Richtlijn Omgaan met gedragsproblemen bij patiënten met dementie

Inleiding
Van de mensen met dementie ontwikkelt 90% na verloop van tijd gedragsproblemen zoals agitatie, depressie,
apathie en angst. Deze richtlijn richt zich op die gedragsproblemen. Voorbeelden van probleemgedrag zijn
agitatie, apathie, angst, depressie, ontremd gedrag en slapeloosheid.
Probleemgedrag is vaak belastend voor de cliënt zelf, voor de mantelzorger, voor medebewoners en voor het
personeel. In dit boekje beschrijven we een richtlijn voor het verminderen of hanteren van probleemgedrag
bij dementerende ouderen. De richtlijn dient gebruikt te worden zodra iemand last heeft van een bepaald
gedrag. Dit kan bijvoorbeeld de cliënt zelf, de mantelzorger, een medebewoner, een collega of jijzelf zijn.
Een verpleegkundige of verzorgende kan de richtlijn invullen en uitvoeren. Dit doet ze bij voorkeur met een
collega verpleegkundige of verzorgende. Bij bepaalde stappen van de richtlijn dient het multidisciplinaire
team betrokken te worden. Als er geen multidisciplinair team is, dient de richtlijn besproken te worden in het
verzorgende of verpleegkundige team.
De methode van de richtlijn bestaat uit zes stappen:
Stap 1: ‘Wat zie je?’ In deze stap wordt het probleemgedrag van de cliënt geobserveerd en beschreven.
Stap 2: ‘In welke situaties komt het gedrag voor?’ In deze stap wordt bekeken in welke situaties het probleem
gedrag voorkomt.
Stap 3: ‘Hoe komt het?’ In deze stap wordt gezocht naar de oorzaak van het probleemgedrag.
Stap 4: ‘Doel’ In deze stap wordt gevraagd zo specifiek mogelijk het doel te beschrijven: opheffen,
verminderen, of leren omgaan met de gedragsproblemen
Stap 5: ‘Wat ga je er aan doen?’ In deze stap wordt een keuze gemaakt voor één of meerdere interventies en
worden deze uitgevoerd.
Stap 6: ‘Heeft het geholpen?’ In deze stap wordt geëvalueerd of de interventie heeft geholpen en het
probleem gedrag dus is verminderd.
In het volgende hoofdstuk worden de stappen uitgelegd. Bij iedere stap wordt een inleiding gegeven en wordt
het doel beschreven. Ook wordt aangegeven wie de stap moet uitvoeren. Daarna worden concrete instructies
gegeven om de stap goed uit te voeren. Alle bevindingen kunnen worden beschreven op het invulblad.
Naast dit instructieboekje en het invulblad is er een samenvattingskaart en een achtergronddocument
beschikbaar. Op de samenvattingskaart vind je de beschrijving van de aanbevelingen per probleemgebied. In
het achtergronddocument is informatie te vinden over de totstandkoming van de richtlijn en vind je een
uitgebreidere beschrijving van de interventies (aanbevelingen).
98