '(vuiai; ap-a* oi)£v x7.1 (be to eX^ttov Trpa-j-fia 7:po; to ixei^ov £'/£t, x7i6 iXaTTtov xpovo; irpo; tov (leiC^va oaoi'oj; £;£i, xal £vaXXa'$, oj? to TTpayfAOt 25oT-av -poc a-avTa tov ^/povov s'xst, '/^^l Ta [J.£p/j Trpos Ta p^Ep-/].AtjXov 0' av EiV^ [xaXXov Itti Tr,c oiaypacprj?.|sxxsia&tocjav660 Tpi'- 251-(uivoi xaToj Ttic xopocfac iyovza xal £[ji[3£|3X7;a£vov ev STEpo) to STspov xal15 TTEpir^OV pLEV ECJTO) TO KMN , TO OE ABETr£piE;(0[jL£vov, xal TETuvja&oi Tj AB xaTa TarZ arjixEia, xal EirsCEu/Ooxjav xa-a ttjV 5avTixEijjLEvrjV tou auTOu Tprj'tuvou irXEupav xalItt' Eui>Etas ?) FA ZH, TET[xr^ai)a) 0£ xal tj20 KM xaTa Ta 0A, xal £Tr£CEu)^v)o>aav rrpo?T7)v kz EvavTta; Tou auTou Tpqwvou TtXEupavxal <strong>et</strong>t' Eu&Eta? r; 0E AP, xsiaOojaav oexal aptcpoTspojv twv Tpq^vcov at xpiT^aEt? 10Toiv Ypa[JLp^«Jv -rpo? EU&Eiav. estw Se to25 EXatJaov xal evto? a-sp t) 'j^ux^ ^'^^^ ''^P^'"YP-axa, TO Ss pLsTCov xal exto? 6 '/^p6vo


14 TnEMISTlI (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 4521- 22—453*14]X9.1 £Tt xas KA AP. ^v OS Totj [xsv AB BE TTpa'^jj-ato? 6 KM MN 5)jpovo? (aij-oc '(o.p ri^ ix<strong>et</strong>vou vor^azi xal outo; auvr]-|£To), xou ok AT FA6 K0 6Z ypovo?, Totj OS AZ ZH 6 KA y\P" ajxa -|0(p udvza /at avot-Xoyov. cpavspov ouv tb^ [xvr,[j.ovs6ovts^ Tj c/vo(u.t[j.vrjax6[i,svot s? ava'^x"/); xai5 Toy TrXr^pouv-a ypovov auvsvvoo'j'xsOot. loAiit(o; OS aua[5o!i'vsi TTjV a-ar/jv x7-a [j-VT^ar^v I'lvsa&ai, sva [xsv tpo-TTOV, oxav dvTaXXofj'T] •j'sv/jX'zi Ttspt xa ixv/jjxovsuojjLsva xai xouc xukOu?, olovsurspTj4'"X''1^p«J }i.£v xou, 1X7] auvataOtopai 0£ oi' cDXr^v xivaxtvTjCtv, xx£t, oux ccpa ouv £axt [AV7][j.-/j Tj avaii.v"/]Ct; [xt] x"(] xoGi15 irpa'Yjxaxoc xivv^sst xr^? xou /povou s'^s-opsv/^c, xotl £-1 xouxot? cuvat'aOrjSic. 25xou 0£ )^p6vou, wq Erpr^xai, 6t£ ix£v aopiaxouc, oxs 6' u>pia[i.£V«)C [xsixvv]-jx£i}a. 6x£ [XEV -j'otp (XExprn ou [xs'ixvrjvxai auxou, oiov oxi xpixr^v Tj;x£p7.veyui 7rpa?as v] ^rpo }x-/jv6s, aXX' a-Xo)? oxi TidXat ttoxe xooe i-or/jaa* oxsOS xal [AEXpto. cr^ixsiov 0£ xou iieixvr^abai xal dv£u ixi-pou x6 EtcoOo? 3020 Xs-j'siv, 0x1 }is|av"/]VTai [x£v, -ox£ 0£ oux t'saaiv, oxav |xy] -j'vcuptatoai xtp 253U)pt3}X£V0i(xsxpo)."Oxt fx£v ouv ou/ ol auxol |xv/jaovixol xal dvaixv/jaxixoi:', £v xoT? T:p6x£pov£i'p-/;xat, oiacp5p£i os xal x6 (xv/jixovsusiv xou dvafxiixvfjcjxsa&ai ou xaxd 5xov ypovov txovov (upoxspov YOtp y; iJ-vv^pirj xtj? dvapLvr^ciStt);), dXX' 0x1 xal25 tou }x£v [xvr^jxovsusiv xal xaiv dXXfov Co>«>v fisxs/si TroXXd, xr|? os dvajxvv^cjso)^ouosv o); eItzbXv X(ov -jVOiptCoixEVfov Cwo>v tXyjv dvi}p(o-oc" (p ydpxo dvaixi[xVir|Cj/.£cBa[, xouxu) xal x6 auXXo-yiCEGi^ai. to? *jdp 6 auXXo^iCo- 10[J.EVOC x-(jO£ x"/]vo£ cuvd-x£i TtpoxttSiv, xal 6 dvafxitxvo5x6[xcvo; xa EXa'xxwxoic [X£iCo5tv. (j) 0£ xo suXXoYi'Css&at , xouxcp xal xo (ir^Tzlv, xo os, oU30 [jouXy]. (u dpa dvd|xv/j3t?, xouxcp xal ^ouX-zjai;* }x6vo; os 6 dvi)p(o-o? [Bou-X£U£xai, [xovo; dpa xal dvaaiu,v(]a/.£xat. xo |j.£v ouv dvaixifxv^jGxss&ai oxt 156—9 Mich. p. 37,6—10 10 Arisl. p. 452b25. 26 11—17 Mich. p. 37,15-20. 32-38,2 17—19 cf. Mich. p. 32,13—15 19—26 Arist. p. 453 a 2—26— p. 15,25 Mich. p. 38,10—40,3I xas ABa: om. C 3 C a (corr. Spengel) 0^ (ante AZ) om. B 5 auvevvoouixsSa Ba,e corr. A: a'jvevvoi3|X£v C, prius A 7 dvaXXayig a: IvaXXayr^ C 8 uTzohi^r] ABII [j.vTj[AOV£'jco|jL£v Ca auvo([a9a)p.Ei}a Spengel: auvat'aftioaav a aXXr^v xtvd B(A) Mich.:exEpav Ca 12 (SaTrep AB Mich.: (bs Ca 13 (u; ABa: dXX' C To'xeAB Mich.: om. Ca 13. 14 auvaiaftavofXEvtu A (ata&avojx^vw Mich.): a-jvatadofXEvw BCa14 EGTi AB Mich.: E^xat Ca 15 v.aX ante ttj? add. Ca 19 xai (ante [xexpti))om. B 20 0£ cum Arist. L (6e [jivxot S, pivxot c<strong>et</strong>eri) ote B 22 h xoTsom. Arist. LS 23 otacpspciv B xou [xvrj[j.ov£'JEtv to Arist. EMY 26 y^*"-p((j.cov Arist. LSU 28 outtu ante xal add. C 30 ante ^ouX-/^, dvdixvTjat;,Po'jXTjais ter add. i^ C


THEMISTII (SOPHON.) IN PAllV. NAT. [Arist. p. 453«14-27] 15oictvota; £3Tt', ososixTOd' TO '(ci.p Po'jXeusaSott vou. otXX' <strong>et</strong>tsI /topt? (sot.^>za-(Jia^ TOUTO TioiTjaai douvaTOv (xd ydp iv tiq xccpota siotoXa xai to iv auxYj7rv£U[xa xtvouoia dvoc(j.t[j.vrjaxeiai), awtxaiixov xi to rrdOo? iaii, xal t; dva- 20jivTjSi? oictvoia; opfxr) iv toioutu) cpavxdafiOtTi • oj? ^'y°'PPouXoptsvo? dva-5 -(vwvai TO pi|3Xiov C^/TsT xal opa toc £v auxw Ye^pafijxsva, ouToi xat ivTouTO'-c -(o jjLSv dva7va»aovTt sotxsv y; otdvoiot, yj xctpoia 6s tco P'.pXuo,TOt? 8s Ypa[x}jLaat xy. cpavTd3[xo(Ta, xctt la-i ar^[isTov to5 ctofiaxixov sTvat ^'5ird^os TO TTJ; [j-vifja-/)? xott dvotii-vrjaEoj? to TrapsvoyXsiaOoti ivi'ou; dxovTa^,iTTEiodv 7rsip(t>}jLSV0i ou 8uvu>VTai dva[xv/;aOr^vcci. xaiTot ireyovTS^ rdvu ttjv10 OldvOtaV xott [XYj TTSpaiTSpo) C^J'TclV ETTtTpSTtOVTS; 0[J.(0^ OuSsV TjTTOV Ct'J'OUSIV,oj; xotOdira; xtv/j9si3r^; tt^s xotpoias "5} tou iv auT(j u-j-potj iv xtij i-iysipEiv 30fjixct^ dvaixtfivrJa/saOai \irf/.hi paoi'to; iOiXstv rc-acrUat toiojjtov ti rAayov-z;,(Sa-sp av 7i(j.a»v \ir^ OsJAov-fov sXxot ti^ -p6? ctuxov iaxpcc'^Oai. jj.dX'.3Ta 254svo/Aouvtat ot \).zko.'f/rjkvAni utto touv TotouTojv cpav-aatxaTtuv Euxiv/j-ot15 '/dp ovTS? (ji>? -oXXou xc(t ra/so^ iv xotpoia -£-X"/)paja£voi Ttvsuij.o'.TO?, i-dvevos cpavTd(3[xaTo; xi'v/jaic ^ivr^xat, £ui)u; acup/joov dvEystpsTott irafiTCoXXot 58id TYjv iv Tto u-j'p(p TTj? xotpot'a;; suxivr^aiav. iTrsi os -oXXdxi? dvctixv/;-aOrivai ^ouXofxsvot ou SuvdfxsOa 7) ouo' oXto; r^ ou tots, ots pouXofxsOot,ctiTiov TO [xrj icp' iauToTs sTvai, dXXd xaBdirsp toT? [BdXXouai Xt'Oov oux 1020 saTiv £-' ciuTOi^ CTTjacit TT^s cpop5?, ouTto xal 6 dvo([j.i[j,v(]ax6asvo? xal 6Or^psuiov aojtjLaTixov Tt xtvsi, iv tu to TidOo; (ouosv -jdp dtJcujxaTov xtvsT-Tat xaU' auTo)' 010 xal oux icp' auTw aTr^aai. xal (SaTtsp Toli dvayvwvatTTpO&SlJLSVOi ToSs TO 5((up''oV OUX TipXSas [lOVTJ Tj TOU Pl^XtOU dvaTTTU^t?, £1 15fiYj xal Tov ToiTOV supot, ouT«) xal iTrl oiavota; xal Tuiv iv r(j xapota (pavxa-25 a[j.dTtov s'xsi" ^J^ ydp pLV/jaOr^asxai xtvouaa xd sioojXa, st (j-yj ivxu/oi oCr^xsT. o&sv xal [xaXiaxa ivo/Xouvxai, oj^ Eipr^xat, oTs dv u-j'poxr^?'^'^/"fl-•*utidp/ouaa irspl xov a[(3f)-/jxtxov xottov ou -(^p paot'to? Trauovxai xtv/j&ivxE?,£to^ ctv iTTsXOto^t xo C^j'ouptsvov xal £u8uT:opr^C(j '/] xtvr^ai?. oio xaiopyal xal cpo^oi, oxav xt xivy^gojciv, dvxixtvouvxtov TrdXtv ixsivtuv ou xa9i-30 tJxavxat, dXX' i-1 x6 auxo dvxtxivouai fA£'xpt "cou* oFov tj xap6''a xivr^Osiaa 25iv xaT; h^yjX^ xal xoT? ^uixoT; xptvavxo? xou Xo-(ta[j.ou utto xou Cioavxo;al^cLxoz xal ojc axsppoxspa fxaXXov OspfiavOsTaa dvxii)sp[xat'v£i x6 aftxa.xal iv xoT? v, ^{^ugsto; xal suaxoXr^C, ou so18 — 20 Arist. p. 453*21— 23 26— 30 Arist ib. 23—27 30 — p. 16,1 cf.Mich. p. 40,12—261 PouXe6sa&at ABa: po-jXeaSai C 5 <strong>et</strong> 6 p^pXiov <strong>et</strong> pupXup a 6 fAsv dva.yvwaovTi ABa: \Lb) ouv dvaYtv{ucf-/.ovxt C (dvayivwaxovTt Mich.) 7 eaxt Ca: ext AB9 ^Tictoav— dvaij-vrjaSf^vat B (Mich.): cm. ACa coniunctio <strong>de</strong>si<strong>de</strong>ratur 11 w;] xal B12 o'jxETi paot'u)? iOTd[j.£8a B 18 eXxyj Mich. 18 068'' B Mich.: om. ACa22 auTo'i ABa: eoturuT C 23 P'jpXto'j a 26 av Ca Arist.: om. ABx6yi[] C (Spengel) Arist.: x^'r^o\. ABa 28 e'jdu::opi^07] Ca Arist.: e-jSuTcoprja<strong>et</strong> B(Arist. E): £'j&u;ioprjaoi A, ut vid. 29 xt -/ivrjawaiv] xtvTjSuJatv Arist. SU 29 xal(ante 90^01) om. A


16 TllEiMlSTII (SOPilON.) IN PARV. NAT. [Ari«t. p. 4 53 a 27— 1Yixix(5 xal ix7]x' s$ ap/rj? xa; xivT^asi; ouvacfOai. eixixsvsiv,aXXa oiaXuEsOat, [jlv^xs £v xm dvaixifxvTfjSxscf&ai paSt'cus euftuTropErv. oi osTia'a^tav vsot xal oi Xiav ^EpovxE; d[xvrj[A'jVE; Sia xtjv xtvYjatv oi [xev -j-ap lo£v auQr^SEt, 01 6o £v cp»)i(3Ei -KoXk-Q ci'atv. Exi 6e xd "(E Tratoia xal vavtoSy]El'al [AE/pt TTOppO) XY]? y]XlXtaC. TTEpl [lEV OUV [J-VT/Ixr^s xal XOU IXV-/)U.0V£U£IV10 xat ik Tj cp6(3ic auxtov xal xtvi xaiv xr^ 'I'Uj^r,? [jLV/j[i.ov£'j£i xd C'ua, xalTTEpl xot> dvaii.'.txv('j(jx£3&at, xt £3X1 xal Tioi; -(t'vExat xal otd xtva aixt'av, 15ElpTjXai.1—12 Arist. p. 453a28-453bll2 a'jxdJv Y^vrjiat xt cum Arist. U {'(biT(za[ xt auxuiv JI, xi ot'jxujv yevr^xctt LS, Y£vrjxai xic EY)3 ot om. Arist. LU 7 xat Xi'av Arist. 8 eiotv om. Arist. LSU post£xt add. Se Ca (Arist. MLSU): om. AB ye AB (Arist.): om. Ca 11 x{va aixi'avCa (Arist. LSU): x(va; aixt'a; AB (Arist. EMY)


xalHEPi rnNor kai ErPHrop^EQs. 256]. rispl OS uTTVou xat EYprj^opasto? (5y.OTr-/)Tsov, Ti'va ts -zo'c/divBi Z7.l 5£V TTOlCp [J.OpUO TTp '^U/Tp, X7.1 TTOTSpOV Tota T^? 't'OXr;? r^ XCtl TO'J CjWaCCiOC,xott Sioc TiV aiti'av uTrapysi zo~


