Huidige selectiecriteria en de online documentaire HOOFDSTUK 4 ...

zich ontwikkelen blijft de institutionele praktijk achter, met name daar waar het de financiering
betreft. De omroepen willen misschien wel investeren in de hier beschreven nieuwe vormen,
maar mogen steeds minder. Van overheidswege worden publieke omroepen gedwongen zich
te beperken tot puur audio-visuele taken. Vanuit het oogpunt van concurrentievervalsing op
het digitale domein is dit iets wat volgens Martijn de Waal in heel Europa gebeurt. Het is dus
goeddeels een politieke en juridische zaak.
Het type artistieke auteurs-documentaire waar we het hier over hebben heeft
traditioneel geen plek gehad bij commerciële omroepen, en naar verwachting zullen ze daar
ook in de toekomst niet vandaan komen. Tegelijkertijd bewijst het commerciële Duits/Franse
Arte dat dit niet noodzakelijkerwijs het geval hoeft te zijn, alhoewel we rekening moeten houden
met de grote afzetmarkt en het grote taalgebied dat Arte kan bedienen.
Een andere bron van financiering en initiatieven zijn de kranten. Hiervan zien we internationaal
ook voorbeelden. Bijvoorbeeld Le Monde, die onder de noemer ‘web-documentaire’ haar
producties aanbiedt, vaak gemaakt in samenwerking met eerder genoemde NFB en Arte. Ook
de New York Times begeeft zich op het internet, met name met projecten waarin fotografie
centraal staat. Over de hele wereld echter bevinden kranten zich in zwaar weer. De oplages
worden kleiner en de advertentiekosten nemen drastisch af. Onder het huidige bussinessmodel
is dus in Nederland ook vanuit deze hoek niet veel te verwachten.
Het uitgeverswezen is een ander mogelijk startpunt voor nieuwe initiatieven.
De publicatie van e-books kan zich uitbreiden naar interactieve e-books, zoals Art of Pho
(2011), een interactief stripverhaal geproduceerd door Submarine. Tot op heden blijkt het
uitgeverswezen in Nederland echter erg conservatief en laat hun houding zich vooral als
afwachtend karakteriseren.
Zodoende is er op het niveau van de instituties sprake van een hiaat als het gaat om visie,
initiatieven en fondsen rondom de interactieve documentaire.
Zoals hierboven vastgesteld is er geen enkele partij die verantwoordelijk is, of de
verantwoordelijkheid neemt voor de financiering van online, interactieve documentaires. Voor
deze projecten moet dan ook steeds gezocht worden naar diverse vormen van financiering,
vaak in combinatie met elkaar. Dit geldt overigens niet alleen voor de Nederlandse situatie.
Alexandre Brachet, projectleider bij wereldwijd toonaangevend ontwerpbureau voor online
story-telling Upian, vertelt hoe zij per project naar bijpassende financiers moeten zoeken. 11
De financiering van de online documentaire vertoont vooralsnog redelijk veel overlap met
bestaande documentaires. De kunst- en mediafondsen zijn tot op heden de primaire bron,
daarnaast wordt er gebruik gemaakt van privé-fondsen, crowdsourcing en worden producties
uit eigen middelen betaald. Hieronder wordt gepoogd een beeld te schetsen van de wijze
waarop deze methodes functioneren in het kader van de online documentaire.
• Publieke cultuurfondsen
Het Mediafonds is de grootste speler als het gaat om subsidie verstrekking aan nieuwe media
projecten, dit doen ze onder de noemer e-cultuur. In het beleidsplan 2009-2012 wordt gewezen
11 http://cinemadocumentaire.wordpress.com/2011/10/18/ 18/10/2011, geraadpleegd 14/4/2012