courant 03 - Antwerps Biercollege

More documents

Recommendations

Info

gaat een vergelijking niet helemaal op. Evenmin gaat de vergelijking met Peter Crombecq’s eerste ‘Bierjaarboek’ op. De benadering is helemaal anders omdat Tulfer er een aantal nevenaspecten van het bier in betrekt. Uiteraard bespreekt hij geschiedenis, ingrediënten, het brouwproces en geeft hij een overzicht van de bestaande brouwerijen en bieren. Maar hij bespreekt meer en op een andere manier. Na de inleidende hoofdstukken over bier en zijn geschiedenis, bespreekt Tulfer in twee uitvoerige hoofdstukken evenementen die verband houden met bier en musea. Twee onderwerpen die in andere werken slechts zijdelings worden opgepakt. Daarna komen weer enkele klassiekers, waaraan je in een bierboek niet zal ontsnappen: grondstoffen, mouten en brouwen. ‘De geboorte van lambik’ is een hoofdstuk apart en spreekt (hopelijk) voor zichzelf. Interessant is dat Tulfer dit hoofdstuk onmiddellijk laat volgen door een hoofdstuk over het Pajottenland waarbij hij, naast de lambik, ook andere regionale specialiteiten aanprijst. De daarop volgende reeks kortere hoofdstukjes zijn weer grotendeels gewijd aan (interessante) nevenaspecten van het bierwezen: het ‘zelf brouwen’, de ‘accijnzen’, de vervaardiging van flessen, glazen en kroonkurken enzovoort. Daarnaast krijgen we nog een aantal bewaar- en schenktips, een stukje over biercocktails en de nodige info over bier en gezondheid. Tot slot volgen dan de onvermijdelijke lijsten van brouwerijen en bieren. Zoals eerder gezegd in deze rubriek is het altijd interessant na enkele decennia te kunnen terugblikken en een vergelijking te maken met de huidige toestand. Interessant wel, maar niet echt iets waar de bierliefhebber vrolijk van wordt … Het boek sluit af met een woordenlijst van brouwersterminologie en -uiteraard- een bibliografie. Als bijlage én uitsmijter geeft Tulfer ook nog een bierkruiswoordraadsel mee in zijn boek. Zoals gezegd is dit op meerdere vlakken een merkwaardig boek. Vooral Tulfers poging om zo allesomvattend mogelijk te zijn, zorgt voor heel wat informatie die elders zelden aan bod komt. Hij moet veel brouwerijreizen hebben gemaakt, want alle foto’s in het boek zijn door hemzelf gemaakt. Pif Courants Bierquiz Antwerpse BierCourant – Juli 2006 Nummer 3 De hieronder volgende woorden zitten verborgen in onderstaand diagram. Deze woorden zijn te lezen van links naar rechts, van rechts naar links, van boven naar beneden, van beneden naar boven en diagonaal. De letters uit het diagram mogen meer dan eenmaal worden gebruikt. Als je alle woorden uit de lijst hebt doorgestreept in het diagram blijven er vijf letters over waarmee je de naam van een Belgisch bier kan vormen dat je kon proeven op het laatste ZBF. Veel puzzelgenot! Woordenlijst: achilles – bezinksel - bier – boon – boskeun – buffalo – esen – kerkom – kroes – kroon - leroy – nello – newton – orval – ovaal – pils – piraat – potteloereke – royal - rulles – saxo – slaapmutske – sloeber – vorm - waaslander - winterkoninck – wittoen L A Y O R S E L L I H C A E N E S E A B O S K E U N S L I P D X R E B E O L S K C N I N O K R E T N I W N P S Y A B R U L L E S I I M I O L U O V A A L E T Z O R R S F O O A S L O T E K U E A F N R N L O R O B R S L A A P M U T S K E R E I B W L T N O T W E N E K E R E O L E T T O P E Oplossing: Het gezochte Belgische bier is: Oplossingen kan je tot 5 september 2006 sturen naar Antwerps BierCollege, Stadswaag 19, 2000 Antwerpen met vermelding “Courants Bierquiz Zomer 2006”. Natuurlijk kan je ook per e-mail de oplossing doorsturen naar info@antwerpsbiercollege.be , 10