18 THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 454H-bG]at,'ai>-/)ai? 0£ xctt ctvotiaOr^aia oj? i'ci? xal axspr^aic, auxcxi 5s -spl xo auxoxat iv uTxa'p^oucjr xal uttvoc otpa xoti e-]fp7]-|'0(>ais x6 auxo £?ouaiv uttoxsi- 15[lEVOV.'EtteI 3' ouxe x^? "I'^X^i^ '•''^^^^ '^^^ aicOavsaOat ouxe xou awixaxo? (ou5 7ap -f] ouvajxi?, xouxou xal vj evlp^<strong>et</strong>a, vj oe X£70[X£v/j £V£p7£ta aiai^rjOfts xi'v/jat?xi'; scj-i 'Ota xou atotxaxo? xr^? 'j'UX^jO? ^avepbv oxi ouxs ':r^v r^ xcov xaD' i^iv xal axspr^aiv dv Oa'xEpov x(poExxixoli [XT] irap^, dvayxr^ TtapEivai OdxEpov, xal xy;c Eypr^yopasio? [xrjTrapoua/j? irapEOxai 6 uirvo?' xal £i tj uttepPoXyj xou E-cprj-j'opEvat bxs [xsv 254—12 Arist. p. 454a7— 17 7 xou auvajjicpoT^pou e Mich. p. 43,21 12 — 17Mich. p. 43,31—44,18 17—19 ipse addidit 19. 20 of. Mich. p. 44,18— 2120-27 Mich. p. 44,29—45,7 27. 28 cf. Arist. p. 454^28-32 28. 29 ipseaddidit 29—32 Mich. p. 45,10— 12 32— p. 19,11 Mich. p. 4G,4—7 ^axtv om. B 8 oe Trepi xuiv XeyoiJ-^viov B Arist: oin. A: 0' Ca Trpo'tepovposuit ut Arist. EMY 10 ovxo? om. Arist. libri pra<strong>et</strong>er U 13 x^fj] xo BOS ABa: om. C 14 prius veal <strong>de</strong>l. Spengel 19 dvavxiXexxos coni. Spengel, sedV. Soph. Comm. XXIII 2 p. 23,21 21 uTTEpPciXXy) Ca (Mich. Sa): uitepPaXr] AB(Mich. CRP) 23 ptdaTixai Mich. 27 xal— aJa&dveaOczi om. cum Arist. LSU,suppl<strong>et</strong> Spengel 30 dvavxfov Spengel 31 xotl <strong>de</strong>l. Spengel 32 6 B(Mich.): om. ACa


TnEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAt. [Arist. p. 454b6-455a8] 19vo(J(oor)C (SisxsXeaav 70(0 tivs? xai eoj; r^iAspiov ivvsot auTtvoi 01' daOsvsiav),oxk 8s avsu vrj(3ou, wsusp ot 01' I'ct/votvaiv tj ^iiipavcrtv auio -ouxo TrctOov-Tsc, xctl Yj d5'jva[j.ia apot xoil 6 |j.axp6; uttvoc ots [jisv oia voaov, oxs 2r)9]av£u voao'j ^evv^asxar uupscot; ^otp xi^ stti xp'.slv Yjfxspoti; xot]X(o|XEVOc5 oisxiXsas, xd xe Ppscpr^ xctt odot xy)v ot«ixav r^ xyjv xpauiv G-fpoxspoi £7riirXsiaxov oaov uTivtuxxouaiv. ei 8s xauxa ouxto, Tiav apct xo s-(pr|7opo; 6xabsuS<strong>et</strong> xotl xo xaO£u8ov £Yprj7opev. st ^otp 6 uttvo; ud&oc xt eaxi xouaiadTjxtxou jiopiou xctl oiov Ssajio? xi? xal dxiv/jaia, aia{)r|Xixoy 8s xo 8uvaxovaldxidvzsdai xax"" Ivsp^siav, iraaa 8s ouvatxi? d^sxat zk sv£p-(siav,10 dvd-,'XYj dpa xo xa&sDoov y.rv. ouvau.iv -(prj^opr^actt s/ov sYprjopo; -(svsa&ai, 10xal ouoek uttvo; dvs"i'£pxo?. xa |x£v ouv cl.lX(x ayeohv irdvxa o^Xa xoivcovouvxauTTVou, xai irXwxa xat irxrjva xai irsCd* xal -fdp xd x(ov r/duwv7£vr] udvxa xal xd xwv aaXa/i'(ov wTtxai xaOsuSovxa xal xdXXa Tzdvd 05 is£;(£i ocp8aX[j.ouc' xal -(dp xd axX-/]p6(p&aX[xa (pavspd xal xd £vxo[j.a xoi[X(o-15 ix£va, [Bpa/uuTxva 0£ xd xoiauxa Trdvxa* 810 xal Xavddvot d'v xtva TroXXdxi^,TTOxEpov [Jisxs^ouat xou xaDsuosiv 7^ 00. xuiv 6' oaxpaxoospixojv xaxa [isvX7]v arabyjatv ouostcoj -(s^ovs cpavspov, £i xa&suSouaiv, si os x(p irtDavo; --'oXs/J)sl? X670;, xouxu) TCSia&TJasxat. oxt [xev ouv uttvou xoivwvst xd C«>'XTTa'vxa, cpavspov sx xouxwv x(o ydp aiaftrjatv eysiv wpiaxai xo C^o^v, xtj?20 aia&r^asojc xp6:iov txiv xiva xy]v dxtv/jaiav xal oiov 8£a[A6v xov uttvov 25cpa}x£v, xTjv 8s Xuatv xal xtjv dvssiv syprj-i'opaiv. xwv 8e cpuxwv ouosvoiov x£ xoivtovErv ouosxEpou xwv Tra&yjtxdxoiv * d'v£u [x£v -ydp aiaf)Y]a£(o;ouy 'jTidpyei oux' u-vog oux' s^pv^Yopai';- 01? 8' aia&yjaic uira'pysi, xouxoic xalxo XuTTEia&ai xal yat'psiv, oU 8s xauxa, xal STCiOufjua. xoT? 8s cpuxoT? ou8£v 3o25 uTrdp'/st xouxojv. ouo£k ok upooava'f/dasi X070S fjosa&ai 7^ Xu7r£rai>ai xacpuxd rioX(os £Trij\>u}j,£Tv tj ai'3&dvcai}ai, ouo' £TT£xai :ravxl dpsTrxixw xo 260ai(j&7]Ttx6v, wauEp xb sfXTxaXiv, dXXd x£/u)ptcxat. arj[x£Tov oxt xal xbspYOV xb auxou ttoisi xb Opsirxixov uopiov sv x(u xa&suSstv [j.dXXov rj s^pi^-Topsvar xp£cp£xai '(dp xal aucsxai (jdXXov xox£ cue ouosv Trpoaosofxsva 530 irpb; xauxa xtj? aisUrjCsoj?.Aid XI 8s xadsuosi xal sYprjops, xal otd itotav xtvd ar5»>7]aiv, Tjxal Tcoia?, £1 xal oid ttXeiou;, oxstixsov. sttsI svia [xsv X'ov Ooojv s'/sixd? aiaSTjctsi; irdoa?, svta 8' oux lyouaiv, oiov o'|;tv, xr^v dcpTjv xal xyjv 10^eucJiv Tcdvx' syst, xal [xaXisxa xoivoxaxv] iraaiov /; d'fv], oj; sv xoT? Hspl11-25 Arist. p. 454b 14-32 25-27 cf. Mich. p. 47,2-G 27-p. 20,3Arist. p. 4541^32—455^111 y^ AB 3 V050V E Mich.: vdaou ACa 8. 9 ouvaxov om. B 11 xdante xotvtuvoiivxa add. Ca (om. <strong>et</strong>iam Arist.) 12 TCXTjva xal TieC^ ABa Arist. EMY (uTrjvotLSD): toCcc xai 7iTT]v(x C 13 xaXXa iravft' oa'B Arist.: Tcavxa x^XXa oaa ACa oaaTiepArist. LSU 15 Xd&oi Arist. 17 xaSeuoei Arist. LSU 20 iiiv xiva xr)v AB([J.EV Tiva Arist. L, xivd Tr]v piv c<strong>et</strong>eri): xiva X7]v Ca 21 slvai cpa[A£v Arist. LS(M)22 ante xuiv add. xouxiov Arist. EY(L) 24 xo xai'pstv Arist. EMYL 25 81 ABa:yap C 31 Ttoi'av om. Arist. EMY 32 xwv Cwwv om. Arist. EMDY33 orov om. Arist. LMSU2*


20 THEMISTII (SOPITON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 455a8-33](j;uy9jc eiprjiat, aSuvaxov o eaiiv arXwc OTioiavouv arcJi}r^'3iv otictOaveaOotiTO xaOsuSov C'o'JV, cpotvepov oxi TtatJiv avaYzatov uizapjeiv to auTo TtaOo; 15sv Tto x7Aoua£vw uTcv(o, Xs'i'oj OTj T7]v TtavTsX"^ dxivvjatav x«l dvaiaOrjaiotv. s?','«p T'i^ [XEV Toiv at'a&TQCEOJV , (b; EtTTSrV T'?] OtXO"^, EVSpYOl'/], T"^ OS IX "Z^, T"^5 o^£i, au[xpr^(jSTO(t 7:epl tocjto TavavTi'ot 7[i.7.' xaDsuoov ^dp oti'a&r^jSTOii. touto05 CtOUVKTOV. roTSpOV 0£ 7rC(57C eTTlSV]; iv ToT? Elp'/jI^EVOl? aiTiaxEov TiaQv^- 20fiasiv, Yj Ttvds [J.EV (xaXXov, Tivd? o' ou; r^ x«zl ]j,iav [xovr^v (xal egtiv auTTj7] dcpiQ) (ij? dva^xatOTEpav x7l TtpoTspav cpuasi Toiv dXXojv X7.1 t(j xoiv^jata&v]aEi T7UTiCo[i.EV/jv x^xd to uTroxEifxsvov; <strong>et</strong>isI -(dp uzdpyj.>. xai)' 2510 IxdaTT^v ai'aOyjaiv to [xev ti I'oiov, to Se xoivov, loiov fxsv otov t^ o^[i£i toopdv, T(j o' d'/.oq TO dxouEiv, xal TctT; d'XXat; ExdaTO x7Td tov auTovTpoTCOv, EGTi OS Ti; xotl xoivT] o6v7.fi.t; dxoXooOoua^ TauT7i?, -(] xal otiopa X7I dxouEi xal ai{ai)dvETai (ou -(dp oyj vq -(£ o^|i£i opa oti opd), xal 261xptvEi OYj xal ouvotTat xpi'vsiv, oti ETspa Td -j-XuxIa Toiv Xsuxoiv, oute -(eusei15 out' o^'Si out' dficpoTv, dXXa Tivi xoivoi ixopiu) Toiv oti'3i)"/iTixojv 7:dvT(ov (t^v xalxoivTjV ttTrXo)? Trpoaa-jOpEuofAEV ai'af)rjaty xal xupi'o);, r^ xal to ataOr^Tr^piov 5xoivoTttTOV xal xupitos £y, xal [xia jjlev, tio oe -]fe Xo-j'to ttXeiou? xal TOSauTot,oaa xal u7rox£i[X£va Tai? xad' sxaSTa* STEpov ydp a: [aev ai'a&rjOic C (e coni.Speugel) 19 oapai C 21 xo-ixcuv Arist. SU 25 Trpwxio; B26 xoivo? B 27 svepyelv C Mich, (e coni. add. Spengel): '/jpEpIv B: om. Aadxivrj-riaouaiv A Mich.: dxivrjxt'Couatv Ca: dxtvfjx^oooatv B (Mich. C) 28 xai (antedxo'kiv) om. C


THEMISTII (SOPIION.) IN PARV. NAT. [Aiist. p. 455 -'So— b 22] 217ap xupiou tujv d'XXujv aiaO-/)trjpi(ov xotl irpo; o auvlxsiVit la d/.Xct irsirovDoxo^ 20^xt aufXTcda/eiv dva'^xyj xat xd Xoi-d -dvxa, sxst'vuiv os xivo; douvaxoovxo;oux dyd"f/y] xouxo douvaxctv.5 "Ext £x Xfovos [xaXXov 'iavEOojxspov lo; o^jx sv xoj xd; otiail/^asi;dp-j-siv y.rd p. 7)/pTjcOai auxai; 6 u'-vo;, ouo sv xco p.Yj ouvaaOai aiaOd- 5vsa&at. sv ydp xais Xsnro'liuj^iai? xotouxov xt aupfloiivsf douvottita ^dpaia&r]a£u)v Traaoiv tj XstiTO'}iu)^iot, u~vo? o' O'j. -(ivovxai os xoti Ixvotat xtvs;Toiauxoti" 01 ",'dp aotivop.£vot oui)' opuiatv oux' dxouo'JCEiv oux' d'XX-/jv xtvd ataOd- lo10 V0VX7.1 atai)r|5iv Txais "[dp, o't xd; adpxa; xd; eotoxoiv xaxecf^tovxE; ouosaiacoouvy^c XajxpdvouGtv aicfOr^aiv; X7i xd; sv xm aoyivi os ouo cpXipa; ci'xt; ov^a<strong>et</strong>,dvaiaO'/jxst x6 Ctpov uttvo; o oux eaxiv, d}X oxav ?] douva[>.ia xou c/.t!ai)dve3i)atfi.r]x£ i'v xivt xajy ata[&-/jx-/)pi(ov -(v^r^-OLi (xu/oi -(dp dv xivo; -/yp(u- 15})r)vai xd aiafi)-/]x-/]ptot X7l douvaxstv aia&dvsaOat, xotl ou xotOsuostv xouxo15 *j'e) [ir^Xi oi' r^v Ixu/ov atxi7.v, dXXd, X7i)d-ip £i'p"/jX7t vuv, iv xco 7rp(ux(paicii)"/]xr|pt(p, XYJ x7pot7. , X7l XT] ~pa)X"(j aisOvjact xal oid xtjv u-£p[5ioAyiv -'oxou lYpvj-Copivat, xouxo ictxiv 6 uttvo;. oxav p-sv -(dp xouxo douvaxvjcjrj,dva'-j'x^i xoti t:oi; aia&rix/jpi'oi; Tvdaiv douvaxsTv «iaD£a07t, oxav os IxsivojvTi. oux dvd'iy.yi xoux(p.20 Touxdjv ouxo) oiu)pici[xsv(ov Xixxsov r]oyj xai St' -?jV aixiotv x6 xa&suo<strong>et</strong>v 'i'tsup,patv£i, xai ttoiov xt xo TtdOo? Isxiv. <strong>et</strong>ts' 6s xpOTiot irXstovs; xr^;aixia; (xsaaapas 'cdp xou; xupiojxspou; sv xoi; rpuaixoT; dTroosotoxapisvxai -j-dp xo xt'vo; svsxa xsXixov at'xiov sxsTss iXsYopisv, X7t 7:of/)xtx6v o&sy7j dp/7| XTp xiv7^ssa>;, xat xov Xo-jov xa{>' ov xo Trpa-j-pia -[I'lvExai sioixov, 26325 xai ETTt ~a3t xr]v uXtjV, iz ou svurudp/ovxo; d-oxoXEtxai xt), eI'vj dv u'-vouusv atxt'a w; ou svsxa tj sajxr^pia xuiv C«>o->v xai avd-auai;, Tcoir|Xixy] os-/] xou xapotaxou irvsuixaxo; x-'v/jai;, uXixv] os yj iraXtppoia xr^; dva/i)£!'cjrj; 5dva0uu.td(3s(o; Tcpo; xd xdxcu, xai stoixov vj xotauxv] xaiv sxxo; xai svxo;}i.£Xa)v xai p.spu)v aupL-xtoai; xai oidOsci;. s/si -(dp (Los. Trpoixov p.sv30 OUV STTStOT] Xs-j'OU.EV XYjV CpU3tV SVExd XOU TTOlsTv, XOUXO 6' d'j'aQoV xt, XTjVo' dvd-auaiv dva-jxaiav sTvai xai tycpsXtp-ov x(o uscpuxoxt xtvsTaSat, [xt] ioouvafiEvtp o' d£l xai auvs/oj; xtvsiaOat [xeO^* riSovTJ;, Sr^Xov (L; cj«>x-/]pia;xoiv Cip


