POTGIETER-MA-TR02-81.pdf

2.2 Verwagtingshorisonne:
2.2.1 Die Titel:
Brink (1987:124) wys daarop dat die leser bewus is daarvan dat daar by die lees van ’n tekstitel ’n
grens oorgesteek word “in die teks in”. Die titel is nie net “deel” van die verhaal se teks nie, maar
dit skep ook ’n verhouding met die hele res van die teks: “... die titel kan/moet naamlik getoets
word aan die teks en andersom” (Brink, 1987:124). Op hierdie stadium word daar slegs
spekulatief gekyk na die verwagtinge wat deur die titel van Lijken op Liefde geskep word.
Aangesien later breedvoerig ingegaan word op die kodes wat die titel aktiveer, word op hierdie
stadium slegs oorsigtelik daarna verwys.
Brink sê in hieroor die volgende: “’n Titel benoem soms net één teken of kode uit ’n hele
verwikkelde verhaal: daardeur verkry dit ’n reliëf wat dit bo alle ander ‘bevoorreg’. ’n Titel kan
dus die hele hiërargie van kodes in ’n verhaal rangskik” (Brink, 1987:124). Elsbeth Etty wys op
die verband tussen die titel en die oopheid van die teks as sy postuleer: “Veel word opengelaten
in Lijken op Liefde, zelfs de titel is op zijn minst voor tweeërlei uitleg vatbaar” (Etty, 23 Mei
1997).
Die mees voor-die-hand-liggende dubbelsinnigheid is vervat in die woord “lijken” wat, as
dit as selfstandige naamwoord gelees word, ’n doodskode registreer. ’n Lyk is die stoflike oorskot
na die dood van ’n persoon, “... dood lichaam van een mens of dier” (Van Dale, 1984:1580). In
die eerste plek verwys die lyke na die onopgeloste dood van twee spesifieke persone in die
verhaal by wie die hooffiguur, Cora Sewa, persoonlik betrokke was, naamlik An Andijk en Onno
Sewa. Maar dit word gou reeds duidelik dat dit hier om meer as net die persoonlike geskiedenis
van Vrou Sewa gaan. Die Desembermoorde van die jare tagtig, asook die algemene wreedheid
van die samelewing van Suriname word ook hierdeur geïmpliseer. Truijens verduidelik:
Er zijn lijken gemaakt in het Suriname van de laatste decennia, en niet zelden als gevolg
van de liefde voor iemand uit het verkeerde kamp. De geesten van die doden laten de
levenden niet met rust. Het woord ‘lijken’ uit de titel kan als zelfstandig naamwoord
worden gelezen: hun bloed infecteert de liefde. Macht heeft vriendschap en liefde in het
land verziekt, trouw en aanhankelijkheid verdacht gemaakt, betoogt Roemer in deze roman
(23 Mei 1997).
Na afloop van die insident in die vyftigerjare, waarin ’n moordaanslag op die swart politikus Joop
41