maar vergeet dan vooral niet je naam en adres te vermelden in je mail. De winnaar ontvangt een mooie bierkorf of een dito bierwaardebon. In onze vorige bierquiz zochten we de brouwerij ‘De Regenboog’. Uit de correcte antwoorden kwam na lottrekking volgende winnaar uit de bus: Walter Thys. Hij ontvangt van ons een mooie bierkorf. Antwerpse Bierhistorie Deel 4: leken- en kloosterbrouwers In de vorige aflevering hebben we gezien dat brouwen -gezien de noodzakelijke omvangrijke investeringen in gebouwen en alaam (brouwinstallatie)- wel degelijk een industrie was. De brouwers werden in 1581 dan ook in een natie verenigd en dit is dus geen ‘ambacht’ zoals de meer kleinschalige bakkers, beenhouwers en dergelijke. Dit was waarschijnlijk onder invloed van de stadsmagistraat, want de bieraccijnzen waren de hoofdbron van de stadsinkomsten. Hoofdman van deze natie was de stadstresorier 1 . Daarnaast werden jaarlijks twee dekens verkozen, oorspronkelijk één uit de oude en één uit de Nieuwstad, later enkel Nieuwstad. De dekens hadden samen met de tresorier een belangrijke controlerende functie en konden zelfs het uitleveren van accijnsbiljetten aan veroordeelde brouwers doen verbieden, wat gelijkstond met het doen stopzetten van het bedrijf. Daarnaast beheerden ze ook de financiën en het waterhuis. Men kon enkel lid worden van de natie na het betalen van een behoorlijk inkomgeld. Vakbekwaamheid was niet vereist, wel poorterschap. Beschermheilige was Sint Arnoldus. De leden waren verplicht regelmatig de speciale door het ambacht georganiseerde missen aan het specifieke altaar in de Onze Lieve Vrouwekathedraal bij te wonen. Vergaderen deed men dus in het huidige Brouwershuis in een fraai versierde vergaderzaal. Op 9 november 1716 bestelden de brouwers het doek van Antonio Pellegrini dat boven de schouw prijkt. Het stelt voor: de vier elementen der brouwers, zijnde het water, het vuur, de lucht en de 1 Eens temeer gebruiken we hier M.J. EYKENS, De brouwindustrie te Antwerpen 1585-1700, in: Bijdragen tot de Geschiedenis, jg. 56, (1973), p. 80-101. Antwerpse BierCourant – Juli 2006 Nummer 3 gerst- en hopoogst, zinnebeeldig voorgesteld door twee mannen en twee vrouwen. De schilder ontving 472 gulden voor deze opdracht 2 . Elke brouwerij had een brouwalaam dat in hoofdzaak bestond uit de brouwkuip, de waterketel, de gijlkuip (gilen is koken), roerders of roerstokken, schepvaten en draf- of stuikmanden. Deze manden hadden de vorm van een bijenkorf of een trechter van ongeveer een meter hoog en werden gebruikt om te filteren. In de mand bleef een brij achter: draf, spoeling of bostel genaamd. Die draf werd gerecupereerd als veevoeder. Van de Jezuiëten weten we dat ze veelal over een eigen veestapel beschikten die de nodige stalmest produceerde om hun hoplanden te bemesten. In de meeste grootschalige brouwerijen was een rosmolen opgesteld die met paarden in werking werd gebracht en diende om graan te malen. Verder waren er de gistkuipen en daarnaast had men tonnen nodig. Aangezien men belast werd per ton werden die grondig gecontroleerd door de stad. In de meeste Jezuïetenbrouwerijen waren vijftien tot vijenvijftig met ijzer beslagen tonnen. Volgens het Jezuïetenrecept uit 1627 verliep het brouwproces als volgt 3 . Men gebruikt 25 % ongemouten tarwe, 15 % gemouten haver en 60 % gemouten gerst 4 . Dit alles werd samengebracht in de beslagkuip en langzaam opgewarmd zodat het zetmeel kon versuikeren en de gevormde suikers konden worden opgelost. Met behulp van de stuikmanden werd het beslag gefilterd en bekwam men de wort (en de draf). Vervolgens had men voor het brouwen van één aam bier (137,40 liter) iets meer dan één pond hop nodig. Wort en hop liet men enkele uren samen koken in een koperen ketel en 2 F. SMEKENS, Het Brouwershuis: beknopte gids, Antwerpen, 1974, p. 33. 3 E. Aerts en A. Put hebben de tekst uit het Jezuïtenrecept vergeleken met bekende historische gegevens over andere brouwerijen en komen tot de conclusie dat er een bijzonder sterke gelijkenis is. 4 Daarnaast, maar dan waarschijnlijk niet bij de Jezuïeten, gebruikte men in de 17 de eeuw ook spelt, evene en boekweit. 11
Page 1 and 2: Colofon De ABC Courant is een uitga
Page 3 and 4: Het vijfde bier behoorde vroeger to
Page 5 and 6: voor ons geen probleem, want het pr
Page 7 and 8: Ook altijd al gedacht ....? Wat bed
Page 9: Johnny Hendrik Tulfer 70 Door sommi

courant 03 - Antwerps Biercollege

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?