'.22 THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT, [Arisl. p. 455^22-456 a 17]rj6' i'(pr^'(0[j(Si'; to tsXos* to -(ap otiaOctveaOai xai to cppovstv rzaai t£/.oc,'or? 67rap)(<strong>et</strong> OctTspov auToiv psXTtSTOt "(dtp Tauxa, to os te'Xo; PeXtkjtov,teXo? 8e dXo-^oi; [xev aia&-/)ats, avi>pa)7rois os ©povvjoi?. sti o ctvaYxatovsxa'tJTtp Toiv C«>(«v uTcap/eiv xov uttvov oia ttjv TotavSs uXyjv, r^v xal s; I'ouTToOiaso)? dva'YX'/jv Xsysiv sioi&afjLSv. st "(ap C'P'JV laxai ly^ov tt-v cpuaiv5•auToGi, £c dvdi-xyjs Tiva uTrapX^tv auxoli osi, xat toutojv uizapyovzoiv ixEpaondp'/ziv. oiov uTCOTsOsvTO? Tou C^uciv eivai STrsxai ec dvct'^x'']? to xpscsc- -Jua&cti, Tpscpoijilvou o£ dva{)u[jLia!3iv Yivsai^od, toiut-/]; oe TsXeaOsia/i? uttvov.ETt 0£ TTOlOt; XlV7]Cy£(0? XOtl TCpd^Sto; £V TtO awji-OCTt -[IVOHEV/j; aU[i.[3atVEt TO10 EYp/jYopsvat xcti to xot&Euosiv toi? C'pois, xal oXto? Tuepi xou Troir^xixouotiTiou [jiExa TauTa Xexteov. ssxai os 6 zepl auTou Xoyos [xaxpoTEpo?. 30TipoTspov OS TauTa Xi'(0\is,v, oj? tok [i-sv dXXoi? xaOdTrsp toi? dvat[i.ots uiro-XvjTiTEov civai xa ]aitia xou 7rdi)ou? t) toc auTa v) TOt dvdXoYOV, toT? o' 264£vo([[xot? oiTrep toT? dvSptoTrot?, (Sst ex to6t(uv ou; EY^UTEpu) xai Trspl T:dv-15 Tu)v OctopTjXEOv. oxt }x£v ouv 7] x^s ata&v^cjEtoc dp-y(r] Yivcxoti ditb xouauxou fjispous xoi? Cfooic, dcp' ouTTcp xGtl fj xr^s xivrjascuc, Sioiptaxai Trpoxspov 5£v Exlpot?. auxrj os saxi xpiaJv 6ia)pta[A£va)v xottwv 6 asao? xscsccXtj? xalx^? xdx(o xo'.Xt'a?. xoT? [jlev ouv ivat'aois xoux esxI xo nEpl xtjV xap5ictv[xspo;- -dvxa 77.P xa £vai[Aa xotpoiav e^^ei, xal dp/i] dpa x% xtvr^aso)^ xctl 1020 XYJ; atai)rjC(Eu); x^? xupi'a? evteuOsv iaxt. xv]? asv ouv xivT^asoj; aavspov oxi xal7) xou TTVEUfAaxo; dp'/-}] xal oXok fj xr|i; ']>u?£u); isxiv £vxaui)a, xal xo dva-TTVEiv xal xo x(i) u^pu) ^}^uj(£ai)ai Trpo? i-' "^^Voa>x-/jpiav xou £v xouxu) piopuoOspaou Yj cpuai? TrsTToiV^xs. pTjOvjasxai os irspl auxr^? usxspov xai}' auxTjV. 15xoTs dvai'tjioi; xal xoi; evxoijloi? xal [xyj os/otxsvot; Tivsuaa ev xto dvd-25 Xo'i'ov xo aufxcpuxov Trvsuij-a dvacpuci(i)[j.£vov xal auviCdvov cpai'vsxai. or^XovOS xouxo sttI xojy oXoTcxspujv, oFov acp/^xtov xal [AsXtcawv, xal £v xais [J-ui'ai? 20xal oaa xoiauxa. 6p(0[j-sv ^dp cpavspoi? ev xouxoi? xo ixspo? xo ev x"/^xoijL^ SY-j'i'Cov £upuvo[x£vov xal auaxEXXoasvov. stteI 8s xivsiv [liv xi ^t^TTotEiv dvEU i(j/uos dSuvaxov, laj^uv 6s izoitX r^ xou rvsu,aaxo? STzoyri xal30 xd&Ect?, laxai xoi? jjisv siacpspotxEvois xal dvaTivsouaiv vj OupaOsv, xoi? os 253 cf. Mich. p. 49,30— 50,1 4—7 Arist. p. 455^25— 28 5 cf. Mich. p. 50,87. 8 Mich. p. 50,9. 10 9—11 Arist. v. 28—31, Mich. p. .50,17 12—27 Arist.p. 455b31 — 456al5 27. 28 Mich. p. 51,13 — 15 28-p. 23,2 Arist.p.456a 15— 18 29 ir.ox-q Mich. p. 51,19 30 dvaTtveouatv Mich. p. 51,211 TO te'Xo; ABa (Arist. MSU, xeXos EYL): xou teXous C 3 ext 5e cum Arist. LS (aidxeMEUP) 5 TO I'yov Arist. LSU 8 uttvo; a 9. 10 xo' xe ifprjfopi^at.Arist. EMY 11 [j.£Td xctiJTa ABa: xoutcov C eaelxat AB 12 £vatfj.otj a(Arist. S) 13 dvctXoyov ABa: dvdXoya C 14 (b; eyyuxEpu) fort. <strong>de</strong>l.(US om. B 20 £vxeu&Ev ^axi Ca (Arist.): ^axtv evxeu^ev AB 22 xo h xw Ca,sed V. Arist. tw cum Arist. EMYL (om. SP) xrjv om. Arist. SUPpost TO'Jxi[) ex Arist. add. xo7 Spengel 23 TTETrdptxEv ex Arist. MSPL Spengel24 alt. Toli om. Arist. EMUY 27. 28 x^ hzoiif; Mich. 28. 29 xt post touivArist.SU


THEMISTII (SOPHON.) IN I'ARV. NAT. [Arisl. p. 45Gal7-b3] 23jiTj ctvarvs'ouaiv 7) S'jLi/fu-oc. 010 xc(l [3oa[3ouvxa -a,oxav xiVTjXCti' xpiJBofjti'vou "[ap toij tj'ju'^'jxou rvs^aaxo? sv x'i^ -iv^asi xottTxpoaTrt'-xovxo? ev -(o uTroCojaaxi xcov oXo-xspojv [BotxPsT. o'j Yotp o i'^u) aoar^p lotxiv '{/O'foiv,|aX^.axo auu'fuxov r.vtoiia. yiv<strong>et</strong>^i 3k po[jL,3o^ xal 2655 ot(z xou £q(o sv xol; ivxofxoi? xoic eyouai (i'/i(S\i.a ur.o xo uro^toaot. xivsixc(tOS (ZTrav aiai)r^asa»i; xivo? "jivofisv/);; or/stai? t^ ocXXoxpta; £v x(i> rp(oX(oCKtaD/jXr^pMo , otxs'ac jxsv Xsyoasv ota xr^v oixoDsv 6ptxr]y (xivouasOa -/ip 6xotl UTTO xiV(ov £v Tifxiv cpotvxaafjLaxttiv), aXXoxoia? os oia xvjv s^coOcv, oyjXaovjxr]v otTCo xuiv aisOrjXoiv. (pavspov ouv sx xouxwv, sv (o totto) xal sv to10 fj-opup irptoxw 6 G'ttvo; ^ivoxai xal tj sYpyJYopai?. ev ex<strong>et</strong>vo) '(a.p ou TrctOv], loxr^S Be xapoia; sicl ixott)/], xal sv xaux'o apa. xtvouvxat 6' sviot xaSsuoovxsi;xal Trotouai iroXXa z'lpr^-fopvAd, ou jxsvxot d'vEU wavxa'ajxaxo? xalaia&r^Scw; xivo?* xo 'j-ap evutxviov saxtv aiaQr^ijia xpoirov xiva'. Xsxxeov osTiEpl auxwv utjxspov. oioxi OS xa ijlev svuTivta p-vr^ixovErjouaiv SYspiJEvxs?, 1515 tot? SYpr^Yopua? Tipaqst? ou [xvrjtjLOvsuouatv, iv xoi? UpopX-zjixaxixors rifxivsipr^xat.TOUXOJV OUV Trp00ta>pl(3p.£VajV SyotxeVOV Xuiv Stp/iJlEVfOV Saxlv StTTElV,xtvov -(ivo[Asv(ov xal ttoOsv yj ap/vj xou 7rai)ou? Yt'vsta'., xou £Yp-/)Yop£vat 20xal xou xai)£U0£iv law; '(Cip xyjv Ttotousav atxtav sv xouxot? av jxaXXov20 £up7]ao'.[j,£V xal xr|V uXr/.7]v xeXewxepov. oavzphv ouv o>c ava^xarov xtoCtotp, oxav aiab-zjciv £/_-(j, xoxs rrpcoxov -q Cov xpocpVjv xs Xafx^a'vEiv xalau^Yjatv, xpE^sxai Yop xal £[x[3puov ov, aXX' ou/ -^ Cwov, aXX' fj'fuxov 23Ejxstoav OE ai'a&rjCiiv Xa[3"(], xoxe Txpojxov xpscpsxat -^ C^'^v. E^Yi'vExai 0£aux(p Y)aiai)-/)X'.x7^']'^X"'l^s^^pa aTroxsy&Evxi. xpocpv] os ESxt -raaiv rj eaydxq25 'ois IJ.SV Evai'fxoi; yj xou itrfiaxo? cpuai?, xoT? avai'ijLOi? xo avaXo^ov. 30xoTTOt 0' a^fxaxo; at 'fXsips?, xouxwv ap/Tj r, xapoia. (pavspov os xo 266Xs/Osv sx xojv dvaxoaoiv. xr^s [xsv ouv OupaQsv xpocpr^c: Etatouav]? si? xou?OExxtxou? xoTcou?, xoiXiav Xifta xal iv-epa, ytvExat v] dvaOufiiasts si; xd?cpXE^a?, ucp' iov aTTOxoata&Eraa sv xol ^'Txaxi sxeicje [XExa^aXXouaa £?at|xa- 530 xouxat, EXEi&EV OS TropEU&Eraa ETtl X7]v dpyvjv, X7]v xapoi'av, xupi'to? irixxExaixal aqia xeXeiov "j'lVExaf x«iv ydp


24 THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 456b 3- 32]v^it? Oi/ojjisv/j TTSTxei xat. xc(T£p'(aCsTai* al ok xr^v -/pEtav aTTOTtXr^potjaiv£7rl TO stxTTOtXtv fisxa x/jv TTS'jitv xal xaTspYaaiav sttI to airav awfia irctpv.'-OfXTTV^V, sip'/JTat 0£ TTSpl TOUTWV £711 TcXeOV £V TOl? TTEpl TpCiCpr^?, V!JV o' 15avaX-/)7:T£0v uttso auxoiv toutou '/apiv, OTTto? x«s '^PX^'> "^^i?xivY]C(£a>s5 i);a)pv]afcotx£v, xctl xt Tracj/ovxo; to5 [lopt'ota xou ottaO/yXixoij awi^aivei r^ r/p"/,--j'opsi? xotl 6 uTTvo;. ou yap £3xiv 6 G'tivo; /jXiaouv douvafAt'a xou atai)"/)xr/oy, i«xc/()oi7:£p £i'prjxar xal -^ap Ixvoia X7.l 7:vi7[Afk xi; xal XEi7:o'{^u/iot -out xrjvxotaux"/;v aouvaiJ.iczv, tJotj 6£ -,'£",'£V/)X7t xiai x^l cpotvx7ai.'a XsiTio'luyv^cJO'.a'.vlaj^upw? X7.1 optoau xoDxo ti.£v ow i/j.i xai xiva aTropTotv £i yap evor/Exat10 xaxaoc(p{)av£iy xov X£iKO'}uyr]ciavxc(, svos/oix' av xal evuttviov Eivat xo -*5Touxoo cpavxa3[iot. aXX' ou xo Trpujxov, ouos xo osux£pov ap7. or^Xov y^zp(Ls xaiv tx£y £vu7rvt(uv si xat [xyj Tiavxtov aXA7. xuiv ttXeioxcov £Y£pi}ivx£?|j,v/iaov£6o[i.£v, otjosvo; 0£ xu>v £v xaXq, X£nro'}u/tofis [i.v/jaov£aou(3i cpavxa- 30ajj-axcov [j.sxa x-/;v airaXXaY^^- '^^''^XXa Si icrxiv a Xe^o-jsiv iv xo> x7.ip(o oi15 acpoopa AciTro'|iu-/r|aav-£; xoil oo^avxe; x£i)vavai,|wvouosvo; £7£pi}£vxc> 207avry[jLov£uoucjtv. oux apa ivu-vta xa £X£ivu)V (pavxacfxaxo! , waxs ouoeUTTVO; Tj ETClXr^'^lC. X7. CtUXa OE OEl X£Y£IV XOtl TTEpi TTVlYfloGi xal eXVOl'a? X7.1xaivotxotojv.AXXa "j'ap, wa-Ep ei'ttojxsv, oux eotiv 6 uttvo; aouv7.(j,ia Tiaaa xoi 520 7.iai)-/ixixou, czXX' EX xr^s TXEpl X7;v xpocpr^v dvai)uu.iaaE(u; ^I'vsxai xo -aUo;xoOxo* avd-'xaiov -/dp xo avai)u


