Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Vier verskill<strong>en</strong>de smake<br />
Daar is vier verskill<strong>en</strong>de soorte smaakbekertjies. Elke soort is op ‘n ander plek op die<br />
tong <strong>en</strong> proe ‘n ander smaak. Die smaakbekertjies agter op die tong proe bitter smake.<br />
Suur smake word aan die kante van die tong geproe, smaakbekertjies aan die kante van<br />
die tong se voorpunt proe sout smake. Voor op die tong is die smaakbekertjies wat soet<br />
smake proe. Smaakimpulse gaan taamlik stadig na die brein. Dit kan ‘n paar sekondes<br />
duur voor jy weet hoe iets smaak.<br />
Waarom moet ons kan proe?<br />
Jou smaaksintuig kan jou lewe red. Plante met ‘n bitter smaak is dikwels giftig. Slegte<br />
kos, soos bedorwe vleis kan ‘n m<strong>en</strong>s siek maak of selfs die dood veroorsaak. Dit smaak<br />
sleg. Die smaaksintuig keer dat ons die slegte kos eet.<br />
Smaak help jou ook om kos te kan g<strong>en</strong>iet. Dink net hoe e<strong>en</strong>tonig eet sal wees sonder<br />
smaakbekertjies!<br />
Reuk<br />
Jou neus het twee take: om asem te haal <strong>en</strong> om te ruik.<br />
Agter die neus is daar ‘n groot op<strong>en</strong>ing wat die neusholte g<strong>en</strong>oem word. Bo in die neusholte<br />
lê die s<strong>en</strong>soriese reseptore wat reuke opvang. Fyn s<strong>en</strong>soriese haartjies steek by die<br />
slymvlies uit.<br />
Wanneer jy snuif of hard asemhaal, word lug na die boonste deel van die neusholte<br />
ingetrek. Die lug vloei oor die reseptore. Sommige goed soos blomme gee fyn deeltjies<br />
in die lug af. Hierdie deeltjies is in die lug wat jy inasem. Die s<strong>en</strong>soriese haartjies tel die<br />
reuk van hierdie deeltjies op. Die s<strong>en</strong>uwees stuur dan ‘n boodskap na die brein.<br />
Daar is 15 soorte reseptore wat die verskill<strong>en</strong>de reuke ontvang <strong>en</strong> sorteer sodat jy dit kan<br />
herk<strong>en</strong>. So kan jou reuksintuig meer as 10 000 verskill<strong>en</strong>de soorte reuke rondom jou herk<strong>en</strong>.<br />
Die mond, neus <strong>en</strong> keel is met mekaar verbind. Daar is dus ‘n baie sterk verband tuss<strong>en</strong> die<br />
smaak- <strong>en</strong> reuksintuie. Die smaaksintuig is nie baie sterk nie. Wanneer jy iets eet, help die<br />
reuksintuig jou om die smaak daarvan te kry. As jy verkoue het, <strong>en</strong> jou reuksin nie goed werk<br />
nie, verloor jy nogal heelwat van jou smaaksin. Jy kan dan nie goed proe wat jy eet nie.<br />
64<br />
Bitter<br />
Suur<br />
Sout<br />
Soet<br />
Probeer om iets<br />
wat soet, sout, suur<br />
<strong>en</strong> bitter is, op jou<br />
tong te sit. Kan jy<br />
sê watter dele van<br />
jou tong s<strong>en</strong>sitief<br />
is vir die verskill<strong>en</strong>de<br />
smake?
Change language