Criminele jongeren aan het woord over vrienden ... - Bureau Driessen

Hoofdstuk 2
Theoretische uitgangspunten
Zoals in hoofdstuk 1 is gesteld, wordt in dit onderzoek onderzocht in hoeverre de
kenmerken van de sociale netwerken van jongeren crimineel gedrag van deze
jongeren kunnen verklaren. Om dit te kunnen vaststellen wordt ook uitvoerig naar
alternatieve verklaringen gekeken. Juist uit een vergelijking moet de meerwaarde
van de sociale netwerktheorie blijken. Als de sociale netwerken evenveel verklaren
als gangbare theorieën, dan is de waarde van deze benadering beperkt.
Dit hoofdstuk geeft een samenvatting van hoofdstuk 2 uit het parallelle
scholierenonderzoek (Broekhuizen en Driessen 2006). De theoretische achtergrond
van de gekozen netwerkbenadering wordt uitvoerig uit de doeken gedaan in
'Zeg me wie je vrienden zijn' (Driessen e.a. 2002).
Gangbare theorieën
In de jaren 80 wordt de oververtegenwoordiging van allochtone jongeren
geweten aan achtereenvolgens onvolkomenheden in de gevolgde waarnemingsmethodes,
de sociale positie van de jongeren en selectieve migratie. Volgens
deze theorieën is de oververtegenwoordiging van allochtone jongeren een soort
optisch bedrog. Deels hangen de verschillen tussen allochtone en autochtone
jongeren inderdaad samen met de lage sociaal economische positie van
allochtonen, maar dit biedt geen afdoende verklaring.
Een andere groep theorieën die naar voren is gebracht, zijn de
cultuurtheorieën. In de culturele dissonantietheorie wordt er op gewezen dat
jongeren uit culturele minderheden continu tussen twee culturen leven, wat tot
conflicten leidt. Dit zou samengaan met identiteitsproblemen en een geringe
zelfwaardering wat vervolgens tot normloosheid en delinquent gedrag zou leiden.
5