TIIEJIISTII (SOriloN.) IN PARV. NAT. [Arisl. p. 4oGb32-457«24] 25'C'vcioLi ouv (jisTa xa aX-cf. aa/.tSTot -010010? O'-vo; (-oXXr) "I'dtp /) 77:0xojv aitiov avaO'jfjiiccji:), yivst^i 6s xc«t sx xotciov sviodv 6 (xsv -jOtfi xotto; W)aovr/jxTixov, to ok|a'jvx-/;"ifjL7. Yt'vsTst ws-sp 'po'f/j are-ro?, otv ijlyj "jiu/pov 268-(, ' xa yip £v f(j xoiXi'a xctl xoi; ivxspoi; £vovx7. K£pixTa)|j.axa y; -apa xo5 xotiou5 i)£pjxox-/)s cuvx-/);otac( (oasv sri xov avoj xottov xa'i xov uttvov £-or/)(3£. xai •">voaoi oi xivc? xo auxo xouxo iroiousiv, oaai c/tto Tuspixxouaaxo; u^ootj X7.tDspjxou, otov au[i.paiv£i xois Trupixxouci xal iv xoT? X-/)i)7'pY0i?. sxi os £vt(^ -ptuxy) riXixta [xaXXov 6 uttvo; t] xai? d'XXai?' xa '(afi Traioia xa{}£uo£iacpoopa Ota xo xtjv xpo'^viv av(o cp£p£ai)at Tiaaav. a'/)a£rov 6s x6 utteo- 1010 p7'XX£iv x6 [X£-,'£i)o? xu)v (xvto 'jTpo; X7. xa'xoj xaxoc xvjv 7rpiuxy]V YjXixiav 6iaxo i-\ xauxa Yt'vsaOai xyjv au^r^aiv. iv or? 7ap uXsicov tj xpocpvj, ixsiCtoxauxa. Ota xauxr^v ok xy;v ot'xiav xat STriXr^TTXtxa ^'vs'^^Jt''' Ofi.oiov -^ap 6UTuvos £T:iX7]'];£r £xa'x£pov yap apyia ataOvjSEtov. 616 xat cJuu[3arv£t xtatv i-j7j ap/Tj xouxou xoti TraOou? xaO£66ouat, xat xaOi'joovxs? [xsv aXt'axovxai,15 oxav xat 6£'o xouxo TraOeiv, £"(pr|70pox£? 00. ttoXu ^a'p, w? sip'/jxat,? £7rX7]pa>a£* xo -jdp [xtxpov xa'/tov -Xrj- 10pouxai. Old xouxo 6k u/_poiv xaiv cpXspGjv "(svoij-svajv (xat -^dp at xoiXiat1 — 3 Arist p. 456b 32— 457 a 1 4. 5 Mich. p. 54,10— 12 5—7 Arist.p. 457^1-3 7. 8 Mich. p. 54,22 8—11 Arist. ib. v. 4-7 11. 12 Mich,ib. V. 24. 25 12. 13 Arist. ibid. v. 7—9 13 Mich. p. 54,25—2712—15 Arist. ibid. 9—11 15—23 Mich. p. 55,3— 15 22 Arist. ib. v. 1723-30 Arist. ib. 14—23 30— p. 25,6 Mich. p. 55,20—311 6 om. B 2 atxi'cuv B 3 C'jvttjXTcxo? C 'Loypo; A 4 Trept-TTTWfJiaTa B 9 ava> ccEpea&oti ABa: cpEpEO&at avto C 13 ttalv] TtoXXot? Arist.LSU 18 dTtdxfAtaiv B Spengel: dTrctrjArjatv ACa (Mich. R) 19 ucp" tuv O'jv-&Xipea9ai om. B 21 xauxov H stz<strong>et</strong>v AB Mich.: xaito 0' saxl C 22 xocl(post Be) ABa Mich.: om. C 23. 24 i'c(o; o'joev Arist. pra<strong>et</strong>er M 24 uopwoT] B25 XT); Tpocprjc Arist. LU 26 xol; om. B 27 iiz'' ABa: -/.oil C 29 alt. otom. Arist. LSU tert. 01 om. Arist. LSU


xat26 TIIRMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 4r)7a24— bl2]-{ap OEptXOirjTO? StC to OlC(pp£'j(JCoypy. ttoiei xal xa aXXa ;j-'^picf, ottou av oizapyqfj OUVa}XlC TOU TOIOUTOD 7T£ptTTa»[X7.T0s. ETTEt OE cJ.VayiVloaXOVTE? Xal VOO'JVTE?TToXXaixts vutJTa'CoaEv, isteov ws ki'tiov to ev xiv/jOei xat 'ipovTioi tote ttjv 5oia'votav <strong>et</strong>var aTzzT^xooar^^ yap oia touto tt^c Tpocpr^; dva'yxTj TraysTav20 Eivai xrjv dvioijaav xal xaTtousav aTai'oa. wofxE cpavspov ex xSiv EtprjixEvojv,oTt 6 uTTvo? cuvooo? TIC To5 OEpixoij Ei'cid) TT^c xapoia? xal dvTtTTEpi'aTaai;cpuO'-XY] Old TYjv Etp-zjaEV/jv aiTiav. oBev o' exXeitcei to {}£p[xov, xaTa'^u/ETat. loxat Old 'jiuciv xaTaTTiTTTEi Td pXIcpapa' to ydp auvsyov TrdvTa Ta [XEpv] xalxivoOv xal opi)o'jv TO Osptxov EGTi. xaTE'liuxTai oijv EV T(o UTtvo) Td dvu)25 xal Td ECU) xal xuxXo) TravTo? to'j cojixatoc, Td o' evtoc xal xd xdxu) 15&£p}xd, oiov Td Trepl too; Ttooa? xal Ta slaoj.KaiTOl TOUTO TIS dTrOpV](3£tEV d'v, Old Tt |X£Td Td aiTt'a la/UpOTEpo? 6UTTVO? xat EOTiv uTiVtoTixoc oTvo? xttl d'XXa Toiaux/jV lyovTa OEpij-oxrjTa.ECtTt o' oux E'J'Xoyov Tov [XEV uTTVov Eivai xaTa''}'Jctv, Td o' aiTta toO 2030 XaOEUOEtV OEpjxd. Tj TOUTO aUIXpai'vEl TrpWTOV JXEV, OXt OjCTIEp Yj XOtXld X£V7)jxEV oOsa OEpav] estiv, yj oe r.Xr^pcDats aur^c xaxa


TOkOV,THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 457b 12- 458''7] 27a^iwoai to Oeptiov y; tuiy pptoix-XTtov rX/ypwatr, waizep xal to rip to tojvc6X(oy ttXtjDo?), oG'tu) xott al zXi^s^ xat oi ev t;^ xs'io;)."^ Ttopoi xaTa- •.'.»6/£Tat xat oiov a^lvvuTai to sv xapoi'a ilspjAOv,£U); av xaTa-s'ii)/] t; Tpocpv^. 7rv£Tat "(ap 6 uttvo;, (SsTrsp £rp-/)Tat, ev t^ 1015 avDu7ro3Tpo9-(i| Trpo? ttjv ap/vjv tou G(o psT. 010 xat xaTaTrt'irTouatvuataCovT£b ot avOpcu-oi uTroa-ojjjiivou xat xotT(u pEovTO? tou Osouou tou20 ava'YovTo; xal tSToivTo?. 6 [xsv ouv d'vOpcoro? xstji-svog utzvoittei ota to "-'o(xovov TfJuv C«J(«v opBov civat, xal £7:t-£adjv TLpfu-a [j.sv Ixvoiav Troi£t xatTiavTcXf^ dvaia&'/jSi'av, ucJTepov oc cpavTacJt'av. Tj at usv stpr^ixlvai Xucrsissvosy/jjicvat dau}(£a8atxal (xrj 6£y(£3i)ai paoi'oj; tvjv dvaOutxiastv autxpdXXsTai xal tj stevot-/;? xalJ4— 22 Arist. p.457b 20— 27 cf. Mich. p. 58,1—9 22—24 ipse addidit25— p. 28,1 Arist. p. 457 b 29— 458=>86 avTi-eptiaxdijEvov x^Ba Mich.: -eptiaTct'iJ.evov C 9 tou? om. a (hab<strong>et</strong> <strong>et</strong>iatn Mich.)10 ixElae dva/Ssv ABa (sxsiae ov Mich.): dva'/bev Exstae G 10. 11 uypov v.al OepjAovAB (uypov 9cpii.dv Mich.): Scpiiov xal uypov Ca 25 6 r/xecpaXos p. 457 b30 iion legitcum LSUY, lit vid. 26 iLuypdraTo; C (Arist. MSU, 'jiu/po'taTov EYL : 'l^u/poTspos ABaTou-iu Arist. 27 oe Ca: om. AB 28 SepfjiT)? Arist. EY 30 ttJ (ante 7tp6;)om. C 31 auvEp/ETai Arist. EMY 32 cpaivo'(i.evoi yiyvovToi B 33 auviOTafiEvr]xal Arist. 6e ABC (ex Arist. Spengel): om. a 34 os/eaSai a Arist.:yiveaaatABC


28 TIIEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 458^7—32]Xeirxoxr^? tcov TTcpt tov sYxsi-fctXciV cpXepSv. oiot '(a[j ttjv XsTTTOTr^xot o/.i-,'fj- loi)£p[xa, TO 02 oXqov suTrotOiatepov.T^s [J-£V ouv xc(Tot']ju;sa>s tout satlv ai'xiov xoti tou uttvou. sy^^'p^"''-^§', ototv TTEcpi)-^ xat xpatr^{J-(] vj auvs(oa|X£V7] OspijtoTrjs £V oXqo) ttoXXyj ix5 tou T:epis(3tuJtos xcxl otaxpii)"^ to t£ aoifiatojosatEpov atixa xal to xotOotpoV istatov. s'att OS Xsixtotatov [xsv ar|j,7. xal xotOaptotatov to iv t"() xs'fotXr,KayJiTaxov 8s xotl OoXuitatov to sv toT? xat(o [xspeai. Travto; os touai'ijiato? apX'Qi wairep sipr/tai xotl svtctuOa xal iv aXXotc. yj xapoi'a, tuiv o' ^'osv f^ xapoi'a sxatspa twv OaXottj-uiv xoivyj tj [xsayj, Exstvtuv os sxatspa10 Ssj^stott I? sxatspa; t^? cpXE^o;, tYJ? ts jj-SYaX'/j? xaXou[X£vy]? xal t?;? aoptr,c,d'{ooa(j)V OTTO toij -^Trato; to aiixa aTrsTrtov sti xal axatipYastov, sv os ty)[j.£Cf(] Y^'vE'^at ?] oia'xpiatc. aXXa to [xsv oiopi'Csiv Tispl touttov sts'pwv Xoy^v 25sativ otxstotspov. oia 6s to Yt'v£S


IIEPI ENrnNIQN. 2741. McToc OS Totuta TTspl EVUTuvitov C,r^i:riTirjv, xal Trpwiov tt'vt xoiv 5Tr^; '}u"/V 9a'vstat, xal Trotspov tou vor^tixou to 7:ai>o? sail touto r^ xoo7.'!aOyjTtxo!j' xouroic yap [xovoi? xoiv iv riixiv -j-vajpt'Coixsv xt. oxt os a7rX(Ji>.j5 ouSexipou Sr^Xov. <strong>et</strong> *j'ap yjjr^si: o'];e(o; opaatc xctt axo7;«j xo axousiv xctioXojs ataOv^ssooc xo ctiaBavsaOai xal at ouvajxcic xtov ivspyeiuiv svoxot, xuiv loo' EV -alg aiaQv^ssatv aicj&yjxtov xa [xev xoiva xa os Totct, xoiva jaev oFov(J3(9;(ia [is'i'sOo? xtv/jais (irXEt'ost -/ap uTroTriTrxsi) xat xa aXXa xa xotauxa,iota 6s oiov yjjuiiict. ^jjocpo? /U[xo?, xo [xsv otj^st xo os axo'd xo os -^zoGzi, la10 aotjvaxst os xa C


30 THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 458b 20— 31]dviaxi] £z Toiv vey.ftni'^, exi xoijjlwiisvo? evevosi, oxi ovap opa xov oioa'dxaXovi'(ri'(zpiiivov. dlXoi. xoli ti; lowv iv G'rtVd), oit sups )^puaov, sxt xotTs^^oii-svocT(p UTTVU) eSoxEt Qt.-/i-^EX(5^ai xoi? cptXoic, (1)? Iv G'tlVco eupe Or^aaupov. oux 16dsi 8s, ETTt jjLEVxoi XT|? oo^Tj? dst oo^d(^oixev cuvaiaOctvojj-sOa oxi oo^d-5 Cf'[J-£V. oux dpoL ouo£ ouxa> oo^r^? xd Ivuttvicc. daa os oT|Xov uj; ou ravxo Iv uTTvm (pdvxasiia svuirviov daxiv, dXX' oxotv \iiv xi opwv xi; |j.yj evvo*^,OXt OTTSp opd OVCXp ISXIV, eVUTTVlOV XOUXO ^S' S'^^tV OS OpwV OUVyjXOd EVVOSIV 29OXt x6 OpwfAEVOV ivUTCVlOV EGXtV, TjOT] XOUXO cpdvxa(5,aa, EVUTTV'.OV OS OUOa[l{U^.ooxsi "(dp sTvczt EvuTTVia, oux ovxa, dhka cpotvxdajj-ctxa, xd os eiai xaiv xctx'10 svspYEiOLv at(3i)rj[i.dxtt)V xaiv utto xyjv st's xov uirvov xaxacpopdv yivofxEvcov 25layyactaiv f^fiTv dvxiXctPsci)at, oxi sYpv^Yopoaiv scpavxda&rj. xpoTTOv -j-dp xivai-j'pvJYOpai? £5X1 xo ouvaaiiai evvosiv, oxt x6 opwfXEvov evuttviov saxiv. oxiSs TToXXdxiS EVVOOOaSV d'XXo Xt, OYjXoV Saxi XOT? TTElpwpiSVOl? [i.V/)[X0Vs6£lV 30xd EVtSrvta jxsxd xtjv dvdaxctaiv. waTrsp '•(dp xtvs? Trsipcofxsvot xd drcocjxo-15 [xaxia^EVxa Xoytot [xvY][iovs6siv [j-vr^jxcvEuouci [xdXXov xu)V dTtoaxojjtaxiCovxwjv,[XYjI7r£tpoj[j£V(ov OS [j-VTjfxovsusiv xto xou? [jiEv xii>£vai xaxd xo ototXsxxixov 270TTOtpd'fj'sXjxa £V xto [jLvr|[j.ovixoj xotrto xd irpoPaXXojxsvo'., xou? os [xtq, ouxcoxotl £711 xaiv Evurvtfov jjidXXov [xv/jfj.ovsuouaiv dvctaxdvxs? a eToov oi Eotuxous 5T^sxT^xoxe? [i£[xvr^a9ai xd (ivEipaxa. -(I'vExai oe xouxo, oxotv xt? d'piot x(o20 dvaaxTjVat xou uttvou euOu; dvavstoxai 5 stopdxsi xa&' G'itvou?,A^Xov 6' ix xouxwv Trdvxouv 7s xoaouxov, oxt xo auxo w xotl SYp'/j^opoxECIv xaT? voaois diraxwiJisOa, xouxo auxo xott ev xm u'ttvo) hoiei xtjv 10dTidxr^v. a>? "(dp ev xo(7? voaot? xo dviov Tiotj^u TrvEUfxa auvxotpotxxsi otdXY)v -rraytjXTjxct X7.t xrjv dTto "ou Tcupsxou a^oopdv xt'vr^oiv xo ottxixov •itv£U[xa25 xott TTOiEi ri\id; dTrotxdaOoti X7l ooxeiv xo ev quo xd; xs iv xoi? xot')(ot;Ypa|X[jLd? QtSoi. (xd "(dp sio/j xu>v '(pamiSiv "/«jpk uXrj? ev x-^ ofjiEt Etxrt- 15TTXovxa xott GuvtoipaxxojjLEVot d)Ot Trto; xat cfuvxtOs[j£V7. 6td xr^v xou ottxixou7rvEU[xaxo; xtvr^stv Efxcpoiaiv ttoiei Cwiou), ouxto xat ev xoT? uttvoi? xo xoiouxovTTVEUfxa atxiov rjU-iv dizd-ZYj^ -j'tvExai. xal u*(tatvou3i xal stooaiv ouSsv 2030 xoaXusi aTtaxdaUai rj otd xo ttX^Qoc xou diroaxr^fxaxo; 7) 8td xo xtjv o'};tvTzdaysiv xi* xs '(dp •^Xio; TrooiaTo? ooxsi xat -q ^^ xtv£iai)ai ev irXotwousiv. El Se xouxo, 7toXX(j3 [AdXXov voaouofi xal s'xi [xaXXov ev uTrvto. dXX'Ei'xs OY] XO auxo £i'&' sxspov xo cpavxaaxixov xtj? '^u/J/js xai ais&yjxtxov, 25ouosv oXio; 'yivExat dirdxTj dvEU xou opav fj oXw; aia&dvsa&at' xt* xo ^dp3 — 5 Micli. p. Gl,28 — 30 5 — 20 Mich. p. G2,12 — 32 21. 22 Arist.p. 458b25— 28 23—29 Midi. p. 63,20-26 29—32 Midi. p. 64,20-2533— p. 31,5 Arist. p. 458 b 29- 459 a 4L ^vcVOEt] ^vepyd 'in xotp.io;A£vo; Iwevo'<strong>et</strong> C 6 xt] rot P> 7 on Trep C17 TOTTio C^a (Midi.): tutko ABC 20 -/cd ante xa&' add. B 21 ye] to yeArist. EMY, om. SU 22 auto] otuTiL C 23 rats oni. a 24 Ttupexou]dTTTixou C 29 post ouOEv add. yap B, Hoelkius xal uy. xat eloosiv v. 31 post ooxelponit 33 xal to a(aSi]Tix6v Arist. 34 ti om. Arist. EMY


