Huidige selectiecriteria en de online documentaire HOOFDSTUK 4 ...

collectie van objecten. Wat daarin wel steeds lastiger wordt is de toenemende fragmentatie
van mediatechnologie. Daarnaast kunnen technische ontwikkelingen nog maar zeer zelden als
‘Nederlands’ worden aangeduid, terwijl een nieuwe technologie wel degelijk een grote rol kan
spelen in de samenleving. Bij punt drie: Waar traditioneel de oorspronkelijke kijkervaring op
geen enkele manier terug te zien was, vinden we nu in de directe context van bijvoorbeeld een
korte online video informatie over het aantal kijkers, en in de commentaar-sectie reacties van
kijkers. In potentie is ook dit te archiveren en vormt dan een waardevolle bron over de rol van
de culturele praktijken die rondom mediavormen bestaan.
Een belangrijke afbakening van het beleid is dat de verzamelde producties Nederlands moeten
zijn. Hierover wordt gezegd:
- Nederlands: geproduceerd door Nederlanders in Nederland of buitenland: opgenomen of
gemaakt in Nederland
- Internationaal: Niet Nederlands materiaal wordt opgenomen:
a) als er sprake is van een specifiek Nederlandse bijdrage, invloed of context
b) als het gaat om producties of programma’s die bij projectie of uitzending van grote invloed
waren en die anders niet of zeer moeilijk toegankelijk zouden zijn;
c) voor presentatiedoeleinden in met name de Beeld en Geluid Experience of ten behoeve van
(wetenschappelijk) onderzoek.
De vraag in dit kader is of de landsgrenzen hun taak als afbakening nog kunnen volbrengen.
In het geval van internationale co-producties kan er door de verschillende betrokken nationale
archieven besloten worden te archiveren, dit is echter tamelijk inefficiënt. Alleen wanneer
hierin verregaande samenwerking wordt gezocht met internationale partijen is overlap te
voorkomen. Een vrij radicale suggestie komt van John Mackenzie Owen, emeritus hoogleraar
aan de UvA. Wanneer hij het heeft over de global provenance van digitale artefacten schrijft
hij: “any digital object may contain components from any number of locations worldwide. The
question of an object’s ‘nationality’ often makes no sense.” (John Mackenzie Owen:47) Hij
stelt vast dat traditioneel gezien archieven datgene opslaan wat in Nederland geproduceerd
wordt. Hij vraagt zich af of, met het oog op het historische belang dat archieven dienen, er niet
veel meer gekeken moet worden naar wat er in de samenleving aan informatie en objecten
gebruikt wordt. Als een bepaald filmpje veel bekeken wordt in Nederland en leidt tot discussie
en misschien tot bepaalde acties dan is dat veel relevanter voor historici dan dat iets nou
toevallig in Nederland geproduceerd is. Dit is echter zeer sterk beredeneerd vanuit de taak
van een archief als instelling voor cultureel erfgoed, en niet zozeer als archief voor hergebruik.
De discussie raakt aan het discours rondom nationale identiteit en het belang van cultureel
erfgoed voor het vormen en in stand houden van die identiteit. Dit gesprek moet wellicht
gevoerd worden maar valt buiten het spectrum van dit onderzoek.
- Dekkingsgraad:
a) vlakdekkend, poogt binnen een bepaald collectieonderdeel een volledig overzicht te geven