Criminele jongeren aan het woord over vrienden ... - Bureau Driessen

Op 30 juni 2000 bevond 40% van de jongeren zich in de jeugdinrichting omdat
ze in voorlopige hechtenis waren, 48% voor een strafrechtelijke (PIJ) maatregel
en 11% van de jongeren zat voor een vrijheidsstraf (Ministerie van Justitie-
DPJS 2001)
PIJ-maatregel
Een jongere kan ten eerste in een inrichting terecht komen door de oplegging
van de PIJ (plaatsing in een jeugdinrichting) maatregel. Sinds 1 september 1995
is de Tbr (ter beschikkingstelling van de regering) en de Pibb (plaatsing in een
inrichting voor buitengewone behandeling) vervangen door deze PIJ-maatregel.
De rechter kan de jongere deze maatregel opleggen als de jongere een
ontwikkelingsstoornis heeft die tot het misdrijf heeft geleid. In 2000 hebben 215
jongeren de PIJ-maatregel opgelegd gekregen (Zeijl e.a. 2003). De PIJmaatregel
duurt in principe twee jaar, maar kan bij jongeren die een geweld- of
zedendelict hebben gepleegd verlengd worden tot vier jaar. Als de jongere
tijdens het plegen van het delict een gebrekkige ontwikkeling of ziekelijke
stoornis had, kan de maatregel tot 6 jaar verlengd worden.
Er zijn twee soorten jeugdinrichtingen namelijk opvanginrichtingen en
behandelinrichtingen. De jongeren die een PIJ-maatregel hebben gekregen
worden opgenomen in de behandelinrichting (13 in Nederland). Deze open
inrichting heeft een iets breder doel dan de opvanginrichting. Hier zitten
voornamelijk jongeren met ernstige gedragsproblemen. In de behandelinrichting
wordt gewerkt aan het ontwikkelen van verschillende vaardigheden die de
jongere kunnen helpen zelfstandig in de maatschappij te functioneren. Zo wordt
omgangsvormen, persoonlijk hygiëne en werkethiek aangeleerd en worden
specifieke ontwikkelingsstoornissen behandeld. De jongeren die in deze
inrichting terecht komen hebben een PIJ-maatregel gehad (30% in okt. 2002) of
een OTS (onder toezicht stelling) met een speciale UH (uit huis) plaatsing (49%
op okt. 2002) van de rechter opgelegd gekregen. In de inrichting wordt de
jongere behandeld en opgevoed. Er vinden gesprekken plaats met psychologen
of psychiaters (individueel of in een groep).
Op 1 oktober 2002 was in deze behandelinrichtingen 5% van de jongeren 13
jaar of jonger, 24% was 14 of 15 jaar, 48% 16 of 17 en 23% 18+. Hieruit blijkt
dat ondanks het feit dat de jeugdinrichting voor jongeren tot achttien jaar
bedoeld zijn, er veel achttienjarige en oudere jongeren aanwezig zijn. Van de
jongeren was het grootste gedeelte van Nederlandse afkomst (58%), 19% van
Marokkaanse afkomst, 11% van Surinaamse, 2% van Turkse en 5% van
Antilliaanse afkomst. Verder was 10% van andere niet-westerse en 4% van
andere westerse afkomst 1 .
Jeugddetentie
Jongeren kunnen ten tweede in een jeugdinrichting terechtkomen wanneer ze in
voorlopige hechtenis zitten of hun straf (jeugddetentie) uitzitten. Een
1 http://www.dji.nl
29