THEMISTII (SOPHON.) in PARV. NAT. [Arist. p. 458 •' 32 -459* 28] 31irapopav xat Trapaxousiv optovio; aX-/)i>£; xi xal axotSovxo;, ou routo os 8oiEToti. £v 8= xio u-vm uTtoxstxai jir^osv opav (jlt^o' otxousiv [xr^o' oXco'; soataO(zve(3i>ai. ap' ouv x6 fisv opav jxr^osv otXr^&s^, xo 6s ixr^os C(i(3i}av3ai>aioux aXyjSs;, dXX' evo£;(£xat xal xrjv o'}iv Tracj/stv xt xctl|xa;aUa; 2775 cttofOvjcist?; xa 77.0 aTco xaiv ai!ai)r^-(juv £-'xaxotXsi[jL[iaxa xai £v utcvo) cplpouai,(liv sxctaxov (oaTisp xal E*j'p-/)-j'opo-(juv r^iimv T:po3[jaXX<strong>et</strong> x(j (x^(s{yr^-v/.7l otp/i^,x-^ xapoi'a, xal oxs (jiev r, oia'vota Xs-j'3i, oxi ' sxaaxov aiaO"/;- sox/jptov TjpLtvIEfiTrotouaiv at'ci)-/)atv, xal xd ^tvopLsva uk auxoiv Trdi}yj xal 278£7xaxaX£i[jL[xaxa ou fjiovov 6itdpj(£t iv xois ata{)/jx-/jptoi- svEpYouaoiv xc>~t'7rxovxa xaxd xou?30 G'ttvou; Old xYjv xoxe ei; xo xdxaj xou iivEUfjiaxos TiaXippotav xal xivr^aavxaTr^\> arai)'/j3iv TrapaTrXr^auo^ x(j xax' Evs'p-jEiav ais&vjcisi ttoisi xd svuTrvta.oxav [X£v ouv tioXXt] fjr^ dvai)uaiaai;, uiaxE Xavi)dv£iv r^jjidij xal |xyj Suva- lo5—11 cf. Mich. p. 63,32 — 64,7 10 Arist. p. 459a7 11 — 26 Arist. ib.V. 8—25 26— p. 32,8 Mich. p. 63,29-64,141 dX-/j8u>; a tojto 8^ cum Arist. EY (p.evtot toOto c<strong>et</strong>eri) 8 om. Arist. EY3. 4 to 6e—dXYjS^s Ca (cf. Arist.) : om. AB 4 xal xtjv] xaxa ttjv Arist. EY5 aiafl/jTuiv Ca (of. Mich.): aJaSrjxixdiv AB 8 u)[X£v Ca: ^ajj-ev AB 13 dvayxT)male cum EY (dv r^v LS, av rj U, f^v M) 14 or) Ca (Arist.): Sei AB (Arist. Y)15 6'] piv ouv Arist. LU 16 orep B 17 prius oe] oe tivi Arist. pra<strong>et</strong>er EY19 Se] o' i] Arist. ELMY bno ex Arist. coni. Spengel 20 yivofjidvT) Arist.51 lvu::vidC<strong>et</strong>v Arist. EMY 22 yivo'iJiEvov Arist. pra<strong>et</strong>er V 23 cpavxacxixo'vBa (Arist.): cpavxaaxixoO AC 26 Tiotoiiatv Arist. EMY 27 post iyxaxctXEt'jjL-[Aata add. xal B 29 TrpocntiTrTOVTa BMicli.: TrpoaefXTriTrTOvxa Ca: ejitiitttovto A, iu mg.add. Tipoa 30 xo AB Mich.: xd Ca


Osppavilsv32 THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist p. 459 a28— 1^21]c&oft iTtikoL^ia^rxi oTi £Ypyj7opaix6v, airaT'jjfxsOot, xat opcov-e? xa eiocdXczxoti £"|'x'XT0tXs''a[j.7.Ta Ttuv otiCii)rjTa)V ooxotj[x£v auxa sxciva iolaXyji)^ otisOr^Toc opav xat axoustv Stw os jxv] o'jt(u; /) ttoXXt] r; ctiixot-TixT] ava0u[it'a(5is, aXXa au[X[XETpo^, wtjis [>-}) Xotvi)av£iv, oux dTCaxtoixsOot, 155 ak\a Xi'ioiLE^/ utiVwiiovtsij, ott cpatv<strong>et</strong>at jjlsv to siowXov touto oti Siuxpaxyjslaxiv , oux i'axt os aXX' 6 xuttoc; i'toxpaxou; xott x6 i-j'/axaXsiaua. or^Xovoijv oxi xo xaxiciv Trvsufxa ssxi xou X£ a-axacUat X7i [xtj ai'xtov, OTrsp xott 2«Iv X7.T? vosoi? av(o ov."Oxt OS xat [XT] Trapovxtov xwv ataSr^xwv [J-sXpt xtvo? [jLSvst £v xot?10 at(5{)y]xyjpiots xo £Yxaxa'X£t[JL[jLa, xat Ix xouxtov SyjXov. TrapaTrXvjatov "j'ap xoTTCt&O'; £7ri xe xouxtov xat stti x«iv cpspojxsvtov sotxsv eivai* xat "/ap STrt 25xu)V cpspofA^vtuv xou xivY]Savxo? ouxsxi Offi'a'vovxo? xtVEixat* xo ^ap xtvyjaav£xt'vTj(jsv aspa xtva', xaxEivoc Tia'Xiv xivoytxsvo? Ixtvr^ssv E'xepov, xat xoSxovSr) xov xpoTTov, SO)? ay ax^, TuoisTxat X7]v xivvjatv xat sv aspt xat Iv u^j-poT?.15 oixot'to; 8' uTToXaPsTv xouxo ost xat <strong>et</strong>:' aXXottoaEO);* xo ydp|279UTTo xou OspfJtoui xo irXyjatov 0£ptxatvst xat xouxo 6taoi6(o3tv i'to; xr;? otpyrj;*(Saxe xat iv (5 xo ataOavssOat, stteiot^ ecjx'v aXXoioitJi? xt? yj xax' svEp^EtavatbOvjat?, ava'"j'x-/; xouxo cuixpat'vstv. oto xo rai)o? Eaxtv ou [xovov ata&avo- »[ji£vot? £v xoK atcj|}-/]x-/]ptoic, aXXa xat Trs7rau[i.£vot? xm 9avxa5xtx(jj xat iv20 pa'iht xat sTTtTToXYp. cpavspov 6' oxav auvsyuj? at'a&avtofjisiya' xf [x£xacpspovxojv-j'ap xy)v atsBr^citv axoXouDst xo -aOoc, ofov zk xou y;Xt'ou st; xoirovaXaixTcr] xat ayi^M\' aufj.patvst yap [xr^osv opav ota xyjv uTTOusav xtv/]atv 10£v xol; 0}j.u.aatv u-o xou (ptoxoc. xav -po; Sv ypajua -oXuv )[povovpX£(];to[jL£v Tj Xsuxov 7]yXojpov, xoiouxov csatvsxat iv (i) av xtjv o?];tv [jLSxa-25 pa'XwtxcV. xav Tipo; xov fjXtov (jXi'1/avxs; t] aXXo xt Xa'XTrpov iiuacoaEv, 15Tcapax/jpi^sast xaxlvavxt xou XaiJupotj x£xaXu[jL,a£va)v xoiv pXs'jjapwv ovxtuvoatvsxat xax' Eu&utupt'av, -(] cu[x[5atv£t xtjv o^^iv opav, Trpoixov [jlsv xotouxovTY^v xpoo'v, sTxa [xsxapaXXEt Et? cpoivtxouv xatrEtxa iropcpupouv, £(o? av Et?XY]v [xsXatvav £X[^-(] /poav xat acpaviaD^j. xat 7.7:6 xojv xtvoufisvtov os xa 2030 0[x[xaxa [jL£xa|3a'XX£i oiov a-o xwv Troxafiaiv, jia'Xtsxa 6' 7.716 xtov xa'ytaxapeovxojv (paivsxat ^ap xa -i^pEULOuvxa xivouusva. ^tvovxat 8c xat 7.7:6 xoJv9. 10 Mich. p. 65,-27. 28 10 -p. 33,2 Arist. p. 459a28— b23 22 cf. Mich.p. 65,30 25. 26 Mich. p. 65,32. 33I avTiXo(P£i&ai Mich. SCa 4 post dva&u[jii'a5t; add. wars XavSctvEtv rj[j.a; CaA, sedA lursus <strong>de</strong>l. (om. Mich.) 7 xz ova. C oTtep] coajiep C 11 eotvcevelvat om. Arist. LU(S) 14 2(us civ] [jif/pt Tiep av o5 Arist. LSU uypoT; AB(toi; 'jYpoTs Arist. pra<strong>et</strong>er L): uypui Ca 15 0' Ca (Arist.): om. AB (Arist. Y)17 post Ti; add. iativ B IS. 19 sv ata9avo[j.Evois Arist. EMY 19 post priusxai add. dv Arist. pra<strong>et</strong>er LU TiETiauijivuiv Arist. LSU sv ante xw add. C20 IttI TToXXui AB <strong>et</strong>t a (corr. Spengel) 22 post ttjv add. Ixi Arist. pra<strong>et</strong>er EY23 Iv om. Arist. LSU 24 h o>] ucp' ai Arist. EY, ecp' oVap c<strong>et</strong>eri 24. 25 fAExa-PaXX(o[i.£v Ca (Arist. ES) 28 eTrsixa Arist. LSU £i; post vci'TiEiTct add.Ca (om. <strong>et</strong>iam Arist.) 29 xcii at rino Arist. EMY 31 hi om. a31. p. 33,1 xal uTio ruiv (5a,a(JiJv B


TIIEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT, [Aiist. p. 459 f 2 1—400 "18] 33tcfy^upoiv otJfjLtJuv 0!J!Joau.oi xaiv ojxotcov. oavspo)^ Ss xauTa autxpai'vsi, d)? -'5"Oil 6e xa/u xa ais&r^xVjpioc xctl jxixp^^ otacpopa; aiaBa'vsxat, a/jfAEiovx6 £7:1 iu)v evoTTxpwv (ivojjl£vov, TTEpl ou xav xai>' auxo l-isxTjCfot; cx£


ofxoioxTjxos.34 TllEllISTII (SOPnON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 4GU« 18— b20]Toij OS [XT] diziivm -a'/tov sx xoJv xaivaiv xaxoTTTpcDV aiitov to xaUapovEivai xc(l Xsiov oiaousxai "j'ap oia xu)v xoiouxcov xai £i; pai>o? xatTctv-'o, Ota (Jisv xo xai)ap6v <strong>et</strong>? Pa{)o?, oia 6s x6 Xeiov TTavx-(]. ev os loxoT? TiaXaiois oux* £fA[x£vei, oxi ou/ ofj-oiou;: st'aousxat y) xr^Xt?, dW im-5 TToXotlOTSpOV. OXl |X£V GUV Xttt UTTO XWV [XlXpuJV Oiacpopojv "(IVEXat XlVYjai?,xoti oxt -''J.yj.la r^ ai.'ai>Yj(Jis , £xi oe xal oxi ou [xovov izdayzi dlXd xai avxiTroieixo xajv /pcoijiaxwv aiai)rjX7^piov, cpavEpov sx xo6x(uv. jxapxupsT 0£ loxoT? stprjjjLEvois xal xa TTEpl xou^ olvou; xal xtjv ijLup£'|itav au[iPaivovxa. xoT£ 7ap Trapa5XEua5{>Ev IXaiov xa)(£a>? Xap^avEi xas xSv irXriaiov oGfia?,10 xal 01 oTvoi xo auxo xouxo Tia'ar/ousiv ou yap [jlovov xuiv £|jipaXXo[j.£V(ov r^uTroxtpvajxEvoiV, ocXXa xal xuiv TuXr^aiov xoi? d-f(£tots x'.9£[x£V(ov v^ Trscpuxoxtov 20avaXafj^a'vousi xa; o(5[j.a!?.npos 0£ xr^v £$ apyr^c (S-/.i^iv uTrox£i'ai>(u iv [j.£V ousp sx xuiv £ip7jixsvtovcpavspov, oxi xal aTisXOovxo; xoui Oupabsv alabr^iou £[i;i.£V£t xa15 ai5i)7][jaxa aiai)/jxa ovxa, irpo? 0£ xouxoic: 0x1 paoi'cu? dTraxa>[Ji£da iTEpi xa? 25aia&7]a£i? £v xoi? -a'OEaiv ovxec, dXXot 0£ £v d>Aoi?, otov 6 OEtXo? svCpo[3u), 6 OE EptOXlXO? £V £p(UXl. WSTE OOXSTv CtTro [XlXpaC 6[J.OtOXTjXO? XOV [AEVxou? -oXsp-tou; opav, xov oe xov £ptt)[j.£vov xal xauxa oaov av EpLTiaSsaxEpo? sofj,xoaouxov octt' sXa'aaovos|xov auxov Se xpoTtov xal ev 28220 op^aT? xal irczaai? £7:i{>u[i,iais EuaTraV/jxot -(ivovxai TtdvxEC, xal ixaXXov osu)av [laXXov ev xoTs ird&Eatv (Lcjt. oto xal xoT; Trupsxxousiv evioxe cpaivExaiCoja EV xot? Toiyoiq drzo [xixpa; o[ioioTrjTO? xaiv '(p(x\i\i.rov auvxiOsfxEvojv, 5xal xaijx' ivi'oxs auvETrixEivsi xoi? kocOeoiv oux(o, uiaxs, av [ay] ocpoopaxa'[xv(oat, jxy) XavOa'vEiv oxt (j^^uSoc, iav oe liEiCov yj xo 7:a'i)os, xal xtvsi-25 aDai Tipo? auxa'. aixtov Ss xoui au[ji[:!atv£iv xauixa xo [xy] xaxd x>jv auxYjv 106uva[xiv xpivEiv xo xe xupiov, ESxiv Y) oidvota, xal m xd cpavxa'a[j.axa-,'tvovxai, Sr^Tiou Trpoaa^opEuotxEV ai'a&riaiv, xouxou os arjp-Eiov oxt cpaivExaiijLEV 6 -^Xioc x-(i atc&y^aEi uooiaTo?, 6 os vou; dvxicpa'axsi svoov [xyj xoaouxov<strong>et</strong>vat oaoc cpatvExai. si 8e diro xyj? auxTj? ouvd[j-£tos Exptvav, xoaouTo; dv lo30 £Oo$dC£xo oao? xal opaxat. £v xiai oe voaot? ouSev xojXuei xr|C at'a&T^OEtos-irapaxpaTtEt'arjs auvvoaEiv xal xov vouv xal xauxooo?£iv TtEpl xd cpaivofxEva,waTTsp Evtot xu)v Exsxaxixojv xivouixEva? xd? Ypaii-fidc xal C^ct otofXEVot* 20xal xt oEi Eirl vou xal aia&v^aEojs xyjv xaxd xyjv xpt'aiv otacpopdv sTrtCYjxEiv,1-27 Arist. p. 460a 18— b 19 26 Mich. p. 67,12 27—30 Micb. p. 67,27-3131-p. 35,2 Mich. p. 67,19—24. 31— p. 68,1I i^iiwai Arist. LSU 3 (jlev ydp xo Arist. EMYU 4 <strong>et</strong>aBuEtai C, ex Arist.EMY (Ivouexai LSU) Spengel: dcUytxai ABa 6 ext oe xal cum Arist. LU (ext 8eMS, xai EY) 9 formara textus LSU praeb<strong>et</strong> Xafxpavei xa/ewc CII UTTOxpivafx^vtov C 12 dvaXa[i.pdvouat C, ex Arist. Spengel: dvaXa[xpdveiv ABa16. 17 ot htikoi h cpopot;, 01 8e ipujTtxoi Ca, sed v. Arist. 17 dv epurn Ca (Arist.):epu)Tt AB 18 iixTzaUaTtpo!; Ca (Arist. EMY): ifxTraSdaxepov AB (Arist. LSU)20 xat h Tidaatc Arist. EMY 23 Idv Arist. MSU ante fxr| add. .uiv Arist. EYL24 av Arist. EL 29 Ixptvov Mich. 31 ouvvoaeiv E: auvvoecv AGa o3 alt. xr^v om. C


