Huidige selectiecriteria en de online documentaire HOOFDSTUK 4 ...

HOOFDSTUK 1
Huidige selectiecriteria en de online online documentaires documentaire
INLEIDING
Beeld en Geluid is ontstaan vanuit een fusie tussen het radio- en televisie archief van de
publieke omroep, het filmarchief van de RVD en de stichting Film en Wetenschap. Het is niet
verbazingwekkend dat er beleidsmatig nog sporen van deze drie organisaties terug te vinden
zijn. Beeld en Geluid fungeert enerzijds als bedrijfsarchief van de publieke omroep, waarbinnen
hergebruik van materiaal centraal staat. Na het eerste jaar worden fragmenten nog maar zeer
zelden opgevraagd, en na vijf tot zeven jaar volgt een selectieprocedure om vast te stellen wat
van voldoende cultuur-historische waarde is om definitief in de collectie opgenomen te worden.
Er wordt naar gestreefd deze collectie zo zorgvuldig mogelijk te voorzien van meta-data en
kennis te genereren over deze collectie voor wetenschappelijke doeleinden. Deze twee doelen,
hergebruik en conservatie, sluiten elkaar zeker niet uit, maar vragen soms wel om andere
technische oplossingen en beleidskeuzes. De selectiecriteria die hier worden beschreven zijn
vanuit het oogpunt van langdurige archivering opgesteld. De notie van hergebruik speelt hier
een ondergeschikte rol.
In dit hoofdstuk wordt een beeld geschetst van de manier waarop Beeld en Geluid haar
selectiebeleid vormgeeft wanneer producties haar weg op ‘traditionele’ manier vinden naar
de archieven en hoe deze criteria zich lenen voor de online documentaire. De hier gebruikte
selectie criteria zijn beschreven in de conceptversie van het “Collectiebeleidsplan” (2011). Uit
dit plan worden een aantal zaken overgenomen en wordt toegelicht hoe deze zich verhouden
tot de documentaires waarover in dit onderzoek gesproken wordt. Ook is er gekeken naar het
“Selectiebeleid Collectie Internetvideo” (versie december 2010) vanwege de overlap tussen de
internetvideo en de online documentaire.
1.1 SELECTIECRITERIA BEELD EN GELUID
Het is van het grootste belang om de vraag te stellen met welk doel materiaal wordt opgeslagen,
en de daaraan gekoppelde vraag: wat is er nodig om dat doel te bereiken. In het selectiebeleid is
vastgesteld dat het belangrijkste uitgangspunt voor het verzamelen van audiovisueel materiaal
het opbouwen is van een collectie die:
1. als historisch en cultuurhistorische bron fungeert;
2. de Nederlandse creatieve en technische ontwikkelingen in het audiovisuele domein
reflecteert;
3. de aard weerspiegelt van de audiovisuele media en de rol die ze in de samenleving spelen.
Problematisch is dat wij nu beslissen voor historici van de toekomst, wat de relevante bronnen
zijn voor het bestuderen van deze tijdsperiode. Hoewel dit niet te voorkomen is kunnen we
wel vaststellen dat het belangrijk is om steeds te rade te gaan bij historici om van hen te
horen welke bronnen uit het verleden zij graag tot hun beschikking zouden hebben en op
welke manier. Punt twee is vrij eenvoudig te operationaliseren door audiovisuele artefacten
te archiveren, maar ook door bepaalde apparaten te verzamelen, zoals dat nu gebeurt in de
7 | 8