POTGIETER-MA-TR02-81.pdf

Dit is ook hier waar die spesiale identiteitskrisis van die postkoloniale subjek aan bod
kom, naamlik “[t]he concern with the development or recovery of an effective identifying
relationship between self and place” (Ashcroft et al., 1989:8,9). Hierdie krisis spruit moontlik uit
die volgende:
A valid and active sense of self may have been eroded by dislocation, resulting
from migration, the experience of enslavement, transportation, or ‘voluntary’
removal for indentured labour. Or it may have been destroyed by cultural
denigration, the conscious and unconscious oppression of the indigenous
personality and culture by a supposedly superior racial or cultural model (Ashcroft
et al., 1989:9).
Een van die mees algemene praktyke waarbinne hierdie vervreemding identifiseer kan word, is
die talige konstruksie van plek. Die gaping wat ontstaan tussen die ervaring van plek en die taal
beskikbaar om dit te beskryf, is ’n klassieke en deurlopende tema binne postkoloniale tekste.
Hierdie gaping ontstaan deurdat diegene wat vrywillig of onder dwang verskuif is (m.a.w.
diegene wat onder die teken van “dislocation” staan), nie die “nuwe” omgewing in ’n eie taal kan
beskryf nie. Hieronder ressorteer ook diegene wie se taal as onvolwaardig beskou is as gevolg
van die indringer- of koloniale taal, of sistematies vernietig is deur byvoorbeeld die gevolge van
slawerny.
Vir meer as driehonderd jaar was die Karibiese gebied die “cockpit of Europe” (Williams,
1984:69). Edlmair wys op die volgende: “This function of the Caribbean as a stage for the
rivalries of the Western powers has not been without consequences for the area itself” (1999:1).
Sy wys daarop dat die inheemse bevolking en hulle kultuur kort na die Europeërs se aankoms
bykans heeltemal uitgeroei is en dat dit vervang is deur slawe wat uit Afrika ingevoer is, ’n
relatief klein groepie Europese immigrante en, in die negentiende eeu, deur kontrakarbeiders
vanuit Indië en China. Dus, in teenstelling met die meeste ander postkoloniale gemeenskappe, het
die Karibiese gebied geen inheemse kultuur gehad om op terug te val toe dit by die konstruksie
van identiteit kom nie, nadat die koloniale magte uiteindelik die gebied verlaat het. In Lijken op
Liefde word die teks ondersteun deur die Wintireligie, ’n spesifiek Afro-Surinaamse godsdiens
wat ’n direkte gevolg was van slawerny, kolonisasie en die multikulturaliteit van die samelewing.
In hierdie teks word dié geloof juis nou ingespan as ’n alternatief tot die Westerse beskouing van
die mens se verhouding met die natuur en kultuur, asook die verlede en die toekoms. In hoofstuk
2 word daar verder hierop ingegaan.
Binne die talige raamwerk word daar dus veral aandag geskenk aan aspekte soos “place
17