TIIEMISTII (SOPIION.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 460^20—461 » 11] 35OTTOu -ye xcxi stt' auxuiv xtov aisDT^astov ou/ elq 6 )>.o^o?, aXXa xoiv xupiot-Tspojv xal cti Suva'iJEi'; ctxpipsatcpai oiov IttI a'f?,? xal o'j^su)?; sv ^ap -fjS7:aXXa;£t xtbv oaxxuXtov t-(j jjlsv a.o^ to Sv ouo cpatvsxat, x:^ 6s o'^si ou" 25xupi(0X£pa -yap xr^? «©% r^ ot{;is. £i 8' r^v y; a'f/j (Jtov/j r^ xyjv xpi'atv5 aa««) si/ov [j.i'av, x3lv ixpivoasv x6 Sv ouo. xou os oia']>£u6£3i}at alxiov,oxt 00 [jLovov xoij aia&/)xou xivouasvou cpaivsxcti aoT^Troxs, aXXa xctl xt^; soaJaOr^ascu? xivou[X£vyj? auxr^c, iav cuaauxo)? xiv^ xai, (u3-£p u-o xou 283aiaU/jxou; Xs'Yto o' owv y) 77) ooxeT xoi? TrXiouai xivsiabat xivooijiv/); xr^;oC uTi' aXkoo.10 'Ex 07] xouxojv cpctvspov, oxi ou [xovov £Yp-/jYop6x(ov ai xtv/jGEK st'siv r.at (ZTTo xajv cxiai>r^a£ojv "I'lvoixEvoti xaiv i)upai}£V xal xwv ex xol» acufxaxo;u7rap;(ouaaiv, aXXa xal oxav 7£V/jxa!. xo Trai)o; xouxo 8 xaXsIxai u'-vo.;, xaljiaXXov x6x£ cpaivovxai. |i.£&' r)[jL£pav "jOtp Exxpouovxai £V£p*j'ouS(ov xwv aiai}T]!3£(uvxal XTjC otavoi'ai; xal acpavi'Covxai wOTrsp Tuapa ttoXu 7:up iXaacjov 1015 xal XuTCai xal rjooval ixixpal irapa [xE^aXa?, rausafxEVcuv o£ iri-oXa'CEi xalxdc [xixpa* vuxxtop 8£ 01' dp^i^tv xcuv xaxa [xopiov ataOvjascuv xal aouva-[Aiav xoD £V£p'(£Tv 61a x6 sx xa»v lew zh xo Ivxo? Yiv£Si)ai xyjv xou {)£puou 15iraXippoiav iirl X7]V ap/Tjv xtj? aiai)Y^c5e«)? xaxacplpovxai, xrjv xapotav, xal7ivovxai cpav£pal xaDiaxafXEV/j? xrj? xapa^^r^?. oei 0£ UTroXapEiv £-1 xouxcov•20 OTiep xol im xtuv psujxa'xcov waizep yap sxei xa? [xixpa? oi'vas xa? iv xoi?iToxa[xoi? cp£po[X£vas uoXXa'xi? [jl£v 6(j-oia; Eivai, iroXXaxi; 8s otaXuo[j.£va^ 20El's aXXa aufipaivEi a/YJjiaxa 3ta x/)v avxtxpouatv, ouxa> xdvxauOa xr^v xiv/jSivexctOTYjv •yiveo&ai, Xs^u) os xivr^aiv x>]v eiocoX'.xyjv ev x-;^ xapoi'a STiicpopavxoS EYxaxaXEitxfxaxoc , xai)' r^v v] Iv Ixstv^j aia&-/)xixy]'I""/"/]oiEYEtpsxai. 2525 xal xaOa'TTsp sxsi vi dcp' sxs'pou st? sxEpov a/Tjjxa jjiExapoXyj oux d'usaos,00X0) xal -/) sxa'axou siotoXou xivvjat? ovxo? ev uTroxsifXEvto xuli iivsufiaxt 7^xtp a^fxaxi r^ x^ xapoia, oxav [xyj aux/j |i.£ivrj dXX' dvxtxpouai)(], oia 284|TToXXwv xujv [j-sxa;u cpJ}a'vEt rpo; xo sa/axov. dva-p/aiov o5v xvjv Trptox/^varaOr^atv [xy] utio [xovojv xou xs e^ ou xal si^ xivsia&ai, dXXd xal Gtto30 xajv asxa^u. 6j


1536 THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Aiist. p. 4Glall— b3]•jipwxvj aia&rjcyts ou jxovov xuiv axpwv ev xoT? Guvok aisOavexai, aXXa xalxu)v ixcxagu. xauxoi 0£ tj xspaxtuov] Travxo)? tj 'Kpoa/jVYJ xal xaxa cpuatv.oto xal [xsxa xr^v xpocpyjv xal Tiavu vsoi? ouaiv , oiov xoT? TuaiSioi?, ou"j-tvexai ivuTtvia* ttoX^ "(ap v; xtvrjat? oia xr|V airb xTjs xpocpr|? t)£p[j,6xrjxa. is5 «iax£ xai^airsp iv u^ptp, eav acpoSpa v.iv^ xi?, oxs [xb ouOev cpaivexaiEiotoXov, 6x£ 6e cpatvExai [j£v oteaxpaixfisvov 6£ ira'fXT^av, oSaxs cpaiv£C5v)aiaXXoTov 7j oFov 7;v, [xou] r^p£[j.rjaavxoc 0£ xaOapa xal cpavepa', ouxui xal £V 20x(o xai>£66£iv xa cpa'afiaxa xal ai uTtoXoiuoi xtvrjOEi? al au[j.paivouaat duoxtov at(397]C5£(ov 6x£ }i£v uTTo [iEi'Covo;; ou3/j? XT;? stpT^fiEVYj? xivT^Seoj? dcpavi-10 ^ovxai ira'jxTxav, 6x£ 0£ XExapa^jxEvat cpaivovxai ai otj^Eis xal xEpaxwOEis xal}(£ipova xa EvuTTvta, oiov xoTs {jL£Xa-f/^Xixoi; xal Kopiaaooai xal rjiv(o[i.£voi?' 25Txdvxa 7ap xa xoiauxa ixdd/j Trv£U[iaxa)3yj ovxa ttoXXtjv roiErxai xr,v xivrjOivxal xapa-/vjv. xaOiaxaixsvou 6e xal StaxpivoiAEVOu xou ai'aaxoc iv xoT? £vaiaoi?sq)Co[Jt£vyj xaiv aiaOr^pdxdiv fj xivyjSii; dcp' Exd|axyj? xtov aia9iQ(3£(ov 28515 EppoujjLsva XE TToiEi xtt EVUTivta xal cpaivEabai xe xal ooxsTv. ooxsi jaev 7apxa dcTcrj xt;; o'];£(o? xaxa^pspofiEva opav xal xa aTco xr^i? dxoTj? dxouEiv,ofioioxpoTTw? OE xal duo xtov dXXtov aca{>r)xrjpitov xto 7ap exei&ev dcpixvEi- 5adai XTjV xiv/jsiv Trpo^ xtjv dpyr^v xal Eypyj^opto? ooxei opav xal dxouEivxal oXto? aia{>dv£ai>at. si ^ap tj o^iz [xtj dTraxrji>£iy] Iv x:^ xihv oaxxuXtov20 ETiaXXabi ETTi'arj? x'Q dcp-fl, ou§' £v xoi? uttvoi? dTraxrji}rja£xat tj aisOrjxtxv]^u;i(7J, dXX' f; [Ji£v aTTXixT] 86va[jit; ih £v Suo Xe-j'ei, v; oe opaxixr] sYpvjYO- 10ptos dvTE/Exat xal dvxicpdaxEt, to; xd ooxouvxa 8uo O'jx Etai quo, dXX' ev.El Ss Yj o^J^t; oux duaxaxai £v xouxoi? to? xt); dcp^? Xo-(ixtox£pa, icoXXtp[xaXXov x6 xuptto; xpixv^piov, fj oidvota, EiTTEp |jlyj xaxE/r^xai uTiEppaXXoua-o is2b XQ ETxtxaxacpopa xou irvsufjiaxtooous u^poui. oXto? -,'dp x6 dcp ExdaxvjCatafl/iOEto; txvoufj-EVOv upoc xy;v dpyr^v suvxiOsxai tj dpyri, sdv [xyj EXEpaxupttoxspa dvxicp-^j* dTrXto; ^do ottoiov dv oiaTTOpi)[X£uc>-(j tj dcpyj tj 0']^i; vjd'XXv) xt? xtov aia&Y^aEtov, xoiouxov auxo Eivai Xe-(£i tj ixptoxr^ al'ai^yjat?' 20toaxE xal x6 ev dv to; 060 -iiapd xr^c d


uttvovTHEMISTII (SOPIIOX.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 4fili.3 21] 37TTOtpa XTp bpdaeuiq [itj ovxo^ tou srixpi'vovToc, dj; ouo xe to Sv 'ivvta-T(oc, ooxsi 3' ou TTotvioK aitav to cpatvousvov, av |xyj to s~txprvov xc(-T£)(rjTO(t, (o^ iroX>.axi? sipr;T7.i, rj tj,)] ttjv otxsi'av xivf^Tat xat Tcpocj'for^6 xtv/]aiv. (oarsp 8' siTTojiSv, on aXXoi oi' aXXo iraf^o? suEcaTraTrjTOt, oG'tcoc6 y.a\)vjO(i)V ota tov|xai to xiveiailoti Ta atai}-/)T-/]f>ta x7t T7.X>.a toc 286auixfB^ivovTa TCspl ttjv ai'cJi)-/jaiv, (tisxe jAixpiv l^^ov 6[j.otoTr|Ta cpaivsTai sxsivo.OTOtV •aft X7l)c6S"(j, xaTtOVTOs TOU TrVSUiXOtTO? Xai TOU araaXO? £7:1 ttjv C/.py^TjVaU'j'X7.T£p)^OVT0tl Xat at £V0Gaat (i)S SV U7rOX£l[X£V(0 XlVVJCJEts xott TUTTOI TOtV 510 ataUr^Ttov, ai (j.£v Suva'fAEi ai 0£ ivsp-jEia, s'i'touv ai |jl£v |j,sXXoutJi xctl ou-oj,ai 0£ Tr7p£i(3t "'t'^i xivouat tyjv aicjD/jTixrjv ap/yjv eU dvTtXr^tJ^iv, u); au[^p7.tvs'.v£v T-(j xiv/^ait T-(iot r(j TiptoToj? £ta£Xi}oua-(j tvjvo' ETriTroXoc'Csiv tvjV ix<strong>et</strong> loauTTjV Evsp^v^aouaav, Taur/j? cpi>ap£ia-/;c ir^v icps^rj? siaiEvat.Kc(i ~rjh7l, TTpWTO; 2020 ETrnroXcccJsi T(i) Soaxi X7l £V£p-|'£ta aia&r^To? "(EVr^aETat o 7r7'vTojv «va)T7T0?pa'Tp7-/o?, Eixa TtpoiotSs-zjc Tr^? Tr]c£(o? 6 jx<strong>et</strong>' kutov xai ul<strong>et</strong>' exeivov 6ETEpOC, TEXsUTaiO? OS Tia'vTCOV TaXEVTOS TOU OtXaTO? 6 £3)(aT0s dv7pTj(3£Tat.oG'tco xai ai xtvvjaEt; sv tuj uttvco xai toc twv aiaQ/^Toiv sloioXa ai [xev l'5iTpcuTO); aTtavToiaai TtpwToj? xai EVEpyrjaouatv, at Se 8uva![jL£t ouaat xai25 [XEXXoutjat dv'.E[ji£Vou ttote tou XfoXuovTO? a^jxaTOs xai Xuo[X£Vou, <strong>et</strong>i oeXsTTTUVOfxEvou xal xaOatpopivou TOtj uTroXEtjcp&EVTOs dxpi^laTEpov svEp-j'rj- 287aoUtJtV Ol}£V Ot TEXsUTaiOl Tuiv UTTVfOV £U&UOVEipOT£pOt, X7.1 XaOapWTEpa Ti^^PX'O'^°'- ^^ "^"^^^ atai>r^Tr;ptots Toiv ataO/jTuiv tote TTrpotJTii'TrTouaiv 6|xota>[xaTa,(JU? r]o-/j TOU TapaTTOVTO; •I^pEfXTJCtaVTO?. fj |X£V OUV EV ToT? EVUaVlOt; T(OV 530 cpavTacr(xa'T(ov p-ExapoXy] t-j^ ev toi? vscpEatv eoixev, oj? xat TipoTEpov Eipr^Tat,a TrapEtxctCouotv dvDpwTrots xal xEVTaupot? Taj^Eojg [XETa[3a'XXovTa. xoivw?2—10 Arist. p.461b 5— 13 lo. H ipse addidit 12. 13 cf. Mich. p. 72,7. 8U. 15 Arist. p. 461^15. 16 15-p. 38,4 Mich. p. 72,10-35 liberius adhibuit1 £7iixpivavTo; C te om. C 3 sim. edv to eztv-plvov (x)j Arist. SU, dXX' Mv(av EL) TO emxplvov c<strong>et</strong>eri 7 oxjts] w; a: waTe to Arist. 9 xat at evousai]at svouaat Arist. EMY, xat IvoOaat L, xal xivoOaai at dvouaat SU 10 f^youv conicio13 TauTifjs (Mich.) vel TauTTj? (oe) coni. Spengel 14 dXkqkaic, G oi velOT) ante e'xouaiv Arist. pra<strong>et</strong>er L 15 ^uXtvou? AB Mich.: om. Ca u:ro9otTOB, e corr. A 16 tov ttevte dpit}[x6v t'j^o'v a (sed ttevts cpe'pe <strong>et</strong>Tr<strong>et</strong>v tov dpt&[j.o'vMich.) 17 auvTE&£[[XEvo)] to mutavit in ou? C xaTa] tgc B tovj to'j; C18 X£ta9at] xiv£ta&at B tov] to-js C 19 dp^ETat B 22 TtdvTto; B, ecorr. A 26 uTroXr^^SevTo; B 27. 28 tt)? dp-/^s conicio 28 ataSr^TtlivB (evan. A) cf. Mich.: utivouvtuiv Ca TrpoaTreauiatv B: TrpoaTreaaatv A 29 p.evB (evan. A): om. Ca


