03.05.2013 Views

Lewe en lewende wesens 2

Lewe en lewende wesens 2

Lewe en lewende wesens 2

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Die m<strong>en</strong>s se sintuie<br />

Die Here het die m<strong>en</strong>s geskape met sintuie wat hom kan vertel wat in die wêreld rondom<br />

hom aangaan. Jy het vyf sintuie: Jou gesigsintuig (oë), gehoorsintuig, tas-, smaak- <strong>en</strong><br />

reuksintuie. Sonder hierdie sintuie sou jy niks kon uitk<strong>en</strong> nie <strong>en</strong> nie die dinge om jou<br />

kon g<strong>en</strong>iet nie. Jy sou ook nie weet wanneer jy van gevaar af moet vlug nie.<br />

As jy jou maat op die skoolgrond si<strong>en</strong>, stuur jou oë ‘n boodskap deur ‘n s<strong>en</strong>unetwerk na<br />

jou brein. Jou brein herk<strong>en</strong> jou vri<strong>en</strong>d. Jy staan stil <strong>en</strong> groet. As jou vri<strong>en</strong>d praat, stuur<br />

jou ore die boodskap van die klanke wat jy hoor na jou brein. Jou brein verwerk die<br />

boodskap <strong>en</strong> jy verstaan wat jou vri<strong>en</strong>d sê.<br />

Die brein is die liggaam se beheers<strong>en</strong>trum. Dit ontvang boodskappe vanaf die sintuie<br />

<strong>en</strong> stuur bevele terug na die brein. Die boodskappe beweeg op <strong>en</strong> af deur die rugmurg.<br />

Die brein <strong>en</strong> die rugmurg vorm saam die s<strong>en</strong>trale s<strong>en</strong>uweestelsel.<br />

S<strong>en</strong>uwees het verskill<strong>en</strong>de take. Die motoriese s<strong>en</strong>uwees sorg vir beweging. Hulle neem<br />

instruksies vanaf die brein na die spiere. Die s<strong>en</strong>soriese s<strong>en</strong>uwees dra boodskappe na<br />

die brein oor iets wat jy met jou sintuie waarneem, soos smaak of pyn.<br />

58<br />

Gevoel<br />

Gevoel<br />

Sig<br />

Sig<br />

Gehoor<br />

Smaak<br />

Reuk<br />

Gehoor<br />

Die brein ontvang boodskappe van oral in die liggaam <strong>en</strong> besluit wat om te do<strong>en</strong>.<br />

Verskill<strong>en</strong>de dele van die brein beheer verskill<strong>en</strong>de aksies soos spraak <strong>en</strong> bewegings<br />

van die ledemate. Boodskappe word van hierdie dele af uitgestuur.<br />

Reuk

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!