38 THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 461 b21-462al6]OS Tojv av UTTVO) 'i7.ivotx3vaiV sxcta-ov u7:oX£t[J.[j,a estiv, uj; h ^p/ai? *"sXs/Oyj, Tou £vsp7£irf aiaD/jfjaxo;, xal aTrsXOovTO; xou aX'/jftoG; aiaOr^iXou,oxav ijLY) xaxe/r^xoti utio xou xaxsXOovxo; at'iiaxo; xo ETrr/fiivov, aXr^Oc?eiTreiv GTTVwxxovxa, oxt xo'jxo ou Kopia/.o?, aXX' otov Kopi(JX''Js xat si^tuXov,5 xott 017. xouxou xov a.):r^{)lvry^ o'-Otvosixai KopicJxov oxav 0£ ravxsXcu? 15xaxs/r^xat, oiaxs x6 o[j.otov xal xo £iO(oXov ooxeiv auxo sivai xo dXrji)£?, ouxivsixai UTTO xojv £i8a)X(ov wc aiaOavotjisvov xott xpOTrov xiva £-(f>yj7op6?, aXXu>? dvaiaOrjxov, xai xoaaux/j xou uttvou y] ouvotpiic, toax£ ttoieiv xouxo Xav- 20Oa'v£[v. (SsTTSp ouv £1' -ox£ XavOavoi u7:o[5aXXoiji£VO? 6 oaxxuXo? xijii ocpi>c(X-10 utij, ou [J.OVOV oavcixat, aXXa xai oobi 060 xo Sv, ox7V 0£ [xyj XavDavTi,cpav£Txat [J£V, 06 o6;£t Si, oGxco xav xoT; G'tivoic, av uiv ataf^av/^xai oxtxaO£6o£i xal -irpoc xouxo) xou ivuTiviou, cpavaTxat [jiv, Xri'si o£ xt iv auxo} 25oxi (pa''v£xat |x£v Kopiaxo? x6o£ xo cpavxaaua, oux i'axi 0£ (TroXXa'xK "/a'p xi;xaOcuotov xal auvatai>6|jL£voc li-(ti iv xfj '];u-/-(j oxi Ivuttviov xo cpaiv6[-iEvov) •15 £av 0£ Xovi)a'vfj oxi xaOauost, auvOyj^axai xai ouo£v avxrfiQa£i xfj cpavxaaia. so'Oxt 0' dXr^brl X£yo[j£v xai £tai xiv/^asi? cpavxaaxixai xai xuttoi 2881xat siotuXa xtov aisOr^xaiv £V ~m Tipojxm aia&r^xYjpi'o), x"^ xapoia, xat pi]Trapovxcov xoiv 7rpa"Cjxaxa)V xai r|p£aoucJ«>v xoiv alai)7^a£a)V, TT£pi a xai Yjxoiv svuTcvifov iraaa opa[j-axoup"(ia auviaxaxai, orjXov £X£ri)£v. 8 "(ap £v xoT? 520 oEuxIpoic, -oXXo) (xaXXov sv xm Trptoxoi, xat eI' st'atv sv xoi? aXXois aia&rjx-/;piois£i'oo)Xa xal rcxaxaXEijxixaxa xat fxr; EV£p-,'ouai, ttoXXoj iiaXXov sv x-^xapStV, acp' r^? xal xo sTvai xouxois xal Evsp^siv. oxt os sist, cpavspov, 10iav xis 7:poas/«)V irsiptuxo jxvrjjxovsusiv a raa/ofiEv i-jEipoixEVoi, oxav yjEYEpat? •yEVTjXat ::XYjaiov xtj? xaxacpopac. svioxe -/ap xa ciaivojxsva siowXa25 xaOEUoovxt 9a)paa£t s-fstpoii-Evo? xivr|(3sts ouaa? ev xoT? ataOr^xr^pioi?* av•/ap uTTVojxxcuv xic opav apcrjxai svuttviov xal eu&u? E^Epi)-?], op? EiotoXa 157rp6 op.[xaxtov ivi'oi? yap xuiv vsoiXEpwv xal iraixTTav axpipoic oiapXETiouaiv,Eav "(j axoxo?, cpaivsrai ElotoXa iroXXa xivo6[x£va, ojsx' EyxaXuTrxEaOaiTToXXa'xt? (popouaEVous. xauxa oe t^v ai sv xoi? occOaX[i.oT; drro xtov 2030 aicOr^xoiv xivr^asis. sx oy] xouxojv aTrdvxwv auXXo-jiaaaOai osT, oxt s'axi xoevuTTViov cpdvxaafxa sv uTtvw xax£)(0[X£vou xou xupiou xal ETrtxpivovxo?. oScjxe5— 8 Mich. p. 73,17— 19 8— 15 Arist p. 461b29— 462^8 12 xou ^vuttvioue Mich. p. 73,31 16—24 Mich. p. 74,13—25 liberius adhibuit 24. 25 Arist.p. 462all. 12 26. 27 Mich. p. 74,27. 28 27—29 Arist. p. 462*12-1529. 30 Mich. p. 75,3.4 30 Arist. p. 462a 15. 16 31 xaxEpp-Evoo— iTrtxpfvovxoiipse addidit 31 — p. 39,8 Mich. p. 75,5 — 111 ioTtv om. B (hab<strong>et</strong> Mich.) 2 sv rf^ ante Evepyeia add. B (Arist., om. Mich.)3 alri%i£vo; B 10 oo^<strong>et</strong>e AB 11 idv Arist. EMSydp post fAEv add. B 12 cpafvexai Arist. pra<strong>et</strong>er L 13 xo'Se] tojto Couxext A 14 xa&e68iov its Arist. LSUY, xa^euSovto; EM Xeyst it Arist. EM15 dvxt'cpTjai Arist. pra<strong>et</strong>er EY 23 TTEipaxat Arist. Mich. SCa 24 i-^p-qfo^an C.sed V. Mich. 27 xal ev. -(t Arist. MS 28 av Arist. LS 29 fjv AB (r^aavMich.): eaxiv Ca 31 x'jpiou Aoi] (lopt'ou xovi C


3NAT.xoTHEMISTII (SOPHON.) IN PAR\ .[Arist. p. 462a 16- •< 11] 39O'jTc ta ct[>"/)jj.3va £i'o(oXot /.aX '^oyzdci\xrj.zd ctatv £v6-via o'JD' oxi ofX/.o -'>XsXujxsvojv xo(l sVipY''-'"'^*"^ "*"^ ai3i)y^a£(juv cpatver^.'., oote to iv uTrvn)cpotvTOtatxa 7rotv, st ;j.r) auY/aiEyoiTO r] oiavoiot [»y] i-t/.pivo'j57. to opojtxsvov.xotl OS autxpotivoi ivt'oi? ataOavsaD^i ir^j xoti 'l/o'fo>v v.'jX yoiivr^ xal 'iu»xo?5 xcKi oi'fr^c, aaQcVixo); tisvToi xat orov TroppajDcV, oux sciTtv svurviov ot -/af; soUTTVWTTOVTS? X7.1 }X£Totcu ovTcC Tou T£ otTiXcTjc £Y,o-/)-|'Of(OTo; xat Tou xai)=6- 28!)oovToc, sav Tt? 'I'ocpi^ Tj cpui? xpaxuiv oi£[>)(-/jTC(t, aiaOotvovTOd x7l xou rpojTo;xott Ttov 'Vy-ptov, ooxouat 0£ £v ovEt'pm toutcov a[ai}av£Cii)7i, (osts xat 5-oXXol syspOs'vTs; Xi'(ooGi Tipo? auTou?' au 'l^o'fci? T| au to (pw? xotTS/ot;*10 fioc Tov TjXiov, iooxouv ovap TauTa opav, TOt^^a 0£ oux ovap r^;/, aXX' dKr^br^.(JbsY^'P ^'X^^ *'^ aTiXaJ; s-j-p'/j^opfy^ irpo? tov tt^ eYP"')T''^P^'^5 ^^^"^tjoc xat vidcTrXai? ai'cj&yjat? irpos ttjv tt'^ aiaOrjdiv. ouTot yjw -oXXaxi? xa»)s6oovT£'; loxat tx7] ly^ovTc? £YX£xX£t(3[ji£va Tot pXs'fotpa otXX' r^rdixa xai oXi-^ovryV£(ir|'|ji£V7. xat opaivxE; to tou 7:apax£t(i£V0U XtS^vou cpui? xat ovap15 otofisvot otsYsp&ivxc? sijOu? SYVojptaav to tou Xu/vou ov, xat aXexTpuovcuvxat xuvwv cptovTjv r^plfia axouovTs; xat vofxt'CovTs? svuTTVta Etvat SYSpOivTS; loaa'fujs £Yva)pt(3av ixy) TauTa £ivat. sviot os xat otTroxptvovTat spoiTtojXEVoiTCoXXa'xic, 0L> ;xv/j[j.ov£6ouai 6s £Y£pi)£vx£c (u; dTr£xpti)"/jaav. xat of^Xov (oco'JTS a:rX(Ji)C SYZ/YopoTE? Yjaav (yj Y'^P, (Saxs ttoXXtjV dvaOufxtactv Tipo; xovavo) TOTTOV dvacpspscjOat, t] xaTacpspopiv/j irotst 7rX-?|0o? xivr^asty?, xo'Jxoi? 530 EuXoYoJb ouOEV cpatVExai cpa'vxaG|xa, TTpot'ouayj? 0£ xrjs 7]Xixiac ouoev ocxottovxo cpavTjVat ivuTrvtov [xsTapoXyj? Y^'P'^^'^^'^ ^iivo\i.hri^q r^ xai>' r|Xtxiav tjTxd&o? dvaY>t


HEPI TH2 KAe THNON MANTIKH}>. 291Ue[A 03 xr^£iaTf]; oe xf^? dr^h xou Osou aixt'a? ouosfj-iaX(Jov aXXcDV £uXo-(o; Elvai cpaivExai aixi'a* xo "^ap iTEpi xaiv scp' ' HpaxXEtat? 20axr^Xaic r^ xa>v Iv Bopuai>£VEi Tipoopav xiva urcsp xtjV 7,fxEX£pav Eivai15 oocEiEv av auvsaiv supEiv xouxojv xtjv apxif^v. ava^xv] 6' ouv xa EvuTTVta tjalxia Eivai -q arnizia \xu)V -(tvouivfov -q aufnTXtoji-axa, tj Tia'vxa Tj £viaXOUXCUV 7] £V IXOVOV. \i'(Oi 0' al'xiOV [X£V OlOV XrjV GeXt^V/jV xou ExXsiTTElVxov T^Xiov xal xov xotcov xo'j rupExou, s/jp-Eiov OE XTjs exXei'}e«j? xo xbvdtjxs'pa EtSEX&ETv xal uTroopaiaEiv, xtjv oe xpaxuxr^xa xtj? ^Xtoxx-/;; xou 520 TTupsasEiv, aufjiTixwixaxa os xo paoi'Covxo^ exXeitieiv xov ^Xiov ouxs '[apc-/]aEiov out' aixiov saxiv tj c[iY] pa5tcis XTJ? £xXEt'|/£u)?. 016 xa au[XTrx(u-2—6 Arist. p.462b 12— 16 4. 5 ruiv— 7rpofj.avT£U(jLa e Mich. p. 77,10 6 Mich,p. 77,10 7—20 Arist. ib. v. 16—32 19 uTioopaixelv e Mich. p. 78,520—47,2 cf. Arist. p. 463 a 1—41 Sep-iaTtou Tiapatppaat; ef; to rrept tt); xaft' utivov (j.avnx^c apiaTOxsXo'j; Ca 2 prius x^sB Arist.: tt]? -icaJ}" uttvov ACa -/at post fxctvTtXYis add. C 5 evjiivta] ev UTivot; C7:ap^5^£Tat AB Arist.: TiapEj^<strong>et</strong> Ca 6 xa&' sxaatrjV AB Mich.: %«&' exaaxouj Ca7 ivuTiviois] uTTVots Ca (Arist. S) 8 (oto) fxtxpou expectes, cf. Arist. Travxtuvom. Arist. pra<strong>et</strong>er M, sed cf. Mich. p. 77,17 9 e/t) AB 10 post ytvoixo add.Touxo Arist. LSU 11 prius xols om. C 13 thou <strong>et</strong> ahla om. Arist. EMYTTEpl Y^p (om. to) C 14 Ttvas Arist. pra<strong>et</strong>er SU 15 ooxel (om. av) Arist.EMY TO'JTtuv cm. Arist. EY 17 ofov om. Arist, EY 20 a'Jp.zTu;{i.a Arist.


xtov6THEMISTII (SOPHON.) IN PARY. NAT. [Aiist. p. 463" 2— b 7] 41fiaxa O'JTS <strong>de</strong>l -,'ivsTai oui)' (oc sttI to ttoX'j. TotY«,oo'jv xujv ivu-vuov t7. lo|x=v £i!3t ar^iiEia, xa oh oti'xia, xa oe au[i.~xa)}i.axa, xal ar^jisTa [jsv o'.' ojvTcaptaxaxai xal Trpoor|Xouxai ca>[xaxix7. r^ 'I/u'/ixa Ttai)-/)* Xr,'0(j(3'. "jap X7tToiv laxpcuv 01 yoLiAZVis:, oxi 031 u[jrj:siyEi^ acpoopa xoTs svo-rvt'oic, (oc ev5 xo'jxot; £3X011 x£X[ir]pc


42 THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Arist. p. 463^7— 464a4Jzw 7raf»ot*C£Vscl)c(i auxov , outaj? ouo' ixsi [lexa. xo otTCOpr^v^t to evunviov 25X(o o' ci'vxt O'jxs arjjXciov O'jxe ctixiov dXXa atj[J.T:x(i>[X7.. oio xcti KoXXa xa»vivuTivuov oux aTTopatVci* xot Yotfi aujxTrxwixaxa oux' citsl out)'' to? £7rt xo5 "OXtos OS sTTSi xciti xoJv aXXwv Cfov ov£tf>wxx£iIxiva, {)£OT:£[j,Tixa 294[lev oux o(v £iVj xa ivuKvia ouos Yiyovs xouxou ydpiv, 07i[).ovta |j.£vxor y]^ap cpuat; oat'iovia, ou i>£ia. (3-/)|j.£iov oi' ~dvo -(ap euxsXeic avOpcoTioiTTpOOpOtXtXOl £tai Xai EuOuOVctpOl, O)? ou l}£OU •ir£[».itovxo?, aXX' OCKOV 5tba7T£f>av£i XaXrj? tj (puat? £5x1 xal ij-sXa-p/oXixv] TTavxrjoaTtots xot; o'{;£is10 optovxojv Ota 0£ xo TToXXoc xcil TravxooaTra xtV£lai)ai STTixuYj^avooaiv, (oarrEpIvtoi apTiaCouaiv ipt'Covxe^ oi)'/ £v otXXa ttoXXgc, £t TxoXXa xa pt7Txo6ti.£vaeiVj' xal oj(3TX£p Xi^Excd'st ttoXXoc ^aXoic, otXXoxe aXXoiov [BaXEic', xat <strong>et</strong>tI loxouxojv a'j[x[3aiv£i xouxo. oxt 8' oux aTto[3otiv£t ttoXXoc xaJv £vu7rvi'(ov, ouoevaxoTxov ouos ^ap xoiv £V xoi? cJ(o[i.aat sr^jj-Ei'tov xal x»uv oupaviouv, oTov xa15 xuiv 6oa'x(ov xal xoiv irvEujxaxojv av ^ap aXX-/j xupioiXEpa xauxr^? '^'^M-P"^ i"xiVYjat?, d(p' 7j? [xsXXouarj? s^Ivexo xo a/jixsiov, ou -/ivexat. toojv ^dp xt?£v uTxvu) oi£p)(£a07t P(ip[3opov jJiEi}' TipiEpas v£voay]X£v (xwv ^ap evxo; cjea>3jj.[j.£vu)v-/unSiv dp)(0[iEva)v xivsiaOai xaxd xtjv vuxxa i^pEjituv sXafj-Pavsvai'crD/jatv), xal <strong>et</strong>cI Tiupo? 8ia[3aiv£tv, xal [jlex' oXqov STrupE^sv. d'XXoxs S' 2020 au xauxa lowv oux Evoa/jaE x(o xy]v cpuaiv otE"j'£pi)£raav xal xou^ )^u[xou?TXEijiaaav dixErp^ai xm TxdOEt xrjv eI'sooov. xal xyjv TXEpl (iekr^V'i]\ d\io xalPpoyj^s xal TTV£U[j.dx(i)v TroioujjiEila auix^oXov, TtoXXdxi? oe auviaxatxEVYjs 25ouoEV cuvePy] xouxojv Old XYjv dvxiTXEpt'sxaaiv xou irspiE/ovxos xpax/jdEvxo?uiTo xTj? Evavxi'a? xivt^sews. xal TroXXd [3ouX£u{>£Vxa xaXui? xaiv 7:pa/0^vai25 OEovxwv oieXu&t] 01' dXXa? xupiwxEpa? dp-/dc. oXco? "i^dp ou Tidv -(ivsxaidp)(ds xe 295xo }x£XXr|aav, ouSs xo auxo laojxEvov xal [xeXXov, dXX ofxtoc |Xexxeov slvat, dcp' (Lv oux ETrsxEXEa&r], xal avjjxEia TXEcpuxs xauxd xivcov ou-(EVOIXEVCOV.llEpl 8£ XOJV [XYj xoiauxa? dpy^dq £)(6vxo)V evutiviwv [xr|8£ xSv £cp' a30 ri[J.£ts xupiot, dXX' uTTEpopias v) xois j^povoic r^ xoi? xoirot? t] xot; [xE7£i)Eatv 6rj xal xoiv s^^u? [xev TxpaxxofxEvcov xal Ttapd ^Et'xovos ibo)?, [xrj [XEVxot ^e£V auxoTs E)(6vxa)V xd? dpyd; xoiv EiSoxtov xo EvuTxvtov, ei [xt] "(t'vExat xo11. 12 Mich. p. 81,26— 30 12— 16 Arist. p. 463^21— 26 16-24 cf. Mich,p. 82,10-22 24-p. 43,1 Arist. p. 463b26-464a5 31 Mich. p. 83,11. 121 (x<strong>et</strong>a TO cum Arist. U (fx)] to S, tou L, tio M, to EY; sed [XExa post aKo^Ji^oLi add. EY,post too'vTi M) 2 0' ovTt cum Arist. S (tSovTt c<strong>et</strong>eri) 3 to ydp a'j(X7iTU)|xaArist. EMY 5 o[x(u? Arist. pra<strong>et</strong>er LU 7 oatp-dviov Arist. EMY anteou add. akV Arist. EMY 9 wairep <strong>et</strong> Arist. SU Tds cm. Arist.10 opujaiv Arist. (opuiaa U) oe] ydp Arist. pra<strong>et</strong>er LS 13 touto om. Arist.EMY 15 •/at xd Tuiv Arist. pra<strong>et</strong>er S av ydp] dXX' ofxto; dv Arist. EMY16 fxevo'iar)? Ca 20 tw] otd to C 22 soviaTatxEvrjv a 26 jxeXyiaav AB(Arist. MS) te] ye Arist. Y, ye Ttvac EM 27 STeXEa&rj Arist. EMY7:icpuxe Arist.; Ttecpuxe Toiv ABa 28 ytvoixeviov Arist. pra<strong>et</strong>er LU 29 postdvuTtvioov add. otai eiTcofxev Arist, EMY 31 ye om. Arist. EMY 32 tooviuiv Arist.


THEMISTII (SOPHON.) IN PARV. NAT. [Aiist. p. -164='4-32] 43-poopav aTlO au}x-T(ij|j,citxoc, sTipio; av iyoi tjia/Xov // I'o: '/.i\z'. A/jUfj/piTOs".£iOtt)Xa '(arj sx&Tvos x«l a-oppoia; aitiaxcd, ojv 17 ;»iv '^/^siv ot-|'al)rj7:ot7!, Ta 1051 xaxciTTOia. 67r£p[ie",'£i)/] " srvai xctt outj'f i)7pT7., ia-sXa'Csiv 0£ toT; 7.v-OptoTToi? xai T:poa"/ju.atv£tv xa [jisXXovTa Osoipouixeva eSTiv ot? X7l '.fxwva?5 dcnisvxa [xovov aiaOr|Ta? sv utcvo) toic STrotiouatv, oOev X7l euXoyojv xu/siv 15StSouXouV £KcUJ(£Tat. aXX' Y)[JI£T? to J1£V ElOwXa XI'iSlV Cp£p£5l}7l xal TidlJ.--av araYopcuoiJiev, xiv/^cjeis 0£ xtvot? [xSXXov otvxt xouxojv zhdyjiizv 7.71'ap)(a)V xojv jxsXXovxojv -j-ivEoOai X7i Xoyojv xal Txpa^<strong>et</strong>ov, ucp' uiv a/"/)[x7xt-COUEVOU XOUi 7.£pO^ Xal 017. XO)V (OXOJV r^ xwv ij-uxxy^ptov -poaTTnTxoucJojv iv -JO10 Xot? UIXVOls t-(j X7pOl'7. -p00p7V XO [xiXXoV. w3T:£p ",'7p 0X7V XI XlV"/j(3(j XOO'OfOp riXOV 7.£p7, XOUl) £X£pOV £XtVr^C£, Tr7'ja7a£V0U 6' SXeiVOU a'J[JlP7lV£txYjv auxr)v xivr|aiv TcpO!.'£V7t jxi/pi xtvoc, xou xivr|a7Vxo; oij Trapovxo-;, oGxoc •-'»ouoEv x(oX6£t xivr^si'v xtv7 xai aiaOrjOitv 7.cpixv£ra{)7i -pos X7.?"ca?'I'^'/J"^£VU7rvtaCoij57C, «'{/' (ov Ixoivoc Tro'£T X7. £ioioXa X7t X7.S 7.TTOppoiac, x7i orot15 OTj £XU/£V 7.CpiXV0U;X£V7? |J.7.XXoV 7tai}rjX7? cTvat VUXXOJp 017 XO JJLSl} TjlJlEpaV(0£pO;X£V7S Ot7.Xu£l307t [JOtXXoV (7X7p7y (UOEaXcpO^ 7.Y]pY7p XTj? VUXXO? 017. 30TO v-/jV£[jia)X£pas £rv7i xot; v6xx«?), X7l £v x(u au)[x7xi TroiE^v at'aUyjaiv 017Tov U1XV0V Toiv "yap {jLix|pu)V xtv/jaEajv xa&Euoovxe; [xaXXov rj s'(pyi'(oprj-:zq 290Otl(3l}aVO[X£07. TTOlOUSuiv OUV X(OV £tprjiX£V(OV 7iai)y^a£a)V '.p7VX7Ci[XaX7 £V Xio20 T]Y£[xovix(t) XO Tipoopav 'j'tvExai, xal oia t7ux7 aufx^atvsi x6 Txa'^o? xouxoXOT? TU/OUai X7t OU XOT? CppOVt'iXOls. [Xcl)' 7];X£p7V X£ "j'OEp E'^EVEXO 7.V X7.1 5xoi? aocpoi?, £1 Oeo? r^v 6 Tr£[X7rojv. X7i s'xi ouxo) "/ivoixivou xo5 Txpoopav£txo? xouc xuyovxa? jxaXXov upoopav y] -(«? ota'voia xtov xoiouxcuv oucppovxiaxtxYj, (zXX wff-£p i'p'/jpiOs X7i X£VY] Tra'yxcuv, (oy -Xvjpr^s "?; xtuv (pi- lo25 Xoaocco'jvxojv laxi, /7I xivrj^Eiaa X7X7. xo xivouv ayExat. x7i xou Ivioij^x«iv £xax7XixuJv -poopav alxiov, oxt 7t 01x0171 xivr^SE'? oux ivoyXo'jiiv7.XX' dTToppaTci'Covxau xaJv ^Ev.xuiv ouv 1x7X15x7 at'cii)7vovx7i X7l xuiv Txpos-TTITXXOVXWV e'cCuOeV. XO §£ XtVttC EU^UOVclpOU? EIV71 [X7'Xl(3X7 TCEpl Xoiv 15Yvdjpijxcuv x7t -poop7v au[x[3atv£i 017 xo xou? Yvcopi'[xou; jx7Xiax7 GzEp 7XX7J-30 XODV CppUVXt'CElV* 0J(3TX£p 770 TTOppU) OVXCOV X7)(iaX7 X-(] 0'j>£l •j'V"^P''C'"''UCJt XatataSa'vovxat, ouxoj xai Iri xwv iv xoj xapot'a xutxojv X7i xivvjaEwv. ai yap 20xoiv YVtopijxtov 7va)pi[X(i)Tepai xivr^osi;. oi 0£ [xEXayyoXixot 8ia xo acpoopov2—10 Mich. p. 83,18— 26 10-p. 44,1 Arist. p. 4G4=»6— 33 24. 25 of. Mich,p. 84,5 27. 28 xai-elwOev e Mich. p. 84,252 aTToppocfs B (Arist. pra<strong>et</strong>er EM), cf. v. 14 5 £uXoyu)v (£ijXoY;((ov rectius Mich. SR)]•/^ corr. ex Y B 8 Yeve'a&at A 10 xt xtvi^a-/) Aa (Arist. L): xt; xtvr^ar] C (x.Tis Arist. EY): -/.[v^ar] B (Arist. U): xivrjOrj ti Arist. MS 11 xal Trauaafxevou Arist.pra<strong>et</strong>er L 12 xivyjaiv om. C 14 ci-oppoct; Arist. EY ottoi Ca (Arist. U,oTtoia M, onou S): ottt] (A)B (Arist. L, iizd EY) 15 7^ ante vuxxcop add. C17 qpzij-onozipai Arist. ElMY 19 oihdoixz^a AB cpavxaaaocTa B Arist.: (octv-Taa[xa ACa 21 sy'^^*^^ Arist. civ C Arist.: om. ABa 25 xal xoO]Tou 5' Arist. EMY xoiij xo B 27 dTtoppiTii^ovTai Arist. MSU 29 TisplArist. LSU 30 ov-tov] ovxa B [xa'Xtaxa Arist. EMY 31 post ai(j&.add. ol auvi^9eu Arist. EMY 32 acpdopa Arist. pra<strong>et</strong>er LU


44 THEMISTII (SOPHON.) ]N PARV. NAT. [Arist. p.464a33-i' 18]TO^suOsv, oact zotl /ctpi, T(o piXii x7'i TiopoojDcv ovio; /c(ri/ou3i, /at o'jxotTO [J-SXXOV (OSTTcp 1Tpi07f>TraC0U5t T(i) ta/£t TTj? Xtv/^aSU)?' EU[Jl£Ta[5rj>/jV -j'ap 25OV TO CpOtVTCXaTlXClV OfUToTc Ta"/U TO S)(Ofi£VOV TT)? ^•f'/Tjs TU)V £ao;i.3V(OV CpCtV-5 Ta'Citai. coSKcp 77p Ta


INDEX NOMINVMpia<strong>et</strong>er locos asterisco notatos oinnia noniina ex Aristotele vel Micliaele sumpsit'A»7jvc(i 2,30 11,20* A£ioa»£vr]? 12,8anonymus po<strong>et</strong>a 8,25.27 A<strong>et</strong>ocpctvTj? 12,7.8'Av-icp£'[>wv G,31 k^rm^yriioc. 9,2. 4*Aristoteles llept 'l>'J//j? 4,19 hi ttJ AtaXsvt- *A'!)-/.iov 11,20tixt] 11,4 Ilomerus 8,1'AcppootTYj 44,7 nspat; 41,28Bop'jaSEvrj? 40,14 FRaTwv 3,1 G 11,20- h tu5 Tt[j.c(to) 12,33Ar^.ao/.piTo; 43,1 ilcuxp^rr^s 2,1*32 8,23.32 9,20 10,2 11,Demusthenes 9,21 20.21 14,8.9 29,21 32,0'Hpdvc/.£tat ar7|Xat 40,13 Ta^jpop-EvixTj? 9,40£atTTjTo; 14,8. 9 cptAaiYi'oTj; 44,5'Ivoi'a 2,31 'lip<strong>et</strong>TT]? G,31Kopi'axo; 8,21 ss. 38,4 ss.ADDENDAcum olim uno siglo Ca comprehendissem, factum est, ul in apparatu p. 1,1.6 post C <strong>et</strong>C^ interci<strong>de</strong>r<strong>et</strong> ap. 2,20 afxv7]fjia <strong>et</strong>iam Cp. 18,32 in Testimoniorum indice scrib. Mich. p. 46,4—26.


BINDING btui. r;uv o lacw33>PLEASE DO NOT REMOVECARDS OR SLIPS FROM THIS POCKETUNIVERSITY OF TORONTO LIBRARYPA Gommentaria in Aristotelem3902 graecaA251882V.5T)ars.^-6

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!